\id JAS - Bora NT -Peru 2008 (DBL -2013) \h Tsajtiágo \toc1 Tsajtiágó cáátúnuháámɨ \toc2 Tsajtiágo \toc3 Tsa \mt1 TSAJTIÁGO \mt2 Tsajtiágó cáátúnuháámɨ \c 1 \s1 Duurúvaju \p \v 1 Oo íñe Tsajtiágó Avyéjuube Jetsocríjtoma Píívyéébemútsí ɨɨcúve múnáajpi o íjcyaabe ámúhakye ó duurúvá 12-nevá dohjɨ́ba múnaa ijraéémú meíjcyámedítyú ámúhakye ditye wáchájanúmé panévá iñújɨɨnévú ámuha memújtámeke. \s1 Píívyéébedítyú tsááné waajácu \p \v 2 Ámuúha táñahbémuj, páhduváré nééne evéllejúúné ámúhama íjcyáróné pañe múu íllure imíjyuhíjcyáhi. \v 3 Muurá méwaajácú Píívyéébeke mecáhcújtsómema íjcyáné evéllejúúné meke pátsáríjcyoróné íllure meke pɨ́aabóné éhnííñevu ímí dííbyeke meúráávyeki. Ááneri muurá mépiivyété ímítyunéhjɨ́ meke pájtyeróné maáábucúne. \v 4 Áánéllii ímíñeúvú météhmeméí ténehjɨ ámuha maáábúcúne ɨ́mɨááméré meíjcyaki. Áijyu muurá ímí ámuha meíjcyaá ɨ́ɨ́né imítyú ámúhakye táhjatúmeréjuco. \p \v 5 Áánetu tsaate ámúhadítyú muhdú meíjcyáiyóné wáájácutúmé múu Píívyéébeke táúmeí ámúhakye dibye iwáájácútsoki. Diibye ihdyu ámúhakye waajácútsoó panévavúré ɨɨná néétuubére. \v 6 Árónáa ihdyu ámuha metáúmeícyooca tsá múu ɨ́jtsámeítyú dibye ámúhakye pɨ́áábóityúne. Múu cáhcujtsó dibye ámúhakye pɨ́ááboíñe. Muurá páhduváré ámuha meɨ́jtsámeíhajchíí ámuha méijcyá éhne múúne mooa kííjyébari nóhjɨne íjcyadu. \v 7 Aane ehdu nééme tsá ɨ́jtsotú Píívyéébeke ityáúmeíñé iújcuíñe. \v 8 Muurá ehdu páhduváré ɨ́jtsámeímyé tsá múijyú tsajɨ́jtóré ɨ́jtsámeíítyuróne. \p \v 9 Áánetu ihdyu ɨdáátsóméhjɨúvú ɨ́mɨááméré íjcyáné cahcújtso múnaa imíjyúúhií. Muurá tehdu néémeke Píívyéébe ímí ɨjtsúcunúhi. \v 10 Téhdure ɨ́htsutúmé ehnéva múnaa íjcyame imíjyúúiyá ɨɨ́dáátsonúcoóca. Muurá diitye tsaímíyé ijcyá múhajchótáwuúrá éhne wajco ɨ́ɨ́né imíjyaú néérone wáhájchotáwuúré íjcyadu. \v 11 Muurá núhba ájchuri ɨ́jtone ílluréjuco tsóuuvéne. Ehdu muurá diitye ɨ́htsutúmé ehnéva múnaa dsɨ́jɨ́vécooca diityé tsíeméné ílluréjuco nɨ́jkeváne. \s1 Ímítyúné úmuupívyeháñe \p \v 12 Áánetu ihdyu maímijyu diitye eene ímítyúneri iúmúúpívyeróné áábúcuhíjcyámé íjcyanej. Muurá tehdu néémeke tééne áhdó Píívyéébe ajcú múijyú ditye dsɨ́jɨvéjúcóóítyúne bóhɨɨvu dííbyekée wájyúmeke iájcuíñé iñéhdújuco. \v 13 Áánetu tsaate ímityúné imyéénúíyóneri úmúúpívyehíjcyámé tsá nééítyuró Píívyéébe nééjuri tééneri iúmúúpívyehíjcyáne. Tsá muurá múijyú dibye úmúúpívyéítyuró ímityúné imyéénúíyóneri. Áhdure tsá dibye muucá úmúúpívyétsóítyuró ditye ímityúné imyéénuki. \v 14 Muurá ihdyu méhdityúré íjcyane meere ténéhjɨri meɨ́jtsámeíñéllii méúcáávehíjcyá tééné pañévu. \v 15 Aane téénevúréjuco meɨ́búwáávéné nɨ́jcaúvú muurá ílluréjuco mewágóóóvéiyóne. \p \v 16 Ehdu teéne, ámuúha táñahbémuj. Ahdícyane tsáma ténehjɨ́vú máállítsámeídíñe. \v 17 Muurá ɨ́mɨááné íjcyane tsáá caame íjcyaabe Píívyéébedítyú íyévéhoowávúu peetéháñé ípívyéjtsóóbedítyu. Aabe muurá tsá múijyú ɨ́ɨ́jtsaméí tsíhdyuréjuco cápáyoácóítyuróne. \v 18 Muuráhjáa iímíllénéllii meke ímíjpyetétsoobe múhdurá menéérómeke dííbyeéjté meíjcyaki. \s1 Píívyéébeke meúráávejɨ́jto \p \v 19 Ahdícyane, ámuúha táñahbémuj, múu ímíñeúvú lleebúcunú tsaate ámúhama íhjyuváne. Tsá múu pecútéré íhjyúvatúne. Téhdure tsá múu cááyóbatúne. \v 20 Muurá cááyobámé tsá Píívyéébe ímillédú íjcyatúne. \v 21 Áánéllii ímityúné ámuha meméénuhíjcyáné meɨ́hvéjtsóne Píívyéébedívú meɨ́dátsójkímyeíñe dííbyé uwááboju ímíñeúvú méuráávye. Teene muurá ihdyu meke pájtyetétsó mewágóóóvéíyónetu. \p \v 22 Árónáa ihdyu tsá múu teene uwáábó ávyétá lleebúcunúré méénutúne. Tene néhdu múu ijcyáhi. Muurá tene néhdu ámuha meíjcyátúhajchíí ámuháyé máállímyeíhi. \v 23 Muurá tsaate ávyétá lleebúcunúré meenú éhne múúne mɨ́ɨ́cúmɨri méhúmɨ meɨ́ɨ́témeídyu. \v 24 Muurá meɨ́ɨ́témeícyoocáré méwaajácúmeí muhdɨ́ɨ́vamé meíjcyane. Áánetu meɨ́ɨ́témeítyúcooca tsáhájuco mewáájácutú muhdɨ́ɨ́vamé meíjcyane. Ehdu muurá diitye uwáábó ávyétá lleebúcunúré méénuhíjcyáme. \v 25 Áánetu ihdyu Píívyéébe ímítyúnéhjɨtu meke túkévejtsóné ábájɨ́ɨ́vetúméré tsaímíyé meúráávyémeke pɨ́ááboobe panévatúré ímí meíjcyaki. \p \v 26 Áánetu ‘tsaímíyé Píívyéébeke ó úraavyéhi’ menéérome peecútéré ímityúné meíhjyúvahíjcyáhajchíí meere máállímyeíhi. Aane tsá ɨ́ɨ́netú meke pɨ́áábotúne. \v 27 Muurá ihdyu ɨ́mɨááné Méécáánikye meúraavyémé mépɨ́aabó úújóveke. Téhdure mépɨ́aabó pííbájyujtéké panévatúré ɨɨná diityéké pátyehíjcyánéhjɨtu. Aame tsáhájuco meɨ́ɨ́cúvetú múhduná ɨ́jɨ́ene ímityúné íjcyánéhjɨri. \c 2 \s1 Tsahdúré pámeekéré meɨ́ɨ́cúvéiyóne \p \v 1 Ámuúha táñahbémuj, ɨ́mɨáábé Máavyéjuube Jetsocríjtoke ámuha mecáhcujtsómej, tsá tsaatékéré ímí meɨ́jtsúcunúítyuróne. Tsahdúré pámeekéré méɨjtsúcunúiyáhi. \v 2 Tsáijyu muurá tsaapi ehnéva múnáajpi imíwu nééné wajyámuma óóropáájɨ́ íhyójtsɨ́wapáájɨ́ íjcyaabe ámuha éllevu úúbámyénúúbé raahórí téhdure tsijpi ɨ́dáátsoobe átéréeja íwajyámuma uubámyénúiyáhi. \v 3 Aane diibye ehnéva múnáájpikyéré ámuha ímí mewáátsúcúne ‘íchihvu íimítsihvu dacúúve’ menééne diibye ɨ́dáátsóóbeke ‘étsɨhjɨ́vúré baavu dacúúve’ menéhajchíí muurá ímítyúné ɨ́jtsaméíyé ámúhá pañe. \v 4 Aane muurá ehdu ɨ́htsútúúbekéré ímí mewáátsúcúhajchíí tsúúca ímityúné mémeenúhi. \p \v 5 Aane cáhawáá íñe ámúhama o íhjyuváné ímíñeúvú mélleebúcunu, ámuúha táñahbémuj. Muurá Píívyéébe ɨ́dáátsojtéké ujcú dííbyeke ditye icyáhcújtsóne iávyéjuutéki. Muurá neebe dííbyeke wájyúmeke iávyéjújtsoíñé íavyéjuvu. \v 6 Áánáa ¿ɨ́veekí ámuha diityéké meéhdɨɨválléneri ménúcópɨ́vétsohíjcyáhi? ¿Aca tsá ámuha mewáájácutú téhdure ɨ́htsutúmé ámúhadi ɨɨ́cúbáhráne ávyéjujté éllevu ámúhakye tsátyehíjcyáne? \v 7 Áhdure ¿aca tsá ámuha mewáájácutú ditye túútávátuube Mépájtyetétsoobe Críjtoke meúráávyehíjcyáábedi úúhɨ́vatéhijcyáne? \p \v 8 Áánetu ihdyu Píívyéébé taúhbaju íwaajácúháámɨtu ‘pamévakéré múu wajyú muhdú u wájyúmeídyu’ néhdu ámuha meíjcyáhajchíí ɨ́mɨááné tehdújuco ámuha meméénune. \v 9 Árónáa tsaatékéré ámuha ímí meɨ́jtsúcunúhajchíí ímityúné ámuha mémeenúhi. Ááneri ámuha ménéétsámeí Píívyéébé taúhbaju néhdu ámuha meíjcyátúneri. \v 10 Muurá tene néhdújuco meúráávyerómé tsane néhdu meíjcyátúhajchíí tsúúca ijcyáné ímityúné máhallúri. \v 11 Muurá Píívyéébe nééhií: “Tsá múu ihdícyámema dómácójcatsítyúne.” Téhdure tsiiñe neébe: “Tsá múu mɨ́amúnáake dsɨ́jɨ́vétsotúne.” Aane muurá ihdícyámema medómácójcatsítyurómé tsaatéké medsɨ́jɨ́vétsóhajchíí tsúúca ímityúné mémeenú tsane Píívyéébe taúhbaju néhdu meíjcyátúnélliíhye. \v 12 Áánéllii múu ímíñeúvú ɨɨ́jtsámeíñé ɨ́mɨáánéré meenúhi. Muurá Píívyéébe mééma ténehjɨ ímíbájchoó muhdú béhné pityájcoju néhduú. \v 13 Muurá tsíjtyedi meɨ́dáátsóvétúmedi téhdure tsá dibye ɨ́dáátsóvéityúne. Áánetu tsíjtyedi meɨ́dáátsóvémedi téhdure ɨ́dáátsóvéiibye pámeere muhdú meícyahíjcyáné iímíbájchócoóca. \s1 Píívyéébeke mecáhcujtsóne \p \v 14 Ámuúha táñahbémuj, ¿a ímí tehdújuco teene ‘Píívyéébeke mécáhcujtsóhi’ menéérome dibye ímillédú meíjcyatúne? ¿A ehdu meíjcyame mépájtyetéiyáhi? \v 15 Tsáijyu muurá tsaate ménahbémú ɨ́dátsó imájchoma íjcyatúmé idyé wájyamúúvátúmeke ámuha ménééiyáhi: “Ámúhá wajyámuunévú tsaímíyé meújcámeíñe memájcho.” \v 16 Ehdu diityéké ɨ́ɨ́nevú ájcutúméré ámuha menééne ¿aca ɨ́ɨ́netú diityéké pɨ́áábóiyáhi? \v 17 Ehdu muurá ‘Píívyéébe ó cáhcujtsó’ menéérómedítyú ɨ́mɨáánéré meméénune bóhówaúcunútúhajchíí tsá ɨ́ɨ́netú meke tene pɨ́áábotúne. \p \v 18 Muurá tsaate meke nééiyáhi: “Ú nehíjcyá apááñéré Píívyéébeke u cáhcújtsóneri tsúúca dííbyeéjpí u íjcyane. Áánetu ó nehíjcyá téhdure dííbyeke o cáhcújtsoobe ɨ́mɨááné o méénúneri dííbyeéjpí o íjcyane.” Ehdu muurá tsaate meke nééiyáhi. Aane íñe ¿muhdú méúújétsoó Píívyéébeke mecáhcujtsóné dibye ímillédú meíjcyátúhajchííjyu? Muurá ihdyu apááñéré ɨ́mɨááné meméénúneri méúújetsó dííbyeke mecáhcujtsóne. \v 19 Aane íhya ihdyu tehdújuco ámuha mecáhcujtsóné tsáápiiye Píívyéébe íjcyane. Muurá idyé naavémú dííbyeéjté íjcyáturómé téhdure dííbyeke iwáájácúúbeke illíhi. \v 20 Aanéjɨ́ɨ́va ¿muhdú ámuha méɨjtsúcunú pevénéré dííbyeke mecáhcujtsómé dibye ímillédú meíjcyáturómé dííbyeéjté meíjcyane? Tsá ehdu tene néétune. \v 21 Muuráhjáa méɨhdé múnáajpi Aavaráaúvuke Píívyéébe ɨ́mɨáábedi dilló dibyée dííbyeke icyáhcújtsóóbeke ɨɨ́ɨ́cúve ílli Itsáake dsɨ́jɨ́vétsóíyónélliíhye. \v 22 Aane muurá méwaajácú ɨ́mɨáánée Píívyéébeke díbyeúvú ímí cáhcujtsóné dibyéhjáa néhdu dibye méénúnélliíhye. \v 23 Muurá Píívyéébé waajácúháámɨtu nééneé: “Aavaráá Píívyéébeke ímí cáhcújtsónéllii ɨ́mɨáábedi dííbyeke dílloóbe.” Ehdúhjáa dibye ímí cáhcújtsónéllii Píívyéébé nahbévaabe diíbye. \p \v 24 Ahdícyane íhya tsúúca ámuha méwaajácú Píívyéébe meke ɨ́mɨáámedi díllone dííbyeke mecáhcujtsómé dibye néhdu meíjcyámeke. \v 25 Téhduréhjáa muurá nahtsɨ́wamééwá Raáake dílloobe ɨ́mɨáálledi dilléhjáa ijraéémudítyú waajá múnaa íhcyóómivu úújetémeke técoomí múnaa dsɨ́jɨ́vétsóíyónetu pájtyetétsónélliíhye. \v 26 Aane muurá Píívyéébeke mecáhcújtsorómé dibye ímillédú meíjcyátúhajchíí tsá ɨ́ɨ́netú meke tene pɨ́áábotúne. Aame méijcyá ɨ́dátsó wáájácúmeítyúmé éhne múúne medsɨ́jɨ́véné boone pevéneréjuco méjpi íjcyadu. \c 3 \s1 Meíhjyuváne \p \v 1 Ámuúha táñahbémuj, tsá múu uwáábojtédí iiye idíllómeíñe peecútéré tsíjtyeke ímityúné ditye íjcyane néétune. Muurá méwaajácú uwáábojte panéváré wáájácurómé ímityúné méénúhajchíí éhnííñevu ɨ́hnáhó diityémá tene ímíbájchómeíiñe. \v 2 Muurá pámeere ímityúné mémeenúhi. Áánetu ihdyu tsaate tsáijyúubáré ímityúné íhjyúvátúhajchíí ɨ́mɨáámé diítye. Aame piivyété panévatúré ityéhmémeíñe. \v 3 Muurá ɨ́ɨ́júmuke métsajtyé meímílléhullévú íhjyúháñetu úwáñéíwuúné mepícyóóneri. \v 4 Téhdure muurá cújúwamɨ́ɨ́né témɨ́hjɨ́ túkevéjtsojte kémúúturóné ítyúkevéjtsojɨ́ɨ́neri iímílléhullévú túkévejtsó ɨ́hnáhó kííjyeba íjcyárónáaáca. \v 5 Ahdu muurá méjpíítyu méhnɨ́jɨwa áyárówari ímityúné mémeenú meíhjyúváneri. Cáhawáá méɨjtsúcunu muhdú cúújúwari tsátsíhwuúré pééteróné llíyaaténé báju áiúcúne. \v 6 Ehdu muurá ímityúné meíhjyúváneri métútávájtsámeí teene cúújuwa báju tútávajtsódu. Aane tsahíjcyá cúújúwá pañévú wágóóóvéiibye Naavénedítyu. \v 7 Muurá pamévá íyámedítyú ííñújɨri úllemee, wahpéjtee, nújpácyó pañe úllemee, íjcyámedítyú ápíchó néérómeke ímí metéhmeme ɨ́vámeímyé tsá meke tútávájtsotúne. \v 8 Áánetu tsá múijyú méhju metéhméítyuró meke dsɨ́jɨ́vetsóné námijtyádú nééne néhní meíhjyúvahíjcyaju. \v 9 Muurá tééjuri Méécáánikye medúúrúvahíjcyájuríyé idyé dííbyerée ípívyejtsómé mɨ́amúnáake méuhbáhi. \v 10 Ehdu míñéécu tééjuri méihjyúvahíjcyá ɨ́mɨáánee, ímityúnee, íjcyane. Tsá tehdu tene nééítyuróne, ámuúha táñahbémuj. \v 11 ¿Aca ɨ́mɨá nujpácyó íjchívyétsihdyúré idyé nehníwu néjpacyo ijchívyéiyáhi? \v 12 Áhdure ¿aca higyéérahe nééváiyá atseitóóna? Áhdure ¿aca óóvahe nééváiyá híígoó? Áhdure muurá tsá tsahéjutúré núpáhyéjutu ɨ́mɨá nujpácyoma cánáámajpácyó meújcúítyuróne. \s1 Ɨ́mɨá waajácu \p \v 13 Aane ɨ́mɨááné waajácu múnaa ámuha meíjcyáhajchíí óvíi ɨ́mɨááméré ámuha ɨdáátsóméhjɨúvú meíjcyane ámúhadítyú bóhówaúcunúhi. \v 14 Áánetu ámuha tsíjtye íjcyari menómíutááváne ámuháyé ímí meíjcyáíyóneri metsúúrámeíhajchíí tsá ɨ́mɨá waajácú múnaa ámuha meíjcyatúne. Íllure ámuha máallíhi. Aame tsá ɨ́ɨ́nerí ámuha memítyájkímeíítyuróne. \v 15 Muurá ehdu nénehjɨ tsá Píívyéébedítyú tsáátune. Ɨ́jɨ́enéré teene Naavéne éhne. \v 16 Muurá iiye ímí iíjcyáíyóneri tsúúrámeíhijcyámé tsíjtye íjcyari iñómíutááváne panéváré ímityúné méénuhíjcyáhi. \v 17 Áánetu ɨ́mɨá waajácú Píívyéébedítyú tsáánema íjcyame ímityúné méénutúmé pamévamáyé ímí ijcyáhi. Aame tsá tsíjtyeke éhdɨɨválletúne. Áhdure tsá ditye állíuutúne. Pamévakéré ɨɨ́daatsólléne pɨ́aabóme. \v 18 Ehdu ímí ícyahíjcyámema teene nɨjkévaá tsaímíye. \c 4 \s1 Ííñújɨ́ene \p \v 1 Áánetu ¿aca kiátú íjcyane ámuha mémúnáátsócatsíhijcyáhi? Muurá ihdyu ámúhadítyúré íjcyane ámuháyé ímítyúnéhjɨri meúmúúpívyehíjcyánéllii ámuha mémúnáátsócatsíhijcyáhi. \v 2 Muurá ámuha tsíjtyé tsíeméné múhdutú diityédítyú meújcúítyúróné nomííú tééné hallútú diityémá méméénúcatsíhijcyáhi. Aane muurá tsáijyu ámuha médsɨ́jɨ́vétsohíjcyá diityéké tééné hallútú ámúhadítyú pɨ́htone Píívyéébeke ámuha ímíñeúvú metáúmeíhíjcyátúnélliíhye. \v 3 Muurá ámuha dííbyeke metáúmeíyónáa tsá dibye ámúhakye ácuhíjcyatú ímityúné ámuha metáúmeíñélliíhye. Muurá ámuha métáúmeíhijcyá íllure tééneri ámuha meímíjyúúveki. \v 4 Ámuúha, Píívyéébeke ímíñeúvú úraavyépítyúné mɨ́amúnaaj, ¿aca tsá ámuha mewáájácutú ímityúné ííñújɨ́ene meméénúneri íllure Píívyéébeke memúnáátsohíjcyáne? Muurá dííbyeke wájyutúmé tééneríyé tsúúrámeíhijcyámé tsá ímí dííbyema íjcyatúne. \v 5 Muurá dííbyé waajácúháámɨtu nééneé: “Píívyéébe Íapííchó mépañévú pícyoone meke iwájyúne nomíuuváhi.” \v 6 Aane meke iwájyudu íjcyaabe meke pɨ́áábohíjcyá ímityúné metáhjaki. Muurá tsiiñe dííbyé waajácúháámɨtu nééneé: “Píívyéébe pɨ́aabó ɨdáátsóméhjɨúvú néémeke. Áánetu ‘mityáhmítyá’ néémedi tsá dibye ɨ́ɨ́cúvetúne.” Ehdu muurá nééne Píívyéébé waajácúháámɨtu. \v 7 Áánéllii dííbyeke maávyejúúlléne dííbyedívú méɨ́hvéjtsaméí Naavéné ámúhadi tsúúrámeíyóneri ɨ́ɨ́cúvetúmére. Áijyu muurá ílluréjuco ámúhadítyú dibye ɨ́hvetéiñe. \v 8 Ahdícyane ímityúné ámuha meméénuhíjcyánéhjɨtu meímíbáávyéne ímíñeúvuréjuco Píívyéébema meíjcyá téhdure dibye ímí ámúhama iíjcyaki. Téhdure mɨ́jɨjtócú ámuha meúráávyehíjcyánetu meímíbáávyéne dííbyekéréjuco méuráávye. \v 9 Aame mékímóóveméí ímityúné ámuha meméénuhíjcyáneri metsárívyénema. Óvíjyacóóné ámuha meímíjyuhíjcyáne. \v 10 Íllure méɨ́dátsójkimyéí Píívyéébedívú dibye ámúhakye ɨpɨ́ááboki. \s1 Ménahbémudítyú meíhjyuváné ímityúne \p \v 11 Ahdícyane, ámuúha táñahbémuj, tsá múu ímityúné íhjyúvatú íñahbémudítyu. Tééneri muurá íllure ámuha méehdɨ́ɨ́vállehíjcyá Píívyéébé taúhbaju. Muurá meke neebe méwájyújcatsíki. Aane mecáhcújtsóíyótsihvu ímityúné meíjcyáneri dííbyé taúhbaju méehdɨ́ɨ́vállehíjcyáhi. \v 12 Muurá ihdyu ápáábyéré diibye tééné taúhbajúvúu meke ájcuube nééiyá muhdú meíjcyane. Áábere ihdyu meke pájtyetétsóhi. Áhdure meke waagóoóbe. Aanéjɨ́ɨ́va ámuha ¿muhdú tsijtye íjcyáneri méihjyúváiyáhi? \s1 Tsá mewáájácutú méúmɨwa \p \v 13 Cáhawáá ímíñeúvú melléébóne méɨ́jtsaméí eene ‘técoomívú mépeé tsáné pijcyábá náhjɨhe meméénúneri medsɨ́ɨ́dsɨ́vaki’ ámuha menéhijcyáme. \v 14 Muurá tsá ámuha mewáájácutú muhdú méúmɨwa íjcyane. Muurá éhne cúúvénetúré íjcyáne ójtsó ɨ́ɨ́cúiye kiávú péiñúdú meé. Aame tsá mewáájácutú múhajchótá ííñújɨri meíjcyaíñe. \v 15 Áánéllii múu íllure nééhií: “Óvíi Píívyéébe ímílléhajchíí teene mémeenúhi.” Éhdure múu ihjyúváhi. \v 16 Árónáa ¿ɨ́veekí ímíñejɨ́ɨ́ íllure ámuha metúmeíñe ménehíjcyá ámuháyé meímillédú meméénúiyóne? \v 17 Muurá ɨ́mɨááné íjcyane imyéénúiyóné wáájácurómé teene méénútúhajchíí tsúúca ímityúné meenúmé tééneri. \c 5 \s1 Muhdú ehnéva múnáake tene pájtyeíñe \p \v 1 Ahdícyane, ámuúha ehnéva múnaaj, mékímóóveméí ímityúné ámúhakye pájtyéíñeri. \v 2 Muurá ámúhá tsíeméné ámuha mewájyuhíjcyaróné nójcánuúhi. Ámúhá wajyámúúné ɨ́mɨájáhjɨ́ máharúmú májchoóhi. \v 3 Áhdure ámúha dsɨ́ɨ́dsɨ́ ámúhadívú tútávááveéhi. Aane múhdurá ámúhama nɨ́jkevámé ámuha méíjcyaá wáájácúratúmeréjuco éhne múúne cúújuwa tsíeméné áiúcúdu. Ehdu ámúhama nɨ́jkévaíñé nihñéétsihvúré ímítyúné hallúvú bañúháñé ámuha medsɨ́ɨ́dsɨ́vahíjcyáne. \v 4 Muurá ámúhá wákimyéi múnáake ámuha ímí maáhdohíjcyátúneri ditye íhjyúvahíjcyáné ɨ́htsútuube Píívyéébe waajácúhi. \v 5-6 Áhdure waajácuube ííñújɨri ɨ́ɨ́né imíjyaú ámuha meíjcyame ɨɨná ámúhakye pɨ́htotúmé ɨ́ɨ́né imítyú ámúhakye méénútúrómeke ámuha medsɨ́jɨ́vétsohíjcyáne. Árome ámuha ménɨjkévaá éhne múúne ócájímuke iújcávátsómeke ditye llííhyanúdu. ¡Ehdu ámúhama tene nɨ́jkéváiñévú tsúúca méúújéteéhi! \s1 Píívyéébema meíhjyuváne \p \v 7 Ámuúha táñahbémuj, óóchévetúméré ihdyu Jetsóoke météhmehíjcyá múijyú tsiiñe dibye tsááiñévújuco éhne múúne úmɨhé múnáajpi ibájtsó téhmehíjcyádu. Muurá óóchévétuubéré téhmehíjcyá nííjya áálléneri kéémevéné iújcuki. \v 8 Ahdu múu ijcyáhi. Muurá Jetsóó tsááiñe tsúúca pɨɨhɨ́jucóóhií. \p \v 9 Áánéllii ímityúné médárɨ́ɨ́véjcatsídí ámúhá hallúrí teene iíjcyátuki, ámuúha táñahbémuj. Muurá ténehjɨ mééma ímíbájchóiibye tsúúca meke tehméhi. \v 10 Áánéllii múu ijcyá ɨ́hdée Píívyéébé ihjyú uubálle múnáaúvú ícyahíjcyádu. Muuráhjáa panévari ɨɨ́cúbáhrámeíyonéhjɨ́ aabúcuhíjcyáme. \v 11 Aane méwaajácú ícyooca tsaímiyéjuco ditye íjcyane ípyée iáábúcuhíjcyánélliíhye. Muurá ámuha méwaajácú muhdúhjáa Jóóuvu téhdure ɨɨ́cúbáhrámeíyonéhjɨ́ áábúcuhíjcyánéllii Píívyéébe dííbyeke ɨ́ɨ́né imíjyaúréjucó pícyoóne. Muurá ɨ́mɨááné mítyane meke ɨdáátsólleébe. \p \v 12 Ahdícyane, ámuúha táñahbémuj, tsá múu níjkyejɨɨ, ííñujɨɨ, íjcyánema tsíñéhjɨ mémé dómájcotú ɨ́mɨááné ámuha maállityúné menéécoóca. Tsá múu óvíi muhdú níjkyéjɨma ííñujɨ ijcyá o állíhajchííjyu néétu tééné hallútú Píívyéébe ámúhakye ɨɨ́cúbáhrátuki. Múu ɨ́mɨááné tene íjcyáhajchíí ‘éée, tehdújuco teéne’ nééhií. Áánetu ɨ́mɨááné tene íjcyátúhajchíí múu ‘tsáhaá’ nééhií. \p \v 13 Aane ámúhadítyú tsaatéké ímityúné pájtyeme ɨ́cúbáhrámeíhajchíí múu ihjyúvá Píívyéébema ámúhakye dibye ɨpɨ́ááboki. Ááne múu ímíjyuri májtsivá dííbyeke idyúúruváne. \v 14 Téhdure ámuha mechémécooca múu pɨ́uvá cahcújtso múnáá túkevéjtsojtéké ditye ámúhakye Píívyéébe mémeri dúúrúbájpácyori ɨpɨ́pájchóne ámúhá hallúvú pɨáábó ityáúmeí ámúhakye dibye ibóhɨ́ɨ́tsoki. \v 15 Áijyu muurá ámúhakye bóhɨ́ɨ́tsóiibye ɨ́mɨááné ámuha mecáhcújtsóne dííbyeke metáúmeíhajchííjyu. Áhdure ímityúné ámuha meméénuhíjcyáné ámúhadi ɨɨ́dáátsóvéne ábájɨ́ɨ́véiíbye. \v 16 Áánéllii ímityúné ámuha meméénuhíjcyáné tóónutúméré mɨ́amúnáá úmɨwávú Píívyéébeke meúúbálléne dííbyeke pɨáábó métáuméí ámúhakye dibye ɨpɨ́ááboki. Muurá ɨ́mɨááné ímí dííbyema íjcyame tsá báñúmeítyú ɨɨná ityáúmeíñeri. \v 17 Muuráhjáa éíjyuúvú méhdure nééroobe Eríaúvú dííbyé ihjyú uubálle múnáajpi dííbyeke táúmeí tene iáállétuki. Ahdújucóhjáa tsá tene álletú 3 pijcyábáj pɨɨnévu. \v 18 Ááné boonéhjáa idyé tsiiñe táúmeííbyé dibye iállétsoki. Ahdújucóhjáa tsiiñe maálléneri panéváré ííñéne néévane. \p \v 19-20 Aane ámuúha táñahbémuj, tsaate ámúhadítyú ɨ́mɨáájú iúráávyénetu mújtámeke tsijtye ímíjpyetétsóhajchíí muurá diityéké pɨ́aabómé Píívyéébe diityédí ɨɨ́dáátsóvéne diityé imítyuháñé iábájɨ́ɨ́ve ditye iwágóóóvétuki. Áyu tehdújuco.