\id 1TH - Bora NT -Peru 2008 (DBL -2013) \h 1 Tetseronitséétse \toc1 Tujkénú Tetsaróónicárí íjcyáme éllevu Páávoro cáátúnuháámɨ \toc2 1 Tetseronitséétse \toc3 1Te \mt1 1 TETSARONITSÉÉTSE \mt2 Tujkénú Tetsaróónicárí íjcyáme éllevu Páávoro cáátúnuháámɨ \c 1 \s1 Duurúvaju \p \v 1 Ámuúha Tetsaróónicá múnaa múúhá nahbémuj, íhyaamɨ íñe muha mécaatúnú ámúha éllevu oo Páávoroo, Tsibáánoo, Timotéoo, íjcyame elle ámuha meíjcyame tsaímíyé Máavyéjuube Jetsocríjtomútsikye Méécááni Píívyéébema meúráávyehíjcyáme éllevu. Aamútsí ihdyu óvíi ámúhakye pɨ́aabó ɨ́búwajɨ́ɨ́ ámuha meíjcyaki. \s1 Tetsaróónicá múnaa cáhcujtsóne \p \v 2 Ímí ámuha Píívyéébeke meúráávyehíjcyánéllii paíjyuváré muha dííbyeke météhdútsohíjcyáhi. \v 3 Áhdure muha méɨ́tsáávehíjcyá Jetsóoke ámuha mewájyúne mecáhcujtsómé tsaímíyé dííbyé wákimyéí ámuha meméénume meɨ́tsohíjcyáné tsiiñe dibye tsááiñe. Ááné hallúvú muha téhdure Píívyéébeke météhdútsohíjcyáhi. \v 4 Muurá muha méwaajácú ámúhakyée táñahbémuke iwájyúnéllii dibye újcune. \v 5 Muuráhjáa ámúhakye muha pajtyété tsúúca mééma íjcyáné uwááboju meúwáábócooca tsá pevénéré meúwáábohíjcyatúne. Muuráhjáa ihdyu Píívyéébé Apííchó múúhakye pɨ́áábóneri panéváré méénúráítyúronéhjɨ́ muha méméénuhíjcyá ɨ́mɨáánéjuco íjcyane muha meúwáábohíjcyánélliíhye. Aane muurá ámuha méwaajácú muhdúhjáa ámúhama muha meíjcyame ámúhakye mepɨ́áábohíjcyáne. \p \v 6 Muuráhjáa Píívyéébé Apííchóré ámúhakye ímíjyuuvu ájcume tsaímíyé ámuha mécáhcujtsó dííbyé uwááboju ámúhakye muha meúwaabóne. Aame muurá eene muhdú muha dííbyeke meúráávyehíjcyádújuco ámuha meúráávyehíjcyáné ámuha meɨ́cúbáhrámeíyóné pañe. \v 7 Ehdu nééróné pañe ámuha dííbyeke tsaímíyé meúráávyehíjcyámedítyú muurá Matsedóóniámá Acááyá iñújɨ́ɨ́cú cahcújtso múnaa ámúhadítyú ɨɨ́ɨ́váne tehdu úráávyehíjcyáhi. \v 8 Ááné uwáábojúu muurá ámúhadítyú tsújaavéné tsá apáámyéré tééné iñújɨ́ɨ́cu múnaa wáájácutúne. Muuráhjáa tsúúca pahúllevá múnaáré waajácúhi. Téhdurée waajácúmé ámuha ímí Píívyéébeke mecáhcujtsóne. Áánéllii tsáhájuco muha muucá teene meúúballéítyuróne. \v 9-10 Muurá téhdure múúhakye úúbállehíjcyámé éhnée ámúhakye muha maááhɨ́véjémeke tsaímíyé ámuha mewáátsúcúpejtsóne. Áhdure múúhakye úúbállehíjcyámé níjcyotájtekérée ámuha mecáánívahíjcyámé ícyooca botsíi ɨ́mɨáábé Píívyéébekéréjuco ámuha mecááníváábeke meɨ́ɨ́cuvémé metéhmehíjcyáné múijyú tsiiñe Ílli tsááiñe éhnée dsɨ́jɨ́véébeke dibye bóhɨ́ɨ́tsoóbe. Diibyée muurá tsúúca meke pájtyetétsó méimítyú hallútú meɨ́cúbáhrámeííyónetu. \c 2 \s1 Tetsaróónicárí Páávoro úwaabóne \p \v 1 Aane muurá ámuha táñahbémú méwaajácú bañúháñée ámúhakye muha maááhɨ́véjetúne. \v 2 Muuráhjáa Pirípovu múúhakye ditye ɨ́cúbáhráróné pañe ɨ́ɨ́nerí íllityétúmé ámúhakye muha méúwááboté Píívyéébedívú muha mecátsɨ́páávénema. Áámedíi múúhadi tsaate úúhɨ́vatéróné pañe ámúhakye muha meúwaabóné muurá ámuha mécáhcujtsóhi. \v 3 Tsáháa ímityúné ámúhadítyú muha meɨ́jtsámeíñe íllure ámúhakye muha maállityúne. \v 4 Muuráhjáa ihdyu Píívyéébe pámé ɨ́jtsaméíyé wájácú néébe múúhakye ityújkevééllémekéjuco níwáávéné uwááboju íñe muha méúwáábohíjcyá ámúhakye dibye ímillédújuco. Tsá muha meúwáábohíjcyatú mɨ́amúnaa múúhakye ímí ɨɨ́jtsúcunúki. \v 5 Aane wájácú ámuha menééne tsáháa múúhakye ámuha maáhdórokíyé tsaímíyé ámúhakye muha meúwáábohíjcyatúne. Aane Píívyéébe waajácúhi. \v 6 Áhdurée tsá muha meíjyácunútú mɨ́amúnaa múúhakye mítyájtsóíyóneri. Muuráhjáa ihdyu ɨ́mɨááné múúhakye ámuha mémítyájtsóiyá Críjtorée múúhakye uwáábojtédívú pícyóómeke. Árónáacáa tsá muha meíjyácunútú tééneri. \v 7-8 Muuráhjáa ihdyu ámúhakyéré muha tsaímíyé mépɨ́áábohíjcyá éhne múúne tsɨɨméké tsɨɨju téhmedu ámúhakye muha mewájyúnema. Aamée ámúhakye muha méúwáábohíjcyá ɨ́mɨáájú ápíchó nénehjɨ múúhakye pátyehíjcyáróné pañe. \v 9 Aane cáhawáá méɨtsáávé muhdúhjáa ámúhakye muha meúwáábo ámúháj pɨɨne muha meíjcyame mewákímyeíhijcyáné pécóhajchótá cójɨ́hajchótá tééne tájpí muha meíjcyaki. Tsáháa ɨ́ɨ́nerí ámúhakye muha meíjyévétsohíjcyatúne. \p \v 10 Áhdure muurá ámuha méwaajácú tsaímíyée ámúhama muha meícyahíjcyánéllii ɨ́ɨ́netú muha menéétsámeítyúne. Aane téhdure Píívyéébe waajácúhi. \v 11 Áhdure ámuha méwaajácú ámúhakyée muha meúwaabómé mecánáájánuhíjcyáné éhne múúne tsɨɨméké cááni méénudu. \v 12 Muuráhjáa ámúhakye muha ménehíjcyá Píívyéébema ímíñeúvú ámuha meíjcya muhdú dííbyeéjté íjcyáiyódú íavyéjúejtée ámuha meíjcyáiñévú ámúhakye dibye méménúmeke. \p \v 13 Ááné hallúvú muha paíjyuváré météhdútsohíjcyá dííbyeke. Muuráhjáa dííbyé uwááboju mɨ́amúnáá ɨ́jtsaméí íjcyatúné muha ámúhakye meúwáábónéllii ámuha ímí mecáhcujtsómé tsúúca méímíjpyetéhi. \v 14 Ahdícyane ámuúha múúhá nahbémuj, muurá Críjtoke ámuha mecáhcújtsóné hallútú ámúha múnaáré ámúhadi ɨ́cúbáhrahíjcyádúu idyé múúhadi Jodéari muha meícyáné cahcújtso múnáadi múúha múnaáré jodíómú ɨ́cúbáhrahíjcyáhi. \v 15 Diityérée muurá dsɨ́jɨ́vetsó Ávyéjuube Jetsóoke ɨ́hdée múúha múnaáré idyé íjcyámeke Píívyéébé ihjyú uubálle múnáake ɨdsɨ́jɨ́vetsódu. Aame tsá Píívyéébe ímillédú íjcyáítyuróne. Áánéllii pamévakéré tsarílléme. \v 16 Aame muurá tsá ímíllehíjcyatú jodíómú íjcyátúmeke muha meúwaabóne. Ááneri íhyallúvúré éhnííñevu ímityúné méénuhíjcyáme. Árómeke tééné hallútú Píívyéébe ɨ́cúbáhraáhi. \s1 Páávoro imíllé Tetsaróónicárí íjcyáné cahcújtso múnáake iááhɨ́veténe \p \v 17 Ámuúha múúhá nahbémuj, éhnée ámúhadítyú muha metsátsihdyu muurá tsúcájáhréjuco meé. Aame íñe ámúhadítyú tsíhyulle muha meíjcyarómé ámúhakye méɨ́tsáávehíjcyáhi. Áánéllii muha méimíllerá ámúhakye maááhɨ́veténé tsiiñe maátyúmɨ́jcatsíki. \v 18 Éíjyújúcooróo o ɨ́tsámeíhíjcyaróné oore ámúhakye o ááhɨ́vetéíyóneri. Árónáacáa Naavéné táɨ́jtsaméí tútávajtsóhi. \v 19-20 ¿Aane íñe ɨ́ɨ́nevú muha mecátóróóvéne méímíjyúúveé Máavyéjuube Jetsocríjtó tsiiñe tsáácoóca? Muurá ihdyu diityéjuco ámuha ámúhadi téijyu muha meímíjyúúveímye. \c 3 \p \v 1 Áámekée ámúhakye muha maájtyúmɨ́íyóneri meíjyácunúhíjcyánéllii ámúha éllevu tsúúca muha mepéjúcooráhi. Árónáacáa muhtsi mécoévá Atéénavúre. \v 2-3 Átsihdyúu ménahbe Timotéó téhdure Píívyéébé ɨɨcúve múnáajpi íjcyáábekéréjuco muhtsi mewálloone ámúhakye dibye Críjtodítyú íjcyáné uwááboju iúwáábóneri itsápɨ́jtsoté éhnííñevu ímí ámuha dííbyeke mecáhcújtso tsaate ámuha múhdurá meɨ́jtsámeítyu íñe ícyooca meɨ́cúbáhrámeíhíjcyánéhjɨtu. Muurá tsúúca ámuha méwaajácú Píívyéébeéjté meíjcyame ehdu nénéhjɨri meɨ́cúbáhrámeíñe. \v 4 Muuráhjáa ámúhama muha meíjcyácooca ménehíjcyá meɨ́cúbáhrámeíiñe. Ahdújuco muurá meɨ́cúbáhrámeíhijcyáne. \v 5 Ááneríi mítyane ámúhadi o íjyácunúnéllii Timotéoke ó wallóó dibye ámúhakye iúújeté muhdújucó ámuha Críjtoke mecáhcujtsóné o wáájácuki. Ópée mítyane ó íllityé bañúháñé ámúhakye muha meúwáábohíjcyámeke Naavéné íicyánejcúvú llíúcúíyóneri. \p \v 6 Árónáa Timotéó ámúhadi Tetsaróónicárí úlléjeebe múhtsikye úúballévá ímíhyeva ámuha Píívyéébeke mecáhcújtsóne pamévamáyé mewájyúcatsíhijcyáne. Téhdure múhtsikye úúbálleebe ámúhadi muha meíjyácunúhijcyádúreva idyé múúhakye ámuha maájtyúmɨ́íyóneri meíjyácunúhijcyáne. \v 7-8 Ááneri mítyane muha méímíjyuuvé panévaríyé muha meɨ́cúbáhrámeíyómé ímí tehdújuco ámuha Ávyéjuube Jetsocríjtoke meúráávyéneri. \v 9 Ááné hallúvú mítyane muha Píívyéébeke météhdútsohíjcyáhi. \v 10 Muurá paíjyuváré muha dííbyeke pɨáábó métáúmeíhijcyá tsiiñe ámúhakye muha maááhɨ́vetémé éhnííñevu ámúhakye meúwáábo dííbyeke mecáhcújtsónéjcutu tsátsii ímíñeúvú ámuha mewáájácutúne. \p \v 11 Aane ihdyu óvíi Máavyéjuube Jetsocríjtoma múúhakye pɨ́áábomútsí ámúhakye muha maááhɨ́vetéki. \v 12 Áhdure óvíi ámúhakye pɨ́ááboobe íñe ámúhakye muha mewájyudu ámuha pamévamáyé mewájyújcatsíki. \v 13 Aane óvíi ámúhakye pɨ́ááboobe tsaímíyé dííbyeke ámuha meúráávye múijyú Máavyéjuube Jetsocríjtó ihñéjteke újcúvácooca ɨ́ɨ́né imítyú ámúhá hallúrí íjcyatúmé ámuha dííbyedívú meúújetéki. \c 4 \s1 Píívyéébe ímillédú meíjcyane \p \v 1 Áánéllii ámúhakye múúhá nahbémuke muha menéé Máavyéjuube Jetsóo mémeri panévatúré tsaímíyé ámuha meíjcya Píívyéébe ímillédú muhdúhjáa ámúhakye muha meúwaabódu. Aane óvíi ámuha méúraavyé éhnííñevu. \p \v 2 Muurá ámuha méwaajácú Ávyéjuube Jetsóó taúhbajúré ámúhakye muha meúwáábohíjcyáne. \v 3 Muurá Píívyéébe imíllé dííbyedívú ámuha meɨ́hvéjtsámeíñe dibye ímillédú meíjcyane. Áánéllii tsá múu ihdícyámema dómácójcatsítyúne. \v 4 Múu ityáábávájcatsíñe tsaímíyé ijcyáhi. \v 5 Tsá múu Píívyéébeke wáájácutúmé dárɨ́ɨ́vécatsíhijcyádú átéréénéhjɨ́ hallútú ɨ́cúbáhrájcatsítyúne. \v 6 Tsá múu íñáhbé táábake pátsáríjcyotúne. Muurá ehdu dárɨ́ɨ́vémeíhíjcyámeke tééné hallútú ɨhnáhooíñé Píívyéébe ɨ́cúbahráne. Téénélliihyée muurá tsúúca ámúhakye éíjyu muha méúúballé teéne. \v 7 Tsáháa ímítyunéhjɨ́ meméénu dibye meke újcutúne. Mekée újcuube ténehjɨ meɨ́hvéjtsóne meímíjpyetéki. \v 8 Ááné uwááboju tsaate éhdɨɨvállehíjcyámé tsá mɨ́amúnáake éhdɨɨválletúne. Píívyéébekéré ehdɨ́ɨ́vallémé mépañévúu Íapííchó ipícyóóneri meke ímíjpyetétsóóbeke. \p \v 9 Áánetu íñe muhdú ámuha tsané nahbémú mewájyújcatsííñetu tsáhájuco ámúhakye o cáátúnúityú tsúúca Píívyéébé túkevéjtsójú pañe ámuha meíjcyame tehdújuco mewájyújcatsíñélliíhye. \v 10 Muurá Matsedóóniá iiñújɨ múnaa ménahbémuma ímí tehdújuco ámuha mewájyúcatsíhijcyáne. Árónáa ámúhakye muha menéé éhnííñevu ámuha pamévamáyé mewájyújcatsíki. \v 11-12 Aame ihdyu tsaímíyé ɨ́búwajɨ́ɨ́ ámúhá wákimyéiyi meíjcyá ɨɨná ámúhadítyú ɨpɨ́htótu muhdúhjáa ámúhakye muha meúwaabódú tsijtye cahcújtso múnaa íjcyatúmé ámúhakye iávyejúúlleki. \s1 Ávyéjuube Jetsóó tsiiñe tsááiñe \p \v 13 Ámuúha múúhá nahbémuj, téhdure muha méimíllé ámúhakye meúúballéné íñe tsúúca cahcújtso múnaa íjcyame dsɨ́jɨ́vehíjcyámé muhdú íjcyaíñé ámuha ɨ́dátsó meɨ́jtsúcunúne mekímóóvétu eene pájtyetéityúmé ɨ́dátsó kímóóvehíjcyádu. \v 14 Muuráhjáa Jetsóó dsɨ́jɨ́veebe tsiiñe bóhɨɨne mecáhcujtsómé méwaajácú téhdure Píívyéébe meke bóhɨ́ɨ́tsoíñé dííbyeke mecáhcujtsómé medsɨ́jɨ́vémeke. \p \v 15 Muurá tsiiñe dibye tsáácooca téijyu íjcyame tsá pééityú medsɨ́jɨ́vémé ɨhdéré dííbye éllevu. Ehdu Píívyéébere nééne íñe ámúhakye muha méúúballéhi. \v 16 Aabe Jetsóoma wálloó níjkyéjɨ múnáá avyéjúúbeke dííbyé rojrócori dibye meke ɨpɨ́úva dííbyé cahcújtso múnaa meíjcyámeke. Áijyu muurá pámeere múhdumé dííbyé cahcújtso múnaa meíjcyame tsiiñe mébóhɨɨ́hi. \v 17 Átsihdyu ihdyu botsíi téijyu íjcyámema tsaméhjɨ́juco mepééiñe cáámevu Máavyéjúúbema maátyúmɨ́jcatsíki. Aame dííbyema méíjcyaá muhdú íjcyáityúmeréjuco. \v 18 Áánéllii téénevu mecátóróóvéne métsɨ́pátsócatsíhijcya. \c 5 \p \v 1 Ehdu teene Ávyéjuube Jetsóó tsááiñe, ámuúha múúhá nahbémuj. Árónáa ihdyu tsá mewáájácutú múijyú dibye tsááiñe. \v 2 Muurá tsúúca ámuha méwaajácú meɨ́jtsótúnáa dibye tsááiñe éhne múúne naní múnáajpi pejco meke ábájɨ́nejcúdu. \v 3 Muurá mɨ́amúnaa nehíjcyaá ɨ́ɨ́né imíjyaú iíjcyaíñe. Áhdure ɨjtsúcunúimye múijyú ɨɨná pájtyéityúne. Árónáa ílluú néétútsihdyu íjcyaíñé ɨ́cúbáhraméí éhne múúne wállehdívú peecútéré tsɨɨmáva ávyé wájtsɨdu. Áánetu muurá tsá múha pállójcóityúne. \v 4-5 Árónáa tsáhájuco ámuha meíjcyatú éhne múu cúúvétsii meíjcyadu. Muurá tsúúca ámuha méwaajácú teene éhne múúne cóójɨ páneere ɨɨná maájtyumɨ́né mewáájacúdu. Áánéllii tsáhájuco ámúhakye tene ábájɨ́néjcúityúne. \v 6 Ahdícyane metsu ɨ́mɨááméré meíjcya téɨɨbúwaréjuco. Tsáhájuco tsaatédú wáájácúmeítyúmé meíjcyáityú éhne múúne cúwame íjcyadu. \v 7 Muurá cúwamee, llíyíícyavémee, éhdume tsá wáájácúmeítyú éhne múu cúúvétsii íjcyadu. \v 8 Áánetu ihdyu mee péététsihyi múu íjcyadu menééme tsúúca teene mewáájacúmé metsu ɨ́mɨáámeréjuco meíjcyáne Píívyéébeke mecáhcújtso ímítyúnehjɨ́vú metáhjátsámeítyu éhne múúne tsodáhó ityáhjátsámeítyu cóhpéneúvú wátájcámeídyu. Ááne metsu ímíñeúvú meúráávye íñe mepájtyeténé uwááboju éhne múúne tsodáhoke íwatájcojɨ wátajcódú ɨ́ɨ́vane mewágóóóvéíyónetu meke pájtyetétsoíñe. \v 9 Tsáháa Píívyéébe meke újcutú meɨ́cúbáhrámeíki. Muuráhjáa ihdyu íllure meke téénetu pájtyetétsoobe Máavyéjuube Jetsocríjtoj tééveri. \v 10 Áánélliihyée dííbyeke wálloobe mewájyuri dibye ɨdsɨ́jɨ́ve múijyú meke dibye újcúvácooca pámeere téijyu íjcyámema medsɨ́jɨvéjúcoorómé tsaméhjɨ́ dííbyema meíjcyaki. \v 11 Áánéllii ámuha meméénuhíjcyádú éhnííñevu métsɨ́pátsojcátsí tsaímíyé Píívyéébema ámuha meíjcyaki. \s1 Cahcújtso múnáake Páávoro túkévejtsóne \p \v 12 Ahdícyane ámuúha múúhá nahbémuj, ámúhakye muha menéé ámuha maávyejúúlle ámúhá túkevéjtsojtéke. \v 13 Ɨ́mɨááméré meíjcyáne mewájyú diityéke. Tsá múu múnáátsójcatsítyúne. \p \v 14 Téhdure ámúhakye muha menéé tsaate wákimyéityu óvéhéémeke ámuha metáúhbaki. Téhdure panévatúré ɨ́htsunúmeke mépɨáábo. Ehdu múu pɨ́áábohíjcyá pamévakéré múhdurá ditye íjcyáronéhjɨ́ iáábúcúnema. \p \v 15 Aame ihdyu téɨɨbúwá méíjcyaco. Tsá múu tsaate ímityúné ámúhakye méénuróné pɨ́ámeítyúne. Ɨ́mɨááméré meíjcyáne íllure mépɨ́áábojcátsi. \p \v 16-17 Paíjyuváré Píívyéébema meíhjyúváne méimíjyuhíjcya. \v 18 Météhdútsohíjcyá panévá hallúvúré dííbyeke. Muurá íñe Jetsocríjtoéjté meíjcyame panéváré meke pátyehíjcyánéhjɨ́ hallúvú dííbyeke metéhdujtsóné imílleébe. \p \v 19 Áábé Apííchó ámúhá pañe íjcyane ámúhakye túkévétsohíjcyáné tsáma méɨ́hvéjtsodíñe. \v 20 Áhdure íñe dííbyere tsaatédívú bóhówájtsóneri ɨɨná pájtyeíñé ditye úúbálléneri tsá múu ɨ́ɨ́cúvetúmé íjcyatúne. \v 21 Árónáa ihdyu múu ímíñeúvú ɨjtsó keená ɨ́mɨááné íjcyane iúráávyeki. \v 22 Aame ihdyu mémeenújúcohdí ímityúne. \p \v 23 Ahdícyane óvíi Píívyéébe ámúhakye pɨ́aabó ɨ́ɨ́né imítyú ámúhá hallúrí iíjcyájúcóótuki. Aabe ihdyu óvíi ámúhakye tehmé ámúhaj pi, ámúhá ɨ́jtsaméí, ámúhá ɨ́buúúné, múijyú tsiiñe Ávyéjuube Jetsocríjtó tsáácooca ámuha ɨ́ɨ́nerí menéétsámeítyuki. \v 24 Tsá muurá ɨ́ɨ́nerí meke dibye báñúityúne. Muuráhjáa iñéhdújuco meke dibye újcune. Aabe muurá téhdure páneere mééma méénuú muhdú iñéhduú. \s1 Páávoro pítyajcóne \p \v 25 Ahdícyane ámuha múúhá nahbémú meíjcyame múúhá hallúvú Píívyéébeke pɨáábó paíjyuváré métáuméí múúhakye dibye ɨpɨ́ááboki. \p \v 26 Téhdure ámúhakye muha menéé ámuha tsané nahbémú meíjcyame medúúrúvájcatsíki. \p \v 27 Téhdure ámúhakye muha méníwaavé Ávyéjuube Jetsóo mémeri íñe íhyaamɨ́ pañe ámúhama o íhjyuváné ámuha mewáájácútso pámeekéré elle íjcyáné cahcújtso múnáake. \p \v 28 Ahdícyane óvíi dííbyeréjuco Máavyéjuube Jetsocríjtó ámúhakye pɨ́aabóne. Áyu tehdújuco.