\id 2TH - Burum Mindik NT (Gen, Ruth, Jona) [bmu] -Papua New Guinea 2002 (DBL -2014) \h 2 Tesalonaika \toc1 Polnöŋ Tesalonaika yeŋgöra Kimbi aliga 2 ahök. \toc2 2 Tesalonaika \toc3 2 Tes \mt1 Tesalonaika Kimbi 2 \mt2 Polnöŋ Tesalonaika yeŋgöra Kimbi aliga 2 ahök. \imt1 Jim-asa-asari \ip Tesalonaika urumeleŋ kambu uruŋe Kraist kamapköra mambötketka tosatŋan “Lök kayök,” jigetka tosatŋan “Keu mi muneŋa,” mewö laŋlaŋ jiba siksauk aka malget. Tosatŋan “Kembugö kaka nalöŋan lök kam kuŋguyök,” jiba möt nariget. Miaŋgöra “Polnöŋ Kimbi Tesalonaika aliga 2 ahök,” buk mi ohoba keu mi jim tuariyök. Polnöŋ keu muneŋi mi mindiŋgöba könaŋi kewö indelök: Kraistkö kaka nalöŋan dopdowimawi, nalö miaŋgöreŋ ambazip ahakmemeŋinan goŋgiba bölima. Mewö böliiga azi tandökŋi kun qetŋi Iwilele Toŋi yaŋön asuhuba mutuk tölapŋe mala könaŋgep Kraist aukŋe tuarenjoŋ ak waŋgiba ambazip kantri dop galöm köl eŋgima. \ip Tosatŋan Tesalonaika urumeleŋ kambu kahasililiŋ mem eŋgigetka sihimbölö möta malget. Miaŋgöra aposol Polnöŋ keu bohonŋi tosatŋi kewö jim tuarim eŋgiyök, “Iŋini mönö kapaŋ köla köhöiba Kembubuk qekötahöba kinda möt nariba malme.” Keu kötŋi kun kewö jim tuariyök, “Nöŋön neŋakurupni yembuk malmalnini naŋgöm aŋgubingöra nup memba malini, iŋini mönö miaŋgö dop injarere malmal mosöta nanŋini nene yaka miwikŋaiba mi nemba malme aka nup ölöpŋi ölöpŋi kapaŋ köla jegep kinda memba malme.” \iot Buk kiaŋgö bahöŋi bohonŋi 5 mi kewö: \io1 Keu mutukŋi \ior 1.1-2\ior* \io1 Uruölöwak ak eŋgiba söŋgaiba möpöseiza \ior 1.3-12\ior* \io1 Kraistnöŋ kamapkö keuŋi kusum eŋgiza \ior 2.1-17\ior* \io1 Ahakmeme diŋdiŋi akŋegöra kuŋgum eŋgiza \ior 3.1-15\ior* \io1 Kimbigö keu kötŋi bohonŋi \ior 3.16-18\ior* \c 1 \p \v 1 \x * \xo 1.1 \xt Apo 17.1\x*Pol, Sailas aka Timoti neŋön Tesalonaika urumeleŋ könagesö embuk keu eraum mötpingöra kimbi ohozin. Eŋön Iwinini Anutu aka Kembu Jisös Kraist yetpuk qekötahöba kinje. \p \v 2 Iwi Anutu aka Kembu Jisös Kraist yetkön mönö kalem möriam eŋgiyohotka luainöŋ malme. Mewö. \s1 Sihimbölö mötagun mönö oyaeŋkoyaeŋ aka malbin. \p \v 3 Urumeleŋ alaurupnini, eŋgö mötnaripŋinan gwötpuk köhöiiga körek pakpak urukalem ak aŋgumakzei, silik miaŋön mohot mohot eŋgö uruŋine sehimakza. Miaŋgöra neŋön eŋgöra nalö dop “Anutu saiwap!” jiba möpöseim waŋgimakzini, mi ölöpŋanök dop kölja. Buŋa keu köl guligeraŋgöra saiwap jimakzini, mi mönö nupnina. \v 4 Sesewerowero aŋgösirip könaŋi könaŋi ak eŋgigetka mörakzei, mi pakpak kapaŋ köla mökösöŋda böŋ qeba kingetka mötnaripŋinan qahö sörauba löwöriza. Naninak mewöyök miaŋgö kösohotŋi mi Anutugö könagesöŋi könagesöŋi yeŋgö jeŋine jiba eŋgöra aka silenini möpöseimakzin. \p \v 5 Anutunöŋ keu diŋdiŋanök kewöta jim tekömakzawi, aŋgösirip mötmötŋinan mönö miaŋgö aiwesökŋi akza. Anutugö bemtohoŋ uruŋe kaŋgota maljeaŋgöra sihimbölö mötketka eŋgehiga Suep mire öŋgömeaŋgö dop sarak sorokŋi akŋegöra kapaŋ kölakza. Miaŋgöra köŋjiliŋ qahö aŋgön köliga nalö kewöŋe qakŋine öŋgömakza. \v 6 Anutunöŋ diŋdiŋi akzawaŋgöra kinda kahasililiŋ ak eŋgimakzei, i mönö kahasililiŋ miyöhök meleŋniga qakŋine öŋgöma. \p \v 7 Qakŋine öŋgömapmö, kahasililiŋ möta maljei, eŋön mönö oyaeŋkoyaeŋ akŋe. Kembu Jisösnöŋ garataurupŋi kukösumŋinambuk eŋguaŋgita yembuk Suepnöhök eta asuhumei, nalö miaŋgöreŋ mönö nembuk mohotŋe luhut meme. \v 8 Jisösnöŋ könöp bölam uruŋe etma. Mewö eta ambazip Anutu qahö möt waŋgiba Kembunini Jisösgö Ölöwak Buŋaŋi qahö tem kölakzei, i mönö likepŋi meleŋ eŋgiiga sihimbölö kewö möta malme: \v 9 \x * \xo 1.9 \xt Ais 2.10\x*Kembunöŋ mönö “Yapmakek!” jiba jemesoholŋeyök közöl eŋgiiga Anutugö kukösumŋi asakmararaŋambuknöŋ qahö öŋgömemö, yaigepŋe mala könöp siagö sihimbölöŋi teteköŋi qahö möta malme. \p \v 10 Kembunöŋ liliŋgöba kamawi, nalö miaŋgöreŋ kambu-urupŋi sarakŋi neŋön mönö yaŋgö asakmararaŋi eka miaŋgö dop letota “Owe, Jisös Kembunini owe!” jibin. Möt narim waŋgiini, körek neŋön mewö welipköinga ambazip omaŋan neŋgeka Yei! jiba auruba kinme. Neŋön Jisösgö könaŋi naŋgöba jiinga eŋön mewöyök mi möt nariba uruŋini meleŋgeraŋgöra mönö letota jihilalomŋinambuk asariba nembuk mohotŋe kinme. \p \v 11 Mewö asuhumapköra neŋön nalö dop eŋgöra kewö köulukömakzin, “Anutunini, nangak eŋgohola miaŋgö dop mönö nam köl eŋginöŋga sarak sorokŋi aka malme. Mönö kukösumgi ala inahöm eŋginöŋga yuai ölöpŋi pakpak aka membingö sihimŋini körek asuhum teköma. Mewö mötnaripkö nupŋini megetka ölŋi körek asuhuma.” \v 12 Mewö köuluköinga Kembunini Jisös möpöseigetka qetŋan eŋgöra aka sutŋine aködamunŋambuk akŋa. Nanine Anutu aka Kembu Jisös Kraist yetkön kalem möriam eŋgiyohot maljeaŋgö dop mönö nanŋinak mewöyök aködamunŋinambuk akŋe. Mewö. \c 2 \s1 Kembunöŋ kamamgö aiga Iwilele Toŋan asuhuma. \p \v 1 \x * \xo 2.1 \xt 1 Tes 4.15-17\x*Urumeleŋ alaurupnini, Kembunini Jisös Kraistnöŋ liliŋgöba kaba neŋguaŋgiriga yaŋgöreŋ eu tokobini, iŋini keu mi mötzemö, neŋön kewö qesiba qambaŋ eŋgizin: \p \v 2 Kembugö kaka nalöŋan lök kam kuŋguzawaŋgö tandök tötbörömŋinan mönö miaŋgöreŋök kaiga siksauk möta tatpepuk. Keu mi denöwö asuhuyök? Uŋa kunöŋ azi kun alburup qeiga imutimut eka kezapqetok keu jim siŋgiyök me kunöŋ “Uruŋini kuŋgumam,” jiba keu jim siŋgiiga asuhuyök? Tosatŋan kewö jibepuk, “Pol alaurup yeŋön keu mi kimbinöŋ ohoba alget kayök.” Keu omaŋi miaŋgöra mönö öne töhön töwöratiba jönömŋini undui malbepuk. \p \v 3 Kunŋan kun mewö me mewö tilipköm eŋgibapuköra mönö galömŋini mem aŋguba malme. Mi kewögöra: Mutuk aiwesök yahöt kewö asuhuyohotka Kembunöŋ miaŋgö andöŋe kama: Ambazip keleŋmaleleŋ yeŋön Kembu iwilele aka andö qeme aka Iwilele Toŋan nanŋak mewöyök aukŋe asuhuma. Anutunöŋ i jim teköiga könöp sianöŋ gema. Aiwesök yahöt mi mutuk asuhuyohotka miaŋgö andöŋe nalö ketaŋan kama. \v 4 \x * \xo 2.4 \xt Dan 11.36; Eze 28.2, 8; Ais 11.4, 9; Mat 24.24\x*Tuarenjoŋ Toŋi yaŋön jakbak-öraŋböraŋ aka nanŋi sileŋi mem öŋgöm teköma. Ambazipnöŋ yuaigö waikŋi memba möpöseimakzei me qetŋi bem qetzei, yaŋön mönö mi pakpak eŋgoŋgita sileŋi memba öŋgöba malma. Mewö mala Anutugö jöwöwöl jikenöŋ öŋgöba jakömbuak dumŋi ala “Anutu akzal,” jiba kantri pakpak galöm köl neŋgiba malma. \p \v 5 Nöŋön Tesalonaika embuk malali, nalö miaŋgöreŋ keu mi lök jibi mötket. Iŋini mi ölum eŋgubapuk. \v 6 Iwilele Toŋan zilaŋzilaŋ asuhumapkö osima. Wani yuainöŋ könaŋi aŋgön kölakzawi, eŋön mi nalö kewöŋe mötze. Nalöŋi törörök kam kuŋgumawi, miaŋgöreŋök mönö asuhuma. \p \v 7 Nalö kewöŋe Iwilele Toŋaŋgö ösumŋi tölapŋan lök asuhuba ambazip sölölöhöm eŋgimakza. Aukŋe asuhubapukö könaŋi aŋgön köljawaŋön mi mosöri köna ahumapköra mamböta malja. \v 8-9 Mamböri könaŋi asuhuiga miaŋgöreŋök mönö amqeba asuhuma. Satanöŋ Iwilele Toŋi sölölöhöba nam köl waŋgii aŋgöletot muneŋi aka aiwesök kimbi könaŋi könaŋi meiga eka malme. Mi eka malmemö, Kembu Jisösnöŋ asakmararaŋambuk asuhuba auyohotka i numbu ösumŋan qeba yaijapaleleŋ mem waŋgima. \p \v 10 Ambazip Anutunöŋ amöt qem eŋgimapköra tököba keu ölŋi buŋa qem aŋgubingö qahö ak eŋgiiga laŋ mala könöp sianöŋ gemei, yeŋön Iwilele Toŋaŋgö aŋgöletotŋi eketka kölgorom könaŋi könaŋi eŋgiiga jaŋjuŋ ahakŋe. \v 11 Miaŋgöra Anutunöŋ mötmöt jaŋjuŋ kawikŋambuk ali asuhuiga ambazipnöŋ mi kukösumŋinambuk jim sehigetka sesegilgil yeŋön keu kelökŋi gwahöta muneŋi möt narime. \v 12 Könaŋamŋinan aukŋe asuhumapköra Anutunöŋ jaŋjuŋ al eŋgii qaköme. Ambazip keu ölŋi qahö möt nariba urusihimŋini ahakmeme goŋgoŋe ala qakögeri, Anutunöŋ mönö körek yeŋgö keuŋini jim teköiga könöp sianöŋ geme. Mewö. \s1 Keu ölŋi tem köla kapaŋ köla köhöiba kinme. \p \v 13 Yeŋgöreŋ mewö asuhumapmö, Kembugö wölböt alaurup, eŋgöra mönö nalö dop “Anutu saiwap!” jiba möpöseininga dop kölja. Mi nupnina. Anutunöŋ iŋini könakönahiŋeyök Suepkö buŋaya aka letotmegöra möwölöhöm eŋgiyök. Miaŋgö dop keu ölŋi möt narigetka Uŋa Töröŋan mem sarahim eŋgiiga malje. \v 14 Mewö malmegöra Ölöwak Buŋa al neŋgii jim asariinga miaŋön iŋini eŋgoholök. Mewö toroqeba mala Kembunini Jisös Kraistkö asakmararaŋnöŋ öŋgöba aködamunŋinambuk akŋe. \p \v 15 Miaŋgöra urumeleŋ alaurup, koŋgwarak mönö kude aka malme. Neŋön keu kusum eŋgiba jitninan jiin me kimbinöŋ ohoinga mötkeri, keu kötŋi mi mönö qekötahöba wuataŋgöba malme. Mewö. \p \v 16 Kembunini Jisös Kraist nanŋak aka Anutu Iwinini yetkön jöpaköm neŋgiba kalem möriam qakŋe oyaeŋkoyaeŋ akingö jörömqörömŋi neŋgiyohotka miaŋgöra mamböta urukölalep teteköŋi qahö möta maljin. \v 17 Yetkön mönö uruŋini naŋgöba nup ölöpŋi pakpak memba keu ölöpŋi pakpak jiba malmei, miaŋgöreŋ mönö mem köhöim eŋgiiga malme. Mewö. \c 3 \s1 Ölöp neŋgöra köuluköba malme. \p \v 1 Keu teteköŋi kun ki: Kembugö keuŋan sehiba eŋgö sutŋine aködamunŋambuk ahöhi, miaŋgö dop mönö zilaŋ miri tosatŋe mewöŋanök anda jim sehiinga ölŋambuk ahuba anma. Miaŋgöra urumeleŋ alaurup, eŋön mönö neŋgöra aka Anutu köuluköba malme. \v 2 Ambazip sesegilgilŋan Anutu qahö möt narimakze. Miaŋgöra misimkaulup ambazip goŋgoŋi aka bölöŋi meme yeŋön kahasililiŋ ak neŋgibepuköra mönö Anutugö köuluköba malgetka sel jöhöm neŋgima. \p \v 3 Sesegilgil yeŋön bölizemö, Kembu keuŋi pöndaŋ wuataŋgömakzawaŋön mönö mem köhöim eŋgiba bölöŋeyök sel jöhöm eŋgima. \v 4 Keu jim kutum eŋgiini, eŋön mi nalö kewöŋe aka könaŋgep tem köla malmei, mi möta uruyahötŋi qahö akzin. Neŋön Kembubuk qekötahöba kinda mewö mötzin. \p \v 5 Kembunöŋ mönö uruŋini möŋaiba Anutubuk jöhöiga urukalemŋi möt yaköba Kraist ewö kapaŋ köla mökösöŋda malme. Mewö. \s1 Injarere malbinbukö galöm meme keu \p \v 6 Urumeleŋ alaurup, iŋini nanŋini imbi-imbi wuataŋgöba laŋlaŋ malbepuköra kusum eŋgiinmö, tosatŋan keu bapŋe qahö anda önewat laŋ malje. Miaŋgöra nini Kembu Jisös Kraistkö qetŋe kewö jim kutum eŋgizin: Iŋini mönö urumeleŋ alaurup mewöŋi pakpak mi eŋgömosöta misiŋgöba tikep malme. \v 7 Neŋön eŋgö sutŋine nanini imbi-imbi laŋ qahöpmö, keu bapŋe malin. Miaŋgöra neŋgö köna lasupnini wuataŋgömegö könaŋi mi nanŋinak ölöp mötze. \v 8 Nini injarere qahö malin aka eŋgöreŋök kungö nene yuai mi öne qahö nemba malin. Qahö! Naŋgöm neŋgimegö lömbötŋan eŋgöreŋök kungö qakŋe öŋgöbapuköra mönö suŋgem asak nup sundansundan memba silenini qeba malin. \p \v 9 Anutunöŋ nupŋi membingö kukösumŋi neŋgii maljinaŋgöra ölöp naŋgöm neŋgimegö keunöŋ uruŋini kuŋgum eŋgibinakmö, neŋgö köna lasupnini wuataŋgömegö silik ölöpŋi kondel eŋgibingö mötzin. \v 10 Embuk malini, nalö miaŋgöreŋ lök kewö jim kutum eŋgiin: Nup memamgö töközawaŋön mönö nene mewöyök kude nema. \p \v 11 Eŋgö sutŋine tosatŋan keu bapŋe qahö anda nanŋini imbi-imbi wuataŋgöba laŋ malje. Yeŋön nup ölŋi qahö memakzemö, nup meme tandöktandök öne laŋ memba inöŋ wainöŋ möndöba tosatŋi yeŋgöreŋ yuai mem sohoba qewöloŋ silekmalek laŋ malakze. Eŋgöreŋ keu kun mi mewö kaiga mörin. \v 12 Neŋön ambazip mewöŋi mi Kembu Jisös Kraistkö qetŋe jim kutuba uruŋini kewö kuŋgum eŋgizin: Iŋini mönö an qekötahöm kam qekötahöm mosöta zeŋ mala nup megetka ölŋi asuhuiga nanŋini nene yakaŋini nemba malme. \p \v 13 O urumeleŋ alaurupnini, eŋön nup ölöpŋi ölöpŋi memba miaŋgöreŋ mönö taŋqaŋ kude akŋe. \v 14 Neŋön kimbi ki ohoba jim kutum eŋgizini, kunŋan mi qahö tem kölma ewö, iŋini mönö uruŋi meleŋmapköra gamu qem waŋgiba ehöröŋ köla yambuk keukeu jiba köisirik kude tata malme. \v 15 Mewö mala kerök qahöpmö, ala ewö ak waŋgiba qambaŋ köl waŋgiba malme. Mewö. \s1 Köuluk aka yaizökzök keu teteköŋi \p \v 16 Kembu luai Toŋan nanŋak mönö nalö dop ahakmeme pakpak miaŋgöreŋ luai qem eŋgiiga bönjöŋ malme. Kembunöŋ mönö körek embuk malma. \p \v 17 Pol nanak yaizökzökni nani börönan ohozal. Kimbi pakpak ohomakzali, miaŋgöreŋ nani yaizökzök qet kimbi ki nanak alakzal. Qetni kewö ohozal: Pol\f + \fr 3.17 \ft Mutuk kunöŋ tilipköba Polgö qetŋe kimbi kun aliga uru siksauk asuhuyök. Miaŋgöra nanŋe böröŋan qetŋi ohoyök.\f* \p \v 18 Kembunini Jisös Kraistkö kalem möriamŋan mönö körek embuk ahöma. Mewö.