\id 1TH - Burum Mindik NT (Gen, Ruth, Jona) [bmu] -Papua New Guinea 2002 (DBL -2014) \h 1 Tesalonaika \toc1 Polnöŋ Tesalonaika yeŋgöra Kimbi mutukŋi alök. \toc2 1 Tesalonaika \toc3 1 Tes \mt1 Tesalonaika Kimbi 1 \mt2 Polnöŋ Tesalonaika yeŋgöra Kimbi mutukŋi alök. \imt1 Jim-asa-asari \ip Rom mindimindiri kantrigö prowins qetŋi Masedonia miaŋgö siti bohonŋi mi Tesalonaika. Polnöŋ misin nup memba liliköba Filipai siti mosöta Tesalonaika kaba nup meiga tosatŋan uruŋini meleŋgetka kusum eŋgii urumeleŋ kambu alget. Mi algetmö, tuarenjoŋ mi miaŋgöreŋök asuhuyök. Polnöŋ Kraistköreŋ Buŋa keu jim asariba uruŋini kuŋguiga miaŋgöreŋ Grik ambazip Juda akeri, yeŋgöreŋök gwötpukŋan uruŋini meleŋgetka kambu miaŋön sehiyök. Miaŋgöra Juda ambazip uruŋini qahö meleŋda uruŋinan böliiga Pol andö qem waŋgiget. Andö qem waŋgigeraŋgöra lömböriiga köna jaruba eŋgömosöta Berea taonöŋ anök. Könaŋgep Korint sitinöŋ maliga neŋakŋi Timotinöŋ alabaukŋi aka Tesalonaika sitiyök kaba denöwö möt narigeri, miaŋgö kösohotŋi ali mörök. \ip Polnöŋ Kimbiŋi mutukŋi Tesalonaika alöhi, mi Kraistkö alaurupŋi yeŋgö uruŋini naŋgöba mötnaripŋini mem köhöimapköra ohoyök. Kembu möt nariba urukalem ak aŋgumakzei, miaŋgö buzupŋi mötagun yeŋgöra Anutu möpöseiza. Nanŋak malmal yembuk denöwö aka malöhi, mia ölum eŋgubapuköra mi papianöŋ ohoza. Tesalonaika urumeleŋ kambu sutŋine keu tosatŋi asuhui jigeri, Polnöŋ mi meleŋda jim asariba ohoza. Keu tosatŋi mi kewö: Kraistnöŋ liliŋgöba kaiga Suep malmalnöŋ aŋgotpini, miaŋgöreŋ tosatŋan uruŋini meleŋda kömupnöŋ ahözei, yeŋgöra mönö denöwö asuhuma? Kraistnöŋ wani nalönöŋ liliŋgöba kama? Keu mi meleŋda kewö jim kutum eŋgiyök, “Iŋini Kraist kunbuk kamapkö jörömqöröm aka al mamböta mala miaŋgöreŋ mönö nup ölöpŋi ölöpŋi mi jegep kinda pöndaŋ memba malme.” \iot Buk kiaŋgö bahöŋi bohonŋi 6 mi kewö: \io1 Keu mutukŋi \ior 1.1\ior* \io1 Saiwap jiba söŋgaiba möpöseiza \ior 1.2–3.13\ior* \io1 Ahakmeme diŋdiŋi akŋegö kuŋgum eŋgiza \ior 4.1-12\ior* \io1 Kraistnöŋ kamapkö keuŋi kusum eŋgiza \ior 4.13–5.11\ior* \io1 Qambaŋ keu teteköŋi tosatŋi \ior 5.12-22\ior* \io1 Kimbigö keu kötŋi bohonŋi \ior 5.22-28\ior* \c 1 \p \v 1 \x * \xo 1.1 \xt Apo 17.1\x*Pol, Sailas, Timoti neŋön Tesalonaika urumeleŋ könagesö embuk keu eraum mötpingöra kimbi ki ohozin. \p Iŋini Iwi Anutu aka Kembu Jisös Kraist yetpuk qekötahöba kingetka yetkön mönö kalem möriam eŋgiyohotka luainöŋ malme. \s1 Mötnarip köl gulizeaŋgöra söŋgaizin. \p \v 2 Neŋön qösösök mötmörim eŋgiba körek eŋgöra “Anutu pipsaiwap!” jiba möpöseimakzin aka köuluk nup memba miaŋgöreŋ nalö dop qetŋini qerakzin. \v 3 Iŋini Jisös Kraist jöpaköba möt narigetka urukalemŋan nam köl eŋgiiga nupŋi köhöiba memakze aka Kembuninan liliŋgöba kamapkö jörömqöröm aka kapaŋ köla mambörakze. Neŋön mi pakpak Anutu Iwininaŋgö jemesoholŋe ölöp mötmörimakzin. \p \v 4 Urumeleŋ alaurupnini, Anutunöŋ jöpaköm eŋgiba iŋini nanŋaŋgöra kewö möwölöhöm eŋgiyöhi, mi mötzin. \v 5 Neŋön Jisösgö Ölöwak Buŋaŋi memba eŋgöreŋ kaba sutŋine denöwö aka malini, iŋini mi mötze. Neŋön Buŋa mi keu töhönök qahö jiin mötketmö, Uŋa Töröŋan mönö sölölöhöm neŋgii awösamkakak kinda ösum-mumuŋambuk uruŋini kuŋguba malin. \v 6 \x * \xo 1.6 \xt Apo 17.5-9\x*Mewö malinga iŋini köŋjiliŋ ketaŋaŋgö uruŋe mala Buŋa keu möt aŋgön kölget. Mi aŋgö kölgetka Uŋa Töröŋan sösöŋgai eŋgiiga Kembu aka neŋgö siliknini wuataŋgöba malje. Mi denöwö asuhuyöhi, neŋön mi ölöp mötzin. \v 7 Mewö andönine kaba mala Masedonia Akaia prowins yahöt miaŋgöreŋ Jisös möt narizei, körek pakpak yeŋgöra silik ölöpŋi kondel eŋgimakze. \p \v 8 Mi kewö: Iŋini Kembugöreŋ keu möta aŋgön köla jiba malgetka tosatŋan mi aŋgötömual ewö toroqeba jim sehigetka anök. Anda mala Masedonia aka Akaia prowins yahöt mi dop köl teköyök. Mi dop köl teköyökmö, miyök qahö. Iŋini Anutu möt nariba nupŋi megeri, miaŋgö ölŋan mönö gölme dop anda kaba sehiiga gwötpukŋan uruŋini meleŋget. Mi kilik-kalukŋi qahö. Miaŋgöra nini miaŋgö keuŋi kun qahö toroqeba jibin. \p \v 9 Nini eŋgöreŋ kainga denöwö asuhuyöhi, miaŋgö kösohotŋi mi miri tosatŋi yeŋön jigetka aŋgötömual ewö mörakzin. Iŋini tandö lopioŋ aka bem muneŋi andö eŋguba Anutu ölbölŋi aka malmal Toŋi yaŋgöreŋ meleŋda nupŋi memba malje. \v 10 Anutunöŋ Nahönŋi mem gulii kömupnöhök wahöröhi, iŋini yaŋön Suep mireyök eta asuhumapköra mambörakze. Anutugö irimsesewölŋan könaŋgep aukŋe asuhuiga Jisösnöŋ mönö eta jeŋberereŋ kanjamŋambuk miaŋgöreŋök meköm neŋgima. Mewö. \c 2 \s1 Polnöŋ Tesalonaika uruŋe nup denöwö meyök? \p \v 1 O urumeleŋ alaurupnini, nini eŋgöreŋ kaba nup meini, miaŋön mönö qahö pömsöm qeyökmö, ölŋi ölöp asuhuyök. Nanŋinak mi mewöyök ölöp mötze. \v 2 \x * \xo 2.2 \xt Apo 16.19-24; 17.1-9, 14; Apo 17.5\x*Qahö pömsöm qeyökmö, mutuk Filipai sitinöŋ nup meinga öröm ureim ak neŋgigetka sihimbölö mörini, mi mötze. Sihimbölö mi mötagun eŋgöreŋ kainga tosatŋan tuarenjoŋ köhöikŋi ak neŋgigetmö, mi töndup Anutunöŋ awösamkakak neŋgii kinda Ölöwak Buŋaŋi jim asarim eŋgiba malin. \p \v 3 Neŋgö könanini kewö: Urukuŋgukuŋgu keunini mi isimkakalek qakŋe qahö jimakzin. Naninak jaŋjuŋ ahinga uruninan tölöhobawak, mewö mi qahö jimakzin. \v 4 Mewö qahöpmö, Anutunöŋ Ölöwak Buŋa jim sehibingöra neŋgeka urunini kewöri dop köliga möt narim neŋgiba Buŋaŋi neŋgiyöhi, miaŋgö dop mönö keuŋi memba jim asarimakzin. Anutunöŋ urunini esapköba kewörakza. Miaŋgöra neŋön yuai pakpak Anutugö jeŋe dop kölbingöra ahakzin. Mi ambazip sihimŋini wuataŋgöbingöra aka qahö. \v 5 Neŋön nalö kungen ambazip kelewele keu kelök ak eŋgibingöra qahö anda kaini, mi mötze. Nini nepaqepalok dogonini esuhuba moneŋ yuai neŋgimegö möndömöndö keu siŋginŋi qahö jiin. Anutunöŋ könaŋamnini mi ölöp jim naŋgöma. \v 6 Eŋön me ambazip tosatŋan qetbuŋa neŋgimegöra qahö kapaŋ köla malin. \p \v 7 Kraistkö aposolurupŋi akzinaŋgöra ölöp uruŋini kewö kuŋgubinak, “Iŋini mönö naŋgöm neŋgigetka sutŋine urugö nup membin.” Mewö jiinga dop kölbawakmö, neŋön eŋgö sutŋine mököqököli aka malin. Nahönbörat namŋinan juzu eŋgiba köyan köl eŋgimakzawi, miaŋgö dop mönö nanini memba et al aŋguba ösöŋ ak eŋgiba malin. \v 8 Neŋön iwinam ewö mökökölim ak eŋgiba malinaŋgöra Anutugöreŋ Ölöwak Buŋa eŋgiin aka toroqeba nanine malmalnini mewöyök köleŋ eŋgibingö jöjöröba malin. Iŋini ölŋa wölböt nahönböraturupnini aket. \p \v 9 O urumeleŋ alaurupnini, neŋön eŋgöra aka nup memba silenini qeba malini, mönö mi mötmörime. Naŋgöm neŋgimegö lömbötŋan eŋgöreŋök kungö qakŋe öŋgöbapuköra suŋgem asak nanine böröninan nup memba Anutugö Ölöwak Buŋaŋi jim asarim eŋgiba malin. Mi mönö ölum eŋgubapuk. \p \v 10 Jisös möt narizei, neŋön eŋgö keuŋini pakpak diŋdiŋanök kewöta sarakŋi köpösihitkö keunini qahö malin. Iŋini mi eka möta naŋgöba jim naŋgömeaŋgö dop akze. Anutunöŋ mewöyök mi jim naŋgöba dangunu ewö kinja. \v 11 Iwinöŋ nanŋi nahönböraturupŋi ösöŋ ak eŋgimakzawi, miaŋgö dop neŋön iŋini mohot mohot ak eŋgiba malin. Mi mewöŋanök ölöp mötze. \v 12 Neŋön urugö naŋgönaŋgö keu jiba urukölalep ak eŋgiba malin. Anutunöŋ iŋini nanŋe bemtohoŋnöŋ aŋgota asakmararaŋe asarimegöra eŋgoholök. Miaŋgöra neŋön uruŋini kuŋguba keu kewö jim tuariba malin, “Ahakmemeŋini mönö Anutugö jeŋe dop kölmawaŋgö dop sarak sorokŋi aka memba malme.” \p \v 13 Miaŋgöra neŋön mewöyök sundan Anutu kewögöra möpöseimakzin: Anutugö Buŋa keu eŋgiini, mi gölme ambazipkö keu ewö qahö buŋa qem aŋgugetmö, ölŋa Anutugö keu jitkö dowa möta mi aŋgön kölget. Mi möt narigetka miaŋön mönö kölöŋaim eŋgiiga letorakze. \v 14 Juda ambazip Judia prowinsnöŋ uruŋini meleŋgetka Juda tosatŋan aŋgösirip ak eŋgigetka sihimbölö mötket. Yeŋön mi möta töndup Kraist Jisösbuk qekötahöba kinda Anutugö urumeleŋ könagesöŋi aket. Urumeleŋ alaurupnini, eŋgö sutŋine mönö mewöŋanök asuhuyök: Nanŋini Grik ambazipnöŋ Juda yeŋgö tandök ewö ak eŋgigetka iŋini sihimbölö öröröŋ möta Anutugö könagesöŋi aket. \p \v 15 \x * \xo 2.15 \xt Apo 9.23, 29; 13.45, 50; 14.2, 5, 19; 17.5, 13; 18.12\x*Juda yeŋön kezapqetok ambazip eŋguget kömugetka Kembu Jisös mewöyök qegetka kömui nini sesewerowero ak neŋgiba malget. Yeŋön Anutugö jeŋe qahö dop köla ambazip pakpak kerök ak neŋgimakze. \v 16 Neŋön kian kantri eŋön uruŋini meleŋda letotmegöra Buŋa jibinbukö aŋgön köl neŋgimakze. Mewö siŋgisöndok sundan aka qerakögetka qakŋine öŋgömakza. Siŋgisöndokŋini qerakögetka dopŋi Anutugö jeŋe kokolak qeiga irimsesewölŋi toroqeba aŋgön kölmamgö osiba nalö kewöŋe kondeli qakŋine lök öŋgöza. Mewö. \s1 Polnöŋ Tesalonaika kunbuk anmamgö mörök. \p \v 17 O urumeleŋ alaurupnini, neŋön nalö kewöŋe nalö töröpŋi deŋda maljin. Sileninan deŋda maljinmö, uruninan jöhöba mohotŋe maljin. Miaŋgöra eŋgö jesöŋgöröŋini ekingöra mönö kapaŋ köla awöweŋgöba maljin. \v 18 Miaŋgöra eŋgöreŋ kabingö möta malin. Pol nöŋön sömaŋ mohot-töp qahöpmö, indimŋi yahöt kamamgö esapköyalmö, Satanöŋ jöhöm neŋgiiga osiin. \v 19 Iŋini nanine ila jalö soroknini ewö kinje. Kembunini Jisösnöŋ liliŋgöba kaiga yaŋgö jemesoholŋe aŋgota kinbini, miaŋgöreŋ eŋgeka “Urugö nup önewat qahö memba malin,” mewö jibingö mötzin. Neŋön keu mi iŋini aka tosatŋi yeŋgöra aka awamŋanök jibingö jörömqöröm akzin. Miaŋgöra eŋgöra önöŋi qahö söŋgaiba silenini memba öŋgömakzin. \v 20 Neŋön eŋgöra aka qetbuŋa miwikŋaininga sösöŋgai ak neŋgimakze. Mewö. \c 3 \s1 Timoti melaiyohotka Tesalonaika anök. \p \v 1 \x * \xo 3.1 \xt Apo 17.15\x*Iŋini denöwö aka maljei, mi mötpingö mötkurumkurum ketaŋi ak bibihiba toroqeba öne malbingö osiin. Miaŋgöra nanirök Atens sitinöŋ malbitkö keu jöhöba \v 2 alaniri Timoti melaiziga eŋgöreŋ kayök. Yaŋön Anutugö nup memba netpuk Kraistkö Ölöwak Buŋa jim sehimakza. Yaŋön uru naŋgönaŋgö keu eŋgiba mötnaripŋini mem köhöimapköra kayök. \v 3 Anutunöŋ areŋnini jim teköiga tosatŋan aŋgösirip ak eŋgimakze, mi nanŋinak ölöp mötze. Eŋgöreŋök kunŋan köŋjiliŋ uruŋe koŋgwarak aka löwöribapuköra jiinga kayök. \p \v 4 Neŋön Tesalonaika embuk mala nalö miaŋgöreŋ eŋgöra qeljiŋe keu kewö jiin, “Kembugö jitsihitŋi tem kölinga ambazipnöŋ sesewerowero ak neŋgigetka wahöjaliŋ miwikŋaibin.” Mewö jiinga miaŋgö dop ölŋa asuhuyöhi, mi ölöp mötze. \v 5 Mewö asuhuiga esapesap Toŋan esapköm eŋgii löwöriba etketka nupninaŋgö ölŋan eta pömsöm qebapuk. Miaŋgöra denöwö möt nariba maljei, mi mötpingö mötkurumkurum ketaŋi ahin lömbörii kunbuk öne malmamgö osiba Timoti melaibiga qesiba mötmamgöra kayök. Mewö. \s1 Timotinöŋ kösohotŋini ali möt ölöwahin. \p \v 6 \x * \xo 3.6 \xt Apo 18.5\x*Mötkurumkurum aka malinmö, Timotinöŋ anda eŋgömosöta liliŋgöba kaba buŋaŋini ölöpŋi memba kaba kewö jiyök: Iŋini Kembu ölöp möt nariba urukalem ak aŋgumakze aka nalö dop neŋgöra mötmöriba ölöwahakze. Neŋön eŋgekingö sihimŋi möringa eŋön mewöyök nini neŋgekingö kapaŋ kölakze. \p \v 7 O urumeleŋ alaurupnini, neŋön sesewerowero köŋjiliŋ könaŋi könaŋi möringa nalö miaŋgöreŋ kaba möt narizeaŋgö kösohotŋi ölöpŋi jii mötziga keu miaŋön mönö ölŋa urukölalep ak neŋgiyök. Miaŋgöra nalö kewöŋe eŋgöra aka amqeba luainöŋ ölöwaka maljin. \v 8 Iŋini Kembubuk qekötahöba böŋ qeba kinmeaŋgöra neŋön mönö ölŋa köhöiba maljin. \v 9 Eŋgöra aka Anutugö jemesoholŋe önöŋi qahö söŋgaimakzini, sösöŋgai pakpak miaŋgöra mönö denöwö Anutu möpöseiba saiwap jiinga dopŋe akawak? \p \v 10 Neŋön suŋgem asak urunini qezaköba kapaŋ köla kewö köulukömakzin, ‘Anutu, mönö bauköm neŋginöŋga Tesalonaika anda jesöŋgöröŋini eka mutulaŋgöba mötnaripŋinaŋgö yuaigöra osizei, mönö mi eŋgibin. Keu mi ölŋa.’ \p \v 11 Mewö köuluköinga Anutu Iwinini nanŋi aka Kembunini Jisös yetkön mönö köna mesat neŋgiyohotka ölöp eŋgöreŋ kabin. \v 12 Toroqeba kewö köulukömakzin, ‘Nini urukalem önöŋi qahö ak eŋgimakzini, Kembu göŋön mönö urukalemgi toroqeba kondel eŋginöŋga sutŋine sehiiga kondel aŋgumakŋe aka ambazip pakpak kondel eŋgimakŋe. \v 13 Kembu, göŋön mönö uruŋini mem köhöimakŋan. Kembunini Jisös göŋön könaŋgep könagesögi sarakŋi pakpak yembuk kunbuk kamani, nalö miaŋgöreŋ Tesalonaika yeŋön sarakŋi köpösihitkö keuŋi qahö Iwinini Anutugö jeŋe kinme.’ Mewö köulukömakzin. \c 4 \s1 Ahakmeme solanŋi urukalemŋambuk mi dop kölma. \p \v 1 Urumeleŋ alaurupnini, keu kun kewö: Ahakmemeŋini Anutugö jeŋe aket dop kölmawaŋgö könaŋi kusum eŋgiinga mi lök köl guliba wuataŋgömakzemö, mi toroqeba gwötpuk ahakŋegöra uruŋini kuŋguzin. Neŋön qambaŋ keu mi Kembu Jisösgö qetŋe eŋgizin. \v 2 Neŋön Kembu Jisösgö kukösum qakŋe kinda jöjöpaŋ keuŋi jim kutum eŋgiini, iŋini keu mohot mohot mi lök möt teköze. \p \v 3 Anutunöŋ eŋgöra jitsihitŋi kewö mötza: Iŋini mönö sero yoŋgorö andö qeba sarakŋi aka tök-kutukutuŋi aka malme. \v 4 Anutugöreŋ köna diŋdiŋi mi mönö kewö möt kutume: Uru sileŋinaŋgö sihim kömbönaŋini galöm köla sarakŋi (mala nanŋini anömŋini nanŋik nanŋik memba) malgetka aködamunŋambuk akŋa. \v 5 Urumeleŋgö kopa yeŋön Anutugö könaŋi qahö möt kutuba uruŋini könöp jeiga ambi laŋ memakze. Miaŋgö dop kude aka malme. \p \v 6 Mewö qahöpmö, ambi apŋan kungen aniga kunöŋ ölöŋ kaba ambi kude saitköma. Kunöŋ bölöŋi mewöŋi ahiga uruŋiran kömbuhibapuk. Mutuk qambaŋ keu mi jiba galöm mem eŋgiini, miaŋgö dop kunöŋ ambi mem böliiga Kembunöŋ siŋgisöndokŋi pakpakö likepŋi meleŋ waŋgima. \v 7 Anutunöŋ nini qewöloŋ malbingöra qahöpmö, malmal sarakŋi malbingöra neŋgoholök. \v 8 Miaŋgöra jöjöpaŋ keu mi mosötmawaŋön mönö gölme ambaziwa qahöpmö, Anutu nanŋa andö qema. Anutu Uŋaŋi Töröŋi eŋgimakzawi, ia mönö andö qebepuk. \p \v 9 Sutŋine jöpaköm aŋgumakzei, miaŋgö könaŋi Anutunöŋ kusum eŋgii nanŋinak lök möta malje. Miaŋgöra neŋön urukalem ak aŋgubingö keuŋi kunbuk ohom eŋgibingö qahö osizin. \v 10 Masedonia prowins uruŋe urumeleŋ alaurup pakpak uruŋinan jöpaköm eŋgiba maljemö, urumeleŋ alaurupni, mi mönö toroqeba gwötpuk ahakŋegöra uruŋini kuŋguzin. \v 11 Mönö ösöŋ mala nanŋini malmal naŋgönaŋgöŋini galöm köla böröŋinan nup memba malme. Mewö aka aködamunŋinambuk akingö kapaŋ köla kinme. Mutuk mewö jim kutum eŋgiinga miaŋgö dop mönö aka memba malme. \p \v 12 Mewö aketka uruŋini qahö meleŋda yaigep kinjei, yeŋön ahakmemeŋini solanŋi ek yaköba göda qem eŋgiba malme. Injarere laŋ mala nene yuaigö uleta kungö qakŋe kude malme. Mewö. \s1 Kembugö kaka nalöŋe kewö asuhuma: \p \v 13 Urumeleŋ alaurupnini! “Tosatŋan uruŋini meleŋda kömumba ahözei, yeŋgöra denöwö asuhubawak?” Iŋini keu mewö jiba miaŋgöra gukmaulem malbepuk. Ambazip uruŋini qahö meleŋda jörömqöröm qahö maljei, yeŋön kömukömuŋi yeŋgöra aka wösöbirik maljemö, eŋön i ewö wösöbirik malbepuköra keu kewö jibin: \v 14 Jisösnöŋ kömumba wahöröhi, nini keu mi möt nariba kewö jizin: Anutunöŋ Jisös mem guliyök. Miaŋgöra ambazip yambuk kömumba nöŋ qegeri, Anutunöŋ mönö i mewöyök mem guliba Jisösbuk mohotŋe eŋguaŋgiri aukŋe asuhume. Keu likepŋi möt narizin ewö, likepŋi kun mi mewöyök möt nariinga dop kölma. \p \v 15 \x * \xo 4.15 \xt 1 Kor 15.51-52\x*Kembunöŋ keu kusum neŋgiiga neŋön yaŋgö jitŋi mi eŋgöra kewö jibin: Tosatŋi neŋön qahö kömumba toroqeba silebuk malinga Kembunöŋ liliŋgöba kamawi, nini nalö miaŋgöreŋ mutuk qahö öŋgöbin. Nini ambazip kömukömuŋi qahö eŋgoŋgitpin. Qahö. \v 16 Miaŋgö areŋi kewö: Anutunöŋ tömunŋi qainŋi kun uiga ötöŋi asuhuiga Suep garata bohonŋan jimkutukutuŋi qeriga ambazipnöŋ kourukŋiri mötketka Kembunöŋ nanŋak Suepnöhök etma. Kraistnöŋ eriga i möt narim waŋgiba kömugeri, yeŋön mönö mutuk kömupnöhök wahötme. \p \v 17 Yeŋön mutuk wahötketkun nini qahö kömumba jebuk malbini, Anutunöŋ mönö neŋguaŋgiri könakemba öŋgöbin. Wahötkeri yembuk öröröŋ kousunöŋ öŋgöba Kembubuk aitoŋgöba yambuk Suep mire sundan dop malbin. \v 18 Miaŋgöra keu mewöŋi jiba miaŋön mönö uruŋini naŋgöm aŋguba malme. Mewö. \c 5 \s1 Kembunöŋ kamapköra mönö jöjöröba malme. \p \v 1 O urumeleŋ alaurupnini, Kraistnöŋ liliŋgöba kamapmö, wani yambunöŋ aka wani nalönöŋ asuhumawi, nini miaŋgö keuŋi ohom eŋgibingöra qahö osizin. \v 2 \x * \xo 5.2 \xt Mat 24.43; Luk 12.39; 2 Pitö 3.10\x*Iŋini nanŋinak keu mi ölöpŋanök kewö möt kömuze: Yoŋgorö memenöŋ suŋgem ölöŋ kaŋgorakzawi, Kembugö kaka nalöŋan mönö miaŋgö dop wölaŋ kam kuŋguma. \p \v 3 Ambazipnöŋ kewö jime, “Merak luai qem neŋgii siyoŋsayoŋi qahö maljin.” Mewö jigetka miaŋgöreŋök köndeŋmöndeŋ asuhuba qakŋine öŋgöma. Ambinöŋ morö memamgö masöŋi qei mörakzawi, mönö miaŋgö dop asuhuiga misiŋgöba anbingö osime. \v 4 Yeŋön osimemö, urumeleŋ alaurupnini, eŋön pandaman uruŋe jipjap qahö maljeaŋgöra nalö miaŋön mönö saŋgabaŋga yoŋgorö meme ewö eŋgö qakŋine öŋgömapkö osima. \v 5 Körek eŋön mönö asakŋaŋgö ambaziwa akze aka yuai pakpak aukŋe akingö ak eŋgimakza. Nini söŋaupkö ambaziwa qahö akzin aka ömukŋaŋgö yuaiŋi tököba sisit memakzin. \p \v 6 Miaŋgöra tosatŋi i ewö uruninan gaun ahöbapuk. Mewö qahöpmö, nanini galöm köl aŋguba uruguliguli malbin. \v 7 Gaun ahözei, yeŋön suŋgem gaun ahömakze. Ambazip o köhöikŋi nemba eŋololoŋ ahakzei, yeŋön mönö söŋaupnöŋ mewö aka malje. \p \v 8 \x * \xo 5.8 \xt Ais 59.17; Ef 6.13-17\x*Söŋaup uruŋe mewö ahakzemö, asakŋaŋgö ambazip neŋön mönö nanini galöm köl aŋgumakin. Wahöjambanini mönö opo maluku ewö kewö löŋgöta kinbin: Neŋön mötnarip aka urukalem köl guliba mewö miaŋön töptöpnine göwaŋgöwaŋ kepölaköba (suman ewö köla) sel jöhöm aŋguba kinbin aka Suep mire öŋgöbingö mamböta jörömqöröm aka mewö miaŋön nöröpnini ain irikmarik ewö esuhuba turubin.\f + \fr 5.8 \ft Ömewöröme yeŋön sölölöhöm neŋgimegöra yuai bölöŋi bölöŋi mi liŋgip kesarek ewö gila neŋgöra mulahakzemö, miaŋgö jitŋi mi ölöp Jisös möt nariba urukalem kondela kinda likeplikep suman ewö közamböt aŋguba közaŋgömakin. Mötmötninan siksauk aiga jaŋjuŋ anbinpuköra ölöp Anutubuk ösupköinga kalem möriamŋan nöröpnini irikmarik ewö sel jöhöm neŋgiiga amöriiga Suepkö könaŋi wuataŋgömakin.\f* \p \v 9 Anutunöŋ nini et neŋgui irimsesewölŋi mötpingöra qahö jim teköyökmö, Kembunini Jisös Kraistnöŋ mem letot neŋgii oyaeŋkoyaeŋ buŋa qem aŋgubingöra jim teköiga maljin. \v 10 Jisösnöŋ neŋgöra aka kömuyöhaŋgöra malmalnini gölmenöŋ malbini me kömumba nöŋ qeba ahöbini, mi mönö Jisösbuk köhöiba malbin. \v 11 Miaŋgöra uru naŋgönaŋgö aka möhamgöm aŋguba köhököhöi miwikŋaiba mutulaŋgömakzei, mi mönö toroqeba memba malme. Mewö. \s1 Qambaŋ aka goro keu qöndökŋi \p \v 12 Urumeleŋ alaurupnini, neŋön kewö jim kutum eŋgizin: Galömŋinan Kembubuk qekötahöba kinda sutŋine nup memba qambaŋ eŋgimakzei, i mönö göda qem eŋgiba malme. \v 13 Göda qem eŋgiba nupŋini memakzeaŋgöra mönö ölŋa jöpaköm eŋgiba yeŋgöra mötket öŋgöma. Könagesö sutŋine mönö luai qem aŋguba malme. \p \v 14 Urumeleŋ alaurup, neŋön urukuŋgukuŋgu keu tosatŋi kewö eŋgizin: Tosatŋan nanŋini imbi-imbi wuataŋgöba injarere laŋ maljei, mi mönö jim eŋgiba galöm meme keu eŋgime. Ziriŋziriŋ ambazip yeŋgöra mönö uru naŋgönaŋgö keu jigetka köhöiba awösamkakak akŋe. Ambazip uruŋini löwöriiga maljei, i mönö köyan köl eŋgime. Urukönöp kude akŋemö, ambazip pakpak mönö urubönjöŋ qakŋe ak eŋgime. \v 15 Jinöŋ jibi, nuŋgunöŋ guhubi me aknöŋ aki mi kunŋan kude akŋa. Soŋgo mi walöŋbepuköra mönö galöm mem aŋguba malme. Nalö dop yuai ölöpŋi ölöpŋi mi kapaŋ köla ak aŋgumakŋe aka ambazip tosatŋi pakpak ak eŋgiba malme. \p \v 16 Mönö nalö dop sösöŋgai aka malme. \v 17 Sundan dop Anutu köuluköba malme. \v 18 Mewö me mewö asuhumawi, miaŋgöreŋ mönö Anutu möpöseiba malme. Kraist Jisösbuk qekötahöba kinjei, Anutunöŋ eŋgöra jitsihitŋi mewö mörakza. \p \v 19 Uŋa Töröŋaŋgö bölamŋi mönö kude qömbököme. \v 20 Anutugöreŋ kezapqetok keu jimakzei, miaŋgö jijiwilitŋi mönö kude akŋe. \v 21 Keu pakpak mönö kewöta esapköme. Esapkögetka keu ölöpŋi asuhumawi, mi mönö aŋgön köla malme. \v 22 Keu aka ahakmeme bölöŋi könaŋi könaŋi mi mönö andö qeba malme. \p \v 23 Nöŋön eŋgöra kewö köulukömakzal, ‘Luaigö bemŋi Anutu, gi nangak mönö lökŋanök tök kutum eŋginöŋga sarakŋi aka malme. Göŋön mönö uruŋini, uŋaŋini aka sileŋini mi lökŋanök sel jöhöm eŋginöŋga köpösihitkö keuŋi qahö aka malme. Mewö nalö dop malgetka Kembunini Jisös Kraistnöŋ liliŋgöba kaba mewö miwikŋaim eŋgima. Keu mi ölŋa.’ \v 24 Eŋgoholjawi, yaŋön keuŋi pöndaŋ wuataŋgömakza. Miaŋgöra mönö köuluk miaŋgö dop ak eŋgim teköma. \p \v 25 Urumeleŋ alaurupnini, eŋön mönö neŋgöra aka Anutu köuluköba malme. \p \v 26 Urumeleŋ alaurup pakpak sutŋine mönö aŋgum aŋguba numbuŋini yöhötim nemba malme. \p \v 27 Nöŋön Kembugö qetŋe jim kutum eŋgiba jöjöpaŋ keunöŋ jöhöba kewö ohozal: Kimbi ki mönö urumeleŋ alaurup pakpak yeŋgöra algetka oyoŋ eŋgigetka mötme. \p \v 28 Kembunini Jisös Kraistkö kalem möriamŋan mönö embuk ahöma. Mewö.