\id REV - Muinane NT -Colombia 2009 (DBL -2013) \h APOCALIPSIS \toc1 Apocalipsis \toc2 Apocalipsis \toc3 Ap \mt1 APOCALIPSIS \c 1 \s1 Jesucristo Ɨhɨɨfusuuno. \p \v 1 Moocaani Jesucristoco acɨuhi diibo idudɨcamaajemɨnaaco ihɨfusuqui goovano iicajinehejeque. Jaanoco Jesucristo ɨfusuuhi idudɨcamaajemɨnaafico Juaco itoomomɨnaafico agalluubofeenedɨ. \v 2 Jaabo uujoho Jua miyaanoco jɨɨbuguuhi paryɨ aatyɨmeunoco, bu Moocaani iijɨco icano Jesucristo onoonofeenedɨ. \p \v 3 Imicani iicamo jihaameque ɨhɨɨfɨnɨcɨmo. Tollɨro bu imicani iicamo Moocaani jihaamefañodɨ ihiimaanoco uguubunɨcɨmoro imino jihaamefaño onoonoco omoonɨmo. Mɨɨro tufucu fiitɨvucuuhi. \s1 Jua Moocaani Iijamɨnaadi Caatɨnɨhi. \p \v 4 Uujoho Jua caatɨnɨhi Moocaani iijano Asia jiinɨjeri sahuse juugahusetɨ mijaacɨ icano iicajahajemɨnaadi. Jaamo amɨɨhai magaayɨcɨ Moocaani imino omoonɨnoco, bu sajeebɨɨ icaco aacɨnoco icano. Jaabo Moocaani iicaabo bu diiboro iicaubo, bu diiboro asaajiibo icano. Bu tollɨro sahuse juugahusetɨ miimɨsiicɨ icano imino gaijamɨ Moocaani aivojɨ icaga ɨmefeeneri iicamo aacɨnoco magaayɨcɨ. \v 5 Bu tollɨro Jesucristo aacɨnoco magaayɨcɨ. Diibo miyaanoco ɨjɨɨbogoobo, bu iguijevemefeenetɨ itɨconɨ ubuheeteubo. Jaabo jiinɨjemɨnaa aivojɨto aivojɨɨbo iicaabo. Jaabo Cristo mɨɨhaico agaijɨɨboro itɨɨjeheri mohimitɨco nitɨuhi. \v 6 Jaaboro mɨɨhaico aivojɨtotɨ, bu sacerdotetɨ icano eetavuuhi diibo Caani Diosco mejeecɨvequi. Jaabo jaafa mitya, bu cahacɨsu icano icahi fahiijɨvaro finɨratɨno. Fɨne. \p \v 7 Memeecɨ oono Cristo aimuufaifeenedɨ saaji. Jaaboco famooro atyɨmeji, bu diiboco ahaamɨumo atyɨmeji icano. Jaaboco paryɨ jiinɨjemɨnaa aatyɨmemere taaji. Jɨɨhɨ tollɨji. Fɨne. \p \v 8 Uujoho ɨmegaoobo, bu allɨvɨoobo icano, abecedario itɨconɨ A iicabadɨ, bu allɨbatɨ Z iicabadɨ iicaabo, noobo Jesu Aivojɨɨbo Moocaani sihidɨ ejeevaabo. Diibo iicaabo, bu iicaubo, bu asaajiibo icano. \s1 Cristo Imi Gaija. \p \v 9 Uujoho Jua miyaavogofaño amɨɨhai nahabo. Jaabo amɨɨhaima sano ɨdaasuno icahi, bu Moocaani aivojɨfaño icahi, bu tollɨro jaabɨcɨco Jesucristo aacɨnofaño icano. Jaabo uco ɨcɨvojaanɨujirunohachuta uco gañɨɨumo Patmo onoochugaivɨ Moocaani iijɨ Jesucristofañodɨ miyaano iicanoco ɨjɨɨbeguehicaunohallɨtɨ. \v 10 Jaanaaca Aivojɨɨbo fucu jaguisɨfucusumi uujoho Moocaani Gaijafeenedɨ esamaaihicaunaaca tabujɨnaagotɨ sefano guubuvusuuno mɨriicu ojɨbadɨ. \v 11 Jaano uco nuuhi:\f + \fr 1:11 \ft Sahaamefaño janaanɨcɨ jillɨ ficuumo: Uujoho ɨmegaoobo, bu allɨvɨoobo icano A, Z icano iicabadɨ, onoonoco.\f* Jino adaatyɨmeneque aamefaño caatɨnɨ. Jaaboro Asia jiinɨjeri sahuse juugahusetɨ mijaacɨ icano iicajahajejaagovɨ gallu. Jino imomo iicajahajejaagovɨ; Efeso, Esmirna, Pergamo, Tiatira, Sardi, Filadelfia, Laodicea icanojaago, noonoro. \p \v 12 Jaaneguiiha acafesaavooboro meecɨuhi: ¿Mɨɨjoho ico, fɨne, uuma iimaahi? nooboro. Jaabo atyɨmeuhi sahuse juugahusetɨ minoocɨ icano cuugahu ficuta iicuno oro eetavotaco. \v 13 Jaanofeeneri Miyamɨnaafibadɨ Ifiivuubo ifibadɨ iicaaboco atyɨmeuhi. Jaabo itɨhaicɨvɨ ɨfotocɨnɨchehuco jɨɨcɨnɨɨboco jaachehu oro niivɨgaimeeheri siyɨcɨnɨuhi ifeeyɨjevɨ. \v 14 Jaabo nigaɨjeeneu aivo seseene jadiotobadɨ. Jaanotɨ ihaallɨɨnou cɨɨjɨgaiguiihunobadɨ jeevauhi. \v 15 Jaanotɨ itɨhaiñou namecuno ɨfuvusuhi bronce aparyɨcɨsucɨnɨnobadɨ, cɨɨjɨgaifañodɨ eheetavocɨnɨnobadɨ. Jaanotɨ ico sefano guubuvusuuhi sihidɨ guiisino uguubuvusunɨcɨbadɨ. \v 16 Jaanotɨ imiyanaagohusefaño icaumo meecɨrɨ sahuse juugahusetɨ miimɨsiicɨ ɨdɨɨmo. Jaanotɨ iijɨfañotɨ inoocɨnɨga niisuga sɨɨjevaga fahɨgovahacɨtɨ sɨɨjevasucɨnɨga. Jaanotɨ ihɨme nɨhɨba sefano aachɨcɨnɨsumi iicabadɨ jeevauhi. \p \v 17 Jaaboco aatyɨmeuneri iguiinovɨ acutuuhi chuumuhubadɨ. Jaarunaaca imiyanaagohuseque tahallɨvɨ ificuuboro uco nuubo: Diguetejirahana Uujoho itɨconɨoobo, bu diiboro allɨvɨoobo iicaabo icano. \v 18 Uujoho iicaabo guijeveurahi. Jaaruubo buheehi, ufucuro mɨllɨ icacutɨɨbo iicaqui. Jaabo uujoho guijeve janaanɨcɨ mityacuuhi. Jaaneguiiha guijevemɨnaa iicahɨgo uudi sihidɨ jeevatɨno. Jillɨ iimogobadɨ moonɨjirahi. \v 19 Jaaneguiiha jino adaatyɨmeneque caatɨnɨ, jino jisumi icanoco, bu ufucu icajinoco icano. \v 20 Jino tamiyanaagohusefaño sahuse juugahusetɨ miimɨsiicɨ icamo meecɨrɨco adaatyɨmeme agaajaratɨno jillɨ eneejiruno: Jaamo diito meecɨrɨ sahuse juugahusetɨ mijaacɨ icano Moocaani iijano jɨɨbogomɨnaaditɨ, eneejiruno. Jaanotɨ bu sahuse juugahusetɨ minoocɨ icano cuugahu ficuta iicuno oro eetavota jillɨ eneejiruno: Sahuse juugahusetɨ mijaacɨ icano Moocaani iijanoco, eneejiruno. \c 2 \s1 Moocaani Iijanojaagovɨ Iijɨco Agalluuno: Efeso cuumijaagovɨ Iijɨco Agalluuno. \p \v 1 Efeso cuumiri Moocaani iija iicaja jɨɨbogomɨnaafidi caatɨnɨ: Jillɨ noobo imiyanaagohusefaño sahuse juugahusetɨ miimɨsiicɨ icamo meecɨrɨma iicaabo, bu tollɨro sahuse juugahusetɨ minoocɨ icano oro eetavota cuugahu ficuta iicunofeenedɨ ɨɨgoobo icano: \v 2 Uujoho gaajahi paryɨ fanoovaaco edeetavehicanoco, bu sefano dudɨcamaajeque edeetavehicanoco, bu adaabɨcɨhicanoco icano. Bu tollɨro gaajahi iimitɨmoco adaabɨcɨtɨnoco. Bu uujoho tollɨro gaajahi Moocaani gallumɨnaa eneehicarumo miyaano iicatɨmoco ɨɨjoho ɨnɨsuuboro bañɨmɨnaa iicanoco agaajacɨnoco. \v 3 Jaabo ɨɨjoho sihidɨ daabɨcɨhicahi, sihidɨ ɨdaasuno dicahicahi, bu uuguiiha sihidɨ dudɨcamaaihicahi niinovatotɨɨbo icano. \v 4 Jaarunaa dihallɨvɨ icano sano: Mɨɨro itɨconɨ imiyaavuguusumi uco sihidɨ gaijɨuhi. Jaaruubo jisumi mɨɨdɨnoro gaijɨcuuhi. \v 5 Jaaneguiiha deesafoto itɨconɨ edeesamaaiunoco. Jaaboro difiico dimibachuubo itɨconɨ omoonɨhicaubadɨ moonɨ. Jaanotɨ tollɨ omoonɨtɨhachiijɨ dijaagovɨ ofooboro dicuugahu iicuco ɨdiitɨ dumɨtɨɨcɨji, dihimitɨco edeevesutɨhachiijɨ. \v 6 Jaarunofaño jino iimino dihallɨvɨ icahi, Nicolaitamɨ omoonɨnoco ɨdɨɨheguene. Jaanoco bu uujoho jɨɨheguehi. \v 7 Amɨɨhai nohojɨma mihicamo muguubu jino Moocaani Gaija, Moocaani iijanomɨnaaco onoonoco: Mityano iicamoco fiivo ɨmoho Moocaani goohasihallɨtɨ icaho noovatatɨ machusuji. \s1 Esmirna Cuumijaagovɨ Iijɨco Agalluuno. \p \v 8 Esmirna cuumiri iicaja Moocaani iija jɨɨbogomɨnaafidi caatɨnɨ: Jillɨ noobo ɨmegaoobo, bu diiboro allɨvɨoobo icano iicaabo, iguijeveuruubo, siino ubuheeteubo: \v 9 Uujoho gaajahi paryɨ ɨɨjoho omoonɨhicanoco, ɨdaasuno idiicahicanoco, bu fanoovatɨ ucuujɨvaachunoco icano. Jaaruubo ɨɨjoho jinejetɨ cuujɨvaachutɨhi. Tollɨro bu uujoho gaajahi: Mɨɨhai judiomɨ, unuurumo ɨɨditɨ imitɨno ihiimaahicanoco. Jaamo judiomɨ unuurumo jillɨ Satanas ɨjɨ igaivomɨnaaro. \v 10 Jaaneguiiha diguetedino ɨdaasuno idiicajinotɨ. Mɨɨro ɨjɨ amɨɨhaitɨ saatohoco cɨvojafaño jɨɨhacusuji. Jaamo paryɨ amɨɨhai mɨnɨsucafetehi. Jaamo fahuseecɨ fucuva tɨcovovɨ ɨdaasuno mihicaji. Jaarunofaño suufenɨtɨɨbo diica iguijevejinohachuta. Jaachiijɨ toono jaada ɨco uujoho fiivoco acɨji. \v 11 Amɨɨhai nohojɨma mihicamo muguubu jino Moocaani Gaija, Moocaani iijanomɨnaaco onoonoco: Mityano iicamo iguijeveme cɨɨjɨgaifaño feejitɨhi. \s1 Pergamo Cuumijaago Iijɨco Agalluuno. \p \v 12 Tollɨro bu Pergamo cuumiri iicaja Moocaani iija jɨɨbogomɨnaafidi caatɨnɨ: Jillɨ noobo iniisuga fahɨgovacɨtɨ ɨsɨɨjevasucɨnɨgama iicaabo: \v 13 Uujoho gaajahi paryɨ ɨɨjoho omoonɨhicanoco, bu gaajahi Satanas atajɨɨbahɨgo ɨɨjoho idiicanoco. Jaaruubo ɨɨjoho uco jeevesutɨɨbo diicahicahi. Bu tamiya jɨɨbogomɨnaafi Antipa onooboco amɨɨhaifeenevɨ oono Satanas iicamañovɨ agaicaausumi uco imiyaavogonoco jeevesutɨɨbo diicahicahi. \v 14 Jaarunofaño dihallɨvɨ fiivaano icano: Toono Pergamo cuumivɨ ɨɨma iicamo saatoho Balaam jɨɨbogoco jeevesutɨmo icamo. Jaabo diibo Balaam onoobo Balac onooboco fajɨɨnɨuhi israelmɨ imitɨco imoonɨqui jihovo caanimɨ jeecɨvo asimɨco uduuneri, bu gaigoomɨma imitɨnoono iicaqui icano. \v 15 Tollɨro bu ɨɨma icamo oono Nicolaitamɨ jɨɨbogoco jeevesutɨmo iicamo, toonoco uujoho ɨjɨɨheguene. \v 16 Jaaneguiiha iimitɨco mejeevesu. Jaanotɨ mejeevesutɨhachiijɨ goovano amɨɨhaijaago feeji. Jaaboro diitoma amocasiji taajɨfañotɨ ihiinoga niisuga fahɨgovahacɨtɨ isɨɨjeva iicagari. \v 17 Amɨɨhai nohojɨma mihicamo muguubu Moocaani Gaija, Moocaani iijanomɨnaaco onoonoco: Mityano iicaaboco toovono iicano manatɨ machusuji. Jaaboro diiboco acɨji seseeyɨ guiisiyɨco. Jaayɨhallɨvɨ bohono imomo caatɨnɨcɨnɨji. Jaamomoco mɨɨjoho gaajajitɨhi ɨdɨɨboro toonoco agaayɨcɨɨbo gaajaji. \s1 Tiatira Cuumijaagovɨ Iijɨco Agalluuno. \p \v 18 Tollɨro bu caatɨnɨ Tiatirari Moocaani iija iicaja jɨɨbogomɨnaafidi: Jillɨ noobo Moocaani Achi oono ihaallɨɨno cɨɨjɨgaiguiihunobadɨ iicaabo, bu itɨhaiño bronce aparyɨcɨsucɨnɨnobadɨ iicaabo: \v 19 Uujoho gaajahi paryɨɨcɨno ɨɨjoho omoonɨhicanoco, gaijɨma idiicanoco gaajahi, bu dimiyaavogoco gaajahi, edeecɨvehicanoco, dijaabɨcɨco icano. Bu gaajahi itɨconɨ omoonɨuno janaanɨcɨvɨ jisumi omoonɨnoco. \v 20 Jaarunaaca sano icahi dihallɨvɨ. Oono Jezabel onoogo: Moocaanijaagodɨ iimaahi, onoogoro tajeecɨvomɨnaaco ijɨɨbegueneri abañɨhicagoco adaabɨcɨhicanoco. Diigo jɨɨbeguehicahi diitoco gaigoomɨma imitɨnoono iicaqui, bu tollɨro jihovo caanimɨ jeecɨvo asimɨnoco iduuhicaqui. \v 21 Jaagoco uujoho teemehicarahi iimitɨco ijeevesuqui. Jaarunofaño ihajevaco jeevesuhicatɨgo. \v 22 Jaaneguiiha diigo omoonɨhicanoco diito ejeevesutɨhachiijɨ diigoco uujoho guihuvasuji, diigojaago efeehicamo ɨdaasuno iicaqui. \v 23 Jaaboro diigo seemeque gaisiraicɨji. Jillɨtɨ paryɨɨcɨno Moocaani iijanomɨnaa gaajaji uujoho miyamɨnaa esamaajeneque paryɨ agaajanoco, bu paryɨ ijeebɨɨnofaño iicanoco agaajanoco icano. Jaaboro paryɨ amɨɨhaico amɨɨhai momoonɨhicano jaadaco acɨji. \v 24 Jaanotɨ bu amɨɨhaitɨ saatoho toono Tiatira cuumiri mihicamo tobogoco mihimogotɨmo, bu oono diito sihidɨ ejeevano agaajaratɨno Satanas iijɨ eneehicanoco mɨnɨsutɨmoco neehi: Sibogoco siino amɨɨhaihallɨvɨ ficutɨhi. \v 25 Jino toonoma mihicanoco imino mificu uujoho tahɨ asaajinohachuta. \v 26 Jaaneguiiha mityano iicamoro uujoho iimogonoco eetavomoro nijequevɨ ɨɨfotomoco acɨji mityaco jiinɨjemɨnaahallɨvɨ. \v 27 Jino uco Guihirubi mityaco aacɨbadɨ. Jaamo jiinɨjemɨnaaco tajɨɨbaji sefano jɨgaiñehiri nɨfaqui illunoco magasuucunɨcɨno iicabadɨ. \v 28 Jaamoco bu cuujetavɨo meecɨrɨgaico acɨji. \v 29 Amɨɨhai nohojɨma mihicamo muguubu Moocaani Gaija, Moocaani iijanomɨnaaco onoonoco. \c 3 \s1 Sardi Cuumijaagovɨ Iijɨco Agalluuno. \p \v 1 Tollɨro bu caatɨnɨ Sardi cuumiri iicaja Moocaani iija jɨɨbogomɨnaafidi: Jillɨ noobo sahuse juugahusetɨ miimɨsiicɨ ɨdɨɨno Moocaani gaijamɨma iicaabo, bu tonoodɨmoro imeecɨrɨgaimɨma iicaabo: Uujoho gaajahi paryɨɨcɨno ɨɨjoho omoonɨhicanoco, bu saatoho: Buheebe, ɨco eneehicarunoco. Jaarunaa ɨco dijeebɨɨ iguijevecunoco uujoho gaajahi. \v 2 Jaaneguiiha deesɨcɨnɨɨboro sefatusu imino omoonɨnoco, mɨɨro oono fiitɨcuuno mɨɨnoco imɨtasuquiguiiha. Mɨɨro uujoho gaajahi toono ɨɨjoho omoonɨhicano Moocaani ɨmegavɨ imino iicatɨnoco. \v 3 Jaanegui desafoto oono jɨɨbogoco agaayɨcɨunoco deevesudino. Jaaboro dihimitɨco deevesu. Jaanotɨ edeesɨcɨnɨtɨhachiijɨ oono nanivamɨnaafi ofoonɨcɨbadɨ gaajacɨratɨno uujoho dijaa feeji ɨco dihimitɨhallɨtɨ aamɨqui. \v 4 Jaarunofaño ɨɨma icamo tahɨ Sardi cuumivɨ mɨɨdɨmo imino iicamo imitɨco eetavotɨmoro iicamo. Jaamo uuma seseechehujefaño ɨjɨcamaaimoro ɨgueji imino iicamaño. \v 5 Jaamaño mityano iicamo seseechehujefaño jɨcucafeteji. Jaamo ifinɨjitɨno fiivoma iicamo momoco caatɨnɨhi fiivohaamefaño. Toohaamefañotɨ imomoco fillujitɨhi. Jillɨro diitoco Guihirubi ɨmefeenevɨ, bu itoomomɨnaa ɨmefeenevɨ icano: Diitoco uujoho gaajahi, neeji. \v 6 Amɨɨhai nohojɨma mihicamo muguubu Moocaani Gaija, Moocaani iijanomɨnaaco onoonoco. \s1 Filadelfia Cuumijaagovɨ Iijɨco Agalluuno. \p \v 7 Tollɨro bu Filadelfia cuumiri iicaja Moocaani iija jɨɨbogomɨnaafidi caatɨnɨ: Jillɨ noobo iimiibo, aivo miyaabo iicaabo, aivojɨɨbo David llavema iicaabo. Jaabo afaayɨcɨnoco mɨɨjoho fabaacujitɨrahi, bu afabaacɨnɨnoco mɨɨjoho faayɨcɨjitɨrahi icano: \v 8 Uujoho gaajahi paryɨ ɨɨjoho omoonɨhicanoco. Jaabo uujoho dihɨmegavɨ guhugaco faayɨcɨhi dɨɨbeguequi. Jaanoco mɨɨhaiñooba jillɨ: Dɨɨbeguedino, neejitɨrahi. Mɨɨro sihidɨ sefatɨruubo tajɨɨbogoco agaayɨcɨɨboro uco tuunamaaitɨhi. \v 9 Jaaneguiiha Satanas igaivomɨnaaco galluji: Mɨɨhai judiomɨ, noomoro abañɨfifihicamoco. Jaaboro diguiinovɨ diitoco tajɨɨbaji imemuɨɨnamaaiqui, toonotɨ ɨco uujoho agaijɨnoco igaajaqui. \v 10 Jaanotɨ uujoho atajɨɨbanoco imino moonɨhi ɨɨjoho fanoovaaco adaabɨcɨɨbo. Jaaneguiiha bu ɨco uujoho imino teemeji nɨsufucu paryɨ jiinɨjehallɨvɨ asaajinotɨ, paryɨɨcɨno jiinɨje miyamɨnaaco nɨsuqui. \v 11 Goovano saaji. Jaaneguiiha imino ficu ɨɨma iicanoco, sita dihacɨtaco dumɨtɨɨcɨdino. \v 12 Jaaneguiiha mityano iicamoco uujoho Guihirubi iijafaño ficuji tooja ɨmahacɨnobadɨ iicaqui; jaamo tahɨgotɨ ufucuro inuucuutɨmo iicaqui. Jaamohallɨvɨ uujoho caatɨnɨji Taacaani momoco, bu Taacaani cuumi momoco icano. Jaacuumi Moocaani niquejefañotɨ asaacuumi momo bohono Jerusale onoocuumi. Tollɨro bu uujoho diitohallɨvɨ tamomo bomomo iicamomoco caatɨnɨji. \v 13 Amɨɨhai nohojɨma mihicamo muguubu Moocaani Gaija, Moocaani iijanomɨnaaco onoonoco. \s1 Laodicea Cuumijaagovɨ Iijɨco Agalluuno. \p \v 14 Tollɨro bu caatɨnɨ Moocaani iija Laodicea cuumiri iicaja jɨɨbogomɨnaafidi: Jillɨ noobo aivo miyaabo iicaabo, miyaanoco eneefiibo, diibotɨ paryɨ Moocaani ifiivusuno atanoocɨnɨɨbo: \v 15 Jaabo uujoho gaajahi ɨɨjoho paryɨ omoonɨhicanoco. Jaabo ɨɨjoho mɨɨdɨno miyaavogoma idiicaabo mɨɨvɨ nɨfaihu aiguucufaihubadɨ edeevanoco gaajahi. \v 16 Jaaneguiiha iijɨfañotɨ foomovaɨba iicafaihuco agañɨɨnɨcɨbadɨ ɨco uujoho esɨcɨnɨhi. \v 17 Mɨɨro: Uujoho sihidɨ busumijema icahi, bu uuma aivo imino foono neehicahi, bu jinejebatɨ ucuujɨvaachutɨhi, neehicahi. Jaaruubo ɨɨjoho gaajacɨtɨhi ɨdaasuubo idiicanoco, imo icama idiicatɨnoco, bu cuujɨvaachuma idiicanoco, dihaallɨɨnoma achahanoco, bu botɨɨbo idiicanoco icano. \v 18 Jaaneguiiha ɨco uujoho neehi: Uutɨ naaje oroco cɨɨjɨgairi imino imibachucɨnɨcunobadɨ iicano miyaavogoco. Jaabo miyanotɨro sihidɨ busumijema diicahi. Bu jaaboro uuditɨ naaje eseseene gaachehunoco. Jaabo ɨdɨcamaaiboro nucufesuno sɨcaibo diicacujitɨhi. Tollɨro bu uuditɨ aallɨɨno taabutaco anaajeebere dihaallɨɨnofaño ficu. Jaabo imino daatyɨmehi. \v 19 Uujoho agaijɨmoco ɨbahi, aamɨhi icano. Jaaneguiiha aivo quehecuno diicaabo dihimitɨco deevesu. \v 20 Meecɨ jino uujoho dihɨmegari julleecɨnɨhi coovaaboro. Jaanoco cajaatyohacho uco uguubuuboro: Tajaa disaa, onooboma icaji, bu diibo uuma icaji icano.\f + \fr 3:20 \ft Griego iijɨri noono: Meecɨ jino uujoho guhuga ɨmegari julleecɨnɨhi tetecuuboro. Jaanoco cajaatyohacho uco uguubuuboro iguhugaco afaayɨcɨmo iijafaño jɨcafeteji diiboma imachuqui, diibo bu uuma imachuqui icano.\f* \v 21 Jaaneguiiha mityano iicamoco uujoho tahaivojɨ icagahallɨvɨ tacojɨvɨ casɨɨhacuji, oono uujoho mityano iicamaño Guihirubima ihaivojɨ icagahallɨvɨ acasɨɨvobadɨ. \v 22 Amɨɨhai nohojɨma mihicamo muguubu Moocaani Gaija, Moocaani iijanomɨnaaco onoonoco. \c 4 \s1 Niquejefaño Moocaanico Iimono. \p \v 1 Jinobuunatɨ emeecɨubo atyɨmeuhi niquejefaño guhuga faayɨcɨnɨhugaco. Jaanaaca oono uuma mɨriicu ojɨbadɨ itɨconɨ ihiimaauno uco nuuhi: Juu caamovɨ disaa, jinobuunatɨ iicajinehejeque ɨco ɨɨfusuqui. \p \v 2 Jaasumiro uujoho sano Moocaani Gaija mityaguiinovɨ minifutuuhi. Jaabo atyɨmeuhi aivojɨ icaga niquejefaño iicagaco. Jaagahallɨvɨ saafi gɨcɨnɨɨboco atyɨmeuhi. \v 3 Jaanohallɨri ɨgɨcɨnɨɨbo ifi ɨfuvusuuhi namecuno jaspe onoono guiisiyɨ namecubadɨ, bu cornalina onoono guiisiyɨ namecubadɨ icanoco. Jaagahallɨdɨ bu tɨɨhi cajetacɨnɨuhi esmeralda onoono guiisiyɨ namecubadɨ inamecu icaabo. \v 4 Jaagahallɨdɨ bu sigaaje veinticuatrodɨgaava gɨcɨnɨgaaje icauhi. Jaagaajehallɨvɨ itɨcovoocɨvɨ quillahuto icauhi. Jaamo seseechehujefaño jɨcucuucɨnɨuhi, bu inigaɨnohallɨri icauno oro eetavota chaahimɨgano icano. \v 5 Jaagafañotɨ anamebanoro sefano sisiimɨ guubuvusuhicauhi. Bu jaaga ɨmegatɨ nɨfotocɨnɨhicauno sahuse juugahusetɨ minoocɨ ɨdɨɨno cuugahuno. Jaano toono Moocaani gaijano sahuse juugahusetɨ minoocɨ ɨdɨɨno iicano. \v 6 Jaaga ɨmegavɨ bu icauno muuaibadɨ jeevano jacuno sinaagonovɨ foovono ɨɨfuvusuno. Bu jaagahallɨdɨ icaumo igueenemehejedɨmova fahɨgovatɨ sihidɨ ihaallɨɨnoma iicaumo. \v 7 Jaamotɨ saafiu leonbadɨ jeevauhi. Jaanotɨ allɨvɨoobo torobadɨ jeevauhi. Jaano allɨvɨoobo miyamɨnaafi ɨmebadɨ jeevauhi. Jaano allɨvɨoobo cɨɨmɨmɨ mogaaje agahafotoobobadɨ jeevauhi. \v 8 Jaamo paryɨ diito itɨcovoocɨvɨ sahuse juugahusetɨ sacu ɨdɨɨno ijɨjecunoma icauhi. Jaamo ifi sanohaallɨɨneriro gahafɨcɨnɨuhi allɨomotɨ fañoomotɨ icano. Jaamo fucuhachuta, cuujehachuta icano suufenɨtɨmo neehicauhi: \q1 Imiibo, imiibo, imiibo, Aivojɨɨbo, Moocaani sihidɨ ejeevaabo. Diiboro iicaubo, bu diiboro iicaabo, bu diiboro asaajiibo icano, noomoro. \m \v 9 Jaamoro diito ihaivojɨ icagafaño ɨgɨcɨnɨɨbo ufucuro ifinɨjitɨɨboco acahacɨsusumi, iimosumi, obocɨgosumi icano \v 10 oono veinticuatrodɨmo quillahuto iicamo diibo ɨmegavɨ ememuɨɨvomoro imehicahi ono ufucuro ifinɨjitɨɨboco. Jaamoro diibo aivojɨ icaga ɨmega ichaahimɨganoco atafusumoro neehicamo: \q1 \v 11 Aivojɨɨbo Moocaani, ɨɨjoho aivo sihidɨ edeevamaño gaayɨcɨ; cahacɨsuco, bocɨgoco, mityaco icano, ɨɨjoho fanoovaaco edeetavumaño, ɨɨjoho idiimogomaño ifiivuunoro icano, noomoro. \c 5 \s1 Afaayɨcɨratɨno Aame. \p \v 1 Jaadɨ atyɨmeuhi ihaivojɨ icagahallɨri ɨgɨcɨnɨubo miyanaagovɨ usefaño aame paɨmicɨnɨhaame fahɨgovaacɨtɨ caatɨnɨcɨnɨhaameque. Jaahaame sahuse juugahusetɨ minoocɨ ɨdɨɨneri cuhufono sisɨcɨnɨuhi. \v 2 Jaanaa guubuuhi Moocaani toomomɨnaafi sefano idilluhicaunoco: ¿Cajaanɨ fɨne aivo iimiibo isisɨtaaco udubaicɨɨboro jihaameque faayɨcɨjirahi? nooboro. \p \v 3 Jaarunofaño niquejefaño, bu jiinɨjehallɨvɨ, bu jiinɨjeguiino icano mɨɨhaiñooba aivo chahauhi toohaameque afaayɨcɨmoro emeecɨjirumo. \v 4 Jaaneri uujoho sihidɨro taahicauhi. Sano imifitɨmoro iicauneri toohaameque afaayɨcɨɨboro jillɨ ajashunogayɨ emeecɨjiruubo achahauneri. \v 5 Jaanaa quillahutotɨ saafi uco nuuhi: ¡Taacudino! Mɨɨro Juda cuumi Leon onoobo, aivojɨɨbo David Iyaachimɨhaioobo iicaabo fanoohimitɨco guiinonɨcuuhi. Jaaboro paryɨ toohaame sisɨtaaco udubaicɨɨboro ifaayɨcɨqui. \p \v 6 Jaanaaca ihaivojɨ icaga, bu igueenemehejedɨmova iicamo, bu quillahutofeenevɨ icano atyɨmeuhi saafi Corderobadɨ iicaabo julleecɨnɨuboco. Jaabo agaicaaucɨnɨɨbo ifibadɨ ifi ɨɨfuvusuuhi. Jaabo sahuse juugahusetɨ minoocɨ ɨdɨɨno iinicunoma icaubo, bu tonoodɨnoro icauno ihaallɨɨno. Jaano toono ihaallɨɨno sahuse juugahusetɨ minoocɨ ɨdɨɨno iicano Moocaani gaijano paryɨ faajiinɨjehallɨvɨro agalluuno. \v 7 Jaanaa diibo Corderobadɨ iicaabo ufuuboro ihaivojɨ icagahallɨri ɨgɨcɨnɨubo miyanaagohusefañotɨ toohaameque ɨcɨjeuhi.\f + \fr 5:7 \ft (Lc 1.33)\f* \v 8 Jaahaameque gaayɨcɨubaaca igueenemehejedɨmo iicaumo, bu veinticuatrodɨmo quillahuto iicaumo icano diibo Corderobadɨ iicaabo ɨmega memuɨɨnamaaiuhi. Jaamo iquillahuto itɨcovoocɨvɨ iharpanoma icauhi, bu oro guirihillunofaño maaniguijɨnoma icauhi icano. Jaamo Moocaanita iicamo diiboma ihiimaasumi maaniguijɨco ɨjɨgasuno diibojaa uusunɨcɨbadɨ jeevahi. \v 9 Jaamo jiijɨ bohono masijɨco jillɨ masivahicauhi: \q1 Ɨɨjoho aivo idiimimaño toohaameque ɨdɨɨcɨɨboro isisɨtaaco sinaayu. Mɨɨro iguijeveumaño ditɨɨjeheri diitoco Moocaanidi naajeuhi fahɨgova miyamɨnaatɨ, fanoohiijɨ miyamɨnaatɨ, faacuumivatɨ, bu fanoojiinɨje cuumino miyamɨnaatɨ icano. \v 10 Jaaboro diitoco Moocaanidi aivojɨtotɨ, bu sacerdotemɨtɨ icano deetavehi. Jaamo diito jiinɨjehallɨvɨ tajɨɨbaji, noomoro. \m \v 11 Jaadɨ emeecɨubo guubuuhi ajashutɨmo Moocaani toomomɨnaa ihiimaaunoco, togahallɨdɨ, bu igueenemehejedɨmo iicaumohallɨdɨ, bu quillahuto iicaumohallɨdɨ icano. Jaamo itoomomɨnaa aivo ajashuutɨmo millones y millonesdɨmo iicamo sefano neehicauhi: \q1 \v 12 Jaanɨ Corderobadɨ iicaabo agaicaaucafutuubo aivo iimimaño, jaafa gaayɨcɨɨbo mityaco, sihidɨ busumijeque, bu gaajaco, bu sefaco, bu bocɨgoco, bu cahacɨsuco, bu imoco icano, onoonoco. \m \v 13 Tollɨro bu guubuuhi fanoova Moocaani ifiivusuuno niquejefaño iicano, bu jiinɨjehallɨri iicano, bu jiinɨjeguiino iicano, bu muuaifaño iicano, paryɨ tonehejefaño iicano jillɨ unuuno: \q1 Bocɨgoco, bu imoco, bu cahacɨsuco, bu mityaco icano jaafa acɨcafetehi oono ihaivojɨ icagahallɨri ɨgɨcɨnɨɨboco, bu tollɨro Corderobadɨ iicaaboco fahiijɨvaacɨvɨro, unuunoco. \m \v 14 Jaanotɨ oono igueenemehejedɨmo iicamo neehicauhi: Jaafa tollɨ icano, noomoro. \p Jaanotɨ bu veinticuatrodɨmo iicamo iquillahuto ememuɨɨvuumoro imuumo fahiijɨvaro iicaaboco.\f + \fr 5:14 \ft (Filipenses 2.9-11)\f* \c 6 \s1 Sahuse Juugahusetɨ Minoocɨ Ɨdɨɨno Isisɨta Icano. \p \v 1 Jaadɨ atyɨmeuhi Icorderobadɨ iicaabo toohaame sisɨtaatɨ sanooco ɨtɨconɨɨbo isinaayuunoco. Jaanaa guubuuhi igueenemehejedɨmo iicamotɨ saafi sefano sisi ɨgɨɨrɨrɨbabadɨ: ¡Juu saabo meecɨva! nooboro uco unuunoco. \p \v 2 Jaaneguiiha emeecɨubo atyɨmeuhi caballo seseebeque. Jaabohallɨri iicaubo usefaño tɨɨbuga icauhi. Jaaboco Moocaani acɨuhi chaahimɨgaco. Jaanoma fuubo guiinonɨɨboro, bu fahiijɨvaro guiinonɨɨboro iicaqui. \p \v 3 Jaanaa allɨvɨo sisɨtaaco siino Icorderobadɨ iicaabo isinaayuuno tɨcovovɨ guubuuhi igueenemehejedɨmo iicaumotɨ sifi: ¡Juu saabo meecɨva! nooboro uco unuunoco. \p \v 4 Jaabo atyɨmeuhi sicaballo tɨfaibo ihiinuuboco. Jaabohallɨri iicaubo mityaco gaayɨcɨuhi jiinɨjehallɨtɨ sajeebɨɨ icaco ifinɨsuuboro miyamɨnaaco fahɨgovavɨ imoonɨcasisuqui. Jaaboco Moocaani ajashutɨno niisugaco acɨuhi. \p \v 5 Jaano allɨvɨonoco bu siino Icorderobadɨ iicaabo isinaayuuno tɨcovovɨ guubuuhi igueenemehejedɨmo iicaumotɨ sifi: ¡Juu saabo meecɨva! nooboro uco unuunoco. \p Jaanegui emeecɨɨbo atyɨmeuhi saafi caballo cɨvooboco. Jaabohallɨri iicaubo oovota meecuco gaayɨcɨnɨuhi. \v 6 Jaanaa guubuuhi igueenemehejedɨmo iicaumofeenetɨ unuunoco: Safucuo dudɨcamaaje jaada trigotɨ sano kilovɨro ɨfeteji; jaabadɨro bu safucuo dudɨcamaaje jaada cebadatɨ tres kilodɨnovɨro ɨfeteji icano. Jaanotɨ dɨɨrɨbanoco, bu vinofaihunoco icano bañamaaisudino, noonoro. \p \v 7 Jaanobuunatɨ bu siino allɨvɨo sisɨtaaco Icorderobadɨ iicaabo isinaayuuno tɨcovovɨ igueenemehejedɨmo iicaumotɨ niinoobo: ¡Juu saabo meecɨva! nooboro uco unuunoco. \p \v 8 Jaaneguiiha emeecɨubo atyɨmeuhi saafi caballo guiguivaaboco. Jaabohallɨri iicaubo momo Guijeve onoobo. Jaabo dojɨcutɨ saaubo saafi guijevemɨnaa iicahɨgo abajaabo. Jaabo Guijeve onooboco Moocaani mityaco acɨuhi jiinɨje miyamɨnaatɨ samañootohallɨvɨ diitoco ɨmɨnaanɨneri, bu ajebari, bu guihuvari, bu jiinɨjehallɨri iicamo ɨñɨhicufiino asimɨri icano iguijenɨqui. \p \v 9 Jaano allɨvɨo sisɨtaaco Icorderobadɨ iicaabo isinaayuuno tɨcovovɨ jeecɨvoco omoonɨfinoguiino, iicamoco atyɨmeuhi Moocaani iijɨ miyaano iicanoco ɨjɨɨbugunohallɨtɨ iguijenɨumo jeebɨɨnoco. \v 10 Jaamo sefano jillɨ neehicauhi: Idiimiibo Aivojɨɨbo, onoonoco abañɨtatɨɨbo, ¿mɨhachutahiica diicaji mɨɨhaico iguijenɨumo jiinɨjehallɨri iicamoco emeecɨɨboro ijaadaco adaacɨjino? noomoro. \p \v 11 Jaasumiro diitoco Moocaani acɨuhi seseeneene gaachehunoco. Jaaboro diitoco nuubo: Majaguisɨhiica jaafahi amɨɨhai nahabomɨ Cristodi ududɨcamaaimo ihoovovɨ ɨfetehi, jaamoco amɨɨhaico iicaubadɨro agaicaaunohachuta, nooboro. \p \v 12 Jaano allɨvɨo sisɨtaaco Icorderobadɨ iicaabo isinaayuuno tɨcovovɨ emeecɨubo atyɨmeuhi jiinɨje sefano amaryɨbanoro udujavanamaaiunoco, bu nɨhɨba ɨcɨvono gaachehubadɨ iminifutuunoco. Jaanotɨ fucuo nɨhɨba tɨɨjohobadɨ minifutuuhi. \v 13 Bu meecɨrɨ niquejefañotɨ jiinɨjehallɨvɨ aifuuhi oono ɨmoho noovata seenere sefano guibuhuba iicaneri baavɨ aaifonɨcɨbadɨ. \v 14 Bu niqueje sano finɨuhi aameque mapaɨmirubadɨ. Bu paryɨ ifabaɨno, bu ifachugaiño icano simañehejevɨ jeeneuhi. \v 15 Jaano ñɨhicutɨ jiinɨje aivojɨto ifahojɨnofaño, bu guiisigajɨnofaño icano fataniinamaaiuhi. Jaamo tahɨ fanoohaivojɨtoma, sihidɨ inɨhɨbamɨnoma iicamehejema, bu amocasimɨnaa aivojɨtehejema, bu aivo sihidɨ ejeevafiimoma, bu paryɨ faaboho jɨjovotoma, bu jɨjovoto iicatɨmoma icano \v 16 ifabaɨnoco, ifagajɨnoco icano neehicauhi: Mohallɨvɨ mahaifo. Jaanoro mɨɨhaico jaadi johono ihaivojɨ icagahallɨri ɨgɨcɨnɨɨbeditɨ mafataanɨ, bu oono sihidɨ jeevaneri Corderobadɨ iicaabo aamɨjino ñɨhicutɨ icano. \p \v 17 Mɨɨro jino sihidɨ jeevano ahaamɨjifucu gasecuuhi. ¿Jaanoco bu mɨɨjoho jaabɨcɨjirahi? noomoro. \c 7 \s1 Israel Cuumimɨnaatɨ Ɨɨcɨmo. \p \v 1 Toonobuunatɨ atyɨmeuhi igueenemehejedɨmo Moocaani toomomɨnaa paryɨ jiinɨjejɨnibacɨhallɨri jullelleecɨnɨmoco. Jaamo igueenemehejedɨno iicano jiinɨje guibuhubaco gaayɨcɨnɨuhi, jiinɨjehallɨvɨ ajashuno guibuutɨno iicaqui, bu muuaihallɨvɨ, bu ɨmohonohallɨvɨ icano. \v 2 Tollɨro bu atyɨmeuhi saafi Moocaani toomomɨnaafi Moocaani iicaabo mityama icaabo aamɨjɨjaagotɨ saauboco. Jaabo sefano coovadiivuuhi saatoho igueenemehejedɨmo iicaumo jiinɨjeque, bu muuaico icano imitɨno imoonɨqui mityaco agaayɨcɨumoco. \v 3 Jillɨ nooboro: Jiinɨjeque imitɨno momoonɨdino, bu muuaico, bu ɨmohonoco icano Moocaani jeecɨvomɨnaaco ihɨmecunotɨ diitoco Moocaani gaajataco mificutɨnohachuta icano, nooboro. \p \v 4 Jaamo diito ɨɨcɨcafutuumo oovoco jinoodɨno guubuuhi: Ciento cuarenta y cuatro mildɨmo paryɨ israelmɨ cuuminoototɨ. \v 5 Jillɨ faacuumivatotɨ ɨɨcɨubo. Juda cuumitɨ doce mildɨmo oovocafutuuhi, bu doce mildɨmo Ruben cuumitɨ oovocafutuuhi, bu Gad cuumitɨ doce mildɨmo oovocafutuuhi, \v 6 bu Ase cuumitɨ doce mildɨmo oovocafutuuhi, bu Neftali cuumitɨ doce mildɨmo oovocafutuuhi, bu Manase cuumitɨ doce mildɨmo oovocafutuuhi, \v 7 bu Simeon cuumitɨ doce mildɨmo oovocafutuuhi, bu Levi cuumitɨ doce mildɨmo oovocafutuuhi, bu Isaca cuumitɨ doce mildɨmo oovocafutuuhi, \v 8 bu Zabulo cuumitɨ doce mildɨmo oovocafutuuhi, bu Jose cuumitɨ doce mildɨmo oovocafutuuhi, bu Benjamin cuumitɨ doce mildɨmo oovocafutuuhi icano. Jaamo famooro ciento cuarenta y cuatro mildɨmou. \s1 Ajashutɨmo Seseechehujefaño Ɨjɨɨcucuucɨnɨmo. \p \v 9 Toonobuunatɨ emeecɨubo atyɨmeuhi ajashutɨmo miyamɨnaaco fanoojiinɨjemɨnaaototɨ, bu simiyamɨnaaototɨ, bu faajɨva miyamɨnaaototɨ, bu faacuumivaototɨ icano. Jaamo julleecɨnɨuhi aivojɨ icaga ɨmegavɨ, bu Corderobadɨ iicaabo ɨmegavɨ icano icaumoco. Jaamo aivo ajashutɨno icaumo oovorautɨmo seseechehujefaño jɨcucucɨnɨmo tucojɨhunoco gaayɨcɨnɨumo. \v 10 Jaamo paryɨ famooro sefano neehicauhi: \q1 Moocaani ihaivojɨ icagahallɨri ɨgɨcɨnɨɨbotɨ, bu Corderobadɨ iicaabotɨ icano taajasu saahi, noomoro. \m \v 11 Jaanaa paryɨ Moocaani toomomɨnaa jullelleecɨnɨuhi Moocaani aivojɨ icagahallɨdɨ, bu quillahutohallɨdɨ, bu igueenemehejedɨno iicaumohallɨdɨ icano. Jaamo toga ɨmega jiinɨjehallɨvɨ ajavucamaaiumoro Moocaanico iimomo nuuhi: \q1 \v 12 ¡Fɨne! Cahacɨsucu, imo, bu gaaja, bu imino monoono, bu bocɨgo, bu mitya, bu sefa icano. Jaafa Moocaanidi icahi fahiijɨvaro icano. Fɨne, noomoro. \m \v 13 Jaanaaca quillahutoobotɨ saafi uco dilluuhi: ¿Mɨɨjoho jino jito seseechehunofaño ɨjɨɨcucuucɨnɨmo, cuucatɨ asaamo? nooboro. \p \v 14 Jaaneguiiha uujoho nuuhi: Aivojɨɨbo ɨɨro gaajahi, nooboro. \p Jaaneguiiha uco nuubo: Jito jino sihidɨ jeevano ɨɨdaasufañodɨ afatyomo. Jaamo imifiiutɨmoco Corderobadɨ iicaabo tɨɨjeri iimitusucuumo. \v 15 Jaamaño Moocaani aivojɨ icaga ɨmefeeneri icamo. Jaamoro cuujehachuta, fucuhachuta icano diiboco itemplojafaño jeecɨvomoro icahicahi. Jaamoco ihaivojɨ icagahallɨri ɨgɨcɨnɨɨbo imityaguiino ficuji; ¿Mɨllɨ icatɨmo iicaqui? \v 16 Jaamo ajebari, bu adufirari icano ɨdaasuno icacujitɨhi, bu nɨhɨba ihaiguucuri diitoco jɨgasucujitɨhi, bu jinejeba aiguucu diitoco ɨdaasuno moonɨcujitɨhi icano. \v 17 Oono mɨɨro Corderobadɨ iicaabo aivojɨ iicagafeeneri iicaabo diitoco teemeji ovejamɨco motoomonɨcɨbadɨ. Jaaboro fiivoco aacɨno nɨfaihunojaagovɨ diitoco satyejiibo, bu jaamo taafiraco Moocaani buusuji icano. \c 8 \s1 Niino Sisɨtaaco Isinaayuuno. \p \v 1 Jaanaaca Icorderobadɨ iicaabo niino sisɨtaaco isinaayuuno tɨcovovɨ niquejefaño llɨɨvɨ icauno fɨne sano nɨhɨba oovofeene tɨcovovɨro. \v 2 Jaadɨ atyɨmeuhi sahuse juugahusetɨ miimɨsiicɨ ɨdɨɨno Moocaani toomomɨnaa Moocaani ɨmefeeneri julleecɨnomoco. Jaamoco itɨcovoocɨvɨ acɨuno mɨriicunoco. \v 3 Jaanobuunatɨ saaubo sifi Moocaani toomomɨnaafi maaniguiijɨno jɨgasutahiillu oro eetavotahilluma. Jaaboro jeecɨvobuje ɨmegavɨ julleeveuhi. Jaaboco saafi acɨuhi sihidɨ maaniguiijɨnoco paryɨ Moocaanita iicamo Moocaanima ihiimaanoma sano Moocaanico ihacɨqui. Jaaboro jeecɨvobuje oro eetavotahallɨvɨ ificuuboro ijɨgasuqui. Oono ihaivojɨ icaga ɨmega iicabujehallɨvɨ. \v 4 Jaano imaaniguiijɨnoco ɨjɨgasuuno aimuufai itoomomɨnaafi usefañotɨ Moocaanijaagovɨ fuuhi sano Moocaanita iicamo diiboma ihiimaanehejema. \v 5 Jaadɨ bu imaanijɨgasuta iilluco itoomomɨnaafi ɨcɨuboro tubuje cɨɨjɨgaicuneri tohilluco agahafusuuboro jiinɨjehallɨvɨ ganicaruhi. Jaaneri sihidɨ sisiimɨ icauhi, bu jiinɨje sefano guubuvusuuhi, sihidɨ namebahicauno, bu jiinɨje sefano maryɨbauhi icano. \s1 Mɨriicuno. \p \v 6 Jaanaaca sahuse juugahusetɨ miimɨsiicɨ ɨdɨɨno iicaumo Moocaani toomomɨnaa itɨcovovɨ mɨriicunoma iicaumo imibaivuuhi iguisɨqui. \p \v 7 Jaadɨ saafi tɨconɨuhi imɨriicuco iguisɨubo. Jaano tɨcovovɨ jiinɨjehallɨvɨ aifuuno nɨfaihu ifiigatyono guiisiyɨnobadɨ ejeevano, bu cɨɨjɨgai icano sano tɨɨjohoma caɨsecɨnɨno. Jaaneri samañooje jiinɨje jɨgauhi. Jaabadɨro bu ɨmohonotɨ samañoono jɨgauhi, bu faijɨhutɨ icano. \p \v 8 Jaanaa allɨvɨoobo imɨriicuco iguisɨuno tɨcovovɨ ifabaɨbadɨ jeevano jɨganoro muuaifaño acutuuhi. Jaaneri samaño muuai tɨɨjohotɨ minifutuuhi. \v 9 Jaaneri tumuuaijefaño iicaumotɨ samañooto guijeveuhi, bu tollɨro cɨɨjɨgai meenenetɨ samañoono finɨuhi icano. \p \v 10 Jaanaa allɨvɨoobo imɨriicuco iguiisɨuno tɨcovovɨ ajashutɨno meecɨrɨgai niquejefañotɨ acutuuhi nɨfotocɨnɨɨboro teehinotɨ samañoonohallɨvɨ, bu pisirigañotɨ samañoonohallɨvɨ icano. \v 11 Jaabo momou Namita onoobo. Jaaneri paryɨ nɨfaihunotɨ samañoono namitatɨ minifutuuhi. Jaaneri sihidɨ miyamɨnaa chuumuuhi inɨfaihu faafaño iminifutuuneri. \p \v 12 Jaanaa allɨvɨoobo bu imɨriicuco iguiisɨuno tɨcovovɨ nɨhɨbatɨ samañoobo jabaavuuhi, bu fucuoobotɨ samañoobo jabaavuuhi, tollɨro bu meecɨrɨtɨ samañoobo jabaavuuhi icano. Jaamaño diitotɨ samaño achɨcɨcuutɨhi. Jaamaño cuujetɨ samañoono achɨcɨcuutɨhi. Jaabadɨro fucutɨ samañoono achɨcɨcuutɨhi. \p \v 13 Jaadɨ emeecɨubo atyɨmeuhi saafi Moocaani toomomɨnaafi niquejefeenedɨ cɨɨmɨmɨ mogaaje agahafobadɨ fuuhi, sefano jillɨ nooboro: ¡Ayɨɨ! Ɨdaasucani jiinɨjehallɨri iicamo icaji siino miimɨsiicɨ, saafi ɨdɨɨnehiica iicamo Moocaani toomomɨnaa imɨriicunoco iguiisɨdɨ, nooboro. \c 9 \p \v 1 Jaanaaca bu allɨvɨoobo imɨriicuco iguiisɨno tɨcovovɨ bu atyɨmeuhi saafi meecɨrɨgai jiinɨjehallɨvɨ aacutuuno. Jaaboco ɨñɨhicuno ojɨ llaveque aacɨunoco atyɨmeuhi. \v 2 Jaahojɨco afaayɨcɨuneri tohojɨfañotɨ sihidɨ aimuufai inuuhi gaicuhai aimuufaibadɨ. Jaahojɨ aimuufairi iinuuneri nɨhɨbaco fabaacuuhi. Jaaneri jiinɨje cɨvutuuhi. \v 3 Jaano toono ihaimuufaifañotɨ inuumo sihidɨ chahacamɨ jiinɨjehallɨvɨ gahafomoro. Jaamo mityaco gaayɨcɨuhi inɨɨqui oono jiinɨje juuvemɨ iicabadɨ. \v 4 Jaamoco tajɨɨbaubo: Jiinɨje faijɨhuco imitɨno momoonɨdino, bu jinejebaco, ɨmohobaco icano. Jaanotɨ ɨdɨɨmocoro miyamɨnaaco Moocaani gaajatari ihɨmecunotɨ agaajaratɨmoco momoonɨ, nooboro. \v 5 Jaaruumo miyamɨnaaco muchuumusudino jillɨro sahuse nɨhɨbava tɨcovovɨ mahaivuvusu, nooboro. Jaamo ɨnɨɨno aivo juuvehu ɨnɨɨno aivobadɨ jeevauhi. \v 6 Jaasumi miyamɨnaa guijeveque guiineji. Jaarumo atyɨmejitɨhi. Iguijevequi moonɨrumedi guijeve chahaji. \p \v 7 Jaamo ichahacamɨ caballomɨco aamocasivɨ ifeequi imibachunɨcɨbadɨ jeevauhi. Jaamo nigaɨnohallɨri oro chaahimɨgabadɨ jeevano icauhi ihɨmeneu miyamɨnaa ɨmenebadɨ jeevauhi. \v 8 Jaanotɨ imeebaiguino gaigoomɨ meebaiguinobadɨ jeevauhi. Jaanotɨ igaiño jɨcu igaiñobadɨ jeevauhi. \v 9 Jaanotɨ imeehene cuhufunuuhi jɨgaiñomeehunobadɨ. Jaanotɨ bu ijɨjecuno sefano guubuvusuuhi aamocasivɨ ofoomo sihidɨ caballomɨ icarronoco iguicɨno uguubuvusuunɨcɨbadɨ, \v 10 bu ibuhuno juuvehu ibuhunobadɨ jeevauhi nijequenetɨ ituunoma iicauno icano. Jaamo toono ibuhunofaño imitya icauhi miyamɨnaaco sahuse nɨhɨbava tɨcovovɨ aivono imoonɨqui. \v 11 Jaabo ichahacamɨ aivojɨɨbo toono ɨñɨhicuhojɨ abajaabuu. Jaabo momo hebreomɨ iijɨri Abadon onoobo. Jaanotɨ griegomɨ iijɨri Apolion onoobo. Jaanotɨ moojɨri Finɨsumɨnaafi onoobo. \p \v 12 Jino ɨmegao ɨdaasu fatyuuhi. Jaarunaaca icanehiica minoocɨ. \p \v 13 Jaano allɨvɨoobo imɨriicuco iguiisɨuno tɨcovovɨ guubuuhi Moocaani ɨmegari iicano ijeecɨvobuje oro eetavotabuje inicuno igueenemeheje iicaunofañotɨ diiboco unuunoco: \v 14 Sinaayu oono igueenemehejedɨmo iicaumo imitɨno toomomɨnaa Eufrate onoomuuaijɨniri isisɨcɨnɨmoco, noonoro. \p \v 15 Jaamo diito igueenemehejedɨmo iicaumo sinaayucafutuuhi miyamɨnaatɨ sanoodɨmoco iguijenɨqui. Jaamo toono horavɨ, tufucuvɨ, bu tonɨhɨbavɨ, bu toficabavɨ icano tollɨ imoonɨqui ifiivusuumo. \v 16 Jaamo amocasimɨnaa caballomɨhallɨri iicaumo oovo doscientos millones tɨcovovɨ ɨɨfutuunoco guubuuhi. \p \v 17 Jillɨ uujoho icaballomɨco gaijafeenedɨ atyɨmeuhi. Jaamohallɨri iicaumo ifeeyɨjehallɨvɨ cuhufono jɨgaiño meehu tɨfaiño, bu atyɨvano, bu guiguivano icaneri tɨfaisucɨnɨnoma iicaunoco. Jaanotɨ icaballomɨ nigaɨnou jɨcu nigaɨbadɨ jeevauhi. Jaamo iijɨnotɨ cɨɨjɨgai, aimuufai, azufre icano ineehicauhi. \v 18 Jaaneri miyamɨnaatɨ sanoodɨmo guijeveuhi toono minoocɨ, sano ɨdɨɨno icano imitɨ diito iijɨnotɨ iineehicauneri. Jaano toono minoocɨ, sano ɨdɨɨno iicano imitɨ cɨɨjɨgai, bu aimuufai, bu azufre icano. \v 19 Jaamo diito icaballomɨ mitya icauhi iijɨnofaño, bu ibuhunofaño icano. Jaanotɨ ibuhuno nigacɨno jiinimo nigaɨnobadɨ jeevauhi. Jaaneri imitɨno miyamɨnaaco moonɨhicaumo. \p \v 20 Jaanotɨ sanoodɨmo diitoco ɨdaasuno omoonɨcuurunotɨ guijevetɨmo ataajaumo iimitɨco jeevesuutɨhi. Jillɨ suufenɨtɨmo imitɨno gaijamɨco, bu oro, plata, bronce, guiisiba, ɨmoho icano eetavota ɨjɨmɨco icano jeecɨvehicauhi; jaamo ihɨjɨmɨ atyɨmetɨmo, bu guubutɨmo, ɨgotɨmo icamoco. \v 21 Bu tollɨro suufenɨutɨmo sitaaco agaicaaunoco, bu agaibanɨnoco, bu gaigoomɨma imitɨnoono iicanehejeque, bu ananivanehejeque icano. \c 10 \s1 Moocaani Toomomɨnaafi Aamegayɨma Iicaabo. \p \v 1 Jaadɨ atyɨmeuhi bu sifi Moocaani toomomɨnaafi sihidɨ jeevaabo, aimuufairi minɨcɨnɨɨbo, inigaɨhallɨtɨ tɨɨhi cajetacɨnɨuboma niquejefañotɨ iniituunoco. Jaabo ɨme nɨhɨbabadɨ achɨcɨnɨuhi, bu idɨɨno cɨɨjɨgai ɨmahacɨnobadɨ jeevauhi. \v 2 Jaabo usefaño aamegayɨ faayɨcɨnɨhaamegayɨ icauhi. Jaabo imiyanaagotɨhaico muuaihallɨvɨ ficuuhi, jaanotɨ inaninaagotɨhaico jiinɨjehallɨvɨ ficuubo icano. \v 3 Jaaboro sefano coovadiivuubo oono jɨcu sefano ɨnɨɨgonɨcɨbadɨ. Jaano tɨcovovɨ sahuse juugahusetɨ miimɨsiicɨ ɨdɨɨno sisiimɨ ojɨuhi. \v 4 Jaamo isisiimɨ oojɨunoco uujoho caatɨnɨqui moonɨunaaca sifi niquejefañotɨ uco unuunoco guubuuhi: Jillɨ llɨɨvɨ guubunɨcɨ oono sisiimɨ ihiimaanoco. Jaaboro caatɨnɨdino, unuunoco. \p \v 5 Jaanaaca Moocaani toomomɨnaafi jiinɨjehallɨvɨ, bu muuaihallɨvɨ icano ujulleecɨnɨubo imiyanaagohuseque caamo niquejejaagovɨ gañiiyɨcɨuhi. \v 6 Jaaboro fahiijɨvaro iicaabo niquejeque, jiinɨjeque, muuaiñooco, bu paryɨ tonehejefaño iicamoco icano ifiivusuubo momofañodɨ miyaano iicanoco nuuhi: Tusumi mihicacuuhi. \v 7 Niinoobo imɨriicuco iguiisɨcudɨ Moocaani esamaaje agaajarahicatɨno icacuuji ijeecɨvomɨnaa, ihiimaamɨnaa iicamoco unuubadɨ, nooboro. \p \v 8 Jaanaaca niquejefañotɨ uuma ihiimaauno siino bu uco nuuhi: Foobo dɨhɨcɨto jaadi Moocaani toomomɨnaafi johono muuaihallɨri, jiinɨjehallɨri icano ujulleecɨnɨɨbo usefaño iicahaame afaayɨcɨnɨhaamegayɨco, nooboro. \p \v 9 Jaanegui diibojaa ufuuboro toohaamegayɨco diiboco dilluuhi uco ihacɨqui. \p Jaanegui uco nuubo: Ɨfaaji machu. Jaano diijɨfaño imono naamejino iimɨhubadɨ. Jaanotɨ dihibafaño faafaityejino, nooboro. \p \v 10 Jaaneguiiha diibo usefañotɨ toohaamegayɨco ɨɨcɨuboro machuuhi. Jaano taajɨfaño imɨɨno iimɨhu imobadɨ. Jaanoco amachuuno taabafaño faafaituuhi. \v 11 Jaadɨ uco nuumo: Siino dɨɨbogo ajashutɨno cuuminoditɨ, jiinɨjemɨnaaditɨ, siijɨmɨnaaditɨ, bu aivojɨtoditɨ icano Moocaani onoonoco, noomoro.\f + \fr 10:11 \ft Sahaamefaño: nooboro, noono.\f* \c 11 \s1 Miimɨsiicɨ Moocaanitɨ Ihiimaamɨsi. \p \v 1 Jaadɨ uco acɨumo noofaijɨcuco metrobadɨ iicanoco. Jaamoro uco nuuhi: Gañiivo. Oono Moocaani templojaco doovo, bu ijeecɨvobujeque doovo icano, bu doovo, ¿naa mɨnoodɨmo tomañovɨ ejeecɨvehicamo miyamɨnaa icahi? \v 2 Jaanotɨ ɨdɨɨnocoro igoohasico deevedino tohasi siicuumijeo miyamɨnaaguiiharucu iicano. Jaamo diito tuucuumi imino cuumico quicuji cuarenta y dosdɨ nɨhɨbava tɨcovovɨ. \v 3 Jaasumi uujoho tajɨɨbogomɨnaatɨsico galluji uujoho onoonoco ijɨɨbeguequi mil doscientos sesentadɨ fucuva tɨcovovɨ, cɨvochehujefaño jɨɨcɨnɨmɨsico. \p \v 4 Jaamɨsi diitɨsi Moocaani jiinɨje Aivojɨɨbo ɨmega iicahoocɨ olivohoocɨ, bu cuugahu ficuta miihiicuucɨ icahicucɨ iicanobadɨ jeevamɨsi. \v 5 Jaamɨsico saatoho imitɨno omoonɨgohachiijɨ diitɨsi iijɨtɨ cɨɨjɨgai iineeji diito imɨnaaco ijɨgasuqui. Tollɨ guijevejimo paryɨ diitɨsico imitɨno imoonɨqui omoonɨmo. \v 6 Jaamɨsi jiinɨjehallɨvɨ Moocaanitɨ ihiimaanohachuta aigotɨno iicaqui niquejeque afabaacujino mityama icahi, bu tollɨro nɨfaihuco tɨɨjohotɨ iminiiyujino mityama icahi, bu jiinɨjemɨnaaco ɨdaasuno fanoovari imugusumi omoonɨjino mityama icahi icano. \v 7 Jaamɨsi idudɨcamaajeque iimivucuudɨ ɨñɨhicuubo oono ɨñɨhicuhojɨfañotɨ asaaboro diitɨsico moonɨvaji. Jaabo diitɨsico iguiinonɨɨboro gaicaauji. \v 8 Jaamɨsi chuumuhuno tuucuumi sihidɨ ejeevacuumi, Mohaivojɨɨboco etetecuucuumi jɨɨhaifaño acaji. Jaacuumi Sodoma, Egipto icanovɨ oovɨcɨnɨhi. \v 9 Bu jaamɨsi cɨɨrajitɨhi mifucucɨ, safucu, bu sifucutɨfeenedɨ icano icajimɨsi. Jaamɨsico faaboho miyamɨnaa, faacuumiva miyamɨnaa, faajɨva miyamɨnaa, bu faajiinɨje miyamɨnaa icamo ihatyɨmequi. \v 10 Jaamɨsi iguijeveneri jiinɨje miyamɨnaa sihidɨ imobaaji. Jaamo imo imo iicamoro sinehejeque fahɨgovavɨ acɨcasiji; Oono diitɨsi Moocaanitɨ ɨjɨɨbeguehicamɨsi diitoco ɨdaasuno omoonɨhicamɨsi iguijeveneri. \v 11 Jaarunaa mifucucɨ, safucu, sifucutɨfeenedɨ icano nijequetɨ Moocaani diitɨsico siino buheetesuji. Jaamɨsico paryɨ aatyɨmemere sihidɨ iguetejimo. \v 12 Jaanaa diitɨsico sefano niquejefañotɨ: Juu caamovɨ masaa, unuunoco guubumɨsi. \p Jaaneguiiha caamo fuumɨsi aimuufaifeenedɨ. Jaanoco imɨnaa atyɨmeuhi. \v 13 Jaano tɨcovovɨ aivo sefano jiinɨje amaryɨbauneri tuucuumitɨ fahuseecɨjaava iicamañotɨ sajaaro callajaavehicauhi. Jaabadɨro tuucuumivɨro ajashutɨno iijano callajaavuuhi. Jaaneri siete mildɨmo miyamɨnaa guijeveuhi. Jaaneri saatoho iguituumoro Moocaani niquejefaño iicaaboco imuuhi. \p \v 14 Jino allɨvɨono imitɨ fatyehi. Jaano allɨvɨo imitɨ goovajino asaano. \s1 Niino Mɨriicuco Iguiisɨno. \p \v 15 Jaadɨ niinoobo Moocaani toomomɨnaafi imɨriicuco iguiisɨuno tɨcovovɨ sefano guubuvusuuno niquejefaño ajashutɨmo jillɨ unuuno: \q1 Jiinɨje aivojɨno Mohaivojɨɨbedi, bu Icristodi icano icacuuhi. Jaabo tajɨɨbaji fahiijɨvaro, noomoro. \m \v 16 Jaanaa veinticuatrodɨmo quillahuto Moocaani ɨmefeeneri ihaivojɨ icaganohallɨri iicaumo jiinɨjehallɨvɨ ajavucamaaiumoro Moocaanico imuuhi, \v 17 jillɨ noomoro: \q1 Ɨco mihimehi Moocaani sihidɨ mityama idiicaaboco. Ɨɨjoho idiicauboco, bu idiicaaboco, bu asaajiiboco icano, bu dimityaco agaayɨcɨɨboro atajɨɨbacuumaño icano. \v 18 Mɨɨro jiinɨjemɨnaa dijaa sɨfiiratehi. Jaarunofaño ɨɨjoho adaamɨjifucu, bu uchuumucuumoco udugaacujifucu icano gasecuuhi. Jaasumi dijeecɨvomɨnaa ɨɨjoho onoonoco ɨjɨɨbeguehicamoco, bu ɨɨdiro iicahicamoco, bu dimomoco obocɨguehicamoco icano sabadɨro sihidɨ ejeevamehejeque, bu sihidɨ ejeevatɨmehejeque icano adaadujifucu, bu tollɨro jiinɨjeque ifinɨsuhicamoco ifinɨsujino icano, noomoro. \p \v 19 Jaasumiro niquejefaño Moocaani temploja faayɨcɨcafutuuhi. Jaaneri Moocaani unuunohaameque ificuuba cajonbaco atyɨmeuhi. Jaasumiro sisiimɨ sihidɨ namebauhi, jiinɨje ñɨhicuno guubuvusuuhi, bu sisiimɨ gɨɨrɨrɨbauhi, bu jiinɨje sefano maryɨbauhi, bu guiisiyɨnobadɨ ejeevano sihidɨ sefano aifuuhi icano. \c 12 \s1 Ɨñɨhicuubo Dragon Onoobo, Gaigo Icano. \p \v 1 Jaanobuunatɨ niquejefaño jabafiirano ɨɨfuvusuuno: gaigo nɨhɨbari imibocɨnɨgobadɨ arɨcuno ɨɨfuvusuuno, fucuo nɨhɨbahallɨri julleecɨnɨgo, docedɨmo meecɨrɨri ichaahimɨga eheetavocɨnɨgaco javucɨnɨgo. \v 2 Jaago oovago icago iseemevaqui aiveveneri gaibahicauhi. \v 3 Jaanobuunatɨ bu siino niquejefaño ɨfuvusuuhi: dragon ñɨhicuubo tɨfaibo, sahuse juugahusetɨ miyɨɨcɨ ɨdɨɨno inigaɨnoma icaubo, bu fahuseecɨdɨno inicuno, bu inigaɨno tɨcovoocɨvɨ ichaahimɨganoma icaaubo. \v 4 Jaabo ibuhuri samañooto meecɨrɨco niquejefañotɨ ubuutuucɨuboro jiinɨjehallɨvɨ gañɨɨuhi. Jaaboro iseemevaqui omoonɨugo ɨmegavɨ julleeveubo diigo eseemevasumiro tooseeque iduuqui. \v 5 Jaago gaifi seemeneque seemevauhi. Jaabo jiinɨjemɨnaaco sefano tajɨɨbaji jɨgaiñohiri iicanɨcɨbadɨ. Jaabo niquejefaño satyocafutuuhi Moocaani aivojɨ icagahallɨri iicaabojaago. \v 6 Jaanotɨ igaigo gaauhi sɨcaihɨgo iicahɨgovɨ Moocaani diiguedi imibachuhɨgo tahɨ diigoco machuco ihacɨqui mil doscientos sesentadɨ fucuva tɨcovovɨ. \p \v 7 Jaanobuunatɨ niquejefaño idragon fuuhi iyotoma. Jaamoma moonɨcasiubo Moocaani toomomɨnaa aivojɨɨbo Miguel onoobo iyotoma. \v 8 Jaaruubo idragonco sahɨgotɨro guiinonɨumo, bu tahɨ niquejefaño diito iicajirumaño samaño chahauhi. \v 9 Jaamaño diibo sihidɨ ejeevano dragonco baavɨ gañɨɨumo, johono sɨɨcɨjeo jiinimo oono imomo ɨjɨ, Satanas iicaaboco. Jaabo jiinɨjemɨnaaco abañɨhicaaboco iyotoma baavɨ jiinɨjehallɨvɨ gañɨɨumo. \p \v 10 Jaanaa guubuuhi sefano niquejefañotɨ unuunoco: Moocaanitɨ asaano taajasu, bu imitya, bu ihaivojɨ icano, bu Icristo mitya icano gasecuuhi. Mɨɨro baavɨ gañɨɨcafutucuubo Moocaanico monahabomɨhallɨvɨ imitɨno ɨjɨɨbeguehicaabo fucuhachuta, cuujehachuta icano. \v 11 Jaaruuboco monahabomɨ guiinonɨcuuhi Corderobadɨ iicaabo tɨɨjohofañodɨ, bu Moocaani jɨɨbogo miyaano iicanoco ɨjɨɨbeguehicaneri icano. Mɨɨro ifiico gaijɨutɨmo, bu guijeveque iguihiutɨmo icano. \v 12 Jaaneri niquejefaño iicamo imo imo icahi, bu amɨɨhai tahɨ paryɨ mihicamo icano. Jaanotɨ ɨdaasucani mihicaji amɨɨhai jiinɨjehallɨri, bu muuaiñofaño mihicamo icano. Mɨɨro oono ɨjɨ tahɨgo sihidɨ ɨsɨfiiratooboro niitehi gueenene iicajitɨnoco agaajaaboro. \p \v 13 Jaabo idragonco agañɨɨunoma iicaabo oono gaifiico eseemevaugoco bucasiubo. \v 14 Jaanegui diigoco cɨɨmɨmɨ mogaaje jɨjecuucɨco acɨumo jiinimobadɨ iicaabotɨ tehesino igaaqui sɨcaihɨgovɨ diiguedi iimibachuuhɨgovɨ. Tahɨ diigoco machuco ihacɨqui mificabacɨ, bu saficaba, bu sificabatɨfeenedɨ icano tɨcovovɨ. \v 15 Jaago dojɨcutɨ ijiinimobadɨ iicaabo iijɨfañotɨ nɨfaihuco galluuhi muuaitɨ ifiivotonoro diigoco ibecasuqui. \v 16 Jaarunofaño jiinɨje diigoco amusuuhi, idragon iijɨfañotɨ agalluufaihuco aaduneri. \v 17-18 Jaanoma iicaabo diigojaa sihidɨ ɨsɨfiiratuuboro fuuhi diigo iyaachimɨhai aatyuvuudɨmo sanoodɨmo Moocaani tajɨɨbaco imino omoonɨmoro, bu Jesucristo jɨɨbogoco jeevesutɨmo iicahicaumoma ihamocasiqui. \c 13 \s1 Ɨñɨhicumɨsi. \p \v 1 Jaadɨ muuai jiinɨgaibaahohallɨvɨ ujulleeveubo atyɨmeuhi ɨñɨhicuubo muuaifañotɨ inuuboco. Jaabo nigaɨnou sahuse juugahusetɨ miyɨɨcɨ icano, bu iniicuno fahuseecɨdɨnou icano. Jaano iiniicuno itɨcovoocɨvɨ ichaahimɨganoma icauhi, bu inigaɨnohallɨvɨ caatɨnɨcɨnɨuno Moocaaniditɨ ɨdicuno onoono momo icano. \v 2 Jaabo ɨñɨhicuubo jɨcubadɨ ejeevaubo, tɨhaiño jeejɨ tɨhaiñobadɨ jeevauhi, bu iijɨ leon iijɨbadɨ jeevauhi icano. Jaaboco idragon imitya, ihaivojɨ icaga, sihidɨ bocɨ iijɨ icanoco acɨuhi. \v 3 Jaabo ɨñɨhicuubo nigaɨtɨ sahɨtɨ icauno itujaavo diiboco muchuumusujibadɨ iicauno. Jaaruno diiboco buuhi. Jaaneri paryɨ jiinɨje miyamɨnaa ajabafiituumoro diiboco miyaavuguuhi. \v 4 Jaamoro idragonco cahacɨsuumo diibo ɨñɨhicuuboco mityaco aacɨumaño. Jaabadɨro bu ɨñɨhicuuboco cahacɨsuumo jillɨ noomoro: ¿Mɨɨjoho fɨne jaanɨ ɨñɨhicuubobadɨ jeevahi? ¿Mɨɨjoho fɨne diiboma amocasijirahi? noomoro. \p \v 5 Bu tollɨro diibo ɨñɨhicuubo Moocaaniditɨ ɨdicunoono ihiimaauno jaabɨcɨcafutuuhi cuarenta y dosdɨ nɨhɨbava tɨcovovɨ tollɨ imoonɨqui. \v 6 Jaamaño tɨcovaubo Moocaaniditɨ imitɨno ihiimaaboro imomoco ɨdicunoono nuuhi, bu diibo iimihiijatɨ, bu niquejefaño paryɨ iicamotɨ icano. \v 7 Tollɨro bu ajaabɨcɨuboro jillɨ ɨɨfɨnɨcɨubo Moocaanita iicamoma amocasiuboro diitoco iguiinonɨunoco. Bu gaayɨcɨubo mityaco fahɨgova miyamɨnaahallɨvɨ, bu faacuumivahallɨvɨ, fanoohiijɨ miyamɨnaahallɨvɨ, bu faajiinɨje miyamɨnaahallɨvɨ icano. \v 8 Jaabo diibo ɨñɨhicuuboco cahacɨsuumo paryɨ jiinɨjehallɨri iicamo oono jiinɨje ifiivuunotɨro diito momono Corderobadɨ iicaabo agaicaaucufutuubo fiivohaamefaño acaatɨnɨrautɨmo. \p \v 9 Amɨɨhai nohojɨma mihicamo jinooco imino muguubu. \v 10 Sitaaco cɨvojafaño asatyomo, bu tollɨro cɨvojafaño satyocafeteji. Jaanotɨ bu niisugari sitaaco agaicaaumo, bu niisugari gaicaaucafeteji. Jillɨ iicaneguiiha Moocaanita iicamo imiyaavogomoro ijaabɨcɨhicaqui. \p \v 11 Jaanobuunatɨ sifi ɨñɨhicuubo jiinɨjefañotɨ asaaunoco atyɨmeuhi. Jaabo iiniicuucɨ cordero iniicuucɨbadɨ jeevauhi. Jaaruubo dragonbadɨ iimaahicauhi. \v 12 Jaabo itɨconɨo ñɨhicuubo mityaco paryɨ gaayɨcɨuhi, diibo itɨconɨo ñɨhicuubo ɨmefeenevɨ. Jaaboro jiinɨjeque, bu toojehallɨri iicamoco icano tajɨɨbaubo itɨconɨo ñɨhicuubo oono sihidɨ ejeevauno itujaavo ubuhuuboco icahacɨsuqui. \v 13 Bu tollɨro sihidɨ ejeevanehejeque, bu niquejefañotɨ miyamɨnaa ɨmefeenevɨ jiinɨjehallɨvɨ cɨɨjɨgaico iniitusunehejeque icano. \v 14 Tonehejeque diibo itɨconɨo ñɨhicuubo ɨmefeenevɨ omoonɨhicaunofeenedɨ jiinɨje miyamɨnaaco bañɨubo. Jaaboro diitoco tajɨɨbaubo diibo itɨconɨo ñɨhicuubo niisugari agavɨrɨɨcunoma iicauruubo ubuheeteubo ɨjɨco iheetavequi. \v 15 Jaadɨ diibohallɨvɨ asaauno ñɨhicuuboco mitya acɨcafutuuhi itɨconɨo ñɨhicuubo ɨjɨco eetavuuboco ijeebɨɨco aacɨɨboro ihiimaasuqui. Jaaboco iimotɨmoco igaisiraicɨsuqui. \v 16 Jaabadɨro bu tajɨɨbaubo paryɨ miyamɨnaaco ihoovoco imiyanaagohusenetɨ, bu ihɨmecunotɨ icano ificuuqui; sihidɨ ejeevatɨmoco, bu sihidɨ ejeevamoco, bu ɨdaasumehejeque, bu sihidɨ inɨhɨbamɨma iicamehejeque, bu miyaamoco, bu jɨjovotoco icano. \v 17 Jaadɨ mɨɨhaiñooba tɨcovono naajejitɨhi diibo oovotama achahamo. Jaano toono diibo ɨñɨhicuubo momo, bu imomo oovo icano. \v 18 Jaano jino gaajacoro esuhi. Agaajaabo jino ɨñɨhicuubo oovoco gaajacɨ; jino saafi miyamɨnaafi oovota. Jaano jino seiscientos sesenta y seis. \c 14 \s1 Ciento Cuarenta y Cuatro Mildɨmo Amasivano. \p \v 1 Jaanobuunatɨ emeecɨubo atyɨmeuhi Corderobadɨ iicaaboco Sion cuumibaɨhallɨri julleecɨnɨuboco. Jaaboma iicaumo ciento cuarenta y cuatro mildɨmo miyamɨnaa ihɨmecunotɨ Corderobadɨ iicaabo momo, bu Caani momo icano acaatɨnɨcɨnɨumo. \v 2 Jaadɨ guubuuhi niquejefañotɨ sihidɨ teehiguiisi uguubuvusunɨcɨbadɨ, bu sisi sefano ɨgɨɨrɨrɨbanɨcɨbadɨ icano uguubuvusunoco. Jaanou sihidɨ miyamɨnaa iharpanoco oojɨsunɨcɨbadɨ jeevauhi. \v 3 Jaamo bohono masijɨco masivahicauhi Moocaani aivojɨ icaga ɨmegavɨ, bu igueenemehejedɨmo iicaumo ɨmegavɨ, bu quillahuto ɨmegavɨ icano. Jaajɨco mɨɨhaiñooba aivo gaajahicautɨhi ɨdɨɨmoro diito ciento cuarenta y cuatro mildɨmo iicaumo jiinɨje miyamɨnaafeenetɨ ataajasucafutuumoro. \v 4 Jaamo diito gaigoomɨvɨ ɨjɨvuutɨmo. Jaamaño mɨhɨnivatɨmo iicaumo. Jaamo Corderobadɨ iicaabo dojɨcutɨ feehicahi diibo fahɨgova ofoohɨgovɨ. Jaamo taajasucafutuuhi. Jaanotɨ Moocaani, bu Corderobadɨ iicaabo iicamɨsi gaajacuhi sihidɨ ataajasucafetejinoco. \v 5 Jaamo Moocaani ɨmegavɨ mɨhɨnivatɨmo iicaumaño diitofaño bañɨfiira atyɨmerautɨhi. \s1 Moocaani Toomomɨnaa Miimɨsiicɨ, Saafi Ɨdɨɨno Ɨjɨɨbogono. \p \v 6 Jaanobuunatɨ atyɨmeuhi Moocaani toomomɨnaafi niquejeguiinodɨ ifinɨjitɨno taajasujɨɨbogoma icaabo gahafooboco. Jaanoco jiinɨjemɨnaaco, bu famoovaaco, bu faajɨva miyamɨnaaco, bu faacuumiva miyamɨnaaco icano ijɨɨbeguequi. \v 7 Jaabo sefano nuuhi: Moocaanico mihiguimoro diiboco mihimo. Mɨɨro jino tufucu gasecuuhi iimitɨhallɨtɨ jiinɨjemɨnaaco ɨdaasuno omoonɨjifucu. Jaaneguiiha niquejeque, bu jiinɨjeque, bu muuaiñooco, bu pisirigañooco icano ifiivusuuboco mihimo, nooboro. \p \v 8 Jaanobuunatɨ bu sifi saauhi jillɨ nooboro: Acutucuuno, acutucuuno sihidɨ ejeevacuumi Babilonia cuumi paryɨ jiinɨjemɨnaaco ihajevari iguiriicavusumaño, nooboro. \p \v 9 Jaanobuunatɨ niinoobo saauhi sefano jillɨ nooboro: Oono ɨñɨhicuuboco, bu ihɨjɨco icano, imomoro ihoovotaco ihusevɨ, bu ihɨmecuvɨ icano ificuusumoco \v 10 Moocaani ñɨhicuno moonɨji. Jaamo ɨdaasuno moonɨcafeteji cɨɨjɨgai azufrema iicaneri Moocaani toomomɨnaa ɨmefeenevɨ, bu Corderobadɨ iicaabo ɨmefeenevɨ icano. \v 11 Jaano diitoco ɨdaasuno omoonɨno aimuufai icaji fahiijɨvaro ufucuro finɨratɨno fucuhachuta, cuujehachuta icano jaguisɨsuratɨno diito ɨñɨhicuuboco, bu ihɨjɨco icano acahacɨsumoco, bu imomo oovoco agaayɨcɨmoco icano. \v 12 Jillɨ iicaneguiiha Moocaanita iicacuumo, diibo atajɨɨbanoco omoonɨmo, bu Jesuco jeevesutɨmo iicamo icano jaabɨcɨma iicaqui. \p \v 13 Jaanaa guubuuhi niquejefañotɨ: Jinooco caatɨnɨ, noonoro uco unuunoco: Jisumitɨ imicani icajimo Aivojɨɨbo Cristo imiyaavogomo iguijeveme. Jɨɨhɨ tollɨ, noobo Moocaani Gaija: idudɨcamaajetɨ jaguisɨjimo, bu imino omoonɨhicanotɨ gaajaveechujimo icano. \s1 Basuta Ujusicunoco Mɨhɨcɨnɨcɨbadɨ Moocaani Niinofucu Nanɨji Iimifiimoco Imino Imoonɨqui, Jaanotɨ Iimitɨfiimoco Imitɨno Imoonɨqui Icano. \p \v 14 Jaadɨ emeecɨubo atyɨmeuhi aimuufai seseeneque. Jaanohallɨri gɨcɨnɨubo saafi miyamɨnaafi seemenebadɨ jeevaabo. Jaabo ichaahimɨga oroogaco inigaɨhallɨvɨ javucɨnɨuhi, bu meeyuhu sɨɨjevahuco gaayɨcɨnɨuboco. \v 15 Jaanaa templojafañotɨ saafi Moocaani toomomɨnaafi inuuhi. Jaaboro sefano nuuhi oono aimuufaihallɨri ɨgɨcɨnɨuboco: Dimeeyuhuri quitɨcɨɨbo basuta noovataco dɨɨcɨcu tufucu mihicacuuhi. Jino jiinɨje basuta noova tɨfaicuuhi, nooboro. \p \v 16 Jaaneguiiha aimuufaihallɨri ɨgɨcɨnɨubo imeeyuhuco jiinɨjehallɨdɨ iguiiyɨcɨuboro jiinɨje basuta noovataco ɨcɨuhi. \p \v 17 Jaanobuunatɨ bu sifi Moocaani toomomɨnaafi inuuhi niquejefaño iicaja templojafañotɨ, tollɨro bu ihusefaño sɨɨjevahu meeyuhu icahuma. \v 18 Jaanaaca bu sifi Moocaani toomomɨnaafi Moocaani jeecɨvobujejaagotɨ saauhi cɨɨjɨgaihallɨvɨ mityama iicaabo. Jaaboro imeeyuhu sɨɨjevahuma iicauboco sefano nuuhi: Disɨjeva meeyuhuri quitɨcɨɨbo dɨɨcɨ jiinɨje baacuco oono ɨcɨvucuunoco, nooboro. \p \v 19 Jaanegui diibo imeeyuhuco jiinɨjehallɨdɨ iguiiyɨcɨuboro ɨcɨuhi jiinɨje baacuco. Jaaboro ajashutɨba Moocaani sɨfiira nitɨbafaño gañɨɨuhi imahamɨcafetequi. \v 20 Jaanoco cuumitɨ buhɨgovɨ mahamɨcafutuuhi. Jaano initɨbafañotɨ tɨɨjoho ucuuno trescientos kilometrohachuta ɨfutuuhi fahɨgovavɨ, bu ifaicuva ɨfutuuhi caballomɨ ujulleecɨnɨmo iijɨhachuta icano. Miyamɨnaa tɨɨjoho eneejiruno baacutofaihuvɨro oovɨcɨcafutuuhi. \c 15 \s1 Niino Imitɨ Iicajino. \p \v 1 Jaadɨ bu siino atyɨmeuhi niquejefaño ɨɨfuvusuuno jabafiiranoco. Jaanou sahuse juugahusetɨ miimɨsiicɨ ɨdɨɨno Moocaani toomomɨnaa itɨcovoocɨvɨ niino ɨdaasuno omoonɨjinoma iicaumo. Jaamo imivusuhi Moocaani sɨfiirataco. \p \v 2 Tollɨro bu atyɨmeuhi muuai vidriobadɨ jeevano cɨɨjɨgaima icano foovono sinaagonovɨ ɨɨfuvusunoco. Jaanojɨniri jullelleecɨnɨumo Moocaani aacɨuno iharpanoma johono ɨñɨhicuuboco, bu ihɨjɨco icano iguiinonɨumoro, bu diibo momo oovotaco agaayɨcɨutɨmo. \v 3 Jaamo masivahicauhi Moocaani jeecɨvomɨnaafi Moise masijɨco, bu Corderobadɨ iicaabo masijɨco icano jillɨ noomoro: \q1 Aivo ajashutɨno, ollɨ jeevatɨno paryɨ ɨɨjoho edeetavono Aivojɨɨbo Moocaani sihidɨ imityaabo. Jaano diica aivo tɨquevehi, bu aivo miyaano icano, Ɨɨjoho jiinɨje miyamɨnaa Aivojɨɨbo idiicaabo. \v 4 ¿Mɨɨjoho bu ɨco, Aivojɨɨbo, ñɨhicugotɨmo icajirahi? Paryɨ famooro ɨco cahacɨsuji. Mɨɨro ɨɨjoho ɨdɨɨboro ɨmɨhɨnivatɨɨbo. Jaamaño fanoojiinɨje miyamɨnaa asaamoro ɨco imeji, aivo ɨɨjoho imino omoonɨno aatyɨmecafotomaño, noomoro. \m \v 5 Jaanobuunatɨ emeecɨubo atyɨmeuhi niquejefañotɨ temploja iimimañoma iicauja afaayacafutuunoco. Tomañovɨ tajɨɨba guiisibabujecɨco ificuhicaumaño. \v 6 Jaamaño iimimañotɨ inuumo diito sahuse juugahusetɨ miimɨsiicɨ ɨdɨɨmo Moocaani toomomɨnaa Moocaani ɨdaasuno omoonɨjinoma itɨcovoocɨvɨ iicaumo. Jaamo imichehuje, arɨcuchehuje, mɨhɨnivatɨchehujefaño jɨɨcɨnɨumo. Jaamo oro niivɨgaimeeheneri ifeeyɨjenehallɨdɨ siyɨyɨɨcɨnɨuhi. \v 7 Jaamoco igueenemehejedɨmo iicaumotɨ saafi acɨuhi itɨcovoocɨvɨ oro guirihillunoco. Jaanofaño Moocaani fahiijɨvaro iicaabo sɨfiira gahafɨcɨnɨnoma. \v 8 Jaasumiro iimimaño onoomaño aimuufairi gahafuuhi Moocaani sihidɨ ejeevano, bu mityatɨ icano asaauno. Jahɨgo mɨɨhaiñooba jɨcafutuujitɨrahi oono sahuse juugahusetɨ miimɨsiicɨ icano iicaumo Moocaani toomomɨnaa itɨcovoocɨvɨ Moocaani ɨdaasuno omoonɨjinoco asatyumo toonoco omoonɨumo imivuutɨnohachuta. \c 16 \s1 Moocaani Sɨfiira Guirihilluno Aamɨtaditɨ Ɨjɨɨbogono. \p \v 1 Jaanaa guubuuhi templojafaño iicano iimimañotɨ Moocaani toomomɨnaa sahuse juugahusetɨ miimɨsiicɨ ɨdɨɨno iicaumoco sefano unuunoco: Mofoomoro jiinɨjehallɨvɨ mutucaruto toono sihidɨ ejeevano Moocaani sɨfiira iguirihillunofaño iicanoco, noonoro. \p \v 2 Jaaneguiiha diitotɨ saafi tɨconɨuhi jiinɨjehallɨvɨ iguirihillufaño iicaunoco utucaruubo. Jaaneri paryɨ miyamɨnaa oono ɨñɨhicuubo oovotaco agaayɨcɨumoco, bu ihɨjɨco iimuumoco icano fiivuuno ɨdicuno cɨɨnisino sihidɨ aivonoono. \p \v 3 Jaanaa allɨvɨoobo bu iguirihillufaño iicaunoco muuaiñofaño tucaruuhi. Jaaneri inɨfaihuno chuumuhu tɨɨjohobadɨ minifutuuhi. Jaaneri paryɨ tumuuaijefaño iicaumo chuumuuhi. \p \v 4 Jaanaa allɨvɨoobo bu iguirihillufaño iicaunoco teehinohallɨvɨ, pisirigañohallɨvɨ icano tucaruuhi. Jaaneri inɨfaihuno tɨɨjohotɨ minifutuuhi. \v 5 Jaanaa guubuuhi diiboro unuunoco: Aivojɨɨbo Moocaani, ɨɨjoho aivo imino omoonɨfiibo, idiimiibo icano. Jaabo idiicaabo, bu idiicaubo icano. \v 6 Mɨɨro diito ɨɨdiro iicaumoco, bu dijɨɨbogoco ihiimaaumoco icano itɨɨjohoco agañɨɨumoro guijenɨuhi. Jaamaño ɨɨjoho jisumi diitoco tɨɨjohoco diisuhi tollɨ diito imogomaño, nooboro. \p \v 7 Jaanaaca bu guubuuhi saafi Moocaani jeecɨvobuje iicauhɨgotɨ unuunoco: Jii, Aivojɨɨbo Moocaani sihidɨ mityama idiicaabo, miyaanohallɨtɨ imino moonɨhi, nooboro. \p \v 8 Jaanaa allɨvɨoobo bu iguirihillufaño iicaunoco nɨhɨbahallɨvɨ tucaruuhi. Jaaboro inɨhɨbaco mityaco acɨubo miyamɨnaaco ihaiguucuri ijɨgasuqui. \v 9 Jaaneri paryɨ miyamɨnaaco ñɨhicuuno jɨgasuubo. Jaarunofaño iimitɨco jeevesuutɨmo, bu Moocaanico imuutɨmo icano; jillɨro diibeditɨ ɨdicunoono iimaaumo toono ɨñɨhicuunoono imitɨhallɨvɨ mityama iicaubeditɨ. \p \v 10 Jaano allɨvɨoobo iguirihillufaño iicaunoco oono ɨñɨhicuubo aivojɨ icagahallɨvɨ tucaruuhi. Jaaneri diibo aivojɨ jiinɨje cɨvonoguiino minifutuuhi. Jaanaa miyamɨnaa aaivovomoro cuhufono imicɨcɨfotomoro majaabɨcɨnɨcɨbadɨro diito inehejebanoco jɨmɨcamaaihicauhi. \v 11 Jaarumo iimitɨco jeevesutɨmo omoonɨmoro Moocaani niquejefaño iicaabeditɨ imitɨnoono iimaauhi icɨɨnisiino, bu aivono icanohallɨtɨ. \p \v 12 Jaano allɨvɨoobo bu iguirihillufaño iicaunoco sihidɨ ejeevamuuai Eufrate onoomuuaifaño tucaruuhi. Jaaneri tumuuai fiigatyuuhi jɨɨhaitɨ iminifetequi tojɨri aamɨjɨjaagotɨ jiinɨje aivojɨto isaaqui. \p \v 13 Jaadɨ atyɨmeuhi dragon iijɨfañotɨ, bu ɨñɨhicuubo iijɨfañotɨ, bu jihovo iimaamɨnaafi iijɨfañotɨ icano inuumoco, miimɨsiicɨ, saafi ɨdɨɨmova iimitɨno gaijamɨ jacucugamɨbadɨ jeevamoco. \v 14 Jaamo diitou ɨjɨ gaijamɨ sihidɨ ejeevanehejeque omoonɨhicaumo, bu jiinɨjemɨnaa aivojɨtoco iigaiyɨɨcɨtuumo Moocaani sihidɨ ejeevaaboma ihamocasiqui. \v 15 Jaanegui mehesɨcɨnɨ uujoho gaajacɨratɨno saaji nanivamɨnaafi asaanɨcɨbadɨ. Imicani icajiibo ifiico imino imibachuubo gaachehuco imibachunɨcɨbadɨ. Jaabo ɨcɨgatɨɨbo iicanɨcɨbadɨ teemejiibo. Jaabo nucufeguecujitɨɨbo sɨcaibo iicaabo iicanɨcɨbadɨ. \v 16 Jaamo diito imitɨno gaijamɨ aivojɨtoco igaiyɨɨcɨuhi hebreomɨ iijɨri Armagedon onoomañovɨ. \p \v 17 Jaanobuunatɨ niinoobo iguirihillufaño iicaunoco tucaruuhi sɨcaisituvɨ. Jaanaa niquejefaño iicaja iimimañotɨ Moocaani aivojɨ icagatɨ sefano unuuno guubuvusuuhi: Fɨne imivocafutucuuno, noonoro. \p \v 18 Jaasumiro sihidɨ namebauno, bu jiinɨje ñɨhicuno guubuvusuuhi, bu sihidɨ sisiimɨ icauhi icano. Jaaneri sihidɨ sefano jiinɨje maryɨbauhi jiinɨjehallɨri miyamɨnaa iicanotɨ amaryɨbahicauno janaanɨcɨvɨ. \v 19 Jaaneri sihidɨ ejeevacuumi dujavavuuhifeenedɨ minoocɨ, sano ɨdɨɨno. Tollɨro bu jiinɨje miyamɨnaa cuumino callajanamaaiuhi icano. Jaadɨ bu Moocaani sihidɨ ejeevacuumi Babilonia cuumitɨ esafutuuhi. Tuucuumico isɨfiirafaihuco ifayɨɨsuqui tuucuumijaago ɨsɨfiiratuuboro agalluufaihuco. \v 20 Jaaneri bu ifachugaiño, bu ifabaɨno icano buuhicauno. \v 21 Tollɨro bu miyamɨnaahallɨvɨ niquejefañotɨ guiisibanobadɨ ejeevano aifuuhi. Jaanaa saba bocɨ cuarenta kilodɨno icauhi. Jaanohallɨtɨ miyamɨnaa Moocaanico: Imitɨnoono, nuuhi jihishɨtɨneri diitoco ɨdaasuno omoonɨunohallɨtɨ. \c 17 \s1 Sihidɨ Ejeevano Ajevamɨnaagoco Ahaamɨno. \p \v 1 Jaanaa tajaago saaubo oono Moocaani toomomɨnaa sɨfiira guirihillunoma iicaumotɨ saafi. Jaaboro uco nuuhi: Juu disaa, ɨco ɨɨfusuqui oono sihidɨ ejeevano ajevamɨnaago muuaiñohallɨri ɨgɨcɨnɨgoco ahaamɨnoco, nooboro. \v 2 Mɨɨro jiinɨjemɨnaa aivojɨto diigoma imitɨno icahicahi. Jaaneri jiinɨjehallɨri iicamo diigo ajevafaihuri guiriicavehicahi. \p \v 3 Jaanobuunatɨ Moocaani Gaija uco ɨɨfusuunofañodɨ Moocaani toomomɨnaafi uco sɨcaihɨgovɨ satyuuhi. Jahɨgo atyɨmeuhi gaigooco ɨñɨhicuubo tɨfaibohallɨri gɨcɨnɨgoco. Jaabo ɨñɨhicuubohallɨ sihidɨ caatɨnɨcɨnɨuno Moocaaniditɨ ɨdicuno onooneheje, bu jaabo nigaɨno sahuse juugahusetɨ miyɨɨcɨ ɨdɨɨno, bu fahuseecɨdɨno iinicuno icano. \v 4 Jaago diigo diibohallɨri ɨgɨcɨnɨugo jɨɨcɨnɨuhi tɨfaihɨba iicachehuri, bu atyɨvachehuco icano. Jaago imibaiquimaaicɨnɨuhi orori, bu iminoono guiisiyɨneri, bu perlari icano. Jaago gaayɨcɨnɨuhi oro guirihilluco ɨɨdicuneneri, bu ihajeva ɨdicuri icano gatyuucɨ icahilluco. \v 5 Jaago ɨmecuri caatɨnɨcɨnɨuno ɨtɨhɨɨno momo: Sihidɨ ejeevano Babilonia cuumi ajevamɨnaa seejɨ, bu paryɨ jiinɨjehallɨri iicano ɨɨdicunoono seejɨ icano, onoono. \v 6 Jaadɨ uujoho gaajacɨuhi diigo Moocaanita iicamo tɨɨjeheri, bu Jesu miyaabo iicanoco ɨjɨɨbeguehicaumo tɨɨjeheri icano imo imo iicagoro guiriicavocɨnɨgoco. Jaanoco aatyɨmeuboro sihidɨ jabafiituuhi. \p \v 7 Jaaneguiiha Moocaani toomomɨnaafi uco nuuhi: ¿Collɨhi daabafiitehi? Ɨco uujoho gaajasuji oono ɨtɨhɨɨno diigoco adaatyɨmene mɨllɨ eneejirunoco, bu ɨñɨhicuubo sahuse juugahusetɨ miyɨɨcɨ ɨdɨɨno, bu fahuseecɨ iinicuno iicaabo diigoco ifiiseebetɨ icano. \v 8 Diibo ɨñɨhicuuboco adaatyɨmeebe johono iicahinɨɨbo. Jaaruubo jisumi chahacuhi. Jaaruubo siino ɨñɨhicuhojɨfañotɨ saajiibo ifinɨcujihɨgovɨ efeejino ɨmegavɨ. Jaaneri jiinɨjehallɨri iicamo jiinɨje ifiivuunotɨro fiivohaamefaño imomono achahamo sihidɨro jabafiiteji oono ɨñɨhicuubo iicahinɨɨbo, achahacuubo, siino asaadɨ. \p \v 9 Jimañeri onoonoco gaajama iicamo gaajaji: Mɨɨro oono inigaɨno, sahuse juugahusetɨ mibaɨcɨ ɨdɨɨno ifabaɨno iicanoco eneejiruno: Tobaɨjehallɨri diigo ɨgɨcɨnɨbaɨjeditɨ. \v 10 Jaayɨɨjere bu sahuse juugahusetɨ miimɨsiicɨ ɨdɨɨno aivojɨto iicameditɨ eneejiruno. Jaamotɨ sahusedɨmo finɨcuuhi. Jaanotɨ saafi jino icahi. Jaanotɨ saafihiica gasetɨhi. Jaaruubo agasedɨ gueenene icajitɨhi. \v 11 Jaabo oono ɨñɨhicuubo iicahinɨɨbo, achahacuuruubo diitobuunatɨ asaajiibo aivojɨɨbotɨ iicaqui. Jaaboma ochodɨmo minifetejimo. Jaabo bu diito sahuse juugahusetɨ miimɨsiicɨ ɨdɨɨno iicaumooboro. Jaadɨ feejiibo ifinɨcujihɨgovɨ. \p \v 12 Jaanotɨ bu fahuseecɨdɨno iinicunoco adaatyɨmene fahuseecɨdɨmo aivojɨto iicajimoco onoono. Jaamo tajɨɨbatɨhiica. Jaarumo sano nɨhɨba oovotɨ aivojɨ iijɨco gaayɨcɨjimo sano oono ɨñɨhicuuboma. \v 13 Jaamo diito aivojɨto sabadɨ ihiimaamoro imitya, bu ihaivojɨ icanoco oono ɨñɨhicuuboco acɨjimo. \v 14 Jaamoro Corderobadɨ iicaaboma amocasijimo. Jaarumoco Corderobadɨ iicaabo guiinonɨji, mɨɨro diibo aivojɨto Aivojɨɨbo, bu tajɨɨbamɨnaa Tajɨɨbamɨnaafi icano iicamaño. Jaaboma iicamoco Moocaani ocoovauboro ɨcɨuhi. Jaamo diiboco jeevesutɨmo icahi, nooboro. \p \v 15 Jaadɨ bu siino uco nuubo: Johono muuaiñooco ajevamɨnaago tumuuaijehallɨri gɨcɨnɨgoco adatyɨmemuuaije oono cuumino miyamɨnaa, bu fanoohiijɨ miyamɨnaa, bu jiinɨjemɨnaa icano. \v 16 Jaabadɨro bu oono ɨñɨhicuubo nigaɨnohallɨvɨ fahuseecɨdɨno iinicunoco adaatyɨmene ajevamɨnagoco ɨjɨɨhevenere sɨcaiigoco jeevesujimo, bu tollɨro diigo uucunoco uduumoro diigoco cɨɨjɨgaifaño jɨgasujimo icano. \v 17 Mɨɨro Moocaani diito jeebɨɨfaño ficuji diibo iimogobadɨ diito imoonɨqui. Jaamaño sabadɨro ihiimaamoro ihaivojɨ iijɨco ɨñɨhicuuboco acɨjimo Moocaani unuuno imivocafotonohachuta. \v 18 Jaanotɨ bu gaigooco adaatyɨmene oono sihidɨ ejeevacuumi jiinɨje miyamɨnaa aivojɨtoco atajɨɨbahicacuumitɨ onoono, nooboro. \c 18 \s1 Babilonia Cuumi Ifinɨjino. \p \v 1 Jaanobuunatɨ atyɨmeuhi Moocaani toomomɨnaafi sihidɨ mityama icaabo niquejefañotɨ iniituunoco. Jaabo seseene jiinɨjeque achɨcɨuhi iharɨcuri. \v 2 Jaabo sefano nuuhi: Acutucuuno, acutucuuno sihidɨ ejeevacuumi Babilonia cuumi ɨjɨmɨ iijanotɨro fiivutucuuno, bu fanoohimitɨ gaijamɨ iijanorucu, bu faaboho jooɨ agahafomo ɨɨdicufiimo, bu ɨjɨɨhechufiimo icamo iijanurucu icano. \v 3 Mɨɨro paryɨ jiinɨjemɨnaa tuucuumi ajevafaño imo imo icahicahi, bu jiinɨjemɨnaa aivojɨto diigoma ihajevari imitɨneheje icahicahi, bu jiinɨje naajemɨnaa tuucuumi imitɨ naajeteque omoonɨmoro sihidɨro nɨhɨbamɨvahicahi icano, nooboro. \p \v 4 Jaadɨ siino guubuuhi niquejefañotɨ unuunoco: Amɨɨhai tatya mihicamo tuucuumitɨ mihiino tuucuumi imitɨfañodɨ mihicadino, bu tuucuumico ɨdaasuno omoonɨjino amɨɨhaivɨ ɨfetedino. \v 5 Mɨɨro tuucuumi imitɨ ajashutɨno jiinɨjetɨ niquejevɨ ɨɨfutucuuhi. Jaaneri Moocaani diigo imitɨco esafutucuuhi. \v 6 Jaanegui diigoco mahacɨ oono saatohoco diigo aacɨhicabadɨro buuna. Bu diigoco majaadu oono diigo omoonɨuno allɨnoocɨvɨ. Bu oono diigo sitaaco iimitɨno eheetavehicano janaanɨcɨvɨ meheetavo diiguedi. \v 7 Sihidɨro aivono, ɨdaasuno icano diigoco momoonɨ oono diigo sihidɨ mitya mitya icahicagoro, sihidɨ imitɨco iimogogoro omoonɨhicano tɨcovovɨ icano. Mɨɨro diigo ijeebɨɨfañodɨ neehicahi: Jino uujoho aivojɨgobadɨ icahi, bu uujoho fibaijɨgo iicatɨmaño ɨdaasuno icajitɨhi, noogoro. \v 8 Jaamaño safucudɨro diigoco ɨdaasuno omoonɨjino ihallɨvɨ gaseji: guijeve, bu ɨdaasu, bu ajeba, bu cɨɨjɨgairi jɨgasucafetejigo icano. Mɨɨro jishɨtɨɨbo Moocaani diigohallɨvɨ jillɨ neehi. \p \v 9 Jaaneri jiinɨjemɨnaa aivojɨto diigoma iicahicamo, bu imitɨco sihidɨ iimeguehicamo icano ataacasimoro sihidɨ diigueri ɨdaasuveji diigo ɨjɨgano aimuufaico aatyɨmemere. \v 10 Jaamoro diigoco ɨdaasuno omoonɨno ñɨhicutɨ tehesino iicahɨgotɨ neejimo: ¡Ayɨ! Ɨdaasucani diicahi, ɨɨjoho Babilonia cuumi iguiraacuumi, sihidɨ edeevacuumi. Dihallɨvɨ sano goovanogayɨ ɨco ɨdaasuno omoonɨno gasehi, noomoro. \p \v 11 Bu tollɨro jiinɨje naajemɨnaa tuucuumico ɨɨdaasuvomoro taacasiji diito inaajeteque ɨsɨvanoco mɨɨhaiñooba anaajecuujitɨneri. \v 12 Jaano diito naajetene: oroneheje, plataneheje, bu oovosɨɨno guiisiyɨneheje, perlaneheje, bu iiminoono gaachehuboogano, sedaboogano, aatyɨvaneheje, bu tɨfaihɨba iicaneheje icano, bu tollɨro fanoova ɨmohono afacɨcɨnoono, bu marfilneheje, bu iimino ɨmohono, bu bronceneheje, jɨgaiñoneheje, bu ucuhufono guiisibano marmol onooneheje, \v 13 bu canelaneheje naajete, bu afacɨcɨnoono, maaniguiijɨno, mirraneheje, facɨcɨfaihuno, vinofaihuno, dɨɨrɨbano, bu harinaguiijɨno, bu ñaavaneheje, bu tollɨro asimɨnaajeteneheje, ovejamɨ, caballomɨ, bu carrono, bu miyamɨnaa jɨjovotehejeque icano. \v 14 Jaamoro tuucuumico neejimo: Ɨɨjoho sihidɨ idimeguehicano chahacuuhi, bu fahiijɨvaro chahacuujino sihidɨ dibusumije, dihovosɨneheje icano, noomoro. \p \v 15 Paryɨ jinehejeque tuucuumico anaajemere sihidɨ ɨnɨhɨbamɨvahicamo tehesinotɨro iicajimo tuucuumico ɨdaasuno omoonɨno ñɨhicutɨ, ihɨdaasuri ataamoro neeji: \v 16 ¡Ayɨ! Ɨdaasucani sihidɨ ejeevacuumi icahi. Mɨɨro gaigo imichehujefaño, ɨtɨfaihɨba iicachehujefaño, aatyɨvachehujefaño icano jɨɨcɨnɨgo, bu orori, imino guiisiyɨneri, perlari icano imibachucɨnɨgobadɨ jeevauhi. \v 17 Jaano ajashutɨno busumije mɨllɨ goovanogayɨ finɨhi, noomoro. \p Jaabadɨro bu paryɨ cɨɨjɨgaimeenene aivojɨto bu togajeri ɨɨgomo, bu togaje dudɨcamaajemɨnaa, bu paryɨ muuaiñofaño ududɨcamaaimeheje icano tehesinoro julleecamaaiji. \v 18 Jaamoro tuucuumi ɨjɨgano aimuufaico aatyɨmene ɨdaasuri coovadiivejimo: ¿Cuucuumi aivo jiicuumi ɨvɨbadɨ iicacuumi chahahi? noomoro \v 19 inigaɨnohallɨvɨ jiinɨnoco gavaracuuji ɨɨdaasuvomoro, taacasimoro gaibacasiji: ¡Ayɨ! Ɨdaasucani sihidɨ ejeevacuumi icahi. Mɨɨro tuucuumi busumijeri paryɨ muuaifaño icɨɨjɨgaimeenenema iicamo sihidɨ nɨhɨbamɨvahicahi. Jaacuumi mɨllɨ goovanogayɨ finɨhi, noomoro. \p \v 20 Jaarunofaño amɨɨhai niquejefaño iicamo tuucuumico mihimoba, bu amɨɨhai Moocaani minɨsumɨnaa bu mihimoba, bu paryɨ Moocaani iijɨco mɨjɨɨbeguehicamo, bu diibota mihicamo icano. Mɨɨro tuucuumico tollɨ omoonɨneri amɨɨhaiño jaadaco Moocaani ɨcɨhi, nooboro. \p \v 21 Jaanaaca Moocaani toomomɨnaafi sihidɨ jeevaabo guiisibatyɨgabaco gañiiyɨcɨuhi machuta cahasutaguiisibatyɨgababadɨ iicabaco. Jaaboro muuaifaño gañɨɨuhi, jillɨ nooboro: Jillɨ gañɨɨcafetejicuumi baavɨ sihidɨ ejeevacuumi Babilonia cuumi. Jaacuumi siino ufucuro atyɨmeracujitɨhi. \v 22 Bu ufucuro dijɨɨhaiñofaño arpa, bu siru, mɨriicuno icano guubuvusucuujitɨhi, bu fanoodudɨcamaajemɨnaa, bu machutaaco acahasuno guubuvusucuujitɨhi icano, \v 23 bu ɨco achɨcɨnɨhicano cɨɨjɨgaimecuno ɨfuvusucuujitɨhi, bu ufucuro ɨɨvɨ guubuvusucuujitɨno taabava jɨɨbaimo masino icano, dinaajemɨnaa sihidɨ ejeevamo paryɨ jiinɨje miyamɨnaaco dihapichuneri abañɨhicaumaño. \p \v 24 Mɨɨro tuucuumifaño Moocaani iijɨco ɨjɨɨbeguehicaumo tɨɨjohoco agañɨɨuno atyɨmecafetehi, bu tollɨro Moocaanita iicamo tɨɨjoho, bu paryɨ jiinɨjehallɨvɨ agaicaauhicamo tɨɨjoho icano, nooboro. \c 19 \p \v 1 Jaanobuunatɨ niquejefañotɨ sefano sihidɨ miyamɨnaa unuunoco guubuuhi: \q1 ¡Aleluya! Itaajasu, iimi, imitya icano paryɨ Moocaanino. \v 2 Mɨɨro diibo imino miyaanoro emeecɨɨboro dugaacufihi. Mɨɨro sihidɨ ejeevano ajevamɨnaago jiinɨjemɨnaaco ihajevari ɨmɨhɨninɨgoco, toono jaadaco acɨcuubo. Ijeecɨvomɨnaa tɨɨjohoco agañɨɨuno jaadaco ɨcɨcuubo, noomoro. \m \v 3 Jaadɨ siino sefano nuumo: ¡Aleluya! Diigoco ɨjɨgasuno aimuufai suufenɨtɨno aimuuji, noomoro. \p \v 4 Jaadɨ bu veinticuatrodɨmo quillahuto iicamo, bu igueenemehejedɨmo iicamo icano jiinɨjehallɨvɨ ajavucamaaiumoro Moocaani ihaivojɨ icagahallɨri iicaaboco imuumoro neehicauhi: ¡Fɨne! ¡Aleluya! noomoro. \p \v 5 Jaanaaca Moocaani aivojɨ icagajaagotɨ unuunoco guubuuhi: Moocaanico mihimo paryɨ amɨɨhai diibo jeecɨvomɨnaa, diiboco mihiguimo mequehefiimo, bu munumefiimo icano, noomoro. \s1 Corderobadɨ Iicaabo Jɨɨbaimo Iicajino. \p \v 6 Tollɨro guubuuhi sihidɨ miyamɨnaa ihiimaabadɨ iicano, sefano guubuvusuuhi guiisino uguubuvusunɨcɨbadɨ iicano, bu sefano sisiimɨ ɨgɨɨrɨrɨbanɨcɨbadɨ icano, jillɨ neehicauhi: \q1 ¡Aleluya! Aivojɨɨbo Moocaani sihidɨ mityama iicaabo atajɨɨbacumaño. \v 7 Masɨɨ imono mihicamoro imo imo miicaqui. Jaamoro diiboco macahacɨsuqui. Mɨɨro jino Corderobadɨ iicaabo taabava jɨɨbaimo iicajino gasecuuhi, bu mogai iicajigo imibaivucuuhi. \v 8 Jaagoco iimino gaachehu, mɨhɨnivatɨchehu, arɨcuchehufaño jɨɨhacucuumo, noonoro. \m Jaano toono iimichehufaño ɨjɨɨhacuno onoono Moocaanita iicamo mɨhɨnivatɨmo iicanoco eneejiruno. \p \v 9 Jaadɨ uco Moocaani toomomɨnaafi nuuhi: Jinooco bu caatɨnɨ: Imicani icajimo Corderobadɨ iicaabo taabava jɨɨbaimojaagovɨ ucuuhuvamo, nooboro. \p Jaadɨ bu uco siino nuubo: Jino Moocaani iijɨ aivo miyaano iicano, nooboro. \p \v 10 Jaanegui uujoho diiboguiino memuɨɨvuuhi diiboco imequi. Jaarunaa uco nuubo: Tollɨ moonɨdino uujoho, bu tollɨro Moocaani jeecɨvomɨnaafi ɨɨjoho idiicabadɨro, bu dinahabomɨ Jesu jɨɨbogoco suufenɨtɨmo ɨjɨɨbeguehicamobadɨro icano. Jaanegui Moocaanicoro diimo, nooboro. \p Mɨɨro toono Jesu jɨɨbogoco ɨjɨɨbogomo Moocaani iimaa jɨɨbogomɨnaa. \s1 Eseseene Caballohallɨri Iicaabo. \p \v 11 Jaadɨ atyɨmeuhi niqueje faayɨcɨnɨunoco. Jaanofañotɨ inuubo seseebe caballo. Jaabohallɨri iicaubo momou Abañɨtatɨɨbo, Miyaabo icano. Jaabo imino atajɨɨbahicaaboro miyaano iimitɨnoco iguiinonɨqui mɨnaaco eheetavefiibo. \v 12 Jaabo aallɨɨno cɨɨjɨgaiguiihunobadɨ jeevauhi, bu inigaɨhallɨvɨ sihidɨ chaahimɨgano icauhi, bu imomo caatɨnɨcɨnɨuhi. Jaamomoco ɨdɨɨboro diibo gaajauhi. \v 13 Bu jaabo tɨɨjohori jeesucɨnɨchehufaño jɨɨcɨnɨuhi. Jaabo momou Moocaani Iimaa. \v 14 Jaabo dojɨcutɨ fuumo niqueje amocasimɨnaa imichehuje, mɨhɨnivatɨchehuje, seseechehujefaño jɨcucucɨnɨmo. Jaamo bu tollɨro seseefiimo caballomɨhallɨri icaumo.\f + \fr 19:14 \ft Griego iijɨri noono: Jaaboro diitoco iisujiibo Moocaani imityaabo sɨfiira aivofaihuco.\f* \v 15 Jaabo iijɨfañotɨ sɨɨjevaga niisuga inoocɨnɨuhi. Togari jiinɨjemɨnaaco iguiinonɨqui. Jaaboro tajɨɨbajiibo jɨgaiñohiri iicanɨcɨbadɨ. Jaaboro aamɨjiibo oono baacufaihuco ihɨcɨqui itɨhairi iquicunɨcɨbadɨ. Jaaboro diitoco Moocaani imityaabo ɨdaasuno moonɨji. \v 16 Jaabo idɨhallɨvɨ igaachehutɨ caatɨnɨcɨnɨuno aivojɨto Aivojɨɨbo, bu tajɨɨbamɨnaa Aivojɨɨbo icano onoomomo. \p \v 17 Jaadɨ bu atyɨmeuhi saafi Moocaani toomomɨnaafi nɨhɨbahallɨri julleecɨnɨɨboco. Jaabo sefano coovadiivuhi paryɨ joomɨ asimɨ niquejeguiinodɨ agahafomoco: Masaa. Jaamoro mihigaivova ajashutɨno Moocaani machutajaagovɨ. \v 18 Jaamo aivojɨto uucunoco, amocasimɨnaa aivojɨto uucunoco, bu esefafiimo uucunoco, bu caballomɨ uucunoco, bu diitohallɨri iicahicamo uucunoco miyaamo uucunoco, bu jɨjovoto uucunoco bu unumefiimo uucunoco, bu equehefiimo uucunoco icano muduuva, nooboro. \p \v 19 Jaadɨ atyɨmeuhi ɨñɨhicuuboco, bu tollɨro jiinɨjemɨnaa aivojɨto ihamocasimɨnaama igaivuumoro oono eseseene caballohallɨri iicaaboma, bu diibo amocasimɨnaama icano imoonɨcasiqui asaaumoco. \v 20 Jaadɨ ɨñɨhicuuboco, bu jihovo iimaamɨnaafico icano sano agaayɨcɨuboro sisɨɨbo. Jaabo diibo jihovo iimaamɨnaafi ɨñɨhicuubo ɨmegavɨ jabafiiranehejeque omoonɨhicaubo. Tonehejefeenedɨ diibo jihovo iimaamɨnaafi miyamɨnaaco bañɨhicauhi oono ɨñɨhicuubo oovotaco agaayɨcɨumoco, bu jaamoro diibo ɨjɨco iimuumoco icano. Jaamɨsico gañɨɨubo buheemɨsico cɨɨjɨgai jɨcooba azufrema ɨjɨgabafaño. \v 21 Jaanotɨ diitɨsi yoto guijenɨcafutuuhi oono eseseene caballohallɨri iicaubo iijɨfañotɨ niisuga iinoocɨnɨugari. Jaamo uucuneri paryɨ añɨmɨ sihidɨro tuvauhi. \c 20 \s1 Mil Año Tɨcovovɨ Imino Iicajino. \p \v 1 Jaanobuunatɨ atyɨmeuhi Moocaani toomomɨnaafi ihusefaño ɨñɨhicuhojɨ llave, bu jɨgaiñehityɨgaba icanoma niquejefañotɨ niituuboco. \v 2 Jaaboro dragonco agaayɨcɨuboro tohiri sisɨuhi. Jaaboco sɨɨcɨjeo jiinimo, ɨjɨ, Satanas iicaaboco mil año tɨcovovɨ ficuubo. \v 3 Jaaboro diiboco ɨñɨhicuhojɨfaño agañɨɨuboro ihallɨvɨ maaninɨuhi. Jaaboro tuhuga ɨmega igaajataco ficuuhi siino miyamɨnaaco bañɨcuutɨɨbo iicaqui mil año tɨcovovɨ. Jaadɨ mil año afatyonobuunatɨ siino sinaayucafetejiibo. Jaaruubo gueenene icajitɨɨbo. \p \v 4 Jaanobuunatɨ atyɨmeuhi sihidɨ aivojɨ icagano iicanoco. Jaanohallɨri gɨcɨnɨumo itajɨɨbaqui mityaco agaayɨcɨumo. Tollɨro bu atyɨmeuhi johono Moocaani iijɨco Jesucristofañodɨ ɨjɨɨbeguehicaunohallɨtɨ inigaɨnoco iquitɨumo jeebɨɨnoco. Jaamo diito ɨñɨhicuuboco, bu ihɨjɨco icano imuutɨhi. Tollɨro bu diibo oovotaco ficusuutɨmo ihɨmecutɨ, bu ihusetɨ icano. Jaamo ubuheeteumoro Cristoma mil año tɨcovovɨ tajɨɨbauhi. \v 5 Jaano toono itɨconɨo buheete iicajino. Jaanotɨ saatoho uchuumucuumo buheeteutɨhi. Jari toono mil año afatyonobuunatɨ buheetejimo. \v 6 Imicani icamo Moocaanidiro iicamo Jesu buheetebuunatɨ itɨconɨo buheetefañodɨ iicajimo. Jaamohallɨvɨ allɨvɨo guijeve imityama chahaji, diitoco cɨɨjɨgaifaño agañɨɨjirunoma. Jillɨro ɨvɨ Moocaani Cristo iicamɨsi sacerdotemɨtɨro icajimo. Jaamoro diiboma mil año tɨcovovɨ tajɨɨbajimo. \p \v 7 Jaano toono mil año afatyonobuunatɨ Satanas siino sinaayucafeteji ɨñɨhicuhojɨfañotɨ. \v 8 Jaadɨ feejiibo paryɨ jiinɨjemɨnaaco ibañɨqui. Jaaboro Magog cuumi, bu Gog cuumi icano iyotoma bañɨtejiibo. Jaaboro tuucuumicɨ amocasimɨnaa ajashutɨmo muuaiño jiinɨgaiyɨhaiñobadɨ iicamoco igaiyɨɨcɨjiibo mɨnaaguiiha. \v 9 Jaadɨ saajimo jiinɨjejɨnibacɨdɨ. Jaamoro Moocaanita iicacuumico, Moocaani agaijɨcuumico, Jerusale cuumico cabaacujimo. Jaarumohallɨvɨ Moocaani cɨɨjɨgaico agalluuno paryɨ diitoco jɨgasuji. \v 10 Jaanotɨ ɨjɨ diitoco abañɨuboco gañɨɨjiibo cɨɨjɨgai azufrema ɨjɨgano jɨcoobafaño; oono ɨñɨhicuubo, bu jihovo iimaamɨnaafi icamɨsico agañɨɨubafaño. Jahɨgo ɨdaasuno aivono moonɨcafetejimo fahiijɨvaro cuujehachuta, fucuhachuta icano. \s1 Sihidɨ Ejeevano Eseseene Aivojɨ Icaga. \p \v 11 Jaadɨ atyɨmeuhi sihidɨ jeevano seseene aivojɨ icagaco, bu togahallɨri ɨgɨcɨnɨuboco icano. Jaabo ɨmefeenetɨ niqueje, jiinɨje icano sano finɨuhi atyɨmeratɨno. Jaamaño diito iicaujirumaño atyɨmerautɨhi. \v 12 Jaadɨ atyɨmeuhi paryɨ iguijevehicaumo unumefiimo, bu equehefiimo icano sahɨgo Moocaani ɨmefeenevɨ jullelleecɨnɨmoco. Jaadɨ faayɨcɨumo aameneque, tollɨro bu sihaame fiivohaameque icano. Jaadɨ uchuumucuumo jaaducafutuuhi omoonɨhicaunoco toohaamejefaño iicaubadɨ. \v 13 Jaasumi iguijeveumo teehinofaño, bu muuaiñofaño icano buheeteuhi. Jaabadɨro bu famooro iguijeveumo jeebɨɨno buheeteuhi guijevemɨnaa iicahicaumañotɨ. Jaamoco paryɨ jaaducafutuuhi omoonɨhicaunehejeque emeecɨɨboro. \v 14 Jaadɨ guijeve, bu guijevemɨnaa iicahicaumaño icano gañɨɨcafutuuhi cɨɨjɨgai jɨcoobafaño. Jaaba toba cɨɨjɨgai jɨcooba allɨvɨo guijeve iicano. \v 15 Jahɨgo bu tollɨro gañɨɨcafutuumo fiivo aamefaño imomono acaatɨnɨrautɨmo icano. \c 21 \s1 Bohono Niqueje, Bu Bohono Jiinɨje Icano. \p \v 1 Jaanobuunatɨ atyɨmeuhi bohono niquejeque, bu bohono jiinɨjeque icano. Mɨɨro itɨconɨo niqueje, bu itɨconɨo jiinɨje icano ifinɨcuumaño, bu tollɨro muuaiño chahacuuhi icano. \v 2 Uujoho Jua, atyɨmeuhi iimino cuumi, bohono Jerusale cuumi niquejefañotɨ Moocaani ɨmefeenetɨ iniituucuumico. Jaacuumi imino imibachucɨnɨuhi gaigo itajevaqui iimibaiquimaainɨcɨbadɨ. \v 3 Jaanaaca niquejefañotɨ sefano unuunoco guubuuhi: Meecɨ, jino Moocaani miyamɨnaafeeneri jisumi iicacuunoco. Jaabo diitoma icajiibo. Jaanotɨ diiteji diibo cuumimɨnaa icano. Jaabo Moocaani diitoma icaji diito Caanitɨ iicaqui icano. \v 4 Jaamo taafiirafaihunoco Moocaani filluji. Jaadɨ siino guijeve chahacuuji, bu taafiira chahacuuji, bu ɨdaasuhiica, bu aivehicano chahacuuji, eedeene achahacuujimaño, noonoro. \p \v 5 Jaanaaca ihaivojɨ icagahallɨri ɨgɨcɨnɨubo nuuhi: Meecɨ, paryɨ uujoho bonehejeque eetavehi, nooboro. \p Jaadɨ bu nuubo: Caatɨnɨ, jino aivo miyahiijɨ aivo miyaano iicano, nooboro. \v 6 Jaadɨ bu uco siino nuubo: Fɨne, imivocafutucuuno. Uujoho ɨmegaoobo, bu allɨvɨoobo icano, oono A, Z icano iicabadɨ iicaabo. Jaabo uujoho adufirari iicaaboco pisirigai nɨfaihu fiivoco aacɨfaihutɨ isuuji jaadusuratɨno. \v 7 Bu mityano iicamo paryɨ toonoco gaayɨcɨji oono caani busumijeque illi agaayɨcɨnɨcɨbadɨ. Jaamo Caaniji uujoho. Jaanotɨ diiteji taseeme icano. \v 8 Jaanotɨ ɨñɨhicuguehicamoco, bu imiyaaveguehicatɨmoco, bu fanoova imitɨmɨnaaco, bu agaicaaufihicamoco, bu gaigoomɨma imitɨnoono iicahicamoco, bu apichunoco ihiimaahicamoco, bu jihovo caani ɨjɨmɨco ejeecɨvehicamoco, bu paryɨ abañɨfifihicamoco icano gañɨɨjimo cɨɨjɨgaima azufre ɨjɨgano jɨcoobafaño. Jino allɨvɨo guijeve iicajino, nooboro. \s1 Bohono Jerusale Cuumi. \p \v 9 Jaanaaca Moocaani toomomɨnaafi sahuse juugahusetɨ miimɨsiicɨ ɨdɨɨmo niinoono Moocaani sɨfiira guirihillunoma iicaumotɨ saafi tajaa asaauboro uco nuuhi: Juu disaa ɨco Corderobadɨ iicaabo taaba iicagoco ɨɨfusuqui, nooboro. \p \v 10 Jaano toono uco Moocaani Gaija ɨɨfusuunofaño atyɨmeuhi Moocaani toomomɨnaafi uco caamovobaɨ guiraabaɨ nijequevɨ asatyuuboro ɨfusuuhi iimino cuumi sihidɨ ejeevacuumi, Jerusale cuumi niquejefañotɨ Moocaani ɨmefeenetɨ iniitucuumico. \v 11 Jaacuumi seseene achɨcɨnɨuhi Moocaani arɨcuri. Jaano iharɨcu ɨfuvusuuhi imino guiisiba arɨcubadɨ, jaspe guiisiba arɨcu imino oonogoonovɨ ɨɨfuvusunɨcɨbadɨ. \v 12 Jaacuumihallɨdɨ cuhufono guiisiri meeguecɨnɨuno ajashutɨno caamovono. Jaanotɨ icauno fahuseecɨ motɨhaitɨ mihugaacɨ ɨdɨɨno. Jaahugaje tɨcovovɨ Moocaani toomomɨnaa saafiisa icauhi, bu jaahugajehallɨvɨ Israel cuumino fahuseecɨ motɨhaitɨ miicuumicɨ ɨdɨɨno iicacuumije momono caatɨnɨcɨnɨuhi icano. \v 13 Jaano aamɨjɨnaagoocuumitɨ icauno mihugaacɨ, sahuga ɨdɨɨno, bu nijequenaagoocuumitɨ icauno mihugaacɨ, sahuga ɨdɨɨno, bu sanaago gaicujaatɨ mihugaacɨ, sahuga ɨdɨɨno, bu sinaago gaicujaatɨ mihugaacɨ, sahuga ɨdɨɨno icano. \v 14 Jaano tuucuumihallɨdɨ fahuseecɨ motɨhaitɨ miibaacɨ ɨdɨɨno guiisibaneri eetavocɨnɨuhi. Jaanohallɨdɨ imeegueta icauhi. Jaabaajehallɨvɨ Corderobadɨ iicaabo minɨsumɨnaa momono caatɨnɨcɨnɨuhi. \p \v 15 Jaabo Moocaani toomomɨnaafi uuma ihiimaahicaubo oro ɨmeima icaubo tuucuumico iheevequi iguhuganoco, bu imeeguetaco icano. \v 16 Jaacuumi tehesi sanoodɨnoruu, bu icarecu, bu icaamovo icano sahachutaruu. Jaacuumico Moocaani toomomɨnaafi ihɨmeiri uhuuvuuno acɨuhi, dos mil doscientos kilometrohachuta. Jaano itehesi, bu caamovɨ icaamovo, bu icarecu icano samañovɨruu icano. \v 17 Jaadɨ bu imeeguetaco uhuuvuuno icaamovo acɨuhi sesenta y cuatro metrodɨno miyamɨnaa oovonɨcɨyomoneri Moocaani toomomɨnaafi uhuuvuuno. \v 18 Jaanaa imeegueta jaspe guiisibaneri eetavocɨnɨuhi. Jaanotɨ ifaacuumiu botɨ orori nicucɨnɨuhi. Jaano vidriobadɨ mɨhɨnivatɨno ɨfuvusuuhi. \v 19 Jaanotɨ bu imeegueta tano guiisibano fanoova iminoono guiisibaneri imibachucɨnɨuhi: Itɨconɨooba jaspe guiisibari imibachucɨnɨuhi; jaano allɨvɨoba zafiro onoono guiisibari imibachucɨnɨuhi; jaano allɨvɨoba agata onoono guiisibari imibachucɨnɨuhi; jaano allɨvɨoba esmeralda guiisibari imibachucɨnɨuhi; \v 20 Jaano allɨvɨoba onice guiisibari imibachucɨnɨuhi; jaano allɨvɨoba cornalina guiisibari imibachucɨnɨuhi; jaano allɨvɨoba crisolito guiisibari imibachucɨnɨuhi; jaano allɨvɨoba berilo guiisibari imibachucɨnɨuhi; jaano allɨvɨoba topacio guiisibari imibachucɨnɨuhi; jaano allɨvɨoba crisoprasa guiisibari imibachucɨnɨuhi; jaano allɨvɨoba jacinto guiisibari imibachucɨnɨuhi; bu niinooba amatista guiisibari imibachucɨnɨuhi icano. \v 21 Jaanotɨ iguhugano docedɨno iicano perlanorou. Jaahugaje itɨcovoocɨvɨ sano perlariro eetavocɨnɨuhi. Jaanotɨ tuucuumifeene jɨɨhai sano ororiro eetavocɨnɨuhi, imino vidriobadɨ foovono onoogoonovɨ ɨfuvusuuhi. \p \v 22 Jaacuumifaño templojaco atyɨmeutɨhi Aivojɨɨbo Moocaani sihidɨ imityaabo, bu Corderobadɨ iicaabo icamɨsico famañovavɨro tuucuumifaño mejeecɨveji. \v 23 Jahɨgo cuujeo nɨhɨba, fucuo nɨhɨba icano chahahi Moocaani inamecuri tuucuumico ahachɨcɨnɨmaño, bu Corderobadɨ iicaabo tuucuumico aachɨcɨnɨɨbo iicamaño icano. \v 24 Jaacuumi seseefañodɨ jiinɨjemɨnaa ataajasucafutuumo ɨgueji. Bu jiinɨjemɨnaa aivojɨto tuucuumijaago imitya, ibocɨ icanoco satyeji. \v 25 Jaacuumi guhugano foboocɨrahicajitɨhi tahɨgo fucu achahacujimaño. \v 26 Jahɨgo jiinɨjemɨnaa imityaco, ibocɨco icano satyeji. \v 27 Jaanotɨ ɨmɨhɨnivanoba tahɨgo feejitɨhi, bu ɨɨdicunoonoco, bu bañɨfiiraco icano omoonɨhicamo tahɨ feejitɨhi icano. Jaanotɨ naha ɨdɨɨmoro Corderobadɨ iicaabohaame fiivohaamefaño imomono acaatɨnɨcɨnɨmo feeji. \c 22 \p \v 1 Jaadɨ bu uco ɨɨfusuubo muuai imino inɨfaihu fiivoco aacɨmuuaico. Jaamuuai nɨfaihu jaacuhi cristalbadɨ icahi. Moocaani, Corderobadɨ iicaabo iicamɨsi aivojɨ icagatɨ iinoocɨnɨuhi cuumifeenedɨ. \v 2 Jaacuumi iicaujɨ jɨɨhai imiyajɨ guiiraajɨ. Jaajɨ guiraaro tumuuaijɨnicɨdɨro icajɨ. Jaanojɨnivɨ fiivo ɨmohoocɨ icahi fanaagovaacɨjɨjɨnivɨ. Jaahoocɨ faficabavavɨro ifanɨhɨbava tɨcovovɨ noova icahi fanɨhɨbavavɨro. Jaahoocɨ aamene jiinɨjemɨnaaco itaabuqui iicano. \v 3 Bu jahɨgo afaijacɨnɨno chahaji. Tuucuumifaño Moocaani, Corderobadɨ iicaabo iicamɨsi aivojɨ icaga icaji. Jaamɨsico ijeecɨvomɨnaa imehicaji. \v 4 Jaamo bu diiboco faño ihɨmeque atyɨmehicaji, bu diibo momo ihɨmecunotɨ icanoma icajimo icano. \v 5 Jahɨgo fucu chahaji. Jaamaño tuucuumifaño iicamo siino seseeque esucuujitɨhi cɨɨjɨgaimecuno seseeque, bu nɨhɨba seseeque icano esucuujitɨhi Aivojɨɨbo Moocaani diitoco ahachɨcɨnɨjimaño. Jahɨgo diito fahiijɨvaro aivojɨtotɨ icaji. \s1 Jesucristo Asaajino Fiitɨcuuhi. \p \v 6 Jaadɨ bu uco siino Moocaani toomomɨnaafi nuuhi: Jino aivo miyahiijɨ. Jaanoco aivo mimiyaavogo. Diiboro Aivojɨɨbo Moocaani ihiimaamɨnaaco, Igaijaco aacɨfiibo itoomomɨnaafico jino galluuhi ijeecɨvomɨnaafico ihɨfusuqui goovano iicajinehejeque. \p \v 7 Uujoho goovajino asaano, noobo Jesu. Imicani icajiibo jiihaamefaño Moocaani jɨɨbogo acaatɨnɨcɨnɨno onoobadɨ omoonɨɨbo, nooboro. \p \v 8 Jaabo uujoho Jua jinehejeque guubuuhi, atyɨmeuhi icano. Jaadɨ diibo Moocaani toomomɨnaafi tonehejeque uco ɨɨfusuuboguiino memuɨɨvuuhi diiboco imeequi. \v 9 Jaarunofaño uco nuubo: Tollɨ moonɨdino. Mɨɨro uujoho Moocaani jeecɨvomɨnaafi ɨɨbadɨro, bu oono dinahabomɨ Moocaani iijɨco ɨjɨɨbeguehicamobadɨ, bu paryɨ oono jihaamefaño acaatɨnɨcɨnɨnoco imiyaaveguehicamobadɨ icano. Jaanegui Moocaanicoro dihimo, nooboro. \p \v 10 Tollɨro bu uco nuubo: Jino Moocaani jɨɨbogo jihaamefaño acaatɨnɨcɨnɨnoco toovono ficuudino. Mɨɨro fiitɨcuujino toneheje iicano. \v 11 Jaanegui jaafa iimitɨɨbo iimitɨco moonɨɨboro icahi. Jaanotɨ bu ɨɨdicuubo jaafa ihɨdicuunoco moonɨɨboro icahi. Jaanotɨ bu iimiibo jaafa iiminoco moonɨɨboro icahi. Jaanotɨ bu Moocaanidiro iicaabo diiboco jeevesutɨɨbo iicaqui. \p \v 12 Jɨɨhɨ goovajino asaano, noobo Jesu. Jaabo uujoho sɨvaji paryɨ omoonɨhicaneheje jaadaco diitoco aacɨqui. \v 13 Jaabo uujoho ɨmegaoobo, bu allɨvɨoobo icano, bu itɨconɨoobo, bu nijequeoobo oono A, Z icano iicabadɨ iicaabo, nooboro. \p \v 14 Imicani icamo imifiiutɨmoco iimitusucuumo fiivoco aacɨno ɨmohotɨ imachuqui, bu iguhugari tuucuumifaño ijɨcafetequi icano. \v 15 Jaanotɨ ɨɨdicufiimo, bu apichuco ihiimaahicamo, bu gaigooma imitɨnoono iicafifimo, bu sitaaco agaicaaufifimo, bu jihovo ɨjɨmɨco ejeecɨvefimo, bu paryɨ famooro bañɨfiiraco iimogomoro omoonɨfimo icano buhɨgoro icaji. \p \v 16 Jaabo uujoho Jesu tatyoomɨnaafico galluuhi paryɨ jinehejeque Moocaani iijanomɨnaaco ijɨɨbeguequi. Jaabo uujoho David tyadimɨhai tanoobo, bu iyaachimɨhaioobo icano. Bu tollɨro uujoho aarɨcuubo cuujetavɨo meecɨrɨgaibadɨ jeevahi, nooboro. \p \v 17 Jillɨ Moocaani Gaija, bu Corderobadɨ iicaabo taaba icano neehi: Disaa. \p Bu jaanoco muguubumo monoo: Disaa. \p Bu adufirari mihicamo, mahadunoco mihimogomo masaamoro mahaduva. Jino ifinɨjitɨno fiivoco tɨcovono mahacɨji jaadusuratɨno. \p \v 18 Jaabadɨro bu jihaamefaño acaatɨnɨcɨnɨno Moocaani iijɨco paryɨ uguubuhicamoco jino uujoho neehi: Cajaatyohacho jihaamefaño onoonehejeque janaanɨcɨ ucuubaryuhachiijɨ, bu diitohallɨvɨ Moocaani galluuji isɨfiira ɨdaasuno omoonɨjinoco jihaamefaño eneehicacuunoco. \v 19 Jaabadɨro bu saatoho jihaamefaño Moocaani iijɨ acaatɨnɨcɨnɨnotɨ samañooco agañɨɨhachiijɨ, diiboco fiivo ɨmoho noovatatɨ ɨcɨtɨɨbocoro imicuumifañotɨ gañɨɨji. Jihaamefaño fiivo ɨmohohallɨdɨ, bu imicuumihallɨdɨ icano fone iimaacuuhi. \p \v 20 Jinehejeque ɨjɨɨbogoobo jillɨ neehi: Jɨɨhɨ goovajino asaano, nooboro. \p Jɨɨhɨ. ¡Disaa, Aivojɨɨbo Jesu! \p \v 21 Jaafa Mohaivojɨɨbo Jesucristo paryɨ amɨɨhaico imino moonɨhi. Fɨne.