\id GAL  
\h Galatia 
\toc1 Surat Ni Paulus Bona Jama'at Na Libutan GALATIA 
\toc2 Galatia 
\toc3 Gal. 
\mt2 Surat Ni Paulus 
\mt2 Bona Jama'at Na Libutan 
\mt1 GALATIA 
\c 1  
\s1 Tabea' 
\sr 1:1-5 
\p  
\v 1 Yaku' i Paulus men poposuu'. Yaku' nosida poposuu' taasi'po ia sidakon mian kabai ia nakat mian, kasee ia sidakon i Yesus Kristus ka' Alaata'ala, Tama na surugaa, men nomotuo'i i Yesus noko daa lapus.  
\v 2 Yaku' ka' giigii' utus sa'angu' kaparasaya'an men isian tii yaku' munsurati i kuu mianna jama'at men isian na libutan Galatia.  
\v 3 Sulano kaporean ka' koratongan men ringkat na Alaata'ala Tamanta ka' i Tumpu Yesus Kristus surionmuu na tutuo'muu. 
\p  
\v 4 Yesus nongorookon waka-Na bookoi kurbaan gause dosanta, kada' i kita sianmo bariosonna kuasa men ba'idek tempo koini'i. Ia nangawawau koiya'a gause pingkira'na Alaata'ala, Tamanta.  
\v 5 Tontunde' a Alaata'ala pataka sidutu! Amin. 
\s1 Sa'a-sa'angu' a Lele Pore men daa tuutuu' 
\sr 1:6-10 
\p  
\v 6 Kosamba'ku tuu' i kuu! Kuu ia leelo'mo Alaata'ala gause kaporean ni Kristus, kasee koini'i i kuu dongan tuu' montotokurung Alaata'ala ka' mongololo' lele pore sambanaan, taasi'po Lele Pore men tuutuu'na.  
\v 7 Bookoi sianta lele pore sambanaan. Tongko' se' isian mian men mangararanga' i kuu ka' mansarak mombolii Lele Pore men muntundun i Kristus.  
\v 8 Mian men mengelelekon lele pore sambanaan saliwakon Lele Pore men kai lelekonmo, patalai i ia bi kana'a tadean, mau mian iya'a tonsoop mianmai kabai malaa'ikat na surugaa.  
\v 9 Kai poko bantilkonmo mbaripianpo, koini'i bantilkononku soosoodo: Imepo a mian men mengelelekon lele pore sambanaan men poosasala' tia men kuu labotmo na ko'omai, patalai i ia bi kana'a tadean. 
\p  
\v 10 Ansee koi upa i yaku' koini'i? Too i yaku' mingkira' tunde'onna mian, kabai tunde'onna Alaata'ala? Kabai yaku' mansarak bo pangalangku noana mian? Kalu se' i yaku' dauga' mansarak mangala noana mian, mbaka' i yaku' taasi'mo ata' ni Kristus. 
\s1 Sasalan ni Paulus nosida Poposuu' 
\sr 1:11-24 
\p  
\v 11 Utu-utusku! Kuu tio minginti'i se' Lele Pore men malia' lelekononku iya'a taasi' nimpu'u na mian.  
\v 12 Lele Pore iya'a taasipo yaku' labot na mian ka' taasi' mian a nimisiso'kon na ingku', kasee i Yesus Kristus a men nompopo'inti'ikon na ingku'. 
\p  
\v 13 Kuu sabole nongorongormo tutuo'ku mbaripian tempo i yaku' dauga' na agama Yahudi. Inti'ionmuu se' dodoa tuu' a pantalalaisku jama'atna Alaata'ala ka' mampari-pari mamakabus.\x * \xo 1:13 \xt Tun. 8:3; 22:4-5; 26:9-11 \x* 
\v 14 Mian men sangkorap tii yaku' na lipu'ku Yahudi, sianta men mangkana'i lesi'ku mongololoikon aturanna pulimai.\x * \xo 1:14 \xt Tun. 22:3 \x* 
\p  
\v 15 Kasee ka' kaporeanna Alaata'ala, Ia nungururuki i yaku' tempo i yaku' dauga' na lalomna kompongna sinangku, ka' Ia nengeleelo' i yaku'.\x * \xo 1:15 \xt Tun. 9:3-6; 22:6-10; 26:13-18 \x* 
\v 16 Ia maloos a noa-Na mimpipiile'kon Anak-Na na ingku' kada' Anak iya'a sida lelekononku na mian na lipu' sambana men taasi' Yahudi. Titiu'po yaku' sian nomae' miki ururanii na sa'angu'po mian.  
\v 17 Yaku' uga' sian nomae' na mian men isian na Yerusalem men olukonanpo noko sidamo poposuu' sianpo tia i yaku' nosida poposuu'. Kasee i yaku' nomae' na tano' Arab, kasi na tano' Arab nomule'kon na Damsyik. 
\p  
\v 18 Sarataa tolu' taun, yaku' nomae'mo na Yerusalem mengelego'i i Kefas. Yaku' nodumodongo tii ia koi sompulo' lima' ilio.\x * \xo 1:18 \xt Tun. 9:26-30 \x* 
\v 19 Kasee i yaku' sian nopootuung tia poposuu' men sambanaan saliwakon i Yakobus men utus ni Tumpu Yesus. 
\p  
\v 20 Alaata'ala mimiile' se' tundunanku men yaku' tulis bo ko'omuu kani'i tuutuu'. Yaku' sian mimborek. 
\p  
\v 21 Kasi yaku' nomae' na libutan Siria ka' libutan Kilikia.  
\v 22 Kasee jama'at ni Kristus na Yudea sian ninginti'i se' yaku'mo i Paulus.  
\v 23 Raaya'a tongko' nongorongor tundunanna mian men mangaan taena, “Mian men mbaripian nantalalais i kai men parasaya ni Kristus, koini'i mengelelekon kaparasaya'an men mbaripian pari-parionna popopenta'on.”  
\v 24 Raaya'a sida nuntunde' Alaata'ala gause upa men Ia limangmo na ingku'. 
\c 2  
\s1 Paulus tia poposuu' men sambanaan 
\sr 2:1-10 
\p  
\v 1 Sarataa noporus sompulo' paat taun a nomae'anku men tumbena na Yerusalem, yaku' nomae'mo soosoodo na Yerusalem tii Barnabas, ka' i Titus uga' yaku' wawa.\x * \xo 2:1 \xt Tun. 11:30; 15:2 \x* 
\v 2 Yaku' nomae' gause Alaata'ala nompopo'inti'ikonmo na ingku' se' i yaku' tio mae' na Yerusalem. Inda'a kai nopootunduniimo men kai-kaina tia mian men tongaan na jama'at. Yaku' nompopopanasakon na ko'ona i raaya'a Lele Pore men yaku' lelekon na mian na lipu' sambana men taasi' Yahudi. Yaku' bude' kalu men yaku' limangmo mbaripian maupo men koini'i penta' na ngaya-ngaya.  
\v 3 Raaya'a nangalabot men yaku' popopanasakon na ko'ona i raaya'a. Titus men yaku' wawa, ia samba Yunani, kasee i ia sian nipari-pari mongololo' aturanna sunat.  
\v 4 Daa isian mian sambana men mampari-pari kada' i Titus sunaton, kasee i raaya'a mian men tongko' namangan minsoop rumuru' tii kai koikoi se' sa'angu' kaparasaya'an tii kai. Raaya'a ninsoop wuni-wuni ninggimatai i kai men sianmo nolumolo' aturanna ukum Torat gause noto kantangmo tii Kristus Yesus. Raaya'a nangawawau men koiya'a kada' i kai mongololo' koi pinginti'ina.  
\v 5 Kasee mau koiya'a, titiu'po i kai sian nintirungku' na ko'ona i raaya'a, gause i kai minginau' kada' Lele Pore men kana' iya'a tio sinampang isian na ko'omuu. 
\p  
\v 6 Ka' mian men tongaan na jama'at, raaya'a sian nunturangi sa'angu'po upa na Lele Pore men yaku' tundunkon. (Too koi upa a limangna i raaya'a, yaku' sian kongupangku, gause pimiile'na Alaata'ala giigii' mian sian poosasala'.)\x * \xo 2:6 \xt Ul. 10:17 \x* 
\v 7 Tamban i raaya'a men tongaan iya'a, parasaya se' Alaata'ala nantaraimo i yaku' palimangon mengelelekon Lele Pore na mian na lipu' sambana men taasi' Yahudi, koikoimo i Petrus men ia tarai Alaata'ala palimangon mengelelekon Lele Pore na lipu' Yahudi.  
\v 8 Gause Alaata'ala balimang na waka ni Petrus minsidakon i ia sida poposuu' bona lipu' Yahudi, ka' Alaata'ala uga' balimang na wakangku minsidakon i yaku' sida poposuu' bona mian na lipu' sambana men taasi' Yahudi.  
\v 9 Yakobus, Kefas ka' i Yohanes men ooskonon bookoi moomoola'na jama'at mompotuutuu' se' Alaata'ala nongorookon kaporean-Na na ingku' kada' momoko mingilimang palimangon kani'i. Mbali' i yaku' tii Barnabas ka' i raaya'a nopoo'intonimo lima bookoi oos se' i kai sanga-sangada. Kai tii raaya'a nopoosangadai se' i kai bo balimang na lipu' sambana men taasi' Yahudi ka' i raaya'a na lipu' Yahudi.  
\v 10 Tongko' pa'ase'na i raaya'a kada' i kai tio mingimamat mian men talalais, ka' bookoi ya'amo a men pari-parionmai limangon. 
\s1 Paulus nansasala' i Kefas na Antiokhia 
\sr 2:11-14 
\p  
\v 11 Kasee tempo i Kefas nantakai i kai na Antiokhia, isian yaku' rae'i ka' nisasala', gause men ia wawau sala'.  
\v 12 Koo'po tia mian men ia posuu' i Yakobus notaka, ia dauga' kumaan ruru-ruru' tia utus sa'angu' kaparasaya'an na Antiokhia men taasi' samba Yahudi. Kasee sarataa i raaya'a notaka, ia nokundamo pooruru' kumaan tii raaya'a men taasi' Yahudi gause layaonkon mian men matete na aturan sunat men baasi notaka iya'a.  
\v 13 Ka' mian sambanaan men lipu' Yahudi uga' tololo' minti pate-patete koi i Kefas, pataka i Barnabaspo tololo' tii raaya'a.  
\v 14 Sarataa i yaku' nimiile' gau'na i raaya'a se' sian sintutu' koi men daa kana' tia Lele Pore, yaku' norobumo ni Kefas na aropna mian biai' men isian indo'o taengku', “Kalu i koo samba Yahudi notuo'mo koi mian na lipu' sambana men taasi' Yahudi, nongko'upa mbali' i koo koini'i mingkira' minsidakon mian parasaya na lipu' sambana men taasi' Yahudi tumuo' koi lipu' Yahudi?” 
\s1 Lipu' Yahudi ka' men taasi' lipu' Yahudi salamatkonon gause parasaya ni Kristus 
\sr 2:15-21 
\p  
\v 15 Kai a lee'na lipu' Yahudi, taasi' lee'na mian dosaon na lipu' sambanaan.  
\v 16 Kasee inti'ionmai se' sianta sa'angu'po mian men popokana'onna Alaata'ala gause mongololoikon ukum Torat. Mian sida popokana'on tongko' kalu i ia parasaya ni Yesus Kristus. Mbali' kai uga' namarasaya i Kristus Yesus kada' i kai popokana'on gause kaparasaya'anmai ni Kristus iya'a, ka' taasi'po montookon mongololoikon ukum Torat. Sianta sa'angu'po a mian men popokana'on gause mongololoikon ukum Torat.\x * \xo 2:16 \xt Mzm. 143:2; Rm. 3:20, 22 \x* 
\p  
\v 17 Kai mansarak kada' popokana'onna i Kristus. Kasee supu-supuana sianmo mongololoikon ukum Torat, kai nigalalmo mian dosaon koi mian na lipu' sambana men taasi' Yahudi. Kalu koiya'a ansee i Kristus mbali' a ninsidakon i kai dosaon? Sabole sian!  
\v 18 Kalu i yaku' mungule'i soosoodo mongololoikon ukum Torat men yaku' parereimo, mbaka' i yaku' mimpipiile'kon se' i yaku' noko pansala'konmo ukum Torat iya'a.  
\v 19 Yaku' koi se' nolapusmo gause ukum Torat ka' sianmo mongololoikon ukum iya'a, kada' i yaku' sida tumuo' bona Alaata'ala. 
\p Yaku' nolapusmo na saliip tii Kristus.  
\v 20 Koini'i taasi'mo i yaku' a men tumuo', kasee i Kristus a men tumuo' na wakangku. Mbali' yaku' tumuo' koini'i gause parasaya na Anakna Alaata'ala men molingu'kon i yaku' ka' men nongorookon waka-Na bo ingku'.  
\v 21 Yaku' sian mongkosiankon kaporeanna Alaata'ala. Kalu mian popokana'onna Alaata'ala gause mansalankon ukum Torat, men koiya'a ansee sianta kana'na i Kristus nolapus. 
\c 3  
\s1 Nipopokana' gause parasaya ni Kristus 
\sr 3:1-14 
\p  
\v 1 Wee i kuu samba Galatia! Kuu bobo' tuu'! Ime a men nanganampe' i kuu? Kolapusan ni Yesus Kristus na saliip yaku' poko tundunkonmo men manasa tuu' na ko'omuu.  
\v 2 Tongko' kani'imari a men kikira'ku inti'ion na ko'omuu: kuu mbali' se' nangalabot Alus Molinas gause mansalankon ukum Torat, kabai gause nongorongor Lele Pore ka' noparasaya ni Kristus? 
\p  
\v 3 Nongko'upa mbali' i kuu se' bobo' tuu' koiya'a! Kuu nuntumbeimo tumuo' u'uru na Alus Molinas, kasee koini'i i kuu mansarak popokalepuon mongooskon men pokoonna waka susuung!  
\v 4 Penta' na ngaya-ngaya mbali' a giigii' men kuu poko surimo iya'a? Sulano sian penta' na ngaya-ngaya!  
\v 5 Alaata'ala nongorookonmo Alus-Na ka' nangawawaumo upa kosamba' na ko'omuu. Ia ningilimang men koiya'a taasi'po montookon i kuu nansalankon ukum Torat kasee supu-supuana i kuu nongorongormo Lele Pore iya'a ka' noparasayamo ni Kristus. 
\p  
\v 6 Isian nitulis na Alkitaap koi kani'imari: Abraham noparasaya na Alaata'ala, ka' Alaata'ala nangaanmo i ia mian men kana'.\x * \xo 3:6 \xt Kej. 15:6; Rm. 4:3 \x* 
\v 7 Mbaka' tiodaa inti'ionmuu se' mian men parasaya na Alaata'ala a men daa lee' ni Abraham.\x * \xo 3:7 \xt Rm. 4:16 \x* 
\v 8 Mbaripianpo nitundunmo na Alkitaap se' Alaata'ala bo mompopokana' mian na lipu' sambana men taasi' Yahudi kalu i raaya'a parasaya na Ko'ona. Lele Pore iya'a mbaripianpo nibantilkonmo ni Abraham, men koi kani'imari: “Gause i koo, mbaka' Yaku' bo mambarakaati giigii' lipu' na tano' balaki'.”\x * \xo 3:8 \xt Kej. 12:3 \x* 
\v 9 Mbali' mian men parasaya tonsoop barakaationna Alaata'ala, koi i Abraham, mian men parasaya iya'a. 
\p  
\v 10 Mian men mongooskon popokana'on gause matete na ukum Torat, giigii' bo mandapot tadean. Gause na Alkitaap isian nitulis koi kani'imari: “Kana'onna tadean a mian men sian malolo' mongololoikon giigii' aturan men nitulis na kitap ukum Torat.”\x * \xo 3:10 \xt Ul. 27:26 \x* 
\v 11 Sianta sa'angu'po mian men popokana'on gause matete na ukum Torat. Men koiya'a nipopanasakonmo na Alkitaap men taena, “Mian men tumuo' mase mian men popokana'onna Alaata'ala gause parasaya na Ko'ona.”\x * \xo 3:11 \xt Hab. 2:4 \x* 
\v 12 Ukum Torat taasi'po mimpu'u na imaan. Isian nitulis na Alkitaap se' mian men mongololoikon ukum Torat a men tumuo'kon ukum iya'a.\x * \xo 3:12 \xt Im. 18:5 \x* 
\p  
\v 13 Kasee i Kristus nontololokimo i kita men nokana' tadean gause ukum Torat. Ia nokana'mo tadean gause i kita. Na Alkitaap isian nitulis koi kani'imari: “Sanda' mian men patekon nipaku na saliip, mian iya'a ia kana' tadean.”\x * \xo 3:13 \xt Ul. 21:23 \x* 
\v 14 Kristus Yesus nontololoki i kita kada' barakaat men ia toonkon Alaata'ala na ko'ona i Abraham, rookonon uga' na lipu' sambana men taasi' Yahudi. Mbaka' i kita men noparasayamo na Alaata'ala sida mangalabot Alus Molinas men ia toonkon Alaata'ala. 
\s1 Barakaatna Alaata'ala mimpu'u na toon-Na 
\sr 3:15-20 
\p  
\v 15 Utu-utus! Kuu tunduniionku upa men dele sida na mian. Kalu isian mian nopootoon ka' men nipootoonkon iya'a nisangadaimo, mbaka' sianta sa'angu'po mian men sida mingilintuani kabai se' munturangi toon iya'a.  
\v 16 Alaata'ala toro piripii nontoonkon barakaat men bo rookonon-Na ni Abraham ka' lee'na. Na Alkitaap sian nitulis koi kani'imari: “ka' bona biai' lee'em” koikoi biai' mian. Kasee men nitulis indo'o “ka' bona lee'em men sa'angu'.” Aratina sa'a-sa'angu' mian men ai Kristus.\x * \xo 3:16 \xt Kej. 12:7 \x* 
\p  
\v 17 Panduungna tundunanku mase koi kani'imari: toonna Alaata'ala boni Abraham niwawaumo ka' nisangadaimo olukonanpo. Ukum Torat baasi no'isian pato'atu tolumpulo' taun porus iya'a, ka' ukum Torat iya'a sian momoko mompopopenta' kabai mongkosiankon toonna Alaata'ala men olukon iya'a.\x * \xo 3:17 \xt Kel. 12:40 \x* 
\v 18 Gause kalu barakaat men ia rookon Alaata'ala nimpu'u na ukum Torat, mbaka' barakaat iya'a sianmo nimpu'u na toonna Alaata'ala. Poali barakaat iya'a ia poko rookonmo Alaata'ala na ko'ona i Abraham gause toon iya'a.\x * \xo 3:18 \xt Rm. 4:14 \x* 
\p  
\v 19 Kalu koiya'a bo upa a ukum Torat iya'a? 
\p Simbatna, ukum iya'a niturangikon bo pimpipiile'kon sala'na mian. Ukum Torat iya'a dauga' sumalan tongko' pataka kotakaanna sa'angu' lee' ni Abraham, men ningaan na lalomna toonna Alaata'ala boni Abraham. Ukum Torat iya'a ia tadulkon malaa'ikat na sa'angu' topobisara.  
\v 20 Sa'angu' topobisara taasi' tongko' bona mian santimbang. Ia bona mian ruantimbang. Kasee Alaata'ala suung-Na nantadulkon toon-Na boni Abraham, sianta topobisara-Na. 
\s1 Pangkana'ikonan ukum Torat 
\sr 3:21-29 
\p  
\v 21 Kalu koiya'a, ukum Torat iya'a mbali' se' pootetengkea'i tia toonna Alaata'ala? Sabole sian! Gause kalu ukum Torat sida mantarai tutuo' men pore na mian, mbaka' mian sida popokana'onna Alaata'ala gause matete na ukum Torat iya'a.  
\v 22 Kasee na Alkitaap isian nitulis se' dosa mambarios giigii' mian. Mbali' somo mimpu'u na kaparasaya'an na ko'ona i Yesus Kristus, barakaatna toon iya'a sida rookonon na mian men parasaya. 
\p  
\v 23 Sianpo tia taka a tempona mian parasaya ni Kristus, ukum Torat somo koi mian men mandagai i kita. Kita nitarungku pataka tempona Alaata'ala namatalai mian parasaya ni Yesus.  
\v 24 Mbaka' ukum Torat koikoi montondong i kita pataka kotakaan ni Kristus kada' i kita sida popokana'onna Alaata'ala gause i kita parasaya ni Kristus.  
\v 25 Koini'i, gause takamo a tempona mian sida parasaya ni Kristus, mbaka' i kita sianmo tondongonna ukum Torat. 
\p  
\v 26 Kuu giigii' nosidamo anakna Alaata'ala gause noparasayamo ni Kristus Yesus.  
\v 27 Kuu nisaranimo ka' sidamo mian ni Kristus, ka' tutuo'muu koi i Kristus.  
\v 28 Sianta poosasala'na a lipu' Yahudi tia lipu' Yunani, ata' tia mian men sian nipo'ata', moro'one tia wiwine. Kuu giigii' niposa'angu' gause moto kantang tii Kristus Yesus.  
\v 29 Ka' kalu i kuu tombonoionna i Kristus, mbaka' i kuu uga' lee' ni Abraham ka' sida mangalabot barakaat men ia toonkon Alaata'ala.\x * \xo 3:29 \xt Rm. 4:13 \x* 
\c 4  
\s1 Sianmo men popo'ata'on 
\sr 4:1-11 
\p  
\v 1 Panduungna tundunanku koi kani'imari. Tempo sa'angu' anakna mian men bo pontombonoi obosan sianpo wawa noa, titiu'po i ia sian poosasala'na tia ata'na mian iya'a. Mau mune' anak iya'a a men bookoi pontombonoi giigii' upa,  
\v 2 kasee i ia dauga' isian mian men bo pinginti'i ka' bo pandagai i ia pataka tempo men ia patuk tamana. 
\p  
\v 3 Koiya'a uga' i kita. Tempo i kita sianpo wawa noa, kita uga' popo'ata'onna aturan men mantanaasi tutuo'ta na tano' balaki' kani'i.  
\v 4 Kasee sarataa takamo a tempo men kokana'na Alaata'ala, mbaka' Ia nomosuu'mo Anak-Na men nongamea' na sa'angu' wiwine, ka' Anak iya'a matete na ukum Torat.  
\v 5 Alaata'ala nomosuu'mo i Ia bo pontololoki mian men tumuo' matete na ukum Torat, kada' i kita sida anakna Alaata'ala.\x * \xo 4:5 \xt Rm. 8:15-17 \x* 
\p  
\v 6 Gause i kuu nosidamo anakna Alaata'ala, mbaka' Ia nomosuu'mo Alusna Anak-Na minsoop na noanta ka' mengeleelo' tae-Na, “Oo Papa, Tamangku na surugaa!”  
\v 7 Mbali' i kuu taasi'mo ata' kasee nosidamo anakna Alaata'ala. Kalu i kuu anakna Alaata'ala mbaka' i Ia bo mongorookon giigii' upa men Ia toropotimo bo ko'omuu. 
\p  
\v 8 Mbaripian i kuu sian ninginti'i Alaata'ala. Kuu ata'na upa men saruionmuu se' Alaata'ala kasee men tuutuu'na taasi' Alaata'ala.  
\v 9 Kasee koini'i i kuu ninginti'imo Alaata'ala, kabai men kana' tuu' Alaata'ala ninginti'imo i kuu. Nongko'upa mbali' i kuu mule'kon soosoodo na aturan na dunia men sian momoko mantakakon upa-upa? Nongko'upa mbali' i kuu mo'uus popo'ata'onna aturan iya'a soosoodo?  
\v 10 Kuu mangaramekon ilio, bitu'on, lu'unu ka' taun men tuko.  
\v 11 Yaku' sasaak a noangku too-too men yaku' kamalekonmo na ko'omuu penta' na ngaya-ngaya. 
\s1 Inau' a poowawanta men tumbe 
\sr 4:12-20 
\p  
\v 12 Utu-utus! Pa'ase'onku tuu' na ko'omuu kada' i kuu sida koi yaku', gause i yaku' nosidamo koi i kuu. Kuu sian nontoo wawau men sala' na ingku'.  
\v 13 Kuu sabole dauga' minginau' men tumbena yaku' taka na ko'omuu. Mbali' yaku' sida nengelelekon Lele Pore na ko'omuu, gause sian laan malesi'.  
\v 14 Maupo koiya'a a wakangku, men bookoi nengerepai i kuu, kasee i kuu sian makamaa'kon kabai nobiitkon i yaku'. Kuu nangalaboti i yaku' koikoi se' nangalaboti sa'angu' malaa'ikatna Alaata'ala kabai koi nangalaboti i Kristus Yesus.  
\v 15 Kasee koini'i koi upamo a tutuo'muu men pore tuu' iya'a? Inti'ionku se' na tempo iya'a i kuu maloos a noamuu mungkuati matamuu ka' mongorookon na ingku'.  
\v 16 Too i kuu koini'i maso'kon i yaku' supu-supuana i yaku' nambantilkon men tuutuu'na na ko'omuu? 
\p  
\v 17 Mian sambana mampari-pari mangala noamuu kasee sagiana i raaya'a sian pore. Raaya'a mingkira' mengerensa i kita kada' i kuu malesi' mongololo' i raaya'a.  
\v 18 Bookoi pore kalu i kuu malesi' mingilimang men ma'amat. Koiya'a tio sinampang limangonmuu, alia tongko' men isian i yaku' na ko'omuu. 
\p  
\v 19 Anakku! Supu-supuana i kuu, koini'i i yaku' munsuri karepaan koi wiwine men pintanga' mondolosi. Yaku' dauga' marepa kalu sianpo kampiile'an a wawau ni Kristus na ko'omuu.  
\v 20 Yaku' piongon tuu' mingkira' isian tii kuu koini'i, kada' sida mombolii bo pambantilingku kani'i, gause sianmo inti'ionku se' upa a men daa sida wawauonku na ko'omuu. 
\s1 Wawau ni Hagar tii Sara 
\sr 4:21-31 
\p  
\v 21 Wee i kuu men mingkira' tumuo' mongololo' ukum Torat! Sian mbali' inti'ionmuu a upa men nitulis na ukum Torat?  
\v 22 Isian nitulis se' i Abraham anakon rurua'. Anak men sa'angu', sinana wiwine men nipo'ata', ka' anak men sa'angu', sinana wiwine men sian nipo'ata'.\x * \xo 4:22 \xt Kej. 16:15; 21:2 \x* 
\v 23 Kasee anakna wiwine men nipo'ata' iya'a nongamea' koi men dele na mian, kasee anakna wiwine men sian nipo'ata' nongamea' gause ia toonkon Alaata'ala. 
\p  
\v 24 Men koiya'a bookoi sa'angu' timbaani'. Rurua' wiwine iya'a mintimbaani'kon rurua' toonna Alaata'ala. Wiwine men sa'angu' mintimbaani'kon toon men ringkat na buu'na Sinai. Giigii' anakna nosida ata'. Wiwine iya'a i Hagar.  
\v 25 Hagar a men koi toon men ringkat na buu'na Sinai men kekelaanna na tano' Arab, ka' i ia mintimbaani'kon kota Yerusalem men koini'i, gause mian men tumuo' na Yerusalem koini'i koi ata'.  
\v 26 Kasee Yerusalem men na surugaa mase kota men sian nipo'ata', ka' i iamo a sinanta.  
\v 27 Gause na Alkitaap isian nitulis, 
\q1 “Bi beles i koo wiwine men kamba', 
\q2 men sian nimindompu'kon anak! 
\q1 Bi beles ka' lewa' i koo men sian nunsuri polosna mindompu'! 
\q1 Gause wiwine men ia parerei langkai'na 
\q2 bo mandapot anak men biai'na, 
\q2 tia wiwine men poododongoi tia langkai'na.”\x * \xo 4:27 \xt Yes. 54:1 \x* 
\p  
\v 28 Utu-utus! Kuu koikoimo i Ishak. Kuumo a anakna Alaata'ala men ningamea'kon gause toon-Na.  
\v 29 Na tempo iya'a anak men nongamea' koi men dele na mian, nantalalais anak men nongamea' gause pingkira'na Alus Molinas. Koiya'a uga' a koini'i.\x * \xo 4:29 \xt Kej. 21:9-10 \x* 
\v 30 Kasee koi upa a men nitulis na Alkitaap? Isian nitulis koi kani'imari: “Buse'i a ata' wiwine iya'a tia anakna, gause anakna iya'a sian sida pontombonoi saliwakon anakna wiwine men sian nipo'ata'.” 
\p  
\v 31 Utu-utus! Koiya'a uga' i kita taasi' anakna wiwine men nipo'ata', kasee anakna wiwine men sian nipo'ata'. 
\c 5  
\s1 Mian ni Kristus sianmo nipo'ata' 
\sr 5:1-15 
\p  
\v 1 Kita tuutuu' sianmo po'ata'on gause wawau ni Kristus bo ko'onta'. Mbaka' bi poonggor ka' aliamomo' mingkira' popo'ata'on. 
\p  
\v 2 Yaku' i Paulus mambantilkon na ko'omuu: kalu i kuu miki sunat, mbaka' i Kristus sianmo kumana' na ko'omuu.  
\v 3 Tetelesikononku na sanda' mian men miki sunat se' i ia tio mongololoikon giigii' isiina ukum Torat.  
\v 4 Kuu sianmo moto kantang tii Kristus kalu i kuu mongooskon popokana'on gause mongololoikon ukum Torat, ka' sianmo mongooskon kaporeanna Alaata'ala.  
\v 5 Kasee Alus Molinas mimisiso' i kita kada' i kita mongooskon popokana'onna i Kristus gause i kita parasaya na Ko'ona.  
\v 6 Mian men moto kantang tii Kristus Yesus, kalu nisunat kabai sian nisunat, sianta aratina. Men tuutuu'na tongko' parasaya ni Kristus, ka' men koiya'a sida piile'on na polingu'ta. 
\p  
\v 7 Mbaripian i kuu malesi' mongololo' Tumpu! Ime a men nantalintangi i kuu pataka i kuu sianmo mongololo' men kana'?  
\v 8 Sabole men nambaetok i kuu pataka sianmo malolo' taasi'po Alaata'ala men nengeleelo'mo i kuu.  
\v 9 Ragi men tongko' titiu' minsidakon giigii' tarigu men nitomokmo sida kumiuumbung.  
\v 10 Gause mongooskon i Kristus mbaka' i yaku' parasaya se' i kuu sianmo isian pinginti'ianan men sambanaan. Kasee mian men mangararanga' noamuu, too ime i ia, sabole ukumonna Alaata'ala. 
\p  
\v 11 Utu-utus! Kalu se' i yaku' dauga' mimisiso'kon se' mian tio sunaton, nongko'upa mbali' i yaku' dauga' talalaison? Kalu se' i yaku' mimisiso'kon men koiya'a, mbaka' mian sianmo gora'kon lele ni Kristus men nisaliip.  
\v 12 Ko'uusku kada' mian men mangararanga' noamuu alia tongko' sunaton kasee bi pontokui wakana! 
\p  
\v 13 Utu-utus! Kuu ni'ange kada' sida mian men sianmo nipo'ata'. Mau mune' sianmo nipo'ata', alia i kuu munsurikon se' daa sida mongoloingi pingkira'na noa men dosaon, kasee pookolingu'kon ka' poolawei simbaya'muu.  
\v 14 Giigii' ukum Torat tonsoop sa'angu' potoo men koi kani'imari: “Kolingu'kon a mian sambana koi i kuu molingu'kon wakamuu.”\x * \xo 5:14 \xt Im. 19:18 \x* 
\v 15 Kasee kalu i kuu tongko' pookakat ka' pookaan, kuu tio maka'amat. Alia poosilaka'i. 
\s1 Pingkira'na Alaata'ala ka' pingkira'na noa men dosaon 
\sr 5:16-26 
\p  
\v 16 Panduungku koi kani'imari. Patalai a Alus Molinas mambarios i kuu ka' alia tumuo' mongoloingikon pingkira'na noa men dosaon.  
\v 17 Gause pingkira'na noa men dosaon pootetengkea'i tia pingkira'na Alus Molinas, ka' pingkira'na Alus Molinas pootetengkea'i tia pingkira'na noa men dosaon. Rua-rua'na sian pootutu', mbali' i kuu sian momoko mingilimang upa men kikira'muu.\x * \xo 5:17 \xt Rm. 7:15-23 \x* 
\v 18 Kasee kalu Alus Molinas mambarios i kuu, mbaka' i kuu sianmo tumuo' mongololoikon ukum Torat. 
\p  
\v 19 Wawauna mian men mongoloingikon pingkira'na noa men dosaon manasa ka'inti'ian, koimo mogora', wawau men sian kana', mongoloingikon pisuu,  
\v 20 mangkanggi patung, baduuduup, poomaso', poosinsala', kokoo'ankon upa-upana mian, dongan buruki', koni'i-ni'i, pooka'idek, sian pookakana',  
\v 21 masindir, balio-lio', barame men mantakakon ba'idek, ka' uga' men sambanaan. Giigii' kani'i tetelesikononku na ko'omuu koini'i koi men yaku' rorongikon mbaripian se' mian men mingilimang koiya'a sian sida bo pontombonoi Batomundo'anna Alaata'ala. 
\p  
\v 22 Kasee kalu mian men bariosonna Alus Molinas, raaya'a isian polingu', beles, ratong, sian sungkol, muntulung mian, ma'amat a noana, malolo',  
\v 23 mangkando'oakon waka, ka' momoko mandagai waka. Giigii' wawau men koiya'a sianta ukum men mongkokundakon.  
\v 24 Mian men ia tombonoimo i Kristus Yesus, daa nangkadaraimo pingkira'na noa men dosaon tia gau'na.  
\v 25 Alus Molinas a men nungu'uruimo tutuo'ta. Mbaka' kita tio tumuo' koi pingkira'na Alus Molinas.  
\v 26 Alia i kita mingkira' angga'ion, ka' poopapolosi noa, ka' masindirkon upana mian. 
\c 6  
\s1 Pookaba' na tempo mongololongi repaan 
\sr 6:1-10 
\p  
\v 1 Utu-utus! Kalu isian mian kita inti'i nangawawau sala', mbaka' i kuu men daa tumuo' bariosonna Alus Molinas, tia noa men ma'amat tio muntulung mian iya'a mule'kon na salan men kana'. Ka' i kuu tio maka'amat dako' uga' topongionna idek.  
\v 2 Kuu tio pookaba' na tempo mongololongi repaan. Kalu i kuu mingilimang men koiya'a i kuu mongololoikonmo potuun ni Kristus.  
\v 3 Gause kalu sa'angu' mian mansarui wakana poremo, poali sian, mbaka' mian iya'a momboreki waka-wakanamo.  
\v 4 Sanda' mian tio manganasai gau'na too pore kabai ba'idek. Kalu gau'na pore ia sida kodaawan, kasee alia kodaawankon gau'muu gause na pinginti'imuu ko'omuu a porena tia gau'na mian sambana.  
\v 5 Gause sanda' mian tio mantauwaap wawauna waka-wakanamo. 
\p  
\v 6 Mian men pisiso'ion wurungna Tumpu, ia tiodaa mantarai upa-upa men pore na mian men nimisiso'. 
\p  
\v 7 Alia kobaetok na idek. Alaata'ala sian sida bo poguaskonon. Gause upa a men asokonna mian, nono' a men dapotonna ule'na.  
\v 8 Kalu mian mingilimang men koi pingkira'na noa men dosaon, mbaka' i ia bo mungurumpaki kolapusan. Kasee kalu i ia mingilimang men koi pingkira'na Alus Molinas, ia bo mungurumpaki na Alus Molinas iya'a tutuo' men pore pataka sidutu.  
\v 9 Amo' i kita kobangaran mingilimang men pore, gause kalu i kita sinampang mingilimang men pore mbaka' sa'angu' tempo i kita bo mandapot tambona.  
\v 10 Ya'a mbali' kalu isian palawangan, mai kita mingilimang men pore na giigii' mian, kasee men olukonna tuu' na utusta sa'angu' kaparasaya'an. 
\s1 Potoo ni Paulus 
\sr 6:11-18 
\p  
\v 11 Imamat pore-pore ini'imari men yaku' tulis tia hurup men moola'. 
\p  
\v 12 Mian men koni'i-ni'i a men mamparipari i kuu mongololo' aturanna sunat. Raaya'a mingilimang koiya'a dako' talalaisonna mian gause parasaya ni Kristus men nolapus na saliip.  
\v 13 Poali mianpo men nisunat sian mongololo' aturanna ukum Torat. Kasee i raaya'a mingkira' kada' i kuu sunaton, mbaka' i raaya'a sida kodaawan gause i kuu matete na aturanna waka iya'a.  
\v 14 Kasee yaku' bude' kodaawan kalu taasi' na Tumpunta i Yesus Kristus, men nolapus na saliip. Gause i Kristus nisaliip mbaka' dunia noko lapusmo bo ingku', ka' i yaku' nolapusmo koi pimiile'na mianna dunia. 
\p  
\v 15 Sunaton kabai sian, sianta aratina, kasee men aratian mase mian men montombonoi tutuo' u'uru.  
\v 16 Giigii' mian men sangada koiya'a ooskononku sulano Alaata'ala mimpipiile'kon lino-linoan-Na na ko'ona i raaya'a ka' minsidakon tumuo' pooka'amat. Koiya'a uga' na giigii' samba Israel men tonsoop mianna Alaata'ala. 
\p  
\v 17 Imputna, alia isian mian mengerepai i yaku' soosoodo, gause na wakangku isian pakit men bookoi oos se' i yaku' mian ni Yesus. 
\p  
\v 18 Utu-utus! Sulano kaporeanna Tumpunta i Yesus Kristus surionmuu na tutuo'muu. Amin.