\id 1PE \h 1 Petrus \toc1 Surat ni PETRUS Men Tumbena \toc2 1 Petrus \toc3 1Ptr. \mt2 Surat ni \mt1 PETRUS \mt2 Men Tumbena \c 1 \s1 Tabea' \sr 1:1-2 \p \v 1 Yaku' i Petrus men poposuu' ni Yesus Kristus. \p Bona ko'omuu mian men ia ruruki Alaata'ala, men bapora-poras nolumambo' na toropii poropinsi na Pontus, Galatia, Kapadokia, Asia, ka' Bitinia. \v 2 Kuu ia rurukimo Alaata'ala Tamanta bo sida mian-Na sintutu' tia sagia-Na. Alus Molinas ninsidakonmo i kuu mian men molinas, kada' i kuu malolo' ni Yesus Kristus ka' pipirion tia rara'-Na. Sulano biai' tuu' a kaporean ka' koratongan surionmuu na tutuo'muu. \s1 Pongooskonan, kaparasaya'an, ka' polingu' \sr 1:3-12 \p \v 3 Tontunde' a Alaata'ala men Tamana Tumpunta i Yesus Kristus! Ia molingu'kon tuu' i kita ka' mantarai i kita tutuo' men u'uru. Mbali' i kita ningamea'kon soosoodo gause Alaata'ala nomotuo'i i Yesus Kristus noko daa lapus, ka' kita isian men ooskononta tuu' na ilio komburi'. \v 4 Kita bo mangalabot budel men ia toropotikonmo Alaata'ala bona mian-Na. Budel iya'a Ia naa' na surugaa ka' sian kobaraba'ian, kabai se' bobosi' kabaipo buas. \v 5 Giigii' iya'a nitoropotikonmo bo ko'omuu gause i kuu parasaya na Alaata'ala. Alaata'ala men kuasaan mandagai i kuu pataka salamatkonon. Men koiya'a toropotmo bo pipiile'konon na kakabusanna tempo. \p \v 6 Mbaka' i kuu tio beles, maupo koini'i i kuu pintanga' masiongo' gause mongololongi biai' kaliangan repaan. \v 7 Panduungna repaan iya'a kada' mimitopongi i kuu ka' mimpipiile'kon se' i kuu tuutuu' parasaya na Tumpu. Mosonipo men sida kobaraba'ian, topongion na apu bo pinginti'ian too daa mosoni bulu-bulu. Upa mune' a kaparasaya'amuu men umangga'na tia mosoni. Mbaka' i kuu bo tunde'on ka' angga'ion ka' popo'alayo'on na ilio kotakaan ni Yesus Kristus. \v 8 Maupo i kuu mbaripian sian nimiile' i Ia, kasee i kuu molingu'kon i Ia. Ka' koini'i uga' i kuu sian mimiile' i Ia, kasee i kuu parasaya na Ko'ona. Mbali' i kuu nolewa' ka' nobeles tuu' tamban sian pokoon tundunon, \v 9 gause men ooskononna kaparasaya'anmuu kuu rumpakimo. Santuo'muu salamatmo. \p \v 10 Nabii mbaripianpo a men nambantilkon kaporean men bo rookononna Alaata'ala na ko'omuu. Raaya'a ninggimatai ka' nanganasai se' koi upa kada' mian sida salamatkonon. \v 11 Raaya'a namakanasai too koi upa ka' ipi a bo kosidaanna men ia bantilkon Alus ni Kristus men mondodongoi i raaya'a. Alus iya'a nambantilkon repaan men bo rumpakionna i Kristus, ka' kobalaki'an men isian na Ko'ona moko daa i Ia mongololongi repaan iya'a. \v 12 Alus iya'a nambantilkon na nabii se' upa men ia tadulkon nabii taasi'po bo ko'ona i raaya'a, kasee bo ko'omuu. Upa men ia tadulkon nabii mbaripian koini'i manasamo piile'onmuu na mian men nengelelekon Lele Pore men muntundun i Yesus Kristus. Raaya'a nengelelekon Lele Pore na ko'omuu gause ia barios Alus Molinas men niposuu' nda'amari surugaa. Malaa'ikatpo mingkira' uga' minginti'i lele men nilelekon iya'a. \s1 Tumuo' molinas ka' pookolingu'kon moto'utus \sr 1:13-25 \p \v 13 Mbaka' i kuu tio batoropot a noamuu. Maka'amat! Ooskon a kaporean men bo rookonon na ko'omuu na tempo kotakaan ni Yesus Kristus ni'imarian. \v 14 Palolo' na Alaata'ala ka' alia tumuo' koi pingkira'muu men mbaripian na tempo i kuu sianpo minginti'i Alaata'ala. \v 15 Kuu tio mingilimang men molinas na tutuo'muu, koikoimo tia Alaata'ala men nengeleelo' i kuu iya'a molinas. \v 16 Gause na Alkitaap isian nitulis, “Kuu tio molinas, gause i Yaku' molinas.”\x * \xo 1:16 \xt Im. 11:44-45; 19:2 \x* \p \v 17 Tempo i kuu sambayang kuu mangaan Alaata'ala iya'a Tama. Ia a men mungukumi sanda' mian sintutu' tia wawauna, ka' pungukumi-Na sian poosasala'. Mbaka' tempo i kuu dauga' nintunda na tano' balaki' kani'i, kuu tio layaonkon i Ia. \v 18 Inti'ionmuu se' i kuu nitololokimo na tutuo' men sianta kana'na men ia tako'kon pulimuu na ko'omuu. Nontololokina taasi'po upa men sida kobaraba'ian koi salaka' kabai se' mosoni, \v 19 kasee i kuu nitololoki tia rara' ni Kristus men umangga' tuu'. Kristus nosida bookoi domba men sianta idekna men nikurbaankonmo bona Alaata'ala. \v 20 Kristus ia ruruki Alaata'ala sianpo tia dunia kani'i nisidakon, ka' na tempo men kokomburi'anna kani'i Ia nitakakonmo na tano' balaki' kada' i kuu sida tololokion. \v 21 Kristus a men ninsidakon i kuu parasaya na Alaata'ala. Ia a men ia potuo'i Alaata'ala noko daa lapus ka' nipopobalaki'. Mbali' i kuu imaanan na Alaata'ala men ooskononmuu iya'a. \p \v 22 Gause i kuu malolo' na pisiso' men kana', mbaka' i kuu nongoloe'imo noamuu ka' i kuu sida molingu'kon utusmuu sa'angu' kaparasaya'an. Mbaka' i kuu tio pookolingu'kon tia noa men tuutuu', \v 23 gause i kuu ningamea'kon soosoodo. Tutuo'muu men u'uru taasi' norumingkat na mian men bo lapus, kasee rumingkat na Alaata'ala men sian lapus. Tutuo'muu men u'uru iya'a mimpu'u na Wurungna Alaata'ala men tumuo' ka' sidutu. \v 24 Na Alkitaap isian nitulis, \q1 “Giigii' mian koi rakut, \q2 ka' giigii' kotingkaianna koi mburakna rakut. \q1 Rakut malau, mburakna uga' sida mandawo',\x * \xo 1:24 \xt Yes. 40:6-8 \x* \q1 \v 25 kasee Wurungna Tumpu isian pataka sidutu.” \m Wurung iya'a mase Lele Pore men nipoko lelekonmo na ko'omuu. \c 2 \s1 Yesus Kristus bookoi watu men tuko \sr 2:1-10 \p \v 1 Mbaka' kadarai a giigii' gau'muu men ba'idek. Alia mimborek, alia minti pate-patete, alia masindir, ka' alia momotaekon mian. \v 2 Kuu tio sida koi anak men baasi nongamea', men sinampang moro'ukon susu bulu-bulu' men ringkat na Alaata'ala. Kalu minginum susu iya'a, kuu bo uminsur ka' salamatkonon. \v 3 Kuu nunsurimo koi upa a porena Tumpu.\x * \xo 2:3 \xt Mzm. 34:9 \x* \p \v 4 Mbaka' alaka' taka na Tumpu. Ia koi watu men tumuo', men ia balo'konmo mian, gause nisasaaki se' sianta kana'na. Kasee i Ia bookoi watu men umangga' men ia ruruki Alaata'ala. \v 5 Kuu uga' koi watu men tumuo'. Mbaka' i kuu tio maloos a noamuu bo wawauon Laiganna Alaata'ala. Ka' i kuu sida bo imamna Alaata'ala, bo pongorookon kurbaan na Ko'ona koi men ia siso'konmo Alus Molinas. Alaata'ala mingkira' mangalabot kurbaan iya'a gause i Yesus Kristus. \v 6 Na Alkitaap isian nitulis koi kani'imari: \q1 “Yaku' nungururukimo sa'angu' watu pandasi, \q2 men nipokela na Sion bookoi watu tuko; \q1 ka' mian men parasaya na Ko'ona sian papakamaa'on.”\x * \xo 2:6 \xt Yes. 28:16 \x* \m \v 7 Watu iya'a umangga' tuu' bo ko'omuu men parasaya. Kasee na mian men sian parasaya, raaya'a kana'mo koi men isian nitulis na Alkitaap men koi kani'imari: \q1 “Watu men ia balo'konmo tukang, \q2 nosidamo watu tuko men bo pandasi,”\x * \xo 2:7 \xt Mzm. 118:22 \x* \q1 ka' “Watu iya'a a men ninsidakon mian tonsude; \q2 watu men ninsidakon i raaya'a torimpa'.” \m \v 8 Raaya'a notonsude gause sian malolo' na Wurungna Alaata'ala. Koiya'a a men ia patuko Alaata'ala bo ko'ona i raaya'a.\x * \xo 2:8 \xt Yes. 8:14-15 \x* \p \v 9 Kasee i kuu lipu' men niruruki. Kuu imam men balimang bona Alaata'ala men tomundo'muu. Kuu lipu' men molinas, mian men tombonoionna Alaata'ala. Alaata'ala nengeleelo' i kuu kada' umuar na kapintungan bo minsoop na ruar-Na men moruar tuu', kada' i kuu mengelelekon wawau-Na men kuasaan.\x * \xo 2:9 \xt Kel. 19:5-6; Ul. 4:20; 7:6; 14:2; Yes. 9:1; 43:20-21; Tit. 2:14 \x* \q1 \v 10 Mbaripian i kuu taasi'po mianna Alaata'ala, \q2 kasee koini'i i kuu nosidamo mian-Na. \q1 Mbaripian i kuu sianta lino-linoanna Alaata'ala, \q2 kasee koini'i i kuu isianmo lino-linoan-Na.\x * \xo 2:10 \xt Hos. 2:23 \x* \s1 Papalimangna Alaata'ala \sr 2:11-17 \p \v 11 Utu-utusku men kolingu'ku! Kuu mase mian men taasi' tombono dodongoan, kasee mian men tongko' nolumambo' na tano' balaki' kani'i. Mbaka' pa'ase'onku tuu' na ko'omuu kada' i kuu alia mongoloingikon pingkira'na noa men dosaon, men mampari-pari mambaetok noamuu. \v 12 Gau'muu tio pore na lipu' men sian minginti'i Alaata'ala. Kalu i raaya'a momotaekon se' i kuu mangawawau ba'idek, raaya'a sida mimiile' wawaumuu men pore, ka' komburi'na i raaya'a sida muntunde' Alaata'ala na ilio kotakaan-Na. \p \v 13 Gause pingkira'na Tumpu, mbaka' kuu tio malolo' na giigii' pantanaasi mian, mau na tomundo' bookoi i'intoni kuasa men balaki', \v 14 kabai se' na gubernuur men ia pokau tomundo' bo pungukum mian men mangawawau ba'idek, ka' bo pangangga'i mian men mangawawau pore. \v 15 Gause Alaata'ala mingkira' kada' tia wawaumuu men pore, mbaka' kuu minsidakon rokot a nganga'na mian bobo' men batundun sambu-sambumo. \v 16 Kuu tio tumuo' koi mian men sianmo nipo'ata', kasee tutuo'muu men sian nipo'ata' iya'a alia pamakekuu bo pangkaliau'i idekmuu. Alaka' tumuo' koi ata'na Alaata'ala. \v 17 Angga'i a giigii' mian. Kolingu'kon a utusmuu men sa'angu' kaparasaya'an. Kuu tio layaonkon Alaata'ala ka' mangangga'i tomundo'. \s1 Repaan ni Yesus bookoi pisiso' men bo lolo'on \sr 2:18-25 \p \v 18 Kuu men nosida ata'! Kuu tio malolo' na mian men balimanganmuu ka' angga'i i ia, taasi' tongko' na mian men ma'amat ka' pore a noana, kasee uga' tia mian men soropu'on. \p \v 19 Mian men maloos a noana mongololongi repaan men taasi' bo lolongionna supu-supuana ia minginti'i pingkira'na Alaata'ala, mbaka' mian iya'a a barakaationna Alaata'ala. \v 20 Gause upa a kana'na kalu i kuu mokotaan ukumon men tiodaa labotonmuu gause sala'muu? Kasee kalu i kuu mokotaan mongololongi repaan men mantakai i kuu gause nangawawau men kana', mbaka' Alaata'ala bo mambarakaati i kuu. \v 21 Koiya'a panduungna Alaata'ala nengeleelo' i kuu bo mian-Na. \p Kristus uga' noko pongololongimo repaan bo ko'omuu, ka' i Ia sida bo lolo'onmuu kada' i kuu mongololo' wawau-Na. \q1 \v 22 Ia sian nontoowawau dosa ka' nganga'-Na sian nontootundun men borek.\x * \xo 2:22 \xt Yes. 53:9 \x* \m \v 23 Na tempo i Ia ni'uduli, Ia sian nangawalos tia udul. Tempo i Ia nirepai, Ia sian nangaras mian men nengerepai, kasee tongko' Ia rookon a giigii' iya'a na Alaata'ala men maloos a pungukumi-Na.\x * \xo 2:23 \xt Yes. 53:7 \x* \v 24 Ia a men namasa'an dosanta na waka-Na tempo nisaliip, dako' dosa mambarios i kita ka' i kita sida tumuo' koi men kana'. Mbali' kita ma'anu gause i Kristus belaon.\x * \xo 2:24 \xt Yes. 53:5-6 \x* \v 25 Mbaripian i kuu koi domba men nopenta', kasee koini'i i kuu nomule'konmo mongololo' i Ia men bo pontondong ka' bo pontotobo' tutuo'muu. \c 3 \s1 Tutuo'na mian men suo'an \sr 3:1-7 \p \v 1 Koiya'a uga' i kuu giigii' wiwine men suo'an. Kuu tio malolo' na langkai'muu kada' kalu isian men sian mamarasaya wurung men ringkat na Alaata'ala, wawaumuu minsidakon i raaya'a parasaya. Ka' mosoo muntundunkon upa-upa na ko'ona i raaya'a,\x * \xo 3:1 \xt Ef. 5:22; Kol. 3:18 \x* \v 2 gause i raaya'a mimiile' tutuo'muu men molinas ka' mangangga'i Tumpu. \p \v 3 Tingkaimuu amo' tongko' tingkai na liwana, koimo mandaka'i wuuk ka' mopake mosoni, kabai se' mopakean men umangga'.\x * \xo 3:3 \xt 1Tim. 2:9 \x* \v 4 Porena tingkaimuu ringkat na noamuu. Noamuu men pore ka' ratong iya'a a tingkai men sian koboliian ka' umangga' tuu' na pimiile'na Alaata'ala. \v 5 Koiya'a mba'a a wiwine men mongooskon Alaata'ala tempo mbaripian nompopotingkai wakana. Raaya'a malolo' na langkai'na. \v 6 Sarapo uga' koiya'a. Ia malolo' ni Abraham ka' mangaan i Abraham tuanna. Kuu koini'i anak ni Sara, kalu i kuu mingilimang men pore ka' sian layaonkon upa-upa.\x * \xo 3:6 \xt Kej. 18:12 \x* \p \v 7 Koiya'a uga' i kuu moro'one men suo'an. Kuu tio tumuo' poo'inti'i tia boroki'muu, ka' minginti'i se' tikolna i raaya'a sian koi tikolna moro'one. Angga'i i raaya'a gause i raaya'a koikoimo tii kuu bo mangalabot barakaat tutuo' men pore men ringkat na Alaata'ala. Limang a men koiya'a dako' Alaata'ala bude' mangalabot sambayangmuu.\x * \xo 3:7 \xt Ef. 5:25; Kol. 3:19 \x* \s1 Mongololongi repaan gause mingilimang men kana' \sr 3:8-22 \p \v 8 Katuutuu'anna i kuu tio sanga-sangada ka' sa'angu' noa. Kuu tio pookolingu'kon koi mian moto'utus ka' ma'amat a noa ka' mompopokoo' waka. \v 9 Alia mangawalos men ba'idek tia ba'idek, kabai se' udul tia udul, kasee walos tia mama'ase' barakaat men ringkat na Alaata'ala. Gause Alaata'ala nengeleelo' i kuu bo mian-Na kada' i kuu mangalabot barakaat men ringkat na Ko'ona. \p \v 10 Na Alkitaap isian nitulis koi kani'imari: \q1 “Mian men mingkira' munsuri tutuo' men ma'amat, \q2 ka' mingkira' mentempoi ilio men pore, \q1 ia tio mandagai nganga'na \q2 dako' muntundun men ba'idek, \q2 ka' sian mengeneengkon upa men borek.\x * \xo 3:10 \xt Mzm. 34:13-17 \x* \q1 \v 11 Ia tio mingoloa na idek ka' mingilimang men pore; \q2 ia tio tuutuu' a noana mampari-pari pooka'amat. \q1 \v 12 Gause Tumpu sinampang mingimamat mian men kana' a wawauna, \q2 ka' Tumpu sinampang mongorongor sambayangna. \q1 Kasee Tumpu kundakon mian men mingilimang ba'idek.” \p \v 13 Ime mbali' a men mingkira' mangawawau men ba'idek na ko'omuu, kalu i kuu malesi' mangawawau men pore? \v 14 Kasee kalu i kuu talalaison gause mingilimang men pore, kuu bo barakaatan! Alia layaonkon upa men kolayaonna mian, ka' alia babata.\x * \xo 3:14 \xt Mat. 5:10 \x* \v 15 Kasee na noamuu i kuu tio mangangga'i i Kristus bookoi Tumpu. Ka' i kuu tio batoropot mompotuutuu' upa men ooskononmuu na sanda' mian men bapikirawar na ko'omuu. Kasee mian iya'a tio angga'ionmuu tia noa men pore.\x * \xo 3:15 \xt Yes. 8:12-13 \x* \v 16 Noamuu tio maloos kada' i kuu sianta idekmuu. Kalu i kuu potaekonon gause tumuo' men pore bookoi lolo' ni Kristus, mbaka' mian men momotaekon iya'a bo makamaa'. \p \v 17 Bagia mongololongi repaan gause mingilimang men pore, kalu men koiya'a kikira'na Alaata'ala. Alia i kuu mongololongi repaan gause mingilimang men ba'idek. \v 18 Kristus uga' nongololongi repaan. Ia nolapus tongko' pensan pataka sidutu gause dosana mian. Sa'angu' mian men sianta sala'na nolapus bona mian men isian sala'na. Kristus ningilimang men koiya'a kada' i Ia sida mangawawa i kuu mae' na Alaata'ala. Waka-Na nipapatei, kasee ia potuo'i Alus Molinas. \v 19 Gause Alus Molinas iya'a, mbaka' i Kristus nomae' na santuo' men nitarungku nengelelekon lele men ringkat na Alaata'ala. \v 20 Raaya'a sian malolo' na Alaata'ala na tempo ni Nuh. Na tempo iya'a Alaata'ala moko pera i Nuh mangawawau kapalna. Tongko' walu' mian men isian na kapal iya'a a men nosalamat na weer men ningilimbusi tano' balaki'.\x * \xo 3:20 \xt Kej. 6:1–7:24 \x* \p \v 21 Upa men nosida iya'a nintimbaanikon basaranian men koini'i mansalamatkon i kuu. Basaranian iya'a taasi'po koi mongoloe'i waka na giigii' men marere, kasee bookoi pa'ase'muu na Alaata'ala montombonoi noa men sian munsuri sala'. Basaranian iya'a mansalamatkon i kuu gause i Yesus Kristus nipotuo'imo noko daa lapus, \v 22 kasi nasawe' na surugaa. Koini'i Ia umoruang paraas uananna Alaata'ala kada' mamarenta giigii' malaa'ikat tia tanaas ka' giigii' i'intoni kuasa. \c 4 \s1 Tutuo' u'uru \sr 4:1-6 \p \v 1 Gause i Kristus nitalalais a waka-Na, mbaka' i kuu uga' tio mamakadodor noamuu mongololongi repaan koi i Ia. Gause mian men talalaison a wakana sianmo mangawawau dosa. \v 2 Mbaka' tutuo'muu men dauga'na na tano' balaki' kani'i tio tumuo' koi pingkira'na Alaata'ala ka' taasi'mo koi pingkira'na mian. \v 3 Daamo a mingilimang palimangon men kikira'na lipu' men sian minginti'i Alaata'ala. Mbaripian i kuu mogora', mongoloingikon pingkira'na noa susuung, balio-lio', barame men mantakakon ba'idek, mombosi'kon ba'inum ka' mangkanggi patung men sian sida wawauon. \v 4 Koini'i i raaya'a samba' gause i kuu bude' tumuo' koi i raaya'a men sianta tiidoona, ka' i raaya'a mingiroki i kuu. \v 5 Kasee ni'imarian, raaya'a tio muntundunkon wawauna na Alaata'ala men toropotmo mungukumi mian men tumuo' ka' men nolapusmo. \v 6 Koiya'a mba'a mbali' Lele Pore uga' nilelekon mbaripian na mian men nolapusmo. Mau mune' wakana i raaya'a nitalalais koi men sida na mian men tumuo' na tano' balaki' kani'i, kasee santuo'na sida tumuo' koi men kikira'na Alaata'ala. \s1 Tutuo'na mian parasaya \sr 4:7-11 \p \v 7 Kakabusanna giigii' upa karani'mo. Mbaka' dagai a wakamuu ka' maka'amat, kada' i kuu sida sambayang. \v 8 Kasee men tontuko, kolingu'kon tuu' a mian sambana, gause kalu i kuu mangawawau men koiya'a, kuu sianmo manganaa' noa ka' mingkira' pooka'amat.\x * \xo 4:8 \xt Ams. 10:12 \x* \v 9 Kuu tiodaa mingkira' mangalaboti mian na laiganmuu kasee amo' poto koinanang. \p \v 10 Kuu sanda-sanda' tio mamake barakaat koi men kuu labot na kaporeanna Alaata'ala bo pootulungimuu tia mian sambana. \v 11 Kalu isian mian men momoko morobu, ia tio morobu koi porobuna mian men mantadulkon Wurungna Alaata'ala. Kalu isian mian men mangalawei mian sambana, ia tio mongooskon Alaata'ala bo pompopomoonggor i ia mingilimang men koiya'a, kada' Alaata'ala sida tunde'on na giigii' upa mimpu'u ni Yesus Kristus. Ia a men sida popobalaki'on ka' men kuasaan pataka sidutu. Amin. \s1 Mongololongi repaan gause nosida mian Sarani \sr 4:12-19 \p \v 12 Utu-utusku men kolingu'ku! Alia i kuu samba'kon saga-saga men koi leapna apu mangararangi i kuu. Alia munsuri koikoi se' isian upa men sangaraasan nosida na ko'omuu. \v 13 Kasee i kuu tio munsuri beles gause tonsoop munsuri repaan tii Kristus, kada' i kuu uga' munsuri lewa' ka' beles na tempo kobalaki'anna i Kristus pipiile'konon. \v 14 Barakaationna Tumpu i kuu, kalu i kuu irokion gause palolo'anmuu ni Kristus, gause Alusna Alaata'ala men kuasaan isian na ko'omuu. \v 15 Alia sa'angu'po i kuu talalaison gause nampapatei mian, kabai mamangan, kabai mangawawau men ba'idek, kabai se' monggora' mian. \v 16 Kasee kalu i kuu talalaison gause i kuu mian Sarani, alia makamaa', kasee i kuu tio mompopobalaki' Alaata'ala mimpu'u na ngaan ni Kristus. \p \v 17 Koini'i Alaata'ala muntumbei mungukumi mian, ka' mian-Na a men olukon ukumion-Na. Kalu pungukumian iya'a tumbeion na ko'onta', koi upa a bo kosidaanna i raaya'a men sian mamarasaya Lele Pore men ringkat na Alaata'ala? \v 18 Na Alkitaap isian nitulis koi kani'imari: \q1 “Kalu mian men kana'po marepa salamatkonon, \q1 upa mune' mian dosaon men sian minginti'i Tumpu.”\x * \xo 4:18 \xt Ams. 11:31 \x* \p \v 19 Mbaka' kalu isian mian men talalaison gause Alaata'ala mingkira' koiya'a, mian iya'a tio sinampang mingilimang men kana' ka' mamarasayakon wakana na Alaata'ala men ninsidakon i ia. Alaata'ala sinampang montontoni toon-Na. \c 5 \s1 Tondong a lulusanna dombana Alaata'ala. \sr 5:1-11 \p \v 1 Koini'i yaku' mungururani i kuu men penatua. Yaku' bookoi simbaya'muu penatua, men nimiile'mo repaan ni Kristus, ka' yaku' uga' bo popobalaki'on kalu kobalaki'an ni Kristus pipiile'kononmo na ko'onta ni'imarian. \p \v 2 Tondong a lulusanna dombana Alaata'ala men isian na ko'omuu. Noamuu alia barana'ut, kasee tio noa men maloos, men sintutu' koi pingkira'na Alaata'ala. Alia tongko' mansarak kada' dale'an biai', kasee alaka' limang men tuutuu' ringkat na noa.\x * \xo 5:2 \xt Yoh. 21:15-17 \x* \v 3 Alia i kuu mangawawau men koikoi se' mamarenta i raaya'a, kasee alaka' pipiile'kon a gau'muu men pore kada' bo lolo'onna i raaya'a. \v 4 Mbaka' tempo kotakaanna Pontondong Men Tongaan iya'a, kuu bo posapeo'ion tia bunga men pore tuu', men sian malau pataka sidutu. \p \v 5 Koiya'a uga' i kuu men anak malai. Porongori a mian men motu'a. Kuu tio mompopokoo' wakamuu ka' poo'imamat, gause na Alkitaap isian nitulis koi kani'imari: \q1 “Alaata'ala maso'kon mian men mintidaa-daa, \q2 kasee mian men mompopokoo' wakana, taraion-Na kaporean-Na.”\x * \xo 5:5 \xt Ams. 3:34 \x* \m \v 6 Mbaka' popokoo' a wakamuu na limana Alaata'ala men kuasaan, kada' i kuu angga'ion-Na kalu takamo a tempona.\x * \xo 5:6 \xt Mat. 23:12; Luk. 14:11; 18:14 \x* \v 7 Rookon na Alaata'ala a giigii' men kobabatamuu, gause i Ia a men montondongi i kuu. \p \v 8 Kuu tio maka'amat ka' batoropot gause Ibiliis mangka'idek i kuu. Ia koi ayop singa men waale'e-le'emari tiku-tikum moranggao' mansarak men bo kaanonna. \v 9 Tatagakon i ia tia imaanmuu men moonggor. Inti'ionmuu se' utusmuu sa'angu' kaparasaya'an na longkop tano' balaki' uga' mongololongi repaan koi i kuu. \p \v 10 Kasee moko daa i kuu mongololongi repaan sangkodi', Alaata'ala a bo pompopokalepu i kuu. Ia bo pamakadodor ka' pompopomoonggor ka' pompoporampot i kuu. Ia a Alaata'ala men pu'una giigii' kaporean. Ia nengeleelo'mo i kuu gause i Kristus, pataka i kuu uga' nunsurikon kobalaki'an-Na men sidutu. \v 11 Ia a men bo pinginti'i pataka sidutu! Amin. \s1 Pangkakabusi surat \sr 5:12-14 \p \v 12 Surat men tongko' titiu' kani'i, yaku' pakatu bo ko'omuu, ia tuliskon i Silwanus men yaku' galalmo koi utus sa'angu' kaparasaya'an men malolo'. Panduungku kada' mamakadodor i kuu ka' mompotuutuu' se' men yaku' tulis kani'i tuutuu' ringkat na kaporeanna Alaata'ala. Kuu tio montontoni kaporean-Na iya'a.\x * \xo 5:12 \xt Tun. 15:22, 40 \x* \p \v 13 Lulusanmuu men isian na Babel, men koikoimo i kuu ia ruruki Alaata'ala, moki tundunkon salamna bo ko'omuu. Markus men anakku sa'angu' kaparasaya'an moki tundunkon salamna bo ko'omuu.\x * \xo 5:13 \xt Tun. 12:12, 25; 13:13; 15:37-39; Kol. 4:10; Flm. 24 \x* \v 14 Poosalami ka' poo'ooki tia noa men molinas i kuu men sa'angu' kaparasaya'an. \p Sulano koratongan men ringkat na Alaata'ala surionmuu giigii' men moto kantang tii Kristus.