\id TIT - Bekwel Bible \ide UTF-8 \h Mɛkana ɛ Pɔl, pɛ dáa Tit \toc3 Tit \toc2 Tit \toc1 Mɛkana ɛ Pɔl, pɛ daa Tit \mt2 Mɛkana ɛ Pɔl, pɛ dáa Tit \mt1 TIT \imt Mɛkɛn \ip Tit nabɛ ɛ́ mot nadi egyee bɛ nɛ Pɔl tɔ mɛsa ɔ. Tin, e sok Pɔl nakwyal Tit mɛkana ɛ, Tit nabɛ ɛ́ ndjɛɛdel bot ɛ zɛɛga mendjaala ghola Kelɛt. \ip Tɔ mɛkana mɛ tak, Pɔl nadi elyo Tit dáa zɛɛga mendjaala di egoka nɛ ɛdjɛɛdaa ɛ (\xt 1.5-16\xt*). Nyɛ eedjɛ nyɛ mɛlyo dum nɛ kwyɛl bot ɛ zɛɛga mendjaala di egoka nɛ ɛdi nɛ yɛ pak'ɔɔ ɛ: Bɛtɔa-bot (\xt 2.2\xt*), bɛtɔa-boa (\xt 2.3\xt*), mɛsyes (\xt 2.4-5\xt*), mengbaaz (\xt 2.6-8\xt*), nɛ ekwom (\xt 2.9-10\xt*). Pɔl ɛpekaada náá, Yezu Klisto ɛ mot naka nyel'ɛ buwa, étɛp ɛdis bot ɛ bɔs tɔ ɛbiyo (\xt 3.4-7\xt*): Tsik na bes yii ekeletyɛ ɛ́, ye ɛ́ kɔ ɛsu ɛ tak. \ip Beeka mɛtyek mɛ mɛkana ɛ Tit e: Mɛswosel (\xt 1.1-4\xt*); Mɛlyo mɛ Pɔl di elyo Tit dum nɛ bot ɛ bɛ nɛ bɛ nɔɔ di esa mɛsa mɛ Zɛɛb ɔ (\xt 1.5-16\xt*), kɔ ɛsu ɛ bot ɛ zedum koŋ nɛ Zɛɛb ɔ (\xt 2.1; 3.11\xt*) Mɛlyo mɛ mɛsik (\xt 3.12-15\xt*). \c 1 \s Mɛswosel \p \v 1 Ye ɛ́ mam Pɔl, kwom mot-mɛsa ɛ Zɛɛb, mot-lwoma ɛ Yezu Klisto. Zɛɛb nalwom mɛ ɛ, étɛp mɛ neesa náá, bot ɛ nyɛ nasɛ́ɛ ɔ dum koŋ nɛ nɛ, nɛ ɛbaasa náá, bɛ gu etsɛɛtsɛ étɛp bɛ neewa zii ɛdu ɛ etɛp e Zɛɛb. \v 2 Étɛp bɛ needi nɛ ɛbwaalel e tsik na kɔm-kɔm. Zɛɛb mot di ààkɔɔ bot ɔ, nabɛ ɛ́ nyɛ naaloozekɛk mena tsik tak, ɛsok nɛ bɔs nɛ kusel. \v 3 Eghɛŋ ɛwala ɛ Zɛɛb mɛtsik-bot mena nalɛɛ ɛ nakadjala ɛ, wɔ gwaa, nyɛ zɛtel mɛkpa mɛ. Nyɛ naadjɛ mɛ mɛkpa menek, nɛ ɛlwom ɛ mɛ náá, mɛ goola yɛ nɛ bot. \v 4 Tit, tɛtɛ mɔn'am tɔ ɛdum ɛ koŋ nɛ Zɛɛb mena di nɛ yɛ sama ɛ, mɛ kwyal ɛ wɔy mɛkana mak: Beta náá enɛm nɛ embɛɛ, nɛ egwyem e Zɛɛb Sɛɛg, nɛ yii Yezu Klisto mɛtsik-bot mena di nɛ nɔ. \s Bɛpaa \p \v 5 Tin, yɛ bɛ náá mɛ naalik wɔ kɔ ghaada Kelɛt ɔɔ, ye nabɛ ɛ́ etɛɛ náá, wɔ neesilal ɛsa esa djas nalik ààsael ɛ. Da wɔ ɛ́ sɛ́ɛ bɛpaa, wɔ ɛ́ dil bɛ étɛp bɛ needjɛɛd ezɛɛga bot ɛ mendjaala tɔ eghaada djas dáa mɛ nalɛɛ wɔ ɛ. \v 6 Tin, mot di paa ɔ, goka ɛ́ nɛ ɛdi ɛ́ mot di ààbɛ nɛ mbee mɛfulu ɔ. Nyɛ goka ɛ́ nɛ ɛdi ɛ nɛ moma ngɔt, bɔɔ bɛ goka ɛ́ nɛ ɛdum ɛkoŋ nɛ Zɛɛb, sa bɔɔ binɔk ààdi bot ɛ mɛzɔ, ye nyɔ ɛ náá, bɛ kaab bɛbyael bɔɔ. \v 7 Deenek, mot di djɛɛd zɛɛga bot ɛ mendjaala ɔ, dáa dinaa, nyɛ ɛ́ mot-mɛsa ɛ Zɛɛb ɛ. Nyɛ goka ɛ́ nɛ ɛdi ɛ́ mot di ààbɛ nɛ mbee mɛfulu. Sa nyɛ ààdi mot ɛghɛɛ nyel, sa nyɛ ààdi mot di biyo mbɛs ɔ, sa nyɛ ààdi mot elangi, sa nyɛ ààdi mot ebhooba, sa nyɛ ààdi mot di ekwyɛl efute e mɛsa nyɛ di ààsa ɛ. \v 8 Tin, nyɛ goka ɛdi ɛ mot di emyaal náá bot sulal pɛ yɛ ɔ, mot enɛm esa, mot epiki, mot ɛmaad ɛ lyem, mot e dɛɛ, mot egwyem, \v 9 sa nyɛ ààbɛka nɛ mɛkpa mɛ Zɛɛb dáa ye nalyoaa ɛ, étɛp ɛdjɛ mɛghaaz nɛ ekwyala na Dɛɛ, da lyaal nɛ bot ɛ di ewa zyaala ɔ náá bɛ eekɔɔ lɛŋ. \s Bot ɛ di egoola embee mɛlyo ɔ \p \v 10 Tin, ye ɛ́ nɛ mbula bot tɔ bot ɛ zeni beka ɔ dinaa bɛ ààlooba nɛ etsɛɛtsɛ ɔ. Ye ɛ́ bot ɛ di elyo embee mɛlyo ɔ, bot ɛ di ekɔɔ bɔn nyɛɛg bɔɔ ɔ. \v 11 Ye nyɔ ɛ, bot diyal bɛ enuub. Etɛɛ náá, bɛ ɛpepul bot ɛ mɛbyel nɛ embee mɛlyo mɛ bɛ di djɛ ɛ, étɛp ɛgwaal efute e syen. \v 12 Tin, ngɔt tɔ bɛngoolel ɛ mɛkpa mɔɔ ɛmet naalɛɛ náá: «Bot ɛ ghaada Kelɛt ɛ bot ɛ etsal, bɛtit ɛ mɛnyan, bot ɛ di edɛ kaab ɛ kaab ɔ, bɛtsak-bel ɛ bot.» \v 13 Deenek, sa nyɛ nalɛɛ yenek nabɛ ɛ́ etsɛɛtsɛ. Mbi binɔk bot, bhɛma bɛ ɛlyelɛpe etɛɛ náá, ɛdum ɛ koŋ ɛ lɔɔ needi piki. \v 14 Tin, ye tok ɛnyɔɛpe náá, bɛ gwak embee esesa bot ɛ mbyak eYuda. Nɛghu mɛtiŋ mɛ bot ɛ bɔs di edis bot kɔ ze etsɛɛtsɛ ɔ. \v 15 Deenek, etɛp djas ɛ nɛ mɛdjhaaz nɛ bot di ààdi nɛ edhuud ɔ. Tin, ye tok nɛ dhiiti sonok di nɛ mɛdjhaaz pɛ daa bot ɛ di nɛ edhuud ɔ, bot ɛ di ààdum koŋ Zɛɛb ɔ. Deenek, mɛtselal mɔɔ nɛ esimza bɔɔ moo ɛ́ nɛ edhuud. \v 16 E di'enek, bɛ ɛpeke náá, bɛ nɛ gu Zɛɛb, ghuna mɛsa mɔɔ ɛpetel náá bɛ naazebyen Zɛɛb. Tin, bɛ ɛ́ bot ɛkye ɛ́ lyem, bot ɛ Zɛɛb di byen ɔ, bot ɛ di ààbɛ nɛ ghwyil ɛsa embɛɛ mɛsa djas ɔ. \c 2 \s Bɛtɔa-bot, mengbaaz nɛ ekwom \p \v 1 Yɛ kabɛ wɔy ɔ, djɛa mɛlyo mɛ di egoka ɛ. \v 2 Bɛtɔa-bot goka ɛ́ nɛ ɛdi ɛ bot ɛ di ààdi nɛ ndɔɔzɔ ɔ, bɛ goka ɛ́ nɛ ɛdi ɛ bot ɛ duu, bot ɛ etsoŋ, bot ɛ ɛtela lyem, bot ɛ di piki tɔ tɛtɛ ɛdum ɛ koŋ nɛ Zɛɛb ɔ, bot ɛ di nɛ kwyɛl ɔ. \p \v 3 Tyee wat, lɛɛa nɛ bɛtɔa-boa, bɛ goka nɛ ɛdi ɛ nɛ mbɛɛ mɛfulu dáa bot ɛ edɛɛ. Sa bɛ ààdi bot ɛ ɛbyak ɛ bot, sa bɛ ààdi ekwom e mɛnyok, bɛ goka ɛ́ nɛ ɛdjɛ bot ɛ embɛɛ mɛlyo. \v 4 Bɛ lyaal nɛ mɛsyes mɛ boa náá, bɛ kwyɛl botom bɔɔ nɛ bɔɔ bɔɔ. \v 5 Bɛ di nɛ etsoŋ, sa bɛ ààdi tɔ embee mɛkwosak mɛ mɛnyel, bɛ sa mɛsa mɛ mendjaa mɔɔ ɛnyɔɛpe, da bɛ ɛlooba nɛ botom bɔɔ, etɛɛ náá bot needi ààlóo mbee mɛkpa dum nɛ mɛkpa ɛ Zɛɛb. \p \v 6 Tyee wat, djɛa mɛghaaz nɛ mengbaaz, bɛ di nɛ etsoŋ. \v 7 Tin, wɔy ɛmet goka ɛ́ nɛ ɛdi dhatyee geka tɔ enɛm esa e mis mɛ bot. Yɛ bɛ náá, wɔ ɛpelyo bot ɔɔ, lyoa bɛ nɛ lyem wat, mɛkpa mɛ di egoka ɛ. \v 8 Mɛkpa mɔ di dɛɛ, ee bot di ààwa mɛso nɛ ye ɛ́, etɛɛ náá, bot ɛ mɛbhuka mɔ neegwyɛ nɛ syen, ààbɛ nɛ mbee mɛkpa ɛlóo nɛ nena. \p \v 9 Yɛ kabɛ ekwom ɔ, bɛ goka ɛ́ nɛ ɛlooba nɛ ekukuma bɔɔ nɛ etɛp djas, bɛ saa náá, bɛ di mbɛɛ bot e mis mɔɔ. Sa bɛ ààwa mɛso nɛ etɛp bɛ di elii ɛ. \v 10 Tin, sa bɛ ààsa djii, bɛ goka ɛ́ nɛ ɛlyaal náá, bɛ ɛ́ mbɛɛ bot di egoka nɛ ɛwaa ɛbwaalel ɔ, étɛp ɛdjɛ duu nɛ mɛlyo mɛ Zɛɛb mot di mɛtsik-bot mena ɔ. \s Mbyak'ɛ Yezu Klisto \p \v 11 Etɛɛ náá, Zɛɛb naatel enɛm nɛ embɛɛ bɛ, dáa ɛsuk ɛ tsik étɛp bot djas. \v 12 Ye lyo mena ɛ náá, sa mena katka mbee mɛfulu, sa mena ààdi nɛ mɛkwosak mɛ esa e bɔs, étɛp mena needi tɔ mbɛɛ tsik kɔ ɛko ɛ bɔs'ak, tɔ etsoŋ, tɔ epiki nɛ esosoob nɛ Zɛɛb. \v 13 Ye ɛ́ deenek ɛ mena aadi ebwood dwoo tak nɛ ɛbwaalel. Dwoo lɛɛg, boo Zɛɛb'ena Yezu Klisto mɛtsik-bot mena, nyɛ waatuula tɔ duma. \v 14 Tin, nyɛ naazeka nyel'ɛ buwa kɔ ɛsu ɛlena, étɛp ɛdis ɛ mena si bhel esyem, étɛp bot needi bot ɛ mbyak'ɛ ɛmet na dɛɛ, étɛp ɛwa lyem tɔ ɛsa mbɛɛ esesɛɛ. \v 15 Étɛp tak ɛ dinaa, wɔ goka ɛ́ nɛ ɛlii, étɛp ɛdjɛ mɛghaaz nɛ ɛdul ɛ bɛ mɛlɔ nɛ ghwyil djas. Tin, sa mot ààbyasal wɔ! \c 3 \s Dáa bɔɔ Zɛɛb di egoka nɛ ɛkɛ ɛ \p \v 1 Gheelelɛɛ nɛ bot ɛ zedum koŋ nɛ Zɛɛb ɔ náá, bɛ goka ɛ́ nɛ ɛlooba nɛ bɛmɛkoozi, nɛ ekukuma. Da bɛ ɛ́ di ghwyɛ étɛp ɛsa mbɛɛ esa. \v 2 Sa bɛ ààdi bot ɛ mɛbhekel, sa bɛ ààbiyo mbɛs, bɛ di bot ɛ di duula pak bot étɛp ɛbulal kwyɛl ɔ, bɛ goka ɛ́ nɛ ɛlyaal e mis mɛ bot djas ɛ náá, bɛ ɛ́ bot ɛ ɛtela lyem. \v 3 Etɛɛ náá, é ghɛŋ sok, bisɔ pe nabaadiɛ ààbɛ nɛ mɛtselal, bot ɛ di ààlooba nɛ Zɛɛb ɔ, bot zewo ze ɔ. Bis nabaadiɛ ekwom e membi mɛkwosak djas, nɛ esa ee di djɛ djɔŋ ɛ. Bis nadi ɛ́ tɔ mbee esesɛɛ nɛ mbee egwyes, bot ɛ mbee lyem, é bhinel pak'es. \v 4 Tin, e sok Zɛɛb mɛtsik bot'ena natel bot enɛm esa bɛ ɛ, nɛ ɛlyaal kwyɛl'ɛ ɛ, \q1 \v 5 ye nabɛ ɛ́ ààbɛ etɛɛ náá, mena naasaka esa dinaa ye ɛ́ piki ɛ, \q1 deenek, ye nabɛ ɛ́ etɛɛ náá, nyɛy, nyɛ ɛmet naagekka mena ghoŋ. \q1 Nyɛ natsik mena ɛ, nɛ mɛdii mɛ ɛgwyiya ee mena nabelaka ɛbyel ɛ na bes nɛ ye ɛ́, \q1 nɛ Sisim na Dɛɛ ɛ di edjɛ tsik na bes. \q1 \v 6 Etɛɛ náá, Zɛɛb naadjɛ mena Sisim na Dɛɛ ɛbuɛpe, \q1 kɔ lo ɛ Yezu Klisto mɛtsik bot'enaka, \q1 \v 7 e di'enek, kɔ ɛsu ɛ enɛm nɛ embɛɛ bɛ, nyɛ eesa náá, mena dika bot ɛ epiki e mis mɛ. \q1 Nyɛ eesa náá, mena belaka ɛkɛɛ ɛ tsik na kɔm-kɔm ee bot di ebwaal ɛ. \p \v 8 Tin, mɛkpa mak ɛ, mɛkpa mɛ etsɛɛtsɛ, mɛ kwyɛl ɛ náá, wɔ lɛɛ yɛ popoopwon, etɛɛ náá, bot zewa ɛdum ɛ koŋ ɛ lɔɔ nɛ Zɛɛb ɔ, neewa lyem tɔ ɛsesa enɛm esa. Ye ɛ́ ɛnyɔɛpe nɛ mɛtaŋ náá, bot djas goka ɛ́ nɛ ɛsa yɛ. \v 9 Tin, kyeeka etɛp bak: ɛsuu ɛ mɛso e etɛp di ààbɛ nɛ lo ɛ, ɛlaŋ ɛ dhaad mɛbyel, mɛwɔ, ɛsuu ɛ mɛso dum nɛ etsi, etɛɛ náá etɛp binek djas ɛ yii toto, yɛ ààval. \v 10 Mot ɛ di zyɛ nɛ mɛfulu mɛ ɛbɛk ɛ bot ɔɔ, dula nyɛ mɛlɔ, nyɛ baabasal ɔɔ, wɔ baalii nɛ nɛ, tin, nyɛ di ààgwak ɔɔ, dia ɛtsetaɛpe nɛ nɛ. \v 11 Gua náá, kɔkɔ mbi binɔk bot moo ɛ́ bi eezewo ze, nyɛ ɛ́ tɔ mesyem, nyɛ ɛpewa nyel ɛmet e feŋ. \s Mɛswosel nɛ mɛlyo mɛ mɛsik \p \v 12 E sok mɛ aakyeed wɔ pɛ Altemas nɛghu pɛ Tisik ɛ, sa mɛghaaz wɔ neezɛbela mɛ kɔ Nikopolis, etɛɛ náá, mɛ eemyam náá, mɛ aadhaa mbu ɛgwyiyo penek. \v 13 Tin, sa náá, wɔ djɛ Zenas lyoel etsi e Zɛɛb, bɛ nɛ Apolɔs esa di egoka étɛp mɛndjoŋ ɛ, etɛɛ náá, bɛ needi ààdi nɛ ɛsɛɛga sa wat. \v 14 Ye nyɔ ɛ náá, bɛdhiiti bot bina wa lyem ɛlyelɛpe tɔ mbɛɛ mɛsa, étɛp ɛkwyee bot ɛ di tɔ ɛsɛɛga ɔ ghal-ghal. Tin, bɛ di sesa deenek ɔ, bot aadi ɛ́ bot ɛ di edjɛ embɛɛ bhum ɔ. \v 15 Deenek, bot ɛ bis nɛ bɛ nɔɔ di wak djas ɔ, bɛ eeswos wɔ. Swosa bot ɛ di sama nɛ nena tɔ ɛdum ɛ koŋ nɛ Zɛɛb ɔ. Beta náá, enɛm nɛ embɛɛ di nɛ biyɔ djas!