\id REV - Bekwel Bible \ide UTF-8 \h Mɛsɔ natelaa Zaŋ ɛ \toc1 Mɛkana mɛ Etɛp e syela Sisim natel Zaŋ ɛ \toc2 ɛ Sisim Zaŋ nabee \toc3 Etp \mt2 Mɛkana mɛ Etɛp e syela Sisim Étɛp natel Zaŋ ɛ \mt1 Étɛp ɛ Sisim Zaŋ nabee \imt Ɛniel \ip Mɛkana mak ɛ́ mɛkana mak ɛ mɛkana etɛp syela Yezu nalwom fofop ngɔt natel Zaŋ ɛ, étɛp nyɛ eelyaal bot ɛ mɛsa mɛ esa di náá eezekuunaa nɛ ɛzyɛ ɛ. Nyɛ eke: «Mam ɛ́ di mot di nɛ tsik ɔ, mɛ naagwyɛ, tin, nenak, mɛ moo ɛ́ nɛ tsik kɔm-kɔm sii nɛ kɔm. Deenek, mam ɛ di nɛ ghwyil kɔ ɛsyee. Mam ɛ di nɛ ghwyil kɔ dɛl ɛ bot ɛ nazegwyɛ ɔ» \xt 1.18\xt*. Nyɛ naalwom Zaŋ náá, nyɛ kwyal bɛmɛkana etɛn nɛ ebá, kwyɛɛd pɛ ezɛɛga mendjaala etɛn nɛ ebá di pɛ kyee dik Azi ɛ. Bot ɛ di sama nɛ nɛ ɔ, waaboma nɛ mezuk kwasa náá, bɛdhiiti bot pak'ɔɔ, aagóaa. «Mot aakwak ɔ, mɛ waadjɛ nyɛ bum le di edjɛ tsik di tɔ bok Zɛɛb ɛ.» (\xt 1.9—3.22\xt*) Yezu nyɛ ɛmet ɛ Mɔn bhata nakaa buwa di goka nɛ ɛnɔɔ mɛkana da dii yɛ, efofop nɛ esesɛɛ djas goka ɛ́ ɛdjɛ Zɛɛb nɛ Yezu duu nɛ duma (\xt 4—5\xt*). Ye nakozoodi eboo mezuk nɛ mɛtiigaa aasael kɔ ɛko ɛ bɔs ɛ, Zɛɛb eekwom efute étɛp bot nawa ɛbwaalel nɛ nɛ ɔ, daŋ-daŋ ɛ́ nɛ bot ɛ nagóaa kɔ ɛsu ɛ lɛ ɔ (\xt 6—11\xt*). É di'enek, Satan, nɛ efofop bɛ, nɛ bot nadi ààlooba ɔ, bɛ waamwasaa tɔ boo tok du mɛsii na goo-goo (\xt 12—19\xt*). Deenek, gwoo nɛ bɔs di mos'ak aanàbaadi, yɛ aadi ɛ́ nɛ gwoo na bes, nɛ bɔs na bes zɛnɔɔ ghaada na bes. Tin, Zɛɛb bɛ nɛ Yezu zɛnɔɔ bot ɛ nalooba nɛ nɛ ɔ, bɛ aasulal ɛ́ tin kɔm-kɔm sii mɛ kɔm (\xt 20—22\xt*). \c 1 \s Etɛp e syela Yezu Klisto natel Zaŋ ɛ \p \v 1 Mɛkana mak ɛ́ nɛ etɛp nadi tɔ sɔ ee Yezu Klisto nawyisal yɛ popoopwon ɛ. Zɛɛb natel nyɛ etɛp tak ɛ, étɛp nyɛ neelyaal bot ɛ mɛsa mɛ sa di ye eezekɔ nɛ ɛsael ɛ. Deenek, Yezu naakyeed fofop'ɛ pɛ dáa Zaŋ mot-mɛsa mɛ, etɛɛ náá, nyɛ neetel nyɛ etɛp binek. \v 2 Mam tsaa-sɛs Zaŋ mɛ lɛɛ ɛ́ náá, etɛp djas mɛ nabee ɛ, ye ɛ́ mɛkpa mɛ Zɛɛb nɛ etsɛɛtsɛ ee Yezu Klisto natel mɛ ɛ. \v 3 Mɛmyaala nɛ mot di elaa mɛkana mak ɔ, mɛmyaala nɛ mot di egwak mɛkpa mɛ di edus pɛ daa Zɛɛb, da nyɛ ɛ́ di elooba ɛnyɔɛpe nɛ etɛp di kwyala wak ɛ! Etɛɛ náá, ɛwala di náá, etɛp binek djas aasael ɛ yɛ eezekunaa. \s Mɛswosel nɛ bot ɛ ezɛɛga mendjaala etɛn nɛ ebá \p \v 4 Ye ɛ́ mam Zaŋ, mɛ eeswos bot ɛ zɛɛga mendjaa mendjaala etɛn nɛ ebá di pɛ kyee dik Azi ɛ. \p Beta náá, enɛm nɛ embɛɛ nɛ egwyem di nɛ nen nɛ din ɛ Zɛɛb mot di ɔ, mot nadi ɔ, mot di ezyɛ ɔ. Beta náá, esisim etɛn nɛ ebá dyeebadi sok bhwoob bóó mɛkoozi mɛ ɔ, djɛ bin egwyem. \v 5 Beta náá, Yezu Klisto, mot di tsaa-sɛs tɔ esosoob ɔ, mot di mot mɛkɛn nagomelaa pak myoŋ ɔ, mot di mɔn Mɛkoozi mɛ bɛmɛkoozi mɛ di kɔ ɛko ɛ bɔs'ak ɔ, djɛ bin egwyem. \p Klisto nɛ kwyɛl ɛ mena, nyɛ naapɛk mena tɔ mesyem nɛ ɛka nyel ɛmet buwa. \v 6 Nyɛ eesa náá, mena dika ɛyoŋ ɛ bɛghaa-Zɛɛb étɛp ɛsa mɛsa mɛ Zɛɛb Sɛɛg. Beta náá, duma nɛ mɛbwala di nɛ nɛ kɔm-kɔm sii nɛ kɔm! Amɛn. \q1 \v 7 Beeka, nyɛ ɛpezyɛ tɔ eguud! \q1 Bot djas ɛ waabee nyɛ nɛ mis mɔɔ, \q1 dɔɔ nɛ bot ɛ nalum nyɛ nɛ ɛkɔɔ ɔ, \q1 membyak djas di kɔ ɛko ɛ bɔs ɛ waadje ɛgwyɛ kɔ ɛsu ɛ lɛ. \q2 Tsɛɛtsɛ! Amɛn. \p \v 8 Ghɛŋ Zɛɛb ke ɛ́ náá: «Mɛ ɛ́ Alfa nɛ Omegha\f + \fr 1.8 \fr*\ft Tɔ goŋ ɛlaŋel eGhɛlɛk, Alfa ye kwyɛl ɛlɛɛ mɛkɛn, Omegha, ye kwyɛl ɛlɛɛ ɛ mɛsik.\ft*\f*», mot di ɔ, mot nadi ɔ, mot di ezyɛ ɔ, Zɛɛb Mɛkaake. \s Zaŋ eebee Klisto tɔ duma yɛ \p \v 9 Ye ɛ́ mam Zaŋ, mɔn ɛ nyɛɛg'en, mot di egyee nɛ nen tɔ mezuk ɔ, mot di egyee nɛ nen tɔ zii sama nɛ Yezu ɔ. Mɛ naakyeedaa nɛ bhel pɛ kyee dik ghola Patmɔs kɔ ɛsu ɛ esosoob bam dum nɛ mɛkpa ɛ Zɛɛb, nɛ etɛp mɛ nagoola kɔ ɛsu ɛ Yezu ɛ. \v 10 Tin, é ɛlu ɛ Ghɛŋ, dhiiti dwoo yenga, Sisim na Dɛɛ naazɛmɛt mɛ. Mɛ naazɛgwak dhiiti gwood eelɔɔ bhis koŋ'am ɛlyelɛpe tyee tɔŋ. \v 11 Gwood tak nake nɛ nam ɛ náá: «Etɛp wɔ di ebee ɛ, kwyala yɛ tɔ mɛkana da wɔ kyeed yɛ pɛ ezɛɛga mendjaa mɛ mendjaala etɛn nɛ ebá bak: zɛɛga mendjaala ghaada Efɛɛz nɛ yii Similin, nɛ yii Pɛɛlgham nɛ yii Tyatiid nɛ yii Saaldɛs nɛ yii Filadhɛlfi zɛnɔɔ yii Laodhise.» \v 12 Tin, mɛ naazɛliigel étɛp ɛdjoak mot nadi elii nɛ nam ɔ, wɔ gwak mɛ zɛbee dhiiti sa di ekɛla elama etɛn nɛ ebá nalulaa nɛ lɔɔad\fe + \fr 1.12 \fr*\fq elama etɛn nɛ ebá nalulaa nɛ lɔɔad \fq*\ft pɛ daa eYuda tɔ Ndjaa-ebuwa bɔɔ, ye nabɛ ɛ́ nɛ dhiiti kɔkɔ mbi elama nadi dáa mɔɔ le nɛ elɛɛ etɛn nɛ ebá. \ft*\fe*. \v 13 Kuku elama binek, ye nadi ɛ́ nɛ dhiiti djema ee nɔŋel nɛ Mot\x + \xo 1.13 \xo*\xt Dan 7.13.\xt*\x*. Nyɛ nabɔt ɛ dhiiti ndjookuwa na gɔlɔlɔɔ nɛ mbaab nasaa nɛ lɔɔd ɛ. \v 14 Bhoo lo'ɛ nadi ɛ́ mɛpum dhaa tyɛ dáa ɛpyaab, mis mɛ nadi ekas dáa gel du, \v 15 mɛko mɛ nadi ɛ́ tɔɔbelaa dáa gwooz tɔ boo du. Gwood'ɛ nadi egek ɛ́ ɛkɛɛ bhuughe boo dii mɛsɔn. \v 16 Tɔ mbɔ eghɛŋ bɛ, nyɛ namɛt ɛ ekwyikwyen etɛn nɛ ebá. Nuub'ɛ nadi ewyisal pɛl na wol-wol. Bhwoob'ɛ nadi ekas ɛlyelɛpe dáa mɛkas mɛ gwyes é kuku dwoo. \p \v 17 Eghɛŋ mɛ nabee nyɛ ɛ, wo gwaa, mɛ zɛghaaga si mɛko mɛ ɛkɛɛ mot di náá, nyɛ eezegwyɛ ɔ. Tin, nyɛ eezɛkɛl mbɔ e ghɛŋ bɛ kɔ lam. É di'enek, nyɛ eezɛke nɛ nam náá: «Nabem ba, mam ɛ́ di Mɛkɛn nɛ Mɛsik. \v 18 Mam ɛ́ di mot di nɛ tsik ɔ, mɛ naagwyɛ, tin, nenak, mɛ moo ɛ́ nɛ tsik kɔm-kɔm sii nɛ kɔm. Deenek, mam ɛ di nɛ ghwyil kɔ ɛsyee. Mam ɛ di nɛ ghwyil kɔ dɛl ɛ bot ɛ nazegwyɛ ɔ. \v 19 Kwyala sa wɔ bee ɛ: sa di ɛ, nɛ sa aazyɛ ɛ. \v 20 Gwaka ɛsuk mɛbwala mɛ ekwyikwyen etɛn nɛ ebá wɔ bee tɔ mbɔ e ghɛŋ bam ɛ, nɛ ɛsuk ɛ mɛbwala mɛ elama etɛn nɛ ebá nasaa nɛ lɔɔd ɛ. Ekwyikwyen etɛn nɛ ebá kwyɛl ɛlyaal ɛ, efofop yii ezɛɛga mendjaa mɛ mendjaala etɛn nɛ bɛbá. Tin, elama etɛn nɛ ebá binek kalyaal ɛ, ezɛɛga mendjaa mɛ mendjaala etɛn nɛ ebá.» \c 2 \s Mɛkana mɛ bot ɛ zɛɛga mendjaala ghaada Efɛɛz \p \v 1 «Kwyala fofop ndjaa mendjaala ghaada Efɛɛz mɛkana náá: \p «Mot di nɛ ekwyikwyen etɛn nɛ ebá tɔ mbɔ e ghɛŋ bɛ ɔ, mot di ekɛ kuku dhiiti sa di kɛlaa elama etɛn nɛ ebá nalulaa nɛ lɔɔd ɔ, lɛɛ ɛ́ náá: \v 2 Mɛ nɛ gu mɛsa mɔ, mɛ nɛ gu mezuk mɔ, mɛ nɛ gu zii wɔ di nɛ yɛ ɛ. Mɛ nɛ gu náá, wɔ ààmaad bot ɛ di esa ɛbiyo ɔ. Wɔ naasaŋ ɛgu bot ɛ di ekɔɔ bot náá, bɛ ɛ́ bot ɛ lwoma ɔ, batakɛgu náá, bɛ tok bot ɛ lwoma, bɛ kɔɔ bot ɛ kɔa. \v 3 Wɔ ɛ́ nɛ zii, wɔ naazuk étɛp'am, é di'enek, wɔ nabɛ ɛ́ nɛ mɛghaaz. \v 4 Tin, mɛ ɛpekwyɛl ɛdul wɔ mɛlɔ: wɔ ààkakwyɛl mɛ dáa wɔ nadi ekwyɛl mɛ é mɛkɛn ɛ. \v 5 Taala wɔy wɔ ɛmet di wɔ wo ɔ! Swoola mɛfulu mɔ, da wɔ ɛ́ sa mɛsa mɛ wɔ nasesa sok é mɛkɛn ɛ. Tin, wɔ byen ɛswola ɔɔ, mɛ aazyɛ pɛ daa lɔ da mɛ ɛ́ dis lama yɔ é di di ɔ. \v 6 Tin, wɔ ɛ́ nɛ sa wat mɛ di emyaala nɛ nɔ kɔ ɛsu ɛ tak ɛ: ye ɛ́ náá, wɔ nɛ bhina mɛsa mɛ zɛɛga bot ɛ di edjóoaa eNikolayit, yii mam ɛmet di ebhina ɛ. \p \v 7 «Beta náá, mot di nɛ mɛlɔ ɔ, nyɛ gwak, sa Sisim di elɛɛ nɛ ezɛɛga mendjaala ɛ! \p «Tin, nɛ bot aakwak ɔ, mɛ aadjɛ bɛ bum le tsik di tɔ Paladi Zɛɛb ɛ.» \s Mɛkana mɛ bot ɛ zɛɛga mendjaala ghaada Similin \p \v 8 «Kwyala fofop ndjaa mendjaala ghaada Similin mɛkana náá: \p «Mot di mɛkɛn nɛ mɛsik ɔ, mot nagwyɛ da gom ɔ, lɛɛ ɛ́ náá: \v 9 Mɛ nɛ gu mezuk mɔ nɛ edjel bɔ. Gua náá, wɔ ɛ́ mot ekum. Mɛ nɛ gu mɛbhekel mɛ bot ɛ di eke náá, bɛ ɛ́ bot ɛ mbyak eYuda ɛ di ebyak wɔ ɔ. Bela náá, bɛ tok bot ɛ mbyak eYuda: bɛ ɛ́ bot ɛ zɛɛga Satan. \v 10 Nabem kɛŋ nɛ mezuk ee wɔ aaboma nɛ yɛ ɛ. Gwaka: Dim mot mɛkɔŋ ɛ waawa bin tɔ mɛbhowal, nyɛ waawa bɛtɛ nɛ bot pak'en e membok, bi ɛ́ waatiigaa edi mɛlu kam. Tin, dia sosoob kɛkum dwoo ɛsyee ɛ lɔ, é di'enek, mɛ aadjɛ wɔ kɔtɔ duu e tsik na kɔm-kɔm. \p \v 11 «Beta náá, mot di nɛ mɛlɔ ɔ, nyɛ gwak, sa Sisim di elɛɛ nɛ ezɛɛga mendjaala ɛ! \p «Bot aakwak ɔ, bɛ aanàkwaakabaagwyɛ ngwyɛa sis.» \s Mɛkana mɛ bot ɛ zɛɛga mendjaala ghaada Pɛɛlgham \p \v 12 «Kwyala fofop ndjaa mendjaala ghaada Pɛɛlgham mɛkana náá: \p «Mot di nɛ pɛl na wol-wol é mbɔ ɔ lɛɛ ɛ́: \v 13 Mɛ nɛ gu edi wɔ di ɔ: di Satan di ndiidel kɔ bóó mɛkoozi mɛ ɔ. Wɔ ɛ́ sosoob nɛ nam, wɔ ààpakat ɛdum ɛ koŋ ɛ lɔ nɛ nam, ye nakoozobɛ eghɛŋ Atipas mot nadi tsaa-sɛs yam tɔ esosoob nagóaa pɛ da len, edi Satan di ɔ. \v 14 Tin, mɛ ɛ́ nɛ dhiiti ba bɔɔ esonok di náá, mɛ aadul wɔ mɛlɔ étɛp tak ɛ: tɔ zɛɛga mendjaala mɔ, wɔy ɛ́ nɛ bɛdhiiti bot ɛ di náá, bɛ ɛpedu mɛlyo mɛ Bhalaam ɔ. Bhalaam ɛ́ mot nadi ebesal mɛkoozi Bhalak náá, nyɛ laab bɔn ɛ Yisalaɛl étɛp bɛ needɛ bɛtit ɛ nakaa bɛnaghisɛ yɛ ɛ ebuwa ɔ, nɛ ɛdjaaz bɛ é mɛzɔ. \v 15 Deenek, ye ɛ́ pe ɛ nɛ bɛdhiiti bot ɛ di náá, bɛ ɛpedu mɛlyo mɛ Nikolayit pɛ daa lɔ. \v 16 Swoola mɛfulu mɔ. Ye di ààbɛ deenek ɔɔ, mɛ aanàbɔya nɛ ɛzyɛ pɛ daa lɔ, da mɛ ɛlumla nɛ bot binɔk nɛ pɛl di ewyis tɔ nuub'am ɛ. \p \v 17 «Beta náá, mot di nɛ mɛlɔ ɔ, nyɛ gwak, sa Sisim di elɛɛ nɛ ezɛɛga mendjaala ɛ! \p «Nɛ bot ɛ aakwak ɔ, mɛ aadjɛ bɛ edee e syela di edjóoaa Man ɛ. Mɛ waadjɛ mot nɛ mot ɛkok ɛ na puu. Pɛ kɔ ɛkok ɛ tak ɛ́ nɛ ekwyala din na bes bot di ààgu, ye di ààbɛ mot di ebela yɛ ɔ.» \s Mɛkana mɛ bot ɛ zɛɛga mendjaala ghaada Tyatiid \p \v 18 «Kwyala fofop ndjaa mendjaala ghaada Tyatiid mɛkana náá: \p «Mɔn ɛ Zɛɛb, mot mis mɛ di egel dáa boo ngel du ɔ, mot mɛko mɛ di tɔɔbelaa dáa gwooz tɔ boo du lɛɛ ɛ́ náá: \v 19 Mɛ nɛ gu mɛsa mɔ, nɛ kwyɛl'ɔ, nɛ esosoob bɔ, mɛ nɛ gu ɛsa ɛ lɔ, zɛnɔɔ zii yɔ. Deenek, mɛ eezegu mos náá, mɛsa mɛ wɔ kadi esa mos'aak eedhaa yii mɛkɛn. \v 20 Tin, mɛ ɛpekwyɛl ɛdul wɔ mɛlɔ: wɔ ɛpedjɛs Jezabɛl, moma di ekɔɔ bot ɔ, nyɛ di ngoolel-mɛkpa ɛ Zɛɛb. Mɛlyo mɛ ɛpesa ɛ́ náá, bot ɛ mɛsa mam wo ze, ye ɛ́ ɛpedjɛs bɛ náá, bɛ sa mɛzɔ nɛ ɛdɛ bɛtit ɛ nakaa bɛnaghisɛ ebuwa ɛ. \v 21 Mɛ eebet nyɛ ba mɔɔ pes ɛwala etɛɛ náá, nyɛ neeswoola mɛfulu. Tin, nyɛ ààkwyɛl ɛkat mɛzɔ mɛ. \v 22 Étɛp tak ɛ di náá, mɛ aadum nyɛ si kɔ goŋ mezuk. Mɛ waawa bot ɛ di egyee sama nɛ nɛ é sa mɛzɔ ɔ tɔ boo mezuk. Ye ɛ́ di náá, bɛ eeswoola mɛfulu mɔɔ da bɛ ɛ́ bet ɛdu ɛ nyɛ ɔɔ, mezuk mɛ tak aanàbela bɛ. \v 23 Mɛ waagó bɛdjekel bɛ. Tin, ezɛɛga mendjaala djas aagu náá, ye ɛ́ mam ɛ di egu esiiza nɛ mɛkwosak mɛ bot ɛ bɔs. Mɛ waawa mot nɛ mot efute e mɛsa mɛ nyɛ nasa ɛ. \v 24 Yɛ kabɛ biyɔ bot ɛ zɛɛga mendjaala mɛ ghaada Tyatiid ɔ, biyɔ bot ɛ di ààdu embee mɛlyo menek ɔ, biyɔ bot ɛ di ààsaŋ ɛgu ɛ́ sa di edjóoaa “esa e syela e Satan ɔ” gwakeka sa mɛ di elɛɛ nɛ nen ɛ: mɛ ààpabaadjɛ bin dhiiti ɛbɛp. \v 25 Tin, sa bi zebela ɛ́, mɛtka yɛ ghiŋ kɛkum ɛwala mɛ aazyɛ ɛ. \p \v 26 «É di'enek, mot aakwak ɔ, mot aasa ɛkwosak ɛ lam kɛkum dwoo mɛsik ɔ, mɛ waadjɛ nyɛ ghwyil kɔ membyak djas. \v 27 Nyɛ aadjɛɛd bɛ ɛ́ nɛ sek ghwooz, nyɛ waatwaal bɛ dáa mɛbhe mɛ dyak. \v 28 Saag'am ɛ nadjɛ mɛ ekukuma e tak. Mɛ waadjɛ nyɛ dɔɔ nɛ kwyikwyen e mɛlem. \p \v 29 «Beta náá, mot di nɛ mɛlɔ ɔ, nyɛ gwak, sa Sisim di elɛɛ nɛ ezɛɛga mendjaala ɛ!» \c 3 \s Mɛkana mɛ bot ɛ zɛɛga mendjaala ghaada Saad \p \v 1 «Kwyala fofop ndjaa mendjaala ghaada Saad mɛkana náá: \p «Mot di nɛ eSisim etɛn nɛ ebá e Zɛɛb, nɛ ekwyikwyen etɛn nɛ ebá ɔ lɛɛ ɛ: Mɛ nɛ gu mɛsa mɔ, mɛ nɛ gu náá, wɔ ɛ́ nɛ dék dáa mot di nɛ tsik ɔ, ghuna wɔ eezegwyɛ. \v 2 Dia ndjem, djɛa mɛghaaz nɛ sa lik tɔ lɔ ɛ, sa di ekunaa nɛ ɛgwyɛ ɛ. Etɛɛ náá, mɛ eebee náá, wɔ tok nɛ mbɛɛ mɛsa mɛ di enyɔ é mis mɛ Zɛɛb'am ɛ. \v 3 Taala mɛlyo mɛ wɔ nazebela ɛ, nɛ tyee wɔ nazegwak ɛ. Dia sosoob nɛ yɛ, da wɔ ɛ́ swoola mɛfulu mɔ. Tin, wɔ di ààdi ndjem ɔɔ, wɔ aasɛka mɛ pɛ daa lɔ ɛ́ zaka dáa mot djii, wɔ àànakwaagu ɛwala ee mɛ aatuula ɛ. \v 4 É di'enek, ye ɛ́ nɛ bɛdhiiti bɔn ɛ nyoog pɛ ghaada Saad di náá, bɛ ààpasa náá, ekaad bɔɔ ni mendi. É di'enek, bɛ ɛ́ bot ɛ di egoka nɛ ɛbɔt ekaad na puu, étɛp bɛ neekɛ ngoŋ lɔɔg sama nɛ nam. \p \v 5 «Tin, mot aakwak ɔ, nyɛ waabɔt ekaad na puu. Tin, mɛ aanàkwaadis din ɛ lɛ tɔ mɛkana mɛ tsik, mɛ waamyam é mis mɛ Saag'am, nɛ é mis mɛ efofop náá, nyɛ ɛ́ ngbam. \p \v 6 «Beta náá, mot di nɛ mɛlɔ ɔ, nyɛ gwak, sa Sisim di elɛɛ nɛ ezɛɛga mendjaala ɛ!» \s Mɛkana mɛ bot ɛ zɛɛga mendjaala ghaada Filadhɛlfi \p \v 7 «Kwyala fofop ndjaa mendjaala ghaada Filadhɛlfi mɛkana náá: \p «Mot eDɛɛ, mot etsɛɛtsɛ lɛɛ ɛ, nyɛ ɛ́ mot di nɛ sap ɛ mɛkoozi Dhavid ɔ, é ghɛŋ nyɛ di edi ɛ, ye tok nɛ mot aadiyal, é ghɛŋ nyɛ di ediyal ɛ, ye tok nɛ mot aadii: \v 8 Mɛ nɛ gu mɛsa mɔ, sok bhwoob'ɔ mɛ eedii ɛbɛ ɛ ndjaa di náá, dhiiti mot tok nɛ ghwyil ɛdiyal ɛ. Etɛɛ náá, wɔ tok nɛ ghwyil ɛbuɛpe, wɔ eelooba nɛ mɛkpa mam, wɔ ààpaswonal mɛ. \v 9 Beeka sa mɛ aasa nɛ bot ɛ zɛɛga Satan ɛ, bot ɛ di ekɔɔ bot náá, bɛ ɛ́ bot ɛ mbyak eYuda ghuna bɛ tok bot ɛ mbyak eYuda ɔ: mɛ waapus bɛ nɛ bhel náá, bɛ zɛkwyit mɛboŋ si mɛko mɔ étɛp bɛ neegu náá, mɛ nɛ kwyɛl wɔ. \v 10 Dáa ye di náá, wɔ eelooba nɛ ɛtiŋ ɛ ɛwa zii ɛ, mam pe ɛ́ mɛ waabaal wɔ é ghɛŋ mezuk aazyɛ kɔ ɛko ɛ bɔs étɛp ɛwa bot tɔ mɛbhowal ɛ. \v 11 Mɛ moo aazyɛ. Baala ɛnyɔɛpe sa wɔ di nɛ yɛ ɛ, etɛɛ náá, mot needi ààdɛk kɔtɔ duu yɔ. \p \v 12 «Mot aakwak ɔ, mɛ waasa náá, nyɛ di ɛgwyiŋ tɔ ndjaa Zɛɛb'am, nyɛ aanàbaawyis pɛ kel. Mɛ waakwyal din ɛ Zɛɛb'am kɔ lɛ, dɔɔ nɛ din ɛ ghaada Zɛɛb'am, Yeluzalɛm na bes di edus pɛ tɔ gwoo pɛ daa Zɛɛb'am ɛ. Mɛ waakwyal dɔɔ nɛ din ɛ lam na bes pɛ kɔ lɛ. \p \v 13 «Beta náá, mot di nɛ mɛlɔ ɔ, nyɛ gwak, sa Sisim di elɛɛ nɛ ezɛɛga mendjaala ɛ!» \s Mɛkana mɛ bot ɛ zɛɛga mendjaala ghaada Laodhise \p \v 14 «Kwyala fofop ndjaa mendjaala ghaada Filadhɛlfi mɛkana náá: \p «Mot di edjóoaa Amɛn ɔ, sosoob tsaa-sɛs ɔ, etsɛɛtsɛ ɔ, mot mɛkɛn kɔ esa ee Zɛɛb nakus kɔ bhwak ɔ lɛɛ ɛ: \v 15 Mɛ nɛ gu mɛsa mɔ, mɛ nɛ gu náá: Wɔ ààgoo, wɔ ààtela pe. Ye ɛ́ pe di ɛ́ di náá, wɔ ɛpegoo nɛghu wɔ ɛpetela ɔɔ! \v 16 Tin, dáa ye di náá, wɔ ɛ́ pak mɛgoo nɛ mɛtela ɛ, wɔ ààgoo, wɔ ààtela, mɛ waago wɔ daa dhoo. \v 17 Wɔ ke ɛ́ náá: “Mɛ ɛ́ mot ekum, mɛ moo ɛ́ nɛ bɛtɛ nɛ mɛvu, mɛ tok esaa dhiiti sonok.” É di'enek, wɔ ààgu mbi mot mezuk, mot mɛbɔs, djel mot, mot edhim, mot eduuba wɔ di ɛ. \v 18 Dum nɛ tɛp tak ɛ mɛ di edjɛ wɔ mɛlyo náá, wɔ bɔm tɛtɛ lɔɔd di náá, yɛ eezedisaa mendi nɛ du ɛ pɛ daa lam. Deenek ɛ́ wɔ aadi tɛtɛ mot ekum. Da wɔ ɛbaabɔm ekaad e na puu, étɛp ɛsel ben toto yɔ, étɛp wɔ needi ààbɛ nɛ syen ɛdi ɛ ben toto. Wɔ ɛ́ bɔm dɔɔ nɛ met mɛ ɛgwom ɛ mis mɔ étɛp, wɔ neebaanyaa sok. \v 19 Mɛ nɛ biyo nɛ bot ɛ mɛ di ekwyɛl ɔ, mɛ nɛ wa bɛ é feŋ. Tin, wa lyem tɔ mɛsa, da wɔ ɛ́ swoola mɛfulu. \v 20 Gwaka, mɛ eetyaa é ɛbɛ ɛ ndjaa, mɛ ɛpediig. Mot ɛ gwak gwood'am da nyɛ ɛ́ dii ɛbɛ ɛ ndjaŋ'ɛ ɔɔ, mɛ waani tɔ ndjaŋ'ɛ. Tin, mɛ waadɛ edee é di wat bis nɛ nɛ, nyɛy nɛ nam. \p \v 21 «É di'enek, mot aakwak ɔɔ, mɛ waasa náá, nyɛ di sama nɛ nam kɔ bóó mɛkoozi mam. Ye ɛ́ dáa mam, mɛ eekwak bhii tak, mɛ eebe di sama nɛ Saag'am kɔ bóó mɛkoozi mɛ. \p \v 22 «Beta náá, mot di nɛ mɛlɔ ɔ, nyɛ gwak, sa Sisim di elɛɛ nɛ ezɛɛga mendjaala ɛ!» \c 4 \s1 Bot djas ɛpedjɛ duma nɛ Zɛɛb pɛ tɔ gwoo \p \v 1 Bhii tak, dhiiti sonok naazɛtelaa mɛ, wɔ gwak mɛ zɛbee dhiiti ɛbɛ ndjaa zokazɛbɛŋel pɛ tɔ gwoo. \p Tin, gwood mɛ nagwak elii nɛ nam sok ɛ, gwood nadi egek dáa tɔŋ ɛ, eezɛke nɛ nam náá: «Byeta pɛ kak, mɛ lyaal wɔ sa aatuula bhii tak ɛ.» \v 2 Kasɛka ɛ, Sisim eezɛmɛt mɛ. Ye nabɛ ɛ́ nɛ bóó mɛkoozi pɛ tɔ gwoo, kɔ bóó tak ye nabɛ ɛ́ nɛ mot ndiindil. \v 3 Mot nadi ndiindil kɔ bóó mɛkoozi tak ɔ, bhwoob'ɛ nadi ɛ́ ɛkasɛpe dáa mɛkok mɛ mɛtaŋ di edjóoaa yaspɛ nɛ saaldwan \f + \fr 4.3 \fr*\fq yaspɛ nɛ saaldwan \fq*\ft mɛkok mɛ mɛtaŋ na tɔɔbelaa\ft*\f*ɛ. É di'enek, kɔ ɛko ɛ lɛ nadi ɛ́ nɛ dhiya na kas-kas dáa ɛkok ɛ di edjóoaa emelood\f + \fr 4.3 \fr*\fq emelood \fq*\ft ɛkok mɛtaŋ di nɛ mɛdii na dhɔɔ dáa mɛdii mɛ eka e kɔkɔ ɛ\ft*\f* ɛ naatyɛ kɔ bóó mɛkoozi mɛ tak. \v 4 É mengwoob mɛ bóó mɛkoozi tak, ye nabɛ ɛ́ nɛ bɛdhiiti mɛbhóó mɛkam-mɛmbá nɛ ená. Tin, kɔ mɛbhóó menek, bɛpaa mɛkam-mɛmbá nɛ ená nadi ɛ́ mendiindel kɔ tak. Bɛ nadi ɛ́ nɛ ekaad na puu é mɛnyel, nɛ ekɔtɔ bɛghɛŋ nasaa nɛ lɔɔd ɛ é elo. \v 5 Mengwyes, bhyeed nɛ bɛghɛl ɛko nadi ewyis kɔ bóó mɛkoozi menek. Sok bhwoob bóó mɛkoozi, ye nabɛ ɛ́ nɛ elama etɛn nɛ ebá nadi egoo ɛlyelɛpe ɛ, mengel mɛ elama binek ɛ́ eSisim etɛn nɛ ebá ɛ Zɛɛb. \v 6 Sok bhwoob bóó mɛkoozi menek, ye nabɛ ɛ́ nɛ dhiiti sonok ɛkɛɛ boo dii mɛsɔn é djhaazal dáa ɛkok ɛ mɛtaadak, dáa ɛkok na dhyaaz-dhyaaz. \p Tin, kuku bóó mɛkoozi nɛ é mengwoob mɛ tak, ye nabɛ ɛ́ nɛ dhiiti membi mɛ edjema ená di nɛ tsik ɔ. É mɛnyel mɔɔ, ye nadi ɛ́ nɛ ebhum emis pɛ mɛbhwoob nɛ pɛ ekoŋ bɔɔ. \v 7 Djema di nɛ tsik ɔ, yii mɛkɛn pak'ɔɔ nadi enɔŋel ɛ nɛ boo ghee, yii bhɔɔba nadi enɔŋel ɛ nɛ mɔn ngɔmbɛ, yii elɛl, bhwoob'ɛ nadi ɛ́ dáa yii mot, yii ená, nakadi enɔŋel ɛ́ nɛ bhyel é pilal. \v 8 Pak edjema ená di nɛ tsik binɔk ɔ, ngɔt-ngɔt nadi ɛ́ nɛ mɛbhap etɛn nɛ wat, mɛ nyel mɔɔ nɛ si mɛbhap mɔɔ nadi ɛ́ «kpeeŋ» nɛ mis e tak. Tin, mwos nɛ pum bɛ nadi edjeeb ààwala náá: \q1 «Dɛɛ, Dɛɛ, Dɛɛ, \q1 Ghɛŋ Zɛɛb, Zɛɛb Mɛkake, \q1 nyɛy ɛ́ nadi, nyɛy ɛ́ di, nyɛy ɛ́ di ezyɛ!» \p \v 9 É mɛwala djas, edjema di nɛ tsik ɔ binɔk nadi edjeeb étɛp ɛdjɛ duma, nɛ duu, nɛ ɛghaapɛɛ mot di ndiindil kɔ bóó mɛkoozi ɔ, mot di nɛ tsik kɔm-kɔm sii nɛ kɔm ɔ, \v 10 bɛpaa mɛkam-mɛmbá nɛ ená naazɛghaaga si, sok bhwoob mot di pɛ kɔ bóó mɛkoozi ɔ, bhii tak bɛ eezɛkwyit mɛboŋ mɔɔ si, sok bhwoob mot di nɛ tsik kɔm-kɔm sii nɛ kɔm ɔ. Bɛ naadis ekɔtɔ bɛghɛŋ bɔɔ lóo yɛ sok bhwoob bóó mɛkoozi, bɔɔ eke náá: \q1 \v 11 «Ghɛŋ, Zɛɛb'es, wɔy ɛ́ di egoka, \q1 nɛ ɛdjɛaa duma, nɛ duu zɛnɔɔ mɛbwala, \q1 etɛɛ náá, wɔy ɛ́ nakus esonok djas, \q1 esonok binek nakusaa ɛ́, é ɛkwosak ɛ lɔ!» \c 5 \s Mɔn bhata nyɛy ɛmet ɛ́ di egoka nɛ ɛdii ɛ́ mɛkana \p \v 1 Bhii tak mɛ eebee mɛkana wola dáa bum tɔ mbɔ mot nadi ndiindel kɔ bóó mɛkoozi ɔ. Mɛkana mɛ tak nabɛ ɛ́ nɛ ekwyala tɔ tak nɛ e ekoŋ tak. Ye nabɛ ɛ́ tiŋela, nɛ mɛtuŋa etɛn nɛ ebá bɛ nabɛk luk kɔ tak ɛ. \v 2 Bhii tak, mɛ eebaazɛbee dhiiti fofop na mɛbwala etuud ɛlyelɛpe náá: «Ɛzɛ di egoka nɛ ɛko mɛtuŋa nabɛkaa luk kɔ tak ɛ, da nyɛ dii mɛkana?» \v 3 Tin, ye nabɛ ɛ́ ààbɛ nɛ mot pɛ tɔ gwoo, nɛ pɛ kɔ bɔs, zɛnɔɔ si bɔs di nɛ ghwyil ɛdii mɛkana da laa yɛ. \v 4 É di'enek, mɛ moo tin edje ɛbuɛpe etɛɛ náá, ye tok nɛ dhiiti mot nadi egoka nɛ ɛdii mɛkana menek da nyɛ ɛ́ laa yɛ. \v 5 Tin, wɔ gwak paa ngɔt zɛke nɛ nam náá: «Sa wɔ ààdje. Beea: Boo ghee bot ɛ mbyak eYuda, ngo nyɛɛg mɛkoozi Dhavid, nyɛ eekwak, nyɛ ɛ́ di egoka nɛ ɛdii mɛkana mɛ tsik nɛ ɛko mɛtuŋa mɛtɛn nɛ ebá binek.» \v 6 Bhii tak, mɛ eezɛbee mɔn bhata ngɔt titel kuku ɛbwak pak bóó mɛkoozi nɛ edjema ená di nɛ tsik ɔ, zɛnɔɔ bɛpaa nakaal bɛ ɔ. Mɔn Bhata tak nadi ɛ́ tyee tit nagóaa étɛp buwa ɔ. Mɔn bhata tak nadi ɛ́ nɛ melak mɛtɛn nɛ ebá, nɛ mis mɛtɛn nɛ ebá. Mis mɛtɛn nɛ ebá binek lyaal ɛ, esisim etɛn nɛ ebá Zɛɛb nazedhis kɔ ɛko ɛ bɔs djas ɛ. \v 7 Wɔ gwak Mɔn Bhata zɛtiila étɛp ɛzɛnɔɔ mɛkana nadi tɔ mbɔ e ghɛŋ e mot nadi ndiindil kɔ bóó mɛkoozi ɔ. \v 8 É ghɛŋ nyɛ nanɔɔ mɛkana ɛ, wɔ gwak edjema ená di nɛ tsik ɔ, nɛ bɛpaa mɛkam-mɛmbá nɛ ená zokazɛghaaga si sok bhwoob ɛ Mɔn Bhata. Mot nɛ mot nabɛ ɛ́ nɛ sandjo é mbɔ nɛ ebɛɛlɛ nasaa nɛ lɔɔd ɛ «tɔɔɔ» nɛ bɛmananas di edjóoaa ɔɔsɔ ɛ. Bɛmɛnanas menek ɛ́ mendjaala mɛ bot ɛ edɛɛ. \v 9 Tin, bɛ nadi etii djeeb na bes náá: \q1 «Wɔ goka ɛ́ nɛ ɛnɔɔ mɛkana, da wɔ ɛ́ kɔ mɛtuŋa nabɛkaa luk kɔ tak ɛ, \q1 etɛɛ náá, wɔ naagóaa tyee buwa, nɛ ghiya yɔ, wɔ eepɛk bot étɛp Zɛɛb, \q1 bot ɛ kyee mɛl djas, bot ɛ membyak djas, bot ɛ elii djas, nɛ bot ɛ mɛdhik djas. \q1 \v 10 Wɔ eesa náá, bɛ di ɛyoŋ, bɛ di bɛghaa ɛ Zɛɛb étɛp Zɛɛb'enaka, \q1 bɛ waakɔk kɔ ɛko ɛ bɔs djas.» \p \v 11 Mɛ nabaadi ɛ́ mɛ dinaa edjoak, wɔ gwak mɛ zɛgwak gwood mɛdhuu mɛ efofop: Ye nabɛ ɛ́ efofop mɛdhuu-mɛdhuu ààbɛ nɛ dáa laa. Bɛ nadi ɛ́ é mengwoob mɛ edjema ená di nɛ tsik ɔ, nɛ bɛpaa kii boma. \v 12 Bɛ nadi ekim ɛlyelɛpe náá: \q1 «Mɔn Bhata nagóaa étɛp buwa ɔ, nyɛ ɛ́ di goka nɛ ɛbela, \q1 mɛbwala, nɛ mɛvu, nɛ etsoŋ, \q1 nɛ ghwyil, duu, nɛ duma nɛ esɛaa mɛtel!» \p \v 13 Mɛ naabaagwak esa djas di pɛ tɔ gwoo ɛ́, nɛ esa ee di kɔ bɔs ɛ́, nɛ esa di si bɔs ɛ́, nɛ yii di tɔ eboo dii mɛsɔn ɛ, esa e bhwak djas nadi edjeeb náá: \q1 «Nɛ mot di ndiindil kɔ bóó mɛkoozi ɔ, dɔɔ nɛ mɔn bhata, \q1 esɛaa mɛtel, nɛ duu, duma, nɛ eghɛŋ di kɔm-kɔm sii nɛ kɔm!» \p \v 14 Tin, wɔ gwak edjema ená di nɛ tsik ɔ, zɛbɔɔza: «Amɛn». É di'enek, bɛpaa eezɛghaaga, da kwyit mɛboŋ si étɛp ɛduwal ɛ Mɔn Bhata. \c 6 \s Mɔn bhata eekɔ mɛtuŋa etɛn nɛ wat \p \v 1 Bhii tak, mɛ eezɛbee mɔn bhata e kɔ ɛtuŋa mɛkɛn tɔ mɛtuŋa etɛn nɛ ebá bɛ nabɛk luk kɔ tak ɛ. Mɛ eezɛgwak djema ngɔt tɔ edjema ená di nɛ tsik ɔ é bam ɛlyelɛpe dáa ghɛl ɛko náá: «Dha!» \v 2 Mɛ eezɛbee dhiiti yaaga na puu. Mot nadi kɔ tak ɔ, nyɛ nadi ɛ́ nɛ bhan é mbɔ, bɛ naadjɛ nyɛ kɔtɔ bɛghɛŋ. Tin, nyɛ eezɛtɔ́ dáa ghɛŋ mot, étɛp ɛbaakɛkwak kwaka sis. \v 3 É ghɛŋ mɔn bhata nakɔ ɛtuŋa yii bhɔɔba nabɛkaa luk é tak ɛ, mɛ eezɛgwak djema e bhɔɔba pak edjema ená di nɛ tsik ɔ, é ke náá: «Dha!» \v 4 Tin, dhiiti yaaga eezɛwyis, nyɛ nadi ɛ́ tɔɔbelaa dáa du. Mot nadi kɔ tak ɔ, nyɛ naadjɛaa eghɛŋ ɛsaab egwyem nadi kɔ ɛko ɛ bɔs étɛp bot neegónel pak'ɔɔ ɛ. É di'enek, boo pɛl naadjɛaa nyɛ. \v 5 É ghɛŋ mɔn bhata nakɔ ɛtuŋa yii elɛl nabɛkaa luk é tak ɛ, mɛ eezɛgwak djema yii elɛl pak edjema di nɛ tsik ɔ eezɛke: «Dha!» Bhii tak, mɛ eezɛbee dhiiti yaaga na dhɔɔ é zyɛ. Mot nadi kɔ tak ɔ nabɛ ɛ́ nɛ sa bɛ di etsel esonok nɛ yɛ ɛ é mbɔ. \v 6 Bhii tak, mɛ naagwak tyee dhiiti gwood é gek pak edjema ená di nɛ tsik ɔ. Gwood tak nadi eke ɛ́: «Kilo wat ebhum e ble ɛ́ nɛ efute e mɛsa mɛ dwoo wat. Tin, ekilo elɛl ebhum bɛ di edjóo ɔɔg ɛ́ nɛ efute e mɛsa mɛ dwoo wat. É di'enek, sa wɔ ààpul mul nɛ mɛnyok mɛ vin.» \v 7 É ghɛŋ mɔn bhata nakɔ ɛtuŋa yii ená nabɛkaa luk e tak ɛ, mɛ eezɛgwak djema yii ená di nɛ tsik ɔ é ke náá: «Dha!» \v 8 Bhii tak, mɛ eezɛbee dhiiti yaaga na dhɔɔ ɛkɛɛ eka e kɔkɔ zesɔs ɛ. Mot nadi kɔ yaaga tak ɔ, din ɛ lɛ nabɛ ɛ́ «ɛsyee», deenek, zula bot ɛ zegwyɛ ɔ nadi edu nyɛ pɛ bhis. Tin, ghwyil ɛgó ɛ bot naadjɛaa bɛ kɔ ba mɔn kyee bɔs étɛp bɛ neegó bot nɛ pɛl. Bɛ neegó bot nɛ pwom edee, nɛ egum zɛnɔɔ bɛtit bɛ na nyan-nyan di kɔ ɛko ɛ bɔs ɛ. \p \v 9 É ghɛŋ mɔn bhata nakɔ ɛtuŋa yii etɛn nabɛkaa luk kɔ tak ɛ, mɛ eezɛbee si mesa ebuwa, esisim e bot ɛ nagóaa e buwa etɛɛ bɛ nadi ɛ́ sosoob tɔ mɛkpa mɛ Zɛɛb nɛ ɛbaadi etsaa-sɛs e Zɛɛb. \v 10 Bɛ naazɛtsim ɛlyelɛpe: «Ghɛŋ mot eDɛɛ, mot eTsɛɛtsɛ, wɔ aaboopɛ́ɛ bot ɛ bɔs'ak den, étɛp ɛwa bɛ é feŋ etɛɛ náá, bɛ naagó bis?» \v 11 É di'enek, bɛ naadjɛ mot nɛ mot pak'ɔɔ lɔbɔ na puu. Wɔ gwak nyɛ zɛke nɛ nɔɔ náá, bɛ pokogwaal ba mɔɔ ɛwala batsa, étɛp ɛbwood náá bɛ bil mɛtaŋ mɛ bɔn nyɛɛg nɛ bot ɛ bɛ nɛ bɛ nɔɔ nadi esa mɛsa ɔ aagóaa dáa bɔɔ. \p \v 12 Bhii tak, mɛ eezɛbee mɔn bhata zɛkɔ ɛtuŋa etɛn nɛ wat bɛ nabɛk luk kɔ tak ɛ. Tin, wɔ gwak bɔs zɛdeegel ɛlyelɛpe. É di'enek, gwyes moo ɛ́ «suut» dáa kaad mot di nɛ pil ɛ. Tin, ngɔn moo ɛ́ tɔɔbelaa dáa ghiya. \v 13 Wɔ gwak ekwyikwyen di pɛ tɔ gwoo ɔ, zɛkwyit pɛ kɔ bɔs ɛkɛɛ ebhum le fiigh di ekwyit e bɔs nɛ ghuu ye di náá ààwoozal ɛ. \v 14 Tin, gwoo naazɛwol nyel dáa bɛ dyeebawol bum ɛ. Mɛtsok djas nɛ eghola djas naadisaa é edi nadidi ɔ. \v 15 Bɛmɛkoozi, eboo ekukuma, ekukuma esodja, bɛkum ɛ bot, bot ɛ di nɛ mɛbwala ɔ, nɛ ekwom e bot zɛnɔɔ esɛŋɛlɛ e bot, bɔɔ djas naakɛsɔwa tɔ eboo ghu mɛkok pak mɛtsok nɛ si ebat e mɛkok. \v 16 Tin, bɛ nadi eke nɛ mɛtsok nɛ ebat mɛkok náá: «Bilaka kɔ les, syelka bis étɛp bis needi ɛtsetaɛpe nɛ mot di pɛ kɔ bóó mɛkoozi ɔ, ɛtsetaɛpe nɛ ɛbuk ɛ mɔn bhata. \v 17 Etɛɛ náá, boo dwoo ɛbuk ɛ lɔɔ eezekum. Tin, ɛzɛ aakopyet?» \c 7 \s Geka Zɛɛb kɔ bot ɛ mɛsa mɛ \p \v 1 Bhii tak, mɛ naazɛbee efofop ená metetel é etuma ená yii bɔs. Deenek, bɛ nadi esa náá, epup nadi edus pɛ edum e bɔs ɛ di ààpupal kɔ ɛko ɛ bɔs, ààpupal kɔ boo dii mɛsɔn nɛghu, ɛdeeg-deegak le wat. \v 2 Bhii tak, mɛ naabee dhiiti fofop é dus pɛ kyee ɛdjem ɛ dwoo. É mbɔ'ɛ, nyɛ nadi emɛt geka Zɛɛb mot di nɛ tsik ɔ. Wɔ gwak, nyɛ zɛbam ɛlyelɛpe nɛ efofop ená binɔk, bot ɛ Zɛɛb nadjɛ bɛ ghwyil étɛp ɛsa ɛbiyo kɔ bɔs nɛ tɔ boo dii mɛsɔn ɔ náá: \v 3 «Sa bi ààleesa sa ɛbiyo kɔ ɛko ɛ bɔs, nɛ tɔ boo dii mɛsɔn, nɛghu é le wat ɛsok nɛ mena nɛ waka geka kɔ bhata bhwoob bot ɛ mɛsa ɛ Zɛɛb'enaka.» \v 4 Bhii tak mɛ naazɛgwak mɛtaŋ mɛ bot ɛ nabela geka Zɛɛb é bhata bhwoob'ɔ. Ye nabɛ ɛ́ bot bɛmil dhet nɛ bɛmil mɛkam-mɛná nɛ ɛná, tɔ bot ɛ mbyak bɔn Yisalaɛl djas. \v 5 Tin, geka yenek nasaa ɛ́: \q1 tɔ bot bɛmil kam nɛ bɛmil ɛbá (12 000) tɔ bil dɛl ɛ Yuda, \q1 tɔ bot bɛmil kam nɛ bɛmil ɛbá (12 000) tɔ bil dɛl ɛ Lubɛn, \q1 tɔ bot bɛmil kam nɛ bɛmil ɛbá (12 000) tɔ bil dɛl ɛ Ghaad, \q1 \v 6 tɔ bot bɛmil kam nɛ bɛmil ɛbá (12 000) tɔ bidɛl ɛ Asɛɛd, \q1 tɔ bot bɛmil kam nɛ bɛmil ɛbá (12 000) tɔ bidɛl ɛ Nɛftali, \q1 tɔ bot bɛmil kam nɛ bɛmil ɛbá (12 000) tɔ bidɛl ɛ Manase, \q1 \v 7 tɔ bot bɛmil kam nɛ bɛmil ɛbá (12 000) tɔ bidɛl ɛ Simeyɔŋ, \q1 tɔ bot bɛmil kam nɛ bɛmil ɛbá (12 000) tɔ bidɛl ɛ Levi, \q1 tɔ bot bɛmil kam nɛ bɛmil ɛbá (12 000) tɔ bidɛl ɛ Isakaad, \q1 \v 8 tɔ bot bɛmil kam nɛ bɛmil ɛbá (12 000) tɔ bidɛl ɛ Zabulɔn, \q1 tɔ bot bɛmil kam nɛ bɛmil ɛbá (12 000) tɔ bidɛl ɛ Zozɛf, \q1 tɔ bot bɛmil kam nɛ bɛmil ɛbá (12 000) tɔ bidɛl ɛ Bɛɛzamɛ. \s Zukamwaa nɛ mot sok bóó mɛkoozi \p \v 9 Bhii tak, mɛ naazɛbee zukamwaa nɛ mot mɛtaŋ mɛ wat di náá, mot tok nɛ ghwyil ɛlaŋ ɛ. Ye nabɛ ɛ́, bot ɛ mɛdhik djas, bot ɛ membyak djas, bot ɛ bhwak djas, zɛnɔɔ bot ɛ elii djas. Deenek, bɛ nadi ɛ́ metetel sok bóó mɛkoozi, sok bhwoob ɛ Mɔn bhata. Bɔɔ djas nabɔt ɛ elɔbɔ e na puu nɛ elɛɛ mɛbhi é mɛmbɔ. \v 10 Bɛ nadi etsim ɛlyelɛpe náá: «Tsik dus ɛ́ pɛ daa Zɛɛb'enaka, mot di kɔ bóó mɛkoozi ɔ, nɛ mɔn bhata.» \v 11 E mengwoob mɛ bóó mɛkoozi ye nadi ɛ́ nɛ edjema ená di nɛ tsik ɔ, bhii tak bɛpaa zɛnɔɔ efofop djas. Bɔɔ djas naazɛkwyit mɛboŋ bhwoob si sok bóó mɛkoozi étɛp ɛduwal ɛ Zɛɛb. \v 12 Bɔɔ eke: \q1 «Amɛn! Beta náá, ɛduwal, nɛ duma, \q1 nɛ etsoŋ, nɛ ɛbulal ɛ bhɔɔ, \q1 nɛ duu, nɛ mɛbwala, nɛ ghwyil, \q1 di nɛ Zɛɛb'enaka kɔm-kɔm sii nɛ kɔm! Amɛn!» \p \v 13 Ngɔt tɔ bɛpaa eezɛdji mɛ: «Bot ɛ zebɔt elɔbɔ na puu binɔk ɛ́ bɛzɛ? Bɛ dus paa?» \v 14 Mɛ eezɛbɔɔza: «Ye ɛ́ wɔy ɛ́ di egu, Ghɛŋ'am!» Wɔ gwak, nyɛ eezɛke nɛ nam: «Ye ɛ́ bot ɛ naboma nɛ eboo mɛtiiga ɔ. Bɛ naagwyii elɔbɔ bɔɔ nɛ ɛsa náá, ye pum nɛ ghiya mɔn bhata.» \v 15 Dum nɛ tɛp tak ɛ, bɛ di metetel sok bóó mɛkoozi ɛ Zɛɛb, tɔ ɛduwal nyɛ mwos nɛ pum tɔ ndjaa Zɛɛb. Tin, mot di ndiindel kɔ bóó mɛkoozi ɔ, nyɛy nyɛ ɛmet waabaal bɛ tɔ ndjaa Zɛɛb tak. \v 16 Deenek, bɛ aanàbaagwak za nɛ gwyes mɛdii. Bɛ aanàbaagwak mɛkas mɛ gwyes, ààgwak-gwakak belaa. \v 17 Etɛɛ náá, mɔn bhata di kuku bóó mɛkoozi ɔ, nyɛ waabaal bɛ dáa mot di ebaal ebhata ɛ. Tin, nyɛ waadjɛɛd bɛ tɔ esɔɔgɔ di edjɛ tsik ɛ. É di'enek, Zɛɛb nyɛ ɛmet waasuŋal bɛ meŋal é mis. \c 8 \s Mɔn bhata eekɔ ɛtuŋa yii etɛn nɛ ebá \p \v 1 É ghɛŋ Mɔn bhata nakɔ ɛtuŋa yii etɛn nɛ ebá nabɛkaa luk kɔ tak ɛ, wɔ gwak bhwak zɛdi «kup» tɔ gwoo tyee di mɔɔ pes ɛwala. \v 2 Tin, mɛ eezɛbee efofop etɛn nɛ ebá metetel sok bhwoob ɛ Zɛɛb. Bɛ naazɛdjɛ bɛ etɔŋ etɛn nɛ ebá. \v 3 Dhiiti fofop eezɛtyaa engwoob mesa ebuwa, nyɛ nadi ɛ́ nɛ mɔɔ buku nasaa nɛ lɔɔd étɛp ɛdik ɔɔsɔ\f + \fr 8.3 \fr*\fq ɔɔsɔ \fq*\ft puuza epɛk ele nɛ dhiiti eka nadi edikaa étɛp ɛdjɛ mbɛɛ mɛnuub ɛ\ft*\f* di ewyisal mbɛɛ mɛnuub ɛ. Bɛ eezɛdjɛ nyɛ bɛtɛ nɛ ɔɔsɔ étɛp nyɛ neeka yɛ lɔɔg wat nɛ mendjaala mɛ bot ɛ Zɛɛb e Zɛɛb, kɔ mesa ebuwa nasaa nɛ lɔɔd di sok bhwoob bóó mɛkoozi ɛ. \v 4 É di'enek, eguluk ndika ɔɔsɔ fofop dik ɛ, nadi edus tɔ mbɔ'ɛ byet sok bhwood Zɛɛb dɔɔ nɛ mendjaala mɛ bot ɛ Zɛɛb e Zɛɛb. \v 5 Tin, wɔ gwak fofop zɛnɔɔ mɔɔ loŋo bɛ di edik bɛ mɛnanas nɛ yɛ ɛ. Nyɛ eezɛlwoodal yɛ nɛ du nyɛ nanɔɔ kɔ mesa ebuwa ɛ, nyɛ eezɛmwas yɛ kɔ ɛko ɛ bɔs. Wɔ gwak, ghɛl ɛko zɛbam, bhyeed gek, mengwyes gwyes, bɔs dheegel. \s Efofop ená mɛkɛn ɛpelɔɔ tɔŋ \p \v 6 Tin, efofop etɛn nɛ ebá nadi nɛ etɔŋ etɛn nɛ ebá ɔ, nadi ekomsa étɛp ɛlɔɔ etɔŋ. \v 7 Tin, fofop mɛkɛn eezɛlɔɔ tɔŋ. Wɔ gwak, bhi bɛtɛ nɛ mɛtaadak nɛ du puuza nɛ ghiya zɛnɔ kɔ ɛko ɛ bɔs. Kyee wat mɛkɛɛ mɛlɛl bɔs nɛ bim ele, zɛnɔɔ eka e bes djas naazɛdyak. \v 8 Bhii tak, fofop yii ebá eezɛlɔɔ tɔŋ. Dhiiti sonok tyee boo ɛtsok nɛ ngel é tak naazɛghaaga tɔ boo dii mɛsɔn. Wɔ gwak kyee wat mɛkɛɛ mɛlɛl mɛ boo dii mɛsɔn zokazɛliiza ghiya. \v 9 É di'enek, wɔ gwak ɛdhuu wat tɔ mɛdhuu mɛlɛl mɛ edjema djas nadi nɛ tsik tɔ boo dii mɛsɔn ɔ zokazɛgwyɛ. Dɔɔ nɛ kyee ɛdhuu wat tɔ mɛdhuu mɛlɛl mɛ mɛsuwa nadi kɔ boo dii mɛsɔn ɔ zokazɛtwaalel. \v 10 Fofop yii elɛl naazɛlɔɔ tɔŋ, wɔ gwak boo kwyikwyen zɛdus pɛ ɛko, bil pɛ si. Kwyikwyen tak nadi egel dáa boo ngel lama. Ye nadus ɛ́ pɛ ɛko, wɔ gwak ye zɛkwyit tɔ kyee wat eboo mɛdhii tɔ ekyee elɛl dɔɔ nɛ tɔ esɔɔgɔ. \v 11 Din ɛ kwyikwyen tak nabɛ ɛ́ Absɛt\f + \fr 8.11 \fr*\fq Absɛt \fq*\ft ye ɛ́ din ɛ eka na gwyee-gwyee\ft*\f*. Kyee wat mɛdhii tɔ ekyee elɛl moo tin ɛgwyeɛpe. É di'enek, bɛtɛ nɛ bot ɛ nadɛ mɛdii mɛ tak ɔ naagwyɛ, etɛɛ náá mɛdii mɛ tak nabɛ ɛ́ ye moo nɛ sa di egó bot ɛ tɔ tak. \v 12 Fofop yii ená eezɛlɔɔ tɔŋ. Wɔ gwak ye zɛnyuŋa e kyee wat tɔ ekyee elɛl e gwyes, nɛ kyee wat tɔ ekyee elɛl ngɔn, baazɛnɔɔ kyee wat tɔ ekyee elɛl ekwyikwyen. Tin, Ye zɛgwyiid, mwos tokapɛ nɛ kyee wat tɔ ekyee elɛl e mɛkas mɛ, pum pe tokapɛ nɛ kyee wat tɔ ekyee elɛl e mɛgwyiid mɛ. \v 13 Tin, mɛ eebaazɛgwyák, mɛ eebee ɛ bhyel wat é pilal pɛ ɛko, mɛ eegwak nyɛ ekim ɛlyelɛpe: «Ha mezuk! Ha mezuk! Ha mezuk nɛ bot ɛ bɔs, é ghɛŋ efofop elɛl kalik ɔ aalɔɔ yɔbɔ etɔŋ ɛ!» \c 9 \p \v 1 Fofop yii etɛn eelɔɔ yɛ tɔŋ. Mɛ eezɛbee ɛ kwyikwyen wat edus pɛ tɔ ɛko kwyit é bɔs. Kwyikwyen tak eedjɛaa sap boo guk na dim-dim di ààbɛ nɛ ɛsik ɛ. \v 2 Kwyikwyen tak eezɛdii boo guk na dim-dim di ààbɛ nɛ ɛsik ɛ, wɔ gwak eguluk etim tɔ tak. Eguluk tak nɔŋel ɛ́ nɛ eguluk e boo du na bɔk-bɔk. Wɔ gwak gwyes nɛ pup zɛgwyiid nɛ eguluk binek. \v 3 Etsemaaka naazɛwyis tɔ eguluk binek, wɔ gwak bɛ zɛdjaadla kɔ bɔs djas. Bɛ naadjɛaa mɛbwala mɛ di enɔŋel nɛ yii ebaalɔl ɛ. \v 4 Deenek, bɛ naalu bɛ náá, bɛ nàsaab eka nɛ ele, ààsaab-saabak bɛdhiiti mɛbhek. Tin, bɛ goka nɛ ɛzosa ɛbiyo ɛ́ nɛ bot ɛ di ààbɛ nɛ geka Zɛɛb kɔ ebhata-bhwoob bɔɔ ɔ. \v 5 Yɛ ààpadjɛaa bɛ ze náá, bɛ gó bot góak, bɛ zotiig bɛ bɛngɔn ɛtɛn. Tin, mezuk mɛ etsemaaka binɔk aasa nɛ bot ɛ bɔs ɔ, yɛ aakpaa dáa mɛpkaa mɛ ɛbaalɔl di ekwaal mot ɛ. \v 6 É mɛlu menek, bot ɛ waasaa ɛsyee, ɛsyee aanàkwaazyɛ. Bɛ waakwyɛl náá, bɛ gwyɛ, tin, ɛsyee ɛ́ waakaab bɛ. \v 7 Etsemaaka binɔk nadi ɛ́ dáa eyaaga zekomsa étɛp ɛkɛlumla dɛɛb ɛ. Elo bɔɔ nadi ɛ́ nɛ ekɔtɔ bɛghɛŋ nasaa nɛ lɔɔd ɛ, mɛbhwoob mɔɔ nadi ɛ́ dáa yii ebot. \p \v 8 Bhoo elo bɔɔ nadi ɛ́ dáa yii boa, mɛdjɛ mɔɔ nakadi ɛ́ dáa mɛdjɛ mɛ bɛghee. \v 9 Ebet bɔɔ nadi ɛ́ dáa ghun ghwooz. Ghuula mɛbhap mɔɔ nadi ɛ́ dáa ghuula embem e yaaga di kɛlumla dɛɛb ɛ. \v 10 Etsemaaka binɔk nabɛ ɛ́ nɛ mɛkɛɛz nɛ bɔɔ mɛgɔk é tak dáa ebaalɔl. Bɛ bela mɛbwala mɛ ɛzuk ɛ bot tɔ bɛngɔn ɛtɛn ɛ nɛ mɛkɛɛz menek. \v 11 Mɛkoozi mɔɔ ɛ́ fofop nadjɛaa guk na dim-dim ɔ. Tɔ lii Ebhele, bɛ djóo nyɛ ɛ́ Abadɔŋ, tɔ lii Ghɛlɛk bɛ djóo nyɛ ɛ́ Apolyɔŋ, ye kwyɛl ɛlɛɛ ɛ́ «mot di epul ɔ». \v 12 Mezuk mɛ mɛkɛn eezedhaa. Bhii tak, ye ɛ́ nɛ dhiiti mezuk mɛmbá di ebaazyɛ ɛ. \v 13 Bhii tak, fofop yii etɛn nɛ wat elɔɔ yɛ tɔŋ. Mɛ eezɛgwak gwood wat edus pɛ tɔ etuma ená yii mesa ebuwa nasael nɛ lɔɔd yii di sok bhwoob Zɛɛb ɛ. \v 14 Tin, gwood'enek eezɛke nɛ fofop yii etɛn nɛ wat nadi emɛt tɔŋ ɔ náá: «Tiia efofop ená di kɔla engwoob boo soob na djato-djato di edjóoaa Efalat ɛ.» \v 15 É di'enek, bɛ eezɛbet efofop ená nadi bɛ moo babeega étɛp ɛwala ɛlenek, étɛp dwoo ɛlenek, étɛp ngɔn'enek, étɛp mbu yenek, étɛp bɛ neekɛgó ɛdhuu ɛ bot wat tɔ mɛdhuu mɛlɛl nadi kɔ ɛko ɛ bɔs ɔ. \v 16 Bɛ naalɛɛ mɛ mɛtaŋ mɛ esodja bɔɔ di elumla dɛɛb kɔ eyaaga ɔ, mɛ nagwak ɛ́ náá, bɛ nabɛ ɛ́ emiliyɔŋ bɛdhet ɛbá. \v 17 Beeka dáa mɛ nabee eyaaga nɛ esodja bɔɔ di elumla dɛɛb kɔ tak ɔ tɔ dhyam: bɛ nabɔt ɛ́ eghun na tɔɔbelaa dáa du, dhɔɔ dáa ɛkok ɛ mɛtaŋ di edjóoaa safiid ɛ, ndjemlaa dáa dhiiti mbi mɛsii mɛ na goo-goo\f + \fr 9.17 \fr*\fq dhiiti mbi mɛsii mɛ na goo-goo \fq*\ft mɛsii mɛ tak djóoaa ɛ́ sufɛlɛ\ft*\f* di edjóoaa sufɛlɛ. Elo eyaaga tak nadi ɛ dáa elo eboo bɛghee. Enuub bɔɔ wyisal ɛ́ du nɛ eguluk dɔɔ nɛ mɛsii mɛ na goo-goo. \v 18 Du, eguluk, nɛ mɛsii mɛ na goo-goo, di ewyis tɔ enuub eyaaga ɛ́, eboo mezuk melɛl nagó ɛdhuu wat tɔ mɛdhuu mɛlɛl mɛ bot ɛ bɔs. \v 19 Etɛɛ náá, mɛbwala mɛ eyaaga ɛ́ tɔ enuub bɔɔ, nɛ tɔ mɛkɛɛz mɔɔ. Mɛkɛɛz mɔɔ ɛ́ dáa bɛnyɔ. Mɛkɛɛz mɔɔ tak ɛ́ nɛ elo étɛp ɛzuk ɛ bot. \v 20 Tin, bot ɛ nadi ààgwyɛ nɛ mezuk'enek ɔ nabɛ ɛ́ ààswoola mɛfulu mɔɔ. Bɛ nadi eduduwal embee esisim, nɛ bɛnaghisɛ, yii bɔɔ bɛmɛt nalul nɛ lɔɔd, nɛ gwooz di elulaa epata, nɛ gwooz di edjóoaa bhlɔɔz nɛghu le, esa di náá, ye tok nɛ ghwyil ɛbee, ààgwak, ààkɛ ɛ. \v 21 Bɛ nabɛ ɛ́ ààkat ɛgó ɛ́ bot, ɛsa bɛ mɛsimba, ɛsa mɛzɔ nɛ ɛdjii. \c 10 \s Fofop nɛ mɔɔ mɛkana mbek \p \v 1 Bhii tak mɛ eezɛbee dhiiti fofop na mɛbwala dhaa nyel esul tɔ gwoo. Eguud naabutal nyɛ dáa kaad. Tin, dhiya nadii nyɛ é lo. Bhwoob'ɛ nadi ekas dáa gwyes, mɛko nadi ɛ́ ɛlyelɛpe dáa mɛgwyiŋ, ekas dáa ngel du. \v 2 Tɔ mbɔ'ɛ, nyɛ nadi ɛ́ nɛ mɔɔ mɛkana mbek, nyɛ naakɛl ko eghɛŋ bɛ kɔ boo dii mɛsɔn, ko ɛ myɛl ɛ lɛ kɔ bɔs. \v 3 Tin, nyɛ naazɛkim ɛlyelɛpe dáa ghee di ekɛɛd ɛ. Bhii nyɛ nakim ɛ, wɔ gwak bham bɛghɛl ɛko etɛn nɛ ebá zokazɛgek. \v 4 Bhii bham bɛghɛl ɛko, mɛ nadi ekwyɛl ɛkwyal sa bham bɛghɛl ɛko nadi elii ɛ. Mɛ eezɛgwak dhiiti gwood tɔ gwoo eke: «Syela sa bham bɛghɛl ɛko ɛ tɛn nɛ ɛbá binek lɛɛ wɔ ɛ, sa wɔ ààkwyal yɛ.» \p \v 5 Wɔ gwak fofop mɛ nabee tetel kɔ boo dii mɛsɔn, nɛ kɔ bɔs ɛ, zɛben mbɔ eghɛŋ bɛ pɛ ɛko, \v 6 tin, nyɛ eezɛtuwal myoŋ nɛ mɛsoŋ nɛ din ɛ Zɛɛb mot di kɔm-kɔm sii nɛ kɔm ɔ, mot nakus gwoo nɛ bɔs, nɛ boo dii mɛsɔn, nɛ esa djas di kɔ ɛko ɛ bɔs ɛ. Fofop eezɛke: «Ɛwala ɛ tak ààkabɔya!» \v 7 Tin, dwoo bot aagwak fofop yii etɛn nɛ ebá elɔɔ yɛ tɔŋ ɛ, esa Zɛɛb nasyel nɛ bot ɛ bɔs ɛ waanyen popoopwon. Yɛ aasael dáa nyɛ naloolɛɛ bot ɛ mɛsa mɛ, bɛngoolel ɛ mɛkpa ɛ. \p \v 8 Bhii tak, mɛ eebaagwak gwood mɛ nagwak edus tɔ gwoo ɛ, yɛ eebaazɛlii nɛ nam liia sis: «Tɔ́a, kɛnɔɔ mɔɔ mɛkana di mbek tɔ mbɔ ɛ fofop di tetel kɔ boo dii mɛsɔn, nɛ kɔ bɔs ɛ.» \p \v 9 Mɛ naazɛtiila pɛ daa fofop, mɛ eezɛke nɛ nɛ náá, nyɛ djɛ mɛ mɔɔ mɛkana. Nyɛy nɛ nam náá: «Nɔŋa yɛ, da wɔ ɛ́ dɛ, ye ɛ́ waagwyee wɔ tɔ mɔ, tin, yɛ waases wɔ tɔ nuub dáa ego.» \p \v 10 Mɛ eezɛnɔɔ mɔɔ mɛkana nadi tɔ mbɔ fofop ɛ, dɛ yɛ. Mɛses mɛ tak tɔ nuub'am nadi ɛ́ dáa ego. Tin, dáa mɛ namin yɛ ɛ, ye nabɛ ɛ́ ye moo ɛgwyeeɛpe tɔ mɔ'am. \p \v 11 Bhii tak, nyɛ eebaazɛke nɛ nam: «Ye goka ɛ́ wɔ baagoola goola sis dáa ngoolel-mɛkpa ɛ Zɛɛb, sa Zɛɛb nakɛk nɛ bɛtɛ nɛ ekyee mɛdhik, membyak, zɛnɔɔ elii nɛ bɛmɛkoozi ɛ.» \c 11 \s Bɛtyaasɛs ɛbá \p \v 1 Bhii tak, wɔ gwak bɛ zɛdjɛ mɛ le ghwaazok di egekaa mɛdjaa mɛ esonok nɛ yɛ ɛ, enɔŋel ɛ nɛ mɔɔ bil le. É di'enek, bɛ eezɛke nɛ nam: «Wyɛla, Tɔ́a kɛgek mɛdjaa mɛ di e dɛɛ e Zɛɛb, dɔɔ nɛ mesa ebuwa, da wɔ ɛ́ laa mɛtaŋ mɛ bot ɛ di eduwal Zɛɛb ɔ. \v 2 Tin, da wɔ ɛ́ bet ɛbɛsɛɛ mɛkɛn kok ndjaa Zɛɛb, ààgek yɛ, etɛɛ náá, bɛ naazedjɛ yɛ nɛ bot ɛ membyak mesis. Bot aasaab dék ghaada na dɛɛ bɛngɔn mɛkam-mɛná nɛ ebá ɔ (42). \v 3 Mɛ waadhis bɛtyaasɛs bam bɛbá, bɛ waabɔt ɛ ekaad e pil. Bɛ waagoola bhaadal dus pɛ daa Zɛɛb ɛ mɛlu mil nɛ bɛdhet ɛbá nɛ mɛlu mɛkam-mɛtɛn nɛ kam wat (1 260).» \p \v 4 Bɛtyaasɛs binɔk bɛbá lyaal ɛ, ele e oliv ebá, nɛ sa di ekɛlaa elama ɛ ebá sok bhwoob Ghɛŋ na kuma bɔs ɛ. \v 5 Mot ɛkwyɛl ɛsa bɛ ɛbiyo ɔɔ, du ɛ́ waawyis tɔ enuub bɔɔ, yɛ ɛ́ dik bot ɛ mɛbhuka mɔɔ. Ye ɛ́ deenek ɛ bot aakwyɛl ɛsa bɛ ɛbiyo ɔ aagwyɛ. \v 6 É ghɛŋ bɛ aadi ege-goola bhaadal dus pɛ daa Zɛɛb ɛ, bɛtyaasɛs binɔk ɛ́ nɛ ghwyil ɛbe bhi é mɛlu mɛ bɛ aadi egoola bhaadal Zɛɛb ɛ. Bɛ ɛ́ nɛ ghwyil ɛliig mɛdii zyɛ ghiya. Bɛ ɛ́ nɛ ghwyil ɛsa náá, bhwak djas ni tɔ membi mɛ eboo mezuk djas esok nɛ esok dáa elyem bɔɔ di ekwos ɛ. \p \v 7 Tin, é ghɛŋ bɛ aasilal ɛgoola bhaadal yɔɔ ɛ, tit di ewyis tɔ boo guk na dim-dim di ààbɛ ɛsik ɔ waalumla dɛɛb nɛ nɔɔ. Nyɛ waakwak bɛ, nyɛ waagó bɛ. \v 8 Myoŋ mɔɔ waakaa é di bot djas di esɛɛga tɔ boo ghaada ɔ, di Ghɛŋ'ɔɔ nabemaa kɔ mɛlaaba ɔ. É mis ɛ Zɛɛb, di yenek lyaal ɛ ghaada «Sodɔm» nɛ kyee dik «Eziptɛ». \v 9 Bot ɛ bɔs djas, bot ɛ membyak djas, nɛ bot ɛ elli djas dɔɔ nɛ bot ɛ mɛdhik djas ɛ́ waabee myoŋ mɔɔ mɛlu mɛlɛl nɛ pes. Tin, bɛ aanàmyaal náá, myoŋ mɔɔ kɛwaa tɔ ɛvit\f + \fr 11.9 \fr*\fq kɛwaa tɔ ɛvit \fq*\ft mɛvit mɔɔ nadidi ɛ́, tɔ gu ɛkok kpaka\ft*\f*. \v 10 Bot ɛ di kɔ ɛko ɛ bɔs ɛ́ waamyaala nɛ ɛsyee ɛ lɔɔ, bɛ aadi ɛ́ tɔ ɛbyoŋ, bɛ waapɛkel pak'ɔɔ, etɛɛ náá, bɛngoolel ɛ mɛkpa ɛ Zɛɛb bɛbá binɔk naadyeebaazuk bot. \p \v 11 Tin, bhii mɛlu mɛlɛl menek nɛ pes, eswos e tsik eezɛdus pɛ daa Zɛɛb ni tɔ lɔɔ. Wɔ gwak bɛ zɛwyɛl tyaa metetel, tin, bwoo naazɛmɛt bot ɛ nadi ebee bɛ ɔ ɛlyelɛpe. \v 12 Bɛngoolel ɛ mɛkpa ɛ Zɛɛb bɛbá binɔk naazɛgwak dhiiti boo gwood ebam pɛ tɔ gwoo: «Goka wak!», bɛ naabyet tɔ́ tɔ gwoo tɔ eguud, é mis mɛ bot ɛ mɛbhuka mɔɔ. \v 13 É di'enek, wɔ gwak bɔs zɛdheegel ɛlyelɛpe. Kyee wat tɔ ekyee kam e ghaada zokazɛbik. Bot bɛmil ɛtɛn nɛ bɛmil ɛbá (7 000) zokagwyɛ nɛ kuukuu bɔs nadheegel ɛ. Bwoo naazɛsa bot ɛ natsak ɔ, é di'enek, bɛ naazɛdjɛ duu nɛ Zɛɛb mot di tɔ gwoo ɔ. \v 14 Mezuk mɛ bhɔɔba eedhaa, tin, mezuk mɛ elɛl moo aakan. \s Tɔŋ yii etɛn nɛ ebá \p \v 15 Tin, fofop yii etɛn nɛ ebá eezɛlɔɔ yɛ tɔŋ. Eboo bhyeed eezɛgek ɛlyelɛpe tɔ gwoo eke náá: «Ɛyoŋ bɔs'ak moo ɛ́ yii Ghɛŋ'es, nɛ Mɛsia mɛ. Nyɛ waakɔk kɔ bɔs kɔm-kɔm sii nɛ kɔm!» \v 16 Tin, bɛpaa mɛkam-mɛmbá nɛ ená, nadi mendiidel kɔ mɛbhóó mɛ ekukuma bɔɔ sok bhwoob ɛ Zɛɛb ɔ, bɛ eezɛghaaga bhwoob si, da bɛ ɛ́ zɛkwyit mɛboŋ si étɛp duwal Zɛɛb, \v 17 bɔɔ nɛ nɛ náá: \q1 «Ghɛŋ Zɛɛb mɛkake, \q1 wɔy mot di ɔ, wɔy mot nadi ɔ, \q1 bis ɛpeghaapɛɛ wɔ, etɛɛ náá, wɔ eesa nɛ mɛbwala mɔ náá, \q1 wɔ kɔk kɔ ɛyoŋ'ɛlɔ». \q1 \v 18 Bot ɛ mɛdhik naapkaa mɛbuk, \q1 nenak, ye ɛ́ ɛbuk ɛ lɔ ɛ kadi enyen. \q1 Ɛwala ɛpɛ́ɛ bot ɛ nazegwyɛ ɔ eezedjala, \q1 ye ɛ́ ɛwala ɛ waadjɛ bot ɛ mɛsa mɔ, bɛngoolel ɛ mɛkpa ɛ Zɛɛb efute ɛ, \q1 nɛ bot ɛ di elooba nɛ nɔ ɔ zɛnɔɔ bot ɛ di bɔ ɔ, \q1 ye nakoozodi bot ɛ mbyok nɛ bot ɛ di ààdi bot ɛ mbyok ɔ. \q1 Ɛwala ɛsaab bɔs étɛp bot di esaab yɛ ɔ, ye eedjaala! \m \v 19 Wɔ gwak, di e dɛɛ e Zɛɛb zɛbɛŋel tɔ gwoo tin, tot ɛbhɛŋ zokatuula. Menges, bhyeed, bham ghɛl ɛko, bɔs dheegel zɛnɔɔ bhi boo mɛtaadak. \c 12 \s Moma bɛ dhalagɔŋ \p \v 1 Boo ndem wat naazɛtuula tɔ gwoo: dhiiti moma naabɔt gwyes é nyel dáa kaad, ngɔn nabɛ ɛ́ si mɛko mɛ, nyɛ nadi ɛ́ nɛ kɔtɔ bɛghɛŋ na ekwyikwyen kam nɛ bɛbá kɔ lo. \v 2 Nyɛ nadi ɛ́ nɛ ɛbum. Tin, ɛbɛl nadi esa náá, nyɛ tsim ɛlyelɛpe. \p \v 3 Tin, wɔ gwak dhiiti ndem sis baazɛtuula tɔ gwoo, ye nabɛ ɛ́ boo dhalaghɔŋ\f + \fr 12.3 \fr*\fq dhalaghɔŋ \fq*\ft é ghɛŋ na mwa, dhalaghɔŋ nabɛ ɛ́ boo tit di esa bot ɛkɛɛd é mis ɛ.\ft*\f* na tɔɔbelaa dáa du. Nyɛ nadi ɛ́ nɛ elo etɛn nɛ ebá, nɛ melak kam. Tin, kɔ elo etɛn nɛ ebá binek, ye nadi ɛ́ nɛ ekɔtɔ bɛghɛŋ etɛn nɛ ebá. \v 4 Deenek, ɛkɛɛz ɛ lɛ nadi ewaabal ɛdhuu ɛ ekwyikwyen wat tɔ mɛdhuu mɛlɛl nadi tɔ gwoo ɔ, wɔ gwak ye mwas bɛ kɔ bɔs. Dhaalagɔŋ tak natyaŋ ɛ sok bhwoob moma nadi ekwyɛl ɛbya ɔ, étɛp nyɛ needɛ mɔn tak é ghɛŋ nyɛ aabyel ɛ. \v 5 Tin, moma tak naazɛbya mɔn motom. Mɔn tak ɛ́ waadjɛɛd bot ɛ membyak djas nɛ sek ghwooz. Mɔn tak naazɛbyet tɔ́ pɛ daa Zɛɛb, pɛ bóó mɛkoozi mɛ di ɛ. \v 6 Yɛ kabɛ moma ɔɔ, nyɛ naazɛkaab tɔ́, pɛ kyee dik bɛsyɛ di ààbɛ nɛ mɛdii ɛ, pɛ pak Zɛɛb nazekoobal nyɛ di ɛ, étɛp nyɛ needjɛaa edee mɛlu mil wat nɛ mɛlu bɛdhet ɛbá nɛ mɛkam-mɛtɛn nɛ kam wat (1 260). \p \v 7 Bhii tak, tuub naazɛduel tɔ gwoo. Kukuma efofop Mesɛl nɛ efofop bɛ naaduu nɛ dhaalagɔŋ. Tin, dhaalagɔŋ naabaangamela pɛ yɛ kyee nɛ bɛ efofop. \v 8 Tin, ye nabɛ ɛ́ bɛ naakwak dhaalagɔŋ bɛ nɛ efofop bɛ. Bɛ nabɛ ɛ́ ààkabɛ nɛ di ɛdi tɔ gwoo. \v 9 Tin, boo dhalaghɔŋ naazyeegelaa mwasaa pɛ si. Ye ɛ́ nyɛy ɛ́ di nyɔ na mwa. Nyɛy ɛ́ di edjóoaa dim nɛghu Satan mot di esa náá bot ɛ bɔs wo ze ɔ. Bɛ naazemwas nyɛ bɛ nɛ efofop bɛ kɔ ɛko ɛ bɔs. \p \v 10 Bhii tak, mɛ eezɛgwak gwood wat ekim ɛlyelɛpe tɔ gwoo, eke náá: «Nenak, ye moo ɛ́ ɛwala ɛ Zɛɛb di etsik bot ɛ! Nenak, Zɛɛb'enaka eelyaal mɛbwala mɛ, nyɛ eesa náá, ɛyoŋ ɛ lɛ di. Nenak, mɛkoozi mɛ ɛ́ tɔ mɛmbɔ ɛ Mɛsia. Etɛɛ náá, nyɛ naazedis mot di epit bɔn nyɛɛg bina mwos nɛ pum tɔ gwoo ɔ, mwas nyɛ pɛ si. \v 11 Bɔn nyɛɛg bena eekwak nyɛ dum nɛ ghiya mɔn bhata nɛ mɛkpa mɛ bɛ di egoola ɛ. Bɛ nabɛ ɛ́ ààkwyɛɛg mɛnyel mɔɔ, bɛ naamyam ɛgel mɛnyel mɔɔ. \v 12 Étɛp tak ɛ di náá, dika tɔ mɛmyaala, wɔy gwoo nɛ biyɔ bot ɛ di tɔ gwoo ɔ! Yɛ kabɛ wɔy bɔs nɛ boo dii mɛsɔn ɔ, kpaa-ghoŋ nɛ nen! Dim moo ɛ́ kɔ len, nɛ ɛbuk dhaa tyɛ, etɛɛ náá, nyɛ nɛ gu náá, mɛlu mɛ kɔ ɛko ɛ bɔs kalik ɛ́ batsa!» \p \v 13 Dáa dhalaghɔŋ nabee náá, nyɛ naazyeegelaa, mwasaa kɔ ɛko ɛ bɔs ɛ, wɔ gwak nyɛ zɛdu moma nabya mɔn motom ɔ. \v 14 Tin, moma naazɛdjɛaa eboo mɛbhap mɛmbá yii bhyel. Ye nabɛ ɛ́ étɛp nyɛ neepilal, kɛkum edi bɛ nazekobal nyɛ yɛ ɛ pɛ kyee dik bɛsyɛ di ààbɛ nɛ mɛdii ɛ. É di nyɛ aadjɛaa edee membu mɛlɛl nɛ pes ààkuna nɛ nyɔ ɔ. \v 15 Wɔ gwak nyɔ tak zɛgo dhoo mɛdii nɛ mɛdii ɛbuɛpe dáa dii djaa bhii koŋ moma yenɔk étɛp moma neewo tɔ mɛdii mɛ tak. \v 16 Tin, wɔ gwak, bɔs zokazyɛ zɛtsik moma. Bɔs eezɛbɛɛ nuub, min bɛtɛ nɛ mɛdii mɛ dhalaghɔŋ nago tɔ nuub'ɛ djas. \v 17 Tin, dhalaghɔŋ nazɛpkaa ɛbuk nɛ moma, wɔ gwak, nyɛ zɛtɔ́ kɛlumla dɛɛb nɛ bɛdhiiti bɔn moma di elooba nɛ mɛtiŋ ɛ Zɛɛb, nɛ ɛdi ɛ sosoob nɛ etsɛɛtsɛ e bhaadal ɛ Yezu ɔ. \p \v 18 É di'enek, dhalaghɔŋ nazɛtɔ́ kɛtyaa é ngwoob bɛsyɛ boo dii mɛsɔn. \c 13 \s Bɛtit ɛbá \p \v 1 Bhii tak, mɛ eezɛbee dhiiti tit wat é wyis tɔ boo dii mɛsɔn. Nyɛ nadi ɛ́ nɛ melak kam, nɛ elo etɛn nɛ ebá. Kɔ melak kam yenek, ye nabɛ ɛ́ nɛ ekɔtɔ bɛghɛŋ kɔ tak. Pɛ kɔ elo binek, ye nabaadi ɛ́ nɛ ekwyala e min di enyek Zɛɛb ɛ. \v 2 Tit mɛ nabee ɛ́ nadi enɔŋel nɛ ghee, mɛko mɛ nadi ɛ́, dáa mɛko mɛ tit di edjóoaa ulsɛ ɛ, nuub'ɛ kadi ɛ́ dáa yii boo ghee. Dhalaghɔŋ\f + \fr 13.2 \fr*\ft Ye baabelaa ɛ́ tɔ ɛlaŋel 12.3.\ft*\f* naazɛdjɛ tit'enɔk mɛbwala mɛ, nɛ bóó mɛkoozi mɛ zɛnɔɔ boo eghɛŋ bɛ. \v 3 Lo wat tɔ elo e tit'enɔk nadi ɛ́ nɛ pyoŋ ɛkɛɛ bɛ naabi nyɛ dhaa tyɛ, sa ɛkunaa nɛ ɛsyee. Tin, pyoŋ tak naazɛgel. Deenek, bhwak djas naadyeebamyaala nɛ nɛ, wo gwaa, bɛ du nyɛ. \v 4 Tin, bot djas nabɛ ɛ́ bɛ moo eduwal dhalaghɔŋ, etɛɛ náá, nyɛ naadjɛ eghɛŋ nɛ tit. Bot djas nabaadi eduwal tit, bɔɔ náá: «Ye ɛ́ ɛzɛ di enɔŋel nɛ tit, ɛzɛ di nɛ ghwyil ɛlumla dɛɛb nɛ nɛ?» \p \v 5 Tit naabela ghwyil ɛwyisal mɛkpa mɛ ɛbet, nɛ ɛnyek din Zɛɛb, nyɛ nazɛbela ghwyil ɛsa deenek ɛ bɛngɔn mɛkam-mɛná nɛ ebá (42). \v 6 Tin, nyɛ moo enyek Zɛɛb, é lee din ɛ lɛ, dɔɔ nɛ di nyɛ di ɔ, zɛnɔɔ sa djas di tɔ gwoo ɛ. \v 7 Bɛ naabaladjɛ nyɛ ze ɛlumla dɛɛb, da kwak bot ɛ Zɛɛb. Bɛ naadjɛ nyɛ eghɛŋ kɔ membyak djas, kɔ bot ɛ bɔs djas, kɔ elii djas, kɔ bot ɛ mɛdhik djas. \v 8 Tin, bot djas kɔ ɛko ɛ bɔs ɛ́ waaduwal nyɛ, bot ɛ di náá, min mɔɔ tok kwyala tɔ mɛkana mɛ tsik kana bɔs nakusel ɛ. Mɛkana mɛ tsik tak ɛ́ mɛkana mɛ mɔn bhata nakaa buwa ɔ. \p \v 9 «Mot di nɛ mɛlɔ ɔɔ, nyɛ gwak ɛnyɔɛpe! \v 10 Mot ɛ di náá, nyɛ aadi ɛ́ mot membok ɔɔ, nyɛ waani é mbok. Mot ɛ di náá, nyɛ aagwyɛ ɛ́ nɛ pɛl ɔɔ, nyɛ aazogwyɛ ɛ nɛ pɛl. Étɛp tak ɛ di náá, bɔn ɛ Zɛɛb goka ɛ́ nɛ ɛdi nɛ zii nɛ ɛdum ɛkoŋ nɛ Zɛɛb.» \p \v 11 Bhii tak, mɛ eezɛbee dhiiti tit eewyis tɔ bɔs. Nyɛ nabɛ ɛ́ nɛ melak mɛmbá dáa yii mɔɔ bhata, tin, nyɛ nadi elii ɛ́ dáa dhalagɔŋ. \v 12 Nyɛ nabɛ ɛ́ nɛ eghɛŋ e tit mɛkɛn djas, nyɛ nadi etel eghɛŋ binek ɛ é mis mɛ tit'enɔk. Nyɛ naabesal bɔs nɛ bot ɛ di kɔ bɔs ɔ náá, bɛ duwal tit nabaalaa sok boo pyoŋ nawaagó nyɛ da yɛ ɛgel ɔ. \v 13 Deenek, tit nawyis tɔ bɔs ɔ nadi esa eboo esa e mɛbwala. Nyɛ naabatasa náá, du dus tɔ gwoo sul é bɔs é mis mɛ bot djas. \v 14 Deenek, nyɛ nadi ekɔɔ bot ɛ bɔs nɛ endem mɛbwala mɛ nyɛ nadi esa é mis mɛ tit mɛkɛn ɛ. Nyɛy nɛ nɔɔ náá, bɛ kpak naghisɛ étɛp ɛduwal tit nabaalaa nɛ pɛl da nyɛ ɛ́ tsak ɔ. \v 15 Tin, tit bhɔɔba yenɔk naadjɛaa ghwyil ɛsa náá, naghisɛ yenɔk di nɛ tsik, ye lii, da yɛ ɛgó bot djas di ààduwal yɛ ɔ. \v 16 É di'enek, tit'enɔk naazɛbesal bot djas, bot ɛ di nɛ mbyok nɛ bot ɛ di ààbɛ nɛ mbyok ɔ, djel mot nɛ kum mot, kwom nɛ mot di pɛka ɔ, náá, bɛ waa egeka kɔ mɛmbɔ mɛ eghɛŋ bɔɔ nɛghu kɔ ebhata bhwoob bɔɔ. \v 17 Deenek, mot tok nɛ ghwyil ɛbɔm nɛ ɛbɔmsa dhiiti sonok nyɛ di ààdi nɛ geka yenek ɔ, nɛghu din ɛ tit, nɛghu mɛtaŋ mɛ di enɔŋel nɛ din ɛ lɛ ɛ. \v 18 Deenek, ye goka ɛ́ mot di nɛ etsoŋ. Mot ɛ di etselal ɔɔ, nyɛ ɛ́ nɛ ghwyil ɛgu sa ɛlɛɛga tit'enɔk di elɛɛ ɛ, etɛɛ náá, ɛlɛɛga ɛlenek ɛ́ ɛlɛɛga din ɛ mot. Ɛlɛɛga tak ɛ́ bɛdhet-ɛtɛn nɛ wat nɛ mɛkam-mɛtɛn nɛ wat nɛ etɛn nɛ wat (666). \c 14 \s Mɔn bhata nɛ bot ɛ́ zebaabela tsik ɔ \p \v 1 Mɛ nadi ebaabee: wo gwaa, mɛ zɛbee mɔn bhata titel kɔ ɛtsok ɛ Siyɔŋ. É di nyɛ nadi ɔ, ye nabɛ ɛ́ nɛ bɛdhiiti bot bɛmil dhet nɛ bɛmil mɛkam-mɛná nɛ ɛna (144 000), nadi nɛ din ɛ lɛ nɛ yii Sɛɛg kwyala kɔ ebhata bhwoob bɔɔ ɔ. \v 2 Mɛ eezɛgwak dhiiti gwood tɔ gwoo eke é swak dáa eboo mɛsok, dáa boo bham ghɛl ɛko. Tin, ɛtap ɛ mɛ nagwak ɛ́ nadi ɛ́ dáa yii bot ɛ di ebwom ngɔmbi ɔ. \v 3 Bɛtɛ nɛ bot binɔk nadi etii djeeb na bes sok bhwoob bóó mɛkoozi, sok bhwoob edjema ená di nɛ tsik ɔ, zɛnɔɔ bɛpaa. Mot nabɛ ɛ́ ààbɛ nɛ ghwyil ɛdjek djeeb tak, yɛ di ààbɛ bot bɛmil dhet nɛ bɛmil mɛkam mɛná nɛ ɛná (144 000) nadi kɔ bɔs, mɔn bhata natsik ɔ. \p \v 4 Bot binɔk nabɛ ɛ́, bot ɛ nadi ààsaab mɛ nyel mɔɔ nɛ mɛzɔ kɔ ɛko ɛ bɔs ɔ, bɛ naabaal mɛnyel mɔɔ tɔ edɛɛ. Bɛ ɛpedu mɔn bhata é edi djas nyɛ di etɔ́ ɛ. Bɛ naadjɛaa tsik tɔ sama bot ɛ nadi kɔ ɛko ɛ bɔs ɛ, étɛp bɛ needi bot ɛ mɛkɛn aadjɛaa Zɛɛb bɛ nɛ Mɔn ɛ bhata ɔ. \v 5 Bɛ ààwyisal etɛp etsal tɔ enuub'ɔɔ, bɛ tok nɛ ghwyil kweselaa ndjɛ sɔs. \s Efofop elɛl \p \v 6 Bhii tak, mɛ naazɛbee dhiiti fofop epilal ɛvyɛɛgɛpe pɛ tɔ gwoo. Nyɛ nabɛ ɛ́ nɛ Mbɛɛ Bhaadal na kɔm-kɔm ee nyɛ nadi ekwyɛl ɛgoola nɛ bot djas di kɔ ɛko ɛ bɔs ɔ, nɛ bot ɛ mɛdhik djas, nɛ bot ɛ membyak djas, dɔɔ nɛ elii djas, bot ɛ bɔs djas. \v 7 Nyɛ nadi etuud ɛlyelɛpe ɛ́ náá: «Kaabka Zɛɛb, djɛka nyɛ duma! Etɛɛ náá, ɛwala nyɛ di epɛ́ɛ bot ɛ bɔs ɛ yɛ eezedjala. Duwalka mot nakus gwoo nɛ bɔs ɔ, mot nakus boo dii mɛsɔn nɛ esɔɔgɔ djas ɔ!» \p \v 8 Fofop bhɔɔba nadi edu fofop mɛkɛn ɔ nadi eke náá: «Yɛ eewyɛɛza, boo ghaada bhabhilɔn eewyɛɛza! Nyɛ eedjɛ bot ɛ mɛdhik djas mɛnyok mɛ vin mɛ mbee mɛzɔ!» \p \v 9 Tin, fofop yii elɛl, mot nadi edu bɛbá binɔk ɔ, nadi ekim ɛlyelɛpe náá: «Mot ɛ́ duwal tit nɛ naghisɛ yɛ ɔɔ, da nyɛ ɛ́ bela geka kɔ bhata bhwoob nɛghu kɔ mbɔ ɔɔ, \v 10 nyɛy pe aadɛ mɛnyok mɛ vin mɛ boo ɛbuk ɛ Zɛɛb. Mɛnyok mɛ vin mɛ tak ɛ aadi ɛ́ na nyan-nyan, tin, Zɛɛb ɛ́ waaso yɛ tɔ mɔɔ buku ɛbuk ɛ lɛ. Deenek, nyɛ waabee boo mezuk tɔ du nɛ mɛsii mɛ na goo-goo di djóoaa sufɛlɛ ɛ é mis mɛ efofop na dɛɛ, dɔɔ nɛ é mis mɛ mɔn bhata. \v 11 Eguluk e du mezuk mɔɔ ɛpebyet pɛ ɛko kɔm-kɔm. Bot ɛ di eduwal tit nɛ naghisɛ yɛ ɔ, bot ɛ bela geka din ɛ lɛ é bhata-bhwoob ɔ, bɛ ɛpeni tɔ mezuk mwos nɛ pum, ààbɛ nɛ ɛwala.» \v 12 Dum nɛ tɛp tak ɛ, bot edɛɛ Zɛɛb goka ɛ́ nɛ ɛlyaal náá, bɛ ɛ́ nɛ ɛmaad ɛ lyem, náá, bɛ nɛ looba nɛ mɛtiŋ mɛ Zɛɛb, bɛ ɛ́ epedum koŋ nɛ Yezu. \p \v 13 Bhii tak, mɛ eezɛgwak dhiiti gwood tɔ gwoo eke nɛ nam: «Kwyala dáak: \q1 “Kana mos, mɛmyaala nɛ bot ɛ di egwyɛ bɔɔ tɔ mɛsa mɛ Ghɛŋ ɔ! \q1 Deenek, Sisim lɛɛ ɛ́ náá: Mɛmyaala nɛ nɔɔ. \q1 Bɛ bela ɛwala dum nɛ lyel-lyel mɛsa mɛ bɛ nasa ɛ, \q1 etɛɛ náá, bɛ waabela efute mɛnyɔ mɛ mɛsa bɛ nazesa ɛ!”» \s Mbu ɛdis ɛ mɛbhek kɔ ɛko ɛ bɔs \p \v 14 Mɛ nadi ebaadjoak, wo gwaa, mɛ zɛbee eguud na puu. Kɔ eguud tak, mɛ naabee dhiiti mot é nɔŋel nɛ mɔn mot. Nyɛ nabɔt kɔ lo ɛ kɔtɔ bɛghɛŋ na sael nɛ lɔɔd ɛ, é mbɔ yɛ namɛt ɛghɔɔb wat na wol-wol. \v 15 Tin, dhiiti fofop eezɛwyis tɔ edi e dɛɛ ndjaa Zɛɛb, nyɛ eezɛkim ɛlyelɛpe nɛ mot nadi ndiidel tɔ eguud ɔ náá: «Nɔŋa ɛghɔɔb ɛ lɔ, disa mɛbhek, etɛɛ náá, ɛwala tak eezedjala, mɛbhek mɛ bɔs eezewozal étɛp ɛdis!» \v 16 É di'enek, mot nadi ndiidel kɔ eguud ɔ naazɛwus ɛghɔɔb ɛ lɛ kɔ bɔs, tin, mɛbhek mɛ bɔs djas naadisaa. \p \v 17 Dhiiti fofop sis naazɛwyis tɔ di na dɛɛ Zɛɛb di tɔ gwoo ɛ, nyɛy pe nabɛ ɛ́ nɛ yɛ ɛghɔɔb na wol-wol é mbɔ. \v 18 Dhiiti fofop sis, mot di nɛ ekukuma kɔ du ɔ naazɛdus pɛ kyee mesa ebuwa. Wɔ gwaa, nyɛ zɛkim ɛlyelɛpe nɛ mot nadi nɛ ɛghɔɔb na wol-wol ɔ náá: «Nɔŋa ɛghɔɔb ɛ lɔ na wol-wol, tsaala mɛghɛŋ mɛ vin di kɔ bɔs ɛ, étɛp náá, ebhum tak eezewozal.» \v 19 Fofop tak naazɛdhaa nɛ ɛkpaŋ ɛ́ mɛghɛŋ mɛ ebhum e vin nadi kɔ ɛko ɛ bɔs ɛ nɛ ɛghɔɔb ɛ lɛ. Wɔ gwaa, nyɛ zɛso yɛ djas tɔ syaala di elyaal ɛbuk ɛ Zɛɛb ɛ. \v 20 Ebhum vin natwaalaa ɛ́ tɔ syaala di ɛtsetaɛpe nɛ ghaada ɛ. Wɔ gwaa, ghiya nadi eswol tɔ syaala. É di'enek, ye eezɛwo kɛkum ekilomɛtɛlɛ bɛdhet ɛlɛl (300). Tin, ghiya nadi ebyet, mɛdim mɛ tak ɛkɛɛ yɛ aasik yaaga é tsuŋ. \c 15 \s Efofop etɛn nɛ ebá nɛ eboo mezuk mɛ mɛsik \p \v 1 Bhii tak, mɛ eezɛbee dhiiti boo ndem sis tɔ gwoo, mɛ naadjoka. Ye nabɛ ɛ́ efofop etɛn nɛ ebá ɛ, nazyɛ nɛ eboo mezuk etɛn nɛ ebá. Ye ɛ́ eboo mezuk mɛ mɛsik. Etɛɛ náá, ye ɛ́ nɛ mezuk menek ɛ, ɛbuk ɛ Zɛɛb aadjala. \v 2 Bhii tak, mɛ eebaabee kwaambi dhiiti boo dii mɛsɔn edjhaazal dáa ɛkok ɛ mɛtaadak, boo dii tak ɛ́ puuza nɛ du. Tin, bot djas ɛ nakwak tit nɛ naghisɛ, nɛ ɛlɛɛga ɛ di elyaal din ɛ lɛ ɔ, nadi ɛ́ metitel engwoob boo dii mɛsɔn menek. Bɛ nadi ɛ́ nɛ engɔmbi ee Zɛɛb nadjɛ bɛ é mɛmbɔ ɛ. \v 3 Bɛ nadi etii djeeb ɛ Moiiz mot-mɛsa Zɛɛb, nɛ djeeb ɛ Mɔn Bhata: \q1 «Ghɛŋ Zɛɛb Mɛkaake, \q1 mɛsa mɔ nɛ bɔk, ye nɛ nyɔ! \q1 Wɔ ɛ́ Mɛkoozi mɛ membyak djas, \q1 etɛp bɔ ɛ́ epiki nɛ etsɛɛtsɛ! \q1 \v 4 Ɛzɛ aakodi ààkaab wɔ Ghɛŋ? \q1 Ɛzɛ aakopɛɛ ɛdjɛ wɔ duma? \q1 Etɛɛ náá, ye ɛ́ wɔy wɔ ɛmet ɛdi Dɛɛ, \q1 bot ɛ membyak djas ɛ́ aazyɛ zɛduwal wɔ, \q1 etɛɛ náá, mɛsa mɔ epiki naazelyaalaa bɛ popoopwon.» \p \v 5 Bhis tak, mɛ eezɛbee di edɛɛ ndjaa Zɛɛb di nɛ pɛt tot ɛbhɛŋ tɔ tak ɛ, bɛŋel pɛ tɔ gwoo. \v 6 Deenek, efofop etɛn nɛ bɛbá nadi emɛt eboo mezuk é mɛmbɔ ɔ naazɛwyis tɔ ndjaa Zɛɛb di pɛ tɔ gwoo ɛ. Bɛ naabɔt ekaad di edjóoaa lɛn ɛ na puu ekas dhaa tyɛ. Bɛ naabɔt ekaad e goŋ na puu na nakas-kas nɛ ebaab elɔɔd epɛta e ebhet. \v 7 Ngɔt tɔ edjema ená di nɛ tsik binɔk naazɛdjɛ efofop etɛn nɛ bɛbá mɔɔ buku nasael nɛ lɔɔd nadi «tɔɔɔ» nɛ ɛbuk ɛ Zɛɛb, nyɛy mot di nɛ tsik kɔm-kɔm sii nɛ kɔm ɔ. \v 8 Eguluk naalwood tɔ di edɛɛ Ndjaa-ebuwa. Eguluk binek lyaal ɛ́ mɛbwala nɛ duma ɛ Zɛɛb. Ye nabɛ ɛ́ ààbɛ nɛ mot nadi nɛ ghwyil ɛni tɔ di edɛɛ Ndjaa-ebuwa, kɛkum dwoo eboo mezuk etɛn nɛ ebá ee efofop nazyɛ nɛ yɛ ɛ aadjala ɛ. \c 16 \s Ebuku etɛn nɛ ebá ɛbuk ɛ Zɛɛb \p \v 1 Bhii tak, mɛ naagwak boo gwood pɛ tɔ Ndjaa-ebuwa eeke nɛ efofop etɛn nɛ ebá binɔk náá: «Tɔ́ka, kɛsoka ebuku e ɛbuk ɛ Zɛɛb kɔ ɛko ɛ bɔs!» \v 2 Deenek, fofop mɛkɛn naazɛtɔ́ kɛso sa nadi tɔ mɔɔ buku yɛ ɛ kɔ ɛko ɛ bɔs. Wɔ gwaa, embee mɛpyoŋ nakpaa-kpaa zɛsee é mɛnyel mɛ bot ɛ nadi nɛ geka tit ɔ na «kpeeeŋ», nɛ bot ɛ nadi eduwal naghisɛ yɛ ɔ. \p \v 3 Tin, fofop yii bhɔɔba naakɛso sa nadi tɔ mɔɔ buku yɛ ɛ tɔ boo dii mɛsɔn. É di'enek, boo dii mɛsɔn moo tin «zoooŋ» dáa ghiya mot zegwyɛ ɔ. Tin, edjema djas nadi nɛ tsik tɔ boo dii mɛsɔn ɔ naazɛsi «bhɛɛɛ». \p \v 4 Fofop yii elɛl naazɛso sa nadi tɔ yɛ mɔɔ buku ɛ tɔ eboo mɛdhii nɛ tɔ esɔɔgɔ. É di'enek, eboo mɛdhii eezɛliiza ghiya. \v 5 Tin, mɛ eezɛgwak fofop nadi nɛ ghwyil ɛkɔk kɔ mɛdhii ɔ, eke náá: «Wɔy Mot edɛɛ, wɔy Mot di ɔ, wɔy Mot nadi ɔ, deenek, wɔ eelyaal náá, wɔ ɛ́ Mot epiki. \v 6 Dáa di náá, bot binɔk naaso ghiya bot edɛɛ, nɛ yii bɛngoolel ɛ mɛkpa ɛ Zɛɛb ɛ. Nenak, wɔ eedjɛ bɛ ghiya náá bɛ dɛ, bɔɔ bɛmet ɛ́ saa yɛ!» \v 7 Bhii tak, mɛ eezɛgwak dhiiti gwood edus pɛ kyee mesa ebuwa, eke náá: «Ghɛŋ, Zɛɛb Mɛkaake, mɛ nɛ gu náá, epɛ́ɛ bɔ ɛ́ epɛ́ɛ e tsɛɛtsɛ, ye ɛ́ yii epiki!» \p \v 8 Deenek, fofop yii ená naaso sa nadi tɔ yɛ mɔɔ buku ɛ, kɔ gwyes. É di'enek, gwyes naabela ze ɛgó ɛ bot ɛ bɔs nɛ du'ɛ. \v 9 Bot ɛ bɔs naadikaa nɛ mbee mɛgoo mɛ du. Bɛ nabɛ ɛ́ bɛ moo saab din ɛ Zɛɛb, mot di nɛ ghwyil kɔ eboo mezuk menek ɔ. Tin, bɛ naabyen ɛswoola mɛfulu mɔɔ. Bɛ nabɛ ɛ́ ààkwyɛl ɛdjɛ duma nɛ Zɛɛb. \p \v 10 Fofop yii etɛn naaso sa nadi tɔ yɛ mɔɔ buku ɛ kɔ bóó mɛkoozi tit. Wɔ gwaa, mbee mɛghomla zɛni tɔ ɛyoŋ ɛ lɛ. Bot nadi ekwaal mɛtsok etɛɛ náá, bɛ nadi ezuk. \v 11 É di'enek, bɛ moo saab din ɛ Zɛɛb mot di pɛ tɔ gwoo ɔ, kɔ ɛsu ɛ mezuk nɛ mɛpyoŋ mɔɔ. Tin, bɛ nabɛ ɛ́ ààkat ɛsa embee mɛsa mɔɔ. \p \v 12 Fofop yii etɛn nɛ ngɔt naaso sa nadi tɔ yɛ mɔɔ buku ɛ, tɔ boo dii di edjóoaa Efaalat ɛ. Wɔ gwaa, boo dii tak zɛgel djas, étɛp ɛdjɛ ze nɛ bɛmɛkoozi nadus pɛ kyee ɛdjem ɛ dwoo ɛ. \v 13 Bhii tak, mɛ eezɛbee embee esisim elɛl enɔŋel nɛ bɛnagbha. Tɔ embee esisim tak, ngɔt nawyis ɛ́ tɔ nuub dhalaghɔŋ\f + \fr 16.13 \fr*\fq dhalaghɔŋ \fq*\ft Ye baabelaa ɛ́ tɔ ɛlaŋel \ft*\xt 12.3\xt*.\f*, dhiiti tɔ nuub tit, zɛnɔɔ nwyak ngɔk tɔ nuub mbee ngoolel-mɛkpa ɛ Zɛɛb. \v 14 Embee esisim tak nabɛ ɛ́ esisim ɛ dim mot mɛkɔŋ nadi esa mɛvyɛkɛlɛ nɛ yɛ ɛ. Embee esisim binɔk bɛlɛl naazɛtɔ́ kɛsɛɛg bɛmɛkoozi mɛ di kɔ ɛko ɛ bɔs djas, étɛp ɛkɛduu boo dɛɛb é dwoo Zɛɛb Mɛkaake. \p \v 15 «Ghɛŋ eezɛke, gwaka: Mɛ aazyɛ ɛ dáa mot djii! Mɛmyaala nɛ mot aadi ndjem ɔ, mot aadi nɛ ekaad é nyel ekaab náá, nyɛ ɛzɛkɛtɔ́ “syɛɛɛ” da nyɛ ɛ́ gwak syen etɛɛ náá, nyɛ ɛ́ “syɛɛɛ” ààbɛ nɛ ekaad ɔ.» \p \v 16 Esisim binek naasɛɛg bɛmɛkoozi é mɔɔ di wat di edjóoaa tɔ lii ebhele «Almaghedɔŋ» ɛ. \p \v 17 Fofop yii etɛn nɛ ebá naaso yɛ sa nadi tɔ mɔɔ buku ɛ tɔ pup. Wɔ gwaa, dhiiti gwood zɛgek ɛlyelɛpe tɔ edi e dɛɛ Ndjaa-ebuwa, edus pɛ kyee bóó mɛkoozi Zɛɛb, eke náá: «Nenak, esa djas eezedjala!» \v 18 Wɔ gwaa, mengwyes zɛgwyes, boo ebhyeed zɛgek, bham bɛghɛl ɛko zɛbam, bɔs naadheegel ɛlyelɛpe. Tin, ye naadyeebadheegel ɛlyelɛpe, dheegela wat di náá, kana mot nakusaa kɔ ɛko ɛ bɔs ɛ, nyɛ dinaa ààpabee kwaambi yenek dheegela. \v 19 Boo ghaada naazɛtyek é esum elɛl. Tin, eghaada ekyee mɛdhik djas naazɛbik. É di'enek, Zɛɛb naazɛtaala boo ghaada Bhabhilɔn, étɛp nyɛ needjɛ nyɛ mɛnyok mɛ vin boo ɛbuk ɛ lɛ nyɛ dɛ. \v 20 Eghola djas di tɔ boo di mɛsɔn naades. Bot nabɛ ɛ́ ààkabee mɛtsok. \v 21 Eboo mɛkok mɛ mɛtaadak mɛ na dil-dil\f + \fr 16.21 \fr*\fq mɛkok mɛ mɛtaadak mɛ na dil-dil \fq*\ft Mɛdil mɛ tak nabɛ ɛ ekilo mɛkam mɛná. \ft*\f* naazɛdus pɛ tɔ gwoo bila bot kɔ mɛnyel. Tin, bot naazɛsaab din ɛ Zɛɛb kɔ ɛsu ɛ mezuk mɛ bhi eboo mɛtaadak menek. Etɛɛ náá, ye nabɛ ɛ́ mezuk mɛ nadi nɛ mbee ghulal ɛ. \c 17 \s Epɛ́ɛ e moma na ghaa mɛzɔ \p \v 1 Fofop ngɔt tɔ efofop etɛn nɛ ebá nadi nɛ mɔɔ buku e mɛmbɔ ɔ, naazyɛ zɛlɛɛ mɛ náá: «Dha, mɛ tel wɔ feŋ moma na ghaa mɛzɔ aabela ɛ, mɛ tel wɔ boo ghaada di suma engwoob bɛtɛ nɛ boo mɛdhii ɛ. \v 2 Bɛmɛkoozi mɛ bɔs'ak naaso mɛnyel tɔ mɛzɔ bɛ nɛ moma tak, bot ɛ bɔs nabɛ ɛ́ bɛ moo tɔ elangi mɛnyok mɛ vin mɛ mɛzɔ mɛ.» \p \v 3 Tin, sisim naazɛmɛt mɛ, wɔ gwaa, fofop zɛnɔɔ mɛ tɔ́ nɛ nam pɛ kyee dik bɛsyɛ di ààbɛ nɛ mɛdii ɛ. É di'enek, mɛ naazɛbee dhiiti moma ndiidel kɔ tit na «zoooŋ». Nyel'ɛ nadi ɛ́ «kpeeeŋ» nɛ mɛpka mɛ di enyek Zɛɛb ɛ. Tit tak nadi ɛ́ elo etɛn nɛ ebá, zɛnɔɔ melak kam. \v 4 Moma tak nabɔt ɛ́ ekaad e ghoŋ na «zoooŋ», nyɛ nadi ɛ́ nɛ mɛvunga, nɛ mɛsum mɛ nasaaa nɛ lɔɔd ɛ, nɛ mɛkok e mɛtaŋ zɛnɔɔ bɛmɛyaka. É mbɔ'ɛ, nyɛ namɛt ɛ́ mɔɔ buku nasaaa nɛ lɔɔd ɛ «tɔɔɔ» nɛ embee esesɛɛ, nɛ edhuud ee mɛzɔ mɛ di edjɛ ɛ. \v 5 Tin, bhata-bhwoob'ɛ nabɛ ɛ́ nɛ ekwyala din. Etɛp e syela bhii din ɛ tak nabɛ ɛ́: «Boo ghaada Bhabhilɔn, nyɛɛg boa mɛzɔ nɛ embee esesɛɛ e di eesɛɛ kɔ bɔs ɛ djas.» \v 6 Mɛ naabee náá, moma mɛzɔ tak nadi ɛ́, tɔ elangi e ghiya bot ɛ Zɛɛb, nɛ ghiya bot ɛ nazegóaa kɔ ɛsu ɛ esosoob'ɔɔ nɛ Yezu ɛ. \m Bea mɛ nabee nyɛ ɛ, mɛ naadyeebadjoka ɛbuɛpe. \p \v 7 Tin, fofop eezɛke nɛ nam náá: «Étɛp yé wɔ di edjoka? Mɛ waatel wɔ etɛp di syela dum nɛ moma yak, nɛ tit di ebɛp nyɛ yenɔk, mot di nɛ elo etɛn nɛ ebá, nɛ melak kam yenɔk. \v 8 Tit wɔ di ebee yenɔk nadi ɛ́ nɛ tsik, nenak yak, nyɛ tokapɛ nɛ tsik. Nyɛ goka ɛ́ nɛ ɛwyis tɔ boo guk na dim-dim di ààbɛ nɛ ɛsik ɔ, tin, nyɛ waagóaa, bot ɛ di kɔ bɔs di náá min mɔɔ dinaa ààpaakwyala kɔ mɛkana mɛ tsik kana bhwak nɛ ɛkusel ɔ, bɛ waadjoka beea bɛ aabee tit ɛ. Etɛɛ náá, nyɛ nadi sok ɛ́ nɛ tsik, nenak nyɛ eezegwyɛ, tin, nyɛ waabaatuula.» \p \v 9 «Wak, ye goka ɛ́ mot di nɛ mɛtselal nɛ etsoŋ. Elo etɛn nɛ ebá binek ɛ mɛtsok mɛtɛn nɛ ebá ee moma yenɔk di ndiidel kɔ tak ɛ. Ye baalyaal ɛ́ bɛmɛkoozi mɛtɛn nɛ ebá. \v 10 Pɛ tɔ bɛmɛkoozi mɛ tak, bɛtɛn naazegwyɛ. Nenak ngɔt ɛ kalik kɔ bóó mɛkoozi. Mot aadi mɛkoozi mɛ yii etɛn nɛ ebá ɔ, dinaa ààpazyɛ. É sok nyɛ aazyɛ ɛ, nyɛ aanàkwaadyeebabɔya. \v 11 Tit nabɛ é ghɛŋ sok, kadi mos náá, nyɛ tokapɛ ɛ, nyɛy nyɛ ɛmet ɛ di mɛkoozi mɛ etɛn nɛ elɛl. Nyɛ ɛ́ pe ɛ ngɔt tɔ sama bɛmɛkoozi mɛtɛn nɛ ebá, tin, nyɛ moo aagwyɛ. \p \v 12 «Melak kam wɔ bee yenek, yɛ ɛ́ bɛmɛkoozi kam, bɛmɛkoozi mɛ tak dinaa ààpadilaa kɔ mɛbhóó mɛ mɛkoozi mɔɔ. Tin, bɛ waabela eghɛŋ ɛkɔk é ɛwala wat nɛ tit yenɔk. \v 13 Bɔɔ djas ɛ́ nɛ esimza wat, bɛ ɛpedjɛ ghwyil nɛ mɛbwala mɔɔ nɛ tit. \v 14 Bɛ waaduu nɛ mɔn bhata, tin, mɔn bhata ɛ́ waakwak bɛ. Etɛɛ náá, nyɛ ɛ́ Ghɛŋ e bɛghɛŋ, nyɛ ɛ́ Mɛkoozi mɛ bɛmɛkoozi. Deenek, nyɛ waakwak bɛ nɛ bot bɛ djas nyɛ nazedjóo nɛ ɛsɛ́ɛ ɔ, bot ɛ di sosoob nɛ nɛ ɔ.» \p \v 15 É di'enek, fofop eebaake nɛ nam náá: Mɛdhii mɛ wɔ bee yenek, é di moma mɛzɔ di yenek, ye ɛ́ bot ɛ bɔs, ye ɛ́ mɛdhuu mɛ bot ɛ mɛdhik djas zɛnɔɔ elii. \v 16 Melak kam, nɛ tit ee wɔ bee ɛ́, bɛ waabhina moma mɛzɔ. Bɛ waadjii nyɛ ekum djas, tin bɛ waanɛɛg nyɛ «syɛɛɛ» ààbɛ nɛ ekaad, bɛ waadɛ epuud bɛ, epuud aabwak ɛ, bɛ waamwas yɛ tɔ du. \v 17 Etɛɛ náá, Zɛɛb naawa tɔ ebhum lyem bɔɔ, egwyes ɛsa ɛkwosak ɛ lɛ. Tin, bɔɔ djas ɛ́ waagwakel náá bɛ nɔɔ ghwyil nɛ ekukuma bɔɔ da bɛ ɛ́ sa mɛsa ɛ tit nɛ yɛ. Kɛkum ɛwala dinaa esa di kwyala tɔ mɛkana ɛ Zɛɛb aasael ɛ. \v 18 «É di'enek, moma ee wɔ bee'aak, ye ɛ́ boo ghaada di ekɔk kɔ bɛmɛkoozi mɛ bɔs ɔ.» \c 18 \s Ɛwaazel ɛ ghaada Bhabhilɔn \p \v 1 Bhii tak, mɛ eezɛbee dhiiti fofop edus tɔ gwoo sul si. Nyɛ nabɛ ɛ́ nɛ boo ghwyil, tin, duma yɛ nadi edjɛ mɛkas kɔ ɛko ɛ bɔs djas. \v 2 Nyɛ naazɛkim nɛ mɛghaaz djas: «Yɛ eewyɛɛza, yɛ eewyɛɛza, boo Bhabhilɔn eewyɛɛza! Nenak, ye moo ɛ́ di embee sisim di ɔ. Ye moo ɛ́ mɔɔ di embee sisim djas di kɛsɔwa ɔ. Ye moo ɛ́ pɛ kyee enen nɛ bɛtit di nɛ edhuud di ààdjɛ gwyes ɛbee ɔ, di ɔ. \v 3 Membyak djas di kɔ ɛko ɛ bɔs ɔ naadɛ mɛnyok mɛ vin mɛ mɛmbee mɛzɔ. Bɛmɛkoozi mɛ bɔs'ak naazɛso nyel tɔ mɛzɔ bɛ nɛ nɛ. Tin, bot ɛ di ebɔmsa esonok kɔ ɛko bɔs'ak naazɛvu kɔ ɛsu ɛ́ kwyɛl nyɛ nadi nɛ yɛ nɛ esa e ghoŋ dhaa nyel ɛ.» \p \v 4 Bhii tak, mɛ eebaagwak dhiiti gwood nadi edus pɛ tɔ gwoo, eke náá: «Wyiska tɔ lɛ, bot ɛ mbyak'am, bi ɛzɛkɛbeeaa dáa bot ɛ di sama nɛ nɛ tɔ mesyem mɛ ɔ, etɛɛ náá, bi needi ààbee eboo mezuk mɛ nyɛ aaboma nɛ yɛ ɛ. \v 5 Etɛɛ náá, mesyem mɛ beega yak kɔ yii eekum pɛ tɔ gwoo. Deenek, Zɛɛb ààpadjisa embee mɛsa mɛ. \v 6 Saka nɛ nɛ tyee wat nɛ dáa nyɛ nasa nɛ bɛdhiiti bot ɛ, nyɛ goka ɛ́ nɛ ɛboma nɛ yɛ tyee é sok ebá nɛ dáa nyɛ nasa bot ɛ. Lwoodalka mɔɔ buku yɛ nɛ mɛnyok mɛ di enyan dhaa yii nyɛ nadjɛ nɛ bɛdhiiti bot ɛ. \v 7 Zukeka nyɛ, boo mezuk nɛ ɛsa náá, nyɛ ɛ́ di tɔ boo ghoŋ aadjala nɛ duma nɛ ghoŋ nyɛ nadi nɛ yɛ ɛ. Tin, nyɛ nadi eke nyɛ ɛmet náá: “Mɛ ɛ́ wak ɛ dáa moma mɛkoozi, mɛ tok kus moma, mɛ aanàkwaabɔt ɛpum.” \v 8 Dum nɛ tɛp tak ɛ, eboo mezuk djas nazenɛɛgaa étɛp'ɛ, yɛ waasoaa nyɛ é nyel e dwoo wat: Ɛbɛ́ di gó bot ɛ, ɛpum nɛ pwom edee. Nyɛ waagóaa ɛ́ nɛ du etɛɛ náá, Ghɛŋ Zɛɛb mot mɛbwala ɛ́ pɛ́ɛ nyɛ.» \v 9 Bɛmɛkoozi mɛ bɔs'ak bot ɛ nasɛɛga goŋ nɛ nɛ, nɛ ɛmyaala nɛ esa e ghóŋ bɛ ɔ, bɛ waadje mɛgwyɛ, bɛ waakɛl mɛmbɔ kɔ elo é sok bɛ waabee eguluk ebyet pɛ ɛko ghaada bɛ dik ɛ. \v 10 Bɛ waatyaa ɛtsetaɛpe étɛp bwoo boo mezuk ghaada aaboma nɛ yɛ ɛ. Tin, bɛ waadi eke náá: «Mezuk! Ha mezuk! Ho Bhabhilɔn, boo ghaada nɛ mɛbwala! Ɛwala wat edjala etɛɛ náá, wɔ neeboma nɛ yɔ feŋ!» \p \v 11 Bot ɛ mɛbom nadi kɔ ɛko ɛ bɔs ɔ, nabaadje nɛ ɛlɛka kɔ ɛsu ɛ lɛ. Etɛɛ náá, ye tokapɛ nɛ mot ààkabaabom esa e mɛbom mɔɔ: \v 12 Lɔɔd, ɛkok ɛ́ bɛ di esa epata yɛ ɛ, mɛkok mɛ mɛtaŋ, mɛyaka, nɛ ekaad di edjóoaa lɛn, mbɛɛ ekaad na tɔɔbelaa zɛnɔɔ ekaad di djóoaa swa ɛ, membi mɛ ele di ààbelaa mbɛs ɛ, membi mɛ esa djas nasael nɛ mɛdjɛ ɛ zok ɛ nɛ ele e mɛtaŋ, esa nasael nɛ gwooz na tɔɔbelaa di djóoaa blɔɔz ɛ, nɛ eghwooz nɛghu nɛ mbɛɛ mɛkok, \v 13 Nadjebe, nɛ bɛdhiiti esa di ekobelaa edee nɛ yɛ ɛ, nɛ bɛmananas, nɛ mbi mɛnanas di edjóoaa Miid, zɛnɔɔ nɛ ɔɔsɔ ɛ, bɛmɛnyok mɛ vin, mul, faalin, kɔkɔ bhisa di edjóoaa ble ɛ, engombɛ nɛ etaa, eyaaga nɛ embem yaaga, ekwom nɛ bot ɛ membok. \v 14 «Bot dyeebake ɛ náá, membi esa djas wɔ nadi nɛ yɛ gwyes ɛ, moo ààkabɛ pɛ daa lɔ, mɛvu djas nɛ esa bɔ e ghóŋ djas tokapɛ, tin, bot ɛ aanàbaabee ɛ yɛ!» \v 15 Bot ɛ mɛbom mɛ nazevu kɔ ɛsu esa e mɛbom ee bɛ nadi ebomsa pɛ tɔ ghaada tak ɛ, bɛ waatyaa ɛ́ ɛtsetaɛpe ekaab feŋ di náá, yɛ ɛ́ yɛ ɛ. Bɛ waadje nɛ ɛlɛka. \v 16 Tin, bɛ waadi eke: «Ha mezuk! Ha mezuk nɛ boo ghaada! Nyɛ nabebɔt ɛ́ ekaad di edjóoaa lɛn ɛ, nɛ mbɛɛ ekaad na tɔɔbelaa, nyel'ɛ nadi ɛ́ dipela nɛ mɛvunga mɛ lɔɔd, mɛkok mɛ mɛtaŋ zɛnɔɔ bɛmayaka. \v 17 Tin, tɔ mɔɔ ɛwala wat mɛvu menek djas tokapɛ!» \p Komanda mɛsuwa, nɛ bot di etɔ́ mɛdjoŋ tɔ tak ɔ, nɛ bot ɛ di esa mɛsa pɛ tɔ boo dii mɛsɔn ɔ, zɛnɔɔ bot djas di ebela efute tɔ mɛsa e boo dii mɛsɔn ɔ, bɔɔ djas nadi ɛ́ ɛtsetaɛpe. \v 18 Bɛ nadi edjoka é sok bɛ nabee eguluk e ghaada bɛ nadik ɛ: «Yaa kwaabi ghaada nadi egekaa nɛ ghaada yak!» \v 19 Bɛ nadi eso bɛsyɛ kɔ lo, edji, elɛka, ekim náá: «Ha mezuk, Ha mezuk nɛ boo ghaada! Ye ɛ́ dum nɛ ekuma bɛ ɛ́ bot djas nadi nɛ bɛmɛsuwa kɔ boo dii mɛsɔn ɔ navu. Tin, e ɛwala wat mɛvu menek djas tokapɛ!» \p \v 20 Gwoo myaala dum nɛ ɛsi ghaada! Bɔn ɛ Zɛɛb, bot ɛ lwoma nɛ bɛngoolel-mɛkpa Zɛɛb myaalaka. Etɛɛ náá, Zɛɛb eepɛ́ɛ nyɛ dum nɛ mɛsa ee nyɛ nasa ɛ! \p \v 21 Wɔ gwaa, dhiiti fofop mɛbwala zɛnɔɔ boo ɛkok dáa ɛkok ɛ bɛ di esii ble nɛ yɛ, mwas tɔ boo dii mɛsɔn eke náá: «Yɛ deenek ɛ boo ghaada ɛ bhabhilɔn aamwasaa nɛ ghwyil djas, tin, bot ɛ aanàbaabee ɛ yɛ! \v 22 Bot ɛ aanàbaagwak pɛ daa lɔ, ebwoma e bot ɛ di ebwom ngɔmbi ɔ, elɔɔ toŋ, etii mɛdjeeb. Tin, bot ɛ aanàbaabela membi mɛ bot djas di esa mɛsa e mɛmbɔ ɛ, bot ɛ aanàbaagwak ɛtap ɛkok ɛ di esiiaa ble nɛ yɛ ɛ. \v 23 Mɛkas mɛ elama aanàbaadi pɛ yɔ, bot aanàbaagwak bhyeed ɛ bot aalóo nɛ ɛbá ɔ. Étɛp tak ɛ di náá, bot ɛ nadi ebɔmsa esa bɔɔ nadi ɛ́ bɛghɛŋ kɔ bɔs, mɛsimba mɔ nakɔɔ bot ɛ bɔs djas.» \v 24 Ye ɛ́ kɔ ghaada bhabhilɔn ɛ́ ghiya bɛngoolel-mɛkpa Zɛɛb nɛ yii bɔn Zɛɛb nasee, ghiya bot djas nagóaa kɔ ɛko ɛ bɔs ɔ, naasee. \c 19 \s Mɛdjeeb mɛ mɛswobela pɛ tɔ gwoo \p \v 1 Bhii tak, mɛ eezɛgwak dhiiti gwood elii pɛ tɔ gwoo tyee bhyeed ɛdhuu ɛ bot, gwood tak nadi eke ɛ: «Aleluya! Duwalka Ghɛŋ, tsik, duma nɛ mɛbwala ɛ́ nɛ Zɛɛb'enaka. \v 2 Epɛ́ɛ bɛ ɛ́ tsɛɛtsɛ nɛ piki! Etɛɛ náá, nyɛ eekwyesal moma na ghaa mɛzɔ djɛ sɔs, moma nadi epul bɔs nɛ mɛzɔ mɛ ɔ. Nyɛ nawa nyɛ é feŋ ɛ́ étɛp nyɛ naagó bot ɛ mɛsa mɛ.» \v 3 Bɛ naabaazɛke náá: «Aleluya! Duwalka Ghɛŋ! Eguluk boo ghaada nadi edyak ɛ́ ye ɛpebyet kɔm-kɔm!» \v 4 Tin, Bɛpaa mɛkam mɛmbá nɛ ená zɛnɔɔ edjema ená di nɛ tsik ɔ, naazɛghaaga bhwoob si, da kwyit mɛboŋ étɛp ɛduwal Zɛɛb, mot di kɔ bóó mɛkoozi ɔ, bɛ eezɛke: «Amɛn! Aleluya! Duwalka Ghɛŋ!» \s Edee é ɛbyoŋ ɛbá e mɔn bhata \p \v 5 Wɔ gwaa, dhiiti gwood zɛgek pɛ kyee bóó mɛkoozi nadi yenek: «Duwalka Zɛɛb'enaka, biyɔ bot ɛ mɛsa mɛ djas, biyɔ bot ɛ di elooba nɛ nɛ ɔ, bot ɛ mbyok nɛ bot ɛ di ààdi bot ɛ mbyok ɔ». \v 6 Bhii tak, mɛ eezɛgwak dhiiti gwood ebam tyee bhyeed bot ɛ ɛbuɛpe, bhyeed tak nadi eswak ɛ dáa eboo mɛsok, dáa eboo bɛghɛl ɛko. Ye nadi eke ɛ: «Aleluya! Duwalka Ghɛŋ! Etɛɛ náá, Ghɛŋ, Zɛɛb Mɛkake yenaka eezekoobal ɛyoŋ ɛ lɛ ɔ! \v 7 Dhjoomyaalaka, dhjoodika nɛ mɛmyaala, dhjooduwalka nyɛ! Etɛɛ náá, ɛwala ɛbyoŋ ɛbá ɛ Mɔn bhata eezedjala. Deenek, myɛl moo ɛ́ nyɛ eezekomsa. \v 8 Bɛ eedjɛ nyɛ mbɛɛ kaad lɛn na kas-kas ààpuuza nɛ dhiiti sonok.» Kaad lɛn tak lyaal ɛ́ mɛsa mɛ epiki e bɔn Zɛɛb. \p \v 9 Fofop eezɛke nɛ nam: «Kwyala: mɛmyaala nɛ bot ɛ nadjóoaa étɛp ɛbela di e ɛbyoŋ ɛbá ɛ Mɔn bhata ɔ.» Bhii tak, nyɛ eebaazɛke nɛ nam náá: «Ye ɛ́ tin ɛ etɛtɛ mɛkpa mɛ Zɛɛb.» \p \v 10 Mɛ naazɛghaaga sok bhwoob'ɛ kwyit mɛboŋ si étɛp ɛduwal nyɛ, tin, nyɛ eezɛke nɛ nam: «Nàsa deenek! Mɛ ɛ́ mot-mɛsa dáa wɔy, nɛ bɔn nyoog di ekɛ tɔ esosoob nɛ etsɛɛtsɛ Yezu natel ɛ. Ye ɛ́ Zɛɛb ɛ wɔ di egoka nɛ ɛduwal.» \m Etsɛɛtsɛ Yezu natel ɛ, yɛ ɛ́ sisim di edjɛ mbɛɛ esiiza etɛp bɛ bɛngoolel-mɛkpa Zɛɛb di egoola ɛ. \s Mot di ebe yaaga ɔ, kɔ yaaga na puu \p \v 11 Bhii tak, mɛ eezɛbee gwoo bɛŋel, wɔ gwaa, yaaga na puu zɛtuula. Tin, mot nadi kɔ yaaga tak ɔ, din ɛ lɛ nabɛ ɛ́ Sosoob nɛ Tsɛɛtsɛ, nyɛ nɛ pɛ́ɛ bot, nyɛ lumla dɛɛb'ɛ tɔ epiki. \v 12 Mis mɛ nadi ekas ɛ́ dáa ngel du, nyɛ nadi ɛ́ bɛtɛ nɛ ekɔtɔ bɛghɛŋ kɔ lo. É nyel'ɛ nadi ɛ́ nɛ ekwyala din dinaa bot ààgu ɛsuk ɛ tak, yɛ di ààdi nyɛy ɛmet ɔ. \v 13 Ye nabɛ ɛ́, nyɛ naabɔt ndjookuwa «nyɔlɔlɔ» nɛ ghiya e tak. Din ɛ lɛ ɛ́: «Mɛkpa ɛ Zɛɛb». \v 14 Mɛdhuu mɛ esodja djas di pɛ gwoo ɔ nadi edu nyɛ pɛ bhis, bɔn djas kɔ eyaaga na puu, bɛ nabɛ ɛ́ bɛ eebɔt mbɛɛ ekaad na puu nasael nɛ Lɛn ɛ, ààbɛ nɛ edhuud. \v 15 Pɛl na zɔɔ-zɔɔ nadi ewyis tɔ nuub'ɛ, étɛp ɛgó bot ɛ mɛdhik. Nyɛ waadjɛɛd bot ɛ mɛdhik nɛ mɔɔ sek ghwooz. Nyɛ waatwaal ebhum lezɛ tɔ mɔɔ syaala mɛnyok mɛ vin ɛbuk ɛ Zɛɛb Mɛkake ɛ. \v 16 Tin, kɔ ndjookuwa yɛ, nɛ kɔ do'ɛ nabɛ ɛ́ nɛ ekwyala din: «Mɛkoozi bɛmɛkoozi, Ghɛŋ e bɛghɛŋ.» \p \v 17 Bhii tak, mɛ eezɛbee fofop ngɔt titel pɛ tɔ gwyes. Nyɛ naazɛkim ɛlyelɛpe nɛ enen djas nadi edhaa ɛtsetaɛpe pɛ tɔ gwoo ɔ náá: «Dhaka, sɛɛgaka étɛp boo ɛbyoŋ ɛ Zɛɛb! \v 18 Dha dɛka epuud e bɛmɛkoozi, nɛ yii eboo ekukuma esodja, nɛ yii bɛghɛŋ, nɛ epuud eyaaga nɛ yii bot ɛ di ebɛp yɛ ɔ, epuud e bot djas, bot ɛ di pɛka ɔ nɛghu e ekwom, bot ɛ di nɛ mbyok nɛghu bot ɛ di ààbɛ nɛ mbyok ɔ.» \p \v 19 Bhii tak, mɛ eezɛbee tit, bɛmɛkoozi mɛ bɔs'ak nɛ mɛdhuu mɛ esodja, sɛɛga étɛp ɛlumela dɛɛb nɛ mot nadi kɔ yaaga, nɛ ɛdhuu esodja bɛ ɔ. \v 20 Tin, tit naazɛmɛtaa, dɔɔ nɛ embee bɛngoolel-mɛkpa Zɛɛb nadi esa mɛsimba é mis mɛ étɛp ɛsa náá, bot ɛ nadi bɛ eezewaa geka tit ɔ, bot ɛ nadi eduwal ekpaka naghisɛ yɛ ɔ wo ze. Tit nɛ embee bɛngoolel-mɛkpa Zɛɛb yenɔk, naamwasaa bɔɔ ekuu tɔ tok boo du mɛsii na goo-goo. \v 21 Bot ɛ nabwak ɔ djas naagóaa nɛ pɛl nadi ewyis tɔ nuub mot nadi kɔ yaaga yenɔk. É di'enek, enen djas naazɛdɛ epuud bɔɔ. \c 20 \s Satan eekɔɔla e membok \p \v 1 Bhii tak, mɛ eezɛbee fofop ngɔt edus pɛ tɔ gwoo, nyɛ nadi ɛ́ nɛ sap guk na dim-dim di ààbɛ nɛ ɛsik ɛ nɛ boo kel ghwooz e mbɔ. \v 2 Nyɛ eezɛmɛt dhalaghɔŋ, nyɔ na mwa, ye kwyɛl ɛlɛɛ dim mot mɛkɔŋ nɛghu Satan. Wɔ gwaa, nyɛ zɛkɔl nyɛ, lo nyɛ é mbok pɛ nyɛ aakɛdi membu mil wat ɛ. \v 3 Bhis fofop nalóo nyɛ tɔ guk na dim-dim di ààbɛ nɛ ɛsik ɛ, nyɛ eezɛkɔɔl yɛ nɛ sap, nyɛ eezɛtiŋal boo ɛtuŋa pɛ ɛko tak, kɛl luk etɛɛ náá, dhalaghɔŋ needi ààbaasuu ɛsa náá, bot ɛ mɛdhik wo ze, kɛkum é ghɛŋ membu mil menek aadjaala ɛ. Bhii tak, nyɛ waawyiselaa étɛp ba mɔɔ ɛwala. \p \v 4 Bhii tak, mɛ eezɛbee mɛbhóó bɛghɛŋ, bot ɛ nadi mendiidel kɔ tak ɔ naabela ghwyil ɛpɛ́ɛ ɛ bot. Mɛ naabaabee esisim ɛ bot ɛ natsaakaa kɔ ɛsu ɛ esosoob bɔɔ dum nɛ etsɛɛtsɛ Yezu natel nɛ bɛngoolel ɛ mɛkpa ɛ Zɛɛb nɛ mɛkpa ɛ Zɛɛb. Bot binɔk nabɛ ɛ́ ààduwal tit nɛ naghisɛ yɛ, bɛ nabɛ ɛ́ ààbela geka tit kɔ ebhata-bhwoob, ààkobɛ-bɛak é mbɔ. Bɛ naabela tsik, nɛ ɛkɔk sama nɛ Klisto membu mil wat. \v 5 Bɛdhiiti bot ɛ nagwyɛ ɔ, nabɛ ɛ́ ààbula e tsik ɛsok nɛ membu mil wat yenek nɛ si. Ye ɛ́ ɛgom ɛ bot goma mɛkɛn. \v 6 Mɛmyaala nɛ bot ɛ Zɛɛb nagom é ɛgom ɛ mɛkɛn ɔ. Tin, ɛsyee ɛ bhɔɔba tokapɛ nɛ ghwyil kɔ lɔɔ. Deenek, bɛ kadi ɛ́ bɛghaa-Zɛɛb e Zɛɛb nɛ yii ɛ Klisto, bɛ aakɔk sama nɛ Klisto membu mil wat. \s Satan eepɛ́ɛa \p \v 7 É ghɛŋ membu mil wat (1 000) yenek aadjala ɛ, Satan aawyiselaa é mbok, \v 8 nyɛ waatɔ́ kɛkɔɔ bot ɛ mɛdhik djas di kɔ etuma ená e bɔs ɔ, ye kwyɛl ɛlɛɛ Ghɔɔg nɛ Maghoogh\f + \fr 20.8 \fr*\fq Ghɔɔg nɛ Maghoogh \fq*\ft Ye ɛ́ deenek ɛ bot ɛ mbyak eYuda nadi edje-djóo ekyee mɛdhik mɛ bot ɛ mɛbhuka ɛ bɔn ɛ Zɛɛb é mɛsik mɛ bhwak. Ye aabelaa ɛ tɔ Ɛze 38—39.\ft*\f*. Nyɛ aasɛɛg bɛ étɛp ɛduu tuub. Bɛ aadi ɛ́ ɛbuɛpe dáa bɛsyɛ engwoob boo dii mɛsɔn. \v 9 Bɛ eezɛwyɛza kɔ ɛko ɛ bɔs djas ɛ. Bɛ eezekii sum di bot ɛ mbyak Zɛɛb boma, ghaada Zɛɛb di ekwyɛl ɛ. Tin, du ɛzɛdus pɛ tɔ gwoo, bhis tak yɛ eezɛdik bɛ. \v 10 Wɔ gwaa, dim mot mɛkɔŋ, mot nadi ekɔɔ bɛ ɔ, eezemwasaa tɔ tok du mɛsii na goo-goo pɛ kyee tit nɛ embee bɛngoolel ɛ mɛkpa ɛ Zɛɛb bɛ di ɔ. Deenek, bɛ aadi zukaa mwos nɛ pum kɔm-kɔm. \s Mɛpɛ́ɛa mɛ mɛsik \p \v 11 Bhii tak, mɛ eezɛbee boo bóó bɛghɛŋ na puu, nɛ mot ndiidel kɔ tak. Gwoo nɛ bɔs naazɛdiib sok bhwoob'ɛ, mot nabɛ ɛ́ ààkabaabee bɛ. \v 12 Bhii tak, mɛ eezɛbee bot ɛ nazegwyɛ ɔ, bot di nɛ mbyok nɛ bot ɛ ààdi nɛ mbyok nabɛ ɛ́ titel sok bóó bɛghɛŋ. Tin, bɛmɛkana naazɛdiiaa, wɔ gwaa, dhiiti mɛkana zɛbaadiiaa, yenek nabɛ ɛ́ mɛkana mɛ tsik. Bot nazegwyɛ ɔ, napɛ́ɛaa ɛ dum nɛ sa bɛ nasa ɛ, dáa yɛ nazekwyalaa tɔ bɛmɛkana ɛ. \v 13 Boo dii mɛsɔn naazɛbulal bot ɛ nagwyɛ tɔ tak ɔ, wɔ gwaa, ɛsyee nɛ zula bot ɛ nazegwyɛ ɔ, zɛbulal yɔɔ pe. Deenek, mot nɛ mot naapɛ́ɛaa dum nɛ sa nyɛ nasa ɛ. \v 14 Tin, ɛsyee nɛ zula bot ɛ zegwyɛ ɔ, zokazɛmwasaa tɔ tok du. Tok du tak ɛ́ ɛsyee bhɔɔba. \v 15 Deenek, mot djas nadi ààbɛ nɛ din kwyala tɔ mɛkana mɛ tsik ɔ, naamwasaa tɔ tok du. \c 21 \s Gwoo na bes nɛ bɔs na bes \p \v 1 Tin, mɛ eezɛbee gwoo na bes nɛ bɔs na bes. É di'enek, gwoo nadi é mɛkɛn nɛ bɔs nadi é mɛkɛn ɛ́ naadiib, boo dii mɛsɔn nabɛ ɛ́ ààkabaadi tak. \v 2 Bhii tak, mɛ eezɛbee ghaada na dɛɛ, Yeluzalɛm na bes Zɛɛb nadhis ɛ́ edus pɛ tɔ gwoo. Ye nabɛ ɛ́ ye moo babeega dáa moma zekomsa étɛp nyɛ neekɛboma nɛ ngom'ɛ ɛ. \v 3 Mɛ naagwak dhiiti lyel-lyel gwood eedus pɛ kyee bóó mɛkoozi eke: «Nenak, di Zɛɛb di ɔ moo ɛ́, é di wat nɛ bot! Nyɛ aakadidi ɛ́ sama wat nɛ nɔɔ, deenek, bɛ aakadi ɛ́ bot bɛ. Tin, Zɛɛb nyɛy ɛmet aadi ɛ́ sama nɛ nɔɔ. Nyɛ aadi ɛ́ Zɛɛb'ɔɔ. \v 4 Nyɛ waasuŋal miŋal mɛ mis mɔɔ. Ɛsyee aanàkabaadi tak, pil aanàkabaadi, ààbɛ nɛ elɛka, ààbɛ nɛ mezuk. Deenek, esa é namwa djas aanàbaadi tak.» \v 5 É di'enek, mot di ndiidel kɔ bóó mɛkoozi ɔ naake: «Nenak yak, mɛ ɛpekus esa na bes.» Bhii tak, nyɛ eezɛke: «Kwyala dáa, etɛɛ náá, mɛkpa mak ɛ́ etsɛɛtsɛ, ye goka ɛ nɛ ɛwaa ɛbwaalel e tak.» \v 6 Nyɛ eebaazɛke: «Yɛ eezesael! Mɛ ɛ́ Alfa nɛ Omegha, mɛkɛn nɛ mɛsik. Mot ɛ́ di nɛ gwyes mɛdii ɔɔ, mɛ aadjɛ nyɛ mɛdii di edus tɔ sɔɔgɔ di edjɛ tsik ɛ, ààbwaal dhiiti sonok nɛ nɛ. \v 7 Mot aakwak ɔɔ, mɛ waadjɛ nyɛ esa e lyak binek. Mɛ aadi ɛ́ Zɛɛb'ɛ, nyɛy kadi ɛ́ mɔn'am. \v 8 Yɛ kabɛ bɛtsabel ɔɔ, bot ɛ di ààkɛ tɔ esosoob ɔ, bot ɛ di egó bot ɔ, bot ɛ di ekus ɛzɛm ɔ, bot ɛ mɛzɔ, bot ɛ mɛlyeeb, bot ɛ di eduwal bɛnaghisɛ ɔ, nɛ bot etsal djas, bɛ waamwasaa tɔ boo tok du di nɛ mɛsii mɛ na goo-goo, yɛ ɛ́ di ɛsyee yii bhɔɔba.» \s Yeluzalɛm na bes \p \v 9 Fofof ngɔt tɔ efofop etɛn nɛ bɛbá, nadi nɛ ebuku etɛn nɛ ebá lwoodela nɛ eboo mezuk mɛ mɛsik ɔ, eezɛke nɛ nam: «Dha, mɛ aalyaal wɔ dhɛɛga, mwaa Mɔn bhata.» \v 10 Sisim naazɛmɛt mɛ. Wɔ gwaa, fofop zɛtɔ́ nɛ nam kɔ dwol dhiiti boo ɛtsok na vyɛɛg-vyɛɛg. Nyɛ naatel mɛ ghaada e dɛɛ, Yeluzalɛm nadi edus pɛ tɔ gwoo, ee Zɛɛb nadhis ɛ, \v 11 ye nadi ɛ́ nɛ duma ɛ Zɛɛb, ɛkas ɛ lɛ nadi enɔŋel ɛ́ ɛkok mɛ mɛtaŋ di edjóoaa yaspɛ ɛ, djhaaz-djhaaz dáa ɛkok ɛ mɛtaadak. \v 12 Ghaada tak nabɛ ɛ́ tɔ boo peeb, nɛ mɛniel kam nɛ ebá, ɛniel nɛ ɛniel nadi ɛ́ nɛ fofop ngɔt ebaal yɛ. Deenek, kɔ mɛniel mɛ tak, ye naakwyalaa min mɛ membyak kam nɛ ebá bot ɛ kyee dik Yisalaɛl. \v 13 Deenek, é epap tak, ye nabɛ ɛ́ nɛ mɛniel mɛlɛl-ɛlɛl. Pɛ ɛdjem ɛ dwoo elɛl, pɛ ɛsila dwoo elɛl, pɛ ɛko ɛ bɔs elɛl, pɛ kyɛ bɔs elɛl. \v 14 Epap e peeb ghaada tak, nasumaa ɛ́ pɛ kɔ mɛkok kam nɛ ebá, kɔ mɛkok mɛ tak, ye nadi ɛ́ nɛ ekwyala min mɛ bot ɛ lwoma kam nɛ bɛbá ɛ Mɔn bhata. \v 15 Fofop nadi elii nɛ nam ɔ, nabɛ ɛ́ nɛ mɔɔ le ghwaazok nasael nɛ lɔɔd ɛ é mbɔ, mɛsa mɛ mɔɔ le tak nabɛ ɛ́, étɛp ɛgek mɛdjaa mɛ ghaada, epap nɛ mɛniel mɛ tak. \v 16 Mɛdjaa mɛ epap e ghaada tak djas nadi ɛ́ djala. Tin, fofop nagek ghaada ɛ́ nɛ le ghwaazok'ɛ: mɛdjaa mɛ tak nabɛ ɛ́, esitadɛ\f + \fr 21.16 \fr*\fq sitadɛ \fq*\ft nabɛ ɛ́ ndem ɛlaa mɛdjaa, tin, 12.000 sitadɛ ɛ́ sa tyee ekilomɛtɛlɛ bɛmil ɛbá nɛ bɛdhet ɛbá (2200).\ft*\f* bɛmil kam nɛ bɛmil ɛbá (12 000), mɛbɔk mɛ tak nabɛ ɛ́ esitadɛ bɛmil kam nɛ bɛmil ɛbá (12 000), mɛvyɛɛg mɛ tak nabɛ ɛ́ esitadɛ bɛmil kam nɛ bɛmil ɛbá (12 000). \v 17 Fofop naazɛgek mɛpip mɛ pap, ye nabɛ ɛ́ ekude\f + \fr 21.17 \fr*\fq ekude \fq*\ft mɛdjaa mɛ kude wat sa ɛ́ tyee mɛdjaa mɛ ɛbik mbɔ wat.\ft*\f* dhet nɛ mɛkam mɛná nɛ ená (144). Nyɛ nagek yɛ ɛ, nɛ sa bot di ezyɛ nɛ ɛgek sok ɛ. \v 18 Tin, peeb nasumaa ɛ́ nɛ mɛkok mɛ mɛtaŋ di edjóoaa yaspɛ ɛ. Ghaada nyɛy ɛmet nasumaa ɛ́ nɛ tɛtɛ lɔɔd di ààpuuza nɛ dhiiti sonok ɛ, ɛdjhaazɛpe dáa mɛtaadak. \v 19 Ghus zumal epap ghaada tak nasɔnaa ɛ́ nɛ membi mɛ mɛkok mɛ mɛtaŋ djas. Yii ghus zumal mɛkɛn nabɛ ɛ́ nɛ mɛkok mɛ mɛtaŋ di edjóoaa yaspɛ ɛ, yii bɔɔba nabɛ ɛ́ nɛ mɛkok mɛ mɛtaŋ di edjóoaa safiid ɛ, yii elɛl nabɛ ɛ́ nɛ mɛkok mɛ mɛtaŋ di edjóoaa aghat ɛ, yii ená nabɛ ɛ́ nɛ mɛkok mɛ mɛtaŋ di edjóoaa emelood ɛ. \v 20 Yii etɛn nɛ mɛkok mɛ mɛtaŋ di edjóoaa oniks ɛ, yii etɛn nɛ wat nɛ mɛkok mɛ mɛtaŋ di edjóoaa Saaldwan ɛ, yii etɛn nɛ ebá nɛ mɛkok mɛ mɛtaŋ di edjóoaa Kiilzolit, yii etɛn nɛ elɛl nɛ mɛkok mɛ mɛtaŋ di edjóoaa Beelil ɛ, yii etɛn nɛ ená nɛ mɛkok mɛ mɛtaŋ di edjóoaa topaaz ɛ, yii kam nɛ mɛkok mɛ mɛtaŋ di edjóoaa Kiilzopaalas ɛ, yii kam wat nɛ mɛkok mɛ mɛtaŋ di edjóoaa Tulkwaaz ɛ, yii kam nɛ ebá nɛ mɛkok mɛ mɛtaŋ di edjóoaa amɛtist ɛ. \v 21 Mɛniel kam nɛ ebá binek nabɛ ɛ́ bɛmɛyaka kam nɛ ebá. Ɛniel nɛ ɛniel nasael nɛ mayaka wat. É di bot djas di esɛɛga tɔ boo ghaada ɔ, ye nasael ɛ́ nɛ tɛtɛ lɔɔd di ààpuuza nɛ dhiiti sonok ɛ, ɛdjhaazɛpe dáa mɛtaadak. \v 22 Mɛ nabɛ ɛ́ ààbee ndjaa Zɛɛb tɔ ghaada tak, etɛɛ náá, di edɛɛ Zɛɛb e ghaada tak ɛ́ Ghɛŋ, Zɛɛb Mɛkaake dɔɔ nɛ Mɔn ɛ bhata. \v 23 Ghaada tak tok nɛ gwyes mɛkas mɛ gwyes nɛghu mɛkas mɛ ngɔn, etɛɛ náá, duma Zɛɛb nadi ekas, Mɔn bhata ɛ́ di lama yɛ. \v 24 Ekyee mɛdhik ɛ́ waakɛ si mɛkas mɛ, bɛmɛkoozi mɛ bɔs ɛ́ waazyɛ nɛ ekum bɔɔ. \v 25 Tin, mɛniel mɛ ghaada aadi ɛ́ mbek tu dwoo. Deenek, yɛ aanàkabaadiyalaa etɛɛ náá, ɛgwyitok aanàbaagwyiidela. \v 26 Bɛ waazyɛ nɛ duma nɛ duu ekyee mɛdhik. \v 27 Deenek, ye tok nɛ sa wat edhuud aani tɔ ghaada tak, ààkobɛ bot ɛ di nɛ embee mɛsa ɔ nɛghu bot ɛ etsal. É di'enek, bot aani tɔ ghaada tak ɔ, ye ɛ́ aadi ɛ́ bot ɛ min mɔɔ di kwyala tɔ mɛkana mɛ tsik mɛ Mɔn bhata ɔ. \c 22 \p \v 1 Bhii tak, fofop naazɛlyaal mɛ dii tsik nadi edjhaazal dáa ɛkok ɛ mɛtaadak ɛ, ye nadi ewyis ɛ́ tɔ bóó mɛkoozi Zɛɛb nɛ Mɔn Bhata. \v 2 Dii tak nadi edhaa kuku ghaada. Le tsik nabɛ ɛ́ pak mɛmbɔ mɛ mɛdhii mɛmbá. Le tak nadi edjɛ bhum esok kam nɛ ebá tɔ mbu wat, deenek, sok wat tɔ ngon wat. Tin, eka e tak ɛ di edjɛ tsik nɛ ekyee mɛdhik. \v 3 Yɛ aanàkabaadi nɛ dhiiti sonok di náá, yɛ waabela mbee baka Zɛɛb ɛ. \p Bóó mɛkoozi e Zɛɛb nɛ Mɔn bhata aadi ɛ́ tɔ ghaada tak. Tin, bot ɛ mɛsa ɛ Zɛɛb ɛ waaduwal nyɛ. \v 4 É di'enek, bɛ waabee ɛbhwoob ɛ lɛ, din ɛ lɛ aadi ɛ́ kwyala kɔ ebata-bhwoob bɔɔ. \v 5 Pum aanàkabaadi tak, bot ɛ aanàkabaadi nɛ gwyes ngel lama, nɛghu mɛkas mɛ gwyes. Etɛɛ náá, Ghɛŋ Zɛɛb aasa náá, mɛkas mɛ di kɔ bot ɛ mɛsa mɛ, é di'enek, bɛ aakɔk kɔm-kɔm. \s Yezu ɛpeelɛ náá, nyɛ moo kɔ nɛ ɛzyɛ \p \v 6 Bhii tak, fofop eezɛke nɛ nam: «Mɛkpa mak ɛ́ mɛkpa mɛ etsɛɛtsɛ di egoka nɛ ɛwaa ɛbwaalel ɛ. Tin, Ghɛŋ Zɛɛb, mot di edjɛ etsoŋ nɛ bɛngoolel ɛ mɛkpa ɛ Zɛɛb ɔ nadhis fofop'ɛ étɛp ɛlyaal nɛ bot ɛ mɛsa mɛ, sa di náá yɛ aanàbɔya nɛ ɛsael ɛ.» \v 7 «Yezu eezɛke: Gwaka, mɛ moo aazyɛ! Mɛmyaala nɛ bot ɛ di elooba nɛ mɛkpa natelaa di tɔ mɛkana mak ɛ!» \v 8 Mam Zaŋ, mɛ naagwak, mɛ naabee etɛp bak. Bhis mɛ nagwak nɛ ɛbee ɛ, mɛ naazɛghaaga si sok bhwoob fofop mot natel mɛ esonok binek étɛp mɛ needuwal nyɛ. \v 9 Tin, nyɛ eezɛke nam: «Nàsa deenek! Mɛ ɛ́ mot-mɛsa dáa wɔy, dáa bɔn nyoog, bɛngoolel ɛ mɛkpa ɛ Zɛɛb, dáa bot djas di elooba nɛ mɛkpa di tɔ mɛkana mak ɛ. Ye ɛ́ Zɛɛb ɛ wɔ di egoka nɛ ɛduwal!» \v 10 Bhii tak, nyɛ eebaake: «Sa wɔ ààsyel mɛkpa natelaa di mɛkana mak ɛ. Etɛɛ náá, ɛwala nabɛ náá, esa bak aasael ɛ, moo kunaa. \v 11 Mot di esa ɛbiyo ɔ, gheesa ɛbiyo, mot di nɛ edhuud ɔ, di tɔ yɛ edhuud. Tin, mot di esa enɛm esa ɔ, gheesa enɛm esa, mot di tɔ e dɛɛ ɔ, gheedi tɔ edɛɛ bɛ.» \v 12 «Gwaka: Mɛ moo aazyɛ! Mɛ aazyɛ nɛ efute étɛp ɛdjɛ mot nɛ mot dum nɛ mɛsa mɛ nyɛ nasa ɛ. \v 13 Mɛ ɛ́ Alfa nɛ Omegha, mot mɛkɛn nɛ mot mɛsik, ɛkɛn nɛ ɛsik.» \v 14 Mɛmyaala nɛ bot ɛ di egwyii ekaad bɔɔ ɔ, etɛɛ náá, bɛ waabela ze ɛdɛ bum le tsik, da bɛ ɛ́ ɛni tɔ mɛniel mɛ ghaada. \v 15 Tin, pɛ kel, ye ɛ́ nɛ bot ɛ di nɛ mɛfulu dáa bɛ bɛbhyɛ ɔ, bot ɛ mɛlyeeb, bot ɛ mɛzɔ, bot ɛ di ego bot ɔ, bot ɛ di eduwal bɛnaghisɛ ɔ, zɛnɔɔ bot djas di ekwyɛl mɛkɔŋ nɛ ɛlɛɛ elɛŋ etsal ɔ! \v 16 «Mam Yezu, mɛ naadhis fofop'am étɛp ɛkɛlyaal bin etɛp bak djas dum nɛ ezɛɛga mendjaala. Mɛ ɛ́ mɔn dha ɛ Dhavid, mɛ ɛ́ kwyikwyen di ekas tɔ mɛlem ɛ.» \v 17 Tin, Sisim nɛ moma ɛbá ɛpelɛɛ: «Dha!» \q1 Mot di egwak yɛ ɔ, baake ɛ: «Dha!» \q1 Mot di nɛ gwyes mɛdii ɔ zyɛ, \q1 mot di ekwyɛl mɛdii mɛ di edjɛ tsik ɔ, nyɛ aabela yɛ yii toto! \s Ɛlii ɛ mɛ mɛsik \p \v 18 Mɛ lɛɛ ɛ́ tsɛɛtsɛ nɛ mot nɛ mot di egwak mɛkpa natelaa tɔ mɛkana mak ɛ náá: Mot ɛ bil dhiiti sonok ɔɔ, Zɛɛb ɛ́ waakɛl eboo mezuk zekwyalaa tɔ mɛkana mak ɛ kɔ lɛ. \v 19 É di'enek, mot ɛdis dhiiti sonok tɔ mɛkpa natelaa di ekwyala tɔ mɛkana mak ɔɔ, Zɛɛb ɛ́ waadis yɛ ɛkɛɛ bhum le di edjɛ tsik ɔ, dɔɔ nɛ tɔ ghaada na dɛɛ di kwyala tɔ mɛkana mak ɛ. \p \v 20 Mot di elyaal etsɛɛtsɛ etɛp bak ɔ, lɛɛ ɛ́: «Iyoo», «Mɛ moo aazyɛ!» \q1 Amɛn! Dha, Ghɛŋ Yezu! \m \v 21 Betka náá, enɛm nɛ embɛɛ e Ghɛŋ Yezu di nɛ biyɔ djas.