\id JAS - Bekwyel Bible \ide UTF-8 \h Mɛkana ɛ Zak \toc1 Mɛkana ɛ Zak \toc2 Zak \toc3 Zak \mt2 Mɛkana ɛ Zak \mt1 Zak \imt Mɛkɛn \ip Mɛkana mɛ Zak ɛ dhatyee mot di sɛɛg bot étɛp ɛlɛɛ bɛ tɛp ɛ: ye ɛ́ \em mɛdjek\em* nɛghu \em ɛdjɛ mɛghaaz\em* nɛ ezɛɛga mendjaa mendjaala di kɔ ɛko ɛ bɔs ɛ. Tin, Zak kwyal mɛkana mak ɛ, nɛ ekeletyɛ ezɛɛga dhaad mbyak eYuda. Etɛɛ náá, bɛ ɛ́ si mɛtiŋ mɛ bot ɛ mbyak eGhɛlɛk ee di kɔ dik bot ɛ Lɔm ɔ. \ip Mɛkana mɛ Zak djɛ ekeletyɛ ɛ́\em etsoŋ\em*. Ye ɛkwyɛlɛlɛɛ ɛ, dáa eKeletyɛ di goka\em nɛ ɛkɛ tɔ ɛdum koŋ ɛ lɔ nɛ Zɛɛb ɛ\em*. É di'enek, bot zedum koŋ nɛ Zɛɛb ɔ, ɛpewaab etsoŋ binek pɛ daa Zɛɛb. Tin, Zɛɛb nɛ djɛ bɛ yak (\xt 1.2-8; 3.13-18\xt*). Bɛ ɛ́ nɛ ghwyil ɛ kakwak sa djas di kwyɛl ɛ pul mot ɛ: etɛp djas bɛ di bhoma nɛ yɛ ɛ (\xt 1.2-4\xt*), ɛkwosak ɛdi mot ekuma (\xt 1.9-11; 5.1-6\xt*), ɛkwosak ɛsa mot ɛbiyo (\xt 1.2-18; 4.1-9\xt*), ɛben ɛ nyel (\xt 4.13-16\xt*). Mɛkana lɛɛ dáa: ɛdum koŋ nɛ Zɛɛb pus mot ɛ nɛ ɛsa. Deenek, bot tok nɛ ghwyil ɛ di tɔ tɛtɛ ɛgwakel nɛ Zɛɛb, mɛsa mak àànyen (\xt 2.14-26\xt*). ɛsa deenek ɛ eekwyɛlɛlɛɛ, wɔ tiibal nɛ lyem ɔ ɛmet sa di biyo ɛ. Ye ɛ́ baadi nɛ lyem nɛ bɛsɔ bɔ: ɛsa mɛnyɔ nɛ bot di tɔ pwom ɔ, sa ààwɔ aadi tetɛp kɔ bɛsɔ bɔ nɛghu ɛbee náá wɔ eedhaa bɛ, ɛsiiza mɛkpa mɔɔ (ye ɛ́ tɔ \xt 3.1-12\xt*). \ip Tin, ààbɛ nɛ mɛso, Zak kwyal wak ɛ nɛ bɛdjel ɛ bot (ye ɛ́ tɔ \xt 2.6\xt*). Bɛ ɛ́ nɛ gwyes ɛdi nɛ ekuma, etɛɛ náá elyem bɔɔ ɛ tɔ esa e bɔs. É di'enek, mɛkana waab bɛ ɛ, sa bɛ ààbhina bɛdjel ɛ bot kɔ ɛsu ɛ pwom ɛ bela yɔɔ (\xt 2.1-13\xt*). Tin, mɛkana lɛɛ: Ekuma àànyɔ dum nɛ mbi bɛkuma bot di sa nɛ ye ɛ́ (\xt 5.1-6\xt*). \ip Deenek, beeka sa zekwyaala tɔ ɛsik ɛ mɛkana di lɛɛ nɛ ekeletyɛ ɛ́: kwyeeka bɛsɔ bin, djaalaka étɛp bɛsɔ bin, bulaleka bot zedjɛl ɔ e ze. \ie \c 1 \s Mɛswosel \p \v 1 Mam Zak, kwom e mɛsa ɛ Zɛɛb, nɛ Ghɛŋ Yezu Klisto, mɛ eeswos membyak kam nɛ ebá\f + \fr 1.1 \fr*\fq membyak kam nɛ ebá \fq*\ft ye lyaal wak ɛ bot Yisalaɛl dum koŋ nɛ Yezu Klisto, yii dhaad mbyak eYuda dii kɔ mɛdhik djas ɛ.\ft*\f*, dii mɛdhik nɛ mɛdhik kɔ ɛko ɛ bɔs djas ɔ. \s Etsoŋ nɛ ɛdum ɛ koŋ nɛ Zɛɛb \p \v 2 Bɔn nyɛɛg bam, bi ɛ dhaa tɔ membi mɛ mɛbhowal djas ɔ, dika nɛ boo mɛmyaala. \v 3 Bi nɛ gu náá, ɛdum ɛ koŋ ɛ lin nɛ Zɛɛb ɛkwak mɛbhowal ɔ, yɛ waadjɛ bin zii. \v 4 Bi goka ɛ́ nɛ ɛdi nɛ zii, étɛp bi needi esosoob e bot, tin, sa sonok wat ààwyii tɔ len. \p \v 5 É di'enek, mot ngɔt tɔ len ɛ di ààbɛ nɛ etsoŋ ɔ, nyɛ goka ɛ́ nɛ ɛwaab nɛ Zɛɛb. Deenek, Zɛɛb waadjɛ nyɛ nɛ etsoŋ nɛ bum lyem wat, tɔ enɛm nɛ embɛɛ bɛ. \v 6 Tin, esok nyɛ dii djaala náá, Zɛɛb djɛ nyɛ dhiiti sonok ɛ, nyɛ goka ɛ́ nɛ ɛdum koŋ nɛ Zɛɛb, sa nyɛ ààbem ba. Etɛɛ náá, mot di bem ba ɔ, nyɛ ɛ́ dhatyee bhuuge dii pup di ghɛɛ, kɛghɛɛg yɛ e di djas ɛ. \v 7 Deenek, sa kɔkɔ yenɔk mot ààgek náá, nyɛ aabela sonok pɛ daa Ghɛŋ. \v 8 Etɛɛ náá, nyɛ ɛ́ nɛ mɛso tɔ lyem, nyɛ sa esonok bɛ djas ɛ nɛ bhum elyem ebá. \s Edjel nɛ mɛvu \p \v 9 Ye goka ɛ́ náá, mɔn nyɛɛg dii tɔ edjel ɔ myaala, etɛɛ náá, Zɛɛb eedjɛ nyɛ boo duu. \v 10 Tin, da mɔn nyɛɛg kadi mot ekum ɛ myaala nɛ dáa Zɛɛb aasil nyɛ ɛ́. Etɛɛ náá, dáa zɛm mɛ mɛbhek, di ààbɔya ɛ, ye ɛ́ tyee wat nɛ mot ekum pe aanàbɔya. \v 11 Gwyes dyeebawyɛl ɛ nɛ boo mɛkas di ses mɛbhek ɛ. Tin, zɛm ɛkwyit ɔ, enɛm bɛ djas eesi. Ye ɛ́ tyee wat, nɛ dáa mot ekum aadiib nɛ ekum bɛ ɛ. \s Mot nɛ mot ɛ di wa nyel'ɛ tɔ mɛbhowal \p \v 12 Mɛmyaala nɛ mot di pyet ghiŋ tɔ mɛbhowal ɔ. Etɛɛ náá, mot aapyet ghiŋ tɔ mɛbhowal ɔ, nyɛ aabela efute e tsik na kɔm-kɔm ee Zɛɛb nakɛk nɛ bot ɛ di nɛ kwyɛl nɛ nɛ ɔ. \v 13 Tin, mot di tɔ mɛbhowal ɔ, sa nyɛ ààke náá: «Ye ɛ́ Zɛɛb ɛ di bowal mɛ.» Etɛɛ náá, Zɛɛb tok nɛ ghwyil ɛ bela geka ɛbowal mot, nɛghu ɛpus ɛ mot tɔ ɛbiyo. \v 14 Tin, mbee ɛkwosak ɛ mot nɛ mot ɛ di dul mot tɔ mbee etɛp. \v 15 É di'enek, wɔ bet náá ɛkwosak tak dhaa wɔ nyel ɔ, ye kadul wɔ ɛ tɔ esyem. Bhii tak, wɔ dyeebagyee tɔ esyem ɔ, ye kadul wɔ ɛ tɔ ɛsyee. \v 16 Bɔn nyɛɛg bam, nàkɔɔka mɛnyel min. \v 17 Embɛɛ esonok djas bot di bela ɛ, nɛ esa ee di ɛnyɔɛpe ɛ dus ɛ tɔ gwoo, pɛ daa Zɛɛb Sɛɛg yena, Mɛkus esa ee mɛkas djas di tɔ gwoo ɛ. Gwyes nɛ ngɔn ɛ nɛ ghwyil ɛ swoola. Deenek, pɛ tɔ lɛ tok nɛ zwoola, ààbɛ-bɛak nɛ tseŋa náá, ye koo edhim batsa. \v 18 Nyɛ ɛmet ɛ nakwyɛl ɛdjɛ bis tsik'ɛ nɛ mɛkpa mɛ na tsɛɛtsɛ. Etɛɛ náá, bis needi bot ɛsok tɔ esa djas ee nyɛ nakus ɛ. \s Ɛgwak ɛ mɛkpa mɛ Zɛɛb nɛ ɛkɛ dáa di lɛɛ ɛ \p \v 19 Bɔn nyɛɛg bam, bi goka ɛ́ nɛ ɛmɛt ɛnyɔɛpe sa mɛ di lɛɛ bin'aak: Mot nɛ mot kwyɛs nɛ ɛgwak. Yɛ ààgoka náá, mot kwyɛs ɛlii, ààkwyɛs nɛ ɛbela ɛbuk. \v 20 Etɛɛ náá, esok mot di nɛ ɛbuk ɛ, nyɛ tok nɛ ghwyil ɛ kɛ tɔ epiki emis ɛ Zɛɛb. \v 21 Deenek, mwaska mendi nɛ mbee mɛsa min djas di zyɛ tɔ ɛbuk ɛ. Myaalka nɛ ɛsil ɛ nyel djas, mɛkpa mɛ Zɛɛb di bɛ tyee bhek tɔ ebhum elyem bin ɛ. Etɛɛ náá, bi neebela tsik. \p \v 22 Nà kɔɔka mɛnyel min, ye goka ɛ́ náá, esok bi di gwak mɛkpa mɛ Zɛɛb ɛ, bi goka ɛ́ nɛ ɛkɛ tyee mɛkpa mɛ tak di lɛɛ ɛ. \v 23 Etɛɛ náá, mot dii gwak mɛkpa mɛ Zɛɛb, da nyɛ kadi ɛ́ ààkɛ tyee mɛkpa mɛ tak di lɛɛ ɛ, nyɛ ɛ́ dhatyee mot di bee ɛbhoobɛlɛ tɔ ɛnyen. Tin, nyɛ nazobee ɛ dáa nyɛ di ɛ. \v 24 Bhii tak, dáa nyɛ nabee ɛbhoobɛlɛ, e ɛwala ɛlenek nyɛ eetɔ́, djisa dáa ɛbhoobɛlɛ di ɛ. \v 25 Bela náá, mot ɛ gwak nɛ ɛsiiza ɛsuk ɛ tɛtɛ etsi ee Zɛɛb, dii pɛk bot ɔ. Mot tak ɛ di é gogwak mɛkpa mɛ Zɛɛb ɔ, nyɛ aanàkwaadjisa yɛ. Tin, nyɛ waakɛ tyee mɛkpa mɛ tak di lɛɛ ɛ. Mbii yenɔk mot aadi ɛ́ tɔ mɛmyaala dum nɛ esa djas nyɛ di sa ɛ. \p \v 26 Mot ɛ ke náá, nyɛ mot di djaala Zɛɛb ɛnyɔɛpe ɔ. Bela náá, nyɛ mot di kwyɛs nuub ɔ, nyɛ eekɔɔ nyel ɛ, mendjaala mɛ ɛ toto. \v 27 Beeka tɛtɛ mbi mendjaala yii Zɛɛb Sɛɛg'ena di emyaala nɛ ye ɛ: ɛkwyee bɔɔ nyel nɛ bɛkus ɛ boa tɔ mezuk mɔɔ. Baabeeka sa di nɛ edɛɛ emis Zɛɛb ɛ: ye ɛ́ náá, sa wɔ ààbet náá, bot ɛ di lum Zɛɛb koŋ ɔ, saab mɛfulu mɔ. \c 2 \s Nà waka mbɛk pak bot \p \v 1 Bɔn nyɛɛg bam di dum koŋ nɛ Yezu Klisto ɔ, Ghɛŋ yes e duu. Bi ààgoka náá, bi wa mbɛk pak bot. \v 2 Djhoopokonɔɔka geka yak: kuma mot eezɛni tɔ zɛɛga yen nɛ ewolo ekaad e nyel ɔ, nɛ ɛsum ɛ na saaa nɛ lɔɔd e djin. Tin, dhiiti djel mot eebaazɛni nɛ enyaŋela ekaad e nyel. \v 3 Bi kaduwal ɛ mot nabɔt ewolo ekaad ɔ, bi kake nɛ nɛ náá: «Bea tɛtɛ di di egoka nɛ nɔ ɛ, dia si.» Bi kake nɛ djel mot ɛ náá: «Wɔy, tyaŋa tetel, nɛghu dia si e bɔs si mɛko mam!» \v 4 Tin, é ghɛŋ bi di sa deenek ɛ, bi ɛpebee náá, bi ɛpewa mbɛk pak yen e! É di'enek, bi kadi ɛ́ mbee bɛtetɛp, bot ɛ mɛkɔŋ. \p \v 5 Bɔn nyɛɛg bam gwakeka mɛ, Zɛɛb eezesɛɛ bɛdjel ɛ bot emis mɛ bot ɛ bɔs'ak. Nyɛ nasɛɛ bɛ ɛ étɛp bɛ needi bɛkum ɛ bot, kɔ ɛsu ɛdum ɛ koŋ lɔɔ nɛ Zɛɛb. Tin, bɛ waabela ɛyoŋ ɛ Zɛɛb nakɛk nɛ bot ɛ di kwyɛl nyɛ ɔ. \v 6 Ye tok bɛkum ɛ bot di tiig bin? Ye tok bɔɔ di dul bin nɛ bhel sok bhoob bɛtetɛp e? Deenek ɛ, bi di pul dék bɛdjel ɛ bot. \v 7 Bɛkum ɛ bot ɛ di lee nɛ nyɛk mbɛɛ din ɛ Klisto bi di djóoaa nɛ ye ɛ́. \p \v 8 Tin, ekwyala ee Zɛɛb lɛɛ ɛ náá: «Kwyɛla sɔɔ mot dáa wɔ di kwyɛl nyel'ɔ met ɛ\x - \xo 2.8 \xo*\xt Mɛs 19.18.\xt*\x*.» Ye ɛ́ tin ɛ tsi ɛyoŋ ɛ Zɛɛb, deenek, bi ɛ looba nɛ yɛ ɔ, bi eesa ɛnyɔɛpe. \v 9 Tin, bi ɛ wa mbɛk pak bot ɔ, guka náá, bi eesyem emis ɛ Zɛɛb. É di'enek, tsi yenek eekwyesal bin ndjɛ sɔs, etɛɛ náá, bi ààpalooba nɛ yɛ. \v 10 Mot di duwal etsi Zɛɛb djas, bhii tak, nyɛ kadi ɛ́ ààbaal wat tɔ sama etsi tak ɔ, mot tak ɛ nɛ ndjɛ e etsi djas. \v 11 Etɛɛ náá, Zɛɛb ɛ nake náá: «Sa mot ààsa mɛzɔ», yɛ nyɛy ɛ nabaazoke náá: «Sa mot ààgó sɔ mot\f + \fr 2.11 \fr*\ft \+xt Ɛwy 20.14\+xt* nɛ tɔ\+xt Dɛt 5.18; Ɛwy 20.13\+xt* nɛ tɔ \+xt Dɛt 5.17\+xt*.\ft*\f*.» Tin, wɔ gó sɔɔ mot, ye nakoozodi náá, wɔ duwal tsi mɛzɔ ɔ, gua náá, wɔ ààpaduwal etsi. \v 12 Tin, bi goka nɛ ɛlii, nɛ ɛkɛ ɛ, dáa bot ɛ di gu náá, bɛ waapɛ́ɛaa nɛ etsi ee di nɛɛg bot pɛka ɛ. \v 13 Guka náá, é ghɛŋ Zɛɛb aapɛ́ɛ bot ɛ, nyɛ aanàkwaagek ghoŋ nɛ bot ɛ nadi ààgek bɛsɔ bɔɔ ghoŋ ɔ. Tin, mot di gek bɛsɔ bɛ ghoŋ ɔ, aanàdi nɛ bwoo nɛ epɛ́ɛ ee Zɛɛb. \s Mɛsa nɛ ɛdum ɛ koŋ nɛ Zɛɛb \p \v 14 Bɔn nyɛɛg bam, yɛ étɛp ye mot aake náá: «Mɛ nɛ ɛdum ɛ koŋ nɛ Zɛɛb», nyɛ ɛ́ di ààtel yɛ tɔ mɛsa ɔ? Kɔkɔ mbi yenek ɛdum ɛ koŋ nɛ Zɛɛb ɛ, nɛ ghwyil ɛ tsik nyɛ? \v 15 Tin, yɛ bɛ náá, bɔn nyɛɛg bin tɔ Yezu Klisto tok nɛ kaad ɛ bɔt, ààbɛ nɛ sa dek mɛlu djas ɔ. \v 16 Bi ɛ di ààdjɛ bɛ esa ee di egoka nɛ tsik ɔ, étɛp ye bi di lɛɛ nɛ nɔɔ náá: «Tɔ́ka tɔ egwyem, betka mɛnyel min ɛnyɔɛpe, da bi ɛ dɛ djil!» Ye ɛ́ yii toto. \v 17 Ye ɛ́ tyee wat nɛ tɛp ɛdum koŋ nɛ Zɛɛb. Etɛp binek di ààkɛ lɔɔg wat nɛ ɛdum ɛ koŋ nɛ Zɛɛb ɔ, yenek djas ɛ toto. \p \v 18 Mot ɛ nɛ ghwyil ɛ ke náá: «Ye ɛ́ nɛ bot ɛ di nɛ ɛdum ɛ koŋ nɛ Zɛɛb, bɛdhiiti nɛ mɛsa mɛ ghwyiikwyee!» Mɛ waabɔɔza nɛ nɛ náá: «Wɔ nɛ ghwyil ɛ lyaal mɛ ɛdum ɛ koŋ ɛ lɔ nɛ Klisto, dhi wɔy ààbɛ nɛ mɛsa mɛ ghwyiikwyee? Tin, mam ɛ waalyaal wɔ ɛdum koŋ ɛ lam tɔ mɛsa mɛ tak.» \v 19 Wɔ nɛ myaal náá Zɛɛb ɛ ngɔt e? Deenek, dɔɔ nɛ mɛlyeeb nɛ baamyaal yɛ, bela náá, bɛ nɛ pwak nɛ bwoo. \v 20 Wɔ ɛ nɛ egeka tɔ mɛsel mɔ? Wɔ ɛ ɛpekwyɛl ɛbee esa ee di lyaal náá, ɛdum ɛ koŋ ɛ di àànyen tɔ mɛsa ɛ, yɛ yii toto? \v 21 Bhaab yenaka Abalaam nasa dáa, nyɛ needi mot esosoob emis mɛ Zɛɛb? Ye nabɛɛ dum nɛ mbɛɛ mɛsa mɛ? Ye ɛ́ esok nyɛ nanɔɔ mɔn'ɛ Izak ka nyɛ buwa kɔ mesa ebuwa ɛ. \v 22 Wɔ bee tyee mot di ɛdum ɛ koŋ nɛ Zɛɛb ɛ, mɛsa mɛ zobaakɛ ɛ deenek. Ye ɛ́ mbɛɛ mɛsa mɛ di lyaal náá, nyɛ eedum koŋ nɛ Zɛɛb ɛ. \v 23 Tin, sa ekwyala Zɛɛb di lɛɛ eebela ɛsuk: «Abalaam naadum koŋ nɛ Zɛɛb, deenek ɛ Zɛɛb nabee nyɛ mot epiki\f + \fr 2.23 \fr*\ft \+xt Mɛk 15.6\+xt* \ft*\ft nɛ tɔ \+xt Eza 41.8; Dh2 20.7\+xt*.\ft*\f*.» Tin ɛ Zɛɛb nadjóo nyɛ sɔ yɛ. \v 24 Bi eebee biyɔ bɛ ɛmet náá, Zɛɛb bee mot sosoob ɛ dum nɛ mɛsa mɛ di ekɛ lɔɔg nɛ ɛdum ɛ koŋ ɛ lɛ ɛ. \p \v 25 Dhiiti geka ɛ náá, ye nazobaasael ɛ deenek nɛ moma mɛzɔ nadi djóoaa Laab ɛ. Nyɛ naabeaa sosoob emis mɛ Zɛɛb ɛ. Etɛɛ náá, bot ɛ mbyak Yisalaɛl nalwooma sok bɛ kɛbala dɛl ɔ, naazɛsulal ɛ pɛ yɛ. Tin, nyɛ naabaazɛkwyee bɛ nɛ ɛlyaal ɛ bɛ mbɛɛ ze bɛ aasik e tak. \v 26 Ɛdum ɛ koŋ nɛ Zɛɛb di àànyen tɔ mɛsa mɛ ghwyiikwyee ɔ, ye ɛ́ gwyɛɛla dáa muu mot di ààkabɛ nɛ sisim ɛ. \c 3 \s Ɛdil ɛ Djem \p \v 1 Bɔn nyɛɛg bam, sa biyɔ djas ààsaa náá, bi needi bɛlyoel. Etɛɛ náá, bisɔ bɛlyoel aapɛ́ɛaa ɛ ɛlyelɛpe dhaa bot djas. \p \v 2 Menabɛlka djas nɛ bu ɛdjak. Tin, mot ɛ di ààbɛ nɛ ɛdjak tɔ lii yɛ ɔ, nyɛ ɛ́ piki mot, nyɛ nɛ ghwyil ɛgu ɛdil ɛ nyel ɛ. \v 3 Ye ɛ́ tyee wat nɛ é ghɛŋ mena di waka mɔɔ gwooz tɔ nuub eyaaga étɛp bɛ neelooba nɛ nena ɛ, deenek, mena nɛ ghwyil ɛ djɛɛd mɛnyel mɔɔ. \p \v 4 Ye ɛ́ dhatyee elɛɛd, ye nakoozobɔk dáa, boo pup ɛ di tiidal nyɛ ɛ́. Tin, kadi ɛ́ ba mɔɔ wul ɛ di djɛɛd yɛ, ye kadudu ɛ pɛ kyee mot di be elɛɛd ɔ di pɛm ye ɛ́. \v 5 Ye ɛ́ tyee wat nɛ djem, mɔɔ kyes nyel mot, ye ɛ́ nɛ ghwyil ɛ sa mɛbun dum nɛ eboo etɛp nyɛ di sa ɛ. \p Beeka dáa mɔɔ da di nɛ ghwyil ɛ tuub du da gel ɛdjala dik ɛ. \v 6 Ye ɛ́ deenek, djem ɛ dáa ngel du. Ye ɛ́, kok embee esesɛɛ, ye ɛ́ ba mɔɔ kyes nyel mot, nyɛ nɛ ghwyil ɛ ɛpul tu nyel mot. Djem mot ɛ nɛ ghwyil ɛdik tsik mot, kana ɛbyel ɛ lɛ nɛ ɛ kɛkum dwoo ɛsyee ɛ lɛ. Du tak dus ɛ tɔ du na kɔm-kɔm di ààdim ɛ. \p \v 7 Mot ɛ nɛ ghwyil ɛ sa náá, bɛtit ɛ dik djas, bɛsu, enen dɔɔ nɛ bɛnyɔ looba nɛ nɛ. Tin, nyɛ naazesa náá, nyɛ di nɛ ghwyil ɛdjɛɛd bɛ. \v 8 Yɛ kabɛ djem ɔ, mot tok nɛ ghwyil ɛ ɛdjɛɛd yɛ. Etɛɛ náá, ye ɛ́ mbee sonok di ààdi gwyem ɛ, yɛ nɛ nea di go bot djɛ ɛsyee ɛ. \v 9 Mena duwal Ghɛŋ Sɛɛg yena ɛ nɛ edjem bena. Deenek, ye ɛ́ nɛ djem tak wat ɛ, mena baakal bot ɛ Zɛɛb nasa, di nɔŋel nɛ nɛ ɔ. \v 10 Tin, mɛkpa mɛ duu nɛ ekɛlok zodus ɛ tɔ nuub tak wat. Bɔn nyɛɛg bam, yɛ ààgoka nɛ ɛdi ɛ deenek. \v 11 Ye tok nɛ sɔɔgɔ wat di djɛ tɛtɛ mɛdii nɛ ɛ baadjɛ mɛdii mɛ na gwye-gwyee. \v 12 Bɔn nyɛɛg bam, le fiigh tok nɛ ghwyil ɛ ɛdjɛ bhum zaboka. Kel sɛŋ tok nɛ ghwyil ɛ ɛdjɛ bhum fiigh. Ye ɛ́ tyee wat, sɔɔgɔ di wyisal mɛdii mɛ di gwom ɛ, ye tok nɛ ghwyil ɛ baawyisal tɛtɛ mɛdii. \s Etsoŋ di dus pɛ ɛko ɛ \p \v 13 Dhiiti mot pak'en ɛpegek náá, nyɛ ɛ́ nɛ etsoŋ nɛ mɛtselal e? Tin, nyɛ ɛ́ goka nɛ ɛtel ɛ yɛ tɔ mɛsa ghwyiikwyee nɛ lyem epiki nɛ tɔ ɛsil ɛ nyel nɛ etsoŋ. \v 14 Tin, bi ɛ di nɛ bhyen, ààbɛ nɛ lyem ɛ ɛgwakel ɔ, betka ɛghɛɛ mɛnyel. Etɛɛ náá, bi ààlɛɛ etsɛɛtsɛ. \v 15 Kwaambi yenek etsoŋ ààdus pɛ ɛko, ye ɛ́ etɛp ee bot ɛ bɔs'ak, yii bot ɛ epuud, ye ɛ́ yii Satan. \v 16 Edi bhyen nɛ mbee lyem di ɔ, tin ɛ waabaabela ɛzɛm nɛ ekɔkɔ mbee etɛp djas. \p \v 17 Tin, etsoŋ ee di dus pɛ tɔ gwoo ɛ pookodi sok ɛ dɛɛ, bhii tak ɛtela ɛ lyem. Bhii tak, ka djɛ ɛ egwyem nɛ ɛgu ɛlii, nyɛ nɛ gek bɔɔ bɛ sɔ ghoŋ, nyɛ ɛ́ nɛ bu enɛm nɛ mbɛɛ, nyɛ nɛ bu ɛ ghoŋ. Nyɛ ààsa mbɛk pak bot, nyɛ ààgu mɛkɔŋ. \v 18 Bot ɛ di wa egwyem pak'ɔɔ, bɛ ɛ dáa bot ɛ di bɛ see ɔ. Deenek, bot ɛ tak ɛ waabɔ́k bhum, bhum tak ɛ mɛsa mɛ bot ɛ epiki. \c 4 \s Kwyɛl tɔ esa e bɔs \p \v 1 Mɛwɔ nɛ ezyaala dus wo pak'en? Ye dus ɛ tɔ ɛkwosak mɛnyel men di nɛ ye ɛ́. \v 2 Bi ɛ nɛ gwyes ɛ bela dhiiti sonok, tin, bi ààbela yɛ. Ye kalwoom bin ɛ náá, bi go mot. Bi ɛ di nɛ gwyes dhiiti sonok ɔ, tin, bi tok nɛ ghwyil ɛ bela yɛ. Ye kalwoom bin ɛ, bi di tɔ mɛwɔ nɛ ezyaala pak'en. É di'enek, bi di ààbela sa bi di kwyɛl ɛwaab, ye ɛ́ etɛɛ náá, bi ààgu ɛ waab ɛ yɛ pɛ daa Zɛɛb. \v 3 E sok bi di waab dhiiti sonok nɛ Zɛɛb, da bi kadi ɛ́ ààbela ɛ. Ye ɛ́ etɛɛ náá, bi ɛ nɛ mbee mɛgham. Esonok bi di waab nɛ Zɛɛb ɛ, ye ɛ́ étɛp ɛkwosak ɛ lyem bin. \v 4 Biyɔ bot ɛ mɛzɔ, bi ààgu náá, ɛkwyɛl ɛ esa ee bot ɛ bɔs sa ɛ náá, bi di bot ɛ mɛbhuka Zɛɛb e? Tin, guka náá, mot di kwyɛl esa ee bɔs'ak ɔ, nyɛ aakadi ɛ́ mot mɛbhuka ɛ Zɛɛb. \v 5 Deenek, sa bi ààgek náá, yɛ yii toto sa ekwyala ee Zɛɛb di lɛɛ náá: «Zɛɛb nɛ kwyɛl sisim nyɛ nawa tɔ les ɛbuɛpe.» \v 6 Tin, enɛm nɛ embɛɛ ee Zɛɛb sa nɛ nis eedhaa ɛbuɛpe. Etɛɛ náá, ekwyala ee Zɛɛb nɛ baalɛɛ náá: «Zɛɛb nɛ byen bot ɛ ɛghɛɛ ɛ nyel, tin, nyɛ sa enɛm nɛ embɛɛ bɛ ɛ́ nɛ bot ɛ di tela ɔ\f + \fr 4.6 \fr*\ft \+xt Eka 3.34\+xt*.\ft*\f*.» \v 7 Tin, bi goka ɛ́ nɛ ɛlooba nɛ Zɛɛb, da bi ɛ byen esesɛɛ Satan, nyɛ waakaab ɛtsetaɛpe nɛ nen. \v 8 Kunaaka nɛ Zɛɛb, tin ɛ, nyɛ aakunaa nɛ nen. Biyɔ bot ɛ mesyem, gwyiika mɛmbɔ men, diska edhuud e ebhum elyem, bin biyɔ bot mɛdjhaaz pɛ ɛko, bhimis pɛ si. \v 9 Dika tɔ ghoŋ, djeka, bɔtka ekaad yii ɛpum. Tin, egɔ bin waaliigel nɛ mɛgwyɛ, mɛmyaala min ɛ waaliigel nɛ ghoŋ. \v 10 Dika nɛ mɛsila emis ɛ Ghɛŋ, tin ɛ nyɛ waadjɛ bin duu. \s1 Sa mot ààdjɛ mɔn nyɛɛg tɛp \p \v 11 Bɔn nyɛɛg bam, sa mot ààdjɛ mɔn nyɛɛg tɛp. Etɛɛ náá, mot di djɛ mɔn nyɛɛg tɛp, nɛghu ɛpɛ́ɛ nyɛ ɔ, nyɛ lii ɛ ɛbiyoɛpe nɛ etsi e Zɛɛb. Deenek, nyɛ pɛ́ɛ ɛ etsi ee Zɛɛb. É di'enek, wɔ kasa ɛ náá, wɔ di tetɛp etsi ee Zɛɛb. Ghuna, ye goka ɛ́ náá, wɔ kɛ tɔ tak. \v 12 Tin, Zɛɛb nyɛy ɛmet mot di djɛ etsi ɔ, di egoka nɛ ɛpɛ́ɛ. Nyɛ ɛmet ɛ́ di go nɛ ɛtsik ɛ bot. Wɔ bee tin náá, wɔ moo zɛ, wɔ mot di pɛ́ɛ mɔɔ nyoog ɔ? \s1 Sa mot ààdi nɛ ɛghɛɛ ɛ nyel \p \v 13 Gwakeka mɛ, biyɔ bot ɛ di ke náá: «Bot ɛpetɔ́ bɛdjoŋ mos nɛghu djɛmɛn pɛ ghaada ɛ kɛl nɛ kɛl, kɛsa tu mbu étɛp ɛkɛbomsa esa, tin ɛ bot waabela epata.» \v 14 Ghuna bi ààgu sa aasa bin djɛmɛn ɛ. Bi ɛ tin ɛ dáa ba bɔɔ eguud di wyis, ààbɔya batsa ye ɛ́ baazɛdiib ɛ. \v 15 Gwakeka etɛp ee bi di egoka nɛ ɛke ɛ: «Ghɛŋ ɛ kwyɛl ɔ, mena aadi nɛ tsik, tin, mena aasa tɛp sis, tɛp kɛl.» \v 16 Tin, guka náá, bi nɛ kwyɛl ɛghɛɛ mɛnyel. Mbii mɛfulu menek ɛ àànyɔ. \v 17 Yɛ bɛ náá, mot di gu ɛsa ɛnyɔ ààpasa yɛ ɔ, mot yenɔk ɛ tɔ mesyem. \c 5 \s1 Ɛdul ɛ bot ɛ mɛvu mɛlɔ \p \v 1 Gwakeka mɛ, biyɔ bot ɛ mɛvu, djeka nɛ ɛsim. Etɛɛ náá, mezuk ɛpesul kɔ lin! \v 2 Mɛvu men eezepulel, bɛsɛs eezetuu bin ekaad. \v 3 Elɔɔd bin nɛ epata bin moo ɛ́ nɛ emaa. Emaa tak ɛ waagɔɔ bin mɛnyel nɛ ɛ baapit ben, yɛ waadik bin dáa du. Bɔs moo ɛ́ pɛ mɛsik, biyɔ bot ɛ di kwom bɛtɛ nɛ mɛvu ɔ! \v 4 Bi eebyen ɛ djɛ bot ɛ mɛsa mɛ epyeeb bin efute bɔɔ. Deenek, bɛ ɛpetsim, guka náá, etsim e bot ɛ mɛsa mɛ tak eekum pɛ daa Ghɛŋ Sabhaɔt. \v 5 Pɛ kɔ bɔs, bi diɛ tɔ mɛnyɔ nɛ mɛvu, mɛnyel men moo ɛ́ nɛ mɛdɛl dáa bɛtit di kɛtsakaa ɛ. \v 6 Bi naazekwyesal bot ɛ epiki ndjɛ sɔs nɛ ɛgó ɛ bɛ. Bɔɔ ààpakopapla-papla, bɛ naadjɛ bin mɛnyel. \s Ɛdi nɛ ɛdum ɛ koŋ nɛ Zɛɛb nɛ zii ee bhwood ɛzyɛ ɛ́ Ghɛŋ \p \v 7 Bɔn nyɛɛg bam, dika nɛ zii ee bhwood kɛkum dwoo Ghɛŋ aabula ɛ. Beeka dáa mbɛel mɛbhek di nɛ bhwood ɛ, é gwaal náá, bɛbhi pookonee étɛp bɔs needjɛ nyɛ mbɛɛ mɛbhek. \v 8 Tin, ye goka ɛ́ bi di tɔ zii ee bhwoob, nɛ mɛghaaz etɛɛ náá, ɛzyɛ ɛ́ Ghɛŋ eezekunaa. \p \v 9 Bɔn nyɛɛg bam, nàlɛkaka pak'en, Zɛɛb ɛzɛkɛpɛ́ɛ bin. Tetɛp moo aakum, nyɛ moo ɛ́ e ɛbɛɛ ndjaa. \v 10 Bɔn nyɛɛg bam, dika tɔ zii ee bhwood. Beeka geka tak, bɛngoolel ɛ mɛkpa nadi ɛ́ nɛ mbɛɛ lyem tɔ zii ee bhwood, nɛ mezuk tɔ mɛsa mɛ Zɛɛb ɛ. \v 11 Mena djóoka bɛ bot ɛ mɛmyaala ɛ etɛɛ náá, bɛ naadyeebapyet. Bi naagwak sesa Zɔɔb, dáa nyɛ namaad mezuk tɔ zii ee bhwood ɛ. Bi nɛ gu dáa Ghɛŋ nasa nyɛ enɛm nɛ embɛɛ bhii tak ɛ. Tin, Ghɛŋ nɛ gek bot di tɔ mezuk ɔ ghoŋ. \p \v 12 Bɔn nyɛɛg bam, guka náá, sa mot ààtuwal myoŋ nɛ mɛsoŋ mɛ kɔ esa ee di tɔ gwoo, nɛghu kɔ bɔs ɛ. Tin, ààkobaabɛ dhiiti mbi ɛ tuwal ɛ yɛ. Deenek, bi aazomyaal ɛ «hee» yɛ bɛ náá yɛ tsɛɛtsɛ, nɛghu «ààbɛ». Yɛ bɛ náá, ye tok deenek ekaab náá, bi ɛ bela ndjɛ sɔs emis ɛ Zɛɛb ɔ. \p \v 13 Ye ɛ́ nɛ mot tɔ len di tɔ mezuk e? Nyɛ ni tɔ mendjaala. Ye ɛ́ nɛ mot tɔ len di nɛ mɛmyaala? Nyɛ tii mɛdjeeb mɛ Zɛɛb. \v 14 Mot ngɔt ɛpebɛ tɔ lin e? Deenek, nyɛ djóo bɛpaa zɛɛga mendjaala, bɛ djaala etɛp nyɛ neetsak, da bɛ ɛ́ so nyɛ mul kɔ lo nɛ din ɛ Ghɛŋ. \v 15 Tin, mendjaala di sael tɔ ɛdum ɛ koŋ nɛ Ghɛŋ ɛ nɛ ghwyil ɛ tsik mot ɛbɛ́. Yɛ kabɛ náá, mot tak saaa mesyem ɔ, Ghɛŋ ɛ waapel nyɛ. \v 16 Vaaka mesyem men pak'en, tin da bi ɛ djedjaala pak'en, etɛp bi neetsak. Tin, mendjaala mɛ mot epiki nɛ dyeebabwala. \p \v 17 Ngoolel-mɛkpa ɛ Zɛɛb Eli, nazobɛ ɛ mot dáa menabɛlka. Nyɛ naadjaala ɛbuɛpe etɛɛ náá, bhi needi àànee. Mendjaala mɛ naazɛsa náá, bhi di àànee kɔ bɔs membu melɛl nɛ pes. \v 18 Bhii tak, nyɛ naabaazɛdjaala djaala sis. Tin, gwoo naasil mɛdhii mɛ bhi, bhii tak, bɔs naazɛdjɛ mɛbhek. \p \v 19 Bɔn nyɛɛg bam, mot ngɔt tɔ len ɛ bɛka nɛ etsɛɛtsɛ ɔ. Ye goka ɛ́ náá, mot ngɔt bulal nyɛ e ze. \v 20 Guka náá: Mot di dis mot mesyem tɔ mbee ze nyɛ naatɔ ɛ, nyɛ eedis nyɛ tɔ ɛsyee. É di'enek Zɛɛb waapel zukamwaa nɛ mesyem mɛ waapelaa.