\id HEB BIBLE \ide UTF-8 \h Ebele \toc3 Ebe \toc2 Ebele \toc1 Mɛkana Bot ɛ Ebele \mt2 Mɛkana bot ɛ Ebele \mt1 Ebele \imt Ɛniel \ip Yak ɛ́ mɛkana mɛ nakwyalaa étɛp eYuda nadi edu Klisto ɔ. Mot nakwyal yɛ ɔ, nyɛ ààguaa, sa di tsɛɛtsɛ tɔ tak ɛ́ náá, mot nakwyal yɛ ɔ nɛ gu ekwyala ɛnyɔɛpe etɛɛ náá, ye ɛ́ dum nɛ ekwyala binek ɛ́ nyɛ di elyaal etsɛɛtsɛ etɛp nyɛ di ekaada tɔ mɛkana mak ɛ. \ip Ekeletyɛ mɛkɛn naadyeebatiigaa, mɛtiiga mɛ tak nadi epus náá, bɛ kɛsɔsɔwa. Étɛp tak ɛ, bɛ nakwyal bɛmɛkana étɛp bɛ neepyet, ààbula bhis. \ip Eghɛŋ bɛbhaab, Zɛɛb naagwakel bɛ nɛ bot ɛ mbyak eYuda. Nyɛ naalɛɛ nɛ nɔɔ náá, mot ɛ syem ɔɔ, bɛ go tit étɛp buwa, deenek, Zɛɛb aapel mesyem mɛ. Tin, mɛkana mak lɛɛ ɛ́ náá, ɛbhɛŋ ɛ na bes Zɛɛb sa nɛ bot ɛ di edum koŋ nɛ mɔn'ɛ ɔ, ye ɛ́ Yezu ɛ́ di mɔɔ bhata ɛ Zɛɛb nakaa buwa kɔ ɛsu ɛ mesyem mɛ bot djas ɛ. Bot djas di edum koŋ nɛ nɛ ɔ, bɛ tokapɛ nɛ gwyes ɛbaaka buwa bɛtit étɛp mesyem mɔɔ. Deenek, ɛbɛŋ ɛ na bes eedhaa yii na mwa. Étɛp náá, sa Yezu Klisto nasa nɛ bot ɛ, yɛ eedhaa yii efofop, yɛ Moiiz, nɛ Alɔn zɛnɔɔ yɛ Zozue nasa ɛ. \iot Mɛtsek mɛ mɛkana mak ɛ dáak: \io1 Klisto ɛ́ mɔn ɛ Zɛɛb nɛ tsɛɛtsɛ, nyɛ ɛ́ sa Zɛɛb di ɛ (\xt 1.1-3\xt*) \io1 Yezu eedhaa efofop (\xt 1.4—2.18\xt*) \io1 Yezu eedhaa Moiiz nɛ Zozue (\xt 3.1—4.13\xt*) \io1 Yezu ɛ́ boo ghaa-Zɛɛb (\xt 4.14—7.28\xt*) \io1 Yezu zyɛ ɛ́ nɛ ɛbhɛŋ ɛ di edhaa yii na mwa ɛ (\xt 8.1—9.22\xt*) \io1 Buwa Yezu ɛ́ ngɔt, ye ɛ́ buwa mɛsik (\xt 9.23—10.31\xt*) \io1 Bɛdhiiti eboo bot ɛ nadi edum koŋ nɛ Zɛɛb sok ɔ (\xt 11.1-40\xt*) \io1 Djhoobaŋaka Yezu (\xt 12.1—13.19\xt*) \io1 Mɛpka mɛ mɛsik nɛ mɛswosel (\xt 13.20-25\xt*) \c 1 \s Zɛɛb nalii ɛ́ tɔ nuub mɔn'ɛ \p \v 1 Eghɛŋ namwa, Zɛɛb naalii nɛ bɛbhaab'enaka esok nɛ esok. Nyɛ naalii nɛ nɔɔ membi nɛ membi mɛ elii djas tɔ enuub bɛngoolel ɛ mɛkpa ɛ Zɛɛb, \v 2 mos, é mɛlu mɛ mɛsik mena dika mos'aak, nyɛ kalii nɛ nena ɛ́ tɔ nuub mɔn'ɛ. Ye ɛ́ nyɛy ɛ́ di, mot aalik nɛ esa djas ɔ, dum nɛ nɛ ɛ Zɛɛb nakus gwoo nɛ bɔs. \v 3 Ye ɛ́ mɔn tak ɛ́ di mɛkas mɛ duma ɛ Zɛɛb. Ye ɛ́ nyɛy ɛ́ di elyaal dáa Zɛɛb di ɛ. Nyɛ ɛ́ di epyet esonok djas nɛ ghwyil mɛkpa mɛ nuub'ɛ. Bhis nyɛ nasilal ɛdis ɛ bot edhuu e mesyem mɔɔ ɛ, nyɛ naazɛnɔɔ nyel di-si pɛ tɔ gwoo, pɛ mbɔ eghɛŋ ɛ Zɛɛb, na ghaa mɛbwala. \v 4 Zɛɛb naasa náá, mɔn'ɛ di kɔ elo efofop. Etɛɛ náá, nyɛ naadjɛ nyɛ boo din ɛ mɛbwala dhaa yii efofop. \s Mɔn ɛ Zɛɛb ɛ́ kɔ elo efofop \p \v 5 Ye ɛ́ tsɛɛtsɛ náá, Zɛɛb dinaa ààpaake nɛ dhiiti fofop'ɛ ngɔt náá: \q1 «Wɔy ɛ́ mɔn'am, kana dwoo pan mos'ak, \q1 mɛ eebya wɔ\x - \xo 1.5 \xo*\xt Mɛd 2.7.\xt*\x*.» \m Tin, nyɛ ààpakoke-keak nɛ dhiiti fofop náá: \q1 «Mɛ waaboodi nɛ nɛ sɛɛg, \q1 nyɛ aadi nɛ nam ɛ́ mɔn.» \m \v 6 Tin, é sok Zɛɛb nadhis mɔn mɛgwyak mɛ kɔ bɔs ɛ, nyɛ nabɛ ɛ́, nyɛ naake náá: \q1 «Efofop ɛ Zɛɛb djas goka ɛ́ nɛ ɛduwal ɛ nyɛ!» \m \v 7 Dum nɛ efofop, ye nabɛ ɛ́ Zɛɛb naake náá: \q1 «Nyɛ naasa náá, efofop bɛ di tyee epup. \q1 Tin, nyɛ naasa náá, bot ɛ mɛsa mɛ di tyee ngel du\x - \xo 1.7 \xo*\xt Mɛd 104.4.\xt*\x*.» \m \v 8 Tin, dum nɛ mɔn, nyɛ naake náá: \q1 «Zɛɛb, boo mɛkoozi mɔ ɛ́ kɔm-kɔm sii nɛ kɔm. \q1 Deenek, ye ɛ́ é ɛkɛ tɔ esosoob ɛ wɔ di edjɛɛd ɛyoŋ ɛ lɔ. \q1 \v 9 Wɔ kwyɛl ɛ́ epiki, da wɔ ɛ́ bhina ɛbiyo, \q1 dum nɛ tɛp tak ɛ, Zɛɛb Sɛɛg, Zɛɛb'ɔ natɔ́ wɔ étɛp wɔ di mot-mɛsa mɛ. \q1 Nyɛ naso wɔ mul mɛ ebotan kɔ lo ɛ́ étɛp tak, \q1 tɔ sama bɔn ɛ nyoog djas, ye ɛ́ wɔy ɛ́ nyɛ nasɛ́ɛ.» \m \v 10 Zɛɛb naabake náá: \q1 «É mɛken tɔɔ, ye ɛ́ wɔy Ghɛŋ ɛ nakus bɔs, \q1 dɔɔ nɛ wɔy ɛ́ nasa gwoo nɛ mɛmbɔ mɔ ɛmet. \q1 \v 11 Esonok binek djas aadi ɛ́ nɛ ɛsik, \q1 ye ɛ́ kabɛ wɔy ɔ, wɔy aadi ɛ́ kɔm-kɔm. \q1 Gwoo nɛ bɔs ɛ́ waapulel dáa ekaad. \q1 \v 12 Wɔ waabwaada bɛ dáa bɛ di ebwaada kaad ɛ, \q1 deenek, wɔ waakaswoola bɛ ɛ́ dáa bot di eswoola ekaad e nyel ɛ. \q1 Yɛ kabɛ wɔy ɔ, wɔy ààswoola, tsik'ɔ tok nɛ ɛsik.» \m \v 13 Zɛɛb nabɛ ààke nɛ dhiiti fofop'ɛ ngɔt náá: \q1 «Dia si pɛ kyee mbɔ eghɛŋ bam, \q1 kɛkum dwoo mɛ aasa náá, bot ɛ mɛbhuka di dáa poba wɔ di ekɛl mɛbɔ mɔ kɔ tak ɛ.» \m \v 14 Efofop ɛ́ bɛzɛ? Bɛ tok esisim di esa mɛsa mɛ Zɛɛb ɔ? Zɛɛb lwom bɛ ɛ́, étɛp bɛ neegheekwyee-kwyee bot aabela tsik na kɔm-kɔm ɔ. \c 2 \s Tsik na boo mɛtaŋ \p \v 1 Ye ɛ́ etɛp tak ɛ dinaa, ye goka ɛ́ mena pyetka ɛlyelɛpe tɔ mɛlyo mɛ mena nagwakeka ɛ, é kaab náá, mena ɛzɛkɛwo ze. \v 2 Deenek, bhaadal efofop nalɛɛ ɛ́, moo mos ɛ nɛ mɛtaŋ, bot ɛ nasa maa-ɛlɔ, nɛ bot ɛ nadi ààlooba nɛ mɛkpa mɛ tak ɔ naazebela feŋ bɛ di egoka nɛ yɛ ɛ. \v 3 Tin, menabɛlka bɛ met, mena aapɛkelka dáa tɔ yak feŋ, yɛ bɛ náá, mena ààbiska boo yak tsik na mɛtaŋ ɔɔ? Etɛɛ náá, Ghɛŋ nyɛ ɛmet nabɛ ɛ́ mot mɛkɛn ɛgoola tsik tak. Bot ɛ nagwak bhaadal tak ɔ, bɛ naabaŋa bis etsɛɛtsɛ e tak. \v 4 Zɛɛb nadi elyaal etsɛɛtsɛ e bhaadal tak nɛ bɛtɛ nɛ etseŋa, nɛ endem e mɛbwala, nɛ mɛvyɛkɛlɛ zɛnɔɔ mɛkɛɛ mɛ Sisim na Dɛɛ di edjɛ mot nɛ mot tɔ ɛkwosak ɛ Zɛɛb ɛ. \s Yezu ɛ́ di edjɛɛd bot é ze tsik. \p \v 5 Etɛɛ náá, Zɛɛb nabɛ ààpadjɛ ghwyil nɛ efofop náá, bɛ di bot aakɔk kɔ bhwak di ezyɛ yenek, yii mena di elii kɔ ɛsu ɛ tak'ak. \v 6 Deenek, ye nabɛ ɛ́ dhiiti mot nakaada náá: \q1 «Zɛɛb, mot ɛ́ yɛ zɛ, étɛp esiiza bɔ needi kɔ lɛ? \q1 Mɔn mot ɛ́ yɛ zɛ, étɛp wɔ neekwyɛɛg nyɛ? \q1 \v 7 Wɔ naasa náá, mot di si efofop ba ɛwala batsa. \q1 Tin, wɔ naadjɛ nyɛ duma nɛ duu \q1 \v 8 wɔ naadjɛ nyɛ ghwyil ɛkɔk kɔ esa ee di kɔ ɛko ɛ bɔs djas ɛ\x - \xo 2.8 \xo*\xt Mɛd 8.5-7; 1Kl 15.27; Efɛ 1.22; Fil 3.21.\xt*\x*.» \m Yɛ bɛ náá, Zɛɛb naasa náá, nyɛ di kɔk kɔ esa ee di kɔ ɛko ɛ bɔs djas ɔɔ, ye kwyɛl ɛlɛɛ náá, ye tok nɛ sa wat Zɛɛb nasa náá, ye nàlooba nɛ nɛ. Deenek, é di mena dik'ak, mena dinaa ààpaabee dáa esonok djas di elooba nɛ nɛ ɛ. \v 9 Nenak yak, Yezu mot nasilaa é ba mɔɔ ɛwala batsa si efofop ɔ, mena kabeeka nyɛ mos ɛ nɛ boo duu nɛ duma kɔ ɛsu ɛ mezuk mɛ ɛsyee nyɛ nagwyɛ é tak ɛ. Tin, kɔ ɛsu ɛ enɛm nɛ embɛɛ e Zɛɛb, nyɛ naadhaa é ze ɛsyee étɛp bot djas. \v 10 Etɛɛ náá, Zɛɛb mot nakus esonok djas di kɔ ɛko ɛ bɔs ɔ, naakwyɛl náá, bɛtɛ nɛ bɔn bɛ bela di tɔ duma yɛ. Étɛp tak, ye nagoka ɛ́ náá, nyɛ kwyɛɛg Yezu tɔ mezuk étɛp nyɛ needi mot zedjala nɛ etɛp djas ɔ. Etɛɛ náá, Yezu ɛ́ di mot di egoka nɛ ɛdjɛɛd bɛ pɛ ze tsik. \p \v 11 Etɛɛ náá, Yezu mot di esa náá, bot di dɛɛ ɔ, nɛ bot ɛ di náá, bɛ moo ɛ́ bot ɛ edɛɛ ɔ, bɔɔ djas ɛ bɔn ɛ Sɛɛg ngɔt. Etɛp tak ɛ Yezu di ààdi nɛ syen ɛdjóo bɛ bɔn nyɛɛg bɛ. \v 12 Nyɛ ke ɛ́ náá: \q1 «“Iyee” Zɛɛb, mɛ ɛpekwyɛl ɛgoola din ɛ lɔ, \q1 nɛ bɔn nyɛɛg bam, \q1 tɔ ɛdhuu ɛ bot ɛ zɛɛga mendjaala, \q1 mɛ ɛpekwyɛl ɛdjeeb kɔ ɛsu ɛ lɔ\x - \xo 2.12 \xo*\xt Mɛd 22.23.\xt*\x*.» \m \v 13 Yezu eebaazɛke náá: \q1 «Mɛ aawa ɛbwaalel ɛ lam nɛ Zɛɛb» \m Nyɛ eebaazɛbil náá: \q1 «Beea mɛ, mɛ ɛ́ bis nɛ bɔn ɛ Zɛɛb nadjɛ mɛ ɔ\x - \xo 2.13 \xo*\xt Eza 8.17-18.\xt*\x*.» \p \v 14 Deenek, dáa ye di náá, bɔn tak nabyel ɛ, byela epuud nɛ ghiya ɛ, Yezu nyɛy pe nadi ɛ́ nyɛ moo dáa bɔɔ. Etɛp tak ɛ di náá, kɔ ɛsu ɛ ɛsyee ɛ lɛ, nyɛ naakwak dim mot mɛkɔŋ. Dim mot mɛkɔŋ, mot nadi nɛ eghɛŋ kɔ esyee ɔ. \v 15 É di'enek, nyɛ naazɛpɛk bot tɔ bwoo ɛsyee nazemɛt bɛ dáa ekwom membu nɛ mesee ɛ. \v 16 Etɛɛ náá, ye ɛ́ tsɛɛtsɛ, nyɛ nabɛ ɛ́ ààzyɛ etɛp ɛzɛkwyee efofop. Nyɛ nazyɛ ɛ́ etɛp ɛkwyee bot ɛ mɛbyel ɛ Abalaam. \v 17 Etɛp tak ɛ Zɛɛb nasa náá, nyɛ di tyee wat nɛ bɔn nyɛɛg, etɛp nyɛ needi boo Ghaa-Zɛɛb'ɔɔ na mbɛɛ lyem nɛ esosoob tɔ mɛsa mɛ Zɛɛb. Étɛp Zɛɛb neepel mesyem mɛ bot ɛ bɔs djas. \v 18 É di'enek, dáa ye di náá, é sok nyɛ nawaa tɔ mɛbhowal ɛ, nyɛy nyɛ ɛmet naabee mezuk ɛ, nyɛ ɛ́ nɛ ghwyil kakwyee bot ɛ di tɔ mezuk. \c 3 \s Duu ɛ Yezu eedhaa yɛ Moiiz \p \v 1 Bɔn nyɛɛg bam, biyɔ bot ɛ na dɛɛ, biyɔ bot ɛ di tɔ sama nɛ bot ɛ nabela ndjóoel nadus pɛ tɔ gwoo ɔ. Tin guka náá, Yezu ɛ́ mot-lwoma ɛ Zɛɛb dɔɔ nɛ boo ghaa-Zɛɛb ɛdum ɛ koŋ mena di egoolaka ɛ. \v 2 Nyɛ nadi ɛ́ sosoob é mis mɛ Zɛɛb mot nadjɛ nyɛ boo ekukuma, dáa Moiiz kɔ ndjaŋ'ɛ djas ɔ. \v 3 Tin, Yezu goka ɛ́ nɛ djɛaa duma dhaa duma di edjɛaa nɛ Moiiz ɛ. Etɛɛ náá, mot di sum ndjaŋ ɔ, nyɛ ɛ́ nɛ duu dhaa ndjaa tak. \v 4 Mendjaa djas, mot ɛ di esum yɛ, ghuna, Zɛɛb ɛ́ di mot di esum esonok djas ɔ. \v 5 Yɛ kabɛ Moiiz ɔ, nyɛ nabɛ ɛ́ sosoob tɔ ndjaa Zɛɛb. Nyɛ nabɛ ɛ́ mot-mɛsa di egoola etɛp e Zɛɛb nadi elɛɛ ɛ. \v 6 Tin, Klisto ɛ́ sosoob dáa mɔn di náá, sɛɛg naadjɛ nyɛ ekukuma ɛdjɛɛd ndjaŋ'ɛ ɔ. Bela náá, ndjaŋ'ɛ tak ɛ́ menabɛlka yɛ bɛ náá, mena ɛpebaalka ɛdum ɛ koŋ nɛ Zɛɛb nɛ ɛbwaalel mena dika nɛ mɛmyaala kɔ ɛsu ɛ tak ɛ. \s Zɛɛb ɛpedjɛ ɛwala nɛ bot ɛ di elooba nɛ nɛ ɔ \p \v 7 Ye ɛ́ etɛp tak ɛ Sisim na Dɛɛ di elɛɛ náá: \q1 «Bi ɛ́ gwak gwood ɛ Zɛɛb mos ɔɔ, \q1 \v 8 sa bi ààlyel elyem, dáa bi nasa é ghɛŋ bi nakus ɛghuub nɛ nɛ, \q1 dwoo bi nawa nyɛ tɔ mɛbhowal pɛ kyee bɔs bɛsyɛ di ààbɛ nɛ mɛdii ɛ. \q1 \v 9 Zɛɛb ke ɛ́ náá: penek, ye nabɛ ɛ́ bɛbhaab bin naawa mɛ tɔ mɛbhowal, \q1 ye nakoozodi bhis bɛ nazebee esesa ee mɛ nasa ɛ́ djas \q1 \v 10 tɔ membu mɛkam-mɛná. \q1 Ye ɛ́ dum nɛ tɛp tak ɛ mɛ nabiyo nɛ bot binɔk, \q2 bhii tak, mɛ eezɛke náá: “Elyem bɔɔ zodi ɛ́ pila mɛlu djas, \q1 bɛ dinaa ààpaatiibal sa mɛ di egwaal nɛ nɔɔ ɛ.” \q1 \v 11 Tɔ mɛbuk mam, mɛ naatuwal myoŋ nɛ mɛsoŋ kɔ ɛsu ɛ lɔɔ náá, \q1 bɛ aanàkwaani tɔ sum dik mɛ nazekoobal étɛp bɛ neezɛwala ɛ!» \p \v 12 Bɔn nyɛɛg, dika ndjem. Sa dhiiti mot pak'en ààdi nɛ mbee lyem di esa náá, nyɛ nàdum koŋ nɛ Zɛɛb ɔ, sa nyɛ ààlum Zɛɛb mot di nɛ tsik ɔ koŋ. \v 13 Dáa mena di ezyɛka nɛ ɛke dáa ekwyala di elɛɛ náá, «dwoo ɛlak mos», djɛelka mɛghaaz pak'en mɛlu djas, é kaab náá, mot ngɔt pak'en ɛzɛkɛbula sik tɔ mesyem. \v 14 Tin, menaka ɛ́ bot ɛ di egyee sama nɛ Klisto ɔ. Yɛ bɛ náá, mena ɛpebaalka ɛbwaalel mena dika nɛ yɛ nɛ Klisto dáa bot nakɛkan ɛ ààwak é ze. \v 15 Ekwyala lɛɛ ɛ́ náá: \q1 «Mos, bi ɛ́ gwak gwood ɛ Zɛɛb ɔɔ, sa bi ààlyel elyem, \q1 dáa bi nasa é ghɛŋ bi nakus ɛghuub nɛ nɛ ɛ.» \m \v 16 Ye nabɛ bɛzɛ nagwak gwood ɛ Zɛɛb da bɛ ɛ́ kus ɛghuub nɛ nɛ? Ye nabɛ ɛ́ bot djas ee Moiiz nawyisal pɛ kɔ dɛl Eziptɛ ɔ. \v 17 Tin, Zɛɛb nalyaal ɛbuk ɛ lɛ nɛ bɛzɛ edi membu mɛkam-mɛná? Nyɛ nalyaal ɛbuk ɛ lɛ ɛ́ nɛ bot ɛ nasyem ɔ, wɔ gwaa bɛ zɛbela ɛsyee, gwyɛ kɔ kyee bɔs bɛsyɛ di ààbɛ nɛ mɛdii ɛ. \v 18 Eghɛŋ Zɛɛb natuwal myoŋ nɛ mɛsoŋ mɛ náá: «Bɛ aanàkwaani tɔ sum dik mɛ nazekoobal bɛ yɛ ɛ étɛp bɛ neezɛwala ɛ.» Tin, nyɛ nalii deenek nɛ bɛzɛ? Nyɛ nalii ɛ́ nɛ bot ɛ nakus ɛghuub nɛ nɛ ɔ. \v 19 Deenek, mena naabee nɛ tsɛɛtsɛ náá, bɛ nabɛ ɛ́ ààni tɔ sum dik ɛwala, etɛɛ náá, bɛ naabyen ɛdum ɛ koŋ nɛ Zɛɛb. \c 4 \p \v 1 Zɛɛb naakɛk mena náá, mena waabelaka ɛwala nyɛ nazekoobal étɛp'ena ɛ. Mena ɛ́ koobakaka, sa mot pak'enaka ààsu ɛni tɔ ɛwala ɛlenek. \v 2 Etɛɛ náá, mena naagwak Mbɛɛ Bhaadal dáa bot ɛ nadi tɔ kyee dik bɛsyɛ di ààbɛ nɛ mɛdii ɛ. Tin, Mbɛɛ Bhaadal bɛ nagwak ɛ́, nabɛ ɛ ààsa bɛ sonok etɛɛ náá, bɛ nabɛ ɛ́ ààwa ɛdum ɛ koŋ ɛ lɔɔ nɛ sa bɛ nagwak ɛ. \v 3 Menabɛlka bot ɛ di edum koŋ nɛ Zɛɛb ɔ, mena waanika tɔ ɛwala Zɛɛb nakɛk náá: \q1 «Myoŋ nɛ mɛsoŋ mɛ mɛ natuwal tɔ ɛbuk ɛ lam ɛ́ náá: \q1 bɛ aanàbooni tɔ sum dik mɛ nazekoobal bɛ étɛp ɛkɛwala ɛ.» \m Nyɛ nakake deenek ɛ́, nyɛ eezesilal mɛsa mɛ é sok nyɛ nakus bhwak ɛ. \v 4 É di'enek, ekwyala lɛɛ kɔ ɛsu ɛ ɛlu ɛ etɛn nɛ ebá ɛ́ náá: «Zɛɛb naazɛwala é ɛlu ɛ etɛn nɛ ebá é mɛsa mɛ djas nyɛ nadi esa ɛ.» \v 5 Zɛɛb nabaake tɔ ekwyala binek ɛ́ náá: «Bɛ aanàbooni tɔ sum dik mɛ nazekoobal bɛ étɛp bɛ neekɛwala ɛ\x - \xo 4.5 \xo*\xt Mɛd 95.11.\xt*\x*.» \v 6 Bot ɛ nanyɛl ɛgwak Mbɛɛ Bhaadal ɔɔ, bɛ nabɛ ɛ́ ààni tɔ ɛwala Zɛɛb nakɛk ɛ, etɛɛ náá, bɛ nabɛ ɛ́ ààlooba. É di'enek, bɛdhiiti bot ɛ nɛ ghwyil ni yɔbɔ tɔ ɛwala ɛlenek. \v 7 Kɔ ɛsu ɛ tak ɛ Zɛɛb baadjɛ dhiiti ɛlu, nyɛ djóo ɛlu ɛ tak ɛ́ «mos». Nyɛ naaloozelɛɛ tɔ nuub ɛ Dhavid náá: \q1 «Bi ɛ́ gwak gwood ɛ Zɛɛb mos ɔɔ, \q1 sa bi ààlyel elyem\x - \xo 4.7 \xo*\xt Mɛd 95.7-8.\xt*\x*.» \p \v 8 Ye ɛ́ bɛ náá, Zozuwe naadjɛɛd bɔn Yisalaɛl étɛp ɛkɛniigal bɛ tɔ sum dik e ɛwala Zɛɛb ɔɔ, pe Zɛɛb ààpalii kɔ ɛsu ɛ dhiiti ɛlu. \v 9 Ye kwyɛl ɛlɛɛ náá, ye ɛ́ pe ɛ nɛ dhiiti ɛwala étɛp bɔn ɛ Zɛɛb. Ɛwala tak nɔŋel ɛ́ nɛ ɛwala ɛlu ɛ etɛn nɛ ebá. \v 10 Etɛɛ náá, mot aani tɔ ɛwala ɛ Zɛɛb nazekoobal ɔ, nyɛ waawala tɔ mɛsa mɛ dáa Zɛɛb nawala tɔ yɛ mɛsa ɛ. \v 11 Djhoosaka mɛghaaz étɛp ɛni tɔ ɛwala tak, etɛɛ náá, mot ngɔt needi ààwo ze étɛp ɛbaŋa mɛsa mɛ bɛbhaab bena bot nabyen ɛlooba ɔ. \v 12 Mɛpka mɛ Zɛɛb ɛ́ nɛ tsik, ye ɛ́ nɛ ghwyil. Ye nɛ wol dhaa pɛl. Mɛpka mɛ Zɛɛb nɛ ni tɔ ɛsuk ɛ elyem, tɔ mɛtii mɛ nyel, kɛkum tɔ mɛsyel mɛ egwyes. Ye nɛ pɛ́ɛ mɛkwosak nɛ esiiza elyem. \v 13 Ye tok nɛ sa di sɔ é mis mɛ Zɛɛb. Esonok djas nyɛ nasa ɛ́ popoopwon é mis mɛ. Mis mɛ nɛ bee etɛp djas. Ye ɛ́ pɛ daa lɛ ɛ mena aabookɛtaŋalka. \s Yezu ɛ́ boo ghaa Zɛɛb na lyem ghoŋ \p \v 14 Dhjoopyetka ghiŋ tɔ ɛdum ɛkoŋ nɛ Zɛɛb mena di egoolaka ɛ! Etɛɛ náá, menaka ɛ́ nɛ boo ghaa Zɛɛb mot mɛbwala nakɛkum pɛ daa Zɛɛb ɔ: Ye ɛ́ Yezu, mɔn ɛ Zɛɛb. \v 15 Boo ghaa Zɛɛb yena ɛ́ nɛ mezuk tɔ lyem é ghɛŋ nyɛ di ebee mena tɔ mezuk kɔ ɛsu ɛ etɛp di edhaa mena ghwyil ɛ. Etɛɛ náá, nyɛ naawaa tɔ mɛbhowal mɛ etɛp djas dáa menabɛlka. Tin, nyɛ nabɛ ɛ́ ààkosyem. \v 16 Djhootiilaka nɛ ɛbwaalel djas e bhaaz boo ekukuma Zɛɛb, pɛ kyee ye di nɛ enɛm nɛ embɛɛ ɛ. Pɛ daa lɛ, mena ɛpebelaka ɛpelak nɛ enɛm nɛ embɛɛ, étɛp nyɛ neekwyee mena é tɛtɛ ɛwala. \c 5 \p \v 1 Ghaa-Zɛɛb djas sɛ́ɛaa ɛ́ pak bot, mɛsa mɛ ɛ́ ɛsa mɛsa mɛ Zɛɛb étɛp bot. Nyɛ djɛ Zɛɛb ɛ́ esa ɛgwyena nɛ ɛka buwa étɛp mesyem. \v 2 Boo ghaa-Zɛɛb ɛ́ nɛ ghwyil ɛdi nɛ lyem ghoŋ nɛ bot ɛ di ààgu sonok ɔ, nɛ bot ɛ di esa mesyem ɔ. Etɛɛ náá, nyɛ ɛmet ɛ mot, ye ɛ́ nɛ esa ee di dhaa nyɛ ghwyil ɛ. \v 3 Dáa ye di náá, ye ɛ́ nɛ esa ee di edhaa nyɛ ghwyil ɛ, nyɛ goka ɛ́ nɛ ɛka buwa étɛp ɛpelak ɛ mesyem mɛ bot, dɔɔ nɛ ɛpelak ɛ mesyem mɛ met. \v 4 Mot tok nɛ ghwyil dja djem náá, mɛ moo ɛ́ ghaa-Zɛɛb. Ye ɛ́ Zɛɛb ɛ di esa náá, mot di ghaa-Zɛɛb, dáa nyɛ nasa nɛ Alɔn ɛ. \p \v 5 Ye ɛ́ tyee wat nɛ Klisto, ye tok nyɛy ɛmet nasa náá, nyɛ di boo ghaa-Zɛɛb. Nyɛ nabela di boo ghaa-Zɛɛb ɛ́ nɛ Zɛɛb mot nake nɛ nɛ náá: \q1 «Wɔy ɛ́ mɔn'am, \q1 kana dwoo pan mos'ak, mɛ eebya wɔ.» \m \v 6 Zɛɛb nabaake ɛ́ náá: \q1 «Wɔ ɛ́ ghaa-Zɛɛb na kɔm-kɔm, \q1 tyee wat nɛ Mɛlkisedɛk.» \p \v 7 É sok Yezu nadi kɔ ɛko ɛ bɔs ɛ, nyɛ nadi edjaala, dɔɔ nɛ ɛwaab ɛ ghoŋ pɛ daa Zɛɛb tɔ ekim, nɛ miŋal é mis. Nyɛ nadi edjaala deenek ɛ nɛ Zɛɛb mot nagoka nɛ ɛtsik nyɛ tɔ ɛsyee ɔ. Tin, Zɛɛb naagwak mendjaala mɛ etɛɛ náá, nyɛ nadi ɛ́ tɔ ɛlooba nɛ etɛp djas. \v 8 Ye nakoozodi náá, nyɛ ɛ́ mɔn ɛ Zɛɛb, nyɛ naadjek ɛlooba nɛ Zɛɛb tɔ mezuk mɛ djas nyɛ naboma nɛ yɛ ɛ. \v 9 Zɛɛb naasa náá, nyɛ di mot zedjala ɔ. Tin, bot djas di elooba nɛ Klisto ɔ, bɛ waabela tsik na kɔm-kɔm kɔ ɛsu ɛ lɛ. \v 10 Deenek, Zɛɛb eedjɛ nyɛ di boo ghaa-Zɛɛb tyee wat nɛ Mɛlkisedɛk. \s Ɛdi ɛ́ ghiŋ tɔ ɛdum ɛ koŋ ɛ lɔ nɛ Zɛɛb \p \v 11 Bis ɛ́ nɛ bɛtɛ etɛp ɛlii dum nɛ tɛp'ak. Sa di esa ɛ́, ye ɛ́ náá, ye nɛ kɔɔla é ɛbɔɔd ɛ tɛp tak ɛnyɔɛpe. Etɛɛ náá, bi ààkawa zii é ɛmɛt ɛsuk etɛp. \v 12 Ye moo ɛ́ nɛ bɛtɛ nɛ mɛlu di esiŋaa náá, bi di bɛlyoel ɛ. Deenek, bi dinaa nɛ gwyes náá, bɛ baalyo bin ba mɛlyo mɛ mɛkɛn e mɛpka mɛ Zɛɛb. Bi dinaa nɛ gwyes ɛdɛ mɛdii mɛ mɛbel, ààbɛ edee bot ɛ di nɛ mɛdjɛ ɔ. \v 13 Mot zodi náá, nyɛ kwyɛl ɛ́ ɛdedɛ mɛdii mɛbel ɔ, ye ɛ́ mɔn tɔlɔɔ. Nyɛ tok nɛ ghwyil ɛsuu mɛso é etɛp di náá, ye ɛ́ epiki ɔ. \v 14 Tin, edee bot ɛ di nɛ mɛdjɛ ɔ, ye ɛ́ edee yii eboo bot. Tɔ mɛsa mɔɔ, bɛ eezegu ɛbiyo nɛ ɛnyɔ. \c 6 \p \v 1 Deenek, mena goka ɛ́ nɛ ɛdu ɛ mɛlyo mɛ di egoka nɛ bot ɛ zewyee ɔ, ààkabɛ náá, mena baasikeka pɛ mɛlyo mɛ mɛkɛn dum nɛ Klisto. Sa mena ààbaasikeka tɔ ɛsuk ɛ mɛ mɛlyo mɛ mɛkɛn mɛ di elii dum nɛ: Ɛkat esesɛɛ di edul bot tɔ ɛsyee ɛ, nɛ mɛlyo mɛ ɛdum ɛ koŋ nɛ zɛɛb, \v 2 mɛlyo dum nɛ ɛduwa Zɛɛb, ɛkɛl ɛ bot mɛmbɔ é mendjaala, nɛ mɛlyo dum nɛ ɛgom bot bhis ɛsyee, zɛnɔɔ mɛlyo dum nɛ epɛ́ɛ na kɔm-kɔm. \v 3 Zɛɛb ɛ́ kwyɛl ɔɔ, bot ɛ waadjɛ mɛlyo mɛ di egoka nɛ bot ɛ zewyee ɔ. \v 4 Djhoonɔɔka geka nɛ bot ɛ nabula pɛ bhis tɔ mbi tsik bɛ nadi nɛ yɛ sok ɛ: Bɛ naabela mɛkas ɛ Zɛɛb, bɛ naabowal ɛkɛɛ nadus tɔ gwoo ɛ, bɛ naabela Sisim na Dɛɛ, \v 5 bɛ naakwyɛl mbɛɛ mɛpka ɛ Zɛɛb, bɛ naagu ghwyil mɛbwala mɛ bhwak aazyɛ ɛ, \v 6 bela náá, bɛ naabaabula sik tɔ tsik'ɔɔ na mwa. Bɛ tok nɛ ghwyil ɛbaaswoolaa tsik'ɔɔ swola sis. Etɛɛ náá, bɛ ɛpebaabem mɔn ɛ Zɛɛb mbema sis é mɛlaaba. Bɛ ɛpedjɛs bɛdhiiti bot náá, bɛ lee nyɛ. \v 7 Djhoopokonɔɔka kana bɔs: Eghɛŋ bɛbhi di enee ɛ, bɔs nɛ min mɛdii mɛ tak, ye ɛ́ di esa náá, mbɛɛ eka kwyil, ɛnyɔ nɛ bot ɛ di ebɛ epyeeb ɔ. Deenek, Zɛɛb eesɛ́ɛ mɛtel kɔ bɔs tak. \v 8 Tin, bɔs tak ɛwyisal mɛkpak mɛ mɛgɔk nɛ engwyinini ɔɔ, yɛ ààval dhiiti sonok. Deenek, Zɛɛb aanàbɔya nɛ ɛkal ɛ yɛ, yɛ aadi ɛ́ dikaa. \p \v 9 Bɔn nyɛɛg, ye ɛ́ bɛ náá bis ɛpelii deenek ɔɔ, bis ɛ́ nɛ ɛbwaalel náá, bi ɛ́ tɔ tɛtɛ ze di edjɛ tsik ɛ. \v 10 Zɛɛb ɛ́ mot di piki ɔ. Nyɛ aanàdjisa mbɛɛ mɛsa mɛ bi di esa ɛ, ààkobɛ-bɛak kwyɛl bi di nɛ yɛ nɛ nɛ ɛ. Bi nalyaal kwyɛl tak ɛ́ tɔ mbɛɛ mɛsa mɛ bi nadi esesa nɛ yii bi di esa nenak nɛ bɛdhiiti ekeletyɛ ɛ. \v 11 Tin, bis kwyɛl ɛ́ náá, mot nɛ mot pak'en wa zii kɛkum dwoo mɛsik. Etɛɛ náá, ɛbwaalel ɛ len neesael ɛnyɔɛpe. \v 12 Sa bi ààdi bɛsikel ɛ bot. Tin, nɔɔka geka bot ɛ di edum koŋ nɛ Zɛɛb nɛ zii djas ɔ. Bot di náá bɛ waaboobela ekɛk e Zɛɛb ɔ. \s Ekɛk e Zɛɛb ààswoola \p \v 13 Eghɛŋ Zɛɛb nakɛk Abalaam ɛ, nyɛ naatuwal myoŋ nɛ mɛsoŋ nɛ din ɛ lɛ met. Etɛɛ náá, ye tok nɛ mot di nɛ mɛbwala dhaa nyɛy étɛp nyɛ neetuwal ɛ din ɛ lɛ. \v 14 Nyɛ naake náá: «Nɛ tsɛɛtsɛ, mɛ aasɛ́ɛ wɔ mɛtel, mɛ aasa náá, wɔ di nɛ bɛtɛ nɛ bɛdha.» \p \v 15 Abalaam naabɔya tɔ bhwood, nyɛ naabalabela sa Zɛɛb nakɛk nyɛ ɛ. \v 16 Eghɛŋ bot di etuwal myoŋ nɛ mɛsoŋ ɛ, bɛ sa yɛ ɛ nɛ din ɛ mot di eval dhaa bɔɔ ɔ. Deenek ɛtuwal ɛ myoŋ nɛ mɛsoŋ menek lyaal ɛ etsɛɛtsɛ mot di etuwal yɛ ɔ, nɛ ɛbaasa náá, mɛso si. \v 17 Ghuna Zɛɛb nakwyɛl ɛ́, ɛlyaal popoopwon nɛ bot ɛ di ebwood ekɛk ɔ náá, mɛpka mɛ ààswoola, étɛp tak ɛ di náá, nyɛ naatuwal myoŋ nɛ mɛsoŋ kɔ ekɛk binek. \v 18 Ekɛk nɛ ɛtuwal myoŋ nɛ mɛsoŋ ɛ́ esonok ebá ee bot di ààswoola ɛ. Tɔ ekɛk bɛ, nɛ tɔ ɛtuwal ɛ myoŋ nɛ mɛsoŋ mɛ, Zɛɛb tok nɛ ghwyil ɛkɔɔ. Deenek, bisɔ bot ɛ zebet esonok djas étɛp ɛdi ɛ sama nɛ Zɛɛb ɔ, ye ɛpedjɛ bis mɛghaaz náá, bis di nɛ boo ɛbwaalel étɛp ɛbela sa nyɛ nakɛk bis ɛ. \v 19 Ɛbwaalel ɛ tak ɛ́ nɛ nes ɛ́ dáa mbwak mɛsuwa étɛp tsik'es. Ye ɛ́ sa mɛlyel nɛ tsɛɛtsɛ, yii di edhaa kɛni pɛ tɔ boo kaad di ekaa mɛdhɛŋ mɛ ndjaa mendjaala di tɔ gwoo ɛ, kɛkum di na dɛɛ di tɔ tak ɛ. \v 20 Ye ɛ́ tin ɛ, Yezu nadi mot mɛkɛn é ɛni tɔ tak ɛsok nɛ nes kɔ ɛsu ɛ les. Etɛɛ náá, nyɛ moo ɛ́ boo ghaa-Zɛɛb kɔm-kɔm tyee wat nɛ Mɛlkisedɛk. \c 7 \s Mɛlkisedɛk ɛ mɛkoozi nɛ baadi ghaa-Zɛɛb \p \v 1 Mɛlkisedɛk yenɔk nabɛ ɛ́ mɛkoozi mɛ kyee dik Salɛm, nyɛ nabaadi ɛ́ ghaa-Zɛɛb Zɛɛb na vyɛɛgvyɛɛg. Eghɛŋ, Abalaam nabula kɛduu dɛɛb ee nyɛ nakwak bɛmɛkoozi ɛ, Mɛlkisedɛk naatɔ́ kɛboma nɛ nɛ. Bhii tak, nyɛ nasɛɛ Abalaam mɛtel. \v 2 Abalaam naadjɛ nyɛ edyaal kam esa ee nyɛ nabela ɛ. Guka náá, din ɛ Mɛlkisedɛk kwyɛl ɛlɛɛ ɛ́: «Mɛkoozi mɛ epiki». Baabela náá, Mɛlkisedek ɛ́ mɛkoozi mɛ kyee dik Salɛm, ye kwyɛl ɛlɛɛ ɛ́: «Mɛkoozi mɛ egwyem». \v 3 Nyɛ tok nɛ dhaad mɛbyel. Bot ààgu ɛbyel ɛ lɛ nɛ ɛsyee ɛ lɛ. Nyɛ ɛ́ tyee mɔn ɛ Zɛɛb, nyɛ ɛ́ ghaa-Zɛɛb kɔm-kɔm sii nɛ kɔm. \p \v 4 Beeka, Mɛlkisedek nadi ɛ́ boo kuma mot, bhaab'enaka Abalaam naadjɛ edyaal kam esa ee nyɛ nabela é dɛɛb ɛ. \v 5 Etsi ɛ Moiiz lɛɛ kɔ ɛsu ɛ bɛghaa-Zɛɛb bot ɛ mɛbyel ɛ Levi ɛ́ náá: ye egoka bɛ nɔɔ edyaal kam esa e bot ɛ membyak mɛ bɔn ɛ Yisalaɛl djas. Ye kwyɛl ɛlɛɛ ɛ́ náá, bɛ nɔɔ edyaal kam tak nɛ bɔn bɛnyɛɛg bɔɔ met, bɔn bɛnyɛɛg bɔɔ tak ɛ pe ɛ́ bɛdha ɛ Abalaam. \v 6 Mɛlkisedek nabɛ ɛ́ ààbɛ dha ɛ Levi. Tin, nyɛ naanɔɔ edyaal kam kɔ esa Abalaam nabula nɛ yɛ é dɛɛb ɛ. Bhii tak, nyɛ naasɛɛ Abalaam mot nabela ekɛk e Zɛɛb ɔ mɛtel. \v 7 Tin, mot di esɛɛ mot mɛtel ɔ, nyɛ eedhaa mot bɛ di esɛɛ nyɛ mɛtel ɔ, mot tok nɛ ghwyil ɛsuu mɛso kɔ ɛsu ɛ tak. \v 8 Bɛdha ɛ Levi, bot ɛ di enɔɔ edyaal kam kɔ esa e bot ɔ, bɛ ɛ́ bot di náá, bɛ waagwyɛ djɛmɛn. Tin, Mɛlkisedek mot nanɔɔ edyaal kam kɔ esa e Abalaam ɛ́ nɛ tsik dáa ekwyala di elɛɛ ɛ. \v 9 É di'enek, bot ɛ nɛ ghwyil ɛke náá, é sok Abalaam nadjɛ edyaal kam bɛ ɛ́, ye kwyɛl ɛlyaal ɛ́ náá, bɛdha ɛ Levi, bot ɛ di enɔɔ edyaal kam ɔ, bɛ naabaadjɛ yɔbɔ edyaal kam. \v 10 É di'enek, é ghɛŋ Mɛlkisedɛk natɔ́ kɛboma nɛ Abalaam ɛ, ye nabɛ ɛ́ Levi dinaa ààbyel. \p \v 11 Etsi e bot ɛ mbyak Yisalaɛl lɛɛ ɛ́ náá, ye ɛ́ bɛdha Levi ɛ́ di egoka nɛ ɛdi ɛ́ bɛghaa-Zɛɛb. Bɔn ɛ Levi nadi bɛghaa-Zɛɛb ɛ́ tyee mbi ɛ Alɔn. Tin, mbi yɔbɔ ɛdi ɛ bɛghaa-Zɛɛb nabɛ ɛ́ ààdjala dáa ye di egoka ɛ. Ye ɛ́ pe di ɛnyɔɛpe ɔɔ, «Aah» étɛp yé yɛ aabaadi nɛ dhiiti ghaa-Zɛɛb mbi yɛ Mɛlkisedɛk? \v 12 Etɛɛ náá, é ghɛŋ bɛ di eswola mɛzel mɛ ɛdi ɛ bɛghaa-Zɛɛb ɛ, ye baagoka ɛ́ náá, bɛ ɛswola etsi. \v 13 Etɛp bak liiaa ɛ́ kɔ ɛsu Ghɛŋ'enaka. Nyɛ nabɛ ɛ́ mot mbyak sis, tɔ yɔbɔ mbyak, ye nabɛ ɛ́ ààbɛ nɛ ghaa-Zɛɛb. \v 14 Menabɛlka djas nɛ guka náá, Ghɛŋ'enaka nabyel ɛ́ mot mbyak eYuda. Bela náá, é ghɛŋ Moiiz nadi elii dum nɛ bɛghaa-Zɛɛb ɛ, nyɛ nabɛ ɛ́ ààtuwal mbyak tak. \s Dhiiti ghaa-Zɛɛb di enɔŋel nɛ Mɛlkisedɛk ɛ \p \v 15 Beeka sa wat di elyaal náá etɛp binek ɛ́ etsɛɛtsɛ ɛ, dhiiti ghaa-Zɛɛb eebaatuula, nyɛ ɛ́ tyee wat nɛ Mɛlkisedɛk. \v 16 Nyɛ nabɛ ɛ́ ààdi ghaa-Zɛɛb dum nɛ mɛtiŋ mɛ bot ɛ bɔs. Tin, nyɛ nadi ghaa-Zɛɛb ɛ́ nɛ ghwyil tsik di ààbɛ nɛ ɛsik ɛ. \v 17 Deenek, ekwyala ɛpelɛɛ náá: \q1 «Wɔ aadi ɛ́ ghaa-Zɛɛb kɔm-kɔm \q1 tyee wat nɛ Mɛlkisedɛk.» \m \v 18 Deenek, etsi na mwa nadisaa ɛ́ etɛɛ náá, ye nabɛ ɛ́ ààdi nɛ mɛbwala, ààval dhiiti sonok. \v 19 Ye ɛ́ tsɛɛtsɛ náá, etsi ɛ Moiiz ààpasa náá, bot di bot ɛ zedjala dáa ye di egoka ɛ. Tin, mbɛɛ ɛbwaalel naazedjɛaa mena, kɔ ɛsu ɛ tak ɛ́ mena di ekunaaka nɛ Zɛɛb. \v 20 Etɛp binek nasael ɛ́ kɔ myoŋ nɛ mɛsoŋ mɛ Zɛɛb natuwal ɛ. Bɛdhiiti bot nadi bɛghaa-Zɛɛb ɛ, Zɛɛb ààtuwal myoŋ nɛ mɛsoŋ mɛ kɔ ɛsu ɛ lɔɔ. \v 21 Yɛ kabɛ Yezu ɔɔ, nyɛ nadi ghaa-Zɛɛb ɛ́, é ghɛŋ Zɛɛb natuwal myoŋ nɛ mɛsoŋ mɛ náá: \q1 «Ghɛŋ eetuwal myoŋ nɛ mɛsoŋ, \q1 nyɛ aanàkabaaswoola yɛ: \q1 “Wɔy ɛ́ ghaa-Zɛɛb kɔm-kɔm sii nɛ kɔm.”» \m \v 22 Dum nɛ tɛp tak ɛ di náá, Yezu ɛ́, mot di esa náá mena dika tɔ tɛtɛ ɛbhɛŋ dhaa yii na mwa ɛ. \p \v 23 Deenek, bɛtɛ nɛ bɛghaa-Zɛɛb nadi edjilen ekɔkɔ nɛ ekɔkɔ ɛ́ etɛɛ náá, ɛsyee nadi esa náá, bɛ nàsa mɛsa mɔɔ kɛkum mɛsik. \v 24 Tin, Yezu ɛ́ nɛ tsik kɔm-kɔm sii nɛ kɔm, deenek, nyɛ ɛ́ ghaa-Zɛɛb kɔm-kɔm. \v 25 Dum nɛ tɛp tak ɛ, nyɛ di nɛ ghwyil tsik bot ɛ di ekunaa nɛ Zɛɛb é ze'ɛ ɔ. Dáa ye di náá, nyɛ ɛ́ nɛ tsik ɛ, nyɛ nɛ djaala Zɛɛb kɔ ɛsu ɛ lɔɔ. \p \v 26 É di'enek, Yezu ɛ́ boo ghaa-Zɛɛb ee nadi egoka nɛ nena ɔ. Nyɛ ɛ́ dɛɛ, ààbɛ nɛ ndjɛ, ààbɛ nɛ syem. Ye naawaa mbɛk pak nyɛy nɛ bot ɛ mesyem, nyɛ naabenaa ɛvyɛɛgɛpe pɛ tɔ gwoo. \v 27 Nyɛ tok dáa bɛdhiiti bɛghaa-Zɛɛb, nyɛ tok nɛ gwyes ɛka buwa mɛlu djas, étɛp mesyem mɛ met nɛghu mesyem mɛ bɛdhiiti bot. Nyɛ naazesa etɛp binek djas sok wat é ghɛŋ nyɛ naka nyel'ɛ met buwa ɛ. \v 28 Etsi ɛ Moiiz djɛ di ɛdi boo ghaa-Zɛɛb ɛ́, nɛ bot ɛ di bɛ dinaa nɛ mendjɛ ɔ. Tin, myoŋ nɛ mɛsoŋ mɛ Zɛɛb natuwal bhis etsi ɛ lɛɛ ɛ́ náá, Mɔn di boo ghaa-Zɛɛb na kɔm-kɔm sii nɛ kɔm tɔ e dɛɛ. \c 8 \s Yezu ɛ́ di boo Ghaa-Zɛɛb'enaka \p \v 1 Gwakeka sa di nɛ boo mɛtaŋ ee bis di ekwyɛl ɛlɛɛ bin ɛ: Ye ɛ́ ɛnyɔɛpe dáa ye di náá, menaka ɛ́ nɛ boo ghaa-Zɛɛb, nyɛ mot di ndiindel pɛ tɔ gwoo pɛ mbɔ eghɛŋ boo mɛkoozi ɛ Zɛɛb mot di nɛ mɛbwala djas ɔ. \v 2 Nyɛ ɛpesa mɛsa mɛ tɔ di na Dɛɛ. Ye kwyɛl ɛlɛɛ ɛ tɛtɛ pɛt di náá, Ghɛŋ Zɛɛb nyɛy ɛmet nasum ɛ, ààbɛ yii bot ɛ bɔs nasum ɛ. \p \v 3 Eboo bɛghaa-Zɛɛb djas nanɛɛgaa tin ɛ, étɛp ɛgoola esa e ɛgwyena pɛ daa Zɛɛb, nɛ ɛka ebuwa. Tin, ye goka ɛ́ náá, boo Ghaa-Zɛɛb'ena Yezu baadi nɛ yɛ sa nyɛ aagwyena nɛ Zɛɛb ɛ. \v 4 Tin, nyɛy ɛ́ pe di ɛ́ di kɔ ɛko ɛ bɔs ɔɔ, pe nyɛ tok nɛ ghwyil ɛdi Ghaa-Zɛɛb, etɛɛ náá, kɔ ɛko ɛ bɔs, ye ɛ́ nɛ bot ɛ di eka ebuwa dáa etsi ɛ Moiiz di elɛɛ ɛ. \v 5 Ghuna, mɛsa mɛ bɛghaa-Zɛɛb si esa tɔ ndjaa mendjaala ɛ, ye ɛ́ mbaŋa-mbaŋa esa di enɔŋel nɛ esa ee di esael pɛ tɔ gwoo ɛ. É sok Moiiz nawaasum pɛt na Dɛɛ ɛ, Zɛɛb, naalɛɛ nyɛ náá: «Gwyáka, wɔ aasum yɛ ɛ, dáa wɔ nalyaalaa pɛ kɔ ɛtsok ɛ.» \p \v 6 Tin, nenak yak, mɛsa mɛ Yezu di esa ɛ́, ye ɛ́ mɛsa mɛ di edhaa mɛsa djas ɛ. Etɛɛ náá, nyɛy ɛ́ mot nasɛ́ɛaa étɛp ɛduula pak bot nɛ Zɛɛb tɔ boo ɛbhɛŋ ɛ. Boo ɛbhɛŋ ɛ tak dum ɛ́ nɛ tɛtɛ ekɛk di edhaŋ ɛ. \p \v 7 Tin, ye ɛ́ pe di ɛ́ di náá, ɛbhɛŋ na mwa nadi ɛ́ ààbɛ nɛ ndjɛ tɔ tak ɔɔ, pe bɛ nabɛ ɛ́ ààdis yɛ da swola yɛ nɛ dhiiti ɛbhɛŋ ɛ na bes. \v 8 Zɛɛb nadul bot ɛ mbyak'ɛ mɛlɔ ɛ́ náá: \q1 «Mam Ghɛŋ ke ɛ́ náá: tɔ mɛlu di ezyɛ yenek, \q1 mɛ waasa ɛbhɛŋ ɛ na bes, \q1 nɛ bot ɛ mbyak Yisalaɛl dɔɔ nɛ bot ɛ kyee dik eYuda ɛ. \q1 \v 9 Yɛ aanàkwaadi tyee wat nɛ yii mɛ nasa nɛ bɛbhaab bɔɔ ɛ, \q1 é sok mɛ namɛt bɛ é mbɔ wyisal bɛ pɛ dik Eziptɛ ɛ. \q1 Bɛ nabɛ ɛ́ ààlooba nɛ ɛbhɛŋ ɛ tak, \q1 Ghɛŋ eezɛke, e di tak ɛ mɛ nakin bɛ. \q1 \v 10 Ghɛŋ ke ɛ́ náá: \q1 Beeka ɛbhɛŋ ɛ mɛ aasa nɛ bot ɛ mbyak Yisalaɛl ɛ, \q1 bhis mɛlu menek, \q1 mɛ aakwyal mɛtiŋ mam tɔ esiiza bɔɔ, \q1 mɛ aasɔn mɛtiŋ mam tɔ ebhum elyem bɔɔ, \q1 mɛ aadi ɛ́ Zɛɛb'ɔɔ, tin, bɔɔ kadi ɛ́ bot ɛ mbyak'am! \q1 \v 11 Tin, mot aanàkabaadi nɛ gwyes ɛdjɛ mot di é bhaaz'ɛ nɛghu mɔn ɛ nyɛɛg mɛlyo náá, \q1 “gua Ghɛŋ!” \q1 Etɛɛ náá, bot djas ɛ waagu mɛ, \q1 kana mɔn dhyeeb kɛkum boo-mot. \q1 \v 12 É di'enek, mɛ waapel ɛdjak ɛ lɔɔ, mɛ aanàkabaataala mesyem mɔɔ.» \m \v 13 É sok nyɛ nadi elii dum nɛ ɛbhɛŋ na bes ɛ, ye kwyɛl ɛlɛɛ ɛ́ náá, ɛbhɛŋ ɛ mɛkɛn moo ɛ́ yii na mwa. Bela náá, sa di náá, ye moo ɛ́ na mwa ɛ, yɛ eezelɔɔd ɛ, kunaa ɛ́ nɛ ɛdiib. \c 9 \s1 Ɛduwal ɛ Zɛɛb yii kɔ bɔs \p \v 1 Ɛbhɛŋ ɛ mɛkɛn nabɛ ɛ́ nɛ mɛtiŋ étɛp ɛduwal ɛ Zɛɛb, zɛnɔɔ pɛt kɔ bɔs étɛp mendjaala. \v 2 É di'enek, pɛt wat nadi nɛ mɛtsek mɛmbá ɛ naasumel. Ɛtsek ɛ mɛkɛn nadi edjóoaa ɛ́ «Di na Dɛɛ». Tɔ tak ye nabɛ ɛ́ nɛ boo lama na mengel etɛn nɛ ebá, zɛnɔɔ emesa nɛ emapa bɛ di eka Zɛɛb yɛ buwa ɛ. \v 3 Bhis kaad na pip-pip yii ɛbhis di ebɛk pɛt tak ɛ, ye nadi ɛ́ nɛ dhiiti di bɛ di edjóo «Di na Dɛɛ Dhaa Nyel ɛ». \v 4 Ye nadi ɛ́ nɛ dhiiti mesa buwa nasael nɛ lɔɔad ɛ, étɛp ɛdik ɛ́ bɛmɛnanas, nɛ tot ɛbhɛŋ e lɔɔad. Tɔ tot ɛbhɛŋ ɛ tak, ye nabɛ ɛ́ nɛ loŋo nasael nɛ lɔɔad ɛ, ye nadi ɛ́ nɛ mapa nadi edus pɛ ɛko di edjóoaa man ɛ, zɛnɔɔ suub ɛ Alɔn, suub tak nadi ɛ́ ye moo nɛ bɔɔ eka egó e tak. Ye nabaabɛ ɛ́ nɛ epɛk mɛkok nakwyalaa mɛtiŋ mɛ ɛbhɛŋ kɔ tak ɛ. \v 5 Kɔ tot ɛbhɛŋ ɛ tak, ye nabɛ ɛ́ nɛ bɛnaghisɛ efofop e duma nadi elyaal náá, Zɛɛb ɛ tinaak ɛ. Mɛbhap mɔɔ nadi elɛsa. Pyoo mɛbhap mɛ tak nadi ebutal tot ɛbhɛŋ. Nenak, yak ye tok ɛwala di náá, mena sɔs etɛp binek djas. \p \v 6 Eghɛŋ ye nadi náá, esa binek djas nabɛ ɛ́ yɛ eezekoobelaa ɛ́, bɛghaa-Zɛɛb nadi é nini mɛlu djas tɔ ɛtsek ɛ mɛken étɛp ɛkɛsa mɛsa mɔɔ. \v 7 Tin, tɔ ɛtsek ebá e pɛt, ye ɛ́ boo ghaa-Zɛɛb nyɛy ɛmet ɛ́ di nɛ ghwyil ɛni penek, nyɛ zoni penek ɛ́, sok wat tɔ mbu. Nyɛ goka nɛ ɛni penek ɛ́ nɛ ghiya tit ee nyɛ di eka Zɛɛb buwa étɛp mesyem bɛ met nɛ yii bot. \v 8 É di'enek, Sisim na Dɛɛ ɛpelyaal náá, dáa ɛtsek mɛkɛn dinaa tin ɛ, ye lyaal ɛ́ náá, di na dɛɛ dhaa nyel dinaa ndiila. \v 9 Etɛp binek nɔŋel ɛ́ nɛ etɛp mena kadi ebee mos'aak. Ye kwyɛl ɛlyaal ɛ́ náá, esa mot di egwyena nɛ Zɛɛb ɛ, zɛnɔɔ ebuwa bɛtit mot di eka Zɛɛb yɛ ɛ, ye tok nɛ ghwyil ɛsa náá, lyem mot di esa mbi mendjaala menek ɔ di mot zedjala ɔ. \v 10 Mɛtiŋ menek dum ɛ́ nɛ esa e dek, nɛ mɛnyok, zɛnɔɔ dáa mot di egoka nɛ ɛsa étɛp ɛdis eduud ɛ. Ye ɛ́ mɛzel mɛ bot nazetawa nɛ ɛsa kɛkum é ɛwala Zɛɛb nakoobal esonok djas ɛ. \p \v 11 Tin, Klisto nazyɛ ɛ́ dáa boo ghaa-Zɛɛb e embɛɛ esa ee di kɔ ɛko ɛ bɔs ɛ. Nyɛ naani tɔ pɛt di enyɔ dhaa tyɛ ɛ, pɛt di náá, yɛ eezedjala nɛ di tak ɛ, pɛt di náá, ye tok bot ɛ bɔs nasum ɛ. Bela náá, pɛt tak tok kɔ bhwak nakusaa-kusak ɛ. \v 12 Eghɛŋ Klisto nani nia wat na kɔm-kɔm tɔ Di na Dɛɛ Dhaa Nyel ɛ, nyɛ nabɛ ɛ́ ààka buwa ghiya ngom taa nɛghu yii mɔn ngɔmbɛ. Tin, nyɛ naka ɛ́ ghiya yɛ met, da pɛk mena sok wat ekeekee tɔ mesyem. \v 13 Ghiya engom engɔmbɛ nɛ engom etaa nɛghu mɛsii mɛ engɔmbɛ zedikaa, ee bɛ nadi emwam kɔ bot ɛ di nɛ edhuud ɔ, ye ɛ́ étɛp ye needis bɛ edhuud ɛ étɛp ɛbulal ɛgwakel ɛ lɔɔ nɛ Zɛɛb. \v 14 Ye ɛ́ bɛ náá, ye ɛ́ tsɛɛtsɛ ɔɔ, ghiya ɛ Klisto eedhaa yenek boo dhaŋa. Nɛ ghwyil Sisim na Dɛɛ, Klisto eeka nyel ɛmet nɛ Zɛɛb dáa tɛtɛ buwa di ààbɛ nɛ djam ɛ. Ghiya yɛ waagwyii elyem ee zeepulel nɛ mbee mɛsa mɛ di dul mena tɔ ɛsyee ɛ. Étɛp mena neesaka mɛsa mɛ Zɛɛb mot di nɛ tsik ɔ. \p \v 15 Dum nɛ tɛp tak ɛ di náá, Klisto ɛ́ di mot di eduula pak Zɛɛb nɛ bot tɔ ɛbhɛŋ na bes ɔ. Etɛɛ náá, bot ɛ Zɛɛb nazedjóo ɔ, neebela esa e lyak na kɔm-kɔm ee nyɛ nakɛk bɛ ɛ. Tin, bɛ aabela yɛ ɛ dum nɛ ɛsyee mot ngɔt nagwyɛ ɔ. Kɔ ɛsu ɛ tak ɛ bot ɛ bɔs moo mos pɛka tɔ mesyem mɛ bɛ nasa si ɛbhɛŋ ɛ na mwa ɛ. \p \v 16 Edi di náá, mɛkana mɛ mɛlik naalikaa ɔ, ye goka ɛ́ náá, ye lyaalaa náá, mot nakwyal mɛkana mɛ mɛlik mɛ tak ɔ, naazegwyɛ. \v 17 É di'enek, mɛkana mɛ mɛlik ààval dhiiti sonok ye ɛ́ bɛ náá mot kwyal yɛ ɔɔ, di náá nɛ tsik. Tin, ye val ɛ́, ye ɛ́ bɛ náá, mot nakwyal yɛ ɔɔ, nyɛ eezekpaa nɛ mɛsyee gwyɛ ɔ. \v 18 Dum nɛ tɛp tak ɛ di náá, ɛbhɛŋ mɛkɛn nabɛ ɛ́ ààval ɛsok nɛ ghiya nɛ see. \v 19 Moiiz napokokan sok ɛ́ ɛlaa mɛtiŋ é mis mɛ bot djas, dáa ye nazodjɛaa nyɛ ɛ. Bhii tak, wɔ gwak nyɛ zɛnɔɔ ghiya e ngom etaa nɛ yii bɔn engɔmbɛ, dɔɔ nɛ mɛdii, myek yɛ kɔ mɛkana mɛ etsi dɔɔ nɛ é mɛnyel mɛ bot djas. Nyɛ naanɔɔ lɛɛ le di edjóoaa Izop ɛ nɛ mɔn pes kaad tiŋal é tak, étɛp ɛduu tɔ ghiya da myek yɛ. \v 20 Nyɛ naake náá: «Yak ɛ wak ɛ́ ghiya di elyaal ɛbhɛŋ ɛ Zɛɛb djɛ bin náá, bi duwal ɛ.» \v 21 Moiiz naabaamyek ghiya kɔ pɛt, nɛ kɔ esa djas di ebeaa étɛp ɛsa mɛsa mɛ Zɛɛb ɛ. \v 22 Etsi lɛɛ ɛ́ náá, bɛ dis edhuud e sonok djas nɛ ghiya. Deenek, ye tok nɛ mot di nɛ ghwyil ɛbela ɛpelak mesyem yɛ bɛ náá, ghiya ààpasee ɔɔ. \s1 Buwa ɛ Klisto di edis mesyem ɔ \p \v 23 Ye ɛ́ bɛ náá, embaŋa-mbaŋa esa ee di pɛ tɔ gwoo ɛ goka ɛ́ nɛ ɛdisaa edhuud ɛ deenek ɔɔ. É di'enek, esa ee di pɛ tɔ gwoo ɔ, ye ɛ́ nɛ gwyes buwa di nɛ boo mɛtaŋ ɛ. \v 24 Etɛɛ náá, Klisto nabɛ ɛ́ ààni tɔ di na Dɛɛ di náá, bot ɛ bɔs ɛ nasa nɛ mɛmbɔ mɔɔ ɛ. É di di náá, ye ɛ́ mbaŋa-mbaŋa tɛtɛ Di na Dɛɛ ɔ. Tin, nyɛ naani tɔ gwoo, nyɛ ɛ́ sok bhwoob ɛ Zɛɛb étɛp'ena. \v 25 Membu djas, boo ghaa-Zɛɛb bot ɛ mbyak eYuda dyeebani tɔ Di na Dɛɛ dhaa nyel ɛ sok wat nɛ ghiya tit. Tin, Klisto nabɛ ɛ́ ààni esok nɛ esok étɛp kɛka nyel'ɛ buwa. \v 26 Ye ɛ́ pe bɛ náá, ye nasael ɛ́ deenek ɔɔ, pe Klisto nazuk ɛ́ esok nɛ esok kana bhwak nakusel ɛ. Nenak dáa ye di náá, bhwak moo ɛ́ pɛ mɛsik ɛ, Klisto nazotuula ɛ́ sok wat étɛp ɛpel ɛ́ mesyem. Dum nɛ tɛp tak ɛ nyɛ naka nyel ɛmet buwa. \v 27 Bot djas kɔ ɛko ɛ bɔs goka ɛ́ nɛ ɛgwyɛ sok wat, bhii tak Zɛɛb ɛpɛ́ɛ bɛ. \v 28 Ye ɛ́ tyee wat dáa Klisto naka nyel'ɛ buwa étɛp ɛpel mbula mesyem mɛ bot ɛ bɔs ɛ. Tin, nyɛ waabaatuula ɛ tuula sis, é sok yenek yɛ aanàkabaadi étɛp ɛpel ɛ mesyem. Deenek, yɛ aakadi ɛ́ étɛp ɛdjɛ tsik nɛ bot ɛ di egwaal ɛtuula ɛ lɛ ɔ. \c 10 \p \v 1 Etsi ɛ Moiiz nazobɛ ɛ́ mbaŋa-mbaŋa di elyaal mena embɛɛ esa aasael djɛmɛn ɛ. Tin, ye ààlyaal etsɛɛtsɛ etɛp e tak dáa ye di ɛ. Étɛp tak ɛ di náá, ye tok nɛ ghwyil ɛ dis edhuud e bot ɛ di esaŋ ɛkunaa nɛ Zɛɛb é ɛkeka mbi buwa wat membu nɛ membu ɔ. \v 2 Ye ɛ́ pe di ɛ́ di náá, kwaambi yenek ɛdjaala Zɛɛb ɛpedis bot edhuud nɛ tsɛɛtsɛ ɔ, pe bɛ aanàkabaadi nɛ mesyem. Tin, bot ɛ waakat ɛbaakeka buwa. \v 3 Tin, ebuwa binek ɛ di esa náá, mot gheetetaala mesyem mɛ nyɛ nadi esa membu nɛ membu ɛ. \v 4 Etɛɛ náá, ghiya ngom bhata nɛ yii ngom ngɔmbɛ tok nɛ ghwyil ɛdis mesyem mɛ bot. \p \v 5 Dum nɛ tɛp tak, é sok Klisto nadi ezyɛ kɔ ɛko ɛ bɔs ɛ, nyɛ naake nɛ Zɛɛb náá: \q1 «wɔ nabɛ ɛ́ ààbɛ nɛ gwyes buwa, ààbɛ nɛ gwyes esa e ɛgwyena, \q1 tin, wɔ naasa náá, mɛ di nɛ nyel. \q1 \v 6 Wɔ nabɛ ɛ́ ààmyaala nɛ buwa nadikaa wɔ kɔ Mesa buwa ɛ, \q1 nɛghu ebuwa nakaa wɔ étɛp ɛpel mesyem mɛ bot ɛ. \q1 \v 7 É di'enek, mɛ naazɛke náá, “Zɛɛb'am, mɛ eezyɛ pɛ daa lɔ mam mɛ ɛmet, \q1 étɛp ɛsa ɛkwosak ɛ lɔ, \q1 dáa ye nakwyalaa dum nɛ nam tɔ mɛkana ɛ.\f + \fr 10.5-7\fr*\ft Mɛd40.7-9.\ft*\f*”» \m \v 8 Tin, nyɛ nakan ɛke sok ɛ náá: \q1 «Wɔ ààpakwyɛl buwa, nɛghu esa e ɛgwyena, \q1 wɔ ààpakwyɛl bɛtit zedikaa kɔ mesa buwa ɛ, \q1 nɛghu buwa dikaa étɛp ɛpel ɛ mesyem mɛ bot ɛ, \q1 wɔ nabɛ ɛ́ ààmyaala nɛ sa wat.» \p Dhi buwa binek di ekaa dáa etsi di elɛɛ ɛ. \v 9 Bhii tak, nyɛ eezɛke náá: \q1 «Beea mɛ, mam mɛ ɛmet eezyɛ zɛsa ɛkwosak ɛ lɔ.» \p Deenek, Klisto eedis buwa na mwan, nyɛ eedjila nɛ buwa yɛ. \v 10 Yezu Klisto naasa ɛkwosak ɛ Zɛɛb, deenek, nyɛ naaka nyel'ɛ met buwa sok wat kɔm-kɔm sii nɛ kɔm. Tin, nyɛ naasa náá, mena dika bot ɛ edɛɛ. \s Ɛpelak nɛ ɛdi sɛŋ ààbɛ nɛ edhuud dum nɛ Klisto \p \v 11 Ghaa-Zɛɛb djas dyeebadi ɛ́ titel mɛlu djas étɛp ɛsa mɛsa mɛ, étɛp ɛka buwa tak wat mɛlu djas. Bela náá, buwa tak tok nɛ ghwyil ɛdis mot mesyem. \v 12 Tin, Klisto nyɛ ɛmet nazokabuwa ɛ́ sok wat étɛp ɛdis ɛ bot mesyem, bhii tak, nyɛ moo ɛ́ ndiindel pɛ mbɔ eghɛŋ ɛ Zɛɛb. \v 13 Nenak, ye ɛ́ tin ɛ nyɛ di ebwood náá, Zɛɛb sa náá, bot ɛ mɛbhuka mɛ di dáa poba bɛ di ekɛl mɛko ɛ. \v 14 Deenek, nɛ buwa tak wat, nyɛ naadis bot edhuud disa wat ekeekee étɛp bot needi dɛɛ. \p \v 15 Tin, dɔɔ nɛ Sisim na Dɛɛ ɛpebaalɛɛ mena náá, yɛ etɛp e tsɛɛtsɛ. Etɛɛ náá, nyɛ pooke ɛ náá: \q1 \v 16 «Ghɛŋ ke ɛ́ náá: \q1 Beea Ɛbhɛŋ ɛ mɛ aasa nɛ nɔɔ ɛ, \q1 bhis mɛlu menek, \q1 Mɛ aakwyal mɛtiŋ mam ɛ́ tɔ ebhum elyem bɔɔ, \q1 Mɛ aasɔn yɛ tɔ esiiza bɔɔ. \q1 \v 17 Bhii tak, nyɛ eebaazɛke náá: Mɛ aanàbaataala ɛdjak ɛ lɔɔ, nɛghu mesyem mɔɔ.» \p \v 18 Ghuna, é di mesyem di epelaa ɛ, bot tokapɛ nɛ ghwyil ɛbaaka buwa étɛp mesyem. \s Djhookunaaka nɛ Zɛɛb \p \v 19 É di'enek, bɔn nyɛɛg bam, menaka ɛ́ nɛ ɛbwaalel náá, mena waanika tɔ di na Dɛɛ dhaa nyel kɔ ɛsu ghiya ɛ Yezu naso tyee buwa ɛ. \v 20 Nyɛ naazedii mena ze na bes di nɛ tsik, nyɛy nyɛ ɛmet na kan ɛdhaa é ze boo kaad di ebɛk Ndjaa-ebuwa, ee kwyɛl ɛlyaal é nyel'ɛ met. \v 21 Tin, menaka ɛ́ nɛ boo ghaa-Zɛɛb, mot di kukuma di edjɛɛd ndjaa Zɛɛb ɔ. \v 22 Djhookunaaka nɛ Zɛɛb, nɛ lyem wat, nɛ ɛdum ɛ koŋ ɛ nɛ Zɛɛb zepyet ɛ, ghiya ɛ Yezu gwyii embee esiiza di tɔ bhum elyem bena ɛ, dɔɔ nɛ mɛnyel mena gwyiia nɛ tɛtɛ mɛdii. \v 23 Djhoobaalka ɛlyelɛpe ɛbwaalel ɛ mena di goolaka ɛ, etɛɛ náá, Zɛɛb ɛ́ sosoob tɔ ekɛk bɛ. \v 24 Djhookwyɛɛgelka pak'ena étɛp ɛdjɛ mena mɛghaaz tɔ kwyɛl nɛ ɛsa enɛm esa. \v 25 Sa mena ààkatka ɛtɔ́ pɛ zɛɛga ndjaa mendjaala, dáa bɛdhiiti bot moo nɛ mɛfulu mɛ ɛsa yɛ mos ɛ. Tin, mena goka ɛ́ nɛ ɛdjɛelka mɛghaaz pak'enaka, etɛɛ náá, bi ɛpebee biyɔ bɛmet náá, ɛlu ɛ Ghɛŋ eezekunaa. \p \v 26 Etɛɛ náá, bhis bot aazegu etsɛɛtsɛ ɛ, mena baasyemka nɛ ɛkwosak ɛ lina ɔɔ, ye tokapɛ nɛ buwa ɛpelak é mesyem. \v 27 Ye kalik mena ɛ́, ɛgwaal tɔ mɛnyɛnyɛ epɛ́ɛ e Zɛɛb nɛ boo du na goo-goo bot ɛ mɛbhuka mɛ aadyak ɛ. \v 28 Mot ɛ di ààlooba nɛ etsi ɛ Moiiz ɔɔ, nyɛ góaa ààbɛ nɛ ghoŋ, ye ɛ́ bɛ náá, bɛtsaases ebá nɛghu bɛlɛl eemyaal sa nyɛ sa ɛ. \v 29 É di'enek, yɛ aakadi tin dáa nɛ mot di ebhina mɔn ɛ Zɛɛb ɔ, nɛ mot di ebee ghiya ɛbhɛŋ ɛ nasa náá, ɛgwakel baabula pak bot nɛ Zɛɛb é mis toto ɔ, nɛ mot di elee Sisim di ɛsuk ɛ enɛm nɛ embɛɛ ɔ? Bi pookogek mbi feŋ yenɔk mot di egoka nɛ ɛbela ɛ? \v 30 Tin, mena nɛ guka mot nalɛɛ náá: \q1 «Ye ɛ́ mam ɛ di egoka nɛ ɛbulal ɛbiyo nɛ ɛbiyo, mam ɛ di edjɛ efute ɛbiyo mot nɛ mot», \q1 nyɛ naabaalɛɛ náá: \q1 «Ghɛŋ ɛ́ waapɛ́ɛ bot ɛ mbyak'ɛ.» \p \v 31 Ye ɛ́ àànyɔ náá, mot di nɛ ndjɛ é mis mɛ Zɛɛb mot di nɛ tsik ɔ. \p \v 32 Pokotaalaka é ghɛŋ sok, é sok Zɛɛb nabɛɛ bin mis étɛp bin neegu etsɛɛtsɛ ɛ. Bi naasa mɛghaaz tɔ eboo mezuk bi naboma nɛ yɛ ɛ. \v 33 Bɛdhiiti bot pak'en naaleeaa, tiigaa é mis mɛ bot, bela náá, bɛdhiiti bot nabɛ ɛ́ nɛ lyem ɛkwyee bot ɛ nadi ezuk nɛ ɛtiigaa dáa bɔɔ ɛ. \v 34 Bi naazuk lɔɔg wat nɛ bot ɛ membok. Bi nadi ɛ́ tɔ mɛmyaala é sok bɛ nadɛk mɛvu men ɛ. Etɛɛ náá, bi nɛ gu náá, bi ɛ́ nɛ tɛtɛ mɛvu di kɔm-kɔm sii nɛ kɔm ɛ. \v 35 Sa bi ààbulal lyem bhis dum nɛ ɛbwaalel bi di nɛ yɛ ɛ. Etɛɛ náá, bi aabela boo efute. \v 36 Ye goka ɛ́ náá, bi wa zii étɛp bi neesa ɛkwosak ɛ Zɛɛb, étɛp bi neebela sa nyɛ nakɛk bin ɛ. \v 37 Tin, ekwyala lɛɛ ɛ́ náá: \q1 «Tɔ mɔn ɛwala, tɔ ba mɔn pes ɛwala, \q1 mot di egoka nɛ ɛzyɛ ɔ, nyɛ waazyɛ, \q1 ɛzyɛ ɛ lɛ eezekunaa. \q1 \v 38 É di'enek, mot di tɔ epiki é mis mam tɔ ɛdum ɛkoŋ ɛ lɛ nɛ Zɛɛb ɔ, nyɛ waatsak, \q1 tin, nyɛ bula bhis ɔɔ, mɛ aanàkwaamyaala nɛ nɛ.» \m \v 39 Mena tokeka bot ɛ di ebula bhis tɔ ɛdum ɛ koŋ nɛ Zɛɛb, da wo ze ɔ. Menaka ɛ́, bot ɛ di tɔ ɛdum ɛ koŋ nɛ Zɛɛb, bot ɛ di tɔ ze tsik na kɔm-kɔm ɔ. \c 11 \s Ɛdum ɛ koŋ nɛ Zɛɛb \p \v 1 Ɛdum ɛ koŋ nɛ Zɛɛb ɛ, ɛdi nɛ ɛbwaalel náá, sa wɔ di ebun ɛ wɔ waabela yɛ. Ye ɛ́ ɛmyaal nɛ lyem wat náá, sa di ààbeeaa nɛ mis ɛ ye ɛ́ tak nɛ tsɛɛtsɛ. \v 2 Ye ɛ́ dum nɛ ɛdum ɛ koŋ nɛ Zɛɛb ɛ, Zɛɛb naamyaal bot ɛ na mwa. \p \v 3 Ye ɛ́ dum nɛ ɛdum ɛ koŋ nɛ Zɛɛb ɛ, bot di egu náá, bhwak nakusaa ɛ́ nɛ mɛkpa ɛ Zɛɛb. Ye kwyɛl ɛlɛɛ ɛ́ náá, esa ee di beeaa ɛ nasael nɛ esa ee nadi ààbeeaa ɛ. \p \v 4 Ye ɛ́ dum nɛ ɛdum ɛ koŋ nɛ Zɛɛb ɛ, Abhɛl nadjɛ Zɛɛb esa ɛgwyena dhaa yii mɔn ɛ nyɛɛg Kayin. Ye ɛ́ dum nɛ ɛdum ɛ koŋ ɛ lɛ nɛ Zɛɛb ɛ, Zɛɛb nabee nyɛ dáa mot e piki, etɛɛ náá, Zɛɛb nyɛy nyɛ ɛmet naamyaala nɛ esa ɛgwyena ɛ lɛ. Ye nakoozodi náá, Abhɛl naazegwyɛ, etɛp nyɛ nasa ɛ́ dinaa egek. \p \v 5 Ye ɛ́ dum nɛ ɛdum ɛ koŋ nɛ Zɛɛb ɛ, Enɔk nabyet tɔ́ pɛ tɔ gwoo étɛp nyɛ needi ààgwyɛ. Tin, mot nabɛ ɛ́ ààkabaabela nyɛ, etɛɛ náá, Zɛɛb naaben nyɛ pɛ tɔ gwoo. Ekwyala lɛɛ ɛ́ náá, ɛsok nɛ nyɛ nɛ tɔ́ tɔ gwoo, Zɛɛb na myaala nɛ nɛ, etɛɛ náá, nyɛ naadi ɛ esa Zɛɛb edjɔɔ emis. \v 6 Bela náá, Zɛɛb tok nɛ ghwyil bela edjɔɔ emis nɛ mot di ààdum koŋ nɛ nɛ ɔɔ. Tin, mot di tiila Zɛɛb ɔ, nyɛ goka ɛmyaal náá, Zɛɛb ɛ é tak. Nyɛ nɛ djɛ efute nɛ bot di esaa nyɛ ɔ. \p \v 7 Ye ɛ́ dum nɛ ɛdum koŋ nɛ Zɛɛb ɛ, Noe nagwak sa Zɛɛb nalɛɛ nyɛ dum nɛ sa nakoosael ɛ. Ye nabɛ ɛ́, bot dinaa ààbee sa tak. Nyɛ naadyeebawa lyem tɔ etɛp Zɛɛb nalɛɛ nyɛ. Nyɛy batasa mɛsuwa mɛ nyɛ natsik nyel ɛmet nɛ bot ɛ mɛbyel mɛ ɛ. É sok nyɛ nasa deenek ɛ, ye nabɛɛ nyɛ naakwyesal bot ndjɛ sɔs. E di'enek, dum nɛ ɛdum ɛ koŋ ɛ lɛ nɛ Zɛɛb, Zɛɛb naabee nyɛ dáa mot epiki. \p \v 8 Dum nɛ ɛdum ɛ koŋ nɛ Zɛɛb ɛ, Abalaam nalooba nɛ ndjóoel ɛ Zɛɛb é sok nyɛ nadjóo nyɛ ɛ. Wɔ gwak nyɛ zɛtɔ́ pɛ kyee dik Zɛɛb naakɛk náá, nyɛ aadjɛ nyɛ ɛ. Tin, nyɛ naazɛtɔ́, ààgu pɛ kyee nyɛ di etɔ́ ɛ. \v 9 Dum nɛ ɛdum ɛ koŋ ɛ lɛ nɛ Zɛɛb, nyɛ naadi tyee ndjoŋ kɔ kyee dik Zɛɛb nakɛk nyɛ ɛ. Tin, nyɛ nadidi ɛ́ pɛ tɔ pɛt, tyee wat nɛ Izak, zɛnɔɔ Zakɔɔb bot ɛ nabela mbi ekɛk é tak wat ɔ. \v 10 Etɛɛ náá, Abalaam nadi ebhwood ɛ́ boo ghaada di nɛ ghus-zumal na lyel-lyel ɛ. Ghaada di náá, Zɛɛb nyɛy ɛmet ɛ di mot di ekoobal dáa yɛ aasael, ye ɛ́ nyɛy ɛ sum yɛ. \p \v 11 Dum nɛ ɛdum ɛ koŋ nɛ Zɛɛb, Saala nyɛ ɛmet, ye nakoozodi náá, nyɛ nabɛ ɛ́ kwyiid, tɔa moma. Zɛɛb naadjɛ nyɛ ghwyil ɛbela ɛ bɛdha. Tin, nyɛ nabɛ ɛ́ nɛ boo ɛbwaalel náá, Zɛɛb ɛ sosoob nɛ ekɛk bɛ. \v 12 Étɛp tak ɛ di náá, bhaab'enaka ngɔt Abalaam, nyɛ nadi ɛ́ nyɛ moo tɔa-mot, nyɛ eezekunaa nɛ ɛsyee. Ye ɛ́ nyɛy ɛ́ nadi ɛsuk ɛ mɛbyel mɛ bot ɛbuɛpe. Bot ɛ mɛbyel mɛ tak bu ɛ́ dáa ekwyikwyen tɔ gwoo, nɛghu dáa bɛsyɛ é ɛboŋ ɛ boo dii mɛsɔn mot tok nɛ ghwyil ɛ laa bɛ. \p \v 13 Bot binɔk djas nagwyɛ ɛ́, bɔɔ é dum ɛ koŋ nɛ Zɛɛb, bɛ nagwyɛ ɛ́ ààbela ekɛk Zɛɛb nakɛk bɛ ɛ. Tin, bɛ nazobee yɛ nɛ ɛmyaala yɛ ɛ nɛ ɛtseta. Bɛ naagu yɛ popoopwon náá, bɛ nabɛ ɛ́ bɛndjoŋ, ekpaa-goŋ kɔ bɔs. \v 14 Bot ɛ di elii deenek ɔ, bɛ lyaal popoopwon ɛ náá, bɛ ɛpesaa kyee dik di náá, ye di yɔbɔ ɛ. \v 15 Tin, bɛ pe diɛ di etaala kyee dik bɛ nadus pɛ ezaag ɔ, pe bɛ eezebela ze ɛsik ɛ penek. \v 16 Nɛ tsɛɛtsɛ, bɛ kwyɛl ɛ mbɛɛ kyee dik di eedhaa yak ɛ, kyee dik di tɔ gwoo ɛ. Dum nɛ tɛp tak ɛ di náá, Zɛɛb tok nɛ syen ɛmyaal náá, nyɛ di Zɛɛb'ɔɔ. Tin, nyɛ eezekoobal bɛ tɛtɛ ghaada. \p \v 17 Dum nɛ ɛdum ɛ koŋ nɛ Zɛɛb, Abalaam naaka Izak buwa, é ghɛŋ Zɛɛb nawa nyɛ tɔ mɛbhowal ɛ. Nyɛ nadi ɛ́ nyɛ moo babeega étɛp ɛka sɛŋɛlɛ mɔn'ɛ ngɔt é buwa dhi nyɛ é gu náá, nyɛ naabela ekɛk. \v 18 Zɛɛb naalɛɛ nɛ nɛ náá: \q1 «Ye ɛ́ dum nɛ Izak ɛ wɔ aabela bɛdha ye mɛ nakɛk wɔ ɛ.» \p \v 19 Deenek, Abalaam nabɛ ɛ́ nɛ ɛbwaalel náá, Zɛɛb ɛ nɛ ghwyil ɛgomal Izak mɔn'ɛ pak myoŋ. Dum nɛ tɛp tak ɛ, Zɛɛb nabulal nyɛ mɔn tak. Tin, ye lyaal ɛ́ ɛkɛɛ Izak gomelaa ɛ́ pak bɛ myoŋ. \p \v 20 Dum nɛ ɛdum ɛ koŋ nɛ Zɛɛb, Izak naasɛɛ Zakɔɔb nɛ Ezau mɛtel etɛp esa ye di eezyɛ pɛ sok ɛ. \p \v 21 Dum nɛ ɛdum ɛ koŋ nɛ Zɛɛb, Zakɔɔb nasɛɛ mɔn ɛ Zozɛf mɛtel ɛsok nɛ nyɛ nɛ gwyɛ. Nyɛ nadi epyet nɛ suub étɛp ɛ́ ɛduwal ɛ Zɛɛb. \p \v 22 Dum nɛ ɛdum ɛ koŋ nɛ Zɛɛb, Zozɛf, ɛsok nɛ nyɛ nɛ gwyɛ, nyɛ naalɛɛ náá, bɔn ɛ Yisalaɛl ɛ waawyis tɔ dik Eziptɛ. Nyɛ naabaalɛɛ nɛ nɔɔ náá, bɛ wyis nɛ egwyes e nyel'ɛ. \p \v 23 Dum nɛ ɛdum ɛ koŋ nɛ Zɛɛb, sɛɛg nɛ nyɛɛg ɛ Moiiz naasyel nyɛ edi bɛngɔn ɛlɛl bhis ɛbyel ɛ lɛ. É sok bɛ naabee náá, mɔn tɔlɔɔ tak nabɛ ɛ́ nɛm ɛ, bɛ nabɛ ɛ́ ààgwak bwoo ɛbyen ɛlooba nɛ mɛtiŋ ɛ Mɛkoozi. \p \v 24 Dum nɛ ɛdum koŋ nɛ Zɛɛb, esok, Moiiz nadi nyɛ moo boo-mot ɛ, nyɛ naabyen ɛdi ɛ mɔn ɛ ɛsyes ɛ Falaɔŋ. \v 25 Moiiz, naamyaal náá, nyɛ tiigaa sama wat nɛ bɔn ɛ Zɛɛb. Nyɛ naabyen ɛdi ɛ tɔ mɛmyaala mɛ etɛp e mesyem, mɛmyaala mɛ esa ye di ààbɔya ɛ. \v 26 Nyɛ naadi bee ɛ náá, ɛdukaa dáa Klisto nadukaa ɛ, yii dhaa mɛvu djas di kɔ kyee dik Eziptɛ nɛ boo mɛtaŋ. Etɛɛ náá, mis mɛ nadi edjoak ɛ, efute bɛ ee di ezyɛ ɛ. \p \v 27 Dum nɛ ɛdum ɛ koŋ nɛ Zɛɛb, Moiiz naadus kɔ dik Eziptɛ ààkaab ɛbuk ɛ Falaɔŋ. Nyɛ nabɛ ɛ́ ghiŋ tɔ ɛdum ɛ koŋ ɛ lɛ nɛ Zɛɛb ɛkɛɛ náá, nyɛ nadi ebee Zɛɛb mot di ààbeaa ɛ. \v 28 Dum nɛ ɛdum koŋ nɛ Zɛɛb, Moiiz naakus ɛbyoŋ ɛ pak. Tin, nyɛ naazɛdjɛ ɛlee náá, bɛ lɔɔb ghiya é mɛbɛ mɛ mendjaa. Etɛɛ náá, é sok fofop ɛsyee aadhaŋ ɛ, nyɛ needi ààgó bɔn ɛ mɛgwyak mɛ bot ɛ mbyak Yisalaɛl. \p \v 29 Dum nɛ ɛdum koŋ nɛ Zɛɛb ɛ, bɔn ɛ Yisalaɛl nasɛɛ boo dii mɛsɔn tɔɔbelaa nɛ mɛko mɔɔ ɛkɛɛ ye nabɛ ɛ́ tɛtɛ gba bot di eezyɛ nɛ ɛdhaŋ ɛ. Tin, é sok bot ɛ Eziptɛ nawaabaŋaa bɛ ɛ, bɔɔ djas naasi «bhɛɛɛ» tɔ boo dii mɛsɔn. \p \v 30 Dum nɛ ɛdum ɛ koŋ nɛ Zɛɛb ɛ, eboo epap e ghaada Yeliko naabik bhis bɔn ɛ Yisalaɛl naakii ghaada tɔ mɛlu mɛ etɛn nɛ ebá ɛ. \p \v 31 Dum nɛ ɛdum ɛ koŋ nɛ Zɛɛb, Laab, moma mɛzɔ nabɛ ɛ́ ààgwyɛ sama nɛ bot nadi ààlooba nɛ Zɛɛb ɔ. Etɛɛ náá, nyɛ naasyel ɛnyɔɛpe bɔn ɛ Yisalaɛl, bot nazyɛ zɛbee ghaada tɔ sɔ ɔ. \v 32 Bi kwyɛl náá, mɛ baake dáa? Mɛ tok nɛ bɛtɛ nɛ ɛwala étɛp ɛkaada bin etɛp kɔ ɛsu Zedeɔŋ, Bhalak, Samsɔŋ, Zɛfte, nɛ Dhavid, zɛnɔɔ Samyɛl dɔɔ nɛ bɛdhiiti bɛngoolel ɛ mɛkpa ɛ Zɛɛb. \v 33 Dum nɛ ɛdum ɛ koŋ nɛ Zɛɛb ɛ, bɛ naakwak bɛ mɛyoŋ, bɛ naakɛ tɔ epiki, bɛ nabela sa Zɛɛb nakɛk bɛ ɛ, bɛ naadiyal eboo bɛghee enuub, \v 34 bɛ naadimal eboo mu, bɛ naadus é eban mɛsyee mɛ bɛ nadi ekwyɛl ɛgó bɛ nɛ epɛl ɛ, bɛ naabaabela ghwyil bhis mɛbɛ, bɛ naalyaal ghwyil ɔɔ, é sok bɛ nadi elumla dɛɛb ɛ, wɔ gwaa bɛ sɔ esodja é bɛdhiidi mɛdhik mɛsis. \p \v 35 Boa naabee dáa bot bɔɔ nazegwyɛ ɔ nagom ɛ. \p Bɛdhiiti botom naabiaa ɛlyelɛpe, bɛ naabyen mɛpɛka étɛp ɛgom, étɛp ɛbela tɛtɛ tsik. \v 36 Tin, bɛdhiiti naadukaa, biyaa nɛ eghwyɛs, bak bɛdhiiti naakɔlaa nɛ ekel e ghwooz, waaa é membok. \v 37 Bɛdhiiti bot naagóaa nɛ mɛkok, syakaa ebhil ebá, góaa nɛ epɛl, bɛdhiiti bot nabɛ ɛ́ etɔ́ nɛ ɛtwol edi, Ekaad bɔɔ nabɛ ɛ́ eket etaa nɛ yii bhata, bɛ nabɛ ɛ́ bɛdjel ɛ bot, bɛ nadi etiigaa nɛ ɛzukaa. \v 38 Bhwak nabɛ ɛ́ ààdi nɛ gwyes mbi binɔk bot. Bɛ nadi ekɛ ghooghoŋ ɛbaabat pɛ kyee mɛdhik bɛsyɛ di ààbɛ nɛ mɛdhii ɛ, nɛ pɛ kɔ mɛtsok. Bɛ nadi edjedjaasi ɛ tɔ egho e mɛkok dɔɔ nɛ tɔ bhik di tɔ bɔs ɛ. \p \v 39 Zɛɛb naamyaal bot binɔk djas kɔ ɛsu ɛ ɛdum ɛ koŋ ɛ lɔɔ nɛ Zɛɛb. Bela náá, bɛ nabɛ ɛ́ ààbela sa Zɛɛb nakɛk ɛ. \v 40 Tin, nɛ tsɛɛtsɛ, ye nabɛ ɛ́, Zɛɛb naazekobal mena sa di ɛnyɔɛpe nɛ nena ɛ. Étɛp tak ɛ di náá, nyɛ nabɛɛ aakwyɛl náá, bɛkum di di eedjala ɔ menabɛlka di ààdi ɔ. \c 12 \s Feŋ ɛ Zɛɛb dum nɛ bɔn ɛ bɛ \p \v 1 Yɛ kabɛ menabɛlka ɔ, menaka ɛ́ kuku bɛtɛ nɛ bɛtyaasɛs. Djhoodiska esa djas di esa náá, mena nàkɛka ɛnyɔɛpe ɛ, daŋ-daŋ ɛ mesyem mɛ mena di esesa ngwyis ɛ. Tin, djhoopatka kaab ee bɛ náá, mena kaabka ɛ́ kɛkum pɛ ɛsik. \v 2 Mis mena goka ɛ́ nɛ ɛdjoak ɛ Yezu, nyɛy ɛ́ di esa náá, mena dika nɛ ɛdum ɛ koŋ nɛ Zɛɛb. Nyɛ ɛ́ baadi esa náá, ɛdum ɛ koŋ ɛ lena nɛ Zɛɛb kum di di edjala ɔ. Nyɛ naamyaal ɛgwyɛ kɔ mɛlaaba, ààgwak syen, etɛɛ náá, nyɛ nadi ebee mɛmyaala mɛ di ebwood nyɛ bhii tak ɛ. Nenak, nyɛ ɛ́ ndiindel pɛ mbɔ eghɛŋ boo mɛkoozi Zɛɛb. \p \v 3 Taalaka nɛ nɛ, nɛ dáa nyɛ nazemaad swaka bot ɛ mesyem ɛ. Deenek, bi aanàbet náá, bi kwyeselaa, bi aanàbula pɛ bhis tɔ ɛdum ɛ koŋ nɛ Zɛɛb. \v 4 Etɛɛ náá, tuub bi di eduu nɛ syem ɛ, bi dinaa ààpaaduu yɛ kɛmyaal náá, bi gwyɛ. \v 5 Bi eezedjisa mɛghaaz mɛ Zɛɛb di edjɛ bin dáa bɔn bɛ ɛ? \q1 «Mɔn'am sa wɔ ààbyasal feŋ Zɛɛb di ewa wɔ é tak ɛ, \q1 é sok nyɛ di ewa wɔ é feŋ ɛ, sa wɔ ààbula bhis. \q1 \v 6 Etɛɛ náá, Ghɛŋ dyeebawa é feŋ ɛ́ mot nyɛ di ekwyɛl ɔ, \q1 nyɛ dyeebabi ɛ́, mot nyɛ di ebee nyɛ dáa mɔn'ɛ ɔ.» \m \v 7 Maadka mezuk mɛ Zɛɛb di ezuk bin é sok nyɛ di ewa bin é feŋ ɛ, nyɛ bee bin tin ɛ dáa bɔn ɛ bɛ. Ye ɛ́ nɛ mɔn di náá, sɛɛg ààwa nyɛ é feŋ e? \v 8 Ye ɛ́ bɛ náá, bi ààpawaa é feŋ dáa nyɛ di esa nɛ bɔn bɛ ɔɔ, é di'enek, ye lyaal ɛ́ náá, bi tok bɛtɛtɛ bɔn bɛ. Tin, bi tok esɛŋɛlɛ bɔn bɛ. \v 9 Djhoopokonɔɔka geka bɛbyael bena kɔ ɛko ɛ bɔs. Eghɛŋ bɛ nadi ewa feŋ ɛ, mena nadi egwak bɛ. «Aah» djoata nɛ Sɛɛg'enaka mot di pɛ tɔ gwoo ɔ, mena goka ɛ́ nɛ gwak nyɛ dhaa tyɛ étɛp mena needika nɛ tsik. \v 10 Deenek, bɛsɛɛg bena nadyeebawewa mena é feŋ ɛ, é ba mɔɔ pes ɛwala dáa elyem bɔɔ di ekwyɛl ɛ. Tin, Zɛɛb wa mena é feŋ ɛ, étɛp mɛvu mena met, etɛɛ náá, mena neebela di tɔ eDɛɛ bɛ. \v 11 Eghɛŋ mena di eduwaa é feŋ ɛ, ye ɛ́ nɛ nena ɛkɛɛ ɛwala ɛ mot nɛ ghoŋ tɔ lyem ɛ, ààbɛ yii mɛmyaala. Bhii tak, bot ɛ nawaa é kwaambi yenek mbi feŋ ɔ, bɛ aakadi ɛ́ bɛ moo bot ɛ epiki, nɛ bot ɛ egwyem. \s Ɛdjɛaa mɛghaaz nɛ ɛdulaa ɛ mɛlɔ \p \v 12 Sɛɛbka mɛmbɔ men zetyak ɛ, lyelka mɛboŋ men di epwak ɛ. \v 13 Beta náá, mɛko men du mɛze mɛ di piki ɛ. Etɛɛ náá, mɛko mɛ mot di nɛ djam ɔ ɛzɛkɛpiiza, tin, ye nyɔ ɛ́ nyɛ tsak. \p \v 14 Saka mɛghaaz mɛ ɛdi ɛ tɔ egwyem nɛ bot djas, saka mɛghaaz mɛ ɛdi ɛ́ tɔ tsik edɛɛ ɛ. Etɛɛ náá, yɛ di ààbɛ deenek ɔɔ, ye tok nɛ mot ngɔt aabee Ghɛŋ. \v 15 Bi ɛ́ koobaka, sa mot ààsaa náá, nyɛ su enɛm nɛ embɛɛ e Zɛɛb. Sa mot ngɔt pak'en ààdi dáa le na gwyee-gwyee, etɛɛ náá, nyɛ ɛ́ zɛkɛpul bɛtɛ nɛ bot pak'en nɛ mɛgwyee mɛ tak. \v 16 Sa mot ngɔt tɔ len ààsa mɛzɔ, sa mot ààbyasal esa e Dɛɛ, dáa Ezau mot nagwyena etooba bɛ étɛp edee ɔ. \v 17 Biyɔ bɛmet nɛ gu náá, bhii tak, nyɛ nadi ɛ́ nɛ gwyes náá, sɛɛg sɛɛ nyɛ mɛtel. Tin, wɔ gwaa sɛɛg byen ɛsɛɛ nyɛ mɛtel. É di'enek, nyɛ nabɛ ɛ́ ààbela ghwyil ɛswoola lyem sɛɛg, ye nakoozodi mɛgwyɛ mɛ. \p \v 18 Eghɛŋ bi nakunaa nɛ Zɛɛb ɛ, bi nabɛ ɛ́ ààzyɛ kɔ ɛtsok ɛ di náá, bot ɛ nɛ ghwyil ɛmɛt ɛ: ye nabɛ ɛ́ ààbɛ nɛ boo du, ààbɛ nɛ ghooghom, ààbɛ nɛ pum, ààbɛ-bɛak nɛ boo ghuu, \v 19 bi nàbɛ ɛ́ ààgwak lii tɔŋ, ààgwak-gwakak gwood tuud. Eghɛŋ bɔn Yisalaɛl nawgwak yɛ ɛ, bɛ naabyen ɛbaagwak gwood tak. \v 20 Deenek, bɛ nabɛ ɛ́ ààbɛ nɛ ghwyil ɛmaad lwomel'enek: «Mot aazomɛt ɛtsok ɛlak ɔ, ye nakoozodi tit, nyɛ aagóaa ɛ́ nɛ mɛkok.» \v 21 Kɔ ɛsu ɛ esa ee bɛ nadi ebee ɛ, wɔ gwak Moiiz zɛke náá: «Mɛ ɛpepwak, mɛ ɛpedyeebagwak bwoo!» \p \v 22 Tin, bi naakunaa nɛ ɛtsok ɛ Siɔŋ, bi naakunaa nɛ ghaada Zɛɛb mot di nɛ tsik ɔ. Ye ɛ́ Ghaada Yeluzalɛm di pɛ tɔ gwoo ɔ, ye ɛ́ pɛ efofop bɛdhet nɛ bɛdhet di tɔ ɛbyoŋ ɛ. \v 23 Bi nabɛ ɛ́, bi naazekunaa nɛ dhiiti zɛɛga bot ɛ nadi tɔ ɛbyoŋ ɔ. Zɛɛga tak nabɛ ɛ́ yii bɔn mɛgwyak ɛ Zɛɛb, bot ɛ di náá, min mɔɔ moo ɛ́ ekwyala pɛ tɔ gwoo ɔ. Bi eezekunaa nɛ Zɛɛb, mot di nɛ ghwyil ɛpɛ́ɛ bot ɛ bhwak djas ɔ. Bi eezekunaa nɛ esisim di náá, yɛ eezedjala ɛ́. \v 24 Bi nabɛ ɛ́, bi eezekunaa nɛ Yezu, mot di ebulal kwyɛl ɛbhɛŋ ɛ na bes ɔ. Nyɛy mot ghiya yɛ nasee ɔ, ghiya tak ɛpetuud ɛlyelɛpe dhaa-dhaŋak ghiya ɛ Abhɛl. \p \v 25 Dika ndjem, sa bi ààbyen ɛgwak mot di elii nɛ nen ɔ. Bot ɛ nabyen ɛgwak ɛ mot nadi edul bɛ mɛlɔ kɔ bɔs ɔ, bɛ naaboma nɛ yɔbɔ feŋ. Ye kwyɛl ɛlɛɛ ɛ́ náá, dɔɔ nɛ menabɛlka pe, mena aanàdus é feŋ, mena aadi ààlooba nɛ mot di elii nɛ nena pɛ tɔ gwoo ɔɔ. \v 26 Eghɛŋ sok, gwood'ɛ naasa náá, bɔs dheegel, nenak, nyɛ eekɛk mena náá: «Mɛ waabaadheeg bɔs dheega sis, dɔɔ nɛ gwoo.» \v 27 Mɛkpa mɛ di ekeaa wak náá: «Dheega sis» ɛ, kwyɛl ɛlɛɛ náá, esa ee nakusaa ɛ waadheegel dhaa tyɛ, bhii tak yɛ ɛ diib étɛp ɛdjɛ di nɛ esonok di náá, ye tok nɛ ghwyil ɛdheegel ɛ. \v 28 Djhoobulalka bhɔɔ nɛ Zɛɛb, etɛɛ náá, mena aabelaka ɛyoŋ ɛ di ààdheegel ɛ. Djhoolyaalka bhɔɔ tak tɔ ɛsa mɛ mɛsa mɛ Zɛɛb tyee wat di náá, lyem'ɛ waamyaala nɛ yɛ ɛ. Djhoosaka yɛ tɔ ɛkaab nɛ ɛlooba nɛ nɛ. \v 29 Etɛɛ náá, Zɛɛb'enaka ɛ́ du di edik esonok djas ɛ. \c 13 \s Mena aasaka dáa étɛp Zɛɛb neemyaala nɛ nena \p \v 1 Geekwyekwyɛlelka pak'en dáa bɛkɛl nɛ bɛdhem. \v 2 Sa mot ààdjisa ɛdjɛ bɛdjoŋ ɛ di ezyɛ pɛ daa len ɔ edi. Etɛɛ náá, é ɛsa deenek, bɛdhiiti bot naadjɛ efofop nazyɛ mɛdjoŋ pɛ daa lɔɔ edi, bɔɔ ààgu náá, bɛ nabɛ ɛ́ efofop. \v 3 Taalaka nɛ bot ɛ di tɔ membok ɛkɛɛ náá, biyɔ pe e membok bi nɛ bɛ nɔɔ. Taalaka nɛ bot ɛ di tɔ mɛtiiga ɔ, etɛɛ náá, biyɔ pe ɛ́ bot nɛ mɛnyel nɛ epuud, di nɛ ghwyil tiigaa ɛ dáa bɔɔ ɛ. \p \v 4 Ye goka ɛ́ náá, bot djas duwal ɛbá, tin ye baagoka ɛ́ náá, moma nɛ motom kɛ tɔ esosoob dum nɛ ɛbá. Etɛɛ náá Zɛɛb waapɛ́ɛ bot ɛ mɛzɔ nɛ bot ɛ membyam. \p \v 5 Yɛ ààgoka náá, gwyes epata djɛɛd bin. Ye goka ɛ́ náá, bi myaala nɛ esa bi di nɛ yɛ ɛ, etɛɛ náá, Zɛɛb nyɛy ɛmet ke ɛ́ náá: «Ààbɛ, mɛ aanàkwaabyen wɔ, mɛ aanàkwaapek wɔ\f + \fr 13.5 \fr*\ft Dɛt 31.6,8; Yos 1.5\ft*\f*.» \v 6 É tɛp tak ɛ di náá, mena ɛ́ nɛ ghwyil ɛke nɛ ɛbwaalel djas náá: \q1 «Ghɛŋ ɛ mot di ekyee mɛ ɔ; \q1 mɛ tok nɛ ghwyil ɛ di nɛ bwoo; \q1 Mot aakoosa mɛ ye\f + \fr 13.6 \fr*\ft Mɛd 118.6\ft*\f*?» \p \v 7 Taalaka nɛ bot ɛ nadi edjɛɛd bin ɔ, bot ɛ nagoola bin mɛkpa mɛ Zɛɛb ɔ. Deenek, taalaka nɛ dáa bɛ nadi ekɛ ɛ, nɛ dáa bɛ nagwyɛ ɛ. Bi goka ɛ́ nɛ ɛbaŋa mbi ɛdum ɛ koŋ ɛ lɔɔ nɛ Zɛɛb bɛ nadi nɛ yɛ ɛ. \v 8 Yezu Klisto ɛ́ tyɛ wat koko, mos, kɔm-kɔm sii nɛ kɔm. \p \v 9 Sa bi ààbet náá, mɛlyo mbɛs yii bot ɛ sis sa náá, bi wo ze. Ye nyɔ ɛ́ náá, enɛm nɛ embɛɛ e Zɛɛb djɛ mena mɛghaaz. Ààkabɛ náá, ye di etsi bot zesa dum nɛ edee mena di edɛka ɛ. \p \v 10 Bɛghaa-Zɛɛb di esa mɛsa tɔ pɛt mɛ bhoma ɔ, bɛ tok nɛ ghwyil ɛdɛ esa di ekaa kɔ mesa ebuwa bena ɛ. \v 11 Boo ghaa-Zɛɛb dyeebatɔ́ pɛ tɔ di na Dɛɛ ɛ nɛ ghiya bɛtit. Etɛɛ náá, nyɛ neeka yɛ buwa étɛp ɛpelak mesyem. Tin, epuud bɛtit binek wyisa nɛ yɛ tɔ ghaada ɛ, kɛdikaa pɛ kel. \v 12 Dum nɛ tɛp tak ɛ, Yezu nadi ààgwyɛ tɔ ghaada, etɛɛ náá, nyɛ neegwyii bot nɛ ghiya yɛ ɛmet. \v 13 Djhoowyiska tɔ ghaada, kɛboma nɛ nɛ pɛ kel, etɛɛ náá, mena neekɛbomaka nɛ mbi mɛduka mɛ nyɛ nadukaa ɛ. \v 14 Etɛɛ náá, kɔ ɛko ɛ bɔs wak, mena tokeka nɛ ghaada di nɛ ghwyil ɛdi kɔm-kɔm sii nɛ kɔm ɛ. Mena saaka wak ɛ, ghaada di ezyɛ yenek. \v 15 Kɔ ɛsu ɛ Yezu, djhoogheekaka mɛlu djas Zɛɛb ebuwa é mɛpka mɛ di djɛ nyɛ duu ɛ, ye ɛ́ mɛdjeeb mɛ di lyaal náá, nyɛy ɛ́ Ghɛŋ ɛ. \v 16 Sa bi ààdjisa ɛsesa enɛm esa, nɛ ɛkye-kyeel pak'en. Yenek ɛ́ buwa Zɛɛb di emyaala nɛ yɛ. \p \v 17 Loobaka nɛ bɛdjɛɛdel bin, gwakeka bɛ. Etɛɛ náá, bɛ ɛpebaal bin mɛlu djas. Guka náá, bɛ waabookɛtaŋal é mis mɛ Zɛɛb kɔ ɛsu ɛ len. Tin, bi goka ɛ́ nɛ ɛsa náá, bɛ sa mɛsa mɔɔ ɛnyɔɛpe nɛ lyem wat, ààkabɛ náá, bɛ sa yɛ nɛ mɛnwyaad. Etɛɛ náá, bɛ sa yɛ nɛ mɛnwyaad ɔɔ, yɛ aanàkwaanyɔ nɛ nen. \p \v 18 Djaalaka étɛp'es! Bis ɛpegu tɔ elyem bis náá, elyem bis ɛ́ sɛŋ. Deenek, sa di nɛ nis ɛ, ye ɛ́ náá, mɛwala djas, bis ɛ́ tɔ ɛsɛɛga ɛdi nɛ mbɛɛ mɛfulu. \v 19 Sa mɛ di ewaab nɛ nen daŋ-daŋ ɛ́ náá, djaalaka nɛ Zɛɛb náá, nyɛ sa náá, mɛ lel ɛbula pɛ daa len. \s Ɛkwosak ɛ lam dum nɛ bɔn ɛ Zɛɛb \p \v 20 Zɛɛb ɛ́ ɛsuk ɛ egwyem, nyɛ naagomal Ghɛŋ'enaka Yezu pak myoŋ. Yezu moo mos ɛ́, boo djɛɛdel ebhata kɔ ɛsu ɛ ghiya yɛ, ghiya di ewa mena tɔ ɛbhɛŋ na kɔm-kɔm sii nɛ kɔm ɛ. \v 21 Beta náá, Zɛɛb tak wat djɛ bin ghwyil ɛsesa enɛm esa, étɛp bi neesa ɛkwosak ɛ lɛ. Tin, Zɛɛb sa nɛ nen sa lyem'ɛ di ekwyɛl ɛ é ze ɛ Yezu Klisto, mot di egoka nɛ ɛdjɛaa duu kɔm-kɔm sii nɛ kɔm ɔ! Amɛn. \s Mɛpka mɛ mɛsik nɛ mɛswosel \p \v 22 Bɔn nyɛɛg bam, mɛ waab nɛ nen ɛ́ náá: Gwakeka nɛ lyem wat mɛkpa mɛ di edjɛ mɛghaaz ɛ. Bela náá, mɛkana mɛ mɛ kwyal bin ɛ́ yɛ ààdyeebadjaa. \v 23 Mɛ kwyɛl ɛ́ bi gu náá, mɔn ɛ nyɛɛg'ena Timote naazewyis tɔ membok. Nyɛ lel ɛkum wak ɔɔ, mɛ waazyɛ zɛbee bin ɛ bis nɛ nɛ. \p \v 24 Swoska bɛdjɛɛdel bin djas, nɛ bot ɛ Zɛɛb djas. Bɔn nyɛɛg'enaka bot ɛ kyee dik Itali eeswos bin. \p \v 25 Beta náá, enɛm nɛ embɛɛ e Zɛɛb di nɛ biyɔ djas.