\id 2TI \h 2 Timoti du \toc3 2 Ti \toc1 2 Timoti du Pol Unda Ingiso Ambova Timoti Du Gefiria, Aná Evere. \toc2 2 Timoti du \mt1 2 Timoti du \mt2 Pol Unda Ingiso Ambova Timoti Du Gefiria, Aná Evere. \ip Pol unda ingiso dano 13 o 14 gefiria-da rorova, ambo gajari ingiso gefiria, aná evere. Avore, enembo dumenida nundubariva, Pol fefera dabako Rom anava dibura ari nundubeta rousue. O enembo dumenida nundubariva, Pol fefera ungagha Rom anava dibura ari nundubeta rousue. \ip Avore, umó fefera ungagha dibura ari aná gaa bee irasua mo, umó dibura uria-da ambova, isaghava deĩ urota, aná ingiso sei Timoti dava gembua, Iesu da Gaga Taubana minono rita furie. Anada ambova, Rom enemboda kotofuko akuago eini ragaro Nero da feferava, Pol rekago nandia bua, ghaeko* 67-68 da rova rekago diburava gajiturie. Aghá urieta, umó diburava irirota, Timoti du unda ingiso ambova gefirie. Anada ambova Rom enemboda kotofukomi ririeta, dibura kambo kaifa kakatomi Pol dedeguturieta ambubuturie. \ip Avore, Pol Timoti du ingiso gefiria-da bee evere. Enembo dumenimi, gaga gavera, kotú irugari gavera manenu irugeta urie. Kotú ambova furá irugaita rousua, ananu nundubuturota, Timoti ano ea jiria, gaa bee nuenembo rari-du kotú irugari-du rea, Pol na undú nghaĩ ititurie. \is1 Pol Ená Buka Gefiria Gagada Mendó Mane, Aná Evere: \io1 1:1-2 Pol undufako isuri ea, Timoti ghanena urie. \io1 1:3-2:26 Bouvu kotú mema oruabe siroraita rouvia, kotú irugari gavera mane sirorea ya, jojabe aita rouvia-da rorova, Timoti umó ano ea jiria, gaa bee nuenembo irugari-du rea, Pol na gefirie. \io1 3:1-9 Fefera Ambova Donu Siroraita Rouvia Da Gaga Re. \io1 3:10-4:8 Timoti Daiyagha Buro Asua-nu Pol Na Isuri Uria Re. \io1 4:9-22 Pol unda gaga ambo gajari rea, tano urie. \c 1 \p \v 1-2 \x - \xo 1:1-2 \xt Eka 16:1\x*Ariee, Timoti ko! Anda neno bari mendi. Imó ghanena bee roreta. Yata bua gii! \p Amó Pol re. God na uno urie-gea, amó gateguturieta, Iesu Keriso da aghi kato urere. Iesu Keriso de takembea vitia enembomi, God jebuga utota bari-du riria-da Gaga minono rari-du rea, God na amonu gateguturie. \p Avore, sonembade, kauta kaveverade, kotú siriride God Afa na utota, bubugadi! Yata bua gii! \s1 1:3-18 Neno Evurota, Ano Ea Jiria, Gaabee Ari-Du Riria Re. \p \v 3 Anda mambube mane neno roo ea simbugea, tumogha baĩ egegeta uria God nu, amó beago tumogha baĩ urota, undú “aiye” rirota vitere. Aghade, amó fefera inono imonu nundubuturota, God du “aiye” reta rore. \v 4 Imó neno mema ea dari sorara urera-nu nundubuturota, amó ya, imó gaita uno rore. Aghá asira mo, amó gangoro urota, neno taubana asire! \v 5 \x - \xo 1:5 \xt Eka 16:1\x*Oreki anda rei-nundubutara-va inda avia, Lois dava gaabee ari jojabe vitirie, kotú nie Yunis dava aghá vitirie. Kotú amó tanana rore, gaabee ari jojabe dabako aghagomi imó Jojabee gaabee eta roravore. \v 6 Aghá-gea, ingo inda beforova itia benunu urera aghade, God indú ano dibe eini ututurieta rurera-du rere. Aná undutu-gea baria, jojabe ae! \v 7 Anada bee mo, namonde andú oru ari asisi utambi re. Unda ututuria Asisida anomi ano ea, mino-mino neno bubugea, tamoda uno buregari-du rea, unda Asisi Kakara ninenguturieta furie. \p \v 8 Aghá-gea, Jojabeeda Ragarova kariguturota, mania meka ata! Aghago, amó Keriso du rea nandia bua, diburava itari vitera beago, mania meka ata! Kerisoda Gaga minono reta rousua enembo dara kotú mema tambuta rosora, anada mema vesa ea, inda boanda God da ututa rouvia-da anomi fumbadi rere! \v 9 God na namonde amó aghi ea, sonembuturota jebuga utua, unda natofo kakara egegari-du rururie. Jo namonde anda ari-bari taubana einidu ambi re. Tefo! Uutu enda uubu uria-da dibe kena namonde andú uno urota, kauta kavevera ea Iesu Kerisoda amburarimi namonde andú unda sonemba ututurie. \v 10 Aná sonemba mo, namonde anda sonemba kato Iesu Keriso furia-va isagha urie. Unona furia, amburarida ano dano dea bejea sidara ea, unda Gaga Taubanami jebuga tumanadu irari tambarida emboro ifeguturie. \p \v 11 \x - \xo 1:11 \xt 1 Ti 2:7\x*Avore, unda Gaga Taubananu minono rirota, kotú iruguturota, enembo aghi ari-du rea, God na amó gateguturieta aghá urota vitere. \v 12 Aghá eta rora-du, amó diburava irirota bouvude dara dumeni dumenide mema dano itatama rore. Tago, amó jo amindu meka urota, anda gaabee ari doambi re. Anada bee mo, amó avonu gaabee rora, aná tanana ea goghó rore. Aghade, amó tanana rore, amó donu kaifa ari-du rea, undú ututurera-nu unona kaifa urota, aná fefera bubaita rouvie. \v 13 Iesu Keriso de takembuturera-du unona indú gaabee aride neno baride ututuria-nu ivatava iti! Aghá urota, amó indú gaa bee nuenembo irugeta urera-nu ambo-ambo urota iradi rere! \v 14 Asisi Kakara inda neno rova vitia-da sonembami indú donu ututuria-nu gaabee urota, kaifa adi rere! \p \v 15 Namonde anda ikoko mendi, ariri gharovu dano Esia Frovensiva vitia-mi, Fijelus de Hermojenes de dano amó injigha ea, goitu fotiturie. \v 16 Amó Onesiforus da gaga itoko raita rore. Fefera inono umó andú neno yaura ututa ria-du, kotú amó diburava vitara-du, umó jo meka ambi re. Aghá-gea, God Afa na Onesiforus unda evetu mendi sasingudedu mema ea, unda sonemba utota bubugoe! \v 17 Umó futa, bogu naa Rom anava buburita feferava, tatavami amó tava ea tafivuta. \v 18 Bogu naa Efesus anava beago, umó emboro oruabeva amó sonembuta, imó tanana roravore. Amindu rea, fefera furá bubadua-va, Jojabee na Onesiforus du mema urota, sonembari-du uno rore. \c 2 \s1 2:1-13 Mene-Mene Ari Kato Aghago Ea, Namonde Amó Keriso Ambo-Ambo Egegore! \p \v 1 Indú eghá rere, anda mendi. Imó Iesu Keriso de takembea vitera-da sonembami ano ea jiradi rere! \v 2 Enembo oruabeda dibeva anda indú irugeta urera gaganu, inona bua, gaabee ea goghó rouvia enembodu iruge-gea, númane beago enembo dumeni irugoe! \p \v 3 Mene-mene ari kakato bouvu itatama eta rousua aghagonu, Iesu Keriso da ambo-ambo urota, undú rea, bouvu fumbua goghó adi rere. \v 4 Mene-mene ari kato eini umó mene-mene ari feferava unda beforo righari gangoro ari-du rea, umó jo naa enemboda irari nundubambi eta rouvie. \v 5 Sereka sumbuta rouvia embó jo tefo sumbua mino bambi aita rouvie. Agho dari dano kaifa urota, dibeva sumbua serigadua embómi mino baita rouvie. \v 6 Dabako aghago, aayo numamo buro fakarabe eta rouvia-mi, sei ya, aná aayova undari bua undaita rouvie. \v 7 Avore, amó doreta rera-nu, nundubadi rere. Aghá adora mo, anda gagada mendó mane nanjogo dano Jojabee na irugota, gia tanana aita roravore. \p \v 8 Iesu Keriso nundubuturota iradi rere. Anda Gaga Taubana minono reta rora-va rei-irugutue, umó aná Kini Devit da mambube re. Umó amburarivareta jebugea erorurie, kotú oreki jebuga vitie. \v 9 Aghá irugeta rora-du, amó bagia enembo aghago nandia eka ingo mane bundetueta mema tafirota vitere. Tago bakua, God da Gaga jo \tl seini\tl* mi bundota irambi re. \v 10 Aghá-gea, Jojabeeda gateguturia enembo Iesu Keriso de takembea, jebuga tumanadu irari tambua, God Afada durogha rova tumanadu iririgari-du rea, amó mema itatama urota, durumugea jireta rore. \v 11 Ená gaga raita rora, aná gaa bee re. Namonde amó avona Keriso de ambua vitia mo, unda jebuga tambua, Keriso gha tumanadu iraita rouvie. \v 12 \x - \xo 2:12 \xt Mat 10:33; Luk 12:9\x*Namonde amó avona undú rea, memade bouvude fumbua jijiregadora, Iesu de dano jiria, beforo righaita rosore. Atá namonde amó avona Keriso kivu urota, goitu fotadora, Keriso beago, namonde amó kivu urota, goitu fotaita rouvie. \v 13 Atá, namonde amó aná be gajiturera-nu bejadora, unda donu riria, jo doambi, aita rouvie. Anada bee mo, unda be gajari undufako jo bejari inono irambi re. \s1 2:14-26 God Da Buro Kato Aito Eghá Fugasue! \p \v 14 God da dibeva jiria, inda kaifa eta rora natofodu, anda retora gaganu nundubari-du, rege! Rourogo gagada beedu besiga egegauve-degea rege! Anami mema bouvu siroraita rouvie. Sonemba eini anava tefo bee tefo re. \v 15 Rourogo meka gara-degea inda buro ea goghó adi rere. Aghá urota, God indú gangoro ari-du rea, God da Gaga beenu minono rirota, righia goghó adi rere! \v 16 Kotú eini mo, enemboda gaga tefo-tafo reta rousua, mania ningata! Doa serigadi rere! God nundubambi gaga tefo-tafo reta rousua enembo, God gha takembarida emboro kasovigeta rousue. \v 17 Enembo gaga aghago irugeta rousua-mi eaveta, eto-bato tamova iso ea, tamo firí dano undia ghusa-ghusa eta rouvia aghagonu, ekaresia* nanjogo bebeta eta rousue. Aná gaga sembago irugeta rousua embobo ungagha, aná Himeneus ungá Filetus gha re. \v 18 Ungá umó gaa beeda emboro doa, namonde anda jebugea erari-da fefera seibe sirorari gaa rirota, enembo dumeni kukuviaveta, númane beago gaabee arida emboro dodogeta rousue. \v 19 \x - \xo 2:19 \xt Num 16:5\x*Avotago, namonde amó númandu jo oru egegambi aita rosore. Anada bee mo, Jojabeeda kambo roro tutumbu jiria vitia, jo avona duria usurugari inono irambi re. Aná roro tutumbuda tamova gaga eghá gembari vitie: “Unda tofo ea vitia enembo nu, Jojabee na rei-gerue,” gaga eini aná eghá re, “Imó avona Jojabeeda tofo gaa rirota mo, imó indufako ea simbugea neno kaverea inda ari akokogo dano do, sidara ae!” \p \v 20 Kasia eini raita rore. Imó kambo einida rova terua gadora, roro maneda gari jo dabako irambi re. Dumeni aná auri \tl siliva\tl* mi ari re, dumeni aná auri \tl goldi\tl* mi ari re. O dumeni aná ikami uubu ari mane re. Aghá iririguturota gaita roravore. Roro mane dumeni aná usari jojabebeiva jijimu ari re. Roro dumeni tefo feferava jijimu ari re. \v 21 Enembodava aghago re. Avona ari sembago doa, neno roo simbugadua mo, unda neno roo God kena utaita rouvia-du, God undú gangoro aita rouvie. Enembo aghago mane, God da buro kakara dibe eini be eini ari inono re. \p \v 22 Enembo reka babarigari númane tamoda uno eta rousue. Aghago, mania ata! Avotago, imó, enembo neno roo seghea simbugea Jojabeedu benunu eta rousua-de takembea, indufa ari-bari taubana aride, neno baride, siriride, kotú gaabee arida emboronu ambo-ambo egegadi rere! \v 23 Atá eini mo, avona gaga bee tefo manedu besiga urota, ningadora, aná doa serigadi rere! Anada bee mo, imó rei-geroravore, ambova anami ata, besiga jojabe siroraita rouvie. \v 24 Kotú, imó Jojabeeda buro ari katomi gaa duberu rambi asiravore! Imó enembo nanjogodava kauta kavevera urota, durumugea, númane dano irugadi rere! \p \v 25-26 Imó buregeta rousua enembodu rere. Satan na aná enembo unda amumi nandia, unda uno egegari-du bunditurieta vitie. Aghá-gea, God númane neno kaverea, gaa bee tanana arida goroto ifegota, dibe fangea Satan da amuvareta bububugari-du gigita urota, númane durumugea nghaĩ itadi rere! \c 3 \s1 3:1-9 Fefera Ambova Donu Siroraita Rouvia Da Gaga Re. \p \v 1-2 Ená gaganu nundubadi rere. Fefera ambova irari fakarabe, mema kotú bouvu oruabe siroraita rouvie. Enembo oruabe nendufako númanda irari neno rururota, guridu muu undidigaita rousue, nendufa raga regeguturota, gangoro aita rousue, komanada tamova gaga regegaita rousue, nue numamoda gaga jo ningambi aita rousue, sonemba rururota, “aiye” jo regegambi aita rousue. God neno ititigaita rousue. \v 3 Aghá urota, númane jo kavevera ambi, komanadu jo mema ambi, númane komanadu unongu rirota, tamoda uno buregambi urota, kara tataya urota, kotú enembo data ambubugaita rousue. Númane aghá egeguturota, gaga taubanade ari-bari taubanade dano injigha egegaita rousue. \v 4 Aghá urota, númanda ikoko mendi kukuvegaita rousue, númane jo nundubea simbugambi nendufa eini-eini dano tatavami egegaita rousue, númane gogore totofo re, númane endava gugua-ghayafa vitia-nu neno rururota, God jo neno bambi aita rousue. \v 5 Númane tefo, tamomi God du tumogha baĩ egegaita rousue-tago, númanda irariva God da ano itoko jo isagha ambi re. Aghá aita rousua enembode, mania uumo ata! \p \v 6 Aghago enembo dumenimi iiava, evetu embóghada kambova terua, evevetu tamo firída uno buregari inono irambi kotú ari akokogo dibe eini be einimi bundia vitia-nu eta rousua evevetu nundubari tefo, kukuviaveta, aná enemboda rari ningari egegeta rousue. \v 7 Aná evevetu, gaga beenu tambari gaa reta rousue-tago tambua tanana ari jo inono ambi re. \v 8 \x - \xo 3:8 \xt Ex 7:11\x*Eto-bato Janes ungá Jambres ghana Moses da gaga buregeta uria aghagonu, aná enembo akokogo retora, númane gaa bee injigha urota buregeta rousue. Númanda nundubari sidara urieta, númane jo gaabee eta rousua-da noniva terari inono irambi re. \v 9 Tago, númanda kuvirari gaga jo enembo oruabe ningia gaabee ambi aita rousue. Anada bee mo, eto-bato Janes ungá Jambres ghadava siroruturia aghagonu, enembo dano númanda gavera ningia, tanana ea, númandu jo gaabee ambi aita rousue. \s1 3:10-4:8 Timoti Daiyagha Buro Asua-nu Pol Da Isuri Uria Re. \p \v 10-11 \x - \xo 3:10-11 \xt Eka 13:14-52; \xt Eka 14:1-7; \xt Eka 14:8-20\x*Atá imó angá deĩ urota, anda irugari, anda irari, kotú amó bee dodu buro eta urera, aná gerureravore. Amó durumugea itatama urota, anda gaabee urera, kotú anda neno bari daiyagha urera, aná imó gari re. Dabako aghagonu, gitofo andú bouvu kotú mema ututueta, itatama urota jo oru ea damé-damé ambi riara, aná imó gari re. Naa Antiok, Aikoniam kotú Listra anava gitofomi andava daiyagha uria, aná imó gari re. Mema kotú bouvu jojabe itatama eta urere-tago, Jojabee na sonembeaveta jebugeta urere. \v 12 Aghá-gea, imó rei-geroravore. Enembo avona Iesu Keriso de takembea, God da unonu uradua, gitofomi undú bouvu kotú mema ututurota itatama aita rouvie. \p \v 13 Avotago, ari-bari akokogo eta rousua enembode, gavera rirota kokomana kukuvegeta rousua enembodedu rere. Númanda ari akokogo itoko egegeta uria-nu unduturota baborurota, ari akokogo nuenembo urota iririgaita rousue. Aghade, enembo dumeni kukuviaveta númanenu ambo-ambo eta rousue. Aghá urota, mino-mino nendufako kukuvirota iririgaita rousue. \v 14 Atá indú rere. Indú donu iruguturieta gaabee urera-nu, ambo-ambo urota iradi rere! Anada bee mo, avona imó iruguturia, aná imó tanana roravore. \v 15 Kotú, God da Gaga bukava irugeta urera-mi Iesu Keriso gaabee urota, jebuga barida emboro isagha rouvia beago, tanana roravore. Aná mo, imó mendi ijoko irirota, tutuno ea iruguta referavore. \v 16-17 God da Gaga dano unda nundubaride anomi ririeta, gegembuguturieta sirorea vitie. Aghá-gea, enembo avona God da buro aita rirota, beforo gari jojabe bua, ari taubana dibe eini be eini ambo-ambo urota jijiregaita radua, umó aná Gagada ano bua, anami enembo irugaride, ari akokogo ari enembo dibe beva raride, ari-bari taubanada emboro irugaride, kotú irari kakarava yarida emboro irugaride dano ari inono aita rouvie. \c 4 \p \v 1 Amó God da dibeva, kotú Iesu Keriso ambova furá, jebuga vitia enembode, amburari enembode, iruraita rouvia-da dibe kenava jiria, eghá adi rere! \v 2 Enembodu unda Gaga taubana ininigha rege! Gaga ningari uno ari enembode, ningari uno ambi irari enembode dano, minono rirota irugadi rere! Ari-bari sembago eta rousua enembodu dibeva rirota, gaabee ari-du rea, imó daiyagha natofo jededa neno evurota, númane ari taubananu urota irasua-nu nundubuturota durumugea iruguturota iradi rere. \v 3 Anada bee mo, fefera ambova furaita rouvia aghade, enembo irugari taubana, kotú gaa beenu ningari injigha egegaita rousua, aná enembo mo, tamoda uno nundubuturota, irugari kakato númanda uno eta rousua gaga sembagode nundubari sembagode irugari-du rea, gategea niningigaita rousue. \v 4 Aghá urota, númane gaa bee doa, mambube maneda evovo kiki manenu gaabee urota, kotú nundubuturota, iririgaita rousue. \v 5 Tago, imó fefera inono durumugea, memade bouvude fufirota iradi rere. Aghá urota, God indú buro donu ututuria, ananu urota, Iesu Keriso da Gaga Taubananu minono rirota, God du sabua* urota iri! \p \v 6 Atá amó donu ra? Anda fefera etia bubia-du, gitofomi data-gea, amó God du rea ambua, endava jebuga doa serigaita rore. \v 7 Amó ano ea, mene-mene urota, gaabee ea goghó urota vitare. Eto-bato sereka sumbuta rouvia, aghagonu rei-sufara etera, tanova bubere. \v 8 Amindu rea, Jojabee na anda mino simbugea itari vitie. Mino rera mo, eto-bato kotofukoda dibe nanamu, aghagonu andú rea, itari vitie. Aná dibe nanamu rera mo, ari-bari taubana eta rousua enembomi, nenuka bubugaita rousue. Anda Jojabee gaa beenu rirota, enembo irureta rouvia, unona uutu enda tano aita rouvia aghade, aná dibe nanamu andú utota baita rore. Tago, jo anuka bambi aitare. Umó neno rururota, unda furari feferadu kaifa rousua enembo dano, bubugaita rousue. \s1 4:9-18 Timoti Na Pol Daiyagha Sonembasua-Da Gaga Re. \p \v 9 Imó ea gia, andava tutumi furadi rere! \v 10 \x - \xo 4:10 \xt Kol 4:14; Flm 1:24; \xt 2 Ko 8:23; Gal 2:3; Tai 1:4\x*Anada bee mo, Demas umó ená endada gugua-ghayafanu neno rururie-gea, amó doa, Tesalonaika bogu naava angie. Kresens umó Galesia Frovensiva angie. Kotú Taitus umó Dalmesia Frovensiva angie. \v 11 \x - \xo 4:11 \xt Kol 4:14; Flm 1:24; \xt Eka 12:12, 25; 13:13; 15:37-39; Kol 4:10; Flm 1:24\x*Aghá egegutata, Luk angá anukako vitere. Amindu Mak unumbea bua, ingá fufuge. Anada bee mo, umó buroda gorotova sonembari inono re. \v 12 \x - \xo 4:12 \xt Eka 20:4; Efe 6:21-22; Kol 4:7-8\x*Atá, Tikikus anona ninengutata, Efesus naava angie. \v 13 \x - \xo 4:13 \xt Eka 20:6\x*Avore! Imó fururota mo, Troes naava, Karpus dava anda tamo itiva asugari dotutara-nu, bua fu! Kotú, anda buka mane beago bua furadi rere. Gogorego mo, nino okada andoromi aridu rereta, yata bua gi! \p \v 14 \x - \xo 4:14 \xt 1 Ti 1:20; \xt Ps 62:12; Rom 2:6\x*Eini-eini aurimi ea utua guri buta rouvia embó Aleksander na, andava ari akokogo oruabe uta. Jojabee na unda donu uta-da mino utota, itatama aita rouvie. \v 15 Aghá-gea, imó beago indufa kaifa adi rere! Anada bee mo, unona námanda gaga injigha ea, gavera gaa rirota, bureguta. \p \v 16 Amó tutunova koto utara aghade, enembo avona amó jo sonembambi re. Númane dano oru ea, amó dotutata, amó andufako gangada utare. Avotago, God na númanda ari akuago nundubea gia doari-du rere. \v 17 Tago, amó koto utara aghade, Jojabee angá dano irirota, andú ano ututata, unda gaga rea goghó ueta, námane Jiusi enemboda gitofo niningiguta. Aghá rieta, númane niningigutata, God amó sonembutata serigutare. Amó oka \tl laioni\tl* du utasueta gambua undasue-tago, Afa na ritata, amó dotutata, jebugutare. \v 18 Dabako aghagonu, Jojabee na sonembuturota, amó ari-bari akokogoda ano serigota, amó unumbea bua ya, unda uutuva vitia kambesiva\f + \fr 4:18 \ft Ii, \ft \+it Gaga Isuri Ari Kambesi\+it* anava, gaga dumeni gaga \+it Natofo \+it*da tuva vitia-nu irugea gia, tanana adi!\f* itota, angá danode iraita rosore. Unda duroghadu raga tumanadu rirota iririgore! Aĩ gaa bee re. \s1 4:19-22 Pol Unda Kokomana Ghanena Urota, Tano Uria Re. \p \v 19 \x - \xo 4:19 \xt Eka 18:2; \xt 2 Ti 1:16-17\x*Amó Akwila nuyae Prisila gha, kotú Onesiforus unda evetu mendi sasingude dano ghanena roreta rege niningigoe! \v 20 \x - \xo 4:20 \xt Eka 19:22; Rom 16:23; \xt Eka 20:4; 21:29\x*Erastus umó Korin naava jiruta. Trofimus umó Militus naava kae rura-du, umó avo dotutare. \v 21 Avore, marabe \tl October\tl* anava yavata tutuno ea sumbuta rouvie. Amindu rea, anada dibe kena fu, andava bubadi! Avore, Yubulus, Pudens, Linus kotú Klodia de ikoko mendi, ariri gharovu nanjogo eve vitia-de dano, imó ghanena bee rousueta, yata bua gi! \p \v 22 Jojabee na inda asisi kaifa ae! Kotú unda sonemba nímane nanjogo vitera-dava iroe! \p Avore, anda gaga tano evere. \pmc Amó Pol re.