\id 1CO \h 1 Korin Enembodu \toc3 1 Ko \toc1 1 Korin Enembodu Pol Unda Ingiso Sei Korin Enembodu Gefiria, Aná Evere. \toc2 1 Korin \mt1 1 Korin Enembodu \mt2 Pol Unda Ingiso Sei Korin Enembodu Gefiria, Aná Evere. \ip Korin bogu naa rera, aná Grik enemboda naa re. Númane Jiusi enemboda gitofo re. Korin naada bingá mo, tamo firída unonu urota, ari-bari akokogo egegutueta, Pol númandava aria, minono ririeta niningigea, Korin enembo dumeni neno kaveruturie. \ip Aghá urieta, Pol serigea, naa dumeniva arie. Anada ambova, Korin ekaresiada* gaabee ari jo ano ambi-gea, dumeni aná gaabee arida emboro kasovigea, rekago ari sembago dibe eini be eini egegeta urie. \ip Pol ananu tanana ea, númanda ari-bari akokogo doari-du rea, ená ingiso ghaeko* 55 aghagoda rova gefirie. \is1 Pol Ená Buka Gefiria Gagada Mendó Mane, Aná Evere: \io1 1:1-9 Gaga tutuno urota, Pol númane ghanena urie. \io1 1:10-4:21 God da natofo rorova sarigea, besiga egeguturia-du Pol númandu gaa riria re. \io1 5:1-7:40 Kuristinida irari, evetu embóghada irari kotú ariri gimasada iraridu, Pol na isuri uria re. \io1 8:1-11:1 Kuristini bee mokó númane ari-bari donu injigha asua, aná evere. \io1 11:2-14:40 Ekaresiada jebuga kotú tafaroro arida aito fugari re. \io1 15:1-58 Keriso amburarivareta jebugea erorururia-da bee evere. \io1 16:1-4 Jerusalem enembodu guri ututugasua-da gaga re. \io1 16:5-24 Pol gaga dumeni rirota, tano uria Re. \c 1 \p \v 1 Ariee, anda ikoko mendi, ariri gharovu, God na uno ea aghi urieta, amó Iesu Keriso da aghi kato ea vitere. Amó Pol re. Anona namonde anda ikoko Sostenes gha nímane ghanena rosore. \fig Bogu Naa Korin da gari eghago re.|src="91 CorinthStreet_Unknown(HY 1Cor).png" size="span" loc="1:1" ref="1 Korin 1:1" \fig* \p \v 2 \x - \xo 1:2 \xt Eka 18:1\x*God da ekaresia* Korin naava avo vitera enembo, God nímane ghogho ririeta, Iesu de takembea, unda natofo kakara ea viteravore. Iesu de takembea, nímane God da noniva terua viteravore. Nímandu, kotú enembo avona namonde anda, Jojabee Iesu da ragarova jamono gatiturota, undú “Jojabee” reta rousua-du ená ingiso rei-gefereta. Yata bua gigige! \p \v 3 Afa God, kotú namonde anda Jojabee Iesu Keriso gha nímandu sonembade siriri aride utota bubuge! \s1 1:4-9 Pol Na God Du Aiye Riria Re. \p \v 4 Iesu Keriso da ambubuturia-mi God nímandu kavevera uria-du, amó fefera inono undú “aiye” rirota vitere. \v 5 Nímane Iesu de dano takembea iradi-gea, unona nímandava eini-eini esiko-esiko arida vesa ututurieta, neno nundubari jojabe bua, unda Ragarova minono rarida ano bubugutureravore. \v 6 Aghá rera-da bee mo, námane Iesu da Gaga minono regegutara-nu, nímane ambo-ambo urota, ano ea jiria goghó rosoravore. \v 7 Aghá-gea, namonde anda Jojabee Iesu Keriso da kaverea furari feferadu gangorogha kaifa urota, aghade nímane God da Asisida ano dibe eini be eini vesa eta rouvia dano seibe bubugutaravore. \v 8 Kotú rourogo, nímane ari akokogo egegare-degea, unona nímane kaifa urota, ambova unda furá bubaita rouvia feferava, nímandava dinunu eini jo gambi aita rouvie. \v 9 God, umó donu aita rari ana eaveta, bee siroreta rouvie. Unona namonde amó gategea, unda Mendi, namonde anda Jojabee Iesu Keriso de uumo ari-du rea, bua numonde takembuturie. \s1 1:10-17 Ekaresia Korin Anava Nonimi Bejea, Besiga Urota, Airo-Airo Vitiria Re. \p \v 10 Anda ikoko mendi, ariri gharovu, namonde anda Jojabeeda ragarova nímandava benunu rereta, niningige! Nímane donu regegadora, o daiyagha nundubadora, neno dabako egeguturota, nímanda unode nundubaride dabako egeguturota iririge! \p \v 11 Anda ikoko mendi, ariri gharovu, amó aghá rera-da bee mo, Kloe da ikoko mendimi futa, nímane ekaresia* dumeni avo Korin vitera-mi besiga egegeta rosora-nu ritata niningare. \v 12 \x - \xo 1:12 \xt Eka 18:24\x*Nímane besiga egeguturota, eghá reisi-reravore, “Amó aná Pol da ambo nimbi re.” Kotú einimi, “Amó Apolos da ambo nimbi re.” regegeta rosoravore. “Amó Pita da ambo nimbi re.” Kotú dumeni “Amó Iesu da ambo nimbi re.” aghá regegeta rosoravore. \v 13 Nímane aghá rirota, Iesu da tamo, kotú unda ekaresia regegeta rosora beago, rorova sarigea, airo-airo rosoravore. Nímandu rea, avona ifatarava ambubuturi? nímane avoda ragarova bafutaito egeguta? Pol anona nímandu rea ifatarava ambubutara, aĩ? \p \v 14 \x - \xo 1:14 \xt Eka 18:8; \xt Eka 19:29; Rom 16:23\x*Amó God dava “aiye” rere. Anada bee mo, avo Korin naava enembo oruabe amó jo bafutaito ambi re. Krispus ungá Gaius gha nuenembo bafutaito urere. \v 15 Aghá-gea, enembo eini avona, “Amó Pol na unda ragarova bafutaito urie.” jo regegambi aita rosoravore. \v 16 \x - \xo 1:16 \xt 1 Ko 16:15\x*Kotú eini tanana rore. Stefanas unda natofode beago, anona bafutaito urere. Kasava eini tefo re. Amó aghá rei-nundubutore. \v 17 Anada bee mo, Keriso amó jo enembo bafutaito ari-du rea, ninengota nímandava yambi re. Unda Gaga Taubananu minono rari-du rea ninenguturieta, nímandava arere. Kotú rourogo Keriso ifatarava ambubuturia-da gaga ano tefo auve-degea rea, unda gaga jo enemboda nundubarimi rari-du rambi re. \s1 1:18-31 Keriso Umó God Da Neno Nundubaride Anodeda Ruru Re. \p \v 18 Reisi-geroravore: enembo jebuga kasovigeta rousua-mi, Keriso ifatarava dedeguturia-da gagadu, aná beforo dinunu embómi rarigo eta rousue. Tago, namonde amó God da jebuga bua vitera enembo tanana ea vitere, Keriso da amburarimi God da ano namonde andava futa rouvie. \v 19 \x - \xo 1:19 \xt Is 29:14\x*Amindu God da Gaga eghá reirie. \q1 “Beforo gari enemboda gari anona ata-gea, sidara aita rouvie. \q1 Kotú, neno nundubari kakatodava iiba anona ata, númanda neno nundubari manjaita rouvie.” \m \v 20 \x - \xo 1:20 \xt Job 12:17; Is 19:12; 33:18; \xt Is 44:25\x*Neno nundubaride iiba rari kakato niaro? Minono rari kakato beago niaro? Mururuva righari kakato niaro? Númanda neno nundubari dano God na ririeta, sidara urie. Buka seiva amindu reirie, “Seibe God righia kaveruturieta, endava beforo garide nundubarideda ano sidara urie.” \p \v 21 Avore, God da neno nundubariva, rourogo endava enembomi umonu númanda neno nundubarimi tanana egegauve-degea bureguturieta, námanda minono reta rosora-nu endava enembomi injigha urota, námane beforo dinunu gaa reta rousue. Tago, avona námanda minono ningia gaabee adua mo, God na jebuga tumanadu irarida emboro undú ifegaita rouvie. \v 22 Jiusi enemboda uno gogorego, Iesu da ragarova ivata dumeni sirorasueta gigigea, gaabee egegasue. Kotú, Jiusi enemboda gitofo, Grik enembo gogorego, númanda neno nundubarimi God tambaita reisi-nundubutue. \v 23 Tago, jebuga bubugari-du rea, námane aná Iesu ifatarava ambubuturia-da minononu rirota, vitere. Kotú Jiusi enembo oruabe námanda minono niningigea, injigha egegeta rousue. Kotú, Grik enembo ená gaga niningigari mo, gavera gaa rirota, kuvia gegha regegeta rousue. \v 24 Tago, namonde amó Jiusi enembo ra, o Jiusi enemboda gitofo, Grik enembo ra, avonu God na aghi uria, dano tanana rosore: Keriso umó God da neno nundubaride anodeda ruru re. \v 25 Nímane reisi-geroravore, endava enemboda reisi-nundubutua, God da neno nundubari reta rosora, aná bee tefo re, kotú undava ano tefo re. Avotago, amó gaa bee rere, God da neno nundubari anogha re. Endava enemboda neno nundubaride anode jo aghá irambi re. \p \v 26 Anda ikoko mendi, ariri gharovu, God nímane ghogho rambi irieta, nímane daiyagha vitara-nu nundubea gigige! Endava enemboda gariva nímane oruago beforo gari tefo, neno nundubari tefo kotú jo kokotofu irambi re. \v 27 Endava enembo neno nundubaride meka gigigari du rea, God aná eini-eini neno nundubari tefonu ririkurieta erorurie. Kotú, enembo anode meka gigigari-du rea, nímane enembo ano tefonu ririkurieta jiria viteravore. \v 28 Aghagonu, endava enembomi dodu bee tefo kotú, ano tefo gaa regegeta rousua-nu bua, God na eini-eini bingáde anode data sidara ari-du rea gateguturie. \v 29 Aghá-gea, embó eini jo erea, God da dibeva jiria, tofo raga rirota, unda ragaro righota erambi aita rouvie. \v 30 God na ririeta, nímane Iesu Keriso de dano takemburieta, Keriso nímanda neno nundubarida ruru urie. Aghá urieta, God nímanda ari-bari akokogo nundubea gia doa, nímandu “taubana” ririeta, unda natofo kakara ureravore. Kotú unda anomi nímane Ari Akuagoda ingova rougea rururieta jejebugutureravore. \v 31 \x - \xo 1:31 \xt Jer 9:24\x*Amindu, God da Gaga eghá reirie, “Enembo avona raga raita nundubadua mo, jo tofo umonu raga rambi aita rouvie. Jojabeeda donu uria nuenembo, raga raita rouvie.” \c 2 \s1 2:1-5 Keriso Ifatarava Ambubuturia-Da Gaga Re. \p \v 1 Anda ikoko mendi, ariri gharovu, amó nímandava arera bubua, God unda nungituria Gaganu minono rirera aghade, jo anda neno nundubarimi o anda beforo garimi minono rambi re. \v 2 Anada bee mo, anda unode nundubaride doa, Iesu daiyagha-daiyagha ambubuturia-da bingá nuenembo nímandava minono raita arere. \v 3 \x - \xo 2:3 \xt Eka 18:9\x*Amó arera, avo nímandava Korin bogu naava buburiturera, amó damé-damé ea, oru urota, eka ingo dadada urere. \v 4-5 Kotú anda gaga minono rirera, ená endava enemboda neno nundubarimi, kotú tofo anda irugarinu jo gaabee egegadi, rata nímane niningigambi re. Tefo, rourogo, endava enemboda neno nundubari gaabee egegara-degea rere. Asisi Kakarami sonembuturieta, unda anomi minono rea simbuguturieta, niningigea, nímane God da ano gigigutureravore. \s1 2:6-16 Asisida Neno Nundubari Re. \p \v 6 Avotago, amó avona neno roo simbugea, taubana tanana ea, Kerisoda enembo bee aghago ea vitia enembodava neno nundubarida gaganu irugeta rore. Tago, amó jo endava enemboda neno nundubarimi o endava beforo ririkigari manjaita rouvia-da neno nundubarimi rambi eta rore. \v 7 God unda neno nundubari námanda rei-irugutora, endava enembomi gauva-degea kivu urie. God enda jo uubu ambi namonde anona unda durogha bari-du aghá urie. \v 8 Ená God da neno nundubari retora mo, endava beforo ririkigari jo gigigea tanana ambi urie. Gigigea, tanana egagasua mo, neno nundubaride duroghadeda Jojabee jo bua ifatarava dambi egegasue. \v 9 \x - \xo 2:9 \xt Is 64:4\x*Aghá urie-tago, God da Gagava eghá reirie, \q1 “Seibe God, eini-eini esiko-esiko enembo avona umonu neno buta rousua-du, simbuguturieta vitie. \q1 Ená eini-eini rera, jo enembo einimi dibemi gia tanana ambi, bingá nghaĩmi ningambi, kotú nundubariva furota, tanana ambi vitie.” \m \v 10 Tago, God unda unomi Asisi Kakaradu ano ututurieta, eini-eini sei nungituria-nu iruguturieta, namonde amó gigiguturere. Anada bee mo, Asisi Kakarami God da nundubari kivuva nungari vitia beago, unona gia goghó eta rouvie. \v 11 Aná, namonde amó enembo aghago re. Embó daiyagha rei-nundubutua, unda asisi unuka tanana eta rouvie. Kasava enembo eini avona jo tanana ambi aita rouvie. Dabako aghagonu God donu gia tanana uradua, unda Asisi umó unuka seibe tanana aita rouvie. \v 12 Amindu, God namonde andava donu ututurieta rururera-nu tanana ari-du rea, God unda Asisi Kakara ututurieta bubuguturere, jo ená endava asisinu utota bubugambi re. \p \v 13 Aghá-gea, námane ená gaga minono nanjogo rei-irugutora, jo enemboda iibanu irugambi eta rosore. Asisi Kakarada námandu gaa bee irugeta rouvia gaganu, Asisida anomi irugeta rosore. \v 14 Avona God da Asisi jo bambi iradua, God da Asisida vesade anode umó jo bambi aita rouvie. Anada bee mo, eini-eini donu God dava reta furadua, umó gia, mesiko rirota, “Gavera re.” raita rouvie. Anada bee mo, God da Asisi undava tefo-gea, Asisida vesada bee jo gia tanana ambi aita rouvie. \v 15 Atá, enembo avodava God da Asisi asugea iradua-mi, umó eini-eini sembagode taubanade dano gia tanana aita rouvie. Tago, aná enembo jo enembo einimi irurari inono irambi re. Enembo avodava God da Asisi asugea iradua-mi, umó eini-eini sembagode taubanade dano gia tanana aita rouvie. Kotú umonu jo enembo einimi irurari inono irambi re. \v 16 \x - \xo 2:16 \xt Is 40:13\x*God da Gaga endava enembodu rirota eghá reirie, \q1 “Avona Jojabeeda nundubari itoko jo gia tanana ambi aita rouvie. \q2 Aghá-gea, avona undú jo nghaĩ itari inono irambi re.” \p Tago, namonde amó, aná Keriso da nundubari tanana ea vitere. \c 3 \s1 3:1-23 God Da Natofo Rorova Sarigea, Besiga Egeguturia-Du Pol Númandu Gaa Dibeva Riria Re. \p \v 1 Anda ikoko mendi, ariri, gharovu, nímane Keriso da natofo ureravore. Tago, nímane eto-bato Asisi Kakara tefo damé-damé ea sasingu mane aghago irieta, námane nghaĩ ititurota, nímandava gaga fakara irugari jo inono irambi re. \v 2 \x - \xo 3:2 \xt Hib 5:12-13\x*Amó, nímandu undari fakaranu jo utambi re. Eto-bato mendi sasingu reka fumbua, emi gaeta rouvia aghagonu, nímandava gaga rauko irugeta urere. Anada bee mo, nímane jo neno roo simbugea iririgambi egegutureravore. Kotú oreki beago, nímane jo neno roo simbugambi viteravore. \v 3 Aghá rera-da bee mo, nímane jo endada irari akokogo doambi irirota, mino-mino neno akokogo urota, besiga tataya egegeta rosoravore. Nímane Jojabeeda natofoda ari-bari aghagonu, jo ambi eta rosoravore. \v 4 \x - \xo 3:4 \xt 1 Ko 1:12\x*Enembo dumeni, “Námane Pol da ambo nimbi re.” regegutuaveta, enembo dumeni, “Námane Apolos da ambo nimbi re.” regeguturota, besiga rosoravore. Aná jo taubana irambi re. Aghá urota, nímanda gaabee ari Jojabeedava ano tefo aghago irugeta rosoravore. \p \v 5 Gigige, amó mo, avouvi? Kotú Apolos mo, avouvi? Námane sabua* kakato re. God námanena buro donu ari-du riria nuenembo egeguturota, minono regegutueta, nímane niningigea, gaabee egegutureravore. \v 6 \x - \xo 3:6 \xt Eka 18:4-11; \xt Eka 18:24-28\x*Amó veenu goviturieta, Apolos umó uvunu ututurie. Tago, God na urieta baria jojabe urie. \v 7 Vee govari kato o kotú uvu utari kotoda bingá jo nundubambi egegaita rosore. Tago, God unona eaveta, eini-eini dano vitita rouvie. \v 8 Umó avona vee goveta rouvia, kotú umó avona uvu ututa rouvia, númanda buroda bee dabako re. \p Númane daba-dabada buroda mino God na utota bubugaita rousue. \v 9 Apolos angá amó nundubari dabako egeguturota, God de dano unda aayova buro rosore. God da aayo rera, aná nímane re. O isuri ari gaga eini mo, nímane eto-bato God da kambo aghago re. \v 10-11 Kamboda roro tutumbu dabako God da jengiruturia, aná Iesu Keriso umó re. Anada bee mo, God da ekaresiada* ruru aná Keriso umó re, eini kasava tefo re. God unda ano andava ututuria-mi amó kambo itari kato taubana eini aghago ea, tutumbu dumeni jengirutueta, enembo dumeni tu oghogho reisi-desembutue. (Tago, namonde amó kambo ari kakato daba-daba, kambo daiyagha rosora, aná gia goghó egegore!) \v 12 Anada bee mo, kambo itarida eini-eini, aná oruabe re. Enembo dumeni númane eini-eini esiko-esikomi itita rousue, aná mo, auri \tl goldi\tl* o \tl siliva\tl* mi egegeta rousue. Kotú dumeni mo, ika rauko kotú ekó manemi egegeta rousue. \v 13 Kambo ari kakato númane emboro daiyaghagova kambo egegeta rousua-nu, Keriso fefera ambova furá bubadua mo, enembo nanjogoda buro, taubana ra, o akuago ra, ivarimi kuvia gaita rouvie. \v 14 Avona, aná roro tutumbuda etova kambo taubana ata-gea, ivarimi jo evambi adua, mino taubana unona baita rouvie. \v 15 O avona aná roro tutumbu etova ika akuagomi kambo ata-gea, ivarimi evota bununu ea voradua mo, aná embó unda kambo uria-da mino eini jo bambi aita rouvie. Tago, Iesu nu unda roro tutumbudu bua, unda etova itituria-du, umó jo amburambi aita rouvie. Umó eto-bato ivari rova reta sumbua, isaghava bubua jebugeta rouvia, aghagonu jebuga tumanadu irarinu baita rouvie. \p \v 16 \x - \xo 3:16 \xt 1 Ko 6:19; 2 Ko 6:16\x*Nímane gigigea, tanana egegadi rere. Nímanda tamo aná God du Tafaroro Ari kambo aghago re. Kotú God da Asisi Kakara nímanda rova vitia-nu nundubadi rere. \v 17 Amindu avona ata, God du Tafaroro Ari Kambo* bebeta adua mo, God na umó data amburaita rouvie. Anada bee mo, God da kambo aná kakara re. God da kambo retora, aná nímane re. \v 18 Mania nendufako kukuvirota, “Amó ená endava neno nundubari kato eini re.” regegata! Tago, ananu doa, God da neno nundubari taubana bubugaita rea, endava enemboda nundubari injigha egegadi rere! \p \v 19 \x - \xo 3:19 \xt Job 5:13\x*Anada bee mo, God da dibeva ená endava enemboda neno nundubariva bee eini tefo re. Amindu, God da Gaga bukava eghá gefirie, “Enembo avona nendufako númanda neno nundubaridu gangoro rousua, aná neno nundubarimi ghambugota, God da ivasiva dimbaita rousue.” \v 20 \x - \xo 3:20 \xt Ps 94:11\x*Kotú God da Gaga eini eghá reirie, “Jojabee rei-gerue, endava enemboda neno nundubari kakatodava nundubari bouvube eini tefo re.” \v 21 Aghá-gea, nímane beforo gari embó einida noni rova vitera-du mania raga regegata! Anada bee mo, eini-eini dano seibe nímanda tofo ea vitie. \v 22 God na Apolos, Pita kotú námane dano nímane sonembari-du rea, ninenguturieta furere. Uutu endade, amburaride, jebugade kotú eini-eini nanjogo oreki vitia-de, ambova siroraita rouvia-de dano, nímane sonembari-du rea, ututurieta, nímanda tofo ea vitie. \v 23 Aghagonu, nímane aná Keriso da tofo re. Kotú Keriso, umó God da tofo re. \c 4 \s1 4:1-21 Namonde Amó God Da Aghi Kakatonu Kakara Egegasire! \p \v 1 Námane bakode, amó ra, aĩ, Apolos ra, aĩ, Pita ra gigiguturota mo, “Númane tefo, Keriso da buro kakato re, kotú God da kivu gagada vesa kakato re.” aghá nundubasiravore! \v 2 Avore, amó embó avodava buro aita asira mo, gaa bee nuenembo urota, aná embóda uno rouvia aghagonu ambo-ambo asire. Avore, amó Kerisoda buro ari gaa radora mo, amó gaa bee urota, Keriso da uno eta rouvia nuenembo ambo-ambo asire. \v 3-4 Anda buroda gorotova andufa ari akuago jo itatama ambi re. Tago, Jojabee unuka unona anda ari-bari iruraita rouvie. Amindu anda ari-bari andufako jo irurambi aitare. Kotú, enembo einimi amó iruradua, amó jo oru ambi re. \v 5 Aghá-gea, fefera bee furá bubambi irota, dibe kena enemboda akuago mania inona irurata! Nímane kaifa egegutu-gea, fefera bubota, Jojabee na furá bubua, enemboda ari akokogo unona iruraita rouvie! Fefera aghade, enemboda unode nundubaride númanda neno rova nungari vitia, aná Jojabee na furá bua itota, isaghava bubaita rouvie. Jojabee, umó ananu gerurota, avona taubana vitia-du, raga raita rouvie. \p \v 6 Anda ikoko mendi, ariri gharovu, nímandu rea, God da Gaga daiyagha rari vitia-da beenu iruguturota, beforo isagha ari gaga, Apolos angá anda irarinu isuri etora-nu nundubadi rere! Rourogo beforo ririkigari dabakodu raga rirota, einida tamova gaa, regegara-degea rere! \v 7 Avona ritata, nímane babarigari ea, enembo dano nímanda barirarida tuva aghago reisi-rere? Donu inda righia vitera, aná God da vesa re. Jo inona doda bambi reta, mania “Anona tofo utata siroruta.” regegata! \p \v 8 Bakua, námane doa serigea, nímane seibe gugua-ghayafade enembo egegea, kini aghago ea vitera, aĩ? Avore, nímane sei kini ea iririgasira mo, amó “bakua!” rasire. Anada bee mo, namonde amó God da kambesiva kini kotú kokotofu egegaita rosore-gea, nímane seibe kini egegasira mo, námane beago kini ea iririgasire! \v 9 Tago, námandava aghago jo sirorambi eta rouvie. God námane Iesu da aghi kakatodu ená buroda bouvu ututurie. Námane mo, eto-bato ari-bari akokogo enembo dumeni, gavanami enemboda dibeva dedegota amburaita rosora, aghago re. Námanda mema ená roo endava enembode kotú anera manede dano isaghava gigigeta rousue. \v 10 Námane Keriso da ragarova minono reaveta endava enembomi, “Beforo dinunu embó eini re,” regeguturota kuvia gegha regegeta rousue. Tago, nímanda nundubariva, “Námane Keriso da natofo ea vitera-du, beforo rauko etue.” Aná gaa bee ra, aĩ? Tefo re. Námandu mo, “Ano tefo” rirota, endava enembomi nímandu ano kakato gaa regegeta rousue. Endava enembo nímanda irari gerurota, nímane kakara eta rousue. Tago, námanda irari gerurota, kuvia gegha regegeta rousue. \v 11 Tutunova reta etia oreki, námane baimanagha uvudu ukó sarai egegea, dighari ombari sasarinu asusugea deĩ eta rosore. Aghade, námane dea ga egegutueta, kambo tefo biruru eta rosore. \v 12 \x - \xo 4:12 \xt Eka 18:3\x*Námanda ingomi buro fakara urota, námane andufa sonembeta rosore. Námane avona simboro ari mo, God na númane ea simbugari-du reta rosore. Kotú námandu bouvu mema ututurari mo, námane ano ea, jireta rosore. \v 13 Kotú námandu unongu regegari mo, námane mino númandu neno barimi reta rosore. Aghade, tutunovareta etia oreki dabako aghago roo endava enembomi námandu daghari betari gaa regegeta rousue. \p \v 14 Ená ingiso jo nímane meka gigigadi rea gembambi re. Tago, nímane anda sasingu aghago ea vitera-du, nghaĩ ititurota, rei-gefere. \v 15 Avore, Keriso da ekaresiava* nímanda kaifa kakato 10,000 aghago tatambugasira-jogo. Tago, nímanda afa mane aná jo oruabe irambi re. Gaa bee re, amó Iesu Keriso da Gaga minono rieta, nímane gaabee urota, anda sasingu egegutureravore. Kotú amó nímanda afa aghago ea vitere. \v 16 \x - \xo 4:16 \xt 1 Ko 11:1; Flp 3:17\x*Amindu, anda aito daiyagha fafoturadua-nu gigiguturota, dabako aghago egegadi rere. \v 17 Aghá-gea, Timoti anda mendi tofo aghago reta ninengetueta nímandava reiye. Umó neno buta rore. Kotú umó Jojabeeda buro ea goghó eta rouvia embó eini re. Ekaresia niavo niavo fugea vitia-dava donu irugeta rora, kotú Iesu da ambo-ambo urota, aito daiyagha fugeta rora-nu unona rekago iruguturota, nímane nundube-nundube egegadi rere. \p \v 18 Atá, nímane enembo dumeni, amó nímandava esega furambi ari gaa rirota, nímanda irariva deriva egeguturota viteravore. \v 19 Avotago, Jojabee “avore” radua, amó tutumi ya, nímandava bubua, gaa ningambi rousua enembodava ano mo domi irieta, gaga tefo-tafo reta rousua, ananu andufako tava ea tambaita rore. \v 20 Anada bee mo, God da natofo* kaifa ari o emboro taubana irugari, jo gaga vivimi ata sirorambi aita rouvie. God da anomi siroraita rouvie. \v 21 Atá, nímanda uno doro? Amó jarinu bua ya, nímane anami dara aĩ, durumugaride neno bari siriridenu bua yara? \c 5 \s1 5:1-13 Korin Ekaresia Viro Kombomi Bebeta Uria-Da Gaga Re. \p \v 1 \x - \xo 5:1 \xt Deut 22:30\x*Nímanda gorotova viro kombo bagiami rei-sirorutua-nu, oreki retueta ningere. Aná embó eini unda afada evetu ooro einigha kombo eta rouvie. Nímane Keriso gaabee ari enembo gaa regegeta rosoravore. Tago, gaabee ambi enembo aghá jo egegambi eta rousue. Meka egegadi rere! \v 2 Atá, nímane “Námane avore.” gaa rirota, aná embódava donu eini jo ambi viteravore. Eghá egegadi rere: nímane neno memami beda egeguturota, aná embó tuvasueta, ekaresiada* noni doa, umó kasava vorasue. \v 3-4 Amó airo bee vitere-tago, nundubarimi amó utuvako namonde vitere. Amó namonde danode jiria irurasira aghago re. Tago eve irirota, aná embó ari sembago bee urota vitia-nu, Iesu da ragarova seibe iruruturota eghá rere. Nímane Iesu da ragarova danode desiturota, amó Jojabee Iesu da anova nundubarimi namonde amó neno dabako ea, \v 5 aná embóda tamo bee righia sembago ata, unda asisi Jojabeeda furari feferava jebuga bari-du rea, umonu Satan da ingova ititigore! \p \v 6 \x - \xo 5:6 \xt Gal 5:9\x*Nímane nendufako nímanda ragaro righeaveta ereta rouvia, aná jo taubana irambi re. Atá nímane reisi-geroravore: uvu oka buriturota, uvá vegea bejota voradua-mi uvu oka firí dano akuago aita rouvia aghagonu, namonde amó dano anami bebeta egegaita rosore. \v 7 \x - \xo 5:7 \xt Ex 12:5\x*Amindu, nímanda rorova aná ari akuago retora-nu seghea fugea, rekago noni taubana kakarago egegadi rere. Tago, amó tanana rore, nímane aná aghá re. Anada bee mo, Serigea Yari Banauva sifi da mendi deta rousua, anada kambesi Keriso na bua, nímanda ari-bari akokogodu ambubuturie.\f + \fr 5:7 \ft Serigea Yari Banau du reiria mo, Moses da feferava, God na bouvu mema dibe eini be eini Isip enembodava ututuria-va, ambo jetuko umó anera eini ya enemboda sasingu bebego vivide dano data amburari-du ututurie. Aghade, avona sifi da mendi eini dea anada tatangunu bua bebatoda kasa yoveni yoveniva davituria mo, aná anera aria serigea arieta, unda sasingu vivide jebuga vitirie. God na unda mendi Iesu ninenguturieta furia-da isuri gaga Serigea Yarida Banauva bua, unda mendi aná sifi da mendi dedeguturia-da tatangumi jebuga Jiusi enembodava siroruturia aghagonu, Iesu da tatangumi jebuga tumanadu irarida emboro namonde andava siroruturia-nu rei-irugutue.\f* \v 8 \x - \xo 5:8 \xt Ex 13:7; Deut 16:3\x*Amindu rea, namonde ari-bari akokogo dano seghea fugea, unda natofo taubana kakarago ea, gaa bee nuenembo rirota, anda natofo Jiusi enembo jebuga rururia-du gangorogha Serigea Yari Da banau undidigeta uria aghagonu, Keriso namonde anda ari-bari akokodu ambubuturia-du gangoro egegore! \p \v 9-13 \x - \xo 5:9-13 \xt Deut 13:5; 17:7\x*Anda ingiso sei gefivutara-va, amó nímane aná dita faima rousua enembode dano bagega ea, uumo ara-degea ritare. Dabako ananu rekago raita rore. Amó enembo avona Keriso númanda ikoko mendi gaa reta rousua enembodu ritare. Nímane, rourogo dita faima eta rouvia, o jarari eta rouvia, o ingomi uubu ari god tumogha baĩ eta rouvia, o komanada tamova gavera reta rouvia, o kotú uvu fakara borega kakato, o bagia kakato, aghago enembo Keriso gha takembea irari gaa reta rousua enembode, itia tarea undidigare-degea ritare. Amó dabako aghago nundubuturota vitere. Tago, amó jo Keriso gaabee ambi enembodu rambi re. Gaa bee re, númane beago, viro kombo, jarari, eta rousue. Númane bagia kakato, kotú ingomi uubu ari god nu tumogha baĩ eta rousue. Tago, númandu jo rambi re. Anada bee mo, kambesi nanjogova vitie. Amindu nímane jo endava jebuga iririguturadi-gea, númane serigari aghago irambi re. Aghá retora-da bee mo, ekaresia irambi defosi enembo irurari, jo anda buro irambi re. Namonde Keriso gaabee ari gaa reta rousua enembo ekaresiada rova vitia-nu irurasira, aná gaa bee re. God da Gagava anadu reirie, “Aná ari akuago embónu tuvota, serigoe!” Kotú Keriso gaabee ambi enembo God undufa iruraita rouvie. \c 6 \s1 6:1-11 Namonde Ikoko Mendi Jo Bua Gavanada Dibeva Koto Ambi Aitare. \p \v 1 Atá, nímanda ikoko mendi, ariri gharovude besiga egegadora, nímane koto egegaita asira mo, God da natofoda dibeva koto asueta sidara asue! Mania gavanadava ya, avo koto egegata! Anada bee mo, gavanada irurari kakato oruabe númane jo God gaabee ari enembo irambi re. \v 2-3 Nimane reisi-geroravore, fefera ambova, namonde amó endava enembonu iruraita rosore. Kotú, anera mane beago, namonde anona iruraita rosore. Avore, namonde ambova dinunu jojabebeinu iruraita rosore. Amindu oreki dinunu ijoijokoko endava siroradua beago, namonde irurari inono re. \v 4 Amindu nímanda rorova, dara siroradua mo, mania ya, gaabee ambi vitia kakatodava koto egegata! \v 5 Nímane meka gigigasiravore. Nímandava enembo neno nundubaride dumeni vitia-mi, irurarida buro ari inono re. Númanda dibeva koto egegadora, aná avore. \v 6 Tago, nímane jo aghagonu egegambi, mino-mino besiga egegeta rousua-da gaganu bua iiava, gaabee ambi enemboda dibeva koto eta rosoravore. \p \v 7 Ená gagada mendó eini evere. Nímane airo-airo egegea, besiga urota, iiava ekaresiada* ikoko mendide koto egegeta rosora-mi rei-irugutue, nímanda gaabee ari seibe damé-damé ea vitie. Amindu rere, komana, imó kuvia dara adua, o inda eini-eini bagia adua mo, do-gea, aghá ae! O umonu bua ya, gavanadava koto adora, aná sembago re. \v 8 Nímane, God da natofo re. Tago, nímane ari-bari sembago bee egegeta rosoravore. Nímanda ikoko mendi, ariri gharovudava dara urota, kuvia númanda eini-eini bagia egegeta rosoravore. \p \v 9 Atá, mania nendufa kukuvegata! God enembo sembago mane jo kaifa\f + \fr 6:9 \ft Ii, \ft \+it Gaga Isuri Ari Kambesi\+it* anava, gaga dumeni gaga \+it Natofo \+it*da tuva vitia-nu irugea gia, tanana adi!\f* ambi aita rouvia gaa mo, nímane reisi-gerora? Dita faima ari kakatode, kotú ingomi uubu ari god du tumogha baĩ egegeta rousua-de, komanada evetu o embó bagia eta rousua enembode, gonene enembode, embobo evevetude evari doa, tofo-tofo kombo eta rousua-de, \v 10 bagia kakatode, jarari kakatode, uvu fakaradu borega kakatode, kotú unongu rari kakatode, komanada guri baita rea gavera rari kakatode dano, God na jo bua, unda kambesiva kaifa\f + \fr 6:10 \ft Ii, \ft \+it Gaga Isuri Ari Kambesi\+it* anava, gaga dumeni gaga \+it Natofo \+it*da tuva vitia-nu irugea gia, tanana adi!\f* ambi aita rouvie. \v 11 Nímanda rorova enembo dumeni sei aghá egegeta ureravore. Tago, oreki God na nímanda ari-bari sembago mane seghea fugetueta, nímane unda natofo kakara ea viteravore. Aghade, namonde anda Jojabee Iesu Keriso da ragarova Asisi Kakarada anomi God nímandu “taubana re” ririe. \s1 6:12-20 Namonde Anda Tamo Aná Asisi Kakarada Kambo Re. \p \v 12 \x - \xo 6:12 \xt 1 Ko 10:23\x*Nímane enembo dumeni eghá reta rosoravore, “Námane eini-eini donu egegadora, aná avore.” aghá reta rosoravore. Aná gaa bee re. Tago, eini-eini dano jo namonde andava taubana irambi re. Namonde eghá rasira mo, avore. “Amó jo doata, eini-eini einimi, o tamoda unomi amó kofiri ambi asue.” \v 13 Nímane enembo dumeni eghá reravore, “Anda uro mo, undari undari-du rea, God na urie. Aghá-gea, anda unonu undaita rore.” Aghá regegeta rosoravore. Tago, ambova God na rata, inda undaride urode dano manjaita rouvie. Aghagonu dita faimada gorotova raita rore. God na jo namonde anda tamo dita faima ari-du ambi re. Namonde anda tamo aná Jojabeeda tofo re. Amindu, namonde anda tamoda anomi Jojabeeda buro egegore! \v 14 God Afa na ririeta, namonde anda Jojabee amburari vareta jebugea erorurie. Fefera ambova, unda ano dabako anami rata, namonde amó amburaride jebuga vitera-de dano jejebugea eraita rosore. \p \v 15 Nímane reisi-geroravore. Namonde anda tamo aná Keriso da eka ingo aghago re. Atá, gigige, amó Keriso da eka o ingo bua ya, gonene evetugha takembadora mo, aná taubana ra? Tefo, aná sembago bee re. \v 16 \x - \xo 6:16 \xt Gen 2:24\x*Nímane reisi-geroravore. Embó avona gonene evetugha nandia evadua, aná ungá umó danode takembea, tamo dabako aita rouvie. God da Gagava aghá rari vitie. “Ungá tamo dabako aita rousue.” \v 17 Tago, enembo avona Keriso gha danode takembadua, jo tamomi enembo takembambi aita rouvie. Unda asisi beago, Keriso gha danode takembea, dabako aita rouvie. \p \v 18 Enembo avona emboro kombo rousua-de, mania takembata! Do, serige! Ari sembago dumeni eta rousua-mi, tamo jo bebeta ambi aita rouvie. Tago, emboro kombo eta rousua enembo, tofo númanda tamo righia sembago urota, bebeta eta rousue. \v 19 \x - \xo 6:19 \xt 1 Ko 3:16; 2 Ko 6:16\x*Enanu nundubea gigige! Nímanda tamo aná Asisi Kakarada kambo re. God, unda Asisi ututurieta, nímandava asugea, neno rova irita rouvie. Aghá-gea, nímanda tamo jo nímanda tofo irambi re. Nímane God da tofo re. \v 20 God na mino utua, nímane rururie. Amindu, nímanda tamoda anomi unda ragaro righadi erorurota, unda durogha isagha urota, enembo gigigoe! \c 7 \s1 7:1-16 Embó Evetu Yagera Ari, Kotú Evetu Vai Arida Gaga Re. \p \v 1 Avore, nímanda ingisova gefivutara urigada bee enanu isuri aita rore. Embó evetu yagera ambi iradua, aná taubana re. \v 2 Tago, oreki enembo emboro kombo oruabe egegeta rousua-du rere. Embó evetu yagera unda tofo adua, aná taubana re, kotú evetu embódava vai ata, unda tofo adua, aná taubana re. \v 3-4 Embóda tamo aná unda tofo irambi-gea, unona barirari jo ambi aita rouvie. Unda tamo aná evetuda tofo re. Aghá-gea, unda evetuda unonu aita rouvie. Kotú evetu beago unda tamo jo tofo barirari ambi aita rouvie. Unda tamo aná embóda tofo re. Aghá-gea, unda embóda uno aita rouvie. Aghá-gea, ungá mino-mino kaifa egegaita rousue. \v 5 Mania niye o nimugha evari doa, inuka inda unonu ata! O ingá imó neno dabako ea, Jojabeedu benunu aita rea, fefera tufoko, danode evambi adora, aná taubana re. Tago, ambova rekago ingá danode evaita rosoravore. Anada bee mo, rourogo Satan furá nímane kuvirota, dara egegara-degea, rekago danode evivigaita rosoravore. \v 6 Ená gaga nímanda irarinu sonembaita rei-gefera, aná jo agho dari irambi re. \v 7 Anda uno mo, nímane amó vitera aghagonu, tefo iririgasiravore. Avore, God vesa enembodava dibe eini be eini ututa rouvie. Vesa andú ututuria, evetu tefo irarida anonu ututurie. Tago, amó tanana rore, enembo dumenidava ano jo aghá utambi re. \p \v 8 Aghá-gea, nímane mose gimasa vai ambi yagera ambi vitera, kotú doru kumboro ea vitera-du rere. Taubana mo, nímane amó vitera aghagonu, tefo iririgasiravore. \v 9 Avotago, nímane totofo kaifa ari inono irambi inda uno gogorego evetu embó aridava adora, evetu yagera ege, o embódava vai ege! \p \v 10 \x - \xo 7:10 \xt Mat 5:32; 19:9; Mak 10:11-12; Luk 16:18\x*Amó nímane avona evetu embó ea vitera, ená gaga nímandu rereta niningige! Ená gaga jo anuka anda nundubarimi rambi re. Jojabeeda uno mo, evetu numu jo doambi aita rouvie. \v 11 Tago, aghá adua mo, umó tefo irirota, jo rekago vai ambi aita rouvie. O umó kaverea, unda embó seidava rekago yadua, aná taubana re. Kotú, evevetudu retora aghagonu embobodava rere, nímanda evevetu jo doambi aita rosoravore. \p \v 12-13 Jojabeeda uno andava jo rata ningambi re. Tago, nímandu aná eghá rereta niningige! Anda ikoko mendi, ariri gharovu nímane dumeni avona Jojabeedu gaabee ambi enembodava vai ea vitera, o yagera ea vitera mo, eghá egegadi rere. Inda gaabee ambi evetu o embó ingá iraita uno adua mo, mania doata! \v 14 Anada bee evere: imó kuristini evetu o embó iradora mo, inda God du gaabee eta rosora-mi, inda evetu ra, o embó ra furá, God dava utuavako aita rouvie. O jo gaabee irambi asua, inda sasingu beago jo gaabee ambi enemboda sasingu aghago ea, airo bee iririgasue. Tago, imó God gaabee rora-du, inda sasingu beago furá, God utuvako urota, God da natofoda rorova iraita rousue. \v 15 Tago, gaga retora-da mendó eini raita rore! Embó eini o evetu eini avona Iesu gaabee ambi ea vitia-mi erea, nuye ra, aĩ, numu ra, God du gaabee eta rouvia-nu injigha ea doaita radua mo, mania buregata! Fefera anava tefo neno ea, nímanda unonu aita rosoravore. Anada bee mo, namonde amó dano God na siririgha irari-du ghogho ririe. \v 16 Aghá rera-da bee mo, imó ano ea, inda evetu ra, o embó ra, jo doambi adora mo, ambova umó Jojabee gaabee ea, jebuga tumanadu irari tambua badua-jogo. \s1 7:17-40 Imó Daiyagha Irieta, God Ghogho Riria, Aghagonu Iri! \p \v 17 Ekaresia* nanjogodu amó agho dari eghá reta rore. Nímane sei daiyagha irieta, Jojabee Iesu nímane daba-dabadu vesa utua, nímane gateguturieta, God nímane ghogho riria, dabako aghagonu urota iririgadi rere. \v 18 Atá, enembo avona unda vii mendó andoro seibe tafugea, ambova Jojabee gaabee ea, unda tofo uria, umó jo oreki Moses da Gaga injigha urota, tafuguturia-da bubugha jo dufambi aita rouvie. Kotú, Jiusi enemboda gitofo embó eini avona Jojabee nu gaabee ea, unda tofo uria-mi, jo erea ya, Jiusi enembodava rekimbea vii mendó andoro tafugambi aita rouvie. \v 19 Anada bee mo, namonde oreki vii mendó andoro tafugadora, aĩ, jo tafugambi adora, anami taubana o sembago eini jo sirorambi aita rouvie. Tago, Jojabeeda Agho Darinu, ambo-ambo adora, imó jebuga tambaita roravore. \v 20 Amó rekago rere: nímane daiyagha irieta, God nímane ghogho riria, irari dabako aghagonu iririgadi rere. \v 21 Enembo avona sabua* irieta, God ghogho ririeta gaabee ea vitia-du eghá rere. Mania anadu mema ata! O imó sabua doa, tefo neno arida emboro tambadora, avore, aghá ege! \v 22 Reisi-geroravore, umó avona sabua irieta, Jojabee umó ghogho riria, umó oreki Jojabeeda tofo ea, tefo neno ea vitie. Aghagonu, umó avona kotofu ueta, Jojabee umó ghogho riria, umó oreki Keriso da sabua ea vitie. \v 23 Imó sabua ra, aĩ, kotofu ra, dano nímandu God na mino ututurieta, nímane unda tofo egegutureravore. Aghadu, mania enembo einida sabua egegata! \v 24 Anda ikoko mendi, ariri gharovu, amó rekago rere: nímane irari daiyagha ueta, God imó ghogho riria, irari dabako aghagonu urota, God gha danode iririge! \p \v 25 Ená gaga nímane mose gimasadu rere: Jojabee unda agho dari eini jo rata, amó ningambi re. Tago, nímane reisi-geroravore: Jojabee na andú mema ea, sonembuturia-du, unda buro ea goghó eta rore. Amindu nímane amonu gaabee egegadi rere: \v 26 Orekida irariva mema, kotú dara oruabe rei-sirorutua-du, nímane daiyagha vitera dabako aghagonu iririgadi rere. \v 27 Imó evetu yagera ea vitera, avore, ingá iradora, jo inda evetu doambi aita roravore. Kotú imó tefo iradora, mania evetu yagera ata, o embódava vai ata! \v 28 Tago, mendi gimasa evetu yagera adua, o ariri mose vai adua, aná jo ari akuago irambi re. Tago, evetu yagera ari, o embódava vai ari, anada gorotova bouvu, kotú mema oruaruabe vitia-nu serigadi rere. \p \v 29 Anda ikoko, mendi ariri gharovu, amó eghá rere, fefera sidara rouvieta, nímane evetu embó ea irirota mo, nímane mose gimasa aghago iririgadi rere! \v 30 Aghagonu, nímane dari sorara urota mo, jo neno memagha bagha dibe urota irambi aita roravore. O nímane gangoro urota mo, durumugea, roboghomi iririgadi rere. Kotú inda iraridu guri nanjogo utua eini-eini badora, aná avore. Tago, mania aná eini-eininu neno bata! \v 31 Imó buro doreta urota vite, o guri utua barida buro urota iradora, inda ininide nundubaride dano jo inda burodava o iraridava itambi aita roravore. Anada bee mo, ená uutu endagha irieta rei-gerora, aná jo gaimbo ambi manjaita rouvie. \p \v 32 Anda uno mo, ená endava bouvugha iririgara-degea, rere. Gigimasa númanda neno roo dano Jojabeeda burodu ututurota irita rousue. Jojabee gangoro ari-du rirota, aghá egegeta rousue. \v 33-34 Tago, embobo dumeni daiyagha ata, númanda evevetu gangoro ari-du rirota, endada eini-eini dumeninu nundubuturota, númanda ano avo itita rousue. Aghá urota, númane nundubari ungagha eta rousue. Aghagonu, evevetu vai ea vitia, númanda embobo gangoro ari-du rea, númanda rari aghago nuenembo egegeta rousue. Tago, evetu avona vai ambi vitia-de ariri mosede, númanda neno roo dano Jojabeeda burodu ututurota irita rousue. Anada bee mo, númanda tamode asiside God dava ututueta vitie. \v 35 Ená gaga retora mo, jo nímandava agho dari ututurota rambi re. Tago, amó sonembota, nímane nundubari ungagha-ungagha rosora-nu doa, nímanda neno roo dano Jojabeedava ututurota, unda buro nuenembo egegadi rere. \p \v 36 Tago, embó avona unda datudu nundubuturota, yagera ara, aĩ doara, nundubea, kotú rekago baita ano adua, do-gea, evetu embó egegoe! Anava ari akuago tefo re. \v 37 Avotago, embó eini anda retora gaganu nundubuturota, undufako unda datu jo yagera ambi nundubuturota, undufako kaifa ari inono iradua mo, yagera ambi adua, aná taubana re. Enembomi jo rea bera-bera ambi aita rousue. \v 38 Avotago, mendi avona unda datu ariri yagera adua, aná taubana re. Tago mendi avona yagera ambi adua mo, aná taubana bee re. \p \v 39 Evetu umó vai ata, unda embó yafa daiyaghago jebuga iradua mo, umó aná embóda tofo re. Tago, embó amburadua mo, umó ya, embó rekadava vai aita nundubadua, anava buregari eini tefo re. Tago, Jojabee gaabee ari embó einidava vai asue! \v 40 Atá, anda nundubariva, aná evetu jo rekago vai ambi adua, umó gangorogha iraita rouvie. Kotú, anda itatama ariva, God da Asisi beago aghá rei-nundubutue. \c 8 \s1 8:1-13 Dodu Nino-Okada Firí Tama Egegasira-Da Gaga Re. \p \v 1-4 Nino okada firí ingomi uubu ari god da dibeva dea buria vesa ututa rousua-du uriga egeguturera-da gaga raita rore. Gaa bee re, ingomi uubu ari dava bee eini tefo re. Avotago, aná beforo garinu bua vitera-du, gangoro urota, namonde anda ragaro righota eradua, jo taubana irambi re. Tago, namonde amó mino-mino neno bubugadora-mi, ekaresia* ano ea jiraita rouvie. Embó avona, umó eini-eini dano gari gaa radua mo, umó undufa kuviraita rouvie. Undava nundubari eini tefo bee re. Tago, enembo avona God neno buta rouvia, God na númane beago, tanana ea unumbaita rouvie. Namonde amó tanana rosore, ingomi uubu ari god manedu naa oka dea buria vesa ututa rosora-dava jebuga eini tefo, kotú bee eini tefo re. God dabako umó unuka vitie. \p \v 5 Gaa bee re: enembo dumenida reisi-nundubutua mo, uutu endava god kotú babarigari dibe eini be eini irari gaa regegeta rousue. Tago, númane jo jojabe o god bee irambi re. \v 6 Namonde dano gia tanana rosore, Afa God umó dabako re. Unona ririeta, eini-eini nanjogo uutu endava dano siroruturie. Unda ragaro righota erari-du rea, namonde amó jebuga vitere. Kotú, namonde gia tanana rosore, namonde anda Jojabee aná Iesu Keriso umó dabako re. Afa God na ririeta, Iesu Keriso da anomi eini-eini nanjogo dano siroruturie. Kotú unda ano dabako anami namonde amó oreki jebuga vitere. \p \v 7 Atá, enembo dumeni aná gaga retora-nu, jo tanana ea goghó ambi egegeta rousue. Númane aná Iesu gaabee ari enembo re-tago, númane ingomi uubu ari god nu gaabee ea, ananu tamo egeguturie-gea, nino oka ingomi uubu ari god da tafaroro ari kambova dea burarida firínu bua, undidigea, nendufako bebeta egegeta rousue. Anada bee mo, númanda gaabee ari Afa God dava ijoko bee-gea, ari taubana ra aĩ, akuago ra, tanana ari jo inono irambi re. \v 8 Avore, namonde God dava utuvako jirarida ruru jo oka undari irambi re. Enembo dumeni God du gaabee urota, oka dirota, God dava utuvako jireta rousue. Kotú, enembo dumeni oka tama urota, God dava utuvako jireta rousue. Amindu rere, God dava utuvako jirarida ruru jo oka undari o oka tama ari irambi re. \p \v 9 Amindu, nímane durumugea, nímanda ikoko mendi, ariri gharovuda irari sonembuturota, verua urota iririge! Rourogo, nímanda gaabee ari jojabemi nímanda ikoko mendida gaabee ari ijoijokokonu kukuvirota, númane damé-damé egegauve-degea rere. \v 10 Anada bee mo, nímane tanana rosoravore: ingomi uubu ari god dava bee tefo re. Imó ya, ingomi uubu aridu tumogha baĩ ari kambova terua, banau diradi gerurota, inda komana gaabee ari ijokomi, kambo dabako anava terua, oka dirota, unda gaabee ari ijokodu ari akuago adua, jo taubana irambi re. \v 11 Anada bee mo, inda komana Keriso da sonembaita rea ambubuturia-nu, inda beforo gari-mi kuvirota, umó juraita rouvie. \v 12 Aghá adora, inda komana gaabee ea goghó ambi eta rouvia-dava, ari-bari akuago urota, Keriso dava beago ari-bari akuago aita roravore. \v 13 Amindu, anona ingomi uubu ari god du vesa utadua, okanu dirota, anda komana gia aghago urota, ari akuago adua mo, amó eghá aitare: rourogo anda komana kuvirota jurauve-degea, amó aná oka jo undambi aitare. \c 9 \s1 9:1-27 Namonde Amó Irarida Kotú Undarida Gorotova God Da Buro Kakato Sonembasire. \p \v 1 Amó jo enemboda sabua* irambi re. Amó Iesu Keriso da aghi kato eini re. Namonde anda Jojabee Iesu Keriso, anda dibe mokomi gerurere. Kotú, amó unda aghi ueta, nímanda rorova bee siroruturieta nímane Iesu gaabee ureravore. \v 2 Enembo dumeni mana-mana egegeta rousue, Jojabee na unda aghi ari-du amó gateguturia, aĩ gategambi ra? Tago, nímane jo aghá ambi egegasiravore. Anada bee mo, anona aghi urieta, nímane neno kaverea, Jojabee nu gaabee ureravore. \p \v 3 Enembo dumenimi God na amó gategambi gaa reta rousua-du, amó mino eghá reta rore. \v 4 Amó Jojabeeda buro eta rora aghade, nímanena undari barimi amó sonembadora, aná taubana re. \v 5 Kotú, Jojabeeda ambo nimbide unda jamenade, kotú Pita de númanda evevetude dano deĩ urota, buro egegeta rousue. Aghá-gea, uno asira mo, amó beago gaabee ari evetu eini yagera ea, angá deĩ urota buro asira, aná taubana asue. \v 6 Kotú Barnabas angá mo, námane andufako buro urota, guri bua utua, námanda uvude undaride buta rosora, aná taubana ra, aĩ, tefo re? \p \v 7 Gigige! Mene-mene ari kakato númanda undari bari jo totofo kaifa egegambi eta rousue. Kotú, naava enembo iiava aayova undari bari avo tefo bua iiava undidigeta rousue. Aghagonu, sifi kaifa kakato beago, númanda sifi da eminu tefo simbia undidigeta rousue. Aghagonu, Barnabas angá mo sonemba nímandava bubugasira, aná taubana asue. \v 8 Kotú God da Agho Dari-va beago aghá reirie. \v 9 \x - \xo 9:9 \xt Deut 25:4; 1 Ti 5:18\x*God na ririeta, Moses eghá gefirie. “Nímanda burumakau farava vuri dasituradua mo, mania unona, undauve-degea, unda be rafata!” God aná gaga, jo burumakau nuenembo nundubuturota, rambi re. \v 10 Umó namonde amonu nundubuturota, aná gaga ririe. Enembo avona ya, aayova vee govadua, o badua mo, númane ambova undarida bee bua, undaita rea, kaifa gigita urota iraita rousue. Aghá-gea, nímandava buro egegeta urera-du, námandu undaride uvude sonembasira mo, aná taubana asue. \v 11 \x - \xo 9:11 \xt Rom 15:27\x*Avore, námanena God da gaga nímanda neno rova goviturieta, jebuga bubugutureravore. Aghá-gea, nímanda gugua-ghayafa undari barimi námane sonembadora, aná akuago ra, aĩ? Tefo, jo akuago irambi asue! \v 12 Nímane enembo dumeni sonembeta rosora, dabako aghagonu námane beago sonembasiravore. Anada bee mo, sei námanena arera, nímandava Keriso da Gaganu ririeta, nímane niningigutureravore. Aghá-gea, sei námandu ututugea, númandu ambova ututugasira, aná taubana asue. \p Tago, fefera aghade, námane jo rata nímane itoko sonembambi re. Rourogo eini-eini einimi nímanda gaabee arida emboro gajauve-degea rirota, undari bari námane andufa mino utua bua undidigeta urere. Aghá urera-da bee mo, Keriso da Gaga, niningigea goghó egegadi rea, egeguturere. \v 13 \x - \xo 9:13 \xt Deut 18:1\x*Nímane reisi-geroravore, enembo avona God du Tafaroro Ari Kambova* buro egegeta rousua, númanda undari anava bubugeta rousue. Kotú vesa dungari farova buro egegeta rousua enembo beago, aná vesanu bua undidigeta rousue. \v 14 \x - \xo 9:14 \xt Mat 10:10; Luk 10:7\x*Dabako aghagonu nundubuturota, Jojabee na eghá ririe: unda Gaga Taubananu minono reta rousua enembomi, avona gaga ningia gaabee egegeta rousua enembodava, uvude undaride tefo bua undidigasue. \p \v 15 Aghá-gea, amó sei nímandava buro eta urera feferava, undari bari tefo bua undasire. Tago, nímandava jo benunu ambi eta urere. Kotú amó jo nímanda sonemba baita rea, ená gaga gembambi re. Gaa bee re, nímandava amó sonemba eini jo bambi eta rore-gea, andufa raga rere. Kotú, rourogo amó andufa raga rera, aná gavera auve-degea, nímanda sonemba, itoko jo bambi irirota amburarimi tano aita rouvie. \v 16 Amó God da Gaganu minono rirota vitere-tago, amó jo anadu rea, andufa raga rambi asire. Anada bee mo, God unona ririeta, amó aghá eta rore, jo tofo anda unomi ambi eta rore. Aghá-gea, amó unda Gaga Taubana jo rambi adora mo, God da bouvu itatama aita rore. \v 17 Amó anda unomi ená buro asira mo, aghajora God andú mino jojabe eini utasue. Tago, ená buronu ari-du rea, God na seibe amó gateguturieta, aghá urota vitere. \v 18 Aghá-gea, amó mino jo bambi asire. Amó minono rarida vivi, kotú gangorogha nímanda sonemba bambi buro urota, God da Gaga tefo vesa eta rora, anda buroda mino, aná avore. \p \v 19 Amó jo enembo avoda sabua, kotú enembo avoda rari ningari irambi re. Tago, enembo oruaruabe Jojabee nu gaabee egegari-du rirota, amó enembo nanjogoda sabua ea, númandu aghi urota vitere. \v 20 Aghá-gea, amó abua Jiusi enemboda rorova buro urota, kotú Moses da Agho Dari kaifa eta rousua enemboda rorova buro urota, númane neno kaverari-du rea, Jiusi enemboda kikide Moses da Agho Daride kaifa urota vitere. Nímane reisi-geroravore, amó jo Moses da Agho Darida tuva irambi re. Tago númane neno kaverari-du rea, aghá eta rore. \v 21 Amó ari-bari dabako aghagonu urota, námane Jiusi enemboda gitofoda rorova buro rora feferava, amó námane Jiusi enemboda agho dari doa, gitofoda kikinu kaifa eta rore. Tago, amó gaa bee rere, God da Agho Dari jo injigha ambi re. Amó tumanadu Keriso da Agho Darida tuva vitere. \v 22 Dabako aghagonu, gaabee ea goghó ambi eta rousua enembo daiyagha Iesu gaabee egegasua-du rea, amó beago númanda irari aghago eta rore. Enembo dano Iesu gaabee urota, jebuga bubugari-du rea, anda uno doa, abua-abua nanjogoda kikide ari-baridenu kakara urota, ambo-ambo eta rore. \v 23 Aghá eta rora-da bee mo, God da Gaga Taubananu gaabee eta rousua enemboda mino bubugaita rousua-nu, amó beago baita rea, aghá eta rore. \p \v 24-25 Namonde anda gaabee ari kotú daiyagha irasira-da isuri gaga eini raita rore. Sereka sumbariva, enembo oruabe sumbuta rousue. Tago, númanda rorova, enembo dabakomi sumbua serigea vitia jiria, mino donu simbugari aná buta rouvie. Amindu, namonde God da dibeva vitia jiria, mino unda simbugari vitia-nu baita rea, ari dabako aghagonu egegore! Kotú, God da dibeva jiria, undava mino taubana baita adora mo, namonde aito fatia goghó aita rosore. Avore, namonde tanana rosore, mino ená endava vitia-nu bua, jijimu adi-gea, sidara aita rouvie. Atá, uutuva mino baita rosora, aná tumanadu iraita rouvie. \v 26 Amindu rea, amó God da buro urota, God da Gaganu minono rea goghó urota vitere. Eto-bato sumbariva eka fatia goghó eta rora aghago, o undiri donu aita terua ana undirida aito fugia goghó eta rora aghagonu, amó God da buro ea goghó urota vitere. \v 27 Aghá urota, tamoda uno bureguturota, amó eka fatia goghó urota irita rore. Anada bee mo, anona enembo God da natofo egegari-du minono rata niningigea, númane God da dibeva taubana jiria irirota, amó damé-damé ea juradora, aná jo taubana irambi re. \c 10 \s1 10:1-11:1 Rourogo Jiusi Enemboda Abua Mane Dara Uria Aghagonu Egegara-Degea Riria Re. \p \v 1 \x - \xo 10:1 \xt Ex 13:21-22; \xt Ex 14:22-29\x*Anda ikoko mendi, ariri gharovu, anda natofo Jiusi enemboda abua maneda kiki, raita roreta niningige! God na númane sonembuturota, gooso ututurieta, sei númanda dibe kenava iruaveta, númane ambova igigeta urie, kotú God na urieta, karaje esuru jojabe eini, ragaro Inimba sarigea yoveni-yoveni jiruturieta, númane enda kaĩva ekami rorova rekimbuturie. \v 2 Númane dano Moses da ambo ga aná goosoda ambo-ambo egeguturia, kotú aná esuru jojabe rekimbuturia-mi, eto-bato bafutaito ari aghago urota, Moses de takembuturie. \v 3-4 \x - \xo 10:3-4 \xt Ex 16:35; 17:6; Num 20:11\x*Aghade, God da Asisida anomi undaride uvude utuaveta, númane dano undidigeta urie. Uvu tefo kambesiva God da Asisimi singoi ifeguturieta, númane dano uvu undidiguturie. Aná singoi mo, Keriso umó re. Unona numonde dano deĩ ueta, uvuda ano númane dano undava bubugeta urie. \v 5 \x - \xo 10:5 \xt Num 14:29-30\x*Aghá egeguturota, God da ea simbugaride sonembade dano, númane itatama egeguturie. Tago, númane oruabe jo ari-bari taubana ambi egeguturia-du, God númane injigha eaveta, uvu tefo enembo irambi kambesiva biruru urota, ambubugeta urie. \p \v 6 \x - \xo 10:6 \xt Num 11:4\x*Ená kiki mo, namonde anda beforo isagha ari re. Rourogo, númanda egegeta uria aghago, eini-eini akokogodu muu undidigauve-degea rea, namonde amó rei-irugutue. \v 7 \x - \xo 10:7 \xt Ex 32:6\x*Kotú, númane ingomi uubu ari god du tumogha baĩ egegeta uria aghagonu, namonde amó aghá egegauve-degea, ená kiki gefirie. Númane aghá egegeta uria-da kiki God da Gagava vitie, “Enembo banau ea asumbea undidiguturota, ingomi uubu arida dibeva erea, daa tefo-tafo didivurie.” \v 8 \x - \xo 10:8 \xt Num 25:1-18\x*Kotú, namonde amó emboro kombo jo egegambi asire. Anada bee mo, númane aghá uria-du, God unda ingo sireguturieta, enembo dano 23,000 fefera dabakova ambubuguturie. \v 9 \x - \xo 10:9 \xt Num 21:5-6\x*Mambube maneda Jojabee kukuviria aghago namonde amó jo kuvia gambi aita rosore. Fefera aghade, Jojabee na ririeta, ningabumi natofo dumeni gafirieta, ambubuguturie. \v 10 \x - \xo 10:10 \xt Num 16:41-49\x*Kotú mania númane enembo dumenida uria aghagonu mendó gaa regegata! Númane God da kavevera injigha urota, mendó gaa riria-du unona amburarida ano righia vitia aneranu ninenguturieta, furia derurieta ambubuguturie. \p \v 11 Ená kiki nanjogo rera, aná númandava siroruturieta, namonde anda beforo isagha ari-du gefirieta vitie. Anada bee mo, namonde amó uutu endada banuna ari fefera utua etua-du, dibe fangari-du rea, gefirie. \p \v 12 Amindu, mania “Amó kuvia gariva jo jurambi aita rore. Amó God da dibeva inono re.” regegata! Dibe fangadi rere! \v 13 Kuvia gari namonde amó emboro oruaruabeva kuveta rouvie. Tago, God da donu aita be gajituria-nu urota, ano namonde andava ututurota, namonde amó aná kuvia gari serigari inono re. God umó sonembota, namonde amó aná kuvia gari rorova irirota, ano ea jijireguturota, aná kuvia garinu doa serigaita rosore. \p \v 14 Anda neno bari ikoko mendi, ariri gharovu, Jiusi enemboda kiki retora-nu nundubuturota, rekago rere. “Ingomi uubu aridu tumogha baĩ ari niavo sirorota gadora mo, doa serige!” \v 15 Nímane neno nundubari egegeta rosoravore. Aghadu anda gaga raita rora-nu nundubea gia goghó egege! \v 16 \x - \xo 10:16 \xt Mat 26:26-28; Mak 14:22-24; Luk 22:19-20\x*Jojabeeda banauva aagha bua ea simbuguturota, God du aiye reta rosora, anada bee mo, Keriso da tatangu namonde andú avereguturia re. Ananu bua dirota, namonde amó Keriso de dano takembeta rosore. Kotú farava righia, ingegebea undita rosora, aná unda tamo re. Amindu unda tamo ututuria-mi, namonde amó Keriso de dano takembeta rosore. \v 17 Farava dabakoda bee mo, Keriso umó re. Namonde amó oruaruabe re. Tago, ená farava dabako ananu dirota, namonde Keriso de dano takembea, tamo dabako ea vitere. \p \v 18 \x - \xo 10:18 \xt Lev 7:6\x*Anda natofo Jiusi enemboda ari-barinu nundubea gigige! Númane vesa dungari farova nino oka God du vesa dungeta rousua-da firí dumeninu bua undidigadua, aghade númane God gha danode takembaita rousue. \v 19 Atá, ená anda gaga retora-nu nundubea gigige! Ingomi uubu aridava bee eini tefo re. Kotú, nino oka dea buria ingomi uubu arida dibeva vesa dungeta rousua-dava bee eini tefo re. \v 20 \x - \xo 10:20 \xt Deut 32:17\x*Anda rera-da bee aná evere, ingomi uubu ari god du vesa dungari farova nino oka dea buria vesa ututa rousua, aná taimudu ututa rousue. Aná oka vesa dungiturota, firí dumeni avona undadua mo, umó taimude dano takembaita rouvie. Amindu, anda unova nímane rourogo taimude dano takembara-degea rere. \v 21 Nímane Jojabeeda aaghava undia, kaverea ya, taimuda aaghava undadora, imó gavera aghago urota, bee eini jo sirorambi aita rouvie. Aghagonu, Jojabeeda banau undia, kaverea ya, taimuda banau undadora, imó gavera aghago urota, bee eini jo sirorambi aita rouvie. \v 22 \x - \xo 10:22 \xt Deut 32:21\x*Nímane aghá egegadora mo, Jojabee na jii dimbua, neno akuago ata, nímane jo ano ea jirambi aita rosoravore. \p \v 23 \x - \xo 10:23 \xt 1 Ko 6:12\x*Nímane enembo dumeni eghá reta rosoravore, “Námane eini-eini donu egegadora, aná avore.” Tago, jo dano anami sonembambi aita rouvie. Eini-eini dano jo taubana irambi re. \v 24 Mania tofo inda jebuga nuenembo nundubata! Kokomanada jebuga, kotú irari beago sonembadi rere. \p \v 25 Atá, nímane eghá egegadi rere. Utua bari kambesiva nino oka donu gia uno adora mo, gangorogha bua undidige! Mania, ingomi uubu arida dibeva dea buria vesa utari aghago nundubuturota, uriga egegata! \v 26 \x - \xo 10:26 \xt Ps 24:1\x*Anada bee mo, God da Gaga bukava eghá gembari vitie: “Endava eini-eini nanjogo vitia, dano Jojabeeda tofo re.” \p \v 27 Kotú ari dabako aghagonu, Iesu gaabee ambi enembo einimi indú ghara borea sinota yadora mo, Jojabeenu gaabee urota, donu inda uno adora-nu, utadua mo, gangorogha undidigadi rere. \v 28-30 Tago, embó einimi indú “Ená nino oka ingomi uubu ari god da dibeva dea buretue,” radua, aná oka jo bua undambi aita roravore. Jo tofo imonu nundubea doambi aita roravore-tago, aná embó aghá raita rouvia-du rea, aná fefera nuenembo doaita roravore. Anada bee mo, aná embó God da anodu jo gaabee ambi eta rouvie. Kotú embó einimi eghá rasue. “Amó jo komana einida gaabee ari, kotú nundubarinu ambo urota, oka undari doambi aita rore. Amó God du ‘aiye’ rea, aná oka undadora, enembo einimi amó dibeva gaa rari jo inono irambi re.” \p \v 31 Avotago, nímane donu aita rora-de, undari donu undaita rora-de, kotú undambi aita rora-de dano, God da ragaro righota erari-du rea, egege! \v 32-33 Anda rera-da bee, aná evere. Enembo dano Iesu gaabee ari-du rirota, amó anda uno doa, númanda ari-baride unodenu eta rore. Jo amonu nundubuturota rambi re. Námane Jiusi enembode kotú Jiusi enemboda gitofode dano, rourogo mema ea jurauve-degea, aghá eta rore. Kotú namonde anda ikoko mendi, ariri gharovu, Iesu gaabee eta rousua-dava ari-bari dabako aghagonu eta rore. Númane dano ano ea, jebuga bari-du rirota, amó aghá eta rore. Amindu, nímane beago amó daiyagha eta rora, aghagonu egegadi rere. \c 11 \p \v 1 \x - \xo 11:1 \xt 1 Ko 4:16; Flp 3:17\x*Amó, Keriso da ambo-ambo urota, unda aito fugituria aghagonu roreta. Nímane beago, anda aito daiyagha rei-fugitora, aghagonu egegadi rere! \s1 11:2-16 Tafaroro Arida Agho Dari Re. \p \v 2 Amó nímandu raga rirota vitere. Anada bee mo, amó tumanadu nundubuturota, donu rirera, kotú iruguturera dano righia, aghá urota viteravore. \p \v 3 Tago, gagada mendó eini nímane gia tanana egegadi uno rora aná evere. Embobo nanjogoda Beforo Righari aná Keriso re. Kotú embobo, aná evevetuda beforo ririkigari re. Kotú Afa God, umó aná Keriso da beforo righari re.\f + \fr 11:3 \ft 1 Korin 11:3-16 enava ekaresiada* nundubari ungagha vitie. Nundubari eini eghá re. Pol kakara arida gaga reirie. Evevetu numu mane kakara egegasue. Embobo Keriso kakara egegasue. Pol evevetude embobode daiyagha kakara arida aito fufugegasua-nu rirota, Korin enemboda abua maneda kiki nundubuturota, nghaĩ ititurie. (Aghá-gea, namonde amó Baruga enemboda kakara daiyagha eta rousua-da aitonu fufugegasire.) Nundubari eini aná eghá re: Pol jo Korin enembo nuenembo nundubuturota gembambi re. Unda kasava asugari gagade feuka asugari gagade namonde amó nanjogodu gefirie. Tago, ekaresia nanjogo PNG enava gogorego jo aghá nundubambi re. Númanda nundubariva naa enemboda kakara arida aito fufugegari-du reisi-rie. Avore, Pol da gagada mendó jojabe mo, namonde amó dano Keriso ungá Afa God ghada gaga ambo-ambo urota, kakara egegore! Aghagonu, evevetu numu mane kakara egeguturota, embobo God kakara egegoe!\f* \v 4 Avore, embó avona kasava ombea ya terua, tumogha baĩ adua, o benunu adua, o minono radua, aghá adua-mi, Keriso meka gaita rouvie. \v 5 Kotú evetu avona feuka jo ombambi, ya terua, tumogha baĩ adua, o erea jiria benunu adua, o feroveta aghago ea, God da Gaga isaghava minono radua, avore, aghá adua-mi, numu meka gaita rouvie. \v 6 Feuka ombari uno ambi adua mo, unda fouma arugasue. Tago, unda fouma arugasua-mi meka gasua mo, feuka ombari-du rere.\f + \fr 11:6 \ft Avore, Pol jo evevetuda fouma arugarida gaga rambi re. Tago, Grik enembo Korin anava, númanda kiki mo, emborova kombo yagera eta rousua evevetu nuenembomi fouma arugeta egeguturie. Pol fouma arugarida gaga rirota, ininigha isuri eghá urie. Ekaresiada* rorova evevetu dumeni numu mane kakara ambi egeguturia-du, fouma arugea meka gigigasua aghagonu, meka gigigasua-du rirota ririe.\f* \v 7 \x - \xo 11:7 \xt Gen 1:26-27\x*Embobo kasava asugambi aita rouvia-da bee, aná evere. Sei embónu God na eto-bato umongo urota, unda durogha isagha ari-du rea, embódava ututurieta siroruturie. Tago, evetu mo, numuda durogha isuri ari-du rea, urieta siroruturie. \v 8 \x - \xo 11:8 \xt Gen 2:18-23\x*Anada bee mo, God jo evetuda siruru einimi bua ata embó sirorambi re. Embóda siruru eininu bua urieta, evetu siroruturie. \v 9 Aghagonu, embó jo evetu sonembari-du rea, ata sirorambi re. Tago, evetu mo, numu sonembari-du rea, urieta siroruturie. \v 10 God da anera namonde amó gigigeta rousua-du, evevetu númanda feuka mane ombebegasue. Aghá urota, númanda numu mane kakara urota, númanda rari ningita rousua-nu isuri egegaita rousue. \p \v 11 Tago, Jojabeeda natofo namonde anda irari eghá egegeta rosore. Evetu embógha jo númane unuka airo-airo deĩ ambi egegeta rousue. Ungá danode takembea irirota, mino-mino sonembeta rousue. \v 12 Anada bee mo, God sei aná embónu urieta siroruturie. Anada ambova embóda siruru einimi bua urieta, evetu siroruturie. Tago, oreki embobo nanjogo dano evevetuda fufumbugari re. Aghá re-tago, evevetu, embobode dano númanda ruru aná Afa God umó re. \p \v 13 Nendufa gigigea, tanana egegadi rere. Evevetu beforova feuka jo ombambi ya terua, God du tumogha baĩ urota, isaghava jiria, benunu adua mo, taubana ra, aĩ tefo? \v 14-15 Natofo abua-abua seibe eghá nundubeta egeguturie, “Embóda fouma vitia badurube adua, umó undufa meka gaita rouvie. Atá evetudava unda fouma badurube adua mo, unda gari taubana bee durogha aita rouvie.” Anada bee mo, unda beforo gajari-du rea, God na unda fouma ututurie. \v 16 Aghá rera-du, avona feuka ombarida gorotova o kasava asugarida gorotova besiga adua mo, undú eghá rere. God da ekaresiade* tofo námane beago, dano aghá egegeta rosore. Amindu oreki beago, dabako aghagonu aita rosore. \s1 11:17-34 Jojabeeda Banau Re. \r (Matyu 26:26-29; Mak 14:22-25; Luk 22:14-20) \p \v 17 Atá, oreki amó gaga eini raita rore. Amó jo nímandu raga rambi aita rore. Anada bee mo, nímane God du tumogha baĩ urota, enembo sonembasiravore-tago, nímane dara ea, besiga eta rosora-mi, enembodu mema ututa rosoravore. \v 18 Dara jojabe eini anda niningara, aná evere. Nímane tafaroro aita rea, danode egegeta rosora aghade, totofo rorova sarigea, besiga egegeta rosora-nu ningia, gaa bee aghago nundubutare. \v 19 Tago, besiga egegasira-jogo! Anada bee mo, besiga egeguturota, gaa bee avona reiria, o gavera avona reiria, ananu tutumi isagha ata gigigaita rosore. \v 20 Tago, nímane danode egegea, totofo nímanda undari undidigadora, aná jo Jojabeeda Banau reta undidigambi aita rosoravore. \v 21 Enembo eini gare garegha aita rouvie. Kotú enembo einidava undari tefo-gea, umó baimana itatama aita rouvie. Atá, kotú enembo eini umó uvu fakara jojabe undia beforo biruru aita rouvie. \v 22 Nímanda kambova sei undari undia, furá Jojabeeda Banau kakara durumugea undidigadi rere! Imó inda undari-bari taubana guri jojabemi utua bua ya diradi-gea, inda kasava makasi enembo meka gigigaita rousua, jo taubana irambi re. Aghá urota, God da Ekaresianu* injigha eta rosoravore. Ari-bari aghago, egegeta rosora-du, amó nímandu daiyagha raga ra? Tefo bee tefo re. \p \v 23-24 Jojabee Keriso da Banau daiyagha egegasira-da irugari unona andava ututurieta bua, seibe nímandava ututurere. Tago, rekago oreki irugaita rore. Judas Iesu bua, gitofoda ingova utambi irirota, Iesu na turiride farava bua, God du aiye rea righia ingegebea ututurota ririe. “Ená anda tamo reta, nímandu rei-ututoreta bua undidige! Enanu urota, amonu nundube-nundube egege!” \v 25 \x - \xo 11:25 \xt Ex 24:8; Jer 31:31-34; \xt Ex 24:6-8\x*Undari undidiguturia-da ambova, \tl vaini\tl* da aagha beago bua, númandu ututurota, eghá ririe, “Ená aagha anda tatangu re. Anda tatangu enami God dava yari emboro* reka ifegaita rouvie. Nímane, niavo danode ea undidiguturota mo, amonu nundube-nundube egege!” aghá ririe. \v 26 Avore, fefera inono niavo-niavo aghá urota, ená faravade \tl vaini\tl* de bua undidigaita rosora-mi, unda amburarida bee iruguturota nundube-nundube urota iririguturadi-gea, Jojabee kaverea furoe! \p \v 27 Atá avona, unda neno roo jo simbugambi irirota, Jojabeeda Banau kakara undadua, unda yavi aghá aita rouvia-mi, Iesu da Tamode Tatangude bebeta aita rouvie. \v 28 Amindu, nímane inuka inuka inda ari-bari akokogo sei neno rova vitia-nu irurea simbugea, anada ambova undadora, aná avore. \v 29 Anada bee mo, umó avona Jojabeeda tamoda bee jo tanana ambi irirota, neno righambi faravade \tl vaini\tl* de bua undadua, God na umó irurea, bouvu utota, itatama aita rouvie. \v 30 Aghá rera-da bee mo, nímane jo aghá egegambi uta-du, dumeni kae akokogo bubugea iririgutueta, dumeni reisi-ambubugutoravore. \v 31 Avona, unda ari-bari akokogo undufa irurea, neno roo simbugadua, God jo aná embóda ari-bari akokogo irurea, mema eini utambi aita rouvie. \v 32 Tago, God namonde amó gaabee ari kakatodava mema utua irureta rouvia-da bee mo, rourogo namonde amó ambova endava enembode dano mema itatama urota amburara-degea rea, aghá rouvie. \p \v 33 Aghadu rea, anda ikoko mendi, ariri gharovu, Jojabeeda Banau kakara undaita rea, furá danode egegadora mo, mino-mino kaifa urota, asumbea undidige! \v 34 Atá, imó, avona baimana itatama adora mo, inda kambova undari avo undia, anada ambova Jojabeeda Banau undaita danode totorugaita rosoravore. Rourogo, God na nímane irurauve-degea, amindu rere. Avore, nímanda gaga dumenida mendó anona ya, nímandu irugaita rore. \c 12 \s1 12:1-11 Asisi Kakarami Vesa Unda Unda Ututa Rouvia-Da Gaga Re. \p \v 1 Anda ikoko mendi, ariri gharovu, oreki Asisi Kakara ekaresia* buro ari-du rea, ano dibe eini be eini vesa eta rouvia-da beenu tanana egegadi rere. \v 2 Nímane Iesu gaabee egegambi iririgutueta, Satan na nímane kukuvirieta ingomi uubu arinu gaabee urota, tumogha baĩ egegeta ureravore. Aná ingomi uubu arimi gaga rari jo inono irambi re, kotú undava ano tefo re-tago, gaabee egegeta ureravore. \v 3 Aghadu, nímane eghá gigigea tanana adi uno rore. Enembo avona God da Asisi Kakarada ano bua vitia-mi, jo Iesu du goitu fotea, undú tauga kavavana rambi aita rouvie. Aghagonu enembo avodava Asisi Kakara tefo, jo erea, enemboda dibeva kariguturota, “Iesu anda Jojabee re.” rambi aita rouvie.\f + \fr 12:3 \ft Fefera anava Rom enemboda gavana jojabe Sisar reta rosora-mi unda tuva enembo dano, undú tumogha baĩ egegari-du reta urie. Amindu, avona Iesu anda Jojabee gaa rasua-du gavanami undú neno gambari asue. \f* \p \v 4 \x - \xo 12:4 \xt Rom 12:6-8\x*Namonde amó God da buro arida ano dibe eini be eini buta rosore. Tago, ano utari kato, aná God da Asisi Kakara, dabako umó re. \v 5 Jojabeedu buro arida aito fugari dibe eini be eini re. Tago, Jojabee umó dabako re. \v 6 Aghagonu namonde amó anode sonembade dibe eini be eini bubugeta rosora-da ruru, aná God umó re. \p \v 7 Unda ekaresia daiyagha neno dabako ea, mino-mino sonembasua-nu nundubuturota, God da Asisi Kakarami ano enembo daba-dabadava vesa utuaveta bubugeta rousue. \v 8 Asisi dabako anami, neno nundubarida ano enembo dumenidu ututa rouvie. Kotú enembo dumenidu beforo garida ano ututa rouvie. \v 9 Kotú enembo dumenidu gaabee arida ano jojabenu Asisimi ututa rouvie. Kotú dumenidu rata, enembo jebugarida ano ututa rouvie. \v 10 Kotú, enembo einidu aná Asisi dabako anami ivata anogha ata sirorarida ano ututa rouvie, kotú enembo einidu God da Gaga minono rarida ano ututa rouvie. Kotú, enembo einidu, eini-eini Asisi Kakarami etueta siroretua, aĩ, taimuda anomi siroretua-nu tanana arida ano ututa rouvie. Aghagonu, enembo einidu gaa tinongu-tanongu rarida ano ututa rouvie. Kotú enembo einidu avona gaa tinongu-tanongu reta rousua-da bee isuri arida ano ututa rouvie. \v 11 Ená vesade anode retora, dano aná Asisi dabakomi enembo avodu utaita nundubari, numandava daba-dabadava, ututa rouvie. \s1 12:12-31 Tamo Dabako, Eka Ingo Dibe Be Oruaruabe Re. \p \v 12 \x - \xo 12:12 \xt Rom 12:4-5\x*Namonde anda tamo dabako re. Tago, eka ingo dibe be oruaruabe re. Gari dabako aghagonu, Keriso umó dabako re. Tago, umonu gaabee ari kakato oruaruabe re. Kotú namonde danode takembea, Keriso da tamo dabako ea vitere. \v 13 Namonde andú rirota, tamo dabako retora-da bee aná evere. Namonde amó dumeni aná Jiusi enembo re, dumeni Jiusi enemboda gitofo re, dumeni aná kokotofu re, kotú dumeni aná sabua* re. Tago, God da Asisi Kakarami namonde amó bafutaito urieta, tamo dabako ea vitere. \p \v 14 Tamo jo ingomi enembo irambi re. Tefo, ekade dibe bede etia, danode takembea, tamo dabako ea vitie. \v 15 Ekami eghá rasue, “Amó ingo irambi-gea, amó tamoda eini irambi re.” Aghá rasua, aná gavera re. \v 16 Kotú nghaĩmi eghá rasue, “Amó dibe irambi-gea, amó tamoda eini irambi re.” Aghá rasua, aná gavera re. \v 17 Anada bee mo, tamo dano dibemi enembo irasua mo, tamo daiyagha ea gaga ningadu? Kotú, tamo dano nghaĩmi enembo irasua mo, masa daiyagha ea fumbasu? \v 18-20 Avota, eini-eini dabakomi jo ata, tamo sirorambi re. God unda unonu urota, Keriso da tamo enemboda tamo aghagonu simbuguturieta siroruturie. Unona eini-eini dibe eini be eininu bua, danode takembea urieta, tamo dabako siroruturie. \p \v 21 Amindu, dibemi ingodu “Ená anona aita roreta, imó do!” jo rambi asue. Kotú beforo beago jo ekadu, “Ená anona aita roreta, imó do!” jo rambi asue. \v 22 Aghajora, tamoda einidu “ano tefo” gaa regegasire. Tago, irambi asua, tamo akuago asue. \v 23 Tamoda eini-eini dumenidu meka gara-degea rea, dibemi gari uno ambi eta rosore. Ananu kakara urota, gagara ea goghó eta rosore. \v 24 Aghá urota, aná tamo eka ingo dibe be isaghava mane aná gogorego jo gagara aita nundubambi eta rosore. God undufa tamoda eini-eini gari sembago vitia-nu kakara urota, kaifa egegari-du ituturie. \v 25 Amindu tamo firími sarigea airo ari aná tefo re. Tamoda eka ingo dibe be daba-daba sonemba mino-mino egegeta rousue. \v 26 Aghá-gea, tamoda einimi dara badua, eka ingo, dibe be dano mema itatama aita rousue. Kotú tamoda einidu raga rata gangoro adua, eka ingo dibe be dano gangoro egegaita rousue. \p \v 27 Avore, nímane dano Keriso da tamo ea viteravore. Eini avona jo airo irambi re. Nímane daba-daba dano Keriso da tamoda eka ingo dibe beda dumeni re. \v 28 \x - \xo 12:28 \xt Efe 4:11\x*God da ekaresiada* rova unda buro ari enembo noni airo-airo gateguturia, aná evere: itiva aná unda aghi kakato re. Anada tuva feroveta mane re, númanda tuva irugari kakato re, kotú anada tuva ivata anogha ata sirorari re. Kotú anada tuva enembonu rata jejebugari re. Anada tuva sonemba kakato re, kotú anada tuva buro da kofiri ririkigari re. Avota, anada tuva gaa tinongu-tanongu rari mane re. \v 29 Tago, nímanda rorova nímane dano jo Jojabeeda aghi kakato irambi re. Kotú, nímane dano jo feroveta mane irambi re, kotú jo dano irugari kakato irambi re, kotú jo dano ivata anogha ata sirorari irambi re. \v 30 Kotú, nímane dano jo enembo rata jebugarida ano bambi re. Nímane dano jo gaa tinongu-tanongu rarida ano bambi re. Kotú avona gaa tinongu-tanongu reta rousua-da bee isuri arida ano, nímane dano jo bambi viteravore. \v 31 Avore, God da ano vesa rouvia, aná dano taubana re-tago, dumeni aná taubana bee re. Amindu unda ano esiko-esikonu indava utari-du ininigha benunu egegadi rere. Tago, Asisi Kakarada vesa irugetora, númane dano ijoijokoko re. Ená irugaita rora emboro eininu ambo-ambo egegadi rere! \c 13 \s1 13:1-13 Vesa Nanjogoda Rorova Neno Bari, Aná Jojabe Re. \p \v 1 Atá, amó be tinongu-tanongu abua abuada gaami, o anera maneda gaami minononu rasira, aná taubana bee re. Tago, andava neno bari tefo irota, minono nuenembo radora mo, anava bee eini tefo, gauma o tavuyami tefo ero ree-rovia aghagonu, aita rore. \v 2 \x - \xo 13:2 \xt Mat 17:20; 21:21; Mak 11:23\x*Kotú amó ferovetada aito fugari inono adora, o God da nundubari nungariva vitia-nu tanana rora, o enembo oruabeda beforo gari andami serigea iradua, aná dano taubana re. Tago, andava neno bari tefo iradua, bee eini jo sirurota, avona andava sonemba eini jo bambi aita rouvie. Aghagonu, gaabee arida ano jojabe andava irota, anona rata dafaru gisí ea ya, kambesi einiva jirasua, aná taubana re. Tago, andava neno bari tefo iradua, bee eini jo sirurota, avona andava sonemba eini jo bambi aita rouvie \v 3 Kotú anda gugua-ghayafa dano makasi enembodu utadora, o amó Jojabee gaabee rora-du enembomi amó nandia bua ya, ivarimi dungota evadora, aná avore. Tago, andava neno bari tefo iradua, anda ari-bari nanjogo aita rora-mi amó itoko jo sonembambi aita rouvie. \p \v 4 Neno buta rousua enembomi eghá egegeta rousue. Númane durumugea irirota, kauta kavevera eta rousue. Númane jo jii dimbambi, jo tofo raga rambi, jo deriva gaa ningambi embó aghago ambi aita rousue. \v 5 Númane jo kokomanadu tauga kavavana dibe beva rambi, kakara egegaita rousue. Jo númane unukakonu nundubambi aita rousue. Jo neno gambari tutomi ambi aita rousue. Komana einida dinunu tutumi nundubea gia dota rousue. \v 6 Indava neno bari iradua mo, imó jo komana einida ari sembago iruruturota, gangoro ambi aita roravore. Tago, gaa bee niningurota, imó gangoro aita roravore. \v 7 Neno bari indava iradua, jo nanjigo doata, inda mambu jurambi aita rouvie. Aghade, inda mambu tumanadu gaabee urota, umó ari-bari taubana ari-du kaifa gigita aita roravore. Neno bari indava iradua mo, inda komana juradua, umó jo nanjigo injigha ea doambi aita roravore. \p \v 8 Feroveta maneda minono rari ra, aĩ gaami tinongu-tanongu rari ra, aĩ, kotú enemboda beforo garide dano sidara aita rouvie. Tago, neno bari jo nanjigo sidara ambi aita rouvie. \v 9 Reisi-gerora: feroveta maneda minono raride, enemboda beforo garide oreki itoko-itoko isagha ueta reisi-gerore. \v 10 Tago, ambova fefera furá bubadua, God da gaga bee kotú God da beforo gari bee isaghava bubota, namonde anda enemboda gagade beforo garide ya sidara aita rouvie. \v 11 Aghagonu, amó sasingu maneva irirota, anda gagade nundubaride ari-baride sasingu manedago urota irita urere. Tago, oreki mo, embó bee etora-gea, enembo beeda ari-barinu urota vitere. Sasingu maneda nundubari kotú ari-baride dotutare. \v 12 Oreki God da imumu gagara-gagara ueta, namonde gaita ea rei-jaritore. Tago, fefera ambova namonde amó dibe too ata-gea, namonde amó God de dibe mino-mino gigigaita rosore. Oreki namonde amó God itoko tanana arigo rosore. Kotú namonde anda nundubari tufoko bee re. Oreki God umó namonde amó gia tanana ea goghó urota vitie. Ambova, namonde amó dabako aghagonu umó gigigea, tanana ea goghó aita rosore. \p \v 13 Avore, Asisida vesa bakode iraita rouvie: gaabee ari, kaifa gigita ari, kotú neno bari. Tago eini-eini bakode retora-da rova jojago bee, aná neno bari re. \c 14 \s1 14:1-25 Gaa Minono Isaghava Rasueta, Enembo Dano Niningigasue! \p \v 1 Avore, neno barida emborova irurota, ikoko mendi, ariri gharovu, neno rururota iririgadi rere. Aghá egeguturota, Asisi Kakarada vesade anodenu baita, inini egegadi rere! Tago, vesa taubana bee aná evere: feroveta\f + \fr 14:1 \ft Pol unda ingiso Grik gaami gefirota, “Feroveta arida anodu” ririe. Avotago, gaga rekada rova ená gaga “ferovetada” bee, aná ungagha re. Eini mo, God na enembo einidava kivu gaga eini isagha ari-du rata unona enembo dumenidava bemi o ingisomi isagha aita rouvie. O eini mo, God da Aisisimi minono rarida anonu enembo dumenidava utota, númanda minono dii aita rouvie. Tano enava Pol da reiria mo, minono isaghava rarida anodu reirie.\f* ea God da Gaganu isaghava minono rarida ano baita inini egegadi rere. \v 2 Aghá rera-da bee mo, avona be tinongu-tanongu rirari, aná gaga God unuka tanana eta rouvie. Anada bee mo, Asisi Kakarada kivu uria gaganu aná embómi isagha aita rouvie. Tago, enembo eini avona ningadua, aná gagada bee jo tanana ambi aita rouvie. \v 3 Tago, enembo avona God da Gaga minono radua, unda gagami enembo neno evurota, ano ea, siriride sonembade bubugaita rousue. Anami sonemba jojabe siroraita rouvie. \v 4 Amindu rere, enembo avona be tinongu radua-mi, umó unuka sonembade anode baita rouvie. Atá, God da feroveta minono radua-mi, enembo dano sonembaita rouvie. \v 5 Nímane dano gaa eini jo tanana ambi irirota, aná gaami be tinongu-tanongu regeguturota, enembo eini aná gaganu kaverea isaghava irugaita adua, aná taubana re. Tago, aná gaga kaverari kato eini irambi adua mo, aná jo taubana irambi re. Anada bee mo, ekaresia* sonemba jo bambi egegaita rousue. Amindu rere: nímane dano feroveta ea, God da Gaga isaghava minono regeguturadi-gea, ekaresiadava sonemba jojabe siroradua, aná taubana bee re. \p \v 6 Anda ikoko mendi, ariri gharovu, amó ya nímandava bubua, gaa tinongu radora, nímane sonemba eini jo bambi egegaita rosoravore. Tago, gaa bee re, amó God da kivu gaga vitia-nu isagha ata niningigadora, o neno nundubari gaga radora, o minono radora, kotú nghaĩ itadora, sonemba bubugaita rosoravore. \v 7 Gaga dabako aghago aná evere: gauma ra, aĩ, gita ra tefo-tatafo derurota, ero rea goghó ambi uradua, daa doda gauma reta rei-derua avona jo tanana ambi aita rouvie. \v 8 Kotú mene-meneva beago, tavuya jo furia goghó ambi adua, mene-mene ari kakato mene-menedu jo simbugambi aita rousue. \v 9 Eto-bato aghagonu, imó gaa tinongu-tanongu radora mo, inda gagada bee avona jo ningia, tanana ambi aita rouvie. Inda gaga tefo siosa fugadi, yauragha ya sidara aita rouvie. \v 10 Endava abua-abua nanjogoda gaga vitia, eini jo bee tefo irambi re. \v 11 Tago, esega embó eini furá, unda gaami tinongu-tanongu andú riradua, amó jo tanana ambi aita rore. Umó andava gitofo aghago aita rouvie. Kotú, amó beago undava gitofo aghago aita rore. \v 12 Nímane Asisi Kakarada vesade anode bubugaita uno eta rosora, aná taubana re. Tago, vesa dumeni, inuka inda jebugadu rea ututa rouvie. Kotú dumeni mo, enembo dumeni sonembadi rea, ututa rouvie. Amindu, vesa kotú ano domi ekaresia dano sonembaita rouvia-nu bubugaita inini egegadi rere. \p \v 13 Amindu eghá rere: avona be tinongu-tanongu radua, embó dabako unona, aná gaada bee kaverea isuri arida ano baita rea, benunu asue. \v 14 Anada bee mo, amó gaa tinongumi benunu adora, anda asisi benunu aita rouvie. Tago, anda nundubariva tefo re. \v 15 Aghá-gea, amó eghá aitare. Amó jo anda asisimi enembo gaa tinongu rirota, benunu ambi aitare. Amó anda asiside nundubaridemi benunu aitare. Dabako aghagonu amó jo gaa tinongumi enembo daa divambi aitare. Anda bede nundubaride dano daa divaitare. \v 16 Anada bee mo, imó God Afadu tumogha baĩ urota, aiye rari benunu be tinongumi radora, enembo dumeni inda kasava daiyagha ningia tanana ea, inda benunudu “Gaa bee re.” radu? Anada bee mo, númane inda gagada bee jo tanana ambi aita rousue. \v 17 Imó God du tumogha baĩ ea goghó urota, raga raita roravore. Tago, inda kasava enembo sonemba eini jo bambi aita rousue. \p \v 18 Avore, amó God du aiye reta rore. Nímane nanjogoda itiva, anona fefera oruabe be tinongu-tanongu rirota, benunu eta rore. Nímane jo anda eta rora aghagonu ambi eta rosoravore. \v 19 Tago, tafaroro rova amó gaga tufoko enembodu rata, númane niningigea irugari tanana urota, sonemba badua, aná taubana re. O be tinongu-tanongumi gaga yafabe numbo tofo rea ghambuguturota iradora, aná jo taubana irambi re. Númane sonemba eini jo bambi egegaita rousue. \p \v 20 Anda ikoko mendi, ariri gharovu, sasingu mane jo akuago egegaita rea, manaka gayambi eta rousua aghago adora, aná taubana re. Tago, rourogo sasingu maneda nundubarigo egegara-degea rere. Enembo jojabebeimi neno nundubeta rousua aghagonu, egegadi rere! \v 21 \x - \xo 14:21 \xt Is 28:11-12\x*Jiusi enembo deriva urota, God injigha egeguturia-du, God na ririeta, unda Gagava eghá gembari vitie, \q1 “Jojabee na eghá reirie: \q2 ‘Amó enembo be tinongu-tanongu reta rouvia-de, \q2 defosi enembode ninengota ya, anda natofodu minono raita rouvie. \q2 Tago, anda natofo jo itoko ningia gaabee ambi aita rousue.’” aghá reirie. \p \v 22 Aghá-gea, be tinongu-tanongu rari, aná God unda ivata anogha gaabee ambi enembodu ututa rouvie.\f + \fr 14:22 \ft Namonde amó gogorego God da ivata anogha nundubuturota, eini-eini taubana ambova siroraita rouvia-nu nundubeta rosore. Kotú enava gaabee ambi enembo ekaresia* be tinongu-tanongu rirota niningigea, God da bouvu baita rousua-nu nundubuturota dibe fafangegasue.\f* Tago, God da Gaga isaghava reta rousua-mi, aná gaabee ari enembodu sonemba ututa rouvie. \v 23 Amindu rea, nímane dano tafaroro egeguturota, be tinongu regeguturota, gaabee ambi enembo ra, aĩ defosi enembo ra, aghago ningambi irogo, númanda tutunova furá terua niningigadua mo, eghá raita rousue, “O kavaigo, ená enembo dano beforo dinunu egegetue,” regegadua-jogo. \v 24-25 Atá, nímane dano God da Gaganu isaghava regeguturota, defosi enembo, kotú gaabee ambi enembo furá terua, niningigadua mo, gagami númanda nundubari righia biruru ata, númane neno kaverea, ari-bari akokogo númanda neno rova kivu ari vitia-nu isagha ea, God Afa nu gaabee egegea, gonea vorea, endava takembuturota tumogha baĩ urota, eghá raita rousue. “Gaa bee re, God nímandava vitie.” \s1 14:26-40 Tafaroro Arida Emboro Eghá Re. \p \v 26 Avore, anda ikoko mendi, ariri gharovu, anda gaga retora-da bee enanu raita roreta niningige! God du tumogha baĩ aita bububugea, danode desadora mo, nímane eghá egegadi rere! Enembo eini daa raita rouvie. Eini irugaita rouvie. Einimi God undú donu irugadua-nu isaghava raita rouvie. Kotú enembo eini be tinongu-tanongu raita rouvie. Kotú enembo eini, komana be tinongu riradua-nu isuri ata, natofo jede niningigea, aná gagada bee tanana egegaita rousue. Donu egegadora dano, ekaresia* sonemboe. \v 27 Avore, nímane be tinongumi minono rari uno egegadora mo, enembo ungagha ra, o bakode ra, anami tufoko rea tafugaita rosoravore. Jo dano erea, regegambi aita rosoravore. Kotú be tinongumi minono gaga nanjogo radua-nu einimi erea kaverota, natofo dano aná gagada bee ningia tanana egegoe. \v 28 Tago, nímandava be tinongu rirota kaverea, isuri ari enembo tefo iradua, mania be fangea be tinongumi minono rata! Be doa asumbea irirota, inda neno roomi nundubuturota, God dava benunu ege! \p \v 29 Tafaroro urota, feroveta ungagha ra, aĩ, bakode ra, erea jiria, minono riradua, nímane dumeni asumbea, niningigea aná gagada beenu ningia simbuge! \v 30 Tago, feroveta einimi minono rirota, God na embó eini asumbea iradua-dava, gaga eini utota badua mo, aná feroveta sei avona minono reiria, be doa asumbota, aná embó erea, gaga reka God da utaita rouvia-nu rata, natofo dano niningigoe! \v 31 Aghá egeguturota, nímane daba-daba God da Gaganu minono rea serigeta egegutu-gea, enembo dano ningia, tanana ea, neno erota, ano bubugoe! \v 32-33 God da uno, tafaroro rova eini-eini dano siririmi kotú durumugarimi ea goghó egegasiravore. Feroveta umó aghá ari inono re. Amindu rea, feroveta eini minono raita nundubadua, umó kaifa urota, komana rea sidara ata, umó erea minono rae! \p Ekaresia dano daiyagha eta rousua, aghagonu egegadi rere. \v 34 Evevetudu regege, be doa iririgoe! Gaga eini mania regegauveta! Jiusi enemboda agho dariva vitia aghagonu urota, tafaroro rova númane jo kofiri righambi aita rousue. \v 35 Evetu eini umó gagada bee tanana aita nundubadua mo, kambova ya, unda embódu rata, isuri ata ningoe. Anada bee mo, ekaresiada rorova evetumi minono rari, aná meka gari yavi aghago re. \p \v 36 Atá, nímane daiyagha anda gaga ningambi eta roso? God da gaga jo nímandava reta sirorea furambi re, kotú jo nenuka nímanena unda gaga bubugambi re. \v 37 Enembo einimi umó God da feroveta eini gaa radua, o Asisi Kakara undava ano utota, buro taubana ari gaa rirota mo, umó sei tanana asue, ená ingiso rei-gefera, jo anda uno nuenembo irambi re, aná Jojabeeda agho dari re. \v 38 Amindu, umó ená anda gaga gembera-nu ningari injigha adua, unda gaga mane mania niningigata! \p \v 39 Anda ikoko mendi, feroveta ea, God da Gaga isaghava minono rarida anonu bubugaita inini egegadi rere. Kotú enembo avona be tinongu rari uno egegadua, mania buregata! \v 40 Avore, tafaroro urota mo, durumugea, eini-eini dano unda ari emborova egegadi rere. \c 15 \s1 15:1-11 Keriso Daiyagha Jebugea Eroruria-Da Gaga Re. \p \v 1-2 Anda, ikoko mendi, ariri gharovu, God da Gaga taubanada minono nímandu ririeta niningiguturera-nu rekago nundubuturota, anada anomi nímane jiria goghó egegadi rere. God da Gaga taubananu bua righia jiria, gaabee egeguturota, anada anomi nímane jebugutureravore. Atá nímane aná Gaga Taubanadu goitu fotadora, jebuga jo bubugambi aita rosoravore. \p \v 3 \x - \xo 15:3 \xt Is 53:5-12\x*Avore, God da Gaga retora-da mendó jojabe, nímandava ririeta niningiguturera, aná evere: Keriso, namonde anda ari-bari akokogodu rea, ambubuturieta, \v 4 \x - \xo 15:4 \xt Ps 16:8-10; Mat 12:40; Eka 2:24-32\x*bua furuguturieta, onembo bakode seriguturieta, God Afa unda Gagava reiria aghagonu urota, unona ririeta, Keriso amburarivareta jebugea erorurie. \v 5 \x - \xo 15:5 \xt Luk 24:34; \xt Mat 28:16-17; Mak 16:14; Luk 24:36; Jon 20:19\x*Jebugea erea, undufa isagha urieta, sei Pita na gerurieta, anada ambova unda ambo nimbi 12 dava isagha urieta, gigiguturie. \v 6 Anada ambova, umó unda yavero enembo dano 500 da iti kena desuturia-dava isagha urieta, gigiguturie. Umó gigiguturia enembo dumeni ambubuguturie-tago, oruaruabe oreki jebuga vitie.\f + \fr 15:6 \ft Pol umó jebuga irirota, ená ingiso gefiria feferanu nundubuturota, \fq “Iesu geruria enembo dumeni jebuga vitie,” \ft ririe. Tago, jo orekidu nundubuturota rambi re. \f* \v 7 Aghá uria-da ambova umó isagha urieta, Jems gerurie, kotú unda ambo nimbi beago dano gigiguturie. \p \v 8 \x - \xo 15:8 \xt Eka 9:3-6\x*Aghá uria-da ambo bee ambova andava isagha urie. Amó aná eto-bato enembo eini unda fumbari fefera be seriguturia aghagonu ea irieta, unda aghi kato ari-du andava isagha urieta, gerurere. \v 9 \x - \xo 15:9 \xt Eka 8:3\x*Amó jo unda aghi kato ari inono irambi re. Ambo nimbi nanjogoda ambo jetuko, ana amó re. Anada bee mo, amó God da ekaresiadava* bouvu mema dibe eini ututa urere. \v 10 Tago, God andú kauta kavevera urota gateguturieta, unda aghi rore. Kotú, unda sonemba andú ututuria-du, amó jo yausi-yausi ambi, unda buro ea goghó rore. Ambo nimbi, dumeni jo aghago irambi re. Tago, amó jo andufako raga rambi re. Buro jojago eta rora, jo tofo anda anomi ambi re. God da anomi buro eta rore. \v 11 Avore, aná gaga oreki eve retora, anona nímandava minono ririeta niningigutureravore, aĩ aghi kakato dumenimi regeguturia? Aná gaga dabako ananu námane dano minono regegeta rosore. Kotú, gaga dabako ananu nímane beago niningigea gaabee egegutureravore. \s1 15:12-34 Namonde Amó Amburarivareta Jebugea Eraita Rosore. \p \v 12 Keriso amburari vareta jebugea erorouria-da bingánu nímandu regegeta urere. Amindu, daiyagha ea, nímanda enembo dumenimi, amburari enembo jo jebugea erambi ari gaa reisi-rere? \v 13 Atá, amburari enembo jo jebugea erambi ari reisi-rera, gaa bee irasua mo, Keriso beago, amburarivareta jo jebugea erambi asue. \v 14 Kotú, Keriso amburarivareta jo jebugea erambi asua, námanda minono jo gaa bee ambi asue. Kotú nímanda gaabee ari beago siosa asue. \v 15 Tago, gaga jojabe, aná evere. Keriso jo ambua erambi asua mo, námane God da ragarova, God na ririeta Keriso amburarivareta jebugea erari gaa reta rosora, aná gavera irasue. Kotú, amburari enembo jo jebugea erambi asua mo, Keriso da ambua erari gaga reta rosora beago, aná gavera irasue. \v 16 Atá, amburari enembo, amburarivareta jebugea erambi egegasua mo, Keriso beago jo amburarivareta jebugea erambi asue. \v 17 Keriso jo jebugea erambi asua, nímanda gaabee ari jo bee ambi asueta, ari-bari akokogoda ano nímandava jo sidara ambi asue. \v 18 Kotú, Keriso da natofo undú gaabee egeguturota, seibe ambubuguturia beago, jebuga jo tambambi egegasue. \v 19 Namonde amó ená endava irirota, Keriso jebuga tumanadu irari nu utari gaa rea, ambua jo tambambi egegasira mo, namonde amó makasi bee egegasire. Enembo dano namonde andú “yovero” regegasue. Anada bee mo, ená endava eini-eini taubana dano Iesu du dotuturota, ambova beago eini-eini taubana jo bambi egegasire. \p \v 20 Tago, ená anda gaga aná gaa bee re. God na ririeta, Keriso umó sei amburarivareta jebugea, erorurie. Aghá-gea, namonde amó tanana rosore, ambova God na, rata-gea, namonde amó beago amburarivareta jebugea eraita rosore. \v 21 Reisi-gerora, embó dabako ragaro, Adam na ari-bari akuago ea ambubuturota, amburarida emboro unona ifeguturieta, amburari natofodava siroruturie. Dabako aghagonu, embó eini ragaro Keriso, unona amburarivareta jebugea erorurieta, anada anomi ambua jebugea erarida emboro ifeguturie. \v 22 Abua-abua nanjogo dano Adam da vee-gea, ambubugeta rousue. Tago, enembo avona gaabee ea, Keriso de takembadua, ambova númane dano amburarivareta jejebugea ereregaita rousue. \v 23 Namonde amó dano jebugea eraita rosore. Tago, sei Keriso na jebugea eroruria-du, fefera ambova Keriso da kaverea furari feferava, unda natofo dano jebugea ereregaita rousue. \v 24 Aghá-gea, uutu enda sidara urota, ano nanjogo ená endava vitia, taimuda ano ra, aĩ, gavanada ano ra, aná dano Keriso na dea bejea, unona bua ano\f + \fr 15:24 \ft Ii, \ft \+it Gaga Isuri Ari Kambesi\+it* anava, gaga dumeni gaga \+it Natofo \+it*da tuva vitia-nu irugea gia, tanana adi!\f* dano Afa God dava utota baita rouvie. \p \v 25 \x - \xo 15:25 \xt Ps 110:1\x*Avore, uutu enda Keriso na kaifa urota, Afa God na unda gitofo dano dea righia, akokogo ea bua, Keriso da eka tuva itota, ekami fatia jiraita rouvie. \v 26 God da gitofo, ambo bee ambova, aná amburarinu data manjea, sidara aita rouvie. \v 27 \x - \xo 15:27 \xt Ps 8:6\x*Tago, “\qt Afa God na … dano … Keriso da eka tuva itari …\qt*” gaa retora mo, God undufako Keriso da eka tuva ituturota rambi re. \v 28 Eini-eini, dano bua, unda mendida kaifava itota, Keriso umó tuva vorota, God Afa na jiria, eini-eini dano unona kaifa urota, ano dano unda tofo iraita rouvie. \p \v 29 Atá, nímane reisi-geroravore, enembo dumeni amburari enembodu bafutaito eta rousue. Tago, amburari enembo ambova amburarivareta jo jebugea erambi asua mo, númane aghá egegeta rousua-da bee tefo bee tefo asue. \v 30 Kotú, amonu nundubea gigige! Amó data amburari-du fefera yafabe, enembo manaka gaegeguta reifie. Tago, Keriso amburarivareta jo jebugea erambi asua, amó itoko jo enembodu goroto utasueta, amó daita manaka gaegegambi egegasue. \v 31 Nímane gaabee ea, namonde amode dano Iesu Keriso de takembea vitera-du gangoro urota, gaa bee eghá rere. Enembo amó fefera inono amburari-du daita rea, manaka gaegegeta rousue. \v 32 \x - \xo 15:32 \xt Is 22:13\x*Amburari enembo jo jebugea erambi aita urasua mo, amó dodu Iesu du rea jirasueta, amó bua, Efesus bogu naava koto ea, taima okada rorova fugasueta, amó gambua undasu? Aghá asira mo, amó ená endava taubana eini jo bambi asire. Kotú, ambova beago taubana eini jo bambi asire. Aghá-gea, amburari enembo jo jebugea erambi ari gaa rirota mo, eghá regegasire. “Namonde anda amburari fefera mana-mana rosoreta. Fufuge, namonde anda uvude undaride undidigore! Anada bee mo, namonde amó rifode amburaita rosoreta!” \p \v 33 Enembo dumenimi nímane kukuvirota, gavera radua-du, mania gaabee egegata! Anada bee mo, eghá gembari vitie, “Imó, enembo akokogode uumo gamo adora, númanena imó righia akuago ata, inda ari-bari taubana doa, númanda ambova yaita roravore.” \v 34 Dibe fafangege! Nímanda rorova enembo dumenidu rere: nímane God itoko jo tanana ambi viteravore. Anadu meka gigigasiravore! Rekago neno nundubuturota, ari-bari akokogo doa, irari taubana egegadi rere. \s1 15:35-58 Amburarivareta Jebugea Erorurota, Namonde Amó Tamo Reka Baitare. \p \v 35 Nímanda enembo dumeni uriga eghá egegaita rousue-jogo. “Atá, amburari enembo mo, daiyagha ea jebugea eradu? Númane kaverea eradua mo, tamo daiyaghagonu badu?” \v 36 Nímanda nundubari tufoko re. Beforo isagha ari gaga eghá raita rore. Tamo reka barida emboro mo, aná aayova undari eini-einida vee goveta rora aghago re. Unda andoro beteaveta reka kusú ea, vitii-rouvia, aghago re. \v 37 Faravada vee ra, o eini-eini dumenida vee ra, kusú ea vitadua mo, aná gari eini ea vitaita rouvie. Vee goveta rosora aná ijoko re. Atá, kusú ea vitadua mo, aná taubana bee vitaita rouvie. \v 38 Vee dibe eini be eini kusu-kasa ea vitita rouvia mo, umó God da uno uria aghagonu, vitita rouvie. \p \v 39 Gari dabako aghagonu, God na eini-eini nanjogoda tamo dibe eini be eini ituturie. Enemboda tamo dibe eini, nino okada dibe eini, uvu okada dibe eini, dii maneda dibe eini re. \p \v 40 Uutuva vitia eini-einida durogha aná gari dibe eini re, kotú endava eini-eini vitia-da durogha aná gari dibe eini re. \v 41 Fefera, unda unana gari eini re. Marabe unda unana gari eini re. Kotú damana maneda unana unda gari airo-airo ditia irita rouvie. Kotú, damana beago númanda unana jo gari dabako irambi re, airo-airo re. \p \v 42 Amburari enembo amburarivareta jebugea eraita rouvia-da gari, aná dabako aghago re. Endava enembo irirota ambuaveta furugeta rouvia tamo aná betea sidara eta rouvie. Tago, fefera ambova amburarivareta jebugea eraita rouvia tamo, aná tumanadu iraita rouvie. \v 43 Endava furugeta rousua tamoda garide anode, aná tefo re. Atá amburarivareta jebugea eraita rouvia-da gari, aná taubana kotú anode dano eraita rouvie. \v 44 Namonde amó reisi-gerore, enda tamo vitie, aghá-gea, uutuva tamo eini bubugaita rosore. Tamo ená endava furugeta rosora, aná firí nuenembo re. Ambova, amburarivareta jebugea eradua mo, God da Asisi na tamo reka utaita rouvie. \v 45 \x - \xo 15:45 \xt Gen 2:7\x*Amindu rea, God da gagava eghá gefirieta vitie. Tutunova, God na embó eini, ragaro Adam uubu urieta sirorea, jebuga vitirie. Atá, ambova embó eini Adam da kambesi bua, Asisida jebuga vesa ari-du ninenguturieta furie. \v 46 Asisida jebuga retora, aná jo sei furambi re. Endava embómi sei siroruturie. Kotú, Asisida jebuga bua furia embó, ambova furie. \v 47 Aghagonu, embó ragaro Adam, God na endami urieta, eve endava siroruturie. Kotú, embó eini retora, umó uutuvareta vorefuria siroruturie. \v 48 Ená endava enemboda tamo vitia, eto-bato God na Adam da tamo endami uria aghagonu vitie. Tago, enembo uutuva vitia-da tamo mo, Embó eini uutuvareta vorefuria-da tamo aghago re. \v 49 Sei Adam endami urieta siroruturia aghagonu, oreki namonde amó eve endava tamo unda rururia aghago reta, asugea vitere. Tago ambova, aná embó uutuvareta vorefuria-da tamo aghagonu bua, iraita rosore. \p \v 50 Anda ikoko mendi, ariri gharovu, anda gaga rera-da bee aná evere. Namonde anda tamo andoro firí tatangude sirurude eve endava betaita rouvie. Endada tamo enami jo uutuva bua ya, God da dibeva jirari\f + \fr 15:50 \ft Ii, \ft \+it Gaga Isuri Ari Kambesi\+it* anava, gaga dumeni gaga \+it Natofo \+it*da tuva vitia-nu irugea gia, tanana adi!\f* aghago irambi re. Ená tamo firíde tatangude sirurude sidara aita rouvie, jo tumanadu irambi aita rouvie. \v 51 \x - \xo 15:51 \xt 1 Te 4:15-17\x*Atá, kivu gaga ená nímandu rereta niningige! Namonde amó dano jo amburambi aita rosore. Tago, namonde amó God na rata, tamo kosugea, tamo reka bubugaita rosore. \v 52 God na rata, tavuya ambo jetuko furota, ero riradua aghade, kiriva jarigo o dibe fari arigo urota, anada rorova namonde anda tamo sei niayarigo urota, tamo reka bubugaita rosore. Amburari enembo beago, aghade tamo reka bubugea ereregea, namonde dano rekago jo amburambi egegaita rosore. \v 53 Namonde anda tamo ambua beteta rouvia, aná kosugea doa, tamo eini jo ambua betambi tumanadu iraita rouvia-nu bubugaita rosore. \v 54-55 \x - \xo 15:54-55 \xt Is 25:8; Hos 13:14\x*Tago, namonde anda tamo oreki ená vitia aná jabura-gea, amburaita rouvie. Tago, ambova aná kosugea tumanadu irari tamonu bubugaitare. Aghade, God da Gaga bukava gembari vitia-da bee isagha aita rouvia, aná evere, \q1 “Bakua! Amburari inda ano niavoro? God na inda ano detueta sidara etue. \q1 Námane rekago Amburari, inda memada ano jo itatama ambi egegaita rosore.” \m \v 56 Anada bee mo, Agho Dari, bejiturota, namonde Akuagoda ano itatama eta rosore. Ari-bari akokogo eta rosora-da bouvunu itatama ari-du rea, God na ririeta, namonde ambubuguturota, Amburarida ano itatama urota vitere. \v 57 Tago, God Afadu aiye bee regegore! Anada bee mo, God unona ririeta, Jojabee Iesu Keriso na ambua, unda amburarida anomi Ari Akuagoda anode kotú amburarida anode dea bejuturie. \p \v 58 Aghadu, anda neno bari ikoko mendi, ariri gharovu, nímanda gaabee ariva durumugea jiria goghó ea, Jojabeeda buro urota iririge! Anada bee mo, nímane reisi-geroravore, buro donu Jojabeedu rosora-da bee, aná siroraita rouvie. \c 16 \s1 16:1-4 Gaabee Ari Kakatodava Guri Daiyagha Bua, Danode Ea, Vesa Utasua-Da Gaga Re. \p \v 1 \x - \xo 16:1 \xt Rom 15:25-26\x*Avore nímane, God da natofo Judia Frovensiva vitia-nu, sonembaita rea, guri danode itaita regegutara-nu nundubuturota, eghá rere. Galesia Frovensi enembodava anda gaga daiyagha isuri utara aghagonu egege! Aná evere: \v 2 Fura inono fura jojabeva nímane daba-daba furá, guri bua, danode ititigadi rere. Indava inono iradua, oruabe iti, jo inono irambi adua, ijoko iti! Aghá egegutu-gea, guri oruabe ata, amó yadora mo, guridu rekago tava egegambi aita rosoravore. \v 3 Aghá egegutu-gea, amó yadora mo, nímanda gategadora enembonu Jerusalem enembomi tanana egegari-du rea, anona ingiso eini gembua, aná guride dano, ninengota númanena bua, Jerusalem igigoe! \v 4 Aghade, amó yari-du nundubadora mo, aná enembo gategaita rosora-mi kanona ata, namonde yaitare. \s1 16:5-12 Pol, Umó Daiyagha Yaita Rouvia-Da Emboro Simbuguturia Re. \p \v 5 \x - \xo 16:5 \xt Eka 19:21\x*Avore, anda nundubariva amó sei ya, Masedonia Frovensi rekimbea, nímandava yaitare. \v 6 Anda nundubariva, amó namonde itoko numbogo irirota, uria-gharoda oya serigota, amó nímanena sonembea ninengadi kambesi einiva yaitare. \v 7 Anda itatama ariva, amó ya, nímane tefo dibemi gia doa serigea yari uno ambi rore. Aghá-gea, Jojabee andú “avore” radua, amó namonde fefera numbogo iraita rore. \p \v 8-9 \x - \xo 16:8-9 \xt Lev 23:15-21; Deut 16:9-11; Eka 19:8-10\x*Bogu naa Efesus enembo andava gitofo egegeta rousue, jo dabako ungagha irambi re. Tago, Jojabee andú buro arida emboro ifegutata, buro taubana sufieta, anada bee rei-siroretue. Amindu, amó eve Efesus irota-gea, námane Jiusi enemboda banau \tl Pentacost\tl* serigadua mo, amó yaitare. \p \v 10 \x - \xo 16:10 \xt 1 Ko 4:17\x*Avore, amó daiyagha rora aghagonu, Timoti beago, Jojabeeda buro eta rouvie. Amindu, ya avo nímandava bubadua, oro-kaiva rea, ghaito teno fugitu-gea, ivisa jará ea vitia yae! \v 11 Atá, nímandava bubadua, rourogo unda gaga injigha egegara-degea rere. Umó aná gaabee ari kakato dumenide kaverea, andava fufugari-du uno rore. Amindu, umó furaita uradua mo, sonembea ninengadi, siririgha furari-du rere. \p \v 12 Kotú, namonde anda ikoko mendi Apolos umó gaabee ari kakato dumenide nímandava yari-du rea, amó ano gogorego utare. Tago, umó jo oreki enembo yari uno ambi re. Atá, umó irirota, emboro isagha adua mo, nímandava yaita rouvie. \s1 16:13-24 Pol Gaga Rea Sidara Urota, Korin Enembo Ghanena Uria Re. \p \v 13 Avota, oreki ano ea, mania oru egegata! Dibe fangea, nímanda gaabee ariva jiria goghó urota, nendufa kaifa egeguturota, \v 14 nímanda buro aná dano neno barimi egege! \p \v 15 \x - \xo 16:15 \xt 1 Ko 1:16\x*Anda ikoko mendi, ariri gharovu, nímane reisi-geroravore, Achaia Frovensiva bee tutunova Stefanas unda evetu mendi sasingudemi furia, Iesu gaabee egeguturie. Aghá ea, númane God da natofo nanjogodu sabua ea, sonembeta rousue. Amindu númanda gaga ambo-ambo egegadi rere. \v 16 Kotú enembo dumeni beforo righari taubana aghá uradua-da gaga beago, ambo-ambo egegadi rere. \p \v 17 Amó Stefanas ungá Fortunatus, kotú Akaikus dedu gangoro rore. Anada bee mo, nímane eve tefo-gea, númanena futa, nímanda kambesi bua, \v 18 daiyaghago nímandava utata, tamo fẽ uta, aghagonu andava utata tamo fẽ utata, amó gangoro utare. Aghá eta rousua enembodu raga regegadi rere. \p \v 19 \x - \xo 16:19 \xt Eka 18:2\x*Ekaresia* dano Esia Frovensiva nímane ghanena rousue. Kotú Akwila ungá Prisila ghada kambova desea, tafaroro eta rousua enembo dano, Jojabeeda ragarova nímane ekavareta beforova ghanena rousue. \v 20 Namonde anda ikoko mendi, ariri gharovu, enava Iesu gaabee eta rousua-mi dano, nímane ghanena rousue. Nímanda ikoko mendi, ariri gharovu ghanena urota mo, gangorogha “Oro kaiva” regeguturota, neno bua goghó egege!\f + \fr 16:20 \ft Pol, númane mino-mino ghanena egegari-du riria mo, muno kakara urota, ghanena egegari-du ririe. Fefera anava númanda egeguturia-da kiki mo, komana ghanena urota, nandia muno egegeta urie.\f* \v 21 Ená ghanena gaga anda ingomi rei-gefereta, gigige! Amó Pol re. \p \v 22 Atá, enembo avona umó Jojabee neno bambi adua, unona Jojabeeda simboro itatama ari-du rere. Arii, anda Jojabee, tutomi kaverea furadi rere. \p \v 23 Jojabee Iesu da sonemba nímandava iroe! \v 24 Nímane avona Iesu gaabee urota, unda ragarova danode ea vitera-du rere. Anda neno bari nímandava rei-ututore. \p Avore, anda gaga tano evere. \pmc Amó Pol re.