\id LUK - Bible Nangnda 
\h Lukɨ 
\toc1 Poy Ta kɨ Majɨ lə Jəju kɨ Lukɨ ndangɨ 
\toc2 Lukɨ 
\toc3 Lk 
\mt2 Poy Ta kɨ Majɨ lə Jəju kɨ 
\mt1 Lukɨ 
\mt3 ndangɨ 
\is1 Ta kɨ dɔ Poy Ta tɨ kɨ Majɨ lə Jəju kɨ Lukɨ ndangɨ 
\ip Poy Ta kɨ Majɨ lə Jəju kɨ Lukɨ ndangɨ e kɨ kare dan Poy ta je tɨ kɨ Majɨ kɨ ndangi sɔ, adɨ e Matɨye, Markɨ, Lukɨ kɨ Ja̰. Nɨngə kae tɨ wa kɨ j-o-n me makɨtɨbɨ tɨ lə Matɨye ka kɨn ə, ta je ngay kɨ Lukɨ əl, toi me Poy Ta tɨ kɨ Majɨ lə Jəju kɨ Markɨ ndangɨ no̰o̰ tɔ. J-a j-ɨngə: 
\io1 Ja̰ Batɨsɨ kɨ tḛḛ ɨlə mbḛ tə dəw kɨ nje ra rəbɨ no̰ Jəju tɨ (3.1-20); 
\io1 Batəm lə Jəju kɨ na kɨ Su na-e (3.21-4.13); 
\io1 Kɨlə je kɨ Jəju ra-de kɨ taga ta kəm dɨje tɨ dɔnangɨ Galile tɨ, adɨ e kɨlə mbḛ Poy Ta kɨ Majɨ, kɨ kajɨ njé mo̰y je (4.14-9.50); 
\io1 Jəju osɨ dɔ rəbɨ tɨ, ḭ Galile aw Jorijaləm tɨ (9.51-19.28). Nə nḛ kare, Lukɨ tḛḛ kɨ ngan ta je kɨ rangɨ ngay kɨ Markɨ əl al, tə kujɨ ta kɨ dɔ dɨngəm tɨ kɨ Samari kɨ nje me-majɨ, kujɨ ta kɨ dɔ nje nḛ kɨngə tɨ kɨ mbə, kujɨ ta kɨ dɔ ngon tɨ kɨ nje koo majɨ rɔne kɨ tae tḭ ə təl re kɨn, taa ngan ta je kɨ rangɨ ngay tə ta kaw Jəju ɓe lə Martɨ əi kɨ Mari kɨn je. 
\io1 Nḛ je kɨ Jəju ra-de Jorijaləm tɨ (19.29-21.38), kɨ awi bɨtɨ tɔli tade dɔ ko̰ je tɨ kɨ ɨnge, kɨ dɔ koye tɨ (22-23). 
\io1 Lukɨ tɔl ta makɨtɨbɨ ləne kɨ ra nay Pakɨ (24), nɨngə lo kɨn tɨ, əl ta kɨ dɔ Jəju tɨ kɨ, go tḛḛe lo koy tɨ, ɨngə njé ndo je joo dɔ rəbɨ tɨ kɨ kaw Emawusɨ nɨm, əl ta kɨ dɔ kawe dɔra̰ tɨ nɨm. 
\io1 Nḛ kɨ me makɨtɨbɨ tɨ lə Lukɨ kɨ to dangɨ kɨ ya̰ Markɨ, e ta kɨ Lukɨ əl dɔ kəte ndə̰y be, ə əl-n ta lə dəw kɨ makɨtɨbɨ kɨn sɔbɨ dɔe nɨm, gɨn nḛ kɨ ndangɨ-n makɨtɨbɨ kɨn nɨm tɔ (1.1-4). Go ngon ta tɨ kɨn, Lukɨ ɨlə ngɨrə ndangɨ Poy Ta kɨ Majɨ lə Jəju kɨn kɨ kɔr gɨn nḛ je kɨ rai nḛ dɔkagɨlo kojɨ Jəju tɨ əi kɨ Ja̰ Batɨsɨ (1-2). Lo kɨn tɨ ə j-a j-ɨngə ta kɨ malayka əl kɨ Mari nɨm, ta kɨ dɔ kojɨ Ja̰ batɨsɨ tɨ nɨm, ta kɨ dɔ njé kul da je tɨ kɨ awi oi Jəju, taa j-a j-ɨngə pa lə Mari kɨ osɨ nɨm, lə Jakari nɨm, lə Sɨməyo̰ nɨm tɔ. Lo kɨlə ngɨrə ta tɨ kɨn ɓəy ɓa, Lukɨ əl nga dan ta ləne kɨ ma naje kɨn kɨ taga ngata: adɨ e ngɨrə Jəju kɨ ḭ rɔ Luwə tɨ nɨm, kee gɨn kojɨ tɨ kɨ rɔjetɨ lə Isɨrayəl je nɨm, kɨre kɨ re mbata lə gɨn dɨje pətɨ kɨ dɔnangɨ tɨ ne kɨn nɨm tɔ. Lo kɨn tɨ, Lukɨ tɔjɨ ndɨgɨ kɨ Luwə ndɨgɨ dɨje kɨ madɨde je ooi tode al (njé dɔ sɔl, kɨ njé kɨ dɨje ɔsi-de ngərəngɨ, kɨ dəne je, kɨ njé ndoo je, kɨ mba je) nɨm, tɔjɨ rɔnəl kɨ bo kɨ njɨyə naa tɨ Poy Ta kɨ Majɨ nɨm tɔ. 
\ip Dan Poy Ta je tɨ kɨ Majɨ kɨ sɔ, Lukɨ ə ta gɨrəkɨ lie kɨ ndangɨ-n makɨtɨbɨ kɨn to ay njay ngay. Lukɨ dangɨ makɨtɨbɨ kɨn adɨ dɨje kɨ əi gɨrəkɨ je kɨ gəri nḛ madɨ ngay dɔ nḛ jibəl ɓe tɨ lə Isɨrayəl je al, adɨ ɔr gɨn ta ləne njɔtɨ njɔtɨ kadɨ nḛ madɨ to mba rɔde tɨ al. Kɨ rɔ dɨje tɨ kɨ ɓone kɨn ɓa, Lukɨ ə e Poy Ta kɨ Majɨ kɨ dəw tɨdə ɓa gər majɨ ngay nɨm, a ɨngə kadɨ Jəju e NJe kajɨ dɨje pətɨ nɨm tɔ. 
\c 1  
\s1 Kɨlə ngɨrə ta 
\p  
\v 1 Təwopɨl, dɨje ngay adi rɔde, ndangi nḛ je kɨ rai nḛ danje tɨ ne kɨn kɨ goe goe\x + \xo 1:1 \xt Knjk 1.1\x*.  
\v 2 NDangi təkɨ, njé kɨ ooi nḛ je kɨn kɨ kəmde əli-je. OOi kɨ kəmde lo kɨlə ngɨre tɨ nu, ə təli njé kɨlə mbḛ Poy Ta kɨ Majɨ lə Luwə.  
\v 3 Be ə, mi ka, m-sangɨ gɨn nḛ je pətɨ kɨ rai nḛ kɨn, lo kɨlə ngɨre tɨ nu kɔre kɔre kadɨ m-o. Nɨngə go sange tɨ kɨ m-sangɨ, m-o majɨ ngay kadɨ, m-ndangɨ me makɨtɨbɨ tɨ kɨ goe goe madi ḭ kɨ bo Təwopɨl.  
\v 4 Lo kɨn tɨ, a gər kadɨ nḛ ndo je kɨ ɨngə-de e nḛ ndo kɨ rɔjetɨ. 
\s1 Ta kojɨ Ja̰ Batɨsɨ 
\p  
\v 5 Dɔkagɨlo tɨ kɨ *Erodɨ e-n ngar kɨ Jude tɨ, dɨngəm kare ɨsɨ no̰ tɔe nə Jakari. Jakari e kɨ kare me ɓutɨ tɨ lə nje kɨjə nḛ məsɨ kadɨ-kare kɨ ɓari-e Abɨya. Tɔ nee nə Elijabətɨ. E ngon dəne kɨ gɨn kojɨ tɨ lə *Aro̰.  
\v 6 Jakari əi kɨ Elijabətɨ joo pu əi dɨje kɨ dana ta kəm Luwə tɨ. Təli rɔde majɨ ngay go ndu-kun je tɨ kɨ go rəbɨ je tɨ lə Ɓaɓe pətɨ.  
\v 7 Nə ɨngəi ngon al, tadɔ Elijabətɨ e kujɨ. Nɨngə e dɔkagɨlo kɨ, əi joo pu, ɓugəi ngata.  
\v 8 NDɔ kare Jakari ɨsɨ ra kɨlə kɨjə məsɨ kadɨ-kare ta kəm Luwə tɨ, tadɔ e ndɔ ra kɨlə lə ɓutɨ lie.  
\v 9 Nɨngə, kɨ go rae tɨ lə njé kɨjə nḛ məsɨ kadɨ-kare je, kɨr osɨ dɔ Jakari tɨ kadɨ ur me kəy tɨ lə Luwə. Ur kəy kadɨ ɓukɨ ndujɨ kagɨ kɨ ətɨ mbḭ poro\x + \xo 1:9 \xt Tḛḛ kɨ taga 30.7-8\x*.  
\v 10 Lokɨ Jakari a ɓukɨ ndujɨ kagɨ kɨ ətɨ mbḭ poro kɨn, kosɨ dɨje ngay ai taga nḛ a əli ta kɨ Luwə.  
\v 11 Loe tɨ no̰o̰, malayka lə Ɓaɓe tḛḛ hɔy kɨ rɔ Jakari tɨ, a kɨ dɔ ji ko̰ lo ɓukɨ ndujɨ kagɨ tɨ be.  
\v 12 Lokɨ Jakari oo malayka ka kɨn nɨngə, ndɨle tḛḛ a̰y nay sar, ɓəl tɔl-e.  
\v 13 Nə Malayka əl-e ə nə: «Ɨɓəl al Jakari, tadɔ Luwə oo dɔ ndu ta kɨ əl sie. Nei Elijabətɨ a ojɨ ngon adi, a ɨndə tɔe nə Ja̰.  
\v 14 A e nḛ rɔnəl ləi kɨ bo ngay, taa dɨje ngay a rai rɔnəl dɔ koje tɨ tɔ.  
\v 15 Tadɔ a e dəw kɨ bo ta kəm Ɓaɓe tɨ. A a̰y kasɨ nju al nɨm, a a̰y ndəgɨ kasɨ je kɨ əm ɔde al nɨm tɔ. Lokɨ to me kone tɨ ɓəy, NDɨl Luwə a rose.  
\v 16 A təl kɨ ngan *Isɨrayəl je ngay re səde rɔ Ɓaɓe Luwə tɨ ləde.  
\v 17 A njɨyə ta kəm Ɓaɓe tɨ kɨ NDɨl nɨm, kɨ tɔgɨ lə nje kəl ta kɨ ta Luwə tɨ, Eli nɨm tɔ. A njɨyə kɨ NDɨl nɨm kɨ tɔgɨ nɨm mba kadɨ ɨlə nojɨ ngan je kɨ bawde je naa tɨ. Taa kadɨ njé dɔ nga̰ je təli njé kaw kɨ hal lə dɨje kɨ dana, mba kadɨ dɨje ɨndəi dɔ rɔde dana mbata lə Ɓaɓe.»  
\v 18 Jakari dəjɨ malayka ə nə: «Kɨ go rəbɨ kɨ ban ə m-a m-gər-n kadɨ e ta kɨ rɔjetɨ ə? Tadɔ mi kɨ dɔm m-ɓɨgə, taa nem ka ɓale al dɔ lo tɔ ngata.»  
\v 19 Ɓa malayka təl əl-e ə nə: «Mi Gabɨrɨyəl, kɨ nje ra kɨlə ta kəm Luwə tɨ. Luwə ɨlə-m kadɨ m-əli ta, m-ɨlə Poy Ta kɨ Majɨ kɨn mbi tɨ.  
\v 20 O majɨ, a təl mbɨki, adɨ a asɨ kəl ta madɨ al, bɨtɨ kadɨ ndɔ kɨ nḛ je kɨ m-əli tae kɨn rai nḛ ɓəy taa. A e be, tadɔ adɨ mei dɔ ta je tɨ kɨ m-əli kɨn al. Nḛ je kɨn a rai nḛ dɔkagɨloe tɨ kɨ Luwə ɔjɨ.» 
\p  
\v 21 Me lo kɨn tɨ, kosɨ je toi ta ngəm ta Jakari tɨ, ta ndɔjɨ-de, tadɔ Jakari un dɔkagɨlo ngay me kəy tɨ lə Luwə.  
\v 22 Lokɨ ɨndə lo tḛḛ kɨ taga kɨ rɔ kosɨ je tɨ nɨngə, asɨ kadɨ əl-de ta al. Lokɨ əl-de ta al, gəri kadɨ oo nḛ me ndɨl tɨ me kəy tɨ lə Luwə. Jakari əl-de ta kɨ jine par, ə ɨsɨ kɨ mbɨki tɨ. 
\p  
\v 23 Lokɨ tɔl ta kɨlə nɨngə, təl aw me kəy tɨ ləne.  
\v 24 Ɓa ngay al go tɨ, nee Elijabətɨ ḭ səm. Elijabətɨ ɓɔyɔ rɔne kəy, adɨ dəw oo-e al, asɨ nay mi, ə əl ə nə:  
\v 25 «Oi majɨ kɨ Ɓaɓe ra səm kɨn. Ɓaɓe ɨndə kəmne gom tɨ, ɔr rɔsɔl dɔm tɨ dan dɨje tɨ.» 
\s1 Ta kojɨ Jəju Kɨrɨsɨ 
\p  
\v 26 Me nay tɨ kɨ ko̰ mehḛ, Luwə ɨlə malayka Gabɨrɨyəl me ɓe bo tɨ kɨ tɔe nə Najarətɨ, dɔnangɨ tɨ kɨ Galile.  
\v 27 Ɨle rɔ ngon mandɨ tɨ madɨ kɨ gər ngaw al ɓəy, kɨ dɨngəm kare kɨ tɔe nə Jɨsəpɨ, kɨ gɨn kojɨ tɨ lə *Dabɨdɨ uwə dɔe. Tɔ ngon mandɨ ka kɨn nə Mari.  
\v 28 Malayka ur kəy go Mari tɨ əl-e ə nə: «M-uwə jii Mari, ḭ kɨ ɨngə me-majɨ ta kəm Luwə tɨ, Ɓaɓe e naa tɨ səi.»  
\v 29 Ta kɨn ətɨ Mari ɓəl, adɨ dəjɨ rɔne ta ə nə se gɨn kuwə ji kɨn e ri wa?  
\v 30 Malayka əl-e ə nə: «Ɨɓəl al Mari, tadɔ ɨngə majɨ ta kəm Luwə tɨ.  
\v 31 A ḭ səm, a ojɨ ngon kɨ dɨngəm, a ɨndə tɔe nə Jəju.  
\v 32 A e kɨ bo, a ɓari-e NGon lə nje ke dɔ nḛ je tɨ pətɨ. Nɨngə, Ɓaɓe Luwə a ade kɨmbər ngar lə kae Dabɨdɨ.  
\v 33 A o̰ ɓe dɔ gɨn kojɨ tɨ lə *Jakobɨ bɨtɨ kɨ no̰ tɨ. Nɨngə ko̰ɓe lie a ɨndə ngangɨne al tɔ.»  
\v 34 Mari əl malayka ə nə: «Go rəbɨ kɨ ban ə nḛ je kɨn a rai nḛ ə? Tadɔ m-gər ngaw al ɓəy.»  
\v 35 Malayka əl-e ə nə: «NDɨl Luwə a re dɔi tɨ, Luwə kɨ e dɔ nḛ je tɨ pətɨ a ɓukɨ tɔgɨne dɔi tɨ. E mbata kɨn ə, ngon kɨ a oje ḭ rɔ Luwə tɨ, a ɓari-e NGon Luwə.  
\v 36 O noji Elijabətɨ kɨ ɓɨgə wa kɨn ka ḭ səm tɔ. E kɨ dɨje ɓari-e kujɨ ka ə yə ḭ səm ra nay mehḛ kɨn.  
\v 37 Ḭ səm tadɔ nḛ kɨ dum Luwə goto.»  
\v 38 Mari ə nə: «Mi ɓəə lə Ɓaɓe, majɨ kadɨ Luwə ra səm təkɨ tḛḛ-n tai tɨ.» Loe tɨ kɨn, malayka ɨyə̰ Mari ə ɔtɨ aw. 
\s1 Mari aw mba dɔ Elijabətɨ tɨ 
\p  
\v 39 Me ndɔ je tɨ kɨ go tɨ, Mari ḭ taa, aw law law kɨ dɔnangɨ kɨ mbal je əi tɨ, me ɓe tɨ kɨ Jude.  
\v 40 Aw ur me kəy tɨ lə Jakari, uwə ji Elijabətɨ.  
\v 41 Lokɨ Elijabətɨ oo ndu Mari nɨngə, NGon kɨ mee tɨ ɔdɨ rɔne ndur kutɨ kutɨ. Nɨngə NDɨl Luwə rose tɔ.  
\v 42 Lo kɨn tɨ, Elijabətɨ un ndune kɨ taa, əl Mari ə nə: «Luwə adɨ majɨ uri dan dəne je tɨ pətɨ. Nɨngə NGon kɨ to mei tɨ ka majɨ ur-e tɔ.  
\v 43 Ra ban ə mi kɨn par, Luwə ɓukɨ-m tɨ kədɨ be bɨtɨ, adɨ ko̰ Ɓam re me kəy tɨ ləm ə?  
\v 44 Lokɨ m-o ndui kɨ uwə-n jim, ngon kɨ mem tɨ ɔdɨ rɔne ndur kɨ rɔnəl.  
\v 45 Ḭ nje majɨ-kur, tadɔ adɨ mei kadɨ nḛ je kɨ Ɓaɓe əli tae a tɔli tade.» 
\s1 Pa lə Mari 
\p  
\v 46 Be ə Mari ə nə: 
\q1 «NGa̰ mem osɨ pa ɨlə tɔjɨ dɔ Ɓaɓe tɨ. 
\q1  
\v 47 NDɨlm ra rɔnəl dɔ Luwə tɨ kɨ nje kajɨ-m. 
\q1  
\v 48 Tadɔ Luwə təl kəmne oo-n ɓəə ləne kɨ dəne kɨ asɨ nḛ madɨ al. 
\q1 E be ə, kaw kɨ kəte no̰o̰, 
\q1 Dɨje pətɨ a ɓari-mi nje majɨ-kur kɨ dɔ lo je kɨ dangɨ dangɨ. 
\q1  
\v 49 MBata Luwə kɨ nje tɔgɨ pətɨ, 
\q1 Ra nḛ je kɨ ətɨ ɓəl ɓəl mbata tɨ ləm. 
\q1 Majɨ kadɨ tɔe e kɨ kay njay. 
\q1  
\v 50 Nɨngə, kadɨ me-majɨ lie to kɨ dɔ ɓal je dɔ ɓal je dɔ dɨje tɨ kɨ njé ɓəl NDɨle. 
\q1  
\v 51 Luwə ɔjɨ tɔgɨne pətɨ kɨ taga, 
\q1 NJé kɨ nga̰mede rosɨ kɨ kɔjɨ rɔ, 
\q1 Luwə tɨndə-de sane-de. 
\q1  
\v 52 Sur njé tɔgɨ je tɨlə-de dɔ kɨmbər ngar je tɨ ləde, 
\q1 Nɨngə njé dɔ sɔl, un dɔde kɨ taa tɔ. 
\q1  
\v 53 Adɨ nḛ kɨngə rosɨ ji njé ndoo je, 
\q1 Ə tuwə njé nḛ je jide kare adɨ awi. 
\q1  
\v 54 Ɔsɨ sɨl *Isɨrayəl kɨ ɓəə kɨlə lie, 
\q1 Adɨ mee ole dɔ me-majɨ tɨ kɨ mbata dɨje lie. 
\q1  
\v 55 Me ole dɔ tɨ təkɨ un-n mɨndɨne adɨ kaje je kəte nu. 
\q1 Un adɨ Abɨrakam kɨ gɨn kojɨ lie ba pətɨ kɨ no̰ tɨ.» 
\p  
\v 56 Mari ɨsɨ kɨ Elijabətɨ asɨ nay mɨtə, nɨngə təl aw ɓe. 
\s1 Kojɨ Ja̰ Batɨsɨ 
\p  
\v 57 Dɔkagɨlo kojɨ ngon lə Elijabətɨ asɨ, ə ojɨ ngon kɨ dɨngəm.  
\v 58 NJé gədɨ kəy je lie kɨ noje je ooi poy majɨ kɨ Luwə ra sie adɨ rai sie rɔnəl.  
\v 59 Lokɨ ndɔ kɨ ko̰ jijoo go kojɨ ngon tɨ asɨ nɨngə, rəi kadɨ ɨjəi mɔte\x + \xo 1:59 \xt Ləbətɨkɨ 12.3\x*. Dɨje ndɨgi kadɨ n-ɓari-e kɨ tɔ bawe kɨ Jakari.  
\v 60 Nə ko̰e əl-de ə nə: «Jagɨ, a ɓari-e nə Ja̰.»  
\v 61 Ə dɨje əli Elijabətɨ əi nə: «Dəw kɨ gɨn kojɨ tɨ ləi kɨ tɔe to be goto.»  
\v 62 Lo kɨn tɨ, dəji bawe ta kɨ jide əi nə se ge kadɨ n-ɓari ngon ka kɨn nə na̰ wa?  
\v 63 Jakari dəjɨ adɨ rəi kɨ ba ndangɨ nḛ adi-e, nɨngə ndangɨ nḛ tɨ: «Tɔe e Ja̰.» Lo kɨn tɨ, ta ndɔjɨ dɨje pətɨ.  
\v 64 Loe tɨ no̰o̰, ta Jakari tḛḛ, ndone tutɨ adɨ əl ta ɨlə-n tɔjɨ dɔ Luwə tɨ.  
\v 65 Nḛ kɨn ra ɓəl dɨje pətɨ kɨ me ɓe je tɨ kɨ dɔ lo tɨ kɨ no̰o̰, taa go nangɨ mbal je tɨ kɨ Juda pətɨ, dɨje əli tae kɨ lo lo.  
\v 66 Dɨje pətɨ kɨ ooi poy ta kɨn ngəmi mede tɨ, ə əli əi nə: «NGon kɨn a təl ri ə?» Təkɨ rɔjetɨ, ji Ɓaɓe e dɔe tɨ. 
\s1 Pa lə Jakari 
\p  
\v 67 NDɨl rosɨ Jakari kɨ baw ngon, adɨ əl ta kɨ ta Luwə tɨ ə nə: 
\q1  
\v 68 Tɔjɨ kɨ dɔ Ɓaɓe tɨ, kɨ Luwə lə *Isɨrayəl, 
\q1 MBata re oo dɨje ləne, taa-de ɨlə-de taa. 
\q1  
\v 69 E ə tḛḛ kɨ NJe kajɨ kɨ NJe tɔgɨ gɨn kojɨ tɨ lə *Dabɨdɨ adɨ-je. 
\q1  
\v 70 Tḛḛ sie təkɨ ɨlə-n mbḛe kɨ ta njé kəl ta je kɨ tae tɨ kɨ ayi njay, dɔkagɨlo tɨ kɨ mari nu. 
\q1  
\v 71 NJe kajɨ kɨ a taa-je ji njé ba̰ je tɨ ləje kɨ njé koo kəmje je al pətɨ. 
\q1  
\v 72 E be ə, Luwə tɔjɨ-n me-majɨ ləne kɨ rɔ kaje je tɨ, 
\q1 Nɨm taa, me ole dɔ kɨlə mɨndɨ tɨ kɨ ay njay nɨm tɔ. 
\q1  
\v 73 Kɨlə-mɨndɨ kɨ go mɨnde tɨ kɨ un adɨ ka je *Abɨrakam. 
\q1  
\v 74 Kun mɨndɨ kɨ a ra kadɨ jɨ ra kɨlə ɓəə lie kɨ kanjɨ ɓəl, 
\q1 Lokɨ a taa-je ji njé ba̰ je tɨ ləje. 
\q1  
\v 75 Kadɨ jɨ njɨyə ta kəme tɨ, me kay njay tɨ nɨm, me ka dana tɨ nɨm, 
\q1 Dɔkagɨlo pətɨ kɨ je-n kɨ dɔje taa. 
\q1  
\v 76 Ḭ ngonm, a ɓari-ni nje kəl ta kɨ ta Luwə tɨ kɨ e dɔ nḛ je tɨ pətɨ, 
\q1 MBata a njɨyə no̰ Ɓaɓe tɨ kadɨ ɨra rəbɨ lie. 
\q1  
\v 77 Lo kɨn tɨ, dɨje lie a gəri kajɨ kɨ ajɨ-de kɨ go rəbɨ kɨyə̰ go majal je tɨ ləde kɔ. 
\q1  
\v 78 Luwə e nje me-majɨ. 
\q1 Kɨ takul me-majɨ kɨ koo kəm-to-ndoo lie ə, 
\q1 Kunjɨ kɨ dɔra̰ tɨ unjɨ-n dɔje tɨ tə kadɨ be. 
\q1  
\v 79 Kunjɨ kɨn unjɨ dɔ dɨje tɨ kɨ ɨsi me tɨl tɨ nɨm, 
\q1 Me ndɨl koy tɨ nɨm, 
\q1 MBa kadɨ ndɔr-je ta rəbɨ, aw səje dɔ rəbɨ kɨsɨ-maje tɨ. 
\p  
\v 80 NGon ka kɨn tɔgɨ, təl dəw kɨ mbujɨ me ndɨl tɨ. Ra ɓe dɨlə mbo tɨ, bɨtɨ ndɔ kɨ tḛḛ-n taga ta kəm Isɨrayəl tɨ. 
\c 2  
\s1 Kojɨ Jəju 
\r (Mt 1.18-25) 
\p  
\v 1 Dɔkagɨloe tɨ kɨn, nje ko̰ɓe kɨ bo Səjar Ogusɨtɨ un ndune kadɨ rai kɔr dɨje kɨ dɔnangɨ tɨ pətɨ me makɨtɨbɨ tɨ.  
\v 2 Kɨndə tɔ kɨ dɔsa̰y kɨn e dɔkagɨlo tɨ kɨ Kɨrinɨwusɨ e-n nje ko̰ɓe dɔnangɨ tɨ kɨ Sɨri.  
\v 3 Dɨje pətɨ awi kadɨ ndangi tɔde, Na̰ na̰ ka aw ɓe kojɨ-ne tɨ.  
\v 4 E be ə, Jɨsəpɨ ka ḭ ɓe bo Najarətɨ tɨ, dɔnangɨ Galile tɨ, ɨsɨ aw ɓe bo tɨ lə *Dabɨdɨ, kɨ ɓari-e Bətɨləhəm, dɔnangɨ Jude tɨ. MBata Jɨsəpɨ e dəw kɨ gɨn kojɨ tɨ lə Dabɨdɨ.  
\v 5 Awi kadɨ ɨndəi tɔde naa tɨ kɨ Mari kɨ nje nongɨ lie, kɨ a kɨ səm. 
\p  
\v 6 Lokɨ əi Bətɨləhəm tɨ no̰o̰ ɓəy nɨngə, ndɔ kojɨ ngon lə Mari asɨ.  
\v 7 Mari ojɨ ngonne kɨ dɔsa̰y tə ngon kɨ dɨngəm. Ɓɨr ngon ka kɨn kɨ kɨbɨ, ɨle me nḛ ngəm nḛ kuso tɨ lə da je, tadɔ lo kɨ kadɨ adi-de toi tɨ goto me kəy to mba je tɨ. 
\s1 NJé kul da je 
\p  
\v 8 NJé kul da je əi me mu tɨ, dɔ lo tɨ kɨ no̰o̰, ɨndəi ɓi taa ɨsɨ ngəmi da je ləde kondɔ.  
\v 9 Nɨngə yə ooi malayka lə Ɓaɓe tḛḛ hɔy kɨ rɔde tɨ. Tɔɓa lə Ɓaɓe unjɨ gugɨ dɔde, adɨ ɓəl tɔl-de.  
\v 10 Nə malayka əl-de ə nə: «Ɨɓəli al, mbata m-re kɨ Poy Ta kɨ Majɨ kadɨ madɨ səsi. Poy Ta kɨ Majɨ kɨn a e nḛ rɔnəl kɨ bo ngay mbata tɨ lə dɨje pətɨ kɨ dɔnangɨ tɨ ne.  
\v 11 E ɓone ə oji nje kajɨ me ɓe tɨ lə *Dabɨdɨ adi səsi. NJe kajɨ kɨ e Kɨrɨsɨ, Ɓaɓe.  
\v 12 Nɨngə nḛ kɨ a ɨgəri-e-n ə to kɨn: A ɨngəi ngon kɨ kasɨ kɨ ɓɨri-e kɨ kɨbɨ, ə ɨləi-e me nḛ ngəm nḛ kuso tɨ lə da je.» 
\p  
\v 13 Ta naa tɨ no̰o̰, kosɨ njé rɔ je kɨ dɔra̰ tɨ, tḛḛi, ɨndəi rɔde naa tɨ kɨ malayka kɨ kare ka kɨn, nɨngə osi pa tɔji Luwə əi nə:  
\v 14 «Tɔɓa e kɨ dɔ Luwə tɨ kɨ nje kɨsɨ dɔra̰ tɨ taa nu. Taa, kɨsɨ majɨ kɨ dɔ dɔnangɨ tɨ, kɨ rɔ dɨje tɨ kɨ Luwə ndɨgɨ-de tɔ.» 
\p  
\v 15 Lokɨ malayka je ɨyə̰i-de ə təli awi dɔra̰ tɨ gogɨ, njé ngəm da je əli-naa dande tɨ əi nə: «Adɨ j-awi bɨtɨ kɨ Bətɨləhəm tɨ j-oi nḛ kɨ ra nḛ ə Ɓaɓe tḛḛ kɨ dɔe adɨ-je kɨn.»  
\v 16 ḬḬ taai kalangɨ awi nɨngə yə, ɨngəi Mari əi kɨ Jɨsəpɨ, naa tɨ kɨ ngon kɨ kasɨ kɨ ɨləi-e me nḛ ngəm nḛ kuso tɨ lə da je.  
\v 17 Lokɨ ooi ngon kɨ kasɨ ka kɨn nɨngə, go tɨ ɔri gɨn nḛ je kɨ əli-de ɔjɨ dɔ ngon kɨ kasɨ kɨn.  
\v 18 Dɨje pətɨ kɨ ooi ta kɨ njé ngəm da je ɔri goe, ətɨ-de ɓəl.  
\v 19 Mari ngəm nḛ je kɨn pətɨ mene tɨ, mər ta dɔ tɨ kɨ goe goe.  
\v 20 NJé ngəm da je təli gogɨ kɨ pa, kɨ kɨlə tɔjɨ dɔ Luwə tɨ tade tɨ. MBata Luwə adɨ-de ooi nḛ je kɨ mbide je, kɨ kəmde je. Nɨngə nḛ je ka kɨn rai nḛ kɨ go rəbe ə wa kɨ malayka ɨlə-n-de mbḛe ka kɨn tɔ. 
\s1 Kɔjɨ Jəju me kəy kaw-naa tɨ 
\p  
\v 21 Lokɨ ndɔ kɨ ko̰ jijoo go kojɨ ngon tɨ asɨ, ɨjəi mɔte\x + \xo 2:21 \xt Ləbətɨkɨ 12.3\x*, nɨngə ɨndəi tɔe nə Jəju. E tɔ kɨ malayka əl-de, lokɨ ko̰e a kɨ səme al ɓəy, kadɨ tə ɓari-e-n.  
\v 22 Nɨngə, lokɨ ndɔ kɨ e ndɔ kay rɔ kɨ go ndu-kun tɨ lə *Mojɨ asɨ\x + \xo 2:22 \xt Ləbətɨkɨ 12.6\x*, Jɨsəpɨ əi kɨ Mari awi kɨ ngon ka kɨn Jorijaləm tɨ kadɨ tɔji-e Ɓaɓe,  
\v 23 kɨ go ndange tɨ kɨ ndangi me ndu-kun tɨ lə Ɓaɓe əi nə: «NGan dər je kɨ dɨngəm pətɨ a əi kɨ kɨndə ji dɔde tɨ mbata lə Ɓaɓe\x + \xo 2:23 \xt Tḛḛ kɨ taga 13.2, 12\x*.»  
\v 24 Nɨm taa, rəi kadɨ adi də kərməsɨ je joo ə se ngan də dum je joo kadɨ-kare tɨ, kɨ go ndange tɨ kɨ ndangi me ndu-kun tɨ lə Ɓaɓe\x + \xo 2:24 \xt Ləbətɨkɨ 12.8\x*. 
\s1 Pa lə Sɨməyo̰ 
\p  
\v 25 Dɨngəm kare e Jorijaləm tɨ no̰o̰ tɔe nə Sɨməyo̰. E dəw kɨ dana taa e dəw kɨ nje ra go ndɨgɨ tɨ lə Luwə tɔ. Ɨsɨ ngɨnə ta nje kajɨ *Isɨrayəl mari nu ba. Nɨngə NDɨl Luwə e dɔe tɨ tɔ.  
\v 26 NDɨl Luwə əl-e kəte ade gər təkɨ n-a n-oy al bɨtɨ kadɨ n-oo Kɨrɨsɨ kɨ Ɓaɓe kɔte kɨ kəme ɓəy taa n-a n-oy.  
\v 27 NDɨl ɔse kadɨ aw gɨn kəy tɨ lə Luwə, nɨngə təkɨ njé kojɨ Jəju awi sie gɨn kəy tɨ kadɨ rai kɨ go ndu-kun tɨ lə Ɓaɓe,  
\v 28 Sɨməyo̰ taa Jəju jine tɨ, nɨngə ɨlə tɔjɨ dɔ Luwə ə nə:  
\v 29 «Ɓasɨne, Ɓaɓe, ɨyə̰ ɓəə ləi ade aw maje, kɨ go ta tɨ ləi ngata,  
\v 30 MBata ka kəmm oo nje kajɨ dɨje ngata.  
\v 31 Kajɨ kɨ ɨndə dɔe dana ta kəm kosɨ je tɨ pətɨ.  
\v 32 E kunjɨ kɨ kadɨ unjɨ dɔ gɨn dɨje tɨ pətɨ, taa a e tɔjɨ kɨ dɔ dɨje tɨ ləi, Isɨrayəl tɔ.» 
\p  
\v 33 Ta kɨ Sɨməyo̰ əl dɔ Jəju tɨ ətɨ ko̰e je kɨ bawe je ɓəl.  
\v 34 Sɨməyo̰ tɔr ndune dɔde tɨ, nɨngə əl Mari ə nə: «Majɨ kadɨ ɨgər majɨ, ngon kɨ oje kɨn a e rəbɨ kosɨ nɨm rəbɨ kḭ taa nɨm lə dɨje ngay dɔnangɨ Isɨrayəl tɨ. Taa, re tə nḛ kɨ nje re kɨ ta kasɨ-naa al tɔ.  
\v 35 A adɨ gɨr ta kɨ nga̰me dɨje tɨ ngay, gɨne a tḛḛ taga. Nɨngə rɔi ḭ wa tɨ, kɨyə rɔ a gangɨ ndɨli dana tɔ.» 
\s1 An ra oyo Luwə mbata Jəju 
\p  
\v 36 Dəne kare kɨ nje kəl ta kɨ ta Luwə tɨ ɨsɨ no̰o̰, tɔe nə An. E ngon lə Panuwəl, gɨn kojɨ tɨ lə Ajər. Lokɨ taa dɨngəm mandɨne tɨ, ɨsɨ sie asɨ ɓal sɨri ba par ə ngawe oy. Nɨngə kɨ ɓasɨne kɨn, An tɔgɨ ngay ngata.  
\v 37 Ɓale e dɔ jijoo gɨde e sɔ. NJe ngaw koy kɨn e me kəy tɨ lə Luwə kɨ dɔkagɨlo je pətɨ. Kondɔ kɨ kada e me kəy tɨ lə Luwə, əl sie ta, ɔgɨ rɔne nḛ kuso.  
\v 38 E be ə, dɔkagɨloe tɨ kɨn, e ka tḛḛ no̰o̰ re tɔ. Osɨ pa ɨlə-n tɔjɨ dɔ Luwə tɨ, taa əl ta kɨ dɔ ngon tɨ kɨn dɨje pətɨ kɨ ɨsɨ ngɨnəi kadɨ Luwə taa Jorijaləm ji njé ba̰ je tɨ tɔ. 
\p  
\v 39 Lokɨ njé kojɨ Jəju je rai nḛ je pətɨ kɨ go ndu Ɓaɓe tɨ nɨngə, təli awi Galile me ɓe bo tɨ ləde kɨ Najarətɨ tɨ gogɨ.  
\v 40 Nɨngə, ngon ka kɨn tɔgɨ, aw kɨ sɨngəne. Rosɨ kɨ tər, ta me-majɨ lə Luwə e sie naa tɨ tɔ. 
\s1 Jəju e me kəy tɨ lə Luwə lokɨ ɓale e dɔgɨ gɨde e joo 
\p  
\v 41 Dɔ ɓal je pətɨ, njé kojɨ Jəju awi lo ra nay tɨ kɨ ɓari-e nay pakɨ.  
\v 42 Lokɨ Jəju ra ɓal dɔgɨ gɨde e joo nɨngə, awi kɨ njé kojɨ-ne je lo ra nay tɨ təkɨ ɨsɨ rai kəte kəte go kujɨ rae tɨ\x + \xo 2:42 \xt Tḛḛ kɨ taga 12.1-27; Dətərənom 16.1-8\x*.  
\v 43 Nɨngə, lokɨ ndɔ ra nay tɨgə ɓa, njé kojɨ Jəju je ɨsɨ təli gogɨ, nə Jəju nay gogɨ Jorijaləm tɨ, kɨ kanjɨ kadɨ njé koje je gəri go.  
\v 44 NJé kojɨ Jəju je ooi nə Jəju nay nja madɨde je tɨ kɨ uni səde rəbɨ, adɨ njɨyəi ndɔ kare ɓəy taa ɨləi ngɨrə sange dan nojɨde je tɨ kɨ madɨde je.  
\v 45 Sangi-e, nə sangi-e pi ɨngəi-e al. Lokɨ ɨngəi-e al, təli tui dɔde awi Jorijaləm tɨ gogɨ sange tɨ.  
\v 46 Sangi-e bɨtɨ ndɔ kɨ ko̰ mɨtə nɨngə yə, ɨngəi-e, ɨsɨ gɨn kəy tɨ lə Luwə dan njé ndo ndu-kun je. Ɨsɨ dande tɨ, ɨsɨ ur mbine oo-n ta je kɨ ɨsɨ əli tɔ, dəjɨ-n-de ta tɔ.  
\v 47 Dɨje pətɨ kɨ ooi ta kəl Jəju kɨn, nḛ gər lie, kɨ ta kɨ tur lie, ətɨ-de ɓəl ngay.  
\v 48 Lokɨ njé koje je ooi-e, ətɨ-de ɓəl ngay, adɨ ko̰e əl-e ə nə: «NGonm, ra ban ə ɨra səje nḛ be ə? O je kɨ bawi, j-a ta sangi tɨ kɨ no̰ kəmje tɨ.»  
\v 49 Nɨngə əl-de ə nə: «Ɨsangi-mi kɨ mba ri ə? Sɔbɨ kadɨ m-ra kɨlə gɨn kəy tɨ lə Bai kɨn, ɨgəri ə se ɨgəri al ə?»  
\v 50 Nə njé koje je gəri me ta lie kɨn al. 
\p  
\v 51 Nɨngə go tɨ, Jəju təl aw səde Najarətɨ tɨ gogɨ. Jəju təl rɔne go ta tɨ lə njé kojɨ-ne je. Ko̰e ngəm nḛ je pətɨ kɨ rai nḛ kɨn mene tɨ.  
\v 52 Jəju tɔgɨ darɔne tɨ nɨm, me gosɨ tɨ nɨm tɔ, adɨ ɨngə majɨ ta kəm Luwə tɨ nɨm, ta kəm dɨje tɨ nɨm pətɨ. 
\c 3  
\s1 Ja̰ ɨlə mbḛ Poy Ta kɨ Majɨ 
\r (Mt 3.1-12; Mk 1.1-8; Ja̰ 1.19-28) 
\p  
\v 1 Dɔkagɨloe tɨ kɨn, nje ko̰ɓe kɨ bo Səjar, kɨ ɓari-e nə Tɨbər o̰ ɓe ɓal dɔgɨ gɨde e mi. Nɨngə Po̰sɨ *Pɨlatɨ ə e nje ko̰ɓe dɔnangɨ tɨ kɨ Juda, *Erodɨ e ngar dɔnangɨ tɨ kɨ Galile, Pɨlɨpɨ kɨ ngon ko̰ Erodɨ e ngar dɔnangɨ tɨ kɨ Iture kɨ dɔnangɨ kɨ Tɨrakonitɨdɨ, nɨngə Lɨsanɨyasɨ e ngar dɔnangɨ tɨ kɨ Abɨlən tɔ.  
\v 2 An əi kɨ Kayɨpɨ ə əi njé kɨjə nḛ məsɨ kadɨ-kare je kɨ bo kɨ dɔkagɨloe tɨ no̰o̰. Nɨngə, dɔkagɨloe tɨ no̰o̰ kɨn, Ja̰ kɨ ngon lə Jakari e dɨlə lo tɨ ə Luwə əl-e ta.  
\v 3 Ja̰ aw dɔnangɨ Jurdḛ tɨ pətɨ, ɨlə mbḛ ə nə: «Ɨyə̰i go rəbɨ njɨyəsi je kɨ majal kɔ, adɨ rai səsi batəm, mba kadɨ Luwə ɨyə̰-n go majal je ləsi kɔ.»  
\v 4 Ra təkɨ ndangi me makɨtɨbɨ tɨ lə nje kəl ta kɨ ta Luwə tɨ, Ejay, əi nə: 
\q1 «NDu dəw madɨ ɓa dɨlə lo tɨ ə nə: 
\q1 Ɨrai go rəbɨ lə Ɓaɓe! 
\q1 Ɨrai go rəbɨ lie adɨ a njururu. 
\q1  
\v 5 Uti bole ɓe je adɨ asɨ naa, 
\q1 Ɨkəsi dɔ mbal je kɨ dɔ gadi je adɨ asi ta nangɨ bərəre; 
\q1 Ɨrai rəbɨ je kɨ rugɨ gɔndi gɔndi adɨ a njururu; 
\q1 Ɨrai rəbɨ kɔkɨrɔ je adɨ osɨ naa tɨ lay. 
\q1  
\v 6 Lo kɨn tɨ, dɨje pətɨ a gəri kajɨ kɨ Luwə ajɨ-je\x + \xo 3:6 \xt Tḛḛ kɨ taga 40.3-5\x*.» 
\p  
\v 7 Kosɨ dɨje kɨ rəi kadɨ Ja̰ rade batəm, Ja̰ əl-de ə nə: «Səi njé man majal tə li je be kam, na̰ ə əl səsi kadɨ a̰yḭ-naa wongɨ lə Luwə kɨ a re ə?  
\v 8 Majɨ kadɨ kɨlə rasi tɔjɨ kadɨ səi dɨje kɨ ɨyə̰i pa njɨyəsi je kɨ majal kɔ. Nɨngə oti kadɨ əli mesi tɨ əi nə: “Je ngan ka *Abɨrakam.” MBata, Luwə asɨ kadɨ a təl gajɨ mbal je kam ngan ka Abɨrakam tɨ kare.  
\v 9 Kɨ ɓasɨne kɨn, kɨngə e ɓasi kadɨ tɨgə ngɨrə kagɨ je gangɨ ngata. Kagɨ kɨ ra kɨ andɨ majɨ al ə, a tɨgəi-e kadɨ ɨləi-e me por tɨ kɔ.» 
\p  
\v 10 Kosɨ dɨje dəji Ja̰ əi nə: «E ri ə kadɨ jɨ ra ə?»  
\v 11 Ə Ja̰ əl-de ə nə: «Dəw kɨ aw kɨ kɨbɨ joo ə, majɨ kadɨ adɨ kare dəw kɨ aw-n al, nɨngə dəw kɨ aw kɨ nḛ kuso ə, majɨ kadɨ ra-n kɨ e kɨ aw-n al tɔ.» 
\p  
\v 12 *NJé taa la-mbə je ka, rəi kadɨ Ja̰ rade batəm tɔ. Nɨngə dəji Ja̰ əi nə: «NJe ndo, e ri ə kadɨ jɨ ra ə?»  
\v 13 Ɓa Ja̰ əl-de ə nə: «Ɨtaai la al dɔ e kɨ dəji səsi kadɨ ɨtaai kɨn al.» 
\p  
\v 14 Asɨgar je ka dəji əi nə: «NGa je, e ri ə kadɨ jɨ ra ə?» Ja̰ əl-de ə nə: «Ɨndəi tɔgɨ dɔ dəw tɨ ɨtaai la lie al, taa, ɨtəti ta ngom ɨndəi dɔe tɨ al tɔ. Ai dɔ la nay tɨ ləsi wa kɨn par.» 
\s1 Ja̰ ɨlə mbḛ lə dəw kɨ a re gone tɨ 
\p  
\v 15 Dɔkagɨloe tɨ kɨn, dɨje ɨsɨ ngɨnəi dəw kɨ a re, adɨ dəji rɔde ta se Ja̰ e Kɨrɨsɨ kɨ Luwə kote al bɨtɨ wa?  
\v 16 Ə Ja̰ əl dɨje pətɨ ə nə: «Mi, m-ra səsi batəm me man tɨ, nə dəw madɨ a re gom tɨ no̰o̰, a ra səi batəm me NDɨl Luwə, kɨ me por tɨ. E dəw kɨ tɔge ətɨ ɓəl, ɨtə-m sa̰y, kɨlə sa lie ka m-asɨ tutɨ al.  
\v 17 Dəw kɨn uwə kee to nḛ jine tɨ kadɨ to-n ka̰ ko kɨ majɨ, ɔy me dam tɨ, ɓa ɨlə tɨse por. E por kɨ a oy al ratata.» 
\p  
\v 18 Ja̰ adɨ dɨje ta kɔjɨ je kɨ rangɨ ngay, ɨlə-n-de mbḛ Poy Ta kɨ Majɨ. 
\p  
\v 19 Nḛ kare ɓəy, Ja̰ kɔl kɨ *Erodɨ kɨ e nje ko̰ɓe dɔnangɨ tɨ kɨ Galile, mbata taa kɨ taa Erodɨyadɨ kɨ ne ngokone nɨm, taa ra nḛ je kɨ rangɨ kɨ majal ngay nɨm tɔ.  
\v 20 Nə, nḛ je kɨ go tɨ al pətɨ kɨ Erodɨ ra kɨn ka, təl uwə Ja̰ dangay tɨ dɔ tɨ ɓəy. 
\s1 Jəju ra batəm 
\r (Mt 3.13-17; Mk 1.9-11) 
\p  
\v 21 Lokɨ dɨje pətɨ rai batəm nɨngə, Jəju ka ra batəm tɔ. Ə Lokɨ ɨsɨ əl ta kɨ Luwə ɓa, ta dɔra̰ tḛḛ.  
\v 22 NDɨl Luwə, rɨsɨ tə də dum be ɨsɨ dɔe tɨ. Nɨngə, ndu ta madɨ tḛḛ dɔra̰ tɨ, ə nə: «Ḭ NGonm kɨ nje ndɨgɨ ləm, kɨ ḭ nḛ rɔnəl ləm kɨ bo ngay.» 
\s1 Gɨn ka lə Jəju 
\r (Mt 1.1-17) 
\p  
\v 23 Jəju ɨlə ngɨrə kɨlə ləne, lokɨ ɓale e kutɨ mɨtə. Kɨ go gər-e tɨ kɨ dɨje gəri, Jəju e ngon lə Jɨsəpɨ, Jɨsəpɨ kɨ ngon lə Əli,  
\v 24 Nɨngə Əli e ngon lə Mata, Mata e ngon lə *Ləbi, Ləbi e ngon lə Məlsi, Məlsi e ngon lə Yanay, Yanay e ngon lə Jɨsəpɨ,  
\v 25 Jɨsəpɨ e ngon lə Matatɨyasɨ, Matatɨyasɨ e ngon lə Amosɨ, Amosɨ e ngon lə Nawɨm, Nawɨm e ngon lə Əsɨli, Əsɨli e ngon lə Nagay,  
\v 26 Nagay e ngon lə Matɨ, Matɨ e ngon lə Matatɨyasɨ, Matatɨyasɨ e ngon lə Səməyɨn, Səməyɨn e ngon lə Yosəkɨ, Yosəkɨ e ngon lə Yoda,  
\v 27 Yoda e ngon lə Yowana, Yowana e ngon lə Rəsa, Rəsa e ngon lə Jorobabəl, Jorobabəl e ngon lə Salatɨyəl, Salatɨyəl e ngon lə Nəri,  
\v 28 Nəri e ngon lə Məlki, Məlki e ngon lə Adi, Adi e ngon lə Kosam, Kosam e ngon lə Elmadam, Elmadam e ngon lə Ər,  
\v 29 Ər e ngon lə Jəju, Jəju e ngon lə Eliyəjar, Elɨyəjar e ngon lə Yorɨm, Yorɨm e ngon lə Mata, Mata e ngon lə Ləbi,  
\v 30 Ləbi e ngon lə Sɨməyo̰, Sɨməyo̰ e ngon lə Juda, Juda e ngon lə Jɨsəpɨ, Jɨsəpɨ e ngon lə Yonam, Yonam e ngon lə Eliyakɨm,  
\v 31 Eliyakɨm e ngon lə Mələya, Mələya e ngon lə Məna, Məna e ngon lə Matata, Matata e ngon lə Nata̰, Nata̰ e ngon lə *Dabɨdɨ,  
\v 32 Dabɨdɨ e ngon lə Jəse, Jəse e ngon lə Obədɨ, Obədɨ e ngon lə Bowajɨ, Bowajɨ e ngon lə Sala, Sala e ngon lə Naso̰,  
\v 33 Naso̰ e ngon lə Amɨnadabɨ, Amɨnadabɨ e ngon lə Adɨmɨn, Adɨmɨn e ngon lə Arni, Arni e ngon lə Əsɨrom, Əsɨrom e ngon lə Pərəsɨ, Pərəsɨ e ngon lə Juda,  
\v 34 Juda e ngon lə *Jakobɨ, Jakobɨ e ngon lə *Isakɨ, Isakɨ e ngon lə *Abɨrakam, Abɨrakam e ngon lə Təra, Təra e ngon lə Nawor,  
\v 35 Nawor e ngon lə Sərugɨ, Sərugɨ e ngon lə Rəwu, Rəwu e ngon lə Peləgɨ, Peləgɨ e ngon lə Ebər, Ebər e ngon lə Səla,  
\v 36 Səla e ngon lə Kaynam, Kaynam e ngon lə Arpasadɨ, Arpasadɨ e ngon lə Səm, Səm e ngon lə Nuwe, Nuwe e ngon lə Ləməkɨ,  
\v 37 Ləməkɨ e ngon lə Matusaləm, Matusaləm e ngon lə Ənɔkɨ, Ənɔkɨ e ngon lə Yərədɨ, Yərədɨ e ngon lə Malələl, Malələl e ngon lə Kaynam,  
\v 38 Kaynam e ngon lə Ənosɨ, Ənosɨ e ngon lə Sətɨ, Sətɨ kɨ ngon lə Adam, Adam kɨ ngon lə Luwə. 
\c 4  
\s1 Su na Jəju 
\r (Mt 4.1-11; Mk 1.12-13) 
\p  
\v 1 Go NDɨl Luwə tɨ kɨ rosɨ Jəju, Jəju təl ta ba Jurdḛ tɨ re. Təl re nɨngə, NDɨl Luwə ɔr no̰e aw sie dɨlə lo tɨ.  
\v 2 Su na-e ndɔ dɔsɔ dɨlə lo tɨ. NDɔ kɨ Jəju ra dɔsɔ kɨn, uso nḛ madɨ al, adɨ ɓo ra-e.  
\v 3 No̰o̰ be, su əl-e ə nə: «Re ḭ NGon lə Luwə ə, adɨ mbal kɨn adɨ təl mapa adɨ m-o.»  
\v 4 Ə Jəju təl əl-e ə nə: «NDangi me makɨtɨbɨ tɨ lə Luwə əi nə: Dəw a ɨsɨ kɨ dɔne taa kɨ takul nḛ kuso par al\x + \xo 4:4 \xt Dətərənom 8.3\x*.» 
\p  
\v 5 Su aw kɨ Jəju dɔ lo tɨ taa, ɓa kɨ kəm kɨ kɨndə jɨpɨ, ɔje ko̰ɓe je kɨ dɔnangɨ tɨ ne pətɨ ade oo.  
\v 6 Lokɨ ɔje nɨngə, təl əl-e ə nə: «M-a m-adi tɔgɨ dɔ ko̰ɓe je tɨ kɨn kɨ nḛ kɨngə je kɨ me tɨ pətɨ. Tadɔ e nḛ kɨ adi-mi me jim tɨ, nɨngə dəw kɨ mem ndɨgɨ ə m-ade.  
\v 7 Re ḭ, ɔsɨ məkəsi nangɨ no̰m tɨ ə, m-a m-adi ba pətɨ tə ya̰i.»  
\v 8 Jəju təl əl-e ə nə: «NDangi me makɨtɨbɨ tɨ lə Luwə əi nə: “A ɔsɨ məkəsi nangɨ no̰ Ɓaɓe Luwə tɨ ləi, nɨngə e kɨ karne ba par ə a re no̰e tɨ kadɨ ɨgose.”\x + \xo 4:8 \xt Dətərənom 6.13\x*» 
\p  
\v 9 Go tɨ gogɨ, su aw kɨ Jəju Jorijaləm tɨ, aw sie jam dɔ kəy tɨ lə Luwə taa. Lokɨ aw sie taa, nɨngə əl-e ə nə: «Re ḭ NGon lə Luwə ə, ɨyə̰ jii taa osɨ adɨ m-o,  
\v 10 tadɔ ndangi me makɨtɨbɨ tɨ lə Luwə əi nə: Luwə a adɨ ndune malayka je ləne kadɨ tə ɨndəi kəmde goi tɨ.  
\v 11 Ɓəy taa, a lai-ni dajide tɨ, mba kadɨ njai tɨgə mbal al\x + \xo 4:11 \xt Pa je 91.11-12\x*.»  
\v 12 Jəju təl əl-e ə nə: «NDangi me makɨtɨbɨ tɨ lə Luwə əi nə: “A na Ɓaɓe Luwə ləi al”.\x + \xo 4:12 \xt Dətərənom 6.16\x*»  
\v 13 Lokɨ su tɨgə kɨ nḛ na je kɨ kadɨ n-na-n Jəju ɓa, ɔr rɔne gogɨ sa̰y rɔe tɨ. Ɔr rɔne ngɨnə-n dɔkagɨlo kɨ rangɨ. 
\s1 Jəju ɨlə ngɨrə kɨlə Galile tɨ 
\r (Mt 4.12-17; Mk 1.14-15) 
\p  
\v 14 Lo kɨn tɨ, Jəju təl Galile. Re kɨ tɔgɨ kɨ ḭ rɔ NDɨl Luwə tɨ. Tɔ Jəju ɓa kɨ dɔ lo je kɨ no̰o̰ pətɨ.  
\v 15 NDo nḛ me kəy kaw-naa je tɨ lə *Jɨpɨ je. Dɨje pətɨ ɨləi tɔjɨ dɔe tɨ. 
\s1 Dɨje kɨ Najarətɨ tɨ mbati taai nḛ ndo lə Jəju 
\r (Mt 13.54-58; Mk 6.1-6) 
\p  
\v 16 Jəju aw Najarətɨ tɨ, kɨ e ɓe kɨ tɔgɨ tɨ. Təkɨ ɨsɨ ra-n kəte kəte, lokɨ ndɔ taa kə̰ə̰ asɨ nɨngə, Jəju aw kəy kaw-naa tɨ lə *Jɨpɨ je. Jəju ḭ taa kadɨ n-tɨdə makɨtɨbɨ.  
\v 17 Lokɨ ḭ taa, adi-e makɨtɨbɨ lə nje kəl ta kɨ ta Luwə tɨ Ejay, kɨ kəi. Jəju rɨrə makɨtɨbɨ ka kɨn nɨngə, ɨngə ta kɨ ndangi əi nə: 
\q1  
\v 18 «NDɨl lə Ɓaɓe e dɔm tɨ, 
\q1 Ɓaɓe kɔtɨ-m kadɨ m-ɨlə mbḛ Poy Ta kɨ Majɨ njé ndoo je. 
\q1 Ɓaɓe ɨlə-m kadɨ m-əl dangay je ta tḛḛde kəy dangay tɨ, 
\q1 Kadɨ m-əl njé kəm tɔ je təkɨ, kəmde a oo lo. 
\q1 Kadɨ m-taa njé kɨ dɨje ɨsɨ ɨndəi kəmde ndoo m-ɨlə-de taa. 
\q1  
\v 19 Kadɨ m-ɨlə mbḛ ɓal me-majɨ lə Ɓaɓe kɨn.» 
\p  
\v 20 Go tɨ, Jəju kə makɨtɨbɨ ka kɨn, nɨngə təl-n adɨ nje kɨlə kɨ me kəy tɨ, ə ɨsɨ nangɨ kadɨ əl ta. Dɨje pətɨ kɨ me kəy kaw-naa tɨ ɓuki kəmde kɨ dɔe tɨ. \fig Makɨtɨbɨ kɨ kə gɨdɨ-naa tɨ|src="hk00150c.tif" size="col" loc="LUK 4.16-20" copy="Horace Knowles" ref="4.16" \fig* 
\p  
\v 21 Lo kɨn tɨ, Jəju əl-de ə nə: «Ta kɨ oi kɨn, tɔl tane dɔsi tɨ ɓone.»  
\v 22 Dɨje pətɨ mai najɨ lə Jəju, taa mbḛ me-majɨ kɨ tḛḛ tae tɨ ətɨ-de ɓəl kɨ dum tɔ, adɨ əli-naa əi nə: «Ma, e ngon lə Jɨsəpɨ rɔje tɨ ne al a?»  
\v 23 Be ə Jəju əl-de ə nə: «M-gər kadɨ a əli-mi kujɨ ta kɨ ə nə: “Ḭ nje ra dɨje mo̰y, ajɨ rɔi ḭ wa,” kɨn. A əli-mi əi nə: “J-o poy nḛ je pətɨ kɨ ɨra Kapərnayɨm tɨ kɨn, ə ɨra ɓe koji tɨ ne be tɔ adɨ j-o”.»  
\v 24 Jəju təl əl-de ɓəy ə nə: «M-əl səsi ta kɨ rɔjetɨ, nje kəl ta kɨ ta Luwə tɨ kɨ ɓe koje uwe rɔne tɨ majɨ goto.  
\v 25 Kɨ rɔjetɨ, dɔkagɨlo tɨ lə nje kəl ta kɨ ta Luwə tɨ Eli, njé ngaw koy je əi ngay *Isɨrayəl tɨ. Nə lokɨ ndi ədɨ dɔnangɨ tɨ al ɓal mɨtə kɨ nusɨ, ə ɓo o̰ kɨ dɔnangɨ pətɨ\x + \xo 4:25 \xt 1 NGar je 17.1\x*,  
\v 26 dəw kare dande tɨ kɨ Luwə ɨlə Eli rɔe tɨ goto. E nje ngaw koy kɨ Sarəpɨta tɨ, dɔnangɨ kɨ Sɨdo̰ tɨ yo ə Luwə ɨlə Eli kɨ rɔe tɨ\x + \xo 4:26 \xt 1 NGar je 17.8-16\x*.  
\v 27 NJé banjɨ je ka əi ngay Isɨrayəl tɨ dɔkagɨlo tɨ lə Elɨje tɔ, nə e kɨ kare kɨ kadɨ Luwə ɔr banjɨ rɔe tɨ goto. E Nama kɨ Sɨri tɨ yo ə Luwə ɔr banjɨ rɔe tɨ\x + \xo 4:27 \xt 2 NGar je 5.1-14\x*.»  
\v 28 Lokɨ dɨje kɨ ɨsi gɨn kəy kaw-naa tɨ ooi ta kɨn, wongɨ tɔl-de pətɨ.  
\v 29 Lo kɨn tɨ, ḭḭ taai tuwəi Jəju me ɓe bo tɨ kɔ, nɨngə awi sie jam dɔ mbal tɨ kɨ ɨndəi ɓe bo tɨ. Awi sie tɨ mba kadɨ n-suri-e n-ləi-e n-tɔli-e kɔ.  
\v 30 Nə Jəju ur dande tɨ aw. 
\s1 Dɨngəm kɨ ndɨl kɨ majal ra-e 
\r (Mk 1.21-28) 
\p  
\v 31 Jəju aw Kapərnayɨm tɨ, kɨ e ɓe bo kɨ dɔnangɨ Galile tɨ. Jəju ndo nḛ dɨje ndɔ taa kə̰ə̰ tɨ.  
\v 32 Nḛ ndo lie ətɨ dɨje ɓəl kɨ dum. Ətɨ-de ɓəl kɨ dum tadɔ əl ta kɨ tɔgɨ kɨ ḭ rɔ Luwə tɨ.  
\v 33 Nɨngə, dəw madɨ kare kɨ ndɨl kɨ majal ra-e, ɨsɨ me kəy kaw-naa tɨ ləde no̰o̰, no̰ kɨ ndune kɨ bo ə nə:  
\v 34 «Jəju kɨ Najarətɨ, ri ə ɨge rɔje tɨ ə? Ɨre mba kadɨ ɨtujɨ-je a? M-gər-i majɨ: ḭ kɨ Kay njay lə Luwə.»  
\v 35 Jəju ndangɨ ndɨl kɨ majal kɨ tɔgɨne ə nə: «Utɨ tai, ə ɨtḛḛ kɔ rɔ dɨngəm tɨ kɨn.» Lo kɨn tɨ, ndɨl kɨ majal bi dɨngəm ɨle dande tɨ, nɨngə tḛḛ rɔe tɨ kɨ kanjɨ kade ko̰.  
\v 36 Nḛ kɨn ətɨ dɨje pətɨ ɓəl, adɨ dəji-naa ta dande tɨ əi nə: «Ta kɨn e ta kɨ ban ə ətɨ ɓəl be ə? Dəw kam aw kɨ tɔgɨ ko̰ɓe dɔ ndɨl je tɨ kɨ majal, ndangɨ-de kɨ tɔgɨ kɨ ḭ rɔ Luwə tɨ adɨ tḛḛi kɔ!»  
\v 37 E be ə, tɔɓa lə Jəju sane kɨ dɔnangɨ kɨ no̰o̰ pətɨ. 
\s1 Jəju adɨ rɔ nga njé mo̰y je ngay 
\r (Mt 8.14-17; Mk 1.29-34) 
\p  
\v 38 Lokɨ Jəju ḭ kəy kaw-naa tɨ lə *Jɨpɨ je, aw me kəy tɨ lə Sɨmo̰. Məm Sɨmo̰ kɨ dəne, mo̰y ra-e, rɔe tɨngə ngay. Be ə, əli Jəju kadɨ ra nḛ madɨ mbata tɨ lie.  
\v 39 Jəju rugɨ rɔne dɔe tɨ, ndangɨ rɔ kɨ tɨngə ngay ka kɨn adɨ ɨyḛ. Kalangɨ ba go tɨ, məm Sɨmo̰ ḭ taa ra nḛ kuso adɨ-de. 
\p  
\v 40 Lo sɔlɔ, ta kadɨ kur tɨ, dɨje pətɨ kɨ awi kɨ dɨje kɨ mo̰y je kɨ dangɨ dangɨ rai-de, rəi səde rɔ Jəju tɨ. Jəju ɨndə jine dɔde tɨ kare kare pətɨ adɨ ɨngəi rɔ nga.  
\v 41 NDɨl je kɨ majal ka tḛḛi rɔ dɨje tɨ ngay kɨ no̰ tade tɨ əi nə: «Ḭ NGon lə Luwə!» Nə Jəju ɨndə tɔgɨ dɔde tɨ, adɨ-de ta rəbɨ kadɨ əli ta al, tadɔ gəri-e ɓətɨ kadɨ e Kɨrɨsɨ. 
\s1 Jəju ɨlə mbḛ Poy ta kɨ Majɨ me kəy kaw-naa je tɨ 
\r (Mk 1.35-39) 
\p  
\v 42 Lokɨ lo ti, Jəju tḛḛ me ɓe bo tɨ aw dɨlə lo tɨ. Kosɨ dɨje ngay sangi-e, awi ɨngəi-e. Lokɨ ɨngəi-e, ndɨgi kadɨ n-uwəi-e nangɨ rɔde tɨ kadɨ tə aw lo al.  
\v 43 Nə Jəju əl-de ə nə: «Sɔbɨ kadɨ m-ɨlə mbḛ Poy Ta kɨ Majɨ kɨ ɔjɨ dɔ ko̰ɓe lə Luwə ndəgɨ ɓe bo je tɨ tɔ, tadɔ e kɨ mbata ta kɨn ə Luwə ɨlə-m.»  
\v 44 E be ə, Jəju ɨlə-n mbḛ Poy Ta kɨ Majɨ me kəy kaw-naa je tɨ lə *Jɨpɨ je dɔnangɨ Jude tɨ. 
\c 5  
\s1 Dɨje kɨ dɔsa̰y kɨ Jəju ɓar-de 
\r (Mt 4.18-22; Mk 1.16-20; Ja̰ 21.1-11) 
\p  
\v 1 NDɔ kare, Jəju e ɓasi kadɨ ba bo tɨ kɨ Gənəjarətɨ tɨ. Kosɨ dɨje uwəi-naa gəi gɨde mba kadɨ n-ooi ta lə Luwə.  
\v 2 Lo kɨn tɨ, Jəju oo to je joo kɨ ɨsi ngangɨ ba tɨ. Əi to je kɨ njé ndo̰ je kɨ me tɨ ɨndəi-de ə awi a togi bandɨ je ləde.  
\v 3 Jəju al me to tɨ kɨ kare kɨ e ya̰ Sɨmo̰, nɨngə əl Sɨmo̰ ade ɨyə̰ ngangɨ ba ə aw kɨ dana ndə̰y. Go tɨ, Jəju ɨsɨ nangɨ me to tɨ ndo nḛ kosɨ dɨje.  
\v 4 Lokɨ əl ta oy nɨngə, əl Sɨmo̰ ə nə: «Aw kɨ dana lo kɨ man u tɨ, ə ɨləi bandɨ je ləsi ɨndo̰i kanjɨ je.»  
\v 5 Sɨmo̰ təl əl-e ə nə: «Ɓaɓe, j-ɨlə bandɨ ndɔ bɨtɨ lo ti, nə kanjɨ kare ka j-ɨngə al. Nə təkɨ e ḭ ə ɨdəjɨ-m, m-a m-ɨlə bandɨ təkɨ əl-m.»  
\v 6 Lokɨ ɨləi bandɨ je ləde, ɔyi kanjɨ kɔy kɨ to ɓəl, adɨ bandɨ je ləde ka ge gangɨ.  
\v 7 Lo kɨn tɨ, dəji madɨde je kɨ əi me to tɨ kɨ nungɨ kadɨ rəi rai səde. Madɨde je rəi, adɨ ɔyi kanjɨ ka kɨn rosɨ to je kɨ joo. Kanjɨ rosɨ to je adɨ to je awi tə ndui man.  
\v 8 Lokɨ Sɨmo̰ oo nḛ kɨn, osɨ, ɔsɨ məkəsɨne nangɨ no̰ Jəju tɨ əl-e ə nə: «Ɓaɓe, ɔsɨ rɔi ngərəngɨ rɔm tɨ, tadɔ mi nje ra majal.»  
\v 9 Sɨmo̰ kɨ made je kɨ əi sie, ɓəl rade ɔjɨ-n go kanjɨ kɨ ɔyi me bandɨ tɨ to ɓəl ngay.  
\v 10 Jakɨ kɨ Ja̰ kɨ ngan lə Jəbəde kɨ əi kɨ Sɨmo̰ ka ɓəl rade tɔ. Ə Jəju əl Sɨmo̰ ə nə: «Adɨ ɓəl rai al, kaw kɨ kəte no̰o̰, e dɨje ngata ə a ɨsa-de.»  
\v 11 Lo kɨn tɨ, təli rəi kɨ to je ngangɨ ba tɨ, nɨngə ɨyə̰i nḛ je pətɨ ə uni go Jəju tə njé ndo je lie. 
\s1 Jəju nga nje banjɨ kare 
\r (Mt 8.1-4; Mk 1.40-45) 
\p  
\v 12 NDɔ kɨ rangɨ, Jəju e me ɓe bo tɨ kare, nɨngə dɨngəm kare kɨ banjɨ ra-e tḛḛ no̰o̰ re. Lokɨ oo Jəju nɨngə, osɨ kɨ ta kəmne nangɨ no̰e tɨ, no̰ kɨ dɔe tɨ ə nə: «Ɓaɓe, re ɨndɨgɨ ə a adɨ banjɨ ləm ur, kadɨ rɔm ay njay.»  
\v 13 Jəju ɨlə jine ɔde-n nɨngə əl-e ə nə: «M-ndɨgɨ, ə kadɨ banjɨ ləi ur, adɨ rɔi ay njay.» Ɓa ta naa tɨ no̰o̰ par ə banjɨ ur, adɨ rɔe ay njay.  
\v 14 Go tɨ, Jəju ade ndune kadɨ əl tae dəw madɨ al, nɨngə əl-e ə nə: «NJe kɨjə nḛ məsɨ kadɨ-kare yo ə aw ɔje rɔi, nɨngə adɨ kadɨ-kare təkɨ ndu-kun tɨ lə *Mojɨ dəjɨ-n\x + \xo 5:14 \xt Ləbətɨkɨ 14.2-32\x*. Ɨra be mba kadɨ gəri təkɨ banjɨ ləi ur adɨ ɨngə rɔ nga.»\f + \fr 5:14 \ft Kɨ go jibəl ra-e tɨ lə Jɨpɨ je, nje banjɨ e dəw kɨ dɨje ooi-e kadɨ ay njay al, adɨ asɨ kadɨ aw lo nḛ ra je tɨ kɨ ɓa tɔ Luwə al.\f* 
\v 15 Tɔɓa lə Jəju sane kɨ lo lo adɨ dɨje rəi kosɨ kosɨ mba kadɨ n-ooi ta lie je kadɨ ajɨ-n-de dɔ mo̰y je tɨ ləde je.  
\v 16 Nə Jəju ɔr rɔne aw lo je tɨ kɨ to dɨlə mba kəl ta kɨ Luwə. 
\s1 Jəju nga dəw kɨ nje rɔ koy njururu 
\r (Mt 9.1-8; Mk 2.1-12) 
\p  
\v 17 NDɔ kare Jəju ɨsɨ ndo nḛ dɨje nɨngə, *Parɨsɨ je kɨ njé ndo ndu-kun je ɨsi dan dɨje tɨ no̰o̰ tɔ. Dɨje ḭḭ kɨ ngan ɓe je pətɨ kɨ dɔnangɨ Galile tɨ, kɨ dɔnangɨ Jude, kɨ ɓe bo Jorijaləm. Ɓaɓe ɔjɨ tɔgɨne me kajɨ njé mo̰y je tɨ.  
\v 18 Lo kɨn tɨ, dɨje madɨ oti dəw kare kɨ rɔe oy njururu, me nḛ kotɨ njé mo̰y je tɨ, rəi sie rɔ Jəju tɨ. Sangi rəbɨ kadɨ n-awi sie kəy n-ɨləi-e no̰ Jəju tɨ.  
\v 19 Nə gəri rəbɨ kɨ kadɨ awi sie al, tadɔ dɨje əi ngay. Be ə, ali taa, rai bole dɔ kəy tɨ nɨngə, ɨləi nje mo̰y kɨ nḛ kotɨ njé mo̰y je, ɨləi-e dan kosɨ dɨje tɨ no̰ Jəju tɨ.  
\v 20 Lokɨ Jəju oo kadɨ-me ləde nɨngə, əl dɨngəm ə nə: «Majal je ləi e kɨ kɨyə̰ go kɔ.»  
\v 21 NJé ndo ndu-kun je lə Luwə kɨ Parɨsɨ je ɨləi rɔde məri ta nɨngə əli əi nə: «Dəwe kam e na̰ ə əl ta kɨ mal dɔ Luwə tɨ be ə? Luwə kɨ karne ba par ə asɨ kɨyə̰ go majal je lə dɨje kɔ, dəw kɨ rangɨ goto.»  
\v 22 Jəju gər mər ta je ləde kɨ mede tɨ adɨ əl-de ə nə: «Ra ban ə ɨsɨ ɨməri ta je kɨ be kɨn mesi tɨ ə?  
\v 23 Kəl dəw kə nə: “Majal je ləi e kɨ kɨyə̰ go kɔ” ɓa nga̰ ngay al ə se, kəl-e kə nə: “Ḭ taa ə ɨnjɨyə” ɓa nga̰ ngay al ə?  
\v 24 Re e be ɓa, m-a m-ɔjɨ səi təkɨ mi NGon Dəw, m-aw kɨ tɔgɨ dɔnangɨ tɨ ne, mba kadɨ m-ɨyə̰-n go majal je lə dɨje kɔ.» Nɨngə, Jəju əl nje rɔ koy njururu ə nə: «Ḭ taa, un tuwə ləi, ə aw ɓe.»  
\v 25 Ta naa tɨ no̰o̰, dɨngəm ka kɨn ḭ taa ta kəm dɨje tɨ pətɨ, un tɨrə kɨ kəte to tɨ, ə tḛḛ aw ɓe kɨ kɨlə tɔjɨ dɔ Luwə tɨ tane tɨ.  
\v 26 Dɨje pətɨ, nḛ kɨn ətɨ-de ɓəl adɨ ɨləi tɔjɨ dɔ Luwə tɨ. Ɓəl rosɨ mede adɨ əli əi nə: «J-o nḛ kɨ mba ɓone.» 
\s1 Jəju ɓar Ləbi 
\r (Mt 9.9-13; Mk 2.13-17) 
\p  
\v 27 Go tɨ Jəju tḛḛ nɨngə yə oo dəw kare kɨ nje taa la-mbə kadɨ njé ko̰ɓe je kɨ ɓari-e nə *Ləbi, ɨsɨ me kəy taa la-mbə tɨ. Lokɨ oo Ləbi nɨngə əl-e ə nə: «Un gom.»  
\v 28 Nɨngə Ləbi ɨyə̰ nḛ je pətɨ, ə ḭ taa un go Jəju. 
\p  
\v 29 Go tɨ, Ləbi ra nḛ kuso kɨ bo ngay me kəy tɨ ləne, ɓar-n Jəju. Lo nḛ kuso tɨ kɨn, njé taa la-mbə je, kɨ ndəgɨ dɨje kɨ rangɨ əi səde tɨtɨ no̰o̰.  
\v 30 *Parɨsɨ je kɨ njé ndo ndu-kun je ɓai ta, əli njé ndo je lie əi nə: «Ra ban ə ɨsɨ usoi nḛ je, a̰yḭ-naa je kɨ njé taa la-mbə je, kɨ njé ra majal je ə?»  
\v 31 Jəju un ta əl-de ə nə: «E dɨje kɨ njé mo̰y je ə a sangi dəw kɨ nje ra mo̰y, ɓɨ e njé rɔ nga je ə a sangi dəw kɨ nje ra mo̰y, al.  
\v 32 Nɨngə, m-re mba ɓar dɨje kɨ dana al, nə m-re mba dɨje kɨ njé ra majal je yo mba kadɨ ɨyə̰i kɨlə rade je kɨ majal.» 
\s1 Jəju əl ta kɨ dɔ kɔgɨ rɔ nḛ kuso tɨ 
\r (Mt 9.14-15; Mk 2.18-20) 
\p  
\v 33 NJé kɨ madɨ je əli Jəju əi nə: «Taa taa, njé ndo je lə Ja̰ Batɨsɨ əi kɨ njé ndo je lə *Parɨsɨ je ɨsɨ ɨyə̰i ta nḛ kuso, taa ɨsɨ əli ta kɨ Luwə tɔ, ə njé kɨ ya̰i je, ɨsɨ usoi nḛ je, a̰yḭ-naa man je.»  
\v 34 Ə Jəju əl-de ə nə: «A asi kadɨ ɔgi dɨje kɨ ɓari-de lo nḛ kuso taa-naa tɨ kuso nḛ a? Dɔkagɨlo kɨ nje taa dəne ɨsɨ-n səde naa tɨ kɨn, a asi kɔgɨ-de kuso nḛ al.»  
\v 35 NDɔ je a rəi no̰o̰ kadɨ a uni-e tade tɨ nɨngə tə, a ɨyə̰i ta nḛ kuso. 
\s1 Nḛ ndo lə Jəju aw naa tɨ kɨ kɔkɨ nḛ ndo lə Parɨsɨ je al 
\r (Mt 9.16-17; Mk 2.21-22) 
\p  
\v 36 Jəju əl-de kujɨ ta kare ə nə: «Dəw a gangɨ ta kɨbɨ kɨ sɨgɨ kadɨ ɨlə-n kəm e kɨ kɔke al. Re e be ə, kɨbɨ kɨ sɨgɨ a e kɨ gangɨ kɔ, nɨngə ta kɨbɨ kɨ sɨgɨ ka kɨn uwəi naa kɨ kɨ kɔke al ɓəy tɔ, adɨ joo pu təl nḛ kɨ tujɨ.  
\v 37 Taa, dəw a un kasɨ kandɨ nju kɨ kɨ ḭ al ɓəy utɨ me mbu nda je tɨ kɨ kɔke al. Re e be nɨngə, lokɨ kasɨ a ḭ ɓa mbu nda je a ndui, kadɨ kasɨ lo kɔ. Nɨngə mbu nda je təli nḛ kɨ tujɨ kɔ.  
\v 38 Be ə, re kasɨ kandɨ nju ḭ al ɓəy ɓa, majɨ kadɨ mbu nda je əi kɨ sɨgɨ taa.  
\v 39 Lokɨ dəw a̰y kasɨ kandɨ nju kɨ ḭ nɨngə, a ge e kɨ ḭ al ɓəy al ngata. Tadɔ dɨje əli əi nə: “Kasɨ kɨ ḭ ə majɨ”.» 
\c 6  
\s1 Ta lə Jəju dɔ ndɔ taa kə̰ə̰ tɨ 
\r (Mt 12.1-8; Mk 2.23-28) 
\p  
\v 1 NDɔ kare, Jəju ɨndə də me ndɔr gəme je tɨ. E ndɔ taa kə̰ə̰ lə *Jɨpɨ je. Nɨngə, njé ndo je lie kɨ əi sie, gangi dɔ ko je jide tɨ, təmi usoi.  
\v 2 Ə *Parɨsɨ je madɨ əli-de əi nə: «Ra ban ə ɨrai nḛ kɨ kadɨ dəw ra ndɔ taa kə̰ə̰ tɨ al be ə?\x + \xo 6:2 \xt Tḛḛ kɨ taga 34.21\x*»  
\v 3 Jəju əl-de ə nə: «Ɨtɨdəi nḛ kɨ ngar *Dabɨdɨ ra lokɨ ɓo ra-de kɨ dɨje kɨ goe tɨ kɨn al bɨtɨ a?  
\v 4 Dabɨdɨ ur me kəy tɨ lə Luwə, un mapa kɨ dɨje adi Luwə kadɨ-kare tɨ uso\x + \xo 6:4 \xt 1 Samɨyəl 21.2-7\x*, nɨngə təl-n adɨ dɨje kɨ goe tɨ usoi tɔ. Usoi mapa kɨ e nḛ kɨ sɔbɨ kadɨ njé kɨjə nḛ məsɨ kadɨ-kare je par ə usoi\x + \xo 6:4 \xt Ləbətɨkɨ 24.9\x*.»  
\v 5 Jəju təl əl-de ɓəy ə nə: «Mi *NGon dəw m-aw kɨ tɔgɨ dɔ ndɔ taa kə̰ə̰ tɨ.» 
\s1 Jəju adɨ rɔ nga dɨngəm kɨ jie oy njururu 
\r (Mt 12.9-14; Mk 3.1-6) 
\p  
\v 6 *NDɔ taa kə̰ə̰ kɨ rangɨ, Jəju aw kəy kaw-naa tɨ lə *Jɨpɨ je, ndo nḛ dɨje. Nɨngə dɨngəm kare kɨ ji ko̰e oy njururu, e me kəy kaw-naa tɨ no̰o̰.  
\v 7 NJé ndo ndu-kun je kɨ *Parɨsɨ je ɨsi jəke ɨsɨ ɨndəi kəmde kadɨ n-ooi se Jəju a adɨ dɨngəm kɨn rɔ nga ndɔ ta kə̰ə̰ tɨ lə Jɨpɨ je wa? E ta bole kɨ ɨsɨ sangi kadɨ n-ɨngəi ɓa n-ɨndəəi ta dɔe tɨ.  
\v 8 Nə Jəju gər mər ta je ləde, adɨ əl dɨngəm kɨ jie oy njururu ka kɨn ə nə: «Ḭ taa, a dana ta kəm dɨje tɨ pətɨ.» Dɨngəm ḭ a taa.  
\v 9 Nɨngə Jəju təl dəjɨ ndəgɨ dɨje ə nə: «M-dəjɨ səsi m-o, e ri ə majɨ kadɨ dəw ra ndɔ ta kə̰ə̰ tɨ ə? Kadɨ dəw ra majɨ ə se kadɨ ra majal ə? Kadɨ dəw nagɨ madɨne ta yo tɨ ə se kadɨ ɨyḛ adɨ tujɨ kɔ ə?»  
\v 10 Jəju ɨndə kəmne go̰-n-de ba pətɨ, nɨngə əl dɨngəm ka kɨn ə nə: «Ɨsurə jii.» Dɨngəm surə jine, nɨngə jie təl to majɨ kare.  
\v 11 Wongɨ tɔl njé ndo ndu-kun je kɨ Parɨsɨ je, adɨ əli-naa ta dande tɨ dɔ nḛ tɨ kɨ kadɨ n-rai kɨ Jəju. 
\s1 Jəju mbətɨ njé ndo je ləne kɨ dɔgɨ gɨde e joo 
\r (Mt 10.1-4; Mk 3.13-19) 
\p  
\v 12 Me ndɔe je tɨ kɨn, Jəju aw dɔ mbal tɨ mba kəl ta kɨ Luwə. Əl ta kɨ Luwə kondɔ bɨtɨ lo ti.  
\v 13 Lokɨ lo ti, Jəju ɓar njé ndo je ləne. Nɨngə mbo̰ njé ndo je tɨ kɨn ə, mbətɨ-de dɔgɨ gɨde e joo, ɓar-de njé kaw kɨlə je.  
\v 14 Adɨ e Sɨmo̰, kɨ ɨndə tɔe nə Pɨyər əi kɨ ngokone Andɨre, kɨ Jakɨ, kɨ Ja̰, kɨ Pɨlɨpɨ, kɨ Batɨləmi,  
\v 15 kɨ Matɨye, kɨ Tomasɨ, kɨ Jakɨ, kɨ ngon lə Alpe, kɨ Sɨmo̰ kɨ ɓari-e dəw kɨ e mbo̰ njé rɔ mbata kɨngə dɔ lə ɓe ləde tɨ,  
\v 16 kɨ Judɨ kɨ ngon lə Jakɨ, taa Judasɨ Isɨkarɨyotɨ kɨ təl nje kun dɔ Jəju tɔ. 
\s1 Jəju ajɨ njé mo̰y je dan kosɨ dɨje tɨ 
\r (Mt 4.23-25) 
\p  
\v 17 Jəju ḭ kɨ njé kaw kɨlə je dɔ mbal tɨ re tḛḛ lo tɨ kɨ gɨde asɨ naa majɨ nɨngə, ɨngə kosɨ njé ndo je ləne, kɨ kosɨ dɨje ngay kɨ ḭ dɔnangɨ Jude tɨ je, njé kḭ ɓe bo Jorijaləm tɨ je, njé kḭ ɓe bo je tɨ kɨ kadɨ ba tɨ kɨ Tɨr je kɨ Sɨdo̰ je. Rəi mba koo ta lə Jəju je mba kadɨ ajɨ-de dɔ mo̰y je tɨ ləde je.  
\v 18 NJé kɨ ndɨl je kɨ majal yəti angalde ɨngəi rɔ nga tɔ.  
\v 19 Nɨngə kosɨ dɨje pətɨ sangi kadɨ n-ɔdi rɔe, tadɔ tɔgɨ madɨ ɨsɨ tḛḛ rɔe tɨ adɨ-de rɔ nga. 
\s1 Majɨ-kur kɨ kəm-to-ndoo 
\r (Mt 5.1-12) 
\p  
\v 20 Jəju un kəmne oo-n njé ndo je ləne nɨngə əl-de ə nə: 
\q1 Səi njé ndoo je, səi njé majɨ-kur, tadɔ ko̰ɓe lə Luwə e ya̰si. 
\q1  
\v 21 Səi kɨ ɓo ɨsɨ ra səsi ɓone, səi njé majɨ-kur, tadɔ lo ti ə a ɨndani. 
\q1 Səi kɨ ɨsɨ no̰i ɓone, səi njé majɨ-kur, tadɔ lo ti ə a kogi. 
\q1  
\v 22 Majɨ-kur e ləsi lokɨ dɨje ɨsɨ mbati səsi, dɨje ɨsɨ tuwəi səsi, dɨje ɨsɨ taji səsi, dɨje ɨsɨ əli ta je kɨ majal dɔsi tɨ, mbata tɨ ləm mi *NGon dəw.  
\v 23 NDɔ kɨ nḛ je kɨn tḛḛ dɔsi tɨ ə, majɨ kadɨ ɨrai rɔnəl, ɨtḭḭ bal, tadɔ nḛ kɨgə go jisi e ngay dɔra̰ tɨ. Tadɔ e be ə kade je adii ko̰ njé kəl ta je kɨ ta Luwə tɨ, kəte. 
\q1  
\v 24 Nə səi njé nḛ kɨngə, səi njé kəm-to-ndoo. Səi njé kəm-to-ndoo tadɔ ɨngəi nḛ sɔl me ləsi ngata. 
\q1  
\v 25 Səi kɨ ɓone ɨndani, səi njé kəm-to-ndoo, tadɔ lo ti ə ɓo a ra səsi. 
\q1 Səi kɨ ɓone ɨsɨ kogi, səi njé kəm-to-ndoo, tadɔ lo ti ə a uwəi ndoo je a no̰i je. 
\q1  
\v 26 Səi kɨ dɨje ɨsɨ əli ta kɨ majɨ majɨ dɔsi tɨ, səi njé kəm-to-ndoo, tadɔ e be ə kade je rai kɨ njé kəl ta kɨ ta Luwə tɨ kɨ njé ngom je. 
\s1 NDɨgɨ njé ba̰ je 
\r (Mt 5.39-47) 
\p  
\v 27 Nɨngə səi kɨ ɨsɨ oi ta ləm, m-əl səsi kadɨ ɨndɨgi njé ba̰ je ləsi, ɨrai majɨ kɨ njé kɨ ɨsɨ ɔsi səsi ta.  
\v 28 Ɨnjangi dɔ njé kɨ ɨsɨ mani səsi, ə əli ta kɨ Luwə mbata lə njé kɨ ɨsɨ əli ta je kɨ majal dɔsi tɨ. 
\p  
\v 29 Re dəw ɨndə dam mbɔi kɨ kare ə, ɨyətɨ dame kɨ nungɨ ade ɨndə ɓəy. Re dəw taa kɨbɨ kɨ ngal ləi ə, ade e kɨ gɔjɨ dɔ tɨ.  
\v 30 Dəw kɨ ra kɨ dəji nḛ ə ade, nɨngə dəw taa nḛ ləi ə ɨdəjɨ goe al tɔ.  
\v 31 Nḛ je kɨ ɨndɨgi kadɨ dɨje rai adi səsi kɨn ə, ɨrai kae tɨ wa kɨn adi-de tɔ.  
\v 32 Kɨn ə ɨndɨgi njé kɨ ndɨgi səsi tɔ par ə, oyo ri ə kadɨ dəw ra səsi ə? Dəw a ra səsi oyo al, tadɔ njé ra majal je ka ndɨgi njé kɨ ndɨgi-de tɔ.  
\v 33 Kɨn ə ɨrai majɨ kɨ njé kɨ rai səsi majɨ par nɨngə, oyo ri ə kadɨ dəw ra səsi ə? Dəw a ra səsi oyo al, tadɔ njé ra majal je ka rai təkɨ ɨrai kɨn be tɔ.  
\v 34 Kɨn ə adi njé kɨ ɨgəri majɨ kadɨ a ugəi səsi ɓangɨ par ə tunəi səsi nḛ nɨngə, oyo ri ə kadɨ dəw ra səsi ə? Dəw a ra səsi oyo al, tadɔ njé ra majal je ka, adi njé kɨ gəri majɨ kadɨ a ugəi-de kɔr nḛ ləde gogɨ par ə tunəi-de nḛ tɔ.  
\v 35 Majɨ kadɨ ɨndɨgi njé ba̰ je ləsi, ɨrai majɨ kɨ no̰o̰ par, ə adi dɨje tunəi səsi nḛ kɨ kanjɨ kadɨ ɨndəi mesi dɔ kɨnge tɨ gogɨ. E be ə a ɨngəi nḛ kɨgə go ji kɨ bo, taa a səi ngan lə nje kɨsɨ dɔ nḛ je tɨ pətɨ tɔ. Tadɔ e nje ra majɨ kɨ dɨje kɨ gəri ra oyo al kɨ dɨje kɨ nje me majal. 
\s1 Ɨgangi ta dɔ dɨje tɨ al 
\p  
\v 36 Majɨ kadɨ səi njé ra majɨ kɨ ngay təkɨ Bawsi Luwə e-n nje ra majɨ kɨ ngay kɨn be tɔ.  
\v 37 Ɨgangi ta dɔ dəw tɨ al, nɨngə Luwə a gangɨ ta dɔsi tɨ al tɔ. Uwəi dəw kɨ ta al, nɨngə Luwə a uwə səsi kɨ ta al tɔ. Ɨyə̰i go majal lə dəw kɔ, nɨngə Luwə a ɨyə̰ go majal ləsi kɔ tɔ.  
\v 38 Adi, ə Luwə a adɨ səsi tɔ. Luwə a ɓukɨ posɨ kɨbɨ tɨ ləsi kadɨ rosɨ majɨ: a yəkɨ, mbɨsɨ dɨgɨ dɨgɨ, ɓukɨ kadɨ rosɨ re puu kɔ. Tadɔ go rəbɨ kɨ ɨgangii ta dɔ dɨje kɨn ə Luwə a gangɨ-n ta dɔsi tɨ tɔ. 
\p  
\v 39 Nɨngə Jəju təl əl-de ta kare me kujɨ ta tɨ ɓəy ə nə: «NJe kəm tɔ a ndɔr nje kəm tɔ madɨne ban ə? A ndɔr-e al, tadɔ re ndɔr-e ə a osi joo pu me ɓe tɨ.  
\v 40 NJe ndo ɨtə nje ndo-e nḛ al, re e nje ndo kɨ ɓae ndo-e nḛ bərəre bərəre majɨ nɨngə, a to tə ɓane be. 
\p  
\v 41 «Ra ban be ə, o burɨm wale kɨ to kəm ngoko̰i tɨ yo, ə o kagɨ kɨ boy kɨ to ya̰i tɨ ḭ wa kɨn al ə?  
\v 42 Kagɨ kɨ boy kɨ to kəmi tɨ ḭ wa kɨn o al nɨngə, kɨ go rəbɨ kɨ ban ə a asɨ kadɨ əl ngoko̰i ə nə: “NGokom, adɨ m-un burɨm wale kɨ to kəmi tɨ kɨn,” ə? Ḭ nje kədɨ kəm dɨje, un kagɨ kɨ boy kɨ kəmi tɨ kɨn nɨngə tə, a o lo ay njay kadɨ un-n burɨm wale kɨ kəm ngoko̰i tɨ. 
\s1 Kagɨ kɨ kande 
\r (Mt 7.16-20; 12.33-35) 
\p  
\v 43 «Kagɨ kɨ majɨ kɨ kadɨ a andɨ kandɨ kɨ majal goto, taa kagɨ kɨ majal kɨ kadɨ a andɨ kandɨ kɨ majɨ ka goto tɔ.  
\v 44 E kɨ kandɨ kagɨ kɨ sɔbɨ dɔ kage kɨn ə a gəri-e-n. Dəw a ɨjə kandɨ mbay-kote dɔ kon pa tɨ al, taa dəw a ɨjə kandɨ nju dɔ kon bər tɨ al tɔ.  
\v 45 Dəw kɨ majɨ, kɨlə rae tḛḛ me nḛ ra tɨ kɨ majɨ kɨ uwə mee. Nɨngə dəw kɨ majal, kɨlə rae tḛḛ me nḛ ra tɨ kɨ majal kɨ uwə mee tɔ. Tadɔ e nḛ je kɨ rosɨ me dəw kɨn ə ɨsɨ tḛḛ tae tɨ. 
\s1 Təl rɔ go ndu tɨ 
\r (Mt 7.24-27) 
\p  
\v 46 «Ra ban ə ɨɓari-mi “Ɓaɓe, Ɓaɓe”, ə ɨrai nḛ kɨ m-əl səsi al ə?  
\v 47 Dəw kɨ ra kɨ re rɔm tɨ, oo ta ləm, ə təl rɔne go tɨ nɨngə, e dəw kɨ to tə dəw kɨ m-a m-əl səsi ta lie kam be.  
\v 48 To tə dəw kɨ nje ra kəy, kɨ ur ɓe dɔ dii tɨ adɨ əbɨ majɨ, ɓəy taa, ɨndə gɨn kəy tɨ kɨn be. Lokɨ man ḭ nɨngə, man ko̰ lo re un kəy ka kɨn, nə asɨ kadɨ tɔ kəy ka kɨn al, tadɔ ɨndə adɨ nga̰ majɨ.  
\v 49 Nə dəw kɨ oo ta ləm, ə təl rɔne go tɨ al, to tə dəw kɨ ɨndə kəy ləne dɔnangɨ tɨ taa ne kare, kɨ kanjɨ kur ɓe kɨndə gɨne tɨ be. Lokɨ man ko̰ re un kəy ka kɨn nɨngə, ndə̰y ba ɓəy par ə kəy budɨ nangɨ mur mur kɔ.» 
\c 7  
\s1 Jəju ajɨ ngon nje kɨlə lə kɨ bo kɨ dɔ asɨgar je kɨ ɓu 
\r (Mt 8.5-13) 
\p  
\v 1 Lokɨ Jəju əl ta je kɨn pətɨ kosɨ dɨje ɓa, ɔtɨ aw Kapərnayɨm tɨ.  
\v 2 Me ɓe tɨ kɨn, dəw kare kɨ nje kun dɔ ɓutɨ asɨgar je kɨ ɓu, aw kɨ ngon nje kɨlə ləne kare kɨ e mo̰y, to ta koy tɨ. Nɨngə e ngon nje kɨlə kɨ ɓae ge ta lie ngay.  
\v 3 Be ə, lokɨ kɨ bo lə asɨgar je ka kɨn oo ta lə Jəju nɨngə, ɨlə ngatɔgɨ je madɨ, kɨ əi ngatɔgɨ lə *Jɨpɨ je, adɨ-de awi ɨngəi Jəju kadɨ dəji-e adɨ re səde ajɨ ngon nje kɨlə ləne kɨn.  
\v 4 Lokɨ rəi ɨngəi Jəju nɨngə, no̰i dɔe tɨ kɨ nja naa tɨ naa tɨ əi nə: «Dɨngəm kɨn, e dəw kɨ asɨ kadɨ ɨra sie me nḛ dəjɨ tɨ lie kɨn,  
\v 5 tadɔ ndɨgɨ-je je Jɨpɨ je ngay, taa e e tɔ ə ra kəy kaw-naa ləje adɨ-je.»  
\v 6 Ə Jəju ɔtɨ aw səde. Awi, ə lokɨ ɨndəi dɔ kəy ɓasi nɨngə, kɨ bo lə asɨgar je ka kɨn ɨlə madɨne je madɨ adɨ awi əli Jəju əi nə: «Ɓaɓe, ɨtapɨ rɔi al, tadɔ mi m-asɨ kadɨ ɨndə njai ta kəy tɨ ləm al.  
\v 7 E mbata kɨn ə, mi wa m-aw-n kɨ rɔm rɔi tɨ al. NGa nɨngə, m-dəji kadɨ əl ta kare par ə ngon nje kɨlə ləm a ɨngə rɔ nga.  
\v 8 M-əl be tadɔ, mi kɨ dɔm mi gɨn tɔgɨ tɨ lə njé kɨ dɔm tɨ, nɨngə m-aw kɨ asɨgar je kɨ əi gɨn tɔgɨ tɨ ləm tɔ. Adɨ re m-əl asɨgar kare m-ə nə: “Aw!” ɓa aw; kɨn ə m-əl kɨ nungɨ m-ə nə: “Ɨre!” ɓa re; kɨn ə m-əl ngon nje kɨlə ləm m-ə nə: “Ɨra nḛ kɨ be!” ɓa ra nḛe kɨn tɔ.» 
\p  
\v 9 Lokɨ Jəju oo ta je kɨn ɓa, pɨtɨ kɨ bo lə asɨgar je ka kɨn, nɨngə təl kəmne kɨ dɔ kosɨ dɨje tɨ kɨ a njɨyəi goe tɨ, əl-de ə nə: «Adɨ m-əl səsi, ko kadɨ-me kɨ be kɨn, dɔnangɨ kɨ *Isɨrayəl tɨ wa ka m-ɨngə al ɓəy.»  
\v 10 Lokɨ njé kaw kɨlə je əi nə n-təli ɓe nɨngə yə ɨngəi ngon nje kɨlə ka kɨn, rɔe nga adɨ ɨsɨ kare. 
\s1 Jəju adɨ ngon basa kɨ Nayɨm tɨ tɔsɨ ndəl 
\p  
\v 11 Jəju ɔtɨ no̰o̰ aw ɓe bo tɨ kɨ tɔe nə Nayɨm. *NJé ndo je lie kɨ kosɨ dɨje ngay uni goe awi sie.  
\v 12 Lokɨ rəi tḛḛi ɓasi kɨ ta rəbɨ kɨ ur kɨ me ɓe tɨ ka kɨn nɨngə, dɨje ɨsɨ awi kɨ dəw kɨ oy kadɨ dɨbi-e. Dəw kɨ oy ka kɨn e ngon lə dəne kɨ nje ngaw koy kare be. E ngone kɨ dɨngəm kɨ kare ba be, adɨ kosɨ dɨje ngay kɨ me ɓe tɨ, ɨsɨ dani dəne ka kɨn lo dɨbɨ ngone tɨ.  
\v 13 Lokɨ Jəju o dəne ka kɨn nɨngə, kəm ko̰ ra-e ngay mbata tɨ lə dəne ka kɨn, adɨ əl-e ə nə: «Ɨno̰ al.»  
\v 14 Jəju aw kadɨ kəsɨ yo tɨ, ɨlə jine ɔdɨ-n. NJé kotɨ nɨn je ai nangɨ, ɓa Jəju əl ə nə: «Basa, m-əli kadɨ ḭ taa!»  
\v 15 Nɨngə nje koy ḭ ɨsɨ taa, ə ɨlə ngɨrə kəl ta. Jəju təl ule ji ko̰e tɨ.  
\v 16 Dɨje pətɨ, nḛ je kɨn ətɨ-de ɓəl, adɨ ɨləi tɔjɨ dɔ Luwə tɨ əi nə: «NJe kəl ta kɨ ta Luwə tɨ kare kɨ bo tḛḛ danje tɨ ne: Luwə re ra kɨ dɨje ləne.»  
\v 17 Nḛ kɨ ra nḛ kɨn, poye rosɨ dɔnangɨ kɨ Jude tɨ pətɨ kɨ ngan ɓe je kɨ gəi gɨde. 
\s1 Ja̰ Batɨsɨ dəjɨ ta kɨ dɔ Jəju tɨ 
\r (Mt 11.2-6) 
\p  
\v 18 *NJé ndo je lə Ja̰ ɔri-e poy nḛ kɨ ra nḛ kɨn adi-e oo, ə Ja̰ ɓar njé ndo je ləne joo,  
\v 19 ɨlə-de rɔ Ɓaɓe tɨ adɨ dəji-e əi nə: «Ḭ ə ḭ dəw kɨ Luwə mbəte, kɨ sɔbɨ kadɨ a re ka kɨn ə se, e nay no̰o̰ ɓəy kadɨ tə jɨ ngəm tae ə?»  
\v 20 Lokɨ rəi tḛḛi rɔ Jəju tɨ, əli-e əi «E Ja̰ Batɨsɨ ə ɨlə-je kɨ rɔi tɨ kadɨ jɨ dəji se “ḭ ə ḭ dəw kɨ Luwə mbəte, kɨ sɔbɨ kadɨ a re ka kɨn ə se, e nay no̰o̰ ɓəy kadɨ tə jɨ ngəm tae wa?”» 
\p  
\v 21 Dɔkagɨloe tɨ wa kɨ ɨsɨ dəji-e ta kɨn, Jəju ɨsɨ ajɨ njé mo̰y je ngay nɨm, njé mətɨ je nɨm, ɨsɨ tuwə ndɨl je kɨ majal dɔ dɨje tɨ nɨm, taa adɨ njé kəm tɔ je ngay ooi lo nɨm tɔ.  
\v 22 Nɨngə ɨlə njé kɨlə je tɨ lə Ja̰ ə nə: «Awi əli Ja̰ nḛ je kɨ oi kɨ mbisi je, kɨ kəmsi je kɨn: NJé kəm tɔ je ooi lo, njé mətɨ je njɨyəi majɨ, njé banjɨ je ɨngəi rɔ nga, njé mbi bəy je ooi ta, njé koy je ḭḭ taa lo koy tɨ, taa njé ndoo je ka, e kɨ kɨlə-de mbḛ Poy Ta kɨ Majɨ tɔ.  
\v 23 Majɨ-kur e lə dəw kɨ m-təl gɨn kosɨ lie, al.» 
\s1 Jəju əl ta kɨ dɔ Ja̰ tɨ 
\r (Mt 11.7-11) 
\p  
\v 24 Lokɨ njé ndo je lə Ja̰ təli awi, Jəju ɨlə ngɨrə kəl kosɨ je ta kɨ dɔ Ja̰ tɨ ə nə: «E ri ə awi ɨsɨ oi dɨlə lo tɨ ə? E gakɨra kɨ nəl ɨsɨ aw sie kɨ yo je, kɨ ne je kɨn a?  
\v 25 A re e e al ə, e ri wa bangɨ awi ɨsɨ oi ə? E dəw kɨ ɔ kɨbɨ kɨ ndole ngay ɓa awi oi-e ma? NGa njé kɨ ɔi kɨbɨ je kɨ gate e ngay ka, ɨsi lo je tɨ kɨ sɔl lum, ɨsi me kəy je tɨ kɨ boy kɨ ngar je ɨsi tɨ.  
\v 26 Ə se e ri wa ə awi oi wa? E nje kəl ta kɨ ta Luwə tɨ ə awi oi-e ma? Re e e ə, m-əl səsi m-ə nə oyo, e nje kəl ta kɨ ta Luwə tɨ kɨ ɨtə njé kəl ta je kɨ ta Luwə tɨ ɓəy.  
\v 27 E e ə makɨtɨbɨ lə Luwə əl ta kɨ dɔe tɨ kəte ə nə: “M-a m-ɨlə kɨ nje kaw kɨlə ləm kəte kadɨ ra go rəbɨ no̰i tɨ\x + \xo 7:27 \xt Malasi 3.1\x*.”  
\v 28 Nɨngə adɨ m-əl səsi, dan dɨje tɨ pətɨ kɨ dəne je oji-de kɨn, dəw kɨ bo ɨtə Ja̰ goto. Nə kɨ ɓasɨne kɨn, dəw kɨ e kɨ du ngay me ɓeko̰ tɨ lə Luwə bo ɨte.  
\v 29 Dɨje pətɨ kɨ ooi ta lie, naa tɨ kɨ njé taa la-mbə je gəri kadɨ Luwə ra nḛ kɨ dana, adɨ adi Ja̰ ra-de batəm.  
\v 30 Nə *Parɨsɨ je kɨ njé ndo ndu-kun je ɔsi nḛ kɨ Luwə ɨndə dɔe dana mbata tɨ ləde ngərəngɨ, adɨ mbati kadɨ Ja̰ ra-de batəm.  
\v 31 M-o dəw kɨ kadɨ m-un-e m-ɔjɨ-n dɨje kɨ dɔkagɨlo tɨ kɨ ɓone kɨn al. Toi tə na̰ wa ka m-gər al.  
\v 32 M-a m-ə nə toi tə ngan je kɨ du kɨ ɨsi ta mbalo tɨ, ɓari-naa kɨ yo je, kɨ ne je əi nə: “Jɨ kɔl nal kadɨ ɨndamii, ə ɨmbati ndam, j-osɨ pa yo kadɨ ɨno̰i, ə ɨmbati no̰.”  
\v 33 E be ə, Ja̰ Batɨsɨ re, ə uso mapa al nɨm, a̰y kasɨ nju al nɨm ɓa, əli əi nə: “Dɔe majal.”  
\v 34 NGa ə, mi *NGon dəw m-re, ə m-uso nḛ je, m-a̰y man je ɓa, səi əli əi nə: “Mi nje kuso nḛ kədɨ, mi nje ka̰y nḛ, mi madɨ njé taa la-mbə je, kɨ njé ra majal je,” ɓəy tɔ!  
\v 35 Nə ngan lə Luwə pətɨ kɨ ndɨgi gosɨ lie, gəri kadɨ gosɨ lie e gosɨ kɨ dana.» 
\s1 Jəju aw me kəy tɨ lə Parɨsɨ kare kɨ ɓari-e nə Sɨmo̰ 
\p  
\v 36 Parɨsɨ kare ɓa Jəju kadɨ aw uso səne ne. Be ə, Jəju aw ɨsɨ sie ta nḛ kuso tɨ.  
\v 37 Lo kɨn tɨ, dəne kare kɨ me ɓe tɨ kɨn tḛḛ no̰o̰ re. E dəne kɨ nje ra kaya, ə gər kadɨ Jəju ɨsɨ ɓe lə Parɨsɨ kɨ ɓari-e Sɨmo̰ kɨn no̰o̰, ɨsɨ uso nḛ. Dəne re kɨ ku mbal kɨ ɓari-e albatɨr kɨ yɨbɨ kɨ ətɨ majɨ rosɨ.  
\v 38 Re ɨsɨ go Jəju tɨ, njae tɨ, ɨsɨ no̰, nɨngə yo̰m nja Jəju kɨ man kəmne, ɓa bɔr kɨ bɨsɨ dɔne. Go tɨ, təl tɔn nja Jəju, ɓa ɓukɨ yɨbɨ tɨ ka kɨn.  
\v 39 Lo kɨn tɨ, Parɨsɨ kɨ ɓa Jəju ɓe ləne ka kɨn əl mene tɨ ə nə: «Kɨn ə re dɨngəm kɨn e nje kəl ta kɨ ta Luwə tɨ təkɨ rɔjetɨ ə, asɨ kadɨ a gər dəne kɨ ɨsɨ ɔde kɨn, asɨ kadɨ a gər kɨlə ra-e je kɨ majal kɨn.»  
\v 40 Ə Jəju əl-e ə nə: «Sɨmo̰, m-aw kɨ ta kare ne kadɨ m-əli.» NGa ə Sɨmo̰ ɨlə Jəju tɨ ə nə: «NJe ndo dɨje, əl-m.»  
\v 41 Ɓa Jəju əl-e ə nə: «Dɨngəm kare adɨ la dɨje joo, ɨndə kɨrə tɨ. Kɨ kare kadɨ a uge kɨrə kɨ lo kɨlə kɨ ndɔ ɓu mi, ə kɨ nungɨ kadɨ a uge kɨrə kɨ lo kɨlə tɨ kɨ ndɔ kutɨ mi tɔ.  
\v 42 Nə lokɨ asi kadɨ ugəi kɨrə ka kɨn dɔde tɨ al, dɨngəm kɨ nje la ka kɨn ɨyə̰ kɔ kɨ go me-majɨ tɨ adɨ-de joo pu. Ə se dan dɨje tɨ kɨ joo kɨn, e kɨ ra a ndɨgɨ dɨngəm kɨ nje la kɨn ngay ə?»  
\v 43 Nɨngə Sɨmo̰ ɨlə Jəju tɨ ə nə: «M-o kadɨ e e kɨ la kɨ dɔe tɨ e ngay ə ɓae ɨyə̰ kɔ kɨn ə a ndɨgɨ nje la kɨn ngay.» Ə Jəju əl-e ə nə: «Ta ləi e ta kɨ rɔjetɨ.» \fig Dəne kɨ nje ra kaya kɨ re ɨsɨ nja Jəju tɨ |src="WA03839b.tif" size="col" loc="LUK 7.37-38" copy="Graham Wade" ref="7.38" \fig* 
\p  
\v 44 Nɨngə təl kəmne kɨ dɔ dəne tɨ ka kɨn, ɓa əl Sɨmo̰ ə nə: «O dəne kɨn a? M-re ɓe ləi, ə man kɨ kare ka ɨmbəl dɔ njam tɨ al, nə e, yo̰m njam kɨ man kəmne, taa bɔr kɨ bɨsɨ dɔne ɓəy.  
\v 45 Ḭ uwə-m kɨ rɔi tɨ jururu al, nə e, lokɨ m-ur kəy nu, ra kɨlə kɔy njam jururu kɨ rɔne tɨ.  
\v 46 Ḭ ɨɓukɨ yɨbɨ dɔ njam tɨ al, nə e, ɓukɨ yɨbɨ kɨ ətɨ majɨ dɔ njam tɨ pɔ pɔ.  
\v 47 Be ə, m-a m-əli təkɨ e kɨ go rəbɨ majal je lie kɨ ngay kɨ kɨyə̰ kɨn ə, ɔjɨ-n ndɨgɨ-naa kɨ ətɨ ɓəl kɨn. Nɨngə dəw kɨ majal je lie e kɨ kɨyə̰ go kɔ ngay al, a tɔjɨ ndɨgɨ-naa kɨ ngay al tɔ.»  
\v 48 Ɓa Jəju əl dəne ka kɨn ə nə: «Majal je ləi e kɨ kɨyə̰ go kɔ kadi.»  
\v 49 Lo kɨn tɨ, dɨje madɨ kɨ ɨsi sie ta nḛ kuso tɨ ɨləi ngɨrə kəl mede tɨ əi nə: «Dəw kɨn e na̰ ə aw bɨtɨ kadɨ ɨyə̰ go majal lə dɨje kɔ ə?»  
\v 50 Nə Jəju əl dəne ə nə: «Kadɨ-me ləi aji, aw kɨ lapɨya.» 
\c 8  
\s1 Dəne je kɨ njɨyəi go Jəju tɨ 
\p  
\v 1 Go tɨ, Jəju aw kɨ ɓe bo je, kɨ ngan ɓe je, əl ta, ɨlə-n mbḛ Poy Ta kɨ Majɨ kɨ ɔjɨ dɔ ko̰ɓe lə Luwə. *NJé ndo je lie kɨ dɔgɨ gɨde joo əi sie naa tɨ.  
\v 2 Taa, dəne je madɨ kɨ ndɔ kɨ Jəju tuwə ndɨl je kɨ majal dɔde tɨ kɔ je, e kɨ adɨ-de rɔ nga dɔ mo̰y je tɨ ləde je kɨn ka əi no̰o̰ tɔ. Adɨ e Mari kɨ Magɨdala kɨ ndɔ kɨ Jəju tuwə ndɨl je kɨ majal sɨri dɔe tɨ kɔ kɨn nɨm,  
\v 3 Jan kɨ ne Suja, kɨ e dɨngəm kɨ nje ngəm nḛ lə *Erodɨ kɨn nɨm, Sujan nɨm, taa ndəgɨ dəne je kɨ rangɨ ngay ɓəy tɔ. Əi kɨn ə əi dəne je kɨ njé ra kɨ Jəju kɨ nḛ kɨngə je ləde. 
\s1 Kujɨ ta kɨ dɔ nje dɨbɨ nḛ tɨ 
\r (Mt 13.1-9; Mk 4.1-9) 
\p  
\v 4 Kosɨ dɨje kɨ ḭḭ kɨ ɓe bo je kɨ dangɨ dangɨ, kawi-naa kɨ dɔ Jəju tɨ, ə Jəju əl-de kujɨ ta madɨ ə nə:  
\v 5 «NJe ndɔr kare aw kadɨ dɨbɨ nḛ, nɨngə dɔkagɨlo kɨ a ɨlə ko nḛ, ka̰ ko je madɨ tosi ngangɨ rəbɨ tɨ, adɨ dɨje njɨyəi dɔ tɨ, yəl je rəi o̰i makɨ.  
\v 6 Ka̰ ko je madɨ tosɨ dɔnangɨ njəkɨrə tɨ, adɨ lokɨ mbie je əi nə n-tḛḛi ɓa, təli tuti kurɨm, mbata lo kɨ sɔl kɨ kadɨ ɨləi ngɨrəde tɨ goto.  
\v 7 Ka̰ ko je kɨ nungɨ, tosi dan kon je tɨ, adɨ kon je tɔgi səde naa tɨ, təli ndəmi-de mbɔl.  
\v 8 Nə ka̰ ko je madɨ, tosi dɔnangɨ tɨ kɨ majɨ, adɨ tɔgi, kandɨde tḛḛ. Dɔe kare andɨ asɨ ɓu, ɓu.» NGa nɨngə, Jəju tɔl dɔ ta ləne kɨn ə nə: «Dəw kɨ aw kɨ mbine mba koo-n dɔ ta ɓa, kadɨ oo dɔ ta kɨn majɨ!» 
\s1 Gɨn nḛ kɨ Jəju əl-n ta me kujɨ ta tɨ 
\r (Mt 13.10-17; Mk 4.10-12) 
\p  
\v 9 *NJé ndo je lə Jəju dəji-e əi nə se kujɨ ta kɨn me nə ri wa?  
\v 10 Ə Jəju ɨlə-de tɨ ə nə: «Səi, Luwə tḛḛ kɨ dɔ nḛ kɨ to lo ɓɔyɔ tɨ kɨ ɔjɨ dɔ ko̰ɓe lie adɨ ɨgəri, nə ndəge je, nḛ kɨn e kɨ kɔjɨ-de kɨ kujɨ ta, mba kadɨ: 
\q1 “Re kəmde oo lo majɨ ka, ooi nḛ al, 
\q1 MBide oo dɔ ta majɨ ka gəri me al”\x + \xo 8:10 \xt Ejay 6.9\x*.» 
\s1 Jəju ɔr me kujɨ ta kɨ dɔ nje dɨbɨ nḛ tɨ 
\r (Mt 13.18-23; Mk 4.13-20) 
\p  
\v 11 Jəju əl njé ndo je ləne ə nə: «Kujɨ ta kɨn, me ə to kɨn: ka̰ ko, e ta lə Luwə.  
\v 12 E kɨ tosɨ ngangɨ rəbɨ tɨ, e dɨje madɨ kɨ ooi ta lə Luwə, nɨngə su re ɔr ta kɨ oi ka kɨn mede tɨ kɔ, nə tə pa nḛ ta ḭḭ adi mede Jəju kadɨ ḭḭ ɨngəi kajɨ.  
\v 13 Ka̰ ko kɨ tosɨ dɔnangɨ njəkɨrə tɨ, əi dɨje kɨ ooi ta lə Luwə ɓa, taai kɨ rɔnəl, nə lo kadɨ ta kɨn ɨlə ngɨrəne mede tɨ nga̰ goto. Adi mede ngon kagɨ lo kɨ ndə̰y be par, nə lokɨ ko̰ je tḛḛ dɔde tɨ ɓa, ɨyə̰i go kadɨ-me ləde kɔ.  
\v 14 Ka̰ ko kɨ tosɨ dan kon tɨ, əi dɨje kɨ ooi ta lə Luwə, nə go tɨ, me ka sururu, kɨ nḛ majɨ je, kɨ koo majɨ rɔ kɨ dɔnangɨ tɨ ne ɔgɨ-de kadɨ tɔgi me kadɨ-me tɨ ləde.  
\v 15 Nɨngə ka̰ ko kɨ tosɨ dɔnangɨ tɨ kɨ majɨ, əi dɨje kɨ ooi ta lə Luwə kɨ nga̰mede kɨ majɨ, nga̰me kɨ rɔjetɨ, nɨngə ngəmi mede tɨ, uwəi tɔgɨde ba, adi kandɨ kɨlə ləde tḛḛ.» 
\s1 Kujɨ ta kɨ dɔ kunjɨ tɨ 
\r (Mk 4.21-25) 
\p  
\v 16 «Dəw a ɨndə por lambɨ tɨ kadɨ dəbɨ ngo dɔ tɨ al, taa ɨndə gɨn tɨrə tɨ al tɔ. A ɨndə dɔ nḛ tɨ taa, kadɨ dɨje uri kəy ɓa, oi lo kɨ kunje.  
\v 17 Tadɔ nḛ kɨ to lo ɓɔyɔ tɨ, kɨ gɨne a tḛḛ al goto, taa nḛ kɨ to lo ɓɔyɔ tɨ, kɨ a to taga kadɨ dɨje gəri al ka goto tɔ.  
\v 18 Majɨ kadɨ uri mbisi majɨ oi dɔ ta kɨ ɨsɨ oi, ɓɨ kadɨ oi kɨ no̰o̰ be al. Tadɔ dəw kɨ aw kɨ nḛ jine tɨ, a adi-e dɔ tɨ ɓəy. Nə dəw kɨ nḛ lie goto, e kɨ ndɨkɨri wa kɨ ɨndə mene dɔ tɨ kɨn ka, a taai jie tɨ wa ɓəy.» 
\s1 Ko̰ Jəju kɨ ngako̰e je 
\r (Mt 12.46-50; Mk 3.31-35) 
\p  
\v 19 Ko̰ Jəju kɨ ngako̰e je rəi kadɨ n-ooi-e, nə lo kadɨ tḛḛi rɔe tɨ goto mbata kosɨ dɨje kɨ əi ngay.  
\v 20 Ə əli-e əi nə: «O ko̰i je, kɨ ngako̰i je ai taga no̰o̰, a sangi kadɨ n-ooi-ni.»  
\v 21 Nɨngə Jəju təl əl-de ə nə: «Kom je, kɨ ngakom je ə əi dɨje kɨ ooi ta lə Luwə, ɓa təli rɔde go tɨ, rai kɨle.» 
\s1 Jəju ndangɨ nəl adɨ a lo ka tɨ 
\r (Mt 8.18, 23-27; Mk 4.35-41) 
\p  
\v 22 NDɔ kare, Jəju al me to tɨ əi kɨ njé ndo je ləne, nɨngə əl-de ə nə: «Adɨ jɨ gangi ba j-awi dame tɨ kɨ kare.» Ɓa awi.  
\v 23 Lokɨ ɨsɨ ɔsi to ɨsɨ gangi ba kɨn ɓa, Jəju to ɓi makɨ. Ə nəl kɨ bo ngay osɨ dɔ ba tɨ, ra adɨ man rosɨ to, əi ta yo tɨ.  
\v 24 Lo kɨn tɨ, njé ndo je rəi kɨ rɔe Jəju tɨ, ndəli-e kɨ no̰ tade tɨ əi nə: «NJe ndo dɨje, NJe ndo dɨje, j-ɨsɨ j-oy!» Lokɨ Jəju ndəl, ndangɨ nəl je kɨ pungɨ man je adɨ təli toi jəke, lo to jɨjɨji.  
\v 25 Ɓa təl əl njé ndo je ə nə: «Kadɨ-me ləsi to ra be tɔy ə?» NGa nɨngə ɓəl ra-de, nḛ kɨn ətɨ-de ɓəl ngay, adɨ dəji-naa ta dande tɨ əi nə: «Dəw ə wa kam e na̰ ə nəl je kɨ man je ka əl-de ta par ə təli rɔde goe tɨ be ə?» 
\s1 Jəju tuwə ndɨl je kɨ majal dɔ dɨngəm madɨ tɨ 
\r (Mt 8.28-34; Mk 5.1-20) 
\p  
\v 26 Jəju əi kɨ njé ndo je ləne rəi tḛḛi dɔnangɨ tɨ kɨ Gərasa, kɨ a ta ɓe tɨ kɨ Galile.  
\v 27 Lokɨ Jəju ḭ me to tɨ ur kɨ nangɨ nɨngə, dɨngəm kare kɨ me ɓe tɨ kɨ Gərasa, ḭ no̰o̰ re kɨ rɔ Jəju tɨ. E dɨngəm kɨ ndɨl je kɨ majal rai-e. Asɨ dɔkagɨlo ngay, dɨngəm kɨn ɨlə kɨbɨ rɔne tɨ al nɨm, ɨsɨ ɓe me kəy tɨ al nɨm. Lo kɨse e dɔ ɓadɨ je tɨ par.  
\v 28 Lokɨ oo Jəju nɨngə, osɨ nangɨ njae tɨ, ɓa əl ta kɨ ndune kɨ boy ə nə: «Jəju kɨ NGon lə Luwə kɨ nje kɨsɨ dɔra̰ tɨ taa nu, e ri ə ɨge rɔm tɨ ə? NJai ba, adɨ-m ko̰ al.»  
\v 29 Əl be tadɔ Jəju adɨ ndune ndɨl kɨ majal kadɨ tḛḛ rɔ dɨngəm tɨ kɨn kɔ. NJa ngay ndɨl kɨ majal kɨn ḭ kɨ dɨngəm ka kɨn ɓa ra-e. Dɨje dɔɔi-e kɨ kulə gɨndɨ je, ɨləi kangɨla gɨndɨ njae tɨ je, nə gangɨ kulə gɨndɨ je kɨn rɨw rɨw ə tətɨ kangɨla gɨndɨ je kɨn nusɨ nusɨ rɔne tɨ kɔ, ɓa ndɨl je kɨ majal ɔsi-e adɨ aw kɨ dɨlə lo dɨlə lo.  
\v 30 Ə Jəju dəje ə nə: «Tɔi nə na?» Ɓa e ɨlə Jəju tɨ ə nə: «Tɔm nə kosɨ njé rɔ je.» Tadɔ ndɨl je kɨ majal ngay uri me tɨ.  
\v 31 Lo kɨn tɨ, ndɨl je kɨ majal ka kɨn no̰i dɔ Jəju tɨ kadɨ adɨ-de n-awi lo dangay tɨ lə ndɨl je kɨ majal al.  
\v 32 Kosɨ kɔsongɨ je ai lo tɨ kɨn no̰o̰ a usoi nḛ dɔ mbal tɨ, ə ndɨl je kɨ majal ka kɨn no̰i dɔ Jəju tɨ kadɨ adɨ-de n-awi mede tɨ. Ɓa Jəju adɨ-de ta rəbɨ kadɨ awi mede tɨ.  
\v 33 NDɨl je kɨ majal tḛḛi me dɨngəm tɨ, awi uri me kɔsongɨ je tɨ ka kɨn. Nɨngə yə, kɔsongɨ je ɓɨngəi-naa kadɨ mbal tɨ taa, tosi me ba tɨ, a̰yḭ-naa man oyi.  
\v 34 Lokɨ dɨje kɨ njé ngəm kɔsongɨ je ooi nḛ kɨ ra nḛ kɨn ɓa, a̰yḭ-naa awi me ɓe bo tɨ kɨ ngan ɓe je, ɔri poy nḛ kɨ ra nḛ kɨn dɨje.  
\v 35 Dɨje tḛḛi awi kadɨ n-ooi nḛ kɨ ra nḛ kɨn. Be ə, lokɨ rəi tḛḛi rɔ Jəju tɨ nɨngə, ooi dɨngəm kɨ ndɨl je kɨ majal tḛḛi me tɨ ka kɨn, ɨsɨ nja Jəju tɨ. OOi-e kadɨ ɨsɨ kɨ kɨbɨ rɔne tɨ, kɨ angal kɨ majɨ, adɨ ra-de ɓəl.  
\v 36 NJé kɨ ai lo nḛ tɨ kɨ ra nḛ kɨn, ɔri madɨde je poye, tɔji rəbɨ kɨ dɨngəm kɨ aw kɨ ndɨl je kɨ majal kɨn ɨngə-n rɔ nga.  
\v 37 Lo kɨn tɨ no̰o̰ be, dɨje kɨ dɔnangɨ Gərasa tɨ, ɓəl tɔl-de, adɨ dəji Jəju kadɨ ɨyə̰ dɔnangɨ ləde ə aw. Ə Jəju al me to tɨ, təl gogɨ.  
\v 38 Dɨngəm kɨ Jəju tuwə ndɨl je kɨ majal dɔe tɨ kɔ ka kɨn dəjɨ Jəju kadɨ n-aw sie, nə Jəju tuwe  
\v 39 ə nə: «Ɨtəl aw ɓe, ɔr poy nḛ je pətɨ kɨ Luwə ra səi kɨn adɨ dɨje ooi.» Be ə, dɨngəm aw ɨlə mbḛ nḛ kɨ Jəju ra sie kɨn me ɓe bo tɨ kɨ tae ba. 
\s1 Ta lə ngon lə Jayrusɨ kɨ dəne kɨ ta lə dəne kɨ nje mo̰y məsɨ 
\r (Mt 9.18-26; Mk 5.21-43) 
\p  
\v 40 Lokɨ Jəju təl re, kosɨ dəjɨ uwəi-e kɨ rɔde majɨ, tadɔ pətɨ ɨsɨ ngɨnəi tae.  
\v 41 Nɨngə yə dɨngəm kare kɨ tɔe nə Jayrusɨ, kɨ e nje kun dɔ kəy kaw-naa lə *Jɨpɨ je ḭ no̰o̰ re. Re osɨ nja Jəju tɨ, no̰ dɔe tɨ kadɨ re aw ɓe ləne.  
\v 42 Kadɨ aw ɓe ləne mbata ngone kɨ dəne kɨ e kare ba, ɓale e dɔgɨ gɨde joo to ta koy tɨ. Lokɨ Jəju ɨsɨ aw, kosɨ dɨje mborəi-e kɨ yo je kɨ ne je, lo kɔr kə̰ə̰ goto.  
\v 43 Dan kosɨ dɨje tɨ kɨn, dəne kare kɨ mo̰y məsɨ ade ko̰ ɓal dɔgɨ gɨde joo e no̰o̰. Dəne kɨn tujɨ nḛ kɨngə ləne kɔ pətɨ ji njé ra dɨje mo̰y tɨ, nə dəw kɨ kadɨ ade rɔ nga goto.  
\v 44 Dəne re ɓasi rɔ Jəju tɨ, kɨ rəbɨ kɨ gɨde tɨ, ɔdɨ ta kɨbɨ lə Jəju par ə, ta naa tɨ no̰o̰, məsɨ gangɨ rɔe tɨ.  
\v 45 Loe tɨ no̰o̰ Jəju dəjɨ ə nə: «Na̰ ə ɔdɨ-m ə?» Nɨngə dɨje pətɨ naji-e tɨ əi nə n-ɔdi-e al. NGa ə Pɨyər əl-e ə nə: «Ɓaɓe, e dɨje kɨ rɔsi gɨdi, mborəi-ni kɨ yo je kɨ ne je kɨn ə ɔdi-ni.»  
\v 46 Nə Jəju ə nə: «Dəw madɨ ɔdɨ-m, m-gər kadɨ tɔgɨ tḛḛ rɔm tɨ.»  
\v 47 Lokɨ dəne oo kadɨ nḛ kɨ n-ra kɨn Jəju gər ɓa, dadɨ par par, osɨ nja Jəju tɨ. Nɨngə ɔr go nḛ kɨ ra ə adɨ n-ɔdɨ-n Jəju kɨn ta kəm dɨje tɨ pətɨ. Taa, ɔr-de go kɨngə kɨ ɨngə rɔ nga ta ji naa tɨ no̰o̰ par kɨn tɔ.  
\v 48 Ə Jəju əl-e ə nə: «NGonm, kadɨ-me ləi aji. Aw kɨ lapɨya.» 
\p  
\v 49 Lokɨ Jəju a əl ta ba ɓəy nɨngə, dəw kare ḭ ɓe lə nje kun dɔ kəy kaw-naa lə Jɨpɨ je re. Re əl Jayrusɨ ə nə: «NGoni oy, ɨtapɨ NJe ndo dɨje al ngata.»  
\v 50 Nə Jəju kɨ oo dɔ ta kɨn əl Jayrusɨ ə nə: «Adɨ rai ɓəl al, adɨ mei par, ə a ajɨ.»  
\v 51 Lokɨ rəi tḛḛi me kəy tɨ, Jəju ɨyə̰ ta rəbɨ adɨ dəw ur kəy go ngon tɨ al. Adɨ Pɨyər nɨm, Ja̰ nɨm, Jakɨ nɨm, baw ngon əi kɨ ko̰ ngon nɨm tɔ par ə uri sie kəy go ngon tɨ.  
\v 52 Dɨje pətɨ no̰i je, ndɨngəi rɔde je mbata tɨ lə ngon, nə Jəju əl-de ə nə: «Ɨno̰i al, ngon oy al, nə to ɓi kare.»  
\v 53 Ɓa ɨbəi Jəju kogii, mbata gəri kadɨ ngon oy.  
\v 54 Nə Jəju uwə ji ngon, ɓa əl-e ta kɨ ndune kɨ boy ə nə: «NGonm, ḭ taa.»  
\v 55 Lo kɨn tɨ, ngon tɔsɨ ndəl, adɨ ḭ taa ta ji naa tɨ no̰o̰. Ɓa Jəju dəjɨ-de kadɨ adi-e ne uso.  
\v 56 Nḛ kɨn ra ɓəl njé koje je ngay. Nə Jəju adɨ-de ndune kadɨ əli tae dəw madɨ al. 
\c 9  
\s1 Jəju ɨlə njé ndo je ləne kɨ dɔgɨ gɨde e joo 
\r (Mt 10.1-9, 11-14; Mk 6.6-13) 
\p  
\v 1 Jəju ɓar njé ndo je kɨ dɔgɨ gɨde joo, adɨ-de tɔgɨ, kɨ ko̰ɓe dɔ ndɨl je tɨ kɨ majal pətɨ, taa kadɨ ajii njé mo̰y je tɔ.  
\v 2 Jəju ɨlə-de kadɨ ɨləi mbḛ Poy Ta kɨ Majɨ kɨ ɔjɨ dɔ ko̰ɓe lə Luwə, taa kadɨ adi rɔ nga̰ dɨje tɔ.  
\v 3 Nɨngə əl-de ə nə: «Uni nḛ madɨ mbata dɔ rəbɨ al nɨm, uni kagɨ tɔsɨ al nɨm, uni ɓɔl al nɨm, uni mapa al nɨm, uni la al nɨm, taa kadɨ awi kɨ kɨbɨ rɔsi joo al nɨm tɔ.  
\v 4 Ə me kəy kɨ ra kɨ uri tɨ ɓa, a ɨsi tɨtɨ no̰o̰ bɨtɨ kadɨ awii.  
\v 5 A kɨn ə re, me ɓe tɨ, dɨje mbati kuwəi səsi kɨ rɔde tɨ ɓa, lokɨ ɨsɨ tḛḛi me ɓe tɨ kɨn kɨ taga ə, ɨndəi bu kɨ njasi tɨ kɔ\f + \fr 9:5 \ft Ta lə kɨndə bu kɨ nja tɨ kɔ ɓa, ɨgo̰i Mt 10.14 kɨ ta kɨ dɔ tɨ kɨ e gɨn tɨ nangɨ.\f*, mba kadɨ to tə nḛ ndəjɨ ndude.»  
\v 6 *NJé ndo je ɨləi dɔde awi kɨ ɓe ɓe, ɨləi mbḛ Poy Ta kɨ Majɨ, taa aji njé mo̰y je kɨ lo lo tɔ. 
\s1 Ta ndɔjɨ Erodɨ dɔ Jəju tɨ 
\r (Mt 14.1-2; Mk 6.14-16) 
\p  
\v 7 Lokɨ *Erodɨ kɨ e nje ko̰ɓe dɔnangɨ tɨ kɨ Galile, oo poy nḛ je kɨ ɨsɨ rai nḛ kɨn ɓa, ta ndɔje dɔ Jəju tɨ, tadɔ dɨje madɨ əli əi nə: «E Ja̰ Batɨsɨ ə ḭ taa dan njé koy je tɨ.»  
\v 8 NJé kɨ nungɨ əli əi nə: «E Eli kɨ nje kəl ta kɨ ta Luwə tɨ ə tḛḛ.» NJé je kɨ na̰ je ɓəy əli əi nə: «E njé kəl ta je kɨ ta Luwə tɨ kɨ kəte je kɨn ə kɨ kare ḭ dan njé koy je tɨ.»  
\v 9 Lo kɨn tɨ Erodɨ əl ə nə: «Ja̰, e mi wa ə ndɔ kɨ madɨ gangi dɔe, nga e na ɓəy ə m-ɨsɨ m-o ta je kɨ be kɨn dɔe tɨ wa ka m-gər al.» Ɓa sangɨ kadɨ n-oo Jəju. 
\s1 Jəju adɨ nḛ kuso dɨngəm je dɨbɨ mi usoi 
\r (Mt 14.13-21; Mk 6.30-44; Ja̰ 6.1-15) 
\p  
\v 10 Lokɨ njé kaw kɨlə je təli no̰o̰ rəi ɓa, ɔri Jəju poy nḛ je kɨ rai adi-e oo. Ə Jəju ɔr-de, aw səde kadɨ ɓe bo tɨ kɨ ɓari-e Bətɨsayda.  
\v 11 Nə kosɨ je gəri gode, adɨ awi gode tɨ. Jəju uwə-de kɨ rɔne tɨ, əl-de ta kɨ dɔ ko̰ɓe tɨ lə Luwə, taa ajɨ njé je kɨ sangi rɔ nga tɔ.  
\v 12 Nɨngə lokɨ kadɨ aw tə ur, njé ndo je kɨ dɔgɨ gɨde e joo, rəi rɔ Jəju tɨ əli-e əi nə: «Ɨtuwə kosɨ dɨje kam adɨ awi kɨ ngan ɓe je tɨ, kɨ lo ndɔr je tɨ, sangi lo to je kɨ nḛ kuso je, tadɔ lo kɨ j-ai tɨ ne kɨn, e lo kɨ dɨje gotoi tɨ.»  
\v 13 Nə Jəju əl-de ə nə: «Səi je wa adi-de nḛ usoi.» Ə njé ndo je əli əi nə: «J-aw kɨ mapa mi ə kanjɨ joo wa be tɔ par, adɨ re e be al wa nɨngə kadɨ je wa j-aw jɨ ndogɨ mapa mbata tɨ lə kosɨ dɨje kɨn pətɨ wa ta.»  
\v 14 Dɨngəm je asi dɨbɨ mi loe tɨ no̰o̰. Nə Jəju əl njé ndo je ə nə: «Adi-de ɨsi nangɨ, uwəi-naa asɨ kutɨ mi, kutɨ mi be.»  
\v 15 *NJé ndo je rai təkɨ Jəju əl-n-de, adɨ adi-de ɨsi nangɨ pətɨ.  
\v 16 Ə Jəju ɔy mapa kɨ mi kɨ kanjɨ kɨ joo ka kɨn, ɓa un kəmne kɨ taa, əl ta kɨ Luwə mba kadɨ njangɨ dɔ nḛ kuso kɨn. Go tɨ, Jəju uwə mapa je ka kɨn gangɨ naa tɨ, ə təl-n adɨ njé ndo je kadɨ ləbi kosɨ dɨje.  
\v 17 Dɨje pətɨ usoi nḛ ndani majɨ. Nɨngə, njé ndo je ɔyi gɨndɨ mapa je kɨ nay, kare dɔgɨ gɨde e joo ɓəy. 
\s1 Pɨyər gər kadɨ Jəju e Kɨrɨsɨ kɨ Luwə mbəte 
\r (Mt 16.13-20; Mk 8.27-30; Ja̰ 6.67-71) 
\p  
\v 18 NDɔ kare Jəju ɨsɨ əl ta kɨ Luwə gɨdɨ lo tɨ gogɨ, njé ndo je lie əi sie naa tɨ, ə Jəju dəjɨ-de ə nə: «Kosɨ je ɨsɨ əli ta kɨ dɔm tɨ təkɨ mi na̰ ə?»  
\v 19 Ə ɨləi-e tɨ əi nə: «Dɨje madɨ əli əi nə ḭ Ja̰ Batɨsɨ, njé kɨ nungɨ əi nə ḭ nje kəl ta kɨ ta Luwə tɨ Eli; njé kɨ rangɨ ɓəy əi nə e njé kəl ta kɨ ta Luwə tɨ kɨ kəte je kɨn ə e kɨ kare dande tɨ ə ḭ dan njé koy je tɨ.»  
\v 20 Nɨngə Jəju əl-de ə nə: «NGa səi wa kɨ dɔsi, əli əi nə mi na̰ ə?» Ɓa Pɨyər ɨle tɨ ə nə: «Ḭ Kɨrɨsɨ kɨ Luwə mbəte.»  
\v 21 Jəju ndəjɨ njé ndo je kɨ tɔgɨne ngay kadɨ əli ta kɨn dəw madɨ al. 
\s1 Jəju əl ta koyne kɨ kḭne lo koy tɨ 
\r (Mt 16.24-28; Mk 8.34-9.1) 
\p  
\v 22 Jəju ɨlə dɔ ta tɨ kɨn ə nə: «Sɔbɨ kadɨ mi *NGon dəw m-a m-ɨngə ko̰ ngay. *NGatɔgɨ je lə *Jɨpɨ je, kɨ kɨ bo je lə njé kɨjə nḛ məsɨ kadɨ-kare je, kɨ njé ndo ndu-kun je a mbati-mi. Dɨje a tɔli-mi, nə ndɔ kɨ ko̰ mɨtə lə ndɔ koym ɓa, m-a m-tḛḛ lo koy tɨ.»  
\v 23 Go tɨ, Jəju əl dɨje pətɨ ə nə: «Re dəw madɨ ndɨgɨ njɨyə gom tɨ nɨngə, kadɨ oo rɔne tə nḛ madɨ al, kadɨ ndɔ je kare kare pətɨ, e wa un kagɨ-dəsɨ koy ləne, ə re un gom.  
\v 24 Təkɨ rɔjetɨ, dəw kɨ ge kajɨ rɔne ne wa dɔnangɨ tɨ ne a tḭ ta rɔne. Nə dəw kɨ tḭ ta rɔne kɨ mbata ləm, a ajɨ rɔne tɔ.  
\v 25 Kɨn ə re dəw ɨngə nḛ majɨ je kɨ dɔnangɨ tɨ ne pətɨ tɨgə, nə kadɨ e wa tḭ ta rɔne, ə se tujɨ rɔne ə, maje to ra be ə?  
\v 26 Təkɨ rɔjetɨ, re rɔ dəw madɨ sɔl-e kɨ mbata ləm, ə se kɨ mbata ta ləm nɨngə, mi NGon dəw ka, m-a m-ra rɔsɔl dɔe tɨ tɔ, ndɔe tɨ kɨ m-a m-re-n me kɔsɨ-gon tɨ ləm, kɨ me kɔsɨ-gon tɨ lə Bawm, kɨ me kɔsɨ-gon tɨ lə malayka je kɨ ayi njay.»  
\v 27 Təkɨ rɔjetɨ, adɨ m-əl səsi: dɨje madɨ dansi tɨ ne a oyi al ɓəy ə, a oi ko̰ɓe lə Luwə kɨ kəmde. 
\s1 Jəju mbəl rɔne 
\r (Mt 17.1-8; Mk 9.2-8) 
\p  
\v 28 NDɔ jijoo go ta je tɨ kɨn nɨngə, Jəju ɔr Pɨyər nɨm, Ja̰ nɨm, taa Jakɨ nɨm tɔ, ə al aw səde dɔ mbal tɨ kadɨ n-əli ta kɨ Luwə.  
\v 29 Lokɨ Jəju ɨsɨ əl ta kɨ Luwə nɨngə, ta kəme mbəl, taa kɨbɨ lie təl nda bal bal tɔ.  
\v 30 Nɨngə loe tɨ no̰o̰, dɨngəm je joo a əli sie ta. Dɨngəm je ka kɨn e *Mojɨ əi kɨ Eli.  
\v 31 Tḛḛi me tɔ ɓa tɨ, a əli sie ta ɔjɨ dɔ kaw kɨ a aw Jorijaləm tɨ kadɨ oy, tɔl-n ta kɨlə ləne.  
\v 32 Pɨyər əi kɨ madɨne je, ɓi tɔl-de makɨ. Ə lokɨ ə nə n-ndəli nɨngə, ooi kunjɨ Jəju kɨ dɨngəm je kɨ joo kɨ ai sie.  
\v 33 Lokɨ dɨngəm je ka kɨn ɨyə̰i Jəju ə ɨsɨ awi ɓa, Pɨyər əl Jəju ə nə: «Ɓaɓe, kɨn ə j-ɨsi lo kɨn tɨ ne be par ə majɨ ngay. J-a ra kəy-lo mɨtə: kare e ya̰i, kare e ya̰ Mojɨ, ə kɨ kare e ya̰ Eli tɔ.» Pɨyər gər me ta kɨ ɨsɨ əl kɨn al.  
\v 34 Ə lokɨ a əl ta tə kəl ba ɓəy nɨngə, kɨl ndi ḭ re səbɨ dɔde lɨtɨ. Lokɨ kɨl ndi ɨsɨ səbɨ dɔde kɨn, ɓəl tɔl njé ndo je.  
\v 35 Lo kɨn tɨ, ndu ta madɨ tḛḛ me kɨl ndi tɨ ə nə: «E kam e NGonm, e ə e dəw kɨ m-kɔte, ə oi ta lie.»  
\v 36 Go ndu ta tɨ kɨn, Jəju təl nay kɨ karne ba, dəw oo dəw madɨ kɨ rangɨ kade tɨ al. *NJé ndo je ngəmi tade, ta kare ka əli dəw madɨ ndɔe tɨ no̰o̰ dɔ nḛ je tɨ kɨ ooi kɨn, al. 
\s1 Jəju ajɨ ngon kɨ ndɨl kɨ majal ra-e 
\r (Mt 17.14-18; Mk 9.14-27) 
\p  
\v 37 Lo ti go tɨ, Jəju əi kɨ njé ndo je ləne kɨ mɨtə ḭḭ dɔ mbal tɨ ɨsɨ rəi kɨ nangɨ ɓa, kosɨ dɨje ngay tɨləi kəme.  
\v 38 Nɨngə dan kosɨ dɨje tɨ ka kɨn, dɨngəm kare un ndune kɨ taa ə nə: «NJe ndo dɨje, m-no̰ kɨ dɔi tɨ kadɨ ɨgo̰ ngonm kɨn adɨ-m, tadɔ e kɨ karne ba jim tɨ.  
\v 39 Dɔkagɨlo je madɨ ɓa, ndɨl kɨ majal a uwə, ra-e adɨ ur kɔl, ə yəke kɨ tɔgɨne, adɨ kulum tae ɨbə jugɨ jugɨ. A ade ko̰ ratata, tə nḛ kɨ a ɨyḛ al be ɓəy taa təl ɨyḛ.  
\v 40 Be ə, m-dəjɨ njé ndo je ləi kadɨ tuwəi ndɨl kɨ majal kɨn dɔe tɨ kɔ, nə asi kadɨ tuwəi-e al.»  
\v 41 Lo kɨn tɨ, Jəju un ta əl ə nə: «Səi dɨje kɨ dɔkagɨlo tɨ kɨ ɓone kɨ səi njé me nga̰ je, səi njé ra nḛ kɨ majal, kadɨ tə m-ɨsɨ səsi dɔkagɨlo ban ɓəy taa ə? Kadɨ m-a m-ɔsɨ gɨnsi dɔkagɨlo ban ɓəy taa ə? Ɨre kɨ ngoni rɔm tɨ ne.»  
\v 42 Lokɨ ngon ɨsɨ re ɓasi kɨ rɔ Jəju tɨ nɨngə, ndɨl kɨ majal ka kɨn un-e, ɔte nangɨ, yəke kɨ tɔgɨne, nə Jəju ndangɨ ndɨl kɨ majal ade tḛḛ rɔ ngon tɨ, adɨ ngon ɨngə rɔ nga, ɓa təl sie adɨ bawe.  
\v 43 Lo kɨn tɨ, dɨje pətɨ, ta ndɔjɨ-de dɔ tɔgɨ Luwə tɨ kɨ ətɨ ɓəl kɨn. 
\s1 Jəju təl əl ɓəy kadɨ n-a n-oy 
\r (Mt 17.22-23; Mk 9.30-32) 
\p Lokɨ nḛ je pətɨ kɨ Jəju ra, ətɨ dɨje pətɨ ɓəl, Jəju əl njé ndo je ləne ə nə:  
\v 44 «Oi ta kɨ m-aw tə m-əl səsi kɨn majɨ: A ɨləi-mi *NGon dəw ji dɨje tɨ.»  
\v 45 Nə njé ndo je gəri me ta kɨn al. Ta kɨn to kɨ ndəme ba mba kadɨ gəri me al. Nɨngə ɓəli kadɨ dəji ta Jəju dɔ tɨ tɔ. 
\s1 Jəju un ta lə ngan je kɨ du ndo-n nḛ njé ndo je ləne 
\r (Mt 18.1-5; Mk 9.33-37) 
\p  
\v 46 *NJé ndo je ɨləi ngɨrə naji-naa ta tɨ kadɨ n-gəri se na̰ dande tɨ ə e kɨ bo wa?  
\v 47 Jəju gər ta kɨ mede tɨ, adɨ un ngon kɨ du, ur-e ade a gədɨne tɨ,  
\v 48 nɨngə əl-de ə nə: «Re dəw madɨ uwə ngon kɨn kɨ rɔne tɨ me tɔm tɨ ə, e mi wa ə dəwe kɨn uwə-m kɨ rɔne tɨ. Nɨngə, dəw kɨ uwə-m kɨ rɔne tɨ, e nje kɨlə-m ə uwe kɨ rɔne tɨ.» Təkɨ rɔjetɨ, dəw kɨ e ə e kɨ du ngay dansi tɨ, e dəwe kɨn ə e kɨ bo dansi tɨ. 
\s1 Dəw kɨ e nje kɔsɨ-m ta al e dəw ləm 
\r (Mk 9.38-41) 
\p  
\v 49 Ja̰ un ta əl Jəju ə nə: «NJe ndo dɨje, j-o dəw madɨ kɨ a tuwə ndɨl je kɨ majal me tɔi tɨ, ə jɨ ndɨgɨ kadɨ j-ɔge dɔ ra nḛ kɨn, tadɔ e njɨyə səje goi tɨ al.»  
\v 50 Nə Jəju ɨle tɨ ə nə: «Ɔgi-e dɔ al, tadɔ dəw kɨ ɔsɨ səsi ta al, e dəw ləsi.» 
\s1 NGon ɓe kare kɨ Samari tɨ mbatɨ kuwə Jəju kɨ rɔne tɨ 
\p  
\v 51 Lokɨ dɔkagɨlo nay ɓasi kadɨ a uni Jəju awi sie dɔra̰ tɨ, Jəju ɨlə ndune kadɨ gar n-aw Jorijaləm tɨ.  
\v 52 Be ə, ɨlə njé kaw kɨlə je no̰ne tɨ kəte. *NJé kaw kɨlə je awi, uri me ngon ɓe tɨ kɨ *Samari mba kadɨ ɨndəi dɔ re lə Jəju naa tɨ kəte.  
\v 53 Nə dɨje kɨ ngon ɓe tɨ ka kɨn mbati kuwə Jəju kɨ rɔde tɨ tadɔ ɨsɨ aw kɨ Jorijaləm.  
\v 54 Lokɨ njé ndo je lie, Jakɨ əi kɨ Ja̰ ooi ta kɨn ɓa, əli Jəju ə nə: «Ɓaɓe, ɨndɨgɨ kadɨ jɨ dəjɨ por j-adɨ ḭ dɔra̰ tɨ, osɨ dɔde tɨ, ro-de kɔ a?»  
\v 55 Ə Jəju təl kəmne, kɔl səde.  
\v 56 Ɓa uni rəbɨ, awi ngon ɓe tɨ kɨ rangɨ. 
\s1 Kun go Jəju 
\r (Mt 8.19-22) 
\p  
\v 57 Lokɨ əi dɔ rəbɨ tɨ, dəw madɨ əl Jəju ə nə: «M-a m-un goi lo je pətɨ kɨ a aw tɨ.»  
\v 58 Ə Jəju əl-e ə nə: «NJa̰ je ai kɨ ɓe tode, ə yəl je ai kɨ kəyde tɔ, nə *mi NGon dəw m-aw kɨ lo kɨ kadɨ m-ɨlə dɔm tɨ al.» 
\p  
\v 59 Go tɨ, Jəju əl dəw kɨ rangɨ ə nə: «Un gom.» Nɨngə dəw ka kɨn əl-e ə nə: «Ɓaɓe, adɨ-m ta rəbɨ adɨ m-aw m-dɨbɨ bawm ɓəy taa.»  
\v 60 Nə Jəju əl-e ə nə: «Ɨyə̰ njé koy je adɨ dɨbi njé koy je ləde, nə ḭ aw ɨlə mbḛ ko̰ɓe lə Luwə.»  
\v 61 E kɨ rangɨ ɓəy əl ə nə: «Ɓaɓe, m-a m-un goi, nə m-dəji kadɨ adɨ-m ta rəbɨ adɨ m-aw m-əl ta kɨ kadɨ j-ɨyə̰-n-naa kɨ njé kɨ me kəy tɨ ləm ɓəy taa.»  
\v 62 Ə Jəju əl-e ə nə: «Dəw kɨ uwə dɔ kɔsɨ mangɨ, ə təl ɨlə rətɨ gogɨ ɓa, dəwe kɨn ko̰ɓe lə Luwə e kɨ ta tɔe al.» 
\c 10  
\s1 Jəju ɨlə njé ndo je kutɨ sɨri gɨde joo 
\r (Mt 9.37-38; 10.7-16; Mk 6.8-11; Lk 9.3-5) 
\p  
\v 1 Go ne je tɨ kɨn, Jəju mbətɨ njé ndo je kɨ rangɨ kutɨ sɨri gɨde joo, ɓa ɨlə-de joo joo kɨ ɓe bo je kɨ lo je kɨ dangɨ dangɨ kɨ ɔjɨ kadɨ re e wa a aw tɨ.  
\v 2 Nɨngə əl-de ə nə: «Ko kɨ asɨ kɨjə, dɨle e ngay, nə njé kɨje je əi ngay al. Ə əli ta kɨ Ɓa nje ko, adɨ ɨlə kɨ njé ra ko je me ko tɨ lie.  
\v 3 Nɨngə kɨ ɓasɨne kɨn, osi dɔ rəbɨ tɨ awi! M-ɨlə səsi tə ngan batɨ je dan jagɨm je tɨ.  
\v 4 Uni la al nɨm, uni ɓɔl al nɨm, uni sa njasi al nɨm tɔ. Taa ai rəbə ta lapɨya kɨ ra tɨ al nɨm tɔ.  
\v 5 Kɨn ə awi kadɨ uri me kəy tɨ madɨ ɓa, nḛ kɨ dɔsa̰y, əli əi nə: “Lapɨya kɨ dɔ me kəy tɨ kɨn.”  
\v 6 Nɨngə kɨn ə re dəw kɨ nje ndɨgɨ lapɨya ɨsɨ me kəye tɨ kɨn no̰o̰ ɓa, lapɨya ləsi a aw kɨ dɔe tɨ. A re dəw goto ɓa, lapɨya ləsi a təl kɨ rɔsi tɨ tɔ.  
\v 7 Ɨsi me kəy tɨ kɨ uwə səsi kɨ rɔne tɨ kɨn no̰o̰, nḛ kuso kɨ adi səsi ə usoi, man kɨ adi səsi ə a̰yḭ-naa. Tadɔ sɔbɨ kadɨ nje ra kɨlə ɨngə nḛ kɨgə go ji ləne, ji dɨje tɨ kɨ ra kɨlə dande tɨ. Ɨɓii kəy joo al.  
\v 8 Kɨn ə re uri me ɓe tɨ, ə ɓe uwə səsi kɨ rɔne tɨ ɓa, nḛ kɨ adi səsi ə usoi par.  
\v 9 Re dɨje kɨ mo̰y ra-de əi me ɓe tɨ kɨn no̰o̰ ə, aji-de. Ɓa əli dɨje kɨ me ɓee tɨ əi nə: “Ko̰ɓe lə Luwə e ɓasi kɨ rɔsi tɨ.”  
\v 10 A re uri me ɓe tɨ, ə dɨje kɨ me ɓee tɨ kɨn uwəi səsi kɨ rɔde tɨ al ɓa, ɨtḛḛi kɨ taga ta mbalo tɨ, ə əli əi nə:  
\v 11 “Bu kɨ me ɓe tɨ ləsi kɨ nay gɨn sa njaje tɨ ka, j-ɨndə kɔ gogɨ j-adɨ səsi. Nɨngə kadɨ ɨgəri təkɨ ko̰ɓe lə Luwə e ɓasi.”  
\v 12 Ə adɨ m-əl səsi m-adɨ ɨgəri təkɨ ndɔ gangɨ ta tɨ ə, ta kɨ gangɨ kɨ dɔ ɓee tɨ kɨn a ɨtə ya̰ Sodom ɓəy\x + \xo 10:12 \xt Kɨlə ngɨrə nḛ je 19.24-28\x*. 
\p  
\v 13 «Kəm-to-ndoo e ləsi, səi dɨje kɨ Korajḛ! Kəm-to-ndoo e ləsi səi dɨje kɨ Bətɨsayda! Nḛ kɔjɨ je kɨ ətɨ ɓəl, kɨ Luwə ɔjɨ dansi tɨ kɨn, re nḛ je kɨn rai nḛ me ɓe ɓo Tɨr tɨ kɨ ɓe bo Sɨdo̰ tɨ be ə, re dɨje kɨ me tɨ a ɨyə̰i rəbɨ nḛ rade je kɨ majal mari nu. Re a ɨyə̰i rəbɨ nḛ rade je kɨ majal kɔ, kɨ go rəbɨ kɨlə kɨbɨ kuwə ndoo rɔ tɨ, kɨsɨ-n bu por tɨ.  
\v 14 E be ə, kadɨ ɨgəri təkɨ, dɔkagɨlo gangɨ ta tɨ ə, ta kɨ gangɨ kɨ dɔ Tɨr tɨ kɨ Sɨdo̰, ya̰si a nga̰ ɨte.  
\v 15 NGa nɨngə ḭ Kapərnayɨm, o kadɨ a un dɔi taa bɨtɨ kadɨ ɔdɨ ra̰, nə Luwə a təl səi bɨtɨ kaw səi koo\x + \xo 10:15 \xt Ejay 14.13-15\x*.» 
\p  
\v 16 Jəju təl əl njé ndo je ləne ɓəy ə nə: «Dəw kɨ oo ta ləsi, e mi ə dəwe kɨn oo ta ləm. Ə dəw kɨ ɔsɨ səsi ngərəngɨ ɓa, e mi ə dəwe kɨn ɔsɨ-m ngərəngɨ. Nɨngə dəw kɨ ɔsɨ-m ngərəngɨ ɓa, e nje kɨlə-m tɔ ə ɔse ngərəngɨ.» 
\s1 Təl njé ndo je kɨ kutɨ sɨri gɨde joo 
\p  
\v 17 *NJé ndo je kɨ kutɨ sɨri gɨde joo kɨ Jəju ɨlə-de, təli lo kɨlə tɨ kɨ rɔnəl, nɨngə əli Jəju əi nə: «Ɓaɓe, ndɨl je kɨ majal ka, lo kɨ jɨ ɓa tɔi ɓa, ɨləi dɔde gɨn tɔgɨje tɨ.»  
\v 18 Jəju əl-de ə nə: «M-o *Sata̰ ḭ dɔra̰ tɨ osɨ kɨ dɔnangɨ tɨ tə təl ndi be.  
\v 19 Nɨngə m-adɨ səsi tɔgɨ kadɨ ɨnjɨyəi dɔ li je tɨ, dɔ ni je tɨ, kɨ dɔ tɔgɨ je tɨ pətɨ kɨ nje ba̰ aw-n. Nḛ madɨ kare kɨ kadɨ a ra səsi majal goto.  
\v 20 NGa nɨngə kadɨ ɨrai rɔnəl mbata kɨlə kɨ ndɨl je kɨ majal ɨləi dɔde gɨn tɔgɨsi tɨ kɨn al, nə kadɨ ɨrai rɔnəl mbata tɔsi kɨ e kɨ ndangɨ me dɔra̰ tɨ taa.» 
\s1 Rɔnəl lə Jəju 
\r (Mt 11.25-27) 
\p  
\v 21 Dɔkagɨloe tɨ no̰o̰, NDɨl Luwə ra adɨ rɔnəl rosɨ me Jəju, ə Jəju əl ə nə: «Bai, kɨ ḭ Ɓa dɔra̰ kɨ dɔnangɨ, m-ɨlə tɔjɨ dɔi tɨ, təkɨ ɨɓɔyɔ nḛ je kɨn njé tər je, kɨ njé nḛ gər je, ə ɨtḛḛ kɨ dɔe adɨ ngan je kɨ du gəri. Oyo, Bai, e ndɨgɨ ləi kadɨ nḛ kɨn ra nḛ be.»  
\v 22 Ɓa, Jəju əl dɨje kɨ ai no̰o̰ ə nə: «Bai, adɨ-m nḛ je pətɨ, nɨngə dəw kare kɨ gər-m, mi NGon, goto, e Bai kɨ karne ba par, taa dəw kare kɨ gər Bai ka goto tɔ, e mi NGon kɨ karm ba par, nɨngə e dɨje kɨ mi wa ə m-ndɨgɨ kadɨ m-adɨ gəri-mi par tɔ.»  
\v 23 Go tɨ, Jəju təl kəmne kɨ dɔ njé ndo je tɨ əl-de kɨ karde ba ə nə: «Səi njé majɨ-kur mbata nḛ kɨ kəmsi oo kɨn!  
\v 24 *NJé kəl ta je kɨ ta Luwə tɨ ngay kɨ ngar je ngay ndɨgi kadɨ kəmde oo nḛ kɨ səi je, kəmsi oo kɨn, nə asi koo al, ndɨgi kadɨ mbide oo dɔ ta kɨ səi je, mbisi oo kɨn, nə asi koo al tɔ.» 
\s1 Kujɨ ta dɔ dəw kɨ Samari tɨ kɨ nje me-majɨ 
\p  
\v 25 NJe ndo ndu-kun kare ɔsɨ nangɨ ḭ taa, nɨngə dəjɨ ta kare Jəju tə ta kuwə-naa kɨ ta ə nə: «NJe ndo dɨje, e ri ə sɔbɨ kadɨ m-ra kadɨ tə m-ɨngə-n kajɨ kɨ bɨtɨ kɨ no̰ tɨ ə?»  
\v 26 Ə Jəju əl-e ə nə: «E ta ri ə ndangi me ndu-kun tɨ? Ə go gər-e ləi e ban?»  
\v 27 Ɓa nje ndo ndu-kun ka kɨn ɨlə Jəju tɨ ə nə: «A ɨndɨgɨ Ɓaɓe Luwə ləi kɨ nga̰mei ba pətɨ, kɨ ndɨli ba pətɨ, kɨ tɔgi ba pətɨ, kɨ mər ta ləi ba pətɨ. Nɨngə a ndɨgɨ dəw madi tə darɔi ḭ wa be tɔ\x + \xo 10:27 \xt Dətərənom 6.5; Ləbətɨkɨ 19.18\x*.»  
\v 28 Ə Jəju əl-e ə nə: «Ta kɨ m-dəji, ɨlə-m tɨ majɨ kɨ dum. Ə ɨra be, ɓa a ɨngə kajɨ.»  
\v 29 NJe ndo ndu-kun sangɨ kadɨ n-tɔjɨ təkɨ ne dəw kɨ dana, adɨ təl dəjɨ Jəju ə nə: «Na̰ ə e dəw madɨm ə?»  
\v 30 Ə Jəju əl-e ə nə: «Dɨngəm kare ḭ Jorijaləm ɨsɨ aw Jəriko, ɓa osɨ ji kaya je tɨ kɨ njé gangɨ rəbɨ, adɨ taai nḛ je lie pətɨ jie tɨ, tɨndəi-e adɨ to ta koy tɨ, nɨngə ɨyə̰i-e ə ɔti awi.  
\v 31 Go tɨ ɓa, nje kɨjə nḛ məsɨ kadɨ-kare ḭ no̰o̰ re tḛḛ dɔe tɨ, nə lokɨ oo-e, gangɨ sa̰y aw lo ləne.  
\v 32 Go tɨ, dəw kɨ gɨn kojɨ tɨ lə *Ləbi kare ḭ no̰o̰ re tɔ, nə lokɨ oo dɨngəm ka kɨn ɓa, gangɨ sa̰y aw lo ləne.  
\v 33 Go tɨ nɨngə, dəw kɨ *Samari tɨ kare kɨ ɨsɨ aw mba ḭ no̰o̰ re tḛḛ dɔ dɨngəm tɨ ka kɨn. Lokɨ oo-e, oo kəm-to-ndoo lie kɨ rɔjetɨ.  
\v 34 Be ə, re rɔe tɨ, ur yɨbɨ kasɨ nju ta do tɨ, dɔɔ-n, nɨngə un-e ɨnde dɔ koro tɨ ləne, aw sie lo to mba je tɨ, ɨndə kəmne goe tɨ.  
\v 35 Lo ti go tɨ, dɨngəm kɨ Samari tɨ ka kɨn ɔr la kɨ asɨ ra kɨlə ndɔ joo adɨ nje kɨndə kəmne go kəy mba je tɨ, nɨngə əl-e dɔ tɨ ə nə: “Ɨndə kəmi goe tɨ majɨ, a re nḛ kɨ ɨndə-n kəmi goe tɨ, al dɔ e kɨ madi kɨn ɓa, ndɔ təlm ə, mi wa m-a m-ɨgə-i.”»  
\v 36 Nɨngə Jəju dəje ta dɔ tɨ ə nə: «Dan dɨje tɨ kɨ mɨtə kɨn, e kɨ ra ə e madɨ dɨngəm kɨ kaya je kɨ njé gangɨ rəbɨ gangi-e kɨn ə?»  
\v 37 Ɓa, nje ndo ndu-kun ə nə: «E e kɨ oo kəm-to-ndoo lie kɨn.» NGa ə Jəju əl-e ə nə: «Re e be nɨngə, ḭ ka kadɨ aw, ə ɨra be tɔ.» 
\s1 Jəju aw ɓe lə Martɨ əi kɨ Mari 
\p  
\v 38 Jəju əi kɨ njé ndo je ləne ḭ dɔ rəbɨ tɨ rəi tḛḛi ngon ɓe tɨ kare be nɨngə, dəne madɨ kɨ tɔe nə Martɨ uwə Jəju rɔne tɨ me kəy tɨ.  
\v 39 Martɨ aw kɨ ngokone kɨ dəne kɨ tɔe nə Mari no̰o̰. Ə ngoko̰e ka kɨn re ɨsɨ nangɨ nja Ɓaɓe Jəju tɨ, ɨsɨ oo dɔ ta kɨ Jəju ɨsɨ əl.  
\v 40 Nə Martɨ a ta ngan kɨlə je tɨ kɨ njae ɔdɨ nangɨ al, aw yo je kɨ ne je. Nɨngə tḛḛ patɨ, re əl Jəju ə nə: «Ɓaɓe, ra ban ə ngokom Mari ɨyə̰-m adɨ m-a ta kɨlə je tɨ kɨ karm ba be ka usi al par ə? Əl-e adɨ re ra səm kɨlə je.»  
\v 41 Ə Ɓaɓe əl Martɨ ə nə: «Martɨ, Martɨ, mei osɨ nangɨ al, adɨ aw kɨ yo je kɨ ne je mbata nḛ je ngay.  
\v 42 Nə nḛ kɨ sotɨ e kare ba. Nɨngə Mari un nḛ kɨ majɨ ɨtə nḛ je pətɨ. E nḛ kɨ dəw a taa jie tɨ al.» 
\c 11  
\s1 Jəju ndo njé ndo je ləne rəbɨ kəl ta kɨ Luwə 
\r (Mt 6.9-13) 
\p  
\v 1 NDɔ kare Jəju ɨsɨ əl ta kɨ Luwə lo madɨ tɨ. Lokɨ əl ta kɨ Luwə gɨne gangɨ nɨngə, nje ndo lie kare əl-e ə nə: «Ɓaɓe, ɨndo-je kəl ta kɨ Luwə təkɨ Ja̰ Batɨsɨ ndo-n njé ndo je ləne kɨn be tɔ.»  
\v 2 Ə Jəju əl-de ə nə: «Lokɨ ɨsɨ əli ta kɨ Luwə nɨngə, kadɨ əli əi nə: 
\q1 “Bawje, 
\q1 Kadɨ dəw kɨ ra gər tɔi təkɨ ḭ Luwə, 
\q1 Kadɨ ko̰ɓe ləi re. 
\q1  
\v 3 Adɨ-je nḛ kusoje kɨ asɨ taje kɨ ndɔ je ndɔ je. 
\q1  
\v 4 Ɨyə̰ go majal je ləje kɔ, tadɔ je wa ka, 
\q1 J-ɨyə̰ go majal lə dɨje pətɨ kɨ rai səje majal kɔ tɔ. 
\q1 Ɨyə̰-je adɨ j-osɨ me nḛ na tɨ al”.» 
\p  
\v 5 Ɓa Jəju təl əl-de ɓəy ə nə: «Kɨn ə, dəw kare dansi tɨ je be, aw kɨ madɨne no̰o̰, ə ḭ dan lo tɨ aw ɨndə ta kəy dɔe tɨ ə nə: “Madɨm, ɨtunə-m mapa mɨtə,  
\v 6 mbata madɨm kare ḭ mba tɨ re tḛḛ dɔm tɨ, nə nḛ kɨ kadɨ m-ra-e-n mba goto.”  
\v 7 Ə re made ka kɨn to kɨ kəy no̰o̰ ə nə: “Ɨtapɨ-m al, ta kəy e kɨ kutɨ ngata, nɨngə je kɨ nganm je jɨ to nangɨ tɔ, ɓɨ lo kadɨ m-a m-ḭ taa m-adi mapa goto.”  
\v 8 M-əl səsi kadɨ ɨgəri, kɨn ə re ḭ taa ade mapa kɨn mbata ke madɨ-naa ləde al ka, a ḭ kadɨ ade nḛ je pətɨ kɨ ge, mbata ta kəy kɨ a ɨndə kɨ naa tɨ naa tɨ kɨn.  
\v 9 Nɨngə mi, m-əl səsi: Ɨdəji, ə a adi səsi, ɨsangi ə a ɨngəi, ɨndəi ta kəy ə a tḛḛi adi səsi.  
\v 10 Tadɔ dəw kɨ dəjɨ ə a adi-e, dəw kɨ sangɨ ə a ɨngə, dəw kɨ ɨndə ta kəy ə a tḛḛi adi-e tɔ.  
\v 11 Baw ngon kɨ ra dansi tɨ ə ngone dəje kanjɨ, nɨngə a un li yo taa ade ə?  
\v 12 Ə se ngone dəje kaw, nɨngə a un ni yo taa ade ə?  
\v 13 A kɨn ə səi kɨ səi dɨje kɨ kɨlə rasi majal kɨn mɨndɨ ə ɨgəri rəbɨ kadɨ nḛ kɨ majɨ ngansi je nɨngə, ra ban be ə, Bawje kɨ ɨsɨ dɔra̰ tɨ taa kɨn taa, a adɨ NDɨlne dɨje kɨ dəji-e al ə?» 
\s1 Jəju əi kɨ ndɨl je kɨ majal 
\r (Mt 12.22-30; Mk 3.22-27) 
\p  
\v 14 NDɔ kare Jəju tuwə ndɨl kɨ majal dɔ dɨngəm kare tɨ kɨ ndɨl ka kɨn ra-e adɨ əl ta al. Lokɨ ndɨl kɨ majal tḛḛ ɓa, dɨngəm kɨ kəte əl ta al ka kɨn, təl əl ta, adɨ ətɨ kosɨ dɨje ɓəl ngay.  
\v 15 Nɨngə dɨje madɨ əli əi nə: «E kɨ tɔgɨ lə Bəljəbul kɨ e ngar lə ndɨl je kɨ majal, ə ɨsɨ tuwə-n ndɨl je kɨ majal.»  
\v 16 Ə njé kɨ nungɨ, kadɨ nai-e-n ɓa, dəji-e kadɨ ra nḛ kɔjɨ madɨ kare kɨ ḭ dɔra̰ tɨ adɨ-de n-ooi.  
\v 17 Nə Jəju gər mər ta ləde ɓətɨ, adɨ əl-de ə nə: «Kɨn ə, dɨje kɨ me ɓeko̰ tɨ kɨ kare ba, təli dɔ-naa tɨ rɔi-naa ə, ɓe ko̰e kɨn a tujɨ, nɨngə kəy je a budi dɔ-naa tɨ mur mur tɔ.  
\v 18 Kɨn ə re *Sata̰ ə wa adɨ dɨje lie təli dɔ-naa tɨ rɔi-naa ə, lo kadɨ ko̰ɓe lie a aw kɨ kəte goto. M-əl be mbata əli əi nə e kɨ tɔgɨ lə Bəljəbul kɨ e ngar lə ndɨl je kɨ majal ə m-ɨsɨ m-tuwə-n ndɨl je kɨ majal.  
\v 19 Kɨn ə re e kɨ tɔgɨ lə Bəljəbul ə m-tuwə-n ndɨl je kɨ majal ə, dɨje kɨ gosi tɨ tuwəi-de kɨ tɔgɨ lə na̰ ə? Dɨje kɨ gosi tɨ wa a tɔji kadɨ ta ləsi e ta kɨ go tɨ al.  
\v 20 A re e kɨ tɔgɨ lə Luwə ə m-ɨsɨ m-tuwə-n ndɨl je kɨ majal tɔ nɨngə, tɔjɨ kadɨ ko̰ɓe lə Luwə re tḛḛ rɔsi tɨ ngata.  
\v 21 Kɨn ə dəw kɨ tɔge e ngay, kɨ aw kɨ nḛ rɔ je, ngəm ta kəy ləne ə, nḛ kare kɨ a ɔdɨ kadɨ nḛ kɨngə lie goto.  
\v 22 A re dəw madɨ kɨ tɔge ɨte re ur goe tɨ ə təte rɔ ə, a ɔy nḛ rɔ je lie kɨ ɨndə mene dɔ tɨ kɨn pətɨ, taa a sane nḛ kɨngə je lie tɔ.  
\v 23 Nɨngə kadɨ ɨgəri, dəw kɨ e səm al, e nje kɔsɨ-m ta, taa dəw kɨ kaw səm nḛ kɨ naa tɨ al, e nje tɨndə tḭ tɔ.» 
\s1 Lokɨ ndɨl kɨ majal təl re me dəw tɨ gogɨ 
\r (Mt 12.43-45) 
\p  
\v 24 «Lokɨ ndɨl kɨ majal tḛḛ me dəw tɨ, aw ɨlə kɨ dɨlə lo kɨ tutɨ mba kadɨ n-ɨngə lo kɨsɨ kɨ rangɨ kadɨ n-ɔr kə̰ə̰ tɨ, nə ɨngə al ɓa, əl ə nə: “M-a m-təl kadɨ m-aw lo kɨsɨ-m tɨ kɨ kəte m-ɨsɨ tɨ ə m-tḛḛ ka kɨn gogɨ.”  
\v 25 Lokɨ təl aw gogɨ nɨngə, ɨngə me lo ka kɨn, utəi, rai adɨ majɨ.  
\v 26 NGa ə, təl aw, ɔy ndɨl je kɨ majal ɨtəi-e e wa ɓəy sɨri, ɓa rəi uri me dəw tɨ ka kɨn ɨsi. Lo kɨn tɨ, ji kɨsɨ dəw kɨn kɨ dɔe taa a majal ngay ɨtə e kɨ kəte ɓəy.» 
\s1 Majɨ kɨ rɔjetɨ 
\p  
\v 27 Lokɨ Jəju a əl ta kɨn ba nɨngə, dəne kare ɨlə ndune dan kosɨ je tɨ ə nə: «Majɨ-kur e dɔ dəne tɨ kɨ nje koji kɨ nje kadi mba.»  
\v 28 Nə Jəju ɨle tɨ ə nə: «Majɨ-kur ɓa e dɔ dɨje tɨ kɨ njé koo ndu Luwə ə təl rɔde go tɨ kɨn yo taa.» 
\s1 Dɨje dəji nḛ kɔjɨ 
\r (Mt 12.38-42) 
\p  
\v 29 Dɨje uwəi naa mukɨ mukɨ gɨdɨ Jəju tɨ, adɨ Jəju əl-de ə nə: «Dɨje kɨ dɔkagɨlo tɨ kɨ ɓone kɨn əi dɨje kɨ maji al. Dəji kadɨ tə n-ooi nḛ kɔjɨ madɨ, nə nḛ kɔjɨ madɨ kɨ rangɨ kɨ kadɨ dəw a ra ore-n dɔ nḛ kɔjɨ lə Jonasɨ, goto ngata.  
\v 30 MBata, təkɨ Jonasɨ e-n nḛ kɔjɨ mbata tɨ lə dɨje kɨ Nɨnɨbɨ tɨ ka kɨn ə\x + \xo 11:30 \xt Jonasɨ 3.3-5\x*, mi NGon dəw m-a mi-n nḛ kɔjɨ mbata lə dɨje kɨ ɓone tɔ.  
\v 31 NDɔ gangɨ ta tɨ ə, ngar kɨ dəne kɨ ḭ gɨn ɓe tɨ, a ḭ taa ta kəm dɨje tɨ kɨ dɔkagɨlo tɨ kɨ ɓone kɨn kadɨ a ɨlə ta dɔde tɨ. MBata, ḭ so̰y dɔnangɨ tɨ nu ə ndɔ kɨ re kadɨ oo gosɨ ta lə Salomo̰\x + \xo 11:31 \xt 1 NGar je 10.1-10\x*. NGa nɨngə, kɨ ɓasɨne kɨn, dəw kɨ ɨtə Salomo̰ sa̰y e ne.  
\v 32 NDɔ gangɨ ta tɨ ə, dɨje kɨ Nɨnɨbɨ tɨ a ḭ taa ta kəm dɨje tɨ kɨ dɔkagɨlo tɨ kɨ ɓone kɨn kadɨ a ɨləi ta dɔde tɨ. MBata, lokɨ Jonasɨ ɨlə mbḛ Poy Ta kɨ Majɨ, dɨje kɨ Nɨnɨbɨ tɨ ɨyə̰i rəbɨ nḛ rade je kɨ majal kɔ\x + \xo 11:32 \xt Jonasɨ 3.5, 8, 10\x*. NGa nɨngə, kɨ ɓasɨne kɨn, dəw kɨ ɨtə Jonasɨ sa̰y e ne. 
\s1 NJɨyə me kunjɨ tɨ 
\r (Mt 5.15; Mk 4.21; Lk 8.16) 
\p  
\v 33 «Dəw a ɨndə por lambɨ tɨ kadɨ ɓɔyɔ ə se dəbɨ ngo dɔ tɨ al, nə a ɨndə dɔ nḛ tɨ taa, kadɨ dɨje uri kəy ɓa, ooi lo kɨ kunje.  
\v 34 Kəm dəw ə e lambɨ lə darɔe, re kəmi oo lo majɨ ɓa, darɔi ba pətɨ e me kunjɨ tɨ tɔ. A kɨn ə re kəmi oo lo majɨ al nɨngə, darɔi e me tɨl tɨ tɔ.  
\v 35 Ə ɨndə manjɨ rɔi adɨ kunjɨ kɨ aw-n rɔi tɨ təl tɨl al.  
\v 36 Kɨn ə re darɔi pətɨ e me kunjɨ tɨ kɨ kanjɨ kadɨ ngon tɨl ndətɨ kade ɓa, darɔi a unjɨ njay njay təkɨ lambɨ a unjɨ-n dɔi tɨ kɨn be tɔ.» 
\s1 Jəju gangɨ ta dɔ Parɨsɨ je tɨ kɨ njé ndo ndu-kun je tɨ 
\r (Mt 23.4-36) 
\p  
\v 37 Lokɨ Jəju əl ta oy nɨngə, Parɨsɨ kare ɓar-e kadɨ aw uso nḛ ɓe ləne. Be ə, Jəju aw ɨsɨ sie ta nḛ kuso tɨ.  
\v 38 Lo kɨn tɨ, ta ndɔjɨ Parɨsɨ ka kɨn ngay kadɨ Jəju togɨ jine kəte no̰ nḛ kuso tɨ al.  
\v 39 Nə Jəju əl-e ə nə: «Səi *Parɨsɨ je, kɨ ne kɨn, ɨsɨ ɨtogi gɨdɨ ka man, kɨ gɨdɨ ka kuso nḛ adɨ ay, nə ngur ɓogɨ, kɨ me ndul rosɨ mesi.  
\v 40 Səi dɨje kɨ mbə, Luwə ra gɨdɨ nḛ, ə ra me nḛ tɔ.  
\v 41 Majɨ kadɨ adi njé ndoo je nḛ kɨ e me ka tɨ, ə nḛ je pətɨ a ayi njay kɨ rɔsi tɨ. 
\p  
\v 42 «Kəm-to-ndoo e ləsi səi Parɨsɨ je. Ɔri nḛ kare dan kɨ dɔgɨ tɨ, me mbi kam je tɨ kɨ ətɨ majɨ, kɨ me mbi kam je tɨ kɨ dangɨ dangɨ kɨ mba ndɨr ta̰y, adi Luwə\x + \xo 11:42 \xt Ləbətɨkɨ 27.30; Dətərənom 14.22\x*, nɨngə ɨndəi njasi dɔ nḛ ra kɨ dana tɨ kɨ dɔ ndɨgɨ-naa tɨ lə Luwə. Kɨ rɔjetɨ, e kɨn ə e nḛ je kɨ sɔbɨ kadɨ re a ɨndəi kəmsi go tɨ ɨrai, kɨ kanjɨ kɔr kəm ndəge je.  
\v 43 Kəm-to-ndoo e ləsi, səi Parɨsɨ je, mbata ɨgei lo kɨsɨ kɨ kəte no̰ dɨje tɨ gɨn kəy kaw-naa je tɨ, taa ɨgei kadɨ dɨje rai səsi lapɨya lo kɨngə-naa je tɨ lə kosɨ je tɔ.  
\v 44 Kəm-to-ndoo e ləsi səi, mbata ɨtoi tə dɔ ɓadɨ je kɨ nḛ kɨ tɔjɨ kadɨ dəw gər-n-de goto, adɨ dɨje njɨyəi dɔde tɨ kɨ no̰o̰ be par kɨn be.» 
\p  
\v 45 Lo kɨn tɨ, nje ndo ndu-kun kare əl Jəju ə nə: «NJe ndo dɨje, me ta tɨ ləi kɨ ɨsɨ əl kɨn, e je tɔ ə ɨsɨ ɨtajɨ-je!»  
\v 46 Ə Jəju ɨlə tɨ ə nə: «Oyo, kəm-to-ndoo e ləsi, səi njé ndo ndu-kun je tɔ, tadɔ ɨndəi nḛ kɨ ɔy ngay dɔ dɨje tɨ, nə ngon jisi kɨ ndə̰y be ka uni taa, uwəi səde nḛ kɨ kɔy kɨn al.  
\v 47 Kəm-to-ndoo e ləsi! Ɨndəi ɓadɨ njé kəl ta kɨ ta Luwə tɨ kɨ e bawsi je wa ə tɔli-de.  
\v 48 Lo kɨn tɨ, ɨsɨ tɔji təkɨ ɨndɨgi kɨ bawsi je dɔ kɨlə rade tɨ kɨ rai, mbata əi je əi njé tɔl njé kəl ta kɨ ta Luwə tɨ, nɨngə səi je səi njé kɨndə ɓadɨde tɔ.  
\v 49 E mbata kɨn ə, Luwə əl ta me tər tɨ ə nə: “M-a m-ɨlə kɨ njé kəl ta je kɨ tam tɨ, kɨ njé kaw kɨlə je, m-adɨ-de, ɓa a tɔli-de je, a adi-de ko̰ je.”  
\v 50 E be mba kadɨ dəjii dɨje kɨ dɔkagɨlo tɨ kɨ ɓone, məsɨ njé kəl ta je kɨ tam tɨ kɨ ɓuki kɔ lo kɨlə ngɨrə dɔra̰ kɨ dɔnangɨ tɨ nu bɨtɨ ɓone.  
\v 51 Məsɨ kɨ ɨlə ngɨre dɔ Abəl tɨ nu bɨtɨ tḛḛ-n dɔ Jakari tɨ, kɨ ndɔ kɨ tɔli-e dadan lo tɨ kɨ ḭ dɨngɨri kadɨ-kare tɨ re kəy tɨ lə Luwə\x + \xo 11:51 \xt Kɨlə ngɨrə nḛ je 4.8; 2 Poy ta je 24.20-22\x*. Kɨ rɔjetɨ, adɨ m-əl səsi təkɨ dɨje kɨ dɔkagɨlo tɨ kɨ ɓone a ugəi kɨrə nḛ je kɨ ra nḛ kɨn.  
\v 52 Kəm-to-ndoo e ləsi, səi njé ndo ndu-kun je kɨ ta rəbɨ nḛ gər e jisi tɨ, ə səi wa uri me tɨ al nɨm, taa dɨje kɨ gei kadɨ tə n-uri me tɨ ka ɔgi-de nɨm tɔ.» 
\p  
\v 53 Lokɨ Jəju tḛḛ me kəy tɨ ka kɨn ɓa, njé ndo ndu-kun je kɨ Parɨsɨ je ɨləi ngɨrə ra tɔgɨ dɔ Jəju tɨ je, dəji-e ta je kɨ dangɨ dangɨ.  
\v 54 Sangi rəbɨ me ta je tɨ kadɨ tə n-ɨngəi ta kɨ go tɨ al tae tɨ ɓa n-uwəi-e-n. 
\c 12  
\s1 Kəl ta ay njay təkɨ Jəju e NGon dəw 
\r (Mt 10.26-33, 19-20) 
\p  
\v 1 Dɔkagɨloe tɨ kɨn, dɨbɨ dɨje kɨ ba̰y ba̰y ə kawi-naa dɔ Jəju tɨ, adɨ mbɨsəi-naa kɨ yo je, kɨ ne je. Lo kɨn tɨ, Jəju əl njé ndo je ləne ə nə: «Nḛ kɨ dɔ kəte, majɨ kadɨ ɨndəi kəm-kədɨ dɔ rɔsi tɨ ɔjɨ-n dɔ əm lə *Parɨsɨ je, adɨ e kədɨ kəm-naa ləde.  
\v 2 Nḛ ra kɨ gɨdɨ ngə̰y tɨ kɨ gɨne a tḛḛ al goto, taa nḛ kɨ to lo ɓɔyɔ tɨ, kɨ dəw a gər al ka goto tɔ.  
\v 3 MBata, ta je pətɨ kɨ əli lo kɨ ndul tɨ, dɨje a oi dɔe kada wangɨ, ə ta je kɨ uwəi tasi mbinaa tɨ taa əli kəy kɔrɔkɨ, dɨje a ɨləi mbḛe dɔ kagɨ tɨ taa tɔ.» 
\p  
\v 4 Səi kɨ səi madɨm je, m-əl səsi kadɨ ɨɓəli dɨje kɨ a tɔli darɔsi par, ə go tɨ asi ra nḛ kɨ rangɨ al, kɨn al.  
\v 5 M-a m-tɔjɨ səsi dəw kɨ sɔbɨ kadɨ ɨɓəli-e. Dəw kɨ sɔbɨ kadɨ ɨɓəli-e e Luwə kɨ a tɔl darɔsi, ɓa təl a dɔ tɨ no̰o̰ kadɨ ɨlə səsi me por tɨ lə su ɓəy kɨn. Təkɨ rɔjetɨ, e ə sɔbɨ kadɨ ɨɓəli-e.  
\v 6 Dɨje ɨsɨ gati kɨ ngan yəl je mi ə gusɨ joo adɨ oi ne, nə kɨ kare dande tɨ kɨ kadɨ me Luwə oy dɔe tɨ goto.  
\v 7 Kɨ ətɨ ɓəl ngay wa ɓəy kɨ kadɨ ɨgəri, bḭ dɔsi wa kɨn ka Luwə tɨdə kare kare gər kɔre. Ɨɓəli nḛ madɨ al, səi je, Luwə oo ndasi ɨtəi ngan yəl je kɨ ngay.  
\v 8 M-əl səsi ta kɨ rɔjetɨ kadɨ ɨgəri təkɨ, dəw kɨ ra kɨ un ndune ta kəm dɨje tɨ wangɨ təkɨ n-e dəw ləm, mi *NGon dəw m-a m-əl ta wangɨ ta kəm malayka je tɨ lə Luwə təkɨ e dəw ləm tɔ.  
\v 9 Nə dəw kɨ najɨ ta ta kəm dɨje tɨ təkɨ n-gər-m al, mi NGon dəw m-a m-najɨ ta ta kəm malayka je tɨ təkɨ m-gər-e al tɔ.  
\v 10 Dəw kɨ əl ta kɨ majal ɔsɨ-n tam mi NGon dəw ə, Luwə a ɨyə̰ go majal je lie kɔ, nə dəw kɨ əl ta kɨ mal ɔsɨ-n ta NDɨl Luwə, Luwə a ɨyə̰ go majal lie kɔ al ratata.  
\v 11 Lokɨ a uwəi səsi kadɨ awi səsi lo kaw-naa je tɨ lə *Jɨpɨ je kadɨ gangi ta dɔsi tɨ, a awi səsi no̰ ngar je tɨ, kɨ no̰ njé ko̰ɓe je tɨ, onosi kadɨ mesi ɓəl kə nə se a asi kadɨ ɨnaji ta dɔsi tɨ wa, se ta ri ə a əli wa.  
\v 12 Tadɔ, loe tɨ wa no̰o̰ kɨn, NDɨl Luwə a ndo səsi ta kɨ kadɨ əli. 
\s1 Kujɨ ta dɔ nje nḛ kɨngə tɨ kɨ mbə 
\p  
\v 13 Dəw kare dan kosɨ dɨje tɨ əl Jəju ə nə: «NJe ndo dɨje, əl ngokom adɨ, nḛ nduwə kɨ bawje ɨyə̰ adɨ-je kɨn, ka̰y ya̰m adɨ-m.»  
\v 14 Ə Jəju əl-e ə nə: «Dəw kɨ ɨndə-m kadɨ tə mi nje ngangɨ ta dansi tɨ ə se kadɨ tə mi nje ka̰y səsi nḛ kɨngə goto.»  
\v 15 Ɓa təl əl dɨje pətɨ ə nə: «Majɨ kadɨ ɨndəi kəm-kədɨ dɔ rɔsi tɨ ɔjɨ-n dɔ mal nḛ kɨngə kɨ dunɨya̰ tɨ. Tadɔ re dəw ɨngə-n nḛ tə ri, tə ri ka, nḛ kɨngə lie kɨn ə a ra adɨ ɨsɨ-n kɨ dɔne taa al.» 
\p  
\v 16 Ɓa Jəju təl əl-de kujɨ ta madɨ ə nə: «Dɨngəm madɨ kare kɨ nje nḛ kɨngə ɨsɨ no̰o̰, lo ndɔr je lie, ɨngə nḛ me tɨ ngay.  
\v 17 Ə dəjɨ rɔne ta ə nə: “E ri ə kadɨ tə m-ra dana? Lo kɨ kadɨ tə m-kaw nḛ ndɔr tɨ ləm goto.”  
\v 18 Nɨngə təl əl ə nə: “Majɨ, nḛ kɨ m-a m-ra ə to kɨn: m-a m-ndu dam je ləm kɨ kəte kɨn kɔ, ɓa m-a m-ur dam je kɨ boyi ngay kadɨ tə m-kaw nḛ ko je ləm tɨ pətɨ, naa tɨ kɨ ndəgɨ nḛ majɨ je ləm.  
\v 19 Nɨngə m-a m-əl mem tɨ m-ə nə: ‹Ɓasɨne m-aw kɨ nḛ kɨngə kɨ to mbar mbar kadɨ m-ra-n ɓal ba̰y ba̰y, ə kadɨ m-uwə kɔ rɔm, m-uso je, m-a̰y je, m-o-n majɨ rɔm.›”  
\v 20 Nə Luwə əl-e ə nə: “Ḭ mbə dəw kɨ ɨsɨ əl ta kɨn, kondɔ kɨ ne wa kɨn ndɔi a asɨ. Ə se nḛ je kɨ ɨsɨ kaw kɨ dɔ-naa tɨ kɨn, a e ya̰ na̰ wa?”  
\v 21 E kɨn ə e nḛ kɨ a tḛḛ dɔ dəw tɨ kɨ nje kaw nḛ kɨngə je kɨ naa tɨ mbata lə rɔne wa, ɓɨ mbata tɨ lə Luwə al.» 
\s1 Kɨndə me dɔ Luwə tɨ 
\r (Mt 6.25-33) 
\p  
\v 22 Jəju əl njé ndo je ləne ə nə: «E mbata kɨn ə, m-əl səsi kadɨ adi mesi a sururu dɔ nḛ kusosi tɨ, kɨ kadɨ ɨsi kɨ dɔsi taa al, taa dɔ kɨbɨ kɔsi tɨ al nɨm tɔ.  
\v 23 Tadɔ kɨsɨ kɨ dɔ taa ɨtə nḛ kuso, taa darɔ dəw ɨtə kɨbɨ kɨ kɔ tɔ.  
\v 24 Ɨgo̰i kaga̰ je oi, dɨbi ko al nɨm, təti al nɨm, taa awi kɨ lo madɨ kɨ kadɨ ngəmi nḛ tɨ mba ndɔ kɨ lo ti tɨ al nɨm, dam ləde ka goto nɨm tɔ, nə Luwə ɨsɨ adɨ-de nḛ usoi majɨ. Nɨngə səi, oi kadɨ Luwə oo ndasi ɨtə yəl je al a?  
\v 25 Na̰ dansi tɨ ə asɨ kadɨ a ɨlə ngon kadɨ kɨ ndə̰y be dɔ ndɔne tɨ kɨ takul me ka sururu ləne ə?  
\v 26 Kɨn ə nḛ kɨ ndə̰y be kɨn ka asi kadɨ ɨrai kɨ dɔrɔsi al ə, ra ban be ə mesi osɨ nangɨ dɔ ndəgɨ ne je tɨ al ə?  
\v 27 Ɨgo̰i putɨ kam je kɨ ai me wale tɨ kɨn oi. Rai kɨlə madɨ al nɨm, oji kɨbɨ al nɨm tɔ, nə ngar *Salomo̰ kɨ tɔe ɓa ngay me nḛ kɨngə tɨ kɨn ka ɔ kɨbɨ kɨ ndole asɨ naa səde al\x + \xo 12:27 \xt 1 NGar je 10\x*.  
\v 28 Ə kɨn ə Luwə ɨlə kɨbɨ rɔ ngan kagɨ je tɨ kɨ wale, kɨ j-o-de ɓone, ə lo ti par ə a o̰i por kɨn be nɨngə, ra ban ə səi dɨje taa a ɨlə kɨbɨ rɔsi tɨ al ə? Səi to̰ je me kadɨ-me tɨ.  
\v 29 Adi ta ga al dɔsi ɔjɨ-n dɔ nḛ kusosi ə se man ka̰ysi al.  
\v 30 Nḛ je kɨn pətɨ, e dɨje kɨ gəri Luwə al kɨ dɔnangɨ tɨ ne kɨn ə ɨsɨ sangi kɨ no̰ kəmde tɨ, nə səi, Bawsi gər majɨ kadɨ awi kɨ ndooe tɔ.  
\v 31 Nḛ kɨ kadɨ ɨsangi, e ko̰ɓe lie, nɨngə a adɨ səsi ndəgɨ nḛ je kɨn dɔ tɨ.  
\v 32 Səi kɨ ɨtoi tə nḛ kul je kɨ ngay al, kɨ ɨsɨ uni go ɓade be kɨn, adi ɓəl ra səsi al, mbata Bawsi oo majɨ ngay kadɨ adɨ səsi ɓeko̰ ləne. 
\s1 Kɨndə nḛ kɨngə rɔ Luwə tɨ 
\r (Mt 6.19-21) 
\p  
\v 33 «Ɨgati kɨ nḛ majɨ je ləsi, ə adi lae njé ndoo je. Ɨrai ɓɔl la kɨ a tujɨ al, ɨkawi nḛ kɨngə je ləsi dɔra̰ tɨ, kɨ e lo kɨ nje ɓogɨ a tḛḛ tɨ al nɨm, e lo kɨ yo̰ goto tɨ nɨm kɨn.  
\v 34 Tadɔ lo kɨ nḛ kɨngə ləsi e tɨtɨ ə mesi a e tɨ tɔ. 
\s1 Kujɨ ta dɔ kɨsɨ dɔ nja tɨ 
\p  
\v 35 «Ɨsi dɔ njasi tɨ kɨ kɨbɨ ra kɨlə, adi por lambɨ je ləsi o̰ majɨ.  
\v 36 Nɨngə kadɨ ɨtoi tə dɨje kɨ ɨsɨ ngəmi ta təl ɓade kɨ aw lo taa naa tɨ be. Ɨsɨ ngəmi tae kadɨ re təl taa, ə ɨndə ta kəy ɓa tḛḛi adi-e.  
\v 37 Majɨ-kur e dɔ ɓəə kɨlə je tɨ kɨ, ɓade təl ɓa ɨngə-de ɨsi dɔ njade tɨ. Təkɨ rɔjetɨ, adɨ m-əl səsi, ɓade a un kɨbɨ kɨlə ləne ɨlə rɔne tɨ, ə a adɨ-de ɨsi nangɨ kadɨ adɨ-de nḛ usoi.  
\v 38 Kɨn ə re təl dan lo tɨ, ə se ta gɨn lo tɨ, ə ɨngə-de ɨsi dɔ njade tɨ ə, majɨ a ur-de. 
\p  
\v 39 «Ɨgəri majɨ kadɨ re ɓa nje kəy gər dɔ kadɨ kɨ nje ɓogɨ a re-n ə, a ɨyə̰ nje ɓogɨ kadɨ ur kəy al.  
\v 40 Ə səi ka, ɨsi dɔ njasi tɨ tɔ, tadɔ mi *NGon dəw m-a m-re dɔ kadɨ tɨ kɨ ɨgəri al.» 
\p  
\v 41 Lo kɨn tɨ, Pɨyər dəjɨ Jəju ə nə: «Ɓaɓe, kujɨ ta kɨ əl kɨn sɔbɨ dɔje je par ə se sɔbɨ dɔ dɨje pətɨ ə?»  
\v 42 Ə Ɓaɓe əl-e ə nə: «NJe ngəm nḛ kɨ e dəw kɨ dana, kɨ kəme ədɨ, ə e dəw kɨ ɓae a ɨnde dɔ me kəy tɨ kadɨ ləbɨ nḛ kuso dɨje kɨ kadɨ kɨ kadɨ adɨ-n-de.  
\v 43 NJe ra kɨlə kɨn a e nje majɨ-kur, lo kɨ ɓae təl ə ɨnge ta kɨlə tɨ kɨn, a ra.  
\v 44 Təkɨ rɔjetɨ kadɨ m-əl səsi, a ɨnde dɔ nḛ majɨ je tɨ ləne pətɨ.  
\v 45 A kɨn ə re nje ra kɨlə kɨn əl mene tɨ ə nə: “Ɓam a re law al ɓəy” ə, a a ta tɨndə ndəgɨ njé kɨlə je tɨ kɨ dəne kɨ kɨ dɨngəm, a ta kuso tɨ, kɨ ta ka̰y tɨ, ra-n kasɨ ra.  
\v 46 Lo kɨn tɨ, ɓa nje kəy a re kɨ ndɔ kɨ e ɨndə mene dɔ tɨ al, kɨ dɔ kadɨ kɨ e gər al. Ɓae a tuwe kɔ, kadɨ oo nḛ ko̰ kɨ a ra dɨje kɨ nje ra nḛ kɨ dana al.  
\v 47 Ɓəə kɨlə kɨ gər ndɨgɨ ra lə ɓane majɨ, nə ɨndə rɔne ta ndɨgɨ ra tɨ kɨn ra al, a ɨngə ndəy ta ba̰y ba̰y.  
\v 48 NGa nɨngə, ɓəə kɨlə kɨ gər ndɨgɨ ra lə ɓane al, ə ra nḛ kɨ asɨ ta kɨndə ə, a ɨngə kɨndə ngay al. Ɨgəri kadɨ dəw kɨ adi-e ngay, a dəji-e ngay tɔ, ə dəw kɨ adi-e nḛ ngay kadɨ ngəm, a gei nḛ ngay jie tɨ tɔ. 
\s1 Jəju re kɨ gangɨ-naa 
\p  
\v 49 «M-re kɨ por dɔnangɨ tɨ; nɨngə kɨn, m-ndɨgɨ kadɨ por ka kɨn o̰ ngata!  
\v 50 Sɔbɨ kadɨ m-nduy me ko̰ tɨ təkɨ dəw a ra-n batəm kɨn be. Nɨngə e nḛ kɨ adɨ-m ko̰ me ndɨlm tɨ, bɨtɨ kadɨ nḛ je tɔli tade.  
\v 51 Kadɨ ɨgai mesi tɨ təkɨ m-re kɨ lapɨya dɔnangɨ tɨ, al. M-əl səsi, m-re kɨ lapɨya al jagɨ, nə m-re kɨ gangɨ-naa yo.  
\v 52 Nɨngə kɨ ɓasɨne kɨn, dɨje mi kɨ ɨsi me kəy tɨ kɨ kare a gangi-naa, dɨje kɨ mɨtə a ɔsi ta njé kɨ joo, ə dɨje kɨ joo a ɔsi ta njé kɨ mɨtə.  
\v 53 Baw ngon a ɔsɨ ta ngonne kɨ dɨngəm, ngon kɨ dɨngəm a ɔsɨ ta bawne; ko̰ ngon a ɔsɨ ta ngonne kɨ dəne, ngon kɨ dəne a ɔsɨ ta kone; ko̰ ngon kɨ dɨngəm a ɔsɨ ta məmne; ngon kɨ dəne a ɔsɨ ta məmne kɨ dəne\x + \xo 12:53 \xt Mɨse 7.6\x*.» 
\s1 Ta dɔ dɔkagɨlo tɨ 
\r (Mt 16.2-3) 
\p  
\v 54 Jəju əl kosɨ je ə nə: «Lokɨ oi ndi ḭ lo kɨbə kadɨ tɨ nɨngə, ta naa tɨ no̰o̰ əli əi nə: “NDi a ədɨ”, ɓa ndi ədɨ tɔ.  
\v 55 A re oi nəl kɨ ḭ gɨn ɓe tɨ ə ɨsɨ ɨlə nɨngə, əli əi nə: “Lo a tɨngə”, ɓa lo tɨngə ka tɔ.  
\v 56 Səi dɨje kɨ njé me nga̰, asi kadɨ ɨgəri kəm nḛ je kɨ a rai nḛ dɔnangɨ tɨ ne, ə se dɔra̰ tɨ, nɨngə dɔkagɨlo kɨ ɓone kɨn ɓa, asi kadɨ ɨgəri nḛ je ɨsɨ ra nḛ tɨtɨ al! 
\s1 Kɨndə dɔ ta naa tɨ kɨ nje ta ləi 
\r (Mt 5.25-26) 
\p  
\v 57 «Ra ban be ə səi je wa, nḛ kɨ to kadɨ ɨgangi ta kɨ dana dɔ tɨ ə, ɨgangi al ə?  
\v 58 Kɨn ə ɨsɨ awi lo gangɨ ta tɨ kɨ nje ta ləi ɓa, lokɨ səi dɔ rəbɨ tɨ ɓəy ə, ɨsangɨ rəbɨ kadɨ ndusi osɨ go-naa tɨ sie, nə tə aw səi ɨləi ji nje gangɨ ta tɨ, adɨ nje gangɨ ta uni ɨləi ji asɨgar je tɨ, adɨ asɨgar je ɨləi-ni dangay tɨ.  
\v 59 Nɨngə adɨ m-əli, a ɨtḛḛ lo kɨn tɨ al bɨtɨ kadɨ ugə dɔbəy sɨsi ɓəy taa a ɨyə̰i-ni taa.» 
\c 13  
\s1 Majɨ kɨyə̰ pa njɨyə kɨ majal kɔ 
\p  
\v 1 Dɔkagɨloe tɨ no̰o̰ ə, dɨje madɨ rəi əli Jəju ta lə dɨje kɨ Galile tɨ kɨ ndɔ kɨ *Pɨlatɨ kɨ nje ko̰ɓe adɨ tɔli-de dɔkagɨlo tɨ kɨ ɨsɨ ɨjəi məsɨ kadɨ-kare adi Luwə.  
\v 2 Ə Jəju ɨlə-de tɨ ə nə: «Ɨgɨri kadɨ dɨje kɨ Galile tɨ kɨ ɨngəi nḛ kɨ to kɨ ətɨ ɓəl be kɨn e mbata ke ə əi njé ra majal je kɨ ngay ɨtəi ndəgɨ dɨje kɨ Galile tɨ a?  
\v 3 Jagɨ e be al. Nɨngə səi je wa ka adɨ m-əl səsi, re ɨyə̰i pa njɨyəsi je kɨ majal kɔ al ə, kosi a tɔ pətɨ be tɔ.  
\v 4 Se oi kadɨ dɨje kɨ dɔgɨ gɨde e jijoo kɨ ndogɨ bɔr kɨ Sɨlowe tɨ osɨ dɔde tɨ tɔl-de kɨn, majal ləde ɨtə ndəgɨ dɨje kɨ Jorijaləm tɨ pətɨ tɨgə a?  
\v 5 Jagɨ e be al. Nɨngə səi je wa ka adɨ m-əl səsi, re ɨyə̰i pa njɨyəsi je kɨ majal kɔ al ə, kosi a tɔ pətɨ be tɔ.» 
\s1 Kujɨ ta dɔ kagɨ mbay-kote tɨ kɨ andɨ al 
\p  
\v 6 Go ta je tɨ kɨn, Jəju əl kujɨ ta kare ə nə: «Dɨngəm kare aw kɨ kagɨ mbay-kote kare kɨ mə-e me ndɔr nju tɨ ləne, ə ndɔ kare aw kadɨ tə n-ɨjə kande ɓa ɨngə kande dɔ tɨ al.  
\v 7 Ə əl nje ngəm ndɔr ləne ə nə: “O, asɨ ɓal mɨtə ngata ə m-sangɨ kadɨ m-ɨjə kandɨ mbay-kote kam m-uso, nə m-ɨngə kande al. Majɨ kadɨ ɨtɨge kɔ, tadɔ kəme kɨ kadɨ a utɨ-n lo kare goto.”  
\v 8 Nə nje ngəm ndɔ ka kɨn ɨle tɨ ə nə: “Ɓam, ɨyḛ adɨ a ɓal kare ɓəy. M-a m-ɔr gɨne kadɨ m-ɓukɨ sḭ nḛ je njae tɨ.  
\v 9 Dɔmajɨ ə ɓal kɨ rangɨ ə a andɨ. A re ɓal kɨ rangɨ ə andɨ al ɓəy ə tə adɨ m-tɨge kɔ mɨndɨ.”» 
\s1 Jəju kɨ ndɔ taa kə̰ə̰ 
\p  
\v 10 NDɔ kare Jəju ɨsɨ ndo nḛ dɨje kəy kaw-naa tɨ madɨ kare ndɔ ta kə̰ə̰ tɨ.  
\v 11 Nɨngə me kəy kaw-naa tɨ ka kɨn, dəne kare kɨ ndɨl kɨ majal uwə, ɨlə tae nangɨ, asɨ ɓal dɔgɨ gɨde jijoo ɨsɨ me tɨ no̰o̰. NDɨl kɨ majal ka kɨn dɔɔ-e ngɔn, lo kadɨ ndajɨ taa majɨ goto tə goto.  
\v 12 Lokɨ Jəju oo-e nɨngə ɓar-e ə əl-e ə nə: «Dəne ḭ kɨ taa kɨyə̰ taa dɔ to̰ tɨ ləi.»  
\v 13 Jəju ɨndə jine dɔe tɨ, ɓa ta ji naa tɨ no̰o̰ par ə, dəne ndajɨ rɔne taa majɨ, nɨngə ɨlə ngɨrə kɨlə tɔjɨ dɔ Luwə tɨ.  
\v 14 Lo kɨn tɨ, kɨ bo kɨ dɔ kəy kaw-naa lə Jɨpɨ je ka kɨn, mee o̰-e mbata kadɨ kɨ Jəju adɨ dəw rɔ nga ndɔ taa kə̰ə̰ tɨ, adɨ əl kosɨ dɨje ə nə: «NDɔ kɨ kadɨ dɨje rai kɨlə e mehḛ\x + \xo 13:14 \xt Tḛḛ kɨ taga 20.9-10; Dətərənom 5.13-14\x*, ə ɨrəi ndɔe je tɨ kɨ mehḛ kɨn adɨ adi səsi rɔ nga, ɓɨ e ndɔ taa kə̰ə̰ tɨ al!»  
\v 15 Ɓaɓe əl-e ə nə: «Səi njé kədɨ kəm dɨje! dəw kɨ ra dansi tɨ ə tutɨ mangɨ ləne ə se koro ləne ndɔ ta kə̰ə̰ tɨ, lo kuso nḛ tɨ aw sie lo ka̰y man tɨ al ə?  
\v 16 NGa dəne kam kɨ e ngon ka *Abɨrakam, kɨ *Sata̰ uwe gɨn tɔgɨ tɨ ləne asɨ ɓal dɔgɨ gɨde e jijoo be kɨn ə, kadɨ m-tute m-ɨle taa al mba ke kɨ e ndɔ ta kə̰ə̰ a?»  
\v 17 Dɔkagɨloe tɨ kɨ Jəju ɨsɨ əl ta kɨn nɨngə, rɔ njé ba̰ je lie sɔl-de ngay. Nə rɔ kosɨ dɨje nəl-de ngay mbata nḛ je kɨ ətɨ ɓəl kɨ Jəju ɨsɨ ra. 
\s1 Kujɨ ta kɨ dɔ ka̰ kagɨ tɨ kɨ ɓari-e mutadɨ 
\r (Mt 13.31-33; Mk 4.30-32) 
\p  
\v 18 Go tɨ nɨngə Jəju ə nə: «M-a m-ɔjɨ səsi nḛ kɨ tɨtɨ-naa kɨ ko̰ɓe lə Luwə, m-a m-un nḛ kare kadɨ m-ɔjɨ-n səsi.  
\v 19 To tɨtɨ-naa kɨ kandɨ kagɨ madɨ kɨ a ɓari-e nə mutadɨ kɨ dəw madɨ un dɨbɨ me ndɔr tɨ ləne kɨn be. Kandɨ kagɨ ka kɨn ɨbə, tɔgɨ, adɨ yəl je uwəi lo kɨsɨ bajie je tɨ.»  
\v 20 Jəju təl əl ɓəy ə nə: «M-a m-un nḛ kɨ rangɨ kare kadɨ m-ɔjɨ-n səsi ko̰ɓe lə Luwə.  
\v 21 To tɨtɨ-naa kɨ əm kɨ dəne madɨ un lɔy-n ndujɨ kɨ me kee joo, adɨ ndujɨ kɨ lɔy ba pətɨ ḭ kɨn be.» 
\s1 Ta dɔ rəbɨ tɨ kɨ mbəngɨrə 
\r (Mt 7.13-14) 
\p  
\v 22 Lokɨ Jəju ɨsɨ aw Jorijaləm tɨ, ndo ne dɨje ɓe bo je tɨ kɨ ngan ɓe je kɨ ɨndə man tɨtɨ.  
\v 23 Nɨngə dəw madɨ dəje ə nə: «Ɓaɓe, dɨje ngay al ba par ə a aji a?» Ə Jəju əl-de ə nə:  
\v 24 «Uwəi tɔgɨsi ba kadɨ uri kəy kɨ ta rəbɨ kɨ mbəngɨrə, tadɔ adɨ m-əl səsi, dɨje ngay a sangi kadɨ n-urii nə a asi al.  
\v 25 Lokɨ ɓa nje kəy a ḭ taa, ə a utɨ ta kəy nɨngə, səi je ɨnayḭ-naa taga, ɨləi ngɨrə kɨndə ta kəy əi nə: “Ɓaɓe, ɨtḛḛ ta kəy adɨ-je!” kɨn ɓa, e a əl səsi ə nə: “Səi, m-gər lo kɨ ḭḭ tɨ al.”  
\v 26 Lo kɨn tɨ, a əli əi nə: “J-uso səi nɨm, j-a̰y səi nɨm, taa ta mbalo je ləje ə ɨndo nḛ dɨje tɨ nɨm tɔ.”  
\v 27 Nə, a əl səsi ə nə: “M-gər lo kɨ ḭḭ tɨ al, ɔri rɔsi kɔ rɔm tɨ. Səi pətɨ səi njé ra majal je.”  
\v 28 Loe tɨ kɨn, a no̰i je, a ɨngəi ngangɨsi je, lokɨ a oi *Abɨrakam je, kɨ *Isakɨ je, kɨ *Jakobɨ je, kɨ njé kəl ta kɨ ta Luwə tɨ pətɨ me ɓeko̰ tɨ lə Luwə. Nɨngə səi je, a tuwəi səsi ɓukɨ səsi kɔ taga.  
\v 29 Dɨje a ḭḭ kɨ lo kɨbə kadɨ tɨ je, lo kur kadɨ tɨ je, jam dɔ ɓe tɨ je, gɨn ɓe tɨ je, kadɨ rəi ɨsi ta nḛ kuso tɨ ɓeko̰ tɨ lə Luwə.  
\v 30 Lo kɨn tɨ, dɨje madɨ kɨ əi njé kɨ gogɨ a təli njé kɨ kəte, ə dɨje kɨ madɨ kɨ əi njé kɨ kəte a təli njé kɨ gogɨ tɔ.» 
\s1 Jəju əl ta kɨ dɔ Jorijaləm tɨ 
\p  
\v 31 Dɔkagɨloe tɨ wa kɨn, *Parɨsɨ je madɨ rəi rɔ Jəju tɨ əli-e əi nə: «Ɔtɨ lo kɨn tɨ kɔ, aw lo kɨ rangɨ tɨ, tadɔ *Erodɨ ge kadɨ n-tɔli.»  
\v 32 Ə Jəju əl-de ə nə: «Awi əli nja̰ dəw kam, təkɨ ɓone kɨ lo ti, m-a m-tuwə ndɨl je kɨ majal nɨm, m-a madɨ dɨje rɔ nga nɨm tɔ, ɓa ndɔ kɨ ko̰ mɨtə ə m-a tɔl ta kɨlə ləm.  
\v 33 Nɨngə sɔbɨ kadɨ m-un ta rəbɨ ləm me ndɔ tɨ kɨ ɓone nɨm, lo ti nɨm, lo ti kɨ go tɨ nɨm, tadɔ e nḛ kɨ go rəbe tɨ al kadɨ nje kəl ta kɨ ta Luwə tɨ, oy lo kɨ rangɨ tɨ, ɓɨ oy Jorijaləm tɨ al. 
\p  
\v 34 «Səi dɨje kɨ Jorijaləm tɨ, oyo, səi kɨ Jorijaləm tɨ, səi kɨ səi njé tɔl njé kəl ta je kɨ ta Luwə tɨ, səi njé tɨlə dɨje kɨ Luwə ɨlə səde adɨ səsi kɨ mbal tɔli-de. NJa ngay, m-sangɨ kadɨ m-kaw səsi təkɨ ko̰ kɨnjə a kaw-n ngane je kɨ tɔde gɨn bagɨne tɨ kɨn be, nə ɔdi al.  
\v 35 Nɨngə kɨ ne kɨn, Luwə a ɨyə̰ kəy kaw-naa ləsi kɔ jisi tɨ. Ə adɨ m-əl səsi madɨ oi təkɨ a oi-mi al bɨtɨ kadɨ dɔkagɨlo madɨ a re kɨ a əli əi nə: “NJangɨ dɔ e dɔ dəw tɨ kɨ re me tɔ Ɓaɓe tɨ.”» 
\c 14  
\s1 Jəju nga dəw ndɔ ta kə̰ə̰ tɨ 
\p  
\v 1 NDɔ kare, Jəju aw me kəy tɨ lə nje kɔr no̰ *Parɨsɨ je kare mba kuso nḛ, ndɔ taa kə̰ə̰ tɨ. Dɨje kɨ ɨsi no̰o̰, ɨsɨ ɨndəi manjɨ Jəju ba ooi-e.  
\v 2 Dɨngəm kare kɨ mo̰y ti-e a no̰ Jəju tɨ no̰o̰.  
\v 3 Ə Jəju dəjɨ njé ndo ndu-kun je kɨ Parɨsɨ je ə nə: «Ta rəbɨ to kadɨ dəw nga-n dəw ndɔ ta kə̰ə̰ tɨ ə se goto ə?»  
\v 4 Nə dəw ɨlə Jəju ta tɨ al. Ə Jəju təl rɔne kɨ rɔ nje mo̰y tɨ, ade rɔ nga nɨngə əl-e ade aw.  
\v 5 Go tɨ Jəju əl-de ə nə: «Na̰ dansi tɨ ə, ngone, ə se mangɨ lie wa osɨ ɓe man tɨ ndɔ taa kə̰ə̰ tɨ, ə un-e taji-naa tɨ no̰o̰ al ə?»  
\v 6 Nɨngə lo kadɨ ɨləi-e ta tɨ kɨ dəjɨ kɨn goto. 
\s1 Ta kɨ dɔ kɔjɨ rɔ tɨ 
\p  
\v 7 Lokɨ Jəju oo kadɨ dɨje kɨ ɓari-de lo nḛ kuso tɨ kɨn sangi lo kɨsɨ kɨ kəte no̰ dɨje tɨ ɓa, əl-de kujɨ ta madɨ ə nə:  
\v 8 «Lokɨ dəw madɨ ɓari lo nḛ kuso taa-naa tɨ ə, otɨ kadɨ aw ɨgangɨ rɔi ɨsɨ kəte no̰ dɨje tɨ. Dɔmajal ə, ɓari dəw kɨ ɨtəi loe tɨ no̰o̰ tɔ,  
\v 9 nɨngə kadɨ nje ɓar səsi joo pu ka kɨn re, əli ə nə: “Ḭ taa ə ɨyə̰ lo kɨsi kɨn adɨ madi,” ɓa a e kɨ rɔsɔl kɨ bo ngay ə a aw kadɨ ɨsɨ-n lo kɨ gogɨ tɨ.  
\v 10 Nə lokɨ dəw madɨ ɓari, majɨ kadɨ aw ɨsɨ lokɨ gogɨ tɨ, adɨ nje ɓar-i ə wa lokɨ re nɨngə əli ə nə: “Madɨm, ḭ taa ɨre ɨsɨ kəte yo be.” Lo kɨn tɨ, a e kɔsɨ-gon ləi ta kəm madi je tɨ pətɨ kɨ ɓari-de lo nḛ kuso tɨ kɨn.  
\v 11 Təkɨ rɔjetɨ, dəw kɨ ra kɨ un dɔne taa, ə a ɨləi dɔe nangɨ, nɨngə dəw kɨ nje kulə dɔne nangɨ ə, a uni dɔe taa tɔ.» 
\s1 Ɓa njé ndoo je lo nḛ kuso tɨ 
\p  
\v 12 Go tɨ Jəju əl dəw kɨ nje ɓar-e ka kɨn ə nə: «Lokɨ ɨra nḛ kuso kɨ be kɨn, kɨ kada ə se kɨ lo sɔlɔ, otɨ kadɨ ɨɓar madi je kɨ ngako̰i je kɨ noji je, ə se njé gədɨ kəy ɓe je ləi kɨ njé nḛ kɨngə je. Tadɔ əi je ka a ɓari-ni ndɔ madɨ tɨ tɔ, nɨngə a ɨgəi-ni nḛ kɨ ndɔ kɨ ɨra adɨ-de ka kɨn gogɨ.  
\v 13 Nə lokɨ ɨra nḛ kuso rɔnəl kɨ ngay be kɨn, majɨ kadɨ ɨɓar njé ndoo je kɨ njé je kɨ ta rɔde asɨ-naa al, kɨ njé mətɨ je, kɨ njé kəm tɔ je.  
\v 14 Nɨngə rɔi a nəl-i, tadɔ a ɨngəi nḛ kadɨ a ɨgəi-ni gogɨ al. Təkɨ rɔjetɨ, Luwə a ɨgəi ndɔ kɨ a tḛḛ kɨ njé ra nḛ je kɨ dana lo koy tɨ.» 
\s1 Ɓar dɨje kɨ bo lo nḛ kuso tɨ 
\r (Mt 22.1-10) 
\p  
\v 15 Lokɨ oi ta kɨn nɨngə, dəw kare mbo̰ dɨje tɨ kɨ ɨsi lo nḛ kuso tɨ əl Jəju ə nə: «Rɔnəl e lə dəw kɨ a uso nḛ me ɓeko̰ tɨ lə Luwə!»  
\v 16 Nɨngə Jəju təl əl-e ə nə: «NDɔ kare, dɨngəm madɨ ra nḛ kuso kɨ bo ngay ɓar-n dɨje ngay.  
\v 17 Dɔkagɨlo kuso nḛ tɨ nɨngə, ɨlə nje kɨlə ləne adɨ aw əl dɨje kɨ ɓar-de ka kɨn ə nə: “Nḛ kuso oy ngata ə ɨrəi.”  
\v 18 Nə dɨje pətɨ kɨ ɓari-de ka kɨn, kare, kare, ɨləi ngɨrə kadɨ dəji me-sɔl. E kɨ dɔsa̰y əl-e ə nə: “M-ndogɨ lo ndɔr ngɔsɨne ɓəy, m-ɨsɨ m-aw kadɨ m-o; ə m-dəji kadɨ adɨ mei sɔl dɔm tɨ.”  
\v 19 E kɨ rangɨ ə nə: “M-ndogɨ mangɨ je dɔgɨ ngɔsɨne ɓəy, m-a m-aw kadɨ m-na-de m-o; ə m-dəji kadɨ adɨ mei sɔl dɔm tɨ.”  
\v 20 E kɨ rangɨ ə nə: “M-taa dəne ngɔsɨne ɓəy, adɨ lo kadɨ m-a m-aw goto.”  
\v 21 NJe kɨlə təl aw rɔ ɓane tɨ, əl-e ta je pətɨ kɨ əli-e kɨn ade oo. Lo kɨn tɨ, wongɨ tɔl ɓa nje kəy ka kɨn, adɨ əl nje kɨlə ləne ə nə: “Ḭ taa kalangɨ, aw ta mbalo je tɨ, kɨ go rəbɨ je, ɨɓar njé ndoo je, kɨ dɨje kɨ ta rɔde asɨ-naa al, kɨ njé kəm tɔ je, kɨ dɨje kɨ njé mətɨ je, ɨre səde.”  
\v 22 NDə̰y go tɨ nɨngə, nje kaw kɨlə re əl ɓane ə nə: “Ɓam, jɨ ra nḛ je kɨ ɨdəjɨ ka kɨn, nə lo kɨsɨ nay no̰ ɓəy.”  
\v 23 Ə ɓae əl-e ə nə: “Ɔtɨ aw taga dɔ rəbɨ je tɨ, kɨ lo ndɔr je, ɨndə tɔgɨ dɔ dɨje tɨ adɨ-de rəi mba kadɨ-me kəy ləm rosɨ.”  
\v 24 Təkɨ rɔjetɨ adɨ m-əl səi, dəw kare mbo̰ dɨje tɨ kɨ m-ɓar-de kəte kɨn kɨ a ɔdɨ nḛ kuso ləm kɨn tane tɨ goto.» 
\s1 Kɨyə̰ nḛ je pətɨ mba kun go Jəju 
\r (Mt 10.37-38) 
\p  
\v 25 Kosɨ dɨje ngay ɨsɨ njɨyəi kɨ Jəju dɔ rəbɨ tɨ. Jəju təl ɨlə rətɨ nɨngə əl-de ə nə:  
\v 26 «Re dəw madɨ re rɔm tɨ ə ge-m ɨtə bawne kɨ kone al, nene kɨ ngane je al, ngakone je kɨ konane je, ə se darɔne wa al ə, a asɨ ke nje ndo ləm al.»  
\v 27 Taa dəw kɨ un kagɨ-dəsɨ ləne ə njɨyə gom tɨ, al, a asɨ ke nje ndo ləm al tɔ.  
\v 28 Təkɨ rɔjetɨ, na̰ dansi tɨ ə lokɨ aw tə kɨndə ndogɨ bɔr kɨ ngal nɨngə, ɨsɨ nangɨ ɨlə kɔr nḛ ra kɨlə je naa tɨ, mba kadɨ n-oo se n-a n-asɨ tɔl ta kɨlə kɨn kare wa al ə?  
\v 29 Nə re ɨndə gɨn kəy ə tɔl tae al ə, dɨje pətɨ kɨ a oy gɨn kəy kɨ ɨndə kɨn, a kogi dɔe tɨ.  
\v 30 A əli əi nə: «Oi, dɨngəm kɨ ɨlə ngɨrə kadɨ ɨndə kəy, nə tɔge asɨ kadɨ tɔl tae al kɨn!»  
\v 31 Ə se ngar kɨ ra ə lokɨ ɨsɨ aw kadɨ rɔ kɨ ngar madɨne kɨ rangɨ nɨngə, ɨsɨ nangɨ ə dəjɨ ta rɔne oo se kɨ njé rɔ je ləne kɨ dɨbɨ kutɨ kɨn n-a n-aw n-ɨlə-n rɔ madɨne kɨ ɨsɨ re kɨ njé rɔ je ləne kɨ əi dɨbɨ kutɨ joo kɨn kare wa al ə?  
\v 32 Re oo kadɨ tɔgɨne a asɨ al nɨngə, a ɨlə dəjɨ ta ngar madɨne, mba sangɨ rəbɨ lapɨya, lokɨ nda̰e ngal ɓəy.  
\v 33 Ta kɨ dɔsi tɨ ka to be tɔ. Ɨməri ta majɨ oi taa, adi rɔsi, tadɔ dəw kɨ e ɓasi mba kɨyə̰ nḛ kɨngə je ləne al, a asɨ ke nje ndo ləm al. 
\s1 Katɨ kɨ nəle goto 
\r (Mt 5.13; Mk 9.50) 
\p  
\v 34 «Ɨgəri kadɨ katɨ e nḛ kɨ majɨ, nə lokɨ nəle goto, ə se ri ə dəw a ra-n kadɨ təl nəl gogɨ ə?  
\v 35 Nḛ kɨ kadɨ dəw a ra-n goto. A majɨ mba dɔnangɨ al nɨm, a majɨ mba nḛ kɨ a adɨ tɔgɨ dɔnangɨ kɨn al nɨm tɔ. A ɓuki-e kɔ gɨdɨ lo tɨ. Dəw kɨ aw kɨ mbine kadɨ oo-n ta, nɨngə kadɨ oo ta kɨn majɨ.» 
\c 15  
\s1 Kujɨ ta kɨ ɔjɨ dɔ nḛ kɨ kare kɨ nay 
\r (Mt 18.12-14) 
\p  
\v 1 *NJé taa la-mbə je, kɨ njé ra majal je, rəi kɨ rɔ Jəju tɨ mba kadɨ n-ooi ta kɨ ɨsɨ əl.  
\v 2 *Parɨsɨ je, kɨ njé ndo ndu-kun je, ɨndəi ngɔne kɨ Jəju ə əli əi nə: «Oi! Dəw ka uwə njé ra majal je rɔne tɨ nɨm, uso səde nḛ nɨm!»  
\v 3 Ə Jəju əl-de kujɨ ta madɨ kare ə nə:  
\v 4 Na̰ dansi tɨ ə re aw kɨ batɨ je ɓu, ə e kɨ kare nay nɨngə, a ɨyə̰ ndəge je kɨ dɔ jikare gɨde jikare dɔ wale tɨ, ə aw sangɨ e kɨ nay kɨn, ratata kadɨ ɨnge ɓəy taa al ə?  
\v 5 Lokɨ ɨnge nɨngə, kɨ rɔnəl un-e ɨle bagɨne tɨ.  
\v 6 Nɨngə təl aw ɓe, ɓa madɨne je kɨ njé gədɨ kəy ɓe je ləne, əl-de ə nə: «Ɨrəi ɨrai rɔnəl səm tadɔ m-ɨngə ngon batɨ ləm kɨ nay ka!»  
\v 7 Be tɔ ə adɨ m-əl səsi, rɔnəl a e ngay me dɔra̰ tɨ mbata lə nje ra majal kare kɨ ɨyə̰ go rəbɨ njɨyəne kɨ majal kɔ, ɨtə njé je kɨ dana kɨ dɔ jikare gɨde jikare kɨ ta kɨ dɔ mbəl pa njɨyə tɨ, e ta ləde al kɨn al.  
\v 8 Dəne madɨ kare aw kɨ nḛ mbi kɨ gate e ngay asɨ dɔgɨ, ə e kɨ kare nay. Lokɨ e kɨ kare nay, dəne ɨndə por lambɨ tɨ je, ɨtə me kəy je, sangɨ-n nḛ mbi ləne ka kɨn, bɨtɨ ɨngə ɓəy taa, taa kə̰ə̰.  
\v 9 Lokɨ ɨngə ngata nɨngə, ɓa madɨne je, kɨ njé gədɨ kəy ɓe je ləne, əl-de ə nə: «Ɨrai səm rɔnəl, tadɔ m-ɨngə nḛ mbi ləm kɨ nay ka kɨn!»  
\v 10 Be tɔ ə, adɨ m-əl səsi, rɔnəl e ngay mbo̰ malayka je tɨ lə Luwə, mbata nje ra majal kare kɨ ɨyə̰ rəbɨ pa njɨyəne kɨ majal kɔ. 
\s1 Kujɨ ta kɨ ɔjɨ dɔ ngon kɨ nje kaw kaya 
\p  
\v 11 Jəju təl əl ɓəy ə nə: «Dɨngəm kare aw kɨ ngan je joo.  
\v 12 Ə e kɨ du əl bawne ə nə: “Bai, adɨ-m nḛ nduwə ləm.” Be ə bawe ləbɨ nḛ kɨngə ləne ngane je kɨ joo.  
\v 13 NDɔ ngay al go tɨ nɨngə, e kɨ du gatɨ kɨ nḛ je pətɨ kɨ ɨngə, ə aw mba me ɓe tɨ kɨ sa̰y. Me ɓe tɨ ka kɨn ə tujɨ kɨ la ləne kɔ me kaya tɨ kɨ ra.  
\v 14 Lokɨ tujɨ kɨ la ləne ka kɨn pətɨ tɨgə nɨngə, ɓo kɨ bo osɨ me ɓe tɨ ka kɨn. Nɨngə ɨlə ngɨrə kadɨ nḛ je pətɨ to rɔe ngata.  
\v 15 Aw ra kɨlə ɓe lə dəw madɨ kare me ɓe tɨ kɨn no̰o̰. Dɨngəm ka kɨn ade kɨlə ngəm kɔsongɨ je wale.  
\v 16 Ɓo kuso nḛ kuso lə kɔsongɨ je to me tɨ, nə dəw kɨ ade goto.  
\v 17 Be ə ɨlə ngɨrə kadɨ mər ta, nɨngə əl rɔne ə nə: “NJé ra kɨlə je əi ban ɓe lə bai, ə usoi nḛ dum-de dum-de, ə mi ta m-ɨsɨ m-oy yo ɓo be ə!  
\v 18 M-a m-ḭ taa ə m-aw rɔ bai tɨ m-a m-əl-e m-ə nə: ‹M-ra majal m-ɔsɨ-n ta Luwə, taa m-ɔsii ta tɔ.  
\v 19 M-asɨ ta kadɨ ɨɓar-m ngoni al. Ɨra-m təkɨ kare mbo̰ njé ra kɨlə je tɨ ləi be.›”  
\v 20 Be ə, ḭ taa osɨ rəbə mba təl kaw rɔ bawne tɨ. Lokɨ nay sa̰y kɨ kəy ɓəy nɨngə, bawe oo-e. Lokɨ oo-e, aw kɨ me-ko̰ kɨ ngay mbata lie, adɨ a̰y ngɔdɨ tɨlə tae, uwe rututu, ore njarara rɔne tɨ.  
\v 21 NGon əl bawne ə nə: “Bai m-ra majal m-ɔsɨ-n ta Luwə nɨm, m-ɔsi-i ḭ wa ta nɨm tɔ, m-asɨ ta kadɨ ɨɓar-m ngoni al.”  
\v 22 Nə bawe əl njé ra kɨlə je ə nə: “Ɨrəi kɨ kɨbɨ kɨ majɨ ɨtə ndəge je kalangɨ ɨləi rɔ ngonm tɨ. Ɨləi nɨngə ngon jie tɨ ə ɨləi sa njae tɨ tɔ.  
\v 23 Ɨrəi kɨ ngon mangɨ kɨ bo mbul mbul ɨtɔli-e adɨ j-usoi jɨ rai rɔnəl.  
\v 24 Tadɔ ngonm kɨn oy ə təl ɨsɨ kɨ dɔne ta. Nay ə e kɨ kɨnge!” Nɨngə ɨləi ngɨrə kadɨ rai rɔnəl.  
\v 25 Dɔkagɨloe tɨ kɨn, ngoko̰e kɨ ngatɔgɨ e wale. Lokɨ ɨsɨ təl wale ə e ngɔsi kɨ kəy nɨngə oo ndu nḛ kɨndə je kɨ ndam je.  
\v 26 Ɓar nje ra kɨlə kare, ə dəje nə se ri ə ɨsɨ ra nḛ wa.  
\v 27 NJe ra kɨlə ka kɨn əl-e ə nə: “NGoko̰i ə re ə bawi adɨ tɔli ngon mangɨ kɨ bo mbul mbul tadɔ təl kɨ lapɨya.”  
\v 28 NGon kɨ ngatɔgɨ ra wongɨ adɨ mbatɨ kaw kəy. Bawe tḛḛ taga mba kadɨ sɔl me ade ur kəy.  
\v 29 Nə əl bawne ə nə: “O ɓal ngay ə m-ɨsɨ m-ra kɨlə madi, ndɔ kare kɨ m-mbatɨ təl rɔm go ta tɨ ləi goto. Nə ndɔ kare kɨ adɨ-m ngon bɨyə̰ be adɨ-m m-ra-n rɔnəl kɨ madɨm je goto.  
\v 30 Nə lokɨ ngoni kɨ tujɨ nḛ kɨngə ləi dɔ kaya dəne je tɨ kɨn re nɨngə, ɨtɔl ngon mangɨ kɨ bo mbul mbul ade.”  
\v 31 Nɨngə bawe əl-e ə nə: “Ḭ, ngonm, ḭ səm ne naa tɨ kɨ ndɔ je pətɨ, adɨ nḛ je pətɨ kɨ e ya̰m e ya̰i.  
\v 32 Nə e go tɨ kadɨ jɨ ra nḛ kuso jɨ ra-n rɔnəl, tadɔ ngoko̰i kam oy ə təl ɨsɨ kɨ dɔne taa, nay ə e kɨ kɨnge!”» 
\c 16  
\s1 Kujɨ ta kɨ ɔjɨ dɔ nje ngəm nḛ kɨ e nje ra nḛ kɨ dana al 
\p  
\v 1 Go tɨ nɨngə Jəju əl njé ndo je ləne ə nə: «Dɨngəm kare kɨ nje nḛ kɨngə aw kɨ nje kɨndə kəmne go nḛ je tɨ kɨ me kəy tɨ ləne no̰o̰. Dɨje rəi əli-e əi nə: “NJe ngəm nḛ je ləi ɨsɨ tujɨ kɨ nḛ kɨngə ləi tɨgə.”  
\v 2 NJe kəy ɓar nje ra kɨlə ləne əl-e ə nə: “Ta ri ə m-ɨsɨ m-o dɔi tɨ ba ə? Ɔjɨ-m go nḛ je kɨ ɔjɨ dɔ kɨlə ləi kɨ me kəy tɨ adɨ-m m-o. Tadɔ kaw kɨ kəte no̰o̰ kɨn, a asɨ kɨndə kəmi go nḛ je tɨ ləm al ngata!”  
\v 3 NJe ngəm nḛ əl rɔne ə nə: “Ɓam ge kadɨ m-ɨndə kəm go nḛ kɨngə je tɨ kɨ me kəy tɨ al ngata kam, m-a m-ra ri nga am ə? NDɔr dɔnangɨ ə, tɔgɨm asɨ kadɨ m-ndɔr-n al. Kaw kɔy nḛ ə, rɔm a sɔl-m tɔ.  
\v 4 M-gər nḛ kɨ m-a m-ra mba kadɨ dɨje a uwəi-mi kɨ rɔde tɨ me kəy tɨ ləde lokɨ ɓam tuwə-m kɨlə tɨ.”  
\v 5 Be ə, ɓar njé kɨrə je lə ɓane kare kare. Əl nje kɨrə kɨ dɔsa̰y ə nə: “Kɨrə lə ɓam e ban dɔi tɨ ə?”  
\v 6 NJe kɨrə kɨ dɔsa̰y ka kɨn ə nə: “Ku yɨbɨ ɓu kare.” Nɨngə əl-e ə nə: “Makɨtɨbɨ kɨrə ləi ən, ɨsɨ nangɨ kalangɨ, ɨndangɨ me tɨ kutɨ mi.”  
\v 7 Go tɨ nɨngə əl kɨ nungɨ ə nə: “Ḭ ya̰i e ban ə?” NJe kɨrə kɨ ko̰ joo əl-e ə nə: “Ya̰m e sakɨ gəme ɓu kare.” Nɨngə əl-e ə nə: “Makɨtɨbɨ kɨrə ləi ən, ɨndangɨ me tɨ dɔ jijoo.”  
\v 8 Lo kɨn tɨ, ɓa nje nḛ ɨlə tɔjɨ dɔ nje ngəm nḛ tɨ kɨ majal ka kɨn, tadɔ ra nḛ kɨ kəm-kədɨ. Dɨje kɨ gəri Luwə al rai nḛ kɨ kəm-kədɨ ngay me kɨlə rade tɨ dande tɨ ɨtə ngan je lə lo kunjɨ.» 
\s1 Luwə əi kɨ la 
\p  
\v 9 Go tɨ, Jəju əl ə nə: «Adɨ m-əl səsi, uwəi madɨ kɨ nḛ kɨngə kɨ go rəbe tɨ al kɨ dɔnangɨ tɨ ne kɨn, mba kadɨ ndɔ kɨ goto jisi tɨ ə, madɨsi je ka kɨn uwəi səsi rɔde tɨ lo kɨsɨ tɨ kɨ ratata.  
\v 10 Dəw kɨ ra kɨ asɨ ta kadɨ dəw ade mene dɔ nḛ tɨ kɨ ndə̰y, a asɨ kadɨ dəw ade mene dɔ nḛ tɨ kɨ boy tɔ. Dəw kɨ nje ra nḛ kɨ dana al me nḛ kɨ ndə̰y tɨ, a ra nḛ kɨ dana al me nḛ kɨ boy tɨ tɔ.  
\v 11 E be ə, re dəw asɨ kadi mene al dɔ nḛ kɨngə kɨ go rəbe tɨ al kɨ dɔnangɨ tɨ ne kɨn ə, na̰ ə a adi nḛ kɨngə kɨ rɔjetɨ ə?  
\v 12 Re dəw asɨ kadɨ adi mene al dɔ nḛ tɨ lə dəw kɨ rangɨ ə, na ə a adi ya̰i kɨ sɔbɨ dɔi ə?.  
\v 13 NJe ra kɨlə madɨ, kɨ a ra kɨlə ɓəə lə ngar je joo goto: re ɔsɨ ta kɨ kare ə, a ndɨgɨ kɨ nungɨ, re kɨdɨ kɨ kare ə, a uwə kɨ nungɨ tɔ. A asi kadɨ ɨrai ɓəə lə Luwə nɨm, ɓəə lə la nɨm al.»  
\v 14 *Parɨsɨ je kɨ njé ge ta lə la, ɨbəi Jəju kogii lokɨ ooi ta je kɨn pətɨ.  
\v 15 Nɨngə Jəju əl-de ə nə: «Ɨrai rɔsi tə dɨje kɨ njé ra nḛ kɨ dana be ta kəm dɨje tɨ, nə Luwə gər mesi. Tadɔ nḛ kɨ dɨje ooi tə nḛ kɨ nga ngay ta kəmde tɨ kɨn, e nḛ to koo al ta kəm Luwə tɨ. 
\s1 NDu-kun əi kɨ ko̰ɓe lə Luwə 
\p  
\v 16 «NDu-kun ɨlə ngɨre dɔ *Mojɨ tɨ, kɨ njé kəl ta je kɨ ta Luwə tɨ, bɨtɨ dɔkagɨlo tɨ lə Ja̰ Batɨsɨ, nə go tɨ nu kɨn ɓa, dɨje ɨləi mbḛ Poy Ta kɨ Majɨ lə ko̰ɓe lə Luwə, nɨngə dəw kɨ ra, ɨndə tɔgɨne kadɨ ur-n me tɨ.  
\v 17 Dɔra̰ əi kɨ dɔnangɨ a dəi kɔ təkɨ o̰ al be par, nə a nga̰ ngay kadɨ dəw ɔr ngon ku ta kɨ me ndu-kun tɨ lə Luwə kɔ.  
\v 18 Dɨngəm kɨ ra kɨ tuwə nene, ə taa e kɨ rangɨ, e nje kuwə marɨm. Taa dəw kɨ nje taa dəne kɨ ngawe tuwe ka təl nje kuwə marɨm tɔ. 
\s1 NJe nḛ kɨngə əi kɨ Lajar 
\p  
\v 19 «Dɨngəm kare kɨ nje nḛ kɨngə kɨ nje kɨlə kɨbɨ kɨ ndole pɨr pɨr kɨ gate e ngay e no̰o̰. NDɔ je kare kare pətɨ, ɨsɨ ra rɔnəl mbata ɨsɨ majɨ.  
\v 20 NJe ndoo kare kɨ tɔe nə Lajar kɨ do bay ɨndə rɔe yə̰ngɨ yə̰ngɨ, re to ta kəy tɨ lie.  
\v 21 Ge kadɨ n-uso burɨm nḛ kuso je kɨ tosi nangɨ ta tabɨlə kuso nḛ tɨ lə nje majɨ. Nə bɨsɨ je yo ta rəi tɔni ta do bay lie.  
\v 22 NDɔ kare nje ndoo ka kɨn oy, adɨ malayka je rəi uni-e awi sie kadɨ *Abɨrakam tɨ. NJe majɨ ka re oy tɔ, adɨ dɨbi-e.  
\v 23 Lokɨ e koo, ɨngə ko̰ ngay. Nɨngə lokɨ un kəmne taa ɓa, oo Abɨrakam sa̰y nu be kɨ Lajar kade tɨ.  
\v 24 NJe majɨ ka kɨn un ndune kɨ taa no̰ ə nə: “Bai Abɨrakam, o kəm-to-ndoo ləm, əl Lajar adɨ ɨlə ta ngon jine man tɨ, kadɨ re sɔl-n ndonm mbata m-ɨngə ko̰ ngay me por tɨ.”  
\v 25 Ə Abɨrakam əl-e ə nə: “NGonm, adɨ mei ole dɔ tɨ təkɨ ndɔ kɨ ɨngə majɨ me dunɨya̰ tɨ, ə Lajar ɨngə nḛ kɨ to tɔ. NGɔsɨne, bɔri man no̰ kəme tɨ, nə ḭ, ḭ me nḛ kɨ to tɨ tɔ ngata.  
\v 26 Nɨngə kɨ bo tɔy, ngɔsɨne bole ɓe kɨ bo to danje tɨ səsi, adɨ dəw kɨ ge kadɨ n-aw rɔsi tɨ ka, a asɨ kadɨ a man dɔ tɨ aw rɔsi tɨ al, taa dəw a asɨ kadɨ a man dɔ tɨ re rɔjetɨ al nɨm tɔ.”  
\v 27 Ə nje majɨ əl ə nə: “Re e be nɨngə, njai ba, bawm, ɨlə Lajar ade aw əl njé kɨ me kəy tɨ lə bai.  
\v 28 Tadɔ ndəgɨ ngakom je nayḭ no̰o̰ əi mi ɓəy, ə kadɨ aw ndɔr mbide kadɨ rəi, tḛḛi lo ko̰ tɨ kɨn al ngata.”  
\v 29 Ə Abɨrakam əl-e ə nə: “NGako̰i je awi kɨ ndu-kun kɨ *Mojɨ ndangɨ kɨ ta je kɨ njé kəl ta kɨ ta Luwə tɨ ndangi no̰o̰. Majɨ kadɨ ooi dɔ ndude.”  
\v 30 NJe majɨ ə nə: “E kɨn asɨ al bawm Abɨrakam. Re dəw madɨ ḭ dan nje koy je tɨ ne ə aw ɨngə-de ə, a mbəli pa njɨyəde.”  
\v 31 Ə Abɨrakam təl əl-e ə nə: “Re ooi ta lə Mojɨ al nɨm, ta lə njé kəl ta je kɨ ta Luwə tɨ al nɨm ə, kɨn ə dəw ḭ-n dan njé koy je tɨ aw rɔde tɨ ka, a ooi tə ta kɨ rɔjetɨ al wa kɨn.”» 
\c 17  
\s1 Ta dɔ kosɨ me majal tɨ 
\r (Mt 18.7, 6; Mk 9.42) 
\p  
\v 1 Jəju əl njé ndo je ləne ə nə: «Lo kadɨ dɨje a osi me majal tɨ al goto. Nə kəm-to-ndoo e dɔ dəw tɨ kɨ majal re kɨ takule.  
\v 2 A e sotɨ ngay ɓəy mbata tɨ lie kadɨ dɔɔi mbal kɨ bo ngay mɨnde tɨ, ə ɨləi-e me ba tɨ, ɨtə kadɨ ra adɨ kɨ kare be par dan ngan je tɨ kɨ du ngay kɨn, osɨ, adɨ Luwə gangɨ ta dɔe tɨ.»  
\v 3 Ɨndəi kəm-kədɨ dɔ rɔsi tɨ! Re ngoko̰i ra majal ə, majɨ kadɨ ɨndange dɔ tɨ, re tu kalne ə, ɨyə̰ go majal lie kɔ ade.  
\v 4 Re ra majal səi nja sɨri me ndɔ tɨ kɨ kare ka, re re rɔi tɨ nja sɨri dəji kɨyə̰ go kɔ ə, ɨyə̰ go kɔ ade. 
\s1 Tɔgɨ kadɨ-me 
\p  
\v 5 *NJé kaw kɨlə je əli Ɓaɓe əi nə: «Ɨlə kadɨ-me dɔ made tɨ ləje adɨ-je.»  
\v 6 Ə Ɓaɓe əl-de ə nə: «Təkɨ rɔjetɨ, re awi kɨ kadɨ-me kɨ e ndɨkɨri ba tə ka̰ kagɨ kɨ ɓari-e mutadɨ kɨn be mɨndɨ ka, asi kadɨ əli kagɨ mbay-kote kam əi nə: “Ɔr kɨ ngɨrəi ba ə aw ɨmə rɔi me ba tɨ”, ə a təl rɔne go ta tɨ ləsi. 
\s1 Kɨlə lə ɓəə kɨlə 
\p  
\v 7 «Re dəw madɨ dansi tɨ aw kɨ nje ra kɨlə madɨ kɨ e nje ndɔr ə se e nje kul da je, ə nje kɨlə kɨn təl wale re ə, a əl-e ə nə: “Ɨre kalangɨ ɨsɨ nangɨ uso nḛ a?” Jagɨ a əl-e ba al.  
\v 8 Ta kɨ a əl-e ɓa, a əl-e ə nə: “Ɨra rɔi majɨ, ɨra go nḛ kuso ləm, ɨre-n adɨ-m. Nɨngə lokɨ m-ɨsɨ m-uso nḛ je, m-a̰y je kɨn nɨngə, tə go tɨ ḭ uso ya̰i je, a̰y je tɔ.”  
\v 9 NGa nɨngə, nḛ kare, dəw kɨn a ra oyo nje kɨlə ləne mbata təl kɨ təl rɔne go ndu je tɨ lie kɨn, al.  
\v 10 Be ə, ta kɨ dɔsi tɨ ka e be tɔ. Lokɨ ɨrai nḛ je pətɨ kɨ Luwə un ndune kadɨ ɨrai nɨngə, majɨ kadɨ əli əi nə: “Je njé ra kɨlə je kɨ nda je goto, jɨ ra kɨlə kɨ sɔbɨ kadɨ jɨ ra par.”» 
\s1 Jəju nga njé banjɨ je dɔgɨ 
\p  
\v 11 Lokɨ Jəju ɨsɨ aw Jorijaləm tɨ, ɨndə man mbo̰ dɔnangɨ *Samari tɨ kɨ dɔnangɨ kɨ Galile tɨ.  
\v 12 Lokɨ ɨsɨ ur me ngon ɓe tɨ nɨngə, njé banjɨ je dɔgɨ rəi langi tae, ɓa ai nangɨ sa̰y jɔ,  
\v 13 uni ndude kɨ taa əli-e əi nə: «Jəju, nje ndo dɨje, oo kəm-to-ndoo ləje!»  
\v 14 Lokɨ oo-de nɨngə əl-de ə nə: «Awi ɔji rɔsi njé kɨjə nḛ məsɨ kadɨ-kare je\x + \xo 17:14 \xt Ləbətɨkɨ 14.2-3\x*.» Nɨngə dɔ rəbɨ kawde tɨ ɓəy par ə, ɨngəi rɔ nga.  
\v 15 Kɨ kare dande tɨ, lokɨ oo kadɨ ɨngə rɔ nga nɨngə, təl dɔ njane tɨ, kɨ kɨlə tɔjɨ dɔ Luwə tɨ, kɨ ndune kɨ bo.  
\v 16 Re osɨ kɨ ta kəmne nangɨ no̰ Jəju tɨ, ra-e oyo. E dɨngəm kɨ Samari tɨ.  
\v 17 Ə Jəju əl ə nə: «NJé banjɨ je kɨ dɔgɨ pətɨ ɨngəi rɔ nga, ə njé kɨ jikare awi ra ə?»  
\v 18 MBo̰de tɨ pətɨ, dəw kare kɨ təl re ɨlə tɔjɨ dɔ Luwə tɨ goto. Dəw ɓa, e dəw kɨ Samari tɨ kɨn kɨ karne ba par.  
\v 19 Nɨngə Jəju əl dəw kɨ Samari tɨ ka kɨn ə nə: «Ḭ taa aw, tadɔ kadɨ-me ləi aji.» 
\s1 Ko̰ɓe lə Luwə 
\r (Mt 24.23-28, 37-41) 
\p  
\v 20 NDɔ kare *Parɨsɨ je dəji Jəju ta kɨ ɔjɨ dɔ dɔkagɨlo re ko̰ɓe lə Luwə. Ə Jəju əl-de ə nə: «Ko̰ɓe lə Luwə a re tə nḛ kɨ dɨje a ooi-e kɨ kəmde nja̰ nja̰ al.  
\v 21 A e kɨ kəl kə nə: “E yo ɓo”, “E ne ɓo”, al. Təkɨ rɔjetɨ, ko̰ɓe lə Luwə e dansi tɨ ne ngata.»  
\v 22 Go tɨ nɨngə əl njé ndo je ə nə: «NDɔ madɨ a re no̰o̰ kɨ a ndɨngəi ngay kadɨ oi ndɔ kare me ndɔ je tɨ lə NGon Dəw, nə lo kadɨ a oi goto.  
\v 23 Nɨngə a əli səsi əi nə: “Kɨrɨsɨ e yo”, “Kɨrɨsɨ e ne”, nə awi al, a̰yḭ-naa ngɔdɨ awi loe tɨ al.  
\v 24 Nɨngə, təkɨ ndi təl ə lo ay njay njay, ḭ dam dɔnangɨ tɨ kɨ kare tḛḛ-n dame tɨ kɨ nungɨ ka kɨn ə, ndɔ rem mi *NGon dəw ka a to be tɔ.  
\v 25 Nə kəte no̰ tɨ, sɔbɨ kadɨ mi NGon Dəw m-ɨngə ko̰ ngay, kadɨ dɨje kɨ dɔkagɨlo tɨ kɨ ɓone kɨn mbati-mi ɓəy taa.  
\v 26 Nɨngə, ko nḛ kɨ ra nḛ dɔkagɨlo tɨ lə Nuwe kɨn ə, nḛe a ra nḛ ndɔ kɨ mi NGon dəw m-a m-re-n tɨ tɔ.  
\v 27 Dɨje usoi je, a̰yḭ-naa je, taai-naa kɨ yo je kɨ ne je, bɨtɨ ndɔ tɨ kɨ Nuwe ur-n me bato tɨ. Go tɨ nɨngə man ko̰ kɨ bo re tujɨ dɨje pətɨ\x + \xo 17:27 \xt Kɨlə ngɨrə nḛ je 6.9-7.24\x*.  
\v 28 A to tə nḛ kɨ ra nḛ dɔkagɨlo tɨ lə Lotɨ be tɔ: Dɨje usoi je, a̰yḭ-naa je, ndogi nḛ je nɨm, gati kɨ nḛ je nɨm, məi kagɨ je nɨm, rai kəy je nɨm tɔ.  
\v 29 Nə ndɔ kɨ Lotɨ tḛḛ-n me ɓe bo tɨ kɨ Sodom, Luwə adɨ ndi por kɨ nḛ je kɨ njé taa por ḭ dɔra̰ tɨ o̰ dɨje tɔl-de pətɨ\x + \xo 17:29 \xt Kɨlə ngɨrə nḛ je 18.20-19.25\x*.  
\v 30 NDɔ kɨ mi NGon dəw m-a m-tḛḛ hɔy ka, nḛ je a rai nḛ be tɔ.  
\v 31 Me ndɔe tɨ kɨn, dəw kɨ ɨsɨ dɔ kəy tɨ, a ur nangɨ kadɨ ɔy nḛ je ləne kɨ me kəy tɨ tḛḛ-n taga al. Be tɔ ə, dəw kɨ a e me ndɔr tɨ ka, a təl re ɓe al tɔ.  
\v 32 Adɨ mesi ole dɔ nḛ tɨ kɨ tḛḛ dɔ ne Lotɨ tɨ, kɨ ɨlə rətɨ ə ɨngə yo kɨn\x + \xo 17:32 \xt Kɨlə ngɨrə nḛ je 19.26\x*.  
\v 33 Dəw kɨ sangɨ kadɨ n-ngəm rɔne kɨ no̰ tɨ, a tḭ ta rɔne. Nə dəw kɨ tḭ ta rɔne mbata ləm ə, a ngəm rɔne kɨ no̰ tɨ tɔ.  
\v 34 Adɨ m-əl səsi, me kondɔe tɨ kɨn, dɨje joo a toi dɔ tɨrə tɨ nɨngə, a uni kɨ kare, a ɨyə̰i kɨ nungɨ.  
\v 35 Dəne je joo, a uri nḛ naa tɨ, a uni kɨ kare ə, a ɨyə̰i kɨ nungɨ.  
\v 36 [Dɨngəm je joo, a rai kɨlə me ndɔr tɨ kɨ kare ə, a uni kɨ kare ə a ɨyə̰i kɨ nungɨ.]»  
\v 37 Nɨngə, njé ndo je dəji Jəju əi nə: «Ɓaɓe, lo kɨ ra tɨ ə, nḛ je kɨn a rai nḛ ə?» Ə əl-de ə nə: «Lokɨ nɨn a to tɨ, e ə mal je a kawi-naa tɨ.» 
\c 18  
\s1 NJe gangɨ ta əi kɨ dəne kɨ nje ngaw koy 
\p  
\v 1 Jəju əl kujɨ ta madɨ njé ndo je ləne, tɔjɨ-n-de kadɨ əli ta kɨ Luwə taa taa, ɓɨ kadɨ tɔgɨde goto ta tɨ al,  
\v 2 ə nə: «NJe gangɨ ta kare ɨsɨ ɓe bo tɨ madɨ no̰o̰. E dəw kɨ ɓəl Luwə al nɨm, taa ɨlə kojɨ dɔ dəw tɨ al nɨm tɔ.  
\v 3 Nɨngə me ɓe bo tɨ ka kɨn, dəne kare kɨ nje ngaw koy ɨsɨ tɨ no̰o̰ tɔ. Dəne ka kɨn re kɨ dɔkagɨlo je pətɨ əl-e ə nə: “Ɨgangɨ ta ka kɨ to danje tɨ kɨ nje ta ləm ka kɨn adɨ-m.”  
\v 4 NJe gangɨ ta ka kɨn mbatɨ dɔkagɨlo ngay. Nə təl əl ta rɔne ə nə: “Re m-ɓəl Luwə al nɨm, taa m-ɨlə kojɨ dɔ dəw madɨ tɨ kare al ka,  
\v 5 dəne kɨ nje ngaw koy kam tapɨ-m ngay. Sɔbɨ kadɨ m-gangɨ ta lie made, mba kadɨ təl re gogɨ ndɔ kɨ rangɨ tɨ, tapɨ-m ɓəy al ngata.”»  
\v 6 Ɓaɓe ɨlə dɔ tɨ ɓəy ə nə: «Majɨ kadɨ oi ta kɨ nje gangɨ ta kɨ dana al, əl kɨn majɨ.  
\v 7 Səi oi kadɨ Luwə a gangɨ ta kɨ dana adɨ dɨje lie kɨ ɨsɨ no̰i dɔe tɨ kondɔ je kɨ kada je kɨn al a? A ɨsɨ gərərə ba ɓɨ a ra səde al a?  
\v 8 Adɨ m-əl səsi, a gangɨ ta kɨ dana kalangɨ ba adɨ-de. Nə nḛ kare ɓa, se ndɔ kɨ mi NGon Dəw m-a m-təl m-re ə, m-a m-ɨngə dɨje kɨ adɨ mede dɔnangɨ tɨ wa mɨndɨ wa?» 
\s1 Parɨsɨ əi kɨ nje taa la-mbə 
\p  
\v 9 Jəju əl kujɨ ta kɨ dɔ njé je tɨ kɨ ooi rɔde tə dɨje kɨ dana ə kɨdi ndəgɨ dɨje  
\v 10 ə nə: «Dɨngəm je joo, awi kəy kaw-naa tɨ mba kəl ta kɨ Luwə; kɨ kare e Parɨsɨ, kɨ nungɨ e nje taa la-mbə tɔ.  
\v 11 Parɨsɨ ḭ a taa ə əl ta kɨ ɔjɨ dɔ rɔne mene tɨ ə nə: “Luwə ləm, m-ra-i oyo tadɔ mi m-to tə ndəgɨ dɨje kɨ njé ɓogɨ je ə se njé ra nḛ je kɨ go tɨ al, kɨ njé kuwə marɨm, taa tə nje taa la-mbə kam al tɔ.  
\v 12 Me ndɔ je tɨ kɨ sɨri, m-ɔgɨ rɔm nḛ kuso tɨ nja joo, madɨ Luwə nḛ kare me kɨ dɔgɨ tɨ, me nḛ kɨngə je tɨ ləm pətɨ.”  
\v 13 Nə nje taa la-mbə ɓa, ɔsɨ rɔne ngərəngɨ nu, kun ka ge kun kəmne kɨ dɔra̰ tɨ al, ra rɔne ndoo, ə əl ə nə: “Luwə ləm, oo kəm-to-ndoo ləm tadɔ mi nje ra majal!”  
\v 14 Adɨ m-əl səsi, e nje taa la-mbə ə təl aw ɓe ləne kɨ ta kɨ kɔr dɔ tɨ no̰o̰ Luwə tɨ, ɓɨ e Parɨsɨ al. Tadɔ dəw kɨ un dɔne taa ə, a ɨləi dɔe nangɨ, nɨngə dəw kɨ ɨlə dɔne nangɨ, a uni dɔe taa tɔ.» 
\s1 Jəju ɨndə jine dɔ ngan je tɨ kɨ du 
\r (Mt 19.13-15; Mk 10.13-16) 
\p  
\v 15 NGan je kɨ kasɨ wa kɨn ka, dɨje rəi səde rɔ Jəju tɨ mba kadɨ njangɨ dɔde. Nə lokɨ njé ndo je ooi nḛ kɨn ɓa, kɔli səde.  
\v 16 Nə Jəju adɨ rəi kɨ ngan je kɨ du rɔe tɨ ɓa əl ə nə: «Ɨyə̰i ngan je kɨ du adɨ rəi rɔm tɨ, otɨ kadɨ ɔgi-de ta rəbɨ, tadɔ ko̰ɓe lə Luwə e ya̰ dɨje kɨ toi tə ngan je kɨ du be.  
\v 17 Təkɨ rɔjetɨ, adɨ m-əl səsi, dəw kɨ ndɨgɨ kadɨ Luwə o̰ ɓe dɔe tɨ tə ngon kɨ du be, al, a ur ko̰ɓe tɨ lə Luwə al ratata.» 
\s1 NJe nḛ kɨngə 
\r (Mt 19.16-30; Mk 10.17-31) 
\p  
\v 18 Kɨ bo lə *Jɨpɨ je kare, dəjɨ Jəju ə nə: «NJe ndo kɨ majɨ, e ri ə m-a m-ra ə m-a m-ɨngə-n kajɨ kɨ a to bɨtɨ kɨ no̰ tɨ ə?»  
\v 19 Ə Jəju əl-e ə nə: «MBa ri ə ɨɓar-m dəw kɨ majɨ ə? Dəw kare kɨ majɨ goto, nə Luwə kɨ karne ba par ə e dəw kɨ majɨ.  
\v 20 Ḭ ɨgər ndu-kun je lə Luwə kɨ ə nə: “A uwə marɨm al, a tɔl dəw al, a ɓogɨ al, a ma najɨ kɨ ngom dɔ madi tɨ al, a ɔsɨ gon bawi kɨ ko̰i\x + \xo 18:20 \xt Tḛḛ kɨ taga 20.12-16; Dətərənom 5.16-20\x*.”»  
\v 21 Nɨngə dɨngəm təl əl Jəju ə nə: «Nḛ je kɨn pətɨ m-təl rɔm go tɨ dɔkagɨlo kɨlə ngɨrə basam tɨ nu.»  
\v 22 Go ta je tɨ kɨn Jəju əl-e ə nə: «Nḛ kare be ə nayḭḭ kadɨ ɨra ɓəy. Aw ɨgatɨ kɨ nḛ kɨngə je ləi pətɨ, ɨləbɨ lae njé ndoo je, ɓa a aw kɨ nḛ kɨngə ngay me dɔra̰ tɨ, ə ɨre un gom.»  
\v 23 Nə lokɨ ta kɨn osɨ mbi dɨngəm tɨ ka kɨn, rɔe təl nəl-e al, tadɔ e dəw kɨ nḛ kɨngə lie e ngay.  
\v 24 Lokɨ Jəju oo-e kadɨ mee o̰-e nɨngə əl ə nə: «E nḛ kɨ nga̰ ngay rɔ njé nḛ kɨngə je tɨ kadɨ uri me ɓeko̰ tɨ lə Luwə.  
\v 25 E nḛ kɨ nga̰ ngay wa kadɨ jambal kɨ oi-e kɨn ur bole kon ku nḛ tɨ, nə a nga̰ ngay ɨtə e kɨn ɓəy kadɨ nje nḛ kɨngə ur me ɓeko̰ tɨ lə Luwə.»  
\v 26 NJé kɨ ɨsɨ ooi dɔ ta lə Jəju əli əi nə: «NGa kɨn ə e be nɨngə, na̰ ə asɨ kadɨ ɨngə kajɨ ə?»  
\v 27 Jəju ɨlə-de tɨ ə nə: «Nḛ kɨ dəw asɨ al, Luwə asɨ ra.»  
\v 28 Pɨyər əl-e ə nə: «NGa je kɨn, j-ɨyə̰ nḛ kɨngə je ləje pətɨ kɔ, ə j-un goi kɨn.»  
\v 29 Jəju əl-de ə nə: «Təkɨ rɔjetɨ, adɨ m-əl səsi, re dəw madɨ, ɨyə̰ kəy ləne, kɨ nene, kɨ ngane je, kɨ ngakone je, kɨ nojɨne je, kɨ mbata ko̰ɓe lə Luwə ə,  
\v 30 a ɨngə nḛ je al dɔ e kɨn, dɔkagɨlo tɨ kɨ ɓone, taa dɔkagɨlo tɨ kɨ a re, a ɨngə kajɨ kɨ a to bɨtɨ kɨ no̰ tɨ tɔ.» \fig Jambal |src="hk00038c.tif" size="col" loc="LUK 18.27" copy="Horace Knowles" ref="18.25" \fig* 
\s1 Jəju əl ta kɨ dɔ koyne tɨ kɨ kḭne lo koy tɨ 
\r (Mt 20.17-19; Mk 10.32-34) 
\p  
\v 31 Jəju ɓar njé ndo je ləne kɨ dɔgɨ gɨde e joo kɨ rɔne tɨ, nɨngə əl-de ə nə: «Oi, j-ɨsɨ j-awi kɨ Jorijaləm tɨ, nḛ je pətɨ kɨ njé kəl ta je kɨ ta Luwə tɨ ndangi ɔjɨ dɔm mi *NGon dəw, a tɔli tade.  
\v 32 Tadɔ a ɨləi-mi ji dɨje tɨ kɨ əi *Jɨpɨ je al kadɨ tə kogi dɔm tɨ je, taji-mi je, taa a tɨbi man tade dɔm nɨm tɔ.  
\v 33 Go tɨ, lokɨ tɨndəi-mi kɨ ndəy kabɨlay nɨngə, a tɔli-mi. Nə ndɔ mɨtə lə ndɔ koym ɓa, m-a m-tḛḛ lo koy tɨ.»  
\v 34 Nə nḛ kare kɨ njé ndo je gəri me ta tɨ kɨn goto. E ta kɨ to lo ɓɔyɔ tɨ rɔde tɨ. Gəri me ta kɨ Jəju ge kəl-de al. 
\s1 Jəju adɨ nje kəm tɔ oo lo Jəriko tɨ 
\r (Mt 20.29-34; Mk 10.46-52) 
\p  
\v 35 Lokɨ Jəju e ɓasi kɨ ɓe kɨ Jəriko nɨngə, nje kəm tɔ madɨ ɨsɨ ngangɨ rəbɨ tɨ no̰o̰, ɨsɨ kɔy nḛ.  
\v 36 Lokɨ nje kəm tɔ oo ka kosɨ dɨje kɨ ɨsi ɨndəi də bur bur nɨngə, dəjɨ ta se ri ə ɨsɨ ra nḛ wa.  
\v 37 Ə əli-e əi nə: «Jəju kɨ Najarətɨ ə ɨsɨ ɨndə də.»  
\v 38 NJe kəm tɔ ɨlə ngɨrə kadɨ un ndune kɨ taa, ə no̰ kɨ tɔgɨne, ə nə: «Jəju kɨ NGon ka Dabɨdɨ\f + \fr 18:38 \ft Ɨgo̰i Mk 10.47 kɨ ta kɨ dɔ tɨ gɨn makɨtɨbɨ tɨ nangɨ.\f*, o kəm-to-ndoo ləm!»  
\v 39 Dɨje kɨ njé njɨyə kəte no̰ dɨje tɨ kəngi-e kəngɨ kadɨ utɨ tane, nə nje kəm tɔ un ndune kɨ taa dɔ made tɨ ɓəy ə nə: «NGon ka *Dabɨdɨ, o kəm-to-ndoo ləm!»  
\v 40 Jəju a lo ka tɨ, ɓa un ndune kadɨ rəi sie rɔne tɨ ne. Lokɨ re rɔe tɨ ɓasi nɨngə, Jəju dəje ə nə:  
\v 41 «E ri ə ɨge kadɨ m-ra madi ə?» Ə nje kəm tɔ əl-e ə nə: «Ɓaɓe, m-ge kadɨ kəm oo lo!»  
\v 42 Jəju əl-e ə nə: «O lo! Kadɨ-me ləi aji.»  
\v 43 Par ə, loe tɨ no̰o̰, kəme oo lo, adɨ un go Jəju kɨ kɨlə tɔjɨ dɔ Luwə tɨ tane tɨ. Lokɨ kosɨ dɨje ooi nḛ kɨn nɨngə, ɨləi ngɨrə kɔsɨ-gon Luwə. 
\c 19  
\s1 Jəju əi kɨ Jase 
\p  
\v 1 Lokɨ Jəju ur me ɓe tɨ kɨ Jəriko ə ɨsɨ ɨndə də nɨngə,  
\v 2 dɨngəm kɨ nje nḛ kɨngə kare kɨ tɔe nə Jase, kɨ e boy dɔ njé taa la-mbə je tɨ ɨsɨ no̰o̰.  
\v 3 Dɨngəm kɨn sangɨ kadɨ n-oo se Jəju e na̰ dana wa, nə lo kadɨ oo Jəju goto, mbata kosɨ dɨje, tadɔ e dəw kɨ gɔjɨ.  
\v 4 Be ə, a̰y ngɔdɨ kəte, aw al dɔ kagɨ mbay-kote tɨ, kadɨ n-oo Jəju kɨ a man kɨ rəbɨ kɨ loe tɨ kɨn.  
\v 5 Lokɨ Jəju re tḛḛ loe tɨ ka kɨn nɨngə, un kəmne kɨ taa, əl Jase ə nə: «Jase, ur nangɨ ne law, tadɔ sɔbɨ kadɨ m-ɨsɨ me kəy tɨ ləi ɓone.»  
\v 6 Lo kɨn tɨ, Jase ur nangɨ law, uwə Jəju rɔne tɨ kɨ rɔnəl. \fig Jase kɨ al dɔ kagɨ mbay-kote tɨ|src="lb00313c.tif" size="col" loc="LUK 19.4-6" copy="Horace Knowles " ref="19.4" \fig* 
\p  
\v 7 Dɨje pətɨ kɨ ooi nḛ kɨn, ɓai ta dɔ Jəju tɨ əli əi nə: «Aw ɨsɨ ɓe lə nje ra majal.»  
\v 8 Nə Jase a taa, əl Ɓaɓe ə nə: «Ɓaɓe, m-a m-adɨ nusɨ nḛ kɨngə ləm njé ndoo je. A kɨn ə re m-taa nḛ lə dəw kɨ al dɔ majɨ ə, m-a m-təl m-ɨge kɨre gogɨ nja sɔ.»  
\v 9 Lo kɨn tɨ, Jəju əl-e ə nə: «Ɓone səi kɨ njé kɨ me kəy tɨ ləi ɨngəi kajɨ, tadɔ ḭ ka ḭ ngon ka *Abɨrakam tɔ.  
\v 10 Tadɔ kɨ rɔjetɨ, mi *NGon dəw m-re mba kadɨ m-sangɨ dɨje kɨ tade tḭ, m-ajɨ-de.» 
\s1 Dəw kɨ aw kadɨ ɨndəi jɔgɨ ngar dɔe tɨ 
\r (Mt 25.14-30) 
\p  
\v 11 Jəju e ɓasi kɨ Jorijaləm adɨ dɨje ooi kadɨ ko̰ɓe lə Luwə a ɔdɨ rɔne loe tɨ no̰o̰. Lokɨ dɨje uri mbide ɨsɨ oi ta kɨ Jəju ɨsɨ əl-de ba ɓəy nɨngə, Jəju un kujɨ ta kare tane tɨ kadɨ  
\v 12 əl-de ə nə: «Dɨngəm kare kɨ oji-e me majɨ tɨ ɨsɨ aw ɓe madɨ tɨ kɨ sa̰y kadɨ ɨndəi jagɨ ngar dɔe tɨ ɓəy taa tə təl.  
\v 13 Be ə, kəte ɓəy taa kadɨ aw, ɓar njé kɨlə je ləne dɔgɨ, adɨ dəw kɨ ra dande tɨ mbal ɔr kare, nɨngə əl-de ə nə: “Ɨtaai, ɨrai gatɨ bɨtɨ kadɨ m-təl m-re m-ɨngə-n səsi.”  
\v 14 Nə dɨje kɨ me ɓe tɨ lie ḭḭ gɨne tɨ, ə ɨləi dɨje goe tɨ əli əi nə: “Jɨ ndɨgɨ al kadɨ dəw kɨn re ɨsɨ ngar dɔje tɨ.”  
\v 15 Be ka, ɨndəi jɔgɨ ngar dɔe tɨ. Be ə, lokɨ təl re ɓe nɨngə, ɓar njé kɨlə je ləne kɨ adɨ-de la ka kɨn kadɨ n-oo se e ri ə rai wa.  
\v 16 Dəw kɨ dɔ kəte re, nɨngə əl ə nə: “Ɓam, mbal ɔr kɨ kare kɨ adɨ-m ka, yə m-ɨngə dɔgɨ dɔ tɨ kɨn.”  
\v 17 Ə ngar əl-e ə nə: “Majɨ ngay, ḭ nje kɨlə kɨ majɨ. Nɨngə təkɨ a-n dana me kɨndə kəm go nḛ tɨ kɨ ndə̰y be, m-ɨndə-i nje ko̰ɓe dɔ ɓe bo je tɨ dɔgɨ.”  
\v 18 Dəw kɨ ko̰ joo re, nɨngə əl ə nə: “Ɓam, mbal ɔr kɨ kare kɨ adɨ-m ka, yə m-ɨngə mi dɔ tɨ kɨn.”  
\v 19 Ə ngar əl-e ko ta wa ka kɨn tɔ ə nə: “Ḭ, ɨsɨ tə nje ko̰ɓe dɔ ɓe bo je tɨ mi.”  
\v 20 E kɨ rangɨ re nɨngə əl ə nə: “Ɓam, mbal ɔr kɨ kare kɨ adɨ-m ka yə to kɨn, m-aw m-ɓɔyɔ-e ta kɨbɨ tɨ m-ade to.  
\v 21 Tadɔ m-ɓəli. Ḭ, ḭ dəw kɨ nga̰ ngay, nḛ kɨ ɨndə al ka un nɨm, nḛ kɨ ɨdɨbɨ al ka ɨtətɨ nɨm.”  
\v 22 Lo kɨn tɨ ngar əl-e ə nə: “Ḭ nje kɨlə kɨ majal. Nɨngə m-a m-gangɨ ta dɔi tɨ kɨ ta kɨ tḛḛ tai tɨ ḭ wa. Ḭ ɨgər majɨ kadɨ mi dəw kɨ nga̰ ngay, nḛ kɨ m-ɨndə al ka m-un nɨm, nḛ kɨ m-dɨbɨ al ka m-tətɨ nɨm.  
\v 23 NGa ra ban be ə re a ɨndə la ləm lo ngəm la tɨ al ə? Re ɨndə lo ngəm la tɨ ə, m-təl kɨn re m-a m-taa kɨ mane dɔ tɨ.”  
\v 24 Go tɨ ngar əl dɨje kɨ ai loe tɨ no̰o̰ ə nə: “Ɨtaai mbal ɔr kɨ kare kɨ jie tɨ kɨn adi e kɨ aw kɨ mbal ɔr dɔgɨ kɨn.”  
\v 25 Ə dɨje əli ngar əi nə: “E kam aw kɨ mbal ɔr dɔgɨ ngata.”  
\v 26 Nə ngar əl-de ə nə: “M-əl səsi təkɨ, dəw kɨ aw kɨ nḛ jine tɨ, a adi-e dɔ tɨ, nə dəw kɨ nḛ lie goto, e kɨ ndɨkɨri wa kɨ aw-n kɨn ka a taai jie tɨ wa ɓəy.  
\v 27 Nɨngə njé ba̰ je ləm, kɨ mbati kadɨ mi ngar dɔ tɨ, ɨrəi səde, ɨtɔli-de ta kəm tɨ ne.”» 
\s1 Jəju ur Jorijaləm tɨ kɨ kɔsɨ-gon 
\r (Mt 21.1-11; Mk 11.1-10; Ja̰ 12.12-16) 
\p  
\v 28 Go ta je tɨ kɨn, Jəju gangɨ kəte no̰ kosɨ je tɨ, un rəbɨ kɨ kaw kɨ Jorijaləm.  
\v 29 Lokɨ Jəju re tḛḛ ɓasi kɨ ɓe kɨ Bətɨpaje əi kɨ ɓe kɨ Bətani, kɨ kaw kɨ kadɨ mbal je tɨ kɨ ɓari-de mbal kagɨ bɨni je kɨn ɓa, ɨlə njé ndo je ləne joo  
\v 30 ə nə: «Awi me ngon ɓe tɨ kɨ a no̰si tɨ kam. Lokɨ a uri kɨ me ɓe tɨ, a ɨngəi ngon koro kɨ dɔɔi-e adɨ a. E ngon koro kɨ dəw al gɨde tɨ nja kare al ɓəy. Ɨtuti-e, ɨrəi sie adi-mi.  
\v 31 A re dəw madɨ dəjɨ səsi ə nə: “MBa ri ə ɨsɨ ɨtuti ngon koro kɨn” ə, əli-e əi nə: “E Ɓaɓe ə ge-e.”» 
\p  
\v 32 NJé kɨ Jəju ɨlə-de ka kɨn awi nɨngə yə, ɨngəi nḛ je təkɨ wa kɨ Jəju əl-n-de.  
\v 33 Be ə, tuti ngon koro ka kɨn nɨngə, ɓa njé koro je dəji-de əi nə: «MBa ri ə ɨtuti ngon koro kɨn ə?»  
\v 34 Nɨngə njé ndo je ɨləi-de tɨ əi nə: «Ɓaɓe ə ge-e.»  
\v 35 Lokɨ rəi kɨ ngon koro ka kɨn adi Jəju ɓa, labi kɨbɨ je ləde gɨde tɨ, ə adi Jəju al ɨsɨ dɔ tɨ.  
\v 36 Kɔtɨ wa kɨ ɨsɨ ɔti kəte kəte kɨn ɓa, dɨje labi kɨbɨ je ləde dɔ rəbɨ tɨ adi-e njɨyə dɔ tɨ.  
\v 37 Lokɨ Jəju ɨsɨ re ɓasi kɨ Jorijaləm tɨ kɨ rəbɨ kɨ ḭ kɨ dɔ mbal kagɨ bɨni je tɨ kɨn ɓa, kosɨ njé ndo je lie, rɔde nəl-de ngay adɨ uni ndude kɨ taa, pɨtii Luwə mbata nḛ kɔjɨ je pətɨ kɨ ra adɨ oi kɨ kəmde,  
\v 38 əi nə: 
\q1 «Kadɨ Luwə njangɨ dɔ ngar kɨ re kɨ tɔ Ɓaɓe! 
\q1 Kadɨ Lapɨya re kɨ dɔ dɔra̰ tɨ, ə tɔɓa e kɨ dɔ Luwə tɨ kɨ ɨsɨ taa dɔ dɔra̰ tɨ tɔ.» 
\p  
\v 39 *Parɨsɨ je madɨ kɨ əi dan kosɨ je tɨ əli Jəju əi nə: «Ɓaɓe, əl njé ndo je ləi adɨ uri tade naa tɨ.»  
\v 40 Ə Jəju əl-de ə nə: «M-əl səsi m-adɨ oi, re əi je uri tade naa tɨ ə, gajɨ mbal je a sɨngəi.» 
\s1 Jəju no̰ mbata ɓe bo Jorijaləm 
\p  
\v 41 Lokɨ Jəju ɨndə dɔ ɓe kɨ Jorijaləm ɓasi ə un kəmne oo-e-n nɨngə, man no̰ re kəme tɨ.  
\v 42 Man no̰ re kəme tɨ adɨ əl ə nə: «Kɨn ə re dɔkagɨlo kɨ je tɨ ɓone kɨn, ḭ wa ɨgər rəbɨ lapɨya kɨn ə re a e sotɨ səi, nə kəmi tḛḛ dɔ tɨ al.  
\v 43 NDɔ je kɨ nga̰ a rəi no̰o̰ kadɨ njé ba̰ je ləi a ɨləi-naa gəi dɔi, a ɨləi-naa kɨ ta tɔ rəbɨ je pətɨ, a uti-ni nguy lo kadɨ ɨtḛḛ goto.  
\v 44 A budi-ni nangɨ mur mur kɨ dɨje ləi. MBal madɨ kɨ kadɨ dəw a ɨyə̰ adɨ ɨsɨ dɔ made tɨ goto. Tadɔ kəmi tḛḛ dɔ dɔkagɨlo tɨ kɨ Luwə re-n kadɨ ra-n səi kɨn al.» 
\s1 Jəju tuwə njé ra gatɨ je kɔ me kəy tɨ lə Luwə 
\p  
\v 45 Go tɨ, Jəju aw ur natɨ kəy tɨ lə Luwə, nɨngə ɨlə rɔne tuwə njé labɨ nḛ je tɨtɨ kɔ.  
\v 46 Nɨngə əl-de ə nə: «NDangi me makɨtɨbɨ tɨ lə Luwə əi nə: “Kəy ləm a ɨɓari-e kəy kəl ta kɨ Luwə, nə səi, ɨtəli-e lo ɓɔyɔ rɔ tɨ lə njé ɓogɨ je yo.”» 
\p  
\v 47 NDɔ je pətɨ, Jəju ndo dɨje nḛ gɨn kəy tɨ lə Luwə. Lo kɨn tɨ, njé kun dɔ njé kɨjə nḛ məsɨ kadɨ-kare je kɨ njé ndo ndu-kun je, kɨ njé kun dɔ dɨje me ɓe, sangi rəbɨ kadɨ n-tɔli Jəju,  
\v 48 nə gəri rəbe al, tadɔ kosɨ je ɨndəi mbide majɨ ngay go ta tɨ lə Jəju. 
\c 20  
\s1 Ta kɨ dəjɨ dɔ tɔgɨ tɨ kɨ Jəju aw-n 
\r (Mt 21.23-27; Mk 11.27-33) 
\p  
\v 1 NDɔ kare, Jəju ɨsɨ ndo dɨje nḛ me kəy tɨ lə Luwə, ɨlə-n mbḛ Poy Ta kɨ Majɨ nɨngə, njé kun dɔ njé kɨjə nḛ məsɨ kadɨ-kare je, kɨ njé ndo ndu-kun je, kɨ ngatɔgɨ je, tḛḛi no̰o̰ rəi.  
\v 2 Lokɨ rəi nɨngə əli-e əi nə: «Əl-je adɨ j-o, e kɨ tɔgɨ kɨ ḭ ra ə ɨsɨ ra-n nḛ je kɨn be ə? Ə na̰ tɔ ə adi ndune ə ɨsɨ ɨra-n ə?»  
\v 3 Ə Jəju təl əl-de ə nə: «Mi ka m-a m-dəjɨ səsi ta kare kadɨ əli-mi adɨ m-o tɔ.  
\v 4 Na̰ ə ɨlə Ja̰ kadɨ ra dɨje batəm ə? E Luwə ə se e dɨje?»  
\v 5 Nə təli a məri ta dande tɨ əi nə: «Re j-əl-e j-ə nə: “E Luwə ə ɨle” ə, a dəjɨ-je ə nə se ra ban ə j-ade meje al wa?  
\v 6 A kɨn ə re j-əl j-ə nə: “E dɨje ə ɨləi Ja̰” ə, kosɨ je ba pətɨ a tɨləi-je kɨ mbal tɔli-je, tadɔ gəri majɨ ngay kadɨ Ja̰ e nje kəl ta kɨ ta Luwə tɨ.»  
\v 7 Be ə, təli əli Jəju təkɨ n-gəri dəw kɨ ɨle al.  
\v 8 Ə Jəju ɨlə-de tɨ ə nə: «Re ɨgəri al ə, mi ka m-a m-əl səsi tɔgɨ kɨ m-ɨsɨ m-ra-n nḛ je kɨn al tɔ.» 
\s1 Kujɨ ta dɔ dɨje tɨ kɨ njé ra kɨlə ndɔr nju, kɨ njé me majal 
\r (Mt 21.33-46; Mk 12.1-12) 
\p  
\v 9 Go tɨ, Jəju ɨlə rɔne əl ta *Jɨpɨ je me kujɨ ta tɨ ə nə: «Dɨngəm kare ndɔr nju, nɨngə dɔɔi ta naa tɨ kɨ dɨje kɨ njé ra kɨlə nju, kadɨ tə rai kɨle adi-e, ə kagɨ loe tɨ ɓa, a ka̰yḭ-naa nḛe, nɨngə e wa ɔtɨ aw mba kɨ goe ngal.  
\v 10 Lokɨ kagɨ lo kɨjə kandɨ nju asɨ nɨngə, ɨlə ɓəə ləne kare kadɨ aw taa kandɨ nḛ ndor ka kɨn, kɨ ya̰ne ji njé ra kɨlə je tɨ adɨ-ne. Nə lokɨ ɓəə aw nɨngə, njé ra kɨlə je, tɨndəi-e ngay, ə tuwəi-e adɨ təl kɨ jine kare aw.  
\v 11 NJe ndɔr təl ɨlə ɓəə kɨ rangɨ ɓəy. Nə e ka, tɨndəi-e je, taji-e je, ə tuwəi-e adɨ təl kɨ jine kare aw.  
\v 12 Be ka dɨngəm ka kɨn təl ɨlə ɓəə kɨ nje ko̰ mɨtə ɓəy. Ɓa e kɨ nje ko̰ mɨtə kɨn, njé ra kɨlə je ka kɨn tɨndəi-e, adi-e do, ə tuwəi-e adi-e aw.  
\v 13 Lo kɨn tɨ, nje ndɔr dəjɨ ta rɔne ə nə: “E ri ə kadɨ m-ra ə? M-a m-ɨlə kɨ ngonm kɨ dɨngəm kɨ m-ndɨge ngay kɨn. E ə, a ɓəli gɨde.”  
\v 14 Nə njé ra kɨlə nju, lokɨ kəmde osɨ dɔ ngone tɨ ɓa, əli-naa ta kɨn dande tɨ əi nə: “Darɔe e wa kam ə a e nje nḛ nduwə. Jɨ tɔli-e j-adi ndɔr nju kɨn təl nḛ ləje!”  
\v 15 Be ə, ndɔri ngon ka kɨn, awi sie gɨdɨ ndɔr tɨ taga, tɔli-e. Ə se dɨngəm kɨ nje ndɔr kɨn a ra səde ban wa?  
\v 16 A re kadɨ tɔl njé ra kɨlə je kɨn kɔ, ə sangɨ njé kɨ rangɨ ɨndə-de ta ndɔr tɨ.» Lokɨ dɨje ooi ta kɨ Jəju əl kɨn ɓa, əli əi nə: «Jagɨ, nḛ kɨn a re nḛ ba al.»  
\v 17 Nə Jəju go̰-de ba nɨngə əl-de ə nə: «Ta kɨ makɨtɨbɨ lə Luwə əl ə nə 
\q1 “MBal kɨ njé ra kəy je mbati-e, 
\q1 E ə təl mbal kɨ e tɔgɨ kəy\x + \xo 20:17 \xt Pa je 118.22\x*,” kɨn me nə ri ə? 
\p  
\v 18 «Dəw kɨ ra kɨ osɨ dɔ mbal tɨ kɨn ə, a tətɨ njəkɨ njəkɨ, a re e ə mbal kɨn ə osɨ dɔe tɨ tɔ nɨngə, a rəkɨte rəkɨtə rəkɨtə tɔ.» 
\s1 Ta dɔ kɨgə la-mbə nje ko̰ɓe kɨ bo Səjar tɨ 
\r (Mt 22.15-22; Mk 12.13-17) 
\p  
\v 19 NJé ndo ndu-kun je, kɨ kɨ bo je kɨ dɔ njé kɨjə nḛ məsɨ kadɨ-kare je tɨ, sangi rəbɨ kadɨ n-uwəi Jəju loe tɨ wa kɨn no̰o̰, tadɔ gəri majɨ kadɨ kujɨ ta kɨ Jəju əl kɨn sɔbɨ dɔde, nə ɓəli kosɨ je.  
\v 20 Be ə, ɨndəi kəmde go Jəju tɨ, ɓa ɨləi dɨje madɨ kɨ rai rɔde tə dɨje kɨ dana be rɔe. Ɨləi-de rɔe tɨ mba kadɨ tə me ta tɨ kɨ a tḛḛ tae tɨ kɨn ɓa, n-uwəi-e-n, n-ɨləi-e ji njé ko̰ɓe je tɨ.  
\v 21 Dɨje ka kɨn dəji Jəju əi nə: «NJe ndo dɨje, jɨ gər kadɨ ḭ nje kəl ta kɨ rɔjetɨ, taa ḭ nje ndo nḛ kɨ rɔjetɨ tɔ. Kɔr kəm dəw dana goto rɔi tɨ, ɨsɨ ɨndo dɨje rəbɨ kɨ rɔjetɨ kɨ nəl Luwə.  
\v 22 Ə əl-je adɨ j-o: e loe tɨ ə se e loe tɨ al kadɨ j-ɨgə la-mbə nje ko̰ɓe kɨ bo Səjar ə?»  
\v 23 Nə Jəju kɨ gər kadɨ ɨsɨ ədi kəme, əl-de ə nə:  
\v 24 «Adi-mi sɨlə kare adi-mi m-o, se dɔ na̰ ə ɨndəi tɨ, ə tɔ na̰ tɔ ə ndangi tɨ wa?» Nɨngə əli əi nə: «E nje ko̰ɓe kɨ bo Səjar.»  
\v 25 NGata ə Jəju əl-de ə nə: «Nḛ lə Səjar ə adi Səjar, nḛ lə Luwə ə adi Luwə tɔ.»  
\v 26 Lo kɨn tɨ, lo kadɨ uwəi Jəju kɨ ta kɨ tae tɨ no̰ kosɨ je tɨ goto. Ta kɨ tur-de tɨ kɨn dum dɔde, adɨ ai tade mbə. 
\s1 Ta kɨ dəjɨ lə Sadusɨ je dɔ kḭ njé koy je lo koy tɨ 
\r (Mt 22.23-33; Mk 12.18-27) 
\p  
\v 27 Ɓa go tɨ, *Sadusɨ je kɨ əi dɨje kɨ njé majɨ təkɨ njé koy je a ḭḭ taa lo koy tɨ al, kɨ madɨ je dande tɨ, rəi rɔ Jəju tɨ dəji-e əi nə:  
\v 28 «NJe ndo dɨje, *Mojɨ ndangɨ ndu kɨn me makɨtɨbɨ tɨ adɨ-je ə nə: “Re dəw madɨ, ngoko̰e taa dəne, ə ngoko̰e ka kɨn ojɨ ngan je kɨ dəne ka kɨn al ɓəy ə oy nɨngə, sɔbɨ kadɨ taa dəne nduwə kɨn ojɨ-n ngan je kadɨ tḛḛi to nje goto tɨ.”\x + \xo 20:28 \xt Kɨlə ngɨrə nḛ je 38.8; Dətərənom 25.5-10\x* 
\v 29 Nɨngə kɨ ɔjɨ dɔ ta kɨn, ngakonaa je əi sɨri. Kɨ dɔsa̰y taa dəne, ə ojɨ-n ngon al ɓəy par ə oy.  
\v 30 Kɨ ko̰ joo re taa dəne nduwə ka kɨn, ɓa kae tɨ wa ɓəy.  
\v 31 Re tḛḛ dɔ kɨ ko̰ mɨtə be, adɨ ngakonaa je kɨ sɨri kɨn, taai dəne kɨ kare kɨn pətɨ, ɓa oyi kɨ kanjɨ kadɨ dəw kare dande tɨ ojɨ sie ngon.  
\v 32 Ta tɔl tae ə, darɔ dəne wa re oy tɔ.  
\v 33 NGa ə se ndɔ kɨ njé koy je a ḭḭ taa lo koy tɨ ə, na̰ dande tɨ ə dəne ka kɨn a e nee wa? Tadɔ əi sɨri pətɨ taai-e nede tɨ.»  
\v 34 Ə Jəju əl-de ə nə: «Dɔnangɨ tɨ ne kɨn ə dɨngəm je kɨ dəne je ɨsɨ taai-naa.  
\v 35 Nə dɨje kɨ Luwə oo-de kadɨ asi kadɨ a ḭḭ taai lo koy tɨ, kadɨ ɨsi me ɓeko̰ tɨ kɨ sɨgɨ, a taai-naa al ngata.  
\v 36 Taa a oyi al tɔ, tadɔ a toi tə malayka je be. Əi ngan lə Luwə tadɔ Luwə adɨ-de ḭḭ lo koy tɨ.  
\v 37 Nɨngə ta kḭ kɨ nə njé koy a ḭḭ taa lo koy tɨ, Mojɨ wa əl ta ay njay dɔ tɨ kadɨ njé koy je a ḭḭ taa lo koy. Lokɨ əl ta ɔjɨ-n dɔ por kɨ o̰ me nga̰ tɨ, Mojɨ ɓar Luwə ə nə: “Luwə lə *Abɨrakam, Luwə lə *Isakɨ, kɨ Luwə lə Jakobɨ\x + \xo 20:37 \xt Tḛḛ kɨ taga 3.2, 6\x*.”  
\v 38 Nɨngə Jəju ɨlə dɔ tɨ təkɨ Luwə e Luwə lə dɨje kɨ njé kɨsɨ kəm ba, ɓɨ e Luwə lə njé koy je al. Tadɔ ta kəm Luwə tɨ, dɨje pətɨ ɨsi kɨ dɔde taa.»  
\v 39 Lo kɨn tɨ, njé ndo dɨje ndu-kun kɨ na̰ je əli Jəju əi nə: «NJe ndo dɨje, əl ta majɨ ngay.»  
\v 40 Nɨngə sangi kadɨ n-dəji-e ta kɨ rangɨ al ngata. 
\s1 Kɨrɨsɨ əi kɨ Dabɨdɨ 
\r (Mt 22.41-45; Mk 12.35-37) 
\p  
\v 41 Jəju dəjɨ-de ta ə nə: «Ra ban be ə dɨje əli par əi nə Kɨrɨsɨ kɨ e *Dəw kɨ Luwə mbəte e ngon ka *Dabɨdɨ ə?  
\v 42 Tadɔ Dabɨdɨ ə wa kɨ dɔne əl me makɨtɨbɨ Pa je tɨ ə nə: 
\q1 “Ɓaɓe Luwə əl Ɓaɓe ləm ə nə: 
\q1 ‹Ɨre ɨsɨ dɔ ji ko̰m tɨ ne, 
\q1  
\v 43 Bɨtɨ kadɨ m-aw kɨ njé ba̰ je ləi m-ɨlə-de gɨn tɔgi tɨ\x + \xo 20:43 \xt Pa je 110.1\x*›.” 
\p  
\v 44 «Ə re Dabɨdɨ ɓar Kɨrɨsɨ Ɓane ə, ra ban taa Kɨrɨsɨ a e ngon ka Dabɨdɨ ə?» 
\s1 Jəju gangɨ ta dɔ njé ndo ndu-kun je tɨ 
\r (Mt 23.37-39; Mk 12.38-40) 
\p  
\v 45 Jəju əl njé ndo je ləne ta kəm kosɨ je tɨ kɨ ɨsɨ oi dɔ nḛ ndo lie  
\v 46 ə nə: «Ɨndəi kəm-kədɨ dɔ rɔsi tɨ kɨ rɔ njé ndo ndu-kun je tɨ. Əi dɨje kɨ gei njɨyə kɨ kɨbɨ ngal, taa gei kadɨ dɨje rai-de lapɨya kɨ ɓukɨ-naa tɨ lo kɨngə-naa je tɨ lə kosɨ je tɔ. Gɨn kəy kaw-naa je tɨ, ə se lo nḛ kuso je tɨ, a gei lo kɨsɨ dɨje kɨ bo, kəte no̰ dɨje tɨ.  
\v 47 Taai nḛ majɨ je lə njé ngaw koy je pətɨ pətɨ jide tɨ, nɨngə ədi kəm dɨje kɨ kəl ta kɨ Luwə kɨ gɨne gangɨ al, kadɨ dɨje ooi-de təkɨ n-əi dɨje kɨ majɨ. Go kɨlə rade je tɨ kɨ be kɨn, Luwə a gangɨ-n ta kɨ nga̰ ngay dɔde tɨ ɨtə ndəgɨ dɨje.» 
\c 21  
\s1 Kadɨ kare lə nje ngaw koy kɨ nje ndoo 
\r (Mk 12.41-44) 
\p  
\v 1 Jəju un kəmne ɨsɨ oo-n njé nḛ kɨngə je kɨ ɨsɨ ɨləi kadɨ-kare ləde me nḛ kadɨ-kare tɨ.  
\v 2 Nɨngə oo nje ngaw koy kɨ nje kəm-to-ndoo kare re kɨ ngan sɨlə joo ɨlə tɔ.  
\v 3 Ə Jəju əl ə nə: «M-əl səsi təkɨ rɔjetɨ, nje ngaw koy kɨ nje ndoo kam ɨlə kadɨ-kare ɨtə ndəgɨ dɨje pətɨ.  
\v 4 Tadɔ ndəgɨ dɨje pətɨ kam, adi burɨm la je ləde, nə nje ngaw koy kɨn, me ndoo tɨ lie, nḛ kɨ nay jie tɨ kadɨ ra-n kɨ rɔne ə un ba pu adɨ.» 
\s1 Jəju əl ta lə kəy kaw-naa kɨ a tujɨ 
\r (Mt 24.1-2; Mk 13.1-2) 
\p  
\v 5 Go tɨ, dɨje madɨ ɨsɨ əli ta dɔ kəy tɨ lə Luwə, əli əi nə: mbal je kɨ ndole kɨ rai, kɨ nḛ je kɨ dɨje adi Luwə kɨn ra adɨ kəy kɨn ətɨ ɓəl kɨ dum bɨtɨ. Nə Jəju əl-de ə nə:  
\v 6 «Nḛ je pətɨ kɨ oi-de kɨn, ndɔ madɨ a re no̰o̰ kɨ mbal kare kɨ a nay kadɨ ɨsɨ dɔ made tɨ goto; a budi-de nangɨ mur mur.» 
\s1 Nḛ kɔjɨ je kɨ a tɔjɨ dɔkagɨlo kɨ ko̰ kɨ a re 
\r (Mt 24.3-8; Mk 13.3-8) 
\p  
\v 7 Lo kɨn tɨ, dɨje ka kɨn dəji Jəju əi nə: «NJe ndo dɨje, dɔkagɨlo tɨ kɨ ra bangɨ ə nḛ je kɨn a rai nḛ ə? Ə nḛ kɔjɨ kɨ ban ə a tɔjɨ kadɨ dɨje gərii dɔkagɨloe kɨn ə?»  
\v 8 Ə Jəju əl-de ə nə: «Ɨndəi kəm-kədɨ dɔ rɔsi tɨ, ɨyə̰i ta rəbɨ adi dəw ədɨ səsi al. Tadɔ dɨje ngay a rəi kɨ tɔm əi nə: “Mi ə mi Kɨrɨsɨ”, taa a əli tɔ əi nə: “Dɔkagɨlo re ngata”, nə majɨ kadɨ uni gode al.  
\v 9 Lokɨ a oi ka rɔ je, dɨje a ḭḭ kɨ naa kɨ rɔ je kɨn, adi ɓəl ra səsi al. Tadɔ ri ri ka nḛ je kɨn a rəi ɓəy taa, nə e dɔbəy ndɔ ta ji naa tɨ no̰o̰ al ɓəy.» 
\p  
\v 10 Ɓa Jəju əl-de ɓəy ə nə: «Gɨn ɓe madɨ a aw rɔ dɔ gɨn ɓe madɨne, ko̰ɓe madɨ a aw rɔ dɔ ko̰ɓe madɨne tɨ.  
\v 11 Dɔnangɨ a yəkɨ, yəkɨ kɨ ətɨ ɓəl, taa kɨ lo je kɨ dangɨ dangɨ, mo̰y je kɨ njé tɔ ko dɨje a osi je, ɓo a o̰ je. Nɨngə nḛ je kɨ ətɨ ɓəl ngay a ḭḭ kɨ dɔra̰ tɨ rəi kɨ nḛ kɔjɨ je kɨ to ɓəl. 
\s1 Dɔkagɨlo kɨndə kəm-ndoo 
\p  
\v 12 «Nə kəte no̰ nḛ je tɨ kɨn pɨtɨ, dɨje a ɨndəi jide dɔsi tɨ, a adi səsi ko̰. A awi səsi lo kaw-naa je tɨ, a ɓuki səsi dangay tɨ, a awi səsi no̰ ngar je tɨ kɨ boy, kɨ no̰ njé ko̰ɓe je tɨ kɨ mbata ləm.  
\v 13 Lo kɨn tɨ, e ta rəbɨ kɨ a ɨngəi kadɨ ɨmai najɨ ləm kɨ rɔde tɨ.  
\v 14 Nɨngə nḛ kɨ kadɨ ɨndəi dɔsi tɨ ə to kɨn. Onosi kadɨ ɨsangi ta madɨ ɨndəi dɔsi tɨ kəte kadɨ tə əli-de ɨnajii ta dɔsi tɨ.  
\v 15 Tadɔ mi wa m-a m-adɨ səsi ta kɨ gosɨ kɨ kadɨ əli-de. Nɨngə njé kɔsɨ səsi ta a asi kadɨ awi kɨ ta madɨ kɨ kadɨ ɔsi kəm ya̰si ə se kadɨ najii al.  
\v 16 A oi kadɨ ko̰si je, kɨ bawsi je, kɨ ngako̰si je, nojɨsi je ba pətɨ, kɨ madɨsi je a uni dɔsi kadɨ adi dɨje. Nɨngə a gangi ta koy dɔ dɨje tɨ ngay dansi tɨ.  
\v 17 Dɨje pətɨ mede a majal səsi kɨ mbata ləm.  
\v 18 Nə bɨsɨ dɔsi kare ka a osɨ kɔ al.  
\v 19 Nɨngə e me kuwə tɔgɨ ba tɨ ə yə a ɨngəi kajɨ. 
\s1 Tujɨ kɨ a tḛḛ dɔ ɓe bo Jorijaləm tɨ 
\r (Mt 24.15-21; Mk 13.14-19) 
\p  
\v 20 «Lokɨ a oi njé rɔ je ɨləi-naa gəi dɔ Jorijaləm kɨn ɓa, kadɨ ɨgəri təkɨ dɔkagɨlo tuje asɨ ngata.  
\v 21 Be ə, dɨje kɨ ɨsi Jude tɨ a a̰yḭ-naa kɨ dɔ mbal je tɨ, ə kadɨ njé kɨ ɨsi me ɓe bo Jorijaləm tɨ, tḛḛi kɨ taga kɔ, nɨngə kadɨ dɨje kɨ awi wale, təli me ɓe bo tɨ al.  
\v 22 Tadɔ a e ndɔ gangɨ ta kɨ kadɨ nḛ je pətɨ kɨ Makɨtɨbɨ lə Luwə əl tae a rai nḛ.  
\v 23 NDɔe tɨ kɨn, kəm-to-ndoo kɨ ga̰e goto a e lə dəne je kɨ njé səm, kɨ njé kadɨ mba ngan je. Tadɔ kəm-to-ndoo kɨ ngay a ra dɨje, taa wongɨ lə Luwə a re dɔde tɨ me ɓee tɨ kɨn tɔ.  
\v 24 Dɨje a tɔli-de kɨ kɨyə kasɨgar, a uwəi-de awi səde ɓəə tɨ dɔ ɓe je tɨ kɨ dangɨ dangɨ. Dɨje kɨ gəri Luwə al a njɨyəi dɔ Jorijaləm mbɨsəi-e mbarakɨ mbarakɨ, bɨtɨ kadɨ dɔkagɨlo ləde kɨ Luwə ɔjɨ ɨndə ngangɨne. 
\s1 Re NGon dəw 
\r (Mt 24.29-31; Mk 13.24-27) 
\p  
\v 25 «Dɔkagɨloe tɨ kɨn, nḛ je kɨ to ɓəl a tḛḛi kəm kadɨ tɨ je, kɨ nay je, kɨ mee je\x + \xo 21:25 \xt Ejay 13.10; Ejəkəl 32.7; Juwəl 3.3-4\x*. Man ba a ḭ, kae a ɓa kɨ taa, adɨ dɨje kɨ gɨn ɓe je tɨ kɨ dangɨ dangɨ, ɓəl a tɔl-de.  
\v 26 Ɓəl a tɔl-de adɨ dadi par par, ɨsɨ ngɨnəi ta nḛ kɨ a tḛḛ dɔde tɨ dɔnangɨ tɨ. Tadɔ tɔgɨ je kɨ dɔra̰ tɨ a yəki.  
\v 27 Lo kɨn tɨ ə yə a oi-mi *NGon dəw m-a m-re me kɨl ndi tɨ. M-a m-re kɨ tɔgɨ, me kunjɨ tɨ kɨ ətɨ ɓəl\x + \xo 21:27 \xt Danɨyəl 7.13\x*.  
\v 28 Lokɨ nḛ je kɨn rai nḛ nɨngə, majɨ kadɨ ɨrai rɔsi, ɔri dɔsi taa, tadɔ kagɨ lo kɨngə dɔ ləsi e ɓasi.»  
\v 29 Nɨngə Jəju un nḛ kare ndo-n-de nḛ ə nə: «Ɨgo̰i kagɨ mbay-kote kɨ ndəgɨ kagɨ je oi.  
\v 30 Lokɨ mbie ɨlə ngɨrə kɨtɨ kɨn nɨngə, ɨgəri kadɨ nay ɓa e ɓasi ngata.  
\v 31 Be tɔ ə, lokɨ oi nḛ je kɨn rai nḛ nɨngə, majɨ kadɨ ɨgəri təkɨ ko̰ɓe lə Luwə e ɓasi.  
\v 32 Nɨngə təkɨ rɔjetɨ, adɨ m-əl səsi, dɨje kɨ ɨsi kɨ dɔde taa ne kɨn a oyi tɨgə al ɓəy ə nḛ je kɨn a rai nḛ.  
\v 33 Dɔra̰ kɨ dɔnangɨ a gotoi ndɔ madɨ, nə ta ləm a to lo tone tɨ ba ratata kɨ no̰ tɨ. 
\s1 Kɨsɨ dɔgɨ tɨ 
\p  
\v 34 «Majɨ kadɨ ɨsi dɔgɨ tɨ, ɓɨ adi go̰ nḛ kuso kɨ go̰ nḛ ka̰y, kɨ taga kɨ dɔ nḛ kɨ dunɨya̰ tɨ ne uwə mesi adɨ ndɔ kɨn uwə səsi nangɨ busɨ al.  
\v 35 Kadɨ uwə səsi nangɨ təkɨ bandɨ a osɨ-n dɔ kanjɨ je tɨ kɨn be al. Tadɔ e nḛ kɨ a osɨ dɔ dɨje tɨ pətɨ kɨ dɔnangɨ tɨ.  
\v 36 Nɨngə kadɨ ɨtoi ɓi al, əli ta kɨ Luwə kɨ dɔkagɨlo je pətɨ kadɨ tə ɨngəi tɔgɨ ɨdumi dɔ nḛ je pətɨ kɨ a rai nḛ kɨn, ə kadɨ ɨtḛḛi ai taa ta kəmm *mi NGon dəw tɨ.» 
\p  
\v 37 Re kada ɓa, Jəju ndo nḛ dɨje gɨn kəy tɨ lə Luwə. A re kondɔ tɔ nɨngə, tḛḛ aw dɔ mbal tɨ kɨ ɓari-e dɔ mbal kagɨ bɨni je tɨ.  
\v 38 Lokɨ lo ti njay tɔ ɓa, kosɨ je rəi gɨn kəy tɨ kadɨ ooi dɔ ta lie. 
\c 22  
\s1 Judasɨ un dɔ Jəju 
\r (Mt 26.1-5, 14-16; Mk 14.1-2, 10-11) 
\p  
\v 1 Nay mapa kɨ əm ɔde al, kɨ ɓari-e nay Pakɨ e ɓasi\x + \xo 22:1 \xt Tḛḛ kɨ taga 12.1-27\x*.  
\v 2 NJé kun dɔ njé kɨjə nḛ məsɨ kadɨ-kare je, kɨ njé ndo ndu-kun je, sangi rəbɨ kadɨ n-uwəi Jəju n-tɔli-e, nə ɓəli kosɨ je.  
\v 3 Nɨngə *Sata̰ ur me Judasɨ tɨ kɨ ɓari-e Isɨkarɨyotɨ kɨ e kɨ kare mbo̰ njé ndo je tɨ lə Jəju kɨ dɔgɨ gɨde joo.  
\v 4 Ur me tɨ ade aw ɨndə ta naa tɨ kɨ njé kun dɔ njé kɨjə nḛ məsɨ kadɨ-kare je kɨ njé kun dɔ njé ngəm ta kəy lə Luwə, dɔ rəbɨ tɨ kɨ kadɨ ɨlə-n Jəju jide tɨ.  
\v 5 Lo kɨn tɨ, rɔ njé je kɨ Judasɨ aw ɨngə-de ka kɨn nəl-de ngay adɨ ndude osɨ naa tɨ kadɨ n-adi-e la.  
\v 6 Judasɨ ndɨgɨ dɔ tɨ, nga nɨngə ɨlə ngɨrə sangɨ rəbɨ kɨ to kadɨ ɨlə-n Jəju jide tɨ kɨ kanjɨ kadɨ kosɨ je ooi loe. 
\s1 Jəju adɨ ɨndəi dɔ nḛ kuso Pakɨ naa tɨ 
\r (Mt 26.17-19; Mk 14.12-16) 
\p  
\v 7 NDɔ kuso mapa kɨ əm ɔde al, kɨ e ndɔ kɨ kadɨ dɨje tɔli ngan dəgɨ batɨ je mbata nḛ kuso Pakɨ asɨ.  
\v 8 Ə Jəju ɨlə Pɨyər əi kɨ Ja̰ ə nə: «Awi ɨndəi dɔ nḛ kuso Pakɨ dana kadɨ j-usoi.»  
\v 9 Ɓa əi je təli dəji-e əi nə: «Lo kɨ ra be ə ɨndɨgɨ kadɨ j-aw jɨ ra nḛ kuso tɨtɨ ə?»  
\v 10 Nɨngə Jəju ɨlə-de tɨ ə nə: «Awi, lokɨ ɨsɨ uri kɨ me ɓe tɨ ɓa, a ɨngəi dɨngəm kare kɨ otɨ gum man dɔne tɨ nɨngə uni goe, uri me kəy tɨ kɨ ur tɨ.  
\v 11 Lokɨ uri goe tɨ ɓa, əli ɓa nje kəy kɨn əi nə: “NJe ndo dɨje ə nə kadɨ jɨ dəji se me kəy kɨ ra ə kadɨ n-uso nḛ Pakɨ tɨ kɨ njé ndo je ləne wa?”  
\v 12 Lo kɨn tɨ, a ɔjɨ səsi me kəy kɨ boy. Me kəy kɨn to taa, kɨ nḛ je pətɨ me tɨ. Lo kɨn ə a rai nḛ kuso tɨ kadɨ j-usoi.  
\v 13 Pɨyər əi kɨ Ja̰ awi nɨngə, ɨngəi nḛ je pətɨ asɨ naa təkɨ wa kɨ Jəju əl-n-de ka kɨn, adɨ rai nḛ kuso Pakɨ, ɨndəi dɔe dana.» 
\s1 Nḛ kuso lə Ɓaɓe 
\r (Mt 26.26-29; Mk 14.22-25; 1Kor 11.23-26) 
\p  
\v 14 Lokɨ dɔ kadɨ asɨ, Jəju əi kɨ njé kaw kɨlə je ɨsi ta nḛ kuso tɨ.  
\v 15 Ə Jəju əl-de ə nə: «M-ndɨgɨ ngay kadɨ m-uso nḛ Pakɨ kɨn səsi ɓəy taa kadɨ m-ɨngə ko̰.  
\v 16 Nɨngə m-əl səsi, m-a m-uso səsi kɨ rangɨ gogɨ al, bɨtɨ kadɨ nḛ kuso kɨn tɔl tane me ɓeko̰ tɨ lə Luwə.»  
\v 17 Go tɨ, Jəju taa kɔpɨ kasɨ kandɨ nju, ra oyo Luwə dɔ tɨ, nɨngə təl-n adɨ njé kaw kɨlə je ə əl-de ə nə: «Ɨtaai a̰yḭ-naa dansi tɨ,  
\v 18 Tadɔ, m-a m-a̰y kasɨ kandɨ nju kɨ rangɨ al, bɨtɨ kadɨ ɓeko̰ lə Luwə re-n.»  
\v 19 Go tɨ, Jəju un mapa, ra oyo Luwə dɔ tɨ, uwə tətɨ naa tɨ, təl-n adɨ njé ndo je, nɨngə əl-de ə nə: «E kɨn e darɔm, kɨ e kɨ kun kadɨ mbata ləsi. Ɨtaai usoi kadɨ mesi ole-n dɔm tɨ.»  
\v 20 Go nḛ kuso tɨ, Jəju un kɔpɨ kasɨ kandɨ nju, ra təkɨ ra-n kəte ka kɨn be ɓəy, nɨngə əl-de ə nə: «Kɔpɨ kɨn e kun mɨndɨ kɨ sɨgɨ me məsɨm tɨ kɨ a a̰y mbata ləsi\x + \xo 22:20 \xt Tḛḛ kɨ taga 24.8; Jərəmi 31.31-34\x*. 
\p  
\v 21 «Nɨngə kadɨ ɨgəri təkɨ dəw kɨ a ɨlə-m ji dɨje tɨ, ɨsɨ səm ta nḛ kuso tɨ kɨ ne wa kɨn.  
\v 22 Mi *NGon dəw m-a m-oy təkɨ Luwə ɔjɨ-n, nə kəm-to-ndoo e lə dəw kɨ a ɨlə-m mi NGon dəw ji dɨje tɨ.»  
\v 23 Lo kɨn tɨ, njé kaw kɨlə je ɨləi rɔde ɨsɨ dəji-naa ta dande tɨ se naa dande tɨ ə kadɨ a ra nḛ kɨ be kɨn wa? 
\s1 Dəw kɨ e kɨ bo 
\r (Mt 20.24-28; 19.28; Mk 10.41-45) 
\p  
\v 24 Go tɨ, njé kaw kɨlə je ɨləi ngɨrə naji-naa ta tɨ kɨ tɔgɨde əi nə se na̰ ə a e kɨ bo dande tɨ wa?  
\v 25 Ə Jəju əl-de ə nə: «NGar je kɨ o̰i ɓe dɔ gɨn dɨje tɨ kɨ dangɨ dangɨ kɨ dɔnangɨ tɨ ne, rai rɔde kadɨ n-əi ɓaɓe je dɔ dɨje tɨ, taa njé kɨ tɔgɨ ko̰ɓe e jide tɨ, ɨndəi tɔgɨ dɔ dɨje tɨ adɨ ɓari-de njé ra majɨ je tɔ.  
\v 26 Nə səi, majɨ kadɨ ɨrai təkɨ əi je ɨsɨ rai kɨn be al. Dəw kɨ e kɨ tɔgɨ dansi tɨ, majɨ kadɨ təl rɔne dəw kɨ dɔ du tɨ, nɨngə kadɨ dəw kɨ nje kun dɔsi, təl nje ra kɨlə ləsi tɔ.  
\v 27 Tadɔ dəw kɨ nje kɨsɨ ta nḛ kuso tɨ nɨm, dəw kɨ nje re kɨ nḛ kuso nɨm, dande tɨ kɨ joo kɨn, e kɨ nje kɨsɨ ta nḛ kuso tɨ ə e kɨ bo al a? Nɨngə mi, m-ɨsɨ dansi tɨ tə nje re kɨ nḛ kuso kadɨ səsi.  
\v 28 Səi ə səi dɨje kɨ uwəi tɔgɨsi ba səm me ko̰ tɨ.  
\v 29 Nɨngə təkɨ Luwə kɨ Bai adɨ-m ko̰ɓe ka kɨn ə, mi m-adɨ-n səsi tɔ.  
\v 30 A usoi je, a a̰yḭ-naa je səm me ɓeko̰ tɨ ləm. Nɨngə a ɨsi dɔ kɨmbər ko̰ɓe tɨ kadɨ ɨgangi ta dɔ gɨn ka *Isɨrayəl tɨ kɨ dɔgɨ gɨde joo.» 
\s1 Jəju əl təkɨ Pɨyər a najɨ ta gər-ne 
\r (Mt 26.31-35; Mk 14.27-31; Ja̰ 13.37-38) 
\p  
\v 31 Jəju əl Sɨmo̰ ə nə: «Sɨmo̰, Sɨmo̰, Su dəjɨ ta rəbɨ kadɨ n-sɨyə səsi təkɨ dəw a sɨyə-n ko me kee tɨ be.  
\v 32 Nə mi, m-əl ta kɨ Luwə mbata tɨ ləi, kadɨ ɨlə kadɨ-me ləi kɔ al. Nɨngə lokɨ a təl kɨ rɔm tɨ, majɨ kadɨ ɨlə dɨngəm me ngako̰i je tɨ.»  
\v 33 Ə Pɨyər əl Jəju ə nə: «Ɓaɓe, mi ɓasi kadɨ re e dangay ka m-a m-aw tɨ səi. A re e-n koy ka m-a m-oy səi.»  
\v 34 Ə Jəju təl əl-e ə nə: «Pɨyər, adɨ m-əli, ɓone wa kɨn, kunə kɨnjə no̰ al ɓəy ə, a najɨ ta nja mɨtə təkɨ ɨgər-m al.» 
\s1 La, kɨ ɓɔl, kɨ sa nja 
\p  
\v 35 Jəju əl njé ndo je ə nə: «Lokɨ kəte m-ɨlə səsi kɨ kanjɨ kadɨ uni la, ə se ɓɔl, ə se sa njasi kɨn nḛ madɨ du səsi ma?» Ə ɨləi Jəju tɨ əi nə: «Jagɨ, nḛ madɨ du-je al.»  
\v 36 NGa ə Jəju əl-de ə nə: «Nɨngə kɨ ngɔsɨne kɨn, dəw kɨ aw kɨ la ɓa kadɨ un jine tɨ, e kɨ aw kɨ ɓɔl ə kadɨ un jine tɨ. A kɨn ə re dəw madɨ aw kɨ nḛ katɨ al ə kadɨ ɔr kɨbɨ kɨ rɔne tɨ gatɨ-n ə ɨyə̰ lae ndogɨ-n nḛ katɨ kare uwə jine tɨ tɔ.  
\v 37 Adɨ m-əl səsi, sɔbɨ kadɨ nḛ kɨ makɨtɨbɨ lə Luwə əl tae ə nə: “Tɨdəi-e dan njé ra majal je tɨ\x + \xo 22:37 \xt Ejay 53.12\x*,” kɨn ra nḛ dɔm tɨ. Nɨngə nḛ kɨ sɔbɨ kadɨ a re dɔm tɨ kɨn, a ra nḛ.»  
\v 38 Ə njé ndoo je əli-e əi nə: «Ɓaɓe, nḛ katɨ ə e joo kɨn.» Ɓa əl-de ə nə: «E wa kɨn asɨ.» 
\s1 Jəju əl ta kɨ Luwə dɔ mbal kagɨ bɨni je tɨ 
\r (Mt 26.36-41; Mk 14.32-38) 
\p  
\v 39 Go tɨ Jəju tḛḛ, nɨngə təkɨ ɨsɨ ra-n kəte kəte, un ta rəbɨ ɨsɨ aw kɨ dɔ mbal kagɨ bɨni je tɨ. *NJé ndo je lie uni goe.  
\v 40 Lokɨ rəi tḛḛi dɔ mbal tɨ, Jəju əl njé ndo je ə nə: «Əli ta kɨ Luwə, kadɨ osi me nḛ na tɨ al.»  
\v 41 Ɓa ɔr rɔne sa̰y ndə̰y, nɨngə ɔsɨ məkəsɨne nangɨ, əl ta kɨ Luwə ə nə:  
\v 42 «Bai, re ɨndɨgɨ ə, ɔsɨ ko̰ kɨn ngərəngɨ kɔ rɔm tɨ. Nə ke ə kadɨ e ndɨgɨ ləm mi al, nə kadɨ e ndɨgɨ ləi ḭ wa ə tɔl tane.»  
\v 43 Lo kɨn tɨ no̰o̰ be, malayka kare ḭ dɔra̰ tɨ re ade tɔgɨ.  
\v 44 Ɓəl ra Jəju, NDɨle ɨsɨ nangɨ al, adɨ əl ta kɨ Luwə kɨ tɔgɨne, təte tosɨ nangɨ tə kɔr məsɨ be. 
\p  
\v 45 Go kəl ta tɨ kɨ Luwə, Jəju ḭ taa, təl re rɔ njé ndo je tɨ nɨngə, ɨngə-de, ɨsɨ toi ɓi kɨ me-ko̰.  
\v 46 Ə əl-de ə nə: «Wa! ɨsɨ ɨtoi ɓi wa bɨtɨ a? ḬḬ taai, ə əli ta kɨ Luwə, kadɨ osi me nḛ na tɨ al.» 
\s1 Kuwə Jəju 
\r (Mt 26.47-55; Mk 14.43-49; Ja̰ 18.3-11) 
\p  
\v 47 Lokɨ Jəju a əl ta ba ɓəy nɨngə, kosɨ dɨje tḛḛi no̰o̰ ɨsɨ rəi. Judasɨ, kɨ e kɨ kare dan njé ndo je tɨ lə Jəju kɨ dɔgɨ gɨde e joo ə e no̰de tɨ. Re kɨ rɔ Jəju tɨ kadɨ n-uwe kɨ rɔne tɨ.  
\v 48 Ə Jəju əl-e ə nə: «E kɨ kuwə kɨ a uwə-m mi *NGon dəw kɨ rɔi tɨ ə a ɨlə-m ji dɨje tɨ!» 
\p  
\v 49 Lokɨ njé njɨyə kɨ Jəju ooi nḛ je kɨ ɨsɨ ra nḛ kɨn be ɓa, dəji Jəju əi nə: «Ɓaɓe, sɔbɨ kadɨ jɨ tɨgə-de kɨ nḛ katɨ ə se kadɨ jɨ ra ban ə?»  
\v 50 Nɨngə loe tɨ no̰o̰, kɨ kare dande tɨ ɔr kɨyə tɨgə-n paja lə kɨ bo lə njé kɨjə nḛ məsɨ kadɨ-kare je, ɓa tɨgə mbie kɨ dɔ ji ko̰ tɨ latɨ gangɨ.  
\v 51 Nə Jəju əl-de ə nə: «Asɨ be ngata, ɨyə̰i-de adɨ rai.» Nɨngə ɨlə jine ɔdɨ-n mbi paja ka kɨn, ɓa mbie təl to majɨ gogɨ.  
\v 52 Go tɨ, Jəju un ta əl kɨ bo je lə njé kɨjə nḛ məsɨ kadɨ-kare je, kɨ njé je kɨ njé ngəm ta kəy lə Luwə, kɨ ngatɔgɨ je ə nə: «To tə nḛ kɨ mi nje ɓogɨ, ə ɨrəi kɨ kɨyə kasɨgar je, kɨ gɔl je taa kadɨ uwəi-mi be?  
\v 53 NDɔ je pətɨ, mi səsi naa tɨ gɨn kəy tɨ lə Luwə, nə jisi ɔdɨ-m al, nɨngə e ndɔ ləsi ɓone, e ndɔ kɨ kadɨ tɔgɨ je kɨ majal ɔdi rɔde me tɨl tɨ.» 
\s1 Pɨyər najɨ ta gər Jəju 
\r (Mt 26.57-27.1; Mk 14.53-15.1; Ja̰ 18.13-27) 
\p  
\v 54 Lo kɨn tɨ, uwəi Jəju, awi sie, uri sie kəy lə kɨ bo lə njé kɨjə nḛ məsɨ kadɨ-kare je. Pɨyər adɨ nda̰e ngal ndə̰y, nɨngə un gode ɨsɨ aw səde.  
\v 55 Dɨje ɨləi por dana natɨ lo tɨ, ɨsi ta tɨ, adɨ Pɨyər aw ɨsɨ ta tɨ səde.  
\v 56 Nɨngə ngon dəne kare kɨ nje ra kɨlə me kəy tɨ, oo Pɨyər ɨsɨ kunjɨ por tɨ, ə ɨndə manje ba, nɨngə əl ə nə: «E kɨ ɨsɨ kɨn ka, kəte e sie tɔ.»  
\v 57 Nə Pɨyər najɨ ə nə: «Dəne, m-gər-e al.»  
\v 58 Ɓa ndə̰y go tɨ ə dəw kɨ rangɨ oo Pɨyər, nɨngə təl əl ɓəy ə nə: «Ḭ ka, ḭ dan dɨje tɨ lie tɔ.» Nə Pɨyər ɨlə dəw tɨ ka kɨn ə nə: «Jagɨ, mi səde al.»  
\v 59 Bɨtɨ asɨ kadɨ-kare go tɨ, nɨngə dəw kɨ rangɨ təl re dɔ tɨ ɓəy ə nə: «Kɨ rɔjetɨ, dɨngəm kɨn kəte e sie tɔ, tadɔ e dəw kɨ Galile tɨ.»  
\v 60 Ə Pɨyər ɨle tɨ ə nə: «Dɨngəm, m-gər me ta ləi kɨ ɨge kadɨ əl kɨn al.» Ɓa ta naa tɨ no̰o̰ wa kɨ Pɨyər ɨsɨ əl ta tane tɨ ba ɓəy nɨngə, kunə kɨnjə no̰.  
\v 61 Loe tɨ no̰o̰, Jəju ɨlə rətɨ go̰ Pɨyər, ɓa me Pɨyər ole dɔ ta tɨ kɨ Jəju əl-e ə nə: «Ɓone wa kɨn, kəte ɓəy taa kadɨ kunə kɨnjə no̰, a najɨ ta nja mɨtə ə nə ɨgər-m al\x + \xo 22:61 \xt 22.34\x*,» ka kɨn.  
\v 62 Pɨyər ɨndə lo tḛḛ taga, no̰ kɨ man kəmne. 
\s1 Dɨje taji Jəju, tɨndəi-e 
\r (Mt 26.67-68; Mk 14.65) 
\p  
\v 63 Dɨje kɨ njé ngəm Jəju, mbəi sie je, tɨndəi-e je.  
\v 64 Ɓa dɔɔi kəme ə əli əi nə: «Na̰ ə ɨndəi wa ɨgər dəwe adɨ j-o!»  
\v 65 Taa nḛ tajɨ je kɨ rangɨ ngay tḛḛ tade tɨ kɨ rɔe tɨ tɔ. 
\s1 Jəju a no̰ njé gangɨ ta je tɨ lə Jɨpɨ je 
\r (Mt 26.59-66; Mk 14.55-64; Ja̰ 18.19-24) 
\p  
\v 66 Lokɨ lo ti nɨngə, ngatɔgɨ je lə *Jɨpɨ je, kɨ njé kun dɔ njé kɨjə nḛ məsɨ kadɨ-kare je, kɨ njé ndo ndu-kun je, ɨngəi-naa, awi kɨ Jəju no̰ njé gangɨ ta je tɨ lə Jɨpɨ je.  
\v 67 Nɨngə əli-e əi nə: «Re e ḭ ə ḭ Kɨrɨsɨ kɨ Luwə mbəte ə əl-je adɨ j-o.» Ə Jəju ɨlə-de tɨ ə nə: «Re m-əl səsi ka a taai mem al.  
\v 68 Taa re m-dəjɨ səsi ta ka a ɨləi-mi tɨ al tɔ.  
\v 69 Nɨngə kɨ j-ai ta jije tɨ ne kɨn, ɨlə ngɨre ɓone kɨn, mi *NGon dəw m-a m-ɨsɨ dɔ ji ko̰ Luwə tɨ kɨ nje tɔgɨ ngata.»  
\v 70 Ɓa pətɨ dəji-e əi nə: «Adɨ ḭ ngon lə Luwə ta?» Ə Jəju əl-de ə nə: «Səi je wa əli kɨ tasi təkɨ, mi NGon lə Luwə.»  
\v 71 Lo kɨn tɨ, əli əi nə: «E kɨn, jɨ sangi kadɨ dəw madɨ kɨ rangɨ əl ta dɔe tɨ ɓəy a? J-əi je wa j-oi ta ka tae tɨ kɨ mbije ne ngata kɨn.» 
\c 23  
\s1 Jəju a no̰ ngar Pɨlatɨ tɨ 
\r (Mt 27.2, 11-14; Mk 15.1-5; Ja̰ 18.28-38) 
\p  
\v 1 Go tɨ, ḭḭ taai pətɨ awi kɨ Jəju no̰ *Pɨlatɨ tɨ.  
\v 2 Nɨngə lo kɨn tɨ, ɨləi rɔde ɨsɨ ɨndəi ta dɔ Jəju tɨ əi nə: «Dɨngəm kam j-ɨnge ɨsɨ sulə dɨje kadɨ ɓukɨ-de wale. Əl-de kadɨ ugəi la-mbə nje ko̰ kɨ bo Səjar al. Taa a dɔ tɨ no̰o̰ əl ɓəy təkɨ n-e Kɨrɨsɨ, n-e ngar.»  
\v 3 Ə Pɨlatɨ dəjɨ Jəju ə nə: «Ḭ ngar lə *Jɨpɨ je a?» Ɓa Jəju ɨle tɨ ə nə: «E ta kɨ tḛḛ tai tɨ.»  
\v 4 Lo kɨn tɨ, Pɨlatɨ əl kɨ bo je lə njé kɨjə nḛ məsɨ kadɨ-kare je kɨ kosɨ je ə nə: «M-ɨngə nḛ madɨ kɨ asɨ kadɨ m-gangɨ-n ta dɔ dɨngəm tɨ kɨn al.»  
\v 5 Nə uwəi tade nga̰ əi nə: «E nje sulə dɨje kɨ nḛ ndo ləne kadɨ ta̰i rɔ. Ɨlə ngɨre Galile tɨ, un-n dɔnangɨ kɨ Jude ba pətɨ, bɨtɨ ə tḛḛ-n rɔjetɨ ne kɨn.» 
\s1 Jəju a no̰ Erodɨ tɨ 
\p  
\v 6 Lokɨ *Pɨlatɨ oo ta kɨn nɨngə dəjɨ ə nə se dɨngəm kɨn e dəw kɨ Galile tɨ wa?  
\v 7 Ə lokɨ oo kadɨ Jəju ḭ gɨn ɓeko̰ tɨ lə *Erodɨ nɨngə, ɨlə sie adɨ Erodɨ kɨ dɔkagɨloe tɨ kɨn e Jorijaləm tɨ no̰o̰ tɔ.  
\v 8 Lokɨ Erodɨ oo Jəju ɓa, rɔe nəl-e ngay tadɔ mari nu ba ə ɨsɨ sangɨ kadɨ n-oo Jəju ɔjɨ-n dɔ ta lie kɨ dɨje ɨsɨ əli. Erodɨ ɨndə mene tɨ kadɨ Jəju a ra nḛ kɔjɨ je kadɨ n-oo.  
\v 9 Ə dəje ta je ngay, nə Jəju ɨle tɨ al.  
\v 10 Kɨ bo je lə njé kɨjə nḛ məsɨ kadɨ-kare je, kɨ njé ndo ndu-kun je əi no̰o̰, ɨsɨ səki dɔ Jəju kɨ tɔgɨde.  
\v 11 Erodɨ əi kɨ asɨgar je ləne kɨdi Jəju, mbəi sie, ɓa ɨləi kɨbɨ kɨ ndole rɔe tɨ, ə təli ɨləi sie adɨ Pɨlatɨ gogɨ.  
\v 12 NDɔe tɨ no̰o̰, Erodɨ əi kɨ Pɨlatɨ kɨ kəte əi njé ba̰ je lə naa, təli madɨ-naa je. 
\s1 Gangi ta koy dɔ Jəju tɨ 
\r (Mt 27.11-26; Mk 15.1-15; Ja̰ 18.39-19.16) 
\p  
\v 13 *Pɨlatɨ ɓar kɨ bo je lə njé kɨjə nḛ məsɨ kadɨ-kare je kɨ njé kun dɔ kosɨ je,  
\v 14 əl-de ə nə: «Ɨrəi kɨ dɨngəm kɨn adi-mi əi nə e nje sulə dɨje ɓukɨ-de wale, nə me ta tɨ kɨ m-dəje no̰si tɨ ne kɨn, m-ɨngə nḛ kɨ majal kɨ ɨsəki-e-n, kɨ asɨ kadɨ m-gangɨ-n ta dɔe tɨ al.  
\v 15 *Erodɨ ka ɨngə nḛ madɨ al tɔ, tadɔ təl ɨlə sie rɔjetɨ gogɨ. Nḛ kɨ asɨ kadɨ dəw tɔl-e-n goto.  
\v 16 Be ə, m-a m-adɨ ɨndəi-e par ə m-a m-ɨyḛ taa.» [  
\v 17 Pɨlatɨ əl be mbata dɔ ɓal je pətɨ, lo ra nay pakɨ tɨ, sɔbɨ kadɨ Pɨlatɨ ɔr dəw kare dangay tɨ adɨ-de.] 
\p  
\v 18 Nə dɨje pətɨ uni ndude kɨ taa əli əi nə: «Ɨtɔl-e kɔ ə ɔr Barabasɨ adɨ-je.»  
\v 19 Barabasɨ e dəw kɨ uwəi-e dangay tɨ mbata e dan dɨje tɨ kɨ wongɨ ra-de dɔ njé ko̰ɓe je tɨ me ɓe tɨ nɨm, tɔli dəw nɨm. 
\p  
\v 20 Nɨngə təkɨ Pɨlatɨ ndɨgɨ-n kadɨ n-ɨyə̰ Jəju taa, təl dəjɨ-de ta dɔ tɨ ɓəy.  
\v 21 Nə əi je əli ta kɨ ndu kɨ nga̰ ngay əi nə: «Ɨɓe kagɨ-dəsɨ tɨ, ɨɓe kagɨ-dəsɨ tɨ.» 
\p  
\v 22 Pɨlatɨ re səde dɔ tɨ ɓəy kɨ ko̰ mɨtə ə nə: «E ri kɨ majal ə dɨngəm kɨn ra ə? Nḛ kɨ asɨ kadɨ dəw tɔl-e-n goto, adɨ m-a m-adɨ ɨndəi-e par ə m-a m-ɨyḛ taa.»  
\v 23 Nə əi je ai dɔ ndude tɨ, uni ndude kɨ taa, əli ta kɨ tɔgɨde ngay ɨtə kɨ kəte kadɨ ɓe kagɨ-dəsɨ tɨ tə ɓə wa.  
\v 24 Be ə, Pɨlatɨ un ndune kadɨ n-ra nḛ kɨ kosɨ je ndɨgi.  
\v 25 Adɨ ɔr Barabasɨ kɨ ndɨgi kadɨ ɔr-e adɨ-de. Barabasɨ e dəw kɨ uwəi-e dangay tɨ mbata e dan dɨje tɨ kɨ rai wongɨ dɔ njé ko̰ɓe je tɨ nɨm, taa tɔli dəw nɨm. NGa nɨngə ndɨgɨ kadɨ tə Jəju taa n-ule ji asɨgar je tɨ kadɨ rai sie nḛ kɨ go ndɨgɨ tɨ ləde əi kosɨ je. 
\s1 Awi kɨ Jəju kɨ lo ɓe kagɨ-dəsɨ tɨ 
\r (Mt 27.32; Mk 15.21) 
\p  
\v 26 Lokɨ asɨgar je ɨsɨ awi kɨ Jəju nɨngə, ɨngəi Sɨmo̰, dəw kɨ Sɨrən tɨ, kɨ ḭ wale, ɓa ɨndəi kagɨ-dəsɨ lə Jəju dɔe tɨ, adɨ otɨ goe tɨ.  
\v 27 Kosɨ dɨje ngay uni go Jəju. Dəne je ɨndəi kadɨde no̰i, ndɨngəi rɔde mbata lie.  
\v 28 Be ə, Jəju yətɨ kəmne kɨ dɔde tɨ, əl-de ə nə: «Dəne je kɨ Jorijaləm, ɨno̰i-mi al, nə kadɨ ɨno̰i rɔsi səi je wa, ə ɨno̰i ngansi je.  
\v 29 MBata ndɔ a re no̰o̰ kadɨ dɨje a əli əi nə: “Majɨ-kur ə dɔ kujɨ dəne je tɨ, e dɔ njé je tɨ kɨ oji ngon ndɔ kare al, kɨ ɨləi mba ta ngon tɨ al.”  
\v 30 Lo kɨn tɨ no̰o̰ be, dɨje a əli mbal je əi nə: “Osi dɔje tɨ!” Ə a əli dii je əi nə: “Ɨɓɔyɔi-je\x + \xo 23:30 \xt Oje 10.8\x*!”  
\v 31 Kɨn ə dəw ra kagɨ mbəl be nɨngə, kagɨ kɨ tutɨ taa ya̰e a to ban ə?» 
\p  
\v 32 Lo kɨn tɨ, rəi kɨ baw kaya je kɨ njé tɔl nḛ joo kadɨ tɔli-de naa tɨ kɨ Jəju. 
\s1 Dɨje ɓəi Jəju kagɨ-dəsɨ tɨ 
\r (Mt 27.33-44; Mk 15.22-32; Ja̰ 19.17-24) 
\p  
\v 33 Lokɨ rəi tḛḛi lo tɨ kɨ ɓari-e «Ka dɔ dəw» ɓa, asɨgar je ɓəi Jəju kagɨ-dəsɨ tɨ, loe tɨ no̰o̰, taa ɓəi baw kaya je kɨ joo ka kɨn naa tɨ kɨ Jəju dɔ kagɨ-dəsɨ tɨ tɔ. Ɓəi kɨ kare dɔ ji ko̰e tɨ, ə ɓəi kɨ nungɨ dɔ ji gəle tɨ tɔ.  
\v 34 Nɨngə Jəju əl ə nə: «Bai, adɨ mei sɔl dɔde tɨ, tadɔ gəri nḛ kɨ a rai kam al.» No̰o̰ be, asɨgar je tɨgəi kɨr (mbare) dɔ kɨbɨ tɨ lie, ləbi-naa.  
\v 35 Kosɨ dɨje ai no̰o̰ a go̰i-de, nɨngə njé kun dɔ *Jɨpɨ je ɨbəi Jəju kogii əi nə: «Ajɨ dɨje kɨ rangɨ, ən ə, kadɨ ajɨ rɔne e wa adɨ j-o tɔ, təkɨ re e Kɨrɨsɨ lə Luwə kɨ Luwə mbəte\x + \xo 23:35 \xt Pa je 22.8-9\x*.»  
\v 36 Asɨgar je ka kɨn agi kɨ rɔ Jəju tɨ, mbəi sie, ɓa adi-e kasɨ kɨ masɨ kade a̰y\x + \xo 23:36 \xt Pa je 69.22\x*.  
\v 37 Nɨngə əli-e əi nə: «Re ḭ ngar lə Jɨpɨ je ə, ajɨ rɔi ḭ wa adɨ j-o.»  
\v 38 Ɓa ndangi nḛ madɨ ɓəy tɔ me ba tɨ, ɨndəi taa dɔ Jəju tɨ əi nə: «Dəw kam e ngar lə Jɨpɨ je.» 
\p  
\v 39 Nɨngə baw kaya kare kɨ ɓəi-e dɔ kagɨ-dəsɨ tɨ tajɨ Jəju ə nə: «Ḭ al ə ə nə ḭ Kɨrɨsɨ kɨ Luwə mbəte a? Ajɨ rɔi ḭ wa, ə ajɨ-je səi.»  
\v 40 Nə e kɨ nungɨ kɔl kɨ madɨne ə nə: «Ḭ kɨ ta kɨ gangɨ kɨ kare wa kɨn ɨsɨ dɔi tɨ tɔ kɨn, ɨɓəl Luwə al a?  
\v 41 Kɨ ɔjɨ dɔje, e go tɨ, tadɔ e nḛ kɨ je wa jɨ dɨbɨ ə jɨ tətɨ kande, nə e, nḛ madɨ kare kɨ majal kɨ ra goto.»  
\v 42 Ɓa e kɨ nje kɔl kɨ madɨne ka kɨn təl əl Jəju ə nə: «Jəju, ndɔ kɨ a re tə ngar ə, adɨ mei ole dɔm tɨ.»  
\v 43 Ə Jəju ɨle tɨ ə nə: «Təkɨ rɔjetɨ, adɨ m-əli, ɓone wa kɨn a ḭ səm naa tɨ me ɓe rɔnəl tɨ.» 
\s1 Koy Jəju 
\r (Mt 27.45-56; Mk 15.33-41; Ja̰ 19.28-30) 
\p  
\v 44 Kɨ kadɨ kɨ kaw kɨ jam dɔ ɓe tɨ be, ə lo ndul dɔnangɨ tɨ bɨtɨ kadɨ kɨ mɨtə kɨ lo sɔlɔ.  
\v 45 Kadɨ ur dana, dəw oo-e al. NGa nɨngə, kɨbɨ kɨ gangi lo kɨ me kəy tɨ lə Luwə gangɨ dana lə naa je joo\x + \xo 23:45 \xt Tḛḛ kɨ taga 26.31-33\x*.  
\v 46 Ɓa Jəju un ndune kɨ taa ə nə: «Bai, m-ɨyə̰ ndɨlm me jii tɨ.» Nɨngə go ta tɨ kɨn ɓa kə̰ə̰e tḛḛ.  
\v 47 Lokɨ kɨ bo lə asɨgar je oo nḛ je kɨ rai nḛ kɨn be ɓa, ɨlə tɔjɨ dɔ Luwə tɨ ə əl ə nə: «E kɨ rɔjetɨ, dəw kɨn e dəw kɨ dana.»  
\v 48 Kosɨ dɨje kɨ əi lo nḛ tɨ kɨn, lokɨ ooi nḛ kɨ ra kɨn ɓa, təli ɓe je kɨ kadɨde kɨ kɨndə, ndɨngəi rɔde.  
\v 49 Dɨje pətɨ kɨ gəri Jəju, kɨ dəne je kɨ ḭ sie Galile tɨ, ai sa̰y ɨndəi kəmde a ooi nḛ je kɨ ɨsɨ rai nḛ. 
\s1 Kɨlə Jəju ɓe nɨn tɨ 
\r (Mt 27.57-61; Mk 15.42-47; Ja̰ 19.38-42) 
\p  
\v 50 Lo kɨn tɨ no̰o̰ be ə, dɨngəm kare kɨ tɔe nə Jɨsəpɨ ḭ no̰o̰ re. Jɨsəpɨ e kɨ kare dan njé gangɨ ta je tɨ lə *Jɨpɨ je, e dəw kɨ majɨ, e dəw kɨ dana,  
\v 51 adɨ nḛ je kɨ made je dɔɔi naa tɨ ə rai kɨn, e ndɨgɨ səde dɔ tɨ al. Jɨsəpɨ e dəw kɨ Arɨmate tɨ, kɨ e ɓe lə Jɨpɨ je. E ɨsɨ ngɨnə ta ko̰ɓe lə Luwə kɨ kadɨ a re.  
\v 52 Jɨsəpɨ aw rɔ *Pɨlatɨ tɨ, dəje nɨn Jəju.  
\v 53 Be ə, aw rɨsɨ nɨn Jəju dɔ kagɨ-dəsɨ tɨ, re-n nangɨ, dole kɨ kɨbɨ, ɓa aw ɨle me ɓe nɨn tɨ kɨ rai kadɨ mbal tɨ. E ɓe kɨ dəw ɨlə nɨn tɨ al ɓəy.  
\v 54 NDɔe tɨ kɨn, e ndɔ kɨ dɨje ɨsɨ ɔsi nja nḛ je naa tɨ, tadɔ lo ti par ə e ndɔ taa kə̰ə̰.  
\v 55 Dəne je kɨ ḭ kɨ Jəju Galile tɨ nu, rəi sie, awi naa tɨ kɨ Jɨsəpɨ. Awi go̰i ɓe nɨn kɨ kadɨ ɨləi Jəju tɨ ka kɨn, ə ooi kujɨ kɨlə kɨ ɨləi nɨne.  
\v 56 Go tɨ, təli awi ɓe, ɨndəi dɔ yɨbɨ kagɨ kɨ ətɨ mbi, naa tɨ, mba kɔy rɔ nɨn Jəju tɨ. Nɨngə ndɔ kɔr kə̰ə̰, uwəi kɔ rɔde təkɨ ndu-kun əl-n\x + \xo 23:56 \xt Tḛḛ kɨ taga 20.10; Dətərənom 5.14\x*. 
\c 24  
\s1 Jəju ḭ lo koy tɨ 
\r (Mt 28.1-8; Mk 16.1-8; Ja̰ 20.1-13) 
\p  
\v 1 NDɔ dɨmasɨ kɨ sḭ ɓatɨ ba ɓa, dəne je awi dɔ ɓadɨ tɨ kɨ yɨbɨ kagɨ kɨ ətɨ mbi kɨ ɨndəi dɔe dana mba kɔy rɔ nɨn Jəju tɨ.  
\v 2 Lokɨ awi nɨngə, ɨngəi mbal kɨ uti ta ɓadɨ ka kɨn dəw nduguru-e rangɨ.  
\v 3 Lokɨ uri me ɓadɨ tɨ ɓa, oi nɨn Ɓaɓe Jəju, al.  
\v 4 Loe tɨ no̰o̰ be, gəri nḛ kɨ kadɨ rai al, nɨngə yə dɨngəm je joo kɨ ɨləi kɨbɨ kɨ ndo̰y rɔde tɨ, tḛḛi hɔy kɨ rɔde tɨ.  
\v 5 Ɓəl tɔl-de, adɨ ɨləi dɔde kɨ nangɨ, nə dɨngəm je ka kɨn əli-de əi nə: «Ra ban ə ɨsɨ sangi dəw kɨ ɨsɨ kəm dan njé koy je tɨ ə?  
\v 6 E goto ne ngata, ḭ taa lo koy tɨ. Nɨngə majɨ kadɨ adi mesi ole dɔ ta tɨ kɨ əl səsi lokɨ e-n Galile tɨ ɓəy kɨn.»  
\v 7 Əl ə nə: «Sɔbɨ kadɨ dɨje a ɨləi-mi *mi NGon dəw ji njé ra majal je tɨ kadɨ ɓəi-mi kagɨ-dəsɨ tɨ, ɓa go tɨ, m-a m-ḭ taa lo koy tɨ kɨ ndɔ kɨ ko̰ mɨtə go koym tɨ.»  
\v 8 Lo kɨn tɨ, mede ole dɔ ta tɨ kɨ Jəju əl.  
\v 9 Be ə, lokɨ təli dɔ ɓadɨ tɨ, rəi ɔri poy nḛ je kɨn njé ndo je kɨ dɔgɨ gɨde kare əi kɨ ndəge je pətɨ adɨ-de oi.  
\v 10 NJé kɔr poy nḛ kɨn njé kaw kɨlə je e Mari kɨ Magɨdala nɨm, Jan nɨm, Mari kɨ ko̰ Jakɨ nɨm, kɨ ndəgɨ dəne je kɨ əi səde.  
\v 11 Nə njé kaw kɨlə je ooi ta kɨn tə ta ni adɨ taai ta lə dəne je ka kɨn al.  
\v 12 Lo kɨn tɨ no̰o̰, Pɨyər ə ḭ kɨ ngɔdɨ, aw ɨlə mbɔne ɓe nɨn tɨ nɨngə, oo ta kɨbɨ je kɨ doləi nɨn par ə a nangɨ. Nḛ kɨn ndɔjɨ Pɨyər ngay, lokɨ ɨsɨ təl kɨ ɓe. 
\s1 Jəju əi kɨ njé ndo je joo dɔ rəbɨ tɨ kɨ kaw Emawusɨ 
\r (Mk 16.12-13) 
\p  
\v 13 NDɔe tɨ wa ka kɨn, njé ndo je joo ɨsɨ awi ngon ɓe tɨ kare kɨ ɓari-e Emawusɨ, kɨ a asɨ kulə mətər dɔgɨ gɨde kare kɨ ɓe bo kɨ Jorijaləm.  
\v 14 *NJé ndo je kɨ joo ka kɨn, a əli-naa ta dɔ nḛ je tɨ kɨ ra nḛ kɨn.  
\v 15 Nɨngə lokɨ a əli-naa ta, a naji-naa tɨ ka kɨn nɨngə, Jəju tḛḛ uwə səde rəbɨ.  
\v 16 Nə kəmde utɨ dɔe tɨ adɨ gəri-e al.  
\v 17 Ə Jəju dəjɨ-de ə nə: «E ri ə a naji-naa ta tɨ dɔ rəbɨ tɨ be ə?» Nɨngə təli ai lo ka tɨ, kəmde ɨl kɨrɨri.  
\v 18 Ɓa kɨ kare dande tɨ kɨ tɔe nə Kɨləwopasɨ əl Jəju ə nə: «Ḭ kɨ kari ba par ə ḭ dəw kɨ ɨsɨ Jorijaləm tɨ ne kɨ kanjɨ kadɨ oo ka nḛ je kɨ rai nḛ me ndɔ je kɨ ne kɨn!»  
\v 19 Ə təl dəjɨ-de ə nə: «E ri ə ra nḛ ə?» Nɨngə ɨləi-e tɨ əi nə: «Nḛ kɨ ra nḛ ɔjɨ-n dɔ Jəju kɨ Najarətɨ tɨ, kɨ e nje kəl ta kɨ ta Luwə tɨ kɨ aw kɨ tɔgɨ ngay. Aw kɨ tɔgɨ me kɨlə rane tɨ nɨm, me ta kəlne tɨ nɨm, no̰ Luwə tɨ kɨ no̰ dɨje me tɨ pətɨ.  
\v 20 Nə kɨ bo je kɨ dɔ njé kɨjə nḛ məsɨ kadɨ-kare tɨ, kɨ njé kun dɔ Jɨpɨ je, uwəi-e, ɨləi-e ji dɨje tɨ kadɨ gangi ta koy dɔe tɨ, ə ɓəi-e dɔ kagɨ-dəsɨ tɨ.  
\v 21 Je j-o kadɨ e ə e dəw kɨ kadɨ a taa *Isɨrayəl je ɨlə-de taa. Nɨngə me nḛ je tɨ kɨn pətɨ, ɓone ə e ndɔ kɨ ko̰ mɨtə kɨ nḛ je kɨn rai nḛ.  
\v 22 Nə nḛ kare, dəne je kɨ me ɓutɨ tɨ ləje əli-je nḛ kɨ ndɔjɨ-je ngay. Tḛḛi kɨ sḭ ɓatɨ ba awi dɔ ɓadɨ tɨ,  
\v 23 nə oi nɨne al, ɓa təli rəi əli-je təkɨ malayka je tḛḛi rɔde tɨ əli-de təkɨ a kɨ dɔne taa.  
\v 24 Ə madɨje je madɨ awi dɔ ɓadɨ tɨ ɓa, oi nḛ je təkɨ wa kɨ dəne je əlii. Nɨngə e wa taa, dəw oo-e al.»  
\v 25 Lo kɨn tɨ, Jəju əl-de ə nə: «Səi dɨje kɨ nḛ gər ləsi goto, nga̰ səsi kadɨ adi mesi kalangɨ ba nje kəl ta kɨ ta Luwə tɨ!  
\v 26 Sɔbɨ kadɨ Kɨrɨsɨ a ɨngə ko̰ be taa kadɨ a ɨngə-n tɔɓa ləne.»  
\v 27 Be ə, ɔr-n-de gɨn makɨtɨbɨ je pətɨ kɨ əl ta kɨ dɔe tɨ, ɨlə ngɨre dɔ ndu-kun tɨ lə *Mojɨ tḛḛ-n dɔ njé kəl ta je kɨ ta Luwə tɨ pətɨ. 
\p  
\v 28 Lokɨ ɨndəi dɔ ɓe kɨ ɨsɨ awi tɨ ɓasi ɓa, Jəju ra dɔ kəmne tɨ tə nḛ kɨ a aw kɨ kəte be.  
\v 29 Ə gangi-e əi nə: «Kadɨ ur ngata, adɨ lo dɨbɨ, ə nə ɨsɨ nangɨ rɔjetɨ.» Be ə, tɔ aw səde lo kɨsɨde tɨ.  
\v 30 Lokɨ ɨsɨ ta nḛ kuso tɨ səde, un mapa, ra oyo Luwə dɔ tɨ, uwə tətɨ naa tɨ, ɓa təl-n adɨ-de.  
\v 31 Lo kɨn tɨ ngata ə, kəmde tḛḛ adɨ gəri-e təkɨ e Jəju, nə loe tɨ no̰o̰, Jəju tən jɨpɨ adɨ ooi-e al.  
\v 32 Ə təli ɨsɨ əli-naa əi nə: «Lokɨ ɨsɨ əl-je ta dɔ rəbɨ tɨ, ɨsɨ ɔr-n-je gɨn nḛ je kɨ ndangi me makɨtɨbɨ je kɨn, to tə nḛ kɨ e por ə ɨsɨ o̰ meje tɨ be.» 
\p  
\v 33 Ɓa loe tɨ no̰o̰, ḭḭ taai, təli ɨləi dɔde kaw Jorijaləm gogɨ. Awi ɨngəi njé ndo je kɨ dɔgɨ gɨde kare kɨ ndəge je kɨ gode tɨ kawi-naa ɨsi.  
\v 34 Ə pətɨ əli njé ndo je kɨ joo ka kɨn əi nə: «E ta kɨ rɔjetɨ kadɨ Ɓaɓe ḭ lo koy tɨ! Tḛḛ ɨngə Sɨmo̰, adɨ Sɨmo̰ oo-e kɨ kəmne!»  
\v 35 Lo kɨn tɨ, njé ndo je kɨ joo, ɨləi rɔde ɔri-de gɨn nḛ je kɨ ɨngə-de dɔ rəbɨ tɨ, kɨ gər kɨ gəri Jəju lo tətɨ mapa tɨ. 
\s1 Jəju ɔjɨ rɔne njé ndo je ləne 
\r (Ja̰ 20.19-23) 
\p  
\v 36 Lokɨ ɨsɨ əli-naa ta ba ɓəy nɨngə, Jəju wa tḛḛ hɔy dande tɨ, əl-de ə nə: «Lapɨya e səsi.»  
\v 37 Lo kɨn tɨ, ɓəl tɔl-de, ndɨlde tḛḛ. Gai kadɨ e ndɨl ə ooi-e.  
\v 38 Ə Jəju əl-de ə nə: «Ra ban ə ndɨlsi goto je, mesi tɔsɨ je be ə?  
\v 39 Ɨgo̰i jim je, kɨ njam je kɨn oi, e mi wa. NDɨl aw kɨ dane je, kɨ sɨngəne je təkɨ oi-mi kɨn al.»  
\v 40 Lo kɨn tɨ, tɔjɨ-de jine je, kɨ njane je adɨ-de ooi.  
\v 41 Rɔnəl dum dɔ njé ndo je, e nḛ kɨ ətɨ-de ɓəl kɨ dum, adɨ lo kadɨ ooi tə e nḛ kɨ rɔjetɨ nga̰. Ə Jəju dəjɨ-de ə nə: «Awi kɨ ngon nḛ kuso nḛ a?»  
\v 42 Ɓa adi-e ngon dam kanjɨ kɨ ndaw.  
\v 43 Ə Jəju taa, uso ta kəmde tɨ. 
\p  
\v 44 Nɨngə go tɨ, əl-de ə nə: «Ta je kɨ ndɔ kɨ m-əl səsi lokɨ mi-n səsi ɓəy ə to kɨn: NDɔ kɨ m-əl səsi təkɨ, nḛ je pətɨ kɨ ndangi me ndu-kun tɨ lə *Mojɨ je, kɨ me ta tɨ lə njé kəl ta je kɨ ta Luwə tɨ, kɨ me pa kosɨ je tɨ kɨn, sɔbɨ kadɨ a tɔli tade be.»  
\v 45 Lo kɨn tɨ nga ə, Jəju adɨ-de ku dɔde, kadɨ gəri me makɨtɨbɨ lə Luwə.  
\v 46 Nɨngə əl-de ə nə: «E ta kɨ ndangi kəte, təkɨ mi Kɨrɨsɨ m-a m-ɨngə ko̰, dɨje a tɔli-mi, ɓa go tɨ, m-a m-ḭ taa dan njé koy je tɨ kɨ ndɔ kɨ ko̰ mɨtə lə ndɔ koym\x + \xo 24:46 \xt Ejay 53; Oje 6.2\x*.  
\v 47 Dɨje a ɨləi mbḛ kɨ tɔm, ɨlə ngɨre Jorijaləm tɨ, bɨtɨ kɨ rɔ gɨn dɨje tɨ pətɨ, kadɨ dɨje ɨyə̰i go rəbɨ nḛ rade je kɨ majal kɔ, kadɨ Luwə ɨyə̰-n go majal je ləde kɔ tɔ.  
\v 48 Nɨngə səi ə səi njé ma najɨ kɨn.  
\v 49 Kɨ ɔjɨ dɔm, m-a m-ɨlə kɨ nḛ kɨ Bai un mɨndɨne dɔ tɨ kadɨ n-a n-adɨ səsi kɨn. Nɨngə a ɨsi ɓe bo tɨ ne bɨtɨ kadɨ tɔgɨ kɨ ḭ dɔra̰ tɨ kɨn re dɔsi tɨ ɓəy taa.» 
\s1 Jəju aw dɔra̰ tɨ 
\r (Mk 16.19-20; Knjk 1.9-14) 
\p  
\v 50 Go tɨ, Jəju aw kɨ njé ndo je ləne ɓasi kadɨ ɓe tɨ kɨ Bətani, ɓa ɔy jine kɨ taa, njangɨ dɔde.  
\v 51 Lokɨ njangɨ dɔde nɨngə, ɨyə̰-de ə ɔr rɔne kɔ rɔde tɨ, ɓa uni-e awi sie dɔra̰ tɨ.  
\v 52 Lo kɨn tɨ no̰o̰, njé ndo je ɔsi məkəsɨde nangɨ no̰e tɨ, ɓa təli gogɨ Jorijaləm tɨ kɨ rɔnəl ngay.  
\v 53 Dɔkagɨlo je pətɨ, əi gɨn kəy tɨ lə Luwə, ɨləi tɔjɨ dɔ Luwə tɨ.