\id ACT - Nouveau Testament Nangnda 
\h Kɨlə lə NJé kaw kɨlə je 
\toc1 Kɨlə lə NJé kaw kɨlə je 
\toc2 Kɨlə lə NJé kaw kɨlə je 
\toc3 Knjk 
\mt2 Kɨlə lə 
\mt1 NJé kaw kɨlə je 
\is1 Ta kɨ dɔ kɨlə tɨ lə NJé kaw kɨlə je 
\ip Makɨtɨbɨ Kɨlə lə njé kaw kɨlə je e makɨtɨbɨ kɨ ko̰ joo kɨ Lukɨ ndangɨ. Nɨngə əi kɨ Poy Ta kɨ Majɨ lə Jəju kɨ Lukɨ ndangɨ, rai rɔde tə makɨtɨbɨ kɨ kare ba ə dəw gangɨ gɨn joo be. Me e kɨ dɔsa̰y tɨ kɨ e Poy Ta kɨ Majɨ, Lukɨ a dɔ dɔkagɨlo tɨ kɨ Jəju ra dɔnangɨ tɨ ne (1.1), nɨngə ḭ dɔ kawe dɔra̰ tɨ (1.11), kɨ kɨlə kɨ ra kɨ NDɨlne dan njé ndo je tɨ, kɨ kɨndə ngɨrə njé kaw-naa je, Lukɨ əl tae me makɨtɨbɨ tɨ lə njé kaw kɨlə je. 
\ip E makɨtɨbɨ kɨ adɨ tɔgɨ njé kaw-naa je lə Kɨrɨsɨ, tadɔ əl ta kɨ dɔ kɨndə ngɨrə njé kaw-naa je tɨ dan Jɨpɨ je tɨ təkɨ to-n Jorijaləm kɨn nɨm, kɨndə ngɨrə njé kaw-naa je dan dɨje tɨ kɨ əi Jɨpɨ je al təkɨ to-n A̰tɨyosɨ, kɨ Pɨlɨpɨ, kɨ Korḛtɨ… kɨn nɨm tɔ. Lo kɨn tɨ, j-o dɔ nja Pol me kɨlə mbḛ Poy Ta tɨ kɨ Majɨ kɨ dɔ ɓe je, dɔ ɓe je nɨm, j-o rɔ kɨ kadɨ a ɨngə njé kaw-naa lə Kɨrɨsɨ kɨn nɨm tɔ, nə dumi dɔ rɔ kɨn kɨ tɔgɨ lə NDɨl Luwə. 
\ip Lukɨ kɨ nje ndangɨ makɨtɨbɨ kɨn tɔjɨ kadɨ oo lo nḛ je madɨ kɨ kəmne, tadɔ kḭ Tɨrowasɨ kaw Pɨlɨpɨ tɨ, Lukɨ əl ə nə: «Jɨ sangɨ rəbɨ kadɨ J-aw…» (16.10-40) Nɨngə kaw tḛḛ Jorijaləm kɨ dɨje a uwəi Pol kɨn nɨm (20.5-21.18), taa kaw kɨ ta tɔl ta ta tɨ, kḭ Səjare kaw Rom tɨ kɨ Pol ngɨnə ɓal joo ɓəy taa kadɨ dɨje gangi ta lie kɨn ka Lukɨ tɔjɨ təkɨ əi naa tɨ tɔ (27-28). Lo kɨlə ngɨrə makɨtɨbɨ tɨ wa ɓəy, Lukɨ tɔjɨ lo je kɨ a əl ta tə tḛḛ-n tɨtɨ adɨ ay njay kəte (1.8). J-ɨngə: 
\io1 Kɨndə ngɨrə njé kaw-naa je kɨ dɔsa̰y Jorijaləm tɨ (1.1-8.3); 
\io1 Poy Ta kɨ Majɨ kɨ sane kɨ ndəgɨ lo je kɨ dɔnangɨ Isɨrayəl tɨ (8.4-12.25); 
\io1 Poy Ta kɨ Majɨ kɨ sane kɨ ndəgɨ ɓe je kɨ kadɨ ba Məditərane tɨ tḛḛ Rom tɨ (13.1-28.31). 
\ip Ta lə Luwə kɨ dɨje sanəi kɨ lo je kɨ j-əl tae kɨn, j-ɨngə me ta tɨ kɨ njé kaw kɨlə je ɨləi mbḛe je əli tae je, ə e kɨ ndangɨ me makɨtɨbɨ tɨ kɨn. NGa nɨngə, Jəju Kɨrɨsɨ kɨ njé kaw kɨlə je əli ta lie kɨ rɔ Jɨpɨ je tɨ je, kɨ rɔ dɨje tɨ kɨ əi Jɨpɨ je al je kɨn, e darɔ Jəju wa kɨ oji-e dɔnangɨ Paləsɨtɨn tɨ, ə tɔgɨ tɨ, njɨyə tɨ kɨn. NDɨl ɔsɨ njé ndo je lie adɨ əli ta kɨ dɔe tɨ, dɔ kɨlə rae tɨ, kɨ dɔ nḛ ndo je tɨ lie. 
\ip Makɨtɨbɨ kɨlə lə njé kaw kɨlə je tɔjɨ rəbɨ kɨlə kɨ kadɨ njé kaw-naa je kɨ dɔkagɨlo je tɨ pətɨ rai, adɨ e kɨlə kɨlə mbḛ poy ta kɨ Majɨ lə Jəju Kɨrɨsɨ kɨ rɔ dɨje tɨ pətɨ, bɨtɨ kɨ ta so̰y dɔnangɨ tɨ. 
\c 1  
\s1 Kaw Jəju dɔra̰ tɨ 
\p  
\v 1 Təwopɨl, me makɨtɨbɨ tɨ ləm kɨ dɔsa̰y\x + \xo 1:1 \xt Lk 1.1-4\x*, m-ndangɨ ta je kɨ ɔjɨ dɔ nḛ je kɨ Jəju ɨlə ngɨre ra je, ndo dɨje je.  
\v 2 Nḛ je kɨ ra bɨtɨ tḛḛ-n me ndɔ tɨ kɨ Luwə un-e-n aw sie dɔra̰ tɨ. Nɨngə kəte ɓəy taa kadɨ aw dɔra̰ tɨ, Jəju mbətɨ njé kaw kɨlə je ləne, adɨ-de ndu-kun je ləne kɨ go rəbɨ lə NDɨl Luwə.  
\v 3 Go koye tɨ, Jəju ɔjɨ rɔne njé kaw kɨlə je ləne. Ɔjɨ-de kɨ rəbɨ je kɨ dangɨ dangɨ kadɨ gəri təkɨ n-a kɨ dɔne taa. NDɔ kutɨ sɔ go tɨ nɨngə, tḛḛ hɔy kɨ rɔde tɨ əl-de ta dɔ ko̰ɓe tɨ lə Luwə.  
\v 4 NDɔ kare kɨ ɨsɨ uso nḛ səde, Jəju əl-de kadɨ tḛḛi gɨdɨ ɓe bo Jorijaləm tɨ al. Nə kadɨ ngəmi bɨtɨ kadɨ Bawne adɨ-de kadɨ-kare kɨ un mɨndɨne dɔ tɨ kadɨ n-a n-ade kɨn ɓəy taa\x + \xo 1:4 \xt Lk 24.49\x*. Nɨngə əl-de ə nə: «E kadɨ-kare kɨ mi wa m-əl səsi tae kəte ngata.  
\v 5 Ja̰ ra dɨje batəm me man tɨ, nə səi je, me ndɔ je tɨ kɨ ngay al ne ə, a rai səsi batəm me NDɨl Luwə tɨ.» 
\p  
\v 6 *NJé kaw kɨlə je lə Jəju kɨ kawi-naa rɔe tɨ dəji-e əi nə: «Ɓaɓe, e dɔkagɨlo tɨ kɨ ngɔsɨne wa kɨn ə a taa ko̰ɓe adɨ *Isɨrayəl a?»  
\v 7 Ə əl-de ə nə: «E ta ləsi kadɨ ɨgəri dɔ kade ə se dɔ gangɨ lo je kɨ Bai ɔjɨ kɨ go lo ko̰ɓe tɨ ləne al.»  
\v 8 Nə a ɨngəi tɔgɨ lokɨ NDɨl Luwə a re dɔsi tɨ. A təli njé ma najɨ ləm me ɓe bo Jorijaləm tɨ nɨm, dɔnangɨ Jude tɨ ba pətɨ nɨm, *Samari tɨ nɨm, ratata kɨ ta so̰y dɔnangɨ tɨ. 
\p  
\v 9 Lokɨ Jəju əl-de ta je kɨn gɨne gangɨ nɨngə, ooi-e ɨsɨ aw kɨ taa me nəl tɨ. Nɨngə kɨl ndi re utɨ kəmde adɨ ooi-e al.  
\v 10 Kəmde naa kɨ taa dɔra̰ tɨ, lo koo go Jəju lo kawe tɨ, nɨngə, dɨngəm je joo kɨ ɨləi kɨbɨ je kɨ nda bal bal tḛḛi hɔy kɨ rɔde tɨ, nɨngə əli-de əi nə:  
\v 11 «Dɨje kɨ Galile tɨ, mba ri ə ai a ɨgo̰i lo kɨ taa dɔra̰ tɨ be ə? Darɔ Jəju wa kɨ uni-e tasi tɨ awi sie dɔra̰ tɨ kɨn ə, a təl re təkɨ oi goe lo kawe dɔra̰ tɨ kɨn be tɔ.» 
\s1 Ɓutɨ lə njé kaw kɨlə je 
\p  
\v 12 Be ə njé kaw kɨlə je lə Jəju təli dɔ mbal kagɨ bɨni tɨ awi Jorijaləm tɨ gogɨ. MBal kagɨ bɨni kɨn e ɓasi kɨ ɓe bo Jorijaləm.  
\v 13 Lokɨ rəi tḛḛi Jorijaləm tɨ nɨngə, ali aw me kəy tɨ kare kɨ e dɔ made tɨ taa, lo kɨ rai tə lo kɨsɨde kəte kəte. Adɨ e Pɨyər nɨm, Ja̰ nɨm, Jakɨ əi kɨ Andɨre nɨm, Pɨlɨpɨ əi kɨ Tomasɨ nɨm, Batɨləmi əi kɨ Matɨye nɨm, Jakɨ kɨ ngon lə Alpe nɨm, Sɨmo̰ kɨ nje rɔ mbata ta kɨngə dɔ lə ɓe ləne nɨm, taa Judɨ kɨ ngon lə Jakɨ nɨm tɔ.  
\v 14 Əi pətɨ, kɨ mede kɨ kare ba, kawi-naa nəm nəm mba kadɨ əli ta kɨ Luwə, naa tɨ kɨ dəne je madɨ. Mari kɨ ko̰ Jəju e dande tɨ nɨm taa ngako̰ Jəju je nɨm tɔ. 
\s1 Matɨyasɨ un to Judasɨ 
\p  
\v 15 Me ndɔ je tɨ kɨn, njé kadɨ-me je kawi-naa asi ɓu kɨ kutɨ joo. Nɨngə Pɨyər ḭ taa dan ngakone je tɨ əl ə nə:  
\v 16 «NGakom je, sɔbɨ kadɨ nḛ kɨ NDɨl Luwə əl tae me Makɨtɨbɨ tɨ lə Luwə tɔl tane. Tadɔ NDɨl Luwə, əl ta kəte kɨ ta *Dabɨdɨ, ɔjɨ-n dɔ Judasɨ kɨ ɔr no̰ dɨje kɨ rəi uwəi Jəju.  
\v 17 Judasɨ e kɨ kare danje tɨ, nɨngə aw kɨ kɨlə ləne kɨ sɔbɨ dɔne kadɨ ra danje tɨ tɔ.  
\v 18 Kɨ la kɨ adi-e mba kɨgə-n go ji kɨlə kɨ majal kɨ ra kɨn ə, Judasɨ aw ndogɨ-n lo ndɔr. Me ndɔr tɨ kɨ ndogɨ ka kɨn ə, ḭ taa osɨ tɨ, dɔe su kɨ nangɨ, me ndu adɨ tie ale mba dɔnangɨ tɨ.  
\v 19 Dɨje pətɨ kɨ dɔnangɨ Jorijaləm tɨ ooi ta kɨn. Be ə ɓari lo ndɔr ka kɨn kɨ ta ɓe ləde ə nə: “Akəldama”, kɔr me ta kɨn nə: “Lo ndɔr məsɨ.”  
\v 20 Nɨngə ndangi me makɨtɨbɨ Pa je tɨ əi nə: 
\q1 “Kadɨ kəy lie e kɨ kɨyə̰ kɔ nɨm, 
\q1 Kadɨ dəw kare ka ɨsɨ me tɨ al nɨm\x + \xo 1:20 \xt Pa je 69.26; 109.8\x*,” 
\q1 Taa ndangi ɓəy əi nə: 
\q1 “Kadɨ dəw kɨ rangɨ un toe.” 
\p  
\v 21 «Be ə, majɨ kadɨ jɨ mbəti dəw kare mbo̰ dɨje tɨ wa kɨ njɨyəi səje naa tɨ kɨ ndɔ je pətɨ kɨ Ɓaɓe Jəju aw-n səje nɨm təl-n səje nɨm wa kɨn.  
\v 22 Ɨlə ngɨre dɔ batəm tɨ lə Ja̰, ratata tḛḛ-n dɔ ndɔ tɨ kɨ Luwə un-n Jəju taje tɨ awi sie dɔra̰ tɨ. Kadɨ dəw kare dande tɨ, e nje ma najɨ, naa tɨ səje təkɨ Jəju ḭ lo koy tɨ.» 
\p  
\v 23 Lo kɨn tɨ, rəi kɨ dɨje joo ɔji-de, kɨ dɔsa̰y e Jɨsəpɨ kɨ ɓari-e nə Barsabasɨ, kɨ ɨndəi tɔe kɨ rangɨ nə Jusɨtusɨ, nɨngə kɨ ko̰ joo e Matɨyasɨ.  
\v 24 Nɨngə əli Ɓaɓe əi nə: «Ɓaɓe, ḭ ɨgər nga̰me dɨje pətɨ tɨgə, ə ɔjɨ-je se mbo̰ dɨje tɨ kɨ joo kɨn, e kɨ ra ə ɨmbəte wa?  
\v 25 MBəte kadɨ un ta kɨlə ɓəə lə njé kaw kɨlə je kɨ Judasɨ ɨyə̰ tae ə aw lo tɨ ləne kɨ sɔbɨ dɔe kadɨ aw tɨ kɨn.»  
\v 26 Rai yukɨ, nɨngə yukɨ osɨ dɔ Matɨyasɨ tɨ, adɨ Matɨyasɨ ore kadɨ njé kaw kɨlə je kɨ dɔgɨ gɨde e kare. 
\c 2  
\s1 Re lə NDɨl Luwə 
\p  
\v 1 Lokɨ ndɔ nay Pa̰təkotɨ asɨ nɨngə\x + \xo 2:1 \xt Ləbətɨkɨ 23.15-21; Dətərənom 16.9-11\x*, njé kadɨ-me je pətɨ kawi-naa lo kare ba.  
\v 2 Ta naa tɨ no̰o̰, ka nḛ madɨ ḭ dɔra̰ tɨ, ɓa tə nəl bo kɨ ɨlə kɨ tɔgɨne kɨn be. Ka nḛ ka kɨn taa lo me kəy tɨ kɨ ɨsi tɨ.  
\v 3 OOi nḛ je kɨ toi tə por ə ndone je tḛḛi bɨlɨm bɨlɨm be, tḛḛi, ka̰yḭ-naa dɔde tɨ kare kare.  
\v 4 NDɨl Luwə rosɨ mede pətɨ, adɨ ɨləi ngɨrə kəl ndon ta je kɨ rangɨ kɨ dəw gər me al, kɨ go kɨndə tɨ kɨ NDɨl Luwə ɨndə-n tade tɨ kadɨ əli. 
\p  
\v 5 Nɨngə me ndɔe je tɨ kɨn, *Jɨpɨ je kɨ njé ɓəl Luwə, ḭḭ kɨ dɔ ɓe je kɨ dangɨ dangɨ kɨ dɔnangɨ tɨ ne pətɨ, rəi kawi-naa Jorijaləm tɨ.  
\v 6 Lokɨ ooi ka nḛ kɨn nɨngə, a̰yḭ-naa ngɔdɨ rəi kawi-naa, kosɨ kosɨ, ɓəl rade tadɔ na̰ na̰, dande tɨ, oo dɔ ndu njé kadɨ-me je kɨ ɨsɨ əli ta kɨ ndon ta ɓe ləne.  
\v 7 Nḛ kɨn ətɨ-de ɓəl ngay adɨ ndɨlde a̰y ur kakɨ, ooi kadɨ e nḛ kɨ rɔjetɨ al, adɨ əli əi nə: «Dɨje kɨ ɨsɨ əli ta kɨn pətɨ əi dɨje kɨ ḭ Galile tɨ,  
\v 8 nga ban be ə na̰ na̰ danje tɨ, oo ta kɨ tḛḛ tade tɨ kɨ ndon ta ɓe ləne ə?  
\v 9 Je dɨje kɨ Partəjɨ tɨ, kɨ Medɨ tɨ, kɨ Elamɨtɨ tɨ, kɨ njé kḭ dɔnangɨ Mejopotami tɨ nɨm, kɨ Jude tɨ nɨm, Kapadosɨ tɨ nɨm, taa Po̰ tɨ kɨ e ngon ɓe kɨ dɔnangɨ Aji tɨ nɨm,  
\v 10 Pɨrɨji tɨ nɨm, Pampɨli tɨ nɨm, Ejɨpɨ tɨ, kɨ dɔnangɨ Lɨbi tɨ kɨ e ɓasi kɨ Sɨrən, ə se njé kḭ dɔnangɨ Rom tɨ.  
\v 11 Je pətɨ je Jɨpɨ kojɨ je kɨ Jɨpɨ təl je. J-ḭ Kɨrətɨ tɨ kɨ Arabi tɨ. Be ka, joo dɔ ndude kɨ əli ta kɨ ndon ta ɓe ləje, ɔjɨ dɔ nḛ je kɨ ətɨ ɓəl kɨ Luwə ra.»  
\v 12 Əi pətɨ ndɨlde ay ur kakɨ adɨ gəri ta wa kɨ kadɨ əli al, nɨngə əli-naa mbo̰de tɨ əi nə: «Kɔr me nḛ kɨ ra nḛ kɨn nə ri ə?»  
\v 13 Nə njé kɨ na̰ je kogi dɔ njé kəl ndon ta je tɨ kɨ dangɨ dangɨ kɨ dəw gər dɔe al, əi nə: «E kasɨ nju ə a̰yḭ-naa ngay ə rade.» \fig Ɓe je kɨ rəi Jorijaləm tɨ ndɔ Pa̰təkotɨ tɨ |src="pentecost.eps" size="span" loc="ACT 2.1-15" copy="GPS" ref="2.9-11" \fig* 
\s1 Pɨyər əl ta kosɨ dɨje 
\p  
\v 14 Pɨyər ḭ a taa kɨ ndəgɨ njé kaw kɨlə je kɨ dɔgɨ gɨde e kare, nɨngə un ndune kɨ taa əl ta kosɨ dɨje ə nə: «Uri mbisi majɨ oi dɔ ta ləm səi *Jɨpɨ je, kɨ səi pətɨ kɨ ɨsɨ Jorijaləm tɨ ne. Sɔbɨ kadɨ ɨgəri nḛ kɨ ɨsɨ ra nḛ kɨn tɔ.  
\v 15 Dɨje madɨ dansi tɨ ooi kadɨ e kasɨ ə ra dɨje kam. Nə Jagɨ kasɨ rade al! J-a sḭ kadɨ nda tɨ ɓəy!  
\v 16 Nə ngɔsɨne nḛ kɨ ndɔ kɨ nje kəl ta kɨ ta Luwə tɨ Juwəl əl tae ka kɨn ə ra nḛ: 
\q1  
\v 17 “Nḛ je kɨ Luwə əl tae kadɨ a rai nḛ me ndɔ je tɨ kɨ dɔbəy tɨ ka ə toi kɨn: 
\q1 M-a m-ɨlə kɨ NDɨlm dɔ dɨje tɨ pətɨ. 
\q1 NGansi je kɨ dɨngəm kɨ njé kɨ dəne a təli njé kəl ta kɨ ta Luwə tɨ, 
\q1 Basa je ləsi a ooi nḛ je me ndɨl tɨ, 
\q1 Ɓɨgə je ləsi, a ooi nḛ je kɨ to lo ɓɔyɔ tɨ me ni tɨ. 
\q1  
\v 18 Oyo me ndɔ je tɨ kɨn, 
\q1 M-a m-ɨlə kɨ NDɨlm dɔ ngan njé kɨlə je tɨ ləm kɨ dɨngəm kɨ njé kɨ dəne. 
\q1 A əi njé kəl ta kɨ tam tɨ. 
\q1  
\v 19 M-a m-ra nḛ je kɨ dəw asɨ ra al me dɔra̰ tɨ taa nu, 
\q1 Nɨngə dɔnangɨ tɨ ne, m-a m ra nḛ kɔjɨ je kɨ ətɨ ɓəl, 
\q1 Adɨ e: məsɨ nɨm, por nɨm, sa kɨ su luy luy nɨm tɔ, 
\q1  
\v 20 Kəte ɓəy taa kadɨ ndɔ kɨ bo ngay, kɨ rosɨ kɨ tɔɓa lə Ɓaɓe kɨn a re, 
\q1 Lo kɨ kada a təl lo kɨ ndul, nɨngə nay a təl məsɨ. 
\q1  
\v 21 Nɨngə me ndɔ tɨ kɨn, dɨje pətɨ kɨ ɓai tɔ Ɓaɓe a ɨngəi kajɨ\x + \xo 2:21 \xt Juwəl 3.1-5\x*.” 
\p  
\v 22 «Səi *Isɨrayəl je, uri mbisi majɨ oi ta kɨ m-a m-əl səsi. Ɨgəri pətɨ kadɨ Jəju kɨ Najarətɨ, dɨngəm kɨn kɨ Luwə ɔje kɨ taga kadɨ n-ndɨge, ə Luwə ra nḛ je kɨ dəw asɨ ra al kɨ nḛ kɔjɨ je kɨ ətɨ ɓəl kɨ takule dansi tɨ ne.  
\v 23 Dɨngəm kɨn, ɨləi-e jisi tɨ kɨ go ndu-kun tɨ kɨ Luwə un, ə se kɨ go kɔjɨ ta ra tɨ lie kɨ to kəte. Nɨngə səi adi dɨje kɨ gəri Luwə al tɔli-e kɨ rəbɨ ɓə kɨ ɓəi-e kagɨ-dəsɨ tɨ.  
\v 24 Nə Luwə gangɨ kulə yo rɔe tɨ kɔ ade ḭ lo koy tɨ, tadɔ koy aw kɨ tɔgɨ kadɨ uwe gɨn tɔgɨne tɨ ɓe nɨn tɨ al.  
\v 25 *Dabɨdɨ əl ta ɔjɨ-n dɔe ə nə: 
\q1 “M-o Ɓaɓe kɨ dɔkagɨlo je pətɨ no̰m tɨ, 
\q1 Tadɔ e dɔ ji kom tɨ mba kadɨ m-tḛḛ m-osɨ al. 
\q1  
\v 26 E mbata kɨn ə rɔnəl rosɨ mem adɨ m-osɨ-n pa tɔ. 
\q1 Be ə, ɓe nɨn tɨ ka, darɔm a ɔr kə̰ə̰ kɨ kɨndə me dɔ tɨ, 
\q1  
\v 27 Ḭ Ɓaɓe, a ɨyə̰-m kɔ koo al, 
\q1 A ɨyə̰ ɓəə ləi kɨ a dɔ njane tɨ ade ndum ɓada al tɔ. 
\q1  
\v 28 Ḭ ə ɔjɨ-m rəbɨ kadɨ m-təl m-ɨsɨ-n kɨ dɔm taa, 
\q1 Nɨngə a adɨ-m rɔnəl me kei naa tɨ səm\x + \xo 2:28 \xt Pa je 16.8-11\x*.”» 
\p  
\v 29 Pɨyər təl əl ɓəy ə nə: «NGakom je, adɨ m-əl səsi ta kɨ rɔjetɨ: Kaje Dabɨdɨ oy təkɨ rɔjetɨ adɨ dɨbi-e. Dɔ ɓade to danje tɨ ne bɨtɨ ɓone.  
\v 30 E nje kəl ta kɨ ta Luwə tɨ, ə gər kadɨ Luwə un mɨndɨne ade kɨ kɨbɨ rɔ kadɨ n-a n-adɨ dəw kare kɨ gɨn ka tɨ lie a o̰ ɓe toe tɨ\x + \xo 2:30 \xt Pa je 132.11; 2 Samɨyəl 7.12-13\x*.  
\v 31 Dabɨdɨ gər nḛ kɨ a ra nḛ lo ti tɨ, adɨ əl ta kḭ lo koy tɨ lə Kɨrɨsɨ kɨn kəte. E ta lie ə Dabɨdɨ ə nə Luwə a ɨyḛ lo kɨ koo tɨ al, taa a ɨyə̰ darɔe adɨ ndum ɓe nɨn tɨ al tɔ.  
\v 32 Jəju kɨ m-ɨsɨ m-əl ta lie kɨn, Luwə ade ḭ dan njé koy je tɨ, j-əi pətɨ jɨ gəri majɨ.  
\v 33 Go tɨ nɨngə, Luwə un-e aw sie dɔra̰ tɨ adɨ ɨsɨ dɔ ji ko̰e tɨ. Nɨngə ngɔsɨne Luwə ade NDɨlne təkɨ un-n mɨndɨne. NDɨl kɨn ə, Luwə ɓukɨ dɔje tɨ, təkɨ oi ngɔsɨne kɨ kəmsi je, kɨ mbisi je kɨn.  
\v 34 Təkɨ rɔjetɨ, Dabɨdɨ aw dɔra̰ tɨ al, nə əl ə nə: “Ɓaɓe əl Ɓaɓe ləm ə nə: ‹Ɨre ɨsɨ dɔ ji kom tɨ,  
\v 35 ratata kadɨ m-ɨlə njé ba̰ je ləi gɨn tɔgi tɨ\x + \xo 2:35 \xt Pa je 110.1\x*›”.  
\v 36 E be ə, rɔ Jəju wa kɨ ɨɓəi-e kagɨ-dəsɨ tɨ kɨn ə, Luwə ade e Ɓaɓe nɨm, Kɨrɨsɨ nɨm tɔ. E kɨn ə e nḛ kɨ sɔbɨ kadɨ dɨje pətɨ kɨ Isɨrayəl tɨ gəri majɨ.» 
\s1 NJé kɨ adi mede Kɨrɨsɨ dɔsa̰y 
\p  
\v 37 Lokɨ dɨje ooi ta kɨn nɨngə, mede ole wutɨ wutɨ adɨ dəji Pɨyər əi kɨ ndəgɨ njé kaw kɨlə je əi nə: «NGako̰je je, e ri ə kadɨ jɨ ra ə?»  
\v 38 Ə Pɨyər təl əl-de ə nə: «Ɨyə̰i rəbɨ nḛ rasi je kɨ majal kɔ, nɨngə kadɨ dəw kɨ ra dansi tɨ adɨ rai-e batəm me tɔ Jəju Kɨrɨsɨ tɨ, mba kadɨ majal je ləsi e kɨ kɨyə̰ go kɔ. Ɓa a ɨngəi NDɨl Luwə.  
\v 39 Təkɨ rɔjetɨ, kun mɨndɨ lə Luwə e kɨ mbata ləsi nɨm, mbata lə ngansi je nɨm, kɨ mbata dɨje kɨ ɨsi sa̰y nɨm. Sɔbɨ dɔ dɨje pətɨ kɨ Ɓaɓe Luwə ləje a ɓar-de.»  
\v 40 Pɨyər əl-de ta je kɨ rangɨ ngay go tɨ ɓəy mba kadɨ ma-n najɨ, nɨngə ɨlə dɨngəm mede tɨ ə əl-de ə nə: «Ɨgangi-naa kɨ gɨn dɨje kɨ majal kɨ ɓone kɨn, mba kadɨ Luwə ajɨ-n səsi.»  
\v 41 Dɨje pətɨ kɨ taai ta lə Pɨyər, rai-de batəm. NDɔe tɨ ka kɨn, dɨje asi dɨbɨ mɨtə rəi orəi kadɨ njé kadɨ-me je kɨ kəte. 
\p  
\v 42 Ɨlə ngɨre dɔkagɨloe tɨ kɨn, rəi nəm nəm mba koo dɔ nḛ ndo lə njé kaw kɨlə je nɨm, lo ra madɨ-naa tɨ nɨm, lo tətɨ mapa tɨ nɨm, ta lo kəl ta tɨ kɨ Luwə nɨm tɔ.  
\v 43 *NJé kaw kɨlə je rai nḛ je kɨ dəw asɨ ra al kɨ nḛ kɔjɨ je kɨ ətɨ ɓəl ngay adɨ dɨje pətɨ ɨsi kɨ ɓəl mede tɨ.  
\v 44 NJé kadɨ-me je ɨndəi rɔde naa tɨ kare ba ə kawi nḛ kɨngə je ləde dɔ-naa tɨ kare ba tɔ.  
\v 45 Gati kɨ nḛ kɨngə je kɨ nḛ majɨ je ləde ə ləbi-naa lae kɨ go nḛ ge tɨ lə dəw kɨ ra.  
\v 46 NDɔ je kare kare pətɨ, kɨ me kɨ kare ba, ɨngəi-naa me kəy tɨ lə Luwə. Nɨngə awi kɨ me kəy je tɨ lənaa usoi nḛ kuso lə Ɓaɓe nɨm, taa usoi nḛ je ləde kɨ rɔnəl nɨm, kɨ me kɨ sɔl lɔm lɔm.  
\v 47 Osi pa je ɨləi tɔjɨ dɔ Luwə tɨ, nɨngə dɨje pətɨ ndɨgi ta ləde tɔ. NDɔ je kare kare pətɨ, Ɓaɓe adɨ kɔr dɨje kɨ ajɨ-de, re dɔ made tɨ par par. 
\c 3  
\s1 Pɨyər adɨ rɔ nga dəw kɨ njae oy 
\p  
\v 1 NDɔ kare Pɨyər əi kɨ Ja̰ ɨsɨ awi kəy kaw-naa tɨ mba kəl ta kɨ Luwə dɔ kadɨ tɨ kɨ mɨtə kɨ lo sɔlɔ.  
\v 2 Dɔkagɨloe tɨ kɨn ə dɨje awi kɨ dəw kɨ njae oy lo koje tɨ nu, ɨndəi-e ta kəy kaw-naa tɨ. Dəw ka kɨn, ndɔ je kare kare pətɨ, a ɨndəi-e ta kəy kaw-naa tɨ kɨ ɓari-e nə: «Ta Kəy kɨ NDole». Ɨndəi-e mba kadɨ kɔy nḛ dɨje kɨ ɨsɨ uri kəy kaw-naa tɨ.  
\v 3 Lokɨ oo Pɨyər əi kɨ Ja̰ kɨ ɨsɨ uri kɨ kəy kaw-naa tɨ nɨngə, kɔy-de nḛ.  
\v 4 Pɨyər əi kɨ Ja̰ uri kəmde kɨ dɔe tɨ, nɨngə Pɨyər əl-e ə nə: «Ɨgo̰-je ne!»  
\v 5 NJe nja koy go̰-de, ga mene tɨ kadɨ n-a nɨngə nḛ madɨ jide tɨ.  
\v 6 Nə Pɨyər əl-e ə nə: «M-aw kɨ la al nɨm, kɨ ɔr al nɨm kadɨ m-adi. Nə nḛ kɨ m-aw jim tɨ e tɔgɨ Jəju Kɨrɨsɨ. Be ə kadɨ-me tɔ Jəju Kɨrɨsɨ kɨ Najarətɨ tɨ, ḭ taa ə njɨyə!»  
\v 7 Pɨyər uwə taji ko̰e, ɓa un-e kɨ taa. Ta naa tɨ no̰o̰ par ə njae je kɨ gul njae je təli toi majɨ kare.  
\v 8 Ḭ bal a taa ə ɨlə ngɨrə njɨyə. Aw səde naa tɨ kəy kaw-naa tɨ. Tḭ bal kɨ rɔnəl nɨm ɨlə tɔjɨ dɔ Luwə tɨ nɨm tɔ.  
\v 9 Dɨje pətɨ ooi-e lo njɨyə tɨ nɨm, lo kɨlə tɔjɨ dɔ Luwə tɨ nɨm tɔ.  
\v 10 Dɨje gəri-e majɨ kadɨ e nje mətɨ kɨ kəte e nje kɨsɨ ta kəy kaw-naa tɨ kɨ ɓari-e nə: «Ta Kəy kɨ NDole», ɨsɨ kɔy nḛ wa ka am. Lokɨ dɨje ooi nḛ kɨ tḛḛ dɔe tɨ kɨn nɨngə, ndɨlde a̰y ur kakɨ adɨ ɓəl rade ngay. 
\s1 Pɨyər əl ta kosɨ dɨje 
\p  
\v 11 NJe nja koy ka kɨn ɨyə̰ go Pɨyər əi kɨ Ja̰ al. Nḛ kɨn ra adɨ ndɨl dɨje pətɨ a̰y ur kakɨ. Be ə, dɨje pətɨ a̰yḭ-naa ngɔdɨ kawi-naa kɨ dɔde tɨ dɔde tɨ lo tɨ kɨ ɓari-e nə: «Pal lə Salomo̰».  
\v 12 Lokɨ Pɨyər oo nḛ kɨn nɨngə, əl kosɨ dɨje ə nə: «NGan *Isɨrayəl je, ban ə nḛ kɨ ra nḛ kɨn ətɨ səsi ɓəl kədɨ be ə? Ban ə uri kəmsi kɨ dɔje tɨ tə nḛ kɨ e je wa kɨ tɔgɨje, ə se e kɨ takul kaw kɨ j-aw kɨ ɓəl Luwə meje ə j-adɨ-n dɨngəm kam njɨyə-n be ə?  
\v 13 Jagɨ, e Luwə lə *Abɨrakam, lə *Isakɨ, lə *Jakobɨ, Luwə lə kaje je ə ɨlə tɔjɨ dɔ ɓəə kɨlə tɨ ləne Jəju, kɨ ɨləi-e ji *Pɨlatɨ tɨ, Pɨlatɨ un ndune kadɨ n-ɨle taa, nə səi ɨmbati.  
\v 14 Oyo, səi ɨnaji ta gər nje kay njay kɨ nje ra nḛ kɨ dana. Nɨngə ɨdəji kadɨ ɨləi dəw kɨ nje tɔl dɨje taa toe tɨ.  
\v 15 E be ə, adɨ tɔli e kɨ e nje kadɨ dɨje ɨsi kɨ dɔde taa. Nə Luwə ade ḭ dan njé koy je tɨ, j-əi pətɨ jɨ gəri majɨ.  
\v 16 E mbata kadɨ kɨ j-adɨ meje Jəju kɨn ə, tɔgɨ kɨ to me tɔe tɨ, adɨ tɔgɨ dɨngəm kɨ oi-e, taa ɨgəri-e kɨn, kadɨ ḭ a-n taa. Oyo, kadɨ-me kɨ tɔge to, kɨ takul Jəju, adɨ dɨngəm kɨn rɔ nga kɨ rɔjetɨ, e nḛ kɨ ra nḛ ta kəmsi tɨ pətɨ adɨ oi ne.  
\v 17 NGɔsɨne ngakom je, m-gər majɨ ngay kadɨ nḛ kɨ ɨrai kɨn, e kɨ go gər-e tɨ al, səi je kɨ njé kɔr no̰si je pətɨ.  
\v 18 Nə, e kɨ rəbɨ kɨn ə, Luwə tɔl-n ta nḛ kɨ ɨlə mbḛ kəte kɨ takul njé kəl ta je kɨ tae tɨ pətɨ ə nə: Kɨrɨsɨ kɨ n-un ndune kadɨ n-a n-ɨle, a ɨngə ko̰.  
\v 19 NGɔsɨne, ɨyə̰i go rəbɨ njɨyəsi je kɨ majal kɔ, ə təli ɨrəi rɔ Luwə tɨ mba kadɨ ɨyə̰-n go majal je ləsi kɔ.  
\v 20 Nɨngə Ɓaɓe a adɨ səi dɔkagɨlo kɔr kə̰ə̰, a ɨlə kɨ e kɨ ɨndə dɔe naa tɨ kəte tə Kɨrɨsɨ, adɨ e Jəju, adɨ səi.  
\v 21 Nə ngɔsɨne kɨn, sɔbɨ kadɨ Jəju ɨsɨ dɔra̰ tɨ, bɨtɨ kadɨ Luwə təl nḛ je pətɨ kɨ dɔnangɨ tɨ kɨ sɨgɨ gogɨ, təkɨ ɨlə-n mbḛ me ɓal je tɨ kɨ man, kɨ takul njé kəl ta je kɨ tae tɨ kɨ ayi njay.  
\v 22 Be ə, *Mojɨ ə nə: “Ɓaɓe Luwə ləsi a adɨ nje kəl ta kɨ tae tɨ, kɨ to tə mi be, a ḭ dan ngako̰si je tɨ, kɨ mbata ləsi, a oi dɔ ta je pətɨ kɨ a əl səsi.  
\v 23 Dəw kɨ mbatɨ təl rɔne go ta tɨ kɨ nje kəl ta kɨ ta Luwə tɨ kɨn a əl nɨngə, Luwə a tuje kɔ dan dɨje tɨ ləne kɨ koy\x + \xo 3:23 \xt Dətərənom 18.15, 18, 19\x*.”  
\v 24 *NJé kəl ta je kɨ ta Luwə tɨ pətɨ, ɨlə ngɨre dɔ Samɨyəl tɨ nu kɨ njé re goe tɨ, əli ta dɔ dɔkagɨlo tɨ kɨ jisi me tɨ ɓone kɨn kəte.  
\v 25 Səi, ə səi dɨje kɨ ta kɨ Luwə əl kɨ ta njé kəl ta je kɨ tae tɨ kɨn sɔbɨ dɔsi, taa kun mɨndɨ kɨ Luwə un adɨ kaje je lokɨ un ndune adɨ Abɨrakam kɨn sɔbɨ dɔsi tɔ. Luwə un mɨndɨne ə nə: “Gɨn kojɨ je kɨ dɔnangɨ tɨ ne pətɨ a ɨngəi ndu kɨ tɔr dɔ tɨ kɨ takul gɨn ka ləi\x + \xo 3:25 \xt Kɨlə ngɨrə nḛ je 22.18\x*.”  
\v 26 E kɨ mbata ləsi kəte, ə Luwə tḛḛ-n kɨ ɓəə ləne, ɨle adɨ səsi mba kadɨ njangɨ dɔsi, kɨ takul ra kɨ ra adɨ na̰ na̰ ɨyə̰ go rəbɨ njɨyə je ləne kɨ majal kɔ.» 
\c 4  
\s1 Pɨyər əi kɨ Ja̰ ai no̰ njé gangɨ ta je tɨ lə Jɨpɨ je 
\p  
\v 1 Lokɨ Pɨyər əi kɨ Ja̰ ɨsɨ əli ta kosɨ dɨje tə kəl ba ɓəy ə, njé kɨjə nḛ məsɨ kadɨ-kare je kɨ madɨ nɨm, kɨ bo kɨ dɔ kəy kaw-naa tɨ nɨm ta kɨ dɨje madɨ kɨ mbo̰ ɓutɨ tɨ lə *Sadusɨ je, tḛḛi kɨ rɔde tɨ hɔy.  
\v 2 Wongɨ ra njé kɔr no̰ *Jɨpɨ je ngay mbata ooi Pɨyər əi kɨ Ja̰ ɨsɨ ndoi nḛ kosɨ dɨje, nɨngə əli-de əi nə: «Təkɨ Jəju ḭḭ-n lo koy tɨ wa kɨn ə, njé koy je ka a ḭḭ lo koy tɨ tɔ.»  
\v 3 Uwəi-de ɨləi-de kəy dangay tɨ ratata lo ti, tadɔ lo sɔl ngata, adɨ lo kadɨ gangi ta dɔde tɨ goto.  
\v 4 Nɨngə mbo̰ njé je tɨ kɨ ooi ta ləde, ngay je dande tɨ adi mede. Be ə, ra adɨ kɔr dɨngəm je re dɔ made tɨ adɨ asɨ dɨbɨ mi kare.  
\v 5 Lo ti dɔ tɨ nɨngə, njé kɔr no̰ Jɨpɨ je nɨm, ngatɔgɨ je nɨm ta njé ndo ndu-kun je nɨm, kawi-naa me ɓe bo tɨ kɨ Jorijaləm.  
\v 6 Lo kaw-naa tɨ kɨn, An kɨ e kɨ bo lə njé kɨjə nḛ məsɨ kadɨ-kare je e tɨ no̰o̰, taa Kayɨpɨ nɨm, Ja̰ nɨm, Aləgɨjandɨr kɨ ndəgɨ dɨje pətɨ kɨ me kəy tɨ lə nje kɨjə nḛ məsɨ kadɨ-kare tɨ kɨ bo ka kɨn nɨm ka əi no̰o̰ tɔ.  
\v 7 Adi rəi kɨ Pɨyər əi kɨ Ja̰ no̰de tɨ kɨ no̰ njé kaw-naa je tɨ, ɓa dəji-de ta əi nə: «Kɨ tɔgɨ kɨ ḭ ra, ə se me tɔ na̰ tɨ ə ɨrai nḛ kɨn ə?»  
\v 8 Nɨngə Pɨyər, NDɨl Luwə rosɨ mee, adɨ əl-de ə nə: «Səi njé ko̰ɓe je kɨ ngatɔgɨ je,  
\v 9 dəji-je ta ɓone ɔjɨ dɔ nḛ kɨ majɨ kɨ jɨ ra kɨ dəw kɨ njae oy kɨ kujɨ nḛ kɨ jɨ ra ə ɨngə-n rɔ nga.  
\v 10 Majɨ kadɨ səi pətɨ ɨgəri ay njay, taa dɨje pətɨ kɨ *Isɨrayəl tɨ ka, kadɨ gəri majɨ tɔ. E me tɔ Jəju Kɨrɨsɨ kɨ Najarətɨ tɨ ə jɨ ra-n nḛ kɨn. E kɨ takul Jəju wa kɨ ɓəi-e dɔ kagɨ-dəsɨ tɨ ə Luwə ade ḭ taa dan njé koy je tɨ wa kɨn ə, dɨngəm kɨn a-n ta no̰si tɨ, kɨ rɔ kɨ nga.  
\v 11 E mbal kɨ səi njé ra kəy je ɨmbati-e, nə e ə təl mbal kɨ ndae ɨtə made je pətɨ, e mbal kɨ nje kadɨ tɔgɨ kəy\x + \xo 4:11 \xt Pa je 118.22\x*.  
\v 12 Kajɨ e me tɔe tɨ kɨ karne ba. Tɔ kɨ rangɨ kɨ Luwə adɨ dəw dɔnangɨ tɨ ne mbo̰ dɨje tɨ kɨ mba kadɨ j-ɨngəi kajɨ goto.»  
\v 13 NDɔjɨ njé gangɨ ta je kɨ kɨ bo lə Jɨpɨ je ngay lokɨ oi Pɨyər əi Ja̰ əli ta kɨ kanjɨ ɓəl, tadɔ gəri-de kadɨ əi dɨje kɨ kare kɨ kanjɨ nḛ ndo. Nə ke ə gəri kadɨ əi dɨje kɨ əi naa tɨ kɨ Jəju mari nu.  
\v 14 Nə lokɨ ooi dɨngəm kɨ ngai-e ka kɨn a gədɨde tɨ nɨngə, gəri lo ta kɨ kadɨ əli-de al.  
\v 15 Be ə uni ndude adi Pɨyər əi kɨ Ja̰, taa dɨngəm ka kɨn nɨm kadɨ tḛḛi taga, nɨngə naji-naa ta mbo̰de tɨ ə əi nə:  
\v 16 «Ri ə j-a rai kɨ dɨje kam ə? Tadɔ rai nḛ kɔjɨ kɨ ətɨ ɓəl kɨ to ndalo tɨ ay njay adɨ dɨje kɨ Jorijaləm ooi poye. Lo kadɨ jɨ naji goto.  
\v 17 Nə ke ə kadɨ poy ta kɨn aw kɨ kəte kəte mbo̰ dɨje tɨ al ngata. Adɨ j-ɨləi jije kəmde tɨ kadɨ kaw kɨ kəte no̰o̰ kam, əli dəw madɨ ta kɨ tɔ Jəju al ngata.»  
\v 18 Go ta je tɨ kɨn, awi kɨ Pɨyər əi kɨ Ja̰ kəy gogɨ ə ɔgi-de kɨ tɔgɨde kadɨ əli ta ə se ndoi nḛ kɨ tɔ Jəju al ngata.  
\v 19 Nə Pɨyər əi kɨ Ja̰ əli-de əi nə: «Əli-je adɨ joo, se e go rəbe tɨ, ta kəm Luwə tɨ, kadɨ jɨ təl rɔje go ta tɨ ləsi yo ə j-ɨyə̰ ta lə Luwə wa?  
\v 20 Kɨ ɔjɨ dɔje, j-a j-asɨ kutɨ taje dɔ nḛ tɨ kɨ j-o kɨ kəmje nɨm, kɨ mbije nɨm kɨn al.»  
\v 21 Lokɨ ɨləi jide kəmde tɨ kɨ ko̰ joo ɓəy nɨngə, ɨyə̰i-de adɨ awi. Təkɨ rɔjetɨ, ɨngəi nḛ madɨ rɔde tɨ kɨ asɨ kuwə-n-de dangay tɨ al, tadɔ dɨje pətɨ pɨti Luwə mba nḛ kɨ ra nḛ kɨn.  
\v 22 Ɓal dɨngəm kɨ ɨngə rɔ nga kɨ takul nḛ kɔjɨ kɨ ətɨ ɓəl kɨn, ɨtə kutɨ sɔ. 
\s1 NJé kadɨ-me je əli ta kɨ Luwə 
\p  
\v 23 Go kɨyə̰-de tɨ, Pɨyər əi kɨ Ja̰ awi ɨngəi madɨde je kɨ njé kadɨ-me je, ɔri-de poy nḛ je pətɨ kɨ kɨ bo je lə njé kɨjə nḛ məsɨ kadɨ-kare je kɨ ngatɔgɨ je əli-de.  
\v 24 Lokɨ madɨde je ooi ta ləde gɨne gangɨ ngata nɨngə, pətɨ kɨ me kɨ kare, əli ta kɨ Luwə əi nə: «Ɓaɓe, ḭ ə ɨra dɔra̰ kɨ dɔnangɨ, taa ɨra ba bo kɨ nḛ je pətɨ kɨ me tɨ tɔ\x + \xo 4:24 \xt Tḛḛ kɨ taga 20.11; Pa je 146.6\x*.  
\v 25 E ḭ ə adɨ NDɨli əl ta kɨ ta kaje *Dabɨdɨ kɨ ɓəə ləi ə nə: “Gɨn ɓe je kɨ dangɨ dangɨ to̰i rɔ kɨ ndangɨ kare be. Taa kɔjɨ ta ra je ləde to rɔde tɨ kare!  
\v 26 NGar je kɨ dɔnangɨ tɨ ne ɨndəi dɔ rɔde dana mba kaw rɔ, NJé ko̰ɓe je ɨndəi rɔde naa tɨ, ɔsi ta Ɓaɓe kɨ dəw lie kɨ mbəte tə NGar”.  
\v 27 Təkɨ rɔjetɨ, e me ɓe bo tɨ kɨn ə, *Erodɨ əi kɨ Po̰sɨ *Pɨlatɨ, naa tɨ kɨ gɨn ɓe je kɨ dangɨ dangɨ kɨ ngan *Isɨrayəl je ɨndəi rɔde naa tɨ ɔsi ta ɓəə kɨlə ləi kɨ ay njay, kɨ e Jəju kɨ ɨmbəte tə Kɨrɨsɨ\x + \xo 4:27 \xt Lk 23.7-11; Ejay 61.1\x*.  
\v 28 Nḛ je ləde kɨ rai kɨn, e tɔl ə tɔli ta kɔjɨ ra je ləi pətɨ kɨ ɔjɨ kəte, kɨ tɔgi, me ndɨgɨ tɨ ləi.  
\v 29 Ɓasɨne Ɓaɓe, oo jide kɨ ɨsɨ ɨləi kəmje tɨ kadɨ ɨndəi je ɓəl tɨ kɨn! Adɨ ɓəə je ləi tɔgɨ kadɨ ɨləi mbḛ ta ləi kɨ me kɨ ti katɨ.  
\v 30 Nɨngə, kadɨ ɔjɨ tɔgi me tɔ ɓəə kɨlə tɨ ləi kɨ ay njay Jəju, kadɨ njé mo̰y je ɨngəi rɔ nga nɨm, taa kadɨ nḛ kɔjɨ je kɨ nḛ je kɨ dəw asɨ ra al rai nḛ nɨm tɔ.  
\v 31 Lokɨ tai kə̰ə̰ ta kəl ta tɨ kɨ Luwə nɨngə, dɔnangɨ yəkɨ yɨkɨti yɨkɨti gɨn njade tɨ, lokɨ kɨ kawi-naa tɨ. Ɓa NDɨl kɨ kay njay rosɨ mede pətɨ adɨ ɨləi mbḛ ta lə Luwə kɨ rɔ kɨ tḭ katɨ.» 
\s1 NJé kadɨ-me je ɨndəi rɔde naa tɨ 
\p  
\v 32 NJé kadɨ-me je pətɨ ɨndəi rɔde naa tɨ kɨ nga̰me kɨ kare kɨ gɨr ta kɨ kare. Dəw kare kɨ ɨndə gune kɨ nḛ kɨngə ləne kɨ sɔbɨ dɔne goto, nḛ je pətɨ e ya̰de.  
\v 33 Kɨ tɔgɨ kɨ ətɨ ɓəl ngay ə njé kaw kɨlə je mai najɨ kḭ lo koy tɨ lə Ɓaɓe Jəju. Nɨngə, kare kare pətɨ, Luwə jangɨ dɔde jangɨ dɔ kɨ ətɨ ɓəl ngay.  
\v 34 Be ə dəw kare dande tɨ kɨ nḛ to rɔe goto. Tadɔ njé je kɨ ay kɨ lo ndɔr je kɨ kəy je, uni gati ə rəi kɨ lae,  
\v 35 adi njé kaw kɨlə je. Nɨngə njé kaw kɨlə je ləbi la ka kɨn dande tɨ pətɨ, ɓa na̰ na̰ ɨngə kɨ go nḛ ge je tɨ lie. 
\p  
\v 36 Dəw madɨ kare kɨ tɔe nə Jɨsəpɨ, kɨ e gɨn kojɨ tɨ lə *Ləbi, kɨ dɔnangɨ Sɨpɨr tɨ, kɨ njé kaw kɨlə je ɨndəi tɔe nə Barnabasɨ, kɔr me nə: «Dəw kɨ nje kɨlə dɨngəm me dɨje tɨ,»  
\v 37 e ka, aw kɨ lo ndɔr, ə un lo ndɔr ləne ka kɨn gatɨ-n, ə re kɨ lae adɨ njé kaw kɨlə je. 
\c 5  
\s1 Ta kɨ ngom lə Ananɨyasɨ əi kɨ Sapɨra 
\p  
\v 1 Dɨngəm madɨ kare kɨ tɔe nə Ananɨyasɨ əi kɨ dəne ləne Sapɨra, gati kɨ nḛ kɨngə ləde kare tɔ.  
\v 2 Ananɨyasɨ əi kɨ dəne ləne Sapɨra ɨndəi ndude naa tɨ, ɓɔyɔi nusɨ la, ə awi kɨ ndəge adi njé kaw kɨlə je.  
\v 3 Pɨyər əl-e ə nə: «Ananɨyasɨ, ra ban ə ɨyə̰ *Sata̰ adɨ ur mei tɨ bore be ə? Ɔr nusɨ la lo ndɔr ləi ɨngəm, ə əl ta kɨ ngom NDɨl kɨ kay njay!  
\v 4 Ri ə ɔgi kadɨ ɨngəm nḛ kɨngə ləi ə? A re gatɨ-n ə bəlme ka, ri ə ɔgi kadɨ la kɨ ɨngə kɨn, ɨra-n nḛ kɨ mei ge ə? Nḛ kɨ ɨga mei tɨ kɨn e nḛ kɨ majal. E dɨje ə əl-de ta kɨ ngom al, nə e Luwə ə əl-e ta kɨ ngom.»  
\v 5 Lokɨ Ananɨyasɨ oo ta kɨn par ə, osɨ nangɨ, oy. Dɨje pətɨ kɨ ooi poy ta kɨn, ɓəl ra-de ngay.  
\v 6 Basa je rəi ragi nɨne, ɓa uni-e, awi dɨbi-e.  
\v 7 Asɨ ngɨrə kadɨ mɨtə go tɨ, dəne lie re ur kəy kɨ kanjɨ kadɨ gər nḛ kɨ ra nḛ.  
\v 8 Pɨyər dəje ə nə: «Əl-m adɨ-m m-o, se kɔr la kɨ ɨgati kɨ lo ndɔr ləsi wa ə n wa?» Ə dəne əl-e ə nə: «Oyo, kɔr la kɨ j-ɨngə wa ən.»  
\v 9 Lo kɨn tɨ, Pɨyər əl-e ə nə: «Ra ban ə ɨndəi ndusi naa tɨ mba kadɨ soki NDɨl kɨ kay njay lə Ɓaɓe ə?» O ka nja dɨje kɨ awi kɨ ngawi dɨbi-e ə ɓa ta kəy tɨ kɨn, ḭ ka a awi səi tɔ.  
\v 10 Ta naa tɨ no̰o̰ par ə Sapɨra osɨ nja Pɨyər tɨ nangɨ, oy. Lokɨ basa je kɨ njé kaw dɨbɨ ngawe uri kəy nɨngə, ɨngəi nɨne adɨ uni-e awi sie dɨbi-e kadɨ ngawe tɨ.  
\v 11 Nḛ kɨ ra nḛ kɨn, ra adɨ njé kaw-naa je pətɨ, ɓəl rade ngay, taa dɨje pətɨ kɨ ooi poy ta kɨn ka, ɓəl rade ngay tɔ. 
\s1 NJé kaw kɨlə je rai nḛ je kɨ ətɨ ɓəl ɓəl 
\p  
\v 12 *NJé kaw kɨlə je rai nḛ je kɨ ətɨ ɓəl kɨ nḛ je kɨ dəw asɨ ra al ngay dan dɨje tɨ. NJé kadɨ-me je pətɨ, kawi-naa lo kare ba, gɨn pal tɨ lə *Salomo̰, ta kəy tɨ lə Luwə.  
\v 13 Dɨje kɨ rangɨ kɨ adi mede Luwə al ɓəy ɓəli kadɨ rəi rɔde tɨ. Be ka, pɨti njé kadɨ-me je ngay.  
\v 14 Dɨngəm je kɨ dəne je ngay ngay adi mede Ɓaɓe, adɨ kɔrde ore dɔ njé kadɨ-me je kɨ dɔ tɨ dɔ tɨ.  
\v 15 Dɨje awi bɨtɨ ɔyi njé mo̰y je kɨ taga kadɨ rəbɨ tɨ, tɨləi-de dɔ tɨrə je tɨ ə se dɔ kagɨ tɨ kɨ otii-de, mba kadɨ re Pɨyər man nɨngə, ndɨle ur dɔ e kɨ ra tɨ wa kare dande tɨ.  
\v 16 Dɨje ngay ḭ ɓe je tɨ kɨ gɨdɨ ɓe bo Jorijaləm tɨ, rəi bur bur kɨ njé mo̰y je kɨ dɨje kɨ ndɨl je kɨ majal yəti dɔde. Nɨngə pətɨ ɨngəi rɔ nga. 
\s1 Uwəi njé kaw kɨlə je dangay tɨ 
\p  
\v 17 Go nḛ je tɨ kɨn, kɨ bo lə njé kɨjə nḛ məsɨ kadɨ-kare je, kɨ dɨje kɨ goe tɨ kɨ əi me ɓutɨ tɨ lə *Sadusɨ je, jangɨ ra-de ngay dɔ njé kaw kɨlə je tɨ. Adɨ uni ndude kadɨ n-a rai nḛ madɨ.  
\v 18 Be ə, uwəi njé kaw kɨlə je ɨləi-de kəy dangay tɨ.  
\v 19 Nə dan kondɔ tɨ, malayka lə Ɓaɓe re tḛḛ ta kəy dangay, lokɨ adɨ tḛḛi taga nɨngə, əl-de ə nə:  
\v 20 «Awi me kəy kaw-naa tɨ, ɨləi mbḛ ta kɨ nje kadɨ dəw təl ɨsɨ kɨ dɔne taa kɨn adi dɨje pətɨ ooi!»  
\v 21 *NJé kaw kɨlə je təli rɔde go tɨ, adɨ lo ti kɨ sḭ ɓatɨ ba par ə, awi kəy kaw-naa tɨ, ɨləi ngɨrə kadɨ ndoi nḛ dɨje. Kɨ bo kɨ dɔ njé kɨjə nḛ məsɨ kadɨ-kare je tɨ kɨ dɨje kɨ goe tɨ, ɓari ngatɔgɨ je kɨ njé gangɨ ta, kɨ ngatɔgɨ je lə ngan *Isɨrayəl je pətɨ. Nɨngə ɨləi kəy dangay tɨ mba kadɨ rəi kɨ njé kaw kɨlə je tɔ.  
\v 22 Nə lokɨ njé kɨlə je awi nɨngə, ɨngəi-de kəy dangay tɨ al, adɨ təli rəi ɔri-de poye əi nə:  
\v 23 «J-ɨngə ta kəy dangay e kɨ kutɨ mbukɨ majɨ nɨm, njé ngəm ta kəy je ka ai ta kəy tɨ no̰o̰ nɨm tɔ, nə lokɨ j-ur me kəy tɨ nɨngə, j-ɨngə dəw madɨ al.»  
\v 24 Lokɨ kɨ bo kɨ dɔ njé ngəm ta kəy kaw-naa tɨ əi kɨ kɨ bo kɨ dɔ njé kɨjə nḛ məsɨ kadɨ-kare tɨ ooi ta kɨn nɨngə, ndɨlde a̰y ur kakɨ, adɨ dəji-naa ta dɔ nḛ tɨ kɨ a ra nḛ go nḛ tɨ kɨn.  
\v 25 Ɓa dəw madɨ re əl-de ə nə: «Dɨngəm je kɨ adi uwəi-de dangay tɨ ka kɨn, ai kəy kaw-naa tɨ no̰o̰, ɨsɨ ndoi nḛ dɨje.»  
\v 26 Kɨ bo kɨ dɔ kəy kaw-naa tɨ aw kɨ dɨje ləne uwə-n njé kaw kɨlə je re səde, nə ke ə ɨndəi gu dɔde tɨ al tadɔ ɓəli kadɨ kosɨ dɨje kɨ kawi-naa dɔ nḛ ndo tɨ lə njé kaw kɨlə je a tɨləi-de kɨ mbal tɔli-de.  
\v 27 Lokɨ rəi səde nɨngə, awi səde kəy ngangɨ ta tɨ kɨ bo. Ə kɨ bo lə njé kɨjə nḛ məsi kadɨ-kare je əl-de ə nə:  
\v 28 «J-ɔgɨ səsi kɨ tɔgɨje kadɨ ɨndoi nḛ kosɨ dɨje kɨ tɔ dɨngəm kɨn. Ə səi ɨtəli rɔsi go ta tɨ ləje al, asi dɔnangɨ Jorijaləm nakɨ kɨ nḛ ndo ləsi, nɨngə ɨgei kadɨ məse e dɔje tɨ ɓəy.»  
\v 29 Nə Pɨyər əi kɨ ndəgɨ njé kaw kɨlə je əli-de əi nə: «Təl rɔ go ta tɨ lə Luwə e sotɨ ɨtə təl rɔ go ta tɨ lə dɨje.  
\v 30 Luwə lə kaje je adɨ Jəju kɨ ɨtɔli-e kɨ rəbɨ ɓə-e dɔ kagɨ-dəsɨ tɨ kɨn, tḛḛ lo koy tɨ.  
\v 31 E ə Luwə un-e, ɨnde ade ɨsɨ taa, dɔ ji kone tɨ tə NGar kɨ ɨtə ngar je pətɨ, taa nje kajɨ dɨje tɔ. Luwə ɨnde kadɨ, kɨ ta rəbɨ lie, Isɨrayəl je ɨyə̰i rəbɨ nḛ rade je kɨ majal kɔ, adɨ n-ɨyə̰-n go majal je ləde kɔ tɔ.  
\v 32 Je njé ma najɨ dɔ nḛ je tɨ kɨ rai nḛ kɨn, naa tɨ kɨ NDɨl kɨ kay njay kɨ Luwə adɨ njé je kɨ təli rɔde go ta tɨ lie.»  
\v 33 Lokɨ njé gangɨ ta je ooi ta kɨn nɨngə, wongɨ rade ngay dɔ njé kaw kɨlə je tɨ, adɨ ndɨgi tɔli-de.  
\v 34 Nə e kɨ kare kɨ mbo̰de tɨ kɨ tɔe nə Gamalɨyəl ɔsɨ nangɨ ḭ taa. E Parɨsɨ kɨ nje ndo dɨje ndu-kun, e dəw kɨ dɨje pətɨ gei ta lie ngay. Lokɨ ḭ taa dande tɨ nɨngə, dəjɨ mba kadɨ adi njé kaw kɨlə je ɨjəi rɔde dəbɨ kare jɔ.  
\v 35 Ɓa go tɨ, əl-de ə nə: «Isɨrayəl je, ɨndəi manjɨ nḛ kɨ ɨgəi kadɨ rai kɨ dɨje kam majɨ oi taa.  
\v 36 Dɔkagɨlo ngay al nḛ ɓəy ə, dəw madɨ kɨ tɔe nə Təda tɔjɨ rɔne kadɨ nḛ dəw kɨ nga. Ɔr dɨje asɨ ɓu sɔ gone tɨ. Nə dɨje rəi tɔli-e adɨ dɨje kɨ goe tɨ ka kɨn sanəi-naa. Dəw oo ta lie al ɓone.  
\v 37 Goe tɨ nɨngə, Juda kɨ Galile tɨ, tḛḛ dɔkagɨlo ndangɨ tɔ dɨje me makɨtɨbɨ tɨ, ɔy dɨje ngay gone tɨ ra-n wongɨ. Nə e wa ka dɨje tɔli-e tɔ, adɨ dɨje kɨ goe tɨ sanəi-naa kɔ.  
\v 38 NGɔsɨne, ta ləm ə to kɨn: Otɨ kadɨ ɨrai nḛ madɨ kɨ dɨje kam, ɨyə̰i-de adɨ awi lo ləde. Nḛ kɨ kadɨ ɨgəri ə to kɨn, re kɔjɨ ta ra je ləde kɨ kɨlə rade je ḭ rɔ dɨje tɨ ə, gɨn nḛ je kɨn a gangɨ tə ya̰ ndəge je be tɔ.  
\v 39 Nə re nḛ je kɨn ḭ rɔ Luwə tɨ ə, lo kadɨ səi a ɔgi dɔ goto. Otɨ kadɨ ɨnai rɔ kɨ Luwə.» 
\p Lo kɨn tɨ, njé gangɨ ta je ndɨgi goe tɨ.  
\v 40 Be ə, təli ɓari njé kaw kɨlə je kəy gogɨ, ɓa, adi tɨndəi-de, ə ndɔri mbide kadɨ əli ta kɨ tɔ Jəju al, nɨngə ɨyə̰i-de adɨ awi.  
\v 41 NJé kaw kɨlə je tḛḛi lo gangɨ ta tɨ kɨ rɔnəl mba koo kɨ Luwə oo-de adɨ asi nakɨ kadɨ ɨngəi ko̰ mbata lə Jəju.  
\v 42 Nɨngə kɨ ndɔ je kare kare pətɨ, me kəy kaw-naa tɨ ə se me kəy je tɨ madɨ, njé kaw kɨlə je nayḭ kɨ lo ndo nḛ dɨje tɨ nɨm, kɨ lo kɨlə mbḛ Poy Ta kɨ Majɨ tɨ, təkɨ Jəju e Kɨrɨsɨ. 
\c 6  
\s1 Kɨndə njé koo go njé kaw-naa je 
\p  
\v 1 Dɔkagɨloe tɨ kɨn, kɔr njé ndo je ḭ kɨ dɔ made tɨ kɨ kəte kəte. Be ə, ra adɨ *Jɨpɨ je kɨ njé kəl ta Gɨrəkɨ ɓai ta dɔ Jɨpɨ je tɨ kɨ njé kəl ta Ebɨrə. NJé kəl ta Gɨrəkɨ ɓai ta mbata njé ngaw koy je ləde ɨngəi nḛ kuso kɨ dɨje ɨsɨ ləbi kɨ ndɔ je kare kare pətɨ kɨn, tə ndəge je al.  
\v 2 Be ə, njé kaw kɨlə je kɨ dɔgɨ gɨde e joo kawi njé ndo je kɨ naa tɨ, əli-de əi nə: «A e nḛ kɨ go tɨ al kadɨ j-ɨyə̰ ta kəl ta lə Luwə, ə jɨ təl jɨ nay ta nḛ ləbɨ tɨ.  
\v 3 MBata kɨn ə, ngako̰ je je, majɨ kadɨ ɨkɔti dɨje sɨri dansi tɨ, kɨ dɨje mai najɨ ləde majɨ nɨm, NDɨl Luwə rosɨ mede nɨm, taa awi kɨ kəm-kədɨ nɨm tɔ, mba kadɨ j-ɨlə kɨlə kɨn jide tɨ.  
\v 4 Be mba kadɨ j-un-n rɔje j-ɨndə ta dangɨ mbata kəl ta kɨ Luwə kɨ mbata ndo nḛ dɨje.»  
\v 5 Ta kɔjɨ je kɨn nəl njé ndo je pətɨ. Be ə, mbəti Etɨyən kɨ e dəw kɨ rosɨ kɨ kadɨ-me nɨm, kɨ NDɨl kɨ kay njay nɨm tɔ. Taa mbəti Pɨlɨpɨ nɨm, Pɨrokɔr nɨm, Nɨkanɔr nɨm, Tɨmo̰ nɨm, Parmənasɨ nɨm, taa Nɨkola kɨ e dəw kɨ A̰tɨyosɨ tɨ, kɨ təl Jɨpɨ nɨm tɔ.  
\v 6 Rəi səde ɔji-de njé kaw kɨlə je, adɨ əli ta kɨ Luwə mbata ləde, ɨndəi jide dɔde tɨ nɨm, njangi dɔde nɨm tɔ.  
\v 7 Ta lə Luwə aw kɨ kəte par par. Kɔr njé ndo je ḭ dɔ made tɨ ngay me ɓe bo tɨ kɨ Jorijaləm. Taa njé kɨjə nḛ məsɨ kadɨ-kare je wa ngay ka adi mede Jəju tɔ. 
\s1 Awi kɨ Etɨyən lo gangɨ ta tɨ 
\p  
\v 8 Etɨyən e dəw kɨ rosɨ kɨ me-majɨ nɨm, kɨ tɔgɨ lə Luwə nɨm, taa ra nḛ je kɨ dum ra kɨ nḛ kɔjɨ je kɨ ətɨ ɓəl ɓəl dan dɨje tɨ nɨm tɔ.  
\v 9 Nɨngə dɨje madɨ ɨləi ngɨrə kadɨ naji ta kɨ Etɨyən. Dɨje kɨn əi njé kɨ me kəy kaw-naa tɨ lə *Jɨpɨ je. Əi njé je kɨ ɓari rɔde: «Dɨje kɨ taa kɨyə̰ taa.» Adɨ əi Jɨpɨ je kɨ ḭḭ Sɨrən tɨ nɨm, Aləgɨjandɨri tɨ nɨm, kɨ njé kɨ ḭḭ Sɨlɨsi tɨ nɨm, taa kɨ dɔnangɨ Aji tɨ nɨm tɔ,  
\v 10 nə tɔgɨ ta kəlde asɨ go ya̰ Etɨyən tɨ al, tadɔ Etɨyən əl ta kɨ kəm-kədɨ kɨ NDɨl Luwə ade.  
\v 11 Lo kɨn tɨ, awi ndogi dɨje kɨ la kɨ jide tɨ kadɨ əli əi nə: «Je wa j-o kɨ mbije kadɨ Etɨyən əl ta kɨ mal dɔ *Mojɨ nɨm, dɔ Luwə nɨm tɔ.»  
\v 12 Be ə, suləi kosɨ dɨje nɨm, ngatɔgɨ je nɨm, taa njé ndo ndu-kun je nɨm adɨ rəi uwəi Etɨyən dɔ jie tɨ, awi sie lo gangɨ ta tɨ kɨ bo.  
\v 13 Ɨndəi njé ma najɨ je kɨ ngom adɨ təti ta dɔe tɨ, əli əi nə: «Dɨngəm kam ta kə̰ə̰ ta kəl ta kɨ mal dɔ kəy tɨ lə Luwə kɨ e lo kɨ ay njay kɨn al nɨm, taa dɔ ndu-kun tɨ lə Mojɨ al nɨm tɔ.»  
\v 14 Təkɨ rɔjetɨ, je wa j-o ndue kɨ əl-n kadɨ Jəju kɨ Najarətɨ tɨ a tujɨ kəy kɨn, ə a yətɨ nḛ kagɨ ɓe je kɨ Mojɨ adɨ-je.  
\v 15 Dɨje pətɨ kɨ lo gangɨ ta tɨ kɨ bo, uri kəmde pətɨ dɔ Etɨyən tɨ, nɨngə ooi kadɨ ta kəme to tə ya̰ malayka be. 
\c 7  
\s1 Etɨyən əl ta no̰ njé gangɨ ta je tɨ 
\p  
\v 1 Kɨ bo lə njé kɨjə nḛ məsɨ kadɨ-kare je dəjɨ ta Etɨyən ə nə: «Ta je kɨ dɨje əli dɔi tɨ kɨn, e kɨ rɔjetɨ wa ta?»  
\v 2 Etɨyən ɨle tɨ ə nə: «Səi bawm je ngakom je kɨ, uri mbisi oi dɔ ta kɨ m-a m-əl səsi kam majɨ. Me ndɔ je tɨ kɨ kəte, Luwə kɨ nje pɨtɨ ɔjɨ rɔne kaje *Abɨrakam, dɔkagɨlo tɨ kɨ ɨsɨ-n me ɓe tɨ kɨ Mejopotami tɨ ɓəy, kəte ɓəy taa kadɨ aw uwə lo kɨsɨ dɔnangɨ Aram tɨ.  
\v 3 Luwə əl-e ə nə: “Ḭ taa ɨyə̰ ɓe ləi kɨ njé koji je ə aw me ɓe tɨ kɨ m-a m-ɔji\x + \xo 7:3 \xt Kɨlə ngɨrə nḛ je 12.1\x*.”  
\v 4 E be ə, Abɨrakam ɨyə̰ me ɓe kɨ Kalde ə re uwə lo kɨsɨ Aram tɨ. Nɨngə go koy bawe tɨ, Luwə ade ḭ taa re me ɓe tɨ kɨ ɨsi tɨ ngɔsɨne kɨn\x + \xo 7:4 \xt Kɨlə ngɨrə nḛ je 11.32; 12.5\x*.  
\v 5 Nḛ nduwə kɨ Luwə adɨ Abɨrakam me ɓe tɨ kɨn goto. NGon nusɨ lo kɨ ndɨkɨri be ka ade al. Nə un ndune ade kadɨ n-a n-ade ɓe kam ba pətɨ. Taa n-a n-adɨ ngan kae je toe tɨ tɔ. Dɔkagɨlo tɨ kɨ Luwə ɨsɨ əl ta Abɨrakam kɨn, Abɨrakam ojɨ ngon al ɓəy\x + \xo 7:5 \xt Kɨlə ngɨrə nḛ je 12.7; 13.15; 17.8\x*.  
\v 6 Ta kɨ Luwə əl-e ə to kɨn: “NGan kai je a ɨsi tə mba je dɔnangɨ tɨ kɨ rangɨ nɨm, dɨje a rai-de ɓəə tɨ nɨm, ta dɨje a adi-de ko̰ asɨ ɓal ɓu sɔ nɨm tɔ.”  
\v 7 Go ta je tɨ kɨn, Luwə əl ə nə: “Gɨn dɨje kɨ rai-de ɓəə tɨ kɨn, mi wa m-a m-gangɨ ta dɔde tɨ. Go tɨ nɨngə, a tḛḛi me ɓe mba tɨ kɨ rade ɓəə tɨ kɨn kɔ, ə a təli rəi me ɓe tɨ kɨ ḭ tɨ ə awi ɓəə tɨ kɨn mba kadɨ rəi ɔsi məkəsɨde nangɨ no̰m tɨ\x + \xo 7:7 \xt Tḛḛ kɨ taga 3.12\x*.”  
\v 8 Ɓa Luwə ade nḛ kɨlə mɨndɨ kɨ e kɨjə mɔtɨ. Be ə, lokɨ Abɨrakam ojɨ *Isakɨ nɨngə ndɔ jijoo go tɨ par ə ɨjə mɔte. Isakɨ ra be tɔ mbata ngone *Jakobɨ. Jakobɨ ka ra be tɔ mbata ngane je kɨ əi gɨn *Isɨrayəl je kɨ dɔgɨ gɨde e joo\x + \xo 7:8 \xt Kɨlə ngɨrə nḛ je 17.10-14; 21.4\x*. 
\p  
\v 9 «Nɨngə ni kɨ me ngan lə Jakobɨ tɨ ra adɨ gati kɨ ngoko̰de Jɨsəpɨ adɨ awi sie tə ɓəə me ɓe tɨ kɨ Ejɨpɨ tɨ. Nə Luwə e sie naa tɨ\x + \xo 7:9 \xt Kɨlə ngɨrə nḛ je 37.11, 28; 39.2, 21\x*.  
\v 10 Be ə, ɔr-e me ko̰ je tɨ pətɨ. Nɨngə me-majɨ lə Luwə kɨ e sie, ade kəm-kədɨ ta kəm Parawo̰ tɨ kɨ e ngar kɨ Ejɨpɨ tɨ. Adɨ Parawo̰ un-e ɨnde tə nje ko̰ɓe dɔnangɨ kɨ Ejɨpɨ tɨ, taa dɔ me kəy tɨ ləne pətɨ tɔ\x + \xo 7:10 \xt Kɨlə ngɨrə nḛ je 41.39-41\x*.  
\v 11 Dɔkagɨloe tɨ kɨn ə, ɓo kɨ bo osɨ dɔnangɨ Ejɨpɨ tɨ ba pətɨ, taa dɔnangɨ Kana tɨ tɔ. E dɔkagɨlo kəm-to-ndoo kɨ ətɨ ɓəl ngay. Lo kadɨ bawje je ɨngəi nḛ ndɨkɨri usoi goto\x + \xo 7:11 \xt Kɨlə ngɨrə nḛ je 41.54-57\x*.  
\v 12 Lokɨ Jakobɨ oo kadɨ nḛ kuso to me ɓe tɨ kɨ Ejɨpɨ tɨ nɨngə, ɨlə nganne je kɨ əi kaje je adɨ awi kɨ dɔsa̰y.  
\v 13 Lokɨ təl ɨlə-de kɨ ko̰ joo nɨngə, Jɨsəpɨ ra adɨ ngako̰e je gəri-e. Lo kɨn tɨ, Parawo̰ ka, gər-n gɨn kojɨ lə Jɨsəpɨ tɔ\x + \xo 7:13 \xt Kɨlə ngɨrə nḛ je 45.1-4, 16\x*.  
\v 14 Go tɨ nɨngə, Jɨsəpɨ ɨlə go bawne Jakobɨ tɨ ade re kɨ gɨn kojɨ lie ba pətɨ, asi dɨje dɔsɨri gɨde e mi\x + \xo 7:14 \xt Kɨlə ngɨrə nḛ je 45.9-10, 17-18\x*.  
\v 15 Jakobɨ aw Ejɨpɨ tɨ nɨngə oy kɨ kəte no̰o̰. Kaje je ka oyi no̰o̰ nɨm tɔ\x + \xo 7:15 \xt Kɨlə ngɨrə nḛ je 46.1-7\x*.  
\v 16 Təli kɨ sɨngəde rəi dɔnangɨ Kana tɨ, me ɓe bo tɨ kɨ tɔe nə Sɨsəm. Dɨbi-de ɓe nɨn tɨ kɨ Abɨrakam ndogɨ kɨ la ji ngan lə Amɔr tɨ me ɓe tɨ kɨ Sɨsəm\x + \xo 7:16 \xt Kɨlə ngɨrə nḛ je 23.3-16; Jojuwe 24.32\x*. 
\p  
\v 17 «Dɔkagɨlo tɔl kon kun mɨndɨ kɨ Luwə un adɨ Abɨrakam e ɓasi. Nɨngə kɔr ngan Isɨrayəl je ba̰y kɨ dɔ made tɨ dɔ made tɨ dɔnangɨ Ejɨpɨ tɨ,  
\v 18 bɨtɨ dɔkagɨlo tɨ kɨ ngar kɨ rangɨ kɨ gər Jɨsəpɨ al o̰-n ɓe dɔnangɨ Ejɨpɨ tɨ\x + \xo 7:18 \xt Tḛḛ kɨ taga 1.7-8\x*.  
\v 19 NGar ka kɨn uwə dɨje ləje ra-n kɨlə kɨ al dɔ majɨ nɨm, adɨ-de ko̰ nɨm, ta ɨndə gu dɔde tɨ adɨ ɨyə̰i ngande je kɨ kasɨ kɔ, bɨtɨ kadɨ oyi\x + \xo 7:19 \xt Tḛḛ kɨ taga 1.10-11, 22\x*.  
\v 20 Dɔkagɨlo tɨ kɨn ə, oji *Mojɨ kɨ me-majɨ lə Luwə e dɔe tɨ adɨ oti-e me kəy tɨ lə bawe asɨ nay mɨtə\x + \xo 7:20 \xt Tḛḛ kɨ taga 2.2\x*.  
\v 21 Nɨngə lokɨ dum dɔde adɨ ɨləi-e kɔ, ngon lə Parawo̰ kɨ dəne tḛḛ dɔe tɨ, ə un-e ote tə ngonne wa be\x + \xo 7:21 \xt Tḛḛ kɨ taga 2.3, 5, 10\x*.  
\v 22 Be ə Mojɨ ɨngə-n nḛ ndo kɨ ɔjɨ dɔ kəm-kədɨ pətɨ kɨ dɔnangɨ Ejɨpɨ tɨ. Adɨ aw kɨ tɔgɨ me ta kəl-e tɨ nɨm, me kɨlə rae tɨ nɨm tɔ. 
\p  
\v 23 «Lokɨ ɓale e kutɨ sɔ nɨngə, mər ta re dɔe tɨ mba kadɨ n-aw n-oo ngakone je kɨ əi ngan Isɨrayəl je.  
\v 24 Dɔkagɨlo tɨ kɨ e-n kɨ ngakone je ə, oo dəw kare kɨ Ejɨpɨ tɨ ɨsɨ adɨ ko̰ kɨ kare dande tɨ. Be ə, re rɔ dɔ ngokone tɨ adɨ ɨndə dəw kɨ Ejɨpɨ tɨ ka kɨn tɔl-e.  
\v 25 Mojɨ gɨr kadɨ ngakone je a gəri təkɨ Luwə ə ɨlə səne mba kadɨ n-taa dɔde. Nə ngako̰e je gəri al.  
\v 26 NDɔ kɨ go tɨ, oo ngakone je joo kɨ əi Isɨrayəl je ɨsɨ rɔi-naa. Ɨre a dande tɨ mba kadɨ gangɨ-de naa tɨ. Əl-de ə nə: “Səi ngakonaa je tɔ, ə ban ə ɨsɨ rai na majal be ə?”  
\v 27 Nɨngə e kɨ nje tɨndə ngokone ka kɨn ɔse ngərəngɨ, ə əl-e ə nə: “Na̰ ə ɨndəi dɔje tɨ tə ngar ləje, ə se nje gangɨ ta danje tɨ ə?  
\v 28 Ɨge tɔl-m təkɨ tagɨne ɨtɔl-n dəw kɨ Ejɨpɨ tɨ ka kɨn be a?”  
\v 29 Lokɨ Mojɨ oo dɔ ta kɨn nɨngə, ɓəl ra-e, adɨ aw uwə lo kɨsɨ tə mba dɔnangɨ Madɨya̰ tɨ. Dɔnangɨ Madɨya̰ tɨ ə Mojɨ taa dəne ojɨ-n ngan je joo\x + \xo 7:29 \xt 23-29: Tḛḛ kɨ taga 2.11-15, 21-22; 18.3-4\x*. 
\p  
\v 30 «Ɓal kutɨ sɔ go tɨ nɨngə, malayka tḛḛ hɔy rɔe tɨ dɨlə lo tɨ, ɓasi kɨ dɔ mbal Sɨnay, dan ndon por tɨ me gu tɨ kɨ ɨsɨ o̰ por.  
\v 31 Lokɨ Mojɨ oo nḛ kɨn nɨngə, ndɨle a̰y ur kakɨ. Mojɨ ge kadɨ n-oo nḛ kɨn majɨ adɨ ɔtɨ re ɓasi rɔ tɨ. Loe tɨ no̰o̰ ə oo dɔ ndu Ɓaɓe ə nə:  
\v 32 “Mi Luwə lə kai je, Luwə lə Abɨrakam, Luwə lə Isakɨ, Luwə lə Jakobɨ.” Mojɨ ɓəl dadɨ par par, lo kadɨ un kəmne kɨ taa goto.  
\v 33 Ə Ɓaɓe əl-e ə nə: “Ɔr sa njai tɨ tadɔ lo kɨ a tɨ kam e lo kɨ ay njay.  
\v 34 M-o kəm ko̰ lə dɨje ləm me ɓe tɨ kɨ Ejɨpɨ tɨ. M-o dɔ tɨmə kɨ ɨsɨ tɨməi rusɨ rusɨ, ə m-ur nangɨ m-re kadɨ m-taa-de m-ɨlə-de taa. Nɨngə kɨ ɓasɨne kɨn, ɨre adɨ m-ɨlə-i Ejɨpɨ tɨ gogɨ\x + \xo 7:34 \xt 30-34: Tḛḛ kɨ taga 3.1-10\x*.” 
\p  
\v 35 «Oi majɨ! E Mojɨ kɨ ngako̰e je ɔsi-e ngərəngɨ, ə əli-e əi nə: “Na̰ ɨndəi dɔje tɨ tə ngar ləje ə se nje gangɨ ta danje tɨ ə”, wa kɨn ə, Luwə ɨle tə ngar nɨm, taa nje taa-de kɨlə-de taa nɨm, kɨ takul tɔgɨ lə malayka kɨ tḛḛ sie hɔy me gu tɨ, kɨn nɨm tɔ.  
\v 36 E ə tḛḛ səde kɨ takul nḛ ra je kɨ dəw asɨ ra al nɨm, kɨ takul nḛ kɔjɨ je nɨm, me ɓe tɨ kɨ Ejɨpɨ tɨ. Taa dɔkagɨlo tɨ kɨ ɨsɨ ɨndəi ba bo kasɨ gangi nɨm, dɔkagɨlo tɨ kɨ rai ɓal kutɨ sɔ dɨlə lo tɨ kɨn nɨm tɔ\x + \xo 7:36 \xt 35-36: Tḛḛ kɨ taga 2.14; 7.3; 14.21\x*.  
\v 37 E darɔ Mojɨ kɨ kare wa kɨn ɓəy ə tɔ ə əl ngan Isɨrayəl je ə nə: “Luwə a tḛḛ kɨ nje kəl ta kɨ tane tɨ kare dansi tɨ səi je wa, kɨ a to tə mi be\x + \xo 7:37 \xt Dətərənom 18.15-18\x*.”  
\v 38 Lokɨ ngan Isɨrayəl je kawi-naa dɨlə lo tɨ ka, e Mojɨ wa kɨn ə taa ta ta malayka tɨ dɔ mbal Sɨnay tɨ, əl kaje je. E ə taa ta kajɨ kɨn rɔ Luwə tɨ, mba kadɨ adɨ-je\x + \xo 7:38 \xt Tḛḛ kɨ taga 19.1-20.17; Dətərənom 5.1-33\x*.  
\v 39 Nə kaje je mbati kadɨ təli rɔde go ta je tɨ lie. Nɨngə kɨ bo tɔy, ɔsi-e ngərəngɨ. Mede e dɔ təl kaw dɔnangɨ Ejɨpɨ tɨ gogɨ.  
\v 40 Dɔkagɨlo tɨ kɨ Mojɨ nay dɔ mbal Sɨnay tɨ ɓəy, rəi rɔ *Aro̰ tɨ əli-e əi nə: “Ɨra kagɨ yo je kɨ kadɨ ɔri no̰je, tadɔ jɨ gər nḛ kɨ ra Mojɨ kɨ nje tḛḛ səje me ɓe tɨ kɨ Ejɨpɨ tɨ kɨn al.”  
\v 41 Be ə me ndɔ je tɨ kɨn, ɨbəi ngon yo madɨ kɨ to tə ngon baw mangɨ be, ə ɨləi kadɨ-kare adi-e. Ɓa rai rɔnəl ngay ɔsi gon nḛ kɨ əi je wa ɨbəi kɨ jide kɨn\x + \xo 7:41 \xt 39-41: Kɔr Isɨrayəl je 14.3; Tḛḛ kɨ taga 32.1-6\x*.  
\v 42 Nə Luwə təl gɨdɨne adɨ-de, ɨyə̰-de kɔ adɨ ɨsi ta ra yo tɨ, kɨ kɔsɨ-gon nḛ je kɨ dɔra̰ tɨ tə nay je kɨ kadɨ je kɨ mee je tə kagɨ yo je ləde, təkɨ ndangi me makɨtɨbɨ tɨ lə nje kəl ta kɨ ta Luwə tɨ: “Səi dɨje kɨ Isɨrayəl, ɓal kutɨ sɔ kɨ ɨrai dɨlə lo tɨ kɨn se da je kɨ ɨtɔli-de kɨ ndəgɨ kadɨ-kare je adi, e mi ə adi-mi a?  
\v 43 Jagɨ, səi oti kəy yo lə kagɨ yo ləsi Molokɨ yo, kɨ mee lə kagɨ yo ləsi Rəpa̰, yo je kɨ səi wa ɨrai-de kɨ jisi mba kadɨ ɔsi məkəsɨsi no̰de tɨ. MBata nḛ rasi je kɨn ə, m-a m-adɨ njé ba̰ je ləsi a uwəi səsi, awi səsi sa̰y tə mba je gɨdɨ *Babɨlon tɨ ɓəy\x + \xo 7:43 \xt 42-43: Amosɨ 5.25-27\x*”. 
\p  
\v 44 «Me dɨlə lo tɨ, kaje je ai kɨ kəy kɨbɨ kɨngə-naa kɨ Luwə. Mojɨ ra kəy kɨbɨ ka kɨn təkɨ Luwə un-n ndune ade. Ra go kuje tɨ kɨ oo.  
\v 45 Ɨyə̰i kəy kɨbɨ ka kɨn adi gɨn kojɨ je ləde kɨ rangɨ, kɨ əi kaje je kɨ rəi gode tɨ. Kəy kɨbɨ kɨn e jide tɨ, lokɨ Jojuwe ɔr no̰de adɨ rəi taai dɔnangɨ lə gɨn dɨje kɨ dangɨ dangɨ kɨ Luwə tuwə-de no̰de tɨ. Kəy kɨbɨ ka kɨn, to bɨtɨ dɔkagɨlo tɨ lə Dabɨdɨ\x + \xo 7:45 \xt 44-45: Tḛḛ kɨ taga 25.9, 40; Jojuwe 3.14-17\x*.  
\v 46 Me-majɨ lə Luwə e kɨ *Dabɨdɨ adɨ dəjɨ ta rəbɨ mba kadɨ n-ra kəy n-adɨ Luwə lə Jakobɨ\x + \xo 7:46 \xt 2 Samɨyəl 7.1-16; 1 Poy ta je 17.1-14\x*.  
\v 47 Nə e *Salomo̰ yo ə ra kəy adɨ Luwə\x + \xo 7:47 \xt 1 NGar je 6.1-38; 2 Poy ta je 3.1-17\x*. 
\p  
\v 48 «NGa nɨngə Luwə kɨ e kɨ dɔkagɨlo je tɨ pətɨ, a ɨsɨ me kəy tɨ kɨ dəw ra kɨ jine al. Təkɨ nje kəl ta kɨ tae tɨ ə nə:  
\v 49 “Dɔra̰ e kɨmbər ngar ləm, nɨngə dɔnangɨ e nḛ kɨndə njam.” Ɓaɓe əl ɓəy ə nə: “Kəy kɨ ban ə, a ɨrai adi-mi ə? Lo kɨ ra a e lo kuwə rɔ ləm ə?  
\v 50 Se e mi al ə, na̰ tɔy ə, ra nḛ je kɨn pətɨ ə\x + \xo 7:50 \xt 49-50: Ejay 66.1-2\x*?” 
\p  
\v 51 «Səi dɨje kɨ njé ta̰ rɔ je, ɨtḛḛi mesi al nɨm, ɨbəyi mbisi nɨm dɔ ta tɨ lə Luwə tə dɨje kɨ njé gər Luwə al be. Ɨtoi tə bawsi je wa be. Nḛ kɨn ə ra adɨ, ɨsi ta rɔ kɨ NDɨl Luwə tɨ, kɨ dɔkagɨlo je pətɨ.  
\v 52 NJe kəl ta kɨ ta Luwə tɨ kɨ ra ə bawsi je adi-e ko̰ al ə? Əi je ə tɔli njé kɨlə mbḛ kəte, kɨ ɔjɨ dɔ re lə dəw kɨ e kare ba, kɨ e dəw kɨ dana. Nɨngə ngɔsɨne, lokɨ Kɨrɨsɨ re, səi je uni dɔe, ə tɔli-e tɔ.  
\v 53 Oyo, səi ɨngəi ndu-kun lə Luwə kɨ takul malayka je, nə lo kadɨ ɨtəli rɔsi tɨ go tɨ goto.» 
\s1 Tɨləi Etɨyən kɨ mbal tɔli-e 
\p  
\v 54 Lokɨ njé gangɨ ta je kɨ bo lə *Jɨpɨ je ooi dɔ ta kɨ Etɨyən əl nɨngə, wongɨ rade ngay adɨ ngəi ngangɨde mur mur dɔe tɨ.  
\v 55 Nə Etɨyən kɨ NDɨl Luwə rose, un kəmne taa kɨ dɔra̰ tɨ nɨngə oo kunjɨ Luwə nɨm, taa oo Jəju kɨ a taa dɔ ji ko̰ Luwə tɨ nɨm tɔ.  
\v 56 Əl ə nə: «Oi, m-o dɔra̰ tḛḛ tane, nɨngə m-o NGon Dəw a taa dɔ ji ko̰ Luwə tɨ.»  
\v 57 Lokɨ ooi dɔ ta kɨn nɨngə, uri kɔl kɨ ndude kɨ bo ə uti mbide dɔ ta tɨ lie, ə ɓuki-naa dɔe tɨ. 
\p  
\v 58 NDɔri-e awi sie taga gɨdɨ ɓe bo tɨ, ə tɨləi-e kɨ mbal tɔli-e. Dɨje ka kɨn ɨyə̰i kɨbɨ je ləde rɔ ngon kɨ basa tɨ kɨ tɔe nə Sol.  
\v 59 Dɔkagɨlo tɨ kɨ ɨsɨ tɨləi-e kɨ mbal, Etɨyən əl ta ə nə: «Ɓaɓe Jəju, ɨtaa ndɨlm kɨ rɔi tɨ.»  
\v 60 Go tɨ nɨngə ɔsɨ məkəsɨne nangɨ, ə əl ta kɨ ndune kɨ bo ə nə: «Ɨyə̰ go majal kɨn kɔ adɨ-de!» Go ta je kɨn tɨ, nɨngə Etɨyən oy. 
\c 8  
\s1 Kɨndə kəm-ndoo kɨ ra njé kaw-naa je 
\p  
\v 1 Sol e mbo̰ dɨje tɨ kɨ ndɨgi kadɨ tɔli Etɨyən. Dɔ ndɔe tɨ kɨn kɨndə kəm-ndoo kɨ bo ngay tḛḛ dɔ njé kaw-naa je tɨ kɨ Jorijaləm. Adɨ njé kadɨ-me je pətɨ sanəi-naa kɨ go lo je. Awi kɨ Jude tɨ je kɨ *Samari tɨ je. *NJé kaw kɨlə je wa par ə nayḭ-naa Jorijaləm tɨ.  
\v 2 Dɨje kɨ njé ɓəl Luwə dɨbi Etɨyən, no̰i-e ngay.  
\v 3 Nə Sol ɓa, ɔr njé kaw-naa je nja̰. Aw kɨ ta kəy ta kəy uwə dɨngəm je kɨ dəne je ɓukɨ-de dangay tɨ.  
\v 4 NJé kɨ sanəi-naa ka kɨn awi kɨ lo lo ɨləi mbḛ Poy Ta kɨ Majɨ. 
\s1 Pɨlɨpɨ me ɓe tɨ kɨ Samari 
\p  
\v 5 E be ə, Pɨlɨpɨ kɨ aw me ɓe bo tɨ kɨ *Samari, ɨlə dɨje mbḛ Poy Ta kɨ Majɨ lə Kɨrɨsɨ.  
\v 6 Kosɨ dɨje ba pətɨ, lokɨ ooi ta je kɨ Pɨlɨpɨ əl je kɨ nḛ kɔjɨ je kɨ ra adɨ ooi kɨ kəmde nɨngə, uri mbide kɨ dɔ ta tɨ lie.  
\v 7 Tadɔ ndɨl je kɨ majal tḛḛi me njé mo̰y je tɨ ngay kɨ no̰ kɨ boy tade tɨ. Taa, dɨje kɨ rɔde oy kɨ njé mətɨ je ngay ɨngəi rɔ nga tɔ.  
\v 8 Rɔnəl kɨ bo ngay to me ɓe bo tɨ kɨn.  
\v 9 Kəte taa kadɨ Pɨlɨpɨ re, dɨngəm madɨ kɨ tɔe nə Sɨmo̰ ɨsɨ me ɓe bo tɨ kɨn no̰o̰. E nje ra mbəli, adɨ ɔr ndɨl dɨje kɨ me ɓe tɨ kɨ Samari ngay. Ra rɔne kadɨ nḛ dəw madɨ kɨ ətɨ ɓəl ngay.  
\v 10 Adɨ dɨje pətɨ, ḭ dɔ ngan je kɨ du tɨ, bɨtɨ kɨ dɔ dɨje kɨ tɔgɨ tɨ, angalde e kɨ dɔe tɨ. Əli əi nə dɨngəm kam aw kɨ tɔgɨ lə Luwə kɨ e tɔgɨ kɨ ətɨ ɓəl ngay.  
\v 11 Angal dɨje e kɨ dɔe tɨ, tadɔ e mari nu ba ə ɨsɨ ɔr ndɨlde kɨ mbəli kɨ ra ləne.  
\v 12 Nə lokɨ dɨje adi mede Pɨlɨpɨ kɨ ɨlə-de mbḛ Poy Ta kɨ Majɨ kɨ ɔjɨ dɔ ko̰ɓe lə Luwə nɨm, kɨ Jəju Kɨrɨsɨ nɨm tɔ nɨngə, dɨngəm je kɨ dəne je adi Pɨlɨpɨ ra-de batəm.  
\v 13 Sɨmo̰ wa kɨ dɔne ka adɨ mene tɔ. Lokɨ Pɨlɨpɨ ra-e batəm nɨngə, ɨyə̰ go Pɨlɨpɨ al. Lokɨ oo nḛ kɔjɨ je kɨ nḛ je kɨ ətɨ ɓəl ngay ka kɨn nɨngə, e wa təl re əte ɓəl ngay ɓəy tɔ. 
\s1 Pɨyər əi kɨ Ja̰ me ɓe tɨ kɨ Samari 
\p  
\v 14 Lokɨ njé kaw kɨlə je kɨ ɨsi Jorijaləm tɨ ooi kadɨ dɨje kɨ *Samari tɨ taai ta lə Luwə nɨngə, ɨləi Pɨyər əi kɨ Ja̰ kɨ rɔde tɨ.  
\v 15 Lokɨ rəi tḛḛi Samari tɨ nɨngə, əli ta kɨ Luwə mba kadɨ njé kadɨ-me je ɨngəi NDɨl Luwə.  
\v 16 Tadɔ NDɨl re dɔ dəw madɨ tɨ kare dande tɨ al ɓəy. E batəm par ə rai-de me tɔ Ɓaɓe Jəju tɨ.  
\v 17 E be ə, Pɨyər əi kɨ Ja̰ ɨndəi jide dɔde tɨ kadɨ ɨngəi NDɨl Luwə.  
\v 18 Lokɨ Sɨmo̰ oo kadɨ e kɨ go rəbɨ lə ji kɨ kɨndə dɔ tɨ lə njé kaw kɨlə je ə NDɨl re-n dɔ njé kadɨ-me je tɨ nɨngə, adɨ Pɨyər əi kɨ Ja̰ la,  
\v 19 ə əl-de ə nə: «Mi ka adi-mi tɔgɨ kɨn tɔ kadɨ tə dəw kɨ m-a m-ɨndə jim dɔe tɨ ɓa, ɨngə NDɨl Luwə tɔ.»  
\v 20 Ə Pɨyər əl-e ə nə: «Kadɨ la ləi kɨn tujɨ naa tɨ kɨ darɔi. Tadɔ ɨndə mei tɨ kadɨ a ndogi kadɨ-kare lə Luwə kɨ la.  
\v 21 Nḛ kɨ ɓa tɔi, ə se nḛ kɨ sɔbɨ dɔi goto me nḛ tɨ kɨ j-a-n kam, tadɔ mei e dana no̰ Luwə tɨ al.  
\v 22 Majɨ kadɨ ɨtɔr ndui dɔ majal tɨ ləi, ə əl ta kɨ Ɓaɓe adɨ re to ban ə, ɨyə̰ go kɔjɨ ta je kɨ mei tɨ kɨn kɔ.  
\v 23 Tadɔ m-o kadɨ mei atɨ kanana, taa majal doləi dole tɔ.»  
\v 24 NGa ə, Sɨmo̰ əl Pɨyər əi kɨ Ja̰ ə nə: «Kadɨ səi je wa əli ta kɨ Ɓaɓe mbata ləm, kadɨ nḛ madɨ kare me nḛ je tɨ kɨ əli tae kɨn tḛḛ dɔm tɨ al.»  
\v 25 Lokɨ Pɨyər əi kɨ Ja̰ mai najɨ, ə ndoi ta lə Ɓaɓe tɔ nɨngə, təli kɨ Jorijaləm tɨ gogɨ. Ɨləi mbḛ Poy Ta kɨ Majɨ me ngan ɓe je tɨ kɨ Samari ngay kɨ go rəbɨ go rəbɨ. 
\s1 Ta lə Pɨlɨpɨ əi kɨ kujɨ dɨngəm kɨ e dəw kɨ boy kɨ Etɨyopi tɨ 
\p  
\v 26 NDɔ kare Malayka lə Ɓaɓe əl Pɨlɨpɨ ə nə: «Ḭ taa aw kɨ gɨn ɓe tɨ be, dɔ rəbɨ tɨ kɨ ḭ Jorijaləm aw kɨ Gaja tɨ, kɨ e rəbɨ kɨ dɨlə lo tɨ kɨn.»  
\v 27 Pɨlɨpɨ ḭ taa kalangɨ aw nɨngə, ɨngə dɨngəm kare kɨ dɔnangɨ Etɨyopi, kɨ e kɨ boy, kɨ nje ngəm nḛ majɨ je lə ngar kɨ dəne kɨ Etɨyopi tɨ, kɨ tɔe nə Kandasɨ. Dɨngəm kɨn aw Jorijaləm tɨ ɔsɨ dɔne nangɨ no̰ Luwə tɨ ə ɨsɨ təl kɨ ɓe gogɨ.  
\v 28 Ɨsɨ me pusɨ tɨ ləne, ɨsɨ tɨdə makɨtɨbɨ lə nje kəl ta kɨ ta Luwə tɨ Ejay.  
\v 29 Lo kɨn tɨ, NDɨl Luwə əl Pɨlɨpɨ ə nə: «Ɔtɨ aw ɓasi kɨ rɔ pusɨ tɨ kɨn.»  
\v 30 Pɨlɨpɨ a̰y ngɔdɨ aw nɨngə, oo ndu dɨngəm kɨ Etɨyopi tɨ ka kɨn ɨsɨ tɨdə makɨtɨbɨ lə nje kəl ta kɨ ta Luwə tɨ Ejay. Pɨlɨpɨ dəje ə nə: «Ɨgər me ta kɨ ɨsɨ tɨdə kɨn majɨ wa a?»  
\v 31 Dɨngəm ka kɨn əl-e ə nə: «Re nje kɔr mee kadɨ-m goto ə m-a m-gər ban ə?» Ɓa dəjɨ Pɨlɨpɨ adɨ al taa goe tɨ, ɨsɨ gəde tɨ me pusɨ tɨ.  
\v 32 Ta kɨ ɨsɨ tɨdə ə to kɨn: 
\q1 «Ɔri-e tə batɨ kɨ dəw ɨsɨ aw sie kadɨ tɔl-e be; 
\q1 Tə ngon batɨ kɨ a tane mbə no̰ nje kɨjə bḭe tɨ be. 
\q1 E be ə, tḛḛ-n tane al. 
\q1  
\v 33 Ɨləi rɔsɔl dɔe tɨ, gangi ta lie kɨ go rəbɨ kɨ dana al. 
\q1 Na̰ ə a ɔr gɨn kojɨ lie ə? 
\q1 Tadɔ ɨndəi ngangɨ ndɔ kɨsɨ kɨ dɔ taa lie\x + \xo 8:33 \xt 32-33: Ejay 53.7-8\x*.» 
\p  
\v 34 Nɨngə, kujɨ dɨngəm un ta əl Pɨlɨpɨ ə nə: «M-dəji kadɨ əl-m adɨ m-o, na̰ ə nje kəl ta kɨ ta Luwə tɨ ɨsɨ əl ta lie be ə? Ɨsɨ əl ta kɨ dɔ rɔne tɨ wa ə se ɨsɨ əl ta dɔ dəw madɨ tɨ kɨ rangɨ ə?»  
\v 35 Lo kɨn tɨ nga ə, Pɨlɨpɨ ɨngə rəbɨ adɨ un ta tane tɨ, nɨngə kɨ rəbɨ lə makɨtɨbɨ lə nje kəl ta kɨ ta Luwə tɨ Ejay kɨn, ɨle-n mbḛ Poy ta kɨ kɨ Majɨ lə Jəju.  
\v 36 Lokɨ njɨyəi ɨsɨ awi nɨngə, tḛḛi ta man tɨ, ə kujɨ dɨngəm ka kɨn əl ə nə: «Man ə am, nga ri ə ɔgɨ kadɨ m-ra batəm ə?»  
\v 37 [Pɨlɨpɨ əl-e ə nə: «Re adɨ mei Luwə təkɨ rɔjetɨ ə, nḛ kɨ ɔgi ra batəm goto.» Kujɨ dɨngəm ə nə: «M-adɨ mem təkɨ Jəju Kɨrɨsɨ e NGon Luwə.»]  
\v 38 Lo kɨn tɨ, adɨ pusɨ a nangɨ, nɨngə əi kɨ Pɨlɨpɨ joo pu, uri me man tɨ adɨ Pɨlɨpɨ ra-e batəm.  
\v 39 Lokɨ tḛḛi me man tɨ kɨ taga nɨngə, NDɨl Ɓaɓe un Pɨlɨpɨ aw sie adɨ kujɨ dɨngəm oo-e al. Nə e ɨlə rəbɨ ləne kɨ rɔnəl aw.  
\v 40 Pɨlɨpɨ aw tḛḛ me ɓe tɨ kɨ Ajotɨ, ɨlə mbḛ Poy Ta kɨ Majɨ me ɓe bo je tɨ pətɨ kɨ tḛḛ tɨ, bɨtɨ tḛḛ-n Səjare tɨ. 
\c 9  
\s1 Sol adɨ mene Ɓaɓe Jəju 
\r (Knjk 22.6-16; 26.12-18) 
\p  
\v 1 Dɔkagɨloe tɨ kɨn, gɨr ta kɨ dɔ kadɨ ko̰ njé ndo je tɨ lə Ɓaɓe kɨ dɔ tɔl-de tɨ to dɔ Sol tɨ ɓəy.  
\v 2 Be ə, aw rɔ kɨ boy tɨ lə njé kɨjə nḛ məsɨ kadɨ-kare je, dəje makɨtɨbɨ mba kadɨ n-aw-n lo kaw-naa je tɨ lə *Jɨpɨ je kɨ me ɓe tɨ kɨ Damasɨ, kadɨ re n-ɨngə dɨngəm je kɨ dəne je kɨ njé ndole go nḛ ndo kɨ sɨgɨ kɨn ə n-dɔɔ-de n-re səde Jorijaləm tɨ. 
\p  
\v 3 Lokɨ Sol e dɔ rəbɨ tɨ, ɨndə dɔ ɓe kɨ Damasɨ ɓasi nɨngə, kunjɨ madɨ tḛḛ patɨ, ḭ kɨ dɔra̰ tɨ, unjɨ gə dɔe.  
\v 4 Tḛḛ osɨ nangɨ nɨngə, oo dɔ ndu ta madɨ əl-e ə nə: «Sol, Sol, mbata ri ə ɨsɨ adɨ-m ko̰ be ə?»  
\v 5 Sol dəje ə nə: «Ḭ na̰ ə Ɓaɓe?» Nɨngə, Ɓaɓe əl-e ə nə: «E mi Jəju kɨ ɨsɨ adɨ-m ko̰.»  
\v 6 Ḭ taa aw me ɓe bo tɨ ə, a əli-ni nḛ kɨ kadɨ a ɨra.  
\v 7 NJé kɨ ɨsɨ awi kɨ Sol təli ai lo ka tɨ. Ɓəl tɔl-de adɨ lo kadɨ əli ta goto. OOi dɔ ndu ta, nə ooi dəw madɨ al.  
\v 8 Sol ḭ taa, tḛḛ kəmne majɨ, nə oo lo al, adɨ made je uwəi jie, ndɔri-e tə ndɔr, ə awi sie Damasɨ.  
\v 9 Ɨsɨ loe tɨ no̰o̰ ndɔ mɨtə kɨ kanjɨ kadɨ oo lo. Uso nḛ al nɨm, a̰y man al nɨm tɔ.  
\v 10 Nɨngə nje ndo lə Jəju kare ɨsɨ Damasɨ tɨ no̰o̰, tɔe nə Ananɨyasɨ. Ɓaɓe ɓar-e me nḛ koo me ndɨl tɨ ə nə: «Ananɨyasɨ», nɨngə Ananɨyasɨ ndɨgɨ ə nə: «Mi ne Ɓaɓe».  
\v 11 Ɓaɓe təl un ta əl-e ə nə: «Aw un rəbɨ kɨ ɓari-e rəbɨ kɨ ko̰ tɨ, ə ɨdəjɨ me kəy tɨ lə Judasɨ, dəw kɨ tɔe nə Sol kɨ Tarsɨ tɨ, ɨsɨ no̰o̰ ɨsɨ əl ta kɨ Luwə.  
\v 12 OO dəw madɨ kɨ tɔe nə Ananɨyasɨ me nḛ koo me ndɨl tɨ, ur kəy goe tɨ nɨngə, ɨndə jine dɔe tɨ kadɨ oo lo gogɨ.»  
\v 13 Ə Ananɨyasɨ əl ə nə: «Ɓaɓe, m-o ta lə dəw kɨn ta dɨje tɨ ngay, ɔjɨ dɔ ko̰ je pətɨ kɨ adɨ dɨje ləi kɨ me ɓe tɨ kɨ Jorijaləm.  
\v 14 Nɨngə, kɨ ne kɨn, re kɨ tɔgɨ kɨ ɨngə rɔ kɨ boy je tɨ lə njé kɨjə nḛ məsɨ kadɨ kare je, kadɨ uwə dɨje kɨ ɨsɨ əli səi ta, dɔɔ-de.»  
\v 15 Nə Ɓaɓe əl-e ə nə: «Aw, tadɔ dɨngəm kɨn e nḛ ra kɨlə kɨ m-kɔte kadɨ əl ta ləm no̰ gɨn dɨje tɨ kɨ dunɨya̰ tɨ, kɨ no̰ ngar je tɨ, kɨ no̰ *Isɨrayəl je tɨ.  
\v 16 Mi wa m-a m-ɔje ko̰ je pətɨ kɨ a tḛḛ dɔe tɨ kɨ mbata ləm.»  
\v 17 Ananɨyasɨ aw, ur kəy ɨndə jine dɔe tɨ, nɨngə əl-e ə nə: «NGokom Sol, e Ɓaɓe ə ɨlə-m, e Jəju ka kɨ tḛḛ ɨngəi dɔ rəbɨ tɨ kɨ ɨsɨ re-n ka kɨn ə ɨlə-m kadɨ m-adi o lo. Nɨngə kadɨ NDɨl Luwə rɔsi tɔ.»  
\v 18 Ta naa tɨ no̰o̰, nḛ je kɨ toi tə ngɔy kanjɨ je be tḛḛi kəm Sol tɨ tosi, adɨ təl oo lo gogɨ, nɨngə ḭ taa adɨ rai-e batəm.  
\v 19 Go tɨ, uso nḛ ɓa, təl ɨngə tɔgɨ nḛ gogɨ. Sol təl ɨsɨ kɨ njé ndo je lə Jəju kɨ me ɓe tɨ kɨ Damasɨ ngan ndɔ je jɔ ɓəy. 
\s1 Sol ndo ta lə Luwə Damasɨ tɨ 
\p  
\v 20 Ta naa tɨ no̰o̰, Sol aw ɨlə mbḛ me kəy kaw-naa je tɨ lə *Jɨpɨ je ə nə: «Jəju e NGon Luwə.»  
\v 21 Dɨje pətɨ kɨ ooi dɔ ta kɨn ta Sol tɨ, ndɔjɨ-de ngay adɨ əli əi nə: «E kam al ə e nje kadɨ ko̰ dɨje kɨ Jorijaləm tɨ kɨ njé ɓa tɔ kɨn a? Re nḛ a un gɨrə mba kadɨ uwə-de, dɔɔ-de aw səde rɔ kɨ boy je tɨ lə njé kɨjə nḛ məsɨ kadɨ-kare je al bɨtɨ a?»  
\v 22 Nə Sol uwə rɔne nga̰ adɨ kəme e kəte me kadɨ-me tɨ lie. Jɨpɨ je kɨ Damasɨ tɨ gəri lo ta kɨ kadɨ əli-e al, lokɨ tɔjɨ-de kadɨ Jəju e Kɨrɨsɨ. 
\p  
\v 23 Ra ndɔ je go tɨ ɓa, Jɨpɨ je ɔji-naa ta mba kadɨ n-tɔli-e  
\v 24 Nə ta kɔjɨ ləde tḛḛ mbi Sol tɨ. NGəmi ta rəbɨ kada je kondɔ je mba kadɨ n-tɔli-e.  
\v 25 Be ə, me kondɔ tɨ madɨ, njé ndo je lə Sol, uni-e me kare tɨ, tuyi-e adɨ osɨ gɨdɨ ndogɨ bɔr tɨ. 
\s1 Sol me ɓe tɨ kɨ Jorijaləm 
\p  
\v 26 Go tɨ, Sol aw tḛḛ me ɓe tɨ kɨ Jorijaləm ɓa, sangɨ kadɨ n-ɨndə rɔne naa tɨ kɨ njé ndo je, nə pətɨ ɓəli-e, tadɔ dəw kɨ taa mee kadɨ e nje ndo kɨ rɔjetɨ goto.  
\v 27 Be ə, Barnabasɨ un-e me jine tɨ, aw sie rɔ njé kaw kɨlə je tɨ, ɔr-de go kɨngə kɨ Jəju ɨngə Sol dɔ rəbɨ tɨ, kɨ koo kɨ oo Jəju əl-e ta, kɨ ta kɨ əl kɨ taga wangɨ Damasɨ tɨ me tɔ Jəju tɨ.  
\v 28 Dɔ gangɨ loe tɨ no̰o̰, Sol aw səde je, təl səde je naa tɨ me ɓe tɨ kɨ Jorijaləm. Əl ta kɨ kadɨ-me me tɔ Ɓaɓe tɨ.  
\v 29 Əl ta kɨ *Jɨpɨ je kɨ njé kəl ta Gɨrəkɨ, naji-naa səde ta tɨ. Nə sangi rəbɨ kadɨ n-tɔli-e.  
\v 30 Lokɨ ngako̰je je ooi tae nɨngə, ɔri-e awi sie Səjare tɨ. Nɨngə adi-e aw me ɓe tɨ kɨ Tarsɨ. 
\p  
\v 31 *NJé kaw-naa je pətɨ kɨ dɔnangɨ Jude tɨ kɨ tae ba, kɨ dɔnangɨ Galile tɨ, kɨ dɔnangɨ *Samari tɨ, ɨsi kɨ Lapɨya. Ɨngəi tɔgɨ, njɨyəi me ɓəl Ɓaɓe tɨ, taa kɔrde ḭ kɨ dɔ tɨ dɔ tɨ kɨ takul tɔgɨ lə NDɨl Luwə tɔ. 
\s1 Pɨyər ajɨ dɨngəm kɨ tɔe nə Ene 
\p  
\v 32 Təkɨ Pɨyər a njɨyə-n kɨ lo je pətɨ oo-n dɨje lə Luwə, ndɔ kare aw tḛḛ rɔ njé tɨ kɨ me ɓe tɨ kɨ Lɨda.  
\v 33 Lo kɨn tɨ, ɨngə dɨngəm kare kɨ tɔe nə Ene, kɨ to dɔ tɨrə mo̰y tɨ ra ɓal jijoo. Tadɔ rɔe oy.  
\v 34 Pɨyər əl-e ə nə: «Ene, Jəju Kɨrɨsɨ adi rɔ nga, ḭ taa, ɨkaw nḛ toi.» Nɨngə Ene ḭ taa ta naa tɨ no̰o̰.  
\v 35 Dɨje pətɨ kɨ me ɓe tɨ kɨ Lɨda kɨ Saro̰ ooi-e, ɓa adi mede Ɓaɓe. 
\s1 Pɨyər ndəl Dorkasɨ lo koy tɨ 
\p  
\v 36 Dəne madɨ e dan njé ndo je tɨ kɨ me ɓe bo tɨ kɨ Jope no̰o̰, tɔe nə Tabɨta. Tɔ kɨn kɨ ta Gɨrəkɨ nə Dorkasɨ. E dəne kɨ njé ra kɨlə je kɨ majɨ majɨ ngay, taa e nje ra kɨ njé ndoo je kɨ nḛ kɨ me jine tɨ tɔ.  
\v 37 Mo̰y ra-e dɔkagɨloe tɨ kɨn adɨ oy. Lokɨ ndogi-e man nɨngə, awi ɨləi-e me kəy tɨ kɨ kare taa.  
\v 38 Ɓe kɨ Lɨda e ɓasi kɨ Jope. Be ə, lokɨ njé ndo je ooi kadɨ Pɨyər e me ɓe tɨ kɨ Lɨda no̰o̰ nɨngə, ɨləi dɨngəm je joo rɔe tɨ kadɨ re kalangɨ ɨngə-de.  
\v 39 Pɨyər ḭ taa aw səde. Lokɨ re tḛḛ rɔde tɨ nɨngə, ɔri-e awi sie me kəy tɨ kɨ taa. NJé ngaw koy je pətɨ ɨləi-naa gəi dɔe kɨ no̰, nɨngə tɔji kɨbɨ je kɨ dangɨ dangɨ kɨ kojɨ ta naa tɨ kɨ Dorkasɨ ojɨ dɔkagɨlo tɨ kɨ ɨsɨ-n səde kɨ dɔne taa ɓəy.  
\v 40 Pɨyər adɨ dɨje pətɨ tḛḛi taga, ɓa ɔsɨ məkəsɨne nangɨ əl ta kɨ Luwə, nɨngə tu rɔne kɨ rɔ nɨn tɨ əl ə nə: «Tabɨta ḭ taa.» Lokɨ tḛḛ kəmne oo Pɨyər nɨngə, ndu rɔne, ḭ ɨsɨ taa.  
\v 41 Pɨyər ɨlə jine un-e-n kɨ taa, ɓa, ɓa dɨje lə Luwə kɨ njé ngaw koy je, ɔjɨ-de Tabɨta kɨ dɔe taa.  
\v 42 Poy nḛ kɨn sane kɨ dɔnangɨ kɨ Jope ba pətɨ, adɨ dɨje ngay adi mede Ɓaɓe.  
\v 43 Pɨyər ra ndɔ asɨ tatɨ me ɓe tɨ kɨ Jope, me kəy tɨ lə nje kɔr gɨdɨ ngɨrə kɨ tɔe nə Sɨmo̰. 
\c 10  
\s1 Kɔrnəy kɨ e dəw kɨ Rom tɨ oo nḛ me ndɨl 
\p  
\v 1 Dɨngəm madɨ ɨsɨ me ɓe tɨ kɨ Səjare no̰o̰, tɔe nə Kɔrnəy. E kɨ boy dɔ ɓutɨ asɨgar je tɨ kɨ ɓu kare, kɨ ɓari-e «ɓutɨ kɨ Itali tɨ».  
\v 2 E dəw kɨ nje ra nḛ kɨ go ndu Luwə tɨ, taa, naa tɨ kɨ dɨje pətɨ kɨ me kəy tɨ lie, əi njé kɔsɨ dɔde nangɨ no̰ Luwə tɨ tɔ. Ra majɨ kɨ njé ndoo je ngay, taa əl ta kɨ Luwə taa taa tɔ.  
\v 3 NDɔ kare, kɨ kadɨ kɨ mɨtə kɨ lo sɔlɔ, oo malayka lə Luwə me nḛ koo me ndɨl tɨ ur me kəy tɨ lie, nɨngə ɓar-e ə nə: «Kɔrnəy.»  
\v 4 Kɔrnəy ur kəmne dɔe tɨ kɨ ɓəl, nɨngə əl-e ə nə: «E ri ə Ɓaɓe?» NGa ə malayka əl-e ə nə: «Kəl ta kɨ Luwə ləi kɨ majɨ kɨ ɨsɨ ra kɨ njé ndoo je kɨn tḛḛ rɔ Luwə tɨ, ə Luwə ga dɔi tɨ.  
\v 5 Nɨngə kɨ ngɔsɨne kɨn, ɨlə dɨngəm je me ɓe tɨ kɨ Jope adɨ ɓari Sɨmo̰ kɨ ɓari-e nə Pɨyər ade re.  
\v 6 Ɨsɨ me kəy tɨ lə Sɨmo̰ kɨ nje kɔr gɨdɨ ngɨrə kɨ kəy lie e kadɨ batɨ.  
\v 7 Lokɨ malayka kɨ əl-e ta kɨn ɔtɨ nɨngə, Kɔrnəy ɓa ngan njé kɨlə je ləne joo kɨ nje rɔ ləne kare kɨ nje ɓəl Luwə mbo̰ njé kɨ əi naa tɨ sie kɨ dɔkagɨlo je pətɨ adɨ-de rəi.  
\v 8 Rəi adɨ ɔr-de go nḛ je pətɨ kɨ ra nḛ adɨ-de ooi nɨngə, ɨlə-de adɨ awi Jope tɨ.» 
\s1 Pɨyər oo nḛ me ndɨl tɨ me ɓe tɨ kɨ Jope 
\p  
\v 9 Lo ti go tɨ, lokɨ əi dɔ rəbə ɨsɨ awi, ɨndəi dɔ ɓe bo ɓasi nɨngə, Pɨyər al dɔ kəy tɨ kɨ taa, kɨ kadɨ kɨ dan ɓe tɨ mba kəl ta kɨ Ɓaɓe.  
\v 10 Ɓo ra-e adɨ ge kuso nḛ. Nɨngə lokɨ ɨsɨ rai nḛ kuso mba kadɨ uso ɓa, oo nḛ me ndɨl tɨ.  
\v 11 OO ta dɔra̰ a tagɨra, nɨngə oo nḛ madɨ kɨ to tə ta kɨbɨ kɨ tatɨ kɨ dəw uwə sɨle je kɨ sɔ be ə ḭ kɨ taa ɨsɨ re kɨ nangɨ.  
\v 12 Me nḛ tɨ ka kɨn, da je kɨ dangɨ dangɨ əi tɨtɨ: da je kɨ njade e sɔ je, kɨ njé kagɨ nangɨ je, kɨ yəl je.  
\v 13 Nɨngə, ndu ta madɨ tḛḛ əl-e ə nə: «Pɨyər, ḭ taa ɨtɔl uso.»  
\v 14 Nə Pɨyər ə nə: «Jagɨ Ɓaɓe, mi m-uso nḛ kɨ nḛ kɨ majal ɔde, ə se nḛ kɨ to njḛ nja kare al\x + \xo 10:14 \xt Ləbətɨkɨ 11.1-47; Ejəkəl 4.14\x*.»  
\v 15 NDu ta təl re əl Pɨyər kəl kɨ ko̰ joo ɓəy ə nə: «Nḛ kɨ Luwə təl-e kɨ kay njay tɨ, kadɨ ḭ o-e tə e nḛ kɨ to njḛ al.»  
\v 16 Nḛ kɨn ra nḛ be nja mɨtə, nɨngə ta naa tɨ no̰o̰ təli ndɔri-e kɨ dɔra̰ tɨ gogɨ.  
\v 17 Pɨyər gər me nḛ kɨ oo me ndɨl tɨ kɨn al, adɨ ɨsɨ dəjɨ rɔne ta dɔ tɨ, nɨngə yə dɨngəm je kɨ Kɔrnəy ɨlə-de kɨ a sangi kəy lə Sɨmo̰ rəi ai ta kəy tɨ.  
\v 18 Ɓa dəji ta kɨ ndude kɨ boy ə nə: «E me kəy kɨn ə Sɨmo̰ kɨ ɓari-e nə Pɨyər ɨsɨ tɨ tɨ a?»  
\v 19 Pɨyər ɨsɨ mər ta dɔ nḛ tɨ kɨ oo me ndɨl tɨ kɨn ba ɓəy nɨngə, NDɨl Luwə əl-e ə nə: «O dɨngəm je mɨtə a sangi-ni.  
\v 20 Ḭ taa, ur nangɨ, ə aw səde kɨ kanjɨ kadɨ mei tɔsɨ, tadɔ e mi ə m-ɨlə-de.»  
\v 21 Pɨyər re rɔ dɨngəm je tɨ ka kɨn əl-de ə nə: «E mi ə mi dəw kɨ ɨsɨ ɨsangi-e, ə se e ri ə ɨsɨ ɨsangi-mi wa?»  
\v 22 Əli-e əi nə: «E Kɔrnəy kɨ e kɨ boy dɔ ɓutɨ asɨgar je tɨ kɨ ɓu, kɨ e dəw kɨ dana, taa e nje ɓəl Luwə tɔ kɨn ə ɨlə-je. E dəw kɨ *Jɨpɨ je pətɨ əli ta lie majɨ. Malayka lə Luwə re tḛḛ kɨ dɔ ta rɔe tɨ əl-e kadɨ ɨlə goi tɨ kadɨ ɨre me kəy tɨ lie kadɨ oo dɔ ta kɨ tai tɨ.»  
\v 23 Pɨyər aw səde ra-de mba, adɨ-de lo toi. Lokɨ lo ti go tɨ nɨngə, ḭ taa aw səde. NGako̰je je madɨ kɨ me ɓe tɨ kɨ Jope dani-e.  
\v 24 Lo ti kɨ rangɨ nɨngə tḛḛi Səjare tɨ. Kɔrnəy ɓar nojɨne je kɨ madɨne je ɨsɨ ngɨnə-n-de kəte.  
\v 25 Lokɨ Pɨyər ur me kəy tɨ nɨngə, Kɔrnəy ḭ taa tɨlə kəme, ɓa osɨ nanga njae tɨ, ɨlə dɔne nangɨ.  
\v 26 Nə Pɨyər əl-e ə nə: «Ḭ taa, tadɔ mi ka mi dəw tɔ.» Nɨngə ɔsɨ sɔle un-e-n kɨ taa.  
\v 27 Wali-naa taa urii kɨ kəy nɨngə, Pɨyər oo kosɨ dɨje ngay kawi-naa ɨsi.  
\v 28 Lo kɨn tɨ Pɨyər əl-de ə nə: «Səi je, ɨgəri majɨ təkɨ ndu-kun ləje ɔgɨ kadɨ dəw kɨ e Jɨpɨ ɨndə rɔne naa tɨ kɨ dəw kɨ e Jɨpɨ al, ə se kadɨ ur me kəy tɨ lie. Nə Luwə əl-m kadɨ m-o dəw madɨ tə nḛ kɨ majal, ə se nḛ kɨ to njḛ al.  
\v 29 E mbata kɨn ə, m-mbatɨ-n ɓa ləsi al, m-re kɨ kanjɨ kəl ta madɨ kɨ rangɨ. Nɨngə təkɨ ɨɓari-mi, m-dəjɨ səsi kadɨ m-o se e ri ə ɨləi gom tɨ wa?»  
\v 30 Kɔrnəy ə nə: «Asɨ ndɔ sɔ ɓone, kɨ dɔ kadɨ kɨ təkɨ made wa kɨn be, adɨ e kadɨ kɨ mɨtə kɨ lo sɔlɔ, ə m-ɨsɨ m-əl ta kɨ Luwə me kəy tɨ ləm, nɨngə dɨngəm madɨ kɨ ɨlə kɨbɨ kɨ nda bal bal tḛḛ a no̰m tɨ, əl-m ə nə:  
\v 31 “Kɔrnəy, Luwə oo dɔ ta kɨ ɨsɨ əl sie, taa ga dɔ majɨ tɨ kɨ ɨsɨ ra kɨ njé ndoo je kɨn tɔ.  
\v 32 Ə kadɨ ɨlə dəw madɨ Jope tɨ, ɨɓar Sɨmo̰ kɨ ɓari-e nə Pɨyər adɨ re. Ɨsɨ me kəy tɨ lə Sɨmo̰ kɨ nje ra kɨlə ngɨrə, kɨ ɨsɨ kadɨ ba tɨ ɓasi.”  
\v 33 Ɓe ə, ta naa tɨ no̰o̰ par, m-ɨlə-de rɔi tɨ, ə yə ɨra majɨ adɨ ɨre tɔ kɨn. Nɨngə kɨ ngɔsɨne kɨn, je pətɨ j-ɨsɨ no̰i tɨ ne kadɨ j-o dɔ ta je pətɨ kɨ Ɓaɓe ɨndə tai tɨ kadɨ əl-je.» \fig Nḛ kɨ Pɨyər oo me Nḛ kɨ Pɨyər oo me ndɨl tɨ|src="cn01945C.tif" size="col" loc="ACT 10.12-17" copy="David C. Cook" ref="10.13" \fig* 
\s1 Pɨyər əl ta lə Luwə me kəy tɨ lə Kɔrnəy 
\p  
\v 34 Lo kɨn tɨ, Pɨyər un ta tane tɨ əl ə nə: «Tə kɨ rɔjetɨ, m-gər kadɨ kɔr kəm dəw dana goto rɔ Luwə tɨ.  
\v 35 Dəw kɨ ra ra, dan gɨn dɨje tɨ kɨ dangɨ dangɨ, kɨ e nje ɓəl ndɨle, kɨ nje ra nḛ kɨ dana ɓa, uwe kɨ rɔne tɨ.  
\v 36 Ɨlə kɨ ta ləne kɨ rɔ ngan *Isɨrayəl je tɨ, ɨlə-n-de mbḛ lapɨya kɨ takul Jəju Kɨrɨsɨ kɨ e Ɓaɓe lə dɨje pətɨ.  
\v 37 Təkɨ ɨgəri, e nḛ kɨ ɨlə ngɨrəne Galile tɨ, go batəm tɨ kɨ Ja̰ ɨlə mbḛe ə ra nḛ dɔnangɨ Jude tɨ ba pətɨ.  
\v 38 Ɨgəri kadɨ kɨ Luwə adɨ Jəju kɨ Najarətɨ tɨ NDɨlne, kɨ tɔgɨ kɨn majɨ. Jəju aw kɨ lo lo, ra majɨ kɨ dɨje, taa ajɨ dɨje pətɨ kɨ ɨsi gɨn tɔgɨ tɨ lə su tɔ. Tadɔ Luwə e sie naa tɨ.  
\v 39 Je ə je njé ma najɨ dɔ nḛ je tɨ pətɨ kɨ ra dɔnangɨ tɨ lə *Jɨpɨ je kɨ Jorijaləm tɨ. Ɓəi-e kagɨ-dəsɨ tɨ, tɔli-e.  
\v 40 Nə Luwə ade ḭ lo koy tɨ ndɔ kɨ ko̰ mɨtə lə ndɔ koye. Ade ta rəbɨ adɨ tɔjɨ rɔne taga,  
\v 41 kɨ rɔ dɨje tɨ pətɨ al, nə kɨ rɔ njé ma najɨ je tɨ kɨ Luwə kɔtɨ-de kəte. Adɨ e je kɨ j-uso sie je, j-a̰y sie je, go tḛḛe dan njé koy je tɨ\x + \xo 10:41 \xt Lk 24.30, 42\x*.  
\v 42 Jəju un ndune adɨ-je kadɨ j-ɨlə mbḛ kɨ rɔ gɨn dɨje tɨ, ə kadɨ jɨ tɔjɨ təkɨ e nḛ ə yə Luwə ɨndə-ne tə nje gangɨ ta dɔ njé kɨsɨ kɨ dɔde taa tɨ kɨ njé koy je.  
\v 43 *NJé kəl ta je kɨ ta Luwə tɨ pətɨ mai najɨ dɔe tɨ əli əi nə: “Dəw kɨ ra kɨ ade mene ɓa, Luwə a ɨyə̰ go majal je lie kɔ me tɔe tɨ\x + \xo 10:43 \xt Ejay 53.5-6; Jərəmi 31.34\x*.”»  
\v 44 Lokɨ Pɨyər ɨsɨ əl ta je kɨn ba ɓəy nɨngə, NDɨl kɨ kay njay rɨsɨ kɨ dɔ dɨje tɨ kɨ ɨsɨ ooi dɔ ta lie.  
\v 45 Nḛ kɨn ətɨ ɓəl njé kadɨ mede Luwə kɨ əi Jɨpɨ je kɨ dani Pɨyər, lokɨ ooi kadɨ Luwə ɓukɨ NDɨlne dɔ gɨn dɨje tɨ kɨ əi Jɨpɨ je al tɔ.  
\v 46 Tadɔ ooi ndude ɨsɨ əli ta kɨ ta ɓe je kɨ dangɨ dangɨ ɨləi tɔjɨ dɔ Luwə tɨ.  
\v 47 Nɨngə Pɨyər əl ə nə: «Kɨ təkɨ ɨngəi NDɨl Luwə tə je be tɔ kɨn, nḛ kɨ ɔgɨ-de dɔ ra batəm goto.»  
\v 48 Be ə Pɨyər un ndune adɨ rai-de batəm me tɔ Ɓaɓe tɨ, ɓa go tɨ, dəji Pɨyər kadɨ ɨsɨ səde ngan ndɔ je ɓəy taa kadɨ tə təl. 
\c 11  
\s1 Jorijaləm tɨ, Pɨyər ɔjɨ nḛ je kɨ rai nḛ 
\p  
\v 1 *NJé kaw kɨlə je kɨ ngako̰ je kɨ ɨsi Jude tɨ ooi kadɨ dɨje kɨ əi *Jɨpɨ je al ka oi ta lə Luwə tɔ.  
\v 2 Lokɨ Pɨyər aw Jorijaləm tɨ, njé kadɨ mede Luwə, kɨ əi njé kɨjə mɔtɨde je gaki-e ngay,  
\v 3 əi nə: «Aw rɔ dɨje tɨ kɨ ɨjəi mɔtɨde al, aw uso səde nḛ!»  
\v 4 Lo kɨn tɨ, Pɨyər ɨlə rɔne ɔr-de go nḛ je kɨ rai nḛ kɨ goe goe adɨ-de ooi. 
\p  
\v 5 Pɨyər əl ə nə: «Mi me ɓe bo tɨ kɨ Jope, nɨngə lokɨ m-ɨsɨ m-əl ta kɨ Luwə, m-o nḛ me ndɨl tɨ. E nḛ madɨ kɨ to tə ta kɨbɨ kɨ tatɨ kɨ dəw uwə sɨle je kɨ sɔ be ə ḭ dɔra̰ tɨ, rɨsɨ bɨtɨ re no̰m tɨ.  
\v 6 M-ur kəm kɨ dɔ ta kɨbɨ tɨ ka kɨn m-ɨsɨ m-go̰, nɨngə m-o da je kɨ njade e sɔ, kɨ njé kagɨ nangɨ, kɨ da je kɨ wale kɨ yəl je kɨ njé nal kadɨ ra̰ tɨ.  
\v 7 Nɨngə m-o ndu ta madɨ əl-m ə nə: “Pɨyər, ḭ taa, ɨtɔl uso.”  
\v 8 Ə m-əl m-ə nə: “Jagɨ Ɓaɓe, nḛ kɨ to njḛ ɔdɨ tam nja kare al.”  
\v 9 Ko̰ joo, ndu ta təl tḛḛ dɔra̰ tɨ ɓəy əl-m ə nə: “Nḛ kɨ Luwə təl-e kɨ kay njay tɨ ɓa, kadɨ o-e tə nḛ kɨ to njḛ al.”  
\v 10 Nḛ kɨn ra nḛ be asɨ nja mɨtə, nɨngə təli tuyi-e dɔra̰ tɨ.  
\v 11 Nɨngə ta naa tɨ no̰o̰, dɨngəm je mɨtə kɨ ɨləi-de me ɓe kɨ Səjare tɨ, kɨ rɔm tɨ rəi ay ta kəy tɨ kɨ m-ɨsɨ tɨ.  
\v 12 NDɨl əl-m kadɨ m-aw səde ɓɨ m-mbatɨ al. E be ə dɨngəm je kɨ mehḛ kam dani-mi, ə j-ur-n me kəy tɨ lə Kɔrnəy.  
\v 13 Kɔrnəy ɔjɨ-je go rəbɨ kɨ n-oo-n malayka kɨ tḛḛ kɨ rɔne tɨ, me kəy tɨ ləne, əl ə nə: “Ɨlə dəw madɨ me ɓe tɨ kɨ Jope kadɨ əl Sɨmo̰ kɨ ɓari-e Pɨyər kadɨ re.  
\v 14 A əli nḛ je kɨ a ra səi kadɨ ɨngə kajɨ naa tɨ kɨ njé kɨ me kəy tɨ ləi.”  
\v 15 Lokɨ m-a m-əl ta ba ɓəy nɨngə, NDɨl Luwə rɨsɨ re dɔde tɨ təkɨ ndɔ kɨ re-n dɔje tɨ lo kɨlə ngɨre tɨ ka kɨn be.  
\v 16 Ra adɨ mem ole dɔ ta tɨ lə Ɓaɓe kɨ ə nə: “Ja̰ ra batəm me man tɨ, nə səi je, a rai səsi batəm me NDɨl Luwə tɨ\x + \xo 11:16 \xt 1.5\x*.”  
\v 17 Ə se, təkɨ Luwə adɨ-n-de kadɨ-kare kɨ kare wa təkɨ adɨ-n-je, j-əi kɨ j-adi meje Ɓaɓe Jəju Kɨrɨsɨ kɨn, kadɨ mi m-ndor Luwə wa?»  
\v 18 Lokɨ ooi dɔ ta kɨn nɨngə, angalde osɨ nangɨ adɨ ɨləi tɔjɨ dɔ Luwə tɨ əi nə: «Gɨn dɨje kɨ dunɨya̰ tɨ ka Luwə adɨ-de kajɨ kɨ go rəbɨ kɨyə̰ go majal kɔ tɔ.» 
\s1 Kɨndə gɨn njé kaw-naa je me ɓe tɨ kɨ A̰tɨyosɨ 
\p  
\v 19 Kɨndə kəm-ndoo kɨ tḛḛ dɔ Etɨyən tɨ ra adɨ njé ndo je sanəi-naa\x + \xo 11:19 \xt 8.1-4\x*, awi bɨtɨ tḛḛi me ɓe tɨ kɨ Pənəsi, kɨ Sɨpɨr, kɨ A̰tɨyosɨ. Lokɨ awi, əli ta lə Luwə Jɨpɨ je par ɓɨ dəw kɨ rangɨ al.  
\v 20 MBo̰de tɨ no̰o̰, dɨje kɨ na̰ je kɨ əi gɨn kojɨ tɨ kɨ Sɨpɨr, kɨ Sɨrən kɨ awi A̰tɨyosɨ tɨ, əli ta kɨ majɨ lə Ɓaje Jəju gɨn dɨje kɨ əi *Jɨpɨ je al kɨ ɓari-de Gɨrəkɨ je tɔ.  
\v 21 Tɔgɨ Ɓaɓe e səde naa tɨ adɨ dɨje ngay təli kɨ rɔ Ɓaɓe tɨ adi-e mede.  
\v 22 Poy nḛ je kɨ ra nḛ kɨn tḛḛ rɔ njé kaw-naa je tɨ kɨ ɨsi Jorijaləm, adɨ ɨləi Barnabasɨ adi-e aw A̰tɨyosɨ tɨ.  
\v 23 Lokɨ aw tḛḛ rɔde tɨ, ə oo me-majɨ lə Luwə kɨ ra kɨlə nɨngə, rɔe nəl-e ngay adɨ ɔsɨ gɨnde pətɨ kɨ ta lə Luwə kadɨ ai dɔ njade me kɨndə rɔ naa tɨ kɨ Ɓaɓe.  
\v 24 Barnabasɨ e dəw kɨ dana, NDɨl Luwə rose, taa aw kɨ kadɨ-me tɔ, adɨ kosɨ dɨje ngay rəi kɨ rɔ Ɓaɓe tɨ.  
\v 25 Barnabasɨ aw me ɓe tɨ kɨ Tarsɨ mba kadɨ sangɨ Sol.  
\v 26 Lokɨ ɨnge nɨngə, aw sie A̰tɨyosɨ tɨ, rai ɓal kare tɨtɨ. Kawi-naa kɨ njé kaw-naa je, ndoi ta lə Luwə kosɨ dɨje ngay. E me ɓe tɨ kɨ A̰tɨyosɨ ə yə dɨje ɨləi ngɨrə ɓar njé ndo je tɨ, dɨje lə Kɨrɨsɨ (kɨrətɨyḛ je).  
\v 27 Dɔkagɨloe tɨ no̰o̰, njé kəl ta je kɨ ta Luwə tɨ ḭḭ Jorijaləm awi bɨtɨ kɨ A̰tɨyosɨ.  
\v 28 E kɨ kare dande tɨ, tɔe nə Agabusɨ\x + \xo 11:28 \xt 21.10\x*, ḭ taa nɨngə əl ta kɨ takul NDɨl təkɨ ɓo kɨ bo ngay a o̰ dɔnangɨ tɨ kɨ tae ba. Nɨngə nḛ ka kɨn ra nḛ dɔkagɨlo tɨ lə nje ko̰ɓe kɨ bo kɨ ɓari-e nə Kɨlodɨ tɔ.  
\v 29 *NJé ndo je uni ndude kadɨ n-ɨləi kɨ nḛ kɨ jide tɨ, na̰ na̰ kɨ go tɔge tɨ kadɨ n-dḭḭ ngako̰de je kɨ ɨsi Jude tɨ.  
\v 30 Adi nḛ majɨ je ləde ka kɨn Barnabasɨ əi kɨ Sol adɨ awi adi ngatɔgɨ je. 
\c 12  
\s1 Kɨndə kəm-ndoo kɨ ra njé kaw-naa je kɨ Jorijaləm tɨ 
\p  
\v 1 Dɔkagɨloe tɨ wa kɨn ə ngar *Erodɨ ɨlə ngɨrə kadɨ ko̰ njé kaw-naa je kɨ na̰ je tɨ.  
\v 2 Tɔl Jakɨ kɨ ngoko̰ Ja̰ kɨ kɨyə kasɨgar.  
\v 3 Nə Lokɨ oo kadɨ nəl *Jɨpɨ je ngay, nɨngə təl adɨ uwəi Pɨyər ɓəy. E dɔkagɨlo ra pətɨ mapa kɨ kanjɨ əm\x + \xo 12:3 \xt Tḛḛ kɨ taga 12.1-27\x*.  
\v 4 Lokɨ uwe ɨle dangay tɨ nɨngə, adɨ njé rɔ je sɔ sɔ nja sɔ ngəmi-e. Ra be kadɨ tə n-tḛḛ sie taga no̰ kosɨ je tɨ go pətɨ pakɨ tɨ.  
\v 5 Pɨyər to dangay tɨ, nə njé kaw-naa je ɨyə̰i ta kəl ta kɨ Luwə al kɨ mbata lie. 
\p  
\v 6 Me kondɔe tɨ kɨ kadɨ re lo ti ə, Erodɨ tḛḛ sie no̰ kosɨ je tɨ ka kɨn nɨngə, Pɨyər to ɓi mbo̰ asɨgar je, dɔɔi-e kɨ kulə gɨndɨ joo. Nɨngə njé ngəm lo je, ai ta kəy tɨ, a ngəmi ta kəy dangay tɔ.  
\v 7 Lo kɨn tɨ, malayka lə Ɓaɓe kare tḛḛ patɨ, adɨ kunje taa lo me kəy dangay tɨ, lo kɨ Pɨyər to tɨ. Malayka ɨndə Pɨyər kade tɨ ndəl-e-n ə nə: «Ḭ taa kalangɨ!» Ɓa kulə gɨndɨ je kɨ jie tɨ tḛḛi tosi.  
\v 8 Malayka əl-e ə nə: «Ɨdɔɔ nda kɨ ɓədi tɨ, ə ɨtɨlə sa njay tɨ.» Nɨngə Pɨyər ra təkɨ əl-e-n. Malayka əl-e ɓəy ə nə: «Ɨlə kɨbɨ ləi rɔi tɨ ə un gom.»  
\v 9 Pɨyər tḛḛ goe tɨ, nə gər təkɨ e malayka ə re tḛḛ sie təkɨ rɔjetɨ, al. OO təkɨ e nḛ kɨ oo me ndɨl tɨ.  
\v 10 Lokɨ ɨndəi nje ngəm lo kɨ dɔ kəte, kɨ kɨ ko̰ joo dəi nɨngə, rəi tḛḛi ta ta rəbɨ gɨndɨ tɨ kɨ aw kɨ ɓe bo tɨ, ta rəbɨ wa tḛḛ dɔrɔne ba no̰de tɨ, adɨ tḛḛi taga awi dɔ rəbɨ tɨ. Lokɨ tḛḛi dɔ rəbɨ tɨ nɨngə, ta naa tɨ no̰o̰, malayka ɨyḛ ə aw.  
\v 11 Lokɨ angale re rɔe tɨ nɨngə əl ə nə: «M-o ay njay ngata təkɨ e Ɓaɓe ə ɨlə kɨ malayka ləne adɨ re tḛḛ səm ji Erodɨ tɨ, kɨ ta nḛ je tɨ kɨ majal pətɨ kɨ kosɨ Jɨpɨ je ɔji kadɨ rai səm.»  
\v 12 Lokɨ ga ta be nɨngə, ɨlə dɔne aw ɓe lə Mari kɨ ko̰ Ja̰ kɨ ɓari-e nə Markɨ. Dɨje ngay kawi-naa me kəy tɨ no̰o̰ ɨsɨ əli ta kɨ Luwə.  
\v 13 Lokɨ ɨndə ta kəy nɨngə, ngon nje kɨlə kɨ dəne kɨ tɔe nə Rodɨ ɔtɨ re kadɨ n-oo.  
\v 14 Gər ndu Pɨyər adɨ ta rəbɨ ka tḛḛ al par ə, rɔe nəl-e ngay adɨ təl kɨ ngɔdɨ aw əl-de ə nə Pɨyər a ta kəy tɨ no̰o̰.  
\v 15 Əli-e əi nə: «Ḭ nje kone.» Nə a dɔ ndune tɨ təkɨ e ta kɨ rɔjetɨ. NGa ə təli əli əi nə: «E malayka lie.»  
\v 16 Loe tɨ kɨn, Pɨyər a ta kɨndə ta kəy tɨ par par. Ə lokɨ rəi tḛḛi ta kəy nɨngə, e Pɨyər ə wa, adɨ gəri lo ta kɨ kadɨ əli al.  
\v 17 Əl-de ta kɨ jine kadɨ əli ta al, nɨngə ɔr-de go tḛḛ kɨ Ɓaɓe tḛḛ sie dangay tɨ adɨ gəri. Go tɨ, əl-de ə nə: «Awi əli Jakɨ kɨ ndəgɨ ngako̰je je adɨ ooi.» Nɨngə tḛḛ aw lo kɨ rangɨ tɨ. 
\p  
\v 18 Lokɨ lo ti nɨngə, dɔ asɨgar je ɨsɨ dana al. Dəji-naa se ri dana ə Pɨyər təl wa?  
\v 19 NGar Erodɨ sange ngay nə ɨnge al. Go tɨ, dəjɨ ta asɨgar je, ɓa un ndune kadɨ tɔli-de kɔ. Pɨyər ɨyə̰ dɔnangɨ Jude ə ḭ aw Səjare tɨ, aw ɨsɨ tɨtɨ nu. 
\s1 Koy lə ngar Erodɨ 
\p  
\v 20 *Erodɨ aw kɨ ta kɨ dɨje kɨ Tɨr tɨ, kɨ Sɨdo̰. Ə dɨje kɨ Tɨr kɨ Sɨdo̰ ɨndəi ndude naa tɨ rəi ɨngəi-e. Lokɨ ndogi me Bɨlasɨtusɨ kɨ nje koo go ta lə ngar Erodɨ taai nɨngə, dəji kadɨ lapɨya to dande tɨ. Kadɨ lapɨya to mbata nḛ majɨ je kɨ dɔnangɨ tɨ ləde ngɨre e me ɓe tɨ lə ngar Erodɨ.  
\v 21 Lokɨ tḛḛ me ndɔ tɨ kɨ ɔjɨ nɨngə, Erodɨ ɨlə kɨbɨ ko̰ɓe ləne rɔne tɨ, ɨsɨ dɔ kɨmbər ngar tɨ ləne, əl kosɨ dɨje ta kongɨ kongɨ.  
\v 22 Kosɨ dɨje ɨləi tɔjɨ dɔe tɨ əi nə: «E ndu luwə madɨ ɓɨ e ndu dəw al.»  
\v 23 Loe tɨ no̰o̰ malayka lə Ɓaɓe ɨnde ɔje mbata adɨ kɔsɨ-gon Luwə al. Go tɨ, kode je ɨndəi rɔe yəngɨ yəngɨ adɨ oy.  
\v 24 Nə ta lə Luwə taa lo aw kɨ kəte kəte, adɨ kɔr njé ndo je re kɨ dɔ made tɨ.  
\v 25 Lokɨ Barnabasɨ əi kɨ Sol tɔli kon kɨlə ləde kɨ awi kɨ mba kadɨ rai nɨngə, ɨyə̰i ɓe bo kɨ Jorijaləm ə awi. Uni Ja̰ kɨ ɓari-e Markɨ naa tɨ səde ə təli awi me ɓe tɨ kɨ A̰tɨyosɨ gogɨ. 
\c 13  
\s1 NJé kaw-naa je ɨndəi Barnabasɨ əi kɨ Sol ta dangɨ mbata kɨlə lə Ɓaɓe 
\p  
\v 1 *NJé kəl ta je kɨ ta Luwə tɨ kɨ njé ndo nḛ je lə Luwə ɨsi dan njé kaw-naa je tɨ kɨ A̰tɨyosɨ tɨ no̰o̰. Adɨ e: Barnabasɨ kɨ Sɨmo̰ kɨ ɓari-e Nɨjər, kɨ Lɨsɨyusɨ kɨ ɓe lie e Sɨrən tɨ, kɨ Manaye kɨ oti-de naa tɨ kɨ *Erodɨ kɨ ɨsɨ dɔ dɔnangɨ tɨ kɨ Galile\x + \xo 13:1 \xt Erodɨ A̰tɨpasɨ Lk 3.1\x*, kɨ Sol tɔ.  
\v 2 NDɔ kare be ɔsi məkəsɨde nangɨ no̰ Luwə tɨ ə əli ta sie kɨ kɔgɨ rɔ nḛ kuso tɔ. Nɨngə NDɨl kɨ kay njay əl-de nə: «Kadɨ ɔri Barnabasɨ əi kɨ Sol ɨndəi-de ta dangɨ mbata kɨlə kɨ m-ɓar-de kadɨ rai.»  
\v 3 NGata ə, lokɨ ɔgi rɔde nḛ kuso ə əli ta kɨ Luwə nɨngə, ɨndəi jide dɔde tɨ ə ɨyə̰i-de adɨ awi,  
\v 4 təkɨ NDɨl kɨ kay njay əl-n-de. E be ə, Barnabasɨ əi kɨ Sol awi me ɓe tɨ kɨ Sələsi. Nɨngə ai no̰o̰ gangi awi Sɨpɨr tɨ.  
\v 5 Lokɨ kɨ tḛḛi Salamɨn tɨ nɨngə, əli ta lə Luwə me kəy kaw-naa tɨ lə *Jɨpɨ je. Ja̰ Markɨ e kadɨde tɨ tə nje ra səde tɔ.  
\v 6 Lokɨ ɨndəi dɔ dər je kɨ ɓe tɨ kɨ Sɨpɨr tɨ gangi nɨngə, awi tḛḛi me ɓe tɨ kɨ Paposɨ. Loe tɨ no̰o̰, ɨngəi Jɨpɨ kare be kɨ tɔe nə Bar-Jəju kɨ e nje ra mbəli, kɨ ə nə ne nje kəl ta kɨ ta Luwə tɨ.  
\v 7 Ɨsi naa tɨ kɨ dəw kɨ boy kɨ tɔe nə Sərjɨyusɨ Polusɨ kɨ e nje nḛ gər. Sərjɨyusɨ Polusɨ ɓar Barnabasɨ əi kɨ Sol ɔjɨ-de adɨ gəri təkɨ n-aw kɨ ɓo koo ta lə Luwə tade tɨ.  
\v 8 Nə Elɨmasɨ kɨ kɔr gɨn tɔe nə nje mbəli ta̰-de rɔ. Ge kadɨ dəw kɨ boy kɨn adɨ mene Kɨrɨsɨ al.  
\v 9 Be ə, Sol kɨ ɓari-e Pol NDɨl Luwə rose adɨ ur kəmne kɨ dɔe tɨ,  
\v 10 əl-e ə nə: «Ḭ ngon lə su, tə dəw kɨ kədɨ kəm dɨje rosɨ mei. Ḭ nje kɔsɨ ta nḛ ra je kɨ dana pətɨ. A ɨyə̰ go rəbɨ ndor ta lə Luwə al a?»  
\v 11 Kɨ ɓasɨne kɨn, Ɓaɓe a ɨndəi ɔji, kəmi a oo lo al, nɨngə a o kəm kadɨ al bɨtɨ dɔkagɨlo madɨ. Nɨngə ta naa tɨ no̰o̰ par ə kəme ndul kururu adɨ oo lo al, a mam lo. Sangɨ dəw kɨ kadɨ ɔr-e ta rəbɨ.  
\v 12 Lokɨ dəw kɨ boy oo nḛ kɨ ra nḛ kɨn nɨngə, adɨ mene, mbata nḛ ndo kɨ dɔ Ɓaɓe tɨ kɨ adi-e, əte ɓəl ngay. 
\s1 Pol əl ta Lə Luwə me ɓe tɨ kɨ A̰tɨyosɨ kɨ Pɨsɨdi tɨ 
\p  
\v 13 Pol əi kɨ madɨne je ali me bato tɨ me ɓe tɨ kɨ Paposɨ, awi me ɓe tɨ kɨ Pərjɨ kɨ Pampɨli tɨ, nɨngə Ja̰ Markɨ\x + \xo 13:13 \xt Ja̰ Markɨ: 12.12, 25; 13.5\x* ɨyə̰-de ə təl aw Jorijaləm tɨ gogɨ.  
\v 14 Lokɨ ɔti me ɓe tɨ kɨ Pərjɨ nɨngə, awi tḛḛi me ɓe tɨ kɨ A̰tɨyosɨ kɨ Pɨsɨdi tɨ, awi me kəy kaw-naa tɨ lə *Jɨpɨ je kɨ ndɔ taa kə̰ə̰, ɨsi nangɨ.  
\v 15 Lokɨ njé tɨdə makɨtɨbɨ je, tɨdəi makɨtɨbɨ ndu-kun kɨ makɨtɨbɨ lə njé kəl ta je kɨ ta Luwə tɨ nɨngə, kɨ boy je kɨ njé ngəm kəy kaw-naa ɨləi əli-de əi nə: «NGako̰je je, kɨn ə awi kɨ ta kadɨ əli dɨje, ə kadɨ əli.»  
\v 16 Ə Pol ḭ taa, yəkɨ jine tade tɨ kadɨ ɨsi kekeke, nɨngə əl-de ə nə: «Səi *Isɨrayəl je kɨ dɨje kɨ njé ɓəl Luwə, kadɨ oi dɔ ta ləm.  
\v 17 Luwə ləje, j-əi kosɨ Isɨrayəl je, kɔtɨ bawje je, nɨngə ra səde adɨ oji naa kɨ kəte kəte, lokɨ ɨsi me ɓe tɨ kɨ Ejɨpɨ tɨ. Ɔr-de tḛḛ səde kɨ taga kɨ takul tɔge kɨ ngay.  
\v 18 Asɨ ɓal dɔsɔ kɨ adɨ-de nḛ usoi dɨlə lo tɨ\x + \xo 13:18 \xt 17-18: Tḛḛ kɨ taga 1.7; 12.51; Kɔr Isɨrayəl je 14.34; Dətərənom 1.31\x*.  
\v 19 Lokɨ tɔ ko gɨn dɨje sɨri kɨ dɔnangɨ tɨ kɨ Kana no̰de tɨ nɨngə, təl kɨ dɔnangɨ ka kɨn adɨ-de tə nḛ nduwə\x + \xo 13:19 \xt Dətərənom 7.1; Jojuwe 14.1\x*.  
\v 20 Nḛ je pətɨ kɨ ra nḛ kɨn, a ra ɓal asɨ ɓu sɔ kɨ dɔmi. Go tɨ nɨngə, adɨ-de njé gangɨ ta je bɨtɨ tḛḛ-n dɔ nje kəl ta kɨ ta Luwə tɨ Samɨyəl.  
\v 21 Nɨngə, dəji ngar adɨ Luwə adɨ-de Sawul kɨ ngon lə Kɨsɨ, kɨ e gɨn ka tɨ lə Bənjame, adɨ o̰ ɓe dɔde tɨ ɓal dɔsɔ.  
\v 22 Lokɨ ɔr-e kɔ nɨngə, ɨndə *Dabɨdɨ ngar tɨ toe tɨ. Dabɨdɨ kɨ ma najɨ lie ə nə: “M-ɨngə Dabɨdɨ kɨ e ngon lə Jəse, kɨ e dəw kɨ go me ndɨgɨ tɨ ləm. A tɔl kon nḛ je pətɨ kɨ mem ndɨgɨ\x + \xo 13:22 \xt 21-22: 1 Samɨyəl 8.5, 19; 10.21; 13.14; 16.12\x*.”  
\v 23 E gɨn ka tɨ lie ə, Luwə adɨ Jəju kɨ nje kajɨ Isɨrayəl tḛḛ tɨ, kɨ go kun mɨndɨ tɨ lie.  
\v 24 Kəte no̰ re Jəju tɨ, Ja̰ ɨlə mbḛ kadɨ dɨje tɔri ndude, nɨngə kadɨ rai batəm. Ɨlə mbḛ kɨn kɨ rɔ kosɨ Isɨrayəl je tɨ ba pətɨ.  
\v 25 Lokɨ Ja̰ aw kadɨ tɔl ta kɨlə ləne nɨngə, əl ə nə: “Mi dəw kɨ ɨsɨ ɨgai ta dɔe tɨ kɨn al. Nə e a re gom tɨ no̰o̰ kɨ kɨlə sa kɨ njae tɨ ka mi m-asɨ tutɨ al\x + \xo 13:25 \xt Ja̰ 1.20, 27; Mt 3.11; Mk 1.7; Lk 3.16\x*.” \fig MBa kɨ dɔsa̰y kɨ Pol aw mba kɨlə mbḛ Poy Ta kɨ Majɨ|src="paul1-bw.eps" size="span" loc="ACT 13.1-14.28" copy="GPS" ref="13.1-14.28" \fig* 
\p  
\v 26 «NGakom je kɨ gɨn ka tɨ lə *Abɨrakam, kɨ njé ɓəl Luwə kɨ dansi tɨ, e j-əi je ə Luwə ɨlə kɨ ta kajɨ kɨn rɔje tɨ.  
\v 27 Dɨje kɨ njé kɨsɨ Jorijaləm tɨ əi kɨ kɨ boy je ləde gəri dəw kɨ e Jəju kɨn al, taa gəri me ta je lə njé kəl ta je kɨ ta Luwə tɨ, kɨ ɨsɨ tɨdəi kɨ ndɔ taa kə̰ə̰ je pətɨ kɨn al tɔ. Be ə lokɨ gangi ta dɔ Jəju tɨ, tɔli ta ta je kɨ njé kəl ta kɨ ta Luwə tɨ ndangi.  
\v 28 Ɨngəi nḛ madɨ kare kɨ asɨ kadɨ tɔli-e-n al, nə dəji *Pɨlatɨ kadɨ tɔl-e par.  
\v 29 Lokɨ tɔli kon nḛ je pətɨ kɨ ndangɨ me makɨtɨbɨ tɨ ɔjɨ dɔe nɨngə, adɨ rɨsi-e dɔ kagɨ-dəsɨ tɨ nangɨ, ɨle me ɓe nɨn tɨ\x + \xo 13:29 \xt 28-29: Mt 27.22-23, 57-61; Mk 15.13-14, 42-47; Lk 23.21-23, 50-56; Ja̰ 19.15, 38, 42\x*.  
\v 30 Nə Luwə ade ḭ dan njé koy je tɨ.  
\v 31 Asɨ ndɔ ngay kɨ tḛḛ kɨ rɔ dɨje tɨ kɨ ḭḭ sie dɔnangɨ Galile tɨ nu, ə rəi sie bɨtɨ Jorijaləm tɨ, əi je kɨn ə əi njé ma najɨ lie kɨ no̰ kosɨ dɨje tɨ\x + \xo 13:31 \xt 1.3\x*.  
\v 32 Je ka j-ɨsɨ j-ɨlə səsi mbḛ Poy Ta kɨ Majɨ kɨn tɔ. Poy Ta kɨ Majɨ kɨ e ta kun mɨndɨ kɨ Luwə un mɨndɨne dɔ tɨ adɨ bawje je.  
\v 33 Luwə tɔl ta kun mɨndɨ kɨn kɨ rɔje tɨ j-əi ngande je kɨ go rəbɨ tḛḛ kɨ adɨ Jəju tḛḛ lo koy tɨ təkɨ ndangi me makɨtɨbɨ pa je tɨ əi nə: 
\q1 “Ḭ NGonm, 
\q1 Kɨ m-oji ɓone\x + \xo 13:33 \xt Pa je 2.7\x*.” 
\p  
\v 34 «Luwə ade ḭ lo koy tɨ ɓɨ ade ndum me ɓe tɨ al, təkɨ əl-n ə nə: 
\q1 “M-a m-adɨ səsi nḛ, 
\q1 Kɨ m-un mɨndɨm dɔ tɨ m-adɨ Dabɨdɨ, 
\q1 Kɨ e nḛ kɨ asɨ kadɨ ɨndəi mesi dɔ tɨ\x + \xo 13:34 \xt Ejay 55.3\x*.” 
\p  
\v 35 «E mbata kɨn ə, əl-n me makɨtɨbɨ tɨ lo madɨ tɨ ɓəy ə nə: “A ɨyə̰ dəw ləi kɨ ay njay kadɨ ndum al\x + \xo 13:35 \xt Pa je 16.10\x*.”  
\v 36 Nə Dabɨdɨ, lokɨ ra kɨlə dɔkagɨlo tɨ ləne kɨ go kɔjɨ ta ra tɨ lə Luwə nɨngə, oy adɨ dɨbi-e gədɨ kae je tɨ, nɨngə ndum me ɓe tɨ.  
\v 37 Nə e kɨ Luwə ade ḭ lo koy tɨ ndum me ɓe tɨ al. 
\p  
\v 38 «Kadɨ ɨgəri majɨ ngakom je, təkɨ e kɨ takule ə ɨsɨ oi dɔ Poy Ta kɨ Majɨ kɨ ɔjɨ dɔ kɨyə̰ go majal kɔ, kɨ kɔr ta dɔ tɨ kɨ asi kadɨ ɨngəi me ndu-kun lə *Mojɨ tɨ al.  
\v 39 E kɨ takule tɔ ə, re dəw kɨ adɨ mene nɨngə, a ɨngə ta kɨ kɔr dɔ tɨ.  
\v 40 MBata kɨn ə, kadɨ oi go rɔsi majɨ nə tə ta kɨ njé kəl ta kɨ ta Luwə tɨ əli kɨn tae tɔl dɔsi tɨ: 
\q1  
\v 41 *NJé kəl ta je kɨ ta Luwə tɨ əli əi nə: 
\q1 “Səi njé kɔjɨ rɔsi, 
\q1 Kadɨ oi go rɔsi majɨ, 
\q1 A oi nḛ kɨ a ətɨ səsi ɓəl bɨtɨ kadɨ a gotoi kɔ. 
\q1 Tadɔ dɔkagɨlo tɨ ləsi, m-a m-ra nḛ madɨ. 
\q1 Nḛ kɨ re dəw ɔr səsi poye ka, a adi mesi dɔ tɨ al\x + \xo 13:41 \xt Abakukɨ 1.5\x*.”» 
\p  
\v 42 Lokɨ Pol əi kɨ Barnabasɨ ɨsɨ tḛḛi taga nɨngə, dəji-de kadɨ ndɔ taa kə̰ə̰ kɨ gogɨ ə kadɨ təli rəi ndoi-de ta kɨn ɓəy.  
\v 43 Lokɨ kosɨ njé kaw-naa je sanəi-naa nɨngə, Jɨpɨ je kɨ dɨje kɨ təli Jɨpɨ je, dani Pol əi kɨ Barnabasɨ, a wali-naa ta səde. Nɨngə Pol əi kɨ Barnabasɨ ɨləi dɨngəm mede tɨ kadɨ uwəi rɔde ba me me-majɨ tɨ lə Luwə kɨn. 
\s1 Pol əi kɨ Barnabasɨ yəti rɔde kɨ rɔ gɨn dɨje tɨ kɨ əi Jɨpɨ je tɨ 
\p  
\v 44 *NDɔ taa kə̰ə̰ tɨ kɨ gogɨ nɨngə, kosɨ dɨje ngay kɨ me ɓe bo tɨ kawi-naa kɨ naa tɨ kadɨ n-ooi dɔ ta lə Ɓaɓe.  
\v 45 Lokɨ *Jɨpɨ je ooi kosɨ dɨje nɨngə, ni ra-de adɨ taji Pol, ə əli ta je kɨ mal dɔ ta tɨ lie.  
\v 46 Pol əi kɨ Barnabasɨ əli-de kɨ me kɨ tḭ katɨ əi nə: «E səi je ə kadɨ j-ɨlə səsi mbḛ ta kɨn kəte, nə təkɨ ɨmbati ə oi təkɨ səi je asi ta kajɨ kɨ bɨtɨ kɨn al, je j-a jɨ təl jɨ yətɨ rɔje kɨ rɔ gɨn dɨje tɨ kɨ əi Jɨpɨ je al tɨ.  
\v 47 Tadɔ Ɓaɓe ləje un ndune adɨ-je ə nə: 
\q1 “M-ɨndə-i kadɨ ḭ kunjɨ kɨ mbata gɨn dɨje kɨ dɔnangɨ tɨ, 
\q1 Kɨ mbata kadɨ aw kɨ ta kajɨ bɨtɨ kɨ dɔbəy dɔnangɨ tɨ\x + \xo 13:47 \xt Ejay 49.6\x*.”» 
\p  
\v 48 Lokɨ gɨn dɨje kɨ əi Jɨpɨ je al ooi dɔ ta kɨn nɨngə, rai rɔnəl ngay dɔ tɨ, adɨ ɨləi tɔjɨ dɔ ta tɨ lə Ɓaɓe, adɨ dɨje pətɨ kɨ Luwə kɔtɨ-de kɨ mbata kajɨ kɨ bɨtɨ kɨ no̰ tɨ, adi mede.  
\v 49 Ta lə Ɓaɓe sane kɨ dɔnangɨ kɨ A̰tɨyosɨ tɨ kɨ tae ba.  
\v 50 Nə Jɨpɨ je suləi dəne je kɨ əi dəne je kɨ njé tɔɓa kɨ me ɓe tɨ, kɨ njé kɔsɨ məkəsɨde nangɨ no̰ Luwə tɨ, kɨ dɨje kɨ boy kɨ me ɓe tɨ adɨ ɨndəi kəm Pol əi kɨ Barnabasɨ ndoo, nɨngə tɨbəi-de me ɓe tɨ ləde kɔ.  
\v 51 Pol əi kɨ Barnabasɨ ɨndəi bu kɨ njade tɨ kɨ dɔ ɓe tɨ ləde nɨngə, ɔti awi me ɓe tɨ kɨ Ikonɨyom\x + \xo 13:51 \xt Mk 6.11\x*.  
\v 52 Kɨ rɔ njé ndo je tɨ lə Jəju ɓa, rɔde nəl-de ngay, taa NDɨl Luwə ka rosɨ mede tɔ. 
\c 14  
\s1 Pol əi kɨ Barnabasɨ me ɓe tɨ kɨ Ikonɨyom 
\p  
\v 1 Lokɨ Pol əi kɨ Barnabasɨ awi Ikonɨyom tɨ, awi me kəy kaw-naa tɨ lə *Jɨpɨ je kɨ Ikonɨyom tɨ tɔ. Awi əli dɨje ta lə Luwə kəl kɨ ra adɨ dɨje ngay kɨ əi Jɨpɨ je kɨ njé kɨ əi Gɨrəkɨ je adi mede Luwə.  
\v 2 Nə Jɨpɨ je madɨ kɨ njé me nga̰, ɨndəi ta kɨ majal me dɨje tɨ kɨ əi Jɨpɨ je al, suləi-de dɔ ngako̰je je tɨ.  
\v 3 Be ka, Pol əi kɨ Barnabasɨ ɨsi Ikonɨyom tɨ ndɔ ba̰y ba̰y. Əli ta lə Luwə kɨ me kɨ tḭ katɨ, ɨndəi tɔgɨde dɔ Ɓaɓe tɨ kɨ ma najɨ dɔ me-majɨ tɨ lie kɨ ɨsɨ ɨləi mbḛe, adɨ-de tɔgɨ adɨ rai nḛ kɔjɨ je kɨ nḛ je kɨ ətɨ ɓəl.  
\v 4 Lo kɨn tɨ, dɨje kɨ me ɓe bo tɨ gangi naa lo joo, njé kɨ madɨ je əi go Jɨpɨ je tɨ, njé kɨ nungɨ əi go njé kaw kɨlə je tɨ tɔ.  
\v 5 NJé kɨ əi Jɨpɨ je al, kɨ njé kɨ əi Jɨpɨ je, kɨ kɨ bo je ləde ɨndəi dɔ rɔde dana kadɨ n-adi ko̰ Pol əi kɨ Barnabasɨ, kadɨ n-tɨləi-de kɨ mbal n-tɔli-de.  
\v 6 Nə Pol əi kɨ Barnabasɨ ooi ta kɨn, adɨ a̰yḭ-naa awi ɓɔyɔi rɔde ɓe bo je tɨ kɨ Lɨkawoni, kɨ Lɨsɨtɨr, kɨ Dərbɨ, kɨ ngan lo je kɨ gɨdɨ tɨ.  
\v 7 Lo je tɨ kɨn ka, ɨləi mbḛ Poy Ta kɨ Majɨ tɨtɨ tɔ. 
\s1 Pol əi kɨ Barnabasɨ me ɓe tɨ kɨ Lɨsɨtɨr 
\p  
\v 8 Me ɓe tɨ kɨ Lɨsɨtɨr, dɨngəm kare kɨ njae oy ta gɨne tɨ ɨsɨ no̰o̰. NJae oy lo koje tɨ nu, adɨ njɨyə nja kare al.  
\v 9 Ə ndɔ kare, ur mbine ɨsɨ oo-n ta kɨ Pol a əl. Ɓa, Pol uwə kəmne kɨ dɔe tɨ oo-e-n ba nɨngə, oo kadɨ aw kɨ kadɨ-me kɨ kadɨ ɨngə-n kajɨ.  
\v 10 Lo kɨn tɨ, Pol əl-e ta kɨ tɔgɨne ə nə: «Ḭ, a taa dɔ njai tɨ!» Ɓa Dɨngəm ɨbə nangɨ ḭ a taa, a njɨyə. 
\p  
\v 11 Lo kɨ kosɨ dɨje ooi nḛ kɨ Pol ra kɨn nɨngə, uni ndude kɨ taa, əli ta kɨ ta lɨkawoni əi nə: «Yo je təli rɔde dɨje tɨ, rəi uri nangɨ danje tɨ.»  
\v 12 Be ə, ɓari Barnabasɨ «Jəsɨ», ə ɓari Pol «Ərməsɨ» tɔ, mbata Pol ə e nje kəl ta.  
\v 13 NJe kɨjə nḛ məsɨ kadɨ-kare lə Jəsɨ, kɨ ɨsɨ ta lo tɨ taga gɨdɨ ɓe bo tɨ, re kɨ baw mangɨ je kɨ tɔy nḛ je kɨ ndole rɔde tɨ. Re səde, nɨngə, ndude e naa tɨ kɨ kosɨ je, kadɨ n-ɨləi məsɨ n-adi Pol əi kɨ Barnabasɨ.  
\v 14 Nə lokɨ, njé kaw kɨlə je, Pol əi kɨ Barnabasɨ ooi poy ta kɨn, gangi kɨbɨ rɔde tɨ, ɓa a̰yḭ-naa kɨ rɔ kosɨ je tɨ, uni ndude kɨ taa, əli-de əi nə:  
\v 15 «Madɨje je, ra ban ə a rai nḛ be ə? Je ka je dɨje tə səi be tɔ, nɨngə, re j-ɨlə səsi mbḛ Poy Ta kɨ Majɨ nɨngə, e mba kadɨ ɨyə̰i kagɨ yo je kɨ ndade goto kɨ ɨsɨ rai-de, ə kadɨ ɨtəli rɔsi go Luwə tɨ kɨ nje kɨsɨ kəm ba, Luwə kɨ nje ra dɔra̰ kɨ dɔnangɨ kɨ nḛ je pətɨ kɨ me tɨ\x + \xo 14:15 \xt Tḛḛ kɨ taga 20.11; Pa je 146.6\x*.  
\v 16 Dɔkagɨlo je tɨ kɨ man kəte, Luwə ɨyə̰ dɨje pətɨ adɨ uni rəbɨ kɨ mede ndɨgɨ.  
\v 17 Be wa kɨn ka ɨyə̰ ta tɔjɨ me-majɨ ləne, al. Ɨlə kɨ man ndi dɔra̰ tɨ adɨ səsi je, adɨ səsi dɔkagɨlo kɨ majɨ adɨ ɨngəi kandɨ nḛ je, adɨ səsi nḛ kuso kɨ to mbar je, adɨ rɔnəl rosɨ mesi je.»  
\v 18 Ta je wa kɨ əli kɨn ka, nga̰ səde ngay kadɨ ɔgi kosɨ je kɨlə məsɨ nangɨ kadɨ-de. 
\p  
\v 19 Lo kɨn tɨ, *Jɨpɨ je kɨ ḭḭ A̰tɨyosɨ kɨ Pɨsɨdi tɨ, kɨ Ikonɨyom, rəi, suləi kosɨ dɨje ka kɨn, ɓuki-de gode tɨ, adɨ tɨləi Pol kɨ mbal kadɨ n-tɔli-e, ɓa ndɔri-e, awi sie, ɨləi-e gɨdɨ ɓe tɨ, ooi ə nə oy.  
\v 20 Nə lokɨ njé ndo je kawi-naa kɨ dɔe tɨ, ḭ taa, təl aw me ɓe bo tɨ gogɨ. Ɓa lo ti kɨ go tɨ, əi kɨ Barnabasɨ awi kɨ Dərbɨ tɨ. 
\s1 Pol əi kɨ Barnabasɨ təli gogɨ kɨ A̰tɨyosɨ tɨ kɨ Sɨri 
\p  
\v 21 Lokɨ Pol əi kɨ Barnabasɨ ɨləi mbḛ Poy Ta kɨ Majɨ Dərbɨ tɨ, dɨje ngay təli njé ndo je lə Kɨrɨsɨ. Ɓa əi je, təli uni dɔ njade, tḛḛi Lɨsɨtɨr, kɨ Ikonɨyom, kɨ A̰tɨyosɨ kɨ Pɨsɨdi tɨ.  
\v 22 Ɨləi dɨngəm me njé ndo je tɨ, adi-de ta kɔjɨ kadɨ uwəi tɔgɨde ba me kadɨ-me tɨ ləde. Ɓa, ai dɔ tɨ no̰o̰ əli-de ə nə: «E kɨ ko̰ kɨ ngay ə j-a j-o-n ko̰ɓe lə Luwə.»  
\v 23 Pol əi kɨ Barnabasɨ ɨndəi njé kɔr no̰o̰ njé kaw-naa je dɔ njé kaw-naa je tɨ pətɨ kɨ tḛḛi dande tɨ. Ɔgi rɔde nḛ kuso, əli ta kɨ Luwə, ɓa go tɨ, ɨyə̰i-de ji Ɓaɓe tɨ kɨ uni mede adi-e.  
\v 24 ḬḬ no̰o̰, ɨndəi me ɓe kɨ Pɨsɨdi gangi, awi tḛḛi Pampɨli tɨ\x + \xo 14:24 \xt 13.14\x*.  
\v 25 Ɨləi mbḛ Poy ta lə Luwə me ɓe tɨ kɨ Pərjɨ, ɓa awi tḛḛi ta ba tɨ kɨ Atali.  
\v 26 Lo kɨn tɨ no̰o̰, uni bato kɨ kaw A̰tɨyosɨ tɨ. A̰tɨyosɨ kɨ e ɓe kɨ ndɔ kɨ njé kɔr no̰ njé kaw-naa je kɨ me tɨ, ɨyə̰i-de ji Luwə tɨ. Ɨyə̰i-de ji Luwə tɨ kadɨ me-majɨ lie e dɔde tɨ mbata kɨlə kɨ ḭḭ lo ra-e tɨ kɨn.  
\v 27 Lokɨ tḛḛi A̰tɨyosɨ tɨ, kawi njé kaw-naa je, əli-de nḛ je pətɨ kɨ Luwə un-de ra-n. Ɔji-de tḛḛ kɨ Luwə tḛḛ ta rəbɨ kadɨ-me adɨ dɨje kɨ əi *Jɨpɨ je al.  
\v 28 Ɨsi kɨ njé ndo je dɔkagɨlo ngay A̰tɨyosɨ tɨ. 
\c 15  
\s1 Kɨngə-naa kɨ Jorijaləm dɔ ta kɨjə mɔtɨ tɨ 
\p  
\v 1 Dɨje kɨ na̰ je ḭḭ Jude tɨ rəi A̰tɨyosɨ tɨ, ndoi ngako̰je je nḛ əi nə: «Kɨn ə re adɨ ɨjəi mɔtɨsi kɨ go ndu tɨ lə *Mojɨ al ə, a ɨngəi kajɨ al\x + \xo 15:1 \xt Ləbətɨkɨ 12.3\x*.»  
\v 2 Nḛ ndo kɨn re kɨ ta kasɨ-naa al, kɨ gakɨ-naa kɨ bo ngay mbo̰ njé ndo-e tɨ je kɨ Pol əi kɨ Barnabasɨ. Lo kɨn tɨ no̰o̰ be, uni tade kadɨ Pol əi kɨ Barnabasɨ, naa tɨ kɨ ngako̰je je madɨ, awi Jorijaləm tɨ ɨngəi njé kaw kɨlə je kɨ kɨ boy je lə njé kaw-naa je mbata ta kɨn.  
\v 3 *NJé kaw-naa je kɨ A̰tɨyosɨ adi-de nḛ kɨ kadɨ ra səde dɔ rəbɨ mba tɨ. Uni rəbɨ, tḛḛi Pənəsi tɨ əi kɨ *Samari, ɔri dɨje gɨn nḛ je kɨ goe goe, go rəbɨ kɨ dɨje kɨ əi *Jɨpɨ je al təli adii mede Kɨrɨsɨ. Ta kɨn adɨ rɔnəl ngako̰ je pətɨ.  
\v 4 Lokɨ rəi tḛḛi Jorijaləm tɨ, njé kaw-naa je, kɨ njé kaw kɨlə je, kɨ ngatɔgɨ je lə njé kaw-naa je uwəi-de kɨ rɔde tɨ. Pol əi kɨ Barnabasɨ əli poy nḛ kɨ Luwə ra səde adɨ-de ooi.  
\v 5 Nə dɨje kɨ na̰ je, kɨ adi mede dan *Parɨsɨ je tɨ uni ta əli əi nə: «Majɨ kadɨ dɨje kɨ əi Jɨpɨ je al, adi-de ɨjəi mɔtɨde ə ngəmi go ndu-kun je lə Mojɨ ɓəy tɔ taa.»  
\v 6 Lo kɨn tɨ, njé kaw kɨlə je kɨ ngatɔgɨ je lə njé kaw-naa je kawi-naa mba kadɨ ɨndəi manjɨ ta kɨn.  
\v 7 Lokɨ naji-naa ta adɨ dande ngal ɓa, Pɨyər ɔsɨ nangɨ ḭ taa əl-de ə nə: «NGakom je, təkɨ ɨgərii, e mari nu ə Luwə mbətɨ-m dansi tɨ mba kadɨ m-ɨlə mbḛ Poy ta kɨ Majɨ rɔ dɨje tɨ kɨ əi Jɨpɨ je al, kadɨ ooi ə adi mede.  
\v 8 Luwə kɨ gər me dɨje, ma najɨ ləde majɨ kɨ go rəbɨ NDɨl Luwə kɨ adɨ-de təkɨ adɨ-n-je be tɔ\x + \xo 15:8 \xt 7-8: 10.44; 11.15\x*.  
\v 9 Əi je ə je tɔ, Luwə ɔr kəm dəw dana al, mbata e kɨ takul kadɨ-me ləde ə Luwə adɨ nga̰mede ay-n njay.  
\v 10 Nɨngə kɨ ɓasɨne kɨn, mba ri ə ɨsɨ sangi ta Luwə kɨ nḛ kɨndə kɨ ɔy mɨndɨ njé kadɨ-me je tɨ ə? Nḛ kɨ je wa ə se bawje je ka j-awi kɨ tɔgɨ kadɨ j-otii al.  
\v 11 Nḛ kɨ j-adɨ meje dɔ tɨ ə to kɨn: E kɨ takul me-majɨ lə Ɓaɓe Jəju ə yə j-ɨngəi kajɨ, j-əi kɨ j-əi Jɨpɨ je, kae tɨ ləde əi Jɨpɨ je al ka kɨn tɔ.» 
\p  
\v 12 Ɓa, dɨje pətɨ uti tade, uri mbide kadɨ ooi dɔ ta lə Barnabasɨ əi kɨ Pol kɨ a əli-de ɔjɨ dɔ poy nḛ kɔjɨ je kɨ nḛ je kɨ ətɨ ɓəl je kɨ Luwə rade kɨ takul Pol əi kɨ Barnabasɨ dan dɨje tɨ kɨ əi Jɨpɨ je al.  
\v 13 Lokɨ ɨləi ta nangɨ nɨngə, Jakɨ un ta əl ə nə: «NGakom je, uri mbisi oi ta ləm ɓasɨne\x + \xo 15:13 \xt 12.17\x*.  
\v 14 Sɨmo̰ ḭ taa əl-je ne, adɨ j-oi rəbɨ kɨ lo kɨlə ngɨre tɨ wa nu, Luwə ɨndə-n kəmne go tɨ majɨ, kadɨ ɔr dɨje kɨ na̰ je dan dɨje tɨ kɨ əi Jɨpɨ je al, ɨndə-de dangɨ tə dɨje ləne.  
\v 15 Ta je lə njé kəl ta je kɨ ta Luwə tɨ awi go-naa tɨ lo kare ba kɨ ta kɨn. Tadɔ ndangi me makɨtɨbɨ tɨ lə Luwə əi nə: 
\q1  
\v 16 “Go nḛ je tɨ kɨn, m-a m-re kadɨ m-ra ɓe lə *Dabɨdɨ kɨ budɨ kɨn rangɨ. 
\q1 M-a m-ra e kɨ sɨgɨ gogɨ, m-a m-ra toe tɨ gogɨ tɔ, 
\q1 M-a m-ɨndə taa gogɨ. 
\q1  
\v 17 MBa kadɨ ndəgɨ dɨje sangi Ɓaɓe, 
\q1 Adɨ e gɨn dɨje pətɨ kɨ uni tɔm dɔde tɨ. 
\q1 Ɓaɓe əl ta kɨn be. 
\q1  
\v 18 Ɓaɓe kɨ nje tḛḛ kɨ gɨn nḛ kɨ ɨndə dɔe naa tɨ mari nu adɨ dɨje gəri\x + \xo 15:18 \xt 16-18: Amosɨ 9.11-12\x*.” 
\p  
\v 19 «E mbata kɨn ə, mi m-o majɨ ngay kadɨ j-ɨləi kagɨ no̰ dɨje tɨ kɨ əi Jɨpɨ je al kɨ adi mede Luwə kɨn, al.  
\v 20 Adɨ jɨ ndangi makɨtɨbɨ par j-adi-de kadɨ usoi da kɨ dəw ɨlə kadɨ-kare tɨ adɨ yo je al, kadɨ sangi-naa lo kaya tɨ al, kadɨ usoi da nḛ kɨ dəw tu mɨnde al, kadɨ usoi məsɨ da al tɔ\x + \xo 15:20 \xt Tḛḛ kɨ taga 34.15-16; Ləbətɨkɨ 17.10-16; Ləbətɨkɨ 18.6-23\x*.  
\v 21 NGa nɨngə, ɨlə ngɨre mari nu ba bɨtɨ ɓone, dɨje kɨ njé ndo madɨde je ndu-kun lə Mojɨ əi me ɓe bo je tɨ kare kare, nɨm ndɔ kare kare kɨ e ndɔ taa kə̰ə̰ lə Jɨpɨ je, dɨje a tɨdəi ndu-kun kɨn me kəy kaw-naa je tɨ tɔ.» 
\s1 Makɨtɨbɨ mba kɨlə-n kadɨ njé kaw-naa je kɨ A̰tɨyosɨ 
\p  
\v 22 Be ə, ngatɔgɨ je lə njé kaw-naa je, kɨ njé kaw kɨlə je, kɨ njé kaw-naa je, ndɨgi kadɨ n-mbəti dɨje kɨ na̰ je dande tɨ kadɨ uni tode dani Pol əi kɨ Barnabasɨ awi səde A̰tɨyosɨ tɨ. MBətɨ Judɨ kɨ ɓari-e nə Barsabasɨ əi kɨ Sɨlasɨ. Əi joo pu, ngako̰de je taai mede majɨ.  
\v 23 Ta kɨ ndangi Makɨtɨbɨ tɨ adi-de ə to kɨn: 
\p «Je njé kaw kɨlə je kɨ ngatɔgɨ je lə njé kaw-naa je, jɨ ndangɨ makɨtɨbɨ kɨn j-adɨ səi ngako̰je je kɨ ɨsi ɓe bo A̰tɨyosɨ tɨ kɨ dɔnangɨ je kɨ Sɨri tɨ kɨ Sɨlɨsi kɨ səi gɨn kojɨ lə Jɨpɨ je al, jɨ ra səsi lapɨya.  
\v 24 J-o poy dɨje madɨ ḭḭ danje tɨ ne awi rɔsi tɨ tuji mesi, təli səsi gogɨ kɨ ta je ləde, nɨngə e je ɓa j-ɨlə-de al.  
\v 25 Be ə, j-o majɨ kadɨ j-ɨndə taje naa tɨ kare ba, jɨ mbətɨ dɨje j-ɨlə-de kɨ rɔsi tɨ, naa tɨ kɨ Barnabasɨ əi kɨ Pol kɨ əi njé ndɨgɨ je ləje.  
\v 26 Əi kɨ ɨləi rɔde kɔ mbata tɔ Ɓaɓe ləje Jəju Kɨrɨsɨ.  
\v 27 E kɨn ə, j-ɨlə-n Judɨ əi kɨ Sɨlasɨ. Dɨje kɨ joo kɨn a əli səsi nḛ je kɨn kɨ tade.  
\v 28 MBata NDɨl Luwə nɨm, je wa nɨm, j-un nduje kadɨ dəw ɨndə nḛ kɨ rangɨ gɨdɨ nḛ tɨ kɨ e nḛ kɨ ndae to tɨ kɨn, dɔsi tɨ kɨ tɔgɨ al ngata.  
\v 29 Nɨngə nḛ kɨ kadɨ ɨrai ə to kɨn: kadɨ usoi da kɨ dəw ɨlə kadɨ-kare tɨ adɨ yo je al, usoi məsɨ da al, usoi da kɨ dəw tu mɨnde al, ɨsai-naa lo kaya tɨ al. Pətɨ ɨtoi be nɨngə, a rai nḛ kɨ majɨ. Ɨtaai lapɨya ləje, je kɨ je ngako̰si je.» 
\p  
\v 30 Ɨyə̰i njé kɨ mbəti-de ka kɨn adɨ awi A̰tɨyosɨ tɨ. Lokɨ awi tḛḛi A̰tɨyosɨ tɨ, kawi njé kadɨ-me je kɨ naa tɨ, ə ɨləi makɨtɨbɨ ka kɨn jide tɨ.  
\v 31 Lokɨ tɨdəi makɨtɨbɨ ka kɨn nɨngə, rɔde nəl-de ngay tadɔ ɨngəi ta je kɨ adɨ-de tɔgɨ me tɨ.  
\v 32 Təkɨ Judɨ əi kɨ Sɨlasɨ wa əi njé kəl ta kɨ ta Luwə tɨ, uni dɔkagɨlo ngay ɨləi dɨngəm me ngako̰ je tɨ, mbɨsi njade me kadɨ-me tɨ.  
\v 33 Ɨsi səde dɔkagɨlo ndə̰y ɓa, ngako̰ je uwəi jide, ɨndəi-de ta rəbɨ tɨ kadɨ awi kɨ lapɨya, təli kɨ rɔ njé kɨlə-de je tɨ gogɨ.  
\v 34 [Nə Sɨlasɨ oo majɨ ngay kadɨ n-ɨsɨ A̰tɨyosɨ tɨ.] 
\p  
\v 35 Pol əi kɨ Barnabasɨ ɨsi A̰tɨyosɨ tɨ, naa tɨ kɨ ndəgɨ dɨje kɨ rangɨ, ndoi dɨje nḛ, ɨləi-de mbḛ Poy Ta kɨ Majɨ lə Ɓaɓe. 
\s1 Pol əi kɨ Barnabasɨ ɨyə̰i-naa 
\p  
\v 36 NDə̰y go tɨ, Pol əl Barnabasɨ ə nə: «Adɨ jɨ təl j-un dɔ njaje me ɓe bo je tɨ pətɨ kɨ j-əl ta lə Ɓaɓe tɨtɨ kɨn, ə jɨ go̰ ngako̰je je j-o se təli toi ban wa?»  
\v 37 Lo kɨn tɨ, Barnabasɨ ndɨgɨ kadɨ Ja̰ Markɨ aw səde.  
\v 38 Nə Pol oo kadɨ e loe tɨ al kadɨ Ja̰ Markɨ kɨ ndɔ kɨ ɨyə̰-de Pampɨli tɨ, ɓɨ aw səde lo kaw kɨlə tɨ al kɨn, kadɨ aw səde ɓone ɓəy\x + \xo 15:38 \xt 13.13\x*.  
\v 39 Mɨndɨ kasɨ-naa al kɨ bo ngay to dande tɨ adɨ ɨyə̰i-naa no̰o̰ be. Barnabasɨ un Ja̰ Markɨ, ə uni bato kɨ aw kɨ Sɨpɨr tɨ.  
\v 40 NGa Pol ə un Sɨlasɨ ə awi. NGako̰je je ɨyə̰i-de ji Ɓaɓe tɨ.  
\v 41 Pol je njɨyəi dɔnangɨ Sɨri tɨ kɨ dɔnangɨ Sɨlɨsi tɨ ɨləi dɨngəm me njé kaw-naa je tɨ kɨ lo lo. 
\c 16  
\s1 Pol ɨngə Tɨmote 
\p  
\v 1 Pol re tḛḛ Dərbɨ tɨ, go tɨ aw Lɨsɨtɨr tɨ. Lo kɨn tɨ ə, ɨngə nje ndo kare kɨ tɔe nə Tɨmote. Ko̰e e nje kadɨ-me kɨ e Jɨpɨ, ə bawe e Gɨrəkɨ tɔ\x + \xo 16:1 \xt 14.8, 21\x*.  
\v 2 NGako̰je je kɨ Lɨsɨtɨr kɨ Ikonɨyom əli ta lie majɨ ngay.  
\v 3 Adɨ Pol ndɨgɨ kuwe jine tɨ kaw sie. Be ə, aw sie ɨjə mɔte, mbata *Jɨpɨ je kɨ rai ɓe lo je tɨ kɨn, gəri-e ɓətɨ kadɨ bawe e Gɨrəkɨ.  
\v 4 Ɓe bo je pətɨ kɨ tḛḛi tɨ, ɔji ngako̰de je ndu-kun je kɨ njé kaw kɨlə je kɨ ngatɔgɨ je lə njé kaw-naa je kɨ Jorijaləm tɨ uni. Ɓa əli-de kadɨ rai go ndu je tɨ ka kɨn.  
\v 5 *NJé kaw-naa je ɨngəi tɔgɨ me kadɨ-me tɨ ləde, nɨngə kɔrde ḭ dɔ made tɨ kɨ ndɔe ndɔe. 
\s1 Pol aw Masəduwan tɨ 
\p  
\v 6 NDɨl Luwə ɔgɨ-de kɨlə mbḛ Poy Ta kɨ Majɨ ngan ɓe je tɨ kɨ Aji. Adɨ ɔti no̰o̰, ɨndəi dɔnangɨ Pɨrɨji kɨ dɔnangɨ Galasi mani.  
\v 7 Lokɨ rəi tḛḛi ɓasi kɨ Mɨsi, sangi rəbɨ kadɨ n-awi Bɨtɨni tɨ, nə NDɨl Jəju ɔgɨ-de rəbɨ.  
\v 8 Be ə, ɨndəi dɔnangɨ kɨ Mɨsi gangi, awi tḛḛi ta ba tɨ kɨ Tɨrowasɨ.  
\v 9 Loe tɨ kɨn ə, kondɔ ɓa, Pol oo dəw kare kɨ Masəduwan tɨ me ndɨl tɨ re a dɔe tɨ. Dəw ka kɨn əl Pol ə ə nə: «NJai ba, ɨre Masəduwan tɨ ɨra səje.»  
\v 10 Go nḛ koo me ndɨl tɨ lə Pol, ta naa tɨ no̰o̰, jɨ sangɨ rəbɨ kadɨ j-aw Masəduwan tɨ, mbata jɨ gər majɨ təkɨ Luwə ə wa ə ɓar-je kadɨ j-aw j-ɨlə mbḛ Poy Ta kɨ Majɨ tɨtɨ.  
\v 11 J-al bato Tɨrowasɨ tɨ no̰o̰, ɓa j-ɔsɨ jɨ tḛḛ dɔ dər Samotɨrasɨ tɨ. Lo ti kɨ go tɨ nɨngə, jɨ tḛḛ Nəyapolɨsɨ tɨ.  
\v 12 J-ḭ loe tɨ no̰o̰, j-aw Pɨlɨpɨ tɨ, kɨ e ɓe bo kɨ dɔsa̰y kɨ dɔnangɨ tɨ kɨ Masəduwan, kɨ e gɨn ko̰ɓe tɨ kɨ Rom. J-ɨsɨ no̰o̰, jɨ ra ngan ndɔ je asɨ tatɨ.  
\v 13 Nɨngə ndɔ ta kə̰ə̰ tɨ lə *Jɨpɨ je, jɨ tḛḛ gɨdɨ ɓe bo tɨ taga, kadɨ j-aw kadɨ mbo tɨ. J-aw tɨ mbata jɨ gɨr kadɨ j-a j-ɨngə lo kəl ta kɨ Luwə tɨtɨ. Lokɨ j-aw nɨngə, j-ɨsɨ nangɨ rɔ dəne je tɨ kɨ kawi-naa loe tɨ, j-əl-de ta.  
\v 14 Dan dəne je tɨ ka kɨn, e kɨ kare ɨsɨ no̰o̰, tɔe nə Lɨdi. E dəne kɨ ɓe bo tɨ kɨ Tɨyatɨr. E nje labɨ ta kɨbɨ kɨ kər pɨr pɨr. Nɨngə e dəw kɨ nje ɓəl Luwə tɔ. Ɨsɨ oo ta, ɓa Ɓaɓe tḛḛ nga̰mee, adɨ ɨndə mbine majɨ go ta je tɨ kɨ Pol ɨsɨ əl.  
\v 15 Ra batəm naa tɨ kɨ njé kɨ me kəy tɨ ləne. Ɓa ɓar-je kadɨ j-aw ɓe ləne ə nə: «Kɨn ə re oi-mi kadɨ mi nje kadɨ mem Ɓaɓe ɓa, ɨrəi ɨsi ɓe ləm.» A dɔ ta tɨ kɨn nga̰, kadɨ jɨ ndɨgɨ gone tɨ. 
\s1 Uwəi Pol əi kɨ Sɨlasɨ dangay tɨ Pɨlɨpɨ tɨ 
\p  
\v 16 NDɔ kare j-ɨsɨ j-aw kɨ lo kəl ta tɨ kɨ Luwə ɓa, dəne kɨ nje ra kɨlə me kəy tɨ kare re ɨngə-je. Dəne kɨn aw kɨ ndɨl ndo̰, adɨ lo kɨ ɨndə gara ɓa, ɨngə-n nḛ ngay adɨ ɓane je.  
\v 17 Un goje kɨ Pol je ɓa, əl ta kɨ ndune kɨ boy ə nə: «Dɨje kɨ ai kam əi ɓəə je lə Luwə kɨ e dɔ nḛ je tɨ pətɨ. Rəi a ɔji səsi rəbɨ kajɨ.»  
\v 18 Dəne ra nḛ kɨn be ndɔne ba̰y ba̰y goje tɨ. Be ə, ta tɔl tae tɨ, wongɨ ra Pol dɔe tɨ, adɨ təl tane əl ndɨl kɨ ɨsɨ me dəne tɨ ka kɨn ə nə: «Me tɔ Jəju Kɨrɨsɨ tɨ, m-əli kadɨ ɨtḛḛ kɔ me tɨ.» Nɨngə ta naa tɨ no̰o̰, ndɨl tḛḛ kɔ me dəne tɨ. 
\p  
\v 19 Lokɨ ɓae je ooi kadɨ nḛ kɨngə nḛ ləde ka, ɨndə ngangɨne ɓa, uwəi Pol əi kɨ Sɨlasɨ awi səde ta mbalo tɨ, no̰ njé ko̰ɓe je tɨ.  
\v 20 Awi səde no̰ njé gangɨ ta je tɨ əli-de əi nə: «Dɨje kɨ oi-de kam əi *Jɨpɨ je, ə rəi kɨ ndu kɨ majal me ɓe bo tɨ ləje.  
\v 21 Rəi kɨ nḛ jibəl ɓe je kɨ, je kɨ je Rom je, sɔbɨ dɔje al, kadɨ tə jɨ taa, jɨ ra-n kɨlə.»  
\v 22 Kosɨ dɨje ḭḭ, ɓuki-naa dɔ Pol tɨ əi kɨ Sɨlasɨ. Ɓa, njé gangɨ ta je, adɨ ngḭḭ kɨbɨ rɔde tɨ, tɨndəi-de kɨ gɔl.  
\v 23 Lokɨ ɨndəi-de majɨ ɓa, awi ɓuki-de dangay tɨ, nɨngə əli nje ngəm dangay je kadɨ ngəm-de majɨ.  
\v 24 Lokɨ nje ngəm dangay je ɨngə ndu kɨn be ɓa, aw səde kəy dangay tɨ kɨ duni nu, taa ɨlə kangɨla njade tɨ. 
\p  
\v 25 Kondɔ dan lo tɨ, Pol əi kɨ Sɨlasɨ ḭḭ ɨsɨ əli ta kɨ Luwə, osi pa ɨləi tɔjɨ dɔ Luwə, ə ndəgɨ dangay je ooi ndude.  
\v 26 Nɨngə, kɨ kəm kɨ kɨndə jɨpɨ, dɔnangɨ yəkɨ kɨ tɔgɨne ngay. Yəkɨ yəkɨ kɨ ra adɨ ngɨrə kəy dangay ka ḭ ɓakɨ ɓakɨ. Ɓa kɨ ta naa tɨ no̰o̰, ta kəy je tḛḛi nɨm, kulə gɨndɨ kɨ dɔɔi dangay je pətɨ ka tutɨ nɨm tɔ.  
\v 27 Lo kɨn tɨ no̰o̰, nje ngəm dangay je ḭ dɔ ɓi tɨ. Lokɨ ḭ dɔ ɓi tɨ ə oo ta kəy je a tagɨra, oo ə nə dangay je a̰yḭ-naa wa, adɨ ɔr kɨyə ləne kadɨ tə n-tɔl-n rɔne kɔ.  
\v 28 Ə Pol Un ndune kɨ taa ngay əl-e ə nə: «Ɨtujɨ rɔi al, nə j-a nḛ pətɨ.»  
\v 29 Lo kɨn tɨ, nje ngəm dangay je dəjɨ por, ɓa nagɨ rɔne ur kəy, osɨ no̰ Pol tɨ kɨ Sɨlasɨ kɨ dadɨ.  
\v 30 Go tɨ, adɨ-de tḛḛi taga, nɨngə dəjɨ-de ə nə: «Ɓam je, e ri ə kadɨ m-ra ə m-a m-ɨngə-n kajɨ ə?»  
\v 31 Ə əli-e ə nə: «Adɨ mei Ɓaɓe Jəju, ə a ɨngə kajɨ səi kɨ njé kɨ me kəy tɨ ləi.»  
\v 32 Lo kɨn tɨ, ɨləi-e mbḛ ta lə Ɓaɓe, naa tɨ kɨ njé kɨ me kəy tɨ lie.  
\v 33 Dan kondɔ tɨ wa kɨn no̰o̰, nje ngəm dangay je aw kɨ Pol əi kɨ Sɨlasɨ, togɨ do je ləde, ɓa kalangɨ ba go tɨ, adɨ rai-e batəm naa tɨ kɨ dɨje kɨ me kəy tɨ ləne.  
\v 34 Go tɨ, təl aw səde me kəy tɨ ləne, adɨ-de nḛ kuso usoi, rai rɔnəl me kəy tɨ mbata kadɨ kɨ adi mede Luwə. 
\p  
\v 35 Lokɨ lo ti nɨngə, njé gangɨ ta je ɨləi paja je ləde kɨ rɔ nje ngəm dangay je tɨ əi nə: «Ɨyə̰ dɨje kɨn adɨ awi.»  
\v 36 Ə nje ngəm dangay je re əl Pol ta kɨn ə nə: «NJé gangɨ ta je əi nə kadɨ m-ɨyə̰ səsi madɨ awi, ə nə ɨtḛḛi awi lo ləsi kɨ lapɨya.»  
\v 37 Nə Pol əl paja je ə nə: «Je dɨje kɨ Rom tɨ tɔ\x + \xo 16:37 \xt 22.25-29; 23.27\x*, ə adi dɨje ɨndəi je ta kəm kosɨ je tɨ, kɨ kanjɨ gangɨ ta dɔ je tɨ. Ə go tɨ, ɓuki je dangay tɨ be par tɔ. Nɨngə ɓasɨne, ɨyə̰i-je taa lo ngə̰y tɨ be par a? A e be al! Adɨ əi je wa rəi kɨ rɔde ɨyə̰i-je taa!»  
\v 38 Ə paja je təli kɨ ta kɨn awi rɔ njé gangɨ ta je tɨ, adɨ ɓəl ra njé gangɨ ta je ngay. Ɓəl ra-de, lokɨ ooi kadɨ Pol je əi dɨje kɨ Rom tɨ.  
\v 39 Be ə, ḭḭ, rəi rɔde tɨ, dəji-de me-sɔl, ɓa ɨyə̰i-de kadɨ awi, ə dəji-de kadɨ tḛḛi me ɓe bo tɨ kɨn kɔ ngata.  
\v 40 Lokɨ Pol əi kɨ Sɨlasɨ tḛḛi dangay tɨ ɓa, awi ɓe lə Lɨdi. Awi ooi ngako̰je je kɨ njé kadɨ-me je, ɨləi dɨngəm mede tɨ ɓa awi. 
\c 17  
\s1 Pol əi kɨ Sɨlasɨ me ɓe tɨ kɨ Təsalonɨkɨ 
\p  
\v 1 Pol əi kɨ Sɨlasɨ ɨndəi Ampɨpolɨsɨ kɨ Apoloni gangi, ɓa awi tḛḛi Təsalonɨkɨ tɨ. Nɨngə Təsalonɨkɨ tɨ, *Jɨpɨ je awi kɨ lo kaw-naa ləde no̰o̰.  
\v 2 Be ə, Pol aw tɨ, təkɨ ɨsɨ ra-n kɨ lo je pətɨ. Asɨ ndɔ taa kə̰ə̰ mɨtə go-naa tɨ, Pol naji-naa ta tɨ kɨ Jɨpɨ je dɔ ta je tɨ kɨ me makɨtɨbɨ tɨ lə Luwə.  
\v 3 Ɔr-de gɨn ta je, tɔjɨ-de adɨ gəri təkɨ, makɨtɨbɨ lə Luwə əl kadɨ Kɨrɨsɨ a oy, ɓa go tɨ, a tɔsɨ ndəl dan njé koy je tɨ. Nɨngə, Pol əl-de təkɨ e darɔ Jəju wa kɨ n-ɨsɨ n-əl-de ta lie kɨn ə e Kɨrɨsɨ.  
\v 4 Jɨpɨ je kɨ na̰ je, ta kɨn ra kɨlə rɔde tɨ, adɨ ɨndəi rɔde naa tɨ kɨ Pol əi kɨ Sɨlasɨ. Kosɨ Gɨrəkɨ je, kɨ dəne je ngay kɨ əi dəne je kɨ njé tɔɓa je ka ɨndəi rɔde naa tɨ səde tɔ.  
\v 5 Ə lo kɨn tɨ, jangɨ ra Jɨpɨ je, adɨ kawi dɨje kɨ a ɨləi lo kɨ go rəbɨ kare, adɨ ɔsi dɔ dɨje naa tɨ, rai ndu kɨ me ɓe. Awi tḛḛi me kəy tɨ lə Jaso̰, sangi Pol əi kɨ Sɨlasɨ kadɨ n-uwəi-de, n-awi səde taga, no̰ kosɨ je tɨ.  
\v 6 Nə lokɨ ɨngəi-de al, uwəi Jaso̰ əi kɨ njé kadɨ-me je kɨ madɨ je, awi səde no̰ njé gangɨ ta je tɨ. Ɓa əli ta kɨ ndude kɨ boy əi nə: «Dɨje kɨ tuji dɔnangɨ kɨ tae ba ka, rəi tḛḛi ne.  
\v 7 Rəi ə, Jaso̰ uwə-de rɔne tɨ ɓe ləne. Dɨje kɨn pətɨ, nḛ rade e nḛ ra kɨ ɔsɨ ta ndu-kun je lə NJe ko̰ɓe kɨ bo Səjar. Əi əli təkɨ ngar madɨ kɨ rangɨ e no̰o̰ tɔe nə Jəju.»  
\v 8 Ta kɨn adɨ wongɨ kosɨ je kɨ njé gangɨ ta je,  
\v 9 adɨ uwəi Jaso̰ kɨ ndəgɨ njé kadɨ-me je adɨ ugəi la ɓəy taa ɨyə̰i-de taa. \fig MBa kɨ ko̰ joo kɨ Pol aw mba kɨlə mbḛ Poy Ta kɨ Majɨ|src="paul2-bw.eps" size="span" loc="ACT 15.1-18.22" copy="GPS" ref="15.36-18.22" \fig* 
\s1 Pol əi kɨ Sɨlasɨ me ɓe tɨ kɨ Bəre 
\p  
\v 10 Lokɨ lo ə nə n-go̰i par ə, njé kadɨ-me je adi Pol əi kɨ Sɨlasɨ awi Bəre tɨ. Lo kɨ rəi tḛḛi Bəre tɨ ɓa, awi kəy kaw-naa tɨ lə *Jɨpɨ je.  
\v 11 Jɨpɨ je kɨ Bəre tɨ, awi kɨ mər ta kɨ majɨ ngay ɨtə njé kɨ Təsalonɨkɨ tɨ. Taai ta lə Luwə kɨ me kɨ majɨ ngay. NDəri gɨn ta lə Luwə kɨ ndɔ je pətɨ, kadɨ n-ooi se ta je kɨ Pol je əli-de kɨn e ta kɨ rɔjetɨ wa.  
\v 12 Be ə, ngay je dande tɨ adi mede, taa dan Gɨrəkɨ je tɨ, dəne je kɨ njé tɔɓa, kɨ dɨngəm je ngay adi mede tɔ. 
\p  
\v 13 Nə lokɨ Jɨpɨ je kɨ Təsalonɨkɨ tɨ, ooi kadɨ Pol ɨsɨ ɨlə mbḛ ta lə Luwə Bəre tɨ no̰o̰ nɨngə, təli awi gode tɨ ɓəy, awi suləi kosɨ je adɨ rai ndu.  
\v 14 Lo kɨn tɨ, njé kadɨ-me je sangi rəbɨ kalangɨ ba adi Pol aw kɨ kadɨ ba bo tɨ. NGa nɨngə, Sɨlasɨ əi kɨ Tɨmote ə nayḭ-naa Bəre tɨ.  
\v 15 NJé kɨ dani Pol, dani-e bɨtɨ, awi tḛḛi sie Atən tɨ. NGata ɓa, lokɨ ɨsɨ təli, Pol adɨ-de ndune kadɨ Sɨlasɨ əi kɨ Tɨmote rəi law ɨngəi-ne. 
\s1 Pol me ɓe tɨ kɨ Atən 
\p  
\v 16 Lokɨ Pol ɨsɨ ngəm Sɨlasɨ əi kɨ Tɨmote, angale tujɨ mbata yo je kɨ dɨje ɨsɨ rai-de, rɔsi me ɓe bo kɨn.  
\v 17 Pol naji-naa ta tɨ kɨ *Jɨpɨ je, kɨ dɨje kɨ təli Jɨpɨ je, me kəy kaw-naa tɨ lə Jɨpɨ je, taa kɨ ndɔ je pətɨ, ta mbalo tɨ, kɨ dɨje kɨ ɨngə-de.  
\v 18 NJé nḛ gər je kɨ ɓari-de Əpɨkɨr je kɨ Ɨsɨtoyɨsɨ je ka naji-naa ta tɨ səde tɔ. Ə njé kɨ madɨ je əli əi nə: «NJe ta je kam ta ri ə a əl ə?» Nɨngə njé kɨ nungɨ əli əi nə: «To tə nḛ kɨ e nje kəl ta kɨ dɔ yo je tɨ kɨ mba be ə am.» Əli be mbata ooi kadɨ Pol ɨsɨ ɨlə mbḛ Poy Ta kɨ Majɨ lə Jəju nɨm, ɨsɨ ɨlə mbḛ kḭe lo koy tɨ nɨm.  
\v 19 Be ə, uwəi Pol, awi sie rɔ njé gangɨ ta je tɨ, ɓa əli-e əi nə: «To kadɨ əl-je ta dɔ nḛ ndo tɨ kɨ sɨgɨ kɨ ɨsɨ ɨndo kɨn adɨ jɨ gər a?  
\v 20 MBata ɨsɨ əl-je ta je kɨ mbije oo nja kare al, ə kadɨ ɔr gɨne majɨ adɨ j-o.»  
\v 21 Nɨngə nḛ kare kɨ sɔbɨ gər, dɨje kɨ Atən tɨ pətɨ, kɨ mba je kɨ ɨsi dande tɨ, dɔkagɨlo ləde kɨ ngay e mba kəl-n ta je, koo-n ta je kɨ mba. 
\p  
\v 22 Lo kɨn tɨ, Pol ḭ a taa, dan njé gangɨ ta je tɨ, ɓa un ta əl ə nə: «Səi dɨje kɨ Atən tɨ, m-o kadɨ səi dɨje kɨ, pole yo ləsi ətɨ ɓəl kɨ dum. Ɨpoləi yo me nḛ je tɨ pətɨ.  
\v 23 Tadɔ, lokɨ m-njɨyə me ɓe tɨ, m-o nḛ je kɨ ɨsɨ ɔsi məkəsɨsi nangɨ no̰de tɨ. M-o lo gugɨ yo madɨ wa ɓəy kɨ ɨndəi nḛ dɔ tɨ əi nə e lo lə “yo kɨ ɨgəri-e al,” nɨngə e e kɨ ɨsɨ ɔsi məkəsɨsi nangɨ no̰e tɨ kɨ kanjɨ gər-e ka kɨn ə m-ɨsɨ m-ɨlə səsi mbḛ ta lie.  
\v 24 E Luwə kɨ nje ra dɔra̰ kɨ dɔnangɨ kɨ nḛ je pətɨ kɨ me tɨ, e kɨ e Ɓa dɔra̰ kɨ dɔnangɨ. E nje kɨsɨ me kəy tɨ kɨ dəw ra kɨ jine al.  
\v 25 Taa aw kɨ ndoo kadɨ dəw ra kɨlə madɨ ade al tɔ, tadɔ e ə e nje kadɨ dəw ɨsɨ kəm ba nɨm, nje kadɨ dəw kə̰ə̰ kɨ nḛ je pətɨ nɨm tɔ\x + \xo 17:25 \xt 24-25: 7.48; 1 NGar je 8.27; Ejay 42.5\x*.  
\v 26 Kɨ dəw kɨ kare ba be ə ɨndə-n dɨje pətɨ adɨ taai dɔnangɨ. Ɨndə dɔkagɨlo adɨ-de nɨm, ɨndə gangɨ lo kɨsɨde nɨm tɔ.  
\v 27 Luwə ɨndə nḛ je kɨn be mba kadɨ dɨje sangi-e-n. Dɔmajɨ ə a ɨngəi-e me mam lo tɨ ləde. Kɨ rɔjetɨ, Luwə e sa̰y al kɨ dəw kɨ ra danje tɨ.  
\v 28 Tadɔ kɨsɨ kɨ dɔ taa ləje e me jie tɨ. E ə e nje kadɨ j-ɔdɨ rɔje, kɨ nje kadɨ j-ɨsɨ kəm. E mbata kɨn ə njé gosɨ ta je ləsi kɨ madɨ je əli əi nə: “Je ka je ngane je tɔ.”  
\v 29 Ə re je ngan Luwə je ɓa, sɔbɨ kadɨ j-o Luwə kadɨ e dəw kɨ to tə yo ɔr je, kɨ yo la je kɨ dɨje lḛi-de, ə se yo mbal je kɨ dɨje tɔli-de kɨ gosɨ kɨ dɔde tɨ kɨn be al.  
\v 30 Luwə ɨyə̰ go nḛ kɨ dɨje rai kəte dɔ day tɨ, dɔkagɨlo tɨ kɨ gəri-e al ɓəy kɨn kɔ, nə kɨ ne kɨn, Luwə dəjɨ dɨje pətɨ, kɨ lo je pətɨ, kadɨ ɨyə̰i rəbɨ nḛ rade je kɨ majal kɔ.  
\v 31 Tadɔ ɔr ndɔ kare ɨndə no̰o̰ kadɨ tə a gangɨ-n ta dɔ dɨje kɨ dɔnangɨ tɨ ne pətɨ kɨ rəbɨ kɨ dana. A gangɨ ta kɨn kɨ rəbɨ lə dəw kare kɨ kɔte mbata kɨlə kɨn, ə tɔje kɨ taga adɨ dɨje pətɨ gəri-e kɨ rəbɨ kḭe dan njé koy je tɨ.» 
\p  
\v 32 Lokɨ Pol əl ta kḭ lo koy tɨ, ə osɨ mbide tɨ nɨngə, njé kɨ madɨ je ɨbəi-e kogii, ə njé kɨ nungɨ əli əi nə: «J-a j-o ta ləi kɨn ndɔ kɨ rangɨ tɨ.»  
\v 33 E be ə, Pol tḛḛ-n dande tɨ, aw.  
\v 34 Nə be ka, kɨ madɨ je dande tɨ nayḭ-naa go Pol tɨ, adi mede Jəju Kɨrɨsɨ. Dande tɨ kɨn, Dənɨsɨ kɨ e kɨ kare dan njé gangɨ ta je tɨ e səde no̰o̰, taa dəne kɨ ɓari-e nə Damarɨsɨ kɨ ndəgɨ dɨje kɨ rangɨ ka əi səde no̰o̰ tɔ. 
\c 18  
\s1 Pol me ɓe tɨ kɨ Korḛtɨ 
\p  
\v 1 Lokɨ Pol ḭ Atən tɨ nɨngə, aw Korḛtɨ tɨ.  
\v 2 Lo kɨn tɨ no̰o̰, ɨngə Jɨpɨ kare kɨ tɔe nə Akɨlasɨ, kɨ gɨne e Po̰, ḭḭ Itali kɨ nene Pɨrɨsɨl rəi ngɔsɨne ɓəy. Rəi mbata nje ko̰ɓe kɨ bo kɨ Rom tɨ kɨ tɔe nə Kɨlodɨ un ndune kadɨ *Jɨpɨ je pətɨ tḛḛi Rom tɨ kɔ. Pol aw ɨngə Akɨlasɨ je no̰o̰,  
\v 3 nɨngə təkɨ kɨlə kɨ kadɨ rai ɨngəi nḛ e kɨlə kɨ kare ba, adɨ e kɨlə kojɨ kɨbɨ ra kəy, Pol ɨsɨ səde, adɨ rai kɨlə kɨn naa tɨ.  
\v 4 *NDɔ taa kə̰ə̰ je pətɨ, Pol un ta, əl me kəy kaw-naa tɨ lə Jɨpɨ je. Əl kɨ kuje kɨ sangɨ kadɨ Jɨpɨ je kɨ Gɨrəkɨ taai tə ta kɨ rɔjetɨ. 
\p  
\v 5 Nə lokɨ Sɨlasɨ əi kɨ Tɨmote ḭḭ Masəduwan tɨ rəi ɨngəi-e\x + \xo 18:5 \xt 17.15\x*, Pol un dɔkagɨlo ləne pətɨ mba kəl-n ta lə Luwə. Tɔjɨ Jɨpɨ je kadɨ gəri təkɨ Jəju e Kɨrɨsɨ.  
\v 6 Nə Jɨpɨ je ta̰i-e rɔ, taji-e, adɨ Pol jəngɨ bu kɨbɨ ləne tade tɨ, ə əl-de ə nə: «Ta məsɨsi e dɔsi tɨ! mi m-goto me tɨ. Nɨngə kɨ ɓasɨne kɨn, dɨje kɨ əi Jɨpɨ je al ə m-a m-aw kɨ rɔde tɨ ngata.»  
\v 7 Be ə, Pol ḭ no̰o̰, aw ɓe lə Tɨtusɨ Jusɨtusɨ, kɨ e dəw kare kɨ nje kaw no̰ Luwə tɨ, kɨ kəy lie ndunəi-naa kɨ kəy kaw-naa lə Jɨpɨ je.  
\v 8 Kɨrɨsɨpusɨ, kɨ e kɨ boy dɔ kəy kaw-naa tɨ lə Jɨpɨ je əi kɨ dɨje kɨ me kəy tɨ ləne ba pətɨ, adi mede Ɓaɓe. Taa dɨje kɨ Korḛtɨ tɨ ngay, kɨ ooi ta lə Pol ka adi mede tɔ, adɨ rai-de batəm. 
\p  
\v 9 NDɔ kare kondɔ, Ɓaɓe əl Pol ta me ni tɨ ə nə: «Ɨɓəl al, əl ta kɨ no̰i tɨ, ɓɨ utɨ tai al.  
\v 10 Tadɔ mi səi naa tɨ, dəw madɨ kare kɨ a ɨlə jine kadɨ ɔdi təkɨ majal goto. Dɨje kɨ əi dɨje ləm əi ngay me ɓe bo tɨ kɨn ne.»  
\v 11 Be ə Pol ɨsɨ-n Korḛtɨ tɨ ɓal kare kɨ nay mehḛ, ndo-n dɨje ta lə Luwə. 
\s1 Pol a no̰ Galɨyo̰ tɨ 
\p  
\v 12 Dɔkagɨlo tɨ kɨ Galɨyo̰ e-n nje ko̰ɓe kɨ Akay, *Jɨpɨ je dɔɔi ta naa tɨ dɔ Pol tɨ, adɨ awi sie no̰ njé gangɨ ta je tɨ,  
\v 13 əi nə: «Dəw kam ɨsɨ aw kɨ dɨje kadɨ ɔsi dɔde nangɨ no̰ Luwə tɨ, kɨ go ndu-kun tɨ al.»  
\v 14 Pol ra kadɨ tə n-əl ta nɨngə, Galɨyo̰ un ta tane tɨ kəte əl Jɨpɨ je ə nə: «Kɨn ə re e ta lə nḛ tɔl, ə se ta lə majal madɨ kɨ nga̰ ngay ə to be ə, re m-a m-o ta ləsi, səi Jɨpɨ je.  
\v 15 Nə təkɨ e ta kɨ najɨ-naa tɨ kɨ ɔjɨ dɔ ta je, kɨ tɔ je, kɨ ndu-kun je ləsi kɨ sɔbɨ dɔsi kɨn ɓa, ai dansi tɨ no̰o̰. Mi m-a m-gangɨ ta kɨ be kɨn al.»  
\v 16 Ɓa tuwə-de lo gangɨ ta tɨ kɔ.  
\v 17 Ə loe tɨ no̰o̰, dɨje pətɨ uwəi Sosɨtən kɨ e kɨ boy dɔ kəy kaw-naa tɨ lə Jɨpɨ je, ɨndəi-e, nə usɨ Galɨyo̰ nḛ kare dɔde tɨ al. 
\s1 Pol təl aw A̰tɨyosɨ tɨ 
\p  
\v 18 Pol təl ɨsɨ Korḛtɨ tɨ no̰o̰ dɔkagɨlo asɨ ta tɨ ɓəy. Ɓa go tɨ, ɨyə̰ njé kadɨ-me je, ə un bato kɨ kaw kɨ Sɨri tɨ, naa tɨ kɨ Pɨrɨsɨl əi kɨ Akɨlasɨ. Pol adɨ ngɨsəi dɔe Sa̰kɨre tɨ, mbata un mɨndɨne adɨ Luwə\x + \xo 18:18 \xt Kɔr Isɨrayəl je 6.5-18\x*.  
\v 19 Awi tḛḛi Epəjɨ tɨ, Pol ɨyə̰ Pɨrɨsɨl əi kɨ Akɨlasɨ ə aw kəy kaw-naa tɨ lə *Jɨpɨ je, naji-naa ta tɨ səde.  
\v 20 Jɨpɨ je kɨn dəji Pol kadɨ ɨsɨ səde ngan ndɔ je ɓəy, nə Pol ndɨgɨ al.  
\v 21 Ɓa əl-de ə nə: «NDɔ kɨ rangɨ, ə Luwə ndɨgɨ ə, m-a m-təl tə m-re rɔsi tɨ ɓəy,» nɨngə ɨyə̰-de ə aw.  
\v 22 Ɓa un bato Epəjɨ tɨ, aw Səjare tɨ. Lokɨ tḛḛ Səjare tɨ, aw uwə ji njé kaw-naa je, ɓa un rəbɨ aw A̰tɨyosɨ tɨ.  
\v 23 Pol ra ngan ndɔ je no̰o̰, ɓa təl ɨlə dɔne gogɨ. Aw tḛḛ Galasi tɨ kɨ Pɨrɨji tɨ, adɨ tɔgɨ njé ndo je pətɨ. 
\s1 Apolosɨ me ɓe tɨ kɨ Epəjɨ kɨ me ɓe tɨ kɨ Korḛtɨ 
\p  
\v 24 Jɨpɨ kare kɨ tɔe nə Apolosɨ, kɨ e dəw kɨ gɨne e Aləgɨjandɨri tɨ re Epəjɨ tɨ. E dəw kɨ ɓal ta to tae tɨ, taa gər ta lə Luwə majɨ tɔ.  
\v 25 NDoi-e rəbɨ ta lə Ɓaɓe, adɨ ɨlə mbḛ ta lə Jəju kɨ rɔnəl kɨ ngay, ndo dɨje nḛ kɨ dɔ Jəju tɨ kɨ go rəbe tɨ. Nə ke ə, gər batəm lə Ja̰ par.  
\v 26 Ɨlə rɔne, əl ta lə Luwə kəy kaw-naa tɨ lə *Jɨpɨ je kɨ me kɨ tḭ katɨ. Nə lokɨ Pɨrɨsɨl əi kɨ Akɨlasɨ ooi-e lo kəl ta tɨ, ɓari-e rɔde tɨ, ɔji-e go rəbɨ lə Luwə ay njay, adi-e gər.  
\v 27 Go tɨ, ndɨgɨ kaw Akay tɨ, ə ngako̰je je ndɨgi dɔ tɨ sie, adɨ rai makɨtɨbɨ adi njé ndo je kɨ Akay tɨ kadɨ uwəi-e rɔde majɨ. Lokɨ aw tḛḛ Akay tɨ, kɨ go me-majɨ tɨ lə Luwə, ra kɨ njé kɨ adi mede Luwə ngay.  
\v 28 Tadɔ dum dɔ Jɨpɨ je kɨ tɔgɨ ta ləne taga wangɨ ta kəm dɨje tɨ. Tɔjɨ kɨ ta lə Luwə jine tɨ təkɨ Jəju e Kɨrɨsɨ. 
\c 19  
\s1 Pol e me ɓe tɨ kɨ Epəjɨ 
\p  
\v 1 Dɔkagɨlo tɨ kɨ Apolosɨ e-n Korḛtɨ tɨ, Pol ɨndə dɔnangɨ kɨ mbal je əi tɨ kɨ dɔnangɨ Aji tɨ gangɨ, ɓa re tḛḛ Epəjɨ tɨ. Ɨngə njé ndo je lə Jəju kɨ na̰ je tɨ no̰o̰. Adɨ dəjɨ-de ə nə:  
\v 2 «Lokɨ adi mesi Jəju kɨn, ɨngəi NDɨl Luwə a?» Ə təli ɨləi-e tɨ əi nə: «Jagɨ, ko ka j-o kəte kadɨ NDɨl Luwə e no̰o̰ al.»  
\v 3 Pol təl dəjɨ-de ɓəy ə nə: «Batəm kɨ ban ə ɨngəi ə?» Ə əli-e əi nə: «J-ɨngə batəm lə Ja̰ Batɨsɨ.»  
\v 4 Be ə, əl-de ə nə: «Oyo, Ja̰ ra batəm *Isɨrayəl je mba kadɨ tɔri ndude dɔ majal je tɨ ləde. Ə təl əl-de ɓəy kadɨ tə adi mede dəw kɨ a re gone tɨ no̰o̰, adɨ dəwe kɨn e Jəju\x + \xo 19:4 \xt Mt 3.11; Mk 1.4, 7-8\x*.»  
\v 5 Lokɨ ooi ta je kɨn nɨngə, adɨ rai-de batəm me tɔ Ɓaɓe Jəju tɨ.  
\v 6 Be ə, Pol ɨndə jine dɔde tɨ, ə NDɨl Luwə rɨsɨ dɔde tɨ. Nɨngə ɨləi ngɨrə kadɨ əli ta kɨ ndon ta je kɨ dangɨ dangɨ nɨm, taa əli ta kɨ ta Luwə tɨ nɨm tɔ.  
\v 7 Dɨngəm je pətɨ kɨ ai lo nḛ je tɨ kɨn asi dɔgɨ gɨde e joo.  
\v 8 Go tɨ, asɨ nay mɨtə go-naa tɨ, Pol tḛḛ ə aw kəy kaw-naa tɨ lə *Jɨpɨ je, əl-de ta kɨ kanjɨ ɓəl. Ɨlə mbḛ ko̰ɓe lə Luwə, əl-de kɨ go rəbe, kadɨ ooi tə ta kɨ rɔjetɨ mba kadɨ taai ta kɨn tɔ.  
\v 9 Nə Jɨpɨ je kɨ na̰ je dande tɨ rai me nga̰, adɨ mbati kadɨ adi mede. Əli ta kɨdii nḛ ndo lə Pol kɨ ɔjɨ go rəbɨ ta lə Ɓaɓe kɨn ta kəm kosɨ dɨje tɨ. Be ə, Pol ɨyə̰-de ə ɔtɨ aw kɨ njé ndo je me kəy ndo nḛ tɨ kɨ tɔe nə Tɨranusɨ. Nɨngə kɨ ndɔ je kare kare pətɨ, ndo-de nḛ.  
\v 10 Nḛ ndo kɨn, Pol ra kɨle asɨ ɓal joo. Be ə, ra adɨ Jɨpɨ kɨ dɨje kɨ ə Jɨpɨ je al kɨ ɨsi dɔnangɨ Aji tɨ, ooi ta lə Ɓaɓe.  
\v 11 Luwə ra nḛ kɔjɨ je kɨ ətɨ ɓəl kɨ takul Pol.  
\v 12 Adɨ, dɨje ɔyi ta kɨbɨ kɨ kare je kɨ ta kɨbɨ lḛjɨ je kɨ jie ɔdɨ, awi ɔdi njé mo̰y je adɨ ɨngəi rɔ nga nɨm, ndɨl je kɨ majal ka ɨyə̰i-de nɨm tɔ. 
\p  
\v 13 Jɨpɨ je kɨ na̰ je kɨ njé njɨyə kɨ go ɓe je, kadɨ n-tuwəi ndɨl je kɨ majal, əi je ka gei kadɨ n-ɓai tɔ Ɓaɓe Jəju dɔ dɨje tɨ kɨ əi gɨn tɔgɨ tɨ lə ndɨl je kɨ majal tɔ. Adɨ əli əi nə: «Me tɔ Jəju tɨ kɨ Pol ɨsɨ ɨlə mbḛ ta lie, m-dəjɨ səsi kadɨ ɨtḛḛi kɔ.»  
\v 14 Dɨje kɨ njé ra nḛ be ka kɨn, əi sɨri. Əi ngan lə Jɨpɨ kare kɨ tɔe nə Səba. E kɨ bo lə njé kɨjə nḛ məsɨ kadɨ-kare je.  
\v 15 NDɨl kɨ majal təl ɨlə-de tɨ ə nə: «M-gər Jəju, taa m-gər dəw kɨ e Pol tɔ, nə səi, səi na̰ je ə?»  
\v 16 Lo kɨn tɨ, dəw kɨ ndɨl je majal ɨsi me tɨ ka kɨn ḭ ur dɔde tɨ uwə-de tɔsɔsɔ. Nɨngə ɨndə-de kɨndə kɨ dəw oo go madɨne al, adɨ tḛḛi me kəy tɨ kɨ ka̰y kɨ rɔde kare, kɨ kɨbɨ kɨ gangɨ rɔde tɨ batɨ batɨ kɨ məsɨ.  
\v 17 Dɨje pətɨ kɨ ɓe bo Epəjɨ tɨ, kɨ Jɨpɨ je, naa tɨ kɨ dɨje kɨ əi Jɨpɨ je al, gəri go nḛ kɨ ra nḛ kɨn majɨ. Əi pətɨ ɓəl ra-de, adɨ ɔsi gon Ɓaɓe Jəju.  
\v 18 Dɨje ngay kɨ əi njé kadɨ-me je rəi tɔri ndude, ə əli kɨlə rade je kɨ majal kɨ taga no̰ dɨje tɨ.  
\v 19 NJé kɨ na̰ je dan njé ra mbəli je tɨ, rəi kɨ makɨtɨbɨ ra mbəli je ləde, kawi kɨ dɔ-naa tɨ ə ɨləi por ta kəm dɨje tɨ. Gatɨ makɨtɨbɨ je ləde kɨn asɨ sɨlə dɨbɨ kutɨ mi nja dɨbɨ kare\x + \xo 19:19 \xt Mk 6.37\x*.  
\v 20 E be ə, kɨ takul tɔgɨ lə Ɓaɓe, ta lə Luwə sane lo je tɨ kɨ kəte kəte kɨ tɔgɨne tɔ.  
\v 21 Go nḛ je tɨ kɨn, NDɨl Luwə ɔsɨ Pol adɨ un ndune kadɨ n-aw ɓe bo Jorijaləm tɨ. Dɔ rəbɨ kawe tɨ, ɨndə dɔnangɨ Masəduwan kɨ Akay gangɨ. Nɨngə Pol əl ə nə: «Re m-aw m-tḛḛ ɓe bo Jorijaləm tɨ ɓa, majɨ kadɨ m-aw m-o dɔnangɨ Rom tɔ.»  
\v 22 Pol ɨlə kɨ njé ra sie kɨlə je joo, Tɨmote əi kɨ Erasɨ adɨ-de awi dɔnangɨ Masəduwan tɨ. Nɨngə e wa, ɨsɨ dɔnangɨ Aji tɨ ba njaba ɓəy. 
\s1 Nḛ je kɨ rai nḛ Epəjɨ tɨ 
\p  
\v 23 Dɔkagɨloe tɨ kɨn, ta kasɨ-naa al kɨ bo ngay ḭ dɔ rəbɨ ta tɨ lə Ɓaɓe me ɓe tɨ kɨ Epəjɨ.  
\v 24 Dəw kare kɨ tɔe nə Dəmetɨrusɨ, e kɔdɨ kɨ nje ra nɨngə kasɨ je. E nje ra ngan kəy yo kɨ dəne kɨ a ɓari-e nə Artəmɨsɨ. Kɨlə kɨn ra adɨ e sotɨ kɨ njé kɨlə je lie ngay.  
\v 25 Be ə, Dəmetɨrusɨ kaw kɔdɨ je kɨ dɨje pətɨ kɨ ɨsɨ kɨ dɔde taa kɨ takul kɨlə kɨn naa tɨ, ə əl-de ə nə: «Madɨm je, ɨgəri kadɨ e kɨ takul kɨlə kɨn ə, j-ɨsɨ j-ɨngəi nḛ majɨ.  
\v 26 Səi je oi kɨ kəmsi taa kɨ mbɨsi tɔ, kadɨ e Epəjɨ tɨ ne par al, nə dɔnangɨ Aji tɨ ba pətɨ, ə dɨngəm kɨ tɔe nə Pol kam təl dɔ kosɨ dɨje basi. E əl-de ə nə: “Kagɨ yo je kɨ dɨje rai kɨ jide əi Luwə al.”  
\v 27 E kɨlə je kɨ j-ɨsi rai kɨn par ə dɨje a ooi tə nḛ kɨ kare al, nḛ kəy lə yo kɨ dəne kɨ bo kɨ e Artəmɨsɨ kɨn ka, dɨje a ooi-e nḛ madɨ tɨ al tɔ. Lo kadɨ dɨje a əli ə nə: “Artəmɨsɨ e yo kɨ dəne kɨ bo,” goto. Artəmɨsɨ kɨ dɨje kɨ dɔnangɨ Aji tɨ kɨ ndəgɨ dɔnangɨ ba pətɨ ɔsi gone kɨn.»  
\v 28 Lokɨ kɔdɨ je ooi ta je kɨn nɨngə, wongɨ rade ngay, adɨ ɨləi ngɨrə kadɨ əli ta kɨ ndude kɨ boy əi nə: «Artəmɨsɨ lə Epəjɨ je, e kɨ bo.»  
\v 29 Kalangɨ ba go tɨ nɨngə, lo sɨngə sokɨto kɨ ta tate ba me ɓe bo tɨ. Dɨje ndɔri Gayusɨ əi kɨ Arɨsɨtarkɨ, dɨje kɨ Masəduwan tɨ, kɨ əi madɨ mba lə Pol je kəmde tɨ, ə ngɔdɨ tɔl-n-de kɨ ta mbalo tɨ.  
\v 30 Pol ndɨgɨ mba kadɨ n-tɔjɨ rɔne kosɨ dɨje, nə njé ndo je ɔgi-e.  
\v 31 Nɨngə basa madɨ Pol je madɨ kɨ əi dɨje kɨ bo kɨ dɔnangɨ Aji tɨ, ɨləi kɨlə rɔe tɨ, əli-e kadɨ aw ta mbalo tɨ al.  
\v 32 Ta mbalo tɨ, nḛ kɨ to ay njay dɔ dɨje tɨ goto. Ta je kɨ ɨsɨ tḛḛ ta dɨje tɨ əi ta je kɨ dangɨ dangɨ. Nɨngə dɨje ngay dan madɨde je tɨ gəri gɨn nḛ kɨ kawi-naa al.  
\v 33 Dɨje kɨ na̰ je dan kosɨ dɨje tɨ ɔri gɨn nḛ kɨ ra nḛ kɨn adɨ Aləgɨjandɨr kɨ *Jɨpɨ je ɨndəi-e tə nje kun dɔde kɨn ade oo. Aləgɨjandɨr ɨlə jine taa, dəjɨ-n dɨje mba kadɨ ai kekeke, tadɔ ge kəl ta, ɔr-n ta dɔde tɨ.  
\v 34 Lokɨ gəri-e kadɨ e Jɨpɨ nɨngə, əi je pətɨ ɨləi bɨlə kɨ ndude kɨ bo asɨ ngɨrə kadɨ joo je be əi nə: «Artəmɨsɨ lə Epəjɨ je, e kɨ bo.»  
\v 35 Ta tɔl ta tɨ nɨngə, nje ndo ndu-kun kɨ me ɓe bo tɨ, re ra adɨ lo to jɨjɨji, ɓəy taa əl-de ə nə: «Səi dɨje kɨ Epəjɨ tɨ, na̰ ə gər kadɨ ɓe kɨ Epəjɨ tɨ, e nje ngəm kəy lə Artəmɨsɨ kɨ e yo kɨ dəne kɨ e kɨ bo kɨn al ə, ə se na̰ ə gər kadɨ e nje ngəm mbal kɨ e bana kəme kɨ ḭ dɔra̰ tɨ osɨ kɨn al ə?»  
\v 36 E kɨn e nḛ kɨ dum majɨ. Majɨ kadɨ uwəi angalsi ɨndəi nangɨ, ə ɨməri ta taa ɨrai nḛ.  
\v 37 Səi je ə ɔri dɨje kam ɨrəi səde ne, nga, nḛ madɨ kɨ majal kɨ rai ɔsi ta kəy kɨn goto, taa əli ta kɨ mal dɔ yo tɨ ləje kɨ dəne Artəmɨsɨ al tɔ.  
\v 38 Re Dəmetɨrusɨ əi kɨ dɨje kɨ njé ra kɨlə je ləne, ai kɨ ta kɨ dəw madɨ nɨngə, ndɔ gangɨ ta je to no̰o̰, ə majɨ kadɨ awi ooi njé gangɨ ta je.  
\v 39 Re nḛ madɨ kɨ rangɨ to no̰o̰ kadɨ ɨdəji ə, ndɔ kɨ kadɨ njé kɨndə manjɨ ta je kɨn kɨ go rəbe tɨ to no̰o̰.  
\v 40 Nḛ je kɨ rai nḛ ɓone kɨn, asɨ kadɨ dɨje ɨləi ta dɔje tɨ tə njé kal dɔ ndu je, tadɔ ta madɨ kɨ j-a j-əli ə j-a j-ɔrii ta dɔ je tɨ, kɨ ɔjɨ go kaw-naa lə dɨje kɨ ɓone kɨn goto. Be ə, go ta je tɨ kɨ nje ndo ndu-kun əl, tuwə dɨje adɨ sanəi-naa. 
\c 20  
\s1 Pol aw dɔnangɨ Masəduwan tɨ 
\p  
\v 1 Lokɨ wongɨ lə dɨje yogɨro nɨngə, Pol ɨlə ɓar njé ndo je, ɨlə dɨngəm mede tɨ ɓəy taa rade lapɨya ə ɔtɨ aw Masəduwan tɨ.  
\v 2 Pol ɨngə dɔkagɨlo je ngay ɨlə-n dɨngəm me njé kadɨ-me je tɨ lokɨ ɨsɨ ɨndə dɔnangɨ ka kɨn gangɨ. Nɨngə gangɨ kɨ kəte no̰o̰ aw Gɨrəkɨ tɨ.  
\v 3 Pol ɨsɨ tɨ no̰o̰ nay mɨtə. Dɔkagɨlo tɨ kɨ kadɨ un bato kɨ kaw kɨ dɔnangɨ Sɨri tɨ nɨngə, gər kadɨ *Jɨpɨ je ləi tade nangɨ kadɨ n-rai sie nḛ kɨ majal. Be ə, təl un rəbɨ kɨ Masəduwan tɨ.  
\v 4 MBo̰ dɨje tɨ kɨ dani-e a ɨngə Sopatər kɨ ngon lə Pɨrusɨ kɨ Bəre tɨ nɨm, Arɨsɨtarkɨ əi kɨ Səgo̰dusɨ kɨ əi dɨje kɨ Təsalonɨkɨ tɨ nɨm, Gayusɨ kɨ Dərbɨ tɨ nɨm, Tɨmote nɨm, taa Tɨsɨkɨ əi kɨ Tɨropɨm kɨ əi dɨje kɨ dɔnangɨ Aji tɨ nɨm tɔ.  
\v 5 Dɨje kɨn ɔti kəte no̰je tɨ, awi ngɨnəi-je Tɨrowasɨ tɨ.  
\v 6 Je ɓa, go ndɔ je tɨ lə mapa kɨ ra kɨ kanjɨ əm, ə j-al me bato tɨ me ɓe tɨ kɨ Pɨlɨpɨ j-ɨsɨ j-aw. J-aw, jɨ ra ndɔ mi rəbə, ɓa j-aw j-ɨngə madɨje je Tɨrowasɨ tɨ, jɨ ra ndɔ sɨri. 
\s1 Pol me ɓe tɨ kɨ Tɨrowasɨ 
\p  
\v 7 NDɔ dɨmasɨ, jɨ kaw-naa mba kuso mapa, Pol a aw lo ti tɨ, adɨ əl ta kɨ njé ndo je. Be ə, əl ta ratata dan lo dɔe tɨ.  
\v 8 Jɨ kaw-naa me kəy tɨ kɨ e dɔ made tɨ taa. Nɨngə me kəy tɨ ka kɨn, lambɨ je ngay əi tɨ no̰o̰.  
\v 9 Lokɨ Pol ɨsɨ əl ta adɨ ngal, Basa kare kɨ tɔe nə Etɨkusɨ ɨsɨ pənətɨr tɨ, to ɓi makɨ, adɨ ɓi un-e, ḭ kəy tɨ kɨ ko̰ mɨtə dɔ made tɨ, tḛḛ osɨ. Lokɨ dɨje əi nə n-uni-e ɓa, basa oy.  
\v 10 Pol ur nangɨ, dəbɨ rɔne dɔe tɨ ə un-e jine tɨ ɓa əl-de ə nə: «Kadɨ mesi gangɨ man al nə to kəm ɓəy!»  
\v 11 Go tɨ, Pol təl al aw ta gogɨ, gangɨ mapa uso. Un ta kɨ tane tɨ gogɨ bɨtɨ ta gɨn lo tɨ, ɓa ɔtɨ aw.  
\v 12 NGa nɨngə, dɨje ɔri basa awi sie ɓe kəm, adɨ dɨje pətɨ mede osɨ nangɨ.\fig MBa kɨ ko̰ mɨtə kɨ Pol aw mba kɨlə mbḛ Poy Ta kɨ Majɨ|src="paul3-bw.eps" size="span" loc="ACT 18.23-21.16" copy="GPS" ref="18.23-21.16" \fig* 
\s1 Pol ḭ Tɨrowasɨ tɨ aw Mɨle 
\p  
\v 13 Je j-aw kəte kɨ bato me ɓe tɨ kɨ Asosɨ. Me ɓee tɨ kɨn ə, j-a j-un Pol naa tɨ səje. Tadɔ kɨ go kɔjɨ ta tɨ lie, ge kadɨ n-un rəbɨ kɨ njane.  
\v 14 Lokɨ re ɨngə-je Asosɨ tɨ, j-un-e me bato tɨ naa tɨ səje ə j-aw Mɨtɨlən tɨ.  
\v 15 Lo ti go tɨ nɨngə, j-ɔtɨ no̰o̰, jɨ re jɨ tḛḛ ta lo tɨ kɨ Kɨyo. NDɔ kɨ go tɨ nɨngə, jɨ tḛḛ Samosɨ. NDɔ kɨ ko̰ sɔ ɓəy taa jɨ tḛḛ Mɨle tɨ.  
\v 16 Pol ndɨgɨ kadɨ n-a lo ka tɨ Epəjɨ tɨ al nə pane taa dɔkagɨlo də dɔne tɨ dɔnangɨ Aji tɨ. Ge mba kadɨ n-aw kalangɨ kadɨ re to-n ban wa ka, ndɔ Pa̰təkotɨ osɨ dɔne tɨ Jorijaləm. 
\s1 Pol əl ta ngatɔgɨ je me ɓe tɨ kɨ Mɨle 
\p  
\v 17 Lokɨ Pol e me ɓe tɨ kɨ Mɨle ɓa, ɨlə ɓar ngatɔgɨ je lə njé kaw-naa je kɨ Epəjɨ tɨ.  
\v 18 Lokɨ rəi tḛḛi rɔe tɨ nɨngə, əl-de ə nə: «Ɨgəri rəbɨ pa njɨyəm dɔkagɨlo je pətɨ kɨ mi-n səsi naa tɨ, ɨlə ngɨre dɔ ndɔ kɨ dɔsa̰y tɨ kɨ m-re-n dɔnangɨ Aji tɨ.  
\v 19 M-ra kɨlə ɓəə lə Ɓaɓe kɨ dɔ kɨ sɔl lɔm lɔm, me man no̰ tɨ kɨ me nḛ na je tɨ kɨ m-ɨngə kɨ rəbɨ je kɨ dangɨ dangɨ kɨ go rəbɨ kɨlə ta nangɨ kɨ ḭ rɔ *Jɨpɨ je tɨ kɨ madɨ.  
\v 20 Səi ɨgəri ɓətɨ, m-ɓɔyɔ səsi dɔ nḛ madɨ kare al. M-ɨlə səsi mbḛ Poy Ta kɨ Majɨ ta m-ndo səsi nḛ je pətɨ kɨ a ra səsi majɨ tɔ, taga dan kosɨ dɨje tɨ nɨm, me kəy je tɨ nɨm tɔ.  
\v 21 M-ɨlə mbḛ Jɨpɨ je nɨm, Gɨrəkɨ je nɨm kadɨ təli rɔde go Luwə tɨ ə ɨyə̰i go rəbɨ nḛ rade je kɨ majal kɨn kɔ, taa kadɨ adi mede Ɓaɓe ləje Jəju Kɨrɨsɨ tɔ.  
\v 22 Kɨ ɓasɨne kɨn, NDɨl Luwə ɨndə dɔm tɨ, adɨ m-ɨsɨ m-aw Jorijaləm tɨ kɨ kanjɨ kadɨ m-gər nḛ kɨ a ra-m nu.  
\v 23 Nḛ kɨ m-gər, me ɓe bo je tɨ kare kare kɨ m-tḛḛ tɨ, NDɨl Luwə adɨ-m m-gər təkɨ dangay je kɨ ko̰ je ɨsɨ ngɨnəi-mi no̰o̰.  
\v 24 Kɨ ɔjɨ dɔm, kɨsɨ kɨ dɔ ta ləm e nḛ madɨ ta kəm tɨ al. Nḛ ge ləm e kadɨ m-aw ratata m-tɔl ta ngɔdɨ ləm, ə kadɨ m-ra kɨlə ɓəə kɨ m-ɨngə ji Ɓaɓe tɨ kɨn majɨ. Adɨ e kɨlə kɨlə mbḛ Poy Ta kɨ Majɨ kɨ ɔjɨ dɔ me-majɨ lə Luwə.  
\v 25 Nɨngə ɓasɨne, m-gər kadɨ səi pətɨ kɨ m-njɨyə dansi tɨ ə m-ɨlə səsi mbḛ Poy Ta kɨ Majɨ kɨ ɔjɨ dɔ ko̰ɓe lə Luwə kɨn, a oi kəm gogɨ al ratata ngata.  
\v 26 E be ə, m-əl ta ləm taga ay njay ɓone, ta məsɨsi səi pətɨ goto dɔm tɨ.  
\v 27 Tadɔ kɔjɨ ta ra je lə Luwə pətɨ, m-ɨlə mbḛ dɔ tɨ madɨ oi. Nḛ kɨ m-ɓɔyɔ dɔe rɔsi tɨ goto.  
\v 28 Ɨndəi kəm-kədɨ dɔ rɔsi tɨ səi je wa, taa dɔ nḛ kul je tɨ kɨ NDɨl Luwə adɨ səsi kadɨ ɨngəmi-de kɨn tɔ. Majɨ kadɨ ɨndəi kəmsi go njé kaw-naa je tɨ lə Luwə kɨ ndogɨ-de kɨ məsɨne, tə njé ngəm nḛ kul je kɨ majɨ.  
\v 29 M-gər kadɨ lokɨ m-a m-goto dansi tɨ, dɨje madɨ kɨ a toi tə jagɨm je kɨ njé me ndul, a rəi uri dansi tɨ ə a rai njé kaw-naa je majal.  
\v 30 Nɨngə mbo̰si tɨ wa ka, dɨje madɨ a təli njé rugɨ ta kɨ rɔjetɨ mba kadɨ təli njé kaw-naa madɨ je njé ndo je tɨ ləde.  
\v 31 Majɨ kadɨ ɨsi dɔgɨ tɨ, adi mesi ole dɔ tɨ, təkɨ me ɓal tɨ kɨ mɨtə kɨ m-ra dansi tɨ, kondɔ kɨ kada, kare kare pətɨ, m-ɨyə̰ ta kɨlə dɨngəm mesi tɨ al, kɨ man no̰ kəm tɨ.  
\v 32 Nɨngə ngɔsɨne, m-ɨlə səsi ji Luwə tɨ, taa m-ndəjɨ səsi kɨ ta lie kɨ go me-majɨ tɨ lie tɔ. Ta kɨn aw kɨ tɔgɨ mba kadɨ adɨ ɨtɔgii me kadɨ-me tɨ, taa Luwə a adɨ səsi nḛ majɨ je pətɨ kɨ ɨsɨ ngəm mbata tɨ lə dɨje pətɨ kɨ əi ya̰e je tɔ.  
\v 33 Lo kɨ mi dansi tɨ, m-ra kəm-nda la, ə se ɔr ə se kɨbɨ lə dəw madɨ dansi tɨ al.  
\v 34 Səi je wa ɨgəri ɓətɨ, kadɨ kɨ ɔjɨ dɔ kɨsɨ kɨ dɔ taa ləm, ə se kɨ ya̰ madɨ-kɨləm je, m-ra kɨlə kɨ jim mi wa.  
\v 35 M-ɔjɨ səsi kɨ lo je pətɨ, ə se kɨ dɔkagɨlo je pətɨ kadɨ ɨrai kɨlə be mba kadɨ ɨndəi kəmsi go njé ndoo je tɨ. Nɨngə majɨ kadɨ mesi ole dɔ ta tɨ kɨ Ɓaɓe Jəju wa əl kɨ tane ə nə: “Majɨ-kur e ngay dɔ ji tɨ kɨ adɨ ɨtə ji kɨ taa.”»  
\v 36 Go ta je tɨ kɨ Pol əl kɨn nɨngə, ɔsɨ məkəsɨne nangɨ, ɓa əl ta kɨ Luwə kɨ mbata tɨ ləde pətɨ.  
\v 37 Ɓa go tɨ, əi pətɨ, ɓuki-naa kɨ no̰ tɨ, tosi mɨndɨ Pol tɨ uwəi-e, orəi-e kɨ rɔde tɨ.  
\v 38 Ta lie kɨ əl-de ə nə: «A oi kəm gogɨ al, ngata» kɨn ɔr tɔgɨde ngay. Nɨngə dani-e bɨtɨ awi sie ta bato tɨ. 
\c 21  
\s1 Kaw Pol kɨ Jorijaləm tɨ 
\p  
\v 1 Go kɨyə̰-naa tɨ kɨ ngatɔgɨ je lə njé kaw-naa je kɨ Epəjɨ tɨ, j-al me bato tɨ, ə j-aw njururu dɔ dər tɨ kɨ tɔe nə Kosɨ. Lo ti go tɨ nɨngə, jɨ tḛḛ me ɓe bo tɨ kɨ Rodɨ. J-ɔtɨ Rodɨ tɨ ɓa j-aw ɓe bo tɨ kɨ Patara.  
\v 2 J-ɨngə bato kɨ ɨsɨ aw Pənəsi tɨ adɨ j-al me tɨ j-aw sie.  
\v 3 Lokɨ j-o dɔ dər Sɨpɨr kɨ kəmje be nɨngə, j-ɨyḛ kɨ dɔ ji gəl je tɨ ə j-ɔr taa kɨ dɔnangɨ Sɨri tɨ. J-aw j-ur nangɨ Tɨr. Lo kɨn tɨ no̰o̰ kɨ a ɔri nḛ je kɨ me bato tɨ nangɨ.  
\v 4 J-ɨngə njé ndo je me ɓe tɨ ka kɨn no̰o̰, adɨ j-ɨsɨ səde asɨ ndo sɨri. *NJé ndo je ka kɨn, NDɨl Luwə ɔsɨ-de adɨ əli Pol kadɨ aw Jorijaləm tɨ al.  
\v 5 Nə lokɨ dɔkagɨlo ləje asɨ nɨngə, j-ḭ taa, j-un ta rəbɨ ləje. NJé ndo je pətɨ, kɨ nede je, kɨ ngande je dani je bɨtɨ tḛḛi səje gɨdɨ ɓe bo tɨ. Loe tɨ no̰o̰, j-ɔsɨ məkəsɨje nangɨ ta ba tɨ, j-əl ta kɨ Luwə.  
\v 6 Go tɨ, lokɨ j-əl-naa ta je kɨ dɔbəy tɨ kɨ kadɨ j-ɨyə̰-n-naa ɓa, j-al me bato tɨ ə əi je təli kɨ ɓe je ləde tɔ.  
\v 7 J-ɨndə ngangɨ kaw mba ləje kɨ bato, lo kɨ j-ḭ Tɨr tɨ jɨ re jɨ tḛḛ Toləmayɨsɨ tɨ. Me ɓe bo tɨ kɨn no̰o̰, j-uwə ji ngako̰je je, ɓa j-ɨsɨ səde ndɔ kare.  
\v 8 Lo ti dɔ tɨ nɨngə, jɨ re jɨ tḛḛ Səjare tɨ. J-aw me kəy tɨ lə Pɨlɨpɨ kɨ e nje kɨlə mbḛ Poy Ta kɨ Majɨ, kɨ e mbo̰ dɨje tɨ kɨ sɨri kɨ njé kɨndə kəmde go nḛ majɨ je tɨ lə njé kaw-naa je kɨ Jorijaləm tɨ\x + \xo 21:8 \xt 6.5; 8.5\x*. J-ɨsɨ rɔe tɨ no̰o̰.  
\v 9 Me kəy tɨ lie, ngan dəne je sɔ kɨ gəri dɨngəm al ɓəy, kɨ əi njé kəl ta je kɨ ta Luwə tɨ ɨsi səm tɨ no̰o̰.  
\v 10 J-ɨsɨ me kəy tɨ lə Pɨlɨpɨ ka kɨn jɨ ra ndɔ ngay nga ɓa kadɨ nje kəl ta kɨ ta Luwə tɨ kɨ tɔe nə Agabusɨ ḭ Jude tɨ re ɨngə je no̰o̰\x + \xo 21:10 \xt 11.28\x*.  
\v 11 NJe kəl ta kɨ ta Luwə tɨ ka kɨn un nda dɔ ɓədɨ lə Pol dɔɔ-n jine je kɨ njane je, nɨngə əl ə nə: «NDɨl Luwə əl ə nə, me ɓe bo tɨ kɨ Jorijaləm, kɨ bo je lə *Jɨpɨ je a dɔɔi ɓa nje nda dɔɔ ɓədɨ kɨn be. Nɨngə a ɨləi-e ji dɨje tɨ kɨ əi Jɨpɨ je al.»  
\v 12 Lokɨ j-o ta kɨn nɨngə je kɨ ngako̰je je kɨ Səjare tɨ j-uwə nja Pol, jɨ dəje kadɨ aw Jorijaləm tɨ al.  
\v 13 Nə Pol ɨlə-je tɨ ə nə: «Oti kadɨ ɨno̰i adɨ mem gangɨ man. Mi Pol mi ɓasi kadɨ dɨje tɔi-mi par al, nə re ɔjɨ dɔ koy ka, mi ɓasi kadɨ m-oy kɨ mbata tɔ Ɓaɓe Jəju Jorijaləm tɨ.»  
\v 14 Lokɨ j-o kadɨ Pol yətɨ ndune go ta je tɨ kɨ j-əl-e, al, je ka jɨ təl jɨ ta kə̰ə̰ tɔ, ə jɨ təl jɨ dəjɨ kadɨ Luwə ra ndɨgɨ ləne par.  
\v 15 Go ndɔ je tɨ kɨ ban wa kɨ jɨ ra dɔnangɨ Səjare tɨ, jɨ ra go rɔje ə j-ɔtɨ j-aw Jorijaləm tɨ.  
\v 16 NJé ndo je kɨ madɨ kɨ Səjare tɨ awi səje naa tɨ Jorijaləm tɨ. Lokɨ jɨ tḛḛ Jorijaləm tɨ nɨngə dani je me kəy tɨ kɨ dəw madɨ kɨ tɔe nə Mɨnaso̰, adɨ j-ɨsɨ tɨ. E dəw kɨ Sɨpɨr tɨ. E kɨ kare mbo̰ njé ndo je tɨ kɨ dɔsa̰y.  
\v 17 Lokɨ jɨ re jɨ tḛḛ Jorijaləm tɨ, ngako̰je je uwəi-je rɔde tɨ kɨ rɔnəl kɨ ətɨ ɓəl.  
\v 18 Lo ti dɔ tɨ, Pol aw səje me kəy tɨ lə Jakɨ. Lo kɨn tɨ ə, j-ɨngə ngatɔgɨ je lə njé kaw-naa je pətɨ, tɨtɨ no̰o̰.  
\v 19 Go kuwə ji tɨ kɨ Pol uwə jide nɨngə, ɔr-de poy nḛ je kɨ Luwə ra kɨ mbata gɨn dɨje kɨ əi Jɨpɨ je al, kɨ takul kɨlə lie kɨn, bəre bəre adɨ-de ooi.  
\v 20 Go nḛ je tɨ kɨ Pol ɔr-de poye kɨn nɨngə, ɨləi tɔjɨ dɔ Luwə tɨ, ɓa əli Pol əi nə: «NGoko̰je, ɨndə kəmi o, Jɨpɨ je dɨbɨ ba̰y ba̰y ə adi mede Jəju, nə pətɨ uwəi go ndu-kun lə *Mojɨ nga̰.  
\v 21 Nɨngə kɨ ɓasɨne kɨn ooi ta dɔi tɨ təkɨ ɨsɨ ɨndo Jɨpɨ pətɨ kɨ ɨsi tə mba je dɔnangɨ je tɨ kɨ rangɨ kadɨ ɨyə̰i go ndu-kun je lə Mojɨ kɔ nɨm, əl-de kadɨ ɨjəi mɔtɨ ngande je al nɨm, taa nḛ jibəl ɓe je lə Jɨpɨ je ka kadɨ uni goe al nɨm tɔ.  
\v 22 Adɨ jɨ gɨri dɔ nḛ tɨ kɨ kadɨ jɨ rai, tadɔ a ooi poyi kadɨ ɨre ka par am!  
\v 23 Be ə, majɨ kadɨ ɨra nḛ je kɨ j-a j-əli kam. J-aw kɨ dɨje sɔ mbo̰ je tɨ ne kɨ uni mɨndɨde kadɨ n-ɨndəi rɔde ta dangɨ mbata lə Luwə.  
\v 24 Majɨ kadɨ ɔr dɨje kɨn goi tɨ, ə ɨra səde nḛ jibəl ɓe kay rɔ dɔ majal tɨ, ə ɨgə dɔde mba kadɨ ngɨsəi dɔde\x + \xo 21:24 \xt 18.18\x*. Nɨngə dɨje pətɨ a gəri kadɨ poy ta je pətɨ kɨ ooi ɔjɨ dɔi e ta je kɨ ngom. Tadɔ ḭ wa kɨ dɔi, ɨtəl rɔi go ndo kun je tɨ lə Mojɨ.  
\v 25 Kɨ ɔjɨ dɔ dɨje kɨ əi Jɨpɨ je al kɨ adi mede, ndu-kun je kɨ jɨ ndangɨ j-ɨlə-n j-adɨ-de, e kadɨ usoi da kɨ dəw gugɨ-n yo al nɨm, kadɨ usoi məsɨ al nɨm, da kɨ dəw tu mɨnde al nɨm, taa kadɨ sangɨ-naa kɨ go lo kaya tɨ ka goto dande tɨ tɔ\x + \xo 21:25 \xt 15.20\x*.»  
\v 26 E be ə, lo ti go tɨ nɨngə, Pol aw kɨ dɨje kɨ sɔ ka kɨn, ay rɔne səde, ɓa goto ur natɨ kəy tɨ lə Luwə, ɔjɨ ndɔ kɨ gɨn kay rɔ ləde a gangɨ-n, ə kadɨ dəw kɨ ra dande tɨ a re-n kɨ kadɨ-kare, kadɨ adɨ Luwə. 
\s1 Dɨje uwəi Pol 
\p  
\v 27 Lokɨ nay ɓasi kadɨ gɨn ndɔ kɨ sɨri gangɨ, *Jɨpɨ je madɨ kɨ ḭḭ dɔnangɨ Aji tɨ, ooi Pol kəy kaw-naa tɨ, suləi kosɨ dɨje dɔe tɨ ə osi sie uwəi-e,  
\v 28 nɨngə əli ta kɨ ndude kɨ bo əi nə: «Səi dɨje kɨ *Isɨrayəl, ɨrəi ɔsi gɨn je! Dəw kam ə, e nje ndo dɨje kɨ lo je pətɨ kadɨ ɔsi ta dɨje ləje nɨm, ndu-kun je ləje nɨm taa kəy kaw-naa kɨn nɨm tɔ. Nɨngə kɨ rangɨ ɓəy, re ur kɨ dɨje kɨ ɨjəi mɔtɨde al natɨ kəy tɨ lə Luwə mba kadɨ təl-n lo kɨ ay njay kɨn, lo kɨ to njḛ tɨ.»  
\v 29 Əli ta kɨn be, mbata kəte ooi Tɨropɨm, dəw kɨ ɓe bo Epəjɨ tɨ sie me ɓe bo Jorijaləm tɨ. Adɨ gɨri kadɨ re ur sie kəy kaw-naa tɨ.  
\v 30 Dɨje awi pɨr pɨr dɔ-naa tɨ me ɓe bo tɨ kɨ Jorijaləm tɨ ba pətɨ. Nɨngə dɨje tḛḛi kɨ lo njo̰ njo̰ ɨsɨ rəi bur bur. Rəi uwəi Pol tḛḛi sie kəy kaw-naa tɨ taga. Nɨngə taji naa tɨ no̰o̰ uwəi ta kəy je uti.  
\v 31 Dɨje sangi kadɨ n-tɔli Pol. Nɨngə kəte ɓəy taa kadɨ tɔli-e, poy ta osi mbi kɨ bo kɨ dɔ asɨgar je tɨ kɨ Rom tɨ təkɨ ɓe bo Jorijaləm ba pətɨ a kɨ njane taa.  
\v 32 Taji naa tɨ no̰o̰ par ə, ḭ taa ɔy asɨgar je kɨ kɨ bo je kɨ dɔ ɓutɨ asɨgar je tɨ kɨ ɓu, ə a̰y ngɔdɨ kɨ rɔ kosɨ dɨje tɨ. Lokɨ kosɨ dɨje ka kɨn ooi kɨ bo kɨ dɔ asɨgar je tɨ kɨ asɨgar je nɨngə, taai kə̰ə̰ ta kɨndə Pol tɨ.  
\v 33 Lokɨ re tḛḛ rɔ kosɨ dɨje tɨ, kɨ bo kɨ dɔ asɨgar je tɨ ka kɨn ɔtɨ ɓasi kɨ rɔ Pol tɨ, un ndune adɨ uwəi-e, ə adɨ dɔɔi-e kɨ kulə gɨndɨ joo. Nɨngə təl dəjɨ ta ə nə: «Na̰ e dɨngəm kam ə? Ə ri ə ra ə?»  
\v 34 Nɨngə tur ta to dangɨ dangɨ dan kosɨ dɨje tɨ, ta ləde un go-naa al. Adɨ lo kadɨ kɨ bo kɨ dɔ asɨgar je tɨ ka kɨn oo ta kɨ rɔjetɨ goto. Be ə un ndune kadɨ awi kɨ Pol me ndogɨ bɔr tɨ kɨ ngal, lo kɨsɨ asɨgar je tɨ  
\v 35 Lokɨ Pol re tḛḛ rɨgɨ lo njɨyə je tɨ kɨn nɨngə, loe goto adɨ asɨgar je uni-e, tadɔ kosɨ dɨje bətɨrəi-e kɨ wongɨ ngay.  
\v 36 Kosɨ dɨje kɨ ɨsi njɨyəi goe tɨ bur bur əli kɨ ndude kɨ boy əi nə: «Adɨ jɨ tɔl-e!» 
\s1 Pol əl ta ngakone Jɨpɨ je 
\p  
\v 37 Kəte ɓəy taa kadɨ asɨgar je awi sie me ndogɨ bɔr tɨ kɨ ngal kɨ lo kɨsɨde tɨ, Pol dəjɨ ta kɨ bo kɨ dɔ asɨgar je tɨ ə nə: «A adɨ-m ta rəbɨ kadɨ m-əl-n ta kare a?» Nɨngə kɨ bo kɨ dɔ asɨgar je tɨ ka kɨn dəje ə nə: «Ɨgər kəl ta Gɨrəkɨ ɓətɨ a?  
\v 38 M-gər al adɨ m-ɔjɨ m-ə nə ḭ dəw kɨ Ejɨpɨ tɨ kɨ ndɔ kɨ me ndɔ je tɨ kɨ gogɨ ne kɨn, sulə dɨje adɨ rai wongɨ, ə ɔr-de asi dɨje dɨbɨ sɔ kɨ bundungɨ je jide tɨ, ə ur-n wale kɨn.»  
\v 39 Ə Pol ə nə: «Jagɨ, mi Jɨpɨ kɨ ɓe bo tɨ kɨ Tarsɨ kɨ dɔnangɨ Sɨlɨsi tɨ, mi dəw kɨ me ɓe ɓo tɨ kɨ tɔe ɓa, ə njai ba ɨyə̰-m adɨ-m m-əl dɨje kɨn ta.»  
\v 40 Be ə, kɨ bo kɨ dɔ asɨgar je tɨ ade ta rəbɨ. Pol ḭ a taa dɔ rɨgɨ lo njɨyə tɨ, ɔy jine dəjɨ-n kosɨ dɨje kadɨ uri mbide. Lokɨ lo to jɨjɨji nɨngə, əl-de ta kɨ ta ebɨrə. 
\c 22  
\p  
\v 1 Pol əl ə nə: «NGakom je kɨ bawm je, uri mbisi majɨ kadɨ ooi ta kɨ m-aw tə m-əl səi ɓasɨne kadɨ m-najɨ-n ta dɔm tɨ kɨn.»  
\v 2 Lokɨ ooi kadɨ Pol əl-de ta kɨ ta Ebɨrə nɨngə, təli adɨ lo to jɨjɨji wa ɓəy kadɨ n-ooi ta lie.  
\v 3 Be ə Pol əl-de ə nə: «Mi Jɨpɨ kɨ oji-mi Tarsɨ tɨ, kɨ dɔnangɨ Sɨlɨsi tɨ. Nə oti-mi Jorijaləm tɨ ne. Gamalɨyəl\x + \xo 22:3 \xt 5.34\x* ə e nje ndo-m ndu-kun lə kaje je kadɨ m-gər kɔre kɔre. Kəte m-tɨngə bɨl mbata lə Luwə təkɨ ai ɓasɨne kɨn be tɔ.  
\v 4 M-adɨ ko̰ dɨje kɨ njé kun go nḛ ndo kɨ m-ɨsɨ m-ndo kɨn kadɨ kɨ asɨ ta koyde. M-uwə-de, dəne je kɨ dɨngəm je, m-tɔ-de m-tɨlə-de dangay tɨ.  
\v 5 Kɨ bo lə njé kɨjə nḛ məsɨ kadɨ-kare je kɨ ngatɔgɨ je pətɨ asi kadɨ a mai najɨ ləm dɔ ta tɨ kɨn. Əi je wa ə m-taa makɨtɨbɨ jide tɨ je be kadɨ m-aw m-uwə-n ngako̰ je kɨ Damasɨ tɨ kɨ njé kun go nḛ ndo kɨn. M-uwə-de kadɨ m-re səde Jorijaləm tɨ ne m-ɓukɨ-de dangay tɨ\x + \xo 22:5 \xt 4-5: 8.3; 9.1-2\x*.  
\v 6 Lokɨ mi dɔ rəbɨ tɨ, m-re ɓasi kɨ Damasɨ tɨ, nɨngə kɨ kadɨ kɨ e ɓasi kɨ jam dɔ ɓe ɓa, ta naa tɨ no̰o̰ par ə, kunjɨ kɨ bo ngay ḭ dɔra̰ tɨ re unjɨ gə dɔm.  
\v 7 M-osɨ kɨ ta kəm nangɨ, nɨngə m-o ndu ta madɨ əl-m ə nə: “Sol, Sol, mbata ri ə ɨsɨ adɨ-m ko̰ be ə?”  
\v 8 Ə m-ɨle tɨ m-ə nə: “Ḭ na̰ ə Ɓaɓe?” Nɨngə təl əl-m ə nə: “E mi Jəju kɨ Najarətɨ tɨ kɨ ɨsɨ adɨ-m ko̰.”  
\v 9 NJé kɨ əi səm ooi kunjɨ ka kɨn majɨ, nə ooi ndu dəw kɨ ɨsɨ əl-m ta al.  
\v 10 Lo kɨn tɨ, m-dəje m-ə nə: “Ɓaɓe, e ri ə kadɨ m-ra ə?” NGata ə Ɓaɓe əl-m ə nə: “Ḭ taa aw Damasɨ tɨ no̰o̰, ə a əli-ni nḛ je pətɨ kɨ kadɨ ɨra.”  
\v 11 Kunjɨ kɨ ətɨ ɓəl ngay ka kɨn ra adɨ kəmm oo lo al, adɨ dɨje kɨ əi səm ndɔri-mi tə ndɔr ə awi səm Damasɨ tɨ.  
\v 12 Nɨngə Damasɨ tɨ, dɨngəm kare kɨ ɓari-e nə Ananɨyasɨ ɨsɨ no̰o̰. E dəw kɨ nje ra go ndu-kun tɨ, adɨ Jɨpɨ je pətɨ kɨ Damasɨ tɨ ndɨgi ta lie ngay.  
\v 13 E ə aw rɔm tɨ əl-m ə nə: “NGokom Sol, kadɨ kəmi oo lo.” Nɨngə ta naa tɨ no̰o̰ par ə kəmm oo lo adɨ m-o-e.  
\v 14 Ɓa əl-m ə nə: “Luwə lə kaje je mbəti kəte nu mba kadɨ ɨgər ndɨgɨ lie, ə kadɨ o nje ka dana, taa kadɨ o ta kɨ tae tɨ tɔ.  
\v 15 Tadɔ a ḭ nje ma najɨ lie dɔ nḛ je tɨ kɨ o kɨ kəmi nɨm, o kɨ mbii nɨm, kɨ rɔ dɨje tɨ pətɨ.  
\v 16 Nɨngə kɨ ɓasɨne kɨn, nḛ kɨ nay kadɨ dəw ra goto ngata. Ə Ḭ taa, ɨɓa tɔ Luwə, ə ɨra batəm, adɨ majal je ləi e kɨ togɨ kɔ.”» 
\s1 Pol əl ta dɔ kɨlə tɨ kɨ ɨngə 
\p  
\v 17 «Lokɨ m-təl m-re Jorijaləm tɨ, m-ɨsɨ m-əl ta kɨ Luwə gɨn kəy tɨ lie nɨngə, m-o nḛ me ndɨl tɨ.  
\v 18 M-o Ɓaɓe əl-m ə nə: “Ḭ taa law kadɨ ɨtḛḛ kɔ Jorijaləm tɨ, tadɔ a taai najɨ ləi kɨ a ma dɔm tɨ al.”  
\v 19 Lo kɨn tɨ, m-əl-e m-ə nə: “Ɓaɓe, dɨje kɨn gəri majɨ kadɨ e mi ə kəte mi nje kaw kɨ lo kaw-naa je lə *Jɨpɨ je, m-uwə njé kɨ adi-ni mede, m-tɨndə-de je, m-tɨlə-de dangay tɨ je.  
\v 20 Taa lokɨ ndɔ kɨ ɨsɨ tɔli nje ma najɨ ləi Etɨyən kɨn ka, mi loe tɨ no̰o̰ tɔ. Adɨ ndum e naa tɨ kɨ njé tɔl-e je, mi wa m-ɨsɨ ta kɨbɨ je tɨ ləde m-ngəm\x + \xo 22:20 \xt 7.58; 8.1\x*.”  
\v 21 Nə Ɓaɓe əl-m ə nə: “Aw, tadɔ m-a m-ɨlə-i sa̰y rɔ dɨje tɨ kɨ əi Jɨpɨ je al.”» 
\s1 Pol əl təkɨ ne dəw kɨ Rom tɨ 
\p  
\v 22 Lokɨ uri mbide ooi ta lə Pol bɨtɨ tḛḛi dɔ ta tɨ kɨn ɓa, uni ndude kɨ taa əli əi nə: «Dəw kɨ be kɨn e dəw kɨ kadɨ goto kɔ dɔnangɨ tɨ. E dəw kɨ kadɨ ɨsɨ kɨ dɔne taa al.»  
\v 23 Uri kɔl nɨngə, tɔri kɨbɨ je ləde tɨləi kɔ, ə kəi bu sanəi kɨ taa.  
\v 24 Lo kɨn tɨ, nje kun dɔ asɨgar je un ndune kadɨ awi kɨ Pol me ndogɨ bɔr tɨ kɨ ngal kadɨ dəji-e ta kɨ ndəy kadɨ əl nḛ kɨ ra nḛ ə adɨ dɨje ɨsɨ ɨləi bɨlə dɔe tɨ kɨn.  
\v 25 Nə, lokɨ dɔɔi Pol kadɨ ɨndəi-e ɓa, Pol əl kɨ bo lə asɨgar je kare kɨ a no̰o̰ ə nə: «Adɨ awi kɨ tɔgɨ kadɨ ɨndəii dəw kɨ Rom tɨ kɨ ta ka dəw gangɨ dɔe tɨ al wa\x + \xo 22:25 \xt 16.37\x*?»  
\v 26 Lokɨ kɨ bo lə asɨgar je oo ta kɨn nɨngə, aw əl kɨ bo kɨ dɔde tɨ ə nə: «Ɨra nḛ kɨ aw tə ra kɨn al, dəw kam e dəw kɨ Rom tɨ.»  
\v 27 Lo kɨn tɨ, kɨ bo kɨ dɔ asɨgar je tɨ re rɔ Pol tɨ dəje ə nə: «Əl-m adɨ m-o, ḭ dəw kɨ Rom tɨ a?» Ə Pol əl-e ə nə: «Oyo, mi dəw kɨ Rom tɨ.»  
\v 28 Ə kɨ bo kɨ dɔ asɨgar je tɨ əl Pol ə nə: «Mi m-adɨ la ngay ɓəy taa kadɨ m-təl-n dəw kɨ Rom tɨ.» Nə Pol əl-e ə nə: «Ya̰m mi, ojii-mi tə kojɨ.»  
\v 29 Par ə, ta naa tɨ no̰o̰, dɨje kɨ kəte kadɨ ɨndəi Pol, dəji-e-n ta ka kɨn tɔri rɔde gogɨ. Kɨ bo kɨ dɔ asɨgar je tɨ wa ka ɓəl ra-e tɔ, lokɨ oo kadɨ Pol e dəw kɨ Rom tɨ, ə n-adɨ dɔɔi-e kɨ kulə gɨndɨ. 
\s1 Pol a no̰ njé gangɨ ta je tɨ lə Jɨpɨ je 
\p  
\v 30 Kɨ bo kɨ dɔ asɨgar je tɨ sangɨ kadɨ n-gər nḛ wa kɨ *Jɨpɨ je səki Pol kɨn ay njay. Be ə, lo ti dɔ tɨ nɨngə, adɨ tuti Pol, ɓa adɨ ndune kadɨ kɨ bo je lə njé kɨjə nḛ məsɨ kadɨ-kare je kɨ njé gangɨ ta je lə Jɨpɨ je kawi-naa, ɓa aw kɨ Pol no̰de tɨ. 
\c 23  
\p  
\v 1 Pol go̰ njé gangɨ ta je lə Jɨpɨ je ba, ɓa əl-de ə nə: «NGakom je, mem uwə-m kɨ ta ndə̰y al, dɔ ka-m no̰ Luwə tɨ bɨtɨ ɓone.»  
\v 2 Nɨngə kɨ bo lə njé kɨjə nḛ məsɨ kadɨ-kare je kɨ ɓari-e nə Ananɨyasɨ adɨ ndune dɨje kɨ ai kadɨ Pol tɨ kadɨ ɨndəi tae.  
\v 3 Ə Pol əl-e ə nə: «E ḭ ə Luwə a ɨndəi, ḭ bɔr kɨ kɔy po̰ gɨdɨ tɨ kadɨ nda kare. Ɨsɨ nḛ kadɨ ɨgangɨ ta dɔm tɨ kɨ go ndu-kun tɨ, nɨngə ɨtəl al dɔ ndu-kun, adɨ ndui kadɨ ɨndəi-mi ɓəy.»  
\v 4 NJé kɨ ai kadɨ Pol tɨ ɓasi əli-e əi nə: «Ɨtajɨ kɨ bo lə njé kɨjə nḛ məsɨ kadɨ-kare je lə Luwə a?»  
\v 5 Pol əl-de ə nə: «NGakom je, m-gər kadɨ e kɨ bo lə njé kɨjə nḛ məsɨ kadɨ-kare je lə Luwə al. Tadɔ ndangi me makɨtɨbɨ tɨ lə Luwə əi nə: “A əl ta kɨ majal dɔ ngar tɨ lə dɨje ləi al\x + \xo 23:5 \xt Tḛḛ kɨ taga 22.27\x*.”»  
\v 6 Lokɨ Pol gər kadɨ dɨje kɨ kawi-naa kɨn, njé kɨ na̰ je əi *Sadusɨ je, ə njé kɨ nungɨ əi *Parɨsɨ je nɨngə, un ndune kɨ taa dan njé gangɨ ta je tɨ ə nə: «NGakom je, mi Parɨsɨ, nje kojɨ-m e Parɨsɨ\x + \xo 23:6 \xt 26.5; Plp 3.5\x*. Nɨngə e kɨ mbata kɨndə kɨ m-ɨndə mem dɔ kḭ lo koy tɨ lə njé koy je kɨn ə rəi səm lo gangɨ ta tɨ.»  
\v 7 Lokɨ Pol əl ta kɨn ɓa, ta kɨ najɨ-naa tɨ ḭ dan Parɨsɨ je tɨ kɨ Sadusɨ je, adɨ dɨje gangi-naa.  
\v 8 Tadɔ Sadusɨ je əli əi nə dɨje a ḭḭ lo koy tɨ al, taa malayka je, kɨ ndɨl je ka gotoi tɔ. Nə Parɨsɨ je əli təkɨ nḛ je kɨn toi no̰o̰\x + \xo 23:8 \xt Mt 22.23; Mk 12.18; Lk 20.27\x*.  
\v 9 Lo sɨngə sokɨto, ə njé ndangɨ ndu-kun je kɨ me ɓutɨ tɨ lə Parɨsɨ je ḭḭ taa əli ta kɨ tɔgɨde əli əi nə: «Je j-o nḛ madɨ kare kɨ majal rɔ dɨngəm tɨ kɨn al. Dɔmajɨ ə e ndɨl ə se malayka wa ə əl-e ta.»  
\v 10 Lokɨ ta kasɨ-naa al aw kɨ kəte kəte, kɨ bo lə asɨgar je ɓəl kadɨ dɨje kɨn ḭḭ rɨbəi Pol. Be ə, un ndune adɨ asɨgar je kadɨ rəi ɔri Pol awi sie me ndogɨ bɔr tɨ kɨ ngal gogɨ.  
\v 11 Kondɔ go tɨ ɓa, Ɓaɓe tḛḛ ɔy rɔ Pol tɨ əl-e ə nə: «Uwə tɔgi ba. Təkɨ ɨma-n najɨ ləm Jorijaləm tɨ, majɨ kadɨ ɨma najɨ kɨn Rom tɨ tɔ.» 
\s1 Dɨje dɔɔi ta naa tɨ kadɨ n-tɔli Pol 
\p  
\v 12 Lokɨ lo ti, *Jɨpɨ je uni mɨndɨde kadɨ n-usoi nḛ al nɨm, n-a̰yḭ-naa man al nɨm, bɨtɨ kadɨ n-tɔli Pol ɓəy taa.  
\v 13 NJé kɨ dɔɔi ta naa tɨ kɨn ali dɔ kutɨ sɔ kare.  
\v 14 Nɨngə awi əli kɨ bo je lə njé kɨjə nḛ məsɨ kadɨ-kare je, kɨ ngatɔgɨ je əi nə: «J-un mɨndɨje kɨ nga̰ ngay kadɨ j-uso nḛ al nɨm, j-a̰y man al nɨm, bɨtɨ kadɨ jɨ tɔl Pol ɓəy taa.»  
\v 15 Nɨngə kɨ ɓasɨne kɨn, səi je kadɨ ndusi e naa tɨ kɨ njé gangɨ ta je, ə kadɨ awi ɨngəi kɨ bo lə asɨgar je, əli-e təkɨ ɨgei kadɨ re kɨ Pol no̰si tɨ kadɨ ɨndəi manjɨ ta lie maje maje oi. NGa ə, lokɨ Pol a re ɓa, tḛḛ rɔsi tɨ al ɓəy ə je j-a jɨ tɔl-e.  
\v 16 NGon lə konan Pol kare oo ta kɨn, adɨ aw go Pol tɨ me ndogɨ bɔr tɨ kɨ ngal əl-e.  
\v 17 Be ə, Pol ɓar nje kun dɔ ɓutɨ asɨgar je kɨ ɓu kare əl-e ə nə: «Aw kɨ ngon kɨn rɔ kɨ bo tɨ lə asɨgar je. Aw kɨ ta kare no̰o̰ kadɨ əl-e.»  
\v 18 NJe kun dɔ asɨgar je kɨ ɓu aw kɨ ngon ka kɨn rɔ kɨ bo tɨ ə əl-e ə nə: «Dangay kɨ ɓari-e Pol ə ɓar-m, ə nə m-re kɨ ngon kɨn rɔi tɨ, təkɨ aw kɨ ta kare no̰o̰ kadɨ əli.»  
\v 19 Kɨ bo lə asɨgar je, uwə ngon ka kɨn jine tɨ, ɔr-e aw sie dam kare, ɓa dəje ə nə: «Ta ri ə aw-n kadɨ əl-m ə?»  
\v 20 NGon ka kɨn əl-e ə nə: «Jɨpɨ je dɔɔi ta naa tɨ kadɨ n-dəji-ni kadɨ ɨtḛḛ kɨ Pol lo ti tɨ, no̰ njé gangɨ ta je tɨ ləde, təkɨ gei kadɨ n-ɨndəi manjɨ ta lie maje maje n-ooi.  
\v 21 Nə majɨ kadɨ o ta ləde al. Tadɔ dɨje kɨ ɨtəi kutɨ sɔ kare a toi rəbə kadɨ uwəi-e. Uni mɨndɨde kɨ nga̰ ngay be kadɨ n-usoi nḛ al nɨm, n-a̰yḭ-naa man al nɨm, bɨtɨ kadɨ n-tɔli-e ɓəy taa. Kɨ ɓasɨne kɨn, ɨsi dɔ njade tɨ, ɨsɨ ngɨnəi ndu ləi par.»  
\v 22 Kɨ bo lə asɨgar je, ndəjɨ ngon kɨ basa ka kɨn kadɨ əl ta kɨn kəte adɨ dəw kɨ rangɨ oo al, ɓa ɨyḛ adɨ aw.  
\v 23 Go tɨ, kɨ bo lə asɨgar je, ɓa njé kun dɔ asɨgar je kɨ ɓu əi joo əl-de ə nə: «Ɔsi nja asɨgar je ɓu joo naa tɨ, njé sɨndə je dɔ sɨri, ə njé nɨngə je ɓu joo tɔ. Ɓa ɨsi dɔ njasi tɨ kadɨ kadɨ kɨ kutɨ joo gɨde kare ɓa, uni ta rəbɨ kɨ kaw kɨ Səjare tɨ.  
\v 24 Ɨndəi dɔ sɨndə je naa tɨ adi Pol tɔ. Ə kadɨ awi ɨtḛḛi sie rɔ nje ko̰ɓe tɨ, Pəlɨsɨ kɨ kanjɨ kadɨ nḛ madɨ ra-e.»  
\v 25 Kɨ bo lə asɨgar je ndangɨ makɨtɨbɨ kɨn be adɨ nje ko̰ɓe ə nə:  
\v 26 «Mi Kɨlodɨ Lɨsɨyasɨ ə m-ndangɨ makɨtɨbɨ kɨn m-adi kɨ bo ləm, nje ko̰ɓe Pəlɨsɨ. Nḛ kɨ dɔsa̰y, m-uwə jii!  
\v 27 Nɨngə dɨngəm kɨn, Jɨpɨ je uwəi-e kadɨ re a tɔli-e, ə lokɨ m-o kadɨ e dəw kɨ Rom tɨ, m-aw kɨ asɨgar je m-taa-e-n jide tɨ.  
\v 28 M-sangɨ kadɨ m-gər nḛ wa kɨ ra ə Jɨpɨ je səki-e-n, adɨ m-aw sie no̰ njé gangɨ ta je tɨ ləde əi Jɨpɨ je.  
\v 29 Lo kɨn tɨ ə, m-o kadɨ səki-e ɔjɨ dɔ ndu-kun je ləde, nə nḛ madɨ kare kɨ majal kɨ ra kɨ asɨ kadɨ dəw tɔl-e-n ə se uwe-n dangay tɨ goto.  
\v 30 Eli-mi kadɨ Jɨpɨ je ɨsɨ sangi rəbɨ kadɨ n-tɔli-e, be ə, m-un-e law m-ɨlə sie m-adi. Ɓa m-əl-de kadɨ awi səki-e rɔi tɨ nu.»  
\v 31 Asɨgar je rai təkɨ kɨ bo ləde ɔjɨ-n-de, adɨ awi kɨ Pol kondɔ ratata tḛḛi sie A̰tɨpatɨrɨsɨ tɨ.  
\v 32 Lo ti dɔ tɨ, asɨgar je kɨ njé nja təli gogɨ lo kɨsɨde tɨ, ə ɨyə̰i njé sɨndə je adɨ awi kɨ Pol.  
\v 33 Lokɨ tḛḛi Səjare tɨ, njé sɨndə je adi makɨtɨbɨ nje ko̰ɓe, ə ɔji-e Pol tɔ.  
\v 34 NJe ko̰ɓe tɨdə makɨtɨbɨ ka kɨn, ɓa dəjɨ Pol se e dəw kɨ dɔnangɨ tɨ kɨ ra wa? Ɓa oo kadɨ Pol e dəw kɨ Sɨlɨsi tɨ.  
\v 35 Ə əl Pol ə nə: «M-a m-o ta kɨ tai tɨ, ndɔ kɨ njé səki-je wa a rəi.» Nɨngə adɨ ndune kadɨ ngəmi Pol me kəy ngar tɨ lə *Erodɨ. 
\c 24  
\s1 Jɨpɨ je ɨndəi ta dɔ Pol tɨ 
\p  
\v 1 NDɔ mi go tɨ, kɨ bo lə njé kɨjə nḛ məsɨ kadɨ-kare je kɨ ɓari-e nə Ananɨyasɨ re Səjare tɨ. Dɨje kɨ dani-e rəi sie əi ngatɔgɨ je taa nje najɨ ta dɔ dɨje tɨ kɨ ɓari-e nə Tərtulusɨ tɔ. Ananɨyasɨ kɨ dɨje kɨ goe tɨ kɨn awi səki Pol rɔ nje ko̰ɓe tɨ kɨ dɔnangɨ Səjare tɨ\x + \xo 24:1 \xt 23.24\x*.  
\v 2 Lokɨ ɓari Pol ɓa, Tərtulusɨ ɨlə ngɨrə kɨndə ta dɔe tɨ no̰o̰ nje ko̰ɓe tɨ ə nə:  
\v 3 «Ḭ kɨ bo, Pəlɨsɨ, kɨ takuli, kɨ takul gosɨ ko̰ɓe ləi, kɨ takul nḛ je kɨ ɨtu gɨnde kɨ mba majɨ lə dɨje me ɓe ə, j-ɨsɨ-n kɨ lapɨya. E kɨn e majɨ kɨ jɨ gər kɨ lo je pətɨ me nḛ je tɨ pətɨ.  
\v 4 Nɨngə, kadɨ j-ɨndəi kɔ tɨ ngay al, jɨ dəji kadɨ ur mbi, kɨ go me-majɨ tɨ ləi kadɨ o-n dɔ ta kɨ j-a j-əli ta je kare joo.  
\v 5 J-o kadɨ dɨngəm kam e nje tujɨ ɓe. Re kɨ gangɨ-naa dan *Jɨpɨ je tɨ kɨ lo je pətɨ dɔnangɨ tɨ ne. E nje kun dɔ ɓutɨ lə dɨje kɨ Najarətɨ tɨ\x + \xo 24:5 \xt Mt 2.23\x*.  
\v 6 Aw bɨtɨ kadɨ n-təl kɨ kəy lə Luwə lo kɨ to njḛ tɨ, ə j-uwe. [  
\v 7 Jɨ ndɨgɨ kadɨ jɨ gangɨ ta dɔe tɨ kɨ go ndu-kun tɨ ləje, nə nje kun dɔ asɨgar je kɨ ɓari-e nə Lɨsɨyasɨ, re ɨndə tɔgɨ taa-e-n jije tɨ.  
\v 8 Nɨngə un ndune kadɨ njé kɨndə ta dɔe tɨ rəi no̰i tɨ.] Kɨn ə ɨdə-je ta ə, ḭ wa a oo kadɨ ta je kɨ j-əli dɔe tɨ kɨn e ta kɨ rɔjetɨ.»  
\v 9 Jɨpɨ je ɨndəi rɔde naa tɨ kɨ Tərtulusɨ əi nə, ta je kɨ əl dɔ Pol tɨ e ta kɨ rɔjetɨ. 
\s1 Pol un ta tane tɨ no̰ Pəlɨsɨ tɨ kɨ nje ko̰ɓe 
\p  
\v 10 NJé ko̰ɓe ra nḛ madɨ adɨ-n ta rəbɨ Pol kadɨ əl ta. Be ə, Pol un ta tane tɨ ə nə: «M-gər kadɨ asɨ ɓal ngay ə ɨsɨ gangɨ ta me ɓe tɨ ləje ne. Nɨngə, e kɨ go taa kɨ m-taa mei ə m-a m-najɨ-n ta dɔm tɨ no̰i tɨ.  
\v 11 Asɨ kadɨ ḭ wa ɨsangɨ gɨne ə a ɨgər majɨ. Kaw kɨ m-aw Jorijaləm tɨ m-ɔsɨ dɔm nangɨ no̰ Luwə tɨ kɨn, man dɔ ndɔ kɨ dɔgɨ gɨde e joo al ɓəy.  
\v 12 Nɨngə, lokɨ m-aw kɨn, e gɨn kəy tɨ lə Luwə, ə se gɨn kəy kaw-naa tɨ lə *Jɨpɨ je, ə se lo madɨ tɨ kɨ rangɨ me ɓe bo tɨ no̰o̰, dəw kɨ oo-je, j-ɨsɨ jɨ najɨ-naa ta tɨ kɨ dəw madɨ, ə se oo-m m-ɨsɨ m-sulə dɨje goto.  
\v 13 Taa dɨje wa kɨ ai ne kam, asi kadɨ ɔji nḛ madɨ kare dɔ ta tɨ kɨ ɨndəi dɔm tɨ kɨn, kadɨ e ta kɨ rɔjetɨ, al tɔ.  
\v 14 Nɨngə, m-gər no̰i tɨ ne təkɨ, m-ɨsɨ m-ra kɨlə ɓəə lə Luwə lə bawm je. M-ra kɨlə kɨn kɨ go rəbɨ kɨ əi je kɨ ɨndəi ta dɔm tɨ kɨn, ooi kadɨ e go rəbɨ kɨ loe tɨ al. Mi m-o kadɨ nḛ je pətɨ kɨ ndu-kun lə *Mojɨ əl tae, kɨ nḛ je pətɨ kɨ njé kəl ta je kɨ ta Luwə tɨ əli tae əi nḛ je kɨ rɔjetɨ.  
\v 15 M-ɨndə mem dɔ nḛ tɨ kɨn rɔ Luwə tɨ. Nɨngə əi je ka, ɨndəi mede dɔ tɨ tɔ. Pətɨ, j-ɨndə meje tɨ kadɨ dɨje kɨ njé ra nḛ kɨ dana kɨ njé ra nḛ kɨ dana al, a ḭ lo koy tɨ.  
\v 16 E mbata kɨn ə, m-ɨndə tɔgɨ dɔ rɔm tɨ mba kadɨ angalm uwə-m kɨ ta no̰ Luwə tɨ al nɨm, no̰ dɨje tɨ al nɨm tɔ.  
\v 17 Go ɓal je tɨ kɨ ba̰y ba̰y kɨ m-goto, m-re kɨ la kadɨ m-ra-n kɨ dɨje ləm, taa kɨ kadɨ-kare kadɨ m-adɨ Luwə tɔ.  
\v 18 Lo kɨn tɨ, e Jɨpɨ je kɨ Aji tɨ, ə ɨngəi-mi m-a m-ra kujɨ nḛ ra je kɨ mba kay rɔ njay gɨn kəy tɨ lə Luwə. Lokɨ ɨngəi-mi kɨn, dɨje uwəi-naa gɨdɨm tɨ al nɨm, taa dəw ra nḛ kɨ bɨrɨri al nɨm tɔ\x + \xo 24:18 \xt 17-18: 21.17-28\x*.  
\v 19 NGa nɨngə, e Jɨpɨ je kɨ Aji tɨ ka kɨn ə re a rəi no̰i tɨ ne kadɨ tə ɨndəi ta dɔm tɨ, lokɨ re awi səm kɨ ta madɨ.  
\v 20 A re e be al tɔ nɨngə, njé kɨndə ta dɔm tɨ kɨ ai nḛ ka kɨn, əli ta nḛ kɨ m-tɔl ə ooi tae, lokɨ m-a-n no̰ njé gangɨ ta tɨ lə Jɨpɨ je ka kɨn adɨ j-o.  
\v 21 Ta kare kɨ m-un ndum taa no̰de tɨ m-əl m-ə nə: “E kɨ mba kadɨ kɨ m-adɨ mem kadɨ njé koy je a ḭ lo koy tɨ ə m-a-n no̰si tɨ lo gangɨ ta tɨ ne\x + \xo 24:21 \xt 23.6\x*”, kɨn wa ə e ta kɨ kare ba kɨ ai dɔ tɨ wa taa.» 
\p  
\v 22 Pəlɨsɨ kɨ gər rəbɨ lə Kɨrɨsɨ majɨ\x + \xo 24:22 \xt 23.24\x*, ɔr ndɔ kəte, nɨngə əl-de ə nə: «NDɔ kɨ Lɨsɨyasɨ kɨ nje kun dɔ asɨgar je re ə tə m-ɨndə manjɨ ta ləsi kɨn ɓəy.»  
\v 23 Nɨngə adɨ ndune adɨ kɨ bo lə asɨgar je kɨ ɓu, kare kɨ nje ngəm Pol kadɨ ngəm-e dangay tɨ. Nə ke ə kadɨ ɨyə̰ Pol adɨ ɨlə rɔne, taa kadɨ ɨyə̰ ta rəbɨ adɨ dəw lie kɨ ra kɨ ge kadɨ n-ra sie ka, kadɨ ra sie tɔ. 
\s1 Pol a no̰ Pəlɨsɨ tɨ əi kɨ nee Dɨrusɨl 
\p  
\v 24 Asɨ ndɔ je go tɨ, Pəlɨsɨ təl rəi kɨ nene Dɨrusɨl kɨ e Jɨpɨ. Lokɨ rəi, ɨlə adɨ rəi kɨ Pol adɨ əl-e ta kɨ dɔ kadɨ-me Jəju Kɨrɨsɨ tɨ.  
\v 25 Nə lokɨ Pol əl ta tḛḛ-n dɔ nḛ ra tɨ kɨ dana, kɨ kuwə rɔ gɨn tɔgɨ tɨ, kɨ ta kɨ gangɨ kɨ a re ɓa, ɓəl ra Pəlɨsɨ adɨ əl Pol ə nə: «Asɨ ngata, ə aw tə ndɔ kɨ m-ɨngə dɔkagɨlo kɨ rangɨ ə m-a m-ɓari ɓəy.»  
\v 26 Nɨngə ga mene tɨ təkɨ Pol a adɨ-ne la wa, adɨ taa taa, ɓa Pol adɨ re wal sie ta.  
\v 27 Ɓal man joo dɔ Pol tɨ, nɨngə Pɔrsɨyusɨ Pəsɨtusɨ ɔr to Pəlɨsɨ. Pəlɨsɨ ndɨgɨ kadɨ n-ra nḛ kɨ nəl *Jɨpɨ je adɨ ɨyə̰ Pol dangay tɨ ba. 
\c 25  
\s1 Pol ndɨgɨ kadɨ n-aw no̰ nje ko̰ɓe tɨ kɨ bo kɨ Rom 
\p  
\v 1 NDɔ mɨtə go ree dɔnangɨ tɨ kɨ kadɨ a o̰ ɓe dɔ tɨ, Pəsɨtusɨ ḭ Səjare tɨ aw Jorijaləm.  
\v 2 Lo kɨn tɨ, kɨ bo je lə njé kɨjə nḛ məsɨ kadɨ-kare je kɨ kɨ bo je lə *Jɨpɨ je, rəi səki dɔ Pol rɔe tɨ.  
\v 3 Me səkɨ tɨ, dəji Pəsɨtusɨ kɨ no̰ kəmde tɨ kadɨ ra səde ə ɨlə kɨ Pol Jorijaləm. Nə kɨ rɔjetɨ ɓa, ɨndəi dɔ ta naa tɨ kadɨ tə gangi Pol dɔ rəbɨ tɨ tɔli-e.  
\v 4 No̰o̰ be, Pəsɨtusɨ əl-de ə nə: «Pol e dangay tɨ Səjare, taa mi wa kɨ dɔm ka ndɔ ngay al ə m-a m-təl kadɨ m-aw Səjare tɨ.  
\v 5 Ə nə, re dɨngəm kɨn ra nḛ kɨ go tɨ al no̰o̰ ɓa, majɨ kadɨ kɨ bo je ləsi awi səm naa tɨ səki-e.» 
\p  
\v 6 Pəsɨtusɨ ra ndɔ kɨ asɨ Jijoo, a re ngay ə dɔgɨ be par, ə təl aw Səjare tɨ gogɨ. Lokɨ təl re ə, lo ti kɨ rangɨ go tɨ nɨngə, aw lo gangɨ ta tɨ, un ndune adɨ rəi kɨ Pol no̰e tɨ.  
\v 7 Lokɨ Pol re, Jɨpɨ je kɨ ḭ Jorijaləm tɨ ɨləi-naa gəi dɔe, ɨndəi ta je kɨ nga̰ nga̰ ngay dɔe tɨ. Nə asi kadɨ ɔji nḛ je kɨ rɔjetɨ kɨ ay njay be dɔ tɨ al.  
\v 8 Be ə, Pol najɨ ta dɔne tɨ ə nə: «M-ra nḛ madɨ kɨ majal kɨ ndu-kun lə Jɨpɨ je al nɨm, kɨ kəy lə Luwə al nɨm, taa m-ɔsɨ-n ta Səjar al nɨm tɔ.»  
\v 9 Pəsɨtusɨ kɨ ndɨgɨ ra nḛ kɨ nəl Jɨpɨ je, əl Pol ə nə: «Ɨndɨgɨ kadɨ aw Jorijaləm tɨ kadɨ gangi ta dɔi tɨ dɔ ta tɨ kɨn ta kəmm tɨ a?»  
\v 10 Ə Pol ə nə: «Jagɨ, e no̰ lo gangɨ ta tɨ lə nje ko̰ɓe kɨ bo Səjar ə kɨ m-a tɨ, ə e lo kɨ a gangi ta dɔm tɨ tɨtɨ. Təkɨ ḭ wa ɨgər-n majɨ, nḛ madɨ kare kɨ majal kɨ m-ra kɨ Jɨpɨ je goto.  
\v 11 Kɨn ə re m-ra nḛ kɨ dana al, ə se m-tɔl nḛ kɨ asɨ koym, ə m-a mbatɨ koy al. A re ta je kɨ ɨndəi dɔm tɨ e ta je kɨ rɔjetɨ al ə, dəw kɨ a ɨlə-m jide tɨ goto. M-dəjɨ kadɨ m-o Səjar.»  
\v 12 Lo kɨn tɨ, Pəsɨtusɨ əli-naa ta kɨ njé kɔjɨ ta je ləne, ɓa go tɨ əl Pol ə nə: «Ɨdəjɨ kadɨ o Səjar ɓa, a aw no̰ Səjar tɨ.» 
\s1 Pol a no̰ Agɨrɨpa tɨ əi kɨ Bərənɨsɨ 
\p  
\v 13 Asɨ ndɔ je go tɨ, ngar Agɨrɨpa əi kɨ konane Bərənɨsɨ rəi Səjare tɨ mba kuwə ji Pəsɨtusɨ.  
\v 14 Rai ndɔ je asɨ ta tɨ rɔe tɨ no̰o̰, adɨ Pəsɨtusɨ ɨndə ta lə Pol no̰ ngar Agɨrɨpa tɨ əl-e ə nə: «Pəlɨsɨ ɨyə̰ dɨngəm madɨ dangay tɨ no̰o̰.  
\v 15 Adɨ lokɨ m-aw Jorijaləm tɨ, kɨ bo je lə njé kɨjə nḛ məsɨ kadɨ-kare je, kɨ kɨ bo je lə *Jɨpɨ je rəi səki-e rɔm tɨ, ə dəji-mi kadɨ m-gangɨ ta koy dɔe tɨ.  
\v 16 Ə m-əl-de təkɨ rəbɨ ra-e lə dɨje kɨ Rom tɨ e be al. Dəw kɨ Rom tɨ a ɨlə dəw ji njé səke je tɨ kɨ kanjɨ kadɨ dəwe ɨngə ta rəbɨ najɨ-n ta dɔne tɨ no̰ njé səke je tɨ al.  
\v 17 Be ə, rəi ne, nɨngə, m-ndɨgɨ kadɨ ndɔ je man kare al, adɨ lo ti kɨ rangɨ go tɨ par ə m-aw lo gangɨ ta tɨ m-adɨ rəi kɨ dɨngəm ka kɨn.  
\v 18 M-ga mem tɨ kadɨ nḛ madɨ kɨ nga̰ kɨ ra to no̰, nə lokɨ njé səke je rəi nɨngə, dəw oo lo nḛ madɨ kɨ nga̰ kɨ ra kɨ kadɨ ɨndəi ta dɔe tɨ be al.  
\v 19 E ta kɨ najɨ par ə naji-naa tɨ səde ɔjɨ dɔ rəbɨ ra Luwə ləde əi je wa nɨm, ɔjɨ dɔ dəw madɨ kɨ tɔe nə Jəju kɨ oy ə Pol ə nə ɨsɨ kəm ba.  
\v 20 Ta ləde kɨn, m-gər lo kuje kɨ kadɨ m-ra tɨ al, adɨ m-dəjɨ Pol ə wa m-ə nə se ndɨgɨ kadɨ aw Jorijaləm tɨ kadɨ e kɨ gangɨ ta kɨn dɔe tɨ wa.  
\v 21 Nə Pol ndɨgɨ kadɨ nje ko̰ɓe kɨ bo kɨ Rom tɨ taa oo ta ləne. Be ə, m-un ndum kadɨ ngəmi-e dangay tɨ, bɨtɨ kadɨ tə m-ɨlə sie madɨ nje ko̰ɓe kɨ bo kɨ Rom tɨ, Səjar.»  
\v 22 Agɨrɨpa əl Pəsɨtusɨ ə nə: «M-ndɨgɨ ngay kadɨ m-o ta lə dɨngəm kɨn tɔ.» Ə Pɨsɨtusɨ əl-e ə nə: «Lo ti ə a oo ta kɨ tae tɨ.»  
\v 23 Lo ti kɨ rangɨ, Agɨrɨpa əi kɨ Bərənɨsɨ rəi kɨ dɨje ngay gode tɨ, urii lo gangɨ ta tɨ. Kɨ bo lə asɨgar je kɨ kɨ bo je kɨ me ɓe bo tɨ əi səde. NGa ə, Pəsɨtusɨ un ndune adɨ rəi kɨ Pol.  
\v 24 Lokɨ Pol re, Pəsɨtusɨ un ta əl ə nə: «Ḭ ngar Agɨrɨpa kɨ dɨje pətɨ kɨ ɨsi ne, oi dəw kɨn. E ə kosɨ Jɨpɨ je ngay rəi səki-e rɔm tɨ ne je, kɨ Jorijaləm tɨ je. Lokɨ səki-e, uni ndude kɨ taa əi nə e dəw kɨ sɔbɨ kadɨ goto kɔ.  
\v 25 Kɨ rɔm tɨ, mi m-o nḛ madɨ kɨ nga̰ kɨ ra kɨ asɨ koy al. Nɨngə, təkɨ e wa dəjɨ kadɨ n-oo nje ko̰ɓe kɨ bo kɨ Rom tɨ, m-un ndum kadɨ m-ade aw.  
\v 26 M-gər ta wa kɨ kadɨ tə m-ndangɨ me makɨtɨbɨ tɨ m-adɨ nje ko̰ɓe kɨ bo kɨ Rom tɨ ɔjɨ dɔ ta lie kɨn al. E be ə, m-adɨ re no̰si tɨ ne, kɨ bo tɔy, m-adɨ re no̰i tɨ ḭ ngar Agɨrɨpa kadɨ tə go ta tɨ kɨ a ɨdə-je ɓa, m-ɨngə nḛ kɨ kadɨ tə m-ndangɨ.  
\v 27 Tadɔ m-o kadɨ e nḛ kɨ go rəbe tɨ al kadɨ m-ɨlə kɨ dangay Rom tɨ, kanjɨ kəl ta kɨ dɨje ɨndəi dɔe tɨ.» 
\c 26  
\s1 Pol najɨ ta dɔ rɔne tɨ no̰o̰ Agɨrɨpa tɨ 
\p  
\v 1 Agɨrɨpa əl Pol ə nə: «Ta rəbɨ e ləi kadɨ ɨnajɨ-n ta dɔ rɔi tɨ.» Lo kɨn tɨ, Pol un jine kɨ taa, nɨngə ta kɨ əl dɔ rɔne tɨ ə to kɨn:  
\v 2 «NGar Agɨrɨpa, rɔm nəl-m ngay kadɨ m-ɨngə ta rəbɨ ɓone, m-əl-n ta dɔ rɔm tɨ ɔjɨ-n dɔ ta je pətɨ kɨ *Jɨpɨ je ɨndəi dɔm tɨ.  
\v 3 M-əl be tadɔ ɨgər nḛ jibəl ɓe je, kɨ ta kɨ najɨ je ləde pətɨ majɨ. Nɨngə, m-dəji kadɨ ɨlə mei nangɨ po̰, kadɨ o-n ta kɨ m-a m-əli kɨn majɨ.  
\v 4 Jɨpɨ je pətɨ gəri nḛ ram je, lo kɨlə ngɨrə basam tɨ. Gəri majɨ tadɔ m-tɔgɨ dan dɨje tɨ ləm, Jorijaləm tɨ.  
\v 5 Gəri-mi mari ngay, nɨngə re ndɨgi ə, asi kadɨ a mai naje. Mai naje təkɨ nḛ ram je e kɨ go rəbɨ ra-e tɨ lə *Parɨsɨ je, kɨ e ɓutɨ kɨ nga̰ ngay dan ɓutɨ je tɨ kɨ njé ra ta lə Luwə ləje\x + \xo 26:5 \xt 23.6; Plp 3.5\x*.  
\v 6 Nɨngə kɨ ɓasɨne kɨn, rəi səm lo gangɨ ta tɨ, tadɔ m-ɨndə mem majɨ dɔ nḛ tɨ kɨ Luwə un ndune adɨ kaje je kadɨ n-a n-adɨ-de.  
\v 7 Gɨn kojɨ ləje kɨ dɔgɨ gɨde joo, ɨndəi mede tɨ kadɨ kun-ndu kɨn a tɔl tane. Be ə, rai kɨlə lə Luwə kɨ tɔgɨde kondɔ kɨ kada. Nɨngə e kɨ mbata kɨndə me dɔ tɨ kɨn ə Jɨpɨ je ɨndəi ta dɔm tɨ, ngar!  
\v 8 Ra ban be ə səi Jɨpɨ je oi kadɨ e ta kɨ rɔjetɨ al kadɨ Luwə a tɔsɨ njé koy je ndəl lo koy tɨ ə? 
\p  
\v 9 «Mi wa kɨ dɔm, kəte m-o kadɨ e go tɨ ngay, kadɨ m-rɔ kɨ tɔgɨm, kɨ rəbɨ kɨ dangɨ dangɨ kadɨ dəw ɓa tɔ Jəju kɨ Najarətɨ tɨ kɨn al.  
\v 10 Nɨngə e kɨn ə e kɨlə ra-m kɨ m-ra Jorijaləm tɨ. Be ə, kɨ tɔgɨ kɨ m-ɨngə kɨ rɔ kɨ bo je tɨ lə njé kɨjə nḛ məsɨ kadɨ-kare je, m-ɓukɨ-n njé kadɨ-me je ngay dangay tɨ. NGa nɨngə lokɨ gangi ta koy dɔde tɨ ɓa, m-ndɨgɨ dɔ tɨ.  
\v 11 Taa taa, m-aw kɨ lo kaw-naa je lə Jɨpɨ je pətɨ, m-adɨ-de ko̰. Nɨngə m-ɨndə gu dɔde tɨ kadɨ naji ta gər Kɨrɨsɨ. Mem tɨngə-m ngay dɔde tɨ, adɨ m-aw bɨtɨ gode tɨ, kɨ dɔ ɓe je kɨ rangɨ, m-adɨ-de ko̰\x + \xo 26:11 \xt 9-11: 8.3; 9.1-2; 22.4-5\x*.  
\v 12 E goe tɨ kɨn ə, m-ḭḭ-n m-ɨsɨ m-aw Damasɨ tɨ kadɨ m-uwə-de. Kɨ bo je lə njé kɨjə nḛ məsɨ kadɨ-kare je adi-mi tɔgɨ je, adi-mi ndude je, kadɨ m-ra-n kɨlə kɨn.  
\v 13 NGar, lokɨ mi dɔ rəbɨ tɨ, kɨ kadɨ kɨ jam dɔ ɓe tɨ, m-o kunjɨ madɨ kɨ unjɨ ɨtə kadɨ ḭ dɔra̰ tɨ re gə dɔm, je kɨ njé kɨ gom tɨ.  
\v 14 Jɨ tḛḛ j-osɨ nangɨ, nɨngə, m-o ndu dəw madɨ əl-m ta kɨ ndon ta Ebɨrə ə nə: “Sol, Sol, mbata ri ə ɨsɨ adɨ-m ko̰ be ə?” MBa ri ə uwə rɔi nga̰ tə mangɨ kɨ uwə rɔne nga̰ ta kɨndə tɨ lə ɓae be ə? E nḛ kɨ ndangɨ kare!  
\v 15 Lo kɨn tɨ m-dəje m-ə nə: “Ḭ naa ə Ɓaɓe?” Nɨngə, Ɓaɓe əl-m ə nə: “E mi Jəju kɨ ɨsɨ adɨ-m ko̰.”  
\v 16 Nɨngə ḭ a taa dɔ njai tɨ. Nḛ kɨ m-tḛḛ m-ɨngə-i ə to kɨn: M-kɔti kadɨ ɨtəl ɓəə kɨlə ləm, nɨngə kadɨ ɨma najɨ dɔ koo tɨ kɨ o-m kɨn je, dɔ koo tɨ kɨ a o-m ɓəy je.  
\v 17 M-a m-dəbɨ bagɨm dɔi tɨ ji Jɨpɨ je tɨ kɨ ji ndəgɨ dɨje tɨ kɨ m-a m-ɨlə-i kɨ rɔde tɨ.  
\v 18 MBa kadɨ ɨtḛḛ kəmde, ɔr-de lo kɨ ndul tɨ, ɨtḛḛ səde lo kunjɨ tɨ. Kadɨ ɔr-de ko̰ɓe tɨ lə su, ɨre səde ko̰ɓe tɨ lə Luwə, kadɨ Luwə ɨyə̰ go majal je ləde kɔ, kadɨ ɨngəi lo dan dɨje tɨ kɨ Luwə ɔr ta dɔde tɨ me kadɨ-me Jəju tɨ.  
\v 19 Lo kɨn tɨ, NGar Agɨrɨpa, m-ta̰ rɔ nḛ koo me ndɨl tɨ kɨ ḭ dɔra̰ tɨ kɨn al.  
\v 20 M-ɨlə mbḛ kadɨ-me Kɨrɨsɨ, kɨ mbḛ kɨyə̰ go nḛ ra je kɨ majal kɔ. M-ɨlə mbḛ kɨn kɨ rɔ dɨje tɨ kɨ Damasɨ, kɨ rɔ dɨje tɨ kɨ Jorijaləm, kɨ rɔ dɨje tɨ kɨ dɔnangɨ Jude tɨ ba pətɨ, kɨ kɨ rɔ dɨje tɨ kɨ əi Jɨpɨ je al. Nɨngə m-dəjɨ-de kadɨ kɨlə ra-de tɔjɨ təkɨ rɔjetɨ, ɨyə̰i go nḛ rade je kɨ majal kɔ.  
\v 21 E mbata kɨn ə, Jɨpɨ je uwəi-mi gɨn kəy tɨ lə Luwə kadɨ n-tɔli-mi.  
\v 22 Nə Luwə dəbɨ bagɨne dɔm tɨ bɨtɨ ɓone, adɨ m-a kɨ dɔm taa, m-ɨsɨ ma najɨ kɨ dɔm tɨ no̰o̰ dɨje tɨ kɨ boy kɨ no̰ dɨje tɨ kɨ du. M-ɨlə mbḛ nḛ kɨ rangɨ al, nə e mbḛ nḛ kɨ njé kəl ta je kɨ ta Luwə tɨ je kɨ *Mojɨ je əli tae.  
\v 23 Əli təkɨ Kɨrɨsɨ a ɨngə ko̰, a e dəw kɨ dɔsa̰y kɨ a ḭ taa dan njé koy je tɨ tɔ. Nɨngə a ḭ taa kadɨ ɨlə mbḛ kunjɨ kɨ rɔ Jɨpɨ je tɨ kɨ kɨ rɔ dɨje tɨ kɨ əi Jɨpɨ je al.» 
\p  
\v 24 Pol a ma najɨ kɨ dɔne tɨ ba ɓəy nɨngə, Pəsɨtusɨ un ndune kɨ taa əl-e ə nə: «Pol, dɔi majal! Nḛ gər ləi kɨ ngay tujɨ dɔi kɔ.»  
\v 25 Nə Pol əl-e ə nə: «Kɨ bo, dɔm majal al, ta je kɨ m-əl, e ta kɨ rɔjetɨ, kɨ kəme to.  
\v 26 NGar Agɨrɨpa gər gɨn nḛ je kɨn majɨ, adɨ asɨ kadɨ m-tḭ rɔm katɨ m-əl-e ta. M-gər kadɨ nḛ kɨ dum-e goto, tadɔ e nḛ je kɨ rai nḛ lo ɓɔyɔ tɨ al.  
\v 27 NGar Agɨrɨpa, adɨ mei dɔ ta je tɨ kɨ njé kəl ta kɨ ta Luwə tɨ əli tae kɨn ə se adɨ al? M-gər kadɨ adɨ mei dɔ ta je tɨ kɨn.»  
\v 28 Nɨngə NGar Agɨrɨpa əl Pol ə nə: «Nay ngay al par ə a ɨyətɨ angalm kadɨ m-təl nje kun go Kɨrɨsɨ ə a am!»  
\v 29 Pol ɨle tɨ ə nə: «Re e kɨ ngɔsɨne tɨ, ə se kɨ ɓəy tɨ ka, m-dəjɨ Luwə kadɨ ra be. Nɨngə kadɨ ḭ kɨ kari par al, nə kadɨ səi kɨ dɨje pətɨ kɨ ɨsɨ ooi ndum ne kɨn, ɨtəli ɨtoi tə mi be tɔ. Ke ə kadɨ ai me ka dangay tɨ kɨn al.»  
\v 30 Lo kɨn tɨ, NGar Agɨrɨpa je, kɨ nje ko̰ɓe kɨ dɔnangɨ tɨ kɨ no̰ kɨn je, Bərənɨsɨ je, kɨ ndəgɨ dɨje pətɨ kɨ əi səde, ɔri rɔde gogɨ.  
\v 31 Lokɨ ɨsɨ ɔri rɔde gogɨ, əli-naa dande tɨ əi nə: «Dɨngəm kɨn ra nḛ madɨ kare kɨ asɨ kadɨ dəw tɔl-e-n ə se uwe-n dangay tɨ al.»  
\v 32 Ə ngar Agɨrɨpa əl Pəsɨtusɨ ə nə: «Dɨngəm kɨn, e dəjɨ kɨ dəjɨ kadɨ n-aw no̰ Səjar tɨ kɨn al ə asɨ kadɨ ɨyḛ taa.» 
\c 27  
\s1 Kaw Pol Rom tɨ 
\p  
\v 1 Lokɨ uni ndude kadɨ j-aw kɨ bato kɨ Itali tɨ, ɨyə̰i Pol əi kɨ ndəgɨ dangay je kɨ rangɨ ji nje kun dɔ ɓutɨ asɨgar je kɨ ɓu kɨ ɓari-e nə Julɨyusɨ, me ɓutɨ tɨ lə Ogusɨtɨ kadɨ ngəm-de.  
\v 2 J-al me bato tɨ kɨ Adɨrami tɨ, kɨ a un rəbɨ kɨ a̰y ngangɨ lo kɨ Aji tɨ. Lokɨ j-ɔtɨ j-ɨsɨ j-aw, Arɨsɨtarkɨ kɨ Təsalonɨkɨ kɨ dɔnangɨ Masəduwan tɨ e səje naa tɨ.  
\v 3 Lo ti go tɨ, jɨ re jɨ tḛḛ Sɨdo̰. Lo kɨn tɨ no̰o̰, Julɨyusɨ kɨ ɨndə kəmne go Pol tɨ majɨ ngay, ɨyə̰ ta rəbɨ ade kadɨ aw rɔ made je tɨ kadɨ rai sie.  
\v 4 Go tɨ, j-ḭ j-ɨlə dɔje, j-un kadɨ dər kɨ ɓari-e nə Sɨpɨr. Jɨ təl be, tadɔ nəl un-je kɨ gogɨ gogɨ.  
\v 5 J-aw j-ɨndə ba bo ɓasi kadɨ Sɨlɨsi tɨ əi kɨ Pampɨli gangɨ. J-aw jɨ tḛḛ Mɨra, dɔnangɨ tɨ kɨ Lɨsi.  
\v 6 Lo kɨn tɨ, nje kun dɔ ɓutɨ asɨgar je kɨ ɓu, ɨngə bato kɨ Aləgɨjandɨri tɨ, kɨ ɨsɨ aw Itali tɨ, ə adɨ j-al me tɨ. 
\p  
\v 7 Jɨ ra ndɔ ngay dɔ ba tɨ. Bato a̰y ngɔdɨ ndə̰y ndə̰y ba be, nɨngə j-ɨngə ko̰ ngay ɓəy taa jɨ tḛḛ ɓe bo tɨ kɨ Nɨdɨ. Nəl ɔgɨ-je kaw kɨ kəte, adɨ jɨ tḛḛ kɨ rəbɨ kɨ gɨn dər tɨ kɨ Kɨrətɨ, kaw kɨ kadɨ Salmone tɨ.  
\v 8 Lo kɔtɨ kəte e lo tɔl naa. J-ɔtɨ ndə̰y ndə̰y j-ɨndə kadɨ lo bɨtɨ taa jɨ re jɨ tḛḛ lo tɨ madɨ kɨ ɓari-e nə: «Ta ba kɨ Majɨ», ɓasi kadɨ ɓe bo tɨ kɨ ɓari-e nə Lase. 
\p  
\v 9 Kagɨ lo man ngay dɔje tɨ. Dɔkagɨlo kɔgɨ rɔ nḛ kuso kɨ nay kul tɨ ka də tɔ\x + \xo 27:9 \xt Ləbətɨkɨ 16.29-34\x*, adɨ kaw kɨ kəte lə bato ka təl re nga̰ kɨ asɨ koy dəw.  
\v 10 E mbata kɨn ə, Pol ndəjɨ-de ə nə: «Kama je, m-o kadɨ kɨn ə re jɨ ndɨgi kadɨ j-uni ta mba ləje kɨ kəte ə, e mba kɨ nḛ je a tuji tɨ. Nɨngə e bato kɨ nḛ je kɨ me tɨ par ə a tujɨ al, darɔje wa ka a tujɨ tɔ.»  
\v 11 Nə nje kun dɔ ɓutɨ asɨgar je kɨ ɓu oo ta lə Pol al, oo ta lə njé kuwə ngandɨ bato je əi kɨ kɨ bo kɨ dɔde tɨ yo.  
\v 12 Ta ba kɨn majɨ kadɨ dəw ɨsɨ tɨtɨ dɔkagɨlo kul tɨ al, adɨ dɨje ngay ndɨgi kadɨ n-awi tə re to ban wa nɨngə n-tḛḛi dɔ dər tɨ kɨ Kɨrətɨ, kɨ ɓari-e Pənɨsɨ. Ta ba kɨn tu rɔne kɨ lo kur kadɨ tɨ, ḭ gɨn ɓe tɨ bɨtɨ kɨ dɔ ɓe tɨ. E ə kadɨ n-ɨsi tɨ kadɨ tə kagɨ lo kul gangɨ dɔde tɨ tɨtɨ. 
\p  
\v 13 Lo kɨn tɨ, ngon nəl madɨ ɨlə, ḭ kɨ gɨn ɓe tɨ be re, adɨ oi kadɨ ndɨgɨ ra ləde a tɔl tane majɨ. Be ə, ḭḭ taai tuti bato, ə ɨləi dɔde kɨ kadɨ dər tɨ kɨ Kɨrətɨ ngɔsi ngɔsi ɨsɨ awi.  
\v 14 Nə ndə̰y ba go tɨ par ə, nəl kɨ bo madɨ kɨ ɓari-e nə Ərakɨlo̰ ḭ kɨ dɔ dər tɨ, re osɨ dɔde tɨ.  
\v 15 Nəl un bato dɔne tɨ. Lo kuwə bato nangɨ tae tɨ goto, j-ɨyə̰ rɔje kɨ jie tɨ adɨ aw səje kɨ no̰o̰ par.  
\v 16 J-aw jɨ tḛḛ gɨn dər tɨ, kɨ ɓari-e nə Koda. Lo ka kɨn taa nəl dɔje tɨ, adɨ j-ɨngə ta rəbɨ j-ɨndə-n jije dɔ ngon bato tɨ.  
\v 17 Lokɨ njé ra kɨlə me bato tɨ uni-e ɨndəi me bato tɨ kɨ bo ɓa, doləi bato kɨ bo ka kɨn kɨ kɨlə ɓɨndɨ ɓɨndɨ. Jɨ ɓəl kadɨ j-aw j-ɔsɨ dɔje yangɨra tɨ kɨ Sɨrtɨ, adɨ uni gɨndɨ ngɔ kɨ dɔɔi bato tɨ ɨləi-e dɔ man tɨ, go bato tɨ. E be ə, nəl aw səje kɨ no̰o̰.  
\v 18 Nəl rɔ səje kɨ tɔgɨne ngay, adɨ lo ti dɔ tɨ, dum dɔde ə, ɓuki nḛ je madɨ kɨ me bato tɨ kɔ.  
\v 19 NDɔ kɨ ko̰ mɨtə go tɨ, ɔyi nḛ kɨ rɔ bato tɨ kɨ jide ɓuki kɔ.  
\v 20 NDɔ ngay, j-asɨ kadɨ j-o kadɨ al nɨm, j-asɨ kadɨ j-o mee je al nɨm. Nəl nay kɨ lo kɨlə tɨ kɨ tɔgɨne, adɨ dəw kɨ ɨndə mene dɔ tḛḛ tɨ goto. \fig MBa lə Pol kɨ kaw Rom|src="paul4-bw.eps" size="span" loc="ACT 27.1-28.16" copy="GPS" ref="27.1-28.16" \fig* 
\p  
\v 21 J-uso nḛ al kagɨ lo ngay, ə Pol ḭ a taa dan dɨje tɨ, əl-de ə nə: «Kama je, kɨn ə re oi ta ləm ə j-ɨsɨ Kɨrətɨ tɨ ba ə, nḛ je a tujɨ je, nay kɔ je be al.  
\v 22 Nɨngə kɨ ɓasɨne kɨn, m-ɨlə dɨngəm mesi tɨ kadɨ uwəi tɔgɨsi ba, tadɔ dəw kɨ a tujɨ dansi tɨ goto. Nḛ kɨ a tujɨ, e bato kɨ gɨn je tɨ.  
\v 23 Luwə ləm kɨ m-ɨsɨ m-ra kɨlə ɓəə lie kɨn, malayka lie kare tḛḛ hɔy kɨ rɔm tɨ kondɔ ne əl-m ə nə:  
\v 24 “Pol, ɨɓəl nḛ madɨ al. Ɨɓəl al tadɔ, sɔbɨ kadɨ a a no̰ Səjar tɨ. Nɨngə Luwə a ajɨ dɨje pətɨ kɨ əi səi me bato tɨ adi.”  
\v 25 E be ə ngakom je, m-dəjɨ səsi kadɨ ɨləi mesi nangɨ. Madɨ mem Luwə ləm kadɨ a tḛḛ səje təkɨ əl-n.  
\v 26 Nə j-a jɨ tɔli taje majal dɔ dər tɨ.» 
\p  
\v 27 Je me lo kɨ ndɔ tɨ kɨ ko̰ dɔgɨ gɨde sɔ, nə nəl un je aw səje kɨ dɔ ba bo tɨ kɨ ɓari-e Adɨrɨyatɨkɨ. Lokɨ jɨ tḛḛ dan lo tɨ, njé ra kɨlə me bato tɨ ooi kadɨ je ɓasi kɨ dɔnangɨ.  
\v 28 Lokɨ ɨləi nḛ kɨ kadɨ dəw gər-n ku man nɨngə, ɔdi nangɨ asɨ tatɨ ji dəw kutɨ joo. Lokɨ awi kɨ kəte sa̰y ndə̰y nɨngə, ɨləi ɓəy ɓa, ɔdi nangɨ lo tatɨ ji dəw tɨ dɔgɨ gɨde mi.  
\v 29 Ɓəli kadɨ j-aw j-ɔsɨ rɔje mbal madɨ tɨ, adɨ ɓuki gɨndɨ kɨ dɔɔi bato sɔ kɔ, ə ɨsɨ ngɨnəi kadɨ lo ti law.  
\v 30 NJé ra kɨlə me bato je tɨ sangi rəbɨ kɨyə̰ bato kadɨ n-a̰yḭ-naa, adɨ uni ngon bato ɨndəi dɔ ba tɨ nɨngə, uni gɨrə əi nə n-a n-awi kadɨ n-dɔɔi go kɨlə gɨndɨ kɨ dɔɔi no̰ bato tɨ.  
\v 31 Nə Pol əl nje kun dɔ ɓutɨ asɨgar je kɨ ɓu nɨm, asɨgar je wa nɨm ə nə: «Kɨn ə dɨje kɨn ɨsi səje me bato tɨ ba al ə, dəw kare ka a tḛḛ dansi tɨ al.»  
\v 32 Be ə, asɨgar je gangi kulə ngon bato ka kɨn ə ɨyə̰i-e adɨ aw. 
\p  
\v 33 Kəte ɓəy taa kadɨ lo ti, Pol ɨlə dɨngəm me dɨje tɨ pətɨ ə nə: «Oi, ndɔ dɔgɨ gɨde sɔ ɓone kɨ ɨsɨ ɨngəmi, kɨ kanjɨ kadɨ usoi nḛ.  
\v 34 Nɨngə kɨ ɓasɨne kɨn, m-dəjɨ səsi kadɨ uni nḛ usoi, tadɔ e kɨn ə a ra səsi kadɨ tə ɨtḛḛi kajɨ tɨ. M-əl səsi təkɨ ngon bɨsɨ dɔ dəw kare dansi tɨ a osɨ kɔ al.»  
\v 35 Lokɨ Pol əl-de ta ba nɨngə, un mapa ra oyo Luwə dɔ tɨ ta kəm dɨje tɨ pətɨ ɓa uso.  
\v 36 Lo kɨn tɨ no̰o̰ nga ə, dɨje pətɨ uwəi rɔde nga̰ usoi nḛ.  
\v 37 Pətɨ, je dɨje ɓu joo kɨ dɔ sɨri gɨde mehḛ me bato tɨ.  
\v 38 Lokɨ usoi nḛ dani majɨ ɓa, ɓuki gəme kɔ kadɨ bato ɔle kəl. 
\p  
\v 39 Lokɨ lo ti, njé kuwə ngandɨ bato je gəri lo al. Nə nḛ kɨ ooi e sɨl ba kɨ aw tɔl ta nḛ dɔ yangɨra tɨ par. Ə uni ndude kadɨ n-rai ndə̰y ndə̰y tə re to ban ə n-awi kɨ bato tɨtɨ.  
\v 40 Nɨngə tuti gɨndɨ je kɨ dɔɔi bato tɨ, ɓuki ba, ə ai dɔ tɨ no̰o̰ tuti kɨlə kɨ dɔɔi nḛ ləl bato je tɔ. Go tɨ, ɔyi kɨbɨ kɨ nje kuwə nəl taa. Ɔyi taa kadɨ tə nəl sur bato aw sie kɨ dɔ yangɨra tɨ ka kɨn.  
\v 41 Lokɨ ɨsɨ awi ɓa, ɔsi bato dɨbi yangɨra tɨ kɨ tɔgɨ man kɨ ḭ yo je nḛ je re ɔsɨ naa tɨ adɨ a. No̰ bato dɨbɨ yangɨra tɨ tuti tuti adɨ lo kadɨ ɔtɨ kəte goto. Nɨngə goe kɨ gogɨ, man re kɨ tɔgɨne ɨndə tujɨ-n tɔ.  
\v 42 Asɨgar je adi ndude asɨ-naa kadɨ tə n-tɔli dangay je nə tə kɨ madɨ dande tɨ ḭ ur me man tɨ a̰y aw.  
\v 43 Nə nje kun dɔ ɓutɨ asɨgar je kɨ ɓu ndɨgɨ kajɨ Pol, adɨ ɔgɨ-de dɔ kadɨ rai ndɨgɨ ləde. Adɨ ndune kadɨ dɨje kɨ gəri kal man tosi me man tɨ kəte, awi kɨ dɔ yangɨra tɨ.  
\v 44 Nɨngə kadɨ ndəge je ɨsi dɔ kagɨ tɨ je, dɔ nusɨ bato tɨ je, uni gode. E be ə, dɨje pətɨ awi tḛḛi dɔ yangɨra tɨ kɨ kanjɨ kadɨ nḛ madɨ ra-de. 
\c 28  
\s1 Pol me ɓe tɨ kɨ Maltɨ 
\p  
\v 1 Go tḛḛ kɨ jɨ tḛḛ ta yo tɨ nga ɓa j-o kadɨ tɔ dər kɨ je tɨ ka kɨn nə Maltɨ.  
\v 2 Dɨje kɨ ɨsi dɔ dər tɨ ka kɨn uwəi-je kɨ rɔde tɨ kɨ rɔnəl kɨ dəw oo ga̰e nja kare al. Rai por kɨ bo ngay adɨ j-a ta tɨ pətɨ, tadɔ ndi ədɨ adɨ kul o̰ ngay.  
\v 3 Pol saa ngəngɨrə kadɨ n-ɓukɨ poro ɓa, por ra adɨ li pi tḛḛ tɨ naa jie tɨ.  
\v 4 Lokɨ dɨje kɨ me ɓe tɨ ooi li naa ji Pol tɨ nɨngə, əli-naa dande tɨ əi nə: «Kɨ rɔjetɨ, dɨngəm kɨn e nje tɔl dɨje. Be ə, tḛḛ ta man tɨ ajɨ ka, ta kɨ gangɨ lə Luwə ndɨgɨ kadɨ a kɨ dɔne taa al.»  
\v 5 Nə Pol sɨyə li ɨle me por tɨ, ə ngon rɔe kɨ ndə̰y ka to-e al.  
\v 6 Dɨje pətɨ ngɨnəi kadɨ rɔ Pol ti ə se osɨ watɨ oy wa be. Nə lokɨ ngɨnəi pi nḛ madɨ ra-e al, əli əi nə: «Dəw kam e yo.»  
\v 7 Lo lə kɨ bo kɨ dɔ dər tɨ ka kɨn, kɨ tɔe nə Pɨbɨlusɨ, to kadɨ lo tɨ no̰o̰ ngɔsi. Ə Pɨbɨlusɨ uwə-je kɨ rɔne tɨ majɨ ngay, adɨ-je kəy jɨ to-n ndɔje mɨtə.  
\v 8 Nɨngə baw Pɨbɨlusɨ to mo̰y nangɨ: rɔe tɨngə je, ndəgɨ məsɨ je. Ə Pol ḭ taa aw ɨndə jine dɔe tɨ adɨ ɨngə rɔ nga.  
\v 9 Go tɨ, ndəgɨ njé mo̰y je kɨ me ɓe tɨ rəi ɨngəi Pol adɨ adɨ-de rɔ nga tɔ.  
\v 10 Dɨje ɔsi gonje no̰o̰ be. NGa nɨngə, lokɨ kagɨ lo asɨ kadɨ j-aw ngata ɓa, adi-je nḛ je kɨ j-aw kɨ ndooe kadɨ ra səje dɔ rəbɨ mba tɨ. 
\s1 Kaw Pol Rom tɨ 
\p  
\v 11 Jɨ ra nay mɨtə no̰o̰ be ɓəy taa kadɨ j-ɨlə dɔje kɨ bato kɨ ḭ Aləgɨjandɨri tɨ kɨ ɓari-e nə Kasɨtɔr nɨm, Polusɨ nɨm. Bato kɨn, kagɨ lo kul man dɔe tɨ me ɓe tɨ kɨn.  
\v 12 Lokɨ j-aw jɨ tḛḛ Sɨrakusɨ, j-ɨsɨ tɨ no̰o̰ ndɔ mɨtə.  
\v 13 Lo kɨn tɨ no̰o̰, j-ḭ j-un kadɨ ba, j-aw jɨ tḛḛ Rəjɨyo. Lo ti go tɨ, nəl kɨ ḭ gɨn ɓe tɨ ɨlə ngɨrə kulə, ə jɨ ra ndɔ joo ɓa jɨ tḛḛ Pujol.  
\v 14 Me ɓe tɨ kɨn ə j-ɨngə ngako̰je je kɨ dəji-je adɨ jɨ ra ndɔ sɨri səde ɓəy taa j-aw. E be ə j-aw-n kɨ njaje kadɨ jɨ tḛḛ-n Rom tɨ.  
\v 15 NGako̰je je kɨ Rom tɨ kɨ ooi poyje, rəi tɨləi kəmje bɨtɨ lo sukɨ tɨ kɨ Apɨyusɨ kɨ e lo kəy kuso nḛ je kɨ mɨtə. Lokɨ Pol oo-de, ra oyo Luwə, ə təl ɨngə tɔgɨ.  
\v 16 Go tḛḛ je Rom tɨ, adi ta rəbɨ Pol kadɨ ɨsɨ lo ləne kɨ asɨgar kare kɨ kadɨ ɨndə kəmne goe tɨ. 
\s1 Pol ma najɨ lə Jəju Kɨrɨsɨ Rom tɨ 
\p  
\v 17 NDɔ mɨtə go tɨ, Pol ɓa kɨ bo je lə *Jɨpɨ je kadɨ rəi ɨngəi-e. Lokɨ kawi-naa, Pol əl-de ə nə: «NGakom je, m-ra nḛ madɨ m-ɔsɨ-n ta dɨje ləje al nɨm, m-ɔsɨ-n ta nḛ jibəl ɓe lə kaje je al nɨm tɔ. Nə Jɨpɨ je uwəi-mi Jorijaləm tɨ ɨləi-mi dangay tɨ ji Rom je tɨ.  
\v 18 Go ta tɨ kɨ Rom je dəji-mi, ɨngəi nḛ madɨ kɨ asɨ kadɨ dəw gangɨ-n ta koy dɔm tɨ al, adɨ ndɨgi kadɨ ɨyə̰i-mi.  
\v 19 Nə Jɨpɨ je ɔdi al. Lo kɨn tɨ, e gu dɔm tɨ kadɨ m-dəjɨ ka no̰ Səjar tɨ, kɨ kanjɨ kadɨ m-ɨndə-n ta dɔ dɨje tɨ ləm\x + \xo 28:19 \xt 25.11\x*.  
\v 20 E mbata kɨn ə, m-dəjɨ kadɨ m-ɨngə səsi, m-əl səsi ta. Tadɔ e kɨ mbata nḛ kɨndə me dɔ tɨ lə *Isɨrayəl ə m-to-n dangay tɨ kɨn.»  
\v 21 Lo kɨn tɨ, Jɨpɨ je əli-e əi nə: «J-ɨngə makɨtɨbɨ madɨ kɨ ḭ Jude tɨ kɨ əl ta kɨ dɔi tɨ al, taa ngako̰ je je madɨ kɨ kadɨ rəi əli-je ta je kɨ dɔi tɨ ə se ɓari tɔi majal ka goto tɔ.  
\v 22 Nə jɨ ndɨgɨ kadɨ əl-je ta ləi kɨ ɔjɨ dɔ ɓutɨ kɨ ḭ me tɨ kɨn adɨ j-o. Tadɔ jɨ gər kadɨ kɨ lo je pətɨ, dɨje ɔdi ta lə ɓu tɨ kɨn al.» 
\p  
\v 23 Be ə, ɔji-naa ndɔ ɓa rəi ngay ɨngəi Pol lo kɨse tɨ. Pol ɨlə-de mbḛ ko̰ɓe lə Luwə. A dɔ ndu-kun tɨ lə *Mojɨ kɨ nje kəl ta kɨ ta Luwə tɨ, ma-n najɨ lə Jəju. Taa sangɨ kadɨ n-ɓukɨ-de gone tɨ ɔjɨ dɔ tɔ Jəju tɔ. Əli-naa ta sḭ bɨtɨ lo sɔl-de.  
\v 24 Dɨje madɨ ooi kadɨ ta kɨ əl-de e ta kɨ rɔjetɨ, nə njé kɨ nungɨ mbati kadɨ mede tɔ.  
\v 25 Lo kɨ ḭ sanəi-naa kɨ ndu kasɨ-naa al, Pol əl-de ə nə: «Ta kɨ NDɨl Luwə əl bawsi je kɨ ta nje kəl ta kɨ ta Luwə tɨ Ejay e ta kɨ rɔjetɨ. 
\q1  
\v 26 NDɨl əl-e ə nə: 
\q1 “Aw ɨngə dɨje kam ə əl-de ə nə: 
\q1 A oi ta kɨ mbisi, nə a ɨgəri me al; 
\q1 A ɨgo̰i lo kɨ kəmsi, nə a oi lo al. 
\q1  
\v 27 Tadɔ nga̰mede ɨlə mii. 
\q1 Bəyi mbide je, ndəmi kəmde je, 
\q1 MBa kadɨ kəmde oo lo al nɨm, mbide oo ta al nɨm. 
\q1 MBa kadɨ n-gəri nḛ kare al, nə tə n-ḭḭ n-təli rɔde gom tɨ adɨ m-ajɨ-de\x + \xo 28:27 \xt 26-27: Ejay 6.9-10\x*.”» 
\p  
\v 28 Pol təl ɨlə tɨ ɓəy ə nə: «Kadɨ ɨgəri təkɨ, ta kajɨ lə Luwə kɨn, ɨlə-n adɨ dɨje kɨ əi Jɨpɨ je al. Nɨngə əi je a uri mbide kadɨ ooi.»  
\v 29 [Lokɨ Pol əl ta kɨn nɨngə, Jɨpɨ je ḭḭ taa, awi kɨ ta kɨ najɨ-naa dande tɨ.]  
\v 30 Pol ra ɓal joo ta kasɨ-naa me kəy tɨ kɨ uwə. Nɨngə dɨje pətɨ kɨ rəi rɔe tɨ, uwə-de kɨ rɔne tɨ.  
\v 31 Pol ɨlə mbḛ ko̰ɓe lə Luwə nɨm, ndo dɨje ta kɨ dɔ Ɓaɓe Jəju Kɨrɨsɨ tɨ kɨ me kɨ kare kɨ kanjɨ kadɨ nḛ madɨ ɔge dɔ nɨm tɔ.