\id 2TI - Bible Nangda \h 2 Tɨmote \toc1 Makɨtɨbɨ kɨ ko̰ joo kɨ Pol ndangɨ adɨ Tɨmote \toc2 2 Tɨmote \toc3 2Tɨm \mt2 Makɨtɨbɨ kɨ ko̰ joo kɨ Pol ndangɨ adɨ \mt1 Tɨmote \is1 Ta kɨ dɔ makɨtɨbɨ tɨ kɨ ko̰ joo kɨ Pol ndangɨ adɨ Tɨmote \ip Makɨtɨbɨ kɨ ko̰ joo kɨ Pol ndangɨ adɨ Tɨmote kɨn, ndange Rom tɨ, lokɨ to-n ta ko̰ tɨ me kəy dangay tɨ (1.17; 2.9). E dɔkagɨlo kɨ madɨ-kɨlə je lə Pol tusi-e ɨyə̰i-e (4.10, 16). Pol e ta tɔl ta kɨlə tɨ ləne (4.6), ə ndangɨ makɨtɨbɨ adɨ madɨ-kɨləne kɨ ngay Tɨmote, ade-n ngan ndu je kɨ dɔbəy tɨ (1.2). Makɨtɨbɨ kɨ ko̰ joo kɨ Pol ndangɨ adɨ Tɨmote kɨn a e dɔbəy makɨtɨbɨ lə Pol kɨ ndangɨ. \ip Kɨlə ngɨrə ta tɨ, nje kaw kɨlə Pol, ra oyo Luwə mbata kadɨ-me kɨ ndɨgɨ-naa kɨ to me Tɨmote tɨ. NGa nɨngə, ɔjɨ-n dɔ ko̰ kɨ a ɨngə ɓəə kɨlə je lə Luwə lo ti tɨ, kɨ rɔ kɨ a ɨngə-de me kɨlə kɨlə mbḛ Poy Ta kɨ Majɨ tɨ lə Kɨrɨsɨ, Pol ɨlə dɨngəm me Tɨmote tɨ kadɨ uwə tɔgɨne ba, rɔ tə asɨgar lə Jəju Kɨrɨsɨ kɨ a dɔ njane tɨ (1.3-2.13). Dəje kadɨ ɔsɨ rɔne ngərəngɨ kadɨ dɨje tɨ kɨ njé ge ta kɨ majɨ kɨ ndae goto, kɨ njé tɨdə ta je kɨ galala kɨ ɔsɨ ta Poy Ta kɨ Majɨ. Pol ndəjɨ Tɨmote kadɨ oo dɔ njane n-e Pol, nɨngə kadɨ ɨndə kəme go nḛ ndo tɨ kɨ rɔjetɨ kɨ n-ade (2.14-4.5). Ta tɔl ta ta tɨ, Pol əl ta kɨ dɔ rɔne tɨ ɔjɨ-n dɔ dɔkagɨlo kɨ nga̰ kɨ e me tɨ, nɨngə ɨyə̰ ta ra oyo Ɓaɓe Luwə kɨ ɨsɨ ɨndə kəme gone tɨ me ko̰ je tɨ kɨn, al (4.6-22). \ip NJe kaw kɨlə Pol rɔ rɔ kɨ majɨ mba ta lə Luwə, bɨtɨ tɔl tae (4.7). NGa nɨngə, sɔbɨ kadɨ njé kadɨ mede Kɨrɨsɨ, rɔi ko rɔ lə Pol kɨn, kɨ kanjɨ ɓəl. Kadɨ rɔi kɨ kadɨ-me, kɨ kore me, kɨ ndɨgɨ-naa, taa kɨ kuwə tɔgɨ ba tɔ. \c 1 \s1 Kuwə ji-naa \p \v 1 Mi Pol kɨ nje kaw kɨlə lə Jəju Kɨrɨsɨ kɨ go ndɨgɨ tɨ lə Luwə. Kɨlə ram e mba kadɨ m-ɨlə mbḛ ta kajɨ kɨ Luwə un ndune adɨ dɔ tɨ kɨ takul kɨndə rɔ naa tɨ kɨ Jəju Kɨrɨsɨ. \v 2 M-ɨlə kɨ makɨtɨbɨ kɨn madi ḭ Tɨmote\x + \xo 1:2 \xt Knjk 16.1\x* kɨ ḭ ngon ndɨgɨ ləm. M-uwə jii ə m-dəjɨ kadɨ me-majɨ kɨ koo kəm-to-ndoo kɨ kɨsɨ-maje lə Luwə kɨ Bawje əi kɨ Ɓaɓe ləje Jəju Kɨrɨsɨ e səi naa tɨ. \s1 Pol ra oyo Luwə \p \v 3 M-ra oyo Luwə kɨ m-ɨsɨ m-ra kɨlə made kɨ nga̰me kɨ ay njay təkɨ kam je\x + \xo 1:3 \xt Plp 3.4-5\x* rai kəte be tɔ. Kondɔ kɨ kada lokɨ m-ɨsɨ m-əl ta kɨ Luwə nɨngə, mem ole dɔi tɨ. \v 4 Lokɨ mem ole dɔ no̰ tɨ ləi\x + \xo 1:4 \xt 1Tɨm 1.3\x*, ɓo koo-i ra-m ngay mba kadɨ rɔnəl ləm rosɨ. \v 5 Mem ole dɔ kadɨ-me tɨ ləi kɨ rɔjetɨ. Kadɨ-me kɨn ḭ rɔ kai Loyɨsɨ tɨ kɨ bəlme ɓəy taa to rɔ ko̰i Enɨsɨ tɨ tɔ. M-ɓadɨ al kadɨ kadɨ-me kɨn e nga̰mei tɨ tɔ. \s1 Pol dəjɨ Tɨmote kadɨ ɨngə ko̰ səne mbata Poy Ta kɨ Majɨ \p \v 6 MBata kɨn ə, m-ole mei dɔ ta tɨ kɨn kadɨ ɨndə kəmi majɨ go kadɨ-kare tɨ lə Luwə kɨ ɨngə kɨ go me-majɨ tɨ lie, lokɨ m-ɨndə jim dɔi tɨ. \v 7 Təkɨ rɔjetɨ, NDɨl kɨ kay njay kɨ Luwə adɨ-je, e NDɨl ɓəl al, nə e NDɨl kɨ rosɨ kɨ tɔgɨ kɨ ndɨgɨ-naa. Taa e NDɨl kɨndə dɔ rɔ tɨ tɔ. \v 8 Adɨ rɔi sɔli mba ma najɨ dɔ Ɓaɓe tɨ ləje al. Taa adɨ rɔi sɔli dɔm tɨ, mi kɨ mi kəy dangay tɨ mbata lie kɨn al tɔ. Nə kadɨ ɨngə ko̰ səm mbata Poy Ta kɨ Majɨ kɨ go tɔgɨ tɨ kɨ Luwə adi. \v 9 Luwə kɨ ajɨ-je ə ɓar-je, mba kadɨ kɨsɨ kɨ dɔ taa ləje e kɨsɨ kɨ dɔ taa kɨ ay njay. Ra nḛ kɨn be mba kɨlə raje je al, nə e kɨ go ndɨgɨ tɨ kɨ go kɨ me-majɨ tɨ lie. Me-majɨ kɨn Luwə adɨ-je me Jəju Kɨrɨsɨ tɨ kəte ɓəy taa kadɨ ɨndə dunɨya̰. \v 10 Me-majɨ ka kɨn j-oi kɨ kəmje ngɔsɨne kɨ takul re lə NJe kajɨ-je Jəju Kɨrɨsɨ. E ə təl koy nḛ kɨ kare tɨ. Nɨngə kɨ takul Poy Ta kɨ Majɨ, ra adɨ jɨ gəri kajɨ kɨ kɨsɨ kəm ba ay njay njay tɔ. \v 11 E kɨ mbata Poy Ta kɨ Majɨ kɨn ə Luwə ɨndə-m tə nje kɨlə mbḛ nɨm, nje kaw kɨlə nɨm, taa kɨ nje ndo nḛ dɨje nɨm tɔ. \v 12 E kɨn ə, e gɨn kɨngə ko̰ ləm kɨ ngɔsɨne kɨn. Nə rɔm sɔl-m dɔ tɨ al. Təkɨ rɔjetɨ, m-gər Luwə kɨ m-ɨndə mem dɔe tɨ kɨn ɓətɨ. M-gər majɨ kadɨ tɔgɨ Luwə asɨ nakɨ kadɨ ɨndə kəmne go nḛ tɨ kɨ adɨ-m bɨtɨ dɔbəy ndɔ tɨ. \v 13 Nḛ ndo kɨ ɨngə rɔm tɨ, un tə nḛ ndajɨ me kadɨ-me tɨ kɨ me ndɨgɨ-naa tɨ kɨ Jəju Kɨrɨsɨ adɨ-je me kɨndə rɔ naa tɨ sie. \v 14 Ɨngəm go nḛ ndo kɨ adi-ni kɨ takul NDɨl Luwə kɨ ɨsɨ meje tɨ kɨn majɨ. \s1 Kuwə rɔ ba lə Onəsɨpɔr \p \v 15 Ɨgər kadɨ njé kɨ dɔnangɨ Aji tɨ mbati mi. Pɨjəl əi kɨ Ermojən əi mbo̰de tɨ tɔ. \v 16 Kɨ ɔjɨ dɔ Onəsɨpɔr, kadɨ ra majɨ lə Ɓaɓe e dɔ me kəy tɨ lie. Təkɨ rɔjetɨ, ɨlə dɨngəm mem tɨ taa taa. Taa rɔe sɔl-e dɔm tɨ me keem kəy dangay tɨ kɨn al tɔ. \v 17 Dɔkagɨlo kɨ tḛḛ Rom tɨ taa ə, sangɨ-m kɨ rɔ kɨ tḭ katɨ kadɨ ɨngə-m. \v 18 M-kɔy Ɓaɓe Jəju kadɨ adɨ Ɓaɓe Luwə oo kəm-to-ndoo lə Onəsɨpɔr ndɔ gangɨ ta tɨ. Taa ḭ wa kɨ dɔi, ɨgər ɨtə ndəgɨ dɨje pətɨ, kɨlə je pətɨ kɨ Onəsɨpɔr ra adɨ-m dɔnangɨ Epəjɨ tɨ. \c 2 \s1 NJe rɔ lə Kɨrɨsɨ kɨ majɨ \p \v 1 Ḭ ngonm Tɨmote, majɨ kadɨ uwə tɔgi ba me me-majɨ tɨ kɨ j-ɨngəi kɨ takul kɨndə rɔ naa tɨ kɨ Kɨrɨsɨ kɨn. \v 2 Nɨngə nḛ ndo kɨ ɨngə rɔm tɨ ta kəm kosɨ dɨje tɨ, majɨ kadɨ ɨndo dɨje kɨ dana kɨ asi nakɨ kadɨ əi je ka, uni ndoi dɨje kɨ rangɨ kəte tɔ. \v 3 Ɨngə ko̰ səm tə nje rɔ kɨ majɨ lə Jəju Kɨrɨsɨ. \v 4 NJe rɔ madɨ dan njé rɔ je tɨ kɨ ge kadɨ n-nəl kɨ bo kɨ dɔne tɨ, kɨ ɨndə rɔne ta nḛ je tɨ kɨ rangɨ yo goto. \v 5 NJe ka̰y ngɔdɨ kɨ a ɨngə nḛ kɨngə go jine re a̰y ngɔdɨ kɨ go ndu-kun tɨ al goto. \v 6 NJe ndɔr kɨ nje ra kɨlə kɨ tɔgɨne ə a ra rɔnəl dɔ kandɨ ko tɨ kəte. \v 7 Majɨ kadɨ ɨmər ta dɔ ta tɨ kɨ m-əli kɨn majɨ nɨngə, Ɓaɓe a adi tər kadɨ ɨgər-n ndəgɨ nḛ je pətɨ tɨgə. \s1 Adɨ mei ole dɔ Jəju Kɨrɨsɨ tɨ \p \v 8 Adɨ mei ole dɔ Jəju Kɨrɨsɨ tɨ kɨ e gɨn ka tɨ lə *Dabɨdɨ, Jəju Kɨrɨsɨ kɨ ḭ taa dan njé koy je tɨ kɨ go Poy Ta tɨ kɨ Majɨ kɨ m-ɨsɨ m-ɨlə mbḛe. \v 9 E kɨ mbata Poy Ta kɨ Majɨ wa kɨn ə, m-ɨsɨ m-ɨngə-n ko̰. Dɔɔi-mi kɨ kulə gɨndɨ tə dəw kɨ nje tɔl dəw be. Nə ta lə Luwə dəw kɨ asɨ dɔɔ-e goto. \v 10 Be ə, m-tɨgə tam njakɨ dɔ nḛ je tɨ pətɨ mbata njé je kɨ Luwə mbətɨ-de, mba kadɨ əi je ka, ɨngəi kajɨ kɨ e me Jəju Kɨrɨsɨ tɨ, naa tɨ kɨ kɔsɨ-gon kɨ ratata tɔ. \v 11 Ta kɨ m-a m-əl kam e ta kɨ rɔjetɨ: \q1 Re j-oyi naa tɨ kɨ Kɨrɨsɨ ə, \q1 J-a j-ɨsi kəm ba naa tɨ sie tɔ. \q1 \v 12 Re j-uwəi tɔgɨje ba sie ə, \q1 J-a j-o̰i ɓe naa tɨ sie tɔ. \q1 Re j-ə nə jɨ gəri-e al ə, \q1 E ka a ə nə n-gər-je al tɔ. \q1 \v 13 Re je j-a dɔ njaje tɨ al ə, \q1 E a dɔ njane tɨ. \q1 Tadɔ a najɨ ta gər rɔne al ratata. \s1 NJe ra kɨlə kɨ rɔe sɔl-e al \p \v 14 Majɨ kadɨ ɨna̰y kɨ lo kole mede dɔ ta je tɨ kɨn taa taa. Kɨ no̰ Luwə tɨ, əl-de kɨ tɔgi mba kadɨ gaki-naa dɔ ku ta je tɨ kɨ ndade goto kɨn al. E kɨn a ra nḛ madɨ al, nə a tujɨ dɨje kɨ njé ko dɔe tə tujɨ yo. \v 15 Ɨndə dɔ rɔi tɨ kadɨ ɨtḛḛ no̰ Luwə tɨ tə dəw kɨ asɨ, nje ra kɨlə kɨ rɔe sɔl-e dɔ kɨlə tɨ lie al, kɨ ɨlə mbḛ Poy Ta kɨ Majɨ kɨ rɔjetɨ lə Luwə kɨ go rəbe tɨ. \v 16 Ɨmbatɨ ta kɨ najɨ je kɨ ndade goto kɨ ɔsɨ ta kadɨ-me. Təkɨ rɔjetɨ, njé je kɨ ta je kɨ be kɨn nəl-de, nda̰de ngal kɨ Luwə par par. \v 17 Nḛ ndo ləde to tə do bay kɨ aw kɨ kəte kəte kɨn be. Iməne\x + \xo 2:17 \xt 1Tɨm 1.20\x* əi kɨ Pɨlətɨ əi mbo̰ dɨje tɨ kɨn tɔ. \v 18 Əi sa̰y kadɨ ta tɨ kɨ rɔjetɨ. Nɨngə əli əi nə, njé koy je ḭḭ taa lo koy tɨ ngata. E be ə, tuji kɨ kadɨ-me lə njé kɨ na̰ je. \v 19 Be ka, ngɨrə kəy kɨ nga̰ kɨ Luwə ɨndə ɨsɨ lo kɨse tɨ. Luwə ndangɨ ta je kɨn dɔ tɨ ə nə: «Ɓaɓe gər dɨje kɨ əi ya̰e je ɓətɨ, nɨngə majɨ kadɨ dəw kɨ ra kɨ ə nə n-e ya̰ Ɓaɓe, kadɨ a̰y sa̰y kadɨ majal tɨ.» \v 20 Me kəy kɨ bo tɨ, dəw a ɨngə nḛ ra kɨlə je kɨ ra kɨ ɔr ə se kɨ nɨngə kasɨ par al, nə a ɨngə njé kɨ madɨ je kɨ rai-de kɨ kagɨ ə se wanjɨ tɔ. NJé je kɨ na̰ je, e kɨ mba ra kɨlə ndɔ madɨ je par. NJé je kɨ nungɨ, e kɨ mba ra kɨlə kɨ ndɔ je pətɨ tɔ. \v 21 Re dəw madɨ ay rɔne njay dɔ majal je tɨ kɨn ə, a to tə nḛ ra kɨlə kɔsɨ-gon, kɨ kɨndə ta dangɨ, kɨ ndae to tɨ mbata ɓae, kɨ kɨndə dɔ dana mbata kɨlə je pətɨ kɨ majɨ. \fig Nḛ ra kɨlə je |src="hk00143c.tif" size="col" loc="2TI 2.20-21" copy="Horace Knowles" ref="2.20" \fig* \s1 NJe ra kɨlə lə Ɓaɓe \p \v 22 Majɨ kadɨ ɔr rɔi kɔ me ngur darɔ tɨ kɨ dɔkagɨlo basa tɨ. Ɨsangɨ rəbɨ ra nḛ kɨ dana, kɨ kadɨ-me, kɨ ndɨgɨ-naa, kɨ kɨsɨ kɨ naa maje, kɨ njé je kɨ ɨsɨ əli ta kɨ Ɓaɓe kɨ me kɨ ay njay. \v 23 Ɨmbatɨ ta kɨ najɨ je kɨ to mbə kɨ ndae goto. Ta kɨ najɨ je kɨ be kɨn a re kɨ gakɨ-naa. \v 24 Təkɨ rɔjetɨ, dəw kɨ nje ra kɨlə ɓəə kadɨ Ɓaɓe, e dəw kɨ a gakɨ dɨje al, nə e dəw kɨ a ɔjɨ ndɨgɨ-naa ləne kɨ rɔ dɨje tɨ pətɨ nɨm, dəw kɨ asɨ ndo nḛ dɨje nɨm. A e dəw kɨ a ɨsɨ dɔ ta tɨ tɔ. \v 25 Kɨ mɨndɨ kɨ sɔl lɔm ə a tur-n ta dɨje kɨ njé kɔse ta. Dɔmajɨ ə Luwə a ra adɨ tui kalde mba kadɨ tḛḛi me gər ta kɨ rɔjetɨ tɨ, ɓa a təli uni angal kɨ majɨ gogɨ. \v 26 A tḛḛi me gum je tɨ lə su kɨ uwə-n-de dangay tɨ, gɨn tɔgɨne tɨ mba kadɨ rai ndɨgɨ lie. \c 3 \s1 Nḛ je kɨ a rai nḛ dɔbəy ndɔ je tɨ \p \v 1 Majɨ kadɨ ɨgər təkɨ me ndɔ je kɨ dɔbəy tɨ, kagɨ lo je kɨ nga̰ a rəi. \v 2 Dɨje a təli njé ra ta nḛ, njé ndɨgɨ la. A əi njé kɨndə gude, njé kun dɔde taa, kɨ njé kəl ta kɨ mal dɔ tɔ Luwə tɨ. A əi njé təl rɔde go ta tɨ lə njé kojɨ-de je al. Nɨngə, a asɨ kadɨ rai oyo Luwə al tɔ. Taa a ɨləi kojɨ dɔ nḛ je tɨ lə Luwə al tɔ. \v 3 Koo to dəw a goto rɔde tɨ, koo kəm-to-ndoo a goto rɔde tɨ, a əli ta kɨ rɔjetɨ al dɔ-naa tɨ, pa njɨyəde a ale mba̰. A əi njé tɔl nḛ kɨ kanjɨ koo kəm-to-ndoo, taa a əi njé kɔsɨ ta nḛ ra kɨ majɨ tɔ. \v 4 A əi njé kun dɔ-naa, njé ra nḛ kɨ dɔ gu tɨ, kun dɔ taa a təl-de njé kəm tɔ je tɨ. A ndɨgi rɔnəl kɨ dunɨya̰ tɨ ɨtə Luwə. \v 5 A ɔji gɨdɨ rɔde tɨ təkɨ n-əi njé ɓəl Luwə, nə təkɨ rɔjetɨ, naji ta gər tɔgɨ kadɨ-me. Ɔr rɔi kɔ kadɨ ko dɨje tɨ kɨ be kɨn. \v 6 MBo̰ ko dɨje tɨ kɨn, a ɨngə njé je kɨ ɨsɨ uri me kəy tɨ lə dəne je kɨ njé tɔgɨ goto, uwəi-de me gum je tɨ ləde. Əi dəne je kɨ majal dum dɔde, adɨ ɨyə̰i rɔde adɨ ngur darɔ je kɨ dangɨ dangɨ. \v 7 Ɨsi ta ndo nḛ je tɨ kɨ dɔkagɨlo je pətɨ, nə lo kadɨ asi tḛḛi me gər ta tɨ kɨ rɔjetɨ goto ratata. \v 8 Təkɨ dɔkagɨlo tɨ kɨ kəte, Janəsɨ əi kɨ Jambɨrəsɨ ɔsi ta *Mojɨ ka kɨn ə\x + \xo 3:8 \xt Tḛḛ kɨ taga 7.11, 22\x*, njé je kɨn ka ɔsi ta, ta kɨ rɔjetɨ tɔ. Əi dɨje kɨ nḛ gər ləde aw səde me nḛ ra kɨ majal tɨ yo, taa kadɨ-me ləde ka, ndae goto tɔ. \v 9 Lo kaw kəte ləde kɨ ngay a goto, tadɔ dɨje a gəri nḛ rade je kɨ majal təkɨ ndɔ je tɨ kɨ kəte, dɨje gərii nḛ ra je kɨ majal lə Janəsɨ əi kɨ Jambɨrəsɨ ka kɨn be tɔ. \s1 Pol ndəjɨ Tɨmote kadɨ ngəm go nḛ ndo kɨ ɨngə rɔne tɨ \p \v 10 Nə ḭ, ɨndə kəmi o-m me nḛ je tɨ pətɨ: me nḛ ndo tɨ ləm, me pa njɨyəm tɨ, me kɔjɨ ta ra je tɨ ləm, me kadɨ-me tɨ ləm, me kɨsɨ dɔ tɨ ləm, me ndɨgɨ-naa tɨ ləm, taa me kuwə tɔgɨ ba tɨ ləm tɔ. \v 11 Ɨgər rəbɨ kɨ dɨje ɨndəi kəm-ndoo kɨ mbata Poy Ta kɨ Majɨ, kɨ ko̰ je kɨ ngay kɨ m-ɨngə me ɓe bo tɨ kɨ A̰tɨyosɨ, kɨ Ikonɨyom, taa me ɓe tɨ kɨ Lɨsɨtɨr tɔ\x + \xo 3:11 \xt Knjk 13-14\x*. Təkɨ rɔjetɨ m-ɨngə ko̰ ngay wa, nə taa taa, Ɓaɓe ɨsɨ ɔr-m me nḛ je tɨ kɨn kɔ. \v 12 Tə kɨ rɔjetɨ, dɨje pətɨ kɨ gei njɨyə me ɓəl Luwə tɨ kɨ takul kɨndə rɔ naa tɨ ləde kɨ Jəju Kɨrɨsɨ a ɨngəi ko̰. \v 13 Nə dɨje kɨ njé me ndul, kɨ njé ndo̰ te je a awi kəte kəte me majal kɨ ra tɨ par par. Me kɨlə rade je tɨ, a ədi ndəgɨ dɨje təkɨ əi je wa ka dɨje kɨ rangɨ ədi-de be tɔ. \v 14 Nə kɨ ɔjɨ dɔi, majɨ kadɨ uwə go nḛ je pətɨ kɨ ɨndo ə ɨtaa tə nḛ je kɨ rɔjetɨ kɨn səm. Tadɔ ɨgər dɨje kɨ ɨngə nḛ ndo kɨn rɔde tɨ ɓətɨ\x + \xo 3:14 \xt 1.5; 2.2\x*. \v 15 Dɔkagɨlo kɨ ɨto kɨ dui ba ɓəy ə ɨgər ta je kɨ ndangɨ kɨ ay njay lə Luwə kɨn. Ta je kɨn a asi kadi-ni nḛ gər kɨ rɔjetɨ, kɨ a tḛḛ səi kajɨ tɨ kɨ takul kadɨ-me Jəju Kɨrɨsɨ. \v 16 Tadɔ makɨtɨbɨ kɨ ndangɨ lə Luwə pətɨ, Luwə to NDɨlne kɨ ay njay səm tɨ. Nɨngə ndae to tɨ mba ndo nḛ dəw, mba kadɨ ɔjɨ dəw adɨ mbatɨ nḛ ra kɨ majal, mba kɔr dəw ta rəbɨ, taa mba ndo nḛ dəw mba kadɨ pa njɨye e go ndɨgɨ tɨ lə Luwə tɔ. \v 17 E be mba kadɨ dəw lə Luwə e kɨ kasɨ naa bərəre me nḛ je tɨ, mba kadɨ ra-n kɨlə je pətɨ kɨ majɨ. \c 4 \s1 Kɨlə mbḛ Poy Ta kɨ Majɨ \p \v 1 E be ə, ta kəm Luwə tɨ kɨ ta kəm Jəju Kɨrɨsɨ tɨ kɨ a gangɨ ta dɔ dɨje tɨ kɨ ɨsi kɨ dɔde taa ə se njé koy je, kɨ mbata təl re lie ə se ko̰ɓe lie, \v 2 m-dəji kadɨ ɨlə mbḛ Poy Ta kɨ Majɨ kɨn par par, dɔkagɨlo tɨ kɨ majɨ ə se kɨ majal. Ɔr dɨje ta rəbɨ, ɨkɔl dɔ hal tɨ kɨ majal, ɨlə dɨngəm me dɨje tɨ kɨ takul nḛ ndo ləi, kɨ kɨsɨ dɔ tɨ kɨ kanjɨ kɨyə̰ tae. \v 3 Tadɔ dɔkagɨlo a re no̰ kadɨ dɨje a mbati nḛ ndo kɨ rɔjetɨ, ə a rai nḛ je kɨ go me ge je tɨ ləde. A sangi njé ndo nḛ je ngay kɨ a gugi dɔde wukɨ mba kadɨ ndoi-de nḛ je kɨ mbide ndɨgɨ koo. \v 4 A uti mbide dɔ ta tɨ kɨ rɔjetɨ, ə təli rɔde go su kɨ kɨdə tɨ yo. \v 5 Nə ḭ, majɨ kadɨ ɨndə dɔ rɔi tɨ me nḛ je tɨ pətɨ. Uwə rɔi ba me ko̰ je tɨ. Majɨ kadɨ ɨra kɨlə kɨlə mbḛ Poy Ta kɨ Majɨ ləi kɨn majɨ. Ɨndə kəmi go ra kɨlə ɓəə tɨ lə Luwə majɨ tɔ. \s1 Pol tɔl ta ngɔdɨ \p \v 6 Kɨ ɔjɨ dɔm, dɔkagɨlo re kadɨ m-ɨlə rɔm kadɨ-kare tɨ m-adɨ Luwə ngata. Dɔkagɨlo koy ləm re nga. \v 7 M-rɔ rɔ kɨ majɨ, m-tɔl ta ngɔdɨ ləm, m-ngəm go kadɨ-me ləm. \v 8 NGɔsɨne, nḛ kɨgə go ji njé tətɨ rɔ je, adɨ e nḛ ra kɨ dana kɨ a to ratata ɨsɨ ngəm-m. Ɓaɓe kɨ e nje gangɨ ta kɨ dana, a adɨ-m ndɔ dangɨ ta tɨ. A adɨ-m mi par al, nə dɨje pətɨ kɨ ndɨgi təl-e, ə ɨsɨ ngəmi ndɔe kərəngɨ. \s1 Poy ta je kɨ dɔbəy tɨ \p \v 9 M-dəji kadɨ ɨndə dɔ rɔi tɨ, ə re kalangɨ ɨngə-m. \v 10 Tadɔ Dəmasɨ ɨyə̰-m kɔ, ə aw Təsalonɨkɨ tɨ, mbata nḛ majɨ je kɨ dɔnangɨ tɨ, kɨ dɔkagɨlo tɨ kɨ ɓone uwə me. Kɨrəsa̰sɨ aw dɔnangɨ Galasi tɨ. Nɨngə Tɨtɨ aw Dalmasi tɨ tɔ\x + \xo 4:10 \xt Kol 4.14; Plm 24; 2Kɔr 8.23; Gal 2.3; Tt 1.4\x*. \v 11 Lukɨ kɨ karne ba par ə e səm ne. Ɨre kɨ Markɨ kəmi tɨ adɨ-m tadɔ a ra səm majɨ ngay me kɨlə ɓəə tɨ kɨ e jim tɨ\x + \xo 4:11 \xt Knjk 12.12, 25; Kol 4.10\x*. \v 12 M-ɨlə Tɨsɨkɨ me ɓe bo tɨ kɨ Epəjɨ\x + \xo 4:12 \xt Knjk 20.4; Ep 6.21-22; Kol 4.7-8\x*. \v 13 Dɔkagɨlo kɨ a re ə, un kɨbɨ kul ləm kɨ m-ɨyə̰ me kəy tɨ lə Karpusɨ, me ɓe tɨ kɨ Tɨrowasɨ\x + \xo 4:13 \xt Knjk 20.6\x* kɨn jii tɨ ɨre-n adɨ-m. Ɔy makɨtɨbɨ je ləm jii tɨ tɔ. Kɨ bo ngay, e makɨtɨbɨ nda je kɨn. \v 14 Aləgɨjandɨr\x + \xo 4:14 \xt 1Tɨm 1.20\x* kɨ kɔdɨ ko nḛ je adɨ-m ko̰ ngay, nə Ɓaɓe a ɨge kɨ go kɨlə rae tɨ. \v 15 Ḭ ka, majɨ kadɨ ɨndə kəm-kədɨ dɔ rɔi tɨ rɔe tɨ tɔ, tadɔ mbatɨ ta je ləje kɨ tɔgɨne ngay. \v 16 NDɔ gangɨ ta tɨ ləm kɨ dɔsa̰y, dəw kare kɨ re a gom tɨ goto, dɨje pətɨ ɨyə̰i mi kɔ. Nɨngə kadɨ Luwə tɨdə majal kɨn dɔde tɨ al. \v 17 Nə Ɓaɓe e səm naa tɨ. E ə adɨ-m tɔgɨ mba kadɨ m-ɨlə-n mbḛ Poy Ta kɨ Majɨ lie m-tɔl tae, mba kadɨ dɨje pətɨ kɨ əi *Jɨpɨ je al ooi dɔe. Luwə ə ɔr-m kɔ ta ɓɔl tɨ. \v 18 Ɓaɓe a ɔr-m kɔ ta nḛ je tɨ kɨ majal pətɨ. Nɨngə a ajɨ-m mbata ko̰ɓe lie kɨ dɔra̰ tɨ tɔ. Tɔjɨ e lie kɨ dɔkagɨlo je kɨ dɔkagɨlo je! *Amen. \s1 Kuwə ji-naa kɨ dɔbəy tɨ \p \v 19 Uwə ji Pɨrɨsɨka nɨm, Akɨla nɨm adɨ-m. Taa uwə ji dɨje kɨ me kəy tɨ lə Onəsɨpɔr tɔ\x + \xo 4:19 \xt Knjk 18.2; 2Tɨm 1.16-17\x*. \v 20 Erasɨ nay ɓe bo Korḛtɨ tɨ. Tɨropɨm e kɨ mo̰y adɨ m-ɨyḛ Mɨle tɨ\x + \xo 4:20 \xt Knjk 19.22; 20.4; 21.29; Rm 16.23\x*. \v 21 Ɨsangɨ rəbɨ kadɨ ɨre kəte no̰ nay kul tɨ. Ebulu, kɨ Puda̰sɨ, kɨ Lɨnusɨ, taa Kɨlodɨya kɨ ndəgɨ ngako̰ je je pətɨ uwəi jii. \p \v 22 Kadɨ Ɓaɓe e səi, nɨngə kadɨ me-majɨ lie nay səsi pətɨ tɔ.