\id ROM NT0016.RO BINUMARIEN OATRIDGE dp transfer 17-JUL-85; 13-April-2016 \h ROOMMA \toc1 ROOMMA Pauroofa Roomma maqannaA akaranimaqoo ufafa. \toc2 ROOMMA \mt1 ROOMMA \mt2 Pauroofa Roomma maqannaA akaranimaqoo ufafa. \c 1 \p \v 1 Qinee Pauroosa Anutuna asauku mundirana Yisufa mara firiqai faiqisa maridaqa mina ainaina dadaaqimaruna faiqisa maridaqa. Anutufa qini maqasaa fasiqa Anutufa faiqí aanaaseekinaana rusandeesamumasee narí amiqira fasaasa ufara qimannimiannee qimaqoosa maridaqa. \p \v 2 Mi amiqira fasaasa ufana naaru kambiqaaninnanara Anutufa ooqai uqanna narí tamummaqara fasiqauqa narí ookiqari qimannimisoofaqa quandafiqa faiqí anaasee qimannimisee quandakiqa naaquqara akaraki quqaqoofa maridanoo. \v 3-4 Mi amiqira fasaasa ufana narí amaaku narí asauku mundirana Yisunara maasa karaambaiqara qidanoo. Mifa Dafidinakiqari kambiqoonara maasa maqasaa fasiqee qidaqa. Anutufa narí firaa afeekannai kuqiranakinaana Yisuna mara findifumaseenoo minannai uqannifiqasoofaqa iriseeqa misa minara Anutuna amaaku innaarunaindaraafa naaquqarafee qidaqa. \v 5 Yisuna minannai Anutufa qini amiqi amiqinoo qimannimira fasiqaikamambi maridana aiqama maqannaa naarama minisee Yisuna amiqira fasaasa ufa qimannimisainaqa iriseeqa mi mau fiqa Yisuna auqu uqeeraaqeera qiniara qimaqoosa maridaqa. \v 6 Aiqama maqannaasara qidaqa inni Roomma maqannaasara faqa qidaqa Anutufa inniara narí asauku mundirana Yisunaindi kiaqeera qimaqoofa maridanoo. \p \v 7 Anutufa inni Roomma maqannaasa faqa naarameeqeenoo qini qiku qisauku kiaqeera qimaqoosa mariafaqa. Qinee Pauroosa minara iriseeqa inni akara rumannimaqaunafa maridanoo. Anutufa maasa qikoofa faqa narí asauku mundirana Yisuna maasa karaambaiqa faqa narí amiqi amiqira oosana faqa narí aundura asooarana faqa inni nimiani. \s1 Pauroofa Roomma maqannaasara Anutu finnai dufi dufi qidanoo. \p \v 8 Maa ufanannai inni qimannimiranara qianaura Anutuna asauku mundirana minannai qinee Pauroosa inni Roomma maqannaasara Anutu finnai dufi dufi qimamaqaidaqa. Aiqama maqannaasa innee Yisuna saqarikiranara irimarifaqa minara qinee Pauroosa innaaru qimamaqaidaqa dufi dufi qidaqa. \v 9 Qinee aiqama kari maqee maqee inni Roomma maqannaasara iridaqa Anutufinnai maqee maqee innaaru qimarunnanara minara Anutufa iridanoo. Qinee qeeqa qimuqusa ookiqari qeeqa iriranannai Anutunara eedoo qira dadaaqira ainainiranakina maridaqa. Maridaqa narí amaaku amiqira fasaasa ufa faiqí anaasee qimannimidaqa. Qinee inniara Roomma maqannaa faiqí aanaaseera innaaru qidee qunanoo Anutufa kuqaa fee qiannoo. \v 10 Qinee ooqaindari inni maqusai oonuree inni nindafarara irida marunnanara maqee Anutufa qini dadaaqinaqa inni maqusai oonu mariannanara minara faqa innaaru qidaqa. \p \v 11 Qinee firaaqoo inni nindafarara qidaqa innaarunaindaraa amiqi amiqirana moo inni naida nimianaqa innee Anutunaki afeekaikamafi mariaqeera iridaqa. \v 12 Qinee minara maaqi qidaqa qinee faqa innee faqa narí dadaaqi narí dadaaqirara innee Yisuna saqarikirana faqa qinee faqa Yisuna saqarikirana faqa narí dadaaqi narí dadaaqiaqa. \p \v 13 Innee Roomma maqannaasa maa ufana iriaqa. Qinee inni maqusai moomoo kari firari mariafananoo moo ainaina rafaaqafinau. Qinee moomoo maqusanaasaki sia Yuda maqannaasaki nimariafanausa miqidaqa misakinaana oonu rarisameeqee Yisunaki quqeemarunausa inniki faqa ooqaindari miqianee qidaqa. \v 14 Aamina maqannaa faqa irirana faqaasa faqa aikara foora daruqoofanoo maridanoo. Misa aiqama Yisunufa qimannimianaqa irifanoo mi aikana darirafa tatinoo qifaaqa aufadaannoo. \v 15 Mi aikana tatiranara irisee qinee inni Roomma maqannaasa faqa Anutuna amiqira fasaasa ufa qimannimiraree qidaqa. \s1 Anutuna afeeka ufa asumu mariranaki quqannisee marifa. \p \v 16 Anutuna amiqira fasaasa ufa Anutufa faiqí mareeqee asumu mariranaki quqeemari afeekafa maridanoo minannai Yuda maqannaa naaree aanaamuru mariasa innaaqiana irisee mi mau finausa Anutufa asumu mareeqee quqaannoo. Minara qinee mi amiqira fasaasa ufanaki qeeqa daundura firaaqoo mara quqaidaqa. \v 17 Anutufa faiqí anaasee aaqeemariasa narí namuqaaki mariasa sia naruseenoo mareeqeenoo narí aqoondikidanoo narí amiqira fasaasa ufa minara kooroo idanoo. Maasa Yisuna saqarikirana mifa kai Anutunara aqoondikirana nimidanoo. Ooqeenaa tamummaqara fasiqauqa akara minara maaqi qinoo maridanoo. Faiqí anaasee Anutuna saqarikiranannai mina aqoondikinausa misa kai naaru naaru marirana mareefaranoo. \s1 Faiqí faiqi mandoosana fannoo Anutufa nariranaki quqannisaidanoo. \p \v 18 Faiqí anaasee mandainaina faqa kudimakirana faqa miqanda Anutuna anoona ufa rafaaqafifaqa sia irida maridaqa, minara Anutuna aanoo qirana narirafa inaarunaindari akooqoo misasaa qumu maridanoo. \v 19 Maanara Anutufa misa naridanoo. Faiqí faiqi Anutunara irimari ainainafa akooqoo maridanoo. Anutufa narí kai uqannifiqasoofanoo marifaqa sia irimariafanoo. \p \v 20 Ooqai Anutufa maa maqa maaqana auquqooqari mina kukeeqarana idaaqirana faqa mina naaru naaru marira afeeka faqa innaarunaindaraa andeeqara marirana faqa narí auqu quqoo ainainaki akooqoo marufa maridanoo. Faiqí faiqi Anutufa auqu quqoo ainainaki qafamasee sia Anutunara irida fee qifaranoo. Miqi qimasaidaqa unna qimarifanoo Anutufa mi ufana sia iriannoo kaqi naruannoo. \v 21 Misa Anutunara iridaqa sia minara dufi dufi qidaqa, kafaa sia mina auqu uqeeraidaqa. Misa quandaki nári irirafa firaaqoo furufariranaki kai maridaqa misa nitikura fifau maridanoo asukuna kai qumbiqanoo maridanoo. \v 22 Misa náriara irirana faqaasee qimasaida unna qimasaidaqa furufariranaki maridaqa. \v 23 Misa Anutuna naaru naaru marira areenarana mafi quqasee Anutuna innaaruqirana faqa amooqirana faqa mafi quqasee fifau faiqí faiqi amanauqirana faqa ufini amanauqirana faqa aandau amanauqirana faqa amuaqundari maqamau nimarina amanauqirana faqa marasee maasa Anutu fee qimasee minara innaaru qidaqa amooqidaqa. \p \v 24 Faiqí misa nári furufarirafa miqinoo firaafa marifanoo Anutufa misa mareeqeenoo nariqa nimuqusimari mandainainaki quqasaifaqa faiqí narinni narinni ira ainainara nisaurira ainaina kai maraidaqa. \v 25 Misa Anutuna anoona ufa mareeqee kaqinni quqaseeqa unna ufa mareeqee nifusaa quqasee minara kuqaa fee qidaqa. Naaru naaru amooqimaria Anutuna aiqama ainaina auqu quqoo Anutunara minnisee quandaki Anutufa auqu quqoo ainainara fifau ainainara innaaru qimasee maasa Anutu fee qimasee mi mau fidaqa. \p \v 26 Anutufa faiqí anaasee nári manda niranara qafamasaifanoo akooqaifanoo kaqi minaki nifeeqaidanoo. Minara aanaaseeuqa faqa nári nifaaqmaaka minnisee andeeqara oosana minnisee narinni narinni oosana oosana manda marirana maraidaqa. \v 27 Faiqí miqi kai iqa nári ninaaqmaaka faqa amiqira oosana minnisee nariara nariara ridaqa idara foora nitakuqidanoo. Faiqí misa narinni narinni nisaurira ainaina maraseeqa mina akiaqara nári nifaaqasaa aurirana aidafirana marasee aupuraidaqa. \p \v 28-31 Faiqí anaasee Anutuna anoona ufara nikooqaifanoo Anutufa misa mareeqeenoo mandainainakina sia fuaqaa ira mandainainakina quqasaifaqa minaki fidaqa. Miqianara maa manda ainaina oosana oosanafa qumbiqaidanoo, manda oosana faqa, kaaqa ainainara rimarina faqa nariara nariara fidiaqaa imariana faqa nariara nariara rairai qirana faqa faiqí kuqannarirana faqa narí afumau narí afumau irafa faqa nári ueeqee narí ueeqee imariana faqa manda oosana oosana faqa nariara nariara munuqi miniqi imariana faqa misa Anutunara fidiaqaa imariana faqa kaukaata qimariana faqa nári nifaaqa nimooqirana faqa nariara kai firaaqoo ufaqí marina faqa maqee maqee mandoosanara randeemariana faqa nári ninaukoo ufa rukiee mariana faqa sia nári andeeqaramau firanara uriqararanee qimariasa, faqa nariqa qimannimira ufa rukiee mariana faqa sia nári nikaqaafasaara amuqusirana faqa mi manda ainainnausaki fimariasa maridaqa. \v 32 Anutufa minaki fimariasara kuqiranaki fimariaa maqi qida qifaqa iridaqa kaqi minaki fidaqa. Sia minakaifau miqidau firaa manda oosana marasee akaqausa mi mandainainaki dadaaqimariasara misara faqa eedoo qimaseeqa asasidaqa. \c 2 \s1 Aiqamausa Anutufa narira ufa ameemaanai maridaqa. \p \v 1 Oo qini qiqoondi sia anee akaqausara aaqeeaafoo qinana anee faqa mi aaqarana maree marianafa mariananoo. Anee faqa naqimasee Anutuna arirana eerairinnaree, Anee akaqausara miqinana anee faqa mi manda oosanna kai maree mariananoo aninna qaoo qira ufa fannoo aninna aruannoo. \v 2 Faiqí anaasee mi manda oosanna maree marifanoo Anutufa kai misara narira ufa qiannoo. Anutufa sia aaqaidanoo andeeqaidanoo misa narira ufa ameemaanai quqannisaannoo. \v 3 Qini qiqoondi anee sia amana akaqausara qaoo qinnaranoo, anee qaoo qidee qidana aneenna faqa minaki fimarianafa mariananoo. Anee miqi mariannanara naqimandeenee Anutuna ariranara eerairinnaree, sia amana eerairinnaranoo. \v 4 Inniara Anutufa aneenna mandainainakiqari mifinnai ubeekeefandinnanara reendeenamasee rakisidanoo maridanoo. Innee minara Anutufa reendeenira oosana marainara innee minara furufarira oosana fee fee qimaseeqee kaqi mi mandoosannaki marida fee. Anutufa inniara reendeenira oosana fannoo sia furufarira oosanafau maridanoofau. Inneeqa mandainaina minnisee quandaki narinnai ubeekaaqee qimari oosanafa maridanoo innee sia fee minara iridaqee. \p \v 5 Inni naaqooki ooni ititanoo marifaqara foora sia ufa irimariafanoo. Miqianara Anutuna andeeqara ufa faqa mandainaina akiaqara narira ufa faqa kooroo inna faasaana mikari inniqa mandainaina fannoo inniqa narira ufa firaaqoo uriqaramafuannoo. \v 6 Mi faasaanna Anutufa aiqama fasiqa anaasee nári maree mariana akiaqara kai nimiannoo. \v 7-8 Akaqa fasiqa anaasee amiqira oosana kai maraqa nidaqa innaarunai areenarana faqa innaarunai nuqu uqeerarana faqa naaru naaru mariranara faqa randaidaqa. Miqi mariasa Anutufa naaru marirana nimiannoo. Akaqausa nári nifaaqara kai ridaqa andeeqarana futeeqaidaqa aaqaranaki kai fidaqa. Misasaa Anutufa narí aanoo qirana faqa narí aranaqarana faqa nammariara foora adiannimaqaannoo. \v 9-10 Nidafirana faqa aupuranara faqa Anutufa aiqama mandoosana maree mariasa misa nimiannoo. Yuda maqannaasa naaree nimiseenoo innaaqiana aanaamuruqa nimiannoo. Anutufa miqi kai inoo aiqama andeeqara oosana maree mariasa nimooqirana faqa nuqu uqeerarana faqa nimuqusaki asooarana faqa nimiannoo. Yuda maqannaasa naaree nimisee innaaqianna aanaamuru mariasa nimiannoo. \v 11 Miqimasee Anutufa aiqama maqannaara amana amana kai nári maree mariana akiaqara nimimarifa maridanoo nimiannoo. \p \v 12 Anutufa narí sandufa Mooseena qimamufanoo mifa quandasee Yuda maqannaasa qimannimisoofaqa misa mi sandufana qumarasee marusa maridaqa, misa mandoosana maraifanoo Anutufa Mooseena sandufannai misa qumaree naruannoo. Anaamuru mariasa Anutufa Mooseena amu sanda ufana sia mina ameemaanai maridaqa kaqinni maridaqa, misa mandainaina oosanara minni kaqinni marinannai naruannoo. \v 13 Sia Mooseena sandufa naaqoonnai irimariana sia minau Anutufa narafusaa andeeqaranaki faiqí anaasee quqaidanoofau, mi sandufana marasee imariana andeeqasee auqee marianannai kai Anutufa narí andeeqaranaki quqannisaannoo. \p \v 14-15 Misa Yuda maqannaasa Mooseena sandufa maree mariasa maridaqa aanaamuru mariasa Mooseena sandufa siaisa mariasa maridaqa misa nári iriranannai Mooseena sandufara sia irirai kaqi mi mau fidaqa, doo Anutuna ufamau fimariasa maridaqa. Mi oosanafa Anutuna sandufa naunduraki akara rinoo marifaqara foora kooroo ifaqa miqidaqa. Anaamuru mariasa Anutuna ufa sia irimariasa nariqa kai moo oosanara manda oosanee qimasee moo oosanara amiqira oosanee qimasee qimariafa mifa kai Anutuna sandufa ooqai kukeeqasee quqaqoofa naundurakiqari kooroo idanoo. \v 16 Kasooqaqee anianinna faasaana Anutufa narí asauku mundirana Yisunannai faiqí anaasee aiqama naunduraki kukeeqarana kooroomaseenoo rainannimaqaannoo, Qinee Pauroosa Anutuna amiqira fasaasufa faiqí anaasee qimannimiqa nidaqa minara qimannimidaqa. \s1 Yuda maqannaasa Mooseena sandufa afeekaikidaqa. \p \v 17-20 Innee Yuda maqannaara qidaqa anee Yuda maqannaa mariananoo anee Mooseena sandufa saqariki marianafa mariananoo, anee Anutunara fifau iridee qimasee firaaqoo ufa qidana aneenna auqu uqeeree marianafa mariananoo, anee Anutuna andeeqara aanara irimarianafa mariananoo. Anee Mooseena sandufakinaana amiqira aanara faqa manda aanara faqa rainasee irimarianafa mariananoo, anee aneennara nifu dimbarausa aana uqannifiqee marunausee qimarianafa mariananoo anee aneennara asukunaki mariasa misa qooma maridee qimarianafa mariananoo, anee aneennara furufarirausa irirana nimimarunausa qimarianafa mariananoo faiqiuqaindi amiqira aana uqannifiqee marunausee qimarianafa mariananoo. Anee Mooseena sandufa minakiqari aiqama irirana faqa anoona ufara faqa qinee irida fee qimarianafa mariananoo. \p \v 21 Doo qinee aniara qianaura, anee uqannifiqee marianafa mariananoo, nanaree sia aneennara faqa mina mareenee. Anee misara sia ummuariaqee qimaseenana doo aneenna ummuari marianafa mariananoo. \p \v 22 Anee misara sia faiqí anaasee narí ummuari narí ummuari iaqee qidana, anee faqa sia fee ummuaridanee. Ooninnai saqarinnai unna qira Anutunara foora mina amana auqimarianara fidiaqaa imariananoo fee anee fee mi unnaqira anutuna amaana maqakina keeqafida minakinaa amiqira ainainara fifau ainainee qimaseenanee kaqi maraidanee. \p \v 23 Anee aneennara Anutuna sandufa qumaree marunausee qidana aneenna auqu firaaqoo uqeeree marinafa, aneefee Anutuna ufa rukiaseenanee asaurirana amidanee. \v 24 Ooqeenaa tamummaqarausa akarakina inniara maaqi qidanoo. Anaamuru inni Yuda maqannaa mandoosana qafamasee quandaki Anutunara manda ufa qidaqa. \p \v 25 Innee Yuda maqannaasa inneeqara fainanduqirausee qidaqa miqianara Anutuna faiqi namufee qimariafanoo. Qinee Pauroosa minara maa ufana qidaqa. Innee miqi mariasa Mooseena sandufamau amiqimandee fidaqa inni fainanduqirafa amiqira ainaina mariannoo, mina ufa rukiaseeqa fifau nipata aukirafa, sia Anutuna faiqi namu mariafanoo aamina aanaamuara foora marifaranoo. \v 26 Aamina aanaamuru mariasa sia Yuda maqannaasa fainanduqimarusa misa nári kai sia irirai Mooseena sandufamau andeeqaramau fimarifanoo Anutufa mina qafamaseenoo Yuda maqannaara foora mariaafoo qiannoo. \p \v 27 Anaamuru mariasa sia Yuda maqannaasa fainanduqimarusa misa andeeqaseeqa Anutuna ufamau fifaqa innee Yuda maqannaa fainanduqimarusa Mooseena sandufa inni ufakiqari akara rirana rukiasaifanoo aanaamuru aamina maqannaa nári andeeqarafa inni Yuda maqannaasa mariranara mandainainee qiannoo. \v 28 Yafee Yuda maqannaa uqanna Anutuna aiku asauku uqanna maridanoo fee, apatasaa kooroo irafa mifee anoona maridanoo fee. Anutuna ufamau fimariasa mi fee anoona maridanoo fee. \v 29 Sia apatasaafau anoona maridanoo naundura nimuqusakiqari Anutuna ufamau fimariasa misa anoona maridanoo fainanduqirausara foora maridaqa. Sia Mooseena sandufa irirana irirafa mifau Anutuna aiku asauku kamannimaqaidanoofau. Anutuna maraquna naundurai saikisa misa kai Yuda maqannaa uqannara foora Anutuna aiku asauku maridaqa. Miqifandinna fasiqausa sia faiqí nimooqiranafau maraidau, Anutuna amooqiranara ridaqa randasee maraidaqa. \c 3 \p \v 1 Qinee minara irammirisee qimannimianaura Yuda maqannaasa aanaamuru urinnaaqaraqa maridee kaqi fifau fee miqiqa marida fee. Misa fainanduqirausa misee aanaamuru urinnaaqaraidee kaqi fifau fee miqi qida fee. \p \v 2 Oo sia fifau miqi qidaqa misa uriqararafa firaafa maridanoo. Doo qinee oosanarasee maaqi qimasee qimannimianaura, Anutufa narí ufa Yuda maqannaasasaa quqaqoofanoo marinau. \v 3 Akaqausa sia narisaa quqaqoonara irisee andeeqaramau fiqa rukiasee kaqi runnambiqau. Anutufa misa furufarirana qafamaseenoo qinee faqa misa qima afeekaikamma nimiafanna ufana qinee faqa misa naanna reeqa rukiaanauree qianauree. \p \v 4 Qinee Pauroosa minara maaqi qidaqa. Oo sia uqanna Anutufa mi mandoosanna maraannoo anoona ufa kai qimarifa maridanoo. Faiqí anaasee unnufa kai qimariasa kai mariafanoo sia Anutufa miqiannoo andeeqasee anoona kai qiannoo. Ooqeenaa akara Anutunara maaqi qinoo maridanoo. \q1 Ani ookinaa ufara aiqamausa anoona ufa fee qifaranoo. Misa ani ufara amanamandee irifanoo anoonaikammiannoo. \p Dafidina akarakinaa ufa Anutunara miqimminoo maridanoo. \p \v 5 Misa faiqí faiqi unna qimasee maaqi qimasee Anutuna andeeqaranara qidaqa. Maasa faiqí faiqi qiqa aaqarafa quandaki Anutuna andeeqarana mara maree kooroomeeqeenoo uqeerainaqa maasa qeeqa aaqaranara amiqira ainainee qianauree. Miqooqari maasa maaqi qianaura mandainaina akiaqara maasa Anutufa darinaqa maasa maaqi qianaura Anutufa aaqaidanoo daridanoo fee qianaura. \v 6 Qinee Pauroosa minara maaqi qidaqa. Oo sia uqanna Anutufa aaqaidanoo. Anutufa sia uqanna aaqaidanoo, narí andeeqarafa marinara maasa andeeqaqisaannoo mina andeeqarafa sia marinanoofau sia amana maasa aiqama maqannaasa ufa iriseenoo andeeqaisaiqini. \p \v 7 Misa faiqí faiqi unna qimasee maaqi qimasee Anutuna anoona ufara qidaqa, maasa qiqa unna ufa fannoo Anutuna anoona ufa kooroomafi uqeerainanoo qiqa unna ufa amiqirafa maridanoo nanaree Anutufa qiqa unna ufa akiaqara qiqa daruannoo fee. \v 8 Qinee mi manda ufanara eedoo qaanaqau maaqi qiaqini, Doo aniaqa maasa manda marirana uqeeraseeqa minannai amiqira marirana kambiqasaanee qiaqa. Mi manda ufana uqeereemaria fasiqausa Anutufa misa mara mareenoo nári nariranaki quqaannoo. Sia aaqaidanoo miqidanoo, andeeqaidanoo miqidanoo. Mi aaqara ufana qimariasa qini Pauroosara faqa unna qimasee Pauroofa maasara manda marirana uqeerasee minannai amiqira marirana kambiqaanifeera qimasee minannai qini diqidaqa aaqee mariafanoo. \s1 Aiqamausa nári mandainaina ameemaanai maridaqa. \p \v 9 Doo qinee kafaa Pauroosa minara maaqi qimasee iraidaqa, Anutufa maasa Yuda maqannaasee, aanaamuru mariasee, uriqaraida fee qidanoo amana amana kai fee maridee qidanoo. Qinee Pauroosa oo sia moo uriqarara fee qidanoo doo qinee faasai qimannimiqa sia moo fannoo uriqararafa mariaafoo qidaqa aanaamuru faqa maasa Yuda maqannaasa faqa nári mandainaina ameemaanai ureeqaqa mariaafoo qidaqa. \v 10-11 Ooqeenaa tamummaqara fasiqausa akara minara maaqi qinoo maridanoo. \q1 Aiqama maa maqa maaqanaki mariasakiqari moodaa fasiqa sia uqanna andeeqarafa maridanoo, aiqamausa miqirausa kai maridaqa. Misakiqari sia moodaa fasiqa Anutuna aanara randaidanoo. \q1 \v 12 Aiqama fasiqa anaasee uqanna Anutuna afusaaqari quandaki kaqi runnamma ubeekamasee aaqaranaki fimariafanoo. Sia moodaa fannoo amiqira oosana maraidaqa sia uqanna. \q1 \v 13 Misa noo aamara faiqí madikara foora oo raqanoo marifaqa faiqí kurididaqa. Misa ufa fannoo sakani ukaqa \q1 nimiranara foora inoo maridanoo faiqí kuqannaruaqaa ufa kai qimariasa. \q1 \v 14 Misa nookiqari sukufa kai qidaqa niquraree mariasa. \q1 \v 15 Misa dauni faiqí kuqannarirana aupurarana nimimariasa. \q1 \v 16 Miqi mariasa fimariaqoo kai faaqa fuisee qirana faqa aiqama ainaina kuridi kaaridiqa turi taariqa fidaqa. \q1 \v 17-18 Misa sia asooara aana qafeeqa sia Anutunara naaquqaranara irimariasa maridaqa. \p Ooqeenaa tamummaqara fasiqauqa akara Yuda maqannaara faqa aanaamuru mariasara faqa amana amana kai miqi mariasee qimaqoofa maridanoo. \p \v 19 Mooseena sandufakina mina ameemaanai mariasara qidanoo qimarifaqa maasa minara iridaqa. Faiqí anaasee aiqama maa maqannaasa náriara andeeqarausee qimaria ufana oosana oosanauqa aruseeqa aiqamausa mareeqee Anutuna narira ufa ameemaanai quqaaqeera Mooseena sandufa ani maridanoo. \v 20 Sia faiqí anaasee moo fannoo Mooseena sandufannai andeeqara fasiqaikamambi Anutuna afusaa mariannoo. Sia minarau Mooseena sandufa ani maridanoofau. Faiqí anaasee maasa aaqee marunausee qiaqeera Mooseena sandufa ani maridanoo. \s1 Anutuna afusaa andeeqasee marirafa kooroo inoo maridanoo. \p \v 21 Doo maqee kamuqoo Anutuna afusaa andeeqafi marira oosana doo kooroo inoo maridanoo. Sia Mooseena sandufarau qidau, aaduma moo ufara qidaqa. Mooseena sandufa faqa tamummaqarausa ufa faqa doo minara kooroomasee maaqimminoo maridanoo. \v 22-23 Faiqí anaasee narí Anutuna asauku mundirana saqarikiranannai Anutufa mareeqee narí afusaa andeeqaranaki quqaidanoo. Aiqamausa asauku mundirana Yisuna ufa irisee minasaa rusimariasa miqi qimariasa aiqama maqannaasa Anutufa mareeqee narí afusaa andeeqaranaki quqaidanoo sia raina rainiannoo. \v 24 Aiqama maqannaa fasiqa anaasee aaqoonara Anutuna innaaruna asumu mariranasaaqari nianai mariafanoo minara Anutufa narí afaariranakiqari kaqi nimira ainaina narí asauku mundirana Yisunannai misa mareeqeenoo narí afusaa andeeqaranaki quqanniseenoo nári mandainainakinaana idukunnisanau. \p \v 25 Anutufa Yisunannai faiqí anaasee mandainaina akiaqara mininnisaaninafa kambiqaanifee qimasee Yisuna aqiqamasee nimufaqa aunirira saqarisaa ariqau. Mi fasiqa anaaseesa nariqa Anutuna andeeqaranaki sia amanaikiqa Yisuna saqarikidaqa. Minaki keeqaranannai Anutufa misa mandainaina taikannisaidanoo. Anutufa narí andeeqara oosana kooroo ianifeera qimaseenoo narí asauku mundirana aunirira saqarisaa quqaseenoo minannai faiqí anaasee mandainaina akiaqara narí maranau. Ooqai maru aukuana Anutufa faiqí anaasee sia mandainainara narimarinau kisaaqasaa kasooinoo marida nifauee marinau. \v 26 Maqee mari aukuana dauni ufa qimasee andeeqannisaidanoo narí andeeqarana kooroo ianifeera faiqí anaasee mareeqee narí afusaa innaaruna andeeqaranaki quqaidanoo. Anutufa Yisuna mareeqeenoo aunirira saqarisaa aruseenoo minannai maasa mandainaina taikaqisanau. Miqiranannai Anutufa qaara ainaina kooroo idanoo, narí andeeqarana faqa Yisuna ufasaa irirana rusisee mi mau fimariasa mareeqee narí afusaa andeeqaranaki quqannisarana faqa kooroo idanoo. \p \v 27 Yuda maqannaasa Mooseena sandufamau fidaqa náriara andeeqarausa maridee qimasee nári nipatara nimooqida maridaqa. Sia sandufa miqinoo maridanoo Anutuna ufasaa irirana mundinoo marifa narí mina mandaaqee marinafa mifa kai andeeqarafa maridanoo. Mifa kai Anutuna innaaruna andeeqaranaki quqaqisaidanoo. \v 28 Minara maasa maaqi qidaqa Yisuna saqarikiranannai kai Anutuna innaaruna andeeqaranaki keeqafi mariannoo, sia Mooseena sandufamau finnanannai innaaruna andeeqaranaki keeqeefaranoo. \v 29 Anutufa Yuda maqannaa Anutufa kai fee maridanoo, aanaamuru mariasa Anutufa faqa maridanoo fee. Doo Yuda maqannaa faqa aanaamuru aiqamausa faqa Anutufa maridanoo. \p \v 30 Anutufa moodaa maridanoo, moodaamau fimarifa maridanoo. Yuda maqannaasa Yisuna saqarikiranannai Anutufa mareeqeenoo narí afusaa andeeqaranaki quqannisaannoo aanaamuru faqa narí afusaa andeeqaranaki quqannisaannoo anaamuru mariasa faqa miqi kai masee Yisuna saqarikinnanannai narí andeeqaranaki quqaannoo. \v 31 Miqunannai maasa Yisuna saqarikidaqa sia minannai Mooseena sandufa mareeqee aqidaqa, sia miqidaqa maasa minannai Mooseena sandufa uqeeraidaqa mi mau fidaqa, minara mi sandufana anoona paquridaqa. \c 4 \s1 Abarahaamafa Anutunasaa narí irirana rusinau. \p \v 1-3 Innee Roomma maqannaasaki Yuda maqannaa akaqausa maridaqa. Maasa Yuda maqannaa qikeeku qikaaku Abarahaamafa naqaafeeinau. Mifa andeeqara mariranannai fee Anutuna afusaa andeeqarafa maridanoofeeinau. Sia minannaifau miqinau Abarahaamafa miqinoo maridanoofau Anutuna afusaa narí andeeqaranara asasini. Sia amana narí asasirafa marinau, Mooseena akarakinaa ufa minara maaqi qinoo maridanoo. \q1 Anutufa Abarahaamanara qinau anee moomoosa nikausaikina marinnaranoo. \p Miqi qunara Abarahaamafa iriseenoo oo kuqaa kambiqaannoo fee qimasee narí irirana Anutuna mi ufanasaa rusiseenoo afaaqa quqasee kisaaqasaa rakisi marinau. Anutufa mina qafamaseenoo Abarahaamanara oo Abarahaamafa qini ufasaa ani irirana rusimarianafa mariananoo andeeqarafa mariananoo fee qinau, minara Abarahaamafa sia narí andeeqaranara narasasirafa marinau. \p \v 4-5 Faiqí moo fannoo moo fasiqa ainainama isainanoo ainaina akoofa mina feefauru amiannoo. Aminanoo sia kaqi fifau qimiifoo qiannoo, narí mina ainaina kadaapirina akiaqara aminoo. Faiqí moo fannoo sia narí kadaapiriranasaa andeeqarana maraidanoo kaqi narí irirana Anutuna ufasaa mundimarina Anutufa miqi mari fasiqana kaqi mareeqeenoo narí afusaa andeeqaranaki quqaidanoo. Anutufa faiqí faiqi aaqee mariasara andeeqarausee qimarifa maridanoo faiqí aanaaseeuqa sia nariqa kadaapirifa, kaqi mi ufanasaa nári irirana rusisainna fasiqa anaaseesa Anutufa narí andeeqaranaki mara quqannisaannoo. \v 6 Anutufa aaqee maru fasiqa anaaseesa sia narinau, misara andeeqara fasiqa anaaseera foora kaqi mareeqee narí andeeqaranaki quqanau. Dafidifa minara maaqi qimasee akara rinau. \q1 \v 7 Anutufa mandainaina akiaqara mininnisoo fasiqa anaaseesa firaaqoo asasidaqa. Nári mandainaina Anutufa rafaaqafusoonara asasidaqa. \q1 \v 8 Anutufa nári mandainaina akiaqara sia irisee naruannoo, mina akiaqara aunusee sia kafaa minara ufa qiannoo. Miqira fasiqa anaaseeuqa minara irisee asasidaqa. Doo Dafidifa miqimmasee akara rinau. \p \v 9 Dafidifa mi asasirausara Yuda maqannaasara kai fee fee qinau. Sia miqinoo maridanoo. Anaamuru mariasa faqa asasifandia maqi qinau. Qinee Pauroosa faasai Mooseena akarakinaana Abarahaamanara qunafa maaqimminoo maridanoo. Abarahaamafa Anutuna ufa irisee narí irirana minasaa rusisoonara Anutufa minara kai irisee mina mareeqeenoo narí andeeqaranaki quqanau. \v 10-11 Yairee fee Anutufa narí andeeqaranaki quqanoo fee inau. Abarahaamana fainanduqu sooqoo fee miqinau sia fainanduquaqoo fee miqinau. Sia fainanduqira qoo mi fasannai mareeqee quqanau. Abarahaamafa Anutuna ufasaa narí irirana rusisoonara Anutufa mareeqeenoo narí andeeqaranaki quqaseenoo mina kooroo ianifeera Abarahaamanara fainanduquannee qufanoo miqinau. Miqi kai inoo Abarahaamafa aiqama Anutuna ufasaa irirana rusiranannai Anutuna andeeqaranaki keeqee marusa nikoofaikinoo marinau. Miqi kai inoo sia fainanduqirausa nári irirana Anutuna ufasaa rusisoosa Abarahaamafa misa nikoofaikinau. \p \v 12 Sia fainanduqirausa faqa fainanduqirausa faqa nikoofaikinoo marinau. Fainanduqirausa Yuda maqannaasa sia minara irisee Anutuna andeeqaranaki keeqaidaqa, misa nári nikeeku nikaaku Abarahaamafa mariundee kai iqa sia nári fainanduqiranara iriseeqa nári irirana Anutuna ufasaa rusisoosa Anutuna andeeqaranaki keeqeefaranoo. Abarahaamafa sia fainanduqiraqoo narí irirana Anutuna ufasaa rusinau. Maqee fainanduqirafa mifa mariundeemmiaqa. \s1 Abarahaamafa narí irirana Anutuna saa rusisoonara qima afeekaikirana maranau. \p \v 13 Anutufa maa maqa maaqanara Abarahaamafa narí aiku asauku saimbaqa maqa maaqa fee qinoo qimafeekaikinau. Sia Abarahaamafa Anutuna sandufamau andeeqasee finoofau mina akiaqara maqa maaqara qima afeekaikirana marano̱ofauinau. Mifa Anutufa ufasaa narí irirana rusisoonara minara kai Anutufa mina mareeqeenoo narí afusaa andeeqaranaki quqaseenoo maqara qimafeekaikinau. \v 14 Anutufa narí nimianinna ainaina Kannaana maqa maaqa faqa asumu marirana faqa narí sandufamau kadaapirumasee fimariasa kai niminanoofau faiqí nári irirafa mina ufasaa mundirafa fifau kamambuannoo Anutuna ufa qima afeekaikira ufa faqa fifau maridanoo sia dadaaqiannoo. \v 15 Sandufa fannoo Anutuna aranaqarana mareeqeenoo faiqisaa quqaidanoo. Sandufa marinnaqoo kai sandufa rukiarafa mariannoo. Sandufa sia marinnaqoo mina rukiarafa faqa sia miqoo mariannoo. \p \v 16 Qinee Pauroosa Abarahaamanara kafaa qidaqa. Anutufa nimianinna ainainara Kannaana maqa maaqa faqa asumu marirana faqa qima afeekaikirafa Abarahaamafa Anutuna ufasaa irirana rusisoona minasaa mundinoo maridanoo. Miqiunara Anutufa nimianinna ainaina maa maqana faqa asuma marifandinnana faqa Abarahaamana narí aiku asauku faqa misasaa oonu aruakinausa faqa kaqi nimira ainainara foora mariannoo. Sia Anutuna ufaki kadaapirumasee fimariasaindi kai mi ainainausa marifaranoo Abarahaamana aanna ree mariasa, Anutuna ufasaa kaqi irirana rusimariasa misaindi faqa mi ainainausa mariannoo. Maasa Anutuna ufasaa rusimariasa nikoofa Abarahaamafa maridanoo. Maasa mina aanna ree mariasa kai mina aiku asauku maridaqa. \p \v 17 Anutuna ooqeenaa akara minara faqa maaqi qinoo maridanoo. \q1 Qinee ani Abarahaamana mareeqeeqa moomoo maqannaasa nikoofaikianeera quqeeqa. \p Doo maasa mi ufana iriseeqa maaqimmidaqa, Abarahaamafa narí irirana rusisoo Anutufa narí qimafeekaikunara anoonee qidanoo. Mi Anutufa kuqirausakinaana mareeqee kaqi mariranaki quqee marifa maridanoo mina ufa fannoo qufanoo sia maru ainainafa kambiqanau. \v 18 Abarahaamafa nauraiqi kuqiara foora inoo marufanoo Anutufa moomoo maqannaa nikoofaikianeera qimamufanoo Abarahaamafa mina ufasaa irirana rusiseenoo sia asasiaqaa iraqoo asasammaseenoo afeesinau. \q1 Minara mifa kuqaa moomoo maqannaa nikoofaikamambinau. \p Ooqeenaa akara minara maaqimminoo maridanoo. \q1 Anisaa aniaruakinausa moomoo marifaranoo. \p \v 19 Anutufa mi ufana Abarahaamana qimamu aukuana kuqirana adeedi ramasee wan handeereeta aukuana adeedi ramasee marinoo narí anaaqa Saraqana faqa faiqi maqara aukuana ooqai uqanna taikafufanoo marunara amiqimasee iriseenoo, Anutufa faiqi aanaaqiara qimamunara iriseenoo sia Anutuna ufa afaimma quqanau, kaqi mina irirafa mina ufasaa irirana rusisee kuqaa kambiqaannoo fee qimaseenoo marinau. \v 20 Abarahaamafa narí Anutunasaa narí irirana rusiqoofa sia quqasee finau, sia mifa Anutuna ufara qaara aundura irinau. Abarahaamafa narí irirana Anutunasaa rusisoofanoo quandakinoo Abarahaamana afeeka amufanoo faiqi kambiqaaninnanara Anutunara asasinau. \v 21-22 Anutufa qimamu ufanara Abarahaamafa afeekaikamandeenoo Anutunara kuqaa afeeka maridanoo qimiannoo fee qimasee asasinau. Anutufa Abarahaamana mi irirana qafamaseenoo doo minara Abarahaamana mareeqeenoo andeeqara fasiqa fee qinau, Abarahaamafa narí irirana Anutunasaa rusisoonara minara andeeqarafee qinau. \p \v 23-24 Andeeqara fee qu ufafa sia Abarahaamanara kaifau miqi qimasee akara rinau, maasara faqa akara rinau. Maasa Karaambaiqa Yisufa kuqiranakinaana uqeeroonasaa irirana rusimarinau maasara faqa akara rinau. Maasa Anutufa mareeqeenoo andeeqara fasiqa anaasee kianinausa maasarammakara rinau. \v 25 Anutufa Yisuna mareeqeenoo maasa aaqee marunnanara faiqí nisaukuki nimisoofaqa kuqariqau. Maasa Anutuna afusaa andeeqarausa mariaqee qimasee kuqiranakinaana Yisuna uqeeranau. \c 5 \s1 Anutuna afusaa andeeqaranaki marirafa. \p \v 1 Maasa qeeqa irirana Anutunasaa rusiseeqa marianara doo maqee sia Anutuna aranaqaranaki aanoo iranaki maridaqa Anutufa narí andeeqaranaki quqaqisoofaqa minara doo maqee mina asooaranaki amiqiranaki maridaqa. Anutuna asauku mundirana maasa karaambaiqa Yisufa minannai kai mi asooaranaki maridaqa. \v 2 Yisufa maasara kuqiranannai faqa maasa qeeqa Yisuna ufasaa irirana rusisaunnanannai faqa Yisufa maasa mareeqee Anutuna kaqi afaariranaki quqasaifaqa maasa maqee minaki kikiqiqa maridaqa. Minaki maridaqa, kasooqaqee innaarunai areenarana naida qimiannoo minara iridaqa asasidaqa afeesidaqa susuidaqa. \p \v 3 Sia minara kai asasidaqa maqee marianaki ummaara oosana oosanakina maridaqa minaki faqa asasidaqa. Mandainaina ummaara darinaqa mi ummaarafa sia amiqimasee daruannoo minasaaqari afeeka marasee sia dauni Anutuna ufamau firarana kudoosaapaanaura. \v 4 Maasa oosana oosana ummaarakina sia umooqukida kaqi fimariananoo Anutufa mina qiqafamaseenoo eedoo qiannoo. Mina eedoo qira ufa fannoo quandaki maasa qifeeqarainaqa maasa Anutuna narí areenarana qimianinnanara asasamasee afeesidaqa maridaqa. \v 5 Mi asasirana afeesirafa sia qisaurirana qimiannoo Anutufa narí naaquqara maraquna kaqi qimimarifa maridanoo. Anutufa narí naaquqara maraqunannai maasa naunduraki nammariara foora narí aidirana maasa naunduraki adiaqimaqeenoo narí areenarana naida qimiannoo. \p \v 6 Ooqai maasa Anutuna andeeqaranara sia amanaikiqa oorudupiqa mariafananoo Anutuna andeeqara aukuanasaa Yisufa maasa mandoosana maree mariafanausara maasara kuqunnimaqanau. \v 7 Faiqí moo fannoo sia moo fasiqara qimudaoo qimasee mina amaaqa maqasee fifau kuquannoo, abee sia fee faiqí moo fannoo moo fasiqara amiqira fasiqara qimudaoo qimasee mina amaaqa maqasee kuquannoo fee. \v 8 Yisufa sia maasara amiqirausee qimaseenoo maasa qimaaqa maqaseenoo kuqinau. Maasa qeeqa mandainainaki kaqi mariafananoo asauku mundirafa maasara kuqunnimaqanau. Miqunannai Anutufa narí kaaqa maasara amuqisirana aidirana kooroomaseenoo maasa uqaqifiqanau. \v 9 Asauku mundirafa maasa mandainaina nariara mareenoo kuqinoo narí fidika teeqinoo maasa mandainaina akiaqara taikoonannoo Anutufa minannai maasa daundurakinaana mareeqee narí andeeqaranaki innaaruna mara quqaqisanau. Anutufa mina kuqiranara irisee taikara faasaana narí aranaqaranakinaana kuqaa uqanna asumu mareeqeenoo quqaqisaannoo. \p \v 10 Maasa Anutuna namuqaa marufanoo mifa narí amaaku maasa mandainaina arirana maroonara iriseenoo mina kuqiranannai aqoondi kamma quqaqisaifaqa maridaqa. Asauku mundirafa kuqunannai Anutuna aqoondi kamambi maridaqa kafaa Yisuna kaqi mariranannai mifa taikara aukuana Anutuna aranaqaranakinaana kuqaa uqanna maasa mina aqoondiuqa mareeqee asumu mariranaki quqaqisaannoo. \v 11 Sia mina kai, Anutufa maasa aqoondi kamma qimaqoonara irisee Anutunara dufi dufi qidaqa asasidaqa. Anutuna asauku mundirafa Yisufa maasa karaambaiqa minannai maasa Anutuna aqoondi kiqa asasidaqa. \s1 Adamanasaaqaraafa kuqirafa Yisunasaaqaraafa findifirafa. \p \v 12 Ooqai indaaru moodaa fasiqasaaqaraafa Adamanasaaqaraafa maa maqa maaqanaki aaqarafa aninau. Doo mi aaqarana akiaqara kuqirafa moodaa kari ani marinau. Moodaa fasiqa Adamanasaaqari aiqama maa maqana afaaqasasa maria fasiqa anaaseesa mifa aaqoona akiaqara misasaa faqa kuqirafa rafaaqa finoo marufa maridanoo. \v 13 Aiqamausa aaqoonara rafaaqafinoo maridanoo Mooseena sandufa sia ani marukamuqoo aaqarafa doo ani marufa maridanoo. Mi aukuanna mi fasannai sandufa akara rirana sia marunara Anutufa sia misa rukiaranara irinau. \v 14 Indaaruqaa fasiqa Adamana saaqari mi kamusaqa kuqirafa aniufanoo mini Mooseena raquraminau. Mi kamusaqa misa aaqarana Anutufa sia irinau, kuqirafa kaqi kai aiqama maqannaa kaqi kai rafaaqafunnimaqanoo marinau. Sia aiqamausa Adamana aanna ramasee Anutuna ookinaa ufa rukiaqau. Nariki moo aaqarafa kaqi marunara kuqirafa kaqi kai rafaaqafunnimaqanoo marinau. Adamafa kasooqaqee kambiqaanina fasiqana Yisuna kikiqusirafa marinau. \p \v 15 Miqanda sia amana amana kai maridaqa Anutuna kaqi nimira ainaina Yisufa sia Adamana aaqarafara foora maridanoo, mifa aaduma maridanoo. Dinni kuqaa faiqí moomoosa mi moodaa fasiqana Adamana aaqaranaki kuqiqau. Mina dinni Anutuna kaqi afaarirafa Adamana aaqarana uraaqaranoo maridanoo. Anutuna kaqi nimira naaru marirafa moomoosa nimufa moodaa fasiqannai afaaramandee naaru marirana nimufa mifa faqa Adamana aaqarana uraaqararafa maridanoo. Mi moodaa fasiqafa Anutuna asauku mundirafa Yisufa maridanoo. \p \v 16 Anutufa afaaramandee naaru marirana nimianinnafa moodaa fasiqa Adamana mina aaqarana uraaqaranoo maridanoo. Mi ooreeqarana faqa mi uriqarafa faqa miqanda rainarafa maaqimminoo maridanoo, dinni mi moodaa fasiqana narí moodaa kari aaqamasoona akiaqara Anutufa nimaarusira ufa quqaqoofa maridanoo mina dinni faiqí anaasee moomoosaki aaqarafa kambiqafi marufanoo Anutufa sia minara narinau, kaqi narí afaarinoo niminoo qinau, doo andeeqarausa mariafanoo nimaarusira ufa doo taikeenoo fee qinau. \v 17 Qinee kuqaa anoona ufa qimannimianaura. Kuqaa moodaa fasiqa faiqi Adamana mina aaqarana akiaqara kuqirafa kambiqeenoo aiqama maa maqa maaqana afaaqasasa mariasa kuqirafa oosana araseenoo manda rakisira rakisinnimaqaidanoo marifa maridanoo. Mi ufana dinni kuqaa moodaa fasiqasaaqaraa ainainirafa asauku mundirafa Yisufa mina ainainirafa Adamana uraaqaranoo maridanoo. Faiqí anaasee Anutuna rairaaira afaarirana faqa mina kaqi nimira andeeqarana faqa maree mariasa misa Yisufa asauku mundiranannai sia Adamana kuqiranaki marifaranoo innaarunai kaqi mariranaki afeekaikirausa marifaranoo. \p \v 18 Dinni moodaa fasiqa Adamana oosana maaqimminoo maridanoo, mi moodaa fasiqana aaqaranasaa faiqí anaasee aiqamausa kuqira ufa ameemaanai maridaqa. Mina dinni miqi kai masee moo fasiqa Yisuna moodaa kari andeeqaina akiaqara kuqira ufakinaana idukueeqeenoo kaqi mariranaki quqaidanoo. \v 19 Dinni moodaa fasiqa ufa rukiarana akiaqara faiqí anaasee moomoo aaqaranaki aqufiqau. Mina dinni miqi kai masee moodaa fasiqa Yisufa Anutuna ufamau firana akiaqara moomoo fasiqa anaasee Anutuna andeeqarausaikiqa marifaranoo. Minara qinee Pauroosa qiqa, (Yisufa ooqeenaa Adamana kikiqusirafa marinau maqi qidaqa.) \p (Mooseefa sia kambiqoo kamuqoo mina sandufa sia marufanoo faiqí anaasee nári mandainainara mana mana imariqau.) \p \v 20 Anutufa narí sandufa nimaarusira ufa Mooseenasaa nimufaqa nári mandainainara irufanoo firaanaikinau, miqinoo firaanaikianifeera Anutufa aminau. Faiqí anaasee mandainaina firaaqoo ooru fimarufanoo Anutuna afaarirafa mina aakaarinni ooraaqareenoo ooriqaranoo marinau. \v 21 Dinni aaqarafa kuqiranannai aiqama maasa rafaaqa fidanoo mina dinni miqi kai masee Anutuna afaarirafa Yisuna andeeqaranannai maasa rakisiqimaqaidanoo qifiqeeqeenoo innaaruna asumu mariranaki quqaqisaidanoo. Anutuna asauku mundirana maasa karaambaiqa Yisunannai qifiqeeqee quqaidanoo. \c 6 \s1 Mandainainakiqari kuqiara foorammidaqa. \p \v 1 Anutufa narí afaarirana maasa qimunara minara naqi fee qianauree. Maasa maaqi qimasee aaqamasee qianauree, maasa mandainaina aaqaranaki kaqi mariananoo Anutufa mina minnisaina afaarirafa firaanaikee iannoo fee qianauree. \v 2 Oo sia uqanna maasa miqi qianaura Yisufa aunirira saqarisaa kuqinau, maasa mina faqa kuqiira foora iqa marunnanara maqee maria mandainainakiqari kuqiira foora iqa maridaqa. Naqimasee maqee mari mandainainaki fuanauree doo kuqiara foora iqa maridaqa. \p \v 3 Innee maa ainainnara amiqimasee iridee sia fee iridee. Maasa Asauku mundirana Yisuna auqusaa nammari maraafannaqoo maasa Yisuna saimbaqa narí kuqiranaki keeqeeqa nammari mina kikiqa ususeeqa mareeqa. \v 4-5 Maasa nammari maraafannanannai maasa Yisuna namufaqa qikundeera foora iqa narí kuqirana naida qimidanoora foora qinoo, mina akoofa narí kaaqa areenara afeekannai narí asauku mundirana kuqiranakinaana mara findifuna, maasa miqi kai masee maasa fuka mariranaki mariaqeera qinoo maasa kuqiranakiqariara foora findifumaqisanau. Maasa Yisuna faqa kuqiqa moodaanaki kammidaqa miqikaimasee mina faqa findi fiqa mina moodaa kaqi mariranaki marianaura. \v 6 Maasa maa ainainna iridaqa, maasa manda marira nirana ameemaanai maridaqa. Doo maasa minakiqari idukuanifeera Anutufa maasa mareeqeenoo asauku mundirana faqa aunirira saqarisaa kuqannarinau. Maasa sia kaifaa ooqeenaa marirana maraqa nuaqeerau miqinau. \v 7 Miqinoo marifaqa maasa minara maaqi qidaqa, faiqí moo fannoo kuqinanoo mina manda marira nirana mina afaaqasaaqaraafa idukuannoo sia kafaa amana minaki nuannoo. Maasa Yisunasaimbaqa kuquafannanara miqi qidaqa. \v 8 Maasa Yisuna faqa kuqiranaki keeqaafanausee qidaqa maasa mina faqa findifi mariraree qidaqa. \p \v 9 Maasa asauku mundiranara doo kuqiranakiqari findifinoo sia kafaa kuquannoo miqunara kuqirana afeeka sia kaifaa rafaaqafuannoo fee qidaqa. \v 10 Mina kuqirafa mandainaina akiaqara arirafa moodaa kari kuqunara sia kaifaa maa maqanasaaqaraa mandainaina fannoo mina rafaaqafuannoo. Doo maasa mandainaina mina rafaaqafirana faqa, kuqirana faqa doo taikeenoo. Doo maqee findififa mina marirafa Anutuna faqa maridanoo. \v 11 Innee mi irirana marasee maaqimandee iriaqa. Maasa mandainainaki maridaqa kuqufiqa doo sia minaki maridaqa maasa faqa kuqirausa maridaqa doo maqee asauku mundirana Yisuna faqa kuqiranakiqari findi fiqa mina faqa Anutuna kaqi mariranaki maridaqee qidaqa. \p \v 12 Minara maqee manda marira nirana fannoo sia maasa qifaaqa rakisiqimaqaannoo, qaoo qiaqa. Sia maasa faiqí faiqi manda nidiranamau fuaqa. \v 13 Manda oosana moo inni qumarainaqa sia inniqa nifaaqa minakina eedoo qimasee quqaaqa. Sia miqiaqa maaqiaqa, innee kuqiranakiqari findifi mariasara foora aiqama nifaaqa eedoo qimasee Anutuna aramandunnai rumafifanoo mina inni nifaaqa mareeqeenoo narí andeeqara saikaki quqaanifeera mina aramandunnai inneeqa nifaaqa quqaaqa. \v 14 Maqee innee sia Mooseena sandufa nimaarusira ufa ameemaanai mariafanoo innee Anutuna afaarirana ameemaanai mariafanoo minara mandainaina fannoo sia inni rafaaqa fuannoo. \s1 Andeeqara oosanaki rumbaqa maridaqa. \p \v 15 Maasa sia Mooseena sandufa nimaarusira ufa ameemaanai maridaqa Anutuna mandainaina minnisara afaarirana ameemaanai maridaqara qiqa manda oosanaki kaqi qifaaqa quqasee maraanauree. Oo sia uqanna. \v 16 Innee maanara iridaqa maasa Yuda maqannaa ooqeenaa oosana irimariafanoo, maasa akaqausa karafusara foora moo fasiqa qeeqa qifaaqa amisee mina ainaina auqamaisaidaqa. Yafasiqanee ainaina maisaanauree, mi fasiqana qeeqa qifaaqa mina aramandunnai quqasaananoo mifa qini rakisi qimaqainaqa mina ufara eedoo kai qianaura. Qinee manda oosanara faqa Anutuna ufa iriranara faqa miqandara qidaqa. Inneeqa nifaaqa mara maree manda oosana ameemaanai quqasaifanoo inni mareeqeenoo kuqiranaki quqannisaannoo, miqooqari mina dinni Anutunai ubeekamafi minufara eedoo qimasaifanoo mifa narí andeeqaranaki quqannisaannoo. \p \v 17-18 Oo Anutunara dufi dufi qiaqa. Innee ooqai mandainaina ufa ameemaanai marusa mariafanoo maqee innee inneeqa aiqamausa naundurannai qinee Pauroosa qimannimuna naamuaqira anoona ufa ameemaanai mariafanoo minara innee manda rumbaranaki marufanoo Anutufa idukunnisoofaqa mina andeeqara rumbaranaki fuafanoo. \v 19 Inneeqa faiqí faiqi sia afeeka irirana faqaasa mariasa mariafaqa qinee Pauroosa kaqi maa ufana inneeqa irimariana amana kai qimannimianaqa iriaqeera qimannimidaqa. Ooqai innee inneeqa nifaaqa faiqí faqa anaasee faqa nariara nariara fanandirana faqa oosana oosana mandainaina faqa moo faqa moo faqa aaku aakummafifaqa mariafanoo mina aramandunnai kai inneeqa nifaaqa quqasaafanoo doo maqee miqi kai iqa inneeqa nifaaqa aiqama andeeqara oosanamau fimariana aramandunnai quqasee maqeeidaqa naaquqara andeeqara mariranaki mariaqeera. \p \v 20 Ooqai innee manda oosana rumbaranaki maridaqa sia andeeqara ummaara ameemaanai mariqau sia minara irimariafanoo. \v 21 Mi manda ummarafa ooqai mariunara maqee nisauri mariafanoo. Innee mi mandainainaki maridaqa minakiqari nanee moo amiqira ainaina mareeusee. Maqee minara iriseeqa ooqai maraafannainainara nisaurirainaina maraqiafanoo qidaqa. Mi manda oosanamau fifiiufa kuqiranai kai ubeekee marinau. \v 22 Doo maqee innee mandainainakiqari idukiqa mariafanoo Anutuna rumbaranaki keeqafi mariafanoo. Doo innee miqiunara inni marirafa aiqama doo minaindi kakai mafi mariinaqa taikara aukuana innaarunai marirana inni nimiannoo. \v 23 Dinni manda oosana fannoo narí ainainimariasa naarama quqaseenoo narí ainainirana akiaqara feefauru nimidanoo mi feefaurufa kuqirafa kai maridanoo. Kafaa mina dinni Anutuna kaqi nimira ainaina innaarunai naaru marirafa sia ainainirana akiaqara maridanoo, mina asauku mundirafa maasa karaambaiqa Yisufa mina faqa moodaanaki kiqa maridaqa mina namufaqa innaarunai naaru marirana kaqi nimirafa mariannoo. \c 7 \s1 Mandoosanakiqari maqee Yisuna findifiranaki maridaqa. \p \v 1 Oo qini qikaqaafasaa Roomma maqannaa mariasa qinee Pauroosa maqee ufa qimannimirara innee amiqimasee irimaru ufana qimannianaura. Faiqí anaasee sandufa faqa Mooseena sandufa faqa faiqí anaasee kuqiqa mi sandufana sia irifaranoo. Kaqi maru kamuqoo misa mina irisee mina ameemaanai maridaqa. \v 2 Nimundara fasiqa anaaseera foora sanda ufa ameemaanai maridaqa. Mi anaaseena afaaqi kaqi marinanoo mi anaaseefa narí afaaqindiri sanda ufa ameemaanai maridanoo narí afaaqisaa atooqanoo mariannoo, afaaqi kuqu finanoo mina anaaqa fannoo kaqi fifau mariannoo sia sandufa ameemaanai mariannoo sia narí afaaqisaa atooaannoo. \v 3 Mi anaaseena afaaqi kaqi marinanoo quandaki moo fasiqa marainnanara qummuarimari anaasee fee qifaranoo. Mina afaaqi kuqufinanoo sandufasaaqaraafa doo idukinoo maridanoo, quandakinoo moo fasiqa marainnanara sia minara ummuarimari anaasee fee qifaranoo. \p \v 4 Doo innee qini qikaqaafasaa innee faqa Mooseena sandufa ameemaanai mariasa doo innisaimbaqa qifaaqa fannoo Yisuna saimbaqa kuqinau. Doo mi kuqiranakiqari mina Yisuna namufaqa findifiqa minaindikiqa Anutuna ainainiranaki andeeqasee anoona ainaina imarinakina mariaqeera mariafanoo. \v 5 Ooqai maasa qeeqa faiqí faiqi iriranamau manoo manaa iqa fimariafananoo Mooseena sandufa anireenoo maasa manda oosana afaurammeeqee mara uqeera kikiqa maseenoo quandakinoo mareeqeenoo kuqirana ameemaanai quqaqisanau. Minara Mooseena sandufa nimaarusira ufa fannoo maasa karafusara foora rumbaqimaqanau. \p \v 6 Doo maqee iriaqa, maasa Yisuna faqa kuqiara foora iqa maridaqa maasa karafusa rumbaqa marianasaaqari idukuaki maridaqa sia kafaa ooqeenaa mariranaki fuanaura. Maasa Mooseena sandufamau fuannana mifa maasa mandainaina mara uqeera quqaannoo minara mi mau sia fuanaura, fukamau Anutuna maraquna aatata fuanaura. \s1 Sandufa fannoo paqurimma qimifaqa qeeqa mandainaina kaqi maraidaqa. \p \v 7 Minara maasa Mooseena sandufara mandainainafee qianauree. Oo sia miqinoo maridanoo. Mooseena sandufa innee moosa ainainara sia nimuqusianifee qidanoo sia miqinoo marinaqa qinee moosa ainainara qimuqusimarina mina aaqee unoo qunara sia irini mana mana kaimmunaiqini. Minara Mooseena sandufakinaafa doo kooroomandee mandainainara qimaqimifaqa qisauriqa. \v 8 Mooseena sandufa fannoo moosa ainainara sia nimuqusiaqee qinoo marifanoo qini manda irirafa irisee quandakinoo firaaqoo moosa ainainara amuqusidanoo. Minara sandufa sia maru kamuqoo mandoosanara oonumafi irirafa kuqinoo marufaqa mana mana imariafannana. \p \v 9-10 Mooseena sandufa sia maru aukuana sia faiqí anaasee narufaqa sia kuqiara foora imariqau kaqi maridaqara foora imariqau. Mooseena sandufa nimaarusira ufa kambiqafufaqa misa naundurai manda oosana uqeera niminoo narinau. Miqimandaifanoo Anutuna kaqi marira nimira ufa fannoo kuqirana kai niminoo. \v 11 Misa naunduraki mari mandainaina fannoo misa narirara rakisinoo marifanoo Anutuna sandufa aniraifanoo mina qumareenoo minannai misa naru quqeenoo. \p \v 12 Mooseena sandufa faqa Anutuna naamuaqira ufa faqa andeeqarafa naaquqarafa amiqirafa maridanoo. \v 13 Amiqira ainaina fannoo fee misa kuqa narinoo fee qianauree. Oo sia miqinoo maridanoo. Misa naundurakinaa mandainaina fannoo kai amiqira ainaina mara mareenoo minannai misa narinoo. Miqi mandainanoo misa naundurakinaa anoona mandainaina akooqoo kooroo ianifeera miqinoo. Doo mi mandainainafa Mooseena sandufa saaqari innooqeenoo firaanaikinoo maridanoo. \s1 Maasa qiqa daunduraindaraa irirafa oonu rarisee ani rarisee idanoo. \p \v 14 Qinee Mooseena sandufara kuqaa innaarunaindaraa ainainee qidaqa. Qini daundurakinaa mandainaina fannoo ainainira fasiqara foora qini feefaurummeeqeenoo nararamandunna quqaqisaqaisa mina rumbara saikaki maridaqa. \v 15 Qinee mi saikanaki maridaqa qeeqa auqee marunna saikoosanara faqa sia iridaqa. Qinee amiqira oosanara didimarina marararee qidaqa sia maraidaqa. Qinee dapi manda oosana fidiaqaaira oosana kai maraidaqa. \v 16 Qini irirafa qikooqeemari mandoosanna maraidaqa Mooseena sandufa fannoo qiniara aaqee mariifoo qimasaifanoo qini irirafa faqa mina irirafa faqa moodaaqoo apinoo marifaqa. Oo Mooseena sandufara anoona mariifoo qidaqa. \p \v 17 Miqidaqa sia qeeqa maraqunafau mi manda oosanna maraidau. Mandainaina fannoo qini daundurai marifa mifa qini qifeeqaraifaqa mi manda ainainna maraidaqa. \v 18 Qeeqa daundurakinaafa amiqira oosanna maraannee qifaqa qini irirafa anuqidanoo sia amanaikidanoo. Mina iridaqa maaqi qidaqa qiqa faiqí faiqi qimuqusaki amiqiroosanna sia minaki marifanoo fee qidaqa. \v 19 Amiqiroosanna auqararee qimasaidaqa miqooqari quandakifaqa qikooqeemari mandoosanna kai auqaidaqa. \v 20 Qinee qini qikooqeemari mandainaina auqaananoo sia qeeqafau auqaidau qini daundurakinaa mandainaina fannoo mina auqaidanoo. \p \v 21 Qinee amiqira ainaina iraree qunanoo mandainaina kai qini doorinni aniraifaqa mina kaimma auqaidaqa. Mi sandafa kai qini daundurai irirana qimidanoo. \v 22-23 Qini qimuqusa ookina Anutuna sandufara asasidanoo qiqa qifaaqaki mari manda ainaina mifa kai qini raineeqeenoo narí rumbaranaki quqaidanoo. \v 24 Qiqa manda qifaaqa fannoo qiqa daundura mareeqeenoo kuqiranaki quqaidanoo. Oo qinee nanaree kaaqa mandainainaki maridee firaaqoo doori runidee. Qeeqa qifaaqa qimana namufaqa kuqiranaki fuananoo yafee aniree minakinaana qini qimana mareeqee kaqi naaru mariranaki quqaqisaannoo fee. \p \v 25 Oo dufi dufi Anutufa narí asauku mundirana Yisuna maasa karaambaiqannai qini mareeqeenoo naaru mariranaki quqaqisaannoo. Doo maqee qinee minara maaqi qidaqa. Qini marirafa maaqimminoo maridanoo qeeqa qimuqusa daundurakinaa irirafa Yisunannai kai Anutuna sandufamau fidaqa qeeqa faiqí faiqi manda nirana marirana mandainaina sandamau fidaqa. \c 8 \s1 Anutuna maraquna fannoo maasa daunduraki dadaaqifaqa andeeqasee maridaqa. \p \v 1-2 Maasa Anutuna asauku mundirana Yisuna faqa moodaanaki marifanoo Anutuna maraquna fannoo kaqi marirana niminoo kuqirana manda sanda faqa manda oosana faqa minaki marunnana idukuqisaifaqa maridaqa. Minara maqee asauku mundirana Yisuna faqa moodaanaki mariasa sia Anutuna kuqira ufa ameemaanai maridaqa. \p \v 3 Mooseena sandufa nimaarusira ufa sia amana maasa uqeereeqeenoo maasa faiqí faiqi maasa marirafa kudoosaapaunanoo minara sia maasa uqeeraqiseenoo. Mooseena sandufa kadiqo̱ofanoo miqoo Anutufa moo oosanannai anoonaikinau. Mifa narí amaaku aqiqoonannai maasa faiqí faiqi naundurakinaa mandainaina arinau. Yisufa faiqí faiqi naundurakinaa manda ainaina maraquanifeera narí faiqí faiqi fooqaanaikamasee aqiqoofanoo quminau. \p \v 4 Maasakiqari akaqausa sia faiqí faiqi iriranamau fimariasa Anutuna maraquna sandufamau fimariasa maasara Anutufa qiqafeenoo sia maasa andeeqarafa Mooseena sandufa amana ooru maridanoo, ooreeqanoo maridanoo. Anutufa mina qafamaseenoo maasa andeeqarafa Mooseena sandufa amana kai ooru fuanifee qimasee narí amaaku aqiqoofanoo quminau. \v 5 Faiqí faiqi naundurakinaa manda iriranamau fimariasa nári naundurakinaa irirafa nariqa rafaaqafunnisaifaqa mi mau fidaqa. Anutuna maraquna ufamau fimariasa maraquna aidimari ainainafa misa nitikuraki keeqafi rakisi qumaraifaqa mi mau fidaqa. \p \v 6 Faiqí faiqi nidimari manda ainainafa ani atikuraki rakisinana kuqirannai ubeekanoo maridanoo kafaa mina dinni Anutuna maraquna fannoo narí aidirafa ani atikuraki rakisinana mifa ani mareeqeenoo kaqi mariranaki faqa asooaranaki faqa ubeekama amaqaannoo. \v 7 Faiqí faiqi manda nidirafa nitikuraki rakisimarisa Anutuna namuqaakammiqa maridaqa, sia Anutuna sandufamau fidaqa, fidaqau sia amanaikiaqini. \v 8 Nári faiqí faiqi iriranamau fimariasa sia amana Anutuna aidiramau fifaranoo. \p \v 9 Innee Roomma maqusai mariasa qini qikaqaafasaauqa innee sia miqimariasa Anutuna maraquna fannoo innikina marifaqa innee sia faiqí iriranamau fimariasa mariafanoo innee maraquna ufamau fimariasa mariafanoo. Asauku mundirana maraquna siaifa sia minaindi maridanoo. \p \v 10 Asauku mundirafa inni naundurai namummaqainaqa mina maraquna fannoo inni nifaaqa mandainaina fannoo narinoo marinnana sia minara iridanoo qafaidanoo Yisuna kuqiranara iriseenoo kaqi marirana inni nimana kaqi nimidanoo. \v 11 Anutuna maraquna fannoo Yisufa kuqiranakinaana marafindifinau. Yisuna mara findifu maraqunafa kai inni faiqí nifaaqa kuqiqa marifanoo kasooqaqee mi kuqirana uqeereeqeenoo kaqi marirana nimiannoo, narí maraquna inniki marinnanannai miqiannoo. \p \v 12 Oo qini qikaqaafasaauqa maasa moo ummaara ameemaanai maridaqa maasa faiqí faiqi manda nidirana ameemaanai sia maridaqa. Yisuna maraquna ummaara ameemaanai maridaqa. \v 13 Innee maqee faiqí faiqi iriranamau fiqa doo kuqifaranoo. Anutuna maraquna ufa irisee minannai innee inneeqa manda oosana kuqaruseeqa innee sia kuqifaranoo kaqi marifaranoo. \v 14 Anutuna maraquna fannoo nifiqee fimarisa Anutuna faiqi namu maridaqa. \v 15 Anutufa narí nimimari maraqunafa sia inni manda rumbaranaki quqaseenoo rufiarana nimiannoo, mifa sia miqidanoo maaqimmiannoo inni mareeqeenoo inni Anutuna faiqi namu kammasainaqa mina afeekannai kai qifaaqa quqasee maasa Anutunara maasa qikoonee qidaqa. \v 16 Anutuna maraquna fannoo aniree maasa qeeqa maraquna minasaa ootupamasaannanara maasa maraquna qimamida maaqi qidanoo innee Anutuna faiqi namu mariafanoo fee qidanoo. \p \v 17 Anutufa narí faiqí aanaaseera amiqi amiqira ainaina afeeda maqimaqaina maasa mina faiqi namu marianara minara maasa mifa innaarunai quqannimaqaqai qumiasana kasooqaqee maraanaura. Anutufa narí asauku mundirana amaqaqai qumiasana faqa maridanoo mifa mina faqa maasa mirinni innaarunai naida qimiannoo. Maqee maria aukuana asauku mundirana kuqira aupurarana dadaaqi maraananoo innaarunai mina kaaqa areenarana faqa naida qimiannoo. \s1 Maasa aupuraranaki maridaqa Yisuna kaaqa qarana afeesida maridaqa. \p \v 18 Maqee mari aukuana Yisuna kuqu aupurarana dadaaqi marainafa faqa maasa oosana oosana ummaara marainnana faqa kaqikaafa maridanoo, kasooqaqee innaarunai narí areenarana naida qimianinafa qafaananoo firaafa uqanna mariannoo sia maqee aupuraranara qianaura fifau ainainara foora maridanoo. \p \v 19 Anutufa auqu quqoo ainainausa innaarunaindaraana faqa maqasaaqaraana faqa mi ainainausa aiqama moodaanaki kaaqa aupurarana maraidaqa Anutuna faiqi namu faiqí faiqi misa kuqiranakiqari findifiranara afeesidaqa. Misa kaaqa firaaqoo minara afeesida maridaqa. Maasa Anutuna faiqi namu saimbaqa putaa iranakiqari idukuaqee qimasee kaaqa afeesidaqa. \v 20 Innaarunai faqa maqasaa faqa mari ainainafa aiqama putaa inoo mandaikinoo rakeeinoo madaapeekammidanoo. Sia narí kai miqidanoo Anutufa narí qimaqoomau fidanoo miqidanoo. Anutufa minauqa faqa faiqí narira ufa ameemaanai quqaqoosa maridaqa madaapeekidaqa. Mi putaaira marirafa qumaarandanoo maridanoo mina aufadara ufa faqa maridanoo maaqimminoo maridanoo. \v 21 Aiqama mari ainainafa narí putaa kiqari kasooqaqee idukufuannoo. Idukufinoo Anutuna faiqi namu nári idukiranaki faqa idaaqira areenaranaki faqa keeqafi moodaanaki marifaranoo. \p \v 22 Oosanasaaqari aiqama Anutufa auquqoo ainainafa anaasee inaamunai aupuraida ikiraqee marianara foora maqee putaa irafa ummaarandanoo maridanoo. \v 23 Sia auquqoo ainainafa kai aupuraidanoo maasa faqa qeeqa faiqí faiqi manda marira nirana aupurarana aupuraidaqa, kasooqaqee Anutufa firaa qumiasana maasa innaarunai qimiannoo, maqee oosana arasee nimira ainaina narí maraquna nimiqoosa maridaqa. Maasa Anutunara afeesidaqa aupuraidaqa mifa maasa aiqama qipatasaa marirana iriranakinaana idukusainaqa narí faiqi namu kamambiqa innaaruna ququsaki mariaqeera minara qeeqa faiqí faiqi manda marira nirana aupuraranara aupuraida afeesida maridaqa. \p \v 24 Maasa Yisunasaa irirana rusiseeqa minara asasammasee afeesidaqa minannai innaaruna asumu marirana mareeqa. Asasamandee afeesimaria ainainafa anirainaqa qafamasee maasa sia afeesianaura. Sia moo fannoo narí qafeemari ainainara afeesidanoo, doo ani maridanoo. \v 25 Maasa sia qafaa ainaina kambiqaannoommifoo qidaqa ubiqafi reendeenamandee asasamasee afeesidaqa. \p \v 26 Miqikai inoo Anutuna maraquna fannoo anireenoo maasa Yisuna saqarikiranara kudoosaapee mariasa dadaaqidanoo. Maasa nana innaaru fee qianauree qimasaidaqa nana ainaina kikiqususaidaqee innaaru qianauree qimarufanoo Anutuna maraquna fannoo maasa ooreeqara innaaru qirana qafeenoo innaarunai ooru maasara Anutunai firaaqoo dadaaqidanoo pisoopisoo mandee innaaru qidanoo, faiqí faiqi ufa sia amanaikifanoo ammaqasaidanoo firaaqoo Anutufinnai maasara innaaru qidanoo. \v 27 Anutuna maraquna fannoo Anutuna faiqí aanaaseera Anutunnai firaaqoo pisoopisoo mandee innaaru qidanoo, sia fifau, Anutuna iriramau kai misara innaaru qidanoo. Anutufa faiqí nimuqusaki mari ainainara faasai qafee marifa marinara maraquna ireefandinna ainainara faqa faasai iridanoo moodaa irirana marinara maraquna maasara ireemari ainainara iridanoo. \p \v 28 Maasa maa iriranna iridaqa faiqí faiqikinaana narí asumu mariaqeera qimasee narí rusandeesamumandee maroosa Anutunara nidimarisara Anutufa misasaa rakisidanoo oosana oosana ummaara mandainainna misasaa quqeemarina misa dadaaqida fee qidanoo misasaa quqaidanoo. \v 29 Anutufa faiqí faiqikinaana rusandeesamumandee maroosa sia fifaufau maranau. Misa narí amaaku Yisunaikamambi mifara foora mariaqeera misa rusandeesamumasee mareeqeenoo utaaqama nimaqasoofaqa mariqau. Miqimasainanoo Anutuna amaaku fannoo moomoosa maqasaaqaraasa mina akaqaafasaara foora maridaqa mifa misa ooqu faiqí nifasaafara foora mafinoo marianifeera utaaqamma amaqanau. \v 30 Anutufa narí maraqoosa naaramasoofaqa aniroofanoo mareeqeenoo narí mariranaki quqanau. Anutufa sia fifau naarama quqanau, naaramasee narí afusaa andeeqaranaki quqanau, minaki quqaseenoo innaarunai kaaqa areenarana faqa naida niminau. \s1 Sia moo ainaina maasa Yisunasaaqaraana amana rakee iannoo. \p \v 31 Maasa maa ufana aiqama irisee Anutunara naqi fee qianauree. Anutufa maasa dadaaqimarifa marinanoo yafee maasa amana rafaaqa fuannoo. Sia amana moo fannoo maasa amana rafaaqa fuannoo. \v 32 Anutufa sia narí amaakuara irinau kaqi maasara qimudaoo qimasee kuqiranaki quqanau. Mifa narí amaaku uqanna ririmma kaqi qiminau nana ainainee moo ainaina sia qimiannoo, aiqama ainaina kaqi afaarida qimiannoo. \p \v 33 Yafee Anutufa rusandeesamumasee maroo fasiqa aanaaseera mandainainara qimammaree nifairiannoo fee sia moo fannoo miqiannoo Anutufa narí uqanna misara mandainaina siaisee qidanoo. \p \v 34 Yafee moo fannoo mina faiqi namu kuqira ufa nimiannoo fee. Sia moo fannoo amana miqiannoo. Anutuna asauku mundirafa Yisufa doo kuqufufanoo Anutufa kuqiranakinaana mara findifumasee kaqi mariranaki quqasaifanoo doo maqee Anutuna aaqa asauku uqannai maridanoo maasara Anutuna oorisaa innaaru qidanoo. \p \v 35 Yafee moo fannoo asauku mundirana amuqusiranakinaana maasa rakeemasee kaqinni quqaannoo fee. Sia uqanna moo fannoo amanaikiannoo. Amanee mandainaina oosana oosana fannoo mina amuqusiranakinaana rakee iannoo fee qimuqusimari ummaara fee amanee Yisuna amuqusiranakinaana rakee iannoo fee Yisuna ufasaara narirafa mifee amana rakee iannoo fee. Aararee marinee amanee rakee iannoo fee kudikira fee rakee ianno fee ariranara deedaqirafa amanee rakee iannoo fee kuqirafa amanee mina amuqusiranakinaana rakee iannoo fee. Sia moo ainaina amana rakee iannoo. \v 36 Tamummaqara fasiqa akaraki minara maaqi qidanoo. \q1 Maasa Anutuna ufamau fimariasa faasaambaasaana aiqama kari Anutunasaara dariranara eerairidaqa. Anutuna ufa siaisa misa maasa kuqiranaki fimaria sipsipausara foora maasa maaqimma qidaqa, kuqa dariraridaqa. \p \v 37 Tamummaqara fasiqauqa miqi qimaqoofaqa qinee Pauroosa mi aiqama ainainausara qinee maaqi qidaqa. Sia moo manda ainaina fannoo Yisufa maasara amuqusiranakinaana ani mara rakee iannoo mi mandainaina oosanna oosannafa maasa darirari marifanoo mi dariranna sia rafaaqafuannoo. Maasara amuqusimarifa asauku mundirafa maasa mareeqee uriqararanaki quqaqaisa maridaqa. \p \v 38 Qinee Pauroosa maa ainainnara amiqimandee mapukusee iridaqa, sia moo innaarunaindaraa rakisira fee moo afeeka fee maqee mari ainaina fee kasooqaqee kambiqaaninna ainaina fee kuqa dariranee kaqi mariranee. \v 39 Innaarunai mari ainaina fee maa maqanasaa mari ainaina fee, Anutufa auqu quqaqoo ainainakiqari sia amana moo ainaina fannoo Anutuna amuqusiranakinaana ani qumaree rakee iannoo. Anutuna asauku mundirafa Yisufa maasa karaambaiqa fannoo maasa mareeqeenoo minaki quqaqaisa maridaqa sia moo ainaina fannoo minakinaana ani qumaree rakee iannoo. \c 9 \s1 Pauroofa Isaraee maqannaasara qimudaoo qidanoo naiki raqeenoo qimanimu ufafa. \p \v 1 Qinee Pauroosa anoona ufa kai qimannimidaqa. Qinee asauku mundiranaindi maridaqa sia unna ufa qimarunausa maridaqa. Qini daakirafa Anutuna naaquqara andeeqara maraquna fannoo mifa rakisimarifaqa sia qinee unna ufa qianaura. Qinee qeeqa maqannaasa Isaraee maqannaara qimannimianaura. \v 2 Misara firaaqoo qimuqusimarifaqa qikiraqaidaqa qeeqa maqannaasa qeeqa moodaa qimaqi moodaa fidika rainarausara miqidaqa. Misa Yisunara sia fee qimasee arunara oonumafi iriqa ikiraqaidaqa. \v 3 Misa Isaraee maqannaasa asauku mundiranasaaqaraana rakeemmiqa maridaqa. Anutuna narira ufa ameemaanai marianara qinee rakeemaseeqa minni misa nimaaqa maqaanaqa misa aiqaree asauku mundiranasaa atooqafiqa naaru kaqi mariranaki mariaqaana. \p \v 4 Misa Isaraee maqannaasa Anutufa aiqama maqannaasakinaana rusandeesamumandee Isaraee maqannaa maroosa mariafanoo, Anutufa misa mareeqeenoo narí faiqinamukamasee narí areenarana raina nimiqoosa mariafanoo. Anutufa narí moodaanaki kira ufa oosana oosana moomoo nimiseenoo narí sandufa faqa Mooseenasaa quqasoona faqa niminau, misa Anutuna amooqirafa anoonamau fimariasa, misa Anutuna qima afeekaikira ufa moomoo maree marusa. \v 5 Misa ooqeenaasa faiqí nuqufaqaasa Abarahaamana faqa Isakeena faqa Yakooboona faqa misauqa faiqi namu niku nisauku mariasa, misa asauku mundirafa mi maqannaasaki qumu kambiqafufaqa moodaa maqannaa marusa maridaqa. Anutufa aiqamausara rakisidanoo, naaru naaru mina amooqiaqa. Kuqaa. \p \v 6 Qinee Isaraee maqannaasara irisee sia Anutuna qima afeekaikira ufara kadiqee maqi qidaqa. Anutufa sia aiqama Isaraee maqannaasa rusandeesamumandee narí faiqi namu mariaqee qimasee maranau. \v 7 Abarahaamana aiku asauku atiuqa faqa sia aiqama Anutuna aiku asaukukiqau. Minara qidaqa, Anutufa maaqi qimasee Abarahaamana qimaminau. Ani faiqi namukinaana Isakeena aiku asauku kai ani aiku asauku fee qianaura. \v 8 Mi ufana Anutuna qimamira ufara qinee maaqi qidaqa. Abarahaamana dapi anaasee Qakaarana kaqi fifau maroona faiqi namu sia Abarahaamana aiku asauku fee qinoo maridanoo. Anutufa qima afeekaikiranannai maqoo faiqina mina aiku asaukuara Abarahaamana aiku asauku anoona uqannee qidaqa. \v 9 Anutuna qima afeekaikira ufa maaqimminoo marinau. Qinee qeeqa andeeqara aukuana aniree Saraqana dadaaqiananoo faiqi maqaannoo. \p \v 10 Sia mifa kai, maana faqa Reebeekanara faqa qimannimianaura, Reebeekafa qaara faiqifaqaafa marinau, miqanda nikoofa maasa qikeeku qikaaku Isakeefa marinau. \v 11-12 Reebeekafa faiqi maqaaninnaqanda mi faiqiqanda nuqu indaaruqaa faiqi auqu Eesaufa mariannoo fee qinau. Mina innaaqianna maqaaninna faiqina auqu Yakooboonee qinau. Miqanda sia kambiqaraqoo Anutufa indaaruqaa faiqiara innaaqianaa faiqi mina ainainamma aisaaninna fee qimasee afaaqooqa qinau. Sia miqanda kambiqaqa maridaqau mandoosana fee amiqira oosana fee maraidammiafoo qimaseenoofau mi ufana quqanau. Anutufa moodaa maroo oosanafa Anutufa miqandara afaaqooqa quna sia nariqaqara oosanasaarau afaaqooqa qinau, narí irirana aidiranasaa munduanifeera indaaruqaafa Eesaufa quandaki innaaqianaana mina ainaina maisaannoo fee qinau. \v 13 Ooqeenaa akarakinaa ufa maaqimminoo minara maridanoo. \q1 Qinee Yakooboonara dididanoo Eesaunara qikooqaidanoo fee qinau. \p \v 14-15 Miqandara irisee Anutunara naqi fee qianauree Anutunara sia andeeqee maqi qianauree. Oo sia uqanna miqi qianaura andeeqanoo marifa Anutufa maaqi qimasee Mooseena qimaminau. \q1 Qinee qeeqa iriranannai kai faiqí anaasee akaqausa narusee akaqausa nifauaanaura, qeeqa iriranannai kai \q1 akaqausara qimuqusianaqa marasee amiqi amiqianaura. \p \v 16 Minara aiqama ainaina sia faiqí nidiranasaa mundinoo maridanoo Anutuna amuqusiranasaa mundinoo maridanoo. \v 17 Ooqeenaa akaraki Mooseefa Faraoona maaqi qimasee qimaminau. \q1 Qinee Anutusa ani Faraoona mareeqee Isipa maqannaa karaambaiqai kianneera quqaqiafana, qinee Anutusa ani Faraoofa qini ufa rukioonara ani kuqaruanaura. Minannai qinee qeeqa afeeka faqa qeeqa duqu faqa aiqama maqa maaqa afaaqasasa mariasa iriaqee qimasee ani quqaqiafana. \p \v 18 Doo maqee maasa mi ufana iriseeqa Anutunara maaqi qidaqa. Anutufa narí kai irisee akaqausara amuqusifanoo amiqi amiqimmidanoo kafaa Anutufa narí kai iriseenoo akaqausa ufa rukiara oosana nimidanoo. \s1 Anutufa maqa qafeera foora maasa auquqisanau. \p \v 19 Innee mina iriseeqa quandaki maaqi qimasee aaqamasee qini qimaqimifaranoo. Ani ufa miqinoo marinaqa maasa mandoosana maraananoo naqimasee Anutufa maasara aaqee mariasee qiannoo fee. Naqimasee maasa Anutufa auquqisoo mandoosanara iriseeqa rakeemaki amiqira oosanamau fuanauree. \v 20 Qinee mina iriseeqa maaqi qimasee ani qimamianaura, Anutufa aniara aaqee mariaanoo qimasee afairirana anee yafee maridanee quandaki narí qimaminnaree anee kaqikaafa mariananoo. Qafee auqiranara iria. Faiqí moo fannoo maqa maraseenoo qafee auqimarifanoo mi qafeefa sia quandakinoo mi fasiqanara aqidanoo anee nanaree qini maaqimmasee auqidanee, sia qafee fannoo miqi qidanoo. \v 21 Mi fasiqafa qafee auqimarifa narí iriranannai kai maqa qumaree turi iseenoo atakuseenoo mi maqana rainasee akaqana qumareenoo narí iriranannai kai amiqirana akara rirana auqidanoo kafaa mina dinni ati quqaqoona raina qumareenoo narí iriranannai kai moo kaqi dapi qafee kai auqidanoo. \p \v 22 Anutufa miqikai maseenoo maasa auquqimaqanau. Maasaki akaqausa manda qafeera foora maasa akaqausa auquqimaqaseenoo idaki fifandinausee qidanoo. Sia aaqee kai minara naruannoo naaru kasooqaqee mina akiaqara naruannoo. Kisaaqasaa narí aanoo irana rafaaqafusee mari inanoo naaru naruannoo. Miqoo narí aanoonnai faqa narí afeekannai faqa miqoo mandoosana maree mariasa kuridi nimaqaannoo. \v 23 Kafaa mina dinni amiqira qafeera foora kasooqaqee maasa mina kaaqa areenarana mareefandinausa akaqausa auquqisanau, mina amuqusa maasa ubeekanoo marisa maasasaa kai mina idaaqira moomoo areenarafa kooroo ianifeera maasasaa nammariara foora narí areenarana adiannimaqanau. \p \v 24 Doo maasa daaree mariasa doo misa kai doo maa maridaqa sia Yuda maqannaasakiqari kaifau, aanaamurukiqari faqa Anutufa daaree marisa maridaqa. \v 25 Ooqai tamummaqara fasiqa moo auqu Qooseeaafa mifa minara maaqi qimaqoofa. \q1 Sia qeeqa maqannaasa naarama quqasee qini faiqi anaasee fee qianaura. Qini qikooqeemari maqannaasara qinee quandaki misara qini didimariasee qianaura. \q1 \v 26 Akaqausara innee sia qini faiqi namu fee qimaria maqusakinaasa doo qimaria maqusanaasara kai misara kaqi marira Anutuna faiqi namu fee qifaranoo. \p Doo Qooseeaana ufa miqinoo maridanoo. \p \v 27 Isaiaafa Isaraee maqannaara maaqi qimasee akara rinau. \q1 Isaraee maqannaasa nukuda moomoora foora iqa mariafanoo misakinaana Anutufa oodaa kai mareeqeenoo asumu mariranaki quqaannoo. \v 28 Mi aukuanna mikari Anutufa dauni dauni mandainaina akiaqara marasee aiqama maqannaasa minannai naruannoo Anutufa faiqí aanaaseera kisaaqasaa nifeesida mariranasaa doo taikeefoo qimasee aiqamausa tautumasee naruannoo. Minara Isaraee maqannaasa oodaa kai Anutuna saqarikamandainanoo oodaa kai asumu mariranaki mara quqaannoo. \p \v 29 Isaiaafa kafaa Isaraee maqannaara maaqi qimasee akara rinau. \q1 Karaambaiqa uriqararafa sia maasa ati oodaa mara quqasainanoofau Soodooma maqusa faqa Koomoora \q1 maqusa faqa naanna ramaseenoofau aiqama taikasani, daridanoo oodaa mafi quqasoosa qaaramoo maridaqa. \s1 Isaraee maqannaasa Yisunasaa faandi ooniara maqi farindamaki aqu fiqau. \p \v 30 Doo minara maasa naqi fee qianauree. Maana kai qianaura. Anaamuru mariasa sia Anutuna afusaa andeeqaranaki keeqararee qidaqa sia amani mariasa doo misa narí irirana Yisunasaa rusisee minannai mina andeeqaranaki keeqafi maridaqa. \v 31 Misa miqiqa marifanoo Anutufa rusandeesamumasee maroo fasiqanaaseesa Isaraee maqannaasaa misa Mooseena sandufakiaqa randasee mi iriranannai Anutuna andeeqaranaki fuanauree qidaqa aana sia minaki marinara sia irirai munari minaridaqa aaqamaki kaqi runnambiqau. \v 32 Naqi fee mandee sia paquriqau. Misa Anutufinnai firana nári kadaapiriranasaa kai mundinoo maridanoo sia saqarikirafa minasaa mundinoo maridanoo. Misa anoona aana Yisunamau fimarianara qaoo qimasee Yisunara oonisaara foora niku amaki saamuriqau. \v 33 Ooqeenaa tamummaqara fasiqa akarauqa mi ooninara maaqi qiqau. \q1 Qinee Anutusa mi oonina Sioona maqusai quqaqaanaqa faiqí anaasee mi ooninasaa niku rupaurifaranoo. Faandi ooni miqirana qinee mi oonina quqasaanaqa minasaa farindamaki saamurifaranoo. Moo fannoo narí irirana minasaa rusiqainafa sia kadooparaannoo. \p Tamummaqarausa Yisunara miqimmasee ooqai akara riqau. \c 10 \p \v 1 Oo qini qikaqaafasaauqa Roomma maqusai mariasa. Qeeqa qimuqusa ookiqari qeeqa maqannaasa Isaraee maqannaasara Yisufinnai aniree mina asumu marirana maraaqeera firaaqoo qimuqusidanoo. Qinee Pauroosa misara Anutufinnai firaaqoo innaaru qidaqa. \v 2 Misa Anutunara aidiranaki keeqaranara rirafa firaaqoo marifaqa qinee nindafaunaqa sia anoona iriranamau fida Anutunara ridaqa, kaqi runnambidaqa. \v 3 Misa Anutufa faiqí mareeqeenoo narí afusaa andeeqara oosanaki quqaranara sia irimariafaqa nariqa kai nári firoosana nariqa kai uqeerasee mi mau fidaqa, sia Anutuna andeeqaranaki fimaria oosana iriseeqa sia mina ameemaanai keeqaidaqa. \p \v 4 Anutuna asauku mundirafa Mooseena sandufamau Anutuna andeeqaranaki amanimariana aru taikeenoo narí Yisunasaa naaqoo rusimariasa kai Anutuna andeeqaranaki keeqaidaqa. \s1 Asumu marira ufa sia nianai maridanoo, daaqa maridanoo. \p \v 5 Anutuna andeeqara oosanaki faiqí finara maaqi qimasee Mooseefa akara rinau. Faiqí moo fannoo aanaaqisaa findifunakiqari andeeqasee Mooseena sandufamau fidanoo sia moo kari aaqainafa amiqisaa finafa kuqinoo innaaruna asumu marirana maraannoo. \v 6-7 Kafaa mina dinni asauku mundirana saqarikiranannai asumu marirafa maaqimminoo maridanoo. Mooseefa kafaa minara maaqi qidanoo. Innee Mooseena sandufamau fimariasa fifau firaaqoo munari minari mariasa innaarunai asumu mariranaki firaree qimariasa. Innee innaarunai ooruree asauku mundiranara randasee paqurimasee afiqee qumu dadaaqianifee qimariana fifau sia amanaikimari ainainara fifau kadaapirumasee maree mariafanoo. Asauku mundirafa doo qumu marinoo. Innee fifau maqa ameemaanai ooqu keeqafi asauku mundiranara paqurimandee afiqee murusaifanoo mifa dadaaqianifee qimariafanoo fifau sia amanaikimari ainainara fifau kadaapiri mariafanoo. Asauku mundirafa doo kuqiranakiqari findifinoo maridanoo. \p \v 8 Akara fannoo maasa inni qimannimira ufara maaqi qidanoo. Anutuna qimannimira ufa inni naaqa maridanoo inni nifaurusaa maridanoo inni nimuqusaki maridanoo. Miqimmasee Mooseefa maasa faiqí anaasee qimannimimari ufanara Yisunasaa irirana mundiranara qidanoo. \v 9 Maaqi qimasee qimannimidaqa, anee aneenna afaurunnai Yisufa kuqaa karaambaiqa maridanoo fee qimasee, aneenna amuqusa ookiqari kuqaa Anutufa Yisuna kuqiranakinaana uqeeranau maqi qimasainanoo Anutufa narí asumu mariranaki ani mara quqaannoo. \p \v 10 Maasa qeeqa qimuqusannai Anutuna andeeqaranaki fidaqa qeeqa qifaurunnai mina kooroo iranannai Anutuna asumu mariranaki fidaqa. \v 11 Tamummaqarausa ufa minara maaqi qidanoo. \q1 Anutunasaa irirana rusirafa sia mi rusiranarau kadooparaannoo. \p \v 12 Mi ufana aiqamausara qidanoo Yuda maqannaa faqa aanaamuru faqa sia rainarafa maridanoo Anutufa aiqamausa narí aaree mariasa dadaaqirafa maridanoo. Aiqamausa amana amana kai Anutufa narí aaree mariasa firaaqoo naundura marirana amiqi amiqimannimaqaannoo. \v 13 Tamummaqara fasiqa akarakinaafa minara maaqi qidanoo. \q1 Aiqamausa karaambaiqa dadaaqianifeera aareemariasa misa Anutuna asumu mariranaki fifaranoo. \p \v 14 Naqimasee faiqí anaasee karaambaiqara sia irirana minasaa rusimarinausa aareefaree sia amana aareefaranoo. Sia karaambaiqara irimariasa naqimandee fee irirana minasaa rusifaree. Moo fannoo oonu qimanniminaqa irifaranoo sia oonuree qimannimifaqa sia irifaranoo. \v 15 Naqi fee maseenoo fee moo fannoo oonu qimannimiannoo fee moo afeeqaseeqa mina ati uaqeeifanoo amana oonu maridanoo qimannimiannoo. Tamummaqara fasiqa minara maaqi qimasee akara rumaqoofa maridanoo. \q1 Amiqira fasaasa ufa maree animariasa anirafa amiqirafa maridanoo. \p Tamummaqara fasiqa miqi qimaqoofa maridanoo. \p \v 16-17 Misa amiqira fasaasa ufa mini qimannimisoofaqa sia aiqamausa iriqau akaqausa kai iriqau. Eesaiaafa minara maaqi qimasee akara rinau. Oo karaambaiqa maasa qimannimira ufa yausee iriaa, akaqausa moodaa kai iriaa. Eesaiaafa miqi qimasoofaqa qinee Pauroosa minara maaqi qidaqa. Faiqí anaasee sia fifau kaqi Yisuna saqarikidaqa, mina aufakiana naaree irisee miqoo Yisuna saqarikidaqa, Yisuna aufakiana sia fifau naaqooki kambiqaannoo, faiqí qimannimiafanoo naaqooki kambiqafifaqa saqarikidaqa. \p \v 18 Qinee Pauroosa minara iraidaqa Yuda maqannaasa ooqaindari sia fee Anutuna ufa irideeaa. Eeoo kuqaa misa iriaa, akarakinaafa misara maaqi qidanoo. \q1 Misa ufa fannoo aiqama maqa afaaqasasa Yuda maqannaa fimaruqoo daraaninau. Misa ufa fannoo maqa dinni dinni ati munu raquraminau. \p \v 19 Qinee Pauroosa kafaa iraidaqa, Isaraee maqannaa Anutuna ufa iriqee iqau sia fee iriqau. Mooseena ooqai akarakinaa ufa dauni qimaqimida maaqi qidanoo. \q1 Qinee Anutusa qumee Isaraee maqannaasa naundurai saikiafanaqa fifau moo maqannaasara Anutuna ufa iridammiafoo qimasaidaqa rairai qimannimaqaidaqa. Qinee Anutusa qumee fuki faaki qunaqa furufarira maqannaasa qini ufa irisaifaqa qini faiqi namu Yuda maqannaasa mina qafamasee mi maqannaasara rairai qimasee doo mi rairai qiranannai nári faqa qini ufa irifaranoo. \p \v 20 Mooseefa miqi qimasoofanoo Eesaiaafa aranaiqi kooroomasee mi furufarira maqannaasa aanaamuruara maaqi qinau. \q1 Qinee eedoo qimasaunaqa sia qiniara randeemaria fasiqa anaaseesa qini Anutusa paquriqa. Sia qini daaree mariasa nifusaa qinee oonu kikiqiqa. \p \v 21 Miqi qimaseenoo Isaraee maqannaasara maaqi qinau. \q1 Qinee faasaambaasaana inni rafusira runaqa innee ufa rukieeqa kaqirunna fimaria maqannaasa maridaqa rafusiranara rufiee mariafanoo. \c 11 \s1 Anutufa Isaraee maqannaa asumu mariaqeera akaqausa kai maraannoo. \p \v 1-2 Qinee Pauroosa kafaa Isaraee maqannaara iraidaqa, kuqaa fee Anutufa Isaraee maqannaasara qaoo qimasee mininnisanau. Oo sia uqanna minnisanau. Qinee Pauroosa Isaraee maqannaa faqa maridaqa qinee Abarahaamana aiku asauku marunausa maridaqa, qinee Yakooboona amaaku Beesaminna ati maridaqa marunnanara Anutufa sia narí Isaraee maqannaara qaoo qimasee minnisanau. Ooqai oosanaraseenoo maa maqa maaqanakina rusandeesamumandee maroosa mariafanoo. Ooqeenaa tamummaqarausa akarakinaana Eeriaafa Isaraee maqannaasara nifairidanoo niqidanoo afeekaikamandee Anutunara innaaru qinoo qinau. \q1 \v 3 Oo karaambaiqa Isaraee maqannaasa ani ufara minniseeqa furufariqa ani tamummaqara fasiqauqa kuqa naruseeqa ani aandau tatufira ooni qaindauqa rapeepaamma aqiqa. Qinee Eeriaasa qeeqaraa kai ani ufamau fimarunaqa misa minara irisee qini faqa kuqa dariraree qimariafaqa ani qimamidaqa. \p \v 4 Eeriaafa miqi qimasoofanoo Anutufa qimaminoo qinau, \q1 Oo sia aneennara kai qini ufamau fimarianafa mariananoo. Qinee qisauku dinni taikasee dinni oonu qaaraqanda tauseenna fasiqa anaasee moomoosa uqanna utaaqamaqaunausa maridaqa sia unna Anutuna Baaranara innaaru qimariasa qiniara kai innaaru qimariasa maridaqa. \p \v 5 Eeriaana aukuana miqinoo marinau maqee aukuana Isaraee maqannaasaki miqimminoo maridanoo, Anutufa misakinaana akaqausa utaaqamasoofanoo narí amuqusiranannai utaaqamasoosa maridaqa. \v 6 Minamusa Anutufa sia misa nirana marirana oosana qafamasee amiqira fee qimasee utaaqamannimaqanau, narí amuqusiranannai kai misa utaaqamannimaqanau. Anutufa faiqí utaaqamannimaqara oosana fannoo misa nimariana misa mariranasaa mundinoo marinanoofau sia anoona amuqusiranasaa mundinoo marini, minasaa kai mundinoo maridanoo. \p \v 7 Isaraee maqannaasara nanee fee qianauree, maaqi qianaura, Isaraee maqannaasakinaana akaqausa Anutufa utaaqama nimaqaqoosa kai Anutufa naaroo ufana irisee mifinnai fiqau. Aiqama tia naaqooki ooni ititarausa maridaqa sia nári randee maru aanna paquriqau. \v 8 Tamummaqara fasiqausa misara maaqi qiqau. \q1 Anutuna nimuqusaki faqa nitikuraki faqa ummaarararana nimisoofaqa mi kamuqooqari aunduaridaqa kudoosaapaida maridaqa nifu qafaida sia qafaidaqa, naaqooki faqa sia iridanoo. \p \v 9 Dafidifa faqa maaqi qimasee misara akara rinau. \q1 Misa qoomaqa sakasee ooqu marififanoo namuqaa anireeqa misa ititaannoo. Misa miqoo kuridiqa nári mandainaina akiaqara mareefara. \v 10 Misa sia qafaaqee qimasee Anutufa misa nifusaa ititaannoo. Nári ummaara fannoo aiqama kari nári nitaufakaaqa mariraika kai idanoo nitaufaka saaeemminoo maridanoo. \p Miqimasee Dafidifa misara akararinau. \p \v 11 Qinee Pauroosa Isaraee maqannaara maaqi qimasee iraidaqa, Yuda maqannaasa Yisunasaa farindamaki saamuriqa kuridiranaki taikaranaki aqufiqee iqau. Sia uqanna miqiqau. Isaraee maqannaa aaqoonara Anutuna asumu marirafa aanaamurusaa aqufinau, Yuda maqannaasa aanaamuruara rairaiqiaqeera miqinau. \v 12 Yuda maqannaasa aaqaranara Anutuna firaa amiqi amiqirana aanaamuru aiqama maqa afaaqasasa mariasa niminau. Yuda maqannaasasaaqaraana aanaamuru amiqi amiqirana maraqau, kasooqaqee taikara aukuana Yuda maqannaasa Anutufa aiqama mareeqeenoo aanaamuru nimuna akiaqara firaa amiqi amiqiranaki uriqararanaki Yuda maqannaasa quqaannoo. \s1 Anutufa Isaraee maqannaasa minniseenoo aanaamuru anireeqa Anutuna aqoondikiqau. \p \v 13 Qinee Pauroosa Yuda maqannaara inni qimannimiseeqa kafaa maqee inniara aanaamuru qimannimidaqa, Anutufa aanaamuru qimannimiranara diqiqoosa maridaqa inniki ainainimarunnanara asasidaqa. \v 14 Anaamuru qimannimi marunaqa Yuda maqannaa inniara Anutuna ufara iridammiafoo qimasee rairai qimasee misa faqa irisee irirana mi ufanasaa rusiaqeera asasidaqa. \v 15 Yuda maqannaasa Anutufa mininnisoofaqa aanaamuru aniree Anutuna aqoondikiqau. Kasooqaqee Anutufa quandaki Yuda maqannaa kafaa marainaqa kuqiranakiqari findifiara foora ifaranoo. \p \v 16 Maasa Yuda maqannaasa Anutuna amira ainainara maaqi qidaqa. Innee feemu adiana kai raqeeqee Anutuna amifanoo mi feemufa aiqama minaindikakaimminoo mariannoo, kafaa innee saqari oosana amifanoo mi saqarifa minaindikai mariannoo. \v 17-18 Doo qinee mi iriranamau fidaqa minara maaqi qidaqa. Oorifa saqari asumu saunara foora maridanoo. Asumu saqari ammuqu akaqafa raqanoo marifanoo kaasau oorifa saqari asaana raqeeqee minakina mini ookaamandee ummaqusainanoo minakiqari kambiqaannoo. Innee aanaamuruara kaasau oorifara foora mariafanoo. Yuda maqannaasa oorifa saqari asumu oosana maridaqa. Anutufa inni aanaamuru mariasa kaasau oorifa asaanara foora asumu oorifa minaki ookaamasaifanoo kambiqafifaqa innee maqee Yuda maqannaa akaqausa faqa misaindi oosana amiqi amiqiranasaaqaraana animaree mariafanoo. Innee aanaamuru mariasa asumu oorifa ammuqu raqaranaki innee ookaairausa mariafanoo, sia misara raqara asaanara fidiaqaa iaqa. Innee naqimaseeqee noori uqeeraseeqa inneeqara amiqirausee qidee innee ammuqu mariafanoo, sia ammuqu fannoo saqari oosana pooduqaidanoo, oosana fannoo ammuqu poonduqaidanoo, minara sia innee oosana mariasara Yuda maqannaasara fidiaqaa iaqa. \p \v 19 Innee minara irisee maaqi qifaranoo Anutufa maasa aanaamuara iriseenoo asumu saqari ammuqu raqafufanoo maasara kai iridanoo fee qifaranoo. \v 20 Qinee Pauroosa minara maaqi qidaqa Innee doo kuqaa qiafanoo, Anutufa Isaraee maqannaa sia irirana mina ufasaa rusimarufanoo aadana asaanara foora raqanau, innee irirana mina ufasaa rusimarunara inni mareeqee minaki ookaa inau. Innee minara irisee sia noori uqeeraaqa, rufiaaqa. \p \v 21 Anutufa mi saqarina naríndi Yuda maqannaasara sia amuqusinau sia Yisunara irisoonara kaqi ateekanau innee faqa rufiaaqa kaqinni faqa ateekaannoo, kaasaummia. \v 22 Maanara amiqimasee iria sia aunuaqa Anutufa narí qaara oosana maaqimminoo maridanoo mina dinni kaaqa faiqí anaaseera amuqusirafa maridanoo kafaa mina dinni manda ainainara aanoo irafa maridanoo. Mifa mandainainaki saamurimariasara aanoo irafa kai maridanoo, innee kaqi mina afaariranaki maqee maqee fimarifanoo mifa inni nifauamaseenoo amiqi amiqiannoo, minnisaifanoo inni faqa Yuda maqannaara foora aadana asaanara foora inni rauda aqusaannoo. \v 23 Yuda maqannaasa nariqa dapi nirana minnisee quandaki kafaa aniraifanoo Anutufa misa qumaree nári nimaaqaki kafaa ookaa iannoo, Anutufa mina faqa amanaikamiannoo. \p \v 24 Asumu saqari asaana ateekasee narí amaaqakina ookaamandainanoo dauni ururaannoo, mi oosanafa sia kadaapirirafa maridanoo. Kaasau saqari asaana ateekasee asumu maraqa nua oosanaki ookaa inanoo sia dauni dauni kambiqaannoo kadaapiruannoo. Minara irisee Anutufa Yuda maqannaasa oorifa saqari asaanara foora raqaqa mariasa amana mareeqee narí amaaqakina kaifaa ookaa inoo sia kadaapiruannoo. Innee aanaamuru mariasa kaasau oorifa saqariara foora mariafanoo asumu saqarikina innee ookaamaqaifaqa mariafanoo. Innee sia Anutufa kafaa Yuda maqannaa ookaa ianinnanara sia amanee qiaqa, doo Anutufa amana sia kadaapi maridanoo, kaqimma ookaa iannoo. \s1 Anutufa aanaamuru naaree marasee miqoo Yuda maqannaa naundura quandaannoo. \p \v 25 Oo qini qikaqaafasaauqa moo kukeeqara ufa inniara iriaqeera qimannimianaura, innee maa ufana iriseeqa inneeqa noori uqeerarana mara maqaruseeqa miqooqari reendeenamandee marifaranoo. Mi anoona ufafa maaqimminoo maridanoo. Isaraee maqannaasa naaqooki ooni ititarafa sia naaruara miqinoo mariannoo. Anutufa qinoo aanaamuru marinausakiqari qinee qeeqa qiafanausa misa kai Yisufinnai irirana ubeekaifaqa Yuda maqannaa naaqooki ooni ititarana tatusaanaqa misa faqa anifaranoo. \v 26 Maaqimmasee aiqama Isaraee maqannaasa Anutuna asumu marirana mareefaranoo. Tamummaqara fasiqauqa maa ufamau mareefaranoo. \q1 Asumu maree marifa Sioona maqusai moo auqu Yeerusaree mi maqusanaindari aniree asumu marirana \q1 nimiannoo. Mifa Yakooboona aiku asauku mina atiuqa mariasa mandainaina aiqama rukannisaannoo. \q1 \v 27 Mikari qinee Anutusa Yuda maqannaasa aaqarana akiaqara mara aqunniseeqa qinee Anutusa qeeqa moodaanakikirafa ufa Abarahaamana faqa Isakeena faqa Yakooboona faqa ufa qiafannana mikari mi ufana anoona doo anoonaikiannoo. \p Tamummaqarausa ufa miqinoo marinara qinee Pauroosa maaqi qidaqa. \p \v 28 Yuda maqannaasa Yisuna amiqira fasaasa ufa minnisoonara Anutuna ufaasu namuqaa kammiqa maridaqa. Sia fifau, inni aanaamuru mariasara iriseenoo Anutufa miqimma nimaqasoofaqa miqidaqa. Anutufa Abarahaamana Isakeena Yakooboonara iriseenoo, aiqama aanaamurukinaana rusandeesamumandee maroonara iriseenoo misasaa aruakinausa misa amiqi amiqimma nimaqoonara iriseenoo Isaraee maqannaasara qini qiqoondi fee qidanoo. \v 29 Anutufa narí rusandeesamumasee maree mariasara faqa narí amiqi amiqimma nimaqee mariasara faqa sia qaara iriranaikidanoo andeeqaidanoo sia kaaqa Isaraee maqannaa namuqaakinoo, ufaasu kai. \p \v 30 Innee aanaamuru marusa ooqai ufa rukiee marusa mariafanoo doo maqee Yuda maqannaasa ufa rukioonara faqa innee mina ufa irunara Anutuna nifauarana maree mariasa mariafanoo. \v 31 Miqi kaimmasee innee aanaamuru Anutuna nifauarana maree mariafanoo Yuda maqannaasa faqa Anutuna nifauarana maraaqeera ufa rukiaranaki quqasoofaqa mariafanoo. \v 32 Anutufa aiqama maqannaasa narí nifauara oosana uqannifiqaanifeera aiqama maqannaasa ufa rukiarana ameemaanai mara quqasoofaqa Anutuna nifauarana oosana qafaaqeera. \s1 Pauroofa Anutuna amooqu ufafa. \p \v 33 Oo Anutuna irirafa ainaina faifa firaaqoo maridanoo. Mina irirafa faqa auqarafa faqa firaaqoo farummara foora meemai unaurinoo maridanoo. Mina naamuaqira ufa oosana yafee mina iriannoo fee, sia amanaikidaqa. Mina nirana yafee iriannoo fee. \v 34 Tamummaqara fasiqauqa minara maaqi qiqau. \q1 Yafee karaambaiqa irirana faasai iriannoo fee yafee fuki faaki iannoo fee. \q1 \v 35 Yafee moo ainainara qufiqeenoo qimianifee qimasee amiannoo fee. Sia moo fannoo amanaikiannoo. \p Doo tamummaqara fasiqa ufa miqimminoo maridanoo qinee Pauroosa minara maaqi qidaqa. \p \v 36 Naqimasee moo fannoo Anutuna moo ainaina amiannoo fee narí kai aiqama ainaina auqufa minaindi kai maridanoo. Aiqama ainaina minasaa qaraafa kai afeekaikinoo maridanoo. Aiqama areenarafa naaru naaru Anutunaindi kai mariannoo. Kuqaa. \c 12 \s1 Pauroofa andeeqasee nirana mariranara naamuaqinau. \p \v 1 Oo qini qikaqaafasaauqa, Anutufa inniara amuqusirana faqa amiqi amiqirana faqa firaaqoo marinara afeekaikamandee qeeqa qimuqusa ookiqari inni qimannimidaqa innee inneeqa marirana nipata aandau tatufiranara foora Anutuna amiaqa, Anutuna ufamau fidaqa mina aidira ainaina andeeqasee marirana mina mina amiaqa. Miqiqa inniqa Anutunara innaaru qirafa amooqirafa anoonaikiannoo. \v 2 Minara irisee maaqimmiaqa sia maa maqa maaqanasaa mariasa naanna raaqa. Innee eedoo qifanoo Anutufa inni nitikura amiqimmasee firaaqoo quandanniseenoo naunduraki nirana faqa quandannisaannoo. Innee miqimmaseeqa Anutuna irirana faqa Anutuna aidirana faqa amiqiranee qimariana faqa idaaqiranee qimariana faqa amiqimandee irifaranoo. \p \v 3 Qinee Pauroosa Anutufa afaarida nimimari ainainara irisee maaqi qidaqa. Innee sia inneeqara amiqirausee qimasee firaaqoo inneeqa nimooqiaqa innee andeeqasee reendeenamaseeqa inneeqa nimana kai irirana iriaqa. Aiqamausa náriara qidaqa Anutufa faiqí anaasee dadaaqira nimirana irisee mina amana kai nariqa kai iriaqa, sia noori uqeerasee inneeqara firaaqoo irirana faqaasee qiaqa. \p \v 4 Maasa qipata moomoo ati ootupanoo maridanoo. Mi ootupara atisa naadu naadu ainaina quqee mariasa maridaqa. \v 5 Maasa miqirausa maridaqa asauku mundiranasaa ootupaqa marunausa moomoosa naadu naadu nipata atiara foora mariasa moodaa qipatara foora mafiqa Yisunaindi maridaqa narisaa narisaa atooaqa maridaqa narisaa narisaa mundiqa mariaqeera. \p \v 6 Minara maasa aiqamausa irisee nariara nariara aadu aadu akoofasaiki marinna ainaina marasee minannai Anutufa nimuna akoofasaikirana amana kai minannai kai aiqamausa narí dadaaqi narí dadaaqiaqa. Anee Anutunaindaraa ufa irisee faiqí anaasee ufa qimannimi marianafa maridana, Anutufa narí saqarikirana amuna mina amana kai qimannimia. \v 7 Anee dadaaqimarianafa akoofasa maridana doo misa dadaaqia. Anee ufa akoofasa maridana doo mina ati qimannimia. \v 8 Anee reendeenamandee fuki faaki qirana akoofasa maridana doo miqimmia. Faiqí anaasee moo fannoo narí akaqa nimira ainaina akaqausa raina nimidanoo sia akoo akaa ida nimia, oori inaa inaa ida nimia. Anee faiqí anaasee rakisi marinafa maridana anee faqa eeraaramasee ainainia. Faiqí aanaaseera qimudaoo qimasee dadaaqi mariasa sia nikoo nikaa mandeeqa miqia, asasammandee oori inaa inaa idana dadaaqiaqa. \p \v 9 Inniki nariara nariara nimuqusirafa inniqa nimuqusannai kai nariara nariara nimuqusiaqa. Innee aiqama manda mariranara fidiaqaamasee amiqira marirana kai rakisisimma qumaraaqa. \p \v 10 Innee aiqama asauku mundirana mandaaqaqa mariasa minara irisee nariara nariara qikaqaafasaa fee qimasee nariara nariara nifaaqasaa aqoondiara foora nariara nariara andeeqasee ridaqa asasiaqa. Inneeqa niqoonnanara maasa uriqararanee qimasee maqee maqee mina auqu kooroo qia. \p \v 11 Innee inneeqa oosana oosana ainainiranaki maridaqa nimudaanai qimaseeqa kadaapiruaqa sia kudoosaapaaqa. Inniqa nimuqusaki karaambaiqara nidirafa qumbiqanoo marinaqa mina ainainammidee qidaqa asasamandee mi kadaapina riqa fuaqa. \p \v 12 Innee Yisufa qumuaninnanara afeesidaqa asasidaqa kai mariaqa, maqee maria kadaapirira ummaarafa rafaaqafinaqa naundura asooamasee kasooqaqee ubiqafiqa reendeenamasee kaqi kai minaki fuaqa, maqee maqee innee aiqamausara faqa aiqama ainainara faqa innaaru qimannisaaqa. \p \v 13 Innee niqoonausa Yisuna ufa irimariasa nana ainainaree sarau imariasa inneeqaindi misa faqa rainasee naida nimiaqa. Sia qafee marinna aanaamurufa faqa anirainana amiqi amiqimandee maaqa aminanoo tootooqiranaki fuani. \p \v 14 Faiqí anaasee akaqausa Yisuna ufasaara nárí niqifaqa innee quandakinaqa sia minara iriaqa amiqi amiqira afaaqooqa kai qimannisaaqa, sia niquraraaqa amiqi amiqima nisaaqa. \p \v 15 Faiqí anaasee akaqausa asasifaqa innee faqa dadaaqiqa asasiaqa. Faiqí anaasee akaqausa ummaara narinaqa ikiraqaifaqa innee faqa dadaaqiqa ikiraqaaqa. \p \v 16 Aiqama narinni narinni maridaqa moodaanaki kiqa maridaqa aqoondikidaqa mariaqa. Sia innee inneeqara uriqararausee amiqirausee qimasee noori uqeeraaqa. Kaqiqeesa ooreeqararausa faqa aqoondi kiaqa. Sia misa ooreeqararausara noori runusee noori uqeeraaqa. \p \v 17 Moo fasiqa anaasee fannoo ani mandaikammamaqainana sia anee mina akiaqara mina mandaikammamaqa, aiqama fasiqanaasee amiqira oosanee qimariana, mi oosanna amanamasee mi oosanamau kai fuaqa. \p \v 18 Anee aiqama fasiqa anaasee faqa asooaranaki kai mariaqa, misa sia amanaikifana aneennakai kafaa kafaa amanida qafaa. \p \v 19 Moo fannoo ani arinoo mandaikammamaqainana sia anee mina akiaqara arua, Taikara aukuana Anutuna aanoo irafa minasaa mariannoo fee qimasee miqoo minnisaa. Tamummaqara fasiqa akara minara maaqi qinoo maridanoo. \q1 Karaambaiqa maaqi qinoo qinee mandainaina akiaqara nimianaura, ani arifaqa qeeqa kai mina akiaqara qianaura. \p \v 20 Kafaa moo fannoo maaqi qinoo. \q1 Ani namuqaa fannoo aararee marinana narana kaqi amia. \q1 Nammariara mifa aidinana kaqi amia. Anee miqinana aneenna amiqira iriranannai asaurirana mina aminnaranoo. \p Qinee Pauroosa minara mi tamummaqara fasiqana ufamau fuaqeera qimannimidaqa. \p \v 21 Faiqí anaasee mandainaina fannoo sia inni rafaaqa fuani, inneeqa amiqira oosanannai misa mandoosana rafaaqafuaqa. \c 13 \s1 Aiqama uriqararausa Anutufa kai quqaqoosa maridaqa. \p \v 1 Aiqama kaamanauqa faqa uriqararausa faqa Anutufa kai quqaidanoo. Sia moo fannoo narí kambiqaidanoo, Anutufa eedoo qinara kai kambiqafi maridaqa. Minara irisee innee aiqamausa misa ufamau kai fuaqa. \v 2 Faiqí anaasee moo fannoo kaamanauqa ufa rukiee marinafa Anutufa quqaqai fasiqausa ufa rukiee mariafa marinnarannoo. Anutufa quqaqoo fasiqausa ufa rukiainafa mi fasiqausa saaqaraa aanoo irana aneenna kai mareeqeena aneenna afaariki rusimariananoo. \p \v 3 Manda oosana maree mariasa kai kaamanna rakisirausara rufiaaqa, amiqira oosana mareemariasa sia misara rufiaaqa. Anee kaamanna fasiqa fee uriqarara fee misa nifusaa mana mana kai iraree fee qidanee doo amana andeeqara oosana marasee miqia. Miqinanoo mifa amooqira ufa kai ani amiannoo. \v 4 Kaamanna uriqararafa Anutuna saikira fasiqa maridanoo ani amiqimmasee marianneera ainainidanoo, anee manda oosana mareenana minara rufiaa mina akiaqara ani arirasamu doo asaukuki uaqeeidanoo. Mifa mandoosana maree mariasasaa Anutuna aanoo irana mareeqeenoo misasaa quqeemarifa maridanoo. \p \v 5 Innee minara irisee uriqararausa ufara aiqama eedoo eedoo kai qiaqa, sia Anutuna aanoo iranara kai iriseeqa eedoo qiaqa, aneenna aakiranara andeeqanoo marifaqee qimasee eedoo qiaqa. \p \v 6 Kaamanna fasiqauqee kansoorauqee uriqararausee, misa aiqama Anutuna ainainiranaki maridaqa faiqí anaasee andeeqannisaida maridaqa minara inneeqa takisa munnimma nimirana eedoo qimasee nimiaqa, minannoo ainainidammia. \v 7 Inneeqa takisa munnimma aiqama aquaqa, kaqikaa takisa kansoora takisa faqa kaamanna firaa takisa faqa aquaqa, aiqama uriqararausara amiqira fasiqee qimasee misa noorinni rufiaqa rufiaqa idaqa fuaqa. \s1 Nariara nariara amiqira oosana kai maraaqee qirufa. \p \v 8 Sia moona ummaara ameemaanai keeqana maria aufadaranaki kai maria. Moodaa ummaara ameemaanaki kai keeqaqa mariaqa. Nariara nariara nidimarinaqa mi moodaa ummaaranaki kai keeqaqa mariaqa. Faiqí anaasee moo fannoo narí aqoonna fasiqanaaseera amuqusinanoo Mooseena sandufa doo qumareenoo mi sandufana anoona paqurinoo kooroo idanoo. \p \v 9 Mooseena sandufakinaafa akaqafa maaqimminoo maridanoo. \p Sia faiqí anaasee narí ummuari narí ummuariaqa. \p Faiqí faqa anaasee faqa faiqi faqa sia kuqannaruqa misa fidika sia ruqiaaqa. \p Sia narí ainaina narí ainaina ummuariaqa. \p Sia moona ainainara amuqusinana marara aaqoo iria. Mi sandufausa faqa akaqa sandufauqa faqa moodaa ufa fannoo mi sandufausa aiqama rafaaqafinoo maridanoo mi moodaa ufafa maaqimminoo maridanoo. \p Anee aneennara amuqusi marianandee maseenana mi amuqusirafa kai aqoonnanara amuqusiani. Mi ufafa aiqama sandufa aruseenoo mifa anoonaikidanoo. \v 10 Faiqí anaasee moo fannoo aqoonna fasiqa anaaseera amuqusi marinafa naqimaseenoo moona mandaikammamaqaannoo fee, sia miqiannoo. Minara qinee qiqa, aqoonnanara amuqusi marifa aiqama Mooseena sandufamau fimarifa maridanoo. \p \v 11 Innee mi fasiqana aanna raaqa. Doo maa aukuanna iqaqara aukuana maridanoo faiqaranakiqari findifira aukuana doo ani maridanoo. Ooqai innee inneeqa irirana Yisuna ufasaa rusisoofa doo ani aniifanoo doo inneeqa asumu marira aukuana doo adeedi ramasee ani maridanoo. Minara faiqaranakiqari findi fira aukuanee qidaqa. \p \v 12 Doo asukuna taikararidanoo, iqaqarafa qusasaa aniannoo, maasa asukunaki nimariafanna manda oosanna oosanna mafi taikaseeqa faasaana amiqira oosana amiqira marirana duru feefara foora indaamma qumaraaqa. \v 13 Maasa faasaanasaa nidara foora aiqamausa nifusaa andeeqarausaikakai mambi mariaqa. Sia mandainaina maraani qimasee moodaanaki suquaqa. Sia nammari namasee furufariaqa, sia faiqí faqa anaasee faqa narinni narinni ummuariaqa. Faiqí faqa anaasee faqa sia narí afaaqa narí afaaqa kooroo iaqa. Sia rakuaqa, sia nariara nariara rairai qiaqa. \v 14 Innee inneeqa faiqí faiqi manda iriranamau fidaqa fanandimariana minniseeqa mi aanausa oonu ititee ani ititeemma atukaraseeqa quandaki Anutuna asauku mundirafa Yisufa maasa karaambaiqa mina andeeqaranaki fimariana mina qumareeqa mi duru saamunannai maasa faiqí faiqi manda marirana manda nirana faqa rakuaqa. \c 14 \s1 Unna Anutunara dufi dufi qimaria narana ufafa. \p \v 1 Qinee Pauroosa Roomma maqusanaasa Yisuna ufa irimariasa qimannimidaqa. Innikina oosana oosana fasiqa anaasee mariafanoo. Akaqausa afeekaikamasee Yisuna mandaaqaqa maridaqa irirana minasaa kai mundusee fimariasa maridaqa, akaqausa irirafa sia Yisunasaa mapukimariasa mi fasiqausa irirafa oorudupirausa maridaqa. Innee sia amiqira irirana faqaasa kai mara maree inni suqiranaki quqaaqa irirana oorudupirausa faqa mareeqee kaqi moodaanaki quqaaqa. Sia misa moo iriranara rairaiqiaqeera mareeqee quqaaqa. Misa faqa Yisuna ufa irimariasa mariafaqa kaqi quqannisaaqa. \p (Ooqai Pauroofa maru aukuanna aandau aruseeqa unna Anutunara tumunnai auqira afaannara dufi dufi qimaseeqa makeetimariqau. Yisuna ufa irimarusa namasaifanoo unna Anutuna maraquna kafaa daakuandoo qimasee rufieemariqau.) \p \v 2 Faiqí moo fannoo narí iriranannai sia minara iridanoo kai aiqama narana aandau naidanoo, sia Anutuna ufa rukiaida miqidanoo. Faiqí moo fannoo irirana oorudupirafa aandau namasee qeeqa irirana kuridianoo qimasee narana kai naidanoo. \v 3 Innikina aiqama aandau narana neemarifa sia quandaki aandau sia nainnanara fidiaqaamasee qinee qeeqaraa ani uriqararausee sia qia, Kafaa aandau sia nainnafa sia quandaki kaqi neemarinara qaoo qimannisaaqa. \p \v 4 Innee aiqamausa Yisuna ainainimariasa mariafanoo. Innee naqi fee mandee moo fasiqa ainainirana aqifaree. Mi fasiqafa moo fasiqa Yisuna ainainirafa maridanoo, mina uriqararafa kai mina oosana irisee mara uqeereeqee narí andeeqarana amanakai kikiqammaisaannoo karaambaiqa fannoo amana mina dadaaqinanoo anoonaikiannoo. \p \v 5 Faiqí moo fannoo moo faasaanara uriqarara faasaanee qidanoo. Faiqí moo fannoo aiqama faasaanara amanamana kai fee qidanoo. Aiqamausa naadu naadu nári irirana mapukusee irisee doo mi mau fuaqa. \v 6 Moo fannoo moo faasaanara uriqarara faasaanee qimarifa karaambaiqa auqu uqeeraidanoo miqi qidanoo. Moo fannoo aiqama aandau narana neemarifa karaambaiqa auqu uqeeraidee qidanoo miqidanoo, Anutunara dufi dufi qidee qida neemarifa miqidanoo. Akaqa ainaina sia neemari fasiqafa mifa faqa minannai Anutuna auqu uqeeraidee qidanoo miqidanoo, Anutunara dufi dufi qida sia neemarifa miqidanoo. \p \v 7-8 Maasa qeeqa mariranaki maridaqa sia qeeqa qeeqa rakisida maridaqa, maasa kuqirana faqa sia qeeqa rakisidaqa karaambaiqa fannoo kai rakisidanoo, maasa kaqi maridaqa karaambaiqa ainainiranaki maridaqa maasa kuqiqa karaambaiqaindi maridaqa mifinnai fidaqa. Doo qinee minara kooroo idaqa maasa kaqi maridee kuqidee karaambaiqaindi maridaqa. \v 9 Asauku mundirafa kuqirausa faqa kaqi mariasa faqa karaambaiqa marianifeera auniriranasaa kuqinoo minakiqari findifinau. \v 10 Qinee Pauroosa minara irisee iraidaqa. Anee yafee maridanee aqoonnana oosana qafamaseenee aqinanee. Anee yafee maridanee aqoonnanara akooqaidanoo fee. Maasa aiqamausa Anutuna afusaa kikiqammafuananoo mifa maasa oosana qafammaseenoo raina qimaqaannoo, minara sia aqoonnana aqisee akooqaani, anee ureeqarafa mariananoo. \p \v 11 Ooqeenaa tamummaqara fasiqausa minara maaqi qidaqa. \q1 Anutufa qinau. Qinee kaqi marira Anutusa uriqararausa marunnanara qini ufa amiqimasee iriaqa. Aiqamausa qini doorisaa noorindari aqufiqa qimooqifaranoo. Aiqamausa qiniara Anutu fee qifaranoo. \p \v 12 Doo qinee Pauroosa minara maaqi qidaqa. Maasa aiqamausa qeeqa nirana, marirana, qirana Anutuna afusaa kooroo ianaura. Minara iridaqa aqoonnanara ireeda kai qiaqa. \s1 Ani akaqaafasaa fannoo anee imarianna ainainasaa farindamaki saamuruandoo qia. \p \v 13 Nariara nariara ireeda kai marida sia munuqi miniqi qidaqa sia aaqara ufa nariara nariara qiaqa, sia maasa miqiaqa, maaqiaqa, maasa Yisuna ufa irimarunausakina maridaqa moo ainaina maraananoo qini qiqoonafa qiqafamaseenoo doo narí faqa mareenoo aaqaranaki aqufinaqa doo qinee mi ainainnara sia maraanaura rufiaanaura. \v 14 Qinee Pauroosa Karaambaiqa Yisunasaa atooaqa marunnanannai aiqama naranara anukara fee kai qimasee naidaqa. Faiqí anaasee moo fannoo moo ainainara sia anukara fee qinafa mina amuqusakinaafa mi ainainnara rufiaannoo. \p \v 15-16 Anee moo narana amiqira naranee qimasee namasainanoo ani akaqaafasaa ani qafamaseenoo mifa faqa neenoo minasaa farindamakinoo moo mandainainaki aqufinana anee mina afaasuaa qiananoo mifa mandainaina numooki aqufinoo. Anee miqinana sia aneenna akaqaafasaara amuqusinana dadaaqiananoo. Asauku mundirafa akaqaafasaara minara faqa kuqinau anee nanaree fifau amiqira naranara neemarianannoo mandoosanaki quqeenanee. Anee miqinaqa faiqí anaasee ani oosana oosana naranara kaqi nifaaqa quqasee neefandinnanara mandoosanee qifaranoo. \p \v 17-18 Anutuna ququsaki mariasa maasa nirana marirana sia narana nammarisaafau mundinoo maridanoofau. Anutuna naaquqara maraquna nimimari ainainausa andeeqarana faqa asooarana faqa asasirana faqa minamusasaa maasa marirana nirana mundinoo maridanoo. Faiqí anaasee moo fannoo asauku mundirana ainainidanoo narí akaqaafasaauqara amuqusimarifanoo dadaaqinoo rakisinanoo Anutuna amooqirafa faqa faiqí faiqi eedoo qirana faqa maraannoo. \p \v 19 Maasa minara irisee Yisuna aiku asaukuki nidaqa maasaki asooarana faqa narí afeekaiki narí afeekaikiqa Anutuna ufamau fuaqee qimasee mi mau fuaqa. \v 20 Anutufa maasa moomoosa Yisuna moodaanaki quqaqoofaqa maasa sia mina kuridiqa furufariaqa. Aiqama narana amana nee mariafa maridanoo maasa moo amiqira narana namasaananoo maasa qikaqaafasaa moo fannoo qiqafamasee quandaki aaqaranaki aqufinanoo maasa mi naranna naunnanara aaqarafa maridanoo fee qianaura. \p \v 21 Andeeqasee nimariaanafa maaqimminoo maridanoo akaqa narana nammari fee namasaananoo qini qikaqaafasaa moo fannoo fee qini qiqafamaseenoo minasaa aiku amakinanoo kuridiranaki aqufuandoora mi narana nammarina narara rufiaanaura. Nana ainainasaa fee qini qikaqaafasaa aiku amaki kuridiranaki aqufuannoo fee qimasee mi ainainara rufiaanaura. \p \v 22 Aninna irirafa narana nammariara sia faiqí aanaaseeki kooroomandee minasaa aanoo irafa raiqarafa kambiqaani Anutusandiri kai kukeeqasee iriaqa. Faiqí moo fannoo narana nammari nainara mina aakirafa sia qaoo qinafa mifa amiqira fasiqa asasiranaki mariannoo. \v 23 Kafaa mi fasiqafa moo ainaina namaseenoo oonumafi iridanoo Anutufa minara andeeqeefoo qiannoo fee sia andeeqeefoo qiannoo fee qimasee qaara aundura irirafa mi fasiqafa mi narana nammarina namasainnanara Anutufa aaqee maqi qiannoo, sia Yisuna saqarikiranara irisee neenoo irirana furufaramandee neenoo, miqinnanara Anutufa aaqeenoo fee qiannoo. Maasa moo ainainana andeeqara fee mariannoo fee aaqara fee mariannoo qimasee qaara daundura irisee kaqi oonu qumarainafa aaqarafa maridanoo. \c 15 \s1 Sia aneenna aidiramau fua. \p \v 1 Maasa Yisuna saqarikiranaki afeekaiki mariasa quandaki ureeqarausa qumaara dinni ati dadaaqi akumaraa, sia maasa qeeqa didiranamau kai fua. \v 2 Maasa naadu naadu qeeqa qikaqaafasaa narí Yisuna saqarikirana dadaaqiananoo afeekaikiani. Sia aneennara iria, aneenna akaqaafasaa amiqi amiqianifeera minara irisee dadaaqia. \v 3 Asauku mundirafa ririmma, sia narí aidiramau finoo, narí akoona Anutuna aidiramau finoo tamummaqara fasiqa minara maaqi qimasee akara rinau. \q1 Faiqí anaasee Anutuna aqira ufa mandufa qimarifa qinisaa aqufinoo. \p Tamummaqara fasiqa mi ufana qimasee akara rinau. \p \v 4 Aiqama tamummaqara fasiqauqa akarakinaa ufa sia fifau akara riqau maasa naamuaqidee qimasee akara riqau, maasa mi akaranakinaa ufa dadaaqidaqa fuki faaki qirana faqa ubiqafi marirana faqa marasee miqandannai Yisunara asasammasee afeesirana maraaqeera akara riqau. \v 5-6 Anutufa ubiqafi marirana akoofa faqa dadaaqira fuki faaki qirana akoofa faqa maridanoo. Miqi mari Anutufa inni dadaaqinaqa innee asauku mundirana Yisuna aanna ramaseeqa innikina sia aanoo irafa mariannoo moodaa irirafa mariannoo. Moodaa irirafa innikina marinaqa aiqamausa moodaa ufa kai qimasee asauku mundirana maasa karaambaiqa Yisuna akoona Anutuna amooqiaqa. \s1 Anaamuru misa Isaraee maqannaa faqa Anutunara dufi dufi qifaranoo. \p \v 7-9 Asauku mundirafa inni qumaroonara irisee innee nariara nariara aqoondikifaqa faiqí anaasee inni nindafamasee amiqira oosana maraidammiafoo qimaseeqa inni Anutuna amooqiaqeera. Anutufa narí qimaqoo ufamau fuanifee qimasee asauku mundirafa Yuda maqannaa mara firira faiqiara foora ainainammannimaqara faiqi kamambinoo marinau. Anutufa Abarahaamana aiku asauku faqa qima afeekaikammasoonara kambiqaanifeera qimasoofanoo asauku mundirafa Yuda maqannaasa ainainammannimaqara faiqi kamambinau. Anaamuru mariasa anireeqa Anutufa misara amuqusufanoo nifauaranara faqa Anutuna auqu uqeerasee amooqiaqeera asauku mundirafa minara faqa Yuda maqannaasa ainainammannimaqara faiqi kinau. Tamummaqarausa akarakinaana minara maaqi qinau. \q1 Qinee aanaamuru namufaqa maridaqa misa saimbaqa aniara dufi dufi qianaura. \q1 Miqooqari anauqu uqeeraseeqa idi raida ani amooqianaura. \p \v 10 Tamummaqarausa akarakinaafa moo maaqi qidanoo. \q1 Innee aanaamuru mariasa Anutufa utaaqama nimaqee marisa Yuda maqannaasa saimbaqa dufi dufi qimasee asasiaqa. \p \v 11 Moo tamummaqarafa maaqi qinau. \q1 Aiqama aanaamuru mariasa karaambaiqa amooqiaqa. \q1 Aiqama maqannaasa firaaqoo mina amooqiaqa. \p \v 12 Kafaa moo tamummaqarafa maaqi qinau. \q1 Yeeseena atiki moo kambiqaannoo, mifa findifinoo aanaamuru rakisiannoo, misa quandaki nári irirana minaki rusifaranoo. \p Tamummaqarausa ufa Yisunara miqimmiqau. \p \v 13 Anutufa maasa innaarunaira afeesirana oosanafaqaafa maridanoo, mifa kai innee mina saqarikiranannai aiqama asasirana faqa asooarana faqa innikina qumbiqannimaqaannoo, Anutuna naaquqara andeeqara maraquna afeeka fannoo inni dadaaqinanoo innaarunaira asasammasee afeesirafa mi asasirafa qumbiqeenoo teeqiannoo. \s1 Pauroofa afeeka ufa Roomma maqannaasa akara rumannimaqoonara qinau. \p \v 14 Oo qini qikaqaafasaauqa qinee Pauroosa inni Roomma maqusai mariasara qidaqa. Qinee inniara amiqirafa faqa irirana faqa qumbiqarausee qidaqa innee Roomma maqusanaasa amiqira irirana narí uqafiqee narí uqafiqee qimariasa amana mariafanoo. \p \v 15 Innee miqi marifaqa qinee maa pasanakina sia reendeenamandee inni naaqoo auqeeqa oosana oosana ainainara inni naaqoo firaaqoo auqeeqa. \v 16 Anutufa amiqira ainainirana qini qiminau. Qinee asauku mundirana Yisuna saikaki quqaqisaifaqa maridaqa aanaamuru qimannimiranaki maridaqa. \p (Mooseena uqiqaana maaqakina Anutuna aanaiqikira fasiqauqa sipsipa aanaaqi amiqirana kai faiqí aanaaseendi mara maree mini ooninnai auqira qaindasaa quqasee arusee aandau tatufirana Anutuna suqa amimariqau.) \p Qinee aanaamuru faqa Anutuna faqa aanaiqikirausara foora marunnanara maa akaranaki afeeka ufa inni nimiqa, kaqiqeesa marifaqau sia afeeka ufa qimannimini ireeda kai qimannimini inni aanaiqikirausa maridaqara afeeka ufa qimannimidaqa. Anutuna naaquqara andeeqara maraquna fannoo aanaamuru mariasara Anutunaindi fee qimasee misauqa marirana nirana Anutuna aidirana amana kai mariaqeera minara kai Anutunai aanaiqi kirausaikidaqa maridaqa. \v 17 Qinee asauku mundirana Yisunasaa moodaanaki kamambi maridaqa maqasaa mi saikanaki marunanoo didimarifaqa asasidaqa. \v 18-19 Asauku mundirafa naaquqara maraquna qimifanoo dadaaqifaqa qeeqa ufannai faqa qeeqa kadaapiriranannai faqa sia faiqí maraaqaa ira ainainannai faqa minauqannai qinee aanaamuru Anutuna ufa qimannimimariafanaqa iriqa mi mau fidaqa, asauku mundirafa dadaaqinara firaaqoo qifaaqa quqasee afeekaikamandee qimannimianaura. Qinee miqidaqa amiqira fasaasa ufa asauku mundiranara aiqama ufatia qimannimiqa Yeerusaree maqusa dinni Iririkumma maqusa dinni mi qambaana saqanna mariasa aiqamausa qimannimimaree fifainidaqa. \p \v 20 Asauku mundirana aufakiana sia irimariasa kai qimannimiqa, qeeqa ufa moona ufa amuaaqa rusianoora saina sia irimariasa kai qimannimia, ooqai indaaru doo qinee mi iriramau fidaqa. Mi mau fidaqa tamummaqara fasiqa ufamau fidee qidaqa. \v 21 Ooqai mi tamummaqara fasiqana ufa minara maaqi qinoo maridanoo. \q1 Sia minara qimannimusa mina qafeefaranoo. \q1 Sia irusa minara naaqoo irifaranoo. \s1 Pauroofa Roomma maqusai firaree qimasee qimaqoo ufafa. \p \v 22-24 Qinee Pauroosa moomoo kari inni Roomma maqusai fuaneerunanoo oosana oosana ainainirafa rafaaqafufaqa doo maqee maa saqa saika taikasee moomoo aukuana innee iannai fuanee qimarunausa doo maqee qusasaa firaridaqa. Qinee Sipeena maqusai fidaqa inni Roomma maqusanaasa faqa namummaqeeqa inni faqa asasammasee marikammasaanaqa innee Sipeena maqusai fuannana qiku auqirana dadaaqiaqee qidaqa. \p \v 25 Inni maqusai fuani qunausa doo maqee Yeerusaree maqusai fuanaura oonureeqa oonurandee aiqareeqa inni maqusai fuanauranoo. Yeerusaree maqusai ooru fidaqa miqoo Anutuna ufa irimariasa dadaaqianaura. \v 26 Maseedoonia maqa maaqakinaasa faqa Kirisa maqa maaqakinaasa faqa Yisuna ufa irimariasa nariqa munnimma aiqamausa ruaummasaafaqa Yeerusareenni Anutuna ufa irimarusa ainaina naranara sarauirausa mi munnimmana nimiraree qimasee qinisaa saafaqa maree ooru firarammidaqa. \v 27 Maseedoonia maqa maaqaki mariasa faqa Kirisa maqa maaqaki mariasa faqa nariqa kai ruaummasee Yeerusaree maqusanaasa nimiraree qidaqa, sia qineefau qiqau. Indaaru Yuda maqannaasa nári innaarunai fira amiqira ufa Yisuna ufara aanaamuru naida nimisoonara mi aikana narinoo marina mi aikana tatiqa maqasaa amiqi amiqira ainainara munnimma nimifaranoo. Anaamuru mariasa miqiaqaana andeeqara oosana maridanoo. \p \v 28 Qinee maaqooqaraasa suquseeqa nimira munnimma mareeqa Yeerusaree maqannaasa aiqama uqanna munnimma nimiseeqa oorurandeeqa inni Roomma maqannaa faqa qumu maridaqa asasidaqa amiqidaqa marianaura, doo marikiqa Sipeena maqa maaqaki oonuree misa faqa Yisunara qimannimianauranoo. \v 29 Qinee inni Roomma maqannaa iannai oonuree maa ainainnara iridaqa. Qinee asauku mundirana afaaqooqa qiranasaa fidaqa mina amiqi amiqirana inni nimianaura. \p \v 30 Oo qini qikaqaafasaa qinee Pauroosa afeekaikamasee inni qimannimidaqa. Innee qiniara Anutufinnai innaaru qiranannai qini dadaaqiaqa, Inneeqa nimuqusa ookiqari afeekaikamandee qiniara innaaruqiaqa. Innee faqa qinee faqa asauku mundirafa Yisufa maasa karaambaiqa minasaa atooqafi marunausa maridaqa minara irisee qiniara innaaru qiaqa. Anutuna naaquqara andeeqara maraquna fannoo nariara náriara nimuqusirana maasa firaaqoo qimuna innee minara faqa iriseeqa qiniara innaaru qiaqa. \p \v 31 Qinee maindari Yeerusareenni ooruree misa nimiraree qia munnimmana nimianaqa Anutuna ufa irimariasa minara asasiaqeera innaaru qiaqa. Miqoo Yeerusareenni qinee marianaqa innee Anutunara innaaru qimaqimaqaaqa Yeerusareenni mariasa Anutuna ufa sia irimariasa qini darirarammidammia. Innee misara innaaru qiqa qini sia daruaqee innaaru qiaqa. \v 32 Qinee Yeerusaree maqusaindari amiqimandee oorurandee qumuraananoo Anutufa qinnanara inni Roomma maqannaasa faqa kaqikaaqoo idooamaseeqa asasammaseeqa aiqaree fuanaura. \v 33 Anutufa maasa asooara oosana fannoo inni aiqama Roomma maqannaa faqa mariani. Kuqaa. \c 16 \s1 Pauroofa narí aqoondiuqa nimandaidanoo. \p \v 1 Oo qini qiqoondiuqa Roomma maqusai mariasa anaasee moo fannoo Keenakareea maqusai Yisuna ufa irimariasa dadaaqimari anaaseefa maasa nisookifa mina auqu Fooeebee nammarifa qusasaa innee iannai Roomma maqusai fuannoo. \v 2 Mifa andeeqara anaasee marinoo oonurainaqa innee Anutuna faiqi namu naanna ramasee karaambaiqa ufa irimari anaasee fee qimasee amiqimandee qumaree rakisidaqa mi anaaseefa moo ainaina ummaara moo bisinisa Roomma maqusai auqainaqa innee kaqi dadaaqiaqa. Mi anaaseefa moomoo fasiqa anaasee dadaaqirafa qini faqa dadaaqira qiqoondi maridanoo. \p \v 3-4 Inni Roomma maqusai maria fasiqa anaaseeqanda, anaasee auqu Pirisikaa nammarifa maridanoo afaaqi auqu Akuiraafa mi qafaqiqanda qini dadaaqirana nári kuqiranara paasoosamandee moomoo kari nimeekaranaki fidaqa qini dadaaqimariasa maridaqa, asauku mundirana Yisuna ainainirana dadaaqi mariaqanda maridaqa. Sia qini kai dadaaqimariaqanda aiqama aanaamuru Yisuna ufara suqufi qimariasa misa faqa dadaaqimariaqanda marianara misa faqa qinee faqa miqandara dufi dufi qidaqa. Qinee maa pasanaki mi qafaqisa nimandaida. \p \v 5 Mi qafaqisa maaqaki Yisuna ufara suqufi qimariasa amaana maqa sia marinara suqufida qimariasa misa faqa maa pasanaki nimandaidaqa. Qini qifaaqasaa qiqoondi auqu Eepaeeneetusafa aiqama Asia maqannaakina indaaru asauku mundirana aqoondikufa, qinee maa pasanaki mina faqa amandaidaqa. \p \v 6 Moo anaasee auqu Maria nammarifa (sia Yisuna anoofau mina amarafa) firaaqoo inni Roomma maqusanaasara kadaapirufa maridanoo qinee mina faqa amandaidaqa. \p \v 7 Qini maqannaa Yuda maqannaa fasiqa anaasee qini faqa karabusaki maruqanda nuqu Andaroonikusafa faqa Iunia nammarifa faqa mi qafaqisa naaree Yisuna saqariki maruqanda maridaqa qinee innaaqianna. Yisufa niqiqoo fasiqausa amiqimandee miqandara iri mariqau. Qinee miqandara faqa maa pasanaki nimandaidaqa. \p \v 8 Qini qifaaqasaa qiqoondi moo auqu Ampariatusafa mifa faqa maasa faqa karaambaiqa ufaki maasa faqa moodaanaki mariufa inni faqa marifaqa mina faqa maa akaranakiqari amandaidaqa. \p \v 9 Asauku mundirana ainainiranakina maasa faqa moodaanaki mariufa. Urabanusana faqa inni faqa marina amandaidaqa, Qini qifaaqasaa qiqoondi moo auqu Sarakisafa inni faqa marina amandaidaqa. \p \v 10 Apeereesana faqa amandaidaqa, mifa aukuana aukuana asauku mundiranasaa atooqafinoo mina ainainirana faakanaikirafa marifa. Aristooburusana faqa mina aiku asauku faqa nimandaidaqa. \p \v 11 Qini qiqoonna Yuda maqannaa Eeroodioonana mina faqa amandaidaqa. Narakisusana narí aiku asaukukiqari Yisuna ufa iri mariasa nimandaidaqa. \p \v 12 Anaasee qaaraqanda asauku mundirana ainainiranaki maru aanaaseeqanda nuqu Tirifaee nammarifa faqa Tirifoosa nammarifa faqa miqanda faqa nimandaidaqa. Anaasee moo qini qifaqasaa qiqoondi Karaambaiqa saika firaaqoo uqanna maree marifa mina auqu Peerasisa nammarina faqa amandaidaqa. \p \v 13 Karaambaiqa saikaki mariasakiqari amiqirafa mina auqu Rufusafa mina anoofa faqa qinee faqa mina amaakuara foora marunnanara miqanda qisanoosara nimandaidaqa. \p \v 14 Maa fasiqa namusa nuqu raanaura. Asinakaritusafa faqa Fareekoonafa faqa Qeerameesafa faqa Pataroobasafa faqa Qeeramasafa faqa minamusa faqa aiqama Yisuna ufa irimariasa faqa misa nimandaidaqa. \p \v 15 Firoorookusafa faqa Iuriafa faqa Neereeusafa narí asookisandiri faqa Oorimpasafa faqa aiqama Anutuna ufa irimariasa faqa misa faqa mariasa faqa nimandaidaqa. \p \v 16 Innee suqidaqa nariara nariara nikaqafasaara foora narí sukukee narí sukukee iaqa. Aiqama maqusa maqusa asauku mundirana ufara suqufi qimariasa misa faqa inni Roomma maqannaa nimandaidaqa. \s1 Akaqausa rainee mariasa mi ufanara eerairiaqa. \p \v 17 Oo qini qikaqaafasaauqa qeeqa qimuqusa ookiqara afeekaikamandee inni qimannimidaqa. Akaqausa rainara ufa oosana areemarisara eerairiaqa. Misa Yisuna saqariki mariasa akaqausa kuridi nimaqaidaqa innee maroo andeeqara ufana ateekaidaqa, misara rufiasee nianai mariaqa. \v 18 Miqi mariasa sia maasa karaambaiqa asauku mundirana ainainau idau, misa nári nidimari mandainainara kai randaida iridaqa. Misa nári nimanira ufannai faqa nári nifaurunnai kai susumma nimaqaranannai faqa amiqira fasiqa anaasee iriranara uneemaana qidaqa. \v 19 Aiqama maqannaasa inni Roomma maqannaasara iridaqa innee Yisunasaa atooaqa marianara irimariafaqa qinee faqa iridaqa asasidaqa. Qinee inniara oosana oosana amiqira oosanara akoofasauqa mariaqee qidaqa, oosana oosana mandoosanara aaminaikiaqee qidaqa. \v 20 Anutufa maasa asooarana oosana faqaafa qusasaa Sadannana inni niku ameemaanaira foora mareeqeenoo quqasee radamusaannoo. Karaambaiqa Yisuna afaarirafa inni faqa mariannoo. \p \v 21 Maaqoo qini faqa mariasa nári nimandarana inni nimidaqa misa nuqu Timootifa qini moodaa ainainirana dadaaqi marifa inni nimandaidanoo Rukiusafa faqa Iasoonafa faqa Soosipateerafa faqa misa aiqamausa qini maqannaa Yuda maqannaa mariasa misa faqa inni nimandaidaqa. \p \v 22 Qinee Teeratiusausa Pauroona ookinaana iridaqa maa pasana akara rimarunausa maridaqa, maqee qinee faqa Yisuna ufa irimarunausa maridaqa inni nimandaidaqa. \p \v 23 Yisuna ufara suqufi qimariasa Kaiusana maaqaki maqee maqee suqidaqa, qinee Pauroosa faqa mina maaqaki marunanoo mi fasiqafa Kaiusafa inni Roomma maqannaasa nimandaidanoo. Qeeqa maqee marunna maqusanaasa munnimma kansoora munnimma rakisimarifa mina auqu Eerasatusafa faqa maasa qikaqaafasaa Kuaratusafa faqa inni nimandaidaqa. \v 24 Maasa karaambaiqa asauku mundirafa Yisufa mina afaarinoo kaqi nimira oosana inni aiqamausa faqa mariani. \s1 Ufati taikarufa. \p \v 25 Doo maasa Anutuna areenarana amia, Ooqai oosana aroonakiqari kukeeqara anoona ufa Isaraee maqannaasa faqa aanaamuru maqannaasa faqa Anutufa asumu mariranaki quqaaninna ufana kukeeqanoo mariufa maqee Yisunaki koorooinoo maridanoo. Mi kooroo ira ufafa inni Yisuna saqariki mariana minaki inni amana mapuku nimaqaannoo. Amiqira fasaasa ufa asauku mundirana Yisunara qinee qimannimiqa nunnana, inni Yisuna saqarikirana mi ufanasaa mundinoo maridanoo. Amana Anutufa inni Yisunaki saqarikirana mapukusee quqannisaanoo. \v 26 Ooqai mi kukeeqara anoona ufafa maqee naaru naaru marira Anutufa ufa qufanoo mi kukeeqara ufafa aiqamausakina akoosaqa kooroomafifanoo marifaqa qafaidaqa iridaqa. Anutufa ufa qufanoo Yisufa sia kambiqooqoo tamummara fasiqauqa Yisuna aufakiana kooroo iqau. Maqee faqa aiqama maqannaa qimannimiafaqa mi ufanasaa irirafa rusififaqa iridaqa eedoo qimasee mi mau fuaqeera. \p \v 27 Moodaa mari Anutufa naríara aiqama ainainara irimarifa, mina asauku mundirana Yisunannai naaru naaru areenarafa minaindi mariani. Kuqaa.