\id PHP NT0016.PH BINUMARIEN OATRIDGE dp transfer 17-JUL-85; 13-April-2016 \h FIRIPI \toc1 FIRIPI Firipi maqusanaasa Pauroofa akara rumannimaqoofa. \toc2 FIRIPI \mt1 FIRIPI \mt2 Firipi maqusanaasa Pauroofa akara rumannimaqoofa. \c 1 \p \v 1 Qinee Pauroosa Timootisandiri asauku mundirana Yisuna rumbara ainainira fasiqaqara maridaqa maa akarana rumannimaqeeqa. Innee Firipi maqusai maria Anutuna aiku asauku maria fasiqa anaaseesa innee faqa innee ufa suqimariana rakisirausa faqa inni niqoonausa inni dadaaqi mariasa faqa, innee aiqamausa inneeqa irirana asauku mundirana Yisunasaa rusimariasa, inni akara rumannimaqaidaqa. \v 2 Maasa qikoofa Anutufa faqa mina asauku mundirafa maasa karaambaiqa Yisufa faqa nári afaarirana faqa nári naunduraki asooarana faqa nimiani. \s1 Pauroofa Firipi maqannaasara innaaru qu ufafa. \p \v 3-4 Qinee inni Firipi maqannaasara daaqoo irifaqa Anutufinnai dufi dufi qimasee asasammasee inniara innaaru qidaqa. \v 5 Ooqai indaaru inni maqusai anireeqa Yisuna amiqira fasaasa ufa qimannimiafanaqa amiqimmandee dadaaqammamaree ani marufaqa nindafaafannanara inniara daaqoo iriseeqa Anutunara asasammamaqaidaqa. \p \v 6 Qinee maa ainainnara amiqimasee iridaqa Anutufa inniki amiqira saika uqeeroofa kaqi inniki mi saikana kai uqeeranoo fifi inoo taikara aukuana asauku mundirafa Yisufa quminna faasaanna miqoo kai taikaannoo. \v 7 Anutufa narí saika Yisunara qimannimira saika adiafaa imari saikana qimufaqa innee aiqama minaki marida dadaaqi marusa mariafanoo, minara inniara asasirafa andeeqarafa kai maridanoo. Ooqai sia qinee karabusaki mariafanna kamu qoo qinee Yisuna aufakiana faiqí anaasee kaqi nidaqa qimannimiseeqa naunduraki mapuku nisasee mariqiafana, akaqausa minasaa ootupeeqa aaqaranaki quqasoofaqa qinee oonuree mina ateekaafanaqa innee faqa dadaaqi marusa mariqau. Doo maqee faqa Roomma maqannaa karabusaki maridaqa innee faiqí anaasee mapukunnisee mariana qini dadaaqi mariasa marianara inniara Anutufinnai asasirafa andeeqanoo maridanoo. \v 8 Anutufa iridanoo qinee kuqaa anoona ufa inni qimannimidaqa. Inniara qini qimudaoo qirafa firaafa marina asauku mundirana Yisuna amuqusa ookiqari kambiqara qimudaoo qirafa maridanoo. \p \v 9 Innee amiqira oosana kai irisee maraaqee qidaqa maaqi qimasee inniara Anutufinnai innaaru qidaqa, Oo Anutu Firipi maqusanaasa nariara nariara rirafa maqee maqee innooqaidanoo kambiqaani mina sia aaqara irirafa anoona irirafa faqa rainasee akoofasaikira irirana faqa maasaki innooqeenoo uqannifiqainaqa uriqarara aana kai umaree fuaqeera qidaqa. \v 10-11 Anutufa miqinoo inni dadaaqinaqa asauku mundirafa qumira faasaanasaa innee ikairi siaisa, ufa siaisa maridaqa asauku mundirafa nimira amiqira anoonaikira marirafa inniki marifanoo aiqamausa mina qafammasee Anutunara dufi dufi qimasee amooqifaranoo. \s1 Pauroofa kuqiranee kaqi mariranee asauku mundiranaindi marianauree qinau. \p \v 12 Qinee Pauroosa Yisuna ufa maqusa maqusa qimannimi marunnana akiaqara karabusa rumbasaafaqa maridaqa. Nariqa qini rumbaqaafanoo Yisuna ufa aru rafaaqa firaree qimasee qinee rumbaqa maruna sia misa Yisuna ufa rafaaqa fia, qini rumbaranannai misa sia irirai mina muru pooduqaafanoo. \v 13 Qinee Roomma maqusai firaa uriqarara kiapana maaqa amiqira maaqa aaqa rumbara maqaki maridaqa mi firaa maqanasaa rakisi maria sundiauqa faqa rumkatasaa faqa qinisaa faqa rakisimaria poorisausa faqa aiqama maaqoo mariasa faqa qinee asauku mundirana ainainira faiqi mina ufasaara rumbaqa marunnanara irimarusa maridaqa sia qinee moo mandoosana maraafannanara iridaqa. \v 14 Qini qikaqaafasaauqa, maqusa maqusa Yisuna ufa irimariasa qinee karabusaki marunnanara iriseeqa misa paasoosirafa firaaqoo innooqamaree fidaqa faiqí anaasee Yisunara qimannimidaqa sia rufiaidaqa. \p \v 15 Misakiqari akaqausa nariara nariara rairaiqidaqa raiqaidaqa asauku mundirana auqu uqeeraidaqa, akaqausa moomoosa sia miqidaqa amiqira irirana iridaqa qimannimidaqa. \v 16 Miqi mariasa nimuqusa ookiqari qini Pauroosara ridaqa Yisunara amiqimaseeqa faiqí anaasee qimannimidaqa. Akaqausa Yisuna ufara kaukaata qidaqa mareeqee kaqirunna ubeekaidaqa, Anutufa qiniara anee minasaa ititaannee qifaqa ititaidaqa, qini dadaaqi mariasa miqi marunausa marunnanara irisee amiqimmandee qiniara ridaqa dadaaqidaqa. \v 17 Akaqausa rairaiqidaqa qimannimi mariasa sia nimuqusa ookiqarifau asauku mundirana saikara qimannimidau náriara nári nuqu uqeerararee qimasee miqi qidaqa. Misa Yisunara miqi qimasee qimannimifaqa Roomma maqannaasa mina irisee kafaa kafaa qini karabusaki amiqimma daruaqeera miqi qidaqa. \p \v 18 Qinee misa oosanara iridaqa sia firaaqoo misa oosanara oonumafi iridaqa. Qinee minara maaqi qidaqa. Akaqausa amiqira irirana marasee asauku mundiranara kooroo iafaqa asasidaqa, akaqausa aaqara irirana marasee asauku mundiranara qimannimiafaqa minara faqa asasidaqa, misa oosana oosana iriranannai asauku mundiranara kooroo ida fee qidaqamma asasidaqa. Sia qinee maqee kai asasianaura naaru naaru asasianaura. \v 19 Inni innaaru qirafa faqa asauku mundirana Yisuna maraquna faqa Roomma maqannaasa qumee dadaaqinaqa nári karabusakinaana qini iduku qimaqeefaranoo, qinee minara iriseeqa maqee maqee asasidaqa. \p \v 20 Qeeqa qimuqusa ookinaa didira irirafa maaqimminoo maridanoo. Qinee qeeqa saika Anutufa qimu saikana sia kudoosaapee minnisaanauranoo aiqama aukuana faqa maqee Roomma maqannaasa karabusaki marunnanara faqa qiniki qini paasoosirafa qumbiqafinaqa qeeqa Roomma maqannaasa darifaqa kuqiranannai fee qeeqa kaqi mariranannai fee qeeqa marirana aiqamannai asauku mundirana auqu uqeerarana qiniki marianifeera dididanoo. \v 21 Kaqi marirafa nana ainainee maridanoo fee, qini marirafa asauku mundiranara kooroo imarifa kai maridanoo, Roomma maqannaasa darifaqa kuqiqa amiqiranaki uriqararanaki marianauranoo fee qimasee minara dididanoo. \v 22 Qinee minara iridaqa kafaa maaqi qidaqa qinee sia darifaqa kaqi maridaqa amiqira anoona saika amana maraanauree qimasee minara faqa dididanoo. \v 23 Qaara irirafa qini daundurai maridanoo dinni dinni oonurarisee ani rarisee imariafaqa maridaqa. Roomma maqannaasa qini kuqa kai darifaqa qinee maa marirana minnisee asauku mundirafa marinnai firara firaaqoo dididanoo amiqira ainaina maridanoo. \v 24 Misa sia qini darifaqa kaqi marida qinee inni Firipi maqannaasa dadaaqirana uriqarara ainaina mariannoo. \v 25 Qinee minara iridaqa kaqi marianauree qidaqa. Qinee inni faqa maridaqa inni dadaaqianaqa inneeqa saqarikiranaki nidaqa inneeqa saqarikirana firaanaikidaqa inni asasirafa faqa firaanaikianifeera kaqi maridaqa dadaaqianaura. \v 26 Qinee Pauroosa karabusaki maridaqa innee qiniara irisee asasidaqa nasunasu rida mariaqa. Misa qini karabusakinaana idukifaqa innee iannai fuanaqa qini qiqafamasee asauku mundirana Yisunaki fidaqa qiniara fiqaramasee asasidaqa qimooqifaranoo. \p \v 27 Misa qini darifaree idukifaree inni irirana moodaa maaqimminoo mariani, innikina narinni narinni rirafa asauku mundirana amiqira fasaasa ufa irimariasa misa naanna ramafi mariaqa. Innee miqidaqa marifaqa qinee inni oonu nindafaanauree sia fee oonu nindafaanauree miqidaqa inni amiqira oosanara nianaindari irianaura, inni irirafa Yisuna amiqira fasaasa ufa saqarikirana faqa mi mau firana faqa minara kai iridaqa aiqama innee moodaa irirana faqa moodaa firanamau faqa moodaanaki ruumbakiqa maridaqa rakimariasa naanna ramasee mapukiqa marifaqa irianaura. \p \v 28 Yisuna ufara namuqaaki mariasara sia rufiaaqa, paasoosiaqa. Innee sia rufiaifaqa misa nári kuridifandinnanara irifaranoo. Inni innaarunai asumu marifandinnanara faqa irifaranoo. Anutufa narí kai uqannifiqaannoo. \v 29 Anutufa inni firaaqoo adiafaairanaki quqanniseenoo asauku mundirana ainainiranaki quqannisaifaqa innee minaki maridaqa sia inni irirana minasaa rusiranara kaifau inni niminoofau mina ufasaara nidafirana maree fandinnanara faqa inni niminoo. \v 30 Doo maqee innee Firipi maqannaasa qini Pauroosa rakimariasa naanna ramasee dadaaqiaqa. Ooqai innee qini qiqafoonakinaa rakirafara foora faqa maqee kaqi mari rakirafara foora faqa innee minara qiqafamasee irimariafaqa amana maqee dadaaqiaqeera qimannimidaqa. \c 2 \s1 Asauku mundirana reendeenirana ammeemmeeriaqa. \p \v 1 Innee asauku mundiranaki nimariafanoo inni pooduqara afeekaikirana nimidanoo fee. Asauku mundirafa inniara rirana naunduraki amiqi amiqirana nimidanoo, innee Anutuna maraquna faqa moodaanaki maridaqa quandafi nariara nariara rirana naunduraki amiqi amiqirana nimidanoo, innee Anutuna maraquna faqa moodaanaki maridaqa quandafi nariara nariara idaaqidaaqida mariafanoo. Innee nariara nariara nimuqusi marifaqa idaaqidaaqida mariafanoo. \p \v 2 Qinee inni fuki faaki qidaqa afeekaikidaqa innee maaqimasaifaqa qinee amiqimasee inniara asasianaura. Innee moodaa irirana maraaqa, innee moodaa nidirana narí ami narí ami iaqa. Innee moodaa amiqira irirana faqa maraquna faqa maraaqa. \p \v 3 Sia moo ainaina qimianifee qimasee aundurai oonu mafi irisee aqoonnana oonu dadaaqiaqa. Sia manda fifau nifaaqa mara maree ooru firafa maraanifee qimasee aundurai oonumafi irisee aqoonnana dadaaqiaqa, innee sia miqiaqa, maaqiaqa, narinni narinni reendeenida mariaqa. Sia anee moosara mandaikira fee qimasee aneennara amiqira fee qia. Maqee maqee aqoonausara qini uriqararausee qimasee qinee misa ureeqarausa maridee qiaqa. \p \v 4 Sia innee inneeqa ainainara kai irimaree fuaqa, niqoonausa faqa amiqiranaki mariaqeera minara faqa iri maree fuaqa. \v 5 Innee inniqa nariara nariara irirafa asauku mundirana Yisunaindi miqirafa reendeenirafa amiqirafa marindee kai iaqa. Mina irirafa maaqimminoo marinau. \q1 \v 6 Mifa ooqaindari Anutufara foora marufa maridanoo. Sia narí afeekannai rakirara maqi mandee Anutuna amana ooru fuanauree qinau. \q1 \v 7 Narí kai iriseenoo narí uriqararana minniseenoo ureeqara ainainira faiqi irirana marasee marinau. \q1 Mifa faiqiara fooqaana mambinoo faiqí afaaqaki maa maqanasaa kooroomafinoo marinau. \q1 \v 8 Mifa reendeenirafa marinoo Anutuna ufara eedoo qimammaree finoo doo kuqiranara faqa eedoo qimasee kuqinau, manda kuqirana aunirira saqarisaa kuqinau. \q1 \v 9 Anutufa mina qafoofanoo afaaqa asasinoo aidufanoo mina akiaqara kuqiranakinaana uqeereeqeenoo innaaruna maarinni uriqararanaki quqaseenoo aiqama nuqu uriqarara auqu faqaana quqanau. \q1 \v 10-11 Aiqamausa uqanna innaarunaindaraasa faqa maqasaaqaraasa faqa maqa ameemaanaindaraasa kuqirausa faqa Yisuna auquara naaquqainaqa reendeenamasee niqoori saunarafiqa aiqamausa akooqoo asauku mundirana Yisunara maasa karaambaiqee qimasee mina akoona Anutuna amooqifaranoo. \p Minara qinee Pauroosa inni Firipi maqannaasa qimannimidaqa inni irirafa asauku mundirana Yisuna aanna kai reeqa nariara nariara fifimmaseeqa idaaqiaqa. \s1 Innee aaqee mariasaki maridaqa andeeqarausa mariaqeera qinau. \p \v 12 Oo qini qiqoondiuqa Firipi maqannaasa qinee ooqai inni faqa mariafanaqa innee qini ufa irisee eedoo kai imariqau. Doo qinee maqee innikiqari nianai maridaqa innee qini ufa irisee eedoo qinafa uriqarara ainaina mariannoo innee innaaruna asumu marirana doo marasee mariafanoo aaqamaki saamuruanoo qimasee rufiaqa rufiaqa irirana faqa naindiri naindirirana faqa mara maree fidaqa anoonaikirana mareefara. \v 13 Anutufa minara irisee inni naunduraki mina ufara eedoo qira aidirana faqa mi mau fira afeeka faqa inni naunduraki kambiqaanifeera maqee maqee ainainidanoo. \p \v 14-16 Innee maa maqa maaqanaki eendaandirausa faqa aaqee mariasa faqa qambaana mariafanoo Anutuna andeeqara faiqi namu qikairi siaisa anukarausa mariaqeera qidaqa innee aiqama ainainirana idaqa sia nikoo nikaa idaqa ninunuridaqa raiqaaqa, miqidaqa sia Anutuna andeeqara faiqi namu marifaranoo. Kaqi eedoo qimasee kadaapirirana maraaqa. Innee mi eendaandira fasiqa anaaseesaki maridaqa inni andeeqara nirana marirana fasau innaarunaki eendaki qeemarindee idaqa kaaqa qaida maridaqa naaru naaru marira fasaasa ufa qimannimiaqa. Innee miqida marifanoo asauku mundirafa qumuaninna faasaana qinee inniara qini saika anoonaiki ifoo qimasee asasianaura qini kadaapi faqa tooqaamu faqa sia fifau irairaainoo mariannoo anoonaikinaqa asasianaura. \p \v 17 Innee Yisunasaa irirana rusimariafa Anutuna tatufira aandau miqirafa maridanoo. Roomma maqannaasa qini qusasaa darusaifanoo qini fidika fannoo inni tatufira aandausaara foora adia finoo aiqamaqara moodaanaki Anutuna amaqaifanoo eedoo qimasee asasammasee maraannoo. Misa darifandinnanara qinee maqee asasammidaqa qinee asasammasee qeeqa nasurirana inni faqa naida nimianauranoo. \v 18 Innee faqa miqi kai iqa asasiqa qini asasirana dadaaqiaqa. \s1 Pauroofa Timootinara faqa Eepafarooditusanara faqa qidanoo. \p \v 19 Qinee qusasaa Timootina aqiqaananoo innee Firipi maqannaa iannai fuanifee qidaqa karaambaiqa Yisufa dadaaqinaqa aqiqaanaura. Mifa innee iannai oonuree aniree qimaqiminanoo inni ufa fannoo qini daundurai pooduqama qimaqaannoo. \v 20 Timootifa kai qini daanna reenoo moodaa irirana inniara iridanoo amiqimasee inniara amuqusidanoo. \v 21 Maaqanna maaqanna moodaa modaa Yisuna saikara iridaqa. Aiqamatia sia asauku mundirana Yisuna saikara iridaqa nariqa ainainiranara kai iridaqa. \v 22 Timootifa narí ainainiranara narí amiqira oosana kooroo ifaqa innee minara irimariafanoo mifa faqa qinee faqa nariqa qisakoosara foora maridaqa moodaanaki Yisuna amiqira fasaasa ufa saikaki marunausa maridaqa. \v 23-24 Roomma maqannaasa qiniara naqi fee ifaree qinee minara iriseeqa innee iannai Timootina aqiqaananoo fuannoo. Qini qiqa irirafa karaambaiqasaa mundinoo maridanoo mifa dadaqinaqa qini idukusaifaqa qinee faqa innee iannai fuanauranoo. \p \v 25 Maa akara rirana Eepafarooditusanasaa rumasaananoo maree innee iannai fuannoo mi fasiqafa qini daaqa ainainida dadaaqidanoo rakiranara foora dadaaqimarifa ooqai innee ooqai qini dadaaqira munnimma minasaa quqasee aqiqoofanoo mai anireenoo mai qini faqa ani maridanoo amiqimasee qini dadaaqidanoo. \v 26 Mifa firaaqoo inniara ridanoo inni nindafaaqaa idanoo innee mifa anunara aiaaee qunara mifa irufanoo amuqusunara innee iannai kaifaa fuannoo. \v 27 Kuqaa mifa firaaqoo aurinoo kuqirara ameekamaseenoo Anutufa minara amuqusufanoo dadaaqufanoo findifinau, sia minara kaifau amuqusinau, qini Pauroosara faqa amuqusufanoo Eepafarooditusana firaa auriranakinaana mara findifinoo firaa ikiraqarana sia qiminau. \v 28 Minara qinee innee iannai firaaqoo aqiqararee qidaqa, innee mina qafamasee asasiaqeera aqiqaidaqa innee miqifanoo qini ikiraqarafa faqa taikaannoo. \v 29 Innee mina qafamaseeqa karaambaiqaki maru qikaqaafasaa fee qimasee asasammasee mina amiqi amiqiaqa, innee miqirausara aiqama naaquqamasee dadaaqiaqa. \v 30 Qinee asauku mundirana saikaki marufaqa Roomma maqannaa Poorisauqa qini qumareeqa rumbaranaki quqaqisaafaqa innee nianai marida sia amana dadaaqufanoo Eepafarooditusafa qini daadaaqiraree qimasee narí marunara paasoosamandeenoo kuqirana ameekeenoo, minara qinee miqirausara naaquqamasee dadaaqiaqee qidaqa. \c 3 \s1 Anoona andeeqaranara qidanoo. \p \v 1 Qini ufa taikarafa maaqimminoo maridanoo. Oo qini qikaqaafasaauqa Karaambaiqa asasirana firaana inni nimiani. Ooqai qinee akara rumannimaqaafanna ufanara sia rufiaidaqa mi ufafa inni ititannimaqee mari ufana kafaa qimannimidaqa minara maaqi qianaura. \v 2 Innee mandoosana maree mariasara eerairida aufariaqa misa kaasau fainiara foora maridaqa misa Yuda maqannaa oosana marida fainanduqiranara afeekaiki mariasa maridaqa. Misa fainanduqirana nariqa faina kafaqianda uqiranara anoona ainainee qimasaidaqa miqidaqa aaqaidaqa miqidaqa, maasa kai anoona faina kafaqianda uqimarunausara foora maree marunausa maridaqa. \p \v 3 Maasa Anutuna maraqunannai Anutunara innaaru qidaqa minannai kai maasa asauku mundirana Yisunaki marunnanara asasidaqa, maasa sia misa naanna ramasee nifaaqasaa akooqoo mari ainainnara anoonee qidaqa. \v 4 Akaqausa akooqoo faiqí nifusaa mari ainainnasaa mundusee minaki nifaaqa quqaida aaqaidaqa. Qini akooqoo qifaaqasaa amooqira ainaina moomoo maridanoo qinee minara fifau ainainee qidaqa minasaa mundufiqa qifaaqa quqarafa sia mariannoo. \p \v 5 Qini akooqoo qifaaqasaa amooqira ainaina maaqimminoo maridanoo qini Pauroosa maqooqooqari qisauku dinni ani qaara marasee qaaramooku faasaana marasoofaqa qini faina kafaqianduqi mariqau. Qinee Isaraee maqannaa kambiqarausa maridaqa Yakooboona amaaku Beensaminna ati maridaqa, Qeeburu maqannaasa uqanna mara maqarausa maridaqa. \v 6 Qinee firaaqoo Yuda maqannaasa sandufamau fimariafanausa marunnanara firaaqoo sandanainai qimasee Yisuna ufara suqimarusa nárí mariafanausa maridaqa. Mooseena sandufannai Anutuna andeeqarana amanaikirafa sia amanaikiannoo. Mooseena sandufannai andeeqarana marararee qimarusakiqari qinee misa uriqararausa Farisai amaana ufa qimarunausa mariafannana. \p \v 7 Ooqai qinee Yuda maqannaa Anutufinnai firaree qimaru ainainausara uriqarara ainaina anoona ainainee qimariqiafana doo maqee asauku mundiranara irisee mi aiqama ainainausara aaqarafa fifau ainainee qidaqa. \v 8-9 Sia mi ainainausara kai miqi qidaqa aiqama ainainara kaaqa fifau sia mari ainainnee qimasee quandaki anoona ainaina tia firaa ainaina, asauku mundirana Yisuna maasa karaambaiqara irimariana minara kai anoona ainaina fee qimasee minakai qumareeqa. Minara maraannee qimasee aiqama ainaina doo aquseeqa asauku mundirana maraani qimaseeqa mina faqa moodaanaki marianauree qimaseeqa aiqama ainainara fifau madaapee ainainee qimasee aquseeqa quandaki Yisuna qumareeqa. Doo maqee qinee sia qeeqa andeeqarana maraqa nidaqa sia Mooseena sandufannai mi andeeqarana maraqa nidaqa. Qinee maqee moo andeeqarana asauku mundirana saqarikiafannanannai Anutufa andeeqarana qimuna mina kai maqee maraqa nidaqa. Mi andeeqarafa Anutunaindari anifa Yisuna saqarikiranasaa mundinoo marifa marifaqa maraqa nidaqa. \p \v 10 Qinee sia moo ainainara irianauree qidaqa, asauku mundiranara faqa Anutufa mifa kuqiranakiqari findifu afeekanara faqa iriraree qidaqa. \v 11 Yisufa kuqiranaki keeqafinoo minakiqari findifufaqa qinee faqa kuqiranakiqari findifiqa naaru mariranaki fuanee qimasee maqee kamuqoo Yisuna aupurarana faqa mifa kuqu aidafirana faqa qinee faqa qeeqa qifaaqasaa maraidaqa. \s1 Pauroofa innaarunai feefauru marararee qimaseenoo sandaidanoora foora qinau. \p \v 12 Yisuna aupurarana faqa kuqu aidafirana faqa qeeqa qifaaqasaa maree marunnana qinee sia minannai amanaikiqa sia minannai kaaqa andeeqaidaqa. Qinee maqee maqee andeeqarana marararee qimasee sandaidara maqi qiara maqi idaqa. Asauku mundirafa Yisufa qiniara andeeqarafa marianifee qimaseenoo qini qumareeqeenoo naríndi kammaqaifaqa maridaqa. \v 13 Oo qini qikaqaafasaauqa qinee sia anoonaikamandee maridaqee qidaqa, sia amana miqianaura. Qinee maa moodaa ainainna kaimmidaqa qinee aiqaree inaaqiannai mari ainainara qeeqa aaqeeaafanna ainainnara aunumasee doorinni mari ainainna andeeqara oosana marirana kai qifu munduseeqa qumarararee qimasee fidaqa sandaidaqa. \p \v 14 Qinee narí amani narí amanira sandaranara foora taikaranasaa kai doori munduseeqa mi runna kai andeeqasee fidaqa miqoo feefauru marararee qimasaida sandaidaqa qini feefauru mararafa maaqimminoo maridanoo. Anutufa narí asauku mundirana Yisunannai maasa daarama sandaranara foora quqaqiseenoo maaqoo narí andeeqara mariranaki faqa naaru marirana faqa mariaqeera qifaqa mina mararara kai sandaidara foora masee fidaqa. \p \v 15 Maasa aiqamausa Yisuna ufa akoofasaikirausa mi irirana kai maraqa nuaqa. Innikiqari akaqausa moo irirafa marinanoo Anutufa inni minara qimannimiannoo. \v 16 Saina miqinoo mariani innisaimbaqa sia moo ufa irisee mi mau fuanaura maasa ooqai fuafannamau kai fuanaura. \p \v 17 Oo qini qikaqaafasaauqa innee aiqamausa qini kai qifaqee qini qimeemmeeriaqa, maasa inniara iriqa andeeqara aana uqannifiqaafanaqa doo maqee innee akaqausa innikiqari mi mau fimariasa niqafamasee innee faqa nifaqee mi mau fuaqa. \v 18 Qinee Pauroosa maa ufana ooqai moomoo kari inni qimannimiafanaqa doo maqee daukunu ree marifaqa inni qimannimidaqa, moomoosa asauku mundirana kuqirana mandaaqasee andeeqara oosana marasee fimarufaqa doo maqee quandaki mandoosana maraidaqa minannai asauku mundirafa aunirira saqarisaa kuqirana namuqaa kiqa mina kuqirana namuqaa kammamaqaidaqa. \v 19 Miqi mariasa maaqiqa fifi iqa idaki kai fifaranoo, nariqa aaqee maria nidirafa mifa misa Anutufara foora maridanoo, misa nisauri maria ainainnara kai amooqimasee noori uqeeraida nasuridaqa, misa maa maqanasaaqaraa ainainara kai iri mariasa maridaqa. \p \v 20 Innisaimbaqa sia miqirausa maridaqa maasa moo maqannaasara foora maridaqa innaaruna maqusanaasa marunnanara maasa karaambaiqa asauku mundirana Yisuna maasa asumu marirana qimimarifaqa innaarunaindari qumuaninnanara asasammasee afeesida maridaqa. \v 21 Mifa miqoo maasa ummooqukira maqasaaqaraa qifaaqa mareeqeenoo quandaseenoo narí kaaqa areenara afaaqa fooqaanaikammiannoo. Mifa aiqama ainaina mareeqeenoo narí aramandunnai quqara afeekannai maasa maqasaa qifaaqa mara quandaqisaannoo. \c 4 \s1 Pauroofa amiqira oosanara naamuaqidanoo. \p \v 1 Oo qini qikaqaafasaa Firipi maqannaasa firaaqoo inniara qini qimuqusifaqa inniara daundurannoo oonu mafi iridaqa inniara dididanoo. Innee firaaqoo asasirana qimi mariasa mariafaqa innee qini moodaa fidikara foora marida qini asasirana qimimariafanoo. Minara inni qimannimidaqa Yisufa innaarunaindari qumuaninnanara asasammasee afeesida mariaqeera faasai qimannimiqa inni marifa miqimandee karaambaiqaki mapukusee mariaqa. \p \v 2 Oo aanaaseeqara Eeuoodiasa nammarifa faqa Sindikeesa nammarifa faqa inneeqara maqee maqee rairaiqirana minniseeqa aneenna aunannaasandiriara foora maridaqara karaambaiqaki amiqi amiqimasee moodaanaki mariaqa. \v 3 Oo qini Firipi maqannaa qifaaqasaa qiqoondi moodaanaki qini qifaaqasaa ainaini marianafa ani faqa qimamidaqa anee mi anaaseeqanda andeeqasaifaqa moodaanaki mariaqeera. Miqanda ooqai Yisuna fasaasa ufa maqusa maqusa nidaqa qini dadaaqidaqa qimannimi maruqanda maridaqarammia anee miqanda andeeqannisaa. Miqanda faqa Kareemeendana faqa aiqamausa qini faqa moodaanaki ainainimariasa faqa misauqa aiqamausa nuqu Anutuna naaru mariranaki fimariana bukaki misauqa nuqu maridanoo. \p \v 4 Innee Karaambaiqaki marianara maqee maqee asasida kai mariaqa, kafaa qimannimidaqa, asasiaqa. \p \v 5 Innee aiqamausa sia ramoo ramaaiaqa ireeda kai nirana marirana aiqamausa nimiaqa. Karaambaiqa qusasaa qumuannoommi. \v 6 Inneeqa oosana oosana sarauqira ainainara sia oonumafi irifanoo nimuqusiani, innee Anutunara innaaru qidaqa miqoo kai inneeqa sarauqi maria oosana oosana ainainara innaaruqiaqa. Innaaru qidaqa Anutunara dufi dufi qirana namufaqa innaaru qiaqa. \v 7 Innee miqifanoo Anutuna aundura asooarafa firaa ainaina tia maridanoo faiqí faiqi irirafa sia mina amana maridanoo, mi asooarafa inni nimuqusa faqa irirana faqa asauku mundirana Yisunakina mariafanoo miqoo inni rakisinnimaqaannoo. \p \v 8 Oo qini qikaqaafasaauqa qini taikara ufa maaqimminoo maridanoo, inni iriranara qimannimidaqa, innee inneeqa kai amiqira ainainara irirafa faqa uriqarara ainaina faiqí amooqimaria ainainnara irirafa faqa minauqara kai maqee maqee naaqoo nitikuraki inni irirafa qumbiqaani. Kuqaa qimaria ufana faqa naaquqara amiqira ainaina faqa andeeqarana faqa anukara ainaina irirana faqa idaaqira ainainara irirana faqa amiqira oosana ainaina Anutufa amana iriaqaa ira ainaina faqa mi ainainausara kai nitikuraki qumbiqanoo mariani. \v 9 Innee qini Pauroosasaaqaraa amiqira oosana qafeeusa mariafanoo minauqa maqee maqee qinee iafanandee kai iaqa. Qini ufakinaana faqa qinee iafanandee inafa mi mau kai fimarifanoo Anutufa naundura asooarana nimimarifa inni faqa nuani. \s1 Pauroofa Firipi maqannaasa munnimma amunara dufi dufi qidanoo. \p \v 10 Qinee Pauroosa karaambaiqaki fidaqa maqee maqee firaaqoo inniara oonumafi iridaqa asisida maridaqa. Innee Firipi maqusanaasa ooqai narana feefaurira munnimma dadaaqiqa qimiqau. Doo miqoo kisaaqasaa marikiqa doo maqee kafaa qiniara iridaqa dadaaqi mariafanoo. Innee sia qiniara kaaqa aunusee mana mana imariafaqa minara qidaqa inneeqa maqusaindari nianaindari dadaaqirana sia amana maree animariafaqa minara innee sia qini dadaaqusa mariaasa maqee kaifaa dadaaqimariafanoo. \v 11 Sia qinee qeeqa daunduraki inniara minniqiseeaafoo qimasee ikiraqaidaqa, qeeqa marunnanaki marunnanara doo marida fee qimasee qifaaqa quqaidaqa doo mi ainainnara akoofasaikammidaqa. \v 12 Qinee sarauqiranaki marunnanara doo akoofasaikammiqa maridaqa, rairaa irinaki marunnanara faqa akoofasaikammiqa maridaqa. Qinee mi oosanna iridaqa doo irimarunausa maridaqa, qinee yai yai fee yaqoo aukuanee qimuaqu qumbiqanoo fee maridanoo fee daararee maridee, rairaa iranaki fee maridee sarauqiranaki fee maridee mi aiqama ainainausaki maridaqa sia munari minari idaqa doo qifaaqa quqasee mariranara akoofasaikammiqa maridaqa. \v 13 Asauku mundirafa narí afeeka qimufaqa minannai amiqiranee mandaikiranee kaqi maraidaqa. \p \v 14 Innee Firipi maqannaasa qini dadaaqianara dufi dufi qidaqa. \v 15 Ooqai indaaru inni maqa maaqa Maseedoonia minnisee amiqira fasaasa ufa maqusa maqusa qimannimiqa niniufaqa innee Firipi maqannaa Yisuna ufara suqimarusa kai sia moo maqannaasa inneeqa kai dadaaqiusa mariafanoo. Inneeqa kai narana munnimma qimufaqa minannai qeeqa narana aina maraseeqa namasaida ainainiqiafana. \v 16 Qinee Teesaroonika maqusai mariafanaqa innee moomoo kari qinee mandainainaki mariafanaqa innee dadaaqidaqa narana maree maria munnimmana qimaqee mariqau. \v 17 Qinee sia narana maree maria munnimma moo faqa moo faqa maraanauree qidaqa maa ufana qimannimidaqa, qinee inni nuquara afeedira ainaina innaarunai nimaqaanifee qidaqa maaqoo munnimma qimianara qidaqa. \v 18 Eepafarooditusafa inni maqusaindari inni maqannaafa maqee qunnanara inneeqa narana maree maria munnimmana minasaa soofanoo mini qimifaqa doo aiqama maraunnanara inni qimannimidaqa doo qini qimana kai maridanoo fiqaramasee faqa maridanoo. Mi munnimmana qimaqaafa tatufira aandau Anutuna suqa ami mariafara foora amiqira afunda aikiambu imarifara foora Anutufa asasammasee maree mari ainainna maridanoo. \p \v 19 Sia meerai kai inni afeedamma nimaqaannoo maaqoo faqa innee sarauqi maria ainainna inni nimana kai nimiannoo, narí innaarunai mari qumiasana moomoo marina narí asauku mundirana Yisunaki marina innee sarauqi maria narana ainainna inni nimana kai nimiannoo. \v 20 Maasa Anutufa maasa qikoofa mina amooqirafa naaru naaru mariani. Kuqaa. \s1 Pauroofa nimandaidanoo. \p \v 21 Anutuna faiqi namu mina ufa irimariasa asauku mundirana Yisunaindi mariasa Firipi maqannaasa inni aiqamausa nimandaidaqa. Yisuna ufa iri maria qikaqaafasaasa qini faqa mariasa inni nimandaidaqa. \v 22 Maaqoo Anutuna ufa irimariasa aiqamausa inni Firipi maqannaasa nimandaidaqa, Roomma maqannaasa uriqarara fasiqa Sisaana maaqaki ainainimariasa misakiqari akaqausa Yisuna ufa irimariasa misa faqa inni firaaqoo nimandaidaqa. \v 23 Asauku mundirana Yisuna maasa karaambaiqa afaarirafa inniki aiqamausaki mariani.