\id GAL NT0016.GA BINUMARIEN NT OATRIDGE DP TRF 17-JUL-85; 13-April-2016 \h KARATIA \toc1 KARATIA Karatia maqusanaasa Pauroofa akara rumannimufa maridanoo. \toc2 KARATIA \mt1 KARATIA \mt2 Karatia maqusanaasa Pauroofa akara rumannimufa maridanoo. \c 1 \p \v 1 Qinee Pauroosa Yisufa diqiqoo fasiqausa maridaqa maa pasana akara rumannimaqaidaqa. Sia faiqí faiqi moo fannoo qini mareeqee Yisufa niqiqoo saikanaki quqaqoosa maridaqa, sia Anutufa moo fasiqara qufanoo qini mara quqanau. Anutuna asauku mundirafa Yisufa faqa narí akoona Anutuna faqa Yisuna kuqiranakinaana uqeera quqoofa miqandakai qini rafaaqafusee mara quqaqoosa maridaqa maa saikanara qidaqa. \v 2 Maaqoo maria nikaqaafasaasa dadaaqida inni Karatia maqannaasa nimandaidaqa, Karatia maqa maaqaki Yisuna ufara suqimariasa inni nimandaidaqa. \p \v 3 Maasa aiqamausa qikoofa Anutufa faqa mina asauku mundirafa Yisufa maasa Karaambaiqa faqa Anutuna idaaqira amiqi amiqirana faqa naundura asooarana faqa inni nimiani. \p \v 4 Maasa qikoofa Anutufa qufanoo asauku mundirafa iriseenoo eedoo qimaseenoo mi mau finau maqee kamuqoo marunna mandainaina afeekaikiranakinaana maasa idukuaqeera narafaaqa maasa mandainaina akiaqara aunirira saqarisaa paasoosamasee quqanau. \v 5 Anutuna areenarana faqa amooqirufa faqa naaru naaru amimariani, doo miqiani. \s1 Sia moo amiqira fasaasa ufa maridanoo moodaa kai. \p \v 6 Oo Karatia maqannaasa qinee inni oosanara tautummiqa. Innee dauni aaqee uqanna Anutuna minnisaafaqa qinee minara iriseeqa tautiqa, mifa narasauku mundirana idaaqirana kaqi nimiranannai inni naarama quqasoofaqa innee aaqee uqanna quqasee sandeeqa moo amiqira fasaasa ufara foora randoofaqa iriseeqa tautiqa. \v 7 Sia moo amiqira fasaasa ufa maridanoo moodaa kai maridanoo, faiqí anaasee akaqausa asauku mundirana amiqira fasaasa ufa qumaree mareeqee kaqinni ubeekeeqa minannai furufarirana inni nimimariafanoo. \p \v 8 Indaaru maasa Yisuna amiqira fasaasa ufa inni qimannimiafannana doo maqee maasee moo fannoo fee innaarunaindaraa qangiroo moo fannoo fee moo fuka aaqee maria fasaasa ufana qimannimufaqee Anutuna aqurarara ufa misasaa mariannoo. \v 9 Maasa ooqai qimannimiafannanasaa kafaa maqee qimannimidaqa, moo fannnoo maasa ooqai qimannimiafannana moosaa qimasee qimanniminafa mifa Anutuna aqurarara ufa ameemaanai mariannoo. \p \v 10 Faiqí nifusaa qeeqa qimoofee qida fee nasurida fee miqi qidaqee oo sia uqanna qinee miqianaura. Anutuna kuqaa eedoo qira ufara qinee randaidaqa. Qinee faiqí nifusaa fifau nasuridaqa miqi qidafau sia asauku mundirana ainainiranaki marini maqee maqee qini darirara kai qiafaqa moo ainainiranaki funaiqini. \s1 Pauroofa Yisufa niqiqoo fasiqausaikammafi oosana aroo ufafa. \p \v 11 Oo qini qikaqaafasaauqa qinee maa ainainnara qimannimianaura. Qinee qimannimianna fasaasa ufana sia faiqí auquqoofa maridanoo. \v 12 Sia faiqikinaana qinee mareeqa, sia moo fannoo qimaqimifaqa iriqa asauku mundirafa Yisufa narí uqanna kooroomambi qimaqiminau. \p \v 13-14 Qinee ooqai kumaaraa mariafana Yuda maqannaa amaana ufa amiqimandee firaaqoo qimariqiafana. Qinee Yuda maqannaasa amaana ufara qeeqa qikiaqauqa urinnaaqaramasee mi ainainna qiqiafana. Qinee misa urinnaaarammasee firaaqoo maasa qikeeku qikaaku oosana maraqiafana. Qinee minaki fidaqa Anutuna ufara faqa Yisuna ufara faqa suqimarusa sia nifauaqiafana afeekaikamandee misa mandaikamma nimaqaqiafana. Qinee minara amiqimandee taikaanee qidaqa mandaikamma nimaqaqiafana. \p \v 15 Anutufa sia qini mandoosanara irinoo narí idaaqira amiqi amiqira mariranaki marinoo qini qinoofa sia qini maqoo kamuqoo narí ainainira saikaki marianifeera ooqai indaaru qini daarama mi saikanaki quqaqisoofaqa kisaaqasaa sia iriqiafana, mana mana kai qiqiafana. \v 16-17 Anutufa qiniara narí amiqira fasaasa ufa aanaamuru qimannimiannee qimaseenoo Damasakusa maqusai fimariafanna aanasaa narí amaaku qini uqaqifiqanau. Uqaqifiqasoofaqa sia moo fasiqunnai oonureeqa Yisuna aufakiana iriqia, narí amaaku uqaqifiqaannee qimaseenoo sia Yisufa niqiqoo fasiqusakina ooqai marusakina Yeerusareenni sia ooruree iraafanaqa qimaqimiqau. Sia qinee miqi qiafana qinee andeeqasee quandaki Arabia maqa maaqai oonu marikiqa oonu randeeqa anireeqa kafaa Damasakusa maqusai fiqiafana. \v 18 Yisufa indaaru kooroommaqooqooqari qaaramoo aukuana aiqarammafufaqa Yeerusaree maqusai ooruree Peetooroo funnai mina qafamasee aqoondikianauree qimaseeqa mina faqa qaara amaana maraqiafana. \v 19 Mi kamuqoo sia Yisufa niqiqoo fasiqausa nindafaqiafana misakiqari Yisuna akaqa Yameesana mina kai qafaqiafana. \p \v 20 Qinee maa akaranakinaa ufa anoona kai qidaqa sia unna ufa qidaqa. Faiqí sia Yisuna fasaasa ufa qimaqimiqau, Yisufa narí kai qimaqiminau. Anutuna afusaa maridaqa anoona ufa kai qidaqa. \p \v 21 Qinee Yeerusareenni qaara amaana maraseeqa Siria maqa maaqaki faqa Sirisia maqa maaqaki faqa oonu kisaaqasaa mariqiafana. \v 22 Mi aukuanna mi kamuqoo Yudeea maqa maaqaki maridaqa Yisuna ufara suqimarusa sia qini qiqafaqau. \v 23 Akaqausa qiniara qimannimunara irimarusa kai mariqau. Misa maaqimandee qiniara qimannimiqau. Maasa mandaikamma qimiqeemaru fasiqafa doo maqee quandaki narí naru taikee maru ufana qimannimidanoo. \v 24 Misa mi ufana iriseeqa Anutufinnai qiniara dufi dufi qimariqau. \c 2 \s1 Pauroofa niqiqoo fasiqausaki sia qinee oorudupirausee qidanoo. \p \v 1 Qinee Pauroosa Siria maqa maaqaki faqa Sirisia maqa maaqaki faqa kisaaqasaa qisaukuqara taikasee qikunni qaara faqa qaara faqa ooqu marasee aukuana maraseeqa Baranabasina faqa Titusana faqa nifiqamareeqa Yeerusareenni ooru fiqiafana. \v 2 Anutufa narí maraqunannai kukeeqasee qimaqimunara ooru fiqiafana. Miqoo ooruree Yisuna ufara suqimarusa misa uriqararausa faqa kai ufa qidaqa, aanaamuru Yisunara qimannimiafannufana oosana oosana qimannimiqiafana. Misa sia irifaqa qini saika ooqai faqa maqee faqa sia amiqimandee qini dooki iriranaki qaoo qifoora minara qinee qimannimiqa. \p \v 3 Qini qiqoondi Titusafa aanaamuru Kirisa maqusaindari qini faqa Yeerusaree maqusai ooru marufaqa Yuda maqannaasa Yisuna ufa irimarusa minara maasa sia Yuda maqannaa naanna ramasee Titusana fainanduquaneera qiqau, kaqi mana mana imariqau. \v 4 Faiqí akaqausa Yuda maqannaa unna qimasee Yisuna ufara suqimarunausee qimasee maasaki umee ani keeqafufaqa Titusana qafammasee mina fainanduquaqee qufaqa maasa qaoo qiqiafana. Misa nipuraraa fasiqara foora kukeeqasee maasaki ani keeqee mariqau. Maasa Yuda maqannaasa faqa aanaamuru faqa asauku mundirana Yisunaki marunara sia nariara nariara rufieeqa amiqi mandee moodaanaki Mooseena sandufakiqari idukiara foora marunara nipuraraa fasiqara foora minaki ani keeqafufaqa maasa mareeqee Mooseena sandufaki rumbaranakiara foora kafaa quqaaneera nipuraqau. \v 5 Maasa sia misa ufara eedoo qiqiafana. Inni aanaamuru mariasara iriseeqa sia eedoo qimasee Titusana fainanduqiqiafana. Yisuna amiqira fasaasa ufa anoona ufara kai innee aanaamuru mapukusee maraaqee qimasee sia misa ufa fainanduqirufa iriqiafana. \p \v 6 Qinee Pauroosa Yeerusareenni ufa qimarunaki maridaqa Yisuna ufara suqimarusaki maridaqa faiqí misara uriqararausee qimarusa faqa ufa qimarufaqa iriafanaqa sia moomau fiqau qinee fimariafannamau mi mau kai fiqau. Qinee faiqí misara uriqararausee qiqa, Anutufa sia faiqí nifaaqa qafamaseenoo uriqararausee ureeqarausee qidanoo minara qinee sia uriqararausee qiqa sia ureeqarausee qiqa amana amana kai mariaa maqi qimasee qeeqa aanaamuru faiqí aanaaseeki saika maree marunnana kooroomasee paasoosamandee kaqi qimannimiqiafana. Qimannimiafanaqa uriqararausee qimariasa sia qaoo qimasee moosaa fiaanoo qiqau. \v 7 Misa qiniara maaqi qiqau, ooqai Yisuna amiqira fasaasa ufa Yuda maqannaasa qimannimirafa Peetooroonasaa Anutufa quqanau, doo maqee kamuqoo mifa aanaamuru mi ufanakai qimannimirafa qini Pauroonasaa quqee maqi qimasee maanara faqa irimariqau. \v 8 Anutuna afeeka fannoo kai Peetooroona mara quqa amufanoo Yuda maqannaasaki fidanoo qimanniminau, miqi kai inoo Anutuna afeeka fannoo qini Pauroosa mareeqeenoo aanaamurukina mara quqasoofaqa fuafannaqa minara faqa irimariqau. \p \v 9-10 Yisuna ufa irimariasa uriqararausara foora mariasa Yameesafa faqa Peetooroona faqa Yoohaneefa faqa qini ufa iriseeqa maaqi qiqau. Oo kuqaa Anutufa ani mareeqeenoo kuqaa aanaamuruki quqeenoo, anee aanaamuruki ainaininaqa maasa Yuda maqannaasaki ainainianauree qimasee qini faqa Baranabasina faqa nisauku ruqunnaseeqa doo fuaqee qimasee moodaa ufa kai maaqi kai qimasee qimaqimiqau. Inneeqara Pauroosa faqa Baranabasina faqa Yudeea maqa maaqaki maria kudi fasiqausara Yisuna ufa irimariasa maqee maqee iridaqa dadaaqiaqa. Miqi qufaqa qinee iriseeqa maaqi qiqiafana, qinee minara kai afeekaikianauranoo fee qiqa. Mi ufa suqirana Yeerusareenni maridaqa qimaqimiqau. \s1 Pauroofa Antiooka maqusai maridanoo Peetooroona aqinau. \p \v 11 Doo miqooqari moo aukuana ai randoofaqa Peetooroofa Antiooka maqusai qinee mariafannaqoo aniroofaqa qinee aiqamausa nifusaa Peetooroona afusaa aqiqiafana, akooqoo mifa aaqamasoonara afusaa aqiqiafana. \v 12 Yuda maqannaasa nári sandufa qiqa aanaamuru mariasa faqa sia moodaanaki misa saimbaqa narana naanauree qiqau. Peetooroofa Antiooka maqusai maridanoo misa Yuda maqannaasa sandufa rukiaseenoo miqooqaraa aanaamuru Yisuna ufa irimariasee qimaseenoo maqee maqee misa saimbaqa moodaaqoo ooqu marifidanoo narana nee marinau. Miqinoo marufanoo Yameesafa Yeerusaree maqusai maridanoo akaqa Yuda maqannaasa niqiqoofaqa Antiooka maqusai ooqu fiqau. Misa ooquroofanoo Peetooroofa nindafamaseenoo rufiamareenoo aadumai nianasaa oonu ooqu marifufanoo qimmirinoo qinau. Maa fuka Yuda maqannaasa Yeerusareendari qumuraasa qiniara sia fainanduqirausa faqa narana naidanoommifoo qifoo qimasee rakeemasee aadumai ooqu marifinoo narí narana nanau. Yuda maqannaasa Yisuna ufa irimarusa misakiqari akaqausa aanaamuru marusara maaqi qiqau. \p \v 13 Yuda maqannaasa qikaqaafasaauqa Peetooroona faqa miqoo marusa Peetooroona oosana qafamasee misa faqa miqi kai iqa Yeerusareendari qumusara rufiamareeqa Peetooroofa ooqu marutinai ooqu marifiqa nári narana naqau. Misa sandeeqa Baranabasina faqa firarisameeqee nári manda maparaa iranaki quqasoofanoo aadumai ooqu marifi nanau. \v 14 Qinee misa miqiu oosanna qafamaseeqa maaqi qiqiafana, misa sia amiqira fasaasa ufa anoona ufamau andeeqasee fidaqa eendaandammida miqi mariafanoo, miqi qimasee Peetooroona aiqamausa nifusaa afusaa aqiqiafana, anee Yuda maqannaafa mariananoo aanaamuru oosana marasee aanaamuru faqa moodaanaki mariananoo, anee nanaree maqee aanaamuruara asaurusee rakeemasee aadumasaa ooqu marinanee. Anee miqiannana aanaamuruara sia fee amanaikinanee miqinanee. Anee aanaamuru mareeqeenana Yuda maqannaasaki quqasainaqa innaarunai firana amanaikidee miqidanee. \s1 Yuda maqanaasa faqa aanaamuru faqa Yisunasaaqaraana asumu mareefaranoo. \p \v 15 Qinee miqi qimasee Peetooroona aqisee maaqi qimasee aiqamausa qimannimiqa. Kuqaa maasa Yuda maqannaaki kambiqarausa maridaqa. Maasa sia aanaamuru mariasa, misa Anutuna ufara sia irirai mana mana imariasa. \v 16 Sia maasa Mooseena sandufasaaqari firanannai Anutuna innaarunai firana amanaikiranaki keeqaanaura, asauku mundirana Yisunasaa rusiranannai kai Anutuna innaarunai firana amanaikiranaki keeqaanaura. Sia faiqí moo fannoo Yuda maqannaasa sandufannai Anutuna innaarunai amanaikiranaki keeqaannoo. \p \v 17 Maasa Yuda maqannaasa Anutuna innaarunai amanaikiranaki keeqararee qimasee asauku mundiranasaa atooqafiqa quandakiqa boo aanaamuru mariasa naanna ramafiqa mandoosana maree marunausee qianauranoo. Maasa miqidaqa asauku mundira fee maasa mareeqee mandainainaki quqeenoo fee qianauree. \v 18 Oo sia uqanna miqinoo maridanoo. Qinee Pauroosa Mooseena sandufannai Anutuna innaarunai amanaikiranaki keeqaranara qaoo qimarunausa maridaqa, qinee maqee quandaki minara eedoo qiqa Mooseena sandufa rukiaanaura. \v 19-20 Mooseena sandufara qinee maaqi qianaura doo mifa qini aaqarana qimaqiminoo darusaifaqa kuqiqa maridee qidaqa. Qinee Anutuna saikara findifi minaki mariaqeera qini darusaifaqa kuqiara foora iqa maridaqa. Asauku mundirafa auniriranasaa kuqinoo qinee faqa minandiri kuqiara foora iqa maridaqa doo maqee sia qeeqaraa kasida maridaqa, asauku mundirafa qini daundurai marinara kasida maridaqa. Qinee maa maqee kasira marirafa Anutuna amaaku maqee maqee saqarikidaqa maridaqa, mifa qiniara amuqusinoo narí marirana quqanau. \v 21 Qinee Anutuna idaaqira kaqi nimirana qimifaqa sia qaoo qimasee minnisaanaura, faiqí moo fannoo Mooseena sandufasaaqari Anutuna innaarunai amanaikiranaki keeqainanara asauku mundirafa fifau kuqinau maqi qidaqa. \c 3 \s1 Nimaarusiranara faqa Yisunasaa rusiranara faqa Pauroofa mi ufa qandara qidanoo. \p \v 1-2 Oo Karatia maqannasa innee furufari mariasa yafee inni mandirirana naakunimaqeenoo fee Yisunasaa rusirana afainoo fee. Qinee Pauroosa inni Karatia maqannaasa nifusaa asauku mundirafa aunirira saqarisaa kuqunara amiqimasee kooroomasee inni nifusaa qimannimiafanaqa inni nifusaa kuqinoora fooqaana innee amiqimasee irimariafanoo, doo maa moodaa ainainara kai irammirianaqa qimaqimiaqa, innee Mooseena sandufa maraqa nuana minannai fee Anutuna maraquna maraaqee iqau, Yisuna amiqira fasaasa ufa irisee irirana minasaa rusiranannai fee Anutuna maraquna maraaqee iqau, minasaa irirana rusiranannai kai maraqau. \p \v 3 Innee naqiaqooqari fee firaa furufariranaki fi fee, innee Anutuna maraquna naakusee minannai oosana arasee andeeqasee fidaqa kafaa maqee mariaqooqari nanaree innee mina afaimma quqasee faiqí faiqi iriranamau maqee maaqooqari fidee. \p \v 4 Indaaru Anutuna maraquna inni naakufufaqa amiqira oosana inniki kambiqafinau doo maqee innee minara fifau ainainee fee qidaqee. Sia fee innee minara iriafanoo nimuqusidanoo fee. \v 5 Anutufa narí maraquna afaaramasee inni maqee maqee nimidanoo faiqí sia auquaqaa ira ainaina auqimarifaqa innee qafee mariafanoo. Innee Mooseena sandufamau fimarianara Anutufa narí maraquna inni nimidanoo fee amiqira fasaasa ufa iriqa irirana minasaa rusimarianara Anutufa narí maraquna inni nimidanoo fee. Minannai kai narí maraquna inni nimidanoo. \p \v 6 Oosana aroo ufafa irirana rusimarianara maaqi qidanoo Abarahaamana auqu ramasee mina kikiqusinoo maaqi qidanoo. Ooqai Anutufa Abarahaamana nauraiqi marufanoo qimaminau. \q1 Abarahaama anee faiqi siaifa mariananoo anee moomoo maqusanaasa nikoofa marinnaranoo. \p Abarahaamafa mina iriseenoo oo kuqaa kambiqaannoo qimaseenoo narí irirana Anutuna ufasaa rusisee afaaqa quqasee marinau. Anutufa Abarahaamafa narí irirana Anutunasaa rusisoona qafamaseenoo minara maaqi qinau. Oo doo Abarahaamafa qini Anutufa innaarunai firana amana kai mari fasiqafa maridanoofee qinau. \v 7 Qinee Pauroosa minara maaqi qidaqa innee Karatia maqannaasa amiqimandee maana iriaqa. Kuqaa Yuda maqannaasa Abarahaamana maqasaaqaraa ati mina moodaa maqannaasa mariafanoo Anutufa Abarahaamana atiara moosee qidanoo maaqi qidanoo. Abarahaamana aanna reemariasa Anutuna ufasaa irirana rusimariasa misa kai Abarahaamana aiku asauku anoona uqanna maridaqa. \v 8 Anutufa ooqai indaaru aanaamuru maqannaara nári irirana Anutunasaa rusinausa Anutuna innaarunai firana amana keeqeefandiafoo qimasee akara rumaqoofa maaqi qinau. \q1 Anutufa ani Abarahaamanasaaqari aruruki akinanoo aiqama maa maqa maaqana afaaqasasa mariasa amiqi amiqimma nimaqaannoo fee qimaqoofa maridanoo. \p \v 9 Anutufa qufanoo Abarahaamafa mi ufana nariara irisee doo kuqaa fee qunara Anutufa Abarahaamana amiqi amiqinau. Doo maqee aukuana miqi kai iqa aiqama irirana Anutunasaa rusimariasa Abarahaamanasaaqaraa amiqi amiqirana Anutufa raina nimidanoo. \p \v 10 Aiqama maqannaasa Mooseena sandufamau fidaqa minannai Anutuna innaarunai firana amanaikidaqa keeqaanauree qimariasa aaqamaki Anutuna niqurararufa nimaarusirufa ameemaanai maridaqa. \v 11 Tamummaqara fasiqauqa akara minara maaqi qinoo maridanoo, \q1 Anutunasaa irirana rusimarianannai Anutuna innaarunai firana amanaikiranaki keeqeemariasa misa kai maqee oosana arasee naaru marirana mareefaranoo. \p Maasa mina irisee maa ufanara kooroo ifoo qidaqa sia faiqí moo fannoo Mooseena sandufa mararanannai Anutuna innaarunai amanaikiranaki keeqaannoo. \v 12 Mooseena sandufa sia Anutuna saqarikirafa minasaa mundinoo maridanoo. Mooseena sandufa fannoo faiqí minasaa kaaqa andeeqasee firafa minasaa mundinoo maridanoo. Tamummaqarausa akara minara maaqi qidanoo, \q1 Mooseena sandufamau kaaqa andeeqasee fimarifa kai naaru mariranaki keeqaannoo fee qimasoofaqa maasa sia amanaikidaqa sia keeqaanaura. \p \v 13 Asauku mundirafa Mooseena sandufamau fimariasa Anutuna niqurararufa ameemaanai rumbaqa marunara iriseenoo asauku mundirafa narí kai Anutuna niqurara ufaikamambinoo maasa daaqa qumureenoo minaki rumbaqa marusa idukuqisanau. Tamummaqara fasiqauqa akara minara maaqimminoo maridanoo. \q1 Saqarisaa dirifi kuqimariasa aiqamausa Anutuna niqurararufa ameemaanai mariasa maridaqee qidanoo. \p \v 14 Asauku mundirafa saqarisaa dirifi kuqinau. Anutufa ooqai Abarahaamanasaaqaraa amiqi amiqirana aanaamuru mariasa nimianifee qimasoofanoo asauku mundirafa saqarisaa dirifi kuqinau. Asauku mundirana Yisunannai aanaamuru mariasa Anutufa Abarahaamanasaa qima afeekaikira amiqi amiqirana misa faqa raina mareefaranoo. Maasa faqa qeeqa Yisuna saqarikiranannai Anutufa narí maraquna nimiraree quna faqa maraanaura. \s1 Nimaarusira ufara faqa qima afeekaikira ufara faqa Pauroofa qidanoo. \p \v 15 Oo qini qikaqaafasaauqa maasaki mari ainaina kikiqususee qianauranoo. Faiqí qaaraqanda moo ainainara qimasee qima afeekaikamasee mi ainainna papiqasaa akara rumasee nariqara nuqu minasaa akara rumasee sia amana mi ufana minniseefara, mi mau kai fifaranoo. \p \v 16 Miqi kaimmasee Anutufa narí qima afeekaikira ufa Abarahaamanasaa faqa mina atisaa faqa quqaseenoo akara rinau. Ooqeenaa akara fannoo sia narí atiuqa moomoo fasiqa anaaseera qidanoo. Mifa maaqi qidanoo, ani ati kaimma qima afeekaikirana amianauree qidanoo asauku mundiranara moodaara qinau. \v 17 Qinee Pauroosa minara maaqi qidaqa Anutufa Abarahaamana narufa amiseenoo doo qinee mi mau kai fuanaureeqimasee qimafeekaikinau. Miqooqari (430 aukuana) aukuana moomoo uqanna aiqara mafufanoo Mooseena sandufa fannoo kasooqaqee innaaqiana kambiqafinoo sia amana Abarahaamana qimamu ufana rafaaqafuannoo kaqi mariannoo. \v 18 Anutufa Abarahaamanara Kannaa maqa maaqakinaa saqama namufaqa faiqi namufaqa aiku asauku namufaqa amiraree qimasee Anutufa mi maqa maaqa saqamana Abarahaamafa narí sandufamau funara sia irirai ooqai narí qima afeekaikammaqoo iriranasaa narí afaarinoo aminau. \p \v 19 Maasa minara irisee Anutufa naqiraree sandufa Mooseena aminoo fee inau. Mooseenakiqari fifiufanoo Anutufa qima afeekaikira ufa qimamufa Abarahaamana ati anoona uqanna kambiqaaninanaki Mooseena sandufa taikaannoo. Mi qambaana kamusaqanna aaqarana kooroomma nimaqaanifeera Anutufa mi sandufana quqanau. Anutuna qangiroouqa mina sandufa Mooseena amufanoo Mooseefa Anutuna faqa maqasaa fasiqa faqa aanaiqikinoo maridanoo maqasaa narí aqoonausa niminau. \v 20 Anutufa sandufa quqeemarufa faqa faiqí anaasee mi ufamau fimariasa faqa marianara aanaiqikirafa Mooseefa mina qambaana maridanoo. Abarahaamana qima afeekaikirana amuaukuanafa sia miqinoo maridanoo. Abarahaamafa sandufamau firafa sia marunara aanaiqikirafa faqa sia marinau. Anutufa naríara qima afeekaikira ufannoo Abarahaamana qimaminau. Maasa minara uriqarara oosanee qidaqa. \s1 Nimaarusira ufa oosanara kooroo idanoo. \p \v 21 Maasa minara iridaqa Mooseena sandufa fannoo Anutuna ufara qima afeekaikirufa Abarahaamana amunafa rafaaqafidanoo fee qianauree. Sia amana rafaaqa fuannoo. Mooseena sandufa oosana maaqimminoo maridanoo. Faiqí anaasee Mooseena sandufamau fidaqa mina akiaqara sia amana naaru marirana mareefara. Miqira sandufa Anutufa sia niminau. Niminaqau mi sandufana mareefau innaarunai fini. \v 22 Ooqeenaa akara fannoo aiqama maqannaasara nári mandoosana afeeka ameemaanai kuridiranaki maridaqee qidanoo. Qinee Pauroosa minara maaqi qidaqa Yisunasaa irirana rusimariasa Anutufa narí qima afeekaikamandee maqee oosana arasee naaru marirana nimiannoo fee qidaqa, mi nimirafa asauku mundirana Yisunasaa rusimarianasaa mundinoo maridanoo. Aiqama ainaina nári mandoosana afeeka ameemaanai marianara Yisunasaa irirana rusimarianannoo kai aikaquannoo. \p \v 23 Yisuna saqarikira aukuana sia maruqoo Mooseena sandufa fannoo mina afeesidanoo maasa karabusara foora rumbaseenoo maramareenoo Yisuna saqarikira aukuana kooroomambufanoo minaki quqaqisanau. \v 24 Asauku mundirafa qumuaninna aukuannasaa Mooseena sandufa fannoo maasa uqannifiqara fasiqara foora marinoo maasa Yisuna saqarikiranannai Anutuna finnai innaarunai firana amanaikiranaki keeqaaqeera maasa nifiqamaree asauku mundirana aaqa munu qisanau. \v 25 Doo maqee Yisunasaa rusirafa ani maridanoo ooqai uqaqifiqee marufa Mooseena sandufa sia maqee rakisi nimaqaidanoo. \p \v 26-27 Innee aiqama Yisuna saqarikiranannai asauku mundiranaki keeqafi marianara Anutuna amaaku kamambi marianara innee inneeqa nammari maroonannai innee asauku mundirana andeeqara marirana qamunnara foora akumaree minaki fuaqa. \v 28 Doo minakiqari sia Yuda maqannaasa faqa aanaamuru faqa naaduma moo kiqa maridaqa sia karabusa ainaini mariasa faqa idukirausa faqa moo kiqa mariafanoo sia faiqí faqa anaasee faqa mookiqa mariafanoo amana amana kai mariafanoo. Innee aiqama asauku mundirana Yisuna faqa moodaanaki maridaqa aiqamausa amana amana kai moodaa mariafanoo. \v 29 Innee asauku mundiranaindi marianara Abarahaamana ati mariafanoo. Abarahaamana atiuqa marianara Anutufa Abarahaamana amiqi amiqirana qima afeekaikuna mi amiqi amiqira ainainna kasooqaqee innaarunai inni faqa nimiannoo. \c 4 \p (Ooqai Pauroofa maru aukuana ainaina faqaasa faqa pisinisa faqaasa faqa munnimmara ainainimariasa faqa kudiuqa faqa mariqau. Ainaina faqaasa faqa pisinisa faqaasa faqa nári ainainirana moomoo marifaqa sia amanaikifaqa akaqa fasiqauqa nifiqee nári ainainiranaki quqasee mina akiaqara munnimma nimimariqau. Moo oosana faqa misaki marinau. Kudi fasiqauqa akaqausa kaaqa kudiki mariasa naararee marifaqa marianara ainaina faqaasiannai oonuree iraifanoo ainaina faqaafa ainaina siaina karabusara foora ira saikiranaki quqaseenoo sia feefauru aminau. Kaqi narana faqa faiqarana faqa mina ainainirana akiaqara amiseenoo feefauru uqanna sia aminau. Misa minara karabusa saika imarusee qimariqau. Mi karabusa saikanaki maru fasiqana ati mina ainaina kafaa mi fasiqana idukiraree qimaseenoo munnimma firaatia aqusee idukumaree fimariqau.) \p \v 1 Mi ufanasaa ootupammasee maa ufana ainainafaqaafa faqa narí amaakuara faqa qimannimianaura. Faiqí moo fannoo kuqufinanoo mina faiqi mina aiqama ainaina maraanoo. Mina akoofa kaqi maru kamuqoo mina faiqi sia innooqanoo marufanoo kaqi narí akoona ainainira faiqiara foora maridanoo. Narí akoofa narí amaakuara narí ainainira faiqiara foora marifanoo saika ummaqirana dadaaqi marinara narana aandau amidanoo. Narí akoona aiqama ainaina maraaninafa maridanoo kaqi fifau ainainira faiqiara foora narí akoona faqa maridanoo. \v 2 Mina faiqi kumaaraa marifaqa mina akoona ainainira faiqiuqa mi faiqina faqa mina akoona ainaina faqa rakisiqa fifi ifaqa mina akoofa doo innooqee maqi qimasaifanoo mi faiqifa ainainasaa rakisidanoo. \v 3-5 Miqi kai iqa maasa sia innooqeera fooqaa ira kamuqoo maasa maa maqa maaqanasaaqaraa irira sandufa ameemaanai mariqiafana. Anutufa maa aukuanara andeeqara aukuanee qimaseenoo narí amaaku aqiqanau. Aqiqamaseenoo maasa Mooseena sandufa ameemaanai mina rumbaranaki mariusa minakiqari feefauru aquseenoo idukusoofaqa findifiqa Anutuna amaaku kamambi mariaqeera Yisufa maa maqa maaqanasaaqaraa anaasee aranandaki rumafufanoo maqasoofanoo Mooseena sandufa ameemaanai maa maqanasaa kambiqafi marinau. \p \v 6 Anutufa inniara mina amaaku fee qiaqeera qimaseenoo narí amaaku maraquna inni nimuqusaki aqiqoofanoo keeqafi maridanoo, mi maraqunafa inni dadaaqifaqa innee faiqi aanaaqiara fooqaana Anutunara qini qikoo fee qimariafanoo. \v 7 Miqinara innee sia maqee fifau ainainira faiqi marifaranoo, innee faiqí faqa anaasee faqa kuqaa Anutuna faiqi araamuqmaakaikammafi mariafanoo. Doo marifanoo narí amaaku amianinnana innaarunai mari saqamana mareefandinausa mariafanoo. Anutufa narí kai qifaqa innee mina amaaku araamuqmaaka mina innaarunai mareefandinausa mariafanoo. \s1 Pauroofa Karatia maqannaasara kaaqammirimarinau. \p \v 8 Ooqai innee Karatia maqa maaqaki marusa sia Anutuna aaqa oonuree amiqimasee irimariqau afaanna ainaina sia Anutunaki maru ainaina innee mina rumbaranaki mariusa mariqau. \v 9 Doo maqee uqanna Anutunara irimariafanoo, Anutufa faqa doo inniara faqa iridanoo. Doo nanaree innee miqooqari kafaa quandaki kafaa manda umooqukira kuquaqaaira maqasaa irirana innai faqa inniqa nauraa manda sandufa innai faqa quandee fee. Innee Anutuna faiqikiranakiqari quandaki fifau maqasaa irirana rumbaranaki fidee miqidaqee. Saina Yisunasaa rusirafa kai mariaqaana. \v 10 Innee Karatia maqannaasa kaaqa Yuda maqannaasa oosana oosana sabata faasaanara rimariasa mariafanoo aaqaida miqi mariafanoo. Kaaqa inni moo quqoonara naaquqaifaqa Anutunara iri maria quqoona fee qimasaida minara kai irimariasa mariafanoo. Aukuanara faqa qambaana saqannara faqa kaaqa minara ridaqa minannai innaaruna aana maraanauree qidaqa aaqee mariasa mariafanoo. \v 11 Qinee Pauroosa inniki marunausa inniara rufiaidaqa. Inniki ainainiafanafa fifaunni maqasaa rairaa idanoommi maqi qidaqa. \p \v 12 Oo qini qikaqaafasaa mariasa inniara afeekaikamandee qimannimidaqa. Qinee Pauroosa Yuda maqannaasa mariaafanausa maridaqa misa oosana faqa Mooseena sandufa faqa minnisee aanaamuru naanna ramasee Yisuna saqarikammasee mina ameemaanai maridaqa. Innee faqa miqi kai iqa qini daanna reeqa Mooseena faqa Yuda maqannaasa faqa sandufa minnisee Yisuna kai saqarikiaqa. \v 13 Qinee aaqee indaaru amiqira fasaasa ufa inni qimannimiafanna oosannara irimariafanoo, qinee aurida mariafannanara inni maqa maaqaki kisaaqasaa maridaqa qimannimiqiafana. \p \v 14 Qinee auruafanaqa qiqafee sia qiniara nikooqoofaqa qini mandaikamaqisasee minniqisaqau. Qini aurirafa firaaqoo inni narufaqa minniqisaaneerusia sia minniqisaqau. Idaaqa kai maqisee marufaqa mariqiafana. Innee qiniara Anutuna qangiroora foora mari ifoo qimasee qini qumaraqau. Innee asauku mundirana Yisuna qumaroondeemmiqa qini qumarasee amiqi amiqimmaqisaqau. \v 15 Mi fasannai innee firaaqoo qiniara asasimariqau, maqee naqi fee ifaqee sia miqidee. Inni ooqai mariranara maaqi qidaqa innee firaaqoo qiniara qimudaoo qimasee qini dadaaqianee qimasee inneeqa firaa uriqarara ainaina kaqi qimuqini inneeqa nifu faqa pitaqimeeqee kaqi qini qimuqini. \v 16 Doo maqee Yisuna anoona ufa qimannimunnanannai fee qini namuqaa kamambi maridee. Oo sia miqifanoo andeeqaannoo. \p \v 17 Akaqa fasiqa anaasee aaqee mariasa inni faqa ani maridaqa moo unna ufa qimannimi mariasa inniara unna qimasee firaaqoo ridaqa amiqi amiqidaqa ueeqaidaqa sia amiqira iriranarau miqidaqau, misa inni mara mareeqa qini Pauroosasaa qaraana rakee iaqeera miqidaqa, misa irirafa innee iannai ubeekanoo marifaqa inni iriranara nári iannai ubeekamasee misa ufa iriaqeera miqidaqa. \v 18 Akaqausa inni rarisamaseeqa inneeqa irirana misasaa atooqara oosanafa qaaraikamminoo maridanoo. Moo mandoosana moo amiqira oosana maaqimminoo maridanoo. Misa inni rarisamasee misa manda oosana maraaqee qira oosanafa mandoosana maridanoo. Misa inni rarisamasee amiqira oosana maraaqee qira oosanafa amiqira oosanafa maridanoo. Ooqai qinee Pauroosa inni faqa mariafanaqa inni irirafa qinisaa atooqafi innee qiniara ridaqa mariusa mariafanoo maqee nianai marunaqa innee qiniara minnisee unna ufa qimariasara kai misara kai rimariafanoo. \v 19 Qini faiqi namu qini qimuqusimaria faiqi namusa mariafanoo. Anaasee moo fannoo faiqi aanaaqi maqaidanoo aupuraidanoo maqaidanoo. Qinee miqikaimmasee amiqira fasaasa ufa inni qimannimisee asauku mundirana andeeqara oosana marirana nirana inniki kambiqaanifeera inniara aupuraidaqa qimannimidaqa. \p \v 20 Oo qinee maqee nianai maridaqa inni faqa mariaqaana nianai maridaqa inniara amiqira irirana iriaqaana kaaqa inniara daunduraki umaara raidanoo. \s1 Pauroofa Abarahaamana aanaaqaqara kikiqusufa. \p \v 21 Innee indaaru Mooseena sandufakiqari idukufi Yisuna ufasaa atooqafi mariaasa maqee Mooseena sandufa ummaara ameemaanai munari minari kafaa keeqararee qimariasa mariafanoo. Innee sia fee mi sandufana iridaqee minaki kaifaa keeqaidee. \p \v 22 Mifa maaqi qidanoo, Abarahaamafa qaara faiqi maqoofa maridanoo, moo indaaruqaa faiqi anoofa ainainira anaasee rumbarafa marinau, moo faiqi inaaqiannaana anoofa idukira anaasee Abarahaamana anaaqa uqanna marinau. \v 23 Abarahaamana amaaku Isamaeerafa rumbara anaasee faiqi marinau, faiqí anaasee imarundee inoo kai faiqi maqanau. Idukira anaasee Saraqana faiqi aadumasaa kambiqanau Anutufa qima afeekaikamasoofanoo Saraqafa qaafa anaasee asooqa maridanoo Abarahaamana faiqi maqanau. \p \v 24 Mi anaasee qanda qaara irirana kikiqammusiqa maridaqa. Moo Qakaarafa Sinai aaqanasaa kambiqara anaasee marifa marifaqa mina faiqi namu Mooseena sandufa ameemaanai rumbaranaki kambiqarausa maridaqa. \v 25 Qakaarafa Arabia maqa maaqaki mari aaqanna kikiqammusinoo maridanoo maqee maria Yeerusaree maqusa kikiqa faqa usinoo maridanoo mi maqusana faqa mi maqusanaki maria fasiqa anaaseesa faqa rumbaranaki Mooseena sandufa nimaarusira rumbaranaki maridaqa. \v 26 Abarahaamana moo anaasee Saraqafa sia rumbara ainainira anaasee, sia Mooseena sandufa rumbaranaki marifa idukira anaasee marifa maasa Yisunasaa rusimariasa ninoofa uqanna maridanoo. Mifa innaarunai fuka Yeerusaree maqusara foora Yisunasaa rusimariasa firaa maqusa misa ninoofa uqanna maridanoo. \p \v 27 Ooqeenaa akarakinaa idi fannoo Saraqanara maaqi qidanoo, \q1 Innee faiqi siai anaaseesa asasiaqa, faiqi siai anaaseeuqa sia aupurarana faaqarimariasa, doo maqee innee asasiranara kai faaqaruaqa. Afaaqi minnisai asooqa adeedaana, nifaaqi faqaasa uraaqaramasee moomoo faiqi maqaannoo. \p (Abarahaamafa Isamaeerana anoona mifinnai oori ukeekeenoo narí anaaqa uqanna Saraqarana mafi ameesuqusoofanoo mariufanoo mifa faqa asooqanamuki Abarahaamana faiqi uqanna Isakeena maqanau. Minara faiqí minnisainna aanaaseefa faiqi moomoo maqeenoora foora firaaqoo asasiannoo fee qinau.) \p \v 28 Qinee Pauroosa minara maaqi qidaqa. Saraqana amaaku Isakeefa Anutuna qima afeekaikira ufasaa kambiqanoo marinau, doo maqee innee qini qikaqaafasaauqa miqi kaimmasee Anutuna ufasaa mina faiqi namu kammambiqa mariafanoo. \v 29 Mi aukuanna Isakeena aukuana faiqí anaasee undee mandoofanoo kambiqoofa Isamaeerafa quandakinoo Anutuna maraqunannai kambiqoona Isakeena mandaikammamaqanau, doo maqee faqa mi oosanafa miqikaimminoo maridanoo. Mooseena sandufa ameemaanai mariasa inni aana ititaidaqa. \v 30 Ooqeenaa tamummaqara akara fannoo minara maaqi qidanoo, Rumbara anaasee faqa narí faiqi faqa aqiqamasaina moosaa fifuani. Rumbara anaasee amaaku Isamaeerafa idukira anaasee amaaku Isakeena faqa sia mina akoona ainaina moodaanaki maraani. \p \v 31 Doo minara qini qikaqaafasaauqa inniqasaimbaqa sia rumbara anaasee faiqi namu maridaqa idukira anaasee faiqi namu maridaqa, Yisuna idukiranaki maridaqa. \c 5 \s1 Pauroofa idukiranaki mariasara amiqimasee rakisi qumaraaqee qufa. \p \v 1 Asauku mundirafa Mooseena sandufakinaana idukueeqee narí idukiranaki quqaqaifaqa maasa minaki maridaqa, doo minara iriseeqa idukira fasiqara foora doo minaki mapukusee maridaqa sia kafaa sandufa oosana oosana rumbaranaki firaree qiaqa. \p \v 2 Innee maana iriaqa qinee Pauroosa qimannimidaqa, indaaru innee asauku mundirana saqarikiqau. Kafaa maqee moo fannoo inniara Yuda maqannaasa fainanduquseeqa Yisunasaa ookaamambiqa innaarunai fuaqee qinaqa innee miqifanoo Yisufa sia amana inni dadaaqiannoo fifau ainainara foora mifa maridanoo. \v 3 Qinee kafaa qimannimianaura afeekaikammasee qimannimianaura moo fannoo inniara Yuda maqannaasa fainanduquaqee qinaqa fainanduquseeqa Mooseena sandufa ameemaanai doo minaki oonuraafanoo sia Yisuna namufaqa fuaqa mi mau kai fuaqa. \v 4 Mooseena sandufannai Anutuna innarunai amanaikiranaki firaree qimariasa doo Yisunasaaqaraana doo inneeqa ateekaseeqa mariafanoo Anutuna kaqi afaarinoo nimiranasaaqaraana aqoosai mariafanoo. \v 5 Maasa sia miqidaqa sia sandufasaa ookaaidaqa, maasa irirafa Anutunasaa kai mundiqa maridaqa mifa narí kai maasa mareeqeenoo narí innaaruna amanaikiranaki quqaqiseenoo fee qimasee irirana minasaa kai rusisee maridaqa. Inniqasaimbaqa Yisuna saqariki marunanoo Anutuna maraquna fannoo minasaaqari maasa dadaaqifaqa maasa Anutuna innaarunai keeqaannanara asasamandee afeesidaqa. \v 6 Maasa asauku mundirana Yisuna faqa moodaanaki maridaqa Yuda maqannaasa fainanduqirana faqa sia fainanduqirana faqa miqanda fifau ainaina maridaqa. Anoona ainaina maaqimminoo maridanoo. Nariara nariara uriqarara ainainee qimasee nariara nariara amuqusirafa inni Yisunasaa rusirana akooroo imarifa mi ainainafa anoona uqanna maridanoo. \p \v 7 Oo Karatia maqa maaqaki mariasa innee amiqimasee mi mau fimarusa mariafanoo, nanaree innee maqee anoona ufa minnisee mandoosana maree fee. \v 8 Anutufa inni naarammeeqee Yisunaki quqee marifa mifau inni mareeqee kaqi runna quqeenoofau. \v 9 Faiqí moo fannoo adudu fooqaafa inni qambaanai moodaa mari ifa mifa kai aiqamausa radiqifinoo inni nifaaqai sukaqamannimaqaifaqa aiqamausa kaqirunna firaridaqa. \v 10 Qinee Pauroosa inni Karatia maqa maaqaki mariasara andeeqara aatata firanara iridaqa, maridaqa. Maasa inni faqa karaambaiqasaa atooaqa marirafa qini qifaaqa quqarana qimidanoo, inniara sia moo iriranamau fifaranoo fee qidaqa inni mara moo aatata ubeekee mari fasiqausara qinee sia iridaqa, Anutufa misa naruannoo fee qidaqa. \p \v 11 Oo qini qikaqaafasaauqa qeeqara qimannimianauranoo qinee Yuda maqannaasa fainanduqira ufa asauku mundiranasaa ookaammasee minannai innaarunai firaree qimariana mi ufana maqusa maqusa qinee qimannimi marianaqau misa sia maqee maqee qini darimariaqini. Fainanduqira ufa Yisunasaa ookaairafa anoona marinoofau qinee asauku mundirana aunirira saqarisaa arunara qimannimianaqau sia daruqini. Yisunasaa mundirunara kai qimannimimarunaqa iridaqa darimariafanoo. \p (Misa mi aukuanna faina kafaqianda uqidee qimasaida Yuda maqannaasa maasa Anutuna faiqi namu fee qimariqau. Nifaandama itirausara inni nianasaa naadumasaa mariaqee qimariqau. Pauroofa minara irisee maa ufana qimanniminau.) \p \v 12 Inni Karatia maqannaasa mareeqee moo aatata quqeemariasara qidaqa misa nári fainanduqiranara kai qidaqa nári nifaandama itirana faqa minaki ookaammaseeqa doo naadumasaqanna maridaqa sia aaqaranaki inni fuki faaki qima quqaaqeera. \p \v 13 Oo qini qikaaqaafasaauqa inniara qinee qianaura. Innee inneeqa mandainaina rumbaranaki mariafanoo Anutufa minakinaana inni naarameeqeenoo Yisuna idukiranaki quqeenoo. Doo innee minaki maridaqa inni nifaaqa manda nidimari ainainafa sia quandakinoo innisaa rakisidanoo inni nikaruqiranannai minni ubeekamannimaqaani. Sia miqiaqa maaqiaqa inneeqa nariara nariara rirafa nimudaoo qirafa inni nifiqeeqeenoo nariara nariara dadaaqiranaki quqaani. \v 14 Mooseena sandufa aiqamatia maa moodaa ufanaki anoona kambiqaidanoo, mi ufafa maaqimminoo maridanoo. Innee inneeqa niqoonausara inniqa nifaaqara foora nidinaqa dadaaqiaqa. \v 15 Innee aandaura foora narí aidafirana narí aidafirana narí ukaqami narí ukaqami irana narí ami narí ami idaqa rufiaaqa qusaasa innee narinni narinni naru taikaseefaara, minara nariara nariara nidiranara qidaqa. \s1 Pauroofa maqasaaqaraa irirana faqa maraquna irirana faqa miqandara qimaqoo ufafa. \p \v 16 Qinee Pauroosa minara inni qimannimidaqa. Sia innee inniqa maqasaa irirannai ubeekaaqa. Anutuna maraquna fannoo inni naakinoo marifa maqee maqee inni naaqooki amiqira oosana maraaqeera qimaseenoo mandoosanara aaquqidanoo. Innee mi ufamau fiqa sia uqanna inneeqa maqasaa iriranamau fifaranoo. \v 17 Maqasaa fasiqa anaasee maqasaa irirafa faqa Anutuna maraquna aidimari ainainafa faqa maasa naunduraki narí maqauruamaqee narí maqauruamaqee idaqa miqanda namuqaa marianara innee firaree qimariaqoo sia amana fifaranoo. Minara innee Anutuna maraquna ufamau fuaqa. \v 18 Anutuna maraquna fannoo inni rakisifaqa innee sia Mooseena sandufa ameemaanai mariafanoo. \p \v 19-21 Faiqí faiqi maqasaa irirana oosana kaqi akooqoo maridanoo. Mina oosana maaqimmasee koorooidanoo, faiqí anaasee narí ummuari narí ummuarirana faqa adi namufaqira oosana oosana faqa irirana siaisa furufarida kaqi mandainaina maraqanuana faqa saqarinnai unnaqira Anutuna amana auqusee irirana mina amimariana faqa aukainaina ufaaqa afaannainaina maraqanuana faqa, faiqí anaasee namuqaa kirana faqa rakirana faqa rairaiqirana faqa qusufa qimasee aanooqirana faqa, aiqama ainaina náriara kai fatusimariana faqa, naadu naadu rakeekaammasee nariqa kai naadu naadu suqimariana faqa, nariara nariara rairai qimariana faqa nammari namasee furufarirana faqa, misa suqufifaqa oosana oosana mandoosana uqeeree mariana faqa oosana oosana mandoosana maraidaqa. Qinee ooqai aaquqima nimaqaafanausa kafaa maqee faqa aaquqimannimaqaidaqa, mi oosanna maree mariasa sia uqanna Anutuna ququsaki keeqeefaranoo. \p \v 22-23 Anutuna maraquna fannoo sia miqi maria mandoosanakina uqannifiqaidanoo. Innee mina ufamau fifanoo inni mareeqee amiqira saqari qaqammara foora ireefaranoo. Maa amiqira oosanausa ireefaranoo, nariara nariara uriqarara ainaina maridee qimasee nariara nariara rirana faqa Anutunara asasirana faqa naunduraki asooarana faqa faiqí aanaaseera reendeenira irirana faqa amiqimandee dadaaqi mariana faqa afaarirana faqa amiqira ainaina afaarirana faqa sia minnisee firafa miqookai marida auqainna ainaina auqaida marirana faqa fisoofisoommasee ufa qirana faqa narí mandoosanara akooqamasee andeeqasee fimarina faqa Anutuna maraquna fannoo mi ainainausa kai uqannifiqaidanoo, sia moo sandufa fannoo mi amiqira ainainausara qaoo qiannoo. \v 24 Asauku mundirana Yisunaindi mariasa misa nariqa faiqí faiqi irirana marirana faqa nári maqasaa irirana faqa aunirira saqarisaa Yisuna namufaqa kuqa kai aru quqee mariasa maridaqa. \v 25 Anutuna maraquna fannoo maqee oosana arasee naaru marirana qimimarifa marinara mifa kai maasa marirana nirana rakisiani. \p \v 26 Sia maasa qeeqara doori uqeeraseeqa amiqirausee qimasee qeeqa qimooqia sia nariara nariara sukufa qia sia nariara nariara rairai qiaqa. \c 6 \s1 Pauroofa narí dadaaqi narí dadaaqiaqee qimaqoo ufafa. \p \v 1 Qini qikaqaafasaauqa inniki moo fannoo mandainainaki aqufinaqa qafeeqa Anutuna oosanara irimariasa mina mareeqee andeeqaranaki quqaaqa, sia aanoomasee miqi iaqa reendeenamandee miqi iaqa anee mi fasiqana dadaaqidana aneenna marirana faqa rakisia, anee faqa minaki aqufinafaara. \v 2 Innee narí ummaara narí ummaara dadaaqiaqa, miqiqa innee asauku mundirana sandufamau kaaqa andeeqasee fimariafanoo. \v 3 Faiqí moo fannoo ureeqarafa nariara uriqararausee qimasee sia qinee oorudupirausa dadaaqianauranoo fee qimarifa narí kai narí akaruqidanoo miqi qidanoo. \v 4 Aiqama fasiqa anaasee nariqa kai nári marirana nirana nári kai amanamasee qafaaqa, sia moo naindisaa amanamasee qafaaqa narikai narí marirana auqarana amiqirafa marinanoo narí kai qafamasee asasiannoo. \v 5 Aiqamausa nári umaara nári kai marasee quandaki aqoonausa faqa dadaaqiaqa. \p \v 6 Akaqa fasiqauqa Yisuna ufa inni qimannimifaqa innee misa ufa irimariana akiqara quandaki narana munnimma, maaqa, ainaina naida nimiaqa. Miqidaqa innee misa ummaara dadaaqifaranoo. \p \v 7 Innee sia inneeqa nikaru qiaqa, sia innee amana Anutuna afusaa ititasee furufariranaki quqeefaranoo, mifa maasa oosanara iridanoo. Anee narana asumu ummaqinana mina kai unakinnaranoo, anee nana mandoosana niminana anee mina kai mareennaranoo.\fig Faiqi asumu aaqaidanoo.|alt="Man sowing seeds" src="LB00094B.TIF" size="col" loc="Galatians 6:10" ref="6:7-8" \fig* \v 8 Faiqí moo fannoo narí faiqí faiqi manda nidiranannai manda maqaki ummaquseenoo minakinaana kuqirana kai unakuannoo. Mifa Anutuna maraquna oosana marasee Anutuna afuqaki ummaquseenoo minakinaana naaru marirana kai unakuannoo. \v 9 Minara iriseeqa amiqira mariranara sia kudoosaapeeqa minnisaaqa maasa sia minniseeqa kaqi mi mau fidaqa kasooqaqee unnakirana paqurianaura. \v 10 Minara irisee maana qimannimidaqa maasa aiqamausa amiqira dadaaqirana dadaaqiaqa sia moodaakari kai, maqee maqee dadaaqirafa kambiqafinana dadaaqiaqa. Aiqamausa dadaaqidana niqoonausa Yisuna saqariki mariasa firaaqoo dadaaqiaqa. \s1 Pauroofa taikara aaquqirufa faqa nimandara ufa faqa qimaqoo ufafa. \p \v 11 Doo qinee Pauroosa moo fasiqa qimami marunanoo mifa akara ridanoo doo maqee qeeqa kai kirifi qumaree ati rafaaqafira ufa qeeqa kai firaaqoo akara ridaqa. \v 12 Inniki nipatasaa akooqoo mari ainainara kai darara qimasee nimooqimariasa nariqa nimooqiaqee qimasaidaqa inni fainanduqiranara sandanainai qida miqiaqee qimariasa maridaqa. Misa sia kuqaa anoonainainau auqaidau fainanduquaqee qidau, misa asauku mundirana aunirira saqarisaa arunara qimannimiafaqa mina akiqara Yuda maqannaasa darifoo qimasee fainanduqira oosana Yisuna kuqiranasaa ootupamasaifaqa Yuda maqannaasa niranaqarafa asooaifanoo sia daruaqeera. \v 13 Misa inniara Yuda maqannaa fainanduqira oosana maraaqee qimariasa nári sia Mooseena sandufamau fimariasa misa inni Karatia maqannaara fainanduqira oosanara eedoo qianara kai nári nimooqiaqeera qimasaidaqa inni fuki faaki qidaqa. \p \v 14 Qinee qeeqara qidaqa qinee maasa karaambaiqa, asauku mundirafa, Yisufa aunirira saqarisaa kuqunara minara kai qinee uqeerasee amooqianauranoo. Mi auniriranasaa kuqunannai maa maqa maaqanasaaqaraa ainaina kuqinoo mari ifoo qidaqa sia kasidanoo minannai faqa qinee faqa kuqiara foora qimarunausa marunanoo maa maqa maaqanakinaa mandainaina sia qini qumaraidanoo. \v 15 Fainanduqira fee, sia fainanduqira fee, sia mifa anoona ainaina maridanoo. Anoona ainaina faiqí anaasee kuqaa naundurakinaafa fukaikamambinaqa andeeqasee marirafa mifamma anoona maridanoo. \v 16 Innee mi iriranamau fimariasa qimannimianaura Anutufa naundurai asooarana faqa Anutufa aidira nifauarana inniki faqa aiqama Anutuna faiqí anaasee maqasaa mariasaki faqa mariani. \p \v 17 Qini Pauroosa rafaaqafira ufa maaqimminoo maridanoo. Sia moo fannoo kafaa qiniara Yisuna ufara sia andeeqasee qimannimimari fee qifaranoo. Qinee kuqaa uqanna Yisuna karabusa ainainira fasiqa maridaqa Yisuna ufa andeeqasee qimannimiafannana akiaqara qini darufa qifaaqasaa qufaanakuru aanaaqi marifa mifa qiniara kuqaa Yisunaindi fee qimasee akoorooidanoo. Misa qini darusaafaqa mi ufaanakurunara Yisuna akarara foora maridanoo, aiqamausa qini qiqafamasee Yisunaindi fee qiaqeera. \p \v 18 Maasa karaambaiqa asauku mundirana Yisuna afaarirafa inniki mariani. Kuqaa.