\id 2CO NT0016.2C BINUMARIEN NT OATRIDGE DP TRF 11-AUG-87; 30-Mar-2016 \h 2 KOORINTI \toc1 2 KOORINTI Pauroofa Koorinti maqannaa inaaqiannaa ufa akara rumannimaqoo ufafa. \toc2 2 KOORINTI \mt1 2 KOORINTI \mt2 Pauroofa Koorinti maqannaa inaaqiannaa ufa akara rumannimaqoo ufafa. \c 1 \p \v 1 Anutufa qufaqa qinee Pauroosa asauku mundirana Yisufa niqiqoo fasiqausaikamambi marunausa maridaqa. Qinee qeeqa qikaqaafasaa Timootisandiri maa akarana rumannimaqeeqa. Innee Koorinti maqannaa Anutuna ufara suqimariasa faqa aiqama Akaia maqa maaqaki Anutuna ufa irimariasa faqa inni aiqama nimandaidaqa. \p \v 2 Anutuna asauku mundirana maasa karaambaiqa Yisuna faqa narí akoona Anutuna faqa miqanda amiqi amiqira afaarirana faqa naundura asooarana faqa inniki mariani. \s1 Pauroofa Anutuna dufi dufi qimamaqaidanoo. \p \v 3 Asauku mundirana innisaimbaqa karaambaiqa Yisuna akoofa Anutufa minara maasa aiqamausa dufi dufi qimamaqaaqa, innisaimbaqara amuqusimari qikoofa innisaimbaqa qifaueemarifa maridanoo, aiqama dadaaqirafa mifinnaindari qumimarifa maridanoo innisaimbaqa mina kai dufi dufi qimamaqaaqa. \v 4 Innisaimbaqa qeeqa daundura ummaaraki marunnana Anutufa mi ummaaranaki dadaaidanoo. Innisaimbaqa oosana oosana ummaaraki mariasa Anutufa innisaimbaqara misa dadaaqiaqee qimaseenoo innisaimbaqa naaree dadaaqinau. Misa dadaaqidaqa Anutufa innisaimbaqa dadaaqirana qimuna mina kai maasa qumaree quandaki minannai dadaaqidaqa. \v 5 Asauku mundirana moomoo aupuraranaki marufaqa maasa faqa minaki marunanoo aupurarana maasa faqa naida qiminoo. Miqi kai inoo asauku mundirafa narí dadaaqirana faqa firaaqoo maasa naida qimifaqa. \p \v 6 Maasa Yisuna ufasaara aupurarana maraidaqa sia fifaufau maraidau, inni dadaaqirana faqa innaarunai asumu marirana maraaqeera aupurarana maraidaqa. Asauku mundirafa maasa dadaaqifaqa maasa minasaaqaraana qumaree inni faqa dadaaqidaqa. Innee maasa maroo aupurarana maraseeqa minaki ubiqafiqa maraqa fuaqeera dadaaqidaqa. \v 7 Innee maasa aupurarana ati maroondee kai iqa maasa Yisufinnaindaraa dadaaqirana ati faqa mareefaranoo. Maasa minara iriseeqa maasa irirafa innisaa mundinoo maridanoo sia minnisaananoo maqasaa aqufuanoo. \p \v 8 Maasa Asia maqa maaqaki fiqu fiqu imariafananoo firaa aupurarana qimufaqa minara inni naaqoo auqaida qimannimidaqa. Mi aupurarafa firaaqoo ummaara qimufaqa maasa doo maqee kuqirarammidaqee qiafannana. \v 9 Maasa misara kuqa darira ufa doo qima afeekaikiaafoo qunaqa sia daria. Mi qimaarusirafa sia fifau kambiqeenoo Anutufa qumee dadaaqunara miqimmasoofaqa sia qinee qeeqara afeeka fasiqafee qianaura qeeqa iriranara Anutunasaa kai munduanifee qimaseenoo qumee mi qimaarusiranara kambiqaanifee qufanoo kambiqanau, kuqiranakinaana uqeeree marifa dadaaqufaqa minakiqari maridaqa. \v 10 Mifa firaa qimeekaranakinaana maasa uqeereeqee qisaifaqa maridaqa kafaa miqi kaimmiannoo. Mifa kafaa maasa minakinaana uqeereeqeenoo quqaqisaifaqa sia rufiaida minara irirafa minasaa rusinoo maridanoo. \v 11 Miqi marinara innee moomoosa maasara innaaru qifanoo Anutufa maasa amiqi amiqima qisainaqa moomoosa mina qafamasee quandaki Anutufinnai dufi dufi qifaranoo. \s1 Pauroofa Koorinti maqusai fuanee qimasee tipundaaramaseenoo minnisanau. \p \v 12 Oo Koorinti maqannaasa maasa maqusa maqusa nidaqa inni faqa mariafananoo qini daakirafa irirafa maaqimandee qimaqimidanoo. Maasa inni faqa mariafananoo sia faiqí irirafa maasa uqaqifiqanau. Anutufa dadaaqufaqa narikinaana akooqoo anoona ufa faqa noori runusee auqarafa faqa, Anutuna afaarira amiqi amiqira afeeka faqa mifauqa kai rakisiqimaqee marifaqa inni faqa maridaqa minara maasa irisee nasuridaqa. \v 13 Maasa innee asaana rimariana faqa irimariana faqa amana kai akara rumannimaqaidaqa. \v 14 Maqee innee akaqainaina innee sia amiqimmasee irimariafanoo. Mi ainainausara amiqimasee iriaqeera dididanoo. Innee mi ainainausara amiqimasee iriseeqa, karaambaiqa Yisufa qumuaninna faasaannasaa maasa inniara nasurifandinnandee kai iqa innee maasara nasurifaranoo. \p \v 15 Qinee minara iriseeqa kuqaa kambiqannoommifoo qimasee qaara kari inni maqusai oonuree qaara kari idaaqamannisararee qimasee sia fiqa. \v 16 Qinee maindari Maseedoonia maqa maaqai fidaqa innee iannai fi ninda fee firaree qiqa kafaa mindari anidaqa ai nindafararee qimaseeqa sia fiqa sia nindafeeqa. Yudeea maqa maaqai ooru fidaqa inni dadaaqirana maraanauree qimaseeqa innee iannai sia fiqa. \v 17 Qinee firara qunnanara innee qiniara furufarirafee fee qidee, innee qiniara narí aidiramau kai fidanoofee fee qidee qinee innee iannai firara qunnanara innee qiniara qaaraiki marifee fee qidee. \v 18 Anutuna afusaa marida innee iannai firara sia qaara irirafa qiniki maridanoo. \p \v 19 Asauku mundirafa Yisufa Anutuna amaakuara Sirasifa faqa Timootifa faqa qinee Pauroosa faqa qimannimimarunnana sia mifa qaara irirana faqaafa maridanoo, mifa Yisufa maqasaa fasiqa maasara sia qaara ufa qimarifa eedoo kai qimarifa maridanoo. \v 20 Mifa kai Anutuna moomoo ufa maasara qima afeekaikamasee mapukirafa maridanoo. Minara faiqí anaasee Anutunara amooqida innaaru qidaqa asauku mundirana Yisunannai maasa Yisuna ufa irimariasa aiqamausa eedoo qimasee inni dadaaqidaqa. \v 21-22 Anutufa narí uqanna inni saimbaqa asauku mundiranaki marinara dadaaqifaqa innisaimbaqa minara kuqaa anoonee qidaqa. Mifa innisaimbaqa narí saikaki mara quqararee qimaseenoo narí asauku innisaimbaqasaa munduseenoo utaaqamaseenoo naríndi fee qimaseenoo narí naaquqara andeeqara maraquna maasa qimuqusa ooki quqaseenoo kasooqaqee innaarunai nimira ainaina ati kai maqee uqannifiqaidanoo kasooqaqee innaarunai anoona firaana nimiannoo. \p \v 23 Qinee Anutuna afusaa maridaqa mifa qini qimuqusaki irimarifa marifaqa sia unna qimasee maaqi qimasee qimannimianaura. Qinee Asia maqa maaqai oonuree aniree masee inni Koorinti maqannaasaki sia fiqa. Nisaurirana nimianoo qimasee qeeqa kai sia fiqa. \v 24 Maasa sia inniara miqimmasee maaqimmasee qiaqee qidaqa doo innee mapukusee Yisuna saqarikiranaki mariafanoo, innee sia nisaurirana maraaqeera asasiranaki mariaqeera dadaaqidaqa. \c 2 \s1 Pauroofa Koorinti maqannaasa noori runifoo qimasee sia finau. \p \v 1 Qeeqa irirana maaqi qimasee iriqa. Sia qinee nisaurirana nimiqa misiannai kaifaa fuannee qiqa. \v 2 Qinee nisaurirana nimiananoo yafee quandafi asasirana qini qimiannoo fee sia moo fannoo asasirana qimiannoo qiqa ufasaara noori runimariasa kai maridaqa aiqama noori runusee marifoora. \p \v 3 Minara qinee mi pasana akara rumannimaqeeqa. Qinee qini asasamma qisainausiannai oonureeqa noori runirana nimianoo qimasee pasa kai akara rumannimaqasaanaqa innee inneeqa aaqara oosana andeeqasaifaqa qinee ooruraanaqa innee asasiranaki marifanoo innee qini qifaaqa faqa asasifaranoo. \v 4 Qini qimuqusa firaaqoo uqanna inniara qimuqusifaqa ikiraqaidaqa akara rumannimaqeeqa, sia inni nifaaqa rumbaanifeera akara rumannimaqeeqa qeeqa firaaqoo inniara qimuqusinara iriaqeera akara rumannimaqeeqa. \s1 Koorinti maqusai Yisuna ufara suqimariasaki moo fannoo firaaqoo mandoosana maroonara Pauroofa mina mandainaina numoo minnisaanee qinau. \p \v 5 Inni Yisuna ufa irimariasakiqari faiqí moo fannoo narí aaqaranannai inniki moomoosa nifaaqa rumbarana niminau sia qifaaqa rumbarana qini qiminoo inni nifaaqa rumbarana nimiqaifaqa qinee nisaurirana firaana nimianoora minara sia nifaaqa ritianauranoo. \v 6-7 Doo innee moomoosa aaqamaqoo fasiqana Yisuna ufara suqiranakiqari aqiqamasoona arirafa doo amanaikamambinoo doo narí mandainaina minniseenoo doo innee mina mandainaina akiaqara minni aisasee idaaqamamaqaaqa, innee sia miqifanoo firaaqoo akooqainanoo Yisuna ufa minni uqannaseenoo kaasau uqaandoora. \v 8 Inneeqa mi fasiqanara kuqaa nimuqusianara oonu qimamifanoo iriani. \p \v 9 Minara kai qinee mi akarana rumannimaqeeqa. Qinee inniara naamua qunna ufana irifaree sia fee irifaree qimasee nimanamandee qafarara pasa akara rumannimaqeeqa. \v 10 Innee Koorinti maqanaasa mi fasiqana mandainaina akiaqara minnisee moodaanaki kifaqa qinee faqa mina mandainaina minnisee mina faqa moodaanaki kianaura. Innee moo mandainaina mandaikamma qimaqoonara qinee inni minniseeqa, mikari moo mandaikamma qimaqaqau fee sia fee miqimma qimaqaqau fee minara qinee asauku mundirana afusaa marunausa inniara irisee minninisaidaqa. \v 11 Maasa Sadannana mandiriranara iridaqa mifa maasa uridaaqaraandoora mandainaina maraana akiaqara mininniseeqa kafaa moodaanaki kiaqa. \s1 Pauroofa Tarooasa maqusai Titusanara oonu mafi iridanoo afeesimarinau. \p \v 12 Qinee Pauroosa Asia maqa maaqaki fiqu fiqu idaqa Tarooasa maqusai oonureeqa asauku mundirana amiqira fasaasa ufa qimannimiraree qiafananoo Karaambaiqa faasai kooqi atuqeenoora maqi inoo marufaqa mi maqusanaki saika amiqimasee firaaqoo uqeeraqiafana. \v 13 Miqoo maridaqa maasa qikaqaafasaa Titusafa inni maqusaindari ani ifoo qimaseeqa randaidaqa sia paquriafannanara qimuqusa mandaikufaqa miqooqaraasa nimandamasee Maseedoonia maqa maaqaki minara randarara fiqiafana. \s1 Asauku mundiranannai maasa rakiranara foora uriqararausa maridaqa. \p \v 14 Oo Anutunara dufi dufi qiaqa. Innisaimbaqa asauku mundirana faqa moodaanaki kamambi maridaqa minakiqari Anutufa narí narunakinaana Anutuna asumu firiara foora innisaimbaqa nifiqee asauku mundiranara kaanina mareeqa idireeqa maree maqusaira foora miniqaasa rakiranara foora uriqararausa maridaqa. Miqooqari innisaimbaqa Anutufa mareeqeenoo asauku mundirana ufa amiqira afundara foora nimifaqa aiqama aanaamurunni daraaniqa qimannimiqa nidaqa. \p (Ooqai Pauroona aukuana Roomma maqannaasa sundiauqa faqa misa karaambaiqauqa faqa namuqaa maqusai oonureeqa misa naruseeqa misa ainaina faqa faiqí kaakadi narirausa rumbamareeqa nariqa maqusai nifiqamaree fiqau. Nariqa maqusa adeedi oonureeqa padi mafufaqa nári indaaru fiqa rumbaqoosa ootupa ootupa rumbara rumbaseeqa nifiqee narirara maqusa qambaanai narirara nifiqee fiqau. Rumbarausa ninaaqiana afundi maru ainaina ida muquru mareeqa fimarufanoo mi afundafa misa qambaanamma afundi marinau. Mina anaaqiana sundia firaafa Karaambaiqa misa sufafaqa maree finau. Rumbaqoosa mi afundanara maasa kuqunna afundafa qidanoo fee qiqau. Sundiauqa faqa kaiqeesa faqa mi afundiranara amiqira afunda fee qiqau.) \p \v 15 Pauroofa minara iriseenoo Koorinti maqannaasa nariara maaqi qimasee qimanniminau. Maasa faiqí anaasee qambaanai fidaqa asauku mundirana ufa amiqira afundara foora uqirausa nidaqa akaqausa mi ufana irimariasa asumu mariranaki fifaranoo, akaqausa mi ufana sia irimariasa kuridiranaki fifaranoo. \v 16 Kuridiranaki fifandinausa mi ufana mi afundirana udiramasee faiqí kuqa narimaria manda afundanafee qidaqa. Asumu mariranaki fifandinausa mi afundana udiramasee naaru marirana maree maria afundanee qidaqa. Minara irisee nana irirana faqaa fee maa saikana amanaikiannoo fee. \v 17 Maasa amana mi saikana maraanaura. Akaqausa Anutuna ufara fifau oorudupira ainainee qimasee minasaaqaraana manda munnimma maraidaqa. Miqi qimariasa sia mi saikana amana mareefaranoo. Maasa sia misa naanna raidaqa. Anutufa maasa mi saikanaki diqiqoosa marunnanara mina afusaara foora maridaqa asauku mundirana ainainira faiqi maridaqa noori runusee faiqí anaasee qimannimidaqa. \c 3 \s1 Pauroofa Koorinti maqannaasara narí papiqa akarara foora mariafanoo. \p (Ooqai Pauroona aukuana Yisuna ufara suqimaru fasiqafa mootinai suqimarunnai firarinoo fufaqa misa akara ruumbeeqee amufanoo mara maree moo atinai suqimarusunnai oonuree munu nimufaqa misa qafeeqa mina mareeqa nári suqimarunaki quqasoofanoo maridanoo misa faqa Yisuna ufara suqimariqau. Akaqausa unna amaana ufa qimarusa nariqa kai unnaqira pasa akara rumammaree moo atinai fiqa mi pasanannai fifau narana maaqa ueeqasee maraqau. Pauroofa minara iriseenoo Koorinti maqannaasa maaqi qimasee qimanniminau.) \p \v 1 Maasa sia qeeqa qimooqidaqa anoona ufa kai qimannimidaqa. Maasa innee inannai fiqa sia akaqausa naanna reeqa moona akara mara maree inni munu uqannifiqasee inni faqa suquanaura. Maasa inni maqusaindari moosaa fiqa sia inniara pasa akara rumaqimifaqa maree fuanauree qianaura. \v 2 Innee Koorinti maqannaasa maasa akarara foora sia papiqasaa akara rinoo maasa qimuqusasaa akara riara foora iqa mariafanoo, aiqamausa asaana rumasee iriaqeera akara rinau akooqoo maridanoo. \v 3 Asauku mundirafa narí uqanna mi pasana akara ruumbeeqee maasa qisaukuki quqasaifaqa inni nimiqa. Sia Mooseefa maru kamuqoo iundee kai idaqa sia kirifinnai oonisaa akara rinoo maridanoo. Kaqi marira Anutufa narí maraqunannai faiqí faiqi maasa qimuqusasaa akara rinoo maridanoo. \v 4 Maasa irirafa asauku mundiranasaaqari Anutunasaa mundinoo marinara mi ufana qiqa. \s1 Pauroofa maasara faqa Anutunara faqa moodaanakikira ufara qidanoo. \p \v 5 Sia maasaki moo afeeka marifaqa maasa maa saikana amana maridaqa, maasa afeeka Anutufinnaindari kai qumuree maasa uqeeraidanoo. \v 6 Mifa mi ainainirana amanaikirana qimifaqa kai narí fuka moodaanaki kira ufa mi saikanaki maridaqa. Mina fuka moodaanaki kira ufa sia nimaarusira ufa akara riranasaa mundinoo maridanoo. Anutuna naaquqara andeeqara maraquna faiqí naunduraki marina minasaa mundinoo maridanoo. Mooseena sandufa akararufa mifa kuqirana kai nimidanoo, Anutuna maraquna fannoo kaqi marirana nimidanoo. \p \v 7-8 Ooqai Anutufa Sinai aaqanasaa narí sandufa Mooseena qimamidanoo qaara ooni marasee minasaa akara rumaminau. Akara rumamidanoo narí Anutuna kaaqa areenarana kooroomambufanoo Mooseena oori afiri faqa kaaqa qamafufaqa Isaraee maqannaasa mina oori qafoofanoo nifu daroo daraa ufaqa rufiaqau. Marinoo Mooseena ooriki kaaqa qarafa kasooqaqee taikamaree muqufi taikanau. Ooqai Mooseena sandufa faiqí kuqirana nimimarifa kaaqa areenaranakina ani ufa marufanoo maqee kamu Anutuna naaquqara andeeqara maraquna fannoo kaqi marirana nimimarifa mina kaaqa areenarafa firaaqoo uriqararafa maridanoo. \v 9 Narira ufa ameemaanai quqeemariafa firaa kaaqa areenaranaki ani ufa marinanoo Anutuna andeeqaranaki quqee marifa mina kaaqa areenarana amana kai fee mariannoo fee sia amana kai firaaqoo uriqaranoo maridanoo. \v 10 Maqee maasa Mooseena sandufara maaqi qidaqa. Maqee maria kaaqa areenara ainaina fannoo firaaqoo daroo daraa idanoo doo nauraa areenarana rafaaqafusaifanoo doo mifa aiqareenoo. \v 11 Mooseena sandufa qusasaa maru ainainafa mina areenarafa firaafa marinanoo naaru naaru marira ainaina areenarafa firaaqoo uriqaranoo maridanoo. \p \v 12-13 Maasa mi naaru marirafa anianinnanara asasamandee afeesidaqa paasoosamandee Yisuna ufa qimannimidaqa. Maasa sia Mooseena aanna reeqa qamunna qummaree nikiaqasaa afisusee oorisaa areenarana rafaaqafidaqa. Mooseefa qamunna qumareenoo Isaraee maqannaara narí ooriki takukandaa rimarina mina taikee marina qafeefoo qimasee qamunna oori afisinau. \p \v 14 Mi aukuanna Isaraee maqannaa irirafa doo ititanoo marufaqa sia Anutuna ufa oosana iriqau. Mi kamuqooqari ani ani ufaqa maqee kamuqoo kaqi mi qamunnafara foora misa irirafa ititanoo marifaqa ooqeenaa moodaanaki kira ufa asaana ridaqa sia mina oosana iridaqa. Faiqí asauku mundiranasaa atooqafinanoo kai miqoo kai mi qamunnana fooqaana rafaqaa iannoo. \v 15 Isaraee maqannaa doo maqee kai Mooseena sandufa asaana ruafanoo mi qamunnafa kai misa irirana ititannimaqaidanoo. \v 16 Mi qamunnana rafaqaairafa tamummaqara fasiqa ufamau kai kambiqaidanoo. (Ooqai Mooseefa Isaraee maqannaasa Isipa maqusaindari nifiqamaree Sinai aaqana ameemaanai oonureenoo Anutuna uiqaana maqa usakanau. Mooseefa mi uiqaana maqana usakanau. Mooseefa mi uiqaana maqanaki keeqafinoo Anutuna faqa ufa qi qiufanoo rafudamafufanoo maqusai faiqí anaasee maruqoo misa faqa ufa qirara ufannoo ooriki qafoofanoo oori takukandaari marinau. Ufa takaseenoo kaqinni fufanoo ooriki takukandaarirafa ireeda kai rukeemarinau. Faiqí anaasee mina rukarana qafee maqi qimasee qamunna oori akuamaqee marinau. Kaifaa uiqaana maqaki Anutuna faqa ufa qirara keeqafinoo rafaqaa imarinau.) Mi tamummaqara fasiqafa minara maaqi qinau. \q1 Mooseefa kaqinni marufanoo qamunna oori rafaaqafinoo marinau. Anutuna uiqaana maqaki keeqeenoo karaambaiqa innai oori ubeekeenoo mi qamunnana rafaqaa inau. \p \v 17 Akara fannoo karaambaiqara qidanoo Anutuna maraqunara karaambaiqee qidanoo. Karaambaiqa maraquna mariqoo sia ititarafa maridanoo idukirafa maridanoo. \v 18 Doo maasa aiqamausa doorisaa qamunna rafaqaa irausara foora maridaqa karaambaiqa kaaqa qareenarafa innisaimbaqa doorisaara foora kaaqa qameeqeenoo aiqamai daroo daraa idanoo. Innisaimbaqa miqimammaree fidaqa Anutuna maraquna fannoo innisaimbaqa karaambaiqa fooqaanaikamma qimaqanoo fidanoo fimarifanoo innisaimbaqa areenarafa firaanaikinoo fidanoo. Karaambaiqa Anutuna maraquna saika maridanoo. \c 4 \s1 Anutufa narí amiqira ufa maqannoo auqira fasiqaki quqanau. \p \v 1 Anutufa maasa mandoosana akiaqara dariraru sianoo narí nifauarana qimisaifanoo marinara maasa namu Yisuna aufakiana qimannimiranaki quqaqisaifaqa nidaqa sia nikoonikaa idaqa sia kudoosaapaidaqa. \v 2 Maasa namu asukunaki nimaria oosana nisaurira oosana faqa doo mareeqee ninaaqiannai aqusee nimeesuqusee sia unnamaanna qidaqa sia nikaruqiranaki nidaqa kaqi akoomau faiqí nifusaa nidaqa. Maasa Anutuna ufa qumaree sia munu eendi mini eendidaqa anoona ufa qirana kai uqeereeqee akooqoo nifusaa quqaidaqa. Maasa miqi kaimmaseeqa qeeqa nirana marirana Anutuna afusaara foora miqi kaimmaseeqa aiqama maqannaasa nifusaa andeeqaanaqa misa naakirafa qiqafamasee sia qaoo qifarannoo. \p \v 3-4 Maasa amiqira fasaasa ufa qimannimunaqa akaqausa sia iriasa innaaruna aanara randaidaqa auiqeera foora iasa marianara naaqooki ooni ititanoo maridanoo. Mi naaqoonaki ooni ititarausa maa maqanasaa manda afaanna Sadannafa misa naaqoo nifu ititaqaifanoo Anutufara foora moodaa karirafa asauku mundirafa mina kaaqa areenarana amiqira fasaasa ufa qoomara foora aninaqa misara sia qafaaqee qimasee naaqoo nifu ititeenoo. \v 5 Maasa namu sia qeeqara qidaqa faiqí anaasee qimannimidaqa, maasa asauku mundirana karaambaiqa Yisuna minara kai kooroomannimidaqa. Maasa namu Yisuna auqu uqeeraidaqa Yisunara inni qimannimidaqa inniki rumbara fasiqara foora ainaina mannisaidaqa. \v 6 Ooqai indaaru Anutufa asukunakiqari kaaqa qaranara qaani fee qufa mi moodaa Anutufa kai narí areenarana maqee maasa qitikuraki qoomara foora qeenoo. Anutuna areenarafa narí asauku mundirana oorisaa areenaidanoo mi areenarana aufakiana innisaimbaqa iriaqee qimasee Anutufa innisaimba maasa qitikuraki qoomara foora qaidanoo. \p \v 7 Mi areenarana aufakiana firaa munnimma aqimari ainaina fara foora marifa maasaki fifau maqannai auqira qafeera foora maasaki quqaqaifaqa sia faiqí faiqi ainainimariana amanasaa ainainidaqa, fiqararafa marunara ainainidaqa. Anutufa mi fiqaramasee ainainirana narindikai marinara akooroo ianifeera narí areenara aufakiana maasaki fifau maqannai auqimaria ainainaki quqanau. \v 8-9 Maasa Yisunara qimannimimarunaqa minara nikooqee mariasa dindari dindari fuseeidaqa sia amiqimandee ititaafanoo Anutufa sandara apootaana quqasaifaqa miqoo quqasee sandeeqa maasa yaifee fuanau yaifee fuanau qimasee sia kaaqa quqasee minniseeqa, misa maasa qifaqamaree fiqa sia Anutufa kuqaa minniqiseenoo. Misa daru quqasaafaqa sia kaaqa kuqiqa. \p \v 10 Yisuna arundee dari dari isoofaqa qini qifaaqa ufaanakuru moomoo marifaqa maraqa nidaqa maaqi qidaqa. Mi ufaana kurunannai Yisuna marirana maasa qifaaqasaa aiqamausa nifusaa kooroo ianifeera mina kuqirafa faqa ufaanakuru fannoo maasa qifaaqasaa marina mina kuqirana akooroo ianifeera maridanoo. \v 11 Maasa kaqi marunaqa Yisuna naaru marirana maasa faiqí faiqi qifaaqasaa koorooianifeera mina ufasaara kuqiranaki maqee maqee fidaqa. \v 12 Minara maasaki kuqirafa kasinara inni Koorinti maqanaaki naaru marirafa kasidanoo. \v 13 Tamummaqara fasiqa minara maaqi qimasee akara rinau. \q1 Qinee qeeqa irirana Anutuna ufasaa rusisaafannanara qimannimiqiafana. \p Qinee Pauroosa mi mau fidaqa qinee minara maaqi qidaqa. Maasa faqa irirana rusirafa marinara qimannimidaqa. \v 14 Maasa maana faqa iridaqa, karaambaiqa Yisuna kuqiranakinaana uqeeroofa maasa innisaimbaqa Yisuna faqa uqeera narí oorisaa quqaqisaannoo. \v 15 Maa aiqama ainainausa inni dadaaqirafa kambiqaidanoo Anutuna afaarirafa moomoo fasiqa anaasee iannai fifaqa iriseeqa misa dufi Anutunara qirafa firaaqoo kambiqafinoo mina amooqirafa firaanaikiannoo. \s1 Maasa maqee uiqaana maqakiara foora maridaqa. \p \v 16 Maasa minara iriseeqa sia kudoosaapaidaqa minnisaidaqa. Maasa faiqí qifaaqa kuqaa qumidaqa doo kuqirannai ubeekaidaqa daundurakinaafa faasaambaasaana fukaikakai iqa maridaqa. \v 17 Kuqaa maasa maqee marunnanaki ufaasu unmaara darirafa maridanoo doo mifa kai firaa areenarana naaru marira areenarana sia amaniaqaairana doo kaaqa firaatia qimiannoo. \v 18 Sia maasa maqee qafee marunna ainainasaa maasa irirafa mundidanoo, maasa sia qafee marunna ainainara kai iridaqa. Akooqoo qafee maria ainainafa qusasaa taikaidanoo, sia akooqoo qafee mari ainainafa naaru naaru mariannoo. \c 5 \p \v 1 Maasa maqee maa maqanasaa marunna qifaaqafa uiqaana maaqa miqirafa rapeemambinanoo Anutufa innaarunnai maaqara foora narí moo usakaannoo, naaru marira maqa usakaqisaannoo. \v 2 Doo maqee kamuqoo maasa qifaaqa uiqaana maaqara foora afisinoo marifaqa maridaqa innaarunai mari maqana afisiranara firaaqoo ridaqa ikiraqaidaqa. \v 3 Innaarunai mari maqana afisiqa sia kaqisamu akooqoora foora marianaura. \v 4 Maasa qeeqa uiqaana maaqakiara foora qeeqa qifaaqaki maridaqa maasa qeeqa ummaara ameemaanai maridaqa faaqaridaqa. Maasa sia qeeqa maqasaa qifaaqa minnisararee qidaqa, maaqoo marunna qifaaqafa kaqi marinaqa naaru marira qifaaqa mina amuaaqa afisuanauree qidaqa. Miqimmasainanoo ufaasu marinna ainaina naaru mariranakina keeqeenoo kukeeqafuanifeera qidaqa. \v 5 Anutufa kai maasa deedaqamaqiseenoo mi ainainna kambiqainaqa maasa deedaqamaseenoo innaarunai oosana oosana aiqama ainaina qimianinnana mina ati maqee maria kamuqoo narí maraquna qimidanoo. \p \v 6 Maasa maqee maqee paasoosirafa maasaki qumbiqanoo maridanoo, maana maasa maqee iridaqa, maasa maa uiqaana maqanaki maqee maridaqa sia karaambaiqa maaqaki mirinni maridaqa. \v 7 Maasa maqee marunafa sia qafee marunna aanafa maridanoo kaqi Yisunasaa kaqi mundufi sia qafarai fidaqa. \v 8 Paasoosirafa maasaki qumbiqanoo maridanoo maa uiqaana maqafa maasa qifaaqa minnisee karaambaiqa faqa narí maaqara faqa minni f irinara faqa minara kai iridaqa ridaqa. \v 9 Maasa moo uriqarara ainainara dididanoo maaqoo maaqaki fee maridee, meerai maaqaki fee marianauree, mina aidiramau firanara firaaqoo ridaqa. \v 10 Asauku mundirafa ufa qiminna faasaana maasa aiqamausa mina afusaa kikiqianaura. Kikiqamambuananoo narí kai maasa maa maqanasaa marunnana akiaqara amiqira ainainee mandainainee mina akiaqara aadu aadu qimiannoo. \s1 Asauku mundiranannai maasa Anutuna faqa moodaanaki kidaqa. \p \v 11 Maasa karaambaiqara rufiaranara iridaqa faiqí anaasee aaquqimannimaqaidaqa. Anutufa maasa anoona mariranara akooqoo iridanoo innee Koorinti maqannaasa maasa anoona marirana faqa amiqimasee abee iridee sia fee iridee. \v 12 Maasa sia maa ufanannai maasa nuqu uqeeraidaqa maasa innee maasara nifaaqa amiqianifeera qimannimidaqa. Akaqausa faiqí afaaqa qafeemarianara kai asasimariasa sia aundurakinaa ainaina asasimariasa misa maasa diqifaqa innee irisee mi ufanannai rafaaqa fuaqa. \v 13 Akaqausa maasara furufarirausa maridammiafoo qiafaqa, mi furufariara foora qiranannai maasa Anutuna auqu uqeeraidaqa miqidaqa. Akaqausa maasara sia furufarirausa andeeqarausa maridammiafoo qiafaqa mi andeeqaranannai inni dadaaqiqanidaqa. \v 14 Asauku mundirana amuqusirafa maasa rakisi qimaqaidanoo. Maqee maasa maanara iridaqa moodaa fasiqa fannoo aiqama fasiqa anaaseera kuquqimaqanau, minara faqa maasa maaqi qidaqa aiqama fasiqa anaasee mandoosana mariranakiqari kuqiara foora iqa maridaqa. \v 15 Mifa aiqamausara kuqunnimaqasoonara kaqi mariasa minara irisee sia náriaraa kai irisee mana mana ifaranoo minara iriseeqa mina ufamau fidaqa andeeqeefaranoo. Misara irisee kuqunnimaqeenoo findifunara mina ufamau fidaqa andeeqasee marifaranoo. \p \v 16-17 Doo maqee maaqooqari maasa sia faiqí faiqi iriranannai faiqí aanaaseera irianauranoo maqee maaqooqari oosanaraseeqa misara qimuqusianauranoo. Ooqai maasa asauku mundiranara faqa faiqí faiqi iriranannai minara iriafannana doo maqee sia miqidaqa doo maqee minara uriqarara fee qidaqa. Faiqí anaasee moo fannoo asauku mundiranaki atooqanoo marinanoo Anutufa mi fasiqa anaaseena ooqeenaa manda irirana doo taikeenoo fuka irirana aqoonna fasiqa anaaseera amuqusirana niminoo. Doo minannai Anutufa faiqí anaasee fukaikamaqaifaqa maridaqa. \v 18 Mi aiqama anainausa Anutufinaindari kai anidanoo, maasa namuqaakiqa mariafannana narí asauku mundiranannai maasa mareeqeenoo narí faqa moodaanaki quqeenoo kafaa maasara innee quandaki faiqí anaasee oonu mareeqee qini faqa moodaanaki quqaaqee qinoo. \v 19 Maasa qimannimira ufa maaqimminoo maridanoo Anutufa narí asauku mundiranannai aiqama maa maqa maaqana afaaqasasa mariasa oonu mareeqee narí aqoondikiranaki quqanau. Anutufa faiqí anaasee aaqarana sia qafaida sia irida mara quqannimiqaidanoo. Mifa narí moodaanaki kira ufa maasasaa quqaseenoo innee faiqí anaasee mareeqee qini faqa moodaanakikirana inni nimida fee qinoo. \p \v 20 Doo maqee maasa asauku mundirana aanaiqikirausara foora maridaqa maasasaaqari Anutufa aiqamausara nameera qidanoo. Maasa asauku mundirana ufa inni Koorinti maqusanaasa fuki faaki qidaqa innee Anutunara eedoo qifanoo mifa inni namuqaakiranakiqari quandakinoo inni aqoondikamma nimaqaani. \v 21 Anutufa narí andeeqarana innisaimbaqa naida qimianifeera narí amaaku qimamiseenoo maasa mandainaina aiqama qumareeqeenoo minasaa quqasoofanoo mina akiaqara kuqinoo taikannimaqanau. Asauku mundirafa mandoosana siaifa miqinau. \c 6 \p \v 1 Qinee Pauroosa qini faqa maria namusa maasa Anutuna aanaiqikirausara foora maridaqa Anutuna faqa moodaanaki ainainidaqa inni Koorinti maqannaasa fuki faaki idaqa doo innee Anutuna kaaqa afaarira anoona doo maraafanoo sia quqasaifanoo maqasaa aqufi rairaaiani. \v 2 Anutufa minara maaqi qimasee tamummaqara fasiqa qimannimufaqa akara riqau. \q1 Qinee qeeqa didira aukuana innee qiniara dadaaqianifee qinna nameeraqirana iriqa. \q1 Qinee asumu marirana nimira aukuana inni ufa irisee dadaaqiqa. \p Qinee Pauroosa minara maaqi qidaqa. Maa kamuqoo kai Anutuna dadaaqirana maree maria kamuqoo maridanoo. Maqee faasaana Anutufa innaaruna asumu nimifaqa mareemaria faasaanafa maridanoo. \p \v 3 Akaqausa maasa inniki saikiranara aaqeeaafoo qifoora maasa qeeqa rakisidaqa inni niku nimaarusirafa mariandoo qimasee eerairidaqa. \v 4 Maasa qeeqa aiqama ainainaki maasa Anutuna ainainira faiqi namu marunnanara kooroo iaqeera qimasee firaaqoo reendeenamandee ummaara faqa kadaapirirana faqa tooqaamu darirana faqa aupurarana oosana oosana maraidaqa. \v 5 Maasa maa namusa darirana faqa karabusaki rumbaqimaqarana faqa moomoo fasiqa aanoomandee aniree dari dariisoona faqa maqee miqidaqa. Maasa daararee marifaqa sia faiqarana mareeqa kisaaqasaa kadaapiriri ifaqa nifaaqa ummooqukamandee maridaqa ainainidaqa. \v 6-7 Maasa qisakadiki qikairi siaisa amiqimandee andeeqasee marunnanannai faqa maasa iriranannai faqa reendeenamasee ubiasee mariranannai faqa qimuqusifaqa dadaaqunnanannai faqa maasa qeeqara Anutuna ainainira faiqi marunnanara koorooidaqa. Maasa Anutuna naaquqara maraqunannai faqa maasa anoona ufa kai qimarunnanannai faqa Anutuna afeekannai faqa maasa qeeqara Anutuna ainainira faiqi marunnanara koorooidaqa. Andeeqara oosana nimirafa maasa duru saamuara foora marifaqa akaqausa maasa daruafaqa misamunannai qeeqasaa rukiqasee misa naruani qimasee misamunannai misa narirara foora idaqa. \v 8 Akaqausa maasara amiqira ufa qidaqa akaqausa manda ufa qidaqa, akaqausa maasara sukufa qidaqa akaqausa qimooqidaqa akaqausa maasara unnufa qidammiafoo qimariafaqa maasa anoona ufa kai qidaqa. \v 9 Faiqí anaasee maasara fifau fasiqee qimariafaqa akaqausa maasara Anutuna ufa maraqa nuasee qimasee amiqimmasee maasara iridaqa. Akaqausa maasara kuqirausara foora mariaa maqi qiafaqa innee qiqafaidee maasa kaqi maridaqa sia kuqiqa maridaqa. Misa daruafaqa maasa sia kuqidaqa kaqi maridaqa. \v 10 Maasa maqee maqee qifaaqa kudoosaapanoo marifaqa Anutunara oonu mafi irisaidaqa maqee maqee asasidaqa. Maasa kudi fasiqara foora maridaqa moomoo fasiqa anaasee innaarunai ainaina faqaasaikamma nisaidaqa. Maasa maa maqanasaa ainaina siaisa maridaqa aiqama innaarunaindaraa ainaina maasaindi maridanoo. Mi aiqama ainainnannoo maasa Anutuna amiqira ainainira faiqiuqaindi marunnanara akoorooidaqa. \p \v 11 Oo qini qiqoondiuqa Koorinti maqusai mariasa. Maasa inni akooqoo kooroommasee inni qimannimiqa qimuqusa oo raqafimarufaqa qeeqa daunurakinaana nimuqusira irirana inni qimannimiqa. \v 12 Maasa inniara sia qeeqa qimuqusa rafaaqa fusee kaqikaaqoo ummeereeqa akooqoo aiqama qimannimiqa innee inneeqa kai inneeqa nimuqusa mandaikammida rafaaqafusee sia maasara nimuqusi mariafanoo. \v 13 Innee qini faiqinamuara foora mariafaqa maqee qimannimianaura. Innee maasa daanna reeqa innee maasara nimuqusinaqa akooqoo maasa faqa ufa qiaqa. \s1 Sia Anutuna ufara nikooqee mariasa namufaqa moodaanaki ainainiaqa. \p \v 14 Oo Koorinti maqusanaasa innee Yisuna ufa irimariasa faqa sia irimariasa faqa sia moodaanaki qaindusira saqariara foora ainainiaqa, sia amana amana kai inni faqa fifaranoo. Naqimmasee andeeqarana faqa aaqarafa faqa naqimandee moodaanaki qaindusu maree fifaree, sia amana. Naqimmasee kaaqa qarafa faqa asukuna faqa moodaanaki mariannoo, sia amana. \v 15 Naqimmasee asauku mundirafa faqa kudi fasiqa Sadannafa faqa moodaa ufara eedoo qifaree sia amana, namuqaa maridanoo. Yisuna ufa irimarifa faqa sia Yisuna ufa irimarifa faqa naqimmasee fee moodaanaki kifaree. \v 16 Naqimmasee Anutuna amaana maqaki mariasa faqa tumunnai auqira afaanna faqaasa faqa moodaanaki kifaree, sia amana. Maasa kaqi marira Anutuna amaana maqara foora maridaqa. Anutufa minara maa anoonufana tamummaqara fasiqa qimamufanoo akara rinau. \q1 Qinee qeeqa maaqa misaki usakasee marianaura. Qinee misa Anutusa marianaqa misa qini qiku qisauku marifaranoo. \p \v 17-18 Minara karaambaiqa maaqi qimasee qimannimidanoo. \q1 Mandoosana maree mariasa faqa moodaa maqusaki maridaqa misa mandoosanara eerairiaqa. \q1 Innee mandainaina maree mariasa mandoosanara rufiasee sia mina umaraaqa. Innee miqidaqa anukaranaki marifaqa qinee aiqama ainaina uriqarara karaambaiqa fannoo inniara qinindi fee qinaqa innee qini faiqinamu qini qiraamummaaka marifaranoo. \c 7 \p \v 1 Oo qini qiqoondiuqa, mi qimafeekaikira ufausa tamummaqarausannai qimaqo̱o ufausa maasara qinau. Minara irisee innisaimbaqa oosana oosana qikairi qifaaqasaaqaraanee daunuraindaraanee aiqama findaukamaqusee Anutunara rufiaida daaquqee marinaqa andeeqasee anukaranaki mariaqa. \s1 Pauroofa Koorinti maqannaasara asasidanoo. \p \v 2 Oo Koorinti maqusanaasa qini qiqoondiuqa, innikinaana maasa siamma moo fasiqa mandaikamma amaqaafanausa, maasa sia moo fasiqa mandoosanaki quqaafanausa maasa sia moona rafaaqafu amaqasee mooainaina umaraafanausa, innee minara nimuqusinaqa maasa umaraaqa. \v 3 Qinee sia inni niqirara miqidaqa ooqai qimannimiafanandee kai qidaqa qimannimidaqa. Maasa inni Koorinti maqannaara kaaqa qimuqusidanoo nididanoo innisaimbaqa kaqi maridee innisaimbaqa Yisuna ufasaara kuqi fee inni faqa moodaanaki marianaura. \v 4 Qinee inniara kuqaa Yisuna ufa irimariasee qidaqa qinee inniara nimooqidaqa asasidaqa. Maasa oosana oosana ummaaraki maridaqa inniara iriseeqa paasoosidaqa asasirafa qumbiqeenoo rairaaidanoo. \p (Pauroofa Koorinti maqannaasa akara ruma Titusana amufanoo munu nimisee oonurandee Pauroofinai aninau. Pauroofa Koorinti maqannaara qini akarakinaa ufara nanee fee qiaafoo qimasee maa ufana akara rumannimaqanau.) \p \v 5 Maasa Maseedoonia maqa maaqai oonu Titusafa inni maqusaindari aniranara afeesida maridaqa sia qifaaqa quqeeqa. Yisuna ufa qimannimi marunaqa moomoosa dindari dindari anireeqa aanooqidaqa kaukaata qimarufaqa qeeqa daundurai rufiarafa marifaqa innee Koorinti maqannaasara maasa akarakinaa ufara faqa maasara rufieefoo qifoora qinee rufiaidaqa. \v 6 Maasa miqi mariafananoo Titusafa inni maqusaindari mai aniree maasa paqurinau. Mifa anunannai qifaaqa rumboosa amiqimarufa Anutufa maasa qifaaqa amiqinau. \v 7 Sia Titusafa anirafa kai maasa qifaaqa amiqinau. Mifa inni maqusai oonuroofaqa innee mina idaaqammamaqoonara qimaqimufaqa firaa dufi dufi qiqa qifaaqa asasinau. Titusafa inni Koorinti maqannaasara qini Pauroosara kaaqa qafaaqaa imariasee qinau. Mifa inniara nári mandainainara kuqaa mandainainee qimasee noori runusee amiqira qoo fidaqa qiniara manda ufa qimariasara saaqee qimasee qini dadaaqidaqa. Doo mi ufana iriseeqa qinee Pauroosa firaaqoo inniara asasidaqa. \p \v 8 Qinee moo akara rumannimaqaafanafa mi ufafa inni qumaroofaqa innee mina qafamasee innee noori runusee inniqa mandoosana minnisaqau. Qinee iriseeqa sia inni noori runiranara qaara daundura iriqa. Qinee inni noori runiranara iriseeqa sia kisaaqasaa qimudaoo qiqa qusasaa kai qimudaoo qiqa. \v 9 Doo maqee qinee firaaqoo asasidaqa qeeqa akara rumma inni nimiafannana minarau asasidau. Inni nifaaqa ummaara reemarifa inni mandainainakinaana mareeqeenoo amiqirannai ubeekainara minara qinee asasidaqa. Inni nifaaqa ummaara rarana sia inni narinoo Anutufa mina mareenoo inni dadaaqinoo. \v 10 Nifaaqa ummaara rarafa Anutufa minannai inni maramareenoo faiqí nimuqusakinaana mara quandeeqeenoo innaaruna asumu mariranaki quqeemarifa mi nifaaqa ummaara rarafa amiqirafa maridanoo kai fifau maqasaa nifaaqa ummaara rarafa mifa kuqimariafa maridanoo. \v 11 Qinee Pauroosa pasa akara rumasee inni mandoosanara akooroo qiafanaqa noori runiusa mariafanoo. Inni noori runirana Anutufa qumareenoo minannai oosana oosana amiqira oosanauqa inniki auqinau. Maqee innee sia furufari mariafanoo noori runusee amiqimandee fimariafanoo. Innee inneeqa andeeqaranara koorooianifeera kaaqa andeeqasee fimariafanoo. Innee mandoosanara maqee firaaqoo nikooqaidanoo. Qinee Pauroosa inniki mandoosana kikiqusunaqa innee irisee qini Pauroosara faqa Anutunara faqa dari maqi qimasee dauni mi manda oosanna andeeqee mariafanoo. Innee qini akara maraseeqa qiniara noori runida mariafanoo maqee innee qiniara nimuqusidaqa qiniara amiqira irirana irimariafanoo. Innee firaaqoo Anutunara faqa irimariafanoo. Maqee moo fannoo inniki mandoosana marainaqa innee kaqi kaqi oonu qaoo qimasee afiqee mariafanoo. Ooqai qinee minara qimannimiafanaqa innee sia maroofanoo mi nifaaqa ummaarararafa inni nisakadiki sia ikairi marina kooroo idanoo. \p \v 12 Qinee akaraki afeeka ufa rumaqaafannana sia inniki aaqee mari fasiqanara qimasee akara riqiafana, sia narí mandaikammamaqoonara qimasee akarariqiafanoo. Qinee Anutuna afusaa maridaqa, maa ufanara akara riqa, innee maasasaa atooarana faqa rirana faqa mina firaafa inni nifusaa akoorooianifeera akara riqa. \p \v 13 Minara maasa Titusana ufa irunanoo nifaaqa amiqimminoo. Sia maasa qifaaqa kaifau amiqinoofau Titusana afaaqa faqa amiqikaimminoo. Innee Koorinti maqusanaasa idaaqamasoofanoo mina afaaqa inniara amiqufaqa maasa qafamasee asasiqiafana. \v 14 Qinee inniara firaaqoo inni nuqu uqeereeqa Titusana qimamiafannana, innee miqoo kai mina amana kai mariafanoo. Titusafa nidafammaseenoo asasinoo. Maasa maqee maqee ooqai anoona ufa kai inni qimannimi mariqiafana. Miqi kai iqa inniara Titusana qimamiafannufafa doo anoonaikinoo. \v 15 Titusafa inni maqusai oonuroofaqa innee inneeqa mandoosanara irisee Pauroofa ufa firaana qiandoo qimasee rufiaaqa rufiaaqa iranannai faqa naindiriraranannai faqa afieeqee inneeqa maqusai quqasee qini ufa minasaaqaraana irisee eedoo qimasee maroonara Titusafa qafamaseenoo qimaqimidanoo inniara rirafa maqee maqee firaanaikidanoo. \v 16 Doo maqee qinee Pauroosa mina iridaqa maaqi qidaqa. Qinee sia inniara maqee qaara daundura marifaqa qinee qeeqa qifaaqa firaaqoo innisaa quqaidaqa asasidaqa. \c 8 \s1 Yisuna ufa irimariasa akaqausa dadaaqira oosanara qidanoo. \p \v 1 Oo Koorinti maqusai maasa qikaqaafasaa mariasa. Yisuna ufara suqimariasa Maseedoonia maqa maaqaki mariasa Anutuna amiqi amiqirafa misaki saikinara innee iriaqeera qimannimidaqa. \v 2 Firaa ummaarararafa misa kadaapi rirana niminau. Marufanoo mi kadaapirirafa Yisunasaa atooqee marusa firaaqoo nimanamandee qafanau. Misa miqiqa maridaqa minakiqari firaaqoo asasamandee nariqa munnimma afaaramandee Yudeea maqannaasa Anutuna ufara suqimarusa dadaaqi naida nimiqau. Misa nári kudikiranara siamma iriqau kaqi nimiqau. \v 3 Qinee maa ainainnara amiqimandee iridaqa qimannimidaqa, misa nári munnimma marunna amanakai nimiqau sia mina amana kai nimiqau kai fiqarammasee aabaa faqa nimiqau. \v 4 Misa nári iriranannai aniree aranaiqi afeekaikamasee maasa irammiriqa qiqau. Amanee maasa faqa Yudeea maqa maaqaki Anutuna ufara suqimariasa naararee mariasa maasa munnimma nimiqee dadaaqianauree. Nariqa mi dadaaqiranara sia ummaara fee qiqau adiafaairana qimimarianara maasa nimianauree qiqau. \v 5 Maasa mi ufana iriseeqa asasamasee tautiqa oo sia mi amiqira irirafa kammbiqeefoo qunaqa misaki kambiqeenoo. Maseedooni maqannaasa nariqa naundura irirana faqa nári ainaina faqa karaambaiqa naaree amisee quandaki Anutuna iriranamau nári marirana maasa faqa qimiqau. \p \v 6 Maseedoonia maqannaasa oosana miqinoo marinara innee Koorinti maqannaasa faqa miqiaqeera Titusana fuki faaki qiafanoo inni qimannimidanoo. Ooqai Titusafa inni faqa maridanoo Yudeea maqannaa nimianinna munnimmanara oosana arasee qimanniminau. Doo maqee Titusafa mi nimuqusira saikana kaifaa uqeerarara fuki faaki qidaqa. \v 7 Innee Koorinti maqannaasa oosana oosana ainaina moomoo faqaasa mariafanoo. Innee Anutuna saqarikirafa faqa Anutuna ufa qimannimirana faqa irirafa faqa oosana oosana dadaaqira saika eedoo qimasee kasida uqeeree mariana faqa maasara faqa nimuqusimariana faqa mi ainainausa innindi moomoo maridanoo. Doo maasa inniara Yudeea maqannaasa nimiaqeera faqa qidaqa inni afaararifa minaki faqa moomoo mariani, mi nimuqusira saikafa mariannoo. \p \v 8 Qinee Pauroosa sia naamuaqira ufa inni qimannimidaqa naakapara ufa inni qimannimidaqa. Anaamuru dadaaqiranara naakapaidaqa minannai inniqa nikaqaafassara nimuqusirana nimanamandee qafaidaqa inni Koorinti maqannaasa nimuqusirafa Maseedoonia maqannaasa nimuqusirana amanafee maridanoo fee qimaseeqa nimanammandee qafaidaqa. \v 9 Innee asauku mundirana Yisuna maasa karaambaiqa amuqusira dadaaqiranara amiqimandee irimariafanoo mifa innaarunai ainainafaqaafa uriqararafa marinoo inniara irisee maa maqanasaa qumu ainaina siaifara maqi mafinoo marinau. Yisufa narí ainaina siaifara maqi iranannai innaarunai ainaina faqaasa mariaqeera miqi marinau. \p \v 10 Yudeea maqannaasa narana feefaurira munnimma nimiranara qinee Pauroosa qini irirafa minara maaqi qidanoo. Innee ooqai aiqaqoo aukuanna Yudeea maqannaasa munnimma nimiraree qimasee suququqoo munnimmana narana feefauru maraaqee qimasee suqu quqasee minnisoona maqee kaifaa uqeerasaifanoo fifi inanoo taikaannoo. Innee aiqama maqannaasakiqari innee naaree iriseeqa mi saikana oosana uqeeree mariasa mariafanoo. \v 11 Doo maqee findifiqa mi saikana auqaifanoo taikaani. Indaaru innee minara ufa suqusee nimudaanai qimasee ufa qiqa fifiaana maqee miqi kai iqa nimudaanai qimasee munnimma nimirafa taikafuani sia kisaaqasaa mariani. Innee aiqama munnimma nimiseeqa inneeqa kuridifaara, qinee sia minarau inni qimannimidau. Innee inni munnimma aabaa marina mina nimiaqa sia marinafa sia aquaqa. \v 12 Inni munnimma amanaikinaqa nimisainanoo Anutufa narindiara foora dufi dufi qiannoo. Sia amanaikinana aqusainanoo Anutufa sia minara dufi dufi qiannoo. Sia amanaikinana sia aqua. \p \v 13-14 Qinee sia moo maqannaasa aufadarana nimirara inni Koorinti maqannaa ummaara firaana nimidaqa, sia miqidaqa. Maqee aukuana inni narana firaafa mari kamuqoo narana siaisa dadaaqiaqa, kasooqaqee moo aukuana innee mandainainaki marifaqa misa inni dadaqifaranoo. Miqidaqa aiqama amana kai mariaqa. \v 15 Ooqai tamummaqara fasiqauqa minara maaqi qimasee akara riqau, \q1 Ooqai maqasaa narana moomoo suqimaru fasiqausa sia rairaa iqau. Maqasaa narana oodaa suqimaru fasiqausa sia naararee marinau, nimana kai marinau. \s1 Pauroofa Titusana faqa narí aqoonausara faqa qidanoo. \p \v 16 Qinee Pauroosa Titusana oosana qafamasee Anutunara dufi dufi qidaqa, maasa daanna raidanoo firaaqoo inni Koorinti maqusanaasa dadaaqiraree qidanoo. \v 17 Maasa minara Koorinti maqusai inni maqusai fuannee qunanoo mifa sia kai eedoo kai qinoo narí iriranannai asasammaseenoo innee iannai kafaa fuannoo. \v 18 Maasa moo fasiqa faqa mina faqa aqiqaanauranoo mi moo fasiqafa aiqamai Yisuna amiqira fasaasa ufa qimanniminoonufa marunara Yisuna ufara suqimariasa minara amiqira fasiqafee qidaqa. \v 19 Sia mifa kai, aiqama Yisuna ufara suqimariasa mi fasiqanara inni Yuda maqannaasa nimianinna narana feefaurira munnimmana utaaqammasee anee Koorinti maqannaasa munnimma faqa akaqa maqannaasa munnimma faqa mara maree Pauroona saimbaqa Yudeea maqannaasa muru nimia. Miqinnanannai maasa nimuqusira saika marasee karaambaiqa areenarana faqa maasa eedoo qimasee dadaaqirana faqa kooroomambuannoo. \p \v 20 Akaqausa raiqara ufa qifoora maasa amiqimandee inni moomoo afaaramandee nimifandinna munnimmana maasa rakisianaura. \v 21 Maasa irirafa minara maaqimminoo maridanoo. Maasa Karaambaiqa Anutuna afusaa faqa maqasaa fasiqa nifusaa faqa andeeqaramau fidaqa rakisianaura. \p \v 22 Titusana faqa moo fasiqa faqa indaaru fuaqee qiaqa maqee maasa qikaqa moo faqa miqandasaa mara quqaanaura miqanda faqa fuannoo, maasa moomoo kari mina amanamandee qafaunanoo amiqimarifa maqee maqee eedoo qimasee dadaaqimarifa maridanoo. Doo maqee mifa inni Koorinti maqannaasara irisee mina irirafa inniki mundinoo marinara firaaqoo asasammasee inni faqa dadaaqiannoo. \v 23 Titusafa qini faqa moodaanaki inniara dadaaqimarifa maridanoo. Maasa qikaqaafasaa Titusana faqa innee iannai fimariaqanda maridaqa Yisuna ufara suqimariasa miqanda utaaqamaqaaqanda maridaqa, asauku mundirana areenarana maree mariaqanda maridaqa. \v 24 Minamusa oonu raifaqa innee misara nimuqusimarinaqa rakisinnimaqaaqa. Miqinnanara Yisuna ufara maqusa maqusa suqimarinausa Pauroofa Koorinti maqusanaasa nimooqiranara anoona ufa fee qiaqeera. \c 9 \s1 Pauroofa Koorinti maqannaara narana mareefandinna munnimmana suquaqee qimaqoofa maridanoo. \p \v 1 Anutuna ufa irimariasa Yudeea maqannaasa munnimma nimirara qianara innee doo irimariafanoo qinee fifau akara rumannimaqeeqa. \v 2 Innee eedoo qimasee dadaaqimariasa mariafaqa qinee iridaqa, qinee inni nimooqimasee Maseedoonia maqannaasa qimannimiqa. Qinee inniara maaqi qimasee qimannimiqa, Kirisa maqa maaqaki mariasa Koorinti maqusanaasa misa naaree maa eenda aiqarai aukuana eedoo qimasee deedaqiqau. Qinee miqi qimasee Maseedoonia maqannaasa inni Koorinti maqannaasara qimannimiafanaqa doo misa faqa mi ufana irisee maasa faqa dadaaqiraree qimasee findifia akaqa maqannaasa kai sia findi fia. \v 3 Qinee inniara ufa qiafannana fifau ufa kai qianoora qeeqa qikaqaafasaauqa mareeqee inniki quqeeqa misa oonuree inni munnimma suqu moodaaqoo quqaaqeera qini ufa anoonaikianifeera inniki quqaaqee qidaqa. \p \v 4 Qinee faqa Maseedoonia maqannaa akaqausa qini faqa inni Koorinti maqusai ooquraifaqa sia deedaqiranaki maasa ooquraana innee nisaurifaqa maasa faqa Maseedoonia maqannaasa qini faqa ooqu fifandinausa nisaurifoora qinee inniara qifaaqa quqasee inniara ufa qiqa. \v 5 Qinee minara iriseeqa qeeqa qikaqaafasaauqa niqiqamasaunaqa indaaru ooqureeqa inni nimifandinna munnimmara deedaqamandaifaqa qinee inaaqianna ooquraanaqa innee inneeqa iriranannai kai nimira oosana koorooiaqa sia qinee qimannimiana nimiaqa inniqa nidirafa kai qinaqa kaqi nimiaqa. Ooqeenaa irirafa maaqimminoo maridanoo. \p \v 6 Moodaa asumu ummaqimarifa moodaa kai aiquannoo moomoo ummaqimarifa moomoo aiquannoo. Qinee Pauroosa minasaaqari inni dadaaqira oosanara maaqi qidaqa. \v 7 Innee minara irisee inneeqa iriranannai kai munnimma aquaqa, sia mina aqusee ufaqirafa mariani sia moonara daakapaifaqa aqi fee qia Anutufa asasammandee aqimari fasiqanara aididanoo minara asasammasee aquaqa. \v 8 Inniqa nimana kai narana maraaqee munnimma Anutufa amana nimiannoo sia inni munnimma amana kaifau nimmiannoo aabaa faqa niminaqa minannai nana ainainaree dadaaqirafa kambiqaannoo fee innee faqa amana minannai dadaaqiaqa. \v 9 Ooqai tamummaqara fasiqauqa minara maaqi qimasee akara rumaqoofa maridanoo. \q1 Amiqira fasiqauqaindi kudi fasiqauqa afaaridaqa nimidaqa. \q1 Misa amiqi amiqirafa sia taikaannoo naaru naaru mariannoo. \p \v 10 Anutufa inni Koorinti maqannaa faqa dadaaqammiannoo. Mifa asumu faqa neemaria narana faqa nimimarifa maridanoo inni nimana asumu inni nimisainaqa ummaqusaifanoo Anutufa kambiqarana nimiannoo innee afaaramandee moo maqannaa narana dadaaqifanoo innee kafaa kafaa miqiaqee qimasee inni Anutufa irairaairana nimiannoo. \v 11 Anutufa maqee maqee narana ainaina moomoo niminaqa innee mina qafeeqa amana maqee maqee akaqausa dadaaqiaqa. Innee maasasaaqari dadaaqimaria maqannaasa inni dadaaqiranara quandaki Anutunara dufi dufi firaaqoo qifaranoo. \p \v 12 Inni dadaaqira saika fannoo sia Anutuna ufara suqimariasa kai dadaaqidanoo Anutunara dufi dufi qirana faqa oondainni nammariara foora aqufidanoo. \v 13 Inni dadaaqira ainainirafa innee Anutuna ufamau firana kooroo iannoo. Moomoosa mina qafammasee Anutuna amooqifaranoo misa inni afaaramasee naida nimirana qafammasee kafaa innee asauku mundirana fasaasa ufasaa atooqafi mundiqa marinnana faqa qafammasee sia ufa kai qimasee anoonee qimasee Anutuna amooqifaranoo. \v 14 Innee dadaaqimariasa inniara nidimarinaqa inni amiqi amiqiranara innaaru qifaranoo. Anutufa mookira afaarirana inni nimunara Anutufinnai inniara nidimarinaqa inni amiqi amiqiranara innaaru qifaranoo. \v 15 Anutufa narí afaarinoo maasa qimunara mina uriqararafa aiqama ainaina arusee firaafa maridanoo minara maasa aiqamausa dufi dufi qimamaqaaqa. \c 10 \s1 Akaqausa Pauroona saikara ufa qufanoo ititoo ufafa. \p \v 1-2 Qinee Pauroosa maa ufana reendeenamandee qimannimidaqa. Akaqausa qiniara nianai maridanoo aanoo ufa kai qimari fee inni faqa maridanoo reendeenidanoo fee qidaqa. Qinee miqi qianara maaqi qidaqa. Qinee asauku mundirana amiqi amiqirana faqa ireeda marira oosana faqa mina afusaa maridaqa reendeenamasee qimannimidaqa qinee innee iannai oonuraanaqa sia qini qirana fundakuaqa maasara maqasaaqaraa irirana irisee qimariaafoo qimariasa amana aanoomannimaqaanaura, sia sia amana mariannoo, amana mariannoo. \p \v 3 Kuqaa maasa maa maqa maaqanaki maridaqa sia minakinaa irirana marasee rakiara foora idaqa. \v 4 Maasa rakimaria duru saamu sia maa maqa maaqanakinaa duru saamuarau qidau. Maasa Anutuna afeeka ufa marina minannai duru saamuara foora rakidaqa. Minannai maasa Sadannana faandaamura rapeepaamma aqidaqa. \v 5 Maasa mi duru saamunannai unnufa qimariana doo kuqaridaqa. Minannai faqa Anutunara kooroo ira ufara qaoo qimasee noori uqeerasee maasa minara uriqararausee qimariasa minannai misa faqa naridanoo. Maasa mi unna ufana qimariasa uriqaranoo marina Anutuna duru saamuara foora qumareeqa ooru rarisameeqee maqasaa muqufi rudammiqi quqaidaqa. Maasa qeeqa qitikurakinaa mandirirana aiqama oosana oosana mandirirana rakiranannai naruseeqa aiqama oonu qumaree ani qumareemmeeqee karaambaiqa asauku mundirana aramandunnai quqasainaqa qeeqa qitikurakinaa irirana mina ufamau fuaqeera. \v 6 Innee Koorinti maqusanaasa miqirausa mariafanoo maasa inni mareeqee asauku mundirana aramandunnai quqasoofaqa mina iriranaki fimariafanoo innee minakiqari kaqi runnai fifaqa qini qirana fundakusaifaqa maasa inni náriara foorammasee rarisameeqee quqasaanaura, sia misa qiandee reendeena kai ianaura aanoommasee qianaura. \p \v 7 Innee faiqí nifusaa akooqoo ainaina faiqí nipata kai qafamasee eedoo qimariasa aaqee mariasa mariafanoo sia naunduraki qafee mariasa mariafanoo. Inniki moo fannoo asauku mundirana ainainira fasiqee qimarifa sia nariara kai miqi marunausee qiannoo maasara nipata mandaikirausee qimariana maasa faqa asauku mundirana ainainira fasiqa maridaqa. \v 8 Asauku mundirafa maasara qinee niqiqaafanna fasiqausee qimasee mi uriqarara afeekana qimufaqa minara firaaqoo ufa qufaqa innee irisee qiniara firaaqoo narí amooqimari fee qiafaqa iriseeqa sia minara qisauridaqa, sia qini afeeka inni rakeemma aqirafa maridanoo inni dadaaqirafa pooduqammannisarafa maridanoo. \v 9 Qinee sia qeeqa pasannai inni rufiarana nimiraree qidaqa. \v 10 Akaqausa maaqi qifaranoo Pauroofa narí akara riranaki afeekaikamandee qimaqimidanoo, narí uqanna anireenoo reendeenidanoo narí ufa faqa fifau mariannoo. \v 11 Miqi qimariasa maa ufana iriaqa, maasa nianai maridaqa akaraki qianna ufafa faqa naaqaqari marida qimariannufafa faqa amanamana kai mariannoo. \p \v 12 Miqi qimaria fasiqausa náriara uriqararausee qidaqa miqi qimariafanoo. Maasa sia miqi qimariasasaa qeeqa qimanianaura. Misa furufari mariasa maridaqa. Misa nanasaa fee narí amani narí amani idee nári iriranannai kai nariqa uriqarara ainainee qimasee minannai kai nári nimanidaqa. Sia Yisuna iriranannai narí amani narí amanidaqa. \v 13 Maasa qeeqara qianaura maasa qeeqa qimooqira oosirana sia fiaikataanaura miqooqari kai oorurandanoo mariannoo. Qinee sia akaqausa naanna ree moona oosiranaki mariasara qeeqa qimooqianauranoo qiqa qoosuki marinausara kai qeeqa qimooqianaura. Anutufa maasa saika maree marunna oosirana narí kai quqaqaifanoo maridanoo minaki kai maridaqa innee faqa minaki kai mariafanoo. \v 14 Innee minaki marianara iriseeqa inniki oonureeqa sia finnaaqaraidaqa. Maasa asauku mundirana amiqira fasaasa ufa mara mareeqa sia mi oosirana fiaikateeqa minaki kai maridaqa innisaimbaqa mariqiafana. \p \v 15 Maasa Anutufa qimu oosiranaki kai inniki ainainidaqa, akaqausa fiaikatammasee ainainidaqa maasa sia misa fuaqoo fidaqa qeeqa ainainiranara qeeqa qimooqidaqa. Maasa Anutufa qimu oosiranaki maqee maqee miqoo kai minaki kai ainainidaqa maasa inniara maaqi qidaqa, Koorinti maqannaasa Anutunasaa atooarafa firaanaikinoo maasa saika mi oosiranaki firaanaikiannoo. \v 16 Inniki ainainirana taikasee miqooqari kai inni finnaaqareeqa moo atinai moo fannoo sia ainainimarinaki oonuree minaki amiqira fasaasa ufa qimannimianaura. Miqimmasee sia qinee akaqausa naanna reeqa misa moosaa afuqaki ainainamasee nári nimooqidaqa. Qinee sia miqianaura qeeqara fukasaa moo afuqakiara foora ainainianauranoo. \p \v 17 Ooqeenaa tamummaqara fasiqauqa minara maaqi qimasee akara riqau. \q1 Faiqí moo fannoo sia narí amooqirafa mariani. \q1 Karaambaiqa auquqoo ainainara kai amooqiaqa. \p \v 18 Qinee Pauroosa minara maaqi qidaqa. Karaambaiqa fannoo moo fasiqara amiqira fee qinafa kai amiqira fasiqa mariannoo, narí kai nariara amiqira fasiqee qinafa sia anoona marina fifau mariannoo. \c 11 \s1 Pauroofa unna amaana ufa qimariasara aaquqima nimaqaidanoo. \p \v 1 Inni Koorinti maqusanaasa qinee Pauroosa furufaramandee qimannimianaqa irisee sia minnisaaqa kaqi minara irisee sia minnisaaqa kaqi minara irisee mariaqa. \v 2 Qinee inni Koorinti maqannaasara qeeqa qiraamunara foora mareeqeeqa asauku mundirana utaaqama amaqaqaunanoo minaindikiqa mariaqeera minara rairaiqidaqa. Innee andeeqara maanaaqara foommafiqa mina faqa mariaqa. Maqasaa qaraa rairaiqiranau nimidau. Anutunaindaraa rairaiqirana nimidaqa. \v 3 Ooqai sakani fannoo narí kaaqa irira unnufannai Eeuana akaru qundee kai inni irirafa faqa iandoora. Asauku mundiranasaa kai inni irirafa amiqimandee andeeqasee mundinoo mari inanoo kaqi runna fifoora minara qinee inniara rufiaidaqa. \p \v 4 Ooqai indaaru maasa Yisunara qimannimiafanaqa. Miqooqari maasa fuafanaqa akaqausa innee unnai oonurandee inniki aniree inni unna amaana ufa qimannimiqau. Akaqausa dapi fasiqauqa anireeqa Yisunara moomau qimannimufaqa innee aaqamaseeqa asasammasee misa mara quqaseeqa misa manda ufamau fimariafanoo. Misa maraquna faqa misa unna fasaasa ufa faqa sia maasa qiafannamau qimannimiafaqa náriara moomau qimannimiafaqa innee kaqi maraafanoo. \p \v 5 Mi unnaqira fasiqausa náriara Yisufa niqiqoo fasiqausa uriqararausee qidaqa. Qinee Pauroosa sia misa ureeqarasau maridau misa uriqararausa maridaqa. \v 6 Misa ufa akoofasauqa mariafaqa sia qinee amiqimandee misa naanna raunausa mammaqidaqa kasooqaqee ufa qimannimidaqa, iriranara amiqimandee iriseeqa misa oorinaaqaramasee qimannimiqiafana. Maasa aiqama kari oosana oosana ufannai maasa amiqira irirana akooqoo kooroommasee qimannimiqiafana. \p \v 7 Qinee sia unnaqi maria fasiqausa naanna reeqa qinee Anutuna amiqira fasaasa ufa inni qimannimidaqa kaqi kaaqoo mina akiaqara munnimma moodaa faqa sia uqanna maraqiafana. Innee Anutuna afusaa uriqararausa mariaqee qimasee qinee reendeenamafiqa oorudupi mafifaqa qeeqa ainainiranannai qeeqa narana ainaina mara naidaqa sia inni narana mareeqa. Qinee aaqaidee miqi mari qiafana. \v 8 Qinee inniki ainaini marunaqa moo maqannaasa Yisuna ufara suqimariasa misa nári narana marara munnimma qimiafaqa qeeqa narainaina minannai maraqiafana. Qinee inni dadaaqidaqa misa munnimma ummuariara foora maraqiafana. \v 9 Qinee inniki mariafanna kamuqoo qeeqa narana munnimma sia marufaqa sia inni munnimma moodaa marasee narana mara naqiafana. Qini qikaqaafasaauqa Maseedoonia maqannaasa nariqa munnimma mareeqee qini qimana kai qimufaqa marasee narana mara nee mariqiafana. Ooqai miqi mariafannana kafaa maqee maaqoo marunnaqooqari sia innindi maraanaura. Innee aaqarana marasaifaqa naqimmasee fee inni aaqara ufannai andeeqannisaanauree inni narana munnimma qimunara irisee qisauruanoora. Qinee Pauroosa minara inni qimannimidaqa. \p \v 10 Qinee asauku mundirana anoona ufa oorisaa maridaqa qima afeekaikira ufa qimannimidaqa sia uqanna inni narana ainaina maraanauranoo aiqama Kirisa maqa maaqaki mariasa narana ainaina sia uqanna maraanauranoo, sia moo fannoo qini ufa aruannoo. \v 11 Qinee nanaree maa ufana inni qimannimidee. Qinee inniara qimuqusirana siaisee maridee maa ufana qimannimidee. Qinee inniara qimuqusimarunnana Anutufa doo iridanoo. \p \v 12 Ooqai iafanandee kai iqa maqee sia inni narana munnimma maraanaura. Unnaqira niqiqoo fasiqausa inniki ani mariasa inni narana munnimma maraidaqa náriara Pauroona ainaini marina aana raidee qimasee maasa faqa niqiqoo fasiqausa maridee qifoora sia qinee misa naanna ramasee inni narana munnimma maraanaura. Sia qinee nári nifaaqa mara maree urimaria oosana dadaaqianaura. \v 13 Mi fasiqausa sia kuqaa niqiqoo fasiqausau maridau misa nikaru qira niqiqoo fasiqausa maridaqa, nariqa ainainiranara unna ufa qimasee asauku mundirafa anoona niqiqoo fasiqausara foora quandakiqa misa nimammana usufiqa nikaru qidaqa. \v 14 Sia minara tautiaqa, Sadannafa faqa miqi kai imarifa maridanoo, mina aanandaidaqa miqidaqa, mifa kaaqa qara qangiroo nimammana usufinoo marifa marifaqa misa mina aannandaidaqa miqidaqa. \v 15 Sadannana ainaini maria fasiqausa andeeqara fasiqauqa nimammana usufiqa ainainirafa sia firaa ainaina, nárindi maridanoo. Kasooqaqee taikara aukuana andeeqasee mi manda oosanna amana kai mareefaranoo. \s1 Pauroofa Yisuna ufasaara aupurarana maree marunara kooroo inau. \p \v 16 Qinee kafaa inni qimannimidaqa sia moo fannoo qiniara furufarira fasiqee qiannoo. Inniki unna ufa qimaria fasiqausa furufarirausa firaaqoo nári nuqu uqeeraidaqa nári nimooqimariasa maridaqa. Innee qiniara furufarira fasiqee qifaqa qinee faqa furufaramasee misa naanna raanaura. \p \v 17 Karaambaiqa sia maasara miqiaqee qifaqa qinee kaqikaaqoo furufarammasee misa naannaree qeeqa qimooqianaqa innee mi unna qimaria fasiqausa ufa iriandee iqa qini ufa faqa iriaqeera. \v 18 Moomoo unna ufa qimariasa faiqí faiqi irirana marasee nári nuqu uqeeraidaqa nári nimooqidaqa. Doo qinee faqa miqimmianaura. \v 19 Innee Koorinti maqannaasa inni irirafa firaaqoo marisa mariafanoo furufarira fasiqauqa ufa qimariasa innee asasammasee misa marasee misa ufa irimariafanoo. \v 20 Misa inni nikaruqimasee inni ainaina ummuari mariasa maridaqa, misa innikinaa uriqarausara foora maridaqa inniara miqiaqa maaqiaqa qimariafaqa misa ufaanara foora fufusee inni rarisameeqee minaki mara aridaqa. Misa náriara uriqararausee qidaqa inniara ureeqarausee qidaqa. Misa nisaukusamu inni noori rukamidaqa. Misa miqi mandee inni nimiafaqa innee aaqamasee kaqi misa mareeqee inneeqa ufa suqiranaki quqasee innee misa ufa amiqimmasee irimariafanoo. \v 21 Qinee Pauroosa innikina mariafannaqoo misa oosana maraaqaana qinee qisauridaqa qimannimidaqa qinee maparaa imarunausa sia misa oosana maraqiafana. Inniki unnaqira niqiqoo fasiqausa nariqa nuqu uqeerasee nári nimooqidaqa qinee misa furufarirana amana kai qeeqa furufariannana qimooqianaqa iriaqa. \p \v 22 Misa náriara sia Kirisa maqannaasa ufa kai qidaqa maasa qikeeku qikaaku Heeburu ufa qimarunausee qiafaqa qinee faqa miqi kai qimarunausa maridaqa. Misa náriara Isaraee maqannaasa Anutuna utaaqa maqoosa maridee qiafaqa qinee faqa misa kai maridaqa. Misa náriara Abarahaamana aiku asauku Anutuna qima afeekaikira ainaina maraanausee qiafaqa, qinee faqa misa kai maridaqa. \v 23 Misa náriara asauku mundirana aiku asauku maridee qiafaqa qinee faqa furufarira fasiqara foora qidaqa qinee misaki misa uriqararausa maridaqa. Qini asauku mundirana mi ainainnara irunnana misaindi ooraaqaranoo maridanoo. Qinee Yisuna ufa saara karabusaki misa urinnaaqarammasee moomoo kari rumbeeqa. Raitasamunnai qifaaqa ateekeeufa moomoo kari misa narirana urinnaaqaramasee qini qifaaqa ateekaqau. Qinee kuqirara madikakiqari moomoo kari misa narirana urinnaaqaramasee findi fiqa. \v 24 Moodaannai qisaukunamu kari Yuda maqannaasa raitasamu darimariqau, moodaa fasiqa aiku asauku taikasee moo fasiqa qisaukuqara faqa moodaannai qiku faqa dinni qiku eera kai muqu quqasee kari minannai dariqau. Sia moodaannai miqimandee dariqau, moodaannai qisauku amanasaa miqimandee daru qimaqaqau. \v 25 Roomma maqannaasa faqa qaaramoo kari miqi uqannamandee dariqau. Moodaa kari misa oonisamu misa daru qimaqaqau. Qaaramoo kari ooruku nammariki sipaki moo maqusai Yisuna ufa qimannimirara fidaqa sipa fannoo mandaikufaqa ooruku nammariki ukunnaqa mariqiafana sia kuqiqiafana. Moo kari miqi mambufaqa eendaki faqa faasaana faqa ooruku nammari qambaanai qimmapiqa afainni aniqiafana. \p \v 26 Qinee Yisuna ufa qimannimiqa nimariafanaqa moomoo aukuana maqusa maqusa nuafannanakina qinee moomoo kari qimeekee mariqiafana nammari aufunaki faqa nipuraraa fasiqauqaki faqa Yuda maqannaasaki faqa aanaamuru mariasaki faqa firaa taunaki faqa kaasau maqa maaqa oombura maqa maaqaki faqa ooruku nammari firaa farumaki faqa qikaru qimaru aqoondisa faqa misauqakina moomookari kuqirara qimeekeeqa. \p \v 27 Qinee minaki fidaqa kadaapirirana faqa tooqaamu darirana faqa maraidaqa moomoo kari sia faiqeeqa, qinee daararee marufaqa nammariara didimarufaqa nimariqiafana, qinee moomoo kari qini maaqa faqa narana faqa qamunna faqa sia marufaqa kaqi qisukunni faiqaqa nimariqiafana. \v 28 Moomoo ainaina ummaara maraqa nuafannana kiqari moodaa ainainara kai qianaura. Maqusa maqusa Yisuna ufara suqimarianara kai qinee oonumafi iriqa nidaqa. \v 29 Moo fannoo misakiqari ummooqukinoo kudoosaapaifaqa qinee faqa mina aanna raidaqa kudoosaapaidaqa. Moo fannoo misakiqari mandainainaki aqufifaqa qini daundura faqa rapikifaqa mi ummaarana maraidaqa. \p \v 30 Qinee qeeqa qimooqiqa qeeqa ummooqukiranara qimooqianaura. \v 31 Anutufa maasa karaambaiqa Yisuna akoofa naaru naaru mina auqu amiqi amiqirafa kai mariani, mifa kai qiniara sia unnaqi mari fee qidanoo, iridanoo. \v 32 Ooqai qinee Damasakusa maqusai mariafananoo misa karaambaiqa mina auqu Areetasafa narí ureeqarana aqiqoofanoo narí sundia namufaqa maqusa kooqiki ititafufaqa qini qumaraanee qimasee maqusa kooqikiaqa rakisimariqau. \v 33 Qini qiqoondiuqa minara irisee kaqitinai qini mareeqee firaa pateeuqaki rumasee sanda minasaa qususee faandaamura meerai marufaqa miriqoo qambaanaqari kaqikaa kooqi auqiranakiqari qini ruqiaeeqeeqa quiqa quiqa qufaqa maqasaa aqufufaqa quqasee sandaqiafana. \c 12 \s1 Pauroona afu pisipasamandee uqafiqoo ufafa. \p \v 1 Qinee qeeqara qimooqianafa sia anoonaikiannoo, kaqi fifau qeeqa qimooqianaura. Karaambaiqa qifu pisipasamandeenoo kukeeqara ainaina kooroomma qimunara qimannimianauranoo. \p (Anutufa Pauroona uqeereenoo innaarunai quqasoofanoo innaaruna ququsakinaa ainaina qafoonara narí auqu kukeeqasee Koorinti maqannaasa qimannimidanoo moo fasiqa fee qidanoo.) \p \v 2 Ooqai qinee Yisuna ufa irimaru fasiqanara iriqia. Karaambaiqa Anutufa kaqi kai mina uqeereeqeenoo qaara innaaruna ooraaqareenoo qaaramoo kiranaki Anutufa marunaki quqanau. Mifa kuqaa fee afiqa miqoo quqanoo fee inau kai afu pisipasamaseenoo mina amana mara uqeereeqeenoo innaarunai quqanau fee inau. Qinee sia iridaqa Anutufa kai iridanoo. \v 3 Qinee kafaa qimannimiqa mi fasiqana uqeereeqeenoo innaarunaki moo auqu Paradisee minaki quqanau. Kuqaa fee miqinoo fee afu kai fee pisipasinoo fee Anutufa kai iridanoo. \v 4 Mi fasiqana miqoo quqasoofanoo maridanoo oosana oosana ainainara irinau sia faiqí ufa amana qimari ainaina irinau naaquqara ainainara Anutufa qaoo qinau sia faiqí minara qimannimiannee qinau. Sia faiqí qira ainainara irinau. \p \v 5 Miqinna fasiqanara qinee amooqianaura sia qeeqara qimooqianaura qeeqa ummooqukiannanara qimooqianauranoo. \v 6 Qinee qeeqa qimooqifau sia furufarirafa mariqini kuqaa anoona ufa kai mariqini. Qinee sia qeeqara qeeqa qimooqianaura. Faiqí anaasee qini dooki qiqafamasee qini dookinaa ufa irisee nariqa kai qiniara iriaqa. Qinee qeeqa duqu uqeeraranannai misa fifau qini duqu firaaqoo uqeeree foora. \p \v 7 Qinee amiqira ainaina naaquqara amiqira ainaina qafaafannanara qiqa duquara firaaqoo uqeeraifaqa aaqaranaki fuanoora Anutufa Sadannanara kaqikaaqoo eedoo qufanoo qifaaqasaa moo aupurarana qimiqoofanoo maqee maqee darimariafaqa sia qeeqa duqu uqeereeqa kaqi qumee kai andeeqasee marianifee qimasaida darimarifaqa maridaqa qidaqa. \v 8 Qinee qaaramoo kari karaambaiqinnai innaaru qiqa anee maa aurirana maraquqisaannee qiafananoo mifa qaoo qimasee qinau. Qeeqa kaqi nimira dadaaqirana amiafanafa doo mifa kai doo ani amana mariannoo, qiqa afeeka fannoo kudoosaapee mariasaki amiqi mandee kambiqaidanoo. \v 9 Qinee Pauroosa mina iriseeqa maaqi qidaqa qinee qeeqa kudoosaapee marunnanara asasammasee amooqidaqa. Asauku mundirana afeeka fannoo qini rafaaqa fuanifeera qeeqa ummooqukiannanara amooqidaqa. \v 10 Asauku mundirana ufasaara mandufa faqa kudoosaaparana faqa kadaapirirana faqa, Yisuna ufasaara darirana faqa tinoo taanoo rirana faqa tinaakurirana faqa qiminaqa mareeqa doo amana amiqira fee qianaura. Qinee qeeqa kudoosaapee marunna kamuqoo mi kamuqoo kai afeekaikidaqa. \s1 Pauroofa narí urinaaqarara ufa qimaqoofa. \p \v 11 Qinee inniki ani maria fasiqausa unnaqira niqiqoo fasiqausa naannaraqa maridaqa furufarira fasiqara foora maa ufana qimannimidaqa. Inneeqa kai inni oosana fannoo qini mara furufariranaki quqaqisaidanoo. Innee Koorinti maqannaasa qiniara Yisuna anoona ufa qimaqimi mari fasiqa fee qiaqaana. Innee inniki ani maria unnaqira niqiqoo fasiqausara fifau unna qidaqa uriqararausee qimariafaqa misa qiniara ureeqara fasiqee qidaqa. Kuqaa qinee kaqi fifau fasiqa maridau qinee sia misa ureeqarausa marunaiqini, misa urinaaqararausa maridaqa. \p \v 12 Qinee kuqaa Yisufa diqiqoo fasiqausa maridaqa aiqama ainaina kooroomannimaqee mariafanaqa qafee mariqau. Innee sia irufaqa qinee kaqi reendeenamandee uqannifiqee mariqiafana. Faiqí sia amana auqaaqaaira ainaina faqa naaquqee maru ainaina faqa Anutunara faqa kooroomannimaqee maru ainainna faqa reendeenamandee uqannifiqaafannana. Minannai kai qinee niqiqaafanna fasiqausa marunnanara kooroomma nimaqaqiafana. \v 13 Qinee maqusa maqusa Yisuna ufara suqimarusa faqa inni saimbaqa faqa amana amana kai inniki maridaqa qimannimiafannana. Sia misa amiqimannimaqasee inni mandaikamma nimaqasee qimariqiafana. Moodaa ainaina kai inniki moo kiqiafanafa mifa kai qeeqa narana munnimma sia amanaikufaqa qinee sia inni narana munnimma irammirisee mareeqa. Mi moodaa ainainnara kai iridaqa qinee aaqeefee miqi fee qidaqa. Innee moo ainaina akiaqara minni qisaaqa. \p \v 14 Qinee ooqai inni maqusai qaara kari fuafanausa kafaa maqee qaaramoo kifaqa doo qusasaa fuanauranoo, fidaqa sia inni narana munnimma ainaina maraanaura. Faiqi aanaaqiuqa sia nári ninaukoo narana munnimma ainaina nimidaqa, misa kai nári faiqi namu nimidaqa qinee inni nikausara foora maridaqa qeeqa narana munnimma aiqama faqa qeeqa marirana faqa inni asasammandee nimirarammidaqa. \v 15 Qinee inni nikausara foora maridaqa firaaqoo inniara qimuqusufaqa innee qini faiqiara foora quandakina firaaqoo qiniara faqa nimuqusiaqaana. Qinee kai inniara firaaqoo qimuqusidanoo. \p \v 16 Innee maa ufanara eedoo qifaranoo. Qinee inniki maridaqa sia narana munnimma mi ummaarana inni nimiqiafana. Innikiqari moo fannoo qiniara maaqi qiannoo Pauroofa nikaruqimasee unnufannai maasa mara quqasoofaqa maasa mina ufaanakiara foora arufuananoo maasa narana munnimma maraandoo qifoora. \v 17 Doo qinee naqifeemmasee fee inni miqi qiqiafana. Qinee maindari qeeqa ufa maraqa nuasa niqiqaafanaqa sia inni maqusai ooqureeqa sia qini duqusaafau inni munnimma narana mara mareeqau muru qimifau. \v 18 Qinee Titusana iraafananoo eedoo qimasee innee unnai finau, moo fasiqa Yisuna ufa irimarufa qini qikaqaafasaa mina faqa aqiqaafananoo Titusana faqa finau. Innee minara Titusafa maasa qikaru qimaseenoo fee maasa ainaina mareefoo qida fee. Sia fee qinee Pauroosa faqa Titusafa faqa moodaa irirana maraseeqara moodaamau fimarunnanara irida fee. \p \v 19 Innee mi ufana iriseeqa qiniara maaqi qifaranoo. Pauroofa narisaa faqa narí faqa marinausa faqa misasaa faqa ititaidanoo miqidanoo fee qifaranoo. Maasa sia miqianaura, asauku mundirafa maasara qundee kaimmidaqa. Qini qifaaqasaa qiqoondiuqa maasa Anutuna afusaa maridaqa aiqama ainaina auqeemaria ainaina inni dadaaqidee qidaqa auqaidaqa. \p \v 20 Qinee inni maqusai oonureeqa moo ainainara rufiaanaura. Inni marirafa sia amiqirafa oorudupirafa mariandoora qinee qidaqa. Koorinti maqannaasa innee qiniara mookamaseenoo qiqa qimiifoo qifoora anee sia reendeenamandee maasa qimaqiminnaranoo aanoommasee maasa qimaqimiifoo, qifoora. Qinee inni maqusai oonureeqa maa ainainausara rufiaidaqa, ufa rainarafa aanooqirafa mariandoora nariara nariara rairaiqifoora nariara nariara idara foora qeefoora, kaaqa ainainara rimariasa narifoora, nariara nariara mandufa qifoora munuqi miniqira ufa qifoora narí nuqu uqeerasee nimooqifoora dapi dapi qifoora. \v 21 Qinee innee unnai oonu raananoo Anutufa qini mareeqeenoo qisauriranaki quqaannoo. Qinee inni mandoosanaki oorureeqa inni nifusaa ikiraqasee soofaariara foora iqa qisauruanoora. Inniki moomoosa ooqaindari mandoosana marasee sia minara oonumafi irisee nisaurusee minnisaqau. Akaqausa faiqí faqa anaasee faqa narí ummuari narí ummuarirana minannai furufaridaqa akaqausa faiqí anaasee dapi maraqanua fasiqa anaaseesa faqa akaqausa ufa rukiasee nári mandoosana manda iriranamau fimariasa mariafaqa sia minara oonumafi irisee nisaurusee minnisaqau. \c 13 \s1 Pauroofa ufa taikeenoo atisaa aaquqira ufa qimaqoona. \p \v 1 Doo maqee qaaramoo kifaqa inni Koorinti maqannaa nindafarara fuanaura. Qinee oonuraanaqa moodaa fasiqa aniree inniki mandoosanara qinnana siamma irianaura tamummaqara fasiqa akara ufamau fiqa qaara fasiqafee qaaramoo fasiqafee mi mandainaina qafee marianara kooroo qifaqa qinee minara anoonee qimasee ufa qianaura. \v 2 Qinee ooqai indaaru innee unnai fiqiafana inaaqiana kafaa fiqa maa ainainara qimannimiqiafana, maqee moosaa marunannaindari kafaa mi ufana kai qimannimianaura. Maqee oonureeqa sia qiaafannandee ireeda qimannimianura, maqee sia moo fannoo qinee ufannai náriara foora qiananoo rufiaki sandaannoo. \v 3 Innee qiniara randee mariafanoo. Asauku mundirafa Pauroonasaaqari kuqaa fee ufa qidanoo fee unna qidanoo fee qiniara qimariafanoo. Qinee innee iannai oonuraana kari asauku mundirafa qinisaaqari qimannimirana firaaqoo qimannimiannoo. Asauku mundirafa inni ufa iridanoo sia kudoosaapaannoo narí afeeka inni uqannifiqaannoo. \v 4 Mifa kudoosaaparanaki aunirira saqarisaa kuqufa marifa Anutuna afeekannai findufumafinoo mi afeekaikiranaki maridanoo. Maasa Yisuna faqa moodaanaki maridaqa kudoosaapaqa maridaqa maasa inni Koorinti maqannaasaki oonuree ufa qidaqa maasa Anutuna afeekannai asauku mundirana faqa kuqiranakiqari findifidaqara foora afeekaikamandee maridaqa qimannimianaura. \p \v 5 Inneeqa kai inneeqa marirana nimanamandee qafaaqa, kuqaa fee Yisuna mandaaqara oosanamau fidee. Asauku mundirafa inni naunduraki marifaqa innee minara iridee sia fee iridee innee kaaqa uqanna kadiqaqa maridee. \v 6 Maasa innee iannai oonuraanaqa innee maasa sia kadiqaqa maridee qifaranoo. \v 7 Maasa inniara Anutunara innaaru qidaqa sia inniara mandoosanaki aqufuaqee qidaqa. Sia maasa saika inniki anoonaikianifee qimasaidau innaaruqidaqau, inniara andeeqaramau fuaqee kai qimasee innaaru qimannisaidaqa. Maasa kadiqarana amana, inni andeeqaranara kai iridaqa. \v 8 Sia maasa amana Anutuna anoona ufa ititaanaura mina dadaaqirana kai amanaikirafa maridanoo. \v 9 Maasa qeeqa kudoosaapaida inneeqa afeekaikifaqa maasa mina qafammasee asasianaura. Innee amiqimandee andeeqarausaikamambi mariaqeera innaaru qidaqa. \v 10 Karaambaiqa afeeka uriqararana qimuna, sia inni rapeepaamma aqira uriqararana qiminau, inni pooduqarana qiminau. Qinee innee iannai oonureeqa karaambaiqa uriqararana qimuna mara maree aanoomandee inni ufa sia nimianoo qimasee moo atinai marunaqooqari maa akarana rumannimaqaanaqa inneeqa kai andeeqasee marifaqamma oonu nindafa. \p \v 11 Qini qikaqaafasaa doo maqee akara taikaanaura. Innee kaaqa andeeqaranara afeekaikamasee marararee qimariasa mariafanoo, qini ufa qunnana amiqimasee iriaqa, sia nariara nariara rairaiqiaqa, moodaanaki maridaqa asooaranaki mariaqa. Faiqí aanaaseera nimuqusirana nimimari Anutufa faqa naundura asooarana nimimari Anutufa faqa inni faqa mariani. \p \v 12 Anutuna ufa irimaria fasiqa anaaseesa aiqama inni nimandaidaqa. \p \v 13 Asauku mundirafa Yisufa maasa karaambaiqa mina asasamasee dadaaqira oosana faqa Anutufa faiqí aanaaseera nimuqusirana faqa naaquqara andeeqara maraquna moodaanaki kirana faqa inni aiqamausaki faqa mariani.