\id PHP - Barok \h PILIPAI \toc3 Pilipai \toc1 A Ginigeet te Pol urungan köbo PILIPAI \toc2 PILIPAI \mt2 A Ginigeet te Pol urungan köbo \mt1 PILIPAI \ip Io, nang e Pol ixo wan urungan Masedonia rua tinenge ma a atöngösen deek, ixo wan kö lagunon taxin Pilipai (pere e Aposol 16:9-40). Io, ixo sulo a lotu ringan ma ixo wan lo baling. A uleng ne awat melamu, idi toxo tödik e Pol tiso xö lagunon kabise, me idi toxo bulus ine kölöme xö gunon ne aömokorot. A uleng nebo tene nanase idi te döxömen bara ro Rom (Aposol 28:14-31). Ma ringan kölöme xö gunon ne aömokorot Pol ixo geet ina ginigeet möxö tengen deek ke idi abo Pilipai, möxösa, idi toxo isik tar abo arabaa rua rorop ine (Pilipai 1:5; 4:10-19). Ma ixo tengen osen idi ulamun ine iat nang ixo kis kö gunon ne aömokorot. Ma dauleng ne nangadi idi toxo öriip a to re Pol, ma lamun e Pol kaim kö döxömen köbanin ina na, ma i kobo laa raxin köba rö ine ina kinis se ine kölöme xö gunon ne aömokorot bölök. Kaim. Ixo axanan mon bara a atöngösen deek i wan ebasin (1:12-26). Ma tatalien möxö axanan i laa raxin kö ina ginigeet (1:4; 1:18; 2:2; 2:17-18; 2:28-29; 3:1; 4:1; 4:4). Io, e Pol ixo öxaxat abo Kristien tiso Pilipai bere \bd idi tabo mana tuu lölös arixe ma önga baladi xö atöngösen deek ma bara tebele buburin idi nang te eka ögarin idi (1:27-30).\bd* Ina na a unine ina ginigeet kirip na. Me Pol ixo seng abo Pilipai bara idi tabo talien eöt mabo duöng ödödö xarnang e Krais. Ine e God, inexalik ixo wanot xarnang a tödi ma xarnang önga tultul tua gene ire (2:1-11). Me Pol ixo tengen te idi bölök bara irabo tile e Timoti me Epaparoditus urungan te idi, ma a nine tödi deek idu (2:19-30). Ma ixo ötumarang idi ulamun abo tene ausu röxröxö nang idi toxo tengen bara i eöt bara tabo muu a tinörön deek kö nangadi mon bara tabo töxödös kö wawara xö God. Inexalik ixo tengen bara ire tabo nunu mon te Krais sua nang ire tabo töxödös (3:1-21). \c 1 \p \v 1 E, e Pol me Timoti, maa a nine tultul kö pu re Krais Jisas. Me maa me tile ina tinenge urungan te mum a nangadi runon te God, mum niang mo kis kölöme re Krais Jisas singan Pilipai. Me maa me tile bölök ina tinenge na urungan te mum abo sisila ne lotu me mum abo tene rorop möxö lotu. \p \v 2 A abalamu ma malum urungan te mum meriso re God a Tamana ire ma meringan te Jisas Krais, a Orong. \s1 Pol ixo seseng lamun abo Pilipai \p \v 3 Me e tengen deek urungan te God köbo axana bung kirip niang e bo döxömen lo e mum. \v 4 Xöbo bung kirip nang e bo seseseng kö mum, e bo seseseng ma axanan, \v 5 möxösa, mum moxobo ruruu arixe me e kölöme xö tinörön möxö tinenge deek urulo xö sisila ne bung ot nixinen. \v 6 Me e bo seseseng bölök bira, möxösa, e ösöxö runoin bere ewe ine niang ixo urulo a tatalien deek kölöme re mum irabo rörörön biringan ot nang irabo mana öxawam ina tinörön kölöme re mum kö bung ke Krais Jisas. \p \v 7 Inexalik i deek ke e bara e rabo örasen ina mangana aörasen bira lamun e mum, möxösa, mum mo kisisik kölöme xö kat te e. God ixoro tabaa tataunin mon e mum ma rorop bere mum morobo eöt tua tinuu arixe me e xöbo mangana lalaa i ot pösöt e. Niang bara e kisisik ka xö gunon ne aömokorot, bara e tuu wi abo apuk köbo tinenge deek, bara e öturunon inabo tinenge, io, mum morobo kip a tiip arixe me e. \v 8 I eöt bara God irabo sixaut xarnang a balake i muu xöbanin e mum eöt ma abalamu re Krais Jisas i ot pösöt e mum. \p \v 9 Me e seseseng bara a abalamu re mum irabo mana rataxin ma bara a nanase re mum rua ösöxö xulen abo dedeek ma abo sasaban irabo kure ödeek inabo abalamu, \v 10 io nang, mum morobo perexulen abo lalaa i deek köba saxit ma xalik mum bo subu xö abo lalaa i saban, ma bara mum morobo deek köba saxit tua tagure e mum lamun ina bung ke Krais. \v 11 Me e seseseng bölök bara abo to re mum irabo wöwö ma inone tatalien töxödös nang i ot meriso kölöme xö kinis se mum arixe me Jisas Krais. Ma inabo inone irabo örarik a nangadi rua ölelet ma rua ii öraxin e God. \s1 A dinödöm taxin te Pol bara a tinenge deek irabo wan esexere \p \v 12 Abo töke kölöme re Krais, e mamaa bara mum morobo maras bara abo lalaa niang ixo ot te e ixo top a tinenge deek kua nuan nana. \v 13 Möxö ina na, abo umri möxö sisila raxin saxit na, mabo nangadi xabise bölök, idi te ösöxö bara e kisisik ka xö gunon ne aömokorot, möxösa, e mere Krais. \v 14 Ina kinis se e kölöme xö gunon ne aömokorot ixoro öxaxat a oleleng arixe möxö bung marapun te ire xö kinis se idi kölöme xö Orong. Io, ina na ixo bira, idi toxo balamasa sik mon ma kaim idi ra binuut tua atöngösen ma tinenge re God. \p \v 15 I turunon bara dauleng te palas tinenge re Krais, möxösa, idi te dödöm saban lamun a kinis ne sisila re e me idi tobo bala kadik kö e. Lamun tö idi xabise, idi te etöngösen ma dinödöm deek lamun e. \v 16 Ma ina nangadi na, idi tobo wewet bira arixe ma abalamu, möxösa, idi te ösöxö bere God ixoro pere kos lo e bere e rabo tuu wi abo apuk möxö tinenge deek. \v 17 Ma lamun idi xabise ewe niang te etöngösen lamun e Krais, idi tobo eönunu mon. Idi te pere neek abo kinis taxin bere idi iat. Nang bang e kisisik kö ina gunon ne aömokorot, idi te döxömen bere idi te öt tua ötari a tiip pö e. \v 18 Ma lamun kaim pe laa. Niang bara te palas tinenge ma dinödöm ne aönunu bara dinödöm turunon, i kobo laa raxin köba. Lamun a laa niang i taxin, i bira, nang bara idi te muu abo ngas kirip pua palas tinenge lamun e Krais. Möxö ina na, e axanan im. \p Me e rabo mana axanan iat, \v 19 möxösa, e ösöxö sik bara abo lalaa niang ixoro wanot sik ke e, irabo engin e bara e rabo langlanga im möxöbo sineseng ke mum ma möxö rorop taxin meringan kö Tanono e Jisas Krais. \v 20 Me e rabo langlanga im bira eöt ma mamaa raxin te e bere e bele pet te laa niang irabo ömenge e. Me e dödöm köba bara i turunon bara e kebeöt ta pet bira. Lamun e mamaa bara e rabo wöwö ma balamasa bere na a to xirip pe e irabo öraxin e Krais xarnang e xobo wewet bie. Niang bara e to bara e met, e mamaa mon bara e rabo ii öraxin e Krais. \v 21 Ma bira im, xö dinödöm pe e, niang bere e to, Krais ine a unine to re e. Ma nang bara e met, irabo deek köba rö e. \v 22 Ma nang bara e kisisik iat kö ina aike, e ösöxö bara nangen a inone tinörön te e. E kobo ösöxö bara e rabo pere kos lo ewenene re idu. \v 23 A mamaa re e i palang elixilixin idu ina nine mangana dinödöm. E mamaa bara e rabo met me e rabo wan urso re Krais, möxösa, ina niang i deek köba saxit. \v 24 Inexalik a sasaxan taxin bara e rabo mana kis kö ina to na rua rorop e mum. \v 25 Ma, möxösa, e maras kirip sik bara to re e irabo top e mum bira, e ösöxö bara e rabo to sik iat, me e rabo kis arixe me mum lamun abo nunu re mum irabo önan kaa, ma morobo kip a axanan köbo lalaa niang mum mo nunu xönan. \v 26 E rabo to iat nang bara morobo öt ta ölolot köbanin e Krais Jisas nang bara e ot baling urungan te mum. \s1 Ire tabo mana tuu lölös sik ma tinenge deek. \p \v 27 Ma laa raxin ine bira, bara mum morobo mana tatalien xarnang a tinenge deek ke Krais i tengen bie. Ma bira im, nang bara e rabo wanot me e rabo pere e mum, bara e kebeöt ta nuan urungan te mum, ma lamun e ölangen mon te tinenge lamun e mum, io, e rabo ösöxö bara mum morobo tuu lölös kö önga dinödöm, ma bara mum morobo esek xarnang önga tödi xalik mon ibo esek kua werwere muu inabo lalaa niang ire te nunu xönan möxö tinenge deek. \v 28 Ganim a buburin te tödi niang i mamaa rua ögarin a dinödöm pe mum. Inabo mangana tatalien na irabo osen ömaras bara God irabo ögarin köbanin idi, ma lamun irabo öro e mum. \v 29 I eng bira, möxösa, God ixo tabaa e mum ma kinis deek lamun e Krais bara mum morobo nunu re ine. Ma lamun kaim bara na mon. Mum morobo kip bölök a tiip lamun ine, \v 30 möxösa, mum mo laxa sik kina kinadik iat nang mum moxo pere niang e xo örasen ma nang mum mo ölangen na bara e angen könan. \c 2 \s1 Ire tabo mana ii ölik ire iat xarnang e Krais ixo pet bie \p \v 1 Io, a kinis se mum kölöme re Jisas ibo öxaxat e mum. Ma a abalamu re ine ibo ömamanaa e mum. Mum bo önan arixe ma Töxödös ne Tanono. Mum mo pet ödeek me mum mo ebalamu kaluluonin e mum iat. \v 2 Ma lamun ina na, mum morobo mana öng mon kö dinödöm pe mum. Ma önga mangana abalamu mon mum morobo osen ebasin te mum iat. Ma önga bala mon irabo ebasin te mum iat. Ma irabo önga mamaa xalik mon kö ina tatalien nang mum mo mamaa bara mum morobo muu. E rabo axanan saban arixe nang bara mum morobo pet bie. \v 3 Lamun ganim e mum pa wewet te lalaa rua ölolot öbaling iat e mum, ma dauleng kabise im, kaim. Ganim e mum pa ii öraxin öbaling tataunin iat e mum. Ma lamun mum kirip öngöng, mum morobo mana duöng möxö kinis malus, inexalik bara mum morobo dödöm bara a nangadi xabise idi te taxin sik ke mum. \v 4 Mum kirip öngöng, mum bele dödödöm lamun abo lalaa iat te mum. Mum morobo dödöm bölök lamun abo lalaa xö nangadi xabise. \p \v 5 Abo mangana dinödöm pe mum irabo mana eöt ma dinödöm pe Krais Jisas, ma i bira: \q1 \v 6 Ewe runon arixe e Jisas Krais? I maras bere ine iat e God. I turunon, \q1 ma lamun niang e Krais ixo perexulen ine bara ine i eöt me God, kaim ine ra dinödöm bara irabo rörön ma kinis taxin te ine rua rorop öbaling ine. \q1 \v 7 Kaim. Ixo gan sik a kinis taxin te ine \q1 ma ixo kip a tatalien xarnang a tultul, \q1 ma ixo ot xarnang a nangadi. \q1 \v 8 Nang idi toxo perexulen ine bara ine a tödi runon, \q1 ma ixo ii ölik ine iat \q1 ma ixo tame e God ot kö minet te ine, a mangana minet lömö xö sölöxöröp. \q1 \v 9 Möxö ina na, God ixo ii öraxin köbanin ine \q1 ma ixo isik ese re ine niang i lömö sik köbo ese xirip. \q1 \v 10 Ma ixo pet bira bara idi xirip meriso lömö ma lömö xö pu, ma xö ene pu, \q1 idi tabo subun kexe rua ii a esene Jisas \q1 \v 11 ma bara abo kamene nangadi xirip tabo tenge maras bere Jisas Krais ine a Orong. \q1 Ma nang bara idi tabo pet bira, idi tabo ii öraxin e God, a Tamana ire. \s1 Ire tabo mana deek saxit \p \v 12 Ma lamun ina na, abo ais deek ke e, xarnang mum moxobo mumuu abo tatalien ne ölangen tinenge nang e xo kis arixe bang me mum, na e mamaa xöba bara mum morobo mana ölangen tinenge bölök nang bere e kisisik kö palaa xalik e mum. E mamaa bara mum morobo mana rörön lölös arixe ma binuut ma dedede urungan te ine rua tatalien eöt ma ina to runon nang mum mo kis könan. \v 13 Mum morobo tatalien bira, möxösa, ewe nang i rörön arixe ma lölös kölöme re mum, ine e God. I rörön kölöme re mum ma ixo öraru a bala mum bara mum morobo pet eörin xarnang kö mamaa re ine iat. \p \v 14 Xöbo tatalien kirip pe mum, ganim e mum kö esusuo ma ganim e mum kö wöwörö oleleng, \v 15 io lamun mum morobo deek köba ma kaim pe öng irabo eöt ta wupuk e mum, me mum morobo a bung baroxorok ke God nang kaim ine mere sasaban tö mum nang mo to sik kaluluonin idi nang toxo puxus a turunon ma abo tatalien te idi i wan gegee xalik a töxödös. Mum mo bibio kaluluonin idi xarnang abo tii meriso lömö, \v 16 möxösa, mum mo tuu lölös kö tinenge möxö to. Mum morobo wewet bira, io nang bara e rabo ölolot e xö ina bung ke Krais bara e kobo ulo tataun me e kobo rörön tataun tua rorop e mum. \v 17 A nunu re mum i eöt arixe ma sinöngöt ne arabaa mum mo pet urungan te God. Ma nang bara idi te linge ösu sik a dee re e xarnang a arabaa ne wain lömö xöbo arabaa re mum, io, e rabo axanan köba arixe me mum. \v 18 Irabo xarnang bölök kö mum. Mum morobo mana axanan köba arixe me e. \s1 Timoti me Epaparoditus \p \v 19 Nang bara Orong i mamaa bie, e mamaa bara e rabo tile wasaxirin e Timoti urungan te mum, nexalik bara e bölök arabo örasen a axanan nang bere e rabo ölangen abo tinenge lamun e mum. \v 20 E rabo tile ine, möxösa, kaim bölök im pe öng lörörö re e nang maa ma önga dinödöm rue mum. Me ine xalik mon bölök nang mum bo kisisik kö kat te ine. \v 21 A nangadi xabise xirip idi te mamaa muu abo mamaa iat te idi, ma lamun idi tekobo mamaa lamun abo lalaa nang mere Jisas Krais. \v 22 Me mum mo ösöxö bere Timoti ixoro osen te mum bere ine a tödi deek. Ine ixoro rörön arixe me e xarnang a barok ma tata nang te rörön xarnang a nine tene tinörön möxö tinenge deek. \v 23 Io niang, e mamaa bara e rabo uguran ine urungan te mum niang bara na iat mon e maras lamun abo mangana laa nang irabo ot kö to re e. \v 24 Kölöme xö nunu re e xö Orong, e ösöxö sik bara i karabo ömat, me e iat, e rabo wanot. \v 25 Ma lamun e döxömen bara e rabo tile Epaparoditus a töke kölöme re Krais urungan te mum. Ine ewe niang i rörön arixe me e. Me ine bölök ixo kip ina tiip arixe me e kölöme xö ina inarse. Me ine bölök a tene tinörön te mum ewe niang mum moxo tile ine rua rorop e. \v 26 E rabo tile ine, möxösa, i mamaa xöba bara irabo pere e mum ma, möxösa, a to re ine ixo tiip rue mum nang ixo ösöxö lo bere mum moxo ölangen bere ine ixo meset. \v 27 I turunon saxit bara ine ixo meset ma ixo eka minet. Ma lamun God ixo marase ine. Ma kaim bere ine xalik. Ixo marase bölök e, bara e bele örasen öbaling ke tiip taxin. \v 28 Lamun ina na, a balake i raru xöba bara e rabo tile ine bara mum morobo axanan baling nang bara mum morobo pere ine, ma bara a tawunuk ke e irabo önan su. \v 29 Mum morobo mana öga lo ine arixe ma axanan xarnang ine a tönö re mum kölöme xö Orong. Mum morobo mana ii abo mangana nangadi xarnang ine, \v 30 möxösa, ixo lörörö ra minet muu a tinörön te Krais. A turunon bara i kobo dödöm oleleng lamun a to re ine niang bara irabo met. Kaim. Niang bara mum mo kebeöt ta rorop e, ine i mamaa mon bara irabo tabaa e ma rorop nang e mum iat mo korobo pet eörin. \c 3 \s1 Ire tekarabo nunu xö lölös iat te ire \p \v 1 Io, önga laa bölök, abo töke kölöme re Krais. Mum morobo mana axanan kö kinis se mum pingan kö Orong. I karabo tiip pö e niang bara e geet öbaling inabo lalaa urungan te mum. Kaim. Ma inabo lalaa nang tabo balaure ödeek e mum. \v 2 Mum morobo mana balaure wi e mum kalik abo duöng möxö pet laa saban. A tatalien te idi i eöt ma tatalien kö bung puluwun. Me idi tobo xurxuru ögarin abo aine nangadi rua mumuu a warkurai te Moses. \v 3-4 E tengen bira, möxösa, mesila a tatalien möxö kuru aine nangadi ixo osen bara abo Israel a nangadi re God, nexalik na, ire iat abo tene nunu, a nangadi turunon te God. Ire iat abo duöng ewe niang tobo lotu re God kölöme xö Töxödös ne Tanono, me ire tabo ölet e Krais Jisas. Ma i turunon bara a unine bere e iat e xebe öt tua bulus a nunu re e xö tatalien ne muu warkurai te Moses sua rorop e, ma lamun ire tokobo bulus a nunu re ire xö ina tatalien na. \p Nang bara re öng i döxömen bara i eöt tua mumuu inabo warkurai rua rorop ine, a unine bara e iat e sila sik. \v 5 Möxösa, melamu xö pitnö ma narun ne bung nang a nago ixoro kip e, toxo kuru a lewene aike. Me e a tödi runon mee Israel kö bung marapun te Beniamin. E xobo mumuu xalik mon abo tatalien möxöbo tee mee Israel. E xobo mana mumuu ödeek iat abo warkurai te Moses, möxösa, e a Parasi. \v 6 A balake ixo raru xöba ra mumuu ödeexin e God, ma möxö ina na, e xo döxömen bara i deek bara e rabo ögarin a marakörö ne lotu re Jisas. Ma xö winara möxöbo warkurai te Moses, e xo töxödös köba, ma kaim pe öng ixo eöt tua wupuk e mere önga sasaban. \p \v 7 Mesila e xo döxömen bara inabo mangana tatalien na irabo uxis ödeek e. Ma lamun na im e perexulen bara inabo tatalien na i laa tataun mon, möxösa, e xoro kip e Krais. \p \v 8 Ma kawaim bara inabo tatalien na xalik mon. E perexulen bara abo lalaa xirip i laa tataun mon ma i kebeöt tua rorop e. Io, ma ina laa nang i taxin saxit arixe, bara e ösöxö e Krais, a Orong ke e. Me e xo ömalim tewe xirip abo lalaa ulamun mon e Krais. E perexulen bara abo lalaa na i xarnang a pirixö busun, möxösa, e mamaa rua xikip e Krais, \v 9 ma, möxösa, e mamaa rua xikip a mangana kinis kölöme re ine bölök niang bere e töxödös kö winara re God. Inexalik kaim pe kinis töxödös i ot möxö lölös iat te e meringan kö tatalien möxö mumuu abo warkurai te Moses. Kaim. E töxödös sik, möxösa, e nunu re Krais. Ina kinis töxödös i ot meriso re God nang bara re öng i nunu. \v 10 E mamaa rua ösöxö e Krais me e mamaa rua örasen kulen a lölös möxö tinaru baling ke ine xalik a minet. E mamaa rua xikip bölök a tiip pe ine ma bara e rabo xarnang ine xö minet te ine, \v 11 io, xere önga mangana ngas, e rabo taru baling kalik a minet. \s1 Ire tabo mana ulo ot kö öxöwöm \p \v 12 E kobo tengen bara e re eöt ta pet eörin kirip inabo lalaa na, bere e re töxödös kirip sik. Kaim. Lamun e lölölös sua xikip ina kinis niang e Krais Jisas ixo lamus e bara e rabo kip lo. \v 13 Abo töke kölöme re Krais, niang e pere öbaling iat a to re e, e kobo döxömen bara e re kip lo iat ina kinis na. Ma lamun önga laa niang e pet i bira: e kara döxömen lo abo lalaa niang ixoro saxit. Kaim. E rabo lölölös bara e rabo kip lo abo lalaa nang mesila re e. \v 14 Xarnang ina na, e kara mamas, ma lamun e mana lölös sik iat ot kö öxöwöm möxö ina ululo, nexalik bara e rabo kip ina arabaa deek nang e God ixo kuwe lo e kölöme re Krais Jisas bara e rabo kip puso lömö. \p \v 15 Ire xirip niang te maruxo xö kinis se ire kölöme re Jisas, ire tabo mana kip ina mangana dinödöm. Ma nang bara dinödöm pe ire i xabise lamun te laa, io, God irabo mana ömaras ine urungan te mum. \v 16 Ma önga lalaa raxin ine bira, bara ire tabo mana to muu ina ngas nang ire te mumuu ot nixinen. \p \v 17 Abo töke kölöme re Krais, mum morobo tuu arixe rua mumuu a mangana tatalien te e. Mum morobo mana pere ödeek lo idi ewe niang te to eöt ma mangana kinis mem moxoro osen sik ke mum. \v 18 Ruasa? Möxösa a oleleng, abo tatalien te idi i osen bara idi te öngus kalik a sölöxöröp pe Krais, xarnang e xo tengen mesila ma na baling e tengen te mum ma line marake. \v 19 Idi tabo iuo saban arixe, ma ina na a öxöwam pe idi. A mamaa möxö aine idi, i xarnang abo orong ke idi. Idi tobo ölelet abo mangana tatalien niang ixere deek niang bere idi texebe menge xönan. Me idi tobo dödöm mon kalik köbo lalaa mera xö öxöno lagunon. \v 20 Ma lamun ire iat, a bung marapun tunon nang i kis uso xö watmaep. Me ire te xixiset ma mamaa raxin lamun a Tene Aöro, e Jisas Krais, a Orong, niang irabo wan su meringan. \v 21 Ine ewe niang irabo puxus abo aine ire niang i önan su ma i eöt tua minet, bara abo aine ire tabo tawuxus eöt ma aine ine iat, a mangana aine niang i wöwö ma mariris deek. Ma irabo pet bira ma ina lölös nang ibo rörön min tua kure abo lalaa xirip. \c 4 \s1 Abo aöxaxat \p \v 1 Ma na im, abo töke kölöme re Krais, mum morobo mana tuu lölös bie kölöme xö Orong. E tengen birina urungan te mum ewe niang e bo mamaa xöba lamun. Me e maris köba rua werwere e mum. Mum abo ais deek ke e, mum bo öaxanan e e me mum mo xarnang a laa deek niang e bo osen ösu mera xö to re e. \p \v 2 E seng ina nine une na, e Sintike me Eudia, bara idu tabo önga dinödöm mon kölöme xö Orong. \p \v 3 Io, i deek saxit. Me nöngön nang u xo tuu arixe me e ma u kobo wan lie e, e seng bölök nöngön ma önga laa. E seng nöngön bara örobo top idu a nine une niang. Idu toxo rörön lölös arixe me e rua atöngösen ma tinenge deek ke Jisas, xarnang bölök e Kelemen me idi xirip bölök ewe nang te rörön arixe me e. Abo esene idi nangen kö buk möxö to. \p \v 4 Xö kinis se mum kölöme xö Orong, mum morobo mana axanan. Ma arabo tengen öbaling bara mum morobo mana axanan. \v 5 Mum morobo mana osen te nangadi xirip, bara mum a duöng ödödö. A Orong ire lörörö im. \v 6 Ganim e mum pa xölxölö xelen tebo laa. Ma lamun köbo lalaa xirip, mum morobo mana isik abo sasaxan te mum urungan te God köbo sineseng ke mum. Ma nang bara mum morobo seseng biringan, mum morobo mana tengen deek. \v 7 Io, a malum pe God nang i lömö saxit köbo nanase re ire, irabo pere muu ödeek im abo dinödöm pe mum ma abo to xirip pe mum bölök kölöme re Krais Jisas. \p \v 8 Abo töke kölöme re Krais, na eka öxöwöm a tinenge re e bira: mum morobo mana dödöm lamun abo lalaa deek nang i eöt bara tabo ölet. Mum morobo dödöm lamun abo lalaa i turunon, abo laa ire tabo ii, abo laa i töxödös, abo laa i madakdak, abo laa i deek saxit, ma abo lalaa ma mariris. \v 9 Abo lasanene nang mum moxobo eusu min, bara moxoro kip, bara moxoro ölangen kalik e, bara moxo pere xö to re e morobo mana talien muu. Io, e God ewe nang ixo isik a malum irabo kis im arixe me mum. \s1 Pol ixo tengen deek köbo Pilipai \p \v 10 Xö kinis se e kölöme xö Orong e axanan köba, möxösa, mum moxo dödöm baling ulamun e. Me e xo ösöxö bara a dinödöm pe mum urö e angen. Inexalik mon bara kaim pe uk gölö ure mum bara mum morobo osen ina dinödöm na. \v 11 E kobo tengen bira, bara e ma sasaxan. Kaim. E xoro kip ausu xönan bara e bele xölxölö xelen tebo lalaa sa nang irabo ot pösöt e. \v 12 E xoro ösöxö a kinis sasaxan me e xoro ösöxö bölök a kinis ne orong. E xoro eusu mina laa nang ixo mun sik ma i bira: e bala malum me e kobo xölxölö xelen te önga laa nang i ot pösöt e. Kaim pe laa nang bara e irilöng bara e masii. Kaim bölök ke laa nang bara i kebeöt abo lalaa e unan bara niang i eöt sik. \v 13 Abo lölös se e i eöt mabo mangana kinis kirip, möxösa, e bo xisixis arixe me ewenene niang ibo ölölös e. \p \v 14 Ma lamun ixo deek kö mum niang moxo laxa arixe me e xöbo tiip pe e. \v 15 Mum bölök abo tee mee Pilipai, mo maras pi sik köbo rorop pe mum köbo bung sila niang moxo tuu arixe me e kölöme xö ina tinörön möxö tinenge deek. Ma moxo ösöxö sik bara mum iat kalik mon iang moxo top e xö bung niang e xo wan u Masedonia. Kawaim pe lotu xabise. \v 16 Niang e xo xisixis so Tesalonika me e xo sasaxan, mum moxobo tile a rorop pö e xö öngöng a bung. \v 17 Me mum bele döxömen bara e mamaa rua xikip pe arabaa mere mum. Kaim. E mamaa bara mum morobo kip ölaxa ina inone xö to re mum. \v 18 E xoro kip kirip abo xinuxun niang mum moxo tabaa e min. Me e re wöwö im, möxösa, Epaparoditus ixoro kip ot abo arabaa re mum urungan tö e ma inabo lalaa niang i bönöt kirip abo sasaxan te e. Inabo arabaa niang mere mum i xarniang a arabaa nang i sixine deek uruso lömö re God, a mangana arabaa niang e God ibo öga lo ma axanan. \v 19 Io, me God te e irabo eörin kirip abo sasaxan te mum, möxösa, ine i wöwö mabo mangana lalaa deek. Ma irabo pet bira urungan te mum kölöme xö kinis se mum pingan te Krais Jisas. \p \v 20 Io, ire tabo mana perexulen bere a kinis se God a Tamana ire i wöwö ma mariris i tuu ulorexe saxit. I turunon saxit. \p \v 21 Mum morobo mana isik a tinenge ne aöga urungan kö marakörö xirip pe God kö kinis se idi kölöme re Krais Jisas. Abo tök ke ire kölöme re Krais ewe idi tobo arixe me e, idi te tile bölök a tinenge ne aöga urungan te mum. \v 22 A marakörö xirip pe God na, idi te tile a tinenge ne aöga urungan te mum. Me idi bölök nang te rörörön te Kaisar, a king taxin mee Rom, idi te mamaa xöba ra öga e mum. \p \v 23 A abalamu re Jisas Krais, a Orong ke ire, irabo kis arixe me mum. Amen.