\id LUK - Biangai NT [big] -Papua New Guinea 1985 (DBL -2014) \h Luka \toc1 Ngago Wazono Lukago Yisuyegi Langai Lende Mizara \toc2 Luka \toc3 Lu \mt1 Luka \mt2 Ngago Wazono Lukago Yisuyegi Langai Lende Mizara \c 1 \p \v 1-4 Ei, yemanebek Tiyopila, yombu nawili watabi Yisugu miza piyeng mabiyeng wawara logo lende miziweki miza purik ni iwaka legi ne, Lukarau, niyegi lende mizi purik wazono. Puwiligu lende mizarik watabi ngizi lewagelayeng wire ngezewiligiyengko pakela pilikwiligu solo panu pakelawekke kozak kisa piyeng lende miza. Togo nogo lende mizi perik nogo piyeng koka solo panuwekkerikka waberek panu pakeliwei miza kopong ne mabiyeng pangka pangka miza logo niyegi lende miza nani. Nogo niyegi pilik mizi purik watabi puwiligu niyegi kozak neiya piyeng wameik ngizi panuyeng purikki ni iwakaweki. \b \p \v 5 Ngago wameik panu pura pelik. King Ngai Elodogo ngabelak Yudaya meibekke ngaiwekkerik yombu yeikta Sakaraya meibek wizagoma. Pi yombu Abaisa meibekki ngaimekka Anotogi i walek yemanemakke yawe yongkambanuwiligi yeiktaga Anotoyegi wata kolak kelibene waliya mani pura mizi nak. Sakarayagi yongokpumelegi yeikta Ilisapete. Pi yongok Along yawe Anotoyegi kolak mizi pura solo panu mizabekki yeligagangmekka namele. \v 6 Sakaraya keya Ilisapete mabiyau Anotogi wirege pangka panu yoluyau keya Anotogi lo Mosego lende miza piyeng mabiyeng keya pugu yongkambanu puguwiliyegi miziweki kozak yei mabiyengki kiriwei miziyau. \v 7 Keya Ilisapete kabilimele kopong piyau koloyakamandik nawilirau ono keya piyau mabiyau yongkambusi panuyau. \p \v 8-9 Togo Abaisagi ngaimekkawiligu yawe mizagirik weik lewa logo puwili Anotogi i walek yemanemakki yawe miziwili ngezewiligu kazing mizimekke yawera sanga miza logo Sakaraya pi yawe Anotogi i walek yemanemakke alatarage Anotoyegi kukngizi keliyeng waliya mani pura mizi kangweki sawiya. Tegi pi yeke ige yabela. \v 10 Pi yeke ige pilik mizageya wizigarik Yuda kolokngagonowili Anotoyegi yenge yerengke waberek mizi. \p \v 11 Puwili pilik mizageya koyigeya Yemizibekki angelawiliyaga nak Sakarayayegi tabunda logo pi alata kukngizi keliyeng waliyirage mele ngaigezikke luwe wizilege. \v 12 Angelabek tabundawekke Sakaraya pakela logo pi lebuk keya kulili miza. \v 13 Kapura angelabokko piyegi pelik meiya, Kulili mizi wak. Anotogo waberek nugumekki yaka kerewiya kani logo nigi yongokpumele Ilisapete nigi marek nak wazamiyagi. Keya nugu yeik pugura Yowan meimo. \v 14 Keya wilek kang nugubek wilik kagowing mizagi keya yongkambanu kolokngagonowilirau pi wazamiyagi purikki wilik kagowing mizagi, \v 15 purik pi yombu yemane panu Anotogi wiregebek legi. Pi kai nagi ono ma kai kozang nayengkarau nagi onobek. Pi ngoluk panugi yenge yaga yolu puwekke Anotogi Kung Walekpokko yenge ya pugura kolagi. \v 16 Pi Isileili yongkambanu kolokngagono Yemizi Anoto puwiligibekyegi iza orowei yogibek. \v 17 Pi kazing keya kozang Ilayago miza pilikmekke Anotogi ngagora orowei mizagi logo Yemizibekki kazingmek tiya mowiyiwekibek. Pi koloyakawili kiling puwiligi mangongangwili menalege iza orowei yogibek. Pi yongkambanu Anotoyegi nagerewiyi mizi puwili kazing wazono kumulagimekke iza orowei yogibek. Pugu pilik miziyengko yongkambanuwili Yemizibek lewagi purikki puwili kangkere miza logo yukeweki, meiya. \p \v 18 Anotogi angelabokko pilik meiya logo Sakarayago piyegi pelik nguk meiya, Ne yombusibek keya negi yongokpumelerau mabilik legi talik miza logo ngago pura ngizi mizagi. Nogorik te mandik wazamiyagi langai onoyau miza, meiya. \v 19 Logo Anotogi angelabokko pelik meiya to mela, Ne Gebirel kani. Ne Anotogi wirege luwe yolu logo pugu ne ngago wazono pera niyegi kozak neiweki wezanela. Piliktikki wiyeke ne kayima. \v 20 Logo ne kanda ngago ngizi lewagiragi nogo niyegi kozak neiya kapura ni nogo kairikki ngizi panu kumuli ono. Ni ngizi panu kumuli ono legi ni ngago kaiyagi langaigi ono kani. Ni ngagoluk wizagomeige wok ngago pera ngizi mizagibokko purik ni ngago kaiyagi kani, meiya. \p \v 21 Pilik miza logo Sakaraya yeke Anotogi i walek yemanemakke yokolong panu yolu legi yongkambanu Sakarayayegi yuke koyawili wilek ngelek kumula mela. \v 22 Keya pi yeke iga welagelawekkerik pugu puwiliyegi ngago yeiyagi langai ono legi puwili iwaka, pi yaka yeke Anotogi i walek yemanemakke yeke ige iwek wangakyeng kelik paka ngalega nara pakela mane mena miza. Ngagora kaiyagi langai ono legi mele ngezebekkiyaugu ngagoyeng puwiliyegi waligeleya. \p \v 23 Pi pilik miza logo yawe pigi yeke Anotogi i walek yemanemakke waberek mizara weik yeik logo Sakaraya pongo ige kandobela. \v 24 Pongo ige kanda wiziya waleleige pura Ilisapete yongok pugumele weik mandik kogo logo pi yenge yerengke wei miza ono, pi ngong mele nazik yeke ige wizagoma. \v 25 Ilisapetego pelik kaiya, Yemizibokko yaka neyegi wazono miza legi mabek nogo yongkambanuwiliyegi ne kabili logo negi kendek mizi purik weik yeik, kaiya. \b \p \v 26 Togo pulaga waleleige Ilisapete ngong mele nazik keya nazikka nakke mandik kogo wiziyawekke Anotogo pigi angelawiliyaga nak ngabelak Kalili meibekke yereng yeikta Nasarete meiragi wezamela. Angelabekki yeikta Gebirel meibek. \v 27 Pi yongok nawekke nameleyegi ngago nara kozak mei kayima. Molo yombu nak kilindau iwek kola onomele. Yeik pugura Maliya. Pi yombu yeikta Yosep meibekyegi yawi sawiyamele. Yosep pi Tawitigi yeligagangmekkabek logo Maliya keya Yosep ngoluk weiya ono. \v 28 Anotogi angelabek Maliyayegi kanda pelik meiya, Ei, Maliya wazonomele, wilik mize. Anotogo niyegi wazono panu kumuli. Yemizibek ni kiling yolu, meiya. \p \v 29 Maliya angelabekki ngago pura kerewiya logo wilek kuneng panu keya pugu kai puragi taliktikki kai miza legi kumula meli. \v 30 Keya Anotogi angelabokko piyegi pelik meiya, Maliya kulili mizi wak. Anotogo niyegi keli panu kani. \v 31 Kerewiye, ni mandik nak kogogi logo ni mandikpek wazami puwekke nugu yeik pugura Yisu meimo. \v 32 Pok yemane panu wiziyagi keya Anoto Yemizi Lewege Panubokko piyegi pelik meiyagi, Ni negi Marekpek, meiyagi. Keya Yemizi Anotogo mizagewiyege pi yongkambanu mamokyegi ngaigi, pigi yelibungang kokawiliyagabek Tawitigu wiziya pilik. \v 33 Keya pi Yakopgi yango keya marekngang mabuwiliyegi ngai wiza kayimagibek. Ngai pugura yeikki ono wiza kayimagi, meiya. \p \v 34 Pulaga Maliyago Anotogi angelabekyegi pelik meiya, Ne yongok ngoluk yombu wei onomele legi talik miza logo pura neyegi mizagi, meiya. \v 35 Logo Anotogi angelabokko pelik meiya to mela, Anotogi Kung Walekpek niyegi kiliyagirik Anoto paka ngalege yolubekki kozandago mandik kogo keleniyagi. Piliktikki wiyeke yongkambanuwiligu piyegi kisagirik pi kaileyendau ono legi pi walek, pi Anotogi Marekpek, kisagi, meiya. \p \v 36 Kerewiye, nigi panumelegi si Ilisapete ulogo kabilimele, pi yongoksi kele kapura pirau mandik nak kogo keya pi mandik kogorik ngong mele nazik keya nazikka nak kani, \v 37 Anoto watabi mabiyeng pangka mizibek kopong, meiya. \v 38 Logo Maliyago pelik meiya to mela, Ne Yemizibekyegi yawe mizimele, ne piyegi panga yungke kiliya logo ngago yaka nugu neyegi kozak neiya pura pilik mizagi. Maliyago pilik meiya logo angelabek weik pi wezami kang. \b \p \v 39 Pilik miza logo Maliya nguk namizi kangkere miza logo ngezangai paka ngabelak Yudaya meibekke lewak nakke yereng naragi kambela. \v 40 Pi kambela logo pi Sakarayagi imakke yeke ige kiliya kanda Ilisapeteyegi, Isi, ni wazono yolu ma talik, meiya. \v 41 Ilisapete Maliyago ngago kai puragi kerewiyawekke mandikpek weik yenge yaga wilik kagowing yemane mizi keya Anotogi Kung Walekpokko weik Ilisapeteyegi yenge yungke kiliya logo kola wizimowei \v 42 ngalizi ngago pelik kai, Anotogo ni yongok mabuwiliyaga lewege keleniya logo niyegi wazono miza keya mandik yenge nigi yungkeboktau Anotogo pi yombu mabuwiliyaga lewege kelemiya logo piyegi wazono mizi. \v 43 Ni Yemizi nogobekki panumele neyegi pakeli kayima logo Anotogo yeik nogora yongolok meirikki, ne lebuk mizi. \v 44 Ni kanda ne ngago nugu neyegi nei pura kerewiya mabuwekke nguk namizi mandik yenge negi yaga yolubek wilik kagowing yemane miza. \v 45 Ngago Anotogo niyegi mizagi neiya pura ngizigi purikki ni ngizi panu kumuli legi wilek kang nugubek wilikwilikmokko si wiziyagi, meiya, Ilisapetego. \b \p \v 46 Pulaga Maliyago pelik kaiya, \q1 Ya nogora Yemizibekki yeikta yongolok mei. \v 47 Keya Anoto ne yaliya wazanibek kopong wilek kang nogobek wilikwilikmokko pangka ono. \v 48 Ne Anotoyegi yawe mizimele. Ne yongok yeikmele, kapura pi neyegi pakela logo neyegi yalek miza logo neyegi wazono mizarikki wiyeke mabek yongkambanu mabuwiligu pelik kisagi, Anotogo piyegi wilik kagowing yemanera mana, pilik kisagi. Ngoluk wik yolu puwili keya kalike yolugi puwilirau pilik kisagi. \v 49 Puwili pilik kisagi purik Anotogi kozang yemanebokko neyegi watabi wazono unatuba panuyeng keleniya. Pi kaileyendau onobek legi yeik pugura Walekta. \q2 \v 50 Yalek pugura yongkambanu piyegi panga yungke kiliya puwiliyegi yolu keya puwiligi yango keya marekngang puwiligu wazayagi puwili keya puwiligi yango keya marekngang puwiligu wazaya puwili keya ngoluk mabilik wiza kangki. \v 51 Yongkambanu lewegewili miziwili yawe nalangaiyeng mizagi keliwili yeik ngezewiligiyeng yongolok meiwekiwili kozang pugurago wezayela. \v 52 Pugu yaka yongkambanu ngai yemizi panu puwili kawiye walibene keleya keya yongkambanu yeikwiligi yeikyeng ngalege yongolok meiya. \v 53 Pugu yaka yongkambanu yagasiwili watabi wazonoyeng yana logo ngekyengko wizigeya yongkambanu watabi keremungkeyeng kiling puwili yana ono logo yeik wezayela. \v 54-55 Koka walaka pugu tenigi yelibungang kokawili keya Abalam keya teni pigi yango keya marekngangwiliyegi kaiya pura pi ngela ono keya pigi yalekta pi keremareke ono logo pugu yaka Isileiliwili piyegi yawe miziwiliyegi sawela logo wiza kayimagi, kaiya. \m \v 56 Maliya ngago pura pilik kaiya logo ngong neyauganak Ilisapete kiling wizagoma logo weik panga i ngezemelegimakki kandobela. \b \p \v 57 Ilisapete mandik wazamiyagira weik lewa logo pi mandik nak wazamiya. \v 58 Ilisapetegi yerendagawili keya pigi ingembungangwili Yemizibokko wazono pura piyegi kelemiyarikki kerewiyawekke puwili mabuwili pi kiling wilik kagowing miza. \v 59 Keya mandikpek wok melenazik keya nazikka neyau wiziya logo wok kalikebekke yombu nawilirau mandikpek yombu korikwekki korik yeke ngalege puwek ngeliweki kayima. Yombu korikwekki korik yeke ngalegewek ngeli purikku pi Anotogibek miziweki. Yeke ige kanda puwiligu yeik pugura mango ngezebekkira kelik Sakaraya meiyagi nobiyeng miza \v 60 kapura panugu, A’a’, yeik pugura Yowan meiyagibek kani, yeiya. \v 61 Keya pulaga puwiligu piyegi pelik meiya, Kapura nigi namele keya nak yeik pura meiya ono, meiya. \p \v 62 Togo Sakaraya pangka ngago kaiyagi ono legi puwiligu meleyengko mangoyegi keli pugurik mandikpekki yeikta tak meiyagi kelemiya. \v 63 Sakarayago puwiliyegi kapiya nanging piyegi maniweki nguk yeiya logo mandikpekki yeik Yowan pura lende miza. Piliktikki wiyeke puwiligu lelengkirarik yemane. \v 64 Sakarayago yeik pugura Yowan miza ngizige pi weik ngereke ngago kai keya yeik Anotogira yongolok meiya logo piyegi ngago wilik kagowing meiya. \b \p \v 65 Togo yongkambanu yereng puguragawili kulili panu keya yawe pilik mizi puragi ngagora Yudaya ngabelakpekke yereng mabiyengke weik yei yongomo miza. \v 66 Yongkambanu puragi kerewiyawili kumuli keya nakko nakyegi pelik nguk mei yongomo mizi, Mandik pok talikkibek. Yemizibekki kozanda pi kiling yolu kani, kisi. \v 67 Anotogi Kung Walekpek Yowangi mangobek Sakarayayegi kola wizigeya pugu Anotoyaga ngago pera pelik kaiya, \q1 \v 68 Teni Yemizibek Anoto Isileiliwiligibekki yeikta yongolok meiweki, purik pi teni yongkambanu puguwiliyegi saweliweki kayimabek keya teni wila wazayiweki kayimabek legi. \v 69 Anotogo weik yombanu kozang panu nak King Ngai Tawiti piyegi yawe mizabekki yeligagangmekka tabunda wazamiya logo pi teni yaliya wazayagibek. \v 70 Pura Anotogo koka walaka yombu Anotoyegi sawela panu logo Anotoyaga ngagora weiya logo kozak kisawiligu kozak kisa logo weik pelik miza. \v 71 Pugu teni yongkambanu teniyegi ngai miziwili keya yongkambanu nawili teniyegi kumbak miziwiliyaga yaliya wazayagirikki kozak kai. \v 72 Pugu tenigi yelibungang kokawiliyegi yalek miza keya Anotogi ngago walek silok tiya koka walaka Abalamyegi kozak meiya pura pi keremareke ono. \v 73 Ngago sawiya pura pugu koka tenigi yelibubek Abalamyegi ngago yeik ngezebekkiraga kozang kelemiyara logo pugu koka kaiya pura weik mabek mizagi. \v 74 Ei, purik pelik, pugu teniyegi ngai miziwiliyaga yaliya wazaya logo teni kulili mizagi ono koyimowei yawe pugura kozang kebangkeli \v 75 keya teni pigi wirege kazing kaileyendau onomekke yoluweki keya kazing pangkamekke kiriweiweki wok teni wik yolugi piyeng mabiyengke, kaiya. \m \v 76 Sakarayago pura kaiya logo mawinda pelik kaiya, \q1 Keya ni negi marekpek, kalike yongkambanuwiligu pelik kisagi, Pi Anoto Yemizi Lewege Panubokki yombu Anotoyaga ngagora weiya logo kozak kaibok kisagi purik Yemizibek kalika kangkine kapura ni were pigi kazing kunagimek kangkere miziweki kangkibek legi. \v 77-78 Nugu Anotogi yongkambanuwiliyegi kazing yaliya wazayagimekki iwaka siweki keleyagi. Teni yaliya wazayagirik Anoto tonugubekki yalektago kaile kaile tonuguyeng tumulagi logo pilik mizagirik yombanu paka ngalegabek ngabelakpekke lewagelawekke. \v 79 Pigi lewagirik yokmek wok wikpekke tabunda mabilik logo pugu yongkambanu kusabanurikke yolu logo puwiligi kazing kumbekki Anotoyegi leweng ibeng puwiliyegi wilangka wezarik wiziyagi keya teniyegi kazing yombiyangai yongomo mizagimekki yolok ngeliweki, waligeleyiweki, kaiya. \p \v 80 Togo kalike mandik Yowan pok weik yemane lewagela keya kazing kumbekki lewengke weik kozang sa. Pi ngezebek keke paka kurung yeikwekke wiziya pi yongkambanu Isileiliwiligi wirege lewagela wiriyagi puwekkegine. \c 2 \p \v 1 Togo puwekke Romwiligi King Ngaibek Sisa Agustago lo wik nara wiya logo yongkambanuwiliyegi kozak yeiya. Lo pura yongkambanu ngabelakpek mabokki puwili mabuwili yeik puwiligiyeng kapiyarikke lende miziwekira. \v 2 Yawe yeikyeng kapiyarikke lende mizi pura solo lewagelawekkerik Sairiniyago ngabelak Siriya meibekke ngaiwekke. \v 3 Tegi puwili mabuwili nak nak yeik ngezewiligiyeng kapiyarikke lende miziweki yereng ngezewiligi yelibungangwiligiyengke kambela. \p \v 4 Yosep Tawiti kokabekki yeligagangmekka nak kopong pi pongo ngabelak Kalili meibekke yereng Nasarete meira wiya logo paka ngabelak Yudaya meibekke Tawitigi yereng koweige Petelem meiragi kambela. Yereng pura Tawiti King Ngaibek wazamiyara. \v 5 Maliya yongok Yosepgi yawi sawiyamele weik mandik kogomele kiling Yosep kapiyarikke yeik piyaugiyau lende miziweki kambela. \p \v 6 Piyau kanda Petelem yerengke lewagela logo pulogo tagogei Maliya pigi mandik wazamiyagira weik lewa. \v 7 Keya i koweiga lewawili iwekmak weik wilak kopong piyau liyengwiligi imakke iwek kola logo Maliya weik mandik kalogoli pugubek wazamiya logo kagorik lewerikku sukumeng miza logo lowak liyeng pulumakauwiligu ngeragi niwekke yenge yungke wazamiya. \b \p \v 8 Togo yereng Petelem puraga mereke yombu nawili liyeng memeng ngezewiligiwiliyegi ngai koya. \v 9 Keya wokpokko puwili kusage ngai koyawekke Anotogi angelawiliyaga nak puwiliyegi tabunda keya Anoto Yemizibekki ngaiwaktikku puwiliyegi ngalege ngaiwak wiya logo puwili kazi kulili panu miza. \v 10 Kapura angelabokko puwiliyegi pelik yeiya, Kulili mizi wak. Kerewiyi, ne iniyegi ngago wazono panura orowei lewabek kani. Pura yongkambanu Isileili mabuwili wilikwilik miziweki keleyagira. \v 11 Mabek kusa pobokko panga yereng King Ngai Tawiti wazamiya puraga ini yaliya wazayagibek weik wazamiya. Pi Kilisibek, Mesiya Anotogo yawe pigi yongkambanuwili yaliya wazayagi pura miziweki sawiyabek, pi Kilisi Yemizibek. \v 12 Keya inugu kazing wameik ngago yaka kai peragi iwakawekimek pemek. Mandikpek kagoriktikku sukumeng miza logo lowak liyeng pulumakauwiligu ngeragi niwekke iwek wizilege pakelagi kani, yeiya. \p \v 13 Angelabek pilik yeiya logo mabuwekke Anotogi angelawili kolokngagono amiwili kelik yaka werebok kiling nguk namizi tabunda logo Anotogi yeikta yongolok mei keya pelik ingi meiya, \q1 \v 14 Teni Anoto paka ngalege panu yolubekki yeikta yongolok mei keya yongkambanu ngabelakpekke Anotogo keli puwiliyegi ngezege sara wizei pani, meiya. \b \p \v 15 Togo angelawili puwili wezaya logo weik paka ngalege yongowekke yombu liyeng memengwiliyegi ngaiwili nakko nakyegi pelik mei yongomo miza, Teni panga Petelem yerengke watabi yaka lewagela logo mabek Anoto Yemizibokko teniyegi kozak yeiya piyengki pakeli kangweki, kela. \p \v 16 Togo puwili ngezangai kambela logo panga yerengke kanda Maliya keya Yosep koyilege pakela keya mandikpek lowak liyeng pulumakauwiligu ngeragi niwekke iwek wizilege pakela. \p \v 17 Keya pilik pakela logo yombu liyeng memengwiliyegi ngaiwiligu puwiliyegi angelawiligu yaka mandikpekyegi langai kozak yeiya pura kozak yeiya. \v 18 Keya yongkambanu kerewiyawiligu yombu liyeng memengwiliyegi ngaiwiligu kozak kisi puragi wilek kumula meli. \v 19 Kapura Maliyago watabi pakela piyeng keya ngago kerewiya piyeng mabiyengki wilek kang pugubekke kumula panu wizagoma. \v 20 Keya yombu liyeng memengwiliyegi ngaiwili kambelarik puwiligu kerewiyi keya pakeli miza piyeng angelawiligu kozak yeiya mabilik legi Anotogi yeikta yongolok mei keya Anotoyegi wilik kagowing mei kambela. \b \p \v 21 Togo pulaga mandikpek wok melenazik keya nazikka neyau wiziya logo wok kalikebekke puwili mandikpekki yombu korikwekki korik yeke ngalegewek ngelawekkerik puwili yeik pugura Yisu meiya. Yeik pura angelabokko Maliyayegi were kozak meiyara logo yeik pugura Yisu meimo, meiyara. \b \p \v 22 Togo pulogo koya Anotogi lo Mosego lende mizarago weik pangka kaiyara weik wizigeya piyau mandikpek paka Yirusalem Anoto Yemizibekyegi miza maniweki miza orowei kambela. \v 23 Pura Mosego Anoto Yemizibekki loraga lende miza pelik, Panu keya mangowili mandik kalogoli puwiligiwili iza orowei kanda puwili Anoto Yemizibekyegi yawe pugura keke miziweki maniweki, lende miza. \v 24 Keya Anoto Yemizibekki lo nararau pelik kaiya, Winak Kuwemimi neyau ma winak Kuwemimi luguwili kelikyau Anoto Yemizibekyegi opa miziweki manizo, kaiya. Anoto Yemizibekki loragi kiriwei piyau mandikpek paka Yirusalem Anotogi i walek yemanemakke miza orowei kambela. \p \v 25 Kanda pakalege pura yombu yeikta Simiyong meibok wizilege. Pi Yirusalem yerengke yolubek. Yereng yemane pura Yudawiligi ngaiwili yolura. Pi pangka panu yolubek keya pi Anotoyegi keli kopong pi Anotogi lo mabiyengki kiriwei yolubek. Pi Anotogo yongkambanu Isileiliwiligi kuneng mabiyeng wezameliweki sawiyabekyegi yuke yolubek. Anotogi Kung Walekpek piyegi kiliya yolu. \p \v 26 Keya koka Anotogi Kung Walekpokko Simiyongyegi pelik meiya, Nugu were Yemizibekki Kilisi Mesiyabek Anotogo yawe pigi yongkambanuwili yaliya wazayagi pura miziweki sawiyabekyegi pakela logo wizagoma weik ni ibengki, meiya. \v 27 Keya Anotogi Kung Walekpek Simiyong miza orowei Anotogi i walek yemanemakke yeke ige kiliya la. Keya panu keya mango mandikpek Yisu kazing loragi kiriwei pumokki miziweki miza orowei yeke ige kiliya la puwekke \v 28 Simiyongku mandikpek mele puguyaugu miza logo Anotogi yeikta yongolok meiya logo piyegi ngago wilik kagowing pelik meiya, \q1 \v 29 Anoto negi Yemizibek, ngago koka nugu kaiya pura weik ngizira lewagela legi weik wilek kang nogobek wilikwilik keya ne yombiyangai ibengki. \v 30 Purik wire nogoyaugu weik yombu nugu teni yaliya wazayiweki wezamelabekyegi pakela mena. \v 31 Keya nugu pi yongkambanu ngabelakpekkewiliyegi miza yana. \v 32 Pi wilangka yongkambanu Yuda onowiligu kazing nigi wameik pumokki pakeliweki mizagirik keya pugu yeik teni Isileili nuguwiligira yongolok meiyagi, meiya. \p \v 33 Pi Anotoyegi pilik meiya logo mandikpekki panu keya mangoyau ngago Simiyongku piyegi meiya puragi lelengkira. \v 34 Pilik miza logo Simiyongku piyauyegi pelik yeiya, Anotogo inuwayegi wazono mizagi. Pi pilik yeiya logo mandikpekki panumele, Maliyayegi ngago kalike mizagiragi pelik meiya, Kerewiye, Anotogo mandik pobok sawiya logo piyegi weraga yongkambanu Isileili kolokngagonowili Anotoyegi kezanga managi keya nawilirau mabilik Anotoyegi koli kelemiyagi kani. Keya pi kazing yongkambanuwili Anotogi kozanda keya ngai puragi iwakawekimek kapura yongkambanu kolokngagonowiligu piyegi kaile ngago meiyagi kani. \v 35 Piliktikki wiyeke yongkambanu kolokngagonowiligu kumuliyeng kimeike lewagelagi kani. Keya nugurau piyengki pakela logo kuneng yemane nugu piyegi kelagira wizang wezalik ya nuguraga yowagi kani, meiya. \p \v 36 Togo Simiyongku pilik meiya wizigeya mabuwekke yongok Anotoyaga ngagora weiya logo kozak kai namele lewagela. Yeik pugura Ana keya pigi mangobek Panuwele, Asagi yeligagangmekka nak. Ana koka yombu nak weiya logo kirisimasi melenazik keya nazikka neyau pi kiling wiziya \v 37 logo pi ibeng wizigeya pi yombu nawei wiziya pi weik kirisimasi puguyeng yombu mangobektau ono keya mangorarau ono pilik kopong pi yongoksi panu. Pi Anotogi i walek yemanemakki Anotoyegi ingeyau laliyi keya piyegi ya kumuliweki kang mizimele. Pi Anotoyegi ya kumulirik kusaga yoklongko wok piyeng mabiyeng wilek kang mabiyeng Anotoyegi waberek mizagirikki tiya maniweki pi ngeragi ni ono mizimele. \v 38 Ana kanda mandikpekyegi pakela logo Anotoyegi wazono meiya. Keya pugu weik ngago mandikpekyegi langaira yongkambanu Isileili Rom Kapmanbokko ngairaga wila wazayagibekyegi yuke yolu puwili mabuwiliyegi kozak yei yongomo miza. \b \p \v 39 Togo panu keya mango lo Anoto Yemizibekkirago miziweki kaiya piyeng miza logo weik yeik wizigeya morok paka ngabelak koweige Kalili meibekke yereng ngezemerekki yeikta Nasarete mei purage kang yongobela. \v 40 Morok kanda pakalege koyimeige mandikpek weik yemane keya weik kozang keya kumuli puguyeng Anotogi kelira keya yongkambanuwiliyegi ngai puragi iwaka sirikku kola keya Anotogo piyegi wazono pugura mana. \b \p \v 41 Togo kirisimasi mabiyengke pigi panu keya mangoyau paka Yirusalem ngeragi yemane miza ni Pasoba meirage pakeli kambeli mizi. Pasoba pura Yudawili ngeragi yemane miza nageya koyimowei walaka Anotogo puwiligi yelibungang kokawiligi iyengki kangyengke iwirik pukmela wizilege keriya logo puwiligi koloyakamandik kalogoliwili ibengkirikka yaliya wazaya puragi kumulira. \p \v 42 Togo Yisu kirisimasi puguyeng meleyau keya ingenazikka neyau pilik puwekke piyaugu pi paka Pasoba ngeragi miza nirage miza orowei kambela. \v 43 Morok kambela logo Pasobara pakela logo pulaga yo kayimarik mandikpektau kayima ono paka Yirusalem mabulogo wizagoma kapura pigi panu keya mangoyau iwaka ono, \v 44 logo weik mandikpek yaka yongkambanu nawili kiling ngabelak libu were nobiyeng weik wok nak kambela logo pigi ingembungangwili keya yerengkewiliyegi weli yongomo miza koyima \v 45 kapura pi yolok ngela ono legi piyau paka Yirusalem mandikpekyegi weliweki kang yongobela. \v 46 Wok neyauganakpekke piyaugu pi Anotogi i walek yemanemakke Yuda waligeleyiwili kiling mogosara puwiligu kozak keliyengki kerewiyi keya nguk yei mizageya wizilege yolok ngela. \v 47 Keya yombanu pugu kaiyengki kerewiyawili iwaka pugura keya ngago wazono pugu yeiya to meliyengki lelengkiri. \p \v 48 Keya pigi panu keya mangoyau piyegi pakelawekke piyau lelengkira logo pigi panumologo pelik ngalik meiya, Mandikpek, nugu teyegi pelik keleyira nangki? Te peba wilek ngelek kumulageya koyimowei niyegi weli kani, meiya. \v 49 Keya pugu piyauyegi pelik yeiya to mela, Nangki wiyeke yali neyegi weli? Yali ngoluk ne yeke negi Mangobekki imakke pigi yawera mizagirikki mizi purikki yali iwaka ono ma yeik? \v 50 Kapura piyau ngoluk pugu piyauyegi yei puragi ngizi iwaka ono. \p \v 51 Togo Yisu piyau kiling pongo Nasarete yerengke kandobela. Pulogo pi panu keya mangogo kaiyengki kiriwei mizi keya piyauyegi yeik panga yungke kiliya wizimowei mizi. Keya pigi panumele watabi mabiyeng wilek kang pugubekke wara wiziya keya ngoluk kangka pugubekke kumula. \p \v 52 Togo Yisu wizagomeige weik korikwek keya iwaka miziyendau unatuba si lewa logo Anoto keya yongkambanuwiligurau piyegi pakelirik yombiyangai panu. \c 3 \p \v 1-2 Wok nakke Yowan Sakarayagi marekpek, paka kurung yeikwekke wiziyawekke Anotogo pulogo piyegi ngagora mana. Puwekkerik kirisimasi meleyau keya ingenazik Romwiligi King Ngaibek Taibiriya Sisago ngai wiziya logo Pontiya Pailetgu ngabelak Yudaya meibekke ngai, keya Elodogo ngabelak Kalili meibekke ngai, keya pigi sakpek Pilipgu ngabelak Ituriya keya Terekonaiti meiyauge ngai, keya Laiseniyago ngabelak Abilini meibekke ngai, keya Anasa keya Kayapasi yombu Anotoyegi kolak miziwiligi ngai yemane panu koya. \p \v 3 Puwili ngai koyawekke Yowangu Anotogi ngagora kerewiya logo pi yangalekta pongo kai Yolodang meilingke kabelakke pulogo yongomo miza keya yongkambanu piyegi kayimawiliyegi ngagora yana. Pugu puwiliyegi pelik kozak yeiya, Ini kaile inugu miziyengki kuneng mizizo keya kazing kaile inuguyengka kowiti mizizo keya wilek kang inuguyeng Anotoyegi sawelizo. Pilik miza logo purik nogo ini kaimelagi logo Anotogo kaile inuguyeng tumula logo keremareke wezamelagi, yeiya. \v 4 Yowangu pilik miza purik koka walaka yombu Isaya meibek Anotoyaga ngagora weiya logo kozak kisawili logo Poropekwili meiwiliyaga nakko Anotogi Kapiya Walektikke mabilik lende miza pelik, \q1 Yombanu nak lewagelagi logo paka kurung yeikwekke wizimowei ngalizi pelik yeiyagi, Yemizibek lewa legi kazing inugu miziyeng waberek mizizo keya wilek kang inuguyeng pangka pangka mizizo. Kazing pilikmekke inugu kazing Yemizibekkimek kangkere mizi. \v 5 Keya lewakpek sopela logo kosauwekke ngabelak kola mana logo kolang keremizizo. Keya kazing wikyeng keremizibene wale kolok kelik piyeng pangka pangka mizizo keya kingyeng tukula logo kazingmek wazono mizizo. \v 6 Pilik miza logo teni yombanu ngabelakpekki mabuwiligu yawe Anotogo teni yaliya wazayagira pakelagi, pilik lende miza. \rq Isaya 40:3-5\rq* \p \v 7 Yowangu Anotogi ngagora kozak yeiya logo yombanu kolokngagonowili piyegi kaimeliweki kayima. Pugu purikki pakela logo pelik yeiya, Igali. Ini mabuwili kemale yenge kuzingikyengke yungke tagogei yeziyengko ngora mela nelegi kazi kangwili kelik. Takko iniyegi Anotogo kalike yombanu mamokki kazing miziyengki ngagozak keleyagi logo kaile mizayengki sisik pugura yemane kopong ngangang yanagirikki kozak yeiya logo inugu kumularik Anotogo ini ngangang yana nelegi ini neyegi kaimeliweki kayima ma talik? \v 8 Ini pilik mizagi keli purik were ini kaile inugu mizi piyengki kuneng miza logo kazing kaile inuguyengka kowiti miza logo Anotoyegi sawela koyimowei Anotoyegi kazing wazono mizi piyeng mizi logo teni mabuwili kimeike pakela logo nogo ini kaimelagi. Keya ini makngezego nakko nakyegi meiya yongomo mizi, Teni Abalamyaga kayimawili legi teni ulogo Anotoyegi sawela, kisi nagani. Anotogo king peyeng ngizi Abalamgi yango keya marekngangwili miziweki kowitagi keli kesak pi pangka. Abalamyaga kayima purikki ngago ono kapura were kaile inuguyengki kezanga mana logo wilek kangyeng Anotoyegi saweli. \v 9 Ini yengeleiyeng kelik. Yombanu nak ngezebokko pakeliraige yengelei nalei yengelei wilek wazonoyeng wira mela ono puwekke purik mabura pi yenge sologe winilekko kira logo panga yezizikke waliya wezamiyagi. Anotogo iniyegi pilik mizagirik mereke, yeiya. \p \v 10 Togo yongkambanuwiligu ngago pura kerewiya logo piyegi pelik nguk meiya, Teni talik miza logo yengelei wilek wazonoyeng wiragi? \v 11 Pugu puwiliyegi pelik yeiya to mela, Tak melewangka neyau purik mabura narik yombanu yeikpok manimo keya tak ngeragi nayeng purik mabura sanga miza nimo, yeiya. \p \v 12 Keya pulaga yombanu king takis wei piyengka nayeng ngowei nawilirau piyegi kaimeliweki kayima logo piyegi pelik nguk meiya, Kiriwagabek, teni talik mizagi, meiya. \v 13 Pilik kisi legi pugu puwiliyegi pelik yeiya, King takisyeng kapmanbokko weiweki sawiya pilik keke weizo keya ini piyengka kokowa nayendau wei nagani, yeiya. \p \v 14 Keya pulaga ami nawilirau mabilik piyegi pelik nguk meiya, Keya teniyegirik talik mizagi? Pilik mei legi pugu puwiliyegi pelik yeiya, Yombanu inugu yeli puwiligi watabiyeng ngowei mizi nagani ma onanga kisa logo kingyeng ngowei mizi nagani kapura king inuguyeng keke yawe inugurage yani piyeng wei keya king ngane sa weiyagi purikki keli nagani, yeiya. \p \v 15 Yowangu pilik miza logo yongkambanu Kilisibek Mesiya Anotogo yawe pigi teni yaliya wazayagi pura miziweki sawiyabekyegi waberek yuke puwili ngago Yowangu yei puragi kerewiyawekke puwili Yowanyegi wilek kang yemane kumula mela logo pelik kisa, Pi Kilisibek ma talikpek? \v 16 Tegi Yowan kerewiya logo pugu puwili mabuwiliyegi pelik yeiya, Yeik. Ne yombu yeikpek. Nogo ini kai yeikpokko kaimeli kapura kozanda keya yawe nogo mizi peyeng ulagi nak lewagi. Ne pokyaga kulengke logo nogo kumularik yeik nogora yeik puguraga kulengke panu, keya yeik pugura nogoraga ngalege panu. Pokko ini Anotoyegi kowita puwili Anotogi Kung Walekpokko yenge yungke kola wizeibene keleyagi keya ini nawili Anotoyegirau kowita ono puwili, pugu yezizikke yenge yungke wezayelagi. \v 17 Pugu yombanuwiliyegi mizagirik iwing yaweleigi mangobokko iwing yawe puguleige mizagi mabilik. Yaweleigi mangobek iwiyeng menalege kili tiya logo limiza logo iwing ngiziyeng kebangkelagi kapura lekyeng wezamelagi. Mabilik kalike lewagibok yombanu ngizi puguwili kebangkelagi kapura yombanu pigi onowili panga yezi kusagi onozikke wezayelagi, yeiya. \b \p \v 18 Togo Yowangu yombanuwiliyegi kozang kozak yeiyageya wiziyarik kazing pangkamekke koyagirikki keya Anotogi ngago wazonoragi kozak yeiyageya wiziya. \v 19 Keya Yowan ngoluk yongkambanuwiliyegi kaile puwiligu mizayengki kozak yeiyageya wizimowei ngaibek Elodoyegirau kazing kaile pugu sibek ngoluk wikpekki yongokpumele, Elodiya meimele weiyarikki ngalik kozang mei keya yawe kolokngagono kaile mizi nayengkirau meiya. \p \v 20 Togo watabi kaile pugu miza piyengki ngalege mazenda kaile panu nararau miza logo pura pugu Yowan wigira wazamiyara. \b \p \v 21 Yowangu ngoluk kozak yeiya logo yongkambanu kolokngagono pulogo kaimeliweki kayima wizigeya Yisurau piyegi kayima logo mabilik kaimela. Yisu kaimela logo waberek mizageya tawizeige paka ngalege lemengki kandik tiya \v 22 logo Anotogi Kung Walekpek winak Kuwemimimek kelikmek piyegi yerageya logo kanda piyegi wizigeya Anotogi kilirago paka ngalega pelik mei, Ni negi Marek nogo keli panubek. Ne niyegi wilik, meiya. \b \p \v 23 Keya perage kirisimasi puguyeng yombu nak keya meleyau logo pi yawe pugura weik solo mizi. Keya yongkambanuwiligu kumularik pi Yosepgi marekpek mena miza. Keya Yosepgi mangobek Elai, \v 24 Keya Elaigi mangobek Matak keya Matakki mangobek Lebi keya Lebigi mangobek Melekai keya Melekaigi mangobek Yanai keya Yanaigi mangobek Yosep, \v 25 Keya Yosepgi mangobek Matatiya keya Matatiyagi mangobek Amoso keya Amosogi mangobek Neyam keya Neyamgi mangobek Eselai keya Eselaigi mangobek Nagai keya Nagaigi mangobek Meyak, \v 26 Keya Meyakki mangobek Matataya keya Matatayagi mangobek Semeng keya Semengki mangobek Yosek keya Yosekki mangobek Yora, \v 27 Keya Yoragi mangobek Yowanang keya Yowanangki mangobek Lesa keya Lesagi mangobek Serababe keya Serababegi mangobek Siyatiyek keya Siyatiyekki mangobek Nerai, \v 28 Keya Neraigi mangobek Melekai keya Melekaigi mangobek Ari keya Arigi mangobek Kosam keya Kosamgi mangobek Elemaram keya Elemaramgi mangobek Eya, \v 29 Keya Eyagi mangobek Yosuwa keya Yosuwagi mangobek Eliyese keya Eliyesegi mangobek Yorim keya Yorimgi mangobek Matak keya Matakki mangobek Lebi, \v 30 Keya Lebigi mangobek Simiyong keya Simiyongki mangobek Yura keya Yuragi mangobek Yosep keya Yosepgi mangobek Yonam keya Yonamgi mangobek Elayakim, \v 31 Keya Elayakimgi mangobek Meliya keya Meliyagi mangobek Mena keya Menagi mangobek Matata keya Matatagi mangobek Natang keya Natangki mangobek Tawiti, \v 32 Keya Tawitigi mangobek Yesi keya Yesigi mangobek Obek keya Obekki mangobek Powas keya Powasgi mangobek Salemong keya Salemongki mangobek Nasong, \v 33 Keya Nasongki mangobek Aminarap keya Aminarapgi mangobek Areming keya Aremingki mangobek Anai keya Anaigi mangobek Eserong keya Eserongki mangobek Perese keya Peresegi mangobek Yura, \v 34 Keya Yuragi mangobek Yakop keya Yakopgi mangobek Isak keya Isakki mangobek Abalam keya Abalamgi mangobek Tera, \v 35 Keya Teragi mangobek Neyo keya Neyogi mangobek Serak keya Serakki mangobek Liyu keya Liyugi mangobek Pelek keya Pelekki mangobek Iba keya Ibagi mangobek Sila, \v 36 Keya Silagi mangobek Kenang keya Kenangki mangobek Apasata keya Apasatagi mangobek Sem keya Semgi mangobek Nowa keya Nowagi mangobek Lemek, \v 37 Keya Lemekki mangobek Metusala keya Metusalagi mangobek Inok keya Inokki mangobek Yerete keya Yeretegi mangobek Malalali keya Malalaligi mangobek Kenang, \v 38 Keya Kenangki mangobek Inoso keya Inosogi mangobek Sek keya Sekki mangobek Aram keya Aramgi mangobek Anoto. \c 4 \p \v 1 Togo Yowangu Yisu kaimelawekke Anotogi Kung Walekpokko piyegi yenge yungke kiliya logo kola logo wizagoma. Keya pulaga Yisu pongo kai Yolodang mei puling wiya logo yongobelawekke Anotogi Kung Walekpokko pi miza orowei paka kurung yeik nawekke kambela. \v 2 Pakalege kanda pi ngabelakpokko wiziyarik wok yombu neyau logo Sadang kerewawiliyegi ngaibokko Yisu kaile mizagiyengki yang kelemiya. Puwekkerik Yisu ngeragi na ono wiziya wiziya wok yombu neyau tikinda piyeng mabiyeng moleige keya Yisu weik ngaba ibengmek lewagela. \p \v 3 Yisu yagasi legi Sadangko piyegi pelik meiya, Ni Anotogi Marekpek mabura nugu king pobokki meiya logo ngeragi wezazik niweki kowite, purik mabura ni Anotogi Marek ngizi panubek purik ne iwakagi, meiya. \v 4 Logo Yisugu pelik meiya to mela, Anotogi Kapiya Walektikke yungke lende mizarik pelik kai, \q1 Yombanubek ngeragi nirikku keke wik yolugi ono, \rq Utoronomi 8:3\rq* \m kai kani logo ne kimbekki meiyagi ono, meiya. \p \v 5 Keya pulaga Sadangko Yisu paka lewege miza orowei la logo ngabelakpekke piyeng mabiyeng keya yongkambanu piyengke yoluwili keya yombu ngai puwiliyegi ngaiwili kiling watabi wazonoyengki nguk namizi waligelemiya. \v 6-7 Pilik miza logo Yisuyegi pelik meiya, Anotogo yaka ne ngabelak mabiyeng ngaiweki pangkara nana purikki wiyeke watabi ngabelakpekke piyeng mabiyeng nogoyeng logo nogo managi kelibok managiyeng. Tamizeige ni yeik nogora yongolok meiweki ingeyau laliyi keya neyegi ya kumuli purik mabura nogo ni watabi piyeng mabiyeng yeik yemanera kiling ngaiweki pangkara nanagi, meiya. \v 8 Pilik kai legi Yisugu pelik meiya to mela, Anotogi Kapiya Walektikke pelik kai, \q1 Ni Anoto Yemizi nugubekki yeikta yongolok meiweki ingeyau laliyi keya piyegi ya kumulimo keya yawe pi wamenakpekki pura keke mizimo, \rq Utoronomi 6:13\rq* \m kai kani logo ne ngago nugu kai pura mizagi ono, meiya. \p \v 9 Keya pulaga Sadangko pi paka Yirusalem yerengke miza orowei kambela logo paka ngalege panu Anotogi i walek yemanemakke pi luweza wazamiya logo pelik meiya, Ni Anotogi Marekpek mabura pelaga pongo ngabelakke perakta kawiye wale, \v 10 purik Anotogi Kapiya Walektikke yungke lende mizarik pelik kai. \q1 Anotogo angela puguwili niyegi waberek ngaiweki wezayelagi, \m \v 11 Keya mabeliktau kai, \q1 Inge panuyaurau ngangang miza nelegi puwiligu ni kebangkelagi. \rq Ingi Sam 91:11,12\rq* \m Pilik kai legi pelaga perakta kawiye wale logo angelawiligu ni kebangkeli purikki nogo pakela logo ni Anotogi Marek panubek miziweki, meiya. \v 12 Sadangko pilik mei legi Yisugu piyegi pelik meiya to mela, Anotogi Kapiya Walektikke mabeliktau kai, \q1 Nugu Anoto nigi Yemizibekyegi yang kelemi nagani, \rq Utoronomi 6:16\rq* \m kai kani logo ne perakta kawiye walagi ono, meiya. \v 13 Keya Sadangko Yisuyegi watabi nalangai mabiyengki yang kelemirik weik yeikwekke pi kambela logo pi ngereke Yisuyegi yang kelemiyagiragi yuke yolu. \b \p \v 14 Togo Anotogi Kung Walekpekki kozambokko piyegi kola wizigeya Yisu pongo ngabelak Kalili meibekke kandobela. Keya ngago piyegi langaira pulumengke yereng mabiyengke ululu miza meli. \v 15 Keya pugu kanda Yudawiligi i walek songonoyengke waligeleyarikki wiyeke puwili mabuwiligu yeik pugura yongolok meiya. \b \p \v 16 Togo pulaga Yisu panga yereng Nasarete mei koka pi mandik songonowekke wiziya keya yemane sa puragi kambela. Keya kanda pulogo wok Yudawili yawe mizi ono Anotoyegi ya kumulibek wok Sabatpek meibekke pi Yudawiligi i walek songonomakke ngezebokko were mizilik yeke ige la logo mogosa. Pi mogosa logo pi Anotogi Kapiya Walektikka ngago lang narik meiweki luweza. \v 17 Pi luweza logo paka orozarikke kuna logo nakko pi Isaya Anotoyaga ngagora weiya logo kozak kaibokko kapiya lende mizarik mana. Pi kapiyarik welela logo ngago lang perik lende miza wizilege weik ngalizi pelik sangkela, \q1 \v 18 Anotogi Kung Walekpokko neyegi yolu purikki wiyeke pugu ne yongkambanu yeik puwiliyegi ngago pigi wazonora kozak yeiweki sawiya. \q2 Keya pugu ne yongkambanu wigira yolu puwiliyegi wezanela logo nogo ngago pelikta yei, Ini weik i wigirimak wiya logo kuni, yei. \q2 Keya pugu ne yongkambanu wire kusa puwiliyegi wezanela logo nogo ngago pelikta yei, Ini ngereke pakeli, yei. \q2 Keya pugu ne yongkambanu ya kunengyeng kiling yolu puwiliyegi wezanela logo nogo ngago pelikta yei, Kuneng inigi piyeng weik yeik, yei. \v 19 Keya pugu ne yongkambanu mabuwiliyegi wezanela logo nogo pelik yei, Pera Anoto Yemizibokko iniyegi wazono mizagira, yei. \rq Isaya 61:1,2\rq* \p \v 20 Pilik sangkela logo pi kapiyarik waliya logo yombu kapiya purikki ngaibekyegi mana yo mela logo pulogo waligeleyiweki mogosa. Pi pilik miza logo weik yongkambanu pulogowiligi wireyeng piyegi ngai yuke panu. \p \v 21 Togo Yisu weik puwiliyegi pelik kozak yeiya, Anotogi ngago lang ini kerewiya koyigeya mabek nogo sangkela perik weik wameik ngizi lewagela, yeiya. \v 22 Puwili ngago pugura kerewiya logo puwiligu piyegi wilik ngago kisa logo ngago puragi wilek kumula meli. Tegi puwiligu pelik kisa, Yombu pobok yeik Yosepgi marekpek kapura talik miza logo ngago wazono pera kozak kai, kisa. \p \v 23 Pulaga pugu puwiliyegi pelik yeiya to mela, Inugu weik neyegi pelik kisagi, Ni Tota mabura ni makngezego korik ni makngezegiwek yombiyangai keleme. Keya teni yaka watabi pugu pongo yereng Kapaneyam meirage miza piyengki kerewiya mena yereng ni makngezegi peragerau watabi pilik piyeng mize, kisagi purik ne iwaka, yeiya. \v 24 Keya ngereke pugu yeiya, Nogo wameik kai, yombanu Anotogi ngagora kozak kaibok ngabelak kalogomokpekkerik yeikta kiling keya yongkambanu pulogowiligu ngago pugu kai piyengki ngizi kumuli kapura ngabelak ngezebekkibekkerik yeiktarau ono keya pugu puwiliyegi Anotogi ngagora kozak yeiwekkerik puwiligu ngago pugu kai piyengkirau ngizi kumuli ono. \v 25 Kapura ini kerewiya koyi, koka walaka yombu yeikta Ilaya Anotogi ngagora kozak kaiyabek pelege tenigi ngabelak Isileili meibekke wiziyawekkerik Yuda yongok komatewilirau kolokngagono koya purik wameik panu. Puwekkerik pulogo kirisimasi neyauganara keya walerik kobo namani logo ngabelakpok mabokko ngaba ibenda lewagela. \v 26 Anotogo Ilayayegi Yuda yongok komate puwiliyegi saweli kangweki meiya ono, pi panga ngabelak Sairong meibekke yereng Sarepata meiragi yongok Yuda ono komate ngela nameleyegi saweli kangweki meiya. \p \v 27 Pulaga kirisimasi nayeng miza logo kalike yombu nak yeikta Elisa Anotogi ngagora kozak kaibek wiziyawekkerik tenigi ngabelak pelege Isileili meibekke yongkambanu kemegeme Leposimek meimek logo korikwek sok miza logo potoga walimekka miziwili kolokngagono koyima. Keya Anotogo Elisayegi yongkambanu pelege Isileili kemegeme leposimek kilingwili yombiyangai keleyiweki kozak meiya ono, pi panga ngabelak koweige Siriya meibekke yombu Yuda ono yeikta Neyaman meibek logo kemegeme leposimek kilimbek logo piyegi kayimabek yombiyangai kelemiweki meiya, yeiya. \p \v 28 Yisu pilik yeiya logo yongkambanu i walek songonomakke ige pulogowili ngago puragi kerewiya logo kumularik Yudawili piyegi koli kelemi ono purik Anotogo pi Yuda onowiliyegi wezamelagi miza logo purikki weraga ya puwiligiyeng sisikmokko unatuba panu miza. \v 29 Sisik miza logo puwili mabuwili luweza logo Yisu yerendaga yenge wilingke ulumi wageliwei kuna logo puwiligu yenge wilekkewekke wezameliweki. \v 30 Kapura pi yongkambanuwiligi tepek neing kanda weik kazing ngezebekkimek neing kuna. \b \p \v 31 Togo pulaga pi pongo yereng Kapaneyam meiyaragi kambela. Yereng pura ngabelak Kalili meibekkera. Kanda pulogo wok puwili yawe mizi ono, puwiligu Anotoyegi ya kumulibek wok Sabatpek meibekke pi yongkambanuwili waligeleyagilege. \v 32 Keya pugu ngago waligeleyi pura kozanda kiling kopong puwili lelengkira logo pelik kisa, Pi ngai nak wezalik kozak kai kani, kisa. \v 33 Keya i walek songonomakke ige pulogo yombu kerewa nakko yenge yaga ngai yolu nak wiziya logo kerewabokko ngalizi pelik kek kai, \v 34 Aik, ni Yisu paka yereng Nasaretegabek. Ni teniyegi nangai miziweki mizi? Ni teni yeliweki pelege lewa logo teni kemenak yeik sa wazayiweki ma? Ni kaile nayendau ono Anotoyaga kayimabek purik ne iwaka, kai. \v 35 Kapura Yisugu kerewabekyegi pelik ngalik meiya, Ngagoluk wizei, keya yombubekyaga kazi welagela kule, meiya. Keya yongkambanu pulogo ngai puwili kerewabokko yombubek pongo ngabelakke yomizora wezameli purikki pakela. Pilik miza logo kerewabek piyaga welagela kang kapura yombubekyegi watabi nayeng kelemiya ono. \v 36 Yongkambanu pura pakela puwili yemane lelengkira logo puwili nakko nakyegi pelik mei yongomo mizi, Ngago pilik pera nangaira? Yombanu pobokki ngago kozang pangkara kiling perago kerewawili kazi kunibene yeiya logo puwili welagela kazi kang mizi pera, mei. \v 37 Keya pulaga ngago Yisuyegi langaira panga pulumengke yereng mabiyengke weik ululu miza mela. \b \p \v 38 Togo Yisu Yudawiligi i walek songono pumakka welagela logo pongo Simongki imakki kambela. Pi kanda yeke ige Simongki yongokpumelegi panumele kemegeme korikwek yezingei panu mizimekka mizi logo mizageya wizilege logo puwiligu Yisuyegi kemegeme pugumekki kozak meiya. \v 39 Pi kerewiya logo piyegi saweliwei luweza logo pugu kemegeme korikwek yezingei mizi pumokki ngalik meiya logo kemegememek piyaga yeik logo pi nguk namizi yangalek meiya logo weik puwiligi ngeragi miza yowiya. \b \p \v 40 Pilik miza logo yokmek kiliyawekke yongkambanu puwiligi ingembungang kemegeme nak nalangaimek kilingwili miza puwili mabuwili Yisuyegi iza orowei kanda pugu yongkambanu kemegeme mamokki ngalege mele puguyaugu walamiya logo puwili mabuwili yombiyangai sibene keleya. \v 41 Keya kerewawilirau weik yenge yongkambanuwiligi yungke ngaiweki kiliya yolu puwili yongkambanuwiliyaga welagela logo ngalizi pelik kisa, Ni Anotogi Marekpek kani. Pilik kisi legi Yisugu puwiliyegi ngago kisi nagani, yeiya purik Yisu pi Kilisibek Mesiya Anotogo yawe pigi yongkambanuwili yaliya wazayagi pura miziweki sawiyabek purik puwiligu iwaka kopong. \b \p \v 42 Togo wangane panu pura Yisu yangalek meiya logo yereng pura wiya logo pi ngezebek kabelak kuyangka ngagoluk nangezige waberek miziweki kambela. Pi talege miza legi yongkambanuwili piyegi suwei weli logo puwiligu pi yolok ngelawekke pelik meiya, Ni kang purik pangka ono legi teni kiling pelege yoluweki, meiya. \v 43 Kapura pugu puwiliyegi pelik yeiya to mela, Ne yereng nayengkerau kangweki keya piyengke ngago wazono Anotogo ngai pugumekki ngai puragi kiliyagi puragira mabilik kozak yeiweki Anotogo ne pilik miziweki sawiya logo wezanelabek legi ne weik kang, yeiya. \v 44 Tegi pi Anotogi ngago wazono pura Yudaya ngabelakpekke Yudawiligi i walek songonoyengke kozak yei yongomo miza. \c 5 \p \v 1 Togo wok nakke Yisu panga kai kolamiya Kenesare meibekke ngezege luwe tawizeige yongkambanu kolokngagono pugu Anotogi ngagora kozak kairikki kerewiyagirikki wiyeke piyegi panga yungke mizi kayima. \v 2 Pilik mizageya tawizeige pugu wang neyau kaingimbekke wizilege pakela logo yombanu watabisi uli puwili pulogo wangyau wiya logo kik kawek puwiligiyeng kaigesageya koyilege. \v 3 Puwili kaigesa logo Yisu nawili kiling wang naleige tameneng meiya logo wang pulei Simongkilei logo Yisugu Simongyegi pelik meiya, Wanglei panga kaibekke langai songono nangezi ulumiya to mele, meiya. Logo Yisu mogosa logo panga wang puleiga yongkambanu pulogo kaingimbekke wawere ula puwili waligeleya. \v 4 Pi ngagora kozak yeiyageyara weik pugu Simongyegi pelik meiya, Ni panga kai kulakkabekke wanglei ulumiya to mele logo kik kawek inuguyeng yenge kaibekke watabisi uliweki wezameli, yeiya. \v 5 Logo Simongku pelik meiya to mela, Kiriwagabek, teni yaka kusage yawe mizageya koyima logo watabisi nawilirau ula ono kele kapura nugu pilik kai legi ne kik kawek tonuguyeng yenge kaibekke yungke kiliya wezamelagi, meiya. \v 6 Puwili pilik mizawekkerik watabisi keremungke ula logo kik kawekyendau koliweki mizi. \v 7 Tegi puwiligi kewengke panga wang naleige koya puwiliyegi ngago yeiya, Ini kik kawekyeng ulumiweki teniyegi saweli koli, yeiya. Puwili kanda mabuwili ulumiya logo wangyau mabiyau watabisiwili mereng miza logo wilak logo kuneng kopong puwili kiling wang neyau yenge kaibekke kiliyaroweki mizi. \v 8-10 Tegi Simong keya Sebetigi marekyau Jems keya Yowan Simongki kewengkeyau kiling yombuwili purikki pakela logo lelengkira. Simong Pita lelengkira logo Yisugi wirege ulu wala logo pelik meiya, O Yemizibek, ne yombu kailebek mena ne wezaniya logo kazi kune, meiya. Kapura Yisugu Simongyegi pelik meiya, Kazi mizi nagani, watabisi uliweki yawe mizi purik segeya mabek weik nugu yongkambanuwili neyegi iza oroweiweki yawe mizagi kani, meiya. \v 11 Keya pulaga puwiligu wangyau paka kaingimbekke ngalege ulumiya wiya logo watabi mabiyeng wiya logo Yisu kiling saweliweki kiriwei kuna. \b \p \v 12 Togo kalike Yisu yereng narage pulogo tawizeige yombu kemegeme Leposimek meimokko kolabek weik lewa. Kemegeme Leposimek mei pumok korikwek sok mizimek keya korikwekke wizing lewa meli mizimek logo yongkambanuwiligu wizing piyeng kuming kelemiya purik puwilirau kemegeme leposi pumokka yela managi, legi yongkambanuwiligu kulili panu mizimek logo puwili nak leposimek kiling purik pilikpok kezanga mani mizimek. Yombanu pilikmek kilimbokko Yisu pakelawekke pigi wirege panga ngabelakke ingeyau laliya logo pelik kelegele meiya, Yemizibek, tamizeige nugu keli mabura nugu ne yombiyangai wazaniye logo yongkambanuwiligu neyegi kezanga nanagi ono, meiya. \v 13 Logo Yisu mele puguzik tungkula logo pi kebangkela logo Yisugu pelik meiya to mela, Nogo mizagi keli. Ni yombiyangai se, meiya. Logo nguk namizi mabuwekke yombubekyegi wizing leposi lewamek weik yeik logo pi weik yombiyangai sa. \p \v 14 Pilik miza logo Yisugu piyegi pelik kozang meiya, Nugu peragi namele keya nakyegi kozak mei nagani, kapura tenigi lo Mosego kaiya puragi kiriwei mizimo. Ni Anotogi i walek yemanemakki yombu Anotoyegi kolak mizibokko ni yombiyangai sa wazaniyarikki pakelibene kune keya pulaga nugu pi wata namek Anotoyegi kolak mizagirikki wiyeke mana logo pugu ula logo waliya logo ni weik yombiyangai wazaniya puragi yongkambanuwiligu iwakagi, meiya. \v 15 Kapura yombanu yakabok ngagoluk kambela ono logo ngereke ngago Yisuyegi langai pura weik yemane panu ululu miza logo yongkambanu kolokngagono kanda wawere uli logo ngago puguragi kerewiyiweki keya yombanu kemegeme nalangaiyengko mizi puwili yombiyangai wazayiweki. \v 16 Kapura pi ngezebek yeke tek ngagoluk yongkambanuwili yolu onorikki kuna logo kanda pi waberek miza. \b \p \v 17 Togo wok nakke Yisugu yeke ige yongkambanuwili waligeleyageya wiziyarik Mosegi loragi waligeleyi nawili keya Palisi mei nawilirau mogosa koya. Palisiwili mei puwili yombanu Yuda kangka yemane Mosegi lo mabiyengki waberek panu kiriwei mizi keya puwiligi yelibungang kokawiligi ngago yogongyengkirau kozang panu kiriwei miza miziwili. Puwiliyaga nawili ngabelak Kalili meibekke yereng nayengka kayimawili keya nawili paka ngabelak Yudaya meibekke yereng nayengka kayimawili keya nawili paka Yirusalem yerendaga kayimawili. Anoto Yemizibekki kozanda Yisu kiling wizigeya Yisugu kemegemewili yombiyangai keleyi. \v 18 Keya yombanu nawili yombunak inge keya mele ibeng nak lalektikke ngalege wageliwei kanda puwili yeke ige Yisuyegi saweliwei wazamiyagi nobiyeng miza. \v 19 Kapura yongkambanu kolokngagono liya kopong puwili kemegemebek yeke ige wageliwei lagi langai ono, legi puwili pi yeke imakke ngalege ngilirik neing wageliwei la logo lewelimbekke yungu narik tiya logo wibek lalektikka ngane miza logo yenge yongkambanuwiligi tepekke kemegemebek lalektikke wibekka Yisugi ingewerege kula. \v 20 Pilik miza logo puwili Yisugu kemegemebek yombiyangai wazamiyagi langai purikki ngizi panu kumulirikki pugu pakela logo pugu kemegemebekyegi pelik meiya, Ei, nogo kaile nuguyeng weik tumula logo keremareke wezameli kani, meiya. \p \v 21 Yisu pilik kai legi yombanu Mosegi loyengki waligeleyiwili keya yombanu Palisiwili meiwili ngezewili pelik kumula, Yombanu pobok tak? Yombanu ngabelakpekke nakkorau kaileyeng tumula logo wezamelagi ono, Anoto wamenakko keke mizagi. Tegi pugu kai purikku pi Anoto kiling pangka pangka kai yagenda, miza. \v 22 Kapura Yisu puwiligu liwik kumula piyengki iwaka wiziga puwiliyegi pelik yeiya, Inuwa ya inuguyengke nangki pilik kumuli? \v 23 Yawe nangaira yemane onora, kaileyeng tumula logo wezamelagira ma yombu inge keya meleyeng ibeng nak yombiyangai wazamiyagi pura? Tamizeige ne yaka inge keya meleyeng ibembekyegi pelik mei, Nogo kaile nuguyeng tumula logo wezamela, mei purik ini pi wameik kai ma ngaigu kai kisagi, kapura tamizeige ne yombu inge keya meleyeng ibembekyegi pelik mei, Yangalek meiya logo kune, mei purik ini ne wameikpek ma ngaigubek miza legi iwakaweki. \v 24 Ne yombanu paka ngalega kayimabek logo yongkambanu ngabelakpekkewiligi kaileyeng tumuliweki pangkara kilimbek logo ini purikki iwakaweki nogo yaka yombu inge keya meleyeng ibembekyegi pelik mei yagenda, Ni yangalek meiya logo yolumek nuguyeng weiya logo i nugumakki kambele, mei yagenda. \p \v 25 Nguk namizi mabuwekke yombanubek puwiligi wirege yangalekta luweza logo yolumek puguyeng weiya logo panga i ngezebekkimakke kunimowei Anotogi yeikta yongolok mei kuna. \v 26 Pilik miza logo pakela pumok mamokko unatuba panu lelengkira logo puwili leli ulageya koyimowei Anotogi yeikta yongolok meiya logo pelik kisa, Mabek wokpekke pelege tonugu yaka watabi wazono panu nayengki pakela, kisa. \b \p \v 27 Keya pulaga waleleige Yisu ngabelak libu kang kunimowei tapakeleige yombu king takis weibek, yeikta Lebi meibek, opis pugumakke mogosa wizilege Yisugu piyegi pelik meiya, Ni ne kiling saweliweki kiriwei koli, meiya. \v 28 Logo Lebi yangalek meiya logo watabi pugu mizageya wiziya piyeng mabiyeng wiya wazamiya logo Yisu kiling saweliweki kiriwei kuna. \p \v 29 Kalike wok nakke Yisuyegi weraga panga Lebigi imakke ngeragi yemane miza ni keya piyau kiling yombanu kolokngagono king takis wei piyengka nayeng ngowei miziwili keya yombanu kaile mizi nawilirau ngeragi niweki mogosa. \v 30 Yombu Mosegi loyengki waligeleyiwiligi ngai Palisi meimekka nawili Yisu kiling puwili nirikki pakela logo puwili sisik sara koyimowei kalike Yisugi yombu ngezebokko waligeleyi puwiliyegi munumunu yeiya logo puwiligu pelik nguk yeiya, Ini yombu king takis wei piyengka nayeng ngowei miziwili keya yombanu kaile mizi nawili kiling ngeragi ni mizira nangki? Ini pilik mizi purik pangka ono, yeiya. \v 31 Keya Yisugu puwiliyegi pelik yeiya to mela, Yongkambanu wazonowili totayegi kang ono, kemegemewili keke totayegi pakeli kangwili. \v 32 Kazing mabilikmekke ne yongkambanu ngezewiligu ngezewiliyegi pangkawili mizi puwiliyegi kayima ono, ne yombanu kaile mizi puwiliyegi kayima logo puwili kazing kaile miziyengki kuneng miza logo kazing kaile puwiligi piyengka kowiti miza logo neyegi saweliweki ngago yeiweki kayima, yeiya. \b \p \v 33 Keya ngereke puwiligu piyegi pelik meiya, Yowan kaimelibekyegi kiriweiwili kazing wilek kang mabiyeng Anotoyegi waberek mizagirikki tiya maniweki ngeragi ni ono mizimek mizi keya yombanu Palisiwili meiwiliyegi kiriweiwilirau mabilik mizi kapura yombu ni makngezego waligeleyiwili kazing pumok mizi ono, puwili yeik ngeragi keya kai wik ni mizi. \v 34 Pilik meiya logo Yisugu pelik yeiya to mela, Yek tek nangezi yombanu yongok weiweki mizi nakyegi langai kumuli. Yongkambu weiwekkerik yombu yongok weiyagibokko ingenazewili ngeragi miza yaniweki miza logo yani wizigeya puwili wilik kagowindikku mizagewiyege pi kiling mogosa logo ni. \v 35 Kazing mabilikmekke neyegi kiriweiwili ne kiling koyimowei menalege ngeragi ni kapura kalike yombanu neyegi kumbak mizi puwiligu neyegi kiriweiwiliyaga niza orowei puwekke puwili ya kunengmokko mizagewiyege kazing wilek kang mabiyeng Anotoyegi waberek mizagirikki tiya maniweki ngeragi ni ono mizimek mizagi kani, yeiya. \p \v 36 Keya kazing yombanu Palisiwili meiwiligi weremek keya Yisugi kazing wikmek sawela nelegi puwili waligeleyiweki Yisugu ngago saweliwei pera puwiliyegi kozak yeiya, Nakko melewangka wik narikka walerik ngela logo paka melewangka were koliyarikke lolo ulagi ono. Tamizeige pi pilik mizi purik melewangka wiktik kaile mizagi keya melewangka wererik ngoluk sobok wiziyagi. \v 37 Keya nakko kai waing wikpek keremiziwekkerik were pi kik wata korik wikyeng keremiza logo kai waing wikpek kubuli. Pi kai waing wikpek panga kik wata korik wereyengke kubulagi ono. Pi pilik miza purik kai waing wikpek sibesibe wari lewawekke wata korik wereyeng potora logo waimbek panga ngabelakke kubula welagi keya kik wata korikyeng yeikki. \v 38 Piliktikki wiyeke kai waing wikpek panga kik wata korik wikyengke kubuliweki. \v 39 Keya nakko yaka kai waing werebek na puwekke purik kai waing wikpek nagi keli ono pugu kaiyagirik, Kai waing werebek pangka mena, kaiyagi, yeiya. \c 6 \p \v 1 Wok nakke wok Yudawiligi yawe mizi ono puwiligu Anotoyegi ya kumulibek logo wok Sabatpek meibekke Yisu kiling yombu ngezebokko waligeleyiwili yawe pandi wit nalei neing wei kambela logo yombu puguwili kunimowei wit wire pandiyeng kelikyengki wireyeng tiya logo mele puwiligiyengke pazipazi ngela logo wireyeng ni mizi kuna. \v 2 Puwiligu pilik miza purikki yombu Palisi mei nawiligu pakela logo pelik ngalik yeiya, Lo tonugurago wok Sabatpekke yawe mizi nagani kaiyara inuwago ngelira nangki, yeiya. \v 3 Tegi Yisugu puwiliyegi pelik yeiya to mela, Inuwago Anotogi Kapiya Walektikke tenigi yelibungang kokawiligi ngaibek Tawitigu koka walaka miza purikki sangkela puragi kumuli. Wok nakke Tawiti keya pi kiling puwili yagasi miza, legi \v 4 Tawiti Anotogi imakke yeke ige la logo ngaibekyegi nguk meiya logo iwing perek Anotogi mowiya piyengka weiya logo na keya yombu pi kilingwilirau yani miza. Puragi ini sangkela kapura ini ngizi iwaka ono. Lorago pelik kai, Iwing perek piyeng yombu yeikwili ni nagani, yombu Anotogi i walek yemanemakke Anotoyegi wata kolak kelibene miziwiligu keke nagiyeng, kai. Kapura Anotogo puragi ngalik kai ono, legi inuwarau negi yombu ne makngezego waligeleyiwiliyegi ngalik yei nagani, yeiya. \p \v 5 Pugu pilik yeiya logo pugu mawinda pelik yeiya, Ne yombanu paka ngalega kayimabek, ne wok yawe mizi onobekki ngaibek keya ne watabi yongkambanuwiligu wok yawe mizi onobek Sabatpek meibekke mizagi piyengki kaiyagibek, yeiya. \b \p \v 6 Pulaga wok Sabat nakke Yisu Yudawiligi i walek songonomakki yeke ige la logo yongkambanuwiliyegi kazing Anotogimek waligeleya. Pulogo yombu melelo ngaigera koru miza nak wizilege. \v 7 Keya Palisi pulogo koyilegewili keya Mosegi loyengki waligeleyi pulogo koyilegewilirau Yisuyegi ngai koya. Puwili Yisugu ngago kaile kai ma kazing korowali nayeng mizi purik kebangkelagiwili. Tamizeige pugu yombanu kemegeme nak wok yawe mizi onobekke yombiyangai wazamiyagi ma talik miza legi puwili mereke panu ngai koya. \v 8 Kapura Yisugu kumula puwiligiyengki iwaka logo yombu melelora koru mizabekyegi pelik meiya, Yangalek meiya logo pewiligi wirege pelege koli, meiya logo yombubek yangalek meiya logo pulogo yongkambanuwiligi tepekke luweza. \p \v 9 Togo Yisugu puwiliyegi pelik yeiya, Nogo iniyegi nara nguk yeiweki, wok yawe mizi onobekke lo tonuwagirago pangka miziweki kaiyayeng nangaiyeng? Teni yombanuwiliyegi wazono miziweki kai ma kaile miziweki kai? Ma teni yombanuwiliyegi sawela logo wazono yolugiweki kai ma yela logo ibeng wazayiweki kai? Yisugu pilik yeiya logo puwili nakko ngago kanga nararau kaiya ono. \p \v 10 Togo pugu yombanuwiliyegi pakeli wei miza logo yombanubekyegi pelik meiya, Melelora tungkule, meiya. Pi pugu kai pilik miza logo mele puguzik weik ngereke yombiyangai sa. \v 11 Kapura puwili sisikmokko kola logo Yisu talik kelemiyagi miza legi ngezewili kozak keli yongomo mizi. \b \p \v 12 Pulaga Yisu paka lewakpekke waberek miziweki kambela logo kusabok mabok pi Anotoyegi waberek mizageya wizagoma. \v 13 Wangane pura pugu piyegi kiriweiwiliyegi wiriyibene ngago yeiya logo pugu puwiliyaga meleyau keya pongo inge nazikka neyauwili yawe pugura miziweki iza. Pugu puwili yeik, Aposolo pura yana logo purikku kai purik ngago pugura orowei miziwili, kai yagenda. \v 14 Puwiligi yeikyeng peyeng, nak Simong Yisugu Pita meibek, keya pigi sakpek Enduru, keya neyau Jems keya Yowan, keya Pilip keya Patolomiyu, \v 15 keya Matiyu, keya Tomasi, keya Alapiyagi marekpek Jems, keya Saimon. Saimon yombu Selete Yudawili Romwiliyaga yaliya wazayiweki liwik yawe miziwiliyaga nak logo puwiligu pi Saimon Seletebek mei. \v 16 Keya Yuras Jemsgi marekpek, keya nak Yuras Isaliyoto kalike Yisu ulagiwiliyegi miza yanagibek. \b \p \v 17 Keya pulaga Yisu paka lewakpekka puwili kiling yerageya logo kanda ngabelak kolangkabekke piyegi kiriwei nawilirau koyilege puwili kiling luwe wiziya. Yongkambanu kolokngagono nawilirau pulogo koya. Puwiliyaga nawili paka ngabelak Yudaya meibekke yereng nayengkawili keya paka Yirusalem yerendaga keya pongo Taya keya Sairong yereng kai wizambekkiyaugamektau logo mamok pulogo koya. Puwili ngago puguragi kerewiyi keya yombiyangai wazayiweki kayimawili \v 18 keya yombanu kerewawiligu lelewe keleyi puwilirau kayima logo pugu yombiyangai keleya. \v 19 Kozang Anotogira Yisuyaga kemegemewiliyegi kuna logo puwili yombiyangai keleyagi legi yongkambanuwili mele puwiligiyengko piyegi sawelagi nobiyeng miza. \b \p \v 20 Pilik miza logo Yisugu yombanu pugu waligeleyiwiliyegi pakela logo pelik yeiya, \q1 Ini yombanu watabiyengki yeik puwili ini wilikwilik miziweki, purik Anoto weik ngai inugubek logo ini ngai pugu ngai yolu puragawili legi. \q2 \v 21 Ini yombanu mabek yagasi yolu puwili wilikwilik miziweki, purik ini kalike wilakkiwili legi. Ini yombanu mabek ingkisageya yolu puwili wilikwilik miziweki, purik kalike ini songomeiyagiwili legi. \q2 \v 22 Kalike ne yombanu paka ngalega kayimabekki weraga yombanuwili iniyegi kumbak mizi ma iniyegi kezanga yani ma iniyegi korowali kaile yei ma yeik inuguyengki kaile keleyi puwekke ini wilikwilik miziweki. \q2 \v 23 Koka puwiligi yelibungangwiligu mabilik panura yombanu Anotoyaga ngagora weiya logo kozak kisawiliyegi keleya. Keya puwiligu iniyegi pilik mizagi kani. Logo puwekke ini wilikwilik yemane panu miziweki, purik paka ngalege inugu watabi miza piyengki wiyeke kanga wazono weiyagiyeng yemane legi, yeiya. \p \v 24 Yisu pilik yeiya logo yombanu nawiliyegirau pakela logo puwiliyegi pelik yeiya, \q1 Kapura ini yombanu mabek watabi keremungkeyeng kiling puwili ini waberek ngaiweki, purik ini watabi inugu miza piyengki kanga wazonoyeng weik mabiyeng mabelege weiyageya koyinda, paka ngalegerau weiyagi ono legi. \q2 \v 25 Ini yombanu mabek weik wilak yolu puwili ini waberek ngaiweki, purik ini kalike yagasi mizagi legi. \q2 Keya ini yombanu mabek weik songomeiyageya puwili ini waberek ngaiweki, purik ini kalike ingkisagi keya wireyengka ingkilakyeng walagi legi. \q2 \v 26 Kokarik inigi yelibungangwiligu yombanu pobilik ngaigu kisa puwili, Teni Anotoyaga ngago iniyegi yeiyagira weiya, kisa puwiligi yeikyeng yongolok meiya purik ngago ngizi ono puwiligu kozak kisayengko puwili wilik kagowing keleya kopong, keya tamizeige yombanu mamokko weik pilik yeik inuguyeng yongolok mei mabura ini waberek ngaiweki. Purik purikku walimizi purik ini Anoto wilik kagowing kelemi ono. \b \p \v 27 Kapura nogo ini ngago nogora kerewiyagi mabuwiliyegi pelik yei, Ini yombanu iniyegi ngai miziwiliyegi kelizo. Keya inugu yombanu iniyegi kumbak mizi puwiliyegi wazonoyeng keke mizizo. \v 28 Keya inugu yombanu iniyegi watagak ngeli puwiliyegi wazono mizizo. Keya puwiliyegi langai wazono yeizo. Keya inugu yombanu iniyegi kaile keleyi ma iniyegi langai kaile kisiwiliyegi Anotogo sawelibene waberek mizizo. \v 29 Tamizeige nakko wiregawere nuguraga nazuwaga melegozok neli mabura ni tolikta sa logo pugu ngereke wiregawere nuguragarau nazuwaga melegozok nelibene kelemimo. Tamizeige nakko kagorik yeke ngalege nigi waliya purik orowei purik mabura melewangkariktau weibene kelemimo. \v 30 Tamizeige nawiligu niyegi watabi nayeng yaniweki kisi mabura nugu puwili yanimo ma tamizeige yombanu nakko watabi nigi nayeng orowei purik mabura ngereke weiweki nguk mei nagani. \v 31 Kazing yongkambanuwiligu iniyegi keleyibene inugu keli pumokko inugu mabilik puwiliyegirau keleyizo, yeiya. \p \v 32 Keya Yisugu mawinda pelik yeiya, Yongkambanu mabuwiligu mizirik yombanu puwiligu keli puwiliyegi puwili keli. Yongkambanu kaile miziwilirau pilik miziwili. Tamizeige ini yombanu iniyegi keli puwiliyegi inugu keke keli purik Anotogo ini wazono miza yeiyagi ono. Inugu yombanu iniyegi keli ono puwiliyegirau kelizo. \v 33 Yongkambanu mabuwiligu mizirik yombanu puwiliyegi wazono mizi puwiliyegi puwili wazono mizi. Yongkambanu kaile miziwilirau mabilik miziwiligu keya tamizeige ini yombanu iniyegi wazono mizi puwiliyegi inugu wazonoyeng keke mizi purik, Anotogo ini wazono miza yeiyagi ono. Inugu yombanu iniyegi wazono mizi ono puwiliyegirau wazono mizizo. \v 34 Yombanu kaile miziwiligu nawili watabi yanirik puwiligu teniyegi pangka pangka kanga yo melagi miza koyimowei watabiyeng yani. Kapura tamizeige ini yombanu ini kanga yanagi langai pilik puwiliyegi keke yani purik, Anotogo ini wazono mizi yeiyagi ono. Ini yeik yanizo. \v 35 Inugu yombanu iniyegi ngai miziwiliyegi kelizo. Keya puwiliyegi wazono keleyizo. Keya kangayeng weiweki miza yolu nagani, puwili watabiyeng yeik yani logo kalike ini Anotoyaga inugu watabi mizayengki wiyeke kanga wazono weiyagiyeng unatuba panu weiyagi. Keya inigi kazing miziyengko ini Anoto Yemizi Lewege Panubekki yango keya marekngangwili yolu mizagi. Purik pi yongkambanu kaile piyegi wazono mei ono keya kaile kaile mizi puwiliyegirau wazono mizibek. \v 36 Inugu nazuwagawiliyegi yalek panu mizizo Anotogo iniyegi yalek panu mizi mabilik. \b \p \v 37 Nugu nakyegi melebek yowi purik Anotogo niyegi melebek yowagi, legi nakyegi melebek yowi nagani. Keya nugu nakyegi pakela logo pelik mei, Nugu kaile miza legi ni ngangang mizagi mei purik, Anotogo niyegi mabilik kaiyagi legi nugu pilik mei nagani. Kapura nugu nawiligi kaile mizi piyeng keremareke wezameli purik, Anotogo kaile nugu mizi piyeng keremareke wezamelagi kani. \v 38 Nugu nazuwagawiliyegi keleyi pilik Anotogo niyegi keleniyagi kani. Anotogo nugu keleyi piyengki pangka pangka keleniyagi keya mawiyarekka miza logo niyegi yemane panu keleniyagi. Tegi kazing nugu nazuwagawiliyegi pilik keleyi pumokki pangka Anotogo mabilik niyegirau keleniyagi kani, yeiya. \p \v 39 Pulaga Yisu puwiliyegi ngago saweliwei perarau pelik kozak yeiya, Yombanu wireyau kusa nakko yombanu wireyau mabilik kusa nak miza orowei kunagi ma yeik? A’a’. Tamizeige piyau pilik kuna purik mabiyau kawiye walagi. \v 40 Mandik kapiya mizi nakko waligeleyi pugubekyegi lewege mizagi ono, a’a’. Pi were kemenak waligelemiya logo purik mabura pi waligeleyi pugubek kelikki. Pilik mena waligeleyi inugubek kelik sizo logo inugu yombanu wireyau kusabekyegi pangka sawelagiweki. \p \v 41 Ni yombanu nakki wirebekke kulugulurik pakela mowiyi kapura ni makngezegi wirebekke wak yolu puleigi pakeli onora nangki? \v 42 Ma ni wire ni makngezegibekke wakleigu talik pakelagi mizageya wizimowei ni nangki nakyegi pelik mei, Koli, nogo kulugulu wire nugubekke yolu purik wameliweki mena, mei? Ni yombanu kiligang neyau lewabek kani. Wak wire ni makngezegibekke yolu pulei were wamela logo ni wireyau pangka ngai panu wizimowei nakki kulugulu wirebekki purik wameli mangine. \b \p \v 43 Yengelei wazonoleigu wilek korowaliyeng wiragi ono, ma yengelei kaileleigu wilek wazonoyeng wiragi ono. \v 44 Yengeleileigi wilekyengko yengeleilei ngenangailei mizi, purik teni yongkambanuwili were yengelei wilekyengki pakeli, wazonolei ma kailelei miza legi. Teni ngoyei wilekyeng mabung ingakmerekka tiyi ono kani ma kopi wilekyeng ingakmerekka tiyi ono kani. \v 45 Pilik tegi yombanu wazonobek kumuli wazonoyeng yenge ya puguraga wara yolu. Pilik kopong pi kazing wazonoyeng mizi mizi kapura yombanu korowalibek kumuli korowaliyeng yenge ya puguraga wara yolu kopong pi kazing korowaliyeng mizi mizi. Togo kilirago kai piyeng yenge yaga kolokngagono yolulikyengka kaiyengko, yeiya. \b \p \v 46 Yisugu pilik yeiya logo yeke langak pelik yeiya, Inugu neyegi, Yemizibek, Yemizibek, kisi kambeli kapura kili nogorago ini mizizo kaiya piyeng ini waberek kerewiya logo mizi ono. Ini pilik pura nangki? \v 47 Ne kazing saweliwei pemek yombanu neyegi lewa logo ngago nogoyengki kerewiyi keya ngago piyengko miziweki kai piyeng mizi pumologabok talik melegabek miza purikki kozak yeiweki mena kerewiya koyi. \v 48 Yombanu pumologabok yombu i namak ngiziweki mizibok kelik. Pi i pugumak paka ngabelak kingyeng kilimbekke ngalege ngiza. Pilik ngiza logo kailing unatuba kai ngai kaiyageyara i pumak topela melagi nobiyeng kelemiya kapura imaktau urukang mizi ono, purik imak kingyengki ngalege ngiza kopong kozang wiziya. \v 49 Kapura yombanu ngago nogoragi kerewiya kapura purago miziweki kai piyengki kiriwei miza ono pumologabokyegirik pelik, pi i pugumak paka ngabelak kingyeng kilimbekke ngiza ono, pi kaingimbekke yeik ngiza logo kailing unatuba kai ngai kaiyageyara imak urukang kelemiraige nguk namizi kawiye wala logo kemenak neneng ngela mela. Pilik legi ngago nogoyengki wazono kiriwei mizi ono puwili kawiye wala logo neneng ngela melagi, yeiya. \c 7 \p \v 1 Yisugu yongkambanuwiliyegi ngago kerewiyagiyeng mabiyeng kozak yeiya logo pi panga Kapaneyam yerengke kambela. \v 2 Panga pulogo Rom Amiwiligi ngai nakyegi yawe mizibek logo ngaibokko keli panubek kemegeme mizi logo ibengweki mizi. \v 3 Togo Rom Amiwiligi ngaibek Yisu weik lewa purikki kerewiyawekke, pugu Yudawiligi yemane nawili wezayela logo Yisuyegi nguk meiya logo pugu kanda piyegi yawe mizibek yombiyangai wazamibene. \v 4 Puwili Yisuyegi kanda puwiligu piyegi yaka purikki kozang panu nguk meiya logo piyegi peliktarau meiya, Rom Ami ngai pobok yombu wazono panubek logo ni piyegi pangka sawelagi langaibek, \v 5 purik pi Yuda onobek kele kapura pi teni Yudawiliyegi kelibek keya mabilik teni Yudawiligi i walek namak ngiziweki king wiyabek togo nugu piyegi saweli purik pangka. \v 6 Tegi Yisu puwili kiling Rom Ami ngaibekki imakke kambela. Yisu imakke ngezege mereke lewagela pura Rom Ami ngaibokko nawili Yisuyegi ngago pelikta kiling wezayela, Yemizibek, mabilik wizei. Ne pangkabek ono logo ni i nogomakke wiriyagi purik pangka ono. \v 7 Keya nogo kumularik ne yombiyangaibek ono logo ne niyegirau kangki ono kapura nugu mabulaga wizimowei yeik ngago yeiktago kai logo kemegeme neyegi yawe mizibekyegi pumok yeik sibene mei. \v 8 Purik nerau ngai yemizibekyegi kulengke yolu logo ne watabi pugu kai piyeng mizi mizibek keya ami nawili neyegi kulengke yoluwili. Logo nogo nakyegi, Kune, mei purik pi kang. Keya nogo pangabokyegi, Ni koli, mei purik pi lewa. Keya nogo neyegi yawe mizibekyegi, Pera mize, mei purik pi mizi. Kazing mabilikmekke ngago nugura kozanda kiling logo nugu yeik ngagorago kai purik yombanu neyegi yawe mizibek yombiyangai kelemiyagi, legi yeik ngagorago kai, meiya. \p \v 9 Yisu ngago puragi kerewiya logo lelengkira logo pugu yongkambanu piyegi kalika kiriwei wiriya puwiliyegi langai kowita logo pelik yeiya, Kerewiyi. Yombu Yuda ono pobokko neyegi kozang ngizi panu kumuli kapura yongkambanu nalagawiliyaga nak ma Isileili mabuwiliyaga nakkorau neyegi pilik ngizi panu kumuli ono, yeik, yeiya. \v 10 Pilik miza logo yombanu ngagora orowei kambelawili Rom Ami ngaibekki imakke kandobela logo puwiligu yombu ngaibekyegi yawe mizi kemegeme wiziyabek weik yombiyangai wizilege pakela. \b \p \v 11 Pura pilik miza logo waleleige Yisu panga yereng yeikta Nen meirage kambela. Yombanu pugu waligeleyiwili keya yongkambanu kolokngagonowilirau pi kiling kambela. \v 12 Puwili yereng puragi kawaktage tabunda pura yombu yereng puragawili yombu nawekke ibeng nak waliyiweki wageliwei lewa puwili miza. Yombu ibembek yongok komate namelegi marek wamenakpek. Keya yongkambanu kolokngagono yerendage pulogowili yongok komatemolo kiling koyilege. \v 13 Logo Yemizibokko yongokmoloyegi pakelawekke pugu piyegi yalek miza logo pugu piyegi pelik meiya, Ingkei wak, meiya. \v 14 Pugu pilik meiya logo panga mereke kuna logo lopongleige kebangkela logo yombanu loponglei wageliweiwili weik leng miza. Keya Yisugu pelik meiya, Mandikpek. Yangalek mei, meiya. \v 15 Yombu ibembek yangalek meiya logo mogosa wizimowei weik ngago kai. \p Togo Yisugu yongok komatemeleyegi pelik meiya, Nigi marekpek wik wizinda mena ya, meiya. \v 16 Pilik miza logo pakela pumok mamok lelengkira logo leli ulageya koyimowei Anotogi yeikta yongolok meiya logo pelik kisa, Yombu Anotoyaga ngagora weiya logo kozak kai yemane nak tenigi tepekka lewagela, kisa keya peliktau kisa, Anoto teni yongkambanu puguwiliyegi saweli keya yaliya wazayiweki weik lewa. \v 17 Togo ngago Yisuyegi langai pera Yudaya ngabelakpek keya pulumengke yereng piyengke weik ululu miza mela. \b \p \v 18 Pulaga Yowan kaimelibek wigirimakka wigira wizigeya pugu waligeleyiwiligu piyegi yaka miza piyengki kozak meiya. \v 19 Tegi Yowan kaimelibokko puwiliyaga neyau piyegi wiriyibene ngago yeiya logo piyau Yemizibekyegi nguk meibene ngago pelikta kiling wezayela, Ma ni yombanu yemizi ulogo kalike lewagi kaiya mabok ma teni ngoluk nakyegi yuke yolugi, meiya. \v 20-21 Piyau Yisuyegi kandawekke Yisugu yongkambanu kolokngagono kemegeme nalangai nalangai mizi puwili yombiyangai wazayageya wizilege piyaugu pakela. Keya piyaugu Yisugu kerewawili yongkambanuwiliyaga welagela wezayelageya wizilege pakela, keya yongkambanu wireyeng kusawili weik pakeliweki keleyageya wizilege piyaugu pakela. \p Piyaugu Yisuyegi pelik meiya, Yowan kaimelibokko niyegi pilik nguk neiweki te wezayela logo pugu pelik kai, Ni yombanu yemizi ulogo kalike lewagi kaiya mabok ma teni ngoluk nakyegi yuke yolugi ma talik, kai, meiya. \v 22 Tegi Yisugu piyauyegi pelik yeiya to mela, Yowanyegi yaligu mabek pakeli keya kerewiyi miza piyengki kozak meizo. Piyeng pelikyeng, wireyeng kusawili ngereke pakeli, keya inge keya melegawere ibengwili keya inge koruwili ngereke yongomo mizi, keya kemegeme Leposimek meimek kilingwili ngereke korikyeng yombiyangai wazayi, keya kerangangyeng waliyawili ngereke kerewiyi, keya ibengwili ngereke yangalekta wik yolu keya yongkambanu watabiyengki yeik puwili Anotogi ngago wazono puragi kerewiyi. Yaligu Yowanyegi piyengki kozak meiweki kandobeli. \v 23 Keya perarau yaligu piyegi kozak meizo, Ne yombanu kalike lewagi kaiya mabok logo ngizi panu kumuli keya purikki kangka neyau onobekyegi wilikwilikta yolu, meizo, yeiya. \p \v 24 Yombanu ngago Yowangira weiyayau weik kuna wizigeya Yisugu Yowanyegi langai yongkambanu wawere ulawiliyegi pelik kozak yeiya, Ini kurung yeik Yowan kaimelibokko wizagomawekke kambela puwekkerik ini nangaiyengki pakeliweki kambela? Ini Yowan yengelik kebarekpokko orowei mizi piyeng kelik kozang ono nobiyeng pakeliweki kambela? A’a’. \v 25 Mabura ini nangaiyengki panga pulogo pakeliweki kambela? Ma yombu nak watabi wik wazono nayeng wakiyabekyegi pakeliweki kambela? A’a’. Yombu wik pilik piyeng wakiyi keya watabi kolokngagono piyeng kiling puwili yombanu ngai yemanewiligi i wazono yemane piyengki keke yoluwili. \v 26 Logo ini yombu pilikpok pakeliweki kambela ono mena, takyegi ini pakeliweki kambela? Ma ini yombu Poropek mei, yombanu Anotoyaga ngagora weiya logo yongkambanuwiliyegi kozak kai nakyegi pakeliweki kambela? Ei, wameik. Kerewiyi. Yowan yombu Anotogi poropek pilikpek kele kapura pi poropekwiliyaga ngalegebek. \v 27 Purik pi mabokyegi langai Anotogi Kapiya Walektikku ne pigi Marekpekyegi pelik kaiya, \q1 Kerewiye, ni kalika kangkine kapura nogo were ngago nogora oroweibek wezamelagi. Pi nigi kazing kunagimek kangkere mizagi, kaiya, yeiya. \rq Malakai 3:1\rq* \p \v 28 Yisugu mawinda pelik yeiya, Ngago nogora wameik kani kerewiya koyizo. Yongkambanu ngabelakpekke wizageya koyi kayimi pewiliyaga Yowan ngalege panubek kapura pewekka yombanu yeiktarau ono nak ngago nogoragi kerewiya logo nogo piyegi ngaiweki keleni mologabok Yowanyaga ngalege panumele keya pek mizagi, yeiya. \p \v 29 Puwili mabuwili Yisugu kai puragi kerewiyawekkerik yongkambanu yeikwili keya yombu king takis weiwilirau Yisugu kai puragi wilik. Togo puwiligu pelik kisa, Wameik, Anotogo kazing tenigi keremizi pumok pangkamek, kisa. Puwili ulogo Yowangi ngagoragi ngizi panu kumula logo kaile puwiligiyengka kowita logo Yowangu kaimelawili. \v 30 Kapura yombu Palisiwili meiwili keya Mosegi loragi waligeleyiwili Yisugu kai puragi kiyebuk, purik puwili Anotogo Yowan wezamela ono miza logo pugu kazing wazono waligeleya pumokki kiyebuk keya kezanga mana kopong Yowangu kaimela onowili. \p \v 31 Togo Yisugu puwiliyegi pelik yeiya, Mena, nogo ini yongkambanu mabek perage ngabelakpekke yolu pewili watabi nangaiyeng kelik kaiyagi? Nogo iwaka logo nogo kozak yeiweki. \v 32 Ini koloyakamandik songono yerengke karagare miziwili kelik. Nawiligu nawiliyegi pelik yei, Teni yongolo uliwekke ingimei kapura ini teni kiling yongolo uli ono. Keya teni ingi yalekkiyeng mei kapura ini purikkirau kiyebuk kopong teni kiling ingi yalekkiyeng mei ono, yei. Logo pilik mizi purikku kai pura ini Yowan kaimelibokko ngago kaiyeng ma nogo ngago kai piyeng ma mizi piyengki kiyebuk. \v 33 Purik Yowan kayimawekke pi pereksik keya kai waimbek ini Palisiwiligu ni pilik na ono purikki ini kiyebuk keya inugu pi Anotogo wezamelabek kisagirikki kiyebuk kopong inugu kerewa nak pigi yungke yolu kisa. \v 34 Keya mabek ne yombanu paka ngalegabek kayima logo ne ngeragi ni keya kai waimbek ni puriktau ini kiyebuk keya inugu pelik kisi, Keriyi, pi ngeragi momanengka nibek keya kai waing kolokngagono nibek, kisi. Keya peliktau kisi, Pi yombanu king takis wei piyengka nayeng ngoweiwili keya kaile mizi nawili kilindau kewengke mizibek, kisi. \v 35 Ini te Yowangu kisi piyengki kezanga mani kele kapura, Anoto iwakaragi mangobek legi pigi yango keya marekngang pugu kaiyeng mizi mabuwiligu piyegi pelik kisi, Anoto wameik pangka mizibokko, kisi, yeiya. \b \p \v 36 Wok nakke yombu Palisi yeikta Saimon mei nakko Yisu i pugumakke pi kiling ngeragi niweki lewaweki meiya logo Yisu pi kiling i pugumakke kambela logo ngeragi lalektage mogosa. \v 37 Yereng perage yongok kazingke namele yolu. Pi Yisu yombu Palisibekki imakke ngeragi nirikki kerewiyawekke pugu weli kelebak wazono kukngizi keli king yemane wezamela nak weiya logo pi i Yisu mogosa pumakke yabela \v 38 logo pi Yisugi ingeyauge ngezege luweza wizimowei ingkeiya. Ingkilak wala mabokko inge puguyau kaigesa wazamiya. Pilik miza logo morogulung meiya logo sakela inge Yisugiyaugebek kebi nganelek yokolong ngezemelegirago tumula logo inge puguyau songok kuli keya weli kukngizi keli yakabokka inge puguyauge weli mela wazami kelemiya. \v 39 Pilik miza logo yombu Palisi Saimon yaka Yisuyegi lewaweki meiyabokko yongok pumologo mizi puragi pakelawekke pi ngezebokko ngezebekyegi pelik kumula, Tamizeige yombu pobok wameik ngizi ngagora Anotoyaga weiya logo kozak kaibek kesak pugu yongokmolo talik mologo pi kuming kelemi miza purikki moloyegi iwaka si kak keya pi yongok pumolo kaile kaile mizimele purikki iwaka si kak, pilik kumula. \p \v 40 Yisu Saimongu kumula yolu puragi iwaka legi pugu yombanubokko kumula yolu puragi langai pelik meiya to mela, Saimon, ne ngago niyegi kozak neiyagi nara, meiya logo Saimongu pelik meiya to mela, Ei, Kiriwagabek, pangka mena kozak nei, meiya. \p \v 41 Tegi Yisugu ngago saweliwei nara piyegi pelik meiya, Yombu neyau nakyaga king wangki kanga managi nayeng weiya, logo nak 100 Kina weiya keya nak 10 Kina wei miza. \v 42 Pilik miza logo kalike teng kanga managira lewagela kapura piyau kingki yeik legi king kangayeng managi langai ono. Togo yombu yaka piyauyegi kingyeng yanabokko piyau mabiyaugi yeikyau kapiyarikka tumula logo piyauyegi, Mabilik, yeiya. Nogo yaligi yeikyau tumula logo keremareke wezamela, yeiya. Pi pilik kai legi yombu piyau piyegi wilik miza. Pulaga Yisugu Saimonyegi pelik nguk meiya, Mena, yombuyauyaga takko kingyengki mangobekyegi wilik yemane panu mizagi, meiya. \v 43 Tegi Saimongu pelik meiya to mela, Nogo kumularik yombu king yemane kanga managiyeng tumulabok, meiya. Togo Yisugu pelik meiya, Wameik. Ngizira nugu kaiya yo meli pura, meiya. \p \v 44 Togo Yisu kowita logo yongok yakamoloyegi keriya logo Saimonyegi pelik meiya, Yongok pemeleyegi pakele. Ne i nugumakke yabekeya pewekke nugu kazing tonugumekke kiriwei kai wik inge nogoyau kaigesagi nak nana ono, kapura yongok pemelegi ingkilakpokko inge nogoyau kaigesa nowiya logo kebi nganelek pugurago sakelabek tumula nowiya. \v 45 Keya ne i nugumakka yabekeya pewekke nugu kazing tonugumekke kiriwei ne songok kula ono kapura ne ige pelege yabekeya logo yolu perik pi ngoluk inge nogoyau songok kulageya yolu pera. \v 46 Keya ne yabekeya pewekke nugu kazing tonugumekke kiriwei kebi nogorage weli nakko pukmela wazaniya ono kani, kapura pugu weli kukngizi kelibokko inge nogoyau mabiyau weli mela wazaniya kani. \v 47 Tegi kerewiye, yongok pemeleyegirik, keli unatuba pigi neyegi purago kaile kolokngagono pugu miza piyeng tumula logo keremareke wezamela purikki walimizi yagenda. Kapura yombanu kaile pugu mizayeng songono miza logo pugu miza piyeng tumula logo keremareke wezamela mologabok pugu kaile miza piyeng tumulabekyegi kelirik mabilik songono, meiya. \p \v 48 Yisugu Saimonyegi pilik meiya logo yongok yakamoloyegi pelik meiya, Nogo kaile nuguyeng tumula logo keremareke wezamela kani, meiya. \v 49 Yisu pilik kai legi yongkambanu pi kiling ngeragi lalektage pulogo mogosa koyawili ngezewiligi tepekke pelik kela yongomo mizi, Yombu pobok tak logo pugu kaileyeng tumula logo wezameli purarau mizi, kisa. \v 50 Kapura Yisugu yongokmeleyegi pelik meiya, Nugu neyegi ngizi kumulirikku kaileyengki kozandaga yaliya wazaniya kani ni weik wilek kang ngezege sabek kiling kambele, meiya. \c 8 \p \v 1 Wok nayeng miza logo Yisu yereng songonoyeng keya yemaneyengke yongkambanuwiliyegi ngago wazono Anotogo pigi ngaimekki ngai yolu puragi kozak yei yongomo mizi kambela. Keya yombanu meleyau keya pongo ingenazikka neyau ngezebokko waligeleyi puwili pi kiling kambela. \v 2 Keya yongok kolokngagonowilirau puwili kiling kambela. Yongok puwiliyaga nawili ulogo kemegeme mizawili keya nawili ulogo kerewawili yenge ya puwiligiyengki yungke ngai koyawili kapura Yisugu kerewawili wezayela logo yongokwili mabuwili weik wazonowili. Puwiliyaga namele Maliya Matalena ulogo Yisugu kerewa melenazik keya nazikka neyauwili piyaga welagela wezamelamele. \v 3 Keya namelerau Jowana, Susagi yongokpumele. Susa pok Elodogi i yemanemakke ngaibek. Keya namelerau Susana. Puwili Yisu keya yombu pi kilingwiliyegi king keya watabi ngezewiligiyengka sawela logo puwiliyegi waberek ngai kayimawili. \b \p \v 4 Yereng mabiyengka yongkambanuwili Yisuyegi lewageyageyara weik kolokngagonomek wawere ula wizigeya Yisugu ngago saweliwei nara pelik yeiya, \v 5 Wok nakke yombu nak pandi wilek puguyeng yawege wezameli kambela. Pi wilekyeng wezameli kunarik wilek nayeng ngabelak kozang yongkambanuwiligu wei mizibekke wala logo yongkambanuwiligi ingeyengko momaneng kelemiya logo pulaga winakwiligu na. \v 6 Keya wilek nayeng ngabelak king yemaneyeng kilimbekke ngalege wala logo lewa kapura ngabelakpek putiya ono kopong ibeng. \v 7 Keya wilek nayeng ibek ingakyeng kilingyengki tepekke wala logo lewa kapura ingak piyengko momanenda wiya logo pengyeng ibeng sa. \v 8 Keya wilek nayeng ngabelak yombiyangaibekke ngalege wala kopong marekyeng lewa wizigeya yemane sa logo wilek wazonoyeng wira. Wilek wirayeng yemane panu wiri miza, yeiya. Yisugu pilik yeiya logo mawinda pelik yeiya, Ini kerangangyeng kilingwili mabura kerewiyi. \b \p \v 9 Yombu Yisu ngezebokko waligeleyiwiligu piyegi pelik nguk meiya, Ngago saweliwei yaka nugu kai puragi solorik taliktik, meiya puwekke, \v 10 Yisugu puwiliyegi pelik yeiya to mela, Anotogo ini ne kiling sawela puwiliyegi watabi Anotogo pigi ngaimekki ngai yolu puragi koka iwaka ono piyeng kimeike kelemiweki keli logo nogo iniyegi saweliwei purago kai puragi kozak yeiweki mizi. Kapura yongkambanu ne kiling sawela ono puwiliyegi nogo ngago saweliweiyengke kozak yei. Purik puwiligu wire puwiligiyengko yawe nogo miziyengki pakeli kele kapura puwili ngizi pakeli ono keya puwili ngago nogo kai puragi kerewiyi kele kapura ngizi panu kumuli ono, yeiya. \b \p \v 11 Togo pugu kiriweiwiliyegi pelik yeiya, Ngago saweliwei puragi solorik pelik, Pandi wilek yaka wezamela piyeng Anotogi ngagora kani. \v 12 Keya ngabelakpek yongkambanu ngago wazonora kerewiyi puwili kelik. Logo ngabelak kozang wilek nayeng wala logo winakwiligu kanda nabok yongkambanu Anotogi ngagora kerewiyi kapura ngizi kumuli ono puwili kelik logo puwili ngagora kerewiya logo pulaga Sadangko kanda ngago pura kangka puwiligiyengka puwili Anotoyegi ngizi panu kumula logo pugu yaliya wazaya nelegi ngagora weiya logo wezameli. \v 13 Keya ngabelak kingyeng kilimbok yongkambanu Anotogi ngagoragi kerewiyi nawili kelik logo pura weiyagirikki wilik keya wilek marekyengki puliliyeng yenge ngabelakke kiliya kula ono mabilik puwili ngago puragi kumula kapura wilek kang puwiligiyengke yenge yungke kiliya panu ono, logo kunengyeng lewa ma Sadangko puwiliyegi yang keleyiweki lewa puwekkerik puwili Anotoyegi kezanga mani logo puwiligi ngizi kumulira yeikki. \v 14 Keya ngabelak ibek ingakyeng kilimbok, yongkambanu Anotogi ngagora kerewiya nawili kelik logo puwili Anotogi ngagora kerewiya kele kapura puwili koyi kang kunimowei wilek kang mabiyeng king keya watabi kolokngagonoyeng keya wilek ngelek kumuliyeng keya korik kang ngabelakpekke wilikwilik miza meli pilik piyengki tiya mani kopong puwiligu Anotogi ngagora wezameli. Pilik legi kazing puwiligu mizi piyeng ngizi ono. \v 15 Kapura yongkambanu nawili ngabelak wazono wilekyeng walabok kelikwili. Puwili Anotogi ngagoragi kerewiyi logo ngizi kumuli logo pura wilek kang pangka puwiligiyengke kozang kebangkela yoluwili logo weik puwiligu miziyengki ngiziyeng weik punda, yeiya. \b \p \v 16 Pilik yeiya logo Yisugu ngago saweliwei nararau pelik yeiya, Yombanu nak lambek langiya logo yeke ige oroweirik kaimirago liwik ngokmana wiyi ma lalektage yenge kulengke wiyi ono, a’a’. Pilik segeya pi orowei paka kimeike wiramiya wazamiyagi logo yongkambanu ige kangwiligu lambekki ngaiwaktikki pakelibene. \v 17 Kazing mabilikmekke watabi mabek neyegi langai liwik yolu piyeng kalike kimeike kawela wiyagiyeng keya watabi mabek neyegi langai ngokmana piyeng kalike ngokmana piyengka lewagela wiriyagi logo yongkambanuwiligu piyeng iwakaweki. \p \v 18 Pilik tegi ngago nogo kai puragi waberek kerewiya panu keya ngagoragi kumula panu. Purik tamizeige yombanu namele keya nak Anotogi ngagora kebangkela logo kiriwei yolu mologabok Anotogo pi ngizira mawinda managi kani kapura tamizeige namele keya nak ngago puragi kiriwei ono purik Anotogo ngago pilik mologabokko songono kebangkela yolu nobiyeng miza purarau piyaga weiya mowiyagi kani, yeiya. \b \p \v 19 Pulaga Yisugi panumele keya sakwili piyegi keriyiweki wiriya logo puwili piyegi mereke wiriyagi nobiyeng miza kapura yongkambanu wawere ulamek kolokngagono kopong piyegi mereke wiriyagi langai ono. \v 20 Yombanu nakko Yisuyegi pelik meiya, Nigi panumele keya sakwili niyegi pakeliweki yenge yerengke pelege luwe yuke yolu, meiya. \v 21 Kapura Yisugu puwili mabuwiliyegi pelik yeiya to mela, Anotogi ngagoragi kerewiya logo kiriwei mizi pilik puwili negi panumele keya sakwili kani, yeiya. \b \p \v 22 Wok nakke Yisu yombanu ngezebokko waligeleyiwili kiling wangleige tameneng meiya logo mogosa. Pugu puwiliyegi pelik yeiya, Teni kai kolamiyabek wala uwei lalu pangazuwagawekke kangweki, yeiya logo weik puwili kambela. \v 23 Puwili wangleige kaibekki ngalengale tagoneigeya Yisu weik iwek. Pi iwek kola wizigeya kebarek unatubabek kaibekke uli yongomo mizi logo weik wanglei kaibokko kolamiya logo wilak wizigeya puwili weik wanglei kiling yenge kaibekke kiliyaroweki mizi. \v 24 Tegi Yisugu waligeleyiwiligu pi waliya kelemiya logo pelik meiya, Kiriwagabek. Kiriwagabek. Teni weik kaiyaga niweki mizi. Pilik kisi legi Yisu yangalek meiya logo kebarekpek keya kaibektau ngalik yeiya logo kebarekpek weik yeik sawiya keya kaibektau weik yelakkelek wiziya. \p \v 25 Togo Yisugu yombanu ngezebokko waligeleyiwiliyegi pelik yeiya, Ini wilek ngelek kumulira nangki? Ini nogo iniyegi ngaigi langai purikki neyegi ngizi kumuli ono ma talik, yeiya. Keya puwili kozang puguragi pakelawekke puwili kazi miza keya lelengkira keya nakko nakyegi pelik meiya, Yombanubek talikpek logo kebarekpek keya kaibektau pugu kairagi kerewiya logo kiriwei mizi, meiya. \b \p \v 26 Pilik miza logo puwili wangleige ngalengale kuna logo waleleige puwili kanda lalu pangazuwagawekke ngabelak Kegesa meibekke wila wiya. Ngabelak pok Kalili kaibekka pangazuwage yolubek. \v 27 Yisu wangleiga yangalekta panga kaingimbekke luweziraige pura yombu yereng puraga nak wizilege. Yombubok kerewawili piyegi yenge yungke yolubek logo komozilik yolubek wizigeya pi yerengke ige yolu onobek, pi yombanu mosindaga yolubek. \p \v 28-29 Kang mabiyeng kerewabokko pi kebangkela yolu mizirikki wiyeke kang mabiyeng yombanuwili inge keya mele puguyeng sengyengko wigira wazamiya logo piyegi ngai yolu mizi. Kapura kerewabekki kozandago sengyeng ngela mela logo kerewabokko pi kurung yeikwekkebekke kiriwei kelemi kang mizi. \p Yisugu kerewabek yombanubekyaga welagela kunibene meiya logo yombubokko Yisuyegi pakeli keya kemenak ngalizi kek kaiya logo pigi ingewerege ulu wala logo pelik meiya, Yisu, Anoto Yemizi Ngizi Lewege Panubekki Marekpek. Nugu neyegi nangaiyeng keleniweki mizi? Nogo niyegi nguk nei ne ngangang keleni nagani, meiya. \v 30 Pilik meiya logo Yisugu yombubekyegi pelik nguk meiya, Yeik nugura talik mei meiya, legi pugu pelik meiya to mela, Yeik nogora Ngelekpek, meiya, purik kerewa kolokngagonowili piyegi kiliya yabela legi. \v 31 Kerewa puwiligu Yisuyegi pelik mazeng keya nguk meiya, Nugu teni yungu yenge yungke kambeli purikke wezayeli nagani, meiya. \p \v 32 Lewak songono mereke pulogo wizilegebekke liyeng kabe kolokngagono namek ngeragi ni yo keya to mizageya koyilege. \p Togo kerewawiligu Yisuyegi pelik kelegele meiya, Nugu teni liyeng puwiliyegi kiliya wezayele, meiya. Tegi Yisugu puwili liyeng puwiliyegi kiliya wezayela. \v 33 Yisu pilik miza logo kerewawili yombubekyaga welagela panga liyengwiliyegi kiliya logo liyengwili lelewe miza logo lewakpekke nginda kanda wilekwekka yenge kaibekke kiliya logo kaiyaga na. \p \v 34 Yombu liyengwiliyegi yaka ngai koyimawili yaka miza puragi pakela logo puwili nginda kambela logo ngago yaka miza puragira yongkambanu yereng yemaneyeng keya songonoyeng keya yaweyengke yawe miziwiliyegi kozak yei miza. \v 35 Togo yongkambanu ngago puragi kerewiyawili yaka miza puragi pakeli kambela. Puwili Yisuyegi kanda pura yombu yaka kerewawili piyaga welagela wezayelabok lelewemek yeik wizigeya kagoriktik tiya logo Yisu kiling mogosara wizilege pakela. Puwili pura pakela logo mabuwili kazi panu miza, purik kozang yemanera kiling piyeng miza purikki puwili iwaka kopong. \v 36 Togo yongkambanu yaka miza puragi pakela puwiligu yongkambanu yaka miza puragi napakeli puwiliyegi Yisugu miza logo yombu kerewawiligu kebangkela yolubek yombiyangai wazamiya puragi kozak yeiya. \p \v 37 Togo yongkambanu panga Kegesa pulumengka pulogo wawere ula puwili mabuwili kazi panu miza. Logo piliktikki wiyeke puwiligu Yisu kangweki nguk meiya logo pelik meiya, Kambele, meiya. Pilik kisi legi Yisu panga wangleige ngalege yabela logo kangweki miza \v 38 kapura yombu yaka kerewawili piyaga welagela wezamelabokko Yisuyegi pelik kozang nguk meiya, Ne ni kiling kangweki, meiya. \v 39 Kapura Yisugu pi wezayomela logo pelik meiya, Yereng ni makngezegirage kambele logo watabi wazono Anotogo niyegi keleniya piyeng mabiyengki yongkambanuwiliyegi kozak yeimo, meiya. Tegi pi Yisugu kai pura miziweki kambela logo yongkambanu mabuwiliyegi i kangka kambelimowei Yisugu yaka wazono piyegi miza piyengki kozak yei kai kambela. \b \p \v 40 Pulaga Yisu weik pulumeng wiya logo ngereke kai kolamiyabekke pezuwaga wala uwei yowekke yongkambanu kolokngagono pi lewarikka wawere ulara yuke koyimawili wilikwilik miza logo piyegi ni weik lewa purik wazono, meiya. \v 41-42 Logo Yudawiligi i walek songonomakki ngai nak, yeikta Yaira meiyabek wiriya. Pi pongo kaibekke kanda Yisugi ingeyauge ulu wala logo pelik kozang nguk meiya, Negi yangomele ibengweki mizi legi ni ne kiling ngezangai i nogomakke kangweki koli, meiya. Kolomandikmolo pigi yango wamenamele keya kirisimasi meleyau keya ingenazikka neyaumele. \p Togo Yisu kuna kapura yongkambanu kolokngagono piyegi yekezuwaga yengezuwage kelemi kopong pi yelakkelek kuna. \v 43 Keya yongkambanuwiliyaga yongok namele wok iwi walayeng weik yeik ono, kirisimasi meleyau keya ingenazikka neyau piyeng iwi walageya wizagomimelerau wiziya. Togo pi totawiliyegi king puguyeng mabiyeng yeik wezamela. Totawiligu yombiyangai wazamiyagi nobiyeng miza kapura nakkorau pi pangka wazamiyagi langai ono. \p \v 44 Yongok yakamolo yongkambanuwili kiling Yisuyegi kalika kiriwei kuna logo kagorik pugu yeke ngalege wakiyarikki pongo walemekka kuming kelemiya logo pigi iwi walibok weik nguk namizi yeik. \v 45 Pilik miza puwekke Yisu leng miza logo pelik nguk yeiya, Takko neyegi kuming keleniya, yeiya kapura puwili mabuwiligu yeik kisi, legi Pitago pelik meiya to mela, Kiriwagabek, yongkambanuwiligu ni yawereng keleni keya niyege panga yungke keleni purikku, meiya. \v 46 Kapura Yisugu pelik yeiya, Namele keya nakko kagorik nogorik melezikku ngaungaugu kuming kelemiya logo kozang nogobek neyaga namele keya nak yombiyangai wazamiweki welagela kandikki nogo iwaka kopong ne kai yagenda, yeiya. \p \v 47 Togo yongok pumologo pi Yisuyaga liwik mizagi ono purik weik iwaka, legi pi leli uli kanda Yisugi ingewerege pulogo ingeyau laliya logo yongkambanu mabuwiligi wirege puwiligu kerewiya koyigeya pugu kemegeme pugumekki kozak mei keya pugu Yisu kuming kelemiya ngizige Yisugu pi yombiyangai sa wazamiya puragi kozak meiya. \v 48 Pilik miza logo Yisugu piyegi pelik meiya, Yongokpanumele, nugu neyegi ngizi panu kumulirikku ni weik yombiyangai wazaniya mena, ni wilek kang ngezege sara kiling kambele, meiya. \p \v 49 Yisu ngoluk pura kaiyageya wizigeya yombu ngago orowei nak Yaira ngaibekki imakka piyegi lewa logo Yairayegi pelik meiya, Nigi yangomele yaka ibeng, legi Kiriwagabek yeik ulak kambela nera wizi pani, meiya. \v 50 Kapura Yisugu ngago puragi kerewiya logo Yairayegi pelik meiya, Ni kulili mizi nagani, ni neyegi yeik ngizi kumula wizeimo. Pi ngereke yangalek meiya logo yombiyangai sagi kani, meiya. \p \v 51-53 Pulaga Yisu yeke Yairagi imakke lewagelawekke pugu yongkambanu yeke ige kolomandikmeleyegi wiyeke ingkeya ngabik miziwiliyegi pakela logo pelik yeiya, Ingkisi wak, kolomandikmele ibeng ono, pi yeik ngoluk iwek kola wizinda, yeiya. Kapura puwiligu kolomandikmele ibeng purik iwaka kopong puwili Yisuyegi songomeiya. Togo Yisugu yongkambanu namele keya naktau pi kiling yeke kolomandikmeleyegi yeke ige la nelegi, yeiya. Kapura Pita keya Yowan keya Jems keya kolomandikmelegi panu keya mangoyau miza logo puwili keke yeke ige liweki, yeiya. \p \v 54 Yisu yekelege kanda pugu kolomandikmelegi melezikka weiya logo pelik meiya, Kolomandikmele, yangalek mei, meiya \v 55 logo kung pugubek yenge yungke ngereke yorik pi weik nguk namizi mabuwekke yangalekta. Tegi Yisugu puwiliyegi pelik yeiya, Ngeragi nayeng pi nibene mani, yeiya. \v 56 Pilik miza logo kolomandikmelegi panu keya mangoyau lelengkiririkki wiyeke Yisugu piyauyegi yawe kozang mabek miza puragi nawiliyegi kozak yeiya nelegi, yeiya kapura mabulaga koyimowei Anotogo yaka miza puragi wiyeke yeik pugura yongolok meizo, yeiya. \c 9 \p \v 1 Pulaga wok nakke Yisugu yombu ngezebokko waligeleyi meleyau keya pongo ingenazikka neyau puwili menalege ngago yeiya logo pugu puwili kerewawili yongkambanuwiliyaga wezayeli keya yongkambanu kemegeme nak nalangaimek kilingwili yombiyangai wazayiweki kozanda keya pangkara yana. \v 2 Pilik miza logo pugu weik puwili ngago Anotogo pigi ngaimekki ngai yolu puragi langai pura yongkambanuwiliyegi kozak yei keya kemegemewili yombiyangai wazayi kambelibene wezayela. \v 3 Keya pugu puwiliyegi ngago kiriwei mizagiyeng pelik yeiya, Ini kambeli kapura watabi orowei kelemi kangki nayendau wari nagani, yeik kambelizo. Ini lukungyeng wari nagani, kik nayendau ma ngeragi nayendau wari nagani, ma king nayendau ma kagorik yeke ngalege wakiyagi nariktau wari nagani, yeik inugu wakiya mabiyeng kiling kambelizo. Purik yongkambanu inugu i yolugi piyengkiwiligu iniyegi waberek ngaigi keya iniyegi saweli mizagi. \v 4 Keya ini yereng narage lewa puwekke i yombanu ini iza orowei kang puwiligiyengke yolu puwekke purik mabura i mabumakke koyi kanda kangki puwekke yereng pura wiya logo kambelizo. \v 5 Keya tamizeige yongkambanu yereng naragewiligu iniyegi, Ini lewa purik wazono mena teni kiling yoluweki koli yei ono keya ngago wazono puragi kerewiya logo ya puwiligiyengko wei ono puwekke purik mabura yereng pura wiya wazamizo logo puwiliyaga mele inuguyeng kaigesizo logo puwili Anotogo puwiliyegi wilik ono keya inugu ngereke yereng purage puwiliyegi ngago wazonora kozak yeiweki yogi ono purikki puwili iwaka si nangai kani, yeiya. \v 6 Puwili Yisu wezamiya logo puwili pulumeng wiya wizigeya yerengyeng neing ngago wazono Kilisibekyegi langaira kozak yei kambela keya yongkambanu kemegemeyeng kilingwili yombiyangai wazayi kelemi kambela. \b \p \v 7 Togo King Ngai Elodo, panga Kalili ngabelakpekki ngaibek Yisugu watabi pilik mizi piyengki kerewiyawekkerik pi kangka pugubek Yisuyegi langai wiyalowei miza. Purik nawiligu Yisuyegi langai pilik kisa Yowan kaimelibek ngereke ibendaga yangalekta wik yolu \v 8 kisa keya nawiligu kisarik Ilaya yombu ngagora Anotoyaga weiya logo kozak kaiya walaka Anotogo korikwek kiling paka ngalege miza orowei kambelabok ngereke yo kisa keya nawiligu kisarik yombanu Anotoyaga ngagora weiya logo kozak kisa koka walaka ibengwiliyaga nak ngereke yangalekta wik yolu kisarikki wiyeke. \v 9 Elodo ngago pilik kisi piyengki kerewiyarikki wiyeke pi Yisuyegi langai wiyalowei miza logo pelik kaiya, Yowan yombu nogo koka kalokpek ngela logo ibembek kapura yombu watabi pobiyeng mizi legi nogo kerewiyibek tak, kaiya. Togo pi Yisuyegi pakeliweki miza. \b \p \v 10 Yombu meleyau keya pongo ingenazikka neyau Yisugu waligeleyi logo Aposolowili meiwili logo Yisugu ngago wazonoragi yeiweki wezayela puwili yorik, puwiligu Yisuyegi watabi mizayeng mabiyengki kozak meiya logo Yisu kiling puwili ngezewili keke, yeke yereng yeikta Pesaita meirage mereke kambela. \v 11 Kapura yongkambanu kolokngagonowiligu puwili talege yolu miza purikki kerewiya wizigeya puwili Yisuyegi kiriwei kambela. Kanda Yisugu puwiliyegi pelik yeiya, Ini kayima purik wazono, yeiya logo puwiliyegi ngago wazono Anotogo pigi ngaimekki ngai puragi langai pura kozak yeiya keya yongkambanu kemegeme puwili yombiyangai wazayi keleya. \v 12 Waleleige ibengke yokmek kiliyaweki merekewekke yombu meleyau keya pongo ingenazikka neyau ngezebokko waligeleyiwili Yisuyegi pelik meiya, Tonugu yolu pelemeng kabelak ngeragi keya iyeng yeik lemeng mena yongkambanuwili kang wezayele logo puwili yereng mereke piyengka ngeragi wei keya iwek kolagiyengki welibene, meiya. \v 13 Pilik kisi legi pugu puwiliyegi pelik yeiya to mela, Inuwa ngezego puwili ngeragi nagiyeng yani, yeiya logo puwiligu pelik meiya to mela, Kapura teni ngeragi kolokngagono wara ono, teni perek melenazik keya watabisi waliya neyau miza logo mabiyeng wara yolu peyeng. Ma, teni yongkambanu pewiligi ngeragi nayeng wei kangkirikki ni keli, meiya. \v 14 Yombu pulogo sangkelawili tausen melenazik tikinda keya Yisu ngezebokko waligeleyiwiliyegi pelik yeiya, Inugu yongkambanuwili yombu neyau keya meleyau tikinda narikke mogosibene keleye, mena yeiya. \v 15 Yisugu waligeleyiwiligu pilik keleya logo yongkambanuwili pilik mogosa wazaya. \p \v 16 Pulaga Yisugu perek melenazik yaka piyeng wei keya watabisi yaka piyaurau wei miza logo paka ngalege langai pakela wizimowei Anotoyegi ngeragiyengki wazono meiya. Pilik miza logo pura perekyeng sikila logo ngezebokko waligeleyiwiliyegi yana logo puwiligu yongkambanuwili mabuwili yani miza. \v 17 Puwili mabuwili na logo weik ngekyengko. Pulaga Yisugu waligeleyiwili kik meleyau keya pongo inge nazikka neyau piyengke ngeragi perekyeng keya watabisiyauga wale wazono wiyayeng mereng miza. \b \p \v 18 Kang narage Yisu ngezebek waberek miza logo kandorik pugu yombu ngezebokko waligeleyiwili pulogo koyilege puwiliyegi pelik nguk yeiya, Yongkambanuwiligu neyegi langai kozak kisirik puwiligu ne tak kisi, yeiya. \v 19 Logo puwiligu pelik meiya to mela, Yongkambanu nawiligu kisirik ni Yowan kaimelibek ibendaga yangalekta yo kisi, kapura nawiligu kisirik ni Ilaya Anotogo paka ngalege korikwek kiling wik miza orowei kambelabok ngereke yo kisi keya nawiligu kisirik ni koka walaka yombu Anotoyaga ngagora weiya logo kozak kisawiliyaga nak ibendaga yangalekta yo kisi, meiya. \v 20 Pilik meiya logo Yisugu puwiliyegi pelik yeiya, Nawiligu pilik kumuli kapura inuwago sawiyarik ne tak, yeiya. Tegi Pitago pelik meiya to mela, Ni Kilisi Anotogibek Mesiya Anotogo yawe pigi teni Yudawili yaliya wazayagi pura miziweki sawiyabek, meiya. \b \p \v 21 Pilik kai legi Yisugu puwiliyegi ngago kozanda yeiya nawiliyegi puragi kozak yeiya nelegi logo Yudawiligi ngaiwiligu puragi kerewiya logo sisik miza wizigeya nguk namizi pi ula ne. \v 22 Pulaga pugu puwiliyegi pelik yeiya, Ne yombanu paka ngalega kayimabek nganganda yemane panu wagelagi kani logo Yudawiligi yemanewili keya yombu Anotoyegi kolak miziwiligi ngaiwili keya Mosegi loyengki waligeleyiwiligu neyegi kezanga nana logo ne nelagi logo ne ibeng wizigeya kawiktikke waliyagi, kapura wok neyau wiziya logo wok kalikebekke ngereke wik yangalektagi, yeiya. \p \v 23 Togo pugu puwili mabuwiliyegi pelik yeiya, Tamizeige ni yombanu nak neyegi sawelagi keli mabura ni keli korik ni makngezegiwekkiragi kezanga mane logo wok mabiyeng ngago nogoragi kerewiye keya negi wiyeke ibengkirikki kulili onobok ne kiling kazing nogo kangmokko kunimo. \v 24 Purik yombanu ngezebekki kelira keya ngezebekki wik yolugira kozang kebangkelibok pi Anotogi wiregerik ibeng logo paka ngalege wik wizagomagi ono, kapura yombanu neyegi ngizi panu kumula logo wilek kang pugubek neyegi tiya manibok pi kemenak ibengki ono, paka ngalege wik wizagomagi. \v 25 Keya tamizeige yombanu nak yawe king keya watabiyeng weiyagi naragi wilek kang tiya mana logo pi watabi ngabelakpekkiyeng mabiyengko kola logo pi ibeng purik pi pongo Anotogo yolu onolege kaile wizagomagi logo puwekke watabi pigi piyengko piyegi sawelagi ma yeik? Yeikki kani. Piyengko piyegi sawelagi ono. \v 26 Tamizeige yombanu nak neyegi kendek mizi keya ngago nogora yanagirikki kendek mizi purik mabura ne ngaiwak nogorik keya ngaiwak Pebagirik keya ngaiwak angela walekwiligirikkke ngereke yo puwekke purik, ne yombanu paka ngalega kayimabektau piyegi kazing mabilikmekke kendek mizagi. \v 27 Kerewiyi. Nogo inuwayegi wameik panu yei, yongkambanu pelege yolu pewiliyaga nawili ngoluk mabilik wik koyigeya Anotogo pigi ngaimekki wilek kangyengki ngairikki pakelagi, yeiya. \b \p \v 28 Pilik yeiya logo Sonda nara keya wok nak miza logo waleleige Yisugu Pita keya Yowan keya Jems iza logo pi kiling paka lewakpekke waberek miziweki kambela. \v 29 Kanda pakalege pi waberek mizageyarik wiregawere pugura nalik si lewa keya melewangka keya pugu wakiya piyendau wilangka ngaiwaktikku kola miza. \v 30-31 Keya pi pulogo mabilik miza wizigeya yombu yemane koka walaka koyima neyau paka ngalege ngaiwaktikka lewagela logo kanda Yisu kiling ngagozakka mizi. Yombu piyau Mose keya Ilaya. Puwili Yisu ngezebek Anotogo yawe sawiyaragi kiriwei paka Yirusalem yerengke ibeng sa logo pulaga paka ngalegi kangkiragi kozak keli. \v 32 Pita kiling pigi kewengkeyau iwek kola logo yangalekta Yisugi ngaiwaktik keya yombu neyau Yisu kiling luwe koyilege pakela. \v 33 Keya yombuyau yongo yabeleiga Pitago watabi yaka pakela piyeng mabiyengki iwaka panu ono kopong pugu Yisuyegi waze yeik pelik meiya, Kiriwagabek, teni pelege yolu purik pangka panu kani, tonugu i menang yolugi neyauganamak ngiziweki nigi namak keya Mosegi namak keya Ilayagi namak, meiya. \p \v 34 Pi ngoluk pilik meiyageya tawizeige kozainumbek kanda yokmek waliya logo morokki ngalege ngokmani yagenda puwili kulili miza. \v 35 Kili narago paka kozainumbekka pelik kai, Pok negi Marekpek nogo sawiyabek logo iniyegi wiyeke wezamelabek kani pugu kai piyengki kerewiya logo kiriwei mizizo, kai. \v 36 Kilira ngagoluk si ngizige ngereke Yisu ngezebek keke wizilege. Yisugu waligeleyiwiligu yaka pakela piyengki yongkambanu namele keya nakyegi yaka lewagela puragi mabuwekke songono nangezi nawiliyegirau kozak yeiya ono. \b \p \v 37 Wok wanganebekke puwili lewakpekka kandorik pongo kazingke Yisugu yongkambanu kolokngagono yoromaure miza. \v 38 Yongkambanu wawere ula puwiliyaga yombu nakko Yisuyegi pelik kek meiya, Kiriwagabek, negi marekpekyegi pakeli, koli. Ni piyegi yalek mize, purik pi negi marek wamenak panubek \v 39 logo kang nayeng kerewa nakko pi kebangkela yolu mizi keya pi kerewabokko kelele kaibene kelemi, keya pi yomizo keya wezameli mizi logo sibilakpek kiliraga lewa mizi. Pilik miziyengko korik puguwek korowali panu keya kerewabek mandikpekyaga kunagirikki kiyebuk mizi. \v 40 Nogo yombu nugu waligeleyiwiliyegi nguk yeiya, puwiligu kerewabek welagela wezamelagi nobiyeng kapura puwili pangka ono, meiya. \v 41 Pilik kai legi Yisugu pulogo koyawiliyegi pelik yeiya to mela, Oyo, ini yongkambanu mabek pewekkewili wilek kang inuguyeng pangka yolu ono keya ne mabiyeng pangka mizagi langaibek purikki ini ngizi kumuli onowili kani, legi ne iniyegi kiyebuk sende. Tek taliktikke ne ini kiling yoluweki keya kuneng inuguyeng wageliweki? Pilik yeiya logo mandikpekki mangobekyegi pelik meiya, Nigi marekpek neyegi pelege miza orowei koli, meiya. \v 42 Mandikpek tawereige kerewabokko yomizora pongo ngabelakke wezamela logo piyengka walibene kelemiya logo kaile panu miza wala kapura Yisugu kerewabekyegi ngalik meiya logo welagela koli meiya logo mandikpek yombiyangai wazamiya wizigeya mangoyegi miza mana. \p \v 43 Yongkambanu mamok Anotogi kozang yemane panu puragi pakela logo lelengkira. Yongkambanuwili watabi Yisugu mizi piyeng mabiyengki kumula melageya koyigeya Yisugu yombu ngezebokko waligeleyiwiliyegi pelik yeiya, \v 44 Neyegi kerewiya logo nogo inuwayegi kozak yeiweki mizi peragi keremareke mizi nagani. Puwili lelengkiri kele kapura puwiligu ne yombanu paka ngalega kayimabek yombu ne nelagiwiligi meleyengke niza yaniweki mereke kani, yeiya. \v 45 Kapura ngago purago pilik kai purikki puwili iwaka ono. Puwiligu weik iwaka nelegi Anotogo ngago pura puwiliyaga liwik wiya. Togo puwili ngago puragi solorikki talik meiyagi miza purikki keli kapura puwili kazi. \b \p \v 46 Wok nakke weik Yisugu waligeleyiwili ngezewiligi tepekke tak yeikta lewege miza legi kozak keli yongomo miza. \v 47 Yisugu iwaka puwiligu kumula yolu puragi keya puragi wilik ono legi pi mandik songono yeikta yemane ono nak miza logo piyegi saweliwei luwe wazamiya \v 48 logo pugu waligeleyiwiliyegi pelik yeiya, Mandikpekyegi pakeli. Yombanu nakko neyegi kelirikki weraga mandik songono pilik pokyegi sawelibok mabura, pi neyegirau saweli yagenda. Keya neyegi sawelibok pi mabilik Anoto ne ngabelakpekke wezanelabokyegi saweli yagenda. Togo inuwayaga pelik kaibok, ne yombu yeikta kiling onobek mizi purikki wilik logo yombu nak kele yeik yemanera wei pani kaibok, Anotogi wirege yeik yemanera kilimbek kani, yeiya. \b \p \v 49 Yowangu Yisuyegi pelik meiya, Kiriwagabek. Yombunak yeik nugurage kerewawili welagela wezayelirikki tonugu pakela. Pi teni kiling yongomo mizi onobek legi tonugu pilik mizi nagani, meiya. \v 50 Kapura Yisugu piyegi pelik meiya keya ngezebokko waligeleyi puwiliyegirau pelik yeiya, Piyegi pilik mizi wak, mei nagani, purik yombanu yawe tonuguragi ngai mizi onobok teniyegi saweli yagenda kani, yeiya. \b \p \v 51 Teng Yisu paka Yirusalem yerengke ibeng logo Anotogo paka ngalege miza orowei kangkira weik mereke purik pi iwaka legi pi paka Yirusalem kangweki kumula logo weik kambela. Togo pugu yombu ngagora orowei nawili were wezayela. \v 52 Puwili ngabelak Sameriya meibekke yereng narage kanda i iwek kolagimakki welagiwili. \v 53 Puwili were weli kambela kapura yongkambanu Sameriyawiligu puwiliyegi pelik yeiya, A’a’, inuwa yereng tonuguraga yolu nagani, yeiya. Purik Yisu paka Yirusalem yerengke kangkibek purikki puwiligu iwaka keya puwili Yudawili keya yereng Yirusalem puragi kumbak miziwili kopong. \v 54 Pilik kisi legi Yisugu waligeleyiyau, Jems keya Yowan puragi kerewiya logo piyaugu Yisuyegi pelik meiya, Yemizibek, te yezi paka ngalegazikki ngago meiya logo yongkambanu Sameriya pewili ngora kelibene ngago meiweki mizi peragi ni keli ma kiyebuk, meiya. \v 55 Kapura Yisu piyauyegi langai kowita logo ngalik yeiya. \v 56 Logo morok kang mabilik yereng narage iwek ngai kambela. \b \p \v 57 Togo puwili kazingmekke tagoneige yombu nakko Yisuyegi pelik meiya, Nugu kang wale kang piyeng mabiyengke nerau niyegi sawela logo kiriwei kangkibek kani, meiya. \v 58 Yisugu piyegi pelik meiya to mela, Kerewiye, watawili yengelei mele inguriya piyengki yungke iwekwili keya winak porora wei mizi puwili iyeng ngiza logo iwekwili, kapura ne yombanu paka ngalega kayimabek yolumek yareksa logo kumanagi nariktau onobek logo tamizeige ni ne kiling kangki purik towa mabiyaugi yolugi nariktau ono. Tegi were waberek kumula logo neyegi kiriwei koli, meiya. \p \v 59 Pilik miza logo Yisugu ngereke yombu nakyegi pelik meiya, Neyegi saweli koli, meiya. Kapura pugu pelik meiya, Yemizibek, ne niyegi sawelagi keli kapura ne were negi mangobekyegi ngai yolu wizigeya pi ibeng logo waliyi keya miza logo purik ne niyegi sawelagi, meiya. \v 60 Kapura Yisugu pelik meiya to mela, A’a’, yombanu ngago nogoragi kerewiyi ono puwili ibeng wezawiligu, puwiligu yombanu ibengkiwili waliyi nangai, kapura niyegirik yawe nugura yongkambanuwiliyegi ngago puwili Anotogo puwiligu yolu puragi ngai wizeibene kelemi purik puwili ngizi panu wik koyimagi puragi langai kozak yei kambelagira, meiya. \p \v 61 Keya ngereke yombu nakko Yisuyegi pelik meiya, Yemizibek, ne niyegi saweliweki keli kapura ne were yereng nogorage negi ingembungangwiliyegi, Ne weik kang mena, ini koyimi, yei kuni pei, meiya. \v 62 Logo Yisugu pelik meiya to mela, Yombanu nak Anotogi yawera miza logo pulaga kalike ngereke pugu wizamiya piyengki kumulibok neyegi pangka yawe mizagi langai onobek, yeiya. \c 10 \p \v 1 Pulaga Yemizibokko yombanu yombu neyauganak keya meleyauwilirau iza logo puwili neyau neyau yawe pugura miziweki wezayela. Puwili yereng Yisu ngezebokko kangweki mizi piyeng mabiyengke were kang wezayela. \v 2 Pugu puwili ngago kiriwei mizagi pelikyeng kiling wezayela, Watabi kolokngagono weik yaweyengke kuk wizinda kapura watabi piyeng menalege wawiyagiwili keremungke ono legi ini yaweleigi mangobekyegi waberek mizizo logo pugu yaweleige ngeragi kuk piyeng menalege wawiyagi nawilirau wezayelibene. \v 3 Ini ngeragiyeng wawiyi pilikwili mena, weik kambeli keya nogo ini koloyakamandik songonowili kelik yombanu kaile iniyegi ngangang keleyi keya kuneng yanagiwiliyegi wezayeli purik nogo iwaka wizinda, legi yawe Anotogira yeik mizi kambeli. \v 4 Keya ini king nayendau wari nagani ma kik kalok watabiyeng kiling nagik ma inge kangyau wari nagani, ma kazingmekke tagoneige yongkambanuwili yoromaure mizi puwekke puwili kiling ngagogeya mizi nagani, yeik kambelizo. \v 5 Keya ini i namakke yeke ige kang puwekke purik mabura were yongkambanu i pumakke yoluwiliyegi pelik yeizo, Wilek kang inuwagiyeng ngezege sara koyimiweki, yeiya logo Anotogi ngago wazonora yanizo. \v 6 Tamizeige yombu wilek kang ngezege saragi kelibek i pumakke wizilege purik wilek kang pugubek ngezege sara weiyagi. Kapura tamizeige pilik naktau ono purik mabura ngago ngezege saragi pura ngereke ni makngezeyegi yogi. \v 7 Keya i mabumakke yolu keya ngeragi keya kai i pumakki mangobokko ini niweki yani piyengka ni mizizo. Purik yombu yawe mizibek yawe pugu miziragi wiyeke kanga maniyeng wei purik pangka. Tegi ini yongkambanu i pumakkiwiliyegi yawe yemane yani miza logo i namakka namakki wei mizi nagani. A’a’, i mabumakke panu koyimizo. \p \v 8 Ini yereng narage kanda yerendagewiligu, koli keleya logo ini iza orowei i puwiligiyengke yolu puwekke purik mabura puwili kiling kandarik puwiligu ngeragi inigi ingewerege wiyi piyeng nizo. \v 9 Keya yereng purage kemegeme puwili yombiyangai wazayizo. Keya yongkambanuwiliyegi pelik yeizo, Mabek wokpekke Anotogo weik pigi ngaimekki ngai wiziga kiliyiweki koli logo Anotogo iniyegi ngaiweki kelemizo, yeizo. \v 10 Kapura ini yereng narage kanda yereng puragewili iniyegi koli keleyi ono puwekke purik mabura yereng puragi kazing kawaktaga koyimowei pelik yeizo, \v 11 Teni iniyaga mele tonuguyeng kaigesi, purik Anotogo iniyegi wilik ono kopong. Teni weik ini wezayi kapura kumula, Anotogo pigi ngaimekki ngai pura yaka iniyegi mereke wiriya kapura ini weik kezanga mani, yeizo. \v 12 Nogo iniyegi ngizi panu kozak yei, Wok kalike Anotogo ngagozak mizagibekke purik yongkambanu yereng Sorong meiraga koka walaka kaile unatuba miza puwili ngangang weiyagi kapura yongkambanu yereng puraga iniyegi koli keleyi ono puwili keya ngago inuguragi kerewiya logo wei ono puwili wokpokko ngangang yemane panu weiyagi, yeiya. \b \p \v 13 Pulaga Yisugu yereng ulogo ngezebokko Anotogo keke miziyeng kolokngagono kozang mizayengke pelik ngalik kai, Yomono. Wok Anotogo ngagozak kalike mizagibekke ini Yuda yongkambanu yereng Korasin meirage yolu puwiliyegi ngangang yemane panura lewagi, keya ini Yuda yongkambanu yereng Pesaita meirage yolu puwiliyegirau ngangang yemane panura lewagi. Purik nogo Anotogo keke miziyeng yereng inuguyauge miza kapura ini neyegi saweli ono. Kapura tamizeige nogo Anotogo keke mizi yereng inuguyauge miza piyeng panga Taya keya Sairong Yuda onowiligu yereng yoluyauge miza kesak yongkambanu yereng piyaugiwiligu yaka kaile puwiligiyengke nguk namizi kuneng miza logo kaile puwiligiyengka kowita logo wilek kang puwiligiyeng neyegi saweli kak. \v 14 Logo wok Anotogo ngagozak kalike mizagibekke purik yongkambanu yereng Taya keya Sairongyauge koka walaka kaile unatuba miza puwili ngangang weiyagi kapura ini kele ngangang yemane panu weiyagi kani. \p \v 15 Yomono. Ini yongkambanu yereng Kapaneyam meiragawili, ini paka ngalegi kangki purikki kumuli ma talik? A’a’, yeik. Inugu ngago nogoragi kerewiyarik kolokngagono kapura neyegi saweli ono, legi ini pongo yereng yezi kusagi onozik ngori purage yomizora wezayelagiwili kani, kaiya. \p \v 16 Pilik kaiya logo Yisugu yombanu meleyau keya pongo ingenazikka neyau ngezebokko waligeleyiwiliyegi ngago nararau pelik yeiya, Namele keya nak ngago inuguyengki kerewiya logo wei mologabok ngago nogoyengkirau kerewiya logo wei yagenda. Kapura namele keya nak iniyegi kezanga yani mologabok neyegirau kezanga nani yagenda kani, keya namele keya nak neyegi kezanga nani mologabok ne wezanelabokyegirau kezanga mani yagenda kani, yeiya. Yisugu pilik yeiya logo puwili yawe pugura miziweki wezayela. \b \p \v 17 Puwili pilik mizi kambela logo wok nakke yombu Yisugu wezayelawili yo kayimarik wilikwilikmokko kola. Togo puwiligu Yisuyegi pelik meiya, Yemizibek, tonugu Anotogo keke miziyeng kolokngagono miza keya kerewawilirau tonugu puwiliyegi yeik nuguragi ngane yeiyawekke puwiligu tonugu ngalik yeirikki kerewiya logo yongkambanuwiliyaga welagela kang, meiya. \v 18 Yisugu puwiliyegi pelik yeiya to mela, Ma, inugu pilik miza, purik Sadang kerewawiligi ngaibek paka ngalega pongo ngabelakki lang wezarik kawiye walirikki nogo pakela, logo purikku Sadangki kozanda weik yeik purikki walimizi yagenda. \v 19 Kerewiyi. Nogo ini kozang nogobek yana logo kozang nogorago mizagewiyege kemale Kuluwekmek limiti purik mabura ini ibengki ono, ma kozangaingmek limiti purik mabura korik inuguyendau waragi ono. Teniyegi ngai mizibek, Sadang, kozang panu kapura kozang nogo yani pura Sadangki kozandaga lewegera logo watabi nayengkorau ini ngangang yanagi ono. \v 20 Nogo ini kozanda yani logo kerewawili inugu yeiragi kerewiyi purikki ini wilik kele kapura Anotogo yaka yeik inuguyeng kapiya paka ngalegerikke lende miza purikki kele wilik yemane mizizo, yeiya. \b \p \v 21 Mabuwekke Yisu Kung Walekpokko kelemiya logo wilikwilikmokko kola logo Anotoyegi pelik meiya, O Peba, ni ngilumbek keya ngabelakpekki Ngai Yemizibek, nogo niyegi wazono nei, purik nugu yongkambanu iwaka kumuli keya kangka yemaneyeng kiling kumuli puwiliyegi wameik ngiziyeng waligeleyi ono kapura nugu yongkambanu neyegi yeik ngizi kumuli koloyakamandik songonowili kelik puwiliyegi piyeng waligeleyi, Ei, Peba, pera kumuli nugura keya keli ni makngezegirago legi nogo yeik nugura yongolok mei, meiya. \p \v 22 Yisugu Anotoyegi pilik meiya logo pugu yongkambanu koyilegewiliyegi pelik yeiya, Negi Mangobokko ulogo watabi mabiyeng neyegi nana. Nakko neyegi ngizi panu iwaka ono, kapura ne negi Mangobekki Marekpek legi negi Mangobek ngezebek kele neyegi iwaka, keya nakkorau negi Mangobekyegi ngizi panu iwaka ono kapura ne Koyambokko kele piyegi iwaka, keya yongkambanu Koyambokko Mangoyegi langai waligeleyiweki mizi puwili kele negi Mangobekyegi iwaka, yeiya. \p \v 23 Pulaga Yisugu ngezebokko waligeleyiwiliyegi langai kowita logo puwiliyegi keke kozak yeiya, Ini watabi inugu pakela piyengki pakelirikki wiyeke ini wilikwilik mizagirikki kai. \v 24 Purik yombanu koka Anotoyaga ngagora weiya logo kozak kisawili keya King Ngai koka walakawili watabi nogo mabek mizi wizigeya inugu pakeli piyengki pakelagiweki miza kapura puwili pakela ono, keya mabek nogo kai logo inugu kerewiyi piyeng kerewiyagiweki miza kapura puwili kerewiya ono, yeiya. \b \p \v 25 Pilik miza logo kalike yombu loyengki wazono iwaka nak kanda Yisugi ngago lewayeng yang kelemiweki pelik meiya, Kiriwagabek, talik miza logo ne paka ngalege wik wizagomagira weiyagi, meiya. \v 26 Pilik mei legi Yisugu piyegi pelik meiya to mela, Nugu Mosegi loyengki kapiyarikke lende miza piyeng meiwekke ngago piyengko kairik talik, meiya. \v 27 Yombanubokko pelik meiya to mela, Mosegi loyengko Anotoyegi langai pelik kai, Ni Anoto nigi Ngai Yemizibekyegi wilek kang nugubek mabokko ngizi panu kelimo, keya piyegi kozang nugura mabura manimo, keya wizimowei kangka nugubokko piyegi wilibek kumuli mizimo, keya ni makngezego ni makngezeyegi keli mabilik nakyegirau mabilik kelimo, kai, meiya. \v 28 Logo Yisugu pelik meiya to mela, Nugu kaiya yo meli pura wameik ngizi panura kani, wik wizagomagiweki ngago piyengki kiriwei mizimo, meiya. \p \v 29 Pugu puragi kumula kapura yombu loyengki wazono iwakabok pi yongkambanuwiligi wirege yombiyangaibek miziweki keli legi pi Yisuyegi nguk meiya, Ne makngezeyegi keli mabilik nakyegirau keliweki kaibok takyegi, meiya. \v 30 Pilik nguk mei legi Yisugu ngago saweliwei nara pelik meiya to mela, Yombu Yuda nak Yirusalem yerengka pongo Yeriko kandobela kapura yombanu ngowei nawiligu kanda watabi puguyeng ngoweiweki ula logo pongo kazingke wezamiya, logo yombubok ibengweki mizi. \v 31 Togo tek nangezi miza wizigeya yombu Anotoyegi wata kolak kelibene mizi nak kazing pumok neing kazing libu wiriya logo pugu yombu ibengweki mizibekyegi wirebek kelemiya logo mabilik wizi pani miza logo pi nazuwaga neing kuna. \v 32 Keya ngereke yombu Anotogi i walekmakki yawe mizi Lebigi ngaimekka naktau kazing mabumek neing wiriya logo yombubekyegi wirebek kelemiya logo pirau mabilik wizi pani miziwei nazuwaga neing kuna. \v 33 Kapura yombu Yudawiligu kiyebuk miziwiliyagabek ngabelak Sameriyabekka nak kazing libu wiriya logo yombu ibengweki mizibek wizilege pakelawekke ya puguraga piyegi yalek panu miza. \v 34 Tegi pi panga mereke piyegi kanda lamita piyengke kai waimbek kubula mani keya welibek mela logo wizingyeng tariya wazamiya. Pi pilik miza logo panga liyeng tongki pugumekke ngalege yombanubek mogosa wazamiya logo miza orowei i yongkambanu nalaga lewawili pura iwek mizimakke wezamiya logo pulogo waberek ngai wiziya. \v 35 Wangane pura yombu Sameriyabokko yombu i pumakke ngaibek king wok neyaugi ngane yawe miza logo wei piyengki pangkayeng mana logo piyegi pelik meiya, Pobokyegi waberek ngai wizeimo. Ne kazing pemek neing ngereke yo puwekke nugu pigi wiyeke nayendau wezamelageya wiziya mabura piyeng nogo kanga nanagine, meiya. \p \v 36 Yisugu pura pilik meiya logo yombu loyengki wazono iwakabekyegi pelik meiya, Nugu kumularik talik, yombu neyauganak puwiliyaga takko nakyegirau keli mabilik pi ngezebekyegirau mabilik kela, meiya. \v 37 Tegi pugu Yisuyegi pelik meiya to mela, Yombu ngoweiwiligu ulabekyegi yalek mizabok, meiya. Togo Yisugu piyegi pelik meiya, Wameik. Mabilik mizi mangine kambele, meiya. \b \p \v 38 Pulaga Yisu kiling yombu ngezebokko waligeleyiwili kelemi kanda yereng naraga kiliya logo yongok pulogo yolu namele yeik pugura Mata meiyamele Yisugi ngeragi kaimiziweki Yisu i pugumakke yeke ige miza orowei yabela. \v 39 Matagi sakmele yeikta Maliya meiyamele Yemizibekke ngezege mogosa wizimowei ngago wazono puguyengki kerewiya wiziya. \v 40 Kapura Matago ngeragi kaimizagiyeng kolokngagonorikki pakela logo kangka ngelek ngelek kumula meli. Tegi pi kanda Yisuyegi pelik meiya, Yemizibek, nugu peragi kumule, negi sakmologo yawe ngeragi mizagi pera ne nana logo ne yawe kolokngagono. Piyegi meiya logo neyegi saweliweki mei, meiya. \v 41 Kapura Yisugu Matayegi pelik meiya to mela, Mata, O Mata, yawe kolokngagono piyengki ni wilek kuneng keya wilek ngelek kumula meli purikki nogo pakela \v 42 kapura yawe wamenaragi ni ngoluk kumuli ono logo pura ngago nogora kerewiyagira. Maliya watabi pangka piyeng miziweki weiya legi nakkorau watabi wazono piyeng piyaga mongonagi ono, meiya. \c 11 \p \v 1 Kang narage Yisu nalege waberek mizageya wiziya. Pi waberek miza logo yombu ngezebokko waligeleyiwiliyaga nakko piyegi pelik meiya, Yemizibek, nugu teniyegi waberek mizagimekki waligeleye, mabilik Yowan kaimelibokko yombu pugu waligeleyawiliyegi waligeleya pilik meiya. \v 2 Yisugu puwiliyegi pelik yeiya, Ini waberek mizi puwekke inugu Anotoyegi waberek mizagimek pobilik, \q1 O Peba, niyegi kazing korowali nayendau ono, legi teni wizageya koyi kambelimok mamok yeik nugura yongolok meiweki. Yongkambanu mamok panga nigi ngaimekki yungke kiliya logo nugu ngaiweki wiriyibene keleye. \v 3 Wok mabiyeng wok nakki pangka ngeragi nagi piyeng teni yane. \v 4 Nugu kaile tonugu miza piyeng tumula logo keremareke wezamele, purik tenirau kaile nawiligu teniyegi keleya piyendau tumula logo weik keremareke wezamela. Watabi teni yang keleyagi piyengko mizagewiyege teni kaile miziweki keleya nagani. Inugu Anotoyegi pilik meizo, yeiya. \m \v 5-6 Pilik yeiya logo puwiliyegi ngago saweliwei nara pelik yeiya, Tamizeige nigi ingembu nak kusa libuge kazing koweigemek neing niyegi kayima logo ni ngeragiyengki yeik purik mabura ni panga nigi ingembu nakki imakke kunagi logo piyegi pelik nguk meiyagi, Nana, towagi ingembu koweiga lewabek panga i nogomakke yagasi yolu kapura ne ngeragi pi managiyengki yeik legi nugu ngeragi nayeng nane, meiyagi. \v 7 Kapura yeke igabokko pelik kaiya yo melagi, Nugu ne yawe yemane nani nagani. Kandik yaka waliya keya ne iyakong weik iwek koyinda. Togo ne yangalek meiya logo watabiyendau ni weiya nanagi ono, pugu pilik neiyagi. \v 8 Togo purik talik mizagi? Nogo iniyegi kozak yeiweki, Pugurau ni ngeragiyeng weiya naniweki yangalek meiyagi ono, pi nigi ingembubek kele kapura. Kapura tamizeige nugu mawiyarekka nguk mei mizageya puwekkerik pi yangalek meiya logo pugu nugu nguk kai piyeng mabiyeng nanagi. \v 9 Pilik tegi tamizeige ni Anotoyegi waberek mizi puwekke purik mabura mawiyarekka nguk mei purik Anotogo nanagi, keya ni piyegi welageya purik mabura ni piyegi yolok ngelagi, keya kang pugurikke ngago mei mizageya purik mabura pugu kerewiya logo koli neiyagi. \v 10 Purik Anotoyegi nguk mei mologabok watabi pugu nguk mei piyeng weik wei penanging keya piyegi weli mologabok purik piyegi yolok ngeli penanging, keya kang pugurikke ngago mei mizi mologabok purik Anotogo kerewiya logo weik koli mei penanging. \v 11 Tamizeige ini mandikki mangowiliyaga nakki marekpokko niyegi kobulemek niweki nguk nei puwekke purik nugu nigi marekpek kemale Kuluwekmek niweki managi ma yeik? A’a’, yeik. \v 12 Ma pugu niyegi winak talek ngekpek niweki nguk nei purik nugu nigi marekpek kozangaingmek niweki managi ma yeik? A’a’, yeik. \v 13 Ini yombanuwili kaile mizi kele kapura inugu inigi marekngangwili ngeragi keya watabi wazono piyengka yani miziwili. Mena, Anoto inigi Mango paka ngalege kaile nayendau mizi onobekyegi inugu nguk mei piyeng pugu yanagi, ma yeik? Ei, keya pugu lewege narik yanagi. Yongkambanu Anotoyegi pigi Kung Walekpekki nguk mei puwili Anotogo yanagi logo puwili weiyagi. Yisugu pilik ngago piyeng pugu waligeleyiwiliyegi yeiya. \b \p \v 14 Togo kerewa kiligawere waliyibek yombanubekki yenge yungke kiliya kopong yombanubek ngago kaiyagirik pangka ono, ngagoluk yolu kapura Yisugu kerewabek yombanubekyaga welagela wezamela mabuwekke yombanubek weik ngago kai. Yongkambanu wawere ulamek mamok pakela logo lelengkira. \v 15 Kapura puwiliyaga nawiligu pelik kisi, Talik miza logo pek kerewawili welagela wezayeli? Takko pi kozang mani? Kerewawiligi ngaibek Sadang, yeik pigi nara Piyesebu, logo pugu pok kerewawili welagela wezayeliweki kozang mani kani, kisi. \v 16 Keya nawili kozang pugubek yang kelemiyagi keliwili piyegi Anotogo keke mizi paka ngilumbekka nara mizibene nguk meiya logo puwili iwakaweki. \v 17 Kapura Yisu kangka puwiligiyengki iwaka legi pugu ngago saweliwei nara pelik yeiya, Tamizeige Kapmanwili ngezewiligi tepekke ngai keli puwekke purik kozang koyagi ono logo kawiyegi. Ma tamizeige yombu nak ibuwili ngezewiligi tepekke ngai keli puwekke purik sanga miza logo nawili narikke miza melagi. \v 18 Kazing mabilikmekke tamizeige Sadangko ngaiwili ngezewiligi tepekke ngai keli purik Sadangki ngaimek kozang wizei penangai ono, yeikki. Inuwago ne Sadangko kozang pugubek nana logo nogo kerewawili welagela wezayeli kisi. \v 19 Kapura tamizeige ne kerewawili kozang Sadangkirago welagela wezayeli kesak iniyegi kiriweiwilirau kozang Sadangkirago kerewawili welagela wezayeli. Togo inuwayegi kiriweiwili kerewa welagela wezayeli puwiligu ngago inuwagira ngaigu kisi mizi. \v 20 Sadangko ne kozang nana ono, pilik segeya Anotogo ne kozang pugura nana logo nogo kerewawili welagela wezayeli logo purikku walimizi purik Anotogo pigi ngaimekki ngai pura iniyegi weik kanda ngai wizinda, yeiya. \p \v 21 Keya ngereke Yisugu kazing pemekke saweliwei ngezebekki kozang panu puragi langai pelik yeiya, Yombanu ngai yemane nak lei keya wizang puguyeng kiling ngai yolu puwekke purik i pugumak keya watabi pigi pulogo piyeng yombiyangai wiziyagi. \v 22 Kapura yombu ngai yemane panubokko piyegi ngai yaroya logo piyegi lewege miza logo puwekke purik pugu watabiyengki mangobekki lei keya wizang piyeng wageliwei kangki keya watabi pugu ngoweiya piyeng sanga mizagi. Togo purikku kai purik Sadang kozang kapura ne kozang panu kani, logo nogo pangka Sadangki kerewawili welagela wezayelagi. \v 23 Togo yongkambanu namele keya nak ne kiling sawela ono purik pi neyegi ngai mizi yagenda, keya namele keya nakko yongkambanuwili menalege wawere keleya nowiyi ono purik pugu puwili kazi kambeli keleyi yagenda, yeiya. \b \p \v 24 Keya ngereke Yisugu ngago saweliwei nara pelik yeiya, kerewabek yombanu nakki yenge yungka nakko welagela wezameliwekkerik pi paka yengelei ngezege pi yolugilege pakeliwei kang. Pi yolugi narik yolok ngela ono purik pi ngezebokko ngezebekyegi pelik mei, Ne ya ne makngezego ulogo wizamiya logo kayima puragi ngereke toweki, mei. \v 25 Togo pi kandobela logo tapakeleige pura yombanu yakabokki yenge yungkera watabi nayendau ono wizilege. \v 26 Pi morik kerewa korowali panu melenazik keya nazikka neyauwili iza wara logo puwili mabuwili kanda yombanubekki yenge yungke kiliya logo pulogo koyima. Togo yombanubok koka kaile wiziya kapura mabek weik pi kaile panu yolu. Togo purikku kai pura Yemizibek yombanu nakki yenge yaga yolu ono purik mabura Sadang ngereke yolugiweki yogi, yeiya. \b \p \v 27 Yisu pura kozak kairaige pura yongok namologo yongkambanu lembekka piyegi ngalizi pelik mei, Nigi panu, ni wazaniya logo yebili nanamolo, wilik kagowing mizimele, meiya. \v 28 Kapura Yisugu pelik meiya to mela, Purik kele kapura yongkambanu Anotogi ngagoragi kerewiya logo kiriwei miziwili wilik kagowing yemane panu miziwili kani, meiya. \b \p \v 29 Yongkambanu nawilirau Yisuyegi pakeliweki kayima. Yisu yongkambanu kolokngagono wawere ulageya koyawiligi tepekke luweza logo pelik kaiya, Yongkambanu mabek peragewili kaile panuwili. Puwiligu neyegi kisirik pelik, Teniyegi Anotogo keke mizi nara waligeleye logo ni Anotoyaga kayimabek purik teni kimeike pakeliweki, kisi kapura nogorau Anotogo wik keke mizi nara ini pakelibene waligeleyagi ono, purik ulogo Anotogo keke mizi kozang nara yombu Yona meibekyegi kimeike miza legi. \v 30 Logo pugu keke miza pura pelik, koka walaka Yona Anotoyaga ngagora weiya logo kozak kaiyabek watabisi yemanemokko nguk tiya logo wok neyau watabisi yemanemekki yungke wiziya logo pulaga wok kalikebekke watabisi yemanemokko kungiza mela logo Yona ngereke wik wizagoma. Pilik miza purikku yongkambanu yereng Ninibe meiragawiliyegi Anotogo Yona puwiliyegi wezamela purikki waligeleya. Togo kazing mabilikmekke watabi Anotogo neyegi mizagi piyengko ini yongkambanu mabek perage pewiliyegi Anotogo ne yombanu paka ngalega kayimabek iniyegi wezanela purikki waligeleyagi. \p \v 31-32 Wok kalike panu Anotogo yongkambanuwili ngagozak keleyagibokko yongkambanu mabuwili yangalek meiya logo Ninibe yongkambanu Yuda onowiligu ini yongkambanu Yuda mabek perage pewiliyegi pelik yeiyagi, Ini kaile miza wiziga ini ngangang mizagi, purik teni Yonagi ngago Anotoyagaragi kerewiya logo kaile tonuguyengka kowita kapura ini yombu Yonayaga ngalegebokki ngago Anotoyagaragi kerewiya ono kopong ini ngangang mizagi, yeiyagi. Keya wok kalike panu Anotogo ngagozak keleyagibokko purik yongok Kuwin Ngai yongkambanu Yuda ono ngabelak lewe Saut Siba meibekkawiliyegi koka walaka ngai wiziyamologo ini yongkambanu Yuda ono mabek perage pewiliyegi pelik yeiyagi, Ini kaile miza wiziga ini ngangang mizagi, purik ne King Ngai Solomongu ngago iwaka wazono puguyeng kozak kairikki kerewiyiweki koweige kambela kapura ini yombu Solomonyaga ngalege inuwa kiling wizagomabokko ngago iwaka wazono puguyeng kozak kairikki kerewiya ono kopong ini ngangang mizagi, yeiyagi, yeiya. \b \p \v 33 Yisugu yeke langak pelik yeiya, Nakko lang nak langiya logo kaimirage yenge yungke liwik wiyagi ono ma kawiktikke yenge yungke liwik wiyagi ono, pilik segeya paka lalektage ngalege kimeike wiya wiziga yeke imak lambekki ngaiwaktikku kola wizibene logo yongkambanu ige lewawiligu lambekki ngaiwaktikki pakelibene. \v 34 Wire nuguyau korik nuguwekki lambek. Wire piyaugu kazing nigi yoklongko wei mizi yo keya to mizagimek waligeleni. Kazing mabilikmekke wilek kang nugubokko kazing ni wiziyagimek waligeleniweki Yisugi wilangkarik nigi yungke wiriyi pani kelemi. Tamizeige wilek kang nugubek pangka purik kazing nugu yolu pumok pangka. Kapura tamizeige wilek kang nugubek kaile purik korik nuguwek mabuwek kusabanurikku kola logo kazing nugu yolumek kaile. \v 35 Tegi ni ni makngezego waberek ngai panu, nugurik nigi yungkerik wilangka yolu nobiyeng miza kapura nigi yungkerik kusabanu yolu nelegi. \v 36 Tamizeige wilek kang nugubek mabok wilangkarikku kola keya kusabanu nangezirau ono purik mabura Anotoyaga yawe kozang nara nugu ne kimeike pakelibene niyegi wiriyagi ono, yeiya. \b \p \v 37 Yisu ngagoyeng kozak kaiyageya wizigeya yombu Palisi nakko Yisu pi kiling ngeragi niweki ngago meiya wiziga pi yeke ige yabela logo ngeragi niweki mogosa. \v 38 Yisu ngeragi nagine were kaigesa logo ngeragi ni onorikki Palisibokko pakela logo pi lebuk miza mela. Purik Yisu Palisiwiligi kazing waberek kaigesa logo ngeragi nimekki kiriwei mizi ono kopong. \p \v 39 Yisu Palisibokko kumula piyengki iwaka legi piyegi pelik meiya, Inugu mizira kak keya pelengyengki ngalegemek keke kaigesi kapura yenge yungke sipengyeng kaigesi ono pilik mizi. Purik ini Palisiwili korik yeik yeke ngalege piyeng keke kaigesi kapura yenge wilek kang inuguyeng kazing kerezi mizi keya kaile mizi piyengko wilak panu kani. \v 40 Ini Palisiwili yombanu kangka yeikwili. Anoto korik inuguyeng keremizabok mabilik yenge wilek kang inuguyendau keremiza purik ini iwaka ma yeik? Pugu mabiyau keremiza legi mabiyau kaigesagirikki kai. \v 41 Yenge wilek kang inuguyeng kaigesa logo puwekkerik yongkambanu watabiyengki yeik puwiliyegi ini yalek kelagi logo watabi inigi piyengka yanagi logo nawiligu ini weik yenge wilek kang inuguyengka yeke korik inuguyendau kaigesarikki pakelagi. \v 42 Kapura ini Palisiwili yomono, ini waberek panu purik kalike Anotogo iniyegi ngangang yanagi legi. Purik ini panga yawega ngeragi inuguyeng mabiyeng wawiyi puwekke purik waberek sanga miza logo limak meleyau keremizi logo narik Anotoyegi waberek panu mani miziwili. Purik pangka kapura ini kazing Anotogi yemane panumek yomizora wezameli, purik pelik, ini kazing yongkambanuwiliyegi pangka mizi pumok keya kazing Anotoyegi keli pumok mizi onowili kani. Pilik legi kalike Anotogo iniyegi ngangang yanagi, yeiya. \p \v 43 Ini Palisiwili yomono, ini waberek panu purik kalike Anotogo iniyegi ngangang yanagi legi. Purik ini yombanu kiligang neyau lewawili keya ini i walek songonomakke mogosiyengke paka orozarikke mogosi purikki keli panuwili keya pundikke yongkambanuwiligu mamokki wirege iniyegi yemanebek wangane keya pilik yei piyengki ini keli panuwili kani. Pilik legi kalike Anotogo iniyegi ngangang yanagi. \v 44 Ei, nganganda iniyegi yuke yolu. Ini yengebekke yungke kawik yombanu waliyarikki ngalengale yongkambanuwili lusuweiwili ngabelak yeiktik nobiyeng wei yongomo mizi piyeng kelikwili. Logo purik pelik, yenge inigi yungkeyeng korowali kapura yongkambanu yeikwili purikki lusuwei kopong puwili inuwago lo keremizi piyengki kiriwei mizi, yeiya. \p \v 45 Pilik yeiya logo yombu Mosegi loyengki wazono iwakawiliyaga nakko Yisuyegi pelik meiya, Kiriwaga, nugu pilik kai purago teni Mosegi lo piyengki waligeleyiwiliyegirau ngago korowali nara yowa yo meli yagenda kani, meiya. \v 46 Pilik kai legi Yisugu pelik meiya to mela, Ini waligeleyi Mosegi lo piyengkiwili inirau waberek panu purik kalike Anotogo iniyegirau ngangang yanagi kani. Purik inugu yongkambanuwili lo kolokngagono yani logo weik watabi kuneng talik miza logo waragi miza piyeng kelik kapura inuwa ngezerau yongkambanuwiliyegi sawela logo Anotogo puwiligu miziweki keli piyengkirau kozak yei ono legi Anotogo inirau ngangang yanagi. \p \v 47-48 Ini Mosegi lo piyengki waligeleyiwili waberek ngai panu. Purik kalike Anotogo iniyegi ngangang yanagi. Purik inuwa inuwagi yelibungang koka walaka yombanu Anotoyaga ngagora weiya logo kozak kisawili yela puwiligi yombu longyengke yengelei simengyengkayeng keremiza keya yengelei kabu wazonoyengka wiya logo ngokmana wiya wiziga inuwago pilik mizi purikku kazing korowali inuwagi yelibungang kokawiligu pilik miza pumok pangka nobiyeng mizi legi ini nganganda weiyagi. \p \v 49 Koka walaka Anoto, watabi kalike mizagiyeng mabiyengki iwakabokko pelik kaiya, Nogo yombanu ngago kalike mizagiyeng kozak kisiwili keya yombu ngago nogora kozak kisi Aposolowili meiwili yombanuwiliyegi wezayelagi kapura puwiligu yombanu wezayelawiliyaga nawili ngangang yanagi keya nawili yela logo ibengki, kaiya. Ngago pura kozak kaiya mabilik ngizi lewagela. \v 50-51 Koka solo panuwekka kai kayimeige yokopekke perik inigi yelibungang kokawiligu Anotogo wezayela puwili mabuwili yela. Solo panu ulabek Abele keya piyaga uli kayimeige Sakaraya i walek yemanemakka alataragi keya walek panumakkirau tepekke ula kapura ini kele weik mazenda kaile ngalege panu narik miziweki mereke logo purik ini weik ne neliweki mizi, legi purikki wiyeke ini yongkambanu perage puwili ngangang inugura keya inigi yelibungang kokawiligi purarau ini kemenak weiyagi. \p \v 52 Ini Mosegi loragi waligeleyiwili waberek panu, purik kalike Anotogo iniyegi ngangang yanagi. Purik ini Anotogi ngago wameik Kapiya Walektikke kazing yombanu yaliya wazayagi pumokki langai kozak kai puragi ini ngizi kumulagirikki kiyebuk kopong yongkambanuwiligu kerewiya nelegi inugu kozak yeiya ono. Keya ini makngezego iwaka sarik kokowa lewengke kopong ini makngezerau nogo ngago wameik kozak kai pura wei ono logo yongkambanu wameikta weiweki miziwiligi kazingmek inugu waliyi legi ini waligeleyi Mosegi loragawili ngangang yemane weiyagi. \p \v 53 Yisugu puwiliyegi ngago piyeng yeiyarikki wiyeke puwili sisik yemane miza logo puwili piyegi kiriwei i pumak wiya logo yenge yerengke welagela kula. Mosegi loyengki waligeleyiwili keya yombanu Palisiwili meiwili ngago ngaigu nayeng Yisuyaga kerewiyagi nobiyeng watabi kolokngagonoyengki nguk mei keya mizarik yawe yemane panu miza. \v 54 Puwili ngago korowali pi ngagozak kelemiyagi nara kili puguraga kaiyagi nobiyeng, puwili puragi ngai yuke panu koya. \c 12 \p \v 1 Pilik mizageya koyarik yongkambanu kolokngagono puwili kiling menalege wawere ulageya koyawili tektek tiya wizigeya kang tamekke yaung tiyagi miza logo nakko nak ingeyengko momane mei kang keya mizi. Pewekke Yisugu puwiliyegi ngago yana kapura were pugu yombu ngezebokko waligeleyiwiliyegi ngago nara pelik yeiya, Yombanu Palisiwili meiwiligi ngeragi Yis meirikki yaweragi kani ini ngai waberek panu koyi kunizo. Palisiwili yombanu kiligang neyau lewawili kani, purik puwili Anotogi loyeng kazing kokowa lewengke langai iwaka kopong puwiligu ngaigu pelik kisi, Teni Anotoyegi yawe miziweki, kisi kapura kazing puwiligu miziyeng kaile kani, waberek panu. Kazing puwiligu mizi pumok ngeragi yisrik kelik. Purik perek keremiziwekkerik yis songono narik palewarik kiling ngelaming wiya puwekke purik perek yemane nazik lewagelagi logo mabilik kazing yombanu kiligang neyau lewawiligi pumok inigi tepekke songono wiriya logo kazing pumok inigi tepekke yemane lewagela sa nelegi waberek panu. \v 2 Kapura puwiligu kazing kaile mizi piyeng liwik wiyagi langai ono. Purik kazing kaile puwiligu ngokmorokta wiya piyeng kalike kimeike walimizagiyeng keya kazing kaile puwiligu mizi wizigeya liwik yolu piyeng wangki kalike kimeike kawela wiyagiyeng kani. \v 3 Togo ngago inugu ini kekewekke kisi piyeng kalike yongkambanuwili mabuwili kimeike kerewiyagi kani. Keya ngago i inuguyengke yeke ige ngago ngezengezege kozak kela piyeng kalike yongkambanu mamokki wirege ngalizi kozak kisagi kani. Tegi inugu kisagi piyeng keya mizagi piyengki waberek panu. \b \p \v 4 Ini negi kewengkewili legi ne iniyegi pelik yeiweki, Yombanu korik yeikwek ula logo ibengki kapura wilek kambek keya kumbekki kaile nayendau kelemiyagi langai ono puwiliyegi ini kulili mizi nagani. \v 5 Nogo inugu keke kulili mizagibekyegi yeiweki, Anotoyegi purik pi korikwek ibeng wazamiya logo wilek kambek keya kumbek pongo yereng yezi kusagi onozik ngoriraga yomizora wezamelagi logo pokyegi kele ini kulili mizizo. Legi kerewiyi, pura wameik kani. Piyegi kulili miza logo kazing pangkamekke piyeng mizizo. \p \v 6 Yombanuwili winak songono winak Kemengiwili kelikwili melenazik king korok neyaugi ngane wei logo Anotoyegi wata kolak kelibene miziweki purik ini iwaka. Winakwili yeik songonowili kapura Anotogorau winak songono puwiliyaga namekyegi keremareke ono kani. \v 7 Keya iniyegirau Anotogo keremareke ono. Kerewiyi. Kebi inuguyengka kebi nganelek piyeng mabiyeng pugu sangkela. Purikku walimizi purik yombanu wamenak winak kolokngagono puwiliyaga ngalege mizi yagenda. Tegi Anotogo iniyegi ngai wizinda legi kazi mizi nagani. \b \p \v 8 Ini yeik kerewiya koyi. Yongkambanu mamokki wirege yeik nogora kawela wiyi mologabok kalike ne yombanu paka ngalega kayimabek Anotogi angelawiligi wirege pilik kawela wiya pumologabokki yeikta nogo kawela wiyagi. \v 9 Kapura tamizeige yombanu nak yongkambanuwiligi wirege neyegi kezanga nani purik mabura kalike ne Anotogi angelawiligi wirege piyegirau kezanga managi. \v 10 Yombanu nakko ne yombanu paka ngalega kayimabekyegi langai ngago kaile nara kaiya purik Anotogo pura tumulagi kapura nakko Anotogi Kung Walekpekyegi langai ngago kaile kaiya purik Anotogo pura tumulagi ono. \v 11 Keya tamizeige neyegi kiriwei mizirikki wiyeke puwiligu ini kebangkela logo i walek songonoyengke ma yerengke ma kapman ngaiwiliyegi ngagozak keleyiweki iza orowei purik mabura ini were wilek ngelek kumuli nagani ma talik kaiya to melagi mizi nagani ma ngago talikyeng kisagi mizi nagani. \v 12 Purik Anotogi Kung Walekpokko mabuwekke inugu kisagiyeng iniyegi kozak yei penanging kani, yeiya. \b \p \v 13 Pulaga yombu pulogo wawere ulawiliyaga nakko Yisuyegi pelik meiya, Kiriwaga, nugu negi sibekyegi watabi tegi mangobokko wizami kambela piyeng sanga miza logo ne nogoyeng nane, mei, meiya. \v 14 Kapura Yisugu pelik meiya to mela, Yombanubek, takko ne watabi pilik piyeng pangka pangka mizi ma watabi piyeng yaliyegi sanga miza yanagibek kai? Yawe pura nogora ono, meiya. \p \v 15 Tegi Yisugu mabuwiliyegi mazenda kozak yei keya pelik yeiya, Yombanu nak watabi kolokngagono pigi piyengko mizagewiyege yombiyangaigi ma ngizi wirere wiziyagi ono kani, pi yombu watabiyengko kolabek kele kapura. Tegi waberek ngai panu. Watabi kolokngagono weiyagi purikki keli nagani ma kazing nakki watabiyengki ngora kelimek mizi nagani. \p \v 16 Togo puwili purikku kai pura ngizi iwaka sibene Yisugu ngago saweliwei pera pelik kozak yeiya, Wok nakke yombu watabiyengko kola nak wizagoma. Keya yawe puguleige ngeragi wazonoyeng kolokngagono. \v 17 Piyengki pakela logo pi weik ngezebek pulogo kumuli, I songono nogomak wilak. Ne i keya watabi keya ngeragi nogoyeng ngezara wiyagi namaktau ono. Legi ne talik mizagi? \v 18 Logo pi ngezebokko ngezebekyegi pelik kaiyageya wiziya, Ne pelik mizagi. Ne i songono nogomak topela logo unatuba panu ngiziweki logo pulogo ne ngeragi nogoyeng keya watabi kolokngagono nogoyeng pulogo wiyiweki, kaiya. \v 19 Togo pi pilik miza logo waleleige wilek kang pugubekke pelik miza, Ne kangka yemane, purik ne ngeragi kolokngagono wazono nagiyeng keya watabi wazono kirisimasi kolokngagonoyengke wiziyagiyeng kiling mena, ne weik kumaniweki logo ngeragi ni keya kai ni keya wilek kang nogobek wilikwilikmokko kolaweki, pilik kumula. \v 20 Kapura Anotogo piyegi pelik meiya, Ni kangka yeikpek kani. Mabek wokpekke kusage ni ibengki logo nogo wilek kang nugubek weiyagi kani. Togo takko watabi nugu wawiya piyeng weiyagi? Nugu piyeng ni kiling orowei kangki ono. Anotogo piyegi pilik meiya. \p \v 21 Togo nogo iniyegi pera yei, Kazing mabilikmekke yombanu watabiyeng kolokngagono ngezewiligi wawiyi kambeliwili watabi korikwekki kekeyeng kilingwili kapura Anotogi wireyaugerik, puwili watabi kumbekkiyengki yeikwili kani, yeiya. \b \p \v 22 Pulaga Yisugu yombu ngezebokko waligeleyiwiliyegi pelik yeiya, Piliktikki wiyeke nogo iniyegi pelik yei, Ngeragi ini wik yoluweki nagi piyengki wilek ngelek kumuli nagani ma kagorik korikwekke wakiyagi piyengki wilek ngelek kumuli nagani. \v 23 Purik wilek kang inuguyeng pangka yolu pura ngeragi keremungke nagi puraga ngalege panura kani, keya korikwek kagorik wik wakiyi piyengka ngalege panu kani. Tegi ngeragi inugu nagi piyengki weli keya kagorik inugu wakiyagi piyengki wilek ngelek kumuli nagani. \p \v 24 Winakwiligu yolu puragi pakeli. Winakwili yawe ngeriyi onowili, ma ngeragi wawiya logo i namakke ngeragiyeng kalike niweki wiyi onowili kani, kapura Anotogo puwili ngeragi yani kani. Winak songonowiliyegi wiyeke Anotogo ngairik yemane kapura pugu iniyegi ngairik yemane panu. \v 25 Watabi pilik piyengki wilek ngelek kumuli pumokko ini puwiliyaga nakki ngabelak pobokko wik yolugi pura yokolong panu kelemiyagi ma yeik? A’a’, yeik. \v 26 Mena wilek ngelek kumuli pumokko wik yolugi pura yokolong panu kelemiweki sawelagi langai ono legi ini watabi nayengkirau wilek ngelek kumula meli nagani, yeik Anotoyegi wilekyeng ngalege wiyi. \p \v 27 Keya purukpuruk Kailiyawamerekke kumuli. Pumorok yawe mizi onomerek ma ngezemerekki wakiyagiyeng keremizi onomerek, kapura kerewiyi, Anotogo Kailiyawa purukpurukmerek palumu panu wakiyagiyeng mani. Koka walaka King Ngaibek Solomon meiyabek watabi keremungkeyeng kilimbek watabi palumu panu puguyeng wakiya kapura purukpuruk peyengko Solomongu watabi wakiya piyengki ngaira ula. \v 28 Anoto kailiyawa songono mabek wokpekke yolu keya wangkopekke ngoliyagi piyengki pi ngai yolu mizi legi pugu iniyegi mabilik waberek ngai wiziyagi kani logo pugu pilik mizagi kapura inugu purikki ngizi kumuli inugura songono panu. \p \v 29 Togo kang mabiyeng korik inuguyengko weiyagi piyengki tiya mani nagani ma wilek ngelek kumula meli nagani. \v 30 Yongkambanu ngabelakpekke Anotoyegi iwaka ono puwili kang mabiyeng watabi pilik piyengki wilek kang tiya maniwili. Anoto inigi Mangobek ini ngeragi keya kai wik yolugiyeng wei keya kagorik wakiyagiyeng weiyagi purik pugu iwaka mena wilek ngelek kumuli nagani. \v 31 Kapura tamizeige ini Anotoyegi wilek kang tiya mani keya inugu pi iniyegi ngai wizeibene kelemi keya pigi kazing pangka mizi pumokki wilek kang tiya mani mizi puwekke purik mabura pugu ini watabi ngoluk wik yolugi piyeng mabiyeng yanagi kani. \v 32 Ini neyegi kiriweiwili keremungke ono kele kapura kazi mizi nagani, liyeng memengwiligu nguk namizi kazi mizi pilik ini mabilik kazi mizi nagani, purik kalike wok nakke Anoto inigi Mangobokko yongkambanu puguwiliyegi ngai puwekke keli pugurago inirau ngaiwili mizibene keleyagi. \b \p \v 33 Inugu watabi inigi piyeng nawiligu weibene yani logo kingyeng weiya logo yongkambanu watabiyengki yeik puwili yanizo. Pilik mizi purago kanga inigi wazonoyeng paka ngalege yolugi logo paka ngalege kanga inigi wazonoyeng yeikki ono, purik yombanu ngoweiwili ngoweiweki yabelagi ono ma wata koru watabiyeng ni namokko korowali kelemiyagi ono. \v 34 Tegi inugu paka ngalege Anotoyaga kanga wazono weiyagi piyengki kumulizo, purik inugu kumuli piyeng wilek kang inuguyeng mabiyeng tiya mani piyeng, yeiya. \b \p \v 35 Pulaga Yisugu mawinda pelik yeiya, Ne lewarikki kani kagorik inuguyeng kozang waliyizo keya lang inuguyeng langiyageya koyizo logo wok mabiyeng kangkere mizageya koyizo, yeiya. \v 36 Pilik yeiya logo ngago saweliwei pera kozak yeiya, Wok nakke yombu ngai yemane nak ngeragi yemane yongkambu weiweki miza niraga kambela logo piyegi yombu yawe miziwili i pugumakke kagorik wakiyi keya lang langiyi keya pi yorikka ngai yuke koyima. Yombu yemanebek kanda ngago yeiwekke pigi yawe miziwiligu nguk namizi kandik tiya mowiyagi. Yombu yawe miziwiligu puwiligi ngaibek yogirikki kangkere miza koyima pilik ini ne yogirikki mabilik kangkere miza koyizo. \p \v 37 Tamizeige yombu yawe miziwili ngoluk wirere keya kangkere mizara tagogei yombu ngai puwiligibek yo purik puwili wilikwilikmokko unatuba panu mizagi. Kerewiyi. Wameik panu, ngaibokko puwiliyegi wilik mizagi logo pugu kagorik yawe mizi puguyeng wakiya logo puwili mogosibene yeiyagi. Togo puwili piyegi yawe miziwili kele kapura pi ngezebokko puwili ngeragi miza niweki yanagi. \v 38 Tamizeige ngaibok kusa libuge weik lewa ma kusage winakmokko were ngago kaiwekke weik lewa logo tapakeleige yawe miziwili pilik wirere kangkere miza koyilege purik puwili wilikwilik yemane panu mizagi. \p \v 39 Keya pilik kumulizo. Tamizeige yombu i namakki mangobokko yombu ngoweiyagibek lewagi pura iwaka purik pugu ngoweiyagibek watabiyeng ngoweibene kelemiyagi ono. \v 40 Pilik tegi inirau kazing pilikmekke wirere kangkere miza koyizo. Purik ne yombanu paka ngalega kayimabek lewagi ono miza purage ngereke lewagibek kani, legi ini kangkere miza koyizo, yeiya. \b \p \v 41 Yisugu pilik yeiya logo pulaga Pitago Yisuyegi pelik meiya, Yemizibek, ni ngago saweliwei kozak kai pura tonuwayegi keke kozak kaira ma ni yongkambanu mabuwiliyegirau kozak kai yagenda, meiya. \v 42 Logo Yemizibokko pelik meiya to mela, Ei, nogo kozak kai perik ni keya yongkambanu yawe nogora pangka iwaka keya mizi wilibek puwiliyegi langai kozak kai yagenda. Yombu yawe mizi pangka panu kazing pangkamek keya iwakamekke mizi logo ngai yemanebokko nawiliyegi ngai wazamiyabek kelik miziweki. \p Ngai yemanebokko yombu yawera pangka mizibekyegi pakeli puwekkerik pugu piyegi pelik meiyagi, Ni negi ngai nak mizagi keya yombu negi yawe mizi nawiliyegirau ni ngai wazaniyagi keya ni watabi keya ngeragiyeng puwiliyegi pela yanagibek, pilik meiyagi. \v 43 Pilik miza logo ngai yemanebek kangki. \p Kalike yowekke tamizeige pugu yombanu ngai wazamiyabok yawe pugu kozak meiya pura mizageya wizilege pakela purik ngai wazamiyabok wilikwilikmokko unatuba panu mizagi. \v 44 Purik ngai yemanebokko pelik meiyagi, Ni yawe wazono mizibek, ni ngoluk yombu negi yawe mizi nawiliyegi ngai keya weik watabi negi piyeng mabiyengkirau waberek ngai wizeimo, meiyagi. \v 45 Kapura tamizeige ngai wazamiyabokko pelik kumuli, Ngai yemane nogobek nguk namizi lewagelagi ono mena, miza logo pi weik yongkambanu yawe miziwili yeli keya keleyi keya ngeragi kolokngagono ni keya kai nameli keya miza mela purik \v 46 kalike ngai yemanebek wok nakke lewagi purik wok ngai wazamiyabek piyegi yuke ono, ma pi lewagi ono, mizabokko ngai yemanebek weik lewa logo pugu ngai wazamiyabekki kazing kaile mizimekki pakela logo piyegi ngangang yemane kelemiya logo pugu pi pongo lemengke yongkambanu Anotogi ngago puragi kerewiya logo kiriwei mizi ono puwili kiling pulogo wazamiyagi, yeiya. \p \v 47 Yisugu ngago saweliwei pura yeiya logo purikku kai pura pelik yeiya, Yombanu ngaibekyegi yawe mizi nak ngai pugubokko yawe miziweki meiya piyeng iwaka kapura pi yawe pura miza ono keya ngai pugubokko keli piyeng miza onobok, ngai pugubokko wizale yemane panu ulagi. \v 48 Kapura yombanu yawe mizi nak ngai pugubokko kaira iwaka onobok, kazing pugu kaile miziyengki wiyeke ngangang mizagi kapura ngai pugubokko wizale songono ulagi, yeiya. Togo tamizeige Anotogo ni yawe yemane nara ngaiweki nana purik mabura Anotogi kelirik ni yawe puraga yawe kozang panu miziweki keli. Keya yombanuwiligu nakyegi mawiyarekka pangkabek mizibok yombanuwiligu pi mawiyarekka kazing pangkamekke mizi kunibene yuke koyagi, yeiya. \b \p \v 49 Pulaga Yisugu mawinda pelik kai, Ne kayima purik pelege ngabelakpekke yezizik waliyiweki keya ulogo langiya kesak nogo keli. \v 50 Kapura ne were ngangang mizagiraga kiliya kuna logo, keya wilek nogobek kuneng panu wiziya weik nogo yaka kai pura miza logo puwekke yeikkine, yeiya. Togo purikku kai pura Yisu nganganda wagela logo ibengki puragi kai yagenda. \v 51 Inuwago kumularik ne ngabelakpekke kazing yombiyangai yongomo mizagimek keremiziweki kayima nobiyeng? Pilik ono kani. Ne pelege yawe yongkambanuwili ngai neyauge sanga mizagi pura miziweki kayima, purik nawili ngago nogoragi ngizi panu kumulagi keya nawili ngago nogoragi ngizi panu kumulagi ono legi. \v 52 Mabek pewekka purik neyegi weraga yombu nak ibuwili sanga miza logo neyauganak neyegi ngizi panu kumulagi keya neyau neyegi ngizi panu kumulagi ono. Ma pilik sanga miza logo neyau neyegi ngizi panu kumulagi keya neyauganak neyegi ngizi panu kumulagi ono. \v 53 Puwili pelik sanga mizagi, mango koyambekyegi ngai mizagi, keya panu kolomeleyegi ngai mizagi, keya panu koyambekki yongokpumeleyegi ngai mizagi kani. Ne pilik miziweki kayima, yeiya. \b \p \v 54 Keya pugu yeke langak peyendau yongkambanuwiliyegi pelik yeiya, Inugu kozainung kusabanurik yokmek ngokmorokta wiyi purikki pakeli purik inugu nguk namizi pelik kisi, Koboyau lewa mena, kisi logo weik kobo kuli. \v 55 Keya ini kusarikke kilili mizi keya pelewewili ngaiwak yemane panu wiya yolu purik inugu pelik kisi, Wangkopek yokmek ngai panugi kisi, logo yokmek weik ngai panugi. \p \v 56 Ini yombanu kiligang neyau lewawili, purik ini ngabelakpekki pakeli piyengki iwaka keya ngilumbekki pakeli piyengki iwaka kapura inugu kisirik watabi mabek pewekke neyegi langai mizi logo pakeli piyengki iwaka ono kisi legi. Inugu pilik kisira nangki? \v 57 Keya inuwa ngezego kazing pangka piyengki miziweki waberek kozak keli onora nangki? \v 58 Nguk namizi kazing inugu kaile miziyeng waberek mizi, ini ngagozak keleyagibek lewa nera. Keya pi lewa logo ini panga kazingke yombu ini ngagozak keleyagibok kiling kunimowei puwekke purik mabura pi kiling inugu kaile miza piyeng kozak kela logo yeik sa wiyizo purik pugu ini ngagozakta kebangkelagibekyegi iza orowei kuna nelegi, keya pugu wagelawiliyegi iza yana logo puwiligu i wigirimakke wigira wazaya nelegi. \v 59 Kerewiyi. Pilik miza puwekke purik ini i wigiri pumakka welagela yeragiyagi ono wiziya wiziya inugu ini ngagozak keleyagibekyegi watabi kaile inugu mizi kayima piyengki kangayeng mabiyeng mana purik mabura kele, yeiya. \c 13 \p \v 1 Mabuwekkerik yombanu nawili ngago nara Yisuyegi kozak meiweki kayima. Kanda Yisuyegi kozak meiya, Yombanu Yuda Kalili ngabelakpekka nawili yereng Yirusalem yemane puragi kambela logo Anotogi i walek yemanemakke pulumakau ula logo Anotoyegi iwiyeng kolak miziweki, keya pilik mizageya koyigeya yombu ngabelak Yudaya meibekki Rom Kapman ngaibek Pailet meibokko pigi ami nawiligu puwili yeliweki wezayela. Pilik miza logo puwili ibeng purikki kozak meiya. \v 2 Yisu purikki kerewiya logo pugu puwiliyegi pelik yeiya to mela, Inugu kumularik yombanu ibengwiligu kaile mizayeng ini Kalili yongkambanu nawiliyaga ngalege panu ma talik? Pilik ono kani. \v 3 Kerewiyi, iniyegirik ini kaile inuguyengki kuneng miza logo kaile inugu miziyengka kowitizo keya wilek kang inuguyeng Anotoyegi sawelizo. Tamizeige pilik mizi ono purik inirau ibeng koyimagi. \p \v 4 Keya periktau, inuwago kumularik talik? Nangki wiyeke yombanu meleyau keya pongo ingenazik keya nazikka neyauganak yereng Yirusalem mei puragawili, i yemane yokolong ngalege yereng Silom mei puraga yolu pumakko puwiligi ngalege topelora wala logo puwili ibeng. Inugu kumularik yombanu ibengwiligu kaile mizayeng yongkambanu Yirusalem yolu nawiliyaga ngalege panu nobiyeng? Pilik ono kani. \v 5 Kerewiyi, iniyegirik ini kaile inuguyengki kuneng miza logo kaile inugu miziyengka kowitizo keya wilek kang inuguyeng Anotoyegi sawelizo. Tamizeige pilik mizi ono purik inirau ibeng koyimagi, yeiya. \b \p \v 6 Yisugu yeiya logo waleleige ngago saweliwei pera puwiliyegi kozak yeiya, Yombanu nak yengelei Fik mei nalei yawe waing puguleige ngeriya wazamiya. Wok nakke pi wilekyeng yengelei puleiga tiyiweki kambela. Pi kanda wilekyengki yengeleileige ngalege pakela kapura nayendau wira ono. \v 7 Tegi pugu yaweleige yawe mizibekyegi pelik meiya, Pakele, kirisimasi neyauganara ne yengelei Fik peleigi kanda pelege pakeli mizageya wiziya, kapura nogorau wilek nayeng tiya ono. Tegi kira mele. Pugu ngabelakpekki kolokpek nageya yolu nelegi yengelei wilekyeng wiri ono pulei kira melimo, meiya. \v 8 Yaweleigi yawe mizibokko pelik meiya to mela, O Peba, kirisimasi wamenara perarau wizi pani logo nogo yengeleileigi sologomek ngabelak kira logo liyeng pulumakauwiligi yayengka kola wiyiweki mizi mena. \v 9 Pilik miza logo waleleige tamizeige kirisimasi kalike narage wilekyeng wira purik wazono kapura tamizeige yeik purik mabura nugu nogo kiriweki kozak nei mangine logo nogo kiragine, meiya. \p Kazing mabilikmekke ini yengeleiyeng kelik. Anotogo kaile inuguyengki pakela logo yengeleiyeng kelik kira mela nelegi kuneng miza logo kowiti mizizo, yeiya. \b \p \v 10 Wok nakke wok Yudawiligi yawe mizi onobek, wok Sabatpek meibekke Yisugu yongkambanu Yudawiliyegi ngagora i walek songono puwiligi namakke yeke ige waligeleyageya wiziya. \v 11 Logo yongok namele pulogo wiziya, logo moloyegi kerewa nak yolu. Togo kerewabokko piyegi kemegememek mana logo pi wizagomara kirisimasi meleyau keya pongo ingenazik keya nazikka neyauganara logo purik yongokmologi koza yeke kezangabekke pok weik kolok kolik miza logo luwe tungkulagi ono. \v 12 Logo Yisugu piyegi pakela logo piyegi yarobene ngago meiya logo pelik meiya, Yongokmele, nogo weik kemegeme nugumekka wila wazaniya kani, meiya. \v 13 Logo Yisugu mele puguyau yongok kemegememelegi ngalege walamiya ngizige pi weik luwe tungkula logo luweza logo Anotogi yeikta yongolok meiya. \p \v 14 Pilik miza logo i walek songonomakki ngaibek Yisuyegi sisik miza, Yisugu wok yawe mizi onobekke yongokmele yombiyangai wazamiyarikki wiyeke. Tegi i walek songonomakki ngaibokko yongkambanu pulogo koyawiliyegi pelik ngalik yeiya, Wok melenazik keya nazikka nak teni yawe mizagiyengko logo wok piyengke yombiyangai wazayiweki lewa purik pangka kapura wok teni yawe mizi onobekke yombiyangai wazayiweki lewa nagani, yeiya. \p \v 15 Ngaibokko pilik yeiya legi Yisu Yemizibokko piyegi pelik meiya to mela, Ini ngaiwili kiligang neyau lewawili. Ini puwili mabuwili nak nak liyeng pulumakau ma tongkiwili i puwiligiyengka iza orowei panga kaige kai nibene wok yawe mizi onobekke iza orowei kang miziwili kani, logo purik pangka. \v 16 Keya nogo yongok pemeleyegi wok yawe mizi onobekke sawela puriktau pangkarikku. Yongokwili liyengwiliyaga lewege panuwili purik teni iwaka. Yongok pemele Abalam kelik Anotoyegi kiriwei mizimele, kapura kemegeme pemokko pi wi wezabek tariya keya Sadangko pi kirisimasi meleyau keya pongo ingenazik keya nazikka neyauganarayeng kebangkela wizagoma kani. Pilik tegi wok yawe mizi onobekke nogo wi pi kebangkela wara yolubekka wila wazami yagenda, pi yombiyangai wazamibene purik kaile ma, pilik nguk meiya. \v 17 Yisugu ngaibekyegi meiya to melarago Yisuyegi kiyebuk mizi puwili kendek mizibene keleya logo yongkambanu pulogo Anotoyegi ya kumuli kayima pumok mamok watabi wazono panu Yisugu miza piyengki wilikwilik miza. \b \p \v 18 Keya Yisugu ngoluk yongkambanu Anotoyegi inge laliyi keya ya kumuliweki kayimawiliyegi ngagora pelik yana, Nogo Anotogo pigi ngaimekki ngai yolu pura nangaiyeng kelik kaiyagi? Keya ngago saweliwei taliktago ngai pumokki langai kozak kaiyagi? \v 19 Anotogo pigi ngaimekki ngai yolu pura yengelei wilek Mastet mei nak kelik. Yengelei wilek Mastet meiyeng wilek nayeng kelik yemane ono, yengelei Mastet puleigi wilekyeng songono panu kapura yombanu nakko wilek pok weiya logo yawe puguleige ngeriya puwekkerik kalike purik yengelei nayengka yemane panu lewagelagi. Keya puleigi meleyeng yemane panu logo winakwiligu kanda yengelei meleyengke igazi mizagi, yeiya. \b \p \v 20 Mawinda Yisugu nguk yeiya, Nogo Anotogo pigi ngaimekki ngai yolu pura nangaiyeng kelik kaiyagi? \v 21 Anotogi ngaimek ngeragi Yis meirik kelik. Yongok namologo yis songono narik weiya logo kaimi yemane nakke iwing palewayeng kiling ngelaming kelemiya purik kalike iwing palewarik maburik weik yisrikku mizagewiyege wilak wara wizei penangai, yeiya. Togo purikku kai pura pelik, Anotogi ngaimek solowekkerik songono kele kapura kai kanda kalike unatuba lewagelagi keya solowekke Anotogo yongkambanu ngai yolu puwili keremungke ono kele kapura kalike keremungkegi. \b \p \v 22 Yisu paka Yirusalem kunimowei pugu yereng yemane keya songono piyeng mabiyeng neing yongkambanuwiliyegi ngago pugura waligeleyi kambela. \v 23 Yereng narage yombu nakko Yisuyegi pelik nguk meiya, Yemizibek, yongkambanu Anotogo yaliya wazaya logo pigi ngaimekki pugu ngai yolu puragi kiliyi puwili mele sangkelagi, ma talik, meiya. \v 24 Keya Yisugu puwiliyegi pelik kanga yeiya to mela, Kang Anotogo pigi ngaimekki ngai yolu puragi kiliya kandik imakki kandik kelik. Logo kang purik koru panurikki wiyeke yongkambanu kolokngagono kiliya liweki yang mizagi kapura pangka kiliya lagi ono. Tegi ini Anotogo pigi ngaimekki ngai yolurage kiliya liweki yawe kozang mizizo. \v 25 Purik kang purikki mangobek kandik waliyi penanging logo pulaga ini yenge yerengka luwe koyimowei piyegi pelik meiyagi, Yemizibek teniyegi kandik tiye meiyagi. Puwekke pugu iniyegi pelik yeiya to melagi, Ini talaga lewa. Ini nogowiliyaga nak ono purik ne iwaka, yeiyagi. \p \v 26 Togo inugu piyegi pelik meiya to melagi, Teni ni kiling mogosa logo ngeragi ni miza puwili. Ni yereng tonuguyengke waligeleyabok, meiyagi. \v 27 Kapura pugu iniyegi mawinda pelik yeiyagi, Nogo yaka pelik yeiya wizinda, Ini talagawili miza purik ne lusuwei logo ini nogowiliyaga nak ono purik ne iwaka. Ini mabuwili kaile miziwili mena neyaga kazi kuni, yeiyagi. \v 28 Logo kalike inugu inigi yelibungang kokawili Abalam keya Isak keya Yakop kiling yombanu Anotoyaga ngagora weiya logo kozak kisawili yereng Anotogo pigi ngaimekki ngai yolu purage yungke koyilege pakelagi kapura ini yenge yerengka mamiza puwekke ini ingkeya kelele yemane panu kisi keya kili inuguyeng ngiliti mizagiyagi. \v 29 Yongkambanu Yuda ono neyegi ngizi kumuliwilirau pulogo Anoto kiling ngai pugurage yungke mogosa logo ngeragi nageya koyi nangai. Puwili ngabelak mabiyengkawili logo panga yokmek lewagela lagawili, keya panga yokmek kiliya lagawili, keya paka yongoleiga lewawili, keya pongo moleiga lewawili. \v 30 Ini Yudawiligurik ini Anotogi ngaimekki pugu ngai yolu puragi kiliya kunagiwili mizi kapura nawili were kunagi keya ini Yudawili kalik panuge kunagi, yeiya. \p \v 31 Pilik yei ngizige yombu Palisi mei nawili Yisuyegi wiriya logo pelik meiya, Ni yereng pera wiya logo wale narikke kambele, purik Ngai Elodo ni neliweki mizi mena, meiya. \v 32 Yisugu puwiliyegi pelik yeiya to mela, Nogo Elodoyegi meirik keri wizing kaile namek mei. Tegi ini keri wizing kaile pumokyegi kambeli logo piyegi pelik meizo, Ne yawe nogora miziweki Anotogo wok sawiyayeng wizinda logo Elodorau ngezangai Anotogo sawiya pura wandikke ngelagi langai ono. \v 33 Legi ne yawe nogora mizi kanda weik puwekke weikkine. Yombanu Anotoyaga ngagora weiya logo kozak kisawili paka Yirusalem yerengke yela legi ne paka Yirusalem kangweki mizi meizo, yeiya. \p \v 34 Yisu yereng Yirusalem puragi kumula logo yongkambanu pulogo yolu puwiliyegi yalek miza logo ingi ngaungaumek kiling pelik kai, O ini Yirusalem yerengke yoluwili, inugu yombu Anotoyaga ngagora weiya logo kozak kisawili yeli miza keya inugu Anotogo yombu iniyegi wezayeliwili kingyengko yeli miza. Keya winakmokko luguwili yenge sabengyauge kiliya wazayi pilik, kang kolokngagono nogo iniyegi waberek ngaiweki miza kapura inugu neyegi kezanga nana. \v 35 Kerewiyi, Anotogo weik ini wezaya, i yombu naktau yolu onomak kelik keya yombanu ini kiling ngai kelagiwili lewa puwekke Anotogo iniyegi sawelagi ono. Logo nogo iniyegi pera pelik yei, inugu ngereke neyegi pakelagi ono wiziya ne wameik yombu Anotogo iniyegi wezanelabok mizi puwekke inugu pelik kisagi, Pok Anotogo teniyegi wezamelabek legi Anotogo pi kozanda maniweki, kisi puwekke inugu ngereke neyegi pakelagi, yeiya. \c 14 \p \v 1 Wok yawe mizi onobek Sabatpek mei nakke Yisu yombanu Palisiwili meiwiliyaga yemane nakki imakke pi kiling ngeragi niweki kambela. Kanda yeke ige mogosa. Yongkambanu nawilirau koyilege logo puwili Yisugu mizi piyengki mereke ngai koya. \v 2 Yisugu yombu ingkeya meleyeng wara nak mereke wizilege pakela. \v 3 Logo Yisugu yombu Mosegi loyengki waligeleyiwili keya Palisi mei pulogo puwiliyegi pelik nguk yeiya, Ma lo tonuguyengko wok yawe mizi onobekke yombanu yombiyangai wazamira miziweki kai ma yeik, yeiya. \v 4 Kapura puwili mabuwili ngagoluk koya. \p Pulaga Yisugu yombanubek miza logo yombiyangai kelemiya logo kang wezamela. \v 5 Pilik miza logo Yisugu puwiliyegi pelik yeiya, Inugu kumularik talik? Tamizeige inuwa puwili nakki marekpek ma liyeng pulumakau nakkimek wok yawe mizi onobekke yenge kawik kai kolirikke kiliya puwekkerik nugu kumulagirik wokpok wok teni yawe mizi onobek mena miza logo mabilik wizi pani mizagi ma ni nguk namizi ulumiyagi ma talik, yeiya. \v 6 Kapura puwiligurau ngago puragi kanga nara kisa yo mela ono. \b \p \v 7 Yisu yongkambanu ingenaze nawili tung yeikyeng kilingwiligu mogosiyengke mogosiweki were kandikki pakelawekke pugu ngago saweliwei pera puwiliyegi pelik yeiya, \v 8 Kang naraga yombanu nakko ngeragi yongkambanu mele yanirage ngeragi miza niweki ini nakyegi ngago yei purik mabura ni tung yeikyeng kilingwiligu mogosi piyengke mogosiweki mizi nagani, purik yombanu yaka niyegi ngago neiyabokko yombu yeik yemane nara kiling nak tung purikke mogosagibek ngago meiya wizindagi langai legi. \v 9 Togo yombu yaka niyegi ngago neiyabokko kanda niyegi pelik neiyagi, Yek wizei, pek yeikta kilimbek mena pi tung yeikta kilimbokko mogosi purikke mogosi pani neiyagi. Pilik miziwekke purik ni kendek miza logo tung ngabelakka panurikke ni ngeragi nagi. \v 10 Togo pilik segeya ni yombu ingenaze nak puwekke purik mabura nak were tung yeikyeng kiling puwiligi purik weibene kelemi logo ni tung ngabelakka panurikke mogosi mangine. Togo yombu yaka niyegi ngago neiyabok pakeliraige ni pilik mizi mabura ngezebokko niyegi pelik kai penanging, Negi kewengkebek pelege tung yeikyeng kilingwiligu mogosi perikke mogosiweki mena koli, neiyagi. Pilik miza purago yongkambanu ingenaze puwiligu yeik nugura yemane sawiyagi, yeiya. \v 11 Yisugu ngago saweliwei pura yeiya logo puwiliyegi pelik yeiya, Yombanu ngezebokko ngezebekki yeikta yongolok meibok Anotogo yeik pugura kulengke wiyagi, kapura yombanu yeik ngezebekkira kulengke wiyibok Anotogo yeik pugura yongolok meiyagi, yeiya. \b \p \v 12 Pulaga Yisugu yombu yaka ngeragi yemane miza ni puragi mangobekyegi pelik meiya, Ni ngeragi yemane nara mizi purik mabura nigi kewengkewili ma nigi ingembuwili ma nigi yeligagangmekkawili ma yongkambanu watabiyengko kolokngagonowili ma yemanewiliyegi ngago yei nagani, purik kalike puwiligu ngeragi yemane miza ni puraga ni lewaweki ngago neiyagi legi, logo kazing pilikmekke ni watabi nugu miza piyengki wiyeke kangayeng nanagirik weik puwekke weiyagi. \v 13 Pilik segeya ni yongkambanu watabiyengki yeikwili keya korik kang korowali puwili keya ingeyeng korowaliwili keya wire kusawiliyegi ngago yeimo. \v 14 Logo puwiligu ni kangayeng nanagi langai ono kapura Anotogo kele kalike wok nakke pugu yongkambanu wilek kang pangka pangkayeng kilingwili ibendaga yangalekta wazayi puwekke pugu nugu watabi miza piyengki wiyeke kanga nanagirik nanagi logo ni wilik mizagi, yeiya. \b \p \v 15 Yombu pulogo mogosara nageyawiliyaga nakko ngago puragi kerewiya logo Yisuyegi pelik meiya, Okuwi, teni yongkambanu Anotogi yeligagangmekki pugu ngai yolu purage mogosa logo ngeragi puguyeng nagi puwili wilikwilik yemane mizagi, kani, meiya. \v 16 Yisugu piyegi ngago saweliwei perago kanga meiya to mela, Wok nakke yombanu nakko ngeragi miza ni nara miza logo yongkambanu kolokngagono niweki ngago yeiya. \v 17 Logo watabi mabiyeng ngayek miza logo pugu yombu piyegi yawe mizibek yongkambanu ulogo ngago yeiyawiliyegi lewaweki ngago yei wezamela logo watabi mabiyeng weik ngayek miza logo pangka pangka mena koli yeimo, meiya. \v 18 Yawe mizibek pilik miza kapura puwili mabuwili nak nak kangki ono kisa, yeiya. \p Togo werebokko yawe mizibekyegi pelik meiya, Ne weik ngabelak wik narik weiya logo ne pakeli kangweki mizi logo ne kangki ono, meiya. \v 19 Keya ngereke nakko pelik meiya, Ne yaka liyeng pulumakau yawe mizagi meleyau weiya logo ne puwili yamizi kangweki mizi logo ne kangki langai ono, meiya. \v 20 Keya ngereke nakko pelik meiya, Ne mabek ngolukku yongok weiya logo piliktikki wiyeke ne pangka pangka namizi legi kangki langai ono, meiya. \v 21 Togo yombu yawe mizibek kandorik ngai pugubekyegi piyeng mabiyeng kozak meiya logo imakki mangobek sisik miza logo pigi marek yawe mizibekyegi pelik meiya, Nguk namizi pongo yereng perage kazing yemane keya songono piyengke kanda yongkambanu watabiyengki yeik puwili keya korik kang korowali puwili keya wire kusa puwili keya ingeyeng korowali puwili ngago yeiya logo iza orowei i nogomakke yabekkimo, meiya. \v 22 Yawe mizibek pilik miza logo waleleige pugu ngaibekyegi pelik meiya, Peba, ne nugu yaka kai pura pilik miza kapura tung nayeng ngoluk yolu, meiya. \v 23 Pilik kai legi ngaibokko marek yawe mizibekyegi pelik meiya, Ni yerengke welagela pongo kazing yemaneyeng keya kazing songono yawege yongomo mizi piyengke kanda yongkambanu puwili iza orowei ige pelege yabekkibene kozang yeiya logo iza orowei koli logo i nogomak wilak sibene. \v 24 Nogo wameik kai, Yongkambanu ulogo nogo ngago yeiya puwiliyaga nakkorau ngeragi pewiligi miza peyengka kolok ulagi ono, meiya. Yisugu puwiliyegi ngago pera waligeleya logo weik yeik. \b \p \v 25 Yisu kang wizigeya yongkambanu kolokngagono menalege wawere ula logo piyegi kiriwei kang. Togo pi weik puwiliyegi kowita yo mela logo pelik yeiya, \v 26 Tamizeige nak neyegi keli logo neyegi kiriwei mizagi kai mabura panu keya mango keya yongokpu iyakong keya si keya sakwili keya ngezebekki korikwekka keli pura neyegi keli puraga songonoweki. Kapura tamizeige pi pilik mizi ono purik mabura pok yombanu neyegi kiriweiwiliyaga nak mizagi ono. \v 27 Keya yombanu neyegi kiriwei mizagi kelibok negi wiyeke ne makngezego Anotogo kelirarikki wiyeke yengeleileige nganganda wagela logo ibeng sa pilik nganganda wageli mabura wilik kagowinda kiling wageliweki. Kapura tamizeige pi pilik mizi ono purik mabura pok yombanu neyegi kiriweiwiliyaga nak mizagi ono, yeiya. \p \v 28 Keya yongkambanuwili purikku kai pura iwaka sibene Yisugu puwiliyegi ngago saweliwei nara pelik yeiya, Tamizeige inuwa puwiliyaga nak kapa i namak ngizagi purik ni were mogosa logo king imak ngizagiyeng talik talikki mizagi, ma king nigi imak kemenak ngizagiyeng pangka ma pangka ono ma talik, mizagi. \v 29 Tamizeige ni pilik miza ono wizigeya yenge ngabelakke simembek keremiza logo pulaga kingyeng yeik mabura ngalege i ngizimaktau ngizagi ono. Togo yombanuwili imakko pilik miza purikki pakela logo purik niyegi songomei keya pelik kisagi, \v 30 Yombu pebok i pemak ngiziweki mizabek kapura pi imakki walerik wiyabek, kisagi. Kazing pilikmekke tamizeige ni neyegi kiriwei mizagi keli purik were yawe neyegi kemenak kiriwei mizagira talikta miza purikki waberek kumula logo mizimo, yeiya. \p \v 31 Keya Yisugu puwiliyegi ngago saweliwei nararau pelik kozak yeiya, Tamizeige yombu ngai yemizi nak yombu pigi ngai keliwili sangkelarik tausen meleyau tikindawili logo piyegi ngai mizi yemizi nak yombu pigi ngai keliwili sangkelarik tausen yombunak tikindawili miza logo ngai keliweki kangkine purik tausen meleyau puwiligi ngaibek were mogosa logo keriyagi tamizeige ngai lewamekki kozanda puwiliyaga lewegegi ma kawiye walagi ma talik wiriyagi miza purikki. \v 32 Tamizeige pi teni pangka ono purikki waberek keriya purik mabura ngai mizimek ngoluk panga koweige yawereiga piyegi ibek oroweiwili wezayela logo ngaira talik yeik sawiyagi miziweki. \v 33 Kazing pilikmekke ini were kumula logo neyegi kiriwei miziweki mizi. Tegi tamizeige iniyaga nak watabi puguyeng mabiyeng keya korik kang puguyeng keya pigi ingembuwilirau wezayela logo neyegi kiriwei ono mabura pok yombanu neyegi kiriweiwiliyaga nak mizagi ono. \b \p \v 34 Wizandik wazono panurikku logo ngeragiyeng kolok kelibene wiyirik kapura tamizeige pigi kolok keli pura yeik puwekkerik kazing ngereke kolok kelibene keremizagi namektau ono, yawe pugura weik yeik. \v 35 Logo wizang piliktik weik kailerikku logo wezamelagirikku. Kazing pilikmekke ini neyegi kiriweiwekke kiyebuk sende logo wiyi purik yawe inugu neyegi mizagira weik yeik. \p Tamizeige ini kerangangyeng kilingwili mabura kerewiyizo, yeiya. \c 15 \p \v 1 Yombu king takis weiya logo piyengka ngoweiwili keya yombu kaile miziwilirau Yisuyegi kerewiyiweki lewa mizi. \v 2 Togo yombu Palisi nawili keya yombu Mosegi loyengki waligeleyi nawiligurau piliktikki pakela logo pelik ngalik kisa meli, Yombanu pobok yombanu kaile miziwili kiling mogosa logo ngagozakka mizibek. Keya pi puwili kiling ngeragi ni mizibek purik pangka ono, kisa. \v 3 Tegi Yisugu puwiliyegi ngago saweliwei peyeng pelik yeiya to mela, \v 4 Tamizeige yombu nak liyeng memeng kolokngagono 100 nawili kiling logo puwiliyaga namek suwei miza purik pi talik mizagi? Pi liyeng memeng mabuwili siliksilik ngela nagiya wezaya logo pi memeng yaka suwei pumokyegi weli kanda weik yolok ngela puwekke weikki. \v 5 Pi pumok yolok ngela logo pi wilikwilik unatuba panu mizagi logo yeke lagokwekke ulalengke wagela \v 6 logo yerengke miza orowei yogi. Togo pigi ingembungangwili keya yerengkewili menalege ngago yeiya logo puwiliyegi pelik yeiyagi, Ne liyeng memeng negi suwei mizamek ngereke yolok ngela legi ne kiling pelege wilikwilik miziweki, yeiyagi. \p \v 7 Pulaga Yisugu mawinda pelik yeiya, Kerewiyi, yombanubokko wilik kagowing miza mabilik Anotogi angela paka ngalegewilirau yombanu wamenak kaile puguyengki kuneng miza logo kaile puguyengka kowitabokyegi wilik kagowing unatuba panu miza kapura yombanu kolokngagono 99 pangka puwili kaile nayendau ono miza logo kaile puwiligi piyengka kowitagi langai ono puwiliyegi wilik kagowing mizagirik yeik panu. \b \p \v 8 Ma tamizeige yongok namele king meleyau wizigeya piyengka nalik suwei puwekke purik pi talik mizagi? Pi lambek langiya logo i ngezemelegimakki kelewenda kilisi keya watabi mabiyengki waberek panu weli kai kanda weik yolok ngela purik weikki. \v 9 Pugu yolok ngela puwekke purik pi pigi ingembungangwili keya yerengkewiliyegi menalege ngago yeiyagi. Pugu puwiliyegi pelik yeiyagi, King negi suwei mizalik weik yolok ngela mena ne kiling wilikwilik miziweki mena koli, yeiyagi. \p \v 10 Togo Yisugu puwiliyegi pelik yeiya, Nogo inuwayegi pelik yeiweki, Kazing mabilik panumekke Anotogi angelawiligu yombu kaile miza nak pugu mizayengka kowita puwekke purik puwiligu wilikwilik unatuba panu kelemiyagi, yeiya. \b \p \v 11 Pulaga Yisugu ngago saweliwei perarau pelik kozak yeiya, Yombanu nak mandik neyau. \v 12 Logo wok nakke mandikyauyaga sakpokko mangoyegi pelik meiya, Peba, watabi tegi nugu menalege wiyi kambela piyengka sanga miza logo ne nanagiyeng weik nane, meiya. Tegi mangogo weik watabi mabiyeng koyangyauyegi sanga mizagelega yana. \v 13 Wok ngelek miza ono wiziya logo sakpek watabi puguyeng kangkere miza logo weik yerenda wizami kambela. Pi ngabelak koweige nakke kanda pulogo kaile kaile mizageya wizimowei king puguyeng yeik ulak wezameli mizageya wiziya. \v 14 Pulogo watabi pugu warayeng mabiyeng yana meli yongomo mizi keya king puguyeng mabiyeng wezameli kaiyageya wiziya. \p Togo waleleige ngabelakpok mabokko ngaba ibeng yemanera lewa logo pi ngaba ibeng yemane panu miza. \v 15 Tegi pi yombanu ngabelak mabokka nakyegi yawe miziweki nguk meiya logo yombanubokko pi liyeng puguwiliyegi ngaiweki wezamela. \v 16 Logo pi liyengwiliyegi ngai keya ngeragi liyengwili nagiyeng yana logo pi ngeragi nayendau na ono kopong pi ngeragi liyengwiligu nagiyengka niweki kumula purik yombanu nakkorau pi watabi nayeng niweki mani ono legi. \p \v 17 Togo pilik mizi ngizige wire puguyau ngela wizigeya kangka nak piyegi lewagela wizigeya ngezebokko pelik kaiya, Negi mangobekyegi yombanu yawe miziwili ngeragi kolokngagono panu ni logo wilak wizigeya ngeragi wale wiya piyeng yolu kapura ne pelege yagasi mizageya. \v 18 Tegi ne yangalek meiya logo negi mangobekyegi kangweki logo piyegi pelik meiyagine, Peba, ne ni keya Anoto paka ngalegebekyegirau kaile kaile nayeng miza. \v 19 Ne weik yombanu yombiyangai onobek logo ngereke nugu ne nigi marekpek kaiyagi ono, nugu neyegi keleniyagirik yombanu niyegi yawe miziwili nak mizimo, meiyagi, miza. \p \v 20 Togo pi weik pulumeng wiya logo pigi mangobekyegi yo kayima. Pi ngoluk i pugumakka koweige yawereiga pigi mangobokko piyegi pakela logo wilek pugubek yalek keli legi pi nginda kanda koyambek yogotora wawiya logo ingkeya ngabik kelemiya. \v 21 Logo koyambokko mangoyegi pelik meiya, Peba, ne yali Anotogi wirege kaile miza kani. Ne yombanu yombiyangai onobek logo ngereke nugu ne nigi marekpek kaiyagi ono kani, meiya. \v 22 Kapura mangogo piyegi yawe miziwiliyegi pelik yeiya, Ngezangai, melewangka wik wazono nogorik weiya logo pelege wakiya wazami. Keya negi marekpek ngereke yorikki wiyeke mena meleling wakiya wazami keya ingegangyau pongo ingeyauge wakiya wazami. \v 23 Pilik miza logo pangalege liyeng pulumakau wazono panumek ulizo logo teni ngeragi yemane miza ni keya wilikwilik miziweki, \v 24 purik mandik negi marekpek ibeng nobiyeng miza kapura wik kayima legi keya pi suwei nobiyeng miza kapura pi weik pek legi teni wilikwilik miziweki mena, yeiya. Togo puwili weik ngeragi yemane ni keya weik yongolo uli, yeiya. \p \v 25 Pilik mizageya koyilege mandik sibek panga yawega kanda panga imakka mereke pura puwili ingimei keya yongolo ulageyarikki kerewiya. \v 26 Pugu yombanu mangoyegi yawe miziwiliyaga nakyegi ngago meiya logo pelik nguk meiya, Puwili nangaiyeng mizi, meiya. \v 27 Legi mangoyegi yawe mizibokko pelik meiya to mela, Nigi sakpek ngereke yo kayima wizigeya nigi mangobokko liyeng pulumakau wazono panumek ula, purik nigi sakpek yombiyangai yo kayima kopong, teni wilikwilik mizi. \v 28 Kapura mandik sibek sisik miza logo pi yeke ige yabela ono. \p Tegi mango welagelarik sibek yeke ige liweki nguk meiyageya wiziya. \v 29 Mango nguk meiyageya wiziya kapura sibokko mangoyegi pelik meiya to mela, Kerewiye, kirisimasi ulogo mizi yabekeya peyeng yawe yeik ulak yawe miziwiligu mizilik ne niyege yawe mizi yabekeya kani, keya ngago nugu miziweki kaiyayeng nara ngela mela ono kani. Kapura nugu neyegi keleniyayeng nangaiyeng? Nugu liyeng yemane namek ma songono namektau ne nana logo negi ingembuwili kiling teni ngeragi yemane miza nigeya miza ono kani. \v 30 Kapura mandik nigi marek pobok watabi nugu nigi piyengka mana piyeng mabiyeng yongok kazingkewiliyegi yana melabek kani. Togo pi yorik nugu liyeng pulumakau wazono panumek piyegi wiyeke ula logo ini miza ni. \v 31 Legi mangogo piyegi pelik meiya to mela, Mandikpek, ni wok mabiyeng yerengke towa yoluyau logo watabi negi piyeng nuguyeng. \v 32 Kapura nigi sakpek ibeng nobiyeng mizabek kapura pi ngereke wik yo kayima. Pi suwei miza nobiyeng miza kapura pi weik yolubektikki wiyeke teni ngeragi yemane miza ni keya wilek kang tonuguyeng wilikwilik mizageya purik pangkarikku. Teni pilik mizi ono kesak pangka onogi, meiya. Yisugu ngago piyeng pilik yeiya logo yombu Palisiwili keya Mosegi loyengki waligeleyiwili piyengki kerewiya. \c 16 \p \v 1 Pulaga Yisugu ngezebokko waligeleyiwiliyegi ngago saweliwei perarau pelik yeiya, Yombu watabiyengko kolokngagono nak wiziya logo weik ulogo pi pigi watabi piyengki yombanu nak ngaiweki keremiza. Togo yombanu nawiligu kanda watabiyengki mangobekyegi pelik kozak meiya, Yombanu watabi nuguyengki ngaibok watabi nuguyengki waberek ngai ono, pugu watabi nuguyeng nayeng nalege wezameli mizi, meiya. \v 2 Tegi pi yombu watabiyengki ngaibok ngago meiya logo piyegi pelik ngalik meiya, Ngago nogo niyegi langai kerewiyi pera talikta? Kapiya narikke watabi nugu negi nangaiyeng miza piyeng mabiyeng lende miza logo nanimo. Pulaga pilik miza logo purik weik kunimo purik ni watabi nogoyengki pangka ngai wiziyagi onobek mena, meiya. \p \v 3 Pilik meiya legi yombu ngaibokko pi ngezebekyegi pelik kaiya, Negi yemizibokko ne weik yawe nogorikka wezaneliweki mizi. Legi ne talik mizagine? Ne kozang wizigeya ngabelak yokoragi ono keya watabiyengki nguk yeiyagirikki ne kendek. \v 4 Watabi nogo mizagiyeng ne weik iwaka. Nogo yongkambanu negi yemizibekyegi koka king keya watabiyeng namani yeik weiya puwiliyegi sawela logo puwiligu pi kanga managi peyengki waleyeng keke mela mowiyibene kozak yeiyagi, logo ne yawe nogoraga wezanela logo purik puwiligu neyegi sawela logo teni kiling yoluweki koli neirik kele, ne mabuwekke puwiliyegi sawelagi kaiya. \p \v 5 Ngaibokko pilik kumula logo pugu yombanu yemizibekyegi ngoluk kanga manayeng mela mowiya onowiliyegi nak nak piyegi yeke ige liweki kozak yeiya, logo were yeke ige yabekeyabekyegi pelik meiya, Nugu talik talik yemizi nogobekyaga mongona, meiya. \v 6 Legi pugu pelik meiya to mela, Weli kolokngagono 100 taramgi pangka weiya, meiya, logo ngaibokko pelik meiya, Mena, kapiya watabi nugu yeik weiyayengki nging penging mena, ya. Mogosa logo nguk namizi 50 taram miza wazamiye, meiya. \p \v 7 Keya pugu yombanu nakyegirau pelik meiya, Keya ni, talik talik mela mowiyagi, meiya. Legi pugu pelik meiya to mela, Pandi wit wireyeng kik andet wamenakki pangka weiya, meiya. Legi ngaibokko pelik meiya, Mena, kapiya watabi nugu yeik weiyayengki nging penging mena, ya. Mogosa logo kik andet wamenakki piyeng tumula logo kik 80 miza wazamiye, meiya. \p \v 8 Togo waleleige yombu watabiyengko kolokngagonobokko yombu ngai kailebokki yeikta yongolok meiya purik yawe yaka pugu miza pura kaile kele kapura pugu waberek panu mizarikki wiyeke. Yongkambanu ngabelakpekke kusabanurikke yolu puwili ngezewili kelik puwili kiling yawe mizagi purikki iwaka panuwili keya puwili watabi ngoluk wangki mizagi pilik piyengki mabuwekke kumuliwili keya watabi kaile kazing ikuyogorik mizi pumokko miziyeng ngezewiliyegi sawelagirikki wiyeke miziwili logo piliktikku puwili yongkambanu wilangkarikkewiliyegi lewege miza meli, yeiya. \p \v 9 Yisugu ngago yeke langakta pelik kozak yeiya, Ngabelak pobokke yongkambanuwili kingyeng kazing ikuyogorik miziyengki wei keya wezameli kapura nogo iniyegi lo nara pelik kozak yeiweki, Ini ngabelak pobokko watabi keya king inuguyeng yongkambanu watabiyengki yeikwiliyegi saweliweki yani mizizo logo puwili inigi kewengkewili mizagi kani logo ini ibeng logo pelege watabi inuguyeng wizamiya logo paka ngalege i wizagomagimakki kang puwekke Anotogo iniyegi koli keleyagi, yeiya. \p \v 10 Togo pugu mawinda kozak yeiya, Yombanu watabi songono panuyengkirau pangka ngai mizi wilibekpok watabi yemane panu piyengkirau pangka ngaigi langaibek. Yombanu watabi songono panu piyengkirau ikuyogorik mizibok watabi yemane panu piyengkirau ikuyogorik mizagi. \v 11 Tegi tamizeige ini watabi king keya pulangai ngabelakpekki piyengki pangka ngai mizi wilibek ono purik mabura Anotogorau ini watabi wizagomagi pilik piyengki ngaiweki yanagi ono. \v 12 Watabi king keya pulangai inigi piyeng Anotogo yanayeng logo tamizeige ini piyeng weiya logo kazing pangkamekke ngai mizi wilibek ono purik mabura watabi kumbekki wizagomagi pugu ini yaniweki keli piyeng pugu ini yanagi ono. \p \v 13 Yombanu yawe mizi nakko kemenak yombu ngai neyauyegi yawe mizagi langai ono. Kazing mabilikmekke ini Anotoyegi keli keya watabi king keya pulangai ngabelakpekkeyengkirau kemenak kelagi langai ono, purik ini nakyegi keli keya nakyegi kumbak mizagi legi. Keya ini nakki keliragi kiriwei keya nakki keliragi kezanga mani mizagi legi, yeiya. \b \p \v 14 Yombu Palisi puwili Yisugi ngago piyengki kerewiya logo piyegi yang meiya, purik puwili kingyengki ngora panu kopong. \v 15 Tegi Yisugu puwiliyegi pelik yeiya, Ini Palisiwili yombu yawe wazono yombanu watabiyeng yeikwiliyegi king yanagiyeng miziwili logo yongkambanu yeikwiligu kumularik ini yombu pangkawili mizi kapura Anotogo wilek kang kaile inuguyengki pakela wizinda kani. Watabi yombanuwiligu kumularik unatuba nobiyeng miza piyeng Anotogi wireyaugu pakelarik sok panu. \v 16 Koka Anotogi lo Mosego lende miza piyeng keya ngago Anotoyaga weiya logo kozak kisawiligu lende mizayeng iniyegi kozang mizi kanda weik Yowan kaimelabokko weik ngago yana. Teng puraga mabek teng perage perik tonugu ngago wazonoragi Anotogo pigi ngaimekki ngai yolu puragi purikki kozak yeiya logo nak nak panga Anotogi ngaimekki kiliya kuniweki kozang yawe mizi, kapura ini Yowan kaimelabokko kazing kiliya kuniweki kozak kaiya pumokki ini kiyebuk miza. \v 17 Ngago wazonora weik lewa purikku Mosegi loyengki kozanda yeik mizi ono, a’a’. Kalike purik ngilumbek keya ngabelakpek talege mizagi kapura Mosegi loyengka watabi songono nayendau talege mizagi langai ono. \b \p \v 18 Keya lo nara yongkambu wei puragira. Tamizeige yombu nak yongok pugumele wezamela logo ngereke namele wei purik pi yombanu yongok ngezebekkimele weiya wizimowei ngereke namele kiling iwek kolibok kelik mizi yagenda. Ma yombu yongok nakko wezamelamele wei purik pirau mabilik yombanu yongok ngezebekkimele weiya wizimowei ngereke namele kiling iwek kolibok kelik mizi yagenda, yeiya. \b \p \v 19 Keya Yisugu mawinda pelik kozak yeiya, Koka yombu watabiyengko kolokngagono nak wizagoma logo pi watabi king yemane panuyengki ngane weiyayeng wakiyi mizi keya wok mabiyeng ngeragi wazonoyeng ni mizi. \v 20 Keya pulogo yombu watabiyengki yeik naktau wiziya logo yeik pugura Lasara meiyabek. Korik puguwek wizingyengko kolabek logo nawiligu pi miza orowei kanda yombu watabiyengko kolokngagonobokki imakki kandikke wezami mizi \v 21 logo pi yombu watabiyengko kolokngagonobokki ngeragi muneng lalek puguraga yenge kulengke kawiye wali piyeng weiya niweki keya keriwiligu wizing puguyeng longok puwiliyengko pikira ni mizi. \p \v 22 Togo waleleige yombu watabiyengki yeikpok ibeng logo Anotogi angelawiligu pi wagela logo yereng wazonorage Abalamyegi saweliwei wezamiya. Logo wiziya waleleige yombu watabiyengko kolaboktau ibeng logo puwiligu waliya wazamiya. \v 23 Yombu watabiyengko kolabek yereng kaile ibeng puwiligi kungwili yoluraga yolu wizigeya ngangang yemane panu mizageya logo paka ngalege pakeliraige Abalam koweige panu Lasara kiling wizilege. \p \v 24 Pilik pakela logo pugu pelik kek meiya, Peba Abalam, neyegi yalek miza logo Lasara kai nakka mele kong pugubekki orozabek waliyi wezamele logo longok nogobekki wiyi pani logo kabeneng siweki sawelibene purik ne ngangang yemanera yezi pezikku nani mena, meiya. \v 25 Kapura Abalamgu pelik meiya to mela, Negi marekpek, ni kumula, koka yali ngoluk wik yolu puwekke ni watabi wazonoyeng weiyageya wiziya keya Lasara korowaliyeng weiyageya wiziya. Kapura mabek pi pelege weik wilikwilik mizageya keya ni pulogo ngangang mizageya. \v 26 Keya yeke langak nararau, tenigi tepekke Anotogo kosau kulaka yemane panuling keremiza logo pelagawili pulogo kangki purik pangka kangki langai ono. Keya pulagawilirau pelege lewagi purik pangka lewagi langai ono kani, meiya. \p \v 27 Pilik meiya legi yombu watabiyengko kolabokko kozang nguk meiya, O Peba Abalam, pilik mabura, nugu Lasara negi mangobekki imakka negi sak melenazik yolu mena wezamele \v 28 logo puwili yereng ngangang mizi perage lewa nelegi puwiligu kaile kaile mizi piyengka kowitiweki kozak yeibene wezamele, meiya. \v 29 Kapura Abalamgu pelik meiya, Nogorau Lasara wezamelagi ono purik nigi si keya sakwili kapiya Mosego lende miza piyeng keya kapiya yombanu Anotoyaga ngagora weiya logo kozak kisa puwiligu lende miza piyengka sangkeli keya kerewiyi nangai, meiya. \p \v 30 Yombu watabiyengko kolabokko pelik meiya to mela, Puwiligu kozak yei piyeng ngoluk pangka ono. Kapura tamizeige yombanu ibendaga yangalek meiya nakko negi sakwiliyegi kozak yei kang purik kele puwili kaile kaile puwiligu miziyengka kowitagi, meiya. \v 31 Kapura Abalamgu pelik meiya, Tamizeige puwili Mose keya yombanu Anotoyaga ngagora weiya logo kozak kisawiliyegi kerewiyi ono purik puwili mabilik yombanu ibendaga yangalektabokko kairikki kerewiya logo kaile puwiligiyengka kowita logo ngizi kumulagi ono, meiya, Yisugu pilik yeiya. \c 17 \p \v 1 Keya Yisugu ngezebokko waligeleyiwiliyegi pelik yeiya, Watabi nalangai nalangaiyengko yongkambanuwili kaile miziweki ulumi kapura yombanu puwili pilik mizibene keleyibokyegi Anotogo ngangang panu kelemiyagi, legi waberek ngaiweki kani. \v 2 Logo pilik poktau ono kesak pangka, purik yombanu neyegi ngizi panu kumuli kazing kumbekki lewengke songono nogowiliyaga nak kaile miziweki ulumiyabokyegi Anotogo ngangang yemane panu managi. \v 3 Pilik legi ini yongkambanu negi puwili, ini kazing ini makngezego koyagi pumokko waberek panu koyizo. \p Tamizeige neyegi ngizi kumuliwiliyaga nakko niyegi kaile mizi mabura nugu piyegi pelik ngalik meimo, Nugu neyegi kaile miza kani. Keya tamizeige pugu niyegi pelik neiya yo meli, Ei, nogo kaile miza logo ne kuneng logo ne melegulang miziweki kai mabura nugu pugu kaile miza pura tumula logo keremareke wezamelimo. \v 4 Keya tamizeige pugu niyegi langai kaile mizayeng melenazik keya nazikka neyau wok wamenakke miza logo nara miza logo ngereke niyege kanda, pi kaileyengki kuneng kai purik mabura nugu tumula logo kang melenazik keya nazikka neyau mabilik keremareke wezamelimo, yeiya. \b \p \v 5 Pugu yeiya logo yombu pugu waligeleyi Aposolo meiwiligu piyegi pelik meiya, Yemizibek, tonugu niyegi ngizi kumulirik songono nangezi legi nugu tonugu ni keya kozang nuguragi ngizi kumuli pura unatuba sibene keleyimo, meiya. \v 6 Keya Yemizibokko puwiliyegi pelik yeiya to mela, Yengelei Mastetlei mei puleigi kumuli. Yengelei Mastet puleigi wireyeng songono panu kapura ngeriyi puwekkerik nguk namizi lewa logo yengelei yemane keremizagi. Tegi inugu ne keya kozang nogoragi ngizi kumuli pura yengelei Mastet puleigi wireyengka nak kelik lewibene kelemi. Purik tamizeige inugu neyegi ngizi kumuli pura Mastet wilekpek kelik songono pilik kesak watabi nalangai piyeng mabiyeng inugu mizagi langai, keya inugurau yengelei kozang pelege lewi peleigi pelik meiyagi, Ni ni makngezego pulili nuguyeng puliya logo ngereke ni makngeze panga kai wizambekke ni makngeze ngeriye, mei purik, pi inugu kairagi kiriwei mizi penanging kani, yeiya. \b \p \v 7 Keya Yisugu pigi yawe miziwiliyegi ngago yeke langak nara yeiya, Tamizeige inuwayaga nak yombu nigi yawe ngabelak kiriraga mizi nak ma nigi liyeng memengwiliyegi ngai nak kiling logo pi panga yawega ige yowekke purik nugu piyegi pelik meiyagi ono, Ngezangai koli, ngeragi nuguyeng ni mangiweki mena meiyagi ono. \v 8 Pilik segeya nugu piyegi pelik meiyagi, Ngeragi nogoyeng ngaiyek miza logo nane logo ne kairi keya ngeragi ni keya ni yeik wizei logo waleleige ni ngeragi nuguyeng miza ni mangine, meiyagi. \p \v 9 Togo yawe mizibok nugu kairagi kiriwei mizarikki wiyeke nugu yeik pugura yongolok meiyagi ma talik? A’a’, watabi pugu mizi piyeng, yawe puguyeng. \v 10 Kazing mabilikmekke iniyegirau pilik mizagi. Ini yaka watabi miziweki nogo kozak yeiya piyeng miza logo weik purik mabura pelik kisizo, Teni Yemizibekki yawe miziwili. Watabi tonugu mizi piyeng yawe tonuguyeng logo teni yombiyangai wizigeya yeik tonuguyeng yongolok meiyagi ono, kisizo, Yisugu pilik yeiya. \b \p \v 11 Pilik mizarikka weik Yisu kazing Yirusalem yerengke kang leweng neing kambela logo pi ngabelak Sameriya keya Kalili meiyaugi tepek neing kambela. \v 12 Pi yereng narage lewagela logo kemegeme korikwek sok mizimek logo Leposimek meimekka yombu meleyauwili pumokka miziwili yoromaure miza. Puwili ngoluk koweige wiriyimowei \v 13 pelik ngalizi kek kisa, Yisu. Yemanebek. Teniyegi yalek mize, kisa. \p \v 14 Yisugu puwiliyegi pakela logo puwiliyegi pelik yeiya, Kambeli. Yombu Anotoyegi wata kolak kelibene waliya maniwiligu korik inuguyengki pakela logo ini weik yombiyangaiwili mizibene logo pulaga ini ngereke yombanuwili kiling menalege wei mizi keya mizi nangine kambeli, yeiya. Puwili mabilik tagoneige korik puwiligiyeng weik yombiyangai sa. \v 15 Yombu puwiliyaga nak tapakeleige korik puguwek yombiyangai mamiza legi pi ngereke Anotogi yeikta ngalizi panu yongolok mei yo kayima. \v 16 Pi pongo Yisugi inge werege ulu wala logo morogulunda wizimowei wazono meiya. Yombanubok Sameriyagabek logo Yudawiligu kiyebuk mizibek. \v 17 Yisugu yombanu meleyauyaga pi wamenak yorikki pakela logo pelik kaiya, Yombanu meleyauwili yakarik yombiyangai wezaya kapura yombanu melenazik keya nazikka mangobektau onowili puwili talege? \v 18 Yombu yenge nalaga kayima pobok Anotogi yeikta yongolok meiweki yo kapura pi ngezebek keke yo pura nangki, kaiya. \v 19 Logo Yisugu Sameriyagabekyegi pelik meiya, Yangalek meiya logo kambele. Nugu neyegi ngizi panu kumulirikku ni yombiyangai keya kaile nuguyengka yaliya wazaniya mena, meiya. \b \p \v 20 Yombanu Palisi nawiligu Yisuyegi wok Anotogo yongkambanu mabuwiliyegi ngaigibek talikwekke lewagi miza purikki nguk meiya. Tegi pugu puwiliyegi pelik yeiya to yela, Anotogo pigi ngaimekki ngai yolu pura lewawekkerik yongkambanuwiligi wireyengko pakelagi langai pilikmekke lewagi ono. \v 21 Ma nakkorau pelik kaiyagi langai ono, Pakeli, Anotogi ngaira pelege pera mena, ma ngai pugura pangalege panga pura kaiyagi langai ono, purik Anotogo nawiligi wilek kangyengki ngai logo Anotogi ngaira weik inigi tepekke wizinda, yeiya. \p \v 22 Togo pugu ngezebokko waligeleyiwiliyegi pelik yeiya, Wok nak lewagelagi logo wokpokko inuwago ne yombanu paka ngalega kayimabekyegi pakeliweki kelagi kapura inuwago neyegi pakelagi langai ono. \v 23 Yongkambanu nawiligu iniyegi pelik kisagi, Pakeli, Yombanu paka ngalega kayimabek yaka lewa. Pi panga pulogo yolubek, mena, kisagi. Ma pakeli, pi pelege yolubek, mena kisagi, kapura puwiliyegi ngizi kumuli nagani. Panga pulogo pakeli kang nagani. \p \v 24 Inuwa lengka wililiktikku mizi puwekke purik paka ngilumbek mabok pangazuwaga pezuwaga ngela manirikki teni mabuwiligu pakeli mizi. Kazing mabilikmekke ne yombanu paka ngalega kayimabek ngereke yogi logo puwekke mabuwiligu neyegi pakelagi kani. \v 25 Kapura pilik mizagine were yongkambanu mabek yolu pewiligu neyegi kezanga nanagi logo ngangang unatuba keleniyagi. \p \v 26 Ne yombanu paka ngalega kayimabek ngereke yo puwekkerik yongkambanuwili ngereke koka walaka kazing yongkambanu Nowagi tendaga koya mabilik mizageya koyi nangai. \v 27 Nowa wiziya puwekke yongkambanuwili Anotoyegi langai kumula ono keya Nowago ngago watabi lewagelagi piyengki langai kai piyengki kerewiya ono logo watabi ngezewiligiyengki mizageya koya. Logo puwili ngeragi ni keya kai ni keya yongkambu wei keya panu keya mangogo kolomele yombu weiyagi nakyegi miza mani kaiyageya koya weik wok Nowa yeke sikmakke kiliya lagibekke kai ngai yemaneyaugu yongkambanu nawili mabuwili yela. \p \v 28 Keya wizagoma kalike yongkambanuwili koka Loto meibek wiziya puwekkewiligu kazing miza pilikmekke, puwili ngeragi ni keya kai ni keya watabiyeng wei keya yani, keya puwili yaweyeng ngeriyi keya iyeng ngizi. Kapura puwilirau Anotoyegi langai kumula ono. \v 29 Logo wok Loto yereng Sorong pura wiya logo kunabekke yezizik keya king salapa ngoriyeng paka ngilumbekka koboyau kelik kuli logo Sorong yerengke mabulogo koya puwili mabuwili yela logo ibeng. \v 30 Wok ne yombanu paka ngalega kayimabek ngereke lewagelagirik kazing mabilik panumekke lewagi. \p \v 31 Wok Yisu yogibokko, yongkambanu imakka welagela puwili ngereke yeke ige yongorik watabi puwiligi piyeng wei nagani, ma yongkambanu panga yawege mizageya koya puwili watabi puwiligiyeng weiweki kowiti nagani. \v 32 Lotogi yongokpumologo miza puragi kumula panu. Pi Loto kiling yereng Sorong meira wiya logo kuna kapura pi watabi pugu wizamiyayengki kumula logo pakeliweki kowita ngizige kemenak ibeng. \v 33 Kazing mabilikmekke yombanu ngezebekki kelira keya ngezebekki wik yolugira kozang kebangkeli mizibok Anotogi wiregerik ibeng logo wik wizagomagira weiyagi ono, kapura yombanu neyegi ngizi panu kumula logo pulaga wilek kang pugubek keya wik yolugi pugura neyegi tiya mani mizibok ibeng wizagomagi ono, pi paka ngalege wik yombiyangai wizagomagi. \p \v 34 Kerewiyi, wokpokko kusage yombu neyau i wamenamakka menalege iwekki kani, logo nak miza oroweigi kapura nak mabulogo wezamiyagi kani. \v 35 Yongok neyau yeke ige menalege yawe mizageya koyagi, logo namele miza oroweigi kapura namele mabulogo yawe mizageya wezamiyagi kani. \v 36 Yombu neyau panga yawege menalege yawe mizageya koyagi, logo nak miza orowei kangki kapura nak mabulogo yawe mizageya wezamiyagi kani, Yisugu pilik yeiya. \p \v 37 Tegi Yisugu waligeleyiwiligu piyegi pelik nguk meiya, Yemizibek peyeng talege mizagi meiya logo Yisugu ngago saweliwei nara pelik yeiya to mela, Wale watabi ibeng piyengki korik sokyeng wizilege winak Yezigokwili kanda pura menalege niweki wawere ulageya pulogo, yeiya. Togo purikku kai purik pelik, yereng yongkambanu kazing kumbekki Anotoyegi leweng ibengwili koyagi pulogo Anotogo ngangang yaniweki lewagi. \c 18 \p \v 1 Puwili wok mabiyeng waberek mizibene keya kiyebuk sende miza logo waberek mizimok wizamiya nelegi Yisugu ngezebokko waligeleyiwiliyegi ngago saweliwei pera pelik kozak yeiya, \v 2 Kang naraga panga yereng yemane narage yombu ngagozakyengki kerewiyi nak wizagoma. Pi Anotoyegi kazi namizibek keya yombanuwiliyegirau yalek mizi onobek. \v 3 Keya yereng maburage yongok komate namelerau mabulogo wizagoma logo pi yombu ngagozakyengki kerewiyibekyegi kayimi wilibek logo piyegi pelik nguk mei mizi, Nogo neyegi korowali mizabek ngagozak kelemiweki mizi legi nugu neyegi sawela logo negi ngagozak puragi kerewiya logo pangka pangka miziweki, mei mizimele. \p \v 4 Yongok komatemele solo kayimawekkerik yombu ngagozakyengki kerewiyibokko piyegi, pilik mizagi ono meiya. Kapura kalike pi ngezebek pelik kumula, Ne Anotoyegi kazi ono keya yongkambanuwiliyegi yalek keli ono kele \v 5 kapura yongok komate pemelego ne yawe unatuba nani mizi legi nogo ngagozak puguragi kerewiya logo pangka pangka mizagi. Tamizeige ne piyegi saweli ono purik pi ngoluk mazeng keya lewa lewa mizagi logo purik ne kiyebuk mizagi langai, pilik kumula, yeiya. \p \v 6 Pulaga Yemizibokko puwiliyegi pelik yeiya, Inuwa yombu korowali ngagozakyengki kerewiyabokko kaiya puragi kerewiyizo. \v 7 Purik tamizeige yombu korowali ngagozakyengki kerewiyabokko yongok komatemeleyegi korowali miza piyeng pangka pangka miza purik mabura Anoto pangka ngagozakyengki kerewiyibokko yongkambanu pi ngezebokko nogowili kaiya puwiligu yoklongko keya kusage wok piyeng mabiyeng piyegi pobilik ingkisi pelik, Ngagozak tonuguragi kerewiye logo watabi korowali nazuwagawiligu teniyegi miza piyeng pangka pangka mize, kisi pilik. Logo pugu puwiliyegi sawelagirikki yelakkelek mizagi ma talik? \v 8 Nogo inuwayegi watabi pugu mizagi piyengki kozak yeiweki, Anotogo yongkambanu puguwiliyegi nguk namizi sawela logo puwiliyegi nazuwagawiligu korowali miza piyeng kebangkela logo pugu yombanu piyegi kumuli onowiligu yombanu piyegi kumuliwiliyegi kaile miza piyengki wiyeke piyegi kumuli ono puwili nganganda nguk namizi yanagi. Kapura ne yombanu paka ngalega kayimabek ngereke ngabelakpekke yowekkerik nogo yongkambanu neyegi ngizi panu kumulageya nawili pakelagi ma yeikki? Ne yalek purik nogo kumularik kolokngagono ngizi kumuli pura wiya wizilege ne pakelagi, yeiya. \b \p \v 9 Wok nakke Yisugu yongkambanu ngezewiligu ngezewiliyegi teni pangkawili keya teni kaile miziwiliyegi kiyebuk mizi puwiliyegi ngago saweliwei pera pelik kozak yeiya, \v 10 Wok nakke yombu neyau paka Anotogi i walek yemanemakke waberek miziweki kambela. Piyauyaga nak ngai Palisi meimekkabek keya nak king takis weiya piyengka ngoweibek. \v 11 Palisibek luweza logo pi ngezebekki kangkabekke pelik ngagoluk waberek miza, O Anoto, ne yombu nawili kelik ono legi ne niyegi wazono nei. Yombu nawili watabiyengki kerezi kopong puwili king menalege yawe naragi wawiya piyeng ngowei keya puwili yongkambanuwiliyegi korowaliyeng miziwili, keya puwili yongok puwiligi onowili kiling iwek koli miziwili, kapura ne pilikpek ono keya nerau yombu king takis weiya piyengka ngoweibok kelik pek ono. \v 12 Purik sonda naraga wok neyau ne kazing ngago nuguragi wiyeke niyegi waberek miziweki ngeragi ni ono mizi pumok mizibek, keya watabi nogo wei piyeng mabiyeng sanga miza logo limak meleyau keremizi logo limak meleyau piyengka narik weiya logo ni nani mizibek, yombu Palisibek meibek pilik waberek miza. \p \v 13 Kapura yombu kaile king takis weiya piyengka ngoweibek panga koweiga luweza wizimowei waberek miza. Logo kaile pugu miza piyengki wiyeke pi kendek miza logo wiregawere pugura paka ngilumbekke pakela ono. Keya pi kaile puguyengki kuneng kelirikki wiyeke ngeleleng ngezebekkira ula logo pelik waberek miza, O Anoto, ne kaile panu mizibek mena neyegi yalek mize. Pi pilik waberek miza. \v 14 Yisugu ngago pura yeiya logo pelik yeiya, Nogo iniyegi wameik kozak yei, Yombu kalikebok Anoto kiling pangka miza wizigeya i ngezebekkimakki kandobela. Kapura yombu werebok, Anoto kiling pangka miza ono purik pi yeik ngezebekkira yongolok meiya kopong. Purik yombanu pi ngezebokko ngezebek yongolok meibok Anotogo pi kulengkebek kelemiyagi keya yombanu pi ngezebokko ngezebek kulengkebek kelemibok Anotogo pi yongolok meiyagi, yeiya. \b \p \v 15 Wok nakke yongkambanu nawili koloyakamandik songono puwiligiwili Yisuyegi iza orowei kayima logo mele puguzik koloyakamandikwiligi kebiyengke walamiya logo Anotogo puwiliyegi wazono keleyibene, kapura Yisugu waligeleyiwiligu purikki pakela logo ngalik yeiya. \v 16 Kapura Yisugu koloyakamandik songonowiliyegi pelik yeiya, Neyegi koli. Pilik yeiya logo pugu ngezebokko waligeleyiwiliyegi pelik yeiya, Koloyakamandikwili neyegi wiriyi pani. Puwili neyegi lewa nelegi waliyi nagani, purik koloyakamandik pilikwilirau Anotogo puwiliyegi ngaiweki ngai pugumekki kiliya wiriyagi purik pangka. \v 17 Kerewiyi. Tamizeige nak Anotogo piyegi ngai wizeibene kazing koloyakamandik songonowili mizi mabilikmekke kelemi ono purik mabura pok Anotogo pigi ngaimekki ngai yolu puragi kiliya wiriyagi ono, yeiya. \b \p \v 18 Yudawiligi yemane nakko Yisuyegi pelik nguk meiya, Kiriwaga wazonobek, yawe talikta miza logo ne wik wizagomagira weiyagi, meiya. \v 19 Legi Yisugu piyegi pelik meiya to mela, Nugu neyegi wazonobek kaira nangki? Nugu neyegi keriyirik ne Anoto, purik Anoto wamenak wazonobek, naktau wazono ono. \v 20 Kapura ni Mosegi lo piyengki iwaka. Lo piyeng pelik, Yongkambu weiya puwili nigi kerekpu onobek ma nigi yongokpu onomele kiling iwek koli nagani. Yombanu uli nagani. Yombanu nakki watabiyeng purik ngowei nagani. Yombanu nakyegi langai ngaigu kai nagani. Nigi panu keya mangoyauyegi panga yungke mizimo, meiya. \v 21 Tegi yombu yemanebokko Yisuyegi pelik meiya to mela, Lo nugu neyegi yaka kozak nei piyeng mabiyeng ne mandik songonowekkerikka kiriwei mizi kayimi, meiya. \p \v 22 Pilik meiya legi Yisugu piyegi pelik meiya, Purik wazono kapura ni ngoluk watabi nayendau miziweki. Watabi nigi piyengko nigi kazing wik wizagomagira weiyagimek waliya legi watabi nigi piyeng mabiyeng yombanuwiligu weibene yani kune logo king piyengki ngane weiya piyeng yongkambanu watabiyengki yeik puwili yanimo. Pilik miza logo purik nugu lewege panu kelira paka ngalege wik wizagomagira purikki iwakagi. Mabiyeng pilik yana logo neyegi saweliwei kiriwei koli. \v 23 Yisugu piyegi pilik meiya kapura yombanubek pilik kai puragi kerewiyawekke wilek kang pugubek kuneng, purik pi watabi puguyeng kolokngagono panu logo yanagirikki kiyebuk kopong. \p \v 24 Yisugu piyegi pakela logo pelik kaiya, Yongkambanu watabiyengko kola puwili Anotogo puwiliyegi ngaiweki Anotoyegi panga yungke kunagirik yawe unatuba panu kani. \v 25 Kerewiyi, liyeng Kamelmek meimok nili kagorik lolo ulibekki yungurikke kiliya kang purik yawe unatuba kapura yombanu watabi kolokngagono puguyengki kozang kumulibokko Anotogo piyegi ngaiweki kelemiyagirik yawe unatuba panu, yeiya. \p \v 26 Yongkambanu ngago puragi kerewiyawiligu Yisuyegi pelik nguk meiya, Tamizeige pilik purik mabura yongkambanu wik wizagomagiragi wiyeke yaliya wazayagi langai puwili tawili, meiya. \v 27 Tegi Yisugu puwiliyegi pelik yeiya to mela, Watabi yongkambanuwiligu mizagi langai ono piyeng, Anotogo pangka mizagi langai, yeiya. \p \v 28 Pita pilik kerewiya logo Yisuyegi pelik meiya, Kerewiye, teni yereng tonuguyeng wizamiya logo niyegi saweliwei kiriwei mizi wiziga teni wik wizagomagira weiyagi ma yeik, meiya. \p \v 29 Togo Yisugu puwiliyegi pelik yeiya to mela, Ei, wameik, keya nogo inuwayegi pera kozak yeiweki, Yombanu nak Anotogo piyegi ngai purikki wiyeke i pugumak wiyi keya yereng pugura wiyi, ma pigi yongokpumele wezami, ma pigi si keya sakwili wezayi, ma pigi panu keya mangoyau wezayi, ma koloyakamandik puguwili wezayi kang pilikpok \v 30 mabek ngoluk wik wizigeya Anotogo kanga managi piyeng watabi pugu wiya piyengka ngoluk lewegeyeng keya teng kalike lewagi purage wik wizagomagira managi, yeiya. \b \p \v 31 Pulaga Yisugu yombu ngezebokko waligeleyi meleyau keya pongo ingenazikka neyauwili lewe narikke iza oroweirik puwiliyegi pelik yeiya, Kerewiyi, teni paka Yirusalem yerengke kangweki logo pulogo yombu koka Anotoyaga ngagora weiya logo kozak kisawiligu ne yombanu paka ngalega kayimabekyegi langai lende miza piyeng weik ngizi mizagilege. \v 32 Watabi lende miza piyeng pelik, \q1 Pulogo Yudawiligu yombanu paka ngalega kayimabek miza oroweirik Yuda onowiliyegi miza yanagi. Puwiligu piyegi ngago wageliwei meiyagi keya piyegi korowali kelemiyagi keya pi sibilak ngiza mani mizagi. \v 33 Keya puwiligu pi wizale ulagi logo ibengki, kapura wok neyau wiziya logo wok kalikebekke pi ngereke wik yangalektagi. \m \v 34 Yisugu pilik yeiya kapura pugu waligeleyiwili ngago piyeng naragirau iwaka ono. Purik ngagoyengki soloyeng puwiliyegi liwik logo Yisugu ngago kozak kai piyeng puwiligu iwaka ono. \b \p \v 35 Togo Yisu kiling pugu waligeleyiwili weik ngereke paka Yirusalem kangweki kambela. Puwili yereng Yeriko mei puragi mereke tawereige pura yombu wireyau kusa nak kazing lewengke kerelege mogosa wizimowei yongkambanu ngabelak libu kangwiliyegi ngeragi keya kingyengki nguk yeiyageya wizilege. \v 36 Yombu wireyau kusabek yongkambanu mabuwili kunimowei kisageli mei kandikki pi kerewiyawekke pugu nguk yeiya, Pera nangaira mizi, yeiya. \v 37 Legi puwiligu piyegi pelik kozak meiya, Yisu yereng Nasaretegabok kiling yongkambanu paka Yirusalem kangkiwiligu meiya meli yagenda, meiya. \p \v 38 Tegi wireyau kusabokko pelik ngalizi kek kaiya, Yisu, ni negi yelibu koka King Ngai Tawiti meiyabokki marekngangwiliyagabek logo Anotogo teni Yudawiliyegi wiyeke wezanelabok purik nogo iwaka, legi neyegi yalek mize, kaiya. \p \v 39 Pilik kai legi yongkambanu yeke orozarikke piyegi merekewiligu wireyau kusabekyegi pelik meiya, Ni ngagoluk wizei, meiya. Kapura pi mazeng keya pelik kek kaiyageya, Ni King Ngai Tawitigi marekngangwiliyagabek legi neyegi yalek mize, kaiyageya. \p \v 40 Pilik kai legi Yisu leng miza logo nawiligu yombu wireyau kusabok miza orowei yarobene yeiya. Pi mereke kandawekke Yisugu piyegi pelik nguk meiya, \v 41 Nangaiyeng nogo niyegi miziweki ni keli, meiya logo wireyau kusabokko pelik meiya to mela, Negi Yemizibek, ne ngereke wireyaugu pakelagi keli, meiya. \p \v 42 Pilik kai legi Yisugu piyegi pelik meiya, Wire nuguyau ngaiwila logo pakele. Nugu neyegi ngizi panu kumulirikku ni yombiyangai keleniya kani, meiya. \p \v 43 Pilik meiya logo nguk namizi pi weik wireyau ngaiwila. Pi weik pakelagi langai wizigeya pi Yisuyegi kiriwei kunimowei Anotoyegi wilikwilik ngago mei kang kuna. Keya yongkambanu wawere ulawiligu yombanu wireyau ngaiwilabekyegi pakelawekke puwili mabuwilirau Anotogi yeikta yongolok meiya. \c 19 \p \v 1 Yisu Yeriko yerendage kiliya kuna logo yerenda weik wizamiweki mizi. \v 2 Pulogo yombu king takis weiwiliyegi ngai yemane nak yeikta Sakiyasi meibek yolu. Pi watabiyengko kolabek. \v 3 Pi Yisu meibok talik nalikpek miza legi pakeliweki miza kapura yongkambanuwiligu pi waliyarikku pi Yisuyegi pakelagi langai ono, purik pi yombu ngerewalekpek kopong. \v 4 Sakiyasi iwaka Yisu kazing pumok neing wiriyagi purikki, legi pi were ngindarik yengelei Fik mei naleige ngalege taberek meiya logo Yisuyegi pakeliweki. \v 5 Yisu kanda yengelei puleigi sologa paka ngalege pakela logo Sakiyasiyegi pelik meiya, Sakiyasi, ngezangai ngabelakke kule. Mabek wokpek ne ni kiling i nugumakke yolugi mena, meiya. \v 6 Legi Sakiyasi ngezangai ngabelakke yerageya logo wilikwilik miza wizimowei Yisuyegi koli meiya logo i pugumakke miza orowei kuna. \p \v 7 Togo yongkambanuwiligu puragi pakela logo weik munumunu mei kang keya mizi. Logo puwili pelik kisa, Pi panga yombu kaile mizi mizibek kiling yoluweki mizi purik kaile, kisa. \p \v 8 Yisu keya Sakiyasi yeke ige kanda ngagozakka mogosa. Pilik miza logo Sakiyasi puwili mabuwiligi wirege luweza logo Yisuyegi pelik meiya, Yemizibek, nogo kaile miza purik ne iwaka. Kapura ne kuneng logo kaile nogo mizayengka kowitiweki mizi legi piliktikki wiyeke ne watabi nogoyeng mabiyeng sanga miza logo lewe narik yongkambanu watabiyengki yeik puwili yanagi. Keya tamizeige ne yombu nakyegi ngaigu meiya logo watabi puguyeng ngoweiya purik, nogo kang mangorarau ono pi kanga managi, meiya. \p \v 9 Pilik meiya legi Yisugu piyegi pelik meiya, Mabek wokpekke weik Anotogo ni keya i nugumakki yoluwili kaileyengka yaliya wazaya, purik nugu neyegi ngizi kumularikku ni weik ngizi Abalamgi marekngangwiliyaga nak. \v 10 Purik ne yombanu paka ngalega kayimabek yongkambanu Anotoyaga koweige yolu puwiliyegi wela logo mereke iza orowei yo keya ibeng koyimagi puraga yaliya wazayiweki kayimabek, meiya. \b \p \v 11 Yongkambanuwili Yisugu ngago yaka pura kaiyarikki kerewiya logo pugu ngago saweliwei pera kozak yeiya purik puwili weik Yirusalem lemengki mereke logo pulogo yongkambanuwiligurik Yisu kapmanwili keleyayela logo Anotogo yongkambanu puguwiliyegi ngaigi pura weik pugu lewagela wazamiweki mizi nobiyeng miza kapura pi pilik mizagi ono, keya puwiligi ngai keremizagi ono kapura pi kangki logo puwili yawe pugura mizageya wazayagi purikki wiyeke ngago saweliwei pera kozak yeiya. \p \v 12 Kang narage yombanu yemane panu nakki marekpek ngabelak koweige nakke yeik ngaibek mei pura weiweki kangweki mizi logo waleleige ngereke yogine. \v 13 Pi kangkine were yombu meleyau piyegi yawe miziwiliyegi ngago yeiya logo puwili mabuwili nak nak king ngele neyau keleya logo yanageya wizimowei pelik yeiya, Kerewiyi, Ne kang keya inuwa nak nak king ngele nogo yani piyauge yawe kingyeng ulumiyagi nara mizizo. Logo pulaga ne yo puwekke nogo inuwa king talik talik king ngele piyauga yeke langak keremiza miza purikki ne pakelagi kani, yeiya logo pi weik kambela. \p \v 14 Kapura yombu pokko ngaigi puwili piyegi kiyebuk miza logo puwiligu yombu ngago pelikta oroweiwili kalika wezayela, Teni yombu pokko teniyegi ngaigirikki kiyebuk kani, yeiya. \v 15 Kapura pi yeik ngaibek mei pura mabilik keya weiya logo ngai yemane wazamiya logo kalike yo kayima. Pi kanda nguk namizi yombu piyegi yawe mizi pugu koka kingyeng yana puwiliyegi ngago yeiya logo pigi wirege kanda puwili nakko king yeke langak keremizayeng talik talik miziweki. \p \v 16 Logo werebokko kanda pelik meiya, Yemizibek, ne king ngele nugu koka nana piyaugu ngereke king 200 Kina piyeng ulumiya mena, ya, meiya. \v 17 Pilik meiya logo ngaibokko pelik meiya, Wazono panu, ni yombu yawe nugura pangka mizabek. Keya ni songonoyengki ngai waberek panu miza legi nogo ni weik yereng unatuba meleyauyengki ngai yemane wazaniyagi, meiya. \p \v 18 Pulaga yombu piyegi yawe mizi nak kalike kanda pelik meiya, Yemizibek, ne king ngele nugu koka nana piyaugu ngereke king 100 Kina piyeng ulumiya mena, ya, meiya. \v 19 Pilik meiya logo ngaibokko pokyegi pelik meiya, Nogo ni weik yereng unatuba melenazikyengki ngai yemane wazani, meiya. \p \v 20 Keya pulaga yombu piyegi yawe mizi nalik nak kanda pelik meiya, Yemizibek, nogo king ngele nugu koka nana piyau kagorik walerikku sukumeng miza logo waberek wiya wizagoma mena, ya. \v 21 Ni yombanu yalek mizi onobek legi ne niyegi kulili miza. Purik ni yawe mabiyeng pangka panu miziweki kai wilibekpek legi ne kulili miza, meiya. \v 22 Legi ngaibokko piyegi pelik kozang meiya, Ni yawe namizibek. Ngago ngaigu kili ni makngezegiraga punda wali piyengko mizagewiyege nogo ni ngagozak keleniyagi kani. Keya nugu kairik ne yombanu yalek mizi onobek keya yombanu yawe mabiyeng pangka panu miziweki kai wilibekpek kai. \v 23 Logo ni piliktikki iwaka mabura ni nangki king nogoyeng panga pendikke nowiyi ono, kesak waleleige ne yowekke king piyeng kiling kokowa nayendau wei kak? \v 24 Ngaibokko piyegi pilik meiya logo yongkambanu pulogo luweza koyilegewiliyegi pelik yeiya, Yombanu neyegi yawe mizi pobok korowali mizarikki wiyeke mena inugu king ngele nogo mana piyau piyaga weiya logo yombu yawe miza logo king 200 Kina piyeng ulumiyabokyegi mani, yeiya. \v 25 Yongkambanu luwezawiligu ngaibekyegi pelik meiya, Kapura yemizibek, pi koka king ngele neyau weiyabek, kani, meiya. \v 26 Ngaibokko pelik yeiya to mela, Ei wameik. Keya nogo iniyegi pelik kozak yeiweki, Yongkambanu ngago nogo kairagi kerewiyi logo watabi nogo yana piyeng kebangkela yolu puwili mabuwiliyegi nogo mawinda watabi nayendau yanagi kapura yongkambanu ngago nogo kairagi nagerewiyi logo watabi songono nogo yana piyeng kebangkela yolu puwiliyaga nogo songono puwiligu kebangkela piyeng yongonagi kani. \v 27 Keya yombanu neyegi kumbak mizi logo nogo puwiliyegi ngaigirikki kiyebuk miza puwili pelege iza orowei koli logo negi wirege yela logo ibeng sibene. Logo ne ngago saweliwei pura kozak yei purik ne weik kangkiweki mereke kapura ne kambela wizigeya ini kang tamekke mizageya koyi nangai? \v 28 Yisu ngago pura yeiya logo waleleige pi paka Yirusalem yerengke kangweki puwiligi orozarikke kambela. \b \p \v 29 Puwili kayimeige lewak Olip meibekke mereke. Lewak pokko yengelei olipyeng lewarikki wiyeke yeik pura meiya logo yereng neyau lewakpekke ngezege wizilege. Yereng nara Petepasi meira keya yereng nara Petani meira. Puwili yereng piyaugi mereke kandawekke Yisugu yombu ngezebokko waligeleyi neyau were ngago pelikta kiling wezayela, \v 30 Yereng mereke paka purage kunizo. Yali pulogo kiliya tagoneige purik liyeng tongki kong namek nakko wakleige wibokko tariya logo wizi penanging kani, ngoluk nakkorau mogosa onomek logo wei yongomo miza onomek. Pumokko wi tariya piyeng wila mowiya logo pelege miza orowei koli. \v 31 Keya tamizeige nakko yaliyegi pelik kai, Nangki yali pumokki wibek wili, kai purik mabura piyegi pelik kozak meizo, Yemizibek pemekyegi yawe nara legi te miza orowei kang, meizo, yeiya. \p \v 32 Piyau kazing leweng neing wezayela logo kambela. Kanda Yisugu yaka piyauyegi kozak yeiya mabilik liyeng tongki kongmek wizilege yolok ngela. \v 33 Logo piyau liyeng tongki kongmekki wi tariyabek wilageya tagogei pura liyeng tongki kongmekki mangowiligu kanda piyauyegi pelik yeiya, Nangki yali liyeng tongki kong pemekki wi tariyabek wili, yeiya. \v 34 Legi piyaugu pelik yeiya to mela, Yemizibek pemekyegi yawe nara mizagi. \v 35 Piyaugu pilik yeiya logo liyeng tongki kongmek Yisuyegi miza orowei yo kayima. Pilik miza logo Yisu ngezebokko waligeleyiwiligu kagorik yeke ngalege waliya piyengka panga liyeng tongki kongmekke ngalege wiya logo Yisu tongki kongmekke ngalege mogosa wazamiya logo wiriya. \v 36 Yisu liyeng tongki kongmekke ngalengale yagoneigeya yombanu wawere ulawiligu pi King Ngai Yemizi puwiligi ngaibek sawiyarikki wiyeke kagorik puwiligi yeke ngalege waliya piyeng kazingmekke laga wiya. \p \v 37 Yisu Yirusalem yerengke mereke lewagelawekke pulogo kazing lewak Olip meibekka kando kang leweng yolulege yongkambanu kolokngagono pugu waligeleya logo piyegi kiriwei mizi lewawili mabuwili wilikwiliktago kola koyimowei weik Anotogi yeikta yongolok meiya purik Yisugu watabi Anotogo keke mizagi langai pugu miza piyengki puwili ulogo pakela kopong. Togo puwiligu pelik ngalizi kek kisa. \q1 \v 38 Pok Anotogo tenigi King Ngai wizeibene wezamelabek, Anotogo pi kozanda maniweki. Kazing ngezege saragi pumok paka ngalege wizeiweki. Anoto paka ngalege panu yolubekki yeikta yongolok meiweki. \m Puwili pilik kisi wiriya. \p \v 39 Keya wawere ulawili kiling Palisi piyegi yeik kiriwei wiriya nawiligu Yisuyegi pelik meiya, Kiriwagabek, nugu waligeleya logo niyegi kiriwei mizi lewa pewili ngagoluk koyibene yei, meiya. \v 40 Logo Yisugu puwiliyegi pelik yeiya to meiya, Nogo iniyegi wameik panu kozak yei, tamizeige puwili ngagoluk purik, kingyeng ngezeyeng yeik nogora yongolok meibene ngalizi kek kisi nangai kani, yeiya. \b \p \v 41 Yisu Yirusalem yerendage mereke wiriyimowei pakelawekke Yirusalem yerengki yongkambanuwiliyegi kumula logo ingkeiya. \v 42 Logo pelik kaiya, Nogo kelirik pelik, mabek wokpekke inigi wilek kangyeng kazing ngezege sara yolugi pumokki iwakaweki kapura pumok yokopekke iniyegi liwik logo inugu pakelagi langai ono. \v 43 Yereng inuguraga, lemeng kozang panu kingyengka keremizamek yolu logo yerenda mabura yawereng kelemiya kele kapura ini kiling ngai kelagiwiligu ngabelak waragela lomong yemaneyeng keremizi kayimeige lemeng inigi pumokki lolongmekke pangka pangkagi logo ini kemenak yawereng keleyagi logo puwili tameneng mei kanda paka lolongmekka pongo inigi ngalege perek keya walagi. \v 44 Logo puwiligu ini keya yongokwili keya koloyakamandikwilirau ini mabuwili kemenak korowali keleyageyara ini yeikki. Keya i inuguyeng ula waliyagi, keya Anotogi i walek yemane kimbokko ngizamaktau puwiligu kemenak sugusugu kelemiyagi. Inugurau king nakki ngalege nak nak wiyi yabelayeng pakelagi ono. Purik Anotogo ne iniyegi saweliweki wezanela kapura inugu pakela ono logo inugu neyegi kezanga nana legi yombanu ini kiling ngai kelagiwili lewagi logo iniyegi pilik keleyagi, kaiya. \b \p \v 45 Yisu pilik kaiya logo paka Yirusalem yerengke Anotogi i walek yemane kimbokko ngizamakki kambela. Pi i pumakki yerembekke kanda yongkambanuwili kingyengki ngane liyeng kau keya liyeng memeng keya winakwili wei keya yani mizageya koyilege logo Yisu kazing kaile pumokki pakela logo kiyebuk, legi pugu puwili keleyayela logo puwili keleyayelageya wizimowei \v 46 puwiliyegi pelik yeiya, Anotogi Kapiya Walektikke lende mizarik pelik, \q1 I Anotogimak i yongkambanuwiligu piyegi waberek mizagimak, kapura inugu pung wezarik keremizarikku i Anotogimakki yeikta kaile sawiya logo weik yombanu king ngoweiwiligu king ururu yolu piyeng kelik keremiza, kai, yeiya. \rq Isaya 56:7; Seremaya 7:11\rq* \p \v 47 Keya pulaga wok mabiyeng Yisugu yongkambanuwili Anotogi i walek yemanemakke waligeleyageya wiziya. Yombu Anotoyegi kolak miziwiligi ngaiwili, keya Mosegi loyengki waligeleyiwili, keya Yudawiligi yemane nawilirau pi uliweki miza \v 48 kapura puwili yongkambanuwiliyegi kulili kopong puwiligu kazing pilik mizagimek mizagi langai ono, purik yongkambanu mabuwili ngago lang narik kokowa nelegi piyegi kerewiya panu yolu. \c 20 \p \v 1 Wok nakke Yisugu yongkambanuwili Anotogi i walek yemanemakke waligeleyi keya ngago wazono kazing Anotogo puwili yaliya wazayagimekki langai pura kozak yeiyageya tawizeige pura Yudawiligi yemanewili kiling yombu Anotoyegi kolak miziwiligi ngaiwili keya Mosegi loyengki waligeleyiwili Yisuyegi wiriya \v 2 logo puwiligu piyegi pelik nguk meiya, Nugu teniyegi kozak yei, Ni yeik talikta kilimbokko yawe pera mizi? Keya takko ni yawe pera miziweki pangkara nana? \v 3 Pilik kisi legi Yisugu puwiliyegi pelik yeiya to mela, Mena, nerau inuwayegi ngago naragi nguk yei pei, \v 4 Yowan kaimelabek kayima logo yongkambanuwili kaimela puwekke yawe kaimela pura Anotogi yawera ma yombu ngabelakpekkewiliyaga nakki yawera miza purikki inugu neyegi kozak nei, yeiya. \p \v 5 Togo puwili ngezewili pulogo pelik kozak keli yongomo miza, Teni talik meiyagi? Tamizeige tonugu pelik mei, Anotogira, mei purik mabura pugu pelik nguk yeiyagi, Inuwa watabi Yowangu kai piyengki ngizi kumula onora nangki? \v 6 Kapura tamizeige tonugu yombu ngabelakpekkewiliyaga nakkira, mei purik mabura yongkambanu wawere ula pewiligu teni kingyengko yelagi, purik puwili Yowan Anotoyaga ngagora weiya logo kozak kaiyageya wiziyabektikki ngizi kumuliwili kopong, meiya. \v 7 Tegi puwili yongkambanuwiliyegi kazi miza kopong puwiligu Yisuyegi pelik meiya to mela, Yawe Yowangira talaga kayimara miza purik teni lusuwei, meiya \v 8 logo Yisugu puwiliyegi pelik yeiya to mela, Pilik mabura, nogorau inuwayegi takko ne yawe pera miziweki pangkara nana miza purikki kozak yeiyagi ono, yeiya. \b \p \v 9 Yisugu ngago pura yeiya logo weik yongkambanu pulogo wawere ula puwiliyegi ngago saweliwei pera pelik kozak yeiya, Yombanu nak waing yawe nalei ngeriya logo pugu nawili yaweleige ngai koyibene wazaya logo puwiliyegi pelik yeiya, Yawe nogoleigi yawe mizageya koyimowei waberek ngai koyizo. Keya waing wilekyeng weik kuk puwekke purik mabura piyeng tiyizo logo waing keremizizo. Pilik yeiya logo yawe puleigi mangobek koweige nalege kambela logo pulogo kirisimasi kolokngagono wizagoma. \p \v 10 Teng waing wilekyeng weik kuk wizigeya wilekyeng tiyagiwekkeraga pugu yombu ngagora orowei nak yaweleigi ngai wazayawiliyegi wezamela logo yaweleige waing wilek piyengka waing keremiza nayeng weiweki, kapura yaweleigi ngai wazayawiligu ngagora oroweibek kebangkela logo wizale ula logo yeik wezayongomela. \v 11 Tegi yaweleigi mangobokko ngereke ngagora orowei nak mazenda wezamela, kapura yaweleigi ngai wazayawiligu pi wizale uli keya ngago kaile meiya logo mabilik yeik wezayongomela. \p \v 12 Pulaga pugu mazenda ngagora orowei naktau wezamela, kapura yaweleigi ngai wazayawiligu poktau ngangang unatuba mana logo yenge yerendaga wilingke wezamela. \v 13 Puwiligu pilik miza legi waing yaweleigi mangobokko pelik kaiya, Ne talik mizagi? Ne negi marek wamenak nogo keli panubek wezamelagi. Puwiligu piyegi purik kele ngago puguragi kerewiyagi langai, kaiya. \v 14 Pilik miza logo pi pilik wezamela kapura yaweleigi ngai wazayawiligu pigi marekpekyegi pakelawekke puwili nakko nakyegi pelik meiya yongomo miza, Pobok yaweleigi mangobekki marekpek kani. Pi kalike pigi mangobek ibeng puwekke pi yawe pelei weiyagibek. Tegi teni pi ula logo mango ibeng purik waing yawelei teni makngezegiweki mena, kela. \v 15 Togo puwiligu pi kebangkela logo panga waing yaweleige yomizora wezamela logo pi ula logo ibeng. \p Togo yaweleigi ngai wazayawiligu pilik miza purikki yaweleigi mangobokko puwiliyegi talik mizagi? \v 16 Yaweleigi mangobokko kanda yaweleigi ngai pugu wazaya puwili neneng ngela logo waing yawe pugulei ngereke ngai nawiliyegi yanagi, yeiya. Yombanu Yudawiligi ngaiwiligu peragi kerewiya logo pelik kisa, Igali, pilikta miza nagani, kisa. \p \v 17 Yisugu pilik kisirikki kerewiya logo puwiliyegi ngai yuke panu keleya logo pugu pelik yeiya, Ini pilikta lewagelagirikki kiyebuk. Mabura, Anotogi Kapiya Walektikku pelik kai, pura talik kai, \q1 King yombu imak ngiziwiligu kiyebuk miza logo wezamela pura ngereke king panu imak mamak kebangkela yolu pura kani, kai. \rq Ingi Sam 118:22\rq* \m \v 18 Keya king yaka panu puragirik, Yombanu king puragi ngalege wala puwili narik narik ngela melagi. Keya tamizeige king purago yombanu nakki ngalege kawiye wala purik, king purago pi neneng ngela logo kozobek kelik keremizagi kani, yeiya. \p \v 19 Yisugu pilik yeiya logo yombu Mosegi loyengki waligeleyiwili keya yombu Anotoyegi kolak miziwiligi ngaiwili Yisugu ngago waing yaweleigi mangobekyegi langai kai puragi kerewiya puwekke Yisugu puwiliyegi langai kozak kairikki puwiligu pakela logo mabuwekke puwiligu Yisu kebangkeliweki miza kapura puwili watabi yongkambanuwiligu mizagi piyengki kazi. \b \p \v 20 Pulaga puwili wok Yisu ngezebek kuyangka kebangkelagibekki yuke koya. Keya puwiligu yombanu ngaigu kerewiyagi keliwili miza koyimowei Yisuyegi liwik pakelageya koyagi nawili wezayela. Yombu liwik pakeliwiligu Yisu ngago kaile nayeng kai purik mabura kebangkela logo puwiligu pi panga Rom Kapman Yudaya ngabelakpekki ngai yemanebekyegi miza managi miza. \p \v 21 Yombu Yisuyegi liwik pakeliweki wiriya puwili kanda Yisuyegi pelik meiya, Kiriwagabek, nugu kaiyeng keya waligeleyiyeng wameik ngizi panuyeng purik tonuwa iwaka. Keya ni yewizek mizi onobek, ni yongkambanuwili mabuwiliyegi kazing Anotogi ngizi panumekki waligeleyibek purik tonuwa iwaka. \v 22 Kapura nugu tonuwa nayendau iwakaweki mena tonuwayegi poburikki kozak yei, Lo tonugurago talik kai, teni king takisyeng Romwiligi King Ngaibek Sisa meibekyegi managi kai ma managi ono kai, pilik nguk meiya. \p \v 23 Kapura Yisu puwiligu ikuyogorik mizi puragi pakela logo puwiliyegi pelik yeiya, King keke nalik neyegi orowei koli logo pakeliweki yeiya. \v 24 Puwiligu piyegi nalik orowei kanda logo Yisugu pelik nguk yeiya, Wiregawere king pelikke pera takkara keya yeik takkara wizine pakeli, yeiya. Legi puwiligu pelik meiya to mela, Romwiligi King Ngaibek Sisagiyau, meiya, \v 25 legi Yisugu pelik yeiya, Mena, watabi King Ngaibekkiyeng purik King Ngaibekyegi manizo, keya watabi Anotogiyeng purik Anotoyegi manizo, yeiya. \p \v 26 Togo pulogo yongkambanuwiligi wirege yombu Yisuyegi liwik pakeliwiligu piyaga ngago lang songono nariktau weiyagi langai ono. Tegi puwili ngagoluk koya keya ngago pugu kaiya yo meliyengki lebuk mizara koya. \b \p \v 27 Togo pulaga yombanu Sadusiwili meiwiliyaga nawili Yisuyegi ikuyogorik kelemi wiriya. Sadusiwili yombanu pelik kisiwili, Yombanu nak ibeng purik kung pugubektau ibeng logo pi ngereke yangalektagi ono, kisiwili. \v 28 Puwiligu Yisuyegi pelik nguk meiya, Kiriwagabek, Mosego lo tenigi lende miza nara pelik, Tamizeige yombanu nak yongok weiya logo mandik wazami ono wiziya yombubok ibeng purik yombubokki sakpek ngereke yongok komatemolo weiyagi logo piyaugu yombu yaka ibembokki yango keya marekngang nawili wazayiweki. \v 29 Yombu ingini melenazik keya nazikka neyauwili koya. Logo kalogolibek were yongok weiya logo mandik wazamiya ono wiziya pi ibeng. \v 30 Pulaga waleleige kalogolibekki kelengkebokko ngereke yongok komatemele weiya kapura piyaurau mandik wazamiya ono koya pi ibeng. \v 31 Keya pulaga pokki kelengkebokko komatemele ngereke weiya. Logo yombu melenazik keya nazikka neyau puwili mabuwili pilik miza kapura mandik wazaya ono koya ibeng. \v 32 Logo kalik panuge yongo komatemelerau ibeng. \v 33 Mena, teni niyegi ngago peragi nguk neiweki, Tamizeige wok kalik panubekke yongkambanu ulogo ibeng puwili nugu kai pilik yangalekta wik yolugi mabura yongok komatemolo yombu melenazik keya nazikka neyau puwili mabuwili weiyamele legi tamizeige kalike ibengwili ngereke yangalekta puwekkerik yongok yaka pumolo takki yongokpumele mizagi, meiya. \p \v 34 Yisugu puwiliyegi pelik yeiya to mela, Yongkambanuwili ngabelakka yolu pewekkerik yongkambu weiya yolu \v 35 kapura yongkambanu ibeng logo kalike Anotogo ibendaga yangalekta wazaya logo pugu wik wizagomagi kaiya pilik puwili puwekkeriktau weiyawili mizagi ono, ma panu keya mangogo kolomele yombu weiyagi nakyegi miza managi ono. \v 36 Purik puwili Anotogi angelawili kelikki kopong ngereke mawinda ibengki ono. Keya Anotogo puwili ibendaga yangalekta wazaya logo wik wizagomagira yani kopong puwili Anotogi yango keya marekngang ngiziwili mizagi. \p \v 37 Keya Mosegorau teniyegi yombu ibengwili ngereke yangalek meiyagiragi kozak yeiya, Koka walaka wok nakke Mosego ibek solorik ngoririkki pakela kapura ibek solorik kemenak ngora ono. Logo Mosego Anotogo ibek solo ngori purikki yungka piyegi meiyaragi lende mizarik pelik, Ne Anoto Abalamgibek keya ne Anoto Isakkibek keya ne Anoto Yakopgibek, meiyara lende miza. Anotogo pilik kaiyawekkerik, Abalam keya pigi marekpek Isak keya Isakki marekpek Yakop ulogo ibengwiliyegi pi pilik kaiya kapura Anotogo puwili wik kai yagenda. Ulogo puwiligi korikyeng ibeng kele kapura wilek kang puwiligiyeng wik yolu. \v 38 Logo inuwayegirik puwili ibeng kapura Anotoyegirik puwili wik yolu, legi pi Anoto wik yoluwiligi ngaibek. \p \v 39 Yisugu pilik yeiya logo Mosegi loyengki waligeleyi nawiligu piyegi pelik meiya, Kiriwagabek, nugu puwiliyegi ngago yeiya to mela pura wazonora, meiya. \v 40 Kapura pulaga puwili piyegi mawinda ngago nara nguk meiyagirikki weik kazi. \b \p \v 41 Pilik miza logo Yisugu puwiliyegi ngago nara pelik nguk yeiya, Yombanuwiligu Kilisibek Anotogi Mesiyabek koka King Ngai Tawitigi marekngangwiliyaga nak kisara nangki? Puwiligu ngago pilik kisirago Kilisibek yeik yombanubek kisi yagenda. \v 42-43 Kapura Tawiti ngezebokko Kapiya Walek Ingi Samyengkirikke Kilisibekyegi langai lende mizarik pelik kaiya, \q1 Anoto Yemizibokko Kilisibek Yemizi nogobekyegi pelik meiya, Nogo niyegi kiyebuk miziwili kulengke nugu ngaiweki wazayirikka negi ngaigezuwaga pelaga mogosi koli, kaiya. \rq Ingi Sam 110:1\rq* \m \v 44 Tawitigu Kilisibekyegi Anoto Yemizibek meiya legi talik miza logo Kilisibek Tawitigi marekngangwiliyaga nak? Pilik mabura Kilisibek mabok yombanubek keya Anoto wizinda, yeiya. \b \p \v 45 Yisugu puwiliyegi pilik yeiya logo yongkambanu wawere ulawili mabuwiligu kerewiya koyigeya pugu yombu ngezebokko waligeleyiwiliyegi pelik yeiya, \v 46 Inuwa yombu Mosegi loyengki waligeleyiwili kelik nagani, puwiliyegi kani waberek panu. Purik puwili kagorik wazonoyeng keya melewangka yokolongyeng wakiya logo wei miziweki keliwili, logo yongkambanuwiligu puwili yemanewili mizibene. Keya puwili pundikke yongkambanu mamokki wirege puwiliyegi pelik yeiweki miziwili, Wangane Ngaibek, miziwili. Keya puwili i walek songonoyengke paka orozarikke yongkambanuwiligi wirege yongkambanuwiligu pakelibene mogosiweki keliwili. Keya puwili ngeragi yemane miza ni piyengke tung yeikyeng kilingwiligu mogosi piyengke mogosiweki keliwili. \p \v 47 Puwili yongok komatewiligi iyengki kanda purik puwili yongok komatewili purikki iwaka koyimowei ngaigu king i walekmakkiyeng weiweki yeiya logo kalike ngereke ngezewiligi liwik wawiyiwili. Keya waleleige purik puwiligu kaile ngezewiligiyeng momane meibene Anotoyegi waberek miziyeng yokolong panu meiwili. Togo kalike Anotogo yongkambanuwili kaile puwiligiyengki wiyeke ngagozak keleyi puwekke puwili ngangang weiyagi, kapura yombanu loyengki waligeleyi puwiligu kaile panu mizi piyengki wiyeke ngangang yemane panu weiyagi. Logo Yisugu puwiliyegi ngago piyeng Anotogi i walek yemanemakke mogosa wizimowei kozak yeiya. \c 21 \p \v 1 Yisu pakeli wei miza logo yombu kingyengko kolawili Anotoyegi opa maniweki king nayeng yeke ige pelengwekke wiyirikki pakela. \v 2 Keya pugu mabilik yongok komate watabiyengki yeik panu namele kanda korok neyau wiyirikki pakela. \v 3 Pulaga Yisugu pelik yeiya, Nogo inuwayegi wameik panu kozak yei, yongok komate watabiyengki yeik panu pemologo wiya piyengko yombanu mabuwiligu wiya piyengka ngalege panu kani, \v 4 purik puwili mabuwili king kolokngagonoyengka Anotoyegi puwiligu songono mani keya ngoluk kolokngagono yolu, kapura pemele, pi watabiyengki yeikmele kele kapura pugu wara yoluyeng mabiyeng wiya logo pi ngeragiyeng weiyagi nayendau ono, yeiya. \b \p \v 5 Yisu kiling nawili Anotogi i walek yemane yombiyangaimakki pelik kozak keli, I pemakki king peyeng palumuyengko keya watabi yongkambanuwiligu Anotoyegi manayengko mizagewiyege i pemak, pelik, kela. \v 6 Kapura Yisugu puwiliyegi pelik yeiya, Nogo iniyegi ngago i pemakki langai nara kozak yeiweki, wok nakka purik yombanu Yudawiliyegi ngai miziwiligu kanda i mabek inugu pelege pakeli pemak mamak yowela melagi keya kingyeng sugusugu miza melagi, king neyau pulogo menalege nakki ngalege nak wiziyagi ono, puwiligu yowela melagi, yeiya. \v 7 Keya Yisu kiling puwiligu piyegi pelik nguk meiya, Kiriwagabek, talikwekke pilik mizagi? Keya kazing talikmokko pilik mizagi pura lewagelagirikki were teniyegi walimizagi, meiya. \p \v 8 Tegi Yisugu puwiliyegi pelik yeiya to mela, Waberek panu. Inuwa yombu inuwayegi ngaigu kisi puwiliyegi kiriwei miza nagani. Purik yombanu kolokngagono yeik nogorage lewagi kani logo pelik kisi wiriyi nangai, Ne Kilisibek, kisi nangai keya, Wok Yisu lewagibek weik mereke, kisi nangai, kapura puwiliyegi kerewiya logo kiriwei mizi nagani. \v 9 Keya inuwa ngai keliyengki langai kerewiyi keya yombanuwili ngabelak koweige nayengke watabi nayengki wiyeke sisik miza logo ngalizi meiya meli kang keya miza melirikki kerewiya purik kulili mizi nagani. Watabi pilik piyeng mabiyeng were lewagelagiyeng kani kapura piyengko mizi purik ngabelakpek weik yeikkirikki mizi yagenda ono, yeiya. \p \v 10 Keya Yisugu mawinda pelik yeiya, Ngabelakpek weik yeikkine were peyeng pelik lewagelagi, yongkambanu ngabelak nakkewili kiling yongkambanu ngabelak nakkawili ngai kelagi. Keya kapman ngabelak nakkebek kiling kapman ngabelak nakkabek ngai kelagi, keya yongkambanu ngabelak nayengkewili kiling yongkambanu ngabelak nayengkawili ngai kelagi. \v 11 Keya puwekkerik ngabelak kolokngagonoyengke kuburuk unatuba panuyeng ulagi, keya ngabelak nayengke ngaba ibeng yemaneyeng mizagi, keya kemegeme nalangai unatuba panuyendau lewagelagi, keya paka ngilumbekka watabi yemane wirangai panu nayeng keya ini kulili keleyagiyendau lewagelagi. \v 12 Watabi pilik peyeng kalike mizagi kapura were inuwa neyegi kiriwei mizirikki wiyeke yombanuwiligu inuwa kebangkela logo ngangang keleyi ma kuneng yanagi, keya puwiligu inuwa panga i walek songonoyengke ngaiwiliyegi iza orowei kunagi logo ngagozak keleyagi logo wigira wezayagi, keya yeik nogoragi wiyeke puwiligu inuwa yombu ngabelakpekki King Ngaiwili keya kapman ngai yemanewiliyegi ngagozak keleyibene iza orowei kunagi. \v 13 Puwekke inuwa weik puwiliyegi neyegi langai kozak yei keya ngago nogo inuwayegi waligeleyaragi langai kozak yeiyagi. \v 14 Tegi inuwago were ngago puwiliyegi yeiyagi nayeng pangka pangka mizagirikki wiyeke wilek ngelek kumula nelegi yeik karagare koyizo. \v 15 Purik, pilikta lewagela puwekke purik, mabura nogo kangka inuwagiyeng wazono iwakagira yanagi keya nogo kili inuwagiyengke ngago lang wazono mela to melagiyeng wiyagi mena, logo yombanu inuwa ngangang yanagiwiligu ngago nogo inuwa yana pura keta wezameli keya momanenda wiyagi langai ono. \p \v 16 Keya puwekke iniyaga nawiligi panu keya mangowiligurau ini yombanu ini ngangang yanagiwiliyegi iza yanagi, keya iniyaga nawiligi si keya sakwiligu iniyegi mabilik keleyagi, keya iniyaga nawiligi ingembuwiligurau ma inigi kewengkewiligurau mabilik iza oroweigi logo yombanu ini ngangang yanagiwiliyegi iza yanagi. Puwiligu iniyaga nawili yela logo ibengki kani, \v 17 keya ini yeik nogoraga yawe mizirikki wiyeke yongkambanu mabuwiligu iniyegi kumbak mizagi kani. \v 18 Puwiligu iniyegi pilik keleyagi kele kapura pilik mizagi piyeng yeikkiyengko keya kazing kumbekki lewengkerik nakkorau ini kebangkelagi ono. \v 19 Keya ini kozang panu koyarikku ini wik ngizi koyimagi pura weiyagi. \b \p \v 20 Kapura inugu Yirusalem yerendagi tapakeleige amiwiligu yawereng kelemiya puwekke purik mabura wok yerenda kaile kaile kelemiyagibek weik mereke lewa kani. \v 21 Wok piyengke yongkambanu Yudaya ngabelakpekke yolu puwili ngabelakpok wiya logo kazi paka lewakyengke liwik siweki kunizo, keya Yirusalem yerendage yeke ige yolu puwili yereng puraga welagela kazi kunizo, keya Yirusalem yerendaga welagela kuna puwili ngereke yeke yerendagi kang yongo nagani. \v 22 Purik wok piyeng Anotogo yongkambanu Yirusalemwiligu kaile kaile mizayengki wiyeke ngangang yanagiyeng, logo puwekke Anotogi Kapiya Walektikke ngago pugu lende miza piyeng weik ngizigi. \p \v 23 Togo Anotogo yongkambanu Yirusalem pewiliyegi sisik miza purikki wiyeke amiwiligu ngangang unatuba panura yongkambanu ngabelak pobokkewilyegi yanagi. Tegi wok piyengke yongok mandik kogo puwili keya yongok mandik yebili yani puwiliyegi ne yalek panu mizagi, purik puwili nguk namizi paka lewakyengke liwik siweki kunagi langai onowili legi. \v 24 Keya ami Yuda onowiligu yongkambanu Yuda kolokngagonowili lang yokolongyengko yela logo ibengki keya puwiligu Yuda ibeng ono puwili ngabelak ngezewiligibekka iza orowei ngabelak koweigeyengke kangki, keya ngabelak koweige piyengke Yuda onowiligu Yudawiliyegi ngaigi keya Yudawili puwiliyegi kulengke koya wok Anotogo Yuda onowiligu ngai pura weik yeik kai pokko Yudawili ngereke Yirusalem yerengke yoluweki yogi. \b \p \v 25 Wok ngabelakpekki kangkali panu piyengkirik, yokmek keya ngombek keya pelewewiligu watabi wirangai nayeng mizagi. Keya ngabelakpekke pelege wizambekki ngai ngagomek keya kailau yemaneyengki wiyeke yongkambanu ngabelak mabiyengkiwili kazi unatuba mizagi. \v 26 Keya watabi paka ngilumbekke yolu piyeng urukang mizagi logo piliktikki wiyeke yombanuwiligi wilek kangyeng kulilimokko kolagi keya puwili watabi ngabelakpek mabokko lewagelaweki mizi piyengki wilek ngelek kumulagi kani. \v 27-28 Togo inugu tapakeleige peyeng weik mizi mabura Anotogo ini kunengyengka wila wazayagira weik mereke lewa legi ngai yuke koyimowei wilik kagowing mizageya koyizo. Pilik miza logo pulaga yongkambanuwiligu ne yombanu paka ngalega kayimabek ngereke kozainumbekke kozanda keya ngaiwak unatubarik kiling tabunda lewarikki pakelagi, yeiya. \b \p \v 29-30 Pulaga ngereke Yisugu ngago saweliwei pera puwiliyegi pelik kozak yeiya, Kusayeng kabeneng panu keya kilili keya kebarek yemane uli puwekke ini iwaka yokpek seliweki mereke mamizi. \v 31 Kazing mabilikmekke inugu watabi nogo iniyegi kozak yeiya piyeng weik mizirikki pakeli puwekke purik mabura ngabelakka pelege Anotogo pigi ngaimekki kemenak ngaigira weik mereke mamizagi purik inugu iwakagi. \p \v 32 Wameik panu, yombanu ini Yudawiliyegi ngai mizi puwiligu ini mabuwili neneng ngeliweki lewagi kapura ini kemenak neneng ngelagi ono. Iniyagawili ngoluk yolugi logo nawiligu watabi nogo kozak yeiya peyeng mabiyeng ngizi lewagelagirikki keriyagi. \v 33 Ngilumbek keya ngabelakpek yeik sagi, kapura ngago nogorarau yeik sagi ono, ngago nogora wizagomagi. \b \p \v 34 Togo ini inugu mizi piyengki waberek ngai koyizo, purik wok negi yogibok nguk namizi iniyegi lewagela wiriyi penangai kani. Keya tamizeige ini kazing wazewaze mizimekke koyimowei kai nameli keya mizi, keya watabi korikwekkiyengki wilibek mizirikki ne pakela logo purik wokpokko nogo iniyegi mizagirik watawiliyegi lagowa wiyi pilik mizagi, \v 35 purik ne yo purik yongkambanu ngabelakpekke pelege yolu puwili mabuwiliyegi lewagelagi kani. \p \v 36 Togo wok mabiyeng waberek panu ngai koyizo keya Anotoyegi waberek wilibek mizageya koyizo logo pugu ini kozanda yanibene. Ini pilik kozang yolu purik mabura watabi nogo lewagelagi kaiya piyengko ini kawiye walibene keleyagi langai ono logo ini kalike ne yombanu paka ngalega kayimabekki wirege luweza koyagi. Tegi ngai yuke koyimowei pilik waberek mizageya koyizo, yeiya. \p \v 37 Logo yoklongko Yisu yongkambanuwili Anotogi i walek yemanemakke ngago pugura waligeleyageya wiziya. Kapura kusage purik pi lewak yengelei Olipyeng kilimbekke yolu mizi \v 38 keya wangkotage purik yongkambanu kolokngagonowili Anotogi i walek yemanemakke piyegi kang mizi logo pugu kaiyengki kerewiyiwek \c 22 \p \v 1 Wok yemane Pasobabek meibek weik mereke logo wok pok ngeragi yemane miza nibek, logo kirisimasi mabiyengki keriyibek. Logo wok pokkorik Yudawili perek ngeragi yisriktau onoyeng keremiza logo nibek logo nageya koyimowei walaka Anotogo puwiligi yelibungang kokawiligi iyengki kangyengke iwirik pukmela wizilege keriya logo puwiligi koloyakamandik kalogoliwili ibengkirikka yaliya wazaya puragi kumulibek. \v 2 Yombu Anotoyegi kolak miziwiligi ngaiwili keya Mosegi loyengki waligeleyiwili kazing Yisu ulagi namekki weli. Puwili yongkambanu yeikwiliyegi kazi kopong puwili liwik mizi. \p \v 3 Ngaiwili pilik mizageya keya Sadang Yuras Isaliyoto mei Yisu ngezebokko yombu meleyau keya pongo ingenazikka neyau waligeleyiwiliyaga nakyegi kiliya kuna. \v 4 Sadangko weik Yurasgi kangkabekki ngai logo Yuras yombu Anotoyegi kolak miziwiligi ngaiwili keya wagela Anotogi i walek yemanemakki ngai yoluwiligi ngaiwili kiling kazing pugu Yisu mele puwiligiyengke miza yanagimekki kozak keliweki kambela. \v 5 Yombu yaka puwili wilik miza logo puwiligu pi king managi sawiya. \p \v 6 Togo Yuras ngago puwiligiragi ei miza logo pi weik kazing liwik Yisu keke wizilege yombu ulagi puwiliyegi miza yanagi namekki weik welageya wiziya. \b \p \v 7 Pulaga wok Yudawiligu perek ngeragi Yis meiriktau onoyeng keremiza logo nagibek weik lewagela. Wokpok i namakkiwiligu liyeng memeng marek namek uli mizagibek. \v 8 Wokpok weik lewa logo Yisugu Pita keya Yowanyegi pelik yeiya logo wezayela, Kambeli logo ngeragi tenigi Pasobaragi kumuliweki nagiyeng ngayek mizizo, yeiya. \v 9 Tegi piyaugu pelik nguk meiya to mela, Togo talege kangki keya i takkimakke ngeragiyeng ngayek mizagirikki ni keli, meiya. \p \v 10 Pugu pelik yeiya to mela, Kerewiyi, yali paka Yirusalem yerendage kiliya puwekke yombu kaimi narage kai nak kola warabek yaligu paka kazingke yoromaure mizagi kani. Piyegi kiriwei kunizo logo i pugu kiliya kang pumakke yalirau kiriwei lizo. \v 11 Logo imakki mangobekyegi pelik meizo, Kiriwagabokko niyegi kaira, Ne kiling yombu nogo waligeleyiwili ngeragi Pasobaragi kumuliweki ngeragi nagimak tamak, meizo. \v 12 Pulaga pugu yaliyegi yeke ngalege i kawegawe watabi lalek keya pulangaiyeng kiling namak waligeleyi penanging kani pulogo yali ngeragi tonuguyeng ngayek mizizo, yeiya. \p \v 13 Piyau weik kambela logo watabi mabiyeng Yisugu yaka piyauyegi kozak yeiya mabilik miza wizilege piyau weik i pumakke ngeragi Pasobaragi kumuliweki nagiyeng ngayek miza wiya. \b \p \v 14 Pilik miza logo ngeragi niwekkerik Yisu yombu ngezebokko waligeleyiwili kiling weik i pumakke kanda logo panga lalektaga mogosa. \v 15 Pugu puwiliyegi pelik yeiya, Ne waleleige nganganda wagelagine, were ne ngeragi Pasobaragi kumuliweki miza ni peyeng inuwa kiling niweki keli panu. \v 16 Purik kerewiyi, ne ngeragi Pasobaragi peyengka nagi ono wiziya watabi Pasobarago walimizi piyengki solorik ngizi miza logo Anotogi ngai yolugi pura yawe mizi puwekke ne ngereke piyeng nagine, yeiya. \p \v 17 Pilik yeiya logo pulaga Yisu kai waing kakpek weiya logo Anotoyegi wazono meiya logo pelik yeiya, Kak pobok weiya logo ini mabuwili kakpekka nizo. \v 18 Purik kerewiyi, nogo kai waing pobok nagi ono wiziya Anotogi ngai yolugi pura yawe mizi puwekke ne ngereke nagine, yeiya. \p \v 19 Pilik yeiya logo Yisugu pereksik weiya logo Anotoyegi wazono meiya logo sikila logo puwili yanageya wizimowei pelik yeiya, Pobuzikku walimizi purik korik nogowekki walimizi yagenda. Korik nogowek iniyegi wiyeke puwiligu ne yombanu nelagiwiliyegi yanagi. Ini pezik ni puwekke purik mabura inuwa nogo iniyegi wiyeke watabi miza piyengki kumulizo, yeiya. \p \v 20 Puwili ngeragi na logo pulaga kazing mabilikmekke pugu kakpektau puwiliyegi yana logo pelik yeiya, Kai waing kak pobokko walimizi purik iwi nogobekki walimizi yagenda. Pokko walimizi purik Anotogo ini kemenak ibengkiraga yaliya wazayagi puragi langai ngago wik silok tiya pura ngelagi ono, kapura negi iwi kubula walagibokko kozang kelemiyagi. \v 21 Kapura pakeli, yombu ne yombanu nelagiwiliyegi niza yanagibek ne makngeze kiling lalektaga mogosa yolubek kani. \v 22 Purik ne yombanu paka ngalega kayimabek ibengki, Anotogo mizagi kaiya pilik, kapura yombu ne yombanu nelagiwiliyegi niza yanagibekyegi yalek unatuba keli, purik Anotogo pi ngangang yemane panu managi, yeiya. \v 23 Pilik yeiya logo weik puwili ngezewili takko pura mizagi miza legi nakko nakyegi nguk meiya yongomo mizi. \b \p \v 24 Keya yombu Yisugu waligeleyiwili ngezewiliyaga tak Anotogi ngaimekke yeikta lewegegi miza legi kozak keli yongomo miza. \v 25 Pilik legi Yisugu puwiliyegi pelik yeiya, Ngabelak pobok mabokko King Ngaiwili yongkambanuwiliyegi ngai kozang yoluwili keya yaweyeng yaniwili logo puwiligu kelirik yongkambanu yeikwiligu King Ngaiwili yombu wazonowili yeiyagi purikki keliwili. \v 26 Kapura inuwa pilik pura mizagi onowiligu, segeya inuwayaga yeikta lewegebok, nawiligi kulengke yolubok. Keya ngai yemanebok, nawiliyegi yawe mizibok. \v 27 Ngabelakpekkewiliyegirik yombanu yemanebek yeikta kilimbek kapura neyegirik yombanu nazuwagawiliyegi yawe mizibok yeikta kilimbek, kapura ne inuwa kiling wizageya wiriyawekkerik ne yombanu nazuwagawiliyegi yawe miziwili kelik, inuwayegi saweli wiriya. \p \v 28 Kuneng neyegiyeng lewagelawekkerik inuwa ne wezaniya ono, inuwa ne kiling koya. \v 29 Togo negi Mangobokko ne ngai pugumekke ngaiweki keleni pilik, nogorau mabilik \v 30 inuwa ne kiling lalek nogorage ngeragi ni keya kai niweki keleyagi keya tung mogosagiyengke mogosa wazayagi logo yongkambanu Isileiliwiligi ngai meleyau keya pongo ingenazikka neyau piyengki inuwago ngaiweki keleyagi, yeiya. \b \p \v 31 Pulaga Yisugu Pitayegi pelik meiya, Simong, Simong, kerewiye, Sadangko Anotoyegi yaka nguk meiya kani ni yang keleniweki, yaweleige ngaibokko iwing palewayengka kaileyeng kik kik kelemiya logo wazonoyeng wei pilik. \v 32 Kapura, Simong, nogo yaka nigi neyegi ngizi kumuli pura kawiye nelegi Anotoyegi waberek miza kani. Logo ni kawiyegi kapura ya nugura kuneng miza logo neyegi kowita logo ni ngereke yowekke purik mabura ni nigi kewengkewiliyegi kozang keleyimo, meiya. \p \v 33 Pitago Yisuyegi pelik meiya, Yemizibek, ne ni kiling panga wigirimakke wigiri keya ni kiling ibengweki kangkere miza wizinda, meiya. \v 34 Kapura Yisugu piyegi pelik meiya, Pita, nogo nugu kai mangaira neiweki logo pura pelik, kang neyauganara nugu yeik nogora liwik wiyagi logo ni neyegi lusuwei panu kaiya wizigeya pulaga winak talekmek kai penangai, meiya. \b \p \v 35 Yisugu mawinda puwiliyegi pelik yeiya, Koka nogo ini kik kalok king waliyeng keya kik yemaneyeng keya inge kangyeng kilindau ono, yeik wezayela puwekkerik ini watabi nayengkirau suwei wela ma yeik? Pilik yeiya logo puwiligu pelik meiya to mela, Tonuwa watabi nayengkirau suwei wela ono, meiya. \p \v 36 Togo Yisugu pelik yeiya, Wameik panu kapura mabek watabi kunengyeng inuwayegi lewagelagi legi nak kik kalok king wali nagik kilimbek mabura pugik warimo keya mabilik kik yemane nagik purik warimo. Keya nak lang nawektau onobok mabura melewangka pugurik nakyegi kingyengki ngane weibene mana logo king piyengke lang nawek weimo logo warimo. \v 37 Purik Anotogi Kapiya Walektikku pobilik kaiya puragi kiriwei, neyegi mizagi, \q1 Puwiligu pi yombanu kaile miziwiliyaga nak mena miza. \rq Isaya 53:12\rq* \m Wameik panu, ngago neyegi langai pilik kaiya piyeng weik ngizi lewagelaweki mizi, yeiya. \v 38 Kapura pugu waligeleyiwili puragi solorikki iwaka ono kopong puwiligu pelik meiya, Yemizibek, pakele, lang neyau peyau, meiya. Togo pugu pelik yeiya to mela, Mabilik mena, kangweki, yeiya. \b \p \v 39 Pulaga Yisu pulumeng wiya logo lewak yengelei Olipyeng kilimbekke kambela, pi ngezebokko mizageyalik. Keya pugu waligeleyiwilirau pi kiling kambela. \v 40 Keya puwili paka waberek mizagilege lewagelawekke pugu puwiliyegi pelik yeiya, Pelege waberek mizi, inuwayegi yang keleyiweki lewagi piyengko inuwa kawiye walibene keleya nelegi, yeiya. \p \v 41 Pilik yeiya logo pi puwili wezayi panga keke nangezi kuna logo pi ingegereyau laliya logo waberek miza logo pugu Anotoyegi pelik meiya, \v 42 O Peba, nugu neyegi ngangang wiriyagi pura keya ibengki pura yeik sa wazamiye, kapura keli nogora ono, pilik segeya keli ni makngezegiragi kiriwei mizimo, meiya. \v 43 Logo Anotogi angela nak weik piyegi kanda kozang kelemiya. \v 44 Yisu kuneng yemane panu keli legi pi kozang panu waberek miza. Logo ulong pugubek iwibokko wali pilik panga ngabelakpekke wala. \p \v 45 Pi pilik waberek miza logo yangalek meiya logo panga ngezebokko waligeleyi neyauganakwiliyegi to kuna logo morok iwek koyilege, purik puwili watabi miziweki mizi piyengki ya kuneng panu kopong puwili iwek kola. \v 46 Togo pugu puwiliyegi pelik yeiya, Inuwa iwek kola yolura nangki? Yangalek meiya logo inuwayegi yang keleyiweki lewagi piyengko inuwa kawiye walibene keleya nelegi waberek mizizo, yeiya. \b \p \v 47 Yisu ngoluk ngago kaiyageya wizigeya yombu kolokngagono wiriya. Yuras meleyau keya pongo ingenazikka neyau Yisu ngezebokko waligeleyiwiliyagabokko kazingmekki orozarikke wiriya. Togo pi Yisu songok kuliweki mereke wiriya. \v 48 Kapura Yisugu piyegi pelik meiya, Yuras, nugu ne yombanu paka ngalega kayimabek kazing songok kuli pumokko ne nelagiwiliyegi niza yaniweki mizi lewa purik ne iwaka. Tegi ni negi kewengke wezalikpek kewengkewiligimekke songok kuli wak, meiya. \p \v 49 Logo Yisugu waligeleyi pi kiling koyawili pakela logo pelikta miziweki mizi mamiza legi puwiligu pelik meiya, Yemizibek tonugu lang tonuguyengko yeli pei ma, meiya. \v 50 Mabuwekke puwiliyaga nakko yombu Anotoyegi kolak miziwiligi ngai yemane panubekyegi yawe mizibekki kerelik ngaigezuwagemek peto ula mela. \v 51 Kapura Yisugu pelik meiya, Pilik mizi wak. Yawe pilik mizi pura ngereke mizi nagani, wizamimo, meiya logo pugu yaka yombubokki kebira keya kerelikmektau kebangkela logo yombiyangai wazamiya. \p \v 52 Pulaga Yisugu Yudawiligi yemanewili keya yombu Anotoyegi kolak miziwiligi ngaiwili keya wagela Anotogi i walek yemanemakki ngai yoluwiligi ngaiwili pi miza wariweki wiriya puwiliyegi pelik yeiya, Ini mabektik ne yombanu ngowei wezalikpekyegi lang keya kilikkilikyeng kiling ne niza wari yawerenda. \v 53 Ne ini kiling panga Yirusalem Anotogi i walek yemanemakke wok mabiyeng wiziya kapura pilikwekke inugu ne kebangkela ono, kapura weik pera inugu ne kebangkeliwekira, purik Anotogo inuwayegi Sadangko sawelibene piyegi ei meiya kopong keya Sadang kusabanurikke ngaibekki kozanda ini kiling wizinda kopong, ini weik pilik mizi, yeiya. \b \p \v 54 Puwiligu weik Yisu kebangkela logo pi miza orowei panga yombu Anotoyegi kolak miziwiligi ngai yemanebekki imakki kuna. Logo Pita ngereke yorik Yisuyegi kalika koweige kiriwei kuna. \v 55 Pi yaka ngai yemane panubokki imakke kanda puwili imakke yerengke yezizik waliya koyilege Pitarau pulogo yezizikke mogosa puwili kiling mogosa wiziya. \v 56 Logo kolomandik yawe miziwiliyaga namelego pi yezizikke pulogo mogosa wizilege pakela logo pugu piyegi ngai yuke panu wizimowei pelik kaiya, Wameik panu, yombu poboktau Yisu kiling wiziyabek kani, kaiya. \v 57 Kapura Pitago ngaigu, A’a’. Yongokmele, ne pokyegi lusuwei, meiya. \p \v 58 Songono nangezi wiziya logo yombu nakko Pitayegi pakela logo pelik kaiya, Nirau Yisugi yombanuwiliyaga nak kani. Pilik kai legi Pitago pelik kanga meiya to mela, Yombanubek, ne puwiliyaga nak ono, meiya. \p \v 59 Keya pulaga awa wamenak wiziya logo pulaga yombu nakkorau nawiliyegi ngago kozang pelik yeiya, Wameik panu, yombanuboktau Yisu kiling wiziyabek, purik ngago pugurago pi pongo ngabelak Kalili meibekkabek mizi. \v 60 Kapura Pitago pelik kanga meiya to mela, Yombanubek, nugu kozak kai puragirau nogo iwaka ono, meiya logo pi ngoluk ngago kaiyageya keya nguk namizi winak talekmek weik ngago kai. \p \v 61 Yemizibek yowezak meiya logo Pitayegi ngai yuke panu kelemiya logo mabuwekke Pita weik ulogo Yemizibokko piyegi ngago lang pelik kozak meiya pura, mabek kusage winak talekmek ngago kaiyagine ni were kang neyauganara neyegi lusuwei kaiyagi kani, meiyaragi kumula \v 62 logo pi kuneng yemane miza logo yenge yerengke welagela kanda ingi yemane panu kaiya. \b \p \v 63-64 Keya pulaga wagela Yisuyegi ngai yuke puwiligu wiregawere pugura kagorik walerikku ngokmana logo piyegi songomeiya mani keya yang mei keya pi uli kelemiya logo puwiligu piyegi pelik meiya, Nugu ni Anotoyaga ngagoyeng weiya logo kozak kaibek kai mena takko ni neli miza purik kozak kai, meiya. \v 65 Keya puwiligu ngago korowali nayendau piyegi meiya. \b \p \v 66 Wangane pura Yudawiligi yemanewili keya yombu Anotoyegi wata kolak kelibene miziwiligi ngaiwili keya yombu Mosegi loyengki waligeleyiwili menalege wawere ula logo Yisu miza orowei ngezewiliyaga ngagozakyengki kerewiyiwiliyegi kuna. \v 67 Yeke ige kanda puwiligu Yisuyegi pelik meiya, Nugu ni Kilisibek, Mesiyabek Anotogo yawe pigi teni yaliya wazayagi pura miziweki sawiyabok ma yeik purik teniyegi kozak kai. Pilik kisi legi pugu pelik kanga yeiya to mela, Tamizeige nogo iniyegi kozak yei purik inugu neyegi ngizi kumulagi ono. \v 68 Keya tamizeige nogo iniyegi nara nguk yei puwekkerik inugu neyegi kanga kisa yo melagi ono. \v 69 Kapura mabek teng peraga kang purik ne yombanu paka ngalega kayimabek ngereke paka ngalegi yongorik Anoto watabi mabiyengki kozandagi mangobekki ngaigezuwage mogosa yolugi logo pi kiling ngaiweki, yeiya. \p \v 70 Pugu pelik yeiya logo puwili mabuwili piyegi pelik meiya, Togo ni Anotogi Marekpek? Legi Yisugu puwiliyegi pelik yeiya to mela, Ini makngezego ne pok kisi yagenda keya inugu ngago kisi pura wameik. \v 71 Pugu pelik yeiya logo puwiligu pelik kisa, Teni makngezego kili ngezebekki panurago kairikki yaka kerewiya, legi teni ngereke ngago talikta kerewiyiweki? \c 23 \p \v 1 Pulaga puwili mabuwili yangalek meiya logo Yisu miza oroweirik yombu ngabelak Yudaya meibekki Rom Kapman ngaibek Pailet meibekyegi kuna. \v 2 Panga pulogo kanda puwiligu piyegi weik ngago kolokngagono yowa logo puwiligu Pailetyegi pelik meiya, Teni yombu pobokko yongkambanu tonuguwiligu kazing mizi kayimiyengka kokowa lewengke iza orowei keleyirikki pakela, keya Sisa Rom Kapmanbekki King Ngai tenigibekyegi teni king takisyeng mana nelegi yei, keya pi ngezebek Kilisibek, pi King Ngai nak yeirikki wiyeke miza orowei lewa, meiya. \p \v 3 Togo Pailetgu piyegi pelik nguk meiya, Ni Yudawiligi King Ngaibek ma yeik, meiya. Tegi Yisugu pelik meiya to mela, Ni makngezego kai mabura, meiya. \p \v 4 Pulaga Pailet yenge yerengke kuna logo pugu yombu Anotoyegi kolak miziwiligi ngaiwili keya yongkambanu wawere ulawiliyegi pelik yeiya, Nogorau ngago korowali yombanu pobok ngagozak kelemiyagi langai nararau piyaga kerewiya ono, yeiya. \v 5 Pailetgu pilik yeiya kele kapura puwiligu kozang panu pelik kisa, Ngago pugu yongkambanu yeikwiliyegi waligeleya piyengko puwili Kapmanwiliyegi kiyebuk miziweki keleyi. Pi solo pilik mizarik Kalili ngabelakpekka miza logo pulaga Yudaya ngabelakpek mabok waligeleyi kang kayimeige mabek weik Yirusalem yerengke pelege lewagela, meiya. \b \p \v 6 Pulaga Pailet puwiligu yeik Kalili pura kisa puwekke kerewiyawekke pugu nguk yeiya, Yombanu pobok Kaliligabek ma yeik, yeiya. \v 7 Logo pi Yisu ngabelak Elodogo ngai yolubokkabek purikki iwakawekke, pugu Yisu Elodoyegi wezamela, purik Elodorau Yirusalem yerengke mabuwekke wizilege. \p \v 8 Elodo Yisuyegi pakela logo pi wilik, purik pi koka Yisugu miziyengki kerewiya logo pugu kelirik Yisugu Anotogo keke mizi nayeng mizirikki pakeliweki keli legi pi Yisuyegi wok pakela yoluweki keli. \v 9 Logo Elodogo ngago kolokngagono Yisuyegi nguk meiya kapura Yisugurau ngago lang narik kaiya ono. \p \v 10 Keya yombu Anotoyegi kolak miziwiligi ngaiwili keya Mosegi loyengki waligeleyiwili pulogo mereke kanda Yisuyegi ngago kolokngagono panu yowa. \v 11 Logo Elodo kiling ami pigi nawiligu Yisuyegi yang meiya keya piyegi kendek ngelaiyeng kelemiya. Pilik mizageya koyimowei puwiligu pi kagorik palumu King Ngaiwiligu wakiyi pilik narik wakiya wazamiya logo Pailetyegi ngereke miza mana. \p \v 12 Wok mabokko Elodo keya Pailet kewengkeyau miza. Piyau kokarik nakko nakyegi ngai keremizageya koyimayau, kapura Yisuyegi wiyeke piyau weik kewengkeyau miza. \b \p \v 13 Pulaga Pailetgu yombu Anotoyegi kolak miziwiligi ngaiwili keya Yudawiligi ngaiwili kiling Yuda yongkambanuwiliyegi ngago yeiya \v 14 logo puwiliyegi pelik yeiya, Inuwago yombu pobok neyegi miza orowei kanda pelik kisi, Yombanu pobokko yongkambanu tonuguwiligu Kapmanwiliyegi kiyebuk miza logo puwiligu kaile miziweki keleyi kisi, logo mabek inuwagi wirege nogo piyegi nguk mei keya kerewiya miza kapura nogo piyaga inuwago ngagozak kelemiweki mizi puragi ngizi nara kerewiya ono. \v 15 Keya Elodogo pi teniyegi ngereke wezayomela purik pugurau mabilik nara kerewiya ono. Logo kerewiyiwekkerik yombanu pobokko kazing korowali tonugu pi ula logo ibengki langai namek miza ono. \v 16 Tegi ami nogowiligu pi yeik wizale ula logo kazing inugu mizimekke nogo wila wazamiyagi, yeiya. \v 17 Kazing pumok pelik, wok Yudawiligu Pasobaraga pakelibekke kirisimasi mabiyengkerik Pailetgu yombanu wirigirawiliyaga puwiligu keli nak wila wazami mizi. \v 18 Pailetgu pilik miziweki mizi purik puwiligu iwaka legi puwili mabuwili menalege ngalizi pelik kek kisa, Yombanubok wila wazami nagani, pi ule. Keya yombu Parabas meibok wila wazamiya logo teniyegi yane, kisa. \v 19 Parabas ulogo Romwiligi Kapman ngaiwiliyegi ngai miza logo yombanu nak ula logo ibendikki wiyeke wigira wazamiyabek. \p \v 20 Pailet pilik kisi puragi kerewiya kapura pugu kelirik pi Yisu yeik wila wazamiyagi keli legi yongkambanu wawere ulawiliyegi mazenda nguk yeiya, \v 21 kapura puwiligu ngalizi pelik kek kisa yo mela, Pi paka yengeleileige nili ule, kisageya mizi. \p \v 22 Pilik kisa logo Pailet ngago kang neyauganararau puwiliyegi pelik yeiya to mela, Kapura korowali talikta pugu miza kai? Nogorau pugu korowali mizi keya kai pi ibeng wazamiyagi langai nayendau kerewiya ono legi nogo ami nogowiliyegi pi ngangang managiragi kozak yeiya logo yeik wila wazamiweki mizi kani, yeiya. \p \v 23 Pugu pilik yeiya kapura yongkambanuwiligu ngoluk mazeng keya ngalizi panu pelik kek kisa, Yisu paka yengeleileige nili uliweki, kisa. Togo kalik panuge puwiligu kek kisayengko ngago Pailetgira ula. \v 24 Tegi Pailet weik puwiligu keli maburage Yisu uliweki miza. \v 25 Keya puwiligu yombu wila wazamiweki kelibok Pailetgu wila wazamiya. Pok ulogo Romwiligi Kapman ngaiwiliyegi ngai miza logo yombanu nak ula logo ibendikki wiyeke wigira wazamiyabok, kapura Pailetgu Yisu puwiliyegi miza yana logo puwiligu piyegi miziweki keli piyeng mizibene. \b \p \v 26 Pulaga weik yombu Rom Ami puwiligu weik Yisu miza orowei kuna. Puwili tagoneige pura kazingmekke yombu Saimon yereng Sairini meiragabek paka yawega lewa logo paka Yirusalem yerengke kuniweki wizilege. Puwiligu pi kebangkela logo Yisugi yengeleilei wagela wazamiya logo Yisuyegi kalika kiriwei kunibene meiya. \p \v 27 Yongkambanu kolokngagono wawere ulawili piyegi kiriwei kuna. Puwiligi tepekke yongok nawili ingkeya ngabik mizi keya ingi yalek mizagi nayeng mei kuna. \v 28 Yisu puwiliyegi langai kowita yo mela logo pelik yeiya, Ini yongok Yirusalemgawili, ini neyegi wiyeke ingkisi nagani, kapura ini makngezego ini makngeze keya inigi yango keya marekngangwiliyegi ingkisagirikki kai. \v 29 Purik kerewiyi, wok kalike kuneng korowali yemane panuyeng keya ngangang yemane panuyeng lewagiyengke purik yongkambanu nawiligu pelik kisagi, Anotogo ini kabili puwiliyegi langai wazono miza wizinda, keya pugu ini yongok koloyakong wazayi nangai puwiliyegi wazono miza wizinda, keya pugu ini yongok koloyakong yebili yana ono puwiliyegi wazono miza wizinda, kisagi. Pilik puwili wilikwilik panu mizagiwili, purik puwili koloyakong puwiligiwiliyegi ingkisagi ono. \v 30 Wok kuneng keya ngangang mizagi piyengke purik yongkambanuwiligu lewakyengki pelik kisagi, Teni ibengki keli mena tenigi ngalege wali, kisagi, keya lewe songonoyengkirau pelik kisagi, Teni ibengki keli mena, teni ngokmani, kisagi. \p \v 31 Yisugu pilik yeiya logo mawinda ngago saweliweira pelik yeiya, Tamizeige yengelei ngoluk wikleigi kaile pilikyeng mizi purik mabura yengelei ngoliyaleige talik mizi penangai? Purik pelik kai yagenda, Puwiligu mabek ne yombu kaile nararau miza onobekyegi ngangang nanagi legi puwiligu kalike ngereke ini yongkambanu kokowa mizawiliyegi ngangang yemane panu yani nangai, yeiya. \p \v 32 Puwiligu yombanu neyaurau iza orowei, kuna piyau mabiyau kazing korowaliyeng miza logo wigira wazayayau, logo piyaurau Yisu kiling yengeleiyauge yelagiyau. \v 33 Puwili mabuwili weik kanda ngabelak wale yeikta Kebi Kozarik meirikke logo Rom Amiwiligu pulogo Yisu yengeleileige ngalege nili ula logo yengeleilei luwe lewamiya. Keya yombanu kazing korowaliyeng mizayaurau mabilik keleya. Nak Yisugi mele ngaigezuwagezikke wazami keya nak pigi mele koranengkezikke wazami miza. \p \v 34 Pilik miza logo Yisugu pelik waberek miza, O Peba, mabek mizi piyengki puwili lusuwei legi kaile kaile puwiligu neyegi mizi piyeng tumula logo keremareke wezamelimo, meiya. \p Togo amiwili takko Yisugi kagorikyeng weiyagi miza legi puwili yengelei lek uli. \v 35 Puwili pilik mizageya koyigeya yongkambanuwili pulaga luweza koyimowei pakela yolu, Yudawiligi ngai yemanewiligu piyegi pelik yang kisa, Pugu nawili ibendaga yaliya wazaya mena tamizeige pi Kilisibek Mesiya Anotogo yawe pigi yongkambanuwili yaliya wazayagi pura miziweki sawiyabek purik mabura ngezebokko ngezebek ibendaga yaliya wazamiye, mei, kisa. \p \v 36 Keya amiwiligurau mabilik piyegi yang mei wiriyimowei puwiligu piyegi mereke kanda kai waing walek narik niweki mana \v 37 logo pelik meiya, Tamizeige ni Yudawiligi King Ngaibek purik mabura ni makngezego ni makngeze yaliya wazame, meiya. \p \v 38 Ngago lang peyeng paka pigi ngalege pelang korokwekke pelik lende miza, \q1 Pobok Yudawiligi King Ngaibek kani, miza. \p \v 39 Yombu kazing korowaliyeng miza logo wiramiya piyauyaga nakko Yisuyegi pelik meiya, Nugu ni Kilisibek kaibek mena, ni makngeze keya terau yaliya wazaye, meiya. \v 40 Pilik mei legi nakko puragi kerewiya logo piyegi pelik ngalik meiya, Pilik mei wak. Ni Anotoyegi kulili kesak ni pilik mei kak ono. Towa ngangang pugu wei mabilikta wei kani. \v 41 Towa nganganda wei perik kazing towa ngezego mizayengki wiyeke wei yagenda logo towa ibeng wazayi perik kazing pangkamekke kapura yombu pobok kaile kaile nara mizarikki wiyeke pi nganganda wei yagenda ono kani, meiya. \v 42 Pilik meiya logo pugu Yisuyegi pelik meiya, Yisu, wok ni ngai kozanda kiling ngai yemizi wizeiweki lewa puwekke purik mabura neyegi kumulimo. \v 43 Pilik mei legi Yisugu piyegi pelik meiya to mela, Nogo wameik niyegi pera kozak nei, Mabek wokpekke ni ne kiling yereng yombiyangai Paladisi meirage yolugi, meiya. \b \p \v 44 Yokmek weik paka ngilumbekke libuge 12 kilok si ngizige yokmek kusa logo ngabelakpek mabok weik kusa logo wiziya yokmek panga luwege neyauganakwekke yokmek ngereke ngaiwila. \v 45 Yokmek ibeng wiziya puwekke kagorik Anotogi i walek yemanemakke ngalege wiramiyarik libuga koliyara narik narik miza. \p \v 46 Yisu ngalizi panu pelik kek kaiya, O Peba, ne kung nogobek mele nuguzikke nani. Pi pura kaiya logo pulaga weik ibeng. \v 47 Togo yombu amiwiliyegi ngaibokko watabi yaka lewagela mela piyengki pakelawekke pi Anotogi yeikta pelik yongolok meiya, Wameik ngizi panu, yombu pobok kaile nayendau miza ono, pi pangka panubek, meiya \p \v 48 Yongkambanu yaka kayima logo pakeliweki pulogo wawere ulawiligu watabi yaka lewagela mela piyengki pakelawekke puwili mabuwili i ngezewiligiyengke kando kunimowei nak nak kaile ngezebekkiyengki kuneng kelirikki wiyeke ngeleleng ngezebekkira ula. \v 49 Keya Yisuyegi kewengkewili kiling yongok Kaliliga piyegi kiriwei kelemi kayima puwili panga koweige nangezi koya logo watabi piyegi mizi piyengki pakelara koya. \b \p \v 50 Yombanu pulogo yolu nakki, yeikta Yosep. Pi Yudawiligi yereng yeikta Arimatiya meiyaragabek. Pi yombanu wazonobek keya pi pangkabek keya pi yombu ngagozakyengki kerewiyiwiliyaga nak. \v 51 Kapura pi kazing yombu ngagozakyengki kerewiyiwiligu Yisu uliweki miziyengki keli panu ono keya pi, ei, yei ono. Pi teng Anotogo pigi ngaimekki ngaigi puragi yuke yolubek. \v 52 Pok panga Pailetyegi kanda luweza wizimowei Yisugi yasurik wawiyiweki meiya. \v 53 Pailetgu piyegi ei meiya logo pi yasurik orowei yerageya logo kagorik wilangka wazono narikku sape miza logo mosindaga king ururu yombanu waliyiweki keremiza namek ngoluk yombanu naktau pulogo waliya onomekke yasurik wiya. \v 54 Wok melenazikpekke piyeng pilik miza. Wokpok yongkambanuwili watabi Yudawiligi wok yawe mizi onobek wok Sabatpek meibekkiyeng ngayek mizibek logo wokpok weik lewagelaweki mereke legi puwili weik Yisugi yasurik nguk namizi panga mosindaga wiya wazamiya. \p \v 55 Yongok ngabelak Kalilibekka Yisuyegi kiriwei kelemi kayima puwili Yosepyegi kalika kiriwei kambela logo Yisugi londa king ururumekki wizilege pakeli keya Yisugi yasurik talik wiya miza legi pakeliweki kambela. \v 56 Pilik pakela logo waleleige puwili ngereke Yirusalem yerengke yo kayima logo puwili weli keya watabi pulangai kukngizi keliyengka korik puguwekke meliweki pangka pangka miza wiyageya koyima. \p Pilik miza logo wok Sabatpekke lorago miziweki kaiyalik legi puwili yerengke kumanara koyima. \c 24 \p \v 1 Wok Sondabekke wangane panu yongokwili weli keya watabi pulangai kukngizi keli ulogo pangka pangka miza wiya piyeng orowei Yisugi londagi kambela. \v 2 Pulogo kanda puwili king yemane Yisugi londage ulogo kandikke waliya wazamiyara yomizora wezamelarikki pakela. \v 3 Tegi puwili yeke ige kiliya yabela kapura puwiligu Yisugi yasuriktau pulogo pakela ono. \p \v 4 Puwili puragi wilek ngelek kumula logo talik tomizo mizageya koyi tagogei nguk namizi yombu watabi wilangka ngaiwaktikku kolayeng wakiya neyau puwiliyegi saweliwei luweza koyilege. \v 5 Yongokwili piyauyegi pakela logo kulili miza logo morogulung meiya logo ngabelakke pakela momelirikki yombuyaugu puwiliyegi pelik yeiya, Inuwa ibengwiligi tepekke wik yolubokyegi weli lewara nangki? \v 6 Pi pelege yolu ono, kani. Pi yaka yangalekta kani. Pi ngoluk ngabelak Kalilibekke wiziya puwekke pugu inuwayegi kozak yeiya puragi kumula to meli. \v 7 Pugu inuwayegi pelik yeiya, Ne yombanu paka ngalega kayimabek yombanu kaile kaile miziyeng miziwiligi meleyengke niza yaniweki logo yengeleileige ngalege neliweki logo wok neyau miza logo wok kalikebekke ibendaga yangalek meiweki, yeiya, yeiya. \p \v 8 Piyaugu pilik yeiya logo yongokwili ngago Yisugu koka kaiya piyengki weik kumula to mela \v 9 logo puwili londa wiya logo panga yerengke kandobela logo puwiligu yombu meleyauganak pugu ulogo waligeleyawili kiling nawiliyegirau watabi pakeli keya kerewiya piyeng mabiyengki kozak yei miza. \v 10 Yongok puwili, Maliya Matalena keya Jowana keya Maliya Jemsgi panumele keya puwili kiling yongok nawilirau Yisugu wezayela Aposolowili meiwiliyegi piyengki kozak yeiyawili. \v 11 Kapura wezayelawiligu kumularik yongok puwiligu kozak kisi pura ngago yeiktago kisi yagenda miza logo puragi ngizi panu kumula ono. \v 12 Kapura Pita yangalek meiya logo panga Yisugi londagi nginda kanda, pi lawila logo yeke ige pakeliraige pura kagorikkayeng ngezeyeng wizilege keya nayendau ono. Tegi pi paka ige talik miza miza puragi wilek ngelek kumuli kandobela. \b \p \v 13 Wok mabokko yombu mabuwiliyaga neyau pongo yereng yeikta Emeyasa meiragi kambela. Yirusalem yerengka pongo yereng Emeyasa mei puragi yokolondik 7 mailgi pangka. \v 14 Logo piyau watabi yaka miza piyengki nakko nakyegi kozak mei kuna. \v 15 Piyau ngagozakka tagoneige pura Yisu ngezebek piyauyegi mereke kanda weik piyau kiling kuna. \v 16 Logo piyaugu piyegi pakela, kapura piyaugurau piyegi yombu yelebe miza ono. \p \v 17 Yisugu piyauyegi pelik yeiya, Yaligu kang kunimowei kozak kela yongomo mizi kang pura nangaiyengki, yeiya. Pilik kai legi piyaugi wirega wereyau yalekke sara koyimowei piyegi pakela. \p \v 18 Logo piyauyaga nak yeikta Kiliyopa meiyabokko piyegi nguk meiya, Nugu kai purik ni yombanu Yirusalem yerengke wiziyabek kapura watabi yaka wok moleige peyengke lewagela piyeng ni ngoluk iwaka ono, kai yagenda ma, meiya. \v 19 Legi pugu pelik nguk yeiya to mela, Watabi nangaiyeng? Pilik nguk yeiya legi piyaugu kanga pelik meiya to mela, Watabi Yisu Nasarete yerengkabekyegi langai miza piyeng. Yombanu pok Anotoyaga ngagora weiya logo kozak kaibek, keya pi Anotogi wirege keya yongkambanuwiligi wirege yawe kozanda mizibek keya ngago kozanda kozak kaibek. \v 20 Logo tenigi yombu Anotoyegi kolak miziwiligi ngaiwili keya ngai yemanewiligu ibeng sibene miza manabek, logo puwiligu yengeleileige ngalege ulabek. \v 21 Tonugu koka kumularik yombanu pobok Anotogo wezamela logo teni Isileiliwili Rom Kapmanbokko ngai puraga wila wazayiwekibek mizabek. Keya watabi nayendau pelik, watabi piyeng ulogo wok were piyauge mizayeng. \v 22 Kapura yongok teni piyegi kiriwei miziwiliyaga nawiligu teniyegi watabi nayeng kozak yeiya logo teni lebuk ngai keleya. Puwili yaka wangane Yisugi londagi pakeliweki kambela \v 23 kapura yasu pugurik kakwela logo puwili yorik pelik kisi lewa, Teni Anotogi angela nawiliyegi pakela logo puwiligu teniyegi kozak kisirik pi wik yolu kisi mena, kisi. \v 24 Teniyaga nawili Yisugi londage pakeliweki kambela logo yongokwiligu yaka kozak kisa mabilik panu wizilege pakela, kapura pirau puwiligu pakela ono, meiya. \p \v 25 Piyaugu pilik meiya logo Yisugu piyauyegi pelik yeiya, Yali kangka yeikyau kani. Keya yaligu ngago yombanu Anotoyaga ngagora weiya logo kozak kisawiligu kozak kisa piyeng mabiyengki nguk namizi ngizi panu kumuli ono. \v 26 Purik puwiligu pelik kisa, Kilisi Mesiyabek were nganganda wagelagi logo kalike yeik yemane pugura weiyagi, kisa, yeiya. \p \v 27 Togo Yisugu piyauyegi Kapiya Walektikke pi ngezebekyegi langai solo kaiya piyeng mabiyeng waberek kozak yeiya. Logo solo Kapiya Walek Mosego lende mizayeng keya pulaga yombanu Anotoyaga ngagora weiya logo kozak kisawiligu lende mizayengki kozak yeiya. \p \v 28 Puwili yereng Emeyasa purage mereke pura, Yisu ngoluk koweige kangweki miziwiligu mizilik mizi. \v 29 Kapura piyaugu waliya logo pelik meiya, Te kiling iwekweki koli. Wokpek weik yeik keya kusaweki mizi mena, meiya. Pilik mei legi pi piyau kiling iwekweki yeke ige kiliya yabela. \p \v 30 Togo pi piyau kiling lalektage mogosa logo pereksik weiya logo Anotoyegi wazono meiya logo pugu pereksik sikila logo piyau yana. \v 31 Pilik mizi ngizige wire piyaugiyau weik ngaiwila wizigeya piyaugu piyegi pakela logo iwaka kapura pi piyauguyaga weik tamek neing miza. \v 32 Pilik miza logo piyau nakko nakyegi pelik meiya, Pugu paka kazingke towayegi ngago kai keya Anotogi Kapiya Walektikki solorikki kozak yeiya puwekkerik wilek kang towagiyeng wilikwilikmokko kola, kela. \p \v 33 Togo piyau nguk namizi yangalek meiya logo paka Yirusalem yerengke kang yongobela. Paka pulogo kanda yombu meleyau keya nazikka nakwili menalege wawere ula logo nawili kiling koyilege. \v 34 Puwiligu piyauyegi pelik yeiya, Wameik panu. Yemizibek yangalekta kani. Pi ulogo Simong Pitayegi kayima logo Simong Pitago pi pakela, yeiya. \v 35 Pilik kisi legi piyaugu puwiliyegi pongo kazingke lewagela puragi waberek kozak yeiya, keya pugu pereksik sikila puwekke piyaugu Yemizibekyegi pakela logo iwaka sa puragi kozak yei miza. \b \p \v 36 Piyaugu puwiliyegi pura kozak yeiyageya tagogei pura Yisu ngezebek nguk namizi puwiligi tepekke luweza wizimowei puwiliyegi pelik yeiya, Ya inuwagiyeng ngezege sara kiling koyi pani, yeiya. \v 37 Kapura puwili lebuk miza keya kulili miza. Puwiligurik yombanu kung nak pakeli nobiyeng miza \v 38 kapura pugu puwiliyegi pelik yeiya, Ini wilek kuneng mizira nangki? Keya nangki wiyeke wilek ngelek kumula meli? \v 39 Pakeli. Inge keya mele puwiligu nili ula piyengki logo ne mabok miza logo iwaka si. Keya ne kebangkela logo iwaka si, purik kung nak muzuktik keya kozayendau onobek, yaka inuwago ne kebangkelawekke muzuk keya kozayeng kebangkela pilik. \p \v 40 Pugu pilik yeiya logo puwiliyegi inge keya mele puguyeng waligeleya. \v 41 Puwili wilikwilik kapura puwili Yisu wik yolu purikki ngoluk ngizi panu kumuli ono koyimowei wilek ngelek kumula mela. Pilik kumuli legi pugu puwiliyegi nguk yeiya, Ini watabi nagi nayendau pelege ma yeik, yeiya. \v 42 Togo puwiligu pi watabisi pak mizamekka narik mana \v 43 logo pi weiya logo puwiligi wirege na. \p \v 44 Pulaga pugu puwiliyegi pelik yeiya, Ngago pobiyeng ne koka ini kiling yolu puwekke iniyegi kozak yei kayima piyeng. Mosegi loyengki watabi lende miza piyeng, keya yombu Anotoyaga ngagora weiya logo kozak kisawiligu lende miza piyeng, keya Kapiya Walek Ingi Samyengki purikke neyegi langai lende miza piyeng mabiyeng ngizi mizagirikki kaiyeng, yeiya. \v 45 Pilik yeiya logo pugu kangka puwiligiyeng kimeike wela wazaya Anotogi Kapiya Walektikke iwaka sibene logo \v 46 pugu pelik yeiya, Ngago Anotogi Kapiya Walektikke lende miza pura pera, \q1 Kilisibek nganganda wagelagi logo wok neyau miza logo wok kalikebekke ibendaga yangalek meiweki, \v 47 logo waleleige yombanu nawiligu Yirusalem yerengka sa wizigeya yongkambanu ngabelak mabiyengkewiliyegi yeik Kilisigirage ngago yongkambanuwili kaile kaile puwiligiyengki kuneng mizi keya kazing kaile puwiligiyengka kowiti keya wilek kang puwiligiyeng Anotoyegi sawela, logo Anotogo kaile puwiligiyeng tumula logo keremareke wezamelagiragi kozak yeiyagirikki kai, yeiya. \p \v 48 Keya ini yongkambanuwiliyegi watabi inugu ulogo pakela peyengki kozak yeiyagiwili kani. \v 49 Keya kerewiyi, ne makngezego negi Mangobekki Kung Walek pugu iniyegi yeik yanagi kaiyabok nogo iniyegi kiliyibene wezamelagi. Kapura ini paka Yirusalem yerengke yuke koyizo wizigeya kozang paka ngalegabek kanda iniyegi kiliya puwekkine, yeiya. \b \p \v 50 Pulaga pugu puwili Yirusalem yerendaga iza orowei Petani yerengke mereke kuna. Logo pulogo pugu mele puguyau paka ngalege puwiliyegi langai miza wizimowei pugu pelik yeiya, Anotogo iniyegi wazono mizagi. \v 51 Pugu puwiliyegi pilik yeiyageya keya weik Anotogo pi paka ngalege miza orowei kang yongo. \p \v 52 Togo pulogo puwili piyegi ya kumula keya yeik pugura yongolok meiya logo paka Yirusalem yerengke wilek kang puwiligiyeng wilikwilikmokko kola koyimowei kang yongobela. \v 53 Logo puwili Anotogi i walek yemanemakke Anotoyegi wazono mei keya piyegi ngago wilikwilik mei keya yeik pugura yongolok meiyageya koya. \p Ne Lukago ngago wameik panura ni Tiyopilayegi lende mizara mabura.