\id EPH - Binandere Bible Translation \toc2 Epesisi \toc1 Epesisi Ove eiwa Paul mi God da embomaida yai Epesisi nasi bajinada gagurisina. \mt1 Epesisi \mt2 Ove eiwa Paul mi God da embomaida yai Epesisi nasi bajinada gagurisina. \c 1 \s1 Paul mi God da embomai Epesisi nasi bajinada ategesisina. \p \v 1 Na Paul mi ove eiwa gagurena. Aindabé God jipapa esisina, ami na esiri Iesu Keriso da aposil\f + \fr 1:1 \fq aposil \ft awa Guriki da ge \ft \+bdit apostolos\+bdit* edo gumbari. Ainda moka awa ‘piari mambari embo’. Iesu Keriso mi Paul ainda bino dave karigarate tedo piesiri maunsisina (Iwata Ari 26:15-18 giwo.). \f* esitena. \p Na imomane ategetena, God da embomai Epesisi nasi bajinada ainkainmi Keriso Iesu de daedo dada ari isite itomane gebé ari ainda yai matawa pipitewa. \p \v 2 God Mamo kaenato de Iesu Keriso Badari kaenato deda dave ari de béga de awa imondemane itare. \s1 God mi rorae dave berari utuda awa kaenato asisi awaembo kaenamonde pipisisina. \p \v 3 Aindabé kaena Keriso de daedo dada ari itera awa, God mi kaena ao edo rorae dave berari utuda awa kaenato asisi awaembo kaenamonde pipisisina. Awatedo kaende God, kaenato Badari Iesu Keriso da God edo ainda Mamo awa dasiga ore. \v 4 Edo dá ango, iji gisi ounde God mi utu de butu de esisina, ami kaena Keriso de daedo dada ari awa gerisina awa, kaena kotopu edo jimbo itae ainda jisida itorote. \v 5 God kaena duboburisina, awatedo ami Iesu Keriso da toda kaena ainda mamai topo ango baina awa gisi kasisina. Edo God dubodave eite jipapa edo buro ango esisina. \v 6 God mi ainda dave arimi kaena ainda dubobari Mai\f + \fr 1:6 \fq ainda dubobari Mai. \ft Guriki ge einda awa ‘ainda dubobari’ akuta, ata ainda moka awa ‘God da dubobari Mai, Iesu Keriso’ (Matthew 3:17; Mark 1:11). \f* de daedo dada esisina, kaenane ainda dave arida taogari awaembo God dasiga orote. \p \v 7 God da dave ari awa bajinabé, awatedo God mi Keriso da ororomi kaena udegesisina, edo kaenato jimbo kotembedo doturisina. \v 8 Edo iji ainde God da dave ari bajinabé awa kaenato yai arapa esisina, daedo ami dubogari de jirogari de jiwae kaenato yai piesiri gositera. \v 9 God da dubodave awa ango, awatedo ami akuta buro ro aintedo Keriso da toda matu onjigarida sirigesisina, ami awa kaenato yai esiri arapa esisina. \v 10 Edo God mi ango sirigesisina, ami iji davebé matu avigesisina awa buriari rorae berari utuda edo butuda awa kundo gundo dada edo Keriso da yai piari ami gisijiaina. \p \v 11 Aindabé God mi imo buro eiwa aina matu kasisina, God kaena Keriso de daedo dada esiri ainda gerari embomai esitera. Awaembo rorae ro God mi tarigarida piain sisina awa kaenamonde piesiri buritera. Edo buro berari God mi ainda jipapada sirigedo eira awa, dá ango edo eira. \v 12 Ango esisina, kaen ainmi Keriso da yai kaenato tumonda ari tuturoda pipisitera, God da taogari awaembo imo dasiga orote. \p \v 13 Edo imomane daedo God da gebéda ge awa ingido Keriso da yai itomane tumonda ari pipisitewa. Edo gebé eiwa awa bino dave nongo edo God mi imomane toregaini. Edo daedo, iji ainde imomane gebé edo Keriso de daedo dada esitewa, God mi ainda Asisi Kotopu tarigarida sisina, gerarida kariwa ango awa, imondemane pipisisina. \v 14 Edo Asisi Kotopu awa kaenato rorae kupo dá ango God mi tarigarida piain sisina. Awatedo kaena gari, amboda God mi rorae berari sisina awa piari bara. Edo iji dá ainde God mi kaena jimbo bebegae berarida toregari udegaribé bara. God mi ango esisina, kaenane ainda taogari awaembo imo dasiga orote. \s1 Paul mi Epesisi embomai awaembo God da yai benunu site ategari pisido esisina. \p \v 15-16 Edo daedo embomi namonde tetero ingitana awa, gebé ari itomane Badari Iesu da yai pisido ewa edo God da embomai dubobudo ewa. Awatedo na iji da (1) dowae imomane embo God ategedo ena edo imomane embo benunu tedo ena. \v 17 Na benunu tedo ena, Badari kaenato Iesu Keriso da God, taogarida Mamo, ami itomane kotembari kondade edo ainda dubogari de gari arapa ari de awa piari God embo averi awa gawate. \v 18 Edo aindabé God imomane dao sisina, na benunu tedo ena God mi parara itomane doda piari kotembari itomane ari pirigaina, edo rorae ro God mi imondemane piain eira ainda gari bawa. Edo daedo na benunu tedo ena imomane gari bawa, God da embomai awawa ainda gaiapa taogaride awa God mi amboda baina. \v 19-20 Edo na benunu tedo ena, inemane God da goroba bajina ikanebé ikaneda gari awa bawa. Goroba amimi kaena embo ainmi Keriso gebé eiworo kondade edo eira. Edo God da goroba dá ami gogorade Keriso da yai jigamo esisina iji ainde Keriso betarida jiri erorisina edo utuda jiri visiri God mi ainda ipa beda piesiri anumbesisina dero ikanebé ikaneda. \v 21 Edo dero awa God mi Keriso de pipisisina awa dero berari\f + \fr 1:21 \fq dero berari \ft da moka awa embo enemboda edo anelamane dave ae asisi bebegae deda dero daedo (Kolosi 2:9-10).\f* daginegari, gisijiari awara taride edo badarari gorobade. Edo Keriso da dao awa dao berari utuda edo butuda awa daginegari, iji boroko einde akuta ae ata daedo iji amboda gumaina. \v 22 Edo God mi rorae berari awa Keriso da tai tuda pipisisina. Edo Keriso, rorae berarida gisijiari awa, God mi avigesisina ainda embomaida kopuru arate. \v 23 Edo Keriso da embomai awa ainda tamo, edo ami akuta ainda tamo siruri beda edo eira dá ango ine utu de butu de siruri beda edo eira. \c 2 \s1 God mi ainda dave arimi kaena toregesisina. \p \v 1 Edo iji gisi ainde, imomane God da ge kera ae edo jimbo bebegae edo esitewa, awatedo imomane awa betari embomai ango God da jisida. \v 2 Edo inemane butu embomai\f + \fr 2:2 \fq butu embomai \ft awa embomai ainkain God dubobae, edo awamaneda tamopisida jipapa bebegae ambo ambo edo era.\f* da wasiri ambo ambo edo esitewa, edo imomane asisi bebegaeda gisijiari,\f + \fr 2:2 \fq asisi bebegaeda gisijiari \ft awa Satan (Epesisi 6:11-12). \f* ainda jipapa awa ambo ambo esitewa. Asisi emi boroko embomai ainmi God kera ae edo era awa gisijido eira. \v 3 Iji gisi ainde kaena berari tamopisida jipapa bebegaeda iwata dá awa eite isima edo esitera. Edo kaenato tamopisi ae kotembari deda udo bebegae ambo ambo edo esitera. Awatedo, iji angode kaena ango edo esitera gido, God mi kaenato yai rirowa piae esira dá ami embomai bebegae berarida yai rirowa piaina ango. \v 4-5 Awarata, iji angode kaena awa betari God da jisida edo ainda ge kera ae edo esitera, God da do ari awa bajinabé, edo ami kaena dubo tega itae burisina. Awatedo ami kaena ae Keriso de daedo betarida jiri eroritera (Imomane gari awa, God mi ainda dave arimi imomane toregesisina.). \v 6 Edo God mi kaena jiri vivisitera ae ainde daedo, edo ami esiri kaena ae Keriso Iesu de daedo anumbesitera dero ikanebé ikane utuda. \v 7 God da jipapa awa ango, awatedo ami ainda kondade ari do Keriso Iesu da toda kaenato yai ango esiri arapa esiri gositera, iji amboda gumaina ainde ouwamane utu de butu deda ami God da dave ari bajina tega itaebé awa gorote. \v 8 God mi ainda dave arimi imomane toregesisina iji ainde itomane gebé ari Keriso da yai pipisitewa. Inemanemi imomane akuta toregari tao ae. God da toregari awa kando God mi imondemane pipisisina. \v 9 Aindabé inemane buro dave esitewa awaembo God mi imomane toregae. Awatedo embo da ainmi tari tao ae, “Na buro dave esitena awa, God mi na toregesisina.” \v 10 Kaena awa God da ipa ove durokade ami esisina. God mi kaena awa esiri Keriso Iesu de dada etero wasiri teka kaenato yai pipisisina awa, kaenane buro davegave awa matawa orote God mi garedo sirigesisina. \s1 God mi Keriso da toda Jew embomai de Gentile embomai de dada esisina. \p \v 11 Awatedo, imomane Gentile embomai\f + \fr 2:11 \fq Gentile embomai \ft awa Jew embomai ae. Awamane awa embomai nenei berari Jacob da veda edo gumbae.\f* da engari, nongo edo imomane iji gisi ainde isima edo esitevi awa kotembewo. Jew embomaimi awamane akuta awa “tamo jiugari”\f + \fr 2:11 \fq tamo jiugari \ft awa mai jianda ko embobéda tamo kotopuda ainto kapari. God mi Abraham de ango arate atopaposisina (Genesis 17:9-14). Tamo jiugarida kariwa ami Abraham da orobe kondade edo esisina awamane awa God da embomai kotembu kotembu orote (Genesis 12:1-3; 15:1-6). \f* tedo era edo imomane awa “tamo jiugae” tedo era. Edo awamanemi God da embomai aintedo tamo jiugari budo era, ata awa tamoda kariwa akuta emboda ipami edo era. \v 12 Edo iji gisi ainde imomane Keriso gae, edo imomane awa yai eve embo Israel embomaida yai, edo awara edo tari petari awa God mi Jew embomaide tarigarida sisina awa imomane yai ainda itae. Edo iji dá angode itomane tumonda ari awa itae, edo imomane God gae butu einda isima edo esitewa. \v 13 Edo iji gisi imomane God da yai awa aikebéda isima edo esitewa. Ata God mi Keriso da ororo ami imomane kundo aikae gupusina, awatedo boroko Keriso de dada ari isima edo ewa. \p \v 14 Edo Keriso akuta awa kaenato béga, ami Jew ae Gentile embomai de awa esiri embomai da (1) esitera. Edo daedo ami puwa awamaneda toropuda jiari awa desiri sitedo dudurisina. \v 15 Keriso mi ainda betari oregada ami esiri Jew embomaida aodarida ge okainda piari petari jiwae awa itae esisina. Keriso mi ango sirigesisina awa, embo doregari tote (2) awamaneda sinigambari mina ara ari awa itae aina, edo inemi awamane tote (2) ainda yai dada ari embo teka da (1) ango bégade itorote. \v 16 Edo Keriso sirigesisina awa, inemi ainda betari oregada ami Jew de Gentile embomai de awa dada ari doregari da (1) edo God da otatawo orote. Edo imo ango esiri God de awamane deda sinigambari mina ara ari awa itae esisina. \v 17 Edo Keriso mi gundo bino dave karigesisina awa, imomane ainmi aikeda itewa edo nakare ain aikae itera, kaena berari ami God de daedo bégada itari tao. \v 18 Edo Keriso da toda, kaena Jew ae Gentile embomai de Asisi Kotopu dá awa ainda kondade ari ami Mamo God da yai atutumbari tao. \p \v 19 Awatedo imomane awa yai nei embo ae edo etega ari embo ae, ata inemane God da gisijiari yaida ainda embomaide daedo isima edo ewa. Edo imomane awa God da orobeda embomai. \v 20 Imomane awa oro ango awa God mi gamundo eira. Edo oroda tutuvi awa aposil mane ae peroveta mane de, edo Iesu Keriso imo akuta awawa tutuvida ganuma davebé dave.\f + \fr 2:20 \fq tutuvida ganuma davebé dave. \ft Iji matu ainde Israel embo nenei awawaneda oro ganumami gamundo esitera. Edo awamaneda oro tuturoda gapeite awamanemi ganuma okain kupo berari dambu dararide tamundo oro tekada tutuvi umbugoda piedo esitera. Ainda amboda awamanemi ganuma einda kupo kupo dambu dararide inono goteite ainda demonda ganuma nenei tano kokopibéda piedo oro teka gamundo esitera. Daedo, ganuma davebé awawa awamanemi jigamo edo esitera ango, ami ganuma demonda tandodeite eiuri oro okain edo dave petedo isima edo esisina.\f* \v 21 Edo Keriso mi oro awa berari tandodeite eiuri oro kotopu bajido eira Badari awaembo. \v 22 Edo daedo aindabé imomane ae Keriso de dada ari itewa, awatedo God mi imomane Gentile embomai awa kundo Jew gebé ari embomai de daedo doregedo itari yai da (1) gamundo eira ainda Asisi awaembo. \fig |alt="Building the wall of a house" src="LB00125B.TIF" size="col" copy="Louise Bass © The British & Foreign Bible Society" ref="2:22" \fig* \c 3 \s1 God mi Paul Gentile embomaida yaida piesiri maunsisina bino dave karigarate. \p \v 1 Aindabé eiwa na, Paul mi, God da yai imomane embo benunu tena. Nane Keriso Iesu da bino dave imomane Gentile embomai awaembo karigedo ena, awatedo na bundari oroda pietero itena. \v 2 Edo na kotembetena imomane matu gari, God mi ainda dave arimi na avigesisina awa imomane embo buro anate. \v 3 Edo God mi buro ro aintedo matu onjigarida sirigesisina awa esiri nato yai arapa esisina, edo ge awa imondemane ove einda kupo saka matu gaietena. \v 4 Edo imomane ge awa ajijigeteiawo nato gari Keriso da sirigari onjigarida awa itomane yai arapa aina. \v 5 Edo iji matuda sirigari awa embomaida yai awa ae arapa ae. Ata boroko, embomai avekave God mi avigesisina ainda aposil mane de peroveta mane de, awamaneda yai Asisi Kotopu mi awa esiri arapa esisina. \v 6 Edo sirigari onjigarida awa eire: Gentile ae Jew embomai de ainkainmi bino dave gebé ara, God mi ainda ao ari jiwaebé awamaneda yai piari bara, edo God mi ari Jew ae Gentile embomai de dada edo tamo da (1) ara, edo God da tarigari ami embomai ainkain Keriso de daedo dada ari iterada yai piain sisina awa, awamaneda yai piari bara. \v 7 Edo God da goroba nato yai buro esisina, edo God mi ainda dave ari namonde pipisisina, awatedo ainda bino dave karigari embo esitena. \p \v 8 Na awa God da embomai berarida tuda. Awamane awa ikane, edo na awa tubéda. Awarata, kando dave God mi namonde pipisisina awa Gentile embomaida yai bino dave kariganate, Keriso mi ainda ao ari jiwaebé tega itaebé awa awamaneda yai piain jipapa eira. \v 9 Edo daedo buro God mi namonde pipisisina awa embomai berarida yai arapa ano gara, nongo edo God mi ainda sirigari awa aini. Edo sirigari awawa iji gisibéda God mi Iesu Keriso da toda roviravi berari esisina awa, God da yai akuta onjigarida isinesina. \v 10 Edo God jipapa esisina awa, iji boroko einde, Keriso da embomaimi anelamaneda gisijijiegari edo asisi nenei gorobade utuda itera awamaneda yai God da dubogari neide kainde awa arapa aro gorote. \v 11 God da sirigari natopo itari awa ango, edo ine Badari kaenato Keriso Iesu da toda esiri bé esisina. \v 12 Aindabé kaenato gebé ari Keriso da yai isira edo kaena Keriso de daedo dada ari itera, kaena God da yai tumonda eite adu itae atutumbedo era. \v 13 Awatedo, edo na memesi jiwae burenada bino awa ingawa, nanemi imondemane tedogotena, do itomane doawo wotainyae. Memesi na imomane embo budo ena ami nato tou ari itomane yai arapa edo eira. \s1 Paul mi Epesisi embomai awaembo tekago benunu sisina. \p \v 14 Aindabé eiwa na baongo dadari edo kaenato Badari Iesu Keriso da Mamo da yai benunu tena. \v 15 Imo awa orobe berari utuda edo butuda Mamo, edo ami akuta orobe berari awamaneda yai dao piedo eira. \v 16 Na God tedogotena, ami ainda rorae taogari tega itaede awa jigamo eite ainda Asisi da toda goroba ari imondemane piari itomane do goroba aina, \v 17 edo itomane gebé ari Keriso da yai piawo ami itomane doda nasi jiarate. Edo aindabé imomane kotembari da (1)de edo iji berari Keriso dubobudo ewa, awatedo na benunu tena, \v 18 imomane ae God da embomai berari demi Keriso da dubobarida bereya, ribori, vitari ae ugonu deda tega awa inono gawate. \v 19 Edo na jipapa ena, inemane Keriso da dubobarida tegabé kaenato yai awa ainda mina bawate. Ata gebé, kaenane Keriso da dubobarida tegabé kaenato yai awa gari tao ae. Edo na benunu tena awa, God mi ainda wasiri berari itomane doda sirari beda arate. \fig |alt="Paul on knees praying" src="DN00424b.tif" size="col" copy="Darwin Dunham © United Bible Societies" ref="3:15" \fig* \p \v 20 Buro berari God mi arate kaenane kotembedo benunu tedo era, God mi ainda goroba kaenato doda buro eite isira amimi imo ari tao. Awa akuta ae, ata God mi buro nenei kaena kotembedo imonde benunu tae awa berari daedo ari tao. \v 21 Kaena Keriso Iesu de daedo dada ari itera, awatedo kaenane God dasiga ore. Edo Keriso da embomai berarimi God dasiga natopobé natopo ore. Awara. \c 4 \s1 Keriso da embomai imonde daedo dada ari itera. \p \v 1 God mi buro davegave imomane embo esisina, awatedo, na, Badari da bundari embo ami jipapa bajinabé ena, aindabé God mi imomane dao sisina awa, itomane wasiri davemi ainda embomai ango itawate. \v 2 Edo iji berari atoto eite embo nenei netegarimi sima edo ewo. Edo embo neneida wasiri beyae gido, sinigambari ainyae ata tataimbarimi dubo mina bara edo ewo. \v 3 God da Asisi mi béga itomane yai piedo eira, edo béga ami imomane dada edo eira. Awatedo itomane dada ari davebé itarate awa buro okain eite sima edo ewo. \v 4 Edo tamo da (1)\f + \fr 4:4 \fq tamo da (1). \ft Epesisi 1:23 edo 3:6 giwo. \f* isira edo Asisi Kotopu da (1) isira. Edo dá ango God mi imomane dao sisina tumonda ari da (1) ainda itawate. \v 5 Edo Badari da (1) isira edo gebé ari da (1) isira, edo bapataito ari da (1) isira, \v 6 edo God da (1) awa Mamo kaenato berarida, imo awa kaena berari gisijido eira, edo do kaenato berarida buro edo eira, edo do kaenato berarida isima edo eira. \p \v 7 Ata Keriso mi kaena da (1) da (1) ainde kando pipisisina. Edo kandoda tega ro ine kaenato yai piain jipapa edo awa pipisisina. \v 8 Awatedo God mi Ove Gaiarida ge eiwa sisina: \q1 “Iji ainde imo yai ikanebéda vivisisina, \q2 ine embomai bundarida awa gisijido kundo maunsisina,\f + \fr 4:8 \ft embo \ft \+it imo\+it* edo \+it ine\+it* da moka einda awa Keriso.\f* \q2 edo embomaida yai kando pipisisina.”\x - \xo 4:8 \xt Psalm 68:18\x* \m \v 9 (Edo “imo yai ikanebéda vivisisina,” ainda moka awa rori? Ainda moka awa imo gisi yai tuda\f + \fr 4:9 \fq yai tuda. \ft Ge einda moka rori? Ove Kotopuda atopapasigarimi kotembari evekara budo era. Awatedo atopapasigarida kotembari tamonde (3) einda gave: Kotembari da (1) awa Iesu, imo awa God bé, ami akuta embobé daedo esisina kaenato toregari awaembo. Awatedo imo utu dodo butuda gupusina. Kotembari tote (2) awa iji toropu ainde Keriso da betari edo erari, imo Heidis, God da rirowa piari yaida, wowosisina. Kotembari tamonde (3) awa Iesu besisina amboda, embomi ainda tamo banga to butu tuda pipisitera.\f* wowosisina, butu einda. \v 10 Keriso, ami butuda wowosisina, awa dá ami utu ikanebé ikaneda vivisisina awa, ine rorae utuda edo butuda berari awa sirari beda arate.) \v 11 Edo Keriso mi ainda embomaida yai kando engogo pipisisina: aposil mane, peroveta mane, bino dave karigari embobo, edo pastor mane\f + \fr 4:11 \fq pastor mane \ft awa Iesu gebé ari embomaida sima ari embobo.\f* daedo atopapasigari. \v 12 Edo ami jipapa esisina awa, embobo ango ami God da embomai siya baiya bé eiaro ainda buro orote. Edo ango eiaro Keriso da tamo awa bajido inono aina. \v 13 Edo kaenato gebé ari ae kaenato gari God da Mai da yai demi kaena berari kundo gundo dada ari kaena bajido embobé ara, edo Keriso da wasiri tegabé ango bara. \v 14 Edo ango ara, mai babaingae ango kaena iwata ainyae. Edo jirogari embomaimi ge pitawa patawa atopasido era ami kaena udumain ge pitawa taro gebé ainyae. Edo un ma bisi okain ae kakawa demi deuri gundo maundo edo eira ango awa kaena ainyae. \v 15 Ata kaena dubobarimi embomaide gebé siaro wasiri kaenato begata berarida Keriso dá ango ore. Edo Keriso mi ainda embomai gisijido eira dá emboda kopurumi ainda tamo gisijido eira ango. \v 16 Edo ami ainda embomai berari kondade euri awamaneda buro ikade ikade eite dubo mina bara eite awamane God da embobé bajido era. Eiwa awa ango emboda ipa de, tai de, wuwuro vetu tatari de ganimbedo buro eiuri ainda tamoda goroba bajido eira. \s1 Kaena wasiri teka God dá ango ombore. \p \v 17 Awatedo, Badari da daoda nane imondemane eiwa karigetena awa, imomane Gentile embomai nenei berarimi isima edo era ango eove. Awamaneda kotembarida moka dave itae ami awamane gisijido eira. \v 18 Aindabé awamanemi akuta do okain esitera, ami awamane rorae dave de beyae de awa katari tao ae. Edo rorae bebegaemi esiri awamaneda kotembari awa muyae esisina. Awatedo awamane God da yai wasiri bari tao ae. \v 19 Aindabé awa awamane mengari tao ae, edo kombo tepotapo bebegae edo era. Edo iji matawa awamane iwata ari donode God da jisida neide kainde berari ain jipapa edo era. \p \v 20 Ata Keriso da atopatari itomane yai awa ango ae. \v 21 Na garibé, imomane Iesu da bino ingitewa edo ainda gebéda atopatari imomane buritewa. \v 22 Iji gisi itomane jipapa bebegaemi imomane udumbedo itomane wasiri usibesi edo esisina. Awatedo itomane wasiri mamatu ae iwata ari de awa kokumbewo. \v 23 Edo dowawo God mi ari itomane asisi ae kotembari de teka are. \v 24 Edo itomane wasiri teka God mi ainda ango esisina awa inemane kundo ombuwo. Wasiri teka eiwa awa wasiri dambu darari edo jimbo itaebé. \p \v 25 Aindabé kaena berari da da gundo tamo da (1) esitena, awatedo pitawa tari awa dowo, “Imomane berari da da ito nembude mina tara gebémi tedo ewo.”\x - \xo 4:25 \xt Zechariah 8:16 \x* \v 26 “Iji ainde imomane sinigambari edo ewa, jimbo eove”\x - \xo 4:26 \xt Psalm 4:4\x*: Muyae gumbae gisida sinigambari itomane dowo itae are. \v 27 Edo begata Bineimi imomane bawari tao aina awa pirigainyae. \v 28 Edo embo ainmi beono edo esira awa, tekago beono ainyae. Ata tuturo edo ipami buro dave eite ainda rorae inono baina, ami embo rorae itaede kondade are. \v 29 Itomane bemi ge beyae teove, ata ge davemi tawo embo nenei ingara. Edo ami kondade ari piari awamaneda gebé ari badare. \v 30 Edo inemane awo God da Asisi Kotopu dubo vevera eure. Asisi Kotopu awa God da gerarida kariwa ango God mi itomane yai pipisisina. Edo kariwa ami arapa edo eira awa imomane isiawo maundo iji beao arida God mi imomane toregedo udegaribé piari bawa. \v 31 Dumo ari berari, sinigambari, rirowa piain ari, koko jimundo ge baiari, edo ge beyaemi embo nei dari awa dowawo itomane yai itainyae. Edo iwata ari bebegae berari awa dowo. \v 32 Edo imomane kondade ari dave mina ara ewo, edo do memesi mina bara ewo. Daedo Keriso imomane embo besisina, awatedo God mi imomane kotembedo doturisina. Awaembo imomane dá ango kotembedo dowari mina ara ewo. \c 5 \s1 Kaena Keriso da dubobarida isima edo ore. \p \v 1 Awatedo, God da dubobari mamai ango, ainda iwata ari ambo ambo edo ewo. \v 2 Edo dubo mina bara eite isima edo ewo dá ango Keriso mi kaena dubobudo ainda wasiri akuta kaena embo pipisisina. Iwata awawa Keriso mi esisina awa rorou muno davede ango ine God da yai pipisisina. \p \v 3 Imomane awa God da embomai, awatedo embo kokotopu\f + \fr 5:3 \fq embo kokotopu \ft awa God da embomai. God awa kotopu, edo embomai God mi avigesisina edo ainkainmi awamaneda gebé ari ainda Mai, Iesu Keriso da yai, pipisitera awa embo kokotopu God da jisida (Rome 8:28-30; 1 Korinth 6:11).\f* dá ango isima edo ewo. Ango awo embo arapada ami tari tao ae, imomane awa jimbae gisida kombo ari embomai, o iwata ari donode God da jisida embomai, o embo neida rorae jipapa ari embomai. \v 4 Daedo imomane ge bebegae, o ge moka itae, o iro jirari ge donode tainyae. Imomane awa God da embomai, awatedo ge angogo embo kokotopuda yai itainyae, ata ategari God da yai piedo ewo. \v 5 Imomane gari: jimbae gisida kombo ari embo, o iwata ari donode God da jisida ari embo, o embo neida rorae jipapa ari embo (Amimi God tumondebain ae edo eira.), embo ami Keriso ae God deda gisijiari yaida rorae davegave mana baina. \v 6 Embo angogomi imomane udumain ge moka itae awa taro ingido gebé eove. Embomai ainkainmi God da ge kera ae wasiri angogo edo era awa, God mi ainda rirowa awamaneda yai piain eira. \v 7 Awatedo inemane embomai angogode dada edo iwata bebegae ainyae. \s1 Kaena pararada mamai ango iwata edo ore. \p \v 8 Iji gisibé awa imomane muyaeda isima edo esitewa, ata Badari da yai guputewa, edo boroko imomane pararada isima edo ewa. Awatedo pararada mamai ango iwata edo ewo. \v 9 (God da Asisi mi ni be piedo eira awa iwata dave berari, dambu darari edo gebé.) \v 10 Edo rorae nomi dubodave ari Badari da yai piaina awa jipapa eite gain edo ewo. \v 11 Edo muyaeda iwata kawata ami ni be dave awa ari tao ae, awatedo ango ainyae. Awarata, iwata kawata angoda beyae awa embomaida yai arapa ewo gore. \v 12 Gebé, edo iwata angogo awa awamanemi onjigarida edo era awa kaenane tara, ge ami mengari kaenato yai piaina. \v 13 Ata pararami euri rorae berari arapa edo eira. Edo kaenato iwata kawata dave, parara ango, ami euri iwata kawata beyae embo neneida yai arapa edo eira. \v 14 Awatedo ami\f + \fr 5:14 \fq ami \ft da moka einda awa God ko God da Ove Gaiarida ge.\f* sisina: \q1 “Embo jitao awari, eriyo! \q2 Bebetegarida yai dodo eriyo, \q1 edo Keriso mi ito yai datemaina.”\x - \xo 5:14 \xt Isaiah 60:1\x* \s1 Kaena kotembari davede isima edo ore. \p \v 15 Awatedo imomane nongo isima edo evi awa bé gidogogo ewo. Embo kotembari itaede ango ainyae, ata kotembari davede isima edo ewo. \v 16 Aindabé iji boroko einde embo jiwaemi buro bebegae edo era, iji nondawa tonga bureite gido buro davegave ewo. \v 17 Edo imomane embomai jiro kotembari itaede ango eove, ata Badarida jipapa awa rori gido ewo. \v 18 Edo imomane waini jiwae injido dutainyae, emi awa imomane usibesi aina. Ata iji berari dowo Asisi Kotopu mi imomane gisijiare. \v 19 Ango eite imomane akuta David da ya de, dasiga ari ya de, God da Asisida ya demi mina tara edo ewo. Edo do itomanemi ya site, begata neide kaindemi Badarida yai dasiga ari piedo ewo. \v 20 Edo iji berari, kaenato Badari Iesu Keriso da daoda, rorae berari awaembo Mamo God da yai ategari piedo ewo. \p \v 21 Edo God tou eite kera mina ara edo ewo. \s1 Iu ae aro deda jimbari awa ango Keriso ae ainda embomai deda dada ari. \p \v 22 Eutumai, iu itomaneda ge kera edo ewo dá ango imomane Badari da ge kera edo ewa. \v 23 Iu awa aroda gisijiari dá ango Keriso awa ainda embomaida gisijiari. Edo awamane awa ainda tamo, edo Keriso awa awamaneda Toregari Embo. \v 24 Edo dá ango Keriso da embomaimi ainda ge kera edo era, eutumaimi awamaneda ibonomaida ge berari kera edo ore. \p \v 25 Ibonomai, itomane eutumai dubobudo ewo dá Keriso mi ainda embomai awa dubobudo ainda wasiri akuta awamane embo pipisisina ango, \v 26 awamane tatajiari ainda topobé orote. Ainda jipapa awa ainda gemi awamaneda jimbo teiaina, dá un mi rorae donode teiedo eira ango. \v 27 Keriso ango esisina awa, ami ainda embomai taogaride, dá eutu dono gambari itaede o dobidabi ari itaede, o beyae nei ro itaede, ata kotopude bekumba ari itaede ango awa, ainda yai akuta piarate. \v 28 Awatedo dá ibonomaimi awamaneda tamo akuta dubobudo era ango, awamaneda eutumai dubobudo ore. Embo ainmi ainda aro dubobudo eira awa, imo akuta dubobudo eira. \v 29-30 Embo da (1) awa itae ainmi ainda tamo akuta jipapa ae edo eira, ata ami ainda tamo undeite sima dave edo eira. Edo kaena awa Badari da tamoda ipatai, edo ainda pisi de vetu de. Edo dá ango Badari mi ainda embomai sima dave edo eira. \v 31 “Awatedo embo ainda mamo ae ai de dodo ainda arode dada aina. Ango era ami, awamane tote (2) awa tamo da (1) ara.”\x - \xo 5:31 \xt Genesis 2:24\x* \v 32 Onjigari ge bajina einda moka awa God mi iji einde nato yai esiri arapa esira awa, embomaimi boraebé gari tao ae. Ata nanemi imondemane tena, ge eiwa awa Keriso ae ainda embomai deda kariwa. \v 33 Awarata imomane embo da dami, ito aro dubobudo eyo dá imo akuta dubobudo eta ango. Edo aro, ito iu tou edo eyo. \c 6 \s1 Paul mi kondade ari ge mamai ae aimamo deda yai sisina. \p \v 1 Mamai, imomane awa Badari da topo, awatedo aimamo itomane kera edo ewo. Wasiri eiwa awa dave. \v 2 “Ito mamo ae ai de tou edo eyo,” awa ge okain tuturoda God mi tarigaride sisina: \v 3 “Ango eyo, imo wasiri dave budo iji ribori butuda itate.”\x - \xo 6:3 \xt Exodus 20:12; Deuteronomy 5:16\x* \v 4 Edo mamono, mamai itomane awo sinigambari eore, ata Badari da gemi awamane atopaposite ao dadoreite kondade ewo badore. \s1 Paul mi kondade ari ge babadegari ae buro embobo deda yai sisina. \p \v 5 Buro embobo, itomane babadegari butu einda awa, tou bajinabé eite do berarimi kera edo ewo dá Keriso kera edo ae etewa ango. \v 6 Edo iji ainde itomane babadegarimi goteiaro buro awo imomane dasiga orote kotembetewa, ango ainyae. Ata dobé berarimi Keriso da buro embobo ango God da jipapa edo ewo. \v 7-8 Imomane gari, embo da ainmi buro dave ro esira awa, buro embo ko buro embo ae, ainda yai Badari mi tau tega ango piari baina. Awatedo imomane embo enembo awaembo ango buro ainyae, ata Badari awaembo ango buro dubodavede edo ewo. \p \v 9 Edo babadegari, imomane eiwa gari, Badari itomane topo awa daedo utuda isira, edo imo awa embo neide dave eite embo neide beyae aede. Awatedo imomane kotembari dá ango bureite itomane buro embobo sima dave edo ewo. Awamane jijine tawo adu ainyae. \s1 Kaena God da itoro ari rorae berari kundo ombore. \p \v 10 Edo nato nanonameji,\f + \fr 6:10 \fq nanonameji \ft da moka einda awa Keriso da embomai.\f* nato ge ambobéda awa eire. Badari da yai isite ainda goroba bajinabé budo goroba edo ewo. \v 11 Edo God da itoro ari rorae berari awa kundo ombuwo, ami ari imomane inono petedo Binei\f + \fr 6:11 \fq Binei \ft awa Satan da dao nei.\f* da udumbari buro engiregave. \v 12 Kaenane embo enembode duduno ae edo era, ata asisi bebegae ainkain butu embomai\f + \fr 6:12 \fq butu embomai \ft da moka Epesisi 2:2da tuda giwo.\f* gisijido era edo awamaneda awara tarimi awamane sima edo era ainde, edo asisida babadegari bebegae ainmi muyaeda iji einde buro edo era ainde, edo asisi bebegae ikaneda itera ainde duduno edo era. \v 13 Awatedo God da itoro ari rorae berari kumbuwo, ami kondade ari iji nonde Binei ae ainda asisi bebegae demi gundo imondemane duduno aro awamane inono engiregave. Edo iji ainde itoro ari rorae berari awa dave jigamo edo awamane daginegedo petedo itawa. \fig |alt="Soldier prepared for battle" src="WA04009b.tif" size="col" copy="Graham Wade © United Bible Societies" ref="6:11" \fig* \p \v 14 Awatedo goroba edo petewo. Gebé awa itomane ipuda bupuri ango, awa jiwo. Edo wasiri dambu darari awa itomane opopoda bere ango, awa piewo. \v 15 Edo God da béga barida bino daveda karigarida siya ari awa tai woru ango, awa itomane taida piewo. \v 16 Edo rorae berari matu bewa ainda tamonda, gebé ari awa itomane bere ango awa jiwo. Ami embo beyae\f + \fr 6:16 \fq embo beyae \ft awa Satan da dao nei. \f* da gi berari mendo beriberide augeiuri gundo eira awa inono dedo akeimaina. \v 17 Edo God imomane matu toregesisina ami imomane dedegedo eira awa kotembewo. Kotembari eiwa awa gobe okain ango ami itomane kopuru dedegedo eira. Edo God da ge awa Asisi Kotopu da kasiwo\f + \fr 6:17 \fq kasiwo. \ft Eiwa awa duduno ari rorae ji demo tote (2).\f* ango. Awa kumbuwo. \v 18 Edo Asisi Kotopu mi imomane gisijijieiari iji berari benunu tari de atega ari de berarimi God da kondade ari tedogiwo. Edo buro eiwa sima dave eite do itomane durainyae, edo God da embomai berari awaembo benunu matawa tedo ewo. \v 19 Edo na awaembo daedo benunu tewo, God mi namonde ge piari awa, bino dave onjigari embomai gisi gae awa, nanemi adu itae, be nato pirigedo awamanede karigano gorote. \v 20 Keriso mi na ainda bino daveda karigari embo awa avigesisina. Edo ainda ge karigedo ena, awaembo na bundari oroda pietero einda itena. Awatedo na awaembo benunu tewo, na adu itae, embomai einda yai bino dave karigana dá anate sisina ango. \s1 Paul mi ategari beaoda Epesisi embomaide pipisisina. \p \v 21 Tychicus awa kaenato dubobari nameji edo imo Badari da buro awa dave edo eira. Embo ami bino berari imondemane tari gawa, na nongo isima edo eni, edo buro ro na edo eni awa gawate. \v 22 Nane embo awa itomane yai pieteno mamain eira aindabé awa eire, ami nakare nongo isima edo eri awa taro gawate, edo kondade ari gemi tari gido do itomaneda goroba ari bawate. \p \v 23 Edo na benunu tena awa, God Mamo ae Badari Iesu Keriso demi béga imondemane, nanonameji,\f + \fr 6:23 \fq nanonameji \ft da moka einda awa Keriso da embomai. \f* piaro bawa. Edo daedo awamanemi aro imomane dubo mina bara awate edo itomane gebé ari Keriso da yai matawa piawate. \v 24 Edo embomai berari ainkain dubobari mana itae aina ami kaenato Badari Iesu Keriso dubobudo era, God da dave ari awamaneda yai itare. Awara.