\id HEB - Bunama NT [bdd] -Papua New Guinea 1991 (DBL -2014) \h Ibeliu \toc1 MeIbeliu ꞌidi leta Yesu weyahina \toc2 Ibeliu \toc3 Ibe \mt1 IBELIU \mt2 MeIbeliu ꞌidi leta Yesu weyahina \ip \w MeIbeliu\w*, beno taudi meYudiya, taudi Yesu ꞌana tohemisao, ma tupwadi sinuwahila loina nugenugetaina ꞌoina. Cidi leta bewa Yesu ꞌina loina hauhauna weyahina, ta ꞌiheheꞌita ꞌabehega loina ꞌehauna loina miyamiyaidi ꞌihewaiwai sinediya, ta ꞌilobwaineya ma meYudiya sitagwala moisa Yesu ꞌoina gide tubudiyao mwalo Yehoba sihemisaeya. \c 1 \s1 Yehoba Natuna weyahina \p \v 1 Mwalohene hali tuta ma hali tuta ꞌoidiya, ta nuwatuhu baibaiwana ꞌoidiyega Yehoba ꞌina gwae palopitao ꞌiꞌebwaediya, ta taudi sihepwaileya tubudao ꞌoidiya. \v 2 Ma ꞌebelosaloha tauda ꞌida tuta ꞌina gwaeyao ꞌihepwailediya ꞌoida natuna ꞌoinega. Yehoba natunaina ꞌihesinuweya, ma ꞌabehega ginaula mabwaiyadi ꞌoidiya ꞌihetoloina, ta mwalohene natunaina baꞌidana ginaula mabwaiyana sihemasalehediya. \v 3 Ma Yehoba natunaina tamana ꞌina ꞌasilala ꞌiꞌasiꞌasilalae ta tauna Yehoba ꞌana ꞌoleya gide. Ma ꞌina gwae waiwaina ꞌoinega ginaula mabwaiyana galewa ma baleꞌuwa ꞌiꞌabiꞌabi yahidi. Ma ꞌida puiyao ꞌoidiyega ꞌibuyogita ma muliyetega ꞌimiyatoiya Yehoba Tomiyahane hedade ꞌina ꞌebeulanega. \v 4 Tauna aneloseyao ꞌimiyahane sinediya, ma saninaina Yehoba ꞌiꞌebwaeya anelose sanidiyao ꞌimadou sinediya. \p \v 5 Weyahina geya ꞌeta tuta Yehoba anelose ꞌeta ꞌoina ꞌida gwae, \q1 “Cowa natugu, nige boꞌi yaꞌahwa natunegowa.” \m Geya wete anelose ꞌeta weyahina ꞌida gwae, \q1 “Taugu ꞌoiguwa ꞌida ꞌahwatamana, ma tauna ꞌoina yada ꞌahwanatuna.” \m Gwaeyedi bewa natunamo weyahina ꞌigwaenediya. \v 6 Ma tutaina ꞌina tautuwa ꞌihesumaneyama baleꞌuwa, ꞌigwaeya, \q1 “Aneloseyao galewa sawasawahidi ma tauna ꞌoina siꞌetuluha.” \m \v 7 Ma hesi aneloseyao weyahidi ꞌina gwae hagana, ꞌigwaeya, \q1 “Yehoba ꞌina aneloseyao ꞌihemasalehediya, ꞌoinega ꞌidi tauya gide yaumai, ma ꞌina topaihowaedi gide ꞌaiwe ninima.” \m \v 8 Ma hesi natunaina weyahina ꞌigwaeya, \q1 “Cowa Yehoba maꞌino loina dumwaluna nata ꞌuloina hataya. \q1 \v 9 Mumuga bwebweꞌana nuwau ꞌiꞌeweya ma galana ꞌa didiga. Coinega ꞌino Yehoba boꞌi ꞌiheholoigowa yaliyaya moisa ꞌoinega, ta ꞌino yaliyaya ꞌiyamwao ꞌidi yaliyaya ꞌimadou sinediya.” \p \v 10 Ma ꞌaigeda wete ꞌina gwae natunaina ꞌoina ꞌigwaeya, \q1 “Bada yo, tuta nugeta ꞌoina baleꞌu ꞌuhemasaleheya ma nimauwega galewa ꞌupaihoweya. \v 11 Ginaulaedi ꞌabwa silohesa hesawala ma ꞌowa ꞌumiyamiya, ma ginaula mabwaiyadi sihemiyamiya gide ꞌwama, \v 12 ma ꞌunupilidi gide ꞌaleꞌo, ta ꞌadi ꞌita ꞌiꞌegibui, ma ꞌowa geyaꞌabwa ꞌugibugibuigo ta hesi ꞌumiya hataya.” \m \v 13 Ma hesi, Yehoba geya ꞌaigeda wete anelose ꞌoina ꞌida gwae, \q1 “Cigu ꞌebeulega ꞌumiyatoi ma ꞌana siga ꞌa ꞌalehao yalagu dobihedi ꞌaeu gabulena.” \m Ma bewa gwaeina natunamo ꞌoina ꞌigwaeneya. \p \v 14 Ta anelose taudi yaluyaluwa tuwa ma tohalewasa, taudi Yehoba ꞌilagudiya ta ꞌabehega siꞌabihetegita tauda taiyawedi ꞌeguma ꞌabihetena weyahina ꞌihesinuwanegita. \c 2 \s1 Cabihetena Yehoba ꞌoinega \p \v 1 Coinega sawasawahida ma gwaeyedi tahesagohediya tanuwatuhu yahidi, ma sahena tanuwanuwa naidedi. \p \v 2 Mwalo aneloseyao Yehoba ꞌina gwae sihepwaileya tomota ꞌoidiya, ma gwaeina gwae moisa, ꞌeguma tomota geya sida muliyediya, beno ꞌidi pui, ta ꞌana maisa silobeya. \v 3 Tauda wete ꞌeguma ꞌabihetenaina madounaina talogwahate, bwaꞌomatana taloba, ta geya sawasawahina tadenasine. \p Gwaeina ꞌabihetenaina weyahina ꞌida Bada Yesu ꞌihepwaila nugeteya, eeta ꞌina gwaeyao ꞌana tohesagoha nugetao siꞌebwaegita tauda. \p \v 4 Ma Yehoba wete ꞌiheꞌita ꞌabehega gwaeina gwae moisa, beno ꞌilaꞌilala ma hedehedede ma paihowa waiwaidi ꞌoidiyega, ta wete Yaluyaluwa Tabuna ꞌina heguyai ꞌoida ꞌoinega. Ma ꞌina ꞌeheleyedi Yehoba ꞌina nuwatuhu gide, ta Yaluyaluwa Tabuna ginaulaedi ꞌoida ꞌiheguyaiyediya. \s1 Cada Toꞌabihetena ꞌina muyamuya \p \v 5 Cahegwae pwaigomiya tupwaina ꞌabwa taloba weyahina, ta Yehoba aneloseyao sahena ꞌidi loina ꞌiꞌebwaꞌebwaedi tupwaina ꞌoina, \v 6 ma hesi tomota ꞌaigeda ꞌiꞌebwaeya, weyahina Buki Heꞌasisi ꞌoina ꞌihepwaila ꞌigwaeya, \q1 “Yehoba yo, to tomota tauna ta ꞌoinega weyahina ꞌunuwanuwatuhu? Ma taiya hede tomota natuna tauna ꞌuꞌitaꞌitayahi? \v 7 Coinega tuta toꞌutoꞌupanamo weyahina ꞌulagu suluheya, aneloseyao gabulediya ma muliyetega ꞌana ꞌamayaba ta ꞌana hepwatu madouna ꞌuꞌebwaeya. \v 8 Ma waiwai wete ꞌuꞌebwaeya ma ginaula mabwaiyadi ꞌiloinedi.” \m Ma ꞌina ꞌebeloina ginaula mabwaiyana ꞌoidiya ꞌiloina, ta hesi geya sauga bewa, ꞌabwa hesi ꞌihetoloina ginaula mabwaiyana ꞌoidiya. \v 9 Ma hesi Yesu taꞌita pwaiya, beno tuta toꞌutoꞌupanamo ꞌoina ꞌimiyasuluwa aneloseyao gabulediya ta muliyetega ꞌana ꞌamayaba ta ꞌana hepwatu madouna ꞌilobediya ꞌina muyamuya ma ꞌina ꞌamasa ꞌoidiyega. Beno Yehoba ꞌina helau ꞌoida, weyahina Yesu ꞌamasa ꞌana muya ꞌilotohoya mabwaiyada weyahida. \p \v 10 Yehoba ginaula mabwaiyadi ꞌihemasalehediya tauna ꞌiboi weyahina, eeta nuwanuwana natunao baibaiwadi ꞌitoedima tauna ꞌina tupwa wasawasa ꞌoina. Cilobwaineya ma Yehobaina ꞌada Toꞌabihetenaina ꞌiꞌabihe ꞌasilale. Bewa lamuna muya madouna ꞌilotohoya, ma hesi tuwa ꞌiꞌalamaꞌiꞌita, ta ꞌoinega mumugana mabwaiyana dumwadumwaluna. \p \v 11 Yesuina ꞌada Toꞌabihetena ma tauda ꞌiꞌabi ꞌehaugita, ta tauna ma tauda Yehoba ꞌoinega tanaoma, ꞌoinega geyaꞌabwa Yesu ꞌihemwadimwadina weyahida, ta hesi ꞌiꞌahwaꞌahwa tasinegita, \v 12 weyahina ꞌina gwae tamana ꞌoina, ꞌigwaeya, \q1 “Saniu nata yahepwaile tasigwao ꞌoidiya, ma ꞌetoꞌauta ꞌalona yahepwatuwego.” \m \v 13 Ta wete ꞌigwaeya, \q1 “Yehoba ꞌoina ꞌigu hemisa yalagu.” \m Ta wete ꞌigwaeya, \q1 “Gwagwamaedi Yehoba ꞌiꞌebwaegauwa baꞌidagwao ꞌebwa ꞌamiyamiya.” \p \v 14 Moisa tuwa, Yesu ꞌina gwagwamao tauda tomota mahesiyoda ma mabweyahida, ꞌoinega Yesu wete ꞌiheloheya ta loheya wahina ꞌiꞌeweya ma ꞌiꞌamasa, ma ꞌabehega ꞌina ꞌamasega \w Tomudulele\w* ꞌilohesawali, ma Tomuduleleina ꞌina loina ꞌamasa weyahina ꞌilohesawaliya. \v 15 Ta wete ꞌamasa ꞌana matauta ꞌana pai waiwaina ꞌida tuta mabwaiyana ꞌoidiyega ꞌiꞌabihetegita. \p \v 16 Cabiheteina geya aneloseyao weyahidi ta hesi tauda Ebalahamo tubunao weyahida. \v 17 Coinega Yesu ꞌiheloheya tauda tasinao gide, ta ꞌihetopwaoli madouna maꞌina ꞌatemuyamuya weyahida, ma Yehoba ꞌina paihowa ꞌoina ꞌihetapewa, ta ꞌipwaoliyeya ꞌida mumuga galadi weyahidi ta ꞌabehega Yehoba ꞌinuwasamudi. \p \v 18 Ta wete Yesu baleꞌuwa miyamwau ta ꞌebetohona baibaiwana ꞌilobediya, ꞌoinega ꞌeguma Tomudulele ꞌitohogita Yesu ꞌebetohowedi ꞌisanapu pwaidiya, ta sawasawahina ꞌoidiyega ꞌiꞌabihetegita. \c 3 \s1 Yesu Mosese ꞌilohane sineya \p \v 1 Ciyagwao, ꞌomi ma taugu Yehoba ꞌihesinuwegita ꞌina tupwa weyahina, ꞌilobwaineya ma Yesu tanuwatuhuyahi, weyahina tauna ꞌida tapwalolo ꞌana tohepwaila ta wete ꞌida topwaoli madouna, \v 2 ta ꞌihetapeweya ꞌina paihowaina Yehoba ꞌiꞌebwaeya, gide mwalona \w Mosese\w* ꞌihehetapewa ꞌesa Yehoba ꞌina hada ꞌoina. \p \v 3 Coinega Yesu hepwatu madouna ꞌilobeya, ta Mosese ꞌana hepwatu tupwanamo tuwa, hesi gide tuwa hada bwebweꞌana, geya hene hepwatu madouna ꞌida lobeya, ma hesi ꞌana toꞌabi. Ta Moseseina gide hada, ta Yesu toꞌabi. \p \v 4 Moisa, hada ꞌaigeda ꞌaigeda ꞌadi toꞌabi simiyamiya, ta ginaula mabwaiyadi ꞌadi topaihowa Yehoba. \p \v 5 Moseseina Yehoba ꞌina hada ꞌihehetapewa, topaihowa gide, ta Yehoba ꞌina gwaeyao ginaulaedi ꞌabwa silatu weyahidi ꞌihepwaila latuhediya. \v 6 Ma ꞌiyamo Keliso Yehoba ꞌina hada ꞌihetapewa, geya topaihowa gide, ta hesi tauna natuna moisa. Tauda taboi Yehoba ꞌina hadaina tuwa, ꞌeguma tahemisa hataya maꞌida ꞌatepatu ta maꞌida yaliyaya. \s1 Yehoba ꞌana bodao taheꞌaiyawasi \p \v 7 Coinega Yaluyaluwa Tabuna ꞌihegwaegita ꞌigwaeya, \q1 “Nata, ꞌeguma ꞌenana wahesagohe, \v 8 sahena wadebadeba paꞌala gide tubumiyao mwalo hene yoho ꞌawawa ꞌoina sitohogauwa ta ꞌigu loina silogwahatediya. \v 9-10 Weyahina bolime poti ꞌoidiya ꞌigu paihowa waiwaidi baibaiwadi siꞌitediya, ta tubumiyaowedi ꞌidi lomugiyega sitohogauwa ta weyahidi yaꞌalaꞌiꞌiwasa, ta yagwaeya, ‘Tuta mabwaiyana taudi ꞌidi nuwatuhuwega sitautauya pui, weyahina ꞌigu ꞌeda geya sisanapu.’ \v 11 Coinega yagamwasowalediya ta yaloina paꞌalediya, yagwaeya, ‘Sahena wete ꞌigu ꞌebe ꞌaiyawasi ꞌoina siluhuluhu.’” \p \v 12 Ciyagwao, waꞌitayahigomi ma sahena wadebadeba paꞌala nuwana walolopui, ꞌamuge ta Yehoba mayawasina wamiyasine. \p \v 13 Ma bewa tuwa waboimimo wahelemalema sabwelo ꞌaigeda ꞌaigeda ꞌoidiya, ta ꞌoinega sahena mumuga galana ꞌiꞌabowegomi ta Yehoba ꞌenana walogwahate. \p \v 14 Tauda mwalo ꞌida hemisa Keliso ꞌoina talaguya, ma ꞌeguma ꞌida hemisaina taꞌabiyahi bwaibwaini ma ꞌana siga tuta ꞌana ꞌebelosaloha ꞌoina, Keliso baꞌidadai tayaliyaya mahemahetena. \v 15 Gide Buki Heꞌasisi ꞌina gwae ꞌigwaeya, \q1 “Nata ꞌeguma Yehoba ꞌenana wahesagohedi, sahena wadebadeba paꞌala gide tubumiyao mwalohene ꞌigu loina silogwahateya.” \p \v 16 Taiyawedi Yehoba ꞌina gwae sihesagoheya ta silogwahateya? Taudi Mosese Itipita ꞌoinega ꞌihanugetediya ta silatuma, ꞌawa? \p \v 17 Taudi weteyage bolime poti ꞌoidiya ꞌidi mumuga galadi weyahidi Yehoba ꞌiꞌalaꞌiꞌiwasa, ꞌoinega togalaedi yoho ꞌawawa siꞌamaꞌamasa hegumwala. \p \v 18 Weyahina taudi ꞌina gwae geya simuliye, ꞌoinega ꞌadi gwae ꞌigwaeya, \q1 “Geyaꞌabwa wete ꞌigu ꞌebeꞌaiyawasi ꞌoina siluhuluhu.” \m \v 19 Coinega tasanasanapu ꞌabehega taudi geya sida luhuwa, weyahina geya sihemisa. \c 4 \p \v 1 Cina gwae hemisaina ꞌabwa ꞌimiyamiya ꞌabehega ꞌina ꞌebe ꞌaiyawasi tauna ꞌoinega taloba, eeta ꞌilobwainegita ma tamatauta ꞌamuge ta tupwami wabeꞌu ma sahena walobaloba. \p \v 2 Moisa, wasaina ꞌiꞌebwaegita, taudi wete mwalohene ꞌiꞌebwaediya, ta wasaina geya ꞌilemedi, weyahina sihesagoheya ta geya sihemise. \v 3 Ma tauda ꞌana tohemisao talobeya, ma hesi taudi mwalohene geya sida lobeya, weyahina geya sihemise, ta Yehoba ꞌadi gwae ꞌigwaeya, \q1 “Yagamwasowalediya ꞌoinega yagwae paꞌalediya ta sahena ꞌebe ꞌaiyawasi ꞌoiguwega silobaloba.” \m Yehoba ꞌina ꞌebe ꞌaiyawasiina ꞌimiyamiya, weyahina tutaina baleꞌu mabwaiyana ꞌihemasalehediya ta ꞌigumwala, ta ꞌoinega ꞌiꞌaiyawasiya. \v 4 Ta sabweloina ꞌiꞌaiyawasiya, weyahina Buki Heꞌasisi ꞌoina ꞌihepwaila pwaiya, ꞌigwaeya, \q1 “Yehoba sabwelo hesebenina ꞌoina ꞌina paihowa mabwaiyana ꞌoinega ꞌiꞌaiyawasiya.” \m \v 5 Coinega tanuwanuwatuhu gwae bewa weyahina, \q1 “Sahena ꞌebeꞌaiyawasi ꞌoiguwega silobaloba.” \p \v 6 Moisa, ꞌebe ꞌaiyawasiina ꞌimiyamiya, ta tupwadimo ꞌabehega siloba, ma hesi taudi wasa sihesagohe nugeteya, ta loina sisinaliya, ꞌoinega sahena silobaloba. \v 7 Eeta Yehoba tuta hauhauna ꞌilaguya ma ꞌoina tomota ꞌebe ꞌaiyawasi siloba, ta ꞌoinega sanapu ꞌiꞌebwaeya Debida ꞌoina ta Debidaina ꞌigwaeya, \q1 “Nata hesi ꞌeguma Yehoba ꞌenana wahesagohe, sahena wadebadeba paꞌala.” \m \v 8 Ta ꞌebe ꞌaiyawasiina Yehoba ꞌigwaeneya geya Yosuwa ma ꞌana bodao ꞌidi ꞌebe ꞌaiyawasi, ta hesi hali ꞌebe ꞌaiyawasi, beno tuta ꞌaigeda hauhauna ꞌilaguya ma ꞌabehega tomota ꞌidi ꞌebe ꞌaiyawasiina siloba. \v 9 Coinega Yehoba ꞌina tomota tauda ꞌida ꞌebe ꞌaiyawasi ꞌimiyamiya, ta ꞌebe ꞌaiyawasiina Sabati ꞌana ꞌaiyawasi gide. \v 10 Eeta ꞌeguma taloba, tauda ꞌida paihowega taꞌaiyawasi, gide Yehoba mwalo ꞌina paihowega ꞌiꞌaiyawasi ꞌesa. \p \v 11 Ma ꞌilobwainegita ma tatoho waiwai ꞌabehega ꞌebe ꞌaiyawasiina taloba, ma sahena ꞌaigeda taiya ꞌilologwahata, ꞌamuge ta ꞌibeꞌu, taudi gide mwalo sibeꞌu ꞌesa. \p \v 12 Moisa, Yehoba ꞌina gwae mayawasina ta waiwaina gide ꞌelepa ꞌaleha ꞌina matamatagi matupwa luwaluwana, ta sawasawahina ꞌibadigita ꞌaloda moisa, beno nuwatuhu ta mumuga dahwanedi simiyamiya. \v 13 Weyahina Yehoba matana geya ꞌeta wete toꞌaha ꞌimiya dahwana, mabwaiyana siloꞌatamanediya, ta tauna ꞌoina ꞌabwa ꞌida paihowa mabwaiyana tahepwailedi. \s1 Cida Topwaoli Madouna tauna Yesu \p \v 14 Cida Topwaoli Madouna ma ꞌausalana ꞌimiyamiya, tauna Yesu, Yehoba Natuna, weyahida ꞌihane pwaiya galewa, ꞌoinega ꞌida hemisa ꞌoina taꞌabiyahi momosi. \v 15 Tupwadi topwaoliyao geya sida ꞌatemuyamuyaegita ꞌida weꞌa weyahidi, ta hesi Yesu ꞌida miyamwau ꞌinuwa sabwalenidiya ta ꞌiꞌatemuyemuyegita, weyahina mwalo baleꞌuwa Tomudulele ꞌina ꞌebetoho mabwaiyana ꞌilobediya gide tauda talobaloba ꞌesedi, ta Yesu geya ꞌeta wete ꞌina pui. \v 16 Coinega maꞌida ꞌatepatu tanao ma taꞌahwanoi ꞌada toloinaina ꞌoina, ta ꞌoinega ꞌida miyamwau ꞌoidiya ꞌiꞌatemuyemuyegita, ta wete ꞌiꞌabihetegita. \c 5 \p \v 1 Topwaoliyao madoudi Yehoba ꞌihesinuwediya ta ꞌilagudiya, ma tauna matana sipwaopwaoli tomota ꞌidi mumuga galadi weyahidi. \v 2 Topwaoliyedi ꞌidi mumuga nuhana tomataꞌuꞌupao ma topuiyao ꞌoidiya, weyahina topwaoliyedi tomota tuwa, maꞌidi weꞌa. \v 3 Coinega taudi ꞌidi puiyao weyahidi ta wete tomota baibaiwadi ꞌidi puiyao weyahidi sipwaopwaoli Yehoba ꞌoina. \p \v 4 Geya sawasawahina ma ꞌaigeda taiya tauna ꞌina nuwatuhuwega ꞌihetopwaoli, ta Yehoba hesi ꞌina hesinuwega, gide mwalo Yehoba \w Eloni\w* ꞌihesinuweya ta ꞌihetopwaoli. \v 5 Wete gide Keliso geya taunamo ꞌida ꞌabilagasiya ma ꞌihetopwaoli, ta Yehoba ꞌihesinuweya ta ꞌihegwaeya, ꞌigwae, \q1 “Cowa natugu. Nige boꞌi yaꞌahwa natunegowa.” \m \v 6 Ta wete ꞌina gwae heluwena, ꞌigwaeya, \q1 “Cowa ꞌuhetopwaoli hataya gide \w Melikisedeki\w*.” \m \v 7 Mwalo Yesu baleꞌuwa ꞌimiyamiya maꞌina dou ꞌiꞌahwa ꞌahwanoiya Tamana ꞌoina, ta nuwanuwana ꞌamasega ꞌiꞌabihete, ꞌoinega ꞌiꞌabiheteya weyahina Yesu Tamana ꞌiheꞌasisiyeya. \v 8 Yesuina Yehoba Natuna, ta hesi tuwa muyamuya ꞌilobeya ta ꞌina ꞌalamaꞌiꞌitega ꞌihematamatana moisa, \v 9 ta ꞌoinega ꞌina mumuga mabwaiyana dumwaluna. Tauda wete ꞌeguma tahematamatane ꞌabihetena hataya Yesuina ꞌoinega taloba, \v 10 weyahina Yehoba Yesu ꞌihesinuweya ma ꞌihetopwaoli hataya gide Melikisedeki. \s1 Sahena Yehoba talologwahate \p \v 11 Nuwatuhu bewa weyahina gwae baibaiwana simiyamiya, nuwanuwagu ma yahepwailedi ꞌoimiya, ta geya sawasawahina, weyahina tenami tuituidi. \v 12 Tuta bewa ꞌilobwainegomiya ma hali tomota ꞌoidiya waheꞌita, ta geya sawasawahimi, weyahina Yehoba wasana huhuna geya wasanapu, ꞌoinega ꞌabwa ꞌaheheꞌitegomi. Comi susumo ꞌilobwainegomiya weyahina ꞌeꞌahai paꞌalina geya ꞌilobwainegomi. \v 13 Coinega ꞌomi gide gwagwama, ꞌeda dumwadumwaluna geya nuwami ꞌisabwalena moisa, eeta ꞌilobwainegomiya ma heꞌita nuhana ꞌoinega ꞌaheꞌaigomi nugeta. \p \v 14 Ta ꞌeguma taiyawedi ꞌidi sanapu ꞌimatuwa, taudi gide ꞌeꞌahai paꞌalina ꞌana toꞌaiyao, weyahina nuwadi ꞌisabwalena pwaiya, ta sawasawahidi sihesinuwa toꞌaha ꞌausalana ma toꞌaha galana. \c 6 \p \v 1 Heꞌita nugenugetana Keliso weyahina wahesagoha pwaidiya ta wasanapudiya, ꞌoinega nuwanuwagu sanapu hauhaudi Keliso weyahina yaheꞌitegomi ta ꞌimi nuwatuhu ꞌoidiya waheloheya. Heꞌitaedi tahesagoha pwaidiya ta tasanapudiya sahena talolohilahiladi. Heꞌitaedi bewa: ꞌida mumuga mwalo galadi ꞌadi logwahata, ꞌida hemisa Yehoba ꞌoina, \v 2 babitaiso ꞌana heꞌita, ta wete ꞌada tohanugetao nimadi ꞌadi lagu debada, ma toꞌamasa ꞌidi toholo hila, ma gala ꞌana maisa hesilae hataya. Heꞌitaedi wasanapu pwaidiya. \p \v 3 Ceguma Yehoba ꞌitagwala, sanapu nugenugetadi waꞌabiyahidi ta ꞌadi loheposeyana wete yaheꞌitegomi. \p \v 4 Weyahina taiyawedi mwalo Yehoba weyahina nuwadi ꞌisabwalena, ta helauina galewega silotohoya, ta Yaluyaluwa Tabuna ꞌina ꞌabihetena ꞌoidiya silotohoya, \v 5 ta wete Yehoba ꞌina gwae silotohoya ꞌabehega ꞌausalana, ta ꞌina waiwai tuta ꞌinaonaoma weyahina wete silotohoya, \v 6 ma ꞌeguma muliyetega sibeꞌu, geya sawasawahina ma taꞌabihe nuwabui hiladi, weyahina taudi ꞌidi mumugega Yehoba Natuna siꞌabihe kelose hileya ta sanina siheginaula besobesoweya. \p \v 7 Tanoha weyahina tanuwatuhu. Ceguma ꞌidohi hilahila, ꞌoinega baleꞌu ꞌiꞌabihegogai, ma hewana maꞌina yaliyaya ꞌibwalabwala, beno tobegula ꞌina ꞌebeyaliyaya, ta ꞌana sanapu ꞌabehega baleꞌuina Yehoba ꞌigwae helauweya. \v 8 Ta hesi ꞌeguma baleꞌuina ꞌoina ꞌawata ma talitali sibwala, baleꞌuina maꞌana heliya Yehoba ꞌoinega, ta tuinenamo ꞌilobwaineya. \p \v 9 Ma ꞌiyagwao ꞌigu gwae bewa henuwalagu tuwa, ta yanuwatuhu yahiya helauwega ꞌabehega ꞌomi Keliso ꞌina ꞌabihetena ꞌana toꞌewao wahewaiwai moisa. \v 10 Yehoba ꞌina loina ꞌoimiya dumwaluna, ꞌoinega ꞌimi paihowao geyaꞌabwa ꞌinainaidedi, beno ꞌimi helauwao ta ꞌimi lemao Yehoba saninega, tohekalesiyao ꞌoidiya, mwalo ta ꞌana siga nige bewa. \v 11 Coinega nuwanuwagu ma ꞌomi ꞌaigeda ꞌaigeda wahetapewa ta ꞌabehega ꞌabwa muliyetega ꞌimi hemisa huwaina mabwaiyana waloba. \v 12 Sahena walologwahata, ma hesi tomotaedi waheꞌauꞌaunawedi, taudi maꞌidi ꞌalamaꞌiꞌita sihehemisa, ma ꞌoinega ginaulaedi Yehoba ꞌigwae hemisaediya siꞌewadi. \s1 Yehoba ꞌina gwae hemisa \p \v 13 Mwalo hene Yehoba ꞌina gwae hemisa Ebalahamo ꞌiꞌebwaeya, ta Yehoba tauna saninega ꞌigwae hemisa, weyahina geya ꞌaigeda wete sani miyamiya hanena ma ꞌoinega ꞌigwae hemisa. \v 14 Ta ꞌina gwae hemisaina bewa: \q1 “Yaꞌabihetego tuta baibaiwana, ma tubumwao ꞌiyada.” \p \v 15 Ma Ebalahamoina ꞌiꞌalamaꞌiꞌita tuta dudulena, eeta gwaeina huwaina ꞌilobeya. \p \v 16 Tauda tomota tagwaegwae hane bo taꞌetaꞌwataꞌwatalulu ꞌaigeda sani madouna ꞌoinega, ta ꞌabehega tomota siꞌahwa moisegita. \v 17 Yehoba gide nuwanuwana madouna ꞌina gwae moisa tauda ꞌiheꞌitegita ꞌabehega toꞌaha ꞌigwae hemisaeya ꞌoida ꞌabwa taloba, ꞌoinega tauna saninega ꞌiꞌetaꞌwataꞌwaluluwa. \v 18 Ginaula waiwaidi ꞌeluwaedi miyamiya hatayadi, beno Yehoba ꞌina gwae hemisa ma ꞌina ꞌetaꞌwataꞌwalulu. Coinega tasanapuya ꞌabehega Yehoba geya ꞌeta tuta ꞌiꞌabo. Weyahina tauda boꞌi Yehoba ꞌoina tadena ta ꞌiꞌabihetegita, ꞌoinega taꞌatepatu ma tanuwatuhuyahi ꞌabehega ꞌina gwae hemisa ꞌoida geyaꞌabwa ꞌiꞌebeꞌebesinegita. \p \v 19 Cida nuwatuhu yahinaina gide ꞌida loho waiwaina, ta ꞌoinega ꞌaleꞌo \w biliupa\w* taluhubwale ma taluhu Yehoba ꞌina ꞌebemiya ꞌoina. \v 20 Nage ꞌoina Yesu ꞌiluhu nugeta pwaiya weyahida, ta ꞌihetopwaoli madouna ma miyamiya hatayana weyahida, gide \w Melikisedeki\w* mwalo hene. \c 7 \s1 Topwaoli Melikisedeki \p \v 1 Ma \w Melikisedekiina\w* meSalema ꞌidi kini, ta Yehoba Tolohanena moisa ꞌina topwaoli. Mwalo hene Melikisedekiina Ebalahamo ꞌilobeya, tutaina loꞌaleha ꞌoinega ꞌihilama. Ta Ebalahamoina toloinao baibaiwadi ma ꞌadi bodao ꞌipeꞌudiya, ꞌoinega Melikisedeki gwae hemisa bwebweꞌana ꞌiꞌebwaeya Ebalahamo ꞌoina. \v 2 Coinega Ebalahamo ꞌina tobwatobwa ꞌiwatahidiya heꞌune ꞌadi baibaiwa nima luwaluwa, ta heꞌune ꞌaigeda Melikisedeki ꞌiꞌebwaeya ta Ebalahamo tauna naeni ꞌiꞌewediya. Ta Melikisedeki sanina ꞌana gibui “Toloina dumwaluna,” ta ꞌina tupwa sanina Salema, ꞌana bui “Daumwala,” ꞌoinega tasanasanapu ꞌabehega Melikisedeki tauna ꞌina loina daumwalina. \p \v 3 Melikisedekiina geya tamanamo ta geya sinanamo, ma wete geya ꞌina susumo ta ꞌina liꞌu ma ꞌina ꞌamasa geya ꞌadi tosanapumo, ma hesi gide tuwa Yehoba natuna ꞌihetopwaoli hataya Yehoba ꞌoina. \p \v 4 Moisa, Melikisedekiina ꞌaigeda bada lohanena, ta Ebalahamo ꞌilohane sineya, weyahina Ebalahamo ꞌina tobwatobwa ꞌoinega tupwana ꞌiꞌebwaeya Melikisedeki. \v 5 Ta topwaoli taudi Libai ꞌina bodao siꞌewaꞌewa ꞌidi tobwatobwa tupwana tauda Ebalahamo tubunao ꞌoidega. Taudi ma tauda susu ꞌaigeda, ta hesi ꞌadi loina ꞌimiyamiya sowasowana tobwatobwa siꞌewaꞌewa ꞌidi tomota ꞌoidiyega. \p \v 6 Melikisedeki hali susu, ta ꞌina miya lohanenamo, ꞌoinega tobwatobwa tupwana ꞌiꞌeweya Ebalahamo ꞌoinega. Coinega wete Melikisedeki ꞌina gwae hemisa Ebalahamo ꞌiꞌebwaeya. Ebalahamoina loheya madouna, weyahina mwalo Yehoba ꞌina gwae hemisa ꞌiꞌebwaeya, \v 7 ta hesi Melikisedeki Ebalahamo ꞌilohane sineya, weyahina taudi sanidi madouna ꞌidi gwae hemisa siꞌeꞌehele tomota taudi sanidi ꞌiꞌiudi ꞌoidiya, ꞌoinega wanuwatuhuyahi ꞌabehega Melikisedeki ꞌina gwae hemisa ꞌiꞌebwaeya Ebalahamo ꞌoina. \p \v 8 Bewa tuwa Libai ꞌina bodao ꞌida tobwatobwa tupwana siꞌewaꞌewa. Taudi tomota tuwa ꞌamaꞌamasidi, ta hesi Melikisedeki wasana ꞌabehega tauna miyamiya hatayana. \v 9 Bewa tuwa ꞌida tobwatobwa tupwana taꞌeꞌehele Libai tubunao ꞌoidiya, ta mwalo ꞌana ꞌita gide Melikisedeki ꞌina tobwatobwa tupwana ꞌiꞌeweya Libai ꞌoinega, \v 10 weyahina Libai ꞌabwa tubuna Ebalahamo ꞌalona, saugaina Ebalahamo Melikisedeki ꞌedai ꞌilobeya, ta ꞌina tobwatobwa tupwana ꞌiꞌebwaeya. \p \v 11 Libai tubunao taudi ꞌidi paihowa beno Yehoba ꞌina loinao meIsileli tauda siheꞌitegita, ta loinaina geya sawasawahina ꞌiꞌabihedumwalu bwaibwainigita, ꞌoinega nuwanuwada ꞌaigeda topwaoli hauhauna ma ꞌiꞌabihe dumwalugita, topwaoliina gide Melikisedeki, ma geya Eloni matubunao gide. \v 12 Eeta ꞌeguma topwaoli hagana talagu, loina wete hagana talagu. \p \v 13 Tasanapuya ꞌabehega Keliso tauna ꞌida topwaoli hauhauna, geya Libai ꞌina susuwega ꞌinaoma, \v 14 ta hesi Yuda ꞌina susuwega ꞌinaoma, taudi geya hesinuwa siloba Mosese ꞌoinega ma sihetopwaoli. \p \v 15 Coinega ꞌida topwaoli hauhauna gide Melikisedeki. \v 16 Geya Mosese ꞌina loinega ꞌihetopwaoli, ta hesi yawasina miyamiya hatayana ma waiwaina ꞌoinega. \v 17 Tauna Yesu, ma weyahina Buki Heꞌasisi ꞌigwaeya, \q1 “Cowa ꞌuhetopwaoli hataya, gide Melikisedeki.” \m \v 18-19 Moisa, Mosese ꞌina loinao geya sawasawahidi ma ꞌaigeda toꞌaha siꞌabihe dumwalu bwaibwaini. Coinega loina nugenugetana taꞌebesineya, weyahina weꞌana, ma ꞌoinega hemisa hauhauna ta bwebweꞌana ꞌilatuma, ta hemisaina ꞌoinega Yehoba ꞌoina talohoho. \v 20 Ta tauda ꞌida hemisa Keliso ꞌoina ꞌimiyamiya. \p Yehoba mwalo Kelisoina ꞌoina ꞌiꞌetaꞌwataꞌwalulu, ta ꞌigwae hemisaeya, ma hesi topwaoliyao nugenugetadi geya gwae hemisa Yehoba ꞌoina siloba. \v 21 Ta Yesumo weyahina ꞌigwaeya, \q1 “Bada ꞌigwae hemisa pwaiya ta ꞌowa ꞌuhetopwaoli hataya, ma ꞌina gwae hemisaina geyaꞌabwa ꞌiligeligehi.” \m \v 22 Coinega Yesu ꞌina loina hauhauna tasanapu bwaibwainiya ꞌabehega loina miyamiyaina ꞌibwebweꞌana sineya. \p \v 23 Mwalo topwaoli nugenugetadi baibaiwadi sipaipaihowa ꞌana siga siꞌamasa ta muliyetega hauhaudi sihemiyalaenedi. \v 24 Ta hesi Yesu tauna ꞌida topwaoli hataya, ꞌoinega geya ꞌana miyalaenamo. \v 25 Yesuina tuta mabwaiyana sawasawahina ꞌiꞌabihetegita ꞌeguma ꞌana hemisega taluhu Yehoba matana, weyahina Yesu miyamiya hatayana, ta tuta baibaiwana weyahida ꞌiꞌahwaꞌahwanoi Yehoba ꞌoina. \p \v 26 Moisa, Yesuina sawasawahina ma ꞌihetopwaoli weyahida, weyahina tauna mumugana mabwaiyana ꞌausalana tuwa, ta geya gide togala tauda, ꞌoinega Yehoba Yesuina ꞌiꞌabilagasiya ta galewa ꞌana tomiyao ꞌilohane sinediya. \p \v 27 Ta topwaoliyao nugenugetadi sabwelo ꞌaigeda ꞌaigeda Yehoba ꞌoina sipwaopwaoli, taudi ꞌidi puiyao, ma tomota wete ꞌidi puiyao weyahidi. Ta hesi Yesu maꞌaigedamo wahina ꞌitagwaleya ta ꞌipwaoliyeya Yehoba ꞌoina weyahida. \p \v 28 Tuta nugenugetaidi ꞌoidiya Mosese ꞌina loinega tomota weꞌaweꞌadi sihetopwaoli madouna, ta muliyetega Yehoba ꞌina gwae hemisa ꞌoinega Natuna ꞌihetopwaoli, ma tauna mumugana bwebweꞌana miyamiya hatayana. \c 8 \s1 Loina hauhauna ꞌilatu pwaima \p \v 1 Cigu gwae mabwaiyana huhuna bewa ꞌabehega ꞌida Topwaoli Madouna, bewa tuwa ꞌimiyamiya galewa Tolohaneina ꞌina wagahata wasawasa ꞌebeulanega. \v 2 Ma tauna ꞌihetopaihowa Yehoba ꞌina hada moisa ꞌoina. Hadaina tomota geya siꞌabi, ta hesi Badaina ꞌiꞌabiya. \p \v 3 Baleꞌu ꞌana topwaoliyao mabwaiyadi ꞌidi paihowa beno ꞌehele ma pwaoli siꞌebwaꞌebwae Yehoba ꞌoina, ꞌoinega ꞌida topwaoliina hauhaunaina ꞌilobwaineya ma tauna wete ꞌaigeda ꞌehele ꞌiꞌebwae Yehoba ꞌoina. \v 4 Ma tauna ꞌeguma baleꞌuwa ꞌimiyamiya geyaꞌabwa ꞌihehetopwaoli weyahina topwaoli baibaiwadi simiyamiya, ta tuta mabwaiyana sipwaopwaoli, gide Mosese ꞌina loina ꞌigwae ꞌesa ta ꞌabehega ꞌehele siꞌebwae Yehoba ꞌoina. \p \v 5 Ma ꞌidi ꞌebe pwaoliina Hada Heꞌasisi ꞌalona, Yelusalema ꞌoina. Ma Hada Heꞌasisiina ꞌebeꞌita bo maꞌamaꞌayau tuwa, ta hesi Hada Heꞌasisi moisana galewa ꞌimiyamiya. Weyahina mwalohene Mosese geya Hada Heꞌasisi nugenugetana ꞌiꞌabiya ta muliyetega Yehoba ꞌihenuwa laguweya ꞌigwaeya, \q1 “Mosese, ꞌunuwatuhuyahi hadaina ꞌana ꞌita mabwaiyana yaheꞌita pwaigowa ꞌoyai, mabwaiyana ꞌuheꞌauꞌaunawe, ta ꞌigu Hada Heꞌasisiina ꞌuꞌabi.” \p \v 6 Ma bewa tuwa Keliso ꞌina paihowa, paihowa miyamiyaina ꞌibwebweꞌana sinediya, gide wete ꞌina loina, loina nugenugetana ꞌibwebweꞌana sineya, weyahina ꞌina loinaina gwae hemisa hauhauna ꞌoinega ꞌilatuma. Ta gwae hemisaina, gwae hemisa nugenugetana ꞌibwebweꞌana sineya. \p \v 7 Ceguma loina miyamiyaina tomota mabwaiyadi ꞌiꞌabihetediya, sahena tanuwanuwatuhu loina hauhauna weyahina. Ma geya ꞌilemedi, ꞌoinega hauhauna nuwanuwada. \v 8 Mwalohene Yehoba ꞌisanapuya ꞌabehega meIsileli ꞌidi mumuga geya bwebweꞌana, ꞌoinega weyahidi ꞌigwaeya, \q1 “Cabwa loina hauhauna yalagu meIsileli ma meYuda weyahidi. \q1 \v 9 Geya gide loinaina yalaguya tubudiyao weyahidi, tutaina mwalo yahanugetediya ta Itipita ꞌoinega silatuwa ta sitauya taudi ꞌidi tupwa. Weyahina loina yalaguya siligehiya, ꞌoinega nimagu ꞌoidiyega yalisiꞌeweya! \v 10 Bada wete ꞌigwaeya, ꞌigwae, ‘Cabwa ꞌigu loina hauhauna meIsileli nuwadiya yalagudi ma ꞌatediya yaleledi, ta ꞌoinega taugu ꞌidi Yehoba ma taudi ꞌigu tomotaiyao. \v 11 Coinega geya sawasawahina ma tasidiyao siheꞌitadi, nuwana sigwae, “Yehoba wada sanapu,” weyahina mabwaiyadi sisanapu pwaigauwa, taudi sanidi madoudi ta wete taudi towewelohe. \v 12 Eeta yaꞌatemuyamuyaedi, ta ꞌidi mumuga galadi yanuwasamudi ta yanuwanaidedi.’” \m \v 13 Yehoba loina hauhauna ꞌilaguya weyahina loina miyamiyana ꞌiweꞌa pwaiya, ta nata ꞌilohesahesawala. \c 9 \s1 Hada Heꞌasisi weyahina \p \v 1 Loina nugenugetana ꞌalona loina baibaiwana simiyamiya tapwalolo weyahina, ma wete hada tapwalolo baleꞌuwa weyahina. \v 2 Ta hadaina hebai ꞌwapidiyega sipaihoweya, ta ꞌaleꞌo ꞌoinega \w sibiliupa\w* luweya ta biliupa madouna sihesaniyeya Tupwa Heꞌasisi*, ma biliupa ꞌiꞌiuna beno ꞌalona moisa sihesaniyeya Tupwa Heꞌasisi \w Hedade\w*. Biliupaina madouna ꞌalona mayale ꞌadi ꞌebelagu ma ꞌaigeda teibele, ma teibeleina ꞌoina beledi silagulagu Yehoba matana. \p \v 3-4 Ma Tupwa Heꞌasisi Hedade ꞌalona ꞌebegabu ꞌimiyamiya gadoꞌa* weyahina, beno \w goula\w* ꞌoinega sipaihoweya, ta wete loina ꞌana dedewaga ꞌimiyamiya, beno goula wete ꞌoinega sipaihoweya, ta dedewagaina ꞌalona gaeba goula ꞌimiyamiya, ta gaebaina ꞌalona tubudao ꞌadi ꞌeꞌahai sanina \w mana\w*, tupwana ꞌimiyamiya. Ta wete dedewagaina ꞌalona Eloni ꞌina digona, beno mwalo ꞌibwala, ta wete daꞌuleyedi Yehoba ꞌina loinao ꞌoidiya ꞌilelediya simiyamiya. \v 5 Ma dedewagaina pwatana ꞌeluwa anelose namanamalidi sipaihowediya ta dedewagaina siheloguloguya, beno Yehoba ꞌina ꞌebemiya tomota ꞌidi puiyao ꞌadi nuwasam weyahidi. Ta hesi sahena tanuwanuwatuhu hedade tobwatobwaedi weyahidi. \p \v 6 Ceguma tobwatobwa mabwaiyadi siꞌatububudi, ꞌoinega topwaoliyao siluhuluhu Hada Heꞌasisi ꞌalona ta ꞌidi paihowa sipaipaihowa; \v 7 ma hesi Tupwa Heꞌasisi Hedadeina Topwaoli Madounamo ꞌoina ꞌiluhu, ma bolime ꞌaigeda ꞌoina maꞌaigedamo. Ta tutaina ꞌiluhuluhu bweyaha ꞌiꞌewa ta bweyahina ꞌilosehusehule, gide ꞌipwaopwaoli Yehoba ꞌoina ꞌina mumuga galadi weyahidi, ta wete tomota mabwaiyadi ꞌidi puiyao weyahidi. \p \v 8-9 Bewa ꞌebeꞌita tomota hauhauda ꞌoida, Yaluyaluwa Tabuna ꞌoinega, ta ꞌoinega tasanapu ꞌabehega ꞌeguma paihowaina miyamiyaina ꞌabwa tapaipaihowa, geya sawasawahina ma taluhu Tupwa Heꞌasisi Hedade ꞌalona. Eeta helauwao ma hebahebai loina miyamiyaina ꞌoinega sipwaopwaoliyedi Yehoba ꞌoina, ta hesi geya sawasawahidi ma tomotaedi ꞌatedi siꞌabiheꞌehau, ta wahidimo siꞌabiheꞌehau, \v 10 ꞌeguma loinaowedi tomota simulimuliyedi ꞌeꞌahai ma ꞌadi weꞌaha ma hali buyo ma hali buyo weyahidi. Weyahina mwalo loinaina miyamiyaina Yehoba ꞌilaguya ta ꞌimiyamiya ꞌana siga Keliso ꞌilatuma ta loina ꞌibuiya. \v 11 Weyahina ꞌiboi ꞌina pwaoliyega miya bwebweꞌana hedade ꞌiꞌebwaegita, ta hali Hada Heꞌasisi ꞌoina ꞌiluhuwa, ta hadaina madouna ta bwebweꞌana, beno tomota geya siꞌabi baleꞌu ꞌoina. \v 12 Coinega Yesu Tupwa Heꞌasisi Hedade ꞌoina ꞌiluhuwa maꞌaigeda, ta bweyaha ꞌoinega ꞌipwaoli, ma bweyahina geya hebai \w goti\w* bweyahidi bo bulumakau ꞌiꞌiudi bweyahidi, ta hesi tauna bweyahina, ta ꞌoinega ꞌada ꞌabiheꞌehau hataya talobeya. \p \v 13 Ceguma ginaula biꞌibiꞌina taꞌabitoho ma wahida taꞌabihebiꞌi ma goti bweyahina nuwana bulumakau bweyahina ꞌoidiyega talosehuligita, nuwana bulumakau mewahinena tagabu ma ꞌoinega tapwaoli Yehoba ꞌoina, beno ꞌebe ꞌabiheꞌehau wahida weyahina. \v 14 Ta hesi Keliso bweyahina ꞌebe ꞌabiheꞌehau bwebweꞌana hedade, weyahina ꞌateda ꞌiꞌabiheꞌehaudi ma ꞌoinega paihowa besobeso talogwahatedi, ta Yehobaina mayawasina ꞌina paihowao tapaihowadi. Weyahina Yaluyaluwa Tabuna miyamiya hatayana Keliso ꞌiꞌabihe waiwaiya, ta tauna maꞌina mumuga mabwaiyana dumwaluna ta geya ꞌaigeda wete galana ꞌoina, ꞌoinega tauna ꞌipwaoliyeya Yehoba ꞌoina, beno ꞌiꞌamasa tauda ꞌada ꞌehau weyahina. \v 15 Eeta Kelisoina loina hauhauna ꞌiꞌeweyama ta ꞌoinega tanaoma Yehoba baꞌidadai taheꞌiyaꞌiyagu, weyahina ꞌeguma ꞌihesinuwegita nata yawasida hataya ꞌigwae hemisaeya ꞌiꞌebwaegita. Weyahina tauda loina nugenugetana taligehiya, ꞌoinega ꞌilobwaineya ma taꞌamasa, ta hesi Keliso weyahida ꞌiꞌamasa pwaiya sabi ꞌabihetegita. \p \v 16 Wasanapuya ꞌeguma taiya toꞌwaiha loina mwalo ꞌilaguya nuwana ꞌileleya, ꞌina tobwatobwa mabwaiyana ꞌadi heguyai weyahidi, ma muliyetega ꞌiꞌamasa, ta loinaina ꞌina susuwao sida muliye. \v 17 Ta ꞌeguma ꞌabwa mayawasina, geyaꞌabwa loinaina simulimuliye. Beno namo ꞌeguma ꞌiꞌamasa, loinaina ꞌihewaiwai ma simuliye. \p \v 18 Gide wete loina nugenugetana Mosese ꞌoinega, nugeta tupwadi hebai siloheꞌamasidiya, ta bweyahidiyega buki ma tomota mabwaiyadi Mosese ꞌilosehu sehulidiya, ta ꞌoinega muliyetega loinaina ꞌihewaiwaiya. \p \v 19 Weyahina loina mabwaiyadi ꞌihepwailediya tomota ꞌoidiya, ta ꞌoinega bulumakau ꞌiꞌiudi bweyahidi ma goti bweyahidi weꞌaha baꞌidana ꞌihebweliyeya, ta ꞌiꞌeweya, ta sipi hunuhunuwana belabelalana ꞌiꞌeweya, ma ꞌaiwe sanina \w hisopa\w* matana ꞌibadiyeya, ta bweyaha ma weꞌaha ꞌalona ꞌihebuteya, ta ꞌoinega buki ma tomota ꞌilosehu sehulidiya, \v 20 ma Mosese ꞌigwaeya, \q1 “Loinaina Yehoba ꞌilaguya weyahimi, ꞌana ꞌilaꞌilala bweyaha bewa.” \m \v 21 Gide wete Hada Tapwalolo ma gaebaedi Hada Tapwaloloina ꞌoina bweyahega ꞌilosehu sehulidiya. \v 22 Weyahina Mosese ꞌina loina ꞌoidiya ꞌabehega ginaula mabwaiyadi bweyahega siꞌehau. Ta mumuga galana ꞌana nuwasam wete bweyaha ꞌoinega, ma ꞌeguma geya bweyaha ꞌidau gesowana nuwasam taloba. \p \v 23 Hada Heꞌasisi ꞌana tobwatobwao galewa simiyamiya, ta ꞌadi maꞌamaꞌayau tuwa baleꞌuwa Mosese ꞌipaihowediya, ta ꞌilobwaineya ma bweyaha ꞌana paihowega ꞌipwaopwaoli Yehoba ꞌoina ma ꞌiꞌabiheꞌehaudi, ma hesi ginauledi galewa ꞌadi ꞌabiheꞌehau pwaoli bwebweꞌana hedade ꞌoinega, beno Keliso bweyahinega. \v 24 Ta Keliso geya ꞌiluhu Hada Heꞌasisi ꞌabiꞌabina ꞌoina, beno Hada moisa ꞌana maꞌamaꞌayau tuwa, ta hesi galewa ꞌiluhuwa ta Yehoba matana ꞌimiyamiya ma ꞌilemalema weyahida. \p \v 25 Kelisoina sahena sauga baibaiwana tauna wahina ꞌiꞌeꞌeheleye nuwana ꞌipwaopwaoli Yehoba ꞌoina, gide bolime ꞌaigeda ꞌaigeda Tupwa Heꞌasisi \w Hedadena\w* ꞌalona Topwaoli Madouna ꞌiluhuluhu ma bweyahega ꞌipwaopwaoli, ta bweyahina geya tauna bweyahina. \v 26 Moisa, ꞌeguma Keliso ꞌina paihowa taudi topwaoli madoudi gide, ꞌida ꞌamasa hilahila baleꞌu ꞌana gihehemasalaha ꞌoinega ta tuta nige. Ta hesi maꞌaigedamo tuwa, tuta ꞌana ꞌebelosaloha bewa ꞌoina, wahina tauna ꞌipwaoliyeya, mumuga galadi ꞌadi nuwasam weyahina. \p \v 27 Tomota tauda ꞌada loina ꞌimiyamiya ꞌabehega maꞌaigeda taꞌamasa ta muliyetega bwaꞌomatana. \v 28 Wete gide Keliso ꞌina ꞌamasega tauna ꞌipwaoliyeya maꞌaigedamo tuwa, ma baibaiwada mumugada galadi ꞌiꞌewa yahulediya, ma ꞌabwa ꞌihilama, ma geya ꞌabehega mumuga galadi ꞌiꞌewayahule hiladi, ta hesi sabi ꞌabihetegita, ꞌeguma maꞌida nuwaꞌewa tayamwayamwa. \c 10 \p \v 1 Cabwa ꞌebe yaliyaya moisa ꞌoida ꞌilatuma, ma hesi Mosese ꞌina loina gide maꞌamaꞌayaumo tuwa, ta geya ꞌebe yaliyaya moisa. Mosese ꞌina loinaina ꞌabehega bolime ma bolime hebai sihunuhunudi ta Yehoba ꞌoina sipwaoliyedi, ta paihowaedi geya sawasawahina ma ꞌiꞌabihe bwebweꞌanedi. \v 2 Weyahina ꞌeguma paihowaina sawasawahina ma ꞌiꞌabiheꞌehaudi, maꞌaigedamo sida paihowa ma ꞌadi lotohona ꞌida bwebweꞌana hataya, ta ꞌoinega sahena bolime ꞌaigeda ꞌaigeda sipaipaihowa hilahila, ꞌawa? \v 3 Geya! Ta hesi pwaoliyedi bolime ꞌaigeda ꞌaigeda ꞌebe nuwahilamo tuwa, mumugadi galadi weyahidi, ꞌoinega ꞌadi lotohona geyaꞌabwa ꞌibwebweꞌana. \v 4 Weyahina bulumakau ma goti bweyahidi geya sawasawahina ma pui ꞌideuli yahuledi. \p \v 5 Coinega tutaina Keliso baleꞌuwa ꞌidobima, Kelisoina Yehoba ꞌoina ꞌigwaeya, \q1 “Pwaoliyao ma ꞌehele geya nuwau, ꞌoinega wahigu ꞌuꞌebwaegauwa ꞌino paihowa weyahina. \v 6 Wete geya nuwau hebai gabugabudi, ꞌeguma tomota sipwaoliyedi mumugadi galana weyahidi. \v 7 Coinega yatagwalegauwa ꞌowa Yehoba ꞌoiuwa, ta yatauyama ma ꞌane ꞌino nuwatuhu yapaihowa, gide mwalo weyahigu Buki nupinupilina ꞌoina sileleya.” \m \v 8 Cina gwaeina wanuwatuhuyahi, ꞌigwaeya, \q1 “Geya nuwau pwaoliyao bo ꞌehele, bo hebaiyedi sigabugabudi, bo nuwana toꞌaha sipwaopwaoliye mumugadi weyahidi, ma geyaꞌabwa ꞌuyaliyaliyaya paihowaedi weyahidi. Pwaoliyedi taudi Mosese weyahidi ꞌiloina.” \m \v 9 Coinega wete ꞌigwaeya, \q1 “Yatagwala pwaiyegauwa ꞌoiuwa ma ꞌane ꞌino nuwatuhu yapaihowa.” \m Cina gwae bewa ꞌabehega loina nugenugetana ꞌiꞌewayahuleya ta hauhauna ꞌilaguya. \v 10 Ta Yehoba ꞌina nuwatuhuina ma Yesu Keliso tauna wahina ꞌipwaoliye sabi ꞌabiheꞌehaugita ꞌina ꞌamasa maꞌaigedamo ꞌoinega. \v 11 Ta topwaoliyao mabwaiyadi Hada Heꞌasisi ꞌoina sitotoholo, ma sabwelo ꞌaigeda ꞌaigeda ꞌidi pwaoliyedi siꞌeꞌehele Yehoba ꞌoina, ma hesi pwaoliyedi geya sawasawahina ma mumuga galadi siꞌewayahuledi. \p \v 12 Ta Keliso hesi maꞌaigeda ꞌipwaoliya mumuga galana weyahina, ta ꞌina pwaoliina tuta mabwaiyana sawasawahina, ta ꞌina pwaoliina mulina Yehoba ꞌebeulanega ꞌimiyatoiya, \v 13 ma ꞌiyamwayamwa ta to tuta ꞌana ꞌalehao Yehoba ꞌida lagu suluhedi ꞌaena gabulena. \v 14 Weyahina ꞌina pwaoli ꞌaigedamo, ta sawasawahina tuta mabwaiyana ꞌoidiya ꞌiꞌabihe ꞌehaugita ma ꞌiꞌabihe bwebweꞌanegita. \v 15 Cabiheꞌehau bewa weyahina Yaluyaluwa Tabuna ta wete Buki Heꞌasisi ꞌoina ꞌiheꞌitegita Bada ꞌina gwae beno mwalohene weyahida ꞌihepwaila, \v 16 ꞌigwaeya, \q1 “Cabwa loina hauhauna yaꞌebwaedi ma ꞌigu loinao nuwadiya yalagudi ma ꞌatediya yaleledi.” \m \v 17 Ta wete ꞌigwaeya, \q1 “Cidi galao ma ꞌidi puiyao yanuwanaidedi.” \m \v 18 Beno weyahina geyaꞌabwa tapwaopwaoli mumugada galadi weyahidi, weyahina Yehoba ꞌinuwasam pwaidiya. \s1 Tauda tada lemelemegita \p \v 19 Ciyagwao Yesu bweyahina ꞌidau pwaiya weyahida, ꞌoinega maꞌida ꞌatepatu taluhu Yehoba ꞌina Tupwa Heꞌasisi Hedade ꞌoina, \v 20 bewa ꞌeda hauhauna yawasida weyahina. Mwalo Yehoba ꞌina Tupwa Heꞌasisi ꞌaleꞌo ꞌoinega sibiliupeya ta Yesu ꞌisoꞌeya tauna wahina ꞌina ꞌamasa ꞌoinega sawasawahina ma taluhu Yehoba ꞌoina. \v 21 Ma wete ꞌida topwaoliina lohane hedade, ta Yehoba ꞌina hada weyahina ꞌipaipaihowa. \p \v 22 Coinega Yehoba tahahoho maꞌida ꞌatetagwala ta maꞌida hemisa moisa, ma ꞌoinega wahida taꞌabiheꞌehaudi weꞌaha ꞌausalana ꞌoinega, ma wete ꞌida nuwatuhu siꞌehau, weyahina Yesu ꞌina losehusehula ꞌoinega ꞌida nuwatuhu galadi ꞌiꞌabihe ꞌehaudiya. \v 23 Coinega tatoholo paꞌala ma ꞌida hemisa Yesu ꞌoina taꞌabiꞌabiyahi, ma tahepwaila latuwe tomota ꞌoidiya, weyahina Togwae hemisaina geya ꞌiꞌabo, ta hesi ꞌina gwaeyedi gide ꞌipaipaihowa ꞌesedi. \p \v 24 Cilobwainegita wete ma tauda tada heꞌabiꞌabihetena, ma ꞌane taheꞌiyaꞌiyagu moisa, ma wete paihowa ꞌausaladi tapaihowadi. \v 25 Tupwadi ꞌiyadao tapwalolo ꞌana ꞌetoꞌautao sinuwanaideya, ta sahena gide ꞌomi, ma hesi tuta mabwaiyana waꞌabihe paꞌaligomi, ma ꞌeguma to tuta wasanapuya ꞌabehega Yesu ꞌina tuta hilama ꞌihahoho nata waheꞌabi ꞌabihetena hilegomi moisa. \v 26 Ma ꞌeguma tanuwa sabwaleni toꞌaha Yehoba ꞌana wasa moisa, ma muliyetega tatagwalegita mumuga galana ꞌoina, geya ꞌeta wete pwaoli ꞌimiyamiya sabi ꞌabiheꞌehau hilegita, \v 27 ma hesi bwaꞌomatana taloba, beno ꞌaiwe ninima ꞌigabu hegumwaligita. Bewa Yehoba ꞌipaihoweya ꞌana ꞌalehao weyahidi. \p \v 28 Mwalohene ꞌeguma ꞌeta taiya Mosese ꞌina loinao ꞌiligehidi, ma tohepwaila ꞌeluwa nuwana ꞌetoi mumugana sihepwaila latuhe, geyaꞌabwa siꞌateꞌate muyamuya ma hesi siloheꞌamasiyamo tuwa. \v 29 Coinega ꞌeguma taiya Yehoba Natuna ꞌilohesohesoiye, ma bweyahina ꞌiꞌabiheꞌehauya ꞌiꞌahwa galagalae, ma wete ꞌiꞌabihe gamwasowali ꞌada toꞌabihetena Yaluyaluwa Tabuna, nata ꞌana maisa muya madou hedade ꞌiloba Yehoba ꞌoinega. \v 30 Ma tasanapu pwaiya taiya ꞌada Toloina madouna tauna ꞌihegwaegita, ꞌigwaeya, \q1 “Taugu Toloinaigu, togala yahemaisadi muya ꞌoinega.” \m Ma wete ꞌigwaeya, \q1 “Taugu ꞌimi Bada, ma ꞌomi ꞌigu tomotaiyao nata yaloinegomi.” \m \v 31 Sowasowana Yehobaina mayawasina tamataute ꞌamuge ꞌiloinaegita. \p \v 32 Ciyagwao, mwalo ꞌasilala ꞌina latu nugenugetana ꞌoimiya, wanuwatuhuyahi ꞌimi miyamwau ꞌoidiyega waꞌalamaꞌiꞌita, \v 33 tutaina tupwana tomota siꞌabihedeba mwadinegomiya ma siꞌabihe muyamuyagomiya ta tuta tupwana mwalo ꞌiyamiyao baꞌidamiyao wamuyamuya mahemahetena. \v 34 Ta wete tupwadi deliya silagudiya weyahidi waꞌatemuyamuya, ta waꞌabihetediya. Ta wete tutaina mwalo tomota ꞌimi tobwatobwao siyagahidiya wayaliyaya moisa, weyahina wasanapuya ꞌabehega galewa ꞌimi tobwatobwao ꞌausala hedadedi ma miyamiya hatayadi simiyamiya. \p \v 35 Coinega ꞌimi hemisaina waꞌabiyahi momosi ma sahena walologwahate, weyahina ꞌabwa ꞌimi hemisaina ꞌana maisa ꞌausala hedade waloba. \v 36 Ma ꞌilobwainegomiya watoholo paꞌala ma Yehoba ꞌina nuwatuhu wapaihowa, ma toꞌaha ꞌigwae hemisaeya waꞌewa. \p \v 37 Weyahina tuta ꞌiꞌiunamo tauna Totauyamaina ꞌilatuma, geyaꞌabwa wete ꞌiheheboi. \v 38 Coinega taiyawedi todumwalu ꞌidi hemisega yawasidi ꞌausalana siloba, ta ꞌeguma ꞌidi ꞌateyohowega silohihila, Yehoba geya nuwana tomotaedi. \v 39 Ma tauda sahena talolohihila, weyahina beno ꞌebe hesilae. Ma tuwa maꞌida hemisa ma ꞌoinega yaluyaluwada simiya bwebweꞌana. \c 11 \s1 Hemisa weyahina \p \v 1 Ceguma toꞌaha tanuwatuhuyahi ꞌabehega ꞌabwa taloba, ma hesi bewa tuwa geyaꞌabwa taꞌitaꞌita, beno hemisa moisa. \v 2 Tubudao mwalohene tanuwatuhu yahidi taudi ꞌidi hemisa weyahina Yehoba ꞌiꞌahwa bwebweꞌanediya. \v 3 Tauda wete ꞌida hemisa ꞌoinega tasanapuya ꞌabehega Yehoba tauna ꞌina gwae ꞌoinega baleꞌu mabwaiyana ꞌihemasalahediya, beno ginaulaedi geya tada ꞌitediya ꞌoidiyega ginaulaedi taꞌitaꞌitadi ꞌihemasalahediya. \p \v 4 Coinega \w Ebeli\w* wete maꞌina hemisa ꞌipwaoli Yehoba ꞌoina, ꞌoinega ꞌina pwaoliina \w Keni\w* ꞌina pwaoli ꞌibwebweꞌana sineya, ta Yehoba ꞌiyaliyaya Ebeli ꞌina pwaoli weyahina ta ꞌiꞌahwa dumwaluweya. Ebeliina baleꞌu ꞌiꞌebesine pwaiya, ma hesi ꞌina hemisega ꞌoida ꞌiheheꞌita. \p \v 5 Inoke wete ꞌina hemisega geya ꞌiꞌamasa ma hesi wahina mayawasina Yehoba ꞌiꞌeweya galewa, weyahina Yehoba ꞌihepwaila nugeteya ꞌabehega “Inokeina tauna weyahina yayaliyaliyaya.” \p \v 6 Moisa, ꞌeguma sahena tahehemisa Yehoba ꞌoina, geyaꞌabwa weyahida ꞌiyaliyaliyaya. Ceguma nuwanuwada ma Yehoba ꞌoina tatauya, tahemisa nugeta ꞌabehega Yehobaina ꞌimiyamiya, ta ꞌana toꞌebesao ꞌadi tohelau tauna, ma muliyetega tatauya ꞌoina. \p \v 7 Nowa wete Yehoba ꞌiheꞌiteya ꞌabehega toꞌaha ꞌabwa ꞌilatu ꞌoidiya, ꞌoinega Nowaina ꞌimatauta ma ꞌina hemisega ꞌina waga sanina \w ꞌaki\w* ꞌigoheya, ꞌitagiya, ta tauna maꞌina susuwao ꞌiꞌabihetediya. Nage ꞌoina ꞌiheꞌitaeya ꞌabehega tomota mabwaiyadi togala, ma tauna loheya dumwaluna ꞌina hemisa weyahina. \p \v 8 Ebalahamo wete ꞌina hemisega Yehoba ꞌina bwau ꞌimuliyeya ta ꞌabehega ꞌina ꞌasa ꞌiꞌebesine ma ꞌina ꞌasa ꞌehauna hali tupwa ꞌiloba, ꞌoinega ꞌitoholowa ta ꞌitauya, ta geya ꞌisanapu to tupwa ꞌoina ꞌitautauya. \v 9 Ta wete ꞌina hemisega tupwa gwaehemisaina ꞌoina maꞌina susuwao Aisake ma Yakobo simiyamiya, gide taumanao, ma ꞌidi hada hebai ꞌwapidi ꞌoidiyega siꞌabidiya, ꞌasaina Yehoba ꞌigwae hemisaeya ꞌabehega Ebalahamo ꞌoina ꞌiloꞌasa, ma muliyetega tubunao wete ꞌidi ꞌasa. \v 10 Ma hesi Ebalahamo ꞌinuwatuhu yahiya ꞌabehega ꞌasaina ꞌana wahuwahu paꞌalina ꞌoina ꞌiluhu, beno Yehoba tauna ꞌina nuwatuhu gide ma ꞌiꞌabiya. \p \v 11 Sela wete ꞌiheꞌaiꞌaihaleya tuwa ma ꞌina hemisega wahina ꞌihewaiwaiya ta ꞌigamwa, weyahina Yehoba ꞌina gwae hemisaina ꞌihemiseya. \p \v 12 Moisa, Ebalahamoina ꞌihetautaubada hedadeya, ta ꞌiꞌiunamo ma ꞌiꞌamasa, ta hesi boda madouna ꞌidabalala ꞌoinega, ta ꞌadi baibaiwa tuwa gide galewa ꞌipwalao, ma wete nenegwala holai ꞌadi baibaiwa gide. \p \v 13 Tomota nugenugetadiyedi maꞌidi hemisa, ma hesi siꞌamasa ta gwae hemisaedi huwaidi geya sida lobeya, ta hesi tuwa bwagebwagega siꞌiteya ta siloyauwedowa weyahina, ma wete taudimo siꞌahwa taumanaediya gide taumana tuwa tupwa bewa baleꞌu ꞌoina. \p \v 14 Moisa, ꞌeguma taꞌahwa taumanaegita, beno gide tahepwaila latuwe ꞌabehega ꞌida ꞌasa moisa taꞌebeꞌebese. \p \v 15 Ma babada nugenugetaidi ꞌidi ꞌasa siꞌebesineya, ma ꞌeguma nuwanuwadi sihila, nata ꞌeda siꞌebese ma sihila, \v 16 ma hesi geya sihila, weyahina nuwanuwadi ꞌasa bwebweꞌana hedade, beno galewa. Coinega geyaꞌabwa Yehoba ꞌimwadi mwadinedi, ta hesi ꞌabehega tauna ꞌidi Yehoba, ta ꞌidi ꞌasa ꞌihemasaleheya. \p \v 17-18 Ebalahamo wete maꞌina hemisa tutaina ꞌebetohona ꞌilobeya Yehoba ꞌoinega, ꞌabehega natuna moisa Aisake ꞌipwaoliye Yehoba ꞌoina. Mwalo Yehoba ꞌina gwae hemisao ꞌiꞌebwaeya Ebalahamoina ꞌoina, ta wete ꞌigwaeya, \q1 “Cabwa Aisake ꞌoinega ꞌino boda ꞌilatu,” \m ꞌoinega Ebalahamo natunaina ꞌitagwaleya ma ꞌiloheꞌamasi, \v 19 weyahina Ebalahamo ꞌisanapuya ꞌabehega Yehoba sawasawahina ma toꞌamasao ꞌiꞌabihe toholodi, ꞌoinega ꞌana ꞌita gide natunaina ꞌamasega ꞌihilama. \p \v 20 Aisake wete ꞌina hemisega natunao Yakobo ma \w Iso\w* ꞌigwae hemisaediya ꞌidi ꞌebe yaliyaya tuta ꞌinaonaoma weyahina. \p \v 21 Yakobo wete tutaina nata ꞌiꞌamasa ma ꞌina digona ꞌiꞌabiheteya ta ꞌitoholowa ma Yehoba ꞌoina ꞌiꞌetuluha, ta ꞌina hemisega Yosepa natunao ꞌaigeda ꞌaigeda ꞌidi ꞌebe yaliyaya ꞌabwa weyahina ꞌihepwaileya. \p \v 22 Yosepa wete ꞌana bolime ꞌebelosaloha ꞌoina ꞌina hemisega meIsileli ꞌidi latu nata Itipitega ꞌihepwaila nugeteya, ta loina ꞌilaguya ꞌana lagu galiha weyahina. \p \v 23 Mosese tutaina ꞌiliꞌuwa, tamana ma sinana ꞌidi hemisega silagu dahweya waiꞌena ꞌetoi ꞌoidiya, weyahina ꞌana ꞌita gwama gumabwaina, ma wete kini Pelo ꞌina loina paꞌalina geya simataute. \p \v 24 Mosese wete tutaina ꞌihebada, ꞌina hemisega geya nuwana ma tomota sigwae, “Moseseina Pelo tubuna,” weyahina ꞌina tuta gwama ꞌoina Pelo natuna wahinena Mosese ꞌiꞌeweya, ꞌiꞌitayahiya ta ꞌiꞌahwa natuneya. \v 25 Eeta Moseseina geya nuwana tuta toꞌutoꞌupana ꞌoina ꞌiyaliyaya mumuga galana weyahina, ma hesi nuwanuwana Yehoba ꞌina tomotao baꞌidanao sida miyamwau. \v 26 Weyahina geya nuwana wasawasa baleꞌuwedi Itipita ꞌalona, ma hesi muyamuya Keliso weyahina ꞌihesinuweya, weyahina ꞌisanapuya ꞌabehega ꞌabwa maisa bwebweꞌana ꞌiloba. \v 27 Coinega ꞌina hemisega Itipita ꞌiꞌebesineya, ta geya kini Peloina ꞌina gamwasowala ꞌimataute, ma hesi ꞌiꞌatepatuwa ꞌabehega Yehoba ꞌiꞌiteya matana ꞌimiyamiya. \v 28 Ta wete ꞌina hemisega Hataona Guyaina ꞌipaihoweya ta bweyahega ꞌidi hadao ꞌilosehulidiya, ꞌabehega tautuwao ꞌadi toloheꞌamasa sahena ꞌiluhuluhu ꞌihunuhunudi. \p \v 29 Bodaedi ꞌidi hemisega Hola Bwehabwehalina sihabaleya gide baleꞌu lohulohuna ꞌoinega sitautauya, ma meItipita simuliyama ꞌabehega sihabala wete ta geya sawasawahidi, ta mabwaiyadi sidamana. \p \v 30 Ma wete tutaina taudi ꞌasa Yeliko sisakowasiyeya mabwaiyadi sabwelo sebeni ꞌoidiya, ꞌidi hemisa weyahina ꞌasaina ꞌana ꞌali madouna ꞌibeꞌuwa, \v 31 ta siluhuwa ma toniꞌasa sihunudiya, weyahina taudi tologwahatao. Ma toganawala sanina Leyabi geya sihunu, weyahina wahineina maꞌina hemisa, weyahina tutaina mwalo Yosuwa ꞌina toloꞌalehao ꞌeluwa ꞌasaina ꞌoina siluhuwa Leyabiina ꞌilemediya. \p \v 32 Tohemisao baibaiwadi wete gide Gidiyoni ma Belaki, Samisoni, Yepita, Debida, Samuwela ma palopitao wete, geya sawasawahina ma taheꞌoteꞌotetela hegumwalidi. \v 33 Taudi ꞌidi hemisega sihewaiwaiya ꞌadi ꞌalehao ꞌoidiyega, ma wete ꞌidi tomotao siloina dumwaluwediya, ma wete Yehoba ꞌina gwae hemisa huwaina silobediya, ma wete laiyoni lolosasaidi siꞌabi hedaumwalidiya, ta wete \v 34 ꞌaiwe ganinisa madoudi sigibodiya, ta wete ꞌaleha ꞌoinega siꞌabihetediya, weyahina ꞌidi tuta siweꞌa ꞌoina ma tuwa sihewaiwaiya, ma wete ꞌaleha ꞌoina sihewaiwai hedadeya, ta ꞌadi ꞌalehao baibaiwa hedade sipaꞌipaꞌi lelewanedi. \p \v 35 Tupwadi wahiwahine wete ꞌidi toꞌwaihao ꞌamasega sitoholo hila. Ta wete tupwadi tohemisao ꞌadi ꞌalehao ꞌoidiyega muya silobeya, weyahina sitohodiya ꞌabehega siꞌewa hiledima, ma hemisa silolagu, ma ꞌiyamo sitoho ꞌasaediya, weyahina ꞌidi hemisa paꞌalina ꞌabehega ꞌabwa ꞌamasega sitoholo hilama, ma yawasidi ꞌausalana siꞌewa. \p \v 36 Tupwadi wete ꞌadi ꞌalehao silotuyanediya, ma gulahega sihunuhunudi, ma wete deliya silagu luhuwediya ta sipaidiya. \v 37 Tupwadi wete dimwa madoudi ꞌoidiyega silodaꞌulediya, ma tupwadi siꞌeꞌupwa luwediya, ma tupwadi ꞌelepa ꞌaleha ꞌoidiyega siloheꞌamasidiya, ma tupwadi sipi ma goti ꞌwapidi ꞌoidiyega siꞌwamaꞌwama ta maꞌidi nuwagala gide wewelohe, weyahina tomota siꞌabihe galediya. \p \v 38 Ma hesi tohemisaowedi mebaleꞌu sibwebweꞌana sinediya, ꞌoinega yoho ꞌawawa ma ꞌoya ꞌoidiya siyawayawala dadana, ta wete gaula ma duluha ꞌoidiya siꞌenoꞌeno dadana. \v 39 Ta tohemisaowedi wasadi bwebweꞌana tahesagoha pwaiya, ma hesi Yehoba ꞌina gwae hemisa huwaina moisa geya siloba, tuta nage ꞌoina, \v 40 ma ꞌiyamo ꞌebe yaliyaya tauda weyahida Yehoba ꞌihepwaila nugeteya, ꞌabehega taudi baꞌidadao ꞌabwa tamiya bwebweꞌana. \c 12 \s1 Toholo paꞌala weyahina \p \v 1 Ma tohemisao baibaiwadi galewega siꞌeꞌebubugita, ta sawasawahida ginaula mwaudi ꞌoidiyega taꞌaisinedi, ma ꞌoinega tapili waiwai ꞌebepiliina ꞌana ꞌeda ꞌoinega, ta wete mumuga galadiyedi sipaipaigita taꞌaisinedi. \v 2 Ma wete Yesu ꞌoina taloloꞌitalaga, weyahina Yesuina ꞌida hemisa ꞌana ꞌebehegaina ta ꞌana ꞌebelosaloha. Tutaina Yesu baleꞌuwa ꞌimiyamiya ꞌisanapuya ꞌabehega ꞌabwa ꞌebeyaliyaya madouna ꞌiloba, ꞌoinega kelose ꞌina muyamuya ꞌiꞌalamaꞌiꞌitaneya, mwadina wete geya weyahina ꞌinuwatuhu, ta ꞌebelosaloha ꞌoina ꞌihaneya galewa ta Yehoba ꞌina ꞌebeulega ꞌimiyatoiya. \p \v 3 Yesuina wanuwatuhuyahi ꞌabehega ꞌiꞌalamaꞌiꞌita madouna togala ꞌidi loꞌaleha ꞌoinega, ta ꞌoinega ꞌomi wete gide ꞌabehega sahena wahesabulolo nuwana waweꞌaweꞌa. \v 4 Ma ꞌomi tutaina mumuga galana waloꞌaleheya ꞌimi miyamwau ꞌiꞌiuna tuwa, ta geya sida loheꞌamasigomiya Yesu gide. \v 5 Nuwana guguya wanuwanaideya, guguyaina ꞌoina ꞌiꞌahwa natunegomiya ꞌigwaeya, \q1 “Natugu, ꞌeguma tutaina Bada ꞌihemata sabuwego sabi ꞌabihe dumwalugo, bewa weyahina ꞌunuwanuwatuhu ma sahena wete ꞌuweꞌaweꞌa. \v 6 Weyahina ꞌeguma taiya Yehoba ꞌiꞌahwa natune ta ꞌihelauwe, sawasawahina ma sapi ꞌiloba ꞌina puiyao weyahidi, ma ꞌoinega ꞌida bwebweꞌana hila.” \p \v 7 Ta ꞌeguma sapi waloba Yehoba ꞌoinega, tuwa waꞌalamaꞌiꞌita, weyahina tama mabwaiyadi natudiyao sisapisapidi sabi ꞌabihedumwaludi. \v 8 Coinega Yehoba wete mabwaiyada ꞌisapigita, ma ꞌeguma taiya ꞌowa Yehoba geya ꞌisapigo, beno weyahina ꞌowa geya natuna moisa, ta ꞌabehega ꞌowa ꞌaigeda tamabudabuda. \p \v 9 Wanuwatuhuyahi ꞌeguma tamadao baleꞌuwa sisapigita ma ꞌoinega taheꞌasisiyanedi, wete ꞌilobwainegita ma yaluyaluwada Tamadiu galewa taheꞌasisiyane, ma ꞌoinega yawasida ꞌausalana ꞌiꞌebwaegita. \v 10 Weyahina tamadao baleꞌuwa taudimo ꞌidi nuwatuhu ꞌoidiyega sisapisapigita ma siꞌabiꞌabi hedumwalugita tuta toꞌutoꞌupanamo weyahina, ma hesi Yehoba ꞌisapisapigita ꞌada lema weyahina ma ꞌabehega ꞌiꞌabihe ꞌehaugita ma tada mumuga ꞌausalana, tauna ꞌina mumuga gide. \p \v 11 Moisa, tutaina ꞌeguma bada ꞌaigeda ꞌisapigita tamuyamuya madouna ta geyaꞌabwa tayaliyaliyaya, ma hesi ꞌeguma ꞌiꞌabihe dumwalugita ꞌabwa huwaina ꞌausalana taloba, beno mumuga bwebweꞌana ma miya daumwala. \p \v 12 Coinega ꞌimi weꞌa waꞌebesine ma wahewaiwai, \v 13 ta ꞌimi ꞌeda waꞌabihe dumwaludi, ma ꞌeguma tohaꞌauꞌau sitautauya, sahena sibeꞌubeꞌu, ma hesi ꞌidi haꞌauꞌauwedi sibwebweꞌana, ta taudi wete sihewaiwai. \p \v 14 Watoho waiwai ma wamiya daumwala tomota baꞌidamiyao, ta wete watoho ma ꞌimi mumuga ꞌibwebweꞌana mabwaiyana, weyahina ꞌeguma taiya geya ꞌina mumuga bwebweꞌana geyaꞌabwa Bada ꞌiꞌitaꞌita. \p \v 15 Waꞌitayahigomi ꞌamuge nata ꞌoimiyega taiya Yehoba ꞌina helau geyaꞌabwa ꞌilobaloba. Ma sahena ꞌaigeda taiya ꞌoimiyega ꞌihegaina ma ꞌimumuga galana, ꞌamuge ta baibaiwadi simuliye. \p \v 16 Sahena wanuwanuwa ꞌubuna, ta wete sahena Yehoba ꞌina helau walologwahate, gide \w Iso\w* mwalo Yehoba ꞌina gwaehemisa tauna weyahina ma ꞌipeleya tasina ꞌoina, ꞌana maisa ꞌeꞌahai ꞌaigeda tuwamo. \v 17 Ma wanuwatuhuyahi ꞌabehega tuta muliyetega Iso gwae hemisaina ꞌinuweya, ta weyahina ꞌidouwa, ta geya sawasawahina ꞌiꞌewahila, weyahina tasina ꞌiꞌewa pwaiya. \p \v 18 Bewa tuwa wanaoma Yehoba ꞌina tupwa, geya gide mwalo Mosese ma meIsileli baꞌidanao sitauya ta silotohoya ꞌoya Sainai ꞌoina, weyahina ꞌaiwe ganinisa ma guguyou madouna ma hogahoga ta duba madouna, \v 19 ma yoguli ꞌenana ma wete loheya ꞌenana ꞌoyaina ꞌoina, ꞌoinega meIsileli simatauta madouna, ta siꞌahwaꞌahwanoi ta ꞌabehega sahena ꞌenanaina sihehesagoha hila, \v 20 weyahina loinaina sihesagoheya ꞌiꞌabihe matautediya ꞌabehega, \q1 “Sahena ꞌaigeda toꞌaha ꞌoya bewa ꞌiꞌabiꞌabitoho, ma ꞌabehega ꞌeguma ꞌaigeda hebai ꞌinaoma ꞌoyaina ꞌoina, dimwega silodaꞌule ma ꞌiꞌamasa.” \m \v 21 Moisa, ꞌoyaina ꞌebe matauta madouna, ta Mosese tauna wete ꞌimatauta, ta ꞌihepwaila ꞌigwaeya, \q1 “Cigu matautega yadedela.” \p \v 22 Ta ꞌomi hesiyage wanao pwaima Saiyoni ꞌoyana ꞌoina, beno Yehoba tauna mayawasina ꞌina ꞌasa, Yelusalemaina galewa ꞌoina, aneloseyao baibaiwa hedade simiyamiya ta siyaliyaliyaya gide guyai ꞌoina, \v 23 ma wete wanaoma tomotaedi Yehoba ꞌiꞌahwa natunediya, ta sanidiyao galewa ꞌilelediya ꞌoidiya, ma wete tauna tauda ta ginaula mabwaiyana ꞌada Toloina, beno Yehoba ꞌoina, ma wete taudi yaluyaluwadi Yehoba ꞌiꞌabihe dumwaludiya ꞌoidiya, \v 24 ta wete Yesu ꞌoina, tauna loina hauhauna ꞌana toꞌeheleina, ta bweyahina ꞌana losehusehula ꞌoinega ꞌiꞌabihetegita, ma geya gide Ebeli bweyahina, weyahina beno ꞌebehesilae. \p \v 25 Coinega waꞌita yahigomi ma tauna galewega ꞌigwaegwae ꞌoida sahena ꞌenana walologwahate. Weyahina mwalo tomota tupwadi baleꞌuwa Mosese ꞌina lohatoto ꞌoidiya silogwahateya, ta mwau silobeya. Ma bewa sauga Yehoba galewega ꞌilologuguya ꞌoida, ta ꞌeguma ꞌenana talogwahate mwau madou hedade taloba. \p \v 26 Weyahina ꞌenanaina mwalo baleꞌu ꞌiꞌabi nihuweya, ta bewa tuwa ꞌigwae hemisa pwaiya ꞌabehega, \q1 “Cabwa baleꞌu ma galewa wete yaꞌabi nihuwedi maꞌaigeda tuwa.” \m \v 27 Bewa gide ꞌigwae ꞌesa weyahina ginaula hehemasalahadi ꞌida ꞌabinihuwedi, ma ꞌoinega ginaulaedi geya sipaꞌala sida beꞌu, ma ginaula paꞌalidi sitoholo hataya. \p \v 28 Bewa ꞌida tupwa hauhauna ꞌoina taluhuluhu, waiwaina ma miyamiya hatayana, ꞌoinega sowasowana Yehoba ꞌoina taloyauwedo, ma talotapwalolo toꞌaha ꞌina nuwatuhu ꞌana lobwaina gide, ta wete tada heꞌasisiyane maꞌida matauta, \v 29 weyahina ꞌida Yehobaina ꞌaiwe ganinisa gide. \c 13 \s1 Mumuga bwebweꞌana \p \v 1 Coinega wahelau hilegomi taumimo ꞌoimiya. \v 2 Ta wete taumanao wabwauwedi ꞌoimiya, gide mwalohene tupwana tomota taumanao siꞌitaꞌita yahidiya, ma hesi taumanaedi taudi aneloseyao, ta geya siꞌinanedi. \v 3 Wete ꞌiyamiyao wanuwatuhu yahidi taudi deliya simiyamiya, ma waꞌabihetedi gide tuwa ꞌomi baꞌidamiyao deliya wamiyamiya. Ma wete ꞌiyamiyao taudi simiya mwauwa wanuwatuhu yahidi ma waꞌabihetedi, weyahina ꞌomi tomota tuwa, gide taudi! \p \v 4 Mabwaiyami hai ꞌana loina waheꞌasisiye ma sahena wanuwanuwa ꞌubuna, weyahina tolopuiyao ta tologwaliyao ꞌabwa Yehoba ꞌiloinedi. \v 5 Sahena wasawasa baleꞌuwa nuwami ꞌiꞌewaꞌewa, ta hesi wayaliyaya toꞌaha waloba pwaidiya weyahidi, ma sahena hali ginaula ma hali ginaula weyahidi wahehetapewa, weyahina Yehoba ꞌigwaeya, \q1 “Geyaꞌabwa yanuwanuwa naidego. Geyaꞌabwa yaꞌebeꞌebesinego. Geya!” \m \v 6 Coinega maꞌida ꞌatepatu moisa tagwae, \q1 “Bada tauna ꞌagu Toꞌabihetenaina, ꞌoinega sahena yamatamatauta toꞌaha gide tomota ꞌidi loina galana ꞌoiguwa.” \m \v 7 Cami tohanugetao wanuwatuhu yahidi, weyahina mwalo Yehoba ꞌina gwae siꞌebwaegomiya, ta wete wanuwatuhuyahi ꞌidi hemisa huwaina ꞌabehega bwebweꞌana silobeya, eeta waheꞌauꞌaunawedi. \p \v 8 Yesu Keliso ꞌina mumuga mwalohene ta nige, ta tuta ꞌinaonaoma ꞌoidiya, geya ꞌida ꞌabihedumedumeya. \v 9 Coinega sahena loina hauhaudi ma hagahagadi wahehesagohedi, weyahina ꞌateda ꞌihewaiwai Yehoba ꞌina helaumo ꞌoinega, ma geya ꞌeꞌahai ꞌoidiyega. Loinaedi ꞌeꞌahai weyahina gesowana siꞌabihetegita. \v 10 Ma tauda maꞌida ꞌebepwaoli, ma hesi Hada Heꞌasisi baleꞌuwa ꞌana topwaoliyao geya sawasawahina ma siꞌai ꞌida ꞌebe pwaoliina ꞌoina. \v 11 Moisa, ꞌidi Topwaoli Madouna hebai bweyahidi ꞌiꞌeweꞌewedima Tupwa Heꞌasisi Hedade ꞌalona, ta mumuga galana weyahina ꞌipwaopwaoli Yehoba ꞌoina, ta ꞌoinega muliyetega hebaiyedi ꞌwapidi sigabu yahuledi ꞌasa tuluhana ꞌoina. \v 12 Coinega Yesu wete ꞌasa ꞌana ꞌahwaꞌeda tuluhana muyamuya ꞌilobeya, ma ꞌane bweyahinega ꞌiꞌabihe ꞌehaugita. \p \v 13 Tauda wete sowasowana tatauya ꞌasa tuluhana Yesu ꞌoina, ma ꞌebe mwadina taloba tauna gide. \p \v 14 Weyahina ꞌebwa baleꞌuwa geya ꞌaigeda ꞌida ꞌasa miyamiya hatayana, ꞌoinega ꞌilobwainegita ma ꞌasa miyamiya hatayana tuta ꞌinaonaoma weyahina taꞌebese. \p \v 15 Eeta Yesu ꞌina lema ꞌoinega tuta baibaiwana ꞌoidiya Yehoba tahepwatuwe. Bewa ꞌida pwaoli nonohana, ꞌeguma tauna sanina taꞌahwa madouwe. \p \v 16 Caigeda pwaoli wete Yehoba nuwanuwana madouna, beno helau tomota weyahidi maꞌida ꞌatemuyamuya. \p \v 17 Cimi tohanugetao ꞌoidiya wahematamatana ma watagwalegomi ꞌidi loinao ꞌoidiya, weyahina yaluyaluwami siꞌitaꞌita yahidi, ma ꞌoinega tuta ꞌinaonaoma ꞌoina ꞌimi mumuga weyahina sihepwaila Yehoba ꞌoina. Coinega ꞌilobwainegomiya watoho ma wasami weyahina maꞌidi yaliyaya Yehoba ꞌoina sihepwailegomi, ma hesi sahena maꞌidi mwadina, ꞌamuge ma loina mwauna waloba. \p \v 18 Nuwanuwama wete tauma weyahima waꞌahwanoi Yehoba ꞌoina. Bewa tuwa ꞌanuwatuhuya ꞌabehega ꞌima mumuga ꞌausalana, ta nuwanuwama mumuga ꞌausalanaina ꞌoina ꞌatoholo hataya. \v 19 Ta ꞌateguwega yaꞌahwaꞌahwanoi ꞌoimiya ma ꞌimi ꞌahwanoiyega ꞌigu ꞌeda ꞌibwebweꞌana ma ꞌoimiya yahila mwayamwayauwa. \s1 Lokaiyoni \p \v 20 Yehoba miya daumwala ꞌana toꞌehele, ma tauna wete ꞌida Bada Yesu ꞌamasega ꞌiꞌabihetoholo hileya, ta Yesuina ꞌina tohekalesiyao tauda ꞌada Toꞌitayahina moisa, ta tauna bweyahinega ꞌada loina ꞌausalana ta miyamiya hatayana ꞌiꞌebwaegita. \p \v 21 Ma Yehoba sowasowana ginaula baibaiwadi ꞌausaladi ꞌiꞌebwaegomi ma ꞌoidiyega ꞌina nuwatuhu wamuliye moisa, ma ꞌoinega Yesu Keliso ꞌina paihowega Yehoba ꞌiꞌabihe bwebweꞌanigomi toꞌaha gide ꞌina nuwatuhu, ma weyahimi ꞌiyaliyaya. Coinega Kelisoina tada hepwatu hatae. Emeni. \p \v 22 Ciyagwao, ꞌimi leta bewa toꞌutoꞌupana tuwa, ma yaꞌahwanoi ꞌoimiya ta maꞌimi ꞌalamaꞌiꞌita ꞌigu lohatoto bewa wada hesagohe. \p \v 23 Nuwanuwagu wete ꞌiyadaina Timoti wasana wahesagohe, weyahina deliyega silihasa pwaiya, ꞌoinega ꞌeguma ꞌilomwayamwayauma ꞌabwa baꞌidagu ꞌatauyawa ꞌoimiya. \p \v 24 Cima helau yahewaseyawa ꞌami tohanugetao ma tohekalesiyao mabwaiyami ꞌoimiya. Ma meItali wete ꞌidi helau sihesumaneyawa ꞌoimiya. \p \v 25 Yehoba ꞌina helau mabwaiyami ꞌoimiya. \m Emeni.