\id COL  - Bariai NT with Genesis and Exodus -Papua New Guinea 2012 (DBL -2014) 
\h Kolosi 
\toc1 Paulus ele laulau ila pagid Kolosi 
\toc2 Kolosi 
\toc3 Kol 
\mt2 Paulus ele laulau ila pagid  
\mt1 Kolosi  
\c 1  
\p
\v 1 Gau Paulus, eaba ato aea ton Iesus Kristus. Ngan Deo ele kimnga, idol gau ngan kadonga naurata toa ne. Be gau ga oaeg ede pade Timoti,  
\v 2 gairua abode laulau toa ne ga ila pagimi oaeoaemai ngan tuanga Kolosi. Deo ele ul ienono ngan gimi ga matami tutui ngan Kristus.  
\p Kemi ngan Deo Tamada ele kadonga lolo marum aea ga lolo tarui aea idio pagimi.   
\s1 Paulus iposa kemi pan Deo ngan gid Kolosi lolod matua  
\p
\v 3 \x * \xo 1.3 \xt Ep 1.15-16\x*Somisomi oangga gai araring ngan luanga gimi, gai aposa kemi pan Deo toa ada Maron Iesus Kristus Itama.  
\v 4 Gai aposa kemi pan ngansa gai alongo ngan gimi lolomi matua ngan Iesus Kristus ga akim Deo ele panua tututui toa ngada oa pade.  
\v 5 \x * \xo 1.5 \xt Ep 1.13, 1Pe 1.4\x*Lemi kadonga toa rua ne ienono ngansa gimi aoatai kemi ngan saoa danga toa Deo ikoromot buburiai ngan gimi ta asangasanga. Gimi alongo ngan gid danga kemikemi toa ne ngan ado toaiua tipaola ato kemi aea posanga tautaunga  
\v 6 ga ila pagimi. Ngan tibur toa ngada ne tanoeai, ato kemi toa ne iuasasa ga aea annga iuot, ngansa panua busa tipul lolod. Ngan ado toaiua gimi alongo ato kemi matamata ga irangrang ngan labone, ato kemi aea annga iuotot toa bedaoa pade ngan gimi. Ta gimi alongo ga aoatai kemi ngan posanga tautaunga ngan Deo ele kadonga lolo marum aea.  
\v 7 \x * \xo 1.7 \xt Kol 4.12, Plm 23\x*Be Epapras, eaba toa gaingada lemai naurata kelede, ipaoatai gimi ngan ato kemi toa ne mugaeai. Be gai akim ei kapei tau. Ei imata tutui ngan Kristus ele naurata, ta ilualua gimi.\f + \fr 1.7 \ft Ngan laulau mugamuga edengada ngan posanga Grik, posanga idil toa ne \fq ilualua gimi\ft  ienono mao be ikeo ga, \fq ilualua gai.\f*  
\v 8 Ei ipalongo gai ngan Itautau Tutui ikado ga gimi akimkim panua padengada.   
\s1 Paulus iraring ngan Deo ilua gid Kolosi  
\p
\v 9 \x * \xo 1.9 \xt Ep 1.16-17\x*Tota ngan ado toaiua gai alongo oalumi kemi toa bedaoa ga irangrang ngan labone, gai akaput ngan raring ngan luanga gimi mao. Ta gai abeta Deo ngan ipakaranga gimi ngan ele oatainga kapei ngan saoa danga ei ikim, ta gimi ga aoatai kemi ngan saoa danga Itautau Tutui ipasolan pagimi.  
\v 10 Toa bedaoa ta lemi kadonga kemikemi ga imata karanga lalaede mambe Maron ikim, ta ei ga itin igelgel ngan gimi. Ta gimi ga apapot naurata kemikemi imata ede ga ede, ga lemi oatainga ngan Deo ga idae ga ila kapei.  
\v 11 \x * \xo 1.11 \xt Ep 1.19, 3.16\x*Ta gimi ga abada pamatuanga ngan Deo iura matua soke tau toa inama ngan ele taranga kapei. Toa bedaoa ta gimi ga amadid matua ngan ami kadonga kulupulupu, be lolomi bake manmanae mao. Ta gimi ga tinimi igelgel  
\v 12 \x * \xo 1.12 \xt Ep 1.11,18\x*ta aposa kemi pan Tamada, ngansa ei ikado ga gimi arangrang ngan abada gid danga kemikemi toa isio ngan gimi. Gid danga kemikemi toa ne, gimi ga abada toman ngan ele panua tututui padengada toa timamado merengai.  
\v 13 \x * \xo 1.13 \xt Lu 22.53, Ep 2.2\x*Ngansa mugaeai tamado Satan ibageai ngan dodom iura, be Deo ibada gita mulian, ta idol gita ga tadae pan Inat toa ikim ei tau ibageai.  
\v 14 \x * \xo 1.14 \xt Ep 1.7\x*Inat toa oa ipatutui ada gigi kapei Deo imatai, ta ipola gita ngan leda kadonga sasat ga isamum gid.   
\s1 Iesus Kristus ei gadae ngan danga toa ngada ne  
\p
\v 15 \x * \xo 1.15 \xt Ins 1.18, 2Ko 4.4\x*Irangrang ngan eaba eta igera Deo ngan imata mao, be Inat toa oa, ei imata lalaede mambe ei. Ei Deo ele gergeu lautabe toa imadid ga imugamuga ngan danga toa ngada ne Deo ikado ga iuot.  
\v 16 Ngansa danga toa ngada ne buburiai ga tanoeai, ga gid danga toa tageragera, ga danga tarangrang ngan geranga mao pade, danga toa ngada ne iuot ngan Inat ibage. Be ikado gid anggelo mamaron ga gid anggelo madidnga toa urad ga edad kapeipei ga tiuot. Ei ikado danga toa ngada ne ga tiuot, ta danga toa ngada ne ei ton.  
\v 17 \x * \xo 1.17 \xt Ins 1.1, 8.58\x*Ei imado mugaeai ngan danga toa ngada ne, ga ipaluplup danga toa ngada ne ta tibokoboko kemi.  
\v 18 \x * \xo 1.18 \xt PA 26.23, Ep 1.22-23, PM 1.5\x*Be ei ilabora imuga ngan gita iaoa kelede ei ton, mambe eaba ilabora imuga ngan itin toa ngada oa. Ei mata bibita ipu ngan ele panua. Be panua toa ngada ne tidae mulian ngan led matenga, ei imuga ngan gid, mambe gergeu lautabe ilabora imuga ngan aea kakakau. Toa bedaoa ta ilabora imuga ngan danga toa ngada ne.  
\v 19 \x * \xo 1.19 \xt Kol 2.9\x*Ngansa Deo itin igelgel ngan idol iura ga itautau ga ele kadonga toa ngada oa ga iuon ngan ei.  
\v 20 \x * \xo 1.20 \xt Ep 1.10\x*Be itin igelgel pade ngan Inat ele naurata ngan kadonga danga toa ngada ne ga lolod kelede toman ngan ei. Ngan ising toa itoki ngan abei tabala, ei ikado danga toa ngada ne buburiai ga tanoeai ta lolod kelede toman ngan ei, ta Deo ilolo itarui ngan gid.\fig Iesus ising itoki ngan abei tabala.|alt="empty cross on a hill" src="WA04011b.tif" size="col" ref="1.20" \fig*   
\p
\v 21 \x * \xo 1.21 \xt Ro 5.10, Ep 2.12\x*Be mugaeai, gimi amado aluai ngan Deo ga aoatai ngan ei mao. Ta ngan lolomi, gimi aman aea isat, ngansa akakado kadonga sasat.  
\v 22 \x * \xo 1.22 \xt Ro 5.10, Ep 5.27\x*Be Kristus imate, ta ngan ipat toa idio ngan abei tabala ngan ado toaiua, ei ikado ga lolomi itarui toman ngan Deo. Ikado toa bedaoa ngansa iuangga idol ele ul ngan gimi ta ibada gimi ga anam boloma pan, be lemi idil eta paeamao imatai mao, ga irangrang ngan eaba eta iselele gimi mao pade.  
\v 23 Oangga lolomi matua ngan ei ga ilalala ga ila, ele ul ga ienono tautaunga ngan gimi toa bedaoa, ta gimi ga amadid matua mambe luma aea kadanga inogonogoi mao. Ta eaba eta irangrang ngan idada gimi ngan posanga alele mao, be gimi ga aoatai kemi ngan gid posanga tautaunga ienono ngan ele ato kemi, ta asangasanga ei ngan iparangrang gid posanga toa oa. Ato kemi toa gimi alongo ne iuasasa ga ila pagid panua toa ngada ne tanoeai. Be gau Paulus naot eaba naurata aea ngan ato kemi toa ne.   
\s1 Paulus ibada ieieinga ngan luanga gid iaoa kelede ton Kristus  
\p
\v 24 Labone tinig igelgel ngan badanga ieieinga ngan luanga gimi. Be Kristus aea ieieinga ngan luanga gita iaoa kelede ei ton, eine kus maitne. Tota ngan gau ag ieieinga tinigeai, naoangga naparangrang Kristus aea ieieinga toa ne. Toa bedaoa ta nalua gid iaoa kelede ton Kristus. Gid mambe Kristus itin.  
\v 25 \x * \xo 1.25 \xt Ep 3.2,7-8\x*Ta gau naot gid led eaba naurata aea, ngansa Deo idol gau ngan kadonga naurata toa ne ngan paolanga ele posanga toa ngada ne ga ila pagimi.  
\v 26 \x * \xo 1.26 \xt Ro 16.25-26, Ep 3.5,9\x*Mugaeai tau ga inam, posanga toa ne ienono mumulnga, ta gid panua mugaeai ad tiuatai ngan mao. Be labone Deo ipasolan posanga toa ne ga iuot masaeai pagid ele panua tututui.  
\v 27 Deo iuangga ipasolan ele panua ngan posanga mumulnga toa ne ngan luanga gimi alu padengada, toa Iuda ami mao. Be posanga toa ne kemi tau, mambe apou ede aea pat kapei. Aea posanga ga bedane: Kristus imamado lolomiai, ta ikado ga gimi aoatai kemi mambe ei ga ibada madonga kemi tau pagimi ngan ele taranga ta asangasanga.   
\p
\v 28 Gai apaola posanga ngan ei, ta anasi oatainga kemikemi ta apananale panua toa ngada ne ga apabib led ngan Deo ele posanga. Gai akado bedane ngansa akim gid panua toa ngada ne lolod matua ngan Kristus ta adol gid ga tidio Deo imatai mambe panua tututui tau.  
\v 29 \x * \xo 1.29 \xt Ep 3.7,20, Plp 4.13\x*Ngan ipu toaine naparau ala ngan ele naurata ga urag pakpakia ngan aea kadonga, ngansa ei iura kapei ibokoboko lologeai.   
\c 2  
\s1 Paulus iuangga ipamatua gid Kolosi lolod, ta lolod matua ngan Kristus  
\p
\v 1 Gau urag pakpakia toa bedaoa ngansa nakim gimi aoatai kemi mambe gau naparau ala ngan luanga gimi ga gid Laodisia ga gid panua padengada toa tigera matag eta maitne.  
\v 2 Nakakado bedane ngansa naoangga napamatua lolod, ta led kadonga kimnga aea pol ngan gid ga ikado ta lolod kelede. Toa bedaoa ta tibada oatainga kapei ngan Deo ele posanga mumulnga ipu, ta oatainga toa ne ipamatua lolod. Oatainga toa ne kemi tau mambe apou ede aea pat kapei. Be Kristus kekelen ei posanga mumulnga toa ne ipu.  
\v 3 \x * \xo 2.3 \xt 1Ko 1.24,30\x*Oatainga kemikemi toa ngada ne eine mambe apou ede imumul ga ienono pan Kristus.  
\v 4 \x * \xo 2.4 \xt Ro 16.18\x*Naposa toa bedane pagimi ngansa tinig ngan eaba eta ipakaka gimi ngan posanga parumrumnga aea mao.  
\v 5 \x * \xo 2.5 \xt 1Ko 5.3\x*Ngansa patautene namado pagimi mao, be ngan gau lolog, eine mambe namamado toman ngan gimi. Ta oangga nagera lemi madonga itutui, ga lolomi matua tau ngan Kristus, eine ga tinig igelgel.   
\s1 Ngan Kristus, tabada danga toa ngada ne ga imata karanga  
\p
\v 6 Tota gimi manta alalala kemi toman ngan Iesus Kristus, ngansa gimi abada ei ga iman ami Maron na.  
\v 7 \x * \xo 2.7 \xt Ep 3.17\x*Tota amadid matua ngan Kristus mambe abei iuaroar ikisi tano ga matua. Ta ngan Kristus iura, gimi ga adae kapei, mambe luma ede toa imadid matua ngan aea kisinga. Ta gimi abada pamatuanga ta lolomi matua tau ngan ei, lalaede mambe tipaoatai gimi mugaeai. Be somisomi manta lolomi iuon tau ngan posanga kemikemi ila pan Deo.   
\p
\v 8 Be manta agabit kemi, ngan kado ta eaba eta ilub gimi ngan ele posanga pakakanga ga oatainga sapaean imata ede ga ede. Oatainga toa bedaoa iuot ngan gid nasinga mugamuga togid tibutibud, ga gid apu imata ede ga ede tanoeai aea, be inasi Kristus ele paoatainga mao.   
\p
\v 9 \x * \xo 2.9 \xt Ins 1.14,16\x*Be Deo idol iura ga itautau ga ele kadonga toa ngada oa ga iuon ngan Kristus, ta ei iuot eababa.  
\v 10 \x * \xo 2.10 \xt Ep 1.21-22\x*Ta ngan lemi lupnga toman ngan Kristus, gimi abada danga toa ngada ne ga imata karanga. Be Kristus ei gadae ngan gid anggelo ga antu imata ede ga ede toa urad ga edad kapeipei.  
\v 11 \x * \xo 2.11 \xt Ro 2.29\x*Be ngan lemi lupnga toman ngan Kristus, gimi abada palunga tautaunga. Palunga toa ne eine danga tinida aea mao, be Kristus kekelen iket lemi kimnga papaeamao tinida aea ga iduaea.  
\v 12 \x * \xo 2.12 \xt Ro 6.4\x*Ngan ado toaiua tipaliliu gimi, eine mambe Deo itaian gimi dengaeai toman ngan Kristus. Be lolomi matua ngan Deo iura ngan peinga Iesus mulian ngan ele matenga, ta gimi pade adae mulian toman ngan ei.   
\p
\v 13 \x * \xo 2.13 \xt Ep 2.1,4-5\x*Be mugaeai, gimi abada Kristus ele palunga maitne, ta anasi gid kimnga papaeamao tinida aea ga kadonga sasat. Ta ngan Deo imata, eine mambe gimi amate. Be labone Deo ikado ga gimi adae mulian toman ngan Kristus ta isamum leda kadonga sasat toa ngada oa.  
\v 14 \x * \xo 2.14 \xt Ep 2.14-16, 1Pe 2.24\x*Tautaunga, apu ipasolan leda kadonga sasat, ngansa tarangrang ngan tanasi aea posanga idil toa ngada oa mao. Ta apu iman ada isat ngansa iposa ngan ada panasnga. Be Deo isamum apu toa oa ga ila o. Ta ipatoto ga idae ngan abei tabala.  
\v 15 Be gid antu ga iriau papaeamao toa urad ga edad kapeipei oa, Deo ipaeabu ngan urad. Ta ngan ado toaiua, ipasolan panua busa mambe gid antu toa oa eine danga sapaean, ngansa ei iasal gid ga kus ngan Kristus aea abei tabala.   
\s1 Irangrang ngan tanasi gid apu imata ede ga ede mao  
\p
\v 16 \x * \xo 2.16 \xt Ro 14.1-13\x*Tota irangrang ngan gimi alongo eaba eta ele selelenga ngan saoa danga gimi aeanean ga aunun mao. Ga pade, oangga anasi gid apu ngan ado kapeipei raring aea mao, ga anasi gid apu ngan eaneannga ngan taiko papau mao, ga anasi gid apu ngan Ado Earainga aea mao, irangrang ngan alongo eaba eta ele selelenga ngan gimi mao.  
\v 17 \x * \xo 2.17 \xt Ibr 8.5\x*Ngansa gid danga toa ne eine mambe kilala ngan gid danga toa Deo iposa tautaunga pagimi ngan, be Kristus iparangrang gid danga toa ngada ne ga kus.  
\v 18 Be agabit kemi, ngan kado ta eaba eta ikeo ga gimi manta aplese danga imata ede ga ede, mao idada gimi ta akakado raring ngan soanga gid anggelo edad. Toa bedaoa ta ikado ga gimi arangrang ngan badanga ami lasunga buburiai aea mao. Eaba toa bedaoa iaoa inasi ngan ninipunga idil busa ngan saoa danga igera ngan ianun. Ta iuangga ele oatainga kapei ta iparim ngan ei mulian sapaean. Be oatainga toa oa eine tanoeai aea.  
\v 19 \x * \xo 2.19 \xt Ep 2.21, 4.16\x*Eaba toa bedaoa itnan Kristus na. Kristus toa, ei ilabora imuga ngan iaoa kelede ei ton, ta gid iaoa kelede ei ton oa, gid mambe itin toa ei ipatub. Toa bedaoa ta itin aea lislisia ga imedameda tikikisi ngan gid, ta itin idanga toa ngada oa tiboko kemi ga titub mambe Deo ikim.   
\p
\v 20 \x * \xo 2.20 \xt Gal 4.3,9, 1Ti 4.3\x*Be gimi amate toman ngan Kristus ta atnan gid apu imata ede ga ede tanoeai aea. Tota labone ikamado ga amado mambe gimi panua tanoeai ami maitne? Ikamado ga anasnasi gid apu tanoeai aea toa ikeo pagimi ga bedane,  
\v 21 “Akisi danga toa oa mao! Ga atoba danga toa oa imana mao! Ga asibo danga toa oa mao!”  
\v 22 \x * \xo 2.22 \xt Mt 15.9\x*Gid apu toa bedaoa iposa ngan gid danga ienono mole mao. Taboko ngan ga taeanean ngan ga kus ta iduaea. Irangrang ngan anasnasi gid apu toa bedaoa mao, ngansa gid eababa tikado ga iuot, ta tipapaoatai ngan ga tikado posanga matua ngan pade.  
\v 23 Tautaunga, gid apu toa oa imata mambe inasi oatainga kemi ga gid nasinga kemikemi raring aea, be mao. Panua tipapot ga iuot sapaean laboradeai. Gid apu tikeo ga taplese danga busa ga tapaieiei tinida mulian, be irangrang ngan ilua gita ngan tnannga kimnga papaeamao tinida aea mao.   
\c 3  
\s1 Manta loloda iminmin ngan gid danga buburiai aea  
\p
\v 1 \x * \xo 3.1 \xt Mk 12.36, 16.19, Ep 1.20\x*Be Deo ipei gimi mulian toman ngan Kristus, tota gimi manta amarum ngan ilonga gid danga buburiai aea. Toa eoa Kristus idio imado ngan mul maron aea ngan Deo ibage oatai.  
\v 2 \x * \xo 3.2 \xt Mt 6.33\x*Tota somisomi manta lolomi iminmin ngan gid danga buburiai aea, be lolomi iminmin ngan gid danga tanoeai aea mao.  
\v 3 Ngansa gimi amate toman ngan Kristus, ta labone lemi madonga kemi imumul ga ienono pan Kristus toa Deo imatai.  
\v 4 Be Kristus eine lemi madonga kemi ipu, ta oangga muriai iuot masaeai, eine gimi pade ga aot masaeai toman ngan ei ngan Deo ele taranga kapei.   
\s1 Ngan Kristus, taot panua papau  
\p
\v 5 \x * \xo 3.5 \xt Ro 6.6, 11, Ep 4.19, 5.3-6\x*Tota gimi manta apamate kimnga papaeamao tanoeai aea toa ienono lolomiai. Naposa ngan gid kimnga papaeamao ga bedane: kadonga arala, ga kadonga ngan lolomi aea muk, ga lolomi buk ngan kadonga sasat, ga ngalenga papaeamao, ga mogal buda. Kadonga mogal buda toa ne, eine paeamao Deo imatai lalaede mambe kadonga raring aea ngan gid deo pakakanga ad namer.  
\v 6 Ngan gid kadonga toa bedane, Deo ga ipasolan ele kadonga lolo bake aea pagid panua toa tilongolongo ilinge mao.  
\v 7 Mugaeai gimi anasnasi gid kadonga toa oa ngan lemi madonga mugaeai aea.  
\v 8 \x * \xo 3.8 \xt Ep 4.25-29, 5.4\x*Be labone gimi manta ala aluai ngan gid kadonga ga bedane: lolo bake, ga malmalnga, ga kadonga lolo paeamao aea, ga paeabunga panua edad, ga aoami buda.\fig Kadonga papaeamao ga kadonga kemikemi|alt="Acts of sinful nature and fruit of the Spirit (Global Recordings)" src="gn-10.tif" size="span" ref="3.5-17" \fig*  
\v 9 \x * \xo 3.9 \xt Ep 4.22,25\x*Be apakaka oaeoaemi padengada mao, ngansa gimi atnan lemi madonga mugamuga ga idio toman ngan aea kadonga.  
\v 10 \x * \xo 3.10 \xt Ep 4.24\x*Be gimi adudunga ngan lemi madonga pau, ta madonga pau toa ne eine mambe pononga pau toa apit ngan tinimi. Ngansa ada Dolnga ipul gimi ga aot panua papau, ta aoatai kemi ngan ei ga aot mambe ei.  
\v 11 \x * \xo 3.11 \xt Gal 3.28\x*Ngan leda madonga pau toa ne, taoato eaba eta Iuda aea mao, ga Grik aea mao pade. Be taoato eaba eta alu paeamao aea mao, ga kusukusu mao pade. Be taoato eaba eta paeaeanga mao, ga eaba madonga kemi aea mao pade. Be oangga eaba ede ibada palunga, ga eaba ede pade ibada palunga mao, eine danga eta mao. Be Kristus ei gadae ngan gid panua toa ngada ne ta imamado panua toa ngada ne lolodeai.   
\s1 Gadae ngan kadonga toa ngada ne manta takim panua padengada  
\p
\v 12 \x * \xo 3.12 \xt 1Pe 2.9\x*Tota gimi manta apasogo gimi ngan gid kadonga kemikemi ga bedane: kadonga lolo isat aea, ga mamaron, ga soanga edami mulian mao, ga kadonga lolo marum aea, ga lolomi bake manmanae mao. Akado bedane ngansa gimi Deo ele panua toa isio gimi, ga idol ele ul ngan gimi, ga ikim gimi kapei tau.  
\v 13 \x * \xo 3.13 \xt Ep 4.2,32\x*Be oangga oaemi ede pade ikuk lolomi, abisi ami kadonga toa oa. Be saoa kadonga ikado ga aoangga apul malmal pan, manta asamum. Asamum panua led kadonga sasat ngan gimi, lalaede mambe Maron isamum gimi lemi kadonga sasat.  
\v 14 \x * \xo 3.14 \xt Ro 13.8-10\x*Be gadae ngan kadonga kemikemi toa ngada ne, manta akim panua padengada. Ngansa kadonga kimnga aea eine mambe oaro ede itutulan gimi ga aot iaoa kelede tautaunga.   
\p
\v 15 \x * \xo 3.15 \xt 1Ko 12.27, Ep 4.4, Plp 4.7\x*Manta alongean Kristus ele kadonga lolo tarui aea imugamuga ngan lolomi, ngansa Deo ibaba gimi ngan anasi ele kadonga lolo tarui aea, ta aot tautaudimi kelede. Ga pade, aposa kemi ga ila pan Deo.  
\v 16 \x * \xo 3.16 \xt Ep 5.19\x*Be alongean Kristus ele posanga iuon lolomiai ga ienono. Ta anasi oatainga kemikemi ta apabib panua led, ga apapaoatai gid, ga abau gid baunga ienono ngan Deo ele laulau baunga aea, ga gid baunga padengada raring aea, ga gid baunga toa Itautau Tutui ipapot lolomiai, be lolomi iuon ngan gid posanga kemikemi ila pan Deo.  
\v 17 \x * \xo 3.17 \xt 1Ko 10.31, Ep 5.20\x*Be saoa kadonga gimi akado, ga saoa posanga gimi aposa ngan, akado danga toa ngada ne ngan Maron Iesus ieda, ta ei ga iman bebemi ngan kadonga lemi posanga kemikemi ga ila pan Tamada Deo.   
\s1 Paulus iposa pagid oaioainga toman ngan led gergeu  
\p
\v 18 \x * \xo 3.18 \xt Ep 5.22\x*Gimi taine, manta amamado gadio ngan adadaoami, ngansa kadonga toa ne itutui ngan Maron imata.   
\p
\v 19 \x * \xo 3.19 \xt Ep 5.25\x*Be gimi arangaranga, manta akim adadaoami, be akado paeamao ngan gid mao.   
\p
\v 20 \x * \xo 3.20 \xt Ep 6.1\x*Be gimi gergeu, manta alongolongo tnatnami ga tamatamami linged ngan danga toa ngada ne. Ngansa kadonga toaine ikado ga Maron itin igelgel.   
\p
\v 21 \x * \xo 3.21 \xt Ep 6.4\x*Be gimi gergeu tamatamad, apamasmasi lemi gergeu lolod mao, ngan kado ta lolod igagagai.   
\s1 Paulus iposa pagid paeaeanga sapaean ga ad maron  
\p
\v 22 \x * \xo 3.22 \xt Ep 6.5-8\x*Be gimi paeaeanga sapaean, manta alongolongo ami maron tanoeai linged ngan danga toa ngada ne. Irangrang ngan apakaka matad ngan led naurata aea kadonga mao. Be manta alolon ngan Maron Deo ta lolomi kelede ngan kadonga led naurata ga iuot kemi somisomi.  
\v 23 Be saoa kadonga gimi akakado, manta lolomi matua ngan ta akado. Ngansa gimi abokoboko ngan gid eababa kekelegid mao, be aboko ngan Maron.  
\v 24 Ngansa gimi aoatai, Maron ga ikoli kemi ngan lemi naurata, ta gimi ga abada gid danga kemikemi toa isio ga iman lemi. Ngansa Maron toa akakado ele naurata ne eine Kristus.  
\v 25 \x * \xo 3.25 \xt Ro 2.11\x*Be oangga sai ikado kadonga sat, eine ga ibada panasnga ngan ele kadonga sat toa oa. Ngansa Deo ikado kadonga bagbage kelede mao ga mao tau.   
\c 4  
\p
\v 1 \x * \xo 4.1 \xt Ep 6.9\x*Be gimi paeaeanga ad maron, manta amariala kemi ngan lemi paeaeanga, ta anasi kadonga tutui ga lalaede pagid kelede kelede. Akado bedane ngansa gimi aoatai, ami Maron pade ta imamado buburiai.   
\s1 Manta takisi matua raring ga talalala tutui  
\p
\v 2 \x * \xo 4.2 \xt Ep 6.18, Plp 4.6\x*Gimi manta akisi matua raring somisomi. Be ngan lemi raring, manta matami arar, be aposaposa kemi ga ila pan Deo.  
\v 3 \x * \xo 4.3 \xt Ro 15.30, Ep 6.19\x*Be araring ga ila pan Deo ngan luanga gai pade ta arangrang ngan apaola posanga mumulnga ngan Kristus. Abeta ei ngan isaoa edap ngan ele ato kemi ta iuasasa ga ila. Ngan posanga toa ne aea paolanga, gid panua tidol gau ngan luma panasnga aea.  
\v 4 Be araring ta napaola posanga toa ne ga iuot masaeai mambe Deo ikim.  
\v 5 \x * \xo 4.5 \xt Ep 5.15-16\x*Be gimi manta anasi oatainga kemikemi ngan lemi kadonga rabu ngan gid panua toa lolod matua ngan Deo maitne. Be somisomi ailoilo edap eta ngan pasolannga Kristus pagid.  
\v 6 \x * \xo 4.6 \xt Ep 4.29, 1Pe 3.15\x*Be manta akado posanga meles somisomi pagid, ta idada lolod ngan longonga lemi posanga mambe sol toa atil ga idae ngan annga ta imana kemi. Toa bedaoa ta gimi ga aoatai kemi ngan saoa posanga gimi manta akoli ga ila pagid panua toa ngada oa.   
\s1 Paulus isula Tikikus ga Onesimus ga tila Kolosi  
\p
\v 7 \x * \xo 4.7 \xt Ep 6.21\x*Be oaeg Tikikus ga ipalongo lemi ngan gau. Ei gaingada akakado naurata kelede. Somisomi imata tutui ngan Maron ele naurata, be gai akim ei tau.  
\v 8 \x * \xo 4.8 \xt Ep 6.22\x*Nakim gimi aoatai kemi ngan lemai madonga labone ienono madongan ta nasula ei ga ila pagimi ngan ipu tota nene. Be gai akim ipamatua lolomi pade.  
\v 9 \x * \xo 4.9 \xt Plm 10-12\x*Ei ga ila pagimi toman ngan oaemai ede pade Onesimus. Onesimus imata tutui ngan Kristus somisomi, be gai akim ei tau. Ei ede ngan gimi Kolosi. Gisirua ga tipalongo lemi ngan saoa danga iuotot nene.   
\s1 Paulus ele ado kemi ila pagid Kolosi  
\p
\v 10 \x * \xo 4.10 \xt PA 12.12, 13.13, 15.37-39, 2Ti 4.11\x*Aristarkus ele ado kemi ila pagimi. Ei imamado toman ngan gau ngan luma panasnga aea. Be Markus ele ado kemi ila pagimi pade. Ei Barnabas itar kakau.\f + \fr 4.10 \ft Markus ga Barnabas gisirua tamad ga tnad kelede mao, be gisirua tibud kelede.\f* Mugaeai, gimi abada renrennga ngan ei, ta oangga inam iuot pagimi, manta abada ei ga akado kemi ngan ei.  
\v 11 Be Iesus toa ieda ede pade Iastus, ei pade ele ado kemi ila pagimi. Panua toa ne, gid kekelegid Iuda ad rabu ngan leg panua toa lemai naurata kelede ngan paolanga ato ngan madonga Deo ibageai, be tipamatua lolog somisomi.  
\v 12 \x * \xo 4.12 \xt Kol 1.7, Plm 23-24\x*Be lemi eaba ede toa Epapras, ei pade ele ado kemi ila pagimi. Ei Iesus Kristus ele paeaeanga be somisomi iparau ala ngan gimi ngan ele raring, ngansa iuangga gimi amadid matua ta lolomi iuatai ngan Deo ele kimnga toa ngada ne ga lolomi matua ngan.  
\v 13 Gau nagera ele naurata ngan matag pade ta nakeo pagimi, ei iboko matua ngan luanga gimi, ga gid panua Laodisia ad, ga Ierapolis ad pade.  
\v 14 Be Lukas, eaba keminga aea toa akim ei tau, ga Demas, gisirua led ado kemi ila pagimi pade.  
\v 15 Be nakim gimi abada leg ado kemi ila pagid oaeoaeda ngan iaoa kelede ton Kristus ngan tuanga Laodisia. Be nakim leg ado kemi ila pade pan oaeda taine toa Nimpa ga gid iaoa kelede ton Kristus toa tiluplup ele lumaeai.   
\p
\v 16 Oangga eaba eta iuato laulau toa ne pagimi ga kus, manta abada ga ila pagid iaoa kelede ton Kristus ngan tuanga Laodisia ta gid pade tiuato. Be gimi manta abada laulau toa ede pade nabode ga ila pagid ta aoato pade.   
\p
\v 17 \x * \xo 4.17 \xt Plm 2\x*Be akeo pan Arkipus bedane, “Matam nanan naurata toa Maron ibada pago ta pasala ga iuot kemi.”   
\p
\v 18 \x * \xo 4.18 \xt 1Ko 16.21\x*Gau Paulus, nabode leg ado kemi ila pagimi ngan bageg. Be matami nanan gau ngansa tidol gau ngan luma panasnga aea. Kemi ngan Deo ele kadonga lolo marum aea idio pagimi.