\id JON \ide UTF-8 \h Yonɑsi \mt1 YONASI \ip Tɔn dɑbirɑ tɑ Yonɑsin ɡɑri yɛ̃. Yonɑsi u ǹ kɑ Gusunɔn sɔmɔ ɡoo weenɛ. Domi Gusunɔ u nùn sɔ̃ɔsi mɑ hɑnduniɑɡibu kpurowɑ u kĩ, n ǹ mɔ Isirelibɑ tɔnɑ. Yen sɔ̃nɑ u nùn ɡɔrɑ u dɑ u Ninifuɡibu wɑɑsu kuɑ bu kɑ ɡɔ̃ru ɡɔsiɑ. Adɑmɑ Yonɑsi u yinɑ. Domi Ninifuɡii be, bɑ sɑ̃ɑwɑ Isirelibɑn yibɛrɛ kpokobɑ. Adɑmɑ Gusunɔ u nùn tilɑsi kuɑ u kɑ dɑ. \ip Tire ten ɡɑri yi sun ɡɔ̃ru ɡɔsiɑbun ɑrufɑɑni sɔ̃ɔmɔ. Yesu u Yonɑsin ɡɑri yi suɑ u kɑ win seebu ɡɔrin din ɡɑri tubusiɑ, Mɑteu 12:38-42. \is1 Tire ten kpunɑɑ \iq1 1. Yonɑsin mɛm nɔɔbu sɑriru, wiru 1. \iq1 2. Yonɑsin kɑnɑru, wiru 2. \iq1 3. Yonɑsin wɑɑsu Ninifuɔ, wiru 3. \iq1 4. Gusunɔn durom Ninifuɡibun sɔ̃, wiru 4. \ie \c 1 \s1 Yonɑsi u kookɑri kuɑ u kɑ Gusunɔ dukɑ suuri \p \v 1 Sɔ̃ɔ teeru, Yinni Gusunɔ u Yonɑsi, Amitɑin bii sɔ̃ɔwɑ u nɛɛ, \v 2 Yonɑsi, ɑ seewo ɑ dɑ Ninifu wuu mɑro bɔkɔ ɡen mi. Kpɑ ɑ nɔɔɡiru suɑ ɑ bu ɡerusi. Domi ben nuku kɔ̃suru tɑ bɑndɑ sere tɑ mɑn ɡirɑri. \p \v 3 Adɑmɑ Yonɑsi u seewɑ u dukɑ suɑ u Tɑɑsisin swɑɑ wɔri, u wɑ u kɑ Yinni Gusunɔ tondɑ. Mɑ u dɑ Yɑfoɔ u ɡoo nimkuu duɑ. Mɑ u yen dɑɑbun ɡobi kɔsiɑ. Nɡe mɛyɑ u kɑ Tɑɑsisin swɑɑ wɔri wi kɑ tɔn be bɑ dɔɔ Tɑɑsisi mi sɑnnu u wɑ u kɑ Yinni Gusunɔ tondɑ. \p \v 4 Adɑmɑ Yinni Gusunɔ u derɑ woo bɔkɔ ɡɑ seewɑ nim wɔ̃ku ɡen mi. Mɑ n sɑ̃ɑre ɡoo ɡe, ɡɑ koo nim diirɑ. \v 5 Be bɑ ɡoo ɡe tɛmɑmɔ, bɑ bɛrum soorɑ. Mɑ ben bɑɑwure u win bũu soku. Mɑ bɑ ɡoo ɡen sɔmunu kɑwɑ bɑ sure nim wɔ̃kuɔ ɡen bunum mu kɑ kɑɑrɑ. Adɑmɑ Yonɑsi u dɑ u kpĩ u dò mɑm mɑm sere ɡoo ɡen sɔɔwɔ. \v 6 Mɑ ɡoo ɡen tɛmɔ tɔnwero u susi u Yonɑsi yɑmiɑ u nùn bikiɑ u nɛɛ, mbɑn sɔ̃nɑ ɑ dò. A seewo ɑ wunɛn bũu soku. Sɔrɔkudo u koo sun yɑɑyɑ kpɑ sɑ kun kɑm kue. \p \v 7 Mɑ bɑ ɡerunɑ bɑ nɛɛ, i nɑ su tubu tubu ko kpɑ su kɑ ɡiɑ wìn sɔ̃ kɔ̃sɑ yeni yɑ sun deemɑ. \p Yerɑ bɑ tubu tubu ye kuɑ. Mɑ yɑ Yonɑsi di. \v 8 Yerɑ bɑ nùn bikiɑ bɑ nɛɛ, ɑ sun sɔ̃ɔwɔ wi u sun kɔ̃sɑ yeni kpɑremɔ. Mɑn diyɑ ɑ wee. Amɔnɑ wunɛn yĩsiru. Bwese terɑ̀ ɑ sɑ̃ɑ. Sɔmbu teren sɔ̃nɑ ɑ wɑ̃ɑ mini. \p \v 9 Mɑ Yonɑsi u bu wisɑ u nɛɛ, nɑ sɑ̃ɑwɑ Heberu. Yinni Gusunɔwɑ nɑ rɑ sɑ̃ wi u wɔllu kɑ tem kɑ nim wɔ̃ku tɑkɑ kuɑ. \p \v 10-11 Yerɑ tɔn be, bɑ nɑndɑ ye bɑ ɡiɑ mɑ Yonɑsi u Yinni Gusunɔ dukɑ suurimɔwɑ domi win tii u bu sɔ̃ɔwɑ mɛ. Mɑ bɑ nùn bikiɑ bɑ nɛɛ, mbɑn sɔ̃nɑ ɑ kuɑ mɛ. Amɔnɑ sɑ ko nun kuɑ nim mɛ, mu kɑ kpunɑ. \p N deemɑ nim mɛ, mu seemɔ mu dɔɔwɑ. \v 12 Mɑ u bu wisɑ u nɛɛ, i mɑn suo i kpɛ̃ɛ nim wɔ̃ku ɡe sɔɔ. Sɑɑ yerɑ nim mɛ, mu koo mɑri. Domi nɑ yɛ̃ mɑ nɛn sɔ̃nɑ woo bɔkɔ ɡeni ɡɑ seewɑ. \p \v 13 Kɑ mɛ, ɡoo tɛmɔ be, bɑ seewɑ bɑ hɑniɑ mɔ̀ bu kɑ turi nim mɛn ɡoorɔ. Adɑmɑ bɑ kpɑnɑ. Domi nim mɛ, mu seewɑwɑ. \v 14 Yerɑ bɑ Yinni Gusunɔ sokɑ bɑ nɛɛ, Yinni Gusunɔ, ɑ ku sun kpeerɑsiɑ tɔnu winin wɑ̃ɑrun sɔ̃. A ku sun wi u kun sun ɡɑ̃ɑnu kuen yɛm sɔbi. Domi ɑ rɑ kowɑ ye ɑ kĩ. \p \v 15 Yerɑ bɑ Yonɑsi suɑ bɑ kpɛ̃ɛ nim wɔ̃ku ɡe sɔɔ. Sɑɑ yerɑ ɡɑ kpunɑ sɛ̃ɛ. \v 16 Yerɑ tɔn be, bɑ Yinni Gusunɔ nɑsiɑ, bɑ nùn yɑ̃kuru kuɑ. Mɑ bɑ nɔɔ mwɛɛru kuɑ mɑ wiyɑ bɑ koo sɑ̃. \s1 Yonɑsin kɑnɑru \s2 swɑ̃ɑn nukurɔ \p \v 17 Yinni Gusunɔ u derɑ swɑ̃ɑ bɑkɑ yɑ Yonɑsi mwɛ. Mɑ u kuɑ wɔ̃kuru itɑ kɑ sɔ̃ɔ sɔɔ itɑ swɑ̃ɑ yen nukurɔ. \c 2 \p \v 1 Swɑ̃ɑ yen nukurun diyɑ Yonɑsi u Gusunɔ win Yinni kɑnɑ. \v 2 U nɛɛ, \q1 Yinni Gusunɔ, sɑnɑm mɛ nɑ wɑ̃ɑ nuku sɑnkirɑru sɔɔ, \q1 nɑ nun nɔɔɡiru sue, mɑ ɑ mɑn wisɑ. \q1 Sɑɑ ɡɔribun wɑ̃ɑ yerun di nɑ nun sokɑ. \q1 Mɑ ɑ nɛn nɔɔ nuɑ. \q1 \v 3 Wee ɑ mɑn kpɛ̃ɛ sere nim wɔ̃kun sɔɔwɔ. \q1 Mɑ nim mɑn mwɛ. \q1 Nim kurenu kpuro mɑn tɑɑre. \q1 \v 4 Nɑ rɑɑ tii sɔ̃ɔmɔ nɑ mɔ̀, wee ɑ mɑn ɡirɑ wunɛn wuswɑɑn di, \q1 nɑ dɑ sere mi n tomɑ. \q1 Adɑmɑ wee tɛ̃, kon mɑɑ wunɛn sɑ̃ɑ yee dɛɛrɑru wɑ. \q1 \v 5 Nim mɑn mwɛ sere nɑ kĩ n ɡbi. \q1 Mu mɑn wukiri, mɑ yɑkɑ si su wɑ̃ɑ mɛn sɔɔwɔ \q1 su mɑn tɛ̃kusi sere wirɔ. \q1 \v 6 Nɑ numɑ nɑ dɑ sere ɡuunun kpɛɛkpɛɛkuɔ, \q1 mɑ tem sɔɔwɔn ɡɑmbobɑ bɑ mɑn kɛnusi dim dim. \q1 Adɑmɑ Gusunɔ nɛn Yinni, ɑ mɑn yɑrɑ min di wɑsiru. \q1 \v 7 Sɑnɑm mɛ nɑ kom yɑɑ biɑ \q1 nɑ wunɛ Yinni Gusunɔ yɑɑyɑ, \q1 mɑ ɑ nɛn kɑnɑru nuɑ wunɛn sɑ̃ɑ yee dɛɛrɑrun mi. \q1 \v 8 Be bɑ bũnu sɑ̃ɑmɔ, bɑ ǹ mɑɑ wunɛn durom wɑsi. \q1 \v 9 Adɑmɑ nɛ, kon nun yɑ̃kuru kuɑ. \q1 Kon nun siɑrɑ, \q1 kpɑ n nɛn nɔɔ mwɛɛru yibiɑ. \q1 Yinni Gusunɔ, wunɑ ɑ rɑ mɑn fɑɑbɑ ko. \p \v 10 Sɑɑ yerɑ Yinni Gusunɔ u swɑ̃ɑ ye sɔ̃ɔwɑ u nɛɛ, yu doo yu Yonɑsi siɑ kɑsɑɔ. Mɑ swɑ̃ɑ ye, yɑ dɑ kɑsɑɔ yɑ Yonɑsi siɑ. \s1 Yonɑsi u wɑɑsu mɔ̀ Ninifuɔ \c 3 \p \v 1 Yinni Gusunɔ u kpɑm Yonɑsi sɔ̃ɔwɑ u nɛɛ, \v 2 Yonɑsi, ɑ seewo ɑ dɑ Ninifu wuu mɑro ɡen mi. Kpɑ ɑ ɡɑri yi ɡere yi kon nun sɔ̃. \p \v 3 Mɑ Yonɑsi u seewɑ u dɑ Ninifuɔ nɡe mɛ Yinni Gusunɔ u ɡeruɑ. N deemɑ Ninifu sɑ̃ɑwɑ wuu bɔkɔ ɡè sɔɔ bɑ koo sĩ sɔ̃ɔ itɑ bu sere ɡen ɡooru wɑ. \v 4 Ye Yonɑsi u turɑ mi, u sĩɑ tɔ̃ɔ ɡiriru, u nɔɔɡiru sue u ɡerumɔ u mɔ̀, sɔ̃ɔ weerun biru, Ninifu yɑ koo kpe. \v 5 Mɑ Ninifuɡibu bɑ Gusunɔ nɑɑnɛ kuɑ. Bɑ nɔɔ bɔkuru kpɑrɑ, bɑ sɑɑkibɑ sebuɑ nuku sɑnkirɑnun sɔ̃ sɑɑ dɑmɡibun di n kɑ dɑ bwɛ̃ɛbwɛ̃ɛbɔ. \v 6 Ye Ninifun sinɑ boko u ɡɑri yi nuɑ mɑ u seewɑ sɑɑ win sinɑ kitɑrun di u win yɑberu potɑ. Mɑ u sɑɑki sebuɑ, u tii torom wisi wirɔ nuku sɑnkirɑnun sɔ̃. \v 7 Mɑ u kpɑrɑ Ninifuɔ u nɛɛ, sinɑ boko kɑ win sinɑ ɑsɑkpɔbu bɑ woodɑ yɑrɑ bɑ nɛɛ, sɑɑ tɔnu sere kɑ yɑɑ sɑbenɔ, bu ku ɡɑ̃ɑnu di, bu ku mɑɑ nim nɔ. \v 8 Kpɑ tɔmbu kpuro kɑ yɑɑ sɑbenɔ, bu sɑɑkibɑ sebe nuku sɑnkirɑnun sɔ̃. Kpɑ bu Gusunɔ nɔɔɡiru sue kɑ dɑm bu nùn kɑnɑ, kpɑ bu ben kom kɔ̃sum deri kɑ ben dɑɑ bɔɔbɔyɑ ye bɑ rɑ rɑɑ ko. \v 9 Sɔrɔkudo Gusunɔ u koo ɡɔ̃ru ɡɔsiɑ kpɑ win mɔru yu sure u kun mɑɑ sun kɑm koosie. \p \v 10 Ye Gusunɔ u wɑ mɑ Ninifuɡibu bɑ ɡɔ̃ru ɡɔsiɑ, bɑ ben dɑɑ kɔ̃sɑ deri, yerɑ u win himbɑ ɡɔsiɑ. Mɑ u ǹ mɑɑ bu kɔ̃sɑ ye kue ye u rɑɑ ɡɔ̃ru doke u bu kuɑ. \s1 Yonɑsin mɔru \s2 Gusunɔn durom sɔ̃ \c 4 \p \v 1 Yerɑ Yonɑsin mɔru seewɑ ɡɑ̃ɑ ni Gusunɔ u Ninifuɡibu kuɑn sɔ̃. \v 2 Mɑ u Yinni Gusunɔ sɔ̃ɔwɑ u nɛɛ, Yinni Gusunɔ, yenibɑn bɛrumɑ nɑ mɔ̀ sɑnɑm mɛ nɑ wɑ̃ɑ nɛn temɔ. Yen sɔ̃nɑ nɑ dukɑ yɑkurɑ fuuku nɑ dɔɔ Tɑɑsisiɔ. Nɑ yɛ̃ mɑ ɑ sɑ̃ɑwɑ wɔnwɔnduɡii, ɑ mɑɑ suuru mɔ. Wunɛn kĩru tɑ kpɑ̃. A rɑ tɔnu kɔ̃sɑ wĩɑri ye ɑ rɑɑ ɡɔ̃ru doke ɑ nùn kuɑ. \v 3 Tɛ̃, ɑ de n ɡbi, domi n burɑm bo n ɡbi ye ko nɑ n kɑ wɑ̃ɑ. \p \v 4 Yinni Gusunɔ u nɛɛ, ɑ ǹ ɡem mɔ Yonɑsi, ɑ kɑ mɔru yenin bweseru ko. \p \v 5 Yerɑ Yonɑsi u yɑrimɑ Ninifu yen min di u dɑ u wɑ̃ɑ yen sɔ̃ɔ yɑri yeru ɡiɑ, u kuru ɡirɑ mi. Miyɑ u mɑrɑ u wɑ ye yɑ koo wuu ɡe deemɑ. \v 6 Mɑ Yinni Gusunɔ u dɑ̃ɑ kiku ɡɑɡu kpiisiɑ ɡɑ Yonɑsi ɡunum kere, ɡu kɑ nùn sɑɑru kuɑ, kpɑ win bwɛ̃rɑ yu kpunɑ. Yerɑ n Yonɑsi dore too too. \v 7 Adɑmɑ sisiru bururu, Gusunɔ u mɑɑ derɑ kɔkɔru ɡɑrɑ nɑ tɑ dɑ̃ɑ te di. Mɑ tɑ ɡberɑ. \v 8 Sɑnɑm mɛ sɔ̃ɔ yɑrɑ, u derɑ woo sum ɡɑ nɑ sɑɑ sɔ̃ɔ yɑri yerun di. Mɑ sɔ̃ɔ wi, u Yonɑsi so wirɔ sere u wɑsikirɑ. Mɑ u nɛɛ, n burɑm bo u ɡbi ye u ko n kɑ mɑɑ wɑ̃ɑ. \p \v 9 Yerɑ Gusunɔ u nùn sɔ̃ɔwɑ u nɛɛ, ɑ ǹ ɡem mɔ ɑ kɑ mɔru ko dɑ̃ɑ kiku ɡen sɔ̃. \p Mɑ Yonɑsi u nɛɛ, nɑ ɡem mɔ n kɑ mɔru ko too too sere n ɡɔɔ kɑnɑ. \p \v 10 Mɑ Yinni Gusunɔ u wisɑ u nɛɛ, ɑ ǹ sɔmburu ɡɑru kue dɑ̃ɑ ten sɔ̃. N ǹ wunɛ ɑ tu kpiisiɑ. Wee tɑ kpɛ̃ɑ wɔ̃ku teeru, mɑ tɑ ɡu wɔ̃ku kpɑɑru. Kɑ mɛ, wee ɑ tu wɔnwɔndu kuɑmmɛ. \v 11 Ninifu wuu bɔkɔ ɡen tɔmbu bɑ sɑ̃ɑwɑ tɔmbu nɔrɔbun subɑ wunɑɑ teeru (120.000), bɑ ǹ mɑɑ ɡeɑ kɑ kɔ̃sɑn wunɑnɔ yɛ̃. Yerɑ ɑ ǹ kĩ n be kɑ ben yɑɑ sɑbe dɑbinu wɔnwɔndu kuɑ?