\id JAS bao Waimaja 
\h SANTIAGO 
\toc1 SANTIAGO 
\toc2 SANTIAGO 
\toc3 Stg 
\mt1 SANTIAGO 
\ip Hebreos pea, wede majioricarore biro ĩi jʉo nʉnʉa waa, queti owa cojoriquere biro to ca bii yapano eari tabere, ati pũuro pea queti owa cojorica pũurore biro pee ĩi jʉo nʉnʉa waa, wede majiorique pee ĩi yapano ea. Cristore ca tʉo nʉnʉjeerã ati yepa niipetiropʉ ca waa batericarãre cʉ̃ ca owarica pũuro nii. 
\ip “Cristore ca tʉo nʉnʉjeerã, cʉ̃re ca tʉo nʉnʉjeerã cʉ̃ja ca niirijere añurije cʉ̃ja ca tii ĩño niirije mena ca bii bau niirijere bʉaro peti wedecã. Mani ca tʉo nʉnʉjeerijere añurije mena mani ca tii ĩñotijata, mani ca tʉo nʉnʉjeerije wapa mani,” ĩi wede (2.14-26). 
\ip “Ʉmʉreco Pacʉ cʉ̃ ca majiorije peere tʉo nʉnʉjeeya, mʉja ca tʉo nʉnʉjeerije jʉori ñañaro mʉjare to ca bii earo, díámacʉ̃ra ca tʉo nʉnʉjeerã mʉja ca niijata, díámacʉ̃ mʉja ca tʉo nʉcʉ̃ bʉorijera mʉja ca tʉgoeña tutuaro mʉjare tiirucu,” ĩi wede (1.1-8). 
\ip To biro ĩicã, apeye boo pacarique maquẽre, apeye pairique maquẽre, ñañaro manire ca bii earije maquẽre, ca bii buiyeerije maquẽre, díámacʉ̃ Cristore ca tʉo nʉnʉjeerã mani ca niirije añurije mani ca tii niirije mena ca bii ĩñorije maquẽre, wedemi (2.1-13). Ape wãme bʉaro peti cʉ̃ ca wede majiori wãme nii, “Mani ñemero jʉori to biro bii,” cʉ̃ ca ĩi wederije (3.1-12). 
\ip To biro ĩicã, añuro jĩcãri nii majiña maniro ca tii niirãre, ati yepa maquẽre añuropʉ ca tii nʉnʉjeecãrãre, cʉ̃ja yaarãrena ñañaro ca ĩi wede pairãre, to biri ca apeye pairã ñañaro ca tiirãre, tuti jañuri cʉ̃jare wede majiomi (4.1—5.6). 
\ip Ca yapanori tabepʉra, tʉgoeña bayirique maquẽre, juu buerique maquẽre, ñucã ape wãme wede majiorique mena, wede majio yapano eami (5.7-20). 
\mt1 Santiago cʉ̃ ca queti owa cojorica pũuro 
\c 1  
\s1 Añu dotirique 
\p  
\v 1 Santiago, Ʉmʉreco Pacʉre, to biri Wiogʉ Jesucristore pade bojari majʉ, Israel yaa pooga macãrã pʉa amo peti, dʉpore pʉaga penituaro ca niirã punaari ati yepa niipetiropʉ ca waa batericarãre yʉ añu doti cojo. 
\s1 Majirique Ʉmʉreco Pacʉ yee ca doorije 
\p  
\v 2 Yʉ yaarã, niipetirije ñañaro mʉjare ca bii earo, añuro ʉjea niirique mena ca niicõa niiparã mʉja nii.  
\v 3 Mee mʉja, díámacʉ̃ mʉja ca tʉo nʉcʉ̃ bʉo niirijere ñañaro biirique mena mʉjare ca bii ñaaro, ñañaro tamʉo pacarã, to birora tʉgoeña tutuacõa niiriquere mʉja ca majiro ca tiirijere mʉja maji.  
\v 4 Tʉgoeña tutuariquera, añurã mʉja ca niiro tii, ca tʉgoeña majirã mʉja ca niiro mʉjare tiirucu, jĩcã wãme ʉno peera mʉjare dʉjaricaro maniro. 
\p  
\v 5 Jĩcʉ̃ mʉja mena macʉ̃re majirique to ca dʉjajata, Ʉmʉreco Pacʉre jãiña, cʉ̃, cʉ̃re tiicojorucumi. Ʉmʉreco Pacʉa, jĩcʉ̃ peerena ĩa dica wooricaro maniro niipetirãpʉre pairo majirique ca tiicojogʉ niimi.  
\v 6 Tee peere “Yeera yʉ ĩicãbocu” ĩitigʉra, díámacʉ̃ tʉgoeña bayirique mena jãiña. “Yeera yʉ ĩicãbocu” ca ĩigʉa, dia pairiya maquẽ oco ca jaberijere apero pee wino paa puu cojo, ñucã apero pee paa puu cojo, ca tiirore biro biimi.  
\v 7 To biro ca biigʉa, “Ʉmʉreco Pacʉ cʉ̃ ca tiicojorijere yʉ bʉarucu,” ĩi tʉgoeñaticãña.  
\v 8 To biri mecʉ̃ ʉnore jĩcã wãme tʉgoeña, boerore ape wãme tʉgoeña, ca biigʉa, jĩcã wãmera ca tʉgoeñatigʉ niimi. 
\p  
\v 9 Mʉjare birora Jesucristore ca tʉo nʉnʉjeegʉ, watoa macʉ̃re biro ca niigʉa, “Ca nii majuropeegʉ yʉ nii” ca ĩi tʉgoeñapʉ niimi, Ʉmʉreco Pacʉ, “Añugʉ niimi” cʉ̃ ca ĩi ĩagʉ niiri.  
\v 10 Ca apeye paigʉ pea, Ʉmʉreco Pacʉ, watoa macʉ̃re biro cʉ̃ ca tuaro cʉ̃re cʉ̃ ca tiirije peere, “Ca nii majuropeegʉ yʉ nii” ca ĩipʉ niimi. Ca apeye paigʉa, taa jati oori yoaro ca niitirore birora biicã yerijãa waarucumi.  
\v 11 Taa jatia, muipũ bʉaro cʉ̃ ca aji mʉa doorora jini, ca oori pea ñaacoa, ĩaricaro añurije ca niimijãrije, to cõrora peticoa. O biiri wãmera ca apeye paigʉ cãa, pairo cʉ̃ ca apeye cʉti niirije watoara yai nʉcãcoarucumi. 
\s1 Ñañaro manire ca bii buiyeerʉgarije 
\p  
\v 12 Ʉjea niimi, ñañaro tiirique ca bii buiyee earo ca tʉgoeña bayi ametʉenegʉa. To biro bii tʉgoeña bayi ametʉene nʉcãgʉ, to birora caticõa niiriquere tiicojo ecorucumi,\f + \fr 1.12\ft  La corona de vida.\f* Ʉmʉreco Pacʉ: “Yʉre ca mairãre yʉ tiicojorucu,” cʉ̃ ca ĩiriquere.  
\v 13 Jĩcʉ̃ ʉnore ñañaro tiirʉgarique cʉ̃re ca bii earo, “Ʉmʉreco Pacʉ to biro yʉre tiimi,” ĩi tʉgoeñaticãña. Ʉmʉreco Pacʉa, ñañarije tiirʉgarique cʉ̃re ca bii earije ʉnorena tamʉo, ñucã jĩcʉ̃ ʉno peerena ñañarije cʉ̃ ca tiiro cʉ̃re tii buiyee, ca tiigʉ méé niimi.  
\v 14 O biirije pee bii, bojoca cʉ̃ja niiro cõro, cʉ̃ja yee ñañarije tiirique cʉ̃jare ca boorijera cʉ̃jare wee waari, cʉ̃jare ca tii ʉgari peoro macã, ñañarije tiirʉgariquere bii buiyee ecoma.  
\v 15 Ate ñañarije mani ca tiirʉga tʉgoeñarijera, ñañarije mani ca tiiro manire tii. Ñañarije pee wado bii ametʉa nʉcã waarora, bii yairique manire ea. 
\p  
\v 16 Yʉ yaarã yʉ ca mairã, mʉja majuropeera ĩi ditoticãña.  
\v 17 Niipetirije añurije, añurã mani ca niiro ca tiirijea, emʉaropʉ maquẽ, Ʉmʉreco Pacʉ, muipũare, ñocõare, ca jeeñoricʉ cʉ̃ ca tiicojorije doo. Ʉmʉreco Pacʉa cʉ̃ra niicã niimi. Cʉ̃ra cʉ̃ ca wajoarije mani, ñañarije cãa mani, biicã.  
\v 18 Cʉ̃ ca boorore biro, cʉ̃ wederique díámacʉ̃ ca niirijere mani ca tʉo nʉnʉjeerije jʉori catirique manire tiicojoupi, cʉ̃ puna ca nii jʉorã mani ca niipere biro ĩigʉ. 
\s1 Ʉmʉreco Pacʉ wederique ca ĩirore biro tii niiri maja 
\p  
\v 19 Yʉ yaarã yʉ ca mairã, atere tʉgoeñaña. Mʉja niipetirãpʉra añuro ca tʉoparã mʉja nii. Tee peere jĩcãtora ca wedetirã, ñucã jĩcãtora ca ajiatirã, ca niiparã mʉja nii.  
\v 20 Bojocʉ ca ajiagʉa, Ʉmʉreco Pacʉ cʉ̃ ca ĩa cojorore añurije méére tiigʉ tiimi.  
\v 21 To biri mʉja, niipetirije ñañarije tiirʉga tʉgoeñarique, ñañarije tiirique cʉti niirique, paʉ ca nii ametʉene nʉcãrijere to cõrora tii yerijãari, añurije queti mʉja ca tʉorique peere añuro yeri cʉtirique mena, teere tʉo nʉnʉjeeya. Tee añurije quetia, mʉja ca catiro jãñarijepʉre ametʉene maji. 
\p  
\v 22 To biri Ʉmʉreco Pacʉ yee quetire tʉorique wado tʉoticãña. Tee ca ĩirije cãare ca ĩirore biro tiiya. To biro mʉja ca tiitijata, mʉja majuropeera mʉja ĩi ditorucu.  
\v 23-24 Ʉmʉreco Pacʉ wederiquere tʉo pacagʉ, tee ca ĩirore biro ca tiitigʉa, jĩcʉ̃ eñoropʉ cʉ̃ diámacʉ̃re ĩa amojode nʉcãgʉra, to biigʉ cʉ̃ ca niirijere yoari mééra ca acobocoagʉre biro biimi.  
\v 25 Cʉ̃ ca tʉorijere acoboti, doti cũurique ñañarije manirã niiricaro ca tiirijere tʉgoeña maji, tee ca ĩirore biro to birora ca tii nʉnʉjeecõa niigʉa, to biro cʉ̃ ca tiirijere añuro ʉjea niirucumi.  
\v 26 Jĩcʉ̃ ʉno, “Tii nʉcʉ̃ bʉoriquere ca tii niigʉ yʉ nii,” ca ĩi tʉgoeñacãgʉ nii pacagʉ, ñañarije cʉ̃ ca ĩirijere cʉ̃ ca ĩi yerijãa majitijata, cʉ̃ majuropeera ĩi ditocãgʉ tiimi. To biri cʉ̃ ca tii nʉcʉ̃ bʉo niirije pea wapa mani.  
\v 27 Mani Pacʉ Ʉmʉreco Pacʉ cʉ̃ ca ĩa cojorore tii nʉcʉ̃ bʉo niirique ca ñañarije manirije añurije peti ca niirijea ate nii: Ca pacʉa dia weo ecoricarãre, ca manʉ jʉ̃mʉa dia weo ecoricarã romirire, ñañaro cʉ̃ja ca bii tʉgoeñarique pairo cʉ̃jare tii nemo, ñucã ati yepa macãrã ñañarije cʉ̃ja ca tii niirore biro tiiti, bii niirique nii. 
\c 2  
\s1 Ameri ĩa dica wooriquere wede majiorique 
\p  
\v 1 Mʉja, yʉ yee wederã, mani Wiogʉ Jesucristo ca añu majuropeegʉre ca tʉo nʉnʉjeerã, bojocare ĩa dica wootirãra jĩcʉ̃ peere biro cʉ̃jare ĩaña.  
\v 2 “O biro biibocu” ĩirã mani ca ĩijata, mʉja ca neari tabepʉre, jĩcʉ̃ ca apeye paigʉ, cʉ̃ amo jũa jãarica betori oro mena tiirique, to biri añurije juti jãñaricʉ cʉ̃ ca jãa eajata, añuro cʉ̃re tii, o biro cʉ̃re mʉja ĩibocu: “Ano añuri tabepʉ duwiya.” To biro mʉja ca ĩi niiri tabera, cʉ̃ jiro ca apeye boo pacagʉ bʉcʉ juti ca jãña dooricʉ cʉ̃ ca jãa eajata,  
\v 3 cʉ̃ peera o biro cʉ̃re mʉja ĩibocu: “Mʉa tii tabepʉra nucũcãña. Too yepara duwicãña,” cʉ̃re mʉja ĩibocu. 
\p  
\v 4 O biirije mʉja ca tiijata, bojocare ĩa dica woo, ñañari wãme tʉgoeñarique mena ĩa beje, tiirã mʉja tii. 
\p  
\v 5 Yʉ yaarã yʉ ca mairã, atere tʉoya: Ʉmʉreco Pacʉa, ati yepa macãrã boo pacoro ca biirãre beje jeeupi, díámacʉ̃ tʉo nʉcʉ̃ bʉorique peere ca apeye pairã nii, cʉ̃re ca mairãre “Yʉ ca doti niiri tabepʉ niirucuma,” cʉ̃ ca ĩiriquere ca cʉo eaparã cʉ̃ja ca niipere biro ĩigʉ.  
\v 6 ¡Mʉja pea ca boo pacarãre, boborije cʉ̃jare mʉja tii epecã! ¿To docare ca apeye pairã méé, ñañaro mʉjare doti epe, mʉjare ñeeri, ʉparã pʉtoripʉ mʉjare wee waa, cʉ̃ja tiirucuti?  
\v 7 Ñucã ¿cʉ̃ja méé cʉ̃ja niiti, mʉja ca tʉo nʉnʉjeegʉ, mʉja ca wede ecoricʉ wãme añuri wãmere ñañarije ca ĩi tutirucurã? 
\p  
\v 8 Díámacʉ̃ra Ʉmʉreco Pacʉ wederiquepʉre ca niirije doti cũurique ca nii majuropeerije: “Mʉ upʉre mʉ ca mairore birora maiña mʉ pʉto macʉ̃ cãare,” ca ĩirijere tee ca ĩirore biro mʉja ca tiijata, añuro tiirã mʉja tii.\f + \fr 2.8\ft  Lv 19.18.\f* 
\v 9 Bʉari, bojocare mʉja ca ameri ĩa dica woojata, ñañaro tiirã mʉja tii. To biri Ʉmʉreco Pacʉ cʉ̃ ca doti cũurique ca ĩirore biro tiitima ĩirã, mʉja ca ñañarije wapa ñañaro peti mʉja tamʉorucu.  
\v 10 To biri jĩcʉ̃ ʉno niipetirije doti cũurique ca ĩirore biro ca tii peoticãgʉ nii pacagʉ, jĩcã wãmeacãrena cʉ̃ ca tiiticãjata, doti cũurique ca dotirije niipetirijepʉrena ca ametʉene nʉcã bui cʉtigʉ tuacãmi.  
\v 11 Ʉmʉreco Pacʉ: “Mʉja nʉmoa méé ca niirãre ñee epeticãña,” ca ĩiricʉra,\f + \fr 2.11a\ft  Ex 20.14; Dt 5.18.\f* “Jĩaticãña,”\f + \fr 2.11b\ft  Ex 20.13; Dt 5.17.\f* ĩiupi. To biri apĩ nʉmo mena niiti pacagʉ, bojocare cʉ̃ ca jĩajata, Ʉmʉreco Pacʉ cʉ̃ ca doti cũuriquere ametʉene nʉcãgʉ tiimi. 
\p  
\v 12 To biri mʉja, doti cũurique añuro mani ca niiro ca tiirijere ca ĩa beje ecoparãre birora, añuro niirique cʉti, añurije wede, tii niiña.  
\v 13 Aperãre ca boo paca ĩatiricarã, boo paca ĩa ecoricaro maniro ĩa beje ecorucuma Ʉmʉreco Pacʉre. Aperãre ca boo paca ĩaricarã pea añuro ametʉarucuma, ĩa beje ecorica tabe ca eari tabere. 
\s1 Díámacʉ̃ tʉo nʉcʉ̃ bʉorique, mani ca tiirije mena ca bii ĩñorije 
\p  
\v 14 Yʉ yaarã, ¿“Jesucristore díámacʉ̃ ca tʉo nʉcʉ̃ bʉogʉ yʉ nii,” ca ĩicãgʉ nii pacagʉ, añurijere mani ca tiitijata, ñeacãpe to wapa cʉtibogajati? ¿To docare tee díámacʉ̃ cʉ̃ ca tʉo nʉcʉ̃ bʉorije jʉorira cʉ̃ ametʉacãgajati? Ametʉaticumi.  
\v 15 O biro mani ĩi ñaaco: Jĩcʉ̃ mʉja yee wedegʉ ʉno, mʉja yee wedego ʉno, juti cʉoti, baarique mani, ca biirã niibocuma.  
\v 16 To biri jĩcʉ̃ mʉja mena macʉ̃ cʉ̃jare o biro cʉ̃ ca ĩijata: “Añuro mʉja niiwa. Mʉja upʉrire ũmaaña. Mʉja ca baarʉgaro cõro baaya,” cʉ̃jare ĩibocumi. 
\p To biirije cʉ̃jare ĩicã pacagʉ, cʉ̃ja upʉ ca boo pacarijere cʉ̃ ca tiicojotijata, to biro cʉ̃ ca ĩirije wapa mani.  
\v 17 To biri wãmera bii díámacʉ̃ mani ca tʉo nʉcʉ̃ bʉorije cãa, aperãre tii nemorique mena tii ĩñotigʉra wederique wado ĩijata, wapa mani. 
\p  
\v 18 To biri jĩcʉ̃ ĩibocumi: “Mʉa, díámacʉ̃ mʉ ca tʉo nʉcʉ̃ bʉorijere mʉ cʉo. Yʉ pea, yʉ ca tii niirijere yʉ cʉo. Díámacʉ̃ mʉ ca tʉo nʉcʉ̃ bʉorije ca paderique bautirijere yʉre ĩñoña. Yʉ pea, díámacʉ̃ yʉ ca tʉo nʉcʉ̃ bʉorijere añuro yʉ ca tii niirije mena mʉre yʉ ĩñorucu,” ĩibocumi. 
\p  
\v 19 Mʉa, “Jĩcʉ̃ra Ʉmʉreco Pacʉ niimi” mʉ ĩi nʉcʉ̃ bʉo, teera díámacʉ̃ra mʉ ĩi. Wãtĩapʉ cãa to birora ĩi nʉcʉ̃ bʉoma. Ĩi pacarã, cʉ̃re uwirã nanacãma.  
\v 20 Ca majitigʉ peti niitigʉra, díámacʉ̃ mʉ ca tʉo nʉcʉ̃ bʉorije añurije tii niirique mena to ca bapa cʉtitijata, ca wapa manirijere ĩa majiña.  
\v 21 Mani ñicʉ̃ Abraham, cʉ̃ macʉ̃ Isaac're jĩari, Ʉmʉreco Pacʉpʉre cʉ̃ ca joe mʉene dotiricarore birora cʉ̃ ca tiirʉgaro ĩari, añugʉ peti cʉ̃re ĩaupi Ʉmʉreco Pacʉ.  
\v 22 Mee mʉ ĩa: Abraham díámacʉ̃ cʉ̃ ca tʉo nʉcʉ̃ bʉorijere cʉ̃ ca tii niirije mena bapa cʉtiupa. Díámacʉ̃ cʉ̃ ca tʉo nʉcʉ̃ bʉorije pea, añurije cʉ̃ ca tii niirije mena añurije peti nii eaupa.  
\v 23 O biirije bii eaupa, Ʉmʉreco Pacʉ wederique o biro cʉ̃ja ca ĩi owarique: “Ʉmʉreco Pacʉre tʉo nʉnʉjeeupi Abraham. To biri jĩcãti ʉno peera ñañarije ca tiitiricʉre biro cʉ̃re ĩaupi Ʉmʉreco Pacʉ,” ca ĩirije. O biro biima ĩigʉ, Ʉmʉreco Pacʉ mena macʉ̃ niiupi Abraham.\f + \fr 2.23\ft  Gn 15.6.\f* 
\v 24 Mee Ʉmʉreco Pacʉ, díámacʉ̃ tʉo nʉcʉ̃ bʉorique jʉori wado méé, añurije mani ca tiirije mena cãare, “Añurã niima,” manire cʉ̃ ca ĩirijere mʉja majicu yua. 
\p  
\v 25 Rajab, ca ʉmʉa ñee epe wapa taago mena cãare to birora biiupa. Ca ĩa duti yujurãre cãnirica tabe tiicojo, ape maa pee cʉ̃jare witi waa doti, cõ ca tiirique jʉori, “Añurije ca tiigo niimo” cõre ĩiupi Ʉmʉreco Pacʉ.  
\v 26 Mani ca cati niirije to ca manijata, mani upʉ ca diacoarore birora, díámacʉ̃ tʉo nʉcʉ̃ bʉorique cãa añurije mani ca tii niirije to ca bapa cʉtitijata, ca bii yairiquere biro niicã. 
\c 3  
\s1 Ñemero maquẽ 
\p  
\v 1 Yʉ yaarã, paʉ peti ca bue majiori maja niiticãña. Mee mʉja maji: Mani, ca bue majiori majare, ametʉene jañuro mani ca tii niiriquere Ʉmʉreco Pacʉre mani ca jãiña beje ecopere.  
\v 2 Niipetirãpʉra jĩcãti méé ñañarije ca ĩi ajienerã mani niicã. Jĩcʉ̃ ʉno cʉ̃ ca ĩirije mena jĩcãti ʉno peera ca ĩi ajienetigʉa, bojocʉ añugʉ niimi. To biri cʉ̃ upʉ niipetiro ñañarije ca tiirʉgarije cãare, ca tʉgoeña ametʉene nʉcãcã majigʉ niimi.  
\v 3 To biri caballo cʉ̃ ca tua nʉcãpere biro ĩirã, cʉ̃ ʉjeropʉ come betore tʉ̃a juu jãari tii beto mena cʉ̃re mani ca tʉ̃a tuene nʉcõro, upʉra tua nʉcãcãmi.  
\v 4 Ĩañaaqué cũmuari pacagaari cãare. Pacagaari nii, wino teere ca paa puu cojorijea tutuaro paa puu, ca tiicã pacaro cũmuare ca waa tuurã pea, peti tabeacã waa tuurica ñacõacã menara, cʉ̃ja ca waarʉgaro pee tiigare waa queno jõa boo cojocã majima.  
\v 5 To biirijera bii mani ñemero cãa. Mani upʉpʉre peti ñemeroacã nii pacaro, pairopʉ ca ĩi wede buiyeeri ñemero nii. Pecame jĩcã wacaacã mani ca pẽo cõa cũurije nii pacaro, pairi macãnʉcʉ̃rena joe peticã yerijãa waa.  
\v 6 Mani ñemero cãa pecamere birora bii. Ati ʉmʉrecori maquẽ ñañarijere mani ca tʉgoeñarijere ĩi maji. Mani upʉre ca niirije mena macã tabera niicã pacaro, bojocʉ niipetiropʉre ñañocã. Satanás'ra ñañarije cʉ̃ ca ĩi cõa jãa niirijera ñañarije mani ca ĩi niirije bii jʉo, ñucã teera mani ca cati niiri rʉmʉri cõrorena, ñañarijera mani ca ĩi niiro tiicõa nii.\f + \fr 3.6\ft  Pr 16.27.\f* 
\v 7 Bojoca, waibʉcʉrã ca uwiorã cʉ̃ja ca niiro cõrorena, minia, pinoa, dia pairi yaa macãrã cãare, ca uwatirã cʉ̃jare tii jeyocã majima.  
\v 8 To biro tiicã pacarã, jĩcʉ̃ ʉno peera cʉ̃ja ñemerore ĩa nʉnʉjee, ñañarije ca ĩitiri ñemero tii jeyo majiticãma. Ñañarijere ca ĩi yerijãatiri ñemero, do biro pee ca tii ametʉene nʉcã majiña maniri ñemero, nímá ca punirijere biro ca ĩiri ñemero nii.  
\v 9 Mani ñemero mena, mani Ʉpʉ mani Pacʉ ca niigʉre añuro cʉ̃re ĩi nʉcʉ̃ bʉo, ñucã tii ñemero menara, Ʉmʉreco Pacʉ, cʉ̃ ca baurijere biirã cʉ̃ ca tiiricarã bojocare ñañarije cʉ̃jare ĩi tuti, mani ĩi.  
\v 10 Tii ʉjero wadorena, “Añuro to biijato” ĩirique, ñucã, “Ñañaro bii bʉañarucuma” mani ca ĩi doa eperije cãa witi, biicã. Yʉ yaarã, o biirije peti ca ĩiticãparã mani nii.  
\v 11 Oco ca witiri opere jĩcã operena, jĩcãrira oco ca ipitirije, oco ca jʉ̃guẽrije, witi majiti.  
\v 12 Yʉ yaarã, to biri wãmera higuera yucʉra olivo dica cʉti, ñucã ʉje daara higos dica cʉti, ca biitirore birora, oco ca witiri ope cãare tii ope wadorena ca ipitirije witi, ca ocarije cãa witi, bii majiti. To biri ape rʉmʉ añurije wede, ape rʉmʉ ñañarije wede, mani ca ĩijata añuti. \fig Tʉ̃a tuenericaro upʉra tua nʉcãcãmi. Stg 3.3|src="lb00035b.tif" size="col" ref="percent 70" \fig* 
\s1 Majirique peti ca niirije 
\p  
\v 13 Mʉja watoare, ca majigʉ, ca tʉo puo majigʉ, cʉ̃ ca niijata, cʉ̃ ca majirije cʉ̃re ca majiorije mena, “O biro ca biigʉ yʉ nii,” ĩiricaro maniro, añuro cʉ̃ ca niirique cʉti niirije mena cʉ̃ ĩñojato.  
\v 14 Mʉja yeripʉ ñañaro tiirʉga ĩa tutirique, “Mani pee mani tii ametʉene nʉcãcãjaco,” ĩi tʉgoeñarique mʉja ca cʉojata, ñee peere ĩirã cõro, “O biro ca biirã jãa nii,” mʉja ĩi majiti. Díámacʉ̃ maquẽre junarã mʉja tii.  
\v 15 To biri ate majiriquea Ʉmʉreco Pacʉ cʉ̃ ca tiicojorije méé nii. Ati yepa macãrã bojoca cʉ̃ja ca tʉgoeñarije mena cʉ̃ja ca majirije Satanás yeera niicãro bii.  
\v 16 Ameri ĩa tutirique, “Mani pee mani tii ametʉene nʉcãcãjaco,” ĩi tʉgoeñarique cʉtirique ca niijata, añuro ca nii majiña manirije, niipetiri wãmeri ñañarije tii niirique, nii.  
\v 17 Majirique Ʉmʉreco Pacʉ cʉ̃ ca tiicojorijere ca cʉorã pea, ñañarije maniro niirique cʉti, añuro niiriquere ca boorã, ca bojoca añurã, añuro ca tʉo nʉnʉjeerã, ca boo paca ĩarã, niipetirãpʉrena añuro ca tiirã, cʉ̃ja ca ĩirore biro ca tiirã, niima.  
\v 18 Añuro niiricaro ca tiirʉga niirã, añuro niirique maquẽre wede majio niima, ca niirore biro tii niiriquere bʉa earʉgarã. 
\c 4  
\s1 Ati yepa maquẽre ca boo tʉgoeñarã 
\p  
\v 1 ¿Noo maquẽpʉ to dooti mʉja majuropeera ameri quẽe, ameri jĩa, mʉja ca tii niirije? ¿Mʉja majuropeera mʉja yeripʉ ñañaro mʉja ca tiirʉga tʉgoeñarije méé to biro mʉja ca tiiro to tiiti?  
\v 2 Apeye ʉnore mʉja boomi. Bii pacarã mʉja bʉaticã, jĩa, apeye ʉno jʉorira ĩa tuti, mʉja tii. Mʉja ca boorijere bʉatima ĩirãra, ameri quẽe, ameri jĩa, mʉja tii. Mʉja ca boorijere Ʉmʉreco Pacʉre jãitima ĩirã, mʉja cʉoti.  
\v 3 Ʉmʉreco Pacʉre mʉja ca jãimijata cãare, mʉja tiicojo ecoticã, ñañari wãme tʉgoeñarique cʉticãri, mʉja majurope mʉja ca boorore biro tii ʉjea niirʉga tʉgoeñari, mʉja ca jãirije jʉori.  
\v 4 ¡Agó nija, manʉ cʉti, nʉmo cʉti, bii pacarã aperã mena ca tii epericarã cʉtirã peti mʉja niicã! Noo ca boogʉ ati yepare tii niirique mena macʉ̃ ca nii eagʉa, Ʉmʉreco Pacʉ waparã yʉʉ nii eacãmi.  
\v 5 ¿Mʉja, Ʉmʉreco Pacʉ wederique: 
\q1 “ ‘Añuri Yeri mani yeripʉ cʉ̃ ca cũuricʉ, bʉaro manire mai uwa jeomi,’ ca ĩirijea watoara ĩicãcu,” 
\m mʉja ĩi tʉgoeñacãti? 
\p  
\v 6 Biigʉpʉa Ʉmʉreco Pacʉ pea, cʉ̃ ca bojoca añurije mena bʉaro jañuro manire tii nemomi. To birira Ʉmʉreco Pacʉ wederique o biro ĩi: 
\q1 “ ‘O biro ca biirã jãa nii,’ ca ĩirãra cʉ̃ja ca tiirʉgarijere camotacãmi, 
\q1 to biro tiicã pacagʉ, watoa macãrã peera añuro cʉ̃jare tii nemomi,” ĩi.\f + \fr 4.6\ft  Pr 3.34.\f* 
\p  
\v 7 To biri Ʉmʉreco Pacʉ peere cʉ̃ ca ĩirore biro tii nʉnʉjeeya. Satanás mʉjare cʉ̃ ca ĩicõa jãarije peera tʉo nʉnʉjeeticãña. To biro mʉja ca biiro, Satanás pea mʉjare pato wãcõ yerijãa duticoarucumi.  
\v 8 Ʉmʉreco Pacʉ pʉto pee waarãja. Cʉ̃ pee cãa mʉja pʉto pee doorucumi.\f + \fr 4.8\ft  Ʉmʉreco Pacʉre camotatieto; cʉ̃ pee cãa mʉja menara niicãrucumi.\f* ¡Mʉja, ñañarije ca tiirã ñañarije mʉja ca tiirucurijere to cõrora tii yerijãaña! ¡Mʉja, Ʉmʉreco Pacʉ mena niicãrʉga pacarã, ati yepa maquẽ pee cãare bʉaro ca boorã, to biro mʉja ca bii yeri cʉtirijere tʉgoeña wajoaya!  
\v 9 Ñañaro mʉja ca bii yai waarijere ĩa majiri, tʉgoeña yapa pua, oti, tiiya. Mʉja ca buirijera yacó jeeña, mʉja ca ʉjea niirijera tʉgoeña pairique jeeña, to biicãjato.  
\v 10 Wiogʉ cʉ̃ ca ĩa cojorore, watoa macãrãre biro biiya. To biro mʉja ca biiro, cʉ̃ pea ca nii majuropeera mʉja ca niiro tiirucumi. 
\s1 Mʉ yee wederãre wede paieto 
\p  
\v 11 Yʉ yaarã, mʉja majurope ñañarije ameri ĩi wede paieto. Cʉ̃ yee wedegʉre ñañarije ĩi wede pai, cʉ̃ ca tii niirijere ĩa beje, ca tiigʉa, doti cũuriquere ñañaro ĩi wede pai, teerena ĩa beje, tiigʉ tiimi. To biro cʉ̃ ca tiijata, doti cũurique ca ĩirore biro tii nʉnʉjeericaro ʉnora teerena ca ĩa bejegʉ niicãmi.  
\v 12 Jĩcʉ̃ra niimi doti cũuriquere ca tiicojoricʉ, ñucã cʉ̃ra Ca Jãiña Bejegʉ ca niicãgʉ, ametʉene, ñañaro tii yaio, ca tiigʉ wado. Mʉ pea, ¿ñiru mʉ niiti, apĩ cʉ̃ ca tii niirijepʉre ca ĩa beje niigʉa? 
\s1 Boero ca biipere mani majiti 
\p  
\v 13 Mecʉ̃ra, mʉja o biro ca ĩirã atere tʉoya: “Mecʉ̃, boero, tii macãpʉ mani waajaco. Tii macãpʉre jĩcã cʉ̃ma nii, pade wapa taa, mani tiijaco,” ca ĩirã.  
\v 14 O biirijera mʉja ĩicã, boero mʉjare ca biipe peera majiticã pacarã. ¿Ñee to niiti mʉja ca cati niirije pea? Mʉja, bueri, jĩcã nimaroacã bau ea, jiroacãra yaicoa, ca bii ametʉa waarijere biro mʉja nii.  
\v 15 To biri o biro pee ca ĩiparã mʉja niimi: “Ʉmʉreco Pacʉ cʉ̃ ca boojata, mani catirucu; to biri mani ca tiirʉgarije mani tii niirucu,” ca ĩiparã mʉja niimi.  
\v 16 To biri mʉja pea: “Jãa, jãa maji, jãa ca tiipere,” mʉja ĩi ametʉene nʉcãcã. To biro ĩiriquea ñañarije niiro bii.  
\v 17 Añurijere ca tii majicãgʉ nii pacagʉ cʉ̃ ca tiitijata, Ʉmʉreco Pacʉ cʉ̃ ca ĩa cojorore ñañarijere tiigʉ tiimi. 
\c 5  
\s1 Ca apeye pairãre wede majiorique 
\p  
\v 1 Mecʉ̃ra, mʉja ca apeye pairã atere tʉoya. Ñañaro mʉja ca biipere tʉgoeñari, oti acaro buiya.  
\v 2 Paʉ mʉja ca apeye cʉtirije boacoa. Mʉja juti cãare butua baacãjapa.  
\v 3 Mʉja yee oro, plata cãa, ʉta witicoa. Tee ca ʉta witirije pea, ñañaro mʉja ca tii niiriquere mʉjare wedejãa, pecamere biro mʉja upʉrire joe yaiocãrucu. Ati rʉmʉri ca tʉjari rʉmʉrire pairo peti mʉja apeye jee cũu ametʉenecãjapa.  
\v 4 Mʉjare pade bojari maja, mʉja otere cʉ̃ja ca jee bojamirique wapare mʉja ca wapa tiitiriquere, “Jãare wapa tiitima,” mʉjare ĩima. Paderi maja to biro cʉ̃ja ca ĩirijere Ʉmʉreco Pacʉ niipetirijepʉre ca doti tutua niigʉ tʉomi.  
\v 5 Mʉja ati yepapʉre añuro nii, mʉja ca tii ʉjea niirʉgarije cõro tii, mʉja tii nii. Cʉ̃ja ca jĩari rʉmʉ, cʉ̃ja ca jĩaparã wecʉare cʉ̃ja ca eca ʉcʉo niirãre biro mʉja bii.  
\v 6 Mʉja, ñee ʉno ñañarije ca tiitirãrena wedejãa buiyee cõa, cʉ̃jare jĩa, mʉja tiiupa, cʉ̃ja ca wederijere tʉoricaro maniro. 
\s1 Pato wãcãricaro maniro yuerique 
\p  
\v 7 Yʉ yaarã, mʉja pea Wiogʉ cʉ̃ ca doori rʉmʉpʉ, to birora tʉgoeña bayicõa niiña. Weje paderi majʉ añurije cʉ̃ ote dicare jeerʉgʉ, oco ca peari cuure pato wãcãtigʉra yue niimi.  
\v 8 Mʉja cãa pato wãcãtirãra, tʉgoeña bayicõa niiña. Yoari mééra doorucumi Wiogʉ.  
\v 9 Yʉ yaarã, mʉja majuropeera ameri wede paiticãña, Ʉmʉreco Pacʉre ñañaro mʉja ca tii ecotipere biro ĩirã. Mee, ca ĩa bejegʉ ati yepapʉ cʉ̃ ca eapa rʉmʉ cõñacã nʉnʉa doo. Petoacã dʉja cʉ̃ ca eape. 
\p  
\v 10 Yʉ yaarã, Ʉmʉreco Pacʉ yee quetire wede jʉgueri maja ñañaro bii pacarã, to birora nʉcã tʉgoeña ametʉene, cʉ̃ja ca biiquĩricarore birora biiya mʉja cãa.  
\v 11 Mani pea ñañaro tamʉo pacarã, to birora cʉ̃ja ca tʉgoeña ametʉenecãriquere, “Ca ʉjea niirã niiupa,” cʉ̃jare mani ĩi. Mʉja, Job ñañaro tamʉo pacagʉ, to birora cʉ̃ ca tʉgoeña bayi ametʉene nʉcãcãriquere mʉja tʉojacupa. Ñucã jiropʉra Wiogʉ añuro cʉ̃re cʉ̃ ca tii nemorique cãare mʉja maji. Wiogʉa, ca ĩa maigʉ, ca boo paca ĩagʉ, niimi. 
\p  
\v 12 Yʉ yaarã, “ ‘Yee méé jãa ĩi,’ ĩieto: Ʉmʉreco mena jãa ĩi, ati yepa mena jãa ĩi, ñucã jĩcã wãme ʉno peerena tee mena jãa ĩi,” ĩiti majuropeecãña. To biri, “Jãa tiirucu,” mʉja ca ĩiricaro jiro to ca niijata, mʉja ca ĩiricarore birora tiiya. “Jãa tiiticu,” mʉja ca ĩiricaro jiro to ca niijata, mʉja ca ĩiricarore birora tiiya, Ʉmʉreco Pacʉ ñañaro mʉjare cʉ̃ ca tiitipere biro ĩirã. 
\p  
\v 13 Jĩcʉ̃ mʉja mena macʉ̃ ʉno bʉaro cʉ̃ ca tʉgoeñarique paijata, Ʉmʉreco Pacʉre cʉ̃ jãi juu buejato. Jĩcʉ̃ ʉno ʉjea niirique mena cʉ̃ ca niijata, Ʉmʉreco Pacʉre cʉ̃ baja nʉcʉ̃ bʉojato.  
\v 14 Ñucã jĩcʉ̃ ʉno cʉ̃ ca diajata, juu bueri majare ca jʉo niirãre jʉoya, Ʉmʉreco Pacʉre cʉ̃re jãi bojari, Wiogʉ wãmere ĩi nʉcʉ̃ bʉori, ʉje mena cʉ̃ja ca wadapere biro ĩirã.  
\v 15 To biri ca diagʉre juu bue bojarã, “Jãa ca juu buero caticoarucumi,” díámacʉ̃ ĩi tʉgoeña bayiri, Ʉmʉreco Pacʉre cʉ̃re mʉja ca jãi bojajata, caticoarucumi. Wiogʉ cʉ̃re catiorucumi. Ñañarije cʉ̃ ca tiirique to ca niijata cãare, teere cʉ̃re ametʉenerucumi Ʉmʉreco Pacʉ.  
\v 16 To biri ñañarije mʉja ca tiiriquere mʉja majuro ameri wede, mʉja majurope ameri juu bue boja, tiiya, Ʉmʉreco Pacʉ mʉjare cʉ̃ ca catiopere biro ĩirã. Añurije ca tii niigʉ juu bueriquere to birora ca ĩicõa niigʉ cʉ̃ ca juu buecõa niirijea tutua majuropeecã.  
\v 17 Tʉgoeñaña, Ʉmʉreco Pacʉ yee quetire wede jʉgueri majʉ Elías niiquĩricʉ cʉ̃ ca tiiquĩriquere: Manire birora ca biigʉ nii pacagʉ, juu bueriquere to birora ca ĩicõa niigʉ niiri, “To oco peaticãjato” ĩigʉ cʉ̃ ca jãiro, itia cʉ̃ma decomacã peti ati yepare oco peatiupa.  
\v 18 Ñucã jiro cʉ̃ ca juu bueropʉ, oco pea, ati yepare ote bʉcʉa, biiupa.  
\v 19 Yʉ yaarã, jĩcʉ̃ mʉja mena macʉ̃ Ʉmʉreco Pacʉ wederique díámacʉ̃ ca niirijere ca camotatiricʉre, apĩ, ñucã tee peere cʉ̃ ca tʉo nʉnʉjeero cʉ̃ ca tiijata,  
\v 20 no ca boogʉ, ñañarije peere ca tii niigʉre cʉ̃ ca tʉgoeña yeri wajoaro ca tiigʉa, ñañaro cʉ̃ ca bii yaiboriquere cʉ̃re ametʉene, ñucã paʉ ñañarije cʉ̃ ca tiirique cãare, Ʉmʉreco Pacʉ teere cʉ̃re cʉ̃ ca ametʉenero tiimi. 
\p To biro to biijato. 
\p Santiago