\id 1TI bao Waimaja 
\h 1 TIMOTEO 
\toc1 1 TIMOTEO 
\toc2 1 TIMOTEO 
\toc3 1Ti 
\mt1 1 TIMOTEO 
\ip Timoteore pʉa pũuro cʉ̃ ca owa cojorique, to biri Titore cʉ̃ ca owa cojorica pũuro, “Jesucristore ca tʉo nʉnʉjeerãre ca jʉo niirãre queti owa cojorica pũurori,” cʉ̃ja ca ĩiri pũurori nii. Timoteo, Jesucristore ca tʉo nʉnʉjeegʉ wãmʉ, judío bojoco macʉ̃, griegore ca pacʉ cʉtigʉ, Listrapʉ Pablo cʉ̃ ca bʉaricʉ (Hch 6.1-3), bʉaro cʉ̃ ca maigʉ, bʉaro cʉ̃re ca tii nemogʉ, ca nii earicʉ niiupi. Ati pũuro, ñucã jiro Timoteorena cʉ̃ ca owarica pũuro, Cristore ca tʉo nʉnʉjeerãre ca jʉo niigʉ wãmʉre cʉ̃ ca owa cojorica pũurori nii. 
\ip Cʉ̃ ca owa jʉori tabere peeto cʉ̃ ca añu doti cojorije jirore (1.1-2), Jesucristore ca tʉo nʉnʉjeerã watoapʉre judíos cʉ̃ja ca tʉgoeñari wãme, to biri Ʉmʉreco Pacʉre ca tʉo nʉnʉjeetirã cʉ̃ja ca tʉgoeñari wãme mena ĩi ayiari, díámacʉ̃ ca niitirijerena cʉ̃jare cʉ̃ja ca buerijere cʉ̃ja tʉo majijato ĩigʉ, cʉ̃jare cʉ̃ ca wede majiorijere (1.3-11), to biri Ʉmʉreco Pacʉ cʉ̃re cʉ̃ ca ĩa mairiquere “Añu majuropeecã,” Pablo cʉ̃ ca ĩiriquere wede nʉnʉa waa (1.12-20). 
\ip Tee jirore bojoca añuri wãme cʉ̃ja ca bii niipere, niipetirãpʉre juu bue bojariquere, ʉmʉa, nomia, cʉ̃ja ca biirique cʉti niipere, to biri añuro petira bojocare ca jʉo niirã añuro cʉ̃ja ca biirique cʉti niipa wãme wede majiomi (2.1—3.16). Tee jirore cʉ̃ja ca ĩi ditorijere tʉo maji bojoca catiri niiriquere, cʉ̃ja ca tii niipere, wede majio nʉnʉa waami (4.1—6.19). Jesuristore ca tʉo nʉnʉjeegʉ wãmʉ añuro cʉ̃re ca pade nʉnʉjeegʉ niiri, cʉ̃ ca tii niipa wãmere Timoteore Pablo cʉ̃ ca wede majio cojoriquere wede (4.6). 
\ip Añu doti cojorique mena owa yapano eami (6.20-21). 
\mt1 Timoteore Pablo cʉ̃ ca queti owa cojo jʉorica pũuro 
\c 1  
\s1 Añu dotirique 
\p  
\v 1 Yʉ Pablo, Cristo Jesús yee queti wederi majʉ, Ʉmʉreco Pacʉ manire Ca Ametʉenegʉ, to biri mani Wiogʉ Cristo Jesús mani ca yue niirucugʉ, cʉ̃ja ca dotiro mena,  
\v 2 Timoteo, Cristo Jesús yee quetire yʉ ca wede majio majoricʉ, yʉ macʉ̃ majuropeere biro ca niigʉre,\f + \fr 1.2\ft  Hch 16.1; 2Ti 1.2.\f* mʉre yʉ añu doti cojo. Ʉmʉreco Pacʉ mani Pacʉ, ñucã mani Wiogʉ Cristo Jesús, cʉ̃ja yee añurijere, cʉ̃ja ca ĩa mairijere, añuro niiriquere, mʉre cʉ̃ja tiicojojato. 
\s1 Ĩi dito buerique ca añutirije maquẽre wede majiorique 
\p  
\v 3 Macedonia pee waagʉ, “Éfesora tuaya,” mʉre yʉ ĩiwʉ. Too macãrã jĩcãrã, díámacʉ̃ ca niitirijerena ca ĩi dito bueri majare, “To cõrora ĩi yerijãaña,” cʉ̃jare ĩi,  
\v 4 ca biiquĩriquere cʉ̃ja ca queti wederucurijere, ca petitirije cʉ̃ja ñicʉ̃a yee maquẽpʉrena cʉ̃ja ca ĩicõa niirijepʉ cãare tʉo nʉnʉjee nʉnʉa waaticãña, teepʉ wadore mani ca ameri queti wede niijata, díámacʉ̃ tʉo nʉcʉ̃ bʉorique jʉori wadora Ʉmʉreco Pacʉ yeere mani ca tii nʉnʉjee nʉnʉa waaro tiitirora, mani majuropeera teerena ĩi uwa jeocãri ameri tuti niirique niiro bii tea, mʉ ca ĩi niipere biro ĩigʉ.  
\v 5 Añuro yeri cʉti, añuro tʉo nʉcʉ̃ bʉoriquere bii ditoricaro maniro díámacʉ̃ tʉo nʉcʉ̃ bʉo biicãri, mani ca ameri mai niipere ĩima ĩigʉ, atere yʉ doti.  
\v 6 Mee, jĩcãrã ano yʉ ca ĩirijere tiitirãra, apeye peere tii nʉnʉjee waa, ca ĩiña manirijerena ameri ĩi tuti, bii maa wijiacã yai waama.  
\v 7 To biro ca biirã nii pacarã, Ʉmʉreco Pacʉ cʉ̃ ca doti cũuriquere ca jʉo buerã niirʉgama biirãpʉa. Añuro petira, cʉ̃ja ca wederijerena, “Tee maquẽre mani ĩi,” ĩi majiticã, díámacʉ̃ tʉgoeña ñee dopocãri cʉ̃ja ca buerijerena tʉo jeñoticã, biicãma. 
\p  
\v 8 Doti cũuriquea, tee ca ĩirʉgari wãmera bue majiojata, añurijera ca niirijere mani maji.  
\v 9 Doti cũuriquea jĩcã wãme ʉno peera, añurije ca tiirãre ĩirã méé tiicojorique ca niirijere ca majipe nii. Doti cũuriquea, ca tʉo nʉnʉjeetirãre, ca ametʉene nʉcãrãre, ca bojoca ñañarãre, ñañarije wado ca tiirãre, Ʉmʉreco Pacʉre ca nʉcʉ̃ bʉotirãre, nʉcʉ̃ bʉoriquere ca nʉcʉ̃ bʉotirãre, cʉ̃ja pacʉre, cʉ̃ja pacore ca jĩarãre, bojocare ca jĩarã niipetirãre,  
\v 10 ñucã niipetirã menapʉra ca ñee epe pairãre, ʉmʉa wadora, ñucã nomia wadora cʉ̃ja majuropeera ca ameri tiirãre, bojocare aperãpʉre ca noni wapa taarãre, ca ĩi dito pairãre, watoara “Yee méé jãa ĩi” ca ĩi dito pairãre, o biro pee ĩijata, añurije bue majiorique ca ĩitirije peere ca tiirãre ĩigʉ, cʉ̃ ca cũurique nii, doti cũuriquea.  
\v 11 Ʉmʉreco Pacʉ añuro ca biigʉ, yʉre cʉ̃ ca wede doti cojorique añurije queti ca añu majuropeerijea, ate maquẽrena bue majio. 
\s1 Pablore Ʉmʉreco Pacʉ cʉ̃ ca ĩa mairique 
\p  
\v 12 “Añu majuropeecã” yʉ ĩi, yʉ ca tʉgoeña tutuaro ca tiigʉ mani Wiogʉ Cristo Jesús, “Ĩiricarore biro ca tiigʉra niimi” yʉre ĩiri, cʉ̃ yee maquẽre ca tiipʉ yʉre ca cũuricʉre.  
\v 13 Ména jʉgueropʉra, ñañari wãmeri cʉ̃re ĩi tuti, ñañaro tiirʉga nʉnʉjee, acaro bui tuti, ca tiigʉ yʉ ca nii pacaro, Ʉmʉreco Pacʉ pea yʉre ĩa maiupi, yʉ ca tiirijere “To biro tiigʉ yʉ tiicu” ĩi majiti, tʉo nʉnʉjeeti biima ĩigʉ yʉ ca tiirije ca niiro macã.  
\v 14 Mani Wiogʉ pea, añuro cʉ̃ ca tii bojariquere pairo yʉre tiicojo, Cristo jʉori díámacʉ̃ tʉo nʉcʉ̃ bʉo, mai, mani ca tiirijere yʉre tiicojowi. 
\p  
\v 15 Atea díámacʉ̃ ca niirije nii. To biri niipetirã díámacʉ̃ ca tʉo nʉnʉjeepe nii: Cristo Jesús dooupi ati yepapʉre, ñañarije ca tiirãre ametʉenegʉ doogʉ. Cʉ̃ja mena macʉ̃ bʉaropʉra ñañaro peti ca tii niirucumiricʉre Cristo cʉ̃ ca ametʉene jʉoricʉ petia, yʉra yʉ nii.  
\v 16 To biri Ʉmʉreco Pacʉ yʉre ĩa maiwi, yʉ, niipetirã ametʉenero ñañarije ca tiigʉ petire, Cristo Jesús cʉ̃ ca bojoca añurije ca peti nʉcãtirijere cʉ̃ ĩñojato ĩigʉ. O biro biima ĩigʉ cʉ̃re ca tʉo nʉnʉjeerã caticõa niiriquere ca bʉaparãre, “Pablore cʉ̃ ca tiiricarore birora tiirucumi mani cãare,” cʉ̃ja ca ĩi ĩapʉ yʉ nii eawʉ.  
\v 17 ¡To biri, Ʉpʉ\f + \fr 1.17\ft  Rey.\f* to birora ca niicõa niigʉ, ca bii yaitigʉ, ca bautigʉ, jĩcʉ̃ra Ʉmʉreco Pacʉ ca niigʉre, nʉcʉ̃ bʉorique, baja peorique, to birora to niicõa niijato! To biro to biijato. 
\p  
\v 18-19 Macʉ̃ Timoteo, atere mʉre yʉ tii doti, díámacʉ̃ tʉo nʉcʉ̃ bʉorique, añuri wãme tʉgoeñarique mena añurije maquẽre mʉ ca tii bayi niipere biro ĩigʉ, mʉ ca biipere cʉ̃ja ca ĩi jʉguericarore birora. Jĩcãrã cʉ̃ja ca tʉgoeña niirijere tʉo nʉnʉjeetima ĩirã, díámacʉ̃ cʉ̃ja ca tʉo nʉcʉ̃ bʉomirijere añuro waa boja ecoticãupa.  
\v 20 Himeneore,\f + \fr 1.20a \ft 2Ti 2.17.\f* Alejandrore, ate to biro biiwʉ, “Ʉmʉreco Pacʉre ñañarije ca ĩi tutiticãpe nii,” cʉ̃ja ĩi bojoca catijato ĩigʉ, Satanás're yʉ ca tiicojoricarãre.\f + \fr 1.20b \ft 1Co 5.5.\f* 
\c 2  
\s1 Juu buerique maquẽre wede majiorique 
\p  
\v 1 Atere yʉ tii doti jʉo, to birora Ʉmʉreco Pacʉre jãi juu buecõa nii, mʉja yee maquẽre jãi juu bue,\f + \fr 2.1\ft  Ef 6.18.\f* aperãre tii nemorique jãi boja, niipetirã bojoca yee jʉori Ʉmʉreco Pacʉre “Añu majuropeecã,” ĩi tiiya.  
\v 2 Wiorãre, ca doti niirã niipetirãre, ca juu bue bojape nii, ca bii pato wãcõrije maniro añuro nii, Ʉmʉreco Pacʉ cʉ̃ ca boorore biro bii nii, añuro nʉcʉ̃ bʉorique mena nii, mani ca bii ʉjea nii niipere biro ĩirã.  
\v 3 Atea, añurije, Ʉmʉreco Pacʉ manire Ca Ametʉenegʉre cʉ̃ ca ʉjea niiro ca tiirije nii.  
\v 4 Cʉ̃a, niipetirã ametʉa, díámacʉ̃ ca niirijere maji, cʉ̃ja ca biiro boomi.  
\v 5 Jĩcʉ̃ra Ʉmʉreco Pacʉ nii, ñucã bojocʉ, Ʉmʉreco Pacʉ mena añuro mani ca nii eapere biro ĩigʉ ca tii bojaricʉ cãa jĩcʉ̃ra niimi, Jesucristo,  
\v 6 niipetirãpʉre cʉ̃ majuropeera ca bii yai ametʉene bojaricʉ wado. Atera, “To biro biirucu” cʉ̃ ca ĩirica cuu ca earo wede majioupi Ʉmʉreco Pacʉ.  
\v 7 Atere cʉ̃ wedejato ĩigʉ, cʉ̃ yee quetire wede yujuri majʉ yʉre tiiwi. Yee méé yʉ ĩi; ĩi ditogʉ méé yʉ ĩi. Ʉmʉreco Pacʉ, judíos ca niitirãre ca bue majiopʉ yʉre tiiwi, díámacʉ̃ tʉo nʉcʉ̃ bʉorique díámacʉ̃ ca niirijere cʉ̃ wede majiojato ĩigʉ. 
\p  
\v 8 To biri ʉmʉare, niipetiri taberipʉ añuro yeri tʉgoeñarique mena, ajiarique manirã, ameri tutiricaro maniro, cʉ̃ja amorire ʉmʉreco pee juu mʉeneri, cʉ̃ja ca juu buero yʉ boo.  
\v 9 Nomia cãa, cʉ̃ja yaarorire ĩñorʉga tʉgoeñaricaro maniro añuri wãmera juti jãña, ñucã do biro ca tiiya manirãre biropʉ nii tʉgoeñatirãra añuri wame juti jãña, cʉ̃ja ca tiiro yʉ boo, wʉa peorã cãa, noo ca booro tii yeericaro maniro wʉa peo, juti ca wapa pacarije jãñacãri, oro mena,\f + \fr 2.9a\ft  Oro.\f* to biri perlas\f + \fr 2.9b\ft  Ʉ̃tã ca botirije; Mt 7.6; 13.45-46; Ap 17.4; 18.12, 16; 21.21.\f* cʉ̃ja ca ĩirije mena, cʉ̃ja ca wãma yee nucũ yujurije docare yʉ booti.\f + \fr 2.9c\ft  Pr 31.\f* 
\v 10 Ʉmʉreco Pacʉre ca nʉcʉ̃ bʉorã romiri cʉ̃ja ca tiipe ca niirore birora, añurije tii niirique mena pee cʉ̃ja wãmajato.  
\v 11 Nomioa, wedetigora nʉcʉ̃ bʉorique mena cʉ̃ja ca wederijere ca tʉopo niimo.  
\v 12 Nomio cõ ca bue majioro, ʉmʉre cõ ca ĩi ametʉa nʉcãro yʉ booti. Wedetigora cõ ca niiro yʉ boo.  
\v 13 To birira Ʉmʉreco Pacʉ Adán're tii jʉoupi. Jiro Evare tiiupi.  
\v 14 Adán méé Satanás're ĩi dito ecoupi. Nomio pee ĩi dito ecoupo. Ĩi dito ecori, ñañarijere tiiupo.  
\v 15 Biigopʉa nomioa, puna cʉtima ĩigo, ametʉarucumo, ca bojoca añugo cõ ca niirije cʉtirije mena to birora díámacʉ̃ ca tʉo nʉcʉ̃ bʉogo, ca maigo, ñañarije manigo, cõ ca niicõa niijata. 
\c 3  
\s1 Ca jʉo niirã yee maquẽ 
\p  
\v 1 Atea díámacʉ̃ ca niirije nii: Jĩcʉ̃ ca jʉo niigʉ cʉ̃ ca niirʉgajata, añurije maquẽre tiirʉgʉ biimi.  
\v 2 To biri ca jʉo niigʉa, ñañarije ca tiitigʉ, jĩcõ manʉra, ca nʉcʉ̃ bʉja añugʉ, añuro niirique cʉti ca bii niigʉ, cʉ̃ja ca nʉcʉ̃ bʉogʉ, bojoca ca earãre cʉ̃ yaa wii ca cãni dotigʉ, ca bue majio majigʉ ʉno,  
\v 3 ca cũmutigʉ, ñañaro ca ĩitigʉ, ca bojoca añugʉ, añuro ca niigʉ, wapa tiirica tiirire ca ʉgari peatigʉ, ca niipʉ niimi.  
\v 4 Cʉ̃ yaa wii macãrãre añuro ca jʉo nii majigʉ, cʉ̃ puna cãare añuro ca tʉo nʉnʉjeerã, añuro ca niirique cʉtirã cʉ̃ja ca niiro ca tiigʉ, ca niipʉ niimi.  
\v 5 Cʉ̃ yaa wii macãrãrena ca ĩa nʉnʉjee majitigʉ nii pacagʉ, ¿do biro pee tiicãri, Ʉmʉreco Pacʉ yaarã peera cʉ̃ ĩa nʉnʉjee majibogajati?  
\v 6 Ca jʉo niigʉa, Jesucristore ca tʉo nʉnʉjee jʉo waagʉra ca niitipʉ niimi. “O biro ca biigʉ yʉ nii” ĩicãri, Satanás ñañaro cʉ̃ ca tii ecoricarore birora ñañaro cʉ̃ ca tii ecotipere biro ĩigʉ.  
\v 7 Ñucã Jesucristore ca tʉo nʉnʉjeetirã cãa cʉ̃ja ca nʉcʉ̃ bʉogʉ ca niipʉ niimi, nʉcʉ̃ bʉo ecoti biicãri, Satanás cʉ̃ ca tii buiyeerije ʉnore cʉ̃ ca tiitipere biro ĩigʉ. 
\s1 Ca jʉo niigʉre ca tii nemorã yee maquẽ 
\p  
\v 8 Ca jʉo niigʉre ca tii nemorã\f + \fr 3.8\ft  Diáconos.\f* cãa, nʉcʉ̃ bʉoricarã, cʉ̃ja ca ĩirore biro ca tiirã, ca cũmutirã, ñañari wãme tii wapa taariquere ca bootirã,  
\v 9 díámacʉ̃ tʉo nʉcʉ̃ bʉorique ca majiña manirije ca niiriquere mani ca tʉo nʉnʉjeerijere añuro tʉgoeñarique mena ca tii nʉnʉjeerã, ca niiparã niima.  
\v 10 Biirãpʉa cʉ̃ja ca pade jʉoparo jʉguero, ĩa ñaaricarã niirucuma. Jiro, “Ñañarije ca tiirã niima” cʉ̃jare cʉ̃ja ca ĩi wede paitijata, pade nemori majara niirucuma yua. 
\p  
\v 11 Ñucã cʉ̃ja nʉmoa cãa, nʉcʉ̃ bʉoricarã, ca nʉcʉ̃ bʉjarã, ca queti paitirã, niipetiropʉra cʉ̃ja ca ĩirore biro ca tiirã, cʉ̃ja niijato. 
\p  
\v 12 Ca jʉo niigʉre ca tii nemori majʉa, jĩcõ manʉra, cʉ̃ punaare, cʉ̃ yaa wii macãrãre, añuro ca jʉo nii majigʉ cʉ̃ niijato.  
\v 13 Ca jʉo niirãre ca tii nemorã, añuro ca paderã, nʉcʉ̃ bʉoricarã peti nii ea biicãri, Cristo Jesús're díámacʉ̃ cʉ̃ja ca tʉo nʉcʉ̃ bʉorijere uwiricaro maniro wede majirucuma. 
\s1 Mani ca nʉcʉ̃ bʉorije díámacʉ̃ ca niirije ca bii bau niirique 
\p  
\v 14 Yoari mééra mʉre yʉ ca ĩagʉ waape to ca nii pacaro, mʉ ca tiipere ate mʉre yʉ owa cojo,  
\v 15 yoaro yʉ ca biijata, Ʉmʉreco Pacʉ yaarã Ʉmʉreco Pacʉ ca catigʉre ca tʉo nʉnʉjeerã, díámacʉ̃ maquẽre ca ĩa nʉnʉjee niirã menare, “O biri wãme ca niirique cʉti niipe nii” mʉ ca ĩi majipere biro ĩigʉ.  
\v 16 “ ‘Mani ca nʉcʉ̃ bʉorije díámacʉ̃ ca niirije ca bii bau niirique ca nii majuropeerijere,’ yee ĩirique nii,” ĩirique méé nii: 
\q1 Ʉmʉreco Pacʉa, manire biro upʉ cʉtigʉ baua eaupi. Cʉ̃ Ca Yeri jãñarijepʉ añugʉ tii ecoupi. 
\q1 Ʉmʉreco Pacʉ pʉto macãrã cʉ̃re ĩaupa. Bojoca poogaari niipetirãre wedericʉ nii, 
\q1 niipetiri taberi macãrãpʉ díámacʉ̃ cʉ̃ja ca tʉo nʉnʉjeegʉ nii, ʉmʉreco tutipʉ ami mʉa waa eco, biiupi. 
\c 4  
\s1 Timoteore cʉ̃ ca wede majiorique 
\p  
\v 1 Añuri Yeri pea, tʉo majiricarora, “Ca tʉjari yʉteari\f + \fr 4.1 \ft 1Co 10.11; 2Ts 2.3-12; 2Ti 3.1-2; He 1.2; 2P 3.3; 1Jn 2.18; Jud 18.\f* ca nii waarucuro, jĩcãrã díámacʉ̃ tʉo nʉcʉ̃ bʉoriquere juna, biirucuma, ca ĩi dito yujurãre, to biri wãtĩa yee cʉ̃ja ca bue majiorije peere tʉo nʉnʉjeema ĩirã,” ĩimi.  
\v 2 Ca ĩi dito pairã watoara ca bii ditocãrã, ñañarije cʉ̃ja ca tiirije cʉ̃ja ca tʉgoeñarijepʉre comegʉ mena joe tuuricarore biro ca cʉorã peere tʉo nʉnʉjeerucuma.  
\v 3 Anija, nʉmo cʉtiriquere camota, baarique Ʉmʉreco Pacʉ cʉ̃ ca tiiriquere Jesucristore ca tʉo nʉnʉjeerã, díámacʉ̃ maquẽre ca majirã, “Añu majuropeecã” ĩiri, cʉ̃ja baajato ĩigʉ cʉ̃ ca tiirique baariquere, jĩcã wãmeri baa dotiti, biima.  
\v 4 Niipetirije Ʉmʉreco Pacʉ cʉ̃ ca tiirique añurije wado nii. To biri “Ate baarique añu majuropeecã,” Ʉmʉreco Pacʉre ĩi nʉcʉ̃ bʉoriquepʉre, “Ñañarije nii atea,” ĩirique méé nii.  
\v 5 Ʉmʉreco Pacʉ wederique, juu buerique, añurije ca tuaro tii. 
\s1 Jesucristo yʉʉ añuro ca padegʉ 
\p  
\v 6 Atere Jesucristore ca tʉo nʉnʉjeerãre mʉ ca bue majiojata, Cristo Jesús yʉʉ añuro ca padegʉ, díámacʉ̃ tʉo nʉcʉ̃ bʉorique maquẽ díámacʉ̃ ca niirije, to biri añurije bue majiorique mʉ ca tʉo nʉnʉjee nʉnʉa doorique mena, ca tutua añugʉ mʉ niirucu.  
\v 7 Ati yepa maquẽ, ca biiquĩrique ca tʉo majiña manirijerena tʉo nʉnʉjeeticãña; Ʉmʉreco Pacʉ cʉ̃ ca boorore biro tiirique peere tii nʉnʉjeeya.  
\v 8 Upʉ tutuarʉgarã tiiriquea jĩcã wãme tii nemo, Ʉmʉreco Pacʉ cʉ̃ ca boorore biro tiirique pea niipetirijepʉre tii nemocã, ano mani ca catiri rʉmʉre, jiropʉ mani ca catipere, “O biro mʉja biirucu” ca ĩirije ca cʉorije niiri.  
\v 9 Atea díámacʉ̃ ca niirije nii; to biri niipetirã díámacʉ̃ ca tʉo nʉnʉjeepe nii.  
\v 10 Teerena ĩirã, pade, ñañaro tamʉo jãa bii, Ʉmʉreco Pacʉ ca catigʉ, niipetirãre Ca Ametʉenegʉ, añuro petira Jesucristore díámacʉ̃ ca tʉo nʉnʉjeerãre ca ametʉenegʉre, ca yuerã niiri. 
\p  
\v 11 Atere tii doti, bue majio, ca tiipʉ mʉ nii.  
\v 12 Wãmʉ mʉ ca niirije jʉorira, jĩcʉ̃ peera watoa macʉ̃re biro mʉre cʉ̃ja ĩaticãjato. To biro biitirãra, Jesucristore ca tʉo nʉnʉjeerã, mʉ ca wederijere, mʉ ca biirije cʉtirijere, mʉ ca mairijere, díámacʉ̃ mʉ ca tʉo nʉcʉ̃ bʉorijere, añuro mʉ ca bii niirijere, cʉ̃ja ĩa cõo nʉnʉjeejato.  
\v 13 To biri yʉ ca eaparo jʉguero, Ʉmʉreco Pacʉ yee quetire niipetirã bojocare bue ĩño, cʉ̃jare wede majio, cʉ̃jare bue majio, tii niiña.  
\v 14 Mʉ ca tii majipe mʉ ca cʉorije, ca jʉo niirã cʉ̃ja amori mʉre ñia peo, cʉ̃ja ca tiiri tabere Ʉmʉreco Pacʉ cʉ̃ ca tiicojoriquere to birora tiicõa niiña. 
\p  
\v 15 Atere añuro ĩa nʉnʉjeeri tii niiña. Tee wadore añuro tii niiña niipetirã añuro mʉ ca bii nʉnʉa waarijere cʉ̃ja ca ĩapere biro ĩigʉ.  
\v 16 Mʉ ca niirique cʉtirijere, mʉ ca bue majiorijere, bojoca catiya. Tee niipetirijere to birora tiicõa niiña. To biro mʉ ca tiijata, mʉ majuropeecã ametʉa, ñucã mʉ ca buerijere ca tʉorã pee cãa ametʉa, biirucuma. 
\c 5  
\s1 Aperã menare tii niirique 
\p  
\v 1 Bʉcʉre añuri wãmera cʉ̃re ĩiña. Mʉ pacʉre ca ĩigʉre biro añuro cʉ̃re wede majioña.\f + \fr 5.1\ft  Lv 19.32.\f* Wãmarã cãare mʉ yee wederãre biro cʉ̃jare ĩaña.  
\v 2 Bʉcʉrã romirire, mʉ pacore ca tiigʉre biro añuro cʉ̃jare tiiya. Wãmarã romirira mʉ yaarã romirire ca tiigʉre biro ñañari wãme tʉgoeñaricaro maniro nʉcʉ̃ bʉorique mena cʉ̃jare ĩaña. 
\p  
\v 3 Ca manʉ jʉ̃mʉa bii yai weo ecoricarã romirire, noa ʉno pee cʉ̃ja ca tii nemotirãre tii nemoña.  
\v 4 Jĩcõ, ca manʉ bii yai weo ecorico, puna cʉti, pãramerã cʉti, cõ ca biijata, cʉ̃ja, cʉ̃ja yaarãre ca ĩa mai jʉoparã niima, cʉ̃ja pacʉa, cʉ̃ja ñicʉ̃a, cʉ̃jare cʉ̃ja ca tii mairicarore birora cʉ̃jare mairã. Atea añurije, Ʉmʉreco Pacʉ cʉ̃ ca ĩa biijejarije nii.  
\v 5 Ca manʉ bii yai weo ecorico, jĩcõra ca tuarico, Ʉmʉreco Pacʉ wadore yue niimo. Ʉmʉrecori, ñamiri, jãi juu bue yerijãatimo.  
\v 6 Ca manʉ bii yai weo ecorico cõ ca tiirʉgari wãme ca tii niigoa, Ʉmʉreco Pacʉ cʉ̃ ca ĩajata peera, cati pacago ca bii yairico, niicãmo.  
\v 7 Ate cãare cʉ̃jare tii dotiya, wede paiya manirã cʉ̃ja ca niipere biro ĩigʉ.  
\v 8 Jĩcʉ̃ cʉ̃ yaarãre “To biro biicuma” ĩiti, añuro petira cʉ̃ yaa wii macãrãrena to biro bii ca biigʉa, Cristore ca tʉo nʉnʉjeegʉre biro méé biigʉ tiimi; Cristore díámacʉ̃ ca tʉo nʉnʉjeetigʉ ametʉenero ñañagʉ niigʉ tiimi. 
\p  
\v 9 Ca manʉ jʉ̃mʉa bii yai weo ecoricarã romirire owa tuurica pũuropʉre sesenta cʉ̃mari ametʉenero ca cʉorã, jĩcʉ̃ra ca manʉ cʉtiricarã romiri wado owa tuuricarã cʉ̃ja niijato.  
\v 10 Cõ punare añuro ca majorico, ca earãre cõ yaa wii ca cãni dotirico, Jesucristore ca tʉo nʉnʉjeerãre nʉcʉ̃ bʉorique mena cʉ̃ja dʉporire ca coerico, ñañaro ca biirãre ca tii nemorico, añurije cõrora ca tii niirico, owa tuurico cõ niijato. 
\p  
\v 11 Wãmarã romirira ca manʉ jʉ̃mʉa bii yai weo ecoricarã docare owa tuuticãña. Cʉ̃ja ca tiirʉgarijera Cristore cʉ̃ja ca camotatiro tii, ñucã nemo manʉ cʉtirʉgama ĩirã,  
\v 12 “Jãa manʉ cʉti nemotirucu,” cʉ̃ja ca ĩimiriquere cʉ̃ja ca ĩiricarore biro tiitima ĩirã, ca bii bui cʉtirã tuabocuma.  
\v 13 Apeyera ñucã, wiijeri cõro waa nucũ yuju, ca junañe pairã jeeña, biima. Junañe wado méé, ca queti pairã, niipetiro ca ñaajua nucũ yujurã, ca ĩi tiipe ʉnorena ca ĩirã, niima.  
\v 14 To biri wãmarã romirira ca manʉ jʉ̃mʉa bii yai weo ecoricarãra, manʉ jʉ̃mʉa cʉti, puna cʉti, wii macãrã romiri nii, cʉ̃ja ca biiro yʉ boo. Ĩa tutiri majʉ cʉ̃ ca wede pairo cʉ̃ja tiiticãjato.  
\v 15 Mee, jĩcãrã ca manʉ jʉ̃mʉa bii yai weo ecoricarã romiri, Jesucristore díámacʉ̃ cʉ̃ja ca tʉo nʉcʉ̃ bʉorijere camotaticãri, Satanás peere cʉ̃re nʉnʉma. 
\p  
\v 16 Ʉmʉ ʉno, nomio ʉno, Cristore ca tʉo nʉnʉjeerã, cʉ̃ja yee wederã ca manʉ jʉ̃mʉa bii yai weo ecoricarã romiri cʉ̃ja ca cʉojata, cʉ̃jara cʉ̃jare ca tii nemoparã niima, juu bue nea poori maja peere popiye cʉ̃jare biire ĩima ĩirã. To biri juu bue nea poori maja pea cʉ̃jare ca tii nemorã ca cʉotirã ʉno wadore tii nemorucuma. 
\p  
\v 17 Ca jʉo niirã, Cristo yaarãre añuro ca jʉo nii nʉnʉa waarã, pʉatiri cõropʉ ĩi nʉcʉ̃ bʉoricarã niirucuma, añuro petira Ʉmʉreco Pacʉ yee quetire wede, bue majio, ca tii niirã.  
\v 18 To birira Ʉmʉreco Pacʉ wederique o biro ĩi: “Wecʉ, trigo quejerire ca ʉta code niigʉ ʉjerore, jia biatoticãña,” ĩi.\f + \fr 5.18a\ft  Dt 25.4; 1Co 10.10.\f* Ñucã: “Paderi majʉa, cʉ̃ ca paderije wapa, wapa taa majimi,” ĩi.\f + \fr 5.18b\ft  Lc 10.7.\f* 
\v 19 Ca ĩaricarã pʉarã, itiarã ʉno cʉ̃ja ca ĩi nemotijata, jĩcʉ̃ bʉcʉre cʉ̃ja ca wedejãa niirore tʉo nʉnʉjeeticãña.  
\v 20 Ñañarijere to birora ca tiicã nʉnʉa waarãra, niipetirã cʉ̃ja ca tʉo cojoropʉ cʉ̃jare tutiya, aperã cãa, “Tee ʉnore ca tiitipe nii,” cʉ̃ja ca ĩi bojoca catipere biro ĩigʉ.  
\v 21 “Ʉmʉreco Pacʉ, Jesucristo, to biri cʉ̃ja pʉto macãrã cʉ̃ja ca bejericarã cʉ̃ja ca ĩa cojoro, jĩcãrãre ĩa dica woo, aperãre mai, tiiricaro maniro atere tii nʉnʉjeeya,” mʉre yʉ ĩi. 
\p  
\v 22 Jĩcʉ̃ ʉno peerena añuro cʉ̃re majitigʉra, amori ñia peorʉga\f + \fr 5.22a \ft 1Ti 4.14; Hch 6.6.\f* pato wãcã, tiiticãña, aperã cʉ̃ja ca ñañarijepʉre yʉ wapa tua nemore ĩigʉ. Ñañarijere tiitigʉra niicãña.\f + \fr 5.22b \ft 1Ti 3.13; 3.2-7; Ef 5.11; Jn 11.10; Ez 33.6, 8; 3.18, 20.\f* 
\p  
\v 23 Paaga diarique cʉti, ñucã to birora diarique cʉticõa nii, mʉ ca biirijere ĩigʉ, oco wado jinitigʉra, ʉje oco cãare peeto jiniña. 
\p  
\v 24 Jĩcãrã ñañarije cʉ̃ja ca tiirije, cʉ̃ja ca jãiña beje ecoparo jʉgueropʉra majirique niicã, aperãra ñañarije cʉ̃ja ca tiirique, jiropʉ bii bau nii.  
\v 25 Tii wãmere birora, añurije tiirique cãa bau niiro bii iñocã; ca añutirije cãa yaioropʉra biicõa nii, biitirucu. 
\c 6  
\p  
\v 1 Ca pade coterã, cʉ̃ja ʉparãre nʉcʉ̃ bʉorique mena ca ĩaparã niima, Ʉmʉreco Pacʉ wãmere, ñucã cʉ̃ yee queti mani ca wede majiorijere, ñañaro cʉ̃ja ca ĩi wede tutitipere biro ĩirã.  
\v 2 Cristore ca tʉo nʉnʉjeerãre ca ʉparã cʉtirã, cʉ̃jare birora Cristore ca tʉo nʉnʉjeerã cʉ̃ja ca niiro macã, cʉ̃jare cʉ̃ja nʉcʉ̃ bʉo yerijãaticãjato. Bʉaro jañuro añuro cʉ̃re cʉ̃ pade cotejato, cʉ̃ ca pade bojarã Cristore ca tʉo nʉnʉjeerã, cʉ̃ yaarã, cʉ̃ ca mairã, niima. Atere tii doti, wede majio, tiiya. 
\s1 Wapa tiirica tiirire bʉaro boorique 
\p  
\v 3 Jĩcʉ̃, ape wãmera mani Wiogʉ Jesucristo yee queti añurije, to biri mani ca nʉcʉ̃ bʉorije, ca niirore biro mééra ca bue majiogʉa,  
\v 4 jĩcʉ̃ ca majitigʉ nii pacagʉ, “O biro ca biigʉ yʉ nii,” ca ĩigʉ niimi. Cʉ̃a, ca ĩitipe ʉno jʉorira cʉ̃ja ca ameri tutiro tii buiyee, tee jʉorira ameri ĩa ʉgo ajia, ameri dica wati, ñañarije ĩi tuti, “Yee méé ĩimi” ĩi tʉo nʉcʉ̃ bʉorique ʉno maniropʉ tiicã,  
\v 5 ñucã añuri wãme ca tʉgoeñatirã, díámacʉ̃ maquẽre ca majitirã, nʉcʉ̃ bʉo niiriquere wapa taariquere biro ca tʉgoeñarãre, cʉ̃ja ca ameri tuti yerijãatiro, cʉ̃jare tiimi. 
\p  
\v 6 To birora bii, nʉcʉ̃ bʉo niirique Ʉmʉreco Pacʉ yeere wede majioriquea, wapa taarique peti niiro bii, bʉari cʉ̃ja ca cʉorije menara ca ʉjea niirã ʉnora.  
\v 7 Ati yepapʉre jĩcã wãme ʉnoacãra jee doo, mani tiitiwʉ. Ñucã jĩcã wãme ʉnora ami waarucu mani tiitirucu.  
\v 8 To biri baarique, juti, cʉorã, tee menara ca ʉjea niicãparã mani nii.  
\v 9 Pairo ca apeye cʉtirʉgarã pea, ca bii buiyeerijerena bii bui cʉti, paʉ cʉ̃ja ca boo tʉgoeñarijerena pade coteri maja nii jeeñacã yai waama. Ate pairo cʉorʉga pato wãcãrique ca añutirije bojocare ca ñañorijera, ñeeja manirã, ñañaro bii yairique pee, cʉ̃jare tii yaio nʉcõcã.  
\v 10 Wapa tiirica tiirire\f + \fr 6.10\ft  Dinero.\f* pairo jañuro boo jãa waariquera nii, niipetirije ñañarije tiiriquere ca bii jʉorije. Jĩcãrã pai jañuro apeye boo jãa waama ĩirãra, díámacʉ̃ tʉo nʉcʉ̃ bʉoriquere camotati, cʉ̃ja majuropeera bʉaropʉra ñañaro tamʉocã yai waaupa. 
\s1 Timoteore cʉ̃ ca wede majiorique 
\p  
\v 11 Mʉ pea Ʉmʉreco Pacʉ yʉʉ niiri, ate niipetirijere tiiticãña. Díámacʉ̃ maquẽre, Ʉmʉreco Pacʉ cʉ̃ ca boorore biro bii niiriquere, díámacʉ̃ tʉo nʉcʉ̃ bʉoriquere, mairiquere, tʉgoeña bayiriquere, to biri añuro yeri cʉti niirique peere, tii niiña.  
\v 12 Díámacʉ̃ tʉo nʉcʉ̃ bʉoriquere to birora tʉgoeña tutuacõa niiña. Caticõa niiriquere mʉ yeera ca niiro tiiya. Tee maquẽre ĩigʉ, Ʉmʉreco Pacʉ mʉre jʉoupi. Teere ĩigʉra, paʉ bojoca cʉ̃ja ca tʉo cojoropʉ díámacʉ̃ mʉ ca tʉo nʉcʉ̃ bʉorijere mʉ wedewʉ.  
\v 13 To biri mecʉ̃ra Ʉmʉreco Pacʉ, niipetirijere ca catiro ca tiigʉ, ñucã Jesucristo, Poncio Pilatore, díámacʉ̃ ca ĩiricʉ cʉ̃ ca ĩa cojoro, o biro mʉre yʉ tii doti:  
\v 14 Mʉre yʉ ca dotirijere yʉ ca ĩirore biro tiiya. Añuro niirique cʉti, tuti bojoca catio eco, biiricaro maniro bii niiña. Mani Wiogʉ Jesucristo cʉ̃ ca doori rʉmʉpʉ to biro bii yerijãaña.  
\v 15 Cʉ̃ ca cõorica cuu ca earo, atere to biro tiirucumi Ʉmʉreco Pacʉ. Cʉ̃a jĩcʉ̃ra niimi añuro ca biigʉ niipetiropʉ Ca Doti Niigʉ, ʉparã Ʉpʉ, to biri wiorã Wiogʉ, ca niigʉ.  
\v 16 Cʉ̃ jĩcʉ̃ra niimi, ca bii yaitigʉ, ca boerije jĩcʉ̃ ʉno peera cʉ̃ja ca ea majitirijepʉre ca niigʉ. Jĩcʉ̃ peera cʉ̃re ĩatiupa. Ñucã ĩaricʉ ʉno méé niimi. Ĩi nʉcʉ̃ bʉorique, cʉ̃ ca doti tutuarije, cʉ̃ yee to birora ca niicõa niirije to niijato. To biro to biijato. 
\p  
\v 17 Ati yepare ca apeye pairãre: 
\p —“O biro ca biirã jãa nii. Dije ʉno manire dʉjati,” ĩi tʉgoeñaticãña —cʉ̃jare ĩiña. 
\p Pairo apeye cʉti niiriquea mani ca tʉgoeña yuepe ʉno méé nii. To biro biitirãra, Ʉmʉreco Pacʉ añuro mani ca niipere ĩigʉ, niipetirije pairo manire ca tiicojogʉ peere, cʉ̃ja tʉgoeña yue niijato.  
\v 18 Añurijere cʉ̃jare tii dotiya. Añurije tiirique mena pee ca apeye pairã nii, cʉ̃ja ca cʉorijere ca tiicojoparã, ameri dica woo ca tiirã, cʉ̃ja niijato.  
\v 19 O biro tiirã, jiropʉ cʉ̃ja ca cʉope ca nii yue majuropeerijere ca cʉorã cʉ̃ja ca niiro ca tiirijere cʉo, ñucã to birora caticõa niiriquere bʉa ea, biirucuma. 
\s1 Pablo Timoteore cʉ̃ ca tii doti tʉjarique 
\p  
\v 20 Timoteo, mʉre tii dotiriquere añuro ĩa nʉnʉjee, mʉ tii nʉnʉa waawa. Ati yepa maquẽre wederique, Ʉmʉreco Pacʉ cʉ̃ ca boorore biro añuro nii nʉnʉa waa majiña maniro ca tiirije majirique ca bii ditorijere, cʉ̃ja ca majirije mena cʉ̃ja ca ĩi camotarijere, tʉoticãña.  
\v 21 Jĩcãrã tee majirique peere tʉo nʉnʉjeema ĩirã, díámacʉ̃ tʉo nʉcʉ̃ bʉoriquere camotaticãupa. 
\p Wiogʉ cʉ̃ yee añurijere mʉja niipetirãre pairo cʉ̃ tiicojojato. 
\p To biro to biijato. 
\p Pablo