\id EPH \h Efesios \toc1 Tson Na Scüenon Pablo Ndëë Nnꞌan // Tsjoon Éfeso \toc2 Efesios \mt1 Tson Na Scüenon Pablo Ndëë Nnꞌan // Tsjoon Éfeso \c 1 \s1 Incyaa Pablo tsꞌon ꞌnaanꞌ jon ndëë nnꞌan Éfeso \p \v 1 Ja Pablo matscüenön tsonvahin ndëëhoꞌ. Ngꞌe na ntꞌue tsꞌon Tyoꞌtsꞌon, joꞌ condui ja tsꞌan na iꞌua jon tsꞌian nnön na jöncya jñꞌoon naya ꞌnaanꞌ jon ndëë nnꞌan. Matscüenön tsonvahin ndëë ꞌoꞌ na covantyja nꞌonhoꞌ Jesucristo na mꞌanhoꞌ tsjoon Éfeso na conduihoꞌ nnꞌan cüentaaꞌ jon. \v 2 Nquii Tyoꞌtsꞌon conduihin tyëëhë ndoꞌ nquii Jesucristo conduihin na ityeꞌntjon jon jaa. Juu naya na nanꞌxuanhan yo ninꞌjuu na conduihan na tajñuaanꞌ tsꞌonhin, macꞌan ndëëhan na jndyentyichenhanꞌ ninncyahan na ncyꞌonhoꞌ cüentahanꞌ. \s1 Jndye nnon min na ityio Tyoꞌtsꞌon jnꞌaan jaa ntyja ꞌnaanꞌ Espíritu Santo \p \v 3 Cüitꞌmaanꞌ nquii Tyoꞌtsꞌon na conduihin tye Jesucristo, nquii jon na conduihin na ityeꞌntjon jon jaa. Ee na condui jaa nnꞌan na mꞌan ntyja ꞌnaanꞌ Cristo, joꞌ ntyja ꞌnaanꞌ Espíritu Santo, nquii Tyoꞌtsꞌon ityio jon jnꞌaan jaa xengꞌe na mꞌaan Cristo quiñoonꞌndue. \v 4 Vitjachen na ntquen Tyoꞌtsꞌon tsonnangue, ndoꞌ juu xjenꞌñeen tji jon jaa na condui jaa cüentaaꞌ nquii jon ngꞌe juu tsꞌian na siquindë Cristo. Sꞌaa Tyoꞌtsꞌon na nndaꞌ chaꞌ nnanꞌxuan ñuan nquiiꞌ yo na tajnan nanꞌxuan na tonnon jon. Ngꞌe na viꞌnchjii jon jaa, \v 5 Joꞌ na tivio sijndaꞌ jon na jaa na vantyja nnꞌön Jesucristo, iquen jon na condui jaa ntsinda nquii jon. Sꞌaa jon na nndaꞌ ngꞌe tëveeꞌ nchjii jon, ndoꞌ mantyi ngꞌe na ntꞌue tsꞌon jon. \v 6 Nndaꞌ vaa itsꞌaa jon chaꞌ ninnquiiꞌchen quinanꞌtꞌmaanꞌ jaahin ntyja ꞌnaanꞌ juu naya na tsixuan jon na juuhanꞌ tëquintyja na njon jndyi conduihanꞌ. Tyiꞌvacuaa xjen na incyaa jon naya na tsixuan jon ngꞌe na viꞌnchjii jndyi jon nquii Jesús. \v 7 Ntyja ꞌnaanꞌ nquii jon sijnda ntcüeꞌ Tyoꞌtsꞌon jaa yo neoonꞌ Cristo. Ndoꞌ ngꞌe joꞌ, itsitꞌman tsꞌon Tyoꞌtsꞌon jaa tsoñꞌen nnon jnan na nanꞌxuan. Itsꞌaa jonhanꞌ ngꞌe juu naya na condui jon, njon jndyi conduihanꞌ. \v 8 Juu nayaꞌñeen, vantjoꞌchen itsiquindaaꞌ jonhanꞌ jaa ntyja ꞌnaanꞌ juu na jndaꞌ xquen jon na tëquintyja na njon tsixuanhanꞌ, ndoꞌ yo na ivaaꞌ tsꞌon jon nin ꞌnan na icanhanꞌ jaa. \v 9 Tivio tyíꞌquindio nnꞌan nchu vaa na ntꞌue tsꞌon jon na quintꞌahan chaꞌ ndëë ntsinꞌman jon ñuaanhan. Majoꞌ naneinhin jndë siꞌman jonhanꞌ ndëë xengꞌe ntyja ꞌnaanꞌ nquii Cristo, joꞌ na tëveeꞌ nchjii jon na sijndaꞌ jonhanꞌ. \v 10 Ntyjantyi na nndaꞌ vaa na sijndaꞌ jon, tsoñꞌen na mꞌan quiñoonꞌndue yo nnon tsonnangue, ncjuꞌcje jon joohan nacje ꞌnaanꞌ nquii Cristo. Ya na ntyjii jon na jndë tentyja xjen, ntsiquindëñꞌenhanꞌ chaꞌxjen na sijndaꞌ jon. \p \v 11 Tivio jndyi tji Tyoꞌtsꞌon jaa ndoꞌ tquen jon na condui jaa cüentaaꞌ nquii jon. Sꞌaa jon na nndaꞌ ntyjantyi na ntꞌue tsꞌon jon na cuaa. \v 12 Sꞌaa jonhanꞌ chaꞌ quiiꞌ ntꞌan nnꞌan tsonnangue, nquii jon na taquintyja na tꞌman conduihin, nditꞌmaanꞌ jon ntyja nján já na tyeꞌ jndyee na conanꞌqui nꞌö́n Cristo. \v 13 Ndoꞌ ꞌoꞌ nnꞌan na tyiꞌconduihoꞌ tsjan já nnꞌan judíos, mantyi tyiiꞌhanꞌ ꞌoꞌ ntyja ꞌnaanꞌ Cristo xjen na tondyehoꞌ juu jñꞌoon naya na conduihanꞌ na mayuuꞌ, jñꞌoonꞌñeen itsiquindyihanꞌ na itsinꞌman Tyoꞌtsꞌon ñuaanhoꞌ ngꞌe na vantyja nꞌonhoꞌ Cristo. Juu xjen na tantyja nꞌonhoꞌhin, tyincyaa Tyoꞌtsꞌon na tyꞌonhoꞌ cüenta Espíritu Santo chaꞌxjen na jndë tcoꞌ jon ꞌndyo jon chaꞌ quitsiꞌmanhanꞌ na conduihoꞌ nnꞌan cüentaaꞌ nquii Tyoꞌtsꞌon. \v 14 Nquii jon incyaa jon Espíritu Santo quiiꞌ nꞌonhoꞌ, ncüii na tyuaaꞌ ya coyꞌön cüenta viochen xjen na coventꞌö na ntsiquindyaa jon jaa na mꞌan nacje ꞌnaanꞌ jnan chaꞌ nndui jaa nnꞌan na itsijnda jon. Juu ꞌnanꞌñeen na itsiquindaaꞌ jon jaa, taquintyja nditꞌmaanꞌhin ntyja ꞌnaanꞌhanꞌ. \s1 Jñꞌoon na ican Pablo nnon Tyoꞌtsꞌon \p \v 15 Mangꞌe na nndaꞌ vaa, ntyjantyi xjen na jndë jndyi na vantyja nꞌonhoꞌ ta Jesús, yo na conanꞌveꞌngiohoꞌ nnꞌan na conduihan cüentaaꞌ Tyoꞌtsꞌon, \v 16 Joꞌ tyiꞌcjöcüentyjëꞌ na mancya na ya Tyoꞌtsꞌon ntyja ꞌnaanhoꞌ, ndoꞌ xjen na matsinën nnon jon, macꞌan na quitejndei jon ꞌoꞌ. \v 17 Nquii Tyoꞌtsꞌon na totyeꞌntjon Jesucristo nnon jon, nquii jon na conduihin Tyëëhë, mꞌaan jon naijon na taquintyja na nancooꞌ, macꞌan nnon jon na ncyaa jon na jndaꞌ nquenhoꞌ chaꞌ juu ꞌnan na ntyjii jon, ntscüenon jonhanꞌ quiiꞌ ñuaan ꞌnaanhoꞌ na ncüaaꞌ nꞌonhoꞌ ꞌnan na itsiꞌmanhanꞌ. Ndoꞌ na yantyichen ntaꞌjnꞌaanhoꞌhin. \v 18 Nndaꞌ vaa na macꞌan chaꞌ quiiꞌ nꞌonhoꞌ ndëë ncüaaꞌ nꞌonhoꞌ nchu vaa na ntꞌue tsꞌon Espíritu na quintꞌahoꞌ ndoꞌ mantyi chaꞌ nndëë ntjiꞌhoꞌ cüenta na juu na tꞌman qui nꞌonhoꞌhin, njon jndyihanꞌ, ndoꞌ na ncüaaꞌ nꞌonhoꞌ na juu na ntsiquindaaꞌ jon joo nnꞌan na conduihan cüentaaꞌ nquii jon, njon jndyihanꞌ. \v 19 Nquë na vantyja nnꞌön Cristo, nquii Tyoꞌtsꞌon na taquintyja najndei conduihin, juuhanꞌ taquityja tꞌman tsixuanhanꞌ, macꞌan na cüaaꞌ nꞌonhoꞌ ntyja ꞌnaanꞌhanꞌ. Juu najndeiꞌñeen mayo juuntyihanꞌ \v 20 na tyincyaa jon na tandoꞌ xco Cristo vi na jndë na tueꞌ jon. Ndoꞌ tꞌua jon tsꞌian na cacjo Cristo tongiaaꞌ jon quiñoonꞌndue naijon tsoñꞌen conanꞌtꞌmaanꞌhan jon. \v 21 Naijon na mꞌaan jon, tꞌmanntyichen conduihin, chichen ncüii cüii nnon na cotoxen, min ángeles na nanꞌxuan najndë, min joo na conditque na cotoxenhan joꞌ. Tꞌmanntyichen condui Cristo, chichen chaꞌxjen na ncüii cüii na tꞌman condui nnon tsonnanguevahin, min xjen neinhin, min ꞌnan na ngueꞌntyja na tonnonchen. \v 22 Ndoꞌ tsoñꞌen nnon na mꞌan, jndë tquen Tyoꞌtsꞌonhan na cꞌonhan nacje ꞌnaanꞌ nquii Cristo. Ndoꞌ jndë tꞌua jon tsꞌian na nquii Cristo conduihin xquen jñꞌoon ntyja ꞌnaanꞌ tsoñꞌen, chaꞌ quitejndeihanꞌ juu tmaanꞌ nnꞌan na conduihan cüentaaꞌ nquii jon. \v 23 Jaa tmaanꞌ nnꞌan na icüji Tyoꞌtsꞌon cüentaaꞌ jon, condui jaa siꞌtsꞌo ꞌnaanꞌ Cristo, juu tmaanꞌñeen na ntyja ꞌnaanꞌhanꞌ itsiquindëhanꞌ nquii jon. Manquiintyi jon na ntyja ꞌnaanꞌ jon itsiquindëhanꞌ tsoñꞌen. \c 2 \s1 Itsinꞌman Tyoꞌtsꞌon ñuaan nnꞌan ngꞌe tꞌman vaa na viꞌntyjii jonhan \p \v 1 Na toxenꞌchen tonduihoꞌ ntꞌoo tsojnaanꞌ na tonanꞌtjahoꞌ ndoꞌ na tomꞌanhoꞌ nacje ꞌnaanꞌ jnan. \v 2 Juu xjenꞌñeen totsamꞌanhoꞌ chaꞌxjen na cotsamꞌan nnꞌan tsonnangue Tonanꞌjonhoꞌ yo juu yutyia na conduihin na coꞌxen juu tyquiiꞌ jndye, nquii juu na iquen juu xjen nnꞌan na conanꞌvehan nacjooꞌ Tyoꞌtsꞌon. \v 3 Ndoꞌ nguee na toxenꞌchen, mantyi tsoñꞌen jaa tonanꞌxuan chaꞌna joo nanꞌñeen. Ntyjantyi ꞌnan na toquen siꞌtsꞌo njanhan xjen, joohanꞌ tontꞌa. Tonanꞌjön yo minꞌcya ro nnon ꞌnan tyia na ntꞌue tsꞌonhanꞌ, ndoꞌ yo minꞌcya ro nnon natyia na tonanꞌtiu nquë. Ndoꞌ ngꞌe na nndaꞌ, tondui jaa nnꞌan na quitꞌuii Tyoꞌtsꞌon jaa chaꞌxjen mantyi itꞌuii jon mañoon nnꞌan na conanꞌtjahan nnon jon. \v 4 Majoꞌ nquii jon tenon ntyja xjen mꞌaan jon na ntyꞌia ro jaa nchjii jon ndoꞌ na tꞌman vaa na viꞌntyjii jon jaa, \v 5 Ngꞌe na nndaꞌ, viochen xjen na tonanꞌxuan jaa ntꞌoo ngꞌe jnan, majuu xjenꞌñeen tyincyaa jon na nanꞌxuan jaa na tyiꞌquintycüii na cotantꞌö xengꞌe Cristo. Ngꞌe juu naya na condui Tyoꞌtsꞌon, joꞌ na jndë sinꞌman jon ñuan njanhan. \v 6 Ndoꞌ ngꞌe na vantyja nnꞌön Cristo Jesús, joꞌ xjen na tondui jaa ntꞌoo, nquii Tyoꞌtsꞌon tyincyaa jon na cotaꞌntꞌöxcö xengꞌe Cristo, ndoꞌ iꞌua jon tsꞌian na conanꞌjön yo Jesús quiñoonꞌndue naijon na vequityen jon na icoꞌxen jon. \v 7 Itsꞌaa Tyoꞌtsꞌon na nndaꞌ chaꞌ joo ndyu na vacachen na mꞌaanhanꞌ, ndëë tsoñꞌen na jndë tquen jon, ntsiꞌman jon na juu naya na conduihin na mꞌaan jon na viꞌntyjii jon jaa ngꞌe Cristo Jesús, tëquintyja na tꞌman conduihanꞌ. \v 8 Ee ntyja ꞌnaanꞌ juu naya na condui Tyoꞌtsꞌon, joꞌ na itsinꞌman jon ñuaanhoꞌ, ngꞌe na vantyja nꞌonhoꞌ Jesucristo. Min chito itsꞌaa jon na nndaꞌ ntyja ꞌnaanꞌ ncüii nnon na nanꞌxuan nquehoꞌ. Nquii jon itsiquindaaꞌ jonhanꞌ ꞌoꞌ. \v 9 Min chito itsꞌaa jon na nndaꞌ ngꞌe ncüii nnon na contꞌa nquehoꞌ. Itsꞌaa jonhanꞌ chaꞌ quitscuꞌhanꞌ na ntsiquinjon tsꞌan ntyja nchu vaa na itsꞌaa nquii juu. \v 10 Ndoꞌ na conanꞌxuan na nndaꞌ ngꞌe tsꞌian na sꞌaa nquii jon, ee tquen jon jaa na ntejndei jaa nnꞌan ngꞌe Cristo Jesús. Tivio jndyi sijnda jon na cuaa na nndaꞌ ntyja njanhan. \s1 Ninncüii condui jaa na tonnon Tyoꞌtsꞌon ngꞌe Cristo \p \v 11 Ñꞌenhoꞌ na chito tuihoꞌ tsjan nnꞌan judíos. Tyiꞌngitsuuꞌ nꞌonhoꞌ nchu vaa na tonanꞌxuanhoꞌ xjen na tyíꞌquinanꞌtꞌmaanꞌhoꞌ Tyoꞌtsꞌon. Nque nnꞌan judíos conduehan na ꞌoꞌ tyiꞌconduihoꞌ cüentaaꞌ jon ngꞌe na tacontꞌahoꞌ juu tsꞌian na contꞌa nquehan yo yononꞌndaa ndahin. \v 12 Majoꞌ cañjoonꞌ nꞌonhoꞌ na juu xjenꞌñeen, ꞌoꞌ tyíꞌcꞌonhoꞌ ntyja ꞌnaanꞌ Cristo. Ntyja ꞌnaan nnꞌan Israel na icüji Tyoꞌtsꞌonhan na conduihan cüentaaꞌ nquii jon, jntyꞌiihanꞌ ꞌoꞌ, tyíꞌcacüjaꞌhanꞌ ꞌoꞌ ntyja ꞌnaanꞌ jñꞌoon na tcoꞌ jon ꞌndyo jon ndëëhan. Min tatꞌonhoꞌ na qui nꞌonhoꞌ jon, min tyíꞌcꞌonhoꞌ ntyja ꞌnaanꞌ jon. \v 13 Majoꞌ nanein, ꞌoꞌ na toxenꞌchen na tycya tomꞌanhoꞌ ntyja ꞌnaanꞌ Tyoꞌtsꞌon, jndë tyiiꞌ jon ꞌoꞌ ntyja ꞌnaanꞌ nquii jon ngꞌe na jnduiꞌ neoonꞌ Cristo na tyincyaa jon na tꞌion nnꞌanhin tsonjnꞌaan. \v 14 Ngꞌe ntyja ꞌnaanꞌ nquii jon, joꞌ condui jaa na tajñuaanꞌ tsꞌon na tonnon Tyoꞌtsꞌon. Ndoꞌ ngꞌe ntyja ꞌnaanꞌ nquii Cristo, jaa nnꞌan judíos yo ꞌoꞌ nnꞌan na mañoon tsjan conduihoꞌ, sꞌaa Tyoꞌtsꞌon na ninncüii tmaanꞌ condui jaa, jndë sityuiiꞌ jon juu jñꞌoon na tovachuhanꞌ tsoñꞌen jaa na tyíꞌtjonꞌ tomꞌan na tonanꞌvjë ntyjë. \v 15 Sꞌaa jon na nndaꞌ juu xjen na nquii Cristo na tsꞌanhin, tueꞌ jon nnon tsonjnꞌaan. Ndoꞌ ntyja ꞌnaanꞌ joꞌ, itsꞌaahanꞌ na juu jñꞌoon na tquen Moisés yo joo mañoon jñꞌoon na tocanhanꞌ na quitaꞌncꞌuëëhanꞌ tavi ntcoꞌxenntyichenhanꞌ jaa. Sꞌaa Cristo na nndaꞌ chaꞌ ve tmaanꞌ jaa ninjntꞌuehin na ntquen jon ninncüii tmaanꞌ xco cüentaaꞌ nquii jon. Ndoꞌ ngꞌe na sꞌaa jon na nndaꞌ, joo na ve tmaanꞌ jaa jndë ntycüii na mꞌan na tyiꞌquijntꞌö ntyjëëhë. \v 16 Ngꞌe ntyja ꞌnaan na tyincyaa Cristo na tueꞌ jon nnon tsonjnꞌaan, joꞌ sintycüii jon na tyiꞌya tomꞌan nnꞌan judíos yo nnꞌan na mañoon tsjan conduihan. Ndoꞌ na nndaꞌ, ntjo ntyjii Tyoꞌtsꞌon yohan. Sꞌaa jon na ninncüii siꞌtsꞌo conduihan tonnon jon. \p \v 17 Ndëë ꞌoꞌ na tyíꞌcacüjaꞌhanꞌ ꞌoꞌ ntyja ꞌnaanꞌ Tyoꞌtsꞌon, jndyo Cristo ndoꞌ tyincyaa jon jñꞌoon naya chaꞌ ndëë nanꞌxuanhoꞌ na tajñuaanꞌ tsꞌon cꞌonhoꞌ na tonnon jon. ꞌOꞌ ndoꞌ mantyi ndëë nnꞌan judíos na ndyontyi tomꞌanhan ntyja ꞌnaanꞌ jon. \v 18 Ee ntyja ꞌnaanꞌ nquii Cristo, tsoñꞌen jaa, tanin min na aa condui nnꞌan judíos ndoꞌ aa condui jaa nnꞌan na mañoon tsjan, naneinhin condëë conanꞌndyooꞌ jaa na mꞌaan tyëëhë Tyoꞌtsꞌon ngꞌe nquii Espíritu cüentaaꞌ jon. \v 19 Mangꞌe na nndaꞌ, naneinhin na tonnon jon taviquinanꞌxuanntyichenhoꞌ chaꞌvijon nnꞌan na cotsque ya, oo chaꞌna nnꞌan na veꞌ mꞌan yahan tsjoon mañoon nnꞌan. Naneinhin na tonnon jon, cüejon conduihoꞌ yo nnꞌan cüentaaꞌ jon chaꞌxjen mañoon nnꞌan na vantyja nꞌonhan Cristo, maninnquiiꞌ conduihoꞌ nnꞌan vaaꞌ jon. \v 20 Nque nnꞌan na jñon Jesucristo yo jñꞌoon naya ꞌnaanꞌ jon, yo ninꞌnque nnꞌan na tonanꞌneinhan juuhanꞌ ndëëhoꞌ, ntyja na vantyja nꞌonhoꞌ jon, joo nanꞌñeen conduihan chaꞌvijon tsjaanꞌ vꞌaa. Ndoꞌ quityquiiꞌ juu tsꞌianꞌñeen, nquii Cristo Jesús conduihin tsjöꞌ nqui vꞌaa. \v 21 Ntyja ꞌnaanꞌ nquii jon, juu vaaꞌ jon na condui jaa, vandëhanꞌ. Vanditꞌmanhanꞌ na conduihanꞌ ncüii vatsꞌon na jiꞌua tsixuanhanꞌ cüentaaꞌ Tyoꞌtsꞌon naijon na mꞌaan jon. \v 22 Ndoꞌ ngꞌe na conanꞌjonhoꞌ yo Cristo, mantyi itsitjonꞌhanꞌhoꞌ yo tsoñꞌen nnꞌan na vantyja nꞌon jon. Ntyja ꞌnaanꞌ joꞌ conduihoꞌ ncüii vꞌaa naijon mꞌaan Tyoꞌtsꞌon ndoꞌ nquii Espíritu na conduihin na mꞌaan jon quityquiiꞌ juu vꞌaaꞌñeen. \c 3 \s1 Chu Pablo tsꞌian na incyaa jon jñꞌoon naya ndëë nnꞌan na tachito judíos \p \v 1 Mangꞌe na nndaꞌ vaa na itsijndaꞌ Tyoꞌtsꞌon, ja Pablo ntyꞌi vancjo naneinhin ngꞌe na mancya jñꞌoon ntyja ꞌnaanꞌ Cristo Jesús ndëë ꞌoꞌ na chito conduihoꞌ tsjan nnꞌan judíos. \v 2 Mꞌaanꞌ tsꞌön na jndë condyehoꞌ na ngꞌe juu naya na condui Tyoꞌtsꞌon, joꞌ na iꞌua jon tsꞌianvahin nnön chaꞌ quitejndeihanꞌ ꞌoꞌ. \v 3 Juu jñꞌoon na tyiꞌquindio nnꞌan ndyu na toxenꞌchen, joꞌ siꞌman jndyoyu jonhanꞌ nnön. Juu jon incyaa jon na mavaaꞌ tsꞌönhanꞌ, juuhanꞌ jndë tji jaa vendye ꞌndyo jñꞌoon nnon tsonvahin. \v 4 Vi na jndë jnanꞌjnꞌaanhoꞌ jñꞌoonva na macüji, ndëë ntjiꞌhoꞌ cüenta na mavaaꞌ tsꞌön juu jñꞌoon ntyja ꞌnaanꞌ Cristo, jñꞌoon na tacondye nnꞌanhanꞌ ndyuꞌ na toxenꞌchen. \v 5 Ee joo ndyu na jndyocahanꞌ, tyíꞌquitsiquindyi Tyoꞌtsꞌon nnꞌan juu jñꞌoonva. Majoꞌ naneinhin ntyja ꞌnaanꞌ nquii Espíritu Santo, jndë siꞌman jonhanꞌ ndëë joo nnꞌan na nchoꞌve nnꞌan na totsayꞌonhan yo jñꞌoon na toninncyaa Jesús na conduihan ñuan nquiiꞌ na tonnon Tyoꞌtsꞌon yo maninꞌ nque nnꞌan na coninncyahin jñꞌoonꞌñeen ndëë nnꞌan. \v 6 Juu jñꞌoonvahin na tyíꞌquindye nnꞌanhanꞌ, ndö vaa na itsiquindyihanꞌ. Ngꞌe ntyja ꞌnaanꞌ jñꞌoon naya ꞌnaanꞌ Jesucristo, joꞌ nque nnꞌan na chito conduihan nnꞌan judíos, cüejon coyꞌonhan cüenta juu naya na incyaa Tyoꞌtsꞌon chaꞌxjen juu naya na itsiquindaaꞌ jon joo nnꞌan judíos. Nque nnꞌan na chito conduihan nnꞌan judíos, cüejon conduihan siꞌtsꞌo ꞌnaanꞌ Cristo chaꞌxjen nque nnꞌan judíos conduihinhanꞌ. Nincüejon coyꞌonhan cüenta jñꞌoon na icoꞌ Tyoꞌtsꞌon ꞌndyo jon na ndyio jon jnꞌaan nque nnꞌan na mꞌanhan ntyja ꞌnaanꞌ Cristo Jesús. \p \v 7 Min ncüii tyiꞌtsixuan ja na ncꞌua jon tsꞌian nnön, majoꞌ tyiiꞌ jon ja quityquiiꞌhanꞌ na ninncya jñꞌoon naya ꞌnaanꞌ jon ndëë nnꞌan ntyja ꞌnaanꞌ juu najndei na conduihin. \v 8 Min na tyiꞌnjon condui ja chaꞌna condui vendye nnꞌan cüentaaꞌ Tyoꞌtsꞌon, majoꞌ iꞌua jon tsꞌian nnön na ninncya jñꞌoon naya ꞌnaanꞌ jon ndëë nnꞌan na chito conduihan nnꞌan judíos, na quitsiquindyihan ntyja ꞌnaanꞌ joo jñꞌoon na taquintyja na njon conduihanꞌ ntyja ꞌnaanꞌ Cristo. \v 9 Iꞌua Tyoꞌtsꞌon tsꞌian nnön na joo nnꞌan na mꞌan ncüii cüii joo, quitsꞌa na ngovaaꞌ nꞌonhan nchu vaa na sijndaꞌ jon na ntsinꞌman jon ñuaan nque nnꞌan na chito judíos conduihan. Nndaꞌ vaa sinchuꞌ nquii jon na tquen jon tsoñꞌen na min, majoꞌ ata ngueemin siꞌman jon na ndui na nndaꞌ. \v 10 Itsꞌaa jon na nndaꞌ, chaꞌ neinhin xengꞌe ntyja ꞌnaanꞌ juu tmaanꞌ nnꞌan na conduihan cüentaaꞌ jon, ndëë joo ángeles na cotoxen quiñoonꞌndue yo mañoon nnon na conintque na mꞌanhan joꞌ, ntsiꞌman jon ndëëhan ncüii cüii nnon na conduihin na jndaꞌ xquen jon. \v 11 Juu xjen na vitjachen na tquen jon tsonnangue, sijndaꞌ jon na ndui na nndaꞌ. Ndoꞌ ntyja ꞌnaanꞌ nquii Jesucristo na conduihin na ityeꞌntjon jon jaa, joꞌ siquindë jonhanꞌ. \v 12 Nein nquii jon incyaa jon na qui nnꞌönhin ndoꞌ ngꞌe joꞌ, itsijndaꞌ jon nquën na quinanꞌndyooꞌ jaa na tonnon Tyoꞌtsꞌon, yo na minꞌncüii tyiꞌquindyiiꞌ nnꞌön na nntꞌa na nndaꞌ ngꞌe na vantyja nnꞌönhin. \v 13 Mangꞌe na nndaꞌ, macꞌan ndëëhoꞌ na tyiꞌntsichjooꞌhanꞌ nꞌonhoꞌ ntyja ꞌnaanꞌ juu naviꞌva na maquenön na ntyꞌi ja vancjo ntyja ꞌnaanhoꞌ, na ntyja ꞌnaanꞌhanꞌ itsiquinjonhanꞌ ꞌoꞌ. \s1 Viꞌntyjii Cristo jaa \p \v 14-15 Ya na ndyiiꞌ tsꞌön ntyja ꞌnaanꞌ juu na jndaꞌ xquen Tyoꞌtsꞌon na sijndaꞌ jon na ntsinꞌman jon nnꞌan, macoꞌxtyë tonnon nquii jon na conduihin Tye tondëë tsoñꞌen na tquen jon, ñꞌen joohan na mꞌan quiñoonꞌndue ndoꞌ mantyi ñꞌenhan na mꞌan nnon tsonnanguevahin. \v 16 Tsoñꞌen joo na conanꞌmanhanꞌ na taquintyja na njon conduihin, macꞌan nnon jon na ntyja ꞌnaan joohanꞌ nninncyaa jon na ntsayꞌonhoꞌ na jndëhoꞌ ntyja ꞌnaanꞌ juu najndei na conduihin ngꞌe nquii Espíritu Santo. \v 17 Nndaꞌ vaa na macꞌan chaꞌ ninvito ncꞌoon Cristo quiiꞌ nꞌonhoꞌ ngꞌe na vantyja nꞌonhoꞌ jon. Mantyi macꞌan na nninncyaa Tyoꞌtsꞌon na juu na mꞌaan jon na viꞌntyjii jon ꞌoꞌ, quintjotyen na nanꞌxuanhoꞌhanꞌ. \v 18 Nndaꞌ vaa na macꞌan chaꞌ ꞌoꞌ yo ninꞌtsoñꞌen nnꞌan cüentaaꞌ Tyoꞌtsꞌon na ngaquehoꞌ na ncüaaꞌ nꞌonhoꞌ tsaꞌnndaꞌ tꞌman tsixuan juu na viꞌntyjii Cristo ꞌoꞌ. Juuhanꞌ tꞌmanntyichen tsixuanhanꞌ, chintyi na veꞌ ntyja ꞌnaan juu na tuen nnon tsonnangue. Ntyja na viꞌntyjii jon ꞌoꞌ tcontyichenhanꞌ, chintyi xueechuuꞌ tsꞌan. Ndyentyihanꞌ, chito veꞌ chaꞌna nandye tsjöꞌndue. Ndoꞌ ndaandue min na njoonhanꞌ, juu na viꞌntyjii jon nnꞌan tjantyichen na njoonhanꞌ, chichen ndaandue. \v 19 Mantyi macꞌan na juu na viꞌntyjii Tyoꞌtsꞌon nnꞌan na nnintyincyooꞌ yahanꞌ ntyja ꞌnaanhoꞌ. Juuhanꞌ ivenoonꞌhanꞌ nchu vaa na nndëë ncüaaꞌ nnꞌön. Nndaꞌ vaa na macꞌan chaꞌ quindë ya nnanꞌxuanhoꞌ tsoñꞌen na condui Tyoꞌtsꞌon. \p \v 20 Nquii jon jndyentyichen ndëë ntsꞌaa jon, chintyi na cotan na quitsꞌaa jon oo na ndyiiꞌ nnꞌön na aa ndëë ntsꞌaa jon. Condëë itsꞌaa jonhanꞌ ntyja ꞌnaanꞌ juu najndei na conduihin na mꞌaanhanꞌ quityquiiꞌ nnꞌön. \v 21 Cüitꞌmaanꞌ nquii Tyoꞌtsꞌon na mꞌaan jon quiiꞌ ntꞌan nnꞌan na conduihan tmaanꞌ cüentaaꞌ jon, ndoꞌ mantyi cüitꞌmaanꞌ Cristo Jesús. Manchaꞌxjen quindui na nndaꞌ ndoꞌ min tyiꞌjon cacüentyjeeꞌ na quinduihanꞌ. \c 4 \s1 Ninncüii tmaanꞌ condui jaa ngꞌe Espíritu Santo \p \v 1 Ngꞌe na matyeꞌntjön nnon Jesucristo, joꞌ na mꞌan vancjo ntjoohin. Joꞌ macꞌan vi nayaꞌñeen ndëëhoꞌ na viochen xjen na cotsamꞌanhoꞌ, cꞌonhoꞌ chaꞌxjen na chuhanꞌ ngꞌe na tqueenꞌ Tyoꞌtsꞌon ꞌoꞌ na quinanꞌjonhoꞌ yo Cristo. \v 2 Quinanꞌndyiaꞌ nꞌonhoꞌ tondëë nnꞌan. Cꞌonhoꞌ na cüiya ngiohoꞌ yo nnꞌan. Cꞌonhoꞌ na tꞌman nꞌonhoꞌ tsoñꞌen ꞌnan na tyiꞌya na contꞌa nnꞌan ꞌoꞌ. Nque ntyjehoꞌ na vantyja nꞌon Cristo, yo na conanꞌvengiohoꞌhin quinanꞌtꞌman nꞌonhoꞌhin yo ꞌnan na contꞌahinhoꞌ. \v 3 Quitaꞌngueeꞌhoꞌ na nquii Espíritu Santo ngotsiꞌman jon ndëhoꞌ nchu vaa na quitsamꞌanhoꞌ, yajoꞌ ya ncꞌonhoꞌ yo ntyjehoꞌ. \v 4 Ee jaa na vantyja nnꞌön Jesucristo, ninncüii siꞌtsꞌo ꞌnaanꞌ jon condui jaa. Ndoꞌ ninncüii Espíritu mꞌaan, chaꞌxjen na ninncüii vaa na tꞌman qui nnꞌön Tyoꞌtsꞌon xjen na tqueenꞌ jon jaa na quinanꞌjön ntyja ꞌnaanꞌ na icoꞌxen jon. \v 5 Tondëë jaa na vantyja nnꞌön Cristo, xiaꞌntyi nquii jon conduihin na ityeꞌntjon jon tsoñꞌen jaa, ndoꞌ ninncüii jñꞌoon na vantyja nnꞌön na nquii jon conduihin na itsinꞌman jon ñuan njanhan, ndoꞌ juu na contꞌëhë yo xueeꞌ jon, ninncüiihanꞌ. \v 6 Tondëë tsoñꞌen jaa, ninncüii Tyoꞌtsꞌon na conduihin tyëëhë ngꞌe na vantyja nnꞌön Cristo. Xiaꞌntyi nquii jon coꞌxen jon tsoñꞌen. Itsꞌaa jon yo tsoñꞌen chaꞌxjen na ntꞌue tsꞌon jon, ndoꞌ mꞌaan jon yo ncüii ro ncüii jaa. \p \v 7 Majoꞌ ncüii cüii jaa, nquii Cristo itsiquindaaꞌ jon tsꞌian ꞌnaanꞌ jon na quintꞌahanꞌ chaꞌxjen na jndë sijndaꞌ jon. \v 8 Ngꞌe na nndaꞌ, nnon tson salmos vaa jñꞌoonꞌ Tyoꞌtsꞌon na jndui na itsohanꞌ: \q1 Xjen na tëva ntcüeꞌ Cristo quiñoonꞌndue vi jndë na tandoꞌ xco jon jndë na jnanꞌcueeꞌ nnꞌanhin, \q1 tsoñꞌen joo na conduihan na jndë tjuꞌ cje jon, tëchu jonhan, ndoꞌ itsiquindaaꞌ jon jaa ncüii cüii nnon na itejndeihanꞌ jaa. \m Manndaꞌ itsiquindyi tson salmos. \p \v 9 Ndoꞌ ngꞌe na itso jñꞌoonꞌñeen na tëva ntcüeꞌ jon quiñoonꞌndue, mantyi itsiquindyihanꞌ na joꞌ jnan jon, na jndyocue jon nnon tsonnangueva. \v 10 Nquii jon na jnan quiñoonꞌndue na jndyocue jon nnon tsonnanguevahin, manquiintyi jon tëva ntcüeꞌ jon quiñoonꞌndue na ndyentyichen, chaꞌ condëë cꞌoon jon na ninvaañꞌen. \v 11 Jaa na vantyja nnꞌönhin, manquii jon itsiquindaaꞌ jon ncüii cüii nnon tsꞌian jaa chaꞌ condëë cotyeꞌntjön nnon jon, chaꞌ ntejndeihanꞌ nnꞌan na conduihan tmaanꞌ cüentaaꞌ jon. Ñꞌen já na condui nnꞌan na iꞌua jon tsꞌian ndë́ na cotsayꞌö́n jñꞌoon naya ꞌnaanꞌ jon ndëë nnꞌan, ndoꞌ ñꞌen vendye nnꞌan na coninncyaa jñꞌoonꞌ jon ndëë nnꞌan nchu vaa ꞌnan na nguaa, ndoꞌ ñꞌen vendye nnꞌan na comandyiꞌhan ndëë nnꞌan na coninncya jñꞌoonꞌ Tyoꞌtsꞌon chaꞌ ntcüeꞌ nꞌonhan jnanhan. Ndoꞌ ñꞌen vendyehan na itsiquindaaꞌ jon tsꞌianhan na coninncyahan jñꞌoonꞌ jon yo ninꞌnnꞌan na conanꞌman yahin juuhanꞌ ndëë nnꞌan na vantyja nꞌon, cha ngaquehan ntyja ꞌnaanꞌ jon. \v 12 Tsꞌianminꞌ iꞌua Cristo ndëë nanꞌñeen chaꞌ cüijndaꞌ ncüii cüii nnon tsꞌian na cotyeꞌntjon nnꞌan cüentaaꞌ Tyoꞌtsꞌon nnon jon, chaꞌ ntyja njan jaa na condui sitsꞌo ꞌnaanꞌ Cristo, ngaque jaa quityquiiꞌ na vantyja nnꞌönhin. \v 13 Itsꞌaa jon na nndaꞌ chaꞌ tsoñꞌen jaa cüejon cꞌön na vantyja nnꞌön yo nquii jon na conduihin jnda Tyoꞌtsꞌon, ndoꞌ chaꞌ cüejon cüaaꞌ nnꞌön ntyja ꞌnaanꞌ na condui jnda jon. Yajoꞌ nnanꞌxuan jaa nnꞌan na jndë tque ntyja ꞌnaanꞌ Cristo na quindë ya nanꞌxuan jaa chaꞌxjen na tsixuan nquii jon. \v 14 Ya na nanꞌxuan nanꞌmin, taxeꞌquitsijonhanꞌ jaa chaꞌna yotsca, ee joo yoꞌñeen majndye jnda conanꞌcüejndyo joo nchu vaa na mꞌaanꞌ nꞌon joo. Min tyiꞌxeꞌquinanꞌjñꞌöönꞌ jaa ncüii cüii nnon jñꞌoon na conanꞌman nnꞌan na ndyiiꞌ manyan nquenhan na yo joo jñꞌoonꞌñeen conanꞌviꞌnnꞌanhan ntyjehan. \v 15 Majoꞌ tyiꞌquichuhanꞌ na nndaꞌ vaa nncꞌön. Icanhanꞌ na quinanꞌnën jñꞌoon na mayuuꞌ ndëë nnꞌan ndoꞌ mantyi quinanꞌman na conanꞌviꞌngiöhan. Ya na contꞌaha na nndaꞌ, yajoꞌ ngaque jaa ntyja ꞌnaanꞌ Cristo, na nquii jon conduihin xquen ntyja ꞌnaanꞌ tmaanꞌ jaa na vantyja nnꞌön jon. \v 16 Juu siꞌtsꞌo ꞌnaanꞌ tsꞌan, itꞌuiiꞌhanꞌ jndye nnon ndui, yo jndye nnon quinjonꞌhanꞌ. Ncüii cüiihanꞌ itejndeihanꞌ ntyjehanꞌ. Manndaꞌ vaa na itsijonhanꞌ ntyja njanhan na condui jaa ntyja ꞌnaanꞌ Cristo. Ncüii cüii jaa, vaa ncüii cüii nnon na itsijndaꞌ Tyoꞌtsꞌon na ntyja ꞌnaanꞌhanꞌ cotejndei ntyjëëhë na vantyja nꞌon Cristo. Ya na contꞌa na nndaꞌ, yajoꞌ tsoñꞌen jaa covaque jaa ntyja ꞌnaanꞌ Tyoꞌtsꞌon ndoꞌ mꞌan na conanꞌviꞌngiö ntyjë na vantyja nꞌon. \s1 Cüixco ntyja na cotsamꞌan \p \v 17 Mangꞌe na nndaꞌ, ndö ro jñꞌoon na matsjö ndëëhoꞌ ndoꞌ maquënhanꞌ ndëëhoꞌ ngꞌe juu najndei na condui nquii ta Jesús. Quitsacüentyjeeꞌhoꞌ na itsijonhanꞌ ꞌoꞌ chaꞌna nnꞌan na tyiꞌcꞌonhan nacje ꞌnaanꞌ Tyoꞌtsꞌon. Ee joohan veꞌ jnꞌaan jñꞌoontiu ꞌnaanhan nchu vaa na cotsamꞌanhan. \v 18 Ee juu na covaaꞌ nꞌonhan nchu vaa na condui Tyoꞌtsꞌon, tsijonhanꞌ juuhanꞌ chaꞌvijon juu najaan tsueꞌ. Ndoꞌ ngꞌe na nndaꞌ nanꞌxuanhin, joꞌ jndë sitycyaaꞌhanꞌhin ntyja ꞌnaanꞌ na ntsixuan tsꞌan na vandoꞌ ñuaanꞌ juu na tonnon Tyoꞌtsꞌon. Ndöꞌ vaa na coquenonhan ngꞌe na mꞌanhan na queꞌ nꞌonhan na tonnon jon. \v 19 Ndoꞌ jnaanꞌ joꞌ, tyiꞌtyia ngiohan nin ncüii nnon natyia na ninꞌquintꞌahan. Coninncyatohan na ntꞌahan minꞌcya ro nnon na itsꞌaa jndyihanꞌ nꞌonhan na ninꞌquintꞌahan. Min tyiꞌquinanꞌxjen nꞌonhan, mꞌanhan na cotquenhan na chaꞌchen nꞌonhan na ninꞌquintꞌantyichenhan natyia. \v 20 Majoꞌ ꞌoꞌ na conanꞌjonhoꞌ ntyja ꞌnaanꞌ Cristo, chito nanꞌminꞌ na tonanꞌman nnꞌan ndëëhoꞌ na ntsananꞌjonhoꞌ. \v 21 Ee ꞌoꞌ tondye yahoꞌ jñꞌoon na mayuuꞌ ntyja ꞌnaanꞌ Jesús, ndoꞌ jndë tonanꞌman nnꞌan ndëëhoꞌ jñꞌoon ntyja ꞌnaanꞌ jon na conduihanꞌ jñꞌoon na mayuuꞌ. \v 22 Ee ntyja ꞌnaanꞌ na totsamꞌanhoꞌ na toxenꞌchen, jndyehoꞌ jñꞌoon na quitji ntcüeꞌhoꞌ ntyja ꞌnaanhanꞌ. Ee xe na aa ngacachen na nndaꞌ mꞌanhoꞌ, ndiꞌndaaꞌñꞌen nchu vaa na cotsamꞌanhoꞌ, ee joo nanꞌñeen conanꞌviꞌnnꞌanhanꞌ. \v 23 Chuhanꞌ na ncyahoꞌ na ntsixco Tyoꞌtsꞌon tsoñꞌen nchu vaa na mꞌaanꞌ nꞌonhoꞌ. \v 24 Quityquiiꞌ na cotsamꞌanhoꞌ, chuhanꞌ na nnintyincyooꞌ na conduihoꞌ nnꞌan xco, tsꞌian na nquii Tyoꞌtsꞌon itsꞌaa jonhanꞌ, na cüityincyooꞌhanꞌ nchu vaa na itsꞌaa tsꞌan ꞌnan na chuhanꞌ ndoꞌ na vamꞌaan juu na ñuaan nquiiꞌhin chaꞌxjen condui nquii jon. \p \v 25 Mangꞌe na nndaꞌ, tavinanꞌneinntyihoꞌ jñꞌoon quintu ndëë nnꞌan. Xiaꞌntyi quinanꞌneinhoꞌ jñꞌoon na mayuuꞌ. Ee jaa nnꞌan na vantyja nnꞌön Cristo, ninncüii tmaanꞌ condui jaa chaꞌxjen ninncüii tsixuan tsꞌan min na jndye vaa na quiñjonꞌhin. \p \v 26 Xe na aa conanꞌvjehoꞌ ncüii tsꞌan, taninncyahoꞌ na juuhanꞌ ngayꞌoonhanꞌ ꞌoꞌ na nnanꞌtjahoꞌ nnon Tyoꞌtsꞌon. Vitjachen na ngua ndoꞌcüjioonꞌ, quintꞌahoꞌ na quintycuii na conanꞌvjehoꞌ nnꞌan. \v 27 Ee xe na aa mavio na conanꞌvjehoꞌ tsꞌan, nninncyahoꞌ xjen nnon juu yutyia na ntquen juu xjen ꞌnaanꞌ juu ꞌoꞌ. \p \v 28 Minninchen tsꞌan na tochꞌuee juu, tanchꞌueentyichen juu. Quitsꞌaa juu tsꞌian chaꞌxjen na chuhanꞌ chaꞌ nninjndaꞌ ꞌnan na icanhanꞌhin, ndoꞌ mantyi chaꞌ nndëë ntejndei juu nnꞌan yo ꞌnan na itsitjahanꞌhin. \p \v 29 Tananꞌneinhoꞌ jñꞌoon tsanꞌ. Ninnquiiꞌchen quinanꞌneinhoꞌ jñꞌoon ya na ntejndeihanꞌ nnꞌan ntyjantyi na icanhanꞌhin. Quintꞌahoꞌ na nndaꞌ chaꞌ ntyja ꞌnaanꞌhanꞌ ngaquehan na conanꞌjonhan yo Cristo. \v 30 Minꞌncüii nnon ꞌnan tantꞌahoꞌ na ntsichjooꞌhanꞌ tsꞌon nquii Espíritu Santo. Ee incyaa Tyoꞌtsꞌon jon quiiꞌ nꞌonhoꞌ, chaꞌ juu xuee ya na quindë ya nndyotsinꞌman Tyoꞌtsꞌon ꞌoꞌ, vaa na tsiꞌmanhanꞌ na conduihoꞌ cüentaaꞌ jon. \p \v 31 Tantꞌantyihoꞌ na ntjiꞌhoꞌ jñꞌoonviꞌ nacjo nnꞌan na ntsiꞌndaaꞌhanꞌ ngiohan. Tananꞌjmiinꞌtohoꞌ ndëëhan min tananꞌvjehoꞌhin. Tancꞌonhoꞌ na veꞌ cꞌuaato jndyuehoꞌ ndëëhan. Tananꞌneinhoꞌ jñꞌoon tsanꞌ na itscüejnaanꞌhanꞌhin. Min minꞌncüii nnon tyiꞌnanꞌtëëꞌ nꞌonhoꞌ nnꞌan. \v 32 ꞌOꞌ cꞌonhoꞌ na ya nnꞌanhoꞌ yo nnꞌan. Ncüii cüiihoꞌ na vantyja nꞌonhoꞌ, cꞌonhoꞌ na ntyꞌia rohan ngiohoꞌ. Ndoꞌ chaꞌxjen nquii Tyoꞌtsꞌon jndë sitꞌman tsꞌon jon ꞌoꞌ xengꞌe Cristo, mantyi quinanꞌtꞌman nꞌonhoꞌ joo nanꞌñeen. \c 5 \s1 Jaa na condui ntsinda Tyoꞌtsꞌon, ndö vaa na ichuhanꞌ na quitsamꞌan \p \v 1 Ngꞌe na conduihoꞌ ntsinda Tyoꞌtsꞌon na viꞌntyjii jonhoꞌ, quitsamꞌanhoꞌ chaꞌxjen na condui nquii jon. \v 2 Tsoñꞌen ntyja ꞌnaanꞌ na cotsamꞌanhoꞌ, quinanꞌvengiohoꞌ nnꞌan chaꞌxjen nquii Cristo mꞌaan jon na viꞌntyjii jon ꞌoꞌ, na tyincyaa nquiihin na tueꞌ jon ntyja njanhan. Na tyincyaa jon na tui na nndaꞌ, itsijonhanꞌ na nchjii Tyoꞌtsꞌon yo jon chaꞌvijon ya na conanꞌcueeꞌ nnꞌan judíos quitsman chaꞌ ntyja ꞌnaanꞌ juu tsꞌianꞌñeen ntsitꞌman tsꞌon jon jnanhan. Juu na nndaꞌ sꞌaa Cristo, tsixuanhanꞌ chaꞌvijon cüii jndye quichi na tonnon Tyoꞌtsꞌon. \p \v 3 Ngꞌe na conduihoꞌ nnꞌan tmaanꞌ cüentaaꞌ Tyoꞌtsꞌon, joꞌ tyiꞌjon ninncyahoꞌ na nincꞌuaa jñꞌoon na ncüiihoꞌ mꞌaan juu yo tsꞌan na veꞌ ndöꞌ ro. Tantꞌahoꞌ minꞌncüii nnon ꞌnan na tyiꞌjiꞌua tsixuanhanꞌ na tonnon Tyoꞌtsꞌon, min tyiꞌnanꞌcjaaꞌ nꞌonhoꞌ ꞌnaanꞌ ncüiichen tsꞌan. \v 4 Min tyiꞌquichuhanꞌ na nnanꞌneinhoꞌ ntyja ꞌnaan nanꞌminꞌ. Min tyiꞌnanꞌxuanhoꞌ na nnanꞌneinhoꞌ jñꞌoon na jnaanꞌ jndyi vaahanꞌ oo jñꞌoon tsanꞌ, min jñꞌoon na nninncyaahanꞌ natyia ngio nnꞌan na condyehinhanꞌ. Jñꞌoonminꞌ tyiꞌya na ntsinin tsꞌanhanꞌ. Majoꞌ ꞌoꞌ quinanꞌneinhoꞌ jñꞌoon na ntsitꞌmaanꞌhanꞌ Tyoꞌtsꞌon na yo concyahoꞌ na ya jon. \v 5 Ee ngio yahoꞌ ncüii tsꞌan na mꞌaan ya juu yo tsꞌan na veꞌ ndöꞌ ro, jeꞌquindëë ntsijonhin tyquiiꞌ juu na icoꞌxen Tyoꞌtsꞌon yo Cristo nchu vaa na cotsamꞌan nnꞌan. Min joo nnꞌan na conanꞌjonhan yo ꞌnan na ji vaahanꞌ ntyjii Tyoꞌtsꞌon, jeꞌquindëë nnanꞌjonhan yohanꞌ, min nnꞌan na conanꞌcjaaꞌ nꞌonhin ꞌnaan mañoon nnꞌan. Ee tsꞌan na itsꞌaa na nndaꞌ, conduihin tsꞌan na itsitꞌmaanꞌ juu ꞌnan, chito nquii Tyoꞌtsꞌon. \v 6 Minꞌncüii tsꞌan tyiꞌninncyahoꞌ na ntsiviꞌnnꞌan juu ꞌoꞌ ntyja ꞌnaan jñꞌoonminꞌ, na ngitso juu na tanin, cuaa nquii na jaa na vantyja nnꞌön Cristo na ntꞌaha nanꞌminꞌ. Ee tsojnaanꞌ joohanꞌ na ntꞌuiiviꞌ Tyoꞌtsꞌon joo nnꞌan na tyiꞌninꞌquitañgueeꞌhin ntyja ꞌnaanꞌ na icoꞌxen jon. \v 7 Mangꞌe na nndaꞌ, minꞌchjo tyiꞌnanꞌjonhoꞌ yo nnꞌan na contꞌahin joo jnanminꞌ. \p \v 8 Ndyu na toxenꞌchen, tonanꞌjonhoꞌ yo nanꞌminꞌ na conduihanꞌ ntyja ꞌnaanꞌ najaan, majoꞌ naneinhin conduihoꞌ ntyja ꞌnaanꞌ juu naxuee na condui nquii Jesucristo. Quinanꞌjonhoꞌ ntyja ꞌnaanꞌhanꞌ. \v 9 Ee tsꞌan na vamꞌaan juu ntyja ꞌnaanꞌ jon na conduihin naxuee, itsꞌaa juu ꞌnan ya, yo ꞌnan na chuhanꞌ na tonnon Tyoꞌtsꞌon. ꞌNan na itsꞌaa juu yo juu ꞌnan na ndyiiꞌ tsꞌon juu, mꞌaanhanꞌ ntyja ꞌnaanꞌ juu na mayuuꞌ. \v 10 ꞌOꞌ quinanꞌchonhoꞌ na ncüaaꞌ nꞌonhoꞌ na ntꞌahoꞌ ncüii cüii nnon ꞌnan na nquii Cristo ngaveeꞌ tsꞌon jonhanꞌ. \v 11 Tananꞌjonhoꞌ yo joo ꞌnan na tyiꞌcüijntꞌue na veꞌ jnꞌaanhanꞌ na nque nnꞌan na tyiꞌcꞌonhan nacje ꞌnaanꞌ Tyoꞌtsꞌon conanꞌjonhin yohanꞌ. Ndoꞌ chito xiaꞌntyi joꞌ, mantyi quinanꞌquinaanhoꞌ joo ꞌnan tyiaꞌñeen. \v 12 Ee itscüejnaanꞌhanꞌ xe na aa nnanꞌnën ntyja ꞌnaan joo natyia na veꞌ ntyꞌiu contꞌa nanꞌñeen. \v 13 Ee nquii Cristo condui jon naxuee. Joꞌ ncüii cüii nnon natyia, vi na jndë itsiquinaan jon ntyja nchu vaa na tsixuanhanꞌ, covityincyo jndyoyu ntyja ꞌnaanꞌhanꞌ. \v 14 Ee juu naxuee itsiquinaanhanꞌ na ji vaa na tsixuan natyiaꞌñeen. Mangꞌe joꞌ vaa jñꞌoon na jndui na itsohanꞌ: \q1 ꞌUꞌ tsꞌan na matsitja ꞌuꞌ nnon Tyoꞌtsꞌon, itsijonhanꞌ ꞌuꞌ chaꞌvijon tsꞌan na itso ndoꞌ chaꞌna tsꞌoo. \q1 Ngꞌe na tsixuanꞌ nanꞌminꞌ, quinaquintyjaꞌ. \q1 Ndoꞌ nninncyaa Cristo na ncüaaꞌ tsonꞌ, chaꞌvijon na incyaa jon naxuee ntyja na vamꞌanꞌ. \m Nndaꞌ itsiquindyi jñꞌoonꞌñeen. \p \v 15 Mangꞌe joꞌ nquehoꞌ quitquen yahoꞌ cüenta nchu vaa na cotsamꞌanhoꞌ, tyiꞌncꞌonhoꞌ chaꞌna nnꞌan na veꞌ cotsamꞌantohan. ꞌOꞌ tyquiiꞌ na cotsamꞌanhoꞌ, quitsiꞌmanhanꞌ na conduihoꞌ nnꞌan na jndaꞌ nquen. \v 16 Ncüii cüii jon na incyaahanꞌ na ntꞌahoꞌ ꞌnan na chuhanꞌ, cüijntꞌue yahoꞌ juuhanꞌ, ee joo ndyumin tyia jndyi ꞌnan na condui. \v 17 Ndoꞌ tyiꞌncꞌonhoꞌ chaꞌ na nque nnꞌan na nanꞌ contꞌahan. ꞌOꞌ cjooꞌ ya ya nꞌonhoꞌ na ncüaaꞌ nꞌonhoꞌ ꞌnan na ntꞌue tsꞌon Tyoꞌtsꞌon na quintꞌahoꞌ. \v 18 ꞌOꞌ tyiꞌncüehoꞌ ntajminꞌ, ee juuhanꞌ vayꞌoonhanꞌ tsꞌan na ngitsu ñuaanꞌ juu. Majoꞌ ꞌio ꞌio ncyahoꞌ na juu Espíritu Santo ntquen jon xjen ꞌoꞌ na ninvaañꞌen quiiꞌ nꞌonhoꞌ chaꞌxjen juu ntajminꞌ iquenhanꞌ xjen ꞌnaanꞌhanꞌ juu tsanquindyi. \v 19 Xjen na conanꞌneinhoꞌ yo ntyjehoꞌ na vantyja nꞌonhan Cristo, cüijntꞌuehoꞌ jñꞌoon na chuuꞌ tson salmos. Ndoꞌ mantyi quitahoꞌ alabanzas na cüitꞌmaanꞌ Cristo ntyja ꞌnaanhanꞌ, yo mañoon nnon na contꞌahoꞌ na ntyja ꞌnaanꞌ nditꞌmaanꞌhin. Quintꞌahoꞌhanꞌ yo na xoncüeeꞌ nꞌonhoꞌ, \v 20 Nquii Tyoꞌtsꞌon na conduihin Tyëëhë, ninquiiꞌchen quinduehoꞌ nnon jon na ncya yahin ntyja ꞌnaanꞌ tsoñꞌen yo xueeꞌ nquii Jesucristo na conduihin na ityeꞌntjon jon jaa. \s1 Nanꞌmin chuhanꞌ na cꞌoon tsanscu tonnon saaꞌ juu ndoꞌ na cꞌoon tsansꞌa tonnon scuuꞌ jon \p \v 21 Yo na njon ngiö nquii Cristo, joꞌ quitjueꞌcjehoꞌ ndëë ntyjehoꞌ na vantyja nꞌonhan jon. \p \v 22 ꞌOꞌ nanntcu na jndë toncohoꞌ, quitaꞌngueeꞌhoꞌ jñꞌoon na condue nnonhoꞌ ndëëhoꞌ chaꞌxjen na cotjueꞌcjehoꞌ nnon nquii Jesucristo, nquii jon na conduihin na ityeꞌntjon jon jaa. \v 23 Ee nquii tsansꞌa conduihin xquen jñꞌoon ntyja ꞌnaanꞌ scuuꞌ jon chaꞌxjen nquii Cristo conduihin xquen jñꞌoon ntyja ꞌnaanꞌ nque nnꞌan na conduihan tmaanꞌ cüentaaꞌ Tyoꞌtsꞌon. Nquii Cristo conduihin na itsinꞌman jon ñuaan nanꞌñeen na conduihan siꞌtsꞌo ꞌnaanꞌ jon. \v 24 Ndoꞌ chaꞌxjen jaa nnꞌan na condui tmaanꞌ cüentaaꞌ Tyoꞌtsꞌon mꞌan nacje ꞌnaanꞌ Cristo, manndaꞌ chuhanꞌ na nque nanntcu na jndë tonco, quitjueꞌcjehan tondëë nnonhan ntyja ꞌnaan tsoñꞌen. \p \v 25 Chaꞌxjen nquii Cristo tꞌoon jon na viꞌntyjii jon jaa nnꞌan na condui tmaanꞌ cüentaaꞌ jon, ndoꞌ tyincyaa nquiihin na tueꞌ jon chaꞌ ndëë ntsinꞌman jon jaa, manndaꞌ quinanꞌvengiohoꞌ ntcuhoꞌ. \v 26 Sꞌaa Cristo na nndaꞌ chaꞌ ntquen jon na ntjuꞌ condui jaa na tonnon Tyoꞌtsꞌon xengꞌe juu jñꞌoon naya ꞌnaanꞌ jon ndoꞌ yo na jntꞌë jaa yo ndaa yo ntyja ꞌnaanꞌ xueeꞌ jon. \v 27 Tueꞌ jon chaꞌ nquëhë na condui tmaanꞌ cüentaaꞌ Tyoꞌtsꞌon, nndëë ncyꞌoon jon cüenta jaa chaꞌxjen juu tsansꞌa ncyꞌoon jon cüenta yuscu yo na icoco jon. Ndoꞌ chaꞌxjen juu yuscuꞌñeen na tëquintyja na nancooꞌ na tycüiꞌhin na minꞌncüii nnon ꞌnan tityꞌa na itsiꞌndaaꞌhanꞌ ndiaaꞌ juu, ndoꞌ chaꞌxjen tijntyꞌui ya ndiaaꞌ juu, min tavi ꞌnan ncüiichen nnon na ntyja ꞌnaanꞌhanꞌ na ntsꞌaahanꞌ na tyiꞌnancooꞌhin na minntyjeeꞌ juu na tongiaaꞌ tsꞌan na nndui saaꞌ juu, manndaꞌ vaa itsijonhanꞌ jaa tmaanꞌ cüentaaꞌ Tyoꞌtsꞌon. Ngüentyjëꞌ na tonnon jon na ninvaañꞌen ntyja njanhan cüentaaꞌ jon, na minncüii taꞌnan itsiꞌndaaꞌhanꞌ jaa na tonnon jon. \v 28 Ndoꞌ chaꞌxjen na viꞌntyjii tsansꞌa siꞌtsꞌo ꞌnaanꞌ nquii jon, manndaꞌ ro chuhanꞌ na cꞌoon jon na viꞌntyjii jon scuuꞌ jon. Juu tsꞌan na viꞌntyjii scuuꞌ, viꞌntyjii nquiihin. \v 29 Ee taꞌnan tsꞌan na jndooꞌ jndyi juu yo siꞌtsꞌo ꞌnaanꞌ. Chito joꞌ. Intꞌue juu ꞌnan na ntquii juu ndoꞌ ivantyjeeꞌ ya juu siꞌtsꞌo ꞌnaanꞌ juu. Manndaꞌ vaa itsꞌaa Cristo yo tmaanꞌ nnꞌan na vantyja nꞌonhan jon, \v 30 Ee jaa na vantyja nnꞌön jon condui jaa siꞌtsꞌo ꞌnaanꞌ jon, ndoꞌ ncüii cüii jaa itsijonhanꞌ ntyja njanhan ncüii cüii nnon na itsiquiñjonꞌhanꞌ jon. \v 31 Chaꞌxjen juu jñꞌoonꞌ Tyoꞌtsꞌon na jndui itsiquindyihanꞌ: “Ngꞌe na nndaꞌ vaa, juu tsansꞌa nꞌndyii juu tye juu ndyee juu na ncꞌoon jon yo scuuꞌ jon, ndoꞌ ve joohan ninncüii siꞌtsꞌo nduihan.” \v 32 Jñꞌoonvaꞌ na matsjö, tꞌman tsiꞌmanhanꞌ. Ndëë nnꞌan na tomꞌan ndyu na toxenꞌchen, juu jñꞌoonꞌñeen vantyꞌiu tomꞌaanhanꞌ. Majoꞌ ja mavaaꞌ tsꞌön na vacyꞌoonhanꞌ ntyja ꞌnaanꞌ Cristo yo juu tmaanꞌ nnꞌan na conduihan cüentaaꞌ jon. \v 33 Ngꞌe na nndaꞌ, mantyi ꞌoꞌ ntyjënnön, ncüii cüiihoꞌ quinanꞌvengiohoꞌ ntcuhoꞌ chaꞌxjen na conanꞌvengio nquehoꞌ. Ndoꞌ mantyi ꞌoꞌ nanntcu na mꞌan nnonhoꞌ, ncüii cüiihoꞌ icanhanꞌ na quintꞌahoꞌ na njon sꞌahoꞌ. \c 6 \s1 Ndö vaa icanhanꞌ na cꞌon nda nnꞌan na vantyja nꞌon \p \v 1 ꞌOꞌ yotsca, quitaꞌngueeꞌhoꞌ ꞌnan na condue tyehoꞌ yo ndyeehoꞌ, ee tonnon Cristo ya icüjiꞌhanꞌ na quintꞌahoꞌ na nndaꞌ. \v 2 Ee quiiꞌ jñꞌoonꞌ Tyoꞌtsꞌon na tquen Moisés, vaa jñꞌoon na icoꞌxenhanꞌ na tcoꞌ Tyoꞌtsꞌon ꞌndyo jon na itsohanꞌ: “Juu tyeꞌ yo ꞌndyoꞌ, cüinjonhan ntyjiꞌ.” \v 3 Quitsaꞌhanꞌ chaꞌ nninjndaꞌ ꞌnan na icanhanꞌ ꞌuꞌ, ndoꞌ chaꞌ tco xeechuꞌ nnon tsonnangueva.” Juu jñꞌoonꞌñeen ndöꞌ vaa na itsiquindyihanꞌ. \p \v 4 ꞌOꞌ nannon na mꞌan ndahoꞌ, chito ninnquiiꞌchen ntꞌahoꞌ na conanꞌtyiaꞌtohoꞌhin ee xe na aa ntꞌahoꞌ na nndaꞌ, ncꞌon yoꞌñeen na vje joo ꞌoꞌ. Majoꞌ ꞌoꞌ quinanꞌquehoꞌhin yo jñꞌoon na nnanꞌjndaꞌhanꞌ nquen joo nchu vaa na nnanꞌjonhin yo Cristo. \s1 Jñꞌoon na itsiquiꞌmaanꞌhanꞌ nnꞌan na cotyeꞌntjon ndëë patrón \p \v 5 ꞌOꞌ nnꞌan na conduihoꞌ moso ndëë patrón ꞌnaanhoꞌ, yo na xoncüiiꞌ nꞌonhoꞌ quitaꞌngueeꞌhoꞌ tsꞌian na cotꞌua nanꞌñeen ndëëhoꞌ. Quintꞌahoꞌ na njonhin, ndoꞌ cjooꞌ ya nꞌonhoꞌ na quintꞌahoꞌ chaꞌxjen ꞌnan na ntꞌue nꞌonhan. Quintꞌahoꞌhanꞌ na chaꞌvijon nnon nquii Cristo na cotyeꞌntjonhoꞌ. \v 6 Min chito xiaꞌntyi na contꞌahoꞌ na nndaꞌ ya na cotquenhan cüenta nchu vaa na contꞌahoꞌ, chaꞌ ngaveeꞌ ngiohan yo ꞌoꞌ. ꞌOꞌ quityeꞌntjonhoꞌ ndëëhan yo na xoncüeeꞌ nꞌonhoꞌ ngꞌe na conduihoꞌ nnꞌan na cotyeꞌntjontyen nnon nquii Cristo. Na ntꞌahoꞌ na nndaꞌ, mantyi ntꞌahoꞌ ꞌnan na ntꞌue tsꞌon Tyoꞌtsꞌon. \v 7 Joo patrón ꞌnaanhoꞌ, quityeꞌntjonhoꞌ ndëëhan yo na xoncüeeꞌ nꞌonhoꞌ, chaꞌvijon na cotyeꞌntjonhoꞌ nnon nquii Cristo. \v 8 Ee mangio yahoꞌ na ncüii cüii nnon tsꞌian ya na contꞌahoꞌ, ndyion ta Jesús ꞌoꞌ ntyja ꞌnaanꞌhanꞌ, tanin min na aa tsꞌan na mꞌaan tyen juu moso ndoꞌ aa tsꞌan na mꞌaan juu xjen ꞌnaanꞌ nquii. \p \v 9 Ndoꞌ mantyi ꞌoꞌ na mꞌan nnꞌan na cotyeꞌntjonhan ndëëhoꞌ, ninncüii xjen quintꞌahoꞌ yohan chaꞌxjen na jndë tsjö na quintꞌahan na tondëëhoꞌ. Min tavintꞌa yahoꞌ na nnanꞌtyꞌuehoꞌhin na nnduehoꞌ jñꞌoon viꞌ ndëëhan. Quiñjontyen nꞌonhoꞌ na juu Cristo na mꞌaan jon quiñoonꞌndue, xiaꞌntyi nquii jon conduihin tyꞌoohoꞌ, nquehoꞌ ndoꞌ mantyi joohan. Min tyiꞌquitsꞌaa jon na njon nchjii jon ncüii tsꞌan, majoꞌ ncüiichenhin xeꞌquitsꞌaa jonhanꞌ. \s1 Min ntꞌö tsꞌian na ninjntꞌue jaa na ncꞌö cjooꞌ juu yutyia \p \v 10 ꞌOꞌ ntyjë, ndö jñꞌoon na matsꞌia na matsjö ndëëhoꞌ. Nquii ta Jesús conduihin na taquintyja najndei jon, joꞌ cꞌonhoꞌ najndëhoꞌ ntyja ꞌnaanꞌ juuhanꞌ. \v 11 Incyaa Tyoꞌtsꞌon ncüii cüii nnon na icanhanꞌ jaa chaꞌ nndëë nnanꞌtyꞌui joo ꞌnan na itsijndaꞌ juu yutyia na ninꞌquitsiꞌndaaꞌ juu jaa. Cüijntꞌuehoꞌhanꞌ chaꞌ nndëë ngüentyjeeꞌtyenhoꞌ quityquiiꞌ tsoñꞌen na itsijndaꞌ juu na ninꞌcjuꞌcjehanꞌ ꞌoꞌ. \v 12 Juu tyiaꞌ na mꞌan, chito yo nnꞌan mꞌanhanꞌ, Juuhanꞌ mꞌanhanꞌ nacjoo joo yotyia na cotoꞌxen na vaa najndë na conduihan, joohan na cotoꞌxenhan nnꞌan tsonnanguevahin na conduihanꞌ na jaan. Juu tyiaꞌ na cotsamꞌan mꞌaanhanꞌ yo joo natyia na mꞌan ntjöꞌndue. \v 13 Ngꞌe na nndaꞌ vaa, cüijntꞌuehoꞌ tsoñꞌen ntꞌö tsꞌian tyiaꞌ na incyaa Tyoꞌtsꞌon ndëëhoꞌ, chaꞌ juu xjen na vja yutyia cjohoꞌ yo ntyje yotyiahin, nndëë ntaꞌntjonhoꞌhin. Ndoꞌ vi na jndë tenon tyiaꞌ na coꞌohoꞌ cjohan, nnintyincyooꞌ na coventyjeeꞌtyenhoꞌ. \p \v 14 Chaꞌxjen ncüii sondaro itsityen juu tsiaaꞌ, mantyi ꞌoꞌ quintjotyenhoꞌ yo jñꞌoon na mayuuꞌ ꞌnaanꞌ Tyoꞌtsꞌon. Ndoꞌ chaꞌxjen juu coton xjo na cüe sondaro ivañoonꞌhanꞌhin na tyiꞌntqueeꞌ juu, mantyi cüijntꞌuehoꞌ juu na iquen Tyoꞌtsꞌon ꞌoꞌ na tajnan nanꞌxuanhoꞌ na cüañoonꞌhanꞌhoꞌ. \v 15 Ndoꞌ chaꞌxjen ncüii sondaro mꞌaan cje jon na ñjon ntcoonꞌ jon ngꞌee jon, mantyi ninnquiiꞌchen cꞌoncjehoꞌ na nnanꞌquindyiihoꞌ nnꞌan juu jñꞌoon naya ntyja ꞌnaanꞌ Cristo na incyaahanꞌ na ntjo ya ntyjii ntcüeꞌ Tyoꞌtsꞌon yohan. \v 16 Ndoꞌ vantjoꞌchen nanꞌminꞌ, cantyjatyen nꞌonhoꞌ jon ee juuhanꞌ ntsityuiiꞌhanꞌ tsoñꞌen naviꞌ na ijuꞌ yutyia nacjohoꞌ, chaꞌxjen juu tjan tꞌman na ñooncjehanꞌ ntꞌö sondaro, itsinduuꞌhanꞌ chon na ntjo nnon ncjo isaaꞌ chaꞌ tyiꞌntjon sondaroꞌñeen natëꞌ. \v 17 Cüijntꞌuehoꞌ juu na itsinꞌman Tyoꞌtsꞌon ñuaanhoꞌ na ngüañoonꞌhanꞌ nquenhoꞌ yo joo jñꞌoon na mꞌaanꞌ nꞌonhoꞌ. Ndoꞌ mantyi cüijntꞌuehoꞌ juu jñꞌoonꞌ jon na incyaa Espíritu na juuhanꞌ conduihanꞌ xjotë. \v 18 Tsoñꞌen na coquenonhoꞌ, ncyahoꞌ na nquii Espíritu ntsiꞌman jon ndëëhoꞌ nin jñꞌoon na ngitanhoꞌ nnon Tyoꞌtsꞌon. Quinduehoꞌ nnon jon ꞌnan na coquenonhoꞌ yo ꞌnan na icanhanꞌ ꞌoꞌ. Ndoꞌ tyiꞌntsacüentyjeeꞌhoꞌ na quitanhoꞌ na quitejndei jon tsoñꞌen nnꞌan na conduihan cüentaaꞌ Tyoꞌtsꞌon. \v 19 Ndoꞌ mantyi quitanhoꞌ nnon jon ntyja njan na ya ntsixuan ñuan njan, na ninncya jñꞌoon naya ꞌnaanꞌ Tyoꞌtsꞌon ndëë nnꞌan, juu jñꞌoonꞌñeen ndyu na toxenꞌchen, vantyꞌiuuꞌ tomꞌaanhanꞌ ndëë nnꞌan. Ndoꞌ mantyi quitanhoꞌ na ntejndei jon ja na ya ntsitjönꞌ jñꞌoon na mancya ndëëhan. \v 20 Ndoꞌ mantyi juu xjen na conanꞌneinhoꞌ nnon Tyoꞌtsꞌon, cañjoonꞌ nꞌonhoꞌ ja chaꞌ na minꞌcya ro xjen na ntsiquinaanhanꞌ na ntsinën ntyja ꞌnaanꞌ Cristo ndëë nnꞌan, ntsꞌahanꞌ yo na ntsixuan ñuan. Juu jñꞌoonꞌñeen na vantyꞌiuuꞌ tomꞌaanhanꞌ ndyu na toxenꞌchen. \s1 Jñꞌoon na matsꞌia na incyaa Pablo \p \v 21 Juu ntyjëëhë Tíquico vayꞌoon jon tsonvahin na mꞌanhoꞌ. ꞌOꞌ na njon jndyihin ngiohoꞌ ndoꞌ mantyi ja. Xoncüeeꞌ tsꞌon jon quityquiiꞌ tsꞌian ꞌnaanꞌ ta Jesús. Chen chen ntsiquindyi jon ꞌoꞌ tsoñꞌen ntyja njan chaꞌ ncüaaꞌ jndaꞌ nꞌonhoꞌ nchu vaa ꞌnan na maquenön yo juu na jömꞌan. \v 22 Majuu tsꞌianvaꞌ na majñönhin na mꞌanhoꞌ, chaꞌ nndëë ncüaaꞌ nꞌonhoꞌ nchu vaa na coquenö́n, chaꞌ nninncyaahanꞌ na xoncüiiꞌ nꞌonhoꞌ. \p \v 23 Nquii tyëëhë ta Tyoꞌtsꞌon yo Jesucristo na conduihin na ityeꞌntjon jon jaa, juu na conduihan na tajñuaanꞌ tsꞌonhan, macꞌan ndëëhan na cꞌoonhanꞌ yo ꞌoꞌ, ndoꞌ mantyi yo na quinanꞌvengiohoꞌ ntyjehoꞌ na mꞌanhan ntyja ꞌnaanꞌ Cristo, yo juu na covantyja nꞌonhoꞌ jon. \v 24 Juu naya na condui ta Tyoꞌtsꞌon, cꞌoonhanꞌ yo tsoñꞌen nnꞌan na tyiꞌquintycüii na conanꞌvengiohan nquii Jesucristo na conduihin na ityeꞌntjon jon jaaha.