\id REV  - Awa NT [awb] -Papaua New Guinea 2002 (DBL -2014) 
\h Sokigi 
\toc1 Sokigi 
\toc2 Sokigi 
\toc3 Sok 
\mt1 Sokigi  
\imt1 Ebeq sáhnsahwe ahtebé ehwehne.  
\ip Sónine naruoga we Pátímósi marákórápéq saiqnariotaq wenawanka tagówana Sísaga áhnte naneqmarí sokigi awuwana tagówe. Mi tanáhráqmé Sísansabé aiq pútare ató kene naruoga se anotahtaq síwíoqnowe. Sóniga sehiranú ehweh áwahewé Sísa Karáhé anotah Wahnáh ánínéna moke wene naruoreq owainawanseq saiqnariankehe. Wega mi arámbéhrí parabarúéhrana moke Sísansabé aiq pútare atera wene sánsá íre susa peh ambubu atíéhra kewe Manikánka síwíq pankerena wereq ahriahri mía míaigeheéna kaweraritankéhe.  
\c 1  
\ms1 Sísa Karáhéga Sóni sokigi awu ehwehne.  
\p
\v 1 Naho kopípéq ko ehwéh Sísa Karáhéga amahnága ábóraq maréhre. Téhwe Manikánka mah ehwéh Sísa teawena wene arambehrio ke sokigi arinkeheéna mókake ábóraragína naneq teawátáire.  
\p Íné Sóni Sísane arambehriu aní múge. Sísa Karáhéga wene íópeqté ání eqmaréhrana mah ehwéh sokigi anírana sehiranuge.  
\v 2 Íné Sóniga Manikáne ehwehnkakáq Sísa Karáhéga sokigi aní éhwéhnkákáq moke sehiranue teiníe.   
\p
\v 3 Manikánka wene ehweh iwíáh aintéhrana sehiranuge. Mah ehwéh mó kegá irageheéna sáhnsahwe terí ánínsábé Manikánka, Kawerone atéhrana iwíáh íwíáhire. Mah ehwéh irera sehgiro kereqsabé Manikánka, Kawerowe arítéhrara iwíáh íwíáhowe. Mah ehwéh aiq pútaragína tanáhráq áhníbóráni puara iwíáh íwíáhowe.   
\s1 Sóniga abapete téhtaré Sísa tagaríáh kéhíná suwahpeq siu pahsí sehiranú ehwehne.  
\p
\v 4 Ite Esia marákórápéqté ké abapete téhtaré Sísa tagaríáh ké iteruwahpeq iteruwahperue míáhwe. Itega irageheéna íné Sóniga mah pahsí sehiranue íúge.  
\p Manikámé naho mía míaú anínéna amahnága moq ména mókakeakáq peh mía míaina tuinawire. Wega wahnah wahnahnitaq íópeqté ké abapete téhranítégá wene auranabiahtapeq mía míaowe. Sereq Sísa Karáhéreq Maniká Iteriboreqka itensabé sirutaboi aitera séhréh aitera itene iru ukiq ítáhwe.  
\v 5 Sísa Karáhé marakóipeq míotaq Wenabone sánsá sokigi aiena Wenabone ehweh pahsuowe. Manikánka Sísa ebeq iriwe oganúq atowana Sísaga moke mah marákóípéqté wáhnáhmárí kiotaikéna wahnahnarítéhre.  
\p Wega itensabé arutaboiraitena itene ahbabáqka ite saiqnariaraitaq wene korahq tunka ite kaweraitáráire.  
\v 6 Maniká anotah Wahnáh ánínéna Sísane Abowá míéhre. Wene animárí méq wene ehweh mibeq mahbeq aritona ke míageheéna Sísaga ite kaweraitáráire. Sísa Karáhéwé anotah anínéna págege sansá mira aruqarurinsabé ahriahri iwíáh íwíáh atone. Aiq mire.   
\p
\v 7 Tagaríáhro. Wega íópeqté piribirioyahnkakaq tuinawire. Tuinaraq ómi mah kehiná kéhínánká we tagagehe. We sehsabíó kega moq tagagehe. Mah kehiná kéhínánká we tagéra áhreéra ibisaneherawoe. Teiúnserah ábóraraginawire. Aiq mire.   
\p
\v 8 Maniká, moke miraorahi anínká mahraréna,  
\q1 Íné ebeqte aní ména  
\q1 íné moq anehete ání múge ire.  
\m Webataq Maniká míre. We naho mía míaú anínéna amahnága moq ména mókakeakáq peh mía míaina tuinawire.   
\s1 Sóniga Sísa Karáhé tagó ehwehne.  
\p
\v 9 Íné Sóni iteruwah uge. Sísane sánsá sehgiunayabé mó kegá itereq ínéreq íwíoqnahwe. Sísa itene Wahnahne arambehri kawerue miraéq áwénunúne. Mókake wega wahnah wahnahnirabeq moráráq mía míaoneheqmúne. Manikáne ehwehnkakáq Sísa Karáhéga sokigi aní éhwéhnkákáq teri terinuraunsabé sega íné kaqme wáhnaupéqté kéné marakórapeq, Pátámósa marákórápéq móíntárówe.\f + \fr 1.9 \ft Pátámósa marákówé pehgáriq marákóéna sóreq waní ákáhpi kéhre. Aroma kegá iwíáhéra, Mi marákówé peh karábúsi kené matabue uwe.\f*  
\v 10 Manikáne wéhékáhtáq Wenawanka iwíáh aintehrana néniwanka tagehrana inehepeqte anotah ehwéh íróge. Író éhwéhmé pembíáhnka tahnsa éhwéhne.  
\v 11 Mi ehwéhnká mahraréna,  
\q1 Arenawanka tageh naneqsabé púkuipéq sehiranue abapete téhtaré kéhíná suwahpeq Sísa tagaríáh ké momiwíuríáhrabeq nário. Épésa suwahpeq, Síména suwahpeq, Pégámúma suwahpeq, Táíyátáíra suwahpeq, Sáhrísi suwahpeq, Pírárépía suwahpeq, Áráórísía suwahpeq, miraue mi kehiná suwahpeq Sísa tagaríáh ké momiwíuríáhrabeq nário ire.   
\p
\v 12 Nário irana íné tení ání taganieéna pabeqme tagéna abapete téhtaré kaweq aráhmú, kóraraté miraia áráhmú tagoge.  
\v 13 Áráhmuwarí kéhrabeq ákáhpi wehukení úkú ani iriwe ména íre wahto korósí sukiwe míéhre. Kaweq arétí, kóraraté miraia árétí wene ákáhnababí kéhrana tagoge.   
\p
\v 14 Wene ayahqnonkakaq ayahrankakáq anotah tabérábééna sipisípiqne áyó tahnsanéna piribirioyah tahnsane. Wene aurame anotah irárehnserahne.  
\v 15 Wene aigárámé káhpahga aurehtehrinserahne. Wene ehwehme anotah wanínká ahkuaq ahkuarinserahne.  
\v 16 Wene ayah púpeq abapete téhtaré wéhyóq táhtotíéhre. Éberiopéq éberiopérue áwéhria póká wene áwéhipeq kéhrana auranabiah pópoqnahga anotah tehréna wéhékáhnabubu anotah patáhgá téhrehnserahnire.   
\p
\v 17 Téhreh serahnirana íné Sóniga we tagéna wene aigárápí inahnsubena pusa ání tahnsa míóge. Pusa ání tahnsa míógana wene púpeqte áyáhtáté íné táhtorena ínénsabe, Íre áhreúno. Íné ebeqte aní múge. Íné anehete ání múge.  
\v 18 Ínéwé oga mía míau aní múge. Íné pukéna amahnága oga mía míaugah tagáhne. Mókakeakáq oga mía míainauge. Púkérapeqté kíákáq irapeqté kíákáq matíóge.   
\p
\v 19 Amahnága tagáhna naneqme mókake anehe tanahráq sína naneq moke sehiranúno.  
\v 20 Niyah púpeq abapete téhtaré wéhyóq matíógah tagáhne. Abapete téhtaré kóraraté miraia áráhmú tagáhne. Minawarimé áwahe teawiníe. Abapete téhtaré áráhmúe ume abapete téhtaré kéhíná suwahpeqte Sísa tagaríáh kéyábé iraruge. Abapete téhtaré wéhyóre ume íópeqté kégá abapete téhtaré kéhíná suwahpeqte Sísa tagaríáh kéráq auráq matíáhwe ire.   
\c 2  
\s1 Épésa suwahpeqte Sísa tagaríáh ké teriu ehwéhne.  
\p
\v 1 Íné ehweh tení ánínká mó mahraréna, Íópeqté ánínká Épésa suwahpeqte Sísa tagaríáh kéráq auráq matíéhre. Mi anínsábé mah ehwéh sehiranue teawo.\f + \fr 2.1 \ft Sísaga Sóninsabé, Néne ehweh íópeqté ké terio éna íre mi kené sánsá peh mibeqté síósipeqté kéné sánsánsábé iwíáhéna pahsuowe.\f*  
\p Niyah púpeq abapete téhtaré wéhyóq matawéna kaweq aráhmú, kóraraté miraia áráhmú kéhtáq nogena mah ehwéh teawiníboq iro.  
\v 2 Arega miraona sansá aiq tagaríóge. Are abobiah taebewe arambehriona sansá aiq tagaríóge. Arega néne sánsá íre susa peh kawerue sehgionana tagaríóge. Arega ahbabáq keyabé íre awahbehme aiq tagaríóge. Péhepehenéra, Manikánka ite aiq eqmaq íúwéhnsábé itene ehweh íráhro uro keyabé sene ehweh áhwárawe tagé sene péhe sánsá pahsuahne.  
\v 3 Néne arambehri miraónayabé mó kegá áwíoqnarowah arega anetaníbo íre iwíáhia peh néne sánsá ambubu atawé kawerue sehgionana tagaríóge.   
\p
\v 4 Peh morá íre tábúsoq marahna naneq teawiníe. Arega ínénsabe téh aiq pútare aintárónaraq anotahtaq arutaboiraintaróne. Amahnága túbáh ague írakaunóne.  
\v 5 Arega ínénsabe téh anotahtaq arutaboiraintárónayabé iwíáhue tagáhno. Amahnága arega peh ákáhtaq arutaboiraintahnayabé íre kaweróne. Minayabe iwíáhue tagé téh miraurónanserah mónkakáq miraúno. Arega mó iwíáh íre inaraq areba kure areba kéh áráhmú sabiwianauge.  
\v 6 Mó kawéq sánsá matiahne. Níkóra kéráh kéné sánsá sehgíó kégá ahbabáq miraonsabé awahriehrana íné moq mi sansánsábé nuwahriehre.\f + \fr 2.6 \ft Níkóra kéró kegá síwáhnoréra, Péhepehe maníkánsábé iwíáh íwíáhoro aritera, Mó kené weh ahre abarioro éra síwáhnoruwe.\f*   
\p
\v 7 Íre parosa áhréákáq áníno, Manikáne Awanka Sísa tagaríáh ké teí éhwéhmé kawerue iro. Ahbabáq kiotaikina anínsábé, Íné Manikáne kaweq matábúrápéqté áwánká ara oga mía míaorahi será náhno ataníe ire.   
\s1 Síména suwahpeqte Sísa tagaríáh ké teriu ehwéhne.  
\p
\v 8 Íné ehweh tení ánínká mó mahraréna, Íópeqté ánínká Síména suwahpeqte Sísa tagaríáh kéráq auráq matíéhre. Mi anínsábé mah ehwéh sehiranue teawo.  
\p Íné ebeqte aní múge. Íné anehete ání múge. Íné pukéna iriwe oga úkurau aní múge. Mah ehwéh teawiníboq iro.  
\v 9 Íre kaweq sunúq surainsabé arene arupipeq umehirana tagoge. Are tabonah aní míahnana tagoge. Móneakáq ménsámehnsánkakaq íre kéhre énayabé peh morá ínéga náwú náneqmarí áhnte matiahne.  
\p Péhenéra, Asiu anímárí múne irare kegá are éhruruowana íróge. Se íre Asiu kahnáhnéra peh owainawa kahnáh míáhwe.  
\v 10 Sega are áwíoqnehrataqmé íre áhreúno. Owainawanka mirainaga mó kegá ite táhmaro karábúsiipéq itagéhe. Mi tanáhráq wega áhwárawe tagáhnana nayáhnkú wéhékáh íre kaweq sunúq kanawire. Are pukina tanáhráqkákáq néne sánsá íre susa peh kawerue sehgínaraq oga mía mía apéq awiníe.   
\p
\v 11 Íre parosa áhréákáq áníno, Manikáne Awanka Sísa tagaríáh ké teí éhwéhmé kawerue iro. Ahbabáq kiotaikina anímé anehe puké tanahráq iraipéq íre kaqauwankéhe. Írakaumo ire.   
\s1 Pégámúma suwahpeqte Sísa tagaríáh ké teriu ehwéhne.  
\p
\v 12 Íné ehweh tení ánínká mó mahraréna, Íópeqté ánínká Pégámúma suwahpeqte Sísa tagaríáh kéráq auráq matíéhre. Mi anínsábé mah ehwéh sehiranue teawo.  
\p Éberiopéq éberiopérue áwéhria poká néne níwéhipeq kéhre. Mah ehwéh teiníboq írátíáhro.  
\v 13 Owainawanka arenawahpeq wahnah wahnahnime aiq tagoge. Néníwíqsabe íre ayehitegurégúia peh néne ehweh teri terinurone. Arenawahpeqte mátábúwé aiq tagaríóge. Owainawanka arene mátaburapeq mía míairara ínénsabe suwahrieh kegá néne ehweh pahsutai aní Ántípa subiq sutotaq arega néne sánsá íre susa peh kawerue sehgionana tagoge.   
\p
\v 14 Arega íre tábúsoq marahna sansá teawiníe. Are míahnarabeqte mó táhmaro kegá Pérámane sansá sehgíówe. Ísara kegá ahbabárigeheéna Pérámaga naho Péráki péhe sánsá sokigi awuwe. Sokigi awuwana Pérákiga Ísara ke ahbabáq sansa sokigi ariuwara sega péhepehe maníkánsábé titirue náwú tahutáhúq néra mó kené weh ahre pehipi abariowe.  
\v 15 Are míahnarabeqte mó táhmaro kegá Níkóra kéráh kéné sánsá ahbabáq sansa sehgíówe.  
\v 16 Mi ahbábáq sánsá sue peh kaweq sansánúno. Íre mirainaraqmé mótaq areba kure níwéhipeqté pókáráté mi ahbábáq ké apiwe kamah ariníe.   
\p
\v 17 Íre parosa áhréákáq áníno, Manikáne Awanka Sísa tagaríáh ké teí éhwéhmé kawerue iro. Ahbabáq kiotaikina anímé íópeqté tópáh, kopésúó tópáh náwiníe. Ínéga o awíq taberábe ebáhtáq sehiranarena náwiníe. Wehukega mi awíq íre ahtabahwana peh morá matíéh ánínká ahtebankehe ire.   
\s1 Táíyátáíra suwahpeqte Sísa tagaríáh ké teriu ehwéhne.  
\p
\v 18 Íné ehweh tení ánínká mó mahraréna, Íópeqté ánínká Táíyátáíra suwahpeqte Sísa tagaríáh kéráq auráq matíéhre. Mi anínsábé mah ehwéh sehiranue teawo.  
\p Íné Manikáne ahninkáwáéna néne niurame ira tahnsáne. Néne nigárámé káhpahga aurehtehrinserahne. Mah ehwéh teiníboq írátíahno.  
\v 19 Arene sánsá moke tagaríóge. Arega ínénsabe aiq pútare ainte mó keyábé arutaboiré séhréh aritahne. Arega néne sánsá íre susa peh kawerue sehgionana tagaríóge. Arega anehepeqte árámbéhríónaga arene ebeqte arámbéhrí kiotaikirana tagoge.   
\p
\v 20 Peh morá íre tábúsoq marahna naneq teawiníe. Mó ahré íní wenáwíq Sésébérie. Wega areba ména néne arambehri ke péhe éhwéh síwáhnorire. Wega péhenéna, Íné Manikáne ehweh iraru iní múge éna Manikáne arambehrio keyábé síwáhnoréna, Itega mó kené weh ahre pehipi abarioro. Péhepehe maníkánsábé titirue nárie tahutáhúq nahro síwáhnorire. Mi pehe sánsá síwáhnoriraq arega íre ahqáho atahne.   
\p
\v 21 Wene ahbabáq sansa suankeheéna peh áwé tagogana wega mi ahbábáq sánsá sueyabe íre awahbehre.  
\v 22 Minayabe mi inínseq we abario kereqsabé, Awahreoro aritena anotahtaq kamah ariníe. Sene ahbabáq sansa íre susa peh mirairataq kamah ariníe.  
\v 23 Mi iní kéráh ánímárí subiq suaníe. Subiq suahnaq ite Sísa tagaríáh kégá tagéq Manikánka wehukene sirupipeq sene iwíáhipeq aiq tagaríéhre ahtebagehe. Itega miraira sansá tagéna morání moránínue saime náiníe.   
\p
\v 24 Ite Táíyátáíra suwahpeqte Sísa tagaríáh ké táhmaro itega mi ahbábáq íníné sánsá íre sehgíówe. Mó kegá mi ahbábáq sánsánsábé iraréra, Owainawane kopésúéh éhwéh íráhro ewaq itega ahqáho aritahwe. Itensabé mó págege ehwéh íre aitaníe.  
\v 25 Peh morá itega írátíáh sánsá íné túóna tanáhráqkákáq kawerue sehgíóro.   
\p
\v 26 Ahbabáq kiotaikéna néne sánsá anehe tanahráqkákáq kawerue sehgina anínsábé, Mah kehiná kéhíná wahnahnarito ataníe.  
\v 27 Nániboga ínénsabe, Wahnah arito aintéhnserah wensabé moq, Wahnah arito ataníe. Wehukenínká anotah sahtáté kunuba subiqme piterúéhnserah ahbabáq keraq wahnahnaritankéhe.  
\v 28 Wahnahnarítéh ání anotah wehyóq tuembíná náwiníe.  
\v 29 Íre parosa áhréákáq áníno, Manikáne Awanka Sísa tagaríáh ké teí éhwéhmé kawerue iro ire.   
\c 3  
\s1 Sáhrísi suwahpeqte Sísa tagaríáh ké teriu ehwéhne.  
\p
\v 1 Íné ehweh tení ánínká mó mahraréna, Íópeqté ánínká Sáhrísi suwahpeqte Sísa tagaríáh kéráq auráq matíéhre. Mi anínsábé mah ehwéh sehiranue teawo.  
\p Abapete téhtaré íópeqté kégá ínéba mía míaowana abapete téhtaré wéhyóq táhtotawéna mah ehwéh teawiníboq iro. Arene sánsámé moke tagaríóge. Mó kegá are tagéra, Kaweq ogamé sansanóna aní móne atáhwana ínéga mó iwíáhéna, Are pusa aní míahne uge.  
\v 2 Minayabe irigue arega moke matiahna sansá, íre soraq suahna sansá ambubu atawé tábúsoqme sehgio. Arene sánsá aiq tagaríóge. Moke arene sánsánsábé Manikánka, Íre tábúsoq marahne íwíáhire.  
\v 3 Arega írátóna ehwéhnkákáq ahtebarona ehwéhnkákáq mónkakáq iwíáhue tagé kawerue sehgio. Ahbabáq sansa sue kaweq sansánúno. Arega íre mirainaraq areba séna kamah awinauge. Aebó ánínká iwíáhue sinserah are íre tagariahna tanáhráq areba sinauge.   
\p
\v 4 Ite Sáhrísi suwahpeqte Sísa tagaríáh ké ite mó táhmaro íre ahbabária peh kaweqtaq míáh púaq taberábe korósí aneranerarueq ínéreq moráráq nogigéhe.   
\p
\v 5 Ahbabáq kiotaiki aní taberábe korósí sukiwe míahno atena oga mérapeq awaq míéhra ke síwíq kéhrabeq wenáwíq íre sorahruaníe. Írakaumo. Peh Nániboreq íópeqté kéreqpa wenáwíq pahsuaníe.  
\v 6 Íre parosa áhréákáq áníno, Manikáne Awanka Sísa tagaríáh ké teí éhwéhmé kawerue iro ire.   
\s1 Pírárépía suwahpeqte Sísa tagaríáh ké teriu ehwéhne.  
\p
\v 7 Íné ehweh tení ánínká mó mahraréna, Íópeqté ánínká Pírárépía suwahpeqte Sísa tagaríáh kéráq auráq matíéhre. Mi anínsábé mah ehwéh sehiranue teawo.  
\p Íné kaweqtaq mía míau anínéna aiq pútaq sansá áwahe aní múge. Tébítiga naho wahnahnúnserah ínéga págegeue wahnah wahnahnuge. Ínéga síú ónsá mó kegá íre paiqmarahráhowe. Ínéga paiqmaró ónsá mó kegá íre sioráhowe. Mah ehwéh teawiníboq írátíahno.   
\p
\v 8 Arene sánsá moke tagaríóge. Are peh ákáhtaq págege aní míahnana tagaríóge. Arega néníwíq anehepeq íre susa peh néne sánsá kawerue sehgionana tagaríóge. Minayabe arene auranabiahtapeqté ónsá siatógara mó kegá íre paiqmarahráhowe.   
\p
\v 9 Owainawansabé iwíáh íwíáh ataneheéra momiwío kegá péhepehenéra, Ite Asiu ke úne ewe. Ínéga miraoro unka mi kegá areba séra arene aigárátáq káuqmunue arensabé iwíáh íwíáhéra ínéga arensabé nirutaboirume ahtebagehe.  
\v 10 Mah kehiná kéhíná áhwárawe taganieéna íre kaweq sunúq mah marákó márákó sinawire. Arega néne ehweh peh kawerue sehgiona puana are auráq matíáhnaga mi sunúqká are íre áwíoqnankehe.  
\v 11 Ínéga apubúue sinauge. Arega arambehriuronayabé merona apéq mó kegá meyéhboq ambubu atawé arega ahtebáhna sansá kawerue sehgio.   
\p
\v 12 Ínéga ahbabáq kiotaikina anínsábé Manikánsabe iwíáh íwíáh atáh náhtápéqté náhwíáhnsánsé tahnsa míahno ataníe. Wega mi nahupéqté ahriahri íre tueyokinkehe. Írakaumo. Maniká Nánibone mátabu o Sarúsarama suwahpeq íópeqté tuinawire. Mahna teawú mátábú áwíqkakaq Maniká Nánibo wenáwíqkakaq néne o niwíqkákáq ahbabáq sansa kiotaikina aníné anonkataq sehiranaraníe.  
\v 13 Íre parosa áhréákáq áníno, Manikáne Awanka Sísa tagaríáh ké teí éhwéhmé kawerue iro ire.   
\s1 Áráórísía suwahpeqte Sísa tagaríáh ké teriu ehwéhne.  
\p
\v 14 Íné ehweh tení ánínká mó mahraréna, Íópeqté ánínká Áráórísía suwahpeqte Sísa tagaríáh kéráq auráq matíéhre. Mi anínsábé mah ehwéh sehiranue teawo.  
\p Ínéwé aiq pútaq ehwéh áhwáro anínéna Manikáne ehweh tábúsoqme teri terinu anínéna peh aiq pútaru aní múge. Ínéwé moke Manikánka miraro naneqmarí áhwáro aní múge. Mah ehwéh teawiníboq iro.  
\v 15 Arene sánsá moke tagaríóge. Arewe íre tuituiragire. Are íre osoréhre. Írakaumo. Are peh ákáhtaq osoréhnsábé íre nuwahbehre.  
\v 16 Arewe peh ákáhtaq osoréh púana wehukenínká wene áwéhipeqté kahqmuri topáh kisúéhnserah are níwéhipeqté kisuanauge.   
\p
\v 17 Arega mahraré, Íné áhnte moné matawéna áhnte mensáméhnsá kéhre ene. Mó naneqsabé íre tabonahuge ene. Írakaumo. Arewe íre kaweqtaq míahne. Ahtebah kegá are tagéra, Múguwahgu aníne iwíáhowe. Are tabonah aura pira aní mé pehrákora ání míahne.  
\v 18 Minayabe teawiníboq iro. Are íre tabonah aní míankehboq áhnte kaweq naneq, kóra moné ínéba sebaiqmaro. Are pehrákora ání míahnana mó kegá tagehranka ayehitéhnehoé taberábe korósí úbíq miankéhboq sebaiqmaro. Arene auranka kawerue tagankehboq máráhsíni sebaiqme aurapi abaqmaro.   
\p
\v 19 Ínéga nirutaboiru kegá ahbabárotaq sensabé ehweh aritena kamah aríúge. Miraunsabé arene ahbabáq apubúue sue néne kaweq sansá sehgio.  
\v 20 Tagariahno. Ínéga onsaraq iriwe ména pakobakoéna áhrabuge. Néne ehweh íréh ánínká onsa siintahnana kibekue weba míanie. Wereq kiwéta táhutahuroyehe.   
\p
\v 21 Ínéga kiotaikéna Nániboga wahnah wahnahnirabeq wereq tútuue míóge. Ahbabáq sansa kiotaikína anínsábé, Máho teawiníe. Ínéga wahnah wahnahnurabeq tútuue míónserah arega moq ínéreq mahtaq wahnah wahnahnurabeq tútuue míahno ataníe.  
\v 22 Íre parosa áhréákáq áníno, Manikáne Awanka Sísa tagaríáh ké teí éhwéhmé kawerue iro ire.   
\c 4  
\s1 Sega íópeq Manikánsabe iwíáh íwíáh atáh éhwéhne.  
\p
\v 1 Anehe íné Sóniga mó tagogana íópeqté ónsá sírana tagoge. Írátáu ehwéh pembíáh tahnsa ehwéhnká mó mahraréna, Anehe sína naneqsabé sokigi awiníboq íópeq kio ire.  
\v 2 Íópeq kio irana Manikáne Awanka págege aintéhrana néniwanka tagéna wahnah wahnahnirabeqte síáhráq tútuue míéh ání tagoge.  
\v 3 Apahtáró ébáh síwíq sásípa, kóníríáni, éméra kéhre. Kóníríáni ebáhmé tautáúq ebáhne. Éméra ebáhmé sehenáh ebáhne. Patahga sásípa ebáhtáq patahirana téhrehnserah mitaq tútuue míéh ání wenaneq téhrehre. Tautáúq ebáh, kóníríáni ebáhnká tautáúrinserah mi aní wenaneq tautáúrire. Wahnah wahnahnirabeqte síáhráq ora pewe abugeqnáh atawéna sehenáh ebáh, éméra ebáhnká tahnsanue téhrehre.   
\p
\v 4 Wahnah wahnahnirabeqte síáhráq mó siáhwárí abugeqnáh atiehrara 24 abóáwáh wéhgá mitaq tútuue míáhwe. Se taberábe korósí úbíqme méra kaweq ayáhúq, kóraraté miraia áyáhúq sukiwe míáhwe.  
\v 5 Wahnah wahnahnirabeqte síáhráqté sokaeqsuena ehwehnéna puruburuire. Mi siáh abiahtapeq abapete téhtaré kánéqká téhrehre. Mi kanéqmárímé Manikáne Awane.  
\v 6 Mi siáh abiahtapeq anotah kawéhú tahnsa náneq, timano tahnsá náneq kéhre.  
\p Itaréitaré oga míáh ká wahnah wahnahnirabeq abugeqnáh atawéna siuranabiahtapeqkakáq sinehepeqkakáq áhnte aurá kéhre.  
\v 7 Ebeq oga míéh ká úrinsi iá tahnsa káne. Anehe oga míéh kámé awehq kaho tahnsane. Mó anehe oga míéh kámé wehukeníné auranabiah masa káne. Mó sinehe oga míéh kámé kúpapaqka puahmbuahninserah tahnsá káne.  
\v 8 Mi itáréítáré oga míáh kámárí mó ka mó kanue abapete morá óé kéna moke sinonkataq áhnte aurá kéhre. Sene oe awenahpeq moq áhnte aurá kéhre. Sega wéhékáhnkakaq inokáhpeqkakáq ahriahri mahraréra,  
\q1 Maniká itene Wahnahnka moke miraorahire.  
\q1 We peh kaweqtaq mía míai aníne.  
\q1 We peh kaweqtaq mía míai aníne.  
\q1 We peh kaweqtaq mía míai aníne.  
\q1 We naho mía míaú anínéna  
\q1 amahnága moq ména  
\q1 mókakeakáq peh mía míaina tuinawire ewe.   
\m
\v 9 Wahnah wahnahnirabeqte síáhráq tútuue míéh ánínká ahriahri mía míaire. Mina oga míáh kámárínká wenáwíq pankerera wensabé, Kaweróne atera iwíáh íwíáh atáhwe.  
\v 10 Sega iwíáh íwíáh atáhtáq 24 abóáwáh wéhgá wahnah wahnahnirabeqte síáhráq tútuue míéh áníbá sewe. Sega ahriahri mía míai áníné auranabiahtapeq séra sene kaweq ayáhúq mitaq marera káuqmunue, Arebataq anotah aní móne éra wensabé iwíáh íwíáh atáhwe.  
\v 11 Iwíáh íwíáh atera igonkónue mahraréra,  
\q1 Arewe Maniká itene Wahnah mone.  
\q1 Are anotah kawéq ání móne.  
\q1 Arensabé iwíáh íwíáh ateq arenáwíq pankerone.  
\q1 Anotah Wahnáh ání móne.  
\q1 Arega moke miraorahóne.  
\q1 Arega moke kéh náneq miraróne.  
\q1 Are awahbeh sansámé mirarónana  
\q1 amahnágaákáq kagaire.  
\q1 Minayabe arensabé iwíáh íwíáh atone éra igonkónowe.   
\c 5  
\s1 Wehukega íre pugerahráhi pukú éhwéhne.  
\p
\v 1 Íné Sóniga tagogana wahnah wahnahnirabeqte síáhráq tútuue míéh áníné ayah púpeq sehirankakaq púkú táhtotíéhrana tagoge. Mi pukú abapete téhtaré únkúméhráté táhpatainsabé pehipi íre pugerahráhire.  
\v 2 Pehipi íre pugerahráhinsabé íópeqté págege anínká anotah ehwéhnue mahraréna, Peh kaweqtaq mía míai anínká mi unkúméh kéhsuena mi pukú pugerahráhire. Ahriahri kaweqtaq mía míai anímé insega pugerahráhiro ue kasenire.  
\v 3 Insega pugerahráhiro irana íópeqkákáq mah marákó márákóípéqkákáq pusa ké míáhrabeqkakáq púku pugeqme tagahrahi aní írakaunire.   
\p
\v 4 Mi pukú pugeqme tagahrahi aní írakauninsabé ínéga áhnte ibisoge.  
\v 5 Áhnte ibisogana peh morá ábóáwáh wéhgá ínénsabe, Íre ibisáhno. Tagáhno. Súra kahnáh ání míéhre.\f + \fr 5.5 \ft Sísa kahnáhmé Súra kahnáh móe.\f* We úrinsi iá tahnsa aní míéhre. We Tébítine anahwa ména kiotaiki aní púana mi abápété téhtaré únkúméh awehraq kéhsuahráhéna mi pukúípéq tagahrahire ire.   
\s1 Sóniga Sipisípiq Áráhq tagó ehwehne.  
\p
\v 6 Ínéga tagome subiq suto Sipísípíq Áráhq míéhrana tagoge. Wahnah wahnahnirabeq oga míáh kámárí míáhrabeq ákáhpi iriwe míéhrara aboawah wehgá abugeqnáh atíáhwana tagoge. Sipisípiq Áráhqne ayahqnopeq abapete téhtaré pówéh kéna abapete téhtaré áúrá kéhre. Mi aurámárímé Manikáne íópeqté ké wóe. Wega mi ke mah marákó márákóípéq eqmaq suowe.   
\p
\v 7 Mi Sipísípíq Áráhqka kure wahnah wahnahnirabeqte síáhráq tútuue míéh áníné ayah púpeqte púkú meyéhre.  
\v 8 Wega meyéhtáq itaréitaré oga míáh kámárínseq 24 abóáwáh wéhreqka Sipisípiq Áráhqne auranabiahtapeq arehunseraráq méra káuqmunowe. Sega moke morá moránue kítah tahnsá náneqkakáq kóraraté miraia párétáhákáq matawéra káuqmunue igonkónowe. Kaweq kunkúni naneq párétahipéq kéhre. Minawé Sísa tagaríáh kégá púrero ehwéhne.  
\v 9 Káuqmunue igonkóno kegá o igónkónéra mahraréra,  
\q1 Arega miraónaga mi pukú mewe kéhsuahráhóne.  
\q1 Are subiq sutotaq Manikáne animárí míageheé  
\q1 arene korahqtaté wehuke insahwé aritahne.  
\q1 Arega íre peh morá kéhíná insahwé aritahne.  
\q1 Mó kehiná suwahpeqte kéákáq  
\q1 mó ehwéhnkákáq kéákáq  
\q1 mó kuasa mó kuasa kéákáq  
\q1 mah marákó márákóípéqté kéákáq insahwé aritahne.   
\q1
\v 10 Arega insahwé aritahna kegá  
\q1 Manikáne ehweh mibeq mahbeq arítáh ké úkéra  
\q1 wahnahnéra mókake mah marákó márákóípéq wahnahnaritagéhe éra igonkónowana írátíóge.   
\s1 Sipisípiq Áráhqsabe iwíáh íwíáh ate ehwéhne.  
\p
\v 11 Íné Sóniga mó tagogara áhnte peh íregáritaq íópeqté kégá igonkónowana íróge. Peh áhnte tahuséní kégá igonkónéra míáhwe. Wahnah wahnahnirabeq itaréitaré oga míáh ká iriwe míáhrabeq 24 abóáwáh wéh míáhrabeq íópeqté kégá abugeqnáh atawéra iriwe méra igonkónowe.  
\v 12 Sega anotahtaq igonkónéra mahraréra,  
\q1 Subiq suto Sípísípíq Áráhqmé anotah aníne.  
\q1 Minayabe wega págegeue wahnahnéna  
\q1 áhnte kawéq náneq matawéna  
\q1 ahtebia ánínéna moke miraorahire.  
\q1 Moke miraorahi puaq wenáwíq pankereq,  
\q1 Kaweróne ateq iwíáh íwíáh atone ewana íróge.   
\m
\v 13 Manikánka moke miraro naneqmarínká igonkónowana íróge. Íópeqmé mah marákó márákóípéqmé pusa ké míáhrabeqme sóreq wanípípéqmé moke mibeqté náneqmarínká igonkónowana íróge. Igonkónéra mahraréra,  
\q1 Wahnah wahnahnirabeqte síáhráq tútuue míéh ánínseq  
\q1 Sipisípiq Áráhqseqne síwíq pankereq,  
\q1 Kaweróye ariteq ahriahri iwíáh íwíáh aritone.  
\q1 Anotah pagégé áníté míehya puaq  
\q1 ahriahri itensabé iwíáh íwíáh aitone ewana íróge.   
\m
\v 14 Írógara itaréitaré oga míáh kámárínká, Aiq pútaróne ewara aboawah wehreqka marakóipeq káuqmunue sensabé iwíáh íwíáh arítáhwe.   
\c 6  
\s1 Sipisípiq Áráhqka púkuraq unkumeh kéhsúéh éhwéhne.  
\p
\v 1 Íné Sóniga tagogana Sipisípiq Áráhqka matíéh púkúráq abapete téhtaré únkúméh kéhre. Sipisípiq Áráhqka náhmbáh 1 unkúméh kéhsúéhrana peh morá oga míéh kánká anotahtaq puruburu tahnsánue mahraréna, Mahbeq súno ire.  
\v 2 Mahbeq súno irana taberábe oséráq tútuue míéh ánínká iq matíéhrana tagoge. Tagogana wahnah kené ayahuq wene ayahqnotaq suki atéhrana pokue, Mó ke subipáhraruanieéna pokire.   
\p
\v 3 Sipisípiq Áráhqka náhmbáh 2 unkúméh kéhsúéhrana mó ogá míéh náneq kanká, Mahbeq súno irana íróge.  
\v 4 Írógana mó osé tautáúq osé ábóraragire. Manikánka mi oséráq tútuue míéh ání págege atena anotah ebeh poká awena wensabé, Mah marákó márákó pokue kaweq sunúq parabaruo ire. Mibeqté kégá ebehéra we subiq súéhigeheéna págege atena ebeh poká awire.   
\p
\v 5 Sipisípiq Áráhqka náhmbáh 3 unkúméh kéhsúéhrana mó ogá míéh náneq kanká, Mahbeq súno irana íróge. Irena tagogana mó osé pabusa osé ábóraragire. Mi oséráq tútuue míéh anínká ménsámehnsá agehmare naneq matíéhrana tagoge.  
\v 6 Itaréitaré oga míáh kámárí iriwe míáhrabeqte wehukenínká tahnsa ehwehnirana íróge. Mi ehwéhnká pabusa oséráq tútuue míéh ánínsábé mahraréna, Arega pokue arene arambehri miraé ehwehráhna tanáhráq sinkehe. Ehwehráhna tanáhráq púana táhutahuqme áhnte moné áwíroneherawoe. Óríwi awanká sónkákáq náhníáq sera sonkákáq pehragáhno.\f + \fr 6.6 \ft Árúka 16.6 aigárápéqté éhwéh tagáhno.\f* Íre apiaro irana íróge.   
\p
\v 7 Sipisípiq Áráhqka náhmbáh 4 unkúméh kéhsúéhrana mó oga míéh kánká, Mahbeq súno irana íróge.  
\v 8 Irena tagogana mó osé wiehq osé ábóraragire. Óseraq tútuue míéh ání wenáwíqmé Puké Anine. Mó aní wenáwíqmé Iraipéqté Áníne. Wega Puké Ani anehe sire. Sega miraóyanka ebehéra áhnte pukowe. Sega miraóyanka ehwehrehrara áhnte mó ke pukowe. Sega miraóyanka wehuke mó naneq awáhré mó naneq awáhréue pukowe. Sega wehuke suboráho naneq kamárí eqmarehyara mi kamárínká áhnte mó ke subiq súáhwara pukowe. Mi anítégá mah kehiná kéhíná itaréitaréráq saraqmarera apahtáró sárásá pehragéra peh morá sárásá moke subiq suehye. Miraóyara áhnte ke pukowe.   
\p
\v 9 Sipisípiq Áráhqka náhmbáh 5 unkúméh kéhsúéhrana Manikáne tahbe tehnopeq tagoge. Manikáne ehwehnsabé íre ahqáho atasa peh kawerue sehgiera wene ehweh tábúsoqme teri terinuro kewé mó kegá mi kawéq ké subiq sutowara sensiwamarí mitaq míáhwana tagoge.  
\v 10 Tagogara sensiwamarínká anotahtaq mahraréra, Itene Wahnahno, arega moke wahnah wahnahnóne. Arega ahriahri kaweqtaq mía míaé peh aiq pútaq sansá miraóne. Mah marákóípéq míáh kégá ite iubiq sutonsabé ahkake ehweh arite ayahq maraníbo ewe.  
\v 11 Ewara íópeqté kégá mó aní mó anínue íre wahto taberábe korósíwárí náriera mahraréra, Pehgáriq tanáhráq ahrenahro. Itene naruoga ite iubiq sutonserah sega itereq arambehrio kereq iteruwahrahreq subiq súéhrataq anehe Manikánka ehweh aritankéhe ewe. Omaq sitéhra ke pukirataq wega ayahq marankéhe.   
\p
\v 12 Sipisípiq Áráhqka náhmbáh 6 unkúméh kéhsúéhrana anotah maríire. Wéhékáhte ió nahonáh pabusa ambékí únáh tahnsa úkire. Úkirana inokáhpeqte íó tubugonahgoitaq korahbagirana tagoge.  
\v 13 Tagogana anotah soírírirana awanká ánáh pururuqnaginserah íópeqté wéhyóqmárínká marakóipeq megire.  
\v 14 Megirara máhti sobuonserah íó moq sobuue tabanagire. Tabanagirana moke sáwéhwari móbeq agire. Moke sóreq waní ákáhpi kéh marákó moq móbeq agire.   
\p
\v 15 Mi tanáhráq mah marákóípéqté wáhnáhmárínseq anotah wehwárínseq ebeho kené kíápéténiwarínseq áhnte monéákáq kéreq tauntahu wehwárínseq arambehriraq saiqnaríáh kéreq arambehriyabé ápeq meyáh kéreqka pehbeheráh pokue táhmaro kegá íre ambarúnkákáq mátáípéq tabanagowara mó táhmaro kegá sáwéhrapeq ónapipéq tabanagowe.  
\v 16 Tabanagéra sáwéhakaq ebahnkakáqsábé mahraréra, Ite akariue iubiq suo. Wahnah wahnahnirabeqte síáhráq tútuue míéh ánínseq Sipisípiq Áráhqseqka itensabé anotahtaq abiahnsa aitehyansabé akariue iubiq suo.  
\v 17 Kamahina tanáhráq aiq si puara inseréhga kaweqtaq míahraho ewe.   
\c 7  
\s1 Manikánka 144 táhúséni (144,000) Ísara ke omaq sito ehwéhne.  
\p
\v 1 Íné Sóniga tagogara íópeqté itaréitaré kégá mah marákó márákó ayehré ayehré iriwe méra sóiriq saiqnaríáhwe. Sóiriqka marakóakaq sóreq wanínkákáq awankánkakaq sóiriríneho éra saiqnaríáhwe.  
\v 2 Mó íópeqté ánínká íó kiembogirabeq kírana tagoge. Tagogana wega Maniká mía míai aníné máhki aritahráhi naneq ayahpi matíéhre. Matawéna wega íópeqté itaréitaré ké marakóakaq sóreq wanínkákáq íre kaweraruahráhi keyábé anotahtaq mahraréna,  
\v 3 Marakóakaq sóreq wanínkákáq awankánkakaq amahnága pehragahro. Ebeqme Manikáne arambehri kené siyehitaq wene máhki sehiranaritanéhe. Arítáhnaraqmé anehe mi naneqmarí íre kawerarúáhro ire.   
\p
\v 4 Íópeqté kégá siyehitaq Manikáne máhki sehira meyáh kéwé 144 táhúséni (144,000) kee ewana íróge. Ísara kewé airápété téhtaré káhnáh míáhwe. Máhki arítáh kégá moke mó kahnáh mó kahnáhnue sehiranarítáhwe.  
\v 5 Máhki sehiranarítáh kégá Súra kahnáh 12 táhúséni (12,000) ke sehiranaritera Árúbéni kahnáh 12 táhúséni ké sehiranaritera Ágáti kahnáh 12 táhúséni ké sehiranaritera  
\v 6 Áséra kahnáh 12 táhúséni ké sehiranaritera Nápátári kahnáh 12 táhúséni ké sehiranaritera Mánáse kahnáh 12 táhúséni ké sehiranaritera  
\v 7 Símíóni kahnáh 12 táhúséni ké sehiranaritera Áríwái kahnáh 12 táhúséni ké sehiranaritera Ísákah kahnáh 12 táhúséni ké sehiranaritera  
\v 8 Sébúrúna kahnáh 12 táhúséni ké sehiranaritera Sósépa kahnáh 12 táhúséni ké sehiranaritera Pénsámíni kahnáh 12 táhúséni ké sehiranarítáhwe. Miraue kahnáh sehiranarítáhwe.   
\s1 Áhnte kegá Manikánsabe iwíáh íwíáh atáh éhwéhne.  
\p
\v 9 Íné Sóniga togagara áhnte ke, íre sáhnsahoráho ke moráráq iriwe míáhwe. Mó kehiná suwahpeqte kéákáq mó kuasa mó kuasa kéákáq mah marákó márákóípéqté kéákáq mó ehwéhnkákáq kéákáq mó tahmáró mó tahmáróue moráráq iriwe míáhwe. Wahnah wahnahnirabeqte síáhráq tútuue míéh anínseq Sipisípiq Áráhqseqne siuranabiahtapeq iriwe míáhwe. Sega íre wahto taberábe korósí sukiwe méra awanká ánáh táhtotawéra pore poreowe.  
\v 10 Pore poreéra anotahtaq mahraréra, Wahnah wahnahnirabeqte síáhráq tútuue míéh ánímé itene Manikáne. Wereq Sipisípiq Áráhqseqka insahwé aitáróyansabé amahnága kaweqtaq mía míaúne ewe.   
\p
\v 11 Wahnah wahnahnirabeqte síáhráq tútuue míéh ánínseq aboawah wehreq oga míáh kámárínseq míáhtáq moke íópeqté kégá abugeqnáhnue iriwe míáhwe. Iriwe méra wahnah wahnahnirabeqte síáhráq tútuue míéh áníné auranabiahtapeq arehunseraráq méra káuqmunue Manikánsabe iwíáh íwíáh atáhwe.  
\v 12 Iwíáh íwíáh atera mahraréra, Aiq míre. Maniká itene Wahnah anotah anínéna ahtebia áníne éq wensabé, Kaweróne ateq wenáwíq pankereq ayahmaq atone. We págege tauntahu aní míéh púaq ahriahri wensabé iwíáh íwíáh atone. Aiq miraoneheqmúne ewe.   
\s1 Amahnága mah kahnáhné síérime aiq parabagire i ehwéhne.  
\p
\v 13 Peh morá ábóáwáh wéhgá ínénsabe kasenéna, Íre wahto taberábe korósíákáq ké inseréhbo? Se eheqte seo ire.  
\v 14 Eheqte seo irana ínéga wensabé, Anotah aní móne. Are aiq tagariahne uge. Ugana wega ínénsabe, Mi kené naruoga síwíoqnéra kamah arítówara sene korósi Sipisípiq Áráhqne korahqpipéq pabeq paberurowana taberábe agire.  
\v 15 Minayabe Manikánsabe iwíáh íwíáh atáhrabeq méra wene auranabiahtapeq mía míaéra wéhékáhnkakaq inokáhpeqkakáq wensabé iwíáh íwíáh atáhwe. Wahnah wahnahnirabeqte síáhráq tútuue míéh ánínká sereq míéh púana wahnahnaritena séhréh arítéhre.  
\v 16 Se mókake íre sirupibiinawire. Íre tahbobóoneherawoe. Patahga íre kamah arinawire. Osoréh írágá íre tabisuanawire. Írakaumo.  
\v 17 Wahnah wahnahnirabeqte Sipisípiq Áráhqka se wahnahnaritankéhe. Wahnah aritena oga mía míaorahi waní arahno sokigi arinana Manikánka siurapite áqnú moke sorahruankéhe ire. \rq (Aisaia 4.5,6)\rq*   
\c 8  
\s1 Náhmbáh 7 unkúméh kéhsúéh ehwehne.  
\p
\v 1 Sipisípiq Áráhqka náhmbáh 7 unkúméh kéhsúéhrara pehgáriq tanáhráq, ákáhtaq ahwáh íópeq íre ehwehnia peh ehiya míáhwe.  
\v 2 Mi tanáhráq sótaikitaq íné Sóniga tagogara abapete téhraníté íópeqté ké míáhwe. Manikáne auranabiahtapeq iriwe mía míaéra abapete téhtaré pémbíáh meyáhwe.   
\p
\v 3 Meyáhwana mó íópeqté ánínká sure Manikánsabe iwíáh íwíáh atáh táhbérápéq iriwe ména kóraraté miraia párétáh matíéhre. Mi parétáhípéq kaweq kunkúni pahuráh ira tehrana áúnirana kaweq kunkúnire. Áhnte kunkúni naneq náwéwana íópeqté ánínká minaakaq Sísa tagaríáh kéné púreq ehwéhnkákáq morábí ánkarue Manikánsabe iwíáh íwíáh atáh táhbé kóraraté miraia táhbérápéq titiratéhre.  
\v 4 Titiratéhrana áúninkakáq Sísa tagaríáh kéné púreq ehwéhnkákáq íópeqté áníné párétahipéqté kiena kire kire Manikáne auranabiahtapeq kíre.  
\v 5 Kírana íópeqté ánínká Manikánsabe iwíáh íwíáh atáh táhbérápéqté írá tarasa mewena we matíéh párétáhípéq obenkíq marena mah marákó márákóípéq tuparúéhre. Tuparúéhtáq puruburuéna anotah ehwéhnéna sokaesuena máríire.   
\s1 Íópeqté kégá pembíáhno ehwéhne.  
\p
\v 6 Abapete téhtaré íópeqté kégá abapete téhtaré pémbíáh matawéra pembíáhnoneherawoe.   
\p
\v 7 Náhmbáh 1 íópeqté ánínká pembíáhnirana obiaurankakáq iraakáq korahqkakáq mah marákó márákóípéq tuparúéhrana sehekáhnkakaq marakóakaq apahtáróráq saraqkirana peh morá sárásá tagirana téhtaré peh kéhre. Peh kéhrana uwaruntúmé moke tagire.   
\p
\v 8 Náhmbáh 2 íópeqté ánínká pembíáhnirara anotah iráreh sawéh tahnsa náneq sóreq wanípípéq tuparúéhrana wání apahtáróráq saraqme kéna peh morá sárásá korahq úkirana téhtaré sárásá peh kéhre.  
\v 9 Wánípeqté ménkáméhnká peh morá sárásá pukowana téhtaré sárásá peh oga míáhwana sípi peh morá sárásá wánínkowana téhtaré peh kéhre.   
\p
\v 10 Náhmbáh 3 íópeqté ánínká pembíáhnirana kánéqka téhrehnserah anotah wehyóq téhréna íópeqté ísígue megire. Wání apahtáróráq saraqme kéhrarana wehyoqka wání aroipéqkákáq arahnotaqkakáq peh morá sárásátáq surahire.  
\v 11 Mi wehyóq áwíq Kítabeh Maráhsíníe. Mi wehyóqká ísígue márunsurahitaq wání peh morá sárásá kítabeh waní úki puara áhnte kegá pukowe.   
\p
\v 12 Náhmbáh 4 íópeqté ánínká pembíáhnirana pópoqnahakáq íónkakaq wehyoqmarínkákáq apahtáróráq saraqme kéhrana peh morá sárásá subírana íre téhria peh sunkíkíragire. Minayabe wehekáhnabubu peh ákáhtaq téhrehrana inokáhnabubu peh ákáhtaq íónitehrana wehyoqka peh ákáhtaq téhrehre.   
\p
\v 13 Íné Sóniga tagogana íópeq anotah kuqnúnká paqme kéna anotahtaq mahraréna, Mó íópeqté ánítógá pembíáhnonehera irataq anotah kamáh arieneherawoe éna uwo uwo uwo ire. Uwo uwo éna, Mah marákó márákóípéq míáh kéyábé iwíáhunka nirupipeq anotah uméhire irana íróge.   
\c 9  
\s1 Íre ambarúnkákáq mátáípéqté kíyábé éhwéhne.  
\p
\v 1 Náhmbáh 5 íópeqté ánínká pembíáhnirana íópeqté wéhyóqká ísígue mah marákó márákóípéq márunsurahirana tagoge. Tagogana íre ambarúnkákáq mátáípéqté kí kéhrana wehyoqme áwíre.  
\v 2 Áwírana wehyoqka onsa sírara abe kekíówana áhnte auninserah áúnká íre ambarúnkákáq mátáípéqté kírana wéhékáh íótaqkakáq moke íópeqkákáq akari agirana sunkíkíragire.  
\v 3 Sunkíkírirara áúnirabeqte áhnte wahráhqmárínká séra mah marákó márákóípéq abae agowe. Mi kamárí págege kamárí méra wehiboyanka wehuke kamah arínserahnowe.   
\p
\v 4 Mi kamárínsábé, Uwaruntúnkakaq awanká ánáhakaq moke kíréh náneqkakáq pehragahro. Peh morá siyehitaq Manikáne máhki íre kéh ké síwíoqnahro aritera sensabé,  
\v 5 Wehuke subiq súéhboq peh moberíáh íótáq síwíoqnahro arítáhwe. Wehiboyanka wehuke pehnserah mi kamárínká wehuke pahwana síérire.  
\v 6 Áhnte síérirara mi tanáhráq pukéyabe suwahbehrara íre miraorahowe. Sega, Árahue pukinabugamo éra iwíáhue kabarowana írakaunire.   
\p
\v 7 Mi wahráhqmárímé ebehorahi oséwárí tahnsa míáhwana tagoge. Siyahqnopeq wahnah kené ayahuq, kóraraté miraia áyáhúq sukiwe míahwana sene siuranabiah wehukene siuranabiah tahnsane.  
\v 8 Sene siyahrame ahreroné íre wahto ayáhrá tahnsanirana sene síwéhwé wehuke parahi ka úrinsi iáné áwéh tahnsane.  
\v 9 Sene ahrame káhpahraq kéhnserah ahráne. Áhnte ebehorahi oséwárínká sabirue nogí káhrégá pehbeheráh pokirana anotah ehwéhnire. Mina inserah mi wahráhqmárínká anotahtaq ehwehnowe.   
\p
\v 10 Wehiboyanka pehnserah mi kané éhwegáránká pahrahire. Moberíáh íótáq sene éhwegáránká wehuke pehrana síérire.  
\v 11 Wáhrahqmaríné wahnahme íre ambarúnkákáq mátáípéqté áníne. Íbaru ehwéh Asiu kené ehwehme mi wahráhqmáríné wahnahme wenáwíqmé Ábárónie. Káríki kené ehwehme mi awíqmé Wehuke Íre Kawerarítéh Áníne.\f + \fr 9.11 \ft Mi anímé owainawane.\f*   
\p
\v 12 Ebeqte íre kaweq sunúq aiq parabagirana téhtaré mó íre kaweq sunúq ábóraraginae.   
\s1 Ósewarítáq tútuue míáh kégá mirao naneqsabé ehwehne.  
\p
\v 13 Náhmbáh 6 íópeqté ánínká pembíáhnirana Manikáne auranabiahtapeq kéh táhbé, kóraraté miraia táhbé itaréitaré pówéhwárí itaréitaré ayehráq kéhrana mitaqté ehwehnirana íróge.  
\v 14 Írógana mi ehwéhnká pembíáhni anínsábé mahraréna, Íyúpétísa waní aroipéq mitaq itaréitaré íópeqté ké táhru táhrue saiqnaríáh ké pugeq suo irana íróge.  
\v 15 Sega mi opéqkákáq íónkakaq wéhékáhnkakaq áhwahakáqsábé aiq áwénunowe. Mi tanáhráqsábé áwénunowana pugeq súéhrara mah kehiná kéhíná apahtáróráq saraqme míáhwana peh morá túíná subiq suaneheéra pokowe.  
\v 16 Pokowara sene ebeho ké áhnte míáhwe. Sega ósene abobiahtaq tútuue méra peh íregáritaq 200,000,000 ke míáhwe irana íróge.   
\p
\v 17 Néniwanka tagehtaq ebeho keakáq sene óseakáq mahraue tagoge. Mi ke káhpahraté miraia síótí sukiwe míáhwana tagoge. Mó siótíwárímé tautáúrirana mó siótíwárímé kókomuirana mó siótíwárímé wiehq kéhrana tagoge. Ósewaríné siyahqnomé úrinsi iáné ayahqno tahnsane. Iraakáq áúnkakaq osoréh ébáhnkákáq sene áwéhipeqté sire.  
\v 18 Iraakáq áúnkakaq osoréh ébáhnkákáq ósewaríné áwéhipeqté sinka mah kehiná kéhíná peh morá túíná subiq súéhre.  
\v 19 Ósewarínká sene síwéhrate wehuke kamah ariera éhwegárátáté subiq súáhwe. Sene éhwegárá wehene ayahqno tahnsanéna wehuke kamah aríéwe. Peh morá túíná subiq súáhwara téhtaré túíná íre pukowe.   
\p
\v 20 Íre puko kegá sene ahbabáq sansa peh sehgíówe. Sene ahbabáq sansa íre susa peh siyahtate mirao naneqmarínkákáq owainawamarínkákáqsábé iwíáh íwíáh arítáhwe. Siyahnkaratáté mirao naneqme kóraakáq káhpahakáq ebahnkakáq awankánkakaq mewe miraowe. Miraowana minawarinká íre tagahrahire. Íre irahráhire. Íre nogoráhire. Írakaunire.  
\v 21 Mi kegá sene ahbabáq sansa íre susa peh mó ke subiq suera ánéhgie sansankákáq ahgora sansánkákáq miraowe. Sega mó kené ahre weh abariéra mó kené ménsámehnsá aebóowe. Mi ahbábáq sánsámárí íre susa peh matíáhwe.   
\c 10  
\s1 Anotah íópeqté ánínká miraú ehwehne.  
\p
\v 1 Íné Sóniga tagogana mó aní, págege íópeqté ánínká mibeqté tuirana tagoge. Tagogana wehukenínká ambanta úbíq míéhnserah wega írábúyá úbítíéhrana wene ayahqno abobóráhpeq ora períéhrana wene auranabiah patah tahnsánéna wene aigárá ira tehre.   
\p
\v 2 Wega pehgáriq pugesa pukú wene ayahpi matawéna mó aigárá sóreq wanípípéq abasarawéna mó aigárá mah marákóráq abasarawéna anotahtaq sawaiire.  
\v 3 Úrinsi iánká ehwehninserah anotahtaq sawaiire. Wega sawaiitaq abapete téhtaréráq puruburuire.  
\v 4 Puruburuitaq, Ínéga sehiraninie utaq íópeqté éhwéhnká mahraréna, Sawaii ehwéhmé íre sehiranúno. Mi ehwéh peh epéq éhwéh kankehe ire.   
\p
\v 5 Peh epéq éhwéh kankehe irana sóreq wanítáq marakóraq abaseh anínká wene púpeqte áyáh íóperue pankeréhre.  
\v 6 Wene púpeqte áyáh íóperue pankeréna Maniká oga mía míai aní wenáwírue ehwehnire. Manikánka íópeqkákáq mitaq kéh náneqmarínkákáq mirarena mah marákó márákóákáq mitaq kéh náneqmarínkákáq mirarena sóreq wanínkákáq mipéq kéh náneqmarínkákáq moke mirarowe. Íópeqté ánínká Maniká áwírue mahraréna, Mah tanáhráq aiq parabaginaire. Manikánka mó íre íwénuninkehe. Írakaumo.  
\v 7 Írakaumo éna mó mahraréna, Náhmbáh 7 íópeqté ánínká pembíáhnínaraq Manikáne épéqté éhwéh aiq pútaraginkehe. Wega naho íre teriasa peh wene ehweh iraru ke teriuwe ire.   
\p
\v 8 Irana íópeqté éhwéhmé íre sehiranúno éwéh éhwéhnká ínénsabe mó mahraréna, Sóreq wanítáq marakóraq abaseh anínká pugesa púkú wene ayahpi matíéhre. Mi pukú koweo ire.  
\v 9 Koweo irana íópeqté ánípá kure wensabé, Káriq pukú menio ugana wega ínénsabe, Mewe náhno. Nehnaraq arene áwéhipeq sahq tahnsanínana arene arupipeq kítabanae ire.   
\p
\v 10 Irana ínéga íópeqté áníné ayahpite pukú mewe noge. Níwéhraq sahqka teinserahnirana nirupipeq áhnte kítabehre.  
\v 11 Kítabehrana wega ínénsabe, Manikánka, Irarúno atahnah arega mókake sína naneqsabé irarinkehe. Mah kehiná kéhínámé sene marakówé, sene ehwehme, sene wahnahmarímé miraira naneqsabé irarinkehe ire.   
\c 11  
\s1 Ehweh pahsúéhra anítéyábé éhwéhne.  
\p
\v 1 Agehmare naneq pegiqnáhnkara tahnsa náneq nániena ínénsabe, Manikánsabe iwíáh íwíáh atáh náhtápéqkákáq mibeqté táhbéákáq iriwe koagehmaro. Mibeq Manikánsabe iwíáh íwíáh atáh ké sáhnsaho.  
\v 2 Manikánsabe iwíáh íwíáh atáh náhtápéqté mátábú íre agehmaro. Mitaq wáhnaupéqté ké wéhuwa nárírara sega 42 ió Sarúsarama suwahpeq méra mi matábú íre kaweraruagéhe.  
\v 3 Mi tanáhráq néne ehweh pahsúéhra aníté págege aritahnara sega nahonáh kórósí aneranerue méra áhnte ió 42 ió pahsuqme irarigehe ire.   
\p
\v 4 Téhtaré óríwí áwánkánkákáq téhtaré áráhmúákáq mah marákó márákóípéqté Wáhnáhné auranabiahtapeq kéhrara ehweh pahsúéhra aníté mi awánkátáré tahnsa móye. Mi aráhmúráré tahnsa móye.  
\v 5 Mó kegá mi aníté íre kaweq sansá arítéhrataq mi aníténé síwéhipeqté írágá mi ke tabiq suanawire. Mi aníté íre kaweq sansá arítéhra kewé miraue pukigehe.   
\p
\v 6 Manikánka págege arítéhrara mi anítégá moke Manikáne ehweh pahsúéhra tanáhráq ibonsabé, Ahqáho atéhrataq íre ibonsorahire. Sene págege ehwéhnká moke wánímé korahq waní úkorahire. Sene págege ehwéhnká moke mó naneq mó naneq íroke naneqmarí mah kehiná kéhínápá serahire. Sega suwahbáhnaraq mi sansámárí miraigehe.   
\p
\v 7 Manikáne ehweh pahsúéhra tanáhráq parabagínaraq íre ambarúnkákáq mátáípéqté áwéhq poeráhqká kiembogue mi anítéreq ebehéna se kiotaikue subiq suankéhe.  
\v 8 Subiq suahnaraq sene sinonka Sarúsarama suwahpeq anotah ahtápéq ábóraq kanae. Mi kehiná suwahpeqsabé pabeqme ehwéhmé Sóróma suwahpeqkakáq Ísípi marákórápéqkákáre. Mitaq sene Wahnahnka awankátaq táhpawe pukúwe.   
\p
\v 9 Manikáne ehweh pahsúéhra aníténé sinonka apahtáró wéhékáhnkákáq mó ákáhtaq wehekáhnkákáq ómiga tagagehe. Mó kehiná suwahpeqte kéreq mó kuasa mó kuasa kéreq mó ehwéh mó ehwéhnkákáq kéreq mah marákó márákóípéqté kéreqka tagéra mi aníté maisareyabe ahqáho aritagéhe.  
\v 10 Mi aníté íre pukirataq sene ehwehnka ahbabáq ke síwíoqnagehe. Síwíoqnáhna puara mi aníté pukirataq marakóipeqté kégá iwíáh íwíáhéra ábáhréra sene iyahnabo anímárí ménsámehnsá pehipi nárigéhe.   
\p
\v 11 Apahtáró wéhékáhnkákáq mó ákáhtaq wehekáhnkákáq parabagirana Manikánka mi aníté oganúq sitahnara iriwe míéhrataq ómi se tagah kegá anotahtaq áhre agigehe.  
\v 12 Áhre agirataq íópeqté éhwéhnká mi anítéyábé, Mahbeq kíótao ínara sene naruoga tagehrataq sega íópeq írábúyápipeq kibekoyeherawoye.   
\p
\v 13 Mi tanáhráq anotah maríitaq mi kehiná suwahpeq peh morá áyéhráq íre kawerarúéhtáq abapete itaréitaré áyéhráq peh kéhre. Máríinka áhnte ke 7 táhúséni (7,000) ke subiq súéhre. Peh awahoraq míáh kégá mina tagéra anotahtaq áhreéra Maniká íópeqté ánínsábé iwíáh íwíáh atáhwe.   
\p
\v 14 Mi sunúq aiq parabagire. Mó íre kaweq sunúq anehe áhníbórá sinawire.   
\s1 Aboawah wéhwárínká Manikánsabe iwíáh íwíáh atáh éhwéhne.  
\p
\v 15 Náhmbáh 7 íópeqté ánínká pembíáhnirana íópeqté éhwéhmárínká anotahtaq mahrarirana íróge. Mi ehwéhmárínká mahraréra,  
\q1 Manikánka eqmaréh ání itene Wahnahnka mah marákó márákó wahnahné arámbéhrí aiq awaq míéhre. Wega ahriahri wahnah wahnahninkehe ire.   
\m
\v 16 Manikáne auranabiahtapeq 24 abóáwáh wéhgá tútuue míáhrabeqte irigéra sene siuranabiah maraipérue Manikánsabe iwíáh íwíáh atera  
\v 17 mahraréra,  
\q1 Maniká itene Wahnahno,  
\q1 arega moke miraorahóne.  
\q1 Arewe naho mía míaé  
\q1 amahnága moq mía míaóne.  
\q1 Arega págegeue miraé  
\q1 mah marákó márákóípéq wahnahné arámbéhrí  
\q1 aiq awaq meronayabé, Kaweróne atone.   
\q1
\v 18 Arensabé suwahrieh kegá abiahnsanowah  
\q1 arega moq sensabé abiahnsanónana  
\q1 pusa ké sainsue tanahráq aiq sire.  
\q1 Arene arambehri ke ápeq nárie tanahráq aiq sire.  
\q1 Arene ehweh irare kereq  
\q1 Sísa tagaríáh kéreq arensabé áhteno kereq  
\q1 arene sánsá sehgíó kéreq ápeq nárinkéhe.  
\q1 Arega anotah kereq íre síwíqkakaq kéreq  
\q1 monserahnue iwíáhue tagé ápeq nárinkéhe.  
\q1 Mah marákó márákó íre kawerarítáh ké  
\q1 sainsue tanahráq aiq sire ewe.   
\p
\v 19 Mi tanáhráq íópeq Manikánsabe iwíáh íwíáh atáh náhtápéqté ónsá sírana Manikánka irarú ehweh kéh púkú pókísí ábóraq kéhre. Kéhrana sokaesuena anotah ehwéhnena puruburue máríirana anotah ibó obiaurankakáq íbónsirana tagoge.   
\c 12  
\s1 Karahrabah tahnsá náneq kansábé éhwéhne.  
\p
\v 1 Íópeq anotah naneq ábóraragirana tagoge. Íné Sóniga tagogana anotah iní patahraté aneranerue ména inokáhpeqte íó wene ai awenahpeq kéhrana wene ayahqnotaq airápété téhtaré wéhyóqmárínkánká áyáhúq sukiríéhrana tagoge.  
\v 2 Mi iní kía ména wene ani maqmianai puana érinsabé anotahtaq uwo uwoire.   
\p
\v 3 Mó anotah naneq íópeq ábóraragirana tagoge. Íné tagogana tautáúq awasa káráhrábáhnaba ábóraragirana tagoge. Nayáhnkú pówéhákáq abapete téhtaré áyáhqnónkákáq kéhrana mi ayáhqnótáq abapete téhtaré wáhnáh kéné ayahuq wene ayahqnomaritáq sukiríéhrana tagoge.  
\v 4 Wene éhwegárátáté íópeqté wéhyóqmárí subibinaruena mah marákóípéq tuparúéhrana mipéq sáhagire. Peh morá ákáhpite wéhyóqmárí miraruéhrana ayehré ayehré kéh wéhyóqmárí peh kéhre.  
\p Mi inínká maqmianai aní nanieéna mi karáhrábáhnká mi iníné auranabiahtapeq ména áwénunire.  
\v 5 We áwénunirana mi inínká animai maqmaréhrara sega mi aní apubúue tumeqmera Manikánka wahnah wahnahnirabeq móátáhwe. Mi anínká mah kehiná kéhíná págege sahtáté págegeue wahnah wahnahninkeheéna Manikánka aiq omaq atéhre.  
\v 6 Mi inínká maqmarena pehbeheráh abatapi pokire. Wega káírabeq Manikánka wene máhriq kaweraréhrana wega apahtáró ópéq mó opéq ákáhtaq mitaq kowíéhrana Manikánka we wahnahnatéhre.   
\p
\v 7 Íópeq anotah ebéhowana tagoge. Íópeqté ání mi keráq wahnahni aní wenáwíq Máhíkérie. Wereq we kéráh íópéqté kéreqka mi karáhrábáhnseq wene íópeqté kéráh kéreqka ebehowe.  
\v 8 Íópeqté kéreqka mi karáhrábáhnseq we kéráh kéreq kiotaikéra kaqsúáh púara íópeq mó íre míahrahowe.  
\v 9 Íre míahrahowara íópeqté kégá mi karáhrábáhnseq we kéráh kéreq mah marákóípéq tuparúáhwe. Mi karáhrábáhmé we owainawamaríné wahnah mire. Nahomé we wehe ména we mó awíq Séténie. Wega mah kehiná kéhínánsábé péhe éhwéh teriu púara íre kaweq sansá miraowe.   
\s1 Sísa tagaríáh kégá owainawa kiotaiko ehwéhne.  
\p
\v 10 Íópeqté anotah ehwéhnirana íróge. Mi ehwéhnká mahraréna, Wéhékáhnkakaq inokáhpeqkakáq owainawanka Maniká Iteribone auranabiahtapeq iteruwahrah ehweh arita aritaire. Amahnága íópeqté kégá owainawa íópeqté tunkaqsúáhwana Maniká, ite meirena kaweraitéh ánínká págegeue wahnah wahnahni tanáhráq aiq sire. Ite meirena kaweraitankeheéna Manikánka omaq atéh ání anotah aní úkéna págege aní úkire.   
\p
\v 11 Iteruwahga mah marárákóípété oga me tanahráq íre iwíáh íwíahia peh aiq pútaq ehwéh pahsuera Sipisípiq Áráhqne korahqtaté owainawa kiotaikowe. Sipisípiq Áráhqne ehweh sehgiunayabé iubiq suaneherabomo éra se puke tanahráqsábé íre áhreéra owainawa kiotaikowe.   
\p
\v 12 Íópeq míáh kéo, minayabe iwíáh íwíáhoro. Mah marákó márákóípéq míáh kéo, owainawanka ite kamah ainayabé itega uwo uwooneheqmóe. Owainawanka tagehme peh wahto tanahráq kéh púana anotahtaq taonsahéna iteba aiq sire ire.   
\p
\v 13 Karahrabahnka tagehme, Íné mah marákóípéq tuparúáhwe éna animai maqmaréh íní subiq suanieéna káréhre.  
\v 14 Mi iní anotah kuqnúné téhtaré óé áwéwana wega karahrabah auwena abatapi paqmena pokire. Mitaq apahtáró ópéq mó opéq ákáhtaq mi iní kirabo atagehe.   
\p
\v 15 Karahrabahnka mi iní wánínkinkeheéna wání mugiq súéhrana anotah waní pewe wánínka mi iní káréhre.  
\v 16 Káréhrana marakóga mi iní séhréh atanieéna marakó tahtahragirana mi waní mipéq tupekire.   
\p
\v 17 Mi iníné animárímé Manikáne ehweh sehgíó kéreq Sísa éhweh teríé kéreq míáhwe. Míáhwana karahrabahnka mi inínsábé anotahtaq abiahnsanéna mi iníné animárínseq ebehinieéna kogabaréna  
\v 18 sóreq wanítápéq arahwéraq iriwe míéhre.   
\c 13  
\s1 Kiembogi kanká mirai ehwéhne.  
\p
\v 1 Íné Sóniga tagogana sóreq wanípípéqté anotah ka kiembogirana tagoge. Mi kamé abapete téhtaré áyáhqnónkákáq nayáhnkú pówéhákáq kéhrana tagoge. Mi powéhwárítáq nayáhnkú wáhnáh kéné ayahuq sukiríéhrana tagoge. Mi kané ayahqnomaritáq Manikánsabe éhruru atéh éhwéh sehira kéhrana tagoge.  
\v 2 Mi kané págege anónkámé tanahraipéqté ká áwéhq pusíné anonka tahnsáne. Wene aigárámé anotah kané aigárá tahnsane. Wene áwéhwé úrinsi iáné áwéh tahnsáne. Karahrabahnka sóreq wanípípéqté kiembogi ka págege atena wene wahnah arámbéhrí awaq mio atéhre.   
\p
\v 3 Mi kané peh morá áyáhnótáq pukorahi nao káráírana wagirana mah kehiná kéhínánká kurináhnéra mi ka kéráhwe.  
\v 4 Kéráhwana karahrabahnka mi ka págege atena, Wahnahnúno atéh púana mah kehiná kéhínánká karahrabahnsabé iwíáh íwíáh atáhwe. Iwíáh íwíáh atera kiembogi kansábé moq iwíáh íwíáh atera mahraréra, Mi ka áhnte pagégé ká míre. Minayabe mi kamé insega we tahnsa míehro? Mi kanseq ebehínaraq insega kiotaikorahiro? Írakaumo ewe.   
\p
\v 5 Iwíáh atéhrana mi kanká wewensabé iwíáh íwíáhi ehwéhnéna Manikánsabe éhruru atena 42 ió págegeue wahnahnire.  
\v 6 Mi kanká Maniká áwíqkakaq we mía míairabeqkakáq íre kaweq ehwéh atena Manikánseq íópeq míáh kéreqsabé síéhruru arítéhre.  
\v 7 Owainawanka págege atowana mi kanká Maniká tagaríáh ké ebeh aritena kiotaikéna subipáhrarúéhre. Wega págegeue wahnahnéna mó kehiná suwahpeqte kéákáq mó kuasa mó kuasa kéákáq mó ehwéh mó ehwéhno keákáq mah marákó márákóípéqté kéákáq wahnahnarítéhre.   
\p
\v 8 Págegeue wahnahnarítéh púara mah kehiná kéhínánká mi kansábé iwíáh íwíáh atagéhe. Manikánka mah marákó márákó íre mirarotaq oga mérapeq awaq míéhra ke síwíq púkuipéq sehiranúwe. Sipisípiq Áráhq subiq súówana mó oga úkúwe. Mi pukúwé wene púkue. Mi pukúípéq sensíwíq íre kéh ké ómiga kiembogi naneq kansábé iwíáh íwíáh atagéhe.   
\p
\v 9 Íre parosa áhréákáq kéo, kawerue íráhro.  
\v 10 Mi tanáhráq Manikánka insebópoq karábúsiipéq míankeheéna omaq atahnaraq mó kegá mi aní meqmera móatagéhe. Pokatate kirasuqme subiq suagéheéna omaq atahnaraq mi aní pokatate kirasuqme subiq suagéhe. Maniká tagaríáh kéo, mi tanáhráqkákáq Manikánsabe aiq pútare ateq wene ehweh ambubu atawéq sehgíóro.   
\s1 Mó kiembogi kanká mirai ehwéhne.  
\p
\v 11 Íné Sóniga tagogana mó kanká marakóipeqté kiembogirana tagoge. We káriq sipísípíqné pówéhrare táhnsá wene ayahqnotaq kéhre. Anotah karáhrábáhnká ehwehni serahnire.  
\v 12 Anehe kiembogi kanká ebeq kiembogi kané págege wahnáh arítéh árámbéhrí awaq míéhre. Awaq mena mah kehiná kéhínánsábé, Náo wagi kansábé iwíáh íwíáh atáhro éna págege arítéhre. Págege aritena  
\v 13 ótaq sansá págege sansánéna íópeqté irobinansabé, Mahbeq tuo iraritaq íópeqté irobina túírara áhnte kegá tagahwe.   
\p
\v 14 Tagahwana anehe kiembogi kanká ebeq kiembogi kané págege arámbéhrí awaq mena ótaq sansánire. Ótaq sansáni puara mah kehiná kéhínánká wene péhe éhwéhnsábé aiq pútare atáhwe. Mó anínká ebeq kiembogi ka pokatate subírana pukéna oga úkire. Anehe kiembogi kanká mah kehiná kéhínánsábé, Ebeq kiembogi kané píkísah mirareq, Minayabe iwíáh íwíáh atáhro arítéhre.  
\v 15 Iwíáh íwíáh atáhro aritena ebeqte kané píkísah págege atéhrana píkísahga oga úkéna ehwehnire. Ehwehninka píkísahyabé íre iwíáh íwíáh atáh ké subiq súéhre.   
\p
\v 16 Anehete kanká mirarinka mah kehiná kéhínánká sene siyah púpeqkakáq siyehitaqkakáq máhki meyáhwe. Wega moke anotah kereq íre síwíqkakaq kéreq áhnte moné kéh kéreq tabonah kereq arambehriraq saiqnaríáh kéreq arambehriyabé móne meyáh kéreq moke, Máhki meyáhro arítéhre.   
\p
\v 17 Mi mahkí ahqáho atáh kégá ménsámehnsá íre paiqmarahráhowe. Peh morá mi kané áwíqpópoq wene náhmbahpopoq máhki matíáh kégá ménsámehnsá paiqmarahráhowe.  
\v 18 Teiú éhwéh iwíáhue tagahro. Ahtebahraho kegá mi kané náhmbahq ahtebahro. Mi nahmbáhqmé wehukeníné náhmbahq mire. Mi nahmbáhqmé mahraue 666 nahmbáhre.   
\c 14  
\s1 Sipisípiq Áráhqne animárínká o igónkóno ehwéhne.  
\p
\v 1 Íné Sóniga tagogana Sipisípiq Áráhq míéhrana tagoge. Wereq áhnte mó kereq 144 táhúséni (144,000) kereq Sáíóna sawéhrápéq iriwe míáhwana tagoge. Sipisípiq Áráhq áwíqkakaq Wenabo áwíqkakaq mi kené siyehitaq kéhrana tagoge.  
\v 2 Ahkuaq ahkuari wanínká uinserah ehwéhnéna anotah purúbúrúinserah íópeqté éhwéhnirana íróge. Mi ehwéhmé peh kaweq ehwéh áhnte kegá kítah subónserah ehwéhne.   
\p
\v 3 Sega Manikánka wahnah wahnahnirabeq itaréitaré oga míáh ká míáhrabeq 24 abóáwáh wéh míáhrabeq iriwe méra o igónkónowe. Mó kegá mi igónkó íre ahtebahwara peh mi ke 144 táhúséni (144,000) kegá ahtebéra igonkónowe. Se marakóipeq míarotaq Sísaga wene korahqtaté insahwé aritena kawerarítáráire.  
\v 4 Wehga ahbabáq ahréró íre abariéra peh kaweqtaq mía míaonserah mi kegá peh kaweqtaq méra Sipisípiq Áráhqka pokirabeq kéráhwe. Manikánseq Sipisípiq Áráhqseqka mi ke téh insahwé aritera kawerarítóye.  
\v 5 Sega péhe éhwéh íre iraria peh kaweqtaq mía míaowe.   
\s1 Apahránító íópeqté kégá pahsúó ehwehne.  
\p
\v 6 Íné Sóniga tagogana íópeq ákáhnabubu peh morá íópéqté ánínká paqmíéhrana tagoge. Wega mah kehiná kéhíná kaweq kagai ehwéh korerie arámbéhrí kéhre. Mó kehiná suwahpeqte kéákáq mó kuasa mó kuasa keakáq mó ehwéh mó ehwéhnkákáq kéákáq mah marákó márákóípéqté kéákáq mi ehwéh korerie arámbéhrí kéhre.  
\v 7 Íópeqté ánínká anotahtaq mahraréna, Manikánka ehweh aitena sainsue tanahráq aiq si puaq wensabé áhreéq iwíáh íwíáh atáhro. Íópeqkákáq mah marákó márákóákáq sóreq wanínkákáq moke wání arahnonkakáq miraro aninsábé iwíáh íwíáh atáhro ire.   
\p
\v 8 Mó íópeqté ánínká anehe séna anotahtaq mahraréna, Áhnte kehiná suwahpeq Pábíróni suwahpeq íre kaweragire. Moke mibeqté kégá miraonserah mah kehiná kéhíná tagéra sene ahkaragára sansánowe. Píah néra ahbabáq ini abarionserah sega íre kaweq sansánowe. Minayabe Pábíróni suwahpeq aiq moke íre kaweragire ire.   
\p
\v 9 Mó íópeqté ánínká sinehepeq séna anotahtaq mahraréna, Kiembogi kankákáq wene píkísahakáqsábé iwíáh íwíáh atéh ání wene ayahnkarankákáq wene ayehitaqkakáq máhki matíéh ání Manikánka mi aní kamah awinkéhe.  
\v 10 Manikánka mi anínsábé anotah abíáhnsá atena irobinankakáq osoréh ébáhnkákáqtáté kamah awinkéhe. Sipisípiq Áráhqseq moke Manikáne íópeqté kéreq tagahrabeq mi aní anotahtaq kamah awinkéhe.  
\v 11 Uwo uwo orabeqte íráípéqté ahriahri áú kiegieire. Wehukega uwo uwoéra wéhékáhnkakaq inokáhpeqkakáq íre ahrenahrahowe. Kiembogi kankákáq wene píkísahakáqsábé iwíáh íwíáh atáh ké, máhki matíáh kéwé mitaq ahriahri mía míaigehe ire.   
\p
\v 12 Maniká tagaríáh kéo, itega Sísansabé aiq pútare ateq Manikáne ehweh kawerue sehgíómé kawerowe. Teiú tánáhráqkákáq mi ehwéh ambubu atawéq Sísa kawerue kéráhro.   
\p
\v 13 Íné Sóniga írógana íópeqté éhwéhnká mahraréna, Mahna teawú éhwéh sehiranúno. Manikáne arambehri sehgiera pukira kegá anehe iwíáh íwíáhigehe ire. Irana Manikáne Awanka moq ehweh mahraréna, Wega aiq irarire. Se pukirataq sene arambehriyabé ahrenagehe. Se pukirataq pehipi íre pukigehe. Írakaumo. Sene kaweq sansá mewera pokigehe ire.   
\s1 Manikánka ahbabáq ke kamah arieyabe pabeqme ehwéhne.  
\p
\v 14 Íné Sóniga mó tagogana taberábe piríbíríóyáh ábóraq kéhrana tagoge. Piribirioyahtaq tútuue míéh ání wehukení úki anínéna wene ayahqnotaq kóraraté miraia áyáhúq sukirawéna wene ayahnkaratáq áwéhreh sogíq tahnsa matíéhrana tagoge.   
\p
\v 15 Mó íópeqté ánínká Manikánsabe iwíáh íwíáh atáh náhúpéqté tueyokéna piribirioyahtaq tútuue míéh ánínsábé anotahtaq mahraréna, Mah marákó márákó moke kiréh náneq nera kéhnsábé koawaqme tanahráq aiq si puah arene áwéhreh sogíq mewe koawaqmio ire.  
\v 16 Koawaqmio irana piribirioyahtaq tútuue míéh ánínká marakóipeq tuména wene áwéhreh sogíqtáté koawaqmíéhre.   
\p
\v 17 Íné Sóniga tagogana mó íópeqté ánínká Manikáne íópeqté náhúpéqté tueyokéna wene ayahpi áwéhreh sogíq matíéhrana tagoge.  
\v 18 Mó íópeqté ání titiré tahbérápéqté séna iraraq wahnahni aní ména áwéhreh sogíq matíéh ánínsábé anotahtaq mahraréna, Marakóipeq moke náhníáq sera aiq nera kéh púah arene sogiqtaté koawaqmio ire.   
\p
\v 19 Koawaqmio irana mi íópeqté ánínká wene sogiqtaté marakóipeq koawaqmena náhníáq sera sorupáréhre. Náhníáq sera ano sareranieéna sarere naneqpipéq sáharéhre. Manikánka ahbabáq keyabé anotah abíáhnsánéna wehukenínká náhníáq sera ano soruparéhnserah mi ke kamah arinkéhe.  
\v 20 Sarere naneq kéhmé ahnansahrapere. Sareréh kóráhqká wání píéhnserah tahnsánirana abae agire. Mi koráhqká wehukeníné akorapéq tahnsánue íre wahto 300 kirómítá tahnsanue abae agire.   
\c 15  
\s1 Wehuke íre kawerariteyabe éhwéhne.  
\p
\v 1 Íné Sóniga tagogana íópeq mó anotah naneq ábóraragirana tagéna áhtenuge. Abapete téhraníté íópeqté kégá wehuke íre kawerarite naneqmarí abapete téhtaré matíáhwana tagoge. Mi íre kaweq naneqmarí anehe sína nanere. Mó íre sinae. Minawari parabagínana Manikáne abiahnsa aiq parabaginae.   
\p
\v 2 Íné Sóniga tagogana anotah kawéhú tahnsa náneq, irareh timánó táhnsá náneq kéhrana tagoge. Kiotaiko kegá mitaq iriwe míáhwe. Sega kiembogi ka kiotaikowe. Mi kegá mi kané píkísah íre iwíáh íwíáh atera wene náhmbahq sene sinonkataq sehiranéyabe ahqáho atáhwe. Sega mitaq iriwe méra Manikáne kítah tahnsá náneq subera  
\v 3 Manikáne arambehri aní Mósísireq Sipisípiq Áráhqseqne igonkónéra mahraréra,  
\q1 Maniká Iteriboo,  
\q1 arega moke págege arámbéhrí miraorahone.  
\q1 Minayabe tagéq áhtenéq  
\q1 arensabé iwíáh íwíáh atone.  
\q1 Arega moke mah kehiná kéhíná wahnahnóne.  
\q1 Arene sánsámé aiq pútaq tábúsoréh sánsáne.   
\q1
\v 4 Itene Wahnahno,  
\q1 arebataq kaweqtaq mía míaóna aní púara  
\q1 ómiga arensabé áhreéq arenáwíq pankeragéhe.  
\q1 Arene kaweq arámbéhrí ómiga tagahraho puara  
\q1 mah kehiná kéhínánká sure  
\q1 arensabé iwíáh íwíáh atagéhe ewe.   
\p
\v 5 Ewana íné Sóniga mó tagogana íópeq Manikáne nahtapeqté ónsá sírana tagoge. Mi nahmé marakó abatapi wéhuwa náh tahnsanéna peh íópeq kéhre. Mi nahtápéqté peh aiq pútaq ehwéh sire.  
\v 6 Mi nahtápéqté abapete téhraníté íópeqté kégá wehuke kamah arieráhi naneqmarí morá moráue matíáhwe. Matawéra tueyokéra kaweq tabérábé kórósí aneranerue méra kóraraté miraia árétí sene siahwiraq kógahpawíáhwana tagoge.   
\p
\v 7 Maniká ahriahri oga mía míai anínká ahbabáq keyabé abiahnsani puana abapete téhtaré kóraraté miraia párétáhípéq kamah arieráhi naneqme aiq obenkíq máréhre. Obenkíq máréhrana peh morá oga míéh kánká íópeqté ké mi parétáh morá moráue náríre.   
\p
\v 8 Párétahwarí nárítáq Manikáne téhreh naneqkakáq wene págege naneqkakáq áú tahnsa agirana Manikáne nahupeq áú marataragire. Minayabe mó anínká mibeq íre kibekorahire. Írakaumo. Peh áwénunirana abapete téhraníté íópeqté ké matíáh náneq wehuke kamah arieráhi naneq parabagínaraq kibekinkehe.   
\c 16  
\s1 Íópeqté kégá párétahipéq kéh náneq márunantirúáh éhwéhne.  
\p
\v 1 Íné Sóniga írógana Manikáne nahtapeqté éhwéhnká mahrarirana íróge. Mi ehwéhnká abapete téhraníté íópeqté kéyábé mahraréna, Ite matíáh párétáhípéq Manikánka kamah arieráhi naneq abapete téhtaré kéhre. Mina meweq mah marákó márákóípéq márunantirúáhro ire.   
\p
\v 2 Antirúáhro irana náhmbáh 1 íópeqté ánínká mah marákó márákóípéq wene párétahipéq kéh náneq márunantirúéhrana kiembogi kané máhki matíáh ké, wene píkísahyabé iwíáh íwíáh atáh kéwé íroke nao, íre kaweq kunkúni nao sene sinonkataq ábórarire.   
\p
\v 3 Náhmbáh 2 íópeqté ánínká sóreq wanípípéq wene párétahipéq kéh náneq márunantirúéhrana pukia aníné korahq tahnsá úkirana mi wanípípéq moke oga míáh kámárí pukowe.   
\p
\v 4 Náhmbáh 3 íópeqté ánínká moke wání aroipéqkákáq arahnonkakáq wene párétahipéq kéh náneq márunantirúéhrana mi wanímárí korahq wání úkire.  
\v 5 Úkirana mi wanítáq wahnahni íópeqté ánínká mahraréna, Kaweqtaq mía míaóna aníno, are naho mía míaé amahnága moq míahne. Arega peh kaweqtaq mé kaweq sansá mira aruqaruróne. Arega kamah ariena arámbéhríwé aiq tábúsoq marahne.  
\v 6 Wehukega are tagaríáh kéreq arene ehweh irare kereq subiq súáhwana sene korahq túíre. Mi ahbábáq ké korahq waní nagehe aritonayabe aiq kawerire ire.   
\p
\v 7 Manikánsabe titiré tahbérápéqté éhwéhnká íópeqté áníné ehweh irena minayabe mahraréna, Maniká Iteriboo, arega moke miraorahé itene Wahnah míahne. Arega kamah ariena arámbéhríwé tábúsoq marahne ire.   
\p
\v 8 Náhmbáh 4 íópeqté ánínká patahi íótáq wene párétah antirúéhrana íónka anotah iráreh  
\v 9 puana wehuke osoqsírara sene ahbabáq íre súáhwe. Se kamah arieráhi aní Manikánsabe íre iwíáh íwíáh atasa peh wensabé éhruruera wenáwíqsabe abehq éhwéh atáhwe.   
\p
\v 10 Náhmbáh 5 íópeqté ánínká kiembogi kanká wahnah wahnahnirabeq wene párétah márunantirúéhrana mi kanká wahnahno ke míáhrabeq sunkíkíragire. Sunkíkírirara wehuke anotahtaq síérinsabé uwo uwoéra sene sinehbi abonabonéra  
\v 11 sene ahbabáq íre susa peh sene síérinkakáq sene náonkakáqsábé iwíáhéra íópeqté Máníkánsábé íre iwíáh íwíáh atasa peh wensabé abehq éhwéh atáhwe.   
\p
\v 12 Náhmbáh 6 íópeqté ánínká anotah waní aroipéq Íyúpétísa aroipéq wene párétah márunantirúéhrana mi waní taraqnágire. Íó kiembogirabeqte wáhnáh kéreq sene ebeho kereqka mi waní serawégigeheéna taraqnágire.   
\p
\v 13 Taraqnágirana íné Sóniga tagogana karahrabahne áwéhipeqté io tahnsa ówáínáwánká sirana kiembogi kané áwéhipeqté io tahnsa ówáínáwánká moq sire. Sirana péhe éhwéh irari aníné áwéhipeqté io tahnsa ówáínáwánká moq sirana tagoge.  
\v 14 Mi owáínáwátárógá ótaq sansánéra mah marákó márákóípéqté wáhnáhmárípá pokéra ebehoro íwíáh arítáhwe. Iwíáh arítáhwara mi wahnáhmárínká momiwíuera Manikánka omaq atéh wéhékáh ebehigeheéra mi iwíáh arítáhwe. Maniká, moke miraorahi anínká mi wehekáh moke mah kehiná kéhíná kamah arinkéhe.   
\p
\v 15 Mó ehwéh írómé mahraréna, Aebó ánínká sinserah ínéga apubúue sinauge. Sugéh ání wene korósi wahtotaq máréhnserah íwéh panantági ke míáhro. Mina tahnsa míáh ké eyoyó ke méra íre pehrákora ké tahnsa míáhwe. Pehrákora kéwé mó kegá siwiréh arítáhnserahme sensabé íre siwiréh aritagéhe ire.   
\p
\v 16 Owainawamarínká moke wahnahmarí mórítáhwara momiwíuera ebeh marákórápéq pokowe. Mi marákówé Íbaru kené ehwehme Áhmágéróni marákóe atáhwe.   
\p
\v 17 Íné Sóniga tagogana náhmbáh 7 íópeqté ánínká sóiriqtaq wene párétah antirúéhrana Manikáne nahtapeqté éhwéh wega wahnah wahnahnirabeqte éhwéhnká anotahtaq mahraréna, Aiq parabagire ire.   
\p
\v 18 Aiq parabagire irana sokaesúéhrana anotah ehwéhnirana puruburuirana anotahtaq máríire. Wehuke mah marákó márákó míáh tánáhráqmé mina tahnsa máríwé íre kagaire.  
\v 19 Anotah matábúrápéq apahtáró sainkue mah kehiná kéhíná suwahpeqte náhmárí sokogue íre kaweragire. Íre kaweragirana Manikánka Pábíróni suwahpeq, mi anótáh mápéq ahreraq matawéna mibeqté áhbábáq kéyábé abiahnsa aritena anotahtaq kamah aríre.   
\p
\v 20 Sóreq waní ákáhpeq kéh márákówárí tupekirana moke sáwéhwari tahperagire.  
\v 21 Obiaurankakárue anotah ibónsirana mora mora serámé umeh óbíúráné umehwe 50 kiró tahnsá úméhi puana marakóipeq surahitaq wehuke subipáhrarúéhre. Subipáhrarúéhrara áhreéra Manikánsabe abehq éhwéh atáhwe.   
\c 17  
\s1 Ahbabáq ini kamah awí éhwéhne.  
\p
\v 1 Íné Sóniga métáq tagéwómé íópeqté kégá abapete téhtaré párétáh morá moráue táhtotíáhwe. Peh morá párétáhákáq ánínká ínéba séna ínénsabe, Anotah ahbábáq íní, sóreq wanítáq tútuue míéh íní Manikánka we anotahtaq kamah awinkéhe. Wega kamah awina naneq tagankehboq máho ire.  
\v 2 Mah marákó márákóípéqté wáhnáh kégá mi iní abariéra ahbabárowara mó marákóípéqté kégá moq abaríéra ahbabárowe. Áhnte piáh nah kegá múguwahgu agonserah sega múguwahgu agowe ire.   
\p
\v 3 Íópeqté ánínká néniwa mewena abatapi móíntéhrana tagogana ega poeráhq, áwéhq poeráhq tahnsa ká míéhrana tagoge. Mi kamé Manikánsabe éhruru atéh áwíqmárí wene anonkataq áhnte kéhre. Mi ka abapete téhtaré áyáhqnó kéna nayáhnkú pówéh kéhrana wene abobiahtaq peh morá ínínká tútuue míéhrana tagoge.  
\v 4 Mi inímé mankuara korósíákáq tautáúq kórósíákáq aneranerue ména kóraraté miraia náneq awahriruéna áhnte kaweq pasésúq awahriruéna wene ayahpi kóraraté miraia káhpú matíéhre. Mi inímé mó naneq mó naneq ahbabárirana wene ahbabáqka mi kahpúípéq obenkíréhre.   
\p
\v 5 Wene ayehitaq pabeqme ehwéh sehiranue kéhrana tagoge. Mi sehiránká mahraréna, Pábíróni suwahpeqme ahbabáq ininsóné sinowae. Mah marákó márákóípéqté íre kaweq sansámárímé Pábíróni suwahpeq mi ahbábáq áwahe wire ire.  
\v 6 Mi inínká Maniká tagaríáh kéreq Sísane sánsá pahsúáh kéreq subiq suena sene korahq néna píah neh anínká múguwahgu aginserah wega múguwahgu agirana tagoge. Mina tagotaq áhtenéna áhnte iwíáhuge.   
\p
\v 7 Íópeqté ánínká ínénsabe, Aneqsabé áhtenono? Mi inínká káhkouríéh ká abapete téhtaré áyáhqnó kéhrana nayáhnkú pówéh kéhrah tagáhne. Mi kanká mi iníné epéráhpéq ehwehnkákáq áwahewé teawiníe.  
\v 8 Mi kamé naho míowe. Amahnága íre míéhre. Mókake íre ambarúnkákáq mátáípéqté kiembogínaraq Manikánka kamah awinkéhe. Manikánka mah marákó márákó íre mirarotaq oga mérapeq awaq míéhra ke síwíq púkuipéq sehiranúwe. Mi pukúípéq sensíwíq íre kéh kégá mi ka tagéra áhtenigehe. Mi ka naho míowe. Amahnága íre míéhre. Mókake kiemboginae. Minayabe mah kehiná kéhínánká mi ka tagéra áhtenigehe.   
\p
\v 9 Kawerue iwíáhorahi anínká teawú éhwéh ahtebahrahire. Arega tagáhna kané abapete téhtaré áyáhqnómé mina áwahewé abapete téhtaré sáwéhwárí míre. Mi inínká mi sawéhwárítáq tútuue míéhre.  
\v 10 Mi kané abapete téhtaré áyáhqnómé mina áwahewé abapete téhtaré wáhnáh ké wóe. Mi wahnáhmárímé moberíáh aiq pukurowana peh morá ánínká amahnága wahnahnirana mó anínká mókake sínaraq peh wahto tanahráq wahnahninkehe.  
\v 11 Naho ména amahnága íre míéh kámé we náhmbáh 8 wahnáh ání míankehe. We abapete téhtaré wáhnáh káhnáh ání ména iraipéq pokinawire.   
\p
\v 12 Arega nayáhnkú pówéh tagáhne. Pówéh áwahewé nayáhnkú wáhnáh ké wóe. Amahnága se íre wahnahnia peh mókake wahnahnigehe. Mi wahnáh kéreq áwéhq poeráhq tahnsa anínseqka wahnah arámbéhrí moráráq awaq miagéhe. Wahnah arámbéhrí awaq míéhrataq pehgáriq tanáhráq, peh morá áhwáh wahnahnigehe.  
\v 13 Mi wahnáh kégá peh morá íwíáhéra awaq míáh wáhnáh árámbéhrí áwéhq poeráhq tahnsa aní awigéhe.  
\v 14 Sereq Sipisípiq Áráhqseqka ebehowe. Sipisípiq Áráhqmé wahnah kené wahnah anínéna anotah anímáríné wahnah aní míéh púana se subipáhraruanawire. Wereq míáh kéwé Manikánka omaq sitena síáhrabéna, Néne sánsá tábúsoqme sehgíó ké wóe arítéhre ire. Íópeqté ánínká mah ehwéh teníre.   
\p
\v 15 Íópeqté ánínká ínénsabe mó mahraréna, Ahbabáq ini tútuue míéh wání tagáhne. Mi wanímé áwahewé peh áhnte wehuké wíre. Se mó marákó mó marákórápéqté ké míáhwe. Se mó kuasa mó kuasa ké míáhwe. Se mó ehwéh mó ehwéhnkákáq ké ue míáhwe.  
\v 16 Arega nayáhnkú pówéh tagáhne. Mi wahnáh kéreq áwéhq poeráhq tahnsa anínseqka mi ahbábáq ínínsábé íre suwahbanae. Sega moke wene ménsámehnsá meyehrana we pehrákora ání míanae. Sega wene awaq néra mi iní ira parianeherawoe.   
\p
\v 17 Maniká awahbeh iwíáh sehgigeheéna wega iwíáh arítéhrana mi wahnáhmárínká morá íwíáhéra se awaq míáh wáhnáh árámbéhrí áwéhq poeráhq tahnsa aní áwéwe. Sega mirairana Manikáne ehweh aiq pútaraginawire.  
\v 18 Arega métáq tagáhna iní áwahewé we anotah matábúrápéqté kée. Mi kegá mó marákórápéqté ké wahnahnowe ire. Íópeqté ánínká mah ehwéh teníre.   
\c 18  
\s1 Pábíróni matábú moke íre kaweragi ehwéhne.  
\p
\v 1 Íné Sóniga tagogana mó íópeqté ánínká mibeqté túírana tagoge. We anotah wahnáh ání míéhrana wene téhreh naneqka mah marákó márákó áhnte tehrehre.  
\v 2 Wega anotahtaq mahraréna, Pábíróni matábú íre kaweragire. Mitaq owainawamaríné mátabu úkire. Píoroqkakáq mó íre kaweq kabárámárínkákáq mitaq mía míaowe.  
\v 3 Menah mah kehiná kéhínánká Pábíróni kené ahbabáq tagéra amahnága monseráhnowe. Pábíróni kegá ahbabáruronserah mah marákóípéqté wáhnáh kégá moq ahbabárowe. Pábíróni kegá ménsámehnsá moráráq sáhatonserah paiqmaq paiqmaro kegá íre tábúsoqme paiqmarera áhnte monéákáq ménsámehnsánkakaq moráráq sáharáhwe ire.   
\p
\v 4 Íné Sóniga írógana mó ehwéhnká íópeqté mahraréna, Néne animáríno, ahbabárórabeq sueq mobeq míáhro. Ite moq kamah aiénehboq mibeqté áhbábáq pehragahro. Mi iníné ahbabáqka íúgi ínehboq we auweq mobeq míáhro.  
\v 5 Wene ahbabáq áhnte puana mi ahbábáq soruparéhtáq tahirímé anotah sawéh tahnsa úki irino. Manikánka moke wene ahbabáq ahreraq matíéhre ire.   
\p
\v 6 Wega mó ke íre kawerarítéhnserah kamahoro. Wega áhnte ahbábári puaq anotahtaq kamahoro.  
\v 7 Wenáwíq pankerena abarié sansankákáq mó ahbábáq sánsámárínkákáq áhnte miraurainsabé anotahtaq kamahoro. Wewensabé iwíáh íwíáhéna we awahbeh sansánéna wene arupipeq iwíáhéna, Íné wahnah iní míóge. Íné íre kéweiní míóge. Mókake íné íre ibitunátúnáninie. Írakaumo ire.   
\p
\v 8 Mi inínká mi ehwéh irarinsabé ibiséna uwo uwo inkeheéna anotahtaq kamah awinkéhe. Maniká Iteribo, anotah anínká sainsuahna tanáhráq kamah awinkéhe. Wega kamah awinana peh morágáké mó naneq mó nanerue íre kaweq sunúq sinae. Mibeqté kégá awahreéra uwo uwoirana anotah ehwéhráhnana sene mátaburaq ira kekiaranae ire.   
\p
\v 9 Íópeqté éhwéhnká mó mahraréna, Mah marákóípéqté wáhnáh kégá Pábíróni suwahpeqte kégá ahbabáruro serahnowe. Minayabe Pábíróni matábú táhnaga áúnínara mi wahnáh kégá tagéra móbeq iriwe méra ibiséra uwo uwo oneherawoe.  
\v 10 Sega mina kamah arina naneqsabé anotahtaq áhreéra móbeq kowéra mahraréra, Pábíróni suwahpeq anotah matábúo, arensabé iwíáhéq uwo uwo úne. Peh morá áhwáh are kamahé tanahráq aiq si puaq uwo uwo úne igehe ire.   
\p
\v 11 Mi ehwéhnká mó mahraréna, Mi tanáhráq mah marákóípéqté paiqmaq paiqmaro kegá mi matábúyábé ibisera sirupipeq umehigehe. Aiq tagínayabé sene ménsámehnsá mó íre paiqmarahráho puara sirupipeq umehigehe.  
\v 12 Sega paiqmaq paiqmaro mensáméhnsámé mahraue kórawe, móne mirao naneqme, awahriq naneqme, kaweq pasésúqmé, taberábe ambántámé, mankuara ambántámé, tautáúq ámbántámé, nigi tahnsá áwánká auwe, pówéhwé, kaweq awánkámé, káhpahwe, áhíniwe, kaweq sehirania ebáhmé,  
\v 13 kímé, kaweq kunkúni irá pare naneqme, kaweq kunkúni unkúméhwé, wériwe, náhníáq sera anome, mayawemé, páráwahwe, wítiwe, káhowe, sipisípiqme, ósewe, ósega sabiri kahréwé miraue sega paiqma paiqmaro mensáméhnsáne. Wehukega ménkámehnká paiqmaq paiqmaronserah arambehriraq saiqnaríáh ke moq paiqmáráhwe ire.   
\p
\v 14 Paiqmaq paiqmaro kegá Pábíróni suwahpeqte kéyábé mahraréra, Iru páréh náneq aiq moke tabanagire. Moke itega iwíáh íwíáho naneq aiq moke tabanagire. Aiq tabanagi puana mókake íre ábóraq kanawire igehe ire.   
\p
\v 15 Ménsámehnsá paiqmaq paiqmaro kegá áhnte moné merowe. Mi kegá móbeq iriwe méra mi matábú kamah arínsábé áhreéra anotahtaq ibiséra sirupipeq umehigehe.  
\v 16 Sirupipeq umehínara sega mahraréra, Pábíróni suwahpeq anotah matábúo, arensabé iwíáhéq uwo uwo úne. Mibeqté ké métáq áhnte kaweq tabérábé kórósíákáq mankuara ambántánkákáq tautáúq ámbántánkákáq méra kóraraté miraia náneqkakáq kaweq pasésúqkákáq mó awahriq naneqkakáq matíáhwana moke íre kaweragire.  
\v 17 Moke sene móneakáq sene ménsámehnsánkakaq apubúue peh morá áhwáh ákáhpeq íre kaweragire igehe ire.  
\p Sípiipéq arambehrio kereq sene wahnahnseq móbeq iriwe méra tagagehe.  
\v 18 Mi matábú táhnaga áúnínara tagéra anotahtaq mahraréra, Mahna tahnsa anotah kawéq mátábú mó íre kéh mino éra  
\v 19 tanahuq siyahqnopeq abera ibiséra sirupipeq umehigehe. Ibiséra anotahtaq mahraréra, Pábíróni suwahpeq anotah matábúo, arensabé iwíáhéq uwo uwo úne. Ite sípiipéq arambehriúna kegá mi matábúrápéq itene ménsámehnsá paiqmaq paiqmaruraunayabé áhnte moné meraune. Amahnága mibeq apubúue peh morá áhwáh ákáhpeq moke íre kaweragire igehe.   
\p
\v 20 Manikánka aiq kamah arí púaq we tagaríáh kéreq we eqmaréh kéreq wene ehweh irare kereq íópeqté kérero, mibeqté kégá ite íwíoqnaronsabé amahnága Manikánka aiq ayahq marena kamah arí púaq iwíáh íwíáhoro igehe ire.   
\p
\v 21 Íópeqté áníné ehweh parabagirana íné Sóniga tagogana págege íópeqté ánínká anotah suaqsuaq ebáh pankeqme sóreq wanípípéq tuparúéhre. Tuparuena mahraréna, Ínéga mi ebáh tuparúógana tabanaginserah Pábíróni suwahpeqte ke kamah arírana sene mátabu airaiq tabanaginawire.  
\v 22 Pábíróni suwahpeq anotah matábúo, Mókake pontonka ehwehnéwé, pembíáhnka ehwehnéwé, kítahga ehwehnéwé itene marakóraq írakauni puara íre iraneherawoe. Sene siyahnkaratáté ménsámehnsá miraé ahtebah kewé mitaq íre míaneherawoe. Suaqsuaq ebáhtáq arambehriéra suaqsuarira ehwéh íre iraneherawoe.  
\v 23 Áráhmuga mitaq mó íre téhranae. O menáhwé íbéhíní ákéqné ehweh mitaq mó íre iraneherawoe. Menah mitaq paiqmaq paiqmaruro kewé mah marákóípéq anotah ke míarowe. Itega mah marákó márákóípéqté kéhíná síúgi urowe. Mókake mó íre miraoneheqmóe ire.   
\p
\v 24 Mibeqté kégá Maniká tagaríáh kéreq wene ehweh iraruro kereq subiq sutowana sene korahq tutaire. Mah marákó márákóípéq sene naruoga subiq suto kené korahq mitaq tutaire. Minayabe Manikánka Pábíróni suwahpeqte ke anotahtaq kamah arinkéhe.   
\c 19  
\s1 Manikánsabe iwíáh íwíáh atáh éhwéhne.  
\p
\v 1 Íné Sóniga írógana áhnte kegá íópeqté anotahtaq ehwehnowana íróge. Írógara anotahtaq mahraréra, Maniká áwíq aiq pankerone. Maniká anotah anínéna págege arámbéhríéna ite meirena kaweraitáráinsabé iwíáh íwíáhúne.  
\v 2 Manikánka tábúsoqme iwíáhéna wehukene sánsá sararéhre. Anotah ahbábáq íní mah kehiná kéhíná íre kawerarítárái inínirana Manikánka we ehweh atena kamah awíre. Mi inínká Manikáne arambehriuro ke subiq sutainsabé Manikánka minayabe kamah awíre ewe.   
\p
\v 3 Sega mónkakáq anotahtaq mahraréra, Maniká áwíq aiq pankerone. Wega kamah arírana mi matábú iraráhnana ahriahri áúninae ewe.   
\p
\v 4 Ewara mi 24 abóáwáh wéhreq itaréitaré oga míáh kámárínseqka Manikánka wahnah wahnahnirabeqte síáhráq méra wene auranabiahtapeq sirehunseraráq méra káuqmunue iwíáh íwíáh atera wensabé, Maniká áwíq aiq pankerone. Aiq mire ewe.   
\p
\v 5 Ewana Manikánka wahnah wahnahnirabeqte éhwéhnká mahraréna, Manikáne arambehrio keo, ite Manikánsabe áhteno ke wóe. Ite táhmaro anotah ke méq táhmaro íre áwíqkakaq ké wóe. Ite moke Maniká áwíq pankeráhro ire.   
\s1 Sipisípiq Áráhqka ahre merai ehwéhne.  
\p
\v 6 Áhnte wehekéqká sorupawe moráráq méra ehwehnonserah ehwéh íróge. Mi ehwéhmé ahkuaq ahkuari waní, anotah wanínká uinserah ehwéhnéra anotah purúbúrúinserah ehwéhnowe. Mi ehwéhnká anotahtaq mahraréra, Maniká áwíq pankerone. Maniká itene Wahnahnka moke miraorahire. Wega ahriahri wahnah wahnahnire.  
\v 7 Sipisípiq Áráhqka ahre merai tanáhráq sirana wene ahre aiq sokah sokahue míéh púaq irupipeq eyoyóue méq Manikánsabe iwíáh íwíáh atone.  
\v 8 Maniká tagaríáh kéné kaweq arámbéhríwé taberábe korósí tahnsane. Minayabe Sipisípiq Áráhqne ahre mi kawéq tábérábé kórósí anotah tehreh korósí aneranerue míéhre ewe.   
\p
\v 9 Ewana íópeqté ánínká ínénsabe mahraréna, Teawéna ehwéh sehiranúno. Sehiranue mahraré, Sipisípiq Áráhqka ahre meyéhnsábé kaweraráh táhútáhúq nagehboq omaq itéh kéyábé máhoro aitéhre. Itene irupipeq eyoyóinkehboq máhoro sehiranúno. Amahnága teawú éhwéhmé Manikáne aiq pútaq ehwéhne ire.   
\p
\v 10 Aiq pútaq ehwéhne irana ínéga íópeqté ánínsábé iwíáh íwíáh atanieéna wene aigárátáq nirehunseraráq ména káuqmunugana wega ínénsabe, Ahqáho aintena, Ínénsabe íre iwíáh íwíáhuno. Arereq mó Sísane ehweh teri terino kereq wene arambehri anímárí móe. Íné moq wene arambehriu aní múge. Minayabe webataq Manikánsabe iwíáh íwíáh ato. Sísaga pahsutai ehwéhnká Manikáne ehweh irare ke págege aritena séhréh arítéhre ire.   
\s1 Taberábe oséráq tútuue míéh ánínsábé éhwéhne.  
\p
\v 11 Íné Sóniga tagogana íópeqté ónsá sigirana taberábe osé mitaq míéhrana tagoge. Mi kané abobiahtaq tútuue míéh ánínká ebehéna ehweh aritena tábúsoqme saraqmáréhre. Saraqmáréhrara mó kegá wensabé, Aiq pútari aníne atera, Kawerue arambehrii aníne atáhwe.  
\v 12 Wene aurame irobina tahnsáne. Wene ayahqnotaq wahnah kené ayahuqmari sukiwe míéhre. Wene anonkataq wenáwíq sehira kéhrarawe mó kegá íre sáhnsahwe irahráhowana webataq mi awíq írátíéhre.  
\v 13 We korahq sosa korósí íre wahto korósí aneraneratíéhrara wensabé, Manikáne Ehwehne ue áwíratáhwe. \rq (Sóni 1.1,14; 1 Sóni 5.7-8)\rq*   
\p
\v 14 Moke íópeqté ebeho kegá kaweq tabérábé ámbántá aneraneréra taberábe oséwárítáq tútuue méra mi aní kéráhwe.  
\v 15 Kéráhwana mi aníné áwéhipeq áwéhreh poká kéhre. Mi pokátáté mah marákóípéqté ké kamah ariena anotah sahtáté págegeue wahnahnaritankéhe. Maniká moke miraorahi anínká áhnte keyábé abiahnsa arítéhre. Wehukenínká náhníáq sera ano meyanieéna sera sareréhnserah óseraq tútuue míéh ánínká mi ke anotahtaq kamah arinkéhe.  
\v 16 Wene íre wahto korósíráqkákáq wene aigárátáqkákáq wenáwíq sehira kéhrana tagoge. Mi awíq áwahewé Moke anotah kené Wahnahne. Moke wahnah kené Wahnahne ire.   
\p
\v 17 Íné Sóniga tagogana peh morá íópeqté ání patahi iotáq iriwe míéhrana tagoge. Tagogana wega íópeq paqme nogó kábárámárínsábé anotahtaq mahraréna, Manikáne anotah tahutáhúq sewe nahro.  
\v 18 Anotah wahnáh kéné awaqme, sóntía kené kíápéténi kené awaqme, tauntahu wehwáríné awaqme, ósene awaqme, óseraq tútuue nogó kéné awaqme sewe nahro. Arambehriraq saiqnaríáh kéreq arambehriyabé ápeq meyáh kéreq anotah kereq íre síwíqkakaq kéreqne siwaq sewe nahro ire.   
\p
\v 19 Íné Sóniga tagogana áwéhq poeráhq tahnsa anínseq mah kehiná kéhínáné wahnahmarínseq sene ebeh kereq momiwíuríáhwana tagoge. Sega taberábe oséráq tútuue míéh ánínseq wene ebeho kereq ebehoneheéra momiwíuríáhwe.  
\v 20 Métáq tagéwó ánímé péhe éhwéh irari anínká miraime áwéhq poeráhq tahnsa anínká tagehre. Tagehrana péhe éhwéh irari anínká ótaq sansá mirairara áwéhq poeráhq tahnsa aníné máhki matíáh kéreq píkísahyabé iwíáh íwíáh atáh kéreqka mi otáq sánsá tagéra iwíáh íwíáhéra wene péhe éhwéhnsábé aiq pútare atáhwe.  
\p Amahnága áwéhq poeráhq tahnsa anínseq taberábe oséráq tútuue míéh ánínseqka ebehoneheéra momiwíuríáhwe. Momiwíéra ebehowara taberábe oséráq tútuue míéh ánínseq wene ebeho kereqka áwéhq poeráhq tahnsa anínseq péhe éhwéh irari anínseq saiqnaríáhwe. Saiqnarawéra íre subiq susa peh anotah púrúrúia káwéhúpípéq, anotah osóréh íráreh kawéhúpípéq tuparúáhwe. Sano ebáhnká anotah osóréhnserah mi kawéhúpípéq anotahtaq osorosoq aruqarurire.  
\v 21 Taberábe oséráq tútuue míéh ánínká wene áwéhipeqté ebeh pokátáté moke mó ebeho ke kiraqme subiq súéhrana kabaramarínká mi kené siwaq nahwana siyahbankiréhre.   
\c 20  
\s1 Íópeqté ánínká owainawa 1 táhúséni (1,000) opéq saiqnariankehe i ehwéhne.  
\p
\v 1 Íné Sóniga tagogana íópeqté ánínká mibeq tútuue míéhrana tagoge. Íre ambarúnkákáq mátáípéqté ónsáráté kíákáq anotah seníákáq matíéhrana tagoge.  
\v 2 Wega owainawa táhtoqme mi seníráté táhru táhruire. Karahrabah tahnsá ánímé naho wehe úkorahú anímé Séténiwe peh owainawane. Íópeqté ánínká mi karáhrábáh táhru táhruarena tuparúéhrana wega áhnte opéq 1 táhúséni (1,000) opéq mitaq peh míanae.  
\v 3 Owainawanka mah marákó márákóípéqté ké péhe íwíáh aritehnehoéna íópeqté ánínká we táhru táhruue íre ambarúnkákáq mátáípéq tuparuena mibeqté ónsá paiqme págegeue áróki parúéhre. Mi tanáhráq 1 táhúséni (1,000) opéq parabagínaraq we mó wahto tanahráq ah noginkeheéna pugeq auwankéhe.   
\p
\v 4 Íné Sóniga wahnahnorabeqte síáhwárí tagéna mitaq tútuue míáh ké moq tagoge. Manikánka mitaq tútuue míáh kéyábé mahraréna, Wehukega mirauro sansá iwíáhue tagéq saraqmáráhro arítéhre. Sísansabé aiq pútare atáh kégá wene ehweh teri terinéra kawerue sehgiera áwéhq poeráhq tahnsa anínkákáq wene píkísahakáqsábé íre iwíáh íwíáh atárówe. Wene máhki siyehitaqkakáq sene siyahnkaratáqkákáq íre merowe. Íre meronsabé sene sánsánsábé suwahriehre arítáro kegá sene sinuo tehsúmetaté kiraq suera se subiq sutowe.  
\p Subiq sutowara sensiwamarí míáhwana tagoge. Tagogara se mó oga ukéra áhnte opéq 1 táhúséni (1,000) opéq Sísa Karáhéreq wahnah wahnahnowe.  
\v 5 Mina ogá úké tanahráqmé ebeqte oga úké tanahráre. Mó pusa ké mi tanáhráq íre oga úkowe. Mi 1 táhúséni (1,000) opéq parabagínaraq oga úkigehe.   
\p
\v 6 Ebeqte oga úké tanahráq oga úkira kewé Manikánka omaq sito ke woe. Sega anotahtaq iwíáh íwíáhigehe. Mó puké tanahráqká se íre kamah arieráhire. Se Manikánseq Sísa Karáhéreqne ehweh mibeq mahbeq arítáh ké méra áhnte opéq 1 táhúséni (1,000) opéq Sísareq moráráq wahnah wahnahnigehe.   
\s1 Owainawa iraipéq airaiq tuparuahna ehwéhne.  
\p
\v 7 Mi 1 táhúséni opéq parabagínaraq owainawa saiqnaríéhmé soraq suankéhe. Soraq súéhrana owainawanka kiembogue  
\v 8 mah marákó márákóípéqté ké péhe íwíáh aritanieéna ábóragire. Mah marákó márákóípéqté ké sensíwíq Kókireq Mágókireq áhnte ke míáhwe. Wehukega arahwé íre sáhnsahoráhonserah se áhnte ke puana íre sáhnsahoráhire. Mi ke ebehigeheéna owainawanka soruparítéhre.   
\p
\v 9 Moke mi kegá ebehoneheéra pokue Maniká tagaríáh ké míáhrabeq wega arutaboiri ke suwahpeq abugeqnáhnuríáhwana íópeqté irobina tunse moke mi ke tabipáhrarúéhre.  
\v 10 Tabipáhrarúéhrana Manikánka owainawa, péhe íwíáh arítéh ání táhtoqme anotah púrúrúia káwéhú, osóréh ébáhnkákáq íráreh kawéhúpípéq tuparúéhre. Áwéhq poeráhq tahnsa ánínseq péhe éhwéh irari anínseq míehya iraipéq mitaq moráráq ahriahri mía míaoneherawoe. Wéhékáhnkakaq inokáhpeqkakáq kamah arinara ahriahri uwo uwo oneherawoe.   
\s1 Ehweh aritena sainsue ehwehne.  
\p
\v 11 Íné Sóniga tagogana wahnahnirabeqte síáh, anotah taberábe siáh kéhrana tagoge. Mitaq tútuue wahnahni aní anotah aní púana we míéhtáq mah marákó márákóákáq íópeqkákáq íre kahrahire. Peh tabanagirana mó íre ábóraq kéhre.  
\v 12 Moke pukia kéwé anotah kereq íre síwíqkakaq kéreq wahnahnirabeq iriwe míáhwana tagoge. Moke sene arambehri púkuipéq sehirania kéhrana mi pukúwárí pugeqme tagehre. Mi wahnáhnká púkuipéqté séhírá tagéna wehukene arambehri iwíáhue tagéna ehweh aritena sainsúéhre. We mó pukú matíéhrana mi pukúwé oga mérapeq kioráho kené síwíq kéh púkúe.   
\p
\v 13 Sóreq wanínká pukia kéyábé, Sóreq wanípípéqté kiembogue pokoro arítéhrara Puké Aninseq Iraipéqté Ánínseqka pukia kéyábé, Iraipéq sueq pokoro aritehye. Pukia kégá pokue sainsúéh ánípá sewana wega oga míarotaté árámbéhrí pukia ké peh morání moránínue iwíáhue tagéna ehweh aritena sainsúéhre.   
\p
\v 14 Sainsuena Puké Aninseq Iraipéqté Ánínseq anotahtaq osoréh íráreh káwéhúpípéq tuparúéhre. Wehuke osoréh íráreh káwéhúpípéq tuparúéhmé anehete puké tanahráq míre.  
\v 15 Oga mérapeq awaq míéhra ke síwíq kéh púkúípéq tagéna mitaq síwíq íre kéh kéwé anotah osóréh íráreh kawéhúpípéq tuparúéhre.   
\c 21  
\s1 O ionkákáq o marákóákáq ábóraq kahna ehwéhne.  
\p
\v 1 Íné Sóniga tagogana ebeq kéh íópéqkákáq mah marákó márákóákáq sóreq wanínkákáq moke tabanagirana o ionkákáq o marákóákáq ábóraq kéhrana tagoge.  
\v 2 Manikáne kaweq matábú o Sarúsarama suwahpeq íópeq Maniká míéhrabeqte túírana tagoge. Wene iyahnaboga o ibehiní wenawehqpa móauwaneheéra awahrirue sokah sokah atáhnserah mi ke suwahpeq túírana tagoge.   
\p
\v 3 Wahnah wahnahnirabeqte éhwéhnká anotahtaq mahrarirana íróge. Anotahtaq mahraréna, Írátíáhro. Manikánka seba mía míaínara se wene animárí míagehe. Sereq mía míaéna sene Wahnah míankehe.  
\v 4 Manikánka sereq mía míaéna sene siurapite áqnú moke sorahruankéhe. Mi tanáhráq wehuke mó íre pukigehe. Sirupipeq mó íre umehinae. Mó íre ibitunátúnánigehe. Mó íre ibisagehe. Mó íre síérinae. Menah kárái naneqmarí aiq parabagi puana mó íre kanae irana íróge.   
\s1 Manikánka, Íné tábúsoráh kéné Wahnah míanie i ehwéhne.  
\p
\v 5 Wahnah wahnahnirabeqte síáhráq tútuue míéh ánínká mahraréna, Írátíáhro. Ínéga moke o naneq aiq miraróge ire. Aiq miraróge éna mahraréna, Néne ehweh aiq pútaq ehwéh púah sehiranúno. Ómi kegá mah ehwéh aiq pútaq ehwéhne íwíáhigeheé sehiranúno ire.   
\p
\v 6 Sehiranúno éna ínénsabe, Moke áhwáro arámbéhrí aiq parabarúóge. Íné téh míáhwa aní múge. Íné anehemé mía míainie. Íné ebeqte aní ména anehete ání múge. Wání tahbobói aní oga mía mía arahnó wání pehipi náwiníe.  
\v 7 Ahbabáq kiotaiki anínká moke kaweq naneq awaq miankéhe. Ínéga wene Maniká míahnana we néne ani mía míainkehe ire.   
\s1 Moke ahbabáq aruqaruro kegá iraipéq pokigehe i ehwéhne.  
\p
\v 8 Wega mó mahraréna, Áhreéra néne sánsá íre sehgíó kéwé, néne ehwehnsabé íre aiq pútare aintáh kéwé, ahbabáq aruqaruro kewé, mó ke subiq súáh kéwé, mó aníné weh ahre abario kewé, mó ke ánéhgíó kéwé, ahgora sansáno kewé, péhepehe maníkánsábé iwíáh íwíáh atáh kéwé, moke péhe éhwéh irare irareo kewé, moke mi kegá iraipéq pokoneherawoe. Sega anotah púrúrúia osoréh íráreh kawéhúpípéq awaq miagéhe.  
\p Peh anotah púrúrúia káwéhúmé osoréh ébáhnkákáq íráreh kawéhúpípéq tuparúáhwe. Sano ebáhnká anotah osóréhnserah mi kawéhúpípéq anotahtaq osorosoq aruqarurire. Iraipéq awaq mewé anehete puké tanahráq míre ire.   
\s1 Sóniga o Sarúsarama suwahpeq tagó ehwehne.  
\p
\v 9 Wega mó mahraréna, Abapete téhraníté íópeqté ké kamah arieráhi naneq matawewáhwe. Íópeqté ánínká mibeqté ínéba séna ínénsabe, Mahbeq súno. Sipisípiq Áráhqne ibehiní sokigi awiníboq máho ire.  
\v 10 Máho éna néniwa móintena anotah sawéhrápéq móintéhre. Manikáne kaweq matábú o Sarúsarama suwahpeq íópeq Maniká míéhrabeqte túírana tagoge.   
\p
\v 11 Manikáne téhreh naneqka mi matábúráq anotahtaq téhrehre. Mi téhrehme mó kuasa téhrehre. Kaweq ebáh áhnte moné tahnsa ebáh áwíq sásípaga tahnsa téhrehre. Mi matábúwé timano tahnsa anotah téhreh matábúe.  
\v 12 Mi matábúráq anotah kurí kéhrana mi kuríípéq airápété téhtaré ónsá kéhrara airápété téhtaré íópeqté kégá mó onsáráq mó onsárárue wahnahnowe.   
\p
\v 13 Airápété téhtaré Ísara kahnáh mó kahnáh mó kahnáh síwíq sehirania morá moráue onsaraq kéhre. Íó kiembogirabeqte ónsáwé apahtáróe. Íó tupekirabeqte ónsáwé apahtáróe. Ébeq ayehrápéqté ónsáwé apahtáróe. Mó ébeq ayehrápéqté ónsáwé apahtáróe.  
\v 14 Mi kurí áwahebi airápété apahtáró págege ebáh kéhre. Mi kurí ahpí Sipisípiq Áráhqka eqmaréh ké síwíq airápété téhraníté síwíq kéhre.   
\p
\v 15 Íné ehweh tení ánínká kaweq agehmare karatáté mi matábúákáq mi kuríákáq onsawárínkákáq agehmaranieéna matíéhre.  
\v 16 Mi matábúwé ahnansahrapeq ébeq ahnánsáhrápéq nahorapeq nehwiehrapeq peh monseráhne. Íópeqté ánínká agehmare karatáté agehmaréhrana peh íre wahto 2,200 kirómítá kéhre. Sehwerapeq moq agehmaréhrana peh monseráhnire.  
\v 17 Mi matábúrápéqté kúríwé tahperue agehmaréhmé 144 mitá tahnsane. Wehukenínká mátabu agehmaréhnserah íópeqté ánínká agehmaréhre.   
\p
\v 18 Mi kuríwé sásípa ebáhtáté pera kuríe. Mi matábúráq kéh náneqmarínká kóraraté miraia tímánónká tahnsanue anotah téhrehre.  
\v 19 Mi matábú áwahewé áhnte kaweq ebáh awahriq naneq ebáhtáté pearéhre. Náhmbáh 2 ebáh mankuara ebáhmé sápáíae. Náhmbáh 3 ebáhmé ágétie. Náhmbáh 4 ebáhmé sehenáh tahnsa ebáhmé émérae.  
\v 20 Náhmbáh 5 ebáhmé sáróníkísie. Mi ebáhmé tautáúqkakaq taberábeakáq ébáhne. Náhmbáh 6 ebáhmé tautáúq ébáhmé kóníríánie. Náhmbáh 7 ebáh wiehq ebáhmé kárísóráítie. Náhmbáh 8 ebáh sehenáh tahnsa ebáhmé pérírie. Náhmbáh9 ebáh wiehq ebáhmé tópásie. Náhmbáh 10 ebáhmé kírísópésae. Náhmbáh 11 ebáhmé áhíásínie. Náhmbáh 12 ebáh tautáúq ebáhmé ámétísie. Mi ebáhmárímé mó naneq mó naneq tahnsá ébáhmárínéna áhnte moné tahnsa ebáhmáríne.   
\p
\v 21 Kuriraté ónsáwé airápété téhtaré ónsáwé anotah pasésúq tahnsa náneq taberábe pasésúqtáté mó onsá mó onsáue miraia ónsáwáríne. Mi matábúrápéqté áhmé kóraraté miraia áhnéna timanonka téhrehnserahni ahne.   
\p
\v 22 Íné tagome mi matábúráq Manikánsabe iwíáh íwíáh atáh náh íre kéhre. Írakaumo. Maniká itene Wahnah moke miraorahi anínseq Sipisípiq Áráhqseq mitaq míehya puana Manikánsabe iwíáh íwíáh atáh náh íre kéhre.  
\v 23 Mitaq íónkakaq pópoqnahakáq íre kéhre. Írakaumo. Manikáne téhreh naneqka mitaq téhrehrana Sipisípiq Áráhqka áráhmu tahnsá ání míéhre.  
\v 24 Manikáne téhreh naneqka téhrehrabeqme mah kehiná kéhínánká mitaq nogigéhe. Mah marákóípéqté wáhnáh kégá sene kaweq mensáméhnsánkákáq mi matábúrápéq mewe sigehe.  
\v 25 Wéhékáh mi matábúrápéqté ónsá íre paiqmaragéhe. Mitaq íre sunkíkírina puana mi onsá ahriahri íre paiqmaraneherawoe.   
\p
\v 26 Mah kehiná kéhínáné kaweq naneqmarínkákáq sene awahriq naneqkakáq mi matábúrápéq mewe sigehe.  
\v 27 Moke ahbabáq mitaq íre serahowe. Ahbabáro kereq péhe éhwéhnkákáq kéreq mitaq íre serahowe. Ahqáho. Írakaumo. Peh morá Sipisípiq Áráhqne oga mérapeqté púkúípéq sensíwíq kéh kégá mitaq serahowe.   
\c 22  
\s1 Oga mé wanínkákáq oga mé awánkánkákáqsábé éhwéhne.  
\p
\v 1 Íópeqté ánínká oga mé waní sokigi anírana mi wanímé timanonka téhrehnserahnire. Mi waní ahyahipeqmé Manikánseq Sipisípiq Áráhqseqka wahnahnóyarabeqte túíre.  
\v 2 Tuena mi matábúrápéqté áh ákáhpi túíre. Oga mé awanká mi waní ayehráq éberiopéq éberiopérue kéhre. Mi awánkátáq airápété téhtaré mó naneq mó naneq seránue íyéhre. Mó iotáq mó naneq será iyena mó iotáq mó naneq seránue íyéhre. Mi awánká ánáhwarinká mah kehiná kéhíná kawerarítéhre.  
\v 3 Manikánka kamah arina naneqmarí mitaq mó íre kanawire.  
\p Manikánseq Sipisípiq Áráhqseqka mitaq wahnah wahnahnigehe. Moke Manikáne arambehri kegá wensabé iwíáh íwíáh atagéhe.  
\v 4 Iwíáh íwíáh atera wene auranabiah tagagehe. Wenáwíq sene siyehitaq kanae.  
\v 5 Mitaq íre sunkíkíraginae. Maniká itene Wahnahnka mitaq téhreh puana áráhmuakáq íónkakaq mitaq íre kanae. Írakaumo. Wene arambehri kegá ahriahri mitaq wahnah wahnahnigehe.   
\s1 Sísaga, Apubúue tuinauge i ehwéhne.  
\p
\v 6 Íópeqté ánínká ínénsabe mahraréna, Ínéga teawú éhwéh aiq pútaq ehwéh púana wehukega aiq pútare aintahráhowe. Maniká itene Wahnahnka wene ehweh irare ke iwíáh arítéhrara pahsúáhwe. Amahnágawé áhníbórá sína naneqmarí wene arambehri ke sokigi arinkéheéna íópeqté ání eqmaréhrana túíre ire.   
\p
\v 7 Íópeqté ánínká mó mahraréna, Írátíahno. Sísaga mahraréna, Íné apubúue tuinauge ire. Mah pukúípéqté éhwéh sehgíó kégá iwíáh íwíáhigehe ire.   
\p
\v 8 Mah ehwéh irena mi naneqmarí tago anímé íné Sóni uge. Mah ehwéh irena mi naneqmarí tagotaq sokigii aníné aigárátáq iwíáh íwíáh atanieéna káuqmunue míógana  
\v 9 wega ínénsabe, Ahqáho. Íre miraúno. Íné itereq moráráq arambehriu aní múge. Manikáne ehweh irare kereq mah pukúípéqté éhwéh sehgíó kéreq itereq moráráq arambehriu aní múge. Manikánsabe webataq iwíáh íwíáh ato ire.   
\p
\v 10 Íópeqté ánínká ínénsabe mó mahraréna, Arega púkuipéq sehiranóna ehwéhmé unkumehrataq íre táhparo. Írakaumo. Mi tanáhráq áhníbóráni puah íre táhparo.  
\v 11 Mi tanáhráq sínaraq ahbabáq kega peh ahbabárigehe. Íre mirao naneq sansáno kegá peh sene sánsá miraigehe. Tábúsoréh sánsáno kegá peh tábúsoréh sánsá miraigehe. Kaweqtaq mía míao kegá peh kaweqtaq mía míaigehe ire.   
\p
\v 12 Sísaga mahraréna, Írátíáhro. Íné apubúue tuinauge. Túónaraq wehukene arambehri saraqme tagéna awehraq apéq morání moránínue náinauge.  
\v 13 Íné téh míáhwa aní múge. Íné anehemé mía míainauge. Íné ebeqte aní ména íné anehete ání múge. Íné moke náneq áwahe aní múge. Moke áhwáro arámbéhrí aiq parabarúó ání múge ire.   
\s1 Kaweq matábúrápéq íre kioráho keyábé éhwéhne.  
\p
\v 14 Sísaga mó mahraréna, Wehukega sene korósi pabeq paberowana taberábe aginsabé iwíáh íwíáhowe. Mina inserah sene sirupipeq pabeq paberia kégá oga mérapeq mi kawéq mátábúrápéq kioráhonsabé iwíáh íwíáhigehe. Sega mitaq oga mé awankánara ísíwe nagehe.  
\v 15 Ahbabáq kega mitaq íre kioráhowe. Ánéhgíó kéreq mó kené weh ahre abario kereq mó aní subiq súáh kereq péhepehe maníkánsábé iwíáh íwíáh atáh kéreq moke péhe éhwéh irare sansá suwahbeh kereq peh máhpeq mía míaéra mitaq íre kioráhowe ire.  
\v 16 Íre kioráhowe éna ínénsabe, Íné Sísa uge. Íné Tébítine anahwa úge. Íné tuembínága téhrehnserahni aní múge. Íné tagaríáh kégá mah ehwéh irageheéna íópeqté ánínká mah ehwéh ite teiinkeheéna eqmaróge ire.   
\p
\v 17 Manikáne Awanseq Sísa tagaríáh kéreqka Sísansabé, Mahbeq tuo ewe. Mah ehwéh íráh kégá moq mahbeq tuo igehe. Wání tahbobói kegá séra oga mé wanínsábé suwahbeh kegá pehipi nagehe.   
\s1 Sóniga mah pukú sáhnsáhó kéyábé págege ehwéh pahsúéh éhwéhne.  
\p
\v 18 Mah pukúípéq mókake sína naneqsabé éhwéh aiq sehiranuge. Mi sehirá sáhnsahwe tagahro. Págege ehwéh teiníboq írátíáhro. Mah ehwéh síwáhnori anínká mó ehwéhnkákáq masosahrue síwáhnorínaraq mah ehwéhnká kamahorahi naneq teínserah mi aní moq anotahtaq kamah awinkéhe.  
\v 19 Mah ehwéh síwáhnori anínká moke íre síwáhnoria peh ákáhtaq síwáhnorínaraqmé wega awaq miahráhi naneq Manikánka meyankéhe. Oga mé awankánarame mi anínká íre awaq miankéhe. Mah ehwéhmé kaweq matábúrápéqsábé teíre. Mi anínká mi matábú íre awaq miankéhe.   
\p
\v 20 Mah ehwéh tení ánínká mahraréna, Íné aiq pútaq apubúue tuinauge ire.  
\p Aiq mire. Sísa itene Wahnahno, mahbeq tuo uge.   
\p
\v 21 Sísa itene Wahnahnka moke we tagariona keyabé arutaboiréna séhréh aitéhre. Aiq míre.