\id 1CO - Awa NT [awb] -Papaua New Guinea 2002 (DBL -2014) 
\h 1 Kórína 
\toc1 1 Kórína 
\toc2 1 Kórína 
\toc3 1Kór 
\mt1 1 Kórína  
\imt1 Ebeq sáhnsahwe ahtebé ehwehne.  
\ip Kórína suwahpeqme nahnso kene anotah matábú Káríki marákóráqpéq kowe. Poraga peh morá ópéq mó opéq ákáhtaq mitaq kowéna Sísa éhweh pahsuowe. Pahsuowara wehukega Sísansabé aiq pútare atówana wega mitaq suena mó ke suwahpeq Sísa éhweh pahsuanieéna pokúwe. Pora Kórína suwahpeq íre míotaq Sísa tagaríáh kégá sainkue táhmaroga íre kaweq sansánurowe. Mi tanáhráq wega mah pahsí sehiranue mó aní awuwana wega Kórína suwahpeqte Sísa tagaríáh ké móriuwe. Mibeqté Sísa tagaríáh kégá peh kaweq sansánigeheéna Poraga mah pahsí sehiranúwe.  
\c 1  
\s1 Kórína suwahpeqte ké ebeq siu pahsíe.  
\p
\v 1 Sísa Karáhé éhweh korerinkeheéna Manikánka íné Pora omaq intena eqmaq nuwowe. Ínéreq itene iyahnabo aní Sósáténireqka  
\v 2 mah pahsí sehiranúye. Ite Kórína suahpeqte Sísa tagaríáh kéo, itega sehiranúya pahsí sáhnsahwe tagahro.  
\p Wene kaweq anímárí míageheéna Manikánka ite omaq itowaq wene sánsá sehgíówe. Itereq moke mó kehiná suwahpeqte ké itene Wahnah Sísa Karáhé tagaríáh kéreq omaq itowaq itega wensabé iwíáh íwíáhéq púrerúne. Púrerúnana ite kawerue wahnahnaitéhre.  
\v 3 Maniká Iteriboreq Sísa Karáhé itene Wahnahnseqka ite séhréh aitera itene iru ukiq itehye.   
\s1 Poraga Manikánsabe iwíáh íwíáhú ehwehne.  
\p
\v 4 Manikánka ite meiqme Sísa Karáhéne ayahpi itena anotahtaq séhréh aitéhre. Wega ite kaweraitena séhréh aita aitainsabé ahriahri wensabé iwíáh íwíáh atóge.  
\v 5 Wega séhréh aitéh púaq wene ehweh kawerue iraréq iahtebia ké úkowe.  
\v 6 Sísa Karáhé éhweh íwáhnoruraugaq kawerue írátó puana Manikáne Awanka págegeue séhréh aitéhre.   
\p
\v 7 Págegeue séhréh aitéhnsábé itega Sísa Karáhé itene Wahnah tuina tanáhráq áwénunotaq Manikáne Awanka náina naneqsabé íre tabonahowe.  
\v 8 Wega ite págege aitena séhréh aitéh púaq ite oga mé tanahráq kaweqtaq míahrahowe. Kaweqtaq míéhrataqmé itene Wahnah Sísa Karáhé tuinagake íre ehweh aitankéhe.  
\v 9 Wenahni itene Wahnah Sísa Karáhéreq mía míaigeheéna Manikánka ite omaq itéhre. Omaq itena ite íre iuwasa peh mirainie i naneq aiq pútaq mirainawire.   
\s1 Poraga, Peh morá íwíáhoro ú ehwehne.  
\p
\v 10 Néne iyahnabo anímáríno, itene Wahnah Sísa Karáhéga síwáhnorúno aintáráinsabé págegeue teiníboq írátíáhro. Ite mó iwíáh mó iwíáhiyehboq peh morá íwíáhoro. Sío síoue peh morá sánsánonehe íwíáhoro.   
\p
\v 11 Néne iyahnabo anímáríno, ite tagaríáh ání wenáwíq Karoe. Karone awahrahga teniera, Itewe wensabé wensabé abiahnsanéq íre insahwéue míáhwe teníátówe.  
\v 12 Itega mahna tahnsanue mó ehwéh mó ehwéhnowe. Ite mó anítógá, Porane sánsánúne ewara ite mó anítógá, Ápórone sánsánúne ewara ite mó anítógá, Pítane sánsánúne ewara ite mó anítógá, Karáhéne sansánúne ewe.   
\p
\v 13 Aneqsabé mina tahnsa irareo? Sísa Karáhéne anímárí mó aní mó anínue míone íwíáhoo? Írakaumo. Itene ahbabáq kaweraitanieéna íné Pora awankátaq táhpague putiaraugo? Írakaumo. Itega wání merotaq néníwírue meroo? Írakaumo.  
\v 14 Iteba míarautaq peh morá Kárísápareq Káíúsireq wání meríátáuge.  
\v 15 Minayabe mó kegá, Íné Pora néníwírue wání meríátóne iyehoéna mó ke wání íre meríátáunsabé iwíáh íwíáhuge.   
\p
\v 16 Mó ke wání íre meríátáuge ume Sítépána karírónánínsábé nibitagire. Se moq wání meríátáuge. Mó kewé wání meríátáugamo íre niahreraq kéhre.  
\v 17 Íre wání merieyabe peh, Néne kaweq ehwéh koreri terinúno éna Sísa Karáhéga eqmaq núwátáire. Wega awankátaq táhpawe putio ehwehmé págege ehwéhne. Mi ehwéh abehq éhwéh úkínehoéna ahtebia ánínká teínserah ehwéh íre teiasa peh pahsuqme tei teinuge.   
\s1 Sísa pukúmé Manikánka págege aitahráhi ehwéhne.  
\p
\v 18 Sísaga itene ahbabáqsabe awankátaq pukú ehwehmé iraipéq pokoneherao kegá iwíáhéra, Múguwahgu ehwéhne ewe. Maniká Iteriboga ite kaweraitéh kégá Sísa awankátaq pukú ehweh iwíáhéq, Íre wehukene iwíáh peh Manikánka págegeue miraorahi ehwéhne úne.  
\v 19 Minayabe Manikáne ehwehnka aiq mahraréna,  
\q1 Íné ahtebia ání múge íwíáhi anímé ínéga mi iwíáh kaqsuaníe. Íné tábúsoqme íwíáhu aní múge íwíáhi anímé mi iwíáh parabaruaníe ire. \rq (Aisaia 29.14; Jeremaia 8.9)\rq*   
\p
\v 20 Mah marákó márákóípéq míáh áhtébíá kéyábé anere enehnkono? Púku sáhnsahoráho keyábé anere enehnkono? Tobehue ehweho keyábé anere enehnkono? Manikánka mirainka ite iwíáhúnawe mi ahtébíá kéné ehwehme peh múguwahgu ehwéh úkire.   
\s1 Manikáne sansánká wehukene sánsá kiotaiki ehwéhne.  
\p
\v 21 Maniká áhnte ahtébíá ání míre. Mah marákóípéq míáh kégá íre seyene ahtebahnka we tagariahrahowe. Itega teri terinúna ehwéhmé mi kegá, Múguwahgu ehwéhne ewana Manikánka mi ehwéhnsábé aiq pútare atáh ké kawerarítéhre.   
\p
\v 22 Asiu kegá itensabé, Itene ehwehnsabé aiq pútare aitanéhboq ótaq sansá miraoro tei teinowara Káríki kegá itensabé, Ahtebia éhwéh teíéro tei teinowe.  
\v 23 Tei teinowaq itegawé peh Sísa Karáhé awankátaq táhpawe pukú ehweh teri terinúne. Asiu kegá mi ehwéhnsábé, Iuwahrieh ehwéhne aitáhwara Káríki kegá mi ehwéhnsábé, Múguwahgu ehwéhne aitáhwe.   
\p
\v 24 Manikánka omaq itéh kégá pukú ehwehnsábé aiq pútare atone. Ite Asiu kereq nahnso kereqka mi ehwéhnsábé aiq pútare atone. Aiq pútare ateq Sísa Karáhé pukú ehwehmé Manikáne págege sansáne éq wene ahtebia sánsáne aiq tagarione.  
\v 25 Mó kegá, Manikáne sansámé peh múguwahgu mareqmareq sansáne atáhwana Manikáne sansánká wehukene ahtebia sánsá sene págege sansá aiq moke kiotaikire.   
\s1 Wene animárí míageheéna Manikánka omaq ito ehwéhne.  
\p
\v 26 Néne iyahnabo anímáríno, Manikánka ite íáhrabéna omaq itáráitaq aneq tahnsá ánímárí míaroo? Minayabe iwíáhoro. Ahtebia kéwé, tauntahu kewé, anotah kewé, ite íre áhnte míarowe. Mó kegá ite tagéra, Múguwahgu ke wóe aitáhwe.  
\v 27 Ahtebia ké siyehitarinkeheéna Manikánka ite múguwahgu aitáh ké wene animárí míageheéna ite omaq itowe. Tauntahu ke siyehitarinkeheéna Manikánka ite mareqmareq aitáh ké wene animárí míageheéna omaq itowe.   
\p
\v 28 Mah kehiná kéhínánká iwíáh íwíáho naneqsabé abehq úkinkeheéna Manikánka íre anotah anímárínseq mó kegá siwiréh arítáh kéreq omaq itowe.  
\v 29 Minayabe wehukenínká Manikánsabe, Íné anotah aní míó púah omaq intáróne íre irarerahowe.   
\p
\v 30 Wega ite aiq omaq itárái puaq Sísa Karáhéreq mía míowe. Sísa Karáhéga kaweq iwíáh aitéh púaq tábúsoqme iwíáhorahúne. Wega itene ahbabáqsabe pukú púana kaweraitena insahwé aitena Manikánka wene kaweq anímárí mía míaigeheéna Sísaga séhréh aitéhre.  
\v 31 Minayabe Manikáne ehwehnka aiq mahraréna,  
\q1 Iwíáh íwíáhi aninká peh morá itene Wahnahnsabé iwíáh íwíáh atankéhe ire. \rq (Jeremaia 9.23-24)\rq*   
\c 2  
\s1 Kórína suwahpeqte kégá aiq pútare atówe ú ehwehne.  
\p
\v 1 Néne iyahnabo anímáríno, iteba séna Manikáne kaweq ehwéh teiátáutaq mó ehwéh mó ehwéhnue ahtebia ánínká teínserah íre teiasa peh pahsuqme teiátáuge.  
\v 2 Iteba míarautaq ínéga iwíáhéna, Mó aní éhweh íre teiníe. Írakaumo. Peh morá Sísa Karáhéga pukurai ehwéh teiníe íwíáhurauge.   
\p
\v 3 Iteba míarautaq néne ninonka íre págegeuraire. Írakaumo. Ninonka mareqmareréna áhreéna iransánurauge.  
\v 4 Manikáne ehweh teiátáutaq ahtebia ánínká ehnenehne aitena teínserah íre teiasa Manikáne Awanka séhréh aintárái puana págegeue tei teinurauge.   
\p
\v 5 Peh íné wehukenínká irarurau ehwéhnká íre awehraq káráirana Manikáne Awanka séhréh aintárái puana págegeue tei teinuraugaq aiq pútare aintárówe.   
\s1 Manikáne Awanka ite kaweq iwíáh aitéhraq ahtebia ké úkúne i ehwéhne.  
\p
\v 6 Peh morá Sísane sánsá kawerue sehgíó kéyábé ahtebia éhwéh síwáhno aruqarurúne. Mi ahtébíá éhwéhmé íre mah marákóráq wahnahno kené ahtebia éhwéh tahnsane. Wahnah ke pukirataq sene ahtebia éhwéh parabaginae.  
\v 7 Itega íwáhnorúna ehwéhmé íre ínénéne iwíáh peh Manikáne iwíáh púana ahtebia éhwéh íwáhnorúne. Mah marákó márákó íre mirarotaq Manikánka iwíáhéna, Mókakewe wehuke ínéba íópeq kigeheéna kaweraritaníe íwíáhúwe. Iwíáhéna ite kaweraite ah sabarankeheéna omaq atowe. Naho naho mina omaq ato ahnsábé éhwéh íre pahsuqme teiuwana peh kopípéq kagaúwe.   
\p
\v 8 Kopípéq kagaúwara mah marákóráq wahnahno kegá mi ehwéh íre írátíarowe. Írakaumo. Sega írátíarotaq tahirímé itene íópeqté Wáhnáh ání íre subiqme awankátaq táhpato irino.  
\v 9 Manikáne ahtebia íwíáhyábé wene ehwehnka aiq mahraréna,  
\q1 Naho naho wehukene siuranka íre tagah naneq, sene siahrega íre íráh náneq, sene sirupipeq íre iwíáho naneqme, moke minawari Manikánka wensabé sirutaboiro keyábé kawerarowe ire. \rq (Aisaia 64.6)\rq*   
\m
\v 10 Minayabe mi ehwéh kopípéq kowana Manikánka Wenawa iteba eqmatairana aiq sokigi aíre. Manikáne Awanka moke tagéna Manikánka ite íre teí íwíáh aiq tagaríéhre.   
\p
\v 11 Wehukeníné arupipeqté íwíáhwé mó anínká tagariahrahiro? Írakaumo. Peh morá wehukení wewene awanka tagaríéhre. Mina inserah Manikáne arupipeqté íwíáhwé wehukenínká íre tagaríéhrana peh morá Manikáne Awanka tagaríéhre. Minayabe wega Manikáne iwíáh aiq sokogi aíre.  
\v 12 Itega mah marákóípéqté kégá iwíáh onserah íre úne. Írakaumo. Manikánka Wenawa iteba eqmaq áúwátáirana itereq mía míaire. Wega nái náini naneqmarí ahtebageheéna Wenawa iteba eqmaq áúwéhre.  
\v 13 Manikáne Awanka iwíáh aitena wega nái náini naneq teiúge. Peh ahtebia wéhúkégá teiénserah íre íwáhnoruge. Írakaumo. Manikáne Awanka iwíáh aintéh éhwéh íwáhnorugaq ahtebahrahowe.   
\p
\v 14 Manikáne Awansabé awahrieh anínká wene ehweh íre ahtebéna wega nái náini naneqsabé, Peh múguwahgu ehwéhne éna nuwahriehre íwíáhire. Mira íwíáhinsabé Manikáne Awanka mi aní peh áwé tagehrana wega mi ehwéhnsábé íre ahtebahrahire. Peh morá Manikáne Awanka weba mía míai anínká mi ehwéh iwíáhue tagéna ahtebehre.   
\p
\v 15 Manikáne Awanka wene arupipeq mía míai anínká mó kené ehweh íréhtáq iwíáhue tagéna aiq pútaq ehwéhnkákáq péhe éhwéhnkákáq íwíáhue saraqme tagahráhire. Manikáne Awanka mía míai puana mó anínká mi aníné sánsá íre saraqme tagahráhire.  
\v 16 Manikáne ehwehnka aiq mahraréna,  
\q1 Itene Wahnahne iwíáh tagarawéna wensabé áwáhnori anímé íre míéh mino ire. \rq (Aisaia 40.13)\rq*  
\m Íre míéhrana Manikáne Awanka séhréh aitéh púana Sísa Karáhéga iwíáhinserah iwíáhorahúne.   
\c 3  
\s1 Sísa tagaríáh kéwé Manikáne arambehri ke wóe i ehwéhne.  
\p
\v 1 Néne iyahnabo anímáríno, iteba míarautaq itega mah kehiná kéhínánká iwíáh onserahnurowe. Mira íwíáh onserahnuro puaq ite pehgáriq anímárínká tahnsa íwíáhurowe. Minayabe Manikáne Awanka iwíáh arítéh ké síwáhnoruraunserah ite íre íwáhnorurauge. Írakaumo.  
\v 2 Pehgáriq anímárínká tahnsa íwíáhuro puaq ite peh náh néq awaq íre nahrahowe. Minayabe mi tanáhráq págege ehwéh íre íwáhnorurauge. Amahnága moq íre íwáhnoruge.   
\p
\v 3 Amahnágaákáq itene irupipeqté áhbábáq sánsánsábé irutaboiro puaq págege ehwéh íre íwáhnonorahuge. Itewe abiahnsanéq tobeh ehweh aruqarurowe. Miraonsabé iteite iuwahbeh iwíáh miraéq peh wehukene sánsá sehgíó mino.  
\v 4 Mó anínká, Íné Porane sánsánu aní múge irana mó aninká, Íné Ápórone sánsánu aní múge ire. Mira íwíáhonsabé peh wehukene sánsá sehgíówe.   
\s1 Sotápéq arambehrióya anítéyábé pabeqme ehwéhne.  
\p
\v 5 Kawerue iwíáhoro. Ápórowe insebo? Íné Porawe insebugo? Ite peh Manikáne arambehri aníté úye. Maniká itene Wahnahnka íné mó arámbéhrí niena Ápóro mó arámbéhrí awena urairata mi arámbéhríurauyaq itega Sísansabé aiq pútare atárówe.   
\p
\v 6 Wehukenínká ayu sotápéq uqmaréhnserah ínéga Sísa néhweh teiátáuge. Mó anínká wání sotápéq tuinkeheéna ubenah kíqmaréhnserah Ápóroga inehe íwáhnoruraire. Manikánka sotápéqté ménsáméhnsánsábé kiro atéhnserah wega itensabé, Aiq pútare ainteq néne sánsá sehgíóro aitáráire.  
\v 7 Íné ayu uqmatau anínseq ubenah kíqmaréh ánínseqsabé íre iwíáh íwíáh aitáhro. Írakaumo. Peh morá kiro atéh ání Manikánsabe iwíáh íwíáh atáhro.   
\p
\v 8 Ayu uqmaréh ánínseq ubenah kíqmaréh ánínseqka monseráhnue arambehrióye. Manikánka sene arambehri agehgamarena ápeq nárinkéhe.  
\v 9 Itewe Manikáne so tahnsa móe. Ínéreq Ápóroreq moráráq Manikáne arambehriúya aníté úye.  
\s1 Nah peyabe pabeqme ehwéhne.  
\p Itewe Manikáne nah tahnsa móe.  
\v 10 Íné Manikáne nah pe ani míankeheéna séhréh aintena omaq intáráire. Minayabe nah pe sansa tagaríéh ání tahnsanéna nahwiahnsanse pearógana abogéh tagaríéh ánínká abogéhire. Mi arámbéhrí Manikáne arambehri puaq ite mi arámbéhrí mirao ke tábúsoqme arambehrioro.  
\v 11 Manikáne arambehriwe nah pe arámbéhrí tahnsane. Manikánka Sísa Karáhéwé nahwiahnsansee úwe. Mó aní nahwiahnsanse íre míahrahirana Sísa webataq awehrare.   
\p
\v 12 Manikáne arambehrio kegá abogéhotaq íre monseráh árámbéhríowe. Wehukega pearáh náneqme itene arambehri tahnsáne. Kawerue arambehrio kegá kóraraté pearáhwara mó kegá págege moné tahnsa náneqtaté pearáhwara mó kegá kaweq ebáhtáté pearáhwara mó kegá awankátate pearáhwara mó kegá onerate pearáhwara mó kegá námúqtate pearáhwe.  
\v 13 Sísa tuinagake Manikánka ehweh aritahnaraq kaweq arámbéhríowamo éna mó aníné arambehri mó aníné arambehriue agehmarena íre kaweq arámbéhrí moke kekiruankéhe. Kekiruahnaraqmé uworapeqté náneq moke taginserah íre kaweq arámbéhrí moke taginawire.   
\p
\v 14 Sano ebáh íre tagia peh kagainserah kaweq arámbéhríi aníné arambehri íre toráh agia peh kagainawire. Wene arambehri íre toráh agia peh kahnaraq mi arámbéhríyábé ápeq meyanae. Mó aníné arambehri moke tagínaraqmé mi anímé ápeq íre meyanae.  
\v 15 Ápeq íre meyéh ánímé nahperehrabeqte ání tahnsane. Wehukeníné nah irarehtaq mó anínká mi aní nahupeqte koweqme máhpeq atahnana wene nahnkakaq wene ménsámehnsánkakaq moke taginawire. Mina inserah Sísansabé aiq pútare atéh ánínká íre ábéreh arámbéhríínaraq Manikánka we íópeq tumeiranae. Peh morá wene arambehri moke tagína puana ápeq íre meyanae.   
\s1 Itene inonka Manikáne nahne i ehwehne.  
\p
\v 16 Manikáne Awanka itene irupipeq mía míai puaq itewe Manikáne nah moe. Minayabe aiq ahtebaho?  
\v 17 Itene inonka Manikáne nah mire. Wega, Néne nahne éna we mía míairabeq ahbabáq íre kéhre. Minayabe wene nah ahbabáratéh ánímé kamah awinawire.   
\s1 Itega peh wehuke síwíq pankerého i ehwéhne.  
\p
\v 18 Itene irupipeqté péhé éhwéhnká iteite péhe éhwéh nuwíyého. Peh morá mah marákóípéqté sánsá ahtebeh anínká iwíáhéna, Íné anotah ahtébíá ání múge íwíáhínaraq íre kawerire. Wehukenínká iwíáhéna, Íné íre ahtebia ání múge íwíáhínaraq mókake ahtebia ání úkorahire.  
\v 19 Aneqsabé mira íwíáhinkehbo? Manikánka mah marákóípéqté áhtébíá íwíáhyábé múguwahgu iwíáh wíre arítéhre. Minayabe ahtebia kéyábéwé wene ehwehnka mahraréna,  
\q1 Táhmaro kegá mó ke ahbabárarite sansansábé iwíáhéra mó ahbábáq sánsá mó ahbábáq sánsá miraonehe íwíáhowe. Iwíáhowana Manikánka peh áwé tagehrana seyene ahbabáq sansanká seye saiqnaríéhre ire. \rq (Jop 5.13)\rq*   
\m
\v 20 Manikáne ehwehnka mó mahraréna,  
\q1 Itene Wahnahnka ahtebia kéné iwíáh aiq tagehre.  
\q1 Sega miraoneheqmúne íwíáh aiq tagehre.  
\q1 Tagéna abehq íwíáhe arítéhrara íre miraorahowe ire. \rq (Buk Song 94.11)\rq*   
\m
\v 21 Abehq íwíáh arítéhnsábé wehukega miraoraho arámbéhríyábé íre iwíáh íwíáhoro. Manikánka séhréh aitéhnsábé ite moke wega í náneq matíáhwe.   
\p
\v 22 Íné Porareq Ápóroreq Pítareqka ite séhréh aitaneheéq míone. Manikánka moke mah marákó márákó náiena itene oga mé tanahráqkákáq itene puké tanáhráqkákáq omaq itéhre. Manikánka séhréh aitanieéna amahnága kéh náneqkakáq mókake kahna naneqkakáq matíáhro aitéhre.  
\v 23 Ite Sísa Karáhé kahnáh míáhwana we Maniká Iteribone ahninkáwá míéhre.   
\c 4  
\s1 Maniká wewega wene arambehri anímárí agehmarena sainsue ehwéhne.  
\p
\v 1 Itensabé iwíáhirataq, Ite Sísa Karáhéne arambehri miraúna kee íwíáhoro. Ite Manikáne kopípéqté éhwéh wahnahnúne íwíáhoro.  
\v 2 Kaweq arámbéhrío kegá se arambehri arítéh aníné ehweh kawerue sehgíówe.   
\p
\v 3 Íné kaweq arámbéhríu aní míogamo. Itereq mó kereqka néne arambehri iwíáhue tagéq tenírataq nirupipeq íre iwíáh kikirinie. Mó kegá néne arampehriyabé koti irataq nirupipeq íre iwíáh kikirinie. Íné moq ínénéne arambehri íre agehgaqme tagaríóge.  
\v 4 Ínéga arambehriurautaq áhwára áhwára arámbéhríuraume íre niahreraq kéhre. Íre niahreraq kéhnsábé peh kawerue arambehriuraugamo? Árahuraugamo? Íre ínéga iwíáhunka peh morá Manikánka agehgaqme sainuwankéhe.   
\p
\v 5 Amahnága íre ehweh arite tanahráq púaq mó kené arambehri agehmareq ehweh arítého. Sísa itene Wahnahnka tuinagake moke sunkíkírirabeq kopéqsúáh náneqkakáq itene irupipeqté íwíáhákáq wene téhrehrabeq marahnana ábóraraginae. Mi tanáhráq Manikánka mah kehiná kéhíná agehmarena sainsuankéhe.   
\s1 Anotah anímárí múne íwíáhiyeho i ehwéhne.  
\p
\v 6 Néne iyahnabo anímáríno, Manikáne sansá ahtebageheéna ínéreq Ápóroreqsabé teiewóge. Ite anítéyábé iwíáhéq Manikáne púkuga irarinserah tábúsoqme sehgíóro. Manikáne anitéyábé peh morá ánínsábé iwíáh íwíáh ateq mó aní peh áwé tagahwe. Íre kawerowe. Manikáne ehweh anterúéhboq mina tahnsa íre oro.   
\p
\v 7 Ite anotah anímárí múne íwíáhoo? Manikánka íre náíátáitaq tahirímé ite peh tabonahéq mareqmareq ke míáh iripo? Manikánka aiq náiena séhréh aitáráinsabé aneqsabé iteitensabé iwíáh íwíáhoo?   
\p
\v 8 Itewe, Manikáne sansá aiq moke ahtebóne íwíáhowe. Itega íné, Pora kiotaikéq anotah anímárí múne íwíáhoo? Itega aiq pútaq ahtebahtaq tahirí ínéga moq iwíáh íwíáhu irino.  
\v 9 Íné iwíáhume Manikánka ite, wega eqmaro keyabé, Moke mó ke ebeq nogirara ite sinehe sigehe ire. Wehukega wehukení subiq suaneheraotaq áhnte kegá taganeheéra sewe. Ite eqmaro kewe mina subiq suaneherao wehukení tahnsa múne. Íre peh wehukega ite iwahnkanowara íópeqté kéreqka moq iuwahnkanowe.   
\p
\v 10 Ite eqmaro kega Sísa Karáhéne arambehri miraúnayabé áhnte tagah kegá iwiréh aitera múguwahgu mareqmareq ke wóe aitáhwe. Itega iwíáhéq, Sísa Karáhéne sansá aiq ahtebóne éq págege animárí míone éq mó kegá itensabé iwíáh íwíáh aitáhwe ewe.  
\v 11 Ite eqmaro ke menahnkákáq amahnágaákáq irupibiire. Tahbobóire. Itene korósi peh subankire. Mó kegá ite subiq máráhwaq íre nahnkakaq ké wéq ahtapeq áhnte nogune.   
\p
\v 12 Itene iyahnkaratáté págegeue arambehriúne. Mó kegá ite íre kaweq ehwéh aitáhtáq itega kaweq ehwéh ayahqme teriune. Mó kegá íwíoqnahtaq peh míone.  
\v 13 Mó kegá ite íéhruruotaq se insahwé aritone. Mó kegá ite eqmaro keyabé, Ite atutu tahnsanéq abehq ké wóe aitáhwe.   
\s1 Poraga, Ínéga iwíáhue mira aruqaruru serahnoro i ehwéhne.  
\p
\v 14 Iyehitankeheéna mah ehwéh sehiranue teiugo? Írakaumo. Itensabé nirutaboiru anímárí míáh púana kaweq iwíáhigeheéna mah ehwéh sehiranue teiúge.  
\v 15 Peh íregáritaq ke 10 táhúséni (10,000) íwáhnoro ke míáhtáq tahirí íre áhnte itéríbóréh míáh iripo? Írakaumo. Téh koreiátáu anímé peh morá ínébatare. Itega Sísa Karáhénsabe aiq pútare atárótaq we éhweh ínébataq teiátáunsabé iteribo úkurauge.   
\p
\v 16 Iteribo úkuraunsabé ínéga iwíáhue mira aruqaruru serahnoro éna tei teinuge.  
\v 17 Ínéga mira aruqaruru serahnigeheéna Tímóti iteba eqmaq áúwóge. Tímótiwe Sísa itene Wahnahne aninéna wene sánsá kawerue sehgiena nirutaboiru anínéna nénahni tahnsa míéhre. Sísa Karáhéne sansámé mó ke suwahpeq mó ke suwahperue momiwíuríáhtáq síwáhno aruqaruruge. Mi sansá iahreraq itena íwáhnorinkeheéna Tímóti iteba eqmaq áúwóge.   
\p
\v 18 Táhmaro itega píribahriéq, Poraga iteba íre sinkehe íwíáhowe.  
\v 19 Itene anotah Wahnáhnká kowe aintahnaraq iteba apubúue kinie. Konaraq píribahri kené ehweh anetaníbo éna sene sánsá págege sansápómo éna taganie.   
\p
\v 20 Manikánka wahnah wahnahnirabeqte sánsámé íre peh ehwehne. Mi sansámé págege aitahráhi sansá míre.  
\v 21 Iteba konaraq abowágá wene ani kamah awínserahnue págegeue kininkono? Iteba konaraq nirutaboirue pehwehrue kininkono? Aneq sansánue kininkono? Teníéro.   
\c 5  
\s1 Wenabone ahre abarii ehwéhne.  
\p
\v 1 Ite míáhrabeqte ánínká anotah íre kaweq ahbabárire uro ehwéh írátáuge. Mi ahbábáqmé ahkaragára sansanéna anotah oríráne. Wehukega íre mirao sansá mi anínká mirauraire. Wenabone ahre abariuraire urowe.  
\v 2 Itewe anotah ke úne íwíáhéq mó ke kiotaikúne íwíáhoo? Aneqsabé itene irupipeq íre umehiro? Iyehitáhnaq mi ahbábáq ání móbeq kaqsúáhro.   
\p
\v 3 Íné iteba míótaq tahirí itene iuranabiahtapeq mi ahbábáq ání ehweh ató irino. Ninonka mahtaq míógana peh morá néniwa iteba míéhnsábé mi anínsábé aiq ehweh atóge.  
\v 4 Itega momiwíéq Sísa áwíq áhrabirataq néniwa moq míanae.  
\p Itene Wahnah Sísaga págege aitahnaq  
\v 5 mi anínsábé ehweh atanéhe. Ahbabáq aniné anonka kamah awinkéhboq owainawapa kaqsúáhro. Itega miraonaraq wega iwíáhue wene ahbabáq suahnaraqmé Sísa itene Wahnah tuina tanáhráq íre kamah awinkéhe.   
\s1 Ahbabáq ani móbeq kaqsúáhro i ehwéhne.  
\p
\v 6 Ite anotah ke úne irareme íre kawerowe. Ite míáhtáq anotah ahbábáq ání míéh mino. Páréti agíéh ánínká pehgáriq muoráhi naneq marahnaraq moke páréti mugue anotah úkinae. Mina inserah ite míáhrabeq ahbabáq íúgi ínehoéq mi ahbábáq ání kaqsúáhro.   
\p
\v 7 Muoráhi naneq páráwahipéq íre kahnaraqmé páráwah peh kanae. Íre muinae. Minayabe naho muoráhi naneq súáhro. Ite o parétí íre muoráhi parétí tahnsa míagehboq ahbabáq ani kaqsúáhro. Kaqsúéhrataqmé wene ahbabáqka ite íre íúgi ínaq peh kaweqtaq míagehe. Sótaikú iahreraq ko tánáhráq sokah sokahéra\f + \fr 5.7 \ft Kisim Bek 12.3-21, 13.6-7 tagáhno.\f* sipisípiq áráhq subiq márónserah Sísa Karáhé subiq súówe.   
\p
\v 8 Iwíáh íwíáhé tanahráqsábé sokah sokahonehe. Sokah sokahéra Asiu kegá sene nahtapeqté nahonáh muoráhi naneq súónserah ite Sísa tagariona animárínká itene ahbabáqkakaq moke íroke sansánkákáq suaneheqmúne. Wehukega o parétí íre muoráhi naneq kéh párétí tírúnserah itega peh tábúsoréh sánsámé aiq pútaq sansámé sehgioneheqmúne.   
\p
\v 9 Mó anímáríné ahre abari aruqaruro kereq íre mía míaoro éna sehiranue teiewóge.  
\v 10 Moke ahbabáq ké sueq móbeq míáhro íre uge. Se mah marákóípéqté kééra mó kené ahre weh abariéra mó kené ménsámehnsá meyaneheéra subiqme sabiwíáhwe. Sega Manikánsabe íre iwíáh íwíáhia peh mó naneqsabé iwíáh íwíáh aruqarurowe. Itega moke mina tahnsa ké súáhtáq tahirímé mah marákóráq íre míahraho irino.   
\p
\v 11 Peh morá, Ite Sísa tagarione e kegá ahbabáriransabé sehiranue teiewóge. Mó kené ahre weh abariome, mó kené ménsámehnsánsabe aigárá pabekime, Manikánsabe íre iwíáh íwíáhia peh mó naneqsabé iwíáh íwíáh atáhmé, mó keyábé péhe éhwéh aritewé, píah néra múguwahgu aruqarurome, aebówé mina tahnsano ke sueq móbeq míáhro. Ite Sísa tagarione e kegá mina tahnsa áhbábárirataq moráráq táhutahuriyehboq móbeq míáhro.   
\p
\v 12 Sísa íre tagaríáh kéyábé ehweh aritanínkono? Ahqáho. Írakaumo. Minawé íre néne arambehri wire. Sísa tagaríáh ké ite momiwíuríáh kégá ahbabárirataq ehweh ariteyabe iteitene arambehri wire.  
\v 13 Sísa íre tagaríáh kéyábé ehweh aritewé peh Maniká wewene arambehri wire. Ahbabáq aninsábé Manikáne ehwehnka mahraréna,  
\q1 Ite míáhrabeqte ahbabáq aruqaruri aní kaqsúáhro ire. \rq (Lo 13.5, 17.7, 21.21, 22.21-24)\rq*   
\c 6  
\s1 Sísa tagaríáh ké koti arítéhneho i ehwéhne.  
\p
\v 1 Sísa tagaríéh ánínká miraínayabé arega abiahnsa atéhnaraqmé anerinabo? Sísa íre tagaríéh wáhnáh ánípá meqme móate koti atéhneho. Minawé ayehiteh sansáne. Peh Sísa tagaríáh kébá meqme kure koti ato.  
\v 2 Mókakewe itega Sísa tagaríáh kégá mah kehiná kéhínáné sánsánsábé iwíáhue tagéq sararaneheqmúne. Minawé aiq ahtebaho? Itega mókake mah kehiná kéhíná ehweh arítáhnayabé amahnága aneqsabé pehgáriq ahbábáq náneq íre kaweraritahráho?   
\p
\v 3 Mókake itega íópeqté kéné sánsá moq saraqmaráhnawe íre ahtebaho? Minawé anotah arámbéhríe. Amahnága ahbabáq naneq kaweraritewé pehgáriq arámbéhríe.  
\v 4 Minayabe ite Sísa tagaríáh kégá koti ehwéh kahnaraq Sísa íre tagaríáh kégá kaweraitageheéq aneqsabé seba pokoo?   
\p
\v 5 Seba pokonsabé aneqsabé íre iyehitehro? Ite Sísa tagaríáh ké míáhrabeq ahtebia ánímé mi arámbéhrí miraorahi aní míéh mino?  
\v 6 Sísa tagaríéh ánínká mó Sísa tagaríéh ání ehweh atankeheéna Sísa íre tagaríáh kégá tagahtaq meqmena móátéhmé íre kaweq sansáne.   
\p
\v 7 Sísa íre tagaríáh ké míáhrabeq itega Sísa tagaríáh kéyábé ehweh aritéhrame ahbabáq sansanéq Sísa Karáhéne sansa íre sehgiowe. Sísa tagaríáh kégá ite ahbabáraitéhrataqmé itega túbáh agirataqmé íre ahbabárowe. Minayabe túbáh agina sansánká ehweh atahna sansá kiotaikire. Sísa tagaríáh kégá arene ménsámehnsá aebóínaraqmé arega túbáh aginawe mi sansánká ehweh atahna sansá kiotaikire.   
\p
\v 8 Kiotaikiraq peh itewe íre túbáh agowe. Írakaumo. Íre túbáh agia peh mó Sísa tagaríáh ké ahbabárariteq sene ménsámehnsá aebóowe.   
\p
\v 9 Ahbabáq kega Manikánka wahnah wahnahnirabeq íre awaq míáhmé aiq ahtebah mino. Péhe éhwéhnká itene irupipeq péhe nuwíyéhboq íráhro. Ahrari mahbi abario kewé, Manikánsabe íre iwíáh íwíáhia peh mó naneqsabé iwíáh íwíáh atáh kéwé, mó aníné ahre weh abario kewé, wehga áwáhu weh sobaruqnahbaruro kewé Manikánka wahnah wahnahnirabeq íre awaq mianeherawoe.  
\v 10 Aebó kéwé, mó kené ménsámehnsánsabe sigárá pabeki kewé, píah néra múguwahgu aruqaruro kewé, mó keyábé péhe éhwéh arítáh kéwé, mó kené ménsámehnsá pehipi meyáh kéwé, mina tahnsa áhbábáq aruqaruro kewé Manikánka wahnah wahnahnirabeq íre awaq mianeherawoe.   
\p
\v 11 Menahmé ite táhmaro mina tahnsa ké míarowe. Míarowana Manikánka ite pabeq paberaitena, Néne animárí míáhwe aitáráire. Itega itene Wahnah Sísa Karáhénsabe aiq pútare atárótaq Manikáne Awanka itene ahbabáq kaqiuwena itene irupipeq kaweraitáráitaq Manikánka itensabé, Kaweqtaq míáhwe aitáráire.   
\s1 Itene inonkame Manikáne Awane nah puaq mó kené ahre weh abariiyeho i ehwéhne.  
\p
\v 12 Manikánka íre ahqáho aitárái sansá aiq miraorahuge irareme aiq pútaq iwíáhowe. Peh moke miraorahúna sansánká íre séhréh aitahráhire. Minayabe mó sansánká íné saiqnariehnehoéna pehwehrue míanie.   
\p
\v 13 Itega pabeqme ehwéh irareme, Táhutahuqme itene irupipeq iyahbankire nanere éq minayabe Manikánka itene ayahba mirarowe ewe. Itene ayahbame tópah mewe nanere éq minayabe Manikánka tópah kirahno atéhre ewe. Mi ehwéh aiq pútaq ehwéhnirana peh mókake Manikánka táhutahuqkakáq itene inonkankakáq parabaruankéhe. Mina inserah mó kené ahre weh abariigeheéna Manikánka itene inonka miraroo? Írakaumo. Itene inonkame itene Wahnahne anonka mire. Wene sánsá miraigeheéna itene inonka mirarowe.  
\v 14 Maniká págege aní púana itene Wahnah Sísa iriwe oganúq atonserah ite moq iriwe oganúq itankéhe.   
\p
\v 15 Itene inonkataq moke kéh náneqmarí Sísa Karáhéne naneq mire. Minawé aiq ahtebaho? Itene inonkame moke inonkataq kéh náneqme Sísane naneq púaq árahue itene inonka ahbabáq ininsó sienéhnkono? Írakaumo. Anotahtaq ahqáho uge.  
\v 16 Manikáne ehwehnka aiq mahraréna,  
\q1 Weh ahre peh morá áú tahnsa úkigehe ire. \rq (Stat 2.14)\rq*  
\p Minayabe arega ahbabáq ini abariónaga wereq arereqne íú peh morá áú tahnsa úkire. Minawé aiq ahtebaho?  
\v 17 Itene Wahnah Sísareq mía míaonaraq arereq Sísareqne iwa peh morá áwá tahnsa úkire.   
\p
\v 18 Mó kené ahre weh abarié sansa pehragahro. Ahriahri mi sansánirarabeq móbeq míáhro. Moke mó ahbábáqmé íre wewene anonka ahbabáruwiahráhire. Mó kené ahre weh abarii anímé wewene anonka ahbabáruwíéhre.   
\p
\v 19 Manikánka Wenawa iteba eqmatairana iteba mía míainsabé amahnága arene anonka wene nah mire. Minawé aiq ahtebaho? Arene anonkame íre arebataq arene wíre. Írakaumo.  
\v 20 Insahwé aitanieéna Manikánka anotah apéqtáté paiqmarowe. Aiq paiqmaronsabe itene inonkankakáq Manikánsabe iwíáh íwíáhoro.   
\c 7  
\s1 Poraga wehké sansánsábé irarú ehwehne.  
\p
\v 1 Itega sehiranue kasenuro ehwéh teiníboq írátíáhro. Ahre íre mera peh míéh ánímé aiq kawerire.  
\v 2 Íre ahreakáq ánínká mó kené ahre abariínehboq we ahre meyankéhe. Ahrari wehkinkehe.   
\p
\v 3 Wehne anonkame íre webataq wene anonka mire. Minayabe arene ahrega, Máho ínah íre ahqáho ato. Ahrene anonka moq íre webataq wene anonka mire. Minayabe arenawehqka, Máho ínah íre ahqáho ato.  
\v 4 Ahrega wewene anonka íre wahnahnire. Írakaumo. Peh wenawehqka wahnahnatéhre. Mina inserah awehkawagá wewene anonka íre wahnahnire. Írakaumo. Peh wene ahrega wahnah atéhre. Minayabe arene ahreyabé arenawehqsabe íre ahqáho ato.   
\p
\v 5 Ite weh ahre morá íwíáhéta kawerue púreroyehe iwíáhéta awehriéta peh míayehe irataqmé aiq kawerire. Púrerira tanáhráq parabagínaraq mó íre ahqáho ato. Owainawanka mó aní abarié iwíáh atehnehboq íre ahqáho ato.   
\p
\v 6 Ahre meyo éhwéh íre teiúge. Ahreyabé awina anínká iwíáhue meyankéhe. Séhréh aiteyabe mah ehwéh teiúge.  
\v 7 Moke mó ke íné tahnsanue míáhtáq tahirí aiq kaweri irino. Peh Manikánka ahre meweyabe mó aní mó iwíáh atena mó aní mó iwíáh atena aruqarurire.   
\s1 Íre túbáh agorahotaq ahre meyáhro i ehwéhne.  
\p
\v 8 Mahbigaunseq ahrarigaunseq kéweinínsónseqsabé mahraruge. Íné íre ahreakáq ání múge. Ite íné tahnsa míéhrataqmé aiq kawerire.  
\v 9 Ite íre peh míahrahirataqmé ahre weh meyáhro. Mahbiga, Ahreyabé níre irana ahrariga, Weh kéreyabe níre ire. Mó kené ahre weh abariiyehboq arerene ahre weh airaiq meyáhro.   
\s1 Arenawehq auwéhneho i ehwéhne.  
\p
\v 10 Ahreakáq wehakaq kéyábé mahraruge. Ánáhkawagá awehkawa íre auwo atóge. Mahnawé íre ínénéne ehwehne. Írakaumo. Itene Wahnahnka aiq irarire.  
\v 11 Ánáhkawagá wenawehq auwahnaraq mó wehkínehboq peh míankehe. Áúwátái wehbá kouwekue insahwé atahnaraq aiq kawerire. Awehkawagá wene ahre airaiq áúwéhneho.   
\s1 Nánuwehq kéraníe ínaraq awehkawagá áúwéhneho i ehwéhne.  
\p
\v 12 Mó keyábé peh ínénéne iwíáhu ehwéh teínie. Íre itene Wahnahnka tení éhwéh peh ínénéga iwíáhéna mahraruge. Awehkawawé Sísa tagaríéh ánínirana ánáhkawa Sísa íre tagaríéh ínínká, Nánuwehq kéraníe ínaraq awehkawagá áúwéhneho.  
\v 13 Ánáhkawa Sísa tagaríéh ínínirana awehkawa Sísa íre tagaríéh wéhgá, Néne ahrereq míanie ínaraq ánáhkawagá áúwéhneho.   
\p
\v 14 Ánáhkawagá Sísane sánsá sehgieyabe Sísa íre tagaríéh áwéhkáwágá wene ahre íre auwena wene sánsá tagéna kaweqtaq míahrahire. Awehkawagá Sísane sánsá sehgieyabe Sísa íre tagaríéh ánáhkáwágá wene weh íre auwena wene sánsá tagéna kaweqtaq míahrahire. Minayabe arene ahrega, Arereq míanie ínaraq áúwéhneho. Arenawehqka arereq míanie ínaraq áúwéhneho. Íre áúwéhrataq itene animárí moq kaweqtaq míahrahowe. Kaweqtaq míahrahi ehwéh péhe éhwéh tahirímé itene animárí Sísa íre tagaríáh ké míáh irino.   
\p
\v 15 Wehgabópoq ahregabópoq Sísa íre tagaríéh ánínéna wensabé nuwahriehre éna pokinie ínaraqmé peh áwé tagahro. Manikánka itensabé, Pehwehrue míáhro aitéhnsábé itene iru ukiq itankeheéq mi anínká pokinie ínaraqmé peh áwé tagehrataqmé aiq kawerinae.  
\v 16 Arenawehqka arereq míéhnsábé mókake wega Sísane sánsá sehginabirapómo. Arega íre tagariahne. Arene ahrega arereq míéhnsábé mókake wega Sísane sánsá sehginabirapómo. Arega íre tagariahne.   
\s1 Manikánka ite saraq íátái arámbéhrí sehgíóro i ehwéhne.  
\p
\v 17 Maniká itene Wahnahnka ite omaq itena wene arambehri saraq íátáire. Saraq íátái arámbéhrí kawerue sehgíóro. Sísa tagaríáh ké íwáhnorutaq mah ehwéh tei teinuge.  
\v 18 Manikánka are íre áhraburai tanáhráq mó kegá arene áú amurúrutonsabé ayehitéhnehboq anetaníbo íwíáhúno. Manikánka are áhraburaitaq arene áú íre amurúrutonsabé amahnága mi sansánsábé arutaboirinehboq pehragáhno.  
\v 19 Arene áú amurúrutonsabé peh abehq míre. Anetaníbo íwíáhúno. Arene áú íre amurúrutonsabéákáq anetaníbo íwíáhúno. Peh Manikánka sehgíóro ú ehweh sehgíónsábé anotah sansá míre.   
\p
\v 20 Manikánka áhraburaitaq miraurona arámbéhrí miraúno.  
\v 21 Manikánka áhraburaitaq mó aníné arambehriga are saiqnariarairo? Minayabe iwíáh kikirineho. Arene marakóipeqté wáhnáhnká soraq auwena pokúno atahnaraq pokinkehe.  
\v 22 Maniká itene Wahnahnka are áhraburai tanáhráq mó aníné arambehriga are saiqnariarairana Sísa itene Wahnahnka arene ahbabáq kaqauwátáinsabé wega soraq áúwéh ání tahnsa míahne.  
\p Wega áhraburaitaq pehipi míaronana Sísa Karáhéne arambehriga amahnága are aiq saiqnaríéhre.  
\v 23 Wene animárí míageheéna Sísaga anotah apéqtáté paiqmarowe. Paiqmaronsabe peh wehuke suwahbeh sansá miraiiyeho. Peh Maniká awahbeh sansá miraoro.  
\v 24 Néne iyahnabo anímáríno, Manikánka ite íáhraburaitaq mirauro arámbéhrí miraéq Maniká Iteriboreq mía míaoro.   
\s1 Poraga mahbigaunseq ahrarigaunseqsabé teriu ehwéhne.  
\p
\v 25 Mahbigaunseq ahrarigaunseqsabé mahraruge. Itene Wahnahnka mah ehwéh terio íre tenírana peh ínénéga aiq pútaq ehwéhnéna iwíáhue teiúge. Wega íné séhréh aintéhrana wene arambehri mira aruqaruruge. Minayabe néne ehweh íráhro.  
\v 26 Íre kaweq sunúq áhníbórá sinainsabé ahre meyaníe íwíáh, wehkinie íwíáh súáhro. Mi iwíáh súéhrataqmé aiq kawerire íwíáhuge.   
\p
\v 27 Ahreakáq míéhnaraqmé áúwéhneho. Íre ahreakáq míéhnaraqmé ahre meyaníe íwíáhineho.  
\v 28 Arega ahre meyéhnaraq minawé íre ahbabáriniewóne. Arega wehkinaraq minawé íre ahbabáriniewóne. Ahre meyéhra kegá mah marákóráq mé tanahráq sirupipeq umeh aginawire. Itene irupipeq umeh agínehoéna teiúge.   
\p
\v 29 Néne iyahnabo anímáríno, mah marákóípéq mé tanahráq aiq parabaginaire. Sísa tuina tanáhráq áhníbórá sinaire. Minayabe ahre mero keo, íre ahreakáq ké tahnsa míáhro.  
\v 30 Ibisah keo, íre ibisah ke tahnsa míáhro. Iru eyoyóo keo, iru íre eyoyóo ke tahnsa míáhro. Ménsámehnsá paiqmaq paiqmaro keo, íre ménsámehnsánkakaq ké tahnsa míáhro.  
\v 31 Mah marákóípéqté sánsá parabaginai puaq áhnte mensáméhnsánkákáq kéo, itene ménsámehnsánsabe irutaboiriyeho.   
\s1 Iwíáh kikiriyeho i ehwéhne.  
\p
\v 32 Ite iwíáh kikiriyeho éna mah ehwéh teiúge. Íre ahre merai ánínká Maniká wene Wahnahne arambehri kawerue sehgieyabe iwíáhire.  
\v 33 Wene ahrega kaweróne atankeheéna ahre merai anínká mah marákóípéqté náneqsabé iwíáh íwíáhire.  
\v 34 Minayabe we mó iwíáh mó iwíáhire. Sísa tagaríéh áhrárígá iwíáhéna, Néne ninonkakakaq néniwankakaqmé kaweqtaq míanieéna Maniká áwúge éna Maniká wene Wahnahne arambehriyabé iwíáh íwíáhire. Wenawehqka kaweróne atankeheéna wehakaq ínínká mah marákóípéqté náneqsabé iwíáhire.  
\v 35 Págege sansánká saiqnariankeheéna íre teiúge. Írakaumo. Peh séhréh aitanieéna mah ehwéh sehiranue teiúge. Maniká itene Wahnahnsabé webataq iwíáh íwíáh ateq wene sánsá kawerue sehgigeheéna sehiranue teiúge.   
\s1 Wene ahre aráríyábé éhwéhne.  
\p
\v 36 Wene ahre aráríyábé arutaboiréna abariinie íwíáh aruqaruri anímé ahbabáratehnehboq airaiq meyankéhe. Wega airaiq meyahnawe íre ahbabárinae.  
\v 37 Wewene anonkataq kawerue wahnahnorahi mahbígá, Ahre íre meyaníe íwíáhínaraq aiq kawerire.  
\v 38 Wene ahre arárí meyéh ánímé kawerire. Ahre íre meyéh ánímé anotah kawérire.   
\p
\v 39 Wenawehq oga míahnaraqmé mi inínká awehkawareq mía míaigehe. Sísa tagaríéh íníné awehkawa pukínaraq we mó Sísa tagaríéh ání kérankéhe.  
\v 40 We mó Sísa tagaríéh ání kérahnaraqmé aiq kawerire. We peh kéweiní míahnaraqmé anotah kawérire. Mahnawé ínénéga iwíáhuge. Manikáne Awanka mah iwíáh aintehrámo. Wega mah iwíáh aintéhre íwíáhuge.   
\c 8  
\s1 Poraga titirue nárie naneqsabé irarú ehwehne.  
\p
\v 1 Péhepehe maníkánsábé titiro naneq nanehnkono éq ínénsabe kasenurowe. Mó aní mó anínkáue minayabe íné aiq ahtebóge eme aiq pútaq ehwéhnowe. Aiq ahteboge íwíáhome saiyo sansane. Peh morá mó anínsábé irutaboirúnaga séhréh aitahráhi sansáne.  
\v 2 Íné moke ahteboge íwíáhi anínká íre anotahtaq ahtebehrana wene ahtebeh sansa íre awehrare.  
\v 3 Manikánsabe arutaboiri anímé Manikánka we tagaríéhre.   
\p
\v 4 Péhepehe maníkánsábé titiro naneq nanehnkono ue kasenuronsabé teiúge. Ite tagarionawe péhepehe maníkámé íre aiq pútaq nanere. Peh abehq píkísáh tahnsane. Íre áhnte maníkámárí míáhwe. Írakaumo. Ite tagarionawe Manikámé peh morá ánínéna webataq Maniká míre.  
\v 5 Mó kegá mahraréra, Íópeqkákáq mah marákó márákóípéqkákáq áhnte maníkámárínseq wahnah anímárínseq míáhwe ewe. Ite tagarionawe mi ehwéhmé íre aiq pútaq ehwéhne.   
\p
\v 6 Maniká Iteribo peh morá ánínéna webataq Maniká míre. We moke mirarena wene animárí míageheéna ite moq mirarowe. Sísa Karáhéwé we peh morá ánínéna itene Wahnah mire. We moke mirarowaq amahnága séhréh aitéhnsábé oga míone.   
\p
\v 7 Mó kegá Maniká éhweh íre ahtebahwe. Sega Sísa íre tagariarotaq péhepehe maníkáné sánsá aiq sehgirowe. Aiq sehgironsabé amahnága mi naneqsabé titiro tahutáhúqmé íre nah nanere éra áhwára áhwára iwíáhowe. Mina tahnsa íwíáho kegá mi tahutáhúq nehrataq, Mi tahutáhúqká ite ahbabáraitéhre íwíáhowe.   
\p
\v 8 Itega táhutahuq nahnayabé Manikánka kaweraitankéhbo? Írakaumo. Wega awehrio keyábé íre ehweh arítéhre. Nah keyábé kawerowe íre arítéhre.  
\v 9 Ite iuwahbeh tahutáhúq naneheqmúne irataqmé áhwára áhwára iwíáho kegá ite tagéra ahbabáriyeho. Itega nehrataq mó ke ahbabáriyehboq kawerurero.   
\p
\v 10 Are ahtebáhna anínká péhepehe maníkánsábé árótu nahtápéq míéhnaraq titiro tahutáhúq nehnana áhwára áhwára iwíáhi anínká are tagéna íné moq nanie íwíáhinabomo.  
\v 11 Wega aiq pútaq sansá peh ákáhtaq ahtebehnsabé náhnaraq wene arupipeq íre kaweraginae. Are ahtebia ánínká miraónaga mina áhwára áhwára iwíáhi aní anotahtaq íre kaweratanae. Sísa Karáhéga mi aníné ahbabáqsabeákáq pukúwe.   
\p
\v 12 Áhwára áhwára iwíáhi aní ahbabáratahna puah Sísa Karáhé moq ahbabáq atahne.  
\v 13 Ínéga nahnayabé mó Sísa tagaríéh ánínká íné tagéna ahbabárínaraq mina íre kawerinae. Minayabe mó Sísa tagaríéh ání ahbabáq atéhnehoéna mi tahutáhúq ahriahri awehrinie.   
\c 9  
\s1 Poraga wene arambehriyabé móne íre meyonsabe iwíáh íwíáhú ehwehne.  
\p
\v 1 Itega néne sansa aiq tagaríáhwe. Mó naneqka íné íre saiqnaríéhre. Írakaumo. Wene arambehri mirainkeheéna Manikánka eqmaq núwátái mino. Sísa itene Wahnah aiq tagarau mino. Sísa itene Wahnah éhweh teíátáutaq wensabé aiq pútare atáró mino.  
\v 2 Mó kegá iwíáhome, Manikánka íné íre eqmaq áúwátáire íwíáhowe. Peh itene Wahnah éhweh teiátáugaq aiq pútare atárónsabé ite tagaríáhmé Manikánka íné eqmaq núwátáire.   
\p
\v 3 Mó kegá ehweh aintéhrataq mahrarinie.  
\v 4 Manikáne arambehri miraunsabé wehukega íné kirabo aintáhmé íre kaweq sansápo? Írakaumo. Kaweq sansáne.  
\v 5 Manikáne arambehri miraoneheéra Sísa ábáqmarinseq Pítareq mó eqmaro kereqka ahtapeq nogótáq sene ahreronká se kéríráhwe. Ínéga moq mi sansá mirautaq tahirímé kaweq sansáne íwíáho irino.   
\p
\v 6 Mó kegá Manikáne arambehri miraome pehipi kiraboowe. Peh morá ínéreq Páhnábásareqka itene tópah paiqmarayeheéta arambehriúye.  
\v 7 Sene kíápéténine arambehri miraoneheéra sóntía kegá ahtapeq nogótáq íre seyene móneraté peh wahba monéráté tópah paiqmaq paiqmaro mino. So uqmatai anínká táhutahuq nera kéhtáq mewe naruq naruri mino. Sipisípiq wahnahni anínká mi kané náhnano naruq naruri mino.   
\s1 Ite séhréh aitera íwáhnoro ke kirabooro i ehwéhne.  
\p
\v 8 Ínéga peh wehukene sansá iwíáhéna mi ehwéh mirarire íwíáhiyeho. Írakaumo. Naho Manikánka Mósísi iwíáh atowana wega minayabe sehiranue mahraréna,   
\q1
\v 9 Káhoga arambehriitaq wene áwéhipeq náhgáq táhrareho. Mi kanká arambehrii puana arupibiínaraqmé pehipi táhutahurinkehe úwe. \rq (Lo 25.4)\rq*  
\m Manikánka peh káhoyabé arutaboiréna mi ehwéh irarúwo? Írakaumo.  
\v 10 Itensabé iwíáhéna irurú mino. Itega mina tahnsanigeheéna irarúwe.  
\p Sonsoréh ánínká, Mókake sotápéqté táhútáhúq mewe nanieéna arambehriire. Wereq we séhréh atéh ánínseqka nayeherawoye.  
\v 11 Wehukega ayu uqmarera anehe mi sotápéqté tópáh nahnserah itega Manikáne ehweh tei teinúye. Tei teinúyansabé itene ehweh íráh kégá kirabo aitéhrataqmé kaweq sansánoneheqmóe.  
\v 12 Itega mó ke kirabouro puaq itenkakáq kirabourotaq tahirímé anotahtaq kawerowe urauya irino.  
\p Kirabo aitáhro íre teiátáúye. Iteba pehipi míarauye. Itensabé abiahnsanéq Sísa Karáhéne kaweq ehwéhnsábé anetaníbo íwíáhiyeho éta kirabo aitáhro íre teiátáúye.  
\v 13 Manikánsabe iwíáh íwíáh atáh náhtápéq arambehrio kegá mibeqté táhútáhúq mewe nahwe. Minawé tagaríáh mino. Mitaq titiro tahberaq arambehrio kegá mi naneq pehgáriq mewe nah mino.  
\v 14 Mina inserah Sísa itene Wahnahnka mahraréna, Kaweq ehwéh íráh kégá se síwáhnoro kené sinonka séhréhorahi naneq nárigéhe ire.   
\p
\v 15 Ínéga itene táhutahuq pehipi íre merauge. Mókake íné pehipi kirabo aintageheéna sehiranue teiugo? Írakaumo. Nirupinsabé pukonaraq íre ineh inehinie. Íné ineh inehutaq tahirímé ínéga pehipi íwáhnoru sansánsábé íre iwíáh íwíáhorahu irino. Mó kegá néne iwíáh íwíáhu sansá sabi núwého.  
\v 16 Manikáne kaweq ehwéh tei teinunsabé kaweq aní múge éna iwíáh íwíáhininkono? Írakaumo. Manikánka koreri terinúno aintáráinsabé íné kaweq aní múge ue íre iwíáh íwíáhorahuge. Mi kawéq éhwéh íre teriasa ehiya míótáq tahirímé anotahtaq íre kaweru irino. Kaweq ehwéh teri terinu arámbéhrí íre suaníe.   
\p
\v 17 Ínénéga iwíáhue miraurautaq tahirímé ápeq meyó irino. Íre ínénéga iwíáhurauge. Manikánka koreri terinúno aintáráinsabé pehipi mira aruqaruruge.  
\v 18 Minayabe aneq apéq meyaninkono? Mó teri terino kegá ápeq meyáhnserah íre uge. Kaweq ehwéh pehipi tei teinunsabé niru eyoyóue nirutaboirume néne ápeq míre.   
\s1 Porawe áhnte ke séhréh arítéh áníne i ehwéhne.  
\p
\v 19 Mó kegá íné íre saiqnaríáhwe. Áhnte kegá Sísane sánsá sehgigeheéna sene arambehri aní tahnsa míóge.  
\v 20 Asiu kegá Sísane ehweh kawerue irera sehgigeheéna seba míarautaq sene sánsánurauge. Mósísiga sehgíóro ú ehwehnká íné íre saiqnaríéhre. Íre saiqnaríéhrara Asiu ke mi ehwéhnsábé iwíáh íwíáho puana seba míarautaq mi ehwéh íre anterutauge. Asiu kegá Sísane ehweh kawerue irera sehgigeheéna mi ehwéh íre anterutauge.  
\v 21 Nahnso ke Mósísine ehweh íre sehgíó ké wóe. Minayabe nahnso kereq míarautaq se tahnsá ména íné moq íre sehgirauge. Írakaumo. Manikáne ehweh íre susa Sísa Karáhéne ehweh sehgíúge. Nahnso kebá míarautaq sega Sísane ehweh kawerue irera sehgigeheéna Manikáne ehweh íre anteruena peh mi kené sánsánurauge.   
\p
\v 22 Sísane sánsá áhwára áhwáraue sehgíó kébá míarautaq sega órirane iwíáho sansá pehipi íre anterutauge. Sega Sísane ehweh irera kawerue sehgigeheéna sene órira sansa pehipi íre anterutauge. Mah kehiná kéhíná suwahpeq míarautaq mi sansá miraurauge. Sega Sísansabé aiq pútare atageheéna miraurauge. Manikáne kaweq ehwéh sehgigeheéna mi sansá mira aruqaruruge.  
\v 23 Mira aruqarurunsabé Sísansabé aiq pútare atáh kéreq ínéreqne irupipeq eyoyóire.   
\s1 Kagai apéq náinkeheéq Manikáne sansá tauntahunue sehgioneheqmúne i ehwéhne.  
\p
\v 24 Ábáhro tanahráq áhnte kegá árésísiue peheráhnotaq peh morá kótaiki anínká ápeq meyéhre. Mina inserah Manikánka ápeq náinkeheéq wene sánsá tauntahunue sehgíóro.  
\v 25 Kótaikoneheqmúne íwíáho kegá sene sinonka págegeinkeheéra túbáh aginie íwíáh suera peh ahriahri tauntahunue arambehri aruqarurowe. Peh kambaréki apéq meyaneheéra tauntahunowana Manikánka náina apéqmé peh ahriahri kagainawire.   
\p
\v 26 Ínéwé Manikáne sansá íre múguwahguue sehgíúge. Árésísi kiotaiki anínká íre mibeq tagia móbeq tagéna pehbeheráh pokinserah tauntahunue sehgíúge. Tobehi anínká wene ayahnkara íre mobeq subisa peh tábúsoqme wehukéníné anonka subínserah Sísane arambehri tábúsoqme arambehriuge.   
\p
\v 27 Ínéga mó keyábé, Sísane sánsá tauntahunue sehgíóro uraunsabé Manikánka íné nuwehnehboq íre túbáh aginie. Peh kaweq sansá tábúsoqme sehginieéna néne ninonka kawerue wahnah wahnahnuge. Néne ninonka págegeinieéna tauntahunue arambehriuge. Ínéga kagai apéq meanieéna tauntahunue arambehriuge.   
\c 10  
\s1 Íre kaweq sunúq sínaraq ite Sísane sánsá súého i ehwéhne.  
\p
\v 1 Naho itene igaqnaréhga Mósísi kérówe. Sega miraunsabé iahreraq kankeheéna teiúge. Sega abatapi nogútaq írábúyá akariuriowe. Sega írábúyá anehe karageheéna Manikánka mi irábúyá omaq atowe. Manikánka iwíáh aritowara sega Káhtore Waní kéráwégue seberaebéq pokuwe. \rq (Kisim Bek 13.21-22, 14.21-29)\rq*   
\m
\v 2 Sega írábúyá akariuriotaq nogútaqkakáq Káhtore Waní kéráwégue seberaebéq pokutaqkákáq sega wání meyónserahnéra mitaq nogera Mósísi kérera wenkahnáh úkuwe.   
\p
\v 3 Manikáne Awanka íópeqté tópáh náriuwara ómiga nowe.  
\v 4 Wega ótaq sansánútaq wání arahno ebahpipéqté súwana náriuwara nowe. Mi ebáhmé Sísa Karáhée. Sega pokutaq mi Ebáhnká sereq moráráq pokúwe.  
\v 5 Pokúwara Maniká sene sánsánsábé íre awahbó púara abatapi nogútaq puku pukuéra sene sinonka abatapinue mibeq móbeq kowe.   
\p
\v 6 Sega ahbabárunserah itega miraiyeho éna Manikáne ehwehnka tei teinire. Sega ahbabáq naneqsabé sirutaboiru serahniyeho.  
\v 7 Táhmaro mi kegá péhepehe maníkánsábé iwíáh íwíáh atónserahniyeho. Sega miraunsabé Manikáne ehwehnka mahraréna,  
\q1 Ísara kegá tútuue méra táhutahuréra irigéra ábáhréra nahnso kené sansanéra mó kené weh ahre abariuwe ire. \rq (Kisim Bek 32.6)\rq*   
\p
\v 8 Sega mó tanáhráq ahbabáréra áhnte kegá mó kené ahre ahrari abariunsabe Manikánka abiahnsa aritena kamah ariuwara peh íregáritaq wehuké 23 táhúséni (23,000) wehuké peh morá wéhékáh pukuwe. Sega mirau serahniyeho. \rq (Namba 25.1-9)\rq*   
\p
\v 9 Mó tanáhráq táhmaro Ísara kegá sene wahnahnsabé, Árahono éra wensabé éhruruunsabe Manikánka wehe omaq atowana éhruruu ke pówara pukuwe. Sega éhruruu serahniyeho. \rq (Namba 21.4-8)\rq*   
\p
\v 10 Mó tanáhráq táhmaroga Manikánsabe abiahnsa atera ehmuniq éhmúníruwana Manikánka íópeqté ánínsábé, Márunsubiq suo atowana mi ke márunsubiq suowe. Sega ahbabáru serahniyeho. \rq (Kisim Bek 16.2)\rq*   
\p
\v 11 Manikáne ehwehnka sene ahbabáq teíre. Sega ahbabárunserah itega moq miraiyeho éna teíre. Amahnága anehe tanahráq sinainsabé itega kaweqtaq mía míaigeheéna teíre.  
\v 12 Íné kaweqtaq ména págegeue iriwe míóge íwíáhóna aníno, inahsubínehboq áwéh panantagínah págegeue iriwe míahno.  
\v 13 Áhwáré naneqka íre arebataq areba sire. Írakaumo. Mah kehiná kéhínápá sire. Áhwáré naneqka ite íre saiqnariankeheéna Manikánka wene omasa éhwéh ahreraq matawéna ite séhréh aitankéhe. Wega séhréh aitena kaweq ah sokogi ainkéhe. Wega ite págegeue míageheéna séhréh aitowana áhwáré naneqka ite íre saiqnarianawire. Ahbabáqka moq ite íre saiqnarianawire.   
\s1 Owainawansabé titirue náríé náneqme pehragahro i ehwéhne.  
\p
\v 14 Néne iyahnabo anímáríno, péhepehe maníkánsábé iwíáh íwíáh ate sansa pehragahro.  
\v 15 Itewe ahtebia ké míáhnsábé teiú éhwéhnsábé iwíáhue tagahro.  
\v 16 Sísa itene ahbabáqsabe pukúnsabe iahreraq kéh tánáhráq itega káhpuipéqté wánínsábé meyone. Mewe nahnayabé itene Wahnahnsabé kaweróne ateq Sísa Karáhéne korahq tunsabe itene ahbabáq kaweraitéhre íwíáhúne. Mi tanáhráq itega tópah\f + \fr 10.16 \ft Káríki ehwéhmé tópahme íre kéhre. Páréti kéhre.\f* keqme nahnayabé Sísane anonka kamahúnsabe itene ahbabáq kaweraitéhre íwíáhúne.  
\v 17 Mira íwíáhéq morá ké tahnsa míone. Itega keqme nóna topáhmé peh morá tópáh púaq ite áhnte wehuké méq morá ké tahnsa míone.   
\p
\v 18 Asiu kené sánsánsábé iwíáhoro. Sega tahberapeqté titirue náríé náneq nahtaq Manikáne tahbe puara mi tanáhráq sega wensabé aiq pútaq iwíáh íwíáh atáhwe.  
\v 19 Teiú éhwéhnsábé aneq iwíáhonehnkono ewo? Péhepehe maníkámárí íre oga míáh náneqmaríne. Mi naneqmarí titirue náríé náneq íre Maniká náwé náneq tahnsáne.  
\v 20 Írakaumo. Nahnso kegá titirue náríé náneq Maniká íre náwasa peh owainawamarí náríéwe. Owainawansabé iwíáh íwíáh atéhboq sensabé titirue náríé náneq pehragahro.   
\p
\v 21 Itene Wahnah pukú tanahráq iahreraq kéh káhpúípéqté wánínkákáq owainawansabé iwíáh íwíáh atáh káhpúípéqté wánínkákáq moráráq neho. Itene Wahnah pukú tanahráq iahreraq kéh tópáhnkákáq owainawansabé iwíáh íwíáh atáh tópáhnkákáq moráráq neho.  
\v 22 Mirairataq Sísa itene Wahnahnka, Aneqsabé íné nuweq owainawansabé iwíáh íwíáh ataho éna abiahnsa aitanawire. We anotah pagégé ání púaq itega we íre kiotaikorahúna mino.   
\s1 Ahriahri itega Maniká áwíq pankeraneheqmúne i ehwéhne.  
\p
\v 23 Mó kegá, Ite moke miraona naneq aiq kawerire ewe. Peh moke miraona naneqka ite kaweqtaq méyabe íre séhréh aitahráhire. Moke miraona naneqka ite Sísa kawerue kéreyabe íre págege aitahráhire.  
\v 24 Ite iuwahbeh sansá pehipi miraiyeho. Peh itene iyahnabo séhréh aritahráhi sansánoro.   
\p
\v 25 Máhkétirapéqté táhútáhúq paiqmaréhrataq mah tahutáhúq aneq sansánia táhútáhúqpo ue íre kasenoro.\f + \fr 10.25 \ft Mó tanáhráq mó tanáhrárue mó kegá ménkámehnkáne awaq titirue péhepehe maníká náwúwe. Náwera anehe máhkétirapéq mi awáq kobaiqmarówe. Mi awáqsábé Poraga Sísa tagaríáh kéyábé, Íre kasenéq pehipi paiqme nahro úwe.\f*  
\v 26 Minayabe Manikáne ehwehnka mahraréna,  
\q1 Moke mah marákó márákóákáq mahtaq kéh náneqkakáq itene Wahnahne náneq mire ire. \rq (Lo 10.14; Buk Song 24.1)\rq*   
\p
\v 27 Sísa íre tagaríéh ánínká itensabé, Táhutahuronehboq máhoro ínaraqmé ite iuwahbáhnaraq kowe nahro. Wensabé, Mah tahutáhúq eheqtepo ue íre kasenoro. Wega náwí náneq pehipi nahro.  
\v 28 Mó anínká itensabé, Mah awáq owainawansabé titirúna naneq náwúge ínaraq íre nahro. Mi awáqkáwé ite íre ahbabáq aitahráhire. Peh ite teí ání ahbabáq atéhboq íre nahro.  
\v 29 Itega ahbabáq iwiáhowe íre iraruge. Írakaumo. Peh teí ánínká, Itega aiq ahbabárowe íwíáhineho.  
\p Mina tahnsa íwíáhi aní íre míahnaraq íné nuwahbeh naneq nahrahuge. Peh móbeq míéh áníné awehrii sansánká íné íre saiqnariahrahi mino.  
\v 30 Manikánsabe, Kaweróne atena mi tahutáhúq nahnara tagehra kegá árahue ehweh aintagéhbo?   
\p
\v 31 Itega tópahnkakáq wánínkakaq nehrataq mó naneq arámbéhrí mirairataq Maniká áwíq pankeraneheéq wensabé iwíáhue kawerue miraoro.  
\v 32 Itega miraonka Asiu kereq nahnso kereq Sísa tagaríáh kéreq ahbabáq arítéhboq iwíáhue peh kaweq sansánoro.   
\p
\v 33 Ómi mó kegá moke ínéga mirau sansá kaweq sansáne íwíáhigeheéna mirauge. Íné nuwahbeh sansámé íre mira aruqaruruge. Íné tagah ke séhréh aritanieéna sensabé iwíáhéna peh kaweq sansá mirauge. Sega Sísane ehweh irera kawerue sehgigeheéna sensabé iwíáhéna mirauge.   
\c 11  
\p
\v 1 Ínéga Sísa Karáhéne sansá sehgíúnserah ite moq néne sansá sehgíóro.   
\s1 Poraga ayahqnonsabe irarú ehwehne.  
\p
\v 2 Itega íné iahreraq matawéq moke íwáhnorurau ehwéh kawerue sehgíó púana itensabé iwíáh íwíáh aitóge.  
\v 3 Mó ehwéh kawerue ahtebagehboq írátíáhro. Wehga wene ahre wahnahnirana Sísa Karáhéga moke weh wahnahnirana Maniká Iteriboga Sísa Karáhé wahnahnire.\f + \fr 11.3 \ft Písíni ehwéh wahnahninsabéwé “het” kéhre. Písíni ehwéh “het” téhtaré áwáhé kéhre. Mó morá áwáhé itene ehwehme ayahqnone. Mó morá áwáhéwé itene ehwehme wahnahne.\f*   
\p
\v 4 Sísa Karáhé wene Wahnah puana wehga púrerínaraq wene ayahqno íre akari atiankehe. Manikáne Awanka iwíáh atahna ehweh irarínaraq wene ayahqno íre akari atiankehe. Mi tanáhráq wene ayahqno akariaráhnaraq Sísa Karáhé ayehitawinawire.  
\v 5 Wenawehq wene wahnah puana ahrega púrerínaraq wene ayahqno akari atiankehe. Manikáne Awanka mi ahré iwíáh atahna ehweh irarínaraq wene ayahqno akari atiankehe. Mi tanáhráq wene ayahqno íre akariaráhnaraq wega wenawehq ayehitawinawire. Mi tanáhráq wene ayahqno íre akariaráh áhréwé ayahra káúqsúéh áhré tahnsane.  
\v 6 Wene ayahqno íre akariaráhnaraq wene ayahra káúqsuankéhe. Ayahra moke káúqsue sansa ayehiteh sansáne íwíáhirataq ayahra pehragéq ayahqno akariaráhro.   
\p
\v 7 Manikánka weh mirarotaq wewe tahnsá mirarowara wehga Manikáne anotah awíqkákáq Manikáne págege sansánkákáq sokigiowe. Minayabe wehga púrerínaraq wene ayahqno íre akariinkehe. Manikánka ahre mirarotaq wenawehqne áwíqkakaq wene págege sansánkákáq sokiginieéna akariinkehe.  
\v 8 Manikánka wehuke mirarotaq wega ahrene ayahnsatate weh miraroo? Írakaumo. Wega wehne ahwígara piruqme ahre mirarowe.   
\p
\v 9 Manikánka ahreyabé iwíáhéna wehga séhréh atankeheéna miraroo? Írakaumo. Wega wehyábé iwíáhéna ahrega wenawehq séhréh atankeheéna mirarowe.  
\v 10 Ahreronká sensuwehqsone ehweh kawerue sehgíónsábé íópeqté kégá tagagehboq mi inínsónká púrerirataq sene siyahqno akari atiagehe.   
\p
\v 11 Manikáne animárímé weh sebataq ahre sebatarue mía míao sansámé Maniká íre awahbeh sansáne. Írakaumo. Ahrega wenawehq séhréh atahnana wehga moq wene ahre séhréh ato aitéhre.   
\p
\v 12 Téhwe Manikánka wehne ahwígara mewe ahre mirarowara amahnága ahreronká ani maqmaq maqmarowara áhnte weh míáhwe. Manikánka moke kéh náneq áhwárarowe.   
\p
\v 13 Ahrega wene ayahqno íre akaria Manikánsabe pehipi púrerínaraqmé kaweq sansápo? Iteitega mi sansámé iwíáhue tagahro.  
\v 14 Weh íre wahto ayáhrá kahnaraq minaga we ayehitanae. Itene sánsánká minayabe aiq sokigi aí mino.   
\p
\v 15 Ahrene íre wahto ayáhrá kahnaraqmé wene ayahrame wene awahriq nanere. Wene ayahqno akariinkeheéna Manikánka ayahra áwíre.  
\v 16 Ayahqno akariare ehwéhnsábé suwahrieh keyábé mó íre teriníe. Mó sansá írakaunire. Itereq mó Sísa tagaríáh kéreqsabé peh morá mahna teiú sánsá kéhre.   
\s1 Kórína kegá siahreraq ko táhútáhúq notaq íre kaweq sansánu ehwéhne.  
\p
\v 17 Amahnága mó ehwéh teiníboq írátíáhro. Itega momiwíotaq mó ke séhréh arítéh sánsá íre miraia peh ahbabárowe. Minayabe itensabé íre iwíáh íwíáh aitóge. Írakaumo.  
\v 18 Mó anínká tenímé itega Manikánsabe iwíáh íwíáh ataneheéq momiwíotaq íre morá íwíáhia peh mó iwíáh mó iwíáhéq mó keyábé abiahnsa arítáhwe teníre. Tení éhwéhmé aiq pútaq ehwéhpómo. Peh aiq pútaq ehwéhne íwíáhuge.  
\v 19 Íre morá íwíáhirataq kaweq sansá ábórarinkeheéq sío síoéq iwíáhue tagéq, Insega aiq pútaq sansá sehgiramo éq ahtebahrahowe.   
\p
\v 20 Itega momiwíotaq itene Wahnah pukúnsabe iahreraq kéh táhútáhúq íre tábúsoqme nahwe.  
\v 21 Itega mó ke íre síwénunia peh apubúue wewene wewene táhutahuq nahwe. Miraonsabé pehgáriq tahutáhúq kéh kégá sirupibiirara mó kegá píah áhnte nahnsabé múguwahgu agowe.  
\v 22 Itene nahtapeq táhutahuréq naraho mino. Manikáne nahmé peh abehq nánere íwíáhoo? Itega mitaq séq tópah tabonah ke íre náríénsábé se siyehiteh mino. Aneq ehwéh teinínkono? Itega miraonsabé kawerowe aitanínkono? Ahqáho. Írakaumo. Itega mirao sansá íre kaweq sansáne.   
\s1 Sísaga párétiakáq sera anonkakaq we kéró ke náriu ehwéhne.  
\r (Mátíyu 26.26-29; Máhka 14.22-25; Árúka 22.14-20)  
\p
\v 23 Itene Wahnahnka níwáhnorurai ehwéh íwáhnoréna teiátáuge. Mahraue teiátáume Súrásaga Sísane naruo koweriro inókáhpéq itene Wahnahnka páréti mewena\f + \fr 11.23 \ft Párétiwe Asiu kené tópahne.\f*  
\v 24 Manikánsabe kaweróne atena keqme mahraréna, Mahnawé ninonka mire. Ite kaweraitanieéna ninonka Maníka awena pukinie. Íné iahreraq matiagehboq amahnága mirau sansánoro úwe.  
\v 25 Úwara sega páréti nowana Sísaga káhpu mewena monseráh sánsánéna mahraréna, Mah nahníáq sérá anome néne korahq mire. Néne korahq tuinaga o sansa áhwárankehe. Itega nehrataq ahriahri íné iahreraq matíáhro úwe.   
\p
\v 26 Itega mah ehwéh sehgíónká Sísa itene Wahnahnka itene ahbabáqsabe pukúmé pahsúéhre. Itega mi parétíákáq sera anonkakaq nahnka we pukúmé pahsúéhre. Wega tuina tanáhráq mah sansá parabaginae.   
\s1 Itene irupipeqté íwíáh ebeq iwíáhue tagéq anehe nanehe i ehwéhne.  
\p
\v 27 Sísa itene Wahnah pukúnsabe iahreraq kéh táhútáhúq neh anínká íre iwíáhue tagéna pehipi náhnaraqmé íre kawerinae. Mina tahnsa neh anínká itene Wahnahne anonkankakáq korahqkakáqsábé íre kaweratéh púana wega aiq mirainsabé anotahtaq kamah awinkéhe.  
\v 28 Náhna anínká wene arupipeqté íwíáh ebeq iwíáhue tagéna anehe párétiakáq sera anonkakaq nankehe.   
\p
\v 29 Náhna anínká itene Wahnahne anonkansabé kawerue íre iwíáhéna pehipi náhnaraq wega mirainsabé kamah awinkéhe.  
\v 30 Ite áhnte kegá mina tahnsa narutonsabé amahnága mareqmarerue awahreowe. Mó táhmaroga itene Wahnahne anonkansabé kawerue íre iwíáhia pehipi narutonsabé aiq pukurowe.  
\v 31 Minayabe itega miraira sansá ebeq kawerue iwíáhue tagéq anehe nahnaraq Manikánka ite íre kamah ainkéhe.   
\p
\v 32 Manikánka mah marákóípéqté sánsá sehgíó ké ehweh aritena íre kaweqtapéq suankéhe. Itene Wahnahnka itene sánsá tagéna íre ábéreh sansáne íwíáhéna kamah ainkéhe. Mókake íre kaweqtapéq eqmaq íúwéhnehoéna itega ahbabáro tanáhráq kamah ainainire.   
\p
\v 33 Néne iyahnabo anímáríno, momiwíue méq Sísa pukúnsabe iahreraq kéh táhútáhúq nehrataq mó naneheraira keyábé iwíáhue síwénunue moráráq nahro.  
\v 34 Manikánka kamah awinehboq arupibii anínká ebeq wene nahtapeq táhutahuraruena anehe momiwíorabeq pokinkehe.  
\p Íné mó ehweh kéhre. Iteba konaraq mó áhwára áhwárao sansá kaweraitaníe.   
\c 12  
\s1 Poraga Manikáne Awanka náina naneqsabé teí éhwéhne.  
\p
\v 1 Néne iyahnabo anímáríno, Manikáne Awanka náina naneqsabé múguwahguéq áhwára áhwára iyehboq íwáhnorinie.  
\v 2 Ite tagaríáhmé itega Sísane sánsá íre tagariarotaq péhepehe maníká íre ehwehnorahi naneqsabé iwíáh íwíáhue mi sansá sehgirowe.  
\v 3 Teiníboq kawerue írátíáhro. Manikáne Awanka iwíáh atéh ánínká Sísansabé íre éhruru atahráhire. Manikáne Awanseq íre mía míai anínká, Sísa néne Wahnah mire. We awahbeh sansá sehginíe irarerahiro? Írakaumo. Wega íre irarerahire.   
\p
\v 4 Manikáne Awame we peh morá ánínéna wega í náneqme mó naneq mó naneq náíre.  
\v 5 Maniká itene Wahnah peh morá ánínéna wene arambehriwe wega sainsúéh árámbéhrí mó naneq mó naneq arámbéhrí sainsúéhraq miraúne.  
\v 6 Manikáne arambehri miraúnayabé mó aní mó arámbéhrí mó aní mó arámbéhríue miraúne. Maniká peh morá ánínéna wene arambehri kawerue miraigeheéna séhréh aitéhre.   
\p
\v 7 Itega mó Sísa tagaríáh ké séhréh aritageheéna Manikáne Awanka págege naneq ite mó aní mó anínue náíre.  
\v 8 Wega mó aní iwíáh atéhrana peh Manikáne iwíáh púana ahtebia íwíáh pahsuahráhire. Wega mó aní mó iwíáh atéhrana wene auranka íre tageh naneq wene arupipeq tagariahrahéna pahsuahráhire.  
\v 9 Wega mó aní iwíáh atéhrana mi anínká Manikánsabe anotahtaq aiq pútare atéhre. Wega mó aní págegeue séhréh atéhrana awahre keyábé púreq arítéhrara kaweragowe.   
\p
\v 10 Wega mó aní págege atéhrana ótaq sansá miraorahire. Wega mó aní iwíáh atéhrana mi anínká íre wewene iwíáh peh Manikáne Awanka iwíáh atéh éhwéh irarerahire. Wega mó aní iwíáh atéhrana mi anínká owainawane awankakaq wehukene awankakaq saraqsuahráhire. Mó aní iwíáh atéhrana we kambare ehwéh irarerahire. Irarirana Manikáne Awanka mó aní iwíáh atéhrana mi kambáré éhwéh ahtebéna wewene ehwehtaq pahsuahráhire.   
\p
\v 11 Manikáne Awa peh morá ánínéna mi pagégé náneqmarí náíre. Wewega iwíáhue mó aní mó naneq awena mó aní mó naneq awena ue náíre.   
\s1 Ite Sísane anonka tahnsá míone i ehwéhne.  
\p
\v 12 Wehukeníné anonka peh morá ánónkánirana áhnte naneq kéhre. Mi naneqmarí kéhrana peh morá ánónká kéhre. Mina inserah moke ite Sísa tagariona kewé wene morá ánónká tahnsa míone.  
\v 13 Ambanta wánípipeq kéhtáq wánínka moke ambantaipéq kéhnserah Manikáne Awa peh morá ánínéna itene irupipeq séna mía míaire. Wega iteba mía míai puaq ite ómi Sísane morá ánónká tahnsa míone. Ite Asiu kereq nahnso kereq arambehriraq saiqnaríáh kéreq arambehriyabé ápeq meyáh kéreq morá ánónká tahnsa míone. Ite págege anímárí míageheéq wání ahriahri nónanserah Manikáne Awanseq mía míaúne.   
\p
\v 14 Ite tagarionawe wehukeníné anonka íre peh morá náneq kéhre. Írakaumo. Wene anonkataq áhnte naneq kéh mino.  
\v 15 Aigáránká mahraréna, Íné íre ayahnkara púana íné íre mah anónkáné aigárá múge itaq tahirímé anonkanka wene aigárá súéh iripo? Írakaumo. Anonkanka wene aigárá íre suahráhire.   
\p
\v 16 Wehukeníné ayahqnotaq kéh áhrégá mahraréna, Íné íre aura puana íné íre mah anónkáné ahre úge itaq tahirímé anonkanka wene ahre súéh iripo? Írakaumo. Anonkataq kéh ahre íre suahráhire.  
\v 17 Anonka íre mó naneqkakáq peh aura kéhtáq tahirímé ehwehme árahue irahráh iripo? Anonka íre mó naneqkakáq peh ahre kéhtáq tahirímé árahue táhutahuq kaweq kunkúnire irari iripo?   
\p
\v 18 Anonkame íre peh morá náneq kéhre. Írakaumo. Manikánka wehukeníné anonka mirarotaq we awahbónserah moke náneq mirarena kawerarowe.  
\v 19 Wehukeníné anonkataq peh morá náneq kéhtáq tahirímé íre anonkanurá kéh irino.  
\v 20 Wehukeníné anonkataq áhnte naneq kéhrana wene anonka peh moráe.   
\p
\v 21 Wehukeníné auranka wene ayahnkaransábé, Are íre míahnaraq tahirímé kaweqtaq míó irino íre irarerahire. Írakaumo. Wehukeníné ayahqnonka wene aigáránsábé, Are íre míahnaraq tahirímé kaweqtaq míó irino irarerahiro?  
\v 22 Írakaumo. Wehukeníné anonkataq mó naneq págege naneq kéhrana mó naneq mareqmareq naneq kéhre. Mi maréqmáréq náneq íre kéhtáq tahirímé wene anonka kaweqtaq kéh iripo? Írakaumo.   
\p
\v 23 Itene inonka mareqmareq naneqme sehikaranká peraq inehoéq mi maréqmáréq náneq kawerue wahnahnúne. Itene inonka iyehiteh naneq mó kegá tagehoéq kawerue aneranerue akari atione.  
\v 24 Itene inonka iwíáh íwíáhúna naneq mina tahnsanue íre akari atione. Itene inonka mareqmareq naneqkakáq iyehiteh naneqkakáq kawerue wahnahnigeheéna Maniká wewega iwíáhéna moke itene naneq mirarena kawerarowe.   
\p
\v 25 Kawerarowana íre webataq webatarue kéhre. Írakaumo. Mina inserah ite Sísane anonka méq mó iwíáh mó iwíáhiyehboq peh morá íwíáhoro. Ite Sísane anonka míáh púaq peh morá arerensabé iwíáh íwíáhinehboq mó keyábé iwíáhue we séhréh atéhoro.  
\v 26 Wehukeníné anonkataq eheqpopoq érínaraq wene anonka moke érire. Mina inserah ite Sísane anonka míona puaq mó aní éritaq ite moq ómi íérire. Mó kegá ite míonarabeqte ánínsábé iwíáh íwíáh atáhwaq itega moq wensabé iwíáh íwíáhúne.   
\s1 Manikánka mó arámbéhrí mó arámbéhríue omaq sitéh éhwéhne.  
\p
\v 27 Ite Sísa Karáhé tagaríáh ké wene morá ánónká méq mó aní mó anínue wene anonkataté náneq míáhwe.  
\v 28 Sísa tagaríáh kégá wene sánsá kawerue sehgigeheéna Manikánka mó arámbéhrí mó arámbéhríue omaq sitéhre. Téhwe wega eqmaro ke omaq sitéhre. Anehemé Manikáne Awanka sokigi arí éhwéh pahsúáh ké omaq sitéhre. Mó anéhémé síwáhnoro ke omaq sitéhre. Ótaq sansá mirao kewé, awahre ke kawerarítáh kéwé, séhréh arítáh kéwé, wahnahnarítáh kéwé, mó kehináné kambare ehwéh irare kewé, minawari Manikánka moke omaq sitéhre.   
\p
\v 29 Sísa tagaríáh ké eqmaro kene arambehri ómiga íre mirao mino. Manikáne Awanka sokigiarí éhwéh ómiga íre pahsúáh mino. Síwáhnoré arámbéhrí ómiga íre mirao mino. Ótaq sansá miraé arámbéhrí ómiga íre mirao mino.  
\v 30 Awahre ke kawerarite arámbéhrí ómiga íre mirao mino. Kambare ehwéh iraré arámbéhrí ómiga íre mirao mino. Kambare ehwéh ahtebéra seyene ehwehtaq pahsue arámbéhrí ómiga íre mirao mino. Írakaumo. Ómi kegá mi arámbéhríárí moke íre miraorahowe. Peh Manikánka mó arámbéhrí mó arámbéhríue omaq sitéhnserah miraorahowe.  
\v 31 Manikáne Awanka náí náneq iwíáhue tagéq kiotaiki naneqmarí meyanéhe íwíáhéq minayabe irutaboiroro.   
\c 13  
\s1 Moke mó keyábé irutaboironehe i ehwéhne.  
\p Kiotaiki sansánsábé teinie.  
\p
\v 1 Íné moke mó kehináné ehwehnkakáq íópeqté kéné ehwehnkakáq irarenaraqmé mó keyábé íre nirutaboirarítáhnaraqmé íné peh abehrání míanie. Táoyankakaq peroqkakáq subírana ehwehnirara íráh kégá anetaníbo íwíáhonserah ínéga mó keyábé íre nirutaboirarítáhnaraqmé sega néne ehwehnsabé moq anetaníbo íwíáhigehe.   
\p
\v 2 Manikáne Awanka iwíáh aintéh éhwéh irarenaraqmé mó keyábé íre nirutaboirarítáhnaraqmé íné peh abehrání míanie. Ínéga moke epéqté éhwéh ahtebahnaraqmé mó keyábé íre nirutaboirarítáhnaraqmé peh abehrání míanie. Ínéga Manikánsabe anotahtaq aiq pútare atónsábé sáwéhyabe, Móbeq agúno atáhnaraqmé mi sawéh móbeq agínaraq mó keyábé íre nirutaboirarítáhnaraqmé peh abehrání míanie.   
\p
\v 3 Moke néne ménsámehnsá tabonah ke náríénaraq sensabé íre nirutaboirarítáhnaraqmé tabonah ke náríénaga íre séhréh aintankéhe. Sísane sánsá sehgíúnsábé mó kegá íné táhtoqme ninonka iraipéq nuehrana tabikonaraq sensabé íre nirutaboirarítáhnaraqmé ínéga miraonaga íre séhréh aintankéhe.   
\p
\v 4 Mó keyábé arutaboirarítéh ánínká íre áyátia peh uwaresa áníne. Wega mó ke kaweraritena se matíáh náneqsabé aigárá íre pabekire. Írakaumo. Wega, Íné anotah aní múge íre iwíáhire. Wega wenáwíq íre pankeréhre.   
\p
\v 5 Arutaboirarítéh ánínká íre ahbabáq saiyo aníne. Wega peh morá wewensabé íre iwíáh íwíáhire. Wega íre apubúue abiahmáréh áníne. Mó kegá we ahbabáratáhnsábé íre iwíáhi aníne.  
\v 6 Arutaboirarítéh ánínká ahbabáqsabe íre iwíáh íwíáhia peh aiq pútaq sansá kaweq sansánsábé iwíáh íwíáhire.   
\p
\v 7 Arutaboirarítéh ánínká íre kaweq sunúqkákáq kawerue arambehrire. Wega Manikáne ehwehnsabé ahriahri aiq pútare atéh áníne. Manikáne omasa éhwéhnsábé mirainawire íwíáhéna kawerue áwénunire. Wene arupipeq umehi tanáhráqkákáq íre túbáhagia Manikáne sansá peh tábúsoqme ambubu atawéna sehgíre.   
\p
\v 8 Itega mó keyábé irutaboirarite sansamé íre parabagorahire. Írakaumo. Manikáne Awanka iwíáh aitéh éhwéh irare sansá parabaginawire. Manikáne Awanka iwíáh aitéhraq kambare ehwéh irare sansá parabaginawire. Kawerue ahtebé sansá parabaginawire. Peh morá mó keyábé irutaboirarite sansamé íre parabaginawire.   
\p
\v 9 Amahnága ite peh ákáhtaq ahtebóne. Manikáne Awanka iwíáh aitéh éhwéh peh ákáhtaq ireq irarerahúne.  
\v 10 Aiq pútaq naneq sínaraq moke amahnága ahtebóna naneqmarí parabaginawire.   
\p
\v 11 Íné káriq aní míarautaq káriq anímárínká ehwehnéra iwíáhéra mira onserah sansánurauge. Anotah aní úkurautaq káriq aníné sánsá sutauge.  
\v 12 Wehukenínká sunkíkíri nahupéqté timanopipéq tagéna awankuraq íre kawerue tagehnserah amahnága itega Manikáne naneqmarí peh ákáhtaq tagahrahúne. Wehukenínká mó aníné auranabiah tagehnserah mókake itega Manikáne naneqmarí kawerue taganeheqmúne. Manikánka amahnága ite moke tagaríéhnserah mi tanáhráq itega we moq taganeheqmúne.   
\p
\v 13 Manikáne ehwehnsabé aiq pútare atewé, Manikánka ite kaweraite tanahráqsábé áwénunéwé, mó keyábé arutaboiraritewé, mi sansátáró peh kagainae. Mó keyábé arutaboirarite sansanká mó sansátáré kiotaikire.   
\c 14  
\s1 Manikáne Awanka iwíáh atéhrana pahsúéh éhwéhne.  
\p
\v 1 Mó keyábé irutaboirarite sansansábé ahriahri anotahtaq irutaboiroro. Manikáne Awanka náina naneqsabé anotahtaq iuwahbehre íwíáhoro. Wega iwíáh aitéhraq Manikáne ehweh irareraho sansánsábé anotahtaq irutaboiroro.  
\v 2 Manikáne Awanka iwíáh atéhrana kambare ehwéh irari anínká íre mó keyábé peh Manikánsabe irarire. Mó kegá mi kambáré éhwéh íre íráhwana peh Manikánsabe irarire. Manikáne Awanka iwíáh atéhrana kambare ehwéh irari anínká peh epéqté éhwéh Manikánsabe irarire.   
\p
\v 3 Manikáne Awanka iwíáh atéhrana Manikáne ehweh pahsúéh ánínká wehukeyabé irarire. Wehuke séhréhue págege aritanieéna irarire. Íráh kégá peh kaweq sansá sehgigeheéna irarire. Sirupipeq eyoyó aritanieéna irarire.  
\v 4 Manikáne Awanka iwíáh atéhrana kambare ehwéh irari anímé mi ehwéh irarinka peh morá wewene arupipeq kawerire. Manikáne Awanka iwíáh atéhrana Manikáne ehweh pahsúéhnká moke mibeqté Sísa tagaríáh ké séhréh arítéhre.   
\p
\v 5 Manikáne Awanka iwíáh aitéhraq kambare ehwéh irarúnaraq kaweq sansánirana moke itega mirairansabé nuwahbehre. Manikáne Awanka iwíáh aitéhraq wene ehweh pahsúáhnaraq irare sansá anotah kawéq sánsá púana itega moke mirairansabé anotahtaq nuwahbehre. Wehukenínká kambare ehwéh irarínaraq mó anínká Sísa tagaríáh ké séhréh aitanieéna mi kambáré éhwéh áwahewé itene ehwehtaq pahsuankéhe. Itene ehwehtaq pahsuahna aní íre míahnaraq Manikáne ehweh irarinka kambare ehwéh kiotaikire.   
\s1 Kambare ehwéh irari anínsábé éhwéhne.  
\p
\v 6 Ínéga iteba senaraq Manikáne Awanka íné iwíáh aintahnana kambare ehwéh irarenaraq árahue séhréh aitanínkono? Peh kambare ehwéh irarenaga ite íre séhréh aitahráhuge. Ínéga séhréh aitó íwíáh matíáhnaraqmé Manikáne Awanka sokigi aní náneq teiníe. Manikáne Awanka iwíáh aintéhrana wewene ahtebia íwíáh pahsuqme teiníe. Maniká Awanka iwíáh aintéh éhwéh pahsuaníe.   
\p
\v 7 Táoyankakaq kítahakáq íre oga míéh náneqtaré wíre. Wehukega mi naneqtaré múguwahgue subirana íre kaweq ehwéhnínara íréhra kegá aneq igonkópómo íwíáhigehe.  
\v 8 Sóntía anínká pembíáh íre kawerue póbiahnaraqmé áwáhu sontíá kégá ebehirarabeqsabé árahue apubúue sokah sokahigehbo?  
\v 9 Mina inserah itega kambare ehwéh irarirataq mó kegá árahue iragéhbo? Kambare ehwéh púara mó kegá íre íráhwana mi ehwéhmé peh abehraginae.   
\p
\v 10 Mah marákó márákóípéq áhnte ehwéh kéhre. Moke mi ehwéhmárímé mó kegá mó kegáue íráh éhwéhne.  
\v 11 Mó anínká íné íre írátíó éhwéh irarínana, Eheqte kambáré éhwéhpómo íwíáhugana wega moq ínénsabe, Kambare ehwéh iraréna aní móne aintéhre.  
\v 12 Mina inserah itega kambare ehwéh irarirataq mó kegá íre iragéhe. Manikáne Awanka náina naneqsabé irutaboirowe. Minayabe ite Sísa tagaríáh kégá wene sánsá moráráq kawerue sehgioneheéq Manikáne Awanka náina naneq mewe we séhréh atéhoro.   
\s1 Poraga kambare ehwéh irare sansá teriu ehwehne.  
\p
\v 13 Minayabe Manikáne Awanka iwíáh atéhrana kambare ehwéh irari anínká mi ehwéh ahtebé pahsuankéhboq púrerúno atóge.  
\v 14 Kawerue iwíáhoro. Kambare ehwéhtáté púrerutaq peh morá néniwanka púrerirana nirupipeqté íwíáhwé peh túbáh agire.  
\v 15 Minayabe anerininkono? Néniwanka púrerirana néne nirupipeqté íwíáhgá moq púrerinie. Néniwanka igonkónirana néne nirupipeqté íwíáhgá moq igonkóninie.   
\p
\v 16 Arega mina tahnsa íre mirainaraqmé peh arenawanka Manikánsabe, Kaweróne atéhrana mó anínká mi kambáré éhwéh íre íréh púana Manikánsabe árahue moráráq kaweróne irarinkehbo? Írakaumo. Wega, Kaweróne íre irarinkehe.  
\v 17 Mi kambáré éhwéhmé íre íréhre. Minayabe arega kawerue púrerónaga we íre séhréh atéhre.   
\p
\v 18 Ínéga kambare ehwéh irare irareunsabé Manikánsabe iwíáh íwíáhuge. Ínéga kambare ehwéh irarunka itene kambare ehwéh irare sansá kiotaikire.  
\v 19 Sísa tagaríáh ké momiwíotaq ínéga wehuke síwáhnorinieéna pehgáriq irahráho ehwéh irarenaraq kawerire. Pehgáriq irahráho ehwéhnká áhnte kambáré éhwéh kiotaikire. Minayabe íwáhnorutaq kambare ehwéh íre iraruge.   
\p
\v 20 Néne iyahnabo anímáríno, káriq anímárínká iwíáho serahniyehboq peh ahtebia ábóáwáh wéhgá iwíáho serahnoro. Inahunahnínká ahbabáqsabe íre iwíáhi serahnoro.  
\v 21 Manikáne ehwehnka mahraréna,  
\q1 Wáhnaupéqté kambare ehwéhnkákáq ké iwíáh arítógara sega mahtaqté ké néne ehweh terigéhe. Terírataq néne ehwehnsabé, Ahqáho. Iuwahriehre igehe. Maniká itene Wahnahnka aiq mahrarire ire. \rq (Aisaia 28.11-12)\rq*   
\m
\v 22 Minayabe Manikáne Awanka iwíáh arítéhrara kambare ehwéh irare sansámé Manikánka mi sansá inseréhyabe iwíáhéna omaq sitehro? Wensabé aiq pútare atáh kéyábé iwíáhéna mi sansá omaq sitehro? Írakaumo. Peh wensabé íre aiq pútare atáh kégá wensabé iwíáhigeheéna mi sansá omaq sitéhre. Manikáne Awanka iwíáh arítéhrara wene ehweh pahsúáh sánsá wensabé íre aiq pútare atáh kéyábé iwíáhéna mi sansá omaq sitehro? Írakaumo. Peh morá wensabé aiq pútare atáh ké séhréh aritageheéna mi sansá omaq sitéhre.   
\p
\v 23 Ite Sísa tagaríáh kégá momiwíirataq ite ómi kambare ehwéh irariyeho. Irarirataq mó ke Sísa íre tagaríáh kégá séra mi kambáré éhwéh íréhrataq itensabé, Uwoyansa ke móe aitagéhe.   
\p
\v 24 Manikáne Awanka iwíáh aitahnaraq ite ómiga Manikáne ehweh pahsuqme irarenaraq Manikánsabe íre aiq pútare atéh ánípópoq mó anípópoq sínaraq itene ehwehnka wene arupipeq pankehe. Pahnaraq, Íné ahbabáq ani múge íwíáhéna  
\v 25 wene arupipeqté íwíáh pahsúéhnsábé Manikánsabe áhtenéna káuqmunue iwíáh íwíáh atena, Manikánka iteba aiq pútaq míéhre inkehe.   
\s1 Ite momiwío arámbéhrí tábúsoqme miraoro i ehwéhne.  
\p
\v 26 Néne iyahnabo anímáríno, itega momiwíirataq aneq sansánonehnkono ewo? Teiníboq írátíáhro. Itega Manikánsabe iwíáh íwíáh ataneheéq momiwíirataq Sísa tagaríáh ké we séhréh atéhoro. Mó anínká itensabé, Mah igónkónonehe irarinkehe. Mó anínká íwáhnorinkehe. Mó anínká íre wega iwíáhi naneq peh Manikánka sokigi awí náneq teinkéhe. Manikáne Awanka iwíáh atéhrana mó anínká kambare ehwéh irarinkehe. Manikáne Awanka iwíáh atéhrana mó anínká kambare ehwéh áwahe itene ehwehtaq pahsuankéhe. Momiwíirataq peh morá we séhréh atéhoro aitóge.   
\p
\v 27 Kambare ehwéh irarirataq íre áhnte kegá irarigehe. Peh téhranítégábópoq apahránítógábópoq irarigehe. Moráráq irariyeho. Írakaumo. Peh mótaq mótarue irarero. Peh morá ánínká kambare ehwéh irarínaraq anehe ahtebeh anínká mi ehwéh áwahe itene ehwehtaq pahsuankéhe.  
\v 28 Kambare ehwéh áwahe pahsuahráhi anínká íre míahnaraq kambare ehwéh ábóraq irariyehboq peh itene irupipeq iwíáhue Maniká teawéro.   
\p
\v 29 Manikáne Awanka iwíáh aitahnaq pahsúéhrataqmé peh téhranítégábópoq apahránítógábópoq pahsuagéhe. Pahsúéhrataq sene ehweh íráh kégá sirupipeq kawerue iwíáhue tagagehe.  
\v 30 Manikáne Awanka tútuue míéh ání iwíáh atahnana wega iriginkehe. Mi iwíáh atahna ehwéh pahsuankéhboq mó ehwéh irari anínká ehiya míankehe.  
\v 31 Manikáne Awanka iwíáh aitahna ehwéh ite ómiga mótaq mótarue irarigehe. Ite ómiga ahtebéq itene irupipeq eyoyóinkehboq mótaq mótarue irarigehe.   
\p
\v 32 Manikáne Awanka iwíáh aritahna kegá mi ehwéh pehipi íre irarigehe. Peh sene iraré tanahráqsábé áwénunigehe.  
\v 33 Manikánka moke wene arambehri tábúsoqme arambehriire. Wega íre áhwára áhwára sansánire. Minayabe itega momiwíirataq ite moráénue we awahbeh sansánoro.   
\p
\v 34 Mósísiga sehgíóro ú ehwehnká mahraréna, Ahreronká weh wahnahniyeho ire. Minayabe Sísa tagaríáh kégá momiwíirataq ahreronká ehweh irariyehboq peh ehiya méra kawerue iragéhe.  
\v 35 Sísa tagaríáh kégá momiwíirataq ahre inínká mitaq ehweh irarínaraq íre ábéreh sansáne. Minayabe ahreronká íre kawerue íréhrataq mótaq sene nahtapeq sensuwehqsonsabé kasenigehe.  
\v 36 Teiú éhwéhnsábé ite íre iuwahbehro? Manikánka wene sánsá ite míonarabeq áhwárehre iwíáhoo? Íre itebataq wene sánsá iahtebóna wino.   
\p
\v 37 Íné Manikáne ehweh iraru aní múge íwíáho kereq íné Manikánka iwíáh aintéhre íwíáho kerero, néne ehweh íráhro. Ínéga sehiranue teiú éhwéhmé Manikánka sehgíóro i ehwéhne. Minayabe aiq pútare aintáhro.  
\v 38 Néne ehwehnsabé ahqáho aintéh ánímé we íre Manikáne ehweh irari aní míre atáhro.   
\p
\v 39 Néne iyahnabo anímáríno, Manikáne Awanka iwíáh aitéhraq wene ehweh pahsué sansánsábé irutaboiroro. Manikáne Awanka iwíáh atéhrana kambare ehwéh irare sansánsábé íre ahqáho atáhro teríéro.  
\v 40 Momiwíirataq moke mira sánsánirataq peh kawerue tábúsoqme miraoro.   
\c 15  
\s1 Sísa Karáhé pukúwana iriwe oganúq ato ehwéhne.  
\p
\v 1 Néne iyahnabo anímáríno, kaweq ehwéh teiátáutaq ireq aiq pútare ainteq kawerue sehgirowe. Mi kawéq éhwéhnsábé iahreraq itóge.  
\v 2 Itega kawerue sehgironsabé Manikánka kaweraitéhre. Sísansabé aiq pútare atera anehe túbáh ago kewé peh abehragowe.   
\p
\v 3 Teníátái ehwéh teiátáuge. Mi ehwéhnká moke mó ehwéhmárí kiotaikire. Teiena mahrarurauge. Manikáne ehwehnka aiq irarinserah Sísa Karáhéga itene ahbabáqsabe kaweraitanieéna pukúwe.  
\v 4 Sega we maisarówana Manikáne ehwehnka aiq irarinserah Manikánka apahtáró wéhékáhtáq iriwe oganúq atowana  
\v 5 Sísaga ebeq Pítaba kéna anehe we kéró keba kúwara tagowe.   
\p
\v 6 Anehe áhnte ke, wensabé aiq pútare ató kega momiwíuwe. Mi kewé sene náhmbahq 500 kiotaikire. Momiwíuwana Sísaga seba kúwara tagowe. Áhnte tago ke oga míáhwara mó tahmáró pukurowe.  
\v 7 Anehe wega Sémísiba kéna anehe moke eqmaro keba kúwe.   
\p
\v 8 Moke eqmaro keba kúwana anehe íné íre kaweq aní míaraugana wega ínéba surairana tagarauge. Anowagá wene ani íre ábéreh tanáhráq maqmaréhnserah aní míóge.  
\v 9 Sísa tagaríáh ké síwíoqnaraunsabé niyehitehre. Miraurau puara mó kegá ínénsabe, Manikánka eqmaréh ání míre íre irarerahowe. Moke mó eqmaro kega íné kiotaikowe.   
\p
\v 10 Manikánka ínénsabe arutaboiraintáráinsabé amahnága wene kaweq arámbéhríu aní míóge. Wega séhréh aintáráitaq íné íre túbáh agurauge. Mó eqmaro kega kawerue arambehriurowana néne arambehriga moke sene arambehri kiotaikuraire. Ínériahríáh íre arambehriuge. Peh Manikánka séhréh aintéhnká kawerue arambehriuge.  
\v 11 Sereq ínéreqne arambehriyabé íre iwíáh íwíáhuge. Itega kaweq ehwéh teiátáúnaraq aiq pútare aitárónsabé iwíáh íwíáhuge.   
\s1 Ite moke pukonana Manikánka anehe tanahráq ite oganúq itahna ehwéhne.  
\p
\v 12 Sísa pukúwana Manikánka we iriwe oganúq atonsabe tei teinuge. Minayabe táhmaro itega, Manikánka pusa ké íre iriwe oganúq sitankéhe éhwéhmé aneqsabé irareo?  
\v 13 Manikánka pusa ké íre iriwe oganúq sítéhtáq tahirímé wega Sísa Karáhé moq íre iriwe oganúq ato irino.  
\v 14 Sísa Karáhé íre iriwe oganúq atotaq tahirímé itega tei teinúna ehwéh abehq éhwéh úki irino. Sísansabé aiq pútare atona sansá moq abehq sánsá úki irino.   
\p
\v 15 Manikánka Sísa Karáhé iriwe oganúq ato ehweh tei teinu puana Manikánka pusa ké íre iriwe oganúq sítéhtáq tahirímé wene ehweh múguwahguéq péhepehenúna irino.  
\v 16 Manikánka pusa ké íre iriwe oganúq sítéhtáq tahirímé wega Sísa Karáhé moq íre iriwe oganúq ato irino.   
\p
\v 17 Íre iriwe oganúq atotaq tahirímé aiq pútare atárónka abehragirana itene ahbabáq peh kéh irino.  
\v 18 Íre iriwe oganúq atotaq tahirímé wensabé aiq pútare atera pukuro ke iraipéq pokuro irino.   
\p
\v 19 Itega Sísansabé aiq pútare ateq wensabé áwénunúne. Ite peh marakóipeq míona tanáhráq Sísaga ite kaweraitéhre éq áwénunúnaraq tahirímé ite irupipeq umehi ke míona irino. Mó ke siru umehi ke míáhwe. Ite peh anotahtaq iru umehi ke míona irino.   
\p
\v 20 Manikánka Sísa Karáhé iriwe oganúq ato ehwehmé aiq pútaq ehwéhne. Manikánka Sísa Karáhé ebeq iriwe oganúq atena mó ke anehe iriwe oganúq itankéhe.  
\v 21 Wehukenínká puké sansa áhwárówana mó wehukénínká iriwe oganúqite sansa áhwárowe.   
\p
\v 22 Éhrámaga téh ahbabáréna pukúnsabe moke anehete ke moq pukorahowe. Manikánka Sísa Karáhé téh iriwe oganúq atonserah we tagariona ke moq moke iriwe oganúq itankéhe.  
\v 23 Ite oganúq itahna tanáhráq iriwe oganúq itankéhe. Sísa Karáhé téh iriwe oganúq atena wega tuina tanáhráq wensabé aiq pútare atona ke iriwe oganúq itankéhe.   
\p
\v 24 Iriwe oganúq itahnana moke náneqmarí parabaginae. Sísa Karáhéga moke íópeqté wáhnáh kéreq mah marákóípéqté wáhnáh kéreq págege kereq saiqnariankehe. Saiqnarawéna Wenabonsabé, Moke minawari arene ayahpi máróge irarinkehe.   
\p
\v 25 Sísa Karáhéga kawerue wahnahnéna wene naruo moke karegaráhruankéhe.  
\v 26 Wega wene naruo moke saiqnaruena anehe puké sansa moq parabaruankéhe.  
\v 27 Manikáne ehwehnka mahraréna,  
\q1 Manikánka wensabé, Moke wahnahnúno atéhre ire. \rq (Buk Song 8.6)\rq*  
\m Manikánka moke wahnahnúno atéh éhwéhmé wensabé, Ínénkakaq wahnah ainto íre irarire. Wega Karáhénsabe, Peh moke mó naneqmarínkákáq wahnahnúno atankéhe.   
\p
\v 28 Karáhéga moke wahnahnínagake wega Maniká Wenabonsabé, Ínénkakaq wahnahnainto atankéhe. Mi tanáhráq Manikánka Sísareq moke itereq wahnahnaitankéhe.   
\p
\v 29 Mó kegá pusa ké séhréh aritaneheéra wání meyáhwe. Sega mi sansá aneqsabé miraoo? Sega, Manikánka pusa ké iriwe oganúq sitankéhe íwíáhowe. Mira íwíáh íre ome aneqsabé wání meyaho?  
\v 30 Manikánka pusa ké íre iriwe oganúq ítéhtáq tahirímé mó kegá nubiq suahráhorabeq arambehriu iripo? Írakaumo.  
\v 31 Néne iyahnabo anímáríno, ahriahri nirupipeq iwíáhéna, Ibora nubiq suaneherabowamo éna iwíáh aruqaruruge. Itega Sísa Karáhé itene Wahnahne ehweh sehgíónsábé iwíáh íwíáhéna mah ehwéh teiúge.   
\p
\v 32 Épésa suwahpeqte kégá áwéhq poeráhq tahnsa méra Sísane arambehri mitaq miraurautaq níwíoqnarowe. Manikánka pusa ké íre iriwe oganúq sítéhtáq tahirímé mirau arámbéhríyábé ápeq meyo iripo? Írakaumo. Mó kegá mahraréra, Mókake pukona tanáhráqsábé íre iwíáh íwíáhia peh táhutahuréq ábáhroneheqmúne ewe. Manikánka pusa ké íre iriwe oganúq sítéhtáq tahirímé sene ehweh sehgíóro teiú irino.   
\p
\v 33 Mó kené péhe éhwéhnsábé aiq pútare arítého. Ahbabáq kereq mía míairataq sega itene kaweq sansá íre kaweraragéhe.  
\v 34 Itene múguwahgu sansá sueq tábúsoqme iwíáhoro. Ahbabáq sansa íre oro. Táhmaro itewe Maniká íre tagaríáhwe. Minayabe iyehitankeheéna teiúge.   
\s1 Iriwe oganúq ite inónkámé áwáhnáh ínónká úkínae i ehwéhne.  
\p
\v 35 Mó kegá kasenéra, Pusa ké árahue iriwe oganúq sitankéhbo éra aneq tahnsá sínónká úsitankéhbo ewe.  
\v 36 Mina tahnsa káséno kewé peh múguwahgu iwíáho kee. Ayu uqmaráhtáq pehipi íre kíréhre. Ebeqme mi ayú mugurúqme anehe kiapoue kíréhre.  
\v 37 Ite ayu úótáq ánáhakaq íre uqmaráhwe. Peh sera uqmaráhwana kiapoue kíréhre.   
\p
\v 38 Manikánka mó ayúnsábé mó naneq kiro atena mó ayúnsábé mó naneq kiro atéhrana moke kíréh náneq íre monseráh náneq kéhre.  
\v 39 Moke oga míáh náneq kamárí íre monseráh sínónká kéhre. Írakaumo. Wehukeníné anonka mó tahnsánirana ménkámehnkáne sinonka mó tahnsánirana kabarane anonka mó tahnsánirana pahné anonka mó tahnsáne.   
\p
\v 40 Íópeqté náneq mó tahnsánirana mah marákó márákóípéqté náneq mó tahnsáne. Íópeqté náneq mó awáhríq náneq kéhrana mah marákó márákóípéqté náneq mó awáhríq náneq kéhre.  
\v 41 Pópoqnahga patahirana íónka íónitehrana wehyoqmarínká moq pehgáriq téhrehre. Minawarinká íre monseráh téhrehre. Mó wehyóqká ákáhtaq téhrehrana mó wehyóqká pehgáriq téhrehre.   
\p
\v 42 Mina inserah pusa ké iriwe oganúq sitahnaraq mó tahnsá sínónká oganúq sitankéhe. Pusa ké maisaráhtáq kárékorahi sinónká maisaráhwana iriwe oganúq sitahnaraq peh kagaorahi sinónká kanae.  
\v 43 Pusa ké maisaráhtáq íre kaweq mareqmareq sinónká maisaráhwana iriwe oganúq sitahnaraq kaweq págege sinónká úqkinae.   
\p
\v 44 Pusa ké maisaráhtáq awaqkakaq sinónká maisaráhwana iriwe oganúq sitahnaraq íre awaqkakaq sinónká peh wenawa tahnsá sínónká kanae. Amahnága awaqkakaq sinónká kéh púana mókake peh wenawa tahnsá sínónká kanae.   
\p
\v 45 Minayabe Manikáne ehwehnka mahraréna,  
\q1 Teh miraro wehukení Éhráma oga mío aní úkúwe ire.  
\m Mó Ehrámáwé anehenura súwe. Wenawanka oganúq itahráhire.\f + \fr 15.45 \ft Mó Ehrámáwé anehenura sú anímé Sísa Karáhé wíre. Aroma 5.14-19 tagahno.\f*  
\v 46 Oganúq itahráhi wehukenínká ebeq íre súwe. Írakaumo. Peh tanahuqtate miraro wehukenínká ebeq súwana oganúq itahráhi wehukenínká anehe súwe.   
\p
\v 47 Manikánka mah marákóípéqté tánáhúq mewe ebeq Éhráma mirarowana anehe sú animé íópeqté tuwe.  
\v 48 Mah marákóípéqté kéwé Éhráma tahnsá míáhwara íópeqsabé suwahbeh kewé íópeqté tu ani tahnsa míáhwe.  
\v 49 Amahnága ite tanahuqtate miraro ani tahnsa méq mókake ite íópeqté tu ani tahnsa míanehe.   
\p
\v 50 Néne iyahnabo anímáríno, teiníboq írátíáhro. Mah marákóípéqté ínónkánká Manikánka wahnah wahnahnirabeq íre kioráhire. Itene kambarékorahi inónkánká kaweq naneq kagairabeq íre kioráhire.   
\p
\v 51 Epéqté éhwéh teiníboq írátíáhro. Ite Sísa tagariona ke pukonaq mó táhmaro íre pukigehe. Itene inonkanka moke apubúue kagaorahi inónká úkinae.  
\v 52 Anehete pembíáhnká ehwehnína tanáhráq wehukenínká auwíkéh inserah puko kegá irigéra mó íre pukigehe. Ite íre pukira kegá apubúue irigéq kagaorahi inónká meyaneheqmúne.   
\p
\v 53 Itene kárékorahi inónkámé peh kagaorahi inónká úkinae. Itene pukorahúna inónkámé peh oga mía míaé inónká úkinae.  
\v 54 Itene kárékorahi inónkámé peh kagaorahi inónká úkinae. Itene pukorahúna inónkámé peh oga mía míaé inónká úkinae. Mi tanáhráq Manikáne ehwehme aiq pútaraginawire. Mi ehwéhnká mahraréna,  
\q1 Manikánka págegeue mirainka kiotaikéna puké sansa parabarúéhre ire. \rq (Aisaia 25.8)\rq*  
\m Mahnawé peh aiq pútaq ehwéhne.  
\v 55 Wene ehwehnka mó mahraréna,  
\q1 Puké sansanká amahnága ite íre saiqnaríéh mino. Puké sansanká ite íre kamah aí mino ire. \rq (Hosea 13.14)\rq*   
\m
\v 56 Amahnága tanáhráq Mósísiga sehgíóro ú ehweh íre sehgioráhúnayabé ahbabárúne. Itega ahbabárúnayabé puké sansanká ite kamah aíre.  
\v 57 Itene Wahnah Sísa Karáhéga miraúnka págege aitéhraq itega ebehúna naneq kiotaikorahúne. Minayabe Manikánsabe iwíáh íwíáh atone.   
\p
\v 58 Néne iyahnabo anímáríno, kiotaikorahúnayabé Sísane sánsá íre túbáh agia peh ambubu atawéq sehgíóro. Itega miraonayabé itene Wahnahnka aiq ahreraq matíéh púaq itene kaweq arámbéhrí íre abehq úkorahire. Minayabe itene Wahnahne arambehri tauntahunue miraoro.   
\c 16  
\s1 Poraga, Náríra moné sorupahro ú ehwehne.  
\p
\v 1 Sarúsarama suwahpeqte Sísa tagaríáh ké nárigeheéna teiníe. Kárétía marákórápéqté ké Sísa tagaríáh ké ínéga teríátáu serahnoro.  
\v 2 Itene arambehriyabé meyáh mónéwé itega ómi mó anínká mó anínkáue iwíáhue tagahro. Náríra moné tabanagínehboq o wikí ebeqte wéhékáhtáq ebeqte wéhékáhtárue móbeq soruparáhro. Itega mirairataq ínéga iteba konaraq mi moné awehraq kanae. Awehraq kahnaraq ínéga iteba konaraq itega sorupare arámbéhrí íre kanae.   
\p
\v 3 Iteba konaraq itega táhmaro ke omaq sitáhro. Sega Sarúsarama suwahpeq pokue mitaqté ké sorupato moné nárigeheéq omaq sitáhro. Iteba konaraq Sarúsarama suwahpeqte ké páhsi sehiranue omaq sitéhra ke siníe. Néne páhsiakáq itene móneakáq Sarúsarama suwahpeqte ké nárigeheéna eqmaq suaníe.  
\v 4 Ínéga moq pokinie íwíáhonaraq itega omaq sitéhra kegá ínéreq pokonehe.   
\s1 Poraga Kórína suwahpeqte ké koragéyabe awahbó ehwehne.  
\p
\v 5 Ínéga Másérónía marákórápéqté ké kéragéna iteba kinie íwíáhuge.  
\v 6 Iteba konaraq ópeq tanáhráq mitaq míanabugamo. Iteba ména iuwena pokonaraq séhréh aintagéhe.  
\v 7 Amahnága iteba wahto tanahráq méyabe íre nuwahbehre. Mókake itene Wahnahnka kowe aintahnaraqmé ákáhtaq íre wahto tanáhráq iteba míanie íwíáhuge.   
\p
\v 8 Amahnága ínéga mahtaq Épésa suwahpeq ména mah ke séhréh aritaníe. Itene iahreraq kéh tanáhráq Péntíkósi parabagínaraq mahtaq suena iteba kinie.  
\v 9 Manikánka séhréh aintéhrana mahtaq áhnte arámbéhríorahunsabé amahnága mahtaq ména Sísane arambehri mirainie. Mahtaq néne naruo moq áhnte míáhwe.   
\s1 Poraga, Tímótireq mó kereq séhréh arítáhro ú ehwehne.  
\p
\v 10 Ínéga itene Wahnahne arambehri miraunserah Tímótiga moq miraire. Minayabe wega iteba sínaraq pehwehrue ateq séhréh atáhro.  
\v 11 Wensabé awiréh ateq inehepeq súého. Sísa tagaríáh kégá ínéba sirataq íné iwíáhume Tímótiga moq kouwekinkehe. Minayabe kouwekina ínaraq pehwehrue ateq kawerue séhréh atehrana ínéba sinkehe.   
\p
\v 12 Ínéga itene iyahnabo aní Ápóronsabé, Pokúno éna iteba koneherao ke Sísa tagaríáh kéreq are moq moráráq pokúno éna pagu pagunurauge. Pagu pagunuraugana wega amahnága pokéyabe íre awahbehrana mókake wega iwíáhína tanáhráq iteba sinkehe.   
\s1 Sísane sánsá ambubu atawéq sehgíóro i ehwéhne.  
\p
\v 13 Aiq pútare atáh sánsá ambubu atawéq sehgíóro. Íre áhreia peh págegeue míáhro. Kawerurero.  
\v 14 Moke arambehri mirairataq Manikánseq moke mó kereqsabé irutaboirue arambehrioro.   
\p
\v 15 Néne iyahnabo anímáríno, ite tagaríáhmé Ákáía marákórápéq Sítépána karírónánínká Sísansabé téh aiq pútare atárówe. Aiq pútare atera Sísa tagaríáh ké áhntetaq séhréh arítáhwe.  
\v 16 Mina tahnsa kene ehweh kawerue íráhro. Moke séhréh arítáh kéné ehweh kawerue íráhro.   
\p
\v 17 Sítépánareq Pótúnátureq Ákáíkásareqka ínéba suronsabé nirupipeq eyoyóire. Itega ínéba íre serahonsabé sega íné séhréh aintáhwe.  
\v 18 Mi kegá itene irupipeq eyoyó aitónserah nirupipeq moq eyoyó aintáhwe. Mina tahnsano keyábé iwíáh íwíáhoro.   
\s1 Poraga, Iroro ú ehwehne.  
\p
\v 19 Esia marákórápéqté Sísa tagaríáh kégá itensabé, Iroro ewe. Mi akéq Ákúírareq Párísírareq sene nahtapeq momiwío kereqka itene Wahnah áwírue itensabé, Iroro ewe.  
\v 20 Moke mahtaqté Sísa tagaríáh kégá itensabé, Iroro ewe. Itega we kawerue mehweh atéhoro.   
\p
\v 21 Íné Poraga mah anéhété séhírá ínénéne niyahnkaratáté sehiranuge.   
\p
\v 22 Itene Wahnahnsabé suwahrieh kewé íre kaweragoneherawoe. Itene Wahnahno, iteba mahbeq tuo.   
\p
\v 23 Itene Wahnah Sísaga itensabé arutaboiraitena séhréh aitéhre.   
\p
\v 24 Ite Sísa Karáhé tagaríáhnsábé itensabé ahriahri nirutaboiruge.