\id EPH - Au NT [avt] -Papua New Guinea 1982 (DBL -2014) 
\h EFESAS 
\toc1 Tɨwei Pol Kewisɨk Ken Mɨt Ne Wit Efesas 
\toc2 Efesas 
\toc3 Ef 
\mt1 Tɨwei Pol Kewisɨk Ken Mɨt Ne Wit Efesas  
\imt1 Menmen me tɨwei ik  
\io1 Pol katɨp mɨt ne Efesas hɨm gude \ior 1:1-2\ior*  
\io1 Hɨm me Krais ketike mɨt nɨrak ne sios \ior 1:3–3:21\ior*  
\io1 Menmen mɨt ne weiwɨk me God hɨr nanisesim \ior 4:1–6:20\ior*  
\io1 Pol katɨp mɨt ne Efesas hɨm mɨkaru \ior 6:21-24\ior*  
\c 1  
\p
\v 1 \x * \xo 1:1 \xt Ro 1:1, 7; 1Ko 1:1; Kl 1:1; Ap 18:19-21; 19:1\x*Hi Pol nɨpaa God hanhana hɨrak kehimɨtena hi aposel ke Krais Jisas hi hatɨp mɨt hɨm mɨrak. Hi hewis tɨwei ik ken yi mɨt miyapɨr ne God yi yau yeit wit Efesas, yi yises hɨm me Krais Jisas.  
\v 2 \x * \xo 1:2 \xt 2Ko 1:2; Kl 1:2\x*Hi hanhan God hɨrak Haai kaiu, hɨrak ketike Mɨtɨk Iuwe Jisas Krais hɨrakɨt tatrekyi yaaim, yi eiyu werek werek.   
\s1 God hɨrak kewetai menmen yaaim mentar Krais Jisas  
\p
\v 3 \x * \xo 1:3 \xt Ef 2:6\x*Haiu emwenpɨpi niuk me God hɨrak Haai ke Mɨtɨk Iuwe kaiu Jisas Krais. Hɨrak kerekyei yaaim kentar haiu mɨt ne Krais, te God hɨrak kewetai menmen mɨrak yapɨrwe me wit kɨrak.  
\v 4 \x * \xo 1:4 \xt Jo 15:16, 17:24; 2Te 2:13; Ef 5:27; Kl 1:22\x*Nɨpaa hɨrak ap kewis tɨ ketike nepni wen au, hɨrak kehimɨtenai haiu mɨt nɨrak mentar haiu ne Krais, te God hɨrak kerekyei haiu emu han yaaik prar prar, te menmen enum mau han kaiu au.  
\v 5 \x * \xo 1:5 \xt Jo 1:12\x*God nɨpaa hanhan haiu mɨt te hɨrak han kitet kakrekyei haiu nɨkerek nɨrak mentar Jisas Krais.  
\v 6 \x * \xo 1:6 \xt Mt 3:17; Kl 1:13\x*Te haiu emwenɨpi niuk mɨrak mamɨntar hɨrak kerekyei haiu yaain iuwe keriuwe Hɨmɨn Yaaik ke Krais kerek God hanhanek.   
\p
\v 7 \x * \xo 1:7 \xt Ef 2:7; Kl 1:14, 20\x*Krais nɨpaa kaa, hemkre mɨrak mewen, te hɨrak kaktaihis me menmen enum God kakrɨak mɨt em. Hɨrak kesak menmen enum haiu mɨrɨakem. Krais hɨrak kerekyeiyem kentar hɨrak hanhan haiu mɨt wɨsenum.  
\v 8-9 \x * \xo 1:8-9 \xt Ro 16:25\x*God kertei menmen wɨsenum te hɨrak kises menmen nɨpaa hɨrak han kitet hɨrak kakrɨakem, te hɨrak kewepaiyapɨr menmen hɨrak hanhan kaknipem kakriuwe Krais.  
\v 10 \x * \xo 1:10 \xt Ga 4:4; Kl 1:16, 20\x*Menmen God han kitetim hɨram mar im: Maain wɨ hɨrak han kitet hɨram yaaim hɨrak kakri menmen yapɨrwe me tɨ metike menmen me wit kɨrak hɨram mamnen mamɨt niutɨp, te Krais kakinɨn kaku naanmampre menmen yapɨrwe.   
\p
\v 11 \x * \xo 1:11 \xt Ro 8:28-29\x*Menmen yapɨrwe mamnen mamɨr ke God han kitet hɨram mamnen. God kehimɨtenai haiu mɨt nɨrak meriuwe Krais mentar menmen hɨrak nɨpaa enum eik hɨrak han kitet kakrɨakem.  
\v 12 God kɨrɨak menmen im te haiu mɨt kerek minɨn mises hɨm me Krais, haiu emwenɨpi niuk mɨrak iuwe.  
\v 13 \x * \xo 1:13 \xt Kl 1:4-6; Ef 4:30\x*Yi yɨre haiu mɨt me wɨ nɨpaa yi yemtau hɨm me God pɨke kaktihis, yi yises hɨm me Krais. Yi yisesik epei au, God kehimɨteni yi nɨrak yeriuwe God Hɨmɨn Yaaik. Hɨrak keriuwetek kan kau kekre yi mɨt kar ke nɨpaa hɨrak katɨp hɨrak kaksiuwerek.  
\v 14 \x * \xo 1:14 \xt 2Ko 1:22\x*God keteiknai maain haiu mamɨt menmen mɨrak yaaim hɨrak ketpim me mɨt hɨr nisesik. Hɨrak keteiknaiyem keriuwe Hɨmɨn Yaaik kɨrak kerek hɨrak kewetaiyek. Menmen im meteiknai God kaktaihis haiu mamu mamtikerek. God kakɨt niuk iuwe kakɨntar menmen im hɨrak nepei kɨrɨakem.   
\s1 Pol kitehi God kakɨkaap mɨt ne Efesas hɨr nanɨrtei menmen werek werek  
\p
\v 15 \x * \xo 1:15 \xt Kl 1:4\x*Hi kerekek hentar hi hemtau yi yises hɨm me Mɨtɨk Iuwe Jisas, yi han tewenɨn mɨt miyapɨr yapɨrwe ne God,  
\v 16 \x * \xo 1:16 \xt Kl 1:3; 1Te 1:2\x*hekrit hekrit hi hatɨp God hɨrak yaaik kentar yi mɨt miyapɨr. Hi han kitet yi mɨt,  
\v 17 \x * \xo 1:17 \xt Kl 1:9\x*te hi hitehi God hɨrak God ke Mɨtɨk Iuwe kaiu Jisas Krais, hɨrak Haai kaiu, haiu mewenɨpi niuk mɨrak, hi hitɨwekhi hɨrak kakɨkepi yi han kitet menmen mɨrak werek werek, te yi eiyɨrtei hɨm mɨrak werek werek, te yi eiyɨrtei God hɨrekes werek werek.  
\v 18 \x * \xo 1:18 \xt Ef 4:4; Kl 1:12\x*Hi hanhan hɨrak God kakɨkepi, te yi eiyɨrtei eiyɨkre han ki hɨram mekam menmen hɨrak kenɨni yi yaitɨwem, yi eiyɨrtei menmen kerek nɨpaa hɨrak katɨp kakwetaiyem, hɨram menmen yaaim iuwe.  
\v 19 \x * \xo 1:19 \xt Kl 1:11\x*Hi hanhan hɨrak kakteikni yi eiyɨrtei menmen mɨrak iuwe mamkaap haiu mɨt haiu kerek mises hɨm mɨrak. Menmen mɨrak hɨram iuwe, te haiu ap mamɨnkerem au. Menmen im maamkaap haiu mɨt mamɨr ke  
\v 20 \x * \xo 1:20 \xt 2Ko 13:4; Kl 2:12; Hi 1:3\x*hɨram mɨkaap Krais wɨ nɨpaa hɨrak kaa, te God kɨkɨak kekrit keriuwerem, hɨrak kewisɨk kau ketikerek keit wit kɨrak naanmɨpre menmen.  
\v 21 \x * \xo 1:21 \xt Kl 1:16, 2:10\x*In ek Krais kau en kinɨn menmen yapɨrwe meit wit ke God, o tɨ ik e. Hɨrak kinɨn tɨpir, herwe, gavman, menmen yapɨrwe mepu in metike menmen meiyam maain mamkaru mamnen.  
\v 22 \x * \xo 1:22 \xt Sam 8:6; Mt 28:18; Ef 4:15\x*God epei kewis menmen yapɨrwe mamises hɨm me Krais, hɨrak God kehimɨtanek hɨrak kinɨn naanmɨpre menmen yapɨrwe me mɨt ne weiwɨk mɨrak. Hɨrak kɨre paan,  
\v 23 \x * \xo 1:23 \xt Ro 12:5; Kl 1:18; Ef 4:10\x*haiu mɨt miyapɨr ne weiwɨk me God haiu mɨre yɨnk kɨrak, haiu mekepik hɨrak kepu kɨre Mɨtɨk Iuwe, hɨrak hɨrekes kau kerer menmen yapɨrwe.   
\c 2  
\s1 God kenip haiu mɨt kerek nɨpaa haiu mɨre mɨt naa in ek haiu mepu metike Krais  
\p
\v 1 \x * \xo 2:1 \xt Kl 1:21, 2:13\x*Nɨpaa yi mɨt miyapɨr yi yɨre mɨt epei naa yentar yi yeweikɨn sip yewet God, yi yɨrɨak enum.  
\v 2 \x * \xo 2:2 \xt Kl 3:7; Ta 3:3; Jo 12:31; Ef 5:6, 6:12\x*Me wɨ eim yi yises menmen enum me tɨ. Nɨpaa yi yises menmen enum me mɨtɨk iuwe Seten kerek kinɨn naanmɨpre tɨpir, teket maam, herwe, menmen enum. In ek, hɨrak kinɨn naanmɨpre mɨt kari han ke mɨt kerek nɨpaa hɨr neweikɨn sip newet God.  
\v 3 \x * \xo 2:3 \xt Kl 3:6\x*Nɨpaa haiu mɨt haiu mar ke mɨt enun en. Haiu mises menmen haiu hanhanem. Haiu mɨrɨak menmen enum han kaiu hanhan haiu mɨrɨakem, te maain God kakrekyei enum kakraiwaank kakɨr ke mɨt han en.   
\p
\v 4-5 \x * \xo 2:4-5 \xt Lu 15:24, 32; Ro 6:13; Ef 2:1; Ap 15:11\x*Menmen enum nɨpaa haiu mɨrɨakem hɨram meraiwaank te haiu mami. Te God hɨrak han tewenɨnai wɨsenum keriuwe menmen mɨrak, te hɨrak kenipai haiu mamu mamtike Krais. God pɨke ketihis kentar hɨrak hanhani.  
\v 6 \x * \xo 2:6 \xt Kl 2:12\x*Hɨrak God kekekyei haiu mɨt metike Krais, haiu mepu en metikerek, haiu maminɨn naanmamre menmen.  
\v 7 \x * \xo 2:7 \xt Ef 1:7\x*God kɨrɨak menmen im kentar wɨ im ere maain hɨrak kakteikɨn menmen yapɨrwe han kewim markeim hɨrak han tewenɨn haiu mɨt keriuwe menmen Jisas Krais kerekyeiyem.  
\v 8 \x * \xo 2:8 \xt Jo 4:10; Hi 6:4\x*Yi epei yises hɨm me Krais, te God hanhani hɨrak kaktihis. Yi ap yɨkaap hɨras au. God kerekek kerekyiyem weinɨm.  
\v 9 \x * \xo 2:9 \xt 1Ko 1:29-31; 2Ti 1:9\x*Yi ap yɨrɨak menmen yaaim, te God ketihis au, te mɨtɨk kiutɨp ap kakwenɨpi hɨrekes kaktɨp hɨrak iuwe taau! God kerekek!  
\v 10 \x * \xo 2:10 \xt Ta 2:14\x*God kenipai (o kerekyei) haiu mɨt haiu mɨre mɨt nɨrak mentar haiu mises hɨm me Krais Jisas. Nɨpaa God kehimɨtan menmen yaaim, te hɨrak kenipai haiu emisesim mamrɨak menmen yaaim keremem.   
\s1 Krais kari weiwɨk wik men mɨre miutɨp  
\p
\v 11 \x * \xo 2:11 \xt Ef 5:8\x*Yi han ekitet nɨpaa ein mɨt ne Isrel nerekir yɨnk kɨr neteikɨn mɨt hɨr nises God. Hɨr newis niuk mi yi mɨt enun ap yerekir yɨnk ki te yi ap yises God au. Nɨpaa yi yɨre mɨt ne weiwɨk ham.  
\v 12 \x * \xo 2:12 \xt Kl 1:21; Ro 9:4; 1Te 4:13\x*Nɨpaa yi yetari Krais, yi ap ne weiwɨk me mɨt ne Isrel au. Nɨpaa God kewet mɨt han hɨm mɨrak hɨr netikerek nekiyan nau neit, te yi au. Yi ap yau tɨ ik yemerɨr menmen yaaim mamnen au. Te God ap kaku kaktikewi taau!   
\p
\v 13 \x * \xo 2:13 \xt Kl 1:20\x*Te in ek yi kerek nɨpaa yi yetari menmen im hi epei hetpiyem, yi yɨre mɨt hɨr nepeit yanɨmɨn. In ek Krais keriuwe hemkre mɨrak mewen hɨrak kaa, hɨrak keithis yi mɨt miyapɨr, te in ek yi nepei yises hɨm me God.  
\v 14 \x * \xo 2:14 \xt Ais 9:6; Kl 2:14; 1Ko 12:13\x*Krais hɨrekes kerekyei haiu mɨt miyapɨr mekiyan mau meit. Nɨpaa mɨt ne weiwɨk me Isrel hɨr enun nepan neriuwe mɨt ne weiwɨk ham nerer wit wit. Te in ek Krais kaa keriuwe yɨnk kɨrak, hɨrak kenipai mɨt miyapɨr merer wit wit haiu mau niutɨp. Hɨrak keremir menmen mɨwaai nɨmɨn me haiu mɨt kerek nɨpaa menipai haiu wik mar ke mɨtɨk kewen nɨwa keit ni. Hɨrak kenipek kɨre ni miutɨp.  
\v 15 \x * \xo 2:15 \xt 2Ko 5:17\x*Nɨpaa Krais hɨrak kaa kenip hɨm Moses kewisɨm mau tɨwei kerek mɨt ne Isrel nisesim, hɨram menmen weinɨm, te hɨrak kaknip mɨt ne weiwɨk wik hɨr nanre yɨnk kiutɨp hɨr nekiyan nau neit.  
\v 16 \x * \xo 2:16 \xt Kl 1:20, 22\x*Krais kaa kentar nu tentarakɨt, te hɨrak keremir menmen menipai haiu mɨre wik hɨram maa. Hɨrak keriyei haiu mɨre mɨt miyapɨr ne weiwɨk niutɨp, haiu mekiyan mau meit mises God.  
\v 17 \x * \xo 2:17 \xt Sek 9:10; Ais 57:19\x*Krais hɨrak kan tɨ kewepyapɨr hɨm yaaim katɨp haiu mɨt mamtike God mamkiyan mamu mamɨt. Hɨm im epei man yi mɨt yi yɨre mɨt hɨr nerp yanɨmɨn, yi ap yises God au. Hɨm im yi yetike mɨt hɨr nises God hɨr nɨre mɨt nau menep netike God.  
\v 18 \x * \xo 2:18 \xt Ef 3:12\x*Haiu weiwɨk wik haiu meriuwe God Hɨmɨn Yaaik haiu niutɨp hɨrak keriyei haiu men God Haai mentar menmen Krais kerekyeiyem.   
\s1 Haiu mɨt mises God haiu mɨre wɨnak kɨrak  
\p
\v 19 \x * \xo 2:19 \xt Ef 3:6; Hi 12:22-23\x*Te in ek yi ap yɨre mɨt hɨr ap wit mei mɨr au. Yi yɨre weiwɨk miutɨp yetike mɨt miyapɨr nises God. Yi nɨkerek ne God.  
\v 20 \x * \xo 2:20 \xt Mt 16:18; 1Ko 3:11\x*Yi yɨre wɨnak God kimaak. Haiu mɨt aposel metike mɨt profet kerek mewepyapɨr hɨm kerek God ketpaiyem, haiu mɨre teinɨk kerek mɨt nekin hei em me wɨnak. Jisas Krais hɨrekes kɨre teinɨk mɨtɨk iuwe kerp nɨmɨn kɨnan wɨnak siup.  
\v 21 \x * \xo 2:21 \xt Ef 4:15-16; Kl 2:19; 1Ko 3:16\x*Hɨrak kerekek ketenen nu me wɨnak siup hɨram tokim mau meit. Hɨrak kenip wɨnak ik kakre iuwe, hɨrak kakre wɨnak yaaik Mɨtɨk Iuwe Krais kaku kakɨkrerek.  
\v 22 \x * \xo 2:22 \xt 1Pi 2:5\x*Yi mɨt miyapɨr ne Krais, te God kɨrɨak yi mɨt en, yi yetike mɨt han nises hɨm mɨrak, yi yapɨrwe yar ke wɨnak ke God kewik keriuwe God Hɨmɨn Yaaik.   
\c 3  
\s1 Menmen Pol kɨrɨakem me mɨt ap ne wewɨk me Isrel  
\p
\v 1 \x * \xo 3:1 \xt Ef 4:1; Fl 1:7, 13; Fm 1:1, 9\x*Hi Pol kerek hepu wɨnak enuk ke gavman hentar hi hatɨp yi mɨt ap ne weiwɨk me Isrel hɨm yaaim me Krais, hi hitehi God ke yi mɨt miyapɨr.  
\v 2 \x * \xo 3:2 \xt Kl 1:25\x*Hi han kitet yi epei yemtau God hanhana kehimɨtena hi hɨrɨak menmen mɨrak ekepi yi mɨt miyapɨr.  
\v 3 \x * \xo 3:3 \xt Ef 1:9-10; Kl 1:26\x*God kewepyapɨr menmen nɨpaa hɨrak kepakɨnem, hɨrak keteiknewem, te hi herteiyem. Nɨpaa hi hewisiyem mau tɨwei.  
\v 4 Yi eikinaam, te yi eiyɨrtei hi hertei werek werek menmen me Krais nɨpaa God kɨsawɨnem meit.  
\v 5 Mɨt nɨpaa nepɨtariyem, te in ek God kewepyapɨrem keteikɨn haiu mɨt kerek hɨrak kehimɨtenai haiu profet metike aposel nɨrak hɨrak keteiknaiyem keriuwe God Hɨmɨn Yaaik.  
\v 6 \x * \xo 3:6 \xt Ef 2:13, 16-19\x*Hɨm hɨrak kewepyapɨrem hɨram im: Mɨt ap ne weiwɨk me Isrel, God kenipi hɨr netike mɨt ne weiwɨk me Isrel, hɨr yapɨrwe nanɨt menmen miutɨp, hɨr nɨre yɨnk kiutɨp ke menmen God katɨp kakwetaiyem kakɨntar menmen Krais kerekyeiyem.   
\p
\v 7 \x * \xo 3:7 \xt Kl 1:23, 25\x*Me hɨm yaaim im God kenipa hi mɨtɨk ke hi hatɨp mɨt han em. Hɨrak hanhana kekepa keriuwe menmen mɨrak manpenuk, te hi hɨrɨak menmen hɨrak ketpewem.  
\v 8 \x * \xo 3:8 \xt 1Ko 15:9-10; Ga 1:16; Ef 1:7\x*God hanhana kehimɨtena hi kerek hi hɨkaru ke mɨt yapɨrwe nises God, hɨrak kehimɨtena hi hatɨp yi mɨt ap ne weiwɨk me mɨt ne Isrel hi hetpi hɨm yaaim me Krais. Hɨm yaaim me menmen yapɨrwe Krais kerekyeiyem, mɨt hɨr ap nanɨrtei hɨr o as mɨram o iuwe mɨram marmeim te mamɨsi taau!  
\v 9 \x * \xo 3:9 \xt Ro 16:25; Kl 1:26\x*Hɨrak kehimɨtena hi akaap mɨt yapɨrwe hɨr nanɨrtei karkeik te God kakrɨak menmen nɨpaa hɨrak kepakɨnem. God nɨpaa kɨrɨak menmen yapɨrwe kehanem nɨpaa enum eik ere in.  
\v 10 \x * \xo 3:10 \xt Ro 11:33; 1Pi 1:12\x*Hɨrak kehanem te in ek hɨrak kakteikɨn tɨpir, herwe, tekek maam, Seten o ensel nɨrak yaain neit wit kɨrak, hɨrak kakteinor hɨrak God hɨrekes kertei menmen yapɨrwe werek werek keriuwe menmen yaaim mɨt miyapɨr ne weiwɨk mɨrak hɨr nɨrɨakem.  
\v 11 God kɨrɨak menmen im kises han kɨrak nɨpaa hɨrak han kitet kakrɨakem keriuwe menmen Mɨtɨk Iuwe kaiu Jisas Krais kɨrɨakem me wɨ hɨrak kaa.  
\v 12 \x * \xo 3:12 \xt Jo 14:6; Ro 5:2; Hi 4:16\x*Haiu mises hɨm me Krais Jisas, te haiu ap mɨnaain God au. Haiu mertei haiu mamno mamitɨwekhi me menmen, hɨrak ap te kakweikɨn sip kakwetai.  
\v 13 \x * \xo 3:13 \xt Kl 1:24\x*Hi etpi te yi ap han ekɨperper eiyɨntar menmen enum man merewaank mentar hi ekaap yi mɨt au emɨt! Yi han yaaik eiyu eiyɨntar yi yayɨt niuk iuwe yeriuwe menmen merewaank me yi mɨt.   
\s1 Pol hanhan mɨt ne Efesas hɨr nanɨrtei Jisas Krais hanhani  
\p
\v 14 Hi han kitet menmen iuwe God kɨrɨakem, te hi hɨnapɨpɨ hewen ninɨp hitehi God Haai menmen.  
\v 15 God hɨrak kewet mɨt ensel neit wit kɨrak o haiu mɨt meit tɨ kewetai niuk mɨrak.  
\v 16 \x * \xo 3:16 \xt Kl 1:11\x*Hi hitehi God te hɨrak kaksiuwe Hɨmɨn Yaaik keriuwe menmen mɨrak iuwe manp enum hɨrak kakno kakɨkre han ki, te yi han tokik eiyu eiyɨt.  
\v 17 \x * \xo 3:17 \xt Jo 14:23; Kl 1:23, 2:7\x*Te yi yises hɨm me Krais werek werek, te hɨrak kaku kakɨt kakɨkre han ki. Hi hitehi God hɨrak han tewenɨni te menmen mɨrak iuwe, hɨram mamkepi yi hanhan eiriuwehan. Te yi eiyu han tokik eiyɨr ke nu nekenpɨ mekre tɨ metenen nu o teinɨk mɨtɨk kekre hei ketenen wɨnak siup, te hɨrak tokik kerp.  
\v 18 \x * \xo 3:18 \xt Kl 2:2\x*Menmen im maamkaap yi mɨt miyapɨr yetike mɨt miyapɨr han ne God nerer wit wit, te yi eiyɨrtei markeik te Krais hanhani. Hɨram iuwe minɨn nepni, hɨram mamno mamre nokim, hɨram mamno kesiyen. Hɨrak hanhanai wɨsenum.  
\v 19 \x * \xo 3:19 \xt Kl 2:10\x*Hi hanhan yi eiyɨrtei haiu mɨt ap te mamɨrtei werek werek marmeim te Jisas hanhanai. Hi hanhan menmen yaaim mau mekre God hɨram mamnen yi mɨt, te yi han ki eku ekriuwerem.   
\p
\v 20 \x * \xo 3:20 \xt Kl 1:29\x*Hi hanhan hɨrak God kerek kɨrɨak menmen iuwe kekre han kaiu minɨn menmen haiu mitɨwekhiyem o han kitetim keriuwe menmen iuwe hɨrak kewisɨm mekre haiu mɨt.  
\v 21 Hi hanhan haiu mɨt miyapɨr yapɨrwe ne weiwɨk me God haiu emwenɨpi niuk mɨrak mentar menmen Jisas Krais kɨrɨakem. Haiu emwenɨpi niuk mɨrak ere tipmain tipmain enum eik. Mepɨr keremem.   
\c 4  
\s1 Haiu mɨt miyapɨr kerek mises hɨm me God haiu mɨre yɨnk ke Krais  
\p
\v 1 \x * \xo 4:1 \xt Ef 3:1; Kl 1:10\x*Hi Pol kerek hepu wɨnak enuk ke gavman hentar hi hɨrɨak menmen me Mɨtɨk Iuwe Krais. Hi etpi hɨm manp te yi eiyises hɨm me God werek werek kerek nɨpaa God kehimɨteni yi eiyisesim.  
\v 2 \x * \xo 4:2 \xt Kl 3:12-13\x*Yi ap eire iuwe au. Yi yemtau hɨm me mɨt han yi eiyisesim, yi yewenɨn han ki me menmen mɨt nerekyiyem, yi ap han enuk waswas me menmen ni yinan nerekyiyem au.  
\v 3 \x * \xo 4:3 \xt Kl 3:14-15\x*God Hɨmɨn Yaaik kenip yi mɨt yi yau han kiutɨp te yi wen han ekɨkrit eiyu han kiutɨp. Menmen im haiu mɨrɨakem hɨram mar ke waai mesenkek menmen hɨram menipai haiu mɨre niutɨp.  
\v 4 \x * \xo 4:4 \xt Ro 12:5; Ef 2:16, 18\x*Haiu mɨt miyapɨr yapɨrwe haiu yɨnk kiutɨp ke Krais, God Hɨmɨn Yaaik kau kekrai. Hɨram im em miutɨp mɨre menmen miutɨp yi wen yemeriyɨwem God kakwetiyem yentar nɨpaa God kehimɨteni yi yisesik.  
\v 5 \x * \xo 4:5 \xt Jo 10:16\x*Mɨtɨk Iuwe Krais kiutɨp kerekek kepu. Haiu mɨt mises menmen mɨrak miutɨp. Wɨ nɨpaa mɨt nɨkrai neriuwe tɨpar hɨr nekine niuk miutɨp nektenai.  
\v 6 \x * \xo 4:6 \xt 1Ko 12:6\x*God kiutɨp kerekek kepu, hɨrak Haai ke haiu mɨt, hɨrak kinɨn naanmɨprai haiu mɨt yapɨrwe, hɨrak kɨrɨak menmen ken nɨmɨn ke haiu mɨt, hɨrak kepu kekre haiu mɨt.  
\v 7 \x * \xo 4:7 \xt Ro 12:3, 6\x*Krais epei kewetai menmen yaaim mamkaap haiu mɨt ne weiwɨk me God. God epei kewet haiu mɨt niutɨp niutɨp me menmen mɨrak yaaim iuwe.  
\v 8 \x * \xo 4:8 \xt Sam 68:18; Kl 2:15\x*Hɨm me God nɨpaa mɨt newisɨm mau tɨwei matɨp me menmen im. Hɨram matɨp mar im:  
\q1 “Me wɨ Krais epei ken wit ke God, hɨrak keithis mɨt miyapɨr yapɨrwe kerek nɨpaa hɨr nau netike Seten hɨr nar ke mɨt enun nau wɨnak enuk ke gavman.  
\q1 Krais ketorhis keriyei keri ken kewet haiu mɨt menmen yaaim mɨrak.”  
\v 9 \x * \xo 4:9 \xt Jo 3:13\x*Kenmak hɨm matɨp: “Hɨrak ken wit ke God kau niu ein?” Hɨram metpim mentar hɨrak kinɨn kɨnaaiwɨr wit kɨrak kekiuwe kan kau kekre nɨmɨn ke tɨ nɨmɨn ke wit kerek mɨt epei naa hɨmɨn kɨr kewi.  
\v 10 Hɨrak kerek kekiuwe kan tɨ, hɨrak kerekek pɨke ken kau niu ein kinɨn nepni ken wit ke God, te hɨrak hɨmɨn kɨrak kau kerer wit wit.  
\v 11 \x * \xo 4:11 \xt 1Ko 12:28\x*Hɨrak kerekek “kewet mɨt menmen mɨrak,” hɨrak kehimɨtan mɨt han hɨr nɨre aposel, hɨr natɨp mɨt menmen Krais kɨrɨakem. Mɨt han hɨrak kehimɨteni hɨr nɨre profet, hɨr newepyapɨr hɨm me God. Mɨt han hɨrak kehimɨteni hɨr nɨre evanselis, hɨr natɨp mɨt hɨm me God nari han kɨr te hɨr enisesim. Mɨt han hɨrak kehimɨteni hɨr nɨre pasto o tisa, hɨr naanempre mɨt miyapɨr hɨr nekepi hɨr nises hɨm me God.  
\v 12 \x * \xo 4:12 \xt 2Ti 3:17\x*Krais kewet haiu mɨt menmen im, te hɨram mamkaap haiu mɨt miyapɨr haiu mamrɨak menmen mɨrak te haiu mɨt ne weiwɨk me God, haiu mamre yɨnk ke Krais, haiu mamre mɨt iuwe me menmen me God.  
\v 13 \x * \xo 4:13 \xt Kl 1:28\x*Menmen im mamno ere haiu mɨt mau han kiutɨp me menmen me God haiu misesim, haiu mau han kiutɨp me menmen haiu merteiyem me Krais, te haiu mamre mɨt iuwe yaain mamɨr ke Krais.  
\v 14 \x * \xo 4:14 \xt 1Ko 14:20\x*Haiu mar im, te haiu in ere maain ap mamre nɨkerek netari menmen. Haiu ap mises hɨm enum me memitetpɨn. Mɨt nisesim hɨr nar ke kanu kenterer wan eik, hɨrak kɨniu kewɨrek kepno in kepno ein. Mɨt kerek nises hɨm enum me mɨt kerek hɨr nari han ke mɨt neriuwe hɨm hɨr hɨras han kitetim netpim.  
\v 15 \x * \xo 4:15 \xt Ef 1:22, 5:23; Kl 1:18\x*Au, haiu hanhan hɨras matɨp hɨm yaaim me God emisesim, te haiu mepno ere haiu mɨre mɨt iuwe haiu mar ke Krais.  
\v 16 \x * \xo 4:16 \xt Kl 2:19\x*Krais hɨrak kɨre paan hɨrak kinɨn naanmɨpre haiu mɨt haiu mɨre yɨnk kɨrak, te haiu mɨrɨak menmen mɨre hɨrak kehimɨtan haiu niutɨp niutɨp mamrɨakem. Haiu mɨt haiu mɨre his, hit nekeni, naan, te haiu mamkaapan, te haiu mamu yɨnk kiutɨp. Haiu mamrɨak menmen mar im, te haiu mamre iuwe haiu han tewenɨnan.   
\s1 Mɨt nises God hɨr enweikɨn sip enwet menmen me nɨpaa  
\p
\v 17 \x * \xo 4:17 \xt 1Pi 1:14; Ro 1:21\x*In ek hi hekrehɨr ke Mɨtɨk Iuwe Krais Jisas hi hetpi hɨm manp. Yi in ere maain ap te yi eiyises menmen mɨt ap ne weiwɨk me God hɨr nɨrɨakem au emɨt. Hɨr han kitet menmen hɨram enum weinɨm.  
\v 18 \x * \xo 4:18 \xt Ef 2:12\x*Han kɨr hɨrak kɨre mɨtɨk ke wɨtaan ken ap ketenen si au. Hɨr nɨrɨak menmen enum nises menmen God kɨneinɨm nentar hɨr netari menmen me God, nekre han kɨr hɨr nɨneinɨm.  
\v 19 \x * \xo 4:19 \xt Kl 3:5\x*Te hɨr ap yɨnk enuk au. Hɨr hanhan iuwe te hɨr nanises menmen enum me nariyanhis newenɨnem, han kɨr kekrit te hɨr nɨrɨak menmen enum enum nisesim wɨsenum.   
\p
\v 20 Yi mɨt miyapɨr ap yemtau haiu metpiyem yi yises hɨm me Krais mar im taauye!  
\v 21 Hi hertei yi epei yemtau hɨm me Krais, hɨr mɨt nan netpi hɨm yaaim mɨrak.  
\v 22 \x * \xo 4:22 \xt Ro 8:13; Kl 3:9\x*Hɨr netpi hɨm mar im: “Yi nɨpaa yi yises han ki enum. Hɨram menmen enum me memitetpɨn, hemkre menepam me menmen, te hɨram mewaank hɨremes meriuwerem.” Hɨr mɨt natɨp menmen im yi eiweikɨn sip eiwetɨwem einopɨn eikeipnɨwem.  
\v 23 \x * \xo 4:23 \xt Ro 12:2\x*Yi yɨrɨak menmen im, te God eknip han ki hɨrak yaaik ekriuwe Hɨmɨn kɨrak Yaaik.  
\v 24 \x * \xo 4:24 \xt Jen 1:26; Kl 3:10\x*God kɨrɨak han ki hɨrak yaaik. Hɨrak kenip han ki kakɨr ke han kɨrak, te han ki ekises menmen yaaim ekrɨak God kaktike mɨt em.   
\p
\v 25 \x * \xo 4:25 \xt Kl 3:8-9; Sek 8:16\x*Te yi mɨt miyapɨr yapɨrwe niutɨp niutɨp einopɨn eikeipɨn menmen enum me memitetpɨn, eiwenɨn hɨm menmen, eiyɨr ke mɨtɨk kenemtɨn laplap kerek hapɨk mewim kewɨrem men pɨn. Yi niutɨp niutɨp eitɨp hɨm yaaim keremem eiriuwe ni yinan eiyɨntar haiu mɨt yapɨrwe haiu niutɨp niutɨp pɨnan me yɨnk kiutɨp ke Krais.  
\v 26 \x * \xo 4:26 \xt Sam 4:4; Je 1:19-20\x*Wɨ yi han enuk eiriuwe menmen enum, yi naanempre hɨras eiwenɨn han ki te yi ap eirɨak menmen enum eiyɨnterim. Yi ap han enuk han ekitet menmen im yapɨrwe au emɨt. Wɨ miutɨp kerekek.  
\v 27 Te haiu ap emwis Seten kakri han kaiu haiu mamrɨak enum.  
\v 28 \x * \xo 4:28 \xt 1Te 4:11\x*Mɨt miyapɨr kerek nɨpaa ere in nekintɨp menmen hɨr pɨke nanrɨakem meiyam au emɨt! Hɨram epei au! In ek hɨr enrɨak menmen yaaim enriuwe his mɨr, te hɨr nantenen menmen yapɨrwe te nanwet mɨt enun netenen menmen auri nankepi nanriuwerem.  
\v 29 \x * \xo 4:29 \xt Ef 5:4; Kl 3:8, 4:6\x*Yi ap eitɨp hɨm enum emɨke hɨm ki au. Yi eitɨp hɨm yaaim hɨram mamkaap mɨt han hɨr nanɨmtau hɨm mi, te hɨr enu werek werek.  
\v 30 \x * \xo 4:30 \xt Ais 63:10; 1Te 5:19; Ef 1:13-14\x*Yi ap einip God Hɨmɨn Yaaik han enuk ekriuwe menmen yi yɨrɨakem kentar hɨrak kerekek kehimɨteni, te maain God kaktihis yi yayu eitikerek.  
\v 31 \x * \xo 4:31 \xt Kl 3:8\x*Yi eiweikɨn sip eiwet menmen enum me yi yine han enuk hekrit hekrit, yemtaantɨwo, o yi yanuni yeriuwe menmen. Yi ap eitɨp yehɨak yene mɨt, o yesiuwe hɨm, te yi hanhan eirɨak mɨt menmen enum eiriuwerem au emɨt.  
\v 32 \x * \xo 4:32 \xt Mt 6:14, 18:22-35; Kl 3:12-13\x*Te yi eirɨakan yaaim, han etwenɨnan, yi eiyɨsak menmen enum mɨt han nerekyiyem, yi eitɨp hɨram menmen weinɨm. Yi eirɨakem eiyɨr ke God. Hɨrak kesak menmen enum haiu mɨt mɨrɨakem mentar menmen Krais kɨrɨakem, te hɨrak katɨp hɨram menmen weinɨm.   
\c 5  
\s1 Haiu mɨt miyapɨr emises menmen yaaim  
\p
\v 1 \x * \xo 5:1 \xt Mt 5:48\x*God epei hanhani kesak menmen enum yi yɨrɨakem, te yi eiyisesik eiyɨr ke nɨkerek nɨrak hɨr nisesik.  
\v 2 \x * \xo 5:2 \xt Ro 14:15; Ga 2:20; Hi 10:10; Eks 29:18\x*Yi han etwenɨnan eiyɨr ke Krais nɨpaa han tewenɨnai hɨrak kaa te kekepai. Hɨrak kaa, te menmen im hɨrak kɨrɨakem hɨram mɨre menmen mɨt newepwarem hɨram mɨnɨn yaaim mɨt newet God em.   
\p
\v 3 \x * \xo 5:3 \xt Kl 3:5\x*Yi mɨt miyapɨr ne God, te yi ap yimenɨpɨn yatɨpan me menmen enum me yisesan yɨrɨran, o menmen enum me yɨnk enuk o menmen me hemkre menepam au emɨt!  
\v 4 \x * \xo 5:4 \xt Ef 4:29\x*Yi ap eitɨpan me menmen enum menip mɨt yɨnk enuk neriuwerem, o hɨm weinɨm weinɨm, o hɨm hɨr han enuk neriuwerem au emɨt. Yi eitɨpan eiwenɨpi niuk me God keremem.  
\v 5 \x * \xo 5:5 \xt 1Ko 6:9-10; Kl 3:5\x*Yi epei yertei werek werek menmen im. Mɨt kerek hɨr enun nariyanhis newenɨnem o mɨt enun nises menmen enum, o mɨt enun hemkre menepam neriuwe menmen hɨram enum mar ke mɨt newepwar menmen newet tɨpir em. Yi yertei mɨt nar in en, hɨr ap te nanɨno nanu nantike God ketike Jisas Krais taau!   
\p
\v 6 \x * \xo 5:6 \xt Kl 2:4, 8; Ro 1:18\x*Yi ap eiwis mɨt hɨr nanmitipɨn nanriuwe hɨm weinɨm hɨr natɨp menmen im enum hi epei hetpiyem hɨram yaaim au emɨt. Hɨr nemipɨn, te God kaknep mɨt kerek hɨr nises menmen enum hi epei hetpiyem.  
\v 7 Yi ap eiyisesi eiyɨr ke menmen enum hɨr nɨrɨakem eiyɨntar God kaknɨp.  
\v 8 \x * \xo 5:8 \xt Ef 2:11, 13; Kl 1:13; 1Pi 2:9; Jo 12:36\x*Nɨpaa yi yar ke mɨt ne wɨtaan yeke tɨ yen, te in ek yi kerek yi mɨt miyapɨr ne Mɨtɨk Iuwe Krais. Yi yar ke mɨt miyapɨr neke tɨ ne wepni (o yanm), te yi eiyises menmen yaaim keremem.  
\v 9 Menmen yaaim mɨt nisesim, hɨram mɨre wepni (o yanm) kɨr, hɨram meteikɨn mekam yaaim, mekam hɨram mises hɨm me God, mekam hɨram hɨm yaaim.  
\v 10 \x * \xo 5:10 \xt Ro 12:2\x*Yi han ekitet mekam yi eiyisesim hɨram mamrɨak Mɨtɨk Iuwe God han yaaik.  
\v 11 \x * \xo 5:11 \xt 2Jo 10-11\x*Yi ap eiyises menmen enum mɨre wɨtaan toto mɨt enun nɨrɨakem. Au, yi eiwepyapɨr mɨt in em, yi eiyɨtpor menmen hɨr nisesim hɨram enum.  
\v 12 Menmen enum mɨt nɨrɨakem nepakɨnem, hi yɨnk enuk te hi ap etpiyem au emɨt!  
\v 13 \x * \xo 5:13 \xt Jo 3:20-21\x*Yi yewepyapɨr menmen yapɨrwe mɨt enun nɨrɨakem, hɨr nanɨrtei hɨram yaaim o enum. Im em hɨram mɨre wepni (o yanm) kɨr te mɨt nanɨr menmen. Yi yewepyapɨr menmen enum, hɨram au mami. Im em hɨram mɨre mɨtɨk kɨman si kekre wɨnak, menmen me toto hɨram mami, si mɨr mepu keremem.  
\v 14 \x * \xo 5:14 \xt Ais 26:19, 60:1; Ro 13:11\x*Mar keremem te hɨm me God mau tɨwei matɨp mar im:  
\q1 “Ti mɨtɨk kerek ti haa hɨwaai, ti pɨke ekrit, te Krais kaknen kaku han kit. Hɨrak kɨre wepni (o yanm) kɨr kenep ein ein.”   
\p
\v 15 Te yi naanempre hɨras me menmen yi yɨrɨakem. Yi ap eirɨak menmen mɨre mɨt hɨr nepɨtari menmen. Au, yi eirɨakem emɨr ke mɨt hɨr nertei menmen yapɨrwe.  
\v 16 \x * \xo 5:16 \xt Kl 4:5\x*Wɨ im hɨram enum, mɨt hɨr nɨrɨak enum, te yi naanempre wɨ miutɨp miutɨp te yi eitɨp mɨt hɨm yaaim me God te mɨt nanɨrteiyek.  
\v 17 \x * \xo 5:17 \xt Ro 12:2; Kl 1:9\x*Te yi ap eiyises menmen enum au emɨt! Yi eiyises menmen Mɨtɨk Iuwe God hanhan yi eiyisesim.   
\p
\v 18 \x * \xo 5:18 \xt Lu 21:34\x*Yi ap eiyɨm tɨpar si enum te yi yetaritari eirɨak menmen enum. Au, yi eiwis God Hɨmɨn Yaaik eku ekɨkre han ki akinɨni naanmamri me menmen yi yairɨakem.  
\v 19 \x * \xo 5:19 \xt Kl 3:16; Sam 33:2-3\x*Yi yetike ni yinan yi eitɨpan hɨm me God, yi eiyine henye me God. Yi eiyine henye, yi eiwenɨpi niuk me Mɨtɨk Iuwe God eiriuwe hɨm mi, yi eirɨam tukɨn, wekɨnp, heurek, menmeiyam te yi han yaaik iuwe eiriuwerem.  
\v 20 \x * \xo 5:20 \xt Kl 3:17\x*Menmen yapɨrwe kerek mamnen, hekrit hekrit yi eiwenɨpi niuk me God Haai kaiu mentar Mɨtɨk Iuwe kaiu Jisas Krais kerek nɨpaa kekepai keriyei haiu men God.   
\s1 Pol katɨp hɨm men mɨt miyapɨr hɨr neitan  
\p
\v 21 \x * \xo 5:21 \xt 1Pi 5:5\x*Yi eiyɨmtewan hɨm me ni yinan yi eiyisesim eiyɨntar yi yises Krais, yi yewenɨpi niuk mɨrak.   
\p
\v 22 \x * \xo 5:22 \xt Jen 3:16; Kl 3:18; 1Pi 3:1\x*Yi miyapɨr yeit mɨkan ni, yi yemtau hɨm me mɨkan ni yar ke yi yemtau hɨm me Mɨtɨk Iuwe Krais.  
\v 23 \x * \xo 5:23 \xt 1Ko 11:3; Ef 1:22\x*Yi yɨrɨak menmen im eiyɨntar mɨkan ni hɨr ninɨni naanempri nar ke Krais hɨrak kinɨn naanmɨpre mɨt miyapɨr hɨr nisesik. Hɨrak kaa, te pɨke kakɨthis haiu mɨt, hɨrak kɨre paan, haiu au haiu mɨre yɨnk.  
\v 24 Yi miyapɨr yayɨmtau hɨm me mɨkan ni yayisesim me menmen yapɨrwe yar ke haiu mɨt miyapɨr ne weiwɨk me God haiu memtau hɨm me Krais haiu misesim.   
\p
\v 25 \x * \xo 5:25 \xt Kl 3:19; 1Pi 3:7; Ga 1:4\x*Yi mɨt epei yeit miyapɨr yi hanhani yar ke Krais hanhan haiu mɨt ne weiwɨk me God. Hɨrak kaa te kakɨkepai kaktaihis,  
\v 26 \x * \xo 5:26 \xt Ta 3:5; Hi 10:10\x*te hɨrak kenip haiu mɨt haiu yaain mentar haiu mises hɨm mɨrak, te mɨt han nɨkɨrai neriuwe tɨpar.  
\v 27 \x * \xo 5:27 \xt 2Ko 11:2; Kl 1:22\x*Hɨrak kɨrɨakem, te hɨrak kenip haiu mɨt ne weiwɨk miutɨp me God han kaiu hɨrak yaaik iuwe kɨre mɨt ap wikes o warep mewi au. Haiu yaain mar ke mɨte yaaip wetpen enu, Krais kaktaihis.  
\v 28 Kar ke Krais hanhan haiu mɨt miyapɨr, te yi mɨt hanhan miyapɨr ni. Yi hanhani yar ke yi hanhan yɨnk ki. Mɨt kerek hanhan miyapɨr nɨr hɨram mar ke hɨr hanhan hɨras.  
\v 29 Mɨtɨk kei kiutɨp ap kɨnaain yɨnk kɨrak kakɨwaankek au. Hɨrak naanmɨprewek kakwetɨwek menmen, te hɨrak kaku werek werek kar ke Krais naanmɨpre haiu mɨt ne weiwɨk me God.  
\v 30 \x * \xo 5:30 \xt 1Ko 6:15; Ef 1:22-23\x*Hɨrak naanmɨprai haiu mɨt kentar haiu mɨre yɨnk kɨrak.  
\v 31 \x * \xo 5:31 \xt Jen 2:24; Mt 19:5\x*Krais ketike haiu mɨt ne weiwɨk me God, haiu mau yɨnk kiutɨp, mentar hɨm me God mau tɨwei matɨp mar im:  
\q1 “Mɨtɨk keimɨn kakɨt mɨte, hɨrak kaknaaiwɨr miye haai, hɨrak kaktike mɨte pɨrak nanu niutɨp, hɨr nɨre yɨnk kiutɨp.”  
\v 32 \x * \xo 5:32 \xt Rev 19:7\x*Hɨm im yaaim, hi han kitet hɨram matɨp me Krais ketike haiu mɨt ne weiwɨk miutɨp me God.  
\v 33 Te hɨram wen matɨp yi mɨt niutɨp niutɨp hanhan miyapɨr ni yar ke yi hanhan hɨras. Miyapɨr yi eiwenɨpi niuk me mɨkan ni.   
\c 6  
\s1 Pol katɨp hɨm me miye haai netike nɨkerek nɨr  
\p
\v 1 \x * \xo 6:1 \xt Kl 3:20\x*Yi nɨkerek yi eiyɨmtau hɨm me miye haai ni yentar God kehimɨteni hɨr ninɨni naanmɨpri. Im em hɨram yaaim.  
\v 2 \x * \xo 6:2 \xt Eks 20:12; Mt 15:4\x*Hɨm me God mau tɨwei matɨp mar im: “Yi eiyɨmtau hɨm me miye haai ni eiyɨntar hɨram keremem me hɨm me God minɨn matɨp menmen yaaim God kakrɨak haiu mɨt em.”  
\v 3 Hɨram matɨp mar im: “Yi eiyisesim, yi eiyu werek werek eiyu tɨ tito yapɨrwe.”   
\p
\v 4 \x * \xo 6:4 \xt Kl 3:21; Diu 6:7, 20-25; Sam 78:4; Pro 22:6\x*Yi miye haai, yi ap eine nɨkerek ni eiyɨtpor enum enum yari han kɨr ere hɨr nine han enuk nemtaantɨwo neriuwi au emɨt! Au, yi eineri eiteiknor menmen God hanhan yi yapɨrwe yi eirɨakem.   
\s1 Pol katɨp hɨm me mɨt hɨr nɨrɨak menmen me mɨt nɨr iuwe kerek ninɨni naanmɨpri  
\p
\v 5 \x * \xo 6:5 \xt Kl 3:22-23; Ta 2:9-10; 1Pi 2:18\x*Yi wok mɨt kerek yi yɨrɨak menmen me mɨt iuwe ni, yi eiyises hɨm me mɨt hɨr ninɨni naanmɨpri yeit tɨ ik. Yi naanempre hɨras te yi yerekyor yaaim yar ke yi yɨrɨak menmen me Krais.  
\v 6 Yi ap eirɨak menmen yaaim te mɨt nantɨpare yi yaain keriyen au emɨt! Hekrit hekrit yi eirɨak menmen eiyɨr ke mɨt hɨr nises Krais enrɨakem, yi eiyises menmen God hanhan yi eirɨakem eiriuwe han ki.  
\v 7 Yi han yaaik eirɨak menmen eiyɨntar yi yɨrɨak menmen me mɨt keriyen au. Yi yɨrɨak menmen me God.  
\v 8 \x * \xo 6:8 \xt 2Ko 5:10; Kl 3:24-25\x*Yi yertei neimɨn hɨr wok mɨt hɨr nɨrɨak menmen me mɨt han, o neimɨn hɨr mɨt iuwe ninɨn naanmɨpre mɨt han, hɨr yapɨrwe nanrɨak yaaim, te hɨr nanɨt menmen mɨpɨram me his me Mɨtɨk Iuwe Krais.   
\p
\v 9 \x * \xo 6:9 \xt Kl 4:1; Ro 2:11\x*Yi mɨt iuwe kerek yinɨn naanmɨpre mɨt weinɨn, yi eirɨak menmen yaaim me mɨt ni. Yi ap eiyɨtpor enum eineri, te hɨr enɨneini enisesi au emɨt! Mɨtɨk Iuwe Krais kepeit wit ke God, hɨrak kinɨni yetike mɨt ni naanmɨpri. Maain wɨ God hɨrak skelim mɨt, hɨrak ap han kitet ke mɨtɨk hɨrak iuwe o hɨrak weinɨk au. Hɨrak han kitet menmen mɨt nɨrɨakem mɨpɨram.   
\s1 Mɨt nises hɨm me God hɨr nar ke mɨt ne ami hɨr netike Seten nenepan  
\p
\v 10 \x * \xo 6:10 \xt 1Ko 16:13\x*Hi etpi hɨm im mɨkaru. Yi eiyu han tokik eiyɨriuwe menmen iuwe manpenum ke Mɨtɨk Iuwe Krais hɨrak keweteiyem.  
\v 11 \x * \xo 6:11 \xt Ro 13:12; 2Ko 10:4; Ef 4:14\x*Yi eiwapɨn han ki eiriuwe menmen iuwe God keweteiyem, hɨram mar ke nopen kɨwapɨn yɨnk ki, te yi han tokik eiyu eiriuwe menmen enum me memipɨn Seten kakri han ki kakriuwerem.  
\v 12 \x * \xo 6:12 \xt Jo 14:30; 1Pi 5:8-9\x*Haiu ap menepan metike mɨt au. Haiu menepan metike tɨpir enum mau nepni, Seten, tɨpir, herwe, teket maam, manmɨn o menmei ham hɨram minɨn naanmɨpre menmen enum me tɨ.  
\v 13 Te yi eiyɨt menmen me God mamkepi hɨram mar ke nopen, yipo henmik menmeiyam. Te maain wɨ enum mamnen yi eitike Seten yi einepan, yi yenepan epei au, yi wen eiyɨrp eiyu werek werek.   
\p
\v 14 \x * \xo 6:14 \xt Ais 11:5; 59:17; 1Te 5:8\x*Yi eiyu eiyɨt menmen mamkepi. Yi eiriuwet hɨm yaaim mamu mamɨkre han ki eiyɨr ke mɨt ne ami newis waai mau tu kɨr. Yi yɨrɨak menmen yaaim hɨram mar ke yi eiremɨnk tanɨk mau han pank.   
\p
\v 15 \x * \xo 6:15 \xt Ais 40:9; Nea 1:15; Ro 10:15\x*Yi eitɨp mɨt hɨm yaaim me God hɨrak hanhan kaktike mɨt nankiyan nanu nanɨt, hɨram mar ke yurik mɨt nemtɨn mau nopen hɨram mɨwapɨn hɨt mi te mɨt hɨr nɨr hɨt mi newɨr yipo nanmɨp au hɨr nanɨmtenim.  
\v 16 Yi eirɨak menmen im hi epei hetpim, yi wen han ekitet Jisas Krais eiyisesik, te hɨram mar ke nopen hɨrak keseuni menmen enum tɨkaap, tɨnau, henmik o yipo te hɨram mamiwep yi mɨt au. Yi han ekitetik eiyisesik. Menmen im mamkepi te Seten kakwɨr menmen enum mɨrak mɨre si mamnep han ki kariuwerem au. Hɨram mamtɨnpɨn mamno mami mamɨt.  
\v 17 \x * \xo 6:17 \xt 1Te 5:8; Ais 49:2; Hi 4:12\x*God keriuwet Jisas kaa, te kakɨthis haiu mɨt. Yi han ekitet menmen im, te hɨram mamkepi mamre wa hesnu mɨt nemiun mau paan. Yi eiyises hɨm me God hɨram mamɨr ke hɨne me his God Hɨmɨn Yaaik keweteiyem.  
\v 18 \x * \xo 6:18 \xt Lu 18:1; Kl 4:2; 1Te 5:17\x*God Hɨmɨn Yaaik hɨrak kakɨkepi te hekrit hekrit yi eiyitehi God menmen, yi eiwenɨpi niuk mɨrak. Hekrit hekrit yi naanmamre hɨras, yi ap eiyu yain yain au emɨt! Yi eiyitehi God kakɨkaap mɨt miyapɨr nɨrak.  
\v 19 \x * \xo 6:19 \xt Ap 4:29; Kl 4:3-4; 2Te 3:1\x*Yi eiyitehi God ke hi, te hɨrak kakweto hɨm, hi ap yɨnk enuk au, hi ehɨrp hatɨp mɨt hɨm yaaim me Krais nɨpaa God kepakɨnem.  
\v 20 \x * \xo 6:20 \xt 2Ko 5:20; Fm 9\x*Hi mɨtɨk hatɨp mɨt hɨm yaaim. Te hi hepu wɨnak enuk ke gavman henterim. Yi eiyitehi God kakɨkepa hi ap hɨnaain hatɨp mɨt hɨm mɨrak au. Hi tewen ehɨtpor menmen har ke nɨpaa hi hɨrɨakem.   
\s1 Pol katɨp hɨm mɨkaru  
\p
\v 21 \x * \xo 6:21 \xt Ap 20:4; Kl 4:7-8; 2Ti 4:12\x*Tikikas, kaiu yinak yaaik kaknen kakɨtpi menmen yapɨrwe nepei man hi. Hɨrak mɨtɨk yaaik kɨrɨak menmen me Mɨtɨk Iuwe Krais.  
\v 22 Hi heriuwetek kaknen yi mɨt kakɨtpi menmen, te yi eiyɨrtei haiu mepu werek werek, te yi han yaaik eiyu.   
\p
\v 23 Hi hanhan God Haai ketike Mɨtɨk Iuwe Jisas Krais hanhani tatrekyi yi eiyu werek werek yi eiyisesik.  
\v 24 \x * \xo 6:24 \xt 1Pi 1:8\x*Hi hanhan God kakrɨak menmen yaaim me mɨt miyapɨr yapɨrwe hɨr hanhan Mɨtɨk Iuwe kaiu Jisas Krais, hɨr nisesik nemtau hɨm mɨrak werek werek.   
\s1 Mepɨr keremem