\id 1TH - Au NT [avt] -Papua New Guinea 1982 (DBL -2014) \h 1 TESALONAIKA \toc1 Tɨwei Pol Kewisɨk Ken Mɨt Ne Wit Tesalonaika - 1 \toc2 1 Tesalonaika \toc3 1 Te \mt1 Tɨwei Pol Kewisɨk Ken Mɨt Ne Wit Tesalonaika - 1 \imt1 Menmen me tɨwei ik \io1 Pol katɨp mɨt ne Tesalonaika gude \ior 1:1\ior* \io1 Pol kewepyapɨr menmen mau han kɨrak \ior 1:2–3:13\ior* \io1 Menmen mɨt ne weiwɨk me God hɨr nanisesim \ior 4:1-12\ior* \io1 Pol katɨp mɨt hɨm me Jisas pɨke kaknen \ior 4:13–5:11\ior* \io1 Pol katɨp mɨt ne Tesalonaika menmen hɨr enisesim \ior 5:12-22\ior* \io1 Pol katɨp mɨt hɨm mɨkaru \ior 5:23-28\ior* \c 1 \p \v 1 \x * \xo 1:1 \xt Ap 17:1-10; 2Te 1:1\x*Hi Pol hetike Silvenes, Timoti, haiu mewis tɨwei ik ken yi mɨt miyapɨr ne weiwɨk me God yeit wit Tesalonaika. Yi ne God Haai ketike Mɨtɨk Iuwe Jisas Krais. Haiu hanhan God Haai ketike Mɨtɨk Iuwe Jisas Krais han yaaik kɨrakɨt hɨrak kaku kaktikewi yi eiyu werek werek. \s1 Pol han yaaik mɨt ne Tesalonaika nises God werek werek \p \v 2 \x * \xo 1:2 \xt Fl 1:3-4; Kl 1:3; 2Te 1:11\x*Hekrit hekrit haiu mitehi God haiu metpɨwek haiu han yaaik meriuwerek mentar yi mɨt. \v 3 \x * \xo 1:3 \xt 1Ko 13:13; Kl 1:4-6\x*Hekrit hekrit haiu metpɨwek hɨrak yaaik kentar menmen yaaim yi yɨrɨakem yentar yi yises hɨm mɨrak, yi han tewenɨnek, yi yɨrɨak menmen iuwe, yi han tokik yepu yemerɨr Mɨtɨk Iuwe Jisas Krais pɨke kaknen. \v 4 Naiu yinan, God hanhani, te haiu mɨt mertei hɨrak kehimɨteni yi nɨrak. \p \v 5 \x * \xo 1:5 \xt 1Ko 2:4-5; 4:20\x*Haiu mertei menmen im mentar yi ap yemtau hɨm me Krais haiu metpiyem weinɨm au. God Hɨmɨn Yaaik kerekir han ki keriuwe hɨm mɨrak te yi yertei hɨm mɨrak yaaim. Yi yertei menmen nɨpaa haiu mɨrɨakem mamkepi yi eiyu werek. \p \v 6 \x * \xo 1:6 \xt 1Ko 4:16; 2Te 3:9; Ap 17:5-9\x*Yi yeit hɨm me God yisesim te mɨt neriwaank. Te yi ap han enuk au. God Hɨmɨn Yaaik kɨkɨak han ki te yi han yaaik yepu. Yi epei yɨrɨak menmen yi yɨr haiumɨt mɨrɨakem metike menmen Mɨtɨk Iuwe hɨrak kɨriakem. \v 7 \x * \xo 1:7 \xt 1Pi 5:3\x*Mar im yi yeteikɨn mɨt ne provins Masedonia ketike provins Akaia kerek nises hɨm me God, yi yeteiknor menmen yaaim maain hɨr enisesim. \v 8 \x * \xo 1:8 \xt Ro 1:8\x*Hɨm me God kerek yi yatɨp mɨt em hɨram men heriyai heriyai mar ke mɨt hɨr newɨr tukɨn kerer wit wit. Hɨm men provins Masedonia ketike provins Akaia keremem au. Hɨm epei men merer wit wit te mɨt nemtau yi yises hɨm me God. Te haiu ap metporem au. Hɨr hɨras nemtewem. \v 9 \x * \xo 1:9 \xt Ap 14:15\x*Mɨt nerer wit wit hɨr hɨras natɨp me menmen mekrit nɨmɨn ke yi mɨt nɨpaa haiu mepu metikewi, yi yeweikɨn sip yewet tɨpir, yi yises God kiutɨpen kerekek kepu tipmain tipmain enum eik. Ninaan me tɨpir kerek mɨt natɨn mai teinɨk hɨram menmen weinɨm. \v 10 \x * \xo 1:10 \xt Ta 2:13; Ap 17:31; 1Te 5:9\x*Hɨr natɨp yi yemerɨr Nɨkan kɨrak kaknen kaknaaiwɨr wit Heven, hɨrak niuk mɨrak Jisas kerek nɨpaa kaa keit. Te God kɨkɨak hɨrak kepu kekepai naanmɨprai mamnopɨn mamkeipɨn menmen enum God kakrɨak mɨt em kakɨntar hɨr nɨrɨak menmen enum. \c 2 \s1 Menmen Pol kɨrɨakem keit wit Tesalonaika \p \v 1 \x * \xo 2:1 \xt 1Te 1:5, 9\x*Nai yinan, yi hɨras yertei nɨpaa haiu man metpi hɨm me God, hɨram ap man weinɨm au. \v 2 \x * \xo 2:2 \xt Ap 16:19-24, 17:1-9\x*Yi yertei nɨpaa haiu mepu wit Filipai mɨt newep nerekyei enum nereiwaank. Te God kekepai haiu ap mɨnaain mɨt enun nepan naiu en. Au, haiu man metpi hɨm yaaim me God. \v 3 Haiu metpi menmen im, haiu memitipɨn au. Haiu metpi hɨm metari au. Haiu metpi hɨm werek werek. Haiu han kitet haiu metpiyem te haiu mamri menmen mi au, o haiu mises menmen enum, o haiu memitipɨn meriuwerem au. \v 4 \x * \xo 2:4 \xt 1Ti 1:11; Ga 1:10; Jer 11:20\x*Nɨpaa God skelim han kaiu epei au, hɨrak katɨp hɨram werek te haiu matɨp mɨt hɨm mɨrak. God kertei han kaiu te haiu matɨp mɨt hɨm mɨrak haiu mɨrɨak God han yaaik meriuwai kerekek. Mɨt au. \v 5 \x * \xo 2:5 \xt Ap 20:33; 2Pi 2:3; Ro 1:9; 1Te 2:10\x*Yi yertei nɨpaa me wɨ haiu mepu metikewi, hekrit hekrit haiu metpi hɨm haiu ap mari han ki ke menmen miutɨp au. Haiu ap mɨrɨak menmen im me God memitipɨn te haiu mamri menmen mi au. God kertei haiu matɨp werek. \v 6 \x * \xo 2:6 \xt Jo 5:41, 44\x*Haiu ap mɨrɨak menmen im te haiu mamɨt niuk iuwe me yi mɨt o mɨt han au. Krais keriuwetai haiu mɨt haiu aposel nɨrak, te haiu hanhan mitihi yi yaitɨp haiu mɨt iuwe, hɨram yaaim. Te haiu au mɨnapen. \v 7 Nɨpaa haiu mepu metikewi haiu naanmɨpri mar ke mɨte hɨre naanmɨpre nɨkerek nɨre. Haiu mitihi me menmen au. \v 8 Haiu hanhani haiu meweti hɨm me God keremem au. Nɨpaa haiu hanhan mamkepi iuwe, te haiu han yaaik mami mamkepi te yi eiyises God werek werek. \p \v 9 \x * \xo 2:9 \xt Ap 20:34; 1Ko 4:12\x*Nai yinan, yi epei yertei haiu metpi hɨm me God keremem. Haiu mɨrɨak menmen iuwe wanewik wɨtaan me wɨ yapɨrwe te haiu mamri menmen mi mamɨm au. \p \v 10 Yi yetike God yi yertei menmen haiu mɨrɨakem me yi mɨt kerek yises hɨm me God. Haiu mɨrɨak menmen yaaim kerek God han yaaik keriuwerem keremem. Menmen enum au. \v 11 \x * \xo 2:11 \xt Ap 20:31\x*Haiu mɨre haai katɨp nɨkerek nɨrak menmen, haiu metpi hɨm manp, haiu mekepi yi han yaaik yepu, haiu metpi hɨm iuwe, \v 12 \x * \xo 2:12 \xt Fl 1:27; 1Pi 5:10\x*te hekrit hekrit yi eiyises God werek werek. Hɨrak kehimɨteni yi yayu yaitikerek hɨrak naanmamri yi yayɨt menmen yaaim mɨrak. \s1 Mɨt ne Tesalonaika han tokik nepu me menmen enum mewaanki \p \v 13 \x * \xo 2:13 \xt 1Te 1:2; 2Te 2:13; Ga 1:11-12\x*Hekrit hekrit haiu mitehi God metpɨwek haiu han yaaik meriuwerek me menmen ham im. Nɨpaa haiu metpi hɨm me God, yi han kitet hɨram hɨm me mɨt keremem au. Yi han kitet hɨram hɨm me God. Hɨm im hɨram mɨrɨak menmen iuwe mekre han ki te yi yises hɨm mɨrak. \v 14 \x * \xo 2:14 \xt Ap 17:5\x*Yi mɨt yi epei yar ke mɨt ne weiwɨk me God neit provins Judia kerek nises Jisas Krais. Ni yinan ein hɨr mɨt ne weiwɨk mɨr Isrel hɨr nerekyor enum nar ke mɨt ne weiwɨk mi in hɨr nerekyi enum yentar yi yises hɨm me Krais. \v 15 \x * \xo 2:15 \xt Ap 2:23, 7:52\x*Nɨpaa maamrer ne mɨt ne Isrel nenep mɨt profet kerek newepyapɨr hɨm me God natɨp mɨt em. Te in ek hɨr epei nenep Mɨtɨk Iuwe Jisas. Hɨr in ek nerekyei menmen enum hɨr nɨrɨak God han enuk keriuweri. Hɨr nɨrɨak mɨt yapɨrwe enum nentar menmen im. \v 16 \x * \xo 2:16 \xt Mt 23:32-33\x*Hɨr newenai haiu matɨp mɨt nerer wit wit nɨrapɨt tɨ me Isrel hɨm me Krais, te hɨr neweikɨn sip newet menmen enum God kakɨkepi. Nɨpaa ere in hɨr mɨt enun nɨrɨak enum im. Te menmen iuwe enum God kakrɨakem epei mamnen. \s1 Pol hanhan pɨke kaknen kakɨr mɨt ne Tesalonaika \p \v 17 \x * \xo 2:17 \xt 1Te 3:10\x*Nai yinan, mɨt ne Isrel nepɨrai haiu men mɨnaiwɨri me wɨ mei kike. Au, han kaiu wen kau ketikewi. Haiu mar ke nɨkerek nau weinɨn miye haai au. Haiu hanhan mamɨr ninaan mi, haiu han kitet mamɨrkeik te haiu mamnen mamri. \v 18 Hi Pol hɨrekes hi hanhan anen ari yi yapɨrwe. Taau, hekrit hekrit Seten hɨrak kerekir yayiwe kaiu. \v 19 \x * \xo 2:19 \xt Fl 2:15-16, 4:1; 2Te 1:4\x*Maain Mɨtɨk Iuwe kaiu Jisas pɨke kaknen kaktaihis, haiu mamtikerek mamu. Maain me wɨ im haiu mamtɨp mekam? Kenmak te haiu han yaaik mamu? Haiu han yaaik menteri yi mɨt keriyen. \v 20 Yi mɨt hɨras keriyen, yi yɨre niuk maiu iuwe. Yi yɨrɨak han kaiu yaaik iuwe. \c 3 \s1 Pol keriuwet Timoti kaknen kakɨkepi han tokik nanu \p \v 1 \x * \xo 3:1 \xt Ap 17:15\x*Te haiu ap wen memerɨr wɨ meiyam au. Haiu han kitet hɨrak yaaik te hawɨr wiketeret wau wit Atens, \v 2 \x * \xo 3:2 \xt Ap 16:1-3\x*hawɨr weriuwet Timoti kan kɨri. Hɨrak kaiu yinak ketikawɨr mɨrɨak menmen me God, hɨrak katɨp mɨt hɨm yaaim me Krais. Hawɨr wauriuwetek kaknen kakɨkepi yi han tokik eiyu eiyises menmen me God. \v 3 \x * \xo 3:3 \xt Ef 3:13; 2Ti 3:12\x*Te yi mɨt eiweikɨn sip eiwet hɨm me God eiyɨntar menmen enum im au. Yi hɨras yertei God kehimɨteni me menmen enum im. \v 4 \x * \xo 3:4 \xt Ap 14:22\x*Nɨpaa haiu mepu metikewi, haiu metpi hɨr mɨt nanrekyei enum nanɨntar haiu mises hɨm me Krais. Menmen im epei man mar ke nɨpaa haiu metpiyem. \v 5 \x * \xo 3:5 \xt Fl 2:16\x*Te hi ap wen hemerɨr wɨ meiyam au. Hi heriuwet Timoti hɨrak ken kakɨrtei yi wen yises hɨm me God werek werek o au. Hi hɨnaain Seten kakri han ki, te menmen haiu mɨrɨakem hɨram mamre weinɨm. \s1 Timoti pɨke kan Pol ketpɨwek mɨt ne Tesalonaika nises God werek \p \v 6 \x * \xo 3:6 \xt Ap 18:5\x*In ek Timoti kinaiwɨri hɨrak epei kan in ketpawɨr hɨm yaaim im. Hɨrak katɨp yi wen yises hɨm me God, yi hanhan mɨt han. Yi wen hanhanai haiu mɨt in, yi hanhan yairai yayɨr ke haiu hanhan mamri. \v 7 \x * \xo 3:7 \xt 2Te 1:4\x*Haiu mepu han yaaik mentar yi mɨt wen yises hɨm me God. Mɨt nerekyei menmen enum, haiu ap han enuk au. Menmen haiu memtewem me yi mɨt mekepai haiu han yaaik mepu. \v 8 Yi wen eiyises hɨm me God eiyu han tokik, te haiu mamu werek werek. \v 9 Haiu matɨp God mekam te haiu meteiknɨwek haiu han yaaik wɨsenuk meriuwerek mentar hɨrak kɨkaap yi mɨt? Taauye! \v 10 Hekrit hekrit haiu mitehi God haiu mamri mamkepi werek iuwe yayɨt menmen me God. \s1 Pol kitehi God kakɨkepi nanɨno nanɨr mɨt ne Tesalonaika \p \v 11 \x * \xo 3:11 \xt 2Te 2:16\x*Haiu hanhan God Haai kaiu kaktike Mɨtɨk Iuwe kaiu Jisas hɨrekses tatkepai haiu mamno mamri. \v 12 Haiu hanhan Mɨtɨk Iuwe kaknipi yi han tewenɨn ni yinan wɨsenum ere yi hanhan mɨt yapɨrwe yayɨr ke haiu mɨt hanhani. \v 13 \x * \xo 3:13 \xt Fl 1:10; 2Te 1:7, 10\x*Haiu hanhan God kakrɨak menmen im, hɨrak kaknip han ki tokik. Te maain Mɨtɨk Iuwe kaiu Jisas pɨke kaknen kaktike mɨt nɨrak yaain hɨrak kehimɨteni hɨr nɨrak, yi eiyu werek werek han ki yaaik prar prar yayɨt ninaan me God Haai kaiu. \c 4 \s1 Menmen God hanhan haiu mamrɨakem \p \v 1 \x * \xo 4:1 \xt 2Te 3:6\x*Naiu yinan in ek hi hewisi hɨm ham. Nɨpaa haiu metpi meteikni markeik te yi eiyises God te yi eirekyɨwek han yaaik keriuwi. Haiu mertei yi yɨrɨakem, te haiu mekrehɨr ke Jisas, haiu metpi hɨm manp te yi eirɨakem wɨsenum. \p \v 2 Yi yertei hɨm nɨpaa haiu metpiyem mekrehɨr ke Jisas. \p \v 3 \x * \xo 4:3 \xt 1Te 5:23; Hi 10:10; 1Pi 1:16\x*Menmen im God hanhan yi eiyisesim. Yi eiyu han yaaik prar prar, yi yisesan yɨrɨran au emɨt! \v 4-5 \x * \xo 4:4-5 \xt 1Ko 6:13, 15\x*\x * \xo 4:4-5 \xt Sam 79:6\x*Yi mɨt yapɨrwe niutɨp niutɨp yi wen eiyɨrtei eiyɨt mɨyapɨr ni hɨras yayɨr ke mɨt ap nertei God hɨr nisɨsan nɨrɨran. Te yi eiyisesim au emɨt! Yi yayɨt miyapɨr eiyises menmen yaaim God han yaaik kakɨriuwerem. \v 6 \x * \xo 4:6 \xt Sam 94:1\x*Yi ap eirɨak ni yinan menmen enum eiri miyapɨr nɨr eiriyanhis eiwenɨnem au emɨt. Yi ap eirɨak menmen enum mar im mentar nɨpaa haiu metpi Mɨtɨk Iuwe kaknep mɨt nar ik. \v 7 \x * \xo 4:7 \xt 2Te 2:13-14; 1Pi 1:15-16\x*Nɨpaa God kehimɨtenai haiu mɨrɨran o mɨrɨak menmen enum au. Hɨrak kehimɨtenei haiu mamises menmen yaaim, te haiu mamu han yaaik prar prar. \v 8 \x * \xo 4:8 \xt Lu 10:16; Esi 36:27, 37:14; 2Ko 1:22\x*Keimɨn keweikɨn sip kewet hɨm im hɨrak keweikɨn sip kewet mɨt keriyen au. Hɨrak keweikɨn sip kewet God kerek kewetai Hɨmɨn kɨrak Yaaik te haiu emu han yaaik prar prar. \p \v 9 \x * \xo 4:9 \xt Jo 13:34\x*Hi ap ewisi hɨm mei mamno yi mɨt me yi hanhan yeriuwe ni yinan au. Yi epei yertei yisesim. God epei keteikni yi hanhan yeriuwe ni yinan. \v 10 \x * \xo 4:10 \xt 2Te 3:4\x*Yi wen hanhan ni yinan nerer wit wit neit provins Masedonia, te haiu metpi hɨm manp yi naiu yinan, yi hanhani yapɨrwe. \v 11 \x * \xo 4:11 \xt Ef 4:28; 2Te 3:8, 12\x*Yi hanhan eiyu werek werek, yi eiyises menmen mi keremem. Yi eiyu yain yain au emɨt! Yi eirɨak menmen mi mar ke nɨpaa haiu metpi, \v 12 \x * \xo 4:12 \xt 1Ko 5:12-13; Kl 4:5\x*te mɨt kerek ap nises God hɨr han kitet yi yaain. Yi eirɨakem te ni yinan ap te naanmamri me menmen yi yayɨm au emɨt! \s1 Maain Mɨtɨk Iuwe pɨke kaknen kakɨkɨan mɨt epei naa \p \v 13 \x * \xo 4:13 \xt Ef 2:12\x*Nai yinan, haiu mɨnapen yi mɨt yepɨtari me ni yinan hɨr epei naa. Haiu mɨnapen yi han enuk me hɨr mɨt kerek epei naa yar ke mɨt hɨr ap nises God hɨr han enuk au. Hɨr ap han kitet God kakɨkɨan mɨt epei naa. \v 14 \x * \xo 4:14 \xt Ro 14:9; 1Ko 15:3-4, 12\x*Haiu ap hanhan yi han enuk eiyɨntar menmen im. Haiu han kitet Jisas epei kaa pɨke kekrit, te nɨpaa mɨt nises hɨm mɨrak, hɨr naa, maain God kakɨkɨan mɨt in hɨr nantikerek pɨke nanɨnen. \p \v 15 \x * \xo 4:15 \xt 1Ko 15:51\x*Haiu matɨp mɨt menmen Mɨtɨk Iuwe ketpeiyem. Maain hɨrak pɨke kaknen, mɨt kerek nises hɨm mɨrak hɨr wen nepu, hɨr ap naninɨn mɨt nɨpaa naa au. \v 16 \x * \xo 4:16 \xt 1Te 1:10; 2Te 1:7; 1Ko 15:52\x*Maain Mɨtɨk Iuwe kaktɨp hɨm manp, mɨtɨk ensel hak iuwe ke God kaknap kaknɨne, hɨram heurek me God mamtɨp. Me wɨ im, Mɨtɨk Iuwe Krais kakɨkiuwe wit ke God kaknen, mɨt nises Krais hɨr apei naa, hɨr naninɨn nanɨkrit nanu. \v 17 \x * \xo 4:17 \xt Jo 12:26\x*Epei au, mɨt kerek wen nepu nises Krais hɨr nanɨniu nanɨno nantikeri nanrerik naniun Mɨtɨk Iuwe nanɨt nepni (o nepneyi). Te haiu yapɨrwe mamu mamtikerek tipmain tipmain enum eik. \v 18 Te yi mɨt eirɨak mɨt han yaaik eiriuwe hɨm im yaaim. \c 5 \s1 Haiu naanmamre hɨras mamɨmerɨr Jisas pɨke kaknen \p \v 1 \x * \xo 5:1 \xt Mt 24:36\x*Naiu yinan, haiu ap te mamwisi me wɨ o tito Mɨtɨk Iuwe kaknen au. \v 2 \x * \xo 5:2 \xt Mt 24:42-44; 2Pi 3:10; Rev 3:3\x*Yi mɨt hɨras yertei werek me wɨ Mɨtɨk Iuwe kaknen hɨrak kakɨr ke mɨtɨk enuk kekintɨp menmen kepakɨnem ke wɨtaan. \v 3 \x * \xo 5:3 \xt Esi 13:10; Mt 24:39; Lu 21:34-35; Jo 16:21-22\x*Me wɨ mɨt natɨp hɨr nepu werek werek menmen enum au, te menmen mamnɨp mamɨwaanki mamɨr ke mɨte waswas hɨre wauteiknen wawine nɨkan. Hɨr nanrɨr nankeipɨn menmen im au nanɨr ke mɨte weteiknen hɨre ap wawine nɨkan au. \v 4 Te yi naiu yinan, yi ap yar ke mɨt ap nises God te wɨ mɨrak eim mamiwep mamɨr ke mɨtɨk enuk kekintɨp menmen kaknep mɨt au. \v 5 \x * \xo 5:5 \xt Ro 13:12; Ef 5:9\x*Yi mɨt yapɨrwe yar ke nɨkerek ne God, yi yises hɨm mɨrak. Yi mɨt ne Seten au. Yi ap yises hɨm mɨrak. \v 6 Te haiu mepu mar ke mɨt han ap nises hɨm me God au. Haiu mepu werek werek naanmɨpre hɨras mises hɨm me God. \v 7 Mɨt hɨr ap nises God hɨr nar ke mɨt nɨwaai ne wɨtaan, hɨr nɨre mɨt ne wɨtaan naam tɨpar si enum netaritari menmen. \v 8 \x * \xo 5:8 \xt Ef 6:14, 17\x*Te haiu au. Haiu mɨt mises God, haiu emu emɨr ke mɨt nau wepni (o yanm) te haiu emu emɨr ke hɨrak. Haiu emises hɨm me God, haiu hanhan meriuwe mɨt. Menmen im mamkepai mamɨr ke mɨt neremɨme nopen mɨwapɨn yɨnk kɨr. Haiu emu emɨmerɨr God maain kaknen kaktaihis kakɨkepai ere werek. Menmen im me haiu emɨmerɨr God hɨram mamkepai mamɨr ke hat o wa hesnu mɨwapɨn paan ke mɨt, te hɨr netike mɨt han nanɨnepan. \v 9 \x * \xo 5:9 \xt 1Te 1:10; 2Te 2:14\x*God epei kehimɨtenai hɨrak han enuk keriuwai te hɨrak kakraiwaank au. Hɨrak kehimɨtenai maain hɨrak kaknen kaktaihis kakɨkepai kakriuwe Mɨtɨk Iuwe kaiu Jisas Krais. \v 10 \x * \xo 5:10 \xt Ro 14:8-9; 1Te 4:14\x*Nɨpaa hɨrak kaa kakɨkepai, te haiu mepu, o haiu epei maa, maain haiu mamu mamtikerek. \v 11 \x * \xo 5:11 \xt Ju 20\x*Te yi yaitɨp hɨras hɨm manp eikaap hɨras mamɨr ke in ek yi epei yɨrɨakem. \s1 Pol katɨp hɨm ham yinam \p \v 12 \x * \xo 5:12 \xt 1Ko 16:18; 1Ti 5:17\x*Nai yinan, haiu metpi hɨm iuwe. Yi eiyɨmtau hɨm yaikaap mɨt kerek Mɨtɨk Iuwe kehimɨteni hɨr nɨrɨak menmen nekepi. Hɨr naanmɨpri netpi menmen me God. \v 13 Yi han kitet mɨt in hɨr yaain, yi hanhani yentar menmen hɨr nɨrɨakem. Yi eitike ni yinan yi eikiyan eiyu eiyɨt. \p \v 14 \x * \xo 5:14 \xt 2Te 3:6, 11, 15\x*Nai yinan, haiu metpi hɨm iuwe, yi eitɨp mɨt nau yain yain nɨrɨak enum, yi eitpor hɨm manp te hɨr nanrɨakem epei au emɨt! Yi eikaap mɨt hɨr nɨnaain menmen te hɨr han yaaik nanu. Mɨt kerek hɨr han enuk, yi eiwetɨr hɨpɨn. Yi ap han enuk eiriuwe mɨt au. Yi eitpor hɨm yaaim main main. \v 15 \x * \xo 5:15 \xt Pro 20:22; Ro 12:17; 1Pi 3:9\x*Yi naanempre hɨras te yi niutɨp niutɨp ap eirɨak mɨt menmen enum emrer me menmen enum hɨr nerekyiyem. Au, Yi eiyises menmen yaaim eirɨakem me mɨt nar ik, me yi mɨt hɨras yetike mɨt yapɨrwe nerer wit wit. \p \v 16-17 \x * \xo 5:16-17 \xt Fl 4:4\x*\x * \xo 5:16-17 \xt Lu 18:1; Kl 4:2\x*Hekrit hekrit yi han yaaik eiyu. Hekrit hekrit yi eiyitehi God menmen. \v 18 \x * \xo 5:18 \xt Ef 5:20\x*Yi eitɨp God hɨrak yaaik me menmen yapɨrwe mamnen. Yi eirɨak menmen mar im eiwis Krais Jisas kakɨkepi yi eirɨakem, te God han yaaik kakirwi. \p \v 19 \x * \xo 5:19 \xt Ef 4:30\x*Yi ap eiwenɨn menmen God Hɨmɨn Yaaik hanhan kakrɨakem au emɨt! \v 20 \x * \xo 5:20 \xt 1Ko 14:1, 39\x*Yi ap yɨnan yipɨr yewɨrek eiwet mɨt kerek newepyapɨr hɨm God Hɨmɨn Yaaik ketporem au emɨt! \v 21 \x * \xo 5:21 \xt 1Jo 4:1\x*Yi eiyinɨn han ekitet menmen mɨt netpiyem hɨram me God o au. Menmen mɨt netpiyem yi eitenen menmen yaaim. \v 22 \x * \xo 5:22 \xt Jop 1:1, 8, 2:3\x*Te yi einaain menmen yapɨrwe hɨram enum. \p \v 23 \x * \xo 5:23 \xt Ro 15:33; 2Te 3:16\x*Hi hanhan God hɨrekes kerekek hɨrak Haai ke han yaaik hɨrak kakɨkepi yi eiyisesik, te yi han ki, hɨmɨn ki, yɨnk ki hɨram mamu werek werek ere Mɨtɨk Iuwe Jisas Krais hɨrak pɨke kaknen. \v 24 \x * \xo 5:24 \xt 1Ko 1:9; 2Te 3:3\x*God kerek nɨpaa kehimɨteni yi nɨrak, hɨrak ap kakweikɨn han au. Hɨrak kakɨkepi te yi eire yaain. \p \v 25-26 \x * \xo 5:25-26 \xt Kl 4:3; 2Te 3:1\x*\x * \xo 5:25-26 \xt Ro 16:16\x*Naiu yinan, yi eiyitehi God hɨrak kakɨkepai. Yi eiyɨwo ni yinan ein eiyɨtpor hɨr yaain. \p \v 27 Hi hetpi hɨm manp hekrehɨr ke Mɨtɨk Iuwe, yi eikine tɨwei ik ekno ninaan me ni yinan yapɨrwe ein. \p \v 28 Hi hanhan Mɨtɨk Iuwe kaiu Jisas Krais han yaaik kɨrak kaku kaktikewi. \s1 Mepɨr keremem