\id ROM - Awiyaana NT [auy] -Papua New Guinea 1984 (web version -2012 bd) \h Rómu \toc1 Rómu \toc2 Rómu \toc3 Rm \mt1 Rómu \ip \it Ísu wíyómpaꞌa iyówana Póro moórá-waai úmai afakaeté-aataiyaꞌiyo miyáumai-aatai maisuwéna Kórinti-naopaꞌa ména maanááí agaimái Rómu-naopaꞌo méron-kwaasi agaimái moórá-ininkon-awiꞌa Fípimba amúwana mátímakaiye. Rómu-naopaꞌa kámáni-waasiti aifaꞌ-náópaꞌa Ítáári-marafaꞌa wéron-daopaꞌan-iye. Póro Rómu-naopaꞌa wínena póna Ísuni aampaꞌó kun-kwáásífímbá kísau máínena póna miwí túwaꞌnai eꞌa toꞌmayaa uwátinkanae séna maarán-ááí agaimái Fípimba amúwana mátímakaiye. Yúndaa-waasiye fíꞌonkaa-waasiye seyaafáꞌnánká sáwíꞌo úmaesamo\it* \ip \it nú-fasiꞌaenko taꞌótokowana Ísun-aaisafesa timankúnkúmbo owí aantentafena arupíse úmai méraawe Maníkó siyáiye. Sáwíꞌo úmaesamo nú-fasiꞌaenko taꞌótokaimpinkemba Maníkóní ámútankoma faútínkáísasa Ísuweꞌa kááísamai aúíꞌa úmai méraawe. Maníkóní ámáánkoni kísau-aaiwaraꞌa agaimái amúwana mátímakaiye.\it* \c 1 \p \v 1 Kemá Póro Ísu Káráísitini kísau-waasigo éꞌa maanááí agai-timúmpo ísáaro. Maníkó kembá aantá-waasi síꞌmarena séna kesí ásé-aai kosimátímaꞌmae núwo séna siꞌmákaiye. \v 2 Naaófáꞌá Maníkó wenáái simátímakowisafena minásé-ááí símai fasiꞌámakain-aai súwasa aúfáí-wandaaifimba agaimakáawe. \v 3 Minásé-ááí Maníkón-ááninko kentáásí Fasiꞌaénkó Ísu Káráísitintafesa símai agaimakáawe. Wemá waásimo kunúkáimba óraakon-awiꞌa Téfítin-aísaafitantambo uráiwain-iye. \v 4 Wení ámútanko Maníkómpákémbá póna Maníkó wembá pukáimpinkemba íyáfasinankaraintafeta minóráá-fásíꞌáémbá awánéta séta Maníkón-ááninkon-iye súne. \v 5 Fíꞌo-fiꞌom-barafaken-kwaasi wenááisafesa timankúnkúmba ésa taawiyafíyantafena Maníkó Káráísitimba imáyáa amúwana kentáféna séna kesáái kosimátímaꞌmae núwo séna kawe-kísáú símakaiye. \v 6 Ísu Káráísitini waási-iꞌa íyantafena Maníkó táántena kembiwí Rómu-naopaꞌo méraawiwaraꞌa táántaraiye. \v 7 Minááísáféꞌa imáyáa éꞌa maanáúfáí agaimaráúmpo ísáaro. Kembiwí Rómu-naopaꞌo méraawi Maníkó wenarumbá tiména wení waási-iꞌa íyantafena táántaraiwai ísáaro. Maníkó kentáásifowawe Fasiꞌaénkó Ísu Káráísitiye úwoi túwaꞌnai esarai farumó uwátinkaayantafeꞌa inaí súne. \s1 Rómu-naopaꞌa kónaemo siyáin-aai. \p \v 8 Kembiwí Ísu Káráísitimpaꞌa timankúnkúmbo on-ááígó seyaafáꞌ-áémpáꞌ-wáásífáꞌá wété isasá ísááwaꞌa Ísu Káráísitini kísausafeꞌa imáyáa éꞌa Maníkómpáꞌá súwi súne. \v 9 Maníkóní kísau fasiꞌámai maéꞌa ááninkoni ásé-aai simátimeꞌa kembiwísáféꞌa inaí símaeꞌo iyúnda Maníkó wéisaiye. \v 10 Kempáꞌó ímbo kúndasafeꞌa séꞌa Maníkómpáꞌá áísai úmae iyéꞌa arááímo táínamo e aambá wisínkénaꞌa Rómu-naopaken-kwaasiseꞌa koméraano súne. \v 11 Maníkóní ámútanko súwaꞌnai isaꞌá kotúwaꞌnai onaꞌá wenááisafeꞌa fasiꞌámai imáyáa íyantafeꞌa kempáꞌá kónae séꞌa úne. \v 12 Miyámó ínaꞌo éꞌa kembiwí túwaꞌnai onaꞌá kembá súwaꞌnai ónááwe. Ísu Káráísitintafeꞌa imáyáa éꞌa túwaꞌnai onaꞌá kembá miyá ónááwe. \v 13 Kesí waásisono. Kempáꞌó ímbo kúndasafeꞌa sáwí-imayaa ofáínifo maanááí ísáaro. Sáwífa-kanaa kónae séꞌo únda moórá-tantaako taꞌótóráísaꞌa méraumne. Fíꞌonkaa-waasifimbo Maníkóní aambó aráátimewanasamo arááíwáéntemba kembiwí fíꞌonkaa-waasi owaꞌá miyá ónae séꞌa úne. \v 14 Maníkó súwaꞌnai uráintafeꞌa sáwífaꞌ-waasi óraaꞌ-naopaꞌe káriꞌ-naopaꞌe seyaafáꞌ-ááímó ísaraawiye ímbo ísaraawiye túwaꞌnai onó. \v 15 Miyámó únda Rómu-naopaꞌo méraan-kwaasi ásé-aai kosimátimenae séꞌa úne. \s1 Ásé-aaigoni fasiꞌaén-ááí. \p \v 16 Ásé-aaisafeꞌo ímbo sigaesáféꞌo únda maarán-ááín-iye. Ásé-aaisafesa timankúnkúmbo owí Maníkó wení fasiꞌaéntámbá miwítí sáwí-imayaagomo taꞌótokaimpinkemba wéfautinkaiye. Aifaꞌá Yúndaa-waasi ísaraawasa ánaaemba fíꞌonkaa-waasi wéisaawe. \v 17 Ísu Káráísitin-aaisafetaamo éraiꞌemo séta simankúnkúmbo úndasafenasa mindásafena aantemba Maníkó séna arupíse úmai méraawe sisatá wenaúrankaꞌa arupíse úmaisa méraumne. Ásé-aaifinkemba miyán-ááísá ísaraumne. Mindásafena naaófáꞌá Maníkón-aai aúfáífimba agaimaréna séna \q1 Maníkón-aaisafesa éraiꞌemo sésamo timankúnkúmbo owísáféna Maníkó séna \q1 arupíse úmai méraawe simbá pósa \q1 aúíꞌa úmai méranaawe \p agaimaréna siyáiye. \s1 Maníkómbá tínaaembo uwámakaan-aai. \p \v 18 Maníkó maanááí aráásímakaiye. Marapákén-kwáásí sáwí-imayaa ésa sáwíꞌa ésa miyámó ombá Maníkóní éraiꞌ-aaigoni aambá fáíꞌmakaamba póna Maníkó áyámba éna wíyómpakemba sáwí-meyamba timíníye. \v 19 Maníkóní áwáuma ímba aúpáꞌá wéraifo aforaꞌá aráátímakaimba marapákén-kwáásí awánésa ímba imáyáa uráamba póna sáwí-meyamba timíníye. \v 20 Maníkó maramó úmaron-kanaarakemba kíféꞌwaraꞌa Maníkóní áwáuma awánésa wení fasiꞌaémbó waéꞌwaeꞌo i-fásíꞌáémbá kaweꞌ-úmai awánésa Maníkón-aneꞌá túrantamba ímba wéawanaafo wení áwáuma éꞌa wéisaawe. Maníkó úmakain-tantaaꞌa awánésa pósa wemó mérain-aai kanaaꞌá wéisaawe. Mindásafesa sáwíꞌo ombá miwítí áwáugo isasá sáwíꞌa wéowe. \v 21 Maníkó mérain-aai ísaraambanifo ifátuwesa wenáwíꞌo mósá marésamo éraiꞌa méraiyemo seráámbá ímba mósá marésa súwi ímba sésa ifátuwesa kaentaén-ímáyáá ésa kumeuꞌó in-áémpáꞌ-ímáyáá ésa \v 22 karoꞌá sésa kaweꞌ-ímáyááwáráꞌ-wáásísá úne sembánifo sáwí-imayaawaraꞌ-waasi ésa \v 23 Maníkó maéꞌmaeꞌo iwáín-ímáyáá ímba mósá marésa waási áúwawaakaamba numamá waí-waamba iyaankafayaambá úmakesa mintántáákóntáfésa imáyáa mósá wémaraawe. \b \p \v 24 Waási miyá-sáwíꞌó ontáféna Maníkó ánaaemba uwátimena séna sáwí-imayaasafeꞌo tirááísafeꞌo íyamba úwoi miyán-oro siyáisasa miwí keyááríkaꞌa miwí túma sáwíꞌa wéowe. \v 25 Maníkón-aai éraiꞌ-aai taraisésa \p karoꞌ-ááí arááíwaesa Maníkó seyaafá-tántááꞌó úmakaiwaintafesa ímba imáyáa mósá marésa wení kísau ímbo máémba wemó uráin-tantaakontafesa imáyáa mósá marésa mintántáákóní kísau wémaewe. Maníkón-áwíꞌ-aantembo mósá márááraamba éraiꞌa mindá ímba mósá wémaraawe. \p \v 26 Waási miyá-sáwíꞌó ontáféna Maníkó ánaaeniꞌa uwátimena séna sáwí-imayaasafeꞌo tirááísafeꞌo íyamba úwoi miyán-oro siyáisasa aaré tuwaaiꞌwaimbá tiyuwésa keíyái kesuwaainíné sisaná kesuwaaiꞌé sésa sáwíꞌa úmae nówasa \v 27 waaí miyáumai tuwaainíntómbá tiyuwésa keíyái kesuwaainí kesuwaainíné símaesa wénesa miyá-sáwíꞌá úmae wénontafena Maníkó miwí túraꞌa sáwí-meyamba arupíse úmai wétimiye. \b \p \v 28 Maníkó wenáái éraiꞌ-aai taráísóntafenawe séna ánaaemba uwátímísana miwítí sáwí-imayaago táái téna isasá kentí imáyáafinkeniꞌo ombá uwófíꞌa wéowe. \v 29 Fíꞌo-fiꞌo-sawi-imayaago miwífímbá óraaꞌa isasá sáwíꞌo ombá ímba saagésa túraniyamba ésa sáwíꞌa uwátinkesa kawe-kísáúmó máéntafesa tirunkó símai sáwíꞌa uwátinkesa tínkamowasa púwówasa aaisambá sésa karoꞌá simátiyuwesa símai sáwíꞌa uwátinkesa tíyo-aai símae nésa \v 30 túwíꞌa kumínkwae sésa karoꞌ-ááí sésa Maníkómbá tíyámba uwánkesa sáwí-aai simátinkesa karoꞌá séꞌa óraaꞌ-waasisa úne sésa túma maimaé iyésa aú-sawi-kisau maénae sésa miyá ésa tinófoi-taai taraisésa \v 31 tirumpimbá kaweꞌ-ááí ímba wéraisasa símaimo fasiꞌámakainiꞌa ímba ésa miwítí waási-imayaa ímba ésa tirumbá ímba uwátinkesa miyámó ombá \v 32 Maníkó ámáámba símarena séna miyá-sáwíꞌó owí puwónááwe siyáimba isésa ímba ifátúwáámba miyá úmae iyésa ímba saagésa miyámó owísáfésa aamoín-owe. \c 2 \s1 Maníkó aaifimbó wémaitinkain-aai. \p \v 1 Tuwímbai tuwánésa sésa sáwíꞌo owí sáwí-meyamba maénááwe sewí simátíménda ísáaro. Miyámó sembá kembiwíwáráꞌá miyá-sáwíꞌó ombá póna aaifimbá maitinkáínaꞌa sáwí-meyamba maénááwe. \v 2 Miyá-sáwíꞌó owí Maníkó aaifimbá maitinkéna sáwí-meyamba tímímba wemó arupíse úmaimo miyámó in-ááísá ísaraumne. \v 3 Tuwímbai tuwánéꞌa séꞌa sáwíꞌo owí sáwí-meyamba maénááwe sembá miyá-sáwíꞌá ombá póꞌa Maníkó aaifimbá ímba maisinkéna sáwí-meyamba simíníye ímba seró. \v 4 Sáwíꞌa owaná Maníkó arumbá uwátinkena ímba ááéma sáwí-meyamba tímímba timuꞌmaréna méraiye. Mindásafeꞌa sáwísamban-iye ímba seró. Sáwíꞌo ombá tuwéꞌa Maníkómpáꞌá tíyantafena arumbá uwátinkena timuꞌmaréna méraiye. \v 5 Énifo kemá tiruntéꞌa maréꞌa sáwíꞌo ombá ímba tuwéꞌa Maníkómpáꞌá ímba wétewe. Miyá-sáwíꞌó úmae íyóntafena Maníkómó aaisambó sénamo arupíse-sawi-meyambo timínda-kanaa tínana Maníkó áfááraumai sáwí-meyamba timínana óraaꞌa íníye. \v 6 Minkánáá tínana seyaafáꞌnánká miwítí kísausafena kaweꞌ-méyáné sáwí-meyane anondáá timíníye. \v 7 Kaweꞌá úmae iyésa sésa Maníkó kentáá súwíꞌa mósá maréna sánkasinkenasa maéꞌmaeꞌo onda-íta uwásinkainiye sewí Maníkó aúíꞌa úmai maéꞌmaeꞌo íyaniꞌa uwátinkainiye. \v 8 Kesáfé-ímáyáá aantemba ésa kaweꞌ-ááí tínaaeniꞌa uwámesa sáwí-aai arááíwáéwi Maníkó áfááraumai aaisambá tiyéna sáwí-meyamba timíníye. \v 9 Sáwíꞌo owí Maníkó tíꞌa índa-iꞌa uwátinkena umbai-tántááꞌá tiména Yúndaa-waasiye fíꞌonkaa-waasiye miyá éna \v 10 kaweꞌó owí Maníkó sánkatinkena túwíꞌa mósá maréna aáno uwátinkena Yúndaa-waasiye fíꞌonkaa-waasiye miyá éna \v 11 ímba tuwínkaaꞌ-úmai-meyamba timínífo arupíse úmai-meyamba timíníye. \p \v 12 Fíꞌonkaa-waasi Maníkó naaófáꞌó Mósesembo simámakain-amaamba ímba isésa sáwíꞌo ontáféna méraawini áwáuma Maníkóní némpaꞌa maéꞌmaeꞌa ónááwe. Yúndaa-waasi Maníkó Mósesembo simámakain-amaambo isésamo taráísóntafena Maníkó minámáánkóní áwáuwaraꞌa aaifimbá maitinkáíníye. \v 13 Maníkó Mósesembo simámakain-amaambo isésamo ímbo arááíwaiyanamo éna Maníkó arupíse úmai méraawe ímba síníye. \v 14 Maníkó fíꞌonkaa-waasi \p wení ámáámba ímba simátímakowasa miwítí imáyáafinkembo minámáámbó arááíwaesamo ombá minámáámbó ísaraan-kwaasiyaamba wéowe. \v 15 Miyámó ombá Maníkóní ámáámba miwítí imáyáafimba wéraisasaraamba méraawana tirumpimbá aaí wéna kaweꞌó ontáféna minááígó séna kaweꞌán-owe séna sáwíꞌo ontáféna sáwíꞌan-owe wésiye. \v 16 Moórá-kanaamo tínanamo éna Maníkó Ísu Káráísitintafena sínana wemá waásiti imáyáa aúpáꞌ-ímáyáá tuwímbarena aaifimbá maitinkáíníye. Ásé-aaimo simátimunda minááíwáráꞌá simátimune. \s1 Yúndaa-waasi Maníkóní ámáámba tokáundasa póna súwaꞌnai iyemo siyáan-aai. \p \v 17 Yúndaa-waasisa únemo sewí ísáaro. Maníkó Mósesembo simámakain-amaamba ísaraundasa póta kaweꞌ-úmaisaamo méraundasa Maníkóní waásisa úne séꞌa kentúma mósá wémaraawe. \v 18 Minámáámbá ísaraantafeꞌa Maníkómbó arááímo tainíꞌo on-ááí iséꞌa kaweꞌó on-tántááꞌé sáwíꞌo on-tántááꞌé kanaaꞌá tuwímbareꞌa \v 19 óraaka séꞌa kaweꞌ-ámbó ímbo awánaraan-kwaasi kanaaꞌá aráátimeta kumeuꞌ-áémpáꞌó méraan-kwaasi kanaaꞌá sáma kátinketa \v 20 tááꞌo ímbo ísáán-kwaasi aráátimeta iyámpóíyaambo on-kwáásí aráátimune wésewe. Maníkó Mósesembo simámakain-amaamba ísaraantafeꞌa imáyáa éꞌa séꞌa seyaafáꞌ-ááí iséta éraiꞌ-aaisa súne-imayaa éꞌa póꞌa miyán-ááí wésewe. \b \p \v 21 Tuwímbaimo aráátimemba kembiwíwáráꞌá minááí arááíwáéro. Umémbá ímba orómó sembá kembiwíwáráꞌá ímba miyán-oro. \v 22 Aare-úméné waai-úméné ímba orómó sembá kembiwíwáráꞌá ímba miyán-oro. Karoꞌ-máníkó sáwí-tantaaꞌa iyémó sembá kembiwíwáráꞌá sáwíꞌa éꞌa minkáróꞌ-máníkóní naaúmpaꞌo sáwíꞌo ombá mindá ifáꞌá túwáaro. \v 23 Maníkó Mósesembo simámakain-amaanta ísaraumne séꞌa kentúma mósá máráámbanifo minámáámbá taraiséꞌa sáwíꞌo ombá waási tuwánésa sésa Maníkón-áwíꞌa sáwíꞌa uwánkááwe wésewe. \v 24 Mindásafena naaófáꞌá Maníkón-aai aúfáífimba agaimaréna séna \q1 Yúndaa-waasi sáwíꞌo ontáfésa \q1 fíꞌonkaa-waasi tuwánésa Maníkómbá \q1 símai sáwíꞌa wéuwankaawe \p agaimaréna siyáiye. \b \p \v 25 Yúndaa-waasi ontáféꞌa túma kárámai araénáémba wéeꞌa séꞌa Maníkóní waásisa únemo sewí Maníkó Mósesembo simámakain-amaamba arááíwáémba Yúndaa-waasi ombá mindá kaweꞌá uwátínkáífo minámáámbá ímba arááíwáémba Yúndaa-waasi éꞌa túma kárámai araénáémba uráamba mindá ímba kaweꞌá uwátínkáísaꞌa úwoi-waasiyaamban-owe. \v 26 Fíꞌonkaa-waasi ímba túma kárámai araénáémbo \p owí Maníkó Mósesembo simámakain-amaamba arááíwáéwanamo imbá Maníkó séna Yúndaa-waasiyaamba éꞌa túmo kárámaimo araénáémbo owíyáámbá éꞌa kesí waásiyaamban-owe wésiye. \v 27 Maníkó Mósesembo simámakain-amaamba agaimarówaꞌa Yúndaa-waasi iséꞌa túma kárámai araénáémba uráambanifo minámáámbá taráíyaamba pósa fíꞌonkaa-waasi ímba túmo kárámaimo araénáémbo owí minámáámbá arááíwáéwimo ésa aaifimbá maitinkánááwe. \v 28-29 Túmo kárámaimo araénáémbo owí mindásafena aantemba ímba Yúndaa-waasi Maníkóní waási-úramban-ofo Maníkóní ámútanko miwítí sáwí-imayaa maitíyukaiwai Yúndaa-waasi Maníkóní waási-úramban-owe. Agaimakáin-amaanko ímba miyá uwátínkáífo Maníkóní ámútanko miyá wéuwatinkaiye. Miyámó on-kwáásísáfésa fíꞌon-kwaasi ímba aamoí wéuwatinkaafo Maníkó aantemba aamoí wéuwatinkaiye. \c 3 \p \v 1 Ímba fíꞌonkaafimban-ifo Yúndaa-waasifimba nóran-kawe-tantaara paápé uráiyo. Túmo kárámaimo araénáémbo uráamba mindá nóran-kawe-tantaara paápé uráiyo sembó \v 2 sísai íyaꞌo éꞌa anondáá séꞌa kawe-tántááꞌá paápé éna aifaꞌá Yúndaa-waasi Maníkón-aaimo taꞌótoraiyantafena simátímakaiye sénaumne. \v 3 Simátímakaimbanifo tuwímbai Maníkóntáfésa ímba imáyáa ésa wenáái ímba wétaawiyafowe. Miyán-ofo Maníkó ímba miyá éna wemó siyáintemba éna símai fasiꞌámakaintemba wéiye. \v 4 Waási karoꞌ-ááí wésefo Maníkó éraiꞌ-aai aantemba wésiye. Maníkóntáféna símai aúfáífimba agaimaréna séna \q1 enááigo éraiꞌ-aai aantemba isasá waási ísaraawe. Ímba kanaaꞌá aaifimbá maenkánááfo enááigo seyaafáꞌ-wáásí táái wéiyaakaiye \p agaimaréna siyáiye. \p \v 5 Kesáámó sáwítaamo úndafinkemba Maníkóní kawe-kísáú aforaꞌá wéraintafeta sáwíta únanasa Maníkó sáwí-meyamba símímba sáwíꞌa iyésá ímba senó. Miyán-ááí waásiti imáyáafinkemban-ifo ímba miyásá senó. \v 6 Maníkómó ímbo arupíse úmaimo mérainkakaa ánaaemba seyaafáꞌnánkáꞌó méraawini áwáusafena ímba tísai isinó. \b \p \v 7 Moórá-aai ísáaro. Kesáámó karoꞌ-ááímó súndafinkemba Maníkóní éraiꞌ-aai aforaꞌá paápé isaná wenáwíꞌa mósá óraaꞌo intáféta kesáámó sáwíꞌo úndasafenasa Maníkó aaifimbá maisínkáímba sáwíꞌa iyésá ímba senó. \v 8 Miyán-káróꞌ-ááímó sembá mimpínkémbá sésa kesáámó sáwíꞌo úndasa mimpínkémbá kawe-tántááꞌá paápé ínana Maníkón-áwíꞌa iyíníye ímba miyán-ááí seró. Tuwímbai kesúwíꞌa sáwíꞌa uwásinkaiyantafesa kentáfésa karoꞌá sésa miyán-ááí siyé wésefo Maníkó miwí aaifimbá maitinkéna arupíse úmai sáwí-meyamba timíníye. \s1 Seyaafáꞌ-wáásí ímba arupíse úmaimo méraan-aai. \p \v 9 Kemá Póro minááí imáyáa éꞌa súne. Maníkón-aúrankaꞌa ímba maarán-iye. Yúndaa-waasiya kaweꞌ-wáásísá únasasa fíꞌonkaa-waasi sáwí-waasi owémá ímba miyán-ifo éꞌa siyáumne. Sáwí-imayaago seyaafáꞌnánká taꞌótokaiye súne. \v 10 Mindásafena Maníkón-aai aúfáífimba agaimaréna séna \q1 Maníkón-aúrankaꞌa seyaafáꞌnánká ímba arupíse úmai méraawe. \v 11 Énifo seyaafáꞌnánkáꞌó arupísemo í-tántááꞌá ímba kaweꞌ-úmai \q1 awánésa Maníkóeꞌa méranae ímba wésewe. \v 12 Seyaafáꞌnánká Maníkómbá tínaaemba uwámesa sáwí-amba arááíwaesa kosaambaí ésa \q1 ímba kaweꞌá wéowe. \v 13 Waási puwésamo kawááꞌo ontembá miwí tááigo miyá isasá karoꞌá simátiyuwaawana miwí tááigo waaifainkómó waásimo ukútíntemba isasá \v 14 óraaꞌa símai sáwíꞌa uwátinkesa \v 15 ááéma tínkamowasa púwówi mésa \v 16 nópaꞌo tíꞌo úniꞌa úmai \q1 umbai-tántááꞌá timésa \v 17 ímba faru uwátinkesa \v 18 Maníkón-áároi ímba inkaisésa ifátuwesa méraawe \p agaimaréna siyáiye. \b \p \v 19 Maníkó seyaafáꞌ-máráfákén-kwáásísáféna ámáámba séna minááí arááíwáéro siyáimbanifo taraiséta seyaafáꞌnánká Maníkón-aúrankaꞌa sáwíꞌa éta súnda arupíse úmaisa méraumnesa ímba éraiꞌa súne. \v 20 Maníkómó siyáin-amaamba wéraisata seyaafáꞌnánká ímba éraiꞌe séta seyaafáꞌ-ámáámbá arááíwaundasa póna Maníkó kentáásáféna séna arupíse úmai méraawe síníye súndasa karoꞌ-ááísá súne. \p Ámáámba iséta sáwíꞌa uráumnesa súne. \s1 Ísun-aaisafesa timankúnkúmbo owí Maníkó arupísemo uwátínkáín-aai. \p \v 21 Maníkó aú-amba aráásimenasa Maníkón-aúrankaꞌo waásimo arupísemo uwátínkáín-amba aráásimenasa wemó siyáin-amaamba ímba imáyáa éna minámbá aráásímakaiye. Minááísáfésa naaófáꞌá Mósesee Maníkón-aai simátímakowiye minámbá paápé índa-aai simátimesa agaimakáawe. \v 22 Waási Ísu Káráísitafesa sésa éraiꞌa kentáásí sáwí-imayaafinkemba awásíyukaiye sewaná miwísáféna Maníkó séna arupíse úmai méraawe wésiye. Ísu Káráísitin-aaisafesa timankúnkúmbo owí Maníkó arupíse uwátínkáímba mimbórá-ámbá wéraiye. \v 23 Seyaafáꞌnánká sáwíꞌa ésa Maníkómbó arááímo táínda-iꞌo úmaimo ménaesamo ombá káféꞌa ímba miyáumai méraawana póna \v 24 Maníkó úwoi túwaꞌnai ena arumbá uwátínkáísana Ísu Káráísiti miwítí sáwí-imayaagomo taꞌótokaimpinkembo awátinkena Maníkón-aúrankaꞌa arupíse uwátinkaindasafena pukáiye. \v 25 Maníkó séna sáwíꞌo om-béyámbá maitiyuwáíndasafena Ísu Káráísiti puwínana wení naaemá kumíníye siyáimba minááísáféta séta éraiꞌa miyán-iye súndasafenasa kentáásí sáwí-meyamba wémaisiyuwaiye. Ááémo sáwíꞌo uráamba Maníkó ímba ááéma sáwí-meyamba tiména wemá arupíse imbá awánáíyantafena séna ánaaemba Ísu Káráísiti puwéna miwítí sáwí-meyamba maitiyuwáíníye siyáiye. \v 26 Káféꞌa Maníkó arupísemo imbá awánáíyantafena waásimo sáwíꞌo ontáféna imáyáa éna maará wéiye. Ísu Káráísiti miwítí sáwí-meyamba maitiyúwáín-aaisafesa timankúnkúmbo owí Maníkó wenaúrankaꞌa arupíse wéuwatinkaiye. \b \p \v 27 Miyáumai kesúsa maimaétaamo íyóndasa kentááfímbá ímba wéraiye. Ímba kentáásí kawe-kísáúsáfénan-ifo Ísu Káráísitin-aaisafeta simankúnkúnta úndasafena mindásafena aantemba Maníkó wenaúrankaꞌa arupíse wéuwasinkaiye. Miyáumai kesúsa maimaétaamo íyóndasa kentááfímbá ímba wéraiye. \v 28 Simátimunda éraiꞌ-aain-iye. Maníkóní ámáánta ímba arááíwaundasafenasaan-ifo wenááisafeta simankúnkúnta úndasafenasa Maníkó wenaúrankaꞌa arupísesa wéuwasinkaiye. \v 29 Ímba Yúndaa-waasi aantembanifo fíꞌonkaa-waasiwaraꞌo túwaꞌnai índasafena Maníkó méraiye. \v 30 Mimbóráwígó Maníkó ména Yúndaa-waasisa wenaúrankaꞌa arupíse uwásinkenasa fíꞌonkaa-waasiwaraꞌa miyá wéuwatinkaiye. \v 31 Wenááisafeta simankúnkúmbo úndasafenasa Maníkó arupíse uwásínkáísata miyáumai Maníkóní ámáámba ímba tuwéta minámáánkóní áwáuma awánéta wéaraaiwaumne. \c 4 \s1 Émbaramu Maníkón-aaisafena amankúnkúmba úntafena arupíse úmai méraanemo Maníkó siyáin-aai. \p \v 1 Émbaramu Yúndaa-waasisa síwáꞌnáma wenááimo simátíménda ísáaro. \v 2-3 Maníkón-aai aúfáífimba agaimaréna séna \q1 Émbaramu Maníkón-aaisafena éraiꞌemo sénamo amankúnkúmbo uráintafena Maníkó séna arupíse úmai méraane siyáiye \p agaimaréna siyáiye. Émbaramuni kawe-kísáúsáfénamo Maníkómó sénamo arupíse úmai méraane siyáinkakaa Émbaramumo wení kísausafenamo áúma maimaéna iyúmba wéraisino. Émbaramu Maníkón-aaisafena éraiꞌe siyóntafena Maníkó séna arupíse úmai méraane siyáimba mindásafena Maníkón-aúrankaꞌa Émbaramu áúma maimaéna iyúmba ímba wérombaniye. \b \p \v 4 Moórá-aai ísáaro. Moóráwigoni kísau wémaewana méyámbó tímímba ímba úwoi wétimifo miwítí kísau awánéna méyámbá wétimiye. \v 5 Maarán-ááí éraiꞌ-aain-iye. Kawe-kísáúmó maúndasafena arupíse úmai méraawe-aai Maníkó ímba wésifo Maníkón-aaisafeta simankúnkúmbo úndasafenasa Maníkó séna arupíse úmai méraawe wésiye. Sáwíꞌo uráundasaamo arupísemo uwásínkáinta Maníkón-iye. \v 6 Kawe-kísáúmó máéntafena Maníkó ímba imáyáa wéifo Maníkón-aaisafesamo éraiꞌemo sentáféna imáyáa éna arupísemo uwátínkáíwain-iye Maníkó sisaná miwí tirunkó kaweꞌá wéiye. Minááísáféna naaófáꞌá Téfíti aúfáífimba agaimaréna séna \q1 \v 7 Maníkó sáwíꞌo owítí sáwí-imayaa maitiyuwéna ímba imáyáa úmae íyísana tirunkó kaweꞌá wéiye. \v 8 Sáwíꞌo owí Maníkó ímba imáyáa \q1 úmae íyísana tirunkó kaweꞌá wéiye \p agaimaréna siyáiye. \b \p \v 9 Minááí túmo kárámaimo araénáémbo uráawi Yúndaa-waasisafena aantemba ímba siyáifo ímbo túmo kárámaimo araénáémbo uráawisafenawaraꞌa Téfíti séna miwítí sáwí-imayaawaraꞌa maitiyúwáísana tirunkó kaweꞌá wéiye-aai siyáiye. Fíꞌomba minááí \p séꞌa Maníkón-aai aúfáífimba agaimaréna séna \q1 Émbaramu Maníkón-aaisafena éraiꞌemo sénamo amankúnkúmbo uráintafena Maníkó séna arupíse úmai méraane siyáiye \p agaimaréna siyáiye. \v 10 Émbaramu áúma ímba kárámai araénáémbo urónkaꞌa Maníkó wentáféna séna arupíse úmai méraane séna \v 11 Maníkón-aaisafena éraiꞌe séna amankúnkúmba úntafena arupíse úmai méraandawi ómpo enáúma kárámai araénáémba uwó súwana miyá uráiye. Miyáumai túmo ímbo kárámaimo araénáémbo uráawiwaraꞌa Maníkón-aaisafesa éraiꞌe sésa timankúnkúmba ontáféna Maníkó séna arupíse úmai méraawe wésiye. Miwí Émbaramumo miyámó uráintemba Maníkón-aaisafesa timankúnkúmba ésa pósa Émbaramuntafesa kentáá síwáꞌnáraamban-iye wésewe. \v 12 Súmo kárámaimo araénáémbo úndawisa wemá kentáá síwáꞌnáma iyésá súne. Ímbo súmo kárámaimo araénáémbo úndasafeta aantembanifo Émbaramumo miyámó uráintemba Maníkón-aaisafeta simankúnkúmba úndasafetaawe Émbaramuntafeta kentáá síwáꞌnáma iyésá súne. Émbaramu áúmo ímbo kárámaimo araénáémbo urónkaꞌa Maníkón-aaisafena amankúnkúmba éna ména póna Yúndaa-waasiye fíꞌonkaa-waasiye Maníkón-aaisafesa timankúnkúmba owí tíwáꞌnán-iye. \s1 Maníkón-aaisafesa timankúnkúmbo owí Maníkó símai fasiꞌámakaimbo timínda-aai. \p \v 13 Naaófáꞌá Maníkó Émbaramuntafena símai fasiꞌámakon-aai séna ewé enaísaafitantambo íyawiye seyaafáꞌ-márámá kentí maramá wéraiye siyáiye. Ímba Émbaramu Maníkóní ámáámba arááíwakontafenan-ifo amankúnkúmbo úntafena aantemba Maníkó séna arupíse úmai méraane súmbanifo Maníkó Émbaramuntafena símai fasiꞌámakon-aai siyáiye. \v 14 Maníkó símai fasiꞌámakon-aai Mósesembo simámakain-amaambo arááíwáéwisafena ímba siyáifo Maníkón-aaisafesa timankúnkúmbo owísáféna siyáiye. Miyámó ímbo uráinkakaa Maníkón-aaisafesa timankúnkúmbo owí úwoisafesa owisinó. Maníkó símai fasiꞌámakaimba úwoisafena sisinó. \v 15 Ámáán-aai wéraisasa taráíyaantafena moórá-amba Maníkómó aaisambó sénamo sáwí-meyambo timínda-amba paápé uráiye. Ámáán-aaimo ímbo wérainkakaa ímba taráísísina ámáán-aai wéraiye. \b \p \v 16 Émbaramu Maníkón-aaisafena amankúnkúmba úntafena símai fasiꞌámakon-aai siyáiye. Miyáumai Émbaramun-aísaafitantambo íyawi Maníkón-aaisafesa timankúnkúmba íyawi Maníkó úwoi túwaꞌnai ena símai fasiꞌátínkáímba timíníye. Ímba Maníkó Mósesembo simámakain-amaambo ísaraawi aantembanifo Émbaramumo amankúnkúmbo uráintemba timankúnkúmbo owí wemá úwoi túwaꞌnai iye. Maníkón-aaisafeta simankúnkúmba úndawisa Émbaramu kentáá síwáꞌnáraamban-iye. \v 17 Maníkón-aúrankaꞌa Émbaramu mérowana maarán-ááí símai agaimaréna séna \q1 fíꞌo-fiꞌon-kwaasi tíwáꞌnáma \q1 óne Maníkó siyáiye \p agaimaréna siyáiye. Maníkó púwómpinkembo íyáfasintinkaiwai éna wemó aaimó sisanamó ímbo wérain-tantaakomo paápé iwáín-ááisafena Émbaramu amankúnkúmba uráiye. \v 18 Waási ímbo paápé íyan-tantaatafena Maníkó Émbaramuntafena súwana Émbaramu éraiꞌa miyá ínena siyé siyáimba póna fíꞌo-fiꞌon-kwaasi tíwáꞌnán-iye. Maníkón-aai aúfáífimba agaimaréna séna \q1 enaísaafitantambo íyawi \q1 sáwífaꞌ-waasi paápé ónááwe \p agaimaréna siyáinkaꞌa pósa paápé uráawe. \v 19 Ááéma Émbaramu waurámbá kéna sáwífaꞌ-aatai 100 aatai maisuwéna mérowana awaainínkó Séraa age-ínímbá mérowana póna ímba imáyáa éna Maníkóntáféna fasiꞌámai imáyáa éna \v 20 Maníkó símaimo fasiꞌámakon-aaisafena éraiꞌe séna ímba kaeꞌ-ímáyáá éna fasiꞌámai ména Maníkón-áwíꞌa mósá maréna \v 21 séna Maníkómó símaimo fasiꞌámakainten-úmai kanaaꞌá iyámpói simíníye séna \v 22 miyáumai Maníkón-aaisafena éraiꞌe séna amankúnkúmba úntafena séna arupíse úmai méraane siyáiye. \b \p \v 23 Arupíse úmai méraane siyáimba ímba Émbaramuntafena aantemba siyáifo \v 24 kentáásáfénawaraꞌa miyán-ááí siyáiye. Fasiꞌaénkó Ísumba pukáimpinkemba Maníkó íyáfasinankaraiwain-aaisafeta éraiꞌe séta simankúnkúmbo úndasafenasa séna arupíse úmai méraawe wésiye. \v 25 Kesáámó sáwíꞌo uráundasafenasa kentáásí sáwí-meyambo maisiyuwáíndasafenasa Maníkó Ísu Káráísitimba aiꞌmarówana kuména kumpuwúwana Maníkó wenaúrankaꞌa arupíse uwásinkaindasafenasa pukáimpinkemba íyáfasinankaraiye. \c 5 \s1 Maníkó arupísesaamo uwásínkáín-aai. \p \v 1 Ísu Káráísitin-aaisafeta simankúnkúmbo úndasafenasa Maníkó wenaúrankaꞌa arupísesa uwásínkarenasa Fasiꞌaénkó Ísu Káráísitini kísau-imayaa éna faru uwásínkáísata mimbóráíꞌa úmaisa méraumne. \v 2 Ísu Káráísitin-aaisafeta simankúnkúmbo úndasafenasa Maníkó úwoi wésuwaꞌnai-ipata mósinkaraisata méta Maníkóeꞌa sámo kain-áémpátá méraandasafeta amuꞌmaréta méraunanasa sirunkósá aamoí wéiye. \v 3 Umbai-tántááꞌó kempátáámó wéraimba sirunkósá aamoí isatá minúmbáí-tántááꞌó wéraintafeta fasiꞌámai méta ímba suwesaraí ínta \v 4 mindásafena Maníkó séna kaweꞌ-úmai méraawe sisatá mindásafeta weséta méraandasafeta amuꞌmaréta méraunana sirunkósá aamoí wéiye. \v 5 Weséta méraandasafeta amuꞌmarétaamo méraundasa kentáásáféna ímba awinkáínda póna ímba sigaesá íníye. Maníkó wení Ufaen-ámútánkómbá aiꞌmarówana keséta kumbéna Maníkómó kentáásáfénamo óraaꞌ-imayaamo imbá aráásímímba póta weséꞌo méraandasafeta amuꞌmaréta méraunanasa póna ímba sigaesá wéiye. \b \p \v 6 Kesáá ímba fasiꞌámai méraawananasa Maníkómó siyáin-kanaamo tiyáimba kesáámó sáwíꞌo úmaisaamo méraundafinkembo kusúwaꞌnai índasafenasa Ísu Káráísiti kumpukáiye. \v 7 Arupíse-waasigombo áwaꞌnai ondasáféꞌa puwónaemo senkakaa umbaí taisinó. Kaweꞌ-wáásígómbó áwaꞌnai ondasáféꞌa wen-ánóndáá puwónae sésa púwówaisi ína púwówaisino ímba isáúmne. \v 8 Énifo kesáámó sáwítaamo úmaisaamo méraundasa súwaꞌnai índasafenasa Ísu Káráísiti kumpukáiye. Ísu Káráísiti pukáimpinkemba Maníkó arumbó símínta mindása wéaraasimiye. \v 9 Ísu Káráísiti kentáá-ímáyáá énamo pukáintafena Maníkón-aúrankaꞌa arupíse uwásínkarainta pónasa Káráísiti éraiꞌa kentáásí sáwí-meyamba maisíyukaintafenasa Maníkó ímba aaisambá síníye. \v 10 Kesáá Maníkómbó síyámba uwánkaraundasa wenááninko kentáá-ímáyáá éna pukáimba póta Maníkóeꞌa mimbórá-ímáyáárátá méraundasa miyáumai Ísu Káráísiti úwoi ména póna éraiꞌa kaweꞌ-ámpáꞌó kúndasafenasa wégarawiyiye. \v 11 Ímba minááí aantembanifo maarán-ááíwáráꞌán-iye. Fasiꞌaénkó Ísu Káráísiti Maníkónté mimbóráíꞌa uwásínkáísanasa póna Maníkóntáféna kesirunkósá aamoí wéiye. \s1 Ándámunte Ísunte-taai. \p \v 12 Maarán-ááí ísáaro. Aifaráán-kwáásígó Maníkón-aai taráíyaimba póna sáwíꞌo on-ámbá paápé uráiye. Sáwíꞌa uráimba póna púwón-amba paápé uráiye. Seyaafáꞌnánká sáwíꞌa ombá pósa púwón-ampaꞌa wégowe. \v 13 Maníkómó Mósesembo ámáámbo ímbo simámakonkaꞌa waási sáwíꞌa uráamba isaná Maníkó misáwíꞌó uráan-aai ímba agaimakáiye. \v 14 Aifaꞌá Ándámu mérowasa matinka-matinka úmaesa tunkaꞌá Mósesemo íyámaunkaꞌ-waasisomba pukáawe. Ándámu Maníkón-aai taráíyowasa wempákén-kwáásí tuwímbai ímba miyá umbá sáwíꞌa ésa pósa pukáawe. \b \p Ándámu ánaaembo paápé índawimo índanteniꞌa éna Káráísitimo tuwímbai-tantaaꞌo índanteniꞌa ímba uráifo \v 15 sáwíꞌa uráimbanifo Maníkó úwoisa wésuwaꞌnai-iye. Ándámu Maníkón-aai taráíyaimba pósa seyaafáꞌnánká puꞌmaésamo íyómba éraiꞌ-aain-ifo Maníkó seyaafáꞌnánká úwoi túwaꞌnai índasafena moóráwigomba Ísu Káráísitimba aiꞌmarówana kuména kaweꞌá uwátínkáfaꞌa íyímba minánkó íyáákaraiye. \v 16 Ándámu aifaráán-kwáásígó sáwíꞌo uráinkakemba seyaafáꞌnánkátá sáwíꞌa úmaeta iyúnanasa Maníkó ímba miyámó imbá kawetá uwásínkáíye. Aifa-kánáá aifaráán-kwáásígó Maníkón-aai taráíyowana Maníkó séna sáwíꞌa ónda po puwínone séna ánaaemba sáwífaꞌ-waasi sáwíꞌa uwaná séna úwoi túwaꞌnai eꞌa kesúrankaꞌa arupíse uwátinkanaumne siyáiye. \v 17 Ándámu aifaráán-kwáásígó sáwíꞌo uráinkakemba seyaafáꞌnánká puwí-ámpáꞌá arááíwáéwana minánkó taꞌótokaifo moóráwigo Ísu Káráísiti maarán-óráá-káwé-kísáú maiyáiye. Maníkóntáfésa súwaꞌnai uwómó sewí úwoi kaweꞌ-úmai túwaꞌnai ena wenaúrankaꞌa arupíse uwátínkáísana Káráísiti túwaꞌnai isasá fasiꞌámai mésa sáwí-kisaugomba wéiyaakaawe. \b \p \v 18 Énifo minááígóní áwáuma maarán-ááín-iye. Aifaráán-kwáásígó sáwíꞌo urónkakemba Maníkó seyaafáꞌnánkátáféna séna sáwíꞌa ésa puwónááwe siyáimba póna moóráwigo Ísu Káráísiti kaweꞌá urónkakemba sáwíꞌo uráampinkemba faútinkena aúíꞌo úmaimo maéꞌmaeꞌo íyaniꞌa wéuwatinkaiye. \v 19 Aifaráán-kwáásígó Maníkón-aai taráíyonkakemba seyaafáꞌnánká sáwíꞌa uráambanifo moóráwigo Ísu Káráísiti Maníkó siyáintemba urónkakemba Maníkó wenaúrankaꞌa sáwífaꞌnanka arupíse wéuwatinkaiye. \b \p \v 20 Sáwíꞌo umbá Maníkó wení ámáámba Mósesemba simámakomba mindásafena miwítí sáwí-imayaago óraaꞌa uráiye. Miyá umbánifo Maníkó arumbá uwátínkámaena iyúwana óraaꞌa uráiye. \v 21 Ááéma sáwíꞌo urón-imayaago taꞌótokowasa pósa puwí-ámbá arááíwakaawe. Miyá uráambanifo káféꞌa Maníkómó arumbó uwásínkáíwaisa taꞌótóráísata wenaúrankaꞌa arupíse úmaisaamo méraundasa kentáásí Fasiꞌaénkó Ísu Káráísiti aúítaamo úmaisa maéꞌmaeꞌo onda-íta wéuwasinkaiye. \c 6 \s1 Ísuweꞌa kááísamaisaamo méraunda-aai. \p \v 1 Simátíménda ísáaro. Maarán-ááí ímba seró. Maníkó úwoi súwaꞌnai úmae iyínana óraaꞌa índasafeta sáwíꞌa úmae iyéta méranae ímba seró. \v 2 Púwón-kwaasimo miwítí sáwí-imayaagomo ímbo anekaꞌó taꞌótotuwenamo wéraintemba kentááfímbá sáwí-imayaago ímba taꞌótotuwena wéraisata póta ímba sáwíta úmaeta iyéta ménaumne. \v 3 Maarán-ááí éꞌa ísaraawe. Nombó maisínkáanta Ísu Káráísiti weséta kááísasinkaisata weséta pukétaaraamba úmaisa méraunanasa kentáásí sáwí-imayaago ímba taꞌótoꞌmaena íyísata méraumne. \v 4 Nombó maisínkáanta kesáá Ísu Káráísitiyeta puwúnasasa utarááwataaraa únanasa kentáásí sáwí-imayaago ímba taꞌótoꞌmaena wéiyiye. Maníkó kentáásifowa fíꞌonkaꞌmaꞌmai-fasiꞌaentambo pukáimpinkembo íyáfasinankaraintemba kentáá íyáfasisinkenaaraamba uráisata aúíꞌa úmaisa méraumne. \p \v 5 Ísu Káráísiti pukáimba wemó waásiti sáwí-imayaagomba íyáákaraintemba weséta kááísamai méraundasafenasa sáwí-imayaago kentáá ímba taꞌótokaiye. Miyáumai Ísu Káráísitimo pukáimpinkembo íyáfasinankaraintemba weséta kááísamai méraundasafeta aúíꞌa úmaisa méraumne. \v 6-7 Maarán-ááí ísaraawe. Púwówanamo imbá sáwí-imayaago ímba taꞌótotuwena wéraisana kentáásí sáwí-imayaagoni fasiꞌaémbá taiꞌáínana kesáámó sáwíꞌo úmae iyúndawisa ímba taꞌótoꞌmae iyíndasafena Ísu Káráísiti aaraa-táíyáꞌá pukáisana kentáásí sáwí-imayaago kentáá ímba taꞌótokaiye. \v 8 Ísu Káráísitiyeꞌa pukétaaraanta úmaisa méraundasa póta minááí éraiꞌ-aai isatá weséta méraumne. \v 9 Maarán-ááísá ísaraumne. Ísu Káráísiti pukáimpinkemba íyáfasinkaisana puwí-fásíꞌáénkó ímba taꞌótoraisana anekaꞌá ímba wépuwiye. \v 10 Aoisaambó ombó taiꞌáíndasafena mimbórá-kánáá pukáimba póna mindásafena ímba anekaꞌá puwéna íyáfasinena ména Maníkóntáféna imáyáa éna méraiye. \v 11 Miyáumai imáyáa éꞌa séꞌa pukétaaraanta úmaisa méraunanasa sáwíꞌo úndawisa ímba taꞌótotuwena wéraisata méta Ísu Káráísitiyeꞌa kááísamaisa méraundasa Maníkó aamoí ínkwae-iꞌa úmaisa méraumne. \b \p \v 12 Kentí sáwí-imayaasafeꞌa tirááísafeꞌa ofáínifo sáwíꞌo owí kembiwí ímba taꞌótoraino. \v 13 Kentúsane kentiyáánamaisane ímba ewé símai sáwíꞌa éꞌa pukékaan-úmai méraawanamo íyáfasintinkaisaꞌo méraawi Maníkómpáꞌá kentúwawaaꞌa améꞌa wentáféꞌa ewé éꞌa kentúsane kentiyáánamaisane wení kawe-kísáú aantemba máéro. \v 14 Maníkó Mósesembo simámakain-amaanko ímba káráwiyisana Maníkó úwoimo túwaꞌnai iwáí káráwiyisana póna kentí \p sáwí-imayaago kentúma ímba taꞌótoraino. \s1 Maníkó wení kísau-waasi-iꞌo uwátínkáín-aai. \p \v 15 Minááí imáyáa éꞌa simátíménda ísáaro. Maníkó Mósesembo simámakain-amaanko kentááráꞌá ímba káráwiyisana Maníkó úwoimo súwaꞌnai iwáísá káráwiyisata mindásafeta ímba úwoi sáwíꞌa úmaeta íyóno. \v 16 Wení kísau maénaumnemo sembá wemá káráwiyisasa wení kísau-waasi méraawe-aai ísaraawe. Miyáumai sáwíꞌo íyanamo éna misáwí-ímáyáágó taꞌótokainaꞌa misáwí-kísáú maimaé iyéꞌa méraawini áwáuma Maníkóní némpaꞌa maéꞌmaeꞌa ónááfo Maníkón-aaimo isáíyanamo éna wemá káráwiyainaꞌa wení kísau maimaéꞌa iyíyana wenaúrankaꞌa arupíse uwátinkainiye. \v 17 Ááémo sáwíꞌo uráawi taꞌótokowasa ánaaemba éraiꞌ-aai simátímaꞌmaesa íyówaꞌa iséꞌa kentirumpimbá fasiꞌámai taꞌótokaawaꞌa mindásafeꞌa Maníkómpáꞌá súwi súne. \v 18 Sáwíꞌo uwáí taꞌótokompinkemba Maníkó faútinkowaꞌa arupíse-imayaa uwaná minárúpísé-ímáyáágó taꞌótokaiye. \v 19 Ímba fasiꞌámai méraantafeꞌa kesáái isáíyan-aai simátimune. Ááéma sáwíꞌa ónae séꞌa fíꞌo-fiꞌon-tantaaꞌwaraꞌa sáwíꞌa uwaná taꞌótokaimbanifo káféꞌa kaweꞌá ónae séꞌa kawe-ímáyáá aantemba éꞌa Maníkóndé-iꞌa oro. \b \p \v 20 Ááémo sáwíꞌo uwáí taꞌótokonkaꞌa kaweꞌ-ímáyáá ímbo umbá \v 21 sáwíꞌo uráamba káféꞌa tigaemá wéiye. Sáwíꞌo untáféna ímba kawe-tántááꞌá kentópaꞌa tiyáiye. Miyá-sáwíꞌó úmae íyómpinkemba méraawini áwáuma Maníkóní némpaꞌa maéꞌmaeꞌa wéowe. \v 22 Maníkó sáwíꞌo umpínkémbá faútinkena wení kísau-waasi-iꞌa uwátínkaraimba póꞌa Maníkóndé-iꞌa úmai méꞌa aúíꞌa úmai maéꞌmaeꞌa ónááwe. \v 23 Sáwíꞌo owí-ánóndáá puwíyambanifo Maníkó kentáásí Fasiꞌaénkó Ísu Káráísitini kísau-imayaa éna aúítaamo úmaisaamo maéꞌmaeꞌo onda-íta wéuwasinkaiye. \c 7 \s1 Maníkóní ámútanko aráásímakain-antaamo arááíwaunda-aai. \p \v 1 Kesí waásisono. Seyaafáꞌnánká ámáán-aai ísaraafo simátíménda ísáaro. Úwoimo méraankaꞌa ámáán-aaigo káráwiyaimba póna puwíyamba minááígó ímba káráwiyiniye. \v 2 Ámáánkomo siyáintemba aarakwáꞌó ombá awaaikómó aúmó aráínkaꞌa awaainínkó weséꞌa kááísamai méraisana awaaikómó púwísanamo imbá kááísamaimo méreyamba wétaiꞌaiye. \v 3 Awaaikómó mérainkaꞌo aaregómó fíꞌon-kwaasigonkaꞌo wimbá mindá sáwí-inimban-iye sefó awaaikómó puwínanamo éna ámáánkomo sintembá fíꞌon-kwaasimo maíndamo éna kanaán-iye. \b \p \v 4 Kesí waásisono. Miyáumai kentáfénawe séna \p Ísu Káráísiti pukáimba Maníkómó Mósesembo simámakain-amaamba imáyáa éꞌa Ísu Káráísitiyeꞌa kááísamaimo méraantafeꞌa pukékaambo úmaimo méraamba minámáánkó ímba taꞌótokaifo Ísu Káráísitiyeꞌa kááísamai méraawe. Maníkó Ísu Káráísitimba pukáimpinkemba íyáfasinankaraiwai Ísunde-iꞌa uréꞌa póꞌa Maníkóní kísau wémaewe. \v 5 Ááéma sáwí-imayaasafeta sirááísafetaamo uráundarata ímba miyán-oro siyáin-amaamba iséta imáyáa éta ifátuweta sáwí-imayaasafeta sirááísafeta éta sáwíꞌa \p éta púwónda-amba arááíwaeta \v 6 miyásáámó uráunda káféꞌa Maníkó sáwí-imayaago taꞌótokaimpinkenta faúsínkáísanasa Maníkómó Mósesembo simámakain-amaanko ímba taꞌótokaisata ááéraan-amba Mósesemo agaimakáin-amaankoni aambá ímba arááíwaeta \p aú-amba Maníkóní ámútanko aráásímakain-anta wéaraaiwaumne. \s1 Maníkóní ámáámbo ímbo wérainkakaa sáwí-imayaagoni áwáuma ímba isáúsino siyáin-aai. \p \v 7 Minááímó imáyáamo éꞌa simátíménda ísáaro. Maníkómó Mósesembo simámakain-amaantafeꞌa sáwí-amaamban-iye ímba seró. Minámáán-ááímó ímbo wérainkakaa sáwí-imayaagoni áwáuma ímba isáúsino. Túraniyamba ímba oro. Minámáánkómó ímbo miyámó siyáinkakaa súraniyambo úndasafeꞌa sáwíꞌa úne ímba súsino. \v 8 Minámáánkó séna túraniyamba ímba orómó siyáimba kempímbá sáwí-imayaa wéraimba póꞌa minámáámbá taraisónae séꞌa súraniyamba áfááraumai uráumne. Minámáánkómó ímbo wérainkakaa sáwíꞌo únda ímba imáyáa éꞌa sáwíꞌa úne súsino. \v 9 Ámáánko ímba miyán-oro siyáimba ímba iséꞌa kaweꞌ-úmai méraumne-imayaa éꞌa méꞌa ánaaemba minámáámbá ísaraunda taraisónae séꞌa taráíyaunda \v 10 mindá púwóndawi úne. Minámáámbó arááíwakaundarakaa kaweꞌ-úmai mérausino. Minámáámbó taráíyaundawi póꞌa púwóndawi úne-aai ísaraumne. \v 11 Minámáánkó séna ímba miyán-oromo siyáimba kempímbá sáwí-imayaago wéna póna karoꞌá simásínkáísaꞌa minááí taraisónae séꞌa taráíyaunda póꞌa púwóndawi úne. \b \p \v 12 Miyáumai Maníkómó Mósesembo simámakain-amaan-aai ímba miyá oró-ááí Maníkón-aai arupíse-aai kaweꞌ-ááín-iye. \v 13 Minkáwéꞌ-ááígó ímba púwónda-iꞌa uwásínkaraifo kesí sáwí-imayaago aantemba púwónda-iꞌa uwásínkaraiye. Sáwí-imayaasafeꞌa siráái wétaifo minámáámbó taraisónae séꞌo taráíyaunda púwóndawi éꞌa kesí sáwí-imayaagoni áwáuma áfááraumai sáwíꞌa úwaꞌa awánaraumne. Minámáánkó séna ímba sáwíꞌan-oro siyáifo kemó sáwíꞌo uráunda kesí sáwí-imayaago aantemba óraa-sawiꞌa úwaꞌa awánaraumne. \s1 Sáwíꞌo úndawisaamo taꞌótokain-aai. \p \v 14 Ámáámba Maníkómpákémbá kunkáifo kemá marapákén-kwáásí únana sáwíꞌo úndawi taꞌótokaisaꞌa minímáyáágóní kísau wémaumne. \v 15 Kaweꞌó úndasafena siráái taisaꞌá miyá ónae súndanifo ímba miyá wéune. Sáwíꞌo úndasafena ímba siráái taisaꞌá ímba miyá ónae súndanifo miyá wéune. Miyámó únda ímba kaweꞌ-ímáyáá wéune. \v 16 Ímba sáwíꞌa ónae súndanifo miyá-sáwíꞌó úndasafeꞌa séꞌa Maníkó siyáin-amaamba kaweꞌ-ámáámbán-iye súne. \v 17 Sáwíꞌo únda ímba kemá miyá úmpo sáwí-imayaago kempímbá wéraisaꞌa sáwíꞌa wéune. \v 18 Marapákén-kwáásí únda kanaaꞌó kaweꞌó únda kempímbá ímba wéraisaꞌa awánaraumne. Kaweꞌó úndasafena siráái taisaꞌá ímba kanaaꞌá kaweꞌá wéune. \v 19 Kaweꞌá ónae séꞌa úndanifo ímba miyá éꞌa ímba sáwíꞌa ónae séꞌa úndanifo úwoi sáwíꞌa wéune. \v 20 Ímba sáwíꞌa ónae súndanifo miyá-sáwíꞌó únda ímba kemá miyá úmpo sáwí-imayaago kempímbá wéraisaꞌa sáwíꞌa wéune. \b \p \v 21 Áwáuma maarán-iye. Kaweꞌá ónae séꞌo úndanifo sáwí-imayaago tafisímaena íyísaꞌa \v 22 kesirumpimbá Maníkóní ámáántafeꞌa aamoí úndanifo \v 23 moórá-awauma kempímbá wéraisana sáwíꞌo ónae súndawi kembá tafisisaná Maníkóní ámáámba kaweꞌ-ámáámbá póꞌa arááíwaenae súndawi tafisisaná sáwíꞌo ónaemo súndawi tafisímai taꞌótokaiye. \v 24 Séséꞌá únana sirunkó sáwíꞌa isaꞌá méraundasafeꞌa séꞌa sáwíꞌa éꞌa púwóraantambo úndafinkemba nááwa siyáíniyo súnana \v 25 Fasiꞌaénkó Ísu Káráísiti síyáísaꞌa Maníkóntáféꞌa súwi súne. \b \p Miyáumai kesirumpin-ímáyáá éꞌa séꞌa Maníkóní ámáámba arááíwaenae súndanifo kesúgoma sáwí-imayaafinkemba sáwíꞌa wéiye. \c 8 \s1 Maníkóní ámútankomba arááímo tainíꞌo on-ááí. \p \v 1 Miyáumai Ísu Káráísitiyeꞌo kááísamaimo méraawi miwítí sáwí-meyamba maitíyukaintafena Maníkó ímba aaifimbá maitinkéna sáwí-meyamba ímba timíníye. \v 2 Ááéma sáwítaamo uráundawi taꞌótokowata púwóndasafeta ówánanasa Ísu Káráísiti faúsínkaraisata weséta aúíꞌa úmaisa méraunanasa Maníkóní ámútanko káráwiyisana Maníkó aaifimbá ímba maisinkénasa ímba sáwí-meyanta simíníye. \v 3 Maníkó wení ámáámba siyáimbanifo sáwíꞌa ónae séta minámáámbá ímba kanaatá arááíwakaunda póna minámáánkó sáwíta úmaisa méraundafinkemba ímba síkaisata méraunanasa ánaaemba Maníkó wenááninkontafena séna sáwíꞌa ombá po miwísáféwe sé kumpuwínone séna aiꞌmarówana kesáámó sáwíꞌo úndawisaamo úndanten-auwarawi maimaéna kentáásí sáwí-imayaamo maisiyuwáíndasafenasa kumpukáiye. \v 4 Maníkó miyá uráimba póta sáwí-imayaasafetaamo sirááísafetaamo úndasa ímbo miyá étaamo Maníkóní ámútankomo siyáintembo étaamo éta Maníkóní ámáánko siyáintemba miyásá úmaisa arupísesa ónaumne. \v 5 Sáwí-imayaasafesamo tirááísafesamo owí miwítí sáwí-imayaago taꞌótokaifo Maníkóní ámútankombo arááímo táínda-iꞌo owí wení kaweꞌ-ímáyáágó wégarawiyiye. \v 6 Miwítí sáwí-imayaasafesamo tirááímo tain-ímáyáá aantembo owí méraawini áwáuma Maníkóní némpaꞌa maéꞌmaeꞌa ónááfo Maníkóní ámútankombo arááímo tain-ímáyáá aantembo owí aáno úmai aúíꞌa úmai maéꞌmaeꞌa ónááwe. \v 7 Sáwí-imayaasafesa tirááísafesa on-ímáyáá aantembo owí Maníkóní ámáámba ímba kanaaꞌá taawiyafésa Maníkóní namuro-wáásíyáámbán-owe. \v 8 Sáwí-imayaasafesamo tirááímo táínda-iꞌo íyawi Maníkó ímba aamoí wéuwatinkaiye. \b \p \v 9 Maníkóní ámútankomo kentirumpimbó méraimbo éꞌa sáwí-imayaasafeꞌo tirááímo táínda-iꞌa ímba éꞌa Maníkóní ámútankomo siyáintemba éꞌa méraawe. Ísu Káráísitini ámútanko tirumpimbó ímbo méraiwai ímba wení waásin-owe. \v 10 Ísu Káráísitini ámútanko kentirumpimbó méraimbo éna Maníkó wenaúrankaꞌa arupíse uwátínkaraimba póꞌa kentí ámútanko maéꞌmaeꞌa índawi éꞌa sáwíꞌo uráantafeꞌa kentúgoma puwíndawin-owe. \v 11 Maníkó Ísumba pukáimpinkemba íyáfasinankowana wení ámútankomo kentirumpimbó méraimbo éna kenkwáráꞌó éna puwíyampinkemba íyáfasintinkainiye. Wení ámútanko kentirumpimbá méraintafena Maníkó miyá íníye. \b \p \v 12 Kesí waásisono. Minááí imáyáa íyata ímba kentáásí imáyáafinkeniꞌa éta Maníkóní ámútankombo arááímo táínda-ita úmaisa méraano. \v 13 Sáwí-imayaasafeꞌo tirááísafeꞌo ombó éna Maníkó séna méraawini áwáuma Maníkóní némpaꞌa méraaro siyáifo Maníkóní ámútankomo túwaꞌnai ínaꞌo sáwí-imayaamo tuwéꞌo éꞌa aúíꞌa úmai ménaawe. \p \v 14 Maníkóní ámútankomo sintembó owí Maníkón-áánintomban-owe. \v 15 Maníkó wení ámútankomba aiꞌmarówana kentirumpimbá méraiwai ímba inkáítinkaisana inkaisí-ímáyáágó ímba taꞌótokaisaꞌa méraafo Maníkó wenáánintoniꞌa uwátínkáísaꞌa Maníkómbá áánteꞌa séꞌa kesifóo séꞌa méraawe. \v 16 Kesáá séta Maníkón-áánintonta únesaamo súnda Maníkóní Ufaen-ámútánkó kentáásirumpimba ména séna mindá éraiꞌ-aain-iye wésiye. \v 17 Maníkón-árááꞌa úndasa póta Maníkómó kentáásáfénawe sénamo toꞌmayaa úmakaimba maimaéta Ísu Káráísitimo maíndanten-úmaisa maénaumne. Umbai-tántáákómó wembó uráintemba kentááfímbá umbai-tántááꞌá wéraimba póta ánaaemba weséta sámo kain-áémpátá ménaumne. \s1 Maníkó wení fíꞌonkaꞌmaꞌmai-sasaamo aráásiminda-aai. \p \v 18 Maarán-ááí imáyáa éꞌa séꞌa éraiꞌa Maníkó wení fíꞌonkaꞌmaꞌmai-sama aráásiminata mindásafeta imáyáa éta kentááfímbó wérain-umbai-tantaatafeta ímba óraaꞌ-imayaasa wéune. \v 19 Maníkón-áánintone ayáámúntonesa únasasa Maníkómó úmakain-tantaako waí-waankowe taaigówé seyaafá-káráán-tántáákówé kentáámó suwánáíyantafesa mósá titaawiyésa simuꞌmarésasa méraawe. \v 20 Naaófáꞌá Maníkó uwámakain-tantaatafena séna kawááꞌa uwáwíníye wení imáyáafinkemba séna ímba miwítí imáyáafinkemba siyáimba maarán-ímáyáá éna séna \v 21 ánaaemba kawááꞌínda-tantaaꞌa aambá fáítinkaanana uwámakaunda-tantaaꞌa anekaꞌá ímba kawááꞌa íníye. Kesí iyámpóímo faútínkáanasamo kaweꞌó úmaimo méraiyantemba mintántáákó miyáumai kaweꞌ-úmai wéíniye Maníkó minímáyáá uráiye. \v 22 Maarán-ááísá ísaraumne. Aaremó iyámpóímo matinkánaesamo séséꞌó ontembá Maníkómó seyaafá-tántááꞌó úmakain-tantaako séséꞌá éna Maníkómó úmakain-tantaaꞌa paápé ínana awánánae séna amuꞌmaréna méraiye. \v 23 Ímba Maníkómó úmakain-tantaako aantembanifo kesááwáráꞌá miyásá éta Maníkómó toꞌmayaa úmakain-tantaaꞌo simíndasafeta imáyáa ondasáfénasa Maníkó wení ámútankomba aiꞌmarówana kesirumpintá kumbéraisata sésétá éta amuꞌmaréta méraunanasa Maníkó wenayáámúntone wenáánintone síkenasa aú-suwawaaꞌa uwásinkaindasafeta amuꞌmaréta méraumne. \v 24 Maníkó kaweꞌ-ámpáꞌó mésinkonkata séta éraiꞌa Maníkóní iyámpóíya éta weséta méraumne séta amuꞌmaréta méraumne. Awánasuwaunda-tantaatafeta ínta amuꞌmaréta ímbo awánáúnda-tantaatafeta amuꞌmaréta ménaumpo \v 25 ímbo awánáúnda-tantaatafeta amuꞌmaréta méta séta éraiꞌa paápé íníye séta ímba suwesaraí ínata fasiꞌámai amuꞌmaréta ménaumne. \b \p \v 26 Ímba fasiꞌámai-waasi méta kaweꞌ-ámpátá kúnanasa umbai-tántáákó taꞌótóráísana póna Maníkóní ámútanko súwaꞌnai isatá nóraumaisaawa Maníkómbá áísai onanasááwá súwaꞌnai íníyo séta sirumpintá séséꞌ-aantemba éta ímba kanaaꞌá aaí súnanasa Maníkóní ámútanko kentáásáféna imáyáa éna Maníkómpáꞌá áísai isaná \v 27 Maníkóní ámútanko Maníkómbó arááímo tain-ááí séna wení waási-imayaa éna miyán-ááí simbá póna Maníkó kentáásí imáyáa awánaiwai póna wení ámútankomo sin-ááí wéisaiye. \b \p \v 28 Maarán-ááí isáúmne. Wení waási-iꞌa ondasáfénasa wemparíꞌa úmakaisata wen-ímáyáá éta méraunanasa sáwí-tantaaꞌe kawe-tántááꞌé kempátáámó timbá Maníkó mintántááꞌá kaweꞌá wéuwasinkaiye. \v 29 Naaófáꞌá Maníkó wendé-íꞌa úmai wemparíꞌa úmakowaisafena séna kesááninkaamba ónááwe siyáimba póna wenááninko Ísu kentáásuwaao-iꞌa isatá wenáúnafaraawinta úne. \v 30 Naaófáꞌá wemparíꞌa úmakowisafenasa sáántenasa wenaúrankaꞌa arupíse uwásinkenasa wenááninkaaniꞌa wéuwasinkaiye. \s1 Maníkó arumbá siménasa Ísumba aiꞌmarówanamo kumpukáin-aai. \p \v 31 Maníkó miyáumai súwaꞌnai uráifo imáyáa éꞌa simátíménda ísáaro. Sáwíꞌa uwátinkanae sésamo miyámó íyamba ímba kanaaꞌá kentáá íyáákanaawe. \v 32 Maníkó wenááninkomba ímba taꞌótorena kentáásí sáwí-imayaa maisiyuwáínkwae sénasa aiꞌmarówana kumpukáiye. Miyá uráifo súwaꞌnai índa-tantaaꞌa úwoisa simíníye. \v 33 Maníkó kentáá wemparíꞌa úmakaiwaisa wenaúrankaꞌa arupísesa uwásínkarainta pósa tuwímbai-waasi ímba kanaaꞌá aaifintá maisinkánááwe. \v 34 Tuwímbai-waasi kentáásáfésa puwíwae sésa ímba aaifimbá maisinkánááwe. Ísu Káráísiti kentáásáfénasaawe séna puwéna íyáfasinena Maníkón-ayáánúrapaꞌa fasiꞌaén-áémpáꞌá ména kentáá súwaꞌnai ena Maníkómpáꞌá inaí wésiye. \v 35 Miyá intáfésa tuwímbai-waasi ímba kanaaꞌá Káráísitiyetaamo méraundafakenta síyááwanasa Káráísiti kentáásáfénasa ímba awinkéna kentáá-ímáyáá ímba wétuwaiye. Umbai-tántááꞌó kempátáámó tíndawe aoisaambó wisínkétaawe sáwíꞌo uwásínkéntaawe sááimo táíndasaawe unáánkwátói-iyaintaamo ondasááwé tuwímbaimo sínkamiyantaawe púwóndasaawe miyán-tántááꞌó kempátáámó tínda Káráísitiyetaamo méraundafakenta ímba kanaatá síyááwanasa Káráísiti kentáásáfénasa ímba awinkéna kentáá-ímáyáá ímba wétuwaiye. \v 36 Naaófáꞌá Maníkón-aai aúfáífimba agaimaréna séna \q1 ení waási-ita úndarakemba tuwímbai-waasi kentáásáfésa sésa tínkamonasa puwíwae-imayaa úmaesa wéiyowe. Sipisípimo tufúwówanamo púwíntemba kentáásáfésa tínkamonasa \q1 puwíwae símae íyówe \p agaimaréna siyáiye. \v 37 Miyá-sáwíꞌó uwásínkáanta ímba imáyáa únanasa Ísu Káráísiti arumbá símímba póna fasiꞌásínkáísata miwísá wéiyaakaumne. \v 38-39 Maarán-ááí éraiꞌ-aai isaꞌá ísaraumne. Maníkó arumbá siménasa Fasiꞌaénkó Ísu Káráísitimba aiꞌmarówana kentáásáfénawe séna kumpukáimba pósa Maníkómpáꞌó méraundafakenta ímba kanaatá siyánááwe. Púwóndasaawe úwoimo méraundasaawe Maníkómpáꞌó méraundafakenta ímba kanaatá siyánááwe. Wíyómpaken-kisau-waasiye sáwí-amutane íféꞌo wérain-tantaaꞌe ánaaembo paápé índa-tantaaꞌe wíyómpakewiye waántá-waasiti marupákéwíyé Maníkómó úmakain-tantaaꞌe miyán-tántáátónkó ímba kanaatá Maníkómpáꞌó méraundafakenta síyááwanasa Maníkó kentáásáfénasa ímba awinkéna kentáá-ímáyáá ímba wétuwaiye. \c 9 \s1 Póro Ísareri-waasi arumbó uwátínkarain-aai. \p \v 1 Kemá Póro Ísu Káráísitini waási éꞌa éraiꞌ-aai aantemba súnana Maníkóní Ufaen-ámútánkó kesirumpimbá ména káráwiyisaꞌa maarán-ááí éraiꞌ-aai wésimatimune. \v 2 Kesí waási Ísareri-waasifinkembo kemá tiyáunda isaꞌá imáyáa únana sirumbá isaná sirunkó umbaí támae íyíye. \v 3 Miwí Ísu Káráísitin-aaisafesa ímba éraiꞌe sembá pósa éraiꞌemo sésamo ken-ánóndáámó íyámaiyanamo Maníkómó siyuwáínanamo Ísu Káráísitimo ánaaembo uwásiyuwainda mindá kanaán-iye súne. \v 4 Miwí kesí waási Ísarerin-andafakewi Maníkó wenáánintoniꞌa úmai wemparíꞌa úmakena wení sáma aráátimena aaimá símai kááísatinkena wení ámáámba simátimena símai fasiꞌámakain-aai simátimena Maníkón-ímáyáámó mósá máráán-amba aráátimuwasa \v 5 ááéraan-oraaꞌ-waasi miwí tíwáꞌnáma uwaná Ísu Káráísiti iyámpói úꞌmai minándáfáꞌá kumbéna seyaafáꞌ-wáásíyáꞌá káráwiyisata wenáwíta mósá maꞌmaéta iyúnda mindá éraiꞌ-aain-iye. \b \p \v 6 Maníkó Ísarerin-andafaken-kwaasifinkemba ímba seyaafáꞌá wemparíꞌa úmakaifo tuwímbai wemparíꞌa úmakaimba Maníkó fasiꞌámakain-aai taráíyaiye ímba sénáísaiye. \v 7 Émbaramun-aísaafitantambo uráawi ímba seyaafáꞌán-ofo tuwímbai Maníkóní iyámpói owaná naaófáꞌá Maníkó Émbaramuntafena séna enááninkon-awiꞌa Áísáaki wenaísaafitantambo íyawi aantentafena séna enaísaafitantamba wéowe sénááwe Maníkó siyáiye. \v 8 Minááígóní áwáuma maarán-iye. Émbaramun-aísaafitantambo uráawifinkemba ímba seyaafáꞌán-ofo Maníkó kesí waásin-owemo óraakaꞌo siyáiwai aantemba Maníkóní waásin-owe. \v 9 Naaófáꞌá Maníkó Émbaramuntafena símai fasiꞌámakain-aai séna súnda-kanaa tínaꞌa méraanana Séraa waaíyámpóí maꞌankáíníye siyómba \v 10 minááí kentáá síwáꞌnáma Áísáakintafena siyáiye. Wemá óraaꞌa éna aaré maiyówana awaainínkón-áwíꞌa Répéka amáántágaeꞌ-iyampoi \v 11 ímba matínkaroyasarai miníyámpóíyáí ímba kísau maiyóyankaꞌa \v 12 Maníkó minínínkóntáféna séna ení iyámpóíyaimo ésarai aifarááwí ánaaenkewini kísau máíníye siyáiye. Maníkó wení imáyáafinkemba wení waási-iꞌa úmai wemparíꞌa úmarena táántaraifo miwítí kísau ímba awánarena táántaraiye. Miyáumai naaófáꞌá séna ení iyámpóíyaimo ésarai aifarááwí ánaaenkewini kísau máíníye siyáiye. \v 13 Maníkón-aai aúfáífimba miníyámpóíyáísáféna agaimaréna séna \q1 Yékopumba kemparíꞌa úmareꞌa Ísomba \q1 sínaaeniꞌa úmaraune Maníkó siyáiye \p agaimaréna siyáiye. \b \p \v 14 Tuwímbai mindásafesa imáyáa ésa karoꞌá sésa Maníkó ímba arupíse iyémó sembá mindá karoꞌ-ááín-iye. \v 15 Naaófáꞌá Maníkó Mósesentafena séna \q1 sirumbó uwátinkanae súndawisafeꞌa \q1 sirumbá uwátinkaumne. Kaweꞌó \q1 uwátinkanae súndawisafeꞌa miyá wéune \p siyáiye. \v 16 Miyáumai ímba waási tirááímo taintáfénawe waási kawe-kísáúmó maíyantafenawenifo Maníkó wení imáyáafinkemba séna sirumbá uwátinkanae siyáintafena wení waási-iꞌa úmakaiye. \v 17 Maníkón-aai aúfáífimba agaimaréna séna \q1 Mósese méronkaꞌa Ísípi-marafaꞌo káráwiyowi wentáféna Maníkó séna seyaafáꞌ-máráfákén-kwáásí kesí fasiꞌaéntámbó enaneꞌó úndama awánésa kesúwíꞌa isáíwae séꞌa embá káráwiyi-kisauraꞌa íyáfasinankaraumne Maníkó siyáiye \p agaimaréna siyáiye. \v 18 Miyáumai Maníkó wení imáyáafinkemba wembó arááímo tainíꞌo énamo sirumbá uwátinkanaemo simbá arumbá uwátinkena wembó arááímo tainíꞌo énamo tirumbó máráántembo imbá tirumbá máráántemba wéuwatinkaiye. \s1 Maníkó aaisambá tiyéna arumbá uwátinkenamo in-ááí. \p \v 19 Mindásafeꞌa imáyáa éꞌa maarán-ááí ímba seró. Sáwítaamo úndasa nóra sénawa Maníkó aaifintá maisinkáíyo. Maníkó imáyáa éna séna sáwíꞌa ónááwemo siyáimba mindása sáwíta wéune. Miyáumai aaifimbó maisínkáínta mindá sáwíꞌan-iye minááí ímba seró. \v 20 Kembiwí úwoi-waasi méraafo Maníkómó siyáin-aai anondáá ímba seró. Maarán-ááí imáyáan-oro. Sawe-ánáfeumbo ombá agariꞌ-márámá maiyésa sawe-ánáfeumba úmárááwana misáwé-ánáfeunko ímba maarán-ááí wésiye. Nóra séra kembá miyá uwásinkaao ímba wésiye. \v 21 Sawe-ánáfeumbo ombá mimbórá-ágáríꞌ-márámá maiyésa kaeꞌ-ánáfeumba úmaresa moóráfimba úwoi-kisau maésa moóráfimba kawe-kísáúmó máémba mindá miwínén-iye. \b \p \v 22 Maníkó miyáráámbá wéiye. Maníkóní fasiꞌaéné aaisambó siné awánáíyantafena sáwíꞌo uráan-kwaasimo tínkaminda miwítí méyámbá póna ááéma ímbo tínkamimba timuꞌmaréna ména ánaaemba tínkaminiye. \v 23 Kentáá wemparíꞌa úmarenasa arumbá uwásínkáínta póta weséta sámo kaipatá méta wení fíꞌoran-kawe-kisau awánaandasafenasa Maníkó sáwíꞌo uráan-kwaasi ímba ááéma tínkamimba timuꞌmaréna méraiye. \v 24 Ímba Yúndaa-waasifinken-aantenta sáántaraifo fíꞌonkaa-waasiwaraꞌa táántaraiye. \v 25 Miyáumai naaófáꞌó Maníkón-aaimo simátímakowin-awiꞌa Ósíya agaimaréna séna \q1 Maníkó séna ímba kesí waási-iꞌa uráan-kwaasisafeꞌa kesí waásin-owe séꞌa ímbo sirumbó tímakaundasafeꞌa sirumbá timúne sénaumne. \v 26 Ímba kesí waásin-owe siyáundafaꞌo méraawisafeꞌa ánaaemba kesáánintomban-owe sénaumne Maníkó fasiꞌaénkwáráwí síníye \p Ósíya agaimaréna siyáiye. \v 27 Naaófáꞌó Maníkón-aaimo simátímakowin-awiꞌa Áísáya agaimaréna séna \q1 Ísarerin-andafaken-kwaasi sáwífaꞌa ésa nonáámááíyaamba úmai sáwífaꞌ-waasi ménaafo Maníkó ímba seyaafáꞌá tiyáínífo tuwímbai sáwíꞌo úmaimo méraampinkemba tiyáíníye. \v 28 Fasiꞌaénkó seyaafáꞌnánká minúwóíyáán-úmai aaifimbá maitinkéna sáwí-meyamba timíníye \p agaimaréna siyáiye. \v 29 Moóráfaꞌa Áísáya agaimaréna séna \q1 Fasiꞌaénkó seyaafá-fásíꞌáémbó tokáiwaimo sénamo tuwímbai ímba tínkamonda tiyúwáanasa mésa iyámpói matinkánááwe siyáinkakaa Sóndómu-naopaken-kwaasiye Kómóraa-naopaken-kwaasiyemo putásaraantemba kesááwáráꞌá miyásá úsino \p agaimaréna siyáiye. \s1 Ísareri-waasi Ísun-aaisafesa ímba timankúnkúmbo uráan-aai. \p \v 30 Minááígóní áwáuma maarán-iye. Fíꞌonkaa-waasi Maníkón-aúrankaꞌa arupíse úmaimo méraan-ambo ímbo saafá uráawi Ísu Káráísitin-aai isésa timankúnkúmba ombá póna Maníkó wenaúrankaꞌa arupíse uwátínkaraiye. \v 31 Miwí miyá uráafo Yúndaa-waasi Maníkó wemparíꞌo úmakaiwai sésa Maníkó Mósesembo simámakain-amaamba arááíwáénanasa wenaúrankaꞌa arupísesa uwásinkainiye siyáafo Maníkó Mósesembo simámakain-amaankoni áwáuma ímba isésa wenaúrankaꞌa ímba arupíse úmai méraawe. \v 32-33 Maníkóní ámáámba arááíwáénanasa wenaúrankaꞌa arupísesa uwásinkainiye siyáafo wenááisafesa ímba timankúnkúmbo uráantafena ímba arupíse uwátínkaraiye Maníkón-aai aúfáífimba Ísuntafena \p símai agaimaréna séna \q1 Maníkó séna ísáaro. Sáíyóni-naopaꞌa moórá-ontamba maráúnda pósa minóntánkáꞌá tísamaima turarésa tanaambá fánááwe. Óntantafenamo siyáintembo índawimpaꞌo timankúnkúmbo íyawi ímba tigaesáfésa \q1 ónááwe siyáiye \p minááí agaimaréna siyáiye. Óntanemo siyáimba Ísuntafena siyáiye. Óntankaꞌo tanaambó faantembá Ísu Káráísitin-aaimo taraisésa miyáumai tanaankáámbá fánááwe. \c 10 \p \v 1 Maanááímó simátíménda ísáaro. Kesí waási Yúndaa-waasi sáwíꞌo úmaimo méraampinkemba Maníkó faútinkaindasafena áfááraumai sirááíma wétaisaꞌa Maníkómpáꞌá inaí símaeꞌa iyúne. \v 2 Yúndaa-waasi Maníkóní kísau maénae sésa fasiꞌaambánifo Maníkón-aaigoni áwáuma ímba ísaraamba tuwánaraumne. \v 3 Maníkómó wenaúrankaꞌo arupísemo uwátínkáín-amba ímba awánésa karoꞌ-ántáfésa éraiꞌ-amban-iye sésa pósa Maníkóní éraiꞌ-amba ímba wéaraaiwaewe. \v 4 Ámáámba arááíwaundasafena Maníkó wenaúrankaꞌa arupíse uwásinkainiye sésa Yúndaa-waasi arááíwáén-amba Ísu Káráísiti séna minámbá taíꞌáífo kesááisafesa timankúnkúmba owísáféna Maníkó wenaúrankaꞌa arupíse uwátínkáímbanifo Yúndaa-waasi minámbá ímba wéaraaiwaewe. \p \v 5 Maníkó Mósesembo simámakain-amaamba arááíwáénanasa Maníkó arupísesa uwásinkainiye \p sen-ááísáféna naaófáꞌá Mósese agaimaréna séna \q1 minámáámbó seyaafáꞌó arááíwaiyawi \q1 kaweꞌ-úmai ménaawe \p siyáiye. \v 6 Maníkón-aaisafesa timankúnkúmbo owímó arupíse uwátínkáín-aaisafena agaimaréna séna \q1 maarán-ááí ímba seró. Nááwa wíyómpaꞌa iyénawa Káráísitimba áíꞌmaenawa kumíníyo. \v 7 Nááwa pukáan-kwaasimo méraapaꞌa kuréwa Káráísitimba áíꞌmaenawa tíníyo. Miyán-ááí \q1 ímba seró. \v 8 Maníkón-aai kentirumpimbá \q1 ewaaꞌá wéraisaꞌa wésewe \p agaimaréna siyáiye. Ísu Káráísitin-aaisafeꞌa timankúnkúmba oró-ááí simátimunda \v 9 minááí maarán-iye. Ísu kentáásí Fasiꞌaénkón-iye aforaꞌó simátimeꞌo kentirumpinkémbó séꞌo Ísu pukáimpinkemba Maníkó íyáfasinankaraiyemo síyanamo éna sáwíꞌo úmaimo méraampinkemba Maníkó faútinkainiye. \v 10 Maníkón-aaisafeta kesirumpintá simankúnkúnta úndasa wenaúrankaꞌa arupísesa uwásínkáísata aforaꞌó minááímó simátimundasa sáwíꞌo úmaisaamo méraundafinkenta wéfausinkaiye. \v 11 Maníkón-aai aúfáífimba agaimaréna séna \q1 siyáintembo índawimpaꞌo timankúnkúmbo \q1 íyawi ímba tigaesáfésa ónááwe siyáiye. \p \v 12 Minááí seyaafáꞌ-wáásí Yúndaa-waasiye fíꞌonkaa-waasiye Maníkón-aúrankaꞌa mimbóráíꞌa ontáféna siyáiye. Maníkó seyaafáꞌnánkáꞌó káráwiyaiwai éna súwaꞌnai ínkwae sésamo simámén-kwaasi óraa-kaweꞌa wéuwatinkaiye. \v 13 Maníkón-aai aúfáífimba agaimaréna séna \q1 Fasiꞌaénkóntáfésa sésa sáwíꞌo úmaimo \q1 méraundafinkemba siyáínonemo sewí seyaafáꞌnánká miyá íníye \p agaimaréna siyáiye. \p \v 14 Maníkó ímba méraiye-aaimo sewímó ombá súwaꞌnai uwo ímba kanaaꞌá wésewe. Maníkón-aaimo ímbo ísááwimo ombá minááísáfésa timankúnkúmba ímba kanaaꞌá wéowe. Maníkón-aaimo ímbo kosimátíméwasamo ombá minááí ímba kanaaꞌá ísááwe. \v 15 Ímbo tiꞌmárááwasamo ombá ímba kanaaꞌá kowásimatimewe. Maníkón-aai aúfáífimba agaimaréna séna \q1 ásé-aaimo kosimátíméwi \q1 aamoí wéuwatinkaawe \p agaimaréna siyáiye. \v 16 Minásé-ááí isésamanifo tuwímbai taráíyaawe. Mindásafena naaófáꞌá Maníkón-aai simátímakowin-awiꞌa Áísáya agaimaréna séna \q1 Fasiꞌaénkóo kaweꞌ-ááí kosimátimunasasa \q1 minááísáfésa ímba timankúnkúmba owe \p agaimaréna siyáiye. \v 17 Ísu Káráísitin-aaimo simátíméwasamo isésamo ombá kanaaꞌá timankúnkúmba wéowe. \p \v 18 Yúndaa-waasi Ísu Káráísitin-aai éraiꞌa éꞌa ísaraawe súne. Mindásafena naaófáꞌá Maníkón-aai aúfáífimba agaimaréna séna \q1 seyaafáꞌ-máráfáꞌá wénesa simátímúwana \q1 minááígó wété uráiye \p agaimaréna siyáiye. \v 19 Yúndaa-waasi mindá Ísareri-waasi minááígóní áwáuma éꞌa ísaraamba mindá éraiꞌ-aain-iye. Naaófáꞌá Mósese Maníkómó siyáin-aai agaimaréna séna \q1 Yúndaa-waasi fíꞌonkaa-waasisafeꞌa séꞌa \q1 úwoi-waasin-owe siyáamba miwísáféꞌa kesí \q1 waásin-owe sendasáféꞌa aaisambá tiyéꞌa \q1 tirunkó sáwíꞌa uwátinkainiye \p Maníkó siyáiye Mósese agaimaréna siyówana \v 20 ánaaemba Áísáya ímba ááꞌa úwana agaimaréna \p séna Maníkó séna \q1 nóra símaisaawa Maníkómpáꞌá ténaumno-aai ímba sewífáꞌá paápé uráumne. Maníkómbá aráásíméro-aai ímba sewífáꞌá paápé uráumne séna \v 21 Ísareri-waasisafena séna túwaꞌnai ónaumne séꞌa kempáꞌá teró símaeꞌa iyúnasa kesáái taraisésa kembá tínaaeniꞌa wéowe \p Maníkó siyáiye Áísáya agaimaréna siyáiye. \c 11 \s1 Maníkó Ísareri-waasi arumbó uwátínkáín-aai. \p \v 1 Simátíménda ísáaro. Éraiꞌa Maníkó wení waási Yúndaa-waasi ímba ánaaemba tímakaiye. Kemá Yúndaa-waasifinkemba éꞌa Ísareri-waasi éꞌa Émbaramun-aísaafitantambo úndawi éꞌa Pénisaminin-andafakewi úne. \v 2 Naaófáꞌá Maníkó Yúndaa-waasi wemparíꞌa úmarena ánaaemba ímba tiꞌmátukaiye. Íráiyaan-aai agaimakáimba ísaraawe. Naaófáꞌá Íráiyaa Ísareri-waasisafena íꞌai séna Maníkóntáféna séna \q1 \v 3 Fasiꞌaénkóo enáái simátímakaawifinkemba sáwífaꞌnanka tínkamuwasa púwúwasa óntan-taarema tawísísuwesa entáfésamo imáyáamo ésamo póímo tufúꞌmaimo agaimáráán-taarema tawísísukaawe. Enááimo simátímakaawifinkemba keyáá méraunda pósa kenkwáráꞌá sínkamonaawe \p Íráiyaa súwana \v 4 Maníkó simámena séna \q1 ímbanifo kesí waási méraiyantafena sáwífaꞌnanka 7,000 waasi taꞌótokaunasa \q1 karoꞌ-máníkón-áwíꞌo Péárimba wenáwíꞌa \q1 ímba mósá makáawe Maníkó simámakaiye. \v 5 Miyámó uráintemba kíféꞌwaraꞌa Maníkó arumbá uwátínkáíwaisafena Yúndaa-waasifinkemba tuwímbai wemparíꞌa úmakaisasa méraawe. \v 6 Miwítí kísausafena ímba wemparíꞌa úmakaifo arumbá uwátinkenasafena wemparíꞌa úmakaiye. Miwímó kawe-kísáúmó maiyáawin-anondaa ímba wemparíꞌa úmakaifo wemá arumbá uwátinkenasafena wemparíꞌa úmakaiye. \b \p \v 7 Miyáumai Ísareri-waasi Yúndaa-waasi Maníkómó wenaúrankaꞌo arupísemo uwátínkáín-amba saafá uwááesa owasá seyaafáꞌnánká ímba awánaraafo Maníkómó wemparíꞌo úmakaiwai tuwímbai awánaraawe. Maníkó táántaraimba táá-kautan-kwaasiyaamba ésa ímba ísááwasa tuwímbai ísaraawe. \v 8 Naaófáꞌá Maníkón-aai aúfáífimba agaimaréna séna \q1 Maníkó séna tuwesaraí uwátinkaumne súwana tuwesaraí úwasa ímba kanaaꞌá aaí ísaraamba miyámó uráantemba íféꞌwaraꞌa miyá wéowe \p agaimaréna siyáisana \v 9 Téfíti agaimaréna séna \q1 tóntáfésa aantemba óraaꞌ-imayaa ésa sésa kaweꞌ-úmaisa méraumne síyambanifo minímáyáágó karoꞌá simátinkainasa sáwíꞌa úmai mésa sáwí-meyamba maénááwe. \v 10 Miwí túramba kafíkurainasaraamba ímba awánánááwe. Miwítí umbai-tántáákó waéꞌwaeꞌa éna ímba taiꞌáíníye \p Téfíti siyáiye. \v 11 Minááí imáyáa éꞌa simátíménda ísáaro. Yúndaa-waasi karoꞌ-ámbá arááíwáémbanifo ánaaemba ímba miyá ónááwe. Yúndaa-waasi Maníkón-aai taráíyaankaꞌa fíꞌonkaa-waasi Maníkómó sáwíꞌo úmaimo méraampinkemba kaweꞌ-ámpáꞌó métínkáín-aai isésa éraiꞌe sembá Yúndaa-waasi isésa tirunkó sáwíꞌa ínasa kewárátá miyáumai arááíwaenae sénááwe. \v 12 Yúndaa-waasi sáwíꞌa ésa sáwí-amba arááíwáémba mindásafesa fíꞌonkaa-waasi kaweꞌ-ámbá arááíwaesa kaweꞌ-úmai méraawe. Miyáumai ánaaemba Yúndaa-waasi Ísu Káráísitin-aaisafesa éraiꞌe sésa kaweꞌ-ámbó arááíwaiyamba sáwífaꞌnanka tuwánésa áfááraumai kaweꞌ-úmai ménaawe. \s1 Fíꞌonkaa-waasi kaweꞌ-ámpáꞌó métínkáín-aai. \p \v 13 Ímba Yúndaa-waasin-ofo fíꞌonkaa-waasisafeꞌa imáyáa éꞌo simátíménda ísáaro. Maníkó kentáféna séna fíꞌonkaa-waasi kesáái kosimátímaꞌmae núwo séna siꞌmákaimba minkísáú óraa-kisaun-iye súne. \v 14 Fíꞌonkaa-waasi simátimunda imáyáa éꞌa kesí waási Yúndaa-waasi isáíyana tirunkó sáwíꞌa ínasa kewárátá miyáumai arááíwaenae sénááwe-imayaa úne. Yúndaa-waasi miyá íyana Maníkó kaweꞌ-ámpáꞌá métinkaindasafeꞌa fíꞌonkaa-waasi simátímaꞌmaeꞌa iyúne. \v 15 Maníkó Yúndaa-waasi ánaaemba uwátímakainkaꞌa fíꞌonkaa-waasi sáwífaꞌnanka wení waási-iꞌa uwátínkaraisasa miyáumai ánaaemba Yúndaa-waasi Maníkómpáꞌá tíyana Ísu Káráísitini waási-iꞌa uwátinkainda pukésa íyáfasinesaraamba ónááwe. \b \p \v 16 Yúndaa-waasisafeꞌa imáyáa éꞌo simátíménda ísáaro. Tuwímbaimo tómbó ayááímó tafámbaimo Maníkómbó ámémba mintómbá mútúꞌa Maníkóndén-iye. Tuwímbaimo sésa mintáí-ánúꞌá Maníkóndén-iye sembá mintáímá seyaafáꞌá wendén-iye. \v 17 Moórá-taigon-awiꞌa órífima kísaufaꞌa wérain-taima mintáíyáámbá Yúndaa-waasin-owe. Maníkó minórífí-táígó ayáánamai anaiꞌuwásuwena amoꞌnáfakemba afááꞌ-órífé-táígó ayáánamai anaiꞌúmai máafusuꞌmaraisana áfóíyaken-anomba tafiséna óraaꞌa uráiye. Afááꞌ-órífí-táígó ayáánamaiyaamba kemá fíꞌonkaa-waasin-owe. \v 18 Mindásafeꞌa kentúwíꞌa ímba maimaé iyéꞌa anaiꞌuwásukain-ayaanamaisafeꞌa sáwísamba owatá kesáá óraaꞌa úne ímba seró. Mintáígó fasiꞌaémbá wétimifo kembiwí mintáígómbá ímba fasiꞌaémbá wéamefo kentúwíꞌa ímba maimaé íyóro. \b \p \v 19 Kentúwíꞌa ímba mósá maréꞌa séꞌa Maníkó kentáá máafusuꞌmaraindasafena ayáánamai anaiꞌuwásukaiye ímba seró. \v 20 Maarán-ááí éraiꞌ-aain-iye. Yúndaa-waasi Ísu Káráísitin-aaisafesa ímba timankúnkúmba untáféna anaiꞌuwásukaisaꞌa kembiwí timankúnkúmba uráantafena miwí-tínóndáá méraawe. Mindásafeꞌa ímba kentúwíꞌa mósá máréwana tááꞌa ínaꞌa káráwiyoro. \v 21 Yúndaa-waasi ayáánamai-úramban-ofo Ísu Káráísitin-aaisafesa ímba timankúnkúmba ontáféna anaiꞌuwásúwáísasa méraamba póꞌa kembiwímó miyámó íyanamo éna Maníkó miyá íníye. \v 22 Maníkó tuwímbai arumbá uwátinkena tuwímbai sáwí-meyambo timínda imáyáan-oro. Sáwíꞌo uráawi sáwí-meyamba tiména kembá kaweꞌá uwátínkáíye. Kaweꞌó uwátínkáípaꞌo ímbo maéꞌmaeꞌo íyanamo éna ayáánamaimo anaiꞌuwásukaintemba kembiwí miyá íníye. \v 23 Yúndaa-waasimo sáwí-ambo tuwésamo Ísu Káráísitin-aaisafesa timankúnkúmba íyanamo éna Maníkó fasiꞌaémbó tokáiwai tiyéna ááémo maéꞌópaꞌa mótinkainiye. \v 24 Fíꞌonkaa-waasi afááꞌ-órífí-táígó ayáánamaiyaamba owaná Maníkó anaiꞌuwásuwena kaweꞌ-órífí-táífímbá máafusuꞌmakaimba mindá umbaí taráiye. Yúndaa-waasi kaweꞌ-órífí-táíyáámbá owaná Maníkó minkáwé-táígó ayáánamai anaiꞌuwásukaifo anekaꞌá maimái Yúndaa-waasi máafusuꞌmarainda mindá ímba umbaí táínda kanaaꞌá íníye. \s1 Maníkó seyaafáꞌnánká arumbó uwátínkáín-aai. \p \v 25 Kesí waásisono. Kesáá óraaꞌ-waasisa úne súnafo séꞌa aforaꞌó simátíménda ísáaro. Ísareri-waasi Ísu Káráísitin-aaisafesa ímba timankúnkúmba ombánifo ímba miyá úmae iyésa ánaaembo fíꞌonkaa-waasimo Maníkómó wemparíꞌo úmakaiwaimo Maníkómpáꞌó tíyankaꞌa Ísareri-waasi Ísu Káráísitin-aaisafesa timankúnkúmba ónááwe. \v 26 Miyáumai Maníkó Ísareri-waasi sáwíꞌo úmaimo méraampinkemba kaweꞌ-ámpáꞌá métinkainiye. Mindásafena naaófáꞌá Maníkón-aai aúfáífimba agaimaréna séna \q1 sáwíꞌo úmaimo méraampinkemba kaweꞌ-ámpáꞌó métínkáíwai Sáíyóni-naopaꞌa paápé éna Yékopun-aísaafitantamba uráawiti sáwí-imayaa maitiyuwáíníye. \v 27 Sáwí-imayaa maitiyúwáandaraꞌa símaimo kááísamakaunda-aai paápé íníye Maníkó siyáiye \p agaimaréna Ísareri-waasi Yékopun-aísaafitantambo uráawisafenawe miwítí óraaꞌ-naopaꞌ-awiꞌa Sáíyóni-naopatafenawe agaimaréna siyáiye. \v 28 Yúndaa-waasifinkemba sáwífaꞌnanka Ísu Káráísitin-aai taráíyaamba pósa Maníkóní namuro-wáásíyáámbá ompínkémbá fíꞌonkaa-waasi wenáái iséꞌa éraiꞌe siyáawe. Yúndaa-waasi tíwáꞌnáma Maníkó símai kááísamakaintafena miwí tísaafitantambo uráawi wení waási-iꞌa úmakaiye. \v 29 Maníkó wení waási-iꞌa úmakena kaweꞌá uwátínkaraimba ímba ifátuwena fíꞌon-imayaa íníye. \b \p \v 30 Ááéma kemá fíꞌonkaa-waasi Maníkón-aai taráíyaawasa ánaaemba Yúndaa-waasi miyá uráamba póna káféꞌa Maníkó kembiwí arumbá wéuwatinkaiye. \v 31 Yúndaa-waasi Maníkón-aai taráíyaawana kembiwímó arumbó uwátínkáíntemba ánaaemba miwí arumbá uwátinkainiye. \v 32 Seyaafáꞌnánká Maníkón-aai taráísúwana Maníkó séna sáwíꞌo ombá miwá taꞌótokaiye séna arumbó uwátinkaindasafena \p minááí siyáiye. \s1 Maníkón-áwíꞌa óraataamo úmae iyúnda-aai. \p \v 33 Maníkó áfááraumai arumbá uwátinkena kaweꞌ-ímáyáá éna seyaafá-tántáátáféna imáyáa isaná miyám-baaran-aaimo Maníkómpáꞌó wéraimba ímba kanaatá isáúnanasa miyám-baaran-kisaumo máímba ímba kanaatá wéawanaumne. \v 34 Maníkón-aai aúfáífimba agaimaréna séna \q1 Fasiꞌaénkómó imáyáamo imbá ímba kanaaꞌá wéisaawe. Fasiꞌaénkómó máín-kisau ímba kanaaꞌá táísáí úmai wémaewe. \v 35 Moórá-tantaaꞌa simíyaꞌa kemá anondáá tíménoma ímbo siwáí póna wemá ísarena tímíwain-iye \p agaimaréna siyáiye. \v 36 Maníkó seyaafá-tántááꞌá úmáráísana wení fasiꞌaémbá wéraintafena seyaafá-tántááꞌá wéraimba pósa wenáwíꞌo mósá maráíyantafena seyaafá-tántááꞌá wéraiye. Mindásafeta Maníkómó kísaumo máímba ímba kanaatá seyaafáꞌá wéawanaumpo kárikata wéawanaumne. Wenáwíꞌo óraaꞌo úmae íyímba éraiꞌ-aain-iye. \c 12 \s1 Maníkóní kísaumo máén-aai. \p \v 1 Kesí waásisono. Maníkó áfááraumai arumbó uwátínkáíntafeꞌa maarán-ááí óraaka simátimune. Kembiwí kentúma Maníkómbá améꞌa wentáféꞌa imáyáa éꞌa wení kísau aantemba maíyana aamoí uwátinkaino. Miyámó éꞌo éꞌa wen-ímáyáá éraiꞌa mósá maránááwe. \v 2 Marapáꞌ-wáásímó sáwíꞌo ontembá ímba miyámó íyamba Maníkómó sin-ááísáféꞌa ewé síyana kentí imáyáa aúíꞌa uwátinkainaꞌa aú-waasiyaamba ónááwe. Miyámó éꞌo éꞌa Maníkómbó arááímo tain-ááí iséꞌa Maníkómó aamoimó in-ááí iséꞌa kawe-kísáú-ááí iséꞌa wení sásáꞌ-ímáyáámó imbá isánááwe. \b \p \v 3 Maníkó úwoimo súwaꞌnai uráintafeꞌa maarán-ááí simátimune. Kentúma ímba maimaé iyéꞌa óraaꞌ-waasisa úne ímba seró. Maníkó túwaꞌnai isaꞌá ímba waásiti fasiꞌaénkáꞌán-ifo Maníkóní fasiꞌaénkáꞌá wení kísaumo máémba mindásafeꞌa imáyáa éꞌa kentúma ímba maimaé íyóro. \v 4 Kentúwawaaꞌa imáyáan-oro. Tíyayaanko wení kísau máísana moórá-mora-tantaako miyá isatá \v 5 miyáumai kesáá sáwífaꞌ-waasi méta Ísu Káráísitiyeta kááísamaisa mimbórá-súwawaaꞌa maꞌmáísa méraunanasa \v 6 Maníkó úwoi súwaꞌnai isatá moórá-mora-waasisa kentáásí kísausa máéndasafenasa Maníkó fasiꞌaémbá siménasa Maníkó fasiꞌaémbó timénamo kesáái simátímaꞌmae nóromo siyáinda éraiꞌ-aain-iye séꞌa miyán-oro. \v 7 Fasiꞌaémbó timénamo túwaꞌnai orómó siyáindawi miyán-oro. Fasiꞌaémbó timénamo kesí aambó aráátíméromo siyáindawi miyán-oro. \v 8 Fasiꞌaémbó timénamo fasiꞌátínkáaromo siyáindawi miyán-oro. Kentí óntamo tuwímbaimo tíméwi kaweꞌán-ofo miyán-oro. Káráwiyaawi kaweꞌán-ofo miyán-oro. Kaweꞌó uwátínkááwi aamoimó íyapakemba miyán-oro. \b \p \v 9 Moórá-moramo tirumbó tímémba ímba karoꞌó síyamba éraikaꞌa tirumbá tíméro. Sáwí-kisau tínaaemba uwámeꞌa kawe-kísáú taꞌótóráaro. \v 10 Ísu Káráísitini waási ontáféꞌa mimbórá-ákúnkááníꞌa éꞌa póꞌa moórá-mora-waasi tirumbá timéꞌa moórá-mora-waasi túwíꞌa mósá máráámba aamoí éꞌa méraaro. \v 11 Fasiꞌaénkómpáꞌá imáyáa éꞌa ímba tuwesaraí ínaꞌa tiyáántán-kwimái Fasiꞌaénkóní kísau kaweꞌán-oro. \v 12 Ísu Káráísitimo kumíndasafeꞌo amuꞌmaréꞌo méraamba tirunkó aamoí ínana umbai-tántááꞌó kentópaꞌo wéraimba ímba imáyáamo íyamba fasiꞌámai méꞌa Maníkómpáꞌá inaí símae iyéꞌa ímba saagaaró. \v 13 Maníkóní waási ímbo tómbó makéwi túwaꞌnai eꞌa namuꞌ-waasímó tíyaꞌo éꞌa tóné naané tíméro. \p \v 14 Sáwíꞌo uwátínkááwisafeꞌa Maníkóntáféꞌa sáwíꞌa uwátinkaao ímba síyamba kaweꞌá uwátinkaao seró. \v 15 Aamoimó owíséꞌa kewáráꞌá aamoín-oro. Ifiꞌó taawíséꞌa kewáráꞌá ifiꞌá taaró. \v 16 Mimbórá-ímáyáá éꞌa óraaꞌ-waasisa úne ímba síyamba moórá-mora-waasi túwaꞌnai eꞌa úwoi-kisauwaraꞌa máéro. Kesáfé-ímáyáámó ombá keyáása kaweꞌ-ímáyááwáráꞌ-wáásísá úne ímba seró. \b \p \v 17 Sáwíꞌo uwátínkarewaꞌo éꞌa anondáá ímba miyá uwátínkáaro. Waási túrankaꞌa kaweꞌ-aantemba úmai méraaro. \v 18 Seyaafáꞌ-wáásífímbá faru úmai ménae séꞌa tiyáántán-kwimái miyáumai méraaro. \v 19 Sáwíꞌo uwátinkaiyaꞌo éꞌa anondáá ímba miyá íyamba méwana Maníkó anondáá sáwí-meyamba timíníye. Mindásafena Maníkón-aai aúfáífimba agaimaréna séna \q1 Fasiꞌaénkó séna sáwíꞌo íyawini anondáá-meyambo tíménda mindá kendén-iye. Sáwí-kisausafeꞌa méyámbá timénaumne siyáiye \p agaimaréna siyáiye. \v 20 Minááí imáyáa éꞌa maarán-oro. Maníkón-aai aúfáífimba agaimaréna séna \q1 namuro-wáásímó tááimo taimbó éꞌa tómbá tíméro. Namuro-wáásímó nontáfénamo tínkáímbo éꞌa tíméro. Miyámó íyasamo ésa sáwíꞌo uwátínkáántafesa tigaemá íníye \p agaimaréna siyáiye. \v 21 Sáwíꞌo owíní áwáuma ímba íyáákainifo kentí kawe-kísáúgó sáwí-kisaugomba íyáákaino. \c 13 \s1 Káráwiyaan-kwaasi tísamaifimba kífaero-aai. \p \v 1 Seyaafáꞌnánká marapáꞌó káráwiyaan-oraaꞌ-waasi tísamaifimba kífaero. Maníkómó fasiꞌaémbó ímbo tímakainkakaa ímba káráwiyon-kisau máéwaisino. Maníkó miyáumaimo káráwiyaawi íyáfasintinkaraiye. \v 2 Marapáꞌó káráwiyaan-oraaꞌ-waasi Maníkó íyáfasintinkaimba póꞌa miwí táái iséꞌa ímba taráísóro. Taraisíyambo éꞌa Maníkón-aúrankaꞌa sáwíꞌa éꞌa sáwí-meyamba maénááwe. \v 3 Kaweꞌó owí káráwiyaan-oraaꞌ-waasisafena ímba tááꞌa wéifo sáwíꞌo owí káráwiyaan-oraaꞌ-waasi táároi wéinkaisowe. Káráwiyaan-oraaꞌ-waasi táároi ímba inkaisónaemo séꞌo éꞌa kaweꞌ-aantemba íyasa aamoí uwátinkanaawe. \v 4 Káráwiyaan-oraaꞌ-waasi túwaꞌnai íyaꞌa kaweꞌ-úmaimo méraiyantafena Maníkó miwí íyáfasintinkaraiye. Sáwíꞌo éꞌo éꞌa miwí táároi inkáísóro. Fasiꞌaémbá tokáamba pósa sáwíꞌo íyawi sáwí-meyamba timénááfo inkáísóro. Maníkó íyáfasintinkaraimba pósa sáwíꞌo owí sáwí-meyamba timénááwe. \v 5 Mindásafeꞌa marapáꞌó káráwiyaan-oraaꞌ-waasi tísamaifimba kífaero. Maníkó aaisambá sífo séꞌa káráwiyaan-oraaꞌ-waasi tísamaifimba kífaero. Ímba mindásafe aantembanifo kentirumpinkén-árúpísé-ímáyáásáféꞌa káráwiyaan-oraaꞌ-waasi tísamaifimba kífaero. \v 6 Miwí miyán-kísáúmó máémba miyán-kísáú maíyantafena Maníkó íyáfasintinkaraimba póꞌa taakisí \v 7 fíꞌo-fiꞌon-takisi \p orómó síyaꞌa arupíse úmai miyá éꞌa óraaꞌ-waasi-tuwiꞌa mósá máráaro. \s1 Moórá-mora-waasifimba tirumbó tímén-aai. \p \v 8 Óntambo tímakaiyaꞌa ayáátáákaꞌa ímba méꞌa ááéma tíméro. Moórá-mora-waasi tirumbá timéꞌa miyámó ombá Maníkó Mósesembo simámakain-amaamba wéaraaiwaewe. \v 9 Maníkó Mósesembo simámakain-amaanko séna aare-úméné waai-úméné fíꞌo-fiꞌon-tantaaꞌe ímba oró. Ímba tínkamiyasa púwóro. Túraniyamba ímba oró. Miyám-baaran-amaankoni áwáuma maarán-iye. \q1 Kesáfé-ímáyáámó ontembá \q1 kentí waási-imayaawaraꞌa oró. \p \v 10 Miwítí waási-imayaamo owí ímba sáwíꞌa uwátinkanaawe. Miwítí waásifimba tirumbó tíméwi Maníkó Mósesembo simámakain-amaamba wéaraaiwaewe. \b \p \v 11 Ísu Káráísitimo kumínda-kanaa kárikaꞌa tínaꞌa Ísumo kumínda-kanaamo ímbo imáyáamo ontembá ímba éꞌa káráwiyoro. Ísu Káráísitin-aaisafeta éraiꞌe séta simankúnkúmba uráundarata Maníkómó siyáínda-kanaa kárikaꞌa tínda póta méraundasa káféꞌa minkánáá kárikaꞌa tíníye. \v 12 Marapáꞌó kumeuꞌ-áémpáꞌó méraamba taíꞌáímba póꞌa kárikaꞌa wíyómpaꞌo sámo kaipaꞌá ménaafo mindásafeꞌa sáwí-kisau tínaaemba uwámeꞌa tiyáántán-kwimái kawe-kísáú maéꞌa méraaro. \v 13 Sámo kain-áémpátáámó méraunda-waasisaamo úndantenta miyá éꞌa kaweꞌ-úmai méraaro. Ímba túwaandu uréꞌa uwóíꞌo on-dómbá wéneꞌa uwóíꞌa oró. Aare-úméné waai-úméné ímba éꞌa aaisané ímba séꞌa kawe-kísáúmó maíyantafeꞌa kentirunkó ímba símai sáwíꞌa uwátínkáaro. \v 14 Sáwí-imayaasafeꞌo tirááísafeꞌo ombá ímba ewé síyamba tínaaemba uwámeꞌa Fasiꞌaénkó Ísu Káráísitintafeꞌa séꞌa kentááráꞌá káráwiyuwo seró. \c 14 \s1 Waásiti kísaugomba ímba símai sáwíꞌa oró-ááí. \p \v 1 Ísáaro. Ísu Káráísitin-aaisafesa timankúnkúmba ésamo ímbo fasiꞌámaimo arááíwáéwisafeꞌa ímba tiyuwéꞌa keséta méraaro síyamba miwítí fíꞌo-fiꞌon-imayaasafeꞌa ímba aaisambá símai tuwínáaro. \v 2 Ísu Káráísitin-aaisafesa timankúnkúmba owífínkémbá tuwímbai sésa seyaafá-tómbó náúndasa kanaán-iye sewasá tuwímbai Maníkóní aampaꞌó ímbo fasiꞌámaimo arááíwáéwi sésa kísaufaken-ton-aantemba néta póí-amaꞌa ínta nánaumne sewasá \v 3 seyaafá-tómbó naawí póí-amaꞌo ímbo naawísáfésa ímba símai sáwíꞌa uwátínkáaro. Wenááisafesa timankúnkúmba ésa póí-amaꞌo naawísáféna Maníkó séna kesí waásin-owe siyáimba pósa kísaufaken-ton-aantembo naawí póí-amaꞌo naawísáfésa sáwíꞌa wéowe ímba seró. \v 4 Moóráwigoni kísau-waasigontafeꞌa sáwíꞌa óne ímba seró. Ímba kendén-ifo wení óraaꞌ-waasigonde póna weyááríkaꞌa séna kawe-kísáú maé sáwí-kisau maé óne wení óraaꞌ-waasigo wésiye. Fasiꞌaénkó kanaaꞌá áwaꞌnai índa póna kawe-kísáú maéna fasiꞌámai méíniye. \b \p \v 5 Tuwímbai moórá-mora-kanaasafesa sésa óraa-kanaan-ifo seyaafá-kánáá úwoi-kanaan-iye sewasá tuwímbai sésa seyaafá-kánáá mimbórá-kánáárááníꞌan-iye wésewe. Seyaafáꞌnánká imáyáa ésa moórá-aaimo arupíse-aaimo sésamo ésa minááí miyán-oro. Tuwímbai moórá-aaimo arupíse-aaimo sésamo ésa minááí miyán-oro. \v 6 Tuwímbai Fasiꞌaénkón-áwíꞌa mósá maránae sésa moórá-kanaasafesa óraa-kanaan-iye sewasá tuwímbai Fasiꞌaénkón-áwíꞌa mósá maránae sésa tómbá Maníkómpáꞌá súwi sésa wénaawe. Tuwímbai Fasiꞌaénkón-áwíꞌa mósá maránae sésa tuwímbai-tontafesa ímba nánaumne sésa naan-tóntáfésa Maníkómpáꞌá súwi wésewe. \v 7 Métaamo púwóndasaawe ímba kendésáánifo Maníkóndén-iye. \v 8 Méraundasa Fasiꞌaénkóntáféta imáyáa éta méraunda póta púwóndasa Fasiꞌaénkóntáféta imáyáa éta puwónaumne. Méraundasaawe púwóndasaawe Fasiꞌaénkóndé-ita wéune. \v 9 Ísu Káráísiti pukáan-kwaasiyaꞌe úwoimo túmó aráan-kwaasiyaꞌe káráwiyindasafena pukéna íyáfasinkaiye. \v 10 Mindásafeꞌa imáyáa éꞌa Ísu Káráísitini waási ontáféꞌa moórá-mora-waasiti kísau ímba tuwinéꞌa sáwíꞌa uwátínkáaro. Maníkó seyaafáꞌnánká méraawini áwáuma tísai índaraꞌa Maníkón-aúrankaꞌa seyaafáꞌnánkátá méraundasafenasa póna sísai índasafeꞌa mindásafeꞌa waásiti kísaugomba ímba símai sáwíꞌan-oro. \v 11 Minááísáféna Maníkón-aai aúfáífimba agaimaréna séna \q1 Fasiꞌaénkó séna méraundasafeꞌa séꞌa kesúrankaꞌa seyaafáꞌnánká kífaesa ken-ímáyáá mósá marésa aforaꞌá sésa éraiꞌa emá Maníkó óne sénááwe Maníkó siyáiye \p agaimaréna siyáiye. \v 12 Miyáumai minkánáámó tínda Maníkón-aúrankaꞌa seyaafáꞌnánkátá kesáámó méraundawini áwáusa simámenaumne. \s1 Kentáásí kísaugoni aambá kaweꞌ-án-aantemba awánésa ímba sáwí-ambo arááíwaiwae siyáin-aai. \p \v 13 Mindásafeta imáyáa éta moórá-mora-waasiti kísau ímba tuwinéta sáwíꞌa uwátínkáafo maarán-ímáyáá éta séta kesí waási kesí kísau awánésa sáwíꞌa óne sefáínifo kaweꞌ-aantemba ónae séta miyásá ónaumne. \v 14 Fasiꞌaénkó Ísuweꞌa kááísamai méraunda póꞌa maarán-ááí éraiꞌ-aain-iye ísaraumne. Seyaafá-tómbá wéraimba ímba sáwíꞌa isasá náíyanamo éna ímba sáwíꞌa uwátinkainifo karoꞌó sésamo naananá sáwíꞌa uwásinkainiye sésamo náíyanamo éna sáwíꞌa uwátinkainiye. \v 15 Tuwímbaimo mintómbá ímba nánaumnemo sen-tómbó náíyasamo ésa minááímó sewí tuwánésa mintómbó náíyantafesa sáwí-amba arááíwaenaawe. Miyámó ombá sáwíꞌa éꞌa tirumbá ímba wétimewe. Miyán-tómbó naambá miwísáfénawe séna Káráísiti pukáiwai tuwánésa sáwí-amba arááíwáéfo séꞌa káráwiyoro. \v 16 Kawe-tántááꞌán-iye séꞌo ombá tuwímbai tuwánésa símai sáwíꞌa uwásínkááfo séꞌa káráwiyoro. \v 17 Miyám-baaran-tone noné naawasá ímba naawasamó ombá ímba Maníkó kentááráꞌó káráwiyain-awaun-ifo Maníkó kentááráꞌó káráwiyaimba maarán-iye. Wenaúrankaꞌa arupíse úmai aáno úmai méraunanasa Maníkóní Ufaen-ámútánkó súwaꞌnai isaná sirunkósá aamoí wéiye. \v 18 Miyámó ombá Ísu Káráísitini kísau máéwana Maníkó aamoí uwátínkáísasa tuwánésa sésa kaweꞌán-owe wésewe. \b \p \v 19 Mindásafeta imáyáa éta aáno úmaisa méta moórá-mora-waasi fasiꞌaémbá timénae séta siyáántán-kwimáísa kísausa máéno. \v 20 Tuwímbaimo karoꞌó sésamo mintómbá naananasá sáwíꞌa uwásinkainiye sewaꞌó ombá mintómbá nánae séꞌo néꞌo ombá tuwánésa sáwí-amba arááíwáéfainifo káráwiyoro. Maníkómó kentirumpimbó máín-kisaugomba sáwíꞌa ifáínifo káráwiyoro. Seyaafá-tómbó naambá mindá kanaán-ifo tuwímbai-tombo naambó tuwánésa sáwí-amba arááíwáémba sáwíꞌa uwátínkáámba mindá sáwíꞌan-iye. \v 21 Póí-amaꞌe ándá-aran-done fíꞌo-fiꞌon-tone náúndamo suwánésa sáwí-amba arááíwáéfo séꞌa miwísáféꞌa imáyáa éꞌa mintómbó naambá ifátiyuweꞌa miyámó ombá kaweꞌán-owe. \v 22 Mintántáátáféꞌo imáyáamo ombá Maníkó aantemba simáméro. Kentirumpinkén-ímáyáásámbó ombá ímba sáwíꞌa úne sefó kentirunkó kaweꞌó iníꞌa wéowe. \v 23 Tuwímbai-tontafeꞌa kaeꞌ-ímáyáá tokéꞌa nánaum ína nánaumno sewí kentirumpinkén-ímáyáágó ímba naaó sínaꞌo néꞌo éꞌa Maníkón-aúrankaꞌa sáwíꞌa ónááwe. Kentirumpinkén-ímáyáágó kaweꞌán-iye ímbo \p sisasamó miyámó ombá sáwíꞌa wéowe. \c 15 \s1 Ísumo ímbo wesáfé-ímáyáámó uráintemba miyán-oro-aai. \p \v 1 Kesáá Maníkómpáꞌó simankúnkúmbo fasiꞌámaisaamo úndawisa Maníkómpáꞌó timankúnkúmbo ímbo fasiꞌámaimo owí túwaꞌnaisa onó. Sirááímo taintembó úndasa aantemba ímba imáyáa éta \v 2 kentáásí ewaaꞌó méraawi Maníkómpáꞌá timankúnkúmba fasiꞌámae íyantafeta miwísáféꞌwáráꞌá imáyáa éta túwaꞌnaisa onó. \v 3 Ísu Káráísiti ímba wesáfé-ímáyáá úmba waásisafena imáyáa uráiye. Mindásafena naaófáꞌá Maníkón-aai aúfáífimba agaimaréna séna Káráísiti Maníkóntáféna séna \q1 símai sáwíꞌo uwánkaraawi pósa kembá \q1 sáwíꞌa uwásínkaraawe siyáiye \p agaimaréna siyáiye. \v 4 Naaófáꞌá Maníkón-aai aúfáífimbo agaimakáamba maarán-ááísáfésa agaimakáawe. Súwaꞌnai ínanasa ímba ááéma suwesaraí ínata Maníkón-aaisafeta fasiꞌámai imáyáa éta weséꞌa ménaandasafeta amuꞌmaréta méraumne. Mindásafesa aúfái agaimakáawe. \b \p \v 5 Ímba tuwesaraí ínaꞌa fasiꞌámai méraaro séna Maníkó túwaꞌnai iye. Ísu Káráísitimo méraintemba miyáumai méꞌa kempímbá mimbórá-ímáyáán-oro séna Maníkó túwaꞌnai isaꞌá \v 6 póꞌa mimbórá-ímáyáá éꞌa mimbórá-ááí séꞌa Maníkón-áwíꞌa Fasiꞌaénkó Ísu Káráísitin-afowán-áwíꞌa mósá máráámba mindásafeꞌa inaí súne. \s1 Ísu Ísareri-waasiye fíꞌonkaa-waasiyemo túwaꞌnai uráin-aai. \p \v 7 Ísu Káráísitimo kentáfénamo aamoimó intembá kempímbá moórá-mora-waasisafeꞌa aamoí éꞌa miyá owaná Maníkón-áwíꞌa óraaꞌa wéiye. \v 8 Naaófáꞌá Maníkó Yúndaa-waasisa síwáꞌnásafenasa símai fasiꞌámarowana Maníkómó siyáintembo índasafena mifásíꞌáén-ááímó paápé índasafena Ísu Káráísiti kumbéna Yúndaa-waasi túwaꞌnai úwasa \v 9 fíꞌonkaa-waasi sésa Maníkó arumbá uwásínkáísata wenáwíꞌa mósá maráúmne síyantafena Ísu Káráísiti kunkáiye. Minááísáféna Maníkón-aai aúfáífimba agaimaréna séna \q1 fíꞌonkaa-waasifimbo méraunda enáwíꞌa mósá maréꞌa imó súnda enáwíꞌa mósá maráúmne \p agaimaréna súwana \v 10 moóráfaꞌa agaimaréna séna \q1 fíꞌonkaa-waasisono. Maníkómó wemparíꞌo úmakaiwai tirunkó aamoí ínaꞌa \q1 kentirunkówáráꞌá aamoí íno \p agaimaréna súwana \v 11 moóráfaꞌa agaimaréna séna \q1 fíꞌonkaa-waasisono. Fasiꞌaénkón-áwíꞌa \q1 mósá máráaro. Seyaafáꞌ-wáásíséꞌa \q1 wenáwíꞌa mósá máráaro \p agaimaréna súwana \v 12 Maníkón-aai simátímakowin-awiꞌa Áísáya agaimaréna séna \q1 Téfítin-afowan-awiꞌa Yési wenándáfakemba moóráwigo paápé ínana fíꞌonkaa-waasiyaꞌo káráwiyindasafena Maníkó íyáfasinankainasa wembá amuꞌmarésa ménaawe \p agaimaréna Ísu Káráísitintafena siyáiye. \v 13 Weséꞌo méraiyamba amuꞌmaréꞌa méraaro séna Maníkó wétuwaꞌnai-iye. Weséꞌa kááísamai méraantafena aáno uwátinkena tirumbá kaweꞌá uwátínkáísana wení Ufaen-ámútánkó fasiꞌátínkáfaꞌa íyísaꞌa weséꞌo méraiyamba amuꞌmaréꞌa méraamba mindásafeꞌa inaí súne. \s1 Maníkóní kísaumo maúndasafeꞌa aamoí únemo siyáin-aai. \p \v 14 Kesí waásisono. Imáyáamo únda-aaimo simátíménda ísáaro. Kaweꞌ-wáásí-úramba póꞌa kaweꞌ-ámbó arááíwáén-aai seyaafáꞌnánká iséꞌa kanaaꞌá wéaraatimewe. Kentáféꞌa miyán-ímáyáá úne. \v 15-16 Maanáúfáífímbá tuwímbai-aai fasiꞌámaimo simátimunda minááí imáyáa íyantafena ímba sááꞌa isaꞌá súne. Fíꞌonkaa-waasifimba Ísu Káráísitini kísau máéndasafena Maníkó siꞌmákaimba póna ímba sááꞌa isaꞌá fasiꞌámai maanáúfáífímbá simátimune. Maníkóntáféꞌa séꞌa maafíꞌónkáá-wáásí ení waási owaná ení Ufaen-ámútánkó ení waási-iꞌa uwátínkaraiye senaná Maníkó aamoimó índasafeꞌa wení ásé-aai simátimune. \v 17 Ísu Káráísitiyeꞌa kááísamai méꞌa Maníkóní kísau maúndasafeꞌa aamoí úne. \v 18 Ísu Káráísiti fasiꞌaén-ímáyáá símísaꞌa fíꞌonkaa-waasi Maníkón-aaisafesa éraiꞌe síyantafeꞌa kísau miwífímbá maiyáunda minááí ímba sááꞌa ínaꞌa póꞌa simátíménda ísáaro. Aaí simátimeꞌa kísaumo maiyáunda \v 19 Maníkóní ámútanko fasiꞌaémbá símísaꞌa fíꞌo-fiꞌon-kisau ímbo awánaraan-kisau maimaéꞌa kuráumne. Yérúsaremu-naopakemba fíꞌo-fiꞌon-daopaꞌa wéneꞌa Káráísitini ásé-aai simátímaꞌmaeꞌa iyéꞌa Írírikamu-marafaꞌa kuráumne. \v 20 Kemá séꞌa naaóꞌ-naoꞌa Ísu Káráísitin-aaimo ímbo ísaraan-daopaꞌa ásé-aai kosimátimenae. Kosimátímakaan-kwaasifimba ímba kosimátimenaumpo fíꞌon-daopimpaꞌa kosimátímaꞌmaeꞌa nónaumne séꞌa minásé-ááí ímbo ísaraan-kwaasifimba kosimátímakaumne. \v 21 Naaófáꞌá Maníkón-aai \p aúfáífimba miyán-ááí agaimaréna séna \q1 ímbo simátímúwasamo ísaraawi ánaaemba Maníkóní aambá awánánááwe. Ímbo ísaraawi ánaaemba Maníkón-aai isánááwe \p agaimaréna siyáimba póꞌa Ísu Káráísitin-aaimo ímbo ísaraan-kwaasifimba kosimátímakaumne. \s1 Rómu-naopaꞌa kónaemo siyáin-aai. \p \v 22 Ímbo ísaraan-kwaasi ásé-aai simátimundaraꞌa kempáꞌá kónae séꞌa únda simátimunda-kisaugo sáwífa-kanaa kembá taꞌótokaiye. \v 23 Kempáꞌá kónae séꞌa únda sáwífaꞌ-aatai maisuwéꞌa ímba kanaaꞌá kúndasafeꞌa káféꞌa maandáópimpaꞌa kesí kísau taíꞌásuweꞌa \v 24 kempáꞌá kónae-imayaa úne. Sípéni-marafaꞌe séꞌa wémeꞌa kentí naaópaꞌa kotuwánéꞌa koméraanaꞌa súwaꞌnai íyaꞌa Sípéni-marafaꞌa kónaumne. \v 25 Aifaꞌá Yérúsaremu-naopaꞌa Maníkóní waási kotúwaꞌnai ónaumne. \v 26 Maníkóní waási Máséndóniyaa-marafakewiye Ákáyaa-marafakewiye sésa aawaí taisasá Maníkóní waási Yérúsaremu-naopakewi tómbá ímbo makáawi túwaꞌnai ónae sésa miwítí óntamba torupámakaamba pósa simíyaꞌa maimaéꞌa Yérúsaremufaꞌa wéꞌa mátimenaumne. \v 27 Miwítí imáyáafinkembo miyámó ombá mindá kaweꞌán-iye. Yúndaa-waasi fíꞌonkaa-waasi Ísu Káráísitin-aai kosimátímakaamba pósa imáyáa ésa miwítí óntamba Yúndaa-waasi tómbá ímbo makáawimo tímémba mindá kaweꞌán-ofo miyán-oro. \v 28 Torupámakaan-ontamba maimaéꞌa wémeꞌa seyaafáꞌnánká mátimeꞌa Sípéni-marafaꞌe séꞌa wémeꞌa kentí naaóꞌa kóméꞌa minkákémbá Sípéni-marafaꞌa kónaumne. \v 29 Kentí naaópaꞌa koméraanana Ísu Káráísiti áfááraumai kaweꞌá uwátinkainiye-imayaa úne. \b \p \v 30 Kesí waásisono. Kentáásí Fasiꞌaénkó Ísu Káráísitintafeꞌa imáyáa éꞌa Maníkóní ámútanko arumbá uwásínkáíntafeꞌa imáyáa éꞌa óraaka simátimeꞌa súne. Maníkómpáꞌá inaí súmpo kewáráꞌá súwaꞌnai úmai fasiꞌámai inaí seró súne. \v 31 Yérúsaremu-naopaꞌo kondá Yúndiyaa-aempaken-Yundaa-waasi Ísu Káráísitin-aaisafesa ímba éraiꞌemo sewí sínkamofo séꞌa súwaꞌnai úmai inaí seró. Mifáꞌá Maníkóní waásimo méraawi túwaꞌnai on-óntántáfésa aamoí íyantafeꞌa inaí seró. \v 32 Minkísáú taíꞌásuwaanana Maníkómó ewémó sínaꞌo éꞌa aamoí éꞌa kentópaꞌa wémeꞌa kotuwánéꞌa aúíꞌa úmai ménaumne. \v 33 Maníkó aánoꞌo uwásínkáíwaisa keséꞌa méraiye séꞌa inaí súnda éraiꞌ-aain-iye. \c 16 \s1 Kaweꞌ-úmai méraaromo siyáin-aai. \p \v 1 Moórá-ininkon-awiꞌa Fípi kesímánaakaanta éna Maníkóní waási Sénkíriyaa-naopakewi túwaꞌnai isaꞌá wenáái simátimune. \v 2 Kesé weséꞌa Fasiꞌaénkóní waási ontáféꞌa kentópaꞌo wínda aamoí uwánkeꞌa keséta méraao séꞌa tuwímbai-tantaaꞌo wempímbó ímbo wérainda áwaꞌnai oro. Sáwífaꞌnanka túwaꞌnai ena kenkwáráꞌó súwaꞌnai intáféꞌa póꞌa áwaꞌnai oro. \b \p \v 3 Moórá-ininkon-awiꞌa Pírísiraawe awaaikón-áwíꞌa Ákwíraanteꞌa kaweꞌ-úmai méraakaiyo súne. Mindáraiye kewé Ísu Káráísitini kísausa wémaumne. \v 4 Ááéma sínkamiyakai puwúyafo-imayaa ímba ésarai súwaꞌnai uráayaꞌa aamoí uwátinkaumne. Ímba ke aantemba aamoí uwátinkaumpo fíꞌonkaa-waasi fíꞌo-fiꞌom-barafakewi Maníkóní waásiwaraꞌa aamoí wéuwatinkaawe. \v 5 Mindáraiti naaúmpaꞌa Maníkón-ímáyáá ésa túwaandu owísáféꞌa kaweꞌ-úmai méraaro súne. \b \p Moóráwigon-awiꞌa Épinitasi kesí waási-iꞌa intáféꞌa kaweꞌ-úmai méraao súne. Wemá Ésiyaa-marafakewi aifaꞌá Ísu Káráísitin-aaisafena amankúnkúmba uráiwain-iye. \v 6 Moórá-ininkon-awiꞌa Máríyaantafeꞌa kaweꞌ-úmai méraao súne. Wemá kentáféna imáyáa éna óraa-kisau wémaiye. \v 7 Kaeꞌ-Yúndáá-wáásí túwíꞌa Ándónaikasiye Yúníyasintetafeꞌa kaweꞌ-úmai méraakaiyo súne. Kemá Ísu Káráísitiyeꞌa ímba kááísamai méraawandaraꞌa mindárai-nonkaamba kááísamai maéꞌóyambani. Ísuni aantá-waasisomba minkáéꞌnárai tuwánaraan-kwaasiyai ésarai ááéma keséꞌa ándáfaꞌa kuráaye. \b \p \v 8 Moóráwigo Ámpíríyetasintafeꞌa kaweꞌ-úmai méraao súne. Wemá kesí waási-iꞌa éna Fasiꞌaénkóeꞌa kááísamai méraiye. \v 9 Moórá Épáanintafeꞌa kaweꞌ-úmai méraao súne. Wemá keséꞌa Ísu Káráísitini kísaurai wémauye. Moóráwigo kesí waási-iꞌa iwáín-áwíꞌa Sítékisintafeꞌa kaweꞌ-úmai méraao súne. \v 10 Moóráwigo Ápérísi Ísu Káráísitini aampaꞌá fasiꞌámai arááíwáíwaintafeꞌa kaweꞌ-úmai méraao súne. Árísítopurasini akúntáféꞌa kaweꞌ-úmai méraaro súne. \v 11 Moórá Yúndaa-waasigon-awiꞌa Érotiyonintafeꞌa Násísáasini akúmbá Ísu Káráísitini waásisafeꞌa \p kaweꞌ-úmai méraaro súne. \b \p \v 12 Moóráwigo Táráífinae moóráwigo Táráífosaye mindárai Fasiꞌaénkóní kísau wémaeyawisafeꞌa kaweꞌ- úmai méraakaiyo súne. Moóráwigo Pésísi Fasiꞌaénkó Ísuntafena imáyáa éna óraa-kisau wémaiwaintafeꞌa kaweꞌ-úmai méraao súne. \v 13 Moóráwigo Rúfaasi Ísu Káráísitini kísaumo maénamo íyáákaraiwainte anówa kesinóraamba uráin-ininkontafeꞌa kaweꞌ-úmai méraakaiyo súne. \v 14 Tuwímbai-tuwiꞌa Ásínkiritasiye Fírígoniye Émísiye Pátáropasiye Émásiye miwíséꞌa Fasiꞌaénkóní waási méraawisafeꞌa kaweꞌ-úmai méraaro súne. \v 15 Tuwímbai-tuwiꞌa Fírórógasiye Yúriyaawe Néríyasiye wenámáánaakowe Órímpasiye miwíséꞌa Maníkóní waási méraawisafeꞌa kaweꞌ-úmai méraaro súne. \b \p \v 16 Kempínkémbá moórá-mora-waasi imáyáa éꞌa tiyáámba tíméro. Ísu Káráísitini waási seyaafáꞌnánká kentáfésa sésa kaweꞌ-úmai méraaro sewé. \b \p \v 17 Kesí waásisono. Maarán-ááí óraaka simátimune. Tuwímbai simátímakaunda-aai ímba arááíwaesa sésa karoꞌ-ááí simátíméwasa isésa tuwínkaaꞌ-ésa tuwímbai kaweꞌ-ámbá tuwésa sáwí-ampaꞌa wégowe. Káráwiyeꞌa miyán-kwáásí tínaaemba uwátíméro. \v 18 Miyán-kwáásí kentáásí Fasiꞌaénkó Ísu Káráísitini kísau ímba maésa sáwí-imayaasafesa tirááísafesamo on-kísáú maésa karoꞌá simátinkanae sésa aaí simátimesa símai tirumbá faiyárááwasa ímbo kaweꞌó úmaimo aaimó ísááwi minkáróꞌ-ááísáfésa éraiꞌe wésewe. \v 19 Kembiwímó ásé-aaimo fasiꞌámaimo taawiyáfón-aai seyaafáꞌnánká ísáántafeꞌa imáyáa éꞌa aamoí uwátinkaumne. Kawe-kísáúsáféꞌa imáyáa úmae iyéꞌa sáwí-kisausafeꞌa ímba imáyáa ombá mindá sirááíma wétaiye. \v 20 Maníkó aánoꞌo uwásínkáíwaisa túwaꞌnai ínaꞌa kárikaꞌa waántáwankomba íyáákanaawe. Kentáásí Fasiꞌaénkó Ísu úwoi túwaꞌnai úmae íyíntafeꞌa inaí súne. \b \p \v 21 Keséꞌa kísaumo máíwain-awiꞌa Tímóti kaweꞌ-úmai méraaro siyé. Tuwímbai-Yundaa-waasi-tuwiꞌa Rúsiyasiye Yésóniye Sósipataawe kaweꞌ-úmai \p méraaro sewé. \b \p \v 22 Kemá Tétíyasi Póro sin-ááí maanáúfáí agaéꞌa kembiwísé keséꞌa Fasiꞌaénkóní waási úndasafeꞌa kaweꞌ-úmai méraaro súne. \b \p \v 23 Moóráwigon-awiꞌa Káyási kaweꞌ-úmai méraaro siyé. Wení naaúmpaꞌa wéwaunasa Maníkóntáfésa imáyáa on-kwáásí mindáúmpáꞌá túwaandu wéowe. Moóráwigon-awiꞌa Érásítasi wení naaópakewiti óntankaꞌa káráwiyaiwai kaweꞌ-úmai méraaro siyé. Moóráwigon-awiꞌa Kótasi Maníkóní waásigo kaweꞌ-úmai méraaro siyé. \b \p \v 24 Kentáásí Fasiꞌaénkó Ísu Káráísiti úwoi túwaꞌnai úmaena íyímba éraiꞌ-aain-iye séꞌa inaí súne. \b \p \v 25 Maníkón-áwíꞌa óraaꞌa úmae íyóno. Ísu Káráísitin-aai ásé-aai simátimun-aai ísareꞌa éraiꞌe sembá póna Maníkó kanaaꞌá fasiꞌátínkáímba póꞌa wenááisafeꞌa fasiꞌaén-ímáyáá wéowe. Naaófáꞌá Maníkó minásé-ááísá aúpáꞌá makówasa kentáá síwáꞌnáwe miwí tísaafitantamba uráawiye minááígóní áwáuma ímba ísaraawe. \v 26 Maníkón-aai simátímakaawi minááí agaimakáawe. Maníkó maéꞌmaeꞌo iwáí káféꞌa paápé íníye simbá pósa seyaafáꞌ-máráfákén-kwáásí minááígóní áwáuma isánááwe. Minááísáfésa timankúnkúmba ésa taawiyafíyantafena minááígóní áwáuma paápé uráiye. \v 27 Ísu Káráísitimo uráintafeta Maníkón-áwíꞌa óraaꞌa úmaeta wéiyune. Maníkó mimbórá-Máníkó ména weyáá seyaafá-tántáátáféna ísaraiwai wenáwíꞌa óraaꞌa úmaeta iyúndasa \p éraiꞌ-aain-iye. \p \it Kemá Póro súnda-aai taíꞌáiye.\it*