\id EPH - Awiyaana NT [auy] -Papua New Guinea 1984 (web version -2012 bd) \h Éfésási \toc1 Éfésási \toc2 Éfésási \toc3 Éf \mt1 Éfésási \ip \it Ísu wíyómpaꞌa iyówana Póro moórá-waai úmai sísamaifakemba kaeꞌ-áátáíyáꞌíyo miyáumai-aatai maisuwéna maanááí agaimái Éfésási-naoraa-waasi Ísuni aampaꞌó kun-kwáásífáꞌá agaimái amúwana Títíkaasi maimaéna mátímakaiye. Maanááí isésa fíꞌo-fiꞌon-daoraa tíméro séna agaiyáiye. Ísun-aaimo simátímaꞌmae iyúnkakemba Rómu-naopaꞌa ándáfaꞌa ánkarowana ména maanááí agaimarówana mátímakaiye.\it* \c 1 \p \v 1 Kemá Póro maanáúfáí agai-timúmpo ísáaro. Maníkó wení imáyáafinkemba kentáféna séna aantá-waasi-iꞌa éma Ísu Káráísitin-aai kosimátímaꞌmae núwo séna siꞌmákaifo ísáaro. Éfésási-naopakewi Fasiꞌaénkóní waási Ísu Káráísitiyeꞌo kááísamai méraawi ímba ifátuweꞌa fasiꞌámaimo méraawi ísáaro. \v 2 Maníkó kentáásifowawe Fasiꞌaénkó Ísu Káráísitiye úwoi túwaꞌnai esarai faru wéuwatinkaayantafeꞌa inaí súne. \s1 Káráísitinteꞌa kááísasinkenasa wemparíꞌo úmakain-aai. \p \v 3 Maníkó Ísu Káráísitin-afowámá éna Ísu Káráísitinteta kááísasinkenasa wíyómpaꞌa wenópakemba fasiꞌaémbá siménasa kaweꞌá uwásínkáísata póta wentáféta súwiyo súne. \v 4 Naaófáꞌá Maníkó maramá ímbo úmakonkaꞌa Ísu Káráísitinteta kááísamaisa méraandasafenasa wenaúrankaꞌa wendé-íꞌa onanasá kentááfímbá ímba sáwí-aaimo wéraindasafena wemparíꞌa úmakaiye. \v 5 Maníkó kentáásáféna imáyáa éna naaófáꞌá séna Ísu Káráísitini kísausafeꞌo éꞌa kesáánintone kesiyáámúntoniꞌa ónááwe séna wení imáyáafinkemba aamoí éna miyán-ááímá siyáimba póna miyá uráiye. \v 6 Ááninkomba arumbó ámakaiwainteꞌa kááísasinkenasa óraa-kaweꞌa uwásinkenasa úwoi súwaꞌnai uwásínkaraimba póta wení áwáuma fíꞌoran-awauma mósá wémaraumne. \b \p \v 7-8 Pukáintafena sáwí-imayaasa maisiyuwénasa misáwí-ímáyáágó taꞌótokainta faúsinkenasa kentáásáféna fíꞌoran-imayaa wéimba úwoi áfááraumai súwaꞌnai enasa póna kentáásí sáwí-imayaa maisíyukaiye. \v 9 Naaófáꞌá wení kaweꞌ-ímáyááfínkémbá aúpáꞌá toꞌmayaa úmakaimba káféꞌa wépaape-isata wéawanaumne. Káráísiti ken-ímáyáá íníye siyáintemba póna \v 10 Maníkómó siyáin-kanaamo tínda seyaafá-tántááꞌó úmakaimba wíyómpakene marapákéné komáétamae úmarainana Káráísiti óraako mindáraꞌa káráwiyiniye. \b \p \v 11 Maníkó wení imáyáafinkembo toꞌmayaa úmakaimpinkemba miyá wéiye. Imáyáa éna toꞌmayaa úmakaimba póna Yúndaa-waasi wení waási-iꞌo úndasafenasa Káráísitinteꞌa kááísasinkenasa wemparíta uwásínkaraiye. \v 12 Aifaꞌá Káráísitimba amuꞌmaréta méraundawisa wení áwáuma fíꞌoran-awauma isatá mósá wémaraumne. \b \p \v 13 Miyáumai fíꞌonkaa-waasi éraiꞌ-aaima kaweꞌ-ámpáꞌá métinkainiye minásé-ááímá iséꞌa Ísu Káráísitin-aaisafeꞌo timankúnkúmbo ombá Maníkó kesí ámútankomba timénaumne símai fasiꞌámakaintemba miyá uráimba póꞌa wení waási-iꞌa úmai méꞌa ísaraawe. \v 14 Maníkóní Ufaen-ámútánkó keséta méraintafeta séta éraiꞌa Maníkó wení waásisafena símai fasiꞌámakainta kesópata tíníye. Éraiꞌa Maníkó wení waásisa taꞌótokaampinkemba faúsinkainiyesa wéseta mindásafeta wení áwáuma fíꞌoran-awauma mósá wémaraumne. \b \p \v 15 Agaúnda éraiꞌ-aaima póꞌa kembiwí Fasiꞌaénkó Ísumpaꞌa timankúnkúmba éꞌa Maníkóní waási-imayaa éꞌa méraawe-aaima iséꞌa \v 16 Maníkómpáꞌá súwi símae iyéꞌa kembiwí túwaꞌnai úmai inaí súnda \v 17 Maníkómpáꞌá maarán-ááísáféꞌa áísai une. Fasiꞌaénkó Ísu Káráísitin-afowámá kentáásifowama fíꞌoran-awauma wéraiwai wemá wení ámútamba timínana kentí imáyáa kaweꞌá uwátinkena Maníkóní áwáuma aráátiminaꞌa póꞌa kaweꞌ-úmai awánánááwe. \v 18 Kentí imáyáa saagátinkena táántaraintafeꞌa weséꞌo méraiyambo amuꞌmaréꞌo méraantafeꞌa mindásafeꞌa inaí súne. Wemá wení waási kaweꞌó úmaimo méraiyamba toꞌmayaa úmarena símai fasiꞌámakaimbo awánáíyantafeꞌa inaí súne. \v 19-20 Wenááisafeta simankúnkúmba wéundawifinta wení fasiꞌaénkó kísauma wémaimba mifásíꞌáémbá íyáákarai-fasiꞌaenko isaꞌá awánáíyantafeꞌa inaí súne. Maníkó mifásíꞌáéntámbá Káráísitimba pukómpinkemba íyáfasinankena wenayáánúrapaꞌa fasiꞌaén-áémpáꞌá wíyómpaꞌa móankaraiye. Mifásíꞌáémbá wenááisafeta simankúnkúmba wéundawisa símakai-fasiꞌaenta mimbórá-fásíꞌáémbán-iye. \v 21 Káráísiti seyaafáꞌ-wáásíyáꞌá káráwiyena wíyómpaꞌo káráwiyaawiyaꞌe fasiꞌaénkwáráwíyáꞌé aifarááwíyáꞌé káféꞌo túwíꞌo wéraiwaiyaꞌe ánaaembo túwíꞌo wéraindawiyaꞌe káráwiyaiye. \v 22 Maníkó seyaafákáꞌó káráwiyindasafena wembá íyáfasinankena wení waásisafena imáyáa éna simámena séna íyáákae-Fasiꞌaenko-iꞌa uréma seyaafá-tántáákáꞌá káráwiyuwo siyáiye. \v 23 Aꞌnómpínkén-ímáyáágómó seyaafá-túráꞌó káráwiyaintemba Maníkóní waásisa Káráísitin-áúraamba únanasa wemá siꞌnónkáántá éna káráwiyaiye. Aꞌnónkó weyááraꞌa ímba méraisana áúwawaako ímba miyá uráifo mimbórá-túwawaaꞌo wéraintemba Káráísiti seyaafá-túwawaaꞌa aaómíyamai-iꞌa uwásinkenasa wewáráꞌá aaómíyamai-iꞌa úmai méraiye. \c 2 \s1 Maníkóní némpaꞌo méraundafakenta aúíꞌo úmaimo méraunda-ita uwásínkáín-aai. \p \v 1 Ááéma sáwí-imayaa wéeꞌa sáwíꞌo urón-kanaafimba méraawini áwáuma Maníkóní némpaꞌa méꞌa póꞌa \v 2 marapákén-kwáásítí sáwí-amba arááíwaeꞌa waántáwanko waántá-waasiti óraakomba arááíwaeꞌa wemá Maníkón-aai ímba ísámai kaweꞌó wéowiyaꞌa káráwiyaiwaimba arááíwakaawe. \v 3 Miyámó ontembá ááéma miyásá uráunda sáwí-tantaatafeta sirááísafeta éta sáwí-imayaa arááíwaewananasa Maníkó sáwí-meyamba seyaafáꞌnánkáꞌó tímínten-úmai kanaaꞌá simíndasafenasa ifátuwenasa \v 4 arumbá áfááraumai uwásinkenasa kentáásáféna óraaꞌ-imayaa éna póna \v 5 úwoi súwaꞌnai enasa kaweꞌ-ámpátá mésínkaraiye. Sáwítaamo étaamo méraawandawini áwáuraꞌa Maníkóní némpaꞌa méraawandarata Ísu Káráísitimbo pukáimpinkembo íyáfasinankaraintemba aúíꞌo úmaimo méraanda-ita uwásinkenasa \v 6 Káráísitimba pukáimpinkemba íyáfasinankena wíyómpaꞌa móankarena Ísu Káráísitinteꞌa kááísasinkenasa aúíꞌa uwásínkaraisata Káráísitimo wíyómpaꞌo ménamo káráwiyaintemba wíyómpata imáyáa éta méraumne. \v 7 Maníkó Ísu Káráísitimba aiꞌmarówana kumbéna kentáásáfénawe séna puwéna kentáásí sáwí-imayaa maisiyuwéna miyáumai óraa-kaweꞌa uwásinkenasa úwoi óraaꞌa súwaꞌnai uráisata póta wení kawe-kísáú awánamae íyóndasafenasa miyá uráiye. \v 8 Maníkó úwoi túwaꞌnai úwaꞌa wenááisafeꞌa timankúnkúmba uwaná sáwí-imayaago taꞌótokaimpinkemba faútinkena kaweꞌ-ámpáꞌá métínkaraiye. Ímba kentí imáyáafinkemba wenááisafeꞌa timankúnkúmba uráafo Maníkó imáyáa timúwaꞌa timankúnkúmba uráawe. \v 9 Túma maimaé iyésa sésa kaweꞌá wéunda póta kaweꞌ-ámpátá wégune sefó séna ímba kawe-kísáúgóní méyámbánifo Maníkó úwoi túwaꞌnai énasafena sáwí-imayaago taꞌótokaimpinkemba faútinkena kaweꞌ-ámpáꞌá métínkaraiye. \v 10 Maníkó kentáámó uráiwai séna \p kawe-kísáú maimaé wéiyesa méranaawe siyáimba póna kawe-kísáú máéndasafenasa úmakena Ísu Káráísitinteta kááísasinkaraiye. \s1 Mimbórá-wáásí-ítaamo uwásínkarain-aai. \p \v 11 Mindásafeꞌa imáyáan-oro. Kentinófoi ímba Yúndaa-waasi ofo kembiwíwáráꞌá ímba Yúndaa-waasi owatá Yúndaa-waasisa Maníkóní waásisa úndasafeta súma kárámai araénáénta wéeta kembiwísáféta úwoi-waasi owé-ímáyáá éta séta ímba túma kárámai araénáémba owí owésá wésumpo mindásafeꞌa imáyáan-oro. \v 12 Minkánááfímbá kembiwí Káráísitini némpaꞌa méꞌa fíꞌowima éꞌa ímba Maníkómó wemparíꞌo úmakain-kwaasi éꞌa Maníkó símai fasiꞌámarena kááísamakain-kwaasi ímba éꞌa marapáꞌá mérowana Maníkó keséꞌa ímba mérowaꞌa weséꞌo méraiyantafeꞌa ímba amuꞌmaréꞌa mérowana \v 13 ááéma Maníkóní némpaꞌo mérowi Ísu Káráísiti kembiwísáfénawe séna puwéna póna tíꞌmaena wení ewaaꞌá tínkaraisaꞌa póꞌa weséꞌa kááísamai méraawe. \b \p \v 14 Ísu Káráísiti puwúntafena Yúndaa-waasiye fíꞌonkaa-waasiye kentáásí afufumpimbó wénamo tuwínkaaꞌ-úmaimo namuro-wáásí-íꞌo uwásinkemonta maisiyuwéna mimbórá-wáásí-íꞌa uwásinkenasa \v 15 Yúndaa-waasisa kentáásí ámáámba tuwéna Yúndaa-waasiye fíꞌonkaa-waasiye aúíꞌa úmai mimbórá-wáásí-íꞌa uwásinkenasa wempáꞌá kááísasinkenasa póna faru uwásinkaindasafena miyá uráiye. \v 16 Ísu Káráísiti aaraa-táíyáꞌó pukáintafena síyámbo wéunda-tantaaꞌa taíꞌásinkenasa Yúndaa-waasiye fíꞌonkaa-waasiye mimbórá-wáásí-íꞌa uwásinkenasa síꞌmaenasa Maníkómpáꞌá mósinkenasa \v 17 miyá éna téna ásé-aai faru wéuwasinkain-aaisa simátimena kembiwí fíꞌonkaa-waasi Maníkóní némpaꞌo méraawi tasimátimena kesáá Yúndaa-waasi Maníkóní ewaaꞌó méraundawisa tasimásimenasa \v 18 Ísu Káráísiti miyá uráintafena Maníkóní ámútanko súwaꞌnai isanasá Káráísiti kentáá Yúndaa-waasiye fíꞌonkaa-waasiye síꞌmaenasa kentáásifowampaꞌa wéwisata wení ewaatá méraumne. \b \p \v 19 Mindásafeꞌa ááéma wááu-waasiyaamba uréꞌa káféꞌa ímba miyá ombá Maníkóní waásiye kembiwíwáráꞌá Maníkóní waási-iꞌa úmai méraamba kesááwé kembiwíyé Maníkóní akún-kwáásí-íta úmaisa méraumne. \v 20 Maníkómó naankáámbó wéumaraimba Ísu Káráísiti áfonkaamba isasá Maníkóní aantá-waasiye Maníkón-aai simátíméwiye naamayáánkaamba owaꞌá kembiwí naankáámbá wéowe. \v 21 Áfonkomo seyaafáꞌ-náánámímó káráꞌuraintemba kesáá Ísu Káráísitiyeꞌa kááísamaisa méraunda Maníkó wení ufaen-dámbá waási súsanta naankáámbá wéumaraiye. \v 22 Kembiwíyé kesááwé weséta kááísamaimo méraundasa Maníkóní ámútanko waási súsanta naankáámbá wéumarena mimpímbá méraiye. \c 3 \s1 Póro fíꞌonkaa-waasifimba kísaumo maiyáin-aai. \p \v 1 Mindásafeꞌa kemá Póro fíꞌonkaa-waasi Ísu Káráísitin-aai simátimewandarakemba aaisambá sésa ándáfaꞌa mósínkarowaꞌa Ísu Káráísitini kísau-waasi éꞌa kembiwísáféꞌa inaí súne. \v 2 Maníkómó úwoi túwaꞌnai índasafena minkísáú símakowana minkísáúgó kaweꞌó uwátínkáímba éꞌa ísaraawe. \v 3 Maníkómó toꞌmayaa úmaimo aúpáꞌó makáimba aráásimuwaꞌa ááéma minááífínkémbá ampáán-ááí aúfáífimba agaimakáumne. \v 4 Ááéma Ísu Káráísitin-aai aúpáꞌó makáimba simásimuwaꞌa ísaraumne. Maanáúfáímó agaúnda ísámai kaweꞌán-oro. \v 5 Maníkó naaófáꞌó mérowi minááímá ímba simátimena káféꞌa Maníkóní ámútanko wení aantá-waasisaawe wenáái simátíméwiye simásímakaiye. \v 6 Minásé-ááí maarán-ááín-iye. Yúndaa-waasisaamo ásé-aaimo ísaraundanten-úmai fíꞌonkaa-waasi ísaraantafena Maníkó kaweꞌá uwátínkáísasa fíꞌonkaa-waasiye Yúndaa-waasiye mimbóráíꞌa úmaisa méraumne. Maníkó séna Ísu Káráísitini kísausafeꞌa miyá ónaumne símai fasiꞌámakaimba póna ímba Yúndaa-waasi aantembanifo fíꞌonkaa-waasisafenawaraꞌa símai fasiꞌámakaiye. \b \p \v 7 Ásé-aaimo simátíméndasafena Maníkó úwoi súwaꞌnai ena wení fasiꞌaémbá siména wení kísau-waasi-iꞌa uwásínkaraiye. \v 8 Maníkóní waási kembá íyáákaraawaꞌa kári-waasi póꞌa fíꞌonkaa-waasi ásé-aai Ísu Káráísitini kísau fíꞌon-kisau íyáákarain-kisau-aaimo simátíméndasafena íyáfasisinkaraiye. \v 9 Maníkó simásimena séna toꞌmayaa úmareꞌo aúpáꞌó tuwéꞌo miyá ónaumne siyáunda-aaima símai paápé uwátimiyo Maníkó simásímakaiye. Maníkó seyaafá-tántááꞌó úmakaiwai aifaꞌá minááímá aúpáꞌó tukáimba waéꞌwaeꞌo émáyáímba \v 10 káféꞌa káráwiyaawiye fasiꞌaénkwáráwíyé wíyómpaꞌo méraawi Maníkóní waási tuwánésa sésa Maníkó fíꞌoran-kaweꞌ-imayaawarawin-iye wésewe. \v 11 Áwáuraꞌa Maníkó imáyáa éna toꞌmayaa éna séna miyá ónaumne séna Ísu Káráísiti kentáásí Fasiꞌaénkómbá imáyáa amúwana miyá uráiye. \v 12 Ísu Káráísitiyeꞌa kááísamaisa méraundasafetaawe wenááisafeta simankúnkúmbo wéundasafenawe ímba sááꞌa isatá Maníkónópata úwoisa wégune. \v 13 Mindásafeꞌa simátimeꞌa súne. Kembiwí ásé-aaimo simátimewandarakemba aaisambá sésa síꞌa úniꞌa uwásínkaraafo fasiꞌámai méꞌa ímba ifátúwáaro. \p Umbai-tántááꞌó kesópaꞌo wéraimba kanaán-ifo úwoi \p aamoín-oro. \s1 Káráísiti aruntáámó símín-aai. \p \v 14 Minááísáféꞌa imáyáa wéeꞌa Maníkó kentáásifowan-aúrankaꞌa kífaeꞌa inaí súne. \v 15 Seyaafáꞌ-ákúmbá marapáꞌó méraawiye wíyómpaꞌo méraawiye miwítí áwáuma Maníkó isaꞌá wenaúrankaꞌa kífaeꞌa méꞌa maarán-ínáí súne. \v 16 Maníkóní ámútanko kentirumpimbá ména fíꞌoran-oraako póna fasiꞌaémbá timínaꞌa fasiꞌámai méꞌa \v 17 Ísu Káráísitin-aaisafeꞌa timankúnkúmbo ontáféna kentirumpimbá ména wemá tirumbó wétimewini áwáuma isaꞌá wentáféꞌa fasiꞌámai tirumbá wéameꞌa méraiyantafeꞌa inaí súne. \v 18 Káráísiti seyaafápímbá arumbá wétimimba óraaꞌa wétimiye. Káráísiti fasiꞌaémbá timínaꞌa kembiwíyé Maníkóní waásiye seyaafáꞌá séꞌa Káráísiti kentááfimba arumbá wésimimba óraaꞌa wésimimba póna ímba taiꞌáíníye síyantafeꞌa inaí súne. \v 19 Ísu Káráísiti seyaafápímbá arumbá wétimimba óraaꞌa wétimimba ínta kanaaꞌá úmaisa awánasaraundasaanifo káféꞌa kárikaꞌa awánéꞌa ánaaemba awánamai kaweꞌó íyantafeꞌa inaí súne. Fasiꞌaémbá Maníkómpímbá óraaꞌa wéena kembiwífímbá óraaꞌa wéintafeꞌa inaí súne. \b \p \v 20 Imáyáamo wéetaamo Maníkómbó wéaisai-undasa kári-tantaaꞌan-ifo wení fasiꞌaéntámbó wésuwaꞌnai-enasaamo wéimba mindá íyáákarain-tantaaꞌan-iye. \v 21 Maníkóní waásisa Ísu Káráísitiyeta kááísamaisa méta káfétaamo méraunda-waasiye ánaaembo paápé íyan-kwaasiye séta wenáwíꞌa óraaꞌa úmae wéiyimba \p éraiꞌ-aaima iyésá símaeta iyónaumne. \c 4 \s1 Káráísiti áúwawaata únemo siyáin-aai. \p \v 1 Fasiꞌaénkóní kísau wémaundarakemba ándáfaꞌa sínkaraawaꞌa méꞌa maanááímá waꞌwiséꞌa simátimune. Maníkó táántena séna maarán-úmai méraaro siyáifo miyán-oro. \v 2 Kentúma ímba maimaé iyéꞌa aáno úmai méꞌa imáyáa wéeꞌa túwaꞌnai eꞌa sáwíꞌo uwátínkáámbo éꞌa ímba imáyáamo íyamba úwoi túwaꞌnai oro. \v 3 Maníkóní ámútanko imáyáa tímísaꞌa mimbórá-ímáyááráꞌá méꞌa miyá éꞌa aáno úmaeꞌo iyíyantafeꞌa ímba ifátúwáaro. \v 4 Maníkóní ámútamba mimbórá méraisata kesáá mimbórá-súráámbá úmaisa méraunanasa sáántaraimba póta wesétaamo méraandasafeta amuꞌmaréta méta mimbórá-tántáátáféta amuꞌmaréta méranaumne. \v 5 Fasiꞌaénkó mimbóráwígó méraisana Maníkón-aaisafeta simankúnkúmbo wéunda-anta mimbórá-ámbá isaná nombó maúndasa mimbórá-ámbá isaná \v 6 Maníkó mimbóráwígó ména seyaafáꞌ-wáásísá kentáásifowama ména seyaafáꞌ-wáásíyáꞌá káráwiyena seyaafáꞌ-wáásísá kaweꞌá uwásinkenasa wení waásifimba méraiye. \b \p \v 7 Maníkó méraisana Ísu Káráísiti wení imáyáafinkemba wení kísausaamo máéndasafenasa wení fasiꞌaémpínkémbá moórá-mora-waasisa fasiꞌaéntá símakaiye. \v 8 Mindásafena naaófáꞌá Maníkón-aai aúfáífimba agaimaréna séna \q1 sanaambó iyúnkaꞌa taꞌótokowi tíꞌmaena \q1 iyéna waási aamoi-tántááꞌá tímakaiye \p agaimaréna siyáiye. \v 9 Iyúnkaꞌo siyáin-aaigoni áwáuma maarán-iye. Aifaꞌá marapáꞌá kunkéna mara-aifaꞌ-úramba kunkéna \v 10 wíyómpaꞌo iyáimba mimbóráwígómá póna seyaafápímpáꞌá wení fasiꞌaémbá wéraiye. \v 11 Aamoi-tántááꞌá tímakaiye \p siyáin-aaigoni áwáuma maarán-iye. Wení kísauma maíyantafena fasiꞌaémbá waási timúwasa tuwímbai-waasimo timú-fasiꞌaentamba aantá-waasiti kísau máúwasa tuwímbai-waasimo timú-fasiꞌaentamba Maníkó simátímakain-aaima simátímúwasa tuwímbai-waasimo timú-fasiꞌaentamba Maníkón-aai ímbo ísaron-kwaasi simátímaꞌmaesa kuwasá tuwímbai-waasimo timú-fasiꞌaentamba Maníkóní waásiyaꞌa káráwiyuwasa tuwímbai-waasimo timú-fasiꞌaentamba Maníkón-aai uwáítáíꞌ-uwasá miyáumai Ísu Káráísitini kísauma maiyáawe. \v 12 Maníkóní waásisa wení kísauma wémaeta moórá-mora-waasisa túwaꞌnai úmai mimbóráíꞌa úmaisa méta fasiꞌátinkaundasafenasa fasiꞌaéntámbá miyá uráiye. \v 13 Mindásafeta méta Maníkón-ááninkon-aaisafeta simankúnkúmbo wéundasafetaawe wembá awánamai kaweꞌá wéundasafetaawe mimbórá-ímáyáá éta kááísamai méta sááꞌa kaefaréta Káráísitinkaaniꞌa úmaisa méranaumne. \v 14 Miyásáámó onasasáámó ésa iyámpóímo karoꞌó simátiyuwaantemba kentáá ímba miyán-kárótá simásiyuwanaawe. Miyám-baaran-aai ínta arááíwaeta waási sáwí-ampaꞌa métinkanae sésa sáwí-imayaafinkembo wésiyan-aaima ímba iséta miyán-ááí ínta arááíwaenaumpo \v 15 éraiꞌ-aai aantemba wéseta waási-imayaa wéeta seyaafá-tántááꞌá sáákaefamai-waasi-iꞌa úmai méta Káráísitinkaaniꞌa úmaisa méranaumne. Wemá kentááráꞌá káráwiyaisata \v 16 kesáá Káráísiti áúwawaata únana kentáásiꞌnonkaamba Káráísiti éna seyaafá-súwawaakata káráwiyaiye. Tiyáámba tísamaima tínúnkoma taꞌótokaisana tiꞌnónkómó imbá seyaafá-túwawaapaꞌa imáyáa tímísana tiyáánko wení kísau máísana tísamaigo wení kísau máísana miyámó wéenamo óraaꞌo wéimba miyáumai Káráísiti wení waási imáyáa tímísasa moórá-mora-waasi wétuwaꞌnai-esa wéfasiꞌatinkesa méraawe. \s1 Káráísitinteꞌa kááísatinkena aúíꞌo uwátínkarain-aai. \p \v 17 Fasiꞌaénkón-aúrankaꞌa fasiꞌámai simátimumpo ísáaro. Maníkóní aambó ímbo arááíwáéwimo méraantemba ímba miyán-oro. Miwí sáwí-imayaafimba mésa \v 18 ímba ísámai kaweꞌá ésa Maníkón-aaisafesa tirumbá márááwana tiꞌnómbá umbaí taisasá méraantafesa miwítí imáyáago kumeuꞌá isasá Maníkómó aúíꞌo wéuwatinkain-aempaꞌa ímba mésa \v 19 sáwíꞌo on-ímáyáá aantemba ésa fíꞌo-fiꞌon-tantaaꞌo sáwíꞌo ombá aamoí ésa miyámó ontáfésa ímba tigaesáfésa wéowe. \b \p \v 20 Miwí miyá wéofo kembiwí Ísu Káráísitimpaꞌa téꞌa wení aampaꞌá wéweꞌa \v 21 wenáái iséꞌa éraiꞌe sumbá Ísumpakemba éraiꞌ-aaima simátímaꞌmaesa íyúwaꞌa ísaraawe. \v 22 Ááéraan-imayaagomo sáwí-tantaatafeꞌo tirááísafeꞌo uwanamó karoꞌó simátíyukaimba ifátuweꞌa \v 23 miyámó íyanamo éna Maníkó kentí imáyáa aúíꞌa uwátinkena \v 24 wembó arááímo táínda-iꞌo íyantafena aúíꞌa Maníkónkááníꞌa uwátinkainaꞌa éraiꞌa Maníkóntáféꞌa imáyáa éꞌa arupíse úmai méranaawe. \b \p \v 25 Mindásafeꞌa karoꞌ-ááímá tínaaemba uwámeꞌa kentí waásifimba éraiꞌ-aai aantemba seró. Ísu Káráísitini akún-ándá póta mimbóráíꞌa úmai méta póta miyásá onó. \v 26 Aaisambó síyamba ímba sáwíꞌa éꞌa ááéma aáno úmai méꞌa aaisambá waéꞌwaeꞌa ifó séꞌa ifáꞌá túwáaro. \v 27 Waántáwanko tafisínaꞌa sáwíꞌa únafo séꞌa aaisambó síyamba ifáꞌá túwáaro. \v 28 Umémbó íyawi maarán-oro. Ímba umémbá éꞌa tuwímbai-tantaaꞌo maíyantafeꞌa kísau wémaeꞌa minkákémbá maiyéꞌa ímbo makén-kwaasi túwaꞌnai eꞌa tíméro. \v 29 Sáwí-aaima ímba séꞌa kaweꞌó uwátinkainda-aai aantemba seró. Miyámó éꞌo éꞌa minááímó isáíyan-kwaasi kaweꞌá uwátinkaiyasa fasiꞌámai méranaawe. \v 30 Maníkóní Ufaen-ámútánkó arumbá umbaí taifáínifo ímba sáwíꞌan-oro. Maníkó seyaafá-tántáápínkémbó faúsinkainda-kanaamo tínda Maníkóní Ufaen-ámútánkó kentirumpimbá méraintafeꞌa séꞌa Maníkóní waási úne síyantafena Maníkóní Ufaen-ámútánkó arumbá umbaí taifáínifo ímba sáwíꞌan-oro. \v 31 Kempímpáꞌá maarán-tántááꞌó éꞌa tínaaemba uwáméro. Kaoráí-tántááꞌé tirumbó sáwíꞌo íyé aaisambó síyé símaimo sáwíꞌo uwátínkáíye seyaafá-tántááꞌó sáwíꞌo íyé \v 32 ímba miyámó íyamba tirumbá uwátinkeꞌa túwaꞌnai eꞌa Ísu Káráísitimo kentí sáwí-imayaamo maitiyúwáísanamo Maníkómó ímbo anondáámo sáwí-meyambo tímíntemba fíꞌowimo sáwíꞌo uwátínkémba ímba \p imáyáa éꞌa anondáá sáwí-imayaa uwátínkáaro. \c 5 \s1 Sámo kain-áémpáꞌá méraaromo siyáin-aai. \p \v 1 Maníkó arumbá wétimisaꞌa wení iyámpói ontáféꞌa póꞌa wemó intembá miyáumai wéeꞌa \v 2 moórá-mora-waasi kentirumbá wétimeꞌa méraaro. Ísu Káráísitimo kentááfímbó arumbó wésimenasaamo kentáásí sáwí-imayaamo maisiyuwáíndasafenasaamo puwúwanamo Maníkómó aamoimó uráintemba moórá-mora-waasi kentirumbá tíméro. \b \p \v 3 Maníkóní waási ontáféꞌa maaꞌu-tántááꞌé sáwíꞌo íyé túraniyamba únafo séꞌa miyán-tántáákón-ááí ímba seró. \v 4 Sáwí-aaiye uwónao-aaiye karaánááꞌ-aaiye súnafo séꞌo Maníkómpáꞌó súwimo síyamba mindá kaweꞌán-iye. \v 5 Éraiꞌa maaꞌu-tántááꞌó owíyé sáwíꞌo owíyé túraniyambo owíyé miyámó on-kwáásí Ísu Káráísitiye Maníkóeꞌo káráwiyayapaꞌa ímba mésa túraniyambo owí marapá-tántáátáfésa aamoí ésa ímba Maníkóntáfésa aamoí owí Káráísitiye Maníkóeꞌa káráwiyayapaꞌa ímba méranaawe. \b \p \v 6 Miyá-sáwíꞌó on-tántáátáfésamo síyamba karoꞌá simátíyúwáafainifo káráwiyoro. Maníkón-aai ísámai sáwíꞌo owí miyá-sáwí-ááímó sembá póna Maníkó aaisambá tiyínífo káráwiyoro. \v 7 Miyámó síyawiseꞌa ímba méꞌa miwí ímba tirááíwáéro. \v 8 Ááéma kumeuꞌ-áémpáꞌó maéꞌómbanifo káféꞌa Fasiꞌaénkóní waási ontáféꞌa sámo kain-áémpáꞌá méraamba póꞌa sáraan-kwaasiyaamba úmai méraaro. \v 9 Sámo kain-áémpáꞌó méꞌo éꞌa arupíse úmai kaweꞌ-úmai méꞌa éraiꞌ-aai wéseꞌa méꞌa \v 10 imáyáa éꞌa séꞌa Fasiꞌaénkó aamoí ínkwae-iꞌa úne séꞌa miyán-oro. \v 11-12 Kumeupáꞌó méraawi ímba áúwara-kisau wémaefo ímba miwíséꞌa miyámó íyamba aforaꞌá simátimeꞌa súne. Sáwíꞌa owé séꞌa aúpáꞌó ombó séꞌo éꞌa tigaesáféꞌa ónááfo aforaꞌá simátimeꞌa súne. Sáwíꞌa owé séꞌa \v 13 aforaꞌá aráátimiyasa mintántáákóní áwáuma awánasuwesa kouwerésa \v 14 sámo kain-áémpáꞌá taméranaawe. Mindásafesa sésa \q1 túmó waésamo pukésara úmaimo mémpinkemba íyáfasinewana Káráísiti sán-kátinkainiye \p wésewe. \p \v 15 Mindásafeꞌa káráwiyeꞌa sáwí-imayaamo arááíwáéwimo ontembá ímba íyamba kaweꞌ-ímáyáá wéeꞌa méraaro. \v 16 Káféꞌa kentááfáꞌá umbai-tántááꞌó wéraintafeꞌa Maníkómpáꞌá tíyantafeꞌa úwoi máúnafo séꞌa Maníkóní kísau máéro. \v 17 Mindásafeꞌa ímba sáwí-imayaa éꞌa Fasiꞌaénkómbó arááímo táínda-iꞌa úmai méraaro. \b \p \v 18 Mindásafeꞌa sáwíꞌa ónááfo uwóíꞌo on-dómbá néꞌa uwóíꞌa únafo séꞌa Maníkóní ámútanko kentááfímbá óraaꞌa uwásinkainkwae séꞌa méraaro. \v 19 Kempímbá Maníkón-aai aúfáífimba agaimakáan-aaima séꞌa imá wéseꞌa Fasiꞌaénkóntáféꞌa tirumpimbá aamoí wéeꞌa imá seró. \v 20 Fasiꞌaénkó Ísu Káráísitini fasiꞌaéntáféꞌa imáyáa wéeꞌa seyaafá-tántáátáféꞌa Maníkó kentáásifowampaꞌa súwima símaeꞌa íyóro. \s1 Aarakwá-táái. \p \v 21 Kembiwí Ísu Káráísitin-awiꞌa mósá wémareꞌa Ísun-akúníꞌa úmai méꞌa minákúmpákén-kwáásí táái ísáaro. \v 22 Aaresómbá ísáaro. Fasiꞌaénkón-aaimo wéisaanten-úmai kentuwaai-táái ísáaro. \v 23 Ísu Káráísitimo wení waásiyaꞌo káráwiyainten-úmai waaimá kentuwaainíntónkáꞌá káráwiyoro. Káráísiti wení waási kaweꞌ-ámpáꞌá métínkaraiye. \v 24 Ísu Káráísitini waásimo wenááimo ísáánten-úmai aaremá seyaafá-tántáátáféꞌa kentuwaai-táái ísáaro. \b \p \v 25 Ísu Káráísitimo wení waásimo arumbó timénamo miwísáfénawe sénamo pukáinten-úmai miyáumai waaimá kentuwaainíntómbá tirumbá tíméro. \v 26 Ísu Káráísiti wení waási nontámbá kaweꞌá uwátinkena wenááisamba Maníkóndé-iꞌa uwátinkaindasafena \v 27 wení waási kaweꞌá ésa miwífímbá sáwí-aaima ímba wérainana fíꞌonkaꞌmaꞌmai-sasaꞌo uwátinkaindasafena pukáiye. \v 28 Miyáumai Ísu Káráísitimo wení waásimo arumbó tímíntemba waaimá kentuwaainíntómbá tirumbá tíméro. Waási kentúsafesamo imáyáamo onten-úmai kentuwaainíntón-ímáyáá oro. Tuwaainíntón-ímáyáámó onten-úmai kesáfé-ímáyááwáráꞌá wéowe. \v 29-30 Waási kentúwawaatafesa ímba tíyántafesamo ombá kaweꞌ-úmai káráwiyesa tómbá námaesa wéiyowe. Kesáá Káráísitini waási-iꞌa éta wenáúwawaakaamba únanasa póna wemá miyáumai kentááráꞌá kaweꞌ-úmai káráwiyaiye. \v 31 Naaófáꞌá Maníkón-aai aúfáífimba agaimaréna séna \q1 mindásafena waaigómó imbá anófowi \q1 tiyuwéna awaainínkóeꞌa taankarotámai \q1 mimbórá-túwawaaꞌa maꞌmaésarai méraaye siyáiye. \v 32 Minááífímbá moórá óraaꞌ-aaimo wéraimba minááígóní áwáuma maarán-iye. Ísu Káráísitiye wení waásiye moóráiꞌa úmai méraawe siyáiye-imayaa wéune. \v 33 Ímba mindásafena aantemba siyáifo kembiwímó kesáfé-ímáyáámó ontembá kentuwaainíntón-ímáyáá oro. Aaresómbá \p kentuwaai-táái ísáaro. \c 6 \s1 Tinófoiye tírááꞌmarin-taai. \p \v 1 Iyámpóísomba ísáaro. Fasiꞌaénkóní iyámpóí-iꞌo ontáféꞌa kentinófoi-taai ísáaro. Miyámó íyamba mindá kaweꞌán-iye. \v 2-3 Naaófáꞌá Maníkó ámáámba séna \q1 kentinófoi-tuwiꞌa óraaꞌan-oro \p aifaꞌá símai fasiꞌámakaintafena séna \q1 miyámó éꞌo éꞌa kaweꞌ-úmai \q1 ayáátáákaꞌa mararáꞌá méranaawe \p siyáiye. \b \p \v 4 Iyámpóí tifoísái ísáaro. Kentí iyámpóíyaꞌa kaweꞌ-úmai káráwiyewana miníyámpóí tirunkó ímba sáwíꞌa ínaꞌa Fasiꞌaénkó Ísun-aai simátímaꞌmaeꞌa wéiyeꞌa arupíse uwátinkaiyasa óraaꞌa ónááwe. \s1 Kísau-waasiye miwítí kawáá-wáásíté-taai. \p \v 5 Wayó-kísáúmó máén-kwaasi ísáaro. Ísu Káráísitin-aaimo ísáánten-úmai kentí óraaꞌ-waasi-taai iséꞌa táátafeꞌa éꞌa tiyákáímó wétaamba kentí óraaꞌ-waasiti kísausafeꞌa ímba kaeꞌ-ímáyáámó íyamba miwí táái ísáaro. \v 6 Miwí túrankaꞌa aamoí uwásinkaiwae aantentafeꞌa ímba miyán-káwéꞌó íyamba úwoi-kanaawaraꞌa miyán-káwéꞌá wéeꞌa Ísu Káráísitini kísau-waasi ontáféꞌa Maníkómbó arááímo táínda-iꞌa úmai kaweꞌán-oro. \v 7 Kesí óraaꞌ-waasiti kísau aantemba ímbanifo Fasiꞌaénkóní kísau-waasisa úne séꞌa tirunkó kaweꞌá wéinaꞌa kísau máéro. \v 8 Maanááímá imáyáan-oro. Wayó-kísáúmó máén-kwaasiye miwítí óraaꞌ-waasiye kawe-kísáúmó wémaentafena Fasiꞌaénkó kaweꞌ-méyámbá timíníye. \b \p \v 9 Wayó-kísáúmó máén-kwaasiti óraaꞌ-waasi ísáaro. Kentí wayóꞌó wéon-kwaasiyaꞌa kaweꞌ-úmai káráwiyeꞌa ímba inkaisíyan-aaima wésimatimeꞌa maarán-ímáyáán-oro. Miwítí óraakowe kentí óraakowe mimbóráwígó éna wíyómpaꞌa ména ímba tuwínkaaꞌ-úmai-meyamba timínífo arupíse úmai-meyamba timíníye. \s1 Fasiꞌaénkóní fasiꞌaénkáꞌá méraaromo siyáin-aai. \p \v 10 Maanááímó simátíménda ísáaro. Fasiꞌaénkóeꞌo kááísamaimo méraamba wení fasiꞌaémbá wétimisaꞌa fasiꞌámai méraawe. \v 11 Waántáwanko tafisímai karoꞌá simátiyuwaifainifo fasiꞌámai méraiyantafeꞌa tiyáí-tántááꞌó Maníkómó tímímba máéro. \v 12 Ímba marapákén-dámúró-wáásíséꞌ-aantemba tíyéwata kumeuꞌ-áémpáꞌó káráwiyaawiye waántá-waasiye sáwí-fasiꞌaenkwarawiye miyá-sáwíꞌó owíséta tíyáano. \v 13 Mindásafeꞌa tiyáí-tántááꞌó Maníkómó tímímba káféꞌa maiyéꞌa sáwí-kanaamo tínda fasiꞌámai méꞌa ímba waántáwankon-aaisafeꞌa ewé séꞌa ímba inkaiséꞌo kóíyamba fasiꞌámai méraaro. \b \p \v 14 Miyáumai toꞌmayaa uréꞌa méraaro. Túꞌwáánkaumo uráantemba éraiꞌ-aaima tirumpimbá taꞌótóráaro. Wenómbó fafériyeꞌo méraantemba arupíse úmai fasiꞌásuwe méraaro. \v 15 Tísamaimo ánáan-kwiyeꞌo nóntemba ásé-aai tasí wéuwatinkain-aaima kosimátíméro. \v 16 Wenómbó fafériyaawanamo paroigómó túfimbo ímbo táféráíntemba Maníkón-aai taꞌótokewana waántáwankon-aaigo ímba túfimba táferainiye. \v 17 Tiꞌnónkáꞌó kámoꞌo wimáímo káráwiyaanten-úmai kaweꞌ-ámpáꞌá métinkena wégarawiyiye. Paepáétambo túfimbo waantáfáénten-úmai Maníkóní ámútanko wenááimo siyáimba kosimátimiyasa minááígó tirumbá faiyaráíníye. Miyáumai Maníkómó tímímba maiyéꞌa toꞌmayaa úmai méraaro. \v 18 Maníkóní ámútankoni fasiꞌaéntámbá inaifínkémbá Maníkó wétuwaꞌnai-intafeꞌa áísai úmaeꞌa íyóro. Miyámó íyantafeꞌa ímba fíꞌo-fiꞌon-imayaa éꞌa Maníkóní waásisafeꞌa seyaafáꞌá inaí símae iyéꞌa ímba ifátuweꞌa \v 19 kentáféꞌwaraꞌa súwaꞌnai eꞌa inaí seró. Ásé-aaimo simátíménda Maníkó aaí simínana ímba sááꞌa ínaꞌa aforaꞌá simátimeꞌa Maníkómó aúpáꞌó makáin-aaima aforaꞌá simátimenaumpo mindásafeꞌa súwaꞌnai eꞌa inaí \p seró. \v 20 Minááímó simátíméndasafena Maníkó íyáfasisinkowaꞌa simátimewandarakemba aaisambá sésa ándáfaꞌa másínkaraawe. Ásé-aaimo simátimunda mindá kesí kísauman-ifo mindásafeꞌa súwaꞌnai eꞌa inaí síyana ímba sááꞌa ínaꞌa simátíméno. \b \p \v 21 Kemó méꞌo wéunda-aaima isáíyantafeꞌa moóráwigon-awiꞌa Tíkíkaasi kosimátiminiye. Wemá kentáásí waási Fasiꞌaénkóní kísau-waasi póna ímba tuwéna kaweꞌ-úmai méraiye. \v 22 Tíkíkaasimba aiꞌmaráúnana kentópaꞌa wémena kentáásáái kosimátimena kentí imáyáa kofasiꞌátinkainaꞌa \p fasiꞌámai méranaawe. \p \v 23 Kesí waásisono. Maníkó kentáásifowawe Fasiꞌaénkó Ísu Káráísitiyeꞌa kááísamai méraawi tirumbá wétimesarai faruaru wéuwatinkaayantafeꞌa \p inaí súne. \p \v 24 Fasiꞌaénkó Ísu Káráísitimbo tirumbó wéamesamo ímbo aúwáán-kwaasi Maníkó úwoi wétuwaꞌnai-intafeꞌa inaí súne. \p \it Kemá Póro súnda-aai taíꞌáiye.\it*