\id MRK \h Mäadoco \toc1 Itota Codito ingantedö ante Mäadoco nänö watapæ̈ ante yewæ̈mongainta \toc2 Mäadoco \toc3 Mäadoco \mt2 Itota Codito ingantedö ante \mt1 Mäadoco \mt2 nänö watapæ̈ ante yewæ̈mongainta \c 1 \s1 Wäö önömæca ponte apæ̈necä ëñënänipa \r (Mäateo 3.1-12; Odoca 3.1-9, 15-17; Wäö 1.19-28) \p \v 1 Ponguingä, ante näni Codito angaingä ïnongä inte Wængonguï Wengä Itota ingantedö ante botö Mäadocobo watapæ̈ ante yewæ̈mömopa. \p \v 2 Doyedë ïñömö Wængonguï beyæ̈ apæ̈nedinque, Codito ingante Wængonguï ïïmaï angäimpa, ante Itaiya wodi yewæ̈mongacäimpa. \q1 “Taadö bitö goquïnö waa wëwaquingä, ante baï cædinque botö, \q1 Botö beyæ̈ në gode änongä ingante da godömo täno beyænte gocä ate bitö ayæ̈ gocæbiimpa, ämopa. \q1 \v 3 Önömæca ïñömö adocanque ogæ̈ tedete aa pecæcäimpa. \q1 Tömengä ïñömö, ‘Awënë nänö ponguïnö ante mïnitö tee moncate baï cædinque, \q1 taadö töïnö pïnonte baï cæedäni,’ ante aa pecä ëñengæ̈impa,” \p \v 4 Ante Itaiya wodi nänö në angaingä ïnongä inte Wäö ñöwo önömæca pöninque æpæ̈në guidongantapa. Mänömaï cædinque tömengä mänïñömö pönäni ïnänite apæ̈nedinque, Mïnitö, Idæwaa wënæ wënæ cæte awædö, ante ocæ̈ ëmænte Wængonguï gämæ̈nö pöninque æpæ̈në guiicæmïnimpa. Mänömaï cæmïni adinque Wængonguï mïnitö cædïnö ante në panguënengä incæte pïïnämaï inte ñimpo cæcæcäimpa. \v 5 Ante Wäö mänömaï apæ̈neyongante Oodeabæ tömäo quëwënäni Eedotadëë quëwënäni tömänäni tömengä weca pö pö bee tente ëñëninque, Näwangä ämipa. Bitö ä baï ëñënämaï cæte quëwëmöni inte idæwaa wënæ wënæ cæte awædö, ante wædäni ëñëninque Wäö Oododänö æpæ̈në guidongä guiidänitapa. \p \v 6 Wäö ïñömö weocoo ante cämeyo ocaguincoo nonte badöincoo mongænte adobaï pacadeyænta ante æ̈montai badonte encadeyæ̈nongäimpa. Tömengä cænguï ante ñäwäique cænte tömengä bequï ante guïñëmænque ade bete në quëwënongäimpa. \v 7 Ïïmaï ante apæ̈necä ëñënänitapa. “Ïincayæ̈ ate në Ponguingä guiquënë tömengä tæ̈ï ëmongä ëwocadongä inte nanguï cæcä ingampa. Botö guiquënë wædämo pönï ïnömo inte tömengä awæncata eyepæ̈ ïmopa godö ñï cæquïmoo. \v 8 Botö önonque æpæ̈në guidömo guiimïnipa. Tömengä wæætë da pönongä ate Wængonguï Tæiyæ̈ Waëmö Önöwoca pö guiicä ëwocacæmïnimpa,” ante Wäö mänïñedë apæ̈negacäimpa. \s1 Itota æpæ̈në guiicampa \r (Mäateo 3.13-17; Odoca 3.21-22) \p \v 9 Ïninque Gadideabæ Näatadeta quëwente Itota mänïñedë pongä adinque Wäö Oododänö æpæ̈në tömengä ingante guidongä guiicantapa. \v 10 Ïninque æpæ̈në guiidingä inte do ää ta gongæ̈ninque Itota æ̈mö ayongä öönæ gä godonte bayö equemö wææ̈ baï Wængonguï Tæiyæ̈ Waëmö Önöwoca incæ tömengäa wææ̈ guiicä acantapa. \v 11 Ayæ̈ ëñëñongante, “Bitö botö Wëmi ïnömi inte në botö waadebi ïmipa, ate tobopa,” ante öönædë ïnö apæ̈necä ëñengacäimpa. \s1 Itota incæ wënæ wënæ cæcæcäimpa, ante wënæ cæcampa \r (Mäateo 4.1-11; Odoca 4.1-13) \p \v 12 Mänïñedë Itota ingante Wængonguï Önöwoca incæ, Æibawë, äninque önömæca mæ̈icä æicantapa. \v 13 Æi quëwëninque wantæpiyæ̈ coadenta ëönæ önömæca quëwëñongante wënæ awënë Tatäna pöninque, Wënæ wënæ cæcæcäimpa, ante Itota ingante cædongäimpa. Ayæ̈ Itota mänömaï babæidi quëwëñömö quëwëñongante Wængonguï tömengä anquedoidi ïnänite da pönongä pöninque tömënäni tömengä beyæ̈ pönö waa cægadänimpa. \s1 Itota Gadideabæ pöninque tæcæ mä cæcampa \r (Mäateo 4.12-17; Odoca 4.14-15) \p \v 14 Mänömaï cæte ate ayæ̈ awënë odeye Edode dobæ Wäö ingante tee mönecä ate mänïñedë Gadideabæ pöninque Itota mä Wængonguï nänö waa pönï cægaïnö ante ïïmaï ante apæ̈negacäimpa. \v 15 “Ponguingä, ante dodäni näni angaïñedë botö Wængonguï Awënë Odeyebo ïnömo inte ñöwo ïinque bayedë do pömopa, ante apæ̈nebo ëñëedäni. Mïnitö wënæ wënæ mïni cædïmämo wido cædinque waa pönï botö apæ̈nedïnö mïni ëñënö ante pönëedäni,” ante Itota angacäimpa. \s1 Në gæyæ dadöwënäni ïnänite Itota aa pecampa \r (Mäateo 4.18-22; Odoca 5.1-11) \p \v 16 Ayæ̈ mänïï pöninque Itota gäwapæ̈ Gadideapæ̈ yæwedeca gote cægonte ayongä Timönö tönö Æntade tömengä tönïñacä ïnate acantapa. Në gæyæ dadöwëna ïnöna inte tömëna dicamöñæ̈ æpæ̈në wo guitodonte dadöwëna acantapa. \v 17 Tömëna ïnate Itota, \p —Ïñäna, botö mïñæ̈ edæ tee empo pöeda, ämopa. Në dadonte ænte pömïna inte botö weca pöñömïnate botö pönö cæbo ate mïnatö wæætë në apæ̈nemïna badinque waodäni ïnänite në ænte pömïna bacæmïnaimpa, angantapa. \v 18 Angä ëñëninque tömëna dicamöñæ̈ do ëmö cæte godinque Itota mïñæ̈ edæ tee empo wadæ godatapa. \p \v 19 Itota ïñömö godömenque gote ayongä Tebedeo wëna Tantiago tönö Wäö adobaï wipodë dicamöñæ̈ tadömoncöna acantapa. \v 20 Adinque Itota do, Botö mïñæ̈ pöeda, angä ëñëninque tömëna Ao äninque wæmpocä ingante wæætë, Mæmpo ëñëmi, änatapa. Bitö nempo wipo ëmö cæte gomönapa, äninque adodaque wæmpocä ingante ëmö cæte Itota mïñæ̈ wadæ godatapa. \s1 Itota angä ëñente wënæ incæ tao gopa \r (Odoca 4.31-37) \p \v 21 Ayæ̈ tömënäni quëwëñömö Capënaömö mämongä pönänitapa. Oodeoidi guëmanguïönæ bayonte Itota ïñömö Wængonguï apæ̈necä näni ëñente yewæ̈mongainta ate näni odömöincönë do pö guiidinque odömonte apæ̈necä ëñënänitapa. \v 22 Ëñëñönäni tömengä nämä tæ̈ï pïñæ̈ninque në angä ïnongä inte nö odömonte apæ̈necä ëñente wædinque tömënäni, Wadäni në wææ odömönäni guiquënë mänömaï odömonte apæ̈nedäni ëñëmongaa. Itotaque nämä në ëñente entawënongä inte nö pönï odömonte apæ̈necä ëñëmönipa, ante wædänitapa. \v 23 Ayæ̈ wënæ wentamö ëwocacä inte në quëwengä mänïñedë tömënäni odömöincönë a ongöninque ïñontobæ̈ yedæ ante apæ̈necantapa. \p \v 24 —Bitö Itota Näatadeta quëwënïmi inte quïnante mönatö weca pömii. Mönatö ïmönate edæ æ̈mæ̈wo wido cæcæte ante wabänö pömitawo. Bitö æmömidö ïmii, ante botö do atabopa. Bitö Wængonguï Tæiyæ̈ Waëmö Wëmi ïnömi ïmipa, ante edæ do ëñëmopa. \p \v 25 Ante tedeyongante Itota tömengä ingante wææ äninque, \p —Apocæ̈në quëwenguënë tedewëë. Waocä baönë quëwënömi inte edæ tao gobäwe. \p \v 26 Angä ëñëninque wënæ në wentamö ëwocacä ïñömö waocä ingante quidi quidi mäo tæ̈ gotodö go wææ̈ñongante, Yæ yæ, äninque dobæ tao gotapa. \p \v 27 Itota angä wënæ tao gocä adinque tömänäni guïñente wædinque näni caboque wæætedö wæætë tededinque, \p —Ïingä ïñömö quïnö baï ante cæcä. Tömengä në angä ïnongä inte edæ mä pönï odömonte apæ̈necampa. Edæ wënæidi në wentamö ëwocadäni ïnänite tömengä angä ëñente cædänipa, ante awædö. \p \v 28 Ante pönente wædinque tömënäni, Itota mänömaï cæcampa, ante tededinque Gadideabæ tömäo quëwënäni ïnänite mäo gode ä gode ä cædäni do ëñengadänimpa. \s1 Pegodo nänöogæ̈ wäänä ingante Itota cæcä gancæ bacä \r (Mäateo 8.14-15; Odoca 4.38-39) \p \v 29 Mänïï Itota oodeoidi odömöincönë ongöninque ïinque odömonte apæ̈necä ate tömënäni tao godinque Tantiago tönö Wäö mïñæ̈ godinque Timönö tönö Æntade oncönë go guiidänitapa. \v 30 Go guiiyönänite wadäni, Timönö nänöogængä wäänä daicawo gawænte möïmoga öñongampa, änäni. \v 31 Ëñente wædinque Itota tömengä weca go gongæ̈ninque pædæ wææmpote bæi ongonte töö æ̈mængä ate tömengä ængæ̈ ganticantapa. Ayæ̈ gancæ badinque tömengä wæætë tömënäni beyæ̈ cæcantapa. \s1 Daicawo gawæ̈näni ïnänite Itota cæcä waa badänipa \r (Mäateo 8.16-17; Odoca 4.40-41) \p \v 32 Mänïönæ gäwadecæ̈ pönï nænque wëmö bayö wadäni daicawo gawæ̈näni ïnänite wënæ inte quëwënäni ïnänite tömänäni ïnänite Itota weca ænte pönänitapa. \v 33 Ayæ̈ mänïñömö quëwënäni tömänäni adoyömö pöninque odemö goto gongæ̈nänitapa. \v 34 Ayæ̈ quïëmë beyæ̈ wënæ wënæ inte wædäni adinque Itota nanguï ïnäni ïnänite godö cæcä waa badänitapa. Ayæ̈ wënæidi nanguï ïnäni ïnänite wido cædinque Itota, Botö æbodö ïmoo, ante në adïmïni inte tededämaï ïmäewedäni, ante tömënäni ïnänite wææ angacäimpa. \s1 Itota oodeoidi odömöincönë go guiidinque apæ̈necampa \r (Odoca 4.42-44) \p \v 35 Ayæ̈ tæcæ oque pönente wëmö ïñonte ængæ̈ gantidinque Itota oncodo tao gote gomonga önömæca godinque Wængonguï ingante apæ̈necantapa. \v 36 Apæ̈neyongante Tïmönöidi, Ædönö gocäï, ante tee empo tee empo gote, \v 37 adinque, \p —Dæ ämi wædinque tömänäni bitö ïmite ante diqui diqui mïnänipa cæbii. \p \v 38 Ante äñönänite Itota wæætë, \p —Mönö wayömö gocæ̈impa. Eyequeï näni quëwëñömö näni quëwëñömö mäo botö apæ̈nebo ëñencædänimpa, ante cæcæte ante tate pontabopa. \p \v 39 Ante në äningä inte Gadideabæ tömäo godinque oodeoidi odömöincönë go guii go guii cædinque Wængonguï nänö apæ̈nedö ante Itota apæ̈necä ëñengadänimpa. Ayæ̈ wënæidi ïnänite wido cæcä gogadänimpa. \s1 Në baadingä ingante Itota wadæ caacampa \r (Mäateo 8.1-4; Odoca 5.12-16) \p \v 40 Ayæ̈ wacä cöwë baate ëñawengä ïnongä inte Itota weca ponte da guicapodinque, \p —Bitö Ao ämi inte wadæ caabi ïninque botö do waintai baabaïmopa. \p \v 41 Äñongante Itota tömengä tönö guëa wæwente baï nanguï pönengä inte pædæ wææmpo gampo caadinque, \p —Ao ämopa. Bitö waintai baacæbiimpa. \p \v 42 Angä ïninque ñömæ̈intai nänö ëñadintai dæ baadinque tömengä waintai edæ do baacantapa. \v 43 Itota edæ tömengä ingante do da godöninque nanguï angantapa. \p \v 44 —Ëñëmi. Botö æbänö cæboo, ante edæ wadäni ïnänite mäo apæ̈nedämaï ïmäwe. Wæætë, Näwangä impa, ante acædänimpa, ante cædinque bitö, Wængonguï quï, ante në godongä weca töingä godinque waintai bitö baadintai odömömi ædæmö acæcäimpa. Ayæ̈ Möitee wodi wææ ante nänö angaincoo baï ænte pöninque bitö waintai bitö baadï beyæ̈ ante edæ, Wængonguï quï, äninque në godongä ingante pædæ godömi æncæcäimpa, ante Itota në baadingä ingante nanguï angantapa. \p \v 45 Angä incæte në baadingä wæætë wadæ godinque ëñënämaï inte gode ä gode ä cædinque edæ, Itota wadæ caacä waintai baaboï aedäni, ante mäo tedecä ëñënänitapa. Mänömaï ëñënämaï cæcä beyænque Itota, Tömënäni weca ñöwo ædö cæte edonque goquïmoo, ante wædinque nänënë gote önömæca gomonga cægongantapa. Incæte tömengä weca æ̈mæ̈nö quëwënäni æ̈mæ̈nö quëwënäni cöwë pö pö cægadänimpa. \c 2 \s1 Në cömäingä ingante Itota angä dao dao gocampa \r (Mäateo 9.1-8; Odoca 5.17-26) \p \v 1 Ayæ̈ tæ̈önæ quëwëninque ocæ̈ ëmænte Capënaömö pongä adinque wadäni, Itota oncönë ponte ongongampa. \v 2 Ante tededäni wædinque nanguï ïnäni acæ pönäni oncönë eyede pönï guiidinque odemö incæ tömäo wææ ongönänitapa. Mänömaï tömäo goto ongönäni ïnänite tömengä Wængonguï nänö apæ̈nedö ante apæ̈necä. \v 3 Ëñëñönäni wadäni tönö godongämæ̈ pöninque mengäa go mengäa ïnäni incæ cömäingä nänö möimpataa æ̈mætæ̈ æ̈mætæ̈ bæi ongonte næ̈ænte pönänitapa. \p \v 4 Ponte ayönäni wadäni Itota weca eyede pönï goto ongönäni adinque në ænte mämö pönïnäni ïñömö, Ædö cæte guiiquïï. Ante wædinque oncömäa ïnö æidämæ̈ mæ̈i æidinque Itota önönæca ïnö epæ̈ cædäni ompite gongæ̈ñö tömënäni cömäingä möimpataa bæi ongöninque tömengä ingante Itota weca edæ pædæ wææ̈nönäni. \v 5 Wæænte ongongä adinque, Tömënäni æbänö wede pönente cædänipa, ante adinque Itota cömäingä ingante, \p —Botö wëmi wædämaï ïe. Wënæ wënæ bitö cædïmämo ante bitö ñöwo ñimpo cæte quëwencæbiimpa. \p \v 6 Ante apæ̈necä ëñëninque në wææ odömönäni guiquënë pancadäniya godämæ̈ tæ̈ contate ongöninque nämäneque pönente tededinque, \v 7 “Quïmæ̈ änewëë. Ïingä ïñömö Wængonguï ingampa diyæ̈ mänömaï cæquingää. Edæ babæ ancædö. Waomö wënæ wënæ mönö cædïmämo ante Wængonguinque në ñimpo cæcä ingampa.” \v 8 Ante mïmönoque pönëñönäni Itota tömënäni näni pönëwënö ante önöwënenque do ëñente baï pönëninque edæ, \p —Mïnitö quïmæ̈ mänömaïnö ante pönëwëmïnii. \p \v 9 “Botö në cömäingä nänö wënæ wënæ cædïmämo ante ñimpo cæbo quëwencæcäimpa,” ante botö Wængonguï baï ämo ëñëninque mïnitö guiquënë, Wængonguï ingampa diyæ̈ mänömaï cæquingää, ante pönëmïnipa. Wæætë edæ, “Ængæ̈ gantidinque möimpata æ̈ninque dao dao gocæcäimpa,” ante botö Wængonguï baï ämo ïninque mïnitö adobaï, Wængonguï ingampa diyæ̈ mänömaï cæquingää, ante pönëmïni ïmaïmïnipa, ante awædö. Ïñæmpa mänömaïnö ante pönëmïni ïninque mïnitö edæ æbänö cæquënëmo ïmo ämïnii. \v 10 Incæte botö Waobo ëñagaïmo inte inguipoga quëwëninque waomïni mïni wënæ wënæ cædïmämo ante në ämo inte ñimpo cæbopa, ante mïnitö edæ ëñencæmïnimpa, ante botö ïïmaï cæbopa. \p Äninque edæ në cömäingä ingante edæ, \p \v 11 —Bitö ïmite ämo ëñëe. Ængæ̈ gantidinque bitö möimpata topo cæte æ̈ninque edæ tömëmi oncönë næ̈ænte goe. \p \v 12 Angä ëñëninque cömäingä ïningä incæ edæ tömänäni ayönäni ængæ̈ gantidinque möimpata topo cæte næ̈æ̈ næ̈æ̈ tao gocä adänitapa. Dao dao gocä adinque tömënäni, Æbänö cæcäï, ante ëñënämaï inte guïñente wædinque, \p —Wëënëñedë mänömaï cædäni atamöniyaa. Ñöwo ïñömö mä pönï cæcä amönipa, ante pönëninque, Wængonguï bitö ñäö ëmömi inte waa pönï cæbi amönipa, ante watapæ̈ apæ̈negadänimpa. \s1 Debii ingante Itota angä tee empote gocampa \r (Mäateo 9.9-13; Odoca 5.27-32) \p \v 13 Itota wæætë adodö gäwapæ̈ wedeca gocantapa. Ayæ̈ nanguï ïnäni adoyömö pö pö cædäni adinque tömengä tömënäni ïnänite odömonte apæ̈necä ëñënänitapa. \v 14 Ayæ̈ godömenque cægonte ayongä Adepeo wengä Debii ïñömö, Odömäno awënë quï bacæ̈impa, ante godonte æ̈inta näni æ̈incönë awënë beyæ̈ æncæte ante ongongä adinque Itota tömengä ingante, \p —Botö mïñæ̈ pöe. \p Angä ëñëninque Debii edæ ængæ̈ gantidinque tömengä mïñæ̈ wadæ edæ gocantapa. \p \v 15 Ayæ̈ ate Itotaidi Debii oncönë pö guiite cængöñönäni odömäno awënë beyæ̈ në æ̈wënäni tönö në ëñënämaï cædäni tönö nanguï ïnäni adoyömö pö guiite godongämæ̈ cæ̈nänitapa. Edæ tæiyæ̈näni tömengä mïñæ̈ në godäni ïnönänimpa. \v 16 Paditeoidi ïnönäni inte në odömönäni guiquënë ponte ayönäni në ëñënämaï ïnäni tönö awënë beyæ̈ në æ̈wënäni tönö Itota godongämæ̈ cængä adinque tömënäni tömengä mïñæ̈ në godäni ïnänite änänitapa. \p —Odömäno awënë beyæ̈ në æ̈wënäni tönö wadäni në ëñënämaï cædäni tönö Itota quïmæ̈ godongämæ̈ cæ̈wengää. \p \v 17 Äñönäni Itota wæætë tömënäni ïnänite, \p —Në waa ingä guiquënë, Cæbi waa baboe, änämaï ingampa. Në wënæ wënæ ingä guiquënë dotodo ingante do, Cæbi waa baboe, ante aa pecampa. Pancadäniya, Nämä incæ nö entawëmo ïmopa, ante në änäni ïnänite adinque botö në dotodo baï adobaï ïnömo inte tömënäni ïnänite aa pedämaï incæboimpa. Wadäni guiquënë, Nämä wënæ wënæ cæbo ïmopa, ante në änäni guiquënë, Wængonguï gämæ̈nö poncædänimpa, ante botö tömënäni ïnänite aa pecæ pontabopa, ante Itota apæ̈negacäimpa. \s1 Ee ate cæ̈nämaï ingæ̈impa, ante në änäni \r (Mäateo 9.14-17; Odoca 5.33-39) \p \v 18 Wäö mïñæ̈ në godäni tönö Paditeoidi tönö mänïñedë Wængonguï beyæ̈ ante ee ate cæ̈nämaï ïnönänimpa. Ïninque wadäni Itota weca pöninque änänitapa. \p —Wäö mïñæ̈ në godäni tönö Paditeoidi mïñæ̈ në godäni tönö tömënänique, Wængonguï beyæ̈, ante ee ate cæ̈nämaï ïnänipa. Bitö mïñæ̈ në godäni guiquënë quïnante Wængonguï beyæ̈ ante cædämaï ïnäni inte do cæ̈nänii. \p \v 19 Änäni ëñëninque Itota wæætë, \p —Onguïñængä në monguingä nänö wente ænte në pönäni baï ïnönäni inte botö mïñæ̈ në godäni ïñömö ædö cæte wæwente baï cæ̈nämaï inguïnänii. Edæ botö tönö watapæ̈ quëwënäni inte tömënäni ædö cæte wæwente baï cæ̈nämaï inguïnänii. \v 20 Wæætë ayæ̈ ate guiquënë, Monguingä, näni në änongä baï ïñömote wadäni ponte botö ïmote bæi ongöninque ö ænte gocædänimpa. Mänömaï cædäni ate botö mïñæ̈ në godäni ïñömö mänïñedë ate wæætë cæ̈nämaï inte wæcædänimpa, ante apæ̈nedinque Itota godömenque ïïmaï ante apæ̈negacäimpa. \p \v 21 “Waocä dicæ mïincoo æ̈ninque pedæncooga pönö tadömonguingäa. Mänömaï cæcä ïninque edæ mïincoo incæ dobæ gäänë tamonte guipite ate godömenque wänä tente baquënë. Mïnitö, Awente baï cæ̈nämaï inte waa quëwengæ̈impa, ante mïni änewënö guiquënë pedæncoo baï inte ëwenguïne ënepa. Codito nempo watapæ̈ quëwengæ̈impa, ante botö apæ̈nedö guiquënë mïincoo baï inte quëwenguïne ënepa. Ïninque ëwenguïne tönö quëwenguïne ædö cæte adoyömö ëñente cæquïï. \v 22 Ayæ̈ adobaï yowepæ̈ biïnömæ̈ mïïmæ̈ æ̈ninque waocä ædö cæte picæ̈ æ̈montaicadedë godö pe ñïñænguingää. Edæ picæ̈ æ̈montaicadedë pe ñïñængä ïninque yedæ æ̈æ̈ninque ætæwo goquïnö anguënë. Wæætë edæ æ̈montai mïincadedë pe ñïñænte ate yedæ æ̈æ̈ninque tæi æbæ̈nämaï ee ongonguï apa quëwëmïni,” ante Itota apæ̈negacäimpa. \s1 Guëmanguïönæ ïñonte tömëmö tä pete æ̈nänipa \r (Mäateo 12.1-8; Odoca 6.1-5) \p \v 23 Ayæ̈ ate guëmanguïönæ ïñonte Itota tömëmoncodë tæcæguedencodë gocantapa. Goyongä tömengä mïñæ̈ në godäni tömëmö inca tæcæ tä pe tä pe ænte idömæ godäni. \v 24 Adinque Paditeoidi guiquënë Itota ingante äninque, \p —Bitö mïñæ̈ në godäni æbänö cædänii, ante cöwä aquënë. Ïñæmpa, Guëmanguïönæ ïñonte mänïnö baï cædämaï ïedäni, ante dodäni näni wææ angaïnö ante ëñënämaï inte ïïnäni ëñënämaï inte quïmæ̈ cædänii. \p \v 25 Ante pïïñönänite Itota, \p —Docä Dabii wodi tömengä nänö në ëmïñæ̈näni tönö ömæpodäni pönï inte gæ̈wænte wædinque æbänö cægadänii, ante yewæ̈monte öñö incæ mïnitö ïñæmpa adämaï inte ämïni awædö. \v 26 Wængonguï quï, ante në godönänique cænguï impa, ante wææ näni angaïnö baï cædinque dodäni päö, Wængonguï quï, ante ñoncæ ñoncæ cædönänimpa. Incæte Abiatade wodi në godongä ñæ̈nængä pönï ïnongä nänö godöñedë mänïñedë Dabii wodi Wængonguï oncönë go guiidinque mänïï päö do ænte cæ̈ninque tömengä mïñæ̈ në godäni ïnänite godömenque godongä cæ̈nänitapa, ante yewæ̈monte öñö apa änewëmïnii. \p \v 27 Ante apæ̈nedinque Itota ayæ̈, \p —Wængonguï quïnante, Guëmanguïönæ, ante badongacäï, ante pönëmïni. Guëmancædänimpa, ante cædinque Wængonguï waomö beyænque ante, Mïnitö guëmanguïönæ, ante badongacäimpa, ante pönenguënëmïni ïmïnipa. Ædänidö mänïönæ ïñonte cædämaï ïnänii, ante pönëninque Wængonguï dicæ mänïönæ beyænque ante waodäni ïnänite badongantawogaa. Ædö cæte mänömaïnö ante pönëwëmïnii. \v 28 Ïninque botö Waobo në ëñagäïmo ïñömö Tæiyæ̈ Awënë ïnömo inte edæ guëmanguïönæ Awënë ïnömo ïmopa. Ayæ̈, Guëmanguïönæ ïñonte edæ æbänö cæquïï, ante adobo në Ämo ingaïmo ïmopa, ante Itota apæ̈negacäimpa. \c 3 \s1 Nï cömampoingä \r (Mäateo 12.9-14; Odoca 6.6-11) \p \v 1 Ïincayæ̈ ate Itota wæætë oodeoidi Wængonguï apæ̈necä näni ëñente yewæ̈mongainta ate näni odömöincönë go guiicantapa. Mänïñömö onguïñængä nï cömampote wædongä inte a ongongantapa. \v 2 Mänïñedë Paditeoidi pancadäniya, Itota wapiticæ̈ cæcä ïninque mönö wæætë pïinte angæ̈impa, ante në änewënäni inte cædönänimpa. Ñöwo ïñömö tömënäni, Guëmanguïönæ ï incæte Itota nï cömampoingä ingante, Waa bacæcäimpa, ante cæcä ïninque mönö mäo pïinte angæ̈impa, ante babæ cæcæte ante cöwä adänitapa. \v 3 Ante cöwä ayönäni nï cömampoingä ingante Itota, \p —Bitö ængæ̈ gantidinque tæcæguedë pö næ̈ gongæ̈e. \p \v 4 Äninque wæætë në pïinte ancædäni ïnänite äninque, \p —Guëmanguïönæ ïñonte mönö æbänö cæquënëmö ïmöö, ante wææ angatïï. Mönö edæ waa cæquënëmö ïmompa, ante pönëmïnitawo. Wæætë edæ, Wënæ wënæ cæquënëmö ïmompa, ante pönëmïnitawo. Quëwencædänimpa, ante mönö waa cæquënëmö ïmompa, ante pönëmïnitawo. Wæætë, Wæncædänimpa, ante mönö wæ̈nonguënëmö ïmompa, ante pönëmïnitawo. Mänömaï ante Itota angä ïninque tömënäni edæ pæ wëënedänitapa. \v 5 Adinque tömengä ænguï badinque tömënäni ïnänite æ̈mætæ̈ gomö æ̈mætæ̈ gomö adinque edæ, Mïmö ömædëïnäni incædö, ante wædinque nï cömampoingä ingante, \p —Pædæ pompobi, angä ëñëninque pædæ pompodinque në cömampodingä incæ ædæmö waa empocä bapocantapa. \v 6 Adinque edæ Paditeoidi guiquënë wadæ tao godinque Edodeidi tönö bee tëninque, Mönö æbänö cæte Itota ingante wæ̈nömö wænguingää, ante godongämæ̈ pönëninque tedegadänimpa. \s1 Gäwapæ̈ wedeca nanguï ïnäni pönänipa \p \v 7 Itota ïñömö tömengä nänö në ëmïñæ̈näni tönö wadæ tao godinque gäwapæ̈ wedeca godäni adinque Gadideabæ quëwënäni nanguï ïnäni tee empote godänitapa. \v 8 Ïninque wadäni Oodeabæ, Eedotadëë, Idömeabæ, Oododänö æ̈mæ̈mäa, Tido eyequeï, Tidöö eyequeï mänïñömö quëwente tededinque, Itota mänömaï cæcampa, ante tededäni ëñente wædinque bacoo ïnäni mänïömæ tömäo quëwënäni inte tömengä weca pönänitapa. \v 9 Adinque Itota, Goto gongæ̈näni wæcæ wæ, ante pönëninque tömengä mïñæ̈ cöwë në godäni ïnänite, Wipo ænte pömïni ate botö wipodë wäï wocænte owocæboimpa, angantapa. \v 10 Wëënë ïñömö, Itota nanguï ïnäni ïnänite gampocä waa badänipa, ante në adïnäni inte tömënäni ñöwo, Mönö gampo cæte waa bacæ̈impa, ante cædinque goto gongæ̈näni wædinque mänömaïnö ante änongäimpa. \p \v 11 Ayæ̈ Itota ingante adinque wënæidi në wentamö ëwocadäni incæ tömengä önöwa gäänë ædæ wææ̈ninque, \p —Bitö Wængonguï Wëmi ïnömi ïmipa töö, ante Yæ änänitapa. \v 12 Ëñente wædinque Itota wæætë, Botö æbodö ïmoo, ante cöwë änämaï inguënë quëwëmïnii, angacäimpa. \s1 Itota angä ate dote ganca ïnäni në gode änäni badänipa \r (Mäateo 10.1-4; Odoca 6.12-16) \p \v 13 Ayæ̈ änanquidi æidinque Itota, Ïïnäni ïnänite ämo poncædänimpa, ante aa pecä tömengä weca pönänitapa. \v 14 Pönäni ate tömengä dote ganca ïnäni mänimpodäni ïnänite, Mïnitö botö mïñæ̈ quëwëñömïnite botö wadäni weca da godömo gote apæ̈nemïni ëñencædänimpa, äninque, Botö beyæ̈ në gode ämïni incæmïnimpa, angacäimpa. \v 15 Ayæ̈ pönö apæ̈nebo ëñëninque mïnitö tæ̈ï ëmömïni inte wënæidi ïnänite në ämïni badinque wido cæcæmïnimpa. \v 16 Tömengä dote ganca nänö apænte æ̈näni ïñömö ïïmaï ëmönönänimpa. Tänocä Timönö ëmongä incæte Itota wawo Pegodo pemongacäimpa. \v 17 Tebedeo wodi wëna Tantiago tönö Wäö näna caya në yedæ tededa ïna adinque Itota, “Detæbo nänömoda baï ïnapa,” ante, Mæ̈mæ̈ beyæ̈, ante Boänede pemongacäimpa. \v 18 Ayæ̈ Æntade, Pedipe tönö Batodömëë, Mäateo tönö Tömato, Adepeo wengä Tantiago tönö Tadeo ïnänitapa. Ayæ̈, Mönö ömæ ingæ̈impa, ante nanguï cædongä inte wacä Timönö ingantapa. \v 19 Ayæ̈ Itota ingante odömonte në godonguingä Codaa Icadiote näni änongä ingacäimpa. Mänimpodäni ïnänite Itota angä në gode änäni bagadänimpa. \s1 Wënæ tönö cæcä ïmaingampa, ante wapiticæ̈ änänipa \r (Mäateo 12.22-32; Odoca 11.14-23, 12.10) \p \v 20 Ayæ̈ ate Itota oncönë pongacäimpa. Pongä adinque bacoo ïnäni wæætë pö pö goto gongæ̈näni adinque wadäni guiquënë, Itotaidi quïodö cænguïnänii, ante wædönänimpa. \v 21 Ayæ̈, Quïmæ̈. Ocai edæ ömædæcacä pönente baï cæcämæ̈æ̈, ante pönente tededönänimpa. Mänömaïnö ante tededäni ëñëninque Itota guiidënäni guiquënë tömengä ingante bæi ongonte æncæte ante wadæ pönänimpa. \p \v 22 Ayæ̈ në wææ odömönäni guiquënë Eedotadëë quëwente pöninque, “Ïñæmpa wënæ awënë Beedeboo tönö quëwengä inte Itota mäningä tönö cædinque wënæidi ïnänite wido cæcä ïmaingampa,” ante tedewënäni. \p \v 23 Ëñente wædinque Itota aa pecä pönäni ate, “Tatäna mïni änongä ïñömö nämä incæ ædö cæte wido cæquingää, ante ëñencæmïnimpa, ante botö, Inguipoga æbänö cædänii, ante odömömo aedäni. \v 24 Awënë odeye nempo quëwënäni ïñömö pïïnäni badinque näëmæ̈ wæætedö wæætë cædäni ïninque awënë odeye nänö ömædempote wæquinque tömënäni nämä ëwente cædänipa. \v 25 Ayæ̈ adocönë owocabo incæ adoyömö godongämæ̈ quëwënïnäni incæ näëmæ̈ wæætedö wæætë cædäni ïninque tömënäni oncö woquinque näwæ̈ gobaïnänipa. \v 26 Ayæ̈ Tatäna nempo quëwënäni ïñömö edæ näëmæ̈ pïinte badinque wæætedö wæætë cædinque tömengä ingante wido cædäni ïninque Tatäna dicæ tömënäni awënë ïmaingää,” ante Itota odömonte apæ̈necantapa. \p \v 27 Ayæ̈, “Në tæ̈ï pïñængä ingante wïï goto wïninque waocä ædö cæte tömengä oncönë guiite mäincoo ö ænguingää. Edæ në ëacä ingante bæi ongonte goto winte ate pö guiite ö æ̈näni baï botö ïñömö wënæ inte në bæi ongonte wido cæbo ïmopa,” angantapa. \p \v 28 Ayæ̈, “Näwangä apæ̈nebo ëñëedäni, angantapa. Mïni waocabo wënæ wënæ cæmïni incæ wadäni ïnänite godö babæ änewëmïni incæte edæ Wængonguï wæætë tömänö ante pönö ñimpo cæcä beyænque quëwencæmïnimpa. \v 29 Wæætë Wængonguï Tæiyæ̈ Waëmö Önöwoca ingante waocä godö babæ ante wënæ wënæ apæ̈necä ïninque tömengä æ̈mæ̈wo wentamö mongængä bagaingä ïninque cöwë wantæpiyæ̈ wentamö mongæncæcäimpa. Mänömaï beyæ̈ Wængonguï ñöwopämo ïñonte ñimpo cædämaï inte ïincayæ̈ pömämo ïñonte adobaï ñimpo cædämaï inte cöwë pancæcäimpa,” ante Itota apæ̈negacäimpa. \p \v 30 Äninque, Mïnitö botö ïmote, Bitö wënæ në wentamö ëwocacä tönö quëwente cæbaïmipa, ämïnitawoo. Ïñæmpa, Wængonguï Tæiyæ̈ Waëmö Önöwoca tönö quëwente cæbo apa änewëmïnii, ante Itota apæ̈negacäimpa. \s1 Itota badä tönö tömengä biwïidi \r (Mäateo 12.46-50; Odoca 8.19-21) \p \v 31 Ayæ̈ Itota wäänä tömengä biwïidi tönö mänïï näni ponque pö do pöninque yabæque ayæ̈ ongöninque, Guii äñete tae. \v 32 Änäni ëñente äñecæte ante ponte apæ̈necä ëñëninque wadäni Itota weca contate ongönäni Itota ingante wæætë apæ̈nedinque, \p —Bitö badä bitö biwïidi tönö bitö ïmite ante oncodo ponte yabæque ongönänipa cæbii. \p \v 33 Ante äñönänite, \p —Botö badä ædänö ïnää ante ämoo, ante pönëmïni. Ayæ̈ botö biwïidi ædänidö ïnänii ante ämoo, ante pönëmïni. \p \v 34 Äninque godämæ̈ contate ongönäni ïnänite adinque, \p —Ïïnäni ïñömö edæ botö badäidi botö biwïidi ïnönäni ïnänipa, ante mänömaïnö ämo abaïmïnipa. \v 35 Edæ Wængonguï nänö änö baï ëñente æcänö cæte quëwëna mäningä botö biwï ingampa. Mäningä botö biwinque ingampa. Mänïnä botö badä ïnampa, ämo abaïmïnipa, ante Itota apæ̈negacäimpa. \c 4 \s1 Waocä nänö quiyadö ante odömonte apæ̈necampa \r (Mäateo 13.1-9; Odoca 8.4-8) \p \v 1 Wæætë gäwapæ̈ yæwedeca gote odömoncæ cæyongä nanguï ïnäni tömäo goto ponte ongönäni adinque Itota wipodë go guiite tæ̈ contate wäï wocænte owoyongä tömënäni ayæ̈ gäwapæ̈ yæwedecaque ömaaque ongönänitapa. \v 2 Ïninque tömënäni ïnänite nanguï pönï odömöninque Itota, Wængonguï Awënë nempo quëwëninque æbänö cæquïï, ante ëñencæmïnimpa, ante botö ïmæca quëwënäni näni cæïnö ante odömonte apæ̈nebo ëñëedäni. \p Äninque ïïmaï ante odömonte apæ̈necä ëñengadänimpa. \v 3 “Apæ̈nebo ëñëedäni. Waocä në quiyadongä ïñömö quiyacæ gocampa. \v 4 Gote quiyayongä pancamonga taadö ïñömö eyepote wææ̈mompa. Taadö wæænte eyepodïmö öñöñonte ayamöidi pöninque dobæ ade cæ̈nänipa. \v 5 Pancamonga guiquënë dicamontaa onguipoi woyedömö ïñömö eyepote wææmpa. Onguipoi woyedömö öñömö inte pæquïnämaï quingæ̈ tä bocate pædinque æ̈monga æipa. \v 6 Ïninque oguïmento yæyæ̈më guiwadämaï inte cöñe bawadämaï ïñonte nænque tï näwäñö wänä cacadinque edæ guingo icate näñe wæmpa. \v 7 Pancamonga guiquënë ömentacodë nänö eyepodïmö ïñömö pæquïnämaï tä bocate gä æiyonte ömentacoo pö incootonque ganta cæca ate näñe wæmpa. Wampo incapa pæquïï. \v 8 Waëmonguipoga quiyadïmö guiquënë tä bocate waa pædinque tömëmö nanguï pönï godömenque incapa. Pancawæncaa edæ todëinta ganca, pancawæncaa teitenta ganca, pancawæncaa tiëë ganca mänimpomö incapa. Quiyacä nänö quiyadö ante edæ botö mäninque ante apæ̈nebopa.” \p \v 9 Mänömaï impa, ante ïinque apæ̈nebopa. Ëamonca ongonte edæ ëñëedäni, ante Itota apæ̈negacäimpa. \s1 Önömoncaque ëñente pönënämaï ïnänipa, ante \r (Mäateo 13.10-17; Odoca 8.9-10) \p \v 10 Ayæ̈ ate nanguï ongönïnäni dæ godäni ate Itotaidi adodänique ongöñönäni edæ, Dote, ante näni gocabo tönö wadäni tömengä mïñæ̈ godäni tönö tömengä weca ponte änänitapa. Itota ëñëmi. Bitö mänïnö ante apæ̈nedinque æbänö ante odömoncæte ante apæ̈nebitawo. \v 11 Äñönänite, “Wængonguï Awënë Odeye ïñömö æbänö awëmö cæcää, ante mïni waocabo wëënëñedë ëñënämaï ïnïnö incæte ñöwo edonque pönö apæ̈nebo ate mïnitö adomïnique në ëñëmïni bamïnipa. Gobæ ongönäni ïnänite apæ̈nedinque, Inguipoga quëwënäni näni cæï baï impa, ante botö pancaa ante odömonte apæ̈nebo ëñënänipa. \v 12 Dodäni Wængonguï beyæ̈ apæ̈nedinque ïïmaïnö ante yewæ̈mongadänimpa. Wængonguï nänö në ñimpo cæquënënäni ïnämaï ïnäni inte tömënäni ïñömö awincaque adinque wïï ædæmö adäni inte önömoncaque ëñëninque ædæmö ëñënämaï ïnäni inte edæ ocæ̈ ëmænte pönämaï incædänimpa, ante yewæ̈mongadänimpa. Mänömaï ïinque bacæ̈impa, ante beyænque botö tömënäni ïnänite wïï edonque apæ̈nebopa,” ante Itota apæ̈necantapa. \s1 Quiyacä nänö cæïnö ante pönente ïïmaïnö ante ëñëgæ̈impa \r (Mäateo 13.18-23; Odoca 8.11-15) \p \v 13 Itota ayæ̈ tömënäni ïnänite godömenque apæ̈necantapa. “Botö mänïnö inguipoga näni cæïnö ante do odömonte apæ̈nebo ëñëninque mïnitö ëñënämaï ïmïnitawo. Ïninque ñöwo godömenque odömonte apæ̈nebo incæte mïnitö ædö cæte godömenque ëñenguïmïnii.” \p \v 14 “Ïïmaï impa. Në apæ̈necä ïñömö tömëmö quiyate baï cædinque Wængonguï tömengä nänö apæ̈nedö ante apæ̈necampa. \v 15 Pancadäniya guiquënë taadö eyepote wææ̈nïmö baï ïnäni inte Wængonguï nänö apæ̈nedö ante ëñëninque mïmöno pönënämaï ïñönänite ayamö ade cængä baï Tatäna incæ ponte ö ængampa. \v 16 Wadäni guiquënë dicamontaa woyedömö ïñömö eyepote wææ̈nïmö baï ïnäni inte tömënäni Wængonguï nänö apæ̈nedö ëñëninque quingæ̈ Ao ante watapæ̈ todänipa.” \p \v 17 “Ayæ̈ ate adodäni wantæ ïñö quëwëñönänite wadäni Wængonguï nänö apæ̈nedö beyæ̈ pïïnäni wædänipa. Ayæ̈ wadäni wënæ wënæ cæcæte ante togænte pänäni wædänipa. Ïninque oguïmento yæyæ̈më guiwadämaï näñe wænte baï ïnäni inte tömënäni guïñente wædinque ëmö cæte godänipa. \v 18 Ayæ̈ wadäni guiquënë ömentacodë eyepote wææ̈nïmö baï ïnïnäni inte Wængonguï nänö apæ̈nedö ëñëñönäni, \v 19 inguipoga quëwente quïëmë beyænque mönö wæpämo pompa. Ayæ̈, Mäincoo beyænque toquïmo, ante näni oda cæte wæwëmämo pöninque wacoo wacoo näni æ̈ïnënö pöninque edæ ömentacoo ñancate cæ baï cæyonte Wængonguï nänö apæ̈nedïnö incæ incadämaï baï bapa. \v 20 Onguipoga wainguipoga quiyadïmö baï ïnäni guiquënë tömënäni Wængonguï apæ̈nedïnö ëñente Ao äninque wede pönënäni inte tömëwæ̈ incate baï Wængonguï beyæ̈ nanguï cædänipa. Pancadäniya todëinta ganca incate baï nanguï cæyönäni, pancadäniya godömenque teitenta ganca incate baï cædänipa. Pancadäniya nanguï pönï tiëë ganca incate baï cædänipa,” ante Itota apæ̈necä ëñënänitapa. \s1 Gongapæncade ante odömonte apæ̈necampa \r (Odoca 8.16-18) \p \v 21 Ayæ̈ tömënäni ïnänite Itota ïïmaï odömöninque apæ̈necantapa. “Waomïni gongapæncade tï wodönodinque dicæ owætadë boo cæcamïniyaa. Dicæ möïmoga æ̈nömengadæ̈ ïnö mäo concæmïniyaa. Wæætë edæ wæ̈nömënæcapaa concæmïni ñäö bæco amïnipa. \v 22 Quïnö ante wë wodonte baï ï ïñömö mänïnö ante ïincayæ̈ ate tadonte edonque ate baï ëñenguinque ñöwo wë wodonte impa. Quïnö bee ocate baï ï ïñömö mänïnö ïincayæ̈ ate wi æncate edonque aquinque ñöwo bee ocate impa. \v 23 Ëamonca ongonte ëñenguënë cæmïnii,” angantapa. \p \v 24 Ayæ̈ tömënäni ïnänite godömenque apæ̈nedinque Itota, “Önömonca ëñëninque ëñenguënë cæmïnii. Mïnitö mïni tee mante godoncade incæ adocadeca tee mäninque Wængonguï mïnitö ïmïnite adodö pönöninque godömenque ayæ̈ pönongä æncæmïnimpa. \v 25 Edæ në ëacä ingante godönäni ængä baï në ëñengä ingante godö apæ̈nebo ëñente entawëninque tömengä godömenque ëñente bacæcäimpa. Në ëadämaï ingä guiquënë tömengä wædænque pönï nänö mäincoo ïñonte mänincoo tömancoo ö æ̈näni wæcä baï në ëñënämaï ingä adobaï tömengä wædænque pönï nänö ëñente entawënö ïñonte ö ænte baï cæbo dæ ba ate wæcæcäimpa.” Mänömaïnö ante Itota tömengä ëmïñæ̈näni ïnänite odömonte apæ̈necä ëñënänitapa. \s1 Guiyämö pæpa, ante odömonte apæ̈necä \p \v 26 Ñöwo ïñömö öömaque ongönäni ïnänite godömenque odömöninque Itota ïïmaï ante apæ̈negacäimpa. “Waocä quiyacä ate awëmö pæ baï inte Wængonguï Awënë Odeye pönö cæcä ate tömengä nempo në quëwënäni awëmö yebæ̈ninque bacoo pönï badänipa. Apæ̈nebo ëñëedäni. Waocä gönea quiyate ate, \v 27 woyowotæ̈ mö ñöninque baänæ ñäni ömæ̈möñongä ïïmö ïñö ïïmö ïñö tömëmö nänö quiyadïmö incæ awëmö tä bocate pæpa. Waocä ïñömö, Æbämë cæte tä bocate pæpa, ante acantawogaa. \v 28 Edæ onguipo beyænque tömengä nänö quiyadïmö incæ tä bocate pædinque æ̈monga æi cænguïmæ baate ate ayæ̈ cænguï yagapa. \v 29 Yaga adinque, Amïñate cænguï bapa, ante edæ pete ængampa,” ante odömonte Itota apæ̈negacäimpa. \s1 Möotatamö guidïmö ante odömonte apæ̈necampa \r (Mäateo 13.31-32; Odoca 13.18-19) \p \v 30 Ayæ̈ godömenque apæ̈nedinque Itota, “Wængonguï Awënë Odeye nempo æbänö quëwënäni, ante mönö quïnö odömonte ate ëñenguïï. Edæ, Inguipoga quïnö pæte yebænte baï ï adinque, Mänïnäni adobaï yebæ̈nänipa, ante ëñengæ̈impa. \v 31 Ïïmaï impa. Möotatamö mïni ænte quiyamö guidïmö pönï ï baï wamö mïni quiyamö adomonque incæ adobaï guiyämö pönï ï ïñömö edæ dæ ampa. \v 32 Incæte möotatamö ïñömö tä bocate pædinque möotatawæ̈ edæ ocäñequi doyæ̈ pæwæ̈ bapa. Wïï tömää ocäñequi mïni quiyadïwæ̈ baï edæ ocäa ïnämaï inte möotatawæ̈ ïñömö edæ ñæ̈næ̈ awæ̈ impa. Adinque tömëwæ̈ ibæ̈ñömö ayamöidi gänë ïñömö ponte ongönänipa. Möotatamö guidïmö incæ mänömaï pæ baï Wængonguï Awënë nempo quëwënäni ïñömö wædænque ïnïnäni incæ nanguï yebænguïnäni ïnänipa,” ante Itota odömonte apæ̈negacäimpa. \s1 Inguipoga näni cæï baï impa, ante Itota odömongampa \r (Mäateo 13.34-35) \p \v 33 Ayæ̈ Itota, Wængonguï Awënë nempo quëwëninque æbänö cæquïï, ante ëñencædänimpa, ante ïmæca quëwënäni näni cæïnö ante godömenque nanguï pönï odömöninque godongämæ̈ ongönäni näni ëñenganca apæ̈nedinque idæwaa. \v 34 Mänïnonque baï odömonte apæ̈nedinque tömënäni ïnänite cöwë godömenque apæ̈nedämaï ïnongäimpa. Incæte tömengä mïñæ̈ në godäni adodänique ongöñönänite Itota edonque pönï, Mänömaï impa, ante tömänö ante apæ̈necä ëñengadänimpa. \s1 Itota angä ëñente woboyæ̈ æpæ̈ næ̈ gongæmpa \r (Mäateo 8.23-27; Odoca 8.22-25) \p \v 35 Mänïönæ gäwadecæ̈ bayonte Itota tömengä ëmïñæ̈näni ïnänite, \p —Gäwapæ̈ æ̈mæ̈mäa taocæ̈impa. \p \v 36 Äninque ömaa ongönäni ïnänite ëmö cæte taocæ cædinque tömengä nänö apæ̈nedimpodë adopodë ayæ̈ contayongante mantadäni taocantapa. Adinque wadäni wapodë godongämæ̈ taodänitapa. \v 37 Tao wogaa goyönäni woboyæ̈ ïñontobæ̈ nanguï pönï pæ̈mæ̈ninque æpæ̈ mængonta mængonta pöninque gao gao wipodë änëñö, \v 38 Itota yæmïñæmpo bee podoncate mö ñongantapa. Ömæ̈moncæcäimpa, ante tao cædinque, \p —Awënë, bete wæncæ cæmompa mö ñömii. \p \v 39 Änäni ëñëninque ñäni ömæ̈monte ængæ̈ gantidinque, \p —Woboyæ̈, pæ̈mæ̈nämaï ïmäwe. Gäwapæ̈ incæ cædämaï næ̈ gongæ̈mäwe. \p Ante äñongä woboyæ̈ pæ̈mæ̈nämaï ïñö gäwapæ̈ incæ næ̈ gongæ̈ninque ñancæ ñancæ gongæ̈mæ̈nimpa. \v 40 Ayæ̈ tömënäni ïnänite, \p —Mïni pönëegade, quïmæ̈ guïñëwëmïnii. \p \v 41 Äñongä tömënäni ancai guïñëninque nämäneque tededinque, \p —Æcämë inte angä ëñente woboyæ̈ incæ æpæ̈ incæ gongæmpa, ante guïñente wægadänimpa. \c 5 \s1 Wënæ wentamö ëwocacä tönö në quëwengä \r (Mäateo 8.28-34; Odoca 8.26-39) \p \v 1 Ïninque Itotaidi mänïï æ̈mæ̈mäa tao godinque Guedatabæ pö ti wææ̈nänitapa. \v 2 Itota mänömaï pöninque gäwapæ̈ tao ti wæængä adinque onguïñængä wënæ wentamö ëwocacä tönö në quëwengä ïnongä inte edæ waodänido quëwente tao bee tengantapa. \v 3 Tömengä waodänido cöwë në quëwengä ingante ædö cæte goto winguïnänii. Daagömenca incæ tæ̈æ̈mö impa goto winguïnänii. \v 4 Ëno pönö goto wïmænte wææ̈ ëno pönö goto wïwate bacæcäimpa, ante ancaa cæyönäni tömengä daagömë wangö ñæ̈ wangö ñæ̈ cædongäimpa. Æcämenque incæ tæ̈ï pïñængä inte tömengä ingante ænguingää. Edæ dæ änongäimpa. \v 5 Itædë incæ woyowotæ̈ incæ tömengä änanquidi æite wææ̈ waodänido pö änanquidi æite wææ̈ ocæ̈ ëmænte pö pö cæte Yæ yæ äninque dicaca nämä incæ äwæ̈nonga äwæ̈nonga cæte wencata baï ëñate quëwënongäimpa. \v 6 Ïninque Itota go dibæ pongä adinque tömengä quingæ̈ pogodo godinque Itota weca ædæ wææ̈ninque, \v 7 ogæ̈ tededinque, \p —Itota ëñëmi, bitö në Æibæ Quëwengä Wængonguï Wëmi ïnömi incæ quïmæ̈ botö weca pöwëë. Edæ, Ämogate wæcæcäimpa, ante botö ïmote cædämaï ïmäwe, ante nanguï angantapa. \p \v 8 Edæ tömengä tæcæ pö bee tëñongante wënæ ingante Itota ïïmaï ante äningä ïnongäimpa. \p —Wentamö në wentamö ëwocabi inte ämo ëñëe. Bitö waocä baonga guiidëmi inte ñöwo tao gobäwe, ante Itota täno angä ëñente wædingä inte wënæ ñöwo, Cædämaï ïmäwe, angantapa. \p \v 9 Ïninque Itota, \p —Bitö æmömidö ïmii. \p Äñongante, \p —Tontadoidi tæiyæ̈näni adinque, Deguiönö, änänipa. Mönitö adobaï tæiyæ̈ pönï ïmönipa, ante botö ëmöwo adobaï Deguiönö ëmömopa. \p \v 10 Ante apæ̈nedinque ayæ̈, Mönitö ïmönite wabæca wido cædämaï incæbiimpa, ante ancaa angantapa. \v 11 Mänïñömö odæ̈ wængänäidi nanguï ïnäni eyequeï änanquidi a cængönäni adinque, \v 12 wënæidi incæ Itota ingante, \p —Ïï odæ̈ wængänäidi weca ämi godinque tömënäni baönë guiite quëwëmönie. \p \v 13 Ante tedete äñönänite Itota Ao angä ëñente wædinque wënæidi wentamö ëwocadäni ïñömö tao gote odæ̈ wængänäidi baönë go guiidänitapa. Ïninque odæncato dote mïido ganca ïnäni incæ ontacamö cægöninque tömäne to wæi gäwapæ̈no pogodo wæi guiite becadote capo wæ̈nänitapa. \p \v 14 Becadote wæ̈näni adinque odæ̈ wængänäidi në aadïnäni guiquënë pogodo wodii wïnonte tömënäni quëwëñömö mäo bee tente apæ̈nedinque idömæ mäo gode ä gode ä cæte, Itota mänömaï cæcä wæmönipa, ante apæ̈nedäni ëñëninque wadäni, Æbänö cæcäï, ante acæte ante pönänitapa. \v 15 Itota weca ponte ayönäni wënæidi tönö në quëwëningä incæ ñöwo önonganque bate weocoo ëñacä inte tæ̈ contate ongongä adinque tömënäni, Mönö Deguiönö ënempocä äningä ingampa, ante guïñente wægadänimpa. \v 16 Në adïnäni guiquënë ñöwo pönäni ïnänite apæ̈nedinque, Wënæ ënempocä ïningä ingante Itota æbänö cæcäï, odæ̈ wængänäidi ïnänite Itota æbänö cæcäï, ante apæ̈nedäni. \v 17 Ëñëninque tömënäni wæætë Itota ingante, Mönitö weca quëwënämaï gobäwe, änäni. \p \v 18 Ëñente wædinque wipodë go guiicæ cæyongante wënæidi inte quëwëningä ïñömö, Bitö mïñæ̈ mäobi goboe. \v 19 Äñongante Baa äninque Itota, \p —Tömëmi oncönë gote, Wængonguï Awënë wënæidi ïnänite wido cæcä önömoque baboï amïnipa, ante bitö guiidënäni ïnänite mäo apæ̈nebi ëñencædänimpa. Ayæ̈, Botö wæwente quëwëñömote tömengä guëa wæwente baï pönente pönö cæcä waa batabopa, ante apæ̈nebi ëñencædänimpa. \p \v 20 Itota angä ëñëninque wadæ godinque tömengä Decapodibæ mäo, Itota waa cæcä waa batabopa, ante apæ̈necä. Ëñente wædinque tömänäni, Æ æbänö cæte mänömaï waa bacäï, ante guïñente wægadänimpa. \s1 Gaido wëñængä beyæ̈ cæcæ goyongante \s2 onquiyængä Itota weocoo gampocampa \r (Mäateo 9.18-26; Odoca 8.40-56) \p \v 21 Mänïï wipodë guiite tömengä ïmæ̈mäa ta ti wæængä ate nanguï ïnäni acæte ante pö goto goto godämæ̈ gongæ̈nänitapa. Itota ayæ̈ gäwapæ̈ wedeca ongongantapa. \v 22 Ayæ̈ ongöñongä wacä oodeoidi odömöincö awënë ïnongä inte tömengä ëmöwo Gaido ïñömö Itota ingante adinque pöninque tömengä önöwaca gäänë ædæ wææ̈ninque, \v 23 tömengä ingante, \p —Botö wëñængä baquecä ïñömö edæ dobæ wæncæ cæcampa cæbii. Bitö ponte tömengä ingante gampobi waa bate quëwencæcäimpa, ante nanguï angantapa. \p \v 24 Gaido mänömaï angä ëñëninque Itota wæætë tömengä mïñæ̈ gocantapa. Idömæ goyongante nanguï ïnäni bee tente goto goto pönäni. \v 25 Ïninque godämæ̈ ongönäni tönö onquiyængä adocanque wantæpiyæ̈ dote wadepo ïñonte wepæ̈ wantæ bidämaï cöwë wææ̈ wæwëningä inte adobaï ponte tömënäni mïñæ̈ gocantapa. \v 26 Doyedë ïñömö onquiyængä waa bawënencæte ante cædinque tömengä quincoo tömancoo eyepote pædæ godongä æ̈ninque dotodoidi tæiyæ̈näni cædäni caate wæcä incæte tömengä waa bawënënämaï inte godömenque wënæ wënæ bate wædongäimpa. \p \v 27 Mänömaï quëwente wæyongante wadäni, Itota mänömaï cæcampa, ante tededäni ëñente wædinque tömengä ñöwo goto pönäni tönö pöninque Itota önöñabæca ïnö ponte weocooque godö gampocantapa. \v 28 Edæ, “Tömengä weocooque gampote waa bawënëmote,” ante pönëningä inte, \v 29 tömengä godö gampoyongä wepæ̈ nänö gowete wæwënïmæ̈ wantæ bi ate tömengä, Wantæ biwënëmopa, ante önöwënenque pönengantapa. \v 30 Itota ïñömö, Æ, tæ̈ï pïñænte botö entawënö incæ edæ wacä beyæ̈ cæquinque do gotimpa, ante wæwënente awædö, äninque goto gongæ̈näni tæcæguedë næ̈ gongæ̈ninque dadi ëmænte cöwä adinque, \p —Botö weocoo æcänö pönö gampodaï, angantapa. \p \v 31 Äñongante tömengä nänö në ëmïñæ̈näni guiquënë, \p —Ënodäni pönänipa aquïmii. Æcänö gampodaï, ante ämii. \p \v 32 Wææ änäni incæte tömengä, Æcänö botö ïmote wede pönëninque gampodaï, ante godömenque tömäo cöwä cöwä acantapa. \v 33 Ayongante onquiyængä guiquënë, Wampo bawënëmopa, ante pönëningä inte nanguï guïñëninque do do wäate wædinque Itota weca ponte ædæ wææncate tömänö ante töingä apæ̈necä ëñengantapa. \v 34 Apæ̈necä ëñëninque Itota wæætë, \p —Onquiyæ̈mi ëñëmi. Bitö wede pönënö beyæ̈ edæ wampo bawënëmipa. Ñöwo edæ wædämaï inte waa godinque nö bawënente quëwëe, angantapa. \p \v 35 Ante tæcæ apæ̈neyongä oodeoidi odömöincö awënë Gaido oncönë quëwënäni mänïñedë pöninque edæ Gaido ingante apæ̈nedänitapa. \p —Bitö wengä ïñömö ñöwo æ̈mæ̈wo wængampa cæbii. Ñöwo Awënë në Odömongä ingante quïnante godömenque anguïï. \p \v 36 Ante ponte äñönänite Itota tömënäni æbänö tededäni ante ëñënämaï inte baï cædinque oodeoidi odömöincö awënë Gaido ingante apæ̈nedinque, \p —Guïñënämaï inte önonque wede pönëe, angantapa. \p \v 37 Ayæ̈ godongämæ̈ ongönäni ïnänite, Ee ongöedäni, äninque Pegodo ingante, Tantiago tönö Wäö näna caya ïnate mänimpodänique ïnänite ænte gocantapa. \v 38 Tömënäni tönö godinque Itota tömënäni odömöincö awënë oncönë ponte ayongä mänincönë waodäni nanguï cægöninque edæ Ca ca wædinque ogæ̈ tedete Yæ yæ änäni acantapa. \v 39 Adinque Itota oncönë guiidinque, \p —Quïmæ̈ ogæ̈ tedete cægöwëmïnii. Quïmæ̈ Ca ca wæmïnii. Ïñæmpa ïñömö wëñængä wodi edæ wïï æ̈mæ̈wo wængantapa. Edæ mö ñongampa. \p \v 40 Ante apæ̈necä ëñëninque tömënäni, Angantedö amïni, ante tömengä ingante badete todänitapa. Itota wæætë edæ, Gä goedäni, angä oncodo tao godänitapa. Ïninque wëñængä wæmpo tönö wäänä ïnate Itota tömengä mïñæ̈ në pönïnäni tönö mänimpodänique ïnänite ænte manguicä wëñængä wodi nänö öñoncönë wäänë guiidänitapa. \v 41 Wëñængä wodi ingante Itota pædæ wææmpo bæi ongonte töö æ̈mæ̈ninque, \p —Tadita cömi, äninque mönö tededö, “Wëñæ̈mi onquiyæ̈mi ængæ̈ gantibi,” angantapa. \p \v 42 Angä ëñëninque wëñængä baquecä dote wadepo ëñadingä inte dobæ ængæ̈ gantite dao dao gocä. Adinque tömänäni ancai guïñente wædänitapa. \v 43 Itota wæætë, Botö æbänö cæboo, ante mïnitö mäo apæ̈nedämaï ïedäni. Äninque edæ wëñængä beyæ̈ cænguï angä godöna cængantapa. \c 6 \s1 Näatadeta ïñömö ponte Itota apæ̈necampa \r (Mäateo 13.53-58; Odoca 4.16-30) \p \v 1 Itota wadæ godinque tömengä mïñæ̈ në godäni tönö tömengä nänö pægaïñömö pongadänimpa. \v 2 Ayæ̈, Guëmanguïönæ impa, äninque Itota tömënäni odömöincönë go guiidinque tæcæ odömonte apæ̈necä ëñëninque mänïñömö ongönäni nanguï ïnäni guïñente wædinque näni caboque tededänitapa. \p —Ïingä ïñæmpa ædö cæte nanguï ëñente apæ̈necää. Æbänö cæquïï, ante æcänö tömengä ingante godö odömongä adinque tömengä mänömaï bamönengæ̈ cæcää, ante ëñencæte ante wæmönipa. \v 3 Ïingä ïñæmpa mönö awæmpa në tïmöwengä ïmaingä inte bamönengæ̈ mänömaï cæcampa, ante awædö. Edæ Mäadiya wengä ïnongä inte tömengä ïñömö önönänique mëmö ingampa. Tantiago tönö Ootee, Codaa tönö Timönö tömënäni mëmö ïnämaï ingantawogaa. Tömengä biwinqueidi incæ mönitö tönö wïï ongönäni atamöö. \p Ante pönente wædinque tömengä beyæ̈ ante pïinte badänitapa. \v 4 Ïninque pïinte badäni adinque Itota wæætë angantapa. \p —Ïñæmpa, Wængonguï beyæ̈ në apæ̈necä inte tömämæ gote apæ̈neyongante tömengä ingante waa adänipa. Wæætë tömengä nänö pægaïñömö ponte apæ̈neyongante mänïñömonque wæætë wïwa adänipa. Tömengä nänö guiidënäni tönö tömengä oncönë owodäni tönö mänimpodänique tömengä ingante wïwa adänipa töö. \p \v 5 Äninque Itota adopoque adopoque gampocä waa badänitapa. Mänömaï wædænque cædinque tömengä, Ædö cæte gomonga cæquïmoo. \v 6 Äninque, Mïni pönëegade. Quïnante pönënämaï ïmïni, ante wægacäimpa. \s1 Wængonguï Awënë ingantedö ante apæ̈needäni, ante Itota angä godänipa \r (Mäateo 10.5-15; Odoca 9.1-6) \p Ayæ̈ wayömö näni quëwëñömö wayömö näni quëwëñömö mäo odömöninque Itota apæ̈necä ëñengadänimpa. \v 7 Ayæ̈, Dote ïnäni, näni änönäni ïnänite aa pecä pönäni ïninque, Ñöwo mïnitö æ̈mæ̈nö mëmïnaa æ̈mæ̈nö mëmïnaa goyömïnite botö pönö cæbo ate mïnitö awënëidi baï badinque edæ wënæidi wentamö ëwocadäni ïnänite në ämïni incæmïnimpa, ante da godongä godänitapa. \v 8 Ayæ̈, Ïïmaï cæedäni, angantapa. Mïnitö taadö godinque ongontoque mïni næ̈æntoque næ̈ænte goedäni. Cænguï incæ mäincoo da wenguincade incæ æ̈nämaï inte godinque tiguitamö önoncamoncadedë da wënämaï inte ömæpomïni goedäni. \v 9 Awæncata mïni ëwataque ëwate weocoo mïni ëñacooque ëñadinque wacoo æ̈nämaï goedäni, angantapa. \v 10 Ayæ̈ godömenque äninque Itota, \p —Godinque æcönënö täno go guiimïni owodinque mïnitö wayömö mïni go quëwenguinganca mänincönenque go guii go guii cædinque quëwëedäni. \v 11 Æyömömë goyömïnite wadäni, Pöedäni, änämaï inte mïnitö apæ̈nedö ante wïï ëñënäni wædinque mïnitö wæætë tömënäni ïnänite ëmö cæte ïïmaïnö ante goedäni. Mïnitö ïñæmpa, Pöedäni, änämaï ïmïni adinque mönitö gomöni tamëñedäni, ante odömoncæte ante mïnitö önöwa wadæ wadæ cæwadinque wadæ goedäni. \p \v 12 Äninque Itota tömengä ëmïñæ̈näni ïnänite, Ñöwo goedäni, äninque da godongä godänitapa. Godinque tömënäni wabæca quëwënäni ïnänite mäo, Mïnitö wënæ wënæ mïni cædïnö ante wæwente pönëninque ñimpo cæedäni, ante mäo apæ̈nedäni ëñënänitapa. \v 13 Wënæidi nanguï ïnäni ïnänite wido cædänitapa. Ayæ̈ waodäni nanguï ïnäni wënæ wënæ inte wædäni ïñönänite oguinguipæ̈ öni öni paadäni ate waa bagadänimpa. \s1 Wäö æpæ̈në në guidönongä wængampa \r (Mäateo 14.1-12; Odoca 9.7-9) \p \v 14 Itota ëmöwo ante apæ̈nedäni ëñëninque tömämæ quëwënäni do ëñëninque gode ä gode ä cæte tedeyönäni Edode pancabaa awënë odeye incæ, Itota æbänö cæcää, ante ëñengacäimpa. Ïninque tömengä ïñömö, \p —Æpæ̈në në guidönongä Wäö wodi dobæ wænte ñäni ömæ̈möningä inte ïingä Itota ïñömö ïmaingampa. Mänïnö beyænque tömengä tæ̈ï pïñænte entawënongä inte në nanguï cæcä ingampa, ante pönëmopa, angantapa. \p \v 15 Ayæ̈ wadäni, \p —Ediya wodi ïmaingampa. \p Ante tedeyönäni wadäni wæætë, \p —Wængonguï beyæ̈ në apæ̈negaïnäni baï tömengä adocä ïmaingampa. \p \v 16 Ante tededäni ëñëninque Edode ïñömö, \p —Botö në wangö tamencadongä Wäö wodi adocä incæ edæ ñäni ömæ̈monte a ongömaingampa, ante wædongäimpa. \p \v 17 Wäö wodi ïñömö ïïmaï wængacäimpa. Do ïñedë awënë Edode nänö tönïñacä Pedipe ayæ̈ mïingä ïñongä Pedipe manguïwëningä Ædodiya ingante Edode ïñömö, Botö nänöogængä bacæcäimpa, ante ö ænte mongä. Ïninque tömengä adocä Wäö wodi ingante bæi ongonte goti winte tee mönedongäimpa. \v 18 Edæ Wäö ïñömö nänö caate wænguinque Edode ingante ïïmaïnö ante do wææ äningä ïnongäimpa. “Edode ëñëmi, Wængonguï nänö angaïnö baï ëñënämaï inte bitö tönïñacä nänöogængä ingante edæ manguïwëmipa töö.” \p \v 19 Ante wææ angä ëñëninque Ædodiya guiquënë Wäö nänö änïnö beyæ̈ cöwë pïïninque tömengä ingante wæ̈noncæ cæcä incæte ædö cæte tömengä ingante wæ̈nonguingää. \v 20 Edæ, Wäö tæiyæ̈ waëmö onguïñængä inte në nö cæcä ingampa, ante do ëñënongä inte Edode ïñömö Wäö ingante edæ guïñente wædongä ïnongäimpa. Ïninque tömengä ingante edæ wææ gompodongäimpa. Ayæ̈ Wäö apæ̈necä ëñëninque Edode, Angä ëñente æbänö cæquïmoo, ante nanguï wæcä incæte tömengä ingante ëñëninque todongäimpa. \v 21 Ïincayæ̈ ate Edode nänö ëñagaïönæ ïinque bayonte Ædodiya, Æönædö wæ̈nonguïmoo, ante nänö änïönæ eyepæ̈ batimpa. Edode ïñömö, Mänïönæ baï ëñagaboimpa, ante æ̈æ̈mæ̈ cædinque wente ængä ate tömengä mïñæ̈ awënëidi tönö tontadoidi awënëidi tönö Gadideabæ quëwënäni awënëidi tönö tömänäni becæ pönänitapa. \v 22 Ponte bete cængöñönäni Ædodiya wengä baquecä incæ tæcæguedë pö gongænte tode pete äwacä adinque awënë odeye Edode tönö godongämæ̈ ongönäni nanguï todönänimpa. Ïninque baquecä ingante Edode änongäimpa, \p —Waa pönï bitö tode pete äwadï beyænque bitö quïëmë ante æ̈ïnente ämi ate botö ëñente da pönömo æ̈e. \p \v 23 Äninque ayæ̈ godömenque äninque, Wængonguï ëñëñongä nöingä ämopa, änongäimpa. Quïëmë impa bitö æ̈ïnëmi botö tömää edæ do godömo æncæbiimpa. Edæ bitö æ̈ïnente ämi ïninque botö awënë odeyebo ïnömo inte botö ënempodö incæ edæ tæcæ pä cæte pönömo æ̈maïmipa. \v 24 Angä ëñëninque taodinque, \p —Badä ëñëmi, quïnö anguïmoo. \p Äñongante wäänä edæ do, \p —Botö ïïmaï ämopa, änantapa. Wäö æpæ̈në në guidongä ocabo wangö tomencate pædæ pönömi æ̈moe, ancæbiimpa, ämopa. \p \v 25 Änä ëñëninque awënë weca do ponte guiidinque baquecä wæætë, \p —Wäö æpæ̈në në guidongä ingante wangö tomencate tömengä ocabo ïnï coyomënætaca cö cæte do pönömi æ̈moe. \p \v 26 Angä ëñente wædinque awënë odeye ïñömö, Æ ëñente awædö. Quïnö ñöwo cæquïmoo, ante nanguï wædongäimpa. Incæte tömengä, Botö ïñæmpa godongämæ̈ becönäni ëñëñönänite, Wængonguï ayongä cöwë godoncæboimpa, ante në änïmo inte edæ ædö cæte ñöwo Baa anguïmoo. \v 27 Ante pönente wædinque tömengä nänö änïnö, Cöwë godonguï impa, ante pönëninque Edode wæætë në wæ̈nongä ingante, Bitö godinque wangö tomencate ænte mämömi ængäe. \v 28 Angä ëñëninque në wæ̈nongä wæætë tee mönincönë gote guiidinque Wäö ingante wangö tomencacä wængantapa. Ayæ̈ Wäö ocamö ïnï coyomënætaca cö cædinque baquecä weca ænte mämö pædæ pönongä æ̈ninque baquecä wæætë wäänä ïnante godongä æ̈nönäimpa. \p \v 29 Mänömaï wængäimpa, ante gode änäni ëñente wædinque Wäö wodi tömengä mïñæ̈ në godïnäni incæ pöninque tömengä baö ïnï ænte mäo daga wengadänimpa. \s1 5.000 ganca ïnäni ïnänite Itota godongä cæ̈nänipa \r (Mäateo 14.13-21; Odoca 9.10-17; Wäö 6.1-14) \p \v 30 Mänïï Itota në nänö da godönïnäni ïñömö ocæ̈ ëmænte ponte godämæ̈ gongænte, Mänömaï cætamönipa. Mänömaï odömonte apæ̈nemöni ëñënänitapa. \v 31 Ante apæ̈nedänitapa. Ayæ̈, wadäni nanguï owentædæ pænta owentædæ pænta wææ cægönäni adinque tömënäni ædö cæte cæquïnänii. Cænguï incæ ædö cæte cænguïnänii. Adinque Itota, \p —Mïnitö adomïnique botö mïñæ̈ önömæca gote wædænque guëmäedäni, angantapa. \v 32 Angä Ao ante tömënäni adodänique Itota mïñæ̈ wadæ godinque önömæca gocæte ante wipodë wææ̈ contate wogaa godänitapa. \v 33 Goyönänite wadäni guiquënë, Itotaidi incæ godänipa, ante adinque wacönë ta wacönë ta godinque tæiyæ̈näni tee ta tee ta go ömaaque oo pænta pogodo gote do edæ pöninque a ongönänitapa. \v 34 Ayæ̈ wipodë wogaa mämö tæcæ æ̈æ̈noncadoyönäni Itota ïñömö ti wæænte ayongä nanguï ïnäni do ponte a ongönäni acantapa. Tömënäni në aacä dæ äñongä obegaidi quëwenguïnämaï ïnäni inte adodänique ongönäni baï ïnäni inte wæwënänipa, ante pönente tömengä tömënäni tönö godongämæ̈ wæwente baï pönengantapa. Ïninque nanguï odömonte apæ̈necä ëñënänitapa. \v 35 Ayæ̈ gäwadecæ̈ bayö Itota mïñæ̈ në godäni tömengä weca ponte äninque, \p —Ñöwo wëmö bacæ cæpa cæbii, änänitapa. Ayæ̈, Önömæca incæ cænguï dæ ampa. \v 36 Ïïnäni ïnänite ämi idömæ owodäni weca godinque ayæ̈ nanguï ïnäni näni quëwëñömö godinque cænguï godonte cænguïnänie. \p \v 37 Äñönänite Itota wæætë, \p Mïnitö wæætë godömïni cæncædänimpa, ämopa. \p Äñongante, \p —Æ, ënodäni ïnäniyaa. Ïñæmpa ocho apäicä cæte beyæ̈ paga æ̈inta æ̈ninque mänimpota päö ante godonte æ̈ninque edæ wïï eyepæ̈ ïmaimpa. Mönitö wadæ gote mänimpota beyæ̈ päö godonte æ̈ninque ïñömö godongämæ̈ ongönäni ïnänite godömöni cænguïnänii, ämitawoo. \p \v 38 Ante wæyönänite Itota, \p —Päö æpodö næ̈æ̈mïnii. Acæ goedäni. \p Angä ate pöninque, \p —Päö önompo æ̈mæmpoque gæyæ mëa pönï mæ̈ ongompa. \p \v 39 Ante apæ̈nedäni ëñëninque Itota godongämæ̈ mæ̈ ongönäni ïnänite, Ñöwo mïni cabo mïni cabo gaguïmäa tæ̈ contaedäni. \v 40 Angä ëñëninque pancadäniya tiëë ganca näni cabo nänënë pancadäniya tincoenta ganca näni cabo nänënë tömänäni näni cabo näni cabo tæ̈ contadänitapa. \v 41 Tæ̈ contadäni ate päö önompo æ̈mæmpoque gæyæ mëa æ̈ninque öönædë ïnö æ̈mö adinque, Wængonguï, bitö waa pönömi ænte cæ̈mönipa, ante apæ̈nedinque päö pä pä æ̈ cædinque tömengä, Nanguï ïnäni cænguï ante ænte mäo cö cæedäni, ante tömengä mïñæ̈ në godäni ïnänite pædæ pönongä æ̈ninque mäo cö cædänitapa. Ayæ̈ gæyæ mëa ïñonte adobaï æ̈ninque tömengä tömänäni ïnänite di mæ̈ñæ̈ di mæ̈ñæ̈ cæcä æ̈ninque cæ̈nänitapa. \v 42 Æ̈ninque tömänäni tömo pönï cæ̈näni, \v 43 ate edæ tömengä ëmïñæ̈näni päö tönö gæyæ näni ao mænte ñönönï ee öñoncoo pædæ wææmpo ö æ̈ da da wente æ̈ninque otodë önompo tipæmpoga go mentodëa cænguï eyede da wënäni contagatimpa. \v 44 Në cæ̈näni ïñömö onguïñæ̈näni edæ tinco mïido ganca mänimpodäni nanguï ïnäni näni wencabo cængadänimpa. \s1 Itota yædopæ̈ dao dao gocampa \r (Mäateo 14.22; Wäö 6.16-21) \p \v 45 Itota ayæ̈ do tömengä nänö në ëmïñæ̈näni ïnänite, Ægodöedäni. Mïnitö täno wipodë guiite æ̈mæ̈ wedeca Betaida tao goyömïni botö wæætë wadäni në cæ̈nïnäni ïnänite ämo godäni ate pömoedäni. \v 46 Angä Ao ante tao goyönäni tömengä wadäni ïnänite wæætë angä godäni ate adocanque ongonte Wængonguï ingante apæ̈necæte ante änanquidi æicantapa. \v 47 Ayæ̈ wëmö bayö tömënäni tæcætibæ wogaa goyönäni tömengä adocanque ömaa ongonte ayongä, \v 48 tömengä nänö ëmïñæ̈näni wiyate taocæ cæyönäni edæ woboyæ̈ nanguï pæ̈mænte pönömenque ænte pö ædö cæte goquïnänii. Adinque tawadiya nänö peyedë edæ tæcæpæ̈ pönï ï gäwapæ̈ wæ̈nömënæcapæ̈ ïnö edæ Itota ïñömö æpæ̈no yædopæ̈ dao dao obo ponte wodo pænta gocæ cæcantapa. \v 49 Yædopæ̈ edæ gocä gomö adinque tömënäni Yæ äninque, Waocä wænte babæ̈ningä wabänö cægongä, ante wædänitapa. \v 50 Edæ tömengä ingante adinque tömänäni ancai guïñente wædänitapa. Tömengä ïñömö tömënäni ïnänite do apæ̈nedinque, \p —Ee piyæ̈në cæte guïñënämaï ïedäni. Botö ïmo apa guïñëwëmïnii. \p \v 51 Äninque wipodë pö guiicä ate woboyæ̈ incæ næ̈ gongæ̈ pæ̈mæ̈nämaï batapa. Ba adinque tömënäni godömenque guïñëninque, Quïnante mänömaï cæ, ante wædänitapa. \v 52 Edæ, Itota æbänö ïñontobæ̈ päö nanguï pönï pönö badongä, ante në adïnäni incæte tömënäni mïmö ömædë ïnäni inte baï wïï pönente wægadänimpa. \s1 Caate wædäni ïnänite Itota cæcä waa badänipa \r (Mäateo 14.34-36) \p \v 53 Ayæ̈ æ̈mæ̈mäa taodinque tömënäni Guënetadetebæ ti wææ̈ninque wipo ñä cæmencadänitapa. \v 54 Mänömaï ti wæænte ñä cæmencayönäni mänïñömö quëwënäni guiquënë, Tömengä Itota ingampa, ante do adänitapa. \v 55 Ante adinque mänïömæ tömäo pogodo godinque wënæ wënæ wæwënäni ïnänite ñönæmpado ñö cædinque, Itota æyömönö ongongää, ante ëñëninque tömëñömö tömengä nänö ongöñömö do ænte pönänitapa. \v 56 Ayæ̈ wadäni näni nanguï pönï quëwëñömö incæ wædænque näni quëwëñömö incæ idömæ incæ, Itota ædömë gocää, ante adinque wadäni wæncæ cædäni ïnänite mänïñömö ænte mämö taadö wedeca ñö cædäni öñönänitapa. Ïïnäni wæætë tömengä ingante, Bitö weocoo yæwedecooque ämi gampote waa bamönie. Ante wæyönänite, Ao angä ëñente në gampo gampo cædänique tömänäni waa ïnäni bagadänimpa. \c 7 \s1 Mïmöno tao godï beyænque waocä wentamö ëwocacampa \r (Mäateo 15.1-20) \p \v 1 Ayæ̈ Paditeoidi tönö në wææ odömönäni tönö pancadäniya Eedotadëë quëwente mänïñedë Itota weca ponte godongämæ̈ gongænte ayönäni, \v 2 Itota mïñæ̈ në godäni pancadäniya mempodämaï inte wentamö empote cæ̈näni adänitapa. \v 3 Edæ dodäni, Önompo ædæmö mempoïnänique cæncædänimpa, ante näni wææ angaïnö ante Ao äninque, Bapogabo cæte wæcæ wæ, ante Paditeoidi tönö oodeoidi tömänäni ancaa mempote ate cæ̈nönäni ïnänipa. \v 4 Ayæ̈, Ædæmö äadänique cænguïnäni ïnänipa, ante pönëninque oodeoidi näni godonte æ̈ïñömö gote pöninque ædæmö äate ate cæ̈nänipa. Ayæ̈ dodäni godömenque nanguï näni wææ angaïnö ante pönente Ao ante cædinque tömënäni owæta cængæ̈ tiguicade awæmpa tömancoo ancaa mënongate quëwënänipa. \v 5 Ïninque dodäni näni wææ angaïnö ante Ao ante tömänö ante ëñente cæte quëwënäni inte Paditeoidi tönö në wææ odömönäni ñöwo ïñömö Itota ingante edæ pïinte äninque, \p —Bitö mïñæ̈ në godäni ïñömö quïnante dodäni näni angaïnö ante ëñënämaï inte wentamö nampote cænguï cæ̈nänii. \p \v 6 Ante pïïnäni wædinque Itota wæætë, \p —Mïnitö guiquënë waa cæmïni inte baï në änewëmïni ïñömïnite mïni cædö ante Wængonguï ïïmaï apæ̈necampa, ante Itaiya wodi nöingä ante yewæ̈mongacäimpa. \q1 “Ïïnäni ïñömö botö ïmote önöneque waa apæ̈nete baï tededäni incæte, \q1 tömënäni mïmöno æ̈mæ pönente edæ gobæ ongonte baï ïnäni awædö. \q1 \v 7 Ayæ̈ botö ïmote waa ate baï ædæ wæænte tededinque, Wængonguïmi ïmidö anguënë, ante apæ̈nedäni incæte tömënäni botö ïmote önonquedö ante cædänipa. \q1 Waodänique näni wææ änönö ante odömonte apæ̈nedänipa töö.” \m Ante Wængonguï pïingampa, ante yewæ̈mongacäimpa. \v 8 Edæ Wængonguï, Ïïmaï cæedäni, ante nänö wææ angaïnö ante Baa änïmïni inte mïnitö waodänique näni änewënö ante Ao ante cæmïnipa töö, angantapa. \p \v 9 Ante apæ̈nedinque Itota godömenque, \p —Mïnitö dodäni näni angaïnonque ante ëñente cæcæte ante cædinque Wængonguï nänö wææ angaïnö ante wido cædinque dicæ waa cæmïniyaa. \v 10 Möitee wodi, “Bitö Wæmpo ingante bitö badä ïnante waadedinque waa cæe,” angacäimpa. Ayæ̈, “Waocä wæmpocä ingante wäänä ïnante pïinte wënæ wënæ angä ïninque mïnitö tömengä ingante wæ̈nömïni wæncæcäimpa,” ante wææ ante yewæ̈mongacäimpa. \v 11 Incæte mïnitö ïïmaïnö ante wææ cæmïnipa. Waocä mæmpocä ingante waa cæquënengä ïñongante wäänä ïnante adobaï waa cæquënengä ïñongante mïnitö wæætë wææ äninque, Bitö wæmpocä ingante wäänä ïnante apæ̈nedinque ïïmaï ante apæ̈necæbiimpa, änewëmïnipa. Bitö, “Mæmpo, bitö quï, ante, Badä, mïnö quï, ante do botö pönonguënënö incæ ñöwo wæætë Wængonguï ingante do edæ godonte impa,” ante, Codobänö näni änö impa, ante apæ̈necæbiimpa. \v 12 Äninque mïnitö Wæmpo beyæ̈ wäänä beyæ̈ në cæquënengä ingante wææ ämïni beyæ̈ tömengä wïï cæcampa. \v 13 Mänömaï cædinque mïnitö dodäni näni angaïnö mïni Ao ante æ̈nïnonque ante ëñëninque Wængonguï nänö angaïnö ante edæ, Önöneque impa, ante baï cæmïnipa töö. Ayæ̈ adobaï wapiticæ̈ äninque mïnitö wadö wadö cædinque wënæ wënæ cæmïnipa töö, ante Itota apæ̈negacäimpa. \p \v 14 Ayæ̈ nanguï ïnäni ïnänite Itota aa pecä pöñönänite apæ̈necantapa. \p —Mïnitö tömämïni ïmïnite apæ̈nebo ëñëninque ocaidë pönente ædæmö ëñëedäni. \v 15 Quincoomë yabæque ongoncoo incæ waocä önönë guiidï beyænque tömengä mïmö dicæ wentamö entawenguingää. Wæætë mïmönë wïwa pönëninque nänö tao godincoo beyænque mïmö wentamö mongængampa, ante apæ̈nebo ëñëedäni. \p \v 16 Ëamonca ongonte ëñëedäni. \p \v 17 Ante apæ̈nedinque Itota nanguï ongönäni ïnänite ëmö cæte oncönë gote wäänë guiicä ate tömengä nänö në ëmïñæ̈näni guiquënë, Mänömaïnö ante odömonte apæ̈nedinque bitö æbänö ante odömoncæte ante apæ̈nebitapa, ante ëñencæte ante wæmönipa. \v 18 Ante wæyönänite Itota, \p —Mïnitö incæ ocai ömæcadäni baï ïnömïni inte ëñënämaï ïmïnitawo. Cænguï incæ waocä mïmönë guiipa wentamö ëwocaquingää. \v 19 Edæ wïï mïmönë guiipa. Wæætë cæncadë guiite goiwaa ogä mente wido cæquinque ï apa änewëmïnii. \p Mänömaïnö äninque Itota, Tömää cænguï waëmö impa, angacäimpa. \v 20 Äninque godömenque, \p —Mïmönë wïwa pönëninque nänö tao godincoo beyænque waocä wentamö ëwocacampa. \v 21 Edæ mïmönë nänö entawente taodïnö beyænque waocä önöwëninque wënæ wënæ ante pönengampa. Mïmönë towëïnente nänö pönënö beyænque waocä godö towente quëwengampa. Mïmöno æ̈ïnente wædinque wacä quï awëmö ængampa. Mïmönë nänö pïinte pönënö beyænque godö wæ̈nongampa. Nänöogængä ïnämaï ïñongante waocä mïmönë towëïnente nänö pönënö beyænque godö mongampa. \v 22 Mïmönë nanguï æ̈ïnente wædinque mäincooque ante pönëwengampa. Mïmönë nänö taodï beyæ̈ wacä ingante pïinte cæcampa. Mïmönë pönëwëninque, Wacä edæ oda cæcædänimpa, ante babæ cæcampa. Wïwa nänö pönëwënö beyænque quingämë baï cæte quëwengampa. Mïmönë nänö pïinte adö beyæ̈ waocä, Wacä baï ñæ̈næ̈mo pönï bacæboimpa, ante cæcampa, ayæ̈ wacä ingante godö wënæ wënæ ante babæ angampa. Mïmönë nämä ante waa ate nänö pönënö beyænque, Tömëmoque waëmö ïmopa, ante nämä waa acampa. Mïmö ömædengä inte ëñënämaï cæte önonque quëwengampa. \v 23 Mänïï wïwa cæpämo tömämämo mïmönë nänö pönënö beyænque waocä wentamö ëwocacampa, ante Itota apæ̈negacäimpa. \s1 Onquiyæ̈ oodeo ïnämaï inte Itota ingante pönente angä \r (Mäateo 15.21-28) \p \v 24 Mänïñömö quëwente godinque Itota Tido eyequeï gogacäimpa. Ayæ̈, Awëmö guiite owoyömo wadäni adämaï incædänimpa, ante pönëninque oncönë pö wäänë guiite ongongä incæte ædö cæte wïï aquïnänii. \v 25 Edæ, Itota owocampa, ante do tededäni ëñëninque wacä wäänä, Botö wengä onquiyængä ïñömö wënæ në wentamö ëwocacä ingante ënempocampa, ante wædinque Itota weca ponte ædæ wæænte apæ̈necantapa. \v 26 Itota ëñëmi. Wënæ botö wengä tönö në quëwengä ingante wido cæquïmi, angantapa. Mänïï onquiyængä Tidopënitiabæ në ëñagaingä inte guidiego tededö në tedecä ïnongä. \v 27 Adinque Itota, Wïï oodea onquiyængä ïnongampa, ante wædinque angantapa. \p —Wënäni cænguï inguënë waocä dicæ guintamöidi cænguï ante wææntodonguingää. Bitö edæ wabi ïñömite botö bitö beyæ̈ ædö cæte cæquïmoo. \p \v 28 Äñongante, \p —Awënë ïñæmpa wëñæ̈näni cænguï cæ̈ninque eyepodäni wæænte æ̈nömengadæmpa ïnö öñöñö guintamöidi ade cæmpa. \p \v 29 Ante apæ̈neyongä Itota, \p —Bitö nö apæ̈nedïmi inte waa gocæbiimpa. Wënæ bitö wëñængä nänö wædö incæ dobæ edæ ëmö cæte wadæ gotimpa. \p \v 30 Angä ëñëninque oncönë go guiite ayongä tömengä wëñængä önonganque bate möïmoga ongongä agacäimpa. \s1 Babetamoncacä ingante Itota waa cæcampa \p \v 31 Mänïï Tido gote quëwëninque Itota wadæ godinque Tidöö wodo pænta gocanque go Gadideapæ̈ wedeca poncæ cædinque Decapodibæ yaatænque pongantapa. \v 32 Gadideapæ̈ wedeca pongä adinque wacä önömonca babetamoncacä inte önöne wapiticæ̈ tedecä ingante Itota weca ænte pöninque, Gampo cæbi waa babaingampa. \v 33 Äñönäni Itota babetamoncacä ingante nänënë ænte godinque önömonca pædæ guipomoncacantapa. Ayæ̈ nämä önompo towæ tänompodinque wapiticæ̈ tedecä ingante godö gampo cæguënëwacantapa. \v 34 Ayæ̈ öönædë ïnö æ̈mö adinque öö guëmante äninque babetamoncacä ingante, “Epata,” äninque mönö tededö, “Önömonca wi æ̈moncabäwe,” angantapa. \p \v 35 Äñongä edæ önömonca tee mömoncate baï ïnï wi æ̈nete baï badinque önonguënëwa ñïmæncæguënëwa gote baï cæguënëwadinque töö tedecantapa. \v 36 Itota, Botö cæbo në adïmïni inte gode änämaï ïedäni, äninque ancaa angä incæte në adïnäni ïñömö godömenque nanguï gode ä gode ä cæte tededäni \v 37 Ëñente wædinque tömänäni nanguï guïñëninque, “Edæ önömonca babetamonca ïnïnäni ïnänite Itota cæcä ate önömonca ëñënäni badänipa. Önöne babetade ïnïnäni ïnänite cæcä ate önöne tededäni badäni atamönipa. Tömää edæ waa cæcä ingampa,” ante nanguï tedete wægadänimpa. \c 8 \s1 4.000 ganca ïnäni ïnänite Itota godongä cæ̈nänipa \r (Mäateo 15.32-39) \p \v 1 Mänïñedë wadäni tæiyæ̈ pönï ïnäni ponte ëñëñönäni tömënäni cænguï dæ ä adinque Itota tömengä mïñæ̈ në godäni ïnänite aa pecä pönäni ate, \p \v 2 —Ïïnäni botö weca ongönäni ïñömö mëönaa go adoönæque ïñonte botö weca ongöñönäni tömënäni cænguï ömæpodäni badäni ate wædinque botö tömënäni tönö godongämæ̈ wæte baï nanguï pönëmo ïmopa. \v 3 Cæ̈nämaï inte gue æ̈nente wæyönänite botö, Oncönë goedäni, ämo gote baï tömënäni edæ idömæ godinque tepæ̈ gæ̈wæ̈ninque edæ nangæ̈ badinque bocæ bocæ cæte wæcædönänimpa. Edæ pancadäniya gobæ quëwente pönäni abopa. \p \v 4 Ante apæ̈necä ëñente wædinque tömengä mïñæ̈ në godäni wæætë, \p —Ïñæmpa önömæca incæ päö impa æ̈ninque godömöni cænguïnänii. \p \v 5 Ante wæyönänite Itota, \p —Päö æpodö næ̈æ̈mïni. Äñongante, \p —Önompo æ̈mæmpoque go mëa mæ̈ ongompa. \p \v 6 Ante apæ̈neyönäni Itota godongämæ̈ nanguï ongönäni ïnänite angä onguipoiya tæ̈ contadänitapa. Ayæ̈ päö önompo æ̈mæmpoque go mëa näni næ̈æ̈nincoo pædæ godönäni æ̈ninque tömengä Wængonguï ingante, Bitö waa pönömi cæncæmönimpa, ante apæ̈nedinque pä æ̈ninque tömengä mïñæ̈ në godäni ïnänite, Pædæ godö pædæ godö cæmïni cæncædänimpa, ante godongä æ̈ninque wadäni ïnänite godäni ænte cæ̈nänitapa. \v 7 Ayæ̈ gæyæ mëa pönï næ̈æ̈nänitapa. Mänïï näni næ̈æ̈nï æ̈ninque Wængonguï ingante apæ̈nedinque adobaï angä pædæ godö pædæ godö cædäni. \v 8 Æ̈ninque tömo pönï cæ̈nänitapa. Ayæ̈ idæwaa cæ̈näni ate tömënäni pä ænte näni cænte ñönönï ee öñoncoo wente æ̈ninque Itota mïñæ̈ në godäni otodë pönö da wënänitapa. Ïninque önompo æ̈mæmpoque go mentodëa cænguï eyede contagatimpa. \v 9 Në cæ̈näni ïñömö onguïñæ̈nänique ante tee mampote coatodo mïido ganca baï ïnäni inte ongönönänimpa. Ïinque cæ̈näni ate Itota angä wadæ godänitapa. \v 10 Godäni ate Itotaidi do wipodë guii contate cæwodinque ïmæ̈mäa pöninque Dadämänotabæ pongadänimpa. \s1 Mä cæte odömömi amönie, ante Paditeoidi änänipa \r (Mäateo 16.1-4; Odoca 12.54-56) \p \v 11 Itota pongä adinque Paditeoidi ponte bee tëninque tömengä ingante, Æbänö cæbii, æbänö ämii, ante ancaa änänitapa. Ayæ̈, Mönö ämö ëñente tömengä oda cæbaingampa, ante cædinque Itota ingante apæ̈nedinque, Bitö, Pönencædänimpa, ante öönædë mä cæï baï cæbi amönie. \v 12 Änäni ëñëninque Itota, Ancaa änäni awædö, ante wæwente badinque öö öö ante guëmangantapa. \p —Ïñæmpa ñöwomïni, Mä cæte odömömi adinque pönëmaïmönipa, ante ancaa ämïni awædö. Näwangä ämo ëñëedäni. Ñöwomïni ïmïnite mä cæte odömönämaï ingæ̈impa. \p \v 13 Ante äninque tömënäni ïnänite ëmö cæte godinque wipodë guiite æ̈mæ̈mäa taocæ cæte cæwodinque wadæ gocantapa. \s1 Wapiticæ̈ apæ̈nedäni ëñëninque gomö aedäni, angampa \r (Mäateo 16.5-12) \p \v 14 Mänïï æ̈mæ̈mäa näni tao gocæ cæyedë tömengä mïñæ̈ në godäni guiquënë päö wïï pönente æ̈nämaï inte godäni ïninque päö adoque pönï näni wëënëñedë ñönöninque wipodë öñompa. \v 15 Itota ïñömö mänïï päö tömënäni näni æ̈nämaï ïnö ante wïï tededinque wadö ante pönente apæ̈necantapa. \p —Päö yedæ æmpoquï, ante Paditeoidi tönö Edode näni da wente cæ̈ï ate gomö aedäni. \v 16 Angä ëñente wædinque tömengä nänö në ëmïñæ̈näni wæætë näni caboque tededinque, Päö ænte pönämaï ïmöimpa, ante Itota wabänö mänömaï beyæ̈ ämaingampa. \p \v 17 Ante nämäneque tededäni wædinque Itota wæætë tömënäni ïnänite, \p —Päö æ̈nämaï inte mïni pönïnö ante quïmæ̈ tedewëmïnii. Botö päö ante dicæ wæbogaa. Nanguï cæbo adïmïni inte mïnitö ayæ̈ ëñënämaï ïmïnitawo. Edæ mïmö ömædëmïni inte tedewëmïnipa, ante awædö. \v 18 Edæ awincaque adinque ayæ̈ adämaï ïmïnitawoo. Önömoncaque ëñëninque ëñënämaï ïmïnitawoo. Edæ botö æbänö cætabopa, ante adïmïni inte edæ wïï pönëmïnitawo. \v 19 Päö önompo æ̈mæmpoque botö pä ænte godönï incæ tinco mïido ganca ïnäni näni cænte ñönönï ee öñöñonte æpotodënö cænguï wente æ̈mïnii. \p Äñongante, \p —Önompo tipæmpoga go mentodëa. \p \v 20 Ayæ̈ päö önompo æ̈mæmpoque go mëa guiquënë coatodo mïido ganca ïnäni näni cænte ñönönï ee öñoncoo æpotodënö cænguï wente æ̈mïnii. \p Äñongante, \p —Önompo æ̈mæmpoque go mentodëa. \p \v 21 Apæ̈nedäni ëñëninque tömengä edæ, \p —Ïñæmpa Tadoteoidi tönö Paditeoidi wapiticæ̈ ante näni odömonte apæ̈nedö ante botö, Gomö aedäni, ante wææ ämopa, ante mïnitö ayæ̈ ëñënämaï ïmïnitawoo, angacäimpa. \s1 Betaida ïñömö babetamongä ingante gampomongampa \p \v 22 Mänïnö godinque Betaida ïñömö pönäni adinque wadäni babetamongä ingante Itota weca ænte pöninque, Gampomonguïmi. \v 23 Änäni ëñëninque Itota babetamongä önompo bæi ongonte töö æ̈mænte tömënäni quëwëñömö tao yabæque ænte mäocä gocantapa. Ayæ̈ godö towæ tänömonte gampo cæmöninque, Pancaa tæcæ abi edæ, angantapa. \v 24 Äñongä edæ tæcæ ïñæ̈ æ̈monte, \p —Awæ̈ cægonte baï waodäni incæ cægönäni abopa. \v 25 Itota wæætë godö gampo cæmongä ate babetamongä ïningä incæ ñöwo cöwä adinque edæ waa bamöninque tömäo edonque pönï acantapa. \v 26 Ïninque tömengä ingante Itota, \p —Ïñömö näni quëwëñömö yaatænque wadæ godinque tömëmi oncönë goe, angä gogacäimpa. \s1 Bitö Codito ïnömi ïmipa, ante Pegodo angampa \r (Mäateo 16.13-20; Odoca 9.18-21) \p \v 27 Itota ïñömö tömengä mïñæ̈ në godäni tönö wadæ godinque Tetadea Pidipobæ wædænque ïnäni näni quëwëñömö wædænque ïnäni näni quëwëñömö go go cædänitapa. Idömæ godinque tömengä nänö në ëmïñæ̈näni ïnänite Itota angantapa. \p —Wadäni botö ïmotedö ante tededinque, Æbodö ïmoo, ante apæ̈nedäni ëñëmïnii. \p \v 28 Äñongante, \p —Bitö ïmitedö ante apæ̈nedinque pancadäniya, Æpæ̈në në guidongaingä Wäö wodi incæ Itota adocä ïmaingampa, ante tededänipa. Wadäni guiquënë, Ediya wodi incæ Itota ïnongä ïmaingampa, ante apæ̈nedänipa. Wadäni guiquënë, Wængonguï beyæ̈ në apæ̈negaïnäni baï Itota ïñömö adocä ïmaingampa, ante bitö ïmitedö ante tededänipa, änänitapa. \p \v 29 Ante tömengä mïñæ̈ në godäni apæ̈nedäni ëñëninque Itota, \p —Ayæ̈ mïnitö guiquënë, Æbodö ïmoo, ante ämïnii. \p Äñongante Pegodo ïñömö, \p —Bitö mönö Codito ïnömi ïmipa. \p \v 30 Angä ëñëninque, Botö ïmotedö ante, Codito ïnongä ingampa, ante gode änämaï edæ pæ wëëneedäni, ämopa, ante Itota wææ angacäimpa. \s1 Itota, Ïïmaï cædäni wæncæboimpa, ante apæ̈necampa \r (Mäateo 16.21-28; Odoca 9.22-27) \p \v 31 Ayæ̈ mänïñedë Itota tömengä mïñæ̈ në godäni ïnänite ïïmaï ante mä odömonte apæ̈negacäimpa. Botö Waobo ëñagaïmo inte nanguï caate wæquënëmo ïmopa. Edæ në aadäni näni Picæncabo tönö, Wængonguï quï, ante në godönäni ñæ̈næ̈näni tönö në odömönäni tönö mänïnäni ïñömö botö ïmote Baa änäni wæquënëmo ïmopa. Ayæ̈ botö ïmote godömenque wæ̈nönäni wæncæboimpa. Incæte botö do wæ̈nönäni wæ̈nïmo inte edæ mëönaa go adoönæque ïñonte ñäni ömæ̈moncæboimpa. \v 32 Mänömaï ante Itota edonque apæ̈necantapa. Apæ̈necä ëñëñönäni Pegodo guiquënë Itota ingante nänënë mäocä godinque, Quïmæ̈ wæncæ änewëë, wææ ante tæcæ pïincæ cæyongante, \v 33 Itota edæ tömengä mïñæ̈ në godäni gämæ̈nö dadi ëmænte adinque Pegodo ingante näëmæ̈ pïïninque angantapa. \p —Bitö Tatänabi baï ïnömi inte edæ botö weca ongönämaï wadæ gobäwe. Wïï Wængonguï nänö änönö ante pönëmi inte bitö waodänique näni pönëwënonque ante pönëninque mänömaïnö ante tedebi awædö, angantapa. \p \v 34 Ayæ̈ tömengä ëmïñæ̈näni tönö nanguï ongönäni ïnänite aa pecä pönäni ate Itota tömänäni ïnänite apæ̈nedinque, \p —Æcänö botö mïñæ̈ pöïnëna ïna tömengä nämä beyænque ante pönënämaï inte botö mïñæ̈ tee empote poncæcäimpa. Nämä nänö wænguïwæ̈ ænte mongænte ponte baï cædinque tömengä, Botö wænguïmo incæ caate wæbo incæ Itota ingante cöwë tee empote gocæboimpa, äninque poncæcäimpa. \v 35 Edæ æcänö, Nämä wææ gompodinque quëwencæboimpa, ante cædinque botö mïñæ̈ pönämaï ingä guiquënë tömengä ïñömö edæ quëwënämaï incæcäimpa. Wæætë edæ, Wæ̈nönäni wæ̈mo incæte botö Itota mïñæ̈ tee empote godinque tömengä waa pönï nänö cægaïnö ante apæ̈necæboimpa, ante æcänö cæda guiquënë tömengä edæ ayæ̈ quëwencæcäimpa. \v 36 Edæ waocä inguipoga ongoncoo tömancoo ö æncæte ante cædinque nämä önöwoca incæ pædæ godongä wë womonte ba ïninque edæ tömengä nänö ömæwocate wæquinque mäincooque æ̈maingampa. \v 37 Ïñæmpa eyepæ̈ godongampa diyæ̈ önöwoca wæætë æ̈maingää. \v 38 Ñöwodäni Wængonguï ingante pämænte godinque në ëñënämaï cædäni weca quëwëninque mïnitö ïñömö botö Waobo në ëñagaïmo beyæ̈ ante guingo imonte wæmïnitawo. Botö apæ̈nedö beyæ̈ ante guingo imonte wæmïnitawo. Ïñæmpa botö Mæmpo ñäö guïnæ̈ gongæ̈ñonte anquedoidi tæiyæ̈ waëmö ëmönäni tönö dibæ pöninque botö wæætë botö beyæ̈ ante në guingo ïmonte wædingä beyæ̈ ante näëmæ̈ guingo imonte wæcæboimpa. \c 9 \p \v 1 Mänömaïnö äninque Itota godömenque, \p —Botö weca ongömïni pancamïniya ïñömö ïïmaï ba acæmïnimpa, ante näwangä ämopa. Mïnitö ayæ̈ wæ̈nämaï mïïmïni quëwëñömïni botö Wængonguï Awënë Odeye ïnömo inte tæ̈ï pïñæ̈ninque Tæiyæ̈ Awënë babo acæmïnimpa, ante Itota apæ̈negacäimpa. \s1 Itota waëmö pönï ñäö baï ëmongä bacä adänipa \r (Mäateo 17.1-13; Odoca 9.28-36) \p \v 2 Mänïnö ante apæ̈necä ate Itota ïñömö önompo æ̈mæmpoque go adoönæque ïinque go ate Pegodo ingante Tantiago tönö Wäö ïnate mänimpodänique ïnänite änanquidi mæ̈icä adodänique æibæ æite ongongadänimpa. Æite ongöñönäni edæ Itota awinca tömënäni ayönäni edæ wïï cöwë nänö ëmönö baï waëmö pönï ñäö baï edæ ëmongä bamongä adänitapa. \v 3 Tömengä weocoo ñäö pönï näämænta weocoo ëñacä adinque tömënäni, Ædö cæte ïincoo baï näämænta pönï yamonte cæquïnänii, ante edæ wædänitapa. \v 4 Ayæ̈ ayönäni edæ doyedë pönï në æigaïna ïñömö Möitee wodi tönö Ediya wodi incæ Itota tönö edæ godongämæ̈ pö gongæ̈ninque tedegöna adänitapa. \v 5 Adinque Pegodo guiquënë Itota ingante, \p —Awënë në Odömömi ëñëmi. Ïñömö mönö waa pönï ongonte awædö. Bitö ämi ïninque mönitö oncontaicoo mentaiya go adotaique mæ̈nöninque bitö oncontai ante adotaique Möitee oncontai ante adotaique Ediya oncontai ante adotaique mæ̈nömaïmönipa, angantapa. \p \v 6 Edæ Wäö tönö Tantiago tönö godongämæ̈ guïñente wædinque Pegodo, Æbänö ante tedequïmoo, ante ëñënämaï inte mänïnö ante önonque tedecantapa. \v 7 Ayæ̈ edæ boguïmämo ocabogadäni obo wææ̈ninque ganta owo ïninque önönepämoque boguïmämodë apæ̈necantapa. “Ïingä ïñömö botö Wengä botö në waadecä ingampa cæmïnii. Tömengä pönö apæ̈necä ate ëñëedäni,” ante apæ̈necä ëñengadänimpa. \v 8 Ëñëninque quingæ̈ gomö gomö ayönäni wada edæ do dæ goda ïñönate Itota adocanque ñöwo tömënäni weca ongongä agadänimpa. \p \v 9 Ayæ̈ änanquidi ïnö wææ̈ pöñönäni Itota tömënäni ïnänite angantapa. Mänïnö mïni adïnö ante mïnitö gode änämaï pæ wëëneyömïni botö Waobo ëñagaïmo inte edæ wænte ate ñäni ömæ̈moncæboimpa. Ñäni ömæ̈mömo ate mïnitö edæ mänïñedë ate apæ̈necæmïnimpa. \v 10 Ante angä ëñëninque tömënäni gode änämaï pæ wëënedäni incæ nämäneque, Mänïnö tömengä nänö ñäni ömæ̈monguïmämo ante æbänö ante apæ̈necää, ante wædönänimpa. \v 11 Ïninque Itota ingante, \p —Mänömaï ï ïninque, Ediya wodi täno poncæcäimpa, ante në odömönäni ïñæmpa quïnante apæ̈nedänii. \p \v 12 Äñönänite Itota wæætë, \p —Ediya wodi näni änongä ïñömö täno pongä ingampa. Näwangä impa. Pöninque tömengä, Doyedë ingaï baï ñöwo wæætë adobaï nö pönï bacæ̈impa, ante badongampa. Ïninque dodäni Waocä në ëñaquingä ingantedö ante yewæ̈möninque, Nanguï caate wæyongante wadäni pïïninque Baa ancædänimpa, ante quïnante yewæ̈mongadänii, ante pönëmïni. \v 13 Incæte botö ïïmaïnö ante apæ̈nebo ëñëedäni. Ñöwocä mönö Ediya ïnongä inte do pongäimpa ante aquënë. Tömengä pongä adinque wadäni edæ dodäni näni yewæ̈mongaïnö baï adobaï cædinque quïëmë ante näni cæïnëwënö ante do cædänipa, ante Itota tömengä tönö në æidïnäni ïnänite apæ̈negacäimpa. \s1 Itota wënæ ingante angä go ate wëñængä waa bacampa \r (Mäateo 17.14-21; Odoca 9.37-43) \p \v 14 Itotaidi mänïï wææ̈ninque tömengä nänö në ëmïñæ̈näni æidämaï ïnäni weca ponte ayönäni wadäni nanguï ïnäni goto gongæ̈näni adänitapa. Në æidämaï ïnäni tæcæguedë ongöñönänite në wææ odömönäni guiquënë tömënäni tönö wæætedö wæætë änäni adänitapa. \v 15 Itota do pongä adinque edæ goto gongæ̈nïnäni tömänäni guïñente wædinque wadæ pogodo ponte bee tëninque, Bitö pömi, änänitapa. \v 16 Äñönänite Itota, \p —Tömënäni tönö quïnö ante apæ̈nedinque wæætedö wæætë ämïnii. \p \v 17 Äñongante adocanque tæcæguedë ongongä inte wæætë apæ̈nedinque, \p —Awënë në Odömömi ëñëmi. Botö wengä wënæ babetadecä ingante ëwocampa, ante wædinque botö tömengä ingante bitö weca ænte pontabopa. \v 18 Æyömömë ongöñongante wënæ pö guiidinque wëñængä ingante cöwë gotodongä tæ̈ go wæængampa. Ïninque wëñængä wodi mäwanta tadedinque wentoquënë wentoquënë angadinque pæ opate bacampa. Mänömaï cæcä ate wædinque botö bitö mïñæ̈ në godäni ïnänite, Wënæ inte wido cæedäni, ämo cæquënënäni incæ ædö cæte cæquïnänii. \p \v 19 Ante apæ̈neyongä Itota tömënäni ïnänite, \p —Ñöwomïni mïni pönëegade. Botö mïnitö weca æpogadö quëwëmoï. Pönënämaï inte cæyömïnite botö æpogadö piyæ̈në cæte wæwëmoï. Edæ wëñængä ingante botö weca ænte mämömïni pongäedäni, angantapa. \p \v 20 Ænte pönäni ate wënæ incæ Itota ingante adinque do wëñængä ingante do do wäate baï cædinque wido cæcä tæ̈ go wæængantapa. Ayæ̈ mäwantabo tadedinque baga wentoquënë wentoquënë angadinque edæ pæntæ̈mæ̈ pæntæ̈mæ̈ gocä. \v 21 Adinque wæmpocä ingante Itota, \p —Æyedënö mänömaï bacäï. \p Äñongante, \p —Wëñængäñedë do badingä inte quëwengampa. \v 22 Quëwëñongante wëñængä ingante wantæ wantæ ïñö wantæ wantæ ïñö, Gongapamö guitodömo gonte wæncæcäimpa, ante wënæ incæ cæcä. Ayæ̈, Æpæ̈në adobaï guitodömo becadote wæncæcäimpa, ante cæcampa cæbii. Näwangä tæ̈ï pïñæ̈mi ïninque bitö mönatö wæwënö ante pönente cæbaïmipa. \v 23 Äñongante, \p —Bitö guiquënë wabänö wede pönëmi ïmitawoo. Edæ wede pönëñongante edæ waocä beyæ̈ tömää do cæte impa. \p \v 24 Angä ëñente wædinque wæmpocä ïñömö yedæ äninque, \p —Bitö ïmite pönëmopa. Edæ botö æ̈mæ pönënö ante bitö cæbi ate ædæmö wede pönente bacæboimpa, ante wæbopa. \p \v 25 Ante äñongä nanguï ïnäni do pogodo pönäni ate wædinque Itota ïñömö wënæ në wentamö ëwocacä ingante pïinte äninque, \p —Wënæbi bitö, Babetamonca babetade bacædänimpa, ante në cæbi ïnömi inte ñöwo tao godinque wïï adodö guiiquïmi incæbiimpa, angantapa. \p \v 26 Ëñente wædinque nanguï Yæ yæ äninque wëñængä ingante wido cæcä do do wäate tæ̈ go wææ̈ninque pæntæ̈mæ̈ pæntæ̈mæ̈ goyongante wënæ tao gocantapa. Gocä ate wëñængä do wæ̈nïnäni baï öñongä ate wædinque pancadäniya, Æ̈mæ̈wo wæ̈maingampa, ante wædäni. \v 27 Ïninque Itota ïñömö pædæ wææmpo önompo bæi ongonte ængæ̈ ganticantapa. \p \v 28 Itota ayæ̈ wadæ godinque oncönë pö guiiyongante tömengä nänö në ëmïñæ̈näni awëmö äninque, \p —Mönitö guiquënë bitö baï wido cæcæte ante cædinque quïnante wido cædämaï intamönii. \p \v 29 Ante wæyönänite, \p —Wënæ mäningä baï ingante wido cæcæte ante cædinque wantæpiyæ̈ cæ̈nämaï inte Wængonguï ingante nanguï apæ̈nete ate wido cæcæ̈impa, ante apæ̈necä ëñengadänimpa. \s1 Wæ̈nönäni wæncæboimpa, ante Itota adodö ante apæ̈necä \r (Mäateo 17.22-23; Odoca 9.43-45) \p \v 30 Ayæ̈ wadæ gote Gadideabæ wodo pænta godinque Itota, Wadäni adämaï ïñönänite \v 31 botö ëmïñæ̈näni adodänique ongöñönänite odömonte apæ̈nebo ëñencædänimpa, ante cæcantapa. Ayæ̈ tömënäni ïnänite ïïmaïnö ante awëmö apæ̈necantapa. \p —Adocanque, Waocä në ëñagaingä æyömönö ongongää, ante godö odömöninque botö ïmote waodäni nempo pædæ godongä æncædänimpa. Në æ̈näni wæætë botö ïmote edæ wæ̈nönäni näñe wæncæboimpa. Incæte mëönaa go adoönæque ïñonte botö adobo incæ ñäni ömæ̈moncæboimpa. \p \v 32 Ante apæ̈neyongante tömengä ëmïñæ̈näni önömoncaque ëñëninque ëñënämaï ïnäni inte, Æbänö ante tedebii, ante guïñente wædinque änämaï pæ wëënegadänimpa. \s1 Æcänö ñæ̈nængä inte në angä inguingää, ante tededänipa \r (Mäateo 18.1-5; Odoca 9.46-48) \p \v 33 Mänïï godinque Capënaömö ïñömö ponte oncönë guiidinque tömënäni ïnänite Itota, \p —Idömæ pöninque æbänö ante tedemïnitawo. \p \v 34 Äñongante edæ, Mönö cabo incæ æcänonque ñæ̈nængä pönï ïnongä inte në angä inguingää, ante tedewënïnäni inte guingo ïmonte wædinque pæ wëënedänitapa. \v 35 Ïninque tæ̈ contadinque Itota ïñömö, Dote, näni äincabo ïnänite, Pöedäni, angä pönäni ate, \p —Yæcado ongömote, ante në änongä ïñömö tömengä wæætë yæmïñængä pönï gote ongonte tömänäni beyæ̈ në godö cæcä bate waa tobaingampa. \p \v 36 Äninque Itota wëñængä guiyangä ingante æ̈ninque tæcæguedë goncæte pæ mäninque tömënäni ïnänite wæætë apæ̈necantapa. \p \v 37 —Æcänö botö ëmöwo apæ̈nedinque mäningä baï wëñængä ingante, Pöe, ante godö waa cæcä ïñömö tömengä ïñömö edæ botö ïmote edæ do, Pöe, ante pönö waa cæcä ingampa. Ayæ̈ edæ botö ïmote, Pöe, ante në waa cæcä ïñömö tömengä ïñömö wïï botö adoboque ïmote waa cæcä ingampa. Wæætë botö ïmote në da pönöningä ingante Wængonguï ingante adobaï edæ, Pöe, ante do waa cæcampa, ante Itota apæ̈negacäimpa. \s1 Mönö ïmonte æcänö pïïnämaï ïna mönö tönö cæcampa \r (Mäateo 10.42; Odoca 9.49-50) \p \v 38 Itota mänömaï apæ̈necä ëñëñönäni Wäö guiquënë, \p —Awënë në Odömömi ëñëmi. Wacä bitö ëmöwo apæ̈nedinque wënæidi inte wido cæcä atamönipa töö. Ayæ̈, Wïï mönö cabo ingampa, ante adinque mönitö tömengä ingante Baa äninque, Cædämaï ïmäwe, antamönipa. \p \v 39 Ante apæ̈neyongante Itota wæætë, \p —Ee amïni cæcäedäni. Edæ æcänö botö ëmöwo apæ̈nedinque öönædë näni cæï baï mä cæda, tömengä ædö cæte botö ïmotedö ante do wënæ wënæ anguingää. \v 40 Edæ mönö ïmonte æcänö pïïnämaï ïna tömengä mönö cabo ïnongä inte baï mönö tönö godongämæ̈ cæcä ingampa töö. \v 41 Näwangä ämopa. Bitö Codito nänö në ëmïñæ̈nömi ïmi ænte bee, ante wacä mïnitö ïmïnite æpæ̈ adotacaque pönongä bemïni ïninque në pönöningä wæætë tömengä nänö pönönïnö beyæ̈ eyepæ̈ æncæcäimpa, angacäimpa. \s1 Wacä oda cæcæcäimpa, ante näni wæquinque cædänipa \r (Mäateo 18.6-9; Odoca 17.1-2) \p \v 42 Mänömaïnö apæ̈nedinque Itota godömenque apæ̈necantapa. “Wadäni godö cædäni beyæ̈ botö ïmote në pönënäni incæ pancadäniya edæ dobæ oda cæte wënæ wënæ cædänipa. Ïninque, Wëñængä adocanque guiyangä pönï ingä incæ oda cædämaï incæcäimpa, ante wææ cæcæte ante cædinque në godö cæcæ cædingä ingante ïïmaï cædäni ïninque tömengä toquënengä ïmaingampa. Waodäni näni dacæ godö dacæ godö cæquinca ñæ̈nænca æ̈ninque tömengä önömenca æ wëmencadinque tömengä ingante tæcætibæ wido cædäni ïninque tömengä edæ, Wënæ wënæ cædämaï inte becadote wæ̈mo beyænque Wængonguï botö ïmote wïï godömenque pangampa, ante wædinque waa toquënengä ïmaingampa. \v 43 Bitö önompoca cædinque wënæ wënæ cæbi ïninque bitö önompo aa wi æmpote baï wido cæte baï cædinque wënæ wënæ bitö cædïnö ante wido cæbäwe. Ïñæmpa inguipoga quëwëninque æ̈mæmpoque empobi incæte bitö cöwë bitö wæ̈nämaï quëwenguinque öönædë æibi waa ïmaimpa. Edæ wïï tipæmpoga empobi inte edæ bitö gonga cöwë bæcote wæwenguïñömö wïï æ̈mæ̈wo wido cæte wæquïmidö anguënë. \v 44 Edæ mänïñömö tadömengadænguipo ïñömö cængota wæ̈nämaï gonga ëmönämaï bæcoquïnö anguënë.” \p \v 45 Ayæ̈, “Bitö önöwaca wapiticæ̈ godinque ëñënämaï cæbi ïninque önöwa aa wi æ̈wate baï wido cæte baï cædinque wënæ wënæ bitö cædïnö ante wido cæbäwe. Ïñæmpa inguipoga quëwëninque æ̈mæ̈waque ëwabi incæte bitö cöwë bitö wæ̈nämaï quëwenguinque öönædë æibi waa ïmaimpa. Edæ wïï tipæmpoga ëwabi inte edæ bitö tadömengadænguipo wido cæte wæquïmidö anguënë. \v 46 Edæ mänïñömö tadömengadænguipo ïñömö cængota wæ̈nämaï gonga ëmönämaï bæcoquïnö anguënë.” \p \v 47 “Ayæ̈ ægodawate tæ̈ go wæænte baï cædinque bitö awinca beyæ̈ ëñënämaï cæbi adinque bitö awinca cäï cæmonte baï cædinque wënæ wënæ bitö cædïnö ante wido cæquïmi, ämo. Edæ bitö, Botö tipæ̈monga ëmonte incæ tadömengadænguipo wïï goïnente awædö, ante pönente wædinque edæ cäï cæmonte awinca æ̈mæ̈monque ëmömi inte quëwëninque Wængonguï Awënë Odeye weca æite waa tobaïmipa. \v 48 Edæ mänïñömö tadömengadænguipo ïñömö cængota wæ̈nämaï gonga ëmönämaï bæcoquïnö anguënë,” ante Itota apæ̈necantapa. \p \v 49 Ayæ̈ godömenque apæ̈nedinque, “Waodäni, Ööingä ñömæ̈nämaï ingæ̈impa, ante cædinque cati ñæ̈næ̈ quïmönique gongapamö æ̈ñö cæte biyadänipa. Waomïni tömämïni adobaï caate wædinque ædæmö biyate baï badinque ñömæ̈nämaï inguïmïnidö anguënë. \v 50 Cati quïmonte cæ̈ï ïñömö waëme inte gæpæ̈ ëmompa. Incæte nongæ̈monte ba adinque mïnitö wæætë æbänö nö cæmïni wæætë gæpæ̈ ëmonguï ï. Ööingä waëme bacæ̈impa, ante quïmonte cæ̈ï wëä wëä pæmönäni baï cædinque mïnitö mïni caipæ̈ incæ piyæ̈në cæte wacä ingä wacä ingä waa cæte quëwëedäni,” ante Itota odömonte apæ̈necä ëñengadänimpa. \c 10 \s1 Nänöogængä ingante näni pämæ̈nö ante \r (Mäateo 19.1-12; Odoca 16.18) \p \v 1 Mänïï Capënaömö ongöninque wadæ tao iguidinque Oodeabæ ganca Oododänö æ̈mæ̈ wedeca pongantapa. Pongä adinque nanguï ïnäni wæætë pö pö cædäni adinque Itota cöwë nänö odömöï baï adobaï odömonte apæ̈necä ëñënänitapa. \v 2 Paditeoidi guiquënë, Godö ämö ëñëninque Itota adodeque oda cædete wæcä tocæ̈ï, ante cædinque tömengä weca pöninque, Itota ëñëmi, änänitapa. Wængonguï æbänö ante wææ angacäï. Waocä tömengä nänöogængä ingante pämængä ïninque edæ nö cæte intawo. \p \v 3 Ante äñönäni tömengä wæætë, \p —Möitee wodi æbänö ante yewæ̈möninque mïnitö ïmïnite wææ angacäï. \p \v 4 Angä ëñëninque, \p —Æ̈mæ̈wo pämæ̈mo goquïmi, ante yewæ̈möninque mäninta bitö yewæ̈möninta onquiyængä ingante godömi ængä ate bitö önonque pämæncæbiimpa, ante Möitee wodi wææ ante yewæ̈mongacäimpa. \p \v 5 Ante apæ̈nedäni ëñëninque Itota, \p —Ïñæmpa, Mïmö ömædëmïni ïnömïni inte mïnitö wënæ wënæ cæïnëmïni ïmïnipa, ante wædinque Möitee wodi, Mänömaï cæedäni, ante yewæ̈mongacäimpa. \v 6 Edæ wëënëñedë Wængonguï nänö badongaïñedë tömengä, “Onguïñængä ingampa, ayæ̈, Onquiyængä ingampa, ante badongacäimpa. \v 7 Mänömaï beyæ̈ waocä mæmpocä ingante ëmö cædinque wäänä ïnante ëmö cæte godinque onquiyængä ingante, Botö nänöogængä, ante æ̈mæ̈wo mongä ate tömëna näna gæncaya ïnöna inte möninque guëa quëwencædaimpa. \v 8 Ïninque æ̈mæ̈wo möninque tömëna näna gæncaya incæ adocanque baï bate quëwencædaimpa,” ante Möitee wodi nänö yewæ̈mongaï baï cædinque tömëna näna gæncaya do möninque nänënë ïnämaï adocanque baï do bacäimpa. \v 9 Mänömaï beyæ̈ Wængonguï, Adocanque baï ïnapa, ante näna gæncaya nänö në badongaïna ïñönate waocä wæætë pango cædämaï incæcäimpa. \p \v 10 Angä wædinque Itota tönö oncönë guiidinque tömengä mïñæ̈ në godänique, Æbänö ante ämitawo. Godömenque apæ̈nebi ëñëmönie. \v 11 Ante äñönänite Itota, \p —Æcänö näwä nänöogængä ingante pämæ̈ninque wacä onquiyængä ingante möna tömengä wïwa towengä do badinque näwä nänöogængä ingante wïwa cæcampa. \v 12 Onquiyængä guiquënë tömengä nänöogængä ingante pämænte godinque wacä ingante godö mongä ïninque tömengä adobaï wïwa towengä bacampa, ante Itota apæ̈necä ëñengadänimpa. \s1 Wëñæ̈näni ïnänite gampo cæcadinque waa apæ̈necampa \r (Mäateo 19.13-15; Odoca 18.15-17) \p \v 13 Ayæ̈ ate, Wëñæ̈näni ïnänite Itota pönö gampo cæcadinque waadete apæ̈necæcäimpa, ante cædinque wadäni tömengä weca ænte pö ænte pö cædäni adinque tömengä mïñæ̈ në godäni guiquënë, Ænte pönämaï ïedäni, äninque Baa Baa änäni. \v 14 Ate wædinque Itota ænguï badinque në Baa änönäni ïnänite wææ äninque, \p —Wëñæ̈näni ïnänite ee amïni poncædänimpa. Edæ mänïnäni näni pönënö baï adobaï pönënäni inte edæ Wængonguï Awënë Odeye nempo do quëwënäni ïnänipa. Ïninque mïnitö ïñömö wëñæ̈näni ïnänite Baa änämaï ïedäni. \v 15 Edæ näwangä apæ̈nebo ëñëedäni. Wëñængä do pönengä inte Ao angä ingä baï Wængonguï Awënë Odeye ingante do pönëninque në Ao änäni ïñömö tömënänique tömengä nempo guiidinque quëwënänipa. Wadäni guiquënë Wængonguï Awënë Odeye ingante Baa ante pönënämaï ïnäni guiquënë tömënäni ædö cæte tömengä nempo guiidinque quëwenguïnänii, ante Itota apæ̈negacäimpa. \p \v 16 Äninque edæ wëñæ̈näni ïnänite bæi ongonte pæ mäninque, Wængonguï mïnitö ïmïnite waadete pönö cæcæcäimpa, ante Itota gampo cæcacä gampo cæcadinque waa apæ̈negacäimpa. \s1 Mäincoo nanguï ëacä Itota weca ponte apæ̈necampa \r (Mäateo 19.16-30; Odoca 18.18-30) \p \v 17 Ayæ̈ godömenque gocæ cæyongä wacä edæ Itota weca pogodo ponte da guicapodinque, \p —Awënë në waa Odömömi apæ̈nebi ëñëmoe. Botö æbänö cædinque cöwë wæ̈nämaï wantæpiyæ̈ quëwëmaïmoo. \p \v 18 Äñongante Itota edæ, \p —Wængonguï adocanque në waa cæcä ïñongante bitö botö ïmote, Në waa cæbi ïmipa, ämii. \v 19 Ïïmaï cæedäni, ante Wængonguï nänö wææ angaïnö ante bitö tömëmi do ëñëmipa. “Wacä ingante godö wæ̈nönämaï ïe. Bitö nänöogængä ïnämaï ïñongante godö guëa mönämaï ïe. Wacä quï adinque awëmö æ̈nämaï ïe. Wacä wënæ wënæ cæcä atabopa, ante godö babæ wapiticæ̈ änämaï ïe. Wacä quï æncæte ante cædinque babæ cædämaï ïe. Wæmpocä ingante wäänä ïnante waa adinque tömëna ïnante godö waadete cæe,” ante wææ yewæ̈mongacäimpa, ante bitö edæ do ëñëmipa, angantapa. \p \v 20 Ante apæ̈necä ëñëninque në äningä guiquënë Itota ingante wæætë, \p —Awënë në Odömömi ëñëmi. Botö mänïnö bitö änö baï tömänö ëñente cædinque pægaboï ae. \p \v 21 Apæ̈necä ëñëninque Itota tömengä ingante cöwä adinque waadete pönëninque, \p —Adodeque ayæ̈ ëñente cæquënëmi ïmipa, ante ämo ëñëe. Öönædë bitö waëmoncoo ænguinque edæ ñöwo godinque ïmæca bitö mänincoo tömancoo godonte æ̈ninque bitö æ̈ninta wæætë ömæpodäni inte wædäni ïnänite tömanta godömi æncædänimpa. Ayæ̈ edæ botö ïmote tee empote pöe. \p \v 22 Angä ëñëninque, Botö mäincoo nanguï impa, ante pönente wædinque në ëacä ïñömö nanguï wæwëninque wadæ gogacäimpa. \p \v 23 Gocä adinque Itota godongämæ̈ adinque tömengä nänö në ëmïñæ̈näni ïnänite, \p —Wængonguï Awënë Odeye nempo guiite quëwencæte ante cædinque waodäni ömæpodäni inte botö mïñæ̈ pönänipa. Mäincoo nanguï ëacä guiquënë æbänö cæte ömæpocä inte botö mïñæ̈ ponte guiite quëwenguingää, angantapa. \p \v 24 Ïninque tömengä mïñæ̈ në godäni tömengä nänö apæ̈nedö beyæ̈ ante, Æbänö angää, ante guïñente wæyönänite Itota wæætë, \p —Botö wëmïni ëñëedäni. Wængonguï Awënë Odeye nempo guiite quëwencæte ante cædinque ante waocä mäincoo mangä beyænque eyepæ̈ cæcampa diyæ̈ guiiquingää. \v 25 Edæ cämeyo guiyangä ingampa diyæ̈ daagö guiyampite pædæ tacää. Ïninque, cämeyo ñæ̈nængade ïnongä inte pædæ tadämaï ingä baï në ëacä adobaï ingampa. Tömengä nämä ayongä ñæ̈nængä ïnongä inte edæ æbänö cæte Wængonguï Awënë Odeye nempo do wäänë guiite quëwenguingää. \p \v 26 Ante apæ̈necä ëñëninque godömenque nanguï pönï guïñente wædinque tömënäni nämäneque tededinque, \p —Ïñæmpa mänömaï ï ïninque æcänö wäänë guiite quëwenguingää. \p \v 27 Ante nämäneque tededäni ïnänite adinque Itota, \p —Waomïnique incæ nämä mïni cædö beyænque ædö cæte quëwëmaïmïnii. Wængonguï guiquënë wïï wao baï cædongä inte nämä incæ tömänö do cæcä ingampa. \p \v 28 Ante apæ̈necä ate Pegodo tömengä ingante äninque, \p —Mönitö ïñömö möni ëadincoo owæ̈ caate bitö mïñæ̈ ömæpomöni pömöni ae. \p \v 29 Tæcæ äñongante Itota tömënäni ïnänite wæætë, \p —Mïnitö botö beyæ̈ ante pönëninque waa pönï botö apæ̈nebodö beyæ̈ ante pönëninque pömïnitapa. Ïninque edæ botö ïïmaï ante näwangä ämopa. Æcänö mänïnö beyæ̈ tömengä oncodo taodinque tömengä tönïñadäni ïnänite ëmö cædinque mæmpocä tönö wäänä ïnante ëmö cæte wëñæ̈näni ïnänite ëmö cæte godinque tömengä göneacoo ëmö cæte owæ̈ caate godinque botö mïñæ̈ æcänö wadæ pöna ïñömö, \v 30 tömengä ïñömö inguipoga quëwënincoo wëënë nänö ëadincoo baï adopocoo æ̈ninque godömenque adopo adopo tiëë ganca mänimpoga adopo æncæcäimpa. Ayæ̈ onconcoo æ̈ninque tömengä tönïñadäni tömengä badäidi tömengä wëñæ̈näni tiëë ganca baï yebæ̈näni baï æ̈ninque, tömengä göneacoo wæætë bacoo æncæcäimpa. Incæte tömengä ingante togænte pancædänimpa. Ïincayæ̈ pömämo bayonte botö, Bitö quëwenguïmämo, ante godömo æ̈ninque tömengä cöwë wantæpiyæ̈ wæ̈nämaï quëwencæcäimpa. \v 31 Incæte edæ täno yæcado ongönïnäni inte pancadäniya wæætë yæmïñæ̈ gote ongönäni bacædänimpa. Ayæ̈ yæmïñæ̈ ongönïnäni inte wæætë yæcado ponte ongönäni bacædänimpa, ante Itota apæ̈negacäimpa. \s1 Wæncæboimpa, ante Itota wæætë adodö ante apæ̈necampa \r (Mäateo 20.17-19; Odoca 18.31-34) \p \v 32 Mänïï Eedotadëë ante ñöwo änämæ̈në æiyönäni Itota incæ täno beyænte æicä. Ate wædinque tömengä ëmïñæ̈näni guiquënë, Tömengä nänö wænguinque täno æicampa, ante wæyönäni ayæ̈ pönäni guiquënë guïñente wædönänimpa. Itota ïñömö tömengä mïñæ̈, Dote, ante näni gocabo ïnänite nänënë ænte mäocä goyönäni tömengä, Botö ïmote ïïmaï cædäni bacæboimpa, ante edonque apæ̈necantapa. \v 33 Ëñëñönänite, “Ñöwo ïñömö mönö edæ Eedotadëë ïñömö æicæ̈impa. Mänïñömö æi pö gongæ̈mö ate adocanque, Waocä në ëñagaingä æyömönö ongongää, ante godö odömongä bæi ongonguïnäni. Ayæ̈, Wængonguï quï, ante në godönäni ñæ̈næ̈näni tönö në odömönäni nempo tömengä botö ïmote pædæ godongä æ̈ninque tömënäni wæætë botö ïmote apænte äninque, Cöwë wæncæcäimpa, äninque oodeoidi ïnämaï ïnäni ïnänite wæætë pædæ mäo godönäni. \v 34 Æ̈ninque ïïnäni wæætë botö ïmotedö ante badete todinque botonga tawïmæ̈ towæ tänongadinque æ̈montaimenca tæi tæi pänäni ämogate wæyömote botö ïmote godömenque wæ̈nönäni wæncæboimpa. Wæætë do wæ̈nïmo inte botö mëönaa go adoönæque ïñonte ñäni ömæ̈moncæboimpa,” ante Itota wæætë apæ̈negacäimpa. \s1 Tantiago tönö Wäö, Mönatö ämaï cæe, ante wædapa \r (Mäateo 20.20-28) \p \v 35 Ayæ̈ Tebedeo wëna Tantiago tönö Wäö ïñömö Itota weca pöninque, \p —Awënë në Odömömi ëñëmi. Mönatö quïëmë ämöna cæbi waa tobaïmönapa, \p \v 36 Äna ëñëninque, \p —Mïnatö beyæ̈ quïnö cæbo æ̈mïna. \p \v 37 Äñongante, \p —Awënë ïnömi inte bitö ñäö ëmömämodë tæ̈ contadinque mönatö ïmönate ïïmaï cæcæbiimpa, ante ämönapa. Adocanque bitö tömëmæ̈mi ïnö adocanque dipæ̈mæ̈mi ïnö ämi tæ̈ contaquïmöna. \p \v 38 Ante äna ëñente wædinque Itota wæætë, \p —Ïñæmpa mïnatö ëñënämaï inte mänömaï ämïna awædö. Edæ botö nantate wæwenguïmæ̈ baï becabo baï mïnatö edæ adobaï adotaca becate baï Ao ante botö beyæ̈ nantate wæwenguïmïnaa. Ayæ̈ botö wænguïmämo ante mïnatö adopæ̈në guiite baï adobaï Ao ante botö beyæ̈ guïñënämaï inte wænguïmïnaa. \p \v 39 Ante äñongante, \p —Ao ante guïñënämaï cæcæmönaimpa. \p Ante apæ̈neyönate Itota, \p —Botö nanguï caate wæwëmo baï mïnatö adotaca becate baï äanque baï caate wæquïmïna ïmïnapa. Botö wænguïmämo ante mïnatö adopæ̈në guiite baï adobaï wænguïmïna ïmïnapa. Näwangä impa. \v 40 Incæte botö tömëmæ̈mo ïnö botö dipæ̈mæ̈mo ïnö æcänö tæ̈ contaquïna, ante wïï botö godö ämo ïmopa. Wæætë, Awënë contaimpaa mänïnaque tæ̈ contaquïna, ante do badongaingä inte Mæmpo Wængonguï ïñömö tömengä adocanque godö angä contacædaimpa, ante Itota apæ̈negacäimpa. \p \v 41 Mänömaïnö ante tededapa töö, ante ëñëninque wadäni diete ganca tömengä mïñæ̈ në godäni guiquënë Tantiago tönö Wäö ïnate pïïnänitapa. \v 42 Pïïnäni ate wædinque Itota aa pecä pönäni ate tömënäni ïnänite wæætë apæ̈necantapa. \p —Mïnitö, Oodeoidi ïnämaï ïnäni æbänö cædänipa, ante do ëñëmïnipa. Tömënäni näni, Awënëidi, ante në änönäni ïñömö nämä beyænque ante cædinque nanguï pïinte änäni wædinque awënëidi nempo quëwënäni incæ wæætë do ëñente cædänipa. Ayæ̈ tömënäni weca në ñæ̈næ̈näni ïnönäni ïñömö, Tömëmoque ämo ëñente cæedäni, ante pïinte änäni wædänipa. \v 43 Mïnitö guiquënë tömënäni nämä beyænque ante nanguï änäni baï wïï adobaï cæquënëmïni ïmïnipa. Wæætë mïni cabo ïñömïni adocanque ñæ̈nængä pönï ingä bacæte ante cædinque tömengä täno edæ mïnitö beyæ̈ në cæcä baquënengä ingampa. \v 44 Ayæ̈ yæcado ongöïnente wæcä ïñömö tömengä yæcado ongoncæte ante cædinque wæætë edæ yæmïñæ̈ pönï gote tömänäni beyæ̈ në cæcä badinque tömengä nämä beyæ̈ ante cædämaï inguënengä ingampa. \v 45 Edæ Waobo ëñagaïmo inte adobaï, Botö beyæ̈ pönö cæcædänimpa, ante wïï pömo ïmopa. Wæætë wadäni beyæ̈ godö cæcæte ante pömoimpa. Ayæ̈ edæ nanguï ïnäni tee mönete baï wæwëñönäni botö wæætë, Tömënäni wibæ̈nete tadinque quëwencædänimpa, ante tömëmo wepæ̈ incæ godoncæte ante pömo ïmopa, ante Itota apæ̈negacäimpa. \s1 Batïmeo babetamongä ingante Itota angä waa bamongä \r (Mäateo 20.29-34; Odoca 18.35-43) \p \v 46 Itota mänïnö godinque Eedicoo näni quëwëñömö pongadänimpa. Tömengä nänö në ëmïñæ̈näni tönö tæiyæ̈näni tönö Eedicoo ïñömö wodo pænta tayönäni wacä babetamongä Tïmeo wodi wë Batïmeo ïñömö taadö wedeca, Pönömi æ̈moe, ante änecönongäimpa. \v 47 Ïninque wadäni, Itota Näatadeta pædingä inte pongampa, ante tededäni ëñëninque tömengä ogæ̈ tedete, \p —Itota ëñëmi. Awënë Dabii wodi pæ̈ïmi ïnömi inte botö wædö ante pönente cæe. \p \v 48 Ante tæcæ äñongante godongämæ̈ godäni pancadäniya, Apocæ̈në inguënë quëwëe, ante änäni incæte tömengä godömenque yedæ aa pedinque, \p —Awënë Dabii wodi pæ̈ïmi ïnömi inte botö wædö ante pönente cæe. \p \v 49 Äninque ancaa aa pecä ëñëninque Itota næ̈ gongæ̈ninque, \p —Babetamongä ingante aa pemïni pongäedäni. \p Angä ëñëninque babetamongä ingante, \p —Ængæ̈ gantidinque wædämaï ïmäwe. Bitö ïmite, Pöe, angä apa quëwëe. \p \v 50 Änäni ëñëninque babetamongä incæ ayacooga gäni tadongate do ængæ̈ gantidinque Itota weca pongä. \v 51 Adinque, \p —Bitö beyæ̈ quïnö cæquïmoo. \p Äñongante babetamongä, \p —Awënë në Odömömi ëñëmi. Cæbi waa bamonte aboe. \p \v 52 Angä ëñëninque Itota, \p —Waa bitö bamonguinque botö ïmote pönëmitapa. Önonque wadæ gobäwe. \p Äñongante tömengä do waa bamonte adinque Itota mïñæ̈ taadonque gogacäimpa. \c 11 \s1 Itota Eedotadëë ïñömö pongampa \r (Mäateo 21.1-11; Odoca 19.28-40; Wäö 12.12-19) \p \v 1 Mänïï gote Eedotadëë obo pöninque Odibowænquidi näni anquidi ontacamö goïnö Betapaguee näni quëwëñömö ganca ayæ̈ Betänia näni quëwëñömö ganca pöñönäni Itota tömengä mïñæ̈ në goda ïnate mënaa ïnate da godöninque angantapa. \v 2 Ïïmaï angantapa. \p —Mänïï näni quëwëñömö ongö amïna. Tömëñömö go guiite ayömïna bodo wë picængä incæ waocä ingante mongæ̈nämaï ïningä inte ñäni ñæ̈ingä a ongongä acæmïnaimpa. Adinque ñï cæyænte ænte pöeda. \v 3 Wacä, Quïnante ñï cæyæ̈mïnaa, ante wææ angä ëñëninque mïnatö wæætë edæ, Mönö Awënë nänö ænguënënö ante ænte gomönapa. Tömengä ïinque cæte ate adodö do da pönongä æ̈edäni, ante äeda. \p \v 4 Angä ëñente gote ayöna bodo wë taadö wedeca odemö awäa ñänö ñæ̈ a ongö adinque ñï cæyænte ænte gocæte ante cæda. \p \v 5 Adinque mänïñömö ongönäni guiquënë, \p —Bodo wë quïmæ̈ ñï cæyæ̈wëmïnaa. \p \v 6 Äñönänite Itota nänö änïnö adodö äna ëñëninque, Ao änäni. \v 7 Ëñëninque ñï cæyænte Itota weca töï töï ænte pönatapa. Ænte pöninque tömëna weocoo yabæcooque æidämæ̈ wo cæyabæda ate Itota wæ̈nömënæca ïnö æi yiyæ̈ tæ̈ contacantapa. \v 8 Adinque nanguï ïnäni, Itota nänö ponguïnö, ante tömënäni weocoo yabæcooque pönö bee podöwayönäni wadäni guiquënë gönea gote yæpæ̈ma öñabo tapænte mämö bee bee podöwadäni ate tömengä podöwaïnonque gocantapa. \v 9 Gocä adinque täno godäni tönö ayæ̈ pönäni tönö nanguï ïnäni godongämæ̈ godinque yedæ äninque, \p —Möni quëwenguinque impa, ante, Badogaa, ante tomönipa. Awënë Wængonguï ëmöwo beyænque pömi ïninque bitö toquinque edæ Wængonguï bitö ïmite waa cæcæcäimpa. \v 10 Mönö mæ̈mæ̈ Dabii wodi pæ̈ïmi ïnömi ïmipa, ante adinque mönitö, Awënë odeye Dabii wodi nempo näni waa quëwengaï baï bitö nempo mönitö waa quëwenguinque impa. Ïninque, Badogaa, ante yedæ äñömöni æibæ pönï quëwënäni incæ, Badogaa, ancædänimpa. \p \v 11 Ante yedæ äñönäni Itota Eedotadëë pö ti wææ̈ninque Wængonguï oncö ñæ̈næncönë yabæcönë pö guiidinque mänïñömö ongoncoo tömää acantapa. Ayæ̈, Gäwadecæ̈ pönï ba awædö, ante tömengä ëmïñæ̈näni dote ganca ïnäni tönö wadæ tao Betänia gogacäimpa. \s1 Iigowæ̈ ömæcawæ̈ ï adinque Itota pïingampa \r (Mäateo 21.18-19) \p \v 12 Gote Betänia monte baönæ pöñönäni Itota gæ̈wænte wædinque, \v 13 Quïnö impa cænguïmoo, ante gomö ayongä iigowæ̈ öñabo ëmæ̈ incæ incate bocabaimpa, ante gote ayongä ömæcawæ̈ acantapa. Önönepoque ï beyæ̈ incadämaï intapa. \v 14 Ante iigowæ̈ inte apæ̈nedinque, \p —Iigowæ̈ ëñëmi. Incaquïnämaï inte bitö incaquïmi cænguïnänii. \p Äñongante tömengä nänö në ëmïñæ̈näni edæ ëñëe gongæ̈nänimpa. \s1 Wængonguï oncö tæiyæ̈ waëmö bacæ̈impa, ante cæcä \r (Mäateo 21.12-17; Odoca 19.45-48; Wäö 2.13-22) \p \v 15 Do näni ponguënënö Eedotadëë pönänitapa. Itota ïñömö Wængonguï oncö ñæ̈næncönë yabæcönë pö guiidinque mänïñömö mäincoo mänäni tönö wadäni godonte æncæte ante godongämæ̈ pönäni tönö ongönäni adinque tömänäni ïnänite, Oncodo tao goedäni, ante da tadongä tao godänitapa. Ayæ̈ campio ante näni godonte æ̈impa tönö equemö godoncæte ante në mänäni näni cönöimpa tönö bæ tacä tömampaa guidömëmæ̈ tæ̈ go wææntapa. \v 16 Ayæ̈ wadäni mäincoo mongænte yacönenque gocæte ante cæyönänite Itota, Ïincodo mongænte godämaï ïedäni, äninque wææ cæcantapa. \v 17 Ayæ̈ tömënäni ïnänite angantapa. \p —Wængonguï beyæ̈ ïïmaïnö ante yewæ̈mongatimpa. “Tömämæ quëwënäni botö oncönë pö guiidinque botö ïmote apæ̈necædänimpa,” ante Wængonguï angä incæte mïnitö wënæ wënæ cæmïni beyænque Wængonguï oncö incæ në awëmö ö æ̈näni näni womöincönë baï wentamö bapa töö. \p \v 18 Ante odömonte apæ̈neyongante, Wængonguï quï, ante në godönäni ñæ̈næ̈näni tönö në wææ ante odömönäni tönö ëñëë gönänitapa. Wadäni önönänique guiquënë, Itota quïnante waa pönï apæ̈necä ëñëmönii, ante wædäni. Adinque awënëidi wæætë, Itota beyænque pïïnäni wæcæ wæ, ante pönëninque Itota ingante guïñente wædinque, Quïnö cæmö wæ̈maingää, ante wæ̈noncæte ante pönente cægadänimpa. \v 19 Gäwadecæ̈ bayonte Itotaidi ïñömö oncodo tao godinque godömenque yabæque tao gogadänimpa. \s1 Iigowæ̈ ömæcawæ̈ do guïñë wæ̈ adänipa \r (Mäateo 21.20-22) \p \v 20 Baänæ ate ïïmö näni pönïnö adodö ponte ayönäni iigowæ̈ yæwaguinto ætæwowate tömëwæ̈ æi ayawæ̈ edæ dobæ guingo iwate wæ̈nimpa, ante adänitapa. \v 21 Adinque Pegodo, Itota ïïmö nänö änï baï impa, ante pönëninque, \p —Awënë në Odömömi cöwä ae. Bitö pïinte änïwæ̈ inte iigowæ̈ edæ dobæ guïñë wæ̈ ataque. \p \v 22 Äñongante tömënäni ïnänite Itota wæætë, \p —Wængonguï ingante wede pönëmäewedäni, angantapa. \v 23 Ïï änanquidi ïñömö ongö ïñonte waocä, “Änanquidi ëñëmi, äninque, Bitö cabænte wo gote gäwapæ̈në guiie,” angä ëñëninque änanquidi tömë gäwapæ̈no do wo gote guiiquï ï, ante pönëmïnitawo. Edæ näwangä ante mïnitö ïmïnite apæ̈nebopa. Æcämenque incæ edæ æ̈mæ pönënämaï inte, Botö änö baï do bacæ̈impa, ante wede pönëninque äna ïninque tömengä nänö änïnö baï do æ̈maingampa. \v 24 Mänömaï beyæ̈ botö mïnitö ïmïnite apæ̈nebopa. Mïnitö quïëmë incæ ante Wængonguï ingante apæ̈nedinque, Tömengä näwangä pönongä æncæboimpa, ante wede pönente apæ̈nemïni ïninque mïnitö änïnö tömänö edæ do æncæmïnimpa. \p \v 25 Ayæ̈ edæ, “Mïnitö, Wïwa cæbo incæte Wængonguï öönædë në quëwënongä inte botö ïmote pönö ñimpo cæcä ïninque botö waa tobaïmopa, ante wæmïnitawo. Ïñæmpa, Wængonguï mänömaïnö cæcæcäimpa, ante cædinque mïnitö tömengä ingante apæ̈necæte ante ongöninque täno piyæ̈në cæte cæedäni. Wacä wënæ wënæ cæcä wædömïni inte mïnitö wæætë tömengä ingante pönö ñimpo cæedäni, ante Itota apæ̈negacäimpa. \v 26 Wæætë edæ mïnitö pönö ñimpo cædämaï ïmïni ïninque mïnitö wënæ wënæ cædïnö ante mïnitö Mæmpo öönædë në quëwengä ïnongä inte tömengä adobaï ñimpo cædämaï ïmaingampa,” ante Itota apæ̈negacäimpa. \s1 Awënë ïmipa, ante æcänö änaï, ante Itota ingante änänipa \r (Mäateo 21.23-27; Odoca 20.1-8) \p \v 27 Eedotadëë ïñömö adodö pönänitapa. Itota Wængonguï oncö ñæ̈næncönë yabæcönë go guiite cægöñongä, Wængonguï quï, ante në godönäni ñæ̈næ̈näni tönö në wææ ante odömönäni tönö në aadäni näni Picæncabo, näni änäni tönö tömengä weca ponte änänitapa. \v 28 Tömengä ingante, \p —Æcänö në angä inte bitö ïmite angä cæbii, änänitapa. Æcänö bitö ïmite, Në ämi ïmipa, pönö äna æ̈ninque bitö në ämi inte baï edæ mänömaï cæbii. \v 29 Ante wæyönänite Itota näëmæ̈ äninque, \p —Botö mïnitö änö baï adodeque ämo ëñëninque mïnitö wæætë apæ̈nemïni ëñëmoedäni. Apæ̈nemïni ëñente ate, Botö cædïnö ante æcänö në angä inte pönö äna æ̈ninque cæboï, ante botö wæætë apæ̈nebo ëñëmaïmïnipa. \p \v 30 Wäö wodi ingante æcänö, Æpæ̈në guidonguïmi, äna ëñëninque tömengä wæætë guidongäï, ante pönëmïni. Edæ Wængonguï angä ëñente cæcantawoo. Wæætë waodänique änäni ëñente cæcantawoo. Æcänö Wäö ingante änaa, ante apæ̈nemïni ëñëmoedäni. \v 31 Angä ëñente wædinque tömënäni, Æbänö anguïï, ante wæætedö wæætë nämäneque tededinque, “Wængonguï angä ëñente Wäö guidongantapa, ante ämö baï Itota wæætë mönö ïmonte, ‘Quïnante Wäö ingante pönënämaï ïmïnitapa,’ ancædongäimpa. \v 32 Ante pönente wædinque wæætë, Wængonguï beyæ̈ në apæ̈necä Wäö wodi ïnongäimpa, ante tömänäni pönënänipa. Ante pönëninque awënëidi wæætë, Waodänique änäni ëñente Wäö guidongantapa,” ante mönö ædö cæte anguïï. Edæ pïïnäni wæcæ wæ. \v 33 Ante guïñente wædinque Itota ingante edæ, \p —Wa. Ëñënämaï ïmönipa. \p Ante wæyönänite Itota wæætë, \p —Ïninque edæ, Æcänö në angä inte pönö äna æ̈ninque botö cæboï, ante mïnitö änö ante botö adobaï apæ̈nedämaï incæboimpa, ante angacäimpa. \c 12 \s1 Në aadäni inguënënäni incæ wïwa cædänipa, ante \r (Mäateo 21.33-46; Odoca 20.9-19) \p \v 1 Ayæ̈ mänïñedë Itota, Wængonguï æbänö cæcää, ante ëñencædänimpa, ante ïmæca quëwënäni näni cæïnö ante odömöninque ïïmaï apæ̈necantapa. “Waocä yowementacodë mïninque wææ da da mäo da caadinque, Tömëmoncoo ænte pïnä pïnä gäwate tömëmæ̈ ontatodë wæ yopænte æ̈ñömö, ante æ̈æ̈ wote badongä. Ayæ̈ yowementacodë awëmö guiidämaï incædänimpa, ante æi wæ̈nömënæca gomö aquïñömö mæ̈nongä. Ate wabæca gocæ cædinque wadäni ömæ wite në aadäni ïnänite, Botö yowementacodë incæ ömæ wite aaedäni, angantapa. Aayömïnite botö, Mïnitö quï, ante pancamonga pönömo æncæmïnimpa, angä Ao äñönäni wadæ gocantapa.” \p \v 2 “Ayæ̈ yowedepo bayonte tömengä ingante në cæcä ingante apæ̈nedinque, Bitö yowementacodë në aadäni weca godinque pancamonga ämi æ̈ninque botö weca wæætë mämömi æ̈moe, angä gocantapa. \v 3 Angä godinque pongä adinque yowementacodë në aadäni guiquënë në æncæ pöningä ingante bæi ongonte tæi tæi päninque ömæpocä da tadönäni gocantapa. \v 4 Adinque në ëacä ïñömö wacä ingante tömengä ingante në cæcä ingante angä gote pongä adinque yowementacodë në aadäni adobaï tæi tacadäni wæyongante, Guingo imonte wæcæcäimpa, ante tömengä ingante godö wïwa cædänitapa. \v 5 Ayæ̈ wæætë në ëacä wacä ingante da godongä godinque yowementacodë pongä adinque në aadäni wæætë tömengä ingante wæ̈nönäni wængantapa. Ayæ̈ wæætë nanguï ïnäni ïnänite da godongä pönäni adinque pancadäniya ïnänite tæi tæi päninque pancadäniya ïnänite wæ̈nönäni wæ̈nänitapa.” \p \v 6 “Adocanque pönï në ëacä weca ongönongäimpa. Mäningä ïñömö në ëacä wengä onguïñængä ïñongante në ëacä tömengä ingante nanguï waadedongäimpa. Ïninque në ëacä ïñömö, ‘Tömëmo wengä ingante da godömo gocä adinque tömënäni guïñente wædinque ee abaïnänipa,’ ante pönëninque tömengä ingante da godongä tömangä pönï gocantapa. \v 7 Gote dicæ pongä adinque tömënäni, ‘Tömengä ingampa. Wæmpocä mäincoo ïnï edæ ïingä ïñömö në ænguingä ingampa cæmöö. Mönö edæ mäo wæ̈nömö wængä ate edæ mönö quï babaimpa.’ \v 8 Änewëninque tömënäni në ëacä wengä ingante edæ bæi ongonte wæ̈nöninque tömengä baö ïnï yowementacodë wææ cæte yabæque edæ, Ömäe, ante wido cædänitapa. Mäninque apæ̈nebopa.” \p \v 9 Ante tededinque Itota apæ̈negacäimpa. Ayæ̈ mänïï në änïnäni ïnänite wæætë ïïmaï angantapa. “Ïninque yowementacodë në aaquënënäni ïnänite në ëacä æbänö cæquingää, ante pönëmïni. Tömengä edæ, Ömäe, ante do pöninque në aaquënënäni ïnänite godö wæ̈nöninque wadäni ïnänite yowementacodë godongä æ̈ninque aacædänimpa.” \p \v 10 Äninque Itota, “Mïnitö guiquënë dodäni näni yewæ̈mongainta adämaï inte botö ïmote ämïnitawo. Edæ ïïmaïnö ante Wængonguï angä ëñente yewæ̈mongadänimpa. \q1 ‘Dica ænte adinque, Wënæ wënæ inca, ante në mæ̈nönäni näni wido cædinca incæ \q1 gomonga waëmonca inca ïninque täno näni ñönöninca bæbængapa do bacapa. \q1 \v 11 Wængonguï Awënë incæ mänömaï cæcä adinque \q1 mönö waocabo guïñente wædinque waa amompa,’ \m Ante yewæ̈monte ï abaïmïnipa.” \p \v 12 Mänömaï apæ̈necä ëñente wædinque awënëidi wæætë, Ïñæmpa në aaquënënäni näni cæïnö ante odömonte apæ̈nedinque Itota mönö ïmonte pïinte angä awædö, ante pönëninque tömengä ingante bæi ongoncæ cædänitapa. Incæte, Wadäni pïïnäni wæcæ wæ, ante wædinque ee adinque bæi ongönämaï inte tömënäni edæ wadæ gogadänimpa. \s1 Tæiyæ̈ Awënë nänö äintamö ante tededänipa \r (Mäateo 22.15-22; Odoca 20.20-26) \p \v 13 Mänïï awënëidi incæ ayæ̈ ate Paditeoidi pancadäniya tönö Edodeidi pancadäniya ïnänite da godöninque, Mïnitö gote Itota ingante äñömïni wabänö tömengä nänö pante wæquinque adodeque wapiticæ̈ baï tedebaingampa. \v 14 Änäni ëñëninque Itota weca wadæ pöninque, \p —Awënë në Odömömi ëñëmi. Bitö nö pönente cæbi ïmipa, ante do ëñëmönipa. Ayæ̈ bitö ayömi mönitö tömämöni önömönique baï ïmöni adinque bitö ïñömö, Waodäni æbänö anguïnänii, ante ayæ̈, Æbänö cæquïnänii, ante wædämaï ïmi inte Wængonguï taadö ante bitö guïñënämaï inte nö odömonte apæ̈nebipa. Ïninque apæ̈nebi ëñëmönie. Odömäno gobiedöno beyæ̈ ante tæiyæ̈ awënë Tetædo tiguitamö nänö änintamö ante æbänö wææ yewæ̈monte ï, ante ëñencæte ante wæmönipa. \p \v 15 Godonte edæ waa cæte intawo. Wæætë wënæ wënæ cæte intawo. Ante äñönänite Itota ïñömö, Waa cæte baï tedewënänipa, ante do ëñente wædingä inte tömënäni ïnänite, \p —Botö ïmotedö ante cædinque, Æbänö cæmö ate oda cæquingää, ante quïnante cæmïnii. Deënadio tiguitamö ænte pömïni aboedäni. \p \v 16 Angä ëñente ænte pönäni adinque, \p —Æcänö awinca baï yewæ̈monte badonte ï. Æcänö ëmöwo ante yewæ̈monte ï. \p Ante äñongante, \p —Awënë Tetædo awinca baï yewæ̈monte badonte impa. Adocä ëmöwo ante yewæ̈monte ongö amönipa. \p \v 17 Ante apæ̈nedäni ëñëninque Itota tömënäni ïnänite, \p —Awënë Tetædo quï ï ïninque edæ Tetædo ingante godongæ̈impa. Wæætë Awënë Wængonguï quï ï ïninque Wængonguï ingante godonguï ï apa änewëmïnii. \p Angä ëñëninque tömënäni, Æ, nö pönï ante apæ̈necampa, ante tömengä ingante waa adinque guïñente wægadänimpa. \s1 Ædö cæte ñäni ömæ̈monguïï, ante wædänipa \r (Mäateo 22.23-33; Odoca 20.27-40) \p \v 18 Ayæ̈ Tadoteoidi në, Waocä wæ̈ninque ñäni ömæ̈mönämaï æ̈mæ̈wo wængampa, ante në änewënäni inte Itota weca pöninque, Möni änö ante ämi ëñëmaïmönipa, äninque, \p \v 19 —Awënë në Odömömi ëñëmi. Möitee wodi mönö beyæ̈ ante wææ yewæ̈möninque ïïmaï ante yewæ̈mongacäimpa. Waocä möninque wëñæ̈ tapæ̈idämaï inte wængä ate tömengä tönïñacä wæætë owæmpoingä ingante möninque wëñæ̈ tapæ̈idinque, Botö tönïñacä wodi wengä ingampa, ante pæpogacæcäimpa, ante yewæ̈mongacäimpa. \p \v 20 “Ïninque wadäni ïïmaï cædänitapa, ante apæ̈nemöni ëñëe. Edæ önompo æ̈mæmpoque go mengäa näni caipæ̈ ïñönänite bamoncadengä möninque wëñæ̈ tapæ̈idämaï manguïwëninque edæ näñe wængä. \v 21 Wængä ïninque wææ̈ ayæ̈mengä adocä ingante möninque wëñæ̈ tapæ̈idämaï näñe wængä. Ayæ̈ wææ̈ wacä adobaï wëñæ̈ tapæ̈idämaï näñe. \v 22 Ayæ̈ wææ̈ wëñæ̈ tapæ̈idämaï näñe, ayæ̈ wææ̈ wëñæ̈ tapæ̈idämaï näñe, ayæ̈ wææ̈ wëñæ̈ tapæ̈idämaï näñe, ayæ̈ wææ̈ ayæ̈mengä pönï adocä ingante möninque wëñæ̈ tapæ̈idämaï näñe wængantapa. Onquiyængä guiquënë ancaa owæmpote wædinque tömangä pönï näñe wængantapa. \v 23 Ïninque, Mönö ñäni ömæ̈monguïönæ, ante mïni äönæ ïñonte mäningä owæmpoingä ïñömö æcänö nänöogængä baquingää. Edæ tömengä ingante ïñömö edæ tömänäni manguïwengadänimpa.” \p \v 24 Äñönänite Itota wæætë, \p —Mïnitö ïñæmpa. Wængonguï angä ëñente näni yewæ̈möinta adämaï inte baï ämïni awædö. Wængonguï adocanque tæ̈ï pïñængä inte edæ tömää cæcampa, ante pönënämaï inte edæ oda cæte ämïni awædö. \v 25 Edæ Wængonguï anquedoidi öönædë cöwë owodäni baï ïnönäni inte waodäni ñäni ömæ̈möninque godö ñänönämaï mönämaï inguïnänidö anguënë. \v 26 Wæætë do wængaïnäni näni ñäni ömæ̈monguïnö ante Möitee wodi ocäñequiya ante yewæ̈möninque adotaa æbänö yewæ̈mongacäï, ante mïnitö adämaï inte ämïni awædö. Edæ Möitee wodi ingante Wængonguï ïïmaï angacäimpa. “Botö ïñömö Abadäö Wængonguïmo ingaïmo inte ayæ̈ Itæca Wængonguïmo ingaïmo inte botö Aacobo Wængonguïmo adobo ïmo anguënë.” \v 27 Ante në angaingä inte edæ æ̈mæ̈wo wæ̈nïnäni tömënäni Wængonguï ædö cæte inguingää. Wæætë edæ mïï quëwënänique tömënäni Wængonguï ïnongä ingampa, pönenguënë quëwëmïnii. Në wænte godïnäni incæ ayæ̈ mïïnäni quëwënäni ïnänipa. Mïnitö edæ wadö ante tededïmïni inte edæ oda cæte wapiticæ̈ änewëmïnipa, angacäimpa. \s1 Wængonguï nänö wææ angaïne mënea tæ̈ïneda pönï ënepa \r (Mäateo 22.34-40) \p \v 28 Mänömaï äñönänite nö apæ̈necä ëñente wædinque adocanque në wææ ante odömongä ïñömö Itota weca pöninque, \p —Wængonguï, Ïïmaï cæedäni, ante nänö wææ angaïnecoo ante pönëninque ædedö tæ̈ïne pönï ï ïñonte mönö nanguï ëñente waa cæquïï. \p \v 29 Äñongante Itota ïñömö, \p —Ïïmaïne ante nänö wææ angaïne ïñömö edæ tæ̈ïne pönï ëne ïñonte mönö nanguï ëñente cædinque waa cæcæ̈impa, angantapa. “Idægoidi, ämo ëñëedäni. Wængonguï mönö Awënë ïñömö, tömengä adocanque ïnongä inte edæ näwä Awënë ïnongä ingampa. \v 30 Mänömaï Awënë Wængonguï ingampa, ante adinque bitö mïmö entawente tömengä ingante waadedinque önöwoca ëwocabi inte ædæmö waadete pönencæbiimpa. Ayæ̈ edæ bitö ocai encabi inte nö pönëninque bitö baö tæ̈ï pïñænte ëñabi inte edæ godö waadete cædinque tömengä ingante waa waadete pönëe,” ante nänö yewæ̈mongaïne tæ̈ïne ïñonte mönö nanguï ëñente waa cæcæ̈impa. \v 31 Ayæ̈ wade nänö angaïne adobaï tæ̈ïne ïñonte mönö ëñente waa cæcæ̈impa. “Nämä bitö waadete waa cædö baï adobaï pönëninque bitö wadäni ïnänite adobaï waa waadete cæe.” Mäninque. Ïïmaï cæedäni, ante Wængonguï nänö wææ angaïnö ante tæ̈ïneda baï wade edæ dæ ampa. \p \v 32 Ante apæ̈necä ëñëninque në wææ odömongä ïñömö, \p —Awënë në Odömömi näwangä edæ ante apæ̈nebi ëñëmopa. Wacä wængonguï dæ äñongante adocanque mönö Wængonguï ïnongä ingampa, ante nö ämipa. \v 33 Ïninque tömengä ingante mïmöno entawente waadedinque mönö ocai encamö inte nö pönëninque mönö baö tæ̈ï pïñæ̈mö inte godö Wængonguï ingante waadete cædinque nämä mönö pönënö baï wadäni ïnänite adobaï waadete godö waa cæmö adinque Wængonguï waa acampa. Näwangä impa. Baö bataa iya tante godömö incæ, Wængonguï quï, ante mönö ancaa godömö incæ Wængonguï ayongä wædænque waa cæte impa. Wæætë mänïnö bitö änïnö baï cæmö adinque Wængonguï godömenque waa acampa. \p \v 34 Ante në wææ odömongä nö ëñente apæ̈necä wædinque Itota edæ, \p —Bitö Wængonguï Awënë Odeye nempo obo pönï ongömi inte guiibaïmipa, ante awædö. \p Angä ëñëninque tömänäni, Mönö æbänö godömenque anguïï, ante guïñënete wædinque pæ wëënegadänimpa. \s1 Codito æcänö Pæ̈ingä ïnongä ingää, ante \r (Mäateo 22.41-46; Odoca 20.41-44) \p \v 35 Pæ wëënedäni adinque Itota ayæ̈ Wængonguï oncö ñæ̈næncö yabæcönë ongöninque odömonte apæ̈necantapa. \p —Dodäni näni wææ yewæ̈mongaïnö ante në odömönäni ïñömö mönö Codito ingantedö ante apæ̈nedinque, Awënë Dabii wodi pæ̈ingä ïnongä ingampa, ante quïnante änänii, ante pönëmïni. \v 36 Ïñæmpa Dabii wodi incæ Wængonguï Tæiyæ̈ Waëmö Önöwoca tönö apæ̈nedinque, \q1 “Botö Awënë ingante apæ̈nedinque Awënë Wængonguï incæ ïïmaï ante apæ̈negacäimpa. \q1 Bitö botö tömëmæ̈ ïnö tæ̈ contate ongöñömi, \q1 Bitö ïmite në pïïnäni ïnänite bæ tabo ate, \q1 bitö önöwa gäänë ongönäni ïnänite pïnä gäwacæbiimpa.” \m Ante Awënë Dabii wodi incæ yewæ̈mongacäimpa. \v 37 Codito ïnongä ingampa, ante awënë Dabii wodi nänö në angaingä ïnongä inte edæ adocä Codito ïñömö ædö cæte näëmæ̈ Awënë Dabii wodi pæ̈ingä inguingää, ante pönenguënë änewëmïnii. Mänömaïnö ante Itota odömonte apæ̈necä ëñëninque tæiyæ̈näni godongämæ̈ ongönäni waa ëñengadänimpa. \s1 Në wææ odömönäni ïnänite Itota pïingampa \r (Mäateo 23.1-36; Odoca 11.37-54, 20.45-47) \p \v 38 Itota godömenque ïïmaï ante odömonte apæ̈negacäimpa. “Cædämaï, ante wææ ante näni yewæ̈mongainta në ate odömönäni ïnänite mïnitö gomö aedäni. Tömënäni ïñömö doyæncoo waëmoncoo wëñate mongænte todänipa. Waodäni näni godonte æ̈ïñömö cægöñönänite wadäni pö bee tëninque tömënäni ïnänite, Në odömömi, bitö ïmite waa amönipa, ante apæ̈nedäni ëñëninque edæ në odömönäni ïñömö nanguï todänipa. \v 39 Ayæ̈ tömënäni odömöincönë go guiidinque tömënäni nämanque ante pönëninque waëmompaa pönï tæ̈ contate todänipa. Ayæ̈ æ̈æ̈mæ̈ becæ godinque tömënäni, Botö täno bete tocæboimpa, ante waëmompaa pönï tæ̈ contate bete todänipa. \v 40 Ayæ̈ owæmpoïnäni oncö yo mongænte baï cædinque ö æ̈wënäni inte në wææ odömönäni ïñömö, Botö ïmote waa acædänimpa, ante cædinque Wængonguï ingante nöingä apæ̈nete baï cædinque babæ cædinque wantæpiyæ̈ tededänipa. Tömënäni godömenque näni nanguï pönï pante wæquinque mänömaï nämä beyænque ante cædänipa, ante adinque mïnitö ïñömö ee gomö aedäni,” ante Itota wææ angacäimpa. \s1 Owæmpoingä incæ, Wængonguï quï, ante godongampa \r (Odoca 21.1-4) \p \v 41 Mänïñedë Wængonguï oncö yabæcönë ïñömö, Wængonguï quï, ante näni wënoncadedë da wënönänimpa. Mänincönë pö guiidinque tömënäni näni da wënoncade gäänë tæ̈ contadinque Itota a ongöñongä nanguï ïnäni adoyömö pöninque daga daga wënäni acantapa. Pancadäniya nanguï ëadäni inte nanguï pönï da wënäni acantapa. \v 42 Ayæ̈ a ongöñongä owæmpoingä ömæpocä inte önontamonque incæ mentamonga ænte mämö daga wengantapa. \v 43 Adinque Itota tömengä nänö në ëmïñæ̈näni ïnänite aa pecä pönäni ate, \p —Näwangä ante apæ̈nebo ëñëedäni. Wadäni tömänäni wædænque pönï godonte baï wïï eyepæ̈ daga wëñönäni ïingä owæmpoingä ïñömö ömæpocä inte wædongä incæte godömenque nanguï godonte baï godongä abopa. \v 44 Edæ mänïnäni guiquënë nanguï ëadäni ïnönäni inte, Quëwenguinta impa, ante cö cædinque tömënäni näni wïï æ̈ïnentaque ayæ̈ ongöintaque godönänipa. Ïingä ömæpocä ingä guiquënë tömengä nänö quëwenguinta incæ, Wængonguï quï bacæ̈impa, ante tömanta edæ daga wengampa, ante Itota apæ̈negacäimpa. \c 13 \s1 Wængonguï oncö ñæ̈næncö bæ tate bacæ̈impa, ante \r (Mäateo 24.1-2; Odoca 21.5-6) \p \v 1 Mänïï Wængonguï oncö ñæ̈næncö yabæcönë ongonte ïinque apæ̈nete tao goyongä tömengä nänö në ëmïñængä adocanque Itota ingante, \p —Awënë në Odömömi ëñëmi, angantapa. Dicacoo wainca wæ̈nömënæca wæ̈nömënæca näni mæ̈nongaincacoo waincö ongö cöwä ae. \p \v 2 Äñongante edæ, \p —Bitö guiquënë, ñæ̈nængade näni mæ̈nongaincö ongö abii. Mänincoo mïni acoo incæ tömanca bæ tadäni wæænca adinque panguïmæ̈ panguïmæ̈ godinque dica adocaque pönï incæ wæ̈nömënæca ongönämaï ingæ̈impa, ante Itota apæ̈negacäimpa. \s1 Oo ïinque bacæ̈impa, ante æbänö ate ëñenguïï, ante \r (Mäateo 24.3-28; Odoca 21.7-24, 17.22-24) \p \v 3 Mänïï taodinque Odibowænquidi go æidinque tömënäni Wængonguï oncö ñæ̈næncö gomö näni ayömö tæ̈ contayongä Pegodo tönö Tantiago, Wäö tönö Æntade mänimpodäni Itota ingante awëmö änänitapa. \v 4 Mänïï bitö änïnö ante æyedënö ïinque baquïï, ante ëñencæte ante wæmönipa. Ayæ̈, Ïïmaï cæbo ate mïnitö, Oo pönï impa, ante ëñencæmïnimpa, ante Wængonguï æbänö mä cæquingää, ante apæ̈nebi ëñëmaïmönipa. \p \v 5 Ante wæyönänite Itota, “Wapiticæ̈ odömöñönäni mïnitö wæætë, Mönö oda cædämaï ingæ̈impa, ante nämä wææ aquënë quëwëmïnii. Edæ ïïmaï baquï ï ataqueedäni. \v 6 Edæ wadäni nanguï ïnäni babæ tedete pöninque botö ëmöwo ante, ‘Botö mänïmodö ïnömo ïmopa,’ ante apæ̈nedinque wapiticæ̈ edæ mäodäni godinque nanguï ïnäni tömënäni mïñæ̈ oda cæte wapiticæ̈ gocædänimpa,” ante apæ̈necantapa. \p \v 7 Ayæ̈, “Wabæca awënë tönö pö bee tëninque wæætedö wæætë cædapa, ante tededäni ëñencæmïnimpa. Ayæ̈ wayömö näni guëadö guëa cæte wæ̈nönö ante tededäni incæte edæ guïñente wædämaï ïedäni. Edæ mänïnö botö änïnö baï cöwë bacæ̈impa. Ba incæte mönö inguipoga quëwënö ïñömö mänïñedë wïï æ̈mæ̈wo ïinque bacæ̈impa. \v 8 Adobæca quëwënäni ïñönänite wabæca quëwënäni ponte bee tëninque guëadö guëa cæquïnäni ïnänipa. Adobæca awënë odeye nempo quëwëñönänite wabæca awënë odeye tontadoidi mämö bee tëninque guëadö guëa cæte wæ̈nonte wænguïnäni ïnänipa. Ayæ̈ wayömö wayömö goinque pö wæcædänimpa. Ayæ̈ waodäni näni cæ̈ïnente wænguinque cænguï incæ tömää capo wængæ̈impa. Mänïï wëñæ̈ mä nantate baï wæwente bamïni incæte mïni godömenque wæwenguinque ingæ̈impa.” \p \v 9 Ante apæ̈nedinque Itota godömenque, “Tömëmïni nämä incæ wææ aaedäni. Edæ mïnitö ïmïnite bæi ongöninque edæ në apænte änäni weca mäo pædæ godönäni æncædänimpa. Ayæ̈ godömenque tömënäni odömöincönë mäo gönönäni gongæ̈ñömïni mïnitö ïmïnite tæi tæi pancædänimpa. Ayæ̈ botö beyænque pancabaa awënëidi gobedönadodoidi weca ayæ̈ tömämæ awënëidi odeyeidi weca mäo gönönäni gongæ̈ninque mïnitö botö beyæ̈ apæ̈necæmïnimpa. \v 10 Edæ ïinque bayedë botö äñedë ayæ̈ badämaï ïñonte, Botö æ̈mo beyænque quëwencæmïnimpa, ante waa pönï botö apæ̈nedö ante tömämæ quëwënäni doyedë ëñencædänimpa. \v 11 Ïninque mänïñedë mïnitö ïmïnite näni bæi ongonte ænte goyedë, Në apænte änäni weca ongöninque æbänö ante apæ̈nequïmoo, ante wædämaï ïedäni. Edæ, Æbänö waa apæ̈nequïï, ante Wængonguï Tæiyæ̈ Waëmö Önöwoca apæ̈necä ëñente ate apæ̈necæmïnimpa. Wïï nämä pönëninque wæætë Wængonguï nänö apæ̈nedö ëñëninque apæ̈necæmïnimpa.” \p \v 12 “Mänïñedë edæ näna caya ïñönate adocanque näëmæ̈ pïïninque, Wæ̈noncæ, äninque tömengä tönïñacä ingante da godongä gocæcäimpa. Näna wencaya ïñönate mæmpocä ïñömö näëmæ̈ pïïninque, Wæ̈noncæ, äninque tömengä wengä ingante da godongä gocæcäimpa. Ayæ̈ wëñæ̈näni incæ wæmpoda ïnate näëmæ̈ pïïninque mäo apæ̈nedäni ëñëninque wadäni tömënäni wæmpoda ïnate mämö wæ̈nönäni wæncædaimpa. \v 13 Ayæ̈, Coditoidi ïmïnipæ̈æ̈, ante tömänäni botö ëmöwo beyænque mïnitö ïmïnite nanguï pïincædänimpa. Pïïnäni wæwëmïni incæte æcänö ïïmæca ïinque baganca wæntædämaï inte botö ëmöwo beyæ̈ pïinte badämaï ïnaa botö tömengä ingante æ̈mo beyænque quëwencæcäimpa,” ante Itota apæ̈necantapa. \p \v 14 Ayæ̈, “Wadäni pö ñömæ̈ï baï öö wadö näni wo ëwenguïmämo incæ tæiyæ̈ waëmö ïñömö ænte mämö cö cæcædänimpa, ante doyedë yewæ̈mongatimpa. Docä nänö yewæ̈mongainta adinque në adingä ïñömö tömengä do ëñëmaingampa. Ïincayæ̈ ate cö cædäni ongö adinque edæ mänïñedë Oodeabæ quëwëmïni ïñömö änanquidi do wodii wïnonte æibäewedäni. \v 15 Ayæ̈ oncömanca ongömïni ïninque mäincoo æncæte ante oncönë wæi guiidämaï inte oncömancaque oncömancaque wodii wïnömäewedäni. \v 16 Ayæ̈ në gönea cæmïni ïninque yacoo æncæte ante oncönë ocæ̈ ëmæ̈nämaï inte godömenque wodii wïnömäewedäni. \v 17 Mänïönæ ïinque bayedë yædëmadä ïnäni tönö goömæ̈ në gänönäni tönö tömënäni näni wæquïmämo baquïnö anguënë. \v 18 Ayæ̈ mïnitö mïni wodii wïnonguïönæ ante pönëninque edæ Wængonguï ingante, Wïï edæ cöönædepo bacæ̈impa, ante apæ̈needäni. \v 19 Edæ mänïñedë waodäni nanguï näni wæwëmämo näni angä baquïnö anguënë. Edæ Wængonguï nänö badongaïñedë mänömaï näni wæwëmämo baï dæ äñonte ayæ̈ godömenque ñöwo ganca dæ änompa. Ayæ̈ godömenque ïinque baganca mänömaï näni wæwenguïmämo baï dæ anguïnö anguënë.” \p \v 20 “Edæ wantæpiyæ̈ näni wæwenguï impa, ante adinque Wængonguï, Mänimpoönæque edæ wæwencædänimpa, ante pönömenque ante änämaï ingä baï quingänö quëwenguënë dæ ancædönänimpa. Incæte Wængonguï, Mänimpodäni ïnänite apænte æ̈mo beyænque në quëwenguïnäni ïnänipa, ante nänö apænte ængaïnäni ïnänite waadete pönëninque dobæ, Mänimpoönæque wæwencædänimpa, ante cædinque pönömenque angacäimpa,” ante Itota apæ̈negacäimpa. \p \v 21 Ayæ̈, Ïinque bayonte æbänö inguïï, apæ̈nedinque Itota godömenque ïïmaï ante apæ̈necantapa. “Mänïñedë wadäni mïnitö ïmïnite, ‘Ïñömö mönö Codito ponte ongongä tamëñedäni,’ ante ayæ̈, ‘Wayömö a ongongä atamönipa,’ ante tededäni ëñëninque edæ mïnitö ïñömö ëñënämaï ïmäewedäni. \v 22 Wadäni mänïñedë ponte a ongöninque nämä incæ ante, Tömëmo Codito ïnömo ïmopa, ante babæ ante tedequïnäni. Ayæ̈, Wængonguï beyæ̈ në apæ̈nebo ïnömo ïmopa, ante në babæ ante tedequïnäni. Tömënäni, Wængonguï nänö apænte ængaïnäni incæ æ̈mæ̈wo oda cædinque wapiticæ̈ gocædänimpa, ante cædinque bamönengæ̈ baï cædinque öönædë cæï baï cædinque nö odömonte baï cæquïnäni ïnänipa. Incæte Wængonguï në apænte ængaingä inte edæ ee aquingä diyæ̈ æ̈mæ̈wo oda cædinque wapiticæ̈ goquïnänii. \v 23 Edæ ïinque badämaï ïñonte botö ñöwo do apæ̈nebo ëñente cæedäni. Oda cædämaï incæboimpa, ante nämä wææ aabäewedäni,” ante Itota angacäimpa. \s1 Waobo ëñagaïmo inte botö ïïmaï ponte cæcæboimpa, ante \r (Mäateo 24.29-35, 42, 44; Odoca 21.25-36) \p \v 24 Äninque Itota ayæ̈ godömenque apæ̈nedinque, “Mänïï näni wæwëmämo näni angä ïinque go ate nænque ïñontobæ̈ wëmö badinque apäicä apäidämaï ingæ̈impa. \v 25 Nëmoncoo öönædë ïnö wææ̈ tæ̈ wææ̈ninque waa tæ̈ waa tæ̈ wæængæ̈impa. Öönædë tæ̈ï ongongaincoo incæ wancæ wancæ cæte baï wapiticæ̈ goquïnö anguënë. \v 26 Mänïñedë edæ botö Waobo në ëñagaïmo inte boguïmancodë pöninque tæ̈ï pönï pïñæ̈mo ïninque edæ ñäö apäite baï waëmö ëmonte wææ̈mo acædänimpa. \v 27 Mänömaï pöninque botö anquedoidi ïnänite ämo godinque tömënäni æ̈mæ̈nö betamonca æ̈mæ̈nö betamonca boguïmä näni pö goïnö godinque inguipoga tömäne godinque öönæ tömäne godinque Wængonguï nänö apænte ængaïnäni ïnänite äñete poncædänimpa.” \p \v 28 Ante Itota godömenque apæ̈nedinque, “Iigowæ̈ æbänö ïwæ̈, ante odömonte apæ̈nebo ëñëninque pönëedäni, angantapa. Tömëwæ̈ mïïwæ̈ badinque iigowæ̈ wayabo tänä nä boca adinque mïnitö, Öñabo nänö bocaïnepo inte nænque näwantedæ̈ baquinque bocapa, ante pönëninque edæ do ëñëmïnipa. \v 29 Ayæ̈ adobaï mänïnö botö apæ̈nedö baï edæ do ba adinque mïnitö, Waocä në ëñagaingä do odemö pönï ongöninque inguipoga oo poncæcäimpa, ante ëñencæmïnimpa. \v 30 Näwangä ämopa. Ñöwomïni ayæ̈ mïïmïni quëwëninque wænte godämaï ïñömïni mänïnö botö apæ̈nedïnö baï tömänö edæ do ïinque baquïnö anguënë. \v 31 Edæ öönædë ongöñömö inguipoga tönö wo ëwente baï dæ ba incæte botö angaïnonque guiquënë dæ badämaï inte edæ cöwë tæ̈ï ongongæ̈impa,” angacäimpa. \p \v 32 Ayæ̈, “Mänïönæ æyedënö ï, ante, Mänïnepo ædepodö ï, ante ëñencæte ante mïni wædïnö ante æcämenque incæ ëñënämaï ingampa. Tömänäni ëñënämaï ïñönäni edæ Wængonguï anquedoidi incæ ëñënämaï ïnänipa. Wæmpocä Wëmo incæ ëñënämaï ïñömote Wæmpocä ïñömö tömengä adocanque incæ edæ në ëñengä ingampa,” angantapa. \p \v 33 Äninque ayæ̈ godömenque apæ̈nedinque Itota tömënäni ïnänite ïïmaï angantapa. “Ïninque, Æyedënö baquïï, ante ëñënämaï ïmïni inte edæ mönämaï mïïmïni wänö cöninque edæ Wængonguï ingante apæ̈needäni. \v 34 Botö ponguïnö ïñömö waocä ëacä nänö cæï baï impa. Ïingä waocä ïñömö wabæca gocæ cædinque, Botö ïmote në cædäni në änäni badinque botö oncö waa aacædänimpa, ante adocanque ingante, Mäninganca cæe, wacä ingante edæ, Mäninganca cæe, wacä ingante, Mäninganca cæe, ante odömöninque odemö wææ a congä ingante, Cöwä ae, äninque wadæ gocä. \v 35 Ïninque botö në ëacä baï ïñömote mïnitö, Mönitö Awënë æyedënö ponguingää, ante ëñënämaï ïmïni inte gäwadecæ̈ ayaönæ̈nëña tawadiya peyedë ñäö ba, æyedëmë poncæcäimpa, ante wadö conguënë cæmïnii. \v 36 Edæ, Wïï mö ñömöni ponguingä ingänö anguënë, ante cædinque mïïmïni quëwëmaïmïnipa. \v 37 Mïnitö ïmïnite botö änö ante tömänäni ïnänite adobaï, Wänö conguënë quëwëmïnii,” ante Itota angacäimpa. \c 14 \s1 Itota ingante bæi ongonte ængæ̈impa, ante cædänipa \r (Mäateo 26.1-5; Odoca 22.1-2; Wäö 11.45-53) \p \v 1 Mëönaa go ate wodo pænta gogaïönæ baï Patowa æ̈æ̈mæ̈ baquimpa, ante pönëninque oodeoidi ñöwo, Päö yedæ æmpoquï ömæmö ï mönö cænguïönæ inguimpa, ante cædönänimpa. Mänïñedë, Wængonguï quï, ante në godönäni ñæ̈næ̈näni tönö në wææ ante odömönäni ïñömö, Mönö awëmö cæte Itota ingante bæi ongonte ænte mäo wæ̈nongæ̈impa, ante cædönänimpa. \v 2 Oo pönï impa, ante wædinque awënëidi, \p —Ïñæmpa æ̈æ̈mæntedæ̈ ïñonte wæ̈nömö baï tömänäni ænguï bate Yæ yæ ante pïinte cæcædönänimpa, ante adinque mönö ædö cæte mänïñedë cæquïï, ante wægadänimpa. \s1 Itota ocaboga onquiyængä oguï wapæ̈ gao cæcacampa \r (Mäateo 26.6-13; Wäö 12.1-8) \p \v 3 Itota ïñömö Betänia godinque në baadingä Timönö oncönë go guiite ëñacantapa. Guii ëñate cæncöñongä onquiyængä adoyömö pö guiicantapa. Tömengä oguï wapæ̈ näwä näadodopæ̈ näni änömæ̈ nänö nanguï godonte æ̈nïmæ̈ dica adabatodo waincadedë pe ñïñænte mäningä inte ñöwo ænte mämö Itota weca pongantapa. Pöninque tömengä mänincade wencade ao mæ̈nodinque Itota ocaboga edæ gao cæcacantapa. \v 4 Adinque godongämæ̈ ongönäni pancadäniya ænguï badinque näni caboque tededinque, \p —Ïñæmpa oguï wapæ̈ incæ önonque guënente baï cæcampa töö. \v 5 Edæ waocä adoque wadepo cæte beyæ̈ paga æ̈ninque todetiento deënadiota näni æ̈ninta ayæ̈ godömenque æ̈ninta beyæ̈ godonte ænguënëmæ̈ ïmæmpa. Godonte ænte baï ömæpodäni ïnänite wæætë godonguënë apa. \p Ante nämäneque tededinque onquiyængä ingante nanguï pïinte änänitapa. \p \v 6 Itota wæætë, \p —Quïmæ̈ pïïwëmïnii. Ïingä onquiyængä ïñömö botö ïmote waa pönï cæcä apa quëwëmïnii. Ee aquënë quëwëmïnii. \v 7 Edæ ömæpodäni mïni änïnäni mïnitö weca cöwë quëwënäni adinque mïnitö æyedëmë tömënäni beyæ̈ waa cæïnëmïni inte edæ do waa cæbaïmïnipa. Botö guiquënë mïnitö weca wïï wantæpiyæ̈ ongoncæboimpa. \v 8 Adinque mänïmæ̈ oguï wapæ̈ botonga gadongadinque tömengä edæ botö baö daga wenguinque eyepæ̈ ïñonte öni paacantapa. Ïninque tömengä nänö cæganca ante do cæcä apa änewëmïnii. \v 9 Mïnitö ïmïnite näwangä ante apæ̈nebopa. Tömämæ æyömömë wadäni näni ëñente toquinque botö ïmotedö ante apæ̈nedäni ëñënänii mäningä onquiyængä nänö cædïnö ante adobaï tededäni ëñente pönencædänimpa, ante Itota apæ̈negacäimpa. \s1 Itota ingante odömonte godoncæte ante Codaa cæcampa \r (Mäateo 26.14-16; Odoca 22.3-6) \p \v 10 Ayæ̈ mänïñedë näni, Dote, äincabo ïñönäni adocanque Codaa Icadiote näni änongä ïñömö, Itota æyömönö ongongää, ante odömonte pædæ pönömo æncæmïnimpa, ante cædinque, Wængonguï quï, ante në godönäni ñæ̈næ̈näni weca wadæ gocantapa. \v 11 Godinque tömengä, Ïïmaï cæcæboimpa, ante apæ̈necä ëñëninque awënëidi nanguï todinque Ao äninque, Cæbi ate tiguitamö pönömöni æncæbiimpa, änäni. Ëñëninque Codaa Ao äninque, Æbänö cæte godö odömömo ænguïnänii, ante cöwä adinque ancaa cægacäimpa. \s1 Awënë Itota päö tönö owæta pönongä cænte bedänipa \r (Mäateo 26.17-29; Odoca 22.7-23; Wäö 13.21-30; 1 Coodintoidi 11.23-26) \p \v 12 Oodeoidi päö yedæ æmpoquï ömæmö ï näni cænguïönæ tæcæ ba ate tömënäni, Wodo pænta gogaïönæ baï Patowa mönö cænguïönæ impa, ante pönente cædinque, Wængonguï quï impa, ante codotedo mänïönæ edæ cöwë wæ̈nönönänimpa. Ïninque mänïönæ ïinque ba adinque tömengä nänö në ëmïñæ̈näni Itota ingante äninque, \p —Ædönö ämi gote mönitö Patowa æ̈æ̈mæ̈ ante cæmöni ate bitö bete cænguïmii. \p \v 13 Änäni ëñëninque Itota tömengä nänö në ëmïñæ̈na mënaa ïnate da godöninque, \p —Mänïï nanguï näni quëwëñömö gote taadö goyömïnate onguïñængä incæ cadabodë æpæ̈ iyænte næ̈ænte pö bee tengä adinque mïnatö tömengä mïñæ̈ tee empote goeda. \v 14 Tömengä æcönënö guiicä adinque mänïï oncö në ëacä ingante äninque mïnatö, “Mönö Awënë në Odömongä inte ïïmaï angampa. Bitö oncönë guicönë æcönënö ante, Bitö oncö, ante ämi guiidinque botö në ëmïñæ̈näni tönö botö Patowa æ̈æ̈mæ̈ bete cænguïmönii, angampa.” \v 15 Ante äñömïnate tömengä æ̈mongapaa mæ̈i odömöninque ñæ̈næncö awæmpa nänö do cönöincö odömongä adinque mïnatö mänincönë mönö beyæ̈ tömää eyepæ̈ cæcæmïnaimpa. \p \v 16 Angä ëñente tao godinque näni quëwëñömö ponte ayöna, Itota nänö änö baï tömää do cæte ongompa, ante adinque tömëna Patowa æ̈æ̈mæ̈ ante cædatapa. \p \v 17 Gäwadecæ̈ bayonte dote ïnäni näni cabo Itota mïñæ̈ godongämæ̈ pönänitapa. \v 18 Ponte tæ̈ contate cæncöñönänite Itota, \p —Näwangä ante apæ̈nebo ëñëedäni. Mïni cabo incæ adocanque botö tönö ñöwo godongämæ̈ cæncongä incæ, Æncædänimpa, ante botö ïmote odömonte pædæ godonguingä ingampa. \p \v 19 Ante apæ̈necä ëñëninque, Wæïnente awædö, ante pönëninque tömengä ingante adocanque adocanque äninque tömänäni adoyömö, \p —Botö ïmotedö ante dicæ apæ̈nebitawogaa. \p \v 20 Äñönäni Itota wæætë, \p —Önompo tipæmpoga go mëmïnaa ïñömïni adocanque botö tönö guëa adotaca mï cæte cængä incæ tömengä në cæquingä ingampa. \v 21 Edæ dodäni Wængonguï beyæ̈ ante näni yewæ̈mongaï baï cædinque botö Waobo ëñagaïmo inte cöwë wænte goquënëmo ïmodö anguënë. Incæte botö ïmote në odömonte godönongä guiquënë tömengä nänö wæquinque cæquingä ingampa. Mäningä wïï ëñate baï waa toquënengä incædongäimpa. \v 22 Ayæ̈ tæcæ cæncöñönäni Itota päö bæi ongonte æ̈ninque Wængonguï ingante waa ate apæ̈nedinque päö pä æ̈ninque tömënäni ïnänite pædæ godö pædæ godö cæcantapa. \p —Botö baö baï impa, ante pædæ pönömo æ̈ninque mïnitö Ao ante cæ̈edäni. \p \v 23 Äninque ayæ̈ bequïmæ̈ owætaca bæi ongonte æ̈ninque Wængonguï ingante waa ate apæ̈nedinque pædæ godöninque nënempocä æ̈ninque tömänäni bedänitapa. \v 24 Beyönäni tömënäni ïnänite apæ̈nedinque, \p —Botö wepæ̈ ïïmæ̈ baï impa. Wængonguï do apæ̈nedinque, Botö pönö cæbo ate mïnitö Ao ämïni ïninque mönö godongämæ̈ waa cæte quëwengæ̈impa, angacäimpa. Ñöwo adobaï mïïne äninque apæ̈nebopa. Botö wepæ̈ ante Ao ante æ̈mïni inte mönö godongämæ̈ waa cæte quëwengæ̈impa. Edæ nanguï ïnäni beyæ̈ gowequïmæ̈ impa. \v 25 Botö ïñömö Awënë Odeye badinque ocæ̈ ëmænte pöninque mïïmæ̈ botö beganca mänïmæ̈ yowepæ̈ ñöwo æ̈mæ̈wo bebo tamëñedäni, ante Itota apæ̈negacäimpa. \s1 Pegodo incæ, Dicæ abogaa, apæ̈nequingä ingampa, ante \r (Mäateo 26.30-35; Odoca 22.31-34; Wäö 13.36-38) \p \v 26 Ayæ̈ Wængonguï ingante ämotamïni ante tao godinque Odibowænquidi godänitapa. \v 27 Goyönänite Itota ïïmaï ante apæ̈necantapa. \p —Dodäni Wængonguï beyæ̈ yewæ̈möninque, “Në aadingä ingante tacabo dæ wængä ate cæ̈ningäidi obegaidi wæætë panguïmæ̈ goquimpa,” ante näni yewæ̈monte angaïnö baï cædinque botö dæ ämo beyæ̈ guingo imonte wædinque tömämïni edæ näwæ̈ goquïmïni ïmïnipa, ante awædö. \v 28 Panguïmæ̈ gomïni incæte botö edæ ñäni ömæ̈monte Gadideabæ täno gote a ongöñömo mïnitö ayæ̈ pöedäni. \p \v 29 Angä ëñente wædinque Pegodo guiquënë, \p —Ïñæmpa dæ ämi beyæ̈ tömänäni guingo imonte badinque panguïmæ̈ godäni incæte edæ botö guiquënë cöwë panguïmæ̈ godämaï incæboimpa. \p \v 30 Äñongante, \p —Bitö ïmite näwangä ante apæ̈nebo ëñëe. Ñöwoönæ woyowotæ̈ incæ tawadiya mempoga pedämaï ïñonte bitö ïñömö botö ïmotedö ante wadö ante apæ̈nedinque, Dicæ abogaa, ante mempoga go adopoque anguïmi ïmipa. \p \v 31 Angä ëñente wædinque Pegodo wæætë, \p —Ïñæmpa botö bitö tönö wæ̈mo incæte mänïnö ante cöwë änämaï incæboimpa. \p Ante nanguï äñongä tömänäni adodö ante apæ̈negadänimpa. \s1 Guetëmänii ïñömö Itota Wængonguï ingante apæ̈necampa \r (Mäateo 26.36-46; Odoca 22.39-46) \p \v 32 Mänïï godinque yabæ incæ Guetëmänii näni äñömö pöninque tömengä mïñæ̈ në godäni ïnänite Itota, \p —Tæ̈ contate ongöñömïni botö godömenque gote Wængonguï ingante apæ̈nete pömoedäni. \p \v 33 Äninque Pegodo Tantiago Wäö mänimpodänique ïnänite ænte mäocä goyönäni Itota ïñömö nanguï wæwente badinque guïñente wæcantapa. \v 34 Ayæ̈ tömënäni ïnänite, \p —Botö wæwëmämo entawëninque pæ̈mænte wæte wænguï wædö. Mïnitö guiquënë tæ̈ contadinque ëamonca wänö cöedäni. \p \v 35 Äninque wædæ pö gote ædæ wæænte guidömëmæ̈ ñongæ̈ninque Wængonguï ingante, Bitö Ao ämi botö caate wæquintedæ̈ wïï ba ate waa tobaïmopa. \v 36 Äninque, “Mæmpo, botö Wæmpo ëñëmi. Bitö tæ̈ï pïñæ̈mi ïnömi ïmipa. Bitö tï nä wænguïmæ̈ baï ö ænte baï cædinque botö ïmote edæ, Wæ̈nämaï incæbiimpa, ämi ïninque botö edæ waa tobaïmopa. Incæte botö änönö baï wïï cædinque wæætë tömëmi änönö baï cæe,” ämopa. \p \v 37 Äninque tömënäni weca adodö ponte ayongä mö ñönäni adinque tömengä Pegodo ingante, \p —Timönö edæ mömitawo. Botö tönö wänö conguënëmi incæ bitö adoque oda ganca incæ wïï aacömii. \v 38 Edæ, Mïmöno waa cæïnëmönipa, ante ëwocayömïni baö aquïïñö ëñamïni inte wæntæye bamïnipa. Ïninque edæ mïnitö wänö cöninque nämä beyænque Wængonguï ingante apæ̈nedinque edæ, Wïï wënæ wënæ cæïnëmöni bacæmönimpa, ante apæ̈needäni. \p \v 39 Äninque Itota wæætë wadæ godinque wëënë nänö änïnö baï apæ̈nedinque Wængonguï ingante adodö ante apæ̈necantapa. \v 40 Ayæ̈ adodö ponte ayongä möwo möïnente ædo ædo cædinque mö ñönäni acantapa. Acampa, ante wædinque tömënäni, Æbänö anguïmöö, äninque edæ pæ wëënedänitapa. \v 41 Itota wæætë mempoga go adopoque gote apæ̈nedinque ñöwo adodö pöninque edæ tömënäni ïnänite, \p —Ayæ̈ edæ guëmante mö ñömïnii. Edæ idæwaa. Ñöwo ïinque cætimpa. Botö Waobo ëñagaïmo inte edæ botö wæwenguïönæ do edæ ba ïninque në wënæ wënæ cædäni nempo në pædæ godömoncæ cædingä ïñömö botö ïmote do odömonte godongäï ataqueedäni. \v 42 Ñöwo edæ ængæ̈ gantidinque mönö gocæ̈impa. Botö ïmo në odömonte godonguingä ïñömö edæ obo pönï pongä tamëñedäni, angacäimpa. \s1 Itota ingante bæi ongonte ænte godänipa \r (Mäateo 26.47-56; Odoca 22.47-53; Wäö 18.2-11) \p \v 43 Ayæ̈ apæ̈neyongä edæ Codaa wodi tömënäni näni, Dote, ante gocabo adocabo ïningä incæ ñöwo pongantapa. Do ïñömö, Wængonguï quï, ante në godönäni ñæ̈næ̈näni tönö në wææ odömönäni tönö në aadäni näni Picæncabo tönö wadäni ïnänite, Codaa mïñæ̈ goedäni, ante da godönönänimpa. Ñöwo ïñömö tömënäni näni në da godönäni inte tæiyæ̈näni yaëmë næ̈ænte canta næ̈ænte Codaa mïñæ̈ pönänitapa. \v 44 Doyedë ïñömö në odömonte godoncæ cæcä Codaa ïñömö tömengä mïñæ̈ poncæ cædäni ïnänite ïïmaï ante wëënëñedë apæ̈nedingä ïnongäimpa. “Botö odömonte queë bemömo adinque mïnitö wæætë, Tömengä ingampa, ante adinque tömengä ingante bæi ongonte æ̈ninque wææ cæte mäomïni gocæcäimpa.” \v 45 Ante do äningä inte Codaa ïñömö ñöwo Itota weca pöninque, \p —Awënë në Odömömi ïmi. \p Äninque edæ waa cæte baï edæ queë bemongantapa. \v 46 Mänömaï queë bemonte odömongä adinque tömengä mïñæ̈ pönäni incæ Itota ingante pædæ gopo bæi ongonte æ̈nänitapa. \p \v 47 Wængonguï quï, ante në godongä ñæ̈nængä pönï ïnongä ingante në cæcä incæ mänïñömö ponte a ongongä adinque Itota gäänë ongongä adocanque pædæ guiipote yaëmë o togænte æ̈ninque mäningä në cæcä ingante tæi päninque önömonca wangö tamoncacantapa. \v 48 Adinque Itota ïñömö ñöwo pönäni ïnänite, \p —Mïnitö ïñæmpa, Bitö në ö æ̈nïmi ïmipa, ante baï cædinque botö ïmote canta tönö yaëmë næ̈ænte ö æncæte ante pömïni awædö. \v 49 Ïñæmpa Wængonguï oncö ñæ̈næncönë yabæcönë ïïmö ïñö ïïmö ïñö apæ̈necöninque botö mïnitö weca a ongöñömote mïnitö edæ bæi ongönämaï ee amïnitapa töö. Incæte Wængonguï angä ëñente näni yewæ̈mongaïnö baï ïinque baquinque ante cæcæ̈impa. \p \v 50 Ante apæ̈neyongante tömänäni edæ ëmö cæte wodii wïnönänitapa. \v 51 Adocanque edëningä guiquënë ömaacä inte yabæcooque nïnocoo näni ancooque pönö wïniyate Itota mïñæ̈ gocantapa. Tömengä ingante yao ongönänitapa. \v 52 Adinque tömengä wæætë gä tadongate weocoo ömaacä wodii wïnongacäimpa. \s1 Në Apænte näni Änoncabo weca Itota ongongampa \r (Mäateo 26.57-68; Odoca 22.54-55, 63-71; Wäö 18.12-14, 19-24) \p \v 53 Wængonguï quï, ante në godongä ñæ̈nængä pönï ïnongä weca ænte godinque Itota ingante gönönäni gongænte ongongantapa. Ayæ̈, Wængonguï quï, ante në godönäni ñæ̈næ̈näni tönö në aadäni näni Picæncabo tönö në wææ odömönäni tönö tömänäni pö bee bee bee tente godongämæ̈ ongönänitapa. \v 54 Pegodo guiquënë tömengä mïñæ̈ ayæ̈ ayæ̈ godinque, Wængonguï quï, ante në godongä ñæ̈nængä pönï ïnongä oncö yacömoyæ̈ ïñömö wäänë guiicantapa. Mänïñömö guiidinque tömengä wææ wänönäni tönö gongapamö tæ̈ contate a ootocongantapa. \p \v 55 Wængonguï quï, ante në godönäni ñæ̈næ̈näni tönö në Apænte näni Änoncabo tömänäni, Mönö apænte ante wæ̈nömö wæncæcäimpa, ante cædinque, Itota nänö wænguinque wënæ wënæ cæcä ingampa, ante æcänö në adingä inte godö anguingää, ante ancaa diqui diqui mïñönäni mänömaïnö ante në anguënengä edæ dæ angantapa. \v 56 Edæ nanguï ïnäni pöninque babæ apæ̈nedinque, Mänömaï cæcä atamönipa, ante apæ̈nedäni incæte adoyömö apæ̈nedämaï ïnäni inte wapiticæ̈ wapiticæ̈ änänitapa. \v 57 Ayæ̈ ate pancadäniya ængæ̈ gantidinque, Tömengä ingante apænte angæ̈impa, ante cædinque babæ wapiticæ̈ ante äninque, \p \v 58 —Ïingä ïïmaï ante apæ̈necä ëñentamönipa. “Ïincö Wængonguï tæiyæ̈ waëmö oncö waodäni önompoca näni mæ̈nönincö incæte botö cæbo wo tænguïmæ̈ wæænguimpa. Ayæ̈ mëönaa go adoönæque ïñonte wacö wïï önompoca mæ̈nonguincö wæætë mæ̈noncæboimpa,” ante apæ̈necä ëñentamönipa töö, ante tededäni. \p \v 59 Incæte adodeque ante apæ̈nedinque adoyömö äninque tömënäni godömenque äninque wadö wadö wapiticæ̈ ante apæ̈nedänitapa. \p \v 60 Ëñente wædinque, Wængonguï quï, ante në godongä ñæ̈nængä pönï ïnongä guiquënë godongämæ̈ ongönäni tönö tæcæguedë dibæ ongonte ængæ̈ gantidinque Itota ingante, \p —Ïñæmpa pæ wëënebii. Bitö æbänö cæbitapa, ante ïïnäni näni änïnö ante bitö æbänö ämii. \p \v 61 Ante äñongante edæ Itota cöwë änämaï pæ wëënecä. Adinque në godongä ñæ̈nængä pönï ïnongä wæætë godö äninque, \p —Wængonguï mönö Waëmö ïnongä Wengä mönö Codito ïnongä ingampa. Bitö ïñæmpa mänïmidö ïnömi ïmitawo. \p \v 62 Äñongante Itota ïñömö, \p —Ao. Mänïmodö ïnömo ïmopa. Ïninque ïincayæ̈ ate botö Waobo ëñagaïmo inte Wængonguï në Tæ̈ï Pïñængä ingä tömëmængä ïnö tæ̈ contabo adinque mïnitö ayæ̈ ate botö öönædë boguïmancodë pömo acæmïnimpa. \p \v 63 Ante apæ̈necä ëñente wædinque në godongä ñæ̈nængä pönï ïnongä ïñömö pïinte badinque, Ëñente awædö, ante baï cædinque edæ nämä weocoo wänä ñæ̈ninque, \p —Idæwaa, angantapa. Ñöwo wacä ingante, Itota wënæ wënæ cæcä atabopa, ante në äincædongä ingante godömenque diqui diqui mïnämaï ingæ̈impa. \v 64 Tömengä nämä Wængonguï Wengä inte baï babæ godö tedewengampa töö. Ïninque edæ tömengä babæ nänö änewënö ante do ëñëmïni inte edæ æbänö ante pönëmïnii. \p Ante äñongante në apænte änäni tömänäni edæ, Nänö pante wænguinque edæ änewengampa töö. \p \v 65 Ante apænte änäni ate edæ pancadäniya Itota tömengäa towæ tänongadinque tömengä awinca weocoota pönö ñäne cæmöninque tæi tæi päninque tömengä ingante, \p —Æcänö pänaa, ante Wængonguï beyænque apæ̈nebi ëñëmönie. \p Ante badete toyönäni wææ wänönäni guiquënë tömengä ingante bæi ongonte tæi tæi pangadänimpa. \s1 Pegodo incæ, Dicæ abogaa, angampa \r (Mäateo 26.69-75; Odoca 22.56-62; Wäö 18.15-18, 25-29) \p \v 66 Ayæ̈ Pegodo guiquënë yæipodë yacömöñäa guii contate ongöñongä onquiyængä, Wængonguï quï, ante në godongä ñæ̈nængä pönï ïnongä ingante në cæcä ïñömö adoyömö pö guiicantapa. \v 67 Ponte ayongä Pegodo gongapamö ootocæ cæcä adinque onquiyængä ædæmö cöwä adinque, \p —Mäningä Näatadeta ïñömö quëwënongä Itota tönö bitö guëa cægömitapa töö. \p \v 68 Angä ëñente wædinque, \p —Dicæ. Bitö änö ante æbänö ämii, ante dicæ ëñëmogaa. \p Äninque tao yabædemö gäänë gongæ̈ñongä tawadiya wëënengä petapa. \v 69 Ayæ̈ wæætë Pegodo ingante adinque onquiyængä ïñömö godongämæ̈ ongönäni ïnänite, \p —Mäningä adocabodäni ïningä inte ongongä ataqueedäni. \p \v 70 Ante apæ̈neyongä Pegodo wæætë, Dicæ bitö angänö ïmogaa, angantapa. Ayæ̈ wantæ ate mänïñömö ongönäni adobaï, \p —Ïñæmpa Gadideabæ quëwënïmi inte bitö näwangä Itota tönö tee empo në pömi ïmipa töö. \p \v 71 Änäni ëñente wædinque Pegodo wæætë, Botö Wængonguï ëñëñongä nöingä ämopa, ante Wængonguï ëmöwo ante babæ tedewëninque tömënäni ïnänite wæætë, \p —Mïni angantedö ingante dicæ abogaa. Dicæ abo ante baï änewëmïnipa töö. \p \v 72 Ante tæcæ änewëñongä ïñontobæ̈ tawadiya ayængä petapa. Ayængä pe ëñente wædinque Pegodo Itota nänö änïnö ante pönengantapa. Itota do ïñömö, “Tawadiya mempoga pedämaï ïñonte bitö botö ïmotedö ante wadö ante apæ̈nedinque, Dicæ abogaa, ante edæ mempoga go adopoque anguïmi ïmipa,” änongäimpa. Ante pönente wædinque Pegodo, Ñöwo nänö pequinque do pecampa, ante wædinque Ca ca wægacäimpa. \c 15 \s1 Itota incæ Pidato weca ongongampa \r (Mäateo 27.1-2, 11-14; Odoca 23.1-5; Wäö 18.28-38) \p \v 1 Wængonguï quï, ante në godönäni ñæ̈næ̈näni tönö në aadäni näni Picæncabo tönö në wææ odömönäni tönö tömënäni ïñömö në änäni ïnönäni inte oodeoidi näni në Apænte Änoncabo ïnönänimpa. Ïninque mänïï ñäö bayonte tömënäni, Æbänö cæquïï, ante pönente wædinque godongämæ̈ pönëë cöninque Ao äninque Itota ingante goto winte töö æ̈mænte ænte godinque odömäno awënë Pidato wodi nempo mäo pædæ godönäni ængantapa. \v 2 Pidato guiquënë tömengä ingante, \p —Oodeoidi Awënë Odeyebi bitö ïmitawoo. Äñongante, \p —Bitö tömëmi änö baï botö mänïmodö ïmopa, ante Itota angantapa. \p \v 3 Wængonguï quï, ante në godönäni ñæ̈næ̈näni guiquënë, Ïingä Itota ïñömö wënæ wënæ cæcampa, ante wadö wadö ante pïïninque Pidato ingante ancaa änänitapa. \v 4 Änäni ëñente wædinque Pidato wæætë Itota ingante, \p —Ïñæmpa pæ wëënebii. Bitö æpogadö wënæ wënæ cæbi ïmipa, ante nanguï änäni apa quëwëë. \p \v 5 Äñongante Itota tömënäni näni änïnö ante cöwë apæ̈nedämaï ingä adinque awënë gobedönadodo wæætë, Quïëmë baï pæ wëënecä awædö, ante guïñente wægacäimpa. \s1 Itota wæncæcäimpa, änänipa \r (Mäateo 27.15-31; Odoca 23.13-25; Wäö 18.38-40, 19.1-16) \p \v 6 Mänïmæ awënë gobedönadodo mänïñedë wadepo ïñö wadepo ïñö cöwë ïïmaï cædongäimpa. Oodeoidi æ̈æ̈mæ̈ cæyönänite gobedönadodo ïñömö, Në tee mönete ongönäni ïnänite adinque mïnitö æcänö ingante ämïni ñimpo cæbo goquingää, ante änäni ëñëninque tömengä tömënäni näni äningä adocanque ingante ñimpo cæcä godongäimpa. \v 7 Doyedë wadäni ænguï badinque, Awënë ingante wido cæcæ̈impa, ante cædinque wæ̈nonte cæyönäni adocanque Badabato näni änongä tömënäni tönö godongämæ̈ cædongä ïnongäimpa. Ïninque awënëidi në wïwa cædäni ïnänite bæi ongonte goto wïnäni ongöñönäni Badabato adobaï tömënäni tönö godongämæ̈ tee mömæ̈nete ongönongäimpa. \v 8 Ïninque ñöwo ïñömö wadäni tæiyæ̈näni Pidato weca pöninque, Cöwë bitö cædö baï ñöwo adobaï mönitö beyæ̈ cæquïmi ante wæmönipa. \v 9 Änäni ëñëninque Pidato ïñömö, \p —Oodeoidi Awënë Odeye ingante pönö ñimpo cæbo abæ tawængä ænguïmïnii. Æbänö cæbo ænguïmïnii. \p \v 10 Edæ do ïñömö Itota gomonga cæcä ate wædinque, Wængonguï quï, ante në godönäni ñæ̈næ̈näni incæ tömengä ingante pïinte adönänimpa. Mänïnö beyænque tömënäni Itota ingante bæi ongonte botö nempo ænte mämö pædæ pönönänimpa. Ante pönente wædinque Pidato, Oodeoidi Awënë Odeye ingante ñimpo cæbo goquingä, ämïnitawoo, ante ñöwo angantapa. \v 11 Ïninque, Wængonguï quï, ante në godönäni ñæ̈næ̈näni guiquënë godongämæ̈ ongönäni ïnänite apæ̈nedinque, Mïnitö Pidato ingante ïïmaï äedäni, änänitapa. Änäni ëñëninque oodeoidi wæætë Pidato ingante, Wïï bitö änongänö ante ämönipa. Wæætë Badabato ingante ñimpo cæbi gocäe, ante änäni. \v 12 Ëñëninque Pidato godö äninque, \p —Ïninque oodeoidi Awënë Odeye mïni änongä ingante æbänö cæquïmoo, ante ämïnii. \p \v 13 Äñongante tömënäni ogæ̈ tededinque, \p —Awæ̈ ñænquedïmæ̈ ämi cæte wæ̈nönäni wængäe töö. \p \v 14 Änäni ëñente wædinque Pidato, \p —Ïñæmpa quïnö wënæ wënæ cæcantawoo. \p Äñongante godömenque yedæ äninque adodö, \p —Ämi awäa timpote wæ̈nönäni wængäe töö. \p \v 15 Ancaa änewëñönäni Pidato ïñömö, Mänïnäni pïïnämaï piyæ̈në cæcædänimpa, ante cædinque Badabato näni äningä ingante godö ñimpo cædinque tömënäni nempo pædæ godongä æ̈nänitapa. Wæætë edæ Itota ingante edæ Pidato wodi angä æ̈montai badöïmenca tæi tæi pänäni ate ñænque quepote awäa näni gönonguinque edæ da godongä ænte godänitapa. \p \v 16 Pædæ godongä ate në tontadoidi tömengä ingante töö æ̈mænte wadæ godinque awënë gobedönadodo oncönë Podætodio näni ancönë mangui guiiyongä tontadoidi bacabo Itota weca godongämæ̈ äñete pönänitapa. \v 17 Pöninque tömënäni, Awënë ïmi inte awënë weocoo wëñacæbiimpa, ante baï cædinque badete todinque Itota ingante wæætë opatawæ̈ ëmoncoo pönö da wëñadinque daa mongæ̈menca æ̈ninque que cædinque, Awënë poganta, ante baï pönö daga wencadänitapa. \v 18 Ayæ̈ Yæ yæ äninque, \p —Badogaa, bitö oodeo awënë odeyebi ïmipæ̈æ̈. \p \v 19 Ante badete todinque cæ̈wipaca ancaa tæi tæi pancadinque tömengäa towæ towæ tänongadinque da guicapote ædæ wææ̈ninque, Bitö Tæiyæ̈ Waëmö Awënë ïmi amönipa, ante baï badete todänitapa. \v 20 Ayæ̈ ïinque badete todinque tömënäni opatawæ̈ ëmoncoo gä tadongadinque tömengä nämä weocoo da wëñadänitapa. Ayæ̈ edæ tömengä ingante awæ̈ timpote gönoncæte ante töö æ̈mænte ænte tao mäodäni gogacäimpa. \s1 Itota ingante awäa timpodäni wængampa \r (Mäateo 27.32-44; Odoca 23.26-43; Wäö 19.17-27) \p \v 21 Mänïñedë Tidëne quëwënongä Timönö guiquënë Adecantodo tönö Odopo tömëna wæmpo ïnongä inte tömengä yabæque gote pönongäimpa. Ïninque Itota ingante ænte godinque ayönäni mäningä Timönö ñöwo wodo tebæ̈ gocæ cædinque pongä adänitapa. Ïninque tontadoidi, Bitö ægodöe. Itota ingante möni timpoquïwæ̈ ænte mongænte goe, änäni ænte mongænte gocantapa. \p \v 22 Mänömaï godinque Godogota näni äñömö mönö tededö “Ocataïnö” ïñömö Itota ingante ænte pönänitapa. \v 23 Mänïñömö pönäni ate wadäni, Nantate beyæ̈ becæcäimpa, ante cædinque biïnömæ̈ näni wædænque tï nämæ̈ tönö mïidapæ̈ näni änömæ̈ adoyömö wempo cædëninque pædæ pönö cæyönäni tömengä önonque yædæ bedinque edæ bedämaï ingantapa. \v 24 Ayæ̈ tömengä ingante awæ̈ ñænquedïmæ̈ näni ænte pönïwäa töö godöninque pönö timpodinque wææ̈ tïwadinque ængæ̈ gantidënänitapa. Ængæ̈ gantidënäni ate wægöñongä tömënäni wæætë tömengä weocoo ïnï ante, Æcänö quinca nö ta adinque tömengä mänincoo æncæcäimpa, ante wææntodöninque adocooque adocooque æ̈nänitapa. \p \v 25 Edæ nænque tömantadæ̈ æ̈ñonte mänïñedë incæ tömengä ingante ïinque timpote edæ ængæ̈ gantidënäni wægongacäimpa. \v 26 Ayæ̈, Itota wæncæcäimpa, ante quïnante apænte änänii, ante tömänäni ponte adinque ëñencædänimpa, ante yewæ̈möninque, “Oodeoidi Awënë Odeye ïnongä ingampa,” ante yewæ̈möninque awæmpaa wo cædänitapa. \v 27 Ayæ̈ wada në ö ænte quëwënïna ïnate adoyedë tömengä tönö adocanque tömëmæ̈ ïnö adocanque dipæ̈mæ̈ ïnö godö timpote gantidëdäni wægongadaimpa. \v 28 Ïninque, Në ëñënämaï cædäni näni cabo tönö tömengä adocä ingampa, ante Wængonguï angä ëñente näni yewæ̈mongaïnö baï ñöwo ïinque bagatimpa. \p \v 29 Ayæ̈ wodo pænta në godäni guiquënë Itota ingante godö babæ ante badete todinque pica pica cædinque, \p —Bitö ïñæmpa Wængonguï tæiyæ̈ waëmö oncö incæ bæ tate wo ëwëninque mëönaa go adoönæque ïñonte do mæ̈nonguïmi inte edæ, \v 30 o togæmpote o togæ̈wate ti wææ̈ninque edæ quëwëmäwe. \p \v 31 Ayæ̈, Wængonguï quï, ante në godönäni ñæ̈næ̈näni tönö në wææ odömönäni adobaï näni cabo nämäneque godongämæ̈ badete todinque, \p —Tömengä, Wadäni quëwencædänimpa, ante waa cæcantawoo. Ñöwo ïñæmpa. Nämä beyænque eyepæ̈ cæcampa diyæ̈ quëwenguingää. \v 32 Idægoidi awënë odeye ingä ïninque tömengä ti wæænte gocä adinque mönitö wæætë, Tömengä näwä Codito ingampa, ante pönëmaï wædö. \p Ante badete toyönäni në ö æ̈na tömengä tönö godongämæ̈ timpote wægöna incæ adobaï Itota ingante pïïninque wënæ wënæ ante badete togadaimpa. \s1 Itota wængampa \r (Mäateo 27.45-56; Odoca 23.44-49; Wäö 19.28-30) \p \v 33 Tæcæbæcä pönï bayö tömämæ ïñontobæ̈ wëmö badinque ayæ̈ ayaönäa wæiganca mæ̈ mämonte baï ïnimpa. \v 34 Ïninque ayaönäa wæiyonte Itota nanguï pönï yedæ äninque, “Edoi, Edoi, nëma tabatäni,” äninque mönö tededö, “Botö Wængonguïñaa, botö Wængonguïñaa, ædö cæte botö ïmote ëmö cæte gobiyaa.” \p \v 35 Ante wæcä ëñëninque godämæ̈ ongönäni guiquënë, \p —Æ. Ediya wodi ingante aa pecä apa. \p \v 36 Äñönäni adocanque do pogodo gote önætamö ænte pöninque biïnömæ̈ baï önömænque æ̈ninque aa bedonte næ̈æ̈ninque edæ, Becæcäimpa, ante cædinque cæ̈wipaca pædæ æ̈æ̈nongantapa. \p —Ee aquënë quëwëedäni. Ediya wabänö ponte o togænte pædæ wææ̈nongä abaimpa. \p \v 37 Angä ate Itota ïñömö wæætë ogæ̈ äninque edæ æ̈mæ̈wo guëmäninque wængacäimpa. \v 38 Ïninque edæ Wængonguï tæiyæ̈ waëmoncönë weocoo odemö näni wææ wodöincoo adoyedë önönæca ïnö tæcæguedë pönï tænguïmæ̈ wææntapa. \v 39 Mänömaï ogæ̈ äninque do wængä adinque tontadoidi awënë capitäö guiquënë, \p —Näwangä impa. Ïingä ïñömö Wængonguï Wengä ingaïnö ante pönenguënë, angacäimpa. \p \v 40 Ayæ̈ onquiyæ̈näni Mäadiya Mäagadadënä näni änongä, Otite tönö Tantiagomö badä Mäadiya, Tadömee, mänimpodäni adobaï oo gote gomö a ongönänitapa. \v 41 Tömënäni ïñömö Gadideabæ quëwengäñedë Itota mïñæ̈ gote pönö waa cædïnäni inte ñöwo pö gobæ ongöninque pömö adänitapa. Itota Eedotadëë pö æ̈ñongante wadäni onquiyæ̈nänique godongämæ̈ tee empote pönïnäni inte ñöwo pöninque a ongönänitapa. \s1 Itota wodi baö ïnï mäo daga wënänipa \r (Mäateo 27.57-61; Odoca 23.50-56; Wäö 19.38-42) \p \v 42 Oodeoidi näni, Gäwadecæ̈ ba ate guëmanguïönæ inguimpa, ante näni täno cæönæ ingatimpa. Ïninque gäwadecæ̈ oo ba ate wædinque, \v 43 Adïmatea ïñömö quëwëningä inte Ootee, Wængonguï Awënë Odeye nempo mönö æyedënö quëwengæ̈impa, ante wänö conte baï quëwënongäimpa. Tömengä oodeoidi näni Apænte Äincabo adocä ïnongä inte ñæ̈nængä ïnongäimpa. Tömengä ïñömö Pidato weca ñöwo guïñënämaï pö guiidinque, Itota wodi baö pönömi ænte wëmoe, angantapa. \v 44 Angä ëñëninque Pidato, Wa. Wabänö wængäï, ante pönente wædinque awënë capitäö ingante äñete pongä adinque, Do wængäï. \v 45 Äñongante edæ, Dobæ wængäimpa, ante apæ̈necä ëñëninque Pidato wæætë Ootee ingante, Itota wodi baö ïnï o togænte æ̈mäwe. \v 46 Angä ëñëninque Ootee ïñömö edæ waëmö weocoo nïno näni änoncoo godonte æ̈ninque Itota wodi baö ïnï wi æmpote wææ̈ wi æ̈wadinque pædæ wææ̈nonte ænte gocantapa. Ayæ̈ mänincoo wïni wïni caate dicamontaa wointatodë guidö ñö cæte daga wëninque dicabo edæ da pæ̈ñæ̈ pönö tee mönogacäimpa. \v 47 Mänömaï cæyongante Mäadiya Mäagadadënä näni änongä tönö Otite badä Mäadiya mänimpodaque tömengä ingante näni da wënïñömö adatapa. \c 16 \s1 Itota do wæ̈ningä inte ñäni ömæ̈monte quëwengampa \r (Mäateo 28.1-10; Odoca 24.1-12; Wäö 20.1-10) \p \v 1 Tömënäni guëmanguïönæ ïinque go ate Mäadiya Mäagadadënä näni änongä tönö Tantiago badä Mäadiya tönö Tadömee tömënäni ïñömö, Itota wodi baö öni pæcæ̈impa, ante cædinque oguï waquï godonte æ̈nänitapa. \v 2 Ænte ate wacä tëmäna baquinque ñäö tæcæ bayonte ïïnäni do godinque nænque tæcæ mæ̈ awæ̈ nänö tamöñedë Itota wodido pöninque, \v 3 nämäneque änänitapa. \p —Dicabo näni moncadodinca æcänö tæ̈ï pïñængä inte pönö da tæ̈ñæ̈na ate mönö guiite aquïï. \v 4 Ante wædinque go gongænte pömo ayönäni dicabo ñæ̈nængade pönï näni äninca incæ dobæ dicabo ñæ̈nængade pönï do da tæ̈ñæ̈ï a öñö adänitapa. \v 5 Adinque tömengä wodido wäänë guiite ayönäni edëningä baï ingä doyæncoo näämænta ëmoncoo wëñate tömëmæ̈ ïnö tæ̈ contate a ongongä adinque onquiyæ̈näni wæætë edæ ancai guïñente wædänitapa. \v 6 Edëningä ïñömö, \p —Guïñente wædämaï ïedäni. Mïnitö, Itota Näatadeta quëwëningä ingante edæ wadäni awæ̈ timpodäni ate në wæ̈ningä ingante edæ diqui diqui mïmïni awædö. Tömengä edæ dobæ ñäni ömæ̈monte tao gocäimpa. Ïñömö edæ dæ angampa. Ïintodë nänö öñontatodë ïñömö edæ önontatoque ïï ataqueedäni. \v 7 Ayæ̈ Pegodo tönö tömengä nänö në ëmïñæ̈nïnäni tömänäni ïnänite gode ante apæ̈nedinque mïnitö në adïmïni inte ïïmaïnö ante apæ̈necæmïnimpa. “Itota ïñömö täno Gadideabæ godinque a ongöñongante mïnitö adoyömö godinque tömengä nänö änïnö baï godinque tömengä ingante acæmïnimpa,” ante gote apæ̈nedäni. \p \v 8 Ante apæ̈necä ëñëninque, Æbänö ante mänömaï angää, ante ancai guïñente do do wäate wædinque onquiyæ̈näni ïñömö Itota wodido abæ tawæ̈ tao wodii wïnönänitapa. Guïñente wædönäni inte tömënäni wadäni ïnänite bee tëninque apæ̈nedämaï pæ wëënegadänimpa. \s1 Itota ingante Mäadiya Mäagadadënä acampa \r (Wäö 20.11-18) \p \v 9 Itota tömënäni näni guëmänïönæ go ate ïïmö baänæque do ñäni ömæ̈monte pö a ongöñongante Mäadiya Mäagadadënä tänocä agacäimpa. Ïingä onquiyængä ïñömö wëënëñedë wënæidi tiæte ganca ïnäni ënempoyongante Itota wido cædongäimpa. \v 10 Ñöwo ïñömö Itota mïñæ̈ näni quëwënincabo ayæ̈ ca wæwëñönänite Mäadiya Mäagadadënä incæ tömënäni ïnänite mäo apæ̈necantapa. \v 11 Itota ayæ̈ mïingä ingä atabopa, ante apæ̈necä ëñëninque tömënäni wïï pönënänique ongongadänimpa. \s1 Wada tömengä nänö në ëmïñæ̈nïna Itota ingante adapa \r (Odoca 24.13-35) \p \v 12 Mänömaï wïï pönënäni ate tömënäni näni Itota mïñæ̈ godincabo incæ mënaa idömæ gote ayöna Itota incæ wacä baï bate cægongä adatapa. \v 13 Ate wædinque tömëna wadæ godinque Itota mïñæ̈ näni godincabo wadäni ïnänite apæ̈nedinque, Mänömaï cægongä atamönapa, äna ëñëninque edæ cöwë pönënämaï ingadänimpa. \s1 Tömengä nänö da godönïnäni ïnänite Itota angampa \r (Mäateo 28.16-20; Odoca 24.36-49; Wäö 20.19-23) \p \v 14 Ayæ̈ ate onte ganca ïnäni näni Itota mïñæ̈ godincabo cænte tedete a cöñönäni Itota pö a ongongä adänitapa. Tömengä ïñömö, Mïnitö pönëegade impa. Wadäni, Itota do edæ ñäni ömæ̈monte cægongä atamönipa, ante apæ̈nedäni ëñëninque mïnitö mïmö ömædëmïni inte wïï pönëmïnii, ante Itota pïingacäimpa. \p \v 15 Ayæ̈ tömënäni ïnänite, “Wængonguï nänö badongaïnäni inguipoga tömäo quëwënäni ïñönänite mïnitö botö ïmotedö ante mäo tömänäni ïnänite watapæ̈ apæ̈nemïni ëñencædänimpa. \v 16 Edæ æcänö wede pönëninque æpæ̈në guiida tömengä botö godö æ̈mo beyænque quëwencæcäimpa. Wæætë në pönënämaï ingä guiquënë tömengä nänö apænte pante wæquinque pönënämaï ingampa. \v 17 Botö cæbo ate në pönënäni adobaï edæ ïïmaï mä cædäni adinque wadäni do ëñencædänimpa. Botö ëmöwo apæ̈nedinque tömënäni wënæidi ïnänite wido cæcædänimpa. Ayæ̈ wadäni tömënäni tededö mä tedecædänimpa. \v 18 Ayæ̈ tæntæ bæi ongönäni incæte wænguïmæ̈ bedäni incæte wënæ wënæ badämaï incædänimpa. Ayæ̈ caate wædäni ïnänite gampodäni ate do waa bacædänimpa,” ante Itota apæ̈negacäimpa. \s1 Itota incæ öönædë æicampa \r (Odoca 24.50-53) \p \v 19 Ïinque tömënäni ïnänite apæ̈necä ëñënäni ate edæ Wængonguï öönædë ængö cæcä æidinque Wængonguï tömengä nänö tömëmæ̈ ïnö mönö Awënë Itota ïñömö tæ̈ contagacäimpa. \v 20 Ïninque tömengä nänö ëmïñæ̈nïnäni wæætë edæ tömämæ wadæ godinque wabæca mäo wabæca mäo apæ̈nedäni ëñënänitapa. Mönö Awënë incæ cæcä ate tömënäni mä cædäni adinque në ëñënäni wæætë, Nö impa, ante wægadänimpa. Mäninque ante yewæ̈monte impa.