\id LUK \h Odoca \toc1 Itota Codito ingantedö ante Odoca nänö watapæ̈ ante yewæ̈mongainta \toc2 Odoca \toc3 Odoca \mt2 Itota Codito ingantedö ante \mt1 Odoca \mt2 nänö watapæ̈ ante yewæ̈mongainta \c 1 \s1 Odoca ïmo yewæ̈mömopa, ante \p \v 1 Ñöwodäni nanguï ïnäni incæ, Mönitö weca æbänö ïinque cægatimpa, ante do yewæ̈moncæ cædänipa. \v 2 Doyedë quëwënäni ïñömö, Æbänö cægatimpa, ante në agaïnäni inte mänïnö ante, Näwangä impa, ante në apæ̈nedäni badinque adode beyæ̈ ante në cædäni bagadänimpa. Tömënäni mönitö ïmönite adodö ante pönö apæ̈nedäni ëñentamönipa. Ïninque ïïnäni apæ̈nedäni möni ëñënö baï ñöwodäni wæætë edæ adobaï pönï ante yewæ̈moncæ cædäni ïninque botö ïñömö edæ, Adobaïnö ante yewæ̈moncæboimpa, antabopa. \v 3 Teopido bitö ñæ̈næ̈mi pönï ïnömi inte ëñëmi. Botö ïñömö, Wëënëñedë æbänö mä pönï cægatimpa, ante ayæ̈, Ñöwo ganca æbänö cæte ï, ante ëñencæte ante nanguï cædinque ædæmö ëñënïmo inte botö edæ, Bitö Teopidobi acæbiimpa, ante adodö adodö ante yewæ̈mömopa. \v 4 Wadäni odömonte apæ̈nedäni ëñëninque bitö wæætë, Nö intawo, ante ëñencæte ante cædinque botö yewæ̈möninta adinque edæ do ëñencæbiimpa. Mänömaïnö ante yewæ̈mömo ae. \s1 Wäö ëñaquingä, ante anquedo ponte apæ̈necampa \p \v 5 Wængonguï quï, ante në godönäni pancadäniya Abiyaidi näni cabo ïñönänite adocanque Tacadiya ëmongacäimpa. Tömengä ïñömö Oodeabæ awënë odeye Edode wodi nänö ingaïñedë, Wængonguï quï, ante në godongä ingacäimpa. Tömengä nänöogængä Aadöö wodi pæ̈ingä Editabeti ingacäimpa. \v 6 Tömëna ïñömö näna gæncaya ïnöna inte Wængonguï ayongante nö cæte quëwëninque Wængonguï, Ïïmaï cæedäni, ante nänö wææ angaïnö ante ëñente quëwëñönate wadäni, Ëñënämaï quëwënapa, ante ædö cæte anguïnänii. \v 7 Editabeti owæntacä inte wëñæ̈ mänämaï quëwëñongante wëñæ̈ dæ ä wædinque näna gæncaya picæ̈na badinque quëwengadaimpa. \p \v 8 Dæ ä wædinque quëwëñönate Tacadiya wodi tönö godongämæ̈ näni godoncabo näni godöñedë ba ïninque tömengä ïñömö, Wængonguï quï, ante godongantapa. \v 9 Godöñongante tömënäni, Æcänö ñöwo guiidinque oguï waquï tanguingää, ante acæte ante cædänitapa. Tömënäni cöwë näni cæï baï cædinque tömënäni ëmöwo wataa wataa yewæ̈möninque adoyömö da wëninque adotaque tadonte adänitapa. Ayönäni, Tacadiya ëmöwo impa, ante adinque änäni ëñëninque tömengä Awënë Wængonguï tæiyæ̈ waëmö oncönë guiidinque oguï waquï tangantapa. \v 10 Waodäni tömänäni, Ñöwo oguï waquï iya tangæ̈impa, ante yabæcönë godongämæ̈ pöninque Wængonguï ingante apæ̈negadänimpa. \v 11 Tacadiya ïñömö tæcæ tancæ cæyongä Wængonguï nänö da pönöningä anquedo tömënäni näni iya täimpaa gäänë tömëmæ̈ ïnö pö næ̈ gongænte a ongongä acantapa. \v 12 Adinque Tacadiya, Æbänö cæquïï, ante ancai guïñente wæcantapa. \v 13 Wæyongante anquedo guiquënë, \p —Tacadiya, guïñënämaï ïe. Bitö Wængonguï ingante apæ̈nebi ëñëninque tömengä bitö änö ante do cæcampa. Bitö nänöogængä Editabeti ïñömö onguïñængä ingante mancæcäimpa cæbii. Mangä ëñacä adinque bitö tömengä ëmöwo, Wäö, pemoncæbiimpa. \v 14 Wëñængä waa pönï ëñacä adinque bitö watapæ̈ tocæbiimpa. Wadäni nanguï ïnäni adobaï wëñængä ëñacä ate tocædänimpa. \v 15 Wængonguï incæ, Botö ayömo bitö wengä wadäni baï guiyä ïnämaï ñæ̈nængä pönï ingä abopa, angä beyæ̈ waodäni adobaï tömengä beyæ̈ ante adinque tocædänimpa. Yowepæ̈ biïnömæ̈ incæ wapæ̈ incæ tömengä tï nämæ̈ tömämæ̈ bedämaï incæcäimpa. Wäänä cæncadë ayæ̈ ongöñongante Wængonguï Tæiyæ̈ Waëmö Önöwoca incæ tömengäa pö guiicæcäimpa. \v 16 Ayæ̈ bitö wengä picængä badinque mäo apæ̈necä ëñëninque idægoidi nanguï ïnäni Wængonguï gämæ̈nö poncædänimpa. \v 17 Ayæ̈ Wængonguï Önöwoca ingante Ediya wodi nänö ëwocagaï baï adobaï ëwocadinque bitö wengä ïñömö adocä nänö tæ̈ï pïñængaï baï adobaï tæ̈ï pïñængä incæcäimpa. Ïninque tömengä ïñömö mönö Awënë nänö ponguïnö ante täno beyænte baï cædinque odömongä ate mæmpoidi wëñæ̈näni ïnänite pönente waadete cæcædänimpa. Ayæ̈ tömengä apæ̈necä ëñëninque në ëñënämaï cædäni incæ nö cæte quëwënäni näni ëñënö baï nö ëñente cæcædänimpa. Mänömaï cædinque bitö wengä adocä apæ̈necä ëñente cædinque waodäni mönö Awënë nänö ponguïnö ante eyepæ̈ pönï cædinque tömengä ingante ante wänö concædänimpa. Mänömaïnö ante anquedo Tacadiya ingante apæ̈negacäimpa. \p \v 18 Angä ëñëninque Tacadiya wæætë anquedo ingante apæ̈nedinque, \p —Ïñæmpa botö nänöogæ̈nä picæ̈nä ïnampa. Botö adobaï picæ̈mo ïmopa. Ædö cæte, Nö impa, ante ëñenguïmoo. \p \v 19 Äñongä anquedo wæætë, \p —Botö Gabodiedo ingaïmo ïmo apa änewëë. Wængonguï weca në ongömo ïñömote tömengä ïñömö, Botö watapæ̈ apæ̈nedö ante bitö Tacadiya ingante apæ̈nete pöe, ante da pönongä pontabopa. \v 20 Ñöwo ïñömö botö änö pönënämaï ïmi inte bitö babetadebi badinque tededämaï ïñömite botö apæ̈nedö ante ïinque cæbo ba ate tedecæbiimpa, ante anquedo Tacadiya ingante apæ̈necantapa. \p \v 21 Mänömaï tedeyöna wadäni, Tacadiya taquingä, ante wänö cöninque, Wængonguï tæiyæ̈ waëmö oncönë guiidinque æiquedö taquingää, ante wægadänimpa. \v 22 Tömengä tadinque tededämaï ingantapa. Ayæ̈ godömenque tededämaï inte önompoque oo cæpo oo cæpo cæcä adinque tömënäni, Wængonguï tæiyæ̈ waëmö oncönë guiite ongöninque Tacadiya wïïmonte baï mä pönï adingä inte ñöwo edæ babetadecä inte tacampa, ante wædänitapa. \p \v 23 Wængonguï beyæ̈ ante cæe, ante näni ïinque änïönæ ganca cædinque Tacadiya wodi oncönë gocantapa. \v 24 Mänïñedë ate tömengä nänöogængä Editabeti yædëmadä badinque edæ önompo æ̈mæmpoque apäicä ganca oncönë wë womongantapa. \v 25 Tömengä ïñömö edæ, “Wëënëñedë, Owæntabi ïmipa, ante pïïnäni wæbo adinque Wængonguï botö ïmote waadete pönö cædinque ñöwo wæætë, Pïïnämaï incædänimpa, ante cæcampa,” ante pönëninque Editabeti togacäimpa. \s1 Itota ëñaquingä, ante \p \v 26 Editabeti önompo æ̈mæmpoque go adoque apäicä yædëmadä nänö ïñedë Wængonguï tömengä anquedo Gabodiedo näni änongä ingante da pönongä pöninque Gadideabæ Näatadeta näni quëwëñömö gocantapa. \v 27 Godinque tömengä baquecä Mäadiya näni änongä weca pongantapa. Tömengä ingante Awënë Dabii wodi pæ̈ingä Ootee, Monguïmo, ante do äningä ïnongäimpa. \v 28 Ïninque anquedo Gabodiedo Mäadiya weca pö guiidinque tömengä ingante, \p —Wængonguï nänö në waadebi inte ëñëe. Wængonguï bitö ïmite waa cæcæcäimpa. Wadäni onquiyæ̈näni ïnänite Wængonguï pönömenque pönö waa cædongä inte bitö ïmite edæ godömenque waa pönï pönö cæcä acæ̈impa. \v 29 Ante tæcæ apæ̈neyongä tömengä ancai guïñëninque, Quïnö baï ï ante botö ïmote apæ̈necää, ante wæcantapa. \v 30 Wæyongante anquedo wæætë, \p —Mäadiya, bitö guïñënämaï ïe. Wængonguï incæ edæ bitö ïmite nanguï waadete pönö acampa. \v 31 Bitö ñöwo edæ yædëmadä badinque bitö wëñængä onguïñængä mancæbiimpa. Tömengä ëñacä ate bitö tömengä ëmöwo, Itota ingampa, ante pemoncæbiimpa. \v 32 Tömengä ïñömö edæ nanguï tæ̈ï pïñænte cæcä incæcäimpa. Ïninque tömengä ingantedö ante, Æibæ pönï në Quëwengä Wengä ingaingä ingampa, ante apæ̈necæ̈impa. Ayæ̈ Awënë Wængonguï incæ tömengä ingante apæ̈nedinque, Bitö Awënë bayömi mæ̈mæ̈ awënë odeye Dabii wodi nempo dodäni näni quëwengaï baï bitö nempo adobaï quëwencædänimpa, ante adocä Itota ingante pönongä ænte Awënë Odeye bacæcäimpa. \v 33 Ïninque Aacoboidi tömengä nempo quëwëñönänite tömengä cöwë tömënäni Awënë Odeye incæcäimpa. Tömengä nänö Awënë Odeye inguïmämo ïñömö edæ dæ badämaï ingæ̈impa, ante Wængonguï nänö da pönöningä Mäadiya ingante angantapa. \p \v 34 Mäadiya wæætë tömengä ingante, \p —Botö ïñæmpa onguïñængä tönö mönämaï inte wëñæ̈ ædö cæte manguïmoo. \p \v 35 Ante wæyongante anquedo wæætë edæ, \p —Wængonguï Tæiyæ̈ Waëmö Önöwoca incæ bitö weca poncæcäimpa. Wængonguï Æibæ Quëwënongä tömengä nänö tæ̈ï pïñæ̈nö incæ wææ owo baï cæcæcäimpa. Mänömaï beyæ̈ bitö Wëñængä Onguïñængä incæ Tæiyæ̈ Waëmö ëñacä ate, Wængonguï Wëñængä ingampa, ante pemoncædänimpa. \v 36 Ayæ̈ godömenque apæ̈nebo ëñëe. Editabeti bitö guiidengä ïñömö picængade pönï ïñongante, Owæntacä ingampa, ante tededänitawo. Incæte tömengä picængadecä incæ dobæ edæ önompo æ̈mæmpoque go adoque apäicä yædëmadä inte tömengä wëñængä edæ onguïñængä ingante ënengampa. \v 37 Ïñæmpa quïëmë ante Wængonguï nänö änönö ante tömää edæ cöwë cæcæ̈impa. \p \v 38 Ante anquedo angä ëñente wædinque Mäadiya, \p —Mönö Awënë beyænque në cæbo ïmopa. Bitö änö baï Ao ämo bacæ̈impa. \p Ante apæ̈necä ëñëninque Wængonguï nänö da pönöningä incæ ëmö cæte wadæ gogacäimpa. \s1 Editabeti weca Mäadiya ëñacæ gocampa \p \v 39 Mänïñedë ate Mäadiya wodi wadæ godinque änämæ̈në quingæ̈ æidinque Oodeabæ quëwënäni näni quëwëñömö adoyömonque incæ pöninque, \v 40 Tacadiya oncönë pö guiidinque Editabeti ingante, Waa quëwëmi, angantapa. \v 41 Mäadiya mänömaï apæ̈necä ëñëninque Editabeti wodi wengä cæncadë ongöninque wogæi wogæi tocantapa. Editabeti ïñömö Wængonguï Tæiyæ̈ Waëmö Önöwoca incæ tömengäa pö guiicä ïninque ædæmö pönï ëwocacä bacantapa. \v 42 Mänömaï badinque adocä ogæ̈ tededinque, \p —Mönö onquiyæncabo ïñömonte bitö adobique bitö waa toquinque impa, angantapa. Wængonguï wamöni ïmönite pönömenque waadedinque bitö ïmïnite godömenque nanguï waadecampa. Bitö në ënënongä ingante Wængonguï nanguï waadecä beyæ̈ tömengä adobaï tocæcäimpa. \v 43 Botö önömoque ïñömote bitö ïñömö mönö Awënë badä ïnömi inte edæ botö weca quïnante pömii. \v 44 Tæcæ edæ apæ̈nebi önömonca ëñëñömo botö cæncadë në ongönongä incæ wogæi wogæi watapæ̈ tocä ae. \v 45 Mönö Awënë bitö ïmite nänö änïnö ante bitö ïñömö, Tömengä cöwë cæcæcäimpa, ante pönëninque bitö toquinque edæ në pönëmi ïmitapa. \p \v 46 Editabeti mänömaï apæ̈neyongä Mäadiya wæætë ämotamïni ante baï ïïmaï angacäimpa. \q1 “Botö mïmöno pönëninque, Mönö Awënë ïñömö edæ waa pönï mönö ïnongä ingampa, ante watapæ̈ apæ̈nebopa. \q1 \v 47 Ayæ̈, Quëwencæbiimpa, ante botö ïmote në Ængä ïñongante botö Wængonguï ingante ante pönëninque edæ watapæ̈ tote ëwocabopa. \q1 \v 48 Botö tömengä ingante në cædömo inte önömoque pönï ïñömote tömengä wæætë botö ïmote waa acampa. \q1 Ïincayæ̈ nänömoidi wææ̈ ïincayæ̈ nänömoidi wææ̈ ïnäni tömänäni botö ïmotedö ante apæ̈nedinque, \q1 Tömënä ïñömö Wængonguï nänö në waadedä ingadäimpa, ante apæ̈necædänimpa. \q1 \v 49 Wængonguï në Tæ̈ï Pïñæ̈nongä inte botö ïmote pönö nanguï cæcä beyænque edæ apæ̈necædänimpa. \q1 Tömengä ëmöwo ïñömö edæ Tæiyæ̈ Waëmö ëmongampa. \q1 \v 50 Ayæ̈ ïincayæ̈ nänömoidi wææ̈ ïincayæ̈ nänömoidi wææ̈ ïnäni tömengä ingante guïñente cæyönänite tömengä wæætë waadete pönö waa cæcæcäimpa. \q1 \v 51 Tömengä në tæ̈ï pïñæ̈nongä inte tömengä önompoca cæte baï nanguï cæcantapa. \q1 Ayæ̈ wadäni, Tömëmoque waëmö ïmopa, \q1 ante önöwëninque pönënäni ïnänite tömengä angä näwæ̈ godänitapa. \q1 \v 52 Ayæ̈ awënëidi näni tæ̈ contaimpaa ongöñönänite tömengä tömënäni ïnänite wido cæcä godänitapa. \q1 Wæætë önönänique ïnänite ængö cæcä contadinque tömënäni wæætë awënëidi baï badänitapa. \q1 \v 53 Ayæ̈ gue æ̈nente wædäni ïñönänite tömengä waa pönï cænguï godongä æ̈ninque tömënäni tömo pönï cæ̈nänitapa. \q1 Wæætë nanguï ëadäni tömënäni ïnänite da godongä godinque ömæpodäni inte godänitapa. \q1 \v 54 Mönö idægocabo ïñömö tömengä ingante në cæmö ïñömonte tömengä mönö tönö godongämæ̈ cæcantapa. \q1 Ayæ̈, Waadete botö pönö waa cægaïnö baï adodö cæcæboimpa, ante pönëninque tömengä ñöwo pönö waadete waa cæcä æ̈mompa. \q1 \v 55 Abadäö wodi pæ̈ïmö ïñömonte tömengä mönö mæ̈mæ̈idi ïnänite nänö angaïnö baï cædinque, \q1 cöwë ñimpo cædämaï inte pönö waadete cæcampa.” \p \v 56 Ante Mäadiya wodi ämotamïni ante baï angantapa. Ayæ̈ Editabeti weca mëa go adoque apäicä quëwente ate ayæ̈ ate tömengä oncönë gogacäimpa. \s1 Wäö ëñacampa \p \v 57 Editabeti wodi guiquënë oo pönï ënëninque tömengä wëñængä onguïñængä mangacäimpa. \v 58 Ayæ̈ tömengä guiidënäni tönö godongämæ̈ quëwënäni ïñömö, Æ mönö Awënë wïï pïingä inte Editabeti ingante ædæmö waadete waa cæcampa, ante tæcæ ëñëmönipa, äninque Editabeti tönö godongämæ̈ togadänimpa. \v 59 Ayæ̈ adoque Wængonguï itædë go ate wëñængä ingante æ̈montaique ëö togæncæ cædäni ïñömö godongämæ̈ pöninque tömengä wæmpo ëmöwo baï ante, Tacadiya, ante pemoncæ cædänitapa. \v 60 Cæyönänite wäänä Baa äninque, \p —Tömengä ëmöwo Wäö ëmoncæcäimpa, ante wææ angadäimpa. \p \v 61 Äñongante tömënäni wæætë, \p —Ïñæmpa bitö guiidënäni Wäö ëmönämaï. Dæ ämönänipa. \p \v 62 Äninque wæmpocä ingante ömö cædinque, Æmongänö ëmonguingä ämii, ante odömömi amönii. \v 63 Äñönänite tömengä tededämaï ïnongä inte önompocaque odömongä adinque yewæ̈möinta æ̈ninque pædæ pönönäni ate tömengä ïñömö edæ, “Tömengä ëmöwo Wäö ëmoncæcäimpa,” ante yewæ̈mongä adinque tömänäni edæ guïñente wægadänimpa. \v 64 Yewæ̈mongä ate tömengä önonguënëwa ñïmæ̈ cæguënëwate baï baguënëwate ate edæ tömengä ogæ̈ tededinque Wængonguï ingante, Waa pönï cæbi abopa, ante watapæ̈ edæ apæ̈necantapa. \v 65 Ïninque mänïñömö godongämæ̈ quëwënäni tönö Oodeabæ änämæ̈në quëwënäni tönö tömänäni, Mänömaï batimpa, ante nanguï tededänitapa. \v 66 Tededäni ëñëninque në ëñënäni wæætë, “Ïingä wëñængä ïñömö æbänö nänö baquinque edæ pæquingä,” ante tömänäni godongämæ̈ wægadänimpa. Edæ tömengä tönö Wængonguï godongämæ̈ cæcä ingacäimpa. \s1 Tacadiya ämotamïni ante angampa \p \v 67 Wëñængä wæmpocä Tacadiya guiquënë Wængonguï Tæiyæ̈ Waëmö Önöwoca ingante ëwocadinque Wængonguï beyæ̈ apæ̈nedinque ämotamïni ante baï apæ̈necantapa. \q1 \v 68 “Mönö idægocabo Wængonguï ïñömö adocä mönö Awënë ïñongante mönö tömengä ingante waa ate watapæ̈ apæ̈necæ̈impa. \q1 Tömengä ïñömö, Botö quïnäni bate abæ tawænte baï quëwencædänimpa, ante tömengä do æncæ pongä acæ̈impa. \q1 \v 69 ‘Önömoncawæ̈ wææ ëmoncate baï wææ gompocæcäimpa,’ ante cædinque tömengä mönö ïmonte në ænguingä ingante da pönongä pöninque ïingä wæætë ængä beyænque quëwëmompa. \q1 Wængonguï ingante në cægaingä awënë odeye Dabii wodi pæ̈ingä ïnongä inte tömengä mänömaï cæcä beyænque quëwëmompa. \q1 \v 70 Wængonguï ïñömö tömengä beyæ̈ në apæ̈negaïnäni tæiyæ̈ waëmö ingaïnäni ïñönänite tömënäni tönö apæ̈nedinque, \q1 Cöwë cæcæboimpa, ante nänö apæ̈negaïnö baï ñöwo edæ ïinque cæcampa. \q1 \v 71 Mönö ïñömö në pïinte änäni nempo ongöñömonte tömengä, \q1 Pïinte cædänipa, ante adinque mönö ïmonte gä pe æmpote ö ængä beyænque quëwëmompa. \q1 \v 72 Mänömaï cædinque tömengä mönö mæ̈mæ̈idi ïnänite nänö angaïnö baï cædinque ñöwo waadete pönö cæcampa. \q1 Ayæ̈, Botö pönö cæbo ate mïnitö Ao ämïni ïninque mönö godongämæ̈ wææ cæte quëwengæ̈impa, ante tömengä tæiyæ̈ waëmö nänö angaïnö ante cöwë pönënongä inte ñöwo ïinque cæcampa. \q1 \v 73 Edæ mæ̈mæ̈ Abadäö wodi ingante, Botö në Quëwëmo ingaïmo inte nöingä ämopa, \q1 ante Wængonguï ïïmaïnö ante nänö pönö cæquïnö ante nö apæ̈negacäimpa. \q1 \v 74 Abadäö ëñëmi. Në pïinte cædäni nempo wæwëñömïnite botö gä pe æmpote ö æ̈ninque \q1 pönö cæbo ate eyepæ̈ badinque mïnitö wæætë guïñënämaï inte botö Wængonguï ïmo beyæ̈ cæcæmïnimpa, ante Wængonguï në pönö cæquingä inte apæ̈negacäimpa. \q1 \v 75 Wængonguï ïñömö edæ, Mïnitö tæiyæ̈ waëmö ëwocadinque mïni quëwenganca \q1 botö weca nö pönï cæte quëwencæmïnimpa, ante pönö cæcä ingacäimpa,” ante wëñængä mæmpocä Tacadiya wodi apæ̈necantapa. \p \v 76 Ayæ̈ wëñængä ingante tömengä ïïmaï ante godömenque apæ̈necantapa. \q1 “Botö wëmi bitö ïmite botö wæætë apæ̈nebo ëñëe, angantapa. \q1 Në Æibæ Pönï Quëwengä beyæ̈ bitö në apæ̈nebi ïnömi ïmipa, ante bitö ïmitedö ante apæ̈necædänimpa. \q1 Mönö Awënë taadö pïnongæ̈impa, ante bitö edæ täno beyænte gote baï cædinque, \q1 \v 77 mönö Awënë quïnäni ïnänite ïïmaï ante odömonte apæ̈necæbiimpa. \q1 Wënæ wënæ mïni cædö ante Wængonguï pönö ñimpo cæcä ate mïnitö ïñömö edæ, \q1 Tömengä ængä beyænque mönö quëwenguï impa, ante do ëñencæmïnimpa, ante apæ̈nebi ëñencædänimpa. \q1 \v 78 Edæ mönö Wængonguï incæ mönö wënæ wënæ wædönö ante waadete pönö waa cædinque, \q1 öönædë Quëwengä ingante mönö weca da pönongä pöninque nænque tæcæ tamö baï ëmongä acæ̈impa. \q1 \v 79 Mänömaï cædinque mönö wænguïmämo beyæ̈ wëmö ïñömö awædö, \q1 ante wæyömonte tömengä ponte a ongongä adinque mönö nænque pämo oo tote baï quëwëmompa. \q1 Ayæ̈, Mïnitö mïni gänë pönente quëwenguïnö taadonque poncæmïnimpa, \q1 ante tömengä töö æ̈mænte mämongä pömompa.” \m Mänömaïnö ante Tacadiya wodi tömengä wëñængä ingante apæ̈negacäimpa. \v 80 Wëñængä ïñömö do pædinque önöwoca tæ̈ï pïñænte ëwocagacäimpa. Idægoidi weca tömengä nänö ponte a ongonganca önömæca quëwengacäimpa. \c 2 \s1 Itota ëñacampa \r (Mäateo 1.18-25) \p \v 1 Wäö idægoidi weca nänö pöñedë ïinque bayonte awënë Tetædo Agoto ïñömö, Æpomïnidö ïmïnii, ante acæte ante cædinque odömäno ömæ në quëwënäni ïnänite edæ, Mïnitö ëmöwo tömämïni yewæ̈moncæmïnimpa, angacäimpa. \v 2 Tidiabæ awënë Tidënio ingäñedë odömäno awënë täno angä. \v 3 Ëñëninque adocanque tömengä mæ̈mæ̈idi näni quëwengaïñömö wacä tömengä mæ̈mæ̈idi näni quëwengaïñömö tömänäni yewæ̈moncæte ante edæ go go cægadänimpa. \p \v 4 Ïninque Oodeabæ Awënë wodi Dabii wodi pæ̈ingä ïnongä inte Ootee ïñömö Gadideabæ Näatadeta näni quëwëñömö quëwëninque adobaï tömengä mæ̈mæ̈ Dabii wodi nänö quëwengaïñömö Bedëë ïñömö gogacäimpa. \v 5 Edæ Ootee nänöogængä inguingä Mäadiya yædëmadä ïñongante tömëna näna gæncaya inguïna guëa yewæ̈moncæ godatapa. \v 6 Bedëë ponte quëwëñöna Wëñængä ïñömö ïinque pædinque \v 7 bamoncadengä incæ onguïñængä inte ïïmaï ëñagacäimpa. Mänïñömö monguï incönë ïñömö mänïñedë eyede pönï goti ongönäni ate wædinque tömëna wæætë cæ̈nënäni cænguï oncontaidë guiyantaidë go guiida ate Wëñængä ëñacantapa. Ïninque guiyantaidë ëñacä ate wäänä Wëñængä ingante weocoo wïni wïni caadinque cæ̈nënäni cænguincadedë ñö cædä öñongantapa. \s1 Obegaidi ïnänite në aadäni ïnänite anquedoidi apæ̈nedäni \p \v 8 Idægoidi cæ̈nïnäni obegaidi näni änönäni ïñönänite në aawënäni ïñömö eyepancadë adoönæ woyowotæ̈ a cönönänimpa. \v 9 A cöñönäni mönö Awënë anquedo ponte a ongöñongä mönö Awënë nänö ñäö ëmönö beyænque godongämæ̈ guïnæ̈ gongæ̈ adinque në aadäni ancai guïñente wædänitapa. \v 10 Anquedo ïñömö tömënäni ïnänite, “Guïñënämaï ïmäewedäni. Mïni nanguï ëñente toquinque ante botö ñöwo watapæ̈ apæ̈nebo ëñëedäni. Mïnitö tönö inguipoga tömäo quëwënäni adobaï adode beyænque watapæ̈ tocæmïnimpa. \v 11 Mönö Awënë Codito ïñömö, Æ̈mo beyænque quëwencæmïnimpa, ante në Ængä baquingä ïnongä inte do edæ ëñacantapa. Edæ mïnitö beyæ̈ ante tömengä ñöwoönæ incæ awënë Dabii wodi nänö quëwengaïñömö ëñacantapa. \v 12 Nö impa, ante gote acæmïnimpa. Wëñængä ingante wäänä wïni wïni caadinque edæ cæ̈nïnäni cænguincadedë ñö cædä ate a öñongä adinque mïnitö, Nö impa, ante ëñencæmïnimpa.” \p \v 13 Ante anquedo äñongä wadäni nanguï ïnäni öönædë owodäni incæ ïñontobæ̈ tontadoidi ongönäni baï tömengä tönö godongämæ̈ ponte a ongöninque ämotamïni ante baï äninque Wængonguï ingante ïïmaï ante watapæ̈ apæ̈nedänitapa. \q1 \v 14 “Wængonguï æibæ pönï quëwënongä inte edæ ñäö apäite baï ëmongänö anguënë. \q1 Tömengä inguipoga ïñömö waadete pönö cæcä beyænque mïni waocabo edæ gänë pönenguïmïnidö anguënë.” \p \v 15 Ante ämotamïni ante baï äninque anquedoidi öönædë adodö wadæ æite godäni ate në aawënäni ïñömö näni cabo tededinque, \p —Mönö Awënë mönö ïmonte apæ̈necä mönö ëñënö ante, Æbänö cæcäï, ante mönö Bedëë gote ædæmö acæ̈impa. \v 16 Äninque pogodo ponte ayönäni Mäadiya tönö Ootee a ongöñöna Wëñængä ïñömö cæ̈nïnäni cænguincadedë a öñongä adänitapa. \v 17 Ïinque adinque wadæ godinque, Wëñængä æbänö ingää, ante anquedo apæ̈necä näni ëñënö ante gode ä gode ä cæte wayömö wayömö quëwënäni ïnänite tededäni ëñënänitapa. \v 18 Ëñëninque tömänäni wæætë, Në aawënäni æbänö ante apæ̈nedäni, ante guïñente wædänitapa. \v 19 Mäadiya guiquënë, Wëñængä æbänö ingä änänii, ante nämä pönëë congantapa. \v 20 Në aawënäni guiquënë, Wængonguï ñäö apäite baï ëmönongä inte pönö waa pönï cæcä æ̈mönipa. Edæ anquedo nänö apæ̈nedö baï do cæcä amönipa, ante apæ̈nedinque eyepancadë ocæ̈ ëmænte gogadänimpa. \s1 Bitö Wengä, ante mæmpoda Wëñængä ingante Wængonguï oncönë ænte pönapa \p \v 21 Ayæ̈, Adoque Wængonguï itædë go ate æ̈montaique ëö togængæ̈impa, ante idægoidi cöwë näni cæï baï cædinque Wëñængä ingante ëö togæ̈nänitapa. Ayæ̈ Mäadiya yædëmadämaï nänö ïñedë anquedo nänö pemönïnö baï äninque mæmpoda Wëñængä ëmöwo ante, Itota, pemongadaimpa. \p \v 22 Wäänä mänimpoönæ wepæ̈ näate ïnampa, ante Möitee wodi nänö angaimpoönæ ïinque go ate tömëna, Wëñængä ïñömö Wængonguï Awënë quï ingampa, ante mönö godongæ̈impa, ante tömengä ingante Eedotadëë ïñömö ænte gogadaimpa. \v 23 Edæ, “Onguïñæ̈näni bamoncadënäni tömänäni tæiyæ̈ waëmö bacædänimpa, ante tömënäni Wængonguï Awënë nempo pædæ godongæ̈impa,” ante Awënë Wængonguï nänö angaïnö ante ëñëninque Mäadiya tönö Ootee do cædatapa. \v 24 Ayæ̈, Equemöna näna gæncaya, Wængonguï quï, ante godongæ̈impa. Wïï mänömaï cæte tæcæ wengä wengä pæda mënaa ïnate godongæ̈impa. Ootee tönö Mäadiya ïñömö mänömaï cædinque, Wængonguï quï impa, ante mënaa ïnate ænte pöninque pædæ godöna ængacäimpa. \p \v 25 Mänïñedë adocanque edæ tömengä ëmöwo Tïmeönö Wængonguï beyænque ante nö cædongä inte Eedotadëë ïñömö quëwengacäimpa. Idægoidi wampo pönente quëwencædänimpa, ante Wængonguï æyedënö ædæmö cæquingää, ante tömengä wänö cönonte quëwënongäimpa. Ayæ̈ Wængonguï Tæiyæ̈ Waëmö Önöwoca ingante tömengä cöwë ëwocacä ïnongäimpa. \v 26 Wængonguï Tæiyæ̈ Waëmö Önöwoca do apæ̈necä ëñëninque Tïmeönö wodi ïñömö, Botö ayæ̈ wæ̈nämaï mïïmö quëwëmoyedë mönö Awënë Codito ingante aquïmo ïmopa, ante do ëñëningä ïnongäimpa. \v 27 Ñöwo ïñömö Wængonguï Önöwoca angä ëñëninque tömengä Wængonguï oncö ñæ̈næncönë yabæcönë pö guiicantapa. Mänïñedë Itota mæmpoda ïñömö idægoidi wææ ante näni cægaïnö baï cæcæte ante cædinque Wëñængä Itota ingante ænte pö guiida. \v 28 Adinque Tïmeönö ïñömö edæ Wëñængä ingante bæi ongonte pæ mäninque Wængonguï ingante, Tömëmi waa toquinque mönitö ïmönite pönö cæbipa, ante apæ̈necantapa. \q1 \v 29 “Bitö Tæiyæ̈ Awënë ïnömi inte ëñëmi. Bitö ïmite në cæbo ïñömote bitö doyedë, Cæbo acæbiimpa, angabiimpa. \q1 Ïninque bitö änïnö baï ñöwo edæ ïinque cæbi adïmo ïñömote bitö ämi ate wænte goboe. \q1 \v 30 Edæ bitö, Quëwencæmïnimpa, ante \q1 në Ænguingä ingante ñöwo da pönömi ponte ëñacä do abopa. \q1 \v 31 Mänömaï cædinque bitö, Wadäni näni cabo wadäni näni cabo waodäni tömänäni acædänimpa, \q1 ante cædinque bitö në Ænguingä ingante ñöwo da pönömi ponte a ongongä acæ̈impa. \q1 \v 32 Idægoidi ïnämaï ïnäni incæ tömënäni näni cabo näni cabo incæ edonque acædänimpa, ante cædinque bitö da pönömi pöninque tömengä ñäö apäite baï a ongongä acædänimpa. \q1 Ayæ̈ möni idægocabo ïñömönite bitö, Wëñængä ængä beyænque botö quïmïni ïñömö ñäö baï waëmö pönï ëmöninque quëwencæmïnimpa, ante pönö cæbi abopa.” \p \v 33 Ante ämotamïni ante baï Tïmeönö wodi, Wëñængä æbänö cæquingä ingää, ante tedecä ëñëninque Wëñængä mæmpo tönö tömengä badä ïñömö guïñente wædatapa. \v 34 Tïmeönö wæætë, Mïna waa toquinque ïingä Wëñængä ingante æ̈mïnapa, ante apæ̈nedinque tömengä badä Mäadiya ingante ïïmaï ante godömenque apæ̈necantapa. \p —Picængä badinque ïingä Wëñængä cæcä beyænque idægoidi pancadäniya tæ̈ go wæænte baï wæyönäni pancadäniya wæætë ængæ̈ gantite baï quëwencædänimpa. Wængonguï ïñömö, Wëñængä ingante ate ëñencædänimpa, ante odömonte cæyongä pancadäniya wæætë adocä ingante godö pïinte tedecædänimpa. \v 35 Ante apæ̈nedinque Tïmeönö ïñömö Mäadiya ingante apæ̈necantapa. Mänömaï bayonte, Nanguï ïnäni æbänö ante mïmöno pönënänii, ante edonque acæ̈impa. Bitö ïñömö yaëmë yete baï wæwente ëwocacæbiimpa, ante apæ̈negacäimpa. \p \v 36 Ayæ̈ wadä ïñömö Wængonguï beyæ̈ në apæ̈nedä ïñömö tömënä ëmöwo Änä adobaï ongönantapa. Atedoidi näni cabo ïñönäni adocanque Pänoedo wënä ïnönä inte tömënä picængadedä ingadäimpa. Tömengä ïñömö baquecäñedë möninque nänöogængä tönö önompo æ̈mæmpoque go mëa wadepo quëwente ate onguïñængä guiquënë näñe wængacäimpa. \v 37 Onquiyæ̈nä ïñömö ñöwo otenta i coatodo wadepo nänö ëñagainganca owæmpoïnä quëwënä inte tömënä Wængonguï oncö ñæ̈næncönë yabæcönenque cöwë quëwëninque taodämaï ïnönäimpa. Itædë woyowotæ̈ tömënä cöwë, Wængonguï ingampa, ante waa cædinque Wængonguï ingante apæ̈necæte ante wantæpiyæ̈ cæ̈nämaï quëwënä ïnönäimpa. \v 38 Tömënä ñöwo eyepæ̈ pönï mämö bee tëninque Itota ingante adinque Wængonguï ingante waa ate pönëninque apæ̈necantapa. Ayæ̈ wadäni, Mönitö Eedotadëë ïñömö quëwëmöni ïñömönite Wængonguï æyedënö pönö cæcä beyæ̈ abæ tawænte quëwenguïmönii, ante në wänö cönäni ïnänite dodä Änä ïñömö Wëñængä ingante do adïnä inte, Wëñængä në Ænguingä inte do ëñate pongä atabopa, ante cöwë apæ̈nedä ëñengadänimpa. \s1 Näatadeta ocæ̈ ëmænte godänipa \p \v 39 Ayæ̈ mänïï, Awënë Wængonguï, Ïïmaï cæedäni, nänö angaïnö ante ïinque cæte ate Ootee näni wencabo Gadideabæ gocæte ante wadæ godinque Näatadeta tömënäni näna quëwënïñömö pongadänimpa. \v 40 Wëñængä ïñömö edæ picængä pædinque tæ̈ï pïñængä bacantapa. Ayæ̈ ocai encacä inte nanguï ëñente bagacäimpa. Ayæ̈ Wængonguï waadete pönö apæ̈necä ëñente ëwocadinque tömengä në waadete pönö cæcä ingacäimpa. \s1 Wængonguï oncönë Itota gote ongongampa \p \v 41 Wodo pænta gogaïönæ baï Patowa mönö æ̈æ̈mæ̈ cænguïönæ ñöwo impa, ante pönëninque idægoidi Patowa ante Eedotadëë godinque æ̈æ̈mæ̈ cædönänimpa. Itota mæmpoda adobaï Patowa näni ämæ̈ cöwë cæyedë wadepo ïñö wadepo ïñö Eedotadëë goda ingadaimpa. \v 42 Ïninque Itota dote wadepo ïñonte Wængonguï beyæ̈ ante æ̈æ̈mæ̈ cöwë näni cædö baï Ootee näni wencabo do gote cædänitapa. \v 43 Æ̈æ̈mæ̈ tömää ïinque cædinque oncönë poncæte ante taadonque pöninque mæmpoda adämaï ïñönate Itota guiquënë Eedotadëë ïñömö ayæ̈ quëwengantapa. \v 44 Godongämæ̈ mönö poncabo tönö pongä ïmaingampa, ante pönëna inte taadö tömää itædë pöninque tömëna guiidënäni weca tömëna æ̈migoidi weca diqui diqui mincæ cæyöna, \v 45 edæ dæ angä. Ate wædinque tömengä ingante diqui mincæte ante Eedotadëë adodö ocæ̈ ëmænte gogadaimpa. \p \v 46 Mëönaa go adoönæque ïñonte diqui diqui minte ate edæ Wængonguï oncö ñæ̈næ̈ oncönë yabæcönë pö guiite ayönate Itota ïñömö në odömönäni weca ëñëë cöninque, Æbänö ï, Æbänö cæquïï, ante angä adatapa. \v 47 Tömengä apæ̈necä ëñëninque tömänäni, Æ tömengä ïñömö ocai në encacä waa ëñengä amönipa, änänitapa. Ayæ̈, Itota ingante, Æbänö ï, ante änäni ëñëninque tömengä wæætë nö apæ̈necampa, ante wædinque tömänäni guïñente wædänitapa. \v 48 Mæmpoda ïñömö mänïñömö pö guiite ayöna Itota mänömaï cæcä adinque guïñente wædatapa. Tömengä badä tömengä ingante, \p —Botö Wëmi ëñëmi. Mönatö ïmönate quïnante mänömaï cæbii. Ïñæmpa bitö wæmpo tönö mönatö bitö ïmite ante ancaa diqui diqui minte wæwentamönapa. \p \v 49 Äñongante tömengä wæætë, \p —Mïnatö ïñæmpa, Mæmpocä oncönë Itota ongonguënengä ingampa, ante ëñënämaï ïmïnatawo. Quïnante wayömö diqui diqui mïmïnatawo. \p \v 50 Äñongante, Æbänö ante angää, ante ædæmö ëñënämaï ïnatapa. \p \v 51 Tömengä wæætë mæmpoda mïñæ̈ gote Näatadeta pöninque tömëna näna änö ante cöwë ëñente cæcantapa. Wäänä guiquënë tömengä nänö cædïnö ante nämä pönëë congä ingacäimpa. \v 52 Itota ïñömö edæ nanguï ëñengä bate pædongäimpa. Picængä bayongante Wængonguï tönö waodäni adobaï tömengä ingante cöwë godömenque godömenque waadete adönänimpa. \c 3 \s1 Wäö æpæ̈në në guidongä önömæca quëwente apæ̈necä \r (Mäateo 3.1-12; Mäadoco 1.1-8; Wäö 1.19-28) \p \v 1 Tibedio quinte wadepo tömämæ awënë nänö ïnöñedë Pontio Pidato wodi näni änongä adoyedë Oodeabæ awënë ïñongante Edode wæætë Gadideabæ awënë ïnongäimpa. Adoyedë ïñömö Edode wodi nänö tönïñacä Pedipe Itodeabæ Todacönitebæ awënë ïñongä Ditäniato wodi adoyedë Abidëniabæ awënë ïnongäimpa. \v 2 Mänimpodäni mänïömæ awënëidi ïñönäni Änato wodi tönö Caiapato wodi adoyedë, Wængonguï quï, ante në godöna ñæ̈næ̈na pönï ïnöna ïnönaimpa. Tömëna näna ïnöñedë adoyedë edæ Tacadiya wodi wengä Wäö ingante önömæca ïñömö ayæ̈ quëwëñongante Wængonguï apæ̈negacäimpa. \v 3 Wäö wodi ïñömö Oododänonga ömaaque go tömäo cægöninque ïïmaï apæ̈necä ëñënänitapa. Mïnitö, Idæwaa wënæ wënæ cæte awædö, ante ocæ̈ ëmænte Wængonguï gämæ̈nö pöedäni. Ayæ̈, Wënæ wënæ botö cædïnö ante Wængonguï pïïnämaï inte pönö ata cæpocä quëwëmopa, ante edonque acæ̈impa, ante odömöninque æpæ̈në guiiedäni, ante Wäö angacäimpa. \v 4 Mänömaï cædinque Wængonguï beyæ̈ në apæ̈negaingä Itaiya wodi ïïmaï ante nänö yewæ̈monte apæ̈negaïnö baï Wäö adobaï cægacäimpa. \q1 “Adocanque önömæca ongöninque ïïmaï ante yedæ tedecä ëñencædänimpa. \q1 ‘Awënë nänö ponguïnö ante tee monte baï cædinque, \q1 taadö töïnö pïnonte baï cæedäni. \q1 \v 5 Onquiyabo incæ änanquidi incæ, Mæ̈mö pönï bacæ̈impa, ante æ̈æ̈ wocæ̈impa. \q1 Biyönæ ïñömö tee möninque mæ̈mö pönï badongæ̈impa. \q1 Taadö idiquibæ̈ ïñonte töïnö pïnongæ̈impa. \q1 Wënæ wënæ ïñonte waïnö pönï taadö badongæ̈impa. \q1 \v 6 Taadö mänömaï mæ̈mö pönï ba ïninque tömämæ quëwënäni incæ, Wængonguï pönö ængä beyænque mönö quëwenguïnö impa, ante edonque acædänimpa,’ ancæcäimpa.” \p \v 7 Ante yewæ̈monte ongompa cæmïnii, ante Wäö wodi æpæ̈në guiicæte ante pönäni nanguï ïnäni ïñönänite ïïmaï angantapa. “Mïnitö ïñömö tæntæ pæ̈ïmïni baï inte në babæ cæmïni ïninque edæ ëñenguënë quëwëmïni. Wængonguï nänö pïinte panguïmämo ante edæ, Wæ̈nompadäni, ante æcänö äna ëñëninque mïnitö wodii wïnonte pömïnii. \v 8 Wængonguï Awënë gämæ̈nö mïnitö ocæ̈ ëmænte poncæ cæmïnitawo. Nö nö pömïni ïninque edæ në ocæ̈ ëmænte pönäni wainca incate baï waa cædäni baï mïnitö ïñömö edæ adobaï waa cæedäni. Mïnitö nämäneque pönëninque, ‘Mönitö mæ̈mæ̈ Abadäö wodi pæ̈ïmöni ïmöni beyænque Wængonguï mönitö ïmönite waa acæcäimpa,’ ante nämä wææ ancæ cæmïnitawo. Ïñæmpa Wængonguï angä baï Abadäö wodi pæ̈ïmïni mïni ïnö baï dicacoo incæ dobæ adobaï bacædönïï apa änewëmïnii. \v 9 Awæ̈ ïñömö wainca incadämaï ï ïninque edæ do yete gongapamö iya tangæ̈impa. Awæ̈ yecæte ante awænca eyewa næ̈æ̈näni baï Wængonguï nänö panguïmämo ïñömö edæ oo pönï pö apa quëwëmïnii,” ante Wäö apæ̈negacäimpa. \v 10 Angä wædinque godongämæ̈ ongönäni pancadäniya wæætë, \p Mänömaï ï ïninque æbänö cæquënëmöni ïmönii. \v 11 Äñönänite Wäö, \p —Weocoo mencooga në mangä ïñömö weocoo ömaacä ingante adocooque godongä æncæcäimpa. Cænguï në ëacä adobaï cænguï ömæpocä ingante godongä æncæcäimpa, angantapa. \v 12 Ayæ̈ odömäno awënë nänö äninta në æ̈näni guiquënë adobaï æpæ̈në guiicæte ante pöninque Wäö ingante änänitapa. \p —Në odömömi ëñëmi. Mönitö ïñömö æbänö cæquënëmöni ïmönii. \v 13 Äñönänite tömengä wæætë, \p —Mïnitö awënë, Mänimpota, ante nänö änimpota ante wadäni ïnänite ämïni pædæ pönönäni eyepæ̈ æ̈ninque mïnitö wæætë, Tömëmöni quï, ante godömenque änämaï ïedäni, angantapa. \v 14 Ayæ̈ tontadoidi adobaï tömengä ingante, \p —Mönitö guiquënë æbänö cæquënëmöni ïmönii. \p Äñönänite Wäö wodi ïïmaï angantapa. \p —Mïnitö wacä tömengä nänö godonte æ̈inta ö æncæte ante pæmënënämaï ïedäni. Ayæ̈ wacä wënæ wënæ cædämaï ïñongante mïnitö, Wënæ wënæ cæbitapa, ante babæ wapiticæ̈ änämaï ïedäni. Ayæ̈ mïnitö cædï beyæ̈ mïnitö awënë eyepæ̈ pönongä æ̈ninque piyæ̈në cæte godömenque æ̈ïnente wædämaï ïedäni, angantapa. \p \v 15 Äñongante godongämæ̈ ongönäni ïñömö, Wængonguï doyedë, Codito ponguingä, ante nänö në angaingä ïñömö edæ ïingä Wäö wabänö ïmaingampa, ante önöwënenque pönënäni inte edæ, Wäö æbänö cæquingää, ante acæte ante a ongönänitapa. \v 16 Wäö wæætë tömänäni ïnänite apæ̈nedinque, “Botö guiquënë näwangä mïnitö ïmïnite æpæ̈në guidömo guiimïnipa. Ïincayæ̈ ate në Ponguingä guiquënë tömengä ïñömö näwangä ñæ̈nængä pönï ïñongante botö guiquënë guiyämo ïnömo inte tömengä awæncata incæ ædö cæte ñï cæquïmoo. Tömengä ïñömö mïnitonga gonga bæcote baï cædinque Wængonguï Tæiyæ̈ Waëmö Önöwoca ingante edæ da pönongä æncæmïnimpa. \v 17 Waocä, Todigo tömëmö wati wati tæ̈nöninque botö tæ̈nönïñömö önömancaque baquinque botö waïña tömämö oncönë da wencæboimpa, ante timpodæ næ̈ænte wo æ̈æntodö wo æ̈æntodö cædinque ontapocoo wææ̈incoo wadæ ñëmænte wo ëwengampa. Waocä mänömaï wo ëwencæte ante timpodæ næ̈ængä baï mönö në Ponguingä ïñömö adobaï oo pönï apænte ancæcäimpa. Edæ waëmö ïnäni ïnänite apænte æ̈ninque tömengä ontapocoo baï ïnäni ïnänite gonga cöwë bæcoyömö iya tangä gonte wæcædänimpa.” \p \v 18 Mänömaïnö äninque Wäö wodi godömenque wade wade apæ̈nedinque tömënäni ïnänite, Ämo ëñëmaïmïnipa, angacäimpa. Ayæ̈, Codito ingantedö ante watapæ̈ apæ̈necä ëñengadänimpa. \v 19 Incæte tömengä pancabaa Awënë Edode ingante, Bitö tönïñacä nänöogængä Ædodiya ingante mömii, ante pïïninque Edode nänö wïwa cædïnö ante tömänö ante pïingä adinque, \v 20 Edode wodi guiquënë godömenque wïwa cædinque Wäö ingante tee mönecä wægacäimpa. \s1 Itota æpæ̈në guiicampa \r (Mäateo 3.13-17; Mäadoco 1.9-11) \p \v 21 Mänïï Wäö tömänäni ïnänite æpæ̈në nänö guidöñedë Itota ingante adobaï guidongä guiicantapa. Guiite ate Wængonguï ingante apæ̈neyongä öönæ wi æ̈nete baï bayonte edæ \v 22 Wængonguï Tæiyæ̈ Waëmö Önöwoca equemö wææ̈ contate baï tömengäa edonque pönï wææ̈ guiicä ate öönædë apæ̈nedinque, \p —Bitö botö Wëmi botö në waadebi ïmipa. Bitö ïmite waa adinque waa tobopa, ante öönædë apæ̈necä ëñengacäimpa. \s1 Itota nänö mæ̈mæ̈idi \r (Mäateo 1.1-17) \p \v 23 Todëinta wadepo nänö ëñagaïñedë ïinque bayonte Itota mänïñedë täno cæcä ingacäimpa. Tömengä ingante në pæpogadongä ïñömö Ootee ïñongante wadäni, Itota wæmpocä ingampa, ante pönënönänimpa. \b \q1 Ootee wodi mæmpo wææ̈ Edii wodi ingacäimpa. \q1 \v 24 Edii wodi mæmpo wææ̈ Mäatato, \q1 Mäatato wodi mæmpo wææ̈ Debii, \q1 Debii wodi mæmpo wææ̈ Mëedequi, \q1 Mëedequi wodi mæmpo wææ̈ Cäna, \q1 Cäna wodi mæmpo wææ̈ docä Ootee wodi ingacäimpa. \q1 \v 25 Mänïï docä Ootee wodi mæmpo wææ̈ Mäatatia, \q1 Mäatatia wodi mæmpo wææ̈ Ämoto, \q1 Ämoto wodi mæmpo wææ̈ Näacö, \q1 Näacö wodi mæmpo wææ̈ Etedi, \q1 Etedi wodi mæmpo wææ̈ Näagaï ingacäimpa. \q1 \v 26 Näagaï wodi mæmpo wææ̈ Mäato, \q1 Mäato wodi mæmpo wææ̈ docä Mäatatia, \q1 docä Mäatatia wodi mæmpo wææ̈ Tëmei, \q1 Tëmei wodi mæmpo wææ̈ Ooteco, \q1 Ooteco wodi mæmpo wææ̈ Oodaa ingacäimpa. \q1 \v 27 Oodaa wodi mæmpo wææ̈ Owäna, \q1 Owäna wodi mæmpo wææ̈ Deta, \q1 Deta wodi mæmpo wææ̈ Dodobabedo, \q1 Dodobabedo wodi mæmpo wææ̈ Tadatiedo, \q1 Tadatiedo wodi mæmpo wææ̈ Nëedi ingacäimpa. \q1 \v 28 Nëedi wodi mæmpo wææ̈ docä Mëedequi, \q1 docä Mëedequi wodi mæmpo wææ̈ Adi, \q1 Adi wodi mæmpo wææ̈ Cotäö, \q1 Cotäö wodi mæmpo wææ̈ Edëmadäö, \q1 Edëmadäö wodi mæmpo wææ̈ Ede ingacäimpa. \q1 \v 29 Ede wodi mæmpo wææ̈ Ootowee, \q1 Ootowee wodi mæmpo wææ̈ Ediyedede, \q1 Ediyedede wodi mæmpo wææ̈ Oodïï, \q1 Oodïï wodi mæmpo wææ̈ docä Mäatato ingacäimpa. \q1 \v 30 Mänïï docä Mäatato wodi mæmpo wææ̈ docä Debii, \q1 mänïï docä Debii wodi mæmpo wææ̈ Tïmeönö, \q1 Tïmeönö wodi mæmpo wææ̈ docä Oodaa, \q1 docä Oodaa wodi mæmpo wææ̈ wacä docä Ootee, \q1 mänïï docä Ootee wodi mæmpo wææ̈ Öönäö, \q1 Öönäö wodi mæmpo wææ̈ Ediyaquïmö ingacäimpa. \q1 \v 31 Ediyaquïmö wodi mæmpo wææ̈ Mëedea, \q1 Mëedea wodi mæmpo wææ̈ Mëna, \q1 Mëna wodi mæmpo wææ̈ Mäatata, \q1 Mäatata wodi mæmpo wææ̈ Näatäni ingacäimpa. \q1 \v 32 Näatäni wodi mæmpo wææ̈ Awënë Dabii, \q1 Awënë Dabii wodi mæmpo wææ̈ Yæte, \q1 Yæte wodi mæmpo wææ̈ Obedo, \q1 Obedo wodi mæmpo wææ̈ Boodo, \q1 Boodo wodi mæmpo wææ̈ Täna, \q1 Täna wodi mæmpo wææ̈ Näatöö ingacäimpa. \q1 \v 33 Näatöö wodi mæmpo wææ̈ Ämïnadabo, \q1 Ämïnadabo wodi mæmpo wææ̈ Adämïï, \q1 Adämïï wodi mæmpo wææ̈ Adöni, \q1 Adöni wodi mæmpo wææ̈ Etedöö, \q1 Etedöö wodi mæmpo wææ̈ Pade, \q1 Pade wodi mæmpo wææ̈ wacä docä Oodaa ingacäimpa. \q1 \v 34 Mänïï docä Oodaa wodi mæmpo wææ̈ Aacobo, \q1 Aacobo wodi mæmpo wææ̈ Itæca, \q1 Itæca wodi mæmpo wææ̈ Abadäö, \q1 Abadäö wodi mæmpo wææ̈ Tade, \q1 Tade wodi mæmpo wææ̈ Näacodo ingacäimpa. \q1 \v 35 Näacodo wodi mæmpo wææ̈ Tedogo, \q1 Tedogo wodi mæmpo wææ̈ Dagao, \q1 Dagao wodi mæmpo wææ̈ Pedego, \q1 Pedego wodi mæmpo wææ̈ Eebedo, \q1 Eebedo wodi mæmpo wææ̈ wacä docä Täna ingacäimpa. \q1 \v 36 Mänïï Täna wodi mæmpo wææ̈ Caïnäö, \q1 Caïnäö wodi mæmpo wææ̈ Adapacadæ, \q1 Adapacadæ wodi mæmpo wææ̈ Temö, \q1 Temö wodi mæmpo wææ̈ Docä Nöwee, \q1 Docä Nöwee wodi mæmpo wææ̈ Nämeco ingacäimpa. \q1 \v 37 Nämeco wodi mæmpo wææ̈ Mäatotadëö, \q1 Mäatotadëö wodi mæmpo wææ̈ Ënoco, \q1 Ënoco wodi mæmpo wææ̈ Aadedo, \q1 Aadedo wodi mæmpo wææ̈ Mäadadede, \q1 Mäadadede wodi mæmpo wææ̈ wacä docä Caïnäö ingacäimpa. \q1 \v 38 Docä Caïnäö wodi mæmpo wææ̈ Ënoto, \q1 Ënoto wodi mæmpo wææ̈ Teto, \q1 Teto wodi mæmpo wææ̈ Adäö, \q1 Adäö wodi ingante në badongaingä ïñömö edæ mönö Mæmpo Wængonguï ïnongä ingacäimpa. Mänïnäni ïñömö edæ Itota mæ̈mæ̈idi ingadänimpa. \c 4 \s1 Itota wënæ wënæ cæcæcäimpa, ante wënæ cæcampa \r (Mäateo 4.1-11; Mäadoco 1.12-13) \p \v 1 Mänïï Oododänonga quëwëninque Wængonguï Tæiyæ̈ Waëmö Önöwoca ingante ædæmö ëwocacä ïnongä inte Itota ïñömö wadæ gocantapa. Goyongante Wængonguï Önöwoca tömengä ingante önömæca ænte mäocä gogacäimpa. \v 2 Godinque coadenta ëönæ mänimpoönæ quëwëñongante wënæ awënë pöninque, Wënæ wënæ cæe, ante ancaa cædongäimpa. Itota ïñömö mänimpoönæ cæ̈nämaï ïningä inte edæ ïinque bayonte gæ̈wænte wæcantapa. \v 3 Adinque wënæ awënë tömengä ingante, \p —Bitö näwangä Wængonguï Wëmi ïnömi inte dica incæ päö ämi ba cæ̈maïmipa. \p \v 4 Äñongante, \p —“Cæntedö quëwenguï ï. Ïñæmpa Wængonguï nänö apæ̈nedö ante tömänö ante ëñente quëwengæ̈impa,” ante yewæ̈monte ongö apa, äninque Itota edæ Baa angacäimpa. \p \v 5 Ayæ̈ Itota ingante onquiyaboga ænte mæ̈icä æite ongöñongante wënæ awënë wæætë inguipoga awënë odeyeidi ömæ tömäo ongöñömæ adoyömö a ongonte baï adotedæ̈ odömongä acantapa. \v 6 Odömongä ayongante Itota ingante äninque wënæ awënë wæætë, \p —Awënëidi waincönë pönï ongöninque waëmoncooga mongæ̈ninque tæ̈ï pïñæ̈ninque tömënäni nempo quëwënäni ïnänite nanguï änäni ëñente do cædänipa, ante abii. Tömënäni waëmö pönï näni ëmömämo ante æcänö ëmonguingää, ante, Tæ̈ï pïñænte näni ënempodö ante æcänö empoquingää, ante, botö ïñömö edæ do ænte ënempogaïmo inte tömëmoque në ämo inte godömo æ̈nänipa. Ïninque bitö ïmite, Bado, godömo æ̈e, ämopa. \v 7 Ïninque bitö mänincoo æncæte ante botö weca ædæ wææ̈ninque, Tatänabi bitö Wængonguï baï ïnömi ïmipa, ämi adinque botö wæætë, Bado, bitö tömämæ Awënë babipa, ante edæ pönömo æ̈maïmipa, ante wënæ awënë änewengantapa. \p \v 8 Angä ëñëninque Itota, \p —Ïïmaï ante yewæ̈mongatimpa. “Awënë Wængonguï weca ædæ wæænte tömengä ingante apæ̈nedinque, Bitö adobique Wængonguïmi ïmidö anguënë, ante watapæ̈ apæ̈necæbiimpa. Ayæ̈, Wængonguï beyænque cæcæbiimpa,” ante wææ yewæ̈monte ongö apa quëwëë, ante Itota angacäimpa. \p \v 9 Wënæ awënë ayæ̈ Itota ingante Eedotadëë ænte mäocä goyongante Wængonguï oncö ñæ̈næ̈ oncömäa ænte mæ̈icä æicantapa. Æite næ̈ gongæ̈ñongante wënæ awënë wæætë, Bitö näwangä Wængonguï Wëmi ïmipa, ante acædänimpa, ante bitö to wæibäwe. \v 10 Äninque wënæ awënë godömenque apæ̈nedinque, “Ïïmaï ante do yewæ̈monte ongompa, \q1 Bitö ïmite wææ aacædänimpa, ante cædinque \q1 Wængonguï tömengä anquedoidi ïnänite da pönongä \q1 \v 11 pöninque bitö ïmite ïñæ̈ æmpodäni ïninque, \q1 bitö dicaa tee tëwadämaï incæbiimpa,” \m ante yewæ̈mongatimpa cæbii. \p \v 12 Äñongä Itota wæætë, \p —Ïñæmpa ïïmaï ante ingatimpa. “Bitö, Mönö Awënë Wængonguï æbänö cæquingää, ante acæte ante cædämaï incæbiimpa. Ëñënämaï cæbo incæte edæ mönö Awënë Wængonguï botö ïmote cöwë wææ aaquingä, ante acæte ante wënæ wënæ cædämaï incæbiimpa,” ante wææ yewæ̈monte ongö apa änewëë, Itota angacäimpa. \p \v 13 Ante Itota angä ate wënæ awënë incæ, Itota wënæ wënæ cæcæcäimpa, ante nänö änewënö ïinque cædinque ïincayæ̈ ate nänö ponte cæquinque edæ wadæ gogacäimpa. \s1 Gadideabæ godinque Itota täno cæcampa \r (Mäateo 4.12-17; Mäadoco 1.14-15) \p \v 14 Itota ïñömö Wængonguï Önöwoca nänö tæ̈ï pïñæ̈nö ëwocadinque Gadideabæ adodö pongacäimpa. Do pongäimpa, ante adinque wadäni wayömö gode ä gode ä cædäni ëñengadänimpa. \v 15 Tömengä ïñömö mänïömæ wayömö wayömö godinque tömënäni näni odömöincönë go guiite go guiite cædinque odömonte apæ̈necä adinque tömänäni, Waa pönï odömonte apæ̈necampa, ante tedegadänimpa. \s1 Näatadeta ïñömö ponte Itota apæ̈necampa \r (Mäateo 13.53-58; Mäadoco 6.1-6) \p \v 16 Wæætë Näatadeta tömengä nänö pægaïñömö pöninque tömënäni guëmanguïönæ ïñonte Itota nänö cöwë cæï baï ñöwo cæcantapa. Oodeoidi Wængonguï apæ̈necä näni ëñente yewæ̈mongainta ate odömöincönë go guiidinque tömengä mäninta ate apæ̈necæte ante ængæ̈ ganticä. \v 17 Adinque tömengä ingante Itaiya wodi Wængonguï beyæ̈ nänö yewæ̈mongainta pædæ pönönäni ængantapa. Æ̈ninque, Mänïñömö yewæ̈monte ï, ante ñï cæpote adinque, Ïïmaï yewæ̈monte ongompa, ante apæ̈necantapa. \q1 \v 18 “Wængonguï Awënë Önöwoca botonga pö guiicä ate botö tömengä ingante ëwocabopa. \q1 Ïninque tömengä botonga gao cæte baï cædinque tömengä nänö tæ̈ï pïñæ̈mämo da pönöninque botö ïmote angantapa. \q1 Bitö ömaadäni wæwënäni ïnänite Wængonguï Awënë waa pönö cæcæcäimpa, ante watapæ̈ apæ̈nebi ëñencædänimpa, angacäimpa. \q1 Në tee mönete baï wædäni ïnänite bitö, Wængonguï pönö wi æ̈necä beyænque mïnitö abæ tawænte gocæmïnimpa, ante godö apæ̈nebi ëñencædänimpa. \q1 Në babetamönäni ïnänite, Mïnitö wæætë waa acæmïnimpa, ante bitö godö cæcæbiimpa. \q1 Pïinte cædäni ate wæwente quëwëñönänite bitö wæætë gä pe æmpobi abæ tawænte baï gocædänimpa. \q1 \v 19 Ayæ̈, Wængonguï Awënë nänö waadete cæquïnepo do batimpa, ante apæ̈nebi \q1 ëñencædänimpa, ante Wængonguï botö ïmote do da pönongä pömo ïmopa.” \p \v 20 Ante Itaiya wodi nänö yewæ̈mongainta adinque adodö nä nä capodinque mänïñömö në cæcä ingante pædæ godöninque Itota tæ̈ contacantapa. Mänömaï cæcä adinque tömënäni näni odömöincönë në ongönäni tömänäni tömengä ingante cöwä adänitapa. \v 21 Ayönänite, \p —Wængonguï botö ïmotedö ante apæ̈necä ëñëninque näni yewæ̈mongaïnö baï ñöwoönæ ëñëñömïni edæ do ïinque ba amïnipa. \p \v 22 Ante apæ̈necä ëñëninque tömänäni, Tömengä nanguï waadete pönö tedecampa, ante apæ̈nedinque tömengä ingante waa adinque guïñente wædänitapa. \p —Ïingä ïñæmpa Ootee wengä ïmaingä inte bamönengæ̈ mänömaï cæcampa, ante awædö, ante näni caboque tededänitapa. \p \v 23 Mänömaï ante wæyönänite Itota tömënäni näni pönënö ante önöwënenque ëñëninque, \p —Botö ïmote apæ̈nedinque mïnitö, “Bitö dotodo baï ïnömi inte nämä incæ cæte waa babäwe,” ante dodäni näni angaïnö baï ante tedemïni awædö. Ayæ̈, “Capënaömö ïñömö bitö waa cæbi adinque tededäni ëñëmönipa. Mänïñömö bitö cædïnö baï tömëmi ëñagaïñömö adobaï wïï cæbii,” ante wæmïni abopa. \p \v 24 Äninque Itota godömenque apæ̈nedinque, \p —Näwangä ämopa. Wængonguï beyæ̈ në apæ̈necä ïñömö tömengä quëwënïñömö ponte apæ̈neyongante, Wïï ëñëïnë wædö, ante Baa änänipa. \v 25 Näwangä edæ ämo ëñëedäni. Docä Ediya wodi quëwengäñedë mëa go adoque wadepo ayæ̈ tæcæ wadepo ïñonte tömënäni ömæ tömäo näni gæ̈wænte wægaïmämo baquinque cöönæ cædämaï ingatimpa. Mänïñedë Idægobæ ïñömö owæmpoïnäni nanguï ïnäni quëwëñönänite, \v 26 tömënäni weca Ediya ingante da godönämaï inte Wængonguï wæætë edæ, Bitö Tidöö eyequeï gote Tadepata ïñömö quëwengä owæmpoingä weca goe, angä gogacäimpa. \v 27 Adobaï Wængonguï beyæ̈ në apæ̈negaingä Editeo wodi quëwengäñedë Idægobæ æ̈montai në baadäni nanguï ïnäni ïñönänite Wængonguï tömënäni ïnänite wadæ caadämaï inte wæætë edæ Tidiabæ quëwengä Näämäö ingante wadæ caacä waintai baagacäimpa. \p \v 28 Ante Itota apæ̈necä ëñëninque mänincönë ongönäni tömänäni pïinte äïnäni badänitapa. \v 29 Äïnäni badinque tömengä ingante tömënäni näni quëwëñömö yabæ ïnö wido cædänitapa. Ayæ̈ tömënäni näni mæ̈nonte quëwenquidi tömäne ænte mäo godinque tömënäni, Bæ tamö guidömëmæ̈ tæ̈ wææncæcäimpa. \v 30 Ante cæyönäni, Itota ïñömö tæcæguedë godinque aamö cæte wadæ gogacäimpa. \s1 Itota angä ëñente wënæ incæ tao gopa \r (Mäadoco 1.21-28) \p \v 31 Wadæ godinque Gadideabæ Capënaömö näni quëwëñömö pöninque Itota tömënäni näni guëmanguïönæ bayonte tömënäni ïnänite odömonte apæ̈necä ëñënänitapa. \v 32 Ëñëñönäni tömengä nämä tæ̈ï pïñæ̈ninque në angä ïnongä inte nö odömonte apæ̈necä ëñente wædinque tömënäni, Æ tömengä ïñömö nö pönï odömonte apæ̈necä ëñëmönipa, ante wædänitapa. \p \v 33 Mänïñedë edæ onguïñængä wënæ wentamö ëwocacä tönö në quëwengä ïñömö tömënäni odömöincönë a ongöninque ïñontobæ̈ yedæ ante aa pecantapa. \p \v 34 —Quïmæ̈ quëwëë. Bitö Itota Näatadeta quëwënïmi inte quïnante mönatö weca pömii. Mönatö ïmönate edæ æ̈mæ̈wo wido cæcæte ante wabänö pömitawo. Bitö æmömidö ïmii, ante botö do atabopa. Bitö Wængonguï Tæiyæ̈ Waëmö Wëmi ïnömi ïmipa, ante edæ do ëñëmopa. \p \v 35 Ante tedeyongante Itota wææ äninque, \p —Apocæ̈në quëwenguënë tedewëë. Waocä baönë quëwënömi inte edæ tao gobäwe. \p Angä ëñëninque wënæ guiquënë tömänäni ayönäni waocä ingante mäo tæ̈ gotodö go wææ̈ñongante tömengä baonga wënæ wënæ cædämaï inte tao gotapa. \v 36 Itota angä wënæ tao gocä adinque tömänäni guïñente wædinque nämäneque tededinque, \p —Tömengä æbänö cæte në angä ingää. Ïñæmpa në angä ïnongä inte tömengä tæ̈ï pïñæ̈ninque wënæidi në wentamö ëwocadäni ïnänite angä tao godäni awædö. \p \v 37 Ante pönente wædinque tömënäni, Itota mänömaï cæcampa, ante tededinque mänïömæ tömäo gode ä gode ä cædäni ëñengadänimpa. \s1 Pegodo nänöogæ̈ wäänä ingante Itota cæcä gancæ bacä \r (Mäateo 8.14-15; Mäadoco 1.29-31) \p \v 38 Mänïï tömënäni odömöincönë ongonte apæ̈nedinque Itota tao godinque Timönö oncönë go guiicantapa. Go guiiyongante wadäni, Timönö nänöogængä wäänä ïñömö nanguï daicawo gawænte nangæ̈ bacampa cæbii, änäni. \v 39 Ëñëninque Itota tömengä weca go gongæ̈ninque daicawo inte pïinte baï äninque, Idæwaa impa, angä dæ batapa. Ïninque tömengä gancæ badinque ængæ̈ gantidinque tömënäni beyæ̈ cæcantapa. \s1 Nantate wæwënäni ïnänite Itota cæcä waa badänipa \r (Mäateo 8.16-17; Mäadoco 1.32-34) \p \v 40 Nænque gäwadecæ̈ bayonte nantate wæwënäni ïnänite Itota weca ænte pönäni adinque tömengä wacä ingante wacä ingante godö gampocä ate tömënäni waa badänitapa. \v 41 Ayæ̈ waodäni nanguï ïnäni baönë wënæidi quëwëñönänite Itota angä ëñëninque tao godinque, \p —Bitö Wængonguï Wëmi ïnömi ïmipa, ante Yæ änänitapa. \p Ïninque Itota, Botö Codito ïnömo ïmopa, ante do ëñënänipa, ante wædinque wënæidi ïnänite, Apocæ̈në ïmäewedäni, ante edæ wææ angacäimpa. \s1 Itota oodeoidi odömöincönë go guiite apæ̈necä \r (Mäadoco 1.35-39) \p \v 42 Ayæ̈ baänæ ate Itota wayömö önömæca gocantapa. Gocä adinque wadäni tömengä ingante ante diqui diqui minte tömengä weca do pöninque, Mönitö ïmönite ëmö cæte godämaï incæbiimpa, ante wææ cæcæte ante cædänitapa. \v 43 Ate wædinque tömengä wææ äninque, \p —Botö, Wængonguï Awënë Odeye nempo watapæ̈ quëwenguïnö anguënë, ante cöwë apæ̈nequënëmo ïmopa. Wængonguï, Mänömaïnö ante apæ̈necæbiimpa, ante botö ïmote da pönongä pönïmo inte botö tömänäni quëwëñömö gote apæ̈nequënëmo inte gobopa. \p \v 44 Ante Oodeabæ godinque tömënäni odömöincönë go guii go guii cædinque Itota apæ̈necä ëñengadänimpa. \c 5 \s1 Gæyæ nanguï pönï dadöwënänipa \r (Mäateo 4.18-22; Mäadoco 1.16-20) \p \v 1 Ayæ̈ Itota Guënetadetepæ̈ wedeca gote ongöninque Wængonguï nänö apæ̈nedö ante apæ̈necantapa. Ëñencæte ante cædinque nanguï ïnäni godongämæ̈ pö goto ongonte ëñëë congadänimpa. \v 2 Apæ̈necä ëñëñönäni tömengä gomö ayongä gæyæ në dadöwënäni dicamöñæ̈ yamoncæte ante ti wææ̈ninque tömënäni näni ti wææ̈ godimpo mëa wipo gäwapæ̈ wedeca ömædempo wäï wocæ̈ acantapa. \v 3 Adinque Itota adoque wipodë Timönö wipodë guiidinque tömengä ingante, Tæcæpæ̈no gämæ̈nö eyequeï wo go wäï wocæ̈e, angä gä go wäï wocængä ïninque Itota tæ̈ contate tömënäni ïnänite odömonte apæ̈necä ëñënänitapa. \v 4 Tömënäni ïnänite ïinque apæ̈nedinque Timönö ingante, \p —Bitö wipo tæcæpæ̈no godömenque ænte gobi ate mïnitö dicamöñæ̈ wo guitodonte gæyæ dadonte æncæmïnimpa. \p \v 5 Äñongä Timönö, \p —Awënë ëñëmi. Tömää woyowotæ̈ gæyæ dadoncæte ante dicamöñæ̈ ancaa guitodöñömöni wïï datapa. Incæte bitö ämi beyænque botö Ao ante cæcæboimpa. \p \v 6 Ante mäo guitodöñönäni gæyæ nanguï pönï da ate dicamöñæ̈ wodo wægo tengatimpa. \v 7 Ïninque Tïmönöidi wa wipodë ongönäni ponte godongämæ̈ æncædänimpa, ante ömö cædäni adinque wa wipo ænte pönäni ate gæyæ mëa wipodë eyede pönï ñönönäni ate wipo ëmä guiicæ cætimpa. \v 8 Ïninque, Itota angä beyænque gæyæ nanguï pönï æ̈mönipa, ante adinque Timönö Pegodo ïñömö Itota önöwa gäänë ædæ wææ̈ninque, \p —Awënë ëñëmi. Botö wënæ wënæ entawëmo ïñömote bitö waëmö pönï entawëmi inte nänënë goe, angacäimpa. \p \v 9 Ante guïñente wæyongante në dadöwënäni wadäni adobaï, Æbänö cæte nanguï pönï gæyæ dadonte æ̈möö, ante wædinque ancai guïñëninque Timönö tönö godongämæ̈ wædänitapa. \v 10 Ayæ̈ Timönö tönö godongämæ̈ gæyæ në dadöwëna Tebedeo wodi wëna Tantiago tönö Wäö adobaï guïñente wægadaimpa. Ïninque Itota ïñömö Timönö ingante, \p —Guïñënämaï incæbiimpa. Gæyæidi gæte bitö æ̈maï bitö ïincayæ̈ ate waodäni ïnänite gæte baï cædinque apæ̈nebi ëñëninque ponte quëwencædänimpa. \p \v 11 Angä ëñëninque wipo ëmönaiya ænte mämö ñä cæcadodinque tömënäni mäincoo tömancoo edæ ëmö cædinque edæ Itota mïñæ̈ wadæ gogadänimpa. \s1 Në baadingä ingante Itota wadæ caacampa \r (Mäateo 8.1-4; Mäadoco 1.40-45) \p \v 12 Ïincayæ̈ ate Itota wadäni näni quëwëñömö gote quëwëñongante wacä cöwë baate ëñawënongä inte tömengä weca ponte guidömëmæ̈ ædæ wææ̈ninque angantapa, \p —Awënë, bitö Ao ämi inte wadæ caabi ïninque botö waintai baabaïmopa. \p \v 13 Äñongä Itota pædæ wææmpo gampo caadinque, \p —Ao ämopa. Bitö waintai baacæbiimpa. \p Ante tæcæ äñongä ñömæ̈intai nänö ëñadintai edæ dæ baadinque tömengä waintai do baacantapa. \v 14 Ïninque Itota tömengä ingante, \p —Ëñëmi. Bitö waintai baadïmi inte wadäni ïnänite mäo apæ̈nedämaï ïe. Wæætë, Näwangä impa, ante acædänimpa, ante cædinque bitö, Wængonguï quï, ante në godongä weca töingä godinque waintai bitö baadintai odömömi ædæmö acæcäimpa. Ayæ̈ Möitee wodi wææ ante nänö angaincoo baï ænte pöninque bitö waintai bitö baadï beyæ̈ ante edæ, Wængonguï quï, äninque në godongä ingante pædæ godömi æncæcäimpa, ante wææ angantapa. \p \v 15 Wææ angä incæte, Itota mänömaï cæcampa, ante nanguï gode ä gode ä cædäni ëñëninque nanguï ïnäni Itota apæ̈necä ëñencæte ante ayæ̈ tömënäni näni caate wædö waa bacæte ante goto pö goto pö cægadänimpa. \v 16 Itota ïñömö wantæ wantæ ïñö önömæca nänënë godinque Wængonguï ingante wæætë wæætë apæ̈negacäimpa. \s1 Në cömäingä ingante Itota angä dao dao gocampa \r (Mäateo 9.1-8; Mäadoco 2.1-12) \p \v 17 Ayæ̈ adobaï ïïmö ïñö ïïmö ïñö Itota cöwë odömonte apæ̈negacäimpa. Mänïñedë oodeoidi näni wææ angaïnö ante nanguï adinque në ëñënäni ïñömö në odömönäni ïnönänimpa. Wadäni adobaï, Mönö wææ angaïnö ante ëñente cæcæ̈impa, ante nanguï änäni guiquënë Paditeoidi näni änäni ïnönänimpa. Ïninque Itota mänïñedë odömonte apæ̈neyongä mänïnäni në odömönäni tönö Paditeoidi ïñömö Gadideabæ näni quëwëñömö ta Oodeabæ näni quëwëñömö ta pöninque ayæ̈ Eedotadëë ïñömö ta pöninque Itota weca pöninque tæ̈ contate a ongönänitapa. Mänïñedë wadäni wa wa badinque wënæ wënæ inte wædäni ïñönänite Itota ïñömö Awënë Wængonguï nänö tæ̈ï pïñæ̈nö entawëninque nanguï cæcä waa badönänimpa. \v 18 Ïninque wadäni në cömäingä nänö möimpataa æ̈mætæ̈ æ̈mætæ̈ bæi ongonte næ̈æ̈ninque, Itota weca ænte mangui ñö cæcæ̈impa, ante pönänitapa. \v 19 Ponte ayönäni wadäni eyede pönï goto ongönäni adinque në ænte mämö pönïnäni ïñömö, Ædö cæte guiiquïï. Ante wædinque oncömäa ïnö æidämæ̈ mæ̈i æidinque dai bæte mæ̈nönïñömö epæ̈ cædäni ompite gongæ̈ñö tömënäni cömäingä möimpataa bæi ongöninque tömengä ingante godongämæ̈ ongönäni weca tæcæguedë Itota weca pædæ wææ̈nönäni ongongantapa. \v 20 Mänömaï cædäni adinque Itota, Näwangä wede pönente cædänipa, ante adinque, \p —Æ̈migo, wënæ wënæ bitö cædïmämo ante ñöwo ñimpo cætimpa. \p \v 21 Äñongä Paditeoidi tönö në wææ odömönäni nämäneque pönente tededinque, “Wënæ wënæ cædingä ingante æcänö ñimpo cæquingää. Ïingä ïñömö Wængonguï ingampa diyæ̈ mänömaï cæquingää. Edæ babæ ancædö.” \p \v 22 Ante pönëñönäni Itota tömënäni näni pönëwënö ante do ëñëninque, \p —Mïnitö mïmöno quïmæ̈ wënæ wënæ pönëwëmïnii. \v 23 “Në cömäingä nänö wënæ wënæ cædïmämo ante godö ñimpo cæbopa,” ante botö Wængonguï baï ämo ëñëninque mïnitö guiquënë, Wængonguï ingampa diyæ̈ mänömaï cæquingää, ante pönëmïnipa. Ayæ̈ wæætë, “Ængæ̈ gantidinque möimpata ænte dao dao gocæcäimpa,” ante botö Wængonguï baï ämo ëñëninque mïnitö adobaï, Wængonguï ingampa diyæ̈ mänömaï cæquingää, ante pönëmïni ïmaïmïnipa, ante awædö. Ïñæmpa mänömaïnö ante pönëmïni ïninque mïnitö edæ æbänö cæquënëmo ämïnii. \v 24 Incæte botö Waobo ëñagaïmo inte inguipoga quëwëninque waodäni näni wënæ wënæ cædïmämo ante në ämo inte pönö ñimpo cæbopa, ante mïnitö edæ ëñencæmïnimpa, ante botö ïïmaï cæbopa. \p Äninque në cömäingä ingante edæ, \p —Bitö ïmite ämo ëñëe. Ængæ̈ gantidinque bitö möimpata topo cæte æ̈ninque tömëmi oncönë næ̈ænte goe. \p \v 25 Angä ëñëninque cömäingä ïningä incæ edæ tömänäni ayönäni ængæ̈ gantidinque, Wængonguï ñäö baï ëmönongä inte pönö tæ̈ï pïñænte cæcä æ̈mopa, ante apæ̈nedinque tömengä nänö öñöninta topo cæte tao oncönë ænte gocantapa. \v 26 Gocä ate wædinque tömänäni, Æbänö cæcäï, ante ëñënämaï inte guïñente wædinque, Wængonguï bitö ñäö baï ëmömi inte waa pönï cæbi amönipa, ante watapæ̈ apæ̈negadänimpa. Ayæ̈, \p —Ñöwo ïñömö mä pönï cæcä amönipa, ante ancai guïñente wædänitapa. \s1 Debii ingante Itota angä tee empote gocampa \r (Mäateo 9.9-13; Mäadoco 2.13-17) \p \v 27 Ayæ̈ ate Itota tao gote ayongä odömäno awënë nänö äninta ante në ængä Debii ingante acantapa. Tömengä ïñömö Awënë nänö æ̈impa gäänë tæ̈ contate ongongä adinque Itota tömengä ingante, \p —Botö mïñæ̈ pöe. \p \v 28 Angä ëñëninque do ængæ̈ gantidinque Debii mänincoo tömancoo ëmö cæte Itota mïñæ̈ wadæ gogacäimpa. \p \v 29 Ayæ̈ ate Debii, Itota beyæ̈, ante tömengä oncönë æ̈æ̈mæ̈ nanguï pönï cæcantapa. Ïninque æ̈æ̈mæ̈ becæte ante awënë beyæ̈ në æ̈wënäni nanguï ïnäni pö tæ̈ contate cæ̈ñönäni wadäni adobaï pö tæ̈ contate cæ̈näni. \v 30 Adinque Paditeoidi tönö tömënäni në odömönäni guiquënë Itota mïñæ̈ në godäni ïnänite pïinte äninque, \p —Odömäno awënë beyæ̈ në æ̈wënäni tönö wadäni në wënæ wënæ cædäni tönö mïnitö quïmæ̈ godongämæ̈ ponte tæ̈ contate bete cæ̈mïnii. \p \v 31 Ante pïïñönäni Itota wæætë tömënäni ïnänite, \p —Në waa ingä guiquënë, Cæbi waa baboe, änämaï ïñongante në wënæ wënæ ingä guiquënë dotodo ingante, Cæbi waa baboe, ante do aa pecampa. \v 32 Pancadäniya, Nämä incæ në nö entawëmo ïmopa, ante në änäni ïñönänite botö ïñömö edæ në dotodo baï adobaï ïnömo inte tömënäni ïnänite aa pedämaï incæboimpa. Wadäni guiquënë, Nämä wënæ wënæ cæbo ïmopa, ante në änäni ïñönänite botö, Tömënäni, Idæwaa wënæ wënæ cæte awædö, ante Wængonguï gämæ̈nö poncædänimpa, ante cædinque tömënäni ïnänite aa pecæ pongaboimpa, ante Itota apæ̈negacäimpa. \s1 Ee ate cæ̈nämaï ingæ̈impa, ante në änäni \r (Mäateo 9.14-17; Mäadoco 2.18-22) \p \v 33 Itota ingante ïïmaï ante ayæ̈ änänitapa. Wäö mïñæ̈ në godäni ïñömö, Wængonguï beyæ̈, ante ee ate cæ̈nämaï ïnänipa. Ayæ̈ Paditeoidi mïñæ̈ në godäni adobaï ee ate cædänipa. Bitö mïñæ̈ në godäni guiquënë do cænte bete quëwënänipa töö. \p \v 34 Änäni ëñëninque Itota wæætë, \p —Onguïñængä në monguingä wente ænte pönäni ïñönänite mïnitö wæætë, Ee ate cæ̈nämaï ïedäni, ante edæ ædö cæte wææ anguïmïnii. Monguingä nänö wente ænte në pönäni baï ïnönäni inte botö mïñæ̈ në godäni ïñömö ædö cæte wæwente baï cæ̈nämaï inguïnänii. \v 35 Wæætë ayæ̈ ate guiquënë, Monguingä, näni në änongä baï ïñömote wadäni ponte botö ïmote ö ænte gocædänimpa. Mänömaï cædäni ate botö mïñæ̈ në godäni ïñömö mänïñedë ate wæætë cæ̈nämaï inte wæcædänimpa, ante Itota apæ̈negacäimpa. \v 36 Ayæ̈, Wængonguï Awënë nempo quëwëninque æbänö cæquïï, ante ëñencædänimpa, ante Itota ïmæca quëwënäni näni cæïnö ante odömonte ïïmaï ante apæ̈necantapa. \p —Mïincoo badonte ate waocä dicæ adocoo wänä ñænte pancacooga æ̈ninque pedæncooga pönö tadömonguingäa. Mänömaï cæcä ïninque edæ mïincoo incæ do wänä tente baquënë. Ayæ̈ pedæncoo ëmönö baï mïincoo wïï adobaï ëmompa. Mïnitö, Awente baï cæ̈nämaï inte mönö quëwengæ̈impa, ante mïni änewënö guiquënë pedæncoo baï inte wote baquïne ënepa. Wængonguï gämæ̈nö pöninque quëwencæmïnimpa, ante botö apæ̈nedö guiquënë mïincoo baï inte quëwenguïne ënepa. Ïninque wote baquïne tönö quëwenguïne tönö ædö cæte mënea ante ëñente cæquïï. \v 37 Ayæ̈ adobaï yowepæ̈ biïnömæ̈ mïïmæ̈ æ̈ninque waocä ædö cæte picæ̈ æ̈montaicadedë godö pe ñïñænguingää. Ïñæmpa picæ̈ æ̈montaicadedë pe ñïñængä ïninque edæ tæi æbæ æ̈mæ̈wo goquënë. \v 38 Mïïmæ̈ wæætë mïincadedë pe ñïñængæ̈impa. Adobaï botö odömönö mïïmæ̈ baï ïñonte dodäni näni odömöwënö ædö cæte botö odömönö tönö adoyedë ëñente cæquïï. \v 39 Incæte, “Gönæ̈nïmæ̈ ïñömö waëmepæ̈ ïmæmpa,” ante në bedömïni inte mïnitö mïïmæ̈ ædö cæte quingæ̈ bequïmïnii, ante Itota angacäimpa. \c 6 \s1 Guëmanguïönæ ïñonte tömëmö tä pete æ̈nänipa \r (Mäateo 12.1-8; Mäadoco 2.23-28) \p \v 1 Ayæ̈ ate guëmanguïönæ ïñonte Itota tömëmoncodë tæcæguedencodë gocantapa. Goyongä tömengä mïñæ̈ në godäni ïñömö tömëmö inca tä pete æ̈ninque dacæ dacæ cædinque ade cæ̈ ade cæ̈ godäni. \v 2 Adinque Paditeoidi guiquënë, \p —Ïñæmpa, Guëmanguïönæ ïñonte mänïnö baï cædämaï ïedäni, ante dodäni näni wææ angaïnö ante mïnitö ëñënämaï inte quïmæ̈ cæmïnii. \p \v 3 Ante pïïñönänite Itota, \p —Docä Dabii wodi tömengä nänö ëmïñæ̈näni tönö ömæpodäni inte gæ̈wænte wædinque æbänö cægadänii, ante yewæ̈monte öñö incæ mïnitö ïñæmpa adämaï inte baï ämïni awædö. \v 4 Wængonguï quï, ante në godönänique cænguï impa, ante wææ näni angaïnö baï cædinque dodäni päö, Wængonguï quï, ante ñoncæ ñoncæ cædönänimpa. Incæte Dabii wodi Wængonguï oncönë go guiidinque mänïï päö do ænte cæ̈ninque tömengä mïñæ̈ në godäni ïnänite godömenque godongä cæ̈nänitapa, ante yewæ̈monte öñö apa änewëmïnii. \p \v 5 Ante apæ̈nedinque Itota tömënäni ïnänite ayæ̈ apæ̈necantapa. \p —Botö ïñömö Waobo në ëñagäïmo ïñömö Tæiyæ̈ Awënë ïnömo inte edæ guëmanguïönæ Awënë ïnömo ïmopa. Ïninque botö, Guëmanguïönæ ïñonte edæ æbänö cæquïï, ante adobo në Ämo ingaïmo ïmopa, ante Itota apæ̈negacäimpa. \s1 Nï cömampoingä \r (Mäateo 12.9-14; Mäadoco 3.1-6) \p \v 6 Ïincayæ̈ ate guëmanguïönæ adobaï waönæ ïñonte Itota oodeoidi odömöincönë go guiite odömonte apæ̈neyongä onguïñængä önompo tömëmæ̈ ïnö nï cömampote wædongä inte mänïñömö a ongongantapa. \v 7 Mänïñedë në odömönäni tönö Paditeoidi guiquënë, Itota wapiticæ̈ cæcä ïninque mönö wæætë pïinte angæ̈impa, ante në änewënäni ïnönänimpa. Ñöwo ïñömö tömënäni, Ñöwoönæ guëmanguïönæ ï incæte Itota nï cömampoingä ingante, Waa bacæcäimpa, ante cæcä ïninque mönö mäo pïinte angæ̈impa, ante babæ cæcæte ante cöwä adänitapa. \v 8 Mänïnö, Mönö pïingæ̈impa, ante näni pönëwënö ante Itota ïñömö önöwënenque edæ do ëñëninque edæ nï cömampoingä ingante, \p —Bitö ængæ̈ gantidinque tæcæguedë pö næ̈ gongæ̈e. \p Angä ëñëninque ængæ̈ gantidinque pö næ̈ gongængantapa. \v 9 Ïninque Itota në pïinte ancædäni ïnänite, \p —Ämo apæ̈nemïni ëñëmoedäni. Guëmanguïönæ ïñonte mönö æbänö cæquënëmö ïmöö, ante wææ angatïï, ante pönëmïni. Mönö waa cæquënëmö ïmompa, ante pönëmïnitawo. Wæætë edæ, Mönö wënæ wënæ cæquënëmö ïmompa, ante pönëmïnitawo. Guëmanguïönæ ïñonte edæ, Quëwencædänimpa, ante cæquënëmö ïmompa, ante pönëmïnitawo. Wæætë mönö edæ ömæ̈e ëwenguënëmö ïmompa, ante pönëmïnitawo. \v 10 Äninque æ̈mætæ̈ gomö æ̈mætæ̈ gomö edæ tömänäni ïnänite adinque nï cömampoingä ingante, \p —Pædæ pompobi. \p Angä ëñente cædinque në cömampodingä incæ pædæ æmpote edæ ædæmö waa empocä bapocantapa. \v 11 Ïninque tömënäni, Guëmanguïönæ incæ mänömaï cæcampa, ante ænguï badinque, Itota ingante mönö æbänö cæquïï, ante pïïninque näni cabo nämäneque tedegadänimpa. \s1 Itota angä ate dote ganca ïnäni në gode änäni badänipa \r (Mäateo 10.1-4; Mäadoco 3.13-19) \p \v 12 Mänïñedë Wængonguï ingante apæ̈necæte ante Itota änanquidi æidinque tömää woyowotæ̈ apæ̈nee congantapa. \v 13 Ñäö ba adinque tömengä mïñæ̈ në pönïnäni ïnänite aa pecä pönäni ate tömengä, Botö beyæ̈ në gode ämïni incæmïnimpa, ante dote ganca ïnäni mänimpodäni ïnänite apænte ængacäimpa. \v 14 Tömengä nänö në da godönäni baquïnäni ïñömö edæ ïïmaï ëmönönänimpa. Tänocä Timönö ëmongä ingä incæte Itota wawo Pegodo pemongacäimpa. Ïingä Pegodo tönö Æntade näna caya, Tantiago tönö Wäö näna caya, Pedipe tönö Batodömëë, \v 15 Mäateo tönö Tömato, Adepeo wengä Tantiago ïnönänimpa. Ayæ̈, Mönö ömæ ingæ̈impa, ante nanguï cædongä inte wacä Timönö ïnongäimpa. \v 16 Tantiago wengä Codaa tönö Itota ingante odömonte në godonguingä ingaingä inte wacä Codaa Icadiote näni änongä ïnatapa. Mänimpodäni ïnänite Itota apænte ængacäimpa. \s1 Tæiyæ̈näni ïnänite Itota gampocä waa badänipa \r (Mäateo 4.23-25) \p \v 17 Mänimpodäni tönö Itota mæ̈mö ïñömö wææ̈ninque næ̈ gongænte ongongantapa. Mänïñömö tömengä mïñæ̈ në godäni nanguï ïnäni do ponte a ongönönänimpa. Ayæ̈ tömënäni tönö wadäni Eedotadëë ïñömö quëwënäni tönö Oodeabæ tömäo quëwënäni ayæ̈ Tido eyequeï Tidöö eyequeï gäwapæ̈ wedeca quëwënäni nanguï ïnäni do ponte a ongönönänimpa. Tömënäni, Itota apæ̈necä ëñengæ̈impa, ante ayæ̈, Wënæ wënæ inte wæwëmö inte mönö waa edæ bacæ̈impa, ante pöninque a ongönänitapa. \v 18 Ayæ̈ wënæidi në wentamö ëwocadäni tönö quëwente wæwënäni mänïñömö ponte ongönäni ïnänite Itota adoyömö wææ̈ pöninque godö cæcä waa badänitapa. \v 19 Ayæ̈, Itota tæ̈ï pïñænte entawengä inte pönö cæcä ate waa badänipa, ante adinque tömänäni tömengä ingante gampocæte ante cædänitapa. \s1 Mïni toquinque, ante ayæ̈, Mïni wæquinque, ante \r (Mäateo 5.1-12) \p \v 20 Ayæ̈ Itota tömengä mïñæ̈ në godäni ïnänite gomö adinque apæ̈necä ëñënänitapa. \p “Mïnitö, Botö waëmö ïmopa diyæ̈ Awënë Odeye nempo guiiquïmoo, ante në wæwëmïni ïñömö watapæ̈ mïni toquinque Wængonguï Awënë Odeye nempo mïni quëwenguïnö edæ do ëamïnipa,” angantapa. \p \v 21 “Inguipogaque gæ̈wænte wæmïni inte edæ mïni watapæ̈ toquinque Wængonguï pönongä tömo pönï cæncæmïnimpa,” angantapa. \p “Mïnitö inguipogaque wæwente quëwëmïni inte edæ mïni watapæ̈ toquinque Wængonguï pönö waadete cæcæcäimpa,” angantapa. \p \v 22 “Botö Waobo ëñagaïmo mïñæ̈ gomïni beyænque wadäni mïnitö ïmïnite badete todinque pïinte adinque wido cædänitawo. Botö beyænque mïnitö ëmöwo ante, Wïwa ëmöwo awædö, ante Baa änänitawo. Edæ mïni waa toquinque inguipogaque mänömaï cædänipa. \v 23 Öönædë mönö ænguïnö ante nanguï ongompa, ante pönëninque mïnitö ñöwodäni näni pïinte cæyedë incæ watapæ̈ toedäni. Ïïnäni në pïinte cædäni wæ̈mæ̈idi incæ Wængonguï beyæ̈ në apæ̈negaïnäni ïnänite edæ adobaï pïinte cægadänimpa, ante toquënë wæwëmïnii. \v 24 Wæætë edæ mäincoo nanguï në ëamïni guiquënë ïincayæ̈ ate mïni wæquinque edæ inguipogaque watapæ̈ quëwëmïnipa,” ante Itota apæ̈necantapa. \p \v 25 “Në tömo cæ̈mïni guiquënë ïincayæ̈ ate mïni gæ̈wænte wæquinque edæ inguipogaque tömo cæ̈mïnipa,” ante apæ̈necantapa. \p “Në Ca ca tomïni adobaï ïincayæ̈ ate Ca ca mïni wæquinque edæ inguipogaque tomïnipa,” angantapa. \p \v 26 “Mïnitö ïmïnite ante tömänäni waa apæ̈nedäni ïninque edæ mïni wæquinque ingæ̈impa. Ïñæmpa ïïnäni në waa apæ̈nedäni adodäni mæ̈mæ̈idi adobaï cægadänimpa. Wadäni babæ wapiticæ̈ apæ̈nedäni incæ, Wængonguï beyæ̈ në apæ̈nebo ïmopa, ante në änewënäni ïnänite ïïnäni mæ̈mæ̈idi ïñömö adobaï waa apæ̈negadänimpa,” ante Itota apæ̈negacäimpa. \s1 Në pïinte cædäni ïnänite waadete cæcæ̈impa, ante \r (Mäateo 5.38-48, 7.12) \p \v 27 Ayæ̈ godömenque apæ̈nedinque Itota, “Mïnitö në ëñëmïni ïñömïnite ämo ëñëedäni. Mïnitö ïmïnite në pïinte cædäni ïnänite mïnitö wæætë waadete cæedäni. Mïnitö ïmïnite në pïinte adäni ïnänite mïnitö wæætë waa cæedäni. \v 28 Wënæ wënæ bacæmïnimpa, ante në änäni ïnänite mïnitö wæætë waa apæ̈nete godö cæedäni. Mïnitö ïmïnite në wënæ wënæ cædäni ïnänite mïnitö wæætë tömënäni beyæ̈ ante Wængonguï ingante apæ̈needäni. \v 29 Wacä bitö ïmite ïmæmpaga ïnö tamongä wædïmi inte bitö wæætë æ̈mæmpaga ïnö dadi ëmæ̈monte ee ongömi tamongäe. Ayæ̈ yogui beyæ̈ bitö yabæcoo ö ængä adinque önönancapæncoo tönö ee abi ö ængäe. \v 30 Mäincoo ante në angä ingante tömengä nänö änoncoo edæ ee godömi ængäe. Ayæ̈ bitö mäincoo në ö ængä ingante, Wæætë adodö pönömi æ̈moe, änämaï incæbiimpa. \v 31 Mïnitö, Wadäni botö ïmote waa cæcædänimpa, ante wæmïnitawo. Edæ mänïnö ante mïni wædö baï adobaï wædänipa, ante pönëninque mïnitö wæætë wadäni tömänäni ïnänite waa cæedäni,” ante Itota angacäimpa. \p \v 32 Ayæ̈ apæ̈nedinque, “Mïnitö ïmïnite në waadedänique ïnänite waadete pönëmïni inte wadäni ïnänite waadedämaï ïmïni adinque edæ Wængonguï dicæ mïnitö ïmïnite waadete pönö aquingäa. Ïñæmpa në ëñënämaï cædäni incæ në waadete pönënänique ïnänite waadete pönëninque mïnitö cæganca do cædänipa töö. \v 33 Ayæ̈ adobaï mïnitö ïmïnite waa cædänique ïnänite waa cæmïni inte wadäni ïnänite waa cædämaï ïmïni adinque Wængonguï mïnitö ïmïnite dicæ waa aquingäa. Ïñæmpa mïnitö cædö baï në ëñënämaï cædäni incæ adobaï do cædäni apa cæmïnii. \v 34 Ayæ̈, Adodö pönongä æncæboimpa, ante pönëwëninque mïnitö në adodö pönonguingä ingante godömïni inte wadäni ïnänite godönämaï ïmïni adinque Wængonguï mïnitö ïmïnite dicæ waa aquingäa. Ïñæmpa në ëñënämaï ïnäni näni cabo incæ, Adodö pönongä æncæboimpa, ante pönëwëninque në adodö pönonguinganque ingante godöninque mïnitö cædö baï adobaï cædänipa töö.” \p \v 35 “Wæætë mïnitö ïmïnite në pïïnäni ïnänite waadete pönëninque waa cæedäni. Ayæ̈ tömënäni näni änö ante, Adodö pönömi æ̈moe, ante änämaï inte ee godömïni æncædänimpa. Mänömaï waadete cæmïni ïninque mïnitö ïincayæ̈ ate mïni waadete cægaïnö beyæ̈ nanguï æ̈maïmïnipa. Ayæ̈ mönö Mæmpo Æibæ pönï në Quëwengä ïñongante tömengä ingante në waa ate pönënämaï ïnäni ïnänite tömengä godö waadete cæcampa. Në wïwa cædäni ïnänite tömengä godö waadete cæcampa. Ïninque mïnitö tömengä nänö cæï baï adobaï waadete cæmïni ïninque Mæmpocä waadete nänö entawënö baï mïnitö adobaï entawëninque tömengä wëmïni ïmaïmïnipa. \v 36 Mönö Mæmpo pönö waadete nänö waa cægaï baï mïnitö adobaï wadäni ïnänite godö waadete waa cæedäni,” ante Itota angacäimpa. \s1 Wadäni ïnänite apænte änämaï ïedäni, ante \r (Mäateo 7.1-5) \p \v 37 Ayæ̈ wæætë Itota ïïmaï ante apæ̈necantapa. “Wacä ingante apænte änämaï ïmïni ïninque mönö Mæmpo wæætë mïnitö ïmïnite apænte änämaï incæcäimpa. Ayæ̈, Wacä nänö tente wæquinque wënæ wënæ cæcampa, ante änämaï ïmïni ate mönö Mæmpo wæætë, Mïni tente wæquinque wënæ wënæ cæmïnipa, ante apænte änämaï incæcäimpa. Wacä wënæ wënæ cæcä ingante mïnitö ñimpo cæmïni ee gocä ate mönö Mæmpo adobaï mïnitö ïmïnite ñimpo cæcä quëwencæmïnimpa. \v 38 Wadäni ïnänite ee godöedäni. Mïnitö ee godömïni æ̈näni ïninque wadäni wæætë mïnitö ïmïnite ee pönönäni æncæmïnimpa. Në pönönäni ïñömö tömënäni näni tee mäincadedë da wëninque da wææ̈nonte wancæ wancæ cædinque eyepote wæænguinque eyede pönï da wëninque mïnitö ænguincadedë pönö wäne cædäni edæ æncæmïnimpa. Edæ mïnitö tee mante mïni godöincade incæ adocadeca tee mante baï cædinque Wængonguï mïnitö ïmïnite eyepæ̈ pönongä æncæmïnimpa,” ante Itota apæ̈negacäimpa. \p \v 39 Ayæ̈, Wængonguï Awënë nempo quëwëninque æbänö cæquïï, ante ëñencædänimpa, ante Itota ïmæca quëwënäni näni cæïnö ante odömöninque ïïmaï apæ̈necantapa. “Babetamongä ingante wacä babetamongä incæ ædö cæte mäo odömongä goquingää. Ïñæmpa mänömaï cædinque näna babetamoncaya ompite adopiticæ̈ guëa go wææ̈ guiibaïnapa. \v 40 Në odömonte apæ̈necä ïñömö në ëñengä inte odömöñongante tömengä nänö në ëmïñængä guiquënë dicæ godömenque ëñengä ingäa. Incæte ïinque odömonte apæ̈necä ëñëninque tömengä nänö në ëmïñængä abæ tawæ̈ninque wæætë në odömongä baï bacæcäimpa,” ante Itota apæ̈negacäimpa. \p \v 41 Ayæ̈ apæ̈nedinque, “Bitö tönïñacä wædænque wënæ wënæ cæcä ïñongante bitö guiquënë nanguï bitö wënæ wënæ cædïnö ante wædämaï ïnömi inte tömengä ingante quïnante pïinte änewëmii. Ïñæmpa tömëmi awinca gäänë awæmpa wææ ongompa, ante adämaï inte baï cæbipa töö. \v 42 Tömëmi awinca gäänë awæmpa wææ ongompa, ante bitö adämaï inte bitö tönïñacä ingante, ‘Biwï, bitö awinca guiyä mæ̈ owo baï ate æ̈ wimömoe,’ ante edæ abipa ænguïmii. Ïñæmpa bitö në wadö tedete wadö cædömi inte edæ tömëmi awinca gäänë wææ ongompa täno wido cæte ate edonque adinque bitö tönïñacä awinca guiyä owodö æncæbiimpa,” ante Itota angacäimpa. \s1 Awæ̈ æbänö ïwæ̈, ante tömenca bete ëñengæ̈impa, ante \r (Mäateo 7.17-20, 12.33-35) \p \v 43 Ayæ̈ godömenque apæ̈nedinque Itota, “Waincawæ̈ incæ ædö cæte baaca incaquïï. Wæætë wïwa ïwæ̈ incæ ædö cæte wainca incaquïï. \v 44 Awæ̈ æbänö ïwæ̈, ante ëñencæte ante mönö tömenca tä pete bete ëñengæ̈impa. Iigowæ̈ñeca æncæte ante waodäni dicæ daa mongæ̈wäa edæ tä pete æ̈näniyaa. Yowemö æncæte ante waodäni dicæ daacamëña tä pete æ̈näniyaa. \v 45 Mönö waocabo ïñömö adobaï ïnömö inte cæmompa. Mïmönë mönö pönëmämo eyede tate baï tao godedinque mönö mänïmämoque ante pönëninque tedemompa. Waocä në waa cæcä guiquënë waa pönï tömengä nänö pönënö ante entawëninque waa tedecampa. Në wïwa cæcä guiquënë tömengä nänö wïwa pönënö ante entawëninque wïwa tedecampa,” ante Itota apæ̈negacäimpa. \s1 Në mæ̈nöna ante \r (Mäateo 7.24-27) \p \v 46 Ayæ̈ godömenque apæ̈nedinque, “Mïnitö ïñömö botö ïmote, ‘Awënë, mönitö Awënë ïmipa,’ ante tedemïni incæte botö änö ante quïnante wïï ëñente cæmïnii. \v 47 Ñöwo ïñömö edæ apæ̈nebo ëñëedäni. Botö gämæ̈nö ponte ëñëninque waocä botö änö ante do ëñente cæcä ïñömö tömengä ïïmaï ingampa. \v 48 Waocä adocanque oncö mæ̈noncæte ante guiibæ æ̈æ̈ wodinque dicaboga mæ̈noncæte ante gönongä baï në ëñente cæcä ïñömö adobaï cæcä ingampa. Tömengä oncö tæ̈ï mæ̈nonte ongö ïninque æpæ̈ äninque quingæ̈ pö incæte oncö ædö cæte wancæ wancæ cæquïï. Ïñæmpa tæ̈ï mæ̈nonte ongompa. \v 49 Wæætë waocä guiibæ æ̈æ̈ wote gönönämaï yabæque oncö mæ̈nongä ate yabæque mæ̈nöïñömö æpæ̈ äninque pö ate oncö dobæ bogo cæte tæ̈ wææ̈ninque æ̈mæ̈wo gopa. Botö apæ̈nebo ëñëninque waocä në ëñënämaï cæcä ïñömö tömengä në yabæque mæ̈nongä baï inte ocai incadämaï inte baï ëñënämaï cæcampa,” ante Itota ïinque apæ̈negacäimpa. \c 7 \s1 Capitäö ingante në cæcä ingante Itota cæcä waa bacampa \r (Mäateo 8.5-13) \p \v 1 Ayæ̈ tömënäni ïnänite ïinque apæ̈nedinque Itota Capënaömö näni quëwëñömö gogacäimpa. \v 2 Mänïñömö quëwëninque odömäno tontadoidi awënë capitäö ingante në cæcä ïñömö wënæ wënæ badinque æ̈mæ̈wo wæncæ cæcä ingantapa. Awënë capitäö ingante në cæcä ïñongante awënë wæætë tömengä ingante nanguï waadecantapa. \v 3 Ïninque, Itota waa cæcä ingampa, ante mämö apæ̈nedäni ëñëningä inte tontado capitäö ïñömö oodeoidi ïnänite në aadäni näni Picæncabo ïnänite apæ̈nedinque, Mïnitö Itota weca godinque tömengä ingante ämïni ëñente pöninque tömengä wæætë botö ïmote në cæcä ingante cæcä waa bacæcäimpa. \v 4 Angä ëñente godinque në aadäni näni Picæncabo guiquënë Itota weca pöninque tömengä ingante nanguï änänitapa. \p —Mönö oodeocabo ïñömonte mäningä tontado capitäö ïñömö mönö ïmonte waa cæcampa, ante wædinque bitö tömengä beyæ̈ waa cæcæbiimpa. \v 5 Tömengä ïñömö mönö oodeocabo ïñömonte waadete cædinque, Wængonguï apæ̈necä näni ëñente yewæ̈mongainta ate mïnitö odömöincö impa, ante do mæ̈nonte pönongä æ̈mompa cæbii. \p \v 6 Änäni ëñëninque Itota në aadäni näni Picæncabo tönö wadæ gocantapa. Oncö obo pöñönänite tontado capitäö ïñömö tömengä guiidënäni ïnänite, Go bee tëninque botö beyæ̈ Itota ingante ïïmaï ante apæ̈needäni, angantapa. “Awënë ee ongöe. Botö waëmö ïmopa diyæ̈ bitö botö oncönë pö guiiquïmii, ante capitäö bitö ïmite angampa,” ante apæ̈needäni, angä ponte apæ̈nedänitapa. \v 7 Ayæ̈ adobaï, “Botö wïï waëmö ïnömo inte edæ bitö weca pönämaï intabopa. Incæte bitö adoyömö ongöninque ämi ïninque botö ïmote në cæcä waa bacæcäimpa. \v 8 Bitö ïñömö Awënë Wængonguï ingante në ëñente cædömi ïmi baï botö adobaï wacä awënë ingante në ëñente cæbo ïmopa. Ïninque botö awënë ëabo inte botö awënë beyænque ämo ëñëninque tontadoidi wæætë guïñente wædinque botö änö ante cædänipa. Ïninque adocanque ingante botö, Goe, ämo ëñëninque edæ do gocampa. Wacä ingante, Pöe, ämo ëñëninque edæ do pongampa. Ayæ̈ botö ïmote në cæcä ingante, Cæe, ämo ëñëninque edæ do cæcampa.” Mänömaïnö ante Itota ingante botö beyæ̈ ante apæ̈nemïni ëñengäedäni, ante tontado capitäö ïñömö tömengä guiidënäni ïnänite angä godinque tömënäni wæætë capitäö nänö änö baï ante Itota ingante adodö ante apæ̈nedänitapa. \p \v 9 Mänömaïnö ante tontado awënë beyæ̈ apæ̈nedäni ëñëninque Itota wæætë, Mäningä tontado awënë ïñömö waa pönï ëñengampa, ante wædinque godongämæ̈ ongönäni ïnänite, \p —Näwangä ämopa. Mönö idægocabo ïñömonte mäningä wede pönengä ingä baï adocanque incæ edæ dæ angä awædö, angantapa. \p \v 10 Ayæ̈ në bee tencæ pönïnäni oncönë wadæ gote ayönäni capitäö ingante në cæcä ïñömö do waa bacä agadänimpa. \s1 Æ̈mæ̈wo wæ̈ningä ingante Itota angä ñäni ömæ̈mongampa \p \v 11 Itota ïñömö ïïmö ate Näïno näni quëwëñömö gocæte ante goyongante tömengä nänö në ëmïñæ̈näni tönö wadäni nanguï ïnäni godongämæ̈ gogadänimpa. \v 12 Mänïñömö yabædemö obo pöñongä onguïñængä æ̈mæ̈wo wæ̈ningä ingante næ̈ænte pönänitapa. Tömengä badä owæmpoingä ïnongä inte tömengä wengä adocanque wængä wædinque pongantapa. Ayæ̈ mänïñömö quëwënäni nanguï ïnäni wäänä tönö godongämæ̈ pönäni acantapa. \v 13 Wäänä ingante adinque Itota tömengä tönö guëa wæwente baï pönëninque, \p —Wædämaï ïe. \p \v 14 Äninque do wæ̈ningä ingante tömënäni näni daga wenguimpa gäänë ponte gampocä ate në næ̈æ̈nïnäni næ̈ gongæ̈nänitapa. Itota ïñömö, \p —Edënïmi, bitö ïmite ämopa. Ængæ̈ gantie, angantapa. \p \v 15 Ëñëninque në wæ̈ningä incæ ængæ̈ gantidinque tæcæ tedecä adinque Itota wäänä ingante pædæ godongä ængantapa. \v 16 Itota mänömaï cæcä adinque tömänäni nanguï guïñente wædinque Wængonguï ingante watapæ̈ apæ̈nedinque, \p —Wængonguï beyæ̈ në apæ̈necä tæ̈ï ëmongä ïnongä inte mönö weca a ongongä amompa, änänitapa. \p Ayæ̈, \p —Wængonguï quïmö ïñömonte Wængonguï incæ mönö weca ponte godongämæ̈ cæcampa. Näwangä impa, ante nanguï todänitapa. \p \v 17 Ayæ̈ Oodeabæ tömäo quëwënäni ïnänite wayömö gomonga quëwënäni ïnänite mäo gode ä gode ä cæte, Itota æbänö cæcää, ante apæ̈nedäni ëñengadänimpa. \s1 Wäö tömengä mïñæ̈ në goda ïnate da pönongä pönapa \r (Mäateo 11.2-19) \p \v 18 Wäö mïñæ̈ në godäni adobaï, Itota æbänö cæcä ingää, ante ëñëninque Wäö ingante mämö apæ̈nedäni ëñengantapa. Mänïnö ante apæ̈nedäni ëñente wædinque Wäö ïñömö tömengä mïñæ̈ në goda mënaa ïnate äñecä pönatapa. \v 19 Pöna adinque Wäö tömëna ïnate, Mïnatö mönö Awënë weca godinque botö beyæ̈ ante ïïmaï ante äeda, angantapa. Awënë ëñëmi. Bitö ïñömö dodäni näni, Në Ponguingä, angaïmi adobi ïmitawo. Wæætë tömënäni näni në angaïmi ïnämaï ïmi ïninque bitö wæætë, Wacä ponguingä, ante wänö cöedäni, ämitawoo. Æbänö mönitö cæquïmönii, ante botö beyæ̈ ante ëñencæte ante äeda. Ante Wäö mënaa ïnate Itota weca da godongä godatapa. \v 20 Godinque Itota weca pöninque ïïmaï ante apæ̈nedatapa. \p —Wäö æpæ̈në në guidönongä ïñömö mönatö ïmönate da pönöninque bitö ïmite ïïmaï angampa. Awënë ëñëmi. Dodäni näni, Në Ponguingä, angaïmi bitö ïñömö adobi ïmitawo. Wæætë tömënäni näni angaïmi ïnämaï ïmi ïninque bitö wæætë, Wacä ponguingä, ante wänö cöedäni, ämitawo. Æbänö mönitö cæquïmönii, ante ëñencæte ante Wäö mönatö ïmönate da pönongä pontamönapa, änatapa. \p \v 21 Mänïñedë incæ daicawo gawæ̈näni tönö wënæ wënæ inte wæwënäni nanguï ïnäni ïnänite Itota godö waa cæcä waa badänitapa. Wënæidi në wïwa ëwocadäni ïnänite tömengä wido cæcä ate waodäni nanguï ïnäni waa badänitapa. Babetamönäni nanguï ïnäni ïnänite tömengä gampomongä waa bamönänitapa. \v 22 Ïninque mänömaï cæcä waa ayönate ñöwo pöna ïnate Itota, \p —Botö godö cæbo ate babetamö ïnïnäni incæ do adäni amïnapa. Cömante ïnïnäni incæ waa bate dao dao godäni amïnapa. Baate ïnïnäni incæ ñöwo æ̈montai waëmontai baadäni amïnapa. Babetamonca ïnäni ïñönänite botö godö cæbo ate önömonca ëñënäni badäni amïnapa. Do æ̈mæ̈wo wænte öñönäni ïñönänite botö godö cæbo ate ñäni ömæ̈monte quëwënäni amïnapa. Ömaadäni inte wæwënäni ïnänite botö Wængonguï Awënë pönö waa cæcæcäimpa, ante watapæ̈ apæ̈nebo ëñencædänimpa. Ïninque mïnatö ponte ëñëñömïna botö æbänö apæ̈nebo ëñëmïnatawo, ante ayæ̈, Botö æbänö cæbo amïnatawo, ante mïnatö ñöwo wæætë Wäö weca gote mäo apæ̈nemïna ëñengäeda, angantapa. \p \v 23 Ayæ̈, “Botö beyæ̈ waocä wïï pïinte wadæ gocä ïñömö tömengä nänö watapæ̈ toquinque oda cædämaï incæcäimpa, ante Wäö ingante mäo apæ̈nemïna ëñencæcäimpa,” ante Itota angantapa. \v 24 Angä ëñëninque Wäö beyæ̈ në änïna wadæ goda adinque Itota wæætë godongämæ̈ ongönäni ïnänite, Wäö æbänö ingää, ante apæ̈necantapa. “Mïnitö guiquënë quïnö acæte ante önömæca gomïnitapa. Cæ̈wipa woboyæ̈ pæ̈mænte ate æ̈mæ̈nö ædæ æ̈mæ̈nö ædæ gobaingä ingante mïnitö dicæ acæ gomïnitawogaa. \v 25 Ïninque edæ quingänö ingante acæte ante gomïnitapa. Edæ waocä weocoo waëmoncoo mongæ̈nongä ingante mïnitö dicæ acæ gomïnitawogaa. Ïñæmpa weocoo waëmoncoo në mongæ̈näni ïñömö nämanque ante pönente näni ænte mäincoo beyæ̈ ante në towënäni inte tömënäni ïñömö awënë oncönë quëwënäni apa quëwënänii. \v 26 Ïninque edæ quïnante gomïnitawo. Mïnitö mïni në go acæ cædongä ïñömö edæ Wængonguï beyæ̈ në apæ̈necä ingantawo. Näwangä impa. Wængonguï beyæ̈ në apæ̈necä Wäö ingampa. Incæte tömengä wïï Wængonguï beyæ̈ në apæ̈negaïnäni baï ïnongä inte godömenque nanguï cæcä ingampa, ante apæ̈nebo ëñëmaïmïnipa. \v 27 Wængonguï ïïmaï angampa, ante yewæ̈mongatimpa. \q1 ‘Botö beyæ̈ në apæ̈necä ingante da godömo godinque tömengä taadö täno beyænte baï cæcæcäimpa. \q1 Tömengä bitö Codito ïmi beyæ̈ ante taadö waa pïnonte baï waa cæcæcäimpa.’ \m Mänömaïnö ante dodäni adocä Wäö ingantedö ante pönëninque yewæ̈mongadänimpa. \v 28 Ñöwo ïñömö ämo ëñëedäni. Ïmæca mïni ëñagaincabo ïñömïnite æpæ̈në mönö në guidönongä Wäö adocanque ñæ̈nængä ïñongante wacä tömengä baï edæ dæ angampa. Incæte Wængonguï Awënë Odeye nempo quëwënäni ïñönäni adocanque guiyangä pönï ingä incæte Wäö pönömenque wædangä ingampa,” ante Itota apæ̈necantapa. \p \v 29 Itota mänömaïnö ante apæ̈necä në ëñënäni ïñömö odömäno awënë beyæ̈ në æ̈wënäni incæ wadäni incæ tömänäni Wäö nänö në guidongaïnänique ïnönänimpa. Ïninque tömënäni, Wængonguï nö cæcä ingampa, ante tömänäni apæ̈nedänitapa. \v 30 Paditeoidi tönö idægoidi näni wææ angaïnö ante në ate ëñënäni guiquënë Wäö nänö guidongaïnäni ïnämaï ïnönänimpa. Ïninque tömënäni guiquënë Wængonguï gämæ̈nö ponguënënäni incæte edæ Baa änänitapa. \p \v 31 Godömenque apæ̈nedinque Itota ïïmaï angantapa. “Mänömaï ï ïninque inguipogaque ante në quëwënäni ïñömö quingämë baï ïnänipa. Quïëmë baï edæ quëwënänipa. \v 32 Wëñæ̈näni mönö godonte æ̈ïñömö tæ̈ contate owempodäni näni owempodö baï edæ adobaï cædänipa, ante awædö. Wëñæ̈näni näni owempote cæcabo incæ æ̈æ̈mæ̈ cæte baï owempote cædinque wadäni ïnänite aa pedänipa. ‘Mïnitö beyæ̈ ööña we we ööñömöni mïnitö wæætë edæ äwadämaï ïmïnitapa töö,’ ante owempodinque wëñæ̈näni pïinte tedewënänipa. Ayæ̈ wæætë, Waocä do wængä ate näni wæbaï, ante wëñæ̈näni näni owempote cæcabo ïñömö, ‘Mönitö Ca ca wæyömöni mïnitö wæætë edæ wædämaï ïmïni wæmönipa,’ ante pïïninque aa pedäni baï ñöwodäni ïñömö edæ adobaï pïinte tedewënäni ïnänipa.” \p \v 33 “Edæ ïïmaï impa. Wëñæ̈näni näni wædö baï Wäö æpæ̈në mönö në guidönongä ïñömö cænguï cæ̈nämaï yowepæ̈ biïnömæ̈ näni wædænque tï nämæ̈ bedämaï ponte quëwëñongante mïnitö guiquënë, Wënæ tönö Wäö quëwengampa, ante pïïmïnipa. \v 34 Ayæ̈ wæætë botö Waobo ëñagaïmo inte tömää cænguï cænte yowepæ̈ biïnömæ̈ bete mïnitö weca ponte quëwëñömote mïnitö guiquënë, Cæ̈owæ̈obi inte cæ̈mipa. Beowæ̈obi inte bebipa, ante badete tomïnipa. Ayæ̈ godömenque, Odömäno awënë beyæ̈ në æ̈wënäni tönö wadäni në ëñënämaï cædäni ïñönänite bitö tömënäni æ̈migo ïmipæ̈æ̈, ante botö ïmote pïïninque mïnitö wëñæ̈näni näni pïinte aa pedö baï änewëmïnipa töö. \v 35 Incæte, Në nö ëñënäni ïñömö nö cædänipa, ante adinque, Näwangä nö ëñënänipa, ante mönö ëñengæ̈impa,” ante Itota apæ̈negacäimpa. \s1 Paditeocä Timönö oncönë Itota go guiite ëñacampa \p \v 36 Ayæ̈ ate adocanque Paditeocä incæ Itota ingante, Botö oncönë pö cæ̈e, angä Ao ante Paditeocä oncönë godinque pö guiite cæ̈ congantapa. \v 37 Tömënäni quëwëñömö onquiyængä në wënæ wënæ cæte quëwengä ïnongäimpa. Tömengä ïñömö, Paditeocä oncönë Itota cæ̈ncongampa, ante tededäni ëñëninque oguï wapæ̈ dica adabatodo waincadedë pe ñïñænte næ̈ænte pongantapa. \v 38 Pö guiidinque tömengä Itota önöwaca ïnö pö næ̈ gongæ̈ninque Ca ca wæcantapa. Ca ca wæyongä Itota önöwaca ïnö ömæ̈ petæ̈ petæ̈ wææ̈ aa bee adinque onquiyængä wæætë tömengä ocaguincooca wadæ cæwacantapa. Ayæ̈ queë bewadinque oguï wapæ̈ gao cæwacantapa. \v 39 Mänömaï cæcä adinque, Pö cæ̈e, në äningä inte Paditeocä ïñömö nämäneque pönëninque, “Itota ïñömö Wængonguï beyæ̈ në apæ̈necä inte baï tömengä, Æcänö botö ïmote gampocää, ante ayæ̈, Quïëmë baï onquiyængä ingää, ante ëñencædongäimpa. Ïñæmpa në wënæ wënæ cædongä ingampa, ante do ëñencædongäimpa.” \v 40 Ante pönëñongä Itota wæætë, \p —Timönö, bitö ïmite adodeque apæ̈nebo ëñëe. \p Äñongante Paditeo wæætë, \p —Ao, në Odömömi ïmi, apæ̈nebi ëñëmoe. \p \v 41 Angä ïninque Itota, \p —Onguïñængä adocanque në godöwengä inte quëwëñongante onguïñæ̈na mënaa ïnante godongä ate debe badapa. Adocanque ingante nanguï quïniento ëmö godongä ate nanguï debe bayongante wacä ingante wædænque tincoenta ëmö godongä ate wædænque debe bacampa. \v 42 Në godöningä nänö änimpota ömæpoda inte tömëna, Ædö cæte wæætë adodö pönonguïmönaa, ante wæyönate në godöningä ïñömö edæ, Ömæpomïna inte mïnatö ædö cæte adodö pönömïna ænguïmoo, ante botö æ̈nämaï inte ñimpo cæcæboimpa, angampa. Ïninque Timönö bitö ïmite ämopa. Mënaa ïnate ñimpo cæte änämaï ingä adinque në godongä ingante æcänö godömenque nanguï waadete pönenguingää, ante pönëmii. \p \v 43 Äñongante Timönö, \p —Wa. Godömenque nanguï ëmö debe ingä ïñömö tömengä wabänö godömenque waadete pönengä ïmaingampa, ämopa. \p Angä ëñëninque Itota, \p —Näwangä ante pönëmipa. \p \v 44 Äninque Itota onquiyængä gämæ̈nö dadi ëmænte adinque Timönö ingante apæ̈nedinque, \p —Ïingä onquiyængä ingante edæ abi. Botö bitö oncönë pö guiiyömote bitö, Mëwaquïmæ̈, ante bitö dicæ pönömiyaa. Tömengä guiquënë ömæ̈ wææ̈monte aa bewadinque tömengä ocaguinca wadæ cæwacä ae. \v 45 Bitö guiquënë waadedämaï inte queë bemönämaï ïñömite tömengä ïñömö botö pö guiiyedë täno queë bewadinque cöwë queë bewacä ae. \v 46 Bitö guiquënë oguinguipæ̈ gao cæcadämaï ïñömite tömengä ïñömö oguï wapæ̈ gao cæwacä ae. \v 47 Ïninque botö, Tömengä mänömaï cæcampa, ante odömöninque bitö ïmite ämo ëñëe. Edæ tömengä nanguï wënæ wënæ cæcä ïñongante Wængonguï godö ñimpo cæcä ate tömengä wæætë nanguï waadete pönengampa. Bitö ïñömö edæ wædænque wënæ wënæ cæbi ïñömite Wængonguï pönö ñimpo cæcä ate bitö wæætë wædænque waadete pönëmi abopa. \p \v 48 Äninque onquiyængä ingante apæ̈nedinque Itota, \p —Wënæ wënæ bitö cædïnö ante pönö ñimpo cæbo æ̈e. \p \v 49 Angä ëñëninque wadäni godongämæ̈ cæ̈ cönäni guiquënë godö wæntæ wæntæ äninque, \p —Ïingä ïñömö edæ waocä wënæ wënæ nänö cædïnö ante, Pönö ñimpo cæbo æ̈e, ante në angä ïñömö edæ æcänö ingää. \p \v 50 Ante wædinque tedeyönäni Itota ïñömö onquiyængä ingante, \p —Bitö wede pönënö beyænque quëwencæbiimpa. Ñöwo edæ wædämaï inte goe, angacäimpa. \c 8 \s1 Itota beyæ̈, ante onquiyæ̈näni godongämæ̈ cædänipa \p \v 1 Ayæ̈ ate Itota nanguï ïnäni näni quëwëñömö wayömö wædænque ïnäni näni quëwëñömö wayömö wayömö godinque, Awënë Wængonguï Odeye nempo watapæ̈ quëwencæmïnimpa, ante waa apæ̈necä ëñengadänimpa. Ayæ̈ tömengä tönö dote ganca ïnäni mänimpodäni godongämæ̈ godänitapa. \v 2 Ayæ̈ onquiyæ̈näni adobaï Itota mïñæ̈ godänitapa. Tömënäni pancadäniya wënæidi në wïwa ëwocadäni tönö në quëwengaïnäni ïñönänite wadäni nantate wæwengaïnäni ïñönänite Itota cæcä ate tömänäni do waa badïnäni inte ñöwo tömengä mïñæ̈ tee empote godäni ïnönänimpa. Adocanque Mäadiya Mäagadadënä näni angaingä tömengä baonga wënæidi tiæte ganca ïnäni tao godäni ïninque tömengä önonganque badingä inte Itotaidi tönö godinque pönö cæcä ïnongäimpa. \v 3 Wacä onquiyængä Wäönä nänöogængä Tiota guiquënë Edode nänö ëadincoo në aacä ïñongante Wäönä ïñömö Totänä tönö ayæ̈ wadäni onquiyæ̈näni nanguï ïnäni tönö adobaï Itotaidi tönö godongämæ̈ godinque pönö cædönänimpa. Tömënäni näni ëadincoo incæ ænte pöninque Itotaidi beyæ̈ ante pönö cædönänimpa. \s1 Waocä nänö quiyadö ante Itota odömonte apæ̈necampa \r (Mäateo 13.1-9; Mäadoco 4.1-9) \p \v 4 Nanguï ïnäni wayömö näni quëwencabo wayömö näni quëwencabo bacoo ïnäni godongämæ̈ ponte a ongöñönänite Itota apæ̈necantapa. Wængonguï nänö apæ̈nedö ante waodäni æbänö ëñënänii, ante ëñencædänimpa, ante inguipoga quëwënäni näni cæïnö ante ïïmaïnö ante apæ̈necantapa. \v 5 “Waocä në quiyadongä ïñömö quiyacæ gocampa. Gote quiyayongä pancamonga taadö ïñömö wææ̈mompa. Taadö wæænte eyepodïmö öñöñonte pïnä gäwadäni ædö cæte pæquïï. Ayæ̈ ayamöidi pöninque dobæ ade cæ̈nänipa. \v 6 Pancamonga guiquënë dicamontaa ïñömö wææ̈ninque pæquïnämaï gä æidinque oguïmento guiwapa pæquïï. Guiwadämaï inte edæ guingo icadinque tömencaguï näñe wæncaguimpa. \v 7 Pancamonga guiquënë ömentacodë nänö eyepodïmö ïñömö pæquïnämaï tä bocate gä æiyonte ömentacoo adoyömö pö incootonque ganta cæca ate näñe wæmpa. Wampo incapa pæquïï. \v 8 Waëmonguipoga quiyadïmö guiquënë tä bocate waa pædinque tömëmö tiëë ganca mänimpomö nanguï pönï incapa. Quiyacä nänö quiyadö ante edæ botö mäninque ante apæ̈nebopa.” \p Mänömaïnö ante apæ̈nedinque Itota ogæ̈ tededinque, “Ëamonca ongonte edæ ëñëedäni,” angacäimpa. \s1 Önömonque ëñente pönënämaï ïnänipa, ante \r (Mäateo 13.10-17; Mäadoco 4.10-12) \p \v 9 Tömengä mïñæ̈ në godäni ïñömö, Itota ëñëmi, änänitapa. Mänïnö ante apæ̈nedinque bitö æbänö ante odömoncæte ante apæ̈nebitawo. \v 10 Äñönänite tömengä, “Wængonguï Awënë Odeye nempo æbänö quëwenguïï, ante mïni waocabo wëënëñedë mïni ëñënämaï ingaïnö ante botö ñöwo edonque pönö apæ̈nebo ate mïnitö adomïnique ëñëmïni ïmïnipa. Wæætë wadäni ïnänite edæ botö inguipoga quëwënäni näni cæïnonque ante odömöninque apæ̈nebopa. Edæ tömënäni, Awincaque adinque wïï ædæmö adäni inte önömoncaque ëñëninque ædæmö ëñënämaï incædänimpa, ante dodäni Wængonguï beyæ̈ ante näni yewæ̈mongaïnö baï ïinque bacæ̈impa, ante botö tömënäni ïnänite mänömaïnonque ante apæ̈nebopa,” ante Itota apæ̈necantapa. \s1 Quiyacä nänö cæïnö ante pönente ïïmaïnö ante ëñengæ̈impa \r (Mäateo 13.18-23; Mäadoco 4.13-20) \p \v 11 Itota ayæ̈ godömenque apæ̈necantapa. “Botö në quiyacä nänö cæïnö ante apæ̈nedinque ïïmaïnö ante odömoncæte ante apæ̈netabopa. Tömëmö quiyadïmö ïñömö Wængonguï nänö apæ̈nedö baï impa. \v 12 Taadö wæænte öñömö botö änömö guiquënë në ëñënäni baï impa. Tömënäni Wængonguï nänö apæ̈nedö ante tæcæ ëñëñönänite wënæ awënë pöninque, Quëwënämaï incædänimpa, ante cædinque Wængonguï nänö angaïnö ante ö ængä ïninque tömënäni ömætawënäni inte ædö cæte pönente quëwenguïnänii. \v 13 Dicamontaa wæænte pædïmö baï ïnäni guiquënë Wængonguï nänö apæ̈nedö ante watapæ̈ ëñente todinque në Ao änäni ïnänipa. Tömënäni ïñömö oguïmento guiwadämaï baï ïnäni inte wantæ ïñö pönënäni ate tömënäni näni pönënö beyæ̈ ante wadäni pïinte cædäni ate tömënäni wæætë guïñente wædinque ëmö cæte godänipa. \v 14 Ömentacodë wæænte pædïmö baï ïnäni guiquënë tömënäni ëñëninque godömenque quëwëñönäni inguipoga quëwente quïëmë beyænque mönö wæpämo pö ate guïñente wædinque pædämaï ïnänipa. Mäincooque beyæ̈ ayæ̈ önonque towente näni wædö beyæ̈ tömënäni ömentacoo incootonque ñä caate baï cæ ïninque edæ wampo encadänipa pæquïnänii. \v 15 Onguipoga wainguipoga quiyadïmö baï ïnäni guiquënë tömënäni nö pönente waa cæte quëwënäni ïnänipa. Tömënäni ïñömö edæ Wængonguï nänö apæ̈nedö ante ëñëninque do bæi ongonte wede pönënäni ïnänipa. Wæntæye ïnämaï ïnäni inte tömënäni ee cædinque tömëwæ̈ incate baï waa cædänipa. Botö mänömaïnö tömänö ante odömoncæte ante në quiyacä nänö cædö ante apæ̈netabopa,” ante Itota apæ̈negacäimpa. \s1 Gongapæncade, ante odömonte apæ̈necampa \r (Mäadoco 4.21-25) \p \v 16 Ayæ̈, “Gongapæncade tï wodönodinque waodäni dicæ owætadë boo cæcadäniyaa. Möïmoga æ̈nömengadæ̈ ïnö dicæ concæcadäniyaa. Wæætë, Mänïñömö në pö guiidäni acædänimpa, ante cædinque gongapæncade awæmpa æ̈mongapaa concædäni ñäö bæco adänipa. \v 17 Quïëmë ante wë wodonte ï ïñömö mänïnö tömänö ante ïincayæ̈ ate edonque ate baï ëñengæ̈impa. Quïnö ñöwo bee ocate baï ï incæ mänïnö tömänö ïincayæ̈ ate wi æncate baï ïñonte edonque acæ̈impa,” ante Itota apæ̈necantapa. \p \v 18 Ayæ̈, “Në ëacä ingante godönäni ængä baï në ëñengä ingante godö apæ̈nebo ëñente entawëninque tömengä godömenque ëñente bacæcäimpa. Në ëadämaï ingä guiquënë tömengä, Ëabopa, ante pönëninque nänö wædænque pönï ëadincoo ïñonte ö æ̈näni wæcä baï në ëñënämaï ingä adobaï tömengä, Entawëmopa, ante pönengä ïninque wædænque pönï nänö entawënö ïñonte edæ ö ænte baï cæbo dæ ba ate wæcæcäimpa cæmïnii. Ëamonca ongonte ëñenguënë quëwëmïnii,” ante Itota apæ̈negacäimpa. \s1 Itota wäänä tönö tömengä biwïidi pönänipa \r (Mäateo 12.46-50; Mäadoco 3.31-35) \p \v 19 Mänïñedë tömengä wäänä tönö tömengä biwïidi pöninque tömengä weca guiicæte ante cæyönäni wadäni goto ongönäni ate wædinque, Ædö cæte guiiquïï. \v 20 Ante wædäni adinque wacä, \p —Itota ëñëmi. Bitö badä tönö bitö biwïidi bitö ïmite ante oncodo ponte yabæque ongönänipa cæbii. \p \v 21 Ante apæ̈necä ëñëninque Itota, \p —Wængonguï nänö änö ëñëninque në ëñente cædäni ïñömö tömënäni botö badä baï botö tönïñadäni baï ïnänipa, angacäimpa. \s1 Itota angä ëñente woboyæ̈ æpæ̈ næ̈ gongæmpa \r (Mäateo 8.23-27; Mäadoco 4.35-41) \p \v 22 Mänïñedë tömengä mïñæ̈ në godäni ïnänite Itota, \p —Gäwapæ̈ æ̈mæ̈mäa taocæ̈impa. \p Angä ëñente cædinque tömengä tönö wipodë guiidinque tæcæ taocæ wogaa godänitapa. \p \v 23 Tao wogaa goyönäni Itota wipodë näñe ñongæ̈ninque edæ mö ñongantapa. Mänömaï mö ñöñongä goyönänite woboyæ̈ nanguï pönï pæ̈mæ̈ninque edæ æpæ̈ mængonta mængonta pöninque wipodë baguïmæ̈ guii adinque tömënäni, Æpæ̈ bete wænguï wæ, ante Yæ wædänitapa. \v 24 Itota weca gote, Ömæ̈moncæcäimpa, ante tao cædinque, \p —Awënë, möni Awënë, ëñenguënë quëwëe. Bete wæncæ cæmompa cæbii. \p Änäni ñäni ömæ̈monte ængæ̈ gantidinque, Woboyæ̈ æpæ̈ idæwaa mængonta cæbipa. Næ̈ gongæ̈mäwe, angä. Næ̈ gongæ̈ninque ñancæ ñancæ gongæ̈mæmpa. \v 25 Ayæ̈ tömënäni ïnänite, \p —Mïni pönëegade incæ quïnante wïï pönëmïnii. \p Äñongante tömënäni ancai guïñëninque, Æbänö anguïmöö, ante nämäneque tedegadänimpa. \p —Ïingä ïñömö æcänö ïnongä inte mänömaï angä ëñëninque woboyæ̈ incæ æpæ̈ incæ næ̈ gongæmpa, ante wæmönipa, ante tedegadänimpa. \s1 Guedatabæ ïñömö wënæ inte në ënempocä \r (Mäateo 8.28-34; Mäadoco 5.1-20) \p \v 26 Mänïï Gadideabæ ëmö cæte godinque Itotaidi æ̈mæ̈mäa wogaa tao godinque Guedatabæ pö ti wææ̈nänitapa. \v 27 Wipodë manta wo cæyönäni Itota ti wæænte tæcæ ömaa goyongante onguïñængä wënæidi tönö në quëwengä ïñömö mämö bee tengantapa. Ïingä ïñömö tömënäni quëwëñömö në quëwengaingä inte ñöwo wantæpiyæ̈ oncönë quëwënämaï inte ömaacä quëwëninque waodänidoque cöwë quëwengä ïnongäimpa. \v 28 Itota ingante adinque tömengä önöwa ïnö ædæ wææ̈ninque edæ Yæ angantapa. \p —Itota ëñëmi, bitö Æibæ Quëwengä Wængonguï Wëmi ïnömi incæ quïmæ̈ botö weca pöwëë. Botö ïmote edæ, Ämogate wæcæcäimpa, ante cædämaï ïmäwe, ante nanguï angantapa. \p \v 29 Edæ tæcæ pöñongante tömengä wentamö nänö në ëwocadongä ingante Itota, Gobäwe, ante do angä ëñente wædingä inte ñöwo mänömaï angantapa. Mänïï wënæ ïñömö wantæ wantæ ïñonte onguïñængä ingante bæi ongonte baï cædongäimpa. Ïninque mäningä onguïñængä ingante waodäni daagömenca edæ ëno pönö goto wïmænte wææ̈ ëno pönö goto wïwadinque wææ wänönönänimpa. Incæte tömengä daagömë wangö ñæ̈ wangö ñæ̈ cædongäimpa. Ayæ̈ tömengä ingante wënæ wæætë wæætë da godongä önömæca wodii wïnonte quëwënongä inte adocä ñöwo Itota weca ponte angacäimpa. \v 30 Angä ëñëninque Itota wæætë, \p —Æmömidö ïmii. \p Äñongante, \p —Botö ëmöwo Deguiönö ëmömopa, angantapa. \p Edæ tontadoidi Deguiönö näni änoncabo bacoo ïnäni baï botö në ënempodäni adobaï wënæidi bacoo ïnänipa, ante adinque, Deguiönö ëmömopa, ante onguïñængä angantapa. \v 31 Wënæidi guiquënë Itota ingante wæætë wæætë äninque, Mönitö ïmönite tadömengadænguipoga wido cædämaï ïmäwe, ancaa änänitapa. \p \v 32 Mänïñömö odæ̈ wængänäidi nanguï ïnäni änanquidi a cængönäni adinque, Ïñömö odæ̈ wængänä baönë ämi go guiite quëwenguïmöni, änäni ëñëninque Itota, Ao angä. \v 33 Ëñëninque waocä baönë quëwente tao godinque wënæidi odæ̈ wængänä baönë wæætë go guiidäni ate odæncato wæætë ontadäa wææ̈nömëmö ïñömö gäwapæ̈no pogodo wæi guiite becadote capo wængadänimpa. \p \v 34 Itota mänömaï cæcä ate wædinque odæ̈ wængänäidi në aadïnäni guiquënë pogodo wodii wïnonte tömënäni quëwëñömö mäo bee tente apæ̈nedinque idömæ mäo gode ä gode ä cæte, Itota mänömaï cæcä wæmönipa, ante apæ̈nedänitapa. \v 35 Ëñëninque wadäni wæætë, Æbänö cæcäï, ante acæte ante pönänitapa. Itota weca ponte ayönäni wënæidi tönö në quëwëningä incæ ñöwo önonganque bate weocoo ëñacä inte Itota önöwa gäänë ëñëë congä adinque guïñente wægadänimpa. \v 36 Wënæ tönö quëwëningä ingante Itota mänömaï cæcä ante në adïnäni ïñömö ñöwo pönäni ïnänite, Mänömaï cæcantapa, ante do apæ̈nedänitapa. \v 37 Ëñëninque Guedatabæ quëwënäni tömänäni ancai guïñente wædinque Itota ingante, Mönitö weca quëwënämaï ñöwo gobäwe, änäni ëñente wædinque tömengä wipodë ïmæ̈mäa poncæte ante guiicä. \v 38 Adinque wënæidi tao godäni ate në önonganque bate quëwengä ïñömö Itota ingante, Bitö mïñæ̈ mäobi goboe, angä ëñëninque Itota wæætë, Bitö ee quëwëmi, äninque, \p \v 39 —Tömëmi oncönë adodö godinque, Wængonguï æbänö nanguï cæcä waa batawoo, ante mäo apæ̈nebi ëñencædänimpa. \p Angä ëñëninque oncönë godinque tömënäni näni quëwëñömö tömäo cægöninque tömengä, Itota mänömaï cæcä ate waa batabopa, ante mäo apæ̈necä ëñengadänimpa. \s1 Gaido wëñængä beyæ̈ cæcæ goyongante \s2 Itota weocoo onquiyængä gampocampa \r (Mäateo 9.18-26; Mäadoco 5.21-43) \p \v 40 Itota ïmæ̈mäa ocæ̈ ëmænte pongä adinque, Æyedënö ponguingää, ante në wædïnäni inte tömänäni tömengä ingante waa ate togadänimpa. \v 41 Mänïñedë wacä oodeoidi odömöincö awënë ïnongä inte tömengä ëmöwo Gaido ïñömö pö Itota önöwaca ïnö ædæ wææ̈ninque tömengä ingante, Botö oncönë quingæ̈ pöe, ante nanguï angantapa. \v 42 Edæ botö wëñængä onquiyængä adocanque ïnongä inte dote wadepo nänö ëñagaï ïñonte edæ wæncæ cæcampa cæbii, ante wæcantapa. \p Ïninque Itota tömengä mïñæ̈ gocantapa. Idömæ goyongante nanguï ïnäni goto goto pöninque wodo mö ñongæ̈näni wæcantapa. Wampo impa goquingää. \v 43 Mänïñedë wacä onquiyængä pongantapa. Tömengä ïñömö wantæpiyæ̈ dote wadepo ïñonte wepæ̈ wantæ bidämaï cöwë wææ̈ wædinque waa bawënencæte ante cædinque tömengä quincoo tömancoo eyepote pædæ godongä æ̈ninque dotodoidi æcämenque incæ onquiyængä beyæ̈ ædö cæte waa cæquïnänii. \v 44 Mänömaï quëwente wædongä inte tömengä ñöwo Itota önöñabæca ïnö pöninque tömengä weocoo yæwedecooque godö gampo cæyongä wepæ̈ ïñontobæ̈ edæ wantæ bitapa. \p \v 45 Itota ïñömö edæ, \p —Æcänö botö ïmote pönö gampodaï. \p Äñongante tömänäni, Æcänö gampodatawogaa, ante adoyömö ante änäni ate wædinque Pegodoidi wæætë, \p —Awënë ëñëmi. Bitö weca tömänäni goto goto godäni apa ämii. \p \v 46 Itota wæætë, \p —Ïñæmpa adocanque botö ïmote wede pönëninque gampocantapa. Tæ̈ï pïñænte botö entawënö incæ edæ wacä beyæ̈ cæquinque do gotimpa, ante wæwënente awædö. \p \v 47 Äñongante onquiyængä ïñömö, Ædö cæte wë womonguïmoo, ante pönente wædinque do do wäate baï guïñëninque Itota weca ædæ wææncate tömänäni ayönänite apæ̈nedinque, Botö waa bawënencæte ante bitö ïmite pönö gampotabopa. Tæcæ pönö gampo cædinque waa babo ae. \v 48 Ante apæ̈necä ëñëninque Itota, \p —Onquiyæ̈mi ëñëmi. Bitö wede pönënö beyæ̈ edæ wantæ bawënëmipa. Ñöwo edæ nö bawënëmi inte wampo pönente waa goe, ante godö ædæmö apæ̈necantapa. \p \v 49 Ante tæcæ apæ̈neyongä oodeoidi odömöincö awënë Gaido oncönë quëwengä mänïñedë pöninque edæ Gaido ingante apæ̈necantapa. \p —Bitö wengä ïñömö ñöwo æ̈mæ̈wo wængampa cæbii. Në Odömongä ingante ñöwo bitö godömenque änämaï incæbiimpa. \p \v 50 Ante ñöwo pöningä Gaido ingante angä ëñëninque Itota wæætë, \p —Gaido, guïñënämaï ïe. Bitö wede pönëmi adinque bitö wengä mïingä quëwencæcäimpa. \p \v 51 Äninque Itota godömenque godinque awënë oncönë pö guiicæ cædinque Pegodo ingante Tantiago tönö Wäö ïnate wëñængä wæmpo tönö wäänä ïnate mänimpodänique ïnänite ænte manguicä wäänë guiidänitapa. Wadäni ïnänite wæætë wææ cæcä guiidämaï ïnänitapa. \v 52 Tömänäni Ca ca wædinque wëñængä wodi ingante ante pönente wæwënäni adinque Itota tömënäni ïnänite, \p —Ca ca wædämaï ïedäni. Ïñæmpa ïñömö wëñængä wodi edæ wïï æ̈mæ̈wo wængantapa. Mö edæ ñongampa. \p \v 53 Angä ëñente wædinque tömënäni, Æ̈mæ̈wo wænte öñongampa, ante do adïnäni inte wæætë edæ, Antedö amïni, ante tömengä ingante badete todänitapa. \v 54 Ïninque Itota wëñængä ingante pædæ wææmpo bæi ongonte töö æ̈mæ̈ninque ogæ̈ tededinque, \p —Wëñæ̈mi, ængæ̈ gantibi, angantapa. \p \v 55 Äñongä tömengä do wæ̈ningä inte ñäni ömæ̈monte quëwëninque ængæ̈ ganticantapa. Itota wëñængä beyæ̈ cænguï angä godöna cængantapa. \v 56 Adinque mæmpoda, Æbänö cæte mänömaï cæcää, ante guïñente wædatapa. Incæte Itota wæætë, Botö æbänö cæboo, ante mïnatö wadäni ïnänite apæ̈nedämaï incæmïnaimpa, angacäimpa. \c 9 \s1 Wængonguï Awënë ingantedö ante apæ̈needäni, ante Itota angä godänipa \r (Mäateo 10.5-15; Mäadoco 6.7-13) \p \v 1 Tömengä mïñæ̈ në godäni, Dote ïnäni, näni änönäni ïnänite Itota angä pönäni ate, Botö në ämo inte botö tæ̈ï pïñæ̈nö ante ñöwo pönömo ænte entawëninque mïnitö tæ̈ï pïñæ̈ninque në ämïni bacæmïnimpa. Ïninque mïnitö ämïni ate wënæidi tömänäni do gocædänimpa. Adobaï ämïni ate wënæ wënæ inte wæwënäni waa bacædänimpa. \v 2 Mïnitö, Wængonguï Awënë Odeye inguipoga do pongäimpa, ante apæ̈nemïni ëñencædänimpa. Ayæ̈ wënæ wënæ ïnäni ïnänite godö cæmïni waa bacædänimpa, ante Itota mänimpodäni ïnänite da godongä gogadänimpa. \p \v 3 Ïïmaï angacäimpa. \p —Mïnitö ömæpomïni taadö goedäni. Ongonto incæ mäincoo da wenguincade incæ cænguï incæ godonte æ̈inta incæ tömancoo edæ æ̈nämaï inte ömæpomïni godinque edæ ëñacooque ëñate goedäni, angantapa. \v 4 Ayæ̈, Godinque æcönënö täno go guiimïni owodinque mïnitö wayömö mïni go quëwenganca mänincönenque go guii go guii cædinque quëwëedäni. \v 5 Æyömömë goyömïnite wadäni, Pöedäni, änämaï inte mïnitö apæ̈nedö ante wïï ëñënäni wædinque mïnitö wæætë tömënäni ïnänite ëmö cæte ïïmaïnö ante goedäni. Mïnitö ïñæmpa, Pöedäni, änämaï ïmïni adinque mönitö gomöni tamëñedäni, ante odömoncæte ante mïnitö önöwa wadæ wadæ cæwadinque wadæ goedäni. \p \v 6 Angä godinque tömënäni quëwëñömö wayömö tömënäni quëwëñömö wayömö tömäo godinque Itota nänö da godönïnäni ïñömö mönö Awënë ingantedö ante mäo watapæ̈ apæ̈nedäni ëñënänitapa. Ayæ̈ wënæ wënæ ïnäni ïnänite godö cædäni ate waa bagadänimpa. \s1 Itota æcänö ingää, ante Edode wæcampa \r (Mäateo 14.1-12; Mäadoco 6.14-29) \p \v 7 Tömänäni mänïñedë, Itotaidi æbänö cædänii, ante tedeyönänite pancabaa awënë odeye Edode incæ do ëñengantapa. Itota ïñömö æcänö ingää, ante wædinque pancadäniya, Wäö wodi do wænte ñäni ömæ̈möningä inte ïingä Itota ïmaingampa, ante tededäni ëñente wædinque awënë Edode guïñente wæcantapa. \v 8 Wadäni guiquënë, Ediya wodi ponte a ongömaingampa, ante tedeyönäni wadäni guiquënë, Wængonguï beyæ̈ në apæ̈negaïnäni incæ adocanque docä incæ do ñäni ömæ̈möningä inte a ongömaingampa, ante tededäni. \v 9 Ëñente wædinque Edode wæætë, \p —Botö tömëmo ämo ëñëninque Wäö wodi ingante wido tamencadäni wængantapa. Ïninque mäningä Itota näni në tededongä guiquënë æcänö ingää. \p Ante wædinque Edode, Æbänö cæte Itota ingante aquïmoo, ante nanguï cægacäimpa. \s1 5.000 ganca ïnäni ïnänite Itota godongä cæ̈nänipa \r (Mäateo 14.13-21; Mäadoco 6.30-44; Wäö 6.1-14) \p \v 10 Itota nänö da godönïnäni ïñömö tömengä weca adodö pöninque, Mänömaï mänömaï cætamönipa, ante nanguï tededäni ëñengacäimpa. Ëñente ate tömengä tömënäni ïnänite nänënë Betaida eyequeï ænte mäocä. \v 11 Goyönänite wadäni do ëñëninque tee empote pönäni adinque Itota, Waa pömïni abopa, ante waadete apæ̈nedinque, Mïnitö Wængonguï Awënë Odeye nempo watapæ̈ quëwencæmïnimpa, ante apæ̈necantapa. Ayæ̈, Pancadäniya waa baquënënäni ïnänipa, ante adinque tömengä godö cæcä ate waa badänitapa. \p \v 12 Ayæ̈ gäwadecæ̈ bayonte edæ, Dote, ante näni Itota mïñæ̈ gocabo ïñömö tömengä weca pöninque änänitapa. \p —Ïñömö önömæca impa cæbii. Bitö godongämæ̈ ongönäni ïnänite ämi idömæ owodäni weca godinque ayæ̈ nanguï ïnäni näni quëwëñömö godinque oncö eyepæ̈ ï ate cæ̈ninque moncædänimpa. \p \v 13 Äñönänite Itota, \p —Mïnitö wæætë godömïni cæncædänimpa. Äñongante, \p —Ïñæmpa päö önompo æ̈mæmpoque gæyæ mëa pönï mänimpoque næ̈æ̈mönipa töö. Ïninque bitö wæætë, Tömänäni beyæ̈ cænguï gote ænte pöedäni, ämitawoo. \p \v 14 Onguïñæ̈nänique tinco mïido ganca ïnäni edæ mæ̈ ongönönänimpa. Incæte Itota tömengä mïñæ̈ në godäni ïnänite angantapa. \p —Mïnitö tömänäni ïnänite, Tincoenta ganca mïni cabo nänënë tincoenta ganca mïni cabo nänënë ämïni tæ̈ contacædänimpa. \p \v 15 Angä ëñëninque änäni tæ̈ contadänitapa. \v 16 Itota päö önompo æ̈mæmpoque æ̈ninque gæyæ mëa æ̈ninque öönædë æ̈mö adinque Wængonguï ingante, Bitö waa pönömi ænte cæ̈mönipa, ante apæ̈necantapa. Ayæ̈ päö tönö gæyæ pä æ̈ pä æ̈ cædinque tömengä mïñæ̈ në godäni ïnänite pædæ godongä æ̈ninque tömënäni tömänäni ïnänite di mæ̈ñæ̈ di mæ̈ñæ̈ cædäni ænte cængadänimpa. \v 17 Tömänäni eyepæ̈ ænte tömo pönï cæ̈nänitapa. Ayæ̈ ao mæ̈ ao mæ̈ cæte ñönönäni ate Itota mïñæ̈ në godäni wæætë ao mæ̈ näni ñönönï ee öñoncoo pædæ wææmpo ö æ̈ninque önompo tipæmpoga go mentodëa cænguï eyede da wënäni contagatimpa. \s1 Bitö Coditobi ïnömi ïmipa, ante Pegodo apæ̈necampa \r (Mäateo 16.13-19; Mäadoco 8.27-29) \p \v 18 Ayæ̈ ate Itota nänënë godinque Wængonguï ingante apæ̈neyongä tömengä mïñæ̈ në godäni tömengä tönö godongämæ̈ ongönönänimpa. Tömënäni ïnänite angantapa. \p —Wadäni botö ïmotedö ante apæ̈nedinque, Æbodö ïmoo, ante apæ̈nedäni ëñëmïnii. \p \v 19 Äñongante tömënäni wæætë, \p —Bitö ïmitedö ante apæ̈nedinque pancadäniya, Wäö æpæ̈në në guidongaingä incæ Itota adocä ïmaingä ingampa, änänipa. Wadäni pancadäniya wæætë, Ediya wodi ingaingä incæ Itota adocä ïmaingä ingampa, änänipa. Pancadäniya wæætë, Wængonguï beyæ̈ në apæ̈negaingä adocanque do wængaingä inte ñäni ömæ̈monte quëwënongä incæ Itota adocä ïmaingä ingampa, ante tededänipa. \p \v 20 —Mïnitö guiquënë, Botö æbodö ïmoo, ante pönëmïnii. \p Äñongante Pegodo, \p —Wængonguï nänö në angaïmi ïnömi inte bitö ïñömö edæ në Coditobi ïnömi ïmipa, angantapa. \s1 Itota, Ïïmaï cædäni wæncæboimpa, ante apæ̈necampa \r (Mäateo 16.20-28; Mäadoco 8.30-9.1) \p \v 21 Pegodo mänömaïnö ante apæ̈necä ëñëninque Itota wæætë angantapa. Mïnitö botö ïmotedö ante apæ̈nedinque, Codito ïnongä ingampa, ante gode änämaï ïedäni ämopa, ante nanguï äninque edæ wææ angacäimpa. \v 22 Äninque, \p —Botö Waobo ëñagaïmo inte nanguï caate wæquënëmo ïmopa. Në aadäni näni Picæncabo tönö, Wængonguï quï, ante në godönäni ñæ̈næ̈näni tönö në odömönäni tönö mänïnäni edæ botö ïmote Baa änäni wæquënëmo ïmopa. Ayæ̈ botö ïmote godömenque wæ̈nönäni wænguënëmo ïmopa. Incæte Wængonguï angä beyænque botö mëönaa go adoönæque ïñonte edæ ñäni ömæ̈monte quëwencæboimpa, ante apæ̈negacäimpa. \p \v 23 Ante apæ̈nedinque Itota tömänäni ïnänite godömenque apæ̈nedinque, \p —Æcänö botö mïñæ̈ pöïnëna ïna tömengä nämä beyænque ante pönënämaï inte ïïmö ïñö ïïmö ïñö botö mïñæ̈ tee empote poncæcäimpa. Nämä nänö wænguïwæ̈ næ̈ænte ponte baï cædinque tömengä, Botö wænguïmo incæ caate wæbo incæ Itota ingante cöwë tee empote gocæboimpa, äninque poncæcäimpa. \v 24 Edæ æcänö, Nämä wææ gompodinque quëwencæboimpa, ante cædinque botö mïñæ̈ pönämaï ingä guiquënë tömengä ïñömö edæ quëwënämaï incæcäimpa. Wæætë edæ, Wæ̈nönäni wæ̈mo incæte botö Itota mïñæ̈ tee empote cöwë gocæboimpa, ante æcänö äna guiquënë tömengä wæætë quëwencæcäimpa. \v 25 Edæ waocä inguipoga ongoncoo tömancoo ö æncæte ante cædinque nämä önöwoca incæ pædæ godongä wë womonte ba ïninque edæ tömengä ïñæmpa quëwengampa diyæ̈ mäincoo ëaquingää. \v 26 Mïnitö pancamïniya botö beyæ̈ ante botö apæ̈nedö beyæ̈ ante guingo imonte wæmïnitawo. Ïñæmpa botö Mæmpo nänö ëmönö tönö anquedoidi tæiyæ̈ waëmö ïnäni näni ëmönö guïnæ̈ gongæ̈ñonte botö Waobo në ëñagäïmo inte edæ nämä ñäö apäite baï dibæ pöninque botö wæætë në guïñente wægaingä beyæ̈ ante näëmæ̈ guingo imonte edæ wæcæboimpa. \v 27 Näwangä ämopa. Botö weca ongömïni pancamïniya ayæ̈ wæ̈nämaï edæ mïïmïni quëwëñömïni botö Wængonguï Awënë Odeyebo babo ate botö nempo guiicæmïnimpa, ante Itota apæ̈negacäimpa. \s1 Itota waëmö pönï ñäö baï ëmongä bacä adänipa \r (Mäateo 17.1-8; Mäadoco 9.2-8) \p \v 28 Mänömaïnö ante apæ̈nedingä inte Itota adoque Wængonguï itædë go ate Wængonguï ingante apæ̈necæte ante æidinque Pegodo ingante Wäö tönö Tantiago ïnate mänimpodäni ïnänite änanquidi ænte mæ̈icä æidänitapa. \v 29 Æite go apæ̈neyongä tömengä awinca ïñömö edæ wïï cöwë nänö ëmönö baï waëmö pönï ñäö baï edæ ëmongä bamongä adänitapa. Ayæ̈ tömengä weocoo nänö ëñacoo ïñömö edæ näinte baï ëmoncoo badinque näämænta pönï ëñacantapa. \v 30 Ayæ̈ ayönäni edæ onguïñæ̈na mënaa edæ Möitee wodi tönö Ediya wodi incæ ïñontobæ̈ a ongöninque Itota tönö tededatapa. \v 31 Tömëna ïñömö ñäö apäite baï ëmöna inte Itota tönö godongämæ̈ apæ̈nedatapa. Godongämæ̈ apæ̈nedinque tömënäni, Itota æbänö ñöwo Eedotadëë godinque ïinque cædinque oo wænte wadæ gocæcäimpa, ante tededänitapa. \v 32 Mänömaïnö ante tedeyönäni Pegodoidi guiquënë möïnente a ongöninque ædæmö ñäni ömæ̈monte æ̈mö ayönäni Itota ñäö apäite baï ëmongä adinque tömengä tönö onguïñæ̈na mënaa godongämæ̈ adiyæ̈ ongönäni adänitapa. \v 33 Onguïñæ̈na ïñömö Itota ingante tæcæ ëmö cæte gocæ cæyöna Pegodo guiquënë, \p —Awënë ëñëmi. Ïñömö mönö waa pönï ongonte awædö. Bitö ämi ate mönitö oncontaicoo mentaiya go adotaique mæ̈nöninque bitö oncontai ante adotaique Möitee oncontai ante adotaique Ediya oncontai ante adotaique mæ̈nömaïmönipa. \p Mänömaïnö ante tededinque Pegodo, Æbänö ante tedequënëmo ïmoo, ante ëñënämaï inte önonque tedecantapa. \v 34 Mänömaï tedeyongä boguïmancoo obo wæænte wææ owoyö adämaï ïnäni inte, Boguïmancoo ganta cæ wæcæ wæ, ante Pegodoidi guïñente wædänitapa. \v 35 Ayæ̈ boguïmancodë önönepämoque apæ̈necantapa. “Ïingä botö Wengä botö në apænte ængaingä ingampa cæmïnii. Tömengä pönö apæ̈necä ate ëñëedäni.” \p \v 36 Ante apæ̈necä ëñente ayönäni Itota ñöwo adocanque a ongongä adänitapa. Ïninque tömengä mïñæ̈ në godäni në adïnänique inte pæ wëënedinque tömënäni näni adïnö ante mänïñedë wadäni ïnänite apæ̈nedämaï ingadänimpa. \s1 Itota wënæ ingante angä go ate wëñængä waa bacampa \r (Mäateo 17.14-21; Mäadoco 9.14-29) \p \v 37 Mänïï änanquidi æi ïïmö ate wææ̈ pöñönäni Itota ingante bee tencæte ante nanguï ïnäni pönänitapa. \v 38 Godongämæ̈ ponte nanguï ïnäni ongöñönäni onguïñængä adocanque edæ ogæ̈ tededinque, \p —Në Odömömi ëñëmi. Botö wengä onguïñængä ingante pönö waa ae. Tömengä adocanque botö wengä ingampa cæbii. \v 39 Tömengä nänö në ëwocadongä inte wënæ incæ tömengä ingante edæ bæi ongongä ate tömengä ïñontobæ̈ Yæ yæ angampa. Ayæ̈ godö cæcä ate botö wengä edæ do do wäadinque önöne mäwanta tadecampa. Wënæ ïñömö wantæ ïñö tao godinque adodö pö guiite edæ cöwë quëwëninque botö wengä ingante edæ ëwencæ cæcampa cæbii. \v 40 Bitö mïñæ̈ në godäni ïnänite botö, Wënæ inte wido cæedäni, ancaa äñömo tömënäni në cæquënënäni incæ ædö cæte wido cæquïnänii, ante wæbopa. \p \v 41 Ante wæyongante Itota, \p —Ñöwomïni mïni ædæmö cædämaincabo mïni pönëegade impa. Mïnitö weca æpogadö quëwëmoï. Wapiticæ̈ cæyömïnite botö æpogadö piyæ̈në cæte wæwëmoï. Äninque mæmpocä ingante apæ̈nedinque, Bitö wengä ingante botö weca ænte pöe. \p \v 42 Angä ëñente ænte mämongä pöñongante wënæ incæ yæipodë bæ tacä do do wäate wæwengantapa. Tömengä wentamö nänö në ëwocadongä ingante Itota ïñömö edæ, Ee ae, ante wææ angantapa. Ayæ̈ wëñængä ingante pönö cæcä ate tömengä wæætë önonganque bayongante mæmpocä ingante Itota pædæ godongä ængacäimpa. \v 43 Mänömaï cæcä adinque, Wængonguï incæ tæ̈ï pïñæ̈nongä inte mänömaï cæcampa, ante pönëninque tömänäni ancai guïñente wægadänimpa. \s1 Ïïmaï cædäni wæncæboimpa, ante adodö ante apæ̈necä \r (Mäateo 17.22-23; Mäadoco 9.30-32) \p Mänömaï cæcä ate guïñente wæyönäni tömengä mïñæ̈ në godäni ïnänite Itota ïïmaï ante apæ̈negacäimpa. \p \v 44 —Ñöwo ämo ëñenguënë quëwëmïnii. Adocanque, Waocä në ëñagaingä æyömönö ongongää, ante godö odömöninque botö ïmote waodäni nempo pædæ godönäni æncædänimpa. \p \v 45 Äninque tömengä nänö apæ̈nedö æbänö ï, ante wædänitapa. Wë womonte ï ïninque tömënäni ædö cæte ëñenguïnänii. Ayæ̈, Æbänö ante ämii, ante anguënënäni incæ edæ guïñënete wædinque pæ wëënegadänimpa. \s1 Æcänonque në angä inguingää, ante tededänipa \r (Mäateo 18.1-5; Mäadoco 9.33-37) \p \v 46 Tömengä mïñæ̈ näni në gocabo ïñömö, Möni cabo incæ æcänonque ñæ̈nængä pönï ïnongä inte në angä inguingää, ante wædinque nämä incæ wæætedö wæætë tedeyönänite \v 47 Itota önöwënenque do ëñengantapa. Ëñëninque wëñængä adocanque ingante bæi ongöninque tömengä gäänë ïñömö gö cæcantapa. \v 48 Tömënäni ïnänite apæ̈necantapa. \p —Waocä botö ëmöwo beyænque ïingä wëñængä ingante, Pöe, ante waa cæcä ïñömö tömengä botö ïmote adobaï edæ, Pöe, ante do waa cæcampa. Botö ïmote æcänö, Pöe, äninque waa cæda tömengä adobaï botö ïmote në da pönongä ingante Wængonguï ingante edæ adobaï, Pöe, ante do waa cæcampa. Edæ mïni waocabo wædämïni ïñömïnite waocä guiyangä pönï ïnongä nänö entawënö baï në entawengä ïñömö tömengä ñæ̈nængä pönï ïnongä ingampa, ante apæ̈negacäimpa. \s1 Në pïinte cædämaï ingä ïñömö godongämæ̈ cæcä ingampa \r (Mäadoco 9.38-40) \p \v 49 Wäö ïñömö Itota ingante apæ̈nedinque, \p —Awënë ëñëmi. Wacä incæ mönö cabo ïnämaï ïnongä inte bitö ëmöwo apæ̈nedinque wënæidi ïnänite wido cæcä atamönipa. Ïninque mönitö wæætë edæ, Bitö mönitö tönö gobi ïmipa Itota ëmöwo apæ̈nequïmii, ante tömengä ingante edæ wææ antamönipa. \p \v 50 Ante apæ̈neyongante Itota, \p —Ïñæmpa mïnitö ïmïnite në pïinte cædämaï ingä ïñömö tömengä wæætë mïnitö tönö godongämæ̈ cæcä ingampa cæmïnii. Tömengä ingante wææ änämaï incæmïnimpa, angacäimpa. \s1 Tantiago tönö Wäö ïnate Itota wææ angampa \p \v 51 Oo pönï nänö æiquïönæ bacæ cæyonte Itota, Eedotadëë ïñömö botö cöwë gocæboimpa, ante gocæ cæcantapa. \v 52 Wadäni ïnänite tömengä, Poncæcäimpa, ante mïnitö täno beyænte goedäni, ante da godongä godänitapa. Godinque tömënäni ïñömö Tämadiabæ godinque tömengä beyæ̈ cæcæte ante Tämadiaidi näni quëwëñömö gocæ cæyönäni, \v 53 Tämadiaidi wæætë edæ, Eedotadëë gämæ̈nö Itota gocä awædö, ante adinque, Mönitö weca pönämaï incæcäimpa, ante wææ änänitapa. \v 54 Ïïmaï cædäni adinque Wäö tönö Tantiago tömengä nänö ëmïñæ̈na ïñömö, \p —Awënë ëñëmi. Baa änäni adinque öönædë gonga ämöna wææ̈ gonte wænguïnäni, ämi, änatapa. \p \v 55 Äñönate Itota wæætë edæ dadi ëmæ̈monte wææ ante tömëna ïnate, “Ïñæmpa mïnatö ïmïnate æwocadö angä ëñente ämïnaa, ante mïnatö edæ ëñënämaï ïmïna awædö. \v 56 Ïñæmpa botö Waobo ëñagaïmo ïmo ïñömö edæ waodäni ïnänite ömæ̈e ëwencæte ante wïï pongaïmo ïmopa. Wæætë edæ, Botö æ̈mo beyænque quëwencædänimpa, ante pongaboimpa,” ante pïingacäimpa. Ayæ̈ wadäni näni quëwëñömö gogadänimpa. \s1 Itota mïñæ̈ në goïnënäni \r (Mäateo 8.19-22) \p \v 57 Taadonque goyönäni Itota ingante wacä angantapa. \p —Awënë, bitö ædömë goyömite botö bitö mïñæ̈ pö gocæboimpa. \p \v 58 Angä ëñëninque Itota wæætë, \p —Babæ guintaidi ïñömö ontatodë monguï ëadäni ïnänipa. Ayamöidi ongonta ëadäni ïnänipa. Botö Waobo ëñagaïmo wæætë edæ monguï ömaabo ïmopa poncæ ämii, angacäimpa. \p \v 59 Ayæ̈ wacä ingante Itota, \p —Botö mïñæ̈ pöe. \p Angä ëñente wædinque tömengä, \p —Awënë ëñëmi. Botö täno gote botö wæmpo wængä ate daga wente ate pömoe. \p \v 60 Äñongante Itota wæætë, \p —Ïñæmpa në wæ̈wocadäni incæ tömënäni guiidënäni wæ̈näni ate ee abi daga wencædänimpa. Bitö wæætë, Wængonguï Awënë Odeye do pongäimpa, ante gote apæ̈nebi ëñencædänimpa. \v 61 Ayæ̈ wacä adobaï, \p —Awënë bitö ïmite tee empote goïnëmo incæ ee ongöñömi täno gote botö guiidënäni ïnänite, Gobopa, ante apæ̈nete pömoe. \v 62 Äñongante Itota wæætë, \p —Ömæ në mangæ̈ mangæ̈ cædongä ïñömö töö pönï minte pæquimpa, ante cæquënengä ingampa. Tömengä dadi ëmænte adinque töö pönï cæcampa diyæ̈ töö minte pæquïï. Ayæ̈ adobaï Wængonguï Awënë Odeye nempo quëwëninque në cæquënengä ïñömö tömengä dadi ëmænte inguipogaque ante acä ïninque Awënë beyæ̈ ante ædö cæte cæquingää. \c 10 \s1 72 ganca ïnäni ïnänite Itota da godongä godänipa \p \v 1 Ayæ̈ ate mönö Awënë godömenque tetenta i doo ganca ïnäni mänimpodäni ïnänite ïïmaï angantapa. Mïnitö æ̈mæ̈nö mëmïnaa æ̈mæ̈nö mëmïnaa godinque botö në goquïñömö ante wayömö näni quëwëñömö mäo wayömö näni quëwëñömö mäo täno beyænte gomïni ate botö ayæ̈ poncæboimpa, äninque da godongä gogadänimpa. \v 2 Ïïmaï ante da godongä godänitapa. “Näwangä ämopa. Waocä tömencacodë do pequinca nanguï inca baï Awënë nempo në quëwenguënënäni adobaï nanguï ïnäni ïnänipa. Incæte në tä pedäni wædænque ïnäni baï në gode änäni ïñömö adobaï mënäniya pönï ïnänipa cæmïnii. Mïnitö Wængonguï ingante apæ̈nedinque, Awënë, bitö tömencacodë në ëabi inte ämi ëñëninque gote apæ̈necædänimpa, ante äedäni. \v 3 Ñöwo mïnitö ïñömö goedäni, ämopa. Mëñeidi weca ongöninque codotedoidi ïñömö tæ̈ëmö ïnänipa diyæ̈ nämä wææ aaquïnänii. Mïnitö ïñömö codotedoidi aquïïnäni baï adobaï aquïïmïni ïñömïnite botö ämo mëñe baï ïnäni weca edæ gomïni ataqueedäni. \v 4 Godonte mïni ænguinta wente æ̈ï æ̈nämaï inte mäincoo mongænte godämaï ïedäni. Awæncata næ̈ænte godämaï ïedäni. Taadö godinque wacä ingante bee tëninque apæ̈nedämaï inte goedäni. \v 5 Æcönëmenque go guiite, Mïni quëwencabo gänë pönente waa quëwëedäni, ämïni ëñencædänimpa. \v 6 Mänincönë quëwengä Ao angä ïninque tömengä gänë pönente waa quëwëmaingampa. Wæætë Baa angä ïninque mïnitö adomïnique gänë pönente waa quëwëmaïmïnipa. \v 7 Mänincönë mïni go guiidincönë quëwëñömïnite mänincönë quëwënäni pædæ pönönäni ænte cænte bete quëwëedäni. Edæ në cæcä ïñömö tömengä nänö cædï beyæ̈ eyepæ̈ ænguënengä ingampa. Mïnitö adocönenque quëwëninque wacönë wacönë godämaï ïedäni. \v 8 Æyömömë goyömïni mänïñömö quëwënäni, Pöedäni, änäni ëñente wædinque mïnitö tömënäni cænguï pönönäni æ̈ninque cæ̈edäni. \v 9 Wënæ wënæ wæwënäni ïnänite godö cæmïni waa bacædänimpa. Ayæ̈ tömënäni ïnänite, ‘Wængonguï Awënë Odeye mïnitö weca oo pongä acæmïnimpa,’ ante apæ̈needäni. \v 10 Ayæ̈ tömënäni quëwëñömö go guiiyömïnite Baa änäni ïninque mïnitö wæætë tömënäni taadonque tao godinque tömënäni ïnänite, \v 11 ‘Mïnitö quëwëñömö onguipoi wadæ cæwate gomöna tamëñedäni. Incæte Wængonguï Awënë Odeye mïnitö weca oo pongä acæmïnimpa,’ ante äedäni. \v 12 Edæ mïnitö ïmïnite ämopa. Wængonguï nänö apænte anguïönæ ïinque bayonte Todömä ïñömö quëwengaïnäni guiquënë nanguï pante wæwëñönäni mïnitö ïmïnite në Baa änäni guiquënë godömenque nanguï pante wæwenguïnäni ïnänipa,” ante Itota angacäimpa. \s1 Në ëñënämaï quëwënäni ïnänite Itota pïingampa \r (Mäateo 11.20-24) \p \v 13 Äninque Itota në ëñënämaï quëwënäni ïnänite pïïninque ïïmaï angantapa. “Codatïï ïñömö quëwëmïni ëñëedäni. Betaida ïñömö quëwëmïni ëñëedäni. Mïnitö mïni wæwenguinque ëñënämaï cæte quëwëmïnidö anguënë. Edæ botö mïnitö weca tæ̈ï pïñænte botö cædï baï Tido näni quëwengaïñömö Tidöö näni quëwengaïñömö adobaï cæbo baï mänïñömö quëwengaïnäni ïñömö wënæ wënæ näni cægaïnö ante dobæ ñimpo cædinque gömæ ëmoncoo da wëñadinque gönaiboga tæ̈ contadinque Ca ca wæcægadänimpa. \v 14 Ïninque Wængonguï nänö apænte anguïönæ ïinque bayonte Tido ïñömö tönö Tidöö ïñömö quëwengaïnäni ïnänite nanguï pangä wæwënäni incæte tömengä mïnitö ïmïnite godömenque pangä wæwencæmïnimpa. \v 15 Ayæ̈ Capënaömö ïñömö quëwëmïni ëñëedäni. Wængonguï mïnitö ïmïnite dicæ öönædë wo æ̈æntodongä æi gote toquïmïniyaa. Ïñæmpa tadömengadænguipo wææntodongä guii wæcæmïnimpa,” angantapa. \v 16 Äninque Itota wæætë tetenta i doo ïnäni ïnänite apæ̈nedinque, “Mïnitö apæ̈neyömïni æcänö ëñengä tömengä ïñömö edæ botö ïmote do ëñengä ingampa. Wæætë mïnitö ïmïnite në Baa angä ïñömö tömengä edæ botö ïmote do Baa angä ingampa. Ayæ̈ botö ïmote në Baa äningä inte tömengä botö ïmote në da pönöningä ingante do Baa angampa,” ante apæ̈nedinque tömënäni ïnänite Itota angä godänitapa. \s1 Tetenta i doo ïnäni do godïnäni inte ocæ̈ ëmænte pönäni \p \v 17 Angä godïnäni inte tetenta i doo ganca ïnäni adodö ocæ̈ ëmænte pöninque watapæ̈ todinque Itota ingante apæ̈nedinque, \p —Awënë, bitö ëmöwo apæ̈nedinque mönitö wënæidi ïnänite ämöni ëñëninque bitö ëmöwo beyænque godänipa. \p \v 18 Ante todäni ëñëninque Itota wæætë, \p —Näinte quingæ̈ cæ baï Tatäna ïñömö wënæ awënë incæ öönædë ïnö wæængä në agaïmo inte botö adobo ämopa. \v 19 Botö pönö ämo ate mïnitö ïñömö në ämïni badinque edæ tæntæ tönö emëñe ingante pïnä gäwadäni baï adobaï tæ̈ï ëmömïni inte tæntæ baï në cædäni ïnänite wido cæcæmïnimpa. Ayæ̈ mönö ïmonte në pïinte cædongä incæ tæ̈ï pïñænte cæcä incæte mïnitö ïñömö godömenque tæ̈ï ëmömïni inte mäningä nänö tæ̈ï pïñænte cæpämo ante tömämämo ante edæ wido cæcæmïnimpa. Edæ æcämenque incæ mïnitö ïmïnite æ̈mæ̈wo wido cædämaï incæcäimpa. \v 20 Incæte mïnitö ämïni ëñëninque wënæidi do ëñente cædäni beyænque todämaï ïedäni. Wæætë, Mönitö ëmöwo öönædë dobæ yewæ̈monte ongompa, ante adinque mïnitö mänömaï beyænque watapæ̈ toedäni, angacäimpa. \s1 Mæmpo Wængonguï ingante apæ̈nedinque Itota tocampa \r (Mäateo 11.25-27, 13.16-17) \p \v 21 Äninque Wængonguï Tæiyæ̈ Waëmö Önöwoca ingante ëwocadongä inte Itota mänïñedë edæ watapæ̈ todinque Wængonguï ingante ïïmaï ante apæ̈necantapa. “Mæmpo ëñëmi. Bitö, Wadäni nämä ocai encadäni tönö nanguï adinque në ëñënäni tönö mänïnö bitö cægaïnö ante ëñënämaï incædänimpa, ante cædinque bitö cægaïnö ante wë wodongabiimpa. Wæætë wëñæ̈näni tæcæ ëñadäni baï ïnäni ïnänite bitö edonque odömömi adinque do ëñënänipa. Bitö öönædë Awënë ingaïmi inte inguipoga Awënë adobi ïnömi inte edæ mänömaï cæbipa, ante adinque botö bitö ïmite waa ate pönëninque apæ̈nebopa. Mæmpo, bitö tömëmi änö baï cædinque waa cæbi adinque botö Ao ämopa, ante apæ̈nebopa,” ante Wængonguï ingante apæ̈negacäimpa. \p \v 22 Ayæ̈, “Botö Mæmpo incæ, Bitö Awënë ïnömi inte aacæbiimpa, ante tömäo ïñömö ongoncoo botö nempo pædæ pönöninque tömäo ïñömö quëwënäni tömänäni ïnänite adobaï botö nempo pædæ pönongä æ̈ninque botö ïñömö edæ tömancoo ënempodinque tömäo ïñömö quëwënäni ïnänite në ënempobo ïmopa. Wængonguï Wëmo ïñömote, Æbodö ïmoo, ante Mæmpoque ëñengä ingampa. Botö wæætë tömengä Wëmo ïnömo inte, Wængonguï æcänö ingää, ante adoboque në ëñëmo ïmopa. Ayæ̈, Ïïnänique në ëñënäni incædänimpa, ante botö në angaïnäni ïnänite odömonte botö apæ̈nebo ëñëninque tömënäni wæætë, Wængonguï æcänö ingää, ante në ëñënäni badäni ate mönitö adomönique äanque baï në ëñëmöni ïmönipa.” \p \v 23 Ante apæ̈nedinque Itota dadi ëmæ̈ninque tömengä mïñæ̈ në godänique ïnänite apæ̈nedinque, “Ñöwo mïni adïnö adinque në ëmömïni inte mïnitö mïni watapæ̈ quëwenguinque impa. \v 24 Ïïmaï impa, ante apæ̈nebo ëñëedäni. Wængonguï beyæ̈ në apæ̈negaïnäni nanguï ïnäni tönö ïmæca awënëidi nanguï ïnäni incæ mïni adïnö baï ante aïnente wægaïnäni incæte edæ adämaï ingadänimpa. Mïni ëñënïnö ante adobaï ëñëïnente wægaïnäni incæte tömënäni ëñënämaï ingadänimpa,” ante mäninganca Itota apæ̈necä ëñengadänimpa. \s1 Tämadiabæ quëwengä incæ në waa cæcä ingampa, ante \p \v 25 Ayæ̈ ate adocanque idægoidi näni wææ angaïnö ante në ate ëñengä ïñömö, Itota æbänö wapiticæ̈ apæ̈nebaingää, ante cædinque ængæ̈ gantidinque tömengä ingante ïïmaï angantapa. \p —Awënë në Odömömi ëñëmi. Botö æbänö cæte cöwë wæ̈nämaï wantæpiyæ̈ quëwenguïmoo, ante wæbopa. \p \v 26 Äñongante Itota, \p —Möitee wodi, Ïïmaï cæedäni, ante wææ yewæ̈möninque æbänö ante yewæ̈mongä ongö abii. \p \v 27 Äñongante në odömongä wæætë, \p —Ïïmaï ante yewæ̈mongacäimpa. Bitö mïmö entawëmi inte Wængonguï mönö Awënë ingante waadedinque bitö önöwoca ëwocadinque ædæmö waadete pönencæbiimpa. Bitö baö tæ̈ï pïñænte ëñabi inte godö waadete cædinque bitö ocai encabi inte nö pönëninque waa waadete pönëe. Ayæ̈ adobaï bitö nämä bitö waadete waa cædö baï adobaï pönëninque godongämæ̈ quëwënäni ïnänite adobaï waa waadete cæe. \p \v 28 Ante apæ̈necä ëñëninque Itota tömengä ingante wæætë, \p —Bitö nö ëñëmi inte nöingä apæ̈nebitapa. Mänïnö bitö änïnö baï cæbi ïninque bitö wæ̈nämaï quëwëmaïmipa. \p \v 29 Angä ëñëninque guïñente wædinque në odömongä ïñömö, Botö cæquënënö ante wïï cæbopa, ante Itota ëñënämaï incæcäimpa, ante nämanque ante wææ äninque, \p —Ïñæmpa wa. Godongämæ̈ quëwënäni, ante bitö änïnäni ïñömö ædänidö ïnänii. \p \v 30 Äñongante Itota wæætë, Mönö guiidengä æcänö ingää, ante odömoncæte ante ïïmaï apæ̈negacäimpa. \p —Onguïñængä adocanque Eedotadëë quëwente Eedicoo wæidö cægöñongante në ö æ̈näni tömengä ingante ïñontobæ̈ bæi ongonte weocoo gäni tadongadinque tæi tæi pänäni nangæ̈ bacä ïninque wadæ godäni. \v 31 Ate, Wængonguï quï, ante në godongä adocanque adodö wæidö godö godinque në nangæ̈ bate öñongä ingante gomö adinque ee wodo pænta æ̈mæ̈ wedeca gocampa. \v 32 Ayæ̈ ate Debii wodi pæ̈ïnäni näni Wængonguï oncönë cæcabo incæ adocanque adobaï adoyömö wææ̈ pöninque në nangæ̈ bate öñongä ingante gomö adinque ee wodo pænta gocampa. \v 33 Ayæ̈ ate wacä Tämadiabæ në quëwënongä incæ ado wæidö godinque në nangæ̈ öñongä weca adoyömö ponte gomö adinque, Tömengä ædö cæte quëwenguingää, ante tömengä wædö ante baï nanguï pönente cæcantapa. \v 34 Ïingä ïñömö në nangæ̈ bate öñongä weca pöninque tæi tæi pänäni nänö æbäadïñömö oguinguipæ̈ tönö yowepæ̈ tï nämæ̈ biïnömæ̈ näni ämæ̈ gao caadinque weocooca wïni caacampa. Ayæ̈, Tæ̈ contate gocæcäimpa, ante adocä Tämadiabæ quëwengä ïñömö nämä nänö në mongænte goquënengä bodo önöñabæ në nangæ̈ badingä ingante ængö cæcä tæ̈ contayongante bodo ingante töö töö ænte gocampa. Ayæ̈ taadö pönäni näni cænte guiite möincö ganca ænte mäo guiidinque në nangæ̈ badingä ingante waa cæcampa. \v 35 Ïïmö ate padata näni godonte æ̈inta mentaa tadöninque mänincönë në aacä ingante pædæ godöninque, Bitö në nangæ̈ badingä ingante waa cæe. Quïëmë æ̈ïnengä adinque bitö godömi ængä ate botö bitö weca adodö pöninque bitö godönimpo adopo wæætë pædæ pönömo æncæbiimpa, ante gocampa. Mänömaï cæcampa. \v 36 Äninque Itota tömengä ingante në äningä ingante godömenque angantapa. Bitö ïmite ñöwo ämo ëñëninque bitö wæætë apæ̈nebi ëñëmoe. Në nangæ̈ bate öñongä weca pönäni mengäa go adocanque ïnäni incæte æcänö tömengä tönö godongämæ̈ quëwënäni baï inte waa cæcantawoo, ante pönëmii. \p \v 37 Äñongante në odömongä wæætë, \p —Tömengä ingante në waadete godö waa cædongä incæ tömengä guiidengä baï cæcampa. \p Ante apæ̈necä ëñëninque Itota wæætë, \p —Tömengä nänö cædö baï bitö adobaï godinque cæbäwe, angacäimpa. \s1 Mäadota tönö Mäadiya näna caya oncönë Itota ëñacampa \p \v 38 Ayæ̈ taadö goyönäni tömënäni quëwëñömö pongä adinque onquiyængä tömengä ëmöwo Mäadota ïñömö Itota ingante angä tömengä oncönë pö guiite ëñacantapa. \v 39 Mäadota tönïñacä Mäadiya ïñömö Itota önöwaca ïnö tæ̈ contadinque tömengä apæ̈necä ëñëë congantapa. \v 40 Mäadota guiquënë në ëñadäni beyæ̈ ante nanguï cæte wædinque Itota weca pöninque, \p —Awënë, botö tönïñacä ëmö cæte gocä ate botö adoboque nanguï cæbo ate wædämaï ïmitawo. Edæ ämi pö cæcäe. \p \v 41 Äñongante Itota, \p —Mäadota, Mäadota, bitö wa wa wa cæcæte ante wæwëmi awædö. \v 42 Wæætë adoque pönï cædinque edæ eyepæ̈ impa. Mäadiya do, Quïnö waa cæquïmoo, ante apænte pönëningä inte botö önöwaca ïnö pö tæ̈ contate ëñëë congä adinque botö wæætë tömengä ingante, Goe, änämaï incæboimpa, angacäimpa. \c 11 \s1 Wængonguï ingante æbänö apæ̈nequïï, ante Itota apæ̈necä \r (Mäateo 6.9-15, 7.7-11) \p \v 1 Itota ayæ̈ ate wayömö gote Wængonguï ingante apæ̈necantapa. Ïinque apæ̈necä adinque tömengä nänö në ëmïñængä adocanque tömengä ingante apæ̈nedinque, \p —Awënë ëñëmi, Wäö tömengä nänö ëmïñæ̈näni ïnänite odömonte, Wængonguï ingante æbänö ante apæ̈nequïï, ante nänö apæ̈nedö baï bitö mönitö ïmönite adobaï ante odömonte apæ̈nebi ëñenguïmönii. \p \v 2 Ante wæyönäni Itota, \p —Wængonguï ingante apæ̈necæte ante ïïmaï ante apæ̈needäni, \q1 “Mönitö Mæmpo në öönædë quëwënömi inte ëñëmi. \q1 Mönitö bitö ëmöwo tæiyæ̈ waëmö ëmömi adinque bitö ëmöwo ante waa adinque apæ̈nemönipa. \q1 Bitö öönædë Awënë në ingaïmi inte inguipoga Awënë Odeyebi bitö baquinque edæ quingæ̈ pöe. Öönædë owodäni ëñente cædäni baï inguipoga adobaï bitö änö baï ëñente cæcæ̈impa. \q1 \v 3 Mönitö ïmönite bitö, Cænguï, ante ïïmö ïñö ïïmö ïñö eyepæ̈ pönömi ænte cæ̈mönie. \q1 \v 4 Mönitö wënæ wënæ cæmöni incæte bitö në panguënëmi incæ pönö ñimpo cæbi quëwëmönie. Mönitö adobaï edæ wadäni mönitö ïmönite wënæ wënæ cædäni adinque ñimpo cæmöni quëwënäni ae. \q1 Mönitö wënæ wënæ möni cæïnënö godö gocæte ante cæmöni adinque bitö wææ cæbi ate mänïnö godö godämaï inte mönitö wæætë wënæ wënæ cædämaï incæmönimpa, Wæætë edæ në wïwa ëwocadongä nempo ongöñömönite bitö gä pe æmpobi quëwëmönie.” \m Mänömaïnö ante apæ̈nete Wængonguï ingante apæ̈needäni, Itota angantapa. \p \v 5 Äninque tömënäni ïnänite godömenque apæ̈nedinque Itota, \p —Bitö ïïmaï cæbi ïninque bitö æ̈migo æbänö cæbaingää, ante pönëedäni. Ayaönæ̈nëña incæ bitö æ̈migo weca godinque bitö, “Botö æ̈migo ëñëmi. Päömo bodogaa tänoque pönömi æ̈nïmo inte ayæ̈ ate botö adopo pönömo æncæbiimpa. \v 6 Edæ wacä botö æ̈migo incæ wayömö gocæte ante botö weca pongampa cæbii. Botö, Quïnö impa diyæ̈ godömo cænguingää, ante wædïmo inte bitö ïmite ämopa.” \v 7 Äñömi tömengä guiicönë öñöninque, “Botö odemö ædæmö tee mönedinque botö wëñæ̈näni tönö möïmoga öñömo inte diyæ̈ ædö cæte ængæ̈ gantite godömo ænguïmii. Ee ae.” \v 8 Äninque bitö æ̈migo incæ bitö ämi beyænque ængæ̈ gantite pönönämaï ingampa. Incæte wæætë wæætë äñömi tömengä, Ancaa ëñente awædö, äninque ængæ̈ gantidinque bitö ïmite do pönongä æ̈maïmipa. \v 9 Ante apæ̈nedinque botö ïñömö mïnitö ïmïnite ïïmaï ämopa. Pönömi æ̈moe, ante në angä baï cædinque mïnitö mïni ænguïnö ante Wængonguï ingante apæ̈needäni. Æyömönö ïï, ante në diqui diqui mingä baï cædinque mïnitö, Æbänö ïï, ante ædæmö ëñencæte ante Wængonguï ingante wede pönente apæ̈needäni. Odemö mönitö beyæ̈ wi æ̈necæ̈impa, ante aa pecä baï cædinque mïnitö, Æbänö cæquïmoo, ante ëñencæte ante Wængonguï ingante nanguï apæ̈needäni. \v 10 Edæ, Pönömi æ̈moe, ante në änäni ïñömö edæ do æ̈nänipa. Në diqui diqui mïnäni ïñömö do adänipa. Ayæ̈ odemö ponte në aa pedäni tömënäni näni guiiquinque edæ do wi æ̈nete baï bacæ̈impa. \p \v 11 Ante apæ̈nedinque Itota godömenque apæ̈necantapa. \p —Wëñæ̈ mæmpobi ïmi, ëñëmi. Bitö wëñængä päö ante angä ëñëninque bitö dicæ dicamö incæ godömi ængäa. Gæyæ ante angä ëñëninque bitö tæntæbo incæ dicæ godömi ængäa. \v 12 Enquëmo angä ëñëninque bitö emëñe incæ dicæ godömi ængäa. \v 13 Ïninque mïnitö në wïwa cædömïni incæ, Wëñængä beyæ̈ quïnö waa ï, ante ëñëmïni inte do godömïni ængampa. Mönö Mæmpo ïñömö waa pönï cædongä ïñongante änäni ëñëninque tömengä në änäni ïnänite tömengä Tæiyæ̈ Waëmö Önöwoca ingante da pönongä æncædänimpa, ante Itota apæ̈negacäimpa. \s1 Wënæ tönö cæcä ïmaingampa, ante wapiticæ̈ änänipa \r (Mäateo 12.22-30; Mäadoco 3.20-27) \p \v 14 Ayæ̈ wënæ në babetadecä ïñömö waocä baö do guiite ongöñongante Itota tæcæ wido cæcantapa. Wënæ tao gocä ate onguïñængä tededämaï ïningä incæ do tedecä ate wædinque godongämæ̈ ongönäni wæætë guïñente wædinque waa agadänimpa. \v 15 Pancadäniya guiquënë, “Ïñæmpa wënæ awënë Beedeboo tönö godongämæ̈ cædinque Itota wënæidi ïnänite wido cæcä ïmaingampa töö,” ante tedewënänitapa. \p \v 16 Wadäni guiquënë, Æbänö cæmö ate Itota oda cæquingää, ante cædinque tömengä ingante, Bitö öönædë näni cæï baï mä odömömi ate pönëmaïmönipa, änänitapa. \v 17 Mänömaï babæ cæcæte ante änewënänipa, ante Itota do ëñëningä inte ïïmaï angantapa. “Awënë odeye nempo quëwënäni näëmæ̈ wæætedö wæætë cædäni ïninque awënë nänö ömædempote wæquinque tömënäni nämä ëwente cædänipa. Ayæ̈ adocönë owocabo incæ adoyömö godongämæ̈ quëwënïnäni incæ näëmæ̈ wæætedö wæætë cædäni ïninque tömënäni oncö woquinque näwæ̈ gobaïnänipa. \v 18 Mïnitö, Wënæ awënë Beedeboo tönö cædinque Itota wënæidi ïnänite wido cæbaingampa, ante änewëmïnipa töö. Ïñæmpa awënë Tatäna nempo quëwënäni ïñömö näëmæ̈ wæætedö wæætë pïïnäni ïninque adocabodäni ïnämaï ïñönänite tömengä dicæ tömënäni ïnänite ënempobaingäa. \v 19 Mïnitö, Beedeboo tönö cædinque Itota wënæidi ïnänite wido cæcampa, ante tedewëmïnipa. Mänïnö mïni änewënö näwangä ï baï mïnitö mïñæ̈ në godäni guiquënë æcänö tönö cæte wido cædänii. Ïninque mïnitö mïñæ̈ në godäni incæ mïni änewënö beyænque ante näëmæ̈ pïïninque mïnitö ïmïnite wæætë apænte äninque pïincædänimpa anguënë. \v 20 Botö ïñömö Wængonguï tönö godongämæ̈ cædinque wënæidi ïnänite wido cæbo apa änewëmïni. Mänömaï ï ïninque botö Wængonguï Awënë Odeye ïnömo inte mïnitö weca do pömo aedäni,” ante Itota apæ̈negacäimpa. \p \v 21 Ayæ̈, “Ïïmaï impa. Në tæ̈ï pïñængä ïñömö tæ̈ëmoncoo wëñate mongæ̈ninque, Wææ godö cæinca, ante tæ̈ëmonca næ̈ænte tömengä oncö boyæ̈ wææ godö wææ godö cæyongä tömengä ëadincoo ïñömö edæ ee ongompa. Tatäna ïñömö mänömaï ingampa. \v 22 Incæte wacä godömenque tæ̈ï ëmongä inte pöninque mäningä ingante edæ bæ tacampa. Ayæ̈ tæ̈ëmonca, Wææ godö botö cæinca, ante mäningä nänö äninca ñöwo pöningä ïñömö gä pe æmpote ö æ̈ninque tömengä nänö ëadincoo adobaï gä pe æmpote ö ænte mäo nënempocampa. Botö ïñömö në tæ̈ï ëmömo pönï ïnömo inte edæ godömenque tæ̈ï ëmongä nänö gänä cæbaï cæbopa,” angantapa. \p \v 23 Ayæ̈, “Botö tönö æcänö wïï godongämæ̈ cæcä ïñömö tömengä ïñömö edæ botö ïmote Baa ante pïinte cæcä ingampa. Ayæ̈ botö, Waodäni botö mïñæ̈ poncædänimpa, ante cæyömo waocä botö tönö wïï cæcä ïñömö tömengä wæætë botö mïñæ̈ poncæ cæyönänite tatodongä wadæ godänipa,” ante Itota apæ̈necantapa. \s1 Wënæ waodë owote godingä inte adodö pompa, ante \r (Mäateo 12.43-45) \p \v 24 Ayæ̈ apæ̈nedinque Itota ïïmaï ante apæ̈necantapa. “Waocä baönë owote ate tao godinque wënæ wentamö nänö ëwocadingä ïñömö edæ, Quingänö baönë go guiidinque edæ guëmante quëwenguïmoo, ante diqui diqui minte ayongä önömæca to aminte ï ate wædinque edæ, ‘Botö tao godincönë adodö go guiite quëwencæboimpa,’ ante pönëninque adodö pongampa. \v 25 Ponte ayongä waocä önonganque bayongante wacä önöwoca tömengäa owodämaï ingä adinque wënæ wæætë, Æ waocä botö owodincö baï ïnongä inte ñöwo wadæ ñëmænte mäincoo cabo të gæte baï ömæwocacä ingä abopa. \v 26 Ate adinque tömengä wæætë godinque wënæidi godömenque wentamö ëwocadäni tiæte ganca mänimpodäni ïnänite ænte pongampa. Tömënäni tömänäni waocä baönë godongämæ̈ pö guiite owodäni ate waocä ïñömö wënæ yewæ̈ninque godömenque wæwengampa,” ante Itota apæ̈negacäimpa. \s1 Æbänö cæte watapæ̈ quëwenguïï, ante \p \v 27 Itota tæcæ apæ̈neyongante onquiyængä ïñömö godongämæ̈ ongönäni tönö ongöninque ogæ̈ tededinque, \p —Bitö ïmite në mangaïnä inte edæ tömënä nänä toquinque impa. Bitö ïmi goömæ̈ gänongaïnä inte edæ tömënä watapæ̈ nänä quëwenguinque impa. \p \v 28 Ante ogæ̈ tedecä ëñëninque Itota wæætë, \p —Ïñæmpa Wængonguï nänö änö ëñëninque në cædäni guiquënë tömënäni wæætë näni watapæ̈ quëwenguinque ëñente cædänipa, ante apæ̈negacäimpa. \s1 Öönædë näni cæï baï cædinque mä cæbi amönie, änänipa \p \v 29 Mänïñedë godömenque nanguï ïnäni pönäni adinque Itota, ïïmaï ante apæ̈necantapa. “Mïnitö wïwa mïni cæcabo ïmïnipa. Mïnitö edæ, Mä cæte odömömi adinque pönëmaïmönipa, ante ancaa ämïni awædö. Näwangä ämo ëñëedäni. Cönäö wodi beyæ̈ cædinque Wængonguï bamönengæ̈ nänö cægaïnö ante mïnitö pönënämaï ïñömïnite edæ mäninque mïni aquinque cæcæ̈impa änewëmïnii. \v 30 Nïnebaidi pönencædänimpa, ante Cönäö wodi ingante Wængonguï angä quëwengacäimpa. Ñöwomïni pönencæmïnimpa, ante adobaï cædinque Wængonguï botö Waobo ëñagaïmo ïñömote adobaï angä quëwëmo acæmïnimpa. \v 31 Doyedë ïñömö betamonca gämæ̈nö ömæ awënë ïnongä inte onquiyængä incæ awënë Tadömöö wodi nanguï ëñente nänö apæ̈nedö ante ëñencæte ante doönæ quëwëninque pongacäimpa. Tadömöö wædænque ëñengä ïñongante botö godömenque nanguï ëñëmo inte mïnitö weca ongöñömote mïnitö ïñæmpa wïï ëñëmïnipa töö. Ïninque mäningä onquiyængä incæ Wængonguï në apænte angä weca pöninque mïni ñöwo quëwencabo tönö godongämæ̈ ongöninque, Mïni pante wæquinque ëñënämaï ingamïnimpa töö, ante apænte pïinguingä ingampa. \v 32 Cönäö wodi Wængonguï beyæ̈ apæ̈necä ëñëninque Nïnebaidi wënæ wënæ näni cægaïnö ante wæwente pönëninque ñimpo cægadänimpa. Cönäö wodi wædangä ïñongante botö wæætë në ñæ̈næ̈mo inte apæ̈nebo ëñëninque mïnitö ïñömö ëñënämaï ïmïnipa. Ïninque Nïnebaidi incæ Wængonguï në apænte angä weca pöninque mïni ñöwo quëwencabo tönö godongämæ̈ gongænte ongöninque, Mïni pante wæquinque ëñënämaï ingamïnipa töö, ante apænte pïïnänidö anguënë,” angantapa. \s1 Mönö awinca gomö aquïnemö baï ëmompa, ante \r (Mäateo 5.15, 6.22-23) \p \v 33 Ayæ̈ godömenque apæ̈necantapa. “Gongapæncade tï wodönodinque waodäni dicæ awëmö ïñömö wë wodönäniyaa. Owæta boo cæcadäniyaa. Wæætë, Mänïñömö në pö guiidäni acædänimpa, ante cædinque gongapæncade awæmpa æ̈mongapaa cö cædäni ñäö bæco adänipa. \v 34 Mönö baö tömäo beyæ̈ mönö awinca tica ënente baï ëmömompa. Mönö nö pönëninque amö ïninque mönö ñäö tica ënente cægonte baï waa cæte quëwëmompa. Wæætë wïwa pönente amö ïninque mönö wëmö ïñömö cægonte baï inte wïwa cæte quëwëmompa. \v 35 Mänömaï beyæ̈ bitö, Wëmö ëwocadämaï incæboimpa, ante bitö önöwoca cöwä adinque nämä wææ cæe. \v 36 Ïninque bitö baö tömäo ñäö entawëninque bitö önöwoca adobaï ñäö ëwocabi ïninque quïomenque incæ wëmö entawënämaï ïmaïmipa. Gongapæncade ñäö bæco edonque abi baï edæ ñäö ædæmö entawëninque edonque adinque waa quëwëmaïmipa,” ante Itota apæ̈negacäimpa. \s1 Paditeoidi tönö në wææ odömönäni ïnänite Itota pïingä \r (Mäateo 23.1-36; Mäadoco 12.38-40; Odoca 20.45-47) \p \v 37 Ïinque apæ̈necä ate adocanque Paditeocä tömengä ingante, Pö cæ̈e, angä ëñente pö guiite cæncæte ante ongongä. \v 38 Adinque Paditeocä ïñömö, Itota quïnante mempodämaï inte cængää, ante guïñente wæcä. \v 39 Ïninque mönö Awënë tömengä ingante, \p —Mïnitö Paditeoidi ïñömö edæ owæta tönö podato cæncadë ïnö wentamö ënencoo ee adinque yabæque mënongate baï cæmïni ïmïnipæ̈æ̈. Mäincooque æ̈ïnente mïni wædö beyæ̈ ayæ̈ wïwa mïni cædö beyæ̈ edæ mïmöno wentamö entawëmïni ïmïnipa. \v 40 Mïni ëñëegadë. Në badongä ïñömö yabæque badöninque cæncadë ïnö badönämaï ingantawogaa. Ïñæmpa mönö baö në badongaingä ïñömö adocä mönö önöwoca badongacäï apa quëwëmïnii. \v 41 Ïninque mïnitö wæætë wadäni ïnänite ædæmö waadedinque mïnitö mäincoo pædæ godö pædæ godö cæmïni ïninque tömancoo edæ ñä mënongate baï ba adinque mïnitö wæætë edæ ñäö baï entawencæmïnimpa. \p \v 42 Paditeoidi mïni wæquinque ïïmaï cæmïnipa. Mäincoo diete ganca mänimpocoo ænte cö cædinque, Adocooque Wængonguï quï impa, ante mönö godongæ̈impa, ante cæmïnipa. Mïnitö mänömaï cædinque edæ öñabo mïni minte pæyabo, Oguï waa cænguï, ante mïni tä pete æ̈ñabo incæ edæ, Wængonguï quï impa, ante pancayaboga godömïnipa. Mäninganca cædinque mïnitö waa cæmïni incæte wadäni ïnänite nö cædämaï ïmïni inte Wængonguï ingante waadete pönënämaï ïmïnipa töö. Ïñæmpa mänïnö öñabo godonguënëmïni inte mïnitö godömenque waadete pönëninque nö cæquënëmïni ïmïnipa. \p \v 43 Ayæ̈ Paditeoidi mïni wæquinque impa. Mïnitö odömöincönë go guiidinque nämanque ante pönëninque waëmompaa pönï tæ̈ contate tomïni awædö. Ayæ̈ waodäni näni godonte æ̈ïmancadë godinque mïnitö nämanque pönëninque, Wadäni, Waa quëwëedäni, ante apæ̈nedinque mönitö ïmönite waa acædänimpa, ante mïni wæquinque edæ änewëmïnipa töö. \p \v 44 Ayæ̈ waocä wodido ñömæ̈ï ongö baï mïnitö ïñömö mïni wæquinque edæ wentamö entawëmïnipa. Mänömaï entawëmïnipa, ante ëñënämaï inte wadäni edæ mïni änö ante ëñente cædinque edæ oda cædänipa, ante Itota pïingantapa. \p \v 45 Ïninque adocanque idægoidi näni wææ angaïnö ante në ate ëñengä ïñömö Itota ingante apæ̈nedinque, \p —Awënë, mänömaï äninque bitö mönitö ïmönite adobaï pïinte änewëmi awædö. \p \v 46 Äñongante, \p —Mïnitö dodäni näni wææ angaïnö ante në adïmïni inte edæ mïni adobaï wæquinque impa. Edæ, Cædämaï cædämaï, ante ancaa wææ äninque mïnitö ïñömö edæ mäincoo teëmencoo mö paate wadäni önönancapæ̈ cö cædancapæ̈näni baï cæmïnipa töö. Ayæ̈ wæætë önompogonca adopogoncaque incæ gä æ̈nancapæ̈nämaï cæte baï cædinque mïnitö mïni wæquinque edæ, Æbänö cæte waa quëwenguïï, ante odömonte apæ̈nedämaï ïmïnipa töö, ante Itota apæ̈necantapa. \p \v 47 Ayæ̈ godömenque apæ̈nedinque, “Wængonguï beyæ̈ në apæ̈negaïnäni ïnänite mïnitö mæ̈mæ̈idi incæ në wæ̈nönäni ingadänimpa. Mïnitö ïñömö, Në wæ̈nongaïnäni nänömoidi ïmönipa, ante baï cædinque, Wængonguï beyæ̈ në apæ̈negaïnänido, ante mæ̈nönomïnipa töö. Mïni wæquinque edæ mänömaï cæmïnipa. \v 48 Ïninque, Mönitö mæ̈mæ̈idi wæ̈nongadänimpa, ante ëñënïmöni inte tömënäni wodido ante mæ̈nönomönipa, äninque mïnitö mæ̈mæ̈idi näni cægaïnö ante Ao äninque cæmïnipa töö,” ante Itota pïingantapa. \p \v 49 Ayæ̈ ïïmaï ante apæ̈necantapa. “Mänömaï beyæ̈ Wængonguï mönö në ëñengaingä ïnongä incæ ïïmaï ante apæ̈negacäimpa. ‘Botö beyæ̈ në apæ̈nedäni tönö botö në da godönäni ïnänite botö, Idægoidi weca gote apæ̈needäni, ämo gocædänimpa. Ämo gote pönäni adinque idægoidi wæætë pancadäniya ïnänite wæ̈nönäni wæncædänimpa. Ayæ̈ pancadäniya ïnänite togænte pänäni wæcædänimpa,’ ante Wængonguï do apæ̈negacäimpa. \v 50 Ïninque ñöwo quëwëmïni ïñömïnite, Quïnante wæ̈nömïnii, ante Wængonguï edæ mïnitö ïmïnite ancæcäimpa. Wængonguï beyæ̈ në apæ̈negaïnäni ïnänite tömengä nänö badongaïñedë dodäni mä pönï wæ̈nönäni beyæ̈ ayæ̈ ïincayæ̈ ate ñöwo ganca wæ̈nönäni beyæ̈ ïninque edæ në wæ̈näni tömänäni wepæ̈ näni näagaïnö ante, Ñöwo quëwëmïni mänïnäni tömänäni wepæ̈ näate baï ïmïnipa. \v 51 Edæ tömänäni näni wæ̈nongaïnö ante edæ ñöwomïni mïni pante wæquinque impa. Edæ mä pönï wæ̈nöninque docä Abedo wodi ingante adocanque wæ̈nongä wængacäimpa. Ïincayæ̈ ate Wængonguï oncö ñæ̈næncö boyæ̈ näni iya täimpaa gäänë ongöñongante Tacadiya wodi ingante wæ̈nönäni nänö wænganca wadäni nanguï ïnäni ïnänite wæ̈nönäni wængadänimpa. Incæte Wængonguï, Mïnitö mæ̈mæ̈idi nänömoidi ingaïmïni inte tömënäni näni wæ̈nongaï beyænque wepæ̈ näate baï wentamö entawëñömïnite botö wæætë ñöwomïni ïmïnite pämo wæcæmïnimpa, ante Wængonguï angampa,” ante Itota apæ̈negacäimpa. \p \v 52 Ayæ̈ apæ̈nedinque, “Dodäni näni wææ angaïnö ante në adïmïni ïñömö mïnitö në ëñenguënëmïni inte edæ mïni wæquinque nö pönente ëñënämaï ïmïnipa. Ayæ̈ wadäni, Nö pönente ëñengæ̈impa, ante odemö guiite baï tæcæ cædäni adinque mïnitö odemö tee mönete yabæ wido cæte baï cædinque tömënäni ïnänite edæ wææ cæmïnipa töö,” ante Itota apæ̈negacäimpa. \p \v 53 Ïinque apæ̈nete tao goyongä në odömönäni tönö Paditeoidi tömengä ingante nanguï pïinte badinque, Ämöni ëñëninque apæ̈nebi ëñëmönii, apæ̈nebi ëñëmönii, ante ancaa änänitapa. \v 54 Ayæ̈, Tömengä wabänö oda cæte tedecä ïninque mönö wæætë pämö wæbaingampa, ante wææ wänonte baï cægadänimpa. \c 12 \s1 Wadö tedete wadö näni cædönö ante \p \v 1 Mänïñedë nanguï ïnäni æpodö mïido ganca ïnäni adoyömö pö bee të bee të cædinque goto gongæ̈ñönäni Itota tömengä mïñæ̈ në godäni ïnänite täno apæ̈nedinque, “Paditeoidi ïñömö wadö tedete wadö cæyönäni mïnitö wæætë wadö näni cædö ante, Päö yedæ æmpoquï baï wodö wodö cæpa, ante gomö adinque tömënäni näni cæïnö baï cædämaï ïedäni. \v 2 Adämaï incædänimpa, ante quïëmë wë wodonte ï incæ ïincayæ̈ ate tömää wi æ̈nete bayonte edonque pönï bacæ̈impa. Ayæ̈ quïëmë awëmö cæte ï incæ ïincayæ̈ ate edonque pönï acædänimpa. \v 3 Wëmö ïñömö mïni tededö incæ edæ ñäö ïñömö edonque pönï ëñengæ̈impa. Ayæ̈ guiicönë mïnitö wæntæ apæ̈nedö incæ ïincayæ̈ ate oncömanca ïnö æi edæ ogæ̈ tedete edonque ëñengæ̈impa,” ante Itota apæ̈necantapa. \s1 Æcänö ingante guïñente wæquïï, ante \r (Mäateo 10.26-31) \p \v 4 Ayæ̈, “Botö æ̈migoidi ämo ëñëedäni. Waocä baonque wæ̈nönäni ate tömengä ingante ædö cæte godömenque cæquïnänii. Ïninque mïnitö ïñömö, Baonque wæ̈nönäni wæncæ wæ, äninque edæ guïñënämaï ïedäni. \v 5 Wæætë edæ, Æcänö ingante guïñente wæquënëmïni ïmïnii, ante botö odömonte apæ̈nebo ëñëedäni. Waomïni ïmïnite wæ̈nonte ate në angä ïnongä inte tadömengadænguipo në wido cæcä ingante ïñömö mïnitö tömengä ingante edæ guïñëedäni. Ao. Mäningä ingante guïñente wæedäni,” ante Itota apæ̈necantapa. \p \v 6 Ayæ̈, “Waodäni ayamöidi önompo æ̈mæmpoque mänimpodäni beyæ̈ tiguitamö mentamonga ante pædæ godonte æ̈näni amïnitawo. Incæte ayamö adocanque ingante edæ Wængonguï cöwë wææ aacampa. \v 7 Edæ, Ayamöidi bacoo pönï ïnäni incæte önönänique ïnänipa, ante në äningä inte mönö Mæmpo ïñömö mïnitö ïmïnite wæætë godömenque waa acampa. Ïñæmpa mönö ocaguï incæ æpoguïnö encamöö, ante Wængonguï ïñömö edæ do ëñente aacä apa guïñëwëmïnii,” ante Itota angantapa. \s1 Waodäni ëñëñönäni mönö Itota ingante Ao angæ̈impa, ante \r (Mäateo 10.32-33, 12.32; Mäadoco 10.19-20) \p \v 8 Ayæ̈ apæ̈nedinque, “Näwangä ämopa, angantapa. Æcänö waodäni ëñëñönäni botö ïmote Ao äninque, Bitö botö Awënë ïnömi ïmipa, ante äna botö Waobo në ëñagaïmo inte tömengä ingante wæætë Ao äninque, Bitö ïñömö botö mïñæ̈ në gogaïmi ïnömi ïmipa, ante Wængonguï anquedoidi ëñëñönäni ancæboimpa. \v 9 Wæætë edæ waodäni ëñëñönäni botö ïmote në Baa angaingä ingante botö wæætë Wængonguï anquedoidi ëñëñönäni tömengä ingante edæ Baa ancæboimpa,” angantapa. \p \v 10 Äninque, “Botö Waobo ëñagaïmö ïñömote waocä babæ ante wïwa angä incæte Wængonguï wæætë edæ pönö ñimpo cæcä quëwencæcäimpa. Wæætë Wængonguï Tæiyæ̈ Waëmö Önöwoca ingante godö babæ ante në änewengä ingante Wængonguï wæætë edæ ñimpo cædämaï inte cöwë pancæcäimpa,” ante Itota apæ̈necantapa. \p \v 11 Ayæ̈, “Mïnitö ïmïnite bæi ongonte tömënäni odömöincönë ænte godinque gö cædäni incæte mïnitö mänïñedë, Æbänö ante apæ̈nequïmoo, ante wædämaï ïedäni. Awënëidi weca incæ në änäni weca incæ mïnitö ïmïnite ænte mäo goncædäni incæte mïnitö mänïñedë, Pïïnäni ëñente wædinque æbänö ante nämä wææ anguïmoo, ante ayæ̈, Æbänö ante apæ̈nequïmoo, ante guïñente wædämaï ïedäni. \v 12 Ïñæmpa Wængonguï Tæiyæ̈ Waëmö Önöwoca mänïñedë incæ, Æbänö wææ anguïï, ante odömonte angä ëñëninque mïnitö wæætë mänïnö ante wææ ancæmïnimpa,” ante Itota apæ̈negacäimpa. \s1 Mäincoo näni æ̈ïnëmämo ante \p \v 13 Tæcæ apæ̈neyongä godongämæ̈ ongönäni ongöninque adocanque Itota ingante, \p —Awënë, botö wæmpo wodi mangaincoo incæ mæmpo wodi ömæ ingaïmæ incæ botö mëmö ingante tæcæguedë ämi pä cæcä æ̈möe. \p \v 14 Äñongante Itota, \p —Botö në apænte ämo ïmopa diyæ̈ ämo pä cæquingää. \p \v 15 Äninque godongämæ̈ ongönäni ïnänite apæ̈nedinque, \p —Wïï mäincoo nanguï ænte beyænque mönö quëwengæ̈impa cæmïnii. Mïni mäincoo æ̈ïnëmämo ante edæ ñimpo cædinque ee aedäni. \p \v 16 Äninque Itota, Wængonguï Awënë æbänö cæquingää, ante ëñencædänimpa, ante ïmæca quëwënäni näni cæïnö ante odömöninque ïïmaï apæ̈necantapa. \p —Adocanque në nanguï ëacä inte tömengä ömæ wainguipoga nanguï pönï pæ. \v 17 Adinque tömengä ïñömö, “Æbänö cæquïmoo. Botö cænguï da wenguincö ñæ̈næncö impa diyæ̈ da wente manguïmoo.” \v 18 Äninque, “Ïïmaï cæcæboimpa. Guiyancö oncö bæ tate ñæ̈næncö wæætë mæ̈noncæboimpa. Mæ̈nöninque tömëmoncoo tönö mäincoo wæætë mänincönë tömancoo da wencæboimpa. \v 19 Ayæ̈ nämanque apæ̈nedinque botö, Botö cænguï tönö mäincoo nanguï wadepo ba beyæ̈ eyepæ̈ mänïmo inte botö guëmancæboimpa. Önonque cænguï nanguï cænte nanguï bete tocæboimpa,” \v 20 Ante nämanque pönëñongä wæætë në mäningä ingante Wængonguï, “Ëñënämaï cæbipa töö. Ñöwo woyowotæ̈ incæ edæ, Idæwaa quëwëmipa, ämo wæncæbiimpa. Wæ̈mi adinque edæ bitö mäincoo ïnï edæ æcänö mäincoo baquïï,” ante Wængonguï angampa, ante Itota, Mäninque ante apæ̈nebopa, angacäimpa. \v 21 Ayæ̈ tömënäni ïnänite wæætë, “Wængonguï mänömaï angä ëñente wædinque mïnitö wæætë ïïmaï ante pönencæmïnimpa. Æcänö, Tömëmoque quï, ante da da wente mäna ïñömö tömengä Wængonguï ayongä në ömæpocä baï inte ömæwocacä ingampa. Në ëacä wodi nänö wæ̈nö baï tömengä adobaï bate wæquïnö anguënë,” ante Itota apæ̈negacäimpa. \s1 Tömengä wëñæ̈näni ïnänite Wængonguï aacampa, ante \r (Mäateo 6.25-34) \p \v 22 Itota mänïñedë tömengä mïñæ̈ në godäni ïnänite, “Ïninque botö mïnitö ïmïnite ämopa. Inguipoga mïni quëwenguïmämo ante wædämaï ïedäni. Quïmönö impa cænguïmoo, ante, Quincoodö impa wëñaquïmoo, ante wædämaï ïedäni. \v 23 Cænguinque cæ̈ninque dicæ quëwëmongaa. Weocooque wëñadinque dicæ quëwëmongaa. Mönö quëwenguïmämo ïñömö godömenque impa. \v 24 Gapatai ïñömö cænguï ante dicæ minte pæ ate tä pete mänäniyaa. Incæte Wængonguï eyepæ̈ godongä cæ̈näni aedäni. Mïnitö guiquënë öömä ëadäni baï ïnämaï ïñömïnite Wængonguï mïnitö ïmïnite godömenque waa adinque eyepæ̈ pönongä cæ̈mïnipa. \v 25 Wængonguï nänö anganca quëwëninque mïnitö nanguï cædinque wantæ ïñö incæ ædö cæte godömenque quëwenguïmïnii. \v 26 Mänïnö wædænque cæquï incæte wïï eyepæ̈ cæmïni ïninque mïnitö, Botö quëwenguïnö ante wadö wadö cæcæboimpa, ante quïnante wæmïnii,” ante Itota angantapa. \p \v 27 Ayæ̈, “Ongai guiquënë weocoo ante daque daque dadämaï inte wodonte tïnämaï ïñönänite Wængonguï weocoo waëmoncoo baï godongä waa pönï ënopa. Awënë Tadömöö wodi waëmoncoo ëagaingä incæ wïï ongai baï ëñagacäimpa. Ongai ïñömö godömenque waëmö pönï ënopa. \v 28 Gaguïmæ̈ ïñömö ïïmö ate edæ gongapamö në tanguinque ñöwoönæ pæ incæte Wængonguï waëmö pönongä ënopa. Ïninque, Waëmö ënodö në pönongä inte mönö ïmonte godömenque eyepæ̈ pönï pönongä ænte ëñacæ̈impa, ante pönëmïniyaa. \v 29 Mïnitö cænguï ante bequï ante æ̈ïnente wædämaï ïedäni. Edæ, Æbänö cæte ænguïmöö, ante wædämaï ïedäni. \v 30 Inguipoga wayömö näni ëñënämaï incabo wayömö näni ëñënämaï incabo mänïnö ante wæyönäni mïnitö guiquënë, Mönö ænguënënö ante mönö Mæmpo ïñömö edæ do ëñengampa, ante pönëninque guïñente wædämaï ïedäni. \v 31 Wæætë Awënë Odeye nempo quëwencæte ante nanguï cæyömïnite tömengä wæætë mïnitö ænguënënö ante do edæ eyepæ̈ pönï pönongä æncæmïnimpa,” ante Itota apæ̈necantapa. \s1 Mönö ëaquincoo öönædë do ëamompa, ante \r (Mäateo 6.19-21) \p \v 32 Godömenque apæ̈nedinque Itota, “Botö në aabo ïñömote mïnitö botö mïñæ̈ mïni gocabo ïñömö wædænque pönï ïmïni incæte edæ guïñente wædämaï ïedäni. Ïñæmpa mïnitö Mæmpo ïñömö, Awënë Odeye nempo quëwencæmïnimpa, ante pönö cædinque waa tocampa cæmïnii. \v 33 Mïnitö ïñömö, Ö æ̈näni dæ äñömö cayæ̈ cæ̈nämaï ïñömö botö mäincoo wodämaï inguincoo inte edæ cöwë mæ̈ ongongæ̈impa, ante cædinque öönædë ïñömö wo æ̈æntodonte baï cæedäni. Wodämaincadedë da wente baï cædinque mïnitö mäincoo godonte æ̈ninque ömæpodäni wæwënäni ïnänite wæætë godömïni æncædänimpa. \v 34 Mïni waocabo ïñömö mïnitö mäincoo ongöñömö mänïñömö quëwencæte ante wæmïni ïmïnipa, ante adinque botö, Öönædë ïñömö wo æ̈æntodonte baï cæte mäedäni, antabopa,” ante Itota apæ̈necantapa. \s1 Tömää eyepæ̈ cædinque wänö cöedäni, ante \p \v 35 Ayæ̈ apæ̈nedinque, “Waodäni, Awënë beyæ̈ ante cæcæ̈impa, ante weocoo eyepæ̈ wëñadinque, Gongapæncade waëmö bæcocæ̈impa, ante eyepæ̈ pönï cædäni baï mïnitö adobaï eyepæ̈ pönï cædinque, Awënë poncæcäimpa, ante wänö cöedäni. \v 36 Edæ waodäni tömënäni awënë wayömö gote æ̈æ̈mæ̈ bete ocæ̈ ëmænte ponte aa pecä ëñëninque quingæ̈ wi æ̈necæte ante wänö cönäni baï cædinque mïnitö adobaï, Awënë poncæcäimpa, ante wänö cöedäni. \v 37 Edæ awënë ponte ayongä tömengä ingante në cædäni wänö cönäni adinque tömengä wæætë edæ pönö waa cæcä æ̈ninque tömënäni ïñömö tocædänimpa. Mïnitö ïmïnite näwangä ämopa. Në wänö cönïnäni ïnänite awënë pönö angä ate tæ̈ contadäni ate tömengä në awënë ïnongä incæ, Nanguï cæcæ̈impa, ante weocoo wëñadinque tömënäni weca pöninque edæ pönö cæcä æncædänimpa. \v 38 Edæ woyowotæ̈ tæcæ bæcä incæ ayatadäa wæicä incæ pöninque tömengä në wänö cönïnäni ïnänite waa adinque pönö waa cæcä adinque tömënäni ïñömö watapæ̈ edæ tocædänimpa. \v 39 Wæætë oncö në ëacä guiquënë, Në awëmö æncæ cædongä æyedënö ponguingää, ante ëñëninque do wææ cæcä baï në awëmö æncæ cædongä wæætë edæ pö guiite æ̈nämaï incædongäimpa, ante apæ̈nebo ëñente pönëedäni. \v 40 Mïnitö adobaï, Waocä në ëñagaingä æyedënö ponguingää, ante ëñënämaï ïmïni inte edæ tömänö eyepæ̈ cædinque edæ wänö cöedäni,” ante Itota angacäimpa. \s1 Awënë ingante në cæda, ante \r (Mäateo 24.45-51) \p \v 41 Mänömaï angä ëñëninque Pegodo, \p —Mänïnö odömonte bitö apæ̈nedö ante mönitö adomönique ëñencæmönimpa, ante apæ̈nebitawo. Wæætë edæ, Wadäni tömänäni ëñencædänimpa, ante apæ̈nebitawo. \p \v 42 Äñongante mönö Awënë wæætë odömoncæte ante apæ̈nedinque, “Inguipoga awënë ïñömö, Æcänö në ëñengä ïnongä inte botö quincoo ante ædæmö aacä inguingää, äninque, Mänömaï inte cæcä ingante adinque botö ämo ate tömengä në angä badinque botö oncönë në cædäni ïnänite ædæmö aadinque cænguï eyepæ̈ ïñonte godongä cæncædänimpa, angampa. \v 43 Ïninque awënë wayömö gote ponte ayongä, Në cæcä botö änö ante ëñente cæcampa, ante adinque awënë wæætë tömengä ingante godö waa cæcä ate në waa cæcä ïñömö edæ waa tocæcäimpa. \v 44 Mïnitö ïmïnite näwangä ante apæ̈nebopa. Në ëñente cædingä ingante awënë, Bitö botö mäincoo tömancoo edæ në aabi bacæbiimpa, ancæcäimpa.” \p \v 45 “Incæte në cæcä wæætë, Botö awënë æiquedö ponguingää, ante pönëninque tömengä tönö awënë ingante näni godongämæ̈ cæcabo onguïñæ̈näni incæ onquiyæ̈näni incæ tömënäni ïnänite tæi tæi päninque cænguï nanguï cæ̈ninque tï nämæ̈ nanguï bete quidi quidi dowænte bacä. \v 46 Ïninque tömengä, Æönædö ponguingää, ante wædämaï ïñongante, Æyedënö ponguingää, ante ëñënämaï ïñongante edæ awënë ïñontobæ̈ pongä wæbaingampa. Ponte adinque awënë wæætë mäningä në ëñënämaï cædingä ingante wido wido todinque në pönënämaï ïnäni weca mäo wido cæbaingampa,” ante Itota apæ̈necantapa. \p \v 47 Ayæ̈, “Awënë ingante në cæcä incæ awënë nänö änö ante önömoncaque ëñëninque wïï eyepæ̈ cædinque ëñënämaï cæcä ïninque awënë ïñömö tömengä ingante nanguï tæi tæi pancæcäimpa. \v 48 Ayæ̈ wæætë edæ, Awënë æbänö angää, ante ëñënämaï inte ëmoncacä guiquënë tömengä nänö panguinque wënæ wënæ cæcä incæte tömengä ingante wædænque tæi tæi pancæcäimpa, ante Itota apæ̈negacäimpa. Edæ awënë æcänö nempo nanguï pönongä ænte næ̈ængä ïñömö tömengä ingante Awënë wæætë, Bitö adodö nanguï pönömi æ̈moe, ancæcäimpa. Ayæ̈, Botö mäincoo nanguï ongoncoo ïñonte bitö aacæbiimpa, ante æcänö ingante awënë angää tömengä ingante, Bitö godömenque nanguï cæcæbiimpa, ante awënë ancæcäimpa,” ante odömöninque Itota apæ̈negacäimpa. \s1 Näwæ̈ gocædänimpa, ante cæcæte ante pömopa, angampa \r (Mäateo 10.34-36) \p \v 49 Äninque Itota godömenque apæ̈nedinque, “Botö inguipoga gonga baï tänoncæte ante pongaïmo inte edæ, Do tänonte baï edæ waa tocædömoimpa. \v 50 Ayæ̈ botö nantate wæwencæte ante pongaïmo inte botö nantate wæganca nantate botö wæquënënö ante ïinque cæcæte ante wæbopa. \v 51 Mïnitö, Inguipoga quëwënäni piyæ̈në cæte wæætedö wæætë cædämaï inte quëwencædänimpa, ante cæcæte ante Itota pongaingä ingampa, ante pönëmïnitawo. Ïñæmpa wadö ämo ëñëedäni. Botö inguipoga pömo beyænque wæætedö wæætë pïincædänimpa. \v 52 Ïincayæ̈ ate önompo æ̈mæmpoque näni owocabo mänimpodäni ïñönänite mengäa go adocanque ïnäni ïñömö botö beyænque mënaa ïnate näëmæ̈ pïinte bacædänimpa. Ayæ̈ wæætë mënaa ïna incæ mengäa go adocanque ïnäni ïnänite wæætë näëmæ̈ pïinte bacædaimpa. \v 53 Botö ëmöwo beyæ̈ mæmpocä tömengä wengä onguïñængä ingante näëmæ̈ pïinte bacæcäimpa. Wëñængä wæætë mæmpocä ingante näëmæ̈ pïinte bacæcäimpa. Wäänä tömënä wengä onquiyængä ingante wæætë näëmæ̈ pïinte bacædäimpa. Wæætë wäänä ingante wëñængä incæ näëmæ̈ pïinte bacæcäimpa. Biyongä ingante nänö wæntedä incæ näëmæ̈ pïinte bacædäimpa. Nänö wæntedä ïnante biyongä ingante näëmæ̈ wæætë pïinte bacæcäimpa,” ante Itota tömengä mïñæ̈ në godäni ïnänite apæ̈negacäimpa. \s1 Æbänö oo baquimpa, ante ëñengæ̈impa, ante \r (Mäateo 16.1-4, 8.11-13) \p \v 54 Ayæ̈ godongämæ̈ ongönäni ïnänite apæ̈nedinque, “Nænque guiidö gämæ̈nö boguïmä wentamö pö adinque mïnitö, Cöönæ wentamö wocæmpa, äñömïni edæ do cæpa. \v 55 Ayæ̈ wæætë woboyæ̈ betamonca ïnö pæ̈mæ̈ pö adinque, Ocoi näwancæ cæpa, ante tedeyömïni dobæ ocoi näwampa. \v 56 Inguipoga gomö adinque öönædë æ̈mö adinque mïnitö, Æbänö cæcæte ante ëmöö, ante edæ do ëñëmïnipa. Wæætë, Inguipoga wayömö wayömö æbänö cædänii, ante adinque mïnitö, Wængonguï oo pönï cæquingänö anguënë, ante quïnante wïï ëñëmïnii. Edæ wadö tedete wadö cæmïni ïmïnipa töö,” ante Itota tömënäni ïnänite pïingacäimpa. \s1 Në pïingä ingante waadete apæ̈necæ̈impa, ante \r (Mäateo 5.25-26) \p \v 57 Ayæ̈ edæ, “Æbänö cæte nö cæquïï, ante mïnitö tömëmïnique apænte ante cæquënëmïni ïmïnipa. \v 58 Në pïinte angä ïñömö bitö ïmite edæ, Wïwa cæbipa, ante awënë weca ænte mäocä idömæ godinque bitö guiquënë tömengä ingante waadete apæ̈nebi ëñëninque tömengä wæætë piyæ̈në cædinque ee abaingampa. Wæætë edæ wïï waadete apæ̈nebi ïninque tömengä në apænte angä weca godömenque ænte gobaingampa. Në apænte angä wæætë bitö ïmite wææ wänongä ingante pædæ godongä æ̈ninque wææ wänongä wæætë tee mönebaingampa. \v 59 Tee mönecä ïninque bitö quïëmë beyæ̈ debe ïmi ïninque edæ tömanta pönï di godonte ate tabaïmipa, ante ämo ëñëmaïmipa,” ante Itota apæ̈negacäimpa. \c 13 \s1 Ocæ̈ ëmænte Wængonguï gämæ̈nö ponguënëmïni ïmïnipa \p \v 1 Mänïñedë wadäni Itota weca pöninque ïïmaï ante apæ̈nedäni ëñengantapa. Gadideabæ quëwënäni, Wængonguï quï, ante cæ̈ningä ingante tæcæ wæ̈nöñönänite Pidato guiquënë tömënäni ïnänite ïñontobæ̈ wæ̈nöninque tömënäni wepæ̈ cæ̈ningä wepæ̈ tönö dibæ cæcantapa. \v 2 Ante tedeyönäni Itota wæætë, “Gadideabæ quëwënäni wadäni pönömenque wënæ wënæ cædäni ïñönäni mänimpodänique godömenque wënæ wënæ cædäni inte mänömaï wæ̈nänipa, ante mïnitö pönëmïni awædö. Ïñæmpa Gadideabæ quëwënäni tömänäni adobaï wënæ wënæ cædäni ïñönäni mänïnänique edæ wæ̈nänipa. \v 3 Wïï mänömaï impa, ämo ëñëmaïmïnipa. Tömënäni wïï godömenque wënæ wënæ cædïnäni inte wæ̈nänitapa. Mïnitö guiquënë wënæ wënæ mïni cædïnö ante wæwente pönëninque ñimpo cædämaï ïmïni ïninque mïnitö tömämïni adobaï wæ̈maïmïnipa,” ängantapa. \p \v 4 “Ayæ̈ Eedotadëë ïñömö tömënäni näni gomö aquincö Tidoee näni änoncö tæ̈ wææ̈ñonte waodäni dietiocho ganca ïnäni capo wæ̈näni ïninque mïnitö, Tömënäni godömenque wënæ wënæ cædäni inte wæ̈nänipa, ante pönëmïni awædö. Ïñæmpa Eedotadëë quëwënäni tömänäni adobaï wënæ wënæ cædäni ïñönäni mänimpodänique edæ wæ̈nänipa. \v 5 Wïï mïnitö pönënö baï impa, ämo ëñëmaïmïnipa. Tömënäni wïï godömenque wënæ wënæ cædïnäni inte wæ̈nänitapa. Mïnitö guiquënë wënæ wënæ mïni cædïnö ante wæwente pönëninque ñimpo cædämaï ïmïni ïninque mïnitö tömämïni adobaï wæ̈maïmïnipa,” ante Itota apæ̈necantapa. \s1 Iigowæ̈ ömæca ongompa, ante odömonte apæ̈necampa \p \v 6 Ayæ̈ Itota, Wængonguï Awënë æbänö cæcää, ante ëñencædänimpa, ante ïmæca quëwënäni näni cæïnö ante odömöninque ïïmaï apæ̈necantapa. “Waocä tömencodë iigowæ̈ minte pæ ate tömenca ante ponte ayongä edæ dæ ömæcawæ̈ ongompa. \v 7 Ate wædinque tömengä ocæ̈ ëmænte godinque tömencawæncoo në aacä ingante apæ̈nedinque, ‘Edæ mëa go adoque wadepo tömenca ante gote ayömo edæ mänïï iigowæ̈ cöwë ömæcawæ̈ önonque wææ ongompa cæbii. Ömæcawæ̈ wææ ongöwæ̈ adinque wido tate æ̈mæ̈wo wido cæe.’ \v 8 Äñongä tömencawæncoo në aacä wæætë, ‘Awënë, ee ongöe. Botö iigowæ̈ önöwa gäänë æ̈æ̈ wodinque mämö wagada goi ænte wempo cædente tee moncabo ate wadepo ate bitö ongöñömi edæ, \v 9 do incabaimpa. Wæætë wadepo ate ayömite ömæcawæ̈ ate wædinque edæ æ̈mæ̈wo wido tate wido cæbaïmipa,’ ante në cæcä angampa.” Mäninque ante odömonte apæ̈nebopa, ante Itota apæ̈negacäimpa. \s1 Itota bocæ bocæ wædingä ingante cæcä ate waa bacampa \p \v 10 Guëmanguïönæ ïñonte Itota oodeoidi odömöincönë go guiidinque odömonte apæ̈necantapa. \v 11 Onquiyængä mänïñömö ongongä ïñömö tömengä dietiocho wadepo ïñonte wënæ guiicä ate bocæ bocæ wæwëningä inte ædö cæte adiyæ̈ ængæ̈ gantiquingää. \v 12 Tömengä ingante adinque Itota aa pecä pongä ate, \p —Onquiyæ̈mi, bitö bocæ bocæ wædö ante ñöwo botö ñïmæncæpote baï cæbo ate bitö waa babipa. \p \v 13 Äninque tömengä ingante gampocä ate ñïmæncæpote baï badinque onquiyængä ïñömö adiyæ̈ gantidinque wæætë, Wængonguï bitö ñäö baï ëmömi inte waa pönï pönö cæbi æ̈mopa, ante watapæ̈ apæ̈necantapa. \v 14 Guëmanguïönæ ïñonte Itota mänömaï cæcä waa bacä adinque tömënäni odömöincö awënë guiquënë pïinte badinque godongämæ̈ ongönäni ïnänite, \p —Quïmæ̈ quëwëmïnii. Önompo æ̈mæmpoque go adoönæque mönö cæönæ ïñonte mïnitö waa bacæte ante ponguënëmïni ïmïnipa. Guëmanguïönæ ïñonte edæ cædämaï inguënë quëwëmïnii. \p \v 15 Ante pïïñongante mönö Awënë wæætë, \p —Mïnitö wadö tedete në wadö cædömïni inte ëñëedäni. Mïnitö cæ̈ningä ïñömö wagada incæ bodo incæ gue æ̈nente wæyongante mïnitö guëmanguïönæ ï incæte cöwë ñï cæyænte æpæ̈ wedeca ænte mäo gönömïni gongænte becampa. \v 16 Wæætë mäningä onquiyængä ïñömö Abadäö wodi pæ̈ingä ïñongante Tatäna dietiocho wadepo ïñonte goti winte baï cæcä wædingä ïñongante mïnitö ïñæmpa guëmanguïönæ ï beyænque edæ, Tömengä ñïmæncæpodämaï incæcäimpa, ante quïnante wææ ämïnii. \p \v 17 Angä ëñente wædinque në pïinte änäni guingo imonte wæyönäni godongämæ̈ ongönäni guiquënë, Bamönengæ̈ pönï Itota waa pönï cæcampa, ante adinque nanguï togadänimpa. \s1 Möotatamö guidïmö ante odömonte apæ̈necampa \r (Mäateo 13.31-32; Mäadoco 4.30-32) \p \v 18 Ïninque Itota tömënäni ïnänite, “Wængonguï Awënë Odeye nempo näni quëwencabo ïñömö quïnö baï ïnänïï. Edæ, Æbänö nanguï yebænte badänii, ante botö inguipoga quïnö pæte yebænte baï ï adinque, Mänïnäni adobaï yebæ̈nänipa, ante ëñenguïï. \v 19 Ïïmaï impa. Waocä möotatamö tömëmö ænte mäo tömëmoncodë quiyacä bocate pæ ïninque ñæ̈næ̈ñeque bayonte ayamöidi pöninque awæ̈nëmæ̈ ongönänipa. Möotatamö guidïmö incæ mänömaï pæ baï Wængonguï Awënë nempo quëwënäni ïñömö wædænque ïnïnäni incæ nanguï yebænguïnäni ïnänipa,” ante Itota odömonte apæ̈negacäimpa. \s1 Päö yedæ æmpoquï da wenguï ante odömonte apæ̈necampa \r (Mäateo 13.33) \p \v 20 Itota ayæ̈ angantapa. “Wængonguï Awënë ïñömö tömengä nempo quëwënäni ïnänite æbänö cæcää, ante odömoncæte ante botö, Ïïmaï cæcampa, ante odömonte apæ̈nebo ëñenguïmïnii. \v 21 Edæ ïïmaï impa. Onquiyængä ñæ̈nængade tee manguincade ænte tee mäninque ædïna näni ämö ænte mempoga go adopoque da wëninque ayæ̈, Päö yedæ æmpocæ̈impa, ante adoyömö pönö da wëninque wempo wempo ædæmö cædengä ate päömo yedæ æmpote tömäo näämænta bapa. Yedæ æmpote ate päömo tömäo näämænta ba baï öönædë Awënë nempo mïni quëwencabo ïñömö tömämïni nö ëñente bamïnipa,” ante Itota odömonte apæ̈necantapa. \s1 Odemö guiyänemö, ante \r (Mäateo 7.13-14, 21-23) \p \v 22 Itota mänïñedë Eedotadëë taadö godinque nanguï näni quëwëñömö wodo pænta godinque wædænque näni quëwëñömö wodo pænta godinque wayömö wayömö gote odömonte apæ̈negacäimpa. \v 23 Goyongante adocanque, \p —Awënë, bitö æ̈mi beyænque në quëwenguïnäni ïñömö wædænque ïnänipa, ämitawo. \p Äñongante Itota, \p \v 24 —Odemö guiyänemö guiicæte ante edæ nanguï cæedäni. Edæ nanguï ïnäni incæ guiicæte ante cædinque guiidämaï incædänimpa, ämo ëñëmaïmïnipa. \v 25 Ïïmaï impa. Oncö në ëacä ængæ̈ gantidinque odemö tee mönecä adinque mïnitö ïñömö tömengä oncö boyæ̈ gote ongöninque aa pedinque, “Awënë, wi æ̈nebi guiiquïmönii.” Ante wæyömïnite tömengä, “Æmïnidö ïmïnii, ante ayæ̈, Ædönö gämæ̈nö quëwente pömïni ïmïnii, ante botö adämaï ïmopa,” ancæcäimpa. \v 26 Angä ëñëninque mïnitö wæætë, “Ïñæmpa mönitö bitö tönö godongämæ̈ cænte becongamönimpa. Ayæ̈ bitö mönitö taadö ponte cægöninque odömonte apæ̈nebi ëñengamöni ae,” ancæmïnimpa. \v 27 Äñömïni tömengä ïñömö, “Æmïnidö ïmïnii, ante, Ædönö gämæ̈nö pömïni ïmïnii, ante botö ëñënämaï ïmopa. Edæ do antabopa. Ñöwo në wïwa cægaïmïni inte edæ botö weca ongönämaï. Edæ wadæ goedäni, ämopa,” ancæcäimpa, ante Itota apæ̈necantapa. \p \v 28 “Ïninque mïnitö gomö ayömïni Wængonguï beyæ̈ në apæ̈negaïnäni tönö dodäni Abadäö wodi Itæca wodi Aacobo wodi tönö tömänäni Wængonguï Awënë Odeye ömæ godongämæ̈ ongöñönäni mïnitö ïmïnite edæ yabæque wido cæcä ate wædinque mïnitö wæætë guingo imonte pïinte wædinque edæ Ca ca wæcæmïnimpa. \v 29 Wadäni wæætë edæ nænque tamönö pönäni tönö nænque guiidö pönäni ayæ̈ betamonca æ̈matæ̈ æ̈matæ̈ pönäni tönö Wængonguï Awënë Odeye oncönë ponte tæ̈ contadinque æ̈æ̈mæ̈ bete cængoncædänimpa. \v 30 Ïninque ayæ̈ ate ëñënäni incæ pancadäniya yæcado ongönäni bate toyönäni mïnitö guiquënë do ëñënïmïni inte yæcado ongömïni incæte pancamïniya wæætë yæmïñæ̈ gote ongonte wæcæmïnimpa,” ante Itota apæ̈negacäimpa. \s1 Eedotadëë quëwënäni beyæ̈ ante Itota wæcampa \r (Mäateo 23.37-39) \p \v 31 Mänïñedë Paditeoidi pancadäniya tömengä weca pöninque, \p —Awënë Edode bitö ïmite wæ̈noncæ angantaye. Bitö ongönämaï wayömö wadæ goe. \p \v 32 Änäni ëñëninque Itota, \p —Edode congäñe baï babæ cædongä ïñongante mïnitö tömengä weca godinque, Itota ïïmaï angampa, ante apæ̈nemïni ëñengäedäni. “Edode ëñëmi. Botö ñöwoönæque baönæque wënæidi ïnänite ïinque wido cædinque ïinque godö cæbo waa badäni ate ïñabæ guingä ïñonte botö edæ mänïñedë edæ idæwaa cægaïmo bacæboimpa, ante Itota apæ̈necampa,” ante apæ̈nemïni ëñengäedäni, ämopa. \v 33 Incæte botö ñöwoönæ godinque baönæ godömenque godinque edæ waönæ godömenque botö goquënënö godinque Eedotadëë gocæboimpa. Edæ Wængonguï beyæ̈ në apæ̈negaïnäni incæ Eedotadëë ïñömö tömënäni näni wængaïñömö ïñonte botö Wængonguï beyæ̈ në apæ̈nebo adobo ïnömo inte edæ ædö cæte wayömö ongonte wænguïmoo. \p \v 34 Ante apæ̈nedinque Itota Eedotadëë ïñömö quëwënäni beyæ̈ ante pönente wædinque, “Eedotadëë quëwëmïni ëñëedäni, angantapa. Wængonguï beyæ̈ në apæ̈nedäni ïnänite mïni wæ̈nongaincabo inte ayæ̈ Wængonguï nänö da pönönäni ïnänite dicaca tacamïni ïñömïnite botö ïñömö mïnitö ïmïnite waadete pönö cæïnente nanguï wæbopa. Tawadiya wæ̈mönä ïñömö, Botö wënäni, ante gompodinque tæcæënëmæ̈ wëä pönö ö æ̈nä baï botö adobaï, Botö wënäni pöedäni, ante æpogadö äñömote mïnitö, Wïï pöïnente awædö, ante Baa ämïni wætabopa. \v 35 Ñöwo ïñömö mïnitö onconcoo edæ önonconcooque baconcoo tamëñedäni. Ñöwo edæ botö dæ äñömo mïnitö, ‘Awënë Wængonguï ëmöwo beyænque pöninque bitö toquinque edæ waa cæcæbiimpa,’ ante mïni anguinganca mïnitö edæ botö ïmote adämaï incæmïnimpa ante ämo ëñëedäni,” ante Itota apæ̈negacäimpa. \c 14 \s1 Æpæ̈ ëñate në wædongä ingante Itota cæcä waa bacä \p \v 1 Itota guëmanguïönæ ïñonte Paditeoidi awënë oncönë cæncæte ante go guiiyongante godongämæ̈ ponte ongönäni guiquënë, Itota æbänö cæquingää, ante waa agönänitapa. \v 2 Tömengä weca adocanque æpæ̈ ëñate në wædongä inte a ongongä. \v 3 Adinque idægoidi näni wææ angaïnö ante në ate ëñënäni tönö Paditeoidi ïnänite apæ̈nedinque Itota ïïmaï angantapa. \p —Wængonguï æbänö ante wææ angacäï. Waa bacædänimpa, ante guëmanguïönæ ïñonte mönö waa cæquënëmö ïmöö, ante pönëmïni. Wæætë edæ, Guëmanguïönæ ïñonte cædämaï inguënëmö ïmöö, ante pönëmïni. \p \v 4 Äñongä edæ pæ wëënedänitapa. Itota ïñömö edæ në æpæ̈ ëñate wædongä ingante gampocä waa bacantapa. Ayæ̈, Goe, angä gocantapa. \v 5 Angä gocä ate Itota wæætë tömënäni ïnänite ïïmaï angantapa. \p —Mïnitö waocabo ïñömïnite adocanque tömengä wëñængä onguïñængä incæ tömengä wagada onguïñængä incæ æpæ̈ ante näni æ̈æ̈ wodïñömö goyæ̈ guiicä ïninque mæmpocä ïñömö guëmanguïönæ ïñonte edæ dicæ töö tadönämaï inguingää. Mänömaï goyæ̈ guiicä wædinque mïnitö tömämïni guëmanguïönæ ï incæte do gote näwæ̈ gongæ̈ninque edæ quingæ̈ töö tadömaïmïnipa. \p \v 6 Ante Itota äñongante tömënäni ædö cæte wæætë anguïnänii. Edæ pæ wëënedänitapa. \s1 Monguïmæ̈no ante awënë beyæ̈ gote në wente æ̈näni, ante \p \v 7 Ayæ̈ Paditeo awënë nänö në äñedïnäni pöninque nämanque ante pönëninque, Yæcado ongöñömote botö ïmote waa acædänimpa, ante cædinque waa pönï tæ̈ contaï ïñömö tæ̈ contadäni Itota acantapa. Ïninque tömengä, Wængonguï Awënë nempo quëwëninque æbänö cæquïï, ante ëñencædänimpa, ante ïmæca quëwënäni näni cæïnö ante odömöninque ïïmaï apæ̈necantapa. \p \v 8 —Bitö ïmite, Monguïmæ̈no pö bee, ante në wente ængä ëñëninque bitö pöninque yæcado ïnö waëmö ïñömö tæ̈ contadämaï incæbiimpa. Ïñæmpa wacä tömengä nänö në waadecä pongä ïninque \v 9 mïnatö ïmïnate në wente ængä ïñömö bitö weca pöninque, “Bitö gä goyömi botö në waadecä wæætë tæ̈ contaquingä,” ante ämaingampa. Ïninque bitö gä godinque wïï waëmö ïñömö wæætë tæ̈ contadinque guingo imonte wæbaïmipa. \v 10 Wæætë në wente ængä ëñëninque bitö monguïmæ̈no pöninque yæmïñæ̈ pönï wënæ wënæ ïñömö tæ̈ contae. Edæ në wente ængä ponte ayongä bitö wënæ wënæ ïñömö tæ̈ contabi adinque tömengä wæætë bitö ïmite, “Botö në waadebi ïnömi inte bitö ñöwo yæcado pönï pö tæ̈ contae, ämopa,” ämaingampa. Mänömaï angä ëñëninque godongämæ̈ cæ̈ cönäni ïñömö, Në ëacä nänö në waadebi bitö ïmi amönipa, ante bitö ïmite waa abaïnänipa. \v 11 Edæ, Botö nämä në waa cæbo ïnömo inte edæ yæcado ongonguënëmo ïmopa, ante në cæcä ïñömö tömengä ïñömö wææntodonte baï guingo imonte wæcæcäimpa. Wæætë edæ, Botö önömoque ïmopa, ante yæmïñæ̈ në ongongä ïñömö tömengä guiquënë ængö cæte tocæcäimpa, ante Itota apæ̈necantapa. \p \v 12 Tömënäni ïnänite ïinque apæ̈nedinque në wente æ̈ningä ingante Itota godömenque angantapa. \p —Bitö, Pö cæ̈e, ante æ̈æ̈mæ̈noca wente æ̈ninque bitö æ̈migoidi ïnänite wente æ̈nämaï ïe. Bitö tönïñadäni ïnänite wente æ̈nämaï ïe. Bitö guiidënäni ïnänite wente æ̈nämaï ïe. Eyequeï owote mäincoo në ëadäni ïnänite wente æ̈nämaï ïe. Edæ bitö tömënäni ïnänite wente æ̈mi ïninque tömënäni wæætë bitö ïmite wente æ̈maïnänipa, ante wææ cædinque bitö ïñömö, Botö godönö wæætë eyepæ̈ pönönäni mäninque æ̈ninque öönædë wæætë æ̈nämaï ïmaïmopa, ante wædinque edæ tömënäni ïnänite wente æ̈nämaï ïe. \v 13 Wæætë æ̈æ̈mæ̈no ante wente æ̈ninque ömæpodäni inte wæwënäni ïnänite cömante wæwënäni ïnänite bee ñante wæwënäni ïnänite babetamönäni ïnänite wente æ̈e. \v 14 Mänïnäni ïnänite wente æ̈ninque edæ bitö toquinque ingæ̈impa. Tömënäni wæætë ædö cæte adopo pönönäni ænguïmii. Edæ në nö cædäni näni ñäni ömæ̈monguïönæ ïinque bayonte edæ mönö Mæmpo Wængonguï incæ bitö ïmite adopo pönongä æncæbiimpa, ante Itota apæ̈negacäimpa. \s1 Æ̈æ̈mæ̈ ante Itota odömoncæte ante apæ̈necampa \r (Mäateo 22.1-10) \p \v 15 Angä ëñëninque Itota tönö në cængongä adocanque tömengä ingante apæ̈necantapa. \p —Wængonguï Awënë Odeye pongä ate tömengä tönö godongämæ̈ në cængä ïñömö edæ tömengä nänö watapæ̈ toquinque cænguingä. \p \v 16 Apæ̈necä ëñëninque Itota wæætë tömengä ingante odömoncæte ante apæ̈necantapa. \p —Waocä æ̈æ̈mæ̈no ante cædinque nanguï ïnäni ïnänite mäo apæ̈nedinque, Ïincayæ̈ ate ämo ate pö bete cæ̈edäni, ante cæcantapa. \v 17 Æ̈æ̈mæ̈no beyedë ïinque bayonte tömengä ingante në cæcä ingante äninque, “Ïïönæ æ̈æ̈mæ̈no ïinque cætimpa. Pöedäni,” ante bitö të të wente ænte pöe, ante da godongä. \v 18 Godinque wente ængä ëñëninque do nänö në äñedïnäni wæætë, Ædö cæte ponguïmönii, ante tömänäni adoyömö wædänipa. Tänocä ïñömö, “Botö ömæ ante tæcæ godonte æ̈ninque botö acæ goquïmo inte botö æ̈æ̈mæ̈ becæ godämaï ïmopa. Incæte në wente æ̈ningä weca adodö gote bitö botö beyæ̈ apæ̈nebi ëñëninque tömengä wæætë botö ïmote pïïnämaï incæcäimpa,” angampa. \v 19 Wacä guiquënë, “Wagada onguïñæ̈na näna goti wïmencacaya näna goti wïmencacaya önompo æ̈mæmpoque ganca mänimpodäni ïnäni ïnänite godonte æ̈nïmo inte botö, Æbänö cædänii, ante acæ gocæ cæbopa. Ïninque botö æ̈æ̈mæ̈ becæ pönämaï ïmo incæte awënë ingante ämi botö ïmote pïïnämaï incæcäimpa,” angampa. \v 20 Wacä guiquënë, “Botö tæcæ mönïmo inte ædö cæte ponguïmoo,” angä. \v 21 Ëñëninque në cæcä ïñömö awënë weca adodö pöninque tömënäni näni cædönö ante tömää apæ̈necä ëñente wædinque në ëacä ïñömö ænguï badinque tömengä ingante në cæcä ingante, “Bitö mönö quëwëñömö wacä taadö wacä taadö ñæ̈næ̈nö incæ guiyänö incæ tömäo gote adinque në ömæpodäni ïnänite, në cömäïnäni ïnänite, në biyaate ïnäni ïnänite, në babetamönäni ïnänite adinque ænte pöe.” \v 22 Angä ëñente cædinque në cæcä wæætë awënë ingante, “Awënë, bitö änïnö ante do cæbo incæte bitö oncö wïï eyede impa.” \v 23 Ante apæ̈necä ëñente wædinque awënë wæætë, “Önömæca ïñömö ñæ̈næ̈nö incæ guiyänö incæ gote diqui diqui minte wadäni ïnänite ate ämi pönäni ïninque botö oncö eyede ponte cæncædänimpa. \v 24 Edæ bitö ïmite ämopa, Wëënëñedë botö wente æ̈nïnäni incæ bedämaï incædänimpa,” ante në ëacä angampa. Mäninque ante apæ̈nebopa, ante Itota apæ̈negacäimpa. \s1 Itota mïñæ̈ gocæte ante æbänö cæquïï, ante \r (Mäateo 10.37-38) \p \v 25 Itota tönö nanguï ïnäni godongämæ̈ godänitapa. Tömënäni ïnänite apæ̈necæte ante tömengä dadi ëmænte adinque apæ̈necantapa. \p \v 26 “Mïnitö ïñömö, Itota gämæ̈nö ponguïmo, ämïnitawo. Ïñæmpa botö weca pöninque waocä mæmpo tönö wäänä ïnate ante wædämaï incæcäimpa. Tömengä nänöogængä ingante ante wædämaï inte tömengä wëñæ̈näni tönö tömengä nänö tönïñadäni ïnänite ante wædämaï incæcäimpa. Mänimpodäni ïnänite pïinte baï pönëninque tömengä, Nämanque ante quëwencæboimpa, ante wædämaï inte pïinte baï pönëninque botö ïmote wæætë godömenque nanguï waadete pönenguënengä ingampa. Mänömaï ante pönënäni ïñömö tömënänique edæ botö mïñæ̈ në godäni badänipa. \v 27 Ayæ̈ botö mïñæ̈ poncæ cædinque waocä, Awæ̈ botö wænguïwæ̈, ante næ̈ænte ponte baï cædinque, Wæ̈nönäni wæ̈mo incæte Itota mïñæ̈ cöwë gocæboimpa, ante poncæcäimpa. Mänömaïnö ante wïï cæcä ïñömö tömengä ïñömö edæ botö në ëmïñængä ædö cæte baquingää. \v 28 Æi gomö aquincö mæ̈noncæ cædinque bitö, Æpodö godonte æ̈ninque ïinque mæ̈nonguïmo. Botö eyepæ̈ mantawo, ante täno pönënämaï inte edæ ædö cæte mæ̈nonguïmii. \v 29 Täno pönëë cönämaï ïmi ïninque bitö ongonto ontowæ̈ do näñe ñongæ̈ninque godömenque ænguï ante ömæpobi badinque ïinque edæ mæ̈nönämaï ïmaïmipa. Ayæ̈ edæ mæ̈nönämaï ïmi adinque godongämæ̈ ongönäni wæætë, \v 30 ‘Æ bitö mæ̈noncæ cædïmi incæ ïinque mæ̈nönämaï ïmipa töö,’ ante badete tobaïnänipa,” angantapa. \p \v 31 Ayæ̈, “Ïmæca awënë wabæca awënë ingante guëadö guëa pïinte cæcæte ante cædinque ædö cæte täno pönënämaï inte cæquingää. Ïïmaï pönente cæquënengä ingampa. Botö tontadoidi guiquënë diete mïido ganca ïñönänite wabæca awënë tömengä tontadoidi guiquënë bæinte mïido ganca ïnäni awædö. Tömengä tontadoidi nanguï ïnäni tönö pïincæte ante pöñongante botö æbänö cæte edæ wææ cæquïmoo, ante täno pönëë conguënë ingampa. \v 32 Ayæ̈, Botö ïñömö tæ̈ï pïñæ̈mo ïmopa diyæ̈ tömënäni ïnänite wido cæquïmoo, ante pönengä ïninque tömengä edæ wabæca awënë gobæ ongöñongante mäo wææ anguënengä ingampa. Edæ, Botö æbänö cæbo ate bitö wæætë piyæ̈në cæte ee ate gobi quëwëmoe, ante wææ anguënengä ingampa. \v 33 Mïni cabo adobaï ïmïnipa. Mäincooque impa, ante godonte baï cædinque mïnitö tömancoo ëmö cædinque tömänäni ïnänite ëmö cædinque botö mïñæ̈ poncæmïnimpa. Ïñæmpa ëmö cædämaï ïmïni ïninque mïnitö botö në ëmïñæ̈mïni ædö cæte baquïmïnii,” ante Itota angacäimpa. \s1 Cati incæ nongæ̈ bapa, ante \r (Mäateo 5.13; Mäadoco 9.50) \p \v 34 Ayæ̈ apæ̈nedinque Itota, “Cati quïmonte cæ̈ï ïñömö waëme inte gæpæ̈ ëmompa, angacäimpa. Incæte nongæ̈monte ba adinque mïnitö wæætë æbänö nö cæmïni wæætë gæpæ̈ ëmonguïï. \v 35 Ïñæmpa gönea inguipoga cati wäne cædäni ïninque tömëmö cati beyæ̈ pædämaï ingæ̈impa. Ayæ̈ wagada goi tönö wempodente wäne cædäni ïninque tömëmö cati beyæ̈ pædämaï ingæ̈impa. Ïninque edæ cati nongæ̈ ba ate wido cædänipa. Mänömaï apæ̈nebo ëñëninque ëamonca ongonte ëñëedäni,” ante Itota apæ̈negacäimpa. \c 15 \s1 Cæ̈ningä wë womönimpa, ante odömöninque apæ̈necampa \r (Mäateo 18.10-14) \p \v 1 Odömäno awënë beyæ̈ në æ̈näni tönö Wængonguï ingante ëñënämaï inte në cædäni tönö tömänäni Itota apæ̈necä ëñencæte ante godongämæ̈ pönäni ïnönänimpa. \v 2 Adinque Paditeoidi tönö në odömönäni guiquënë Itota ingante ante pïïninque, \p —Ïingä ïñömö, Pöedäni, äninque në ëñënämaï cædäni tönö cæ̈ congä awædö. \p \v 3 Ante pïinte tededäni wædinque Itota, Wængonguï Awënë nempo quëwëninque æbänö cæquïï, ante ëñencædänimpa, ante ïmæca quëwënäni näni cæïnö ante odömöninque ïïmaï apæ̈necantapa. \v 4 “Mïnitö ïñæmpa. Mïni waocabo ïñömïnite adobi ïñömö bitö obegaidi tiëë ganca ëabi ïñömi obega adocanque incæ wë womonte edæ dæ bacä ïninque bitö ïñömö æbänö cæbaïmii. Edæ nöobenta i nöebe ïnäni ayæ̈ ongoncoo ïnänite yabæque ëmö cæte godinque önömæca gote wë womöningä ingante bitö ædö cæte diqui diqui mïnämaï ïmii. Bitö aganca cöwë edæ diqui diqui mïmaïmipa. \v 5 Ayæ̈ diqui diqui minte ëadente ate, Ñöwo ëadëmopa, ante todinque önönancapæ̈ wo æ̈æntodöninque, \v 6 oncönë mongænte pöninque bitö guiidënäni tönö bitö æ̈migoidi tönö äñete pönäni ate, ‘Badogaa, botö wë womö wædö dobæ ëadente ï abopa. Edæ mönö watapæ̈ toquinque impa,’ ante në ëabi ïñömö ämaïmipa. \v 7 Öönædë quëwënäni ïñömö adobaï cædänipa, ante apæ̈nebo ëñëedäni. Waodäni nöobenta i nöebe ganca ïnäni në nö cædönäni inte wë womönämaï inte ayæ̈ ongönäni adinque öönædë quëwënäni wædænque todänipa. Wæætë waocä adocanque incæ në womöningä ïñömö tömengä edæ wënæ wënæ nänö cædïnö ante wæwente pönëninque ñimpo cæte pongä adinque öönædë quëwënäni ïñömö godömenque watapæ̈ todänipa,” ante Itota apæ̈negacäimpa. \s1 Onquiyængä tiguitamö nänö wë wodönintamö ante \p \v 8 Godömenque apæ̈nedinque Itota odömongantapa. “Ayæ̈ wæætë onquiyængä tiguitamö diete ganca mäñongä adotamonque wë wodonte ba adinque, Ñäö gongængæ̈impa, ante tica wodönodinque tömengä oncö tömäo wadæ ñëmæ̈ wadæ ñëmæ̈ cæte diqui diqui minte ængampa. \v 9 Do æ̈ninque tömengä guiidënäni tönö tömengä æ̈migoidi tönö äñete pöñönänite, ‘Botö wë womontamö wædö dobæ ëadente abopa. Mönö edæ watapæ̈ toquinque impa,’ angampa. \v 10 Ïninque mïnitö ïmïnite apæ̈nebopa. Adocanque incæ wënæ wënæ nänö cædïnö wæwente pönëninque ñimpo cædinque pongä adinque Wængonguï anquedoidi incæ watapæ̈ todänipa,” ante Itota apæ̈negacäimpa. \s1 Mäincoo në ëwengä ingante mæmpocä waadete pönö cæcä \p \v 11 Ayæ̈ godömenque apæ̈nedinque Itota, “Mæmpocä tömengä wëñæ̈na mënaa ïñönate, \v 12 ayæ̈mengä ïñömö wæmpocä ingante apæ̈nedinque, ‘Mæmpo, bitö ëacoo incæ æ̈mæncooque pä cæte botö ænguënencooque pönömi æ̈moe.’ Angä Ao äninque wæmpocä pä cædinque wacä ingä pædæ wacä ingä pædæ godongä æ̈na. \v 13 Ate wantæ ate ayæ̈mengä ïñömö ænte næ̈ænte wabæca godinque quingämë baï önonque towente quëwëninque wæmpocä nänö pönönincoo incæ eye cæpote ba. \v 14 Ate mänïömæ cænguï dæ ba ate näni gæ̈wænte wæpämo pö ïninque tömengä mäincoo ænguënengä inte wæwengä. \v 15 Ïninque tömengä mänïñömö quëwengä weca gote äninque, Bitö ïmi në cæbo bacæboimpa, äñongante Ao äninque, Botö ömæ odæ̈ wængänäidi näni cæ̈mancadë gote në aabi bacæbiimpa, ante da godongä. \v 16 Gote aadinque tömengä gue æ̈nente ömædengä inte odæ̈ wængänäidi näni cæntapodë incæ cæ̈ïnente wæyongante cænguï dicæ pönönäniyaa.” \p \v 17 “Ante wædinque tömengä nämanque pönëë cöninque, ‘Ïñæmpa botö wæmpo ingante në cædäni ïñömö önönänique incæ eyepæ̈ pönï cæ̈ñönäni botö ïñömö edæ gæ̈wænte wænguï wæ. \v 18 Botö mæmpo weca edæ wadæ gocæboimpa. Gote pöninque botö tömengä ingante, Mæmpo ëñëmi. Öönædë quëwengä ingante botö godö ëñënämaï cædinque bitö ayömite pönö wënæ wënæ cæbo ïñömote, \v 19 bitö ñöwo edæ, Botö wëmi, ante ædö cæte anguïmii. Wæætë edæ, Bitö botö ïmote, Në cæbi bae, ämi ate botö bitö ïmite në cæbo bacæboimpa, ancæboimpa.’ \v 20 Ante pönëninque wadæ godinque wæmpocä weca gocantapa,” ante apæ̈nedinque Itota godömenque odömonte apæ̈necantapa. \p “Ayæ̈mengä mänömaï gote gobæ pönï dibæ pöñongante wæmpocä ïñömö gomö adinque ïñontobæ̈ pönö waadete wæcampa. Pogodo pönï godinque tömengä wengä ingante waa waadedinque bæi ongonte queë bemongampa. \v 21 Tömengä wengä ïñömö, ‘Mæmpo ëñëmi. Öönædë në quëwengä ingante botö godö ëñënämaï cædinque bitö ayömite pönö wënæ wënæ cæbo ïñömote bitö ñöwo edæ, Botö wëmi, ante ædö cæte anguïmii.’ \v 22 Ante tæcæ apæ̈neyongante mæmpocä ïñömö në cædäni ïnänite äninque, ‘Weocoo waëmoncoo quingæ̈ ö ænte mämö daga wëñaquïmïni. Önompo timpoï ænte pöninque godö da timpodinque awæncata ö ænte godö da wëwaedäni. \v 23 Ayæ̈ wagada wëñængä nanguï cænte oguïmo pönï ïnongä inte wæ̈nonte æ̈nömïni ate mönö cænte tocæ̈impa. \v 24 Edæ botö wengä ïñömö do wænte baï ïnongä incæte ñöwo mïingä pongä aedäni. Botö në wë womongä wædongä incæ edæ ñöwo dobæ ëadente tobopa.’ Ante wæmpocä angä ëñëninque æ̈æ̈mæ̈ cædinque nanguï todänitapa,” ante Itota godömenque odömonte apæ̈necantapa. \p \v 25 “Æ̈æ̈mæ̈ cæte toyönäni bamoncadengä guiquënë gönea ayæ̈ cædongäimpa. Ïinque cæte ate obo ponte ëñëñongä ämotamïni ante äwadäni. \v 26 Ëñente wædinque në cæcä ingante äñecä pöñongante, Æbänö cædänii, ante wæcampa. \v 27 Äñongante, ‘Bitö biwï incæ do pongä adinque bitö wæmpo, Botö wengä mïingä ëñadente tobopa, ante adinque wagada wengä oguïmo pönï ïnongä ingante do angä wæ̈nonte æ̈æ̈mæ̈ cæte todänipa.’ \v 28 Ante apæ̈necä ëñëninque bamoncadengä ïñömö edæ ænguï badinque oncönë guiidämaï, Baa angä. Wædinque wæmpocä ïñömö oncodo taodinque tömengä ingante waadete apæ̈nedinque, Oncönë pö guiie, angampa. \v 29 Bamoncadengä wæætë, ‘Ïñæmpa bitö beyæ̈ ante wadepo ïñö wadepo ïñö botö ancaa cædinque bitö änö tömänö ante do cæbo ïñömote bitö wæætë, Bitö æ̈migoidi tönö cænte tocæmïnimpa, ante dicæ ämiyaa. Caboda wengä incæ dicæ pönömi æ̈mogaa. \v 30 Wæætë mäningä bitö wengä guiquënë onquiyæ̈näni mäincoo beyæ̈ ante në towente quëwënäni tönö quëwëninque bitö ëadincoo incæ në ëwënengä inte pongä adinque bitö wæætë wagada wë oguïmo pönï ïnongä incæ mäningä beyæ̈ do wæ̈nömipa, ante awædö,’ angantapa.” \p \v 31 “Ante pïïñongante wæmpocä, ‘Botö wëmi ëñëmi. Bitö ïñömö cöwë edæ botö weca ongömi ïmipa. Botö mäincoo ïnï edæ bitö mäincoo cöwë impa. \v 32 Incæte mäningä bitö biwï, Do wæ̈maï ingampa, ante mönö në pönënongä inte ñöwo mïingä ingä pongä ae. Në wë womöningä ingante do ëadente ate edæ æ̈æ̈mæ̈ cæte toquënë ïnimpa,’ ante bamoncadengä ingante mæmpocä angampa.” Mäninque ante apæ̈nebopa, ante Itota apæ̈negacäimpa. \c 16 \s1 Në aaquënengä incæ nö cædämaï ingampa, ante \p \v 1 Itota tömengä mïñæ̈ në godäni ïnänite godömenque apæ̈nedinque, “Waocä adocanque mäincoo nanguï ëacä ïñongante wadäni, Bitö mäincoo në aaquënengä incæ önonque pönï wido cæcä ae. \v 2 Änäni ëñëninque në ëacä ïñömö në aaquënengä ingante äñecä pongä ate ïïmaï angampa. ‘Bitö quïmæ̈ cæbii, ante adinque tededäni edæ ëñëmopa. Ñöwo idæwaa botö mäincoo inte në aadïmi inte edæ abæ tawæ̈ gocæbiimpa. Ämo ate ëñente wædinque bitö botö mäincoo ïnï ante edæ, Æbänö aadinque cæboo,’ ante apæ̈nebi ëñëmoe.” \p \v 3 “Ante pïinte angä ëñente wædinque në aadingä ïñömö nämäneque tededinque, ‘Botö awënë, Gobäwe, angä ëñëninque botö abæ tawænte gote awædö. Botö cæte ænguënenta ñöwo æ̈nämaï ïninque æbänö cæte ænte quëwenguïmo. Botö, Wadäni beyæ̈ onguipoi æ̈æ̈ wobo ate pönönäni ænte quëwencæboimpa, ante pönëmo baï edæ tæ̈ï pïñæ̈mopa diyæ̈ æ̈æ̈ woquïmoo. Ayæ̈, Önonque pönömïni æ̈moedäni, ante ædö cæte anguïmoo. Guïñënete awædö. \v 4 Æ. Tæcæ pönëmopa. Botö awënë angä botö abæ tawænte goyömote wadäni wæætë, Botö oncönë pö guiie, ancædänimpa, ante cædinque botö ñöwo ïïmaï cæcæboimpa,’ ante ïïmaï cæcampa,” ante apæ̈nedinque Itota godömenque apæ̈necantapa. \p \v 5 “Wadäni ïñömö ïingä awënë pönongä æ̈ninque adodö pönönämaï ïnäni inte debe ïnönänimpa. Ïïnäni ïnänite adocanque adocanque tömänäni ïnänite angä pöñönänite në aadingä ïñömö täno pöningä ingante apæ̈nedinque, ‘Botö awënë ingante bitö ayæ̈ æpodö pönönämaï ïmii.’ \v 6 Äñongante, ‘Oguinguipæ̈ incæ botö tiëë ganca tanquebo encadedë awënë ingante pönönämaï inte debe ïmopa.’ Ante apæ̈necä ëñëninque ‘Mänimpocadedë debe ïmipa,’ ante awënë nänö yewæ̈möninta pædæ godöninque në aadingä ïñömö, ‘Bado, bitö ïinta ænte pönömenque ante yewæ̈möninque edæ, Botö tincoenta ganca encadedë debe ïmopa, ante edæ quingæ̈ tæ̈ contate yewæ̈möe,’ angä ëñente cæcampa. \v 7 Ayæ̈ pöningä ingante në aadingä angantapa. ‘Bitö guiquënë æpodö pönönämaï ïmii.’ Äñongante, ‘Todigo incæ tee manguincade ñæ̈nængade pönï tiëë ganca encadedë botö debe ïmopa.’ Ante apæ̈necä ëñëninque awënë nänö yewæ̈möninta pædæ godinque në aadingä, ‘Bado bitö ïinta ænte pönömenque ante yewæ̈möninque, Otenta ganca debe ïmopa, ante yewæ̈möe,’ angä cæcampa.” \p \v 8 “Ïninque në aaquënengä mänömaï önonque wïwa cæcä wædinque awënë tömengä ingante, Bitö ocai nanguï encabi inte nämanque ante pönëwëninque cæbitapa, angampa, ante Itota në aaquënengä ingante ante mäninque apæ̈necantapa. Ayæ̈ godongämæ̈ ongönäni ïnänite godömenque apæ̈nedinque, Inguipogaque ante quëwënäni ïñömö näni caboque nanguï ëñente cæyönäni botö ñäö ïñömö në quëwënäni näni cabo guiquënë wïï nanguï ëñente cædänipa,” ante Itota odömoncæte ante apæ̈necantapa. \p \v 9 Ayæ̈, “Mïnitö ïmïnite ñöwo ämo ëñëedäni. Mäningä në aacä ocai encate cæcä baï mïnitö ïñömö adobaï inguipogaque wïwa cæcæte ante näni godonte æ̈inta mämïni ïninque ocai encate töingä pönente cæedäni. Inguipoga ïinque bayedë mäninta ïñömö edæ dæ bacæ̈impa, ante pönente wædinque, wadäni beyænque ante godö waa cæedäni. Mänömaï cæmïni ïninque mïnitö ömæpomïni inte öönædë näni cöwë wantæpiyæ̈ quëwencönë æite godinque pöñömïnite, Oncönë pöedäni, ämaïnänipa,” ante Itota apæ̈necantapa. \p \v 10 Ayæ̈, “Waocä mäincoo wædænque pönï æ̈ninque ædæmö aacä ïninque tömengä wæætë nanguï mäincoo æ̈ninque adobaï ædæmö aaquingä ingampa. Wæætë edæ mäincoo wædænque pönï aaquënengä incæ babæ cæcä ïninque tömengä wæætë nanguï æ̈ninque cöwë babæ cæquingä ïmaingampa. \v 11 Ïninque mäincooque ante mïni wædoncoo æ̈ninque mïnitö ædæmö aadämaï ïmïni adinque mïnitö ïmïnite, Wo ëwënämaincoo aacæbiimpa, ante dicæ pönönäni ænguïmïniyaa. \v 12 Ayæ̈ wacä mïnitö ïmïnite, Botö quï ædæmö aaedäni, ante pönongä æ̈nïmïni inte mïnitö ædæmö aadämaï ïmïni adinque, Tömëmïni quï, ante mïnitö ïmïnite pönönämaï incædänimpa,” ante Itota apæ̈negacäimpa. \p \v 13 Ante apæ̈nedinque Itota godömenque apæ̈necantapa. “Mënaa awënëna ïna beyæ̈ waocä ædö cæte cæquingää. Adocanque awënë ingante pïïninque wacä ingante waadebaingampa. Wæætë adocanque mïñæ̈ godinque wacä ingante wïï waa abaingampa. Mïnitö adobaï ïmïni inte Wængonguï ingante në cæmïni ïninque mäincooque ante ædö cæte cæquïmïnii,” ante Itota angacäimpa. \p \v 14 Itota apæ̈necä ëñëninque Paditeoidi guiquënë mäincooque ante në wæwënäni ïnönäni inte, Quïmæ̈ änewëë, ante badete togadänimpa. \v 15 Adinque Itota wæætë tömënäni ïnänite, “Mïnitö ïñæmpa, Mönitö ïmönite adinque waodäni, Në nö cædäni ïnänipa, ante pönencædänimpa, ante në babæ cæmïni ïmïnipa. Incæte Wængonguï mïnitö mïmönë mïni entawënö ante edæ do acampa. Waodäni näni waa adö ante Wængonguï wæætë, Wentamö pönï ï awædö, ante pïingampa,” ante Itota apæ̈necantapa. \s1 Wængonguï Awënë nänö wææ angaïnö cöwë ongompa \p \v 16 Äninque Itota, “Wëënëñedë ïñömö Wäö nänö ponganca dodäni Möitee wodi nänö wææ angaïnö ante ayæ̈ Wængonguï beyæ̈ në apæ̈nedäni näni angaïnö ante apæ̈nete quëwengadänimpa. Ñöwo guiquënë, Wængonguï Awënë Odeye nempo guiite quëwengæ̈impa, ante watapæ̈ apæ̈nete impa. Ïïne ante ëñëninque tömänäni Awënë nempo guiicæte ante edæ pæ pagænte cædinque da godö guiidänipa,” ante apæ̈necantapa. \p \v 17 Ayæ̈ apæ̈nedinque, “Incæte öönæ tönö inguipo æ̈mæ̈wo edæ dæ näni baganca edæ Wængonguï nänö wææ angaïnö ïñömö edæ cöwë mæ̈ ongongæ̈impa. Mänïne ante yewæ̈möninque dodäni näni tæ̈noncagaï ïñömö edæ guiyä pönï incæ cöwë wadæ cædämaï ingæ̈impa,” ante Itota apæ̈negacäimpa. \s1 Näni pämænte wædö ante Itota apæ̈necampa \r (Mäateo 19.1-12; Mäadoco 10.1-12) \p \v 18 Ayæ̈ godömenque apæ̈nedinque Itota, “Æcänö näwä nänöogængä ingante pämæ̈ninque wacä onquiyængä ingante godö möna ïñömö tömengä edæ wïwa towengä do bacampa. Adobaï, tömengä nänöogængä ïningä ïñongante wacä möninque edæ do towente bacampa,” ante apæ̈necantapa. \s1 Tæcæ wodi tönö Datado, ante Itota odömonte apæ̈necä \p \v 19 Godömenque odömonte apæ̈necæte ante Itota ïïmaï ante apæ̈negacäimpa. “Onguïñængä adocanque në ëacä inte cæncadencoo waëmoncoo wëñadinque awënëidi näni opatawæ̈ ëmoncoo baï yabæque wëñadongäimpa. Tömengä tæcæ wodi ïnongä inte waëme cænguincooque æ̈ninque ïïmö ïñö ïïmö ïñö æ̈æ̈mæ̈ cædinque nanguï todinque quëwënongäimpa. \v 20 Tæcæ wodi yabædemö ïnö wacä tömengä ëmöwo Datado ingante ænte mämö ñö cædäni ñongængantapa. Ïingä ïñömö, Pönömi æ̈moe, Pönömi æ̈moe, ante në änewënongä inte quëmoncoo tömäo baate wædongäimpa. \v 21 Ayæ̈ tæcæ wodi weca cæ̈ninque eyepodäni wæænte öñoncoo adinque tömengä ænte cæncæte ante wæwënongäimpa. Ayæ̈ edæ tömengä nanguï baate ñömænte wæyongä guintaidi incæ pö yædæ yædæ beyadönänimpa. \v 22 Tömengä në, Pönömi æ̈moe, Pönömi æ̈moe, ante änewënongä inte näñe wængä adinque Wængonguï anquedoidi tömengä önöwoca ingante Abadäö wodi weca ænte mæ̈idäni æicantapa. Ayæ̈ ate tæcæ wodi adobaï näñe wængä adinque tömengä baö ïnï daga wënänitapa.” \p \v 23 Ante apæ̈nedinque Itota tæcæ wodi ingante ante godömenque apæ̈necantapa. “Tömengä önöwoca guidömëmö taadö wææ̈ gote mæ̈ mämonte baï ïñömö ongöninque nanguï ämogate wæwënongä inte gomö ayongä Abadäö wodi a ongongä acantapa. Datado wodi adobaï Abadäö wodi weca a ongongä acantapa. \v 24 Adinque tæcæ wodi ïñömö Abadäö ingante aa pedinque, ‘Mæmpo Abadäö ëñëmi. Botö gonga bæcoyömö guiite nanguï ämogate wæwëmo cæbii. Botö ämogate wædö ante pönö waadete waa cædinque bitö Datado ingante da pönömi pöninque tömengä æpæ̈ ada ipomencacä botö cöñe bamencaboe.’ \v 25 Äñongante Abadäö, ‘Botö wëmi, Datado ïmæcayedë wënæ wënæ ämogate wæwëñongante bitö mäincoo waëmoncooque ænte todinque quëwënömiimpa. Ñöwo diyæ̈ bitö ämogate wæwëñömite Datado ingante wæætë ædæmö cæbo ate wampo pönëninque tömengä ñöwo ïñömö watapæ̈ quëwente tocampa. \v 26 Ayæ̈ godömenque ämo ëñëe. Nänënë ï apa änewëë. Botö weca ongongä inte ædö cæte bitö weca goquingää. Wæætë bitö weca ongongä inte botö weca ædö cæte ponguingää. Guiibæ pönï ïñömö taadö impa taquïï. Edæ dæ ampa,’ ante Abadäö wodi angampa, angantapa.” \p \v 27 “Angä ëñente wædinque tæcæ wodi wæætë, ‘Mæmpo Abadäö ëñëmi. Datado ingante ämi ëñente tömengä botö mæmpo oncönë adodö gocæcäimpa. \v 28 Mänïñömö botö tönïñadäni önompo æ̈mæmpoque ganca mänimpodäni ïnänipa. Ïninque bitö Datado ingante ämi tömënäni weca gote, Wæ̈nompadäni, ante wææ angä ëñëninque tömënäni wæætë ïñömö nanguï pönï ämogate wæwëñömö pönämaï incædänimpa.’ \v 29 Äñongante Abadäö wæætë, ‘Möitee wodi nänö wææ ante yewæ̈mongainta Wængonguï beyæ̈ në apæ̈nedäni näni yewæ̈mongainta do mänäni inte edæ bitö tönïñadäni ïñömö mäninta adinque, Æbänö ï, ante do ëñenguënënäni ïnänipa.’ \v 30 Ante apæ̈neyongä tæcæ wodi wæætë, ‘Ïñæmpa mæmpo Abadäö ëñëmi. Wacä në wængaingä inte ñäni ömæ̈monte tömënäni weca gote apæ̈necä ëñëninque botö tönïñadäni tömënäni wënæ wënæ cædïnö ante wæwente pönëninque do edæ ñimpo cæbaïnänipa.’ \v 31 Ante wæyongante, ‘Ïñæmpa Möitee wodi nänö wææ angaïnö ante Wængonguï beyæ̈ näni apæ̈negaïnö ante ëñënämaï ïnäni inte tömënäni në wænte ñäni ömæ̈möningä apæ̈neyongante cöwë ëñënämaï ïmaïnänipa,’ ante Abadäö wodi angantapa.” Tæcæ wodi ingante ante apæ̈nedinque Itota mäninque ante apæ̈negacäimpa. \c 17 \s1 Wacä oda cæcæcäimpa, ante näni wæquinque cædänipa \r (Mäateo 18.6-7; Mäadoco 9.42) \p \v 1 Ayæ̈ tömengä mïñæ̈ në godäni ïnänite apæ̈nedinque Itota, “Në pönënäni incæ pancadäniya wïï ëñente do oda cædänipa. Cöwë mänömaï impa. Incæte, Oda cæcæcäimpa, ante në cæcä ïñömö edæ tömengä nanguï nänö caate wæquinque cæcampa. \v 2 Ïninque edæ, Wëñængä adocanque guiyangä pönï incæ oda cæcæcäimpa, ante në godö cæcæ cædingä ïñömö edæ, Wïï cæcæcäimpa, ante mönö edæ wææ cæcæ̈impa. Waodäni näni dacæ godö dacæ godö cæquinca ñæ̈nænca æ̈ninque në godö cæcæ cæcä önömenca æ wëmencadinque tömengä ingante tæcætibæ wido cædäni ïninque tömengä edæ, Wënæ wënæ cædämaï inte wæ̈mo beyænque Wængonguï botö ïmote pänämaï ingampa, ante tömengä waa toquënengä ïmaingampa. \v 3 Mänömaï ämo ëñëmïni inte mïnitö, Oda cæcæcäimpa, ante në cæcä baï cædämaï incæboimpa, ante edæ nämä wææ aedäni,” äninque Itota ïïmaï apæ̈necantapa. \p “Wacä wënæ wënæ cæcä adinque bitö wæætë tömengä ingante, Cædämaï incæbiimpa, ante wææ äe. Ämi ëñëninque tömengä wënæ wënæ nänö cædïnö beyæ̈ guingo imonte wædinque, Wïwa cætabopa, ante apæ̈necä ëñëninque bitö wæætë piyæ̈në cædinque tömengä ingante ñimpo cæbi ee gocæcäimpa. \v 4 Tömengä wæætë adoönæque ïñonte önompo æ̈mæmpoque go mempoga mänimpoga bitö ïmite wïwa cædingä inte tömengä guingo imöninque, ‘Bitö ïmite wïwa cætabopa,’ ante adopoga apæ̈necä ëñëninque bitö wæætë tömengä ingante adopoga ñimpo cæbi ee gocæcäimpa,” ante Itota angantapa. \s1 Mönö tæ̈ï pïñænte entawenguinque wede pönëmompa \p \v 5 Mönö Awënë tömengä nänö në da godönïnäni ïñömö tömengä ingante äninque, \p —Wædænque pönëmöni ïñömönite bitö pönö cæbi æ̈ninque mönitö ædæmö wede pönëmöni bacæmönimpa. \p \v 6 Änäni ëñëninque mönö Awënë wæætë, \p —Möotatamö guiyämö pönï nänö inganca mïnitö pönënö mäninganca wædænque pönëmïnitawo. Mäningancaque pönëmïni incæte mïnitö möodedawæ̈ näni äwæ̈ inte apæ̈nedinque, “Awæ̈ ëñëmi. Bitö bæ wite godö gäwapæ̈ minte pæbäwe,” ante ämïni baï awæ̈ incæ dobæ edæ ëñente cæcædönimpa, ante Itota apæ̈necantapa. \s1 Wacä ingante në cæcä incæ ïïmaï cæquënengä ingampa \p \v 7 Ayæ̈ godömenque apæ̈nedinque, “Mïni waocabo ïñömïnite adobi në ëabi ïmi ïninque bitö ïmite në cæcä ingante edæ æbänö cæbaïmii. Tömengä gönea mangæ̈ mangæ̈ wodinque ayæ̈ cæ̈nïnäni ïnänite ïinque aadinque pö guiicä adinque bitö ïñömö edæ, ‘Pö tæ̈ contate cæ̈e,’ ante edæ dicæ ämiyaa. Edæ në ëacä ingampa diyæ̈ täno cænguingää. \v 8 Wæætë në ëabi ïnömi inte bitö, ‘Botö beyæ̈ cænguï æ̈nöninque bitö weocoo topo cædinque pönömi æ̈ninque botö cænte bebo ate bitö mänïñedë ate edæ cænte becæbiimpa,’ ante cöwë ämaïmipa. \v 9 Ayæ̈, Cæe, ante bitö änïnö ante tömengä ëñente cæcä beyænque bitö, Waa cæbi æ̈mopa, ante dicæ anguïmii. \v 10 Ïninque mönö Awënë, Cæedäni, ante nänö angaïnö ante eyepæ̈ pönï cædinque mïnitö adobaï ante pönenguënëmïni ïmïnipa. ‘Mönitö në cæmönique inte önömönique ïnömöni inte wënæ wënæ cæte awædö. Mönitö tömengä nänö änonque mäninque cæte ate tömengä beyæ̈ ante dicæ godömenque nanguï cæmöniyaa,’ ante pönente wæquënëmïni ïmïnipa,” ante Itota tömengä mïñæ̈ në godäni ïnänite apæ̈negacäimpa. \s1 Itota angä ate diete ganca ïnäni waintai baadänipa \p \v 11 Mänïï Eedotadëë ïñömö gocæte ante godinque Itota Tämadiabæ æ̈mætæ̈ Gadideabæ æ̈mætæ̈ tæcæguedë pönï godinque, \v 12 waodäni näni quëwëñömö tæcæ pöñongä në baate wædäni önompo tipæmpoga ïnäni pö bee tënänitapa. Pö gobæ næ̈ gongæ̈ninque pömö adinque, \v 13 aa pedänitapa. \p —Itota në Awënë ïnömi inte ëñëmi. Mönitö wædö ante pönö waadete waa cæe, ämönipa. \p \v 14 Äñönänite gomö adinque Itota, \p —Mïnitö guiquënë Wængonguï oncönë godinque, Wængonguï quï, ante në godönäni ïnänite mïnitö æ̈montai mäo odömömïni acædänimpa. \p Angä ëñente tömënäni idömæ godinque ïñontobæ̈ waintai baagadänimpa. \v 15 Ïninque adocanque watapæ̈ todinque, Wængonguï bitö ñäö apäite baï ïnömi inte edæ waa cæbi æ̈mopa, ante yedæ apæ̈nedinque adodö pongantapa. \v 16 Tömengä ïñömö wabæca Tämadiabæ në quëwëningä incæ pö Itota önöwa ïnö guidömëmæ̈ ñongæ̈ninque waa ate pönëninque, Bitö pönö cæbi ate waintai baabopa, ante apæ̈necä. \v 17 Ëñëninque Itota wæætë angantapa. \p —Ïñæmpa mïni cabo önompo tipæmpoga mänimpomïni ïnömïni inte edæ wïï tömämïni waintai baamïnitawo. Ïninque wadäni önompo æ̈mæmpoque go mënaa go mënaa ïnäni ïñömö edæ ædönö gote dæ änänii. \v 18 Ïingä ïñömö wabæca quëwëningä incæ adocanque Wængonguï ingante waa pönï apæ̈necæte ante ponte quëwëñongä wadäni guiquënë tömänäni pönämaï ïnänitawo. \p \v 19 Äninque Itota tömengä ingante, \p —Bitö wede pönënö beyænque waintai baadïmi inte ængæ̈ gantite goe, angantapa. \s1 Ïïmaï ïinque bayonte Awënë Odeye poncæcäimpa, ante \r (Mäateo 24.23-28, 36-41) \p \v 20 Paditeoidi Itota ingante, Wængonguï Awënë æyedënö ponte Awënë Odeye baquingää, ante wæyönänite tömengä wæætë, Ïñæmpa wïï waomïni ayömïni Wængonguï Awënë Odeye pongä ingampa. \v 21 Ïninque, “Tömengä ïñömö ponte ongongampa,” ante ayæ̈ wæætë, “Tömengä wayömö gote ongongampa,” ante edæ ædö cæte anguïï. Mïnitö weca në quëwengä incæ Awënë Odeye bayongante waodäni tömengä nempo do quëwënäni apa änewëmïnii, ante Paditeoidi ïnänite angacäimpa. \p \v 22 Ayæ̈ tömënäni ïnänite ïinque apæ̈nedinque Itota tömengä nänö në ëmïñæ̈näni ïnänite wæætë apæ̈necantapa. \p —Ïincayæ̈ ate mïnitö, Waocä në ëñagaingä ingante adoönæque incæ aïnëmönipa, ante wæcæmïnimpa. Wæmïni incæte adämaï incæmïnimpa. \v 23 Wadäni mïnitö ïmïnite, “Ïñömö ongongä tamëñedäni,” äninque ayæ̈, “Wayömö ongongä tamëñedäni,” äñönäni mïnitö acæ godämaï ïedäni. Tömënäni mïñæ̈ edæ godämaï ïmäewedäni. \v 24 Botö ponguïönæ ïinque bayonte botö ïñömö edæ Waobo në ëñagaïmo inte edæ ñäö æ̈matæ̈ æ̈matæ̈ näinte baï ëmöninque edæ edonque pönï ponte a ongoncæboimpa. \v 25 Incæte botö ñöwo guiquënë täno nanguï ämogate wæwencæboimpa. Ayæ̈ ñöwodäni ïñömö botö ïmote edæ Baa äninque wido cæcædänimpa, ante Itota apæ̈necantapa. \p \v 26 “Botö Waobo në ëñagaïmo inte botö ponguïönæ ïinque bayedë guiquënë Nöwee wodi Docä näni angaingä nänö quëwëñedë dodäni näni quëwengaï baï adobaï edæ quëwenguïnäni ïnänipa. \v 27 Docä Nöwee wodi ñæ̈næ̈ wipoboga oncö baï mæ̈nöninque tömengä nänö guiiganca tömënäni önonque cænte bete monte quëwengadänimpa. Monguïna, ante ñänonte quëwengadänimpa. Mänïñedë edæ tömënäni näni capo bedö wænguinque edæ æpæ̈ do angatimpa. \v 28 Dooto wodi nänö quëwengaïñedë dodäni adobaï cænte bete quëwengadänimpa. Në mänäni godongadänimpa. Æ̈ïnënäni wæætë godonte ængadänimpa. Minte pæcæ̈impa, ante cædinque onconcoo mæ̈nonte quëwengadänimpa. \v 29 Incæte Dooto wodi Todömä ïñömö quëwente nänö tao gogaïönæ ïñonte gonga tönö atopodemö nanguï ocoi bæcomö cöönæ cæ baï wææ̈ninque mäo bæco ïninque mänïñömö quëwënäni tömänäni gonte wængadänimpa. \v 30 Botö Waobo ëñagaïmo inte edonque botö a ongöñedë mänïnö näni bæco gonte wængaï baï adobaï bacæ̈impa, ante ämo ëñëmaïmïnipa,” ante Itota angacäimpa. \p \v 31 Ayæ̈ godömenque apæ̈nedinque, “Mänïönæ ïñonte mïnitö oncömanca ongöninque, Botö mäincoo, ante oncönë wæi guiidinque æ̈nämaï inte wodii wïnömäewedäni. Ayæ̈ gönea cædinque mäincoo ante oncönë ocæ̈ ëmænte æncæ pönämaï ïmäewedäni. \v 32 Ïñæmpa, Dooto nänöogængä wodi æbänö dadi ëmænte adinque edæ gonte wængacäï, ante pönëmïniyaa. \v 33 Inguipogaque cöwë quëwencæboimpa, ante në pönengä ïñömö tömengä ïñömö edæ quëwënämaï incæcäimpa. Wæætë edæ inguipoga mönö guëmante quëwenguïmämo ante në wædämaï ingä guiquënë tömengä ïñömö edæ cöwë wæ̈nämaï quëwencæcäimpa, ante ämo ëñëmaïmïnipa,” ante Itota apæ̈negacäimpa. \p \v 34 Ayæ̈, “Mänïñedë woyowotæ̈ ï ïninque mënaa äñömonque öñöna adocanque ingante bæi ongonte goyönäni adocanque ingante ëmö cæte godäni a ongoncæcäimpa. \v 35 Ayæ̈ onquiyæ̈na cænguï ante guëa dicaca dacæ dacæ cæte godö wëñöna adocanque ingante bæi ongonte goyönäni adocanque ingante ëmö cæte godäni a ongoncæcäimpa.” \v 36 “Ayæ̈ onguïñæ̈na gönea guëa cæyöna adocanque ingante bæi ongonte goyönäni adocanque ëmö cæte godäni a ongoncæcäimpa.” \p \v 37 Ante apæ̈necä ëñente wædinque tömënäni wæætë, \p —Awënë, bitö änö æyömönö incæ mänömaï baquïï. \p Äñönänite, \p —Baö æyömömë wænte öñöñömonte abadæidi wë ongonte edæ do godongämæ̈ pönäni baï waodäni, Mönitö Awënë pongampa, ante do ëñëninque godongämæ̈ poncædänimpa, ante Itota apæ̈negacäimpa. \c 18 \s1 Në apænte änongä tönö owæmpoingä æbänö cædaï, ante \p \v 1 Ayæ̈ tömengä mïñæ̈ në godäni cöwë Wængonguï ingante apæ̈nedinque wæntæte badämaï incædänimpa, ante cædinque Itota inguipoga quëwënäni näni cæïnö ante odömonte apæ̈negacäimpa. \v 2 “Wayömö näni quëwëñömö adocanque waodäni näni në apænte änongä inte quëwënongäimpa. Wængonguï ingante guïñënämaï ïnongä inte tömengä ïñömö, Waodäni æbänö änänii, ante wædämaï ïnongäimpa. \v 3 Adoyömö tömënäni quëwëñömö onquiyængä adocanque owæmpoingä inte në wædongä inte quëwënongäimpa. Tömengä guiquënë mäningä në apænte adongä weca wæætë wæætë pöninque, Botö ïmote adocanque në pïingä ïñongante bitö ämi ëñente wæætë nö cæcæcäimpa. \v 4 Ante ancaa pöninque änä ëñente wædinque në apænte änongä ïñömö edæ cöwë Baa Baa angä. Incæte ayæ̈ ate nämäneque tededinque tömengä, ‘Onquiyængä ïñömö ancaa angä awædö, äninque, Wængonguï ingante guïñënämaï ïmo inte botö, Waodäni æbänö änänii, ante wædämaï ïmo incæte, \v 5 mäningä owæmpoingä pö pö cæcä wædinque botö, Ancaa ponte angä wæcæ wæ, ante wæætë tömengä ingante waa cæcæboimpa. Tömengä ingante në pïingä ingante botö, Nö cæe, ante wææ ämo wæcæcäimpa.’ Äninque në Baa äningä incæte owæmpoingä beyæ̈ do waa cæcampa. Mäninque ante odömömopa.” \p \v 6 Ante odömonte apæ̈nedinque mönö Awënë ïñömö godömenque apæ̈necantapa. “Në apænte angä ïñömö wïwa cæcä incæte, Tömengä æbänö apæ̈necää, ante mïnitö ëñente pönëmäewedäni. \v 7 Wængonguï nänö në apænte ængaïmïni inte mïnitö itædë woyowotæ̈ wæætë wæætë aa pe aa pe cæyömïni Wængonguï edæ ædö cæte Baa anguingää. Wææ ämi ate nö cæcædänimpa, ante äñömïnite tömengä ïñömö edæ, Ïincayæ̈ ate cæcæboimpa, ante ædö cæte anguingää. \v 8 Wæætë quingæ̈ edæ do cæcæcäimpa. Në pïinte cædïnäni ïñönänite Wængonguï wææ angä ate tömënäni mïnitö ïmïnite wæætë nö cæcædänimpa, ante ämo ëñëmaïmïnipa. Incæte Wao Wëmo ëñagaïmo inte botö ponte ayömo wede pönënäni wabänö inguipoga mæ̈ ongönäni aquïmoo, ante wæbopa,” ante Itota angacäimpa. \s1 Paditeo tönö awënë beyæ̈ në æ̈nongä æbänö cæda, ante \p \v 9 Ayæ̈ pancadäniya, Wadäni önönänique ïñönäni mönonque nö cæmö ïmompa, ante pönëwëninque wadäni ïnänite pïinte adänipa. Mänömaïnö ante në änewënäni ïnänite Itota, Wængonguï ingante æbänö apæ̈nequïï, ante ëñencædänimpa, ante ïmæca quëwëna näna apæ̈neïnö ante odömöninque apæ̈necantapa. \v 10 “Waoda mënaa Paditeo tönö odömäno awënë beyæ̈ në æ̈wengä ïñömö Wængonguï ingante apæ̈necæte ante Wængonguï oncö ñæ̈næncö yabæcönë æi guiidatapa. \v 11 Paditeo ïñömö adiyæ̈ gongæ̈ninque nämä incæ apæ̈nedinque, ‘Wængonguï ëñëmi. Wadäni baï wïï ïmopa. Botö ïñömö godömenque waëmö ïmopa, ante todinque botö mänömaï beyæ̈ bitö ïmite waa ate apæ̈nebopa, änewengampa. Edæ wadäni guiquënë wacä quï ö æ̈nänipa. Wadäni ïnänite wïwa cædänipa. Tömënäni nänöogængä ïnämaï ïñongante godö guëa mönänipa. Botö ïñömö mänïnäni baï ïnämaï ïnömo inte botö mänïñömö ongongä odömäno awënë beyæ̈ në æ̈wengä baï wïï ïmopa, ante adinque botö Wængonguï bitö ïmite waa ate pönëninque apæ̈nebopa. \v 12 Botö ïñömö, mëönaa go mëönaa ïñonte, mëönaa go mëönaa ïñonte bitö ïmite apæ̈necæte ante cæ̈nämaï quëwëmopa. Ayæ̈ botö æ̈nincoo tömancoo ate adinque botö önompo tipæmpoga mänimpocoo mæ̈ ongöñoncoo adocooque æ̈ninque, Wængonguï quï, ante cöwë pædæ pönömo ae,’ ante apæ̈newengampa.” \p \v 13 “Odömäno awënë beyæ̈ në æ̈nongä guiquënë guingo imöninque nämä tæi tæi yatawëninque, ‘Wængonguï ëñëmi, botö në wïwa cæbo adinque bitö waadete pönö pïïnämaï incæbiimpa, ämopa,’ angä. Mäninque angampa. \v 14 Mänömaïnö ante odömoncæte ante apæ̈nedinque Itota, Ñöwo ämo ëñëedäni, angantapa. Ïingä awënë beyæ̈ në æ̈wengä mänömaï äñongante Wængonguï do, Botö ayömo bitö nö cæbi babipa, ante godö badongä ate tömengä edæ nö pönënongä inte tömengä oncönë gocampa. Wæætë Paditeo, Nämanque waëmö ïmopa, ante në änewëningä ingante Wængonguï, Nö cæbi bacæbiimpa, ante godö badönämaï incæcäimpa, ante ämo ëñëmaïmïnipa. Edæ, Nämanque waa cæbo ïmopa, ante në ængö cæcä guiquënë edæ wææntodonte baï inte wæcæcäimpa. Wæætë, Nämanque wënæ wënæ cæbo ïmopa, ante në apæ̈necä guiquënë edæ ængö cæte baï inte tocæcäimpa,” ante Itota apæ̈negacäimpa. \s1 Wëñæ̈näni ïnänite gampo cæcadinque Itota waa apæ̈necä \r (Mäateo 19.13-15; Mäadoco 10.13-16) \p \v 15 Ayæ̈ ate wadäni, Wëñæ̈näni ïnänite Itota pönö gampo cæcadinque waa apæ̈necæcäimpa, ante cædinque tömengä weca guiyänäni ïnänite ænte pö ænte pö cædäni adinque tömengä mïñæ̈ në godäni guiquënë, Ænte pönämaï ïedäni, ante Baa änäni. \v 16 Adinque Itota wæætë wëñæ̈näni ïnänite aa pecä pöñönäni tömengä mïñæ̈ në godäni ïnänite apæ̈necantapa. \p —Wëñæ̈näni ïnänite botö weca ee amïni poncædänimpa. Ïñæmpa mänïnäni näni pönënö baï adobaï pönënäni inte edæ Wængonguï Awënë Odeye nempo do quëwënäni ïnänipa. Ïninque mïnitö ïñömö wëñæ̈näni ïnänite Baa änämaï ïedäni. \v 17 Edæ näwangä apæ̈nebo ëñëedäni. Wëñængä do pönengä inte Ao angä ingä baï Wængonguï Awënë Odeye ingante do pönëninque në Ao änäni ïñömö tömënänique tömengä nempo guiidinque quëwënänipa. Wadäni guiquënë Wængonguï Awënë Odeye ingante Baa ante pönënämaï ïnäni guiquënë tömënäni ædö cæte tömengä nempo guiidinque quëwenguïnänii, ante Itota apæ̈negacäimpa. \s1 Mäincoo nanguï ëacä inte Itota weca ponte apæ̈necampa \r (Mäateo 19.16-30; Mäadoco 10.17-31) \p \v 18 Mänïñedë Itota ingante wacä awënë angantapa. \p —Awënë në waa Odömömi apæ̈nebi ëñëmoe. Botö æbänö cædinque wæ̈nämaï wantæpiyæ̈ quëwëmaïmoo. \p \v 19 Äñongante Itota tömengä ingante, \p —Wængonguï adocanque në waa cæcä ïñongante bitö botö ïmote, Në waa cæbi ïmipa, ämii. \v 20 Äninque Itota godömenque apæ̈necantapa. Ïïmaï cæedäni, ante Wængonguï nänö wææ angaïnö ante bitö tömëmi edæ do ëñëmipa. “Bitö nänöogængä ïnämaï ïñongante bitö godö guëa mönämaï ïe. Wacä ingante godö wæ̈nönämaï ïe. Wacä quï adinque awëmö æ̈nämaï ïe. Wacä wënæ wënæ cæcä atabopa, ante godö babæ wapiticæ̈ änämaï ïe. Wæmpocä ingante wäänä ïnante waa adinque tömëna ïnate godö waadete cæe,” ante wææ yewæ̈mongacäimpa, ante bitö edæ do ëñëmipa, angantapa. \p \v 21 Ante apæ̈necä ëñëninque mäningä awënë wæætë, \p —Botö mänïnö bitö änö baï tömänö ante ëñente cædinque pægaboï ae. \p \v 22 Ante apæ̈necä ëñëninque Itota wæætë, \p —Adodeque ayæ̈ ëñente cæquënëmi ïmipa, ante ämo ëñëe. Öönædë bitö waëmoncoo ænguinque edæ ïmæca bitö mänincoo tömancoo godonte æ̈ninque bitö æ̈ninta wæætë ömæpodäni inte wædäni ïnänite tömanta godömi æncædänimpa. Ayæ̈ edæ botö ïmote tee empote pöe. \p \v 23 Angä ëñente wædinque tömengä mäincoo nanguï ëadongä inte mänincoo beyænque ante pönëninque mäningä awënë ïñömö wæwente bacantapa. \v 24 Ïninque Itota tömengä ingante gomö adinque, \p —Wængonguï Awënë Odeye nempo guiite quëwencæte ante cædinque waodäni ömæpodäni inte botö mïñæ̈ pönänipa. Mäincoo nanguï ëacä guiquënë æbänö cæte ömæpocä inte botö mïñæ̈ ponte guiite quëwenguingää, angantapa. \v 25 Cämeyo ïñömö guiyangä ingampa diyæ̈ daagö guiyampite pædæ tacää. Ïninque cämeyo pædæ tadämaï ingä baï në ëacä ïñömö adobaï ingampa. Tömengä nämä ayongä ñæ̈nængä ïnongä inte edæ æbänö cæte Wængonguï Awënë Odeye nempo do wäänë guiite quëwenguingää. \p \v 26 Mänömaïnö ante Itota apæ̈necä ëñëninque në ëñënäni wæætë, \p —Ïñæmpa mänömaï ï ïninque æcänö wäänë guiite quëwenguingää. \p \v 27 Ante wæyönänite, \p —Waomïni mïni, Ædö cæte cæquïï, ante mïni wædö incæ Wængonguï ïñömö do cæcampa, ante Itota apæ̈necä. \p \v 28 Ëñente wædinque Pegodo, \p —Awënë ëñëmi. Mönitö ëadincoo owæ̈ caate bitö mïñæ̈ tee empo pömöni abipa. \p \v 29 Äñongante Itota tömënäni ïnänite wæætë, \p —Mïnitö näwangä oncodo tao godinque mïnitö nänöogængä ingante mïnitö tönïñadäni ïnänite wæmpoda ïnate wëñæ̈näni ïnänite ëmö cæte botö mïñæ̈ pömïnitapa. Ïninque ïïmaï ante näwangä ämopa. Æcänö Wængonguï Awënë Odeye beyænque botö mïñæ̈ mänömaï pöna ïñömö, \v 30 tömengä ïñömö inguipoga quëwëninque nänö ëmö cædincoo adopocoo æ̈ninque ayæ̈ wæætë godömenque nanguï æncæcäimpa. Ayæ̈ ïincayæ̈ ate öönædë godinque edæ tömengä cöwë wantæpiyæ̈ wæ̈nämaï quëwencæcäimpa, ante ämo ëñëmaïmïnipa, angacäimpa. \s1 Itota, Wæncæboimpa, ante wæætë adodö ante apæ̈necä \r (Mäateo 20.17-19; Mäadoco 10.32-34) \p \v 31 Äninque tömengä mïñæ̈, Dote, ante näni gocabo ïnänite Itota nänënë ænte mäocä goyönäni ïïmaï ante apæ̈necantapa. “Ñöwo ïñömö mönö edæ Eedotadëë ïñömö æicæ̈impa. Wængonguï beyæ̈ në apæ̈negaïnäni ïïmaïnö ante yewæ̈möninque, Në Waocä ïincayæ̈ ate ëñate pæcä adinque tömengä ingante æbänö cæquïnänii, ante yewæ̈mongadänimpa. Ñöwo mönö Eedotadëë ïñömö æi pö gongæ̈mö ate edæ mänïnö dodäni näni angaïnö baï edæ do ïinque bacæ̈impa. \v 32 Botö edæ mänïmodö ëñagaïmo ïñömote oodeoidi botö ïmote ö æ̈ninque wadäni ïnänite pædæ mäo godönäni ö æ̈ninque tömënäni wæætë tawïmæ̈ botonga towæ tänongadinque botö ïmote badete todinque pïïninque wïwa anguïnäni ïnänipa. \v 33 Ayæ̈ æ̈montaimenca tæi tæi pänäni ämogate wæyömote botö ïmote godömenque wæ̈nönäni wæncæboimpa. Wæætë mëönaa go adoönæque ïñonte edæ botö do wæ̈nïmo inte edæ ñäni ömæ̈monte wæætë quëwencæboimpa,” angantapa. \p \v 34 Tömengä mïñæ̈ në godäni ïñömö mänïnö, Tömengä æbänö bate wæquingää, ante adodeque incæ edæ ëñënämaï ingadänimpa. Tömengä nänö apæ̈nedö edæ wë wodonte baï ïñonte tömënäni önömoncaque ëñëninque, Æbänö ante apæ̈necää, ante wïï edonque ëñënänitapa. \s1 Itota angä ate babetamongä ïningä incæ do waa acampa \r (Mäateo 20.29-34; Mäadoco 10.46-52) \p \v 35 Itota mänïnö godinque Eedicoo ïñömö obo pöñongä onguïñængä babetamö inte në wædongä inte taadö wedeca, Pönömi æ̈moe, ante änecönongäimpa. \v 36 Nanguï ïnäni cægönäni ëñëninque babetamongä ïñömö, Quïnante cægönänii, ante wæyongante, \v 37 Itota Näatadeta quëwëningä inte edæ ñöwo wodo tebæ̈ gocampa, ante apæ̈nedäni. \v 38 Ëñëninque tömengä ïñömö aa pedinque, \p —Itota ëñëmi. Bitö Awënë Dabii wodi pæ̈ïmi ïnömi inte botö wædö ante edæ ñöwo waadete pönö waa cæe. \p \v 39 Äñongante täno godäni wæætë tömengä ingante, Apocæ̈në inguënë änewëë, ante wææ äñönäni tömengä godömenque nanguï äninque, \p —Awënë Dabii pæ̈ïmi ïnömi inte edæ botö wædö ante pönö waadete waa cæe, ante wæcä. \p \v 40 Wædinque Itota næ̈ gongæ̈ninque, Tömengä ingante ænte mämömïni pongäedäni. Angä obo ænte mämönäni pöñongante Itota, \p \v 41 —Æbänö ante ämii. Bitö beyæ̈ quïnö cæquïmoo. \p Äñongante, \p —Awënë, wëënë botö ëmongaï baï cæbi acæboimpa. \p \v 42 Angä ëñëninque Itota wæætë, \p —Wëënë bitö ëmongaï baï abäwe. Edæ wede pönëmi inte edæ waa bamömipa. \p \v 43 Ante nänö äñedë në babetamöningä do waa bamöninque Itota mïñæ̈ godinque Wængonguï ingante, Bitö ñäö apäite baï ëmömi inte edæ waa cæbi æ̈mopa, ante togacäimpa. Mänömaï cæcä adinque tömänäni adobaï Wængonguï ingante waa adinque, Bitö ñäö baï ëmömi inte waa cæbipa, ante togadänimpa. \c 19 \s1 Itota tönö Taqueo \p \v 1 Itota mänïï Eedicoo pöninque tæcæ wodo tebæ̈ gocä ingantapa. \v 2 Mänïñömö adocanque Taqueo näni änongä ïñömö tömengä odömäno awënë beyæ̈ në æ̈näni awënë ïnongä inte nanguï mäincoo ëadongä ïnongäimpa. \v 3 Tömengä ñöwo, Itota æcänö ingää, ante acæte ante ponte ayongä wadäni nanguï ïnäni wææ ongönäni adinque, Botö ocäa pönï ïnömo inte edæ Itota ingante ædö cæte aquïmoo, ante wæcantapa. \v 4 Adämaï inte wæyongante wadäni, Itota ïïnö gämæ̈nö pö wodo tebæ̈ goquingä, ante tededäni ëñëninque tömengä Itota ingante acæte ante pogodo täno gote awäa ticämodöwäa näni äwäa daëwa æi næ̈ gongænte a ongongantapa. \v 5 Itota obo pöninque æ̈mö ayongä Taqueo a ongongä adinque tömengä ingante, \p —Taqueo, quingæ̈ wææ̈e. Ñöwoönæ edæ pö bitö oncönë ëñaquënëmo ïmopa. \p \v 6 Angä ëñëninque Taqueo quingæ̈ wææ̈ ti wææ̈ninque, Ao, botö oncönë waa poncæbiimpa, ante watapæ̈ todinque edæ tömengä oncönë mämongä pongacäimpa. \v 7 Itota mänömaï cæcä adinque wadäni, Æ në wïwa cæcä weca Itota quïmæ̈ ëñacæ gocää, ante tömänäni pïinte tedegadänimpa. \v 8 Taqueo ïñömö edæ tömënäni ayönäni ængæ̈ gantite adiyæ̈ ongöninque mönö Awënë ingante, \p —Awënë ëñëmi. Botö mäincoo tæcæguedencoo pä cædinque ömæpodäni inte wæwënäni ïnänite ñöwo godömo æ̈näni ae. Ayæ̈ botö wacä quï ante babæ äninque ö æ̈mo wæcä ïninque wëënëñedë botö ö æ̈nincoo adopocoo baï incæ godömenque mempoga go mempoga godömo æncæcäimpa. \p \v 9 Ante apæ̈necä ëñëninque Itota wadäni ïnänite apæ̈nedinque, \p —Taqueo adobaï Abadäö wodi pæ̈ingä ïñongante botö në æ̈mo ïnömo inte tömengä oncönë näni owocabo quëwencædänimpa, ante ñöwoönæ pontabopa. \v 10 Botö Waobo ëñagaïmo ïñömö æ̈mo beyænque quëwencædänimpa, ante cædinque wë womonte baï ïnäni ïnänite diqui diqui mincæ pontabopa, ante Itota apæ̈negacäimpa. \s1 Mïnata näni godonte æ̈inta ante odömongampa \r (Mäateo 25.14-30) \p \v 11 Mänömaï apæ̈necä ëñënäni inte tömënäni, Itota Eedotadëë obo pongampa, ante adinque, Wængonguï Awënë Odeye nempo mönö oo pönï quëwenguinque impa, ante pönente edæ oda cædänitapa. Ïninque Itota, Wængonguï Awënë æbänö cæquingää, ante ëñencædänimpa, ante ïmæca quëwënäni näni cæïnö ante odömöninque apæ̈necantapa. \p \v 12 Ïïmaïnö ante apæ̈necantapa. “Waocä adocanque awënë odeye pæ̈ingä ïnongä inte, Botö gobæ wabæca gote ïmæca pancabaa awënë odeye bate pömoedäni. \v 13 Äninque tömengä ingante në cædäni diete ganca ïnäni ïnänite äñete pönäni ate tömengä oodo mïnata näni äinta wantæpiyæ̈ cæte näni æ̈inta incæ æ̈ninque adocanque ingante adotaque pædæ wacä ingante adotaque pædæ godöninque tömänäni ïnänite godongä adopota adopota æ̈nänipa. ‘Mïnitö mäninta æ̈ninque godonte æ̈ï godonte æ̈ï cædinque, Yebængæ̈impa, ante botö gote pompoga cæedäni.’ \v 14 Ante wadæ gocä adinque tömengä nempo quëwënäni guiquënë tömengä ingante pïinte cædinque pancadäniya ïnänite äninque, Mïnitö tömengä mïñæ̈ godinque awënëidi ïnänite gode äninque, Mäningä ïñömö wïï mönitö awënë odeye bacæcäimpa, ante wææ ämïni ëñencædänimpa, ante da godönäni godänitapa,” ante apæ̈nedinque Itota ayæ̈ godömenque apæ̈necantapa. \p \v 15 “Incæte awënëidi do änäni ate awënë odeye badinque tömengä ömæ pongantapa. Pöninque tömengä, Botö beyæ̈ në cædäni ïñömö godonte æ̈ï godonte æ̈ï cædinque æbänö godömenque nanguï edæ ænte mänänii, ante acæte ante cædinque, Botö oodo mïnata në æ̈nïnäni ïnänite äñete pöedäni, angä. \v 16 Äñete pönäni ate tömengä weca täno pöningä ïñömö, ‘Awënë ëñëmi. Bitö oodo mïnata adotaque incæ önompo tipæmpoga mänimpota edæ ñöwo yebænte bapa.’ \v 17 Ante apæ̈necä ëñëninque tömengä ingante, ‘Botö ïmote në cæbi ïmi waa cæbi æ̈mopa. Wædænque incæ æ̈nïmi inte bitö ædæmö aate cæbipa, ante adinque botö önompo tipæmpoga näni quëwëñömö quëwënäni ïñönänite bitö nempo pönömo æ̈ninque në ämi inte aabi æ̈moe.’ \v 18 Ante tömënäni awënë angä ate ayængä pöninque, ‘Awënë ëñëmi. Bitö oodo mïnata adotaque incæ önompo æ̈mæmpoque mänimpota ñöwo yebænte bapa.’ \v 19 Ante apæ̈necä ëñëninque tömengä ingante adobaï apæ̈nedinque, ‘Önompo æ̈mæmpoque näni quëwëñömö quëwënäni ïñönänite botö bitö nempo godömo ænte aabi æ̈moe,’ angantapa,” ante Itota apæ̈necantapa. \p \v 20 Ayæ̈ godömenque apæ̈nedinque Itota, “Awënë angä ate tömangä guiquënë pöninque, ‘Awënë ëñëmi, tömëmi mïnata æ̈e. Botö weocodë ædæmö wïni caadinque wææ aate mantabopa. \v 21 Äninque, Bitö wïï bitö ñönönï incæ wacä ñönönï incæ ö ænte mämi awædö. Ayæ̈ wïï bitö mïmi pæ incæ wacä mingä pædï incæ tä pebi ïmipa, ante pönente wædinque cætabopa. Bitö tæ̈ëmö ïnömi ïmipa, ante guïñente wædinque botö oodo mïnata botö æ̈ninta wïni caapote weocodë ædæmö wææ aabo ae.’ \v 22 Äñongante tömengä awënë ïñömö, ‘Ïñæmpa bitö në wïwa cæbi ïmi nämä bitö tededö beyænque bitö ïmite apænte ancæboimpa. Botö tæ̈ëmö ïmo inte wïï botö ñönönï incæ wacä ñönönï incæ ö æ̈mopa. Wïï botö mïmo pædï incæ wacä mingä pædï incæ edæ do tä pebo ïmopa. Mänömaï impa, ante bitö dicæ ëñënämaï ïmitawogaa. \v 23 Do ëñënïmi inte bitö ëñente edæ cæquënëmi ïmitapa töö. Botö oodo mïnata godonte æ̈inta æ̈ninque edæ në godonte æ̈näni weca baanco weca quïnante wïï guidonte æ̈mitawo. Mänömaï cæbi baï botö ocæ̈ ëmænte pöninque edæ botö quï do æ̈ninque wadäni näni guidöninta tönö edæ do æncædömoimpa töö,’ angampa.” \p \v 24 “Äninque godongämæ̈ ongönäni ïnänite awënë apæ̈necantapa. ‘Mïnitö ñöwo ïingä mïnata nänö næ̈æ̈ninta ö æ̈ninque edæ mïnata önompo tipæmpoga në næ̈ængä ingante pædæ godömïni æncæcäimpa.’ \v 25 Angä ëñëninque tömënäni, ‘Awënë ïñæmpa, ïingä diete ganca mïnata do mangä apa ämii.’ \v 26 Ante wæyönäni awënë wæætë, ‘Ïñæmpa në ëadäni ïnänite tömänäni ïnänite godömenque godonte ingæ̈impa. Wæætë edæ ëadämaï inte ömæpocä ingä guiquënë tömengä nänö ëadincoo wædænque pönï ï incæte edæ ö ænte dæ ba wæcæcäimpa. Ante apæ̈nebo ëñëmaïmïnipa. \v 27 Ayæ̈ botö ïmote në pïïnäni guiquënë botö ïmotedö ante apæ̈nedinque, Bitö wïï mönitö awënë odeye bacæcäimpa, ante në Baa änäni guiquënë, tömënäni ïnänite botö weca ænte pöninque botö ayömo wæ̈nömïni wæncædänimpa, ämopa,’ awënë angantapa. Mäninque ante odömonte apæ̈nebopa,” ante Itota apæ̈negacäimpa. \s1 Eedotadëë ïñömö Itota pongampa \r (Mäateo 21.1-11; Mäadoco 11.1-11; Wäö 12.12-19) \p \v 28 Mäninganca apæ̈nedinque Itota Eedotadëë æicæte ante täno gocantapa. \v 29 Godinque Odibowænquidi näni anquidi ontacamö goïnö Betapaguee näni quëwëñömö obo pöninque Betänia ganca pöninque Itota tömengä mïñæ̈ në goda mënaa ïnate da godöninque, \v 30 ïïmaï angantapa. \p —Mänïï näni quëwëñömö ongö amïna. Tömëñömö go guiite ayömïna bodo wë picængä incæ waocä ingante mongæ̈nämaï ïningä inte ñäni ñæ̈ingä a ongongä acæmïnaimpa. Adinque ñï cæyænte ænte pöeda. \v 31 Ayæ̈ wacä mïnatö ïmïnate, Quïnante ñï cæyæ̈mïnaa, ante wææ angä ïninque mïnatö wæætë, Mönö Awënë nänö ænguënënö ante æ̈mönapa, ante apæ̈needa, angantapa. \p \v 32 Tömengä nänö në da godöna wadæ gote ayöna Itota nänö änï baï bodo wë a ongö. \v 33 Adinque ñï cæyæ̈ñöna bodo wë në ëadäni tömëna ïnate, \p —Bodo wë quïmæ̈ ñï cæyæ̈wëmïnaa. \p \v 34 Wææ äñönänite tömëna wæætë, \p —Mönö Awënë nänö ænguënënö ante æ̈mönapa. \p \v 35 Ante äna ëñëninque Ao änäni ïninque awæ̈ ñä cæyæ̈ñömö ñï cæyænte bodo ingante töï töï ænte pönatapa. Ayæ̈ ænte pöninque tömëna weocoo yabæcooque æidämæ̈ wo cæyabædinque äna ate Itota wæ̈nömënæca ïnö æi tæ̈ contate gocantapa. \v 36 Bodoga æi tæ̈ contate taadonque goyongä tömengä nänö goquïnö ante waodäni weocoo wææ̈nö bee podöwadänitapa. \v 37 Odibowænquidi wææ̈nömëmö ïñömö pönömenque pöñongante tömengä mïñæ̈ në godäni godongämæ̈ näni poncabo tömänäni ïñontobæ̈ nanguï todinque ogæ̈ tededänitapa. Itota bamönengæ̈ nanguï cæcä atamönipa, ante näni adïnö ante pönëninque Wængonguï ingante waa ate apæ̈nedänitapa. \p \v 38 —Möni quëwenguinque impa, ante, Badogaa, ante tomönipa. Awënë Wængonguï ëmöwo beyænque pömi ïninque bitö toquinque edæ Wængonguï bitö ïmite waa cæcæcäimpa. Öönædë në quëwengä pönö piyæ̈në cæcänö anguënë. Æibæ pönï quëwënongä ïñömö ñäö baï ëmongänö anguënë. \v 39 Ante nanguï ïnäni godongämæ̈ godinque ämotamïni ante baï äñönäni pancadäniya Paditeoidi ïnönäni inte Itota ingante, \p —Në Odömömi ëñëmi. Bitö mïñæ̈ në godäni ïnänite wææ ämi apocæ̈në ïnänie. \p \v 40 Äñönänite tömengä wæætë, \p —Mïnitö ïmïnite näwangä ämopa. Waodäni pæ wëënedäni ïninque dicacoo incæ botö ïmote waa ate baï edæ yedæ ämaïnänipa, ante Itota apæ̈negacäimpa. \p \v 41 Ayæ̈ pönömenque pöninque Eedotadëë gomö adinque Itota mänïñömö quëwënäni ïnänite ante pönëninque Ca ca wædinque, \v 42 ïïmaï angantapa. “Mïnitö ïñömö edæ ñöwoönæ mïni gänë pönenguinque botö ïmote edonque pönï adinque Ao ämïni baï waa incædönimpa. Incæte mïnitö, Æbänö cæte gänë pönenguïmöö, ante edæ wë wodonte baï ï ïninque mïnitö adämaï ïmïnipa. \v 43 Ïincayæ̈ ate mïnitö ïmïnite në pïïnäni incæ mïnitö wææ cæinca gäänë pönö tee mongate godämæ̈ wææ ongönäni adinque mïnitö edæ ædö cæte tao wodii wïnonguïmïnii. \v 44 Botö mïnitö weca pömo incæte mïnitö awincaque adinque, Wængonguï ñöwoönæ ponte æncæcäimpa, ante dicæ amïniyaa. Mänömaï beyænque në pïïnäni ïñömö mïnitö ïmïnite bæ tadäni tæ̈ go wææ̈ñömïnite wæ̈nönäni wæncæmïnimpa. Ayæ̈ wëñæ̈näni wææ cæte ïñömö quëwëñönänite tömënäni ïnänite edæ wæ̈nönäni wæncædänimpa. Dica mïni mæ̈nongainca incæ bæ tadäni ate dica adocaque incæ wæ̈nömënæca ïnö ongönämaï ingæ̈impa,” ante Itota apæ̈negacäimpa. \s1 Wængonguï oncö tæiyæ̈ waëmö bacæ̈impa, ante cæcampa \r (Mäateo 21.12-17; Mäadoco 11.15-19; Wäö 2.13-22) \p \v 45 Ayæ̈ Wængonguï oncö ñæ̈næncönë yabæcönë go guiidinque Itota mänïñömö në godonte æncæte ante në mänäni ïnänite da tadongä tao goyönänite, \v 46 Ayæ̈ tömënäni ïnänite angantapa. \p —Wængonguï beyæ̈ ïïmaïnö ante yewæ̈mongatimpa. “Waodäni botö oncönë pö guiidinque botö ïmote apæ̈necædänimpa,” ante Wængonguï angä incæte mïnitö wënæ wënæ cæmïni beyænque Wængonguï oncö incæ në awëmö ö æ̈näni näni womöincönë baï wentamö bapa töö. \p \v 47 Ayæ̈ ïïmö ïñö ïïmö ïñö Wængonguï oncö ñæ̈næncönë yabæcönë go guiidinque Itota odömonte apæ̈necä ëñënänitapa. Mänïñömö, Wængonguï quï, ante në godönäni ñæ̈næ̈näni tönö në odömönäni tönö tömënäni awënëidi guiquënë, Itota ingante wæ̈nonte wido cæcæ̈impa, ante ancaa cæyönäni, \v 48 wadäni tömänäni, Tömengä æbänö odömongää, ante ëñëë cönäni adinque awënëidi wæætë, Tömengä ingante mönö ædö cæte wido cæquïï, ante wædinque ñimpo cægadänimpa. \c 20 \s1 Awënë ïmipa, ante æcänö änaï, ante Itota ingante änänipa \r (Mäateo 21.23-27; Mäadoco 11.27-33) \p \v 1 Ïincayæ̈ ate Itota Wængonguï oncö ñæ̈næncönë yabæcönë go guiite waodäni ïnänite odömonte apæ̈nedinque Wængonguï Awënë ingantedö ante watapæ̈ apæ̈necä ëñënänitapa. Apæ̈necä ëñëñönäni, Wængonguï quï, ante në godönäni ñæ̈næ̈näni tönö në odömönäni ïñömö në aadäni näni Picæncabo tönö tömengä weca ponte änänitapa. \v 2 Ponte apæ̈nedinque, \p —Æcänö në angä inte bitö ïmite angä cæbii. Bitö ïmite æcänö, Në ämi babipa, äna ëñëninque cæbii. \p \v 3 Ante äñönänite Itota, \p —Botö wæætë mïnitö ïmïnite ämo ëñente apæ̈nemïni ëñëmoedäni. \v 4 Wäö wodi ïñömö quïnante æpæ̈në guidongantawo, ante pönëmïni. Öönædë në owocä angä ëñente cæcantawoo. Waodänique änäni ëñente cæcantawoo. Æbänö ante pönëmïnii. Mïnitö wæætë apæ̈nemïni ëñëmoedäni. \p \v 5 Äñongä tömënäni ïñömö näni caboque tededinque, “Ïñæmpa mönö, Wængonguï öönædë ïnö angä Wäö ëñente cæcampa, ämö baï Itota wæætë, ‘Quïnante tömengä ingante pönënämaï ïmïnii,’ ante mönö ïmonte pïincædongäimpa. \v 6 Ayæ̈ wæætë, Waodänique änäni ëñente cægacäimpa, ämo baï godongämæ̈ ongönäni ïñömö, Wængonguï beyæ̈ në apæ̈necä Wäö wodi ingacäimpa, ante në pönënäni inte tömänäni mönö ïmonte dicaca tacadäni wæncædömöimpa.” \p \v 7 Ante pönente wædinque tömënäni wæætë Itota ingante, Wa. Æcämë angä ëñëninque Wäö wodi cægacäï, ante ëñënämaï ïmönipa, änäni. \v 8 Wædinque Itota wæætë, \p —Botö adobaï, Æcänö në angä inte pönö äna ëñëninque botö mänömaï cæboo, ante mïnitö ïmïnite apæ̈nedämaï incæboimpa, angacäimpa. \s1 Në aadäni inguënënäni incæ wïwa cædänipa, ante \r (Mäateo 21.33-44; Mäadoco 12.1-11) \p \v 9 Ayæ̈ godongämæ̈ ongönäni ïnänite Itota, Wængonguï Awënë æbänö cæcää, ante ëñencædänimpa, ante ïmæca quëwënäni näni cæïnö ante odömöninque ïïmaï apæ̈necantapa. “Onguïñængä adocanque yowementacodë minte pæyonte wadäni ömæ wite aate në tä pedäni ïnänite, Botö yowementacodë incæ ömæ wite aaedäni. Aayömïnite botö, Mïnitö quï, ante pancamonga pönömo æncæmïnimpa, angä Ao änäni ate në ëacä ïñömö edæ wantæpiyæ̈ wabæca quëwencæ gocantapa. \v 10 Yowedepo ïinque bayedë në cæcä ingante në ëacä ïñömö, Bitö yowementacodë në aadäni weca godinque pancamonga ämi æ̈ninque botö weca wæætë mämömi æ̈moe, angä. Gote pongä adinque yowementacodë në aadäni guiquënë në æncæ pöningä ingante bæi ongonte tæi tæi päninque da tadönäni ömæpocä inte gocantapa. \v 11 Ayæ̈ wæætë në ëacä ïñömö wacä tömengä ingante në cæcä ingante angä gote pongä adinque yowementacodë në aadäni adobaï tæi tæi pänäni wæyongante, Guingo imonte wæcæcäimpa, ante godö wïwa cædäni wæyongante da tadönäni ömæpocä inte gocampa. \v 12 Ayæ̈ mënaa ïnate da godongä ömæpoda pöna adinque në ëacä ïñömö wacä në cæcä ingante angä gote pöñongante tömënäni godö mæ̈ yete wido cædänitapa,” ante odömöninque Itota godömenque apæ̈necantapa. \p \v 13 “Mänömaï cædänipa, ante ëñente wædinque yowementacodë në ëacä ïñömö, ‘Botö ïñömö æbänö cæquënëmo ïmoo, ante wædinque, Botö edæ ïïmaï cæcæboimpa. Botö wengä onguïñængä botö në waadecä ïñongante da godömo gocæcäimpa. Tömëmo wengä da godömo gocä adinque tömënäni wabänö guïñente wædinque ee abaïnänipa,’ ante pönëninque da godongä. \v 14 Gote dicæ pongä adinque yowementacodë në aadäni guiquënë, ‘Tömengä ingampa. Wæmpocä mäincoo ïnï edæ ïingä ïñömö në ænguingä ingampa cæmöö. Mönö edæ mäo wæ̈nömö wængä ate edæ mönö quï babaimpa.’ \v 15 Änewëninque tömënäni tömengä ingante wææ cæte ïñömö yabæque wido cædinque godömenque wæ̈nönäni wængantapa.” \p Ante Itota, Mäninque ante apæ̈nebopa, ante tömënäni ïnänite angantapa. “Mänömaï cædäni adinque yowementacodë në ëacä ïñömö tömënäni ïnänite æbänö cæquingää, ante pönëmïni. \v 16 Tömengä edæ do pöninque në aaquënënäni ïnänite godö wæ̈nöninque wadäni ïnänite wæætë yowementacodë godongä æ̈ninque në aadäni bacædänimpa.” \p Itota mänömaï angä ëñente wædinque godongämæ̈ ongönäni ïñömö, \p —Mänömaï cædämaï inguënë änewëë, ante wædänitapa. \p \v 17 Ïninque Itota tömënäni ïnänite gomö adinque, \p —Ïñæmpa ëñënämaï cæmïni ïñömïnite Wængonguï pänämaï inguingää, ante pönëmïnitawo. Ïninque mïnitö, Ïïmaï ante quïnante yewæ̈mongatimpa, ante pönëmïni. \q1 “Dica ænte adinque, Wënæ wënæ inca, ante në mæ̈nönäni näni wido cædinca incæ \q1 gomonga waëmonca inca ïninque täno näni ñönöninca bæbængapa do bacapa,” \m ante yewæ̈mongadänimpa. \v 18 Botö ïñömö mänïï dica waëmonca baï ïnömo inte ämo ëñëninque në wæcä ïñömö tömengä ïñömö mänincaa tæ̈ go wææ̈ninque tobænte wæte baï botö önöwa gäänë ædæ wææncæcäimpa. Wæætë æcänö ingante Wængonguï pïinte mänincaca tacacä ïnaa tömengä guiquënë quïëmë baï yaintai baï goquingänö anguënë, ante pönëmïniyaa, ante Itota apæ̈negacäimpa. \p \v 19 Ante në aaquënënäni näni cæïnö ante odömöninque Itota apæ̈necä ëñente wædinque në odömönäni tönö, Wængonguï quï, ante në godönäni ñæ̈næ̈näni ïñömö, Ïñæmpa mönö ïmonte pïinte angä awædö, ante pönënänitapa. Ïninque tömënäni, Mönö ñöwo pönï tömengä ingante bæi ongongæ̈impa, ante cædänitapa. Incæte tæcæ bæi ongoncæ cædinque, Wadäni pïïnäni wæcæ wæ, ante wædinque ee adänitapa. \s1 Tæiyæ̈ Awënë nänö äintamö ante tededänipa \r (Mäateo 22.15-22; Mäadoco 12.13-17) \p \v 20 Ïninque, Mönö Itota ingante bæi ongöninque odömäno gobedönadodo awënë nempo godömö æ̈ninque tömengä wæætë në angä inte edæ Itota ingante apænte ancæcäimpa, ante ñæ̈næ̈näni incæ tömengä ingante cöwä adänitapa. Ayæ̈ wadäni ïnänite äninque, Mïnitö Itota mïñæ̈ tee empote gote nöingä ante baï apæ̈nedinque wæætë babæ cæedäni. Babæ cæmïni beyæ̈ tömengä adodeque incæ wapiticæ̈ tedecä ëñëninque mïnitö ocæ̈ ëmænte ponte apæ̈nemïni ëñencæmönimpa, änäni ëñente godinque ñæ̈næ̈näni näni änïnö baï babæ cædänitapa. \v 21 Ïninque ñæ̈næ̈näni näni në da godönïnäni ïñömö Itota weca pöninque, \p —Awënë në Odömömi ëñëmi. Bitö apæ̈nedö nö impa, ante do ëñëmönipa. Bitö ayömi mönö waocabo adoyömö pönï ïmönipa, ante adinque bitö tömämöni ïmönite adoyömö pönï cæbi æ̈mönipa. Ayæ̈, Wængonguï taadö ante bitö nö pönï odömömi ïmipa, ante ëñëmönipa. \v 22 Ïninque apæ̈nebi ëñëmönii. Odömäno gobiedöno beyæ̈ ante tæiyæ̈ awënë Tetædo tiguitamö nänö änintamö ante æbänö wææ yewæ̈monte ï, ante ëñencæte ante wæmönipa edæ. Godonte edæ waa cæte intawo. Wæætë wënæ wënæ cæte intawo. \p \v 23 Äñönänite Itota ïñömö, Tömënäni wënæ wënæ ancæte ante babæ cædänipa, ante do ëñente wædinque, \p \v 24 —Deënadio tiguitamö odömömïni aboedäni. Æcänö awinca baï yewæ̈monte badonte ï. Æcänö ëmöwo ante yewæ̈monte ongö, ante edæ apæ̈nemïni ëñëmoedäni. \p Äñongante, \p —Awënë Tetædo awinca baï yewæ̈monte badonte impa. Adocä ëmöwo ante yewæ̈monte ongö amönipa. \p \v 25 Ante apæ̈nedäni ëñëninque, \p —Awënë Tetædo quï ï ïninque edæ Tetædo ingante godongæ̈impa. Wæætë Awënë Wængonguï quï ï ïninque Wængonguï ingante godonguï ï apa änewëmïnii. \p \v 26 Ante Itota tömänäni ayönänite nö apæ̈necä ëñente wædinque ñæ̈næ̈näni näni da pönönïnäni wæætë, Mönö ædö cæte pïinguïï, ante guingo imonte wædinque pæ wëënegadänimpa. \s1 Ædö cæte ñäni ömæ̈monguïï, ante wædänipa \r (Mäateo 22.23-33; Mäadoco 12.18-27) \p \v 27 Tadoteoidi në, Waocä wæ̈ninque ñäni ömæ̈mönämaï æ̈mæ̈wo wængampa, ante në änewënäni inte Itota weca pöninque, Möni änö ante apæ̈nebi ëñëmaïmönipa, änänitapa. \p \v 28 —Awënë në Odömömi ëñëmi. Mönö beyæ̈ ante Möitee wodi ïïmaï ante wææ yewæ̈mongacäimpa. Onguïñængä monte ate wëñæ̈ tapæ̈idämaï inte wængä ïninque tömengä tönïñacä incæ owæmpoingä ingante möninque, Botö tönïñacä wodi wënäni wæætë pæcædänimpa, ante tapæ̈icæcäimpa, ante yewæ̈mongacäimpa. \v 29 Ïninque wadäni ïïmaï cædänitapa, ante apæ̈nemöni ëñëe. Edæ önompo æ̈mæmpoque go mengäa näni caipæ̈ ïñönänite bamoncadengä möninque wëñæ̈ tapæ̈idämaï manguïwëninque edæ näñe wængä. \v 30 Ate ayæ̈mengä wææ̈ adocä ingante möninque wëñæ̈ tapæ̈idämaï inte näñe wængä. \v 31 Ayæ̈ wææ̈ wacä möninque adobaï näñe wængä, ayæ̈ wææ̈ wacä möninque näñe wængä, ayæ̈ wææ̈ wacä möninque näñe, ayæ̈ wææ̈ wacä möninque näñe, ayæ̈ wææ̈ wacä möninque näñe wængampa. Önompo æ̈mæmpoque go mënaa ïnäni owæmpoingä ingante möninque edæ wëñæ̈ tapæ̈idämaï inte edæ tömänäni näñe wæ̈näni. \v 32 Ate onquiyængä tömangä näñe wængä. \v 33 Ïninque, Mönö ñäni ömæ̈monguïönæ, ante mïni äönæ ïñonte mäningä owæmpoingä ïñömö æcänö nänöogængä baquingää. Edæ tömengä ingante ïñömö edæ tömänäni manguïwengadänimpa. \p \v 34 Äñönänite Itota, \p —Inguipoga quëwëninque edæ mïni waocabo ïñömö do mömïnipa. Wacä ingante do godö ñänömïni mongampa. \v 35 Wæætë, Mïinguipoga bayonte ïïnänique eyepæ̈ inte ñäni ömæ̈monte öönædë æite quëwencædänimpa, ante Wængonguï nänö në angaïnäni ïñömö tömënäni mönämaï ïninque wadäni ïnänite godö ñänönämaï incædänimpa. \v 36 Ayæ̈ Wængonguï anquedoidi baï ïnönäni inte tömënäni Wængonguï nänö në angaïnäni ïñömö ædö cæte wæætë wænguïnänii. Tömënäni në ñäni ömæ̈mongaïnäni ïnönäni inte edæ Wængonguï wëñæ̈näni ïnänipa. \v 37 Wæætë Möitee wodi incæ ocäñeque bæcoïñeque ante nänö yewæ̈mongainta adotaa yewæ̈möninque, Waodäni dobæ ñäni ömæ̈monte quëwencædänimpa, ante edonque odömongacäimpa. Tömengä ïïmaï ante yewæ̈mongacäimpa. Mönö Awënë ïnongä ïñömö Abadäö Wængonguï ingaingä inte ayæ̈ Itæca Wængonguï ingaingä inte adocä Aacobo wodi Wængonguï ingänö anguënë, ante yewæ̈mongacäimpa. \v 38 Ïñæmpa Wængonguï ïñömö në quëwënäni Wængonguï ïnongä inte tömengä në wængaïnäni Wængonguï ïnämaï ingampa. Wæætë tömengä ayongante do wængaïnäni incæ tömänäni mïïnäni quëwënänipa. \p \v 39 Ante apæ̈neyongante në odömönäni pancadäniya, \p —Awënë në Odömömi ëñëmi. Bitö nöingä ante apæ̈nebi awædö, ante apæ̈nedänitapa. \p \v 40 Ayæ̈ wadäni tömänäni guïñente wædinque godömenque änämaï ingadänimpa. \s1 Codito æcänö Pæ̈ingä ïnongä ingää, ante \r (Mäateo 22.41-46; Mäadoco 12.35-37) \p \v 41 Ayæ̈ tömënäni ïnänite Itota, \p —Awënë Dabii wodi Pæ̈ingä ïnongä wææ̈ Codito ingampa, ante quïnante änänii, ante pönëmïni, angantapa. \v 42 Ïñæmpa Dabii wodi incæ tömengä nänö ämotamïni äintaa ïïmaï ante yewæ̈mongacäimpa. \q1 “Botö Awënë ingante apæ̈nedinque Awënë Wængonguï incæ ïïmaï ante apæ̈negacäimpa. \q1 Bitö botö tömëmæ̈ ïnö tæ̈ contate a ongöe. \q1 \v 43 Ongöñömite botö bitö ïmite në pïïnäni ïnänite bæ tate cæbo ate, \q1 bitö önöwa gäänë ongönäni ïnänite pïnä gäwacæbiimpa,” ante Awënë Wængonguï apæ̈negacäimpa. \m \v 44 Codito në Awënë ingampa, ante awënë Dabii wodi nänö në angaingä ïnongä inte edæ adocä Codito ïñömö ædö cæte näëmæ̈ Awënë Dabii wodi Pæ̈ingä inguingää. ante pönenguënë änewëmïnii, ante Itota angacäimpa. \s1 Në wææ odömönäni ïnänite Itota pïingampa \r (Mäateo 23.1-36; Mäadoco 12.38-40; Odoca 11.37-54) \p \v 45 Ayæ̈ tömänäni ëñëë cöñönänite tömengä mïñæ̈ në godänique ïnänite Itota apæ̈necantapa. \p \v 46 “Cædämaï, ante wææ ante näni yewæ̈mongainta në ate odömönäni ïnänite mïnitö gomö aedäni. Tömënäni ïñömö doyæncoo waëmoncoo wëñate mongænte todänipa. Waodäni näni godonte æ̈ïñömö cægöñönänite wadäni pö bee tëninque tömënäni ïnänite, Në odömömi, bitö ïmite waa amönipa, ante apæ̈nedäni ëñëninque edæ në odömönäni ïñömö nanguï todänipa. Ayæ̈ tömënäni odömöincönë go guiidinque tömënäni nämanque ante pönëninque waëmompaa pönï tæ̈ contate todänipa. Ayæ̈ æ̈æ̈mæ̈ becæ godinque tömënäni, Botö täno bete tocæ̈impa, ante waëmompaa pönï tæ̈ contate bete todänipa. \v 47 Ayæ̈ owæmpoïnäni oncö yo mongænte baï cædinque ö æ̈wënäni inte në wææ odömönäni ïñömö, Botö ïmote waa acædänimpa, ante cædinque Wængonguï ingante nöingä apæ̈nete baï cædinque babæ cædinque wantæpiyæ̈ tededänipa. Tömënäni edæ näni nanguï pönï pante wæquinque mänömaï nämä beyænque ante cædänipa, ante adinque mïnitö ïñömö ee gomö aedäni,” ante Itota wææ angacäimpa. \c 21 \s1 Owæmpoingä incæ, Wængonguï quï, ante godongampa \r (Mäadoco 12.41-44) \p \v 1 Itota Wængonguï oncönë ongonte gomö ayongä në nanguï ëadäni, Wængonguï quï, ante näni wënoncadedë pö daga daga wënäni acantapa. \v 2 Ayæ̈ ayongä onquiyængä owæmpoingä ömæpocä inte önontamonque mentamonga pö daga wengä. \v 3 Adinque Itota ïïmaï ante apæ̈necantapa. \p —Näwangä ante apæ̈nebo ëñëedäni. Wadäni tömänäni wædænque pönï godonte baï wïï eyepæ̈ daga wëñönäni ïingä owæmpoingä ïñömö ömæpocä inte wædongä incæte godömenque nanguï godonte baï godongä abopa. \v 4 Tömënäni nanguï ëadäni ïnönäni inte, Quëwenguinta impa, ante cö cædinque tömënäni näni wïï æ̈ïnentaque ayæ̈ ongöintaque godönänipa. Ïingä ömæpocä ingä guiquënë tömengä nänö quëwenguinta incæ, Wængonguï quï bacæ̈impa, ante tömanta edæ daga wengampa, ante Itota apæ̈negacäimpa. \s1 Wængonguï oncö ñæ̈næncö bæ tate bacæ̈impa, ante \r (Mäateo 24.1-2; Mäadoco 13.1-2) \p \v 5 Wëënëñedë Wængonguï oncö ñæ̈næncö mæ̈nöninque wadäni dicacoo waëmoncoo pönï tee bædäni waa ongoncadompa. Ayæ̈ wacoo waëmoncoo pönï ænte pöninque, Wængonguï quï impa, ante pædæ godönäni ongönompa. Ñöwo ïñömö Itota mïñæ̈ në godäni pancadäniya gomö ayönäni, Dicacoo tönö wadäni waa pönï näni ænte pönoncoo waëmoncoo pönï ongö amönipa, ante tededänitapa. Tedeyönänite Itota, \p \v 6 —Mänincoo mïni acoo incæ ïincayæ̈ ate tömanca bæ tadäni wæænca adinque panguïmæ̈ panguïmæ̈ godinque dica adocaque pönï incæ wæ̈nömënæca ongönämaï ingæ̈impa, ante apæ̈negacäimpa. \s1 Oo ïinque bacæ̈impa, ante æbänö ate ëñenguïï, ante \r (Mäateo 24.3-28; Mäadoco 13.3-23) \p \v 7 Mänömaï apæ̈necä ëñëninque tömënäni wæætë, \p —Awënë në Odömömi ëñëmi. Mänïï bitö änïnö ante æyedënö ïinque baquïï, ante ëñencæte ante wæmönipa. Ayæ̈, Ïïmaï cæbo ate mïnitö, Oo pönï impa, ante ëñencæmïnimpa, ante Wængonguï æbänö mä cæquingää, ante apæ̈nebi ëñëmönie. \p \v 8 Äñönäni Itota, “Wapiticæ̈ odömöñönäni mïnitö wæætë, Mönö oda cædämaï ingæ̈impa, ante nämä wææ aedäni. Edæ ïïmaï baquï ï ataqueedäni. Wadäni nanguï ïnäni ponte botö ëmöwo ante apæ̈nedinque, ‘Coditobo ïmopa,’ ante babæ ante tedequïnäni ïnänipa. Ayæ̈, ‘Oo pönï impa,’ ante ponte nanguï ïnäni tedequïnäni ïnänipa. Mänömaïnö ante ponte tedeyönänite mïnitö wæætë tömënäni mïñæ̈ tee empote godämaï ïmäewedäni. \v 9 Ayæ̈, Wabæca awënë tönö pö bee tëninque wæætedö wæætë cædapa, ante tededäni ëñencæmïnimpa. Ayæ̈, Adobæca quëwëninque incæ awënë ingante wido cæcæte ante ængæ̈ gantidänipa, ante tededäni ëñëninque mïnitö ïñömö edæ guïñënämaï ïedäni. Mänömaï edæ täno cöwë bacæ̈impa. Incæte ïinque baönæ botö äönæ æiquedö ponguïï.” \p \v 10 Ante apæ̈nedinque Itota godömenque apæ̈necantapa. “Adobæca quëwënäni ïñönänite wabæca quëwënäni ponte bee tëninque guëadö guëa cæquïnäni ïnänipa. Adobæca awënë odeye nempo quëwëñönänite wabæca awënë odeye nempo quëwënäni mämö bee tëninque guëadö guëa cæte wæ̈nonte wænguïnäni ïnänipa. \v 11 Ayæ̈ wayömö wayömö goinque nanguï pönï ocæ ocæ cæcæ̈impa. Ayæ̈ waodäni näni cæ̈ïnente wænguinque cænguï incæ tömää capo wængæ̈impa. Ayæ̈ quingæ̈ näni wodonte wënæ wënæ inte wæwenguïmämo incæ edæ do pongæ̈impa. Edæ ancai näni guïñenguïmämo edæ pongæ̈impa. Öönædë ïñömö näni wo go wo go cæwënenguïmämo edæ ate baï bacæ̈impa.” \p \v 12 Ayæ̈ apæ̈nedinque Itota, “Mänïmämo näni guïñenguïmämo tömämämo ayæ̈ pönämaï ïñonte mïnitö ïmïnite togænte yao ongonte tömënäni odömöincönë ænte go guiidinque apænte äninque mïnitö ïmïnite mäo tee mönecædänimpa. Ayæ̈ botö ëmöwo beyæ̈ mïnitö ïmïnite tömämæ awënëidi odeyeidi weca ayæ̈ pancabaa awënëidi gobedönadodoidi weca ænte mäodäni gote gongæncæmïnimpa. \v 13 Mïnitö awënëidi weca godinque gongænte apæ̈nemïni ëñëninque awënëidi incæ, Itota æcänö ingää, ante ëñencædänimpa. \v 14 Ïninque mïnitö ïmïnite awënëidi weca ayæ̈ ænte godämaï ïñedë incæ mïnitö ïïmaï ante nämäneque pönëedäni. Botö awënë weca ongöninque æbänö ante wææ anguïmoo, ante edæ wædämaï incæboimpa, ante piyæ̈në cæedäni. \v 15 Ïñæmpa botö pönö nö apæ̈nebo ëñënïmïni inte mïnitö wæætë adodö ante apæ̈necæmïnimpa. Mänömaïnö ante apæ̈nemïni ëñëninque në pïïnäni guiquënë nö pönï mïni apæ̈nedö ante ædö cæte wido cæquïnänii. Wæætedö wæætë ædö cæte anguïnänii. \v 16 Mïnitö mæmpoidi incæ mïnitö tönïñadäni incæ mïnitö guiidënäni incæ mïnitö æ̈migoidi incæ, Ïingä ingampa, ante godö odömöninque mïnitö ïmïnite wadäni nempo pædæ godönäni ö æncædänimpa. Æ̈ninque pancamïniya ïmïnite godömenque wæ̈nönäni wænguïmïni ïmïnipa. \v 17 Ayæ̈, Coditoidi ïmïnipæ̈æ̈, ante tömänäni botö ëmöwo beyænque mïnitö ïmïnite nanguï pïincædänimpa. \v 18 Incæte mïnitö baö incæ ocaguï incæ adoguinque incæ æ̈mæ̈wo ëwënämaï ingæ̈impa. \v 19 Ïninque mïnitö botö ïmote pïïnämaï inte wæntædämaï inte ee cæmïni ïninque botö æ̈mo beyænque quëwencæmïnimpa.” \p \v 20 Ante apæ̈nedinque Itota godömenque apæ̈negacäimpa. “Wabæca tontadoidi pöninque Eedotadëë godongämæ̈ wææ ongönäni adinque mïnitö, Bæ tate näni wido cæquïmämo oo pompa, ante do edæ ëñencæmïnimpa. \v 21 Mänömaï cædäni adinque Oodeabæ quëwëmïni ïñömö änanquidi do wodii wïnonte æibäewedäni. Ayæ̈ Eedotadëë quëwëmïni ïñömö edæ yabæque taobäewedäni. Ayæ̈ yabæque quëwëmïni inte Eedotadëë ïñömö pö guiidämaï ïmäewedäni. \v 22 Mänïñedë edæ Wængonguï nänö panguïönæ incæ Wængonguï beyæ̈ näni yewæ̈monte angaïönæ incæ ïinque baquïnö anguënë. \v 23 Mänïönæ ïinque bayedë edæ yædëmadä ïnäni tönö goömæ̈ në gänönäni tönö tömënäni näni wæquïmämo baquïnö anguënë. Ïmæca quëwënäni edæ mänïñedë nanguï pönï caate wæquïnäni ïnänipa. Idægoidi ïnänite edæ nanguï pönï pïinte cæquïnö anguënë. \v 24 Pancadäniya ïnänite yaëmenca wido tadäni wænguïnäni ïnänipa. Ayæ̈ pancadäniya ïnänite bæi ongonte mäo wabæca ænte goquïnäni ïnänipa. Wængonguï doyedë apæ̈nedinque, Oodeo ïnämaï ïnäni ïinque näni cæpoga cæcædänimpa, angacäimpa. Ïninque tömengä nänö angaimpoga ïinque baganca oodeoidi ïnämaï ïnäni incæ Eedotadëë ïñömö pöninque nanguï cægöninque pïnä gäwate baï bæ tadäni wæquïmïni ïmïnipa, ante apæ̈nebo ëñëmaïmïnipa,” ante Itota apæ̈negacäimpa. \s1 Waobo ëñagaïmo inte botö ïïmaï ponte cæcæboimpa, ante \r (Mäateo 24.29-35, 42-44; Mäadoco 13.24-37) \p \v 25 Ayæ̈, “Oo pönï impa, ante edæ ëñencæmïnimpa, ante cædinque Wængonguï angä ate nænque tönö apäicä nëmoncoo mä pönï edæ wacoo baï bacæ̈impa. Inguipoga guiquënë ñæ̈nængade pönï gäwapæntibæ tadömengadæ̈ mængonta mængonta cædinque nanguï ä ëñente wædinque tömämæ quëwënäni edæ, Æbänö cæquïmöö, ante edæ nanguï pönï guïñente wæquïnäni ïnänipa. \v 26 Ayæ̈ waodäni æ̈mö ayönäni öönædë tæ̈ï ongongaincoo incæ wancæ wancæ cæte baï wapiticæ̈ go ate adinque tömënäni ancai guïñente wædinque, Inguipoga mönö quëwëñömö edæ quïëmë baï bacæ̈impa, ante wædinque ïñontobæ̈ nangæ̈ bate wæcædänimpa. \v 27 Mänïñedë edæ botö Waobo në ëñagaïmo inte boguïmancodë pöninque tæ̈ï pönï pïñæ̈mo ïninque edæ ñäö apäite baï waëmö ëmonte wææ̈mo acædänimpa. \v 28 Ïninque mänömaï tæcæ ba ate wædinque mïnitö ocabo guïnï æ̈mencadinque, Badogaa, äninque edæ, Oo pönï mönö abæ tawænte goquinque impa, ante ämäewedäni,” ante Itota apæ̈negacäimpa. \p \v 29 Ayæ̈, Wængonguï Awënë oo poncæcäimpa, ante æbänö ëñenguïï, ante ëñencædänimpa, ante Itota ïmæca quëwënäni näni cæïnö ante odömöninque ïïmaï apæ̈necantapa. “Iigowæ̈ aedäni. Ayæ̈ quïwæ̈më incæ tömäwæ̈ aedäni. \v 30 Öñabo tänä nä boca adinque mïnitö ïñömö, Öñabo nänö bocaïnepo inte nænque näwantedæ̈ baquinque bocapa, ante pönëninque edæ do ëñëmïnipa. \v 31 Ayæ̈ adobaï mänïnö botö apæ̈nedö baï do edæ ba adinque mïnitö, Wængonguï Awënë Odeye do odemö pönï ongöninque inguipoga oo poncæcäimpa, ante ëñencæmïnimpa,” angacäimpa. \p \v 32 Ayæ̈ apæ̈nedinque Itota, “Näwangä ämopa. Ñöwomïni mïïmïni quëwëninque wænte godämaï ïñömïni edæ mänïnö botö änïnö baï tömänö edæ do ïinque baquïnö anguënë. \v 33 Edæ öönædë ongöñömö inguipoga tönö wo ëwente baï dæ ba incæte botö angaïnonque guiquënë dæ badämaï inte edæ cöwë tæ̈ï ongongæ̈impa,” ante apæ̈necantapa. \p \v 34 Ayæ̈, “Mïnitö ïñömö edæ, Mönö quingämë baï wïwa quëwëmö ïninque mönö mïmö ömædëmö bate wæcæ wæ, ante nämä wææ aaedäni. Tï nämæ̈ bete quidi quidi dowäninque mïmö ömædëmö bacæ wæ, ante nämä wææ aaedäni. Ayæ̈, Inguipoga quëwëmö inte quïëmë beyænque wædinque mïmö ömædëmö bacæ wæ, ante nämä wææ cæedäni. Mïmö ömædëmö inte wæyömonte mänïönæ wïï ïñontobæ̈ pö wæcæ̈impa, ante mïmö ömædëmö badämaï ingæ̈impa, ante nämä wææ cæedäni. \v 35 Ïñæmpa waodäni tömänäni inguipoga tömämæ quëwëñönänite edæ ïñontobæ̈ ba wæcædänimpa. \v 36 Ïninque woyowotæ̈ itædë cöwë wänö cöninque mïnitö Wængonguï ingante cöwë apæ̈needäni. Mïnitö, Mänïnö ïinque ba adinque mönö eyepæ̈ inte aamö cæte wodi wïnongæ̈impa, ante Wængonguï ingante apæ̈needäni. Ayæ̈, Waocä në ëñagaingä weca mönö eyepæ̈ gongængæ̈impa, ante adobaï edæ Wængonguï ingante apæ̈needäni,” ante Itota angacäimpa. \p \v 37 Itota mänïñedë Wængonguï oncö ñæ̈næncönë ïïmö ïñö ïïmö ïñö yabæcönë go guiite odömonte apæ̈necä ëñënäni ate tömengä wæætë gäwadecæ̈ ïñö gäwadecæ̈ ïñö tao godinque Odibowænquidi æite owodongäimpa. \v 38 Ayæ̈ tömengä Wængonguï oncö ñæ̈næncönë yabæcönë ongonte apæ̈necä ëñencæte ante tömänäni wæætë baänæ ïñö pö baänæ ïñö pö bee tënönänimpa. \c 22 \s1 Itota ingante bæi ongongæ̈impa, ante cædänipa \r (Mäateo 26.1-5, 14-16; Mäadoco 14.1-2, 10-11; Wäö 11.45-53) \p \v 1 Päö yedæ æmpoquï ömæmö ï näni cænguïönæ ante oodeoidi, Patowa mönö wodo pænta gogaïönæ æ̈æ̈mæ̈ oo pönï bacæ̈impa, ante cædönänimpa. \v 2 Wængonguï quï, ante në godönäni ñæ̈næ̈näni tönö në odömönäni ïñömö, Itota ingante mönö wido cæcæ̈impa, ante cöwë cædönänimpa. Incæte, Wadäni pïïnäni wæcæ wæ, ante guïñente wædinque tömënäni mänïñedë, Mönö æbänö cæte awëmö bæi ongongæ̈impa, ante wægadänimpa. \p \v 3 Ayæ̈ Itota mïñæ̈ näni, Dote, ante gocabo ïñönäni Codaa Icadiote näni änongä adocä ïnongäimpa. Tatäna mänïñedë tömengäa pö guiicantapa. \v 4 Ïninque në godönäni ñæ̈næ̈näni tönö Wængonguï oncö në wææ wänönäni awënëidi ïñömö godongämæ̈ ongöñönäni Codaa tömënäni weca godinque ïïmaï ante apæ̈necantapa. Itota æyömönö ongongää, ante botö æbänö odömonte pædæ pönömo ate ænguïmïni. Angä ëñëninque tömënäni tömengä tönö mänïnö ante godongämæ̈ tedegadänimpa. \v 5 Tömengä, Odömonte pædæ pönömo æncæmïnimpa, ante apæ̈neyongante tömënäni nanguï todinque wæætë, Tiguitamö padatamö pönömöni æncæbiimpa, ante apæ̈nedäni. \v 6 Ëñëninque tömengä Ao ante wadæ godinque, Wadäni adämaï ïñönänite botö æbänö cæte ïïnäni ïnänite awëmö odömonte godömo ænguïnänii, ante cöwä adinque cægacäimpa. \s1 Awënë Itota päö tönö owæta godongä cænte bedänipa \r (Mäateo 26.17-29; Mäadoco 14.12-25; Wäö 13.21-30; 1 Coodintoidi 11.23-26) \p \v 7 Päö yedæ æmpoquï ömæmö ï näni cænguïönæ ïñonte wodo pænta gogaïönæ baï ï ïninque Patowa æ̈æ̈mæ̈ bete cænguïönæ do ïinque batimpa. Mänïönæ ïñonte oodeoidi cöwë cæ̈ningä codotedo ingante wæ̈nöninque, Wængonguï quï, ante godonguënënäni ïnönänimpa. \v 8 Ïninque Pegodo tönö Wäö ïnate da godöninque Itota ïïmaï angantapa. \p —Mïnatö ïnönö gote, Patowa æ̈æ̈mæ̈no impa, ante æ̈nömïna ate mönö cængæ̈impa. \p \v 9 Angä ëñëninque tömëna, \p —Æcönënö go guiite æ̈æ̈nonguïmöna, ämii. \p \v 10 Äñönate tömengä wæætë, \p —Waa aeda. Mïnatö mänïï näni quëwëñömö go guiiyömïna onguïñængä incæ cadabodë æpæ̈ iyænte næ̈ænte gocä adinque tömengä ingante edæ tee empote goeda. Tee empo goyömïna tömengä oncönë go guiicä adinque, \v 11 mïnatö wæætë oncö në ëacä ingante ïïmaï ante äeda. “Mönö Awënë në Odömongä incæ bitö ïmite ïïmaï angampa. Bitö æcönënö ämi guiidinque botö në ëmïñæ̈näni tönö Patowa æ̈æ̈mæ̈ ante cænguïmönii, angampa,” ante apæ̈needa. \v 12 Mänömaïnö ante apæ̈nemïna ëñëninque në oncö ëacä ïñömö æ̈mongapaa mæ̈i goyömïnate oncö ñæ̈næncö awæmpaa do nänö cönöincö odömongä adinque mïnatö mänincönë tömää eyepæ̈ cæcæmïnaimpa, ante Itota da godongä godatapa. \p \v 13 Mänömaï angä godinque apæ̈neyöna, Itota nänö änö baï adobaï tömää batimpa, ante adinque tömengä nänö në ëmïñæ̈na, Patowa æ̈æ̈mæ̈no impa, ante cædatapa. \p \v 14 Ïninque æ̈æ̈mæ̈no näni cæ̈ñedë ïinque bayonte Itota awæmpaa gäänë pö tæ̈ contayongä tömengä nänö në da godönïnäni godongämæ̈ pö tæ̈ contadäni. \v 15 Adinque Itota tömënäni ïnänite apæ̈necantapa. \p —Botö ïñömö caate wæte wæ̈nämaï ïñedë mïnitö tönö godongämæ̈ Patowa ante cænte tocæ̈impa, ante cæ̈ïnente nanguï wætabopa. \v 16 Apæ̈nebo ëñëedäni. Botö Wængonguï Awënë ïnömo inte Awënë Odeye badinque mänïñedë ate waodäni ïnänite æ̈mæ̈wo pönï ata cæpocæboimpa. Mäninganca botö ata cæpoganca botö ñöwo, Wængonguï Awënë dodäni ïnänite ata cæpodinque wodo pænta gogacäimpa, ante Patowa æ̈æ̈mæ̈no ñöwo ïinque cæncæ cæbopa. \v 17 Äninque ayæ̈ Itota bequïmæ̈ owætaca bæi ongonte æ̈ninque Wængonguï ingante waa ate apæ̈nedinque tömënäni ïnänite angantapa. \p —Mïnitö owæta ïinta æ̈ninque godongämæ̈ beedäni. \v 18 Ämo ëñëedäni. Yowepæ̈ ñöwo bedinque botö Wængonguï Awënë ïnömo inte Awënë Odeye botö baganca edæ ñöwo æ̈mæ̈wo bebopa. \p \v 19 Ante apæ̈nedinque Itota päö æ̈ninque Wængonguï ingante waa ate pönente apæ̈nedinque pä æ̈ninque pædæ godöninque apæ̈necantapa. \p —Ïï päö botö baö baï impa. Botö, Mïnitö quëwencæmïnimpa, ante botö baö godonte baï cædinque wæncæboimpa. Botö pä ænte pædæ pönömo baï mïnitö ïincayæ̈ ate botö ïmote ante pönëninque adobaï cæte wacä ingä wacä ingä pædæ godonte cæ̈edäni, angantapa. \v 20 Mänömaï angä ïinque cæ̈näni ate owæta adobaï ænte apæ̈nedinque tömengä, \p —Botö wepæ̈ ïïmæ̈ baï impa. Wængonguï do apæ̈nedinque, Botö pönö cæbo ate mïnitö Ao ämïni ïninque mönö godongämæ̈ waa cæte quëwengæ̈impa, angacäimpa. Ñöwo adobaï botö wepæ̈ mïnitö beyæ̈ pædæ godömo ate mïnitö Ao ante æ̈mïni ïninque mönö godongämæ̈ waa cæte quëwengæ̈impa. \v 21 Incæte botö ïmote në pönö odömonte pædæ godonguingä ïñömö botö önompo gäänë cænguimpaa adoyömö ongö aedäni. \v 22 Wængonguï do nänö angaïnö baï botö në Waobo ëñagaïmo inte wænte gocæboimpa. Näwangä impa. Incæte botö ïmote në pönö odömonte pædæ godonguingä ïñömö edæ tömengä nänö nanguï wæwenguinque edæ mänömaï cæcä ingampa töö. \p \v 23 Ante Itota apæ̈neyongä tömënäni näni caboque tededinque edæ, Æcänö ingante ante apæ̈necää, ante wædänitapa. \s1 Æcänö yæcado ongonguingää, ante tededänipa \p \v 24 Ayæ̈ adobaï, Mönö cabo ïñömonte æcänö ñæ̈nængä inte edæ yæcado ongonte baï në angä baquingää, ante wædinque tömënäni wæætedö wæætë äninque nanguï tedewënäni. \v 25 Adinque Itota tömënäni ïnänite, “Idægoidi ïnämaï ïnäni awënëidi ïñömö tömënäni nempo quëwënäni ïnänite, Botö ämo ëñente cæedäni, ante nanguï pïinte änewënänipa. Incæte në pïinte änewënäni ïñönänite tömënäni nempo quëwënäni wæætë, Mönitö awënëidi në Pönö Cædäni ïnänipa, ante babæ ante pemöwënänipa. \v 26 Wæætë mïnitö guiquënë inguipoga awënëidi näni cæï baï cædämaï ïedäni. Mïni cabo incæ në yæcado ongongä inte yæmïñængä baï baquënengä ingampa. Ayæ̈ në angä ïnongä inte wacä beyæ̈ në cæcä baï baquënengä ingampa. \v 27 Æbänö ante pönëmïnii. Æcänö ingante, Awënë baï ingampa, ante nanguï waa adänii. Në cænguimpaa gäänë tæ̈ contate cængä ingante waa adänitawo. Wæætë awënë beyæ̈ ante ænte mämö pönongä ingante waa adänitawo. Ïñæmpa në contacä ingante näwangä waa adänipa. Incæte botö ïñömö önömoque baï cædömo inte mïnitö weca pöninque në ænte mämö pönongä baï inte në pönö cædömo ïmopa,” ante Itota apæ̈necantapa. \p \v 28 Ayæ̈ apæ̈nedinque, “Botö caate wæwëñömote mïnitö ïñömö botö tönö godongämæ̈ ïñacabo cædïmïni ïmïnipa. \v 29 Ïninque botö Mæmpo botö ïmote, Awënë Odeye bacæbiimpa, ante nänö pönö cægaï baï botö wæætë, Botö tönö ïñacabo cædïmïni ïnömïni inte mïnitö awënë odeyeidi adobaï bacæmïnimpa, ante pönö cæcæboimpa. \v 30 Ayæ̈, Botö në Awënë Odeye bayömote mïnitö botö awæmpaa gäänë tæ̈ contadinque godongämæ̈ edæ cænte becæmïnimpa, ämopa. Ayæ̈ idægoidi önompo tipæmpoga go mencabodäniya ïñönänite mïnitö awënë tæ̈ contaimpaa tæ̈ contadinque tömënäni ïnänite në apænte ämïni bacæmïnimpa,” ante tömengä mïñæ̈ në godäni ïnänite Itota apæ̈negacäimpa. \s1 Pegodo incæ, Dicæ abogaa, ante anguingä ingampa, ante \r (Mäateo 26.31-35; Mäadoco 14.27-31; Wäö 13.36-38) \p \v 31 Itota ayæ̈, \p —Timönö, ëñëmi. Timönö, bitö ïmite ämopa. Waocä tömëmö ænte wancæ wancæ cæcä ontapo wææ̈ baï mïnitö ïmïnite Tatäna incæ bæi ongonte wënæ wënæ cæcæte ante angampa. \v 32 Wæætë, Bitö wede pönëninque nangæ̈ badämaï incæbiimpa, ante botö do edæ Wængonguï ingante apæ̈netabopa. Ïninque bitö ïñömö edæ ïincayæ̈ ate botö gämæ̈nö ocæ̈ ëmænte ponguïmi ïmipa. Pöninque, Bitö tönïñadäni wæætë tæ̈ï pïñæ̈näni bacædänimpa, ante tömënäni ïnänite godö töö æ̈mænte baï cæe. \p \v 33 Ante apæ̈necä ëñëninque Timönö wæætë, \p —Awënë ëñëmi. Bitö ïmite tee mönedäni ïninque botö do bitö tönö go guiibaïmopa. Bitö ïmite wæ̈nönäni wæ̈mi ïninque edæ botö bitö tönö do wæ̈maïmopa. \p \v 34 Ante apæ̈necä ëñëninque Itota angantapa. \p —Pegodo, bitö ïmite ämo ëñëe. Tawadiya ñöwoönæ ayæ̈ pedämaï ïñonte bitö botö ïmotedö apæ̈nedinque, Dicæ abogaa, ante mempoga go adopoque anguïmi ïmipa, ante Itota apæ̈negacäimpa. \s1 Botö caate wæquïmämo oo bacæ̈impa, angampa \p \v 35 Ayæ̈ wæætë tömënäni ïnänite, \p —Botö wëënëñedë mïnitö ïmïnite da godöninque, Godonte æ̈inta da wente ænguincadedë æ̈nämaï inte goedäni, antabopa. Mäincoo da wente ænguï næ̈æ̈nämaï inte awæncata næ̈æ̈nämaï inte goedäni, ante botö da godömo godinque mïnitö ænguënëmïni inte wæmïnitawo. \p Äñongante, \p —Ænguënente wædämaï intamönipa, änänitapa. \p \v 36 Itota wæætë tömënäni ïnänite, \p —Ñöwo ïñömö æcänö godonte æ̈inta da wente ænguincade mäna tömengä mänincade næ̈ænte gocæcäimpa. Ayæ̈ mäincoo da wente ænguï adobaï næ̈ænte gocæcäimpa. Ayæ̈ yaëmë mänämaï ingä inte weocoo yacoo në mäningä wacä ingante godonte æ̈ninque wæætë yaëmë godonte æncæcäimpa. \v 37 Ïïmaï ante dodäni näni yewæ̈mongaïnö baï botö ïmote cæcædänimpa. “Në ëñënämaï näni cæcabo ïñönänite tömengä adocä ïnongä ingampa, ante änänitapa,” ante yewæ̈mongatimpa. Mänömaï impa, ante pönëninque botö ïïmaï ämopa. Botö ïmote æbänö cæquïnänii, ante näni yewæ̈mongaïnö baï botö ïmote tömänö ïinque cæquïnö anguënë. Botö ïmote ante näni yewæ̈mongaïnö baï cædinque ñöwo ïñömö edæ eyepæ̈ ba aedäni. \p \v 38 Ante apæ̈neyongante tömënäni, \p —Awënë, yaëmë mëa mæ̈ ongö ae. \p Änänitapa. Tömengä wæætë, \p —Idæwaa, angacäimpa. \s1 Guetëmänii ïñömö Itota Wængonguï ingante apæ̈necampa \r (Mäateo 26.36-46; Mäadoco 14.32-42) \p \v 39 Ïinque apæ̈nedinque Itota wadæ godinque cöwë nänö æidö baï æidinque Odibowænquidi go æiyongante tömengä mïñæ̈ në godäni tee empo æigadänimpa. \v 40 Æi cöwë nänö æi ongöñömo pöninque tömënäni ïnänite, \p —Mïnitö ñöwo Wængonguï ingante nämä beyænque apæ̈nedinque, Mönitö wïï wënæ wënæ cæïnëmöni bacæmönimpa, ante apæ̈needäni. \p \v 41 Äninque Itota wadæ godinque dica mönö wido cæganca mäninganca godinque da guicapodinque Wængonguï ingante apæ̈necantapa. \v 42 Apæ̈nedinque, “Mæmpo ëñëmi. Bitö Ao äninque edæ tï nä wænguïmæ̈ baï ö ænte baï cædinque botö ïmote edæ, Wæ̈nämaï incæbiimpa, ämi ïninque botö edæ waa tobaïmopa. Incæte botö änönö baï wïï cædinque wæætë tömëmi änönö baï cæe, ämopa.” \p \v 43 Ante apæ̈neyongä Wængonguï öönædë nänö da pönöningä anquedo Itota weca ponte a ongöninque, Tæ̈ï pïñænte entawencæbiimpa, ante cædinque pönö töö æ̈mænte baï cæcantapa. \v 44 Incæte Itota ïñömö edæ nanguï wæwente badinque Wængonguï ingante ancaa apæ̈necä ïninque edæ tömengä owæ̈mæ̈ wepæ̈ gowete baï tadinque onguipoiya petæ̈ petæ̈ wææntapa. \p \v 45 Ayæ̈ ïinque apæ̈nedinque tömengä ængæ̈ gantite godinque tömengä mïñæ̈ në pönïnäni weca ponte ayongä tömënäni nanguï wæwente wædinque mö ñönäni. \v 46 Adinque edæ tömengä tömënäni ïnänite, \p —Ïñæmpa möwo mömïnii. Edæ ængæ̈ gantidinque, Wënæ wënæ cæïnente badämaï incæmönimpa, ante Wængonguï ingante apæ̈needäni, angacäimpa. \s1 Itota ingante bæi ongonte ænte godänipa \r (Mäateo 26.47-56; Mäadoco 14.43-50; Wäö 18.2-11) \p \v 47 Ante tæcæ apæ̈neyongä nanguï ïnäni ïñontobæ̈ ponte a ongönänitapa. Itota mïñæ̈ näni, Dote, ante gocabo ïningä incæ Codaa ïñömö täno beyænte pöninque Itota ingante waa cæte baï queë bemoncæte ante pongä. \v 48 Adinque Itota tömengä ingante, \p —Codaa ïñæmpa, botö Waobo ëñagaïmo ïñömote bitö, Ïingä ingampa, ante queë bemöninque odömonte pædæ godömi ænguïnänii, angantapa. \p \v 49 Mänömaï cæcæ cædänipa, ante adinque tömengä mïñæ̈ në godäni guiquënë, \p —Awënë, yaëmenca godö tao cæquïmöni ämii, änänitapa. \p \v 50 Wængonguï quï, ante në godongä ñæ̈nængä pönï ïnongä ingante në cæcä ïñömö mänïñömö ponte a ongongä adinque Itota mïñæ̈ në pöningä adocanque wæætë yaëmë æ̈ninque mäningä önömonca tömëmonca ïnö wangö tamoncacä wæcantapa. \v 51 Adinque Itota wæætë, \p —Idæwaa, äninque gampo cæmoncacä waa bamoncagacäimpa. \v 52 Ayæ̈, Wængonguï quï, ante në godönäni ñæ̈næ̈näni incæ Wængonguï oncö ñæ̈næncö ante në wææ wänönäni incæ në aadäni näni Picæncabo incæ tömengä ingante æncæte ante në pönïnäni ïñönänite Itota tömënäni ïnänite, Botö mïñæ̈ në godäni tönö botö dicæ awënë ingante wido cæcæte ante cæbogaa. Incæte mïnitö, Në wido cæcä ingampa, ante baï cæmïni awædö. Edæ canta teëmenca mïni badöinca tönö yaëmë næ̈ænte botö weca pömïnii. \v 53 Ïñæmpa botö æpogadö Wængonguï oncö ñæ̈næncönë ïïmö ïñö ïïmö ïñö yabæcönë go guiidinque mïnitö weca a ongöñömote mïnitö wæætë bæi ongoncæte ante pædæ gopodämaï ïmïnitapa. Edæ ñöwo wëmö mæ̈ mämonte baï ïñonte edæ mïni në wënæ wënæ cæyedë impa, ante apæ̈negacäimpa töö. \s1 Pegodo incæ, Dicæ abogaa, angampa \r (Mäateo 26.57-58, 69-75; Mäadoco 14.53-54, 66-72; Wäö 18.12-18, 25-27) \p \v 54 Ïninque Itota ingante bæi ongonte ænte mäo, Wængonguï quï, ante në godongä ñæ̈nængä pönï ïnongä weca ænte godänitapa. Gobæ godäni ïninque Pegodo ïñömö ayæ̈ ayæ̈ gocantapa. \v 55 Ñæ̈næ̈ oncö yacömoyæ̈ ïñömö wææ wänönäni gonga tänonte godämæ̈ pö tæ̈ contadäni adinque Pegodo tömënäni weca pö tæ̈ contacä. \v 56 Adinque në cæcä onquiyængä tömengä gongapamö ongongä adinque tömengä ingante cöwä adinque, \p —Ïingä adobaï mäningä mïñæ̈ tee empo gocä ingantapa. \p \v 57 Äñongante Pegodo, \p —Onquiyæ̈mi ëñëmi. Botö mäningä ingante dicæ abogaa, angantapa. \p \v 58 Ayæ̈ wantæ ate wacä pöninque Pegodo ingante waa adinque, \p —Bitö adobaï tömengä mïñæ̈ në gobi ïmitapa töö. \p Ante apæ̈necä ëñëninque, \p —Onguïñæ̈mi ëñëmi. Botö dicæ tömengä mïñæ̈ gobogaa. Edæ wabo ïmopa. \p \v 59 Ayæ̈ wacä adobaï wantæ wantæ adoque ooda go ate äninque, \p Ïingä ïñömö Itota mïñæ̈ në godingä ingampa. Näwangä impa. Gadideabæ quëwëningä inte edæ pongä aedäni. \p \v 60 Angä ëñëninque Pegodo, \p —Onguïñæ̈mi, quïëmë baï apæ̈nebipa, ante botö ëñënämaï ïmopa. \p Ante tæcæ mënea äñongante tawadiya ïñontobæ̈ aa aa pecantapa. \v 61 Itota incæ tömengä gämæ̈nö dadi ëmænte pömö acä adinque Pegodo ïñontobæ̈, Æ, äninque, “Tawadiya ñöwoönæ pedämaï ïñonte bitö botö ïmotedö ante wadö ate apæ̈nedinque, Dicæ abogaa, ante tededinque mempoga go adopoque anguïmi ïmipa,” ante Itota wëënëñedë apæ̈necä ëñentabopa. \v 62 Ñöwo nänö pequinque do pecampa, ante pönente wædinque Pegodo oncodo tao godinque Ca ca wægacäimpa. \s1 Itota ingante badete todinque cædänipa \r (Mäateo 26.67-68; Mäadoco 14.65) \p \v 63 Itota ingante në wææ wänönäni ïñömö tömengä ingante mänïñedë badete todinque edæ tæi tæi pänänitapa. \v 64 Ayæ̈ tömengä awinca wïni cæmöninque tömënäni, \p —Æcänö bitö ïmite tæi tæi pänaa, ante Wængonguï apæ̈necä ëñente ate apæ̈nebi ëñëmönie. \p \v 65 Ante badete todinque quïëmë baï ante godö babæ änewënänitapa. \s1 Në apænte änäni weca Itota ongongampa \r (Mäateo 26.59-66; Mäadoco 14.55-64; Wäö 18.19-24) \p \v 66 Ñäö bayedë, Wængonguï quï, ante në godönäni ñæ̈næ̈näni tönö në odömönäni ïñömö idægoidi ïnänite në aadäni näni Picæncabo ïnönäni inte edæ godongämæ̈ go bee tëninque tömënäni näni apænte anguimpaa gäänë ongöñönäni Itota ingante tömënäni weca töö æ̈mænte ænte mäo gönönäni gongængantapa. \p \v 67 Tömengä ingante në apænte änäni ïñömö, \p —Apæ̈nebi ëñëmönie, äninque, Bitö mönitö Codito ïnömi ïmitawoo. \p Äñönänite Itota wæætë, \p —Botö apæ̈nebo ïninque mïnitö wæætë ëñënämaï ïmaïmïnipa. \v 68 Ayæ̈ wæætë botö ëñencæte ante ämo ïninque mïnitö wæætë botö ïmote apæ̈nedämaï ïmaïmïnipa. \v 69 Incæte ämo ëñëedäni. Botö ïñömö në Waobo ëñagaïmo inte ïincayæ̈ ate Wængonguï në tæ̈ï Pïñængä tömëmæ̈ ïnö tæ̈ contate ongoncæboimpa. \p \v 70 Ante apæ̈necä ëñëninque tömänäni, \p —Ïñæmpa, bitö Wængonguï Wëmi ïmitawoo. \p Äñönänite, \p —Botö mänïmodö ïmopa. Tömëmïni edæ mänömaï äninque edæ nö apæ̈nemïnipa. \p \v 71 Ante apæ̈necä ëñëninque, \p —Idæwaa. Tömengä nämä incæ edæ, Wængonguï Wëmo ïmopa, ante wënæ wënæ apæ̈necä do ëñentamompa. Ïninque mönö ñöwo edæ, Wadäni, Itota wënæ wënæ cæcampa, ante apæ̈necædänimpa, ante quïnante godömenque diqui diqui minguïï, ante wægadänimpa. \c 23 \s1 Pidato weca gote Itota ongongampa \r (Mäateo 27.1-2, 11-14; Mäadoco 15.1-5; Wäö 18.28-38) \p \v 1 Ïninque mänïñömö ongönäni tömänäni godongämæ̈ ængæ̈ gantidinque Itota ingante awënë Pidato weca ænte gogadänimpa. \v 2 Godinque tömënäni, Itota ïïmaï në wënæ wënæ cæcä ingampa, ante pïïninque, \p —Mönitö cöwä ayömöni ïingä ïñömö wapiticæ̈ odömonte apæ̈necä ëñëninque mönitö ömæ quëwënäni oda cæte ëñënämaï cædäni wæmönipa. Edæ odömäno awënë Tetædo nänö äninta godönämaï ïedäni, ante tömengä wææ angampa. Ayæ̈ tömengä, Botö ïñömö Awënë Odeye Coditobo ïnömo ïmopa, ante nämä ante angampa töö. \p \v 3 Ante godö pïïnäni ëñëninque Pidato ïñömö Itota ingante, \p —Bitö oodeoidi Awënë Odeyebi ïmitawoo. \p Äñongante Itota wæætë, \p —Bitö tömëmi änö baï botö mänïmodö ïmopa, angantapa. \v 4 Ïninque në godönäni ñæ̈næ̈näni tönö wadäni godongämæ̈ ongöñönänite Pidato wæætë, \p —Botö ayömote ïingä dicæ ëñënämaï cæte wentamö mongængä abogaa, angantapa. \p \v 5 Ante Pidato apæ̈necä incæte tömënäni godömenque äninque, \p —Ïñæmpa tömengä Gadideabæ täno odömöninque ñöwo ïñömö ganca pöninque Oodeabæ tömäo godinque odömonte apæ̈necä ëñëninque waodäni edæ pïinte badäni apa cæbii, änänitapa. \s1 Edode weca Itota gote ongongampa \p \v 6 Mänömaïnö änäni ëñente wædinque Pidato wæætë, Ïingä ïñömö näwangä Gadideabæ quëwëningä inte pongantawoo. \v 7 Äñongante, Mäningänö ingampa, ante apæ̈nedäni ëñëninque tömengä, Gadideabæ në quëwëningä inte tömengä awënë Edode nänö në ënempodongä ingampa, ante tæcæ ëñengantapa. Ayæ̈, Edode ñöwo Eedotadëë ponte quëwengampa, ante do ëñëningä inte Itota ingante Edode weca Pidato da godongä gocantapa. \v 8 Doyedë ïñömö wadäni, Itota æbänö cæcää, ante tededäni ëñëninque Edode, Itota botö weca pöninque wabänö bamönengæ̈ pönï cæcä abaïmopa, ante pönëninque tömengä ingante wantæpiyæ̈ aïnengä ïnongäimpa. Ïninque Itota ingante ñöwo adinque Edode nanguï togacäimpa. \v 9 Ïninque, Apæ̈nebi ëñëmoe, ämi ëñëmoe, ante Edode wæætë wæætë äñongante Itota ïñömö edæ pæ wëënete apæ̈nedämaï ingacäimpa. \v 10 Edode weca adoyömö ongöninque në godönäni ñæ̈næ̈näni tönö në odömönäni guiquënë ænguï badinque, Itota wënæ wënæ cæcä ingampa töö, ante nanguï pïinte angadänimpa. \v 11 Ayæ̈ Edode tönö tömengä tontadoidi tönö Itota ingante pïïninque, Waa cæte baï cæcantedö abi, ante badete todänitapa. Önonque badete tocæte ante tömënäni waëmö pönï weocoo daga wëñadinque tömengä ingante adodö Pidato weca da godönäni gogacäimpa. \v 12 Ïninque do näna guëadö guëa pïincaya ïnïna inte edæ Edode tönö Pidato mänïönæ edæ guëa piyæ̈në cæte näna æ̈migocaya bagadaimpa. \s1 Itota wæncæcäimpa, änänipa \r (Mäateo 27.15-26; Mäadoco 15.6-15; Wäö 18.39-19.16) \p \v 13 Pidato ïñömö në godönäni ñæ̈næ̈näni tönö awënëidi tönö önönänique ïnänite äñecä pönäni ate tömengä, \v 14 tömänäni ïnänite äninque, \p —Ïingä ingante botö weca ænte pöninque mïnitö, Tömengä wapiticæ̈ odömonte apæ̈necä ëñëninque wadäni oda cædinque ëñënämaï cædänipa, ante pïïmïnipa. Incæte mïnitö edonque ayömïnite botö, Itota æbänö cæcää, ante ëñencæte ante cöwä ayömo edæ tömengä wënæ wënæ nänö cædö ante mïni änewënö ante edæ dæ ä abopa. \v 15 Ayæ̈ Edode adobaï tömengä ingante apænte äninque wënæ wënæ nänö cædïnö ante adämaï inte wædinque adodö botö weca da pönongä ponte a ongongä aedäni. Edæ, Tömengä nänö wænguinque, ante nänö cædïnö edæ dæ ä apa änewëmïnii. \v 16 Ïninque botö önonque tæi tæi päninque ñimpo cæbo gocæcäimpa, ante Pidato angantapa. \v 17 Wadepo ïñö wadepo ïñö tömënäni æ̈æ̈mæ̈ näni cæyedë, Në tee mönete ongongä adocanque gocæcäimpa, ante cöwë godö ñimpo cæquënengä ïnongä inte awënë Pidato ñöwo mänömaïnö ante cæcantapa. \v 18 Mänömaïnö angä ëñëninque tömänäni adoyömö ogæ̈ tededinque, \p —Itota ingante wido cædinque Badabato ingante wæætë pönö ñimpo cæbi æ̈mönie, änänitapa. \p \v 19 Badabato guiquënë tömënäni näni quëwëñömö awënë ingante wido cæcæte ante cædinque godömenque waocä ingante wæ̈nöningä inte edæ ñöwo tee mönete ongönongäimpa. \v 20 Pidato ïñömö, Itota ingante æbänö cæte ñimpo cæbo goquingää, ante wædinque tömënäni ïnänite wæætë aa aa peyongante, \v 21 Oodeoidi wæætë, \p —Awæ̈ ñænquedïmæ̈ ämi cæte gönonte wæ̈nönäni wængäe töö, ante wæætë wæætë adodö äninque Yæ änänitapa. \p \v 22 Quïmæ̈ änewëmïnii, ante do mempoga äningä inte Pidato ñöwo mempoga go adopoque änongä inte, \p —Quïnö wënæ wënæ cæcantawogaa, angantapa. Ïñæmpa, Quïnö wënæ wënæ cæcantawo, ante cöwä ayömo edæ dæ ampa. Ïninque botö ämo ate edæ tömengä ingante tæi tæi päninque ñimpo cædäni gocæcäimpa, ämopa, angantapa. \p \v 23 Incæte awënëidi tönö wadäni godömenque Yæ äninque, Awæ̈ ñænquedïmæ̈ ämi cæte gönonte wæ̈nönäni wæncæcäimpa, ante, Cöwë wæ̈nongæ̈impa, ante ancaa aa pedänitapa. Ïninque tömënäni näni Yæ yæ änö beyænque Pidato ñimpo cæcantapa. \v 24 Ïninque ancaa wææ änäni ëñente wædinque tömengä, Tömënäni näni änö baï godö cæcæboimpa, ante nämäneque pönengantapa. \v 25 Mänïñedë Badabato në, Awënë ingante wido cæcæ̈impa, ante cædinque në wæ̈nöningä inte ayæ̈ tee mönete ongönongäimpa. Pidato ñöwo, Ïingä guiquënë oodeoidi näni në äningä ingampa, ante godö ñimpo cæcantapa. Itota ingante wæætë, Oodeoidi näni änö baï cæcæ̈impa, ante cædinque Itota ingante wæætë tontadoidi nempo pædæ godongä ænte godänitapa. \s1 Itota ingante awäa timpodäni wængampa \r (Mäateo 27.32-44; Mäadoco 15.21-32; Wäö 19.17-27) \p \v 26 Itota ingante ænte goyönäni Tidënebæ në quëwengä Timönö wayömö gote pöninque eyepæ̈ pönï mämö bee tengantapa. Tömengä ingante adinque bæi ongöninque tömënäni, Ñænquedïmæ̈ möni cædïwæ̈ Itota mïñæ̈ ænte goe, äninque ñö cædancapæ̈näni næ̈ænte gocantapa. \p \v 27 Goyongante Itota mïñæ̈ nanguï ïnäni godänitapa. Onquiyæ̈näni incæ Yæ yæ ante wo ca wo ca wædinque tee empote godänitapa. \v 28 Ïninque Itota dadi ëmænte adinque tömënäni ïnänite, \p —Onquiyæ̈mïni, Eedotadëë quëwëmïni inte mïnitö botö beyæ̈ ante wædämaï ïedäni. Wæætë tömëmïni nämä beyænque ante wæedäni. Ayæ̈ mïnitö wëñæ̈näni beyæ̈ ante pönente wæedäni, ämopa. \v 29 Ïincayæ̈ ate mïnitö caate wædinque ïïmaï ante wæquïmïni ïmïnipa. “Wëñæ̈ në mänämaï ingä ïñömö edæ tömengä nänö waa toquinque. Goömæ̈ në gänönämaï ingä ïñömö edæ tömengä nänö toquinque impa,” ante wæquïmïni ïmïnipa. \v 30 Mänïñedë edæ, “Waodäni ïïmaï ante wæcædänimpa. Onquiyabo onguipo æ̈mæ̈wo cabæ̈ñö goyæ̈ guiimönie. Änanquidi wææ̈ mönitonga capo ñongæ̈ñö wë womonte bamönie, ante wæcædänimpa,” ante dodäni näni yewæ̈mongaïnö baï edæ bacæ̈impa. \v 31 Edæ awæ̈ mïïwæ̈ ïñonte gonga wædænque wo cædäni baï ñöwo ïñömö waodäni wïï nanguï wënæ wënæ cædänipa. Wæætë awæ̈ amïmö bayonte tï wodönoyönäni dobæ wo bæco baï waodäni ïincayæ̈ ate quingämë baï cæquïnäni ïnänipa, ante Itota mänïnö godinque apæ̈negacäimpa. \p \v 32 Ayæ̈, Mäo wæ̈nongæ̈impa, ante në ænte godäni ïñömö mënaa në wënæ wënæ cædïna ïnate tömengä tönö godongämæ̈ ænte gogadänimpa. \v 33 Ocataïnö, näni äñömö ænte pöninque awæ̈ ñænquedïmæ̈ näni badönïwäa Itota ingante töö godonte timpodinque wææ̈ tïwadinque ængæ̈ gantidënänitapa. Ængæ̈ gantidënäni ate wægöñongä tömënäni në wënæ wënæ cædïna ïnate adobaï Itota tömëmæ̈ ïnö adocanque tömengä dipæ̈mæ̈ ïnö adocanque timpote gönönäni gongæ̈natapa. \v 34 Mänömaï cædäni adinque Itota, \p —Mæmpo ëñëmi. Tömënäni ëñënämaï ïnäni inte ïïmaï cædänipa cæbii. Wënæ wënæ näni cæïnö ante bitö wæætë edæ ñimpo cæbi quëwencædänimpa ämopa, angacäimpa. \p Mänïñedë tömengä weocoo ïnï ante, Æcänö quinca nö ta adinque tömengä badincoo æncæcäimpa, ante tömënäni wæntodöninque adocooque adocooque æ̈nänitapa. \v 35 Wadäni, Æbänö cæquingää, ante acæte ante godongämæ̈ a ongönänitapa. Awënëidi incæ tömengä ingante ante badete todinque, \p —Tömengä, Quëwencædänimpa, ante wadäni ïnänite ængä quëwënänitawo. Ayæ̈ Wængonguï ïñömö, Codito ingampa, äninque tömengä ingante ængantawo. Ïninque tömengä Wængonguï nänö në ængaingä ïnongä inte edæ nämä aamö cæte quëwencæcäimpa, ante badete togadänimpa. \p \v 36 Tontadoidi guiquënë obo pöninque tömengä ingante badete tote baï cædinque edæ, Yowepæ̈ tï nämæ̈ becæcäimpa, ante pædæ æ̈æ̈nöninque, \v 37 tömengä ingante, \p —Oodeoidi Awënë Odeyebi ïmi ïninque bitö nämä aamö cædinque quëwëmäwe, ante towengadänimpa. \p \v 38 Ayæ̈, “Ïingä oodeoidi Awënë Odeye ïnongä ingampa,” ante yewæ̈möninque tömënäni tömengä dæca ïnö wo cædäni owotapa. \p \v 39 Në wënæ wënæ cædïna guiquënë tömengä tönö ongöñöna adocanque tömengä ingante godö wënæ wënæ ante badete tocantapa. \p —Bitö ïñæmpa, Codito ïnömo ïmopa, ämitawo. Mänïmi ïnömi ïninque bitö tömëmi aamö cæte gote quëwëninque mönatö ïmönate adobaï ñimpo cæbi aamö cæte gomönae. \p \v 40 Äñongante wacä wææ äninque, \p —Ïñæmpa tömëmi adobaï bitö wænguinque ongömi inte Wængonguï ingante guïñënämaï inte ämi awædö. \v 41 Mönatö wënæ wënæ cæmöna ïñömönate në apænte änäni edæ nöingä cæte pänäni wæmönapa. Mönatö wënæ wënæ cædïnö beyæ̈ eyepæ̈ tente wæmönapa. Tömengä guiquënë wënæ wënæ cædämaï ïnongä inte wængä apa änewëë. \p \v 42 Äninque adocä wæætë Itota ingante apæ̈nedinque, \p Awënë ëñëmi. Bitö Awënë Odeye badinque botö ïmote pönente cæbi ämopa. \p \v 43 Äñongante Itota, \p —Näwangä ämopa. Bitö ñöwoönæ incæ wænte godinque do wænte gogaïnäni näni watapæ̈ quëwëñömö botö tönö guëa ongoncæbiimpa, angacäimpa. \s1 Itota wængampa \r (Mäateo 27.45-56; Mäadoco 15.33-41; Wäö 19.28-30) \p \v 44 Mänïñedë edæ tæcæbæcä ïñedë mæ̈ mämonte baï tæcæ badinque ayaönäa wæiganca tömämæ ïñömö edæ wëmö ingatimpa. \v 45 Edæ nænque näwänämaï ï ïninque wëmö ingatimpa. Ayæ̈ Wængonguï tæiyæ̈ waëmoncönë odemö näni wææ wodöincoo adoyedë edæ önönæca ïnö tæcæguedë pönï tænguïmæ̈ wææntapa. \v 46 Mänïñedë Itota ogæ̈ tededinque, \p —Mæmpo ëñëmi. Ñöwo edæ botö önöwoca bitö önönempo pædæ pönömo æ̈e. \p Äninque edæ æ̈mæ̈wo guëmäninque wængacäimpa. \p \v 47 Mänömaï cæte wængä adinque odömäno tontado capitäö incæ, \p —Näwangä impa. Ïingä ïñömö edæ nö pönï cæcä ïnongä inte edæ wængä abopa, äninque, Wængonguï ñäö apäite baï ëmönongä inte mänömaï cæcä abopa, ante apæ̈negacäimpa. \p \v 48 Ayæ̈, Æbänö cæquïï, ante godongämæ̈ ponte a ongönäni ïñömö tömänäni, Itota mänömaï wængä awædö, ante wædinque edæ nämä önontawë tæi tæi tompotawëninque wadæ gogadänimpa. \v 49 Wæætë Itota ingante në do adïnänique ïñömö gobæ ongonte pömö agönänitapa. Wëënëñedë tömengä Gadideabæ quëwente pöñongante onquiyæ̈näni tömengä mïñæ̈ në pönïnäni inte tömënäni ñöwo adobaï gobæ ongonte pömö agönänitapa. \s1 Itota wodi baö ïnï mäo daga wënänipa \r (Mäateo 27.57-61; Mäadoco 15.42-47; Wäö 19.38-42) \p \v 50 Oodeoidi näni Apænte Äincabo ïñönänite adocanque tömengä ëmöwo Ootee ïnongäimpa. Tömengä cöwë waa cædinque në nö cædongä ïnongäimpa. \v 51 Do ïñömö, Itota ingante wæ̈nongæ̈impa, ante oodeoidi näni Apænte Äincabo godongämæ̈ pönente cæyönänite adocä Ootee ïñömö edæ Baa ante tömënäni tönö godongämæ̈ cædämaï ïnongäimpa. Tömengä, Wængonguï Awënë Odeye nempo mönö æyedënö quëwengæ̈impa, ante wänö conte baï quëwënongä ïnongäimpa. Tömengä Oodeabæ Adïmatea ïñömö në quëwënongä inte ñöwo pöningä ingantapa. \v 52 Mäningä Ootee ïñömö awënë Pidato weca do gote apæ̈nedinque, Itota wodi baö ïnï pönömi ænte daga wëmoe. \v 53 Angä ëñëninque awënë Ao angä ëñente gocantapa. Godinque tömengä Itota wodi baö ïnï wi æmpote wææ̈ wi æ̈wadinque pædæ wææ̈nonte ænte godinque waëmö weocoo nïno näni änoncoo wïni wïni caate dicamontaa wointatodë önontatoque ïñömö daga wengantapa. Do näni wënämaï intatocæ̈ ïñonte daga wengantapa. \v 54 Oodeoidi näni, Gäwadecæ̈ ba ate guëmanguïönæ inguimpa, ante täno näni cæönæ ï ïninque Ootee mänömaï täno cægacäimpa. \p \v 55 Do ïñömö Gadideabæ quëwente Itota tönö godongämæ̈ në pönïnäni inte onquiyæ̈näni ñöwo Ootee mïñæ̈ tee empote pöninque Itota wodido adinque, Tömengä baö æbänö ñö cædänii, ante do adänitapa. \v 56 Adinque tömënäni oncönë godinque oguï wapæ̈ oguï wayabo tönö ænte ponte öni pæcæte ante cædänitapa. Incæte, Guëmanguïönæ impa, ante wædinque waönæ ate näni goquinque tömënäni Wængonguï nänö wææ angaïnö baï cædinque täno guëmangadänimpa. \c 24 \s1 Itota do wæ̈ningä inte ñäni ömæ̈monte quëwengampa \r (Mäateo 28.1-10; Mäadoco 16.1-8; Wäö 20.1-10) \p \v 1 Ayæ̈ guëmanguïönæ ïinque go ate baänæ ate ooque pönente bayonte mänïnäni onquiyæ̈näni oguï waquï näni cædincoo ñöwo ænte næ̈æ̈ninque Itota wodido pönänitapa. \v 2 Ponte ayönäni dicabo ñæ̈nængade pönï do da tæ̈ñæ̈ï a öñö adänitapa. \v 3 Ayæ̈ ontatodë guiite ayönäni edæ mönö Awënë Itota wodi baö edæ dæ antapa. \v 4 Önontatoque ï awædö, ante adinque guïñente wæyönäni edënïna baï ïna ïñömö weocoo näämænta pönï näinte baï ëmoncoo mongæ̈na inte edæ ïñontobæ̈ tömëna weca a ongöna. \v 5 Ate wædinque onquiyæ̈näni ïñömö ancai guïñente wædinque ædæ wæænte onguipoga bigui tëmönänitapa. Edënïna baï ïna ïñömö onquiyæ̈näni ïnänite, \p —Ïñæmpa mïnitö do wæ̈nïnäni weca ponte në quëwengä ingante ante quïnante diqui diqui mïmïnii. \v 6 Tömengä ïñömö edæ dobæ ñäni ömæ̈monte godingä inte edæ ïintatodë ïñömö dæ angä aedäni. Tömengä wëënëñedë Gadideabæ mïnitö weca nänö ayæ̈ quëwëñedë mïnitö ïmïnite ïïmaï ante apæ̈necä ëñëmïni inte ñöwo adodö ante pönëedäni. \v 7 Tömengä ïñömö, Botö Waobo ëñagaïmo ïñömote në wënæ wënæ cædäni nempo odömonte mäo pædæ godönäni æ̈ninque tömënäni wæætë wæ̈nönäni wænguënëmo ïmopa, ante apæ̈necä ëñëmïnitapa. Ayæ̈ mëönaa go adoönæque ïñonte botö ñäni ömæ̈monte quëwenguënëmo ïmopa, ante apæ̈necä ëñëmïni inte pönenguënë quëwëedäni. \p \v 8 Ante edënïna baï ïna äna ëñente wædinque onquiyæ̈näni ïñömö, Itota æbänö angacäï, ante tæcæ pönente wædänitapa. \v 9 Ïninque ontatodë tao wadæ godinque onquiyæ̈näni ïñömö Itota tömengä mïñæ̈ në godïnäni önompo tipæmpoga go adocanque ïnäni ïnänite mäo apæ̈nedinque wadäni tömänäni ïnänite apæ̈nedäni ëñënänitapa. \v 10 Mänömaïnö ante Itota nänö në da godongaïnäni ïnänite në gote apæ̈nedäni ïñömö Mäadiya Mäagadadënä näni änongä tönö Wäönä, Tantiago wäänä Mäadiya ayæ̈ wadäni onquiyæ̈nänique tönö godinque tömënäni ïnänite apæ̈nedäni ëñënönänimpa. \v 11 Incæte, Mänömaï impa, ante mäo apæ̈nedäni ëñëninque, Onquiyæ̈näni ïñömö önonquedö ante tededäni awædö, ante Itota nänö në da godönïnäni ïñömö edæ pönënämaï ingadänimpa. \v 12 Pegodo guiquënë quingæ̈ ængæ̈ gantidinque pogodo godinque Itota wodido pongantapa. Ponte ædæ wææ̈ninque guiimö ayongä wïni wïni cædincooque öñö adinque tömengä nämäneque pönëninque, Æbämë cætimpa, ante wædinque wadæ gogacäimpa. \s1 Ëmaodö taadö godänipa \r (Mäadoco 16.12-13) \p \v 13 Eedotadëë ongöninque wædænque ïnäni näni quëwëñömö Ëmao goïnö ïñömö onte quidömetodo ganca mäninganca taadö impa. Mänïönæ adoönæque ïñonte Ëmao ïñömö gocæte ante waoda mënaa idömæ godatapa. \v 14 Æbänö cætimpa, ante tömänö ante tedegodatapa. \v 15 Tedegoyöna Itota incæ mämö bee tëninque godongämæ̈ gocä. \v 16 Incæte, Tömengä æcänö ingää, ante wë wodonte baï ï beyæ̈ tömëna adämaï ëmöna inte ëñënämaï ïnatapa. \v 17 Itota ïñömö, \p —Æbänö ante wæætedö wæætë tede gomïnatawoo. \p Angä ëñente wædinque tömëna wæwente baï ëmöna inte edæ næ̈ gongæ̈natapa. \v 18 Adocanque tömengä ëmöwo Codeopato ïñömö tömengä ingante apæ̈nedinque, \p —Eedotadëë quëwënäni tömänäni, Æbänö ñöwo mänïñömö cætimpa, ante ëñëñönäni bitö adobique adoyömö quëwëninque edæ ëñënämaï ïmitawoo. \p \v 19 Äñongante Itota, \p —Ædö ämïna. \p Äñongä tömëna wæætë, \p —Itota Näatadeta quëwëningä ingante ante tedemönapa. Wængonguï beyæ̈ në apæ̈necä ïnongä inte mäningä onguïñængä ïñömö Wængonguï ayongä ayæ̈ waodäni ayönäni adobaï tæ̈ï pïñæ̈nongä inte waa pönï apæ̈nedinque nanguï cæcä ïnongäimpa. \v 20 Mänömaï ïñongante në godönäni ñæ̈næ̈näni tönö mönö ömæ awënëidi guiquënë wadäni nempo pædæ godöninque, Itota ingante apænte äninque mäo wæ̈nömïni wængäedäni, änäni ëñëninque ïïnäni wæætë tömengä ingante ñænquedïmæ̈ cæte timpote wææ̈ tïwadinque edæ gönönäni wængantapa. \v 21 Mönatö guiquënë, Tömengä mönö idægocabo Awënë badinque pönö ængä beyænque mönö abæ tawænte quëwenguïmö ïmompa, ante pönënïmöna inte edæ ñöwo wæmönapa. Ayæ̈, Tömënäni mänömaï näni cædïönæ edæ ñöwo mëönaa go adoönæque impa, ante edæ mönatö godömenque wæmöna ae. \v 22 Mänömaï ï incæte möni cabo incæ onquiyæ̈näni pancadäniya tömengä wodido gote pöninque, Ïïmaï atamönipa, ante apæ̈nedäni ëñente wædinque mönatö wæætë ancai guïñente wæmönapa. \v 23 Tömënäni ïñömö tömengä baö ïnï adämaï ïnäni inte edæ wadæ pöninque ïïmaï ante apæ̈nedäni wætamönapa. Mönitö wïïmonte baï Wængonguï anquedoda ïnate mä pönï atamönipa, änänitapa. Ayömönite anquedoda ïñömö, Itota ñäni ömæ̈monte edæ mïingä quëwengampa, ante apæ̈neda ëñëninque edæ wadæ pömönipa, ante onquiyæ̈näni apæ̈nedäni ëñentamönapa. \v 24 Mänömaïnö ante apæ̈nedäni ëñëninque möni cabo incæ pancadäniya Itota wodido gote adinque, Onquiyæ̈näni näni änïnö baï edæ näwangä impa, ante adäni incæte Itota ingante adämaï ïnäni wæmönapa. \p \v 25 Ante apæ̈neda ëñëninque Itota wæætë tömëna ïnate, \p —Mïnatö pönëegade ï apa änewëmïnaa. Mïmö ömædëmïna ïmïna inte mïnatö Wængonguï beyæ̈ në apæ̈negaïnäni näni apæ̈nedö ante tömänö ante edæ ëñënämaï ïmïna awædö. \v 26 Codito ïñömö edæ cöwë caate wæquënengä ingacäimpa. Ayæ̈ wænte ñäni ömæ̈möninque tömengä nämä nänö ñäö ïñömö æiquënengä ingacäimpa, ante pönëmïnaa. \p \v 27 Ayæ̈, Codito æbänö cæquingää, ante Möitee wodi æbänö apæ̈nete yewæ̈mongacäï, ante täno apæ̈nedinque Itota mïmönoque pönëninque, Wængonguï beyæ̈ në apæ̈nedäni tömänäni æbänö apæ̈negadänii, ante, Codito æbänö cæquënengä ingacäï, ante edonque odömonte apæ̈necä ëñënatapa. \p \v 28 Mänïï tömëna näna quëwëñömö tömëna näna gocæ cæyömö pöñönäni Itota wodo tebæ̈ gocæ cæte baï cæcä. \v 29 Adinque tömëna nanguï äninque tömengä ingante edæ, \p —Ñöwo gäwadecæ̈ pönï inte wëmö ba apa. Mönatö oncönë go guiite cænte monte baänæ ate goe. \p Ante ancaa äñöna tömëna oncönë pö ëñacæ guiicantapa. \v 30 Ayæ̈ tömëna tönö cæncæte ante tæ̈ contadinque tömengä päö pä æ̈ninque Wængonguï ingante waa ate pönente apæ̈nedinque tömëna ïnate tæcæ pædæ godoncæ cæyongä. \v 31 Tömëna awinca wi æ̈nete baï bayö, Tömengä ingampa, ante edæ tæcæ adatapa. Tömengä ïñömö edæ adoyedë tömëna ayöna edæ dæ gocä. \v 32 Adinque tömëna guëa tededinque, \p —Näwangä intawo. Wængonguï mönö Codito ingantedö ante apæ̈necä ëñëninque æbänö yewæ̈mongadänimpa, ante tömengä ponte odömongä ëñëninque mönö mïmö edæ gonga bæco baï totamompa. Wïï edæ mänömaï intawo. \p \v 33 Ante tededinque tömëna adodö taadö quingæ̈ godinque Eedotadëë ponte ayönate edæ Itota mïñæ̈ në godïnäni ïñömö onte ganca mänimpodäni ïñönäni tömënäni tönö wadäni godongämæ̈ pö bee tente a ongönäni adatapa. \v 34 Ïïnäni guiquënë, \p —Mönö Awënë ïñömö ñäni ömæ̈monte mïingä quëwengampa. Näwangä edæ impa. Tömengä ingante Timönö Pegodo do acantapa, ante godongämæ̈ tededäni adatapa. \p \v 35 Mänömaïnö ante tededäni ëñëninque tömëna wæætë, Mönatö taadö goyömönate wacä pö bee tëninque ïïmaï cæcantapa, äninque, Æbänö cæcantapa, ante adodö adodö ante apæ̈nedatapa. Ayæ̈ godömenque apæ̈nedinque, Oncönë go guiiyömöni tömengä päö pä ængä adinque mönatö, Itota ingampa, ante do ëñentamönapa, ante tömänö ante apæ̈neda ëñengadänimpa. \s1 Tömengä mïñæ̈ në godïnäni weca Itota pongampa \r (Mäateo 28.16-20; Mäadoco 16.14-18; Wäö 20.19-23) \p \v 36 Mänïnö ante ayæ̈ tæcæ tedeyönäni Itota incæ edæ tömënäni weca tæcæguedënäni do pö guiite a ongöninque, \p —Guïñënämaï gänë pönëedäni. \p \v 37 Angä ëñëninque tömënäni, Önöwoca badï ïïmaï, ante ancai guïñente wædinque, Yæ änäni. \v 38 Adinque Itota, \p —Quïnante guïñëwëmïnii. Mïmöno quïnante æ̈mæ æ̈mæ pönente wæmïnii. \v 39 Bado botö önompo empobo edæ aedäni. Botö önöwa ëwabo aedäni. Botö baö edæ gampo caate aedäni. Ïñæmpa önöwoca badï ïmo baï ædö cæte baö tönö bamë ëaquënëmöö. Baö tönö bamë ëadömo inte botö ïmo apa guïñëwëmïnii. \p \v 40 Äninque Itota önompo tönö önöwa tömënäni ïnänite odömongä. \v 41 Adäni incæte tömënäni guïñente todinque wede pönënämaï ïñönänite tömengä, \p —Mïnitö weca cænguï æbänö mämïnii. \p \v 42 Äñongante gæyæ baö do awënïï ëadäni inte pædæ godönäni \v 43 æ̈ninque tömënäni ayönäni edæ ade cængantapa. \v 44 Ayæ̈ tömënäni ïnänite apæ̈nedinque Itota, \p —Botö ïmotedö ante Möitee wodi wææ äninque æbänö yewæ̈mongacäï, ante botö mïnitö weca ayæ̈ quëwëninque do apæ̈netabopa. Botö ïmotedö ante Wængonguï beyæ̈ në apæ̈negaïnäni æbänö yewæ̈mongadänii, ayæ̈ ämotamïni äninque æbänö yewæ̈mongadänii, ante apæ̈netabopa. Mänïne botö apæ̈nedö ante tömänö edæ ïinque baquïnö anguënë. \p \v 45 Ante apæ̈nedinque Itota, Ocai encate ëñencædänimpa, ante pönö cædinque tömënäni ïnänite Wængonguï angä ëñëninque näni yewæ̈mongaïnö ante odömonte apæ̈necä ëñëninque tömënäni edonque edæ ëñënänitapa. \v 46 Ayæ̈ godömenque apæ̈nedinque, \p —Mönö Codito cöwë nantate wæ̈ninque mëönaa go adoönæque ïñonte ñäni ömæ̈monguënengä incæcäimpa, ante edæ edonque yewæ̈mongatimpa. \v 47 Ayæ̈, Codito ëmöwo ante Eedotadëë ïñömö täno apæ̈nete ate tömämæ quëwënäni ïnänite ïïmaï ante apæ̈necæ̈impa. Tömënäni ïnänite apæ̈nedinque, Wënæ wënæ mïni cædïnö ante ñimpo cædinque Wængonguï gämæ̈nö pöedäni. Pömïni adinque tömengä wæætë pänämaï inte pönö ñimpo cæcæcäimpa, ante apæ̈nequïnäni incædänimpa, ante yewæ̈mongatimpa. \v 48 Mïnitö ïñömö, Æbänö cætimpa, ante në adïmïni inte edæ në apæ̈nequïmïni ïmïnipa. \v 49 Ayæ̈ edæ Wængonguï, Botö Tæiyæ̈ Waëmö Önöwoca ingante da pönömo æncæmïnimpa, angacäimpa. Ïninque botö Mæmpo nänö në angaingä ingante botö oo da pönömo æncæmïnimpa. Mänömaï ï ïninque Wængonguï nänö tæ̈ï pïñæ̈nö æncæte ante mïnitö, Wængonguï Önöwoca ingante ëwocacæ̈impa, ante Eedotadëë ïñömö wänö cöedäni, angacäimpa. \s1 Öönædë Itota æicampa \r (Mäateo 16.19-20) \p \v 50 Itota ayæ̈ tao godinque Betänia obo pöninque tipæmpoga pædæ æmpodinque, Mïnitö ïmïnite Wængonguï waa cæcæcäimpa, ante waa apæ̈necä ëñengadänimpa. \v 51 Tæcæ apæ̈necä ëñëñönäni edæ tömengä ïñontobæ̈ inque ingä edæ öönædë æigacäimpa. \v 52 Adinque tömengä mïñæ̈ në godïnäni ïñömö ædæ wæænte apæ̈nedinque, Näwangä Wængonguï Wengä ïnongä inte æicampa, ante watapæ̈ apæ̈nedinque Eedotadëë wadæ godinque nanguï togadänimpa. \v 53 Wængonguï oncö ñæ̈næncönë yabæcönë ïïmö ïñö ïïmö ïñö pö pö cædinque Wængonguï ingante, Bitö ñäö baï ëmömi inte waa pönï cæbipa, ante cöwë waa apæ̈negadänimpa.