\id PHP ATPHP.SC 25-Jan-96; DBL - jul2014 \h Pilippay \toc1 Yù Túrâ ni Pablo sù ira Manguruk nga Taga Pilippay \toc2 Pilippay \toc3 Pilp \mt1 Yù Túrâ ni Pablo sù ira Manguruk nga Taga Pilippay \is1 Yù Meyannung sawe Túrâ \ip Yù ili na Pilippay yù olu nga labbetán ni Pablo sù ánge na pangilayalayâ ta purubinsia na Masidonia. Á aru yù ira tatolay tán nga nanguruk sù bilin ni Namarò. Aggira yù olu nga naggagammung ta káda Liggu, tapè makimoray ira kâ Namarò. \ip Á ajjan si Pablo nga nebáluk ta pangitúrâ na sawe. Á keggá na ta karsel, arán na ammu nu mapalubbáng sangaw, onu mapapátay. Á ajjan yù ira mangilayalayâ nga mappeggung ánna makikontará kâ Pablo gapu ta mangabubu ira kuna. Á ajjan gapay yù ira nga mangituddu, nga ituddu ra lâ yù naggapu ta nonò da ánnè sù kuruk nga bilin ni Namarò. Á pattúrâ ni Pablo, pinappalán na yù ira taga Pilippay, marakè melogò ira megapu nira (3:2-11). \ip Á mássiki nu ajjan si Pablo ta karsel, ari maraddam nu ari galâ magayáyâ, ta ajjan yù napiá nga iddanamán na megapu sù pangikatalà na kâ Apu Kesu. Á sinabarangán na yù ira tatolay ta magayáyâ ira gapay megapu sù pangikatalà da, ta yáyù ipakuá ni Namarò nittam (4:4-7). \is1 Yù Mayán na yawe Túrâ \io1 Yù Paddios ni Pablo ánna yù Ipakimállà na (1:1-11) \io1 Yù Ággián nayù ira nga Mangikatalà kâ Apu Kesu (1:12-30) \io1 Párigát tam yù Nonò ni Apu Kesu (2:1-18) \io1 Yù Meyannung kári Timotio kâ Epaprudito (2:19-30) \io1 Mangikatalà ittam kâ Apu Kesu (3:1–4:9) \io1 Yù Pabbalabálà ni Pablo sù ira Mangabbák kuna (4:10-23) \c 1 \s1 Yù Paddios ni Pablo sù ira Túratán na \p \v 1 Ajjan kami, di Pablo kâ Timotio, nga masserbi kâ Apu Kesu Kiristu. Á mattúrâ kami nikayu nga taga Pilippay, sikayu ngámin nga tatole ni Namarò nga mesipà kâ Apu Kesu Kiristu, ánna yù ira kátannangán naw ánna yù ira natullà nga mangabbák. \v 2 Á parè bì ta ikákkállà da kayu di Namarò nga Yáma tam ánna si Apu Kesu Kiristu nga Yápu tam, tapè napiá yù ággián naw ánna gawagawáyán naw. \s1 Yù Pakimállà ni Pablo \p \v 3 Á ta ngámin nga pakanonò ku nikayu, mepallà yù paddáyò kâ Namarò megapu nikayu. \v 4 Á ta ngámin nga pakimállà ku megapu nikayu, magayáyákà nga maddáyaw kâ Namarò, \v 5 gapu ta napiá yù ángngabbák naw nikán ta pangilayalayâ ku sù napiá nga dámak nga meyannung kâ Apu Kesu Kiristu. Ta inabbágán nawà ta áddè ngaw pamegapu naw nga manguruk, ta áddè kunangan. \v 6 Á si Namarò yù mangipakuá nikayu ta napiá nga akkuán na, á ammù gemma ta uputan ni Namarò yù napiá nga tarabáku na nga pinegapuanán na ta nonò naw áddè ta kapalurò na sangaw nu duttál yù ággo na pattoli ni Apu Kesu Kiristu ta dabbuno. \p \v 7 Á gapu ta nepallà yù ayâ ku nikayu, mepángngà ta nonopat takayu. Ta sikayu ngámin yù mesipà nikán sù ipatarabáku ni Namarò nikán, nga pangilayalayâ ku ta kuruk nga meyannung kâ Apu Kesu áddè ngaw aringà paga nebáluk, á abbágán nawà paga kunangane gapay sù kebáluk ku. \v 8 Á si Namarò yù makasistígu ta kuruk yù kagiak ku, ta nerallà yù daddam ku gapu ta ikáyâ takayu masingan, ta iddi-iddukat takayu ta kunnay sù ángngiddù ni Apu Kesu Kiristu nittam. \p \v 9 Á yawe ipakimállà ku kâ Namarò, ta mapasigaggà yù pakkaká-iddù naw ánna malannapán yù kánnámmuán naw nga kuruk nga meyannung kâ Namarò, tapè matákkilalán naw ánna pilian naw lâ yù napiá. \v 10 Á nu matákkilalán naw yù napiá, á makáwayyá kayu nga mappíli sù kapiánán, á pareku nga napiá laguk yù nonò naw, á awán ta pakaliwatán naw. Á nu kunnian yù akkuán naw, dán nga naparán kayu laguk sù ággaw nga pattoli ni Apu Kesu Kiristu, nga awán ta liwâ naw. \v 11 Á parè lâ ta mapalurò naw yù ngámin nga napiá nga ipakuá ni Apu Kesu Kiristu nikayu, megapu sù ángngabbák na nikayu, tapè maddáyaw yù ira tatolay kâ Namarò megapu sù napiá nga akkuán naw. \s1 Yù Ággián nayù ira nga Mangikatalà kâ Apu Kesu \p \v 12 Á wáwwagi, ikáyâ ku nga ipakánnámmu nikayu ta napiá lâ yù pabbalinán nayù ngámin nga nesimmu nikán, mássiki yù jigâ ku ánna kebáluk ku saw, gapu ta nassamasamâ yù napiá nga dámak nga meyannung kâ Apu Kesu. \v 13 Á yù ira ngámin nga suddálu nga magguárdiá sù bale nayù gubinador ánna yù ira káruán nga tatolay gapay, ammu ren yù gapu na nga ipangibáluk da nikán, nga megapu lâ sù panguruk ku kâ Apu Kesu Kiristu. \v 14 Á yáyù nga mapasigaggà yù pangikatalà da kâ Apu Kesu nayù ira káruán nga wáwwagi tam, gapu ta masingad da yù pagattam ku ta jigâ sawe ábbalurán, á matattam iren gapay nga ari maganássing nga mangilayalayâ sù bilin ni Namarò. \p \v 15 Á kuruk garè ta ajjan gapay yù ira káruán nga mangilayalayâ sù meyannung kâ Apu Kesu Kiristu, nga ari megapu sù napiá nga nonò da, nu ari galâ megapu sù pangabubu ra ánna passil da nikán. Ngam ajjan yù ira káruán nga mangilayalayâ, nga napiá lâ yù nonò da, ta kuruk nga ikáyâ da nga ipakánnámmu sù ira tatolay yù napiá nga dámak. \v 16 Á ilayalayâ da si Apu Kesu Kiristu megapu sù ángngiddù da kâ Apu ánna ángngiddù da nikán, ta ammu ra ta sinullà nangà ni Namarò nga pine na saw, tapè sikán yù manabbák sù ira marriríri sù bilin na. \v 17 Ngam yù ira káruán, áppè pípiá ira nga mangilayalayâ ta meyannung kâ Apu Kesu, tapè meparámak ira ánna tumuttul yù ira tatolay nira. Á ikáyâ da nakuan nga malannapán yù jigâ ku sawe ábbalurán megapu sù akkuád da. \v 18 Ngam sikán, attamák ku lâ. Ta magayáyákà galâ, gapu ta melayalayâ si Apu Kesu Kiristu, mássiki nu anni yù egga ta nonò nayù ira mangilayalayâ, nu napiá ira, onu áppè pípiá ira. \p \v 19 Á magayáyákà lállaguk, mássiki nu marigirigákà, gapu ta ammù ta napiá lâ yù pabbalinán nayù ngámin nga mesimmu nikán, megapu sù ipakimállà naw kâ Namarò ánna yù ángngabbák nayù Ikararuá ni Apu Kesu Kiristu nikán. \v 20 Á yawe yù kuruk nga ikáyâ ku ánna iddanamák ku, ta awán bulubugá ta akkuák ku nga kepasiránák ku ta ánninganán ni Namarò. Á parè bì ta matattamà nga kunnay ta kustombarè ngaw ta áddè kunangan, tapè meparáyaw si Apu Kesu Kiristu megapu nikán, mássiki nu matolayà onu matayà. \p \v 21 Á nu matolayà, dayáwak ku si Apu Kesu Kiristu ánna palurotak ku yù napiá nga ipakuá na nikán. Á nu matayà, más napiá yù ággiák ku, ta apan nangà ta gián na. \v 22 Á nu sikán nakuan yù mappíli, arák ku ammu yù piliak ku, nu matayà onu matolayà paga. Ta nu matolayà, uputak ku paga yù tarabákù tapè magaru yù ira nga manguruk kâ Apu. \v 23 Á mabbábángà nga mappíli, ta arák ku ammu yù piliak ku. Ta nu sikán lâ, karagaták ku yù pánò nga umay mepaggián kâ Apu Kesu Kiristu, ta yáyù kapiánán nga ággiák ku. \v 24 Ngam nu nonopat takayu, ammù ta máwák naw nga maggiánà lâ paga nikayu, tapè abbágát takayu. \v 25 Á yáyù nga ammù ta aringà paga matay, gapu ta máwák nga maggiánà nikayu nga mangabbák, tapè mangáppípiá yù ángnguruk naw ánna mappanà yù pagayáyâ naw megapu sù pangikatalà naw kâ Apu Kesu. \v 26 Á sangaw nu manolingà nikayu, yáyù nga mepallà laguk yù pagayáyâ naw, ánna maddáyaw kayu kâ Apu Kesu Kiristu. \p \v 27 Á maguray lâ yù mesimmu, yawe yù máwák naw nga talákkurugan. Uputan naw nga akkuán yù kunnay ta mepángngà nittam nga manguruk sù napiá nga dámak nga meyannung kâ Apu Kesu Kiristu. Á mássiki nu aringà makatoli ta gián naw, á marámak ku laguk sangaw ta nattatádday yù nonò naw, ánna mapasigaggà yù ángnguruk naw kâ Apu Kesu, á makkaká-abbák kayu nga mangipakánnámmu sù napiá nga dámak, tapè aru yù ira makaginná nga manguruk gapay sù bilin ni Namarò. \v 28 Á arán naw laguk ikássing yù ira mangontará nikayu. Ta nu ari kayu maganássing, á yáyù nga matákkilalád da ta pagikaruan na ira ni Namarò sangaw. Á tákkilalád da gapay ta sikayu yù iyígù ni Namarò nga mesipà kuna ta áddè ta áddè. \v 29 Ta nepallà yù allà ni Namarò nikayu, á iniyawâ na nikayu yù awayyá naw nga masserbi kuna, nga ari lâ megapu sù panguruk naw kâ Apu Kesu Kiristu, nu ari gapay ta magattam kayu ta jigâ megapu sù pangikatalà naw kuna. \v 30 Á nepaggittá kayu nikán, nga magattam ta jigâ nga kunnay sù jigâ ku ngaw, nga nasingan naw nga inattamák ku ta keggâ nikayu. Á narámak nawin yù jigâ nga attamák ku kunangane ta keggâ sawe ábbalurán. \c 2 \s1 Párigát tam yù Nonò ni Apu Kesu nga Tumulù ánna Mangikatalà \p \v 1 Á gapu ta kepattatádde tam kâ Apu Kesu Kiristu, aggina yù manabarang nittam. Á mabannáyán yù nonò tam megapu ta ángngiddù na nittam. Á napasigaggà yù áwwawági tam ánna yù pakkaká-allà tam megapu sù kepulupulù nayù Mangilin nga Ikararuá nittam. \v 2 Á yáyù nga pattatáddayan naw laguk yù nonò naw ánna ure naw, á makkaká-iddù kayu. Á nu kunnian yù ággián naw, á nerallà yù pagayáyâ ku megapu nikayu. \v 3 Á arán naw akkuán yù narákè nga naggapu sù pangabubu naw onu pappeddaráyo naw. Ta napiá lâ nu makkakátulù ittam, á ibiláng tam ta napiá yù ira kábulut tam ánnè ta baggi tam. \v 4 Á sittam nga katággitádday, ari lâ yù kapiánán na yù nonotan na, nu ari gapay yù kapiánán nayù ira kábulun na. \p \v 5 Á párigát tam laguk yù nonò ni Apu Kesu Kiristu. \q1 \v 6 Ta si Apu Kesu Kiristu, aggina galâ si Namarò, \q1 ngam kunnay ta arán na tangngalán yù ággián na. \q1 \v 7 Ta nánawán na ngámin yù kukuá na ánna yù ággián na, \q1 á neyanâ ta tolay, á naparubán na yù ággián na tolay, nga nebiláng ta aripan. \q1 \v 8 Á keggá ni Apu Kesu Kiristu ta dabbuno, nga kun na tolay yù ággián na, \q1 initulù na yù baggi na sù ure ni Namarò, \q1 á pinalurò na yù ngámin nga inipakuá ni Namarò kuna, \q1 mássiki yù pate na nga nepátà ta kurù. \q1 \v 9 Á yáyù nga inipotun ni Namarò si Apu Kesu, \q1 á iningágan na ta Kotunán nga Makáwayyá ánnè sù ira ngámin nga egga pakáwayyá na, \q1 \v 10 tapè mamalittúkak ira ta arubáng na ánna maddayaráyaw ira kuna, \q1 aggira ngámin nga pinarò na nga ajjan ta lángì ánna dabbuno \q1 ánna yù ira námmatay nga ajjan ta unak na dabbuno. \q1 \v 11 Á makkagi ira, nga kud da, \q1 “Si Apu Kesu Kiristu yù Yápu tam ngámin.” \q1 Á yáyù nga meparáyaw gapay si Namarò nga Yáma tam. \s1 Si Namarò yù Mangabbák nittam ta Panguruk tam kuna \p \v 12 Wáwwagì nga iddukak ku, gapu ta kunnian yù panguruk ni Apu Kesu Kiristu kâ Namarò, á máwák tam gapay nga manguruk sù Yápu tam. Á sù keggâ ngaw ta gián naw, kuruk nga napiá yù ángnguruk naw ta ngámin nga bilin ni Namarò nga inituddù nikayu. Á pappanganâ ta káwák ku ta gián naw kunangan, talákkurugan naw laguk nga tuppálan yù ángnguruk naw. Á pakimorayán naw si Namarò, ánna uputan naw nga palurotan yù ngámin nga ipakuá na nikayu, tapè mánnámmuán naw yù ángngiyígù na ánna ángngisipà na nikayu. \v 13 Ta si Namarò yù mepulupulù nittam, á aggina yù mangabbák nittam, ánna iyawâ na nittam yù pakáwayyá tam nga makkaragâ ánna mamalurò ta ngámin nga ikáyâ na. \p \v 14 Á yáyù nga akkuát tam laguk yù ngámin nga ipakuá ni Namarò nittam, nga ari matakì yù nonò tam nga maddagaragim, ánna ari ittam manabbák kuna, \v 15 tapè awán ta pakaliwatát tam, á pareku nga napiá lâ yù nonò tam. Ta mássiki nu mepaggián ittam sù ira nga mangnguá ta narákè ánna yù ira nga narákè yù nonò da, arát tam párigán yù narákè nga akkuád da, gapu ta ánâ na ittam ni Namarò, nga meyárik ta isingan nga mamannawák sù ira tatolay ta dabbuno. \v 16 Ta ipakánnámmu tam sù ira tatolay yù bilin ni Namarò, nga meyannung ta kesipà tam sù áttole na nga awán ta áddè na. Á sikayu, nu uputan naw yù ángnguruk naw kâ Namarò, á sangaw nu duttál yù pamanunnù ni Apu Kesu Kiristu, magayáyákà gapu ta ammù ta napiá yù pabbalinán nayù bannák ku nga mangipakánnámmu nikayu sù bilin ni Namarò. \p \v 17 Á yù panguruk naw kâ Namarò, yáyù meyárik ta pakimore nayù ira ngaw pári ta pangiyátáng da ta ayám kâ Namarò. Á magayáyákà, mássiki nu matayà sangaw ánna mebubbù yù dágà nga kun na melannà sù meyátáng\f + \fr 2:17 \ft Sù ngaw pangiyátáng nayù ira Kudio ta ayám kâ Apu Namarò, nelannà sù ira káruán nga neyátáng yù danum ánna binaráyáng nga inibubbù da ta utun na.\f* nga panguruk naw, ta mepagayáyákà laguk nikayu. \v 18 Á sikayu, magayáyâ kayu gapay nakuan nga mepagayáyâ nikán. \s1 Doban ni Pablo di Timotio kâ Epaprudito \p \v 19 Á ajjan yù iddanamák ku, nu yáyù ure ni Apu Kesu, ta dobak ku sangaw si Timotio, tapè en na kayu tullúnán. Ta ikáyâ ku nga marámak nu kunnasi kayu, tapè mapálappawán yù nonò ku. \v 20 Á awán ta kabbuluk ku nga kuruk nga mapattû nga mangabbák nikayu nu ari lâ si Timotio. \v 21 Á yù ira ngámin nga káruán, yáyù lâ alerad da yù meyannung lâ ta baggi ra, nga ari yù meyannung kâ Apu Kesu Kiristu. \v 22 Ngam si Timotio, á ammu nawin gemma ta napiá yù nonò na, gapu ta kunnay kami ta matáma nga nangipakánnámmu sù napiá nga dámak. \v 23 Á yáyù nga ikáyâ ku nga doban ta umay ta gián naw, sangaw nu mánnámmuák ku yù mesimmu nikán saw. \v 24 Á ikatalà ku kâ Apu ta sikán gapay sangaw yù umay ta gián naw. \p \v 25 Á ninonò ku ta máwák ku galâ nga palabbetan nikayu kunangane si Epaprudito nga wagi tam. Á napiá ta nabbilinán naw, á jinok naw saw giák ku ta mangabbák nikán ta ngámin nga awágak ku. Á aggina gapay yù kabbuluk ku nga mattarabáku sù ipakuá ni Apu nikán. \v 26 Ngam palabbetak ku lábbì nikayu, ta maraddam nikayu ánna maburung, gapu ta narámak naw yù katakì na. \v 27 Á kuruk nga natakì nga nagisassay natay. Á inikállà na kami ni Namarò, ta pinammapiá na, marakè mappanà nakuan yù daddam ku. \v 28 Á yáyù nga karagaták ku nga panolian ta gián naw, tapè magayáyâ kayu nga makasingan kuna. Á sikán, mapálappawán gapay yù nonò ku. \v 29 Magayáyâ kayu laguk nga mamaddulò kuna, ta aggina yù wagi tam megapu sù ángngikatalà tam kâ Apu. Á pakimorayán naw yù ira ngámin nga tatolay nga kunnay kâ Epaprudito, nga napiá yù nonò da ánna ággangnguá ra. \v 30 Á ari mabbábáng si Epaprudito nga mangabbák nikán, gapu ta awán garè ta awayyá naw nga umay mangabbák nikán. Á kuruk nga nagisassay natay megapu ta pamalurò na sù inipakuá ni Apu Kesu Kiristu kuna ta pangabbák na nikán. \c 3 \s1 Mangikatalà ittam kâ Apu Kesu tapè Mesipà ittam kâ Namarò \p \v 1 Á wáwwagì, kagiak ku paga nikayu ta magayáyâ kayu gapu ta nepattatádday kayu kâ Apu Kesu. Á aringà malurâ nga mangitotoli sù initúrâ ku ngaw nikayu, tapè dán nga naparán kayu. \v 2 Mappalán kayu laguk, marakè melogò kayu sù ira massirisiri, ta kagumánad da kayu nakuan nga makkugì nga kunnay ta kustombare na Kudio, ta kagiad da ta sinniál nayù ira tatole ni Namarò. Arán naw ira kurukurugan. \v 3 Ta ari yù kakugì na tolay yù kuruk nga sinniál ta tole ni Namarò, nu ari galâ yù keggá nayù Ikararuá ni Namarò kuna. Á kuruk nga tatole na ittam ni Namarò nga makimoray kuna megapu sù ángngabbák nayù Ikararuá na, sittam nga magayáyâ megapu sù ketádde tam kâ Apu Kesu Kiristu. Ta si Apu Kesu lâ yù ikatalà tam, nga paggapuán nayù kesipà tam kâ Namarò, nga ari megapu sù kakugì nayù baggi na tolay onu yù akkuán na. \p \v 4 Á ta ángngarigán nu egga yù awayyá na tolay nga ikatalà yù ággián na ánna kingnguá na, á ajjan laguk yù awayyâ nakuan. Awán ta tolay nga makáwayyá nakuan nga makkagi ta alawatan ni Namarò megapu sù ággián na ánna kingnguá na, nu ari galâ sikán. Á nepatalugáring nikán, ta napiá yù ággiák ku ánnè sù ira ngámin nga mappeggung. \v 5 Kebrungà gemma, ta Kebru\f + \fr 3:5 \ft Kebru di Kákay Israel ánna yù ira mapulu duá nga ánâ na nga lálláki, ánna yù ira ngámin nga ginaká ra. Á mangngágan ira gapay ta Kudio megapu kâ Juda, nga anâ ni Israel. Á si Juda yù naggaká kâ Patul Dabid, á pappasá na aru nga dagun, si Apu Kesu Kiristu gapay yù ginaká ni Juda.\f* yù ira darakal ku, nga ginaká ni Kákay Benjamin nga anâ ni Kákay Israel. Á nakugikakin sù mekawalu nga ággò áddè ta keyanâ ku. Á ta meyannung sù tunung ni Moyses, pinalurò ku ngámin, ta nepattatáddayà sù ira Parisio, nga napiá yù ánnuppál da sù inituddu ni Moyses. \p \v 6 Á gapu ta naláppakà nga manuppál sù rilision na Kudio, á jinigirigâ ku yù ira manguruk kâ Apu Kesu, gapu ta arád da tuttulan yù kustombare mi nga Kudio. Á sinuppál ku yù ngámin nga taddán nayù tunung ni Moyses, á awán ta kábuluk ku nga Kudio nga mamaliwâ nikán. \v 7 Ngam kunangane, gapu ta pangikatalà ku kâ Apu Kesu Kiristu, ibiláng kin ta awán ta serbi nayù ira kustombare nayù rilision na Kudio nga sinuppál ku ngaw, nga kinagì ngaw ta kapiánák ku. \v 8 Ta awán ta kárik piá ni Apu Kesu Kiristu nga Yápù! Á yù kustombare nga sinuppál ku ngaw, ibiláng kin ta kunnay ta basúrá nga netabbà, á nilikuránák kin, tapè kánnámmuák ku yù ngámin nga meyannung kâ Apu Kesu Kiristu nga Yápù. Á pinaguráyák ku ngámin yù pinalurò ku ngaw, tapè makiyápungà kâ Apu Kesu Kiristu, ánna mepattatáddayà kuna. \v 9 Á gapu ta netáddayà kâ Apu Kesu, ibiláng ni Namarò ta kuruk nga napiángà ánna matunungà, nga ari megapu ta panuppál ku sù tunung ni Moyses, nu ari galâ megapu ta pangikatalà ku kâ Apu Kesu Kiristu. Ta si Namarò yù kuruk nga napiá ánna matunung, á pabbalinan na ittam ta napiá ánna matunung megapu ta pangikatalà tam kâ Apu Kesu Kiristu. \v 10 Á yá lâ karagaták ku, ta mánnámmuák ku si Apu Kesu Kiristu, ánna maparubák ku yù pakáwayyá na nga mepasingan ta paginnanole na. Á karagaták ku ta attamák ku yù jigâ ku nga kunnay ta pagattam na ta jigâ, tapè tumulukà kâ Namarò nga kunnay kuna, mássiki nu matayà gapay nakuan ta kunnay ta pate na. \v 11 Á yáyù ikáyâ ku, tapè paginnanolayan nangà ni Namarò sangaw gapay, á mesipakà kuna ta áddè ta áddè. \s1 Yù Napiá nga Nonò nga Párigát tam \p \v 12 Á arák ku gemma kagian ta kánnámmuák ku ngámin yù meyannung kâ Apu Kesu, á arák ku kagian ta awán ta pakaliwaták ku. Ngam malláppakà nga mamalurò sù ipakuá ni Apu Kesu nikán, ta yáyù nga inipagágál ni Apu Kesu Kiristu nikán, tapè kukuá nangà. \v 13 Á wáwwagi, ammù gemma ta arák ku paga pinalurò ngámin yù ipakuá na nikán. Ngam arák kin nonotan yù napasángin, ta ipè lâ yù urà ku nga mamalurò ta ngámin nga ipakuá na lâ paga nikán. \v 14 Á uputak ku nga balinan yù ngámin nga ituddu na, tapè málâ ku yù bálà ku nga iyawâ ni Namarò nikán, megapu sù pangikatalà ku kâ Apu Kesu Kiristu. Ta yáyù gemma yù inipagágál ni Namarò nikán. Á yawe yù bálà ku, ta mepattolayà nga mesipà kâ Apu Kesu Kiristu ta lángì ta áddè ta áddè. \v 15 Á wáwwagi, napiá nu kunnian yù nonotat tam ngámin, sittam nga similluâ yù ángnguruk na. Á nu ajjan nikayu yù tolay nga tanakuán yù ánnonò na, á si Namarò yù mangipakánnámmu sù kuruk kuna. \v 16 Á yawe laguk yù akkuát tam. Ari ittam malurâ nga tumuttuttul sù kuruk nga netuddu nittam. \p \v 17 Á wáwwagì, uputan naw kami nga párigán ánna yù ira nga masingan naw nga napiá yù ággangnguá ra nga kunnay ta inipasingam mi ngaw nikayu. \v 18 Ta initotolì nga kinagi nikayu ta mappalán kayu, ta aru garè yù ira tatolay nga makkagi ta tatole ni Apu Kesu ira, ngam ipasingad da ta malussaw ira kâ Apu Kesu Kiristu ánna iluddè da yù pate na ta kurù, megapu sù narákè nga ággangnguá ra. Á makakulekà ta pakanonò ku nira. \v 19 Ta yù pangukum ni Namarò yù pappángetád da, gapu ta pakiyápuád da yù karagatán nayù baggi ra. Á yù narákè nga ipappasirád da nakuan, yáyù ipappeddaráyo ra. Á tángngagad da lâ yù ajjan ta dabbuno. \p \v 20 Ngam sittam nga mangikatalà kâ Apu Kesu Kiristu, ajjan yù paggianát tam ta lángì ta gián ni Namarò. Á iddi-iddagát tam si Apu Kesu, nga Yápu tam nga maggapu ta lángì nga umay mangiyígù nittam. \v 21 Á panoli na ta dabbuno, ulian na yù ira baggi tam nga makapi ánna matay, tapè kunnay ira sù baggi na nga maddalingáráng ánna ari matay. Á palurotan na yaw megapu sù makapállâ nga pakáwayyá na nga mamatulù ta ngámin nga ajjan, ánna mammaguray nira. \c 4 \s1 Yù Panabarang ni Pablo sù ira Manguruk kâ Apu Kesu \p \v 1 Á wáwwagì, gapu ta ajjan yù iddanamát tam kâ Apu Kesu, ari ittam laguk mabbábáng, tapè mapasigaggà yù ángnguruk tam kuna. Á sikayu yù iddukak ku, á nepallà yù daddam ku ta pakkaragâ ku nga masingan takayu. Ta sikayu yù ipagayáyâ ku megapu sù pangikatalà naw kâ Apu Kesu, á kunnay kayu ta bálà ku megapu sù bannák na baggì ta pangituddù nikayu. \p \v 2 Á sikayu, Eyodia kâ Sintiki, ikomâ nikayu bì ta makkápiá kayu ánna pattatáddayan naw yù nonò naw, gapu ta mawwagi kayu gemma megapu sù ángnguruk naw kâ Apu. \v 3 Á sikaw gapay nga kuruk nga kopuk ku, abbágám mu bì yù ira duá nga bábbay, tapè makkápiá ira. Nepattarabáku ira kári Kiliminte ánna yù ira káruán nga kábuluk ku nga nangabbák nikán ta pangipakánnámmu mi sù napiá nga dámak nga meyannung kâ Apu Kesu. Á nelistá yù ngágad da sù libru ni Namarò, nga naketúratán nayù ira ngámin nga iniddán na ta mannanáyun nga inángà nga awán ta áddè na. \p \v 4 Á magayáyâ kayu laguk megapu ta kepattatádde naw kâ Apu, sikayu nga manguruk kâ Apu. Á yáyù pidduák ku má nga kagian nikayu ta magayáyâ kayu. \v 5 Á napiá nu masippà kayu nga mangikállà ta ngámin nga tatolay, gapu ta manoli sangaw yù Yápu tam. \v 6 Á awán bulubugá ta ikaburung naw nakuan, mássiki nu anni yù mesimmu. Ipakimállà naw kâ Namarò yù ngámin nga meyannung nikayu ánna yù máwák naw. Á kagian naw gapay kâ Namarò yù pagayáyâ naw ta ángngabbák na nikayu, ta yáyù ábbalabálà naw kuna. \v 7 Á pagimammatan ni Namarò yù nonò naw megapu ta kepattatádde naw kâ Apu Kesu Kiristu, mássiki nu ari mánnámmuán yù ámmagimammà na, tapè mabannáyán yù nonò naw, ánna ari kayu maburung, maguray lâ yù mesimmu. \p \v 8 Á wáwwagi, yawe yù maporián nga itabarang ku nikayu. Nonopan naw lâ yù napiá ánna maráyaw, nga kuruk ánna matunung, nga mekállà, nga naggapu ta napiá nga nonò. Á nonopan naw ánna ipatattam naw laguk ta nonò naw ngámin danniaw nga kapiánán, nga mepángngà nittam nga tatole ni Namarò. \v 9 Á ngámin yù ginigiámmu naw nikán, nga inituddù nikayu, ánna yù naginná naw nga initaddák ku, ánna nasingan naw nga kingnguâ, yáyù laguk uputan naw nga párigán. Á mepulupulù nikayu laguk si Namarò, nga mamagimammà nittam. \s1 Yù Pabbalabálà ni Pablo sù ira Mangabbák kuna \p \v 10 Á nepallà yù pagayáyâ ku, á dayáwak ku si Namarò, megapu sù initubbuk naw nikán. Ta mássiki nu nabayák nga arán nawà inabbágán, á kunangane inipasingan naw mángin yù pangikállà naw nikán. Á ammù ta arán nawà náttamán, ngam iniddagán naw lâ yù awayyá naw nga mangabbák nikán. \v 11 Á arák ku kagian ta ajjan yù máwák ku. Ta mapenámà nga mangikatalà kâ Apu, maguray lâ yù ággiák ku. \v 12 Á naparubák ku yù ággián na pobare, ánna naparubák ku gapay yù ággián na maríku. Á maguray lâ yù ággiák ku, napenámà lâ sù ngámin, mássiki nu mabattugà onu mabisinà, mássiki nu aru yù kukuâ onu nakúráng. \v 13 Á ajjan yù awayyâ nga mamalurò sù ngámin nga ipakuá ni Namarò nikán, gapu ta mepulù nikán si Apu Kesu Kiristu nga mangabbák ánna mamassikan nikán. \p \v 14 Á kuruk nga napiá yù pangikállà naw nikán, ta inabbágán nawà ta pajjigâ ku. \v 15 Á sikayu nga taga Pilippay, ammu naw gemma ta sikayu yù olu nga sinudduák ku sù pamegapù nga mangipakánnámmu sù napiá nga dámak sù purubinsia naw nga Masidonia.\f + \fr 4:15 \ft Kingnguá 16:12-40. Ubobugan ni Pablo yù olu nga ánge na ta Masidonia.\f* Á nakkaká-abbák ittam, ta sikayu lâ yù nangiyawâ nikán sù máwák ku ta pánò ta Masidonia. \v 16 Á paggiák ku paga ta ili na Tessalonika, sikayu lâ yù nangabbák nikán, ta sinubbutubburán nawà ta máwák ku. \v 17 Á magayáyákà gemma ta pakálawâ ku sù initubbuk naw. Ngam yù kuruk nga ipagayáyâ ku yù bálà naw nga iyawâ ni Namarò nikayu megapu sù pangikállà naw nikán. \p \v 18 Á kustu ngin yù ajjan nikán, nga makatò ta ngámin nga máwák ku ánna masobará, gapu ta inalawâ kin yù initubbuk naw nga iniyánge ni Epaprudito nikán. Á kunnay ta bábbanguk nga iniyátáng naw kâ Namarò yù keyarigán nayù iniyawâ naw nikán, á yáyù nga magayáyâ gapay si Namarò. \v 19 Á si Namarò, nga makákkuá ta ngámin nga napiá ánna nakástá, aggina yù mangiyawâ nikayu sù ngámin nga máwák naw megapu sù kepattatádde naw kâ Apu Kesu Kiristu. \v 20 Á meparáyaw si Namarò nga Yáma tam ta áddè ta áddè. Ammán! \s1 Yù Maporián nga Kinagi ni Pablo \p \v 21 Á sikami ngámin sù ira kábuluk ku, nonotam mi sikayu ngámin nga wáwwagi mi nga nepattatádday kâ Apu Kesu Kiristu. \v 22 Á yù ira ngámin nga manguruk nga ajjan saw ili na Roma, nepatalugáring sù ira nga masserbi sù palásiu ni Patul Sisar, nonopad da kayu gapay, nu kunnasi kayu. \v 23 Á parè bì ta iddi-iddukan na kayu ngámin ni Apu Kesu Kiristu nga Yápu tam. Áddè nen. Ammán.