\id JAS ATJAS.SC 7-Mar-96; DBL - jul2014 \h Ime \toc1 Yù Túrâ ni Ime \toc2 Ime \toc3 Ime \mt1 Yù Túrâ ni Ime \is1 Yù Meyannung sawe Túrâ ni Ime \ip Yù ira ngámin nga tatole ni Namarò yù túratán ni Ime, á nepatalugáring sù ira ngaw Kudio nga mewarawarâ sù ngámin nga purubinsia sù páppatulán na Roma. Á ibukalán ni Ime yù ipakuá ni Namarò nittam nga tatole na, tapè mepasingan yù pangikatalà tam kuna, ánna matákkilalán nayù ira tatolay nga ari manguruk ta kuruk nga tatole ni Namarò ittam. Ta nu egga yù pangikatalà tam kâ Apu, pabbalinán na ta napiá nga akka-akkuát tam ánna napiá nga panguruk tam kâ Namarò. \ip Á si Ime yù mangngágan gapay ta Yakup sù ággubobuk na Gareko, ánna mangngágan ta Santiagu sù ággubobuk na Iloko. Á ta ággubobuk na Ingles, mangngágan ta James, á ta Atta, Ime yù ngágan na. \is1 Yù Mayán nayù Túrâ \io1 Yù Meyannung sù ira Mangikatalà ánna yù ira Mabbábáng (1:1-18) \io1 Yù Pakaginná tam ánna Panguruk tam sù Bilin ni Namarò (1:19-27) \io1 Arát tam laguk Paddurúmán yù ira Tatolay (2:1-13) \io1 Mepasingan yù Ángngikatalà tam megapu sù Akkuát tam (2:14-26) \io1 Yù Pakáwayyá nayù Pagubobuk tam (3:1-18) \io1 Yù ira Mangikatalà kâ Namarò ánna yù ira Ari Manguruk (4:1–5:6) \io1 Magattam ittam ánna Makimállà ittam kâ Namarò (5:7-20) \c 1 \p \v 1 Sikán si Ime nga masserbi kári Namarò kâ Apu Kesu Kiristu nga Yápu tam. Á mattúrákà nikayu ngámin nga ginaká nayù ira mapulu duá nga ánâ ni Israel, sikayu nga mangikatalà kâ Apu Kesu, nga mewarawarâ ta ngámin nga makkakerumá nga lugár ta dabbuno. \s1 Yù Meyannung sù ira Mangikatalà ánna yù ira Mabbábáng \p \v 2 Wáwwagì, mássiki nu mesimmuán naw sangaw yù makkakerumá nga jigâ, magayáyâ kayu. \v 3 Ta ammu naw nu ajjan yù jigâ nga attamán naw, á maparubán kayu, tapè mepasigaggà yù ángngikatalà naw kâ Namarò.\f + \fr 1:3 \ft Roma 5:3-4; 1 Eduru 1:6-9\f* \v 4 Á máwák naw nga attamán yù makkakerumá nga jigâ, megapu sù mapasigaggà nga ángngikatalà naw, tapè tulluâ kayu, nga napiá lâ yù ággangnguá naw, á awán ta pabbábáng naw. \p \v 5 Á nu egga nikayu yù tolay nga arán na ammu yù akkuán na ta meyannung sù ággián na, á makimállà laguk kâ Namarò, tapè ipakánnámmu ni Namarò yù napiá nga ipakuá na kuna. Ta minángngikállà si Namarò, á arán na ittam gammán, nu ari galâ nga abbágán na ittam ngámin nga makkiddaw kuna. \v 6 Ngam ta pakimállà naw kâ Namarò, ikatalà naw ta mangabbák nikayu. Ari kayu mabbábáng, ta yù tolay nga mabbábáng, meyárik ta palung na bebay nga mepayák ta paddák. \v 7 Á yù tolay nga kunnian nga mabbábáng, arán na nakuan kagian ta iddán ni Namarò. \v 8 Ta mattá-iki-ikáyâ ánna mabbábáng ta ngámin nga akkuán na, á yáyù nga ari mekatalà, á awán ta iyawâ ni Namarò kuna. \s1 Yù Meyannung sù ira Pobare ánna yù ira Maríku \p \v 9 Á sikayu nga pobare nga mangikatalà kâ Apu Kesu Kiristu, magayáyâ kayu laguk, ta si Namarò yù mangalawâ nikayu, tapè mesipà kayu kuna, mássiki nu iluddè da kayu nayù ira tatolay. \v 10 Á sikayu nga maríku nga mangikatalà kâ Apu Kesu Kiristu, magayáyâ kayu laguk nu mapatulù na kayu ni Namarò. Ta meyárik yù maríku ta lappáw ta kakáddapán nga mabì lâ malelay. \v 11 Ta nu mabbilák, á mabilagán yù lappáw, á mabì lâ malelay, á kengá lággapay yù kakástá na. Á kunnian gapay sù maríku. Mappukkawák nga mamagaru ta kukuá na, á mabì lâ matay ánna panawán na ngámin. \s1 Yù Meyannung sù Paggapuán na Jigâ ánna Narákè \p \v 12 Á nu attamát tam yù jigâ nga umay nittam, á pagayáyatan na ittam ni Namarò. Ta nu arát tam likuránán yù pangikatalà tam kâ Namarò nu marigirigâ ittam, á iyawâ na nittam yù bálà tam nga inángà nga awán ta áddè na, ta yáyù initabbá ni Namarò sù ira nga mangiddù kuna. \p \v 13 Á mássiki nu marigirigâ ittam ta jigâ ánna narákè, arát tam awayyá nga kagian ta si Namarò yù paggapuán nayù jigâ tam, onu si Namarò yù mangituddu nittam ta narákè. Awán bulubugá ta mangituddu ta narákè kâ Namarò, á arán na gapay ni Namarò ituddu yù narákè. \v 14 Ngam marigirigâ ittam nga taggitádday megapu sù narákè nga pakkaragâ na baggi na nga naggapu sù narákè nga nonò na. \v 15 Á nu nononopat tam yù narákè nga karagatát tam, tulluâ yù narákè ta nonò tam, á yáyù nga akkuát tam laguk sangaw. Á nu uputan na tolay nga tuttulan yù narákè nga karagatán na, á matay sangaw ánna metabbà ta impiernu. \p \v 16 Wáwwagì nga iddukak ku, ari kayu melogò! Ari si Namarò yù paggapuán na narákè nga karagatát tam. \v 17 Si Namarò yù paggapuán na ngámin nga napiá ánna matunung. Á aggina yù mangiyawâ nittam ta ngámin nga napiá ánna nakástá. Pidde na yù ngámin nga maddalingáráng ta lángì megapu nittam, yù bilák, yù bulán, ánna yù bituan. Á manguli yù nawák da. Ngam si Namarò, ari manguli. Arán na ulian yù ángngiddù na ánna allà na nittam. \v 18 Á gapu ta panalákkuruk na, pinabbalin na ittam ta tatole na megapu ta panguruk tam sù kuruk nga bilin na nga inipakánnámmu na nittam, tapè sittam yù kapiánán ta ngámin nga pinarò na. \s1 Yù Pakaginná tam ánna Panguruk tam sù Bilin ni Namarò \p \v 19 Wáwwagì nga iddukak ku, nononotat tam yawe. Sittam nga taggitádday, mapiá nakuan nu dán nga naparán nga magginná, ngam ari nakuan alistu nga tubbák ánna ari malogon nga mapporay. \v 20 Ta yù tolay nga mapporay, arán na matuppál yù napiá ánna matunung nga ipakuá na nakuan ni Namarò kuna. \v 21 Likuránán naw laguk ngámin nga jikkù ánna narákè nga ággangnguá naw. Á tumulù kayu ánna alawatan naw yù bilin ni Namarò, tapè meyígù kayu. \p \v 22 Á tuppálan naw laguk yù bilin ni Namarò! Ta nu arán naw palurotan yù bilin na nga naginná naw, á ilogò naw laguk yù baggi naw. \v 23 Yù tolay nga ginnán na lâ yù ubobuk ni Namarò, ngam arán na kurugan, meyárik ta tolay nga magispeku, nga masingan na yù mammang na nga narapingán. \v 24 Á pallikuk na ta ispeku, máttamán na sangaw yù nasingan na. Á kunnian yù keyarigán nayù tolay nga ari manuppál sù gininná na nga ubobuk ni Namarò. \v 25 Tángngagan naw laguk yù bilin ni Namarò nga makáwayyá nga mamalubbáng nikayu, á tuppálan naw yù kagian na. Ta ikállà na kayu ni Namarò ánna abbágán na kayu ta ngámin nga akka-akkuán naw, nu palurotan naw yù naginná naw nga bilin na. \p \v 26 Yù tolay nga makkagi ta makimoray kâ Namarò, ngam arán na tukkatan yù pagubobuk na ta narákè, á ilogò na lâ yù baggi na. Á awán ta serbi nayù pakimore na kâ Namarò. \v 27 Ta si Namarò yù Yáma tam nu kuruk nga makimoray ittam kuna. Á danniaw ira lâ yù ibiláng na ta kuruk nga tatole na nga kuruk nga makimoray kuna. Á manuppál ira sù napiá nga ipakuá na nira. Abbágád da yù ira ábbing nga ulilá ánna yù ira bábbay nga nabálu nga marigirigâ, ánna arád da párigán yù narákè nga ággangnguá nayù ira tatolay sawe dabbuno. \c 2 \s1 Arát tam laguk Paddurúmán yù ira Tatolay \p \v 1 Wáwwagì, nu kuruk nga mangikatalà kayu kâ Apu Kesu Kiristu nga Yápu tam nga Kotunán, arán naw laguk paddurúmán yù ira tatolay. \v 2 Á ta ángngarigán, umay yù tolay nga maríku nga makipagammung nikayu, nga massákkaláng ta buláwán ánna nabbisti ta nanginá nga gámì, á ajjan gapay yù umay nga pobare nga nabbarawási ta napisipisil. \v 3 Á nu ángngarigán ta tángngagan naw lâ yù maríku, á kagian naw kuna, “E ka bì magitubang sawe kapiánán nga ággitubangám mi.” Á kagian naw sù pobare, “Manáddak ka tán,” onu “Magitubang ka ta daták ta likuk mi.” \v 4 Á nu kunnian yù akkuán naw, narákè kayu, ta paddurúmán naw yù ira tatolay. Á meyárik kayu ta kues nga narákè yù nonò na. \v 5 Wáwwagì nga iddukak ku, ginnán naw yù kagiak ku nikayu. Yù ira pobare ta dabbuno, aggira yù piníli ni Namarò tapè aggira yù mangikatalà kuna, ánna napasigaggà yù ángngikatalà da. Á pabbalinan na ira ta tatole na, tapè mesipà ira sù pammagure na, ta yáyù initabbá na nga bálà da nga iyawâ na sù ira ngámin nga mangiddù kuna. \p \v 6 Ngam sikayu, ipasiránán naw yù ira pobare. Á asinni panò yù ira manigirigâ nikayu nu ari galâ yù ira maríku? Asinni yù ira mangikeká nikayu ta kues nu ari yù ira maríku? \v 7 Á asinni panò yù ira makkagi ta narákè ta meyannung sù maráyaw nga ngágan ni Apu Kesu Kiristu nga Yápu tam? Aggira nga maríku! \p \v 8 Á kuruk nga napiá yù akkuán naw nu tuppálan naw yù kapiánán nga tunung ni Namarò nga netúrâ, nga kun na, \q1 “Iddukan naw yù ira ikáttole naw ta kunnay ta ángngiddù naw ta baggi naw.”\f + \fr 2:8 \ft Libitiko 19:18\f* \m \v 9 Ngam nu paddurúmán naw yù ira tatolay gapu ta maríku yù tádday ánna pobare yù tádday, á mapagikáru kayu gapu ta nakaliwatán naw yù tunung ni Namarò. \v 10 Ta mássiki nu tuppálan naw yù ngámin ira nga itaddán ni Namarò nga netúrâ sù tunung na, ngam tádday lâ yù arán naw natuppál, á nakaliwatán naw yù tunung ni Namarò. \v 11 Ta si Namarò yù nakkagi sù itaddán na, nga kun na, “Ari kayu makikarallaw.” Á aggina galâ yù nakkagi gapay, nga kun na, “Ari kayu mamapátay.”\f + \fr 2:11 \ft Exodo 20:13-14\f* Á nu ari kayu makikarallaw, ngam mamapátay kayu, á nalliwâ kayin, ta nakaliwatán naw yù tunung ni Namarò. \p \v 12 Á yáyù nga máwák tam laguk nga ubobugan ánna akkuán yù napiá nga kunnay sù akkuán nayù ira tatole ni Namarò, nga mapanunnután megapu sù kapiánán nga tunung nga mamalubbáng nittam, tapè mesipà ittam sù allà ni Namarò. \v 13 Ta sangaw nu panunnután ni Namarò yù ira tatolay, arán na ikállà yù tolay nga ari mangikállà sù ira ikáttole na. Ngam yù tolay nga mangikállà, aggina yù ikállà ni Namarò. Á yáyù nga ikákkállà naw laguk yù ira kábulun naw, tapè ikállà na kayu ni Namarò sangaw nu ággo na pamanunnù na. Ta minángngikállà si Namarò, mássiki nu mamanunnù.\f + \fr 2:13 \ft Meyannung ta allà ni Namarò nga mepulù ta pamanunnù na, Genesis 4:8-16\f* \s1 Mepasingan yù Ángngikatalà tam megapu sù Akkuát tam \p \v 14 Wáwwagì, nu ajjan yù tolay nga makkagi ta manguruk kâ Apu Kesu, ngam narákè yù akkuán na, á awán ta serbi nayù ángnguruk na. Meyígù panò megapu sù kunnian nga ángnguruk na? Ari gemma. Ta ari kuruk nga manguruk nu awán ta napiá nga akkuán na tapè mepasingan yù ángnguruk na. \v 15 Á ta ángngarigán nu egga yù ira wáwwagi tam ta ángnguruk tam kâ Apu Kesu nga awán ta kanad da ánna gámì da, \v 16 á kagiat tam nira, “Parè bì ta napiá yù ággián naw ánna málek naw sangaw yù kanan naw ánna gámì naw.” Á nu kunnian yù kagiat tam nira, ngam arát tam ira abbágán ánna arát tam iyawâ nira yù máwák da, á awán bulubugá ta serbi nayù ángngikatalà tam. \v 17 Á yáyù, nu ajjan yù tolay nga makkagi ta ikatalà na si Apu Kesu, ngam arán na akkuán yù napiá nga ipakuá ni Namarò kuna, á awán laguk ta serbi nayù ángngikatalà na. \p \v 18 Á ta ángngarigán, ajjan yù tolay nga makkagi, nga kun na, “Paguráyát tam, ta makkakerumá yù ánnuttul tam kâ Apu. Ta ajjan yù ira makkagi ta meyígù ira megapu ta pangikatalà da lâ kâ Apu Kesu, mássiki nu awán ta napiá nga akkuád da. Á ajjan gapay yù ira makkagi ta meyígù ira megapu sù napiá nga akkuád da.” Á yawe laguk yù kagiak ku. Á kunnasi yù pangipasingat tam ta pangikatalà tam kâ Apu, nu awán ta napiá nga akkuát tam? Á yáyù nga akkuák ku laguk yù napiá, tapè mepasingan yù pangikatalà ku kâ Apu. \p \v 19 Á sikayu, kurugan naw gemma ta táttádday lâ si Namarò nga Yápu tam. Á napiá gemma ta manguruk kayu sù kuruk nga meyannung kâ Namarò. Á yù ira anitu, kurugad da gapay si Namarò, á mamippippik ira ta assing da kuna, ta ari ira meyígù. \v 20 Á sikayu nga kunnay ta awán ta nonò na, arán naw panò kánnámmuán ta awán ta serbi na pangikatalà na tolay kâ Namarò nu arán na gapay akkuán yù napiá nga ikáyâ ni Namarò? \p \v 21 Nononopan naw yù ngaw Kákay Abrakam. Ammu naw gemma ta inibiláng ni Namarò ta matunung si Kákay Abrakam megapu sù kingnguá na. Minay di Kákay Abrakam nga nakimoray kâ Namarò ta utun na puddul, tapè palurotan na yù kinagi ni Namarò. Á bináluk na si Isak nga anâ na, á pineddá na ta utun nayù ángngiyátangán, tapè meyátáng.\f + \fr 2:21 \ft Genesis 22:1-19\f* \v 22 Á yáyù pangipasinganát tam ta metádday yù pangikatalà ni Kákay Abrakam kâ Namarò sù panguruk na sù kinagi ni Namarò kuna. Ta yù pabbalinán nayù pangikatalà ni Kákay Abrakam kâ Namarò yù pamalurò na sù kinagi ni Namarò kuna. \v 23 Á kunnian, napalurò yù dán nga netúrâ nga ubobuk ni Namarò nga kunniaw: “Si Kákay Abrakam, kinuruk na yù kinagi ni Namarò kuna. Á gapu ta pangikatalà na kuna, inibiláng ni Namarò ta napiá ánna matunung si Abrakam.”\f + \fr 2:23 \ft Genesis 15:6; Roma 4:3\f* Á yáyù nga narámak nayù ira tatolay ta si Abrakam yù kopun ni Namarò. \v 24 Á kunnian, wáwwagì, kánnámmuát tam ta ibiláng ni Namarò ta napiá ánna matunung ittam, nga ari megapu sù pakkagi tam sù pangikatalà tam kuna, nu ari galâ megapu sù napiá nga akkuát tam, nga kepasinganán nayù pangikatalà tam kuna. \p \v 25 Á kunnian gapay sù ngaw Bákò Rakab nga minákkikarallaw. Inibiláng ni Namarò ta matunung si Rakab gapu ta inipasingan na yù pangikatalà na kâ Namarò megapu sù kingnguá na. Ta pinaddulò na yù ira duá nga ginaká ni Israel, nga suddálu nga minay massísim ta ili na, á inilammang na ira nga pinapánaw, á inituddu na nira yù tanakuán nga dálan, tapè melillì ira sù ira maggápù nira nakuan. \v 26 Á ta ángngarigán, nu mesinná yù ikararuá na tolay ta baggi na nga aringin maginángà, á natayin. Á kunnay gapay sù pangikatalà tam kâ Apu Kesu. Nu arát tam akkuán yù napiá nga ipakuá ni Namarò nittam, á kunnay ta natayin yù pangikatalà tam, gapu ta awán ta palurotan na. \c 3 \s1 Yù Pakáwayyá nayù Pagubobuk tam \p \v 1 Wáwwagì, ari nakuan aru nikayu yù mabbalin ta mesturu nga mangituddu ta ubobuk ni Namarò, ta ammu naw ta mepallà yù ámmagikáru ni Namarò, nepatalugáring nikami nga mesturu ánnè sù ira tudduám mi, nu arám mi tuppálan yù napiá nga ituddu mi. \v 2 Á sittam ngámin, negagángay ta makaliwâ ittam. Á nu ajjan yù tolay nga ammu na imugurán yù pagubobuk na, aggina yù similluâ nga awán ta pakaliwatán na, ánna ammu na mangigaggak ta baggi na. \p \v 3 Á megaggak yù baggi tam megapu ta pangigaggak tam ta jilá tam. Ta ángngarigán, ipe tam yù búsal ta simù na kabáyu tapè kurugan na ittam, á awayyá tam laguk igaggak yù baggi na. \v 4 Á yù biray yù tádday nga keyarigán na. Mássiki nu mallakay yù biray ánna masikan yù paddák nga mangipayák kuna, ngam baddì yù ulin na nga ángngigaggak nayù mamilotu sù biray ánna ipanunung na sù lakalakaran na. \v 5 Á kunnian gapay sù jilá na tolay, mássiki nu baddì, ngam kunnay ta mappeddaráyaw nga makáwayyá megapu ta pagubobuk na. Ta makáwayyá yù tolay nga mamalurò ta aru nga napiá onu narákè megapu ta pagubobuk na. Á yáyù nga meyárik yù jilá tam ta baddì nga ulin nga makáwayyá nga mangigaggak ta dakal nga biray. \p Á ta ángngarigán, nonopan naw yù api nga baddì, á pígiá lâ tuggian na yù dakal nga kakayyuán! \v 6 Á kunnay ta api yù jilá tam, gapu ta mappanà yù narákè nga maggapu ta pagubobuk na. Á massamâ yù karákè na ta nonò tam ánna baggi tam, á darálan na yù ággiát tam. Á si Satanas yù paggapuán nayù narákè nga pagubobuk tam. \p \v 7 Makáwayyá yù tolay nga mamasippà ta ngámin nga makkakerumá nga simaron nga ayám, mammánù, yù ira nga makkarakáray, ánna yù ira nga maggián ta bebay, á ajjanin yù pinasippà na. \v 8 Ngam awán bulubugá ta tolay nga matudduán na yù jilá na, tapè napiá lâ nakuan yù ubobugan na. Ari megaggak, nga dán nga naparán nga magubobuk ta narákè nga meyárik ta jitá nga akáppatay. \p \v 9 Á megapu sù jilá tam, iyubobuk tam yù paddáyo tam kâ Ammò Namarò nga Yápu tam, ánna iyubobuk tam gapay yù pangigagek tam ta ikáttole tam nga pinarò ni Namarò ta kágappà na! \v 10 Táttádday lâ yù jilá tam, nga paggapuán nayù paddáyo tam kâ Namarò ánna yù pangigagek tam sù ira kábulut tam! Wáwwagì, ari máyâ! Arát tam nakuan akkuán yù kunnian! \v 11 Á ta ángngarigán, mallatuâ panò ta námmì nga danum ánna matábbál gapay yù táttádday nga panagabán? Ari gemma. \v 12 Á mabbungá panò ta niuk yù káyu nga bayábà? Ari gemma. Onu egga panò yù lánù nga mabbungá ta bayábà? Awán! Á awán gapay ta manágak ta bebay. A ta kunnian gapay, ari mepángngà nittam nga manguruk kâ Namarò yù magubobuk ta narákè. \s1 Yù Napiá nga Sírik ni Namarò nga Ipakánnámmu na \p \v 13 Nu egga nikayu yù masírik ánna kuruk nga makánnámmu, tumulù laguk, á ipasingan na yù napiá nga nonò na megapu sù napiá nga akka-akkuán na ánna napiá nga ággangnguá na. \p \v 14 Ngam nu mangabubu kayu ánna mapassil, ari kayu laguk mappeddaráyaw nga makkagi ta masírik kayu, ánna ari kayu massiri, nga mangilímak ta kuruk. \v 15 Ta nu narákè yù sírik naw, ari gemma maggapu kâ Namarò, nu ari galâ yù sírik nga gagángay ta nonò na tolay sawe dabbuno, nga maggapu kâ Satanas. \v 16 Á nu ajjan yù ira nga mangabubu ánna mapassil, buruburionad da ngámin yù ira tatolay ánna akkuád da ngámin nga makkakerumá nga narákè. \p \v 17 Ngam yù tolay nga kuruk nga masírik, nga egga kuna yù napiá nga sírik nga naggapu kâ Namarò, á arán na nonopan yù narákè. Á magimammà yù nonò na, á aggina yù magattam nga masippà ánna tumulù. Á mangikállà sù ira ikáttole na, ánna abbágán na ira. Ari mabbábáng ánna ari mangirumá ta tolay, á ari ággippípiá. \v 18 Á yù ira mamakkápiá sù ira kábulud da, meyárik ira ta mammulá ta napiá nga bukal, ánna málâ na sangaw yù napiá nga bungá ra. Ta nu pakkapiád da yù ira kábulud da, mammapiá yù ággiád da, á napiá ánna matunung yù ngámin nga akkuád da. \c 4 \s1 Yù ira Mangikatalà kâ Namarò ánna yù ira Ari Manguruk \p \v 1 Á ngattá, ta makkakákontará kayu? Anni panò yù kegapuánán nayù paddaráma naw, nu ari galâ megapu sù passil naw ánna narákè nga pakkaragâ naw nga nonopan naw. \v 2 Ajjan yù ikáyâ naw nga apan, ngam arán naw málâ, á yáyù nga maguray lâ yù akkuán naw, tapè málâ naw, mássiki nu mamapátay kayu! Mapassil kayu! Ngam ari kayu makálâ ta passilan naw, á yáyù gapu na nga maddaráma kayu. Ngam arán naw málâ yù máwák naw, gapu ta arán naw kiddawan kâ Apu Namarò. \v 3 Á mássiki nu makimállà kayu kâ Namarò, arán na iyawâ nikayu yù ipakimállà naw, gapu ta kiddawan naw galâ megapu sù narákè nga pakkaragâ nayù baggi naw. \p \v 4 Tatolay nga ari mekatalà! Arán naw panò ammu tanu karagatán naw yù ajjan sawe dabbuno, á kontarán naw si Namarò? Ta yù tolay nga makkaragâ ta narákè nga ajjan sawe dabbuno, aggina yù ikalusso ni Namarò. \v 5 Á arán naw laguk kagian ta awán ta kebalinán nayù dán nga netúrâ nga ubobuk ni Namarò. Kinagi na, \q1 “Maggián yù Mangilin nga Ikararuá ni Namarò sù ira tatolay na, \q1 á nakalò yù pakkaragâ na ta iddukat tam galâ si Apu Namarò.” \m \v 6 Á nepallà yù pangikállà ni Namarò nittam, á uputan na ittam nga abbágán, tapè mepasigaggà ánna matunung yù ángngikatalà tam kuna. Ta ajjan yù dán nga netúrâ nga ubobuk ni Namarò, nga kunniaw: \q1 “Kontarán ni Namarò yù ira ngámin nga mappeddaráyaw, \q1 ngam ikállà na yù ira ngámin nga tumulù.”\f + \fr 4:6 \ft Proberbio 3:34\f* \p \v 7 Tumulù kayu laguk kâ Namarò. Á kontarán naw si Satanas nga patul nayù ira anitu. Tanu kontarán naw si Satanas, panawán na kayu. \v 8 Á dukkì kayu kâ Namarò. Tanu dukkì kayu kuna, dukkì gapay nikayu. Á sikayu nga malliwâ, mabbabáwi kayu laguk, á likuránán naw yù liwiliwâ naw. Á sikayu nga mabbábáng sù panguruk naw kâ Namarò, ipasigaggà naw yù ángnguruk naw kuna. \v 9 Á parè bì ta makalò yù daddam naw megapu sù liwiliwâ naw, á makkulè kayu laguk. Ari kayu nakuan maggagálà, ta mepángngà ta maraddam kayu. Ari kayu laguk magayáyâ nga mabbúyá, ngam maraddam kayu nga mappasirán. \v 10 Nu tumulù kayu kâ Apu Namarò, ipotun na kayu nga meparáyaw. \s1 Ari ittam Makkakápanunnù, ta si Apu Namarò yù Mamanunnù \p \v 11 Wáwwagì nga mangiddù kâ Apu, ari kayu makkakálillíbâ. Yù tolay nga lillíbatan na yù kabbulun na, á kunnay ta sippilan na yù pakáwayyá nayù mamanunnù. Á nu panunnután na yù ira kábulun na, kunnay ta lillíbatan na gapay yù napiá nga tunung ni Namarò nga ipamanunnù na nittam. Á nu mamanunnù kayu sù tunung, arán nawin gemma kurugan yù itaddán na, á arán nawin kurugan si Namarò. \v 12 Si Apu Namarò lâ yù paggapuán nayù tunung, á aggina lâ yù makáwayyá nga mamanunnù nittam. Á awán ta tanakuán nu ari lâ aggina yù makáwayyá nga mangiyígù ta tolay nga iyánge na ta lángì, onu mamagikáru ta tolay ta impiernu. Á yáyù nga awán ta pakáwayyá tam nga tatolay nga mamanunnù sù ira ikáttole tam. \s1 Ari ittam nakuan Mappeddaráyaw \p \v 13 Ginnán naw laguk yawe kagiak ku nikayu, sikayu nga makkagi ta kunniaw: “Sangaw nu ummá, onu sangaw nu tádday ággaw, umay kami ta tanakuán nga ili. Á maggián kami ta tangaragun, á makkompará kami, tapè aru sangaw yù ganánsiá mi.” \v 14 Ngam arán naw nakuan kagian ta kunnian. Arát tam ammu yù mesimmu nittam sangaw nu ummá! Ta mabíbì ittam ta dabbuno, nga kun na angà nga duttál, á manganánnuán, lummakin. \v 15 Yawe lâ yù mepángngà nga kagiat tam nakuan, “Nu ure ni Namarò, á matolay ittam, á kunniawe yù akkuát tam.” \v 16 Ngam sikayu, ngattá, ta mappeddaráyaw kayu? Ngattá, ta ipappeddaráyo naw yù akka-akkuán naw, ta narákè ngámin yù pappeddaráyo na tolay. \v 17 Á nonopan naw yaw. Makaliwâ yù tolay nu arán na akkuán yù napiá nga ammu na nga akkuán na nakuan. \c 5 \s1 Sikayu nga Maríku, Imugurán naw yù Akkuán naw \p \v 1 Á sikayu nga maríku, ginnán naw laguk yù kagiak ku nikayu. Makkulukulè kayu nakuan ánna makkalli kayu megapu sù jigâ nga umay sangaw nikayu! \v 2 Ta marúnù ngámin nga kukuá naw nga makkakerumá, ánna mabobbotán yù ngámin nga gámì naw, nga kanan na ulak ánna kimi. \v 3 Á masináyán yù pirâ naw nga buláwán ánna pinaláta, gapu ta binuttul naw nga arán naw iniyusá ta mangabbák. Á yù kukuá naw nga masináyán, yáyù massistígu ta karákè naw. Yù binuttul naw nga kukuá naw yù kun na api nga kán lâ kán ta baggi naw, ta inukkuk naw yù kukuá naw sù ira maporián nga ággaw nga pamanunnù ni Apu Namarò. \p \v 4 Ginnán naw, sikayu nga egga yù ákkomanán na! Jinarogà naw yù ira patarabakuan naw ta ákkomanán naw. Á nakaliwatán naw yù ira nakigaták nikayu, ta arán naw ira sináddanán. Á si Namarò nga Kotunán, naginná na yù kinagi ra ta meyannung sù akka-akkuán naw. \v 5 Á sikayu nga maríku, nonopan naw lâ yù nanginá nga aruátan naw ta dabbuno ánna yù ipabbúyá naw. Kunnay kayu ta báka nga matabá, nga arán na ammu ta pártiad da sangaw. Ta kagian naw ta awán ta awágan naw, á arán naw manonò yù pamanunnù ni Apu Namarò. \v 6 Á iddâ naw lâ jinigirigâ yù ira matunung nga tatolay nga ari nakaliwâ nikayu, á pinapáte naw ira, mássiki nu siminulù ira nikayu. \s1 Máwák nga Magattam ittam \p \v 7 Á sikayu nga wáwwagì nga manguruk kâ Apu, magattam kayu lábbì nga magiddak ta labbè ni Apu ta dabbuno. Nonopan naw yù minákkomán. Magattam lâ nga magiddak ta kagaták na amme na. Ta iddagán na bì yù mapolu nga urán ánna yù maporián áddè ta kalutu na. \v 8 Á sikayu, magattam kayu gapay nga magiddak lábbì. Ipasigaggà naw yù ángnguruk naw kâ Apu Kesu. Ta mabíkin, á duttál ta dabbuno. \v 9 Ari kayu makkakápaliwâ, wáwwagì, tapè arán na kayu panunnután ni Apu. Ta ajjanin yù umay mamanunnù, á mabì lâ nga tullung, ta kun na tolay nga tullung ta puertá nga nabukatán. \p \v 10 Wáwwagì, nonopan naw yù ira ngaw ábbilinán ni Namarò nga jinok na ta mangipakánnámmu sù bilin na, tapè párigán naw ira. Ta inattamád da yù aru nga makkakerumá nga jigâ ánna pinalurò da yù inipakuá ni Namarò nira. \v 11 Á ibiláng tam ta magayáyâ nga iddukan ni Namarò yù ngaw ira tatolay nga napasigaggà yù ángngikatalà da kâ Namarò, nga nagattam ta aru nga jigâ, tapè palurotad da yù inipakuá ni Namarò nira. Narámak naw si Job, nga nagattam ta aru nga jigâ, á ammu naw ta napiá lâ yù ure ni Apu Namarò ta meyannung kuna, ta pinammapiá ni Apu yù ággián ni Job. Ta minángngikállà si Namarò ánna nepallà yù allà na sù ira tatole na. \p \v 12 Wáwwagì, yawe yù kagiak ku nga importá nga arán naw máttamán. Ari kayu bulubugá mappagássingán, mássiki ta lángì onu dabbuno onu tanakuán nga pagássingán naw. Napiá lâ nu kagian naw, “Wan,” nga awán ta pagássingán na, ta yáyù lâ ikáyâ ni Namarò. Á napiá gapay nu kagian naw lâ, “Ari,” nga awán ta pagássingán na, tapè arán na kayu panunnután ni Namarò. \s1 Máwák nga Makimállà ittam kâ Apu Namarò \p \v 13 Á nu egga nikayu yù tolay nga marigirigâ, makimállà lâ kâ Namarò. Á nu egga nikayu yù magayáyâ, á ikansion na yù paddáyo na kâ Namarò. \v 14 Nu egga nikayu yù matakì, ipágál na yù ira karakalán nayù ira manguruk, tapè ipakimállà da kâ Namarò ánna denuád da ta pannakabaggi ni Apu Kesu. \v 15 Á ta pakimállà naw, nu kuruk nga ikatalà naw si Namarò, á pammapián na yù matakì. Á nu egga gapay yù pakaliwatán na, á pakomán na. \p \v 16 Á nu nakaliwâ kayu, makkakápalappâ kayu ta liwâ naw, á ipakimállà naw yù ira kábulun naw, tapè mammapiá kayu. Ta nepallà yù pakáwayyá nayù pakimállà na tolay nga napiá ánna matunung. \v 17 Kunnay kâ Elias nga ábbilinán na ngaw ni Namarò. Tolay gemma lâ si Elias nga kagittá tam. Á nakimállà kâ Namarò ta ari bì magurán, á ari nagurán ta tallu ragun ta gadduá megapu sù pakimállà na.\f + \fr 5:17 \ft Meyannung sù pakimállà ni Elias, 1 dagiti Ar-ari (1 Patul) 17:1; 18:1-2, 42-45\f* \v 18 Á nakimállà si Elias má ta iyawâ ni Namarò yù urán, á nagurán ánna nattubbu ánna nabbungá yù inimulá nayù ira tatolay. \p \v 19 Wáwwagì, nu egga nikayu yù tolay nga nekáttuay ta pangikatalà na kâ Namarò ánna minárayyu sù kuruk nga bilin na, á máwák nga umay laguk yù tádday nikayu nga manabarang kuna, tapè mattoli nga manguruk kâ Apu. \v 20 Á nonopan naw yawe. Nu ajjan yù tolay nga nalliwâ, nga ipetoli naw ta panguruk na kâ Apu Namarò, á mássiki nu kitáru yù liwiliwâ na, á mapakomá, á melillì yù ikararuá na sù pamagikáru ni Namarò. Áddè na yû.