\id 1JN AT1JN.SC 18-Mar-96; DBL - jul2014 \h 1 Kuan \toc1 Yù Olu nga Túrâ ni Kuan \toc2 1 Kuan \toc3 1 Kn \mt1 Yù Olu nga Túrâ ni Kuan \is1 Yù Meyannung sù Túrâ \ip Yù nattúrâ sawe si Kuan, nga tádday sù ira mapulu duá nga sinudduán ni Apu Kesu. Á lakalákayin ta pattúrâ na sù ira tallu nga túrâ na. Á initubbuk na yawe túrâ na sù ira iddukan na nga mangikatalà kâ Namarò ta ngámin nga giád da. Á kinagi na nira ta magimuguk ira, marakè mesinná ira kâ Namarò, nu kurugad da yù kagian nayù ira mangituddu, nga ari kuruk yù ituddu ra. \ip Ta ajjan ngaw yù ira mappassapassiár nga mangituddu ta tanakuán nga ari kuruk, nga kunnay nga ajjan ta ággawo. Á kinagi ra ta narákè yù ngámin nga ajjan ta dabbuno. Á kinagi ra gapay ta ari kuruk nga tolay si Apu Kesu Kiristu, ánna ari kuruk nga Anâ ni Namarò. Á kinagi ra ta arád da máwák nga mabbabáwi ta liwiliwâ da ánna ari máwák nga makkaká-iddù ira, ta ajjan yù awayyá nayù ira tatolay nga katággitádday nga maguray lâ yù akkuán na. \ip Á yáyù gapu na nga initúrâ ni Kuan, tapè ipakánnámmu na yù kuruk, tapè awán ta tolay nga melogò. Á inibukalán na ta kuruk nga Anâ ni Namarò si Apu Kesu nga naggapu ta lángì, nga nabbáli ta tolay nga minay ta dabbuno. Á kinagi na gapay nittam ngámin nga tatolay nga mangiddù kâ Apu Namarò ta máwák tam nga akkuán yù napiá nga ipakuá ni Namarò nittam, nepatalugáring sù pakkaká-iddù tam. \is1 Yù Mayán nayù Túrâ \io1 Yù Bilin nga Meyannung sù Manotolay (1:1-4) \io1 Si Namarò yù Mamannawák ta Nonò tam (1:5-10) \io1 Si Apu Kesu Kiristu yù Mamakkápiá nittam kâ Namarò (2:1-6) \io1 Yù Bagu nga Taddán ni Apu Kesu (2:7-11) \io1 Yù Ággián nayù ira Mangikatalà kâ Apu Kesu (2:12-17) \io1 Mappalán ittam sù Mangontará kâ Apu Kesu Kiristu (2:18-29) \io1 Ánâ na ittam ni Namarò nga Mangikatalà kâ Apu Kesu (3:1-10) \io1 Yawe yù Itaddán ni Apu Kesu: Makkaká-iddù kayu (3:11-18) \io1 Mappelò kâ Namarò yù ira Pinabbalin na ta Ánâ na (3:19-24) \io1 Yù Ari Masingan nga Makikontará kâ Namarò (4:1-6) \io1 Sigga-iddù si Namarò (4:7-21) \io1 Appútat tam yù Ngámin nga Mangontará kâ Namarò (5:1-5) \io1 Yù Pangurugát tam ta Anâ ni Namarò si Apu Kesu Kiristu (5:6-12) \io1 Yù Mannanáyun nga Áttole tam nga Mangikatalà kâ Apu Kesu (5:13-21) \c 1 \s1 Yù Bilin nga Meyannung sù Manotolay \p \v 1 Itúrâ ku nikayu yù meyannung kâ Apu Kesu Kiristu, nga manotolay nga mangngágan ta Ubobuk ni Namarò. \q1 Aggina yù pannakasimù ni Namarò nga mangipakánnámmu sù bilin na, \q2 nga paggapuán nayù mannanáyun nga áttole tam. \q1 Egga nga mannanáyun áddè ngaw gári \q2 sù awán paga bulubugá ta naparò. \q1 Á ipakánnámmu mi nikayu gapu ta nasingam mi \q2 ánna naginná mi yù kinagi na ta keggá na ta dabbuno. \q1 Á yù matá mi lápay yù ánningam mi kuna, \q2 ánna yù limá mi lápay yù ánnangngal mi kuna. \p \v 2 Nappasingan nikami yù manotolay, nga nabbáli ta tolay. Á yáyù nga ilayalayâ mi, ánna sistíguám mi ta kuruk nga aggina yù paggapuán nayù mannanáyun nga áttole tam. Naggián ngaw nga nepulupulù kâ Ammò Namarò, áddè ngaw lage na pamegapu na ngámin. \v 3 Á kagiam mi nikayu yù nasingam mi ánna naginná mi, tapè mesipà kayu nikami sù pakikopum mi kári Ammò Namarò nga Yáma tam ánna si Apu Kesu Kiristu nga Anâ na. \v 4 Á yáyù gapay yù ipattúrâ ku nikayu, tapè magayáyâ ittam. \s1 Si Namarò yù Mamannawák ta Nonò tam \p \v 5 Á yawe yù bilin nga naginná mi nga meyannung kâ Apu Namarò, nga inipakánnámmu ni Apu Kesu nikami, á ilayalayâ mi nikayu. Si Namarò yù kun na nawák nga maddalingáráng, nga awán bulubugá ta kallà kuna, gapu ta awán bulubugá ta liwâ na onu narákè kuna. \v 6 Á nu kagiat tam ta napiá yù ákkiyápu tam kâ Namarò, ngam narákè galâ yù akka-akkuát tam, massirisiri ittam, ánna kunnay ittam ta naggián ta kallà, gapu ta arát tam akkuán yù napiá nga ituddu ni Namarò. \v 7 Ngam nu tumulù ittam kâ Namarò, ánna akka-akkuát tam yù napiá nga ituddu na, á mesipà ittam kuna, ánna napiá gapay yù ákkoput tam sù ira kábulut tam nga manguruk. Á mapakarenuán ittam, ánna mári yù liwiliwâ tam, megapu sù dága ni Apu Kesu Kiristu, nga Anâ ni Namarò. \p \v 8 Á nu kagiat tam ta awán ta liwâ tam, ilogò tam galâ yù baggi tam, ánna arát tam pinatattam ta nonò tam yù kuruk nga bilin ni Namarò. \v 9 Á nu kagiat tam kâ Namarò yù liwiliwâ tam, ánna likuránát tam yù narákè nga akkuát tam, á pakomán na ittam, ánna pakarenuán na yù nonò tam. Ta matunung si Namarò, ánna palurotan na yù ngámin nga initabbá na sù ira mangikatalà kuna. \v 10 Á kinagi ni Namarò ta awán ta tolay nga ari malliwâ. Á nu kagiat tam ta awán bulubugá ta liwâ tam, á kunnay ta kagiat tam ta massiri si Namarò, á arát tam kinuruk yù bilin na. \c 2 \s1 Si Apu Kesu Kiristu yù Mamakkápiá nittam kâ Namarò \p \v 1 Sikayu nga kun na ánâ ku, itúrâ ku yawe nikayu, gapu ta ikáyâ ku ta ari kayu malliwâ. Á nu ajjan yù malliwâ, ipanonò ku ta ajjan yù mamakkápiá nittam kâ Ammò Namarò. Aggina si Apu Kesu Kiristu, nga napiá ánna matunung. \v 2 Awán bulubugá ta liwâ na, á initapil na yù baggi na, nga neyátáng kâ Namarò megapu sù liwiliwâ tam, tapè pakomán na ittam ni Namarò. Á yá ipagikáru na, nga ari lâ megapu ta liwiliwâ tam, nu ari galâ megapu sù liwiliwâ nayù ira ngámin nga tatolay ta tangapáddabbunán. \p \v 3 Á kunniaw yù panákkilalán ta kuruk nga ammu tam si Namarò, nu palurotat tam yù taddán na. \v 4 Á yù tolay nga makkagi ta ammu na si Namarò, nu arán na kurugan yù taddán ni Namarò, á massiri galâ yane tolay, ánna arán na pinatattam ta nonò na yù kuruk nga bilin ni Namarò. \v 5 Ngam sittam nga manguruk sù bilin ni Namarò, mepasingan ta kukurugán nga iddukat tam, ánna yáyù nga ammu tam ta kuruk nga nepattatádday ittam nga mesipà kâ Namarò. \v 6 Á yù tolay nga makkagi ta kuruk nga napiá yù ákkiyáma na kâ Namarò, á máwák nga ipasingan na yù napiá nga ággangnguá na nga kunnay sù napiá nga ággangnguá ni Apu Kesu Kiristu ta keggá na ta dabbuno. \s1 Yù Bagu nga Taddán ni Apu Kesu \p \v 7 Kákkopuk ku nga iddukak ku, ari bagu yawe taddán ni Namarò nga itúrâ ku nikayu, ta dán nga ammu naw áddè ngaw kapámmegapu naw nga mangikatalà kâ Apu Kesu. Ta naginná naw ngaw yù taddán na nittam, nga máwák ta makkaká-iddù ittam. \v 8 Á mássiki nu dán nga kinagi ni Namarò nittam yawe taddán, á kunnay ta bagu, gapu ta ipakánnámmu na nittam ni Apu Kesu Kiristu yù kuruk nga kebalinán na. Á sù ngaw lage tam mangikatalà kâ Apu Kesu Kiristu, á kunnay ta naggián ittam ta kallà. Ngam kunangane, nanawagánin yù nonò tam megapu sù pangikatalà tam kuna. \p \v 9 Á yù tolay nga makkagi ta mesipà kâ Namarò gapu ta panguruk na sù bilin na, nu ikalusso na paga yù kabbulun na nga mangikatalà kâ Apu Kesu, á ari kuruk yù kagian na, ta ari paga nanawagán yù nonò na, ngam kunnay ta maggián paga ta kallà. \v 10 Ngam yù tolay nga mangiddù sù ira kábulun na, aggina yù meyárik ta tolay nga maggián ta nawák, nga kunnay ta mallakalakák ta nawák, gapu ta kurugan na yù kuruk nga ipakánnámmu ni Namarò kuna. Á awán ta narákè nga akkuán na nga meyárik ta kesiddúkalán nayù ira kábulun na, nga paggapuán nayù palliwâ da. \v 11 Ngam yù tolay nga ikalusso na yù kabbulun na, narákè yù akkuán na ánna arán na ammu yù napiá. Á meyárik ta tolay nga maggián nga mallakalakák ta kallà, nga arán na ammu yù angayán na, gapu ta ari makasingan. \s1 Yù Ággián nayù ira Mangikatalà kâ Apu Kesu \p \v 12 Sikayu nga ánâ ku, makapattúrákà nikayu \q1 gapu ta napakomá kayin ta liwiliwâ naw \q2 megapu kâ Apu Kesu Kiristu, nga netapil megapu nittam. \q1 \v 13 Á sikayu nga giriámán, makapattúrákà nikayu \q1 gapu ta ammu nawin si Apu Kesu, \q2 nga ajjan ngaw gári sù awán paga bulubugá ta naparò. \q1 Á sikayu nga bábbagitolay, makapattúrákà nikayu \q1 gapu ta náppù nawin si Satanas, \q2 ta ammu naw manakì sù pamuruburion na nikayu. \q1 \v 14 Á sikayu nga anâ ku, yawe itúrâ ku nikayu, \q2 gapu ta makiyáma kayin kâ Ammò Namarò. \q1 Á sikayu nga giriámán, yawe itúrâ ku nikayu, \q1 gapu ta ammu nawin si Apu Kesu, \q2 nga ajjan ngaw gári sù awán paga bulubugá ta naparò. \q1 Á sikayu nga bábbagitolay ánna yù ira nataggatán, yawe yù itúrâ ku nikayu, \q1 gapu ta napasigaggà yù ángngikatalà naw kâ Apu Kesu, \q2 ta pinatattam nawin ta nonò naw yù bilin ni Namarò. \q1 Á gapu ta nonopan naw yù bilin ni Namarò, \q1 yáyù nga inappù nawin si Satanas, \q2 ta arán naw kinuruk yù ituddu na nga narákè. \p \v 15 Arán naw laguk karagatán nga akkuán yù mekontará kâ Namarò, ánna arán naw ukkuran yù magannagannuk nga ajjan ta dabbuno nga meyannung sù ira ari manguruk kâ Namarò. Yù tolay nga makkaragâ karannian nga meyannung ta tatolay ta dabbuno, awán ta ángngiddù na kâ Ammò Namarò. \v 16 Ngámin dannian nga negagángay ta tatolay ta dabbuno, nga karagatád da, ánna yù masingad da nga ukkurad da, ánna yù ipappeddaráyo ra, ngámin dannian ari gemma naggapu kâ Ammò Namarò, nu ari galâ naggapu sù narákè nga ajjan ta dabbuno. \v 17 Á mappasá sangaw yù ngámin nga ajjan ta dabbuno ánna yù ngámin nga karagatán nayù ira tatolay nga masingad da ta dabbuno. Ngam yù ira nga mamalurò sù ipakuá ni Namarò nira, mesipà ira nga mepattolay kâ Namarò ta lángì ta áddè ta áddè. \s1 Mappalán ittam sù Mangontará kâ Apu Kesu Kiristu \p \v 18 Sikayu nga kun na ánâ ku, duttálin sangaw yù pagáddekán na ággaw, nga panoli ni Apu Kesu Kiristu. Á naginná naw ta umay yù mangontará nga massippil nakuan kâ Apu Kesu Kiristu. Á kunangane, aru ngin yù ira jimittál nga nangontará kâ Apu Kesu, á yáyù ammu tam ta duttálin yù pagáddekán nga ággaw ánna maddaggunin nga umay si Apu Kesu. \v 19 Á yù ira tatolay nga nangontará kâ Apu Kesu, nakipaggammung ira ngaw nittam, ngam nánawád da ittam, gapu ta ari kuruk nga nepattatádday yù nonò da ta nonò tam. Á nu kuruk nakuan nga nanguruk ira kâ Apu ta kunnay nittam, á naggián ira nittam nakuan. Ngam nánawád da ittam. Á yáyù nga mepasingan ta ari ira mesipà nittam nga mangikatalà kâ Apu. \p \v 20 Ngam sikayu, ari kayu negittá nira, ta napakarenuánin yù nonò naw, megapu sù Mangilin nga Ikararuá ni Namarò, nga iniyawâ ni Apu Kesu nikayu, ánna kánnámmuán naw yù ngámin nga bilin ni Namarò, gapu ta yù Mangilin nga Ikararuá yù mangipakánnámmu nikayu. \v 21 Á yawe ipattúrâ ku nikayu, ari gapu ta arán naw ammu yù kuruk, nu ari galâ gapu ta ammu nawin yù kuruk ánna ammu naw gapay ta awán ta siri nga naggapu sù kuruk. \p \v 22 Á massirisiri yù ira tatolay nga makkagi ta ari si Apu Kesu Kiristu yù mangiyígù nga sinullà ni Namarò ta mammaguray! Aggira yù mangontará kâ Apu Kesu Kiristu, ta panakitád da di Ammò Namarò ánna yù Anâ na. \v 23 Ta nu panakitán na tolay yù Anâ ni Namarò, panakitán na gapay yù Yáma na. Ngam yù tolay nga mangipakánnámmu ta panguruk na ánna pangikatalà na kâ Apu Kesu nga Anâ ni Namarò, á ajjan gapay kuna si Ammò Namarò nga Yáma ni Apu Kesu, nga kapulupulù na. \p \v 24 Tángngagan naw laguk ta napiá yù ngámin nga meyannung kâ Apu Kesu nga naginná naw áddè ngaw kapángnguruk naw, tapè mepatattam ta nonò naw. Ta nu nepatattam ta nonò naw yù bilin ni Namarò nga naginná naw áddè ngaw, á mannanáyun yù napiá nga ákkiyápu naw sù Anâ ni Namarò ánna yù Yáma na ta áddè ta áddè. \v 25 Á yawe yù initabbá ni Apu Kesu Kiristu nittam, ta iyawâ na nittam yù mannanáyun nga áttole tam, tapè mesipà ittam nga mepattolay kuna ta áddè ta áddè. \p \v 26 Á itúrâ ku nikayu yù meyannung sù ira tatolay nga ari kuruk yù ituddu ra, tapè mappalán kayu nira, ta parubád da kayu nga ilogò. \v 27 Ngam maggiánin nikayu yù Mangilin nga Ikararuá nga jinok ni Apu Kesu nikayu, á inipakánnámmu na nikayu yù kuruk nga bilin ni Namarò nga meyannung sù Anâ na. Á yáyù nga arán naw awágan yù mangituddu nikayu, ta yù Mangilin nga Ikararuá yù mangituddu nikayu. Á inituddu nen yù meyannung ta ngámin nga máwák naw nga mánnámmuán. Á yù ngámin nga ituddu na, ari siri, nu ari galâ kuruk. Uputan naw laguk yù pakiyápu naw kâ Apu Kesu Kiristu, ta yáyù inituddu nayù Mangilin nga Ikararuá nikayu. \p \v 28 Á sikayu nga kun na ánâ ku nga metádday kâ Apu Kesu, uputat tam laguk yù pakiyápu tam kuna, tapè mappelò ittam nga ari mappasirán ta arubáng na, sangaw nu manoli ta dabbuno. \v 29 Á gapu ta ammu tam ta kuruk nga napiá ánna matunung si Apu Kesu, yáyù nga ammu tam gapay ta yù ira ngámin nga matunung, nga napiá lâ yù akka-akkuád da, á kuruk nga ánâ ni Namarò ira. \c 3 \s1 Ánâ na ittam ni Namarò nga Mangikatalà kâ Apu Kesu Kiristu \p \v 1 Nonopat tam yù ángngiddù ni Ammò Namarò nittam, ta pinabbalin na ittam ta ánâ na. Á kuruk nga ánâ na ittamin, nga mangikatalà kâ Apu Kesu Kiristu. Ngam yù ira tatolay nga ari manguruk kâ Apu Kesu Kiristu, arád da gapay kánnámmuán yù nonò tam, gapu ta arád da ammu si Ammò Namarò. \v 2 Á kákkopuk ku nga iddukak ku, ánâ na ittamin ni Namarò, á arán na paga inipasingan yù pabbalinát tam sangaw. Ngam yawe ammu tam, ta sangaw nu manoli saw si Apu Kesu, nga mappasingan nittam, á mepaggittá ittam kuna, ta masingat tam yù kuruk nga ággián na. \v 3 Á nu kunnian yù iddanamát tam, nallikuránát tam yù narákè nga ággangnguá tam, á nonopat tam ánna akka-akkuát tam yù napiá lâ, gapu ta pareku nga napiá si Apu Kesu Kiristu. \p \v 4 Ngámin ira nga ari napiá yù nonò na ánna akkuán na, malliwâ ira sù tunung ni Namarò. Á yáyù nga minálliwâ ira gapu ta potuád da yù taddán ni Namarò. \v 5 Á ammu tam ta minay saw dabbuno si Apu Kesu, nga netapil nga nagikáru ta liwiliwâ tam, tapè mapakomá ittam. Ngam si Apu Kesu, awán bulubugá ta liwâ na. \v 6 Á yù tolay nga napasigaggà yù ángnguruk na kâ Apu Kesu, á ari malliwâ. Ngam yù tolay nga uputan na yù palliwâ na, arán na paga ammu si Apu Kesu Kiristu, ánna arán na gapay kánnámmuán yù bilin nga meyannung kuna. \p \v 7 Sikayu nga kun na ánâ ku, ari kayu makilogò, marakè mekáttuay kayu ta panguruk naw sù kuruk. Ta yù tolay nga napiá lâ yù akka-akkuán na, aggina yù napiá ánna matunung nga kunnay kâ Apu Kesu. \v 8 Á yù tolay nga ari napiá yù ággangnguá na, aggina yù nakitulù kâ Satanas, ta párigán na si Satanas, nga narákè yù ággangnguá na áddè ngaw kapámmegapu na ággaw. Á yáyù gapu na nga minay saw ta dabbuno yù Anâ ni Namarò, tapè irián na ngámin yù pakáwayyá ni Satanas ánna yù ikalángan na. \v 9 Á yù ira tatolay nga kuruk nga ánâ ni Namarò, arád den uputan yù palliwâ da, gapu ta ajjan nira yù napiá nga nonò nga naggapu kâ Namarò. Á gapu ta pinabbalin na ira ni Namarò ta ánâ na, arád den uputan yù palliwâ da. \v 10 Á kunniaw yù panákkilalát tam sù ira tatolay nga mebiláng ta ánâ ni Namarò ánna yù ira nga mebiláng ta ánâ ni Satanas. Ta ari gemma anâ ni Namarò yù tolay nga ari matunung yù akka-akkuán na ánna arán na iddukan yù ira ikáttole na. \s1 Yawe yù Itaddán ni Apu Kesu: Makkaká-iddù Kayu \p \v 11 Á yawe yù bilin ni Apu Kesu nga naginná naw áddè ngaw kapángngikatalà naw kuna, ta makkaká-iddù ittam. \v 12 Arát tam laguk párigán yù ngaw Kain, nga nakitulù kâ Satanas, á pinapáte na yù wagi na nga urián. Ta gapu ta narákè yù ággangnguá ni Kain, yáyù nga ikalusso na yù urián na, gapu ta napiá yù ággangnguá nayù urián na.\f + \fr 3:12 \ft Meyannung kári Kain kâ Abel, Genesis 4:1-8\f* \v 13 Kákkopuk ku, ari kayu laguk mapállâ, nu ikalusso ra kayu gapay nayù ira ari manguruk kâ Namarò. \p \v 14 Á sittam nga mangikatalà kâ Apu Kesu, ammu tam ta melillì ittam sù pamagikáru ni Namarò, á ari ittam mesinná kâ Namarò nga metabbà ta impiernu, nu ari galâ ta mesipà ittamin sù áttole ni Namarò. Á kánnámmuát tam ta kuruk nga mesipà ittam sù áttole na, gapu ta iddi-iddukat tam yù ira kábulut tam. Ngam yù tolay nga ari mangiddù ta kábulun na, ari mesipà sù áttole ni Namarò nga mannanáyun, ngam kunnay ta natayin, nga mesinná kuna ta áddè ta áddè. \v 15 Á yù tolay nga malussaw ta kabbulun na, ibiláng ni Namarò ta negittá ta namapátay. Á ammu tam ta ari mesipà yù mamapátay sù áttole ni Namarò nga mannanáyun. \p \v 16 Á kánnámmuát tam yù kebalinán nayù ángngiddù ni Apu Kesu, megapu sù pate na ta kurù megapu nittam. Ta mássiki nu awán ta liwâ na, initapil na yù baggi na, á nagikáru ta liwiliwâ tam, tapè ari sittam yù mapagikáru. Á yáyù nga máwák nga iddi-iddukat tam gapay yù ira kábulut tam nga mangikatalà kâ Apu, mássiki nu metapil ittam gapay nakuan ta pangabbák tam nira. \v 17 Á nu ajjan yù tolay nga egga kuna yù ngámin nga máwák na, á masingan na yù kabbulun na nga magáwák, ngam arán na kábbian ánna awán ta iyawâ na kuna, á awán laguk ta ángngiddù na sù kabbulun na. Á egga panò yù ángngiddù na kâ Namarò? Awán! \v 18 Á sikayu nga kun na ánâ ku, iddukat tam laguk yù ira kábulut tam, á arát tam lâ kagian nira yù ángngiddù tam, nu arát tam gapay ipasingan ta kuruk nga iddukat tam ira megapu sù napiá nga akka-akkuát tam nga ángngabbák tam nira. \s1 Mappelò kâ Namarò yù ira Pinabbalin na ta Ánâ na \p \v 19 Á gapu ta kunnian laguk yù pakkaká-iddù tam, ammu tam ta kuruk nga ánâ ni Namarò ittam. Á yáyù nga magimammà yù nonò tam, ánna ari ittam mappasirán ta pakimállà tam kâ Namarò. \v 20 Á mássiki nu mappasirán ittam nakuan kâ Namarò, megapu ta liwâ tam, á ammu ni Namarò yù ngámin. Ammu na yù liwâ tam lage tam kagian kuna, ánna makáwayyá nga mamakomá nittam. Á awán ta pagáddekán nayù ángngiddù na nittam. \v 21 Kákkopuk ku nga iddukak ku, nu ari mabbábáng yù nonò tam ta meyannung sù pakiyápu tam kâ Namarò ánna yù allà na nittam, á mappelò ittam laguk nga makimállà kuna. \v 22 Á iyawâ na nittam yù ipakimállà tam, gapu ta kurugat tam yù taddán na ánna akkuát tam yù ipagayáyâ na. \p \v 23 Á yawe yù taddán ni Namarò nittam, ta ikatalà tam si Apu Kesu Kiristu nga Anâ na, ánna makkaká-iddù ittam ta kunnay sù initaddán ni Apu Kesu nittam. \v 24 Á yù ira nga manguruk sù taddán ni Namarò, mepattolay ira kuna, ánna maggián si Namarò nira. Á ammu tam ta kuruk nga maggián si Namarò nittam, gapu ta ajjan nittam yù Mangilin nga Ikararuá ni Namarò nga pinapaggián na nittam. \c 4 \s1 Yù Ari Masingan nga Mangontará kâ Namarò \p \v 1 Kákkopuk ku nga iddukak ku, ari kayu laguk manguruk sù ira ngámin nga makkagi ta maddok nira yù Ikararuá ni Namarò, nga paggapuán nayù ituddu ra. Ngam ginnán naw nu kuruk yù ituddu ra. Ta aru garè yù ira áppè ábbilinán nga jimittálin ta ngámin nga lugár, nga tanakuán yù paggapuán nayù ituddu ra. \v 2 Á kunniaw yù ánnákkilalát tam sù ira tatolay nga egga nira yù Mangilin nga Ikararuá. Yù ira mangituddu nga makkagi ta kuruk nga si Apu Kesu Kiristu yù sinullà ni Namarò nga mammaguray, ánna kuruk nga minay ta dabbuno nga naggapu ta lángì, nga neyanâ ta tolay ánna kuruk nga tolay yù baggi na, á aggira yù masserbi kâ Namarò nga egga nira yù Mangilin nga Ikararuá. \v 3 Ngam yù ira makkagi ta ari kuruk nga tolay si Apu Kesu Kiristu, ánna ari naggapu kâ Namarò, á ammu tam ta magginná ira ta tanakuán nga ari yù Mangilin nga Ikararuá ni Namarò, gapu ta kagiad da yù naggapu sù mangontará kâ Apu Kesu Kiristu. Á narámak naw ta duttál ta dabbuno yù mangontará kâ Apu. Á kunangane, jimittálin ta dabbuno, á aru yù ira tatolay nga makitulù kuna. \p \v 4 Á sikayu, nga kun na ánâ ku, sikayu yù ánâ ni Namarò. Á yáyù nga inappù nawin yù ira áppè ábbilinán, gapu ta makáwayyá yù Mangilin nga Ikararuá nga maggián nikayu, ánnè sù ari masingan, nga ajjan nga maddok sù ira nga ari manguruk kâ Namarò. \v 5 Á yù ira áppè ábbilinán, naggittá yù nonò da ta narákè nga nonò nayù ira tatolay nga ari manguruk kâ Namarò. Á yáyù nga ituddu ra yù meyannung ta dabbuno. Á yù ira tatolay nga ari manguruk kâ Namarò, tángngagad da yù ituddu nayù ira áppè ábbilinán. \v 6 Ngam sittam nga netádday kâ Namarò, ituddu tam yù kuruk nga bilin ni Namarò, á yù ira tatolay nga ammu ra si Namarò, ginniginnád da yù ituddu tam. Ngam yù ira tatolay nga ari manguruk kâ Namarò, arád da ginnán yù ituddu tam. Á kunnian nga tákkilalát tam yù paggapuán nayù ituddu na tolay, nu naggapu sù Mangilin nga Ikararuá ni Namarò, onu naggapu galâ sù ari masingan nga minássiri. \s1 Sigga-iddù si Namarò \p \v 7 Kákkopuk ku nga iddukak ku, makkaká-iddù ittam laguk. Ta si Namarò yù paggapuán nayù pakáwayyá tam nga makkaká-iddù, á yù tolay nga mangiddù sù ira kábulun na, aggina yù anâ ni Namarò ánna ammu na si Namarò. \v 8 Á yù tolay nga ari mangiddù sù ira kábulun na, arán na ammu si Namarò. Ta sigga-iddù si Namarò. \v 9 Á inipasingan ni Namarò yù ángngiddù na nittam, gapu ta jinok na ta dabbuno si Apu Kesu Kiristu, nga Anâ na nga táttádday, nga metapil megapu nittam, tapè mesipà ittam nga mepattolay kâ Namarò ta áddè ta áddè megapu kuna. \v 10 Á yáyù pangipasinganán nayù kuruk nga ángngiddù ni Namarò nittam, ta mássiki nu arát tam ngaw paga iniddù si Namarò lage tam nanguruk kuna, á sigga-iddù si Namarò nittam, á jinok na yù Anâ na, nga nagikáru ta liwâ tam ngámin, tapè mapakomá ittam megapu kuna. \p \v 11 Kákkopuk ku nga iddukak ku, gapu ta kunnian yù ángngiddù ni Namarò nittam, á máwák laguk nga makkaká-iddù ittam. \v 12 Á awán gemma ta tolay nga nakasingan kâ Namarò. Á mássiki nu arát tam masingan, nu makkaká-iddù ittam, á kuruk nga maggián si Namarò ta nonò tam, á mapasigaggà yù pakkaká-iddù tam megapu kuna. \p \v 13 Á ammu tam ta kuruk nga netádday ittam kâ Namarò ánna maggián si Namarò nittam, gapu ta ajjan nittam yù Mangilin nga Ikararuá ni Namarò nga pinapaggián na nittam. \v 14 Á sikami, nasingam mi yù Anâ ni Namarò, á yáyù nga sistíguám mi ta jinok ni Namarò yù Anâ na ta umay mangiyígù sù ira ngámin nga tatolay ta dabbuno, tapè ikatalà da, á ari ira metabbà ta impiernu. \v 15 Á yù tolay nga massistígu ta si Apu Kesu yù Anâ ni Namarò, aggina yù mepattolay kâ Namarò, ánna maggián gapay si Namarò kuna. \p \v 16 Á ammu tamin ánna ikatalà tamin yù pangiddù ni Namarò nittam. Ta sigga-iddù si Namarò. Á yù tolay nga napasigaggà yù ángngiddù na kâ Namarò ánna sù ira kábulun na, maggián lâ kâ Namarò ánna maggián gapay si Namarò kuna. \v 17 Á nu kuruk nga iddukat tam si Namarò ánna yù ira kábulut tam, ari ittam mappasirán onu maganássing sangaw nu duttál yù pangukum ni Namarò ta tatolay, gapu ta ajjan yù ángngiddù tam ta keggá tam paga ta dabbuno nga kunnay ta ángngiddù ni Apu Kesu. \v 18 Á nu kuruk nga iddukat tam si Namarò ánna ikatalà tam yù ángngiddù na nittam, ari ittam maganássing kuna. Ta mári yù assing tam megapu sù ángngiddù na nittam. Á nu maganássing yù tolay kâ Namarò, mepasingan ta arán na paga iddukan, á ikássing na laguk yù iddagán na sangaw nga pamagikáru ni Namarò kuna. \p \v 19 Á makáwayyá ittam nga mangiddù, gapu ta napolu si Namarò nga mangiddù nittam. \v 20 Á yù tolay nga makkagi ta aggina yù mangiddù kâ Namarò, ngam ikalusso na yù ikáttole na, á aggina yù minássiri. Ta gapu ta awán ta ángngiddù na sù ikáttole na nga masingan na, á awán gemma laguk ta ángngiddù na kâ Namarò nga arán na masingan. \v 21 Á yawe yù itaddán ni Namarò nittam, ta yù tolay nga mangiddù kâ Namarò, máwák na gapay nga iddukan yù ira ikáttole na. \c 5 \s1 Appútat tam yù Ngámin nga Mangontará kâ Namarò \p \v 1 Yù ngamin ira nga tatolay nga manguruk ta kuruk nga Anâ ni Namarò si Apu Kesu Kiristu, nga sinullà ni Namarò ta mammaguray, aggira yù ánâ ni Namarò. Á ngámin ira nga mangiddù kâ Ammò Namarò, á iddukad da gapay yù ira ánâ na. Á yáyù nga makkaká-iddù ittam, ta mawwawági ittamin nga pinabbalin ni Namarò ta ánâ na. \v 2 Á ammu tam ta iddukat tam yù ira ikáttole tam nga ánâ ni Namarò, nu iddukat tam si Namarò ánna kurugat tam yù taddán na. \v 3 Ta yáyù pangipasinganát tam sù ángngiddù tam kâ Namarò, nu kurugat tam yù taddán na, nga ari marigâ nga mapalurò. \p \v 4 Á sittam nga pinabbalin ni Namarò ta ánâ na, arán na ittam mapatulù nayù narákè, gapu ta máwayyá tam nga appútan yù ngámin nga ajjan ta dabbuno nga mangontará kâ Namarò. Á kunnasi laguk panò yù pangappù tam, nu ari galâ megapu sù pangikatalà tam kâ Apu Kesu Kiristu nga mangabbák nittam! \v 5 Á awán ta mangappù sù narákè nga ajjan ta dabbuno nga mangontará kâ Namarò, nu ari galâ yù tolay nga manguruk ta si Apu Kesu yù Anâ ni Namarò. \s1 Yù Pangurugát tam ta Anâ ni Namarò si Apu Kesu Kiristu \p \v 6 Á kuruk nga tolay si Apu Kesu Kiristu, ánna kuruk nga Anâ ni Namarò gapay nga naggapu ta lángì. Á ammu tam ta kuruk yian, ta nepasingan megapu sù panigù ni Kuan kuna ta danum na Jordan. Á kurugat tam nga ari lâ megapu sù karigù na ta danum na Jordan, nu ari gapay megapu sù paddága na ta pate na ta kurù.\f + \fr 5:6 \ft Kuan 1:31-34; 19:34\f* Á yù Mangilin nga Ikararuá ni Namarò gapay yù manistígu ta si Apu Kesu yù Anâ ni Namarò, á kuruk gemma yù ngámin nga ipakánnámmu nayù Mangilin nga Ikararuá. \v 7 Á yáyù nga ajjan yù ira tallu nga pangurugát tam, \v 8 yù Mangilin nga Ikararuá, ánna yù karigù ni Apu Kesu ta danum na Jordan, ánna yù paddága na ta pate na ta kurù. Á naggittá yù ipakánnámmu ra, nga kuruk nga Anâ ni Namarò si Apu Kesu Kiristu. \p \v 9 Á kurugat tam gemma yù kagian nayù ira tatolay ta passistígu ra, á nepatalugáring sù kagian ni Namarò. Á sinistíguán ni Namarò ta si Apu Kesu yù Anâ na. \v 10 Á yù ira nga mangikatalà sù Anâ ni Namarò, matagenà da ta nonò da yù passistígu nayù Mangilin nga Ikararuá ta kukurugán nga Anâ ni Namarò si Apu Kesu. Ngam yù ira nga ari manguruk sù kinagi ni Namarò nga meyannung sù Anâ na, á kunnay ta kagiad da ta massiri si Namarò, gapu ta arád da kurugan yù kagian ni Namarò nga meyannung sù Anâ na. \v 11 Á sinistíguán ni Namarò ta iniyawâ na nittam yù mannanáyun nga áttole tam nga awán ta áddè na, á si Apu Kesu Kiristu nga Anâ ni Namarò yù paggapuán nayù mannanayun nga áttole tam. \v 12 Á yáyù nga yù ira nga ajjan nira yù Anâ ni Namarò megapu sù pangikatalà da kuna, aggira yù ira mepattolay kâ Namarò ta áddè ta áddè. Ngam yù ira nga ari mangikatalà sù Anâ ni Namarò, awán nira si Apu, á arád da málâ yù mannanáyun nga áttole ra. \s1 Yù Mannanáyun nga Áttole tam nga Mangikatalà kâ Apu Kesu \p \v 13 Á sikayu nga mangikatalà sù Anâ ni Namarò, yawe yù itúrâ ku nikayu, tapè ammu naw ta neddán kayin sù mannanáyun nga áttole naw, á mepattolay kayu kâ Namarò ta áddè ta áddè. \v 14 Á gapu ta pangikatalà tam kâ Apu Kesu, mappelò ittam nga makimállà kâ Namarò. Á ammu tam ta ginnán na, nu tumulù ittam kuna ánna ipakimállà tam lâ yù napiá nga ikáyâ na. \p \v 15 Á nu ammu tam ta ginnán ni Namarò yù ipakimállà tam, ammu tam gapay ta málâ tam yù kiniddo tam kuna. \v 16 Á ta ángngarigán, nu masingat tam yù kabbulut tam nga malliwâ, nga ari yù tádday nga liwâ nga pabbalinán na yù pate nayù malliwâ ánna yù kesinná na kâ Namarò, á ipakimállà tam laguk kâ Namarò ta pakomán na ánna iyawâ na kuna yù mannanáyun nga áttole na. Ngam ajjan yù tádday nga liwâ nga ari mapakomá gapu ta mekanakanâ sù pangukum ni Namarò yù malliwâ ta kunnian. Á arák ku kagian ta ipakimállà tam yù tolay nga kunnian yù liwâ na. \v 17 Á ngámin nga narákè nga akka-akkuán na tolay yù pakaliwatán na kâ Namarò. Ngam mapakomá yù káruán nga liwâ, nga ari yù tádday nga liwâ nga gapu na nga mekanakanâ sù pangukum ni Namarò ánna mesinná kuna yù nalliwâ ta kunnian. \p \v 18 Á ammu tam ta ari mangupù nga malliwâ yù ira tatolay nga pinabbalin ni Namarò ta ánâ na, gapu ta si Apu Kesu nga Anâ ni Namarò yù manaron nira. Á yáyù nga ari ira makagumán nga malliwâ, á awán ta awayyá ni Satanas nga manganni nira. \p \v 19 Á ammu tam ta ánâ na ittam ni Namarò nga mangikatalà kâ Apu Kesu. Ngam yù ira ngámin nga ari mangikatalà kâ Apu Kesu, á si Satanas yù mammaguray nira. \p \v 20 Á ammu tam gapay ta nabbáli ta tolay yù Anâ ni Namarò nga minay ta dabbuno, á inipakánnámmu na nittam yù kuruk, tapè ammu tam si Namarò, nga kuruk nga mepángngà nga pakimorayát tam. Á nepattatádday ittamin kâ Namarò, gapu ta nepattatádday ittam kâ Apu Kesu nga Anâ na. Aggina yù kuruk nga manotolay, nga paggapuán nayù mannanáyun nga áttole tam. \p \v 21 Á sikayu nga kun na ánâ ku, arán naw laguk tángngagan yù tanakuán nga ari mepángngà nga pakimorayán.