\id MAT Ata Manobo Matthew 5/30/00 \h Matiu \toc1 Ka Maroyow no Nangnangonon no Insulat ni Matiu Bahin ki Hisu Kristu \toc2 Matiu \toc3 Mat \mt2 Ka Maroyow no Nangnangonon no Insulat ni \mt1 Matiu \mt2 Bahin ki Hisu Kristu \imt2 Bahin to Soini no Sinulat ni Matiu \ip To kai pad to soini no tano si Hisus, ka mgo taga Ruma ka ogboot to mgo Hudiu. Mohirap to mgo Hudiu ka buhis no ogpabayaran to mgo taga Ruma kandan. No, nigpogos to taga Ruma ka duma no Hudiu to ogkubla to sikan no buhis. Nò, nabolu ka mgo duma ran no Hudiu to ogkublaan dan woy su nigtimulan dan ka salo dan ko nigpasublaan nigkubla. Si Matiu, sikandin ka sagboka no talagkubla to buhis. Di to nig-umow si Hisus kandin to ogduma kandin, nig-ongkoran din ka sikan no talabau rin woy nigluyud on ki Hisus. SiMatiu ka sagboka no lukos no nig-alam ni Hisus to hibatoon din no nigdurumaruma si Matiu kandin. \ip Nigsulat si Matiu to soin no liblu no ka mgo duma rin no Hudiu ka tuud din. Ognangonon din to soin no liblu bahin to mgo in-anad ni Hisus woy ka mohon-ing no mgo nighimu rin. Impasabut din to si Hisus no taga Nasarit ka Im-imanan to mgo Koot-otawan. \is1 Mgo Nakasulat kai to Diblu ni Matiu \io1 Ka kaap-apuan woy ka pogkootow ni Hisus 1:1 – 2:23 \io1 Ka pog-anad ni Huan no Talagbautismu 3:1-12 \io1 Ka pogbautismu woy ka pogtintal ki Hisus 3:13 – 4:11 \io1 Ka pog-anad ni Hisus dio to Galilia 4:12 – 18:35 \io1 Ligkat to Galilia pohondio to Hirusalim 19:1 – 20:34 \io1 Ka katamanan no simana no dio to Hirusalim 21:1 – 27:66 \io1 Ka pogbatun woy ka pogkakita ni Hisus 28:1-20 \c 1 \s1 Ka mgo Minuna ni Hisu Kristu \r (Lukas 3:23-38) \p \v 1 Soini ka mgo ngaran to minuna ni Hisu Kristu. Pinanganak sikandin to igbuyag dongan no oghingaranan ki Dabid. \p Woy si Dabid pinanganak ni Abraham. \q1 \v 2 Si Abraham ka amoy ni Isaak. Si Isaak, amoy ni Hakub. \q1 Si Hakub amoy ni Huda woy to mgo sulod din. \q1 \v 3 Si Huda asawa rin si Tamar. Ka mgo anak dan ian si Piris woy si Sira. Si Piris ka amoy ni Hisron. Si Hisron, amoy ni Aram. \q1 \v 4 Si Aram amoy ni Aminadab. Si Aminadab, amoy ni Naasom. Si Naasom amoy ni Salmon. \q1 \v 5 Si Salmon asawa rin si Rahab. Ka anak dan ian si Boas. Si Boas, amoy ni Obid. Si Rut ka inoy ni Obid. Si Obid amoy ni Jesse. \q1 \v 6 Si Jesse ka amoy to Labow no Igbuyag dongan no si Dabid. Si Dabid ka amoy ni Solomon. To inoy rin, asawa ni Urias no songo naasawa on ni Dabid. \q1 \v 7 Si Solomon amoy ni Rihoboam. Si Rihoboam, amoy ni Abias. Si Abias, amoy ni Asa. \q1 \v 8 Si Asa amoy ni Hosapat. Si Hosapat amoy ni Horam. Si Horam amoy ni Usias. \q1 \v 9 Si Usias amoy ni Hotam. Si Hotam amoy ni Akas. Si Akas amoy ni Isikias. \q1 \v 10 Si Isikias amoy ni Manasis. Si Manasis amoy ni Amon. Si Amon amoy ni Hosias. \q1 \v 11 Si Hosias amoy ni Joaquin woy ka mgo sulod din. Sikan ka allow to pogdakop to mgo matig Babilonia to mgo matig Israil woy to pog-alap dio to ugpaan no oghingaranan to Babilonia.\f + \fr 1:11 \ft Basa ka to 2 Mga Hari 24:14; 2 Cronicas 36:10; Jeremias 27:20.\f* \q1 \v 12 To diad on to Babilonia ka mgo matig Israil, duon anak ni Joaquin no si Salatiel. Si Salatiel amoy ni Sirobabil. \q1 \v 13 Si Sirobabil amoy ni Abiud. Si Abiud amoy ni Eliakim. Si Eliakim amoy ni Asor. \q1 \v 14 Si Asor amoy ni Saduk. Si Saduk amoy ni Akim. Si Akim amoy ni Eliud. \q1 \v 15 Si Eliud amoy ni Eliasir. Si Eliasir amoy ni Matan. Si Matan amoy ni Hakub. \q1 \v 16 Si Hakub amoy ni Husi no asawa ni Maria. Si Maria inoy ni Hisu Kristu. Si Hisu Kristu oghingaranan to Im-imanan to mgo Koot-otawan\f + \fr 1:16 \ft Ka kalitukan to Im-imanan ian ka pig-alam to Magboboot no duon katondanan din to koot-otawan uromo.\f* \q1 \v 17 Sampulu woy hop-at no mgo kapunganan ligkat ki Abraham taman ki Dabid. Songo sampulu woy hop-at no mgo kapunganan ligkat ki Dabid taman to allow to pogkaalap to mgo matig Israil dio to Babilonia. Taman to pog-anak ki Hisu Kristu songo duon sampulu woy hop-at no mgo kapunganan. \s1 Ka Pog-anak ki Hisus \r (Lukas 2:1-7) \p \v 18 Noiling soini ka pog-anak ki Hisu Kristu. Duon sagboka no lukos no oghingaranan ki Husi no og-asawoon din si Maria. Di to waro pad sikandan nakasal, natagaan ni Maria no ogkaboros sikandin pinabayo to kabogbogan to Gimukud to Magboboot. \v 19 Di waro matagoi ni Husi to ogkaboros si Maria pinabayo to kabogbogan to Gimukud to Magboboot. Di si Husi maroyow ka batasan din no sikan ian no kono din ogkoiniatan no ogpasiporan din si Maria, omunaan no igholos din to pog-ongkod din porom ki Maria. \v 20 To pogsumansuman ni Husi to pog-ongkod din ki Maria, nigpatagoinop sikandin to diwata to Magboboot no nigkagi to sikan no diwata to “Koykow Husi no pinanganak ni Dabid no igbuyag dongan, kono nu ongkori si Maria su ka igkaboros din ligkat to kabogbogan to Gimukud to Magboboot. \v 21 Og-anak sikandin to lukos no hingarani nu sikandin ki Hisus su sikandin ka ogpakapangabang to mgo koot-otawan to mgo salo dan.”\f + \fr 1:21 \ft Ka lituk to ngaran din, Talagpangabang.\f* \v 22 Nohimu tibo sikan ki Maria woy ki Husi oyow ogkatuman ka innangon dongan to Magboboot pinabayo to talagnangon din no nigkagi rin to, \v 23 “Ogkaboros ka sagboka no dalaga no waro pad magongoni to lukos. Og-anak sikandin to bato no lukos no soini no bato oghingaranan ki Imanwil no ka kalitukan to ngaran din ‘Nig-amut kanta ka Magboboot.’”\f + \fr 1:23 \ft Basa ka to Isaias 7:14.\f* \v 24 Nò, to nakahimata si Husi, pigtuman din ka kagi to diwata to Magboboot dio to kandin. Nò, pig-asawa rin on si Maria. \v 25 Di waro pad huliri ni Husi si Maria taman to nig-anak sikandin. Poglusot on to bato, si Hisus ka inngaran ni Husi. \c 2 \s1 Ka Pogkouma to mgo Mamimituon \p \v 1 No, in-anak on si Hisus dio to Bitlihim no lunsud to probinsia to Hudia to si Hirodis pad ka labow no igbuyag. No, kono no kalugoy no nokouma dio to Hirusalim no mgo otow no mamimituon. Ligkat sikandan dio to mariu no ugpaan to ogsilaan to allow. Pogkouma to mgo otow no mamimituon dio to dakol no lunsud to Hirusalim, \v 2 nig-inso sikandan to mgo otow no nigkagi to, “Hondoi ianak ka bato no Labow no Igbuyag to mgo Hudiu uromo? Nigkita noy ka bituon dio to ogsilaan to allow no indanan to poglusot kandin. Ian noy inhondini oyow ogsimboon noy sikandin.” \v 3 Pogkarinog to labow no igbuyag no si Hirodis woy to mgo otow dio to Hirusalim to soini, naaras lagboy sikandan tibo. \v 4 Piglimud ni Hirodis ka tibo no mgo igbuyag to mgo talagpanubad woy mgo talag-anad to Balaod. To nalimudlimud on sikandan, nig-inso sikandin no nigkagi to, “Hondoi ianak ka Im-imanan to mgo Koot-otawan” \v 5 Nigtabak sikandan no nigkagi to, “Dio to lunsud to Bitlihim to probinsia to Hudia. Natagaan noy soini su duon ingkasulat dio to kinagian to Magboboot pinabayo to talagnangon din dongan no nigkagi to, \q1 \v 6 ‘Sikaniu no matig Bitlihim no og-ugpodio to probinsia to Huda, labow kow to mgo duma no mgo lunsud su dio to kaniu ogpuun ka songo Igbuyag no og-alap to mgo otow ku no kapunganan ni Israil.’ ”\f + \fr 2:6 \ft Basa ka to Miqueas 5:2.\f* \p \v 7 Pogkarinog ni Hirodis to soini, impoumow rin ka mgo otow no mamimituon. Pogpokouma ran dio to kandin no ian sikandan do, pig-insaan din sikandan ko kon-u ian nigsilo ka bituon no nakita ran. \v 8 Pogkataga rin, nigsugu din sikandan dio to Bitlihim. Kagi rin, “Ay-ayari now to pamangho to sikan no bato no ko ogkitoon now on ka bato, libong kow dii to koddi su oghondian ku sikandin oyow ogsimboon ku sikandin.” \v 9-10 Nò, nighipanow sikandan dio to Bitlihim. To diad on sikandan to dalan, nigkita ran man do ka sikan no bituon no nigkita ran no nigsilo dio to ogsilaan to allow. Narago lagboy sikandan to pogkakita ran to bituon. Sikan no bituon ka nigtuon kandan taman to longod to baloy no duon ka sikan no bato. \v 11 Pogkouma ran dio, nigsolod on sikandan to baloy. To nigkita ran ka bato duma ki Maria no inoy rin, nigluhud sikandan oyow ogsimboon dan ka bato. Pogkaponga, pigpuwasan dan ka kalaglagan dan no nigpurut dan ka bulawan woy ka mahal lagboy no mohomut no ogkounawa to insinsu woy mira no insabuk dan dio to longod to bato. \v 12 Nò, to dio pad ka mamimituon no mgo otow to Bitlihim, pinabayo to tagoinop nignangonan sikandan to Magboboot no kono sikandan oglibong dio ki Hirodis. Tongod to soini, to poglibong dan to ugpaan dan waro sikandan nigbayo to dalan no nigbayaan dan to poghondio dan to Bitlihim. \s1 Ka Pogpalaguy dio to Ehipto \p \v 13 To nanhipanow on ka mgo mamimituon no mgo otow, to nohirogo si Husi, natagoinop din ka diwata no kagi to diwata to, “Onow ka Husi, dumaa nu ka bato woy ka inoy rin woy salsalia kow dio to ugpaan to Ehipto. Ugpo kow dio taman to ognangonan ku sikaniu to og-awo kow dio su ogpamanghoon ni Hirodis ka bato su ogkoiniatan din no ogpohimatayan sikandin.” \v 14 Nò, nig-onow si Husi woy nigduma rin on ka bato woy ka inoy rin no nanhipanow on sikandan to sikan no karusiloman pohondio to Ehipto. \v 15 Nig-ugpo sikandan dio to Ehipto taman to namatoy si Hirodis. Nohimu soini oyow ogkatuman on ka innangon to Magboboot pinabayo to talagnangon din dongan no nigkagi to, “Nig-umow ku ka anak ku no nigpa-awo ku sikandin ligkat to Ehipto.”\f + \fr 2:15 \ft Basa ka to Oseas 11:1.\f* \s1 Ka Pogpanhimatoy to mgo Molintok no Bato no Lukos \p \v 16 Nò, pogkataga ni Hirodis no nagawayan sikandin to mgo otow no mamimituon, nabolu lagboy sikandin. Tongod to soini, nigsugu sikandin no oghimatayan ka tibo no mgo lukos no bato taman to darua no tuid dan dio to lunsud to Bitlihim woy mgo lunsud no marani. Pighimu ni Hirodis soini oyow ogpakatood no ogkohimatayan si Hisus, su darua on ka tuid ligkat to pogkakita to mgo otow no mamimituon to sika bituon. \v 17 Pinabayo to soini natuman ka innangon dongan ni Hirimias no talagnangon to kagi to Magboboot no kagi ni Hirimias to, \q1 \v 18 “Duon ogkarinog tanow no mamatalo dio to lunsud to Rama. Ogkarinog tanow ka ogsisinogow woy ogpandalawit su si Rakil masakit lagboy so goinawa rin to mgo anak din. Ungod sikandin ogsinogow woy kono ogkoim-imuan ka goinawa rin su nammatoy ka mgo anak din.”\f + \fr 2:18 \ft Basa ka to Jeremias 31:15.\f* \s1 Ka Pog-uli dio to Nasarit Ligkat to Ehipto \p \v 19 Anoy man to namatoy on si Hirodis, pigpatagoinop man do to Magboboot si Husi dio to Ehipto woy nigkagi to diwata pinabayo to tagoinop ni Husi to, \q1 \v 20 “Onow ka Husi, dumaa nu ka bato woy ka inoy rin. Uli kow on dio to ugpaan to Israil su namatoy on ka mgo ogsugu no oghimatoy porom to bato.” \m \v 21 Nig-onow on si Husi no pigduma rin on ka bato woy ka inoy, no nig-uli on sikandan dio to ugpaan to Israil. \v 22 Di pogkataga ni Husi to ka labow no igbuyag to Hudia, ian si Arkilaus ka nakasoip to amoy rin no si Hirodis, nanahallok sikandin. Tongod to dangob pad no inpatagoinop ki Husi to Magboboot, nig-udlingan sikandin. Omunaan nigparagas sikandan dio to probinsia to Galilia. \v 23 Nighondio sikandan to lunsud to Nasarit. Omunaan no nig-ugpo sikandan dio to Nasarit su oyow ogkatuman on ka innangon dongan to Magboboot pinabayo to mgo talagnangon din no kagi rin, “Oghingaranan si Hisus no matig Nasarit.” \c 3 \s1 Ka Pogwali ni Huan no Talagbautismu \r (Markos 1:1-8; Lukas 3:1-18; Huan 1:19-28) \p \v 1 Nanligad on ka pila buwa no mgo tuid woy pad nokouma si Huan no Talagbautismu dio to holholawan to probinsia to Hudia no ognangonnangon bahin to kagi to Magboboot. \v 2 Nigkagi si Huan to mgo otow to, “Balbalawi now ka goinawa now woy ongkori now on ka maroot no mgo batasan now su natuman on ka Pogsugu to Magboboot kai to tano.” \p \v 3 Si Huan no Talagbautismu ian ka innangon ni Isaias no talagnangon to kagi to Magboboot dongan no nigkagi to, \q1 “Duon otow dio to holholawan no ogbabansagon no nigkagi to, ‘Lantasi now woy gawhani now ka ogbayaan to Lagboy no Igbuyag ta oyow ogmatulid ka dalan.’ ”\f + \fr 3:3 \ft Basa ka to Isaias 40:3.\f* \p \v 4 Ka kinabo ni Huan, naabol to bulbul to ayam no oghingaranan to kamil woy ka nagangu no laplap to ayam ka inhimu to holon din. Ian igkouyag din ka mgo talangas woy tonob. \v 5 Mohon-ing ka mgo otow no nigpuun dio to dakol no lunsud to Hirusalim woy tibo no mgo lunsud to probinsia to Hudia no nanhondio nigpamminog ki Huan. Songo duon mohon-ing no mgo otow no nighondio no nigpuun to mgo lunsud no marani to woig to Hordan. \v 6 To nig-abin dan ka mgo salo dan dio to Magboboot nigpamautismuan sikandan ni Huan dio to woig to Hordan. \p \v 7 To nigkita ni Huan to mohon-ing ka mgo otow no Parisiu woy Sadusiu no ogpokouma dio to kandin oyow ogpabautismu, pigkagian din sikandan to, “Ogkounawa kow to ulod no oghilu su maroot ka batasan now. Manio no oghondini kow? Nahan now buwa no kono kow on oglogparan to Magboboot ko ogkabautismuan kow on to woig.” \v 8 Nigparagas si Huan no nigkagi to, “Ko malogot ian no pig-ongkoran now on ka mgo salo now, ogkakitaan porom pinabayo to maroyow no oghimuon now. \v 9 Kono kow og-iman no kono kow oglogporan tongod to si Abraham ka minuna now. Ogkagian ku sikaniu no ogkohimu atag to Magboboot ko ogkagian din do ka soin no mgo batu no ogkohimu no mgo pinanganak ni Abraham ko ogkoiniatan din. \v 10 Ogkounawa to pogpolod to kayu ka poglogpad to Magboboot kaniu. Ka wasoy naan ka igpanagana rin oyow igpolod to kayu. Nò, sika no kayu no kono no maroyow ka bogas din ogpoloron no ogdogpak dio to hapuy.” \p \v 11 Nigparagas no nigkagi si Huan to, “Woig ka igbautismu ku kaniu, indanan no pig-ongkoran now on ka mgo maroot no mgo batasan now. Di ka ogpakasundul koddi, ogbautismuan kow ian nikandin to Gimukud to Magboboot woy hapuy.\f + \fr 3:11 \ft Ko ogbautismuan kow to Gimukud din, sikan no ogbogayan kow, tag sagboka, to Gimukud din to og-ugpo kaniu woy pinabayo to kabogbogan din, ogpakaawo to igmaligsom dut goinawa now no ogkounawa to ogpakaawo ka hapuy to dangob no mgo maligsom.\f* Sikan no ogsundul koddi, dakoldakol pad koddi ka katondanan din. Doidoisok ka katondanan ku agad to oghokad to kandin no sandal. \v 12 Oggongonon din ka lirong din oyow ogkootap ka otapon woy ogkalunsod ka maroyow. Oglimuron din ka lupogas woy ogsilaban din ka otapon dio to hapuy no kono ogkaparongan,” kagi ni Huan. \s1 Ka Pogbautismu ni Hisus \r (Markos 1:9-11; Lukas 3:21,22; Huan 1:31-34) \p \v 13 Pila ro no allow ka nigligad to sika pognangon ni Huan to mgo otow no nigpuun si Hisus dio to probinsia to Galilia no nokouma dio ki Huan oyow ogpabautismu sikandin ki Huan to woig to Hordan. \v 14 Di nigbalibad si Huan no ogbautismu ki Hisus no kagi din to, “Kono ogkohimu no sikoddi ka ogbautismu koykow. Sikoykow porom ka ogbautismu koddi,” kagi ni Huan. \v 15 Nigtabak si Hisus no kagi rin to, “Kuntoon, ogkohimu su awoson no ogbautismuan a nu su oyow ogkatuman ka tibo no ogkoiniatan to Magboboot.” Nighoo on si Huan woy nigbautismuan din on si Hisus. \v 16 To pogkaponga no nigbautismuan si Hisus, niggakap on sikandin dio to woig. Nò, napuasan ka langit. Niglonghag no nigkita rin ka Gimukud to Magboboot no ogpokohulughulug no ogkounawa to salapati dio to kandin no oglatun. \v 17 Duon narinog no kagi ligkat dio to langit no nigkagi to, “Soini ka koddi no anak no indakoli to goinawa ku. Dakol ka igkarago ku kandin.” \c 4 \s1 Nig-ol-ologan ni Satanas ki Hisus \r (Markos 1:12,13; Lukas 4:1-13) \p \v 1 Pigduma to Gimukud to Magboboot si Hisus dio to holholawan oyow og-ol-ologan ni Satanas no igbuyag to mgo busow oyow ogpakasalo porom si Hisus. \v 2 Kohop-atan no allow no wa nigkoon si Hisus, no pogkaponga niggutasan on lagboy sikandin. \v 3 Nigdani si Satanas ki Hisus oyow ol-ologan din sikandin. Kagi ni Satanas ki Hisus to, “Ko koykow ka Anak to Magboboot, sugua nu soini no mgo batu su oyow ogbaluy no paan no koonon nu.” \v 4 Di nigtabak si Hisus no kagi rin to, “Duon inkasulat dongan to kagi to Magboboot no nigkagi to, ‘Kono no koonon do ka igkouyag to mgo otow di songo awoson dan ka tibo no kinagian to Magboboot.’ ”\f + \fr 4:4 \ft Basa ka to Deuteronomio 8:3.\f* \v 5 Hutuk man do, pigduma ni Satanas si Hisus no nighondio to dakol no lunsud to Hirusalim. Dio, pigduma rin si Hisus dio to liliungan to Dakol no Ampuanan to mgo Hudiu. \v 6 Kagi ni Satanas ki Hisus to, “Ko sikoykow ka Anak to Magboboot, tinugpu ka dio to tano su duon inkasulat no kagi to Magboboot to, ‘Ogbuligan ka to Magboboot su ogsuguon din ka mgo diwata din no ogtapayoon ka nikandan oyow kono ka ogpakaroog to agad sagboka no batu.’ ”\f + \fr 4:6 \ft Basa ka to Mgo Salmo 91:11,12.\f* \v 7 Nigtabak si Hisus no kagi din, “Malogot ka innangon nu di songo duon insulat no kagi to Magboboot to, ‘Kono now ol-ologi ka Lagboy no Igbuyag no ian ka Magboboot.’ ”\f + \fr 4:7 \ft Basa ka to Deuteronomio 6:16.\f* \p \v 8 Hutuk man do no dumaa ni Satanas si Hisus dio to matikang lagboy no bubungan oyow igpapitow rin ka tibo no mgo ugpaan kai to kalibutan woy ka igkaratu dan woy ka karoyawi to tag saboka kandan. \v 9 Kagi ni Satanas ki Hisus to, “Tibo mgo soini no ogkitoon nu, igbogoy ku koykow di woy ku ro igbogoy ko ogluhud kad woy ogsimba kad koddi.” \v 10 Nigtabak si Hisus ki Satanas no nigsugu to, “Satanas, awo ka kai to koddi. Duon inkasulat no kagi to Magboboot dongan to, ‘Kaniu, ian now ro simbaa ka Magboboot now woy kandin do ogpaag-agaran now.’ ”\f + \fr 4:10 \ft Basa ka to Deuteronomio 6:13.\f* \v 11 Nò, nig-ongkod si Satanas ki Hisus dio no nokouma on ka mgo diwata no suguanon to Magboboot no nigsagman dan si Hisus to awosonon din. \s1 Nigbunsud ni Hisus ka Pog-anad din dio to Galilia \p \v 12 Pogdinog ni Hisus to napirisu si Huan no Talagbautismu, nighondio si Hisus to probinsia to Galilia. \v 13 Nakabayo si Hisus dio to lunsud to Nasarit di dio nig-ugpo to lunsud to Kapirnaum no dio to ilis to dakol no lanow to Galilia. Soini no lunsud to Kapirnaum, sakup ian to lunsud to Sabulun woy Niptali.\f + \fr 4:13 \ft Ka Sabulun woy Niptali ka darua no ugpaan to mgo Hudiu dio to salopan to Galilia no lanow.\f* \v 14 Pinabayo to soini ogkatuman ka kagi to talagnangon to kagi to Magboboot dongan no si Isaias no nigtagno bahin to mgo otow dio to, \q1 \v 15 “Mgo matig Sabulun woy matig Niptali no og-ugpo dio to marani to dakol no lanow no dio dapit to salopan to woig to Hordan woy dio to ugpaan to Galilia, \v 16 tibo soini no mgo otow marusilom on ka pogdoromdom dan. Di uromo ogkitoon dan on ka ogpakabat-ow to goinawa ran. Sikandan no og-uugpo do to sika marusilom taman to ogkamatoy sikandan, duon on ogpakabat-ow to dalan dan.”\f + \fr 4:16 \ft Basa ka to Isaias 9:1,2.\f* \p \v 17 Sikan ka pogbunsud to pogbatbat ni Hisus to mgo otow no kagi rin to, “Sunditi now ka goinawa now woy ongkori now ka mgo salo now su magaan on ka Pogsugu to Magboboot kai to soin no kalibutan.” \s1 Ka Pog-alam ni Hisus to Hop-at no Talagngangalap \r (Markos 1:16-20; Lukas 5:2-11) \p \v 18 Songo allow to si Hisus dio to ilis to lanow to Galilia, nigkita rin ka darua no lukos no patalahari no si Simon no songo oghingaranan ki Pedro woy ka hari rin no si Andres. Nigsisigay sikandan duon to lanow su talagngangalap sikandan. \v 19 Nigkagian ni Hisus sikandan to, “Duma kow koddi su og-anaron ku sikaniu ko ogmonuon now to og-alap to mgo otow kai to koddi oyow ogkohimu sikandan no mgo sakup ku.” \v 20 No, nig-agpas dan on gaata ka sigay ran, no nigduma on ki Hisus. \v 21 Nigparagas no nighipanow woy si Hisus no nigkita rin ka songo darua no lukos no patalahari no si Santiago woy si Huan no mgo anak ni Sibidiu. Dio sikandan to balutu ran duma to amoy ran su ogbalbalawan dan ka sigay dan. \v 22 Nig-umow ni Hisus sikandan oyow ogdumoon din sikandan. Pogkarinog dan ki Hisus, pig-agpas dan ongkori ka balutu woy ka amoy ran no nigduma on sikandan ki Hisus. \s1 Ka Pog-anad ni Hisus woy ka Pogbawi din to mgo Otow \p \v 23 Niglogoblogob ni Hisus ka tibo no mgo lunsud to Galilia no og-anad duon to mgo anaranan to mgo og-ampu. Nignangonnangon sikandin to mgo otow to Maroyow no Nangnangonon bahin to Pogsugu to Magboboot kai to soin no kalibutan woy nigbawian din ka mohon-ing no loinloin no dalu duon to mgo otow. \v 24 Nabantug si Hisus dio to marani no mgo lunsud woy agad dio to tibo no ugpaan to Siria.\f + \fr 4:24 \ft Galilia woy Siria ka darua no probinsia to Palistinia. Kono no Hudiu ka taga Siria.\f* Omunaan nig-alap to mgo otow dio to kandin ka tibo no mandaralu, agad nokoy no kalasi no ogkounawa to otow no nigsoloran to busow, ka ogbaboyon woy ko noumil no mgo otow. Nigbawian din ka tibo. \v 25 Tongod to soini, nanundul ki Hisus ka mohon-ing lagboy no mgo otow. Duon mgo otow no nigpuun dio to probinsia to Galilia, ka mgo duma, ligkat dio to lunsud no Dikapolis woy dio to dakol no lunsud to Hirusalim, woy dio to probinsia to Hudia, woy ka mgo duma, dio to doipag to woig to Hordan nigligkat. \c 5 \s1 Ka Pogwali ni Hisus Duon to Songo Bubungan \r (Lukas 6:20-23) \p \v 1 To nigkita ni Hisus ka mohon-ing lagboy no mgo otow, nigtakorog sikandin to malopot no bubungan no ampow-ampow ro to mgo otow. To nigpinnuu dio\f + \fr 5:1 \ft Ka batasan to mgo maistru, ogpinnuu to og-anad.\f* nigdani ka mgo hibatoon din kandin. \v 2 Nò, pig-anad din sikandan.\f + \fr 5:2 \ft Songo ogdinogon to mgo otow no nalibulung ka ig-anad din.\f* \v 3 Kagi rin kandan to, “Ogkapulusan pad sikandan no nataga no kono sikandan ogpokohimu to maroyow ko waro bulig to Magboboot su nasakupan on sikandan to Pogsugu to Magboboot. \v 4 Ogkapulusan pad sikandan no ogmasakit so goinawa ran to maroot no hinimuan dan su duon igkarago dan dio to Magboboot kandan. \v 5 Ogkapulusan pad sikandan no ogpoobos to duma ran su sikandan ka ogkabogayan to sikan no panagana to Magboboot. \v 6 Ogkapulusan pad sikandan no ogpoomot no ogtuman to mgo sugu to Magboboot su ogbuligan to Magboboot sikandan oyow ogkohimu rin to soini. \v 7 Ogkapulusan pad sikandan no duon kohoy-u ran to mgo duma ran su songo ogkohoy-uan sikandan to Magboboot. \v 8 Ogkapulusan pad sikandan no matuwarong su ogkitoon dan uromo ka Magboboot. \v 9 Ogkapulusan pad sikandan no ogpokohusoy to mgo duma ran no nokog-ogot su oghingaranan sikandan to Magboboot no mgo anak din. \v 10 Ogkapulusan pad sikandan no ogkabaybayaran to mgo otow tongod to poghimu ran to ogkoiniatan to Magboboot su nasakupan on sikandan to Pogsugu to Magboboot. \v 11 Ogkapulusan kow ko ligkat to nigtuu kow koddi no duon mgo otow no oglomotan kow ran woy ko ogkabaybayaran kow ran woy kow ogmarooton kow nikandan to kandan no wangal, duon dod man igkarago now. \v 12 Ko soini ka oghimuon to mgo otow kaniu, ogkarago kow su dakol lagboy ka igsayo kaniu uromo dio to langit no nigpanagana kaniu. Ka oghimuon to mgo otow kaniu, songo unawa ka batasan to kandan no mgo apu dongan to mgo talagnangon to kagi to Magboboot.” \s1 Ogkounawa ka mgo Sakup ni Hisus to Asin woy mgo Ilawan \p \v 13 Sikaniu no mgo hibatoon ku, ogkounawa kow to asin no moomis ko ig-amut to ngalap, su pinabayo kaniu, ogmaroyow ka batasan to mgo otow. Di ko ogkaawo ka koomis to asin, konad on oglibong ka koomis din. Warad on pulus to asin ko warad on ka koomis din; litos on ian no igdogpak ta woy ogdiokdiokan to mgo otow. \v 14 Songo ogkounawa kow to igbat-ow to goinawa to tibo no mgo otow. Ka lunsud no dio to ampow to bubungan kono atag ogpokoholos. \v 15 Songo waro otow no ogparokot to ilawan no ogsalukuban din to lata. Di igsabuk din atag dio to unturanan no ogkalayagan ka tibo no ogsolod to baloy. \v 16 Unawa soini pad ka oghimuon now. Oglayag kow pinabayo to maroyow no batasan now dio to mgo otow su pinabayo to soini, ogsayoon to mgo otow ka Amoy tanow dio to langit. \s1 Ka Pog-anad Bahin to Balaod \p \v 17 Kono now doromdoma no nighondini ad to soin no kalibutan oyow og-ongkoran ku ka Balaod no ingalat kanta ni Moisis woy ko ka impasulat to Magboboot dongan to mgo talagnangon to kagi din. Di atag, ian inhondini ku to kalibutan oyow ogkatuman ka in-anad to Balaod, mgo kagi to mgo talagnangon. \v 18 Taman to warad ka langit woy ka kalibutan, waro agad sagboka no molintok no sugu to Magboboot no ogkoongkoran. Tibo no sugu to Magboboot ogkatuman. Indani now soini.\f + \fr 5:18 \ft Basa ka to Mga Salmo 119:89.\f* \v 19 Agad hondoi otow no oglop-ang to agad sagboka no sugu to Magboboot, woy ig-anad din to duma rin oyow songo ogpalop-ang to sugu, sika otow no nig-anad, malintok lagboy sikandin uromo. Di ka otow no ogtuman to tibo no sugu to Magboboot woy ig-anad din to duma din oyow ogtuman to sugu, sikan no otow no nig-anad, dakol lagboy sikandin uromo ko ogkatuman on ka Pogsugu to Magboboot kai to tano. \v 20 Ognangonan ku sikaniu, ogsakupon kow to Magboboot ko oghimuon now ka ogkoiniatan din, woy ko ka pogtuman now to mgo sugu din, labow pad to pogtuman to mgo talag-anad to Balaod woy to mgo Parisiu. \s1 Bahin to Pogkabolu nu \r (Lukas 12:58,59) \p \v 21 Natagaan now ka in-anad dongan to kaap-apuan tanow no insapad ka ogpamunu,\f + \fr 5:21 \ft Basa ka to Exodo 20:13.\f* su ka otow no ogbunu ogtangko to talaghusoy. \v 22 Nigparagas no nigkagi si Hisus to, “Songo ognangonan ku sikaniu to sikan no otow no ogkabolu to duma rin, songo oglogparan sikandin to Magboboot. Woy sika otow no ogkagi to duma din to, ‘Waro pulus nu no otow,’ litos no og-alapon sikandin dio to talaghusoy. Woy sika otow no ogkagi to duma din to, ‘Nalangog ka’, songo litos no oglogparan dio to hapuy no waro katamanan. \v 23-24 Omunaan ko og-alapon nu ka igtubad nu dio to Magboboot, woy ogdoromdomon nu to duon salo nu to duma nu, galata nu pad ka igtubad nu duon to tubaranan woy pamitawa nu ka duma nu oyow ogpohushusayoy kow. Ko nohusayan on, libong ka no igbogoy nud on ka igtubad nu to Magboboot. \v 25 Ko duon otow no ogbayung koykow woy og-alapon ka dio to talaghusoy, maroyow ko ogpohushusayoy kow pa to wa kow pad mokouma dio to talaghusoy, su ko kono kow pad ogpasabuton to maroyow, og-alapon ka rin on dio to talaghusoy. Igbogoy ka dio to pulis no ogkapirisu kad on. \v 26 Nò, malogot ian ka soin no kagi ku koykow to ogpokougpo ka dio to pirisuan taman to ogkabayaran nu ka tibo no utang nu.” \s1 Ka Pog-anad ni Hisus Bahin to mgo Ogpanlibug \p \v 27 Songo narinog now ka in-anad dongan to kaap-apuan tanow no kono ka oghilabot to kono no asawa nu.\f + \fr 5:27 \ft Basa ka to Exodo 20:14.\f* \v 28 Di ka koddi no ig-anad atag, kagi ni Hisus, ka lukos no tigbal do no ogpitow to boi no inat to igkoiniatan din no oghilabotan sikandin, sikan no lukos, nokopanlibug on sikandin dio to goinawa rin. \v 29 Ko pinabayo to kawanan no mata nu ogpakasalo ka, lukata nu woy igdogpak nu. Madmaroyow ko sagboka ro ka mata nu to duon darua no mata nu no igdogpak ka tibo no lawa nu dio to imperno.\f + \fr 5:29 \ft Ka imperno ka logparanan to mgo makasasalo no duon hapuy.\f* \v 30 Ko pinabayo to kawanan no bolad nu ogpakasalo ka, tampori nu woy igdogpak nu. Madmaroyow ko sagboka ro ka bolad nu to duon darua no bolad nu no igdogpak ka tibo no lawa nu dio to imperno. \s1 Ka Pog-anad ni Hisus Bahin to Pog-ongkod to Asawa \p \v 31 “Songo duon in-anad dongan to kaap-apuan tanow no ko duon lukos no og-ongkod to asawa din, awoson no ogbogoy ka lukos dut asawa rin to sulat to og-ongkod kandin.\f + \fr 5:31 \ft Basa ka to Deuteronomio 24:1.\f* \v 32 Di koddi no ig-anad atag,” kagi ni Hisus, “ko og-ongkoran to lukos ka asawa rin no waro makasalo ka asawa rin kandin, ogpakapanlibug sikandin to sikan no boi ko oghutuk og-asawoon to dangob no lukos. Nò, ka lukos no og-asawa to sikan no nig-ongkoran no boi to asawa rin, songo ogpakapanlibug sikandin.” \s1 Ka Pog-anad Bahin to mgo Pangulibot \p \v 33 “Songo nigdinog now ka sugu dongan dio to minuna tanow no awoson no ogtumanon nu ian ka impangulibot nu dio to Magboboot.” \p \v 34-35 “Ka koddi no ig-anad atag,” kagi ni Hisus, “ko duon ignangon now to agad hontow otawa, kono kow ogpangulibot. Kono kow ogkagi to, ‘Hibot pad to langit woy ko hibot pad to tano’ su ka langit ian ka pinnuuanan to Magboboot woy ka tano ian ka og-unturanan to paa rin. Songo kono kow ogkagi to, ‘Hibot pad to lunsud to Hirusalim’ su ka Hirusalim ian ka lunsud to Magboboot no Labow no Igbuyag. \v 36 Agad ka ulu now, kono no ipangalibot su agad sagboka no aslag kono kow ogpakamaputi woy ko ogpokomoitom. \v 37 Ian kow og-iling to ‘Hoo’ woy ko ‘Kono,’ su agad nokoy ka ignangon nu no malogoton now porom to innangon now, ligkat sikan ki Satanas no igbuyag to mgo busow,” kagi ni Hisus. \s1 Ka Pog-anad ni Hisus Bahin to Og-atu \r (Lukas 6:29,30) \p \v 38 Nigparagas no nigkagi si Hisus to, “Songo nigdinog now ka in-anad dongan to kaap-apuan tanow no ko duon otow no ogbuturon din ka mata to duma rin, awoson no songo ogkabutud sikandin. Woy ko duon otow no ogpakalupu to ngipon to duma din, awoson no songo ogkalupu ka kandin no ngipon.\f + \fr 5:38 \ft Basa ka to Exodo 21:24; Levitico 24:20.\f* \v 39 Di ka koddi no ig-anad kaniu, kagi ni Hisus, kono nu sulii ka otow no ogmaroot koykow. Woy ko ogtagpion ka kawanan no apongag nu, songo ipatagpi nu ka limang no apongag nu ko ogkoiniatan din. \v 40 Woy ko duon otow no igdiklamo kaniu dio to talaghusoy oyow ogkuon din ka kinabo nu no dangob, ilagkos nu ibogoy kandin ka malayat so bolad. \v 41 Ko duon sundalu no ogpogos kaniu no og-alap to kandin no kalaglagan taman to songo kilumitru ro, pasubloi now to songo sagboka no kilumitru. \v 42 Ko duon ogbuyu dio to koykow, bogayi nu, ko duon ogsamboy, pasambaya nu.” \s1 Ogdakolon ta ka Goinawa ta to mgo Usig ta \p \v 43 Nigparagas no nigkagi si Hisus to, “Songo nigdinog now ka in-anad dongan to kaap-apuan tanow to ogdakolon ta ka goinawa ta to mgo duma ta woy marooton ta ka goinawa ta to mgo usig ta.”\f + \fr 5:43 \ft Basa ka to Levitico 19:18.\f* \v 44 Di ka koddi no ig-anad atag, kagi ni Hisus, ogdakolon now ka goinawa now to mgo usig now woy ampui now ka mgo otow no ogbayadbayad kaniu. \v 45 Himua now soini oyow ogkounawa kow to mgo anak to Magboboot no duon to langit, su waro mog-alam kandin no ogpasilo to allow to mgo otow no maroyow ro ka batasan dan; songo ogpalayag din ka allow to mgo otow no maroot ka batasan dan. Woy ogbogoy to og-uran dio to mgo matuwarong woy to mgo makasasalo. \v 46 Kono now doromdoma no ogbogayan kow to Magboboot to igkasayo ko ogdakolon now ro ka goinawa now to mgo otow no oghimu to maroyow kaniu, su agad ka mgo talagkubla to buhis no maroot ka mgo batasan dan, songo duon goinawa ran to mgo otow no oghimu to maroyow kandan. \v 47 Woy ko ian now ro og-agpason ka mgo amigu now, nokoy naan ka ogkohimu now no labow to soini? Manio to ogsayoon kow porom? Ian su agad ka mgo otow no waro nigtuu to Magboboot songo oghimu to unawa to sikan. \v 48 Omunaan og-awoson to songo oghogoton now ka pogtuu now su ka Amoy ta no dio to langit songo hogot ian ka pogdoromdom din kanta. \c 6 \s1 Ka Pogbulig ta to mgo Publi \p \v 1 “Awoson no kono now himua ka kaniu no tumanon bahin to Balaod dio to tangkaan to mgo otow oyow ogkitoon kow,” kagi ni Hisus. “Ko soini ka oghimuon now kono kow on ogsulian to maroyow ligkat to Magboboot no Amoy tanow dio to langit. \v 2 Nò, ko duon igkabogoy nu to mgo otow no publi, awoson no kono nu pasagmana ka oghimuon nu su sikan ian ka oghimuon to mgo otow no ogpatuutuu ka pogtuu ran dio to mgo anaranan to mgo og-ampu woy dio to mgo dalan oyow ogsayoon sikandan to mgo otow. Kono now kalingawi soini. To nigsayo on sikandan to mgo otow, sikan do ian ka igsayo kandan; wa duma no igsayo kandan. \v 3 Ko duon igkabulig now to mgo otow no publi, kono now ignangon to agad hontow. Awoson no kono ogkatagaan agad ka lagboy no alukuy now. \v 4 Kono now igpoitaga to mgo duma to nigbulig kow. Ka amoy now ro no dio to langit ka ogkataga to sikan woy sikandin ka ogbogoy to igsayo kaniu.” \s1 Ogmonuon ta ko Og-ampu ki \r (Lukas 11:2-4) \p \v 5 Ko og-ampu kow, kono now unugi ka mgo otow no ogpatuutuu ka pogtuu ran. Ogkoiniat sikandan to ogsasindog no og-ampu dio to mgo anaranan to mgo og-ampu woy dio to babalakan to mgo kalasara oyow ogkitoon sikandan to mgo otow no ogsayoon sikandan. To duon on ka pogsayo to mgo otow, sikan do ian ka igsayo kandan. \v 6 Ko og-ampu ka, ogsolod ka to mgo sinabong nu dio to baloy now. Lokobi nu ka gumawan oyow kono ka ogkitoon. Nò, ampu ka dio to Amoy now no Magboboot no kono ogkitoon sikandin. Agad kono ka ogkitoon to duma nu, ogkitoon ka rod to Magboboot woy sikandin ka ogbogoy koykow to igsayo. \p \v 7 Ko og-ampu kow, ko kow oggamit to kagi no waro pulus, su sikan ian ka batasan to mgo otow no nigtuu to mgo inotow-otow su nahan dan no ogdinogon sikandan ko ogmalayaton dan ka pog-ampu dan. \v 8 Kono now ilingi sikandan, su ka Amoy tanow no Magboboot, nataga on no tahan to og-awoson now to waro kow pad nigbuyu kandin. \v 9 Soini ka kagi now ko og-ampu kow. \q1 ‘Amoy noy dio to langit, \q1 Ka ig-ampu noy koykow ian to ogtahuron ka ngaran nu. \q1 \v 10 Ogkoiniatan noy to magaan ogkatuman ka Pogsugu nu kai to soin no kalibutan. \q1 Ogkatuman ka koykow no pogboot kai to soin no tano no unawa to songo natuman dio to Langit. \q1 \v 11 Bogayi koy to koonon noy kuntoon to soini no allow. \q1 \v 12 Pasaylua koy to mgo salo noy, unawa to ogpasayluon noy ka mgo salo to mgo duma noy kanami. \q1 \v 13 Igpamariu koy nikoykow to maroot no pogdoromdom oyow kono koy ogpokohimu to maroot. Woy igpamariu koy nikoykow ki Satanas no igbuyag to mgo busow.’\f + \fr 6:13 \ft To duma no Ginirigu no mgo nasulatan, ogtimulan dan to soini: Duon ka koykow no kabogbogan woy koykow ka Labow no Igbuyag no ogtahuron ka lagboy taman to taman.\f* \p \v 14 “Ko ogpasayluon now ka mgo duma now no nakasalo kaniu,” kagi ni Hisus, “songo ogpasayluon kow to Amoy tanow dio to Langit to kaniu no mgo salo. \v 15 Di ko kono now ogpasayluon ka mgo duma now no nakasalo kaniu, songo kono kow ogpasayluon to kaniu no mgo salo now to Amoy now dio to Langit.” \p \v 16 “Ko oglangkad kow ogkoon oyow to og-ampu kow dio to Magboboot, kono now igpoitaga to mgo otow pinabayo to langlanguwan now. Sikan ka oghimuon to mgo ogpatuutuu ka pogtuu ran. Oghihipanow sikandan no wa dan nigpandop-ug, woy waro dan nigpanugkad su maroyow ran ko ogkatagaan to mgo otow to oglangkad ogkoon su og-ampu. Ognangonan ku sikaniu,” kagi ni Hisus, “to duon on pogsayo kandan to mgo otow, sikan do ian ka igsayo kandan. \v 17-18 Ko kono kow ogkoon oyow og-ampu kow, pandop-ug kow woy panugkad kow oyow waro agad sagboka no otow no ogkataga to kono kow ogkoon. Agad kono ogkataga ka mgo otow, ka Amoy tanow no Magboboot no kono ogkitoon, ogkataga sikandin no ogsayoon ki rin.” \s1 Ka Igkaratu ta dio to Langit \r (Lukas 12:34-36) \p \v 19 “Kono now limura ka mgo mahal no kalaglagan now kai to kalibutan su kai, ogkotkoton do to bakokang woy ogkalawangon do ka duma woy songo ogtakawon to mgo otow su ka baloy now ogkasoloran do to otow no ogpanakow. \v 20 Di limura now ka igkaratu now dio to langit su dio to langit kono ogkotkoton to mgo bakokang woy kono ogkalawangan woy songo kono ogpokosolod ka ogpanakow to igkaratu now. \v 21 Ko hondoi nakasabuk ka mgo igkaratu now songo dio ka goinawa now,” kagi ni Hisus. \s1 Ka Igbat-ow to Lawa ta \p \v 22 “Ka mata ta,” kagi ni Hisus, “sikan ka ogkounawa to ilawan no igbat-ow to goinawa ta. Ko waro ig-atang dut mata ta, ogmaawang man ka goinawa ta. \v 23 Di ko duon ig-atang dut mata ta, marusilom do ian dio to goinawa ta. Unawa rod, ko maroot ka goinawa ta, maroot lagboy ka tibo no oghimuon ta.” \s1 Ka Magboboot woy ka Igkaratu ta \p \v 24 “Ko duon uripon, kono ogkohimu no darua ka tagtuun kandin. Duon goinawa rin to sagboka woy og-usigon din ka sikan no dangob woy oggongonan din ka sagboka di ogsawayan din ka dangob. Songo unawa,” kagi ni Hisus, “ko dio now isabuk to goinawa now ka igkaratu now, songo kono ogkaayun no songo isabuk now ka Magboboot to goinawa now. Kono no litos to ogpokogdongan to soin no darua.” \s1 Kono ki Ogkasasow \r (Lukas 12:22-31) \p \v 25 Sikan ian to ognangonan ku sikaniu no mgo hibatoon ku to kono kow ogkasasow to koonon now woy inumon now no ian ka igkouyag now. Woy songo kono kow ogkasasow to lawa now ko nokoy ka kinaboon now, su subla pad ka pulus to kouyagan ta to sikan no koonon woy subla pad ka pulus to lawa ta to sikan no sabinit ta. \v 26 Doromdoma now ka mgo manukmanuk no ogmanlayanglayang. Kono og-orok sikandan woy kono oggaani woy songo kono oglilimud to iggaani ran dio to mgo pinayag. Di ka Amoy tanow dio to langit ka ogsunggud kandan. Sikaniu man ka labow to mgo manukmanuk. \v 27 Agad dakol lagboy ka kasasawan now to igkouyag now, kono kow ogpakatimul to pogkootow now, agad to songo oras. \v 28 Manio no ogkasasow kow to kinabo now? Pitawa now ka mgo bulak no ogtubu dio to koilawan. Kono ogtalabau sikandan woy kono oghihimu sikandan to kinabo dan. \v 29 Malogot ka ignangon ku kaniu, agad ka labow no igbuyag no si Solomon dongan no lagboy no salapian sikandin woy mabantug sikandin, waro kinabo din no nokounawa to karayow to sikan no mgo bulak. \v 30 Ko pigkinabaan pa to Magboboot ka dorounan dio to lati no ogkabuhi kuntoon di asolom ogkagangu ro woy ogsilaban soini, agad sikaniu no mgo otow ogbogayan kow rin to litos no ilis now. Amana no doisok do ka pogsalig now! \v 31 Omunaan, kono kow ogkasasow ko hondoi kow ogpakapamangho to koonon now woy inumon now woy hondoi now kitaa ka litos no igkinaboon now. \v 32 Ungod ogkasasow ka mgo otow no waro mataga to duon ka Magboboot to sikan. Di ka kaniu no Amoy no Magboboot no dio to langit, tahan din on natagaan ka og-awoson now. \v 33 Hun-aa now doromdoma ka oghimuon now to oyow ogtumanon now no litos to Pogsugu to Magboboot no ko sikan ian ka oghimuon now, songo ogbogayan kow rin to sika mgo og-awoson now. \v 34 Kono kow ogkasasow to sikan no mohirap no ogpokouma kaniu asolom. Balagara now ka mohirap no wa pad mokouma. Kono now on ogdugangi ka igkasasow now kuntoon. \c 7 \s1 Kono ta Ogbobootan ka Duma ta \r (Lukas 6:37-42) \p \v 1 Nigkagi si Hisus to, “Kono nu ogbobooti ka duma nu oyow songo kono ka ogbobootan to Magboboot. \v 2 Ko nokoy ka igboot nu to duma nu, unawa rod ka igboot to Magboboot koykow. Ko songo monu ka dakol no igboot nu to duma nu, unawa rod ka dakol ka igboot to Magboboot koykow.” \v 3 Duon kagi ni Hisus no impananglitan din. Kagi rin, “Manio naan to ogsagmanon nu ka molintok do no nakabulog to mata to duma nu di kono ka ogsagman to duon naan no batang dut koykow no mata? \f + \fr 7:3 \ft Soin ka impananglitan ni Hisus tongod to ogsagmanon ta ka malintok no salo dut duma ta di ogbalagaron ta ka kanta no salo no dakol.\f* \v 4 Nò, kono man ogkaayun ko ogkagian nu pad ka duma nu to, ‘Sulod, dii kad su ogkuiton ku pad ka sika no molintok no nakabulog to mata nu to duon naan batang dut koykow no mata?’ \v 5 Nahan nu no matuwarong ka di maroot ka oghimuon nu. Hun-aa nu pad awaa ka batang duon to mata nu oyow ogkamolmologan nu to ogkita to ogkuit to sika malintok do no nakabulog dut mata to duma nu.” \v 6 Nigparagas nigkagi si Hisus to, “Kono nu ibogoy to asu ka kasangkapan to Magboboot su nampa ko ogkagaton ka buwa. Woy songo kono now ibogoy to babuy ka mahal no baliog su ogdiokdiokan dan do soini.” \s1 Ka Ig-anad Bahin to Pogbuyu ta dio to Magboboot \r (Lukas 11:9-13) \p \v 7 “Pamuyu kow dio to Magboboot, woy ogbogayan kow rin to og-awoson now. Pammitow kow woy ogpakakita kow to ogpammitawon now. Pangumow kow dio to tano no ogkapuwasan kow rin. \v 8 Agad hontow ka ogpamuyu dio to Magboboot ogkabogayan sikandin. Sikandan no ogpamangho, ogkakitaan dan ka ogpamanghoon dan. Woy sikandan no ogpangumow dio to tano, songo ogkapuwasan ka gumawan kandan to Magboboot. \v 9 Sikaniu no mgo amoy, ko ogbuyu ka mgo anak now to koonon, kono now igbogoy kandan ka batu. \v 10 Woy ko ogpamuyu sikandan to isda, songo kono now igbogoy kandan to ulod no ogpokohilu. \v 11 Sikaniu no mgo otow, agad makasasalo kow, ko ogkatou kow to ogbogoy to mgo maroyow to mgo anak now, nò, labi pad atag ka Amoy tanow no dio to langit no ian ka Magboboot, igbogoy rin ka mgo maroyow to sikan mgo ogbuyu kandin. \v 12 Ko nokoy ka igkoiniatan ta no oghimuon to mgo duma ta kanta, songo sikan ian ka oghimuon ta kandan. Soini ka kalitukan to Balaod no ingalat ni Moisis, woy ka kalitukan to in-anad to mgo talagnangon to Magboboot dongan.” \s1 Ka Malig-ot no Dalan \p \v 13 “Dio kow ogsolod to malig-ot no gumawan no ian ka dalan dio to Magboboot. Di maluag ka gumawan woy malomu lagboy ka dalan no pohondio to hapuy no waro katamanan. Mohon-ing ka mgo otow no ogbayo to soini no dalan. \v 14 Malig-ot ka gumawan woy mohirap ka dalan no pohondio to Magboboot. Manalingboka ro ka mgo otow no ogbayo to soini no dalan.” \s1 Ka Kayu, Ogtokoron ta dio to Bogas din \r (Lukas 6:43,44) \p \v 15 “Ayad-ayad kow oyow kono kow ogkagawayan to mgo ubaton no talagnangon to kagi to Magboboot no ogpokouma dio to ugpaan now. Ian su ko ogkitoon ta sikandan malomu sikandan no ogkounawa to sikan no ayam no karniru di ka malogot no goinawa ran ogkounawa ian to magintalunan no asu \f + \fr 7:15 \ft Dakol lagboy ka soin no magintalunan no mabulut lagboy no ogkagat.\f* no oggawayan din poron ka sika ayam no karniru oyow ogkoonon din. \v 16 Ogtokoron now no ubaton sikandan pinabayo to hinimuan dan. Pananglitan, ka bogas to kayu no ogkakoon no oghingaranan to igira, kono ta man ogkapupu dio to banag woy kono ta ogkapupu ka bogas to ubas no songo ogkakoon dio to sapinit \v 17-18 Ka kayu no maroyow, maroyow ka bogas din woy kono ogbogas to maroot. Di ka kayu no duon dalu, maroot ka bogas din woy kono ogbogas to maroyow. \v 19 Ka kayu no maroot so bogas din, ogpoloron woy ogsilaban. \v 20 Nò, ogkounawa ian. Songo ogkatagaan now no tibbal do no talagnangon to kagi to Magboboot pinabayo to hinimuan dan.” \s1 Hontow ka Ogsolod to Pandatuan to Magboboot? \p \v 21 “Duon mgo otow no og-umow koddi to, ‘Buyag, Buyag.’ Di kono sikandan tibo ogpakasolod to Pandatuan to Magboboot no dio to langit, su sikan do so nighimu to ogkoiniatan to Magboboot ka ogpakasolod. \v 22 Uromo to allow to ogbobootan to Magboboot ka tibo no mgo otow,” kagi ni Hisus, “Mohon-ing ka mgo otow no ogkagi to, ‘Buyag, nighingaranan noy ka koykow no ngaran ko nignangonnangon koy to kinagian to Magboboot woy pigpandogil noy ka mgo busow no nigsoloran to lawa to mgo otow, woy mohon-ing ka nighimu noy no kabolbolonganan.’ \v 23 Nò, ian igtabak ku kandan to, ‘Wara a mogtokod kaniu. Awo kow kai to koddi, kaniu no mgo makasasalo.’ ” \s1 Ka Darua no Talaghimu to Baloy \r (Lukas 6:47-49) \p \v 24 “Omunaan agad hontow no ogpakarinog to soini no mgo innangon ku woy ogtuman to soini, ogkounawa sikandin to otow no duon katagaanan din, no ko nighimu rin ka baloy, nig-ay-ayaran din nigpos-ok no in-untud din dio to batu. \v 25 Nò, nig-uran to dakol woy niglanog ka woig woy songo nigkalamag to maagbot no oglibonglibong no ogpakasugat dio to baloy. Di sika no baloy, waro mapolod su dio to dakol no batu nakauntud. \v 26 Agad hontow no ogdinog to soini no mgo innangon ku no kono din ogpaagad-agad, ogkounawa sikandin to otow no malopot so pogdoromdom din no nighimu to baloy rin dio to bayokbok no pantad. \v 27 Nig-uran to dakol woy niglanog ka woig woy songo nigkalamag to maagbot no niglibonglibong no ogpakasugat dio to baloy. Nò, sikan no baloy, napolod woy nagulak su dio to bayokbok nokountud.” \s1 Ka Katondanan ni Hisus \p \v 28-29 To naponga on si Hisus to in-anad din dio, nabolongbolong lagboy ka sika mohon-ing no mgo otow su ka pog-anad ni Hisus, kono ogkounawa to pog-anad to mgo talag-anad to Balaod, su duon kabogbogan no nakaruma to soin no in-anad din. \c 8 \s1 Ogkabawian ni Hisus ka Songo Ibungon \r (Markos 1:40-44; Lukas 5:12-14) \p \v 1 To nigtupang si Hisus to bubungan, mohon-ing lagboy ka mgo otow no nigduma kandin. \v 2 Duon lukos no ibungon no nigdani ki Hisus no nigluhud to tangkaan din no nigkagi to, “Buyag, ko ogkoiniatan nu, ogkabawian a nu bag to soini no kogang ku oyow ogkaawo ka igkaligsomi ku dio to tangkaan to mgo otow.” \v 3 Nò, nigtinawo ni Hisus ka bolad din no nigsamsam din ka lukos no nigkagi to, “Maroyow ku ian. Kabawian kad on to dalu nu.” Sikan do ian ka kagi ni Hisus no nabawian ka kogang to sikan no ibungon. \v 4 Nò, kagi ni Hisus kandin, “Pamminog ka Usi, kono nu nangoni ka agad hontow to soini no nighimu ku koykow. Di hondio ka to talagpanubad dio to Dakol no Ampuanan oyow ipapitow nu kandan to noulian kad on to sikan no kogang nu. Nò, bogoy ka to Magboboot to insugu ni Moisis dongan no igtubad. Tumana nu soini su ian ka igpoitaga to tibo no mgo otow to noulian kad on to kogang nu.”\f + \fr 8:4 \ft Basa ka to Levitico 14:2-32.\f* \s1 Ka Pogsalig to Songo Igbuyag to mgo Sundalu \r (Lukas 7:1-10) \p \v 5-6 Nighipanow on si Hisus no nighondio to lunsud to Kapirnaum. To nigsolod to sika no lunsud, nakatagbu to taga Ruma no kapitan to songo gatus no mgo sundalu no nigpabulig sikandin ki Hisus. Kagi rin, “Buyag, dio to baloy ku, nigdaralu ka suguanon ku. Noumil on sikandin woy nabaybayaran lagboy sikandin.” \v 7 Nigtabak si Hisus no nigkagi to, “Oghondian ku sikandin woy ogbawian ku sikandin oyow ogmaroyow on ka lawa rin.” \v 8 “Kono ka ogpakaparagas dio to baloy ku, Buyag,” kagi to kapitan, “su ogkasipod a to kona a ogpakasokod koykow su doisok ka koddi no katondanan. Di sikoykow, agad ognangon ka ro to ogkabawian on sikandin, no ogkabawian on ian ka suguanon ku. \v 9 Natagaan ku soini su ogkounawa ro to igbuyag ku no duon katondanan din koddi. Ogtumanon ku agad nokoy ka igsugu din koddi. Songo unawa ro koddi no duon katondanan ku to mgo sundalu ku. Ogsuguon ku ka sagboka to, ‘Hondio ka’, nò, oghondio sikandin. Ogsuguon ku ka dangob to ‘Hondini ka’, nò, oghondini sikandin. Woy ognangonan ku ka suguanon ku to, ‘Himua nu soini.’ nò, oghimuon din on. Unawa ro to koykow, su agad nokoy no ignangon nu ogkatuman ian.” \v 10 Pogkarinog ni Hisus to innangon to otow nabolongbolong sikandin. Nigkagian ni Hisus ka mgo otow to, “Malogot ka soini no ignangon ku kaniu to waro ku pad kitaa ka agad hondoi no otow agad to mgo pinanganak ni Israil no ogpakasokod to pogtuu to soini no kapitan. \v 11 Kono now kalingawi soini no ignangon ku kaniu. Mohon-ing ka mgo otow no kono no Hudiu no ogligkat dio to dapit to ogsilaan to allow, woy dio dapit to ogsalopan to allow no ogpokog-amut ko ogkoon dio to langit duma to kaap-apuan tanow no si Abraham woy si Isaak woy si Hakub. \v 12 Di songo duon mgo pinanganak ni Israil no nigpanaganaan to Magboboot to pougpaan dio to langit, di songo duon otow no igpandogpak dio to hapuy no waro katamanan. Ogkikigot ka mgo ngipon dan woy ogsinogow sikandan no ogkabaybayaran lagboy sikandan.” \v 13 Pignangonan ni Hisus ka kapitan to, “Uli kad on. Tongod to nigtuu kad on koddi, ogkatuman ka pogpabuyu nud koddi.” To sikan lagboy no oras noulian ka sikan no suguanon to kapitan. \s1 Ogbawian ni Hisus ka Mohon-ing no mgo Otow \r (Markos 1:29-34; Lukas 4:38-41) \p \v 14 Pogkaponga to sikan, nighondio si Hisus to baloy ni Pedro. Nigkita din ka boi no anogang ni Pedro no ogdaralu no nokohibathibat su moinit lagboy ka tibo no lawa rin. \v 15 Niggongonan ni Hisus ka bolad to soini no boi, no naparagas naawo ka moinit to lawa rin. Nò, nig-onow nigparagas nigsasindog woy nigpanhonat sikandin to koonon woy ki Hisus. \v 16 Ko magaan on ogmarusilom, mohon-ing ka mgo otow no nanhondio ki Hisus. Nanduma ran ka mohon-ing no mgo otow no pigbusawan no pigdogil ni Hisus ka mgo busow pinabayo to kagi rin do. Songo pigbawian din ka mgo otow no nandaralu. \v 17 Nighimu ni Hisus ka tibo oyow ogkatuman ka innangon ni Isaias no talagnangon to Magboboot dongan no nigkagi to, “Nigbawian din ka tibo no mgo dalu noy woy tibo no mgo masakit noy.”\f + \fr 8:17 \ft Basa ka to Isaias 53:4.\f* \s1 Ka mgo Ogduma Porom ki Hisus \r (Lukas 9:57-62) \p \v 18 Songo allow to nigkita ni Hisus ka mohon-ing no mgo otow no nalibulung dio to kandin, omunaan nigkagian din ka mgo hibatoon din to, “Sakoy kinow to balutu su oghondio kinow to doipag to lanow.” \v 19 Nigdani ki Hisus ka songo talag-anad to Balaod no nigkagi to, “Maistru, ogdumaruma a koykow agad ko hondoi ka ogdolog.” \v 20 Nigtabak si Hisus no nigkagi to, “Sulod, ka mgo laku duon ogkougpaan dan woy ka mgo manukmanuk duon salag dan. Di koddi atag no Kakoy to Koot-otawan, waro baloy ku no ogkohibatan ku.” \v 21 Duon sagboka no sakup ni Hisus no kagi rin kandin to, “Buyag ogdagdagow a pad bag og-uli su kona a ogpakaruma koykow su oglobong a pad to amoy ku.” \v 22 Nigtabak si Hisus no nigkagi to, “Kono kad su ka oglobong to sika namatoy, sikandan no wa pad nigtinawo to Magboboot. Di sikoykow atag, duma ka koddi.” \s1 Nasaparan ni Hisus ka Dakol no Kalamag \r (Markos 4:36-41; Lukas 8:22-25) \p \v 23 Nanparagas nan-untud on si Hisus woy ka mgo hibatoon din to dakol no balutu. \v 24 To diad on sikandan to taliwaro to lanow natokow sikandan to kalamag no dakol, no nasoloran on ka balutu dan to woig puun to dakol no luwak. Di nohirogo do atag si Hisus. \v 25 Nigdani ki Hisus ka mgo hibatoon din no pigpukow ran sikandin. Nigkagi sikandan to, “Buligi koy, Buyag,” kagi, “magaan kid on ogkallonod.” \v 26 Nighimata si Hisus no nig-inso din to, “Manio to ogkahallok kow? Molintok naan ka pogsalig now koddi?” Nig-onow on si Hisus no nigparagas no nigsasindog no nigsaparan din ka kalamag woy luwak no nighagtong soini no warad on kalamag woy luwak woy nigmalongon on. \v 27 Nabolongbolong ka tibo no mgo duma rin no nigkagi sikandan to, “Hontow naan ka soini no lukos? Agad ka kalamag woy luwak ogpaagad-agad kandin.” \s1 Nabawian ni Hisus ka Darua no Pigbusawan \r (Markos 5:1-17; Lukas 8:26-37) \p \v 28 Songo allow to nigdatong woy si Hisus dio to doipag to lanow, dio to lunsud to Gadara, natagbu ran dio to dalan ka darua no otow no pigbusawan no dio nigpuun to mgo pilang no lobonganan. Mabulut lagboy sikandan, omunaan no waro ogpakabayo no mgo otow dio. \v 29 Nigbabansagon sikandan no nig-inso sikandan ki Hisus to, “Koykow no Anak to Magboboot, nokoy ka tuud nu kanami? Oglogparan koy nikoykow agad ko waro pad nokouma ka allow no iglogpad?” \v 30 Marani dio, duon mohon-ing no mgo babuy no ogpamukal. \v 31 Nigpooy-u-hoy-u ka mgo busow ki Hisus no nigkagi sikandan to, “Ko ogdogilon koy nikoykow, dio koy pasolora to sikan no mgo babuy.” \v 32 “Ogkohimu,” kagi ni Hisus, “Awo kow on.” Nò, niglibuwas on no nigsolod sikandan to mgo babuy. Tibo ka sikan no mgo babuy nigpallaguy no nakatinugpu sikandan dio to lanow no nallonod ka tibo. \v 33 Nò, ka mgo otow no talagbantoy to sikan no mgo babuy, nigmallaguy sikandan pohondio to lunsud. Nignangonan dan ka mgo otow to nakitaan dan bahin to noumaan ka mgo lukos no pigbusawan. \v 34 Nò, tibo no mgo otow dut lunsud, nighondio no ogtagbu ki Hisus. Pogpokouma ran dio ki Hisus, ogbuyuon dan ki Hisus to og-ongkoran din ka kandan no tano. \c 9 \s1 Nigbawian ni Hisus ka Lukos no Kono Ogpokoorol \r (Markos 2:3-12; Lukas 5:18-26) \p \v 1 Nig-untud man do si Hisus to balutu no niglibong on sikandan dio to doipag to lanow no nig-uli si Hisus dio to kandin no lunsud. \v 2 To diad on sikandin, nokouma ka mgo otow no niglolong sikandan to lukos no nighibat to hibatanan din su nigkolog ka lawa rin. Si Hisus ka tuud dan. Pogsabut ni Hisus to dakol ka pogtuu ran kandin nigkagian din ka otow no nigkolog ka lawa rin to, “Sulod, maroyawa nu ka goinawa nu su nigpasaylu kud on ka mgo salo nu.” \v 3 Duon dio ka mgo talag-anad to Balaod. Pogdinog dan to innangon ni Hisus, kagi to goinawa ran to pigsumpalit ni Hisus ka Magboboot. \v 4 Nataga si Hisus to duon to goinawa to sikan no mgo talag-anad to Balaod no nig-inso din sikandan to, “Manio to maroot ka doromdomon now? \v 5 Hondoi ka malomu no kagi ku to soin no nigkolog so lawa rin, ko ignangon ku to, ‘Napasayluan ka mgo salo nu’ woy ko ogsugu a to, ‘Onow kad on; honata nu ka hibatanan nu no hipanow kad on?’ \v 6 Sikoddi no Kakoy to Koot-otawan, igpakita ku kaniu to duon katondanan ku kai to kalibutan to ogpasaylu to mgo salo to mgo otow.” Nò, nignangonan ni Hisus ka otow no nigkolog ka lawa rin to, “Koykow Sulod, puruta nu ka hibatanan nu woy uli kad on.” \v 7 Nig-onow woy nigparagas nigsasindog ka sikan no otow woy nig-uli on sikandin. \v 8 Pogkita to mgo otow to soini no noumaan to otow no nigkolog ka lawa rin, nanahallok sikandan woy nigsayo dan ka Magboboot to nigbogoy rin ka soin no kabogbogan to mgo otow. \s1 Nig-alam ni Hisus si Matiu \r (Markos 2:13-17; Lukas 5:27-32) \p \v 9 Nò nighipanow on si Hisus. Dio to nigbayaan din, nigkita rin ka sagboka no talagkubla to buhis no nighingaranan ki Matiu no nigpinpinnuu dio to opisina rin to bayaranan to otow to buhis dan. Kagi ni Hisus kandin to, “Duma ka koddi, ogsakupon ku sikoykow.” Nigsasindog si Matiu woy nigduma on ki Hisus. \v 10 To nigkokoon si Hisus woy ka mgo hibatoon din dio to baloy ni Matiu, nig-amut ka mohon-ing no mgo talagkubla to buhis tagkos to mgo otow no tahan no sinawoy sikandan no songo nigkoon dio. \v 11 To nigkita ka duma no mgo Parisiu to soini, nig-inso dan ka mgo hibatoon ni Hisus to, “Manio naan to og-amut ogkoon ka igbuyag now to mgo talagkubla to buhis woy to mgo makasasalo?” \v 12 Pogdinog ni Hisus to inso dan no nigtabak to pananglitan to, “Ka otow no waro dalu kono din og-awos to talagtambal woy ka otow no duon dalu, sikandin ian ka og-awos to talagtambal. \v 13 Doromdoma now ka kalitukan to kinagian to Magboboot no nigkagi to, ‘Kono no ogkoiniatan ku ka igtubad now di ka ogkoiniatan ku ian to ogkohoy-uan now ka mgo duma now.’ ”\f + \fr 9:13 \ft Basa ka to Oseas 6:6.\f* Nigkagi man do si Hisus to, “Wara a nighondini to ogbulig to mgo otow no matuwarong so batasan dan ko kono ku ogbuligan ka mgo makasasalo oyow ogbalbalawan dan ka batasan dan.” \s1 Ka Tahan woy ka Iam no Impang-anad \r (Markos 2:18-22; Lukas 5:33-39) \p \v 14 Nokouma dio ki Hisus ka mgo hibatoon ni Huan no Talagbautismu. Nig-inso sikandan ki Hisus to, “Manio to kono ogtuman ka mgo hibatoon nu to batasan tanow no oglangkad to ogkoon oyow og-ampu dio to Magboboot? Kanami atag woy ka mgo Parisiu malasi koy oglangkad to ogkoon.” \v 15 Nigtabak si Hisus kandan to pananglitan. Nigkagi to, “Litos to goinawa now to kono ogkoon ka mgo pigtugunan to pagkoonan to kasal? Ka ku kow! Ko duon pad ka lukos no ogpangasawa, kono ogkaayun no oglangkad ogkoon. Di ko ogdakopon on ka lukos no ogpangasawa, nò, sikan on ka allow no oglangkad on sikandan no ogkoon.” \p \v 16 Duon dangob no pananglitan ni Hisus. Nigkagi si Hisus to, “Ka tahan no kinabo no nagisi kono no litos no ogkuo ki to igtupak ta to iam no manggad no wa pad malaboi su ko oglabaan ta, ka iam no tupakan, ogkonsong no ogdakol nasi ka nagisi to tahan no kinabo. \v 17 Songo ogkounawa to iam no inumanon, kono ta igtagu dut tahan no taguanan no nohimu to laplap to ayam su ko ogtulin on ka inumanon, ogbotu ka sikan no taguanan no ogkaraat ka inumanon woy songo ogkaraat ka taguanan. Awoson no itagu ka iam no inumanon dut songo iam no taguanan no nohimu to laplap to ayam oyow kono ogkaraat ka inumanon woy ka taguanan.” \s1 Ka Anak ni Hairu woy ka Boi no Niggongon to Ilis to Kinabo ni Hisus \r (Markos 5:21-43; Lukas 8:40-56) \p \v 18 To ogkakagi pad si Hisus no nokouma ka sagboka no Hudiu no duon katondanan din dio to anaranan to mgo og-ampu. Nigluhud sikandin dio to tangkaan ni Hisus no nigpohoy-uhoy-u no nigkagi to, “Ka boi no anak ku namatoy ganna, di ko oghondian nu woy ogsamsamon nu sikandin, ogkootawan sikandin.” \v 19 Nò, nigsasindog si Hisus no nigduma kandin. Songo nanduma ka mgo hibatoon ni Hisus. \v 20-21 To poghipanow woy ni Hisus, duon sagboka no boi no nigdani dut poka rin no nigsamsam din ka sikaran to kinabo din. Soini no boi duon dalu rin. Ungod sikandin oglangosa no waro ian nighagtong to sampulu woy darua on no tuid. Nakaroromdom sikandin ko ogpakasamsam do buwa to sikaran to kinabo din, ogkoulian sikandin to dalu rin. \v 22 Nigpanlingi-lingi si Hisus dio to niglingotlingot kandin, no nakitaan din ka boi. Nignangonan ni Hisus sikandin to, “Igi, kono ka ogkahallok. Noulian kad to dalu nu su nigsalig ka koddi.” No paragas noulian ka boi to dalu din. \v 23 Nigparagas nighipanow woy si Hisus no nighondio to baloy ni Hairu. Pogkakita ni Hisus to mgo otow no ogpamulondag\f + \fr 9:23 \ft Dio to mgo Hibriu, ogpamulondag sikandan ko duon namatoy no otow.\f* woy to nasasow sikandan, \v 24 nignangonan din ka mgo otow to, “Libuwas kow tibo; waro mamatoy ka bato, nohirogo do tigbal.” Nò, nigngisian dan si Hisus. \v 25 To impalibuwas on tibo no mgo otow, nigsolod si Hisus dio to sinabong no pigkotangan to bato. Niggongonan ni Hisus ka bolad to bato no nigparagas nigsasindog ka bato. \v 26 Nakarinog ka tibo no mgo otow dio to mgo ugpaan no marani bahin to soini no nohimu. \s1 Nabawian ni Hisus ka Darua no Nabutud \p \v 27 To nig-awo si Hisus dio, to diad on sikandan to dalan, nigsundul kandin ka darua no mgo lukos no nabutud. Nigbabansagon sikandan no kagi ran ki Hisus to, “Kohoy-ui koy bag nikoykow no pinanganak ni Dabid.” \v 28 To niglopow on si Hisus dio to baloy, nigduug kandin ka darua no nabbutud no otow woy nig-insaan ni Hisus sikandan no nigkagi to, “Ogtuu kow buwa no ogbawian ku ka mgo mata now?” \v 29 Nigtabak sikandan to, “Hoo Buyag, ogtuu koy.” Nò, nigsamsam din ka mgo mata ran no nigkagi to, “Ogkabawian kow su nigtuu kow koddi.” \v 30 Nò, nabawian on ka mgo mata ran no sikan ian ogpakakita on sikandan. Nignangonan ni Hisus sikandan to kono kow ognangonnangon to agad hontow. \v 31 Di nanhipanow on sikandan no nignangonan dan nasi ka tibo no mgo otow dio to marani no mgo lunsud bahin to nighimu ni Hisus kandan. \s1 Nabawian ni Hisus ka Otow no Noomaw \p \v 32 No, to nigligkat on ka darua no nabbutud no mgo otow, duon loin mgo otow no nokouma no nig-alap dan ka otow no noomaw su nigsoloran to busow. \v 33 To narogil ka busow, sikan ian ka igkoinuinu to tibo no mgo otow dio no nigkagi sikandan to, “Sikanami no mgo pinanganak ni Israil, kuntoon koy pad nakakita to ogkounawa to soini.” \v 34 Di nigkagi ka mgo Parisiu to, “Ka igbuyag to mgo busow ka nigbogoy kandin to kabogbogan oyow ogpakarogil to mgo busow no nigsolod to mgo otow.” \s1 Nohoy-uan ni Hisus ka mgo Otow \p \v 35 Niglouy si Hisus to mohon-ing no mgo lunsud mgo hilit. Nig-anad sikandin dio to mgo anaranan to mgo og-ampu no nigbatbatan din ka mgo otow bahin to Maroyow no Nangnangonon bahin to Pogsugu to Magboboot woy nigbawian din ka agad nokoy no dalu to mgo otow.\f + \fr 9:35 \ft Basa ka to Numeros 27:17; 1 Mga Hari 22:17; 2 Cronicas 18:16; Ezequiel 34:5.\f* \v 36 Pogkita ni Hisus to mgo nalibulung no mgo otow, nohoy-uan din lagboy sikandan su mohon-ing ka mgo igmasakit to goinawa dan di waro ogbulig kandan. Ogkounawa sikandan to mgo ayam no oghingaranan to karniru no waro talagbantoy kandan.\f + \fr 9:36 \ft Nigpounawaan sikandan to karniru su magaan ogsuwoy to dalan ka mgo karniru ko waro talagbantoy kandan.\f* \v 37 Nò, kagi rin to mgo hibatoon din, “Dakol ka oggaanion porom\f + \fr 9:37 \ft Impananglitan din soini. Ka mgo otow ka oggaanion dan porom oyow ogtuu.\f* di ka mgo oggaani, manalingboka ro. \v 38 Ampu kow pa to Magboboot oyow ogsugu sikandin to mgo suguonon din oyow oggaani dio to kandin no kamot.” \c 10 \s1 Ka Pogsugu ni Hisus to mgo Hibatoon din \r (Markos 3:13-19; 6:8-11; Lukas 6:12-16; 9:2-5; 10:3-12) \p \v 1 Piglimud ni Hisus ka sikan no sampulu woy darua no mgo hibatoon din nigbogayan din sikandan to kabogbogan oyow ogpakarogil sikandan to mgo busow no nigsolod to mgo otow, woy oyow ogpakabawi sikandan to agad nokoy no dalu to mgo otow. \v 2 Soini ka mgo ngaran to sampulu woy darua no mgo apostolis\f + \fr 10:2 \ft Apostolis ka dangob no ngaran to sikan no sampulu woy darua no hibatoon din.\f* ni Hisus. Si Simon no nighingaranan din ki Pedro woy ka hari rin no si Andres, woy si Santiago, woy ka hari rin no si Huan no mgo anak ni Sibidiu. \v 3 Woy si Pilipi, woy si Bartolomi, woy si Tomas, woy si Matiu no talagkubla to buhis, woy si Santiago no anak ni Alpiu, woy si Tadiu. \v 4 Woy si Simon no Siloti\f + \fr 10:4 \ft Kandin ka songo ribildi to gobirnu dio to Ruma.\f* woy si Hudas Iskarioti no ogpanabod ki Hisus. \s1 Ka Tuud dan to Oghipanow \p \v 5 Impohipanow ni Hisus ka sikan no mgo sampulu woy darua no mgo lukos. Nignangonan din sikandan no nigkagi to, “Kono kow oghondio to mgo lunsud to kono no Hudiu woy mgo lunsud to mgo otow no oghingaranan to taga Samaria. \v 6 Hondio kow ro to mgo duma ta, no ian ka mgo pinanganak ni Israil su ogkounawa sikandan to mgo ayam no oghingaran to karniru no nallagak. \v 7 Hipanow kow woy inangon now kandan no magaan on ogkatuman ka Pogsugu to Magboboot kai to kalibutan. \v 8 Bawii now ka mgo otow no ogpandaralu, woy buhia now ka mgo otow no nammatoy, woy bawii now ka mgo otow no ibungon, woy dogila now ka mgo busow no nigsolod dio to mgo otow. Nakatinawo kow to Magboboot no waro bayad kaniu, omunaan no songo buligi now sikandan no kono now buyui to bayad. \v 9 Kono now alapa ka salapi no bulawan woy ko boronsi. \f + \fr 10:9 \ft Ka lituk, agad nokoy no kalasi no salapi.\f* \v 10 Kono kow og-alap to kabil woy sapatus woy dangob no sabinit now woy tukod, su ka mgo ogtalabau, litos ian ko ogbogayan to mgo og-awoson dan.” \v 11 Songo nigkagi si Hisus kandan to, “Ko ogpokouma kow to dakol no lunsud woy ko agad doisok no lunsud, pamitawa now ka otow no ogpalopow kaniu dio to baloy rin. Lopow kow dio to baloy rin woy palinggalat kow dutun taman to oghipanow kow on. \v 12-13 Nò, ko oglopow kow to sikan no baloy, kagii now ka tagbanwa, ‘Ogkohoy-uan kow to Magboboot’ no ogkabogayan sikandan to Magboboot to karoyawan dan su pigpalopow kow nikandan dio to baloy ran. Di ko kono kow ogpalopowon to baloy ran, hawia now ka impanagataga now. \v 14 Ko duon lunsud no kono ogpalopow kaniu woy kono ogpamminog to ignangon now kandan, ongkori now ka sika no ugpaan woy topungi now ka basak dut paa now no sikan ian ka indanan no warad on labot now to sikan no lunsud ko oglogparan uromo sikandan to Magboboot. \v 15 Ognangonan ku sikaniu, ko allow to iglogpad to Magboboot uromo, molmohirap pad ka iglogpad din to sikan no lunsud no waro mogtinawo kaniu to sikan no iglogpad din to mgo otow no nig-ugpo dongan dio to mgo lunsud no oghingaranan to Suduma woy Gumura.”\f + \fr 10:15 \ft Basa ka to Genesis 19:24 Ka Suduma woy Gumura ka sika darua no lunsud no-uranan to hapuy ligkat to Langit su dakol lagboy ka mgo salo dan.\f* \s1 Ogpokouma ka Igkabaybayari to mgo Hibatoon ni Hisus \r (Markos 13:9-13; Lukas 21:12-17) \p \v 16 Nigparagas nigkagi si Hisus to mgo hibatoon din to, “Pamminog kow, igpohondio ku sikaniu dio to mgo otow no mabulut. Ogkounawa kow to ayam no oghingaranan to karniru no kono mabulut woy sikandan no oghondian now, ogkounawa sikandan to magintalunan no asu no mabulut lagboy. Omunaan no ogpanagana kow di kono kow oghimu to maroot to agad hontow. \v 17 Bantoy kow su duon mgo otow no og-alapon kow dio to tangkaan to talaghusoy no og-insaan kow woy oglamposan kow dio to mgo anaranan to mgo og-ampu. \v 18 Woy og-alapon kow nikandan dio to tangkaan to gobirnador woy mgo igbuyag su ogtuu kow koddi. Ko ogkoumaan kow on soini, ignangon now ka Maroyow no Nangnangonon dio to mgo Hudiu woy to mgo kono no Hudiu. \v 19 Ko dio kow on, kono kow ogkasasow ko nokoy ka inangon now su ko ogpokouma on ka sikan no allow, ogbuligan kow to Magboboot to ignangon now woy igtabak now. \v 20 Ka ignangon now, kono ogligkat to kaniu no pogdoromdom di ogligkat to Gimukud to Amoy ta no Magboboot ka ogkagion now. \v 21 Sikan no allow, duon mgo otow no ogpohimatayan dan ka sulod dan, woy songo duon mgo otow no ogpohimatayan dan ka mgo anak dan. Woy duon mgo otow no ogpohimatayan dan ka mgo amoy ran woy mgo inoy ran. \v 22 Og-usigon kow to tibo no mgo otow su sakup ku sikaniu. Di sika otow no ogpakaaguanta taman to ogkaponga ka sikan no igkabaybayari now, ogkabogayan sikandin to kouyagan no waro katamanan. \v 23 Ko ogkabaybayaran kow dio to dangob no lunsud, agpas kow awo dio, woy hondio kow to duma no lunsud. Ignangon ku kaniu to kono kow pad ogpokologob no og-anad dio to tibo no mgo lunsud to Israil no sikoddi no Kakoy to mgo Koot-otawan, oglibong a kai. \v 24 Ka otow no og-anad, awoson no kono din ogdoromdoma no labow sikandin to talag-anad kandin. Ogkounawa ro to suguanon no kono no labow to igbuyag din. \v 25 Litos porom to songo og-anad ko ogpakasokod to ogkounawa ka katouan din to sikan to maistru rin woy ko ogpakasokod ka suguanon ko ogkounawa ka kandin no katondanan to sikan to igbuyag din. Ko sikoddi no igbuyag now, ko oghingaranan a to Biilsibul,\f + \fr 10:25 \ft Sikan ka dangob no ngaran ni Satanas.\f* no labion kaniu no mgo hibatoon ku, labow pad no maroot ka ighingaran kaniu.” \p \v 26 “Di kono kow ogkahallok to sikan no mgo otow su ka hinimuan dan no inholos dan ogkatagaan dod uromo, su agad nokoy no kono dan ignangon kuntoon, ogkatagaan dod uromo. \v 27 Ka innangon ku no sikaniu do ka nigdinog, igbabansagon now dio to libuwasan. Woy ka in-anad ku kaniu no waro mataga ka duma no mgo otow, songo ignangon now to tibo no mgo otow. \v 28 Kono kow ogkahallok to mgo otow no oghimatoy ro to lawa now ro di kono ogpokohimatoy to gimukud now. Ian now porom ogkahallokan ka Magboboot su ogpokohimu no ogpakatugdo ka lawa now woy ka gimukud now dio to imperno \v 29 Dini to kanta, ka singku sintabus do ka litos to igboli to darua no manukmanuk no ogkoiling to ul-ul. Di waro agad sagboka kandan no ogkoulug dio to tano ko kono no pogboot to Magboboot. \v 30 Di sikaniu, nataga ka Magboboot ko pila no aslag ka bulbul now. \v 31 Omunaan no kono kow ogkahallok su dakoldakol ka igkannugan to Magboboot kaniu no mgo otow to mgo manukmanuk. \v 32 Ka otow no og-abinon to sikoddi ka igbuyag din dio to tangkaan to mgo otow, songo og-abinon ku sikandin dio to tangkaan to Amoy ku no dio to langit,” kagi ni Hisus. \v 33 “Di ka otow no kona a rin og-abinon dio to tangkaan to mgo otow songo kono ku sikandin og-abinon dio to tangkaan to Amoy ku no dio to langit.” \s1 Si Hisus ka Ligkatan to Pogbaadbaad to mgo Otow \r (Lukas 12:51-53; 14:26,27) \p \v 34 “Kono now doromdoma no ian ku ighondini to kalibutan to og-awo to samuk. Wara a nighondini to og-awo to samuk di nighondini ad oyow ogpokog-usig ka mgo otow. \v 35 Nighondini ad oyow ogpokog-ogot ka amoy woy anak din no lukos, woy ogpokog-usig ka inoy woy anak din no boi woy ogpokog-ogot ka anogang no boi to anogang din no boi. \v 36 Woy ka sagboka no otow, ka lagboy no usig din ian ka mgo otow no og-ugpo to kandin no baloy.\f + \fr 10:36 \ft Basa ka to Miqueas 7:6.\f* \v 37 Agad hontow otawa, ko dakoldakol ka goinawa rin to amoy din mgo inoy rin to goinawa rin koddi, kono no litos no sakup ku. Woy ko dakoldakol ka goinawa rin to anak din to goinawa rin koddi, songo kono no litos no hibatoon ku. \v 38 Ka otow no kono ogtiang to krus din su ogkahallok to ogkamatoy, kono ogkohimu no hibatoon ku.\f + \fr 10:38 \ft Sikan no kagi ‘tiang to krus’, ian igpasabut to pogtuman to sugu ni Hisus to marason.\f* \v 39 Ka otow no ogkannugan to kandin no kouyagan kai to kalibutan, ogkamatoy ro sikandin. Di ka otow no ogtuman to mgo sugu ku agad ian ka igkamatoy rin soini, ogbogayan sikandin to kouyagan no waro katamanan.” \p \v 40 “Ka otow no ogtinawo kaniu, songo ogtinawoon a rin. Woy ka otow no ogtinawo koddi, songo ogtinawoon din ka Amoy ku no dio to langit no nigsugu koddi kai to kalibutan. \v 41 Ka otow no ogtinawo to talagnangon to kagi to Magboboot su talagnangon sikandin, sikan no otow no ogtinawo, ogbogayan to Magboboot ka igsayo unawa to igbogoy rin to talagnangon din ko mohuri no allow. Woy ka otow no ogtinawo to songo otow no ogpaagad-agad to Magboboot su ka sika pogpaagad-agad din, ogbogayan to Magboboot ka songo igsayo unawa to igbogoy rin dut otow no ogpaagad-agad kandin. \v 42 Kono now kalingawi soini, agad hontow no otow no ogpoinum to agad songo basu ro no woig no mahagsil to sakup ku su sakup ku sikandin, ogkabogayan sikandin to igsayo puun to Magboboot.” \c 11 \s1 Ka Pogdoromdom ni Huan no Talagbautismu \r (Lukas 7:18-35) \p \v 1 To napongan ni Hisus to nig-anad to sikan no mgo hibatoon din no sampulu woy darua, nighipanow on no nighondio to duma no marani no mgo lunsud oyow og-anad woy ogwali dio to mgo otow. \v 2 To dio pad to pirisuan, si Huan no Talagbautismu nakarinog to duon ka mgo koin-inuan no nighimu ni Hisu Kristu. Nò, nigpohondio ni Huan ka mgo hibatoon din oyow og-insaan dan si Hisus. \v 3 To nokouma on, kagi ran ki Hisus to, “Nangoni koy ko sikoykow ian ka innangon ni Huan no ogpokouma kai to kalibutan, woy ko duon pad dangob no ogtagaran noy?” \v 4-6 Nigtabak si Hisus kandan to, “Uli kow on dio ki Huan. Nangoni now sikandin bahin to nakitaan now no nighimu ku woy bahin to narinog now. Nangoni now sikandin no pinabayo koddi ogpakakita on ka mgo nabbutud woy ogpokohipanow on ka mgo napulid woy nabawian on ka mgo ibungon, warad ka igkaligsomi ran woy ogpakarinog on ka mgo nabongol woy nabuhi on ka mgo nammatoy woy nakarinog ka mgo publi bahin to Maroyow no Nangnangonon. Napulusan ka sikan no otow no kono no limanglimang so goinawa rin to sikoddi ka impohondini to Magboboot.”\f + \fr 11:4-6 \ft Basa ka to Isaias 35:5.\f* \p \v 7 To nighipanow on ka mgo hibatoon ni Huan, nig-inso si Hisus to mohon-ing no mgo otow no kagi din to, “Nokoy ka naromdoman now to nigkita now to nighondio kow to holholawan ki Huan? Og-insa a kaniu ko nokoy ka inhondio now no ogpitow, ko otow buwa no ogkounawa to mgo tibogow no ogkabanloybanloy to kalamag? \v 8 Ko kono, nokoy naan ka inhondio now? Nanhondio kow su oyow ogpitawon now ka otow no nokoilis to maroyow lagboy no kinabo? Ka mgo otow no ogpokoilis to mahal no kinabo dio atag og-ugpo to baloy to mgo datu. \v 9 Nokoy naan ka inhondio now to sikan no holholawan? Ian buwa oyow ogpitawon now ka songo talagnangon to kagi to Magboboot? Hoo,” kagi ni Hisus, “labow pad no talagnangon ka nakitaan now \v 10 su si Huan, sikandin ka sikan no suguanon no ian ka impasulat to Magboboot dongan, ‘Ogpohun-oon ku koykow ka suguanon ku oyow kandin ka ogpanagana to dalan no ogbayaan nu.’ ”\f + \fr 11:10 \ft Basa ka to Malaquias 3:1.\f* \v 11 Nigparagas nigkagi si Hisus to, “Ognangonan ku sikaniu, agad kon-u, waro otow kai to kalibutan no labow pad ki Huan no Talagbautismu. Di sikan no otow no doisok do ka katondanan din, labowlabow pad sikandin ki Huan dio to Pandatuan to Magboboot dio to langit. \v 12 Ligkat to pogwali ni Huan to mgo otow bahin to kagi to Magboboot taman to kuntoon, ogpoomot ka mgo otow no og-agow to katondanan to Pogsugu to Magboboot. \v 13 Tibo no mgo talagnangon to kagi to Magboboot woy ka Balaod ni Moisis, taman to nokouma si Huan, nignangonan dan bahin to Pogsugu to Magboboot. \v 14 Ko ogtuu kow,” kagi ni Hisus, “to kagi to sikan no mgo talagnangon to Magboboot ogpakasabut kow porom to si Huan ka sikan no Elias to intagno dan dongan to oglibong. \v 15 Omunaan ko duon talinga now, pamminog kow,” kagi ni Hisus. \v 16 Nigkagi man do si Hisus to, “Nokoy buwa ka ogpounawaan ku to kuntoon no mgo otow? Sikaniu no mgo otow kuntoon, ogkoilingan kow ro to mgo bato no ogmaminpinnuu no ogmaliliagoy dio to palingki. Ogpangumow sikandan to mgo duma ran no mgo bato no nigkagi to, \v 17 ‘Nigpanaluroy koy bahin to kasal di waro kow nigsayow. Nigpandalawit koy di waro kow nigsinogow.’ ” \v 18 Nigparagas si Hisus no nigkagi to mgo otow to, “Nò, ko kai pad to kaniu si Huan niglangkad to nigkoon sikandin woy waro nig-inum to inumanon, no nigkagi to tibo no mgo otow to pigbusawan sikandin. \v 19 Koddi no Kakoy to Koot-otawan kai to tano, nigkoon ad dio to mgo pagkoonan now woy nig-inum ad. Di kagi to tibo no mgo otow to, ‘Pitawa now to soin no lukos, tungulon sikandin woy palainum sikandin. Woy amigu sikandin to mgo talagkubla to buhis woy dangob no makasasalo.’ Di ka natagaan to Magboboot, nakitaan to malogot naan ka mgo hinimuan din.” \s1 Ka mgo Lunsud no Waro Nigtinawo ki Hisus \r (Lukas 10:13-15) \p \v 20 Pigsagdaon ni Hisus ka mgo otow dio to mgo lunsud no nighimu rin ka mohon-ing no mgo igkoinuinu su waro dan hinulsuli ka mgo salo dan. \v 21 Nigparagas nigkagi si Hisus to, “Koy-u kaniu porom no mgo taga Korasin woy taga Bitsaida. Su mohon-ing ka nigkita now no kabogbogan to nigbawian kud ka mgo otow to mgo masakit dan dio to mgo lunsud now di wa kow mogtuu koddi. Ka soini pa no nigkita now, ko nohimu pa dongan dio to lunsud to Tiru woy Sidon,\f + \fr 11:21 \ft Basa ka to Joel 3:4.\f* magaan dan porom og-ongkori ka maroot no batasan dan no nigsasabinit on porom sikandan to manggad no nohimu to saku woy igsabuk dan to ulu ran ka atibung to abu no ian maganangon to nigsonditan dan on to mgo salo dan no nig-ongkoran dan on ka mgo maroot no batasan dan.” \v 22 Kagi ni Hisus to “Uromo ko ogkatuman on ka allow to ogbobootan to Magboboot ka mgo otow, dodoisok pad ka iglogpad din to mgo taga Tiru woy ka mgo taga Sidon to kaniu no taga Korasin woy taga Bitsaida su dakoldakol ka iglogpad kaniu.\f + \fr 11:22 \ft Basa ka to Isaias 23:1.\f* \v 23 Agad sikaniu no mgo taga Kapirnaum, nahan now buwa to sikaniu no lunsud ka labowlabow di igdogpak kow atag dio to imperno. Ko ka mgo kabolbolonganan no inhimu kud dio to mgo lunsud now, ko nighimu kud pad porom dongan dio to lunsud to taga Tiru woy taga Suduma, nig-ongkoran dan porom ka maroot no mgo batasan dan no wa porom logpari to Magboboot ka lunsud dan woy duon pad porom sikandan kuntoon.\f + \fr 11:23 \ft Basa ka to Genesis 19:24.\f* \v 24 Ognangonan ku sikaniu to uromo, to allow to poglogpad to Magboboot to mgo otow, malmalomu pad ka iglogpad din to mgo matig Suduma to iglogpad din kaniu.” \s1 Ka Poghimalayan ta ki Hisus \r (Lukas 10:21,22) \p \v 25 Songo allow, nig-ampu si Hisus no nigkagi to, “Amoy ku no Magboboot to langit woy to tano, ogpasalamat a koykow su impapitow nud dio to mgo otow no waro katouanan ka koykow no inkoholos dongan to duon natouanan no mgo otow. \v 26 Hoo, Amo, nighimu nud soini su sikan ian ka ogkoiniatan nu woy sikan no imboot nud no maroyow nu.” \v 27 Pogkaponga ni Hisus no og-ampu, nignangonan din man do ka mgo hibatoon din to, “Ka koddi no Amoy ka nigbogoy to tibo no katondanan koddi. Woy ka Amoy ku ro ka ogkataga ko hontow a. No unawa, koddi do no Anak din, ogkataga a to Amoy ku ko hontow sikandin. Songo ogkataga ka sika mgo otow no og-alamon ku ko hontow ka Amoy ku.” \v 28 Nò, nigkagian ni Hisus ka mgo otow to, “Tibo kow no naboloy hondini kow to koddi woy ka tibo no nigtiang to mabogat \f + \fr 11:28 \ft Ka mabogat ka sikan no pog-alap now no mgo igkasasow now, mgo igkabaybayari now.\f* su ogpohimalayon ku sikaniu. \v 29 Himua now ka igsugu ku kaniu \f + \fr 11:29 \ft Kagi to Ginarik: Isul-ub now ka yugu. Sikan no yugu ian igpasabut to igpang-anad. Ko ogsulub to otow to yugu to maistru rin, igpasabut to ogpoobos to sikan no maistru.\f* woy ogpaanad kow koddi su matuwarong a woy ogpohimoloy kow to sika mabogat now. \v 30 Maagkap do ka mgo sugu ku kaniu woy kono no mohirap ka igpohimu ku kaniu.” \c 12 \s1 Ka Inso Bahin to Allow to Oghimoloy \r (Markos 2:23-28; 3:1-6; Lukas 6:1-11) \p \v 1 Songo allow, ka Allow to mgo Hudiu to Oghimoloy,\f + \fr 12:1 \ft Sikan dod ka allow no insugu dongan to Magboboot to mgo Hudiu no waro agad sagboka no otow no ogtalabau to sikan no allow.\f* si Hisus woy ka mgo hibatoon din, nakabayo to kamot to tirigu.\f + \fr 12:1 \ft Kalasi no koonon woy ighimu to paan ka tirigu.\f* Nigpanggutasan ka mgo hibatoon no nigpupu sikandan to pila buwa no tagdoy to tirigu, no nigkoon dan on. \v 2 To nigkita to mgo Parisiu to nighimu ran, nigkagi sikandan ki Hisus to, “Pitawa nu ka mgo hibatoon nu. Ogpakasalo sikandan to Balaod ta to kono ki ogtalabau to Allow ta to Oghimoloy.” \v 3 Nigtabak si Hisus no kagi din to, “Wa kow buwa makabasa to kagi to Magboboot no ingkasulat dongan bahin ki Dabid no Igbuyag ta dongan woy ka mgo sakup din. Niggutasan sikandan no nanhondio sikandan to Igbaloy to Magboboot \f + \fr 12:3 \ft Sikan ka tagooran no ampuanan no nigpohimu to Magboboot ki Moisis.\f* woy nigsolod sikandan. \v 4 Nigkoon dan ka paan no intubad dio to Magboboot. Ka kagi to Balaod ta, ka litos do no ogkoon to sikan no paan ian do ka mgo talagpanubad to Magboboot.\f + \fr 12:4 \ft Basa ka to Isaias 21:1-6.\f* \v 5 Songo wa kow buwa makabasa to kagi to Magboboot no ingkasulat ni Moisis dongan no ka mgo talagpanubad to Magboboot dio to Dakol no Ampuanan og-awos to ogtalabau sikandan to Allow to Poghimoloy. \f + \fr 12:5 \ft Ka talabau ran ian ka pogtubad to mgo otow.\f* Di waro salo dan dio to Magboboot. \v 6 Malogot ka ignangon ku kaniu no duon nokouma kai to kaniu ka labow pad to mgo kasuguan to Dakol no Ampuanan ta. \v 7 Songo duon ingkasulat dio to kinagian to Magboboot \f + \fr 12:7 \ft Basa ka to Oseas 6:6.\f* no nigkagi rin to, ‘Ka lagboy no igkoiniatan ku, ian to dakol ka igkohoy-u now to mgo duma now; kono ian no igtubad now no mgo ayam no kono ku ogkoiniatan.’ ” Nigparagas nigkagi si Hisus to, “Ko litos porom ka pogsabut now to soini, kono now porom ogbobootan ka mgo otow no waro salo. \v 8 Ian su ka Kakoy to mgo Koot-otawan kai to kalibutan ka ogboboot ko nokoy ka litos no oghimuon to Allow to Oghimoloy.” \s1 Ka Lukos no Kono Oggoram so Limang no Bolad din \r (Markos 3:1-6; Lukas 6:6-11) \p \v 9 Nighipanow on si Hisus woy nighondio sikandin to anaranan to mgo og-ampu. \v 10 Dio to solod to anaranan to mgo og-ampu, duon otow no noumil ka limang no bolad din. Duon ka mgo otow rio no kagi ran ki Hisus to, “Duon inso noy koykow. Ko ogtambalan ta ka otow no ogdaralu to Allow to Oghimoloy, ogpakalapas ki to Balaod?” Ian ka inso dan su ko ogbawian din, ogbayungan dan sikandin dio to mgo igbuyag dan to nakasalo sikandin to Allow ran to Oghimoloy. \v 11 Nigtabak si Hisus to, “Sikaniu, ko duon karniru nu no ko ogkoulug dio to lungag ko Allow to Oghimoloy, og-insa a ko hontow naan kaniu no kono oghonat ka sikan no ayam nu agad Allow to Oghimoloy. \v 12 Dakoldakol man ka pulus to otow to sika ayam. Omunaan kono ki ogpakalapas to Balaod ko ogbuligan ta ka otow agad Allow to Oghimoloy.” \v 13 No, nignangonan ni Hisus ka otow no noumil ka limang no bolad din to, “Kotonga nu ka bolad nu.” To inkotong din no nabawian on no nokog-unawa on to limang no bolad din. \p \v 14 Nò, nanlibuwas ka mgo Parisiu to sikan no anaranan no nigbabantaan ko ogmonuon dan to ogpohimatoy ki Hisus. \s1 Ka Suguanon no Nig-alam to Magboboot \p \v 15 Pogkataga ni Hisus ko nokoy ka dio to goinawa to mgo Parisiu, nig-awo sikandin dio to sikan no ugpaan no mohon-ing lagboy ka mgo otow no nanduma kandin. Nigbawian din ka tibo no nandaralu. \v 16 Nigkagian din sikandan to kono dan ogpohitaga ko hontow sikandin. \v 17 Omunaan no innangon din soini su ka innangon dongan ni Isaias, ogkatuman on. Nigsulat din bahin ki Hisus no kagi rin, \v 18 “Soini ka pigsugu ku no pig-alam kud. Dakoli ka goinawa ku kandin woy narago a kandin. Ogparuma ku kandin ka Gimukud ku no kandin ka ogpohitaga ku dio to tibo no koot-otawan to pogboot ku kandan.\f + \fr 12:18 \ft Basa ka to Isaias 42:1.\f* \v 19 Kono og-apul sikandin woy kono ogbabansagon. Songo kono din ogpaagbotan ka kandin no kagi ko og-anad dio to dalan to mgo lunsud. \v 20 Ay-ayaran din ka batasan din to mgo otow no malotoy woy ogkohoy-uan din ka mgo otow no mohirapan no waro ogbulig kandan. Kono sikandin oghagtong no ogbulig taman to ogpandoog din to matuwarong no mgo tuud ku, \v 21 woy taman to sikandin ka ogsaligan to tibo no mgo koot-otawan.” \f + \fr 12:21 \ft Basa ka to Isaias 42:1-4.\f* \s1 Si Hisus woy si Biilsibul \r (Markos 3:23-27; Lukas 11:17-22) \p \v 22 Duon mgo otow no nig-alap dan dio ki Hisus ka otow no nabutud woy nabongol su nasoloran to busow. Nigbawian ni Hisus sikandin no paragas nakakita woy nakakagi ka sikan no otow. \v 23 Nabolongbolong ka mgo nalibulung no mgo otow to nighimu ni Hisus. Kagi to mgo otow to, “Sikandin buwa ka Im-imanan ta no pinanganak to Labow no Igbuyag no si Dabid.” \v 24 To nakarinog ka mgo Parisiu to inkagi to mgo otow nigkagi sikandan to, “Omunaan no nokohimu sikandin to unawa to sikan su nabogayan sikandin to igbuyag to mgo busow no si Satanas to kabogbogan.” \v 25 Natagaan ni Hisus ka duon dio to goinawa ran no nigkagi to, “Ko dio to sagboka no ugpaan no duon ka mgo sakup to mgo igbuyag no ogmabunbunuoy, magaan ogkaawo ka pandatuan dan. Songo ogkawaro ko ogmabunbunuoy ka mgo otow to sagboka no lunsud woy ko songo lunggunan to sagboka no baloy ko malasi ogpog-ogotoy sikandan, ogpakasuwoysuwoy on no warad on ogbulbuligoy. \v 26 Ko ogpokog-ogot ka mgo punduk no sakup ni Satanas, kono no kalugoy no ogkoubus ka pandatuan ni Satanas su ogkaawo ka katondanan ni Satanas to og-alap to mgo sakup din.” \v 27 Nigparagas nigkagi si Hisus to, “Ko ka kabogbogan ni Satanas ka niggamit ku to pogdogil to mgo busow, no hondoi naan ogligkat ka kabogbogan no niggamit to mgo duma now to pogdogil to mgo busow? Pinabayo to nighimu to mgo hibatoon now, natalap kow to inbayung now koddi. \v 28 Ka kabogbogan ku to pogdogil to mgo busow, ogligkat to Gimukud to Magboboot. Puun to soini, ogkatagaan now to noumaan kow on to pogtuman to Pogsugu to Magboboot to mgo otow kai to tano.” \v 29 Ka dangob pad no pananglitan ni Hisus. Kagi, “Agad ko hontow no ogpanakow, woy ogpakasolod to baloy to manokal no lukos no ogtakow to kalaglagan din ko ogbakuon din pad ka sikan no tagtuun no manokal. Bali naan ogtakawon din on ka agad nokoy. \v 30 Ka otow no kono ogduma koddi, sikan ka og-atu koddi. Woy ka otow no kono ogbulig koddi to oglimud to mgo otow, ogpasuwayon din ka mgo otow. \v 31 Omunaan ognangonan ku sikaniu, ogpasayluon to Magboboot ka otow no ogkagi woy ko oghimu to agad nokoy no maroot. Di kono ogpasayluon to Magboboot ka otow no ogligal to hinimuan to Gimukud to Magboboot. \v 32 Ka otow no ogdoot to Kakoy to Koot-otawan kai to tano, ogpasayluon to Magboboot. Di ka otow no ogsumpaliton din ka Gimukud to Magboboot, kono sikandin ogpasayluon taman to taman.” \p \v 33 Nigparagas nigkagi si Hisus to pananglitan nigkagi to, “Ka kayu no waro dalu din, ogbogas to maroyow. Di ka kayu no duon dalu ogbogas to maroot. Ogkatagaan ta ko maroyow woy ko maroot ka kayu pinabayo to bogas din. \v 34 Unawa do kaniu, waro ogkagion now no maroyow su maroot ka mgo batasan now. Ogkounawa kow to ulod no oghilu su ogpakoid kow no mgo otow. Ko nokoy ka dio to goinawa now, ian ka oglibuwas dut bo-bo now. \v 35 Ka otow no maroyow ka batasan din, songo maroyow ka ogkagion din. Di ka otow no maroot ka batasan din, songo maroot ka ogkagion din. \v 36 Ognangonan ku sikaniu no uromo to allow to poglogpad to Magboboot, ka tuud to kuntoon no kagi now no waro pulus, sikan ka insoon din kaniu. \v 37 Pinabayo to mgo kagi no oglibuwas dut bo-bo now kuntoon, ogkatagaan uromo ko oglogparan kow woy ko kono.” \s1 Nigbuyu to mgo Otow ka Sagboka no Koin-inuan \r (Matiu 16:1-4; Markos 8:11,12; Lukas 11:29-32) \p \v 38 Nigkagi ka mgo Parisiu woy ka mgo talag-anad to Balaod ki Hisus to, “Maistru, ipapitow nu porom kanami ka songo koinuinuan no indanan noy to koykow ka pigsugu to Magboboot kai to tano.” \v 39 Nigtabak si Hisus no nigkagi to, “Sikaniu no mgo otow kuntoon, maroot lagboy ka mgo batasan now. Waro ka Magboboot dio to goinawa now su manio no ogkoiniatan now pad to ogpitow to songo koin-inuan no og-indanan? Kona a. Ka indanan no igpapitow ku ro kaniu ian ka indanan no ogkounawa to noumaan dongan ki Hunas no talagnangon to kagi to Magboboot. \v 40 Si Hunas dongan, nokougpo dio to gotok to dakol no ngalap to dagat to tatolu no allow woy tatolu no marusilom.\f + \fr 12:40 \ft Basa ka to Jonas 1:1-2:10.\f* Ogkounawa ka ogkabayaan ku, koddi no Kakoy to koot-otawan kai to tano, iglobong a rio to tano to tatolu no allow woy tatolu no marusilom. \v 41 Uromo to allow to ogbobootan to Magboboot ka mgo otow, ogsolsolan kow to mgo taga Ninibi dongan su pogkarinog dan to innangon ni Hunas kandan, nigpan-ongkoran dan ka maroot no mgo batasan dan. No, kuntoon duon on kai to kaniu ka labow pad lagboy ki Hunas di waro now tuui ka innangon din kaniu. \v 42 Uromo to allow to ogbobootan to Magboboot ka mgo otow, songo ogsunditan kow to dongan no Labow no Igbuyag no boi dio to lunsud no oghingaranan to Siba,\f + \fr 12:42 \ft Basa ka to 1 Mga Hari 10:1.\f* su nigpuun sikandin to mariu lagboy no lunsud oyow oghondio do no ogpaminog to ig-anad to Labow no Igbuyag no si Solomon. No, kuntoon duon otow no og-anad kaniu no labow pad lagboy ki Igbuyag Solomon di waro now tuui ka ig-anad din kaniu.” \p \v 43 Nigparagas nigkagi si Hisus to, “To narogil ka busow, nig-awo to sagboka no otow no nig-ugpaan din no oghondio sikandin to awayan su ogpamangho sikandin to ogkougpaan din. \v 44 Ko waro ogkitoon din no ugpaan din dio, kagi rin dio to goinawa rin to, ‘Ian do koddi to oglibong a dio to tahan no ugpaan ku.’ No oglibong sikandin dio to sikan no otow. Ko ogkitoon din ka tahan no ugpaan din no maroyow on no ogkounawa to baloy no maawang on woy natapid, \v 45 oghondio pad sikandin to mgo duma rin. Ogpangumow to duma rin no papitu no mgo busow no madmaroot pad lagboy kandin. Nò, ogdumoon din sikandan no oglibongan din ka sika otow no noulian on no ogsolod on ka tibo. Madmaroot pad lagboy ka pog-ugpo to sikan no otow to nokohun-a no pog-ugpo din. Ogkounawa sikan ka pog-ugpo to mgo otow no maroot so batasan dan no ogkootawan kuntoon, nasi ogmaroot man do ka batasan dan.” \s1 Ka Inoy woy mgo Hari ni Hisus \r (Markos 3:31-35; Lukas 8:19-21) \p \v 46 To ogkakagi pad si Hisus to mgo otow, nokouma ka inoy rin woy ka mgo hari rin. Ogtatagad sikandan dio to libuwasan di impaalap dan ka kagi ran dio to kandin to duon ignangon dan porom kandin. \v 47 Kagi to mgo otow ki Hisus to, “Dio to libuwasan ka inoy nu woy ka mgo hari nu. Pohondion ka kun.” \v 48 Nigtabak si Hisus to, “Hontow ka inoy ku? Hontow ka mgo hari ku?” \v 49 Intinuru ni Hisus ka mgo hibatoon din no kagi rin to, “Soini ka inoy ku woy ka mgo hari ku. \v 50 Agad hontow otawa no ogtuman to igkoiniatan to Amoy ku no Magboboot no dio to langit, songo inoy ku woy mgo hari ku, mgo ataboy ku sikandan.” \c 13 \s1 Ka Pananglitan ni Hisus Bahin to Songo Talag-orok \r (Markos 4:1-9; Lukas 8:4-8) \p \v 1 Ka sikan dod no allow, nig-awo si Hisus dio to baloy no nighondio sikandin to ilis to Lanow to Galilia. Pogpokouma rin dio nigpinnuu dio to ilis to oyow og-anad. \v 2 To lagboy no mohon-ing ka mgo otow no nalibulung dio to kandin, nig-untud si Hisus to balutu no nigpinnuu. Dutun do ogsasindog to pantad ka mgo otow. \v 3 Pinabayo to mgo pananglitan, mohon-ing ka in-anad din kandan. Kagi rin to, “Duon otow no nighondio to kamot din to og-orok. \v 4 Pogsawod din, duon mgo boni no nakasawod dut dalan. Ka sikan no mgo boni pan-ulibon to mgo manukmanuk. \v 5 Duon mgo boni no nakasawod dut batuon no tano. Magaan nigtubu su manipis do ka basak. \v 6 To moinit on ka allow, magaan do ogkalanos su manipis ka tano no waro nig-ugsub ka mgo dalig din. \v 7 Duon pad mgo boni no nakasawod dut dugion no hilamunon. Nigpandagom on ka pinamula rin woy nigtulin woy nigmalayat ka mgo dugion no hilamunon no nabodboran on ka mgo pinamula. \v 8 Duon pad mgo boni no nakasawod dio to maroyow no tano, nigtubu woy nigtuga. Duon duma no namogasan to songo gatus. Woy songo duon namogasan to kohon-oman. Woy songo duon namogasan to katoluan.” \v 9 Nigparagas nigkagi si Hisus to, “Ko duon talinga now, pamminog kow.” \s1 Ka Tuud to mgo Pananglitan din \r (Markos 4:10-12; Lukas 8:9,10; 10:23,24) \p \v 10 Nò, nigmarani ki Hisus ka mgo hibatoon din no nig-inso to, “Manio no nig-anad nu ka mgo otow pinabayo to mgo pananglitan?” \v 11 Nigtabak si Hisus no kagi rin to, “Ka inholos dongan bahin to Pogsugu to Magboboot, igpasabut din kaniu no mgo hibatoon ku, di to duma no mgo otow igholos din pad kandan. \v 12 Ka otow no ogtuu woy duon pogsabut din, ogtimulan pad to Magboboot ka pogsabut din oyow ogdakol ka ogkatagaan din. Di ka otow no kono ogtuu, og-awoon pad to Magboboot ka doisok no duon to ulu rin. \v 13 Omunaan no nig-anad ku sikandan pinabayo to pananglitan su oyow ogpitow di kono sikandan ogpakakita, ogdinogon dan di kono sikandan ogpakasabut. \v 14 Ka innangon ni Isaias no talagnangon dongan to Magboboot natuman to soini no mgo otow. Innangon dongan ni Isaias to, ‘Ungod sikandan ogpaminog, di kono sikandan ogpakasabut. Songo ungod sikandan ogpitow di kono sikandan ogpakamolmolog.\f + \fr 13:14 \ft Basa ka to Isaias 6:9.\f* \v 15 Soini no mgo otow, nigmakogal ka ulu ran. Nigsampongan dan ka talinga ran woy nigpiong dan ka mata ran. Ko waro pad porom sikandan nighonduon, no ogpakakita porom sikandan woy ogpakarinog sikandan woy ogpakasabut porom sikandan to litos woy ogsalig porom sikandan koddi, no oglipuasan ku sikandan.’ ”\f + \fr 13:15 \ft Basa ka to Isaias 6:9,10.\f* \v 16 Nigparagas nigkagi si Hisus to, “Di sikaniu no mgo hibatoon ku, dakol ka igkarago now su ogkatou kow ogpitow woy ogkatou kow ogpamminog. \v 17 Malogot ka ignangon ku kaniu. Mohon-ing dongan ka mgo talagnangon to kagi to Magboboot woy mohon-ing ka mgo nigtuu to Magboboot no noiniat to ogpakakita to nigkita now di wa dan kitaa woy songo ogkoiniat to ogpakarinog to nigdinog now, di waro sikandan nigdinog,” kagi ni Hisus. \s1 Oglitukon ni Hisus ka Pananglitan din Bahin to Sika Og-orok \r (Markos 4:13-20; Lukas 8:11-15) \p \v 18 Nò, nigparagas man do nigkagi si Hisus to, “Pamminog kow to kalitukan to pananglitan bahin to otow no nig-orok. \v 19 Ko duon mgo otow no ogpamminog to nangnangonon bahin to Pogsugu to Magboboot di waro dan masabuti, ogkounawa sikandan to mgo boni no nakasawod dut dalan. Ogdatong si Satanas no igbuyag to mgo busow, no og-agpason din agawa ka kagi to Magboboot no nigdinog dan. \v 20 Ka mgo boni no nakasawod dut batuon no tano ogkounawa ian to mgo otow no nigpamminog to nangnangonon bahin to kinagian to Magboboot no magaan ogtuu sikandan woy lagboy no ogkarago sikandan to ogpamminog. \v 21 Di waro nig-utong dio to goinawa ran. Ko ogkoumaan sikandan to samuk woy igkabaybayari ran su nigtuu sikandan to Magboboot, no og-ongkoran dan on ka pogtuu ran. \v 22 Ka sikan mgo boni no nakasawod dut dugion no hilamunon, ogkounawa to mgo otow no ogpamminog to nangnangonon bahin to kinagian to Magboboot. Di magaan dan do ogkalingawi ka nigdinog dan su mohon-ing ka igkasasow ran kai to kalibutan woy ogkoiniat sikandan to salapi woy waro pulus kandan ka kinagian to Magboboot. \v 23 Ka sikan mgo boni no nakasawod dut maroyow no tano, ogkounawa to mgo otow no ogpamminog to nangnangonon bahin to kinagian to Magboboot. Nakasabut sikandan woy duon pulus dio to goinawa ran ka kinagian to Magboboot. To mgo duma no mgo otow, dakoldakol ka pulus to kinagian to Magboboot dio to goinawa ran. Woy to duma pad no mgo otow, dakol lagboy ka pulus to kinagian to Magboboot dio to goinawa ran.” \s1 Ka Pananglitan Bahin to mgo Hilamunon \p \v 24 Songo nig-anad si Hisus to dangob no pananglitan no kagi rin to, “Ka Pogsusgu to Magboboot ian ogkounawa to otow no nigsawod to maroyow no boni dio to kamot din. \v 25 Songo marusilom to nohirogo ka mgo otow, nokouma ka usig to sika otow no nigsawod to hilamunon dio to kamot no nigsawaran to maroyow no mgo boni no tirigu. Pogkaponga rin to pogsawod to maroot no mgo boni, nig-uli on sikandin. \v 26 Pogtubu to maroyow no mgo boni, songo nigtubu ka sika hilamunon. To naboros on ka tibo no pinamula, nigtokod to mgo otow to songo duon hilamunon no nigtubu. \v 27 Pogkakita to mgo suguanon to tagtuun to tano no duon nigtubu no hilamunon, nighondio sikandan to igbuyag dan no kagi ran to, ‘Buyag, ka insawod ta dio to kamot nu, maroyow ro no boni. Di kuntoon nasolugan to hilamunon. Hondoi buwa nigligkat ka hilamunon?’ \v 28 Nigtabak ka igbuyag dan no kagi din to, ‘Ka songo usig ka nighimu sikan.’ Nig-insaan dan ka igbuyag dan no kagi ran to, ‘Ogbagnuson noy sikan no mgo hilamunon?’ \v 29 Nigtabak ka igbuyag dan to, ‘Kono now pa bagnusa kuntoon su ogpakalagkos now buwa ka duma no pinamula,’ kagi to igbuyag dan. \v 30 ‘Balagara now pad taman to tiggaani. Ko tiggaani, ogsuguon ku ka mgo otow no oggaani to oghun-oon dan bagnusa ka hilamunon woy ogbagkosan dan on woy ogsilaban dan on. Di ka mgo tipaka to tirigu, igpatagu ku dio to pinayag ku.’ ” \s1 Ka Pananglitan Bahin to Boni no Mustasa \r (Markos 4:30-32; Lukas 13:18,19) \p \v 31-32 Nignangon man do si Hisus to dangob no pananglitan no kagi rin to, “Ka Pogsugu to Magboboot, ogkounawa to kinalintokan no boni. Igpamula soini to otow dio to kamot din woy ko ogtubu ka sikan no boni woy ko nigdakol on, ogkohimu no matmatikang to tibo no mgo pinamula to sikan no tuid no ogkasalagan to mgo manukmanuk dio to mgo sugpang din,” kagi ni Hisus. \s1 Ka Pananglitan Bahin to Igpatulin to Paan \r (Lukas 13:20,21) \p \v 33 Nignangon man do si Hisus to dangob no pananglitan. Kagi rin to, “Ka Pogsugu to Magboboot, ogkounawa to igpatulin to paan; ko ig-amut to dakol no harina, ogtulin ka tibo no pigmasa no harina.” \v 34 Nig-anad ni Hisus to malibulung no mgo otow pinabayo to pananglitan. Waro ig-anad din ko kono no tibo no pananglitan. \v 35 Niggamit ni Hisus ka mgo pananglitan su oyow ogkatuman ka innangon to talagnangon to kagi to Magboboot no nigkagi to, “Og-anaron ku sikandan pinabayo to pananglitan. Ignangon ku kandan ka mgo malogot no noholos ligkat to poghimu to kalibutan.”\f + \fr 13:35 \ft Basa ka to Mga Salmo 78:2.\f* \s1 Ka Lituk to Pananglitan Bahin to Sikan no mgo Hilamunon \p \v 36 Pig-ongkoran ni Hisus ka nalibulung no mgo otow, niglopow sikandin dut baloy. Nanundul kandin ka mgo hibatoon din, no kagi ran kandin to, “Nangoni koy to kalitukan to hilamunon dio to kamot no innangon nu to pananglitan nu.” \v 37 Nigtabak si Hisus kandan. Kagi rin to, “Koddi no Kakoy to Koot-otawan kai to kalibutan ka sika otow no nigpamula to maroyow no mgo boni. \v 38 Ka kamot ian ka kalibutan. Ka maroyow no boni ian ka mgo otow no sakup to Pogsugu to Magboboot. Ka hilamunon ian ka mgo otow no sakup ni Satanas no igbuyag to mgo busow. \v 39 Ka usig no nigsawod to hilamunon ian si Satanas. Ka tiggaani, sikan ian ka mohuri no mgo allow kai to kalibutan. Ka mgo oggaani, sikandan ka mgo diwata no suguanon to Magboboot no ligkat dio to langit. \v 40 Ogbagnuson dan ka mgo hilamunon no ogsilaban dan no ogkounawa sikan ko ogkoumaan ki uromo to mohuri no allow to katamanan to kalibutan. \v 41 Koddi no Kakoy to koot-otawan, igpoondio ku ka mgo diwata no suguanon ku to mgo sakup to Pogsugu to Magboboot. Ogpanlimuron dan ka tibo no oghinggat to duma ran to ogsalo woy ka tibo no duma no mgo otow no oghimu to maroot, ogpanlimuron dan. \v 42 Igpandogpak dan sikandan dio to imperno no lagboy no moinit ka hapuy no ogkikigot ka mgo ngipon dan woy ogsisinogow to ogkabaybayaran lagboy sikandan. \v 43 Ka mgo otow no matuwarong dio to Magboboot, oglayag no ogkounawa to allow ko rio sikandan to Pandatuan to Magboboot uromo. Ko duon talinga now, pamminog kow,” kagi ni Hisus to mgo otow. \s1 Ka Pananglitan Bahin to Nalobongan no Bulawan \p \v 44 Nigkagi man do si Hisus to, “Ka Pogsugu to Magboboot, ogkounawa ian to soini. Duon bulawan no nalugoy no nabunbunan dio to songo kamot. To nakakita ka songo otow to soini, narago lagboy sikandin. Nò, inlobong din man do no nig-uli dio to baloy rin woy imbaligya din ka tibo no kalaglagan din. Nokoy pad no, niglibong dio no pigboli rin ka sikan no kamot to sikan no salapi no imbayad to kalaglagan din.” \s1 Ka Pananglitan Bahin to Sagboka no Perlas \p \v 45 “Ka Pogsugu to Magboboot, songo ogkounawa to soini. Duon ka songo talagboli to maroyow ro no perlas \f + \fr 13:45 \ft Soini ka lagboy no mahal no ighimu to baliog.\f* no ogpamitow ko duon ogbaligya to soini. \v 46 Pogkita rin ka songo malison no lagboy no maroyow rin to ogpitow no mahal ian, nig-uli woy imbaligya din ka tibo no kalaglagan din no nigboli rin on ka sikan no perlas.” \s1 Ka Pananglitan Bahin to mgo Sigay \p \v 47 Nigkagi man do si Hisus to, “Ka Pogsugu to Magboboot ogkounawa to soini. Duon ka mgo talagngangalap no oggamiton dan ka sigay dio to lanow no nokoutol to mohon-ing so kalasi no mgo ngalap. \v 48 To naponu on to mgo ngalap, ogganuyon dan on dio to pantad. Ogmaminnuu sikandan dio to pantad su oglunsuron dan ka maroyow no mgo ngalap no igtagu dan dio to liang. Ka maroot no mgo ngalap igdogpak dan. \v 49 Ogkounawa to sikan ko ogpokouma uromo ka mohuri no allow kai to soin no kalibutan. Ka mgo diwata no suguanon to Magboboot, oglunsoron dan ka maroot no mgo otow no nakaamut dio to mgo otow no matuwarong. \v 50 Igpandogpak ka maroot dio to imperno no lagboy no moinit ka hapuy no ogkikigot ka mgo ngipon dan woy ogsisinogow sikandan to ogkabaybayaran lagboy sikandan.” \p \v 51 Nò, nig-insaan ni Hisus ka mgo hibatoon din no kagi rin to, “Nakasabut kow to soin no innangon ku kaniu?” “Hoo, nakasabut koy on,” ka tabak dan. \v 52 Nigkagi man do si Hisus to, “Omunaan ko duon talag-anad to Balaod no ogpasakup to Pogsugu to Magboboot, ogkounawa sikandin to datu no duon dio to bodiga rin ka dakol no kalaglagan no iglibuwas din ka tahan woy iam no kasangkapan din oyow ogkagamit.” \s1 Pig-iniugan si Hisus dio to Nasarit \r (Markos 6:1-6) \p \v 53 To nakaponga nig-anad si Hisus to soini no mgo pananglitan, nighipanow on no nig-uli to lunsud din. \v 54 Dio to anaranan to mgo og-ampu, nig-anad din ka mgo otow. Nabolongbolong ka mgo otow no nakarinog to in-anad din. Kagi to mgo otow to, “Hondoi rin kua ka katagaanan din? Hondoi puun ka kabogbogan din to oghimu to kabolbolonganan? \v 55 Anak do sikandin buwa to talaghimu to baloy woy si Maria ka inoy din. Ka mgo hari din si Santiago woy si Husi woy si Simon woy si Hudas. \v 56 Songo og-ugpo kai ka mgo ataboy din. Hondoi buwa nigpuun ka kabogbogan din to oghimu to mgo koin-inuan no unawa to soini?” kagi to mgo otow. \v 57 Omunaan no waro nigtuu kandin. \p Kagi ni Hisus kandan to, “Ka talagnangon to kagi to Magboboot, kono ogtahuron to mgo otow dio to kandin no lunsud. Di dio to duma no mgo lunsud ogtahuron sikandin to mgo otow.” \v 58 Omunaan no waro nighimu to mohon-ing no koin-inuan dio to lunsud din su waro nigtuu ka mgo otow kandin. \c 14 \s1 Ka Pogkamatoy ni Huan no Talagbautismu \r (Markos 6:14-29; Lukas 9:7-9) \p \v 1 Sikan no mgo allow, si Hirodis ka Igbuyag dio to Galilia no nakarinog to pighimu ni Hisus. \v 2 Kagi ni Hirodis to mgo suguanon din to, “Sikandin ian si Huan no Talagbautismu no nouyag sikandin ligkat to kamatayon din. Omunaan no dakol ka kabogbogan din no oghimu to mgo koin-inuan.” \p \v 3-5 Nighimatayan si Huan su nigsawoy rin si Igbuyag Hirodis. Kagi ni Huan ki Hirodis to, “Nakalop-ang ka to Balaod su nig-asawa nu si Hirodias.” Si Hirodis ka ipag ni Hirodias su asawa rin ka hari ni Hirodis no si Pilipi. Tongod to innangon ni Huan ki Hirodis, inparakop din si Huan no nigpabanggutan sikandin dio to pirisuan. Oghimatayan porom ni Hirodis si Huan di nahallok si Hirodis to mgo otow no Hudiu su natagaan dan no talagnangon to kagi to Magboboot si Huan. \v 6 No nokouma on ka allow no duon pogkoonan ni Hirodis to ogsumansuman dan to allow to pogkootow rin. To duon on magaliug din, impasayow rin ka anak ni Hirodias duon to tangkaan dan. Narago lagboy si Hirodis to sinayawan din. \v 7 Nigbaghotan din to pognangon to sika nigsayow to, “Malogot ka soini no ogkagion ku koykow to agad nokoy no ogbuyuon nu,” kagi rin, “igbogoy ku koykow.” \v 8 No ka inoy to sika nigsayow, impakagi rin to anak din dio ki Hirodis to, “Ogkuon ku kai kuntoon ka ulu ni Huan no Talagbautismu no ipasabuk nu to palanggana.” \v 9 Pogkarinog ni Hirodis to kagi to anak ni Hirodias, nokogsolsol so goinawa rin. Di tongod to imparinog din ka impangulibot din to tibo no mgo magaliug din, nigsugu to ogbogayan ka dalaga to pigbuyu din. \v 10 Nò nigsugu din ka duma no sundalu din dio to pirisuan no nigtampod dan ka liog ni Huan. \v 11 Nò, insabuk dan to palanggana woy inhatod dan dut boi woy imbogoy to boi dio to inoy din. \v 12 Pogkarinog to mgo hibatoon ni Huan bahin to soini, nanhondio sikandan to pirisuan no nig-angoy ran ka lawa ni Huan woy insabal dan. Napongaan dan to pogsabal, nanhondio sikandan ki Hisus oyow ognangonan dan sikandin bahin ki Huan. \s1 Pigpakoon ni Hisus ka Lalima no Libu no mgo Otow \r (Markos 6:14-29; Lukas 9:7-9) \p \v 13 Pogkataga woy ni Hisus to soini no noumaan ki Huan, nan-untud sikandan to balutu no nan-awo dio to ugpaan din su oghondio sikandan to ugpaan no waro otow. Si Hisus woy ka mgo hibatoon din do ka nan-awo dio. Di mohon-ing ka mgo otow no nataga no nig-awo woy si Hisus. Songo nan-awo ka mgo otow dio to lunsud dan no nanundul on sikandan woy ki Hisus. \v 14 Poglogsad woy ni Hisus to balutu, nakitaan dan ka mohon-ing no mgo otow. Nohoy-uan ni Hisus sikandan, woy nigbawian din ka mgo nigdaralu. \v 15 To magaan on ogsalop ka allow, nigdani kandin ka mgo hibatoon din no kagi ran to, “Magaan on ogsalop ka allow no waro marani no lunsud. Pohipanawa nud on ka mgo otow dio to marani no mgo lunsud mgo hilit oyow ogpakaboli pad to koonon dan.” \v 16 “Kono no litos no oghipanow sikandan kuntoon,” kagi ni Hisus. “Sikaniu ka ogbogoy kandan to ogkoonon dan.” \v 17 Nigtabak sikandan, “Lalima ro no malison no paan woy darua ro no ngalap to woig ka duon kai to kanami.” \v 18 “Alapa now kai to koddi,” kagi ni Hisus. \v 19 Nigkagian ni Hisus ka mgo otow no ogmaminnuu sikandan dio to toolan. Pigpurut din ka sika lalima malison no paan woy darua no ngalap, woy niglonghag sikandin dio to langit woy nigpasalamatan din ka Magboboot to sikan no koonon. Niglotiblotib din ka paan woy impambogoy to mgo hibatoon din to mgo otow. \v 20 Woy ka tagsaboka kandan nalantoy. Duon pad sampulu woy darua no bukag no nasamo no nigpamurut to mgo hibatoon. \v 21 Tibo no mgo nigkoon, lalima no libu no mgo lukos no waro pad nakalagkos pogsool ka mgo boi woy ka mgo bato. \s1 Oghipanow si Hisus dio to Laplap to Woig \r (Markos 6:45-51; Huan 6:16-21) \p \v 22 Pigsugu ni Hisus ka mgo hibatoon din to ogman-untud to balutu su oyow oghun-a sikandan og-apot to lanow no sikandin ka ogpohipanawon ka sikan no mohon-ing no mgo otow. \v 23 Pigpouli ni Hisus ka mgo otow, nigpaawoy-awoy sikandin do to songo malopot no bubungan oyow og-ampu. Dio pad si Hisus to bubungan taman to warad on ka allow. \v 24 Di ka mgo hibatoon din diad on to taliwaro to dakol no lanow. Noirapan sikandan to mamogsoy su dakol ka luwak woy masungalngal ka balutu to kalamag. \v 25 To ogkapawo-pawo, nighipanow si Hisus to laplap to woig no oghondio to kandan. \v 26 To nigkita ran sikandin no oghihipanow to laplap to woig nanahallok sikandan. Nig-ulamitan dan to, “Busow ian” kagi ran. \v 27 Di magaan nigkagi si Hisus no kagi rin, “Manokala now ka goinawa now. Kono kow ogkahallok su sikoddi do duon.” \p \v 28 Nigkagi si Pedro to, “Buyag, ko malogot no sikoykow ian, pohipanawa a nu bag duon to laplap to woig.” \v 29 “Hondini ka,” kagi ni Hisus. Niglibuwas si Pedro ligkat to balutu no nigbunsud nighipanow on to laplap to woig pohondio ki Hisus. \v 30 Poggoram ni Pedro to maagbot no kalamag, nahallok sikandin no nigbunsud no nalonod porom sikandin. No nig-ulaloy sikandin no kagi rin, “Buyag, pangabangi a bag.” \v 31 Paragas niggongonan ni Hisus ka bolad ni Pedro no nigkagi to, “Doisok pad naan ka pogsalig nu koddi. Manio to nigtambabo kad?” \v 32 Nig-untud woy si Hisus to balutu, no nighagtong on ka kalamag. \v 33 Ka duma no mgo hibatoon dio to balutu nanluhud no nigsimba ki Hisus no kagi ran to, “Malogot ian no sikoykow ka Anak to Magboboot,” kagi ran. \s1 Ogbawian ni Hisus ka mgo Nandaralu dio to Hinisarit \r (Markos 6:53-56) \p \v 34 Pog-aput dan to dakol no lanow nigduung sikandan dio to lunsud no oghingaranan to Hinisarit \v 35 Nakilala to mgo otow dio si Hisus. Nigpohitaga ran ka mgo otow dio to tibo no marani no mgo lunsud. Nò, nig-alap to mgo otow dio ki Hisus ka tibo no mgo nigdaralu. \v 36 Nigbuyu sikandan ki Hisus no tugutan din sikandan to ogpakasamsam agad to sikaran do to kinabo din. Nò, nabawian ka tibo no nakasamsam. \c 15 \s1 Ka Pog-anad to mgo Minuna \r (Markos 7:1-23) \p \v 1 Duon nokouma ka duma mgo Parisiu woy talag-anad to Balaod no nigpuun dio to lunsud to Hirusalim no nandalapak ki Hisus. \v 2 Nig-inso sikandan ki Hisus no nigkagi to, “Manio no niglop-ang ka mgo hibatoon nu to mgo in-anad no ingalat kanta to mgo kaap-apuan ta, su waro dan hugasi ka mgo bolad dan bahin to batasan ta woy ogkoon.” \v 3 Songo nig-insaan ni Hisus sikandan no nigkagi to, “Agad sikaniu, ogpaagad-agad kow to mgo in-anad no ingalat kanta to mgo kaap-apuan ta dongan di oglop-ang kow to mgo sugu to Magboboot. Manio naan?” \v 4 Kagi to Magboboot to, ‘Tahura now ka amoy woy inoy now.’ \f + \fr 15:4 \ft Basa ka to Exodo 20:12; Deuteronomio 5:16.\f* Songo nigkagi to, ‘Ko hontow otawa no ogmarooton din ka amoy rin woy inoy rin, oghimatayan sikandin.’\f + \fr 15:4 \ft Basa ka to Exodo 21:17; Levitico 20:9.\f* \v 5 Di ka igpang-anad now ian ko duon otow no duon igkabulig din porom to amoy rin woy inoy din, no ogkagion din to amoy rin woy ko inoy rin to, ‘Ka igbulig ku kaniu porom, kono ku igkabogoy kaniu su igtubad ku ro ian dio to Magboboot.’ \v 6 “No,” kagi ni Hisus, “ligkat to in-anad now konad on litos no ogbuligan ta ka amoy ta woy inoy ta. Soini ka nighimu now su oyow kono kow ogpaagad-agad to kinagian to Magboboot oyow ogkatuman ka kaniu no ig-anad. \v 7 Ogpatuutuu kow no mgo otow. Malogot ka innangon ni Isaias bahin kaniu no igkasulat dut kagi to Magboboot no nigkagi to, \q1 \v 8 ‘Soini no mgo otow,’ kagi to Magboboot, ‘ogtahuron a nikandan di kagi ran do duon. Nakasuwoy ka kandan no goinawa to koddi no goinawa; mariu man sikandan koddi.\f + \fr 15:8 \ft Basa ka to Isaias 29:13.\f* \q1 \v 9 Waro pulus kandan to ogsimba koddi su ognangon dan to mgo sugu ku ian ka ig-anad dan, di atag ka kandan do no mgo sugu ka in-anad dan to mgo otow.’ ”\f + \fr 15:9 \ft Basa ka to Isaias 29:13.\f* \s1 Ka Igpakaligsom To Otow \r (Markos 7:14-23) \p \v 10 To nakaponga nigkagi si Hisus nigkamoy rin ka nalibulung no mgo otow no ko nigmarani on kandin, kagi rin kandan to, “Pamminog kow,” kagi din, “oyow ogpakasabut kow to ignangon ku kaniu. \v 11 Waro agad nokoy no og-abolongon to otow ka ighimu to maligsom no otow oyow kono ogtangko to Magboboot. Di ka kagi no ogpuun to maroot no goinawa ka ighimu to maligsom no otow oyow kono ogpakatangko to Magboboot.” \v 12 Nandani ka mgo hibatoon ni Hisus kandin no nig-inso dan to, “Nataga ka to masakit so goinawa to mgo Parisiu to innangon nu?” \v 13 Nigtabak si Hisus kandan pinabayo to pananglitan, no nigkagi to, “Agad nokoy no pinamula no waro inpamula to Amoy ku no Magboboot ogbagnuson din. \v 14 Balagara now ka mgo Parisiu. Ogkounawa sikandan to otow no nabutud. Nò, og-insa a kaniu ko litos ko ogpakitkitooy ka noolin no nabutud? Kono su sikandan no darua, ogkoulug dio to kanal.” \v 15 Kagi ni Pedro ki Hisus to, “Nangoni koy to kalitukan to pananglitan no innangon nu ganna bahin to igmaligsom to otow.” \v 16-17 Nigtabak si Hisus to, “Un-unawa ka kakogal to ulu now to sika dangob no mgo otow. Waro kow pad naan makasabut? Agad nokoy no igtagu ta to bo-bo ta ogpakabayo dio to gotok ta no oglibuwas to lawa ta. \v 18 Di ka maroot no mgo kagi no dio oglibuwas to bo-bo to otow no dio nigpuun to maligsom no goinawa rin, ian ka ogpakaligsom to otow oyow kono ogpakatangko to Magboboot. \v 19 Ian su dio to goinawa ta ogpuun ka maroot no mgo pogdoromdom, no ogkounawa to: ogbunu, woy oghilabot to kono din no asawa woy agad ko wa pad asawa; woy duon dod ka duma no mgo maroot to oghimu no unawa to ogpanakow; woy to og-uubat; woy to ogtalasobon ka duma rin; woy to ogwawangal to agad waro salo to duma rin. Sikan ian ka igmaligsom to otow dio to tangkaan to Magboboot. \v 20 Di kono ki atag ogkaligsoman dio to tangkaan to Magboboot to waro ki ay-ayari to ogpanhugas to bolad ta woy ki ogkoon no unawa to sugu to mgo Parisiu.” \s1 Ka Pogtuu to Sagboka no Boi \r (Markos 7:24-30) \p \v 21 Nighipanow on si Hisus no nighondio sikandin to sikan no ugpaan no marani to mgo lunsud no oghingaranan to Tiru woy Sidon. \v 22 Duon dio to sika ugpaan sagboka no boi no taga Kanaan. Kono sikandin no Hudiu. Nig-agpas nighondio sikandin no ogtagbu ki Hisus. Kagi rin ki Hisus to, “Buyag, anak ni Dabid, \f + \fr 15:22 \ft Si Hisus ka pinanganak ni Dabid.\f* kohoy-ui a bag su duon anak ku no boi no ogkabaybayaran lagboy su nigsoloran sikandin to busow.” \v 23 Di waro sagmana ni Hisus ka boi. Nigdani kandin ka mgo hibatoon din no nighangyu no kagi ran to, “Poulia nu sikandin su masamuk, ungod og-ulingol kanta.” \v 24 Kagi ni Hisus to sikan no boi to, “Nigsugu a to Magboboot no ka ogbuligan ku ian do ka mgo pinanganak ni Israil no ogkounawa to mgo ayam no oghingaranan to karniru no nallagak.” \v 25 Nigdani woy nigluhud ka boi duon to tangkaan ni Hisus no kagi rin to, “Buyag, buligi a nu bag.” \v 26 Nigtabak si Hisus no kagi rin to, “Kono ogkaayun no igbogoy ta ka koonon to mgo bato dio to mgo asu.” \v 27 Kagi to boi to, “Malogot ian Igbuyag, di agad ka mgo asu ogkoonon dan atag ka timu no ogkoulug dio to diralom to lamisaan to igbuyag dan.” \v 28 Nò, nigtabak si Hisus kandin no kagi rin to, “Igi,” kagi rin, “dakol lagboy ka pogsalig nu koddi. Igbogoy ku koykow ka nigbuyu nu.” No, paragas noulian ka anak to boi. \s1 Pigbawian ni Hisus ka Mohon-ing no mgo Otow \r (Markos 7:31-37) \p \v 29 Nò, nighipanow on si Hisus woy nigparagas dio to ilis to dagat to Galilia. Nigtakorog sikandin to malopot no bubungan no nigpinnuu sikandin dio to masandig. \v 30 Mohon-ing lagboy ka mgo otow no nokouma dio kandin. Nig-alap dan ka mgo otow no noumil, woy napulid, woy nabbutud woy ka noomaw. Songo nig-alap dan ka mohon-ing no mgo otow no nandaralu. Inpanabuk dan dio to tangkaan ni Hisus no nigbawian din ka tibo. \v 31 Noinuinu lagboy ka mgo otow no nakakita to nakakagi on ka mgo omaw, woy nabawian on ka mgo noumil, woy nokohipanow on ka mgo napulid, woy nakakita on ka mgo nabutud. Nigsayo dan ka Magboboot no ian ka Magboboot to mgo kapunganan ni Israil. \s1 Pigpakoon ni Hisus ka Hop-at no Libu no mgo Otow \r (Markos 8:1-10) \p \v 32 Nig-umow ni Hisus ka mgo hibatoon din no kagi rin to, “Kohoy-uan ku ka soini no mgo otow su tatolu on no allow ran dini to koddi no warad on ka boow ran. Kono no maroyow ko ogpoulion ku sikandan ko kono ku ogpakoonon kandan su ogkabigtawan buwa sikandan dio to dalan.” \v 33 Nig-inso to mgo hibatoon din to, “Hondoi ki ogkitaa to paan no litos to tibo soini no mohon-ing no mgo otow no mariu ki to lunsud?” \v 34 “Pila no malison no paan ka duon?” ka inso ni Hisus. Nigtabak to, “Papitu no malison no paan woy duon manalingboka no doisok bag no ngalap to woig.” \v 35 Inpapinnuu ni Hisus ka mgo otow dio to tano. \v 36 Takas nigkuo din on ka papitu no malison no paan woy ka mamalintok bag no ngalap woy nigpasalamatan din ka Magboboot. Takas, nigpanlotiblotib din on no inpamogoy rin to mgo hibatoon din. Inlogoblogob dan to mgo otow. \v 37 Tibo sikandan nakakoon woy nallantoy no impanagu to mgo hibatoon ni Hisus ka samo no naponu on ka papitu no bukag. \v 38 Hop-at no libu ka mgo lukos no nakakoon. Waro nakalagkos pogsool ka mgo boi woy ka mgo bato no nakakoon. \v 39 Pogkaponga to pogkoon dan, impouli ni Hisus ka mgo otow. To sikandin nig-untud to balutu no nighondio sikandin to lunsud no oghingaranan to Magadan. \c 16 \s1 Nighangyu Sikandan to Songo Koin-inuan \r (Markos 8:11-13) \p \v 1 Nò, duon duma no mgo Parisiu woy ka duma no mgo Sadusiu no nanhondio ki Hisus su ogkoiniatan dan no og-ol-ologan si Hisus. Nò, nigbuyu dan to oghimuon ni Hisus ka songo koinuinuan no ian ka indanan kandan to duon kabogbogan din puun to Magboboot. \v 2 Di nigtabak si Hisus to, “Ko ogkatangkob on ka allow no ogpamaluwag ka langit ognangon kow on to, ‘Maroyow ka allow asolom su malalab so langit.’ \v 3 Di ko ogkapawo on no ogpamaluwag woy duon kibol, songo ognangon kow to, ‘Og-uran kuntoon su malalab so langit woy duon mgo kibol.’ Ogtagno kow ko og-uran woy ko og-allow. Di kono kow ogpakasabut ko nokoy ka kalitukan to mgo hinimuan to Magboboot kuntoon. \v 4 Sikaniu no nabuhi pad kuntoon, maroot lagboy ka mgo batasan now woy waro goinawa now to Magboboot.” Kagi man do ni Hisus to, “Manio to ogkoiniatan now to ogpitow to indanan ko malogot ian to duon kabogbogan ku puun to Magboboot? Ka indanan do no igpapitow ku kaniu, ian do indanan no ogkounawa ro to noumaan dongan ki Hunas.” Nò, nighipanow on si Hisus. \s1 Ka Igpatulin to mgo Parisiu woy ka mgo Sadusiu \r (Markos 8:14-21) \p \v 5 Nò, nigtalipag on si Hisus woy ka mgo hibatoon din dio to limang to lanow di nalingawan to mgo hibatoon din to og-alap to paan. \v 6 Pogdatong dio to doipag sikandan, duon pananglitan ni Hisus kandan. Kagi ni Hisus to, “Bantoy kow to igpatulin to paan to mgo Parisiu woy mgo Sadusiu.” \v 7 Waro dan masabuti to kono no igpatulin to paan ka innangon ni Hisus. Omunaan no nigmakagkagioy sikandan no kagi dan to, “Soini ka kagi rin su wa ta alapa ka paan.” \v 8 Natagaan ni Hisus ko nokoy ka kagi ran. Kagi ni Hisus to, “Manio no ogmakagkagioy kow bahin to waro paan? Doisok naan ka pogtuu now to Magboboot. \v 9 Waro now doromdoma to nigpanlotiblotib ku ka mgo paan no lalima no nangoon ka lalima no libu no mgo otow? Pila ka samo? \v 10 Songo waro now buwa doromdoma ka sika papitu no malison no paan no nangoon ka hop-at no libu no mgo otow? Pila no mgo bukag ka naponu to nasamo?” \v 11 Nò, kagi ni Hisus “Manio naan no waro now masabuti no kono ka paan ka lituk to pananglitan ku ganna?” Kagi man do ni Hisus to, “Bantoy kow to igpatulin to paan to mgo Parisiu woy mgo Sadusiu.” \v 12 Sikan pad ian nasabuti to mgo hibatoon din no kono naan ka malogot no igpatulin to paan ka igbohog ni Hisus kandan, dokad naan ka mgo maroot no mgo in-anad to mgo Parisiu woy Sadusiu. \s1 Nig-uwang ni Pedro to si Hisus ka Im-imanan to mgo Koot-otawan \r (Markos 8:27-30; Lukas 9:18-20) \p \v 13 No, nighipanow on woy si Hisus no nanhondio to sikan no ugpaan no marani to lunsud to Sisaria Pilipu. To diad on sikandan, nig-insaan din ka mgo hibatoon din no kagi rin to, “Koddi no Kakoy to Koot-otawan kai to tano, hontow a kun to sumsumanan to mgo otow?” \v 14 Nigtabak sikandan no kagi ran to, “Duon ogkagi no sikoykow si Huan no Talagbautismu woy duon duma no ogkagi no sikoykow si Elias no talagnangon dongan to kagi to Magboboot. Woy duon duma pad no ogkagi no sikoykow si Hirimias no songo talagnangon dongan to kagi to Magboboot woy ko ka dangob no talagnangon to kagi to Magboboot.” \v 15 Nò, kagi ni Hisus to, “Songo og-insaan ku sikaniu, hontow a kun to kaniu no sumsumanan?” \v 16 Nigtabak si Simon Pedro no kagi rin to, “Sikoykow ian ka Kristu no Im-imanan to mgo Koot-otawan to Igbuyag noy uromo. Sikoykow ka anak to Magboboot no kono ogkamatoy.” \v 17 Nò, kagi ni Hisus to, “Ogkapulusan ka to soini, Simon, anak ni Huan su soini no natagaan nu, waro nigligkat to otow, di nigligkat to Amoy ku no dio to langit. \v 18 Bahin to soini no ignangon ku koykow, ka pogtuu nu koddi makogal, ogkounawa to kakogal to dakol no batu. Omunaan no mohon-ing ka mgo otow no ogsundul no ogpohibatoon koykow. Agad ko ogpohirapan sikandan ni Satanas no igbuyag to mgo busow di kono sikandan ogkaroog. \v 19 Oghimuon ku sikoykow no igbuyag ko ogkatuman on ka Pogsugu to Magboboot to mgo otow kai to tano. Ka igsapad nu kai to kalibutan, songo igsapad to Magboboot dio to langit. Ka igtugut nu kai to kalibutan, songo igtugut to Magboboot dio to langit.” \v 20 Nig-utusan ni Hisus ka mgo hibatoon din to oyow kono dan ignangon to agad hontow no sikandin ian ka Im-imanan to mgo Koot-otawan to og-udling uromo. \s1 Inpanoy ni Hisus ka Pog-aguanta rin woy ka Kamatayon din \r (Markos 8:31–9:1; Lukas 9:22-27) \p \v 21 Ligkat to sikan no allow, inpasabut ni Hisus to mgo hibatoon din ko nokoy ka ogpokouma kandin. Kagi rin to, “Awoson no oghondio a to dakol no lunsud to Hirusalim no ogkabaybayaran a to mgo tahuronon to mgo Hudiu, woy to mgo igbuyag to mgo talagpanubad, woy to mgo talag-anad to Balaod. ogpohimatayan a ran di ogkootawan a rod to igkatatolu no allow.” \v 22 Indapig ni Pedro sikandin no nigbunsud no ogsapad kandin. Kagi rin, “Maistru, kono porom ogbogoy ka Magboboot to ogpakatood ka sikan no pigkagi nu.” \v 23 Nigtangko si Hisus ki Pedro no kagi rin ki Pedro to, “Awo ka kai to longod ku. Ogkounawa ka kagi nu to kagi ni Satanas no ogpakabalabag to koddi no dalan su, waro mogpuun to Magboboot ka pogdoromdom nu; nigpuun do to goinawa to mgo kootawan.” \p \v 24 Nò, kagi ni Hisus to mgo hibatoon din, “Ko duon otow no ogkoiniatan din no ogpohimu kandin to sakup ku, og-awoson din no kono din ogkannugunan ka mgo ogkoiniatan din kai to tano. Woy songo og-awoson din no ogtiangon din ka kandin no krus\f + \fr 16:24 \ft Soini ka kalitukan: Ogbalagaron to sikan otow ka igkabaybayari rin agad ko ogkamatoy bahin to sakup ku sikandin.\f* woy ogduma koddi. \v 25 Nò, ko duon otow no ogkannugan din ka soini no kouyagan din kai to tano, ogkaawo nasi ka kandin no kouyagan no waro katamanan to mohuri no allow. Di sika no otow no ogbalagaron din ka kouyagan din kai to tano no ogkamatoy buwa su puun to ogtumanon din ka koddi no mgo sugu, duon do nasi kandin no kouyagan no waro katamanan uromo to mohuri no allow.\f + \fr 16:25 \ft Ian ko oglibong si Hisus no og-angoy to mgo nigtuu dio to kandin.\f* \v 26 Agad ko ogkapurut to otow ka tibo no karoyawan kai to tano, nokoy ka pulus ko ian ogkaawo ka kouyagan ta dio to Magboboot? Waro man pulus su waro litos no igsaliu ta to kouyagan ta dio to Magboboot. \v 27 Nò, koddi no Kakoy to Koot-otawan kai to tano, magaan a oglibong kai to tano no dakol ka kabogbogan ku ligkat to kabogbogan to Amoy ku no Magboboot woy ogdumaan a to mgo diwata no suguanon din. Nò, duon igbogoy ku to tibo no mgo otow, tagsagboka, no litos to nighimu ran kai to kalibutan. \v 28 Malogot ka soini no ignangon ku kaniu. Duon dini kuntoon no mgo otow no kono pad ogkamatoy taman to ogkitoon a ran no Kakoy to Koot-otawan ko ogpokouma ad on no duon katondanan ku to ogsugu to tibo no mgo otow kai to tano.” \c 17 \s1 Ka Pogkahalin to Langlanguwan ni Hisus \r (Markos 9:2-13; Lukas 9:28-36) \p \v 1 To nigligad ka hon-om no allow nigduma ni Hisus si Pedro woy si Santiago woy si Huan no hari ni Santiago no nigtakorog sikandan dio to matikang no bubungan no waro loin no duma ran. \v 2 To diad on sikandan to bubungan, pogkita ran pad ki Hisus, no nahalin ka langlanguwan din. Ogmalusigsig ka langlanguwan din no ogkounawa to allow woy nigmaputi lagboy ka sabinit din. \v 3 Nò, natokow no nigkita ran si Moisis woy si Elias no nig-al-alukuyoy ki Hisus. \v 4 Kagi ni Pedro ki Hisus to, “Igbuyag, maroyow to kai ki. Ko ogkoiniatan nu, oghimuon ku ka tatolu no tukbung. Sagboka ka koykow woy sagboka ki Moisis woy sagboka ki Elias.” \v 5 Pogkagi pad ni Pedro, nakataliwaro on sikandan to malayag no gapun. Puun to sika no gapun nakarinog sikandan to kagi to Magboboot. Kagi rin, “Soini ka anak ku no indakoli ku lagboy ka goinawa ku kandin; narago a lagboy kandin. Pamminog kow kandin.”\f + \fr 17:5 \ft Basa ka to Mga Salmo 2:7.\f* \v 6 Pogkarinog to mgo hibatoon to soini, nanlangkob sikandan su nanahallok lagboy sikandan. \v 7 Nò, nigdalapak si Hisus kandan woy nigdampo din sikandan no kagi rin to, “Sasindog kow. Kono kow ogkahallok.” \v 8 Poglonghag dan, si Hisus naan do ka nigkita ran, warad on ka sikan no darua. \p \v 9 To pogtupang dan dio to bubungan, nigsaparan ni Hisus sikandan to, “Kono now inangon ka soini no nigkita now dio to agad hontow otawa taman no koddi no Kakoy to Koot-otawan ogkootawan a ligkat to kamatayon ku.” \v 10 Nig-inso to mgo hibatoon ki Hisus no kagi ran to, “Manio buwa to ognangonan ki to mgo talag-anad to Balaod ta to oghun-a no oghondini si Elias \f + \fr 17:10 \ft Basa ka to Malaquias 4:5,6.\f* woy on oghondini ka Im-imanan to mgo Koot-otawan?” \v 11 Nigtabak si Hisus no kagi rin to, “Malogot ian no si Elias ka oghun-a su igpanagana din ka dalan to sika Im-imanan now. \v 12 Di ognangonan ku sikaniu no nokouma on si Elias di waro tokora to mgo otow. Nigbaybayaran dan sikandin woy nighimu ran ka ogkoiniatan dan no oghimu dio to kandin. No sikoddi no Kakoy to Koot-otawan, songo ogbaybayaran a ogkounawa to nighimu ran kandin.” \v 13 Sikan ian no nasabutan to mgo hibatoon din to si Huan no Talagbautismu to mgo otow ka innangon din. \s1 Nigbawian ni Hisus ka Bato no Nigbusawan \r (Markos 9:14-28; Lukas 9:37-42) \p \v 14 Pogpokouma ran dut nalibulung no mgo otow, duon sagboka no otow no nigdalapak woy nigluhud dio to tangkaan ni Hisus. \v 15 Kagi din, “Buyag, kohoy-ui nu bag ka anak ku no lukos. Ogbaboyon sikandin woy ogkabaybayaran lagboy sikandin su malasi ogkoulug dio to hapuy woy dio to woig. \v 16 Inpapitow kud to mgo hibatoon nu di waro makabawi to sakit din.” \v 17 Nigtabak si Hisus no kagi din to, “Sikaniu no kuntoon no mgo otow, dakol lagboy ka sayop now. Malogot ian no waro pogtuu now koddi. Kapilaan a pad dini to kaniu? Kapilaan a ro no ogpakaantus a kaniu? Alapa now ka bato kai.” \v 18 Nò, nigsaparan ni Hisus ka busow dut bato no narogil on no ian ka igkabawi to bato. \v 19 To si Hisus woy ka mgo hibatoon din do, nig-insaan to mgo hibatoon si Hisus to, “Manio no waro koy nakarogil ka busow no nigsolod dut bato?” \v 20 “Waro kow makabawi,” kagi ni Hisus, “su kulang ka pogtuu now to Magboboot. Doromdoma now ka soini no ignangon ku kaniu, ko duon pogtuu now agad ogkounawa do to kolintok to bogas to longa, ogkohimu no ogsuguon now ka soini no bubungan to oyow ogkahalin no ogkahalin ian. \v 21 Di soini no kalasi no busow woy ro ogpakarogil ko pinabayo to mgo pog-ampu now dio to Magboboot woy oglagkos to oglangkad to ogkoon oyow og-ampu. Sikan do ian ka igpakarogil to sikan no busow, waro loin.” \s1 Nighutuk man do ni Hisus Ipanoy Innangon ka Igkamatoy rin \r (Markos 9:30-32; Lukas 9:43-45) \p \v 22 To pogkalimud to mgo hibatoon ni Hisus dio to probinsia to Galilia, kagi ni Hisus kandan to, “Koddi no ian Kakoy to Koot-otawan, marani on ka allow no ogdakapon a no ighatod a rio to mgo dakol no otow. \v 23 Di to igkatatolu no allow to pogkamatoy ku, ogkootawan a rod.” Nasasow lagboy ka mgo hibatoon din to soini no innangon ni Hisus kandan. \s1 Ka Bayad to Buhis to Dakol no Ampuanan \p \v 24 To nokouma on si Hisus woy ka mgo hibatoon din dio to lunsud to Kapirnaum, nigdani ki Pedro ka mgo talagkubla to buhis to Dakol no Ampuanan no nig-insaan dan si Pedro to, “Ogbayad ka igbuyag now to buhis to Dakol no Ampuanan?” \v 25 “Hoo ian,” ka tabak ni Pedro, “Ogbayad sikandin.” Poglopow ni Pedro dio to baloy, nokohun-a si Hisus no nigkagi. Kagi rin to, “Duon og-inso ku koykow Simon. Nokoy ka pogdoromdom nu to soini? Kai to tano, hontow ka ogbayad to buhis dut mgo datu to mgo ugpaan? Ka mgo anak dan woy ko dangob no mgo otow?” \v 26 Nigtabak si Pedro no kagi rin, “Ka dangob no mgo otow man.” Kagi ni Hisus to, “Nò, ko sikan ian naan, ka mgo anak to mgo datu ka kono ogbayad to buhis. \v 27 Di oyow kono ki ogkasasawan to soini no mgo talagkubla to buhis, hondio ka to lanow no ogpamunnit ka. Dio to bo-bo to an-anayan no ngalap no ogkoutol nu, ogkitoon nu ka songo salapi no litos to igbayad to buhis tanow. Alapa nu woy igbogoy nu to mgo talagkubla to buhis to Dakol no Ampuanan.” \c 18 \s1 Hontow ka Dakoldakol no Hibatoon? \r (Markos 9:33-37; Lukas 9:46-48) \p \v 1 To sikan dod no allow, ka mgo hibatoon ni Hisus nighondio kandin no nig-inso to “Hontow no ngaran ka dakoldakol ko ogkatuman on ka Pogsugu to Magboboot kai to tano?” \v 2 Nig-umow ni Hisus ka songo bato no impasasindog din dio to tangkaan to mgo hibatoon din. \v 3 Kagi ni Hisus to, “Malogot ka soini no kagi ku kaniu. Woy kow ogsakupon to Magboboot to Pogsugu din ko ogbalbalawan now ka goinawa now oyow ogkounawa to maroyow no goinawa to mgo bato. \v 4 Sikan no otow no ogmolintokon din ka goinawa rin to kandin no ngaran no og-iling sikandin to soin no bato, sikandin ian ka dakoldakol to Pogsugu to Magboboot. \v 5 Ka otow no tongod to pogtuu rin ogsagmanon din ka songo bato no ogkounawa to soini no bato, songo ogsagmanon a rin.” \s1 Ka mgo Pogtintal to mgo Salo \r (Markos 9:42-47) \p \v 6 “Koy-uan ka sikan no otow no ogtambaboon din ka agad hondoi no bato no ogtuu koddi oyow og-ongkoran din ka pogtuu rin koddi. Madmaroyow ko ogkohikotan ka liog to sikan no otow to batu to galingan woy igdogpak sikandin dio to dagat.” \p \v 7 Ogkohoy-uan do ian ka tibo no mgo otow to soin no kalibutan to duon mgo ogpasaligkat kandan to pogtuu ran koddi. Tahan do ian to ogkoumaan kow to mgo igtintal to pogtuu now di koid-uan ian ka agad hontow no ligkatan to mgo igpasaligkat. \v 8 Ko pinabayo to sagboka no bolad nu woy ko ka paa nu no og-ongkoran nu ka pogtuu nu to Magboboot, tampori nu sikan woy igdogpak nu. Madmaroyow pad no natamporan ka bolad nu woy ko paa nu di ogbogayan ka to kouyagan no waro katamanan to duon darua no bolad nu woy ko darua no paa nu di igdogpak ka dio to hapuy no kono ogkaparongan taman to taman. \v 9 Ko pinabayo to sagboka no mata nu, og-ongkoran nu ka pogtuu nu to Magboboot, lokata nu woy igdogpak nu. Madmaroyow pa no saboka ro ka mata nu no ogbogayan ka to kouyagan no waro katamanan, to duon darua no mata nu di igdogpak ka dio to hapuy no kono ogkaparongan taman to taman. \s1 Ka Pananglitan Bahin to Karniru no Nalagak \r (Lukas 15:4-7) \p \v 10 Kono now lomoti ka agad sagboka no otow no iam pad nigtuu koddi no ian ogkounawaan to soini no bato. Malogot ka ignangon ku kaniu no ka diwata no suguanon to Amoy ku no ogbantoy kandan, malasi duon dio to tangkaan to Amoy ku dio to langit.\f + \fr 18:10 \ft Waro ka birsikulu 11 to tibo no tahan no mgo Biblia.\f* \v 11 Koddi ka Kakoy to koot-otawan, ka tuud ku to oghondini a to tano oyow ogpamanghoon ku woy ogpangabangan ku ka mgo otow no nalagak dio to dalan no oghondio to koddi oyow og-awoon ku ka mgo salo dan. \v 12 Pananglitan ko duon otow no duon songo gatus no ayam din no karniru, woy ko ogkalagak ka sagboka, nokoy ka oghimuon din? Og-ongkoran din ka kasiaman woy sasiam dio to sika panabtabanan woy ogpamanghoon din ka sika sagboka no ayam no nalagak. \v 13 Malogot ka ignangon ku kaniu. Ko ogkitoon din on ka sika sagboka no karniru no nalagak, dakoldakol ka igkarago din to soini sagboka to sikan no kasiaman woy sasiam no waro nalagak. \v 14 Ogkounawa rod ka Amoy ta no dio to langit, su kono din ogkoiniatan ko duon sagboka to soini no mgo bato no ogkalagak. \s1 Ko Ogpakasalo ka Songo Nigtuu \p \v 15 “Ko ogpakasalo koykow ka sagboka no sulod nu no songo nigtuu, hondio-i nu sikandin woy inangon nu kandin ko nokoy ka salo din dio to koykow. Di awoson no woy nud ognangonan ko sagboka ro sikandin dio. Ko ogsugut sikandin no ogpokoghusoy kow, ogpokouli ka maroyow no goinawa now. \v 16 Di ko kono sikandin ogsugut, parumaa nu ka sagboka woy ko darua no mgo sulod nu to pogtuu oyow ogtitigus sikandan. Soini ka batasan oyow ogpaagad-agad kow to inkasulat to kinagian to Magboboot dongan.” Kagi, “Og-awos to ogtitigus ka songo darua ko tatolu to mgo igbayung woy mgo igtabak din.\f + \fr 18:16 \ft Basa ka to Deuteronomio 19:15.\f* \v 17 Di ko kono din pad ogsugut kandan, nangoni nu ka tibo no mgo sulod to pogtuu ko ogkalimud kow. Di ko kono pad sikandin ogsugut to ignangon to tibo no mgo sulod to pogtuu, balagara nu sikandin woy doromdoma nu no ogkounawa sikandin to waro nigtuu to Magboboot woy ko ogkounawa sikandin to mgo talagkubla to bayad to buhis.\f + \fr 18:17 \ft Unawa to mgo makasasalo ka mgo talagbuyu to buhis dio to goinawa to mgo Hudiu.\f* \v 18 Ognangonan ku sikaniu, ko nokoy ka igsapad now kai to kalibutan, oghoo ka Magboboot dio to langit. Woy ko nokoy ka igtugut now kai to kalibutan songo oghoo ka Magboboot dio to langit. \v 19 Woy duon dod ignangon ku kaniu,” kagi, “ko darua kow kai to soin no kalibutan no og-uyun to ogbuyuon now ko og-ampu kow dio to Amoy ku dio to langit, ogkatuman do. \v 20 Ian su ko duon agad darua woy ko tatolu no ogkalimud oyow og-ampu to ngaran ku, duon a to taliwaro dan.” \s1 Bahin to Songo Suguanon no Kono din Ogpasayluan ka Duma rin \p \v 21 Nigdani si Pedro ki Hisus no kagi rin to, “Buyag, ko ungod ogpakasalo koddi ka duma ku, kapila ku ogpasaylua sikandin? Taman to papitu?” \v 22 Nigtabak si Hisus no kagi rin to, “Kono no kapapitu nu ro ogpasaylua ka ogpakasalo koykow ko kono no kapituan woy papitu.” \p \v 23 “Ian su ka Pogsugu to Magboboot, ogkounawa to soini. Songo allow, duon ka songo datu no ogpitawon din ka lista to mgo utang to mgo suguonon din. \v 24 Nigbunsud do no nig-alap dan dio to tangkaan din ka sagboka no suguanon din no nokoutang dio to igbuyag din to pila buwa no milyon no salapi. \v 25 Di kono ogpakabayad soini no suguanon to utang din dio to igbuyag din. Omunaan no nigsugu ka sikan no datu to igbaligya sikandin tagkos to asawa rin woy ka mgo anak din woy songo igbaligya ka tibo no mgo kalaglagan din su oyow ogkabayaran ka utang din. \v 26 Nigluhud no nigpooy-u-hoy-u sikandin to tangkaan to datu no kagi rin to, ‘Bogayi a bag nikoykow to pila no mgo allow no ogpammitow a to igbayad ku koykow su ogbayaran ku ka tibo no utang ku koykow.’ \v 27 Nò, nohoy-uan sikandin to datu. Nigpasaylu din ka suguanon din woy nigbalagad din ka utang; warad on pabayari woy impouli on sikandin dio to baloy din. \v 28 Nò, nighipanow on soini no suguanon to datu. Dio to dalan, natagbu rin ka duma rin no suguanon no duon utang kandin to doisok do bag no salapi. Nò, niggongonan din ka liog to sika otow no nigloklok din porom no kagi to, ‘Bayari a nu to utang nu koddi.’ \v 29 Nigluhud no nigpooy-u-hoy-u kandin ka soini no duma rin no suguanon no kagi rin to, ‘Bogayi a bag to pila ro no allow no ogpamitow a to igbayad ku koykow. Ogliwanan ku ka salapi nu.’ \v 30 Di wa din kohoy-ui ka sika no suguanon. Inpapirisu rin taman to ogpakabayad to utang din. \v 31 Pogkataga to mgo dangob no duma rin no suguanon to soini, nigmasakit so goinawa ran woy nanhondio sikandan to sikan no datu. Innangon dan tibo no nighimu to sikan no suguanon to duma rin no suguanon. \v 32 Nò, impaangoy to datu ka sikan no suguanon din. Pogkouma rin dio to igbuyag, kagi to Datu kandin to, ‘Maroot ka no suguanon. Nigpasaylu kud sikoykow woy waro kud pabayari ka utang nu koddi su nohoy-uan kud sikoykow. \v 33 Nò, manio to wa nu kohoy-ui ka duma nu no suguanon unawa to pogkohoy-u ku koykow?’ \v 34 Nabolu lagboy ka datu no impapirisu rin ka suguanon oyow ogkabaybayaran dio taman to ogpakabayad to tibo no utang din. \v 35 Unawa rod ian ka oghimuon to Amoy ku no dio to langit kaniu ko kono no malogot no igpasaylu now to duma now no ogpakasalo koykow.” \c 19 \s1 Ka Pog-anad ni Hisus Bahin to Pog-ongkod to Asawa \r (Markos 10:1-12) \p \v 1 Pogkaponga ni Hisus to pog-anad to tibo soini, nighipanow sikandin ligkat to probinsia to Galilia no nighondio to Hudia no probinsia no nigparagas dio to doipag to woig to Hordan. \v 2 Mohon-ing lagboy ka mgo otow no nanduma kandin woy nigbawian din ka mgo nandaralu. \p \v 3 Nigdalapak ka duma no mgo Parisiu ki Hisus no duon inso dan kandin oyow og-ol-ologan dan porom. Kagi ran to, “Duon og-inso noy koykow ko ogkohimu to Balaod ni Moisis ko og-ongkoran to lukos ka asawa rin to agad nokoy ka tuud din?” \v 4 Nigtabak si Hisus no kagi rin to, “Og-insa a ko waro now buwa basoi ka inkasulat no kinagian to Magboboot no nignangon to, ‘Dongan, nighimu to Magboboot ka otow, nighimu rin ka otow no pinogsangi rin to lukos woy ka boi.’\f + \fr 19:4 \ft Basa ka to Genesis 1:27.\f* \v 5 ‘Sikan ian, og-ongkoran to lukos ka amoy rin woy ka inoy rin ko og-asawa on sikandin oyow ka darua, ogkasagboka sikandin to asawa rin.’\f + \fr 19:5 \ft Basa ka to Genesis 2:24.\f* \v 6 Omunaan no ka patalaasawa konad on no darua no otow di ogkounawa to sagboka ro no otow sikandan. Sikan ian no kono no ogkaayun to ogpitason to otow ka pigsagboka to Magboboot.” \v 7 Nig-inso ka mgo Parisiu ki Hisus no kagi ran to, “Nò, manio no nigbogoy ni Moisis to ogbogayan to lukos ka asawa din to sulat to og-ongkod ko ogkoiniat no og-ongkod to asawa rin?” \v 8 Nigtabak si Hisus no kagi rin to, “Nigbogoy ni Moisis no og-ongkoran now ka asawa now su makogal su ulu now; kono kow ogkaanad. Di dongan no nighimu to Magboboot ka tibo, waro din nigbogoy to soini. \v 9 Omunaan ogkagian ku sikaniu, ko duon lukos no og-ongkod to asawa din, ko wa makasalo ka boi dio to songo lukos woy ko oghutuk no ogpangasawa ka sikan no lukos ogpanlibug sikandin to asawa rin no nokohun-a.” \p \v 10 “Nò,” kagi to mgo hibatoon ni Hisus to, “Ko soini ka ogkoumaan to mgo patalaasawa, maroyow naan ko kono ki ogpangasawa.” \v 11 Nigtabak si Hisus no kagi rin to, “Duon mgo otow no kono ogpangasawa di kono atag no maroyow to tibo no mgo otow, sikandan do ian no nig-alam to Magboboot ka kono ogpangasawa. \v 12 Loin ka mgo tuud to mgo lukos no kono ogpangasawa. Duon ka kono og-asawa su sikan ka inkabato dan. Duon duma no kono og-asawa su nigbakitan sikandan. Duon pad duma no mgo otow no kono og-asawa su oyow ogkatuman dan ka igpohimu kandan bahin to Pogsugu to Magboboot. Ka mgo lukos no ogpakatood to soini, ogparagas do duon sikandan.” \s1 Og-ampuan ni Hisus ka Mgo Bato \r (Markos 10:13-16; Lukas 18:15-17) \p \v 13 Songo allow duon mgo bato no nigduma to mgo otow dio ki Hisus oyow igpasamsaman dan woy oyow og-ampuan din sikandan. Di nigsaparan to mgo hibatoon din ka mgo nigduma to bato. \v 14 Di kagi ni Hisus to, “Pohondinia now ka mgo bato. Kono now sapari sikandan su ka mgo otow no ogkounawa to soin no mgo bato ka ogpakaamut to Pogsugu to Magboboot, sikandan ka ogsakupon to Magboboot.” \v 15 Woy nigsamsaman ni Hisus ka mgo bato no nig-ampuan din sikandan. Napongaan, nighipanow on sikandin. \s1 Ka Datu to Salapi \r (Markos 10:17-30; Lukas 18:18-30) \p \v 16 No, duon sagboka no lukos no nigdalapak ki Hisus no nig-inso din to, “Maistru, nokoy ka maroyow no oghimuon ku oyow ogkabogayan a to kouyagan no waro katamanan?” \v 17 Nigtabak si Hisus no kagi rin to, “Manio no og-insaan a nu ko nokoy ka maroyow no oghimuon nu? Duon sagboka ro no maroyow, waro duma. Ian do ka maroyow ka Magboboot. Ko ogkoiniatan nu no ogkabogayan ka to kouyagan no waro katamanan, tumana nu ka mgo sugu to Magboboot.” \v 18 “Nokoy no mgo sugu?” ka inso to otow. Nigtabak si Hisus no kagi rin to, “Kono ka ogbunu woy kono ka ogpanlibug woy kono ka ogpanakow woy kono ka og-uubat ko ogtitigus ka. \v 19 Tahura nu ka amoy nu woy ka inoy nu,\f + \fr 19:19 \ft Basa ka to Exodo 20:12-16; Deuteronomio 5:16-20.\f* woy unawaa nu ka goinawa nu to mgo duma nu to goinawa nu to koykow no lawa.”\f + \fr 19:19 \ft Basa ka to Levitico 19:18.\f* \v 20 Songo nigtabak ka lukos no kagi rin to, “Nigpaagad-agad a to tibo soini no mgo sugu. Nokoy pad ka og-awoson no oghimuon ku?” \v 21 Nigkagi si Hisus to, “Ko matibo nu matuman, uli ka woy igbaligya nu ka tibo no mgo kalaglagan nu. Ka bayad to kalaglagan nu, ipambogoy nu to mgo publi no mgo otow, no duon dakol ka igkaratu nu dio to langit. Ko impambogoy nud on, libong ka kai no ogdurumaruma ka koddi.” \v 22 Pogkarinog to soini to lukos no kono pad amana no buyag, nig-uli sikandin to ugpaan din. Nigmasakit lagboy ka goinawa rin su datu sikandin. \p \v 23 Nò, nigkagi si Hisus to mgo hibatoon din no kagi rin to, “Mohirap ian to datu no mgo otow to ogpasakup to pogsugu to Magboboot. \v 24 Oghutuk a ognangon kaniu to mohirap lagboy no ogsorop ka dakol no ayam no oghingaranan to kamil dio to lobut to dagom, di molmohirap man to datu no mgo otow to ogpasakup to Magboboot.” \v 25 Pogkarinog to mgo hibatoon ni Hisus to soini, noinuinu lagboy sikandan no kagi ran to, “Ko kono ogkohimu to datu no mgo otow, hontow buwa naan do porom ka ogpakapangabangan to salo dan.” \v 26 Nigpipitow si Hisus kandan no kagi rin to, “Kono ian ogkohimu to mgo otow, di agad nokoy ogkohimu to Magboboot.” \v 27 Nò, nigkagi si Pedro to, “Buyag, nig-ongkoran noy on ka tibo oyow ogdumaruma koy koykow. Nokoy ka igbogoy to Magboboot kanami?” \v 28 Nigkagi si Hisus kandan to, “Malogot soini no ignangon ku kaniu. Koddi no ian Kakoy to mgo Koot-otawan kai to tano, dakol ka katondanan ku uromo to ogsugu to mgo otow ko duon on uromo ka iam no kalibutan. Sikaniu no mgo hibatoon ku songo duon katondanan now uromo no ogsugu to tibo no mgo pinanganak to sika sampulu woy darua no mgo anak ni Israil dongan. \v 29 Agad hontow otawa no nig-ongkod to ugpaan din, woy ko mgo hari mgo kakoy rin, ko amoy ko inoy rin, ko mgo anak din, woy ko tano din oyow og-unugon a rin, ogkabogayan sikandin to Magboboot to dakoldakol to an-anayan no in-ongkod din woy songo ogkabogayan sikandin to kouyagan no waro katamanan. \v 30 Di ko mohuri no allow ko rio ki to Magboboot, mohon-ing no dakol no otow kai to kalibutan kuntoon no molintok on dio. Woy songo mohon-ing ka mgo molintok no otow dini kuntoon no dakol atag sikandan dio to Magboboot.” \c 20 \s1 Ka mgo Talagtalabau dio to Pinamulaan to Ubas \p \v 1 Nignangon si Hisus to, “Ka Pogsugu to Magboboot ogkounawa to soini. Duon sagboka no otow no duon kamot din no nigpamulaan din to bunal no oghingaranan to ubas. Soini no otow, nigsolomsolom no nighipanow no ogpamitow to mgo otow to ogpatalabauwon din dio to nigpamulaan din to ubas. \v 2 To duon on mgo otow no nigsugut no ogbulig, nokog-uyun sikandan no ka igbayad kandan ka tahan no igbayad to songo allow. No, nigpohondio din on ka mgo otow no ogbulig to pamulaanan din to ubas oyow ogbunsud ogtalabau. \v 3 To nakataliwaro on ka allow to ogmougtu, nighondio man do ka tagtuun to pinamula oyow ogpamitow to duma no mgo otow no ogbulig ogtalabau dio to pamulaanan din. Duon nigkita rin no mgo lukos no ogmanasindog do duon dio to palingki no waro talabau ran. \v 4 Kagi rin kandan to, ‘Hondio kow to pamulaanan ku to ubas woy bulig kow. Ogbayaran ku ka ogkatalabauan now to litos no igbayad.’ Nò, diad on to pamulaanan sikandan. \v 5 To mougtu woy to nigkolis on, nighutuk sikandin nighondio to palingki no nigpatalabau rin ka duma no mgo otow. \v 6 Nò, to magaan on ogkatangkob, niglibong man do sikandin dio to palingki no nigkita rin ka duma no mgo lukos no ogsasindog do dio no waro talabau ran. Sikan ian no nig-insaan din sikandan to, ‘Manio no kono kow ogpanalabau to soini no allow?’ \v 7 Woy nigtabak ka mgo otow no kagi ran to, ‘Waro talabau noy su waro nighinggat kanami.’ Woy nignangonan din sikandan to ‘Ko sikan naan, dio kow pa ogtalabau to pamulaanan ku to ubas.’ ” \p \v 8 “Nò, to ogkatangkob on nigsugu to tagtuun to pamulaanan ka kapatas din. Kagi rin to, ‘Umawa nu ka mgo ogtalabau. Bayari nu sikandan di ko ogbayad ka, hun-aa nu to ogbayad ka namoori no mgo nigtalabau woy nu bayari ka nokohun-a.’ ” \v 9 Kagi ni Hisus, “Ka sika mgo otow no woy on nigtalabau ko magaan on ogkatangkob, nigbayaran sikandan to tagsaboka no malison no salapi. \v 10 Sikan ian no nahan to mgo otow no nokohun-a no nigtalabau no dakoldakol ka igbayad kandan. Di ka bayad dan songo malison no salapi do. \v 11 Nò, to napurut dan on ka salapi dan, nigsamilian dan ka salapi no imbogoy to nigpatalabau kandan no kagi ran, \v 12 ‘Ka soini no namoori no nigtalabau, songo oras do ka talabau ran no nigbogayan nu rod to unawa to imbogoy nud kanami no nigtalabau koy atag to tibo no allow no nakarampil koy to moinit no allow.’ \v 13 Nigtabak ka tagtuun to pinamula to songo otow no nigtalabau to, ‘Usi, waro ku holosi sikoykow. Nokouyun kid ganna to sagboka ro no malison no salapi ka igbogoy ku kaniu. \v 14 Kuntoon, kua nu ka bayad now woy uli kow on su sikan ian ka goinawa ku no igbogoy ku to mgo namoori no songo unawa to imbogoy kud kaniu. \v 15 Koddi no salapi duon woy ogkaayun man no koddi dod ka ogboot. Og-insa a kaniu ko ogkoima kow buwa su maboot a?’ ” \v 16 Nò, kagi ni Hisus to, “Sikan ian ka ogkamohuri no ogdani koddi, uromo, sikandan on ka ogpokohun-a. Sikan no mgo nokohun-a sikandan on ka ogkamohuri.” \s1 Ka Igkatatolu no Kagi ni Hisus Bahin to Kamatayon din \r (Markos 10:32-34; Lukas 18:31-33) \p \v 17 Nanhipanow si Hisus woy ka mgo hibatoon din no ogtakorog dio to lunsud to Hirusalim. Nigparapig din ka mgo hibatoon din no nignangonan din sikandan to, \v 18 “Pamminog kow. Oghondio kinow to lunsud to Hirusalim. Ko rio kinow, koddi no ian ka Kakoy to Koot-otawan kai to kalibutan, ighatod a rio to mgo igbuyag to mgo talagpanubad woy to mgo talag-anad to Balaod ta. Sikandan og-uyun to ogpohimatayan a. \v 19 Woy igpahatod a ran dio to mgo otow no kono no Hudiu no ogsumpaliton a ran woy oglamposan a ran woy iglansang a ran dio to krus oyow ogkamatoy a. Di, to igkatatolu no allow, ogkootawan a rod.” \s1 Ka Hangyu to Inoy ni Huan woy ni Santiago \r (Markos 10:35-45) \p \v 20 Nò, ka asawa ni Sibidiu nigdani to longod ki Hisus no nigduma rin ka darua no mgo anak din. Nigluhud sikandan dio to tangkaan ni Hisus, su duon ogbuyuon din. \v 21 Nig-insaan ni Hisus sikandin to, “Nokoy ka ogkoiniatan nu?” Woy nigtabak sikandin to, “Uromo ko rio kad to Pandatuan nu, ogkoiniatan ku to soini darua no mgo anak ku, to ogpakapinnuu dio to longod nu, ka sagboka dio to kawanan nu woy ka dangob dio to gibang nu.” \v 22 Di nigtabak si Hisus to sika mgo anak to, “Waro kow makasabut to kalitukan to ogbuyuon now. Og-insa a kaniu ko ogpakaaguanta kow to unawa to igkoirapi ku?” Nigtabak ka darua to, “Hoo, ogpakaaguanta koy.” \v 23 Nigparagas nigkagi si Hisus to, “Malogot ka innangon now no ogkoumaan kow to unawa to igkabaybayari ku. Di kono no sikoddi ka duon katondanan to ogbogoy ko hontow ka ogpinnuu to kawanan ku woy ko gibang ku uromo. Ka Amoy ku no Magboboot ka ogbogoy to kandan no impanagana rin.” \v 24 To nakarinog ka sampulu no hibatoon ni Hisus nabolu sikandan to sikan darua no patalahari. \v 25 Sikan ian no nigparalapak ni Hisus ka tibo no mgo hibatoon din woy nignangon din to, “Natagaan now no ka mgo labow no igbuyag no konon mgo Hudiu ogpandoogon do ka mgo otow ran. Woy ka mgo igbuyag dan ungoron dan ogsugua ka mgo otow no waro katondanan. \v 26 Di sikaniu,” kagi, “kono now oghonduona. Ko duon kaniu no ogkoiniatan to dakoldakol ka katondanan now dio to mgo duma now, awoson no ogbuligan now ka mgo duma now. \v 27 Woy ko duon kaniu no ogkoiniat to sikandin ka datu, awoson no ogkounawa sikandin to uripon to tibo no mgo otow. \v 28 Ian oyow ogkounawa kow koddi no Kakoy to koot-otawan kai to kalibutan to waro a nighondii oyow koddi ka ogpangabangan to mgo otow, di nighondii a oyow ogpakapangabang a kandan woy koddi ka ogpakapangabang to mohon-ing no mgo otow pinabayo to kamatayon ku.” \s1 Nigbawian ni Hisus ka Darua no Nabutud \r (Markos 10:46-52; Lukas 18:35-43) \p \v 29 To nakabayo on si Hisus mgo hibatoon din to lunsud to Hiriku, mohon-ing lagboy ka mgo otow no nigluyud kandan. \v 30 Nò, duon darua no otow no nabutud no nigpinpinnuu dio to ilis to dalan. To nigdinog dan to ogligad si Hisus, nigbabansagon no kagi ran to, “Wow pinanganak ni Dabid, kohoy-ui koy bag.” \v 31 Ka mgo otow no ogligad nigsaparan dan ka mgo nabutud woy nigsugu to, ‘Hagtong kow pa og-umow.’ Di nigpaagbotan dan nasi ka pogbabansagon dan no kagi ran, “Pinanganak ni Dabid, kohoy-ui koy bag.” \v 32 Nò, to nigdinog ni Hisus sikandan nigsagdok sikandin woy nig-inso to, “Nokoy ka ogkoiniatan now no oghimuon ku kaniu?” \v 33 Woy nigtabak sikandan to, “Buyag, ogkoiniatan noy porom no ogpakakita koy.” \v 34 No, nighoy-uan ni Hisus sikandan. Nigsamsam din ka mgo mata ran, woy paragas nakakita sikandan. To nakakita on sikandan, nigduma on sikandan ki Hisus. \c 21 \s1 Ka Nakaroog no Pogsolod ni Hisus dio to Hirusalim \r (Markos 11:1-11; Lukas 19:28-40; Huan 12:12-15) \p \v 1 To konon amana no mariu si Hisus mgo hibatoon din to Hirusalim no marani on sikandan to ugpaan to Bitpahi woy marani to sika malopot no bubungan no oghingaranan to Olibu, nigsugu ni Hisus ka darua no hibatoon din to oghun-a kandan. \v 2 Kagi rin, “Hondio kow to sika no lunsud no kai to tangkaan ta. Ko ogpokouma kow ro, ogkitoon now ka nohikotan no asno\f + \fr 21:2 \ft Ogko-unawa ka asno to kuddo di molmolintok ka lawa rin woy malmalayat so talinga rin.\f* no duon nati rin. Hokara now woy tuyuka now kai to koddi duma to nati rin. \v 3 Ko duon otow no og-inso kaniu, nangoni now ro to, ‘Og-awoson to Igbuyag noy ka soini no ayam di magaan din do ig-uli.’ \v 4 Ogkohimu soini su oyow ogkatuman on ka innangon to dongan no talagnangon to Magboboot. Kagi, \q1 \v 5 ‘Nangoni ka mgo otow dio no matig Hirusalim to ogdatong ka Labow no Igbuyag dan kuntoon. Matuwarong sikandin no og-untud sikandin to nati to asno.’\f + \fr 21:5 \ft Basa ka to Zacarias 9:9.\f* \m \v 6 Nighondio ian ka darua no hibatoon ni Hisus no pigtuman dan to insugu din kandan. \v 7 Nigtuyuk dan ka asno woy ka nati rin. Inhanig dan ka duma no malayat no kinabo dan, woy nig-untud on si Hisus to asno. \v 8 Nò, imbolat to mgo otow ka kandan no malayat no kinabo dio to dalan no ogkabayaan din. Nanabukan to duma no mgo otow to mgo lalasangan no duon dod dohun no pigkatkat dan dio to bayaan din. \v 9 Duon mohon-ing no mgo otow no nighun-a ki Hisus woy duon dod mohuri no ogpakasundul no ogbabansagon to, “Ogsayoon tanow ka pinanganak ni Igbuyag Dabid. Ogkapulusan ta ka soini no lukos no nighondii to ngaran to Magboboot.\f + \fr 21:9 \ft Basa ka to Mga Salmo 118:26\f* Songo ogkasayo ka Magboboot.” \v 10 Nò, to nokouma on woy si Hisus dio to lunsud to Hirusalim, mamatalo ka tibo no mgo otow dio woy nig-inso to, “Hontow naan sikandin?” \v 11 Ka mohon-ing no mgo otow no nigduma ki Hisus ka nigtabak to, “Soini si Hisus no talagnangon to kagi to Magboboot no taga Nasarit no dio to Galilia.” \s1 Nighondio si Hisus to Dakol no Ampuanan \r (Markos 11:15-18; Lukas 19:45-47) \p \v 12 Nò, nigsolod si Hisus dio to Dakol no Ampuanan woy nigdogil din ka tibo no mgo otow no ogpamoligya woy ogpamboli dio to gumawan to Ampuanan. Songo nigbalintuad din ka mgo lamisaan to mgo otow no talagsaliu to salapi, woy songo nigbalintuad din ka mgo pinnuuanan to mgo talagbaligya to salapati. Tibo din on ian pigbalintuad. \v 13 Nò, kagi rin kandan to, “Nigpasulat to Magboboot to Tahan no Kasulatan to, ‘Oghingaranan ka baloy ku ka baloy no ampuanan.’ ”\f + \fr 21:13 \ft Basa ka to Isaias 56:7\f* Di kagi ni Hisus, “Nighimu now soini no baloy no holosanan to mgo takawon.”\f + \fr 21:13 \ft Basa ka to Jeremias 7:11\f* \p \v 14 Di ka mgo nabutud woy ka mgo napulid namanhondio kandin to Dakol no Ampuanan no nigpanbawian din sikandan tibo. \v 15 Nò, nabolu ka mgo igbuyag to mgo talagpanubad woy to mgo talag-anad to Balaod to nigkita ran ka tibo no koin-inuan no nighimu ni Hisus woy to nigdinog dan ka mgo bato no ogpaagbotan dan ka pogsayo dan dio to Dakol no Ampuanan no kagi ran to, ‘Ogsayoon tanow ka pinanganak ni Dabid.’ \v 16 Nò, nig-inso sikandan ki Hisus to, “Umba man, ogdinogon nu ko nokoy ka ignangon to mgo bato?” Nigtabak si Hisus kandan kagi to, “Hoo, nakabasa kow man to kinagian to Magboboot no ingkasulat to songo talagnangon to kagi to Magboboot dongan no kagi rin, ‘Sikoykow, Magboboot, nig-anad nud ka mgo bato oyow litos ka pogsayo dan koykow.’ ”\f + \fr 21:16 \ft Basa ka to Mga Salmo 8:2\f* \p \v 17 Pogkaponga rin to nigkagi, nig-ongkoran on ni Hisus sikandan. Niglibuwas on no nigparagas sikandin dio to lunsud to Bitania su dio ian oghibat sikandin. \s1 Pigtunlun ni Hisus ka Kayu no Igira \r (Markos 11:12-14,20-24) \p \v 18 Nò, pogkapawo niglibong woy si Hisus dio to lunsud to Hirusalim. Poghipanow ran niggutasan si Hisus. \v 19 Nò, dio to marani to dalan duon nigkita rin no kayu no oghingaranan to igira. Nigdanian din soini, di atag ka nigkita din, tibo do mgo dohun. Sikan ian no pigkagian din ka kayu no nigkagi to, “Kono kad on ian oghutuk ogbogas taman to taman.” Nò, sikan do ian ka inkagi rin dut kayu no naparagas soini no nagangu. \v 20 Nabolongbolong ka mgo hibatoon ni Hisus to nigkita ran woy nig-inso sikandan to, “Noomonu ka kayu? Manio naan to naparagas nagangu?” \v 21 Woy nigtabak si Hisus kandan to, “Malogot ka soini no ogkagion ku kaniu. Ko ogtuu kow to Magboboot no kono kow ogtambabo, songo ogpokohimu now ka nighimu ku to soin no kayu no igira. Woy kono no soini do. Ko ogsuguon now ka soin no bubungan to oyow oghalin dio to dagat, ogkatuman ian. \v 22 Woy ko ogtuu now to Magboboot, ogbogayan kow to agad nokoy no ogbuyuon now to sikan no pog-ampu now.” \s1 Ka mgo Inso Bahin to Katondanan ni Hisus \r (Markos 11:27-33; Lukas 20:1-8) \p \v 23 Niglibong man do si Hisus dio to Dakol no Ampuanan. Tagood to nig-anad sikandin, nigdanian sikandin to mgo igbuyag to talagpanubad woy to mgo tahuronon to mgo Hudiu. Nig-inso sikandan to, “Nokoy ka katondanan nu? Woy hontow ka nigbogoy koykow to soini no katondanan?” \v 24 Nigtabak si Hisus kandan no kagi rin, “Songo duon sagboka no inso ku kaniu. Ko ogtabakon a now ognangonan kow to puunan to katondanan ku. \v 25 Nò, soini ka inso ku kaniu. Hontow ka nigbogoy to katondanan ni Huan to ogbautismuan din ka mgo otow dio to woig? Og-insa a ko rio to Magboboot woy ko dini to mgo otow?” Tabaka now. Nigpanaasnaasoy no nigmoin-insooy sikandan to, “Nokoy ka igtabak tanow? Ko ognangon kinow pa to, ‘Nigpuun to Magboboot,’ og-insaan kinow man do buwa nikandin to, ‘Manio naan no waro now tuui si Huan?’ \v 26 Di ko ogtabak kinow to, ‘Nigpuun to mgo otow,’ ogkahallok kinow ko nokoy ka oghimuon to mgo otow kanta, su nasagboka on ian ka pogtuu ran to malogot ian no talagnangon si Huan to kagi to Magboboot.” \v 27 Nò, soini ka igtabak dan ki Hisus to, “Waro koy mataga.” Songo nigtabak si Hisus kandan to, “Songo kona a ognangon kaniu ko hondoi ogpuun ka katondanan ku to soin no oghimuon ku.” \s1 Ka Pananglitan ni Hisus Bahin to Darua no mgo Anak \p \v 28 Nò, nighutuk nigkagi si Hisus kandan to, “Nokoy ka pogdoromdom now to soini? Duon otow no darua ka anak din no lukos. Nò, nignangonan din ka kakoy to, ‘Asat, hondio ka pa to pinamulaan tanow to ubas woy talabau ka pa dio to soini no allow.’ \v 29 Nigtabak ka anak din, kagi, ‘A, kona a.’ Di nahalin din ka goinawa rin no nighondio sikandin. \v 30 Nò, songo nignangonan to sikan no amoy ka hari to unawa ian ka innangon din dut kakoy no anak. Nigtabak ka hari to, ‘Hoo, Amo. Oghondio a.’ Di atag waro sikandin nigtuman.” \p \v 31 “Nò man,” kagi ni Hisus, “hontow to soin patalahari ka nigtuman to insugu to amoy ran?” \p Nigtabak sikandan to, ‘Ka kakoy ian’. \p “Malogot ka ignangon ku kaniu,” kagi ni Hisus kandan, “Ogpokohun-a pad kaniu no ogpasakup to Pogsugu to Magboboot ka mgo talagkubla to bayad to buhis woy ka mgo boi no ogpanlibug. \v 32 Sikan ian to nighondian kow ni Huan no Talagbautismu oyow ogkatagaan now ka mgo batasan no matuwarong dio to tangkaan to Magboboot, di waro now tuui sikandin. Di atag, ka mgo otow no talagkubla to buhis woy ka mgo boi no ogpanlibug, nigtuu sikandan. Woy agad nigkita now soini, waro now ongkori ka maroot no mgo hinimuan now woy wa now ian tuui si Huan.” \s1 Ka Pananglitan Bahin to mgo Talagbantoy to pinamula to Ubas \r (Markos 12:1-12; Lukas 20:9-19) \p \v 33 “Pamminogi now man do ka dangob no pananglitan,” kagi ni Hisus. “Duon otow no nigpamulaan din ka tano din to songo lunsud no bunal no ogbogas no oghingaranan to ubas. Songo niglingutan din to alad ka tibo no pinamula rin woy nigtoungan din ka dakol no batu no litos no taguanan to ubas ko ogdiokan dan ka sikan no bogas to ubas.\f + \fr 21:33 \ft Ogdiokan dan oyow ogkaawo ka woig to sikan no bogas no ian ka litos no oghimuon to bino.\f* Pogkaponga, nigpohimu rin ka matikang no pinayag no nohimu to batu no unturanan to ogbantoy to sika pinamula rin. Nò, nigpasambayan din on to mgo otow ka pinamula rin woy nighipanow sikandin dio to mariu no ugpaan. \v 34 Nò, to tigbogas on to ubas, nigsugu ka tagtuun to duma no mgo suguonon din dio to pinamula din oyow og-angayon dan ka kandin no igtalad. \v 35 Di pogdatong to mgo suguonon din dio to pinamula, niglamposan to mgo talagbantoy ka sagboka, nighimatayan dan ka dangob, woy nigdogpak dan to batu ka dangob no suguonon. \v 36 Nigsugu man do to tagtuun to pinamula no ubas ka duma no mgo suguonon din. Molmohon-ing pad ka nigsugu din to sikan no mgo nokohun-a. Di unawa ka nighimu ka mgo talagbantoy to pinamula to nighimu ran to mgo suguonon din no nokohun-a dio to kandan. \v 37 Bali naan impohondio din ka anak din no lukos no kagi rin, ‘Ogtahuron buwa sikandin to mgo talagbantoy to ubas.’ \v 38 Di pogkita to mgo talagbantoy to anak dut tagtuun, nigmal-alukuyoy sikandan no kagi ran, ‘Soini ka anak to tagtuun to pinamula no sikandin ian ka ogpakasoip to amoy rin. Oghimatayan tanow sikandin oyow kanta ka soini no pinamula rin.’ \v 39 Sikan ian no nigdakop dan ka anak dut tagtuun woy indogpak dan sikandin dio to libuwasan to pinamula to ubas woy nighimatayan dan sikandin.” \v 40 “Nò,” kagi ni Hisus, “Og-insa a kaniu, ko ogpokouma uromo dio to sikan no pinamula ka tagtuun, nokoy ka oghimuon din to sika mgo talagbantoy to pinamula rin?” \v 41 Nigtabak sikandan, “Oghimatayan din sikandan no mgo maroot no mgo talagbantoy woy ogpasoipan din to dangob no mgo otow no ogbogoy kandin to igtalad din ko tigbogas on to ubas.” \v 42 Nigkagian ni Hisus ka mgo otow to, “Og-insa a ko waro kow makabasa to impasulat to Magboboot? Soini ka kagi to impasulat din: \q1 ‘Ka batu no nig-ongkoran to mgo talaghimu to baloy su nahan dan no waro pulus to sikan no batu, sikan ka nohimu nasi no marigon lagboy no batu no igpounturan to baloy. Ka Magboboot ka nigboot to sikan no batu no nahan dan no waro pulus. Nabolongbolong ki to soini.’\f + \fr 21:42 \ft Basa ka to Mga Salmo 118:22,23.\f* \m \v 43 Sikan ian no malogot ka innangon ku kaniu no mgo Hudiu,” kagi ni Hisus, “Kono kow on ogsakupon to Magboboot duon to Pogsugu din. Ka mgo kootawan no oghimu to ogkoiniatan din no sikandan ka ogsakupon din to Pogsugu din. \v 44 Nò, ko ogpakarogpak ka otow to sikan no batu, ogkalopot ka lawa rin. Di atag ko ka soin no batu, ogkoulug to agad hondoi no otow, ogkaapug on ka lawa rin.” \v 45 To nigdinog to mgo igbuyag to talagpanubad woy to mgo Parisiu ka soini no mgo pananglitan, nakasabut to sikandan ka pighisugat to impananglitan ni Hisus. \v 46 Sikan ian no ogdakopon dan porom si Hisus di nahallok sikandan to nalibulung no mgo otow su dio to goinawa to mgo otow, songo talagnangon to kagi to Magboboot si Hisus. \c 22 \s1 Ka Pananglitan Bahin to Pagkoonan to Kasal \r (Lukas 14:16-24) \p \v 1 Nighutuk man do nig-anad si Hisus to mgo otow pinabayo to mgo pananglitan. Kagi, \v 2 “Ka Pandatuan to Magboboot dio to langit ogkounawa to katondanan to songo labow no igbuyag no nigpanagana to pagkoonan su og-asawa ka anak din. \v 3 Pigsugu to Igbuyag ka mgo suguanon din oyow ognangonan dan ka mgo otow no nigtugunan din. Di to nignangonan on sikandan to mgo suguanon, kono no goinawa ran to oghondio. \v 4 Soini no igbuyag, nighutuk nigsugu to duma no mgo suguanon din. Kagi, ‘Nangoni now ka tibo no nigtugunan ku to magaan kow ro su nighimatayan kud ka mgo baka woy ka mgo inpalambog ku no mgo nati to baka. Nalutu ka tibo. Hondini kow on to pagkoonan to kasal’. \v 5 Di soini atag no mgo otow no nigtugunan to igbuyag, waro dan sagmana ka innangon kandan to mgo suguanon. Nigmanhipanow nasi sikandan, ka sagboka nighondio to kamot din, ka dangob nighondio to tindaan din. \v 6 Duon dod duma no otow no nigtugunan to Igbuyag no nigbakus dan ka mgo suguanon woy niglamposan dan sikandan, woy nighimatayan dan sikandan. \v 7 Nò, nabolu lagboy soini no labow no igbuyag. Nigsugu din ka mgo sundalu rin dio to mgo otow no nighimatoy to mgo suguanon din woy songo pigpohimatayan sikandan woy nigpasilaban din ka lunsud dan. \v 8 Woy nignangonan to Igbuyag ka dangob no mgo suguanon din to, ‘Nakapanagana on ka tibo no pogkoon to kasal to anak ku, di kono no litos no ogpokohondii ka mgo nigtugunan ku. \v 9 Nò, hondio kow nasi to mgo dalan woy pohindini now to soin no pogkoon to kasal ka tibo no ogkitoon now no mgo otow.’ \v 10 Nokoy pad no nighondio ka mgo suguanon din to mgo dalan woy no niglimudlimud ka mgo otow no mohon-ing no nigkita ran no duon ka maroyow tagkos to maroot. Omunaan no napunu ka baloy to igbuyag to mgo nig-amut to kasal.” \p \v 11 “Nò, to niglopow ka labow no igbuyag oyow ogsagman to tibo no mgo magaliug din, duon nigkita rin ka sagboka no waro nig-ilis to kinabo no litos to og-amut to kasal.\f + \fr 22:11 \ft Ian su kono ogkaayun kandan to og-ilis to tahan no ilis dan ko og-amut to kasal.\f* \v 12 Nig-inso ka labow no igbuyag kandin to, ‘Usi, nigmonu nu to pogsolod nu to waro litos no kinabo nu to kasal?’ Waro ian nakatabak ka otow. \v 13 Nò, sikan do ian, no nigsugu on to labow no igbuyag ka mgo suguonon din no kagi rin to, ‘Bangguti ka mgo bolad din mgo paa rin. Idogpak now sikandin dio to libuwasan dio to marusilom dio to logparanan. Dio ogmansinogow woy ogkakagot sikandan to ngipon dan, su ogkabaybayaran lagboy ian sikandan dio.’ ” \v 14 Woy nignangon man do si Hisus to, “Malogot ian no mohon-ing ka nigtugun di manalingboka ro ka ogkaalam.” \s1 Ka Inso Bahin to Pogbayad to Buhis \r (Markos 12:13-17; Lukas 20:20-26) \p \v 15 Nò, nigdapig ka duma no mgo Parisiu su nigmaal-alukuyoy sikandan ko ogmonuon dan to oggawoy ki Hisus to ignangon din oyow duon igbayung dan. \v 16 Nò, impohondio dan ki Hisus ka mgo hibatoon dan, duma to mgo sakup ni Hirodis. To nokouma on nigkagi ran to, “Maistru, nataga koy to ognangon ka to kamalogotan do woy songo malogot ka pog-anad nu to mgo otow bahin to pogtuman to Magboboot to mgo otow no kono ka ogkasasow ko loin ka goinawa to mgo otow. Ogbalagaron nu ro duon ka mgo otow agad ko dakol ka katondanan dan. \v 17 Nangoni koy kuntoon ko nokoy ka pogdoromdom nu to soini. Og-inso koy tongod to Balaod ta ko ogkaayun ko ogbayaran ta rio ki Sisar ka igbuyag dio to Ruma ka buhis tanow woy ko kono?” \v 18 Di si Hisus atag nakasabut to maroot ka tuud dan woy nigtabak sikandin to, “Manio to oggawayan a now porom, mgo patuutuu ro so pogtuu now to Magboboot? \v 19 Ipapitow now ka salapi no igbayad now to buhis.” Nò nig-alapan dan si Hisus to songo putow no salapi. \v 20 Nig-inso si Hisus kandan to, “Hontow no langlanguwan ka pig-ilingan to soini woy hontow no ngaran ka inkasulat to soin no salapi?” \v 21 Nigtabak sikandan to, “Si Sisar no Igbuyag dio to Ruma.” Sikan ian no nignangon si Hisus to “Ko si Sisar ka tagtuun, bogayi nu sikandin. Songo bogayi now ka Magboboot to kandin, agad nokoy, ko kandin ka tagtuun.” \v 22 Pogdinog dan to soini, nabolongbolong sikandan no nighipanow on sikandan. \s1 Ka Inso Bahin to Ogkouyag ka Namatoy \r (Markos 12:18-27; Lukas 20:27-40) \p \v 23 Sikan dod no allow, nigdalapak ka mgo Sadusiu ki Hisus. Kono ogtuu sikandan to ogkabuhi uromo ka mgo otow no namatoy. Nò, nig-insaan dan si Hisus to, \v 24 “Maistru, nignangon si Moisis dongan no ko ogkamatoy ka songo lukos no waro anak dan, ka hari rin ka og-asawa dut sikan no boi oyow duon porom anak to kakoy rin. \v 25 Nò, nokani duon papitu no patalahari kai to kanami. Mgo lukos tibo sikandan. Nig-asawa ka panganoy no namatoy on no waro anak dan. \v 26-27 Omunaan no ka giboon to namatoy, nig-asawa rin ka boi no nabalu. Songo namatoy sikandin no wa pad nig-anak. Unawa rod ka nohimuan to sika igkararua woy ka igkatatolu no hari taman no noubus on no nig-asawa ka papitu no patalahari to sikan no boi. Tibo sikandan namatoy no waro pad ian anak dan. Bali naan, songo namatoy ka boi no nabalu. \v 28 Nò, ko ogkabuhi on ka mgo nammatoy, hontow ka asawa to soini no nabalu no boi su tibo sikandan nig-asawa kandin?” \p \v 29 Nigtabak si Hisus kandan to, “Natalap kow to kono ogkouyag ka namatoy uromo su wa kow pad makasabut to impasulat to Magboboot ki Moisis woy waro kow makasabut to kabogbogan to Magboboot. \v 30 To uromo no ogkootawan on to Magboboot ka mgo otow no nammatoy, ogkounawa on sikandan to mgo diwata no suguanon to Magboboot no dio to langit no kono ogpangasawa ka boi woy ka lukos. \v 31 Bahin to ogkootawan do ka mgo nammatoy on duon inso ku kaniu. Waro kow makabasa ka kinagian to Magboboot bahin to soin? \v 32 Nalugoy on namatoy si Abraham woy si Isaak woy si Hakub to nignangon ka Magboboot ki Moisis to ‘Sikoddi ka Magboboot ni Abraham woy ni Isaak woy ni Hakub.’\f + \fr 22:32 \ft Basa ka to Exodo 3:6.\f* Sikandin ka Magboboot to mgo nouyag no mgo otow; kono no Magboboot to mgo nammatoy.” \v 33 To nigdinog to nalibulung no mgo otow to soini, nabolongbolong lagboy sikandan to in-anad din. \s1 Nokoy ka Lagboy no Labow no Sugu? \r (Markos 12:28-31) \p \v 34 No, to nigdinog to mgo Parisiu to pinahagtong ni Hisus ka mgo Sadusiu to mgo inso dan, niglimudlimud sikandan no nigdani ki Hisus. \v 35 Talag-anad to Balaod ka sagboka kandan. Niggawayan din porom si Hisus to mgo igtabak din to inso din kandin. \v 36 “Maistru,” kagi rin, “Nokoy ka dakoldakol no sugu to tibo no insugu to Magboboot ki Moisis?” \v 37 Nigtabak si Hisus kandin, kagi, “Awoson no ogtiboon ta ka goinawa ta dio to Magboboot. Woy songo lagkos no ogtiboon ta ka dayagang ta to ogtuman to igsugu din kanta puun to dakol so goinawa now kandin.\f + \fr 22:37 \ft Basa ka to Deuteronomio 6:5.\f* \v 38 Soini ka an-anayan no sugu no waro labow to soini. \v 39 Soini igkararua no songo ogkounawa rod to nokohun-a. Pounawaa now ka goinawa now to mgo duma now to goinawa now to kaniu no lawa.” \f + \fr 22:39 \ft Basa ka to Levitico 19:18.\f* \v 40 Tibo ka mgo sugu to mgo Balaod woy ka mgo in-anad to mgo talagnangon to kagi to Magboboot dongan, ogligkat do to soini no darua no mgo sugu. \s1 Ka Inso Bahin to Im-imanan to mgo Koot-otawan \r (Markos 12:35-37; Lukas 20:41-44; Hinimuan 2:34,35; Hibriu 1:13) \p \v 41 Nò, to nalibulung on ka mgo Parisiu, nig-inso si Hisus kandan, kagi, \v 42 “Nokoy ka pogdoromdom now? Hontow no pinanganak ka Im-imanan to mgo otow?” Woy nigtabak sikandan to, “Pinanganak ni Igbuyag Dabid dongan sikandin.” \v 43 “Ko malogot sikan,” kagi ni Hisus, “manio naan no pinabayo to Gimukud to Magboboot, nighingaranan ni Dabid ka Im-imanan to mgo Koot-otawan to Lagboy no Igbuyag din?” \v 44 Kagi ni Dabid, “Ka Magboboot nigkagi rio to Lagboy no Igbuyag ku to, ‘Dini ka to kawanan\f + \fr 22:44 \ft Dio to kawanan to Magboboot ka tahuronon no pinnuuanan.\f* ku ogpinnuu taman to ogdoogon ku ka tibo no mgo usig nu oyow ogpakaluhud on dini to tangkaan nu!’ ”\f + \fr 22:44 \ft Basa ka to Mga Salmo 110:1.\f* \v 45 Woy nig-inso si Hisus kandan to, “Ko nighingaranan ni Dabid ka Im-imanan to mgo Koot-otawan no Lagboy no Igbuyag din, manio to ignangon dan to pinanganak ni Dabid sikandin?” \v 46 Sikan ian, no waro agad sagboka kandan no nakatabak ki Hisus no ligkat to sikan no allow, nahallok ka tibo to og-inso kandin. \c 23 \s1 Pigbohog ni Hisus ka mgo Talag-anad to Balaod to mgo Parisiu \r (Markos 12:38,39; Lukas 11:39-52; 13:34,35; 20:45,46) \p \v 1 Nò, nigkagian ni Hisus ka nalibulung no mgo otow woy ka mgo hibatoon din. Kagi rin to, \v 2 “Ka mgo talag-anad to Balaod woy ka mgo Parisiu, sikandan do ka talaglituk to Balaod no ingalat ni Moisis. \v 3 Omunaan no awoson no ogpaagad-agad kow to agad nokoy no ig-anad dan. Di kono kow og-unug to oghimuon dan, su kono dan ian oghimuon ka kandan no ig-anad. \v 4 Ogpohirapan dan ka mgo otow to ogtuman to subla no mgo sugu no ian ogkounawaan ka mabogat no kalaglagan no kono dan ogpakaaguanta to ogtiang. Di kono sikandan ogbulig to agad hontow oyow ogtuman to sugu dan. \v 5 Mohon-ing ka oghimuon dan oyow ogtahuron sikandan to mgo otow. Sikan ian to nigdakol dan ka kandan no igbanggut dio to bolad dan mgo bukod dan\f + \fr 23:5 \ft Duon ka nasulatan to kagi to Magboboot dio to solod to sika mgo imbanggut no taguanaan dan.\f* woy to nigmalayat dan ka mgo pamungpung to sikaran to mgo kinabo dan.\f + \fr 23:5 \ft Basa ka to Numeros 15:38; Deuteronomio 6:8.\f* \v 6 Ko duon mgo pagkoonan, ian maroyow ran to ogpinnuu to longod to igbuyag to pagkoonan. Woy ko dio to Dakol no Ampuanan, ogkoiniatan dan ka mgo pinnuuanan no ogkoindanan to mgo mabantug no mgo otow.\f + \fr 23:6 \ft Dio to kandan soini ka tahuranan no mgo pinnuuan.\f* \v 7 Maroyow ran ian ka igtahud to mgo otow dio to palingki woy ogkarago lagboy sikandan ko og-umawon sikandan to ‘Maistru.’ \v 8 Kono kow ogpohingaran to Maistru su patalasulod kow tibo no, sagboka ro ian ka Maistru now. \v 9 Songo awoson now no kono kow ogpakiamoy to agad hontow kai to tano su sagboka ro ian ka Amoy now no sikan ka Magboboot no dio og-ugpo to langit. \v 10 Songo kono kow ogpoumow to agad hontow to ‘Igbuyag’, su ka Igbuyag now ian sikoddi no Im-imanan to mgo Koot-otawan. Sikoddi do ian ka Igbuyag now. \v 11 Sikan no dakoldakol no otow dio to kaniu, ogkohimu naan do no suguanon now sikandin. \v 12 Ka otow no ogparakoldakol to ngaran din ogdoisokon naan do ka ngaran din to Magboboot. Di ka otow no nigdoisok din ka ngaran din, ogdakolon to Magboboot ka kandin no ngaran.” \s1 Pigsawoy ni Hisus ka Pogparakoldakol to mgo Talag-anad to Balaod, mgo Parisiu \p \v 13 Ogkohoy-u kaniu no mgo talag-anad to Balaod woy ka mgo Parisiu. Ogpatuutuu ro ka pogtuu now to Magboboot. Ko duon otow no ogsolod porom to Pogsugu to Magboboot ogbalabagan now ka dalan dan. Sikaniu, kono kow atag ogpakasolod to Pogsugu to Magboboot woy kono now ogpasoloron ka duma no ogsolod porom. \v 14 Ogkohoy-u kaniu no mgo talag-anad to Balaod woy mgo Parisiu. Patuutuu ro ka pogtuu now to Magboboot. Oggawayan now ro ka mgo nabalu no mgo boi oyow ogkuon now ka igkouyagi ran mgo baloy ran. Songo ogmalayaton now ka pog-ampu now oyow ogkoholos ka hinimuan now no mgo maroot. Ligkat to soin, dakol lagboy ka iglogpad kaniu to Magboboot. \v 15 Kohoy-u kaniu no mgo talag-anad to Balaod woy mgo Parisiu. Patuutuu ro ka pogtuu now. Oghondio kow to doipag to mgo dagat woy oghipanow kow dio to ilis to soin no kalibutan, oyow oghinggaton now ka agad sagboka no otow dio to og-ongkod to kandin no tinuuan oyow og-unug to kaniu no tinuuan. Di ko natuman on, lagboy no sakup sikandin ni Satanas no litos to igdogpak sikandin dio to imperno, tagkos to kaniu. \p \v 16 Kohoy-u kaniu, su ogkounawa kow to nabutud no otow no oghipanow no ogkitkiton now ka dangob no nabutud. Ig-anad now ko duon otow no ognangon to hogot no igpangulibot din ka Dakol no Ampuanan oyow ogtuuan ka kagi rin, waro salo ko kono din ogtumanon ka hogot no innangon din. Songo ognangon kow no ko ogpangulibot to oghingaranan din ka mgo bulawan no dio to Dakol no Ampuanan, duon salo din ko kono din ogtumanon ka hogot no innangon din. \v 17 Sikaniu, no mgo otow no malopot ka pogdoromdom now, nabbutud kow. Hondoi naan ka og-umalagon ta, ka bulawan buwa woy ko ka Ampuanan buwa no ian malogot no ogpakabogoy to pogkamatuwarong to bulawan? \v 18 Woy songo nignangon kow no ko duon otow no ognangon to hogot no igpangulibot din ka tubaranan to Dakol no Ampuanan oyow ogtuuan ka kagi din, waro salo din ko kono din ogkatuman ka sika hogot no innangon din. Di ko duon otow kun no igpangulibot din no oghingaranan din ka sikan no igtubad dio to tubaranan, duon salo din ko kono din ogtumanon ka innangon din. \v 19 Nabbutud kow on ian. Hondoi naan ka labow no pulus dio to tangkaan to Magboboot, ka igtubad woy ko ka tubaranan su ligkat to tubaranan to Dakol no Ampuanan to Magboboot ka pulus to igtubad now. \v 20 Omunaan ko igpangulibot to otow ka tubaranan to Dakol no Ampuanan to Magboboot, ka tubaranan woy ka igtubad, tibo ka inpangulibot din \v 21 Nò, unawa rod ko igpangulibot to otow ka Dakol no Ampuanan to Magboboot, ka Dakol no ampuanan woy ka Magboboot no dio og-ugpo to Langit ka igpangulibot din. \v 22 Woy ka otow no duon hogot no ignangon din, no igpangulibot din ka langit songo inpangulibot din ka ngaran to Magboboot no og-ugpo dio to Langit.\f + \fr 23:22 \ft Basa ka to Isaias 66:1.\f* \p \v 23 Kohoy-u kaniu no mgo talag-anad to Balaod woy mgo Parisiu. Patuutuu ro ka pogtuu now to Magboboot. Imbogoy now to Magboboot ka igkasampulu no talad kandin, agad ka mgo aanag to mgo ogkakoon. Nigtuman now soini di waro now tumana ka dakoldakol pad no mgo ig-anad to Balaod no ogkounawa to: malogot no poghusoy now, woy pogkohoy-u now to mgo duma now, woy to maboot kow to duma now. Awoson no igbogoy now to Magboboot ka igkasampulu no talad, di songo awoson no kono now ogbalagaron ka mgo dakoldakol pad no mgo ig-anad to Balaod. \v 24 Ogkounawa kow ro to nabbutud no mgo otow no nigkitkit to songo nabutud. Ogtumanon now ka mgo mallintok no mgo sugu no ogkounawa to og-awoon now ka songo higtok no duon to inumon now, di kono now ogtumanon ka dakol lagboy no mgo sugu. \p \v 25 Kohoy-u kaniu no mgo talag-anad to Balaod woy mgo Parisiu no ogpatuutuu ro ka pogtuu now dio to Magboboot. Og-ayad-ayad kow on ian no ogtuman to kaniu no mgo hinimuan, di dio to goinawa now duon logod now woy maroot no mgo doromdom now. Ogkounawa kow ro to palatu no malinis ka ampow woy ko libuwasan to basu no malinis di maligsom dio to solod dan ligkat to magolgol kow woy mabulut kow no ogpurut to kalaglagan. \v 26 Kaniu no mgo Parisiu ogkounawa kow to mgo nabbutud. Hun-aa now pad linisi ka dio to solod ligkat to maligsom so goinawa su oyow malinis ka basu woy ko ka mgo palatu now. \p \v 27 Kohoy-u kaniu no mgo talag-anad to Balaod woy mgo Parisiu. Patuutuu ro ka pogtuu now to Magboboot. Ogkounawa kow ro to siminto dio to mgo lobonganan no napinturaan to maputi. Maroyow ko ogpitawon ta dio to libuwasan dan, di dio to solod dan noolin do no mgo bokog to mgo mammatoy ka nakasabuk woy mgo lawa no namolu. \v 28 Ogkounawa kow ro to sika mgo lobonganan su ko ogpitow ka mgo otow kaniu, inat to maroyow ka mgo oghimuon now di atag makasasalo kow naan no ogpatuutuu ka pogtuu now to Magboboot. \p \v 29 Kohoy-u kaniu no mgo talag-anad to Balaod woy mgo Parisiu. Patuutuu ro ka pogtuu to Magboboot. Nigdoroyow now ka mgo lobong to mgo talagnangon to kagi to Magboboot no nammatoy sikandan dongan woy mgo lobong to mgo otow dongan no maroyow ka hinimuan dan. \v 30 Ognangon kow to, “Ko nootow koy poron to allow to mgo kaap-apuan noy, kono noy man poron og-uyunan to pogpanghimatoy ran to mgo talagnangon to kagi to Magboboot.” \v 31 Nò, ligkat to kagi now, malogot on ian no pinanganak kow to mgo otow dongan no nighimatoy to mgo talagnangon to kagi to Magboboot su ka hinimuan now kuntoon songo sikan dod ka hinimuan dan to mgo otow dongan. \v 32 Amana sikaniu no pinanganak to mgo nighimatoy to mgo talagnangon to kagi to Magboboot, iparagas now pa nasi to nabunsuran now on to poghimu to mgo kaap-apuan now. \v 33 Ogkounawa kow ian to mgo ulod, woy pinanganak kow to ulod. Ogmonuon now naan to ogligal oyow kono kow ogkalogparan dio to hapuy no wa katamanan? \v 34 Ognangonan ku sikaniu no igpaalap ku pad ka mgo talagnangon to kagi to Magboboot woy mgo otow no malayat so pogdoromdom dan woy ka mgo talag-anad. Oghimatayan now ka mgo duma, woy oglamposan now dio to Dakol no Ampuanan ka mgo duma, woy ogbaybayaran now sikandan to agad hondoi no ugpaan no ogpallaguyan dan. \v 35 Tongod to soin, sikaniu ka ogkalogparan to kamatayon to tibo no nohimatayan ligkat to poghimatoy ki Abil no wa salo din taman to poghimatoy ki Sakarias no anak ni Barakia, no nighimatayan now dio to olatan to baloy to Magboboot woy to tubaranan to mgo igtubad. \v 36 Malogot ka ignangon ku kaniu, to sikaniu no mgo otow kuntoon ka oglogparan to soin tibo no mgo pogpanghimatoy. \s1 Ka Goinawa ni Hisus to mgo Taga Hirusalim \p \v 37 Nadoromdom ni Hisus ka lunsud to Hirusalim no nig-uang din to, “A, mgo taga Hirusalim, kaniu ka oghimatoy to mgo talagnangon to kagi to Magboboot, woy nigdogpak now to batu ka mgo otow no nigsugu to Magboboot dio to kaniu. Malasi ku porom ogkopkopi kaniu no ogkounawa porom to upa ko oglangkoban din ka mgo piak din, di waro kow nigbogoy. \v 38 Nò, kuntoon, hogot ian to ogkoongkoran ka Dakol no Ampuanan now. \v 39 Ognangonan ku sikaniu no mgo otow dini to kona a now on ogkitoon taman to uromo no ogpakanangon kow on to, ‘Ogkapulusan sikandin no impohondini to ngaran to Magboboot.’ ”\f + \fr 23:39 \ft Basa ka to Mga Salmo 118:26.\f* \c 24 \s1 Ka Poggulak to Dakol no Ampuanan \r (Markos 13:1-23; Lukas 21:5-24) \p \v 1 Poglibuwas ni Hisus dio to Dakol no Ampuanan oghihipanow on sikandin, nigdalapak kandin ka mgo hibatoon din su igpapitow ran ka mgo batu no inhimu to Dakol no Ampuanan. \v 2 Di nigtabak si Hisus kandan to, “Hoo, pitow kow to tibo soini no mgo baloy. Malogot ka ignangon ku kaniu no uromo, waro agad sagboka no batu no ogkagalat kai to nasabukan din. Ogkatobal ka tibo. \s1 Mgo Samuk, mgo Igkabaybayari \r (Markos 13:3-13; Lukas 21:7-19) \p \v 3 Nò, to nigpinpinnuu si Hisus dio to bubungan to Olibu, ka mgo hibatoon din no warad loin duma ran, nigdalapak ki Hisus no kagi ran to, “Nangoni koy bag ko kon-u ogkohimu soini? Woy songo nangoni koy ko nokoy ka mgo indanan oyow ogkatagaan noy no oglibong kad on woy to soini on ka mohuri no allow?” \v 4 Nigtabak si Hisus to, “Ayad-ayad kow no waro agad sagboka no otow no oggawayan kaniu, \v 5 su mohon-ing ka mgo otow no ognangon to, ‘Koddi ian ka Im-imanan to mgo Koot-otawan.’ Sikan ian no mohon-ing ka oggawayan. \v 6 Woy mohon-ing ka ogdinogon now no marani kaniu no mgo samuk su duon gira. Woy ogdinogon now ka mgo nangnangonon bahin to gira dio to mariu no ugpaan. Di kono kow ogkahallok su tibo soini ogkatuman to kono pad ka katamanan to kalibutan. \v 7 Ian su ogmog-ogotoy ka matag sagboka no ugpaan woy ka mgo otow to dangob no ugpaan. Ka mgo sundalu to songo igbuyag woy ka sundalu to dangob, magidgirooy. Woy duon bitil mgo dinug dio to nigkoloin-loin no mgo ugpaan. \v 8 Tibo soini, binunsuran pad to mgo igkoirapi to mgo otow no ogkounawa to sagboka no boi no tigbal pad no oghayoran.” \p \v 9 “Tibo no mgo koot-otawan, og-usig kaniu su ogtuu kow koddi. Ogdakopon kow to mgo otow woy ighatod kow dio to tangkaan to mgo talagboot oyow oglogparan kow woy oghimatayan pad ka duma su nigtuu kow koddi. \v 10 Nò, ligkat to sikan no igkabaybayari now, mohon-ing no mgo otow no og-ongkod to pogtuu ran to Magboboot woy ogtabod woy og-usigon dan ka duma ran. \v 11 Songo mohon-ing ka mgo otow no og-abin no talagnangon sikandan to Magboboot no ognangonnangon to kagi to Magboboot, di ubat do duon. Ogpakasuwoy ka mohon-ing no mgo otow pinabayo kandan. \v 12 Ogpakalogob on ka mgo maroot no hinimuan to sikan no mgo otow woy mohon-ing ka mgo otow no ogmalintok naan do ka mgo goinawa ran dio to Magboboot. \v 13 Di atag, ka otow no ogparagas no ogsalig koddi woy ogpakaaguanta to igkoirapi rin taman to mohuri no allow sikandin ka ogkabogayan to kouyagan no waro katamanan. \v 14 Woy ka Maroyow no Nangnangonon bahin to Pogsugu to Magboboot, ogpakalogob to kalibutan. Ko ogkatuman on soini, sikan ian ka katamanan to soin no kalibutan.” \s1 Ka Makahallokhallok \r (Markos 13:14-23; Lukas 21:20-24) \p \v 15 Uromo ogkitoon now ka Makahallokhallok no Dorooti no ian ka innangon ni Daniel no talagnangon to kagi to Magboboot dongan. Ogsasindog dio to Dakol no Ampuanan to Magboboot.\f + \fr 24:15 \ft Basa ka to Daniel 9:27; 11:31; 12:11.\f* Nò, agad hontow, ko ogbasa ka to soini, ay-ayari nu to ogbasa oyow ogpakasabut ka. \v 16 Nò, sikan no mgo otow dio to probinsia to Hudia awoson no ogsalsalia dio to mgo kabubunganan. \v 17 Sikan no otow no nasalanganan dio to libuwasan to baloy rin, awoson no konad ogsolod dio to baloy rin no og-angoy to agad nokoy. \v 18 Sikan no otow no nasalanganan dio to kamot din, awoson no konad og-uli no og-angoy to kinabo din. \v 19 Ko sikan dod no allow, kohoy-u lagboy ka mgo ogkaboros no mgo boi woy ka duon pad ogsusu no mgo bato su ogkoirapan lagboy sikandan to ogsalsalia dio to kabubunganan. \v 20 Ampu kow dio to Magboboot to kono kow poron ogpakasalsalia ko longdong woy ko Allow to Oghimoloy,\f + \fr 24:20 \ft To Balaod to mgo Hudiu, ko Allow ran to Oghimoloy, sagboka ro no kilumitru ka poghipanow ran.\f* \v 21 su mapoit lagboy ka igkabaybayari now to sikan no allow. Waro ogpokounawa kai to soin no kalibutan no unawa to mgo soin, puun to poghimu to Magboboot to soin no kalibutan. Agad ko ogkataman ka soin no igkabaybayari warad on ogpokounawa taman to taman. \v 22 Ko waro malopota to Magboboot ka mgo allow, ogkoubus ogkamatoy ka mgo otow to sikan no mgo igkabaybayari ran. Di nigpamalopotan din su nohoy-uan din ka mgo sakup din no nig-alam din. \v 23 Kagi pa ni Hisus, “Kono kow on ogtuu ko duon ognangon kaniu to, ‘Pitawa now pa, kai ka Im-imanan to mgo Koot-otawan,’ woy ko duon ognangon to, ‘dutun ian sikandin.’ \v 24 Ian su uromo ogpokouma ka mgo kono no malogot no Im-imanan to mgo Koot-otawan woy ka mgo kono no malogot no talagnangon to kagi to Magboboot. Oghimuon dan ka mgo koin-inuan mgo igpatokod dan oyow ogkagawayan dan porom ka mgo otow no nig-alam to Magboboot, ko ogkoimu. \v 25 Kono now kalingawi ka soini su tahan kud innangon kaniu.” \p \v 26 “Ko duon ognangon kaniu to, ‘Pitow kow, dio to holholawan ka Im-imanan to mgo Koot-otawan,’ kono now tuui ka sikan no otow no ognangon kaniu. Woy ko duon ognangon to, ‘Ogholos sikandin kai,’ kono now rod ogtuui ka sikan no kagi rin. \v 27 Ian su koddi, ka Kakoy to Tibon mgo Ko-ot-otawan, ka poglibong ku, ogkounawa to kilat no ogkalayagan ka langit ligkat to ogsilaan taman to ogsalopan to allow no ogkitoon to tibo no mgo koot-otawan. \v 28 Di ko hondoi longod ka agad nokoy no lawa to nammatoy, songo dio ogkalimud ka mgo daddakol no mgo manukmanuk no ogkoon to sapu to nammatoy.” \s1 Ka Pogkouma ni Hisus \r (Markos 13:24-27; Lukas 21:25-28) \p \v 29 Kagi man do ni Hisus, “Ko warad on ka sikan no igkabaybayari to mgo otow konad on oglayag ka allow woy ka bulan. Ogkokoulug ka mgo bituon ligkat dio to langit woy ka mgo planeta, konad ogbayo to tahan no bayaan dan dio to langit.\f + \fr 24:29 \ft Basa ka to Isaias 13:10.\f* \v 30 Woy dio to langit ogkitoon now ka indanan to sikoddi no Kakoy to Koot-otawan, oglibong a kai to tano. Ka tibo no mgo koot-otawan kai to tano ogmansinogow ko ogkitoon a ran no nokountud a to mgo gapun no duon dakol no kabogbogan ku woy ogkitoon dan ka karoyawi ku.\f + \fr 24:30 \ft Basa ka to Daniel 7:13.\f* \v 31 Woy ogsuguon ku ka mgo diwata to Magboboot dio to katamanan to soin no kalibutan.\f + \fr 24:31 \ft Basa ka to Isaias 27:13; Zacarias 9:14.\f* Igpabung-ag ku sikandan to maagbot woy oglimuron dan ka mgo nig-alam ku no mgo otow ligkat to agad hondoi to hangiliran to kalibutan.” \s1 Ka Katagaanan no Ogpuun to Kayu no Igira \r (Markos 13:28-31; Lukas 21:29-33) \p \v 32 Kagi pa ni Hisus, “Kuntoon, anaron kow to pananglitan to kayu no igira. Ko duon ka mgo tugbung to sika kayu woy inuburan,\f + \fr 24:32 \ft Basa ka to Malaquias 3:18; Ezequiel 34:17, 20.\f* ogkataga ki to marani on ka gulabung. \v 33 Ogkounawa ian. Ko ogkitoon now on to ogkatuman ka tibo soini no ignangon ku, ogkatagaan now to marani on ka allow to pogdatong to Kakoy to Koot-otawan. \v 34 Malogot ka ignangon ku kaniu to kono pad man ogkoubus ka tibo no mgo otow no nabuhi pad kuntoon woy ogkohimu ka ignangon ku kaniu. \v 35 Uromo, ogkaawo ka soini no langit woy ka tano, di atag, kono ogkaawo ka mgo kagi ku.” \s1 Waro ki Mataga ko Kon-u Oglibong si Hisus \r (Markos 13:32-37; Lukas 12:42-46; 17:26,27) \p \v 36 “Di agad hontow waro mataga to allow woy ko oras no oglibong ka Kakoy to Tibon Koot-otawan. Waro mataga ka diwata to Magboboot; waro mataga to Anak to Magboboot. Ka Magboboot no Amoy ro ka ogkataga to poglibong din. \v 37 Bahin koddi no Kakoy to Koot-otawan, to kono a pad oglibong kai to kalibutan, ka batasan to mgo otow, ogkounawa ka mgo batasan dan to mgo otow dongan to allow pad ni Noi.\f + \fr 24:37 \ft Basa ka to Genesis 6:5; 7:6-23.\f* \v 38 To waro pad niglonop ka woig no nigkokoon sikandan, woy nig-inum, woy nigmaas-asawooy sikandan taman no nigsolod woy si Noi dio to arka.\f + \fr 24:38 \ft Basa ka to Genesis 6:5.\f* \v 39 Waro mataga to ogkoumaan on sikandan to kamatayon dan hantod to poglonop on no nalonod on sikandan tibo. Ogkounawa koddi no Kakoy to Koot-otawan ko oglibong a uromo kai to tano, ogkatokawan sikandan su waro dan tuui no oglibong a kai to tano. \v 40 Nò, duon darua no lukos no ogtalabau dio to kamot to sikan no allow. Sagboka ka ogbatunon to Magboboot woy sagboka ka ogkagalat. \v 41 Songo duon darua no mgo boi no ogbibinayu.\f + \fr 24:41 \ft Basa ka to Isaias 66:24.\f* Ka sagboka ogbatunon to Magboboot woy ka dangob ogkagalat. \v 42 Bantoy kow, su waro now matagoi ko kon-u ka poglibong ku no Lagboy now no Igbuyag. \v 43 Ko ogkatagaan pa to tagtuun to baloy ko kon-u oglopow ka ogpanakow, ogpanagana porom sikandin su oyow kono ogpokolopow ka takawon dio to baloy rin. \v 44 Sikan ian no kinahanglan no layun kow porom ogpanagana, su koddi no Kakoy to Koot-otawan, oglibong a to allow no waro now tatagari.” \p \v 45 “Hontow ka suguanon no ogkasaligan woy duon katouan din? Sikandin ian ka ogbogayan to katondanan to igbuyag din to ogpanalad to koonon dio to mgo duma rin no suguanon kara allow ko oghipanow ka igbuyag din. \v 46 Ogkarago lagboy ka sikan no suguanon ko ogkitoon sikandin no ogtumanon ka insugu to igbuyag din kandin ko og-uli on ka sika igbuyag din. \v 47 Malogot ka ignangon ku kaniu to sikan no suguanon no ogkasaligan to igbuyag din, ogbogayan sikandin to ogboot to tibo no mgo karatuan to igbuyag dan. \v 48 Di pananglitan,” kagi ni Hisus, “Ko maroot so goinawa to sikan no suguanon din, kagi to goinawa rin to, ‘Mananoy pad og-uli ka igbuyag ku.’ \v 49 Omunaan no ogbunsud on sikandin to ogpanlampos to mgo duma rin no mgo suguanon, woy ogkoon woy ungod og-inum duma to mgo otow no ogkalasing. \v 50 Nò, ogkatokawan sikandin to pog-uli to igbuyag din. \v 51 Nò, subla ka poglogpad to sikan no maroot no suguanon woy igparuma to mgo otow no patuutuu ro so pogtuu ran dio to hapuy no waro katamanan. Ogngangang sikandin woy ogkikigot ka mgo ngipon din su moinit on ian lagboy ka hapuy.” \c 25 \s1 Ka Pananglitan Bahin to Sampulu no mgo Dalaga \p \v 1 Nigparagas nigkagi si Hisus. Kagi rin, “Ogkounawa soini no pananglitan ka Pogsugu to Magboboot ko oglibong ka Kakoy to mgo Koot-otawan. Duon sampulu no mgo dalaga no nig-alap dan ka mgo ilawan dan no oghondio oyow ogtagbu to songo ogpangasawa. \v 2 Ka lalima kandan, malopot do ka pogdoromdom dan. Ka dangob no lalima duon malayat woy maroyow no pogdoromdom dan. \v 3 Ka mgo dalaga no malopot so pogdoromdom dan, wa dan alapa ka litos no lana\f + \fr 25:3 \ft Ka niggamit dan to mgo ilawan dan, ian ka lana ligkat to mgo bogas to kayu no oghingaranan to olibu.\f* no panagana ko ogkoubus on ka lana to mgo ilawan dan. \v 4 Ka mgo dalaga atag no duon maroyow woy malayat so pogdoromdom dan, nig-alap dan pad ka mgo taguanan to lana no litos ko ogkoubus on ka duon to ilawan dan. \v 5 Ka ogpangasawa, nalugoy on no wa pad nigdatong. Omunaan no nohirogo on sikandan to pogtatagad dan. \v 6 Nò, to pogkougtu on to karusiloman, nigdinog dan no duon otow no nigbabansagon to, ‘Wow, marani on ka ogpangasawa. Tagbu kow on.’ \v 7 Sikan do ian woy nig-onow on ka mgo dalaga no nigdaroyow ran ka mgo ilawan dan. \v 8 To nigkita to mgo dalaga no malopot so pogdoromdom dan ka ilawan dan to kulang ka lana ran, nigbuyu sikandan dio to mgo dalaga no malayat so pogdoromdom to, ‘Bogayi koy bag to doisok no lana now, su ogkaparongan on ka kanami no ilawan.’ \v 9 ‘Kono koy man ogbogoy,’ ka kagi to mgo dalaga no malayat so pogdoromdom dan, ‘su kulang man kanami ko ogtalaran kow. Hondio kow nasi to tindaan woy boli kow pa dio.’ \v 10 Nò, tagood no nighipanow no namangho to lana ka mgo dalaga no duon malopot no pogdoromdom dan, nokouma ka ogpangasawa. Sika lalima no mgo dalaga no napanagana, nigluyud on to ogpangasawa dio to baloy rin to pagkoonan. Tigbal do sikandan nokolopow no niglokoban on ka baloy. \v 11 Nò, waro malugoy no nokouma ka mgo dalaga no duon malopot no pogdoromdom dan. To nalokoban on ka baloy, nig-umow ran no kagi ran, ‘Buyag, Buyag, pulasi koy bag.’ \v 12 Woy nigtabak ka ogpangasawa to, ‘Wara a mogtokod kaniu.’ ” \v 13 Woy nignangon si Hisus to, “Sikan do ian. Awoson no ungod kow ogpanagana, su kono now ogkatagaan ka allow woy oras to poglibong ku.” \s1 Ka Pananglitan Bahin to Salapi no Buluwan \r (Lukas 19:12-27) \p \v 14 Ogkounawa rod to soini ka Pogsugu to Magboboot. Duon ka otow no oghipanow dio to mariu no ugpaan. To wa pad nigligkat, nighun-a rin pad limura ka suguanon din woy nigpasambayan din ka duma no mgo salapi din oyow ogdakol porom soini. \v 15 Nigpasambayan din ka duma no salapi din to tagsagboka no suguanon din sumalo to katouanan dan. Ka sagboka kandan, nigbogayan din to lalima libu no malison no boronsi no salapi.\f + \fr 25:15 \ft Ka sagboka no malison, litos to sildu to talabanti taman to sampulu woy lalima no tuid.\f* Ka dangob nigbogayan din to daruan libu, woy ka dangob nigbogayan din to songo libu. Pogkaponga, nigligkat on sikandin. \v 16 Nò, sikan no suguanon no nigbogayan to lalima no libu impaanak din soini. Ka naanak dut salapi songo lalima no libu. \v 17 Songo unawa ka nighimu to suguanon no nigbogayan to darua no libu. Woy songo nig-anak soini to darua no libu. \v 18 Di ka suguanon atag no nigbogayan do to songo libu nighipanow woy inlobong din ka salapi to igbuyag din dio to tano. \v 19 To nalugoy on, niglibong ka igbuyag dan, no nigpitow rin ko noomonu on ka salapi din. \v 20 Nò, sikan no suguanon no nigbogayan to laliman libu, nighondio to kandin woy nig-alap din ka salapi lagkos to lalima no libu no anak dut salapi no pigpasambayan din. Nignangon sikandin to, ‘Nigbogayan a nu to lalima no libu, woy songo soini ka anak din no lalima no libu.’ \v 21 Ka igbuyag din, nignangon to, ‘Maroyow ka pighimu nu. Ogkasaligan ka no suguanon ku. Tongod to ogkasaligan ka to doisok no salapi, songo ogkasaligan ku rod sikoykow to dakol. Hondini ka oyow ogkatalaran ka to igkarago ku.’ \v 22 Nò, songo nighondio to igbuyag ka suguanon no nigbogayan to darua no libu woy nignangon to, ‘Buyag, nigbogayan a nu to darua no libu. Pitawa nu pa. Songo nig-anak to darua no libu.’ \v 23 Ka igbuyag din nignangon to, ‘Maroyow ka pighimu nu. Ogkasaligan ka no suguanon ku. Tongod to ogkasaligan ka to doisok no salapi, ogsaligan ku rod sikoykow to dakol. Hondini ka woy ogkatalaran ka to igkarago ku.’ \v 24 Nò, ka sika suguanon no nigbogayan to songo libu songo nighondio kandin. Nignangon to, ‘Buyag, natagaan ku no waro kohoy-u nu, su oggaani ka to waro nu ipamula woy oggaani ka to wa nu isawod. \v 25 Nahallok a koykow. Omunaan no inlobong kud ka salapi nu dio to tano. Pitawa nu. Soini rod ka salapi nu.’ \v 26 Nigtabak ka Igbuyag to, ‘Maroot ka nighimu nu. Pogulon ka no suguanon ku. Ko nataga ka naan to oggaani a to waro ku ipamula woy oggaani a to wa ku isawod, \v 27 manio naan no waro nu pasambayi ka salapi ku oyow og-anak woy ogkatimulan ko ogpokouli ad?’ \v 28 Nigsugu din ka dangob no suguanon din to, ‘Kua now ka sika songo libu dio to kandin, woy ibogoy nu to sika suguanon no duon sampulu no libu, \v 29 su sikan no otow no ogkasaligan to insalig kandin, ogtimulan do ian. Di ka sikan no otow no kono ogkasaligan, oghawion ka agad doisok no insalig kandin. \v 30 Nò, ka soini no waro pulus no suguanon idogpak now sikandin dio to libuwasan to karusiloman. Ogngangang sikandin woy ogkikigot ka ngipon din.’ \s1 Ka Pogboot to Mohuri no Allow \p \v 31 Sikoddi no Kakoy to Tibon Koot-otawan, ko oglibong a oyow koddi on ka Labow no Igbuyag kai to tano, ogdumaan a to mgo diwata no suguanon to Magboboot. Ogpinnuu a to pinnuuanan to labow no Igbuyag no dakol ka kabogbogan ku woy ogkitoon ka karoyawi ku. \v 32 Woy ogkalimud ka tibo no mgo koot-otawan kai to tangkaan ku. Oglunsuron ku ka mgo otow unawa to oglunsuron to talagtamong to mgo ayam din; ogloinon din ka punduk to karniru woy ka punduk to kambing. \v 33 Ko sikoddi, ogpundukon ku ka mgo otow no matuwarong so goinawa ran dio to Magboboot kai to kawanan ku, woy ka mgo dangob kai to gibang ku. \v 34 Nò, sikoddi no Labow no Igbuyag, ognangonan ku ka mgo otow no kai to kawanan ku to, ‘Sikaniu ka nohoy-uan to Amoy ku no Magboboot, dini kow, solod kow kai to Pogsugu to Magboboot no impanagana rin, ligkat no nighimu ka kalibutan. \v 35 Ogbogayan kow to ogsolod su ko niggutasan ad, nigpakoon a now, woy ko namaraan a, nigpoinum a now. Agad to magaliug a rio to ugpaan now no waro a now tokora, impalopow a now rod dio to baloy now. \v 36 No to waro kinabo ku, nigkinabaan a now. To nigdaralu a, nig-uyamu a now woy ko napirisu ad, nigpanumbaloy kow koddi.’ \v 37 Nò, ogkabolongbolong ka mgo otow no matuwarong so goinawa ran dio to Magboboot no ogtabak to, ‘Buyag, kon-u noy ogkitaa sikoykow no niggutasan kad woy namaraan kad woy nigpakoon noy woy nigpoinum noy sikoykow? \v 38 Kon-u noy inpalopow sikoykow dio to baloy noy woy kon-u ka nigkoilangan to kinabo no nigkinaboan noy sikoykow? \v 39 Songo kon-u noy sikoykow kitaa no nigdaralu kad woy ko napirisu kad no nanumbaloy koy dio to koykow?’ \v 40 Koddi no Labow no Igbuyag, ogtabak a kaniu to, ‘Malogot ian ka ignangon ku kaniu no agad nokoy ka nighimu now dio to agad hondoi no mallintok do ka katondanan dan no nigtuu koddi, songo nighimu now soini kai to koddi.’ \v 41 “Songo ognangonan ku ka mgo otow dii to gibang ku to, ‘Sikaniu no nabootan to Amoy ku no Magboboot, awo kow kai to longod ku woy dio kow ugpo to hapuy no waro katamanan no inpanagana ku ki Satanas woy to mgo suguanon din. \v 42 Dongan, niggutasan ad di wara a now pakoona. Namaraan ad di wara a now poinuma. \v 43 To magaliug a rio to ugpaan now no waro ogdatongan ku wara a now palopawa to baloy now. Nigdaralu a woy napirisu ad, di wara a now panumbalayi!’ \v 44 Woy ogtabak sikandan to, ‘Buyag, kon-u noy sikoykow kitaa no niggutasan ka, woy ko namaaran kad woy ko magaliug ka dio to kanami no wa noy sagmana woy waro kinabo nu no waro noy sikoykow kinaboi?’ \v 45 Woy ogtabak a kandan to, ‘Malogot ka ignangon ku kaniu no ko waro kow nangabang to sika mgo otow no doisok do ka katondanan dan no nigtuu koddi, koddi ian ka wa now pangabangi.’ \v 46 To tapus ka pananglitan ni Hisus, kagi rin, ‘Woy soini no mgo otow kai to gibang ku, igpaalap sikandan dio to logparan dan no waro katamanan. Di sika mgo otow no matuwarong so goinawa ran dio to Magboboot, ogbogayan sikandan to kouyagan no waro katamanan.’ ”\f + \fr 25:46 \ft Basa ka to Daniel 12:2.\f* \c 26 \s1 Ka Bantaan to Poghimatoy ki Hisus \r (Markos 14:1,2; Lukas 22:1,2) \p \v 1 To pogkaponga ni Hisus to pog-anad to soini tibo, nignangonan din ka mgo hibatoon din to, \v 2 “Nataga kow tibo no darua naan do no allow ligkat kuntoon, duon ka Pagkoonan to Paligad woy koddi no Kakoy to Tibon Koot-otawan kai to kalibutan ogdakopon a oyow igpalansang a ran dio to krus.” \p \v 3 Nò, niglimudlimud ka mgo igbuyag to talagpanubad woy ka mgo tahuronon to mgo Hudiu dio to dakol no baloy to Labow to Talagpanubad no si Kaipas ka ngaran din. \v 4 Woy nigbantaan sikandan to ogdakop ki Hisus no waro mataga to mgo otow. \v 5 Nignangon sikandan to, “Maroyow ko kono tanow igdongan to Pagkoonan to Paligad to Magboboot su ogkasamuk ka mgo otow.” \s1 Nigbus-ugan si Hisus to Agua dio to Bitini \r (Markos 14:3-9; Lukas 7:37,38; Huan 12:1-8) \p \v 6 Nò, nighondio si Hisus to lunsud no Bitania no niglopow to baloy ni Simon no oghingaranan to ibungon, di nabawian on sikandin. \v 7 Nò, duon boi no nigdani dio to kandin no duon nig-alap din no taguanan no nohimu to kalasi no batu no oghingaranan to alabastro. Naponu ka taguanan to ogkounawa to lana no mohomut woy lagboy no mahal. Nò, imbus-ug to boi ka tibo dio to ulu ni Hisus tagood no nigkokoon pad si Hisus. \p \v 8 To nigkita soini to mgo hibatoon ni Hisus, nabolu sikandan no kagi ran, “Manio to nigdaat din do soini? \v 9 Madmaroyow pad ko imbaligya din soini no mohomut oyow ogkabogayan poron ka mgo publi to salapi.” \v 10 Nataga on si Hisus ka innangon dan woy nignangon sikandin to, “Balagara now ka sikan no boi. Maroyow lagboy ka nighimu rin kai to koddi. \v 11 Agad nokoy allowa, duon ka mgo publi kai to kaniu. Di sikoddi atag, kona ad no ogmalugoy kai to kaniu. \v 12 Nigbus-ugan ka lawa ku to lana to sikan no boi oyow igpanagana koddi to allow to igsabal on ka lawa ku. \v 13 Malogot ka kagi ku kaniu to agad hondoi to soin no kalibutan no ognangonnangon ka mgo otow to Maroyow no Nangnangonon, songo ignangon dan ka nighimu to soin no boi koddi oyow ogkaroromdoman sikandin to mgo otow.” \s1 Igpanabod ni Judas si Hisus \r (Markos 14:10,11; Lukas 22:3-6) \p \v 14 Nò, to sikan no allow, ka sagboka to sikan no sampulu woy darua no hibatoon ni Hisus no oghingaranan ki Hudas Iskarioti, nighondio to mgo igbuyag to mgo talagpanubad. \v 15 Nig-inso sikandin to, “Songo monu ka igbayad now koddi ko ighatod ku si Hisus kaniu?” Sikan ian no nigsool dan ka katoluan no malison no salapi\f + \fr 26:15 \ft Ka sika sagboka no malison no salapi, ko pisus, marani to tag 50 pisus.\f* woy imbogoy ran ki Hudas.\f + \fr 26:15 \ft Basa ka to Zacarias 11:12,13.\f* \v 16 Nò, ligkat to sikan no allow, ungod ogsumansuman si Hudas to iggawoy rin ki Hisus oyow ogkarakop sikandin. \s1 Pigkoon ni Hisus mgo Hibatoon din ka Pagkoonan no Paligad \r (Markos 14:12-25; Lukas 22:7-13,17-20; 1 Kurintu 11:23-25) \p \v 17 Nò, to an-anayan no allow to Pagkoonan no oghingaranan to Paan no Wa Amuti to Igpatulin \f + \fr 26:17 \ft Basa ka to Exodo 12:18-20.\f* nig-inso ka mgo hibatoon ni Hisus kandin to, “Hondoi no baloy no ipanagana noy ka iglabung ta to soin no pagkoonan?”\f + \fr 26:17 \ft Basa ka to Deuteronomio 16:5-8.\f* \v 18 Woy nignangon si Hisus kandan to “Oghondio kow to lunsud, dio to baloy to sikan no otow no ognangonan ku. Nangoni now ka sikan no otow to ‘nigkagi to Maistru noy, to, Magaan on ka kamatayon ku. Koddi woy ka mgo hibatoon ku oglabung koy kai to koykow no baloy to soini no Pagkoonan to Paligad.’” \v 19 Nò, nighimu to mgo hibatoon ni Hisus ka innangon din woy nigpanagana on sikandan to iglabung dan to Pagkoonan to Paligad. \p \v 20 Nò, to magaan ogsalop ka allow, si Hisus woy ka sampulu woy darua no mgo hibatoon din nigpinnuu to lamisaan.\f + \fr 26:20 \ft Ka kandan no batasan ko ogkoon, ogloy-ang to mgo makopal no bolat. woy ko mgo ulunan dio to soog. Ka koonon dan, duon isabuk to malopot no mgo lamisaan dut tangkaan dan.\f* \v 21 Pogkokoon dan, nigkagi si Hisus to, “Ognangonan ku sikaniu no duon sagboka kaniu kai no igpanabod a rin oyow ogkohimatayan a.” \v 22 Nò, nasasow so goinawa to mgo hibatoon din. Kara sagboka kandan nig-inso ki Hisus to, “Buyag, kono buwa no sikoddi?” \v 23 Woy nigtabak si Hisus to, “Umba naan no ogpokogdongan koy no oghalit to paan dio to boung, sikandin ian ka ogpanabod koddi. \v 24 Koddi no Kakoy to Tibon Koot-otawan kai to kalibutan, ogkamatoy a no ogkounawa to kagi to tahan no impasulat to Magboboot. Di ogkohoy-u man ka sikan no otow no ogpanabod koddi. Madmaroyow pad porom ko waro mootow ka sikan no otow.” \v 25 No, si Hudas no ian ka ogpanabod ki Hisus, nig-inso to, “Maistru, kono buwa no sikoddi ka ogpanabod koykow?” Nigtabak si Hisus to, “Sikoykow ian ka ognangon.” \s1 Ka Katamanan no Poglabung ni Hisus \r (Markos 14:22-26; Lukas 22:14-20; 1 Kurintu 11:23-25) \p \v 26-27 Nò, tagood no ogkokoon pad sikandan, nigpurut si Hisus to paan woy nigpasalamat to Magboboot woy niglotiblotib din soini. Pogkaponga, imbogoy rin soini dio to mgo hibatoon din. Nignangon sikandin to, “Soini ka lawa ku. Puruta now woy koona now.” Pogkaponga, nigpurut din ka boung no naponu to inumanon. \f + \fr 26:26-27 \ft Nohimu ka kandan no inumanon to woig to ubas.\f* Woy songo nigpasalamat to Magboboot to soini. Pogkaponga, imbogoy rin soini kandan no nignangon to, “Tibo kow, inum kow to soini, \v 28 su soini ka langosa ku no igpatulaug ku to mohon-ing no mgo otow oyow ogkaawo ka mgo salo dan.\f + \fr 26:28 \ft Basa ka to Exodo 24:6-8; Zacarias 9:11.\f* Soini ka igpoindan to Magboboot to duon iam no kasabutan to Magboboot kaniu. \v 29 Ognangonan ku sikaniu no kona ad oghutuk og-inum to inumanon taman to allow uromo ko ogkatibo ki man do og-inum to iam no inumanon. Ogkoimu soini ko ogkatuman on ka Pandatuan to Amoy ku no Magboboot.” \p \v 30 Pogkaponga to pog-inum dan, nigkanta sikandan to sagboka no kanta no igsayo dan dio to Magboboot. Pogkaponga dan to nigkanta, niglibuwas sikandan woy nighondio sikandan to bubungan no oghingaranan to Olibu. \s1 Ka Tagno ni Hisus to Pogligal ni Pedro Kandin \r (Markos 14:27-31; Lukas 22:31-34; Huan 13:37,38) \p \v 31 To diad to dalan, nignangon si Hisus kandan to, “Og-ongkoran a now su duon impasulat to Magboboot dongan. Kagi, ‘Oghimatayan ku ka Talagbantoy to karniru woy ogpakagsuwoysuwoy on ka mgo karniru.’\f + \fr 26:31 \ft Basa ka to Zacarias 13:7.\f* \v 32 Di to ogkootawan ad on, oghun-a a kaniu dio to Probinsia to Galilia.” \v 33 Pogkarinog ni Pedro to kagi ni Hisus, nignangon sikandin to, “Agad og-ongkoran to tibo no mgo duma ku, sikoddi atag, kona a og-ongkod koykow.” \v 34 Woy nigtabak si Hisus ki Pedro to, “Malogot ian ka kagi ku koykow no kono pad og-ukalo ka manuk to ogkapawo on no katatolu kad on ian no ogligal no ogtokoron anu.” \v 35 Nigtabak si Pedro to, “Agad darua ki ka oghimatayan dan, kona a ian ogligal no ogtokoron ku sikoykow.” Songo sikan dod ian ka hogot no innangon to duma no mgo hibatoon din. \s1 Og-ampu si Hisus dio to Gitsimini \r (Markos 14:32-42; Lukas 22:40-46) \p \v 36 Nò, nighipanow on si Hisus mgo hibatoon din no nokouma on dio to Gitsimini. Kagi rin kandan to, “Pinnuu kow kai su dutun a pad og-ampu.” \v 37 Woy nigduma rin si Pedro woy ka darua no anak ni Sibidiu. Nigmasakit lagboy so goinawa rin woy lagboy sikandin naaras. \v 38 Kagi rin kandan to, “Sasakiti amana so goinawa ku to soin no igkasasow ku no inat to ogkamatoy ad. Palinggalat kow kai di kono kow oghirogo.” \v 39 Nigdapig to marani ro woy niglangkob sikandin dio to tano no nig-ampu. Nignangon sikandin to, “Amoy ku no Magboboot, ko ogkohimu porom, awaa nu ka igkabaybayari no ogpokouma kai to koddi. Di konon sikoddi ka ogboot, ka koykow no pogboot ka ogkatuman.” \v 40 No to niglibong si Hisus dio to sikan no tatolu no hibatoon din, nohirogo on sikandan. Nig-insaan din si Pedro to, “Manio no waro ka makabantoy to agad songo oras do? \v 41 Bantoy kow woy ampu kow nasi oyow kono kow ogkool-ologan to mgo pakoid. Duon panagana to goinawa now to oghimu to maroyow, di malotoy ka mgo lawa now to oghimu to soini.” \v 42 Nighutuk man do niglibong si Hisus dio oyow to og-ampu. Kagi rin to, “Amo, ko kono ogkohimu no og-awoon nu ka igkabaybayari ku, koykow no pogboot ka ogkatuman.” \v 43 Nò, niglibong sikandin man do dio to mgo hibatoon din di nohirogo su napuow lagboy sikandan. \v 44 Nighutuk niglibong no og-ampu si Hisus no unawa rod ka soin no igkatatolu no pog-ampu din. \v 45 Naponga sikandin nig-ampu, niglibong sikandin dio to mgo hibatoon din woy nig-inso to, “Oghibathibat kow pad naan woy oghirogo? Pitow kow! Koddi, ka Kakoy to mgo koot-otawan, noumaan ad on no igpanabod ad dio to mgo otow no makasasalo. \v 46 Nò, onow kow on woy sasindog kow on. Soini on ka sikan no lukos no ogpanabod koddi. Ogtagbuon tanow sikandan.” \s1 Ka Pogdakop ni Hisus \r (Markos 14:43-50; Lukas 22:47-53; Huan 18:3-11) \p \v 47 Nakasalangan to kagi ni Hisus, nokouma si Hudas no sagboka no hibatoon to sikan no sampulu woy darua no hibatoon ni Hisus. Nanduma rin ka mohon-ing no mgo otow no nig-alap dan ka moirob dan woy mgo kayu no lalamposoy. Nigsugu sikandan tibo to mgo igbuyag to mgo talagpanubad woy to mgo tahuronon to mgo Hudiu. \v 48 Nò, sikan no ogpanabod, tahan no nignangon kandan ko nokoy ka indanan oyow ogtokoron dan si Hisus. Kagi rin, “Ka ogharokan ku, sikandin ian ka ogpamanghoon now. Dakopa now sikandin.” \v 49 To nakaratong si Hudas, no nigparagas sikandin nighondio ki Hisus woy nigkagi rin to, “Nò, Maistru.” Woy nigharokan din si Hisus. \v 50 Nigtabak si Hisus to, “Magaan ka, Usi, ko nokoy ka oghimuon nu.” Nò, nigdakop to mgo otow si Hisus. Nigdosonan dan sikandin to poggongon. \v 51 No, duon sagboka no duma ni Hisus no niggulabut din ka moirob din woy nigtigbas din ka talinga to oripon to Labow to mgo Talagpanubad no nasipsip on. \v 52 Nigsaparan ni Hisus sikandin no kagi rin, “Itagob nu ka moirob nu, su ko hontow ka ogpakamatoy to moirob din, songo ogkamatoy sikandin pinabayo to mgo moirob.\f + \fr 26:52 \ft Basa ka to Genesis 9:6; Exodo 21:12.\f* \v 53 Waro nu matagoi no ogkohimu ku to og-inso a to pogbulig koddi dio to Amoy ku no Magboboot woy ogparagas sikandin no ogpaalap dini to pila no libu no mgo suguanon din no mgo diwata.\f + \fr 26:53 \ft Basa ka to 2 Mga Hari 6:17; Daniel 7:10.\f* \v 54 Di,” kagi ni Hisus, “ko ogbuyu a to pogbulig dio to kandin, kono ogkatuman ka impasulat to kagi rin dongan to og-awoson no ogpakatood ka igkoirapi ku,” kagi rin. \v 55 Nò, nig-insaan ni Hisus ka sikan no mohon-ing no mgo otow. Kagi rin, “Manio to nigkomkom now ka mgo moirob now woy to mgo kayu to ogdakop koddi? Bak ogpanakow a! Allow allow nigpinnuu a no og-anad to mgo otow dio to Dakol no Ampuanan. Manio to wara a now dakopa rio? \v 56 Di soini tibo atag ogkoimu oyow ogkatuman ka impasulat to Magboboot to talagnangon dongan.” Nò, nig-ongkod on ka tibo no mgo hibatoon din kandin woy namallaguy on. \s1 Si Hisus dio to Tangkaan to mgo Igbuyag to Ampuanan \r (Markos 14:53-65; Lukas 22:67-71; Huan 18:12,13,19-24) \p \v 57 Nò, sikan no mgo otow no nigdakop ki Hisus, inhatod dan sikandin dio to baloy ni Kaipas no Labow to mgo Talagpanubad. Nalimud dio ka mgo talag-anad to Balaod woy ka mgo tahuronon to mgo Hudiu. \v 58 Di nigsundulsundul si Pedro taman do to lama to baloy to Labow to mgo Talagpanubad. Nò, to nigdatong sikandin dio to lama, nigpinnuu sikandin no nig-amut to mgo ogbantoy oyow ogkitoon din ko ogmonuon si Hisus. \v 59 Nigpoin-insooy ka mgo igbuyag to mgo talagpanubad woy mgo talag-anad to Balaod woy ka mgo tahuronon to mgo Hudiu no nalimud dio. Ogpamangho sikandan ko duon litos no igbayung dan ki Hisus oyow ogpohimatayan sikandin. \v 60 Mohon-ing ka mgo otow no nakatitigus di ogman-uubat do duon. Waro litos no igbayung dan. Nò, nalugoy on ka pog-in-insooy ran woy duon darua no otow no nigsasindog \v 61 woy nignangon to, “Soini no otow nignangon to, ‘Oggulakon ku ka soin no Dakol no Ampuanan to Magboboot, woy to igkatatolu no allow, igpohutuk ku ro no ogpasasindogon.’ ” \v 62 Nò, nigsasindog ka Labow to mgo talagpanubad woy nig-inso ki Hisus to, “Waro igtabak nu to soini no inbayung koykow?” \v 63 Di waro nigkagi si Hisus; waro tabak din. Nighutuk nig-inso ka Labow to mgo Talagpanubad, to, “Ogkoiniat a no kai ki to tangkaan to Magboboot, nangoni koy ko sikoykow ka Im-imanan to mgo Koot-otawan no ian ka anak to Magboboot.” \v 64 Woy nigtabak si Hisus to, “Sikan on ian ka innangon nu, woy ognangonan ku sikaniu no koddi no Kakoy to Tibon Koot-otawan, ogkitoon a now uromo no ogpinpinnuu dio to kawanan to Magboboot.\f + \fr 26:64 \ft Dio to kawanan to Magboboot ka tahuronon no pinnuuanan.\f* Songo ogkitoon a now no ogpokountud to gapun no oglibong a dini to soin no kalibutan.”\f + \fr 26:64 \ft Basa ka to Daniel 7:13.\f* \v 65 Nò man, soini no Labow to mgo Talagpanubad, niggisi din ka kinabo din su nabolu su nigsumpalit kun ni Hisus ka Magboboot to ognangon to kandin ka anak din.\f + \fr 26:65 \ft Batasan dan ian to oggisi to kinabo dan agad malopot do ko ogsumpaliton ka Magboboot.\f* “Wa ta og-awoson ka dangob no titigus, su nigdinog now ka sumpalit din dio to Magboboot. \v 66 Nò, nokoy ka pogsumansuman now?” Woy nigtabak ka mgo duma rin to, “Dakol ka salo din; awoson no oghimatayan sikandin.” \v 67 Nò, nig-iloban to duma no mgo konsial ka langlanguwan ni Hisus woy nigsusuntuk dan sikandin. Songo nigtagpian sikandin to duma no kagi ran to, \v 68 “Sikoykow no Im-imanan to mgo Koot-otawan hingarani nu ko hontow ka nigtagpi koykow.” \s1 Nighoholos ni Pedro si Hisus \r (Markos 14:66-72; Lukas 22:55-62; Huan 18:16-18,25-27) \p \v 69 To si Pedro dio dod to lama. Nigdani kandin ka songo binulan no boi woy kagi rin kandin to, “Sikoykow songo duma ka ni Hisus no taga Galilia.” \v 70 Di nigwaro-waro si Pedro no tibo nigdinog to kagi rin to, “Wara a mataga to nigkagi nu.” \v 71 Nò, nighondio sikandin to nganga to lama. Duon man do dangob no binulan no boi no nigkita kandin. Nignangon sikandin to mgo lukos dio to, “Soini no otow, duma ni Hisus no matig Nasarit.” \v 72 Nigpaagbotan man do ni Pedro to pogligal din no kagi rin, “Kona a ogtokod to sikan no otow.” \v 73 Waro malugoy no duon duma no mgo lukos no ogsasindog dio no nighondio ki Pedro. Kagi ran kandin to, “Malogot ian no songo duma ka woy ni Hisus su ka lagong nu, ogtokoron noy ro.” \v 74 Woy nangulibot si Pedro no nignangon to, “Agad oglogparan a to Magboboot ko ubat ka ignangon ku kaniu no waro ku tokora ka sikan no otow.” Nò, inogo on ian no nig-ukalo on ka manuk. \v 75 Bali naan no naroromdom ni Pedro ka kagi ni Hisus kandin. Kagi, “Kono pad og-ukalo ka manuk, ogholos ka koddi to katatolu to wara a nu ogtokora.” Woy niglibuwas si Pedro woy nakasinogow su masakit lagboy ka goinawa din. \c 27 \s1 Ogtangko si Hisus ki Pilatu \r (Markos 15:1; Lukas 23:1,2; Huan 18:28-32) \p \v 1 Nò, to masolom on, ka tibo no mgo igbuyag to mgo talagpanubad woy ka mgo tahuronon to mgo Hudiu nigbantaan dan bahin ki Hisus ko nokoy ka oghimuon dan oyow ogpohimatayan dan. \v 2 Nò, nigbanggutan dan si Hisus to karina woy nigduma dan sikandin dio ki Pilatu no gobirnador no matig Ruma. \s1 Ka Kamatayon ni Hudas \p \v 3 Pogkataga ni Hudas to nabobootan on naan si Hisus, nigsunditan din ka nighimu rin woy nighondio to mgo igbuyag to mgo talagpanubad woy to mgo tahuronon oyow ig-uli din ka sika katoluan no malison no salapi. \f + \fr 27:3 \ft ka sikan no sagboka no malison no salapi, ko pisus, marani to tag 50 pisus.\f* \v 4 Kagi rin kandan to, “Nakasalo a su inpanabod ku ka otow no waro salo no ogpohimatayan sikandin.” Nigtabak sikandan to, “Waro labot noy to sikan. Koykow on no igkasasow.” \v 5 Nò, indogpak ni Hudas ka salapi dio to soog to Dakol no Ampuanan woy nighipanow no nig-ogot sikandin; nigbitin din ka lawa din. \v 6 Pogpurut to mgo igbuyag to mgo talagpanubad to salapi, nigmanangnangonoy to, “Kono ta ogkatuman ka Balaod ni Moisis ko iglibong ta soin no salapi dio to taguanan to salapi dio to Dakol no Ampuanan, su soini ka igbayad to oghimatoy to otow.” \v 7 Sikan ian no nigbabantaan sikandan ko ogmonuon dan ka salapi. To nouyun on sikandan no igboli ran to tano no oghingaranan to “tano to talaghimu to kuron” oyow oghimuon dan no lobonganan to mgo otow no kono mgo Hudiu. \v 8 Nò, sikan ian no nighingaranan dan ka sika tano to Tano to Langosa taman to kuntoon. \f + \fr 27:8 \ft Ian ka ngaran su ka salapi no inbayad ian ka poghimatoy to otow.\f* \v 9 Soini ian ka pogkatuman to kagi dongan to talagnangon to Magboboot no si Hirimias, kagi, “Nigkuo dan ka katoluan no malison no salapi no nig-uyunan dan to duma no mgo otow no kapunganan ni Israil no litos no imbayad kandin. \v 10 Woy imboli ran ka tano to talaghimu to kuron su ian ka insugu koddi to Magboboot.” Soini ian ka innangon dongan ni Hirimias.\f + \fr 27:10 \ft Basa ka dio to Zacarias 11:12,13 woy Jeremias 19:1-13; 32:6-9.\f* \s1 Ogtangko si Hisus ki Pilatu \r (Markos 15:2-15; Lukas 23:2,3,18-25; Huan 18:29–19:16) \p \v 11 Nò, to diad si Hisus to tangkaan to gobirnador no nig-insaan sikandin to, “Sikoykow ka Labow no Igbuyag to mgo Hudiu?” Nigtabak si Hisus to, “Sikan ian ka kagi nu.” \v 12 Di to nigbayungan si Hisus to mgo igbuyag to mgo talagpanubad woy to mgo tahuronon to mgo Hudiu, waro sikandin nigtabak. \v 13 Omunaan no nig-inso si Pilatu, “Kono nu ogdinogon ka tibo soini no mgo igbayung dan koykow? Waro tabak nu?” \v 14 Di warad ian nigtabak si Hisus, woy soin ka inkoinuinu to gobirnador kandin. \s1 Ogbobootan dan to Oghimatayan si Hisus \r (Markos 15:6-15; Lukas 23:13-25; Huan 18:39–19:16) \p \v 15 Ka batasan ni Pilatu ko allow to Pagkoonan to Paligad to Magboboot ian ka pogpalibuwas to sagboka no otow no napirisu. Ka mgo otow ka igpaboot din ko hontow ka ogpalibuwason din. \v 16 Nò, duon nabantug no otow no napirisu. Ka ngaran din ian si Barabas. \v 17 Nò to nalimud on ka tibo no mgo otow, nig-inso si Pilatu to, “Hontow ka ogkoiniatan now no ogpalibuwason ku? Si Barabas woy ko si Hisus no oghingaran to Im-imanan to mgo Koot-otawan?” \v 18 Waro nokoholos dio ki Pilatu to ian ligkatan to inbayung to mgo igbuyag to mgo Hudiu ki Hisus ka pogkoima ran kandin. \v 19 Tagood no ogpinpinnuu pad si Pilatu dio to baloy no husoyan, duon sulat no nigdatong dio to kandin no ligkat to asawa rin no nignangon to, “Kono ka ogpaginlabot to kamatayon to sikan no otow, su waro ian salo din. Nabaybayaran a lagboy ganna to marusilom to tagoinop ku bahin to sikan no otow,” kagi rin. \v 20 Di ka mgo igbuyag to mgo talagpanubad woy ka mgo tahuronon to mgo Hudiu nignangon on tahan to mgo otow no ogbuyuon dan ka pogpalibuwas ki Barabas di si Hisus ogpohimatayan dan. \v 21 Si Pilatu no gobirnador, nighutuk nig-inso kandan kagi, “Hontow to soin no darua ka ogkoiniatan now no ogpalibuwason ku?” Nigtabak sikandan to, “Si Barabas.” \v 22 Nokoy pad no nigtabak si Pilatu to, “Ko sikan ka ogkoiniatan now, nokoy naan ka ogkoiniatan now no oghimuon ku ki Hisus no sikandin ka Im-imanan to mgo Koot-otawan?” No, nigtabak sikandan to, “Iglansang sikandin dio to krus.” \v 23 Woy nig-inso si Pilatu to, “Manio? Duon nighimu din no maroot?” Di nigpaagbotan nasi to mgo otow ka inbabansagon dan no, “Iglansang sikandin dio to krus. Iglansang sikandin dio to krus.” \p \v 24 Sikan ian no natagaan ni Pilatu no wa pulus to innangon din, su nataga on to ogsasamuk ka mgo otow. Omunaan no nigkuo sikandin to woig woy nigpanhugas dio to tangkaan to mgo otow no kagi rin, “Warad labot ku ko ogkamatoy sikandin; kaniu ka ogboboot.”\f + \fr 27:24 \ft Basa ka to Mga Salmo 26:6.\f* \v 25 Woy nigtabak ka tibo no mgo otow to, “Hoo ian. Sikanami woy to tibo no mgo anak noy.” \v 26 Woy inpalibuwas ni Pilatu si Barabas woy inpabarasan din si Hisus. Napongan soini,\f + \fr 27:26 \ft Basa ka to Isaias 53:5.\f* nigsugu din ka mgo sundalu rin no iglansang si Hisus dio to krus. \s1 Ogsumpaliton si Hisus to mgo Sundalu \r (Markos 15:16-20) \p \v 27 Nò, nigduma pad to mgo sundalu si Hisus dio to sikan no dakol no baloy to gobirnador. Ka tibo no mgo sundalu dio, nalimud dio ki Hisus. \v 28 Nò, nigluungan dan si Hisus woy nigsaluuban dan to moitom-itom no manggad oyow ogkoiling sikandin to Igbuyag. \v 29 Nighimu to mgo sundalu ka kogos no nohimu to pigsalapid no dugi no inpakogos dan to ulu ni Hisus. Pogkaponga, inpagongon dan si Hisus to tukod dio to kawanan no bolad din woy nigluhud sikandan dio to tangkaan ni Hisus inat to nigtahud sikandan di atag, sumpalit dan do soini. Nignangon sikandan to, “Kumusta ka Labow no Igbuyag to mgo Hudiu.” \v 30 Nig-iloban dan pad si Hisus woy nigpurut dan ka sikan no tukod no imbogoy ran no kara sagboka kandan, niglamposan dan ka ulu ni Hisus. \v 31 No, to naponga on ka mgo sundalu to pogsumpalit dan ki Hisus, niglu-ung dan ka moitom-itom no inpakinabo dan kandin woy pigliwanan dan to kandin no manggad.\f + \fr 27:31 \ft Basa ka to Isaias 53:7.\f* No, niglibuwas on sikandan no nigduma ran si Hisus oyow iglansang dan on dio to krus. \s1 Si Hisus, Inlansang dio to Krus \r (Markos 15:21-32; Lukas 23:26-43; Huan 19:17-24) \p \v 32 To diad woy si Hisus to dalan, nakatagbu sikandan to otow no ngaran din si Simon no matig Sirini. Nigpogos to mgo sundalu sikandin to ogpatiangon to krus ni Hisus. \v 33 Nò nigdatong sikandan dio to tano no oghingaranan to Golgota, no ka kalitukan “Bokog to Ulu.” \v 34 Nigpoinum dan si Hisus to inumanon no in-amut dan to mapoit no tambal. Di to nignanam ni Hisus soini, warad on sikandin nigparagas no nig-inum.\f + \fr 27:34 \ft Basa ka to Mga Salmo 69:21.\f* \v 35 Nò, inlansang dan on si Hisus dio to krus woy niglindog dan. Naponga sikan, nighantak sikandan ko hontow ka ogpakaabin to mgo kinabo ni Hisus. \v 36 Pogkaponga dan to nighantak, nigpinnuu sikandan no nigbantoy ro kandin. \v 37 Piglansang dan ka songo manipis no kayu dio to ampow to ulu ni Hisus no nasulatan ka imbayung dan kandin. Kagi to sikan no imbayung, “Soini si Hisus, ka Labow no Igbuyag to mgo Hudiu.” \v 38 Nakarongan ki Hisus, niglansang dan ka darua no mgo takawon dio to mgo krus no pinaglimang sikandan dio ki Hisus.\f + \fr 27:38 \ft Basa ka to Isaias 53:12.\f* \v 39 Nò, ka mgo otow no nanligad nigkolongkolong dan ka ulu ran woy nigsumpalit dan si Hisus.\f + \fr 27:39 \ft Basa ka to Mga Salmo 22:7; 109:25.\f* \v 40 Ognangon sikandan to, “Pitow ka naan. Koykow no oggulak to Dakol no Ampuanan woy igpasasindog nu ro to tatolu no allow, pangabangi nu naan ka koykow no lawa. Logsad ka duon to krus ko malogot ian to sikoykow ka anak to Magboboot.” \v 41 Ka mgo igbuyag to mgo talagpanubad woy ka mgo talag-anad to Balaod woy ka mgo tahuronon, songo nigbagi-bagi ki Hisus no kagi ran, \v 42 “Nigbawian din ka duma no mgo otow, di ka kandin no lawa kono din ogkabawian. Nangon din no sikandin ka Labow no Igbuyag to mgo Hudiu. Ko oglogsad sikandin duon to krus, bali pad naan no ogtuu kinow kandin. \v 43 Ogsaligan din kun ka Magboboot woy sikandin kun ka anak to Magboboot.\f + \fr 27:43 \ft Basa ka to Mga Salmo 22:8.\f* Pitawon ta naan kuntoon ko ogpangabangan sikandin to Magboboot.” Soini ka kagi ran. \v 44 Agad ka mgo otow no ogpanakow no songo inlansang dan dio to longod ni Hisus, unawa ka pogbagi-bagi dan kandin. \s1 Ka Pogkamatoy ni Hisus \r (Markos 15:33-41; Lukas 23:44-49; Huan 19:29,30) \p \v 45 Nò, to mougtu on ka allow, nigmarusilom ka tibo no kalibutan taman to manalinga ka allow.\f + \fr 27:45 \ft Basa ka to Amos 8:9.\f* \v 46 To manalinga on ka allow, nigbabansagon si Hisus to, “Iloi, iloi, lama sabaktani, no ka kalitukan, ‘Magboboot ku, Magboboot ku, manio no nig-ongkoran a nu?’ ”\f + \fr 27:46 \ft Basa ka to Mga Salmo 22:8.\f* \v 47 Nò, pogdinog to duma no mgo nanasindog no marani to krus din to nigkagi si Hisus, kagi ran to, “Pamminog kow. Og-umowon din si Elias no talagnangon dongan to kagi to Magboboot.” \v 48 Duon sagboka no otow no nig-agpas no nigpurut to molintok no kotson. Nig-olod din to mangilu no bino woy intiuk din to tukod din ka sika kotson oyow ogsupsupon ni Hisus.\f + \fr 27:48 \ft Basa ka to Mga Salmo 69:21.\f* \v 49 Di ka duma no otow nigsapad no nignangon to, “Balagara nu. Tagaran tanow ko oghondii si Elias no ogpangabang kandin.” \v 50 Nighutuk nigbabansagon si Hisus no dagas do ian mabigtawi. \p \v 51 Nokogdongan to pogkamatoy ni Hisus napori on ka sikan no malayat no makopal no manggad no ig-atang dut gumawan to songo sinabong dio to solod to Dakol no Ampuanan. To napori, dio to ampow nigbunsud taman to diralom. Woy nigdinug ka tano woy napori ka mgo daddakol no mgo batu. \v 52 Songo duon mgo lobonganan no pilang no napuasan to sikan dod no allow woy mohon-ing no mgo otow no nigtuu to Magboboot no nouyag on. \v 53 Nig-ongkoran dan ka lobonganan dan woy nataman no nootawan on si Hisus nighondio sikandan to dakol no lunsud to Hirusalim woy mohon-ing ka nakakita kandan. \v 54 Nò, to niggoram to mgo igbuyag to mgo sundalu woy to mgo sakup din no nigtamong ki Hisus ka pogdinug woy to nigkita ran ka tibo no nohimu, nahallok lagboy sikandan no nignangon to, “Malogot naan ian no sikandin ka Anak to Magboboot.” \p \v 55 Songo duon mohon-ing no mgo boi no ogbantoy dio to mariu. Mgo matig Galilia sikandan no tahan no nigluyudluyud ki Hisus dio to dakol no lunsud to Hirusalim no nigbulig kandin. \v 56 Ka ngaran to tatolu no mgo boi, ian si Maria Magdalina, si Maria no inoy ni Santiago woy ni Husi woy ka inoy to mgo anak ni Sibidiu. \s1 Insabal dan si Hisus \r (Markos 15:42-47; Lukas 23:50-56; Huan 19:38-42) \p \v 57 Nò, to mahapun on, nokouma ka sagboka no datu no otow no oghingaranan ki Husi no matig Arimatia. Songo sagboka no hibatoon ni Hisus sikandin. \v 58 To natagaan din no namatoy on si Hisus, nighondian din si Pilatu woy nigbuyu din ka lawa ni Hisus oyow iglobong din. No, nigbogoy si Pilatu to ogkuo si Husi to lawa ni Hisus. \v 59 Nò, inlogsad dan ka lawa ni Hisus no nigbukusan dan on to iam no tol-ob no litos to bukus to namatoy. \v 60 Insabal din ka lawa rin dio to iam no lobonganan no pilang din. Iam din lungagi dio to dalama no batu. Naponga, in-atang din ka dakol no batu no inliid din to bo-bo to pilang woy nighipanow on sikandin. \v 61 Si Maria Magdalina woy ka dangob no Maria, nigpinnuu sikandan no nigbantoy to sika sabalanan. \s1 Ka Talagbantoy to Sabalanan ni Hisus \p \v 62 To ogkapawo, no sikan on to Allow to Oghimoloy to mgo Hudiu, nighondio ki Pilatu ka mgo igbuyag to mgo talagpanubad woy ka mgo Parisiu. \v 63 Nignangon sikandan to, “Buyag, naroromdoman noy no to duon pad ka sikan no ubaton no otow, nignangon to, ‘To ogkamatoy a, ogkabuhi a ro to igkatatolu no allow ligkat to pogkamatoy ku.’ \v 64 Nò, maroyow ko ogsuguon nu ka mgo sundalu nu oyow ogpatamongan ka sabalanan din to tatolu no allow, oyow kono ogtakawon to mgo hibatoon din ka lawa rin no ignangon dan to mgo otow to nootawan sikandin ligkat to kamatayon din. Noubatan ka mohon-ing no mgo otow to sikandin ka Im-imanan to mgo Koot-otawan di ogkoubatan lagboy sikandan ko ogtuu to nootawan on sikandin kuntoon.” \v 65 Nigtabak si Pilatu kandan to, “Dumaa now ka mgo sundalu woy paay-ayari now sikandan to pogtamong to sabalanan din.” \v 66 Nò, nighondio ian sikandan woy parokot dan ka indanan dan to sikan no in-atang no dakol no batu dut sabalanan oyow ogkatagaan dan ko duon oghilabot to batu. Nò, nighipanow on sikandan no ka mgo sundalu ka ogbantoy. \c 28 \s1 Nootawan on si Hisus \r (Markos 16:1-8; Lukas 24:1-10; Huan 20:1-8) \p \v 1 To tapus to Allow ran to Oghimoloy no magaan on ogkapawo ka allow to Dominggu nighondio to pilang no sabalanan si Maria Magdalina woy ka duma rin no songo oghingaranan ki Maria oyow ogpitawon dan ka sabalanan. \v 2 Nò, duon maagbot no dinug woy duon diwata to Magboboot no niglogsad ligkat dio to langit. Niglilid din ka dakol no batu no in-atang dio to pilang woy nigpinnuuan din soini. \v 3 Malayag lagboy ka langlanguwan din no ogkounawa to kilat woy maputi lagboy ka kinabo din.\f + \fr 28:3 \ft Basa ka to Daniel 7:9; 10:6.\f* \v 4 Ka mgo sundalu no nigbantoy, nahallok lagboy sikandan. Nigkolkol sikandan woy inat to namatoy sikandan. \v 5 Di atag nignangon ka diwata to Magboboot to mgo boi to, “Kono kow ogkahallok. Nataga a no ogpamitawon now si Hisus no inlansang dan dio to krus. \v 6 Warad on sikandin kai, su nootawan on, unawa to innangon din kaniu nokani. Hondini kow; pitawa now ka nohibatan din.” \v 7 Pogpitow to mgo boi ka noibatan ni Hisus, nigkagi ka diwata to, “Paragas kow oghondio to mgo hibatoon din woy nangoni now sikandan no nouyag on sikandin woy oghun-a on sikandin kaniu dio to Galilia. Dio now ogkitoon sikandin. Kono now ian kalingawi ka innangon ku kaniu,” kagi rin. \v 8 Nò, niglibuwas ka mgo boi to sika pilang no nigpallaguy. Nahallok ian sikandan, di songo lagboy no ogkarago. Nigpallaguy sikandan su ognangonan dan ka mgo hibatoon ni Hisus. \p \v 9 No, natokow no nigdani si Hisus kandan. Kagi rin to, “Hondoi kow?” Nigdanian dan si Hisus woy niggongonan dan ka paa rin no nigsayo dan sikandin. \v 10 “Kono kow ian ogkahallok,” kagi ni Hisus, “Hondio kow to mgo hibatoon ku woy nangoni now to oghondio sikandan to Galilia. Dia a ran ogkitaa.” \s1 Ka mgo Ubat to mgo Ogbantoy to Sabalanan \p \v 11 Nò, to nokohipanow on ka mgo boi, songo nighipanow ka duma no mgo sundalu no nigbantoy to pilang. Nighondio sikandan to lunsud woy nignangonan dan ka mgo igbuyag to mgo talagpanubad to tibo no nohimuan. \v 12 Nò, niglibulung ka mgo igbuyag to mgo talagpanubad woy ka mgo tahuronon to mgo Hudiu no nigmoin-insooy sikandan ko nokoy ka oghimuon dan. Nò, nigbogayan dan ka sika mgo sundalu to dakol no salapi \v 13 woy nigsugu to, “Nangoni now ka mgo otow, to marusilom no nohirogo kow, nighondio ka mgo hibatoon ni Hisus woy nigtakow ran ka lawa rin. \v 14 Ko ogdinogon to gobirnador ka sika kagi, kanami on ka og-al-alukuy kandin oyow kono kow ogpabaybayaran nikandin.” \v 15 Nò, nigpurut to mgo sundalu ka salapi no nigpaagad-agad to insugu kandan. Nò, agad kuntoon no mgo allow, sikan pad ian ka nigtuuan to mgo Hudiu. \s1 Nigpakita si Hisus to mgo Hibatoon din \r (Markos 16:14-18; Lukas 24:36-49; Huan 20:19-23; Hinimuan 1:6-8) \p \v 16 Nò sika sampulu woy sagboka no hibatoon ni Hisus nighondio sikandan to Galilia. Nighondio ian sikandan to bubungan no innangon nokani ni Hisus kandan. \v 17 To pogkita ran ki Hisus, woy agad duon mgo duma ran no nigduwa-ruwa to nootawan to kamatayon din, nigsayo dan sikandin to nakitaan dan sikandin. \v 18 Nignangon si Hisus to, “Imbogoy koddi ka tibo no katondanan to langit woy to kalibutan.\f + \fr 28:18 \ft Basa ka to Daniel 7:13,14.\f* \v 19 Omunaan no, manhipanow kow dio to tibo no koot-otawan woy himua now no hibatoon ku sikandan.\f + \fr 28:19 \ft Basa ka to Isaias 49:6.\f* Bautismui now sikandan to ngaran to Magboboot no Amoy woy to Anak din woy to Gimukud din \v 20 Anara now ka mgo otow oyow ogpaagad-agad sikandan to tibo no insugu ku kaniu. Woy kono now kalingawi no allow allow no ungod a ogdumaruma kaniu,\f + \fr 28:20 \ft Basa ka to Deuteronomio 31:6;1 Mga Hari 8:57; Hageo 1:13.\f* agad taman to poglibong ku.”