\id TIT - Pele-Ata Genesis, Jonah and New Testament [ata] -Papua New Guinea 2009 (DBL -2014) \h TITO \toc1 Uoli Voloxu Ane Paulo Mukaukavu Mulai Noxou Tito \toc2 Tito \toc3 Tit \mt2 UOLI VOLOXU ANE PAULO MUKAUKAVU MULAI NOXOU \mt1 TITO \imt1 Vaikala lamana \ip Tito ne anu itema Iutaia uasi. Ia no mine Paulo muaꞌaloxu aꞌalo laixe sou Iesu Kalisito, la muxiunu opoonu mo mumuxaxu tanu, la muxali itema noxou Kalisito. Anu mumulinu Paulo mo musuꞌulinu no anu xaixai noxou. La sou male Paulo muitalonu Tito muxolu no laꞌolu ne Kuleta sou usaxilaꞌu lalotu lai ne. Aloxo ne la sou Paulo mukaukavu uoli voloxu ane ꞌo mulai sou mupelau lexe ta Kuleta ne ꞌilixoneꞌi laixe malaxo uasi. La sou lexe itema vile umasaxa uxali kisou vile no anu lalotu, la anu umulinu ꞌiliꞌilixo lailaixesi. Xe iliꞌi la Paulo muvikalanu Tito lexe usuꞌulineꞌi ta mitema xulumuxaꞌa iouiou ne mo ulosiꞌa lavulavu no ꞌa xoluxoluxaꞌa. Ta mitema e laꞌoluxaꞌa ne ane, aneꞌi ta mulu iloꞌa ta sema ta auaululu mo ta maulu iloꞌa ta vuanga xe ta mitema sou xaixai vitanisi. \ip Xe sou mukalusou vaivaikala noxou la muvikalanu Tito lexe ulosieꞌi ta mitema ꞌilixo sou imasaxaiꞌa ngatongatoꞌo mo opo vilesisi uxolu no taineꞌi. Ia ilavixaꞌa mo iꞌotoꞌoto xe ixalixu kalikalipala no anu lalotu mamu. \iot Aꞌalo muai no nano aloxo ꞌo \io1 Vaikala lamana 1:1-4 \io1 ꞌIlixonu itema umomomo sou uxali kisou vile no anu lalotu 1:5-16 \io1 Xaixai noxiꞌa aneꞌi xulumuxaꞌa vilevilesi 2:1-15 \io1 Pelepeletoto noxou Paulo 3:1-11 \io1 Vaikala kaluxusou 3:12-15 \c 1 \p \v 1 Eni Paulo, eni ekaukavu vaikala ane ꞌo mulai noxine Tito. Eni aposeli noxou Lataua mo amitema sou xaixai noxou Iesu Kalisito. Xo Lataua musosovosilo lexe aꞌoxonu pakiaꞌusou muxamuxaxu taneꞌi noxiꞌa ta mitema e anu musosovosiꞌa lexe ta naꞌu, mo asuꞌulineꞌi sou ilavusou vaikala manina noxou Lataua, mo sou imulinu ꞌiliꞌiloxo ane Lataua mumasaxau. \v 2 \x + \xo 1:2 \xt Kol 1:27\x*Eni aꞌoxonu xaixai ane ne, sou lexe aneꞌi imolo taneꞌi no anu mauli ane kaluxu uasi. Mauli ane ne, Lataua e ulavusou ukalavoi uasi, musakii vaikala noxou tatei no mine Anu ukoinu mimii latala ꞌo uxali uao lexe Anu ulosiꞌa. \v 3 Ia iliꞌi no anu, la vaikala noxou muxali lamana no voxo ane Anu musosovosou. Anu musosovosiꞌa ta mitema seꞌi sou miaꞌaloxu vaikala noxou. No anu voteꞌi ane ne, la Anu muꞌoxonu vaikala noxou muxali mupalaꞌa noxilo. La sou Lataua, Anu itema sou mapauli, muvikala pekiaꞌu muneꞌe noxilo sou lexe eni aaꞌaloxu vaikala noxou. \p \v 4 \x + \xo 1:4 \xt Rom 1:7; 2Ko 8:23; Xal 2:3\x*Anu aloxo ne, la sou ane eni ekaukavu vaikala ane ꞌo mulai noxine Tito. Xo nini nemuxaxu taneni noxou Iesu Kalisito, la sou nini nexali loxo eni ꞌalixeni maninasou mo muxamuxaxu tanenge noxinge nengei ne, anu muxali vilesisi. \p Eni alinga ulai noxou Lataua Maminge ilou Kalisito Iesu, Anu itema sou pamauli lexe aneꞌi iꞌanaꞌanalixene no anu alauna mo iꞌoxonu oponeni uai seꞌisisi. \s1 Xaixai Noxou Tito \p \v 5 Tavaꞌu xo eni eꞌitaloneni nexolu no laꞌolu ne Kuleta ne, sou lexe nini namomosou xaixai paꞌupaꞌusou e ukalu uao mo nasosovosiꞌa ta tatila noxiꞌa ta mitema noxou Lataua no tuatuala ukalusi ne Kuleta loxo eni evikalanenixu tei. \v 6 \x + \xo 1:6 \xt 1Ti 3:2-7; 2Ti 2:24-26\x*Nasosovosiꞌa, la nasosovosiꞌa aneꞌi e ilavusou iꞌoxonu susu no ieꞌi ta mitema uasi xe ta semaiꞌa vilesisi. Mo ta ꞌiliꞌa ne, imuxamuxaxu taneꞌi noxou Kalisito, mo sou aneꞌi umomomo sou iꞌoxonu ꞌiliꞌilixo sou voteꞌi mo itelo anaxaꞌaiꞌa ta neniꞌa iloꞌa ta mamiꞌa uasi. \v 7 Xo nelavusou lexe tila sou usaxilaꞌu xaixai noxiꞌa ta mitema noxou Lataua ne, anu uꞌoxonu xaixai noxou Lataua. La sou mamu sou ususu no ieꞌi ta mitema mo uꞌitinu ualasou mo opo ialuxu palea mo uiexu uaini tavuꞌalo mo ulavusou uꞌotoꞌoto xe ukalavoineꞌi ta mitema sou uꞌumenu lamoliꞌa ilou miꞌamiꞌa. \v 8 Ia laixe lexe anu itema sou usexelaxaꞌa ta mitema mo usuꞌulineꞌi mo umasaxau ꞌiliꞌilixo laixe tavuꞌalo ukalusi mo anu molu usaxilaꞌu muamuaꞌixu laixe. Anu itema sou umulinu ꞌiliꞌilixo ane mulapu mo uxolu vaꞌaxu no anu ꞌiliꞌilixo masumasua, \v 9 mo anu utetelisou pekiaꞌu vaikala manina e aneꞌi milosiouxu mo anu umuxamuxaxu tanu no anu. La sou anu umomomo sou uavutilixu oponeꞌi ta mitema no anu vaikala manina sou lexe aneꞌi itulu pekiaꞌu noxou Kalisito, mo sou umomosiꞌa ta mitema e imasaxa lexe imulinu vaikala manina uasi, la sou aneꞌi ilavu lexe aneꞌi mipolo vaꞌaxu. \p \v 10 \x + \xo 1:10 \xt 1Ti 4:7\x*Xo ta mitema tavuꞌalo ane mipolo vaꞌaxu ne. Aneꞌi imasaxa lexe ilomuxu vaikala manina noxou Lataua uasi, mo ivivikala vitavitanisi xe ixovulaulaulixaꞌa ta mitema no anu vaikala noxiꞌa. Tavuꞌalo noxiꞌa ne, aneꞌi xooxoo mungaasiꞌa ne. \v 11 \x + \xo 1:11 \xt 2Ti 3:5-6; 1Pi 5:2\x*Aneꞌi iꞌoxo aloxo ne, sou lexe ikalavoineꞌi ta mitema sou iꞌumenu lamoliꞌa ilou miꞌamiꞌa. Aneꞌi ixovulaulaulixu xavutalaiꞌa ta mitema latala no tani vilevilesi. La sou navikalaneꞌi pekiaꞌu lexe mamu sou aneꞌi ivivikala aloxo ne. \v 12 Itema sou palomatana vile noxiꞌa ane anu muvikala aloxo ꞌo, “Ta mitema ne Kuletasi ane aneꞌi ilavusou ikalakalavoi utotomu, aneꞌi ta mitema ta masua loxo ta mimii ta vova mo ta pauxee.” \v 13 \x + \xo 1:13 \xt 2Ti 4:2\x*Vaikala noxou ne, anu manina. La sou nini navikala pekiaꞌu ulai noxiꞌa sou namomosou muxamuxaxu taneꞌi noxiꞌa noxou Lataua uxali manina, \v 14 \x + \xo 1:14 \xt 1Ti 4:7\x*mo mamu sou ilomusou aꞌalo vitavitanisi noxiꞌa ta Iutaia mo lapuloto iouiou noxiꞌa ta mitema ane ilavusou ixiu tumaliꞌau vaikala manina. \v 15 ꞌEi ane mumulaxu tanu noxou Lataua, la mimii latala ne anu masua no anu uasi. Ia ꞌei ane mususu manina mo umuxamuxaxu tanu noxou Kalisito uasi, la mii vile laixe noxou uasi. Xo xavutalau mo tanu ne, masua mukalu. \v 16 \x + \xo 1:16 \xt 1Ioa 1:6; 2:4\x*Aneꞌi ivikala lexe aneꞌi milavusou Lataua, ia ꞌiliꞌilixoneꞌisi mumaxaꞌu lexe aneꞌi mixiu tumaliꞌa noxou Lataua. La sou anu umasaxaiꞌa uasisi manina, xo aneꞌi imulinu uasi mo aneꞌi umomomo sou iꞌoxonu xaixai vile laixe uasisi manina. \c 2 \s1 Vaikala Peletoto Ulai Noxiꞌa ta Mitema Seꞌi \p \v 1 Ia nini nalosieixu ta mitema lavulavu no anu vaikala manina noxou Lataua. \v 2 Nini nalosieixu ta mulu ta aululu, la navikalaneꞌi aloxo ꞌo. Imuxamuxaxu taneꞌi noxou Lataua mo taneꞌixaꞌa ta mitema mo ixolu seꞌisisi sou itavule tuꞌutuꞌumaxu. Mamu sou iiexu uaini tavuꞌalo mo ta mitema imaisou ꞌilꞌilixo laixe noxiꞌa la itoxoneꞌisi xe aneꞌi meꞌa isaxilaꞌu muamuaꞌixaꞌa laixe. \p \v 3 \x + \xo 2:3 \xt 1Ti 3:11\x*Navikalaneꞌi ta sema ta aululu kalumo lexe aneꞌi imulinu ꞌiliꞌilixo ane Lataua mumasaxau loxo itema sou xaixai noxou Lataua umulinu, mo ivikala masua ulai noxiꞌa ta mitema uasi, mo iiexu uaini tavuꞌalo malaxo uasi, ia ixolu loxo ta sema sou ilosiꞌa ta mitema lavulavu no anu mii maꞌia ane laixe. \v 4 Mo sou aneꞌi imomomo sou ilosieixu ta sema lexe aneꞌi imasaxaiꞌa ta mulumuluiꞌa iloꞌa ta ꞌiliꞌiliꞌa mo \v 5 \x + \xo 2:5 \xt Ep 5:22\x*meꞌa isaxalaꞌu muamuaꞌixaꞌa laixe mo ilai noxiꞌa ta mulu vaꞌaxu uasi mo isaxilaꞌu tani mo iꞌoxo seꞌisisi noxiꞌa ta mulumuluiꞌa iloꞌa ta ꞌiliꞌiliꞌa xe ilomuxaꞌa ta muluiꞌa laixe. La sou ta mitema ivikala masua no anu vaikala noxou Lataua uasi. \p \v 6 Navikalaneꞌi ta maulu kalumo lexe meꞌa isaxilaꞌu muamuaixaꞌa laixe. \v 7 \x + \xo 2:7 \xt 1Ti 4:12\x*Ia mii maꞌia ane nini naꞌoxonu, la anu upalaꞌalixene no ieꞌi ta mitema lexe nini namitema sou xaixai laixe noxou Lataua, la sou aneꞌi imulineni. Nini nalosieꞌixaꞌa ta mitema, la nalosieixu laixe mo namolovilaꞌi no anu uasi, \v 8 \x + \xo 2:8 \xt 1Pi 2:15\x*mo navivikala la navikala ulapusi mo sou ta mitema ixalisou susu vile no anu uasi xe ta uluameni ivikala masua uneꞌe noxine uasi, ia imaela xo aneꞌi vaikala vile sou ilea noxinge nengei uasi. \p \v 9 \x + \xo 2:9 \xt 1Ti 6:1\x*Navikalaneꞌi ta mitema sou ipalupalusiꞌa kalumo lexe aneꞌi ixolu no laaxaꞌa ta tatilasiꞌa no anu mimii tavuꞌalo ukalusi mo iꞌoxonu xaixai laixe sou aneꞌi iꞌosasiꞌa no anu, ia mamu sou itelo anaxaꞌa. \v 10 Mo mamu sou ipakali mimii noxiꞌa, ia ilomuxaꞌa ta tatilasiꞌa laixe. Aneꞌi ta tatilasiꞌa imaisou mii maꞌia ane aneꞌi iꞌoxonu, la imulaxu taneꞌi noxiꞌa manina mo iisuxu vaikala noxou Lataua, Anu itema sou pamauli. \p \v 11 Xo alauna noxou Lataua, anu muxali lamana sou upamaulineꞌi ta mitema latala. \v 12-13 \x + \xo 2:12-13 \xt 1Ioa 2:16\x*No voxo ane nenge tamolo tanenge sou taxomaiou mii ane lailaixe – anu lailivu noxou Iesu Kalisito uxali no anu lamana noxou, anu Lataua noxinge tila, Anu itema sou pamauli, – la alauna noxou ne, anu ulosienge lexe no voxo ane vaimomo, nenge taxiu tumalingeu ꞌiliꞌiloxo masua e Lataua umasaxa uasi mo masaxa sou mimii tavuꞌalo sou no lia ꞌo, ia tasaxilaꞌu muamuaꞌinenge laixe mo tamuamuaꞌi ulapu mo tamulinu ꞌiliꞌilixo ane Lataua mumasaxau. \v 14 \x + \xo 2:14 \xt Mul 19:5; Lap 7:6; Ese 37:23; Xal 1:4; 1Pi 2:9\x*Iesu Kalisito muꞌitalonu maulixu singe sou Anu munoꞌinge mulivulinenge no anu ꞌiliꞌilixo masumasua mo mukalipalanenge loxo anu ta naꞌu manina, sou lexe nenge tamasaxa lexe taꞌoxonu xaixai ane laixesi. \p \v 15 \x + \xo 2:15 \xt 1Ti 4:12\x*Vaikala ane eni elosine ne, nini navikalaneꞌi ta mitema no anu mo naavutilixaꞌa sou imulinu xe namomosiꞌa no anu susu noxiꞌa, xo Lataua musosovosine lexe nini itema sou xaixai noxou. Naxaxai laixe aloxo ne, mo sou evile sou uvikala masua ulai noxine uasi. \c 3 \s1 ꞌIliꞌilixo Laixe Ane Tito Umulinu \p \v 1 \x + \xo 3:1 \xt Rom 13:1-7; 1Pi 2:13-14\x*Nini naavutilixu xavutalaiꞌa ta mitema noxine, sou lexe ixolu no laaxaꞌa ta mitema ane isaxilaꞌa iloꞌa ta tatilasiꞌa mo ilomuxu vaikalaiꞌa laixe mo ixolu iloo sou iꞌoxonu xaixai lailaixesi. \v 2 Ipelaꞌa seꞌisisi mo iꞌoxonu ꞌilixo lailaixe ulai noxiꞌa ta mitema tavuꞌalo ukalusi. Ia mamu sou ivikala masua noxou itema vile mo iꞌotoꞌotosou anaxaꞌa. \p \v 3 \x + \xo 3:3 \xt 1Ko 6:9-11; Ep 2:1-2; 5:8\x*Xo tei, la nenge kalumo ne, xavutalemenge laixe uasi la talomuxu vaikala noxou Lataua uasi mo aneꞌi mikalavoinenge. Mo temulinu masaxa masua iouiou mo ꞌiliꞌiloxo sou voteꞌi, la anu musakinenge la umomomo sou talulusou uasi mo texolu no anu ꞌiliꞌilixo masua sou oponenge masuaiꞌa ta mitema mo teisunenge ngatongatoꞌo, la sou aneꞌi imasaxainge xe nenge tamasaxaiꞌa uasi. \v 4 Ia, no mine tanutanuxu ilou alauna noxu Lataua, Anu itema sou pamauli muxali mupalaꞌa lamana noxinge, \v 5 \x + \xo 3:5 \xt 2Ti 1:9; Eva 10:22\x*la Anu upamaulinenge no anu ꞌiliꞌilixo laixe e nenge teꞌoxonu uasi. Anu mupamaulinenge no anu alauna noxousi, la muꞌulosinge no anu Uleenu Tavuna sou texali alavua la. \v 6 \x + \xo 3:6 \xt Apo 2:17-18\x*Lataua munixiꞌu Uleenu Tavuna muluꞌe muꞌanaꞌana noxinge no anu xaixai noxou Iesu Kalisito, Anu itema sou pamauli. \v 7 No anu alauna noxousi, la sou anu Lataua umoxoꞌinge lexe nenge taxali ta ꞌolu ane mulapu no iou sou tanoꞌu mauli ane kaluxu uasi e nenge tamolo tanenge no anu. \v 8 Vaikala ane ne, anu manina misevile. Mo umomomo sou nenge tamuxaxu tanenge no anu. La sou eni emasaxa lexe nini navikala pakiaꞌu ulai noxiꞌa ta mitema no anu mimii latala e eni elemolu, mo sou aneꞌi ane imuxamuxaxu taneꞌi noxou Lataua ne, ixavutala laixe ka sou ilailixu maulixaꞌa no anu ꞌiliꞌilixo laixesi. Mii ane eni elemolu tei ne lexe aneꞌi imulinu, la anu mii laixe sou usuꞌulineꞌi ta mitema. \p \v 9 \x + \xo 3:9 \xt 2Ti 2:14, 16\x*Ia naxiu tumalineu talitaliꞌi vitavitanisi mo nanasiꞌa ta ꞌiluꞌilusuneꞌi iloꞌa ta xasixasiꞌa mo ꞌotoꞌotosou anaxaꞌa vitavitanisi xe ꞌotoꞌoto no anu lapuloto noxou Mosesi. Xo mimii ane ne, umomomo sou usuꞌulineni uasi mo anu mii vitanisi. \v 10 \x + \xo 3:10 \xt Mat 18:15-17\x*Ia lexe vile uxolu sou ukalipalaneꞌi ta mitema noxou Lataua, la navikalanu sou namomosou xavutalau. Lexe naꞌoxonu aloxo ne alaxu vile xe tamei, ia ulomuxu vaikalameni uasi, la naxexeenu. \v 11 Nini nelavusou lexe itema ane loxo ne, anu mupolo vaꞌaxu avile mo uꞌoxoꞌoxo susu. Mii ane ne, mumaxaꞌu lexe anu mususu manina. \s1 Vaikala Kaluxusou \p \v 12 \x + \xo 3:12 \xt Ep 6:21-22; Kol 4:7-8\x*No voxo ane lexe eni apalusou Atemasi, ia uasi la apalusou Tukiko ulai noxine, la nini napulili sou naneꞌe noxilo ne Nikopoli. Xo eni emasaxa lexe no voxo sou laꞌiua, la eni axoxolu ꞌole. \v 13 \x + \xo 3:13 \xt Apo 18:24; 1Ko 3:5-6\x*Xe eni emasaxa manina lexe nini xavineni sou napalusiꞌa Sena ilou Apolosi. Sena ne, anu itema sou lapuloto ane. Nasuꞌulineꞌi ilou no anu mimii sou muamuaꞌixaꞌa, mo sou aneꞌi imuamuaꞌi la ixamuli tuꞌumaxu no anu mii vile uasi. \v 14 \x + \xo 3:14 \xt Ep 4:28\x*Ta mitema noxinge kalumo inoꞌu lavulavu sou ilailixu maulixaꞌa no anu xaixai laixe sou ixalixu mii maꞌia ane sou usuꞌulinu xoluxoluxaꞌa no anu. Ia ipaupauxee mamu. \p \v 15 Ta mitema latala ane noxiꞌa texolu ꞌo, aneꞌi misova aso laixe mulai noxine. Mo milemo aso laixe noxixe ulai noxiꞌa ta mitema ane imuxamuxaxu taneꞌi noxou Iesu mo ane imasaxaixe. \p Eni alinga lexe alauna noxou Lataua uxolu noxinge ngingi latala ne ukalusi.