\id GAL - Pele-Ata Genesis, Jonah and New Testament [ata] -Papua New Guinea 2009 (DBL -2014) \h XALATIA \toc1 Uoli Voloxu Ane Paulo Mukaukavu Mulai Noxiꞌa Ta Xalatia \toc2 Xalatia \toc3 Xal \mt2 UOLI VOLOXU ANE PAULO MUKAUKAVU MULAI NOXIꞌA \mt1 TA XALATIA \imt1 Vaikala lamana \ip No nano no anu uoli voloxu noxou Paulo mulai noxiꞌa ta Xalatia ꞌo, la anu muvivikala no anu tuꞌtuꞌumaxu e muxali noxiꞌa ta Xalatia no mine aneꞌi ta mitema ane ta Iutaia uasi milomusou aꞌalo laixe la mimuxaxu taneꞌi noxou Iesu Kalisito. Xo tei la aneꞌi ta Iutaia maninasousi mimulinu Iesu. Ia no mine Paulo muneꞌe muaꞌaloxu aꞌalo laixe sou Iesu Kalisito, la aneꞌi ta mitema ane ta Iutaia uasi mixali ta molomolo noxou Iesu. La sou aneꞌi ta Iutaia maninasou miꞌoxo lexe anu laixe sou ta mitema ane ta Iutaia uasi ne imulinu lapuloto noxou Mosesi loxo aneꞌi ta Iutaia mimulinu, la sou aneꞌi ixali ta mitema noxou Iesu. La sou Paulo muavuti la muvikalaneꞌi lamana lexe no anu ꞌilixo sou imulinu lapuloto laixe la ixali ta mitema mulapu uasi. Anu muvikalaneꞌi lexe ta mitema ixali ta mitema mulapu no iou Lataua no anu voteꞌi sou imuxaxu taneꞌi noxou Iesusi. \ip Xo ta Iutaia moseꞌi milutu milai no xalee lia tila ne Xalatia la mivikalaneꞌi ta mitema e mixali ta mitema noxou Iesu ne lexe aneꞌi imulinu lapluloto noxou Mosesi. No mine Paulo mulomusou aloxo ne la sou mukaukavu uoli voloxu ꞌo, sou muxamuxaxu taneꞌi xe mumomosou ꞌilixo noxiꞌa e ta mitema ne misusunoxu no anu lavulavu kalakalavoi noxiꞌa ne. Paulo musokou la muꞌoxo latolo sou xaixai noxou, la muvikala lexe xaixai noxilo ꞌo ne, Lataua molu musosovosilo. Mo muvikala lexe eni amulinu masaxa noxilo xe itema vile upalusilo sou aꞌoxonu xaixai ane ꞌo uasi. Lataua molu muꞌavalilo sou exali aposeli, mo mulosilo xaixai ane ꞌo sou alai aꞌaloxu aꞌalo laixe sou Iesu Kalisito ulai noxiꞌa ta mitema ane imuxaxu taneꞌi noxou Iesu Kalisito, la aneꞌi ixali ta mitema mulapu no iou Lataua. \ip Paulo mukalusou vaivaikala noxou aloxo ꞌo, no mine nenge tamuxaxu tanenge noxou Kalisito, la Uleenu Tavuna ulaxunenge no anu ꞌilixo sou tamasaxaiꞌa ta menexinge. No anu muxamuxaxu tanenge nesi la sou anu uxalixu neneꞌaxu ane sou tamsasaxaiꞌa ta menexinge. \iot Aꞌalo muai no nano aloxo ꞌo \io1 Vaikala lamana 1:1-10 \io1 Paulo mulamanalixu xaixai noxou loxo aposeli xe ꞌilixo sou muxamuxaxu tanenge 1:11–2:21 \io1 ꞌIlixo sou tamulinu lapuloto la taxali itema mulapu uasi no anu ꞌilixo sou tamuxaxu tanenge noxou Iesusi 3:1–4:31 \io1 Noxou Kalisitosi la nenge taxali telapu 5:1–6:10 \io1 No anu soli noxou Iesu la nenge taxali alavua, ia no anu ꞌilixo sou xooxoo ungasinge uasi 6:11-18 \c 1 \p \v 1 Eni aposeli Paulo. Ta mitema ipalusilo mo itema vile ulosilo xaixai ane ꞌo uasi. Ia Iesu Kalisito mulosilo xaixai ane ꞌo xe Momu Lataua e mutulusou no anu soli. \v 2 Nexi noxiꞌa ta vivilo noxou Iesu e texoxolu ꞌo tekaukavunu uoli voloxo ane ꞌo ulai noxinge ta temanu lalotu ukalusi no xalee lia tila ne Xalatia. \v 3 Nexi takilaka lexe alauna mo opo seꞌisisi noxou Maminge Lataua mo Tila Iesu Kalisito uxolu noxinge. \v 4 \x + \xo 1:4 \xt Xal 2:20\x*Anu Kalisito mumulinu masaxa noxou Lataua Maminge la muitalonu maulixu sou muxexeenu susu noxinge. Anu muꞌoxonu aloxo ne, la sou musuꞌulinenge sou muxexenenge no anu mauli masumasua sou lialia vaimomo ꞌo. \v 5 Anu aloxo ne la sou laixe lexe nenge taꞌitinu Lataua ualasou utotomu mo kaluxu uasi. Manina. \s1 Aꞌalo Laixe Vilesisi \p \v 6 Eni ekuluke manina no anu ꞌilixo ngingi ngeꞌoxonu ne. Xo no anu alauna noxou Kalisito la Lataua muꞌavalinge sou ngexali ta mitema noxou, ia ngepalea alaxu vilesisi ngeꞌume la ngelai ngemulinu aꞌalo vilemo ane mupolo vaꞌaxu manina no anu aꞌalo laixe. \v 7 \x + \xo 1:7 \xt Apo 15:1, 24\x*Ta mitema moseꞌi no taingengi itovonu sou ixovulaulaulingenge la ixiuxiunu aꞌalo laixe sou Kalisito ne. Ia aꞌalo laixe sou Kalisito ne anu vilesisi mo uxiuxiu uasi. Mo aꞌalo vile la uasisi manina. \v 8 \x + \xo 1:8 \xt 1Ko 16:22\x*Aꞌalo laixe ne, nexi teaꞌalomengixu tei. Ia lexe nexi, uasi la angelo vile molu teitexi no opo loxotolo uluꞌe uaꞌalomengi no anu aꞌalo iouvilemo loxo ane nexi teaꞌalomengixu tei ne, la itema ane loxo ne, anu uulua no navu kaluxu uasi. \p \v 9 Nexi tevikalangengixu tei mo vaimomo ꞌo eni avikalangengixu la. Ia lexe evile uaꞌalomengi no anu aꞌalo laixe iouvilemo no anu ane ngingi ngenoꞌu tei, la anu laixe lexe itema ne uulua no navu kaluxu uasi. \v 10 \x + \xo 1:10 \xt 1Te 2:4\x*Mo vaimomo ꞌo ngingi ngexavutala a loxovaa. No anu vaivaikala noxilo ꞌo? Eni aꞌoxonu sou ta mitema iꞌosasilo no anu, uasi ia eni aꞌoxonu sou Lataua uꞌosasilo. Lexe eni aꞌoxonusi sou ta mitema iꞌosasilo no anu la eni amitema sou xaixai noxou Kalisito uasi. \s1 Aꞌalo sou Paulo Mine Lataua Muꞌavalou \p \v 11 \x + \xo 1:11 \xt Mat 16:17\x*Ta vivilo, eni emasaxa lexe ngingi ngalavusou laixe lexe aꞌalo laixe e eni eaꞌaloxu noxinge tei ne, itema vile ukoinu vitanisi uasi. \v 12 Mo itema vile ulosilo mo itema vile ulosielixu uasi. Ia Iesu Kalisito molu mupalaꞌalixu lamana noxilo. \p \v 13 \x + \xo 1:13 \xt Apo 8:3\x*Ngingi ngelomusou aꞌalosou mimii eni eꞌoxoꞌoxonu tei no mine emulimulinu ꞌiliꞌilixo sou lalotu noxiꞌa ta Iutaia, la eꞌoxoo masuaneꞌi ta mitema noxou Lataua manina xe etovo sou lexe amamulonu lalotu ne ukalusi. \v 14 \x + \xo 1:14 \xt Apo 22:3\x*Xo eni taleli utulu pekiaꞌu manina sou amulimulinu ꞌiliꞌilixo noxiꞌa ta ꞌiluꞌilusunexi. No anu ꞌilixo ane ne la eni eꞌoxoleli euliuli noxiꞌa ta maulu ta Iutaia ane lasililinexe vilesisi. \v 15 \x + \xo 1:15 \xt Ais 49:1; Xal 2:7\x*Ia no mine atie ivoꞌoleli uao, la Lataua musosovosilo xe no anu alauna noxou la muꞌavalilo. Eni exolu mulai muxali no anu voxo anu molu musosovosou la sou, \v 16 Anu mupalaꞌalixu ꞌOlu lamana noxilo. Anu muꞌoxonu aloxo ne mo sou eni amomomo sou aꞌaloxu aꞌalo laixe sou ꞌOlu ulai noxiꞌa ta mitema aneꞌi ane ta Iutaia uasi. No mine Anu mupalaꞌalixu ne, la ataliꞌisou itema vile uasi. \v 17 Mo atelai ne Ielusalemu sou amaisiꞌa aneꞌi ane mixali ta aposeli tei noxilo uasi. Ia eni elutu alaxu vilesisi ꞌo la elai exolu no xalee lia vitanisi ne Alevia. Xe iliꞌi la sou elivu eneꞌe no tuala tila ne Temasukasi. \v 18 \x + \xo 1:18 \xt Apo 9:26-27\x*Xe tauu leleꞌe tatalu mukalu, la sou eni etelai ne Ielusalemu sou enoꞌu lavulavu seꞌi noxou Pita. La nexi noxou texolu ne voxo mavulovexa mo muluꞌe lia taꞌuve (15). \v 19 No voxo mine eni elai exolu ne la amaisiꞌa ta aposeli moseꞌi uasi, ia emaisou Iakovo e Tila vimou kokope. \v 20 Vaivaikala noxilo e akaukavunu ulai noxinge ꞌo ne akalavoi uasi, evikala manina no iou Lataua. \v 21 \x + \xo 1:21 \xt Apo 9:30\x*Xe iliꞌi la exixaoxao no xalee lia tila ne Silia xe ne Kilikia. \v 22 Ia ta mitema noxou Kalisito mixolu no ꞌa ta taasou lalotu no xalee lia tila ne Iutaia ne imaisou ieli tei uasi. \v 23 Aneꞌi milomusou aꞌalosilosi lexe, “Itema e tei la muꞌoxo masuanenge, anu a vaimomo ꞌo muxiu mo uaꞌaloxo aꞌalo laixe no anu ꞌilixo sou muxamuxaxu tanenge e tei la muꞌoxoo masuanu.” \v 24 Aneꞌi milomusou aꞌalosilo aloxo ne, la miꞌitinu Lataua ualasou. \c 2 \s1 Ta Aposeli Miꞌosa sou Iloꞌa Paulo Ipita \p \v 1 \x + \xo 2:1 \xt Apo 15:2\x*Ioxe tauu ie mavulovexa mo muluꞌe lia tamiꞌa mukalu la nexi noxou Valunavasi tetelai ne Ielusalemu la. Nexi noxou telai la tenoꞌu Tito noxiꞌa tekei tetelai. \v 2 Eni elai xo Lataua molu mupalusilo sou lexe alai. Xe no mine exolu ne la noxiꞌa ta kisokisou no ꞌa lalotusi tevivikala, mo eaꞌaloiꞌaxu aꞌalo laixe ane eni eaꞌaloxu mulai noxiꞌa ta mitema ane aneꞌi ta Iutaia uasi. Eni eꞌoxonu aloxo ne la evikala noxiꞌasi aneꞌi ane miꞌoxo lexe aneꞌi ta kisokisou. Xo loxo ꞌo io ipupuiou xaixai noxilo e eꞌoxonu tei xe ane eꞌoxonu vaimomo ꞌo la uxali mii vitanisi. \v 3 Ia uasi, xo Tito e nexi noxiꞌa telai ne anu Xiliki, ia ipalusixe lexe tapasipaa sou noxou talai mo xooxoo ungasou uasi. \v 4 \x + \xo 2:4 \xt Xal 1:7; 5:1, 13\x*Mimii ane ne muxali xo seꞌi ne ikalavoi lexe aneꞌi ta vivinge kalumo la mipakisi miꞌuna mixolu no anu pita noxixe. Aneꞌi mineꞌe mixolu no tainexi imamalei pakali sou ilomusou aꞌalosou mauli maꞌia Kalisito Iesu muꞌoxonu noxinge no mine mululusinge no anu sakisaki sou temulimulinu lapuloto, la texolu vasimenge manamanaꞌu. Ia aneꞌi imasaxa lexe iꞌoxonexi taxali ta mitema sou xaixai vitanisi. \v 5 Aloxo ne, la sou nexi talomuxaꞌa uasi, texolu maxuveeni sevile, xo nexi temasaxa lexe aꞌalo laixe maninasou ne uxolu no anu maulingenge utotomu. \p \v 6 Ta mitema moseꞌi mixolu loxo ta tatila sou lalotu. Ia no anu xavutala noxilosi la aneꞌi ane minoꞌu uala tila xe aneꞌi ane inoꞌu uala tila uasi ne, anu mii vitanisi no iou Lataua. Xo Lataua ulavusou uxavutala no anu uala noxiꞌa ta mitema uasi. No anu vaivaikala noxilo la ta kisokisou e minoꞌu uala tila ne, ilemolu mii vile la uasi. \v 7 \x + \xo 2:7 \xt Apo 22:21\x*Aneꞌi mimaisou lexe Lataua mulosilo xaixai sou aꞌaloxu aꞌalo laixe ulai noxiꞌa ta mitema aneꞌi ane ta Iutaia uasi. Xe iouvilesisi aloxo mulosou Pita xaixai sou uaꞌaloxu aꞌalo laixe ulai noxiꞌa ta Iutaia. \v 8 Lataua mulosou Pita xavi sou uxaxai loxo aposeli noxiꞌa ta Iutaia, la sou anu iouvilesisi aloxo ne. Anu mulosilo xavi sou axaxai loxo aposeli noxiꞌa ta mitema aneꞌi ane ta Iutaia uasi. \v 9 Ta mitema mimaisiꞌa Iakovo iloꞌa Pita ilou Ioanesi mixali loxo ta tatila no anu lalotu, ia aneꞌi mimaisou lexe no anu alauna noxou Lataua la mulosilo xaixai ane ꞌo, la sou milapu avoxe noxou Valunavasi sou misexelanexe sou texali loxo ta vimovimoꞌa maninasou. La sou nexi noxiꞌa tesakiinu vaikala lexe maasi la nexi noxou taxaxai noxiꞌa ta mitema ane aneꞌi ta Iutaia uasi ia aneꞌi la ixaxai ulai noxiꞌa ta Iutaia ulovo. \v 10 \x + \xo 2:10 \xt Apo 11:29-30\x*Xe mivikalanexi noxou no anu mii vilesisi lexe no anu xaixai noxixe la taxavutalaneꞌi aneꞌi ane iꞌa mii uasi mixolu no nano no lalotu noxiꞌa mo tasuꞌulineꞌi. Mii ane ne muxolu no anu xavutala noxilo tei sou lexe eni aꞌoxonu. \s1 Paulo Muxililiu Pita \p \v 11 Ia iliꞌi no mine Pita muneꞌe ne Antioki, la eni elavixu no iou, xo anu muꞌoxonu ꞌilixo laixe uasi. \v 12-13 \x + \xo 2:12-13 \xt Apo 11:3\x*Susu noxou ne aloxo ꞌo, no mine Iakovo iloꞌa aneꞌi moseꞌi ixali uao, la Pita iloꞌa ta mitema ane aneꞌi ta Iutaia uasi ilavusou iꞌaniꞌani. Ia no mine aneꞌi mineꞌe mixalixali, la Pita muꞌume la muxolu vaꞌaxu noxiꞌa ta mitema aneꞌi ane ta Iutaia uasi ne. Xo muꞌume noxiꞌa aneꞌi xulumuxaꞌa ane ilavusou imulinu ꞌilixo sou xooxoo ungasiꞌa pekiaꞌu ꞌole. Mo ta Iutaia moseꞌi mimulinu miꞌuna no anu kalavoi noxou ne, la sou no anu kalavoi ne muꞌoxonu Valunavasi la mususunoxu. \v 14 No mine eni emaisou lexe aneꞌi imulinu vaikala manina sou aꞌalo laixe uasi, la sou eavuti la elavixu Pita no ieꞌi aneꞌi latala ne aloxo ꞌo, “Nini ne Iutaia, ia nini xoluxoluxene loxo aneꞌi ta mitema aneꞌi ane ta Iutaia uasi. Ia tavaꞌu a loxovaa la sou nini natovo sou lexe naꞌoxoneꞌi imulinu xoluxolu noxiꞌa ta Iutaia ne? \p \v 15 Nenge texali no anu mata noxou Iutaia no mine mivoꞌonenge, ia nenge taxali no anu mata noxiꞌa aneꞌi ta mitema aneꞌi ane ta Iutaia uasi e ilavusou iꞌoxoꞌoxonu susu uasi. \v 16 \x + \xo 2:16 \xt Apo 15:10-11; Rom 3:20-28; Xal 3:11\x*Mo nenge talavusou lexe Lataua umoxoꞌu itema vile lexe anu itema mulapu no anu voteꞌi sou umulinu lapuloto laixe uasi. Ia Anu umoxoꞌu lexe itema mulapu no anu voteꞌi sou umuxaxu tanu noxou Kalisito Iesu. Aloxo ne, la sou anu laixe lexe nenge tamuxaxu tanenge noxou Kalisito Iesu. No anu voteꞌi ane nesi la sou Lataua umoxoꞌinge lexe nenge ta mitema telapu, ia no anu voteꞌi sou tamulimulinu lapuloto laixe uasi. Xo no anu voteꞌi sou tamulimulinu ꞌiliꞌilixo sou lapuloto laixe ne umomomo sou uꞌoxonu itema vile uxali itema mulapu no iou Lataua uasi. \v 17 No mine nenge temulinu voteꞌi sou tamuxaxu tanenge noxou Kalisito la sou nenge texali ta mitema telapu no iou Lataua. La sou anu muai lamana lexe nenge ta Iutaia ne nenge kalumo ta mitema sou susu iouvilesisi aloxo aneꞌi ane ta Iutaia uasi ꞌole. La sou laxovaa Kalisito umasaxa lexe uꞌoxonu susu uxali utila? Uasisi manina! \v 18 Lexe eni atulusou ulivu mii maꞌia e eni emamulonu, la anu mumaxaꞌu lexe eni amitema sou amulinu lapuloto uasi. \v 19 Ia no anu ꞌilixo sou amulinu lapuloto la mulailixo no anu voteꞌi sou soli. La sou no anu lapuloto la muꞌoxoleli esoli, mo sou lexe no anu voteꞌi anenesi la eni amomomo sou noxou Lataua taxolu. \v 20 \x + \xo 2:20 \xt Xal 1:4\x*Mo no mine mililinu Kalisito teitexi no ovu valautu, la eni kalumo. La sou mauli ane muxolu noxilo ꞌo ne, eni maulixo uasi, mauli noxou Kalisito ane uxolu noxilo ꞌo. Mauli ane muxolu noxilo vaimomo ꞌo ne, eni emauli no anu muxamuxaxu taleli noxilo noxou Lataua ꞌOlu e Anu tanuxo la sou muitalonu maulixusilo. \v 21 Eni amasaxa sou avilaꞌisou alauna noxou Lataua vitanisi uasi. Xo lexe no anu voteꞌi sou tamulimulinu ꞌiliꞌilixo sou lapuloto laixe uꞌoxonu itema uxali ulapu no iou Lataua, la soli noxou Iesu ne anu uxali mii vitanisi.” \c 3 \s1 Voteꞌi sou Lapuloto Xe Voteꞌi sou Muxamuxaxu Tanenge \p \v 1 Ngingi ta Xalatia ne ngexovulaulau misevile! Nexi telosiengixu Iesu Kalisito ne, mo ngingi ngemaisou mulili no ovu valautu no iengi ne. Ia loxovaa, maasi evile muꞌoxo lolongenge sou xavutalamengi muxovulaulau ne? \v 2 Eni amasaxa lexe ataliꞌisinge no anu taliꞌi vile aloxo ꞌo, Ngingi ngenoꞌu Uleenu Tavuna no anu voteꞌi maꞌia manina? No anu voteꞌi sou ngamulinu lapuloto laixe? Uasi, no anu voteꞌi sou ngelomusou aꞌalo laixe noxou Iesu xe ngemuxaxu tangengi no anu? \v 3 Loxovaa ngingi ngexovulaulau avile io? Ngamaisou, tei la ngingi ngesokou muamuaꞌi noxinge no anu xaviinu Uleenu Tavuna, ia loxovaa ngingi ngatovo sou ngakalusou no anu xavingengi io? \v 4 Loxovaa tuꞌutuꞌumaxu e muxali noxinge tei ne, ngingi ngetavulenu vitanisi, ne? Ia noxilo la eni emaisou lexe ngingi ngatavulenu vitanisi uasi. \v 5 Lataua mulosinge Uleenu Tavuna noxou mo muꞌoxonu sosovo seꞌi no taingengi mo ngemaisou ne. Ia tavaꞌu a loxovaa la sou Anu muꞌoxonu loxo ne? Xo ngingi ngemulinu lapuloto laixe, ne? Uasi, no anu voteꞌi sou ngelomusou aꞌalo laixe xe ngemuxaxu tangengi no anu, ne? \p \v 6 \x + \xo 3:6 \xt Tav 15:6\x*Ngaxavutalanu maulixu Avalaamu loxo Lavuku Tavuna teinu muvikala aloxo ꞌo, “Anu mumuxaxu tanu noxou Lataua, la sou Lataua mumoxoꞌu lexe anu itema mulapu.” \v 7 Aloxo ne la sou ngingi ngalavusou laixe lexe aneꞌi ane imuxaxu taneꞌi, la aneꞌi Avalaamu ta ꞌolu ane. \v 8 \x + \xo 3:8 \xt Tav 12:3; Rom 4:3, 16\x*Tei manina la Lataua mulavusou lexe iliꞌi la aneꞌi ane ta Iutaia uasi imuxaxu taneꞌi la Anu umoxoꞌa lexe ta mitema milapu. Aloxo ne la sou Anu muvikalanu Avalaamu muai no nano no anu Lavuku Tavuna teinu aloxo ꞌo, “Noxinesi la Lataua ualusiꞌa ta mitema ukalusi.” \v 9 Avalaamu mumuxaxu tanu la sou Lataua mualusou. Anu iouvilesisi aloxo ne noxiꞌa aneꞌi ane imuxaxu taneꞌi la Lataua ualusiꞌa. \p \v 10 \x + \xo 3:10 \xt Lap 27:26\x*Ia Lataua uꞌoxonu masuaneꞌi aneꞌi ane ixavutala lexe no anu voteꞌi sou imulinu lapuloto laixe la ixali ta mitema ulapu no iou Lataua. Xo vaikala muai no nano no anu Lavuku noxou Lataua muvikala aloxo ꞌo, “Lexe ta mitema ane imulinu vaivaikala muai no nano no anu lavuku sou lapuloto laixe utotomu uasi, la Lataua uꞌoxo masuaneꞌi.” \fig |alt="soldier" src="HK00150B.TIF" size="col" loc="Gal 3:10" copy="Horace Knowles © The British & Foreign Bible Society, 1954, 1967, 1972." ref="Xalatia 3:10" \fig* \v 11 \x + \xo 3:11 \xt Ava 2:4; Xal 2:16\x*La sou anu muai lamana lexe Lataua umomomo sou umoxoꞌu itema vile lexe anu itema mulapu no anu voteꞌi sou umulinu lapuloto laixe uasi. Xo vaikala muai no nano no anu Lavuku noxou Lataua muvikala aloxo ꞌo, Ta mitema ane mimuxaxu taneꞌisi ane Lataua umoxoꞌa lexe aneꞌi ta mitema milapu mo aneꞌi inoꞌu mauli. \v 12 \x + \xo 3:12 \xt Liv 18:5\x*La sou voteꞌi sou tamulimulinu lapuloto laixe ne anu mii sou muxamuxaxu tanenge uasi. Xo vaikala muai no nano no anu Lavuku noxou Lataua muvikala aloxo ꞌo, “Itama e umulimulinu lapuloto laixe ukalusi la anu uxalisou mauli no anu.” \v 13 \x + \xo 3:13 \xt Lap 21:23; Rom 8:3\x*Ioxe, no anu lapuloto la muvikala lexe, itema umulinu lapuloto uasi la anu uulua. Ia Kalisito musuꞌulinenge la munoꞌu taninenge la muulua, la muxali loxo itema sou uulua, la mulivulinenge. Sou umomomo sou vaikala muai no nano no anu Lavuku Tavuna teinu muvikala aloxo ꞌo, “Ta mitema taꞌei e ilili no ovu ne Lataua umaisiꞌa lexe aneꞌi iuuluasi.” \v 14 Aloxo tei no mine Lataua mualusou Avalaamu la muvikalanu lexe ualusiꞌa ta mitema ane ta Iutaia uasi. Mo no anu xaixai noxou Iesu Kalisitosi la mulivulinenge, la sou alualu ane ne muxali maninasou mukalu. Aloxo ne la sou lexe nenge tamuxaxu tanenge la tanoꞌu Uleenu Tavuna loxo Lataua musakiinu vaikalasou tei. \s1 Lapuloto Umomosou Uxexeenu Mii Maꞌia Lataua Musakiinu Vaikalasou Tei Uasi \p \v 15 Ta vivilo eni aꞌoxonu vaikala tovolaꞌi vile no anu maulinenge ta mitema aloxo ꞌo. Loxo itema vile sexasisi sou usoli, la ilou vile isakiinu vaikala sou lexe anu unoꞌu tanixu, la anu loxo vaikala ne anu musakii. Ia umomomo sou itema vile uxexeenu xe umuxaxu vaikala vile no latanu la uasi. \v 16 \x + \xo 3:16 \xt Tav 12:7\x*Anu aloxo tei la Lataua musakiinu vaikala noxou Avalaamu xe noxou ꞌilusunu. Vaikala vile muai no nano no anu Lavuku Tavuna teinu muvikala lexe, “Noxou ꞌilusunu,” laaxu lexe ta mitema tavuꞌalo uasi, ia muvikala lexe, “Noxou ꞌilusuneni,” laaxu lexe vilesisi. Anu muvivikalasou ꞌilusunu vilesisi ne, ane Kalisito. \v 17 \x + \xo 3:17 \xt Mul 12:40\x*Vaikala noxilo ne laaxu aloxo ꞌo, Lataua musakiinu vaikala noxou Avalaamu tei, xe tauu ie itemaxu mavulovexa tamiꞌa mo mavulovexa tatalu (430) mulai mukalu xe iliꞌi la lapuloto muxali. Lapuloto ne anu muxali iliꞌi manina, la sou anu umomomo sou uxexeenu xe ukalusou mii maꞌia Lataua musakiinu vaikalasou tei uasi. \v 18 \x + \xo 3:18 \xt Rom 4:14\x*La sou loxo nenge tamulimulinu lapuloto laixe sou tanoꞌu mimii lailaixe e Lataua mulalaxiinu sou ulosinge, la anu loxo nenge tanoꞌu no anu voteꞌi sou ane musakii tei uasi. Ia no anu alauna noxou Lataua mulosou Avalaamu no anu vaikala e anu musakiinu. \p \v 19 \x + \xo 3:19 \xt Apo 7:38; Rom 5:20\x*Lexe anu aloxo ne, la sou tavaꞌu a loxovaa la sou lapuloto anu muxolu? Lapuloto anu muxali xo Lataua mumasaxa lexe susu tavaꞌu uxali uatu lamana ulai uxali no mine Avalaamu ꞌilusunu e Anu musakiinu vaikalasou tei ꞌole uxali. Lataua mulosiꞌa ta angelo lapuloto ne la aneꞌi mipalaꞌalixu noxou itema sou utulu no nixi la sou anu itema ne mupalaꞌalixu noxinge. \v 20 Ia lexe Lataua ne Anu vilesisi la umomomo sou itema sou utulu nonixi ne uxolu uasi. \v 21 \x + \xo 3:21 \xt Rom 8:2-4\x*Lexe anu aloxo ne, la sou anu a loxovaa, lapuloto ne mupupuiou vaikala e Lataua musakiinu tei? Uasisi manina! Xo lexe Lataua mulosinge lapuloto vile la e umomomo sou tanoꞌu mauli no anu la anu laixe lexe nenge talomuxu mo tamulinu laixe la sou nenge latala taxali ta mitema mulapu. \v 22 Ia vaikala muai no nano no anu Lavuku Tavuna teinu muvikala lexe, susu musakisakineꞌi ta mitema mukalusi, Lataua muꞌoxonu aloxo ne mo sou nenge tamuxaxu tanenge noxou Iesu Kalisito, la nenge tamomomo sou tanoꞌu mii maꞌia ane Lataua musakii vaikalasou tei lexe ulosiꞌa aneꞌi ane mimuxaxu taneꞌi. \p \v 23 \x + \xo 3:23 \xt Xal 4:3\x*Tei no mine ꞌilixo sou tamuxaxu tanenge uxali uao, la nenge texolu no anu sakisaki sou tamulimulinu lapuloto mulai mutalo no mine ꞌilixo sou tamuxaxu tanenge muxali lamana noxinge \v 24 \x + \xo 3:24 \xt Rom 10:4\x*La sou lapuloto ne anu loxo itema sou upelainge sou usaxilaingesi sou uolenenge talai noxou Kalisito, aloxo ne mo sou lexe nenge tamuxaxu tanenge la taxali ta mitema mulapu. \v 25 Mo vaimomo ꞌo ꞌilixo sou tamuxaxu tanenge a muxali, la sou lapuloto e tamulimulinu loxo upelainge ne usaxilainge la uasi. \s1 No Anu Voteꞌi sou Tamuxaxu Tanengesi La sou Nenge Taxali Lataua ta ꞌOlu \p \v 26 \x + \xo 3:26 \xt Ioa 1:12\x*Ngingi ngemuxaxu tangeni xe ngexolu noxou Kalisito Iesu la sou ngexali Lataua ta ꞌolu. \v 27 \x + \xo 3:27 \xt Rom 6:3\x*Mo ngingi mukalusi e ngeꞌulo no nano no ualasou Kalisito ne ngenoꞌu mo ngingi ngetokolomoxu Kalisito loxo ngetaanu tokolomo veveeni. \v 28 \x + \xo 3:28 \xt Rom 10:12\x*Mo ngingi ngexali loxo Kalisito ta naꞌu la sou kalipala uxolu no taingengi loxo ta Iutaia, mo ta Xiliki, mo ta mitema sou xaixai vitanisi, mo ta mitema ixolu no anu masaxa noxiꞌa mo ta mulu xe ta sema uasi. Xo noxou Kalisito la kalikalipala uasi ngingi latala ne ngexali vilesisi manina. \v 29 \x + \xo 3:29 \xt Rom 4:13\x*Mo lexe ngingi noxou Kalisito, la ngingi Avalaamu ta ꞌiluꞌilusunu xe ngingisi sou nganoꞌu mii maꞌia e Lataua musakiinu vaikalasou tei lexe ulosiꞌa Avalaamu ta minuminu iliꞌi. \c 4 \p \v 1 Vaikala noxilo ne aloxo ꞌo. Lexe itema vile ꞌolu vilesisi ne iliꞌi la unoꞌu miumiu momu ne, la uxali loxo anu miumiu muisalili. Ia tei no mine anu mauluxu la anu muxolu loxo itema sou xaixai vitanisi. \v 2 Anu uxolu no laxaꞌa aneꞌi ane misaxilaꞌu iloꞌa aneꞌi ane mitulu muuli ulai utalo no anu voxo e momu musosovosou mulovo. \v 3 \x + \xo 4:3 \xt Kol 2:20\x*Mo nenge kalumo aloxo ne. No mine nenge uao ta molomolo la nenge texolu no laxaꞌa ta uleenu e misaxilaꞌu loxotolo xe lialia ꞌo. La miꞌoxonenge texali ta mitema sou xaixai vitanisi noxiꞌa. \v 4 \x + \xo 4:4 \xt Ioa 1:14; Rom 1:3\x*Ia no anu voxo e Lataua musosovosou muxali manina la mupalusou ꞌOlu maninasou muluꞌe. Nenu mivoꞌonu muxali loxo itema la muxolu no laaxu lapuloto. \v 5 Anu muꞌoxonu aloxo ne mo sou unoꞌu ulusinge ta mitema texolu no laaxu lapuloto, xe uꞌoxonenge taxali Lataua ta ꞌolu. \p \v 6 \x + \xo 4:6 \xt Rom 8:15-17\x*Xo ngingi ngexali lataua ta ꞌolu, la sou Anu mupalusou Uleenu ꞌOlu ne muneꞌe muxolu no nano noxinge. Uleenu ne uxolu noxinge la sou uavutilinenge sou taꞌava lexe, “Aba, Mamixe.” \v 7 La sou ngingi ngaxolu loxo ta mitema sou xaixai vitanisi la uasi, ia ngexali loxo Lataua ꞌolu. Xe no mine nini naxolu loxo Lataua ꞌolu la nini nalavusou lexe nini namomomo sou nanoꞌu mimii lailaixe noxou e Anu mulalaxiinu sou ulosiꞌa ta ꞌolu. \s1 Paulo Tanuxaꞌa ta Xalatia \p \v 8 Tei manina la ngingi ngalavusou Lataua uasi, ngingi ngexolu loxo ta mitema sou xaixai vitanisi noxiꞌa ta mimii e aneꞌi Lataua uasi. \v 9 Ia vaimomo ꞌo ngingi ngelavusou Lataua, uasi avikala lexe Lataua mulavusinge. Ia tavaꞌu loxovaa la sou ngingi ngaxiu ngalivu ulai noxiꞌa ta uleenu ta masumasua mo sou e xavineꞌi uasi ne. Loxovaa ngingi ngemasaxa lexe ngalivu ngalai ngaxolu no laxaꞌa mo ngaxali ta mitema sou xaixai vitanisi noxiꞌa la? \v 10 \x + \xo 4:10 \xt Rom 14:5; Kol 2:16\x*Ngingi utotomu ne ngalavusou ngasosovosou voxo ta tatila sou lalotu mo soꞌio alavua xe lalotu ta tatila sou tauu ie alavua. \v 11 Eni taleli umulinu ꞌilixomengi la emamaꞌu, xo loxo ꞌo io xaixai noxilo e epulipulileli sou eꞌoxonu ne uxali mii vitanisi. \p \v 12 Ta vivilo, eni linga noxilo toxoxaꞌa ulai noxinge lexe laixe sou ngaxali aloxo eni ꞌo. Xo eni ne exali aloxo ngingi ne. Mo ngingi ngaꞌoxonu susu vile uneꞌe noxilo uasi. \v 13 Ngingi ngexavutalanu, tavaꞌu a loxovaa la sou eni eneꞌe eaꞌalomengi no anu aꞌalo laixe tei ne? Xo pipiena vile muꞌoxoleli. \v 14 No mine pipiena ne muꞌoxoleli la vasimelo mamalaxu la mulosinge tuꞌumaxu, la ngingi ngamatapialeli mo ngalevetesilo uasi. Ia ngingi ngeꞌosasi sou ngenoꞌilo eꞌuna exolu noxinge loxo angelo noxou Lataua vile xe loxo Kalisito Iesu. \v 15 No anu voxo ane ne ngingi ngeꞌosasilo misevile. Ia ꞌosaꞌila noxinge ne mulai ꞌava? Eni avikalangengi lexe no anu voxo ane ne ngingi ngeꞌoxonu aloxo ne, anu mumomomo loxo ngingi ngaluvunu iengi lavoꞌonu la ngalosilo. \v 16 Ia loxovaa, eni elaanu vaikala manina mulai noxinge la sou muꞌoxongengi ngemaisilo exali loxo uluamengi, ne? \p \v 17 Ngalomu, aneꞌi ta mitema ne iitineꞌi itulu noxingesi sou inoinge, ia ixavutala sou isuꞌulingengi uasi. Aneꞌi masaxa noxiꞌa ne sou ikalipalanenge nengeꞌasi, mo sou ngingi tangengi utulu noxiꞌasi sou ngasuꞌulineꞌi. \v 18 Lexe tanenge utulu manina sou taꞌoxonu ꞌilixo laixe noxiꞌa aneꞌi moseꞌi la anu laixe. La ngaꞌoxonu utotomu, no mine nenge nengeꞌa taxoxolu mo no mine nenge nengeꞌa taxolu uasi kalumo. \v 19 Ta ꞌalixeni, eni examulinu navunavu iouvilesisi loxo sema ixamulinu navunavu sou ivoꞌo. Eni examulinu navunavu ane ꞌo singe, xo eni emasaxa lexe maulixu Kalisito lololinu uxolu noxinge. \v 20 Eni talelingenge manina, xo vaimomo ꞌo nengeꞌa taxolu uasi, ia lexe nenge nengeꞌa taxolu la eni amomomo sou asuꞌulingengi no anu vaikala lailaixe moseꞌi. Ia eni talelingenge manina, xo alavusou lexe asuꞌulingengi no anu voteꞌi a loxovaa uasi. \s1 Axali Ilee Sala \p \v 21 Ioxe, ngingi ta mitema e ngamasaxa lexe ngaxolu no laaxu lapuloto vaimomo ꞌo ngavikalaleli. Male ngingi ngalavusou vaivaikala sou lapuloto uasi? \v 22 \x + \xo 4:22 \xt Tav 16:15; 21:2\x*Vaikala muai no nano no anu Lavuku Tavuna teinu muaꞌaloxu Avalaamu lexe anu muxalixaꞌa ta ꞌolu ta tamei. ꞌOlu vile muxalixu noxie sema e ane sema sou xaixai vitanisi xe ꞌolu vile muxalixu noxie semau muꞌisalili. \v 23 \x + \xo 4:23 \xt Rom 9:7-9\x*ꞌOlu ane muxali noxie sema sou xaixai vitanisi ne mupaa no anu voteꞌi sou taxalixaꞌa ta ꞌilinge ꞌo. Ia ꞌolu ane mupaa noxie semau muꞌisalili ne muxali no anu vaikala noxou Lataua e musakiinu tei. \v 24 Aꞌalo ane ne anu tovolaꞌisi, xo ta sema ta tamei ne misosovosou opo vilesisi e Lataua musakiinu vaikalasou ta tamei. Axali misosovosou opo vilesisi e Lataua musakiinu vaikalasou tei no laxaꞌilu ne Sioni, mo ta ꞌilie ne ixali ta mitema sou xaixai vitanisi. \v 25 Axali ane misosovosou laxaꞌilu ne Sioni muxolu no xalee lia tila ne Alevia, xe musosovo sou Ielusalemu vaimomo ꞌo. Xo ane iloꞌa ta ꞌilie mixali ta mitema sou xaixai vitanisi. \v 26 \x + \xo 4:26 \xt Eva 12:22; Pal 21:2, 10\x*Ia Ielusalemu ane vile muxolu teitexi no opo loxotolo ne anu Sala ne anu neninge maninasou ane. \v 27 \x + \xo 4:27 \xt Ais 54:1\x*Xo vaikala vile muai no nano no anu vaikala noxou Lataua teinu muvikala aloxo ꞌo. \q1 “Nini sema e nalavusou napalaa uasi \q2 mo naxamulinu navunavu sou lavuloꞌo uasi ne naꞌosa, \q2 mo nalexe lexe sou ꞌosaꞌila xe naꞌavaꞌava toxotoxoxaꞌa sou namaxaꞌu ꞌosaꞌila noxine. \q2 Xo maasi la ta ꞌiline ixali tavuꞌalo, uaꞌulixe sema e ipapalaa.” \p \v 28 \x + \xo 4:28 \xt Tav 15:4-5; Rom 9:7\x*Ta vivilo, vaimomo ꞌo ngingi aloxo Aisaki xo ngingi ngexali Lataua ta ꞌolu no anu voteꞌi e anu musakiinu tei. \v 29 \x + \xo 4:29 \xt Tav 21:9-10; Ioa 8:35\x*No anu voxo ne la molomolo e mupaa no anu voteꞌisou ixalixaꞌa ta molomolo ne muxiu la muꞌoxonu masuanu molomolo ane mupaa no anu xaviinu Uleenu Tavuna. \v 30 Ia vaikala noxou Lataua muvikala a loxovaa? Anu muvikala lexe, Ngaxexene sema sou xaixai vitanisi ne ilou ꞌilie. Xo ꞌilie ne umomomo sou ukalipala mimii noxou molomolo e momu muxalixu noxie semau maninasou ne uasi. \v 31 Aloxo ne la sou ta vivilo nenge telavusou lexe nenge texali noxie sema sou xaixai vitanisi uasi, nenge texali noxie sema e ane tilasie sema sou xaixai vitanisi. \c 5 \s1 Noxou Kalisitosi La sou Anu Mululusinge \p \v 1 Kalisito mululusinge no anu sakisaki sou lapuloto mo nenge vasimenge manamanaꞌu. La sou laixe lexe ngatulu pakiaꞌinge, mo iengi uvaxaiꞌa ta mitema iꞌoxongengi ngaxali ta mitema sou xaixai vitanisi la mamu. \v 2 Ae, ngalomu, eni Paulo avikalangengi aloxo ꞌo, lexe ngingi ngamalalingenge sou xooxoo ungasinge, la xaixai noxou Kalisito ne uxali mii vitanisi noxinge. \v 3 Ngingi ta mitema ukalusi e ngamalalingenge ulai sou xooxoo ungasinge eni avikalangengi lamana la aloxo ꞌo, lexe ngingi ngaꞌoxonu aloxo ne la anu laixe lexe ngamulinu lapuloto ukalusi. \v 4 Ngingi taꞌei e ngaꞌoxo lexe ngamulinu lapuloto laixe mo sou ngaxali ngalapu no iou Lataua, la ngingi ngexolu vaꞌaxu noxou Kalisito. Mo ngexolu no nano no anu alauna noxou Lataua la uasi. \v 5 Ia no anu xaviinu Uleenu Tavuna la nenge temuxaxu tanenge noxou Lataua mo taxolu taloopalasi noxou sou umoxoꞌinge lexe nenge ta mitema mulapu. \v 6 \x + \xo 5:6 \xt 1Ko 7:19; Xal 6:15\x*Xo lexe itema uxolu noxou Kalisito, la xooxoo ungasou xe ane xooxoo ungasou uasi ne anu mii vitanisi. Ia ꞌilixo sou itema umuxaxu tanu la uavutinoxu opoonu sou umasaxaiꞌa aneꞌi moseꞌi, la anu ꞌilixo ane ne anu mii maninasou. \p \v 7 Ngingi ngeiave no anu saisale ne la ngeiave laixesi. Ia ꞌenaꞌei utalutaluxu voteꞌisinge la sou muꞌoxongengi ngamulinu vaikala manina ua, ne? \v 8 Xavutala ane loxo ne, anu molu noxou, Anu ane muꞌavalinge ne uasi. \v 9 \x + \xo 5:9 \xt 1Ko 5:6\x*Ngamaisou isi kituꞌasi, ia uꞌoxonu veleti la usoxo toxoxaꞌa. \v 10 \x + \xo 5:10 \xt 2Ko 11:15; Xal 1:7\x*Eni emuxaxu taleli manina noxou Tila lexe Anu usuꞌulingengi la ngamulinu xavutala vile uasi, ꞌei ane muꞌoxo aloxo ne, unoꞌu ꞌulusou susu noxou ne. \v 11 Ta vivilo, lexe eni a aꞌalo no anu ꞌilixo sou xooxoo ungasinge ulalaisio ia tavaꞌu loxovaa la sou aneꞌi iꞌoxoꞌoxonu masualeli sio ꞌo? Ia lexe eni avikala lexe xooxoo ungasiꞌa ta mulu, la vaikala sou ovu valautu ne umomomo sou uꞌoxoo masuanu xavutalamengi uasi. \v 12 Ta mitema e ixovulaulaulixu xavutalamengi ne, xavineꞌi lexe xooxoo ungasinge ukalusi. Ia lexe aneꞌi imasaxa aloxo ne, la anu laixe lexe aneꞌi ixotosou vasivasimeꞌa uxexee avile. \p \v 13 \x + \xo 5:13 \xt 1Pi 2:16\x*Ioxe ta vivilo, Lataua muꞌavalinge sou ngaxolu vasimenge manamanaꞌu. Ia no mine ngexolu vasimenge manamanaꞌu aloxo ne, la mamu sou ngaxavutala lexe, nexi texolu laixenenge, mo nexi tamomomo sou tamulinu masaxa noxinge sou vasimenge. Ngingi ngaꞌoxonu aloxo ne uasi, ia laixe lexe ngamasaxainge ngatongatoꞌo xe ngaxali ta mitema sou xaixai noxinge ngatongatoꞌo. \v 14 \x + \xo 5:14 \xt Liv 19:18; Rom 13:9\x*Vaikala sou lapuloto mukalusi ne mupita muxolu no nano no anu lapuloto vilesisi ane lexe, Nini namasaxaiꞌa ta menexine aloxo nini nemasaxaine. \v 15 Ia lexe ngingi ngalavilavi xe ngaꞌotoꞌoto ngatongatoꞌo, la ngalaxaꞌi xo maasi la ngingi ngaulua ukei. \s1 Mauli no Anu Uleenu Tavuna Xe Mauli sou Masaxa sou Vasimenge \p \v 16 Ioxe, la sou eni avikalangengi aloxo ꞌo, laixe lexe Uleenu Tavuna uulaxungengi no anu muamuaꞌingenge. Lexe ngingi ngaꞌoxonu aloxo ne, la ngingi ngamomomo sou ngamulinu masaxa sou vasimenge uasi. \v 17 \x + \xo 5:17 \xt Rom 7:15-23\x*Xo nenge telavusou aloxo ꞌo, masaxa sou vasimenge ne utovo sou utaloxolixu Uleenu Tavuna xe Uleenu Tavuna ne utovo sou utaloxolixu masaxa sou vasimenge. Aneꞌi ilou iꞌoto noxiꞌa ngatongatoꞌo, la mii maꞌia e ngingi ngamasaxa lexe ngaꞌoxonu ne, ngamomomo sou ngaꞌoxonu uasi. \v 18 Ia lexe Uleenu Tavuna uulaxungengi, la ngingi ngamomomo sou ngaxolu no laaxu lapuloto uasi. \p \v 19 \x + \xo 5:19 \xt 1Ko 6:9-10\x*Ngingi ngelavusou masaxa sou vasimenge ꞌiliꞌilixo sou ne aloxo ꞌo, ꞌiliꞌilixo sou voteꞌi mo ꞌilixo e nuniꞌu manina, xe opo uavuti sou ꞌilixo masumasua. \v 20 Mo ꞌilixo sou lalotu noxiꞌa ta lataua kalakalavoi mo ꞌilixo sou iꞌoxonu taꞌuluxu masua, mo ꞌilixo sou molomolosilaneꞌi mo ꞌotoꞌoto xe lavilavi, mo opo masumasua, mo iisuiisu, mo ꞌilixo sou tatoonenge mo sangalako mo ꞌilixo sou laꞌia xe ꞌilixo sou kalikalipala. \v 21 Xe oponeꞌi masuaiꞌa ta menexiꞌa e miꞌamiꞌa tavuꞌalo mo iiexu lexa pekiaꞌu ulolutu la iꞌitineꞌi xe ipulipuli anaxaꞌa. Eni evikalangengixu tei, ia vaimomo ꞌo avikalangengixu la. Ta mitema ane ilavusou iꞌoxoꞌoxonu ꞌiliꞌilixo aloxo ne, umomomo sou iꞌunalai no anu saxisaxilaꞌu noxou Lataua uasi. \p \v 22 Ia xaixai no anu Uleenu Tavuna uxalixu neneꞌaxu aloxo ꞌo, ꞌilixo sou tamasaxaiꞌa ta menexinge manina, ꞌilixo sou ꞌosaꞌila, ꞌilixo sou opo seꞌisisi, ꞌilixo sou laꞌianenge palepalea uasi, ꞌilixo sou taꞌoxonu ꞌilixo laixesi noxiꞌa moseꞌi mo ꞌilixo sou tamuamuaꞌi ulapusi xe ꞌilixo sou taꞌoxonu xaixai la taꞌoxonu maninasousi. \v 23 Mo ꞌilixo sou xolu seꞌisisi xe ꞌilixo sou tataloxolinenge. Vaikala no anu lapuloto vile uapinenge sou tamulinu ꞌiliꞌilixo ane ne uasi. \v 24 \x + \xo 5:24 \xt Rom 6:6; Kol 3:5\x*Aneꞌi ane noxou Kalisito Iesu mipilixinu vasimeꞌa ilou masaxa masua sou vasimeꞌa ne, la mililinu no ovu valautu mo musoli ne. \v 25 Aloxo ne, la sou lexe nenge tenoꞌu mauli laixe no anu Uleenu Tavuna, la anu laixe lexe Anu molu uulaxunenge no anu muamuaꞌi noxinge. \v 26 \x + \xo 5:26 \xt Pil 2:3\x*La sou anu laixe sou taꞌitiꞌitinenge mo taavuavutinoxu oponenge ngatongatoꞌo xe taiisuiisu nenge ngatongatoꞌo mamu. \c 6 \s1 Taꞌoxonu ꞌIlixo Laixesi \p \v 1 \x + \xo 6:1 \xt Mat 18:15\x*Ta vivilo noxou Iesu, lexe ngingi ngelavusou vile noxinge mulapau no anu susu, la anu laixe lexe ngingi ane Uleenu Tavuna musaxilaꞌinge ngalai ngasuꞌulinu seꞌisisi sou ngalivunoxu. Ia ngalaxaꞌingengi, loxo ꞌo io tovotovo uxali noxinge la ngalapau kalumo. \v 2 \x + \xo 6:2 \xt Rom 15:1\x*Mo anu laixe lexe ngatavulenu tuꞌumaxu noxinge ngatongatoꞌo, xo no anu voteꞌi ane ne, la ngingi ngamulinu lapuloto noxou Kalisito laixe. \v 3 Ia lexe itema vile uxavutala lexe anu muuliuli ia anu uuliuli uasi, la molu muꞌoxo loloxu ane. \v 4 Itema vilevilesi ne laixe lexe utilovosou xaixai noxou lexe muꞌoxonu xaixai laixe xe uꞌoxonu laixe uasi. Lexe anu utilovosou xaixai noxou xe muꞌoxo laixe, la sou anu umomomo sou utooxu no anu, ia utilovosou ꞌilixo noxou noxiꞌa ane aneꞌi moseꞌi uasi. \v 5 \x + \xo 6:5 \xt Rom 14:12\x*Xo itema vilevilesi utavulenu tuꞌutuꞌumaxu sou xaixai noxou ulovo. \p \v 6 \x + \xo 6:6 \xt 1Ko 9:11, 14\x*Aloxo ꞌo, lexe itema vile unoꞌu lavulavu no anu vaikala noxou Lataua, la laixe sou umilaꞌanu mimii moseꞌi lailaixe noxou ne ulai noxou tisa noxou. \p \v 7 \x + \xo 6:7 \xt Rom 8:13\x*Ngingi menge ngaꞌoxo lolongenge mamu. Evile umomomo sou uꞌoxo loloxu Lataua uasisi mania. Itema vile utounu mii maꞌia no xaixu ne, la anu unoꞌu temanu mii ne uꞌisalili. \v 8 Lexe itema vile umulimulinu masaxa sou vasimolu, la anu loxo anu utotou ane. Ia uxalixu neneꞌaxu sou anu unoꞌu ne mamulosi. Ia lexe umulimulinu ꞌiliꞌilixo no anu Uleenu Tavuna la loxo anu utotou ane. Xe iliꞌi sou unoꞌu temanu, la neneꞌaxu ane Uleenu Tavuna ulosou mauli lailaixe utotomu mo kaluxu uasi. \v 9 La sou anu laixe lexe nengeꞌa tatotosa sou taꞌoxoꞌoxonu ꞌiliꞌilixo lailaixe mamu. Xo loxo nenge tapaupauxe uasi la nenge tanoꞌu temanu xai ne no anu voxo sou muꞌisalili. \v 10 Aloxo ne la sou lexe nenge texalisou taiinu sou taꞌoxonu ꞌilixo laixe noxiꞌa ta mitema ukalusi, la laixe sou taꞌoxonu. Mo laixe lexe taꞌoxonu maninasou ulai noxiꞌa ta mitema ane mimuxaxu taneꞌi noxou Tila. \s1 Vaikala Vateteli Xe Vaikala sou ꞌOsaꞌila \p \v 11 Ngamaisou kaukavu toxotoxoxaꞌa no anu uoli voloxu ꞌo ne, eni melo ekaukavunu no avolo. \v 12 Ngalomu, ta mitema e xavineꞌi, la ipalusinge sou lexe xooxoo ungasinge ne iꞌoxo lexe iꞌoxonu aloxo ne, xo imasaxa lexe inoꞌu uala tila no ieꞌi ta mitema. Aneꞌi iꞌoxonu aloxo ne xo tavaꞌu aloxo ꞌo. Loxo ꞌo io aneꞌi imuxaxu taneꞌi no anu ovu valautu noxou Kalisito la ta mitema iꞌoxonu masuaneꞌi. \v 13 Aneꞌi e xooxoo mungasiꞌa ne ilavusou imulinu voteꞌi sou lapuloto laixe uasi, ia aneꞌi xavineꞌi sou lexe xooxoo ungasinge. Mo sou aneꞌi inoꞌu uala tila no anu mii maꞌia miꞌoxonu noxinge ne. \v 14 Ia eni aꞌitinu ualasilo xe itema vile ualasou uasi, ia laixe lexe aꞌitinu ovu valautu noxou Tila noxinge Iesu Kalisitosi. Xo no anu soli noxou no anu ovu valautu la ꞌiliꞌilixo sou lialia ꞌo musoli no anu xavutalaxeni. Mo anu loxo eni kalumo a esoli no ovu valautu ne, la eni amomomo sou amulimulinu ꞌiliꞌilixo no lialia ꞌo uasi. \v 15 \x + \xo 6:15 \xt Xal 5:6; 2Ko 5:17\x*La sou vaimomo ꞌo ꞌilixo sou xooxoo ungasinge ne anu mii vitanisi xe xooxoo ungasinge uasi ne anu mii vitanisi kalumo. Ia mii mutila ane lexe nenge texali alavua. \v 16 Eni akilaka lexe alauna mo opo seꞌisisi noxou Lataua uxolu noxiꞌa aneꞌi taꞌei e ilavusou imulinu lapuloto ane ꞌo. Aneꞌi ta mitema ane ne aneꞌi ta Isilaeli maninasou noxou Lataua. \p \v 17 \x + \xo 6:17 \xt 2Ko 4:10\x*Ioxe sou akalusou vaivaikala noxilo la avikala aloxo ꞌo. Eni amasaxa sou itema vile ulosilo tuꞌumaxu la uasi. Ta mitema mivelo mo kulue tanitanixu a muxolu no vasimelo ꞌo, xo anu mumaxaꞌu lexe eni itema sou xaixai maninasou noxou Iesu. \v 18 Ta vivilo noxou Iesu, eni akilaka lexe alauna noxou Tila noxinge Iesu Kalisito uxolu no anu ulengengi. Manina.