\id COL - Pele-Ata Genesis, Jonah and New Testament [ata] -Papua New Guinea 2009 (DBL -2014) \h KOLOSI \toc1 Uoli Voloxu Ane Paulo Mukaukavu Mulai Noxiꞌa Ta Kolosi \toc2 Kolosi \toc3 Kol \mt2 UOLI VOLOXU ANE PAULO MUKAUKAVU MULAI NOXIꞌA \mt1 TA KOLOSI \imt1 Vaikala lamana \ip Tuala tila ne Kolosi ne muxolu no xalee lia tila ne Asia. Anu muxolu ꞌalai ne Epeso. Paulo usokou lalotu ne Kolosi uasi. Anu muxolu ne Epeso, ia no mine mupalusiꞌa ta mitema sou milai miaꞌaloxu aꞌalo laixe sou Iesu Kalisito la moseꞌi milai ne Kolosi ne. \ip Ta mitema moseꞌi no nano no anu lalotu ne Kolosi ne miavuti la mivikalaneꞌi ta mitema lexe, itema umasaxa lexe Lataua upamulinu, la anu ulotu noxiꞌa “ta maliava iloꞌa ta leleꞌe,” mo umulinu ꞌilixo moseꞌi noxiꞌa ta xaixasiꞌa loxo xooxoo ungasou xe umulinu lapuloto sou laꞌilali laixe xe mimii moseꞌi la. No mine Paulo mulomusou aloxo ne, la sou anu mukaukavunu uoli voloxu ane ꞌo mulai noxiꞌa sou uꞌoxonu pekiaꞌu xavutalaiꞌa no anu aꞌalo laixe. Xo ta mitema ne miꞌunanu lavulavu kalakalavoi ne sou utaloxolixu ꞌilixo sou lalotu xe muxamuxaxu taneꞌisi. Aloxo ne la sou Paulo muvikalaneꞌi lexe voteꞌi ane ne sou uꞌoxonenge talai vaꞌaxu noxou Kalisito. La muvikalaneꞌi lexe Kalisito anusisi Anu muxolu kisou mimii latala mukalusi mo Anu anusisi munoꞌinge telivu ia voteꞌi ane ne umomomo sou usuꞌulinenge uasi. Noxou Kalisitosi la Lataua mukoinu mimii latala no xalexalee lialia mukalusi, mo no anu xaixai noxou Kalisitosi, la Lataua milivulixu mimii latala mukalusi. Kalisito muxolu noxinge la nenge texali alavua xe temulinu ꞌilixo noxou muisalili. \ip No mine Paulo mukaukavunu uoli voloxu ꞌo mukalu la mulosou Tukikosi sou munoꞌu mulailixu noxiꞌa ta Kolosi la Onisimasi muvaitaonu sou ilou milai. Onisimasi ne anu itema sou xaixai vitanisi noxou Pilimoni. No anu uoli voloxu noxou Paulo mulai noxou Pilimoni la Paulo muvivikalasou anu Onisimasi ne noxou tilasou ne. \iot Aꞌalo muai no nano aloxo ꞌo \io1 Vaikala lamana 1:1-14 \io1 Kalisito anu tila no anu mimii ukalusi 1:15-23 \io1 Paulo muxaxaisou lalotu 1:24–2:7 \io1 Taxolu noxou Kalisito la tanoꞌu mauli lololinu 2:8-23 \io1 Muamuaꞌi sou mauli alavua 3:1–4:6 \io1 Vaikala sou sexela 4:7-18 \c 1 \p \v 1-2 Eni Paulo, eni aposeli noxou Kalisito Iesu. No anu masaxa noxou Lataua la eni exali aposeli. Nexi noxou vivinge Timoti tekaukavunu vaikala ane ꞌo ulai noxinge ngingi ta mitema noxou Lataua e ngemulimulinu no tuala ne Kolosi, ngingi ta vivixe ta mulu xe ta sema ane ngexolu vaꞌaxu no anu ꞌilixo masumasua xe ngemuxaxu tangingi pekiaꞌu noxou Kalisito. Nexi takilaka lexe alauna mo opo seꞌisisi noxou Lataua uxolu noxinge. \s1 Vaikala Laixe Ilou Lakilaka Noxiꞌa Paulo Ilou Timoti \p \v 3 \x + \xo 1:3 \xt Ep 1:15-16\x*No anu lakilaka noxixe noxou utotomu ne nexi taxavutalangengi sou takilakasinge, la tavikala laixe musuku ulai noxou Lataua anu Tilasinge Iesu Kalisito Momu. \v 4 Xo nexi telomusou lexe ngingi ngemuxamuxaxu tangengi noxou Kalisito Iesu mo tangengixaꞌa ta mitema noxou Lataua mukalusi. \v 5 \x + \xo 1:5 \xt Ep 1:13; 1Pi 1:4\x*Ngingi ngemulimulinu ꞌiliꞌilixo ane ne, xo ngingi ngemolo tangengi lexe ngexomaiou mii maꞌia ane Lataua mumuxaxu muai teitexi no opo loxotolo sou ulosinge iliꞌi. Mo ngingi ngelavusou mii ane ne no mine ngingi ngelomusou vaikala manina no anu aꞌalo laixe noxou Iesu e muneꞌe muxali noxinge. \v 6 Aꞌalo laixe noxou Iesu ne, ta mitema noxou Lataua miaꞌaloxu mulai noxiꞌa ta mitema no xalexalee tuatuala mukalusi no lia ꞌo, la ta mitema tavuꞌalo mimulaxu taneꞌi no anu mo usukusuku ulai noxiꞌa ta mitema tavuꞌalo la. Anu aloxo musoko sou muxaxai noxinge no taiingengi no voxo ane ngingi ngelomusou xe ngelavusou alauna noxou Lataua no anu vaikala manina sou aꞌalo laixe noxou Iesu. \v 7 \x + \xo 1:7 \xt Kol 4:12; Plm 1:23\x*Aꞌalo laixe ane ne, Epapalasi muaꞌalomengixu mo ngelomusou. Epapalasi ne, anu itema vile laixe sou xaixai noxou Kalisito ane. Anu menexixe mo nexi tamasaxau misevile, mo anu uꞌoxonu xaixai laixe sou usuꞌulinexi no anu xaixai e nexi tamomomo sou taꞌoxonu uasi. \v 8 Mo anu kalumo anu muvikalanexi no anu ꞌilixo sou ngamasaxaiꞌa ta mitema noxou Lataua mamina xo Uleenu Tavuna muxolu noxinge. \p \v 9 \x + \xo 1:9 \xt Ep 1:16-17\x*Tavaꞌu aloxo ne, la sou musoko no mine nexi telomusou aꞌalo sou ꞌiliꞌilixo laixe noxinge ne, la nexi tamaꞌila sou takilakasinge uasi. Mo utotomu no anu lakilaka noxixe, la nexi takilaka ulai noxou Lataua lexe Uleenu usuꞌulingengi mo ulosinge no anu lavulavu no anu mii maꞌia ane anu umasaxainge sou ngingi ngaꞌoxonu. \v 10 Mo nexi takilaka lexe xoluxolungenge uxali laixe loxo Tila mumasaxau. Mo utotomu ne Anu uꞌosasinge no anu mii maꞌia ane ngingi ngaꞌoxonu mo xaixai tavuꞌalo ne ngaꞌoxo laixe ukalusi xe ngingi lavulavumengi sou Lataua ne usuku ulai aloxo ne. \v 11 \x + \xo 1:11 \xt Ep 1:19; 3:16\x*Mo nexi noxou takilaka lexe, no anu xavi tatila noxou Lataua, la Anu uꞌoxongengi xavingengi manina mo sou ngingi ngamomomo sou ngatulu pekiaꞌinge sou ngatavulenu tuꞌutuꞌumaxu mo ngaxolu seꞌisisi ulai uxali no mine tuꞌutuꞌumaxu ukalu. \v 12 \x + \xo 1:12 \xt Ep 1:11, 18\x*Xe ngaꞌosasou mo ngalemolu laixe musuku ulai noxou Maminge ane Anu mulavusinge lexe ngingi ngamomomo sou nganoꞌu mimii lailaixe e Anu mulalaxiinu muai sou ulosiꞌa ta mitema noxou. Ta mitema noxou ne mixolu no anu lamanaxu. \v 13 \x + \xo 1:13 \xt Luk 22:53; Ep 2:2\x*Xo nenge texolu no nano no isivoxo, la isivoxo muvausinge, ia Anu mulaanenge no anu xavi no anu isivoxo ne, la mumulanenge no anu saxisaxilaꞌu noxou ꞌOlu e Anu mumasaxau misevile. \v 14 \x + \xo 1:14 \xt Ep 1:7\x*Noxou ꞌOlu nesi, la Lataua mulotonenge telivu xe mululusou susu noxinge. \s1 Kalisito Anu Tila no Anu Mimii Mukalusi \p \v 15 \x + \xo 1:15 \xt Ioa 1:18; 2Ko 4:4\x*Ia Lataua ꞌOlu ne, Anu aloxo Lataua e nenge ta mitema tamomomo sou tamaisou uasi. Mo Anu mupaa tei no anu mimii latala mukalusi e Lataua mukoinu. \v 16 Xo noxou ꞌOlu nesi la sou Lataua mukoinu mimii latala muxolu teitexi no opo loxotolo xe no lia ꞌo. Mo Anu mukoinu mimii ane nenge tamaisou xe ane nenge tamomomo sou tamaisou uasi mo tatananu tuala mo ta uleenu ane aneꞌi xavineꞌi muꞌoki, xe ta mitema mitulu kisiꞌa ta mitema xe aneꞌi ta tatila ane minoꞌu xavi sou isaxilaꞌa ta mitema. Ta mitema latala ne anu Lataua ꞌOlusi mukoineꞌi, la sou aneꞌi ixolu loxo anu miumiu muisalili. \fig |alt="Urs Wegmannꞌs UW-creation" src="Creat_d.tif" size="col" loc="Col 1:16" ref="Kolosi 1:16" \fig* \v 17 \x + \xo 1:17 \xt Ioa 1:1; 8:58\x*Anu muxolu tei no anu mimii latala mukalusi la sou Lataua mupitaneꞌi noxou sou Anu usaxilaꞌa. \v 18 \x + \xo 1:18 \xt Apo 26:23; Ep 1:22-23; Pal 1:5\x*Mo Anu kisou lalotu xe lalotu ne anu vasimolu. Anusi anu tavaꞌu mauli mo Anusi musoli ka mutulu tei noxiꞌa aneꞌi ane misoisoli, la sou Anusi tila no anu mimii latala mukalusi. \v 19 \x + \xo 1:19 \xt Kol 2:9\x*Xo Lataua mumasaxa lexe maulixu lololi ne uxolu noxou ꞌOlu. \v 20 \x + \xo 1:20 \xt Ep 1:10\x*Mo Lataua umasaxa lexe noxou ꞌOlusi la ta mimii latala teitexi xe no lia ꞌo ne iloꞌa ipita ixali vilesisi. Aloxo ne la sou sialuxu ꞌOlu munixisinge no ovu valautu sou mulosinge opo seꞌisisi. \p \v 21 \x + \xo 1:21 \xt Rom 5:10; Ep 2:12\x*Xo ngingi tei la ngeꞌoxoꞌoxonu ꞌiliꞌilixo masumasua la ngexolu vaꞌaxu la ngexavutala lexe uluamengi ane Lataua. \v 22 \x + \xo 1:22 \xt Rom 5:10; Ep 5:27\x*Ia vaimomo ꞌo, no anu solixu Kalisito teitexi no ovu valautu, la sou mupitangengi ngongiꞌa ngexali vilesisi. Anu muꞌoxonu aloxo ne sou ngingi ngaxali malemalenga no mine ngalai ngatulu no iou. Mo susu vile uxolu noxinge uasi xe ngatulu no anu vaivaikala uasi. \v 23 Ia ngingi ngemuxamuxaxu tangengi pekiaꞌu manina. Loxo ꞌo io mii vile uneꞌe ulapungengi la uxexengengi no anu aꞌalo laixe noxou Iesu e ngingi ngelomusou la ngemuxaxu tangengi pekiaꞌu no anu ne, mo xavutalamengi usasalo no anu mii maꞌia ngeloopalanu mamu. La sou eni Paulo exali itema sou aꞌaloxu aꞌalo laixe ne, la sou nexi teaꞌaloxu aꞌalo laixe ne mulai noxiꞌa ta mitema mukalusi no lia ꞌo. \s1 Paulo Muxaxaisiꞌa ta Mitema Noxou Lataua \p \v 24 La sou vaimomo ꞌo, eni aꞌosa sou atavulenu tuꞌutuꞌumaxu sou asuꞌulingengi. Mo eni emasaxa lexe asuꞌulineꞌi ta mitema noxou Lataua. Xo ta tema lalotu ne anu Kalisito vasimolu ane aneꞌi. Xo navunavu ane Kalisito mutavulenu sou usuꞌulineꞌi ta mitema noxou Lataua ne, anu ukalu uao. La sou eni emasaxa lexe navunavu noxou Kalisito ne, eni melo atavulenu mo akalusou. \v 25 \x + \xo 1:25 \xt Ep 3:2, 7-8\x*Lataua molu musosovosilo la sou eni exali itema sou axaixaisiꞌa ta mitema noxou Lataua mo asuꞌulineꞌi. Mo muꞌitalonu xaixai noxilo xe mupalusilo sou alosinge vaikala noxou Lataua ukalusi, ia paꞌusou uxolu uasi. \v 26 \x + \xo 1:26 \xt Rom 16:25-26; Ep 3:5, 9\x*Vaikala noxou ne, mutalume noxiꞌa ta mitema mukalusi ane mixolu tatei mo muneꞌe muxali vaimomo ꞌo. Ia vaimomo ꞌo ne anu mupalaꞌa lamana noxiꞌa ta mitema noxou. \v 27 Lataua muꞌoxonu aloxo ne, xo Anu mumasaxa lexe aneꞌi ane ta Iutaia uasi kalumo ilavusou mii maꞌia lailaixe muꞌanaꞌana noxou e mutalume ne uxali lamana. Mii maꞌia e mutalume ne, ane lexe Kalisito anu muxolu noxinge, mo ngaloopala noxousi sou ulosinge mii maꞌia lailaixe noxou. \p \v 28 Nexi taaꞌaloxu Kalisito ulai noxiꞌa ta mitema, la tapelaꞌaxu laixe mo talosieꞌi ta mitema vilevilesi no anu lavulavu laixe ukalusi. Mo sou lexe aneꞌi iloꞌa Kalisito ilai itulu no iou Lataua, la anu Lataua umomomo sou umaisou susu vile noxiꞌa uasi. \v 29 \x + \xo 1:29 \xt Ep 3:7, 20; Pil 4:13\x*Aloxo ne, la sou no anu xavi noxou Kalisito e Anu mulosilo ne eni axaxai xavileli misevile xe atoxavisilo sou mii nesi. \c 2 \p \v 1 Eni emasaxa lexe ngingi ngalavusou lexe eni axaxai xavileli manina mo atoxavisilo sou asuꞌulingengi xe ta mitema ta temanu lalotu no tuala tila ne Laodekia xe ta mitema ane imaisilo xe ilavusilo uasi. \v 2 Eni aꞌoxonu aloxo ne mo sou lexe aavutilingenge mo aꞌoxonu pekiaꞌinge no anu ꞌilixo sou ngamasaxainge manina mo tanengingenge ngatongatoꞌo mo opongengi vilesisi, mo sou eni emasaxa lexe ngingi nganoꞌu xavutala laixe la uꞌoxonu muxamuxaxu tangengi pekiaꞌu, mo ngalavusou vaikala noxou Lataua e mutalume ne. Vaikala noxou Lataua e mutalume ne ane Kalisito nesi. \v 3 \x + \xo 2:3 \xt 1Ko 1:24, 30\x*Xavutala mo lavulavu lailaixe mukalusi e mutalume ne muꞌanaꞌana noxou. \v 4 \x + \xo 2:4 \xt Rom 16:18\x*La sou eni avikalangengi lexe mamu sou itema vile uneꞌe usiasiaꞌu vaivaikala lailaixe sou ukalavoingengi la uꞌoxo lolongenge. \v 5 \x + \xo 2:5 \xt 1Ko 5:3\x*Manina no vasimenge la nengeꞌa taxolu tapita uasi, ia no anu xavutalaxeni la anu loxo eni a nengeꞌa taxoxolu ne, mo eꞌosa sou emaisinge ngexaxai laixe xe ngemuxaxu tangengi pekiaꞌu noxou Kalisito. \s1 Nenge Taxolu Noxou Iesu La Tanoꞌu Mauli Lololinu \p \v 6 Ngingi ngenoꞌu Kalisito Iesu loxo Tila noxinge la sou anu laixe lexe ngamulinu utotomu. \v 7 \x + \xo 2:7 \xt Ep 3:17\x*Mo ngasiatoto noxou loxo ovu uliꞌu muleme mulai musiatoto no lia, mo loxo tani mutulu no anu atolaxu pekiaꞌu. Xe ngamuxaxu tangengi pekiaꞌu no anu aꞌalo laixe e nexi taaꞌaloxu ne, la ngelemo laixe. \p \v 8 Ngasaxilaꞌinge laixe loxo ꞌo io itema vile uneꞌe uꞌoxo lolongenge no anu aꞌalo kalakalavoi moseꞌi la uꞌoxongengi ngamulinu lavulavu noxiꞌa ta mitema. Ta mitema aloxo ne mimulinu xavutala noxiꞌa ta xaixasinge tatei xe ta uleenu e ilavusou isaxilaꞌu mimii teitexi xe no lialia ꞌo, ia imulinu xavutala noxou Kalisito uasi. \p \v 9 \x + \xo 2:9 \xt Ioa 1:14, 16\x*Nenge telavusou lexe Kalisito anu muxali itema loxo nenge ꞌo ia Anu munoꞌu maulixu lololi noxou Lataua. \v 10 \x + \xo 2:10 \xt Ep 1:21-22\x*La sou Anu muxolu kisiꞌa ta mimii mukalusi e xavineꞌi mo aneꞌi ane minoꞌu xavi sou ixaxai. Ia ngingi ne noxou Kalisito la sou Lataua mulosinge mauli lololinu e muꞌanaꞌana manina. \v 11 \x + \xo 2:11 \xt Rom 2:29\x*Ngingi ngexolu noxou la ngingi kalumo xooxoo mungasinge. Xooxoo mungasinge ne no anu ꞌilixo noxiꞌa ta mitema iꞌoxonu no vasimenge uasi. Noxou Kalisito la nenge texexeenu ꞌiliꞌilixo masumasua sou opo teinu. La sou no anu ꞌilixo ane nesi la sou anu muxali loxo voteꞌi maninasou sou xooxoo ungasinge. \v 12 \x + \xo 2:12 \xt Rom 6:4\x*Mo no mine ngekelele sou miꞌulosinge la anu loxo miꞌasingenge ngongiꞌa Kalisito mukei. Xe no mine ngingi ngemuxaxu tangengi no anu tulu noxou Kalisito xe ngelai ngekelele sou miꞌulosinge, la no anu xavi noxou Lataua e mutulusou Kalisito la anu loxo ngingi ngongiꞌa Kalisito ngetulu ngekei. \p \v 13 \x + \xo 2:13 \xt Ep 2:1, 4-5\x*Tei no mine ngemulinu masaxa masumasua sou vasimenge la ngeꞌoxoꞌoxonu ꞌiliꞌilixo masumasua xe xooxoo ungasinge uao, la anu muꞌoxongengi ngesoisoli. Ia Lataua mulosinge ngongiꞌa Kalisito mauli xe mululusou susu noxinge mukalusi. \v 14 \x + \xo 2:14 \xt Ep 2:14-16; 1Pi 2:24\x*Mo nenge tamulinu lapuloto noxou Mosesi laixe uasi la anu muxalixu muatu lamana lexe nenge tesusu xo nenge tamulinu muamuaꞌixu xe voteꞌisou uasi, la sou nenge tatulu no anu vaivaikalasou. Ia Lataua muxexeenu vaikala sou lexe tatulu no anu vaivaikala ne mo muxexeenu xaviinu lapuloto ne la mulilinu teiteixi no ovu valautu noxou Kalisito. \v 15 No anu xavi no anu ovu valautu ne Lataua mukalusou xavi noxiꞌa ta uleenu iloꞌa ta mimii ane xavineꞌi muꞌoki, la muai lamana no ieꞌi ta mitema lexe Anu muaꞌulixaꞌa xe aneꞌi xavineꞌi uasisi manina. \p \v 16 \x + \xo 2:16 \xt Rom 14:1-13\x*Aloxo ne la sou mamu sou itema vile uneꞌe upelaꞌinge lexe laꞌilali ane ꞌo ngaꞌou xe ngaiexu lexa ane ꞌo xo lapuloto muvikala aloxo ne. Mo upelaꞌingexu voxo tavuna sou lalotu mo pitapita ta tatila sou soꞌio alavua xe voxo sou lalotu no anu voxo muxatele ta tamei. \v 17 \x + \xo 2:17 \xt Eva 8:5\x*Xo mimii mukalusi ne, anu tovolaꞌisou mii maꞌia ane sou uxali iliꞌisi. Ia Kalisito anu mii maninasou. \v 18 Mo lexe itema vile uaꞌalomengi no anu mii vile anu mumaisou no anu aipiepiena noxou mo uvikalangengi lexe ngingi ngataloxolingenge mo ngalotu noxiꞌa ta angelo, la mamu sou ngalomuxu xo utaloxolingenge. Xo itema ane loxo ne xavutalau ne muꞌanaꞌana no anu masaxa sou opo teinusi, la utovonu lexe anu itema sou lavulavu manina. \v 19 \x + \xo 2:19 \xt Ep 2:21; 4:16\x*Itema ane loxo ne, anu utoxo noxou Kalisito anu muxali kisinge uasi. Xo nenge tetoxo no anu kisinge ne la vasivasimenge unoꞌu ꞌani ane, la sou uꞌoxonu toxotoxo no xinexinenge ilou leꞌeleꞌesinenge no vasimenge ne uxali laixe. La sou vasimenge uleme uxali tatila no anu xavi noxou Lataua. \p \v 20 \x + \xo 2:20 \xt Xal 4:3, 9; 1Ti 4:3\x*Tei la ngingi ngongiꞌa Kalisito ngesoli mo ngaxolu no laaxaꞌa ta uleenu e misaxilaꞌu mimii e teitexi no loxotolo xe no lia ꞌo uasi. Ia tavaꞌu loxovaa la sou ngingi ngamulimulinu lapuloto loxo ta mitema no lia ꞌo? Lapuloto e ngamulimulinu ne aloxo ꞌo, \v 21 “Natetelisou mamu, mo naꞌou mamu, xe nakasou mamu.” \v 22 \x + \xo 2:22 \xt Mat 15:9\x*Lapuloto ilou lavulavu e ta mitema milosiengixu ane loxo ne molu noxiꞌa ta mitemasi sou mimii e tanoꞌu xe taxaxai no anu la umamulo alaxu vilesisi. \v 23 Lapuloto ane loxo ne anu muxali no anu xavutala laixe, xo anu sou uavutilinenge no anu lalotu mo uꞌoxonenge tataloxolinenge xe ulosou vasimenge navunavu toxoxaꞌa. Ia lapuloto ne umomomo sou usuꞌulinenge sou ukalusou masaxa masua sou opo teinu uasi. \c 3 \s1 Muamuaꞌi no Anu Mauli Alavua \p \v 1 \x + \xo 3:1 \xt Mak 12:36; 16:19; Ep 1:20\x*Tei la ngingi ngesoli ia Lataua mutulusinge ngongiꞌa Kalisito, la sou laixe lexe tangengi utuluu mimii ane teitexi e Kalisito mulai muxolu no anu puloulou laixe no paꞌumolu Lataua no avolu tema. \v 2 \x + \xo 3:2 \xt Mat 6:33\x*Mo xavutalamengi utuluu mimii teitexi la tangengi utuluu mimii no lialia ꞌo uasi. \v 3 Xo ngingi ngesoli mo maulingenge maninasou ngongiꞌa Kalisito muxolu mutalume no nano noxou Lataua. \v 4 Kalisito anu tavaꞌu maulingenge, la sou no mine Anu uneꞌe upalaꞌalixu lamana la sou ngingi kalumo ngongiꞌa anu Kalisito ngakei ngapalaꞌa no anu lamanaxu tatila. \p \v 5 \x + \xo 3:5 \xt Rom 6:6, 11; Ep 4:19; 5:3-6\x*Aloxo ne la sou anu laixe lexe ꞌiliꞌilixo sou lialia e muxolu no nano no anu maulingenge ne, ngavau mo usoli. ꞌIliꞌilixo ne anu aloxo ꞌo, ꞌiliꞌilixo sou voteꞌi, mo ꞌiliꞌilixo ane nuniꞌu manina, mo masaxa tatila sou ꞌilixo sou voteꞌi, mo masaxa masua sou ꞌilixo masumasua, xe ꞌilixo sou matea. Xo ꞌilixo sou matea ne anu aloxo ꞌilixo sou lalotu no anu lataua kalakalavoi. \v 6 Ta mitema ane ilomu uasi iꞌoxoꞌoxonu ꞌiliꞌilixo ane loxo ne, iliꞌi la inoꞌu laꞌia noxou Lataua. \v 7 Tei no anu maulingenge la ngingi ngemulimulinu ꞌiliꞌilixo ane. \v 8 \x + \xo 3:8 \xt Ep 4:25-29; 5:4\x*Ia vaimomo ꞌo anu laixe lexe ngaxexeenu ꞌiliꞌilixo ane ꞌo ukalusi no anu maulingenge. ꞌIliꞌilixo ne aloxo ꞌo, laꞌia, lavilavi, opo masumasua xe saꞌisaꞌi masumasua e ulaa no anu anangenge. \v 9 \x + \xo 3:9 \xt Ep 4:22, 25\x*Aloxo ne la sou ngakalavoingengi ngatongatoꞌo mamu, xo ngingi ngexexeenu ꞌiliꞌilixo sou opo teinu ne, \v 10 \x + \xo 3:10 \xt Ep 4:24\x*mo ngingi ngexali ta mitema ta alavua ne. Lataua e mukoinu mimii ne Anu muꞌoxongengi ngexali alavua, mo mulosinge lavulavu, xe muꞌoxongengi ngexali loxo Anu. \v 11 \x + \xo 3:11 \xt Xal 3:28\x*La sou nenge texali ta mitema ta alavua mo nenge texali ta mitema iouvilesisi. Mo mamu sou taxavutala lexe nenge ta Xiliki mo ngenge ta Iutaia mo nenge ane xooxoo mungasinge xe ane xooxoo ungasinge uasi, mo ta asila xe nenge ane texolu no tuala no paxapaxa, mo nenge texolu ta mitema sou xaixai vitanisi xe nenge ane texolusi. Xo Kalisito anu Anusisi, mo Anusisi muxolu no nano noxinge. \p \v 12 \x + \xo 3:12 \xt 1Pi 2:9\x*Lataua mumasaxainge misevile mo musosovosinge la ngexali ta mitema noxou mukalusi. Aloxo ne la sou anu laixe lexe ngatokolomongengi no anu ꞌiliꞌilixo aloxo ꞌo, ngamasaxaiꞌa ta menexinge mo tangengixaꞌa. Mo ngataloxolingenge xe ngaꞌoxonu ꞌilixo laixesi noxiꞌa ta mitema xe ta menexinge isusulingenge la laꞌiangenge palepalea mamu. \v 13 \x + \xo 3:13 \xt Ep 4:2, 32\x*Ngavalangenge ngatongatoꞌo mo lexe vile no taingengi ulosinge tuꞌumaxu la laixe lexe ngatavulenusi mo ngalulusou susu noxou loxo Tila mululusou susu noxinge. \v 14 \x + \xo 3:14 \xt Rom 13:8-10\x*Mo ngamasaxainge ngatongatoꞌo mo tangegningenge manina. Xo ꞌilixo ane ne muaꞌulixu ꞌiliꞌilixo latala mukalusi, mo ulavusou upitanu ꞌiliꞌilixo moseꞌi ane lailaixe ne upita uxali vilesisi. \p \v 15 \x + \xo 3:15 \xt 1Ko 12:27; Ep 4:4; Pil 4:7\x*Ngingi vilevilesi ngexalixu Kalisito vasimolu xo Lataua muꞌavalinge sou ngaꞌoxonu aloxo ne, mo opo seꞌisisi noxou ne anu molu mulosinge sou uxolu no nano no tangengi, la sou anu umomomo sou uxalixu laixe ulai noxou Lataua. \v 16 \x + \xo 3:16 \xt Ep 5:19\x*Laixe lexe vaikala noxou Kalisito uxolu uꞌanaꞌana no nano no tangengi. Mo laixe lexe ngalosieꞌixu moseꞌi, mo ngalosieꞌi no anu xavutala laixe xe lavulavu laixe la sou aneꞌi imomomo sou iꞌoxonu ꞌilixo laixesi. La sou ngingi ngalemolu laixe ulai noxou Lataua no nano no tangengi, mo ngalexe lexe muxolu no nano no lavuku sou lexe no nano no tangengi, mo lexe sou lalotu xe lexe e Uleenu Tavuna uxalixu no nano no opongengi. \v 17 \x + \xo 3:17 \xt 1Ko 10:31; Ep 5:20\x*Mo no anu vaivaikala noxinge mo no anu xaixai noxinge mo no anu mimii latala ngaꞌoxonu, la ngaꞌoxonu no anu ualasou Kalisito anu Tila noxinge. Mo ngalemolu laixe ulai noxou Lataua anu Maminge no nano no ualasou. \s1 ꞌIliꞌilixo sou ta Mitema Noxou Lataua Ixolu no Nano no Tani Vile Imulinu \p \v 18 \x + \xo 3:18 \xt Ep 5:22\x*Ngingi ta sema ane ngetautaulaꞌi ne, anu laixe lexe ngingi ngaxolu no laaxaꞌa ta mulumulumengi xo ꞌilixo ane ne anu mulovo no iou Lataua. \v 19 \x + \xo 3:19 \xt Ep 5:25\x*Mo vaikala ulai noxinge ngingi ta mulu ngetaulaꞌi kalumo aloxo ꞌo. Anu laixe lexe ngamasaxaiꞌa ta semasemamengi manina, mo ngaꞌoxo masuaneꞌi mamu. \p \v 20 \x + \xo 3:20 \xt Ep 6:1\x*Mo ngingi ta molomolo kalumo, anu laixe lexe ngalomuxaꞌa ta maminge iloꞌa ta neninge no anu mimii latala ukalusi. Xo Tila umasaxau ꞌilixo aloxo ne. \v 21 \x + \xo 3:21 \xt Ep 6:4\x*Mo ngingi ta mamiꞌa kalumo ngaꞌoxoneꞌi laiꞌaxaꞌa mamu, xo maasi la aneꞌi ixamuli lexe aneꞌi imomomo sou iꞌoxonu mii vile laixe uasi. \p \v 22 \x + \xo 3:22 \xt Ep 6:5-8\x*Mo ngingi ta mitema sou xaixai vitanisi, anu laixe lexe ngalomuxaꞌa ta tatilasinge no lia ꞌo no anu mimii latala ukalusi. Loxo ꞌo io ngingi ngaꞌoxo lexe ngaꞌoxoneꞌi iꞌosasinge la ngaꞌoxo xaixai laixe no mine aneꞌi ixoxolu imamaisinge. Ia ngaꞌoxonu no nano no opongengi maninasou loxo ngaꞌoxonu ulai sou ngatoxonu Tila la ngaꞌoxonu xaixai laixesi. \v 23 No anu mimii maꞌia ngaꞌoxonu ne, la ngaxaxaisou no nano no opongengi maninasou loxo ngingi ngaꞌoxonu ulai noxou Tila ia ngaꞌoxonu ulai noxiꞌa ta mitema uasi. \v 24 Ngingi ngelavusou lexe iliꞌi la Tila ulosinge mimii ane anu mulalaxiinu muai sou ulosiꞌa ta mitema noxou loxo ꞌulusou xaixai noxinge. La sou anu loxo ngingi ngexolu ta mitema sou xaixai vitanisi noxou Kalisito, mo Anusisi anu Tilasinge. \v 25 \x + \xo 3:25 \xt Rom 2:11\x*La sou itema ꞌenaꞌei ane uꞌoxonu susu ne anu unoꞌu lakolisou susu noxou ne, xo Lataua utilovosou ꞌilixoiꞌa ta mitema no anu ꞌilixo iouvilesisi. \c 4 \p \v 1 \x + \xo 4:1 \xt Ep 6:9\x*Aloxo ne la sou ngingi ta tatilasiꞌa ta mitema ane ixaxai vitanisi noxinge ne, laixe lexe ngaꞌoxonu ꞌilixo laixesi mo mulapu ulai noxiꞌa. Xo ngingi ngelavusou lexe ngingi Tilasinge vile a uxoxolu teitexi no opo loxotolo. \s1 ꞌIlixo sou Lakilaka Xe ꞌIlixo sou Muamuaꞌi Laixe \p \v 2 \x + \xo 4:2 \xt Ep 6:18; Pil 4:6\x*Ngapilixinu maulingenge lololinu no anu ꞌilixo sou lakilaka. Xe no mine ngakilaka la ngalaxaꞌingengi laixe mo ngalemolu laixe ulai noxou Lataua. \v 3 \x + \xo 4:3 \xt Rom 15:30; Ep 6:19\x*Mo ngakilakasixe kalumo, mo sou Lataua ukisiinu aitengasou aꞌalo laixe noxou e nexi taaꞌaloxu. Aꞌalo laixe noxou Kalisito ne tei la mutalume ia vaimomo ꞌo anu muxali lamana mukalu. Ia ta mitema imasaxa lexe ilomusou aꞌalo laixe ne uasi, la sou miꞌitaloleli no nano no taasou navunavu. \v 4 Mo ngakilaka lexe no mine eni aaꞌaloxu aꞌalo laixe ne la ulamana xe umulinu masaxa noxou Lataua. \v 5 \x + \xo 4:5 \xt Ep 5:15-16\x*Mo no mine ngingi ngongiꞌa aneꞌi ane imulaxu taneꞌi noxou Iesu uasi, la utotomu ne ngatovonu sou ngalalaxiinu mo ngaꞌoxonu ꞌilixo laixesi ulai noxiꞌa. \v 6 \x + \xo 4:6 \xt Ep 4:29; 1Pi 3:15\x*Utotomu no anu vaivaikalamengi la ngaꞌoxonu vaikala laixesi umomomo sou tuꞌaxu no anu lolomu noxiꞌa ta mitema. Xe no mine italiꞌisinge no anu taliꞌi moseꞌi la anu laixe lexe ngakolinu no anu xavutala laixesi. \s1 Vaikala sou Sexela Noxou Paulo Kaluxusou \p \v 7 \x + \xo 4:7 \xt Ep 6:21\x*Tukikosi anu vivinge e tamasaxau manina mo nexi noxou taxaxai laixe utotomu noxou Tila, anu molu uaꞌalomengixu xaixai e eni aꞌoxoꞌoxonu ꞌo. \v 8 \x + \xo 4:8 \xt Ep 6:22\x*Eni epalusou mulai noxinge xo tavaꞌu aloxo ꞌo. Anu ulai mo sou uaꞌalomengixu xoluxolunexe lai ꞌo a loxovaa xe uꞌoxonu pekiaꞌinge no anu xoluxolungenge. \v 9 \x + \xo 4:9 \xt Plm 1:10-12\x*Eni epalusou Onisimasi a ilou ikei ilai noxinge. Xo Onisimasi ne anu vivinge maninasou e nenge tangengixu mo anu uꞌoxo laixe noxingesi. Aneꞌi ilou la sou iaꞌalomengixu mimii latala e muxali lai ꞌo. \p \v 10 \x + \xo 4:10 \xt Apo 12:12; 13:13; 15:37-39; 2Ti 4:11\x*Alisitaluko, anu menexilo nexi noxou texolu no nano no taasou navunavu mo musovanu aso laixe noxou mulai noxinge mo Maluko e anu Valunavasi iau musovanu aso laixe noxou kalumo mulai noxinge. Lexe anu ulai noxinge la anu laixe sou ngasexelaxu mo nganoꞌu, aloxo evikalangengixu mukalu ne. \v 11 Mo Iesu, ualasou vile ilemolu lexe Iasitusi, musovanu aso laixe noxou kalumo ulai noxinge. Aneꞌi tatalu ne aneꞌi ta Iutaia e imulaxu taneꞌi noxou Iesu nexi noxiꞌa e taxaxai tapita, mo misuꞌulileli laixe manina sou nexi noxiꞌa taaꞌaloxu saxisaxilaꞌu noxou Lataua. \v 12 \x + \xo 4:12 \xt Kol 1:7; Plm 1:23-24\x*Mo temanu tualasinge Epapalasi musovanu aso laixe noxou ulai noxinge kalumo. Anu itema vile sou xaixai noxou Kalisito Iesu. Utotomu ne anu ukilakasinge pekiaꞌu lexe ngingi ngatulu pekiaꞌinge mo ngamulinu masaxa noxou Lataua xe ngaꞌoxonu loxo ngingi totoxongengi no anu mo ngamulaxu tangengi no anu mimii ukalusi. \v 13 Eni amasaxa lexe avikalangengixu aloxo ꞌo. Anu uxaxai xaviinu manina sou usuꞌulingengi ngongiꞌa ta temanu lalotu ne Laodekia xe tuala tila ne Ielapolisi. \v 14 Mo Luka anu dokuta e nexi temasaxau musuku ilou Temasi misovanu aso laixe noxiꞌa ulai noxinge kalumo. \v 15 Mo eni emasaxa lexe ngingi ngasovanu aso laixe noxilo ulai noxiꞌa ta vivinge no tuala tila ne Laodekia mo ulai noxie Nimpasi iloꞌa ta temanu lalotu ixoxolu no taasie. \v 16 No mine ngingi ngaitisou uoli voloxu noxilo ꞌo ukalu la laixe lexe ngalosiꞌa ta temanu lalotu ne Laodekia sou iitisou kalumo, xe ngingi la nganoꞌu uoli voloxu ane noxiꞌa ta Laodekia la ngaitisou. \v 17 \x + \xo 4:17 \xt Plm 1:2\x*Mo ngavikalanu Akipasi lexe, “Naxaxaisou xaixai noxou Tila e mulosine laixe mo nakalusou.” \v 18 \x + \xo 4:18 \xt 1Ko 16:21\x*Vaivaikala ane ꞌo eni Paulo melo ekaukavunu no avolo sou asova aso laixe ulai noxinge. Ngaxavutalaleli xo eni a axoxolu no taasou navunavu ꞌo. Eni akilaka lexe alauna noxou Lataua uxolu noxinge. Utotomu mo kaluxu uasi. Manina.