\id 2TH - Sari \ide UTF-8 \h 2 Tɛsalonika \toc1 Kiŋwaati ki kiŋga kifɛ ki Pɔɔ tɛ̀ tsɛɛ li kintaashɛ ki Tɛsalonika-a \toc2 2 Tɛsalonika \toc3 2Tɛ \mt2 Kiŋwaati ki kiŋga kifɛ ki Pɔɔ tɛ̀ tsɛɛ li kintaashɛ ki \mt1 Tɛsalonika-a \imt1 Fiee fi nuuŋ lɛ Kiŋwaati ki Tɛsalonika-a ki kiŋga kifɛ kini-i \ip Si Pɔɔ tɛ̀ tsɛɛ kiŋwaati ki ŋkosi li bɛniiŋ bɛ kimbeenchɛ-ɛ bɛ Tɛsalonika-a le be ni be tɛŋgi bɛ mbɛɛŋgii li mfi wu Jiso gii naa kaari bɛ, bufii se bu ni bu nuuŋ fe li ntoŋ wulu-u. Pɔɔ tɛ̀ tsɛɛ kiŋwaati ki kiŋga kifɛ kini le tee kii si bɛniiŋ tɛ̀ beechi ŋkosi le jobɛ chi mbɛ wu Taa lɛ chilu dzɔ chɛɛ kintsii kituŋ. Tɛ̀ naanyɛ mbeechɛ wuni doonchɛ le fɛ mbɛ wu Krai gii dzɔ kintsii nuuŋ ɛ bibifi bɛ bibetinɛ gii bi yaŋ ŋge. \iot Bikoo bi biee bi lɛ Kiŋwaati kini-i \io1 1:1-2 Mbɛɛchɛ \io1 1:3-12 Pɔɔ yɔŋgi tuu tɔɔŋ kintaashɛ ki bɛniiŋ bɛ kimbeenchɛ-ɛ \io1 2:1-17 Ntiifɛ kii mbɛ wu Krai \io1 3:1-15 Ntiifɛ kii ntsɛ wu bɛniiŋ bɛ nuuŋ bɛ Krai lɛ \io1 3:16-18 Kimɛrisɛ \c 1 \p \v 1 Ɛ mi Pɔɔ, miɔ tɛɛ Silas mɔɔ Timɔti. Ntsɛkɔɔ kiŋwaati kini li kintaashɛ ki bɛniiŋ bɛ kimbeenchɛ-ɛ bɛ li kitoŋ ki Tɛsalonya ki taashɛ ki nuuŋ bɛ Nyɔ baa wusɛŋ mɔɔ Taa Jiso Krai. \p \v 2 Nyɔ baa wusɛŋ bɛ Taa Jiso Krai doonchɛ beŋ shéŋ yibe yi dzeeŋ, tuu nyɛ beŋ mbɛɛŋgii. \s Nsa wu gii naa nuuŋ mfi wu Krai karisi bɛɛ \p \v 3 Bɛŋwaanɛŋ bɛsɛŋ, tɛ kɛmi le tɛ ni tɛ nyɛɛ kiyɔɔni li Nyɔ-ɔ mfikwi kii beŋ. Fi dzɔɔŋ lɛ, kifɛ kimbeenchɛ kinɛ kuu kɛɛ ki giiŋgi bu limfwe-e, kiŋkɔŋgisɛ ki wi bee wi kɛmi li yi yibe-e giiŋgi kɛɛ tɛ bu limfwe-e. \v 4 Bɛdɛɛni, bee kibɛɛ tɛ ti shiiŋ tɛ tsakisi yi kii beŋ li bintaashɛ bi bɛniiŋ bɛ kimbeenchɛ-ɛ bi Nyɔ-ɔ bimu. Tɛ ti tsakisi yi kii si nɛ lemi mkpaaŋ bɛ kii si bɛniiŋ biindi bikaa lɛ benɛ jiŋ nɛ kɛmi nɛɛ li kimbeenchɛ kinɛ-ɛ lɛ, mɔɔ kii bɛŋgɛ bɛ nɛ ŋiŋgi nɛ kɛndi nɛɛ shéŋ. \v 5 Fini nuuŋ fiee fi doonchi le Nyɔ gii yi naa yi saa bɛniiŋ lɛ dze yi tsaaŋ li, ke nɛ se ni nɛ nuuŋ le nɛ kɔchɛ baa bɛniiŋ bɛ bumfɔŋ bu Nyɔ-ɔ bu nɛ ŋiŋgi bɛŋgɛ bani kii bu. \v 6 Si Nyɔ nuuŋ wi wu tsaaŋ lɛ, yi gii yi naa yi tuu ŋwɛwu wu bɛniiŋ ŋwɛki bɛ beŋ bɛ ŋwɛwu tɛ, \v 7 nyɛ mfufinɛ li be-eŋ bɛ ŋiŋgi ŋgɛ mɔɔ li bee li tɛ. Fini gii fi ka mfi wu Taa Jiso gii naa mbundɛ liboo ni bɛɛ li nimi chi wi-i chi lɛɛbi. Gii ni bɛɛ lɛ bɛ bɛnchindaa bee bɛ tɛɛmi. \v 8 Gii naa tuu nsooŋkibaa li bɛniiŋ bɛ fɛŋgi Nyɔ mɔɔ bɛ mɛɛŋ ki beŋ kɛ li ntoŋ wu dzeeŋ wu kii Taa wusɛŋ wu Jiso-o kɛ. \v 9 Bɛ gii bɛ mɛɛshi bɛ be, be se kɛmɛ ŋgɛ wu kimakɛ, bɛ gatɛ be bɛ Taa kii be ni bɛ wu limfwe mɔɔ li bunɔŋa bwee bu ŋgee. \v 10 Fini gii fi ka boo bu gii bɛ ke se bɛniiŋ bɛ nuuŋ bee ni be guundi wu, bɛniiŋ bɛchu bɛ gɛɛ shéŋ li wuu se kɛmɛ kintɛwa bɛ wu. Nɛ gii nɛ nuuŋ tɛ bɛ be kifɛ nɛ tɛ̀ beŋ ntoŋ we wu tɛ tɛ̀ tee li be-eŋ. \v 11 Fiɛɛ fiee fi tɛ lɛki baa Nyɔ kii beŋ mfikwi le Nyɔ yisɛŋ fɛ beŋ nɛ ni nɛ nuuŋ ɛ nɛ kɔchɛ ŋwaani bɛniiŋ bɛ yi teeŋ le nɛ ni nɛ nuuŋ. Tɛ se lɛki Nyɔ tɛ le yi fi beŋ li buŋga bwee li, nɛ fɛ fiee fi dzeeŋ fichu fi nɛ wɛki mɔɔ nimɛ chichu chi nɛ nindi kii shéŋ yi nɛ gɛɛ li Krai li. \v 12 Tɛ lɛki baa tɛ Nyɔ lɛ, le ke bukooŋ bu Taa wusɛŋ wu Jiso, ni bu kɛmi kin'yokisɛ lɛ be-eŋ lɛnti, nɛ se kɛmɛ tɛ kin'yokisɛ li yi yee li. Fini nuuŋ kii shéŋ yi dzeeŋ yi Nyɔ yisɛŋ bɛ Taa Jiso Krai kɛmi li be-eŋ. \c 2 \s Kii wi wɛ wu bondini nchi wu Nyɔ \p \v 1 Bɛŋwaanɛŋ bɛsɛŋ, fi kii mbɛ wu Taa wusɛŋ wu tɛɛbeŋ wu Jiso Krai bɛ si tɛɛbeŋ gii naa tɛ banchɛ le tɛ gɛɛŋ tɛ ni tɛ nuuŋ bɛ wu, nse nlɛkɔɔ le, \v 2 kiiŋ nɛ ni dza bufii taa bu shaanshɛ tɛ li beŋ tsɛkɛ, le nɛ dza nɛ ni nɛ yɛyini le nɛ woo baa n'yɔru wumu wu dzɛti li tsaŋ yi Fiana yi Waaŋ li, kɛ le tɛ yɔ baa, kɛ le tɛ tsɛɛ baa kiŋwaati le jobɛ chi mbɛ-ɛ chi Taa lɛ bɛ chɛɛ kituŋ kɛ. \v 3 Kiiŋ nɛ ni naa nɛ gɛɛ le wi yɛɛŋ bɛ beŋ mɔɔ nuuŋ lɛ dze yi la-a le kɛ. Nɛ ni nɛ kii le jobɛ chi mbɛ wu Taa lɛ chilu nuuŋ tɛ naa kɔchɛ fuki fɛ mfi wu bɛniiŋ gii naa be dza be ni be tɛchini biee bɛ Nyɔ saa wu bɛ siŋ kɛ, kɛ fuki fɛ wi wɛ wu bondini nchi wu Nyɔ yenɛ tɛ nsiŋ kɛ. Ɛ wu, wu bɛ gii naa bɛ mɛɛshi bɛ wu bumɛrisɛ. \v 4 Ɛ wu wu gii yɛɛki yi yee tuu ni tɛɛnini fiee fichu fi bɛ teenyi le nyɔ kɛ fiee fi bɛ bundi fi. Se gɛɛŋ lɛ shee li yih yi muntofi yi Nyɔ-ɔ se ni teenyi yi yee le ɛ wu Nyɔ. \v 5 Mɔɔ nɛ kiimi yɛ le mfi wu ntɛ̀ nuuŋ bɛ beŋ, ntɛ̀ ntee fiee fini li be-eŋ nɛɛ ni? \p \v 6 Nɛ kii baa dɛɛni kituŋ fiee fi baŋgi wu nuuŋ le ke busɛ nuuŋ li mfi wu bɛ gɛɛ li wuu. \v 7 Nindɔɔ dɛɛni bɛ buŋga bwee lɛ munyiikɔɔ li, le ni feti bɛniiŋ baanini bɛnchi bɛ Nyɔ-ɔ fi se nuuŋ le wi wu baŋgi wu gii ni baŋgi wu nɛɛ lɛ nsiiŋ gɛɛŋ bo mfi wu bɛ gii bɛ tsaaki wu lɛ dze. \v 8 Bɛ gii ke bɛ tsaaki wu, wi wu bondini nchi wu Nyɔ wɛ se busɛ, Taa Jiso se fɛɛ wu bu fɛwu bɛ mfiee yi lɛ wuu wa, mɛɛshi bɛ nlɛɛbɛ wu gii ni bɛɛ bɛ wu. \v 9 Wi wu bondini nchi wulu gii ni bɛɛ li buŋga bu Sata-aŋ, kɛmi buŋga buchu, feti biee bi doonchi buŋga bwee bɛ biee bi kintɛ wa-a bi nuuŋ bi kinlamisɛ-ɛ bichu. \v 10 Gii ni bɛɛ tɛ bɛ ŋwaani biee bibifi bichu le ni lamisi bɛniiŋ bɛ layɛ lu. Be layi baa kifɛ be tɛ̀ faaŋ ŋkɔŋgisɛ chɛɛŋ le be se bɔnɛ. \v 11 Si be kɔŋgisi yɛ chɛɛŋ kɛ lɛ, Nyɔ fɛ yɛ le be gbɛɛnɛ be ni be nuuŋ jikɛɛ le be se ni be beenchi nuuŋ li fiee fi binsɛɛ lɛ. \v 12 Nyɔ tɛ̀ feti lɛ le be bɛchu se we nsa, be bɛ mɛɛŋ ki beŋ kɛ li chɛɛŋ li kɛ, be wuki bujɔŋ li mfɛru biee bi nuuŋ yɛ tsaaŋ kɛ. \s Nyɔ tɛ̀ tsaa beŋ le yi soo beŋ \p \v 13 Se nuuŋ le, bɛŋwaanɛŋ bɛsɛŋ bɛ Taa kɔɔŋgi ŋge, tɛ kɛmi nɛɛ le tɛ ni tɛ nyɛɛ kiyɔɔni li Nyɔ-ɔ mfikwi kii beŋ, kifɛ Nyɔ tɛ̀ tsaa beŋ kituŋ fɛ mbɛɛchɛ le yi naa yi soo beŋ kɛti li nimɛ chi Fiana yi Waaŋ feti le nɛ ni nɛ wuuti, bɛ li kimbeenchɛ ki nɛ beŋ li chɛɛŋ li. \v 14 Tɛ̀ teeŋ beŋ lɛ kɛti li ntoŋ wu dzeeŋ wu tɛ tɛ̀ tiifi, le ke nɛ kɛmɛ fɛ bunɔŋa bu Taa wusɛŋ wu Jiso Krai. \v 15 Nɛɛ lɛ, bɛŋwaanɛŋ bɛsɛŋ, nɛ lemi yɛɛŋ mkpaaŋ, nɛ kɛmɛ ntiifɛ wu tɛ tɛ̀ nyɛ li be-eŋ, mɔɔ nuuŋ wu tɛ tɛ̀ tiifi beŋ lu bɛ kimfimɛ, mɔɔ nuuŋ wu tɛ tɛ̀ tsɛɛ li be-eŋ. \v 16 Taa wusɛŋ wu Jiso Krai kibɛɛ mɔɔ Nyɔ Baa wusɛŋ wu tɛ̀ kɔɔŋgi bee tuu kaŋgisi shéŋ yisɛŋ mfikwi ma nsiŋ, tuu nyɛ bee fiee fi dzeeŋ fi tɛ bichi limfwe kii shéŋ yee yi dzeeŋ \v 17 kaaŋgi shéŋ yinɛ, fɛ yi tɛmi li nimɛ chi dzeeŋ chichu chi nɛ feti bɛ li fiee fichu fi nɛ tiiti. \c 3 \s Pɔɔ lɛkɛ le bɛniiŋ bɛ kimbeenchɛ-ɛ ni be lɛki li Nyɔ-ɔ li bee \p \v 1 Li mɛrisɛ, bɛŋwaanɛŋ bɛsɛŋ nɛ lɛki yɛɛŋ Nyɔ li bee li. Nɛ lɛki yɛɛŋ Nyɔ le jɛ yi Taa ni yi deŋgi yi giiŋgi limfwe tsɛkɛtsɛkɛ, bɛniiŋ ni be guundi jɛ yilu nɛɛ si nɛ tɛ̀ feti. \v 2 Nɛ lɛki yɛɛŋ Nyɔ tɛ le ke tɛ naa tɛ bɔnɛ li tsaŋ yi bɛniiŋ bɛ kɛmi shéŋ yi bifi be feti biee bibifi, kifɛ ɛ bɛniiŋ bɛchu bɛ kɛmi kimbeenchɛ kɛ. \v 3 Se nuuŋ le Taa ti lemi nɛɛ li jɛ ye-e. Gii nyɛ beŋ buŋga, tuu ni kiichi beŋ kii nɛ ni lɛ li tsaŋ yi wi wu bifi-i. \v 4 Taa fɛɔ tɛ̀ gɛɛ bufii busɛŋ li be-eŋ le nɛ feti baa fiee fi tɛ tiiti, nɛ gii nɛ ba nɛ ni nɛ feti. \v 5 Nɛɛ lɛ tɛ lɛki baa le Taa leeki shéŋ yi nɛ yi ni yi nuuŋ li kiŋkɔŋgisɛ ki nuuŋ ki Nyɔ-ɔ, tuu fɛ beŋ nɛ ni nɛ kɛndi tɛ shéŋ si krai tɛ̀ gii kɛndi lɛ. \s Wi kɛmi le ni nindi se jii \p \v 6 Bɛŋwaanɛŋ bɛsɛŋ, tɛ tiiti baa bu tewu li be-eŋ li bukooŋ bu Taa wu tɛɛbeŋ wu Jiso Krai le, nɛ wɛti yi li bɛŋwaanɛŋ bɛsɛŋ bɛ nuuŋ yee mfɛru fiee nsiŋ bɛ tsiiŋ yɛ ntsɛ ŋwaani wu tɛ tɛ̀ doonchɛ beŋ kɛ. \v 7 Ntiiti ni kifɛ beŋ kibɛɛ nɛ kii baa le nɛ kɛmi le nɛ ni nɛ biki fiee fi tɛ tɛ̀ feti. Tɛ tɛ̀ nuuŋ yɛ yee mfi wu tɛ tɛ̀ nuuŋ tɛɛbeŋ kɛ. \v 8 Tɛ tɛ̀ jii yɛ fiee fi wi nsoŋu nsiŋ kɛ. Tɛ tɛ̀ nindi tɛ liŋgisi butuu mɔɔ fɛnshaaŋ le kiiŋ tɛ ni gɛɛ bɛntɛ li wunɛ wumu-u kɛ. \v 9 Tɛ̀ gii tɛ feti yɛ lɛ le tɛ nuuŋ yɛ kintsii kisɛŋ le tɛ ni tɛ biiti biee li beŋ kɛ. Fi tɛ̀ nuuŋ le tɛ tɛ̀ doonchi li kiŋge kisɛ-ɛŋ le nɛ ni nɛ biki fiee fi tɛ feti. \v 10 Nɛ kii le mfi wu tɛ tɛ̀ nuuŋ tɛɛbeŋ, tɛ tɛ̀ nyɛ nchi li be-eŋ le, “Ɛ wi nuuŋ le nuuŋ tɛ niŋ kɛ, bɛ nyɛ kɛ wu fiee fijɛ kɛ.” \v 11 Ntiiti ni kifɛ tɛ wuki baa le beŋ bamu shiiti baa yee, nimu nsiŋ, be deŋgi kwaa be lisi bimfimu fɛ biee bi bɛniiŋ bamu-u. \v 12 Beeyɛ bɛniiŋ, tɛ tiiti baa tɛ tuu tɛ chiisini li bukooŋ bu Taa Jiso krai le be shee fɛkwiiŋ be ni be nindi be se kɛmi fiee fi be gii be ni be jii. \v 13 Li beŋ bɛŋwaanɛŋ bɛsɛ-ɛŋ, kiiŋ nɛ ni naa nɛ fiɔɔŋ li mfɛru bujɔɔŋ kɛ. \p \v 14 Ɛ wi faaŋ ŋ'wowu fiee fi tɛ tiiti lɛ kiŋwaati kini-i, nɛ kii kii mwɛ. Nɛ tuu kɛ le nɛ kɛmɛ fiee fi fɛrɛ bɛ wɛɛ wi kɛ, ke se kɛmɛ buya. \v 15 Se nuuŋ le, nɛ dzɔ kɛ wu si wi wu mbani kɛ. Nɛ tiifi wu si ŋwaana wunɛ. \s N'yɛɛshɛ wu kimɛrisɛ \p \v 16 Taa wu mbɛɛŋgii ni nyɛɛ beŋ mbɛɛŋgii mfi kwi lɛ dzé chi-i. Taa ni nuuŋ bɛ beŋ bɛchu. \p \v 17 Mi wu Pɔɔ, ntsɛkɔɔ n'yɛɛshɛ wuni bɛ kwaŋ wɛŋ. Fini nuuŋ ŋkiki wɛŋ wu mfeti lɛ biŋwaati bieŋ bichu-u. Fi fiɛɛ nɛɛ si nti mbɛɛ tsɛki. \v 18 Kiŋkɔŋgisɛ ki Taa wusɛŋ wu Jiso Krai ni ki nuuŋ bɛ beŋ bɛchu.