\id 1PE - Sari \ide UTF-8 \h 1 Pita \toc1 Kiŋwaati ki ŋkosi ki Pita-a \toc2 1 Pita \toc3 1Pi \mt2 Kiŋwaati ki ŋkosi ki \mt1 Pita-a \imt1 Fiee fi nuuŋ lɛ Kiŋwaati ki Pita-a ki ŋkosi kini-i \ip Kiŋwaati ki Pita-a ki ŋkosi kini nuuŋ ɛ tɛ̀ tsɛɛ li bɛniiŋ bɛ Krai bɛ tɛ̀ saaŋgɛ be gɛɛŋ be tsiiŋ li bintsii li chichi chichi (1:1). Fiee fi nɔŋa fi tɛ̀ fɛ se tsɛɛ kiŋwaati kini tɛ̀ nuuŋ le deeni shéŋ yi bɛniiŋ bani si bɛniiŋ tɛ̀ biindi bikaa lɛ be jiŋ, be ŋiŋgi bɛŋgɛ kii shéŋ yi be tɛ̀ gɛɛ li Krai li. Le deeni be ni, Pita tuu kimi be kii ntoŋ wu dzeeŋ wu kii Jiso Krai wu kwe ye bɛ mbochu li kwe-e we bɛ ŋkaachɛ we le gii naa kaari bɛ, nuuŋ fiee fi be gii be ni be bichi limfwe ɛ be gɛɛ bufii bu bee li fi-i. \iot Bikoo bi biee bi lɛ Kiŋwaati kini-i \io1 1:1-2 Mbɛɛchɛ \io1 1:3-12 Ŋkiimɛ si Nyɔ ti suuti bɛniiŋ \io1 1:13–2:10 Ntifi kii ntsɛ wu waaŋ \io1 2:11–4:19 Si wi wu Krai nuuŋ ni dzeti bɛŋgɛ bɛ ŋiŋgi \io1 5:1-11 Si wi wu Krai nuuŋ ni shikisi yi yee tuu nindi tɛ li bɛniiŋ li \io1 5:12-14 Kimɛrisɛ \c 1 \p \v 1 Kiŋwaati kini ɛ mi Pita wu ŋwanɛ ntoŋ wu Jiso Krai wu tsɛɛ. Mi ntsɛɛɔ li bɛniiŋ bɛ Nyɔ tsaa le be ni be nuuŋ bee bɛ tɛ̀ saaŋgɛ be to mfoŋ li bimbe bi Pontu, Galashaŋ, Kapadosia, Eesha mɔɔ Bitina. \v 2 Nyɔ Baa wusɛŋ tɛ̀ tsaa beŋ si yi tɛ̀ kɛɛ kituŋ mɛɛŋ lindɛɛri le fi gii naa fi nuuŋ. Fiana yee nachɛ beŋ yi gɛɛ chichi le nɛ woo li Jiso Krai bɛ sɛri beŋ bɛ ŋgɔŋ mee. Nyɔ doonchɛ shéŋ yee yi dzeeŋ li be-eŋ ŋge nyɛ beŋ shéŋ yi mbɛɛŋgii ŋge. \s Tɛ tsiiŋ tɛ bichi nuuŋ bu limfwe-e kwaa \p \v 3 Mpiaru ni nuuŋ li Nyɔ-ɔ yi nuuŋ Nyɔ mɔɔ Baa wu Te Taa wusɛŋ wu Jiso Krai. Wu biɛɔ tɛɛbeŋ li biɛrɔ chi fɛ-ɛŋ si Jiso Krai tɛ̀ bo li kwe-e, nuuŋ nshiiŋ yi kɛmi ŋge li bee li yi fɛ. Fini fɛ fiɛɛ tɛɛbeŋ se tɛ tsiiŋ dɛɛni tɛ bichi nuuŋ bu limfwe-e, \v 4 le tɛɛbeŋ naa tɛ̀ ji bishɛyɛ bi wu gɛɛ li be-eŋ, li kwɛɛŋ wu liboo li. Bishɛyɛ bini nuuŋ bi tɛ naa fɔ kɛ, nuuŋ bi tɛ̀ naa bee kɛ, nuuŋ bi tɛ̀ naa kwi nchɔŋ kɛ. \v 5 Nyɔ kiichi yɛ beŋ bɛ buŋga bwee le gɛɛŋ bo li kinsofu kinɛ ki yi nachɛ yi gɛɛ le ki gii naa ki yenɛ bu jobɛ chi kimɛrisɛ-ɛ. Yi kiichi yɛ beŋ lɛ kɛti li shéŋ yi nɛ gɛɛ li yi-i. \v 6 Si nɛ kii baa lɛ, nɛ se wuki baa bujɔŋ. Se nuuŋ le nɛ kɛmi le nɛ ni nɛ wuki bubiɛɛ li mfi niiŋ li kii bɛmɔnchɛ bɛ bɛɛ lɛ be-eŋ lɛ dzé lɛ dzé. \v 7 Wu bɛɛɔ le mɔnchɛ laa shéŋ yinɛ yi nɛ gɛɛ li Nyɔ-ɔ yɛɛ chɛɛŋ le. Mɔɔ kikwa ki bɛ feti kwa lu bɛ ti mendi ki bɛ wi, kikwa kini se nuuŋ fiee fi nuuŋ fi booŋ, kɛ nuuŋ bɛ mɔŋ nɛɛ tɛ shéŋ yinɛ yi nɛ gɛɛ li Nyɔ-ɔ, kifɛ yi nuuŋ fiee fi yɛki kikwa ki bɛ feti kwa lu. Bɛdɛɛni, naa nuuŋ jobɛ chi Jiso Krai doonchɛ yi yee, mpiaru, n'yɔɔnchɛ bɛ ŋguŋu ni nuuŋ li be-eŋ. \v 8 Nɛ kɔŋgisi baa Jiso Krai nɛ mɛɛŋ saa kɛ le nɛ ŋɛŋ wu kɛ, nɛ beŋ baa li wuu dɛɛni, mɔɔ nuuŋ si nɛ ŋiŋgi yɛ wu kɛ lɛ. Nɛ se wuki baa bujɔŋ ŋge bu nuuŋ wi tɛ tee kɛ, \v 9 kifɛ nɛ kii baa le si nɛ gɛɛ shéŋ li wuu lɛ, fiee fi gii naa fi bɛ le lɛjiŋ gii naa nuuŋ kinsofu ki fiana yinɛ-ɛ. \v 10 Bɛntomfɔŋ bɛ Nyɔ-ɔ bɛ tɛ̀ tiiti kii kiŋkɔŋgisɛ ki Nyɔ-ɔ tɛ̀ nuuŋ le yi gii naa doonchɛ li be-eŋ, be tɛ̀ tɛɛti be wɛki le be kɛɛ kii kinsofu kini. \v 11 Fiana yi Krai tɛ̀ nuuŋ li bee si be tɛ̀ laŋini le Krai gii naa ŋɛŋ ŋgɛ ke tuu nuuŋ lɛjiŋ, se kɛmɛ bunɔŋa. Be se tuu be wɛki le be kɛɛ mfi wu biee bilu gii naa bi ka, bɛ dze yi bi gii naa bi dɛndɛ bi se ka le. \v 12 Nyɔ se tuu yi fɛ le be kɛɛ le biee bi be tɛ tiiti bini nuuŋ yɛ bi be tiiti li yih yi bee kɛ, le bi biɛɛ li be-eŋ. Ɛ bi bi nɛ tɛ woo li bimfimu bi bɛniiŋ bɛ tɛ̀ fenjisi ntoŋ wu dzeeŋ wu kii Krai li be-eŋ li buŋga bu Fiana yi Waaŋ yi Nyɔ tɛ̀ tuumi yi bɛ liboo. Bini nuuŋ biee bi mɔɔ bɛnchindaa bɛ Nyɔ-ɔ dii le be kɛɛ bi. \s Bɛniiŋ bɛ Nyɔ-ɔ ni be wuuti li biŋge bi bee \p \v 13 Si fi nuuŋ lɛ, nachɛ yɛɛŋ bufii bunɛ, nɛ kaŋ bitsaa binɛ. Nɛ ni nɛ bichi lɛ yi yinɛ-ɛ, nɛ bichi limfwe bujɔŋ nuuŋ li kiŋkɔŋgisɛ ki Nyɔ gii naa bɛ doonchɛ li be-eŋ mfi wu Jiso Krai kaari wu doonchɛ yi yee. \v 14 Nɛ wuki nuuŋ li Nyɔ-ɔ si bɔɔŋ bee. Kiiŋ nɛ ni nɛ biki biee bi nyaŋ yi bwiŋ kɔŋgisi bi nɛ tɛ̀ feti mfi wu nɛ tɛ̀ mɛɛŋ li kijibɛ-ɛ kɛ. \v 15 Si yih yi tɛ̀ tsaa beŋ wuuti lɛ, nɛ wuuti yɛɛŋ tɛ li biŋge binɛ bichu-u, \v 16 si bɛ tsɛɛ fi nuuŋ le, \q1 “Ŋ'wuutɔɔ nɛ nuuŋ waaŋ kifɛ mi ŋ'wɛ waaŋ.” \p \v 17 Si nɛ teenyi Nyɔ le Baa wunɛ, nuuŋ yi yi sɛki wi kwikwi li kiŋge kee li tɛ doonchɛ chichi chichi kɛ, kɛ nɛ kɛmi le nɛ ni tsiiŋ ntsɛ wunɛ bɛ nchɛnu Nyɔ li mfi kwikwi wu nɛ nuuŋ li nshɛ yini si mfoŋ lɛ. \v 18 Mɔɔ nɛ kii le Nyɔ tɛ̀ go beŋ kituŋ li ntsɛ wu lɔɔlɔɔ wu bɛchaa bɛnɛ tɛ̀ kuuri beŋ lu, tɛ̀ mɛɛŋ ki go kɛ nuuŋ bɛ fiee si kwa wu nuuŋ wu naa wu bee kɛ. \v 19 Tɛ̀ go nuuŋ bɛ ŋgɔŋ mɛ Krai mɛ nuuŋ yɛ fiee fi lɔɔlɔɔ kɛ, mɛ nuuŋ si mɛ ŋwanɛ nshɔɔŋ yi muntofi yi ti kɛmi yɛ chɔ kɛ, kɛ fiee fimu fi bifi lu linti kɛ. \v 20 Nyɔ tɛ̀ tsaa wu nshɛ mɛɛŋ yi se naa yi bɛchi, yi doonchɛ wu li jo yi kimɛrisɛ-ɛ yini kii beŋ. \v 21 Ɛ Krai wu tɛ̀ fɛ nɛ se beŋ li Nyɔ-ɔ yi tɛ̀ buu wu li kwe-e yi nyɛ wu bunɔŋa. Si tɛ̀ fɛ lɛ, shéŋ yinɛ bɛ bɛmbeechɛ bɛnɛ se nuuŋ bɛ nɛ gɛɛ li Nyɔ-ɔ. \v 22 Si nɛ woo baa li chɛɛŋ li lɛ, chɛɛŋ wulu fetɔɔ fiana yinɛ wuuti le nɛ se kɛmɛ kiŋkɔŋgisɛ li bɛŋwaana ki chɛɛŋ, nɛ ni nɛ kɔŋgisi nɛɛ lɛ bɛ shéŋ yinɛ chi. \v 23 Nɛ ni nɛ kii le bɛ kaari baa bɛ biɛ beŋ li biɛrɔ chi fɛ-ɛŋ. Wu wu biɛ beŋ wuni nuuŋ yɛ wu nuuŋ kwi kɛ. Ɛ Nyɔ kibɛɛ yi nuuŋ tɛ naa kwi kɛ. Yi biɛ yɛ beŋ nuuŋ bɛ jɛ ye yi nyɛɛ ntsɛ. Jɛ ye yini gii yi ba yi ni yi lemi fe. \v 24 Fi nuuŋ si bɛ tɛ̀ tsɛɛ lɛ Kiŋwaati ki Nyɔ-ɔ le, \q1 “Wiwoŋ kwikwi nuuŋ nɛɛ si kitɔɔ lɛ, \q1 bujɔɔŋ bwee se nuuŋ si flaaba wu litɔɔ. \q1 Kitɔɔ ti bɛɛ ki wɔɔbɛ, flaaba se kɛɛri, \q1 \v 25 Se nuuŋ le jɛ yi Taa gii yi ni yi lemi nɛɛ fe mfi kwi.” \m Jɛ yilu nuuŋ ntoŋ wu dzeeŋ wu kii Krai wu bɛ tɛ̀ feenji li be-eŋ. \c 2 \s Kii Tɛtɛ chi kɛmi ntsɛ mɔɔ kitoŋ ki waaŋ \p \v 1 Fi se fiɛɛ nuuŋ le, nɛ chinɛ li shéŋ yi bifi-i chi, nɛ chinɛ li kimfi kichu-u mɔɔ jɛ́ fiɛɛtu, nɛ chinɛ li kimi ki fuumɛ-ɛ mɔɔ jɛ́ yi bifi chi kii bɛniiŋ. \v 2 Nshɔɔŋ ni yi gbɛŋgi yi tɛti beŋ li n'yamfu mbeeŋ yi wuuti yi li fiana-a nɛɛ si yi ti tɛti bɔɔŋ bɛ bwi li mbeeŋ li, ke yi se fɛ nɛ ni nɛ kuu nsiiŋ nɛ naa nɛ kɛmɛ kinsofu kinɛ. \v 3 Nɛ feti yɛɛŋ lɛ si nɛ mɔŋ baa nɛ ŋɛŋ le Taa nuuŋ bujɔŋ. \v 4 Nɛ bɛɛ fɛ Krai wu nuuŋ Tɛtɛ chi kɛmi ntsɛ, bɛniiŋ tɛ̀ faaŋ le chi dzeeŋ yɛ kɛ, se nuuŋ le Nyɔ tsaa chi le ɛ chi shaaŋ fɛ yi-i. \v 5 Nɛ baa tɛ si ta yi kɛmi ntsɛ yi Nyɔ gwɛndi yih yi fiana bɛ yí, le nɛ ni nɛ nuuŋ kintutu ki bɛte muntofi bee bɛ waaŋ, nɛ feti muntofi mu fiana-a li yi-i mu yi kɔŋgisi kɛti li Jiso Krai. \v 6 Fi fiɛɛ lɛ Kiŋwaati ki Nyɔ-ɔ le, \q1 “Bichɛ yɛɛŋ nɛ ŋɛŋ, ŋgikɔɔ tɛtɛ li kitoŋ ki Sayɔ-ɔŋ,\f + \fr 2:6 \fr*\ft Sayɔŋ nuuŋ bukooŋ bu kitoŋ ki Jɛrosalɛŋ lɛ.\ft*\f* \q1 nuuŋ tɛtɛ chi boo chi yi-ih. \q1 Ɛ tɛtɛ chi mi ntsaa, chi dzeeŋ fɛ mi-i. \q1 Tɛtɛ chini chɛɛ le ɛ wi gɛɛ ŋgeeŋ li wuu, mwɛ tɛ̀ naa de kɛ.” \m \v 7 Li beŋ bɛ gɛɛ shéŋ li wuu bani, tɛtɛ chini chɛɛ fiee fi shaaŋ fɛ be-eŋ. Se nuuŋ le, li bɛniiŋ bɛ mɛɛŋ ki gɛɛ kɛ shéŋ li wuu kɛ, chi chɛɛ fɛ bee si bɛ tɛ tsɛɛ lɛ Kiŋwaati ki Nyɔ-ɔ le, \q1 “Tɛtɛ chini, ɛ chi chi bɛniiŋ bɛ ŋgwanu tɛ̀ faaŋ, \q2 chi se dza chɛɛ chi to chi bɛ gwɛndi nuuŋ boo chi yi-ih lu.” \m \v 8 Fi se tuu fi nuuŋ ɛ bɛ tsɛɛ le, \q1 “Tɛtɛ chini gii chi fɛ bɛniiŋ ni be kɔtini li chi-i. \q1 Ɛ kimbaŋ ki gii ki ni ki feti bɛniiŋ weeyi.” \m Be kɔtini baa li chi-i kifɛ be faaŋ baa mbeenchɛ jɛ yi Nyɔ, fi fiɛɛ si Nyɔ tɛ̀ nachɛ kituŋ le fi gii naa fi nuuŋ. \v 9 Se nuuŋ le, nɛ baa finɛ nuuŋ kiŋgɔkɛ ki Nyɔ tsaa kituŋ. Nɛ baa kintutu ki bɛte muntofi bɛ nindi li Mfo-oŋ. Nɛ baa kitoŋ ki waaŋ, bɛniiŋ bɛ Nyɔ fɛ le be ni be nuuŋ bee, le nɛ ni nɛ tiiti biee bi dzeeŋ bi yi feti. Ɛ yi yi teeŋ beŋ, nɛ se bo li kijibɛ-ɛ, nɛ lɛ li kiŋ'wofu kee ki nɔŋa-a. \v 10 Tɛ̀ nuuŋ ŋkosi nɛ nuuŋ yɛ bɛniiŋ kɛ, dɛɛni yani nɛ baa bɛniiŋ bɛ Nyɔ-ɔ. Nɛ tɛ̀ mɛɛŋ ki fi kɛ nshiiŋ yi Nyɔ kɛ, dɛɛni yani nɛ fi baa nshiiŋ yi Nyɔ. \s Bɛniiŋ bɛ Nyɔ-ɔ ni be doonchi kiŋge // ki dzeeŋ lɛ bɛniiŋ bɛchu lɛnti \p \v 11 Nsáŋ yɛŋ yi shéŋ, si nɛ baa bilɔ bi nyiŋ li nshɛ yini-i lɛ, mi nse mbɔsɔɔ yi nsuŋgi bɔ li be-eŋ le kiiŋ nɛ ni nɛ feti biee bibifi bi nyaŋ yi bwiŋ kɔŋgisi kɛ, kifɛ biee bini gwii biɛɛ bɛ fiana yinɛ. \v 12 Nɛ doonchi kiŋge ki dzeeŋ lɛ bɛniiŋ bɛ kii yɛ Nyɔ kɛ-ɛ lɛnti ke mɔɔ be kayi biee li be-eŋ le nɛ bee baa, be ni be ŋiŋgi kiŋge kinɛ ki dzeeŋ, ke naa nuuŋ jobɛ chi Nyɔ bɛɛ, bɛ ni bɛ tendi bɛndee bɛ yi-i. \p \v 13 Nyɛ yɛɛŋ yih yinɛ li wi kwikwi kii Taa, li bɛniiŋ bɛ bɛ gɛɛ le be ni be sɛki bɛniiŋ. Nɛ nyɛɛ yɛɛŋ yih yinɛ li Mfɔŋ wu Lo-om wu nuuŋ Mfɔŋ wu nyɔŋa, \v 14 mɔɔ nuuŋ bɛniiŋ bɛ wu gɛɛ le be ni be sɛki bimbɛ bi kwɛɛŋ lɛ, be lisi bɛniiŋ bɛ feti biee bibifi li ŋgɛ-ɛ, be piɛti bɛ feti biee bi shaaŋ. \v 15 Nyɔ wɛki le nɛ ni nɛ feti biee bi shaaŋ, nɛ se ni nɛ maki bimfimu bi bibere bi bɛniiŋ lɛ bi tiiti biee bi be kii yɛ biee bi be tiiti kɛ. \v 16 Nɛ tsiiŋ yɛɛŋ si bɛniiŋ bɛ fiee fimu kɛndi yɛ be kɛ. Se nuuŋ le, kiiŋ nɛ ni nɛ dzeti fiɛɛ nɛ tɛkisi fɛ lii nɛ feti bibifi kɛ. Nɛ tsiiŋ nuuŋ si bɛmfa bɛ Nyɔ-ɔ. \v 17 Nɛ guundi bɛniiŋ bɛchu, nɛ kɔŋgisi bɛŋwaana bɛnɛ bɛ kimbeenchɛ-ɛ bɛchu, nɛ chɛndi Nyɔ, nɛ guundi Mfɔŋ wu nyɔŋa wu Lom. \s Bɛniiŋ bɛ Nyɔ-ɔ ni be dzeti mbosɛ yi ŋgɛ wu Krai \p \v 18 Beŋ bɛ nindi li bɛniiŋ bamu-u, nɛ nyɛɛ yɛɛŋ yi yinɛ li bɛniiŋ bɛ nɛ nuuŋ lɛ bee lɛkwiiŋ, nɛ guundi be bujɔŋ. Kiiŋ nɛ ni nɛ nyɛɛ yi yinɛ nuuŋ li bɛniiŋ bɛ mbɛɛŋgii li bɛ bichi lɛ be-eŋ kwaa kɛ. Nɛ nyɛɛ tɛ yi yinɛ mɔɔ li bɛniiŋ bɛ ŋasini-i. \v 19 Ntiitɔɔ ni kifɛ Nyɔ ti wuki bujɔŋ bɛ wi wu bɛ ŋwɛki bɛ wu, wuki ntɔnyɛ, fiee fi wu fɛ nsiŋ, kɛndi nɛɛ nuuŋ shéŋ kifɛ wu gɛɛɔ bufii bwee li Nyɔ-ɔ. \v 20 Ɛ bɛ suŋgi beŋ le nɛ chɔ baa fiee, nɛ kɛndi shéŋ, mbeŋ wulu se nuuŋ la? Se nuuŋ le, ɛ nɛ ŋiŋgi ŋgɛ nuuŋ li fiee fi dzeeŋ fi nɛ feti-i, nɛ kɛndi shéŋ, Nyɔ woo bujɔŋ bɛ beŋ. \v 21 Ɛ kintsii kinɛ le nɛ ni nɛ ŋiŋgi ŋgɛ, kifɛ Krai tɛ̀ ŋɛŋ ŋgɛ tɛ̀ kii beŋ, doonchɛ mbosɛ li be-eŋ le nɛ dzɔɔ kikaa kee. \v 22 Ti mɛɛŋ mɔɔ ki fɛ kɛ bibifi kɛ, jɛ́ fiɛɛ ti mɛɛŋ mɔɔ saa kɛ li yi bo lɛ wuu wa kɛ. \v 23 Mfi wu bɛ tɛ̀ gaashi wu, ti mɛɛŋ ki tuu kɛ bɛ ŋgaashɛ kɛ. Fɛ bɛ tɛ̀ ŋwɛki bɛ wu, tɛ̀ mɛɛŋ mɔɔ ki binɛ kɛ, tɛ̀ nyɛ fiee fichu nuuŋ li tsaŋ yi Nyɔ yi kii nsawu nsa tsaaŋ. \v 24 Wu kibɛɛ tɛ̀ too bibifi bi tɛɛbeŋ li wuu bwiŋ li kintaaŋ li. Tɛ̀ fɛ lɛ le tɛɛbeŋ se kwi tɛ gatɛ bɛ bibifi, tɛ ni tɛ tsiiŋ ntsɛ wu tsaaŋ. Bibaa biee fɛ biɛɛ nɛ tɛmi kituŋ. \v 25 Nɛ tɛ̀ shiiŋ nɛ mbweŋgi si nshɔ́ɔŋ, dɛɛni nɛ se kaari baa nɛ bɛ li Kiŋkiichɛ bɛ Kimbichɛ ki ntsɛ wunɛ-ɛ. \c 3 \s Si kwɛɛŋ bee nyumi nuuŋ be ni be tsiiŋ \p \v 1 Bukɛɛŋ bɛ yi-i, nɛ nyɛɛ yɛɛŋ tɛ yi yinɛ li buniŋ bɛnɛ-ɛ. Ɛ nɛ feti lɛ, wi wumu li bee wu fɛŋgi mbeenchɛ li jɛ yi Nyɔ-ɔ, gii dza beŋ wi mɛɛŋ mɔɔ ki tee kɛ fiee li wu-u kɛ, nuuŋ kiŋge ki kwɛsi ki fɛ, \v 2 si buniŋ bɛnɛ ŋiŋgi nɛ tsiiŋ ntsɛ wu waaŋ, nɛ kɛmi ŋguŋu lɛ. \v 3 Kiiŋ fiee fi doonchi bujɔɔŋ bunɛ ni fi nuuŋ nuuŋ biee bi libwiŋ si biee bi bɛ nachɛ yi yi lifa le yi dzɔɔŋ kɛ, bɛ nlisu bitsaa, mɔɔ nchuminɛ yi bɛ ndú yi dzeeŋ kɛ. \v 4 Fiee fi kɛmi le fi ni fi doonchi bujɔɔŋ bu wi-i ni fi nuuŋ fiee fi nuuŋ li shéŋ yee li. Ŋwaani bujɔɔŋ buni nuuŋ tɛ̀ naa kwi nchɔŋ kɛ, bu nuuŋ bu shéŋ yi dendi yi nuuŋ mbɛɛŋgii. Buni nuuŋ bu Nyɔ ŋiŋgi le ɛ bu shaaŋ fɛ yi-i. \v 5 Ɛ lɛ si bukɛɛŋ bɛ waaŋ bɛ ŋkosi bɛ tɛ̀ gɛɛ bufii bubee li Nyɔ-ɔ, tɛ̀ shiiŋ be doonchi bubee bujɔɔŋ lɛ. Be tɛ̀ nyɛ yih yibe li buniŋ bɛ bee. \v 6 Kwɛɛŋ si Saara, tɛ̀ wuki li Abraha-aŋ se teenyi wu le taa. Beŋ tɛ, nɛ baa bɔɔŋ bɛ Saara ɛ nɛ feti biee bi tsaaŋ nchɛnu fiee nsiŋ. \p \v 7 Buniŋ, nɛ kii tɛ dze yi nɛ kɛmi le nɛ ni nɛ tsiiŋ bɛ bukɛɛŋ bɛnɛ le. Nɛ nyɛɛ ŋguŋu li bee si be kɛmi yɛ buŋga si beŋ kɛ lɛ, mɔɔ si Nyɔ bɔɔni yɛ beŋ bɛchu bɛ ntsɛ wu kimakɛ lɛ. Nɛ tsiiŋ nɛɛ lɛ, le kiiŋ fiee fimu ni fi baŋi nlɛkɛ li Nyɔ-ɔ wunɛ kɛ. \s Ŋɛnu ŋgɛ kii fiee fi dzeeŋ yuti kii fi bifi \p \v 8 Li mɛrisɛ-ɛ, nyɛɛɔ beŋ bɛchu ntifi le, nɛ ni nɛ kɛmi shéŋ yi mumkpaŋ, nɛ keeti nshiiŋ, nɛ kɛmi tɛ kiŋkɔŋgisɛ ki bɛniiŋ bɛ kimbeenchɛ-ɛ, nɛ kɛmi shéŋ yi mbɛɛŋgii, nɛ shikisi yih yinɛ fɛkwiiŋ. \v 9 Ɛ wi fɛ bubiɛɛ bɛ wi, wi wu tuu kɛ bɛ bubiɛɛ kɛ. Ɛ wi gaa wi, kiiŋ wi ni tuu tɛ bɛ ŋgaashɛ kɛ, se nuuŋ le tiiŋ nuuŋ mwɛ li mwɛ-ɛ. Fini nuuŋ fiee fi Nyɔ teeŋ beŋ kii fi le yi gii yi tiiŋ mwɛ li be-eŋ. \v 10 Ɛ fi fi bɛ tsɛɛ baa le, \q1 “Ɛ wi kɔŋgisi le woo bujɔŋ li ntsɛ we-e, \q1 bɛ le ŋɛŋ jo yi dzeeŋ, \q1 mwɛ dzɔ mfi bɛ nimi chee li bibifi-i, \q1 jɛ́ fiɛɛtu yi bo kɛ lɛ kimfimɛ kee li kɛ. \q1 \v 11 Kɛmi le baa dzaa li biee bibifi-i, \q1 ni feti nuuŋ bi dzeeŋ, ni kɔŋgisi mbɛɛŋgii biki wu \q1 \v 12 kifɛ Taa ti bichi lɛ bɛniiŋ bɛ tsaaŋ li, \q1 wuki nlɛkɛ li Nyɔ-ɔ wube. \q1 Se nuuŋ le, Taa ti nyɛɛ yɛ mɔɔ bintooŋ biee li bɛniiŋ bɛ feti bibifi-i kɛ.” \p \v 13 Ɛ nɛ kɛmi ŋgeeŋ yi nyɔŋa le nɛ ni nɛ feti biee bi dzeeŋ lɛ, wi wu gii naa tuu fɛ fiee fi bifi bɛ beŋ se nuuŋ noo? \v 14 Se nuuŋ le, mɔɔ bɛniiŋ nyɛɛ beŋ ŋgɛ kifɛ nɛ feti biee bi tsaaŋ, kɛ Nyɔ gii yi tiiŋ mwɛ li be-eŋ. Kiiŋ nɛ ni nɛ chɛndi be kɛ, kɛ shéŋ ni yi wɛsini beŋ kɛ. \v 15 Nɛ ni nɛ guundi nuuŋ Krai li shéŋ yinɛ-ɛ si Taa wunɛ lɛ. Nɛ nachi yɛɛŋ yi yinɛ mfi kwi, nɛ ni nɛ tɛŋgi le nɛ nyɛ ntusu li wi wu nuuŋ bii fiee fi nɛ bichi limfwe li fi-i. Se nuuŋ le ɛ nɛ tusi lɔɔ, nɛ tusi mbɛɛŋgii bɛ ŋguŋu. \v 16 Kiiŋ nɛ ni nɛ feti fiee fi nuuŋ fi ni fi sɛki beŋ li shéŋ li kɛ, nɛɛ lɛ ɛ bɛ gaashi beŋ, bɛ tiiti jɛ́ yi bifi kii biŋge binɛ bi dzeeŋ kii nɛ nuuŋ bɛniiŋ bɛ Krai lɛ, buya ni bu keeti be. \v 17 Nɛ ni nɛ kii le fi dzɔɔŋ le nɛ ŋɛŋ ŋgɛ kii fiee fi dzeeŋ fi nɛ feti fɛ Nyɔ kɔɔŋgi le fi nuuŋ, yɛki le nɛ ŋɛŋ ŋgɛ kii fiee fi bifi fi nɛ fɛ. \v 18 Ɛ nɛɛ lɛ si Krai tɛ̀ ŋɛŋ ŋgɛ kwi. Tɛ̀ kwi kii bibifi bi bɛniiŋ lɛ mfwa mumkpaŋ fi ma lɛ. Wu wu tɛ̀ nuuŋ wi wu tsaaŋ tɛ̀ kwi li bɛniiŋ bɛ tɛ nuuŋ yɛ tsaaŋ kɛ le bɛ bɛ bee fɛ Nyɔ-ɔ. Be tɛ̀ wo wu kwi li nyaŋ yee, se nuuŋ le Nyɔ fɛ le ni nuuŋ lu li fiana-a. \v 19 Ɛ li fiana yini-i yi tɛ̀ gɛɛŋ tiiti jɛ yi Nyɔ li fiana yi nuuŋ li yih yi ncha-a. \v 20 Fíana yini nuuŋ yi tɛ̀ faaŋ ŋ'wowu li Nyɔ-ɔ li mfi wu Noaa li. Nyɔ tɛ̀ gbɛɛŋ yi kaŋ shéŋ bɛ yí, tɛŋgi nsiiŋ gɛɛŋ bo mfi wu Noaa tɛ̀ chɔ ŋgo wu li dzɔɔ. Ŋgo wuni nuuŋ wu bɛniiŋ tɛ̀ lɛ le nyaaŋ kwaa, ɛ be bɛ dzɔɔ tɛ̀ soo be. \v 21 Dzɔɔ yilu yini nuuŋ si Nlisulidzɔɔ wu suuti beŋ dɛɛni. Bɛ lisi yɛ wi li dzɔɔ nuuŋ le bɛ tsootsɛ wu li kinjirɛ kee li kɛ. Wu nuuŋ nuuŋ le bɛ fɛ ŋkaachɛ bɛ Nyɔ bɛ bɛmbeechɛ bɛ waaŋ. Nlisulidzɔɔ wuni suuti beŋ bɛ buŋga bu Jiso Krai tɛ̀ bo bɛ bu li kwe-e. \v 22 Jiso Krai wuni yɛɛɔ liboo kituŋ, wu shee lɛ kibɛnɛ ki kigɔŋɛ ki Nyɔ-ɔ, se wɛ lu, bɛnchindaa bɛ Nyɔ-ɔ bɛ fiana yi kɛmi buŋga mɔɔ yi sɛki chi nuuŋ lɛ wuu lɛkwiiŋ. \c 4 \s Ntsɛ wu bɛniiŋ bɛ Nyɔ-ɔ nuuŋ wu fwɛŋ \p \v 1 Si Krai tɛ̀ ŋɛŋ ŋgɛ li nyaŋ yee lɛ, nɛ kɛmɛ tɛ ŋwaani yɛɛ shéŋ yi tɛ̀ kɛmi le ŋɛŋ ŋgɛ, nɛ kimi le wi wu ŋɛŋ ŋgɛ kituŋ li wuu bwiŋ wɛ nuuŋ ɛ bee biee bibifi ma. \v 2 Nɛɛ lɛ, mɛɛŋ yɛ tuu ni tsiiŋ ntsɛ si wu laaŋkwiiŋ biki biee bibifi si bwiŋ yee wɛki kɛ. Tsiiŋɔ biki nuuŋ biee bi Nyɔ wɛki. \v 3 Nɛ ni nɛ kii le mfi wu nɛ tɛ̀ shiiŋ nɛ feti biee bi bɛniiŋ bɛ kii yɛ Nyɔ kɛ kɔŋgisi mfɛru ka wɛ. Nɛ tɛ̀ tsiiŋ ntsɛ wu nyɛŋ yi bukwɛɛ, nɛ biki si yi yinɛ nyiŋini, nɛ wundi mbiiŋ me keeti beŋ, nɛ feti tsɔ́ɔŋ nɛ jii biee lɛ kiyoŋ nti, nɛ wundi biee nɛ yeti ŋkweŋɛ si bwí. Nɛ tɛ̀ gbɛŋgi nɛ guundi li bɛnyɔ bɛ yee li nuuŋ biee bi bɛndi yi. \v 4 Dɛɛni bimfimu wondini biɛɛ bɛniiŋ bɛ kii yɛ Nyɔ kɛ si nɛ mɛɛŋ yɛ nɛ tuu nɛ taashi li kintutu ki bee li ntsɛ wu nuuŋ si wu nyáŋ wuni-i kɛ, be se fiiki baa be gaashi beŋ. \v 5 Se nuuŋ le, be gii be leŋ be ku bɛ bimfimu bi bee Nyɔ limfwe yi tɛŋgi le yi saa bɛniiŋ bɛ mɛɛŋ lu bɛ bɛ tɛ̀ saa be kwiyɛ. \v 6 Fiɛɛ fiee fi tɛ̀ fɛ bɛ se fenjisi tɛ ntoŋ wu dzeeŋ li bɛniiŋ bɛ tɛ̀ kwiyɛɛ. Bɛ tɛ̀ feenji li bee lɛ ke se si be nuuŋ ɛ bɛ tɛ̀ saa be li nya-aŋ si bɛniiŋ bɛ bɛyoŋ, be se ni be tsiiŋ ntsɛ wu li fiana wu nuuŋ si wu Nyɔ tsiiŋ. \s Wi ni nindi bɛ nya ye lɛ dze yi dzeeŋ li \p \v 7 Mfi wu fiee fichu gii fi ma bɛɛɔ tsɛkɛtsɛkɛ. Bɛdɛɛni, nɛ nuuŋ nɛɛ bɛ bufii bunɛ fe, nɛ kiichi yi yinɛ, le se nɛ ni nɛ lɛki li Nyɔ-ɔ. \v 8 Fiee fi yɛki biee bichu nuuŋ nɛɛ le wi ni kɔŋgisi ŋwaani bɛ shéŋ yee chi kifɛ kiŋkɔŋgisɛ ti baanyi bibifi ŋge. \v 9 Ɛ ŋwaani wi la dɛndɛ lɛ wu-u, fi wu, bichɛ lɛ wuu wu nyaami kɛ wu kɛ. \v 10 Si Nyɔ nyɛ beŋ nyá chichi chichi lɛ, wi ni dzeti nya yi ye nindi li bɛniiŋ bamu-u. Nɛ nindi bɛ kimbɔnɛ kini ki Nyɔ nyɛ lɛ dzé lɛ dzé si bɛniiŋ bɛ Nyɔ gɛɛ nimɛ chee lɛ be bɔ le be ni nindi bujɔŋ. \v 11 Ɛ wi tiiti fiee fi Nyɔ-ɔ, ni tiiti nɛɛ nuuŋ fiee fi buti lɛ kimfimɛ ki Nyɔ-ɔ kibɛɛ. Ɛ wi nindi li bɛniiŋ bamu-u, nindi nɛɛ nuuŋ bɛ buŋga bu Nyɔ nyɛ li wuu. Nɛ feti lɛ le fiee fichu fi nɛ feti, n'yɔɔnchɛ ni giiŋgi li Nyɔ-ɔ kɛti li Jiso Krai. Bunɔŋa bɛ buŋga ɛ wu wu kɛmi mfi kwi ma nsiŋ. Fi nuuŋ lɛ. \s Ŋɛnu ŋgɛ si bɛniiŋ bɛ Krai lɛ \p \v 12 Nsáŋ yɛŋ yi shéŋ, kiiŋ nɛ ni nɛ tɛti maa li tɔnyɛ wu nɛ wuki li yi wu bɛɛ lɛ be-eŋ le wu mɔnchɛ beŋ kɛ. Kiiŋ fi ni fi nuuŋ si fiee fimu fi bɛndi yi fi kɛti bɛ beŋ kɛ. \v 13 Nɛ nɛki bunɛwu le nɛ ŋiŋgi baa ŋgɛ si Krai tɛ̀ ŋɛŋ le ke mfi wu wu busɛ bɛ bunɔŋa bwee, nɛ se tuu nɛ ni nɛ nɛki, nɛ wuki bujɔŋ. \v 14 Ɛ bɛniiŋ gaashi beŋ kii bukooŋ bu Krai lɛ, kɛ bujɔŋ bu ŋge bwɛɛ bunɛ. Fini doonchi le Fiana yi bunɔŋa yi nuuŋ Fiana yi Nyɔ yɛɛ li be-eŋ. \v 15 Ɛ wi ŋiŋgi ŋgɛ, kiiŋ ni tuu ni ŋiŋgi nuuŋ kifɛ wu woɔ wi kɛ, kɛ le wu yiɔ fiee, kɛ le wu fɛɔ fiee fimu fi bifi, kɛ le wu liiɔ kimfimɛ li biee bi bɛniiŋ bamu kɛ. \v 16 Se nuuŋ le ɛ wi ŋiŋgi ŋgɛ kifɛ wɛ wi wu Krai, kiiŋ ni ni nuuŋ bɛ buya kɛ. Ni yokisi nuuŋ Nyɔ le kɛmɔɔ bwɛɛ bukooŋ. \v 17 Nɛ feti yɛɛŋ lɛ kifɛ mfi bɛɛɔ wu Nyɔ gii saa bɛniiŋ, yi gii yi bɛchi bɛ yih ye. Ɛ yi bɛchi nuuŋ bɛ tɛɛbeŋ lɛ, fi se nuuŋ niŋ bɛ bɛniiŋ bɛ faaŋ le be beenchi yɛ ntoŋ wu dzeeŋ wu Nyɔ kɛ? \v 18 Bɛ tsɛɛ baa lɛ Kiŋwaati ki Nyɔ-ɔ le, \q1 “Ɛ fi tɛɛmi li bɛniiŋ bɛ tsaaŋ li le be bɔnɛ, \q1 fi se nuuŋ niŋ bɛ bɛniiŋ bɛ faaŋ Nyɔ, be feti biee bibifi?” \m \v 19 Bɛdɛɛni, bɛniiŋ bɛ ŋiŋgi ŋgɛ si Nyɔ wɛki le be ni be ŋiŋgi, be feti biee nuuŋ bi tsaaŋ, be giki yi yibe li tsaŋ yi Nyɔ Kintɔmu ki ti lemi li ŋkaachɛ wu ki-i. \c 5 \s Kii nshɔ́ɔŋ yi Nyɔ \p \v 1 Ntuuɔ ŋ'wɛki le nsooŋ bɔ li bɛte kintaashɛ ki bɛniiŋ bɛ kimbeenchɛ-ɛ lɛ be-eŋ lɛnti. Mi si wi wu kintutu ki bɛte kintaashɛ-ɛ, ntɛ̀ ŋɛŋ bɛ lii yɛŋ si Krai tɛ̀ ŋɛŋ ŋgɛ, nse ntuu nuuŋ tɛ wi wu gii naa kɛmɛ fɛ bunɔŋa bu gii naa bɛ bɛ buu. \v 2 Ntuuɔ nyɛɛ ntifi le, nɛ ni nɛ bichi yɛɛŋ lɛ nshɔ́ɔŋ yi Nyɔ-ɔ yi wu gɛɛ li tsaŋ yinɛ-ɛ bujɔŋ. Fɛ nɛ bichi kiiŋ nɛ ni nɛ bichi, nɛ bichi kɛɛ bɛ kɛndi beŋ bukanu kɛ. Nɛ ni nɛ bichi bɛ kiŋkɔŋgisɛ si Nyɔ wɛki. Kiiŋ nɛ ni nɛ bichi nɛ kɛmi ŋgeeŋ li mbeŋ wu kwa-a kɛ. Nɛ kɛmi ŋgeeŋ nuuŋ li nimɛ-ɛ. \v 3 Kiiŋ nɛ ni nɛ shiiti li nshɔ́ɔŋ yi Nyɔ gɛɛ le nɛ ni nɛ kiichi kɛ. Nɛ doonchi nuuŋ kiŋge ki dzeeŋ ki yi ŋiŋgi yi biki. \v 4 Ɛ nɛ feti lɛ, ke Kikoo ki Biŋkiichɛ nshɔ́ɔŋ lɛ busɛ, nɛ se kɛmɛ kifɔ ki bunɔŋa-a ki nuuŋ tɛ naa kwi nchɔŋ kɛ. \p \v 5 Ntiitɔɔ tɛ li bɛsɔɔŋ li le, nɛ nyɛɛ yɛɛŋ yi yinɛ li bɛte kintaashɛ ki bɛniiŋ bɛ kimbeenchɛ-ɛ bujɔŋ. Beŋ bɛchu nɛ shikisi yi yinɛ li wi bee wi-i limfwe. Nɛ kii le, “Nyɔ ti bɛɛti dzaa li wi wu tsakisi yi-i. Se nuuŋ le, yi ti doonchi shéŋ yi dzeeŋ li wi wu shikisi yi yee li.” \v 6 Nɛ shiiki yi yinɛ nɛ ni nɛ nuuŋ lɛ buŋga bu Nyɔ-ɔ lɛkwiiŋ, ke mfi kɔchɛ, yi se yɛɛki beŋ. \v 7 Nɛ gɛɛ biee bichu bi fieŋgisi beŋ li tsaŋ yee li, kifɛ kɛmɔɔ ŋgeeŋ yinɛ. \v 8 Nɛ kiichi yi yinɛ, nɛ bichi bujɔŋ kifɛ wi wunɛ wu mbani wu kiŋkundi wɛɛndɔɔ si buri wu fuuti, wɛki wi le booyɛ. \v 9 Nɛ taaŋ muŋaŋa bɛ wu, nɛ gɛɛ nɛɛ nuuŋ shéŋ li Nyɔ-ɔ yi ni yi tɛɛmi, nɛ ni nɛ kiimi le bɛŋwaana bɛnɛ ŋiŋgi baa tɛ ŋgɛ lɛ li nshɛ chichi. \v 10 Ŋgɛ wuni wɛ nɛɛ li mfi niiŋ li, Nyɔ gii yi fɛ nɛ kaari nɛ to si nɛ tuu nɛ nuuŋ, yi nyɛ beŋ buŋga, yi fɛ nɛ ni nɛ lemi mkpaaŋ nɛ tɛɛmi. Nyɔ nuuŋ yi nyɛ kimbɔnɛ kichu li bɛniiŋ li. Yi teeŋ yɛ beŋ le nɛ lɛ li bunɔŋa bwee bu kimakɛ-ɛ kifɛ nɛ nuuŋ bɛniiŋ bɛ Krai lɛ. \v 11 Buŋga buchu ba nɛɛ bwee mfi kwi bu ti mɛɛ yɛ kɛ. Fi nuuŋ lɛ. \s Bɛn'yɛɛshɛ \p \v 12 Mi ntsɛɛɔ fiŋkɔsi li be-eŋ nuuŋ Silas wu fi mi fe\f + \fr 5:12 \fr*\ft Bukooŋ buni nuuŋ tɛ le Sibanus.\ft*\f* wu nuuŋ ŋwaanɛŋ wusɛŋ. Si ŋiŋgi nuuŋ wi wu nuuŋ wi gɛɛ bufii li wuu. Mi ntsɛɛɔ le ŋkaaŋgi shéŋ yinɛ, ntuu mfɛ nɛ se kɛɛ le fiee fichu fi mi ntsɛɛ doonchi chɛɛŋ wu kii mfiɛ wu nuuŋ wu Nyɔ. Nɛ lemi lu nɛ tɛɛmi. \v 13 Kintaashɛ ki bɛŋwaanɛŋ bɛsɛŋ ki Babilɔŋ ki Nyɔ tsaa tɛ yɛsi kɛɛ beŋ. Mak wu nuuŋ ŋwanɛŋ li kimbeenchɛ-ɛ yɛɛshɔɔ beŋ tɛ. \v 14 Nɛ yɛsi yih yinɛ, nɛ kokɛ bɛ kiŋkɔŋgisɛ. Mbɛɛŋgii nuuŋ li beŋ bɛchu-u bɛ nuuŋ li Krai li.