\id TIT - Mapudungun NT [arn] -Chile 2011 (DBL -2013) \h Tito \toc1 Pablo ñi karta ta Titongealu \toc2 Tito \toc3 Tit \mt1 Tito \mt2 Pablo ñi karta ta Titongealu \ip Tito ka femngechi Timotew reke Pablo tañi rume kellukeetew küdaw mew, fey tüfachi karta Pablo ñi wirilelfiel ta Tito. Tito mülewerkey Kreta wapi mew femngechi tañi ngülamtunieafiel tati feyentulechi pu che. Pablo, wirilelfilu tüfachi karta ta Tito, tukulpalelfi chumngechi mongen ñi nieael tati longkolelu kiñe trokiñ feyentulechi pu che mew ka femngechi tukulpalelfi ñi kuñiwtukuwküleael tati pu koyla ngünen kimeltufe mew. \c 1 \s1 Chalin dungu \p \v 1 Iñche Pablo, Ngünechen tañi kona ka Jesucristo ñi apostol. Kisu ta werküenew tañi kimelafiel ti mupiltun dungu tüfeychi pu che mew tañi dulliel Ngünechen, ka femngechi ñi kimafiel engün tañi rüf dungu mew ñi feyngen taiñ wewpikeelchi dungu, \v 2 tati nielu maneluwün ñi llowael ti rumel mongen. Ngünechen ta koyladungukelay, fey tukulpakünufi tüfachi mongen fütra kuyfi mew petu ñi dewmangenon rume ta mapu. \v 3 Fey fantepu dew puwi ñi kimngeam ti we kimelün dungu, fey iñche manelenew taiñ Montulchefe Ngünechen iñche ñi wewpiael kisu ñi adkünuelchi dungu. \p \v 4 Wirilelaeyu tüfachi karta, eymi Tito rüf dungu mew iñche ñi fotüm reke tañi nieel mür tayu nieelchi mupiltun dungu mew, fey ayülen Ngünechen taiñ Chaw ka Jesucristo taiñ Montulchefe tami füreneaetew ka tami elunieaetew kisu ñi küme tüngün. \s1 Tito ñi küdaw ta Kreta mew \p \v 5 Feychi elkünueyu nga Kreta wapi mew, tüfa femngechi femün tami kimelael tati petu mülechi dungu ñi küme adkünungeael, ka femngechi kake kiñeke waria mew tami dulliael ti longkolealu Ngünechen ñi trokiñ feyentulelu mew, kom chumngechi nga iñche feypikünueyu. \v 6 Kiñe longkolealu müley ñi nieael lif mongen femngechi chem mew no rume ñi entuüñfilngenoael. Feley ñi nieael kiñe domo müten ka ñi pu yall müley ñi feyentuleael Ñidol mew fey ñi dalluntukungenoael engün ñi chem müngeltukenon rume. \v 7 Welu tati longkolealu Ngünechen ñi trokiñ feyentulelu mew, müley ñi nieael lif mongen. Ngelay ñi wedwedka dungumekeael, ka ñi lef lladkünoael. Ngelay ñi ngollifengeael, ka müley ñi miyawnoael ta kewatun dungu mew, ka ñi ayünoael ñi wesa wewafiel ta pülata. \v 8 Welu may, feley ñi rumel ayüleael ñi küme llowafiel ta che kisu ñi ruka mew, ka ñi küme piwke wentrungeael, küme rakiduamngelu ka lif mongenngelu, ñi müngeltuleael ta Ngünechen mew ka ñi inaduamuwküleael ñi lif mongenngeael. \v 9 Müley ñi piwkentukunieafiel ti rüfngechi we kimelün dungu tañi kimeltungeel, femngechi tañi yafültukuafiel ta kakelu che ti nor küme kimeltun mew ka femngechi tañi küme duamkechi nütramkayafiel tati welulkawkülechi pu che. \p \v 10 Rume fentreley ta che tati müngeltukenolu, tati fill dungu pikelu, ka tati ngünekachekelu ñi kimeltun mew, fey ti pu judiu müngell feypikefilu ta che ñi sirkunsidangeael. \v 11 Tati pu longkolelu Ngünechen ñi trokiñ feyentulelu mew müley ñi katrütudunguafiel fey tüfachi pu che tati rume wesalkakefilu ta kom reñmawen che, kimeltuyawülkey tüfeychi dungu tañi femnoafel engün fey tüfa femkey engün femngechi tañi wesa wewafiel ta pülata. \p \v 12 Fey kiñe pelonche ürke tuwlu ta Kreta wapi mew, feypirkey tukulpafilu kisu ñi kiñe mapu tuwünche: “Kreta wapi mew mülechi pu che ta rumel koylatukeyngün, mawida wapo kulliñ trüri engün fente ñi ifengen mew ka chofüngeyngün.” \v 13 Fey tüfa ta rüf dungu. Fey tüfachi dungu mew feley tami katrütudunguafiel tüfachi pu che kom newen dungu mew, femngechi tañi rüf dungu mew ñi küme feyentuleael engün Ñidol mew. \v 14 Ka femngechi tañi müngeltunoafiel tati pu judiu ñi trürümelchi kuyfi koyla dungu ka ñi feyentunoafiel rume ti welulkaniefilu tati rüfngechi dungu. \p \v 15 Tüfeychi pu che ta nielu lif rakiduam, kom mülechi chemkün ta lifngey, welu tüfey engün tati feyentulenolu ka lif rakiduamngenolu rume, ngelay chem rume ta lifngelu, fey kisu ñi rakiduam ka ñi kimün ñi nieel ñi longko mew ka femngechi podküley reke. \v 16 Feypikeyngün ñi kimfiel ta Ngünechen, welu ñi femkeelchi dungu mew kimufaluwkey engün ñi kimnofiel ta Ngünechen. Nüngaytuchekey engün ka müngeltukelayngün. Adümlay engün ñi femael chem küme dungu no rume. \c 2 \s1 Tati küme kimeltun \p \v 1 Fey chem dungu rume kimeltulmi, feley tami kimeltuafiel ti nor küme kimeltun. \v 2 Fey kimeltuafimi tati putrem fütakeche ñi ayekanoael wesake dungu, ñi yamfal fütachengeael ka ñi küme ngüneduamchengeael. Ka femngechi ñi nieael mupiltun, ka ñi piwkeyecheael ka ñi füta piwkengeael, femngechi tañi yafüngeael ta kutrankawün mew. \v 3 Ka femngechi kimeltuafimi ti putremke domo müley ñi yamfaldomongeael, ñi dallukafengenoael ka ñi ngollifengenoael. Müley ñi nieael ti inayentufal kümeke dungu, \v 4 femngechi ñi kimelafiel ti üllchake domo tañi piwkeyeael engün ñi füta ka ñi dapiafiel ñi pu püñeñ, \v 5 ñi küme ngüneduamchengeael engün, ñi lif mongenngeael, ñi küme dapinieael ñi ruka, küme piwkengeael ka ñi ngünenieaetew kisu ñi füta, femngechi ta iney no rume ñi pepi wesa dungunoael Ngünechen ñi kimelün dungu mew. \p \v 6 Ka femngechi yafültukuafimi tati wechekeche tañi ngüneduamchengeael engün. \v 7 Fey eymi ka müten nieaymi tami mongen mew ti inayentufal kümeke dungu itrokom dungu mew. Fey kimeltufilmi, femnge kom küme lif rakiduam mew ka ayekankechi no rume. \v 8 Dungufinge kiñe küme nütramkan mew, femngechi ta iney no rume tami entuüñfilnoaetew. Ka femngechi ta yeweay iney rume notukadungueliyiñmew, fey pepi chem pilayay rume taiñ wesa dunguyeaetew ta iñchiñ. \p \v 9 Ngülamafimi tati pu püresukona tañi müngeltuafiel kom dungu mew ñi küdawelkeelchi pu ülmen wentru, ñi küme müngeltuleael engün, fey ñi chagtudungufengenoael engün. \v 10 Ka ñi weñefengenoael, welu may ñi nor küme mongenngeael. Femngechi ta itrokom che ngüneduamaeyew ñi lif mongen ñi nieel engün, femngechi kisu engün ngüneduamay Ngünechen taiñ Montulchefe tañi kimeltun ñi rume küme dungungen. \p \v 11 Fey Ngünechen am piwkeyeetew ta iñchiñ, feymew llemay ta wüli ti montuluwün dungu itrokom chengealu. \v 12 Ngünechen ñi kutranpiwkeyechen mew kimeltueiñmew taiñ elkünutuafiel ti wesake dungu ka taiñ illutuwenoael mapu mew mülechi fill wesake dungu. Ka femngechi kimeltueiñmew taiñ nieael tüfachi mapu mew küme rakiduam, nor mongen, ka taiñ nienoael pekakanka rakiduam, \v 13 iñchiñ am maneluwkülelu taiñ üngümnieelchi ayüwün montuluwün dungu tüfey taiñ tukulpakünulelngeel: tañi wiñome pewfaluwtuael taiñ küme Ngünechen ka taiñ Montulchefe Jesucristo. \v 14 Kisu chalintukuwi ñi layael iñchiñ mew femngechi taiñ montulaetew kom taiñ wesake yafkan mew ka taiñ eluaetew lif mongen, kisu am ngenngelu iñchiñ mew, feymew ayüley taiñ femael kümeke dungu. \p \v 15 Fey feley tami kimeltuael tüfachi dungu, femngechi tami yafülcheael ka tami katrütudunguafiel kom newen dungu mew tati müngeltukenolu. Ka eluwkilnge iney no rume tami illamtuaetew. \c 3 \s1 Ñi chem chumael tati feyentulelu \p \v 1 Tukulpalelfinge ti pu che tañi yamafiel tati awtoridad longkolelu ka ti pu kellukonkülelu, tañi müngeltuleael engün ka tañi eluwküleael ñi femael kümeke dungu. \v 2 Ka feley tañi wesa dunguyenoafiel engün ta iney no rume, tañi ñom piwkengeael ka ñi kutranpiwkeyecheael ka ñi eluwküleael tañi küme piwketuafiel ta kom kakelu pu che. \p \v 3 Fey kuyfi mew ta iñchiñ wedwedngekefuiñ ka müngeltukelafuiñ ta Ngünechen. Ñamkülekefuiñ ka püresulekefuiñ reke itrofill wesake illutun dungu mew ka fill pekan dungu mew. Mongelekefuiñ ta wesake dungu mew, ütrirtuwün mew, ka welukonke üdewün mew. \v 4 Welu Ngünechen taiñ Montulchefe pengelpay ñi küme fürenechen ka ñi küme piwketuchen, \v 5 fey montuleiñmew. Ngüneduamüñmalaeiñmew taiñ femelchi wesake dungu, welu may taiñ kutranpiwkeyeetew mew ta iñchiñ, liftutueiñmew reke taiñ yafkan mew ka elutueiñmew we mongen, fey ti Lif Küme Püllü ñi kellun mew. \v 6 Fey Ngünechen, taiñ Montulchefe Cristo Jesus mew, elueiñmew tati Lif Küme Püllü \v 7 fey femngechi, dew montulngelu iñchiñ Cristo ñi fürenechen mew, taiñ llowael tati rumel mongen taiñ maneluwkülemum. \p \v 8 Tüfachi dungu feyngey, fey ayülen tami afeltukunoafiel tüfachi dungu, femngechi tati feyentulechi pu che Ngünechen mew ñi küdawküleael tañi femael ti kümeke dungu. Tüfachi dungu ta rume kümey ta itrokom chengealu. \v 9 Welu ngelay tami üyawtudungumekeael tati kuyfikeche ñi pepikaelchi dungu mew, ka tami üyawtudungumekenoael rume Moyse ñi ley dungu mew. Tüfachi dungu am ta kümenolu ka nielay chem küme kimün no rume. \p \v 10 Ka femngechi iney rume ñi wesa femel mew püntülkachele ta Ngünechen ñi trokiñ feyentulelu mew, katrütudunguafimi kiñe rupa kam epu rupa rume, welu yamnoelmew ka müngeltunoelmew, püntünentufinge ti trokiñ pu che mew. \v 11 Eymi dew kimnieymi ta tüfeychi che ñi rume welulkawkülen, fey kisu ñi yafkan mew kimfali ñi welulkawkülen. \s1 Wichu kimeltuchen \p \v 12 Feychi iñche werküfili ta Artemas kam Tikiko rume, rüf pepikawnge tami amuael ta Nikopolis tami pepayafiel, iñche am ayülelu ñi rulpapukempuael ta tüyechi waria mew. \v 13 Kom tami pepilel mew kellufinge tati abogaw Sema ka Apolu, eluafimi tañi fill duamtunieelchi chemkün femngechi tañi küme amulael ñi duamngeelchi dungu mew, fey ta famngechi chem rume ñi faltaluwnoael. \v 14 Femngechi ti pu che iñchiñ engün mew mülelu adümayngün ñi femael kümeke dungu ka ñi kelluael mülele chem fillaluwün rume, femngechi ta kisu engün ñi nieael ta kümeke dungu ñi mongen mew. Lemoria pin ka ti küme ngillatuñman dungun. \p \v 15 Kom tati müleyelu iñche mew lemoria pifaleymünmew. Lemoria pilelaen tañi piwkeyenieetewchi pu che feyentulelu ta Ñidol mew. \p Fey Ngünechen füreneaeymünmew ta eymün. Felepe may.\f + \fr 3:15 \ft Kiñeke kuyfi wirin mew ngelay: “Felepe may”.\f*