\id REV - Mapudungun NT [arn] -Chile 2011 (DBL -2013) \h Apokalipsi \toc1 Juan tañi kimelelngeelchi dungu \toc2 Apokalipsi \toc3 Ap \mt1 Apokalipsi \mt2 Juan tañi kimelelngeelchi dungu \ip Tüfachi lifru ta Apokalipsi pingey, fey tüfa ta apostol Juan tañi kimelelngeelchi afmatufal dungu, Ngünechen am pewfaluwetew ñi pengelelaetew ti pekenofielchi dungu Jesucristo mew. Tüfachi lifru ñi dungu doy küdawngey longkontukun mew ti kakelu lifru ñi dungu mew, welu küme kimfali Jesus ñi wewfiel kom ti kayñe mülelu tüfachi mapu mew ka femngechi ñi Longkolen kom ti pu longko ülmen mew ka ñi Ñidolkülen kom ti pu ñidol mew. \ip Juan wirilelfi kom ti pu feyentulelu ñi yafültukuafiel ka ñi newentuleael tunte kutrankangellele rume, ka fill wesake dungu mülellele rume tüfachi mongen mew. Tukulpalelfi ñi wiñometuael ta Jesus tañi kom küme wewafiel ti kayñe longkolelu ti wesake weküfü mew. Fey rume fentren ayüwün mew, afpuy ti lifru ñi feypilen: “Felepe may. Küpange Ñidol Jesus.” (Apokalipsi 22.20) \c 1 \s1 Jesucristo tañi pewfaluwün \p \v 1 Fey tüfa ta Ngünechen ñi yefalelfielchi dungu ta Jesucristo, femngechi kisu tañi kimelelafiel tañi pu poyekeetew tati müte tuntepu mew no feleachi dungu. Jesucristo ta werküfi ñi werken püllü tañi kimelelmeaetew iñche Juan kisu ñi kona, \v 2 fey iñche nütramyen kom tañi peelchi rüf dungu, ka kelludunguntukulen Ngünechen tañi werken dungungen mew, fey Jesucristo feyngey piniefi kom tüfachi dungu. \p \v 3 Ayüwün nieay tati chillkatulu ka ti pu allkütulu tüfachi werken dungu llowel ta Ngünechen mew, ka tati feyentulu kom tati wirikonkülelu ta tüfa mew, dew fülkülepalu am tati antü ñi mupiael tüfachi dungu. \s1 Juan wirilelfi karta tati regle trokiñ feyentulelu \p \v 4 Iñche Juan, kake kiñeke wirilelfiñ tati regle trokiñ feyentulelu mülelu Asia ñi trokiñ mapu mew. \b \p Llowmün may ta eymün fürenechen ka küme tüngün ñi wülel ta Ngünechen tati mülelu ka mülekelu ka rumel mülealu, ka tati regle küme püllü mülelu tati ülmen mülewe mew, \v 5 ka femngechi ta Jesucristo, nor dungu mew feypikelu, fey tati wünelu mew wiñomongetulu ka niey ta awtoridad tüfachi mapu mew müleyechi pu longko ülmen mew. Cristo ta piwkeyenieeiñmew, ka wiñoduamangetuiñ taiñ yafkan mew kisu tañi wütrulelchi mollfüñ mew. \v 6 Ka longko ülmenngepay ta iñchiñ mew. Saserdotekünueiñmew taiñ poyeafiel kisu tañi Chaw ka ñi Ngünechen. ¡Fütra püramyengepe ta Cristo ka tati fütra pepiluwün rumel kisungepe! Felepe may. \q1 \v 7 ¡Cristo küpaley ta tromü mew! \q2 Kom che ta peaeyew, tañi pu chükadetew kütu, \q1 ka kom mapu mülechi pu trokiñche \q2 rume kutrantupiwkeay ka ngümayay engün kisu mew. \q1 May, felepe may. \p \v 8 “Iñche ta alfa ka omega, iñche mew am llitulu ka afpulu kom dungu,\f + \fr 1:8 \ft Kiñeke kuyfi wirin mew ngelay: “iñche mew am llitulu ka afpulu kom dungu.”\f* tati kom pepiluwün niechi Ngünechen, tati mülelu ka mülekelu ka rumel mülealu” pi ta Ñidol. \s1 Tati fütra pepiluwün niechi Cristo \p \v 9 Iñche ta Juan, eymün iñchiñ kiñewküleiñ ta Jesus mew, ka koneltuleiñ Ngünechen tañi ülmenngen mew, femngechi kutrankawiyiñ Jesus ta yafültukutukeeiñmew. Fey iñche tañi kimelün mew Ngünechen tañi werken dungu Jesus tañi feypiel, iñche püresulen tati Patmo pingechi wapi mew. \v 10 Feymew Ñidol tañi antü mew tati Küme Püllü ngünenieenew, fey allkün iñche tañi furi püle kiñe newentu dungun, kiñe kullkull reke, \v 11 tañi feypietew: “Iñche ta alfa ka omega, iñche mew am llitulu ka afpulu kom dungu.\f + \fr 1:11 \ft Kiñeke kuyfi wirin mew ngelay: “Iñche ta alfa ka omega, iñche mew am llitulu ka afpulu kom dungu.”\f* Wirifinge ta kiñe chillka mew tami petu peelchi dungu, ka werkülelfinge tati regle trokiñ feyentulelu mülelu ta Asia ñi trokiñ mapu mew: ta Efeso, Esmirna, Pergamo, Tiatira, Sardi, Filadelfia ka Laodisea.” \p \v 12 Feymew wiñokintun tañi peafiel iney tañi dunguetew, fey femngechi femlu iñche, pen regle oro küdetuwe, \v 13 fey pu rangiñ tati regle oro küdetuwe mew, pefiñ kiñe aymüñ che adngelu, tukuniey kiñe takuwün puwkülelu namun püle ka niey kiñe oro iwüd rupalechi trariwe ñi rüku püle. \v 14 Fey tañi longko lingari kal ufisa reke, ka pire reke feley, ka femngechi ñi nge weywiñ kütral reke feley. \v 15 Fey ñi namun wilüfi fente küme liftulechi fronse reke fundingelu ta kiñe orno mew, ka ñi dungun fentre ñi newenngen tati rarakülechi lewfü reke femngey. \v 16 Fey tañi man kuwü mew niey ta regle wangülen, fey ñi wün mew ta tripatripangey kiñe wechuñngechi kuchillu reke epuñpüle yungelu. Fey ñi ange antü reke feley, wilüfüyüm itrokom ñi newen mew. \p \v 17 Fey pefilu iñche, trananagün kiñe la reke kisu ñi namun püle. Welu kisu fampuwüli ñi man kuwü iñche mew, fey feypienew: “Llükakilnge. Iñche tati wünenkülelu ka tati inankülelu, \v 18 ka tati mongelelu. Lakefun, welu tüfa rumel mongeletun. Iñche ta nien pepiluwün tañi ngüneafiel tati lan dungu. \p \v 19 “Wirintukufinge tami peelchi dungu, fey tüfa ta mülelu ka tati mülealu rupalechi antü mew. \v 20 Fey tüfa tañi ellkalechi dungu ñi nien tati regle wangülen tami peel iñche ñi man kuwü mew, fey ka tati regle oro küdetuwe: tati regle wangülen pengelniefi tati pu werken püllü mülelu tati regle trokiñ feyentulelu mew, fey tati regle küdetuwe pengelniefi tati regle trokiñ feyentulelu. \c 2 \s1 Tati werken dungu Efesongealu \p \v 1 “Wirilelfinge tati werken püllü ta Efeso waria mew mülechi trokiñ feyentulechi che mew. Fey tüfa famngechi feypi: \pi1 Tati nielu regle wangülen kisu ñi man kuwü mew ka miyawkelu rangi ti regle oro küdetuwe mew, feypi: \v 2 Iñche kimnien kom tami chumken. Kimnien tami rume küdawken iñche ñi dungu mew tunte kutrankawkefuymi rume, welu yafüluwkülekeymi. Ka kimnien tami küme duamtukenofiel tati wesake piwkengelu. Ka kimnien tami ngüneduamkefiel tati pu wentru iñche ta apostol pikelu fey tañi apostolngenon rume engün, ka fente küme kimfimi engün tañi koylatufengen. \v 3 Rume ngenoafeluwünngeymi, ka rumeñma kutrankawkeymi iñche tañi duam, fey tami afeluwnon. \pi1 \v 4 Welu kiñe dungu ta ayünieñmalayaeyu: niewetulaymi ta piwkeyen chumngechi tami femkefel. \v 5 Feymew, tukulpange chumngechi tami piwkeyewfel ellaka mew, welu tüfa tami femwetunon, ka wiñorakiduamtuymi ta Ngünechen mew, fey femngechi wiñome femtuymi tami chumkefel. Fey femnolmi, rume müchay amuan tami üyawtuafiel fey chongnagtuaymi reke chumngechi chongümngekey kiñe küdetuwe, wiñopetufulmi müten may ta Ngünechen mew. \v 6 Welu kiñe dungu ta nieymi tami kellunieetew: tami ayüñmakenofiel ñi femkeel tati pu wesa mongenngechi pu nikolayta,\f + \fr 2:6 \fk nikolayta: \ft kiñe trokiñche kimfalkülelu ñi wesake wimtun ka wesake mongen mew.\f* fey ta iñche ka femngechi üdekefiñ. \pi1 \v 7 ¡Tati ayülu ñi allküael, allküpe tati Küme Püllü ñi feypifiel tati pu trokiñ feyentulelu! Fey tati wewfilu kom ti wesake dungu puway Ngünechen ñi küme mülewe mew, ka ipuay mongen wülkechi anümka ñi fün ―pi ta kisu. \s1 Tati werken dungu ta Esmirnangealu \p \v 8 “Wirilelfinge tati werken püllü Esmirna waria mew mülechi trokiñ feyentulechi che mew: \pi1 Feypi tati rumel mülekelu ka ti rumel mülekayalu, tati lalu ka wiñomongetulu: \v 9 Iñche kimnieñmaeyu tami kutrankawün ka tami pofrengen, welu Ngünechen rume piwkeyenieeymew. Ka kimnien tami wesa dunguyekeetew tati pu che iñche ta judiu pilelu, welu kisu engün ta Weküfü ñi trawün ka müten. \v 10 Llükalekilnge tami kutrankawael, weküfü ta kiñeke eymün püresuntukuaeymew ta karsel mew, femngechi ñi adkünuel ta weküfü itrokom eymün tamün kintukaduamngeael. Feley tañi kutrankawael kiñe mari antü. Puwtulenge nor piwke mew tuntepule tamün mongen, fey iñche ta eluaeyu rumel mongen kiñe kullitu reke. \pi1 \v 11 ¡Tati ayülu ñi allküael, allküpe ti Küme Püllü ñi feypifiel tati pu trokiñ feyentulelu! Tati wewlu chem wesa üllüfün mew rume, ngelay ñi llükaleael, Ngünechen am ütrüftukunoaetew kütral mapu mew ―pi ta kisu. \s1 Tati werken dungu Pergamongealu \p \v 12 “Ka femngechi wirilelfinge tati werken püllü tati trokiñ feyentulechi che, mülelu ta Pergamo waria mew. Feypiafimi tüfachi dungu: \pi1 Tati nielu ti rume wechungechi kuchillu, epuñpüle yungelu, fey ta famngechi feypi: \v 13 Iñche kimnien chem dungu ñi mülen Pergamo waria mew, fey tunte tüfey mew ta weküfü ngünekalefuy rume, welu amuley tami küme puwtulen ta iñche mew ka elkünulaymi tami feyentulen iñche mew, üyechi antü mew no rume feychi tañi küme wewpife, Antipa pingelu, langümngelu Pergamo waria mew chew ñi ngünekalemum ta weküfü. \v 14 Welu nien kiñe mufü dungu tami lladkütuniefiel mew: fey tüfey mew ta müley kiñekentu tati pinolu tañi elkünuafiel ta Balaam ñi kimeltun, tati ngülamfilu ta Balak ñi ngangeñmayafiel tati pu israelche ñi iyael tati ilo chalintukuel ti pu pichike dewman ngünechen mew ka tañi welukonke üñamyewael engün. \v 15 Ka kiñekentu müley tüfey mew tati pinolu tañi famtripayael ti pu nikolayta tañi kimeltukeel mew. \v 16 Feymew wiñorakiduamtunge ta Ngünechen mew; welu ta femnolmi, pürümka reke amuan ta eymi mew, fey ti wayki reke tripakelu iñche ñi wün mew weychayafiñ ta kisu engün. \pi1 \v 17 ¡Tati ayülu ñi allküael, allküpe ti Küme Püllü ñi feypifiel tati pu trokiñ feyentulelu! Tati pu wewlu eluafiñ tañi iyael mana pingechi kofke,\f + \fr 2:17 \fk mana pingechi kofke: \ft Ngünechen ñi elufielchi iyael tati pu israelche feychi miyawentulu engün ti uwe mapu mew.\f* tati ellkalelu. Ka femngechi eluafiñ ta kiñe fülang kura, ñi wirikonkülemum ta kiñe we üy iney no rume tañi kimnoel, welu kimniey tüfey engün tati llowlu müten ―pi ta kisu. \s1 Ti werken dungu ta Tiatirangealu \p \v 18 “Ka femngechi wirilelfinge tati werken püllü mülelu ta Tiatira waria ñi trokiñ feyentulelu mew. Feypiafimi tüfachi dungu: \pi1 Fey Ngünechen ñi Fotüm, tati kiñe weywiñ kütral reke felelu ñi nge, fey tañi namun kay kiñe fente küme liftulechi fronse reke feley, feypieymew tüfachi dungu: \v 19 Iñche kimnien itrokom tamün chumken. Kimnien tami piwkeyechen, tami mupiltun, tami poyecheken ka tami yafüluwküleken, ka kimnien iñche tüfa tami doy küdawken. \pi1 \v 20 Welu kiñe dungu ta ayünieñmalayaeyu: ta rüf mew wesa duamtukukelafimün ta tüfeychi domo Jesafel pingelu. Ngünechen ñi Lif Küme Püllü mew dunguken pikelu, welu ngünenkakefi ñi kimeltun mew iñche tañi poyekeetewchi pu che. Yafkantukukefi ta wesake üñamyewün mew ka ñi iyafiel ti iyael ñi chalintukulelngeel tati pu dewman pichike ngünechen. \v 21 Iñche üngümfiñ tañi wiñoduamtuael ta Ngünechen mew; welu kisu pilay tañi wiñoduamtuael, tañi ñiwaldomoael rume ta elkünulay. \v 22-23 Feymew, eluafiñ tañi fütra kutrankawael engün kutran mew ka langümüñmayafiñ tañi pu püñeñ. Ka tati pu ñiwalu ta kisu mew, ka femngechi femkey engün chumngechi femi ta Jesafel, feymew iñche eluafiñ ñi rume kutrankawael. Fey ta famngechi kom trokiñke feyentulelu ngüneduamay iñche tañi fente küme kimniefiel ta piwke ka rakiduam. Fey kake kiñeke ta eymün eluwayiñ tunten tamün küdawel mew. \pi1 \v 24 Fey fewla eymün müleyelu ta Tiatira mew, welu inanofilu tüfeychi wesa kimeltun ka kimnofilu rume ta Weküfü ñi nieelchi ellka koyla ngünen dungu, iñche feypiwlayayiñ chem kangelu küdawngechi dungu no rume. \v 25 Welu küme inaniemün müten tamün femkeelchi küme dungu, iñche küpatuali wüla. \pi1 \v 26 Fey tati wewlu tuntepun ñi mongen küme dungu amulniele ñi femün chumngechi ñi ayükeel ta iñche, fey eluafiñ ta pepiluwün kom trokiñ mapu mew, \v 27-28 chumngechi tañi Chaw eluenew pepiluwün ta iñche. \q1 i Ngünenieafi engün ta fütrake trokiñ mapu kiñe pañillwe reke felechi retrü mew, \q1 i fey trafoafi engün tati rag challa reke. \m Ka femngechi eluafiñ engün tati liwentu pekeelchi wangülen. \v 29 ¡Tati ayülu ñi allküael, allküpe ti Küme Püllü ñi feypifiel tati pu trokiñ feyentulelu! ―pi ta kisu. \c 3 \s1 Tati werken dungu Sardingealu \p \v 1 “Cristo ka femngechi feypienew: wirilelfinge tati longkolelu ta Sardi waria trokiñ feyentulelu mew. Feypiafimi tüfachi dungu: \pi1 Fey Cristo tati nielu Ngünechen ñi regle püllü ka tati regle wangülen feypieymew tüfachi dungu: Iñche kom kimnien tami chumken, ka kimniewiyiñ ta la reke tami felen tunte mongeley piniengefuymi rume. \v 2 Trepeluwnge ka kellufinge tati petu mülewechi che petu lanolu tunte epeke lay dewma, iñche ta pekefiñ ñi femkeelchi dungu ñi kümenon iñche ñi Ngünechen ñi adkiñ mew. \v 3 Tukulpange, may, tati kimeltun tami llowel. Inaniefinge ka wiñotunge ta Ngünechen mew. Fey trepelenolmi, amuan ta eymi mew kiñe weñefe reke, fey tami üngümnienofiel rume. \pi1 \v 4 Welu, tüfey ta Sardi waria mew müley ta kiñe mufü che, fey engün famkonlay yafkan mew, fey engün iñchiñ miyawaiñ tukutuwküleay fülang takuwün mew, koneltulelu engün am. \v 5 Tati pu wewlu femngechi tukutuway engün fülang takuwün mew, ka nentuñmalayafiñ engün tañi üy tati Mongen Lifru mew, fey puwle engün iñche chalintukuafiñ tañi Chaw ñi adkiñ mew ka kisu tañi pu werken püllü mew. \v 6 ¡Tati ayülu ñi allküael, allküpe ti Küme Püllü ñi feypifiel tati pu trokiñ feyentulelu! ―pi ta kisu. \s1 Tati werken dungu ta Filadelfiangealu \p \v 7 “Ka femngechi wirilelfinge tati werken püllü Filadelfia waria trokiñ feyentulelu mew. Feypiafimi tüfachi dungu: \pi1 Fey Cristo tati lif mongenngelu ka rüf dungu nielu, tati nielu ti longko ülmen David tañi llafe, fey ta nülayüm iney no rume ta pepi rakümlayafuy fey kisu ñi rakümel, iney no rume ta pepi nülalayafuy. \v 8 Iñche kimnien kom tami chumken. Adkintunge, eymi tami adkiñ mew elkünun ta kiñe nülalechi wülngiñ. Iney no rume ta pepi rakümlayafuy, ka tunte müte newenngelafuymi rume feyentuymi iñche tañi dungu fey ka llumumakelaen. \v 9 Tati pu koyla ‘iñche ta judiu’ pilelu fey ñi feyngenon rume, trawün Weküfü reke feley engün. Fey iñche femkünan ñi lukutuael engün eymi mew, femngechi tañi kimael engün eymi iñche tañi piwkeyenchengen. \v 10 Eymi mupituymi iñche tañi werkün dungu yafüluwkülen mew, fey iñche ingkanieaeyu, tunte mülellefule rume fütra kutrankawün ta kom mapu mew. \pi1 \v 11 Pürümka reke küpayan. Küme amulnienge tami femkeelchi küme dungu, femngechi iney no rume tami müntuñmanoaetew tami kullitu. \v 12 Fey tati pu wewlu eluafiñ engün wewlu reke tañi mülepuael iñche ñi Ngünechen ñi wenu mapu mülewe mew, fey chumkawnorume famentungelayay engün ta tiye mew. Fey kisu engün mew iñche ñi Ngünechen ngenngeay fey iñche ñi Ngünechen ñi waria mew koneltuleay engün, tati we waria Jerusalen küpalu ta wenu mapu Ngünechen mew. Ka femngechi nieay engün tañi we üy femngechi tañi kimael engün tañi koneltulen iñche tañi fütra pepiluwün mew. \v 13 ¡Tati ayülu ñi allküael, allküpe ti Küme Püllü ñi feypifiel tati pu trokiñ feyentulelu! ―pi ta kisu. \s1 Ti werken dungu ta Laodiseangealu \p \v 14 “Ka femngechi wirilelfinge tati werken püllü mülelu ta Laodisea mülechi trokiñ feyentulechi che mew. Feypiafimi tüfachi dungu: \pi1 Fey Cristo, tati rüf dungu nielu, tati mupin dungukelu, feypikelu ta rüf dungu, tati llitulu Ngünechen itrokom tañi dewmael mew feypieymew tüfachi dungu: \v 15 Iñche kimnien itrokom tami chumken. Ka kimnien tami firkülenon ka tami arelenon rume. ¡Doy kümeafuy firkülelmi kam are ko reke felelmi! \v 16 Fey llakolelu am eymi, fey firkülelaymi ka arelelaymi rume, feymew rapinentuaeyu reke tañi wün mew. \v 17 Eymi feypikeymi tami rikungen ka tami rume küme amulen ka chem rume tami duamtunienon, welu ngüneduamlaymi tami wesa chengen, tami rume nien duamtun, pofrengeymi, trawmaleymi ka triltrangküleymi. \v 18 Feymew ngülamaeyu tami feleael kütral mew liftuelchi oro reke, femngechi tami lif piwkengetuael. Ka ngülamaeyu tami tukutuael ta fülang takuwün fey tami ekullael tami yewenngechi triltrangkülechi kuerpu, ka tami lawentuael tami nge femngechi tami küme pelotuam. \pi1 \v 19 Iñche katrütudungukefiñ ka küme ngülamtukefiñ kom tañi piwkeyenieel. Fey trüftun dungu mew wiñorakiduamtunge ta Ngünechen mew. \v 20 Ngüneduamnge, iñche ta petu mütrümün wülngiñ mew. Iney rume allküñmaelimew tañi mütrümün, fey nülale tañi wülngiñ, konpuan kisu ñi ruka mew, fey kiñentrür iyayu. \pi1 \v 21 Fey kom tati pu wewlu, chumngechi iñche ta wewün, eluafiñ engün kiñe mülewe iñche tañi longko ülmenngeelchi mülewe mew, fey mülen tañi Chaw iñchiw kisu tañi longko ülmen mülewe mew. \v 22 ¡Tati ayülu ñi allküael, allküpe ti Küme Püllü ñi feypifiel tati pu trokiñ feyentulelu!” pi ta kisu. \c 4 \s1 Ñi püramyengen Ngünechen ta wenu mapu \p \v 1 Fey rupalu kom tüfachi dungu, adkintupüran, fey pen kiñe nülalechi wülngiñ reke wenu mapu mew. Fey ti dungun iñche tañi wüne allküel kiñe kullkulltun reke femngey, fey feypienew: “Pürapange ta faw püle, fey pengelelaeyu tati rupayachi dungu kom famngechi.” \p \v 2 Feychi lelen mew ngünenieenew ti Küme Püllü ñi pepiluwün, fey pefiñ ta kiñe fütra ülmen wangku mülelu ta wenu mapu, fey kiñe che anüley tati ülmen wangku mew. \v 3 Tati anülelu ti ülmen wangku mew kiñe jaspe kura femngerumey ñi ad kam ta kornalina, fey itrotripa tati ülmen wangku püle müley ta kiñe relmu wilüflu kiñe esmeralda kura reke. \v 4 Fey ti fütra ülmen wangku ñi inafül pefiñ ti kakelu epu mari meli longko ülmen ñi wangku, fey tüfey engün mew anüleyey epu mari meli fütakeche: fülang takuwün tukuniey engün ka niey engün ñi longko mew kiñe oro trarilongko reke felelu. \v 5 Tati longko ülmen ñi wangku mew tripatripangey llüfkeñ, dungun ka tralkan. Fey tati longko ülmen wangku ñi inafül üyküleyey regle küde kütral, tüfey engün ta Ngünechen ñi regle püllü. \v 6 Tati longko ülmen ñi wangku püle ka femngechi müley kiñe lafken kechilelu, rumelu kintun tati kristal mew reke. \p Fey rangiñ mew, chew müley tati longko ülmen mülewe, ka tañi wall püle, müley meli mongelechi püllü, kom püle nielu nge. \v 7 Kiñe tati mongelechi püllü, trapial femngerumey, kangelu kiñe toro femngerumey, fey ti kangelu che femngerumey, fey ti kangelu, kiñe müpüyawchi kalkiñ femngerumey. \v 8 Kake kiñeke tati meli mongelechi püllü, kayu müpü niey ka fentren nge niey wente müpü ka miñche mew. Fey antü ka pun kütu fentekünukelay engün tañi feypimeken: \q1 “Lif mongenngey, Lif mongenngey, \q1 Lif mongenngey ta Ñidol, Ngünechen \q1 kom pepiluwün nielu, \q1 tati mülekelu ka mülelu ka rumel mülealu.” \m \v 9-10 Fey kake kiñeke rupa tüfeychi pu mongelechi püllü püramyefiyüm ka feypifiyüm ñi küme üytun ka mañumtufiyüm tati anülelu fütra ülmen wangku mew ka rumel mongelekelu, tati pu epu mari meli fütakeche lukutukey engün kisu ñi adkiñ mew ka ütrüfamülkey tañi korona tati ülmen wangku ñi fül mew, feypilen mew: \q1 \v 11 “¡Eymi mew llemay, Ñidol ka iñchiñ taiñ Ngünechen, \q1 feley tami llowael kom küme püramyen, \q1 kom yamün ka pepiluwün eymi am dewmafilu ta kom tati mülelu! \q1 ¡Eymi tami pin mew dewmangeyey ka müleyey engün!” \c 5 \s1 Tati wirilechi chümpotuelchi lifru ka tati Korderu \p \v 1 Tati anülelu ti ülmen wangku mew ñi man püle pefiñ kiñe chümpotuelchi lifru epuñpüle wirilelu, ka rakümkülelu regle sellu mew. \v 2 Ka pefiñ kiñe pepiluwünngechi werken püllü ramtumekelu newentu dungun mew: “¿Iney anta dulliley tañi nülayafiel tati wirin chümpotuelchi lifru ka ñi wichafüñmayafiel tañi sellu?” \v 3 Welu wenu mapu mew no rume ka nag mapu mew no rume ka miñche mapu mew no rume ngelay ta iney no rume tati pepi nülayafulu ti chümpotuelchi lifru, tañi adkintuafiel rume. \v 4 Fey iñche fütra ngüman, ñi pengenon mew ta iney no rume ti dullilelu ñi nülayafel ti chümpotuelchi lifru, ñi adkintuafiel no rume. \p \v 5 Welu kiñe tati putrem fütache feypienew: “Ngümawekilnge, fey tati trapial reke felelu, tati mülelu Juda tañi reñma trokiñche mew, tati longko ülmen David tañi tuwünngelu, fey ta wewi ka pepi nülayafuy tati chümpotuelchi lifru ka wecharafuy tati regle sellu.” \p \v 6 Feymew, tati fütra ülmen wangku ñi rangiñ mew ka tati pu meli mongelechi püllü, ka tati putrem fütakeche ñi rangiñ mew, pefiñ kiñe Korderu. Witralelu, welu langümkefel reke felewey. Regle müta niey ka regle nge, fey ta Ngünechen ñi regle püllü werküngelu ta kom mapu püle. \v 7 Fey tati anülelu ti longko ülmen wangku mew ñi man kuwü mew nüniey tiyechi wirin chümpotuelchi lifru, fey ti Korderu yemefi tiyechi chümpotuelchi lifru, \v 8 fey nüfilu müten, tati meli mongelechi püllü ka tati pu epu mari meli putrem fütakeche lukutuy engün, kake kiñeke niey engün ta arpa, ka niey engün fütra oro kopa apolelu ta insienso mew, fey tüfachi apolechi fütra kopa adentuley tati pu koneltulelu Ngünechen ñi trokiñche mew ñi ngillatun. \v 9 Fey ülkantuy engün fey tüfachi we ül: \q1 “Eymi ta dullintuleymi tami nüafiel ti chümpotuelchi lifru \q1 ka tami wecharafiel tañi sellu, eymi am ta langümngelu, \q1 fey wütrulün mew tami mollfüñ. \q1 Ngillafimi reke ta che Ngünechenngealu itrokom kakerume trokiñche, dungun, waria ka trokiñche mülelu ta mapu mew. \q1 \v 10 Itrokom kisu engün mew femkünuymi ñi müleael kiñe longko ülmen. \q1 Kom mapu mew mülechi pu che tami müngeltuetew saserdotekünufimi ñi poyeafiel ta Ngünechen, \q1 fey longko ülmenküleay ta tüfachi mapu mew.” \p \v 11 Feymew müten adkintun, fey allkün rume fentren warangka werken püllü ñi dungun müleyelu ta inafül tati ülmen mülewe mew, chew müley ti pu mongelechi püllü ka ti putrem fütakeche. \p \v 12 Fey feypimekey engün newentu dungun mew: \q1 “¡Tati langümfelchi Korderu fey ta koneltuley \q1 tañi llowael ti pepiluwün ka tati fütra küme felen, \q1 tati kimün ka tati newen, tati yamfalngen, \q1 tati llümllüm mülewe ka tati püramyen!” \p \v 13 Ka femngechi allkün Ngünechen tañi itrokom dewmael wenu mapu mew ka nag mapu mew, miñche mapu mew ka lafken mew, fey feypi engün: \q1 “¡Tati anülelu ti longko ülmen ñi wangku mew ka ti Korderu, \q1 püramyengepe tañi fütra pepiluwünngen mew ka ñi ülmenkülen mew, \q1 ka tañi fütra kimün mew ka ñi fütra newen mew \q1 rumel rupaleyechi tripantu mew!” \p \v 14 Fey tati meli mongelechi püllü llowdungukey engün: ¡Felepe may! Ka tati pu epu mari meli putrem fütakeche lukutuy engün ka llellipukey ngillatun mew. \c 6 \s1 Tati regle puwchi sellu \p \v 1 Feymew müten pefiñ ti Korderu chumngechi ñi wecharüfiel kiñe tati wünelechi regle sellu, ka allküñmafiñ kiñe ta tiyechi pu meli mongelechi püllü tañi dungun trününlu kiñe tralkan reke, fey feypi: “¡Küpange!” \p \v 2 Adkintun, feymew pefiñ kiñe fülang kawellu, fey tati pürakawellulelu yeniey ta kiñe arku tañi kuwü mew. Elungey kiñe trarilongko, fey tripay ñi wewael. \p \v 3 Fey tati Korderu wecharüfilu tati epu puwchi sellu, allkün ñi feypin tati epu puwchi mongelechi püllü feypilu: “¡Küpange!” \v 4 Feymew tripapay kangelu kawellu. Kiñe kelü kawellu, fey tañi pürakawellunieetew llowi ta pepiluwün ñi müntutuafiel ta tüngkülen mapu mew, fey welukonke ñi langümuwael ta che mapu mew. Fey ka elungey kiñe fütra wayki. \p \v 5 Fey tati Korderu wecharüfilu tati küla puwchi sellu, allkün ti küla puwchi mongelechi püllü feypimekelu: “¡Küpange!” Fey adkintun, feymew pefiñ kiñe kurü kawellu, fey tañi pürakawellunieetew nüniey ta kiñe romana tañi kuwü mew. \v 6 Fey rangiñ mew tati pu meli mongelechi püllü allkün kiñe dungun feypimekelu: “Kiñe kilu kachilla müten kullingeay kiñe antü küdaw mew, ka küla kilu kawella kiñe antü küdaw mew ñi kullingeael, welu wesañmawelkefilnge tati aseyte tati pulku no rume.” \p \v 7 Fey tati Korderu wecharüfilu tati meli puwchi sellu, allkün ñi feypin tati meli puwchi mongelechi püllü, feypimekelu: “¡Küpange!” \v 8 Adkintun, fey pefiñ kiñe kawellu aymüñ chodnagkülelu, fey tañi pürakawellunieetew fey lan pingey. Fey kisu mew ta inalepay tati lan mew longko ülmenngelu, Fey elungey ta pepiluwün kiñeke ngüyon mapu püle ñi langümcheael ta weychan mew, ngüñün mew, ka epe fill kutran mew ka ilochefengechi pu kulliñ mew. \p \v 9 Fey tati Korderu wecharüfilu tati kechu puwchi sellu, pefiñ tati pu che mülelu ngillatuwe püle, fey engün ürke tati pu layelu ñi nütramyefiel mew Ngünechen tañi werken dungu. \v 10 Feypimekey engün newentu dungun mew: “Kom pepiluwün nielu ka lif mongen ka rumel felekakelu müten, ¿chumül anta ramtukadunguafimi ti pu che mülelu ta mapu mew tami kutrankayafiel iñchiñ taiñ langümetew mew?” \v 11 Feymew elungey engün ta fülang takuwün, ka feypingey: üngümmün ka pichin, ka müley ta che mülelu ñi langümngeael eymün reke ñi poyefiel mew ta Cristo. \p \v 12 Fey tati Korderu wecharüfilu tati kayu puwchi sellu, adkintun, feymew müley ta kiñe fütra nüyün. Antü ta kurülewetuy, kurü takuwün reke; ka ti küyen kom kelülewetuy, mollfüñ reke, \v 13 fey ka ti pu wangülen ütrüfnagpay mapu, fey akuy ta mapu mew chumngechi llangkokey ta karü igo igera mew femngechi mefürkaeyew ta kiñe fütra kürüf. \v 14 Tati kallfü wenu ta ñamtuy kiñe chümpotuelchi papel reke, ka itrokom fütra wingkul ka wapi nengümkangey engün tañi mülekefumun. \v 15 Ka tati pu longko ülmen müleyelu kom chüf mapu mew ellkawi engün tati lolo mew ka koni ti chengke kurantu mew mülelu ta fütrake wingkul mew, kiñentrür tati fütake rikulelu engün, tati pu longkolelu ti pu trokiñ soltaw mew, ti pu riku, tati nielu awtoridad ka kom tati pu ngillan kona ka tati lifrelechi pu che. \v 16 Ka feypifi engün tati fütrake wingkul ka tati pu chengke kura: “¡Ütrüfnagpamün iñchiñ taiñ wente mew ka ellkamuiñ tati anülelu ti longko ülmen mülewe ñi adkiñ mew, ka tati Korderu ñi fütra lladken mew! \v 17 Dew akulu am tati fütra kutrankangen antü, ¿iney anta fütra piwkeway?” \c 7 \s1 Ti pu markalelu israelche tañi trokiñ reñma mew \p \v 1 Dew rupalu kom tüfachi dungu, pefiñ meli werken püllü witralelu tüfachi mapu ñi meli ad püle, tüngümniefi engün tati meli trokiñ kürüf tañi kürüfnoael ta tüfachi mapu mew, lafken mew no rume ka chem anümka mew no rume. \v 2 Ka femngechi pefiñ kangelu werken püllü küpalu ta tripawe antü ñi ad püle, ka nielu tati mongelechi Ngünechen ñi sellu.\f + \fr 7:2 \fk Ngünechen ñi sellu: \ft kiñe sellu pünengekefuy markawe reke. Tati sellu mew mülekefuy kiñe üy femngechi tañi küme kimngeam ti ngenngelu.\f* Fey tüfachi werken püllü ta fütra newentu wirarelfi tati kakelu pu werken püllü tati llowyelu ta pepiluwün ñi wesa üñfituafiel ta mapu ka lafken: \v 3 “¡Wesa üñfitukefilmün ta mapu lafken no rume tati pu anümka no rume, petu taiñ tukulelnofiel ta kiñe sellu ñi tol mew tüfeychi pu che poyekefilu ta Ngünechen!” \v 4 Ka allkün tañi rakingen tati pu sellangelu: müley pataka meli mari meli warangka itrokom tati pu israelche tañi trokiñche mew. \qm1 \v 5 Markangeyey mari epu warangka Juda tañi trokiñche mew, \qm1 mari epu warangka Ruben tañi trokiñche mew, \qm1 mari epu warangka Gad tañi trokiñche mew, \qm1 \v 6 mari epu warangka pu che tuwlu Aser tañi trokiñche mew, \qm1 mari epu warangka tuwlu Neftali tañi trokiñche mew, \qm1 mari epu warangka tuwlu Manase tañi trokiñche mew, \qm1 \v 7 mari epu warangka tuwlu Simeon tañi trokiñche mew, \qm1 mari epu warangka Levi tañi trokiñche mew tuwlu, \qm1 mari epu warangka tuwlu Isaakar tañi trokiñche mew, \qm1 \v 8 mari epu warangka tuwlu Sabulon tañi trokiñche mew, \qm1 mari epu warangka tuwlu Jose tañi trokiñche mew \qm1 ka mari epu warangka tuwlu Benjamin tañi trokiñche mew. \s1 Tati fentren pu che fülang tukutuwkülelu \p \v 9 Fey rupalu kom tüfachi dungu, adkintun, fey pefiñ ta fentren pu che kom trokiñke mapu tuwlu, kakerume tuwünngelu, kakerume dungun nielu. Witrawitraley engün tati longko ülmen mülewe ñi fül mew ka tati Korderu ñi adkiñ mew, fey rume fentrenngelu engün am, iney no rume ta pepi rakilaeyew. Tukutuwküley engün fülang takuwün ka nieyey engün tapül palmera tañi kuwü mew. \p \v 10 Kom wirarküley engün newentu dungun mew: \q1 “¡Iñchiñ taiñ Ngünechen, \q1 tati anülelu ta longko ülmen wangku mew, \q1 ka femngechi tati Korderu montuleiñmew!” \p \v 11 Fey kom tati pu werken püllü witraley engün, wallpaley engün ti longko ülmen wangku mew ka tati pu fütakeche mew ka tati meli pu mongelechi püllü. Fey lloyünagi engün tati longko ülmen wangku mew, idapuy ñi tol engün pülli mew, fey püramyefi ta Ngünechen, \v 12 feypilen mew: \q1 “¡Felepe may! \q1 Tati püramyen, tati fütra pepiluwün, \q1 tati kimün, tati mañumtun, \q1 ka ti yamniengen, tati newen ka ti awtoridad \q1 chalintukunielngepe taiñ Ngünechen fewla \q1 ka rumel rupaleachi tripantu mew. \q1 ¡Felepe May!” \p \v 13 Feymew kiñe tati putrem fütakeche ramtuenew: “¿Iney engün am tati fülang takuwün tukunielu, ka chew anta tuwi engün?” \v 14 “Eymi ta kimnieymi, ñidol”, pifiñ ñi llowdungufiel. Fey kisu feypienew: “Fey tüfa engün tati rupayelu ti fütra kutrankawün mew, tati küchayelu tañi takuwün ka fülangeltufilu reke tañi maneluwün mew tati Korderu ñi wütrulelchi mollfüñ mew. \q1 \v 15 “Feymew ta müley engün Ngünechen tañi longko ülmen wangku ñi fül mew, \q2 fey antü ka pun poyekefi engün tañi ngillatuwe ruka mew. \q1 Tati anülelu ti longko ülmen wangku mew ingkanieaeyew engün tañi pepiluwün mew. \q1 \v 16 Kutrankawwelayay engün ta ngüñün mew, \q2 wüywün mew no rume, antü rume ta pütrelayaeyew engün, \q2 are rume ta wesalkalayaeyew engün. \q1 \v 17 Fey ti Korderu, mülelu ti longko ülmen wangku ñi rangiñ mew, \q2 kamañnieaeyew ta ufisa reke, \q1 ka eluaeyew fentren ko tati wülkelu rumel mongen, \q1 fey Ngünechen ngüdulluñmayaeyew kom ñi külleñu ñi nge mew.” \c 8 \s1 Tati regle puwchi sellu ka tati oro pichi fraseru \p \v 1 Feymew tati Korderu wecharüfilu ti regle puwchi sellu ñi nieel ti chümpotuelchi lifru, fey ñüküfkülewey kom tati mülelu wenu mapu kiñe rangiñ ora. \p \v 2 Feymew müten ka pefiñ tati regle longkolechi werken püllü witralekelu Ngünechen tañi ayfiñ mew, fey kake kiñeke elungey engün kullkull. \p \v 3 Feymew küpay kangelu werken püllü, küpalnielu kiñe orongechi pichi fraseru, fey witrakünuwpay ti longko ülmen wangku püle, tati oro ngillatuwe ñi fül mew. Feymew elungey fentren insienso ka itrokom che tati koneltulelu Ngünechen ñi pu trokiñche mew ñi ngillatun, femngechi ñi kiñentrür chalintukuafiel tati ngillatuwe mew. \v 4 Tati werken püllü adkünufi ñi pürayael tati lüpümelchi insienso ñi pitrun, fey puwi Ngünechen mew, kiñentrür tañi ngillatun engün ti pu koneltulelu Ngünechen tañi pu trokiñche mew. \v 5 Feymew tati werken püllü nüfi ti pichi fraseru, fey apolfi aylen kütral mew mülelu ti ngillatuwe mew, fey ütrüfnagümfi ta mapu mew. Fey müley tralkan, dungun, llüfkeñün ka kiñe fütra nüyün ta mapu mew. \s1 Tati regle kullkull \p \v 6 Tati regle werken püllü ti nieyelu tati regle kullkull pepikawi engün tañi dungulafiel. \p \v 7 Tati wüneltulechi werken püllü dunguli tañi kullkull, fey ütrüfnagümngey ta mapu mew trüngko piren ka kütral deyülelu mollfüñ engu. Epe rangiñ lüfi ta mapu, kiñentrür epe rangiñ tati pu aliwen ka itrokom karü kachu. \p \v 8 Tati epu puwchi werken püllü dunguli tañi kullkull, fey ütrüftukungey ta lafken mew kiñe üykülechi fütra wingkul weywiñ kütral kechiley. Fey epe rangiñ ta lafken mollfüñuwi. \v 9 Ka epe rangiñ itrokom tati mülelu ta lafken mew, layey, ka epe rangiñ tati pu farku teyfükalewey. \p \v 10 Tati küla puwchi werken püllü dunguli tañi kullkull, fey kiñe fütra wangülen, üykülelu kiñe küdetuwe reke, ütrüfnagpay ta mapu mew, fey llegpay epe rangiñ tati pu lewfü mew ka tati pu posoko mew mülelu ta mapu mew. \v 11 Tati wangülen Ajenko pingey tañi üy. Fey epe rangiñ ta ko rume füretuy, feymew tüfeychi füre ko tañi duam lay ta fentren che. \p \v 12 Tati meli puwchi werken püllü dunguli tañi kullkull, fey epe rangiñ ti antü, epe rangiñ ti küyen ka epe rangiñ tati pu wangülen dumiñkülewey. Femngechi tüfey engün epe rangiñ dumiñkülewey, fey alofwetulay engün epe rangiñ antü ka pun no rume. \p \v 13 Feymew müten ka adkintun, fey allkütun kiñe kalkiñ ñi müpüyawün rangi kallfü wenu ka feypi newentu dungun mew: “¡Awngeay, awngeay, awngeay tati pu che müleyelu ta mapu mew, dungule tañi kullkull ñi dungulael tati kakelu küla werken püllü!” \c 9 \p \v 1 Tati kechu puwchi werken püllü dunguli tañi kullkull, fey pefiñ ta kiñe werken püllü ütrüfnagpalu ta wenu mapu mew wangülen reke, fey akuy mapu mew ka elungey tati fütrakonchi lolo ñi llafe. \v 2 Nülafi ti fütrakonchi lolo, fey tüfey mew pürapay ta pitrun kiñe fütra orno kütral mew reke. Fey ti pitrun tripapalu tati fütrakonchi lolo mew dumiñelkafi ta antü ka wesalkafi tati kürüf. \v 3 Fey tati pitrun mew tripayey chori püdyelu ta kom mapu mew, ka elungey pepil chumngechi pepil niey tati pu ilolafe. \v 4 Werküngey engün tañi üñfitunoafiel ti kachu müleyelu ta mapu mew ka chem no rume ti karüleyelu ka chem aliwen no rume, welu may ñi üñfituafiel tüfeychi pu che müten tati nienolu Ngünechen tañi marka ñi tol mew. \v 5 Welu elungelay ñi langümafiel ta che, tañi kutrankayafiel müten kiñe kechu küyen, fey tañi fente kutrantulkachen kiñe ilolafe ñi ünatun reke femngey. \v 6 Tüfeychi antü mew tati pu che ayüay engün tañi layael, welu lalayay engün. Ayüay engün tañi layafel, welu tati lan lefmawaeyew reke ta kisu engün. \p \v 7 Tati pu chori kawellu femngerumey pepikalelu tañi weychayael. Longko mew niey engün allwe oro korona femngerumelu, fey tañi ange che femngerumey. \v 8 Fütrake kal longko niey tati pu domo reke, fey tañi foro trapial foro femngerumey. \v 9 Fey tañi kuerpu munulküley lata pañillwe mew reke, femngechi feley ñi pepilkalen, ka ñi mupafün tañi müpü fentren karu witranieel kawellu mew reke femngey, tati konalu ta weychan mew. \v 10 Tañi külen engün pepikawkülechi yunge wayki reke feley tati ilolafe femngerumey; feyti mew niey pepil tañi wesa üñfituafiel tati pu che kiñe kechu küyen. \v 11 Tati longkolelu ti pu chori mew, fey tati werken püllü ünatufalchekelu mülelu tati fütrakonchi lolo mew, ebrewdungun mew ta Abadon pingey ka griegudungun mew Apolion pingey. \v 12 Rupay tati wünelechi wesa kutrankawün dungu, welu epu wesa dungu ta petu müley. \p \v 13 Tati kayu puwchi werken püllü dunguli tañi kullkull, fey allkün kiñe dungun tripapalu tati meli müta mew tati mülelu ti oro ngillatuwe mew feyti mülelu Ngünechen tañi ayfiñ mew. \v 14 Fey tati dungun feypifi ti kayu puwchi werken püllü, tati nielu ti kullkull: “Neykümtufinge tati meli werken püllü trarileyelu inaltu ti fütra lewfü Ewfrate pingelu mew.” \v 15 Feymew neykümngetuy tati meli werken püllü, tañi langümafiel engün epe rangiñ tati pu che, rüf pepikalekelu feychi tripantu, küyen, antü ka orangealu. \v 16 Fey allkün tati meli werken püllü ñi küpalnieelchi soltaw, kom kawellutulelu, epu pataka millon ürke engün. \p \v 17 Femngechi lle pefiñ feyti pu kawellu kiñe perimontuel reke. Fey ti pu pürakawellulelu yeniey engün tañi rüku mew kiñe ekull kütral reke femngerumelu, fey kelüy, asuli ka chodi asufre reke. Ka tati pu kawellu ñi longko trapial longko femngerumey, ka tañi wün mew tripatripangey kütral, pitrun ka asufre. \v 18 Epe rangiñ tati pu che mülelu mapu mew layey, fey tüfachi küla wesake kutrankawün dungu tripaley tati pu kawellu tañi wün mew: kütral, pitrun ka asufre. \v 19 Tañi pepiluwün ti pu kawellu am nielu tañi wün mew ka tañi külen mew. Fey tañi külen fütra filu kechiley, fey tañi wechuñ külen mew niey longko filu tañi wesa üñfitucheael. \p \v 20 Welu tati kalelu pu che, tati layenolu ta tüfachi wesake kutrankawün dungu mew, fey tüfa engün no rume elkünulay engün tañi femael ti wesake dungu ñi femkeel engün, ka elkünulay rume engün tañi püramyeafiel ngillatun mew tati pu weküfü ka tati oro pu adentun, pülata, fronse, kura ka mamüll, fey engün ta pepi pekelay ka allkükelay rume ka trekakelay rume engün. \v 21 Ka fentekünulay rume tañi langümcheael, ka tañi kalkungeael rume, ka tañi üñamyewael engün fey tañi kureyewnon, ka fentekünulay ñi weñeael engün. \c 10 \s1 Tati werken püllü nielu tati pichi chümpotuelchi lifru \p \v 1 Ka pefiñ kiñe werken püllü nielu pepiluwün, nagpalu ta wenu mapu munulkülelu ta kiñe tromü mew. Niey ta kiñe relmu tañi wente longko, tañi ange wilüfüy antü reke ka tañi epu chang kiñe üykülechi kütral kechiley. \v 2 Nüniey ñi kuwü mew kiñe nülalechi pichi chümpotuelchi lifru, fey ñi man namun pünoley wente lafken, fey tañi wele namun pünoley mapu mew. \v 3 Fey wirari fütra newentu dungun mew, kiñe ñawawchi trapial reke. Fey wirarlu, regle tralkan allkünngey tañi trününün. Tati regle tralkan feypi engün kiñe kimelün dungu. \v 4 Feymew rupan trününülu tati regle tralkan, wirintukuafulu ta iñche chillka mew ñi kimelün tati regle tralkan, welu allkün ta kiñe dungun wenu mapu, tañi feypietew: “Ñüküfkechi ellkanieafimi tati dungun ñi piel tati pu regle tralkan, fey wirintukukefilnge ta chillka mew.” \p \v 5 Feymew tañi peelchi werken püllü witralelu ta wente lafken ka mapu mew, fampürami ñi man kuwü ta wenu mapu. \v 6 Iñche feypiwayiñ Ngünechen tañi üy mew, tati dewmafilu ta kallfü wenu, mapu, lafken ka itrokom chemkün mülelu tüfey engün mew. Fey feypi: “Doy ngewelayay ta antü, \v 7 fey puwle tati regle puwachi werken püllü ñi dungulael tañi kullkull, fey kullkulltule müten pürümkechi mupiay Ngünechen ñi ayüniekeelchi dungu kuyfi mew tati kimngekenofulu, welu tañi poyekeetewchi pu pelon wentru dew kimelyefuy.” \p \v 8 Fey tüfeychi dungun iñche tañi allküel, tati tripapalu wenu mapu mew, ka wiñome dunguenew, fey feypienew: “Amunge ka nümefinge tati nülalechi pichi chümpo wirin lifru tati werken püllü ñi nünieel ñi kuwü mew, tati witralelu ta wente lafken ka ta mapu mew.” \v 9 Fey wütufiñ tati werken püllü, fey feypifiñ: “Eluen tati pichi chümpo wirin lifru”, fey llowdunguenew: “Tüfa nüfinge ka ifinge. Tami wün mew miel trokiafimi, welu tami pütra mew füreputuay.” \p \v 10 Fey nüfiñ tati pichi chümpo wirin lifru ti werken püllü ñi nünieel, fey ifiñ, fey ñi wün mew miel femngerumey, welu rulmefilu iñche, füreleweputuy tañi pütra mew. \v 11 Feymew feypingen: “Feley tami wiñome kimelafiel Ngünechen tañi nütramyefiel tati fentren pu trokiñkeche, fill trokiñke mapu, ka fill dungun ka ti pu longko ülmen.” \c 11 \s1 Tati epu wüldungupelu \p \v 1 Feymew elungen ta kiñe mediwe, rüngi kechilelu, ka feypingen: “Witratripange ka medifinge ta Ngünechen ñi ngillatuwe ruka, ka tati ngillatuwe, ka rakifinge tati pu püramyekefilu ta tüfey mew. \v 2 Welu medikefilnge tati lepün mülelu wekuntu ngillatuwe ruka, fey ta chalintukulelngelu am tati pu che judiu tuwünngenolu. Fey engün ta pünokayafi tati lif küme waria Jerusalen kiñe meli mari epu küyen. \v 3 Fey iñche ta werküan epu wewpife, lingoy takuwün tukunieay, tañi nütramyeaetew engu kiñe warangka epu pataka kayu mari antü.” \p \v 4 Fey tüfachi epu wewpife tati epu olifu reke feley ka tati epu küdetuwe mülelu ta tüfachi mapu ñi Ñidol tañi adkiñ mew. \v 5 Kiñeke che ayüle ñi üñfituaetew, kisu engu tañi wün mew tripakey kütral, fey ñi lüpümafiel kom tañi pu kayñe. Femngechi ta layay iney rume ayüle ñi üñfituaetew. \v 6 Fey tüfachi epu wewpife ta niey pepiluwün tañi rakümafiel reke ta kallfü wenu femngechi tañi mawnoael tunteñma tañi nütramyemekefiel engu ta Ñidol Ngünechen, ka femngechi niey ta pepiluwün engu tañi mollfüñngetuael ta ko ka tañi kutrankayafiel ta mapu epe fill üñfew mew, tunte rupachi rume kisu engu tañi ayüel. \p \v 7 Welu fentekünule engu tañi nütramyeael ti dungu, tati wentru wapo kulliñ reke tripapalu tati fütrakonchi lolo mew, fey ta weychayaeyew engu, fey wewngeay ka langümngeay engu. \v 8 Fey tañi kuerpu engu tranaleweay tati fütra waria Jerusalen tañi rüpü mew chew langümngey kisu engu tañi Ñidol, fey tüfachi waria tañi adkünungen Sodoma kam Egipto pingekey. \v 9 Fey küla antü ka rangiñ fill püle tuwchi pu che, kake tripa tuwünche, kakerume dungun nielu ka trokiñke mapu küpalu peñmayaeyew tañi alwe engu ka elungelayay rume ñi rüngalngeael engu. \v 10 Tati müleyelu ta mapu mew ayüway engün tañi lan mew ta kisu engu, fente tañi ayüwün eluway engün ta yewün welukonkechi, fey tüfeychi epu pelon wentru am rume kutrankakefetew engün. \p \v 11 Welu küla antü ka kiñe rangiñ puwalu mew, Ngünechen ta ka wiñomongeltueyew ka wiñome witrapüratuy engu, ka itrokom che tañi peetew rume llükay engün. \v 12 Feymew tati epu wewpife allküy engu ta kiñe rume newentu dungun ta wenu mapu, feypilu: “¡Pürapamu ta faw!” Fey püray engu ta wenu mapu kiñe tromü mew, fey tañi pu kayñe peeyew. \p \v 13 Tüfeychi lelen mew müten müley ta kiñe fütra nüyün, fey tati nüyün tañi duam kiñe mari trokiñ mew lari tati waria, ka lay ta regle warangka che. Fey tati pu che mongelewelu, rume llükan mew püramyefi engün ta Ngünechen, tati mülelu ta wenu mapu mew. \p \v 14 Dew rupay tati epu puwchi wesa üllüfün, welu müchay müten küpaley ta kangelu üllüfün tati inalepalu. \s1 Tati regle puwchi kullkull \p \v 15 Tati regle puwchi werken püllü dunguli tañi kullkull, fey allkenngey ta newentu dungun trününülu reke ta wenu mapu, feypilu: \q1 “Tüfachi mapu mew ta Ñidol longko ülmenkületuy ka kisu tañi Cristo, \q1 fey longko ülmenngeay itrokom rupalechi tripantu mew.” \p \v 16 Tati epu mari meli fütakeche anülelu tañi longko ülmen wangku mew Ngünechen tañi ayfiñ mew, lloyünagi engün ta pülli mew, fey püramyefi engün ta Ngünechen, \v 17 feypilen mew: \q1 “Mañumuwiyiñ, Ñidol Ngünechen, itrokom pepiluwünngelu, \q2 eymi tati mülelu ka ti mülekelu, ka tati küpayalu,\f + \fr 11:17 \ft Kiñeke kuyfi wirin mew ngelay: “ka tati küpayalu”.\f* \q2 eymi tami fütra pepiluwün mew \q2 llituymi tami longko ülmenngeael. \q1 \v 18 Kom trokiñke mapu mülechi pu che rume lladküyey, \q2 welu akuy ti antü tami lladküael kay \q2 ka tami ramtukadunguafiel tati pu la, \q1 fey eluafimi ti kullitu tami pu poyekeetewchi pu pelon wentru, \q2 tati koneltuleyelu tami trokiñche mew \q2 ka tami yamüñmakeetew tami üy, \q2 fütake kimfal chengeay rume kam kuñifall chengeay rume, \q2 ka apümkayafimi tati pu üñfitukefilu ta mapu.” \p \v 19 Feymew nülatripay Ngünechen tañi ngillatuwe ruka mülelu ta wenu mapu, fey tati ngillatuwe ruka mew pengenngey ti pichi kakon chew müley ti wirilemumchi eldungu. Ka müley llüfkeñün, dungun, tralkan, kiñe nüyün ka kiñe fütra piren. \c 12 \s1 Ti domo ka tati fütra filu \p \v 1 Pengey ta kallfü wenu mew kiñe afmafal dungu: kiñe domo munuluwkülelu ta antü mew, kiñe pollera mew reke, küyen miñche namun niefi ka kiñe trarilongko nielu mari epu wangülen tukuniey ñi longko mew. \v 2 Tati domo niepüñeñküley, fey wirarkümekey ñi eyütun fente tañi kutranün puwlu am tañi choyüael ñi püñeñ. \p \v 3 Feymew müten ka pewfaluwi kangelu afmafal dungu kallfü wenu mew: Kiñe fütra kelü filu regle longko nielu, mari müta ka kiñe korona kake kiñeke ñi pu longko mew. \v 4 Tañi külen mew wingüdüfi epe rangiñ ti pu wangülen mülelu kallfü wenu mew, fey ütrüfnagümpafi ta mapu mew. Tati fütra filu fülpuy ti püñeñachi domo mew, tañi iñmayafiel ñi püñeñ choyüle müten. \v 5 Fey tati domo choyüy kiñe wentru püñeñ, fey tati ngüneafilu kom fütrake trokiñke mapu fentren awtoridad mew. Welu tati püñeñ yeñmangey ñi mülepuael ta Ngünechen ñi adkiñ mew ka ti longko ülmen wangku mew, \v 6 fey tati domo lefmawi, fey amuy uwe mapu mew, üye mew Ngünechen pepikaleleyew ta kiñe mülewe femngechi ta tiye mew tañi eluniengeael ta iyael kiñe warangka epu pataka kayu mari antü. \p \v 7 Fey rupalu kom tüfachi dungu müley kiñe fütra weychan ta wenu mapu. Miguel ka tañi pu werken püllü weychafi engün tati fütra filu. Tati fütra filu ka tañi pu werken püllü weychaeyew engün, \v 8 welu pepi wewnolu engün am, elungewelay ñi müleael kisu engün ta wenu mapu. \v 9 Feymew wemünentungepay ti fütra filu, tiyechi fütra kuyfi filu Weküfü ka Satana pingelu, tati ngünenkakefilu kom mapu mew mülechi pu che. Kisu ka tañi pu werken püllü ütrüfnagümngepay ta mapu mew. \p \v 10 Feymew allkün kiñe newentu dungun ta kallfü wenu mew, feypilu: \q1 “Dew puwi taiñ Ngünechen ñi montulcheael, \q2 taiñ Ngünechen ñi pengelael ñi fütra pepiluwün ka ñi longko ülmenngeael \q2 ka kisu tañi Cristo ñi ngünenieael kom dungu, \q1 dew wemünentungelu am taiñ dalluntukuñmakeetew taiñ pu peñi ka pu lamngen, \q2 tati fill antü dalluntukuchekelu iñchiñ taiñ Ngünechen mew. \q1 \v 11 Taiñ pu peñi ka lamngen ta dew weweyew, \q2 tañi maneluwün mew tati Korderu ñi wütrulelchi mollfüñ mew, \q2 ka tüfeychi werken dungu mew kisu engün tañi nütramyekeel, \q2 llükalay engün tañi kutrankawael ka tañi layael kütu. \q1 \v 12 ¡Ayüwmün, may, kallfü wenu, ka eymün müleyelu tüfey mew! \q1 ¡Welu awngeay tati müleyelu mapu mew ka lafken mew, \q2 tati weküfü, kimnielu am ñi alüñmanoael, \q2 nagpay eymün tamün kayñetuaetew rume fütra lladken mew!” \p \v 13 Fey ti fütra filu, dew ütrüfnagümngepalu ta mapu mew, inantukufi tati domo choyülu wentru püñeñ. \v 14 Welu tati domo elungey epu fütrake kalkiñ müpü tañi pepi müpü amutuael chew ñi müleael tati uwe mapu mew, fütra kamapuleael tüfeychi fütra filu mew, chew tañi eluniengeael ta iyael kiñe küla tripantu ka rangiñ. \v 15 Tati fütra filu wütrunentupay ko ñi wün mew, ñi dewmayael kiñe lewfü ñi ürfiam tati domo. \v 16 Welu ti mapu kellufi tati domo, fey ti mapu nülatripay wün reke, fey wütrukoni ti ko tati fütra filu tañi wütrunentuel tañi wün mew. \v 17 Feymew tati fütra filu rumeñma lladkütufi tati domo, fey amuy tañi weychameafiel tüfeychi pu che reñmayefilu ti domo tati müngeltukelu Ngünechen tañi werken dungu ka ayükelu ñi nütramyeafiel ta Jesus. \v 18 Fey tati fütra filu mülewepuy inaltu lafken.\f + \fr 12:18 \ft Kiñeke kuyfi wirin mew feypiley: “Iñche witrakünuwpun inaltu lafken.” Fey tati pu kuyfi wirin famngechi feypilelu, tüfachi dungu müley 13.1 mew.\f* \c 13 \s1 Tati epu wesa fütrake kulliñ \p \v 1 Pefiñ ñi tripapan lafken mew ta kiñe wapo wesa kulliñ regle longko nielu ka mari müta. Kake kiñeke ñi müta mew niey kiñe trarilongko, fey kake kiñeke ñi longko mew wirikonküley kiñe üy üyawtuniefilu ta Ngünechen. \v 2 Fey tüfachi wapo wesa kulliñ iñche tañi peel, kiñe nawel femngerumey. Ñi namun oso namun femngerumey, ka ñi wün trapial wün femngerumey. Tati weküfü fütra filu elueyew ta pepiluwün ka tañi longko ülmenngeleael, ka fentren awtoridad. \v 3 Kiñe ñi longko tati wapo wesa kulliñ kiñe layaelchi allfen reke niefuy, welu tañi allfen tremolngey. Fey itrokom mapu mew mülechi pu che ta rumeñma afmatulewey ka inafi engün tati wapo wesa kulliñ. \v 4 Llellipufi engün tati fütra filu ñi elufiel mew ta pepiluwün tati wapo wesa kulliñ. Ka femngechi llellipufi engün tati wapo wesa kulliñ, feypilen mew: “¿Iney anta trürafuy ta tüfachi wapo wesa kulliñ mew?” ka “¿Iney anta weychayafeyew ta kisu?” \p \v 5 Ka elungey tati wapo wesa kulliñ tañi feypiael wesake dungu ka ñi üyawtunieafiel ta Ngünechen, ka ñi nieael ta pepiluwün kiñe meli mari epu küyen. \v 6 Fey femngechi femi. Üyawtufi dungun mew ta Ngünechen, ka rume wesapifi Ngünechen ñi ngillatuwe ruka ka üyawtudungufi itrokom che mülelu ta wenu mapu. \v 7 Ka elungey tañi weychayafiel ta Ngünechen ñi dullin pu che, ka elungey ñi wewafiel. Ka elungey pepiluwün itrokom kakerume tripanche mew ka trokiñche mew, dungun ka trokiñke mapu mew. \v 8 Fey kom che wirikonkülenolu ñi üy tati langümelchi Korderu tañi mongen lifru mew, feychi llitungelu müten ñi dewmangeael ta tüfachi mapu, fey tüfachi pu che llellipuafi tati wapo wesa kulliñ. \v 9 Fey tati ayüle ñi allküael, allküpe: \q1 \v 10 Tati felelu tañi püresungeael, fey engün ta püresuyengeay; ka tati felelu ñi langümngeael kuchillu mew, kuchillu mew ta langümngeay.\f + \fr 13:10 \ft Kiñeke kuyfi wirin mew feypiley: ka tati langümchelu kuchillu mew, kuchillu mew ta langümngeay.\f* \m Fey tüfachi dungu mew Ngünechen tañi pu trokiñche feley ñi yafüluwküleael ka tañi mupiltuleael. \p \v 11 Feymew ka pefiñ kangelu wapo wesa kulliñ, tripalu ta mapu mew. Niey ta epu müta korderu müta femngelu, welu dunguy kiñe fütra dragon reke. \v 12 Fey niey tati wünen wapo wesa kulliñ tañi pepiluwün, fey ti inan wapo wesa kulliñ ngülamtufi kom mapu mülechi pu che ñi püramyeafiel ti wüne peelchi wapo wesa kulliñ, tati tremolmangelu ñi lanngechi allfen. \v 13 Ka femngechi pengeli fütrake afmanngechi dungu. Wenu ütrüfnagümpay ta kütral, fey akuy ta mapu mew, fey peeyew ta kom che. \v 14 Fey tüfeychi inanngechi pewfaluwchi kulliñ eluniengey ñi femael afmatufal dungu ñi kellupeafiel ti wüne pewfaluwchi wapo wesa kulliñ, fey ngünenkafi ta che müleyelu ta tüfachi mapu mew ka werküfi ñi dewmayael engün ti wünen wapo wesa kulliñ ñi adentun tati amulelu ñi mongelen tunte allfülkangefuy rume ta wayki mew. \v 15 Fey tati inan wapo wesa kulliñ elungey pepiluwün ñi eluafiel mongen ti adentun adentuel ti wünen wapo wesa kulliñ mew, femngechi tati adentun ñi pepi dunguael, femngechi ñi langümfalafiel itrokom tüfey engün tañi püramyenoetew. \v 16 Femngechi adkünuy ta itrokom pichikeche ka fütakeche, riku ka pofre, lifrelelu ka konayenieel, ñi tukulelngeael ta kiñe marka tañi man kuwü mew kam tañi tol mew. \v 17 Fey iney no rume nienolu tati wapo wesa kulliñ ñi marka, kam tañi üy, kam tati numeru ñi nieel ñi üy ta pepi ngillalay ka pepi fendelay chem rume. \p \v 18 Fey tüfa mew küme ngüneduamafimün. Fey tati küme ngüneduamlu, kimay ñi tuntenngen tati numeru ñi nieel tati wapo wesa kulliñ, che ñi üy reke feleay. Fey tüfachi numeru ta puwi kayu pataka kayu mari kayu. \c 14 \s1 Tati Korderu ka ñi pu dullintuel \p \v 1 Fey wüla ka pefiñ tati Korderu, witralelu Sion pingechi wingkul mew. Kompañnieeyew pataka meli mari meli warangka che, wirintukunielu tañi tol mew tati Korderu tañi üy ka kisu tañi Chaw ñi üy. \v 2 Feymew müten allkün kiñe trününün küpalu ta kallfü wenu mew. Kiñe trayenko reke rarakünngey, kiñe fütra tralkan trünününngey, tañi rürükün fentren arpista reke dungulpelu tañi arpa. \v 3 Ka ülkantumekey engün kiñe we ülkantun tati ülmen wangku mew ka tati meli mongelechi püllü ñi adkiñ mew ka tati putrem fütakeche ñi adkiñ mew. Iney no rume pepi adümlay ta tüfeychi ülkantun, tüfeychi pataka meli mari meli warangka che müten tati dullingelu ñi montulngeael kom ti pu che mew müleyelu ta mapu mew. \v 4 Fey tüfa engün ta wedwedkawlay ta domo mew, fey tüfa engün ta yamüñmakefi Ngünechen ñi Korderu ñi kümeke dungu. Montulngey engün rangi tati pu che mew kiñe dullin ofrenda reke Ngünechenngealu ka tati Korderungealu. \v 5 Kisu engün ta koylatukelay. Rume nor chengey engün Ngünechen ñi longko ülmen wangku mew.\f + \fr 14:5 \ft Kiñeke kuyfi wirin mew ngelay: “Ngünechen ñi longko ülmen wangku mew”.\f* \s1 Tati küla werken püllü tañi werken dungu \p \v 6 Pefiñ ta kangelu werken püllü, müpülu ta rangi kallfü wenu ka yenielu ta rumel mülekechi werken dungu tañi kimelelafiel tati pu che müleyelu ta mapu mew, ka itrokom trokiñke mapu, ka tripanche, dungun ka trokiñche. \v 7 Feypi ta newentu dungun mew: “Yamfimün ta Ngünechen ka püramyeafimün, dew akulelu am ta antü kisu tañi ramtukadunguafiel ta che. Püramyefimün tati dewmafilu ta wenu mapu ka nag mapu, tati lafken ka tati mülechi wüfko.” \p \v 8 Ka inannieeyew ta kangelu kiñe werken püllü feypilu: “¡Dew tranarupay, dew tranarupay tati fütra waria Babilonia, tati ngollilkakefilu reke itrokom fütrake trokiñke mapu tañi wesa ngünen mew!” \p \v 9 Feymew müten ka inaeyew kangelu werken püllü, tati küla puwalu, feypi ta newentu dungun mew: “Fey kiñekentu püramyefile tati wapo wesa kulliñ ka tañi adentun, ka eluwlu ñi tukulelngeael kisu tañi marka ñi tol mew kam kuwü mew rume, \v 10 fey putuafingün Ngünechen ñi pulku reke felechi fütra kutrankachen pepikalekay reke kiñe kopa mew Ngünechen ñi lladken, tüfa ta feypin: kutrankangeay ta kütral mew ka asufre mew fey ñi kutranpiwkeyengenon engün. Fey tati lif mongen pu werken püllü ka tati Korderu peaeyew engün ñi kutrankawün. \v 11 Fey tati fütra kutrankangen pitrun reke pürayay ta itrokom rupalechi tripantu mew, ka ngelay ñi kansatuael engün antü ka pun no rume tati pu che püramyekefilu ti wapo wesa kulliñ ka tañi adentun ka llowlu kisu tañi markakünuel ñi üy.” \v 12 ¡Feymew feley tañi newentuleael Ngünechen tañi pu trokiñche, tüfey engün tati mupiltukelu ka puwtulelu ta Jesus mew! \p \v 13 Feymew allkün ta kiñe dungun kallfü wenu mew, tañi feypietew: “Wirintukufinge ta tüfachi dungu: Ayüwün nieay tati lalu kiñewkülerpun ta Ñidol engu. \p “May, feley tati” piley tati Küme Püllü. “Kisu engün ta kansatuay ñi kutrankawkeel mew, fey Ngünechen elutuaeyew engün fütra küme felen ñi rume kutrankawkeel mew engün.” \s1 Tati kosecha tüfachi mapu mew \p \v 14 Adkintun, fey pefiñ ta kiñe fülang tromü, fey tati wente tromü anüley tati Wentrukünuwpalu, tañi longko mew yeniey kiñe oro korona ka kiñe yungelechi üchuna tañi kuwü mew. \v 15 Fey tati ngillatuwe ruka mew tripay ta kangelu werken püllü, newentu wirarnielfi tati anülelu ta wente tromü mew: “¡Katrüfinge ti kachilla tami üchuna mew, fey kosechafinge tati fün ketran, dew puwlu am ñi kosechangeael, fey tati ngan ketran angkülewey ka küme fünkülewey!” \v 16 Feymew tati anülelu ta tromü mew rulpay tañi üchuna tati ngan ketran mew, femngechi ñi fülümpayafiel kom mapu mew mülechi trokiñche chumngechi kosechangekey ta fün ketran. \p \v 17 Feymew müten tripapay ka kiñe werken püllü tati ngillatuwe ruka mew mülelu ta wenu mapu, ka yeniey ta kisu kiñe yungelechi üchuna. \v 18 Fey tati ngillatuwe mew tripapay kangelu werken püllü, fey ta nielu pepiluwün ta kütral mew, fey mütrümfi ta newentu dungun mew tati yenielu ti yungelechi üchuna, feypilen mew: “¡Famtukunge tami yungelechi üchuna, fey tüfey mew katrüfinge tati fün ofad mülelu ti ofadentu mew mülelu ta nag mapu mew, dew afülewelu am tati fün ofad!” \v 19 Tati werken püllü rulpay tañi üchuna, fey katrüfi tati fün ofad tati ofadentu mew mülelu ta nag mapu mew, fey ka tukufi ti fün ofad kiñe fütra kütrüwe mew chew tañi kütrüngeam. Fey tüfa ta feypiley tañi femngechi kutrankangeael tati pu che müngeltukefulu ta weküfü. \v 20 Tati fün ofad kütrüngyey wekuntu ti waria mew, fey tañi kütrüngngemum tripay ta mollfüñ, fey ta ditupuy kawellu tañi witrantukuwe mew kiñe küla pataka kilometro wallpay ñi ingafkülen. \c 15 \s1 Tati pu werken püllü küpalnielu ti regle inalepachi wesake kutrankangen \p \v 1 Pefiñ ta wenu mapu mew ka kiñe fütra afmanngechi dungu: regle werken püllü, küpalnielu tati regle inangechi wesa kutrankangen, fey tüfa engün mew afpuy ta Ngünechen tañi lladken. \p \v 2 Ka femngechi pefiñ ta kiñe lafken rume ligkülelu ta kütral engu deyülelu kechiley. Wente tüfeychi ligkülechi lafken mew witraleyey, tati nielu ta arpa Ngünechen tañi eluetew, fey tüfey engün tati wewfilu fey ti wapo wesa kulliñ ka tañi adentun, ka ñi numeru fey tañi rakin üy. \v 3 Ka ülkantuy engün Moyse tañi mañumtun ül, Ngünechen tañi kona, ka tati Korderu tañi ülkantun. Fey feypi engün: \q1 “Pütrüy ka afmatufali itrokom tañi dewmael ta Ñidol Ngünechen \q1 itrokom pepiluwün nielu, norngey ka rüfngey kom ñi dungu, \q2 eymi ta longko ülmenkülelu itrokom trokiñke mapu mew.\f + \fr 15:3 \ft Kiñeke kuyfi wirin mew feypiley: “itrokom trokiñke mapu mew”; kakelu wirin mew feypiley: “Ngünechen ñi trokiñche mew”.\f* \q1 \v 4 ¿Iney am chey llükalayaeymew eymi Ñidol? \q1 ¿Iney am chey püramyelayaeymew? \q2 Eymi müten ta kiñeleymi tami lif mongenngen. \q2 Itrokom trokiñke mapu küpayay engün ka püramyepayaeymew engün, dew puwi tami ramtukadunguafiel ta che.” \p \v 5 Fey dew rupalu kom tüfachi dungu, adkintun, fey pefiñ ñi nülalen ti ellakon mülechi ngillatuwe mülelu ta wenu mapu ngillatuwe ruka mew. \v 6 Fey tati ngillatuwe ruka mew tripay tüfeychi regle pu werken püllü tati yenielu ti regle wesake kutrankangen. Lifkülechi ka wilüfüchi linu mew tukutuwküley engün, ka iwüdküley engün kiñe oro trariwe mew tañi rüku. \p \v 7 Kiñe tati meli pu mongelechi püllü eluyefi kake kiñeke tati regle pu werken püllü kiñe oro kopa, apolelu reke tati rumel mongelekechi Ngünechen ñi fütra lladken mew. \v 8 Fey tati ngillatuwe ruka ngüfküy pitrun mew mülelu am tüfey mew Ngünechen ñi fütra pepiluwün, fey iney no rume ta pepi konpulay petu tañi kom afnon tati regle wesake kutrankangen tañi yenieel ti regle pu werken püllü. \c 16 \s1 Tati regle kopa nielu ti kutrankangen \p \v 1 Feymew allkün kiñe newentu dungun, tripapalu tati ngillatuwe ruka mew, feypifilu tati regle pu werken püllü: “Amumün ka wütrunagümfimün ta mapu mew tüfeychi regle kopa apolelu reke Ngünechen ñi fütra lladken mew.” \p \v 2 Kiñe ti werken püllü wüne amuy, fey wütrunagümi ta mapu mew ti lladken mülelu ñi yenieelchi kopa mew, fey itrokom pu che nielu tati wapo wesa kulliñ ñi marka ka püramyeñmakefilu ñi adentun, tripañmay kiñe rume wesa ünufalchi pitru kutran. \p \v 3 Tati epu puwchi werken püllü wütruntukuy tañi kopa pu lafken, fey ti ko mülelu lafken mew mollfüñuwi, tati dew rikewkülechi mollfüñ kechilewey, fey layey ta lafken mew itrokom nieyelu ta mongen. \p \v 4 Fey ti küla puwchi werken püllü wütrunagümi ñi apolechi kopa itrokom lewfü mew ka itrokom posoko mew, fey itrokom mollfüñuwtuy ti ko. \v 5 Feymew müten ka allkün kangelu werken püllü, ngüneniefilu ta kom mülechi ko mapu mew, ñi feypin: \q1 “Eymi ta nor dungun nieymi tami femngechi ramtukadungucheken mew ka tami femel mew. \q1 Eymi may Trürümfalnochi Küme Ngünechen, tami rumel mülen mew ka tami müleken mew, \q1 \v 6 Kisu engün am wütrulmafilu tañi mollfüñ tati pu koneltulelu eymi tami pu trokiñche mew, \q2 ka tati pu pelon wentru, fey tüfa eymi elufimi engün tañi putuael ta mollfüñ. \q2 ¡Nor dungu mew koneltuley ñi femngeael engün!” \m \v 7 Ka femngechi allkün ñi feypin ta kangelu dungun tati ngillatuwe mew: \q1 “Feley may, Ñidol Ngünechen, itrokom pepiluwün nielu, eymi ta ramtukadungucheymi rüf mew ka nor dungu mew.” \p \v 8 Fey ti meli puwchi werken püllü wütrunagümi tañi apolechi kopa antü ñi wente mew, fey elungey pepiluwün tati antü tañi lüpümcheael ti antü ñi are mew. \v 9 Fey itrokom che rume wesa lüfi engün, welu wiñoduamtulay engün ta Ngünechen mew, püramyelafingün rume. Welu tañi femafel engün, üyawtudungufi engün wesa pin mew ta Ngünechen, tati nielu ta pepiluwün ta tüfachi pu kutrankawün mew. \p \v 10 Fey tati kechu puwchi werken püllü wütrunagümi tañi apolechi kopa chew longko ülmenküley tati lafken mew tripachi wapo wesa kulliñ, fey kom tañi longko ülmenngeel mew dumiñmalewey. Tati pu che ünatuy engün ñi kewün fente ñi kutrantun. \v 11 Welu femngechi femngefuy rume, elkünulay engün tañi wesake femün, fey fente tañi kutrantun engün ka tañi pitru mew, üyawtudungufi wesa pin mew wenu mapu mülechi Ngünechen. \p \v 12 Fey tati kayu puwchi werken püllü wütrunagümi tañi apolechi kopa ti fütra lewfü Ewfrate mew, fey ti lewfü arküy, feymew elufi ñi rupayael tati pu longkolelu weychan mew küpalu tripawe antü ad püle. \p \v 13 Pefiñ tati dragon tañi wün mew, ti llükanngechi fütra kulliñ ñi wün mew ka tati koyla pelon wentru ñi wün, ñi tripan küla weküfü llüngki femngerumelu. \v 14 Fey engün ta weküfü püllü, pengelmekelu ta afmanngechi pepiluwün ka tripay engün tañi trawülafiel itrokom mapu mülechi pu longkolelu weychan mew ka ñi trokiñ soltaw engün, femngechi ñi weychayafiel feychi antü tati itrokom pepiluwün niechi Ngünechen ñi feypikünuel. \p \v 15 Ñidol feypi: “Ngüneduamnge, iñche ta küpayan kiñe weñefe reke, fey tamün üngümnienomufiel. Ayüwün nieay tati trepewkülelu ka pepikawkülelu, femngechi tañi yewelkawnoam kiñe triltrangkülechi che reke.” \p \v 16 Fey tati pu longkolelu weychan mew trawüluwi engün kiñe lelfün mew ebrewdungun mew ta Armagedon pingelu. \p \v 17 Fey ti regle puwchi werken püllü wütrunagümi tañi apolechi kopa ta kürüf mew, fey wenu mapu mülechi ngillatuwe ruka mew ti longko ülmen wangku mew allkünngey kiñe newentu dungun, fey Ngünechen feypi: “¡Dew itrokom dewi!” \v 18 Feymew ta müley llüfkeñün, dungun ka tralkan, fey mapu ta nengümkawi kiñe fütra nüyün tañi duam, doy newentu rupalu ta itrokom nüyün mew mülekelu ta llitulu müten ñi müleael ta che tüfachi mapu mew. \v 19 Tati fütra waria küla trokiñ mew wüda tripay, ka femngechi wall mapu müleyechi waria ñi ruka teyfükawi. Fey Ngünechen tukulpafi tati Babilonia fütra waria, tañi putulafiel pulku reke Ngünechen ñi fütra kutrankachen kisu ñi werküel tañi fütra lladken mew. \v 20 Fey kom wapi ka wingkul ñamtuy. \v 21 Fey wenu mapu mew ütrüfnagpay ti pu che mew fütrake trangko pire, doy küla mari kilu fanelu, fey tati pu che üyawtudungufi engün ta Ngünechen ñi kutrankawün mew engün ti piren mew, rume fütra kutrankangelu engün am. \c 17 \s1 Ñi kondenangen tati fütra waria che \p \v 1 Kiñe tati regle pu werken püllü tati nielu kiñe ti regle kopa, wütupaenew, fey feypipaenew: “Küpange, pengelelaeyu tañi kutrankangen tati fütra waria che kiñe wesa küri domo reke felelu, tati anülelu ta wente ko. \v 2 Tüfachi mapu mew mülechi pu longko ülmen ñiwalkawi engün ta tüfeychi domo mew, ka tati pu müleyelu ta tüfachi mapu mew ngollikay reke engün tañi wesa ñiwaluwün reke fill wesake dungu mew.” \p \v 3 Fey tati Küme Püllü ñi pengeleletew mew, tati werken püllü puwülenew ta uwe mapu mew. Fey tiye mew pefiñ ta kiñe domo pürakawellulelu ta kiñe kelü fütra kulliñ mew, fey tüfey ta apoley wirikonkülechi dungu mew üyawtudunguniefilu ta Ngünechen ka niey regle longko ka mari müta. \v 4 Fey tüfeychi domo ta tukutuwküley rume adchi kelü takuwün, ka adelkaley ta oro mew, rume adchi kura ka wilüfchi perla mew. Tañi kuwü mew nüniey kiñe oro kopa apolelu re fill ünufalchi wesake dungu mew ka tañi wesake ünufalchi ñiwaluwün mew engün. \v 5 Ka kiñe wirin yeniey tañi tol mew, kiñe afmafal üy: \qc \sc TATI BABILONIA FÜTRA WARIA,\sc* \qc \sc TATI ÑIWAFE DOMO TAÑI ÑUKE\sc* \qc \sc KA ITROKOM WESAKE FILL ÜDEFALCHI DUNGU\sc* \qc \sc MÜLELU TA TÜFACHI MAPU MEW.\sc* \m \v 6 Müchay müten ngüneduamfiñ tati domo ñi ngollilen Ngünechen tañi trokiñche ñi mollfüñ mew ka tati pu langümngelu mew tañi nütramyekefiel mew ta Jesus. Fey pefilu iñche, rume pellkelewen. \p \v 7 Feymew tati werken püllü feypienew: “¿Chem mew anta pellkeleweymi? Feypiaeyu ñi chem pilen ti dungu ti domo mew ka tati wapo wesa kulliñ tañi yenieetew, tati nielu ta regle longko ka tati mari müta. \v 8 Tami peelchi wapo wesa kulliñ kuyfi mülekefuy, welu fantepu mew ngewetulay. Fey fewla, ka wiñome tripapayay tati fütrakonchi lolo mew petu tañi apümkangenon. Fey kom müleyechi pu che dewmangelu müten ta mapu, tati wirikonkülenolu ñi üy tati mongen chillka mew, rumeñma afmatuay engün, pefile ñi wiñome küpatun tüfeychi wapo wesa kulliñ kuyfi mülekefulu. \p \v 9 “Fey tüfachi dungu mew müley ñi niengeael kimün ka adümuwün: Tati regle longko ta adentuley regle wingkul tañi anüleel mew ta tüfeychi domo. Ka femngechi adentuley regle longko ülmen. \v 10 Kechu ta tüfachi pu longko ülmen dew ngewetulay engün, kiñe ta petu longko ülmenküley, fey tati kangelu petu küpalay. Welu küpale tati inalelu, newe alüñmalayay ñi longko ülmenngen. \v 11 Tati wapo wesa kulliñ kuyfi mülekelu fey tüfa ngewetunolu, fey tati pura puwchi longko ülmen. Tati kakelu regle pu longko ülmen femngey, fey epe puwküley dewma tañi apümkangeael. \p \v 12 “Tami peelchi mari müta fey ta mari longko ülmen tati petu llitunolu tañi longkoleael, welu ta kiñe ora lloway engün ñi longko ülmenngeael, kiñentrür tati wapo wesa kulliñ engün. \v 13 Tüfachi mari longko ülmen kiñewküley engün tañi eluafiel engün tati wapo wesa kulliñ pepiluwün ka awtoridad. \v 14 Fey weychayafi engün tati Korderu, welu tati Korderu wewaeyew engün, tati Korderu am tati pu ñidol mew Ñidolkülelu ka ti pu longko ülmen mew, Longko ülmenkülelu. Fey kom trawülniefi Ngünechen ñi pu dullin che, tañi müngeltuetew rüf piwke mew.” \p \v 15 Ka femngechi feypienew tati werken püllü: “Tami peelchi ko, kiñe ñiwafe domo reke tañi wente anüleel mew, fey engün tati trokiñche kakerume dungun nielu ka ñi trokiñke mapu. \v 16 Ka tati mari müta tami peel tati wapo wesa kulliñ mew, üdeafi engün tati kiñe ñiwafe domo reke felechi fütra waria. Ka apümkayafi ka triltrangkülen kisukünutuafi. Kisu tañi kuerpu mew entuay engün ta ilo tañi iñmayafiel, ka lüpümafi engün ta kütral mew. \v 17 Ngünechen am eluetew ñi piwke mew ñi femael engün kisu tañi ayüelchi dungu: Tati pu longko ülmen kiñeway engün tañi eluafiel awtoridad tati wapo wesa kulliñ, itrokom mupitule wüla Ngünechen tañi feypikünuelchi dungu. \v 18 Tati domo tami peel adentuley ti fütra waria mew, tati ngüneniefilu ta itrokom mapu mew müleyechi pu longko ülmen.” \c 18 \s1 Babilonia waria tañi teyfükangen \p \v 1 Fey rupalu kom tüfachi dungu, pefiñ ta ka kiñe werken püllü petu nagpalu ta wenu mapu. Niey fentren pepiluwün, fey mapu ta pelonmalewey kisu tañi alofün mew. \v 2 Newentu dungun mew wirarkümekey: \q1 “¡Dew tranarupay, dew tranarupay tati Babilonia fütra waria! \q2 ¡Weküfü tañi mülewengetuy! \q2 Itrokom wesake weküfü tañi ellkawkülemum. \q2 ¡Ka itrofill üdekeelchi wesake üñüm ñi dañe reke feletuy! \q1 \v 3 Itrokom fütrake trokiñ mapu mülechi pu che ngollikay reke engün, \q2 tañi femael kisu ñi femkeelchi wesake dungu pulku reke. \q1 Itrokom mapu müleyechi pu longko ülmen ngünenkaeyew \q2 ta tüfeychi fütra waria femi kiñe küri domo reke ñi wüdamentungeael engün \q2 Ngünechen mew ñi püramyeafiel epe fill adentun. \q1 Ka kom mapu müleyechi pu neosiante rumeñma rikuy engün kisu engün tañi fentre adelkawelchi fill kümeke chemkün mew.” \p \v 4 Ka kiñe dungun allkün ta wenu mapu, feypilu: \q1 “Tripamün ta tüfachi waria mew, eymün ta iñche ñi trokiñchengelu, \q2 tamün koneltunoael kisu engün tañi yafkan mew tamün ka femngechi dinoaetew rume kisu engün tañi wesake kutrankangen: \q1 \v 5 Kisu engün tañi yafkan rume ngülpüray, fey puwi reke ta wenu mapu, \q2 fey Ngünechen tukulpay kisu engün tañi wesa femel. \q1 \v 6 Chem tañi elukefiel ta kakelu, kisu ka femngelu elungepe. \q1 Epuchi kullingetupe tañi femkeel mew. \q2 Deyümelfimün doy fürechi pulku chumngechi ñi deyümelfiel ta kisu kakelungealu. \q1 \v 7 Elufimün tañi rume kutrankawael chumngechi ta kisu mallmawi \q2 ka ayüwi ñi femael ti wesa wimtun. \q1 Feypiwkey tañi piwke mew: ‘Anülen ta tüfa mew kiñe longko ülmen domo reke. Lantu domo no ta iñche, ka kutrankawlayan rume.’ \q1 \v 8 Feymew, kiñe antü mew akuay ñi lan ka ñi lalkawün ka ñi nien ngüñün, \q2 ka lüpümngeay ta kütral mew, pepiluwün nielu am ta Ngünechen, tati Ñidol fey tañi kondenaetew. \p \v 9 “Tüfachi mapu mew mülechi pu longko ülmen epuñpüle ka welukonke ñiwaluwi ta kisu mew ka chalintukuwi engün tati wesa fill femmeken mew, feymew ngümayengeay engün ka etüngün mew kutranduamyengeay ta kisu. Peñmanagle engün tañi pitrun tañi lüfkonün mew. \v 10 Alü kamapu müleweay engün ñi llükafiel mew tati kutrankangen, fey feypiay engün: \q1 “ ‘¡Awngeymi, awngeymi, fütra waria, \q2 Babilonia, tati pepiluwünngechi waria! \q1 ¡Kiñe lelen mew müten am akulu tami kutrankangen!’ \p \v 11 “Itrokom mapu müleyechi pu neosiante ka femngechi ngümayay engün ka rume weñangküyeafi ta tüfeychi waria, ngewenoalu am iney tañi ngillañmayaetew engün tañi fendekeelchi chemkün: \v 12 tañi fentren oro, pülata, ayüfalchi kura, llümllümchi perla, linu kümeke dewman takuwün, seya pañu, purpura pañu, ka itrokom mamüll kümeke nümünngelu, ka kümeke foro kulliñ, kümeke trafla, fronse chemkün, pañillwe chemkün, marmol, \v 13 fentreken kanela, küme nümünngechi chemkün, insienso, mira, perfume, pulku, aseyte, kümeke rüngo ka kachilla, fentreken kulliñ yekelu chemkün, ufisa, kawellu, kareta, kenü püresukona, che tañi mongen kütu. \p \v 14 “Fey feypiafi engün tati waria che: ‘Dew niewelaymi tati ipeelchi kümeke fün anümka tami rume illutukefel. Chumkawnorume ta pewetulayaymi tami rumeñma adelkaniekefetew ka tami rikungekefel.’ \v 15 Tati pu fendekefulu ta tüfeychi chemkün rikuy engün tati waria che tañi duam, fütra kamapu müleweay engün tañi llükafiel mew, fey tati kutrankangen, ngümalen ka etüngkülen. \v 16 Ka feypiay engün: \q1 “ ‘¡Awngey, awngey tati fütra waria! \q2 Kiñe domo küme tukutuwkülelu kümeke linu takuwün mew kechilekefuy, \q2 purpurangelu ka kelüngelu, ka adelkaley ta oro mew, \q2 rume adchi kura ka wilüfchi perla mew \q1 \v 17 ¡Fey kiñe lelen mew müten ta aftuy ñi rume fentren chemkün!’ \p “Itrokom tati pu kapitankülelu ta farku mew ka tati pu miyawülkelu farku tati lafken mew, tati pu marineru ka itrokom tati pu wewkelu ta pülata lafken mew tañi mongeluwküleam, alü kamapu mülewey engün. \v 18 Fey ka, pefilu engün ti pitrun ñi petu lüfün tati wirari engün: \q1 “ ‘¿Ka chuchi kangelu waria mew trürümngeafuy ta tüfachi fütra waria?’ \v 19 Fey widpütuy engün ñi longko trufür mapu mew, ngümalen ka etüngkülen ka wirarkülen: \q1 ‘¡Awngey, awngey tati fütra waria! \q2 Kisu tañi fütra kümeke felen mew ta rikuy engün itrokom tati pu niekelu ta farku lafken mew. \q2 ¡Fey kiñe lelen mew müten ta apümkangey! \q1 \v 20 Eymi, kallfü wenu, ayüwnge ta tüfachi waria tañi duam. \q1 Ka ayüwmün ta eymün, tati pu koneltulelu Ngünechen tañi pu trokiñche mew ka tati pu apostol ka tati pu pelon wentru, \q2 kondenaetew am ta Ngünechen femngechi ta nor dungu femi ta Ngünechen eymün mew.’ ” \p \v 21 Feymew kiñe pepiluwünngechi werken püllü witrañpürami kiñe kura, kiñe fütra molinu kura femngelu, fey ütrüftukufilu ta lafken mew, feypi: \q1 “Femngechi ütrüftukungeaymi, eymi Babilonia, tati fütra waria, \q2 fey chumkawnorume ta pengewelayaymi. \q1 \v 22 Chumkawnorume allküngewelayay tami kalle mew arpa musika, flawta ka trompeta. \q2 Ngewelayay rume küdawfe eymi mew chem küdawkelu no rume, \q2 allküngelayay rume ta eymi mew ñi kayngülün tati molinu mew mülechi kura. \q1 \v 23 Chumkawnorume ta wilüfwelayay ta eymi mew chem küde pelontuwe no rume, \q2 ka allküngewelayay rume ta eymi mew wakeñkülechi pu che tati mafün kawiñ mew, \q2 tunte tami pu fendekelu rume fütra ülmenngekefuy engün kom mapu mew ka ngünenkafimi ta kom trokiñke mapu tami kalku dungu mew. \q1 \v 24 Fey tüfeychi waria mew wütrulngey tati pu pelon wentru tañi mollfüñ ka tati pu koneltuleyelu Ngünechen tañi pu trokiñche mew, \q2 ka femngechi itrokom mapu mew langümelchi pu che tüfachi mapu mew.” \c 19 \p \v 1 Fey rupalu kom tüfachi dungu, allkün ñi wakeñün ka ñi newentu dungumeken rume fentren che feypimekelu ta wenu mapu: \q1 “¡Püramyengepe ta Ñidol! Tati montuluwün, fütra püramyen ka tati pepiluwün taiñ Ngünechen ngenngepe, \q1 \v 2 Kisu am ta ramtukadunguchekelu nor dungu mew ka rüf dungu mew. \q2 Kondenafi tati fütra waria ñiwafe domo reke mülelu tañi fill wesa femmekekeelchi wesake dungu mew wesañmawi ta kom che mülelu ta mapu mew. \q2 Tüfachi waria mew müley nentulladkenün tañi layen mew, Ngünechen tañi poyekeetewchi pu che.” \m \v 3 Feymew müten ka wiñome feypi engün: \q1 “¡Püramyengepe ta Ñidol! \q2 Feychi waria küri domo reke mülelu tañi pitrun chumkawnorume fentekünulayay ñi püran ta wenu mapu.” \p \v 4 Ka tati epu mari meli putrem fütakeche ka tati meli mongelechi püllü lloyünagi engün ta pülli mew fey püramyefi engün ta Ngünechen, tati anülelu ti ülmen mülewe mew. Fey feypi engün: \q1 “¡Felepe may! ¡Püramyengepe ta Ñidol!” \p \v 5 Fey tati ülmen mülewe mew allkünngey kiñe dungun, feypilu: \q1 “¡Püramyefimün taiñ Ngünechen itrokom eymün, \q2 pichikeche ka fütakeche, itrokom eymün ti pu poyekefilu ka yamniefilu!” \s1 Tati Korderu ñi mafün kawiñ \p \v 6 Ka femngechi allkün fentren che kiñe trayenko reke dungumekelu trokifiñ rofrofküley fütra lafken reke. Fey feypimekey engün: \q1 “¡Püramyengepe ta Ñidol! \q2 Llitulu am tañi longkoleael ta Ñidol, iñchiñ taiñ Ngünechen kom pepiluwünngelu. \q1 \v 7 Ayüwiyiñ may, ka rume ayüwiyiñ ka eluwiyiñ taiñ püramyeafiel, \q2 dew akulu am ta antü feyti Korderu tañi mafün. Tañi nofia ta pepikawküley. \q1 \v 8 Elungey tañi tukutuwael linu kümeke takuwün lifküley ka llümllümküley.” \m (Fey tüfeychi linu fey tañi küme nor mongen ñi nieel tati koneltuleyelu Ngünechen tañi trokiñche mew.) \p \v 9 Tati werken püllü feypienew: “Wirintukunge: ‘Ayüwün niey tati pu mangelngelu tati Korderu tañi mafün kawiñ mew.’ ” Ka femngechi feypi: “Fey tüfa ta Ngünechen tañi rüfngechi dungu.” \p \v 10 Fey lukutunagün tati werken püllü ñi namun püle, tañi püramyeafiel, welu kisu feypienew: “Femngechi femkilnge, iñche ka femngechi poyekefiñ ta Ngünechen, eymi reke ka tami pu peñi ka lamngen reke tati küme inanielu Jesus tañi dungu. Püramyefinge ta Ngünechen. Fey Jesus tañi nütramyengen yafülkefi tati pu pelon wentru.” \s1 Tati pürakawellulelu ti fülang kawellu mew \p \v 11 Pefiñ ñi nülatripalen ta kallfü wenu. Fey pewfaluwi kiñe fülang kawellu, fey tati pürakawellulelu, tati mupikelu ka rüf dungu nielu pingey, nor dungu mew am longkolelu ka weychakelu. \v 12 Ñi nge wilüfüy weywiñ kütral reke, fey ñi longko mew niey fentren trarilongko ka niey kiñe üy wirikonkülelu kisu müten tañi kimnieel. \v 13 Ñi takuwün re mollfüñngelu kechiley, fey ñi üy: Ngünechen tañi dunguel pingey. \v 14 Fey wenu mapu mülechi trokiñ werken püllü inanieeyew, tukutuwküley kümeke linu takuwün mew, fülanglu ka lifkülelu, ka pürakawelluley fülang kawellu mew. \v 15 Tañi wün mew tripatripangey kiñe yungelechi kuchillu reke, tañi allfülngeam itrokom trokiñke mapu mülechi pu che ka tañi fente küme ngünenielafiel ta nor dungu mew kiñe pañillwelechi retrü mew reke. Fey apümtuafi kom wesake dungu, kütrüafi reke chumngechi kütrüngekey ta ofad ka pünongekey ta namun mew. Tüfa femngechi femay tati itrokom pepiluwün niechi Ngünechen tañi fütra lladken ñi duam. \v 16 Tañi takuwün mew ka tañi chang mew wirintukuniey ta tüfachi üy: \qc \sc LONGKO ÜLMENKÜLELU KOM LONGKO ÜLMEN MEW\sc* \qc \sc KA ÑIDOLKÜLELU KOM ÑIDOL MEW.\sc* \p \v 17 Fey ka pefiñ kiñe werken püllü fey witralelu ta antü mew, newentu wirarelfi itrokom ilotukechi pu üñüm tati müpüyawlu rangi kallfü wenu mew, fey feypifi: “¡Küpamün ka trawüluwpamün tamün iyael ilo Ngünechen tamün pepikaleletew, \v 18 tamün iyael ti pu longko ülmen ñi ilo, ka ti longkolelu ti pu soltaw mew ñi ilo ka ti pu weychafe wentru ñi ilo, ka ilo kawellu ka tati kawellutulelu ñi ilo, itrofill ilo: lifrelelu ka püresukonalelu, fill che ñi ilo!” \p \v 19 Pefiñ tati fütra kulliñ ka tüfachi mapu mew müleyechi pu longko ülmen tañi trokiñ soltaw, trawüluwyey tañi weychayafiel ta tüfeychi püraniefilu tati fülang kawellu ka femngechi kisu tañi trokiñ soltaw engün. \v 20 Tati wapo wesa kulliñ kutrankangey, kiñentrür tati koyla pelon wentru engün pengelkelu ta afmanngechi pepiluwün tati pu che tañi adkiñ mew. Fey tüfeychi afmatufal dungu ñi femel mew, tati koyla pelon wentru ngünenkayefi tati pu eluwyelu ñi tukulelngeael ti wapo wesa kulliñ ñi marka ka püramyeñmafilu tañi adentun. Feymew tati wapo wesa kulliñ ka tati koyla pelon wentru mongelen ütrüftukungey fütra kütral mew üykülelu ta asufre engu. \v 21 Fey tati kakelu kay langümngeyey tati wayki mew tripatripangelu tati pürakawellulelu ti fülang kawellu ñi wün mew, ka itrokom üñüm ikelu ta ilo rume pütrün ilo niey tati pu che tañi kuerpu mew tripalu. \c 20 \s1 Tati kiñe warangka tripantu \p \v 1 Pefiñ kiñe werken püllü nagpalu ta wenu mapu küpalnielu ti abismo ñi llafe ka kiñe fütra kadena küpalniey ñi kuwü mew. \v 2 Fey tüfeychi werken püllü trarifi tati weküfü filu, tüfeychi fütra kuyfi mew mülekechi weküfü filu fey ta weküfü ka Satana pingekelu, fey trarifi kadena mew kiñe warangka tripantu. \v 3 Ütrüftukufi tati fütra lolo mew, feymew rakümtukukünufi, ka tukukünuy ta kiñe sellu tati puerta mew tañi ngünenkawenoafiel tati trokiñke mapu mew mülechi pu che rupale wüla ta kiñe warangka tripantu, fey kom dungu rupale wüla pichiñma müten ta neykümngetuay. \p \v 4 Ka pefiñ fentren longko ülmen wangku, fey tüfey mew anüleyey tati pu llowyelu awtoridad tañi ramtukadungucheael. Ka peñmayefiñ tati pu che ñi am tüfey engün tati langümel tañi nütramyefiel mew ta Jesus ka Ngünechen tañi werken dungu. Fey kisu engün ta püramyelafi tati wapo wesa kulliñ tañi adentun no rume, ka tañi tukulelngeael no rume ta kisu tañi marka tañi tol mew kam ñi kuwü mew no rume. Fey kisu engün ta wiñomongetuy ka elungey pepiluwün tañi longkoleael Cristo engün kiñe warangka tripantu, fey tüfa tati wüne wiñomongetun. \v 5 Welu tati pu kakelu la wiñomongetulay engün, welu wiñomongetuay rupale wüla kiñe warangka tripantu. \v 6 ¡Ayüwün nieay tati koneltulelu tati wüne wiñomongetun mew, fey engün ta konpaley Ngünechen tañi trokiñche mew! Tati kangelu lan nielayay chem pepiluwün no rume ta kisu engün mew, fey engün may ta Ngünechen ka Cristo ñi saserdotengeay, fey Cristo longko ülmenküleay kisu engün mew kiñe warangka tripantu. \s1 Ñi wewngen ta weküfü \p \v 7 Fey dew rupale ta kiñe warangka tripantu, Weküfü ta neykümngetuay tañi püresulemum. \v 8 Fey tripayay tañi ngünenkayafiel ta itrokom trokiñke mapu mülechi pu che, tripayay tañi ngünenkayafiel ta Gog ka Magog, feychi trokiñ weychafe ta rume fentrenngey, ayliñ lafken mew mülechi kuyüm reke rakifalnolu, trapümafi kisu engün mew koneltulelu tañi weychayael. \p \v 9 Fey tripay engün kom mapu mew, fey walloñmafi engün chew müley trokiñche koneltulelu Ngünechen ñi trokiñche mew, ka kisu tañi piwkeyeelchi waria. Welu ütrüfnagpay kütral ta wenu mapu mew, fey kom lüpümngey engün. \v 10 Fey tati weküfü, tañi ngünenkaniekefetew, fey ütrüftukungey ta fütra kütral mew asufre nielu, ka chuchi mew tañi ütrüftukungemum tati wapo wesa kulliñ ka tati koyla ngünen pelon wentru. Fey tüfey mew ta kutrankaway antü ka pun ka rumel rupalechi tripantu mew. \s1 Tati ramtukadungungen ñi mülen ti fülang longko ülmen mülewe mew \p \v 11 Pefiñ kiñe fülang ülmen wangku, fey ka tati anülelu ti wangku mew. Kisu ñi fütra pepiluwün mew ñamyetuy nag mapu ka wenu mapu, fey chew püle no rume pengewetulay. \v 12 Ka peyefiñ tati pu la, epe fill che, witralelu ti longko ülmen mülewe ñi adkiñ mew. Feymew nülangeyey tati pu lifru, ka femngechi kangelu lifru, feychi lifru mongen lifru ürke. Tati pu la ramtukadungungeyey engün tañi chem chumkeel mew engün, chumngechi tañi wirikonkülen mew tati pu lifru mew. \v 13 Fey itrokom la, lafken mew layelu, chuchi püle rume layelu, ka kom tati mülelu chew ñi trawüluwkemum tati pu la ñi am, wiñolngetuay engün, fey itrokom ramtukadungungeay engün, kake kiñeke ñi chem chumkeel mew engün. \v 14 Feymew müten tati lan dungu itrokom tañi wesake dungu engün apümngeay tati fütra kütral mew. Fey tüfeychi fütra kütral fey tati kangelu lan. \v 15 Fey tüfey engün tati peñmangenole ñi üy wirikonkülelu tati mongen lifru mew, ütrüftukungey engün tati fütra kütral mew. \c 21 \s1 Tati we kallfü wenu ka tati we mapu \p \v 1 Feymew ka pefiñ kiñe we kallfü wenu ka kiñe we mapu. Tati wüne mülekechi kallfü wenu ka tati wüne mülekechi mapu ngewetulay, lafken ka ngewetulay. \v 2 Pefiñ tati küme lif waria, tati we Jerusalen, nagkülepalu ta wenu mapu, tuwlu Ngünechen tañi ayfiñ mew. Fente küme adelkawküley kiñe nofia reke tukutuwkülelu femngechi tañi peaetew ñi nofio. \v 3 Feymew allkün ta kiñe newentu dungun küpalu ta longko ülmen mülewe mew, ka femngechi feypilu: “Fey Ngünechen mületuay tati pu che mew. Müleay ta kisu engün mew, fey kisu engün ta Ngünechen ñi trokiñchengeay, fey Ngünechen müten müleay ta kisu engün mew, ka kisu engün ñi Ngünechenngeay. \v 4 Angkümüñmangetuay engün tañi külleñu, fey ngewelayay ta lan, ngüman no rume, eyütun no rume, kutrantun no rume. Itrokom tati mülekefulu am ta kuyfi dew ta mülewetunolu.” \p \v 5 Fey tati anülelu ti ülmen wangku mew feypi: “Iñche ta itrokom mülelu wekünutuafiñ.” Fey wüla ka femngechi feypi: “Wirintukufinge tañi feypiaelchi dungu, fey tüfa ta rüfngechi dungu ka feley tañi manelngeael.” \p \v 6 Feymew feypienew: “Dew ta feley. Iñche ta alfa ka omega, iñche mew am llitulu ka afpulu kom dungu. Tati wüywülelu eluafiñ tañi pütokoael tati rumel mongen wülkechi ko, fey tañi falilelngenon rume ñi pütokoafiel. \v 7 Kom tati wewlu koneltuay tüfeychi dungu mew, fey iñche kisu ñi Ngünechenngean, fey kisu engün iñche ñi yallngeay. \v 8 Welu tati pu llükakelu ka tati pu feyentukenolu, ka tati pu fillad üdechekelu, tati pu langümchefe, tati pu üñamyewkelu fey ñi kureyewnon, tati pu adümnielu kalku dungu, tati pu püramyekefilu ta adentun, ka itrokom tati pu koyla, fey engün ta koneltuay tañi amuael tati fütra üykülechi kütral mew asufre engu, fey tüfey tati kangelu lan.” \s1 Tati we Jerusalen waria \p \v 9 Pefiñ kiñe tati pu regle werken püllü nielu tati regle apolechi kopa ti regle inangechi wesake kutrankangen mew, fey feypienew: “Küpange, pengelelaeyu tati nofia, tati Korderu tañi domo.” \v 10 Fey tati Küme Püllü ñi pengeleletew mew, tati werken püllü ta puwülenew kiñe fütra wingkul mew, rume alü püralu, fey pengelelenew tati rume küme fütra waria Jerusalen, nagkülepalu ta wenu mapu, tuwlu Ngünechen tañi ayfiñ mew. \v 11 Tati waria wilüfi Ngünechen tañi alofün mew, kiñe adünngechi kura reke, kiñe Jaspe kura reke rume wilüflu, rulmekintuni kiñe fidrio reke. \v 12 Wall püle tati waria mew müley ta kiñe fütra malal kurangelu ka pütrü püralu, nielu ta mari epu wülngiñ, fey kake kiñeke wülngiñ mew müley ta kiñe werken püllü. Tati wülngiñ mew ta wirikonküleyey Israel tañi mari epu trokiñche tañi üy. \v 13 Küla wülngiñ niey ta tripawe antü ñi ad püle, küla norte püle, küla waywen püle ka küla konwe antü ñi ad püle. \v 14 Tati waria ñi malal niey ta mari epu kura tañi newentuwkülemum, chew tañi wirikonkülemum tati Korderu tañi mari epu apostol ñi üy. \p \v 15 Tati werken püllü dungumekelu ta iñche engu yeniey ta kiñe oro fara mediwe tañi mediafiel tati waria tañi wülngiñ ka tañi kura malal. \v 16 Tati waria ñi meli ñom fente küme trürküley. Tañi alü tuwün ka ñi alü rupan kom küme trürküley. Tati werken püllü medifi ti waria tañi oro fara mediwe mew. Fey mediy ta epu warangka epu pataka kilometro. Tañi alü tuwün, ñi alü püran ka tañi alü rupan kom fenteke tuwi. \v 17 Feymew müten ka medifi tati malal kura: mediy kayu mari kechu metro, femngechi ñi mediken ta che ka femngechi mediy tati werken püllü. \v 18 Tati malal ta dewküley ta kaspe kura mew, fey tati waria re oro, fente küme lifkülechi fidrio kechiley. \v 19 Tati kura tañi newentuwkülemum tati malal adelkaley itrofill adke kura mew: \q1 tati wüneltulelu, kaspe kura mew; \q1 fey tati kangelu, safiro kura mew; \q1 tati küla puwlu, agata mew; \q1 ka tati meli puwlu, esmeralda mew; \q1 \v 20 tati kechu puwlu, onise mew; \q1 tati kayu puwlu, kornalina mew; \q1 tati regle puwlu, krisolito mew; \q1 tati pura puwlu, berilo kura mew; \q1 tati aylla puwlu, topasio kura mew; \q1 tati mari puwlu, krisopraso kura mew; \q1 tati mari kiñe puwlu, kasintu kura mew; \q1 fey tati mari epu puwlu, amatista kura mew. \p \v 21 Tati mari epu wülngiñ mari epu perla ürke. Kake kiñeke wülngiñ ta dewküley kiñe perla mew müten. Kiñe ñi kalle tati fütra waria re orongey, rulmekintunngechi fidrio reke. \p \v 22 Fey tati waria mew ngewetulay ngillatuwe ruka, tati itrokom pepiluwün niechi Ngünechen tati Korderu engu mülelu am tüfey mew. \v 23 Tati waria chem duamwelay antü no rume ka küyen no rume tañi pelontuaetew, Ngünechen tañi alofün am pelontunieetew, ka tañi küdetuwe fey tüfey tati Korderu. \v 24 Itrokom trokiñke mapu tuwchi che tati montulngelu\f + \fr 21:24 \ft Kiñeke kuyfi wirin mew ngelay: “tati montulngelu”.\f* miyaway tati waria tañi pelon mew, ka tati pu longko ülmen müleyelu tüfachi mapu mew chalintukulelaeyew tañi fütra püramyen ka ñi fütrake küme felen.\f + \fr 21:24 \ft Kiñeke kuyfi wirin mew ngelay: “ka ñi fütrake küme felen”.\f* \v 25 Tañi pu wülngiñ rakümkülewelayay ta antü, ka fey tüfey mew ngelayay ta pun. \v 26 Chalintukulelngeay tati fütrake küme felen ka ti doy kümeke chemkün ñi nieel tati trokiñke mapu. \v 27 Welu chumkawnorume ta konpulayay chem ünunngelu no rume, ka iney no rume tati femkelu wesake dungu ka ngünenkachekelu. Tüfey engün müten ta konpuay tati wirikonkülelu tañi üy tati Korderu ñi mongen lifru mew. \c 22 \p \v 1 Tati werken püllü ta pengelelenew kiñe liwkülechi lewfü, mongen wülkechi ko. Rulmekintuni ta fidrio reke ka tripaley ta Ngünechen ka tati Korderu ñi ülmen wangku mew. \v 2 Tati waria ñi fütra kalle ñi rangiñ mew, fey ka epuñpüle tati lewfü mew, tremküley tati mongen wülkechi anümka, wülkelu ta fün fill küyen, mari epu rupachi tripantu mew. Fey ñi tapül tati anümka kümey tañi tremolngetuam tati trokiñke mapu mülechi pu che. \v 3 Ngewelayay chem malisian dungu no rume. Ngünechen ka tati Korderu ñi longko ülmen wangku müleay tati waria mew, ka tañi poyekeetewchi pu che püramyeaeyew. \v 4 Leliwülmangeay ñi ange ka ti Korderu ñi üy müleay kisu engün ñi tol mew. \v 5 Tüfey mew ngewelayay ta pun, ka kom tati pu mülealu ta tüfey mew duamtuwelayay ta pelontuwe ñi pelontuael, antü ñi pelon no rume, Ngünechen tati Ñidol am ta pelontunieaetew, fey kisu engün rumel longko ülmen reke feley tañi Ñidol Ngünechen engün. \s1 Fülkülepay ñi küpatuael ta Jesucristo \p \v 6 Tati werken püllü ta feypienew: “Fey tüfachi dungu ta itrokom rüfngey, feymew feley tañi manelngeael. Fey Ñidol Ngünechen tati eludungukefilu tati pu pelon wentru, werküenew ta iñche ñi pengelelafiel tañi pu poyekeetew tati pürümka reke müleachi dungu.” \p \v 7 Fey Jesus yefaldunguenew tamün feypiwafiel: “¡Pürümka reke küpayan! ¡Ayüwün nieay tati müngeltufilu ti werkün dungu wirintukulelu ta tüfachi lifru mew!” pifaleymünmew. \p \v 8 Iñche, Juan, pefiñ ka allkün ta tüfachi dungu. Fey rupan pefilu ka allküfilu ta iñche, lukutunagün tañi püramyeafiel tati werken püllü tañi namun püle tañi pengeleletewchi dungu mew. \p \v 9 Welu kisu ta feypienew: “Femkilnge, iñche ta Ngünechen ñi kona, eymi reke ka tami pu peñi ka lamngen reke tati pu pelon wentru ka femngechi itrokom feyentukefilu tati wirikonkülechi dungu ta tüfachi lifru mew. Püramyefinge ta Ngünechen.” \v 10 Ka femngechi feypienew: “Ellkanagümkefilnge tati feypielchi werken dungu tati wirikonkülelu ta tüfachi lifru mew, dew fülpalu am tati antü tañi mupituael. \v 11 Femkünufinge tati wesa piwkengelu ñi amulnieael tañi wesake dungu, ka tati wesa piwkengelu amulepe tañi doy wesa piwkengen. Welu tati nor piwkengelu amulepe tañi kümeke femün, ka tati che liftun mongen nielu Ngünechen doy liftun mongen niepe.” \p \v 12 Fey Jesus feypi: “May, pürümka reke küpayan, ka küpalniean tañi wülaelchi kullitu kake kiñeke chengealu chem dungu tañi femel mew. \v 13 Iñche tati alfa ka omega, iñche mew am llitulu ka afpulu kom dungu. \p \v 14 “Ayüwünngey tati lif mongen nielu femngechi tañi koneltuleael tati mongen anümka mew ka tañi pepi konpuael tati fütra küme waria tañi wülngiñ mew. \v 15 Welu wekuntu müleweay tati pu wesa mongen nielu, tati inanielu kalku dungu, ka tati pu ñiwakelu fey ñi kureyewnon, tati pu langümchefe, tati püramyekefilu ngillatun mew ta adentun ngünechen ka itrokom tati ayütukefilu ka inaniefilu tati koyla ngünen dungu. \p \v 16 “Iñche, ta Jesus, werküfiñ tañi werken püllü tañi kimelmeael itrokom tüfachi dungu tati pu trokiñ feyentulelu mew. Iñche tati küpayalu David ñi yomelche mew pikeel. Iñche tati wangülen epe wün tripapakelu.” \p \v 17 Ngünechen tañi Lif Küme Püllü ti Korderu ñi trokiñche engün feypi: “¡Küpange!” Ka kom tati pu allkülu tüfachi dungu, feypipe: “¡Küpange!” Ka tati wüywülelu, ka ayülu, küpape ka pütokopape mongen ko, ta Ngünechen ñi wülel. \p \v 18 Itrokom tati allkütukelu ñi werkün dungu tañi nieel ta tüfachi lifru, wüne feypikünuwayiñ ta tüfachi dungu: Fey kiñekentu ta doy amulkünufile ta tüfachi dungu, Ngünechen ta doy amulkünulelaeyew ta kisu tati wesake kutrankawün wirikonkülelu ta tüfachi lifru mew. \v 19 Fey kiñekentu ta nentuñmafile tati werken dungu wirintukulelu ta tüfachi lifru mew, Ngünechen ta müntuñmayaeyew ñi koneltulen tati mongen niechi anümka mew ka tati fütra küme waria mew, tati wirikonkülelu tüfachi lifru mew. \p \v 20 Jesus, tati feypilu tüfachi dungu, feypi: “May, pürüm amuan.” \p Felepe may. ¡Küpange, Ñidol Jesus! \p \v 21 Fey Ñidol Jesus füreneaeymünmew kom eymün. Felepe may.\f + \fr 22:21 \ft Kiñeke kuyfi wirin mew ngelay: “Felepe may”.\f*