\id JAS - Mapudungun NT [arn] -Chile 2011 (DBL -2013) \h Santiaw \toc1 Santiaw ñi karta \toc2 Santiaw \toc3 San \mt1 Santiaw \mt2 Santiaw ñi karta \ip Kiñe wentru Santiaw pingelu, Jesus ñi peñi, wirifi tüfachi karta tañi yafültukuafiel ti feyentulechi pu che kom chüf mapu mülelu. Tüfachi karta mew Santiaw kimeltuniefi tati pu feyentulelu chumngechi ñi kimfalael ñi mupiltulen ñi femkeelchi dungu mew. \c 1 \s1 Chalin dungu \p \v 1 Iñche ta Santiaw, Ngünechen ka Ñidol Jesucristo tañi kona, lemoria may piafiñ ta Israel tañi mari epu trokiñche kom mapu mew püdkülelu. \s1 Tati kimün ta Ngünechen ñi wülkeel \p \v 2 Iñche ñi pu peñi ka lamngen, müley eymün tamün ayüwküleael, rupalmün epe fill kutrankawün mew, \v 3 dew kimnielu am eymün femngechi kutrankawülmün rume, eymün adümkeymün tamün rumel yafüluwküleael tamün mupiltun mew. \v 4 Fey femngechi yafüluwülmün tamün mupiltun mew, kiñe nor mongen nierpuaymün, tamün yafkanoael chem dungu mew no rume. \v 5 Fey kiñeke eymün nienolmün Ngünechen ñi kimün, ngillatufimün ta kisu, fey Ngünechen ta eluaeymünmew. Kisu elukefi itrokom che ñi kimael kisu ñi küme dungu ka chem dungu rume ñi feypiel felekey müten. \v 6 Welu feley ñi ngillatungeael maneluwün mew ka ñi nienoael epurume rakiduam. Fey ti epurume rakiduam nielu, tati rew lafken reke feley, feyti kürüf am epuñpüle maypükayawületew. \v 7 Iney rume femngechi femmekele, rakiduamkilpe tañi llowael chem no rume ta Ñidol mew, \v 8 fey kiñe wentru fachantü rakiduamkülele kiñe dungu, fey wüle ka rakiduamtule kangelu dungu mew, fey ta nielay nor rakiduam tañi femael chem dungu no rume. \p \v 9 Feytichi peñi kam lamngen ñochi chengelu newe falintukenofel tüfachi mapu mew, feley tañi mallmawküleael reke fey kisu am Ngünechen ñi dungu mew rume falilelu. \v 10 Feyti rikungelu feley ñi lliduamküleael Ngünechen falintuñmanoeliyew ñi chemkün. Fey kiñe rayen kachu reke felelu am ñi rumel mülenoael. \v 11 Femngechi tripapayüm ta antü ka rume fütre tripayüm ti are antü, münchükey ti rayen, ka ti kachu angkükey, fey kisu ñi admayewkülen afkey. Ka femngechi, tati riku ñamtuay kisu tañi küme felekefel mew. \s1 Tati kintukaduamngen \p \v 12 Ayüwün niey ti che tati yafüluwkelu newentun mew kintukaduamngeyüm, fey küme tutele lloway kiñe kullitun reke tati kangelu mongen mew, fey tüfey ürke tati rumel mongen Ngünechen tañi feypikünufiel tañi eluafiel tañi piwkeyekeetewchi pu che. \v 13 Femngechi ta iney rume kangentule ñi kintukaduamngen, rakiduamkilpe Ngünechen ñi pepikaletew ti kintukaduamngen, fey Ngünechen am kintukaduamkenofilu iney no rume ka kintukaduamngekelay ta kisu tañi femael wesake dungu. \v 14 Welu may, kiñe che kintukaduamkeeyew ñi illutukeelchi dungu mew, fey wüla kisu ñi wesa illutukeel ngünenkakeeyew ka wesa rakiduamelkeeyew. \v 15 Fey tüfachi wesa illutukeelchi dungu, dew ngüneniefiyüm ta che, fey wüla ta konkey yafkan mew. Fey ti yafkan dew müleyüm, yelümkey ti lan mew. \p \v 16 Iñche ñi sakin pu peñi ka lamngen, welulkawkilmün. \v 17 Kom tati kümelu ka norngechi dungu küpakey ta Ngünechen mew, fey kisu dewmafi tati pu wangülen kallfü wenu mew. Ngünechen ta rumel felekey müten, kisu mew ngelay ñi weluletuael chem dungu no rume. \v 18 Kisu am femngechi ayülu, elueiñmew ta rumel mongen ti rüfngechi werken dungu mew, femngechi taiñ wüne koneltuael kisu tañi trokiñche mew. \s1 Chem küme dungu ñi femael tati pu mupiltulelu \p \v 19 Konümpafimün ta tüfa, sakin pu peñi ka lamngen: kom eymün, müley tamün wüne allkütuael, welu müley tamün pürümkawnoael tamün dunguael ka lladküfemnoael chem mew rume. \v 20 Feytichi lladkülechi che chem küme dungu rume am femkenolu ñi tuteafiel ta Ngünechen. \v 21 Fey femngechi tatey, elkünutumün eymün kom tati kümenolu ka tati müleyechi wesake dungu, fey ñom piwke mew llowfimün ti we kimeltun dungu tamün elungeel ta eymün, fey üyechi we kimelün dungu am nielu pepiluwün tamün montulaetew. \p \v 22 Welu ngelay tañi re allkütungeael müten tati we kimelün dungu. Müley ñi küdawyengeael, fey femnolmün, eymün müten kisutu ngünenkawküleymün. \v 23 Feyti allkütulu müten ti we kimelün dungu, fey küdawyenofile, fey ti che reke feley tati leliwülkelu ñi ange kiñe espejo mew. \v 24 Re kisutu müten pewkey, welu chiwüd rupatuyüm kañpüle, fey ngüyütukey ñi chumngefel. \v 25 Welu tati leliwülfilu reke tati norngechi küme ley dungu taiñ küpaleletew ta montuluwün, fey tañi ngüyükenon tañi allküel, ka tati newentulelu ñi mupituael ñi werkünieel ti küme dungu, rume nieay ayüwün ñi femkeelchi dungu mew. \p \v 26 Fey iney rume “inaniefiñ ti rüfngechi mupiltun dungu” pilele, welu kim ngünenole ñi wün, fey kisutu ta ngünenkaniewi fey ñi inanieelchi mupiltun dungu chem mew rume kümelay. \v 27 Fey tati rüfngechi mupiltun dungu nienolu chem welulkan no rume Ngünechen mew, fey tüfa lle: ñi kellungeael tati pu kuñifall ka ti pu lantu domo kutrankawkülelu ñi mongen mew, ka ñi miyawnoael mapu mew mülechi wesake dungu mew. \c 2 \s1 Ngülamün tañi illamuwnoael ta che \p \v 1 Eymün iñche ñi pu peñi ka lamngen, tati mupiltulelu taiñ fütra pepiluwünngechi Ñidol Jesucristo mew, ngelay tamün dullitunieafiel ta kiñeke che müten ti kakelu mew. \v 2-3 Fey eymün trawüluwkülelmün, akule nga kiñe riku oro iwülkuwütukunielu ka re kümeke takuwün tukuniele, fey küme poyefilmün ka feypifilmün: “Anünge tüfachi küme wangku mew” ka feychi lelen mew akule kiñe pofre lludke takuwün tukunielu, fey tüfa feypifilmün: “Eymi witralenge tüye mew”, kam “anünagnge tati pülli mew”. \v 4 Femngechi ta dew mekeymün tamün doyümfiel tati riku müten ka püntünentumekefimün ti pofrelechi che ta wesa duamtun mew. \p \v 5 Iñche ñi sakin pu peñi ka lamngen, allkütumün tüfachi dungu: Ngünechen dullifi tati pofrengelu ta tüfachi mapu mew, tañi nieael fentren mupiltun ka femngechi ñi puwael chew ñi mülen ta Ñidol chumngechi tañi tukulpakünulelfiel tüfey engün tañi piwkeyekeetew. \v 6 Welu eymün illamkefimün tati pu pofre. ¿Tati pu riku no am tamün küdawelkakeetew, ka fey engün ta yekeeymünmew tati pu awtoridad mew? \v 7 ¿Fey engün no am tati wesa dungukelu ta Cristo ñi fütra küme üy mew? \p \v 8 Eymün kümelkakeymün, rüf dungu mew mupitukefilmün ti fütra küme ley dungu, chumngechi ñi feypilen tati Wirin Chillka: “Piwkeyenge tami chafche chumngechi piwkeyewkeymi eymi.”\f + \fr 2:8 \ft Levitiko 19.18.\f* \v 9 Welu kiñeke che müten dullitufilmün kakelu mew, yafkakeymün ka welulkawkeymün ta Ngünechen ñi ley dungu mew. \v 10 Kiñe che müngeltule kom tati ley dungu, welu kiñe werkün dungu mew müten welulkawle, fey yafkakey kom tati werken dungu mew ñi nieel ti ley dungu, \v 11 fey Ngünechen müten am feypilu: “Ñiwaldomokilnge” ka feypi: “Langümkilnge.” Famngechi llemay, fey kiñe che ñiwaldomonole, welu langümchele, dew müngeltulafi tati ley dungu.\f + \fr 2:11 \ft Exodo 20.13-14; Deuteronomio 5.17-18.\f* \v 12 Eymün müley tamün dunguael ka tamün nor mongenngeael tüfey engün reke tañi ramtukadungungeael ti ley dungu mew taiñ lifrekünuetew. \v 13 Tüfey engün tati kutranpiwkeyenofilu ta kakelu fey ñi kutranpiwkeyengenon ramtukadungungeay, welu tati kutranpiwkeyechen nielu, wewün mew tripayay engün ramtukadungungele tati puwchi antü mew. \s1 Tati mupiltun ka küme femün \p \v 14 Iñche ñi pu peñi ka lamngen, ¿chem kümelkayaeyew am kiñe che feypile ñi nien ta mupiltun, fey kisu ñi femkeel mew kimfalnole? ¿Pepi montulpeafeyew may tüyechi mupiltun? \v 15 Fey kiñe peñi, kam kiñe lamngen, nienole takuwün ka ñi duamtunieelchi iyael tañi rulpaantüleael, \v 16 fey kiñe ta eymün feypielieyew: “Küme puwtuaymi, tukutuwaymi ka iyaymi kom tami ayüel”, welu elunofile tüfey tañi duamtunieel, ¿chem küme femfi? \v 17 Ka femngechi feley ta mupiltun. Kiñe che feypile ñi mupiltulen, welu pengelnole chem küme femün no rume, laley reke tañi mupiltun. \p \v 18 Welu kiñeke che feypile: “¡Eymi mupiltuleymi, welu iñche fürenecheken!” \p Fey pengelelen tami mupiltun fey tami nienon ta fürenechen, fey iñche kay pengelelaeyu tañi mupiltun tañi fürenechekeel mew. \v 19 Eymi kimnieymi ñi kiñelen müten ta Ngünechen, fey tüfa mew küme femkeymi. Welu tati pu weküfü ka femngechi kimniey engün, fey müllmüllkey fente ñi llükan mew. \p \v 20 Welulkawkilnge. Iñche feypiaeyu: kiñe che ñi mupiltun trürkülenole ta fürenechen engu, tañi mupiltun ta falilay. \v 21 Ngünechen llowfi ta Abraam, iñchiñ taiñ kuyfi tuwün em, kiñe nor mongenngelu reke, kisu tañi femel mew feychi wültukufilu Ngünechen mew tañi sakrifikayafiel ta Isaak, kisu tañi fotüm. \v 22 Fey ngüneduamafimi ta Abraam tañi femelchi dungu mew: kimfali kisu ñi rüf mupiltulen tañi femelchi dungu mew, fey kisu ñi femelchi dungu mew fente küme wechulentuy ñi mupiltun. \v 23 Fey ta famngechi mupiy tati Wirin Chillka tañi feypilen: “Abraam mupiltuy Ngünechen mew, feymew Ngünechen lloweyew lif mongenngelu reke.”\f + \fr 2:23 \ft Genesis 15.6.\f* Fey Abraam Ngünechen ñi weni pingetuy. \p \v 24 Feymew dew ngüneduamfimün, fey Ngünechen llowkefi ta che lif mongenngelu reke tañi femelchi dungu mew, fey ñi mupiltun mew müten no. \v 25 Ka femngechi dungu mew rupay ta Raab tati küri domo: Ngünechen lloweyew nor mongenngelu reke kisu ñi femel mew, fey am elufilu ñi umañtuael tati pu werken ka kellufi ñi tripatuael kangelu rüpü mew. \v 26 Fey afpualu mew: chumngechi ta kiñe kuerpu nienole püllü laley, ka femngechi ta mupiltun fey ta lalekey reke trürkülenole ta fürenechen engu. \c 3 \s1 Tati kewün \p \v 1 Iñche ñi pu peñi ka lamngen, eymün mew mülele fentren che ayüle ñi kimeltucheael, feley tamün kuñiwtuleael tati kimeltuchefe am felelu ñi doy küme ramtukadungungeael. \v 2 Kom iñchiñ ta rume yafkakeiñ. Welu fewla, fey ineyngeay rume welulkawkenole tañi dungun mew, kiñe nor mongen chengey, ka femngechi kim ngüneniey kom ñi kuerpu. \p \v 3 Femngechi tukulelngeyüm witrantukuwe ñi wün mew tati pu kawellu, femngechi lle taiñ ngünenieafiel. \v 4 Ka ngüneduamfimün tati farku. Rume pütrüy ka rume newenngey ti kürüf ñi rültrekeetew, welu ngüneniengey kiñe pichi timon mew ka yekeeyew chew püle ñi ayüngeel ñi amulngeael. \v 5 Ka femngechi feley ta kewün. Rume pichifuy rume, welu entuafuy fütrake dungu ñi femael. ¡Rume fütra mawida lüfkonafuy ta kiñe pichi kütral mew! \v 6 Fey kewün ta kiñe kütral reke femafuy, fentren wesake dungu am entukelu, fey wesalkakefi ta che. Tati kütral mapu reke üykülekey, ka femngechi üykülen amulekey reke ta kom mongen mew. \p \v 7 Che pepiluwi ñi ngüneafiel epe fill wesake wapo kulliñ ka ti pu üñüm, ti fütrake filu ka ti pu kulliñ mülenkepilu lafken mew. Fey engün dew ngüneniefi, \v 8 welu iney no rume pepi ngünekelafi ta kewün. Kiñe wesangelu reke feley tati eluwkenolu ñi ngünengeael, fey apolekey reke tati langümchekechi venenu mew. \p \v 9 Feytachi kewün mew ka müten püramyekefiyiñ taiñ Chaw Ngünechen, ka wesa dunguyekefiyiñ tati pu che Ngünechen tañi dewmael kisu ñi adentun mew. \v 10 Feyti wün mew müten tripakey ta küme dungu ka tripakey tati wesake dungu. Iñche ñi pu peñi ka lamngen, fey tüfa ngelay ñi feleael. \v 11 Kiñe rünganko mew tripakelay epurume ko: kochü ko ka mükürüchi ko. \v 12 Iñche ñi pu peñi ka ñi lamngen, chumngechi ta kiñe igera pepi wül-layafuy ta aseytuna ka kiñe kallwe ofad pepi wül-layafuy ta fün igo, ka femngechi kiñe rünganko niele ta mükürüchi ko, pepi wül-layafuy kochü ko. \s1 Tati rüfngechi kimün wenu mapu küpalu \p \v 13 Fey eymün mew mülele kiñeke kim che ka adümuwle ñi kimün mew, feley ñi küme piwketucheael, ka ñi ñom piwkengeael ñi kim chengen mew. \v 14 Welu mülele chem ütrirtuwün dungu rume tamün piwke mew, kam femülmün chem dungu rume re kayñetuwün mew, ngelay tamün mallmawküleael fey ka ngelay tati rüfngechi dungu eymün mew. \v 15 Fey tüfachi kimün am küpanolu ta Ngünechen mew, welu may tüfachi kimün müley ta tüfachi mapu mew, che ñi longko mew ta tripalu ka weküfü mew müten. \v 16 Chew müley ütrirüwün ka kayñetuwün, mülekey kafey fill wesalkameken ka kom epe fill wesake dungu. \p \v 17 Welu tati nielu Ngünechen mew küpachi kimün, wünelu mew niekey kiñe lif mongen. Ka femngechi ñom piwkengekey, ka küme piwke niekey ka rume ngünefalkey. Ka femngechi kutranpiwkeyenchengey, kiñe küme rakiduam müten niey, kom ñi piel felekey, ka femkey kümeke nor dungu. \v 18 Feyti ayükelu ñi kümelkawküleael, küme tüngün mew küdawkeyngün femngechi ñi müleael re kümeke dungu müten. \c 4 \s1 Weniyewlu reke ta tüfachi mapu engu \p \v 1 ¿Chumngelu am mülekey tati weychan dungu ka tati kewan dungu eymün mew? ¿Tamün piwke ñi nien mew ti wesake rakiduam peno? \v 2 Eymün diñmatukeymün chem rume, fey llowkelaymün. Langümkeymün, ka ütrirtukeymün kiñeke chemkün mew, fey pepi niekenofilu am eymün, kewakeymün ka eluwkeymün tamün weychayael. Llowkelaymün tamün ayünieel, fey eymün am ngillatukenofilu ta Ngünechen. \v 3 Fey ngillatufulmün, welu llowkelaymün, küme ngillatukenolu am eymün, ka ayükeymün tamün püneafiel kisuke tamün küme ayüwünngechi rupayael. \v 4 ¡Epurume rakiduamngechi pu che!\f + \fr 4:4 \fk Epu rakiduamngechi pu che: \ft ñiwafe piwke che ñi pin ürke.\f* ¿Ngüneduamkelaymün am tati weniyefilu tüfachi mapu mew mülechi dungu ñi kayñeyefiel ta Ngünechen? Iney rume eluwle ñi weniyeafiel ta tüfachi mapu tuwünngechi dungu, kayñetukefi ta Ngünechen, \v 5 feypilelu am tati Wirin Chillka: “Ngünechen rume fütra piwkeyeniefi ti Küme Püllü tañi elkünuel iñchiñ taiñ piwke mew.” \v 6 Welu Ngünechen doy kellukeeiñmew kisu ñi küme piwkengen mew, fey am Wirin Chillka feypilelu: \q1 “Ngünechen katrütukonkey tati pu mallmangelu mew, \q2 welu küme piwketukefi tati pu ñom piwkengelu.”\f + \fr 4:6 \ft Proverbio 3.34 LXX.\f* \p \v 7 Eluwkülemün may tamün müngeltuafiel ta Ngünechen. Newentuwmün tamün ngünekanoaetew ta weküfü, fey tüfa lefmawtuay ta eymün mew. \v 8 Fülkonmün ta Ngünechen mew, fey kisu fülkonay ta eymün mew. ¡Liftumün tamün mongen, pu yafkafe! ¡Liftumün tamün piwke eymün ta epurume rakiduam nielu! \v 9 ¡Kutrantupiwketumün, ngümamün ka wirarkülen ngümamün! ¡Kisu tamün ayekan feletupe lladken mew ka tamün ayüwün feletupe weñangkün mew! \v 10 Ñom piwke niemün Ñidol mew, fey kisu witrañpüramtuaeymünmew. \s1 Ñi wesa dunguyengenoael ta che \p \v 11 Pu peñi ka lamngen, welukonke wesa dunguyewkilmün. Tati wesa dunguyefilu kangelu che kam jusgakefilu, wesa dungukey ta ley dungu mew ka jusgakefi tati ley dungu. Welu jusgakefilmi tati ley dungu, müngeltuwelafimi, welu may kueskünumekewimi tati ley dungu mew. \v 12 Welu Ngünechen müten wülfi tati ley dungu, fey kisu müten ta jusgacheay. Fey Ngünechen müten pepilniey ñi montulcheael ka ñi kondenacheael. Feymew eymi ngelay tami jusgachemekeael. \s1 Ñi manelfalnon ta küpalechi antü \p \v 13 Fewla allkümün ta tüfa, eymün tati pu feypikelu: “Fachantü kam wüle amuaiñ ta üyew kam tüyechi waria mew. Fey tüye mew kiñe tripantu mülepuaiñ, neosialepuaiñ ka wewniepuaiñ ta pülata.” \v 14 ¡Fey kimlaymün rume ñi chumleael tamün mongen ta wüle! Eymün ta kiñe trukur reke feleymün tati pewfaluwkelu, ka müchay müten ñamtukelu. \v 15 Mülefuy may tamün feypiafel: “Pile ta Ngünechen, mongeleaiñ ka femaiñ tüfa kam tüyechi dungu.” \v 16 Welu may, eymün mallmawün dungukeymün, welu fey ta famngechi mallmawün kümelay. \v 17 Feymew, iney rume kimnielu ñi femael nor dungu, fey femnolu, fey ta yafkay. \c 5 \s1 Ñi ngülamngen tati pu riku \p \v 1 ¡Allkümün tati pu rikukawünngelu! ¡Ngümamün ka wirarmün ti wesa üllüfün tamün kutrankawael! \v 2 Tamün fentren chemkün ta funaley ka tamün takuwün pirutuley. \v 3 Tamün oro ka tamün pülata wesañmawtuy. Fey ñi wesañmawkülen mew küme kimfalküley reke eymün tamün chumngechi chengen femngechi tamün apümkayaetew ta kütral reke. Fantepu mew trawülkayngün ta rume fentren chemkün tati afaelchi antü mew. \v 4 Feyti küdawkechi pu wentru ñi kullingenon mew ka ñi ngünenkangen mew wirarkümekey engün, fey Ñidol kom pepiluwünngelu allküñmaeyew ñi wirarkümeken tüyechi pu küdawfe. \v 5 Tüfachi mapu mew kisutu eluwi engün kiñe fütra küme mongen ka fill küme felen, petu motrilngechi kulliñ reke, ¡fey akuy dewma ta langümkachen antü! \v 6 Tüfa engün ta kondenakefi ka langümkefi tati yafkakenochi pu wentru fey ñi pepi ingkawnon rume ta kisu engün. \s1 Tati ngenoafeluwün ka ti ngillatun \p \v 7 Welu eymün pu peñi ka lamngen ngenoafeluwküleaymün küpatule wüla ta Ñidol. Chumngechi tati lelfüntripa che üngümkey tañi ñimituael tañi fün ketran ta walüngngen, müley ñi üngümael ñi rupayael ngenoafeluwün mew tati mawün antüngen. \v 8 Eymün kafey ngenoafeluwküleaymün ka newentuleaymün, fey am pürümkachi reke küpatualu ta Ñidol. \v 9 Pu peñi, pu lamngen, welukonke fillpimekewkilmün, femngechi tamün jusgangenoael, fey Ngünechen am ta juesngelu fey dew mülepay reke ta wülngiñ mew. \p \v 10 Iñche ñi pu peñi ka lamngen, fente küme kimnieymün tati pu pelon wentru dungulu ta Ñidol ñi üy mew tañi kutrankawün ka ñi ngenoafeluwünngen, fey feley tamün inayentuafiel tüfachi dungu. \v 11 Fey iñchiñ kimnieiñ ñi rume sakifalün ta tüfey engün tañi newentun mew yafüluwlu ka kutrankawlu. Eymün allkükeymün chumngechi ñi ngenoafeluwün kutrankawün mew ta Job ka kimnieymün ñi chumkünuetew ta Ñidol afpulu ñi kutrankawün, fey Ñidol am rume kuñillchekelu ka kutranduamyechekelu. \p \v 12 Iñche feypiwayiñ ñi pu peñi ka lamngen, kuyalltukilmün wenu mapu mew no rume, ka nag mapu mew no rume ka chem kangelu dungu mew no rume. Femngechi “may” pilmün, femngechi felepe. Fey femngechi “no” pilmün, femngechi felekilpe, femngechi tamün yafkanoael ta Ngünechen mew. \p \v 13 Fey eymün mew, kiñeke che kutrankawkülele, ngillatupe. Ka kiñeke ayüwkülele, ülkantupe ñi püramyeafiel ta Ñidol. \v 14 Fey kiñeke kutrankülele, yefalmengepe tati pu longkolelu trokiñ mupiltulelu mew, fey Ñidol ñi üy mew tukulelngeay pichin aseyte ka ngillatuñmangeay tañi tremotuam ti kutrankülelu. \v 15 Fey ngillatuñmangele mupiltun mew tati kutrankülelu tremotuay, fey Ñidol eluaeyew ñi küme külfünkületuael. Fey ka yafkallefule rume, wiñoduamangetuay. \v 16 Femngechi lle, “wiñoduamaen” piwaymün welukonkechi tamün yafkawken mew, ka ngillatuñmawmün welukonke femngechi tamün kümelkaleael. Tati nor piwke che ñi ngillatun küme mupiltun mew niey fentren pepiluwün. \p \v 17 Tati pelon wentru Elia ta kiñe wentru iñchiñ reke trürlu. Feychi ngillatulu fütra küme mupiltun mew, ngillatuy ñi mawünnoael, fey mawünwelay ta mapu mew küla tripantu ka rangiñ. \v 18 Fey wüla ka ngillatutuy ñi mawüntuael, fey wiñome mawüntuy. Fey ti mapu ka wültuy ta fün ketran. \p \v 19 Iñche ñi pu peñi ka lamngen, fey eymün mew mülele kiñeke che welulkawlu tati rüfngechi dungu mew, fey kangelu wiñoduamatueliyew, \v 20 kimaymün eymün, iney rume wiñorakiduameltufile tati yafkafe ñi wesa mongen mew, montultuafi ta lan dungu mew. Fey ta famngechi rume fentren yafkan ñi niefel ta wiñoduamangetuay.