\id PHP - Arabela NT + OT portions -Peru 2009 (DBL -2013) \h FILIPO \toc1 Pablo naajionee Filipo tiacajinia quiniaa Pueyaso pueyacuara \toc2 Carta a los Filipenses \toc3 Fil \mt1 PABLO NAAJIONEE FILIPO TIACAJINIA QUINIAA PUEYASO PUEYACUARA \c 1 \s1 Pablo saruhuatasacari Pueyaso pueya \p \v 1 Janiyari Pabloni. Janiyari Timoteota nia saruhuataani, Filipo tiacajinia quiniaa Pueyaso pueyanaa. Canaari Jesucristo poonitijiosano pueyajuhuaj. Canaari nio naajiyani puetunu Pueyaso jatanishano pueyacuarajanaa, nojori tiuuniuucua Neyanu Jesuucua. Canaari cuniqui nia jiitianaa pueyacuara naajiyajuhuaj, nia cumaquiniaa pueyacuaranio. ¿Niaate maninia quiyajaa pueyanaa? \v 2 Pa Que Pueyaso, pa Jiyaniijia Jesucristonio, nojori cuaara cumaquiiria niajaniya na Sohuanuta. Nojori cuaara cajitiiria nioojiajuhuaj. \s1 Pablo secojosano, Filipo tiacajinia quiniaa Pueyaso pueyacuara \p \v 3 Pueyaracaanu cua niishiriojosacari niajaniya, janiyari pa Pueyaso sequequiaani “paacarasho”, maninia na muerasu nia quiniuucua. \v 4 Cua secojosacari, janiyari pueyaracaanu puetunu niaacuarajanaa cua shuquiriniutia masequiaa Pueyasoni. \v 5 Niaa jaara shushajanaa Jesucristoocua tiuuquiaari, niaari jiyacari coteequiaari cua naacunura, Jesucristojiniji cua poojotanura tamaquiicua. Quiarijiani, niaari naa cua naacuyajaaquij. Janiyari cunora nia timitiaani. \v 6 Majaari cua taacanuunu niaacuaji. Naatej, taa Pueyaso coteequiaari maninia na miiniuria nioojiajiniacuaani, nojuajaari naa nia jeenucuanu tucuatanutaniya, Jesucristota pa naacuneetoosacariuhua. \v 7 Majaari cua jiyajenenu naa cua taacanuyaquishacari niaacuaji. Janiyacuajaari tari naa niishiyani, jiyanohua cua paniniuucua niajaniya. Naajuhuaj, niaari cua cojiritiasaaquiaa cumaaca niquitiosaanujuhuaj. Naacuajiti cua naata Jesucristojiniji pohuatanu niya nio nujuatejojuajinia, naajuhuaj, janiya jaara jiyaniijianucua tacoji nequesoreesaareni. Naa Pueyaso cumaquishacari janiyatej, cua naata Pueyaso Rupaacuaji tacunu na cuaracashitijiaca. Pueyaso Rupaacuajiiri naa tacusano maatia, nojori niishiniuria, Jesucristoocua nojori tiuushacari, Pueyasoori na naata nojori jiyanooniujiuhuaj. Naa nioojia rupuesacari coojiatej, cunoori jiyanohua cua shiniujiuquiaa Jesucristojiniji cua pohuatanura. \v 8 Pueyasocuajaari niishiya taa cua paniya jiyanohua niajaniyani, Jesucristo paniniu cua jiitiasacari coojiajinia. \v 9 Janiyari niaacuara secojoquiaa Pueyasoni, socua niishijiaca nia quiniuria, socua Pueyaso niishitiaja nia jiitianurajuhuaj, seetanujuanaa maninia panitioojuaca nia quiniuria. \v 10 Naacuajitij, niaari niishiniutianiya teyano casaate seetanujuanaa maninia niaarani, saniniuujia, teyano casaate sesani. Naacuajitij, pa Jiyaniijia Cristo jaara tiuquiriohua, niaari seetanujuanaa maninia miijiaca quiniutianiya, tojetaarucuajanaa sesa miyashijiaca. \v 11 Naacuajitij, puetunu maninia nia miishanojuanaa Jesucristo cumaquishacari niajaniyani, cunoori juhua queraatia nia senoosano quiniutianiya, Pueyaso shuquiritiasaanura. Naacuajitij, maninia nia miiniuucua, pueyari Pueyaso timitianutaniya. \s1 Pabloori saaja Jesucristora quiniu panijia \p \v 12 Cuarta Pueyaso pueyanaa, majaari cucua nia taraajenu nujuatejojuajinia taraatia cua miishacari. Nio nia niishiri cutara: nujuatejojuajinia nujuatesocoriquiano cua quiasaanuucua, naquiya cua miishacarijiuhuaj, cunoori seetanujuanaa pueya naacuya Jesucristojiniji tojishaanura socua. \v 13 Naacuajitij, puetunu jiyaniijia César tiajinia quiniaa soldadohuajanaari niishiya, janiyari cumayocua casaata morotasano quiya niyani, Jesucristojiniji cua pohuatanuucua. Majaari saaja soldadohua niishiniu cuno, mariyata puetunu pueyajanaari na niishiyajuhuaj. \v 14 Parta Pueyaso pueyari namitia niishiyajuhuaj, janiyari cumayocua casaata morotasaarucuaani. Naacuajitij, cunoori quera puetunu nojorijianaa shiniujiuriucuaa Jesucristojiniji nojori pohuatanura na puereyaquiniutia, pa Jiyaniijiaacua nojori tiuushacari socua. \p \v 15 Seetanujuanaa, noojiaqueya nojorijinijinioori Cristojiniji pohuatanuuquiaa socua tojishano pueya nojori quiniuria janiyajiniji, nojori shocotanura janiya. Janiyara, naajaa. Tamasaca saniniuujia, nojori cutaraari seetanujuanaa Cristojiniji pohuatanuuquiaa nojori shuquiritiniuria Pueyaso. \v 16 Nojoriiri naa pohuatanuuquiaaquij, Jesucristo panijiaca nojori quiniuucua. Nojoricuajaari niishiya, Pueyasojuanaacuajaari niya cua niacanu, cua tacunura Jesucristo rupaacuaji. \v 17 Tamasacaari saniniuujia Jesucristojiniji pohuatanuuquiaacujua nojori shocotanu paniniutia janiya. Naa nojori miishacaritij, nojoriiri socua cua tacaatiniu paniya juucua. Majaari nojori pohuatanuunu quiquiaa seetanujuanaa nojori paniniutia pa Jiyaniijia Jesucristo. \v 18 Naa nojori pohuatanuusacari seetanujuanaa nojori paniyaquiniutia pa Jiyaniijiatej, naajaa. Nojoricuajaari Jesucristojiniji pohuatanuuquiaa. Janiyari cunora shuquiriaatia quiyani. \p \v 19 Socua shuquiriniutianiyanijia cua niishishacari Pueyasoori puetunu cuno pojori miishanojuanaa jataniniutianiya quiria saa maniniaraja. Naa miiniutianiyari nia secojonuunuucua cucuara, naajuhuaj, Jesucristo Sohuanu cumaquiniuucua janiya. \v 20 Naacuajitij, janiyacuajaari Pueyasoocua tiuyani, nojuajaari cua cojuanutaniya maja cua cararoyaquishaanura janiya jaara nequesoreesaareni. Janiyari Pueyasoocua tiuyajaaniuhua na cumaquiniuria janiya, cua puereyaquiniutia cua pohuatanura Jesucristojiniji puetunu pueya niquiarajanaa, taa cua miiquiaacuajani. Janiya jaara rishiriquiani, janiya jaara mosaariquiajuhuaj, naajaa, janiyari jiyanohua paniyani cua Jiyaniijia Jesucristo timitiasaanura. \v 21 Mijiria cua quishacarijia, janiyari saaja Jesucristora quiyani. Saniniuujia, janiya jaara mosaareni, cunoori socua maninia janiyara, na shuriucua cua quianura, nata cua quiniuria shuquiriaatia. \v 22 Naajaa, janiya jaara mijiria rishiriquiajani, cua naata socua poonijionu cua Jiyaniijiara. Naacuajitij, quiarijia, majaari cua naata saquiriojonu; rishiniu, shaajenu soj. \v 23 Naaratej, janiyari coojia niquijioteyajaani. Majaari cua niishiniu teyano cua saquiriojonutaniyani. Janiyara maara socua maninia quiri janiya jaara cusoqueeni, Cristo shuriucua cua quianura nata cua quiniuria. \v 24 Saniniuujia, socua maniniaruhua mijiria cua rishiniuriaja, pa Jiyaniijiaacua cua shiniujiuniuria socua niajaniya. \v 25 Naa cua niishiriojosacaritij, janiyacuajaari tari seetanujuanaa niishiyani, janiyari juhuanojuaja mijiria niaata rishiniutianiyani. Naacuajitij, cua naata socua nia naacunu, socua pa Jiyaniijiaacua nia tiuuniuria. Cua naata nia naacunujuhuaj, socua shuquiriaatia quijiaca nia quiniuria nocua nia tiuushacari. \v 26 Naa cua rishishacari mijiriatej, janiyari niaacua quianutaniyani cua niquiniuria niajaniya. Naa cua quishacariuhua niaatatej, niaari Jesucristo timitianutaniya maninia na miiniuucua janiya. \p \v 27 Pueyaso pueyanaa, nio nia sequenu paniyanijia, seetanujuanaa maninia miijiaca nia quiri taa Jesucristo rootaacuajani. Janiya jaara niaacua quiaareni, janiya jaara quiaaquiyarejuhuaj, naajaa. Saaja niajaniyajiniji pohuatasaariquiani, taa jiyanohua Jesucristo tojijiaca nia quiyajaani, jiyanohua panitioojuacajuhuaj. Naajuhuaj, jatiqui Jesucristora nia poonijioteriquiani, na rupaa nia pohuatanuucua. \v 28 Naajuhuaj, Jesucristo Rupaa paraa puereyashijiacara nia jiyateriquiani. Nojori piriyojosacari niajaniya, majaari nojori puerenu quenaaja. Niaa jaara naa nojori puereyashijiaca quiritij, nojoriiri cunojiniji niishiniutianiya, nojoriiri seetanujuanaa saniitiosocoriquiano taa nia pohuatanuuquiaa nojori niquiaracuajani. Saniniuujia, Pueyaso cajitishacari nioojia, nojori miananajosacari puecoonu niajaniya, niaari cunojiniji niishiniutianiya, niaaqui Pueyaso rijiosocoriquiano cutara. Pueyasocuajaari naa cumaquijia na pueyatej, puereyashijianucua nojori quiniuria. \v 29 Pueyasocuajaari nia tiuutiquiaari Neyanuucua, na muerasu nia quiniuria. Naajuhuaj, Neyanu rupuejaca nia quishacari quiarijia, Pueyasoori nia jiyatequiaari Neyanuucuara naquiya nia miitishaanurajuhuaj, taa Neyanu miiquiaari naquiya pocuaracuaani. \v 30 Nia niishiri, janiya, niajaniyajuhuaj, paari mariyata naquiya miiniu rejeretaquiaani, pa Jiyaniijiara pa poonijiosacari. Niaacuajaari tari niquiquiaari naquiya cua miiniu. Majaari cua tarinitianu quiquiaari Jesucristojiniji pohuatanu. Quiarijiani, niaari janiyajiniji tojiniutianiyajuhuaj, taa cua tarinitiaaquiya Jesucristojiniji pohuatanuni, naajaa naquiya cua miishacari. \c 2 \s1 Juhua Cristo pa quirij, taa na quiquiaaricuaani \p \v 1 Naacuajitij pueyanaa, naquiya nia miishacari, nia niishiri taa Cristo shiniujiuquiaa pueyaracaanu niajaniyani, maja nia tacaaniuria. Nia niishirijiuhuaj taa na paniniu cumanijiaquiaa niajaniyani, naajuhuaj, taa Pueyaso Sohuanu jiuujiaatiootequiaa niajaniyani. Nia niishirijiuhuaj taa Cristo taraajequiaa jiyanohua niaacuani. Naa panitioojuaca nia quirijiuhuaj. \v 2 Jiuujiaatioojuaca nia quirijiuhuaj, seetanujuanaa panitioojuaca nia quishacari. Naajuhuaj, nareja nia shanacure Pueyaso Sohuanu niaacua, nojuaja cuaara puetunu niajaniyajanaa rupueteera, jatiqui nia poonijionura pa Jiyaniijiara. Niaa jaara naa puetunu nio cua sequesanojuanaa miijia quiritij, niaari tojetaarucuajanaa shuquiriaatia quijiara cua jiyatenutaniya. \v 3 Maninia nia miishacari, majaari na miiniu juhua tamasaca nia shocotanura, nia jiyanishacari niaa naasucuaari socua maninia miijiaca tamasacajiniji. Puetunu maninia nia miishanojuanaa nia miiri tamasaca nia rerequeteyaquiniutia. Puetunu niarta Pueyaso pueyajanaa nia jiyatere juhua socua maninia miijiaca niajaniyajiniji. \v 4 Niaa jaara maninia miijiaca quiriquiacuaa, majaari tama maninia miijiacajaaja nia quiniu. Niarta Pueyaso pueyacua nia taraajerejuhuaj, maninia quijiaca nojori quiniuriajuhuaj. \p \v 5 Tama nia cuaqueyajaaja nia tarinitiare niarta pueyacua nia taraajesacari, taa Jesucristo tarinitiaquiaari tama na cuaqueyajaaja pocuaracuaani. \v 6 Nojuajaari naa miiquiaaritij: tariucuacaanu, nojuacuajaari Pueyaso quijiajuhuanajaj, juhua na Que. Naajaa, nojuajaari maja na cuaqueya na jiyatenu quiquiaari seetanujuanaa juhua na Que Pueyaso na quiniuria. \v 7 Nojuajaari jiyanohua cumaacaraca Jiyaniijia na quiniu tarinitiaquiaari, juhua nareja poonijiotesano pueyano na quiniuria. Naaratej, mijiria rasaaquiaariiri seetanujuanaa pueyano na quiniuria. \v 8 Naa pueyano na quishacari mijiriatej, nojuajaari juhua nareja pueyanora tama na cuaqueyajaaja jiyatequiaari. Pueyaracaanu na Que tojijia na quishacari, nojuajaari tama na cuaqueyajaaja tarinitiaquiaari na mosaanura. Seetanujuanaa cararaatia cusoquiaariiri niyacutesanojinia teetesano, juhua sesa miijia pueyano. \v 9 Naaratej, Pueyasoori seetanujuanaa Jiyaniijiarajanaa na jiyatequiaari puetunu jiyaniijianucuajinijijianaa. Na sesojoquiaarijiaariuhuaj “Jesu”. Nioori sequeya “pocuaji Tacuna”. Majaari socua tamonu pocuaji tacuna quiniu mijiria, jiyocuacaanunio. \v 10 Puetunu pueyajanaari niishiniutianiya Jesuuri Jiyaniijiajanaa. Maja tamonu. Cunora, nocuara mojoquetaconutaniyari puetunu jiyocuacaanu quijiacajanaa, puetunu mijiria quijiacajanaajuhuaj, puetunu jiya cariquimia quijiacajanaanio. \v 11 Puetunu tamaatia rupaaca pocuajacajanaari niishiniutianiya Jesucristoori Jiyaniijiajanaa cutara. Naa Pueyaso miiniuucua Neyanutej, puetunu nojorijianaari niishiniutianiya, Pueyasoori tojetaarucuajanaa maninia miijia. \s1 Pueyaso pueyari juhua ninishiqui cuhuataja mijiria \p \v 12 Quiarijiani cua panishano cuarta Pueyaso pueyanaa, cua rootasano tojitiajaca nia quiri. Naatej, taa pueyaracaanu cua tojitiajaca nia quiquiaaricuajani niaata cua quishacari, quiarijia socua cua tojitiajaca nia quiri, tucuacaanu cua quishacari niajaniyajiniji. Naacuajitij, seetanujuanaa pa Jiyaniijia tojitiajaca nia quiri nia niishiniuria niaari seetanujuanaa Pueyaso pueya. Majaari na rupaa ruuretanu. Jiyanohua puereeta quiniutianiyari na tojiyashijianucuara. \v 13 Pueyasojuanaacuajaari nioojiajinia poonijioquiaa maninia nia miiniu paniniuria. Na cumaaca nia niquitioquiaajaariuhuaj maninia nia miiniuria nera nia panishano, taa na paniyacuajani. \p \v 14 Cunora, puetunu nera nia miishanojuanaa nia miiri shitimia, maja nia ririjiotanuta. Majaari nocua juayonuujutanujuhuaj. \v 15 Niaa jaara naa maninia miijiaca quiritij, majaari Pueyaso niishiyashijiaca pueya naata quiniutianiya sesa na saquiriojotanura niaacuara. Naaratej, tojetaarucuajanaa sesa miyashijiaca Pueyaso niquiohua nia quiri, mijiria sesa miijiaca pueya niquiara. Nojoriiri seetanujuanaa sacuaraatia, Pueyaso tojiyashijiaca. Cuno juhua ninishiqui quijiaca pueya tajinia nia quishacari, niaari juhua riya nojoriria, naatej, taa riya cuhuataquiaa ninishiquicuaani. \v 16 Pa samiitianijia rupaa Jesucristojiniji nia jiitiasanoni, niaari cunota cuhuataquiaa mijiria quiniaa. Naa maninia Pueyaso pueya nia quiniuucuatej, Cristo jaara tiuquiriohua na rijionuhuara pajaniya, janiyari jiyanohua nia timitianutaniyani. Janiyari naa nia timitianutaniya cua niishishacari puetunu cua poonijiosanojuanaari maja najuhuana na quiniu quiquiaari. Naajuhuaj, majaari najuhuana naquiya cua miiniu quiquiaarijiuhuaj. \v 17 Niaacuajaari maninia miijiaca Pueyasoocua tiuujiaca nia quiniuucua, Jesucristojiniji cua pohuatanuucua niajaniya. Cuno maninia nia miishanoni, cunoori juhua shanohua jaanutaja Pueyasora. Janiya jaara nacatasaare Jesucristojiniji cua pohuatanuucua niajaniyani, cua nanacaari shoonutaniya juhua Pueyasora niquitiosocoriquiano. Janiya jaara naa miishaareni, janiyari cua nanacata tucuatanutaniya puetunu cua miishanojuanaa Pueyasorani. Janiya jaara naa miishaareni, janiyari seetanujuanaa shuquiriaatia quiniutianiyani. Janiyari puetunu niajaniyatajanaa jiyanohua timiniutianiyani. \v 18 Shuquiriaatia nia quirijiuhuaj, janiya jaara mosaareni, cua Jiyaniijia tojijia cua quiniuucua. Cua cojitiuri shuquiriniujiuhuaj. \s1 Pablo pohuatasano Timoteojiniji, Epafroditojinijinio \p \v 19 Janiyari niaacuaji tojiniu paniyani taa nia quiyani, shuquiriaatia cua quiniuriajuhuaj janiya jaara niaacuaji tojirini. Janiyari cunora Timoteo jiyaronutaniya niaacuani. Naacuajitij, cuniquiji na tacatesacariuhua, nojuajacua cua pohuatasuhua niajaniyajiniji saniniuujia. Janiyari cua Jiyaniijia Jesuucua tiuyani na rishitiniuria janiya, niajaniyajiniji cua tojiniuria. \v 20 Janiyari Timoteo jiyaronutaniya niaacuani. Saa nojuaja cutaraari seetanujuanaa niaacua tacaajia juhua janiyajuhuaj, na naacunura niajaniya, maninia nia quiniuria. \v 21 Tamasacaari saniniuujia saaja tama nojori panishano casaacuajaaja tacaajiaca, maja Jesucristo casaacua. \v 22 Niaacuajaari tari na niishiya, taamuecate Timoteoni. Nojuajaari pueyaracaanu cuata poonijioquiaa juhua quiyanu, Jesucristojiniji mariyata canaa pohuatanura. \v 23 Janiya jaara niishirini taa cua miishaanutaniyani, janiyari Timoteo jiyaronutaniya ritia niaacuani. \v 24 Naajaa, janiyacuajaari cua Jiyaniijiaacua tiuyani cua cartesaanura niiquiji, niaacua cua quianura ritiajuhuaj. \p \v 25 Cua sashishacari Timoteo cua jiyaronura niaacua, maniniacuajaruhua ritia cua jiyaronura niaacua Epafrodito, parta Pueyaso pueyano. Niaacuajaari nojuaja jiyarotaquiaari cumaneeca quiriano, nojuaja cumaquiniuria janiyajuhuaj. Nojuajaari maninia cua naacuquiaa. Cuata miiquiaa naquiya jaarajaarijia Jesucristojiniji cua pohuatanura. \v 26 Nojuajaari puetunu niajaniyajanaa niquiniuucua jiaatiaa. Na niishishacari niaari jiyanohua nocua tacaaquioya nia niishiniuucua nojuaja cusosu quiquianu, cunora, nojuajaari ritia nia niquiniuria tacaya. \v 27 Seetanujuanaa nojuajaari cusosu quiquianu. Quera cusocanujuanaari. Pueyaso cutaraari nocua taraajecanu. Cucua taraajecanujaariuhuaj, maja cua taraajenu jiyacatenura socua. \v 28 Janiyari cunora ritia niaacua na jiyaroyani, nia shuquiriniuria nia niquishacari nojuaja niaacua tiuquiuhuano. Naa shuquiriaatia nia quishacariuhuatej, janiyari coojia cajitiniutianiyajaacuhuaj. \v 29 Niarta Pueyaso pueyano na quiniuucua, seetanujuanaa juhua nia tarajanu nia timitiarenoj, niaacua na tiuquishacariuhua. Puetunu jiyano pueyajanaa panijiaca nia quiri, noo pojori pa Jiyaniijiara poonijionuujuacatej taa Epafroditocuaani. \v 30 Nojuacuajaari quera shaajeyarucuaa Cristora na poonijiosacari. Cocuaatia miijiocanujaariuhuaj. Nojuajaari tama na cuaqueyajaaja tarinitiacanu, na naacunura janiya nia niti. Tucuacaanu nia quiniuucua janiyajiniji, majaari nia naata naacunu janiya. \c 3 \s1 Nio rootasano tojijiaca pa quiri cutara \p \v 1 Quiarijia saniniuujia, cuarta Pueyaso pueyanaa, pa Jiyaniijia nia shuquiritiare, pocuaji Tacuna na quiniuucua. Janiyara, maja taajeta cua pacutenuhuara socua cua sequenura niajaniya tari cua sequesano niajaniya. Cunoori seetanujuanaa maninia niaara. \v 2 Tama nia cuaqueyajaaja nia cojuare cuno sacuaraatia niishitiojonuujuaca pueyacuaji, cuno pojoriicuaji, sesa miijiacani. Nojoriiri pueya cararaatiuuquia co miatejonuujuaca najuhuanaj, nojori jiyanishacari nojori miatesano pueyari seetanujuanaa Pueyaso pueya. \v 3 Paa cutaraari seetanujuanaa Pueyaso pueyani, Pueyaso Sohuanu jiyatenuucua pajaniya Pueyaso tojijiaca pa quiniuria. Paari timiquiaajaaniuhuaj Jesucristo rupuesano pa quishacari. Taa pa cararaatiuuquia casaa quiyani, naajaa. Jesucristoocua pa tiuushacari, paari seetanujuanaa Pueyaso pueyani. \v 4 Tamasaca jaara tama na cuaqueyajaaja jiyaniya nojuaja seetanujuanaa Pueyaso pueyano, maninia Judio pueyano na quiniuucua, janiya cutaraari nojori shocotaani. Janiyari tari naa jiyaniquiaarijiuhuaj. \v 5 Naatej, janiya jaara rasaaquiaarini, ocho juuca jaara cua shocoquiaarini, cua cararaatiuuquia coori miatesaaquiaari. Janiyari naa miishaaquiaarini taa canaa rootasaaquiaari Moisés Rootasanojinijicuajani, seetanujuanaa Judio pueyano cua quiniuria. Naajuhuaj, janiyari Israel pueyanoni, cua supuetana Benjamín jinianuucuajinio supueno pueyano. Na queeri quiquiaari Jacobo, Pueyaso saquiriojosano pueyano. Naa cua supuetanaa quiniuucua Pueyaso saquiriojosano pueyatej, janiyari naajuhuaj, nojoriicuajinio cua supuenuucua. Naajuhuaj, janiyari Hebreo rupaa pocuajani taa cua supuetanaacuaani. Cua que, cua nucuaari mariyata Hebreo rupaa pocuajaca quiquiaarijiuhuaj. Mashaja cua quishacari, janiyari Fariseo pueyanora quiquiaarini. Cuarta Fariseocuacaari socua jiyanohua supuetana Moisés Rootasano tojijiaca puetunu cuarta Judiocuacajinijiniojuanaa. \v 6 Jiyacaritij, janiyari cua niishitiojonaa tojijia quiquiaari jiyanohuani. Majaari cua taajenu quiquiaari nojori sequesano cua miiniuria. Naaratej, janiyari Jesucristo tojitiajaca miijia naquiyani, cua jiyanishacari nojori naasucuaari Pueyaso paraa. Naajuhuaj, maninia cua tojiniuucua Moisés Rootasano, janiyari sesacasoo quiquiaarini Moisés Rootasano niishitiojonaara. \v 7 Puetunu nio cua sequesanojuanaani, janiyari jiyanohua na timitiaquiaarini cua jiyanishacari janiya naasucuaari naa seetanujuanaa Pueyaso pueyanoni. Quiarijia saniniuujia, Jesucristoocua cua tiuushacari, tarijia cua jiyanishano maninia casaani, puetunu cuno casaajanaari quiarijia najuhuana janiyara. \v 8 Quiarijiani, janiyari socua cua Jiyaniijia Jesucristo niishiniuria jiaatiaa jiyanohuani. Naaratej, puetunu tariucuacaanu cua timitiasano casaajanaari najuhuana janiyara quiarijia. Cristo pueyano cua quiniuucua, janiyari juhua taanuusaaquiaari puetunu cuarta Judiocuacajinijijianaani. Naa Cristo tojijiara cua quiniuucuatej, cua shipininiojiniji cua casaarano maseyaquiquiaarinijia. Naajaa, puetunu cuno casaajanaari juhua rucucua quiya janiyara. Janiyari seetanujuanaa saaja cua Jiyaniijia Jesucristo niishiniu paniya socuani, nata rupuetootesano cua quiniuria seetanujuanaa. \v 9 Majaari cua jiyaniniu janiya sesa miyashijiani, Moisés Rootasano cua tojiniuucua. Saniniuujia, Jesucristoocua cua tiuushacari, Pueyasoori puetunu sesa cua miishanojuanaa tuujuquiaa. Cua niishishacari Jesucristoori mosaaquiaari cua niti, Pueyasoori cua jiyanooquiaari, maja na sesacanura janiya, Neyanuucua cua tiuuniuucua. \v 10 Janiyari Jesucristo niishiniu paniya jiyanohua socuani, seetanujuanaa nata rupuetootesano cua quiniuria. Janiyari na samiitianitiaja cumaaca paniyajaaniuhuaj, coojiajinia na poonijionura, seetanujuanaa quiarinio pueyanora cua jatanishaanura juhua Cristora. Nojuajaari jiyanohua taraatia miishaaquiaari mijiria na quishacari, na Que tojijia na quiniuucua. Janiya cuaara naa miishaariajuhuaj cua tojiniuucua nojuaja, juhua nojuaja cua quiniuria. Tama nojuajaarijia na cuaqueya tarinitiaquiaari na mosaanura. Naajuhuaj, tama janiyajaarijia cua cuaqueya tarinitiaja quiniu paniyani, cua miiniuria puetunu cua Jiyaniijia sequesanojuanaa janiya. \v 11 Janiyari tojetaarucuajanaa maninia miijia quiniuucua jiaatiaquiaani, juhua quiarinio pueyano cua quiniuria, juhua tariucua macujinijinio samiitianishano pueyano. \s1 Maninia pueya pa quirij, Pueyaso muerasu pa quishacari \p \v 12 Juhuanojuaja majaari cua quiniu tojetaarucuajanaa maninia miijia. Sesa miiniu niishiyajaanijia. Jeecasoojuaanijia. Naajaa, majaari cua tacaaniu. Jesucristocuajaari cua jiyatequiaari na pueyano cua quiniuria. Naaratej, janiyari jiyanohua saniniujiuquiaani maninia na pueyano cua quiniuria. \v 13 Cua panishano cuarta Pueyaso muerasunaa, janiyari niishiyacuajani, juhuanojuaja maja maninia cua quiniu taa cua Jiyaniijia quiyacuaani. Naajaa, majaari cua tarininiu. Janiyari juhua ritia netena miiquiaani na shocotanura narta netecuatunaa pueya. Maninia netenaari na nijiniara niquiyashijia. Naajuhuaj, majaari cua niishiriojonu maninia cua miishano tariucuacuaa. Janiyari saaja cua tacoji niquiquiaani, socua maninia miijia cua quiniuria tari cua quiniujiniji. \v 14 Pueya tacuarishijiosacari, netena jaara narta netecuatunaa shocotare, nojuajaari shanohua casaa niquitiosaaquiaa. Majaari najuhuana na netenu jiyanohua. Janiyaraari naajuhuaj. Majaari najuhuana jiyanohua cua saniniujiuniu quiquiaa, maninia cua quiniuria juhua Cristojuhuaj. Mijiria cua quiniu cua tucuatasacari, Pueyasoori cua jataniniutianiya juhua Cristo cua quiniuria, Cristoocua tiuujia cua quiniuucua. \p \v 15 Pueyanaa, niajaniya, cante seetanujuanaa Pueyaso tojijiaca quiyani, mariyata naa nia niishiriojore taa cua niishiriojiyacuaani. Naatej, jiyanohua nia saniniujiuri juhua Cristo nia quiniuriajuhuaj. Cante tama na cuaqueyajaaja jiyaniya nojuaja tariucua tojetaarucuajanaa sesa miyashijiani, Pueyaso cuaara na niishitiiria maninia. \v 16 Paa jaara maninia miiniu niishijiaca quirini, majaari pa jiyacatenu saaja sesa miiniuucua. Saniya maninia miijiacara pa quiri socua. \p \v 17 Cuarta Pueyaso pueyanaa, maninia miijiaca nia quiri taa canaa nia niquiquiaari maninia miyanocuaani. Naajuhuaj, maninia miijiaca nia niquiri, cante maninia miiquiaani taa canaa niishitiquiaari niajaniyacuajani, maninia canaa miishacari. Nojorijiniji nia niishiriquia, maninia nia miiniuriajuhuaj. \v 18 Jesucristocuajaari pocuara cusoquiaari niyacutesanojinia teetesano, maninia miijiacara pa jatanishaanura. Saniniuujia, queraatia pueyari juhuajaniya miiquiaa sesa. Janiyacuajaari nojorijiniji pohuatanu pacutejoquiaari niajaniyani, maja juhua nojori nia quiniuria. Quiarijia cua nujuquenuta, janiyari nia pohuatarohuaniuhua jiyano sesa miijiacajiniji. Nojoriiri pa Jiyaniijia cusonu soojeaca. Nojoriiri maja na paniniu naquiya na miishaanura Cristo tojijiaca nojori quiniuucua. \v 19 Nojoriiri puetunu quejoosaanutaniyajanaa mani quiquiojinia. Nojoriiri tama nojori panishanojuaaja jiyatecanu juhua nojori pueyasora. Naa sesa miijiaca nojori quishacaritij, majaari nojori niishiniu caririquiniu. Saaja sesa na miitiushano timitiatiuyari. Nojoriiri saaja mijiria casaacua jiaatiajaca. \v 20 Pajaniya saniniuujia, paa cutaraari tari jiyatesaaquiaari jiyocuacaanu quijiacaranoni. Paari cuniquiji pocuaji Tacuna niniuria sashiyani. Nojuacuajaari pa Jiyaniijia Jesucristo. \v 21 Jiyanohua na cumaacata, nojuajaari pa cuaqueya seque jataniniutianiya, shacantuuca quijia pa quiniuria juhua na cuaqueyajuhuaj. Nojuajaari cumaacaraca puetunu casaajanaa na tojitiniuria nojuaja. Naacuajitij, nojuajaari na naata moqueja pa cuaqueya jataniniu, pueyaracaanu rishijiaca pa quiniuria. \c 4 \s1 Pueyaracaanu pa Jiyaniijia pa shuquiritiare \p \v 1 Cunora, cua panishano cuarta Pueyaso pueyanaa, pueyaracaanu pa Jiyaniijia tojijiaca nia quiri. Janiyari jiyanohua nia niquiniuucua jiaatiaani. Nia niquiara cua pohuatanuucua Pueyaso rupaa, niaaquiiri seetanujuanaa na tojijiaca quiquiaari. Naa jiyanohua maninia Pueyaso muerasu nia quiniuucuatej, cunoori jiyanohua cua timitiquiaa. \p \v 2 Janiyari Evodia sequeya cutarani, narta maaji Síntiquenio, nojori cuaara jiyanootioora juhua seetanujuanaa Pueyasoocua tiuujiaca maajipohua. \v 3 Quiajaniya saniniuujia Sicigonaa, quiaacuajaari cuata poonijiojua jaarajaaja. Cunora, janiyari quia sequenu paniyani, cuno maajipohua quia jiyanootiooterohua, nojori rupuetoonuhuara. Cuno maajipohuacuajaari jaarajaaja cuata poonijionuuquiaari, Clementejuhuaj, pa Jiyaniijiajiniji cua pohuatasacari. Naa cuata poonijionuuquiaarijiaariuhua tamasaca, canapuete cuata quiquiaaricuajani. Nojori sesacacuajaari tari naajiotasano quiya Pueyaso nequesoreetuneejinia, tee cuniqui pueyaracaanu rishijiacarano sesaca naajiotasano quiyacuajani. \p \v 4 Cua panishano pueyanaa, pueyaracaanu pa Jiyaniijia nia timitiare. Nia sequerohuacuaraj, pueyaracaanu nia timiri. \v 5 Puetunu pueyajanaa cuaara niishiiria niaari seetanujuanaa maninia pueya, maja juaajiaca. Pa Jiyaniijiacuajaari quera tiuquiuhua. \p \v 6 Majaari quenaaja nia tacaaniu. Saniniuujia, nia tacaashacari, Pueyaso nia pohuatare puetunujuanaa, nia secojosacari nojuaja. Nia secojosacari, nojuaja nia masere nia panishano. Jiyacaritij, nojuaja nia sequerejuhuaj “paacarasho”. \v 7 Naa nia miishacaritij, Pueyasoori nioojia cajitiniutianiya. Naa Pueyaso cajitiniuucua nioojiatej, majaari socua nioojiaca tacaaniu quiniutianiya, nia niishitiajanio. Naacuajitij, niocua juhuajaniya panaatia quiri Jesucristo cojishano nia quiniuucua. Naa Pueyaso miishano pajaniyani, cunoori jiyanohua jiyajeneta. Nocuaji jiuujiatesano. \s1 Saaja maninia casaacua niishiriojojuaca nia quiriquia \p \v 8 Naajuhua cuarta Pueyaso pueyanaa, nio tojijiaca nia quirijiuhuaj. Pueyaracaanu saaja seetanujuanaa rupaacua niishiriojojuaca nia quiriquia. Naajuhuaj, saaja rerequeteyaquishoo casaacua nia niishiriojore. Saaja maninia casaacua niishiriojonuujuaca nia quiri, maja cararaatia casaacua. Naajuhuaj, saaja Pueyaso shuquiritiasano casaacua nia niishiriojore, maja Pueyaso sesacasano casaacua. Naacuajitij, puetunu maninia casaacuajanaa nia niishiriojore, casaajinijiti pueya naata Pueyaso shuquiritianuni. \p \v 9 Maninia nia miiriquia pueyaracaanu, taa cua niishitiojoquiaari niajaniyacuajani. Niaacuajaari cua rootasano tojiquiaari. Naajuhuaj, niaacuajaari cua niquijia taa miijia cua quiquiaarini. Niaa jaara naa miijiaca quirijiuhuaj, poojia cajitinia Pueyasoori niaata quiniutianiyajuhuaj. \s1 Pablo pohuatasano, Filipo tiacajinia quiniaa Pueyaso pueya jiyaronuucua cumaneeca nera \p \v 10 Janiyari jiyanohua cua Jiyaniijia timitiaani juhua shusha nia niishiniuuquiohua janiya, cucua nia jiyaronuucua nia reratesano cumaneeca. Naa cua sequesacari niajaniyatej, majaari nia jiyaniniu janiya nia sequeyani niaari cua niyajetacanu. Maja. Janiyacuajaari niishiyani, majaari tarijia nia naata cua naacunu quijia nia cumaneecata, nia juuretasacari niaatucua canta cucua na jiyaroriquiani. \v 11 Majaari naa cua sequenu niajaniyatej cua panishano cua jiitiaaquiniuucua. Maja. Janiyacuajaari tari jiyartuunoni, juhuajaniya cua quiniuria cua jiitiasanoniyojuata. \v 12 Naajuhuaj, janiyari niishiyani juhuajaniya cua quiniuria cua panishano cua jiitiaaquishacari. Naajuhuaj, janiyari niishiyani taa quishanote puetunu cua panishanojuanaa cua jiitiasacari. Janiyari tariucua saniniujiushanoni puetunu casaajanaa cua rejeretanura. Juhuajaniya quiniu niishiyanijia miaajaaraca cua quishacari, miaajeeju cua quishacarijiuhuaj. Cua naata juhuajaniya quiniu casamiijiu cua quishacarijiuhuaj, maja saaja casamiriaca cua quishacari. \v 13 Cua naata rejeretanu puetunujuanaa, Cristo cumaquishacari janiya. \v 14 Naajaa, niaari maninia miiriucuaa nia cumaneeca nia jiyarosacari cucua, naquiya cua miishacari niya. Niaari niarta pueyanoocua taraajeja cutara. \p \v 15 Naajuhuaj, Macedonia jiyajiniji cua quiasacari nia shuriucuaji Filipo tiacajiniji, tamonu jiyacajinia cua pohuatanura Pueyaso rupaa, saaja niajaniya cutaraari cucua jiyanooquiaari. Cunoori quiquiaari shushajanaa Jesucristoocua tiuujiaca nia quishacari. Jiyacaritij, niaari nia reratesano cumaneeca jiyaroquiaari cucua, shuquiriaatia nia quishacari cua pohuatanuucua nia niquiara Jesucristojiniji. \v 16 Juhuanojuaja nia Macedonia jiyajinia cua quishacarijia, Tesalónica tiacajinia, niaari cucua pacutejoquiaari jiyaronu nia cumaneeca, cua panishano cua masetajara. \v 17 Majaari saaja cua paniniu pueyaracaanu nia niquitiojonura nia cumaneecajiniji janiya. Janiya cutaraari nia panitiaani capora pueya nia quiniuria. Naacuajitij, Pueyasoori saniniuujia socua queraatia nia niquitionutaniyacujua. \v 18 Epafroditocuajaari puetunu nia jiyarosano cumaneecajanaa cucua tiuquitiaseecuaa. Janiyari cunota puetunu cua panishanojuanaa maserucuaa tarini. Cureyajaari nia jiyarosano cumaneecajiniji. Cuno cumaneeca cucua nia jiyarosanoni, cunoori juhua Pueyasora niquitiosano casaa. Nera, cunoori juhua shanohua jaanutaja catijiasano nocuara. Na shuquiritiriiri. \v 19 Naaratej, cua Jiyaniijia Pueyasoori puetunu nia jiitiaaquishoo casaajanaa nia niquitionutaniya. ¿Pueyasoteeri casamiijiu? ¡Maja! Nia rupuesacari Neyanu Jesucristo, puetunu na jiitiasanojuanaari niaaranojuhuaj. \v 20 ¡Pa Que Pueyasoori jiyanohua maninia! Saaja nojuaja pa shuquiritiare pueyaracaanu. Cuaara naa quiiriatej. \s1 Nata quiniaata Pablo saruhuatasacari narta Pueyaso pueya \p \v 21 Quiria nia saruhuatare puetunu Jesucristo jiyanooshano pueyajanaa. Niya cuata quiniaa Pueyaso pueyari nia saruhuataajuhuaj. \v 22 Naajuhuaj, Jesucristoocua tiuujiaca jiyaniijia Césarra poonijionaa pueyari nia saruhuataajaacuhuaj, puetunu niya Jesucristoocua tiuujiacajanaanio. \p \v 23 Pa Jiyaniijia Jesucristo cuaara cumaquiiria puetunu nioojiajanaa. Tariucuaja pueyanaa.